Manewrowe

naprawy
Kilkaset lokomotyw spalinowych
PKP CARGO S.A. przejdzie
naprawy rewizyjne
i główne w nowosądeckim
Newagu. str. 10
NR 3 (2989) 20 stycznia 2008 CENA 3,75 ZŁ (W TYM 7% VAT)

Pierwsze w Polsce

Lasery
pod kołami str. 12–13

NASZA SONDA – podsumowanie 2007 roku i plany na rok obecny

Szeroka perspektywa
ISSN 1733-8492

str. 4–6 i 14–15

 OD REDAKCJI

NASZA SONDA
4–6 i 14–15 Szeroka perspektywa

AKTUALNOŚCI
7 28 mld euro na transport • Dobre sąsiedztwo • Podsumowanie pierwszych 50 dni ministerstwa

Z GRUPY PKP STR. 10

Manewrowe naprawy
Kilkaset lokomotyw spalinowych należących do PKP CARGO S.A.
przejdzie naprawy rewizyjne i główne w nowosądeckim Newagu – to
efekt umowy podpisanej przez obie spółki.
Fot. R. Tytuła

8 Logiczna kontynuacja • 9 Na 100 procent • Nowi w radzie • Sponsor Grand Pressu • 10 Drugie podejście do sufitu • 11 Intercity idzie w miasto
• Fundacja pomaga

TEMAT TYGODNIA
12–13 Lasery pod kołami

KRAJ STR. 16
BOK podniesie standard
Trójmiejska SKM-ka otworzyła Biuro Obsługi Klienta na Dworcu Gdańsk
Główny. – To sposób na podniesienie jakości świadczonych usług
Fot. M. Starczewska

– przekonują kolejarze.

16 Kolejarze zagrali z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy: Na Mazowszu... I w Lublinie • 17 Wrocław pamięta • Pomnik dla Cegielskiego

SZYNOBUSY W POLSCE
18 Teraz na poziomie

KOLEJ NA ŚWIECIE
19 Trudy samodzielności • Chiny dużych prędkości
LUDZIE
21 Wzorowy organizator
TURYSTYKA
22 Kalendarz Imprez Turystycznych Kolejarzy 2008 r.

Kolejowa Oficyna Wydawnicza sp. z o.o.

Wy­daw­ca: Ko­le­jo­wa Ofi­cy­na Wy­daw­ni­cza sp. z o.o., ul. Chmiel­na 73a, 00-801 War­sza­wa, e­-ma­il: kow@kow.com.pl, ku­rierpkp@kow.com.pl
Se­kre­ta­riat: tel. 022 474 49 15, fax re­dak­cji: 022 474 49 45, Pre­zes: Jan Remiszewski, tel. 022 474 49 15.
Re­dak­tor na­czel­na: Ewa Nowaczyk, tel. 022 474 11 79, Se­kre­tarz re­dak­cji: Re­mi­giusz Ty­tu­ła, tel. 022 474 11 79.
Dzien­ni­ka­rze: Te­re­sa Ma­słow­ska, Małgorzata Starczewska, Barbara Małyska, Prze­my­sław Je­zier­ski, Przemysław Strzyżewski, Paweł Wróblewski, tel. 022 474 11 85, 022 474 11 99.
Pre­nu­me­ra­ta i re­kla­ma: Woj­ciech La­skow­ski, tel. 0-501 410 649, 022 474 11 84, e­-ma­il: la­skow­ski@kow.com.pl
Skład i ła­ma­nie: Stu­dio gra­ficz­ne KOW. Okładka: Wagonownia PKP Intercity Warszawa Grochów. Fot. M. Starczewska.
Re­dak­cja nie zwra­ca ma­te­ria­łów nieza­mó­wio­nych oraz za­strze­ga so­bie pra­wo do­ko­ny­wa­nia skró­tów, ad­iu­sta­cji, a tak­że zmia­ny ty­tu­łów w nadesłanych tekstach.
Re­dak­cja nie od­po­wia­da za treść pu­bli­ka­cji i ogło­szeń płat­nych, w tym nekrologów (pisownia oryginalna).

 KURIER PKP 3/20.01.2008

 NASZA SONDA

Szeroka perspektywa
Jaki był rok 2007 dla spółek? A jaki będzie ten obecny? Na te dwa pytania na naszych łamach odpowiadają
szefowie kolejowych spółek. Dzięki ocenie ubiegłorocznych dokonań i przedstawieniu perspektywy działań
w bieżącym roku, wyraźniej można odczytać tak wizję rozwoju pojedynczego przedsiębiorstwa,
jak i kierunek ewolucji Grupy PKP oraz całej branży kolejowej w Polsce.
jektów developerskich i biznesowych na wolnych przeładunkowych czy centrów logistycznych.
terenach, prowadzenie restrukturyzacji majątko- Usprawniony zostanie proces informatyzacji
POLSKIE KOLEJE PAÑSTWOWE
wej oraz finansowej, w tym obsługi zadłużenia spółki.
Spó³ka Akcyjna
historycznego PKP.  PKP CARGO S.A. to prężna firma i atrakcyj-
Największe sukcesy ny pracodawca. Zamierzam dowieść, że moż-
PKP S.A. i Grupy PKP na osiągnąć sukces rynkowy, opierając się na
w 2007 r. to wzrost relacjach biznesowych. A aktywni konkurenci
liczby przewożonych motywują mnie do działania. 
pasażerów i zna-
cząca poprawa wy-
ników finansowych Miniony rok nie
Fot. arch. PKP S.A.

wszystkich spółek należał do łatwych

Grupy. Strategicz- dla PKP CARGO.
Andrzej Wach, nym wydarzeniem Szczególnym wyzwa- Dokonanie oceny
prezes zarządu PKP S.A. było przyjęcie przez niem dla spółki stało w kilku zdaniach
rząd strategii doty- się utrzymanie pozy- jest trudnym zada-
czącej transportu kolejowego. Ruszyły projekty cji lidera w otocze- niem, ale spróbuję.
Fot. R. Tytuła

inwestycyjne dla największych dworców kole- niu rosnącej konku- Pierwszy rok reali-
jowych w Katowicach i w Warszawie. Poprawiła rencji na rynku prze- zacji Programu Ope-
się współpraca z samorządami w zakresie dofi- Wojciech Balczun, wozów towarowych. racyjnego „Trans-
Fot. B. Małyska

nansowania pociągów regionalnych, jak i obrotu p.o. prezesa zarządu W tej trudnej rywali- port i Środowisko”
nieruchomościami. Ogromnym sukcesem jest PKP CARGO S.A. zacji o klienta zawar- przyniósł znaczne
sprawna realizacja planów inwestycyjnych przez liśmy jednak kilka Krzysztof Celiński, przyspieszenie tem-
PKP Przewozy Regionalne, które wprowadziły do atrakcyjnych, wieloletnich umów przewozowych prezes zarządu pa inwestycji, bo
eksploatacji pierwsze od wielu lat nowe pociągi. i kontraktów na modernizację taboru. Rozpo- PKP PLK S.A. do wysokości około
Sukcesem jest również to, że PKP PLK z powo- częliśmy wdrażanie systemów informatycznych 2,5 miliarda złotych.
dzeniem wydają na rozwój dróg kolejowych kilka usprawniających zarządzanie spółką. Urucho- Prace budowlane zostały zrealizowane w 97
razy więcej środków niż dotychczas. Nie udało miliśmy przewozy ładunków drugim promem procentach. To pozwala na dobre prognozy na
się jeszcze doprowadzić do oddłużenia PKP PR  z Polski do Szwecji. Podjęliśmy przewozy lokomo- rok 2008.
i całej Grupy PKP, to jest z pewnością niezrealizo- tywami PKP CARGO na terenie Czech i Słowacji. Pomyślnie wdrożyliśmy kolejny etap przy-
wany cel, który cały czas jest przed nami.  Niestety, nie udało się zrealizować w zadowala- stosowania struktury zarządzania do wielkich
Plany na 2008 rok dotyczące całej Grupy PKP jącym stopniu planów inwestycyjnych, zwłaszcza inwestycji, jakie czekają nas w kolejnych la-
to: docelowa realokacja majątku w spółkach w zakresie zakupów nowego taboru. tach. Zarządzanie inwestycjami i ich przygoto-
Grupy PKP; oddłużenie PKP PR i usamorządo- PKP CARGO przechodzi do aktywnego dzia- waniem pozwala na operatywne kierowanie ze
wienie zgodne z założeniami rządu; utworzenie łania na rynku. Wykorzystanie potencjału szczebla centrali, przy jednoczesnym zdecen-
podmiotów PKP InterRegio i PKP Bilety Kolejo- spółki gwarantuje nie tylko utrzymanie, ale tralizowaniu wykonania: znaczną część zadań
we. Celem jest również stuprocentowa realizacja i umocnienie pozycji lidera na krajowym ryn- wykonują oddziały regionalne.
planów inwestycyjnych w PKP PLK i PKP CARGO.  ku przewozów towarowych. Zrównoważyliśmy bilans spółki. Pomogły
Wszelkie zmiany nie wpłyną na jakiekolwiek Spółka powinna wykorzystać dobrą ko- w tym pozytywne zmiany w regulacjach praw-
pogorszenie praw pracowniczych. Nie ma mowy niunkturę w gospodarce i możliwości, jakie nych dotyczących transportu kolejowego, ale
o zmniejszeniu potencjału i możliwości działania niosą ze sobą inwestycje związane z EURO także korzystne tendencje na rynku przewo-
jakiejkolwiek ze spółek Grupy PKP. Wszystkie 2012. Reorganizacji wymaga dział handlowy zów pasażerskich i towarowych.
zmiany mają dać możliwość rozwoju i bezpie- i system obsługi klienta. Zamierzam tutaj wy- Aktywów jest więcej: rozpoczęliśmy najwięk-
czeństwa pracowników – nie odwrotnie. Dla PKP korzystać doświadczenie zdobyte w kierowaniu szą inwestycję, modernizację linii Warszawa
S.A. jako spółki podstawowym celem jest wybra- pionami marketingu w instytucjach finanso- – Gdynia, pomyślnie kontynuujemy moder-
nie strategicznych inwestorów dla modernizacji wych. Planowane jest także przyspieszenie nizację linii Warszawa – Łódź, wykonaliśmy
największych dworców kolejowych w Katowicach, procedur związanych z zakupami, modernizacją dużo istotnych zadań w zakresie utrzymania
Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu, rozwijanie pro- i naprawami taboru oraz rozbudową terminali i remontów linii kolejowych. Dobrze układa się

 KURIER PKP 3/20.01.2008


współpraca z naszymi partnerami: przewoźni-
kami, wykonawcami robót, urzędami marszał-
kowskimi, związkami zawodowymi, środkami
masowego przekazu, zarządami infrastruktury
krajów ościennych, środowiskami naukowymi.
Pasywa to ciągle jeszcze zbyt wąski – w sto-
sunku do potrzeb – rynek wykonawców, nie-
zadowalający stan techniczny wielu ważnych
linii, a także problemy z niektórymi ważnymi
przedsięwzięciami, takimi jak budowa linii na
Okęcie.
Wspomniałem o pomyślnych prognozach
wynikających z bardzo dobrego wykonania
zadań w 2007 roku. Optymizm ma jeszcze in-
ne źródło: to, co czynimy, by umożliwić dalsze
zwiększanie poziomu inwestycji. W tym roku
zbliżą się one do poziomu aż 4 miliardów zło-
tych. Prowadząc prace na wielu frontach in-
westycyjnych, nie zapominamy o pracach pro-
jektowych, przygotowujących kolejne zadania.
Aktywnie pracujemy nad zainteresowaniem
współpracą kolejnych wykonawców, także za-
granicznych.
Są solidne podstawy do przekonania, że rok
2008 będzie jeszcze lepszy niż 2007.  także do przeprowadzenia innych zmian ma-
PRZEWOZY REGIONALNE
spó³ka z o.o.
To był przeło-
mowy czas dla na-
szej spółki. Po raz
pierwszy w swojej
6-letniej historii,
według wstępnych
Fot. E. Maciejewska
danych, firma za-
kończyła rok z do-
datnim wynikiem
JAN TERESZCZUK, prezes
finansowym. Zysk
zarządu PKP Przewozy
jest niewielki, ale
Regionalne sp. z o.o.
pamiętajmy, że jesz-
cze w 2003 r. strata sięgała ponad 1,2 mld
złotych. Przybyło nam też pasażerów, o ponad
5 mln w porównaniu z 2006 rokiem. Wie-
le pozytywnych rzeczy wydarzyło się również
w sprawach taborowych. Do eksploatacji we-
szły nowe elektryczne zespoły trakcyjne ED74,
kupione dzięki środkom z Unii Europejskiej
i budżetu państwa – to dzisiaj najnowocze-
śniejsze pociągi elektryczne w Polsce. Ponadto
w trasy wyruszyły pierwsze lokomotywy EP07,
należące do spółki. Zakończyliśmy też unijne
projekty modernizacji wagonów pasażerskich
i elektrycznych zespołów trakcyjnych.
Wciąż jednak spółka nie pozbyła się tzw.
historycznego zadłużenia, czyli skumulowanej
straty z lat poprzednich. Mam nadzieję, że sta-
nie się to w bieżącym roku.
Rok 2008 planujemy zamknąć minimalnym
zyskiem. Prace nad budżetem dobiegają koń-
ca. Chcemy utrzymać wzrost liczby pasażerów.
Będziemy rozwijać współpracę z samorządami,
wojewódzkimi i miejskimi, przy tworzeniu sys-
temów transportowych w aglomeracjach, bile-
tów aglomeracyjnych, powiązaniu biletu kole-
jowego z biletem na komunikację miejską.
Dzięki oszczędnościom uzyskanym w przetar-
gach kupimy kolejne trzy pociągi elektryczne
ED74. Ruszają procedury związane z pozyska-
niem środków na modernizację i zakupy taboru
w ramach unijnego Programu Operacyjnego
„Infrastruktura i Środowisko”. To kolejna ważna
szansa na poprawę warunków podróżowania.
Realizując rządową strategię dla trans-
portu kolejowego, sfinalizowaliśmy sprzedaż
samorządowi Mazowsza udziałów w Kolejach
Mazowieckich i używanego przez tę spółkę
majątku. Pozwoliło to na pozyskanie środków
finansowych, niezbędnych dla przeprowadzenia
planowanych inwestycji. Przygotowujemy się
jątkowych, wynikających ze strategii, których
wdrożenie przewidywane jest bezpośrednio po
oddłużeniu spółki.
Osiągnięte w ubiegłym roku wyniki to zasłu-
ga ponad 16-tysięcznej załogi spółki. W tym ro-
ku będziemy starali się – w ramach możliwości
– zapewnić naszym pracownikom jak najwięcej
satysfakcji z wykonywanej pracy. Prowadzimy
dialog z partnerami społecznymi i wierzę, że za-
owocuje on zawarciem porozumienia satysfak-
cjonującego obie strony.  terenie Łodzi Olechów, która ma pomóc w za-
Rok 2007 był dla
PKP Energetyki ko-
rzystny. Znaczącym
osiągnięciem jest
wzrost przychodów
Fot. arch. PKP Energetyka
ze sprzedaży z nieco
powyżej 1,5 mld zł
(2006 r.) do ponad
2 mld zł. Wpłynęły
Tadeusz Skobel, pre- na to m.in. duże kon-
zes zarządu PKP Ener- trakty: moderniza-
getyka sp. z o.o. cja odcinka Koluszki
– Łódź Widzew, mo-
dernizacja E 20 na odcinku Siedlce – Terespol
i E 65 na odcinku Warszawa Wschodnia – Le-
gionowo.
NASZA SONDA
Dla branży energetycznej ważnym wydarze-
niem było uwolnienie, 1 lipca, rynku energii
elektrycznej. Jako odbiorca instytucjonalny, ko-
rzystamy z zasady TPA (wyboru dostawcy) już od
kilku lat. Pozwoliło nam to na znaczącą redukcję
kosztów zakupu energii elektrycznej, a tym sa-
mym stworzenie korzystniejszych cen. Teraz także
klienci indywidualni mogą wybierać dostawcę
energii. Chcąc wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom,
stworzyliśmy odpowiednie struktury sprzeda-
żowe, w tym sieć przedstawicieli handlowych.
Uruchomiliśmy dla klientów specjalną platformę
internetową (www.dobraenergia.pl) oraz tzw.
e-biuro – elektroniczne biuro obsługi klienta,
w którym po zalogowaniu można sprawdzić stan
rachunków i przejrzeć historię faktur.
W 2007 roku kontynuowaliśmy promocję spółki
– na przełomie czerwca i lipca przeprowadziliśmy
kampanię wizerunkową pod hasłem „Dobra energia
w Twoich kontaktach” (w 15 największych miastach
pojawiły się billboardy z tym hasłem, umieściliśmy
banery reklamowe na obiektach spółki zlokalizowa-
nych bezpośrednio przy torach).
Rok 2008 to nowe wyzwania i nowe cele.
Planujemy skupić się przede wszystkim na utrzy-
maniu dotychczasowej pozycji na rynku energii
elektrycznej i rozwoju jej sprzedaży. Chcemy sze-
rzej wykorzystać trading, czyli sprzedaż energii
bez przyłączenia do sieci.
Będziemy też realizować zadania związane
z zasilaniem odbiorców energii elektrycznej
spoza kolei. Wiąże się to z koniecznością mo-
dernizacji już istniejących układów przesyło-
wo-rozdzielczych lub budowaniem nowych,
np. stacji transformatorowej 110/15 kV na
silaniu montowni komputerów Della. Kolejną
stację transformatorową 110/15 kV planujemy
wybudować na terenie strefy ekonomicznej
w Kutnie. W ten sposób zamierzamy rozwi-
jać majątek przesyłowo-rozdzielczy.
Zamierzamy umocnić pozycję na rynku usług
inwestycyjnych modernizacji linii kolejowych,
dlatego ważnym zadaniem będzie uzupełnienie
kadry o wykwalifikowanych specjalistów z branży
i stworzenie wyspecjalizowanych komórek np.
projektowania i kosztorysowania, które uspraw-
nią pracę przy realizacji dużych kontraktów na
modernizację linii kolejowych.
Zależy nam na jakości świadczonych usług,
dlatego doposażymy spółkę w specjalistyczny
sprzęt do realizacji wspomnianych inwestycji.
W zakresie organizacyjnym planujemy zopty-
malizowanie struktury organizacyjnej spółki, co
ma pomóc w osiągnięciu strategicznych celów.
Czekają nas także nowe wyzwania związane
z planowanym poszerzeniem profilu działalno-
ści spółki.  6
KURIER PKP 3/20.01.2008 
 NASZA SONDA

