‫فَا ْذ ُك ُرونِي أ َ ْذ ُك ْر ُك ْم َوا ْش ُك ُرواْ ِلي َوالَ ت َ ْكفُ ُر ِ‬

‫ون‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬

‫لړليک‬
‫لومړی فصل ‪5 ..............................................................................‬‬
‫د ذکر فضيلت ‪ ،‬ګټې او آداب ‪5....................................................................‬‬
‫اول ‪ -‬په قرآن کې د ذکر فضائل‪5.................................................................‬‬
‫دوهم ‪ -‬په سنتو کې د ذکر فضيلت ‪9...........................................................‬‬
‫د ذکر فوائد او ګټې ‪13 ................................................................................‬‬
‫د ِذکر تعريف ‪17 .........................................................................................‬‬
‫د ذکر کثير څخه مطلب څه دی ؟ ‪17 .........................................................‬‬
‫د ذکر آداب ‪19 ............................................................................................‬‬
‫د ِذکر مراتب ‪21 ..........................................................................................‬‬
‫د تسبيحاتو ويلو طريقه ‪22 .........................................................................‬‬
‫دوهم فصل ‪24.............................................................................‬‬
‫مطلق او مقيد اذکار ‪24 ..............................................................................‬‬
‫د سبا او بيګا اذکار ‪24 .................................................................................‬‬
‫د ماښام يا بيګا اذکار ‪34 ..............................................................................‬‬
‫د اوداسه اذکار‪38 .......................................................................................‬‬
‫د آذان اذکار ‪39 ...........................................................................................‬‬
‫د جومات اذکار ‪40 ......................................................................................‬‬
‫د ملانځه وروسته اذکار ‪41 ...........................................................................‬‬
‫د ملانځه نه وروسته اذکارو خالصه ‪44 ........................................................‬‬
‫کور ته د ننوتلو او وتلو اذکار ‪45 .................................................................‬‬
‫‪1‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د خوراک اذکار ‪46.......................................................................................‬‬
‫د قضای حاجت اذکار ‪47............................................................................‬‬
‫د خوب اذکار‪47...........................................................................................‬‬
‫د عطسه (پرنجيدلو ) دعا ‪48......................................................................‬‬
‫د بازار اذکار ‪48............................................................................................‬‬
‫د سفر اذکار ‪49...........................................................................................‬‬
‫د باران غوښتلو دعا ‪52...............................................................................‬‬
‫د قبر د زيارت دعا ‪52....................................................................................‬‬
‫د مريض د عيادت (پوښتنې ) دعا ‪53...........................................................‬‬
‫د واده کولو يا سپرلۍ اخيستلو دعا‪53.........................................................‬‬
‫د جامې اغوستلو دعا ‪53.............................................................................‬‬
‫د مياشتې د ليدلو دعا ‪54.............................................................................‬‬
‫د مجلس د ختم دعا‪55................................................................................‬‬
‫د خپلې بی بی سره د کورواله کولو په وخت کې دعا‪55.................................‬‬
‫د علم د طلب دعا‪55....................................................................................‬‬
‫د خطرناکو امراض د وقايې دعا ‪56.............................................................‬‬
‫د شرک نه د نجات دعا ‪56...........................................................................‬‬
‫د دوښمن سره د مخامخ کيدو دعا ‪56.........................................................‬‬
‫د چرګ ‪،‬خره او سپي د آواز په وخت کې دعا ‪56...........................................‬‬
‫د قهر او عص ې په وخت دعا ‪57...................................................................‬‬
‫د پور يا قرض نه د نجات دعا ‪57.................................................................‬‬
‫‪2‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د ايمان د ثبات دعا ‪58 ................................................................................‬‬
‫د هدايت دعا ‪58 ..........................................................................................‬‬
‫د غم او پريشانی دعا ‪59 ..............................................................................‬‬
‫د هر کار په پيل کې «بسم هللا » ويل ‪59 .......................................................‬‬
‫دريم فصل ‪60...............................................................................‬‬
‫مطلق (غير مقيد ) اذکار ‪60 ........................................................................‬‬
‫د قرآن کريم تالوت ‪60 .................................................................................‬‬
‫د قرآن تالوت د غفلت څخه نجات دی‪62 ................................................. :‬‬
‫د «ال اله اال هللا » ذکر ‪62 ............................................................................‬‬
‫د «سبحان هللا وبحمده ‪ ،‬سبحان هللا العظيم » ذکر ‪63 ............................‬‬
‫د « ال حول و ال قوة » ذکر ‪64 ......................................................................‬‬
‫د «ال إله إال هللا‪ ،‬وحده ال شريك له …» ذکر ‪65 ..........................................‬‬
‫«استغفار » ويل ‪66 .....................................................................................‬‬
‫اسماء الحسنی ‪67 .......................................................................................‬‬
‫اسم اعظم ‪68 .............................................................................................‬‬
‫درود شريف ‪70 ...........................................................................................‬‬
‫څلورم فصل‪74............................................................................‬‬
‫د اذکارو په باره کې څو مسائل ‪74 ...............................................................‬‬
‫جهري ذکر کول څه حکم لري ؟ ‪74 .............................................................‬‬
‫جماعي (ډله ييز ) ذکر کول څه حکم لري ؟ ‪75 ............................................‬‬
‫د ذکر او مناجاتو سره د موسيقۍ د آالتو ږغول څه حکم لري ؟ ‪76 ..........‬‬
‫‪3‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫په شريکه د قرآن ختم څه حکم لري ؟ ‪77...................................................‬‬

‫‪4‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫لومړی فصل‬
‫د ذکر فضيلت ‪ ،‬ګټې او آداب‬
‫اول ‪ -‬په قرآن کې د ذکر فضائل‬
‫‪ -۱‬ذکر کول د هللا تعالی د حکم پر ځای کول دي ‪:‬‬
‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ ُ كك َ َ ْ َ َ َ َ‬
‫ض ب ًبرعا َو ِخيفببُ َو ُدون ال َ ْه ب ِبر‬ ‫هللا سبببحانه وتعببالی فرمبباي ‪[ :‬واذك ببر ربببك ِف ببي نف ِسببك ت‬
‫َْ‬ ‫ََُ‬ ‫م َن ْال َق ْول ب ْال ُغ ُدو َو َ‬
‫اآلص ِال َوال تكن ِم َن الغا ِف ِل َين] (األعراف‪.)۲۰۵:‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ژباړه‪ :‬او خپل رب په خپل زړه کې (له ځانبه سبره ) پبه زارو او و بره ‪ ،‬نبه پبه لبوړ آواز‬
‫په سبا او بيګا کې ياد کړه او له غافالنو څخه مه کيږه ‪.‬‬
‫‪ -۲‬د ذکر کوونکو لپاره مغفرت او لوی اجر (جنت) دی ‪:‬‬
‫ْ َ‬ ‫َ ك كُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ كَ َ َ َ ك‬ ‫َ ك‬
‫اه ل ُهبم كمغ ِفب َبرة‬ ‫هللا سببحانه وتعبالی فرمباي ‪[ :‬والبَّ ِاك ِرين اه ك ِثيبرا والبَّ ِاك َر ِ‬
‫ات دعبد‬
‫َ‬ ‫َ َ‬
‫َود ْجرا َع ِظيما] (األحزاب‪.)۳۵:‬‬
‫ژباړه‪ :‬او د هللا ډيبر ډيبر يبادوونک (نارينبه ) او يبادونکې (ښب ې ) هللا تعبالی دغبو وولبو‬
‫ته بخښنه او لويه بدله چمتو کړې ده ‪.‬‬
‫‪ -۳‬هللا تعالی په ذکبر کوونکبو رحمبت نبازلوي او مالئکبې د هغبوی لپباره دعبا او بښبنه‬
‫غواړي ‪:‬‬
‫اه ذ ْك َبرا َكثي َبرا َو َسبب ُح ُ‬
‫وه‬ ‫هللا سبحانه وتعالی فرمباي ‪َ [ :‬يبا َد ًُّ ََبا كالبَّ َ‬
‫ين َآم ُنبوا ْاذ ُك ُبروا ك َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ َ َ َ‬
‫ُبك َرة َود ِصيال ] (االحزاب ‪.)۴۱،۴۲:‬‬

‫‪5‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژباړه‪ :‬ای مؤمنانو ! هللا پباک پبه ډيبر ډيبر يبادولو سبره يبادو ‪ ،‬او پبه سببا او بيګبا کبې‬
‫د هغه تسبيح وايئ ‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ َ ك ُ َ َ َ ْ ُ ْ َ َ َ َ ُ ُ ُ ْ َ ُ َ ً َُ‬
‫وروسببته فرمبباي ‪[ :‬هببو الب ِبَّي يصب ِبلي علببيكم ومال ِئكتببه ِليخب ِبرجكم ِمببن الظلمب ِ‬
‫بات ِإل ب‬
‫ً ور َ َ َ ْ ُ ْ‬
‫ان ِباملؤ ِم ِن َين َر ِح َيما] (االحزاب‪. ) ۴۳ :‬‬‫الن ِ وك‬
‫ژبباړه‪ :‬دی هغبه (ذات ) دی ېبې پببر تادب ې درود اسبتوي او پرښبتې يببې هبم ‪ ،‬څبو تادب ې‬
‫له تيارو څخه روښنايۍ ته را وباد ي ‪.‬او ( هللا ) پر مؤمنانو ډير لوروونکی دی ‪.‬‬
‫ابببن عبببا رهللاب ی هللا عنببه وايب ېببې پببه دې امببت بانببدې د هللا تعببالی د جانبببه د لويببو‬
‫نعمتونبو څخببه يبو دا نعمببت دی ېببې پبر مؤمنببانو بانبدې درود (رحمببت ) اسببتوي ‪ ،‬د‬
‫هللا تع ببالی درود د رحم ببت او برک ببت پ ببه معن ببی دی او د مالئک بو درود د دع ببا او بښ ببنې‬
‫معنی لري ‪.‬‬
‫وهببَّه نعمببُ مببن هللا تعببال علب هببَّه األمببُ مببن دكبببر الببنعم‪ ،‬ودليببل علب فضببلها علب‬
‫س ب ببائر األم ب ببم‪ .‬وق ب ببد ق ب ببال‪ :‬سكن ب ببتم خي ب ببر دم ب ببُ دخرج ب ببت للن ب ببا س [آل عم ب بران‪.]۱۱۰ :‬‬
‫والصببالة مببن هللا علب العبببد ببي رحمتببه لببه وبركتببه لديببه‪ .‬وصببالة املالئكببُ‪ :‬دعببا هم‬
‫للمؤمنين واستغفارهم لهم‪(.‬تفسير القرطبي سوره االحزاب )‪.‬‬
‫‪ -۴‬د هللا تعالی ذکر او عبادت د زړه او روح د اطمنان او ډاډ يوازنی وسيله ده ‪:‬‬
‫َ َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ك َ َ ُ ْ ََ َْ ً ُُ ُ‬
‫اه‬ ‫لقولب ببه سب بببحانه وتعب ببالی ‪[:‬الب ب ِبَّين آمنب ببوا وتطم ب ب ِ ن قلب ببوأ َُم ِبب ب ِبَّك ِر ِ‬
‫اه دال ِبب ب ِبَّك ِر ِ‬
‫وب] (رعد‪)۲۸ :‬‬ ‫َت ْط َم ِ ًن ْال ُق ُل ُ‬
‫ژباړه‪ :‬هغبه کسبان ېبې ايمبان يب راوړی او زړونبه يب د هللا پباک پبه يباد آراميبږي ‪،‬خببر‬
‫ش ئ ېې د هللا تعالی په يادښت زړونه ډاډمن کيږي ‪.‬‬
‫‪6‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َ‬
‫‪ -۵‬ذکر او عبادت اصال شکر دی او د هغه څخه مخ اړول کفران او ناشکري د ‪.‬‬
‫اش ُك ُر ْوا لي َو َال َت ْك ُف ُ‬‫َ ْ ُ ُو َ ْ ُ ْ ُ ْ َ ْ‬
‫ون] (البقره‪. ) ۱۵۲ :‬‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫[فاذكر ِن دذكركم و‬
‫ژببباړه ‪ :‬نببو مببا يبباد کببړ ( پببه ذکببر‪ ،‬اطاعببت او عبببادت ) سببره ېببې زه (هببم) تاد ب ې يبباد‬
‫کړم ( په ثواب او نعمت ) او زما شکر او باد ئ او نا شکري مه کو ‪.‬‬
‫د جن ب بباب رس ب ببول هللا ص ب ببلی هللا علي ب ببه وس ب ببلم څخ ب ببه رواي ب ببت نق ب ببل ش ب ببوی دی ې ب ببې ‪:‬‬
‫«م ببن دط ببار هللا فق ببد ذك ببر هللا ‪ ...‬وم ببن عصب ب ی هللا فق ببد ن ب ب ي هللا» (رواه البيَق ب ب ‪:‬‬
‫‪.)۳۹۳/۱‬‬
‫يعنې ‪ :‬چا ېې د هللا تعالی عبادت وکړ هغه هللا تعالی ياد کړ ‪ ،‬او چا ېبې د هللا تعبالی‬
‫نافرمان وکړه هغه هللا تعالی هير کړ ‪.‬‬
‫سببعيد بببن جبيببر واي ب ‪ :‬ذکببر د هللا تعببالی عبببادت دی نببو څببوک ېببې عبببادت نببه کببوي‬
‫هغه ذکر نه کوي ‪.‬‬
‫عبببدهللا بببن وهببب لببه هشببام بببن سببعيد او هغببه لببه زيببد بببن دسببلم څخببه روايببت کببوي‬
‫ېې ‪ :‬مود ی عليه السالم وويل ‪ :‬يا ربه ! څنګه ستا شکر ادا کړم ‪ ،‬رب (جل جاللبه‬
‫) هغه ته وفرمايبل ‪ :‬زمبا ذکبر کبوه (مبا يباد سباته ) او مبا مبه هيبروه ‪(.‬تفسبير القرطببي‬
‫‪ ، ۱۷۱/۲‬تفسير ابن کثير ‪.) ۴۶۴/۱‬‬
‫‪ -۶‬ذکر د هللا تعالی د نيکو او خاصو بنده ګانو صفت دی‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ ًََ ك َ َ ُ َ ُْ ُ ْ َ ْ َ ُ ُ ْ َ َ َْ َُ ُ ْ َ ْ ك‬
‫اه َو َمببن َي ْف َعب ْبل ذ ِلب َبك‬
‫[يببا دَُّببا الب ِبَّين آمنببوا ال تل ِهكببم دمببوالكم وال دوالدكببم عببن ِذكب ِبر ِ‬
‫ون] (املنافقن ‪. )۹:‬‬ ‫َف ُأ ْو َلئ َك ُه ُم ْال َخاس ُر َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬

‫‪7‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه ‪ :‬ای مؤمنببانو ! تاسببو دې د هللا لببه ذكببر نببه نببه خپببل مالونببه غافلببه كببړي او نببه‬
‫خپببل اوالدونببهغ او هغببه څببوو ېببې دا كببار وكببړي‪ ،‬نببو همدغببه ز ان بباران (تاوان ببان)‬
‫دي‪.‬‬
‫كَ َ َ كَ‬ ‫َ َل َ ُ ْ ْ َ َ َل َ َ َ ْ َل َ ْ ْ ك َ‬
‫الزكب ِباة‬ ‫اه َوِإقب ِبام الصبال ِة وِإيتب ِباء‬
‫او فرمباي ‪ِ [:‬رجببال ال تل ِه ِبيَم ِتجببارة وال بيبْ عببن ِذك ِبر ِ‬
‫ُُْ ُ َ َْ‬ ‫َ َك‬ ‫َ ُ َ‬
‫ص ُار](سورة النور اآليُ‪.)۳۷ :‬‬ ‫األ ْب َ‬‫َيخافون َي ْو َما ت َتقل ُب ِف ِيه القلوب و‬
‫ژببباړه ‪ :‬ه ب ې سببړي ي ببې ثنببا او ص ببفت واي ب ې ببې تجببارت او راک ببړه ورکببړه ي ببې د هللا ل ببه‬
‫ي ببادولو د ملانځ ببه ل ببه ودرول ببو ‪ ،‬د زک ببات ل ببه ورکول ببو څخ ببه ن ببه ب ببې پ ببروا ک ببوي ل ببه ه ببې‬
‫ورځې نه ډاريږي ېې زړونه پکې اوړي را اوړي او سترګې رډې خيږي‪.‬‬
‫‪ -۷‬ذکر د هللا تعالی د مدد او نصرت وسيله ده ‪:‬‬
‫َ َ ً َ ك َ َ ُ ْ َ َ ُ ْ َ َ َ ْ ُ ُ ْ َ ْ ُ ُ ْ َ َ َ ك َ ك ُ ْ ُ ْ َ ُ نَ‬
‫[ي ببا دَُّ ببا ال ب ِبَّين آمن ببوا ِإذا ل ِقي ببتم ِفئ ببُ ف بباثبتوا واذك ببروا اه ك ِثي ببرا لعلك ببم تف ح ببو ]‬
‫(االنفال‪. ) ۴۵ :‬‬
‫ژب بباړه ‪ :‬ای مؤمن ببانو ! کل ببه ې ببې د دوښ ببمن د ک ببومې ډل ببې س ببره م ببخ ش ببو ن ببو ب ې م ببو‬
‫کلکې کړ او هللا پاک ډير يادو ښاي ېې بری مو په برخه ش ي ‪.‬‬
‫‪ -۸‬د هللا تعالی د ذکر څخه غفلت هالکت او ستره بدبختي ده ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫هللا سب بببحانه وتعب ببالی فرمب بباي ‪َ [ :‬و َمب ب ْبن َد ْعب ب َبر َ‬
‫ض َعب ب ْبن ِذكب ب ِبري فب ب ِبا كن لب ب ُبه َم ِعيشب ببُ َ ب ب ْبن ا‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ‬
‫َون ْحش ُر ُه َي ْو َم ال ِق َي َام ُِ د ْع َمی ] (طه‪.)124 :‬‬
‫ژباړه ‪ :‬او چا ېې زمبا لبه (يباد‪ ،‬عببادت ‪ ،‬او دمبر) څخبه مبخ واړاوه ‪ ،‬نبو ببې شبکه ېبې د‬
‫هغه ژوند به تنګ وي او مونږ به هغه د قيامت په ورځ ړوند را پاڅوو ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ك ُ َ‬ ‫َ َ ْ َل ْ َ َ ُ ُ ُ ْ ْ ْ‬
‫اه دول ِئب ب ب َبك ِفب ب ببي َ ب ب ببالل ُم ِبب ب ببين]‬
‫اسب ب ببي ُِ قلب ب ببوأ َُم ِمب ب ببن ِذكب ب ب ِبر ِ‬
‫او فرمب ب بباي ‪[ :‬فويب ب ببل ِللق ِ‬
‫(الرمز‪.)۲۲:‬‬
‫ژببباړه ‪ :‬ببس هالكببت دو هغببو كسببانو تببه ېببې د هغببوو زړونببه د هللا لببه ذكببره ببخت‬
‫دي‪ ،‬دغه كسان په ښ اره ګمرا ۍ كې دي‪.‬‬
‫انا َف ُهب ب َبو َلب ب ُبه َقب ببر َل‬
‫ين]‬
‫ك َْ َُ ْ َ ُ َ ْ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫او فرمب بباي ‪َ [ :‬و َمب ب ْبن َي ْعب ب ُ‬
‫بر َعب ب ْبن ِذكب ب ِبر الب ببرحم ِن نقب ب ِبيض لب ببه شب ببيط‬
‫ِ‬
‫(الزخرف‪.)۳۶:‬‬
‫حمبن لبه ذكبر نبه اعبراض کبوي (سبترګې پ)بوي)‪( ،‬نبو)‬ ‫ژباړه‪ :‬او هر هغبه څبوو ېبې د ر ل‬
‫مببونږ بببه پببه ده بانببدې ببو شب طان مسببلب كببړو‪ ،‬نببو هغببه بببه لببه ده سببره تببل ملګببرو‬
‫وي‪.‬‬
‫دوهم ‪ -‬په سنتو کې د ذکر فضيلت‬
‫‪ -۱‬هللا تعالی د نږ والي وسيله ‪:‬‬
‫لببه ابببی هريببره رهللاب ی هللا عنببه څخببه روايببت دی ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم‬
‫َ ََ‬ ‫َ ََ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ُل ك ُ َ َ َ َ‬
‫اه ت َعال ‪ :‬دنا ِع ْن َد ظ ِن َع ْب ِدي ِبب ‪َ ،‬ودنبا َم َع ُبه ِإذا ذك َرِنب ‪ ،‬ف ِبا ْن ذك َرِنب‬ ‫فرمايلي‪«:‬يقو‬
‫َ‬ ‫ََ ُ‬ ‫ََ‬ ‫ََ ُ َ‬ ‫َ‬
‫ِفي ن ْف ِس ِه ذك ْرت ُه ِفي ن ْف ِ ي‪َ ،‬وِإ ْن ذك َرِن ِفي َمإل ذك ْرت ُه ِفي َمإل خ ْير ِم ْن َُ ْم‪( ،‬البخاري )‬
‫ژببباړه‪ :‬د هللا (جببل جببال لببه) ارشبباد دی ‪ :‬ېببې زه خپببل بنببده سببره هغ ب ې معاملببه کببوم‬
‫څنګه ېبې دی پبه مبا بانبدې ګمبان کبوي او کلبه ېبې دی مبا يبادوي نبو زه ده سبره يبم ‪،‬‬
‫کچيرې دی ما پخپل زړه کې يادوي زه هبم دی پبه خپبل زړه کبې يبادوم او کچيبرې دی‬
‫ما په مجلس او وولي کې يادوي زه ي د هغه نه غوره ډله ېې پرښتې دي يادوم ‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫‪ -۲‬ذکر د بنده درجې لوړوي ‪:‬‬
‫ببق املُ َفب ِبر ُدو َن » قببالوا‪َ :‬ومببا املُ َفب ِبر ُدو َن‬
‫رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي ‪ « :‬سب َ‬
‫ك ُ َ ك َ َ ك‬
‫والَّاكر ُ‬ ‫ك‬
‫ات » (رواه مسلم)‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫يا ر ُسول اه؟ قال‪ « :‬الَّ ِاكرون اه كثيرا‬
‫ژباړه ‪ :‬مخکې شول مفردون ‪( ،‬صحابه کرامبو) وويبل ‪ :‬يبا رسبول هللا مفبردون څبوک‬
‫دي ؟ ويې فرمايل ‪ :‬د هللا تعالی زيات ذکر کوونک نارينه او ښ ې ‪.‬‬
‫‪ -۳‬ذکر د زړه احسا ژوندی کوي ‪:‬‬
‫لببه ابببی مود ب ی األشببعري رهللا ب ی هللا عن ببه څخببه روايببت دی ېببې رسببول هللا ص ببلی هللا‬
‫المثَل لذ للِلذذ َ ل ل»ل‬
‫لذذيل لرليل ار ا َ‬
‫عليببه وسببلم فرمببايلي‪َ «:‬مثَل الذيل ليَل ار ا لَّهُللَا َ‬
‫(رواه البخاري)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬مثببال د هغببه چببا ېببې د هللا (جببل جببال لببه) ذکببر کببوي او هغببه ېببې غافلببه وي لببه‬
‫ياد د هللا تعالی څخه داد ې دی لکه ژوندی او مړ ‪.‬‬
‫تش ببريح ‪ :‬پ ببه ذک ببر س ببره د زړه احس ببا ژون ببدی کي ببږي ې ببې مع ببروف (نيب ب ک ببار ) او‬
‫منکر (بد کار ) ‪ ،‬حق او باطل پيژن او کلبه ېبې د زړه احسبا مبړ شب ي نبه نيب کبار‬
‫پيژن او نه هم د بد کار څخه د انکبار کولبو کبوم احسبا پکبې وي او نبه هبم د حبق‬
‫او باطل تر منځ فرق کوالی ش ي ‪.‬‬
‫‪ -۴‬په ذکر مشغول اوسيدل د صالحانو عمل دی ‪:‬‬
‫عبدهللا ببن بسبر رهللاب ی هللا عنبه وايب ېبې يبو سبړي رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم‬
‫ته وويل ‪:‬‬

‫‪10‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ِ‬ ‫ِ ي ِر‪ :‬قر‬ ‫ش‬ ‫إن َشرائِع اإلس ِ‬
‫« ال يرَاا ُ ِ ََر كُ َ‬ ‫ررْ لَر ف أَرْين ِْ يٍِر ت ب َ‬
‫ٍَّربَّ ُ‬ ‫الم قَ ْد َكثُ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّ‬
‫اَّللِ » ( احمد ‪ ،‬الترمَّي باسناد حسن) ‪.‬‬ ‫َرطْب ً ِم ْن ِذ ْك ِر َّ‬
‫ژباړه‪( :‬يا رسول هللا !) د اسالمې شريعت احکام ډير دي ما تبه دادب ې شب ی را وښبيه‬
‫ېبې زه هغبه خپبل دسبتور او مشبغله جببوړ کبړم رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسببلم ور‬
‫ت ببه وفرماي ببل ‪ :‬د هللا پ بباک پ ببه ذک ببر ه ببر وخ ببت رط ببب اللس ببان اوس ببه (ژب ببه دې د هللا‬
‫پاک په ذکر ملده او مشغوله ساته ) ‪.‬‬
‫تش ببريح ‪ :‬يعن ببې پ ببه ه ببر حال ببت ک ببې د هللا تع ببالی پ ببه ذک ببر بان ببدې مش ببغول اوس ببيدل د‬
‫َ ُ َ‬ ‫ين َي ب ْبَّ ُك ُر َ‬
‫ون ك َ‬ ‫صببالحانو عم ببل دی ‪ ،‬لقول ببه س بببحانه وتعببالی ‪ [:‬كال ببَّ َ‬
‫اه ِق َيام ببا َوق ُع ببودا‬ ‫ِ‬
‫ك َ َ َ ْ ْ َك َ َ َ ْ َ َ َ َ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َو َع َل ب ُج ُن ببوأَ ْم َو َي َت َف كك ب ُبر َ‬
‫باطال‬
‫ض ربن ببا م ببا خلق ببت ه ببَّا ب ب ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬‫األ‬ ‫و‬ ‫ات‬
‫ِ‬ ‫او‬ ‫بم‬ ‫ب‬ ‫الس‬ ‫بق‬
‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ل‬ ‫خ‬ ‫بي‬ ‫ب‬ ‫ف‬‫ِ‬ ‫ون‬ ‫ِِ‬
‫اب ك‬
‫الن ِار ]‪.‬‬ ‫ُس ْب َح َان َك َفق َنا َع ََّ َ‬
‫ِ‬
‫‪ -۵‬ذکر د هللا تعالی د عَّاب څخه د نجات وسيله ده ‪:‬‬
‫معبباذ بببن جبببل رهللا ب ی هللا عنببه واي ب ي ببو سببړي رسببول هللا ص ببلی هللا عليببه وسببلم ت ببه‬
‫ْ ك‬ ‫ك‬ ‫َ َ َ َ َ ى َ َ َ َْ َ َ ُ ْ َ َ‬
‫اه ِم ب ْبن ِذك ب ِبر اه» (ص ببحيح‬
‫اب ِ‬ ‫ووي ببل ‪ « :‬م ببا عم ببل آد ِمب ب عم ببال دنِب ب ل ببه ِم ببن ع ببَّ ِ‬
‫ال امْ ‪ ، ۵۶۴۴‬لترغيب والترهيب ‪. ) ۳۲۷/۲‬‬
‫ژب بباړه‪ :‬د هللا تع ببالی د ذک ببر ن ببه ز ببات دچ ببا بن ببادم ه ب عم ببل د ع بَّاب قب ببر ن ببه ز ببات‬
‫نجات ورکونکی نشته‪.‬‬
‫‪ -۶‬د ذکر او عبادت پرته دنيا ملعونه ده ‪:‬‬