5 Stale pracujemy nad poprawą oferty przewozo- sorcjum z firmą WASKO oraz zbudowanie Systemu
wej naszej spółki. Mobilnej Sprzedaży Biletów dla przewoźników pa-
Za sukces uważam też przeprowadzo- sażerskich w konsorcjum z firmą ZIBI.
Ubiegły rok dla ne przez PKP Intercity znaczące inwestycje Po drugie zdobycie przez spółkę Między-
Telekomunikacji Ko- w tabor – naprawy, modernizacje i zakupy są narodowego Certyfikatu Systemu Zarządza-
lejowej upłynął pod odpowiedzią na rosnące oczekiwania powięk- nia Bezpieczeństwem Informacji ISO/IEC
znakiem wielkich szającej się dynamicznie rzeszy naszych klien- 27001:2005 na wszystkie obszary działalności
zmian, ale i sukcesów. tów. To, że w ubiegłym roku Intercity przewiozło informatycznej spółki. Oznacza to skuteczność
To, co najważniejsze, 11,5 mln osób, czyli o 2 mln osób więcej niż i trafność realizowanych przez nas inwestycji,
Fot. B. Małyska

to pomyślny, dodat-
ni wynik finansowy.
Spółka zakończyła
Maciej Srebro, prezes
2007 rok wynikiem
zarządu Telekomunika-
finansowym znacznie
cja Kolejowa sp. z o.o.
lepszym od założone-
go, i co dla nas bardzo ważne, po raz pierwszy
od kilku lat TK Telekom zbilansował swoje finan-
se. Stało się to możliwe dzięki przeprowadzeniu
działań restrukturyzacyjnych, a tym samym ob-
niżeniu kosztów działalności.
Możemy się pochwalić korzystnymi działa-
niami inwestycyjnymi w infrastrukturę, jakie
poczyniliśmy w minionym roku. Budowa sieci
IP MPLS, rozbudowa sieci DWDM to tylko część
działań, które zaowocowały poszerzeniem oferty
naszych usług. Mówiąc o roku 2007, nie możemy
nie wspomnieć, o projekcie GSM-R i o tym, że TK
Telekom został wyznaczony jako operator, który
zajmie się wdrożeniem tego systemu w Polsce.
Na rok 2008 zaplanowaliśmy dalszą restruk-
turyzację firmy. Naszym celem jest znaczna po-
prawa obecnego wyniku finansowego. Chcemy
to osiągnąć między innymi poprzez wydzielenie
części BUD, która zajmie się obsługą rynku prac
budowlanych na potrzeby telekomunikacyjne.
Z początkiem 2008 roku przedstawimy ofertę na-
szych nowych usług, w tym nową, bardzo atrakcyj-
ną cenowo propozycję korzystania z usługi dostępu
do Internetu i telefonii internetowej. Planujemy
także dalszą rozbudowę sieci światłowodowej,
sieci DWDM, a także budowę centrum radioko-
munikacji.  ników towarowych
dwa lata wcześniej, świadczy o tym, że podróżni
doceniają nasze starania.
W kontekście dalszego rozwoju firmy bardzo
istotne było też rozpoczęcie starań o wejście na
giełdę, skutkujących m.in. przekształceniami
prawno-organizacyjnymi.
W tym roku zamierzamy kontynuować do-
tychczasowe działania, zwłaszcza w dziedzinie
poprawy jakość obsługi klienta. Chcemy pozo-
stać liderem zmian w tej dziedzinie. W dalszym
ciągu będziemy rozwijać sieć punktów obsługi
klienta. Zamierzamy otworzyć 11 nowych COK-
ów zlokalizowanych w następujących miastach:
Warszawa ul. Grójecka, Gdańsk, Kraków, Tarnów,
Rzeszów, Przemyśl, Gliwice, Opole, Konin, Byd-
goszcz i Leszno.
Zależy nam również na poprawie komfortu
jazdy podróżnych. Dlatego będziemy intensyw-
nie inwestować w tabor. Chcemy zmodernizować
170 wagonów za sumę 335,6 mln zł. Poza tym
rozstrzygniemy przetargi związane z zakupem
10 nowych lokomotyw wielosystemowych i 30 no-
wych wagonów wysokiej klasy. Zgodnie z naszym
biznes planem, łączna wartość nakładów inwesty-
cyjnych wyniesie w tym roku 514,2 mln zł. Dzięki
takim działaniom chcemy oczywiście przyciągnąć
nowych klientów – wysoki poziom obsługi oraz
coraz lepszy komfort jazdy naszymi pociągami
to główne argumenty, którymi chcemy zabiegać
o podróżnych.  liśmy swoją pozycję
dzięki którym wykorzystywane technologie
informatyczne stają się bardziej bezpieczne
i nowoczesne.
W 2008 roku priorytetem spółki jest roz-
wój jakości produktów i usług. Działania PKP
Informatyki będą skierowane na modernizację
i rozwój systemów dziedzinowych, stosowa-
nych w spółkach Grupy PKP, oraz wdrożenie
kolejnych systemów dziedzinowo-branżowych
w nowych obszarach działania tych spółek. Pla-
nujemy wprowadzenie bardziej innowacyjnych
systemów, jak również integrację systemów
informatycznych odnoszących się do interope-
racyjności operatorów przewozów pasażerów
i towarów. Spółka będzie kładła nacisk na zdo-
bycie nowych rynków, m.in. operatorów prze-
wozów towarowych i pasażerskich, prowadząc
dotychczasową partnerską współpracę z naj-
większymi na świecie dostawcami produktów
i usług IT. 
Rok 2007 był nie-
wątpliwie dobry dla
PKP LHS. Ugruntowa-
jednego z najpoważ-
niejszych przewoź-
Fot. arch. LHS

między Wschodem
a Zachodem. Zarówno
Zbigniew Tracichleb, osiągnięte przez nas
prezes zarządu LHS wyniki finansowe, jak
W minionym ro- Do najważniejszych sp. z o.o. i cała dotychczasowa
ku za najważniejsze sukcesów zaliczyłbym działalność wskazują
uważam wprowa- po pierwsze zdobycie na dobrą kondycję spółki i pozwalają na optymi-
dzenie nowej jakości głównej nagrody im. styczną ocenę dalszych perspektyw rozwojowych.
w obsłudze klienta inż. Ernesta Malinow- Z każdym rokiem systematycznie podnosimy
– stworzenie strefy skiego na Międzyna- efektywność poprzez modernizację infrastruktury
Fot. M. Starczewska

VIP i COK-ów. Wyso- rodowych Targach Ko- i taboru.

Fot. B. Małyska

ki standard obsługi lejowych TRAKO 2007 Do sukcesów na pewno należy widoczna

podróżnych w tych za Zintegrowany Sys- poprawa efektywności techniczno-eksploata-
Czesław Warsewicz, punktach to kieru- Włodzimierz Śmigie- tem Śledzenia Taboru cyjnej. To wynik wykonanych przez nas prac
prezes zarządu PKP In- nek, w którym bę- ra, prezes zarządu PKP i Pociągów AWIATOR, remontowych i inwestycyjnych, dzięki którym
tercity S.A. dziemy się rozwijać. Informatyka sp. z o.o. zrealizowany w kon- znacznie zwiększyła się przepustowość linii. 14

 KURIER PKP 3/20.01.2008

 AKTUALNOŚCI

28 mld euro na transport PODSUMOWANIE

PIERWSZYCH
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia Programu 50 dni ministerstwa
Operacyjnego
RODKI„Infrastruktura i Środowisko”
UNIJNE PRZEZNACZONE (PO IiŚ)
NA GAŁ ZIEna lata 2007 – 2013.
TRANSPORTU Minister infrastruktury Cezary Grabarczyk
W RAMACH PO Ii podsumował pierwszy okres prac minister-
Program ten jest największym tego ŚRODKI UNIJNE PRZEZNACZONE NA GAŁĘZIE stwa i nakreślił linię działania na przyszłość.
typu zadaniem
Gałzie w historiirodki
Unii Europej-
UE TRANSPORTU W RAMACH PO liŚ: – Skończyło się 50 dni, które pozwoliły zbilan-
transportu
skiej. Wielkość środków zaangażowanych
[mln euro] sować nam stan resortu – powiedział minister
2% 2% transport
w jegotransport
realizację w samej Polsce wynosi,
11 104,4 3% drogowy Cezary Grabarczyk, podczas briefingu z dzienni-
wraz zdrogowy
wkładem krajowym, prawie 37,6 karzami w siedzibie ministerstwa.
transport
mld euro. Środki te pochodzą4z 863,0
transport
Fundu- 10% Jako jedno z najważniejszych zadań stojących
kolejowy
szu Spójności
kolejowy (FS) oraz Europejskiego przed resortem minister wymienił kontynuację
Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). transport „Strategii dla transportu kolejowego do roku
transport 2 014,0
W ramach PO IiŚ na sektor transportu miejski 2013”. – Strategia przynosi efekty. Liczymy, że
miejski
przeznaczono 19,4 mld euro ze środków transport jej niewielka korekta uzyska poparcie ponad
transport
unijnych, 606,8
a wraz ze współfinansowaniem morski politycznymi podziałami – podkreślił szef re-
morski 25%
krajowym – ok. 28 mld euro. sortu. Poinformował również, że trwają prace
transport
Program, zaakceptowany przez 403,5
transport Komisję 58% lotniczy nad koncepcją budowy w Polsce kolei dużych
lotniczy
Europejską 7 grudnia 2007 r. prędkości.
środki UE
inne uchwałą na- Gałęzie
i potwierdzony 432,2transportu (mln euro) inne – Program resortu jest odważny. Korzysta-
Źródło: Ministerstwo Infrastruktury
szego rządu z 3 stycznia 2008, transport drogowy 11 104,4 my z doświadczeń poprzedników, ale wpro-
jest jednym
Ogółem z instrumentów19 423,9
transport kolejowy 4 863,0 W ramach PO IiŚ realizowanych bę- wadzamy też nowe elementy – powiedział
służących realizacji Narodowej transport miejski 2 014,0 dzie 15 priorytetów, w tym 3 dotyczące przewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruk-
Strategii Spójności na lata transport morski 606,5 sektora transportu: priorytet VI – dro- tury Zbigniew Rynasiewicz, podsumowując
2007 – 2013. transport lotniczy 403,5
gowa i lotnicza sieć TEN-T, priorytet VII spotkanie Komisji z kierownictwem resortu.
Celem programu jest inne 432,2
– transport przyjazny środowisku Janusz Piechociński, wiceprzewodniczący tej
poprawa atrakcyjności in- Ogółem 19 423,6
(tu znajdą się zasadnicze inwestycje komisji dodał, że prace na rzecz infrastruktury
westycyjnej kraju i regionów w transport kolejowy, intermodalny, szy- nie znoszą podziałów politycznych. – Ponad
poprzez rozwój infrastruktury technicznej, przy nowy transport aglomeracyjny oraz te służące budo- 90 procent spraw, którymi się zajmujemy, jest
równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowi- wie modelu zrównoważonego systemu transportu) ponadczasowa i ponadpartyjna – podkreślił
ska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej oraz priorytet VIII – bezpieczeństwo transportu Piechociński.
i rozwijaniu spójności terytorialnej. i krajowe sieci transportowe. rem bm

Dobre sąsiedztwo wało modernizację i elektryfi-

Fot. arch. PKP PLK S.A.