‫‪11‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫لببه ابببی هريببره رهللاب ی هللا عنببه څخببه روا ببت دی ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم‬
‫فرمايلي‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ك َ‬ ‫ك‬ ‫ْ ْ َ ْ َل‬
‫وعاملببا‪ْ ،‬دو ُم َت ِعلمببا‬
‫وااله‪َ ،‬‬ ‫« الب ًبدن َيا مل ُعونببُ‪ ،‬مل ُعببون مببا ِف َيَببا‪ ،‬إال ِذكب َبر اه ت َعببال ‪ ،‬ومببا‬
‫َل‬ ‫َل‬ ‫ً‬ ‫»( ُ‬
‫حسن)‪.‬‬ ‫الترمَّي وقال‪ :‬حديث‬ ‫رواه‬
‫ژببباړه ‪ :‬دنيببا معلونببه ده او څببه ېببې پببه هغببه کببې دي ملعببون دي ‪ ،‬پرتببه د هللا تعببالی لببه‬
‫ذکر او عبادت ‪ ،‬عالم او متعلم ( د علم زده کول او بل ته ورښودل ) ‪.‬‬
‫تش ببريح ‪ :‬د انس ببان د پيدايښ ببت ه ببدف د هللا تع ببالی عب ببادت دی ‪ ،‬ځمک ببه او د هغ ببه‬
‫مرب ببوا کائن ببات د انس ببان لپ بباره مڅ ببخر ش ببوي دي ‪ ،‬څ ببو پ ببورې ې ببې پ ببه دني ببا ک ببې ي ببو‬
‫مببؤمن هببم وي او هغببه د هللا تع ببالی ذکببر کببونکی او عب ببادت کببونکی وي نببو موج ببوده‬
‫هسببتي بببه هببم وي مګببر کلببه ېببې د ځمکببې لببه مببخ څخببه د هللا تعببالی ذکببر او يبباد خببتم‬
‫ش ي نو بيا به دا هستۍ هم رنګه او له منځه الړه ش ي ‪.‬‬
‫‪ -۷‬د ذکر پرته ژوند تيرول نقصان او خسران دی ‪:‬‬
‫لببه ابببی هريببره رهللاب ی هللا عنببه څخببه روا ببت دی ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم‬
‫فرمايلي‪:‬‬
‫بدا لببم َيب ْبَّ ُكر هللا تعببال فيببه َك َانببت عليببه مب َبن هللا تب َبرة‪َ ،‬و َمببن ا ب َ‬
‫بطج َْ‬
‫َ ْ ََ َْ َ َ‬
‫‪ «:‬مببن قعببد مقعب‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َل‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫كر هللا تعال فيه كا ْ‬ ‫الي َّْ ُ‬ ‫ُ ْ َ َ َ‬
‫نت َع ْليه ِم َن هللا ِترة َ» (رواه دبو داود)‪.‬‬ ‫عا َ‬ ‫مضطج‬
‫ژباړه ‪ :‬څوک ېې کوم ځای کيناستو ېې هلته يې د هللا تعالی ذکر پکې ونبه کبړو‪ ،‬دا‬
‫(عمل) د هللا تعالی د ناخوښب ۍ مالمتيبا ده ‪ ،‬او څبوک ېبې کبوم ځبای کبې ډه ډه لګبولي‬
‫وي (څمالسببتلی وي) او د هللا تعببالی ذکببر يببې پکببې نببه وي کببړی نببو دا هببم د خسببارې ‪،‬‬
‫نقصان او د هللا تعالی د خفګان سبب دی‬

‫‪12‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫‪ -۸‬ذکر د شيطان د شر څخه د نجات وسيله ده ‪:‬‬
‫جنبباب نبببي کببريم صببل هللا عليببه و سببلم فرمبباي ‪« :‬إذا دخببل الرجببل بيتببه فببَّكر هللا‬
‫ع ببز و ج ببل عن ببد دخول ببه و عن ببد طعام ببه ق ببال الش ببيطان‪ :‬ال مبي ببت لك ببم و ال عش بباء‪.‬‬
‫فباذا دخبل ولبم يبَّكر هللا قبال‪ :‬ددركبتم املبيبت‪ .‬و إن لبم يبَّكر هللا عنبد طعامبه قببال‬
‫الشيطان‪ :‬ددركتم املبيت و العشاء»‬
‫ژببباړه‪ :‬کلببه ېببې سببړی کببور تببه د داخليببدو پببه وخببت کببې او د خببوراک پببه وخببت کببې هللا‬
‫ياد کړي نو ش طان واي ‪ :‬تاد ې لره نه تخت شته او نه شپه‪.‬‬
‫او کله ېې داخل ش ي او هللا تعالی ياد نه کړي نو واي ‪ :‬تخت او اسبتراحت ځبای مبې‬
‫پيدا کړ‪ ،‬او که د خوراک په وخت کې هللا ياد نه کړي شيطان وايب ‪ :‬تخبت او شبپه‬
‫مې پيدا کړل (د شپې تيرولو ځای مې پ دا کړ)‪.‬‬
‫د ذکر فوائد او ګټې‬
‫پببه ذکببر کببې تببر سببلو زيبباتې ګټببې دي ېببې ابببن القببيم رحمببه هللا پخپببل کتبباب سالوابببل‬
‫الصيبس کې ذکر کړی دي ېې ځينې يې په الندې ډول دي ‪:‬‬
‫‪ -۱‬د هللا تعالی ر ا او خوښ ي‪.‬‬
‫‪ -۲‬د غم او پريشانۍ لريوالی د خوښ ۍ او خوشحالۍ راوستل ‪.‬‬
‫َ َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ك َ َ ُ ْ ََ َْ ً ُُ ُ‬
‫اه‬ ‫لقولب ببه سب بببحانه وتعب ببالی ‪[:‬الب ب ِبَّين آمنب ببوا وتطم ب ب ِ ن قلب ببوأ َُم ِبب ب ِبَّك ِر ِ‬
‫اه دال ِبب ب ِبَّك ِر ِ‬
‫وب] (الرعد‪)۲۸ :‬‬ ‫َت ْط َم ِ ًن ْال ُق ُل ُ‬

‫‪13‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫‪ -۳‬د زړه ‪ ،‬ب ببدن او ايم ببان ق ببوت ‪ ،‬زړه ت ببه د هللا (ج ببل ج ببال ل ببه) د ط ببرف نببه د عل ببم د‬
‫دروازو پرانيستل ‪.‬‬
‫‪ -۴‬د زرق پراخي ‪ ،‬س ذکر د دروازو پرانيستونکی دی ‪.‬‬
‫‪ -۵‬د ژبې مشغوليدل ‪ ،‬له غيبت او بې ګټې خبرو څخه نجات ‪.‬‬
‫اه‪َ ،‬فب ك‬
‫بان‬
‫َ َ َْ ْ ك‬ ‫ُْ‬
‫رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي‪ « :‬ال تك ِثب ُبروا الكببالم بغيب ِبر ِذكب ِبر‬
‫َ ك َ‬ ‫ك َْ َ ك‬ ‫َ ْ ْ ك َ َ َ ْ َل ْ َ ْ‬ ‫َْ َ َ‬
‫اه القل ب ُبب‬
‫بالم ِبغي ب ِبر ِذك ب ِبر اه تع ببال قس ببوة ِللقل ببب‪،‬وإن دبع ببد الن ببا ِ ِم ببن ِ‬
‫كث ببرة الك ب ِ‬
‫َ‬
‫القاد ي » ‪( .‬رواه الترمَّي)‪.‬‬
‫ژبباړه ‪ :‬د هللا تعببالی د ذکبر پرتببه ډربرې خبببرې مبه کببو ‪ ،‬ځکبه د هللا تعببالی د ذکبر پرتببه‬
‫ډيببرې خبببرې د زړه د کلکببوالی سبببب کيببږي ‪ ،‬او هللا تعببالی تببه پببه خلکببو کببې تببر وولببو‬
‫لرې کس خت زړی سړی دی‪.‬‬
‫‪ -۶‬مالئکې د ذکر کونکو د پاره مغفرت غواړي ‪.‬‬
‫ون ل كلَّ َ‬
‫ين َآم ُنوا] (غافر‪.)۷:‬‬ ‫ََ ْ َ ْ َ‬
‫لقوله سبحانه وتعالی‪[ :‬ويستغ ِف ُر ِ ِ‬
‫ژباړه‪ :‬او د مؤمنانو لپاره بخښنه غواړي ‪.‬‬
‫‪ -۷‬د زړه ژوندې کيدل او د نفاق څخه نجات ‪.‬‬
‫‪ -۸‬ذکر کونکی هللا (جل جال له) ته محبوب دی او دی به خلکو ته محبوب وي ‪.‬‬
‫‪ -۹‬د ګن بباهونو مح ببو او ن ببابودي ځک ببه ذک ببر لو به نيک ببه ده او ن ک ب ب ببدي ل ببه منځ ببه‬
‫وړي‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َ‬
‫‪ -۱۰‬د هللا (جل جال له) د عَّاب څخه نجات لکه څنګه ېې معباذ مرفوعبا روايبت‬
‫کوي ‪:‬‬
‫َ‬
‫«مببا عمببل آدم ب عمببال دنِ ب لببه مببن عببَّاب هللا عببز وجببل مببن ذكببر هللا تعببال » (رواه‬
‫اإلمام دحمد‪ ،‬وصححه املنَّري في الترغيب‪ ،‬و صحيح ال امْ) ‪.‬‬
‫ژباړه ‪ :‬هي عمل انسان ته د هللا د عَّاب دومره نجات ورکونکی نه دی لکه ذکر ‪.‬‬
‫‪ -۱۱‬د قيام ببت پ ببه ورځ د ښ ب مان يا ن به نج ببات ځکببه هغ ببه وخببت او مجل ببس ې ببې پ ببه‬
‫دنيا کې بغير له ذکر تير شوی وي سړی په به هغه باندې افسو کوي ‪.‬‬
‫‪ -۱۲‬ذکر نظر نورو عباداتو ته آسانه دی او فضليت يې زيات دی ‪.‬‬
‫‪ -۱۳‬ذکبر کبونک لبره نبور دی پبه دنيبا کبې نبور دی پبه قببر کبې او نبور دی پبه حشبر کبې‬
‫او نور دی پر پل صراا باندې‪.‬‬
‫‪ -۱۴‬د زړه بيداري او د ايمان زياتوالی او قوت ‪:‬‬
‫َ‬ ‫اه َوج َلب ْبت ُق ُلب ُ‬
‫بوأ َُ ْم َوِإذا‬ ‫هللا سبببحانه وتعببالی فرمبباي ‪[:‬إ كن َمببا ْاملُ ْؤم ُنببو َن كالببَّ َ‬
‫ين إ َذا ُذكب َبر ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُ َ ْ َ َ ْ ْ َ ُ ُ َ َ ْ ُ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ َ ك ُ نَ‬
‫ت ِليت علي َِم آياته زادتَم ِإيمانا وعل ِرأ َِم يتوكلو ](األنفال‪.)۲:‬‬
‫َ‬
‫يعنې ‪ :‬قينا مؤمنان هغه کسان دي ېبې کلبه هللا پباک يباد کبړ شب ي د دوی زړونبه لبه‬
‫(هللا ) څخه و ر ږي او کله ېې د هللا پاک آيتونه پرې ولوستل ش ي نبو د دوی ايمبان‬
‫ال پياوړی کوي او دوی پر خپل رب توکل کوي ‪.‬‬
‫‪ -۱۵‬ذکببر د زړه شببفا او درملنببه ده او غفلببت د زړه مببرض دی نببو خپببل زړونببه د هللا‬
‫(جل جال له) په ذکر تداوي کړ ‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫‪ -۱۶‬ډيببر ذکببر کببول هغببه کببه پببه الره وي ‪ ،‬کببور کببې وي او سببفر کببې وي هغببه ځايونببه‬
‫به د قيامت په ورځ په بنده باندې شاهدان وي ‪.‬‬
‫‪ -۱۷‬د زړه او مخ نوران کيدل ‪.‬‬
‫‪ -۱۸‬په تنَايی کې د ذکر پر مهال ژړا کبوونکی د قيامبت پبه ورځ د عبر تبر سبيورې‬
‫الندې وي ‪.‬‬
‫‪ -۱۹‬د ه رې او غفلت څخه نجات ‪.‬‬
‫‪ -۲۰‬د شيطان د شر څخه نجات ‪.‬‬
‫‪ -۲۱‬د دوښمنانو پر وړاندې د نصرت وسيله ‪.‬‬
‫‪ -۲۲‬ذکر د شکر رد دی چا ېې ذکر وکړ هغه شکر ادا کړ ‪.‬‬
‫‪ -۲۳‬ذکر کول د زهد سبب ګرځي ‪ ،‬ېې انسان ته له حبب دنيبا څخبه نجبات ورکبوي‬
‫او د آخرت طرف ته يې متوجه کوي ‪.‬‬
‫‪ -۲۴‬ذکر د زړه ختوالی له منځه وړي ‪.‬‬
‫‪ -۲۵‬د برکت د نزول سبب ګرځي ‪.‬‬
‫‪ -۲۶‬مشکالت او ختۍ کموي او د کارونو د آسانۍ سبب کرځي ‪.‬‬
‫‪ -۲۷‬د زړه د قوت سبب ګرځي ‪.‬‬
‫‪ -۲۸‬د هللا تعالی په نزد غوره کس هغه دی ېې ژبه يې په ذکر ملده وي ‪.‬‬
‫‪ -۲۸‬د زړه اراده او عزم قوي کوي ‪.‬‬
‫‪ -۲۹‬زړه غني ګرځوي او له حاجت څخه نجات ورکوي ‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د ِذکر تعريف‬
‫ِذکببر پ ببه لغ ببت کببې ي ببادول ‪ ،‬ثن ببا او صببفت ‪ ،‬مل ببونځ ‪ ،‬دع ببا ‪ ،‬شببکر ‪ ،‬اطاع ببت ‪ ،‬د ق برآن‬
‫قرائت ‪ ،‬تسبيح او تمجيد ته واي ‪.‬‬
‫په اصطالح کې دوې معناوې لري عام او خاص ‪.‬‬
‫الف)عببام ‪ :‬شببامليږي وولببو عببباداتو لببره لکببه ‪ :‬ملببونځ ‪ ،‬زکببات ‪ ،‬روژه ‪ ،‬ح ب ‪ ،‬جهبباد ‪،‬‬
‫دمر باملعروف او نهی عن املنکر ‪ ،‬د قرآن تالوت‪ ،‬تسببيح ‪ ،‬تمجيبد ‪ ،‬د هللا تعبالی پبه‬
‫قببدرتونو کببې فکببر کببول ‪ ،‬د علببم شببرعي حاصببلول ‪ ،‬د منکراتببو او نبباروا څخببه ځببان‬
‫ساتل ذکر بلل کيږي ‪.‬‬
‫ب )خبباص ‪ :‬پببه داد ب ې الفبباظو د هللا تعببالی ذکببر کببول ېببې پببه کتبباب هللا او سببنتو کببې‬
‫ثابت وي لکه ‪ :‬تسبيح ‪ ،‬تمجيد او وبول مبأثور اذکبار کبوم ېبې د رسبول هللا صبلی هللا‬
‫عليه وسلم څخه ثابت شوي وي‪.‬‬
‫د ذکر کثري څخه مطلب څه دی ؟‬
‫بوأ َِ ْم‬ ‫ك َ َ ْ ُ َ َ َ َ َ ُ ُ َ َ ََ ُ ُ‬
‫هللا سب بببحانه وتعب ببالی فرماي ‪[:‬الب ب ِبَّين يب ببَّك ُرون اه ِقيامب ببا وقعب ببودا وعل ب ب َ جنب ب ِ‬
‫ك َ َ َ َ‬
‫األ ْ‬ ‫ََََ ك ُ َ َْ‬
‫ض] (آل عمران ‪. ) ۱۹۱:‬‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ات‬
‫ِ‬ ‫او‬‫م‬ ‫الس‬ ‫ق‬ ‫ويتفكرون ِفي خ ِ‬
‫ل‬
‫ژباړه‪ :‬هغه کسان ېې په والړه او ناسته او پر څنبګ وهلبي بانبدې هللا پباک يبادوي او‬
‫د آسمانونو او ځمکې د پيدايښت (رازونو ) کې فکر کوي ‪.‬‬
‫ْ َ َ‬ ‫َ كَ َ َ َ ك َ َ َ ك كُ َ‬ ‫َ ك‬
‫اه ل ُهم كمغ ِف َرة َود ْج َرا َع ِظ َيما] (االحزاب) ‪.‬‬ ‫ات دعد‬ ‫[والَّ ِاك ِرين اه ك ِثيرا والَّ ِاكر ِ‬
‫ژببباړه‪ :‬او د هللا ډيببر ډيببر يببادوونک (نارينببه ) او يببادونکې (ښب ې ) هللا پبباک دغببو وولببو‬
‫ته بخښه او لويه بدله چمتو کړې ده ‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َ‬ ‫َ ًََ ك َ َ ُ ْ ُ ُ كَ ْ َ َ َ َ َ ُ ُ ْ َ َ‬
‫وه ُبكب َبرة َود ِصببيال ] (االح بزاب‪:‬‬ ‫[يببا دَُّببا الب ِبَّين آمنببوا اذكببروا اه ِذكببرا ك ِثيببرا وسب ِببح‬
‫‪.) ۴۲-۴۱‬‬
‫ای مؤمنانو ! هللا پاک په ډير ډير يادولو سره يادو ‪ ،‬او په سبا او بيګا کبې د هغبه‬
‫تسبيح وايئ ‪.‬‬
‫واي د د زي ببات ذک ببر کول ببو ح ببد دا دی ې ببې انس ببان ه ببر وخ ببت پ ببه‬ ‫مجاه د رحم د‬
‫والړه ‪ ،‬ناستي ‪ ،‬څمالستو د هللا پاک په ذکر مشعول وي ‪.‬‬
‫واي د انس ببان ې ببې س بببا او بيګ بباه او ه ببر وخ ببت د رس ببول هللا‬ ‫اب ددح د رحم د‬
‫صببلی هللا عليببه وسببلم نببه ثابببت اذکببار او مبباثورې دعببا ګببانې واي ب او پببه هغببه بانببدې‬
‫همشوالی وکړي ‪.‬‬
‫َ‬ ‫ين ك َ‬ ‫ك‬
‫د د د د پب ب ب ببه تفسب ب ب ببير ددې آ ب ب ب ببت [ َوالب ب ب ببَّاكر َ‬
‫اه ك ِثيب ب ب ب َبرا‬ ‫ِ ِ‬ ‫ابد د د ددح عد د د ددا ر د د د د‬
‫َ ك‬
‫ات]واي ب ‪ :‬هللا تعببالی ېببې پببر خپلببو بنببدګانو کببوم عبببادات مقببرر کببړی دي د‬ ‫والببَّ ِاك َر ِ‬
‫هغببه د پبباره يببې يببو حببد وبباکلی دی مګببر د ذکببر او د هللا پبباک د يبباد د پبباره يببې څببه حببد‬
‫نه دی واکلی همدارنګه په نورو عبباداتو کبې د معبَّور احبوال هبم پبه نظبر کبې نيبول‬
‫شوی دي مګر د ذکر په باره کې څوک مغَّور نبه شبميرل کيبږي نبو بنبا پبر دې د هللا‬
‫پاک ذکر او ياد په والړه ‪ ،‬ناسته ‪ ،‬چمالستو ‪ ،‬شپه او ورځ ‪ ،‬پبه وچبه او بحبر ‪ ،‬پبه‬
‫سببفر ک ببې ‪ ،‬فق ببر او غنببا پ ببه ح ببال ک ببې ‪،‬د ن ببارواۍ او جوړتي ببا پ ببه ح ببال ک ببې ‪،‬پ ببه پ) ببه ي ببا‬
‫ښکاره په وولو حاالتو کيدای ش ي ‪.‬‬
‫لکببه مخکببې مببو ېببې وويببل ذکببر پببه عام به معنببی عبببارت دی‪ :‬د هللا (جببل جببال لببه) لببه‬
‫يببادولو څخببه لکببه عبببادات ‪ ،‬د ق برآن تببالوت ‪ ،‬پببه وولببو حبباالتو کببې د هللا تعببالی يبباد‬
‫َ‬
‫سبباتل مببثال پببه کببار او معببامالتو کببې د هللا تعببالی او د هغببه د پيغمبببر صببلی هللا عليببه‬
‫وسلم د اوامرو ياد ساتل او په هغبه بانبدې عمبل کبول او د هللا تعبالی پبه مخلبوق او‬
‫‪18‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫قببدرتونو کببې فکببر کببول ‪ ،‬هللا تعببالی تببه د ورتببګ او فنببا کيببدو فکببر کببول او تسبببيح ‪،‬‬
‫تَليببل او تمجيببد او هغببو دعاګببانو او اذکببارو ذکببر کببول کببوم ېببې لببه رسببول هللا صببلی‬
‫هللا عليببه وسببلم نببه ثابببت شببوی وي وببول ذکببر او د هللا تعببالی يبباد او ذکببر بلببل کيببږي‬
‫َ‬
‫او واقعا ېې مسلمان هر وخت د هللا (جبل جبال لبه) پبه ذکبر کبې مشبعول وي او زړه‬
‫يې د هغه (جل جالله) د ياد سره تړلی وي ‪( .‬فقه السنُ ) ‪.‬‬
‫د ذکر آداب‬
‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ ُ كك َ َ ْ َ َ َ َ‬
‫ضب ًبرعا َو ِخيفببُ َو ُدون ال َ ْهب ِبر‬ ‫هللا سبببحانه وتعببالی فرمبباي ‪[ :‬واذكببر ربببك ِفببي نف ِسببك ت‬
‫َْ‬ ‫ََُ‬ ‫م َن ْال َق ْول ب ْال ُغ ُدو َو َ‬
‫اآلص ِال َوال تكن ِم َن الغا ِف ِل َين] (األعراف‪. )۲۰۵:‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ژببباړه‪ :‬او خپببل رب پببه خپببل زړه کببې (لببه ځانببه سببره ) پببه زارو او و ببره ‪،‬او پببه ويب نببه‬
‫په لوړ آواز په سبا او بيګا کې ياد کړه او له غافالنو څخه مه کيږه ‪.‬‬
‫په پورته آيت کريمه کې د ذکر لپاره اووه آداب بيان شوي دي ‪:‬‬
‫اول – اخالص ‪:‬ذکر عبادت دی او د هر عبادت د قبول لپاره دوه شرطونه دي ‪:‬‬
‫الببف)‪ :‬اخببالص ع ‪ ،‬يعنببې عبببادت بببه خبباص د هللا تعببالی لپبباره وي د ريببا ‪ ،‬شببرک او‬
‫منافقت څخه پاک وي ‪.‬‬
‫ب )‪ :‬اتبار رسول هللا ‪ ،‬عبادت به د رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم پبه طريقبه ادا‬
‫کږي ‪.‬‬
‫دوهم – تضرر ‪ ،‬سکون او اطمنان او د بيړې او تيزی ترک کول ‪.‬‬
‫دريددم – پ ببه زړه ک ببې د هللا تع ببالی ن ببه (خ ببوف او رج بباء) او د هغ ببه د اس ببماء او ص ببفاتو‬
‫احترام او عظمت ‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫څل ددورم – ذک ببر ب ببه د جه ببر (پ ببه زوره ) او خفي ببه (پ ببه ورو ) ت ببر م ببنځ وي ‪ ،‬يعن ببې پ ببه‬
‫دومره اندازه ېې په غوږونو سره د ذکر الفاظ وارويدل ش ي ‪.‬‬
‫َ‬ ‫ْ َ َ‬
‫الَّك ِر ف ْوق َما ُي ْس ِبم ُْ ن ْف َس ُبه‬‫ب‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫ه‬ ‫په موسوعُ الفقهيه کې راغلي ‪َ :‬ف َي ْن َب ي َد ْن ال َي ْ‬
‫ج‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫الرَي ِاء‪.‬‬ ‫ن‬ ‫َأل كن َذل َك َد ْق َر ُب ل ْ ُخ ُشور َو َد ْب َع ُد م َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫يعنببې ‪ :‬ښبباي ېببې ذکببر پببه زوره نببه وي بلکب دومببره انببدازه ېببې خپلببه يببې سببړي واروي‬
‫ځکه دا خشور ته لنډ او د رياء څخه لرې دی‪.‬‬
‫پ ځم – دا ېې ذکر به په زړه او ژبه سره وي ‪.‬‬
‫ش د م – ذک ببر ب ببه د س بببا او ماښ ببام پ ببه وخ ببت ک ببې وي ځک ببه ې ببې دغ ببه وخ ببت زړه ل ببه‬
‫دن وي مشغلوتياوو فارغ وي ‪.‬‬
‫اوم – د زړه حض ببور ‪،‬ذک ببر ب ببه د زړه پ ببه يق ببين او حض ببور س ببره وي ‪ ،‬ډي ببر خلب ب د‬
‫تدبر او د زړه له حضور څخه غافله وي ‪.‬‬
‫َ‬
‫د سببيد االسببتغفار پببه حببديث کببې راغلببي «مببن قالهببا مؤقنببا أَببا» ( څببوک ېببې پببه يقببين‬
‫او حضور سره واي )‪.‬‬
‫د ت ببدبر او د زړه ل ببه حضب ببور څخ ببه خ ببالي زړه سب ببره ذک ببر ک ببول داد ب ب ې دی لکب به يب ببو‬
‫مببريض ېببې درمببل واخلببي خببو د هغببه د خببوراک پببه انببدازه او وخببت نببه پببوهيږي نببو د‬
‫هغه به څه فائده وي ؟‬
‫ذکببر کببوونکی بببه د ذکببر پببر مهببال تببدبر او حضببور لرونکببی وي او پببه دې بببه پببوهيږي‬
‫ېې څه وايم ‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ډيبر کسبان دادب ې دي ېببې کلبه درسبره خببرې کبوي او يبا سبتا خبببرو تبه غبوږ وي نببو د‬
‫هغه په ال کې تسببيح وي او ذکبر کبوي ‪ ،‬نبه پبوهيږم ېبې دا څنګبه ذکبر دی ؟ غبوږ‬
‫دې چ رې ‪ ،‬فکر دې چ رې او څه واي ؟‬
‫د ِذکر مراتب‬
‫افضل ذکر هغه دی ېې په زړه ‪ ،‬ژبه او اندامونو سره وي لکه ‪ :‬ملونځ ‪.‬‬
‫بيا هغه ذکر ېبې پبه ژببه او زړه يعنبې د زړه حضبور او تبدبر سبره وي لکبه ‪ :‬د قبرآن‬
‫تالوت ‪ ،‬تسبيحات ‪.‬‬
‫او د ژب ببې پرت ببه ي ببوازې د زړه ذک ببر لک ببه ‪ :‬د هللا تع ببالی پ ببه ق ببدرتونو ک ببې تفک ببر ک ببول ‪،‬‬
‫خوف ‪ ،‬رجاء او نور ‪.‬‬
‫او کچ ببرې د تببدبر ‪ ،‬فکببر او د زړه د حضببور پرتببه يببوازې پببه ژبببه بانببدې ذکببر وش ب ي‬
‫ثببواب لببري د ذکببر د مراتببب څخببه يببو مرتبببه ده ځکببه ژبببه پببه حببق بانببدې مشببغوله‬
‫وي ‪.‬‬
‫آيا د قرآن تالوت افضل او که تسبيحات ‪ ،‬تَليل او تکبير ويل ؟‬
‫ځواب ‪ :‬د قرآن تالوت افضل ذکر دی ‪.‬‬
‫په دليل د دغه حديث شريف ‪:‬‬
‫«دفضل الکالم بعد القرآن درببْ و بی مبن القبرآن ال يضبرک ببأَُّن ببددت ‪ :‬سببحان‬
‫هللا ‪ ،‬و الحم ببدع ‪ ،‬وال ال ببه اال اللل ببه ‪ ،‬و هللا دکب ببر» (رواه ‪ ،‬احم ببد ‪ ،‬مس ببلم و اب ببن‬
‫حبان )‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫يعنببې ‪ :‬د ق برآن څخببه غببوره کببالم دا څلببور دي ېببې لببه ق برآن څخببه دي ‪« :‬سبببحان‬
‫هللا ‪ ،‬و الحمب ببدع ‪ ،‬و الالب ببه اال هللا ‪ ،‬و هللا دکبب ببر » بب بباک نب ببه کب ببوي ېب ببې هب ببرې يب ببوې‬
‫تسبيح څخه پيل وکړې ( ترتيب پکې رور نه دی)‪.‬‬
‫او همدارنګه مسنونه او مأثور اذکار پخپل وخت کې تر نبورو اذکبارو څخبه غبوره‬
‫دي ‪.‬‬
‫د تسبيحاتو ويلو طريقه‬
‫هغبه اذکببار او تسبببيحات ېبې پببه عببدد سبره مقيببد شببوي دي ‪ ،‬شبميرل يببې د ګوتببو پببه‬
‫بن ببدونو بان ببدې افض ببل دي ځک ببه ې ببې ګ ببوتې د قيام ببت پ ببه ورځ مس ببئولې او پ ببه بن ببده‬
‫باندې ګوا ي ورکوي ‪.‬‬
‫پ ببه دليب ببل د دغب ببه حب ببديث ‪ «:‬عل ببيکن بال سب بببيح و التَليب ببل و التقب ببديس ‪ ،‬و اعقب ببدن‬
‫باألنامل ‪ ،‬فانَن مسؤوالت مس نطقات » (رواه ابوداود و الترمَّي )‪.‬‬
‫تس بببيحات پ ببه دواړو الس ببونو ښ ب ي او چ ب س ببره ج ببايز دی مګ ببر پ ببه د ښ ب ي ال پ ببه‬
‫ګوتو باندې افضل دی ‪.‬‬
‫َ‬
‫واألمببر فببي ذلببك واسببْ ‪ ،‬وال حببرا فببي اسببتعمال دنامببل اليببدين جميعببا كمببا هببو ظبباهر‬
‫من حديث يسيرة املتقدم ‪ ،‬ولكن استعمال دنامل اليبد اليمنبی فبي ذلبك دفضبل ملبا‬
‫تقدم (فتاوو ال نُ الدائمُ ‪. ) ۱۰۷ – ۱۰۵ / ۷‬‬
‫د ال د ګوتبو پرتبه پبه تسببيح سبره شبميرل جبايز دي او د تسببيح کبارول ببدعت نبه‬
‫دی ځکببه تسبببيح د ذکببر د شببميرلو وسببيله ده ‪ .‬مګببر د ال د ګوتببو پببه بنببدونو سببره‬
‫شميرل افضل دي (اذکار الصباح و املساء ص‪.) ۳۵ :‬‬
‫‪22‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َْ َ َ ْ َ ك‬ ‫َ ك ْ َ ْ َ ََ َ ْ َ‬
‫بالة ‪ ،‬د كمبا ِفبي األ ْع َبد ِاد الك ِثي َبر ِة‬
‫دن العقد ِباألن ِام ِل دفض ُل ال ِس كيما مْ األذك ِار بعبد الص ِ‬
‫ْ َ َ‬
‫األ ْف َ‬ ‫االش ب ب ِت َغ ُ‬
‫ال ب َعب ببد َها َعب ببن ك‬ ‫ْ‬ ‫ك ُْ‬
‫السب ب ْبب َح ُِ‬
‫ال ً‬ ‫اس ب ب ِت ْع َم ُ‬
‫ضب ب ُبل ْ‬ ‫الت َو ًجب ب ِبه ِللب ب ِبَّك ِر ف‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ه‬‫ال ِتب ببي ي ِ‬
‫ل‬
‫(املوسوعُ الفقهيُ ا ‪ ۲۱‬ص ‪.)۲۵۹‬‬

‫‪23‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫دوهم فصل‬
‫مطلق او مقيد اذکار‬
‫اذکار په دوه ډوله دي مطلق او مقيد ‪.‬‬
‫مطلببق ‪ :‬هغببه اذکببار دي ېببې پببه خبباص وخببت او ځببای پببورې تعببين نببه وي بلک ب پببه‬
‫ووله ورځ کې ويل کيږي ‪.‬‬
‫مقيد ‪ :‬هغه مأثور او مسبنونه اذکبار دي ېبې پبه خباص وخبت او خباص ځبای کبې د‬
‫جناب رسول هللا صلی هللا عليه وسلم څخه ثابت شوی دي ‪.‬‬
‫او دغه مقيد مأثور او مسنونه اذکار بيانوو ‪:‬‬
‫د سبا او بيګا اذکار‬
‫صباح و املساء (سبا او ماښام ) کوم وخت دی؟‬
‫د صببباح پببه ببباره کببې مشببهور قببول دا دی ېببې د سبببا ختلببو څخببه پيببل تببر ملببر ختلببو‬
‫َ َ ْ َ ْ َ َ َ ْ َ ُُ‬
‫پورې دوامَ لري ْ‪ ،‬په دليل د دغه قول د هللا تعالی ‪[ :‬وس ِبح ِبحم ِبد رِببك قببل ط ِ‬
‫بور‬ ‫ل‬
‫وب] (ق ‪.) ۳۹ :‬‬ ‫الش ْم َ ْ َ ُ ُ‬ ‫ك‬
‫س وقبل الغر ِ‬ ‫ِ‬
‫او ځنې علماء کرام واي د سبا ختلو څخه تر زوال پورې دوام لري‪.‬‬
‫او املسباء (ماښببام) د مببازديکر د ملانځببه څخببه پيببل تبر ماښببام يببا ملببر پر وتلببو پببورې‬
‫دوام کوي ‪،‬او ځنې علماء کرام واي د مازديګر له ملانځه تر نيمې شبپې پبورې ‪ ،‬او‬
‫ځينې علماء واي د ماښام څخه تبر صببح صبادق (سببا ختلبو ) پبورې ‪ ،‬مګبر قبوي‬
‫قول دا دی ېې د مازديګر له ملانځه څخه تر ماښام پورې ‪.‬‬
‫(دذکار الصباح و املساء ص ‪ / ۶۵‬عبدالعزيز بن املرزوق)‪.‬‬
‫د عا (سعا) او مساء (ماښام) اذکار‬

‫‪24‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫هللا َو ِب َح ْم ِد ِه » ويل ‪:‬‬ ‫ُ ْ َ َ‬
‫اول‪ -‬سبا سل ځله او ماښام سل ځله «سبحان ِ‬
‫رسول هللا صلی هللا عليه وسلم فرمايلي‪« :‬مبن قبال إذا دصببح و إذا دم ب ی مئبُ مبرة‬
‫‪ ( :‬سبحان هللا و بحمبده ) غفبرت ذنوببه وإن كانبت دكثبر مبن زببد البحبر» (صبحيح‬
‫الترغيب ‪.) ۶۵۳‬‬
‫ژباړه‪ :‬څوک ېې سل ځله سبا او بيګا «سببحان هللا و بحمبده » ووايب ‪ ،‬ده تبه ببه د‬
‫ګناهونو مغفرت وش ي که څه هم د بحر د جګ يا کف په څير وي ‪.‬‬
‫دوهددم‪ -‬سبببا دری ځلببه او ماښ ببام دری ځلببه ويببل ‪ َ «:‬ب ُ‬
‫يت ب بباع ب با وباإلسببالم َ‬
‫دين ببا‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫رِ‬
‫وبمحمد نبيا» ‪.‬‬
‫ژباړه ‪ :‬زه پبه دې بانبدې راهللاب ي يبم ېبې هللا (جبل جاللبه) مبې رب دی ‪ ،‬اسبالم مبې ديبن‬
‫دی او محمد (صلی هللا عليه وسلم ) مې نبي دی‪.‬‬
‫َ ْ َ َ َ ُ ْ ُ َ َ ُْ َ ََ‬
‫رسول هللا صلی هللا عليه وسلم فرمبايلي «مبن قبال ِحبين يص ِببح و ِحبين يم ِ ب ي ثبال‬
‫َ‬ ‫ك َ‬ ‫َ َ ْ َ َ َ ُ َك َك ُ َ‬
‫هللا َعل ْيب ِبه َو َسببل َم ن ِبيببا‪ ،‬كب َبان‬ ‫اإلسببال ِم ِدينببا‪ ،‬و ِبمحمببد صببل‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫مب كبرات‪َ :‬ر ِ ببيت ِبب ِ‬
‫باع ربببا‪ ،‬و ِب ِ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ ََ‬
‫هللا ت َعال د ْن ُي ْر ِ َي ُه» (رواه الترمَّي‪،‬احمد و ابؤداود )‪.‬‬ ‫حقا عل ِ‬
‫باع َرببا ‪»......‬‬ ‫ُ‬
‫يعنې‪ :‬څوک ېې د سهار او ماښام په وخت دری ځله وواي « َر ِ بيت ِب ِ‬
‫نو په هللا تعالی حق دی ېې هغه به د قيامت په ورځ خوشالوي ‪.‬‬
‫َ َ كْ‬ ‫ك‬ ‫دريدم‪ -‬سبهار او ماښببام اووه ځلبه ويبل « َح ْسببب َي ك ُ‬
‫اه ال ِإل َبه ِإال ُه َبو َعل ْيب ِبه ت َوكل ُبت َو ُهب َبو‬ ‫ِ‬
‫َ‬
‫الع ِظ ِيم » ‪.‬‬ ‫َ ً َْ‬
‫رب العر ِ‬

‫‪25‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه ‪ :‬بببس دی ماتببه هغببه هللا پبباک ېببې پرتببه لببه هغببه بببل د عبببادت اليببق نشببته ‪ ،‬پببر‬
‫هغه مې توکل کړی ‪ ،‬او هم دی د لوی عر څښتن دی ‪.‬‬
‫په فضيلت د دغه دعا کې له ابی الدرداء څخه روايت دی ېبې رسبول هللا صبلی هللا‬
‫عليه وسلم فرمايلي‪:‬‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫بين ُي ْم ب ي ‪َ [:‬ح ْسببب َي ك ُ‬ ‫بال فببي ُكببل َيب ْبوم حب َ‬
‫اه ال ِإلب َبه ِإال ُهب َبو َعل ْيب ِبه‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ببح‪َ ،‬وحب َ‬
‫ِ‬
‫صب ُ‬ ‫بين ُي ْ‬
‫ِ‬ ‫َ ْ َ‬
‫«مببن قب ِ‬
‫اه َتعببال مببا ك‬
‫دهمب ُبه ِمب ْبن ْدم ب ِبر‬ ‫العظببيم [ َسب ْبب َْ َمب كبرات َك َفب ُباه ك ُ‬ ‫َ‬ ‫َت َو كك ْلب ُبت َو ُهب َبو َر ًب َ‬
‫العب ْ‬
‫بر‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ًْ‬
‫واآلخ َر ِة» (رواه ابو دا د ‪. )۳۲۱/۴‬‬ ‫الدنيا ِ‬
‫ك‬ ‫يعنببې ‪ :‬څببوک ېببې دا ذکببر ( َح ْسببب َي ك ُ‬
‫اه ال ِإلب َبه ِإال‪ )...‬پببه هببره ورځ کببې سببهار او ماښببام‬ ‫ِ‬
‫اووه ځلې وواي ‪ ،‬هللا پاک به يې د دنيا او آخرت د کبارونو او انديښب نو لپباره ورتبه‬
‫کافي وګرځوي ‪.‬‬
‫اه كالببَّي َال َي ُ‬
‫ضب ًبر َمببْ ْ‬ ‫ْ ك‬
‫اسب ِبم ِه ش ب يء‬ ‫څلددورم‪ -‬سببهار او ماښببام دری ځلببه ويببل « ِبسب ِبم ِ ِ‬
‫ْ‬ ‫السماء َو ُه َو ك‬
‫الس ِم ُيْ ال ِعليم »‬ ‫ِ‬ ‫ض وال في‬
‫في األر ِ‬
‫ژببباړه ‪ :‬د هغببه هللا پببه نببوم ېببې لببه نامببه سببره يببې هببي ش ب ی پببه ځمکببه او آسببمان کببې‬
‫رر نه رسوي ‪ ،‬او هغه ښه اوريدونکی ‪ ،‬ښه پوه دی ‪.‬‬
‫عثمببان ب ببن عفببان رهللا ب ی هللا عنببه رواي ببت نق ببل کببړی ې ببې رسببول هللا ص ببلی هللا علي ببه‬
‫وسلم فرمايلي‬

‫‪26‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫اه كالببَّي َال َي ُ‬ ‫ََْ ْ ك‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ََ‬ ‫َ ْ َْ َُ ُ‬
‫ض ًبر َمببْ‬ ‫« مبا ِمبن عبببد يقبول فببي صبب ِاح كب ِبل يبوم ومسبباء ك ِبل ليلببُ‪ِ :‬بس ِبم ِ ِ‬
‫كَ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫بماء َو ُه ب َبو ك‬
‫الس ب ِبم ُيْ ال ِعل ببيم‪ ،‬ث ببال َم ب كبرات‪ِ ،‬إال ل ب ْبم‬ ‫ض وال ف ببي الس ب ِ‬ ‫اس ب ِبم ِه شب ب يء ف ببي األر ِ‬
‫ْ‬
‫َ ُ ُ َ‬
‫والترمَّي وقال‪ :‬حديث حسن صحيح)‪.‬‬ ‫يض كره ش َليء » (رواه دبو داود‪ِ ،‬‬
‫ْ ك ك‬
‫اه ال ب ِبَّي‪ » ....‬دری‬ ‫ژب بباړه ‪ :‬ک ببوم بن ببده ې ببې پ ببه ه ببره ورځ ک ببې س ببهار او ماښ ببام « ِبس ب ِبم ِ‬
‫ځله وواي نو هغه ته به هي ش ی رر ونه رسوي ‪.‬‬
‫َ‬
‫بات م ب ْبن ش ب ِبر م ببا‬ ‫بوذ ب َ لم ببات ك ك‬ ‫ُ ُ‬
‫اه الت كام ب ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫او د ماښببام پ ببر مه ببال دا ذک ببر وي ببل کي ببږي «دع ب ِ‬
‫ض كرو» (رواه مسلم)‪.‬‬ ‫َخ َل َق لم َت ُ‬
‫ژباړه ‪ :‬د هللا پاک په بشپړ کالم سره د هغه د مخلوقاتو له شر نه پناه غواړم ‪.‬‬
‫رسول هللا صلی هللا عليه وسلم ته يو کبس راابی ېبې لبړم چيچلبی وو نبو هغبه (صبلی‬
‫هللا عليه وسلم) د دغو کلماتو ويلو ارشاد ورکړ ‪.‬‬
‫پ ځم‪ -‬سهار او ماښام دری ځله (قل هللا دحبد ) او معبوذين (قبل اعبوذ ببرب الفلبق‬
‫‪ ،‬قل اعوذ برب النا ) ويل‪.‬‬
‫ُ‬
‫د عبدهللا بن خبيب رهللاب ی هللا عنبه څخبه روايبت دی ېبې رسبول هللا صبلی هللا عليبه‬
‫وسلم ماته وفرمايل ‪:‬‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫بين تص ِببح‪ ،‬ثبال َم كبرات تك ِفي َبك‬
‫َ‬ ‫َ ُْ َ َ ُ‬ ‫َ‬
‫واملعوذت ْين ِحين تم ِ ي و ِح‬
‫َ‬
‫د‪،‬‬ ‫اه َد َ‬
‫ح‬
‫ْ ُ ْ َ ك‬
‫« اقرا‪ :‬قل هو‬
‫ِ‬ ‫َُ‬
‫َل‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫كل ش ْيء » (رواه دبو داود والترمَّي وقال‪ :‬حديث حسن صحيح)‪.‬‬ ‫ِمن ِ‬
‫ژب بباړه ‪ :‬د س ببهار او ماښ ببام پ ببه وخ ببت دری ځل ببه ق ببل هللا اح ببد ‪ ،‬مع ببوذتين وواي ببه س ببتا‬
‫لپاره د هر ش ي کفا ت کوي ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َ َ ً َ ًَ ُ َ ْ َ َ ْ َ ُ‬
‫صب ِ ْ ِلبي‬ ‫يث د ْ‬ ‫ش م‪ -‬سهار او ماښام دری ځله ويبل « يبا َبي يبا قيبوم ِبرحم ِتبك دسبت ِغ‬
‫َ ََ‬ ‫َ ْ ُك َ َ ْ َ َ‬
‫شأ ِن كل ُه‪َ ،‬وال ت ِ ل ِني ِإل ن ْف ِ ي ط ْرفُ َع ْين »(رواه النسائ فی الکبری )‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه ‪ :‬ای د کامببل ژونببد څښب نه ! ای د کائنبباتو تدبيرونکيببه ! ‪ ،‬سببتا پببه رحمببت سببره‬
‫فرياد کوم او مدد غواړم ‪ ،‬زما وول کارونه براببر کبړي او زمبا نفبس ( او خواهشباد )‬
‫ته مې د سترګې د رپ په اندازه هم مه سپارې‬
‫پورت ببه دع ببا رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم خپل ببې ل ببور ف بباطمې رهللا ب ی هللا عن ببه ت ببه‬
‫ښودلی ده ‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ك‬
‫اووم‪ -‬سبهار او د ماښبام ملانځببه نبه وروسببته لبس ځلبه ويببل « ال إلبه إال هللا وحببده ال‬
‫الحمد وهو عل كل ش يء َل‬
‫قدير »‬ ‫ُ‬ ‫شريك له له ُ‬
‫امللك وله‬ ‫َ‬
‫ِ‬
‫ژب بباړه‪ :‬نش ببته الئ ببق د عب ببادت مګ ببر هللا دی ‪ ،‬هغ ببه ي ببو دی ‪ ،‬ش ببري نل ببري ‪ ،‬ده ل ببره‬
‫وولواک ده ‪ ،‬او هغه لره پوره ستاينه ده ‪ ،‬او هغه پر هر څه قادر دی ‪.‬‬
‫لببه ابببی ا ببوب رهللاب ی هللا عنببه څخببه روايببت دی ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم‬
‫فرمايلي‪:‬‬
‫امللك وله الحم ُبد وهبو علب‬ ‫شريك له له ُ‬ ‫َ‬ ‫وحده ال‬ ‫هللا َ‬‫إله كإال ُ‬
‫دصبح ‪«:‬ال َ‬ ‫َمن قال إذا َ‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َل ْ‬
‫بدير» عشب َبر مب كبرات ك ِتببب لببه أَب كبن عشب ُبر حسببنات ُومنببي أَب كبن عنببه عش ب ُبر‬ ‫كب ِبل ش ب يء قب‬
‫حر َسببا‬‫عش ُبر درجبات ُوك كبن لببه َع ْبد َل ِعتاق ِبُ درببْ رقباب ُوك كبن لبه َ‬‫ْ‬
‫س ِبيئات و ُر ِفبْ لبه أَبن‬
‫ِ‬
‫بالهن إذا صب كبل املغب َ‬
‫برب ( َمببن قببال ُدبب َبر صببال ِته إذا‬ ‫الشببيطان ك‬
‫حتببی ُيم ب َي َومببن قب ك‬ ‫ك‬
‫ِمبن‬
‫ِ‬
‫حتبی ُيص ِبب َح (صبحيح اببن حببان‬ ‫هللا وح َبده ُدب َبر صبالته فمث ُبل ذلبك ك‬ ‫ص كبل ‪:‬ال إل َبه كإال ُ‬
‫ِ ِ‬
‫‪ ،۲۰۲۳‬صحيح الترغيب ‪.) ۴۷۴‬‬
‫ژباړه ‪ :‬څوک ېې سهار لس ځلبه ووايب ‪« :‬ال إل َبه كإال ُ‬
‫هللا وح َبده ال ش َ‬
‫بريك لبه لبه املل ُبك‬
‫قدير » نو هغبه تبه ببه لبس نيکبۍ وليکبل شب ي ‪ ،‬او لبس‬ ‫ُ‬
‫الحمد وهو عل كل ش يء َل‬ ‫وله‬
‫ِ‬
‫‪28‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ګناهونببه بببه يببې وبخښببل ش ب ي ‪ ،‬او لببس درجببې بببه يببې لببوړې ش ب ي ‪ ،‬د څلببورو مريببانو د‬
‫آزادولو په اندازه (اجر) به ورکړل ش ي ‪ ،‬او تر ماښام پبورې ببه لبه شبطان څخبه پبه‬
‫امببان وي او همدارنګببه کببه د ماښببام د ملانځ به وروسببته يببې ولببولي هببم دومببره ثببواب‬
‫لري او يا يې که څوک د ملانځه وروسته وواي په همدې شان ثواب لري ‪.‬‬
‫آتم‪ -‬يو ځل د سهار او ماښام دعا ويل ‪:‬‬
‫اببی هريبره رهللاب ی هللا عنببه وايب ېبې رسببول هللا صبلی هللا عليبه وسببلم ببه سبهار دادب ې‬
‫ور » ‪.‬‬
‫َ َْ َ ً‬
‫الن ُش ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫مس ْي َنا ِوب َك ن ْحيا‪ِ ،‬وب َك ن ُموت‪ ،‬وِإليك‬ ‫بح َنا وب َك َد َ‬ ‫ص ْ‬‫الل ُه كم ب َك َد ْ‬‫ك‬
‫ويل «‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ژب بباړه ‪ :‬ای هللا (س ببتا پ ببه حک ببم ) م ببونږ س ببهار ک ببړو ‪ ،‬او (س ببتا پ ببه حک ببم س ببره ) م ببونږ‬
‫ماښام کړو ‪ ،‬او سبتا (پبه حکبم سبره ) ژونبد کبوو ‪ ،‬او سبتا (پبه حکبم سبره) مبرو ‪ ،‬او‬
‫تالره بيا درتګ دی ‪.‬‬
‫َ َْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ك‬
‫او کلببه بببه ېببې ماښببام شببو دادب ې بببه يببې ويبل ‪ « :‬الل ُهب كبم ِبببك د ْم َسببينا‪ِ ،‬وبببك نحيببا‪ِ ،‬وبببك‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ُ َ‬
‫وت ِوإل ْي َك امل ِصير » (رواه دبو داود والترمَّي وقال‪ :‬حديث حسن)‪.‬‬ ‫نم‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا (ستا په حکبم ) مبونږ ماښبام کبړو ‪ ،‬او سبتا (پبه حکبم ) ژونبد کبوو ‪ ،‬او‬
‫ستا (په حکم ) مرو ‪ ،‬او تا لره مو بيرته درتګ دی‪.‬‬
‫ببح َنا» پ ببه ب بباره پ ببه احادي ببث ک ببې مختل ببف الف بباظ نق ببل ش ببوي دي‬ ‫صب ْ‬‫الل ُه ب كبم ب ب َبك َد ْ‬
‫ك‬
‫د«‬
‫ِ‬
‫َ ْ َ ْ َ َ َ ْ َ َ ْ ُْ ُ ك َ ْ َ ْ ُ ك َ‬
‫ه ال‬ ‫ه والحمببد ِ ِ‬ ‫مسببلم شببريف دادب ې دعببا نقببل کببړې ده « دصبببحنا ودصبببح امللببك ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ ُ َ‬ ‫َ َ ك ك ُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ َ ْ ُْ َ ْ‬
‫يك ل ُبه ‪ ،‬ل ُبه املل ُبك َول ُبه ال َح ْم ُبد َو ُهب َو َعلب ك ِبل شب ْيء ق ِبد َلير ‪َ .‬ر ِب‬ ‫ِإله ِإال اه وحده ال ش ِر‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫إن َد ْس َأ ُل َك َخ ْي َر َما في َهَّ ِا َ‬
‫اليوم َوخ ْي َر َما َب ْعد ُه َود ُعبوذ ِببك ِم ْبن ش ِبر َه ِبَّ ِا اليبوم وش ِبر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ك‬ ‫َ ََُْ َ َ ُ ُ َ َ َْ َ َ ُ ْ َ َ َ ُ ُ َ ْ َ َ‬
‫بوء ال ِكب ِبر ‪ .‬ر ِب دعبوذ ِببك ِمبن عبَّاب ِفبي الن ِبار‬ ‫ما بعده ‪ .‬ر ِب دعوذ ِببك ِمبن الكس ِبل وس ِ‬
‫َْ‬ ‫َ‬
‫َو َعَّاب ِفي الق ْب ِر» (رواه مسلم)‪.‬‬