kację ponad 60 km odcinka do

Horki do kwietnia 2012 roku.
Sieci kolejowe Polski i Niemiec łączy 8 przejść granicznych. Niemieccy partnerzy przed-
Ruch pasażerski i towarowy między sąsiadami jest duży stawili dodatkowo harmo-
nogram przebudowy mostu
i będzie jeszcze większy.
granicznego na Odrze między
Dotychczas współpracę między zarządcami in- rozkładów jazdy, wzajemne Rzepinem i Frankfurtem nad
frastruktury regulowało kilkadziesiąt porozumień. rozliczenia i odpowiedzial- Odrą. W przygotowaniu inwe-
Wiele z nich wymagało nowelizacji, bo zmieniły ność. Zostanie też powoła- stycji „peelka” udzieliła DB Netz
się warunki techniczne, zasady przepływu osób na stała komisja mieszana, daleko idącej pomocy prawnej
i towarów. 10 stycznia w Warszawie prezesi zarzą- która będzie rozstrzygała i organizacyjnej. 14 grudnia
dów PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Krzysztof Ce- sprawy interpretacji i sto- niemiecki zarządca podpisał
Kolejarze polscy i niemieccy podpisali
liński i DB Netz Volker Kefer oraz członek zarządu sowania umowy. umowę regulującą współpracę na granicy
umowę na wykonanie in-
PLK Zbigniew Zarychta i dyrektor Biura Współpracy Przy okazji podpisany westycji z firmą Alpine Bau
Międzynarodowej DB Netz Betina Wunsch-Semm- został również załącznik do memorandum z 2001 r. AG. Oddanie mostu do użytku nastąpi w grudniu
ler podpisali ogólną umowę regulującą współ- w sprawie modernizacji III korytarza transportowe- 2008 r. Już w marcu powstanie most pomocniczy.
pracę na granicy. Strony uzgadniają w niej m.in. go na odcinku z Drezna i Berlina do Wrocławia. Na Przed otwarciem nowego mostu nastąpi miesięczna
zasady utrzymania infrastruktury na odcinkach jego podstawie pochodzący z lat 40. XIX w. most na przerwa w ruchu. Pociągi pasażerskie będą w tym
przygranicznych, postępowanie w przypadku zda- Nysie Łużyckiej będzie przebudowany przez PLK do czasie kierowane przez przejście Kostrzyn/Kietz.
rzeń nadzwyczajnych, podział pracy w konstrukcji grudnia 2011 roku. Natomiast DB Netz zadeklaro- Krzysztof Łańcucki, red

KURIER PKP 3/20.01.2008 

 Z GRUPY PKP
Logiczna kontynuacja
W Grupie PKP trwają rozmowy na temat alokacji lokomotyw. Dyskutuje
się również o podziale zaplecza technicznego oraz o utworzeniu nowych
podmiotów, m.in. InterRegio czy Przedsiębiorstwa Napraw Taboru.
Sześć lat temu, kiedy z przedsiębiorstwa PKP wyod-
rębniano kolejne spółki kolejowe, pomiędzy przewoź-
ników pasażerskich podzielono jedynie wagony. PKP
Intercity posiada tylko wagony pasażerskie. Natomiast
w posiadaniu PKP Przewozy Regionalne jest ponad ty-
siąc ezetów, kilka tysięcy wagonów i kilkadziesiąt loko-
motyw serii EU07 i EP07, które zostały w ubiegłym roku
odkupione od PKP CARGO i zmodernizowane. Resztę
lokomotyw do obsługi ruchu pasażerskiego posiada
PKP CARGO. Teraz mają zostać one podzielone.
– Przekazanie lokomotyw przewoźnikom pasażer-
skim wewnątrz Grupy to kolejny etap restrukturyzacji
PKP i wyposażania przewoźników w niezbędny majątek
– tłumaczy Michał Wrzosek, rzecznik prasowy PKP S.A.
Nowa spółka przewozowa
Podstawą „Strategii dla transportu kolejowego do
roku 2013”, zaakceptowanej przez Radę Ministrów, jest
oddłużenie Przewozów Regionalnych i przekazanie ich
samorządom. Konieczne stało się więc nowe zdefinio-
wanie i wydzielenie z PKP PR przewozów międzywoje-
wódzkich, za realizację których spółka otrzymuje dziś
dofinansowanie z budżetu centralnego. Wcześniejsza
definicja dopuszczała np. interpretację połączenia
Warszawa – Łódź jako połączenia regionalnego,
a ponieważ pociągi przejeżdżają przez dwa wojewódz-
twa, wymagało to uzgodnień dofinansowania przez
marszałków mazowieckiego i łódzkiego. Teraz
ten problem zniknął, gdyż połączenie
to zostało zakwalifikowane jako
międzywojewódzkie i jako
takie jest finansowane
z budżetu państwa.
Ruch regionalny
zdefiniowano zaś
jako ten, który od-
bywa się w ramach
jednego wojewódz-
twa lub do najbliższej
stacji węzłowej leżącej na
terenie sąsiedniego województwa.
Ponieważ samorządy organizują i finan-
sują jedynie połączenia regionalne, a wkrótce
Wstępna alokacja taboru:
Przewozy Regionalne InterRegio
Lokomotywy spalinowe: Ponad 240 szt. 60 szt.
Lokomotywy elektryczne: – 280 szt. (serii EU/EP07)
Ezety: 882 szt. 11 szt. (serii ED74)
Wagony: 1470 szt. 1830 szt.
 KURIER PKP 3/20.01.2008
mają przejąć oddłużone Przewozy Regionalne, musi
powstać podmiot odpowiedzialny za połączenia po-
nadregionalne. – Założyliśmy, że powstanie spółka
realizująca połączenia międzywojewódzkie, zgodnie
z nową ich definicją – tłumaczy Adam Kołakowski,
przewodniczący zespołu ds. realokacji lokomotyw
w PKP S.A., który powstał w ubiegłym roku. – Nowy
podmiot, nazwany wstępnie InterRegio (IR), zostanie
wyposażony w tabor i zaplecze techniczne potrzebne
do realizacji tych połączeń – dodaje.
Zgodnie ze wstępnymi ustaleniami, spółka ta
otrzymać ma 11 składów ED74, które są przeznaczone
do obsługi ruchu na trasie Warszawa – Łódź oraz ok.
280 lokomotyw elektrycznych serii EU/EP07, z tego
74 pochodzić będą od PKP PR. – Oprócz tego Inter-
Regio zostanie wyposażone w sumie w ok. 60 lokomo-
tyw spalinowych: dwadzieścia parę serii SU45 i resztę
serii SM42 – zapewnia Michał Wrzosek. – IR otrzyma
też 1830 wagonów – dodaje.
Tabor ten powinien wystarczyć do prowadzenia
pociągów międzywojewódzkich.
Lokomotywy dla IC i PR
PKP Intercity dostałoby natomiast 110 lokomotyw
elektrycznych. – Spalinowozy w Intercity potrzebne
są przede wszystkim do prac manewrowych, a do
Fot. A. Meyer
Intercity
- Wrzosek. – Trudno też mówić o ostatecznych decyzjach
110 szt.
- wych podmiotów – podsumowuje.
1152 szt. już posiadane
obsługi przewozów – jedynie na końcówkach tras,
jak np. na odcinku Lębork – Łeba – wyjaśnia Ko-
łakowski. – W tym celu spółka będzie wypożyczać
pojazdy spalinowe od CARGO czy InterRegio. Spa-
linowozów IC potrzebuje jedynie na kilka godzin
dziennie, utrzymywanie zaplecza dla nich byłoby
zbyt kosztowne – podkreśla.
W Przewozach Regionalnych pozostanie 882 ezetów
(184 trafi do Koleji Mazowieckich), a także 1470 wa-
gonów. – Spółka otrzyma też ponad 240 lokomotyw
spalinowych, trwają rozmowy, ile dokładnie. Będą to
lokomotywy serii SP32, SP42, SU42, SU45 oraz SM42
– zapewnia szef ds. alokacji. – Zakładamy, że do spółki
nie trafi żaden elektrowóz, bo PR potrzebują ich w bar-
dzo wąskim zakresie i które, podobnie jak IC spalinowe,
będą pożyczać od innych spółek – dodaje.
W związku z lokomotywami spalinowymi serii SP42
(70 sztuk) pojawia się jednak problem, ponieważ mają
one jedynie ogrzewanie parowe, a 99 proc. wszystkich
wagonów w Polsce posiada ogrzewanie elektryczne.
Zimą, gdy trzeba zapewnić ciepło w wagonach, sta-
nowi to poważny problem. – Nie wiemy, czy Przewozy
Regionalne wezmą te lokomotywy i zimą będą wy-
pożyczać pojazdy mogące generować ogrzewanie elek-
tryczne albo np. będą modernizować te spalinowozy
– opowiada Kołakowski.
Zaplecza techniczne
W związku z realokacją majątku konieczne staje
się też podzielenie zaplecza technicznego związanego
z obsługą ruchu trakcyjnego. Zaplecze to jest częścio-
wo w posiadaniu PKP PR, PKP S.A., a częściowo PKP
CARGO. – Przykładowo, budynki i to wszystko, co
jest z nimi bezpośrednio związane: suwnice, zapad-
nie, obrotnice itd. należą do PKP S.A., a maszyny ty-
pu: tokarki, frezarki – do CARGO. To wszystko trzeba
rozdzielić teraz pomiędzy spółki, które wejdą w po-
siadanie lokomotyw – tłumaczy Adam Kołakowski.
I tak, Intercity ma przejąć 1 lokomotywownię – na
Olszynce Grochowskiej (teraz do PKP IC należy jedynie
hala całopociągowa), a InterRegio – 9. PKP PR, oprócz
użytkowanych dziś 19 zapleczy technicznych, otrzymać
miałoby jeszcze trzy: w Chojnicach, Krzyżu i Grudzią-
dzu. – Ta ostatnia lokalizacja jest jednak niepewna,
gdyż jest to lokomotywownia obsługująca trakcję spa-
linową, a teraz w Kujawsko-Pomorskiem przewozy te
przejęło konsorcjum PCC-Arriva – dodaje.
W pierwotnej koncepcji miały zostać wydzielone trzy
zaplecza: Idzikowice, Hrubieszów i Częstochowa, które
zajęłyby się naprawą i remontami taboru na rzecz PKP
PR i InterRegio. Wraz ze spółką Remtrak (będącą włas-
nością PKP S.A.) utworzone zostałoby Przedsiębiorstwo
Napraw Taboru. – Nie jest to jednak jeszcze ustalone,
trwają wciąż dyskusje na ten temat – wyjaśnia Michał
dotyczących alokacji lokomotyw czy utworzenia no-
Barbara Małyska

Uścisk dłoni prezesa PKP PR Jana Tereszczuka i marszałka woj. mazowieckiego
Adama Struzika. Asystują im: Szymon Ruta, członek zarządu PKP PR i Piotr
Szprendałowicz, członek zarządu woj. mazowieckiego
Na 100 procent
184 ezety i 5 proc. udziałów w Kolejach Mazowieckich odkupił samorząd
Mazowsza od PKP Przewozy Regionalne. Tym samym KM stały się pierwszą,
całkowicie samorządową, spółką kolejową dysponującą własnym taborem.
Umowy odkupienia elektrycznych zestawów
trakcyjnych i udziałów w KM zostały podpisane
8 stycznia br. Wcześniej zgodę na to wyraziło za-
równo Ministerstwo Skarbu Państwa (12 listopada
2007 r.), jak i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsu-
mentów (20 grudnia 2007 r.).
Na samym początku powstania Kolei Mazo-
wieckich (3 lata temu), samorząd posiadał w niej
51 procent udziałów, a 49 proc. było w rękach
Przewozów Regionalnych. W listopadzie 2006
roku Urząd Marszałkowski Województwa Mazo-
wieckiego zwiększył swoje udziały do 95 procent,
obecnie zaś stał się jedynym właścicielem spółki.
Koleje Mazowieckie do tej pory praktycznie nie
dysponowały własnym taborem (prócz kilkunastu
używanych niemieckich szynobusów).
184 ezety, którymi realizowały połączenia regio-
nalne, należały do drugiego wspólnika – PKP PR.
Uniemożliwiało to przeprowadzenie gruntownej mo-
dernizacji składów, a każda, nawet drobna zmiana
w taborze, wymagała zgody współwłaściciela. Roczny
czynsz dzierżawny za te pojazdy wynosił 18 mln zł
(1,5 mln zł miesięcznie). Tymczasem na podstawie
umowy mazowiecki samorząd zakupił wszystkie
184 ezety za 175,5 mln zł. Płatność została rozłożo-
na na 3 raty. Pierwsze 80 mln zł zostanie zapłacone
„Rozstaniu z najbliższymi zawsze towarzyszy smutek i ból
żyjąc w naszej pamięci stają się nieśmiertelni”
Panu Dyrektorowi
Wiesławowi Zielant
wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci
MAMY
składają pracownicy PKP CARGO S.A.
Zakładu Przewozów Towarowych w Warszawie
Fot. B. Małyska
w ciągu 14 dni od dnia podpisania umowy, kolejne
55,5 mln zł – do 30 czerwca br. Ostatnią, 40-milio-
nową transzę samorząd uiści do 20 czerwca 2009 ro-
ku. – Zgodnie z umową tabor przejdzie na własność
województwa w dniu wpłacenia pierwszej raty, czyli
nie później niż 22 stycznia – powiedział Piotr Szpren-
dałowicz, członek zarządu województwa mazowiec-
kiego. – Ponadto uzgodniliśmy, że PKP PR zapłacą
na rzecz KM 35,5 mln zł tytułem zwrotu kosztów
modernizacji i remontów przeprowadzonych przez
KM na dzierżawionych pociągach – dodał.
Druga, podpisana umowa dotyczy odkupienia
od PKP PR pozostałych 2169 udziałów (5 pro-
cent) za prawie 1,2 mln zł (550 zł za jeden udział).
– Dzięki przejęciu 100 procent udziałów w spółce,
samorząd będzie sprawniej i efektywniej zarządzać
Kolejami Mazowieckimi. Skrócone zostaną też pro-
cedury decyzyjne – podkreślił marszałek Adam
Struzik. – Jest to również szansa na przeprowadze-
nie szeregu modernizacji taboru – dodał.
Obie umowy podpisali: Adam Struzik – marsza-
łek województwa mazowieckiego, Piotr Szprenda-
łowicz – członek zarządu woj. mazowieckiego, Jan
Tereszczuk – prezes PKP Przewozy Regionalne oraz
Szymon Ruta – członek zarządu PKP PR.
Barbara Małyska
Drogiej Pani Naczelnik
Wiesławie Bartczak
serdeczne wyrazy głębokiego
współczucia z powodu śmierci
taty
składają koleżanki i koledzy
Biura Planowania Inwestycji  Centrum Zarządzania Ruchem Kolejowym w Warszawie
Z GRUPY PKP
Nowi w Radzie
Zmienił się skład Rady Nadzorczej spółki
PKP Przewozy Regionalne.
Rada Nadzorcza PKP Przewozy Regionalne
wybrała w otwartym postępowaniu kwalifika-
cyjnym dwóch nowych członków zarządu spółki:
Krzysztofa Kołodziejskiego jako odpowiedzialne-
go za sprawy techniczno-eksploatacyjne oraz Ro-
berta Nowakowskiego, który będzie nadzorował
sprawy handlowe.
Krzysztof Kołodziejski pełnił wcześniej funkcję
dyrektora Biura Eksploatacji i Organizacji Prze-
wozów w spółce, a Robert Nowakowski był od
września 2007 r. dyrektorem kujawsko-pomor-
skiego oddziału Przewozów Regionalnych.
now
Sponsor Grand Pressu
PKP Intercity było jednym ze sponsorów
jedenastej edycji konkursu Grand Press,
organizowanego przez wydawcę magazynu
o mediach, reklamie i public relations.
W ramach konkursu wręczane są nagrody
dla dziennikarza roku oraz wyróżnienia w ka-
tegorii: news, dziennikarstwo śledcze, publi-
cystyka, wywiad, reportaż (prasowy, radiowy
i telewizyjny) i dziennikarstwo specjalistyczne.
Zwycięzców konkursu wybiera jury, złożone
z wybitnych przedstawicieli wydawnictw praso-
wych, stacji telewizyjnych i radiowych.
PKP Intercity otrzymało tytuł patrona tej
uroczystości i całego konkursu. – Dla Interci-
ty objęcie patronatu tak prestiżowej imprezy
jest okazją do pokazania spółki jako nowo-
czesnego i liczącego się na rynku przewoźnika
oraz do prezentacji nowego wizerunku firmy
– zaznacza Adrianna Chibowska, rzeczniczka
prasowa PKP Intercity.
Dziennikarzem Roku 2007 zostali ex aequo
Marcin Kącki, dziennikarz Gazety Wyborczej
i Tomasz Lis. Nominowanymi byli równie znani
dziennikarze: Tomasz Sianecki (TVN, TVN 24),
Grzegorz Miecugow (TVN 24), Bogdan Ryma-
nowski (TVN 24), Adam Wajrak (Gazeta Wyborcza).
bm
Pani
Basi Pałys
wyrazy głębokiego współczucia
z powodu śmierci
TATY
składają Kierownictwo i Pracownicy
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
KURIER PKP 3/20.01.2008 
 Z GRUPY PKP