‫‪29‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژباړه ‪:‬سهار شو پر مونږ او وولواک ووله خاص هللا لبره ده ‪ ،‬او وولبه غبوره سبتاينه‬
‫هللا لببره ده ‪ ،‬د هللا پرت ببه ب ببل معب ببود برح ببق نش ببته ‪ ،‬هغ ببه ي ببو دی ‪ ،‬ش ببري نل ببري ‪ ،‬او‬
‫هغب ببه پب ببر هب ببر څب ببه قب ببادر دی ‪ ،‬ای ربب ببه! پب ببدې ورځ کب ببې ېب ببې څب ببه خيب ببر دی ‪ ،‬او ددې‬
‫وروسببته ېببې څببه خيببر دی زه لببه تانببه د هغببه سببوال کببوم‪ ،‬او پببدې ورځ کببې ېببې څببه‬
‫شر دی او له هغه نه وروسته ېې څه شر دی له هغه څخه پر تبا پنباه غبواړم ‪ ،‬ای‬
‫ربه ! په تا سره له ونبلۍ ‪ ،‬او د لبوی عمبر ببدوالي او ذلبت څخبه پنبا غبواړم ‪ ،‬ای رببه !‬
‫د دوزخ او قبر له عَّاب څخه پر تا پناه غواړم ‪.‬‬
‫دمس ْي َنا َو دم ی» واي ‪.‬‬ ‫ص َب َح» پر ځای « َ‬ ‫ص َب ْح َنا َو َد ْ‬‫د ماښام پر مهال به د « َد ْ‬
‫َ‬
‫نافعببا‪ ،‬ورزقببا‬ ‫علمببا َ‬ ‫دسب ُبألك َ‬ ‫اللهببم إنب ْ‬ ‫ّٰ‬
‫نهددم‪ -‬د سببهار د ملانځببه وروسببته دا دعببا ويببل «‬
‫كَ‬ ‫ََ‬
‫متقبال»‬ ‫وعمال‬ ‫طي َبا‪،‬‬
‫ِ‬
‫ژببباړه ‪ :‬ای هللا ! زه لببه تانببه د ګتببور علببم ‪ ،‬پبباکې روزو ‪ ،‬او قبببول شببوي عمببل سببوال‬
‫کوم ‪.‬‬
‫ام امل ببؤمنين دم س ببلمُ رهللا ب ی هللا عنَ ببا رواي ببت ک ببوي ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه‬
‫نافعبا‪ »....‬ببه‬ ‫علما َ‬ ‫دس ُألك َ‬ ‫اللهم إن ْ‬ ‫ّٰ‬
‫وسلم به ېې کله د سهار ملونځ ادا کړ دا دعا «‬
‫يې لوستله (رواه احمد و صحيح ابن ماجه ‪.)۷۶۲‬‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ً‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ك‬
‫لسدم‪ -‬سببهار او ماښببام دا دعببا ويببل ‪ «:‬الل ُهب كبم ِإ ِنب د ْسببألك ال َعا ِف َيببُ ِفببي الببدن َيا َواآل ِخب َبر ِة‪،‬‬
‫كُ ك ْ ُ‬ ‫َ َُْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َُ ْ‬ ‫ك‬
‫اسبت ْر َع ْبو َرا ِت‬ ‫اي َود ْه ِلي َو َم ِالي‪ ،‬اللهبم‬ ‫الل ُه كم ِإ ِن د ْسأل َك ال َع ْف َو َوال َعا ِف َيُ ِفي ِد ِيني ودني‬
‫َْ‬ ‫كُ ك ْ َ ْ‬
‫احفظ ِنببي ِمب ْبن َبب ْبي ِن َيب َبد كي َو ِمب ْبن خل ِف ب َو َعب ْبن َي ِم ِينببي َو َعب ْبن ِشب َبم ِالي‬ ‫َو ِآمب ْبن َر ْو َعببا ِت ‪ ،‬اللهببم‬
‫ال ِم ْن تحتي» ‪.‬‬ ‫وذ ب َع َظ َم ِت َك ِم ْن َد ْن ُد ْغ َت َ‬‫َ ْ َ ْ ََ ُ ُ‬
‫و ِمن فو ِقي ودع ِ‬
‫ژباړه ‪ :‬ای هللا ! زه له تانه په دنيا او آخبرت کبې د معبافۍ او سبالمتۍ سبوال کبوم ‪ ،‬ای‬
‫هللا ! زه ل ببه تان ببه پ ببه خپ ببل دي ببن او دني ببا ک ببې او پخپ ببل اه ببل او م ببال ک ببې د معب ببافۍ او‬
‫‪30‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫سببالمتۍ سببوال کببوم ‪ ،‬ای هللا ! زمببا غيبونببه پ ب کببړې ‪ ،‬او ويببره را څخببه لببرې کببړې ‪،‬‬
‫ای هللا ! ما د مخې نه ‪ ،‬او د شا نه ‪ ،‬او ښ ي خوا نبه ‪ ،‬او د چپبې خبوا نبه ‪ ،‬او د پورتبه‬
‫خوا محفوظ کړې ‪ ،‬او زه ستا په لويی سره له دې نه پنباه غبواړم ېبې د النبدې خبوا‬
‫نه ناڅاپه هالک شم ‪.‬‬
‫ابن عمر رهللا ی هللا عنَما روايت کوي ېې رسول هللا صلی هللا عليبه وسبلم هيلکلبه‬
‫َ َُ‬ ‫ك‬
‫ه ببم پ ببه س ببهار او ماښ ببام ک ببې دغ ببه کلم ببات ن ببه دي ت ببرک ک ببړي « الل ُه ب كبم ِإ ِنب ب د ْس ببأل َك‬
‫ْ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ال َعا ِف َي ب ببُ ِف ب ببي ال ب ب ًبدن َيا َواآل ِخ ب ب َبر ِة‪( » .....‬ص ب ببحيح ‪ ،‬البخ ب بباري ف ب ببي األدب املف ب ببرد‪،۱۲۰۰ -‬‬
‫ابب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ببؤداود ‪ ،‬النسب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ببائ ‪ ،۵۰۷۴ -‬وابب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ببن حبب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب ببان ‪)۹۶۱-‬‬
‫او يا دا دعا ويل ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كُ ك َ َ ْ َْ َ ك‬
‫ض ‪َ ،‬ر كب ك ب ِبل شب ب ْيء َو َم ِليك ب ُبه‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ات َواأل ْ‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫الس ب َبم َ‬
‫باط َر ك‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ف‬ ‫ة‬‫ِ‬
‫الش ب َبه َ‬
‫اد‬ ‫«الله ببم ع ب ِبالم الغي ب ِبب و‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ‬
‫دشب َبه ُد د كن ال ِإلب َبه ِإال دنب َبت ‪ ،‬د ُعببوذ ِبببك ِمببن شب ِبر نف ِ ب ي َو َمببن شب ِبر الشب ْبيط ِان َو ِشب ْبر ِك ِه» (‬
‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫مسببند دحمببد باسببناد صببحيح ‪،۴۳/۱‬الترمببَّي صببحيح حسببن ‪ ، ۳۳۹۲‬صببحيح ابببن‬
‫حبان ‪.)۹۶۲‬‬
‫ژباړه ‪ :‬ای هللا ! په پ)و او ښکاره عاملبه ! ای د آسبمانونو او ځمکبې پيبدا کونکيبه ! ای‬
‫د هببر ش ب ي پالونکيببه او واکمنببه ! زه شبباهدي ورکببوم ېببې پرتببه سببتا بببل د عبببادت وړ‬
‫معبود نشته ‪ ،‬زه پر تا باندې د خپل نفس د شر نه ‪ ،‬او د شبيطان د شبر او ش ِبرک‬
‫نه پناه غواړم ‪.‬‬
‫د اسببالم لببومړي خليفببه حضببرت ابببوبکر صببديق رهللا ب ی هللا عنببه عببرض وکببړ ېببې يببا‬
‫رس ببول هللا ! م ببا ت ببه دادب ب ې کلم ببات را وښ ببيه ې ببې س ببهار او ماښ ببام ي ببې واي ببم ‪ ،‬جن بباب‬
‫ك‬
‫رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم هغببه تببه وفرمايبل ېببې دا اذکببار وايببه ‪ «:‬الل ُهب كبم َعب ِبال َم‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫ْ َْ َ ك َ َ َ َ ك َ َ َ َ‬
‫ض ‪َ ،‬ر كب ك ِل ش ْيء َو َم ِليك ُه‪. » ..............‬‬ ‫ر‬‫األ ْ‬
‫ات و ِ‬ ‫اطر السمو ِ‬ ‫الغي ِب والشهاد ِة ف ِ‬
‫‪31‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫يوولسب ببم – سب ببهار يب ببا ماښب ببام او يب ببا د ورځب ببې او شب ببپې پب ببه کب ببوم حص ب ببه ک ب ببې «س ب ببيد‬
‫االستغفار» ويل ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ك‬ ‫َ‬ ‫ك َْ‬
‫«الل ُه كم َن َت َرِب ال ِإله ِإال َنت‪ ،‬خلقت ِني َوَنا َع ْبدو‪َ ،‬وَنا َعل َع ْه ِدو َو َو ْع ِدو َما‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْ َ َ ْ ُ َ ُ ُ َ ْ َ َ َ َ ْ ُ َُ ُ َ َ ْ َ َ ََ ك ََُ ُ َ‬
‫وء ل َك‬ ‫استطعت‪َ ،‬عوذ ِبك ِمن ش ِر ما صنعت‪َ ،‬بوء لك ِب ِنعم ِتك علي وَب‬
‫َ ك ُ َ ْ ُ ً ُ َ ك َْ‬ ‫َْ َ ْ‬
‫وب ِإال َن َت»‪.‬‬ ‫ِبَّن ِبي‪ ،‬فاغ ِف ْر ِلي‪ ،‬ف ًِنه ال يغ ِفر الَّن‬
‫ژباړه ‪ :‬ای هللا ! ته زما پروردګار يې ‪ ،‬بيله تا نه بل د عبادت وړ او الئق نشته ‪ ،‬تبا زه‬
‫پيببدا کببړی يببم ‪ ،‬او زه دې بنببده يببم ‪ ،‬او زه د خپببل تببوان سببره سببتا پببر عهببد او وعببده‬
‫والړ يببم ‪ ،‬زه پببه تببا سببره د خپلببو کببړو لببه شببر نببه پنبباه غببواړم ‪ ،‬زه سببتا پببه هغببه نعمببت‬
‫اق برار کببوم چببې مببا تببه دې راکببړی ‪ ،‬او پببه خپلببه ګنبباه اق برار کببوم ‪ ،‬نببو مببا تببه بخښببنه‬
‫وکړې ‪ ،‬چې ستا څخه پرته بل څوک ګناه نش ي بخښالی ‪.‬‬
‫رسول هللا صلی هللا عليه وسلم وفرمايلي ‪ :‬کوم بنده چه پبه اخبالص او د زړه پبه‬
‫ك‬
‫يقببين سببره د ورځببې پببه څببه حصببه کببې د هللا پببه حضببور کببې دا عببرض وکببړي (الل ُ ببه كم‬
‫َ َب‬ ‫ََ‬ ‫َب ك َ ْب‬ ‫َْ‬
‫َن َت َر ِب ال ِإل َه ِإال َن َت‪ ،‬خل ْق َت ِبن ي َوَن ا‪ )....‬او پبه دغبه ورځ د شبپې شبرور ک بدو نبه‬
‫مخکببې مببړ شب ي نببو بببې شببکه دی بببه جنببت تببه ځببي او همدارنګببه کببه د شببپې پببه څببه‬
‫حصه کې د هللا تعالی په حضور کې دا عرض وکړي او د سبا کيدو نه مخکبې دی‬
‫مړ ش ي بې شکه دی به جنت ته ځي ( (صحيح البخاري )‪.‬‬
‫دولسم – پر رسول هللا صلی هللا عليه وسلم باندې ډير ډير دود ويل ‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د سهار او ماښام مختصر اذکار‬
‫هللا َو ِب َح ْم ِد ِه » (‪ ۱۰۰‬ځله سهار او ماښام )‬ ‫ُ ْ َ َ‬
‫‪« -۱‬سبحان ِ‬
‫دينا وبمحمد نبيا» (‪ ۳‬ځله سهار او ماښام)‬ ‫يت باع با وباإلسالم َ‬ ‫‪ُ َ -۲‬‬
‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫رِ‬
‫َ‬ ‫َ َ ً َ ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ك‬ ‫َ‬
‫َ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ك‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ك‬ ‫ْ َ‬ ‫َ‬
‫الع ِظ ب ِبيم » (‪ ۷‬ځل ببه‬ ‫‪ « -۳‬حس ب ِببي اه ال ِإل ببه ِإال ه ببو علي ب ِبه توكل ببت وه ببو رب الع ببر ِ‬
‫سهار او ماښام)‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ ْ َ َ ك‬
‫اه َو ِب َح ْم ِد ِه ‪َ ،‬عدد خل ِق ِه ‪َ ،‬و ِر ا نف ِس ِه ‪َ ،‬و ِزنُ َع ْر ِش ِه ‪َ ،‬و ِمبداد ك ِل َما ِت ِبه‬ ‫‪ -۴‬سبحان ِ‬
‫(‪ ۳‬ځله يوازې سهار)‬
‫الس ِبم ُيْ‬ ‫بماء َو ُه َبو ك‬ ‫ض ًبر َمبْ ْ‬ ‫اه كالبَّي ال َي ُ‬
‫َ‬ ‫ْ ك‬
‫ض وال فبي الس ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬‫األ‬ ‫بي‬ ‫ف‬ ‫يء‬ ‫ب‬ ‫ش‬ ‫ه‬ ‫ِ‬ ‫بم‬
‫ِ‬ ‫اس‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪ِ « -۵‬بس ِم‬
‫ْ‬
‫ال ِعليم » (‪ ۳‬ځله سهار او ماښام )‬
‫‪« -۶‬ق ببل ه ببو هللا دح ببد » ‪ « ،‬ق ببل اع ببوذ ب ببرب الفل ببق » ‪« ،‬ق ببل اع ببوذ ب ببرب الن ببا » (‪۳‬‬
‫ځله سهار او ماښام)‬
‫ُك َ َ ْ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ َ ً َ ًَ ُ َ ْ َ َ ْ َ ُ‬
‫ص ب ِ ْ ِل ببي ش ببأ ِن كلب ُبه‪َ ،‬وال ت ِ ل ِن ببي ِإل ب ن ْف ِ ب ي‬ ‫يث د ْ‬ ‫‪ « -۷‬يببا َ ببي ي ببا قيببوم ِبرحم ِت ببك دس ببت ِغ‬
‫َ ََ‬
‫ط ْرفُ َع ْين » (‪ ۳‬ځله سهار او ماښام )‬
‫امللك وله الحم ُبد وهبو علب كبل شب يء ق َل‬
‫بدير‬ ‫شريك له له ُ‬ ‫َ‬ ‫وحده ال‬‫هللا َ‬ ‫إله كإال ُ‬ ‫‪ « -۸‬ال َ‬
‫ِ‬
‫» (‪ ۱۰‬ځله سهار او ماښام ملانځه وروسته)‬
‫بور » (‪۱‬‬
‫َ َْ َ ً‬
‫الن ُشب ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫مسب ْبي َنا ِوبب َبك ن ْحيببا‪ِ ،‬وبب َبك ن ُمببوت‪ ،‬وِإليببك‬ ‫ببح َنا وبب َبك َد َ‬
‫صب ْ‬ ‫الل ُهب كبم بب َبك َد ْ‬
‫ك‬
‫‪« -۹‬‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ځل سهار )‬
‫َ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ك‬
‫وت ِوإل ْي َك امل ِصير » (‪ ۱‬ځل ماښام)‬ ‫« الل ُه كم ِب َك د ْم َس ْي َنا‪ِ ،‬وب َك ن ْحيا‪ِ ،‬وبك نم‬
‫متقبال» (‪ ۱‬ځل سهار )‬
‫كَ‬ ‫ََ‬
‫وعمال‬ ‫طي َبا‪،‬‬
‫َ‬
‫قا‬ ‫ز‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ا‪،‬‬ ‫علما َ‬
‫نافع‬ ‫دس ُألك َ‬ ‫اللهم إن ْ‬ ‫ّٰ‬
‫‪« -۱۰‬‬
‫ِ‬

‫‪33‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َ َُ ْ‬ ‫ك‬ ‫ْ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َُ ْ‬ ‫ك‬
‫‪ «: -۱۱‬الل ُه ب كبم ِإ ِنب ب د ْس ببأل َك ال َعا ِف َي ببُ ِف ببي ال ب ًبدن َيا َواآل ِخ ب َبر ِة‪ ،‬الل ُه ب كبم ِإ ِنب ب د ْس ببأل َك ال َع ْف ب َبو‬
‫ك‬ ‫كُ ك ْ ُ‬ ‫َ َُْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫اسببت ْر َعب ْبو َرا ِت َو ِآمب ْبن َر ْو َعببا ِت ‪ ،‬الل ُهب كبم‬ ‫باي َود ْه ِلببي َو َمب ِبالي‪ ،‬اللهببم‬ ‫َوال َعا ِف َيببُ ِفببي ِد ِينببي ودنيب‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ ْ‬
‫احفظ ِن ببي ِم ب ْبن َب ب ْبي ِن َي ب َبد كي َو ِم ب ْبن خل ِفب ب َو َع ب ْبن َي ِم ِين ببي َو َع ب ْبن ِش ب َبم ِالي َو ِم ب ْبن ف ب ْبو ِقي َود ُع ببوذ‬
‫ال ِم ْن تحتي» (‪ ۱‬ځل سهار او ماښام )‬ ‫ب َع َظ َم ِت َك ِم ْن َد ْن ُد ْغ َت َ‬
‫ِ‬
‫الل ُبهب كم َد ْبن ب َت َ ب ال إ َبل ب َه إ كال َد ْبن ب َت‪َ ،‬خ َل ْق َتن ي َو َد َبن ب ا َع ْبب ب ُد َو‪َ ،‬و َد َبن ب ا َع َ بلب َع ْ به ب دوَ‬ ‫ك‬
‫‪« -۱۲‬‬
‫ِ‬ ‫ِب ب‬ ‫ِ ِ‬ ‫ر‬
‫َ َ ْب ب َ َ ب ب ْ ب ب َ َ ِب ْب ُ َ ُب ب ُ َ ْ َ ب ب َب ب َب ب َ ْ ُ َ ُ ب ُ َ ب َ ْ َ َ َ َ ب كب‬
‫ووع ِدو م ا اس تطعت‪ ،‬دع وذ ِبب ك ِبمب ن ش ِر م ا ص نعت‪ ،‬دب وء ل ك ِب ِنعم ِتب ك عل ي‬
‫َ ك ُ َ ْ ُ ً ُ َ ك َْ‬ ‫ََُ ُ َ َ ْ َ ْ‬
‫وب ِإال دن َت»‪.‬‬ ‫وء ل َك ِبَّن ِبي‪ ،‬فاغ ِف ْر ِلي‪ ،‬ف ِانه ال يغ ِفر الَّن‬ ‫ودب‬
‫(يو ځل سهار او ماښام يا د ورځې او شپې په څه حصه کې )‬
‫‪ -۱۳‬ډير ډير درود شريف ويل‬
‫د ماښام يا بيګا اذکار‬
‫‪ -۱‬هر بيګا د «تبرک الَّي» د سورت تالوت ‪:‬‬
‫د اب ب ب ببی هري ب ب ببره رهللا ب ب ب ی هللا عن ب ب ببه ن ب ب ببه رواي ب ب ببت دی ې ب ب ببې رس ب ب ببول هللا ص ب ب ببلی هللا علي ب ب ببه‬
‫وسلم فرمايلي ‪ :‬إن سورة في القرآن ثالثون آيُ شبفعت لصباحاَا حتبی غفبر لبه بی‬
‫‪ :‬تبارو الَّي بيده امللك (صحيح املاجه – ‪. ) ۳۰۶۸‬‬
‫ژباړه‪ :‬په قرآن کې در ايته دي ېې د تالوت کوونک د پاره تر هغبه پبورې شبفاعت‬
‫کوي تر څو هغه وبخښل ش ي دا تبارک الَّي (سورة املل ) دی ‪.‬‬
‫ابب ب ببن مسب ب ببعود رهللا ب ب ب ی هللا عنب ب ببه نب ب ببه روايب ب ببت دی ېب ب ببې رسب ب ببول هللا صب ب ببلی هللا عليب ب ببه‬
‫وسلم فرمايلي‪:‬‬

‫‪34‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫«سببورة تبببارو ببي املانعببه مببن عببَّاب القبببر» ( السببيوط صببحيح ال ببامع ‪– ۴۷۲۷‬‬
‫سلسلُ صحيحيُ ‪. ) ۱۱۴۰‬‬
‫ژباړه‪ :‬سورت تبارک الَّی د قبر د عَّاب مانع ګرځي ‪.‬‬
‫عبدهللا ابن مسعود رهللا ی هللا عنه واي ‪« :‬من قرَ تبارو الَّي بيده امللك كبل ليلبُ‬
‫منع ببه هللا أه ببا م ببن ع ببَّاب القب ببر ‪ ،‬وكن ببا ف ببي عه ببد رس ببول هللا ص ببل هللا علي ببه وس ببلم‬
‫نسببميها املانعببُ» (رواه النسببائ ( ‪ ) ۱۷۹ / ۶‬وحسببنه األلبببان فببي صببحيح الترغيببب‬
‫والترهيب ‪.) ۱۴۷۵‬‬
‫ژببباړه‪ :‬چببا چببې هببره شببپه تبببارک الببَّی تببالوت کببړ هللا تعببالی بببه هغببه د قبببر لببه عببَّاب‬
‫څخببه وسببات ‪ ،‬او مببونږ بببه د رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم پببه زمانببه کببې تبببارک‬
‫الَّي سورت ته املانعه ويلو ( د قبر د عَّاب مانع ) ‪.‬‬
‫‪ -۲‬ماښام يا بيګا د البقرې ورستي آيتونه تالوت کول ‪:‬‬
‫د البقببره سببورت ورسببتني دوه آيتونببو ( آمببن الرسببول … تببر آخببر د سببورت پببوري )‬
‫تب ب ببالوت کب ب ببول د انسب ب ببان د حفاظب ب ببت سب ب بببب ګرځب ب ببي ‪،‬رسب ب ببول هللا صب ب ببلی هللا علي ب ب ببه‬
‫وسبلم فرمباي ‪ :‬مبن قبرَ بباآليتين مبن آخببر سبورة البقبرة فببي ليلبُ كفتباه (البخبباري –‬
‫‪.) ۵۰۰۸‬‬
‫ژباړه‪:‬څوک چې د سورت بقرې ورستي دوه آيته د شبپې تبالوت کبړي ده لبره کبافي دي‬
‫(د هر شر او بال دافع ګرځي )‬
‫‪ -۳‬د بيده ک دو پر مهال د آيت الکرې ي تالوت کول ‪:‬‬

‫‪35‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ابی هريره رهللاب ی هللا عنبه وايب ‪ :‬ېبې رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم ماتبه د زکبات د‬
‫مال د ساتنې دنده سپارلې وه ‪ ،‬يو کس راای او پبه غبال يبې پيبل وکبړ ‪ ،‬هغبه مبې ونيبو‬
‫ېببې زه دې رسببول هللا تببه ورولببم ‪ ،‬هغببه زارو وکببړي بيببا مببې خوشب ی کببړ‪ ،‬بلببه ورځ بيببا‬
‫راغلی بيا مبې ونيبو او زارو يبې وکبړې خوشب ۍ مبې کبړ‪ ،‬او دريمبه ورځ بيبا راابی بيبا مبې‬
‫کلب ونيببو ېببې دا ځببل دې رسبول هللا تببه ورولببم ‪ ،‬هغببه را تبه وويببل مببا خوشب ی کببړه زه‬
‫بببه تاتببه څببو ګ)ببور کلمببات در وښببيم ‪ ،‬ويببې ويببل ‪ :‬هغببه کببوم کلمببات دي ؟ و ببې ويببل ‪:‬‬
‫ْ َك َ َ ك َ ْ َ َ َ كُ َ ك‬ ‫َ ْ ْ َ ُْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫(اه ال ِإلب َبه ِإال‬ ‫« ِإذا د َو ْيب َبت ِإلب ِف َر ِاشب َبك فبباق َرد َآيببُ الك ْر ِدب ِي ِمببن دوِلهببا حتببی تخب ِتم اآليببُ‬
‫ان َح كتبی‬ ‫ٌ‪َ ،‬وال َي ْق َرَب َبك َش ْبي َط َل‬ ‫ُ َ ْ َ ً ْ َ ً ُ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ َ ْ َ َ ك َ َل‬
‫اه حبا ِف‬‫هو الني القيوم) وقال ِلي‪ :‬لن يزال عليك ِمن ِ‬
‫ص ِب َح‪» .… ،‬‬ ‫ُت ْ‬
‫بوم …‬ ‫اه ال إ َل َبه إ كال ُه َبو ْال َن ًبي ْال َق ًي ُ‬‫ژباړه‪ :‬کلبه ېبې د خبوب بسبترې تبه ځبې آيبت کردب ي ( ك ُ‬
‫ِ ِ‬
‫تببر آخببر د آ ببت پببورې ) وايببه‪ ،‬وولببه شببپه بببه پرښببتې سببتا حفاظببت کببوي او تببر سبببا‬
‫پورې به تا ته شيطان نه راځي ‪.‬‬
‫دا قيصه مې رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم تبه بيبان کبړه هغبه وفرمايبل ‪ :‬حبال دا‬
‫ېې هغه يو ډير دروغ ن کس دی مګر تا ته يې رښ يا ويلي ‪.‬‬
‫يعن ببې ش ببيطان خپ ببل زار پ ببا ک ببړی ې ببې څ ببوک «اي ببُ الکردب ب ي » ووايب ب د هغ ببه ب ببه‬
‫پريښتې حفاظت کوي شيطان به هغه ته نش ي نږدې کيدلی ‪.‬‬
‫‪ -۴‬د بيده کيدو پر مهال د قل هللا ‪ ،‬معَّتين تالوت ‪:‬‬

‫‪36‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د قل هللا دحد او معوذتينو (قل اعوذ برب الفلق او قل اعوذ ببرب النبا ) تبالوت‬
‫د انس او جن د شر او وسواسو حر او جادو نه نجات دی ‪.‬‬
‫ُ َ َ‬ ‫َ‬
‫الن ِب ب كبي ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم ِإل ب ِف َر ِاش ب ِبه ك ب كبل ل ْيل ببُ‪،‬‬ ‫َع ب ْبن َعائ َش ب َبُ َرهللا ب َي هللا َع ْن ََ ببا‪َ :‬د كن ك‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َ َ َ ك ْ ُ ك َ َ َ َ َ َ َ َ َ ُ ْ ُ َ ك ُ َ َ َل َ ُ ْ َ ُ ُ َ ْ َ َ‬
‫جمْ كفي ِه ثم نفث ِف ِيَما‪ ،‬فقرد ِف ِيَما‪) :‬قل هو اه دحبد( و )قبل دعبوذ ِببر ِب الفل ِبق(‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫اسب َبت َط َ‬
‫النببا ( ُثب كبم َي ْم َڅ ب ُ أَ َمببا َمببا ْ‬ ‫َ ُ ْ َ ُ ُ‬
‫ار ِمب ْبن َج َسب ِبد ِه‪َ ،‬ي ْبب َبدد ِأ َِ َمببا َعل ب‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫بوذ بب َبرب ك‬
‫و )قببل دعب ِ ِ‬
‫َ َ َ‬ ‫َْ‬ ‫ْ‬
‫َرد ِس ِه َو َو ْج ِه ِه‪َ ،‬و َما دق َب َل ِم ْن َج َس ِد ِه‪َ ،‬ي ْف َع ُل ذ ِل َك ثال َم كرات‪( .‬البخارو‪)۵۰۱۷:‬‬
‫ژببباړه‪ :‬د بببې بببې عايش ب ې رهللا ب ی هللا عنببه نببه روايببت دی چببه رسببول هللا صببلی هللا عليببه‬
‫وسببلم دا عببادت چببه هببر شببپه بببه چببه کلببه د آرام د پبباره خپلببې بسببتري تببه تللببو نببو‬
‫خپل دواړه السونه به يې يو ځای کړل او قل هو هللا ‪ ،‬قبل اعبوذ ببرب الفلبق او قبل‬
‫اعوذ برب النا ولوستل بيا به ې په السونو باندې وپوکبل بيبا د کبوم ځبای پبورې‬
‫چه کيده په خپل مبارک بدن به يې راکشول دا عمل به يې دری ځله تکرارولو ‪.‬‬
‫سوره اخالص د قرآن دريمې حص ې د تالوت ثواب لري ‪.‬‬
‫وعبن ابببن عبببا رهللاب ي هللا عنَمبا قببال ‪ :‬قببال رسببول صبل هللا عليببه وسببلم ‪ «:‬ديع ببز‬
‫دحدكم دن يقرد فبي ليلبُ ثلبث القبرآن ؟ ‪ ،‬قبالوا وكيبف يقبرد ثلبث القبرآن ؟ قبال صبل‬
‫هللا عليه وسلم ‪«:‬قل هو هللا دحد ” تعدل ثلث القرآن » (رواه مسلم )‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬ابببن عبببا رهللا ب ی هللا عنببه واي ب ‪ :‬رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم وفرمايببل ‪:‬‬
‫آيا د تاد ې څخه څوک په دې عباجز دي ېبې پبه يبوه شبپه کبې دری ځبل قبرآن تبالوت‬
‫کببړي ؟ مببونږ وويببل څنکببه بببه څببوک دری ځلببه تببالوت وکبړای شب ي ؟ رسببول هللا صببلی‬