Manewrowe naprawy wiskowe, jakie zaczną obowiązywać samochody

w UE od 2009 r., jest także o połowę tańsza
w eksploatacji! – podkreślał prezes Konieczek.
– Nakłady na modernizację zwrócą się bardzo
Kilkaset lokomotyw spalinowych należących do PKP CARGO S.A. przejdzie szybko – zaznaczył.
naprawy rewizyjne i główne w nowosądeckim Newagu – to efekt umowy Wojciech Balczun, pytany po podpisaniu kon-
podpisanej przez obie spółki. traktu o wpływ na kondycję finansową spółki,
w tym na wysokość środ-
Kontrakt na naprawy okresowe lokomotyw spali- ków inwestycyjnych spółki,

Fot. R. Tytuła
nowych podpisany został 10 stycznia w siedzibie PKP 50 milionowej kary nało-
CARGO. W ciągu trzech lat Newag przeprowadzi 590 żonej na PKP CARGO przez
napraw rewizyjnych najliczniejszych lokomotyw ma- Urząd Ochrony Konkurencji
newrowych SM42 oraz 29 napraw głównych spalino- i Konsumentów, stwierdził,
wozów SM31 i SU42. – Ten kontrakt jest elementem że nie ma zagrożenia dla
długoletniego planu napraw, modernizacji i zakupów płynności finansowej przed-
taboru – mówił Wojciech Balczun p.o. prezesa PKP siębiorstwa. – Spółka ma
CARGO. – Chcemy, aby wszystkie inwestycyjne posu- stabilne podstawy finanso-
nięcia związane były z polityką handlową firmy. Plan we, dlatego plan inwestycyj-
sprzedaży oferty przewozowej spółki będzie więc rzu- ny nie jest w najmniejszym
tować na rodzaj i zakres nakładów na tabor – dodał. stopniu zagrożony – mówił
Natomiast Witold Bawor, członek zarządu – dy- p.o. prezesa. – Wraz z za-
rektor ds. eksploatacyjnych podkreślał znaczenie Trzyletni kontrakt to stabilizacja dla obu stron umowy rządem dopinamy właśnie
długoletnich umów. – Tego typu biznesowe poro- biznes plan PKP CARGO,
zumienia dają obu stronom stabilność planowania Zbigniew Konieczek, prezes Newagu potwier- w którym skorelowane i uzupełniające się poli-
biznesowych posunięć. Co więcej, interesuje nas, dził powyższą opinię. Równocześnie zwrócił uwa- tyki sprzedaży, marketingu i inwestycji pozwo-
by wieloletnie umowy na naprawy czy moderniza- gę, że jego firma przygotowała projekt kom- lą walczyć o klienta nie tylko ceną, ale przede
cje wiązały się od razu z kontraktami na późniejszy pleksowej modernizacji SM42. – Ta w praktyce wszystkim wysoką jakością i niezawodnością
kompleksowy serwis pojazdów, podpisywanymi nowa lokomotywa, o oznaczeniu 6Dg, posiada naszych usług – dodał.
z tymi samymi kontrahentami – podkreślał. silnik, który spełnia wyśrubowane normy środo- Remigiusz Tytuła

Drugie podejście do sufitu

Fot. M. Starczewska

Zaczęło się wielkie czyszczenie sufitu Dworca Centralnego w Warszawie.

Muerta Polska to druga firma, która podejmuje się tego zadania. Pierwsza
– Help3 – zrezygnowała.
Od początku istnienia Dworca Centralnego, czyli od
lat 70. XX wieku sufit nie był gruntownie czyszczony
i dziś zalega na nim gruba warstwa brudu. Dodatkowo
miejsce upodobały sobie ptaki, które się tu gnieżdżą.
Jesienią ubiegłego roku PKP S.A. postanowiły
przywrócić sufitowi dawny blask i jasnoszary kolor.
Wyczyszczenie go zlecono firmie Help3, wyspecjali-
zowanej w doprowadzaniu do porządku tego typu
obiektów. Jednak po wyczyszczeniu w ciągu dwóch
dni zaledwie 20 m2 powierzchni, firma wycofała się,
gdyż uznała, że nie podoła zleceniu.
Kolejarze długo szukali nowego wykonawcy.
W drugim tygodniu stycznia do akcji na dworcu
wkroczyła inna spółka – Muerta Polska z Gorzowa
Wielkopolskiego. – Na początek pracownicy tej firmy
spróbowali swoich sił na małym fragmencie zada-
szenia. Miejmy nadzieję, że tym razem nie będzie
żadnych niespodzianek i sufit odzyska dawny blask
– mówi Michał Wrzosek, rzecznik prasowy PKP S.A.
Do wyczyszczenia jest 3,6 tys. m2 powierzch-
ni. W ruch poszły specjalistyczne maszyny
i detergenty. Aby nie przeszkadzać podróżnym,
czyszczenie trwa głównie nocą. Prace mają się za-
kończyć do 29 lutego, a ich koszt to kilkadziesiąt
tysięcy złotych.
To nie koniec nowości na Dworcu Centralnym. PKP
S.A. wynajęły też zewnętrzną firmę ochroniarską, która
wraz z funkcjonariuszami Straży Ochrony Kolei i poli-
cjantami ma zadbać o porządek. – Pracownicy ochrony
mają za zadanie m.in. wypraszać z budynku wałęsające Czyszczenie sufitu na Dworcu Centralnym odby-
się, pijane osoby – zapowiada Michał Wrzosek. – Chce- wa się głównie nocą
my poprawić wizerunek dworca w oczach podróżnych
i zwykłych przechodniów – dodaje. – Myślimy też nad wyczyszczeniem posadzek na
Na Dworcu Centralnym trwają przygotowania peronach i na poziomie –1, czyli w łącznikach,
do zamontowania specjalnych siatek i kolców, z których prowadzą schody na perony – infor-
aby zniechęcić ptaki do siadania pod sufitem. muje Wrzosek. – Nastąpi to jednak nieco później,
Wkrótce też zostanie rozstrzygnięty przetarg na bo rozważamy też koncepcję przebudowy podziem-
firmę, która zeszlifuje posadzki w holu głównym. nej części dworca – dodaje. bm

10 KURIER PKP 3/20.01.2008


Intercity
idzie w miasto
PKP Intercity otworzyło nowy punkt
sprzedaży biletów poza dworcami PKP.
To próba wyjścia z ofertą do klienta.
Nowe stanowiska kasowe, ekrany plazmowe z ak-
tualnym rozkładem jazdy, terminal informacyjny do
samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji,
system elektroniczny wyznaczający kolejność oczekują-
cych – tak wygląda Centrum Obsługi Klienta PKP IC
w Warszawie przy ulicy Grójeckiej, które rusza 20 stycz-
nia tego roku.
W nowym centrum ma być prowadzona sprzedaż
i przedsprzedaż biletów w komunikacji krajowej, jak
i międzynarodowej. Będzie to także miejsce, w którym
klient uzyska informacje na temat rozkładu jazdy, ak-
tualnych promocji i zaplanuje najdogodniejsze połą-
czenie za najniższą cenę.
Wielu klientów może pamiętać starą „Grójecką”. –
To, jak wyglądało to pomieszczenie przed modernizacją,
a to w jakim standardzie utrzymane jest teraz, poka-
zuje skok jakościowy kolei – uważa Czesław Warsewicz,
prezes zarządu PKP IC. – Standard, jaki panuje w tym
punkcie, chcemy wprowadzać we wszystkich aspektach
obsługi klienta i działaniach spółki – dodaje.
Najbardziej widoczną zmianą jest wystrój i aran-
żacja wnętrza. W pomieszczeniu, gdzie znajdują się
kasy, dodatkowo wydzielono przestrzeń do obsługi
klientów biznesowych w zakresie oferty kart Interci-
Fundacja pomaga
Fot. M. Starczewska
Cezary Grabarczyk, minister infrastruktury składa noworoczne dobro – podkreślił minister Ceza-
życzenia członkom kolejowej fundacji
Dziennikarze testują sprzęt w nowo otwartym Centrum Obsługi Klienta PKP Intercity przy ul. Gróje-
ckiej w Warszawie
ty i biletów grupowych. Przeprowadzona też została
gruntowna modernizacja instalacji elektrycznych,
gazowych i wodnych. Wnętrze jest klimatyzowane
i łatwo dostępne dla osób niepełnosprawnych.
Pierwszy COK, który postał dwa lata temu na
Dworcu Centralnym w Warszawie, dziennie obsługu-
je ok. 200 – 250 klientów. Spółka spodziewa się nie
mniejszego zainteresowania klientów nowym punk-
tem. Jednak COK na Grójeckiej jest inny niż dotychczas
otwarte centra obsługi klienta, bo jest usytuowanym
„na mieście”, poza terenem dworca PKP. W ten sposób
spółka chce wyjść z ofertą w stronę klienta. Kolejnym
krokiem ma być sprzedaż wybranych ofert w centrach
handlowych.
Poza tym, aby zachęcić pasażerów do skorzystania ze
swojej oferty, Intercity ma zamiar uruchomić infolinię
(drugi kwartał 2008 roku) i stworzyć program lojalnoś-
ciowy dla swoich klientów. W celu ulepszenia systemu
Do noworocznych życzeń
Fundacji Pomocy Dzieciom
Specjalnej Troski, Inwalidom
i Emerytom Branży Transpor-
towej w tym roku dołączył się
minister infrastruktury, który
podkreślił, jak ważne jest po-
maganie innym.
– Państwa fundacja to samo
dobro. – Pomaga tym, którzy
najbardziej potrzebują pomocy
i wsparcia. Życzę Państwu na No-
wy Rok byście się nie zmieniali,
by starczyło sił, aby dalej czynić
ry Grabarczyk, podczas spotkania
Z GRUPY PKP
Fot. M. Starczewska
informacji dla podróżnych spółka planuje umieścić na
największych dworcach kolejowych ekrany plazmowe
z rozkładem jazdy. Dwa takie już wiszą w hali Dworca
Centralnego, a kolejne pojawią się wkrótce na dworcach
w Szczecinie, Poznaniu i Wrocławiu.
Zgodnie z zamierzeniami w 2008 roku wybudo-
wane jeszcze zostaną COK-i w: Krakowie, Tarnowie,
Rzeszowie, Przemyślu, Gliwicach, Opolu, Koninie,
Bydgoszczy i Lesznie, a także stworzone poczekalnie
dla pasażerów 1 klasy, (tzw. „strefa VIP”) na dwor-
cach w Poznaniu, Gdańsku i Wrocławiu. Rozszerzana
będzie też sprzedaż biletów przez Internet.
– W tym roku zaufało nam o 2 mln osób więcej niż
w latach ubiegłych. To świadczy o tym, że pasażerowie
doceniają nasze starania zmierzające do podnoszenia
standardu obsługi – podsumowuje Warsewicz.
mast
O Biurze Obsługi Klienta trójmiejskiej SKM – czyt. str. 16
opłatkowego. – Możecie liczyć na wsparcie resor-
tu – zaznaczył.
Spotkanie było okazją do podsumowania dzia-
łalności fundacji, przedstawienia planów na rok
bieżący, a także integracji wolontariuszy, sponsorów
i sympatyków. Fundacja będzie kontynuować swoje
działania i pomagać najuboższym rodzinom koleja-
rzy, prowadzić Klub Dziennego Pobytu Seniora oraz
pomagać prawnie i medycznie osobom potrzebują-
cym, a związanym z środowiskiem kolejarzy. Funda-
cja zorganizuje też kolonie dla dzieci z najuboższych
i wielodzietnych rodzin, zaopiekuje się dziećmi po-
trzebującym specjalnej troski. Na święta zorganizuje
paczki żywnościowe, a na co dzień będzie przekazy-
wać ciepłe posiłki i dary rzeczowe.
– Bogaty nie jest ten, kto dużo ma, ale ten,
kto umie się dzielić z innymi – podsumowała
Barbara Walczak, sekretarz fundacji.
mast
KURIER PKP 3/20.01.2008 11
 TEMAT TYGODNIA
Lasery pod kołami
Pierwsze w Polsce, jedno z nielicznych w Europie laserowe urządzenie do pomiaru kół wagonów znajduje się
w Zakładzie Eksploatacji Warszawa Grochów PKP Intercity. Pozwala ono na bezdotykowe, komputerowe
badanie kół taboru wagonowego wjeżdżającego do stacji postojowej.
W PKP Intercity w Zakładzie Eksploatacji War-
szawa Grochów (dawnej Wagonowni Warszawa
Grochów) manualna kontrola kół w wagonach
pasażerskich została zastąpiona przez bada-
nie laserowe. Wjeżdżający do stacji postojowej
wagon nie musi już być poddawany zawodnej
ocenie wzrokowej i obmierzany ręcznymi na-
rzędziami do kontroli profilu kół. Wystarczy,
że pokonując specjalistyczne stanowisko po-
miarowe, zainstalowane w hali całopociągowej
Zakładu Eksploatacji, zostanie oświetlony wiąz-
ką laserowego światła. Niemal w tym samym
momencie na ekranie monitora wyświetla się
liczbowy raport parametrów profilu kół i geo-
metrii wózków wagonowych. Tak właśnie działa
pierwsze w polskim kolejnictwie urządzenie do
laserowego pomiaru kół i zestawów wózków ta-
boru, wyprodukowane przez firmę P.U.T. GRAW
sp. z o.o.
Badanie na wjeździe
Pomiar kół rozpoczyna się, gdy pociąg najedzie
na ultradźwiękową barierę wykrywającą obecność
wagonów na stanowisku. Powoduje to automa-
tyczne włączenie się urządzenia i rozpoczęcie
badania przez trzy podsystemy: pomiaru profilu
kół, pomiaru średnicy kół oraz pomiaru geome-
trii wózków. Sprawdzane są następujące parame-
try: profil obu kół zestawu Ow, Og qR; średnice
obu kół zestawu; odległość obręczy Az oraz zuko-
sowanie osi w wózkach, czyli różnica przekątnych
odległości między osiami w wózkach.
Do tego celu wykorzystywane są takie narzę-
dzia jak: bariery laserowe, mikromierze laserowe
i czujniki przemieszczania elementów ruchomych
stanowiska.
Tajemnica laserowego badania to zastosowa-
nie najnowszych rozwiązań technicznych, takich
jak laserowe kamery liniowe i powierzchniowe
z elementami CCD i CMOS. Kamery wraz z lase-
rami umieszczone są w obudowach, do których
wprowadzane jest powietrze o stałej temperatu-
rze dla zachowania dużej dokładności pomiaru
oraz dla zabezpieczenia przed pyłem i wodą ele-
mentów optycznych.
Newralgiczną częścią sytemu jest specjalne
oprogramowanie do przetwarzania obrazów
cyfrowych, które w całości jest opracowane
przez firmę GRAW na podstawie wieloletnich
12 KURIER PKP 3/20.01.2008
Mierzone parametry kół Dokładność (mm)
Parametry profilu obu kół zestawu Ow, Og, qR = 0,1 mm
Średnice obu kół zestawu = (0,1 – 0,2) mm
Odległość obręczy Az = 0,1 mm
Zukosowanie osi w wózkach (różnica przekątnych
odległości między osiami w wózkach) = 0,2 mm
doświadczeń związanych z konstruowaniem
urządzeń pomiarowych, a także z wykorzy-
staniem technik analizy obrazów oraz foto-
grametrii.
Przetwarza i przesyła dane
Zebrane dane są przesyłane do komputera po-
miarowego z systemem czasu rzeczywistego QNX,
znajdującego się w pobliżu stanowiska pomiaro-
wego. Komputer ten funkcjonuje autonomicznie
i może pracować niezależnie od głównego kom-
putera systemu. Jego głównym zadaniem jest
przetwarzanie danych zebranych podczas pomia-
ru dla każdego koła, a następnie przesłanie ich
do lokalnej bazy danych.
Nadrzędnym komputerem w systemie jest
pecet operatora, pracujący w powszechnie zna-
nym systemie Windows. Po jego uruchomieniu
wszystkie dane pomiarowe z lokalnej bazy da-
nych są przesyłane do działającej na nim bazy
danych SQL.
Wbudowany system raportowania pozwala na
sporządzanie i drukowanie wyników w formie
tabelarycznej i graficznej oraz eksport danych do
arkusza kalkulacyjnego Excel.
Oprogramowanie pozwala operatorowi na
wprowadzanie informacji o zestawach i wózkach
zarówno z klawiatury komputera PC, jak i z pa-
mięci ręcznych przyrządów mikroprocesorowych.
Zaletą oprogramowania jest to, że może działać
także jako system do zarządzania taborem, gro-
madzący pobrane informacje. Wyniki pomiarów
wagonów są przechowywane w bazie danych,
pozwalającej na śledzenie postępującej degrada-
cji profili kół. Na tej podstawie planuje się ich
naprawy.
Baza danych dostępna jest dla użytkowników
systemu, oczywiście poprzez odpowiedni system
zabezpieczeń i praw dostępowych, poprzez lo-
kalną sieć Intranetu PKP Intercity. Poza tym
dodatkowy moduł systemu umożliwia przesy-
łanie pocztą elektroniczną bazy danych zawar-
tości protokołów pomiarowych, sporządzonych
w zakładach remontujących wózki i zestawy
wagonów.
Identyfikatory dla wagonów
Jednak samo badanie nie byłoby tak sku-
teczne, gdyby nie system identyfikacji taboru,
dzięki któremu możliwe jest przyporządkowanie
poszczególnych pomiarów do konkretnych kół
wagonu.
W urządzeniu zastosowano system RF/ID, wy-
produkowany przez szwedzką firmę TagMaster
AB. Polega on na oznakowaniu wagonów spe-
cjalnymi „płytkami”, czyli małymi plastikowymi
prostokątami o wymiarach 5 na 10 cm, które
jednocześnie są nośnikami i nadajnikami kodu
identyfikacyjnego danego wagonu. Do identyfi-
kacji wagonu wykorzystywane są nadajniki typu
Heavy Duty o symbolu S 1569, montowane po
jednym na wagonie oraz ich czytnik S1569 HD
Track Reader, mocowany w osi toru na wysokości
stopki szyny przed wjazdem na stanowisko.
Identyfikatory wagonu montowane są na
podwoziu wagonu za pomocą dwóch nitów.
Działają od 6 do 10 lat. Ponieważ odczytywanie
informacji o wagonie z pamięci identyfikatorów
odbywa się podczas ruchu pociągu, system mo-
że być wykorzystywany także przez inne systemy
pomiarowe czy programy do zarządzania ru-
chem pociągów. Czytnik odczytuje wiadomości
zapisane w identyfikatorze przy prędkości już
poniżej 30 km/h.
20 pociągów na dzień
Laserowe badanie kół wykonuje się w gro-
chowskim zakładzie od około pół roku. Po za-
instalowaniu urządzenia konieczne było jego
odpowiednie skalibrowanie, gdyż tuż przed
wjazdem na stanowisko tory kolejowe ułożone są
na łuku, a to mogłoby powodować przekłamanie
wyników badań.
Dzięki zastosowaniu sensorów laserowych
urządzenie bada koła o zróżnicowanych własnoś-
ciach optycznych. Badanie jest wykonywane przy
prędkości pociągu do 5 km/h. Poza tym system
może pracować w temperaturze otoczenia od mi-
nus 30 stopni do plus 60 stopni Celsjusza. Do
tego dopuszczalna jest wilgotność powietrza do
98 procent.
 TEMAT TYGODNIA

Pociąg PKP IC wjeżdża na stację postojową z zamontowanym urządzeniem do laserowego badania kół

Fot. M. Starczewska
Obecnie, każdego dnia urządzenie kontroluje
około 20 pociągów. Tworzona podczas badań
dokumentacja ma przyczynić się do poszerzenia
możliwości urządzenia. Na podstawie wyników
zużycia kół w czasie eksploatacji, zmiany warto-
ści poszczególnych parametrów w geometrii ich
profilu oraz zaistniałych relacji między nimi bę-
dzie można opracować algorytmy wspomagające
podjęcie decyzji, dotyczących utrzymania taboru
czy ewentualnych napraw.
Zamontowane w PKP Intercity w Warszawie
urządzenie wprowadza nowoczesne standardy
pomiaru kół.
Wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań przez
P.U.T. GRAW sp. z o.o. poprzedziło 10 lat prób

Urządzenie laserowe bada koła w czasie jazdy pociągu. Sprawdzane są parametry profilu kół,
średnicy kół i geometria wózków. Dopuszczalna prędkość pociągu to 5 km/h

Czujnik z barierą ultradźwiękową wykrywa wjeżdżający

pojazd

w zakresie konstrukcji podobnych prototypowych

urządzeń oraz wieloletnie doświadczenia w opra-
cowywaniu urządzeń pomiarowych, technik ana-
lizy obrazów i fotogrametrii. Natomiast projekt
i wykonanie stanowiska zajęły około roku.
Urządzenie doskonale sprawdza się w PKP
Intercity. Budzi ciekawość i zainteresowanie
przedstawicieli kolei zagranicznych – między
innymi z Tajwanu, Niemiec, Holandii, Belgii,
Hiszpanii, Anglii, Arabii Saudyjskiej, Wenezueli,
Brazylii i Meksyku. Badanie całego pociągu trwa tyle co jego przejazd. Dane uzyskane z pomiaru są jednocześnie prze-
Małgorzata Starczewska syłane do komputera operatora

KURIER PKP 3/20.01.2008 13

 NASZA SONDA
Szeroka perspektywa
6 Istotnym osiągnięciem było usprawnienie
ruchu transgranicznego poprzez otwarcie cał-
kowicie zmodernizowanej stacji w Hrubieszowie
oraz „odnowa” i zwiększanie posiadanego tabo-
ru trakcyjnego. Ma to zasadnicze znaczenie dla
podstawowej działalności spółki, bo zwiększa
możliwości przewozowe na linii LHS.
Potwierdzeniem coraz lepszej kondycji fi-
nansowej są nominacje i wyróżnienia PKP LHS
w tak prestiżowych rankingach jak „Perły Pol-
skiej Gospodarki” (zajęliśmy czołowe miejsce
spośród kilkuset polskich firm).
Udział w wydarzeniach branżowych – gdań-
skich targach TRAKO 2007, targach Transport
i Logistyka 2007 w Kijowie czy Międzynarodo-
wym Czarnomorskim Forum Transportowym
w Odessie – pozwala docierać z ofertą do pol-
skich przedsiębiorców oraz partnerów z Ukrainy,
Rosji, Białorusi, czy Kazachstanu.
Wychodzimy z naszym produktem w świat
i dzięki temu nasza marka staje się coraz bar-
dziej rozpoznawalna.
Plany na 2008 rok to m. in. dalsze inwestycje,
rozpoczęcie modernizacji terminala przeładunko-
wego w stacji Sławków LHS, ponadto szereg in-
westycji w tabor trakcyjny – zakup, modernizację
oraz naprawy główne. W tym roku zamierzamy
także przeprowadzić remont przeprawy przez
Wisłę oraz rozpocząć prace konserwacyjne pozo-
stałych strategicznych obiektów inżynieryjnych,
wymagających nakładów inwestycyjnych.
W 2008 roku planujemy także przekształce-
nie PKP Linii Hutniczej Szerokotorowej sp. z o.o.
w spółkę akcyjną.  (7-krotnie więcej niż
Podsumowując krót-
ko rok ubiegły, należa-
łoby w przypadku SKM
zwrócić uwagę na istot-
ny przełom jakościowy
w obsłudze klientów.
Fot. M. Starczewska
Dotyczy to tak taboru,
jak i nowych rozwiązań
związanych ze sprze-
Andrzej Osipów, pre-
dażą biletów. Po raz
zes zarządu PKP SKM
pierwszy skorzystaliśmy
w Trójmieście sp. z o.o.
z dofinansowania ze
środków unijnych, dzięki czemu gruntownie zmoder-
nizowaliśmy 4 składy, a we własnym zakresie – podczas
14 KURIER PKP 3/20.01.2008
16 rewizji taboru – ulepszyliśmy wnętrza kolejnych  Miniony rok był czasem zmian. To dopiero
7 ezetów. Od ostatniego roku podróżni mają też
do dyspozycji na naszych peronach 18 nowocze-
snych automatów biletowych. W ubiegłym roku
udało się również wypracować zasady obowiązują-
cego od roku 2008 wspólnego biletu z przewoźni-
kami miejskimi.
W najbliższym roku najważniejsze będzie wy-
pracowanie podstaw dla sukcesu Gdańska i ko-
lei w perspektywie EURO 2012 – przede wszyst-
kim skutecznej inżynierii finansowej potrzebnej
do zakupu 25 całkiem nowych pociągów, grun-
townej modernizacji 35, wydłużenia linii SKM
do Gdańska Śródmieścia i przywrócenia kursów
w rejon Baltic Arena do Gdańska Brzeźna. Inne
zadania z zakresu infrastruktury to remont pe-
ronów w Gdyni Głównej i Gd. Oliwie, wymiana
urządzeń sterowania linią oraz w perspektywie
EURO – modernizacja pozostałych peronów
SKM.  i kuszet.
Rok 2007 był dla
Wars-u przełomowy.
Wzrostowe tendencje
rynku przewozów
pasażerskich pozwo-
liły wypracować po-
Fot. arch. WARS S.A.
nad 3 miliony zysku
Zbigniew Terek, rok wcześniej). Ren-
prezes Wars S.A. towność osiągnięta
z podstawowej dzia-
łalności spółki jest bardzo ważnym sygnałem.
To efekt prowadzonych od pewnego czasu dzia-
łań, mających na celu podniesienie konkuren-
cyjności Wars-u.
Udało nam się także stworzyć plan rozwoju
na lata 2007 – 2010. Dzięki jasno określonym
celom i założeniom będziemy lepiej dostoso-
wać się do rynku i potrzeb klientów.
Największe zyski Wars osiąga z działalności
usługowej w wagonach sypialnych i z miejsca-
mi do leżenia. Mimo to większość podróżnych
kojarzy spółkę tylko z wagonami restauracyj-
nymi. Dlatego największy nacisk położyliśmy
najpierw na poprawę jakości usług gastrono-
micznych, m.in. wprowadzamy oparte na ba-
daniach preferencji zmiany w jadłospisie.
początek. Ostatnie miesiące były niejako wstę-
pem do poważnych modyfikacji. 2008 rok to
czas „wielkiej rewolucji”, podczas której Wars
przejdzie całkowite przeobrażenie. Zmienią
się m.in. logotyp, wystrój wagonów, menu,
zastawa stołowa, strój pracowników itp. Jest
to poważne wyzwanie. Zmiany wprowadzane
będą etapami.
Wprowadzamy nowe zasady współpracy
z dostawcami, także z franczyzobiorcami. Nasz
personel przechodzi specjalistyczne, podnoszą-
ce kwalifikacje szkolenia.
Robimy wszystko, by poprawić wygląd wa-
gonów restauracyjnych. Poza wprowadzaniem
na trasy zupełnie nowych wagonów, od 2008
r. zaczynamy modernizację już posiadanych.
Będzie to także czas poprawy jakości usług
w dziedzinie obsługi wagonów sypialnych
Wierzę, że 2008 rok zapisze się w historii spół-
ki jako czas sukcesów i wielkich osiągnięć. 
W poprzednim
roku na uwagę za-
sługują głównie dwa
wydarzenia, mające
szczególne znaczenie
dla spółki. Pierwszym
Fot. arch. PKP WKD
było oczywiście osta-
teczne zakończenie
trwającego od kilku
Grzegorz Dymecki, lat procesu zmiany
prezes PKP WKD naszego właściciela
sp. z o.o. – czyli przejęcie WKD
przez samorządy. Po-
zwoli to już w 2008 roku uruchomić procedury,
dzięki którym możliwe będzie rozpoczęcie na na-
prawdę szeroką skalę działań modernizacyjnych
i inwestycyjnych, zapisanych w wieloletnim pla-
nie przy współudziale władz samorządowych.
Drugim niezmiernie istotnym dla nas wyda-
rzeniem były obchody 80. rocznicy powstania
przedsiębiorstwa, które przez cały ten okres
zdołało zbudować sobie silną pozycję na ob-
szarze swojego działania. Wiemy, że mimo
wysokiego uznania wśród naszych pasażerów
– co dodatkowo zobowiązuje i motywuje nas