‫‪37‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫هللا علي ببه وس ببلم وفرماي ببل ‪ :‬د ق ببل هللا دح ببد ت ببالوت د قرآنک ببريم د ت ببالوت ل ببه دريم ببې‬
‫حص ې سره برابر دی ‪.‬‬
‫‪ -۵‬د ُجمعې په شپه د سوره الکهف تالوت ‪:‬‬
‫رس ب ببول هللا ص ب ببلی هللا علي ب ببه وس ب ببلم فرم ب ببايلي ‪« :‬م ب ببن قب ب برد س ب ببورة ( الكه ب ببف ) ليل ب ببُ‬
‫ال مع ببُ‪ ،‬د بباء ل ببه م ببن الن ببور م ببا بين ببه وب ببين البي ببت العتي ببق » ( ص ببحيح الترغي ببب‬
‫والترهيب ‪.) ۷۳۶ /‬‬
‫ژببباړه‪ :‬چببا ېببې د جمعببې پببه شببپه سببورت الکهببف تببالوت کببړ د هغببه لپبباره بببه د ده او‬
‫بيت العتيق تر منځ نور وي‪.‬‬
‫دب البدرداء رهللاب ی هللا عنبه روايبت کبړی دی ېبې نببی صبل هللا عليبه وسبلم فرمبايلي ‪:‬‬
‫«مبن حفببٌ عشببر آيببات مبن دول سببورة الكهببف ُعصببم مبن الببدجال وفببي روايببُ ب مببن‬
‫آخر سورة الكهف ب» ( رواه مسلم)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬چببا ېببې د سببورت الکهببف لببس اولينببي آيتونببه يبباد کببړل د دجببال د فتنببې نببه پببه‬
‫امن ش ي او په بل روايت کې دي آخر د سورت الکهف ‪.‬‬
‫د اوداسه اذکار‬
‫َ َ ك‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫د اوداسببه مخکببې «بسببم هللا » ويببل او د اوداسببه وروسببته ويببل «دشب َبه ُد د ْن ال ِإلب َبه ِإال‬
‫ُ‬ ‫كُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ َ ْ َ‬
‫يك ل ُه‪َ ،‬ودش َه ُد د كن ُم َح كم َدا َع ْب ُد هللا َو َر ُسول ُه»‬
‫اه‪ ،‬وحده ال ش ِر‬
‫عمببر بببن الخطبباب رهللاب ی هللا عنببه روايببت کببوي ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم‬
‫فرمببايلي ‪ :‬د تادب ې څخببه ېببې څببوک اود وکببړي او د پببوره آدابببو سببره پببه ښببه شببان‬
‫اود وکړي بيا د او کولو وروسته وواي ‪:‬‬
‫‪38‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ُ‬ ‫َ ْ َ ُ َ ْ َ َ َ ك كُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ َ ْ َ‬
‫يك ل ُه‪َ ،‬ودش َه ُد د كن ُم َح كم َدا َع ْب ُبد هللا َو َر ُسبول ُه]‬
‫[دشهد دن ال ِإله ِإال اه‪ ،‬وحده ال ش ِر‬
‫نو د ده د پاره به د جنت وولې دروازې خالص ې ش ي هغه ېې پبه کومبه دروازه جنبت‬
‫ته تلل غواړي جنت تالی ش ي (روا مسلم ) ‪.‬‬
‫اج َع ْلنببي مب َبن ْاملُ َت َطهببر َ‬
‫َ ك ك َ َ ْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫ك‬
‫ين » ‪.‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫او وروسببته دا دعببا ويببل ‪ «:‬الل ُهب كبم اجعل ِنببي ِمببن التببو ِابين و ِ ِ‬
‫د آذان اذکار‬
‫جن بباب رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم د آذان پ ببه ځ ببواب ورکول ببو ې ببې ي ببو د آذان‬
‫ظ بباهري ځ ببواب او ب ببل د هغ ببه حقيق ب ځ ببواب ورک ببول يعن ببې جوم ببات ت ببه تل ببل دي د‬
‫جنببت ز ببری ورکببړی دی خببو افسببو ېببې زمببونږ خبببرې او مجلببس د آذان پببه وخببت‬
‫کې هم جاري وي او جومات ته د جماعت ادا کولو لپاره ډير کم خل ځي ‪.‬‬
‫د آذان په ځواب کې به هماغه د مؤذن الفاظ تکبراروي يعنبې کلبه ېبې مبؤذن ووايب‬
‫«هللا دكبر هللا دكبر» اوريدونکی به هم واي «هللا دكببر هللا دكببر» همدادب ې تبر آخبره‬
‫َی علی الفبالح» پبه ځبواب کبې ببه « ال حبول وال قبوة‬ ‫َي علی الصالة » او « ك‬ ‫‪ ،‬خو د « ك‬
‫إال باع » واي ‪.‬‬
‫څببوک ېببې آذان تببه د زړه څخببه ځببواب ورکببړي داخببل بببه شب ي جنببت تببه (رواه مسببلم‬
‫‪.)۳۸۵:‬‬
‫«إذا قببال املببؤذن هللا دكبببر هللا دكبببر فقببال دحببدكم هللا دكبببر هللا دكبببر ثببم قببال دشببهد‬
‫دن ال إلببه إال هللا قببال دشببهد دن ال إلببه إال هللا ثببم قببال دشببهد دن محمببدا رسببول هللا‬
‫قببال دشببهد دن محمببدا رسببول هللا ثببم قببال َببي علب الصببالة قببال ال حببول وال قببوة إال‬
‫باع ثم قال َي عل الفالح قال ال حول وال قوة إال باع ثم قال هللا دكببر هللا دكببر‬

‫‪39‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ق ببال هللا دكب ببر هللا دكب ببر ث ببم ق ببال ال إل ببه إال هللا ق ببال ال إل ببه إال هللا م ببن قلب ببه دخ ببل‬
‫ال نُ « (رواه مسلم ‪. ) ۳۸۵ :‬‬
‫د آذان د ا‬
‫ََ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫ك‬
‫آت ُم َح كم ب ب ب َبدا ال َو ِس ب ب ببيلُ‬
‫بالة القا ِئ َم ب ب ب ِبُ‪ِ ،‬‬ ‫َ ك‬ ‫ك َْ ك‬ ‫َ‬
‫«الل ُه ب ب ب كبم َر كب ه ب ب ب ِبَّ ِه ال ب ب ببدعو ِة الت كام ب ب ب ِبُ‪ ،‬والص ب ب ب ِ‬
‫َ‬ ‫َ َْ ََ َ َْ ُ ََ َ َ ُْ َ ك‬
‫ودا ال َِّي َو َع ْدت ُه» ‪.‬‬ ‫والف ِضيلُ‪ ،‬وابعثه مقاما محم‬
‫ژب بباړه ‪ :‬ای هللا ! ددې مکمل ببې بلن ببې او کي ببدونکې مل ببونځ پروردګ بباره ! محم ببد ص ببلی هللا‬
‫عليببه وسببلم تببه پببه جنببت ک ببې خاصببه درجببه ‪ ،‬او خبباص فضببيلت ورکببړې ‪ ،‬او هغ ببه‬
‫ستايلی شوي مقام ته يې ورسوي کوم ېې تا ورسره وعده کړې ‪.‬‬
‫د جب ببابر بب ببن عبب ببدهللا رهللا ب ب ی هللا عنب ببه روايب ببت دی ېب ببې رسب ببول هللا صب ببلی هللا عليب ببه‬
‫ك‬
‫الل ُهب كبم َ كب َهببَّه الب كبد ْع َوة ك‬
‫الت كامب ِبُ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ر ِِ‬ ‫وسببلم فرمبباي ‪ :‬څببوک ېببې آذان واروي او دا دعببا (‬
‫َْ‬ ‫َ ك‬
‫بالة القا ِئ َمب ب ِبُ‪ )...... ،‬وواي ب ب نب ببو هغب ببه کب ببس بب ببه زمب ببا د شب ببفاعت څخب ببه بب ببرخمن‬
‫والصب ب ِ‬
‫ش ي‪(.‬البخارو‪.)۶۱۴:‬‬
‫د جومات اذکار‬
‫الل ُه كم! ْاف َت ْح لي ْدب َ‬
‫واب َر ْح َم ِت َك » (املسلم‪.) ۷۱۳ :‬‬
‫ك‬
‫جومات ته د ننوتلو دعا «‬
‫ژباړه‪ :‬ای پروردګاره ! ما ته ستا د رحمت دروازې پرانيزه ‪.‬‬
‫الل ُه كم ! إ ن َد ْس َأ ُل َك م ْن َف ْ‬
‫ض ِل َك » (رواه مسلم)‬
‫ك‬
‫د جومات څخه د وتلو دعا «‬
‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫ژباړه‪ :‬ای پروردګاره ! ما ته ستا د فضل دروازې پرانيزه ‪.‬‬

‫‪40‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د ملانځه وروسته اذکار‬
‫‪ -۱‬د ثوب ببان رهللا ب ی هللا عن ببه ن ببه رواي ببت دی ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم د‬
‫ْ ْ‬ ‫ْ ْ‬ ‫ْ ْ‬
‫دسب َتغ ِف ُر‬ ‫دسب َتغ ِف ُر هللا‪،‬‬ ‫دسب َتغ ِف ُر هللا‪،‬‬ ‫سالم ګرځولو وروسته دری ځله استغفار ‪«:‬‬
‫رل‬ ‫اَِررالمف ِمسر َ َّ‬
‫اَِررالمف َّب رْكر َ‬ ‫هللا » ويببل او ورسببته يب دا دعببا ويلببه ‪ « :‬اََِّ ُهر َّ بَكْر َ‬
‫رل َّ‬
‫ََيذا اجلال ِ اإلكرام » (املسلم ‪.) ۵۹۱‬‬
‫ژببباړه ‪ :‬ای هللا ! تببه لببه وولببو عيبونببو نببه پبباک يببې ‪ ،‬او سببالمتيا سببتا لببه جانبببه ده ‪ ،‬بببا‬
‫برکته ذات يې ‪ ،‬ای د لوي او عزت ورکولو څښ نه ‪.‬‬
‫‪ -۲‬لب ببه ابب ببی امامب ببُ رهللا ب ب ی هللا عنب ببه نب ببه روايب ببت دی ېب ببې رسب ببول هللا صب ببلی هللا عليب ببه‬
‫وسلم فرماي ‪« :‬من قرد آيُ الكرد ي دبر كل صالة مكتوببُ ‪ ،‬لبم يمنعبه مبن دخبول‬
‫ال نُ إال دن يموت» (رواه النسائ وصححه ابن حبان او صحيح ال امْ ) ‪.‬‬
‫ژباړه ‪ :‬څوک ېې د فرض ملانځه څخبه وروسبته ايبت الکردب ي ولبولي ‪ ،‬کلبه ېبې وفبات‬
‫ش ي جنت ته به داخل ش ي ‪.‬‬
‫‪ -۳‬له ابو هريره نه روايت دی ېې رسول هللا صلی هللا عليه وسلم فرماي ‪« :‬من‬
‫سبح هللا دبر كل صالة ثالثا وثالثين‪ ،‬وحمد هللا ثالثا وثالثين وكبر هللا ثالثا‬
‫وثالثين تلك تسْ وتسعون ثم قال تمام املائُ ال إله إال هللا وحده ال شريك له‪ ،‬له‬
‫امللك وله الحمد وهو عل كل ش ئ قدير‪ ،‬غفرت له خطاياه و إن كانت مثل زيد‬
‫البحر (املسلم ‪. )۵۹۷‬‬
‫ژباړه‪ :‬څوک ېې د هر ملانځه وروسته ‪ ۳۳‬ځله «سبحان هللا» ‪ ۳۳ ،‬ځله‬
‫‪41‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫«الحمدع» ‪ ۳۳‬ځله «هللا اکبر» وواي ېې وول ‪ ۹۹‬ځله کيږي او د «ال إ َل َه إال ك ُ‬
‫اه‬ ‫ِ ِ‬
‫َ ُ َ َ‬ ‫َ ْ َ ُ َ َ َ َ ْ ُْ َ ْ‬
‫يك ل ُه ل ُه املل ُك َول ُه ال َح ْم ُد َو ُه َو َعل ك ِل ش ْيء ق ِد َلير» په ويلو ‪۱۰۰‬‬
‫وحده ال ش ِر‬
‫ځله پوره کړي د هغه (کوچني ) ګناهونو به وبخښل ش ي که څه هم د بحر د‬
‫کف په شان وي ‪.‬‬
‫َ ُ َ َ‬ ‫ك ُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ ْ ُْ َ ْ‬ ‫َ‬
‫«ال ِإل َه ِإال اه وحده ال ش ِر‬
‫يك ل ُه ل ُه املل ُك َول ُه ال َح ْم ُد َو ُه َو َعل ك ِل ش ْيء ق ِد َلير»‬
‫ژببباړه ‪ :‬د هللا پرتببه بببل هببي د عبببادت وړ نشببته ‪ ،‬هغببه يببو دی ‪ ،‬شببري نلببري ‪ ،‬هغببه‬
‫لببره (د وببولې هسببتۍ) تولببواک او پببوره غببوره سببتاينه ده ‪ ،‬او هغببه پببر هببر څببه قببادر‬
‫دی‪.‬‬
‫ُ ََ‬
‫بعبُ رهللا ب ی هللا عنببه روايببت دی ېببې جنبباب رسببول هللا صببلی هللا عليببه‬ ‫د ُمغيببره بببن شب‬
‫كُ َ ْ َ ُ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫يك لب ُبه‬ ‫وسبلم د هبر فببرض ملانځبه وروسبته دادب ې ويبل ‪« :‬ال ِإل َبه ِإال اه وحببده ال ش ِبر‬
‫الل ُه كبم ال َمبا ِن َْ ملَبا َد ْع َط ْي َبت‪َ ،‬وال ُم ْع ِطب َ‬
‫َ ُ ْ ُ ْ ُ َ َ ُ ْ َ ْ ُ َ ُ َ َ َ ُ َ ْ َ َل ك‬
‫له امللك وله الحمد وهبو علب ك ِبل شب يء ق ِبدير‪.‬‬
‫ِ‬
‫ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ‬
‫ِملا َم َن ْع َت‪َ ،‬وال َي ْنف ُْ ذا ال َ ِد ِم ْن َك ال َ ًد»(متفق لَي‪):‬ل‬
‫ژبباړه ‪ :‬د هللا تعببالی پرتببه بببل معبببود برحببق نشببته ‪ ،‬هغببه يببو دی ‪ ،‬شببري نلببري ‪ ،‬هغببه‬
‫لببره ( د کائنبباتو) پاچببا ي او پببوره غببوره سببتاينه ده ‪ ،‬او هغببه پببر هببر څببه قببادر دی ‪،‬‬
‫ای هللا ! ته ېې (چا ته ) څه ورکوې ‪ ،‬د هغه څبوک مبانْ بنبدونکی نشبته ‪ ،‬او تبه ېبې‬
‫(له چا نه) څه بنبد کبړې ‪ ،‬د هغبه څبوک ورکبونکی نشبته ‪ ،‬او فائبده نبه کبوي مالبدار‬
‫لره د هغه مال ستا د عَّاب ( په لرې کولو کې )‪.‬‬

‫‪42‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫‪ -۴‬جناب رسول هللا صلی هللا عليه وسلم معاذ بن جببل رهللاب ی هللا عنبه تبه پبه دغبه‬
‫َّ‬ ‫َّ‬
‫دع ببا وص ببيت ک ببړی دی ې ببې د ه ببر ملانځ ببه وروس ببته ب ببه ي ببې واي ببې ‪ «:‬الل ُه د َّدم َّ ددا د د‬
‫ُ ْ‬ ‫ْ‬
‫ذكرك‪ ،‬وشكرك‪ ،‬و ُح ْسح عادتك »‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا! زمبا سبره کومب وکبړه تبر څبو زه د تبا پبه ذکبر او يباد کبې ووسبم او سبتا‬
‫شکر ادا کړم او ستا سم عبادت وکړم (ابوداود‪ ۱۵۲۲ :‬باسناد صحيح) ‪.‬‬
‫‪ -۵‬س ببعد ب ببن وق بباص رهللاب ب ی هللا عن ببه واي ب ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم د‬
‫ملانځه وروسته داد ې دعا ويله ‪:‬‬
‫َ ُ َ ُ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ْ ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ك‬
‫«الل ُهب كبم ِإ ِن ب د ُعببوذ ِبب َبك ِمب َبن ال ُبخب ِبل‪َ ،‬ود ُعببوذ ِبب َبك ِمب َبن ال ُ ب ْبب ِن‪َ ،‬ود ُعببوذ ِبب َبك د ْن د َر كد ِإل ب د ْرذ ِل‬
‫ْ ُ ُ ََ ُ ُ َ ْ َْ ًَْ ََ ُ ُ َ ْ َ َ َْ‬
‫اب الق ْب ِر» (رواه البخاري) ‪.‬‬ ‫العم ِر‪ ،‬ودعوذ ِبك ِمن ِفتن ُِ الدنيا ودعوذ ِبك ِمن عَّ ِ‬
‫ژباړه ‪ :‬ای هللا ! زه پر تا پناه غواړم له بخل ‪ ،‬او پر تا پنباه غبواړم لبه بزدلبی او پبر تبا پنباه‬
‫غبواړم لببه نببا کبباره عمببره (ېبې د ذلببت سبببب شب ي) او پببر تبا پنبباه غببواړم د دنيببا لببه فتنببې او‬
‫پر تا پناه غواړم د قبر له عَّاب څخه ‪.‬‬
‫‪ -۶‬عقب ببه ب ببن ع ببامر رهللا ب ی هللا عن ببه واي ب ې ببې مات ببه رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم‬
‫ُُ َ ُ َ َ‬ ‫َ ْ َ ْ َ ُْ َ َ‬
‫صببالة» (رواه احمببد ‪ ،‬اب ببؤداود ‪،‬‬ ‫حکببم کببړی ېببې « دن دقب َبرد ِببباملع ِوذ ِ‬
‫ات ‪ِ ،‬فببي دبببر كب ِبل‬
‫النسائ ‪،‬صحيح الحاکم ‪ ،‬و صحيح ابن حبان )‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬د هببر ملانځببه وروسببته بببه (قببل هببو هللا دحببد ) ‪( ،‬قببل اعببوذ بببرب الفلببق ) ‪( ،‬قببل‬
‫اعوذ برب النا ) وايې ‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫حافٌ ابن ح ر رحمه هللا واي ‪ :‬د (باملعوذات ) څخبه مطلبب دری سبورتونه (قبل‬
‫هللا دحد او معوذتين ) دي ‪.‬‬
‫قل هوهللا دحبد او معبوذتين ببه د سبهار او ماښبام دری ځلبه او پبه د نبورو ملونځونبو‬
‫وروسته يو ځل ‪.‬‬
‫د ملانځه نه وروسته اذکارو خالصه‬
‫ْ ْ‬
‫دس َتغ ِف ُر هللا» (‪ ۳‬ځله )‬ ‫‪« -۱‬‬
‫ل ََيذا اجلال ِ اإلكرام » (يو ځل )‬ ‫اَِالمف َّب رْك َ‬ ‫اَِالمف ِمس َ َّ‬ ‫ل َّ‬ ‫‪« -۲‬اََِّ ُه َّ بَكْ َ‬
‫‪« -۳‬ايُ الکرد ي» (يو ځل )‬
‫‪ « -۴‬سبحان هللا» (‪ ۳۳‬ځله ) ‪ « ،‬الحمدع» (‪ ۳۳‬ځله ) ‪« ،‬هللا دکبر» (‪ ۳۳‬ځله )‪.‬‬
‫َ ُ َ‬ ‫ك ُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ ْ ُْ َ ْ‬ ‫َ‬
‫يك ل ب ُبه ل ب ُبه املل ب ُبك َول ب ُبه ال َح ْم ب ُبد َو ُه ب َبو َعلب ب ك ب ِبل شب ب ْيء‬ ‫‪« -۵‬ال ِإل ب َبه ِإال اه وح ببده ال ش ب ِبر‬
‫َ‬
‫ق ِد َلير» (يو ځل )‬
‫َ ُ َ‬ ‫ك ُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ ْ ُْ َ ْ‬ ‫َ‬
‫يك ل ب ُبه ل ب ُبه املل ب ُبك َول ب ُبه ال َح ْم ب ُبد َو ُه ب َبو َعلب ب ك ب ِبل شب ب ْيء‬ ‫‪« -۶‬ال ِإل ب َبه ِإال اه وح ببده ال ش ب ِبر‬
‫َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ك‬ ‫َ‬
‫ق ب ِبد َلير‪ .‬الل ُه ب كبم ال َم ببا ِن َْ ِمل ببا د ْعط ْي ب َبت‪َ ،‬وال ُم ْع ِطب ب َ ِمل ببا َم َن ْع ب َبت‪َ ،‬وال َي ْنف ب ُبْ ذا ال َ ب ِبد ِم ْن ب َبك‬
‫ْ‬
‫ال َ ًد»(يو ځل )‬
‫ُ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّ‬ ‫َّ‬
‫‪ «: -۷‬الل ُه َّم َّ ا ذكرك‪ ،‬وشكرك‪ ،‬و ُح ْسح عادتك » (يو ځل )‬
‫‪« -۸‬قببل هببو هللا دحببد» ‪« ،‬قببل اعببوذ بببرب الفلببق » ‪« ،‬قببل اعببوذ بببرب النببا » (سببهار‬
‫او ماښام دری ځله نورو ملونځونو کې يو ځل )‬
‫َ ُ َ ُ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ ْ َ ُ‬ ‫َ ُ‬ ‫ك‬
‫‪ -۹‬الل ُه كم ِإ ِن د ُعوذ ِب َبك ِم َبن ال ُبخ ِبل‪َ ،‬ود ُعبوذ ِب َبك ِم َبن ال ُ ْبب ِن‪َ ،‬ود ُعبوذ ِب َبك د ْن د َر كد ِإلب د ْرذ ِل‬
‫ْ ُ ُ ََ ُ ُ َ ْ َْ ًَْ ََ ُ ُ َ ْ َ َ َْ‬
‫اب الق ْب ِر (يو ځل )‬ ‫العم ِر‪ ،‬ودعوذ ِبك ِمن ِفتن ُِ الدنيا ودعوذ ِبك ِمن عَّ ِ‬

‫‪44‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫کور ته د ننوتلو او وتلو اذکار‬
‫َ َ َ ْ َ َ َ ُ َ ك‬ ‫َ كْ ُ ََ‬ ‫ْ‬
‫هللا وال حببول وال قب كبوة ِإال ِبب ِ‬
‫باع»‬ ‫هللا ت كوكلببت عل ب ِ‬
‫د کببور څخببه د وتلببو دعببا ‪ِ « :‬بسب ِبم ِ‬
‫(سنن ابوداود ‪.)۳۲۵ / ۴‬‬
‫ژب بباړه‪ :‬د هللا پ ببه ن ببوم پ ببه هللا پ بباک توک ببل ک ببوم او د هللا تع ببالی پرت ببه د رج ببور ځ ببای او‬
‫قوت نشته ‪.‬‬
‫کببور د ننوتلببو پببر مهببال بببه «بسببم هللا» او نببور اذکببار وايب او سببالم بببه اچببوي کببه پببه‬
‫کور کې څوک وي يا نه ‪.‬‬
‫بيته‪ :‬باسم هللا‪ ،‬ودن‬ ‫دخل َ‬
‫جاء في موسوعُ الفقهيُ ‪ُ " :‬يستحب دن يقول إذا َ‬
‫يكثر من ذكر هللا تعال ‪ ،‬ودن يسل َم سواء كان في البيت آدم دم ال‪ ،‬لقول هللا‬ ‫َ‬
‫َ َ َ َ‬ ‫ُْ ُ ُ َ َ ْ ْ ك‬ ‫َ َ َُْ ْ ُُ َ َ َ‬
‫اه ُم َب َاركُ ط ِي َبُ)‬
‫تعال ‪( :‬فاذا دخلتم بيوتا فس ِل ُموا عل دنف ِسكم ت ِح كيُ ِمن ِعن ِد ِ‬
‫النور ‪۶۱‬س انتهی من ساألذكارس‬
‫املوسوعُ الفقهيُس (‪:)۹۲ /۸‬‬
‫جناب نبي کريم صل هللا عليه و سلم فرماي ‪:‬‬
‫«إذا دخب ببل الرجب ببل بيتب ببه فب ببَّكر هللا عب ببز و جب ببل عنب ببد دخولب ببه و عنب ببد طعامب ببه قب ببال‬
‫الشيطان‪ :‬ال مبيت لكم و ال عشباء‪ .‬فباذا دخبل ولبم يبَّكر هللا قبال‪ :‬ددركبتم املبيبت‪.‬‬
‫و إن لم يَّكر هللا عند طعامه قال الشيطان‪ :‬ددركتم املبيت و العشاء»‬
‫ژببباړه‪ :‬کلببه ېببې سببړی کببور تببه د داخليببدو پببه وخببت کببې او د خببوراک پببه وخببت کببې هللا‬
‫ياد کړي نو ش طان واي ‪ :‬تاد ې لره نه تخت شته او نه شبپه‪.‬او کلبه ېبې داخبل شب ي‬

‫‪45‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫او هللا تعببالی يبباد نببه کببړي نببو واي ب ‪ :‬تخببت او اسببتراحت ځببای مببې پيببدا کببړ‪ ،‬او کببه د‬
‫خبوراک پبه وخببت کبې هللا يباد نببه کبړي شبيطان وايب ‪ :‬تخبت او شبپه مببې پيبدا کببړل (د‬
‫شپې تيرولو ځای مې پ دا کړ)‪.‬‬
‫د خوراک اذکار‬
‫د خببوراک پببه شببرور کببې « ِبسببم هللا» ويببل او کببه پببه شببرور کببې «بسببم هللا» ويببل هيببر‬
‫َ‬
‫هللا ِفب ْبي د كوِلب ِبه َو ِآخب ِبر ِه» (د هللا پبباک پببه نببوم پببه اول او‬ ‫ْ‬
‫شب ي نببو بيببا بببه دادب ې وايب ‪ِ « :‬بسب ِبم ِ‬
‫آخر کې شرور کوم) ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ك‬ ‫ْ َ ُ‬
‫ِع الب ِبَّ ْي دط َع َم ِنب ْبي َهببَّا َو َر َزق ِن ْيب ِبه‪ِ ،‬مب ْبن َغ ْيب ِبر َحب ْبول‬
‫د خددوراو وروسددت د ددا «الح ْمببد ِ‬
‫َ ُ‬
‫ِم ِن ْي َوال ق كوة» [سنن ابوداود]‬
‫ژببباړه‪ :‬وببولې سببتاينې هغببه هللا پبباک لببره دي ېببې مببا تببه يب دغببه خببوراک راکببړ او مببا تببه‬
‫ي بغير د قوت او قدرت له صرف کولو روزې راکړه ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ َْ ُ ك ك َ ْ‬
‫ه ال ِبَّي دط َع َم َنبا َو َسبقانا َو َج َعل َنبا ُم ْس ِبل ِم َين» (رواه اببؤداود‬
‫يا دا دعا ويل ‪« :‬الحمد ِ ِ‬
‫‪،۳۸۵۰:‬الترمَّي‪.) ۳۴۵۷ :‬‬
‫ژببباړه‪ :‬وببولې سببتاينې هغببه هللا پبباک لببره دي ېببې مببونږ تببه يب خببوراک راکببړ او مببونږ تببه‬
‫يې د چښاک ش ی راکړ او ګرځولي يو مونږ مسلمانان ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ َ ْ‬
‫اللهب ب كبم دط ِع ب ْبم َم ب ْبن دط َع َمن ببي ود ْس ب ِبق َم ب ْبن سب ببقان »‬ ‫د ميلمد د د ددا د ددور اه ددل تد د «‬
‫[صحيح مسلم ‪]۱۲۶ / ۳‬‬