do pracy – w dalszej perspektywie stoją przed
nami coraz większe wyzwania i wyższe wyma-
gania.
Trudno na przykładzie ubiegłego roku mó-
wić o jakichś spektakularnych sukcesach, sta-
ramy się po prostu jak najlepiej wykonywać
swoje zadania – przewoźnika i zarządcy infra-
struktury zarazem. Większość z zaplanowanych
inwestycji bądź robót modernizacyjnych zosta-
ła wykonana i były one elementem realizowa-
nego od kilku lat programu.
W 2008 roku kontynuując działania na rzecz
poprawy stanu infrastruktury kolejowej pla-
nujemy dalsze remonty odcinków torowych,
w tym przymierzamy się do odcinka najbar-
dziej newralgicznego – pomiędzy Komorowem
i Warszawą. Szczególnie istotnym elementem
w ramach modernizacji tego odcinka będzie
remont łukowego wiaduktu WKD nad torami
linii „radomskiej” – czy gromadzenie niezbęd-
nej dokumentacji projektowej i wykonawczej
pozwoli na rozpoczęcie prac jeszcze w tym roku
– zobaczymy.
Zamierzamy zmodernizować nawierzchnie
kolejnych przystanków osobowych – możli-
we, że pod koniec 2008 roku całkowicie za-
kończymy ten trwający od kilku lat program.
Ponadto wspólnie z nowym właścicielem
rozpoczynamy działania zmierzające do przy-
gotowania postępowania przetargowego na
zakup nowych elektrycznych zespołów trak-
cyjnych dla Spółki.  sywnie modernizowane. Ponadto w 2007 r. spółka
OGŁOSZENIE
Firma Handlowa „MIKTRANS”
z siedzibą w Tolkmicku
sprzeda używane podbijarki
kolejowe firmy
PLASSER & Theurer:
Typ minima2 – 2 szt.;
Stan bardzo dobry – z zasobów wojskowych.
Tel. kontaktowy +48 601617913,
e-mail : jmmt@wp.pl
Ostatnie 19 mie-
sięcy to czas dosyć
trudny, ale udany.
Trudny, bo spiętrzyły
się prace remontowe
prowadzone przez
PKP PLK S.A., z po-
Fot. B. Małyska
wodu których dużo
pociągów musieli-
Halina Sekita, prezes śmy odwołać. Uda-
zarządu „Kolei Ma- ny, ponieważ wbrew
zowieckich - KM” sceptykom spółka
dynamicznie się roz-
wija, o czym świadczy wzrost pracy eksploatacyjnej,
większa liczba uruchamianych pociągów i wzrost
liczby przewiezionych pasażerów.
Szacujemy, że w 2007 r. przewieźliśmy ponad
45 mln podróżnych, to efekt m.in. wprowadzenia
oferty „Wspólny bilet KM – ZTM – WKD” na terenie
miasta stołecznego Warszawy, dodatkowo w czerwcu
rozszerzonej o odcinek Warszawa Wileńska – Ząbki.
Warszawiacy odkryli kolej jako środek transportu
miejskiego. Z naszych danych wynika, że na podsta-
wie Warszawskiej Karty Miejskiej podróż pociągiem
odbywa co drugi, trzeci pasażer.
Na wzrost zainteresowania pasażerskim transpor-
tem kolejowym duży wpływ miały także inwestycje
taborowe. Użytkowane przez nas pociągi są sukce-
MATISA B241 – 1 szt.;
BEAVER 800 – 1 szt.;
NASZA SONDA
pozyskała dwa EW60 i wyleasingowała 3 ezety. Zo-
stały one kompleksowo zmodernizowane.
Spektakularnym sukcesem było także zatrudnie-
nie od 1 stycznia 2007 roku 400 maszynistów.
Ważne było też jeszcze jedno wydarzenie: Minister-
stwo Skarbu Państwa wydało zgodę na odkupienie
przez samorząd województwa mazowieckiego od
PKP Przewozy Regionalne zorganizowanej części
przedsiębiorstwa, w tym 184 ezetów EN 57.
Stawiamy przed sobą ambitne wyzwania. Przede
wszystkim będziemy podejmować działania zmie-
rzające do zwiększenia komfortu i bezpieczeństwa
podróżnych, co z kolei jest związane z inwestycjami
taborowymi. Koleje Mazowieckie chcą być przewoź-
nikiem nowoczesnym, na miarę XXI wieku. I to nie
tylko w zakresie modernizacji czy pozyskania nowe-
go taboru, ale także w podejściu do klienta.
Plany rozwojowe spółki będą realizowane na róż-
nych płaszczyznach, m.in.:   handlowej – zwią-
zanej z realizacją rozkładu jazdy, dostosowaniem
oferty przewozowej tak, by była jak najbardziej
adekwatna do potrzeb i oczekiwań podróżnych
czy wprowadzeniem, nowych promocyjnych ofert;
  eksploatacyjnej – związanej z maksymalnym
wykorzystaniem taboru, kontynuacją prac związa-
nych z pozyskaniem nowego, jego wdrożeniem do
ruchu i modernizacją obecnie wykorzystywanego.
Już w połowie 2008 r. na tory wyjadą nowocze-
sne pociągi typu push-pull (piętrowe) oraz pociągi
produkowane przez Stadlera. W sumie park tabo-
rowy spółki zwiększy się o 21 nowych pociągów.
opr. Małgorzata Starczewska
 SZYNOBUSY W POLSCE
Teraz na poziomie
Autobusy szynowe na Mazowszu – choć używane – są ożywczą
nowością. Specyfika Mazowsza – duża ilość linii magistralnych,
związana z lokalizacją stolicy – powodowała, że dość długo na
tutejszych torach niepodzielnie królowały klasyczne elektryczne
zespoły trakcyjne.
Ciężkie i pojemne ezety kursowały nawet
na lokalnych liniach o dużo mniejszych po-
tokach podróżnych, co w dużym stopniu
przyczyniło się do zawieszenia przewo-
zów na takich trasach, jak np. Legionowo
– Tłuszcz. Dopiero po powołaniu do życia
nowej spółki samorządowo-kolejowej Ko-
leje Mazowieckie zaczęto myśleć o wpro-
wadzeniu do eksploatacji lekkiego taboru
– autobusów szynowych, które miały być
szansą na utrzymanie ruchu pasażerskiego
na lokalnych trasach oraz na reaktywację
nieczynnych już linii.
Dobre wzorce
Koleje Mazowieckie, przykładem woje-
wództwa zachodniopomorskiego, zdecy-
dowały się na zakup używanych pojazdów,
od niemieckiego przewoźnika DB Regio.
W 2005 roku pozyskano 12 szynobusów,
dwóch różnych typów, za które zapłacono
około 2,5 miliona złotych. Jednoczłonowe
autobusy szynowe typu VT627 i bardziej
pojemne dwuczłonowe typu VT628 wypro-
dukowano w Niemczech prawie 40 lat temu,
gdzie pełniły służbę do 2003 roku.
Pojazdy, to prawda wiekowe, ale po grun-
townych modernizacjach w pełni sprawne
i na pewno mniej awaryjne od prototypów
produkowanych przez polskich producen-
tów. Szynobusów VT627 jest w sumie 7,
a dwuczłonowych VT628 – 5. KM mają
także jedną połówkę VT628, używaną jako
zbiór zamienników. Szynobusy VT627 dzie-
lą się na dwie wersje – starsze ze słabszymi
i nowsze z mocniejszymi silnikami. Wszyst-
kie pojazdy stacjonują w lokomotywowni
w Tłuszczu. Na eksploatowanie używanych
pojazdów Koleje Mazowieckie otrzymały
warunkowe dopuszczenie do ruchu, ozna-
cza to, że szynobus może poruszać się
z prędkością maksymalną 80 km/h, pod-
czas kiedy maksymalna prędkość eksploa-
tacyjna pojazdów wynosi 120 km/h.
Ciekawostką jest, że szynobusom nie
nadano polskich oznaczeń – SA, a zosta-
wiono niemieckie – VT. Wszystkie pojaz-
18 KURIER PKP 3/20.01.2008
Szynobus VT627 jako pociąg osobowy do
Tłuszcza na stacji Sierpc
MAZOWIECkie szynobusy
seria sztuk producent rok prod.
VT627 7 MAN lata 70.
VT628 5 MAN 1974 – 1975
dy przemalowano za to w barwy nowego
przewoźnika.
Pierwsza trasa, jaką obsługiwały szynobusy,
to linia Tłuszcz – Ostrołęka. Następnie pojawiły
się także na reaktywowanych liniach Nasielsk
– Sierpc oraz sezonowo na trasie Warszawa
Gdańska – Radzymin. Pojazdy były jednak
mało wykorzystane, po pierwsze z uwagi na
niewielką liczbę pojazdów w ruchu, po drugie
na źle ułożony rozkład jazdy pociągów, szcze-
gólnie na linii Nasielsk – Sierpc, gdzie więk-
szość kursów odbywała się w nocy, zamiast
w dzień. Średni dzienny przebieg mazowiec-
kiego szynobusu nie przekraczał 200 kilome-
trów, co stawiało województwo na ostatnim
miejscu w Polsce, pod względem wykorzy-
stania lekkiego taboru.
Przełamanie złej passy nastąpiło pod ko-
niec sierpnia ubiegłego roku, kiedy KM uru-
chomiły połączenie szynobusami z Siedlec do
Siemiatycz, nazywając to „reaktywacją”, cho-
ciaż trasa ta nigdy nie była zamknięta, a Koleje
Mazowieckie nigdy wcześniej trasy tej nie ob-
sługiwały. Następnie uruchomiono po niemal
dwóch latach zapowiedzi pociągi na trasie Ra-
dom – Drzewica, jednak w trasę wyruszyły...
jednostki elektryczne. Głównym problemem
z reaktywacją tej linii i obsługą przez au-
tobusy szynowe był brak punktów utrzy-
mania taboru, dlatego zdecydowano się
na uruchomienie pociągów elektrycznych.
Prawdziwy przełom nastąpił 9 grudnia
2007 wraz z wejściem w życie nowego roz-
kładu jazdy pociągów. Od tego momentu
wykorzystanie mazowieckich szynobusów
Fot. P. B. Jezierski
prędkość
moc silnika
miejsc całkowita
max. siedzących liczba miejsc
120 km/h 248 kW 70 brak danych
120 km/h 2 x 221 kW 136 brak danych
jest wreszcie na odpowiednim poziomie.
Pojazdy obsługują już w sumie 524 kilo-
metry tras na terenie woj. mazowieckiego,
a nawet wyjeżdżają poza jego granicę. Udało
się także reaktywować nieczynną od 11 lat
trasę z Sierpca do Płocka. Sam Płock, jedno
z największych miast Mazowsza, ma w końcu
w miarę sensowne połączenia kolejowe.
W rozkładzie jazdy 2007/2008 mazowiec-
kie szynobusy obsługują następujące trasy:
Warszawa Gdańska – Wieliszew (4 kursy),
Warszawa Gdańska – Radzymin (4 kursy
w sezonie), Kutno – Płock – Sierpc (5 kursów),
Nasielsk – Sierpc (4 kursy), Sierpc – Tłuszcz
(1 kurs), Tłuszcz – Ostrołęka (6 kursów),
Tłuszcz – Czeremcha (1 kurs) oraz Siedlce
– Czeremcha (2 kursy). Na uwagę zasługuje
połączenie Tłuszcz – Czeremcha, przez War-
szawę Wschodnią, gdzie na odcinku War-
szawa Wsch. – Siedlce szynobus jedzie jako
pociąg przyspieszony, zatrzymując się tylko
na 4 stacjach pośrednich. Na trasie Siedlce
– Czeremcha Koleje Mazowieckie uruchamiają
swoje pociągi równolegle z drugim, działają-
cym na tej trasie przewoźnikiem – spółką PKP
Przewozy Regionalne.
P. B. Jezierski

Trudy samodzielności
Koleje Prowincji Kosowa (HK - Hekurudhat e Kosoves Sh. A.) mimo
że borykają się ze sporymi problemami finansowymi i technicznymi, starają
się poprawiać swą ofertę przewozową.
Powstałe w 2006 roku kosowskie koleje samo-
dzielnie zdobyły tabor i uruchomiły pierwsze na
terenie prowincji pociągi. Uniezależnienie się od
kolei serbskich stwarza jednak nowej organiza-
cji kolejowej duże problemy. Cała infrastruktura
kolejowa, budynki, tabor potrzebują ogromnych
nakładów finansowych – to skutek wieloletnich
zaniedbań będących wynikiem konfliktu albań-
sko-serbskiego. Jednak dopóki polityczna przy-
szłość Kosowo jest nierozstrzygnięta, lokalne wła-
dze, a za nimi koleje, mogą liczyć na sporą pomoc
międzynarodowych instytucji. Dzięki temu udało
się już między innymi pozyskać używany tabor
z Włoch, Szwecji i Norwegii.
Wraz ze zmianą rozkładu 9 grudnia 2007 roku,
koleje Kosowa poszerzyły swoją ofertę, urucha-
miając nowe połączenia na nieczynnych od czasu
działań wojennych liniach. Pociągi powróciły na
91-kilometrową trasę Kosovo Polje – Peć. W tej re-
lacji kursują w ciągu dnia dwa pociągi – osobowy
i pospieszny. Czas przejazdu pociągiem pospiesznym
wynosi półtorej, a osobowym 2 godziny. Druga
reaktywowana linia to Kosovo Polje – Gračanica
(8 km). Na tej trasie kursują również dwa pociągi,
ale tylko w poniedziałki i piątki.
Nowy rozkład nie przyniósł zmian na głównej
linii kolejowej w tej prowincji, od granicy z Serbią
Chiny dużych prędkości
Państwo Środka rozpoczęło budowę 16 nowych linii dużych prędkości.
Do 2020 roku Chińczycy planują mieć ich 12 tysięcy kilometrów.
Linie te mają połączyć stolice prowincji oraz
wielkie i średnie miasta, a także ośrodki rozwija-
jące się w rejonach Zatoki Pohaj oraz rzek Jangcy
i Rzeki Perłowej. Według długoterminowego pla-
nu rozwoju sieci kolejowej, budowa nowych linii
zwiększy znacznie możliwości przewozowe kolei.
Istniejące dotychczas, najszybsze pociągi
w Chinach poruszają się z prędkością 250 km/h.
Pierwszą linią dużych prędkości w Chinach, pozwa-
lającą na rozwinięcie prędkości powyżej 300 km/h,
będzie trasa łącząca Pekin z Tjandżin o długości
115 km. – Linia zostanie uruchomiona w sierpniu
2008 roku, przed igrzyskami olimpijskimi. Dzięki
Fot. P. B Jezierski
Pociąg osobowy na stacji Kosovo Polje
przez Kosowo do granicy z Macedonią. Kursują
tam nadal po dwie pary pociągów osobowych.
Zmieniła się za to oferta w komunikacji
międzynarodowej. W relacji Prisztina – Skopje
kursowały w poprzednim rozkładzie dotych-
czas dwie pary pociągów pospiesznych (było to
pierwsze połączenie międzynarodowe HK), teraz
niej skróci się czas przejazdu między oboma mia-
stami z obecnych 70 do około 30 minut – oświad-
czył Liu Rong, dyrektor budowy kolei.
Chiny rozpoczęły też w listopadzie ub.r. bu-
dowę superszybkiej kolei łączącej największe
aglomeracje – Szanghaj i Pekin. Pociąg, który
będzie rozwijał prędkość do 350 km/h, pokona
trasę między tymi dwoma miastami w ciągu
5 godzin (obecnie 12 godzin). Budowa linii była
planowana już 10 lat temu, ale jej realizacja
przeciągała się. Linia ma zostać oddana do
użytku w 2010 r. Z powodu rosnących kosztów
nieruchomości, w tym działek, które trzeba by-
KOLEJ NA ŚWIECIE
pozostała już tylko jedna para. Pociąg wyrusza
z Prisztiny codziennie o godz. 6.24 i dojeżdża
do Skopje o 9.01, w drogę powrotną wyrusza
o 16.13 i jest w Prisztinie o 19.08. Relacja drugie-
go pociągu, który odjeżdża z Prisztiny o godz.
12.50, została skrócona do stacji granicznej Ha-
ni Elezit (d. Deneral Janković).
Pierwsza linia kolejowa w Kosowie została
zbudowana w 1874 roku, trasa Hani Elezit
– Kosovska Mitrovica miała 107 kilometrów.
Obecnie sieć linii kolejowych na terytorium
Kosowa liczy 333 kilometry, z czego czynnych
jest 261 kilometrów tras.
P. B. Jezierski
ło wykupić pod budowę, koszt linii kolejowej
wzrośnie z planowanych 17,2 mld dolarów do
22,5 mld dolarów.
Oprócz planów rozwijania sieci dużych pręd-
kości, Chińczycy za cel obrali sobie stworzenie
własnego pociągu mogącego osiągnąć prędkość
300 km/h. Jego prototyp już został wybudowa-
ny. – Pokazuje on, że Chiny dołączyły do elitar-
nego światowego klubu, w którym znajduje się
Japonia, Francja i Niemcy. Staliśmy się czwartym
krajem zdolnym do produkcji pociągów wielkich
szybkości – powiedział Wang Yongping, rzecznik
chińskiego ministerstwa kolejnictwa.
Nowy pociąg wyposażony jest w wagon restau-
racyjny, a w przedziałach pierwszej klasy znajdują
się podwójne ekrany LCD. W skład pociągu wcho-
dzi 8 wagonów, którymi podróżować może 600
pasażerów. Pociągi te mają rozpocząć regularne
kursowanie na trasie Pekin – Tianjin tuż przed
igrzyskami olimpijskimi. bm
KURIER PKP 3/20.01.2008 19
 HISTORIA
Podwarszawskie koleje konne
Trakcja konna przez wiele dziesięcioleci XIX wieku z powodzeniem uzupełniała
kolejową ofertę. Była powszechnie wykorzystywana w górnictwie,
budownictwie, hutnictwie i leśnictwie, a także do przewozów pasażerskich.
W okolicach samej Warszawy funkcjonowało kilkanaście kolejek konnych.
Kolej konna funkcjonowała już w starożytności.
Konie ciągnęły pojazdy po kamiennych płytach
w Rzymie i Asyrii. W Wielkiej Brytanii konne pocią-
gi pojawiły się na początku XIX wieku. Początkowo
służyły głównie do transportu towarów, później
również do przewozu ludzi.
Wilanowski sukces
Kolej Konna Wilanowska powstała, by zapew-
nić dojazd klientów do... restauracji. Na pomysł
wpadł Jan Keller, który prowadził restaurację
ogrodową „Promenada”, oddaloną od centrum
Warszawy. Do pomysłu przekonał inżyniera Hen-
ryka Hussa i Wiktora Magnusa. Na Dolnym Mo-
kotowie było wówczas wiele podobnych lokali,
w których bawiła się stolica. „Najczęściej przybywało
tu bogate mieszczaństwo, oficerowie huzarów i uła-
nów rosyjskiej lejbgwardii stacjonujący w Warszawie.
Alkohol i szampan lał się strumieniami, a niektórzy
goście przepuszczali nawet majątki, ale wszyscy się
bawili, jak to mówiono gwarą warszawską „na ca-
łego”... Kwitły przy tym romanse, przeróżne skandale
i skandaliki... – pisze Bogdan Pokropiński w książce
„Kolej Wilanowska”.
W 1891 r. Magnus z Hussem powołali spółkę
komandytową z wkładem 60 tysięcy rubli. Trasę
kolejki wytyczono od rogatki belwederskiej do
Wilanowa. Roboty wzdłuż Drogi Królewskiej roz-
poczęto w tym samym roku. Nadzorował je inż.
Huss; ten sam, który brał udział w tworzeniu Ko-
lei Warszawsko-Petersburskiej i Kolei Obwodowej
w Warszawie. Stację Belweder postawiono u zbiegu
dzisiejszych ulic Belwederskiej i rogu Sulkiewicza.
Przystanki wyrosły w ekspresowym tempie. Rok
później odbyło się uroczyste otwarcie całej 6,7-ki-
lometrowej trasy Zarządu Kolei Konnej Wilanow-
skiej. Uruchomienie pierwszej w Królestwie Kon-
gresowym wąskotorówki pasażerskiej świętowano
z udziałem znamienitych gości z miasta i mini-
sterstwa komunikacji. Stolica bawiła się, prasa nie
szczędziła pochwał.
Warszawiacy polubili końską kolej. Jeśli dać
wiarę doniesieniom prasowym, od połowy maja
do połowy listopada 1891 r. z jej usług skorzystało
ponad 119 tys. podróżnych. Kolej Konna Wilanow-
ska okazała się sukcesem. Panowie Huss i Magnus
szybko się jednak poróżnili. Pierwszy planował
rozbudowę kolejki, drugi nie zgadzał się na dalsze
20 KURIER PKP 3/20.01.2008
Fot. Tygodnik „Biesiada Literacka” z 1892 r.
Przystanek kolei wilanowskiej przy „Prome-
nadzie”
inwestowanie i opuścił firmę. Nie ma tego złe-
go, co by na dobre nie wyszło. Huss zaryzykował
i przedłużył trasę kolejki do dzisiejszego placu Unii
Lubelskiej. W 1894 r. nastąpiło otwarcie nowego
odcinka. „Niestety” w tymże roku na trasie kolejki
pojawił się pierwszy parowóz i w krótkim czasie
maszyna parowa wyparła konie z torów.
Przez 20 lat kolejka wilanowska dobrze słu-
żyła mieszkańcom Warszawy i okolic. Pierwsza
wojna światowa okazała się dla niej katastrofą.
Parowozy i wiele wagonów wywieziono do Ro-
sji, stację Belweder spalono. W II RP zmieniła
się koncepcja układu komunikacyjnego stolicy.
W 1935 roku rozebrano odcinek kolejki od placu
Unii Lubelskiej do stacji Belweder. Rozwój komu-
nikacji miejskiej spowodował, że w czasach Polski
Ludowej zlikwidowano odcinki od stacji Belweder
do Wilanowa (w 1957 r.) i z Wilanowa do Piaseczna
(w 1971 r.).
Końmi do sanatorium
Najdłużej w Polsce funkcjonowała kolej konna
Mrozy – Rudka Sanatorium, która działała jeszcze
w latach 60. ubiegłego wieku. Ze względu na sprzy-
jający klimat, miejscowość Rudka, kilkadziesiąt kilo-
metrów od Warszawy, wybrano na przełomie XIX i XX
wieku na sanatorium dla chorych na gruźlicę, których
nie było stać na leczniczy wyjazd w góry. 10 hektarów
lasów pod budowę ośrodka ofiarował książę Stanisław
Lubomirski. Na szczytny cel zebrano ogółem 80 tysię-
cy rubli, z tego 16 tysięcy podarował dr Teodor Dunin,
wielki społecznik i pomysłodawca sanatorium. Plany
lecznicy nakreślili: Stanisław Lilpop, współwłaściciel
firmy, która wybudowała Elektryczną Kolej Dojazdo-
wą na trasie Warszawa – Grodzisk Mazowiecki i Karol
Jankowski. Oni też kierowali robotami związanymi
z budową kolejki konnej, które ruszyły w 1902 roku.
Na początku ułożono tory kolejki, której za-
daniem był dowóz materiałów budowlanych
z pobliskiej stacji tradycyjnej kolei w Mrozach.
W 1908 r. przyjęto na oddział pierwszych chorych,
a kolejka dowoziła odtąd pacjentów i odwiedza-
jących sanatorium. W Rudce bywali z występami
m.in.: Wojciech Żukrowski, Melchior Wańkowicz,
Rena Rolska, Edward Dziewoński, Wojciech Sie-
mion. Może niektórzy z nich przybywali do Rudki
koleją konną. Ostatecznie 4-kilometrową kolejkę
zlikwidowano około 1965 r. W ubiegłym roku
w czasie Dni Mrozów narodził się pomysł jej od-
budowania.
Transporty z cegielni
Na początku XX wieku ruszyła towarowa kolej
konna, łącząca majątek Komorów ze stacją Wie-
denki w Pruszkowie. Jej tory kończyły się na dzie-
dzińcu komorowskiego majątku. Przewożono nią
głównie zboże i nawozy sztuczne. Latem z kolejki
korzystali letnicy, którzy wynajmowali pokoje
u gospodarzy.
Kiedy pod Otwockiem odkryto pokaźne zło-
ża gliny i niemiecki przedsiębiorca Goldman
założył cegielnię Teklinek, sięgnięto także po
kolejkę konną. „Materiały i urządzenia dla budo-
wanej cegielni Teklinek sprowadzane były frachtem
kolejowym na stację Otwock, skąd dostarczano je na
miejsce kolibami na wózkach kołowych ciągnionych
przez konia po tym torze. Transport gliny ze złóż do
cegielni odbywał się w podobny sposób” – pisze
Maciej Świerczyński na stronie internetowego
serwisu Linia Otwocka.
Inna kolej konna prowadziła do ówczesnego
Centrum Wyszkolenia Piechoty, które działało
w latach 1931 – 1939 w Rembertowie. Podobno
służyła do przewozu oficerów.
Na terenach Polski działało wiele kolei kon-
nych, zanim ostatecznie parowozy usunęły je
w cień i zapomnienie. Sentyment jednak pozo-
stał, a rodzące się pomysły odtwarzania „kolejek”
mogą niewątpliwie zwiększyć turystyczną atrak-
cyjność wielu miejscowości.
Teresa Masłowska
 LUDZIE

Wzorowy organizator i czerpać przy tym radość z osiągniętych wyni-

ków i spotkań z przyjaciółmi – mówi.

Żadnych wykroczeń
Od kilkunastu lat pan Ryszard jest współ-
Ryszard Frańczuk pracuje jako kontroler w Łódzkim Zakładzie Przewozów organizatorem mistrzostw Polski kolejarzy
Regionalnych. Jego wielką pasją jest sport, któremu poświęca się bez reszty. (kręgle, brydż, biegi przełajowe i inne). Zawsze
zwraca baczną uwagę na to, by zawody spor-
Pan Ryszard zawodowo z koleją jest związany – W wielu zakładach PKP stanowiska objęli nowi towe przebiegały zgodnie z zasadami uczciwej
od 42 lat. Już jako nastolatek postanowił swoją dyrektorzy. Część z nich nie docenia sportu i rekre- rywalizacji. Nie toleruje żadnych wykroczeń re-
przyszłość związać z koleją. W 1969 roku skończył acji, bo dla nich najważniejsze są przewozy. Między- gulaminowych ani tzw. „czarnych charakterów”
Zaoczne Technikum Kolejowe w Warszawie, jed- zakładowe RKFiT pozbawione rzeczywistego wsparcia (start nieuprawnionych zawodników).
nak pracę na kolei rozpoczął już w 1966 roku jako decydentów istnieją tylko na papierze. Gdzie jest źle? Ryszard Frańczuk jest wiceprzewodniczącym
maszynista w Zakładzie Taboru w Skarżysku. Wystarczy spojrzeć na relację z mistrzostw Polski ko- Komisji Sportu Rady Głównej KFTiDK „Kolejarz”,
Zainterseowanie koleją wyniósł z domu – je- lejarzy – zauważa Ryszard Frańczuk. – Najlepszym przewodniczącym Komisji Rewizyjnej w Stowa-
go ojciec i dziadek pracowali w lokomotywowni
Fot. L. Sipko

w Skarżysku.
Pierwsze lata pracy to służba na lokomoty-
wach serii ET 21. Praca maszynisty była trudna,
ale dawała wiele satysfakcji i zadowolenia. – Lu-
biłem tę pracę i sprawiała mi ona przyjemność
– wspomina Ryszard Frańczuk.
Po kilku latach w tym samym zakładzie
objął stanowisko instruktora wykładowcy.
Słuchacze cenili go za ogromną wiedzę teore-
tyczną popartą dużym doświadczeniem. Słynął
z umiejętności wplatania anegdot podczas
wykładów i szkoleń. Obecnie pracuje jako
kontroler w Łódzkim Zakładzie Przewozów Re-
gionalnych.

Sport integruje
W 1981 roku założył wspólnie z kolegami
ognisko TKKF „Ceemka” w Idzikowicach. Szyb-
ko okazało się, że wokół niego są tacy sami
zapaleńcy jak on. Na jednym z kolejnych zebrań
członkowie ogniska powierzyli mu prezesurę
ogniska. Tę funkcję pełni do dziś od 27 lat.
– Dał się poznać jako cierpliwy, wymagający
i sprawiedliwy szef, który bez problemu na-
wiązuje kontakt z ludźmi – mówi Jan Sobczyk,
członek zarządu. Ognisko skupia 70 stałych
członków, dla których m.in. prowadzone są
4 stałe sekcje amatorskie: brydża sportowego,
turystyki, lekkoatletyki i kręglarstwa oraz cało-
roczna sekcja rekreacyjna.
Ognisko prowadzi działalność gospodarczą,
polegającą na sprzątaniu osiedlowych bloków
mieszkalnych w Opocznie i prowadzeniu ośrodków
wypoczynkowych (Kołobrzeg, Zalew Sulejowski) dla
kolejarzy, ich rodzin oraz osób spoza PKP.
W sezonie zimowym ognisko organizuje wy-
poczynek dla dzieci i młodzieży ze środowisk
kolejarskich. Działalność ogniska wspierają:
Włodzimierz Janiak, dyrektor Zakładu Przewozów
Regionalnych w Łodzi, Krzysztof Pióro, dyrektor
Zakładu Linii Kolejowych w Skarżysku i Krzysztof
Gruca, dyrektor Zakładu Taboru w Skarżysku.
Ryszard Frańczuk z pasją poświęca swój wolny czas kolejowemu sportowi. Bez niego wiele kolejowych
imprez nie miałoby szans na zaistnienie w świadomości kolejarzy
przykładem może być najliczniejszy region Śląska. rzyszeniu KSTiK „Kolejarz” Warszawa oraz prze-
Parę lat temu śląscy kolejarze byli najliczniejszy- wodniczącym Międzyzakładowej Rady KFTiDK
mi grupami osobowymi na wszystkich imprezach „Kolejarz” w Lublinie.
sportowych i turystycznych. Zdobyli 10 razy z rzędu Za swoją działalność na rzecz kolei został odzna-
Puchar Dyrektora Generalnego PKP. Dziś są imprezy, czony złotą odznaką „Przodujący Kolejarz” i brązo-
na których nie ma ani jednej drużyny ze Śląska! Po- wą odznaką „Za zasługi dla Transportu RP”.
dzielono nas na spółeczki, a przecież poprzez sport Ryszard Frańczuk urodził się w 1950 roku w Jed-
integruje się kolejowe środowisko – dodaje. lni Letnisko pod Radomiem. Mieszka w Opocznie.
Frańczuk zastrzega, że nie wszędzie tak jest: Ma żonę i dwoje dzieci: Karolinę i Marcina.
– Dyrekcje i związki zawodowe takich zakła- W wolnych chwilach, kiedy nie pracuje i nie
dów jak: CM Gdynia, CM Ostrów, IZ Koszalin, działa spłecznie, pływa i gra w siatkówkę. Jego
IZ Skarżysko, PR Bydgoszcz, CM Poznań stano- ogromną pasją stała się turystyka rowerowa.
wią dobry przykład dla innych, jak można wraz Rocznie na dwóch kółkach przejeżdża około
z załogami współzawodniczyć w międzyzakłado- siedmiu tysięcy kilometrów.
wym sporcie, organizować rekreację, turystykę Lech Sipko

KURIER PKP 3/20.01.2008 21

 TURYSTYKA

KALENDARZ IMPREZ TURYSTYCZNYCH KOLEJARZY 2008 R.