‫‪46‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا! چا ېې ما ته خوراک راکړ هغه ته خبوراک ورکبړي او چبا ېبې مبا تبه د‬
‫څښاک ش ی راکړ هغه ته د څښاک ش ی ورکړي ‪.‬‬
‫د قضای حاجت اذکار‬
‫ُ‬ ‫ُ ُ‬
‫دع ب ببوذ ِب ب ب َبك ِم ب ب َبن الخ ُب ب ب ِبث‬ ‫الله ب ب كبم ِإن ب ب‬
‫هللا‪ُ ،‬‬ ‫ْ‬
‫بی ب ببت الخ ب ببالء ت ب ببه د ننوتل ب ببو دع ب ببا « ِبس ب ب ِبم ِ‬
‫والخبا ِئ ِث» (صحيح بخاري او صحيح مسلم)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬د هللا پبباک پببه نببوم ‪ ،‬ای پروردګبباره ! زه پببر تببا پنببا وړم لببه (شببره ) د (شببيطان )‬
‫نارينه او ښځينه ‪.‬‬
‫ََ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُْ َ َ ْ َْ ُ ك ك‬
‫ه الب ب ِبَّو دذ َه ب َبب َع ِنب ببی األذو‬
‫د بی ددال انهد د ء دد د د وتلد ددو د ددا [غفرانب ببك] «الحم ببد ِ ِ‬
‫َ‬
‫َو َعافا ِنى» (سنن ترمَّي و ابؤداود)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬سببتا څخببه بخښببنه غببواړم ‪ ،‬وببولې سببتاينې هغببه هللا پبباک لببره دي ېببې زمببا څخببه‬
‫ي مضر شيان لری کړل او ما ته ي روغتيا او نجات راکړ‪.‬‬
‫ُ َ‬
‫او يوازې [غ ْفران َك] ويل هم صني دي ‪.‬‬
‫د خوب اذکار‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ك‬
‫اس ِم َك الل ُه كم د ُم ْو ُت َود ْح َيا»( البخاری‪.) ۶۳۲۴ :‬‬
‫د خوب د مخکې د ا «ب ْ‬
‫ِ‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا! ستا په نوم زما ژوندي کيدل او مړه کيدل دي‪.‬‬
‫د خوب د د بي اري و د ا‬
‫ك َ َْ َ َ ْ َ َ َ ََ َْ ً‬
‫الن ُش ُ‬ ‫َ ُ‬
‫ور» (رواه مسلم )‪.‬‬ ‫«الح ْمد ِ‬
‫ع ال َِّي دحيانا بعد ما دماتنا وإلي ِه‬

‫‪47‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه‪ :‬ثنبباء او سببتاينه هغببه هللا پبباک ل ببره ده ېببې م ببونږ يببې وروس ببته لببه م ببرګ څخ ببه‬
‫ژوندي کړو او د هغه طرف ته زمونږ رجور کول دي ‪.‬‬
‫د عطسه (پرنجيدلو ) دعا‬
‫َ ُ‬
‫ِع» او څ ببوک ې ببې لببه ده س ببره‬ ‫کل ببه ې ببې انس ببان تببه پرنِ ببۍ ورش ب ي واي ب ب ببه ‪« :‬الح ْم ببد ِ‬
‫هللا» (هللا پبباک دې پببر تببا ورحميببږي )‪ .‬پرنِببي‬ ‫موجببود دي هغببوی بببه وايب ‪َ « :‬ي ْر َح ُمب َبك ُ‬
‫َُ‬ ‫کببوونکی بببه د هغببه پببه ځببواب کببې وايب ‪َْ َُّ « :‬ببد ْي ُك ُم ُ‬
‫هللا َو ُي ْ‬
‫ص ب ِ ُ َبببالك ْم» (هللا پبباک د تببا‬ ‫ِ‬
‫تببه هببدايت وکببړي او هللا پبباک د ستاد ب ې ح بال يببا بببال بببو صببال وګرځببوي) (صببحيح‬
‫بخاري ‪ ،۱۲۵ / ۷‬او مسند امام احمد )‬
‫د بازار اذکار‬
‫بازار ته د داخليدو دعا‬
‫َ‬ ‫َ َ ْ ُْ َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫« َال إ َلب َبه إ كال ُ‬
‫هللا َو ْحب َبد ُه ال شب ِبرْي َك لب ُبه‪ ،‬لب ُبه امللب ُبك َولب ُبه ال َح ْمب ُبد‪ُ ،‬ي ْح ِوب ْبي َو ُي ِم ْيب ُبت َو ُهب َبو ََب ىبي ال‬ ‫ِ ِ‬
‫َ ُ َ َ‬ ‫ْ َ‬
‫َي ُم ب ْبو ُت‪ِ ،‬ب َي ب ِبد ِه الخ ْي ب ُبر‪َ ،‬و ُه ب َبو َعلب ب ك ب ِبل شب ب ْيء ق ب ِبد ْي َلر» (س ببنن الترم ببَّي و مس ببند ام ببام‬
‫احمد)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬نشببته الئببق د عبببادت مګببر هللا دی ‪،‬ېببې هغببه يببو دی ‪،‬شببري نببه لببري ‪ ،‬هغببه‬
‫ل ببره پاچ ببا ي او و ببولې س ببتاينې دي ‪ ،‬ژون ببدي ک ببول او م ببړه ک ببول ک ببوي ‪ ،‬او هغ ببه اب ببدي‬
‫ژونببدی دی ېببې هيلکلببه نببه مببري ‪ ،‬د ده پببه بالکيببف ال کببې خيببر او ښ ب ګ ې دي او‬
‫هغه په هر څه باندې قادر دی ‪.‬‬

‫‪48‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫حض ببرت عم ببر رهللاب ب ی هللا عن ببه رواي ببت ک ببوي ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم‬
‫فرمبباي ‪«:‬مببن دخببل السببوق فقببال ال إلببه إال هللا وحببده ال شببريك لببه‪ ،‬لببه امللببك ولببه‬
‫الحمببد‪ ،‬يحوببي ويميببت‪ ،‬وهببو َببي ال يمببوت‪ ،‬بيببده الخيببر‪ ،‬وهببو عل ب كببل شب يء قببدير‪،‬‬
‫كتببب هللا لببه دلببف دلببف حسببنُ‪ ،‬ومحببا عنببه دلببف دلببف سببيئُ‪ ،‬ورفببْ لببه دلببف دلببف‬
‫درجُ» (رواه الترمَّي وابن ماجُ و الترغيب والترهيب ‪.)۵۱۷/۲‬‬
‫ژباړه ‪ :‬څبوک ېبې ببازار تبه داخليبږي او ووايب ‪«:‬ال إلبه إال هللا وحبده ال شبريك لبه‪ ،‬لبه‬
‫امللك وله الحمد‪ ،‬يحوي ويميت‪ ،‬وهو َي ال يموت‪ ،‬بيده الخير‪ ،‬وهو عل كبل شب يء‬
‫قبدير» ‪ ،‬هللا تعبالی ببه ده لبره زر زر نيکبۍ وليکب ‪ ،‬او لبه ده څخبه ببه زر زر ببدو لبري‬
‫کړي او زر زر درجې به يې لوړې کړي‪.‬‬
‫د سفر اذکار‬
‫کلببه ېببې سببړی غببواړي سببفر وکببړي لببه خپلببې کببورنۍ او خپلوانببو نببه بببه دادب ې خببدای‬
‫په آمان کوي ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫« َد ْس ب َبت ْود ُر َ‬
‫هللا ِد ْي َن ب َبك‪َ ،‬ود َمان َت ب َبك‪َ ،‬وخ ب َبوا ِت ْي َم َع َم ِل ب َبك»(س ببنن الترم ببَّي و مس ببند ام ببام‬ ‫ِ‬
‫احمد)‪.‬‬
‫ژباړه‪ :‬ستا دين ‪ ،‬ستا امانت او ستا د عمل خاتمه پر هللا پاک سپارم‪.‬‬
‫مقيم به مسافر ته داد ې دعا کوي ‪:‬‬
‫ََ‬ ‫َ ْ َْ ُُ ُ َ ك‬
‫هللا ال َِّ ْي ال ت ِض ْي ُْ َو َدا ِئ ُع ُه» (مسند احمد ‪ ،‬ابن ماجه)‪.‬‬ ‫«دستو ِدعكم‬
‫ژببباړه‪ :‬تببا پببر هللا پبباک سببپارم هغببه هللا تعببالی ېببې هغببه تببه کلببه څببه وسببپارل ش ب ي نببو‬
‫هغه نه ايْ کوي‪.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د سفرد روادي و پ وخال کې د ا‬
‫َ‬ ‫ك ك َ ُ‬ ‫ك َ ْ َ َ ُ َْ‬ ‫هم َد ْن َت ك‬ ‫ك‬
‫هم ِإ ِن د ُعبوذ ِب َبك ِم ْبن َو ْعث ِباء‬ ‫السف ِر َوالخ ِليفُ ِفي األ ْه ِل‪ ،‬الل‬ ‫الص ِاح ُب ِفي‬ ‫الل ك‬ ‫«‬
‫ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ ْ‬ ‫ك َ َ َ َ َْْ َ َ ُ ُْ َ َ‬
‫وء امل ْنقل ِب ِفي امل ِال َواأل ْه ِل َوال َول ِد» ( صحيح مسلم )‪.‬‬ ‫السف ِر وكآب ُِ املنظ ِر وس ِ‬
‫ژببباړه‪ :‬ای پروردګبباره ! تببه (زمببا ) د سببفر صبباحب يببئ او (زمببا) د کببورنۍ نائببب يببئ ‪ ،‬ای‬
‫پروردګبباره ! پببر تببا پنببا غببواړم لببه ببختيو د سببفر څخببه او درببدنيو او بببد حببالی څخببه‬
‫په مال ‪ ،‬کورنۍ او اوالد (خپل ) ‪.‬‬
‫سورلې ت د پورت ي و پ وخال کې د ا‬
‫ْ‬
‫دری ځله به « ُ َّكب ُر » واي او بيا به دا دعا وواي ‪:‬‬
‫ك‬ ‫َُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُ ْ َ ك‬
‫حان الب ِبَّي َ ب كبخ َر ل َنببا َهببَّا َو َمببا ك كنببا لب ُبه ُم ْقب ِبرِن َين َوِإ كنببا ِإلب َرِب َنببا ملنق ِل ُبببون ‪ .‬الل ُهب كبم‬ ‫﴿سببب‬
‫ْ َ‬ ‫ك‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫إ كنببا َن ْسببأ ُل َك فب ْبي َسب َبفرَنا َهب َبَّا ْالبب كبر َو ك‬
‫الت ْقب َبوو‪َ ،‬و ِمب َبن ال َع َمب ِبل َمببا ت ْر َهللاب ی‪ ،‬الل ُهب كبم َهب ِبون َعل ْي َنببا‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َ َ َ َ َ َ ْ َ ك ُ ْ َ ُ ك ُ ك َ ْ َ ك ُ ْ ك َ َ ْ َ ْ َ ُ ْ ْ َْ‬
‫باحب ِفبي السببف ِر‪ ،‬والخ ِليفبُ ِفبي األهب ِبل‪،‬‬ ‫سبفرنا هبَّا واط ِبو عنببا بعبده‪ ،‬اللهبم دنببت الص ِ‬
‫ْ َْ‬ ‫ُ ََ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ك َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫ك‬
‫الس ببف ِر‪َ ،‬وك َآب ب ِبُ امل ْنظ ب ِبر‪َ ،‬و ُس ب ْبو ِء امل ْنقل ب ِبب ِف ببي امل ب ِبال‬ ‫الل ُه ب كبم ِإ ِنب ب ْ د ُع ب ْبوذ ِب ب َبك ِم ب ْبن َو َعث ب ِباء‬
‫ْ َ‬
‫َواأل ْه ِل» ( رواه مسلم )‪.‬‬
‫ژب بباړه ‪ :‬پ بباک دی هغ ببه ذات ې ببې م ببونږ ت ببه ي ببې دا (س ببورلۍ) ت ببابْ ک ببړې ده ‪ ،‬او م ببونږ د‬
‫َ‬
‫هغه مهاروونک نه يو ‪ ،‬او يقينا ېې مونږ خپل رب ته بيرته ورتلونک يو ‪.‬‬
‫ای هللا ! مببونږ پببه دې سببفر کببې لببه تانببه د نيکببۍ او پرهيزکببارو او دادب ې عمببل سببوال‬
‫کببوو ېببې تببا تببه خببوهللا وي ‪ ،‬ای هللا ! تببه مببونږ تببه دا سببفر آسببانه کببړې ‪ ،‬او اوږدوالببی‬
‫يې راته لنډ کړې‪ ،‬ای هللا ! ته په سفر کې ملګری ‪ ،‬او په کور کبې سرپرسبت يبې ‪ ،‬ای‬

‫‪50‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫هللا ! زه پببر تببا پنبباه غببواړم د سببفر د ببختۍ نببه ‪ ،‬او لببه خببوار حالببت او مببال او عيببال‬
‫ته له ناوړه بيرته ستنيدو نه ‪.‬‬
‫او کله ېې د سفر څخه را وګرځي د پورته دعا سره به الندې اذکار واي ‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬
‫« ِآي ُب ْون‪ ،‬تا ِئ ُب ْون‪َ ،‬ع ِاب ُد ْون‪ِ ،‬ل َرِب َنا َح ِام ُد ْون» ( صحيح مسلم)‪.‬‬
‫ژب ب بباړه ‪ :‬م ب ببونږ بيرت ب ببه راتل ب ببونک ‪،‬توب ب ببه ايس ب ببتونک ‪ ،‬عب ب ببادت ک ب ببونک ي ب ببوازې د خپ ب ببل‬
‫پروردګار ثنا ويونک يو ‪.‬‬
‫ښار او کلي ته د ننوتلو دعا ‪:‬‬
‫َ َْْ‬ ‫ك ْ َ َ َ َْْ َ َ َ ك َ‬ ‫ك‬
‫السب ْبب ِْ َو َمببا دقللب َبن ‪َ ،‬و َر كب‬ ‫األ َر ببين ك‬
‫ات السببب ِْ ومببا دظللببن ‪ ،‬ورب ِ ِ‬
‫الل ُهب كبم َر كب ك َ‬
‫السب َبمو ِ‬ ‫«‬
‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ َُ َ‬ ‫َ‬ ‫اطين َو َما َد ْ َل ْل َن ‪َ ،‬و َر ك‬ ‫ك َ‬
‫الرَي ِاح َو َما ذ َرْي َن ‪ ،‬ف ِا كنا ن ْسأل َك خ ْي َر َه ِبَّ ِه الق ْرَي ِبُ َوخ ْي َبر‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫الشي ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫»‬ ‫د ْه ِل َهب ب ب ب ببا ‪َ ،‬ون ُعب ب ب ب ببوذ ِبب ب ب ب ب َبك ِمب ب ب ب ب ْبن شب ب ب ب ب ِبر َها َوشب ب ب ب ب ِبر د ْه ِل َهب ب ب ب ببا َوشب ب ب ب ب ِبر َمب ب ب ب ببا ِف َيَب ب ب ب ببا‬
‫[رواه النس ببائ ف ببي سالس ببنن الكب ببروس (‪ )۲۵۶/۵‬والح بباكم ف ببي ساملس ببتدروس (‪)۶۱۴/۱‬‬
‫وقال ‪:‬هَّا حديث صحيح اإلسناد]‪.‬‬
‫ژباړه ‪ :‬ای هللا ! د اوو آسمانونو او د هغو تر س ورې النبدې (مخلوقباتو) پروردګباره‬
‫! او د اوو ځمکببو او د هغببو بببر سببيره (مخلوقبباتو) پروردګبباره ! او د شببيطانانو او پببه‬
‫هغببه سببره د ګم براه شببويو (مخلوقبباتو ) پروردګبباره ! او د بببادونو او پببه هغببه سببره د‬
‫الببوزول شببويو (مخلوقبباتو) پروردګبباره! زه ددې کلببي خيببر ‪ ،‬او د هغببه د اوسببيدونکو‬
‫خيببر ‪ ،‬او د هغببه څببه خيببر درنببه غببواړم کببوم ېببې پببه هغببه کببې دي ‪ ،‬او پببه تببا سببره پنبباه‬

‫‪51‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫غبواړم د هغبه لبه شبر نبه ‪ ،‬او د هغبه د اوسبيدونکو لبه شبر نبه او د هغبه څبه لبه شبر‬
‫نه کوم ېې په هغه کې دي ‪.‬‬
‫د ختلو او ښکته ک دو دعا ‪:‬‬
‫جابر رهللا ی هللا عنه واي ‪ :‬کله به ېې په لوړه ختلو « هللا دکبر» ببه مبو ويبل ‪ ،‬او کلبه‬
‫ې ببې بببه ښ ببکته کي ببدو ن ببو « ُس ب ْب َح َ‬
‫ان هللا » ب ببه م ببو وي ببل ( ف ببتح الب بباري ش ببرح البخ بباري‪:‬‬
‫‪.) ۱۶۳/۶‬‬
‫د باران غوښتلو دعا‬
‫َ َ َ‬
‫باجال غ ْيب ب َبر ِآجب ببل»‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ع‬ ‫‪،‬‬ ‫بار‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫الل ُهب ب كبم َد ْسب ببق َنا َغ ْيثب ب َبا ُمغيثب ب َبا َمريئب ب َبا َمريعب ب َبا‪َ ،‬نافعب ب َبا‪َ ،‬غ ْيب ب َبر َ‬
‫ك‬
‫«‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫(ابؤداود باسناد صحيح ) ‪.‬‬
‫ژب بباړه ‪ :‬ای هللا ! پ ببر م ببونږ ب بباران ووروې ‪ ،‬نج ببات ورک ببونکی ‪ ،‬م ببزه دار ‪ ،‬واښ ببه ش ببنه‬
‫کونکی ‪ ،‬فائده رسونکی ‪ ،‬بې رره ‪ ،‬ژر کيدونکی ‪ ،‬نه ځنډيرونکی ‪.‬‬
‫د قرب د زيارت دعا‬
‫ك َ ُ ََ ْ ُ ْ َ ْ َ َ َ ُْْ ْ َ َ ُْ ْ ْ َ َ ك ْ َ َ ُ ُ َ‬
‫هللا ِبك ْبم ال ِح ُق ْبو َن‬ ‫الدي ِار ِمن املؤ ِم ِنين واملس ِل ِمين‪ ،‬وِإنا ِإن شاء‬
‫«السالم عليكم دهل ِ‬
‫َ‬ ‫َ َ ْ َ ُ ُ ُْ ْ َ ْ ْ َ ك َ ُْ ْ َْ ْ َ َ ْ َ ُ َ َ َ ُ ْ‬
‫هللا ل َنببا َولكب ُبم ال َعا ِف َيببُ» [ص ببحيح‬ ‫ويببرحم هللا املسببتق ِد ِمين ِمنببا واملسببتأ ِخ ِرين دسببأل‬
‫مسلم‪.]۲۷۱ / ۲ :‬‬
‫ژببباړه‪ :‬السببالم علببيکم ای اهببل د دغببه قبرونببو لببه مؤمنببانو او مسببلمانانو ‪ ،‬بببې شببکه‬
‫که هللا پاک و غبواړي مبونږ ببه هبم حتمبي ستاسبو سبره يبو ځبای شبو ‪ ،‬هللا پباک دې‬

‫‪52‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫زمببونږ پببه پخوانيببو او ورسببتنيو رحببم وکببړي ‪ ،‬لببه هللا پبباک څخببه د ځببان او تاد ب ې د‬
‫پاره عافيت (د دنيا او آخرت د عَّاب څخه نجات ) غواړم ‪.‬‬
‫د مريض د عيادت (پوښتنې ) دعا‬
‫هللا» (رواه البخاري)‪.‬‬ ‫« َال َب ْأ َ َط ُه ْو َلر إ ْن َش َاء ُ‬
‫ِ‬
‫څه پروا نشته ‪ ،‬ان شاء هللا ( دا مرض به ستا د ګناهونو ) د پاکوالي سبب وي ‪.‬‬
‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫« َدسب ُ َ َ‬
‫بيم َر كب ال َعب ْبر ِ ال َع ِظب ِبيم‪ ،‬د ْن َيشب ِبف َي » (رواه الترمببَّي ‪ ،‬ابببؤداود ‪،‬‬
‫العظب َ‬
‫بأل هللا ِ‬
‫صحيح ال امْ)‪.‬‬
‫ژب بباړه ‪ :‬ل ببه هغ ببه ل ببوی او د عظم ببت څښ ببتن هللا ن ببه س ببوال ک ببوم ې ببې د ل ببوی ع ببر‬
‫څښتن دی ‪ ،‬ېې تا لره شفا درکړي ( اووه ځلې‬
‫د واده کولو يا سپرلۍ اخيستلو دعا‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َُ َ‬ ‫ك‬
‫«الل ُه كم ِإ ِن ْ د ْسأل َك خ ْي َر َها َوخ ْي َر َما َج َبل َت ََا َعل ْي ِه َود ُع ْوذ ِب َك ِم ْن ش ِبر َها َوش ِبر َمبا َج َبل َت ََبا‬
‫َ‬
‫َعل ْي ِه» [سنن ابوداود‪.]۲۴۸ / ۲ :‬‬
‫ژببباړه‪ :‬ای پروردګبباره ! زه سببتا څخببه ددې د خيببر سببوال کببوم ‪ ،‬او د هغببه څببه د خيببر‬
‫سوال درنه کوم ېې تا هغه پيدا کړی ده ‪ ،‬او پناه غواړم په تبا سبره ددې لبه شبر نبه‬
‫‪ ،‬او له هغه شر نه په کوم ېې تا هغه پيدا کړې ده ‪.‬‬
‫د جامې اغوستلو دعا‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ك‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫وب ) َو َرزق ِني ب ِبه ِم ب ْن غي ب ِبر َح ب ْول ِمن بي َو الق بوة» (‬
‫(الث ب َ‬ ‫ه ال ب ِبَّي ک َس با ِن ه بَّا‬
‫«الح ْم بد ِ ِ‬
‫اهل سنن ‪ ،‬ارواء الغليل‪) ۴۷/۷ :‬‬

‫‪53‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه ‪ :‬سبباينه هغببه هللا لببره ده ېببې مببا تببه يبې دا جامببه را واغسببته‪ ،‬او د کببوم طاقببت‬
‫او قوت پرته يې ماته راکړه ‪.‬‬
‫د دوي جامې اغوستلو د ا‬
‫َ ُ‬ ‫َ ْ َُ َ ْ َْ َ َْ َ ُ َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ك َ ْ‬
‫ص ب ِن َْ لب ُبه ‪َ ،‬ود ُعببوذ‬ ‫«الل ُهب كبم لب َبك ال َح ْمب ُبد ‪ ،‬دنب َبت ك َسب ْبوت ِن ِيه ‪ ،‬دسببألك ِمببن خيب ِبر ِه وخيب ِبر مببا‬
‫َ ْ َ َ َ َ ُ َ‬
‫ص ِن َْ ل ُه»‬ ‫ِبك ِمن ش ِر ِه وش ِر ما‬
‫(ابؤداود و الترمَّي )‪.‬‬
‫ژبباړه‪ :‬ای هللا! سباينه تبا لبره ده ېبې مبا تبه دې دا (جامبه ) را واغسبته ‪ ،‬زه لبه تبا څخبه‬
‫د ه ببې خيببر او د څببه لپبباره ېببې جببوړه شببويده د هغببه د خيببر سببوال درنببه کببوم‪ ،‬پببر تببا‬
‫پنببا غ بواړم لببه شببره د هغببه او لببه شببر د هغببه د کببوم د پبباره ېببې دا لبببا جببوړ شببوی‬
‫دی ‪.‬‬
‫د مياشتې د ليدلو دعا‬
‫َ‬ ‫السب َبال َمُ َو ْاإل ْس ب َبالم‪َ ،‬و ك‬
‫الت ْو ِف ْي ب ِبق ِمل ببا‬ ‫ك‬ ‫و‬‫الل ُه ب كم َده كل ب ُبه َع َل ْي َنببا ب ب ْباأل ْمن َو ْاإل ْي َم ببان‪َ ،‬‬
‫َ‬ ‫ُ ََُْ ك‬
‫«هللا دكبببر‪،‬‬
‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫هللا» [صببحيح ابببن حبببان‪، ۸۸۸ :‬سببنن الترمببَّي‪/ ۵ :‬‬ ‫ُتحب ًبب َركب َنببا َو َت ْر َهللا ب ی‪َ ،‬رًب َنببا َو َر ًبب َبك ُ‬
‫ِ‬
‫‪.]۵۰۶‬‬
‫ژباړه‪ :‬هللا لوی دی ‪ ،‬ای پروردګباره ! د دغبه مياشبتې را ختبل پبر مبونږ بانبدې د امبن ‪،‬‬
‫ايم ببان ‪،‬جوړتي ببا او اس ببالم او پ ببر هغ ببو ش ببيانو د توفي ببق س بببب ک ببړي ک ببوم ې ببې س ببتا‬
‫خوهللا دي ‪ ،‬زما او ستا پروردګار هللا دی ‪.‬‬

‫‪54‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د مجلس د ختم دعا‬
‫ُ ْ َ َ َ كُ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ َ َ ك َْ َ َ ْ َ ْ ُ َ ََُ ُ َ‬
‫بوب ِإل ْي َبك» [سبنن‬ ‫«سبحانك اللهم و ِبحم ِدو دشهد دن ال ِإله ِإال دنت دسبتغ ِفرو ودت‬
‫الترمَّي ‪،‬ابؤداود‪،‬و النسائ ]‪.‬‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا ته پباک يبئ ‪ ،‬ثنبا او سبتاينه تبا لبره ده ‪ ،‬زه شباهدي ورکبوم ېبې بغيبر لبه‬
‫تا بل معبود بر حق نشته ‪ ،‬او له تا څخه بخښنه غواړم او تا ته توبه کوم‪.‬‬
‫د خپلې بی بی رسه د کورواله کولو په وخت کې دعا‬
‫َ ْ‬ ‫الشب ب ْبي َط َ‬
‫ان َمب ببا َرزق َت َنب ببا» (البخب بباري و‬
‫ك‬ ‫الشب ب ْبي َط َ‬
‫ان‪َ ،‬و َج ِنب ب ِبب‬
‫كُ ك َ َْ ك‬
‫هللا‪ ،‬اللهب ببم ج ِنبنب ببا‬ ‫ْ‬
‫« ِبسب ب ِبم ِ‬
‫مسلم)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬د هللا پبباک پببه نببوم ‪ ،‬ای هللا ! تببه مببو لببه شببيطان نببه لببرې کببړې ‪ ،‬او هغببه اوالد‬
‫ېببې مببونږ تببه ي ب راکببوي د شببيطان څخببه يببې لببرې کببړې (د هغببه لببه شببر او ببرر يببې‬
‫وساتې) ‪.‬‬
‫د علم د طلب دعا‬
‫َ َُ ْ َ َ َ َ ُ‬ ‫ك‬
‫«الل ُهب كبم ِإ ِن ب ْ د ْسببأل َك ِعلمببا نا ِفعببا و د ُعب ْبوذ ِبب َبك ِمب ْبن ِعلببم ال َينفببْ» [صببحيح ابببن حبببان‪:‬‬
‫‪،۸۲‬سنن ابن ماجه‪] ۳۲۷ / ۲ :‬‬
‫ژببباړه‪ :‬ای هللا! سببتا څخببه علببم نببافا غببواړم او لببه داد ب ې علببم پببر تببا پنببام وړم ېببې پببه‬
‫هغه کې ګ)ه نه وي‪.‬‬

‫‪55‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د خطرناکو امراض د وقايې دعا‬
‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ ُ ُ‬
‫بوذ بب َبك ِمب َبن ْال َبب َ‬ ‫ك‬
‫ص‪َ ،‬وال ُ ببَّ ِام‪َ ،‬وال ُ ُنببو ِن‪َ ،‬وسب ِبو ِئ األ ْسببق ِام» (صببحيح‬
‫ِ‬ ‫بر‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ع‬‫د‬ ‫ب‬ ‫ن‬
‫ِ‬ ‫إ‬‫ِ‬
‫الل ُهب ك‬
‫بم‬ ‫«‬
‫ابن حبان‪.)۱۰۱۷ :‬‬
‫ای هللا! پببر تببا پنببا غببواړم لببه (مبببتال کيببدو ) د پببيس ‪ ،‬ليونتببوب او نببورو بببدو مر ببو‬
‫څخه‪.‬‬
‫د رشک نه د نجات دعا‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ك‬
‫«الل ُه ب كبم ِإ ِن ب ْ د ُع ب ْبوذ ِب ب َبك د ْن دش ب ِبر َو ِب ب َبك َودن ببا د ْعل ب ُبم‪َ ،‬ود ْس ب َبتغ ِف ُر َو ِمل ببا ال د ْعل ب ُبم» [مس ببند‬
‫احمد‪.]۴۰۳ / ۴ :‬‬
‫ای هللا ! زه پر تا پنا غواړم له دې ېې ستا سره څوک شبري ونيسبم حبال دا ېبې زه‬
‫ور بانببدې پببوه وم او لببه تببا څخببه بخښببنه غببواړم لببه هغببه (شببرک ) نببه ېببې زه پ برې نببه‬
‫پوهيږم ‪.‬‬
‫د دوښمن رسه د مخامخ کيدو دعا‬
‫كُ ك ْ ُ‬
‫است ْر َع ْو َرا ِت َنا َو ِآم ْن َر ْو َعا ِت َنا» [مسند احمد‪ ،‬مش اة املصابيح]‪.‬‬ ‫«اللهم‬
‫الهي ! زمونږ عيبونه پ کړې او زمونږ ويره په امن او ډاډ بدله کړې‬
‫د چرګ ‪،‬خره او سپي د آواز په وخت کې دعا‬
‫َ‬
‫ابببی هريببره رهللا ب ی هللا عنببه واي ب ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي ‪ِ « :‬إذا‬
‫َ‬ ‫َ ََ‬ ‫َ ُْ ْ َ َ َ َ َ ْ َُ كَ ْ َ ْ َ‬
‫ض ِبل ِه ف ِا كن ََبا َرد ْت َمل با‪َ ،‬وِإذا َس ِبم ْع ُت ْم َن َِي َبق‬ ‫الديك ِبُ فاسبألوا اه ِمبن ف‬
‫س ِمعتم ِصبياح ِ‬
‫ك َ َ َ َ َ‬ ‫ك‬ ‫ْ َ ََ َ ُ‬
‫اه ِم َن الش ْيط ِان‪ ،‬ف ِا كن ُه َردو ش ْيط َانا»‪( .‬رواه البخاري)‪.‬‬ ‫ال ِحم ِار فتع كوذوا ِب ِ‬

‫‪56‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه ‪ :‬کلببه م بو د چببرګ آواز وارويببد د هللا تعببالی فضببل او کببرم وغببواړ ‪،‬ځکببه هغببه‬
‫دغه مهال پريښه ويني ‪ ،‬او کله مو ېبې د خبره آواز وارويبد لبه شبيطان څخبه پبر هللا‬
‫تعالی پناه غواړ ځکه ېې هغه دغه مهال شيطان ويني ‪.‬‬
‫ك َ‬
‫باه ‪ ،‬ف ِبا كن َُ َن‬
‫كْ ََ َ ُ‬ ‫َ َ ُْ ْ َُ َ ْ َ ََ َ ْ ُ‬
‫او فرماي ‪ِ «:‬إذا س ِبمعتم نبباح ال ِکبال ِب ون َِيبق الح ُمب ِر ِببا للي ِبل فتع كبوذوا ِب ِ‬
‫ََ‬
‫َي َرْي َن َما ال ت َر ْو َن »‬
‫ژباړه ‪ :‬کله مې ېې په شپه کې د سپيو او خرو آواز وارويبد پبه هللا پنباه وغبواړ ‪،‬‬
‫ځکه هغوی داد ې څه ويني ېې تاد ې نه وينئ ‪.‬‬
‫د قهر او عصې په وخت دعا‬
‫الش ْي َطان ك‬
‫ك‬ ‫َ ُ ُ‬
‫الر ِج ْي ِم »‬ ‫ِ‬ ‫ن‬ ‫م‬
‫ِ‬ ‫اع‬‫ب‬‫«دع ِ‬
‫وذ‬
‫ژباړه‪ :‬زه په هللا سره له رول شوي شيطان نه پناه غواړم ‪.‬‬
‫د پور يا قرض نه د نجات دعا‬
‫َ ْ‬
‫ضبل َك َع كم ْبن س َبو َ‬ ‫َ‬
‫َ َ َ َ ْ َ َ َ ْ‬ ‫ك ْ‬
‫او» [سبنن الترمبَّي‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫«الل ُه كم اك ِف ِن ْي ِبحال ِلبك عبن ح َر ِامبك ودغ ِن ِن ْبي ِبف ِ‬
‫‪.]۵۶۰ / ۵‬‬
‫ای هللا! زما احتياجات او اړتيباوې لبه حبالل رزق څخبه پبوره کبړه او مبا د حرامبو لبه‬
‫خوړلببو وسبباتې او بغيببر لببه تببا څخببه مببا د نببورو وولببو نببه سببتا پببه فضببل او مرحمببت‬
‫سره بې نيازه کړې ‪.‬‬

‫‪57‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د اميان د ثبات دعا‬
‫حضببرت انببس رهللا ب ی هللا عنببه واي ب ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم بببه دا دعببا‬
‫ډيره لوستله‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َُ َ ُ‬
‫لوب ث ِبت قلبي َعل ِدي ِن َك » (الترمَّی‪۲۱۴۰ :‬و احمد‪.) ۱۶۰/۱۹ :‬‬
‫«يا مق ِلب الق ِ‬
‫ژباړه ‪:‬ای د زړونو بدلونکی خدا ه! زما زړه ستا په دين ثابت وګرځوه ‪.‬‬
‫د هدايت دعا‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ال إ كال َم ْن َه َد ْي ُت ُه َف ْ‬
‫« َيا ِع َب ِادي‪ُ :‬ك ًل ُك ْم َ ى‬
‫اس َت َْ ُدو ِن د ْه ِدك ْم» (رواه مسلم )‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ژببباړه‪ :‬ای زمببا بنببدګانو ! وببول د تادب ې الر ورکب او ګمبراه ياسببت مګببر هغببه څببوک ېببې‬
‫مببا ورتببه هببدايت کببړی وي ‪ ،‬ببس زمببا څخببه هببدايت وغببواړ ېببې زه تادب ې تببه هببدايت‬
‫وکړم ‪.‬‬
‫د ځببان او خپببل اهببل عيببال د پبباره د هببدايت دعببا کببو د اهببل عيببال د پبباره د هببدايت‬
‫دعا ځکه خاص اهميت لري ېبې کبه خبدای مبه کبړه هغبوی ببې الري شب ي سبتا څخبه‬
‫به يې پوښ نه کيږي ځکه ېې تبه د هغبوی پبر وړانبدې مسبئول يبې‪ ،‬او ببل دا ېبې هللا‬
‫سبحانه وتعالی د رښتنې مؤمنانو د صفاتو څخه يو همدا صفت بيانوي ېې‪:‬‬
‫هغوی د خپل ځان په اصالح اکتفا نه کوي بلکب د خپبل اهبل عيبال اصبالح هبم لبه‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ك َ ُ َ‬
‫ين َي ُقول ببون َركب َن ببا َه ب ْبب ل َن ببا ِم ب ْبن د ْز َو ِاج َن ببا‬ ‫خپ ببل رب څخ ببه غ ببواړي‪ ،‬ق ببال تع ببال ‪[:‬وال ب ِبَّ‬
‫َ ُ ك َ ُ كَ َ ُْ َ ْ ْ ْ‬
‫اج َعل َنا ِلل ُم كت ِق َين ِإ َم َاما] ( الفرقان‪.)۷۴ :‬‬‫وذ ِريا ِتنا قرة دعين و‬

‫‪58‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د غم او پريشانی دعا‬
‫ابببن عبببا رهللا ب ی هللا عنَمببا واي ب ېببې جنبباب رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم بببه د‬
‫اه ْال َعظ ُ‬
‫يم‬ ‫غ ببم ‪ ،‬مش ببکل او پريش ببانۍ پ ببه وخ ببت ک ببې دا دع ببا لوس ببتله ‪ «:‬ال إ َلب َه إ كال ك ُ‬
‫ِبب‬ ‫ِ ِ‬
‫ات َو َر ًب‬ ‫اه َر ًب ك ب َ‬ ‫اه َر ًب ْال َعب ْر ْال َعظ يم‪ ،‬ال إ َلب َه إ كال ك ُ‬
‫يم‪ ،‬ال إ َلب َه إ كال ك ُ‬
‫ْال َحل ُ‬
‫السب َمو ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِب ب‬
‫َْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫ض َو َر ًب ال َع ْر ِ الك ِر ِيم (رواه البخاري ومسلم)‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ر‬‫األ ْ‬
‫ژببباړه‪ :‬د سببتر او بردببباره هللا پرتببه بببل معبببود برحببق نشببته ‪ ،‬د هللا پرتببه ېببې د سببتر‬
‫عب ببر پروردګب ببار دی بب ببل برحب ببق معبب ببود نشب ببته ‪ ،‬د هللا پرتب ببه ېب ببې د آسب ببمانونو او‬
‫ځمکې او عر کريم پروردګار دی بل معبود برحق نشته ‪.‬‬
‫د هر کار په پيل کې «بسم الله » ويل‬
‫د هر کار په پيل کې (بسم هللا ) ويل ‪:‬‬
‫د تع ب او خوشحالۍ په حالت کې ‪ «:‬سبحان هللا » ‪« ،‬هللا دکبر» ويل ‪.‬‬
‫د خوشحالۍ د خبرې په اوريدولو په وخت کې‪« :‬الحمدع» ويل ‪.‬‬
‫د خپه کوونک خبر او غم په وخت کې ‪« :‬انا ه و انا ال ه َر ُ‬
‫اجعون » ‪.‬‬ ‫ِ‬
‫د ښه ش ي ليدلو او صفت په وخت کې ‪« :‬ماشآء هللا» ‪.‬‬
‫د غلطۍ ليدلو وروسته ‪« :‬دستغفر هللا» ويل ‪.‬‬

‫‪59‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫دريم فصل‬
‫مطلق (غري مقيد ) اذکار‬
‫مخکببې مببو وويببل ېببې اذکببار پببه مطلببق او مقيببد سببره ويشببل شببوي دي ‪ ،‬مقيببد هغببه‬
‫اذکار دي ېې په وخت ‪ ،‬ځای يا شبمير سبره مقيبد شبوي وي لکبه ‪ :‬د سببا او ماښبام‬
‫اذکار ‪ ،‬د ملانځه وروسته اذکار ‪ ،‬د خوب او خوراک اذکار او نور ‪.‬‬
‫او مطل ببق هغ ببه اذک ببار دي ې ببې پ ببه وخ ببت او ځ ببای س ببره مقي ببد ش ببوي ن ببه وي بلکب ب د‬
‫ورځببې يببا شببپې پببه هببره حصببه کببې يببې ويببل جببايز دي لکببه ‪ :‬د قرآنکببريم تببالوت د ورځببې‬
‫او شببپې پببه هببره حصببه کببې يببې تببالوت زيببات اجببر او ثببواب لببري مګببر د قبرآن د تببالوت‬
‫لپبباره غببوره او افضببل وخببت د شببپې آخببره حصببه او يببا د سببهار د ملانځببه وروسببته ‪،‬‬
‫همدارنګ ب ببه «ال ال ب ببه اال هللا » ‪« ،‬س ب بببحان هللا» ‪« ،‬هللا اکب ب ببر» او ن ب ببور اذک ب ببار مطل ب ببق‬
‫اذکار بلل کيږي ‪.‬‬
‫د قرآن کريم تالوت‬
‫د قرآنکريم د هر توري په تالوت سره مؤمن ته لس نيکۍ ليکل کيږي ‪.‬‬
‫ل ببه اب ببن مس ببعود رهللاب ب ی هللا عن ببه څخ ببه رواي ببت دی ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه‬
‫َ َ َ َل َ َ ُ ْ‬
‫الح َس ب َبنُ ِب َعش ب ِبر‬‫اه فل ب ُبه ِب ب ِبه حس ببنُ‪ ،‬و‬
‫ك ََ‬ ‫َ ْ َ ََ َ ْ َ ْ َ‬
‫باب ِ‬ ‫َوس ببلم فرم ب َبايلي ‪ «:‬م ببن ق ببرد حرف ببا ِم ببن َ ِكت ب ِ‬
‫َل‬
‫بيم َح ب ْبرف »‪( .‬رواه‬ ‫بف َح ب ْبر َلف َوَال َلم َح ب ْبر َلف َو ِم ب َل‬
‫َ ْ َل َ َ ْ َل‬ ‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫د ْمث ِال َه ببا‪ ،‬ال دق ببو ُل ال ببم ح ببرف‪ ،‬ول ِك ببن د ِل ب‬
‫الترمَّي والدارمی و سلسلُ صحيحُ)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬چببا ېببې د قبرآن يببو حببرف ولوسببتلو‪ ،‬نببو هغببه لببره يببوه نيکب ده او د يببوې نيکببۍ‬
‫لببس چنببده بدلببه ده (د و بباحت لپبباره فرمبباي ‪ ):‬زه دا نببه وايببم (يعنببي زمببا مطلببب دا‬
‫‪60‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫نه دی) چه الم يو حرف دی‪ ،‬بلکه الف يو حبرف دی الم يبو حبرف دی او مبيم يبو‬
‫حرف دی‪.‬‬
‫ابی سعيد خدري رهللاب ی هللا عنبه وايب ېبې رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم فرمباي ‪:‬‬
‫« يقبول البرب عبز وجبل مبن شبغله القبرآن عبن ذكبري وعبن مسبألتي دعطيتبه دفضببل‬
‫مببا دعط ب السببائلين وفضببل كببالم هللا عل ب سببائر الكببالم كفضببل هللا عل ب خلقببه »‪.‬‬
‫(رواه الترمَّی والدارمی و البيَقی فی شعب اال يمان)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬د هللا تبببارک وتعببالی ارشبباد دی‪ :‬چببه کببوم سببړی قبرآن مجيببد مشببغول وسبباتلو‬
‫زمببا پببه ذکببر سببره او زمببا نببه پببه س ببوال او دعببا کولببو سببره زه بببه هغببه تببه د ه ببې ن ببه‬
‫غوره ورکړم کوم چه سوال کوونکو او دعا کوونکو تبه يبې ورکبوم او د نبورو خببرو‬
‫په پرتله د هللا تعالی کالم يبا خببرې تبه دادب ې عظمبت او فضبيلت حاصبل دی لکبه د‬
‫خپل مخلوق په مقابله کې چه هللا تعالی ته فضيلت حاصل دی ‪.‬‬
‫د ماهر قرآن مقام‬
‫عببن عايش ببه قال ببت رس ببول هللا ص ببلی هللا عليببه وس ببلم ‪«:‬املبباهر ب ببالقرآن مببْ السببفرة‬
‫الكبرام البببررة‪ ،‬والببَّي يقبرد القبرآن وي تعتببْ فيببه وهببو عليببه شبباق لببه دجبران» (رواه‬
‫مسلم)‪.‬‬
‫ژباړه‪ :‬د حضرت عايشه رهللا ی هللا عنَا نه روايبت دی ېبې رسبول هللا صبلی هللا عليبه‬
‫وسببلم فرمببايلي‪ :‬چببا ېببې پببه ق برآن کببې مهببارت حاصببل کببړی وي او هغببه د يبباد نببه يببا د‬
‫مخببې نببه پببه أَتببره طريقب سببره او بببې تکليفببه روان لببولي هغببه بببه د معببزز وفببا دارو او‬
‫فرمببانبردارو فرښببتو سببره وي او کببوم بنببده چببه قبرآن پبباک د ښببه نببه يببادولو يببا د نببه‬
‫روان بدو پبه وجبه سبره پبه زحمبت او مشبقت سبره دادب ې وايب چبه پبه ه بی کبې نښبلي‬
‫نو هغه ته به دوه اجرونه ورکول کيږي (يو دتالوت او بل د زحمت او مشقت) ‪.‬‬
‫‪61‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫د قرآن تالوت د غفلت څخه نجات دی‪:‬‬
‫ابببی هريببرة رهللا ب ي هللا عنببه واي ب ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي ‪«:‬مببن‬
‫قرء عشر ايات في ليلُ لم يکتب من الغافلين» (رواه حاکم ‪،‬حديث صحيح)‪.‬‬
‫ژباړه‪ :‬څوک ېې لس آيتونه د شپی تالوت کړي هغه به د غافلينو نه شمارل کيږي‪.‬‬
‫د «ال اله اال الله » ذکر‬
‫جببابر رهللا ب ی هللا عنببه واي ب ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي ‪«:‬دفض ببل‬
‫الَّكر ال إله إال هللا ودفضل الدعاء الحمد ع« (املشکاة املصابيح ‪.)۴۳۵/۲‬‬
‫ژب ب بباړه‪ :‬پ ب ببه وول ب ببو ک ب ببې غ ب ببوره ذک ب ببر «الإل ب ببه إالهللا» دی او پ ب ببه وول ب ببو ک ب ببې غ ب ببوره ُدع ب ببا‬
‫«الحمدع» ده‪.‬‬
‫ل ببه اب ببی س ببعيد الخ ببدري رهللا ب ی هللا عن ببه څخ ببه رواي ببت دی ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا‬
‫عليه وسلم فرمايلي ‪:‬‬
‫َ‬
‫« قال مود ی‪ :‬يبا رب علمنبي شبيئا دذكبرو ببه‪،‬وددعوو ببه‪ ،‬قبال‪ :‬يبا مودب ی قبل ال إلبه‬
‫إال هللا‪ ،‬قببال‪ :‬يببا رب كببل عبببادو يقببول هببَّا‪ ،‬قببال‪ :‬قببل ال إلببه إال هللا‪ ،‬قببال‪ :‬إنمببا دريببد‬
‫َ‬
‫شبيئا تخصبني بببه‪ ،‬قبال‪ :‬يببا مودب ی! لببو دن دهبل السببماوات واألرا بين السبببْ فبي كفببُ‬
‫وال إلب ببه إال هللا فب ببي كفب ببُ مالب ببت أَب ببن ال إلب ببه إالهللا» (رواه النسب ببائ فب ببي عمب ببل اليب ببوم‬
‫والليلُ‪ ،‬وابن حبان في صحيحه)‬
‫ژببباړه‪ :‬يببو ځببل مودب ی عليببه السببالم د هللا پبباک پببه دربببار کببې عببرض وکببړ ېببې مببا تببه يببو‬
‫ش ی وښايه ېې په ه ې سبره زه تبا يبادوم او تبا پبرې ببولم ‪ ،‬هللا پباک وفرمايبل‪« :‬ال إلبه‬

‫‪62‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫إال هللا» وايببه ‪ ،‬ده عببرض وکببړ ېببې دا خببو سببتا وببول بنببدګان واي ب ‪ ،‬ارشبباد وشببو ېببې‬
‫«ال البه اال هللا» وايببه (مودب ی ) عببرض وکببړ زمببا ربببه زه دادب ې مخصببوص شب ی غببواړم‬
‫ېې بس مبا تبه راکبړ شب ي ‪،‬ويب فرمايبل ای مودب ی! کچ برې اوه آسبمانونه او ځمکبې د‬
‫تلې په يوه پله کې کيښودل ش ي او «ال إله إال هللا» په بل طرف کې کيښبودل نبو «ال‬
‫إله إله هللا» به دروند ش ي ‪.‬‬
‫« ال ال ببه اال هللا » ت ببر وول ببو غ ببوره ذک ببر دی ې ببې ددې ذک ببر لپ بباره وخ ببت او ش ببمير پ ببه‬
‫سنتو کې نه دی واکل شوی هر څومره زيات يې ېبې څبوک وايبی پبه همغبه انبَّاره ببه‬
‫ثواب ورته ليکل کيږی ‪.‬‬
‫د «سبحان الله وبحمده ‪ ،‬سبحان الله العظيم » ذکر‬
‫جنب بباب نبب ببی صب ببلی هللا عليب ببه وسب ببلم فرمب ببايلي‪« :‬كلمتب ببان خفيفتب ببان عل ب ب اللسب ببان ‪،‬‬
‫ثقيلت ببان ف ببي املي بزان ‪ ،‬حبيبت ببان إل ب ال ببرحمن ‪ :‬س بببحان هللا و بحم ببده ‪ ،‬س بببحان هللا‬
‫العظيم» (صحيح البخاري ‪.)۷۵۶۳‬‬
‫ژباړه‪ :‬دوې کلمې په ژبه ډيرې آسانه دي او په تله د ميزان کبې ډربرې درنبې دي او هللا‬
‫ته ډيرې خوښ ې دي هغه‪ :‬سبحان هللا و بحمده ‪ ،‬سبحان العظيم ‪.‬‬
‫ابببی هريببره رهللاب ی هللا عنببه وايب ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي ‪ « :‬ألن‬
‫ََ‬ ‫ك ْ َ‬ ‫َ ك ك‬ ‫ك‬ ‫َ ُ َل ْ َ ك‬
‫الح ْمب ُبد ه‪ ،‬وال إلببه إال اه‪َ ،‬واه دكبببر‪ ،‬دحب ًبب إلب كبي ِم كمببا طل َعببت‬
‫اه‪َ ،‬و َ‬ ‫دقببو سبببحان‬
‫ك‬
‫الش ْم ُ‬
‫س » (رواه مسلم)‪.‬‬ ‫عليه‬
‫ِ‬

‫‪63‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژببباړه ‪ :‬دا ېببې ووايببم ‪« :‬سبببحان هللا و الحمببدع ‪،‬وال الببه اال هللا وهللا دکبببر» ماتببه تببر‬
‫دغه وولو کائناتو ېې ملر پرې راخليږي خوهللا دي ‪.‬‬
‫له ابى مالك حار بن عاصم اشعري رهللا ی هللا نبه روايبت دی ېبې رسبول هللا صبلی‬
‫هللا عليه فرمايلي‪:‬‬
‫ان َ ْ َ ُ‬ ‫ُ‬
‫بور َش ب ْبط ُر اإل ْي َم ببان‪َ ،‬و ْال َح ْم ب ُبد ع َت ْم ببْ ْاملي ب َبز َان‪َ ،‬و ُس ب ْبب َح َ‬ ‫ً‬
‫الط ُه ب ُ‬
‫ع‬‫هللا والح ْم ببد ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫«‬
‫َ ْ َ ْ ُ َ َ ْ َ ك َ َ َْ‬ ‫َْ‬
‫ض» (رواه مسلم)‪.‬‬ ‫آلن ‪-‬دوتمْ‪ -‬ما بين السم ِاء واألر ِ‬ ‫تم ِ‬
‫ژب بباړه ‪ :‬پ بباک او نظاف ببت ن ببيم ايم ببان دی ‪ ،‬او الحم ببدع (وي ببل داد ب ې نيک ب ده) ې ببې د‬
‫ميزان پله ډکوي او سبحان هللا او الحمدع د آسمان او ځمکې منځ ډکوي ‪.‬‬
‫د « ال حول و ال قوة » ذکر‬
‫لببه ابببو مود ب ی اشببعري رهللا ب ی هللا عنببه څخببه روايببت دی ېببې رسببول صببلی هللا عليببه‬
‫وس ببلم م ببا ت ببه ووي ببل ‪ :‬ای عب ببدهللا ب ببن ق ببيس! و م ببې وي ببل ‪ :‬لبي ب ي ببا رس ببول هللا ‪ ،‬وي ببې‬
‫فرمايل ‪ :‬آيا تا تبه دادب ې کلمبه و نبه ښبيم ېبې د جنبت لبه خزانبو څخبه يبوه خزانبه ده‬
‫؟ و مببې ويببل ‪ :‬هببو يببا رسببول هللا زمببا پببالر او مببور تببر تببا قربببان شب ي ‪ ،‬ويببې فرمايببل ‪« :‬ال‬
‫ك‬ ‫َْ َ َ ُ َ‬
‫اه» (رواه البخاري) ‪.‬‬ ‫حول وال ق كوة ِإال ِب ِ‬
‫اب ببی هري ببره رهللا ب ی هللا عن ببه واي ب ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم فرم ببايلي ‪«:‬ال‬
‫حببول وال قببوة إال ببباع دواء مببن تسببعُ وتسببعين داء ديسببرها الهببم» ( رواه الطبران ب‬
‫في األوسب) ‪.‬‬
‫ژببباړه ‪« :‬ال حببول و ال قببوة اال ببباع» د ‪ ۹۹‬مر ببونو دوا ده ېببې آسببانه يببې د غببم لببرې‬
‫کول دی‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫پورته ذکر شوي څلور اذکار الباقيات الصالحات بلل کيږي ‪.‬‬
‫په حديث شريف کې راغلي ‪ :‬له رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم څخبه چبا پوښب نه‬
‫وکړه ېې باقيات صبالحات څبه دي ؟ ويبې فرمايبل ‪«:‬التكبيبر‪ ،‬والتَليبل‪ ،‬وال سببيح‪،‬‬
‫والحمب ببد ع‪ ،‬وال حب ببول وال قب ببوة إال بب بباع »‪[ ،‬رواه مالب ببك و ابب ببن حبب ببان ‪ ،‬وصب ببححه‬
‫الحاكم]‪.‬‬
‫د «ال إله إال الله‪ ،‬وحده ال رشيك له …» ذکر‬
‫لببه دبب هريببرة رهللاب ي هللا عنببه څخببه روايببت دی ېببې رسببول هللا صببل هللا عليببه وسببلم‬
‫فرمببايلي‪« :‬مببن قببال‪ :‬ال إلببه إال هللا‪ ،‬وحببده ال شببريك لببه‪ ،‬لببه امللببك ولببه الحمببد‪ ،‬وهببو‬
‫عل ب ش ب يء ق ببدير‪ .‬فببي ي ببوم مائ ببُ مببرة‪ ،‬كان ببت ل ببه عببدل عش ببر رق بباب‪ ،‬وكتبببت ل ببه مائ ببُ‬
‫حسببنُ‪ ،‬ومحيببت عنببه مائببُ شب يءة‪ ،‬وكانببت لببه حببرزا مببن الشببيطان يومببه ذلببك حتببی‬
‫يم ي‪ ،‬ولم يأت دحد بأفضبل ممبا جباء ببه‪ ،‬إال دحبد عمبل دكثبر مبن ذلبك» ( صبحيح‬
‫البخاري‪.) ۳۱۱۹ :‬‬
‫َ َ ك ك ُ َ ْ َ ُ َ َ َ َ ْ ُْ َ‬
‫يك ل ُبه‪ ،‬ل ُبه املل ُبك َول ُبه‬
‫ژباړه‪ :‬څوک ېې د ورځې سل ځله «ال ِإله ِإال اه‪ ،‬وحده ال ش ِبر‬
‫َ ُ َ َ‬ ‫ْ‬
‫ال َح ْمب ُبد‪َ ،‬و ُه ب َبو َعل ب ك ب ِبل ش ب ْيء ق ب ِبد َلير » وواي ب هغ ببه تببه ب ببه د لس ببو غالم بانو د آزادول ببو‬
‫ثببواب رد ب ي ‪ ،‬او هغببه د پبباره بببه سببل نيک بۍ وليکببل ش ب ي او د ه ببې نببه بببه سببل بببدو يببا‬
‫کوچني ګناهونه پباک شب ي ‪ ،‬او پبه هغبه ورځ ببه د شبيطان څخبه سباتل شبوی وي او‬
‫هبي څبوک بببه ( د قيامبت پببه ورځ ) د ده څخبه غببوره عمبل پببير نبه کببړي مګبر هغببه‬
‫کس ېې د ده څخه يې زيات عمل کړی وي ‪.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫«استغفار » ويل‬
‫رسول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم فرمباي ‪«:‬و هللا انبی اسبتغفرو هللا و اتوببو اليبه فبی‬
‫اکثر من سبعين مرة »(رواه البخاري ) ‪.‬‬
‫ژب بباړه‪ :‬پ ببه هللا پ بباک قس ببم ې ببې زه پ ببه ورځ ک ببې ل ببه اوي ببا ځل ببو زي ببات د هللا تع ببالی څخ ببه‬
‫مغفرت غواړم او د هغه دربار کې توبه وباسم ‪.‬‬
‫ك ُ ُ َ ك‬ ‫َ َ‬
‫همدارنګببه رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي‪« :‬يببا د ًُّ ََببا النببا ُ توبببوا ِإل ب ِ‬
‫اه‬
‫ََ‬ ‫ُ‬ ‫َ ْ َ ْ ُ ُ َ َُ ُ َ ك َ ْ‬
‫اه‪َ ،‬ود ْس َتغ ِف ُر ُه ِفي ك ِل َي ْوم ِمائُ َم كرة»‬
‫واستغ ِفروه‪ ،‬ف ِا ِن دتوب ِإل ِ‬
‫ژببباړه ‪ :‬ای خلکببو هللا تببه توبببه وبادب ئ او د هغببه څخببه بخښببنه وغببواړ ‪ ،‬ځکببه زه پبه‬
‫ورځ کې سل ځله هللا تعالی ته توبه او استغفار باسم ‪.‬‬
‫لب ببه ابب ببن عبب ببا رهللا ب ب ی هللا عنب ببه څخب ببه روايب ببت دی ېب ببې رسب ببول هللا صب ببلی هللا عليب ببه‬
‫َ‬
‫وسببلم فرمببايلي‪« :‬مببن لببزم االسببتغفار جعببل هللا لببه مببن کببل ببيق مخرجببا و مببن کببل‬
‫هم فرجاو رزقه من حيث ال يحسب» (سنن ابی دا د ) ‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬چ ببا ې ببې اس ببتغفار ک ببول پ ببر خپببل ځ ببان الزم وګرځ ببول ن ببو هللا پ بباک بببه ده تببه د‬
‫ه ببرې ببختۍ څخ ببه د خالص ببون الره پي ببدا ک ببړي او د ه ببر درد او غ ببم څخ ببه ب ببه ي ببې‬
‫خالصوي او د داد ې طرف نه به رزق ورکوي ېې د ده ګمان هم نه وي ‪.‬‬
‫پببه وولببو کببې غببوره اسببتغفار « سببيد األسببتغفار » دی کببوم ېببې د سبببا او ماښببام پببه‬
‫اذکار کې بيان شو ‪.‬‬