KOMISJA TURYSTYKI RADY GŁÓWNEJ KULTURY FIZYCZNEJ, TURYSTYKI I DZIAŁALNOŚCI KULTURALNEJ „KOLEJARZ”
Rodzaj, zasięg i dyscypliny imprezy, region – miejsce
Lp. Termin Nazwa imprezy Organizatorzy imprezy; komandor
zakończenia (liczba uczestników)
VI Ślężańskie Turystyczne Powitanie Ogólnopolska narciarska; piesza MR KFTiDK „Kolejarz” Wrocław; D. Chmielewska
1. 5–6 stycznia
Nowego Roku „Sylwester Bis” – Łężyce k/Dusznik – (100) 609 740 234; Z. Dryglewski 664 788 442;
XXV „Jubileuszowa Ogólnopolska Kwalifikowana; InO (dzienna) – Zacisze k/Klonowa Koło „Elektrowóz” Zakładu Taboru Bydgoszcz;
2. 18–20 stycznia
Kolejarska Zima z Azymutem” (Zalew Koronowski) – (160) Jerzy Penkowski 0-52 582 0337; 695 530 337;
XLIII Międzynarodowy Zimowy Spływ Kajakowy Międzynarodowa; turystyka kajakowa; MR KFTiDK „Kolejarz” KTK PTTK „Bractwo Wodne” B-cz;
3. 24–27 stycznia
im. Jerzego Korka rzeką Brdą rzeka Brda: Mylof – Piła Młyn – (100) K. Czerwińska 609 284 242 krynia21@op.pl;
30 stycznia XXIX Ogólnopolskie Turystyczne Ogólnopolska; narciarska; piesza – B. Sądecki, Komisja Turystyki MR KFTiDK „Kolejarz” Kraków;
4.
– 3 lutego „Igry Zimowe Kolejarzy” Wierchomla, Muszyna Złockie – (260) J. Węgrzynowski 916 735 2378; 601 821 842;
XXXI Ogólnopolski Zimowy Rajd Ogólnopolska; piesza; okolice Poznania: MR KFTiDK „Kolejarz”; Oddz. Prac. Kolejowych PTTK Poznań;
5. 15–16 marca
do Kobylnicy im. Janka Alechniewicza Kobylnica – (400) A. Kudlaszyk 961 633 1173; 0-603 429 235;
XVIII Rajd Turystów Kolejarzy Ogólnopolska; autokarowa, piesza Komisja Turystyki MR KFTiDK
6. 10–13 kwietnia
„Marcowe Koty” – Lewin Kłodzki – (80) Warszawa; Józef Saar 942 205 6231;
38. Ogólnopolski Spływ Kajakowy Ogólnopolska; kajakowa – rzeka San: MR KFTiDK „Kolejarz”; KKW-29 Kraków;
7. 29 kwietnia – 4 maja
im. Mariana Plebańczyka Sanok – Przemyśl – (120) Andrzej Merena (d.) 0-12 654 1567;
V Rajd Turystów Kolejarzy Komisja Turystyki MR KFTiDK Warszawa;
8. 30 kwietnia – 3 maja Ogólnopolska; piesza, autokarowa – Ruciane-Nida (90)
„Majowe wędrówki” Justyna Grzesińska tel. 605 196 329;
Ogólnopolska, kwalifikowana; Koło „Elektrowóz” Zakładu Taboru Bydgoszcz;
9. 16–18 maja 28. Ogólnopolski „Kolejarski Azymut”
InO – Sępólno Krajeńskie – (80) J. Penkowski 0-52 582 0337; jurekpen1@wp.pl;
XLVI Ogólnopolski Rajd Kolejarzy Ogólnopolska; górska; piesza – Jura Krakowsko-Częstochowska; MR KFTiDK „Kolejarz”; Koło PTTK nr 83 Katowice;
10. 29 maja – 1 czerwca
„Szlakiem Orlich Gniazd” Ojców – (100) J. Hanusiak 932 710 5613; m.siwek@tktelekom.pl;
XV Rajd Turystów Kolejarzy Ogólnopolska; piesza, autokarowa Komisja Turystyki MR KFTiDK Warszawa;
11. 30 maja – 1 czerwca
„Wiosna nad Bugiem” im. Z. Michałowskiego – Podlasie (Kamieńczyk) – (100) Dariusz Świercz 922 474 9110;
Regionalna; górska; piesza Komisja Turystyki MR KFTiDK „Kolejarz” Katowice;
12. 5–8 czerwca XL „Rajd Motylkowy”
– Sudety – … – (70) J. Curyło 0-32 270 3383;
XLVII Okręgowy Rajd Turystów Kolejarzy Kwalifikowana; InO [dzienna i nocna] Międzyzakładowa Rada KFTiDK „Kolejarz”;
13. 6–8 czerwca
XXXV Ogólnopolskie Marsze na Orientację – piesza – Roztocze – (100) Oddział Kolejowy PTTK Lublin; A. Sadowski; 517 503 261;
Kwalifikowana; żeglarska – Mazury – Komisja Turystyki MR KFTiDK Warszawa;
14. 12–15 czerwca VI „Żeglarskie Spotkania”
Pojezierze Iławskie – Iława – (50) Jacek Dylewski 942 205 6346;
XXXVII Ogólnopolski Rajd MR KFTiDK „Kolejarz” Wrocław; D. Chmielewska
15. 13–15 czerwca Ogólnopolska; piesza, górska – Dolny Śląsk: – (100)
„Kolejarze Szlakiem Zamków i Grodów” 609 740 234; Z. Dryglewski 664 788 442;
50. Centralny Zlot Turystów Kolejarzy im. M. Waszaka; Ogólnopolska; wielodyscyplinowa; InO (dzienna) Międzyzakładowa Rada KFTiDK „Kolejarz” Szczecin;
16. 21–28 czerwca
VII „Bosmańskie Lato z Rodziną” – Międzyzdroje – (500) R. Drewnowski 691 722 013;
Ogólnopolska; turystyka kajakowa; MR KFTiDK „Kolejarz” KTK PTTK „Bractwo Wodne” B-cz;
17. 21–29 czerwca XXIX „Świętojański Spływ Kajakowy”
rzeka Brda: Stara Brda – Bydgoszcz – (180) K. Czerwińska 609 284 242 krynia21@op.pl;
Międzynarodowa; przejażdżka dla pasjonatów parowozów: Zakład Taboru, MR KFTiDK „Kolejarz”
18. 26 lipca III Ogólnopolska Parowozjada
Chabówka – (3 000) Kraków; Andrzej Siemieński 912 393 2339;
Koło „Elektrowóz” Zakładu Taboru Bydgoszcz;
19. 4–8 sierpnia VIII Wędrówki po „Słowackim Raju” Środowiskowa; piesza – (50)
Jerzy Penkowski 0-52 582 0337; jurekpen1@wp.pl;
42. Ogólnopolski Rajd Biwakowy Kolejarzy Komisja Turystyki MR KFTiDK, Koło „Elektrowóz” Bydgoszcz;
20. 4–17 sierpnia Ogólnopolska; górska; piesza; Bieszczady – (100)
„Uroki Bieszczadów” im. Z. Szymiczka Jerzy Penkowski 695 530 337;
53. Ogólnopolski Rajd Górski Kolejarzy Ogólnopolska; turystyka górska, autokarowa – Tatry Komisja Turystyki MR KFTiDK; Koło PTTK nr 93 Warszawa;
21. 9–14 września
im. Jurka Minasiewicza – Murzasichle – (250) Teresa Gołębiowska 922 474 1094;
22. Zlot Rodzinny „Świąteczny Wypoczynek Regionalna; Zlot Rodzinny – InO (dzienna) Koło PTTK „Elektrowóz” Zakładu Taboru i PLK Bydgoszcz;
22. 12–14 września
dla Kolejarskich Rodzinek” – Sępólno Krajeńskie – (80) Jerzy Penkowski 695 530 337;
XL Rajd Turystów Kolejarzy Ogólnopolska; piesza, autokarowa Komisja Turystyki MR KFTiDK
23. 18–20 września
„Jesienne Pożegnanie” – Frombork i okolice – (90) Warszawa; Sylwestra Stolarczyk 501 008 721;
XXXVIII Ogólnopolski Rajd Ogólnopolska; turystyka górska – Beskid Śląski: MR KFTiDK „Kolejarz”; Koło PTTK nr 83 Katowice;
24. 18–21 września
„Jesień na Groniach” schronisko „Błatnia” – (80) Julian Hanusiak 932 710 5613; m.siwek@tktelekom.pl
XXX Ogólnopolski Rajd „Pod Wesołym Plecakiem”; Ogólnopolska; górska; piesza – Tatry: MR KFTiDK „Kolejarz” Katowice; Oddz. K/PTTK Gliwice;
25. 18–21 września
XXIII Rajd „Czyste Szlaki” Zakopane – (120) Edward Szymon (d.) 0-32 233 8120; 609 878 120;
XVI Ogólnopolski Rajd Ogólnopolska; piesza; krajoznawcza – Ziemia Wielkopolska: MR KFTiDK „Kolejarz”; Oddział Prac. Kolejowych PTTK Poznań;
26. 27–28 września
„Szlakiem Historii Kolei” Witkowo – (300) A. Kudlaszyk 961 633 1173; 0-603 429 235;
XLIX Ogólnopolski Rajd Kolejarzy Ogólnopolska; górska; piesza MR KFTiDK „Kolejarz”; Koło PTTK nr 83 Katowice;
27. 2–5 października
„Złota Jesień w Beskidach” – Beskid Śląski: Wisła DW „Sosna” – (150) Julian Hanusiak 932 710 5613; m.siwek@tktelekom.pl;
XXXIX Złoty Kompas Kolejarzy Ogólnopolska; kwalifikowana; InO (dzienna, górska) Koło PTTK „Elektrowóz” Zakładu Taboru i PLK Bydgoszcz;
28. 4 października
im. Teodora Marcola – Wisła – (80) Jerzy Penkowski 0-52 582 0337;
XXIII Sejmik Międzyzakładowej Rady Ogólnopolska; wielodyscyplinowa Komisja Turystyki MR KFTiDK Warszawa;
29. 7–11 listopada
KFTiDK „Kolejarz” Warszawa – Tatry (Zakopane) – (50) Barbara Jugo 601 200 420;
Ogólnopolska; górska; piesza MR KFTiDK „Kolejarz”; Koło PTTK nr 83 Katowice;
30. 8–11 listopada XXII „Wiesiady Starzyków”
– Beskid Śląski: Ustroń Jaszowiec – (100) Julian Hanusiak 932 710 1357; m.siwek@tktelekom.pl;
Rodzinno-turystyczna; MR KFTiDK „Kolejarz” Wrocław; D. Chmielewska
31. 15–16 listopada XXIII Rajd „Spadający Liść”
górska – Dolny Śląsk: – (50) 609 740 234; Z. Dryglewski 664 788 442;
XIX Turystyczne Ogólnopolskie Andrzejki Ogólnopolska; turystyka górska, krajoznawstwo – Tatry: MR KFTiDK „Kolejarz”; J. Węgrzynowski 916 735 2378;
32. 26–30 listopada
z okazji „Święta Kolejarza” Zakopane – (230) 601 821 842 turystyka_stow_kolejarz@o2.pl;
43. Ogólnopolski Rajd Nocny; 40. Ogóln. Nocne InO Ogólnopolska; kwalifikowana; piesza; InO (nocna) Komisja Turystyki MR KFTiDK; Lublin; Franciszek Bojda 981 472 3413;
33. 29–30 listopada
„Z kompasem na Andrzejki” – okolice Lublina – (100) Henryk Boguta 981 472 5761;
Źródło: Komisja Turystyki RG KFTiDK

22 KURIER PKP 3/20.01.2008

 ROZMAITOŚCI

KRZY­ŻÓW­KA NR 3

AUTOR: BOGDAN MALACH

1 2 3 4 5 6 6 7 8 9 10 11 12 13 13 14
MIEJSCE MARILIN..., SĄ W KARET- JADALNA NP. POTOCZNIE NIAGARA MIEJSCE KOLOR KICZ, „...JAZDY” SYMB. PRZED- LUŹNA FAMILIA WYPŁACANA DZIEŃ
„SIADANIA” SŁYNNA AK- CE POGOTO- ROŚLINA MOTOCYKL O WĄSKICH PRACY W KARTACH CHŁAM POCIĄGÓW MIOT WIESZANY SKAŁA PRZEZ ZUS TYGODNIA
SAMOLOTU TORKA AMER. WIA STRĄCZKOWA TORACH NAUCZYCIELA NA OŁTARZU OSADOWA
15
MIESZANIE
16
DONIOSŁY
17
PRACOWNIK
1 18
KONKUREN-
19
SSAK Z RO-
2 20
DZIECKO PO
3 21
ZWIERCIA-
4 22
MOC,
23
... PAKULA,
24
STARE
24
STERTA,
5
KART CZYN PORTOWY CJA SZER- DZINY KRĘ- URODZENIU DŁO ENERGIA REŻYSER ŻELASTWA STOS
MIERCZA TOROGICH AMERYK.
25
OCIEPLA
26
SPRZĘT
6 7 8 9 10 11 12
SZYJĘ HOKEISTY
11
27
PRZEDPOR-
13

 14 15 16
CIE
14 2
28
BIBLIJNY
17 18 19
UTWÓR
POETYCKI 4 6
29
OJCIEC
20 21
CHIŃSKIEGO
KOMUNIZMU 1 7 12
30
SILNY FACET
22 23 24

 25 26 27
W FILMIE
AKCJI 8 3 9
31
STAŁA
28 29 30
TARYFA”
10 15
32
MIASTO
31 32
W AUSTRALII
13
33
BYŁ NIM
34
HISZPAŃSKI
33 34
BOMBOWIEC SZERYF
„łOŚ” 5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Qu­iz dla uważ­nych nr 3 ROZ­WIĄ­ZA­NIE KRZY­ŻÓW­KI NR 50 Nagrodą za po-

prawne rozwiąza-
Znajdź od­po­wiedzi Poziomo: 8) żabojad, 12) Rambert, 14) Ma-
lakal, 15) łaskun, 17) rotunda, 18) bzik, 19) Oss,
20) haram, 21) Iowa, 22) Tebriz, 26) rylec, 27)
nie krzyżówki jest
ciśnieniomierz
nadgarstkowy
W każ­dym no­wym nu­me­rze Ku­rie­ra PKP Ontario, 29) rafineria, 30) nek, 31) koczkodan,
HZ-8501.
cze­ka­ją atrak­cyj­ne nie­spo­dzian­ki. Wy­star­ 32) karny, 33) knaga, 34) zapał.
czy do­kład­nie prze­czy­tać ty­go­dnik i od­po­ Pionowo: 1) kaloryfer, 2) dokumenty, 3) sal- Roz­wią­za­nia krzy­żów­ki (wystarczy hasło) na­le­ży
do, 4) Kasztanka, 5) zbuk, 6) tenor, 7) Atos, 8) prze­słać na kart­ce poczto­wej lub li­stow­nie z na­
wie­dzieć na trzy py­ta­nia.
żararaka, 9) batalion, 10) Janicek, 11) dławnica, kle­jo­nym ku­ponem wy­cię­tym
Kart­ki pocz­to­we lub e­-ma­ile ad­re­so­wa­ne
do re­dak­cji z pra­wi­dło­wy­mi od­po­wie­dzia­
12) rabata, 13) rys, 16) kiernoz, 23) bieda, 24) z ga­ze­ty w ciągu trzech tygodni K U P O N 
Irena, 25) zawał, 27) Oron, 28) okap. od daty wydania numeru.
mi, ad­re­sem nadaw­cy i NUMEREM QUIZU,
we­zmą udział w lo­so­wa­niu na­gród rze­ Hasło: Gołubie Kaszubskie. Przesyłki bez kuponu i adre­
czo­wych. Na­gro­dę – ciśnieniomierz HL 168FD – wyloso- su nadawcy nie biorą udziału KRZYŻÓWKA
Na od­po­wie­dzi cze­ka­my 2 ty­go­dnie od NR 3
wał Marcin Wymysłowski – Aleksandrów Łódzki. w losowaniu.
da­ty wydania nu­me­ru.

1. Ile przejść granicznych łączy sieci kolejowe

Polski i Niemiec? Odpowiedzi quizu z Kuriera PKP nr 51-52
2. Kto zaprojektował pomnik Armii Krajowej 1. Kontenery o długości 20, 30, 40 45 stóp NagrodY – kalendarze 2008 r.
w Licheniu? spółki PKP CARGO S.A. – wylo-
2. Miasteczko Pociągów w Miluzie
3. Na którym odcinku najdłużej funkcjono­ sowali: Jolanta Mirska – Olsztyn
wała polska kolej konna? 3. Król pruski Fryderyk Wilhelm IV i Mariusz Boczar – Wrocław.

NASZ ADRES: „Kurier PKP” 00-801 Warszawa, ul. Chmielna 73a, e-mail: kurierpkp@kow.com.pl, kow@kow.com.pl

KURIER PKP 3/20.01.2008 23