‫‪66‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫اسامء الحسنی‬
‫له ابی هريره رهللا ی هللا عنه څخه روايت دی ېبې آنحضبرت صبلی هللا عليبه وسبلم‬
‫َ ْ َ‬ ‫اس ب َبما م َائب َبُ إال َواحب َبدا َم ب ْبن َد ْح َ‬
‫صب َباها َدخب َبل ال َ كن ببُ‬ ‫فرمببايلي ‪ :‬إ كن كه ت ْسب َبع َُ َوت ْس بع َين ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬
‫مائُ (رواه البخاري و مسلم ) ‪.‬‬
‫ژبباړه ‪ :‬د هللا تعبالی نبه نبوي نومونبه دي هبر چبا ېبې هغبه يباد کبړل يبا بې تبالوت کببړل‬
‫نو جنت ته به داخل ش ي ‪.‬‬
‫او اسماء الحسنی دا دي ‪:‬‬
‫«هب ببو هللا الب ببَّي ال إلب ببه إال هب ببو الب ببرحمن الب ببرحيم امللب ببك القب ببدو السب ببالم املب ببؤمن‬
‫املهب ببيمن العزيب ببز ال بب ببار املتكبب ببر الخب ببالق البب ببار املصب ببور الغفب ببار القهب ببار الوهب بباب‬
‫ال ببرزاق الفت بباح العل ببيم الق ببابض الباس ببب الخ ببافض الراف ببْ املع ببز امل ببَّل الس ببميْ‬
‫البص ببير الحك ببم الع ببدل اللطي ببف الخبي ببر الحل ببيم العظ ببيم الغف ببور الش ب ور العل ببي‬
‫الكبير الحفيٌ املقيت الحسيب ال ليبل الكبريم الرقيبب اب يبب الواسبْ الحكبيم‬
‫الودود اب يد الباعبث الشبهيد الحبق الوكيبل القبوي املتبين البولي الحميبد ابحصب ي‬
‫املبببد املعيببد ابحوببي املميببت النببي القيببوم الواجببد املاجببد الواحببد الصببمد القببادر‬
‫املقت ببدر املق ببدم امل ببؤخر األول اآلخ ببر الظ بباهر الب بباطن ال ببوالي املتع ببالي الب ببر الت ببواب‬
‫املنببتقم العفببو الببرءوف مالببك امللببك ذو ال ببالل واإلك برام‪ ،‬املقسببب ال ببامْ الغنببي‬
‫املغني املانْ الضار النافْ النور الهادي البديْ الباقي الوار الرشيد الصبور»‪.‬‬

‫‪67‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫اسم اعظم‬
‫د اسم اعظم په بباره کبې څبه د پاسبه څلو ښبت اقبوال دي ېبې تبر وولبو قبوي اقبوال‬
‫په الندې ډول دي ‪:‬‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫َ َ ك ً َ ك كُ َ‬
‫اه َعل ْي ب ِبه َو َس ببل َم َر ُج ببال َي ب ْبد ُعو َو ُه ب َبو‬ ‫‪ -۱‬ع ببن بري ببدة االس ببلمي ق ببال‪ :‬س ب ِبمْ الن ِب ببي ص ببل‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ك‬ ‫َ‬
‫اه ال إل ب َبه إال دن ب َبت األ َح ب ُبد ك‬ ‫َ‬ ‫الل ُه ب كبم إن ب َد ْس ب َبأ ُل َك ب ب َبأن َد ْش ب َبه ُد َد كن ب َبك َد ْن ب َبت ُ‬
‫ك‬ ‫َُ ُ ك‬
‫الص ب َبم ُد‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫يق ببول‪:‬‬
‫َ‬
‫ك َ ْ َ ْ َ َ ْ ُ َ ْ َ َ ْ َ ُ ْ َ ُ ُ ُ َ َ َل َ َ َ َ َ ك َ‬
‫بال‪َ :‬سوالب ِبَّي ن ْف ِ ب ي ِب َيب ِبد ِه‪،‬‬ ‫الب ِبَّي لببم ي ِلببد ولببم يولببد ولببم يكببن لببه كفببوا دحببد ‪.‬قببال‪ :‬فقب‬
‫َ ُ َ َ َ َ َ َ ُ َ َ ْ َ‬ ‫َْ َ ك‬ ‫َل َقب ب ْبد َسب ب َبأ َل ك َ‬
‫اسب ب ِبم ِه األ ْعظب ب ِبم الب ب ِبَّي ِإذا د ِعب ببي ِبب ب ِبه دجب بباب وِإذا س ب ب ِئل ِبب ب ِبه دعطب ببىس‪.‬‬ ‫اه ب ْ‬
‫ِ‬
‫[دخرجه دبو داود (‪ )1493‬والترمَّي (‪ ،)3475‬وابن ماجُ (‪.])3857‬‬
‫ژببباړه‪ :‬د بريببده اسببلمي رهللا ب ی هللا عنببه نببه روايببت دی ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه‬
‫َ َُ َ َ ْ َ‬ ‫ك‬
‫وسببلم د يببو سببړي دا دعببا واوريببده ېببې ويببل يببې (الل ُهب كبم ِإ ِن ب د ْسببأل َك ِبببأ ِن دشب َبه ُد د كنب َبك‬
‫َ َ َ ُ َ ُ َ‬ ‫َْ َ كُ َ َ َ ك َْ َ ْ َ َ ُ ك ك َ‬
‫الص َم ُد ال َِّي ل ْم َي ِل ْد َول ْم ُيول ْد َول ْم َيك ْن ل ُه ك ُف َبوا د َح َلبد‬ ‫دنت اه ال ِإله ِإال دنت األحد‬
‫)‪ ،‬روايت کوونکی واي ېې بيا رسول هللا صلی هللا عليه وسبلم وفرمايبل ‪ :‬قسبم دې‬
‫َ‬
‫وي زمببا پببه هغببه ذات بانببدې ېببې زمببا روح د هغببه پببه ال کببې دی ېببې يقينببا ده د هللا‬
‫پببه اسببم اعظببم بانببدې سببوال وکببړ هغببه اسببم اعظببم ېببې کلببه پببه ه ببې بانببدې دعببا‬
‫وش ي نو هغه قبليږي او ېې کله د ه ې پوسيله وغوښتل ش ي نو ورکول کيږي ‪.‬‬
‫َ‬
‫‪ -۲‬ع ببن ان ببس ب ببن مال ب ق ببال س ببمْ رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم رج ببال يق ببول ‪:‬‬
‫«اللهببم إن ب دسببالك بببان لببك الحمببد الالببه اال انببت املنببان بببديْ السببماوات و االرض‬
‫ياذا ال الل و االكرام ياَي ياقيوم فقال النبي ‪ :‬لقد دعا هللا تعال باسمه العظبيم‬
‫ال ببَّي اذا دع ببي ب ببه اج بباب واذا س ببئل ب ببه اعط ببى» [رواه دحم ببد و البخ بباري ف ببي االدب‬
‫املفرد و رواه االربعُ]‪.‬‬

‫‪68‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژباړه‪ :‬له انس رهللاب ی هللا عنبه څخبه روايبت دی ېبې رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم‬
‫د يو سبړي څخبه وارويبدل ېبې ويبل يبې ‪( :‬اللهبم إنب دسبالك ببان لبك الحمبد الالبه اال‬
‫ان ببت املن ببان ب ببديْ الس ببماوات و االرض ي بباذا ال ببالل و االك برام ي بباَي ي بباقيوم ) ببس‬
‫رسببول هللا وفرمايببل ‪ :‬ېببې هغببه پببه اسببم اعظببم بانببدې سببوال وکببړ څببوک ېببې پببه دې‬
‫باندې سوال وکړي قبليږي او ېې کله د ه بې پوسبيله څبه وغوښبتل شب ي نبو ورکبول‬
‫کيږي ‪.‬‬
‫‪ -۳‬ع ببن دس ببماء بن ببت يزي ببد ‪ ،‬ع ببن رس ببول هللا دن ببه ق ببال‪ :‬ساس ببم هللا األعظ ببم ف ببي ه بباتين‬
‫كُ َ‬ ‫اآليتبين‪َ ( :‬وإ َل ُه ُكب ْبم إ َلب َلبه َواحب َلبد ال إ َل َبه إال ُهب َبو الب كبر ْح َم ُن الب كبرح ُ‬
‫اه ال ِإلب َبه ِإال‬ ‫يم ) و الببم *‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫وم [آل عمران‪( ]2 ،1 :‬رواه دبوداود و صحيح ال امْ) ‪.‬‬ ‫ُه َو ْال َن ًي ْالق ًي ُ‬
‫َ‬
‫ژباړه ‪ :‬له اسماء بنت يزيبد رهللاب ی هللا عنَبا څخبه روايبت دی ېبې رسبول هللا صبلی هللا‬
‫َ ُ َ‬
‫عليببه وسببلم وفرمايببل ‪ :‬اسببم اعظببم پببه دې دوه آيتونببو کببې دی ( َوِإل ُهكب ْبم ِإلب َلبه َو ِاحب َلبد ال‬
‫كُ َ‬ ‫إ َل َه إال ُه َو ك ْ َ ُ‬
‫اه ال ِإل َبه‬ ‫يم) او د سبورت آل عمبران پبه شبرور کبې (البم *‬ ‫الرح ُ‬
‫الرحمن ك ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ُ‬ ‫ً‬ ‫َُ ْ ًَ َْ‬
‫ِإال هو الني القيوم) ‪.‬‬
‫او د امامببُ رهللا ب ی هللا عنببه پببه حببديث کببې بيببا اسببم اعظببم د البقببرې سببورت دا آيببت‬
‫كُ َ‬ ‫اه ال إ َل ب َبه إال ُه ب َبو ْال َن ب ًبي ْال َق ًي ب ُ‬ ‫( كُ‬
‫اه ال ِإل ب َبه ِإال ُه ب َبو‬ ‫بوم) ‪ ،‬د س ببورت آل عم بران (ال ببم‬ ‫ِ ِ‬
‫بوم) آيتون ببو ک ببې‬ ‫َ ََ ُْ ُ ُ ْ َ ًَْ‬ ‫ْ َ ً ًَْ ُ‬
‫الن ببي القي ببوم) ‪ ،‬او س ببورت ط ببه دا آي ببت (وعن ب ِبت الوج ببوه ِللن ب ِبي القي ب ِ‬
‫ښودل شوی دی ‪.‬‬
‫‪ -۴‬د امام ابی حنيفه ‪ ،‬امام طحاوي ‪ ،‬ابن قيم او نورو ډيرو علما رحمهم هللا‬
‫قول دا دی ېې اسم اعظم ( هللا) دی ‪.‬‬
‫وقال ابن دمير حاا الحنف – رحمه هللا‪- :‬‬

‫‪69‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ُ‬
‫سمعت دبا حنيفُ رحمه هللا يقول ‪ :‬اسبم هللا األعظبم‬ ‫عن محمد بن الحسن قال ‪:‬‬
‫هو س هللا ‪ " ,‬وبه قال الطحاوي وكثير من العلماء ‪ ,‬ودكثر العارفين‪.‬‬
‫وقبال اببن عاببدين فبي رد ابحتبار ‪:‬وروو هشبام عبن محمبد عبن دبب حنيفبُ دنبه اسبم‬
‫هللا األعظم‪ ،‬وبه قال الطحاوي وكثير من العلماء ‪.‬انتهی‬
‫و مدارا السالکين ‪ ۲۱/۱‬البن قيم ‪.‬‬
‫و هللا سبحانه وتعالی اعلم‬
‫درود رشيف‬
‫َ‬ ‫ك كَ َ َ َ َ َ ُ ُ َ ً َ ََ ك‬
‫النب ببي َي ببا د ًُّ ََ ببا كال ببَّ َ‬
‫ين‬ ‫ِ‬ ‫هللا س بببحانه وتع ببالی فرم بباي ‪ِ [ :‬إن اه ومال ِئكت ببه يص ببلون علب ب ِ ِ‬
‫َ‬ ‫َُ ًَ َ‬
‫صلوا َعل ْي ِه َو َس ِل ُموا ت ْس ِل َيما] (االحزاب ‪.) ۵۶‬‬ ‫آمنوا‬
‫َ‬
‫ژببباړه‪ :‬يقينببا ېببې هللا او د هغببه پرښببتې پببر رسببول صببلی هللا عليببه وسببلم درود واي ب ‪.‬‬
‫ای مؤمن ببانو ! تادب ب ې ه ببم پ ببر ده درود وواياس ببت او پ ببه پ ببوره خل ببوص ور ت ببه س ببالم‬
‫وکړ ‪.‬‬
‫اَّلل لَيه ِر‪:‬‬
‫‪ -۱‬جناب نبی صلی هللا عليه وسلم فرمبايلي ‪«:‬لمن صََّى لَ َّ صالَةف صرََّى َّ‬
‫ِِبَ ل ٍْراًل» (مسلم ‪. ) ۲۸۸/۱‬‬
‫ژباړه‪ :‬چا ېې پر ما باندې يو درود واستولو هللا پاک به هغه ته لس درود واستوي‬
‫‪ -۲‬ل ببه اب ببی هري ببره رهللا ب ی هللا عن ببه څخ ببه رواي ببت دی ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه‬
‫وسلم فرمايلي ‪:‬‬
‫ِ ُكْسرتُ ْ » ( ابوداود ‪ -۳۸۳/۲‬احمد ‪) ۳۶۷ /۲‬‬
‫حي ُ‬
‫صالََّ ُك ْ ََّرْبرَُغُين ْ‬ ‫« َ صَُّوا َلَ ف أَ َّ‬
‫إن َ‬

‫‪70‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژباړه‪ :‬ما ته درود واستو ځکه ستاد ې درود هر چيرې ېې وي ما ته رسيږي ‪.‬‬
‫‪ -۳‬ل ببه اب ببی هري ببره رهللا ب ی هللا عن ببه څخ ببه رواي ببت دی ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه‬
‫وسلم فرمايلي ‪:‬‬
‫َر ِهرُ لَر َّ » ‪( .‬ر الُ اِرتمري قر حر ٌ‬
‫رديِ حَر ٌرن‬ ‫بخيرُ مررن ذُكِررر ِ‬
‫ِ‬
‫ْ لْس َردلف أَرَر يُ َ‬
‫ُْ‬ ‫« اِْ ُ‬
‫صحيح)‪.‬‬
‫ژببباړه‪ :‬بخيببل هغببه څببوک دی ېببې (زمببا نببوم د ده پببه حضببور ک ب ) واخیسببتل ش ب ي او‬
‫هغه په باندې درود (صلی هللا عليه وسلم ) و نه واي ‪.‬‬
‫‪ -۴‬ل ببه اب ببی هري ببره رهللا ب ی هللا عن ببه څخ ببه رواي ببت دی ې ببې رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه‬
‫وسلم فرمايلي ‪:‬‬
‫رالم » (ر الُ بيررو‬ ‫اَّلل لَ ر َّ ُر ح ر َحر َّرأ ُبرَّو َلَير ِر‪َّ :‬‬
‫اَِر َ‬ ‫رو َّ‬‫« م ر ِمر ْرن بحررد يَُ رَِه ُ لَ ر َّ إالَّ َّ‬
‫وا و إبسس و صحيح)‪.‬‬
‫ژباړه‪ :‬هر څوک ېې ما ته سبالم وړانبدې کبړي ‪ ،‬هللا پباک مبا تبه خپبل روح را ګرځبوي‬
‫تر څو د هغه سالم ځواب ورکړم ‪.‬‬
‫‪ -۵‬لببه او رهللا ب ی هللا عنببه څخ ببه روايببت دی ېببې رس ببول هللا صببلی هللا عليببه وس ببلم‬
‫إن ِم ررن بَأْ ر ِرُ َّبَي ِم ُكر ر ْ يرَ ر ْروَم اجلُ ُرو ررلف أَر رَْ ْكثُِر ا لَر ر َّ ِم ر َرن اَِ ررالةِ أي رر‪:‬ف أ ر َّ‬
‫رإن‬ ‫فرم ببايلي ‪َّ «:‬‬
‫ضلٌ لَ َّ »ل( رواه ابوداود باسناد صحيح )‬ ‫مو ُر َ‬
‫صالََّ ُك ْ ْ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ژباړه‪ :‬يقينا د تاسو د ورځو غوره ورځ جمعبه ده ‪ ،‬پبه دغبه ورځ پبر مبا بانبدې زيبات‬
‫درد وا ئ ‪ ،‬ځکه ستاد ې درودونه ما ته وړاندې کيږي ‪.‬‬

‫‪71‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫‪ -۶‬لببه ابببن مسببعود رهللا ب ی هللا عنببه څخببه روايببت دی ېببې رسببول هللا صببلی هللا عليببه‬
‫َ‬ ‫ََْ‬ ‫ْ‬ ‫وسببلم فرمببايلي ‪َ «:‬د ْول ب ك‬
‫النببا ِ ب ب يب ْبو َم ال ِقيامب ِبُ دكثب ُبر ُهم َعلب كبي صببالة » (رواه الترمببَّي‬
‫باسناد حسن)‪.‬‬
‫ژباړه ‪ :‬د قيامبت پبه ورځ ببه مبا تبه نبږدې خلب (د شبفاعت لپباره) هغبه وي ېبې پبر مبا‬
‫يې زيات درود استولی وي‪.‬‬
‫‪ -۷‬لببه فضبباله ب ببن عبيببد رهللا ب ی هللا عنببه څخ ببه روايببت دی ې ببې رسببول هللا ص ببلی هللا‬
‫عليه وسلم د يو سړي دعا واوريد ېې د ملانځه وروسته يې کولبه ‪ ،‬ېبې نبه يبې پکبې د‬
‫هللا لوي او ثنا ولوسته او نه يې په رسول هللا درود واستاوا ‪.‬‬
‫رس ببول هللا ص ببلی هللا علي ببه وس ببلم وفرماي ببل ‪ :‬دا سب ببړي بي ببړه وک ببړه ‪ .‬بي ببا ي ببې هغب ببه را‬
‫َ‬ ‫ك َ ُُ ْ ْ ْ‬
‫فليب ببدد ِب َت ْح ِمي ب ِبد رِب ب ِبه ُس ب ْببحان ُه‬ ‫وغوښ ببت او ورت ببه ي ببې وفرماي ببل ‪«:‬لإذا ص ببل دح ببدكم‬
‫عد بما َ‬
‫شاء »‬ ‫ُ ََْ َ ك ُ ك ْ ُ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُك ُ‬ ‫كَ‬
‫والثن ِاء عليه‪ ،‬ثم يصلي عل النبي صل هللا علي ِه وسلم ثم يدعو ب ِ‬
‫ژبباړه‪ :‬کلبه ېببې د تادب ې نبه کببوم څبوک ملبونځ ادا کببړي بايبد (دعبا) د خپببل رب پبه حمببد‬
‫او ثنبباء شببرور کببړي او بيببا پببه پيغمبببر صببلی هللا عليببه وسببلم بانببدې درود واسببتوي‬
‫وروسته دې د خپلې خوښ ې دعا وکړي‪.‬‬
‫‪ -۸‬د ابو محمد کعب ببن ج بره نبه روايبت دی ېبې وايب ‪ :‬رسبول هللا صبلی هللا عليبه‬
‫وسلم مونږ تبه راابی ومب ويبل ‪ :‬ای رسبول هللا صبلی هللا عليبه وسبلم ! پبر تبا څرتګبه‬
‫سببالم وواي ببم او څرنګببه پ ببر ت ببا درود واسببتوو ؟ رس ببول هللا صببلی هللا علي ببه وس ببلم و‬
‫صب كبل ْي َت َع َل ب آل ْإبب َبراه َ‬
‫يم‪،‬‬ ‫وع َل ب آل ُم َح كمببد‪َ ،‬ك َمببا َ‬
‫صببل َع َل ب ُم َح كمببد‪َ ،‬‬
‫كُ ك َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫فرمايببل ‪ :‬اللهببم ِ‬

‫‪72‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫ك‬
‫وعل ب ِآل ُم َح كمببد‪ ،‬ك َمببا َب َاركب َبت َعل ب ِآل‬ ‫كإنب َبك َح ِميب َلبد َمجيب َلبد‪ .‬الل ُهب كبم َبببا ِر ْو َعل ب ُم َح كمببد‪،‬‬
‫يد (البخاري ) ‪.‬‬ ‫يد َم ْج َل‬ ‫يم‪ ،‬كإن َك َحم َل‬ ‫ْإب َراه َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫په وولو کې غوره درود همدا درود دی کوم ېې مونږ يې په ملانځه کې وايو ‪.‬‬

‫‪73‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫څلورم فصل‬
‫د اذکارو په باره کې څو مسائل‬
‫جهري ذکر کول څه حکم لري ؟‬
‫ځواب ‪ :‬الحمد ع والصلوة والسالم علی رسوله وآله وصحبه وسلم ‪ ..‬وبعد‪:‬‬
‫باي ببد د ذک ببر ک ببوونک آواز د اوري ببدو پ ببه ان ببدازه وي ځک ببه ذک ببر ک ببوونکی د هللا تع ببالی‬
‫مناجات کوي او هللا تعالی تر وولو ښه اوريدونکی دی ‪.‬‬
‫ښبباي ذک ببر پببه ل ببوړ آواز نببه وي بلک ب پببه دوم ببره انببدازه ې ببې سببړی ي ببې خپل ببه واروي ‪،‬‬
‫ځکببه ې ببې داد ب ې ک ببول خش ببور ت ببه ن ببږدې او ل ببه ري ببا څخ ببه ل ببرې دي ‪ ،‬لقول ببه س بببحانه‬
‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫وتعالی ‪َ [:‬و ْاذ ُك ْر َ كب َك في َن ْفس َك َت َ‬
‫ض ًر َعا َو ِخيفُ َو ُدون ال َ ْه ِر‪]...‬‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ‬
‫ژباړه ‪ :‬او خپل رب په خپل زړه کې (له ځانه سره ) په زارو او و ره ‪ ،‬نبه پبه لبوړ آواز‬
‫ياد کړه‪.‬‬
‫ك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫الص ب ْبو ِت ‪ْ ،‬املَ بأ ُذون ب ببه ف ببي ال ببَّ ْكر ‪َ ،‬فاأل ْ‬ ‫ََْ َ ْ َُ َ ْ َ ُ َْ‬
‫ص ب ُبل د كن ال ببَّ ِاك َر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِِ‬
‫ك‬ ‫بْ‬
‫ينب ِ ببي دن يراع ب ِمق ببدار ر ِ‬
‫ب‬ ‫ف‬
‫ص َو َ‬ ‫ُ َ َك ُ َ ك ُ َ َ َ َ ْ َ َ َ ْ ُ ُ َ‬
‫األ ْ‬
‫ات ‪،‬‬ ‫ين ِاجي ربه ‪ ،‬واه تعال قد و ِسْ سمعه‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ْ َ ْ َق َ ُ ْ ُ َ ْ َ ُ ك َ َ ْ َ ُ ْ ُ ُ‬ ‫َف َي ْن َب بي َد ْن ال َي ْ‬
‫بور َود ْب َع ُبد‬
‫ِ‬ ‫ش‬ ‫خ‬ ‫ل‬‫ِ‬ ‫ب‬ ‫بر‬ ‫ق‬‫د‬ ‫بك‬ ‫ل‬‫ِ‬ ‫ذ‬ ‫ن‬‫أل‬ ‫به‬ ‫س‬ ‫ف‬ ‫ن‬ ‫ْ‬ ‫بم‬
‫ِ‬ ‫س‬ ‫ي‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫بو‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ِ‬ ‫ك‬ ‫بَّ‬
‫ِ‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫ب‬‫ِ‬
‫َ‬
‫بر‬ ‫َ‬
‫ه‬ ‫ج‬ ‫ِ‬
‫َ َ ْ َ َ ك ُ َ َ َ َ ْ ُ ْ َ ك َ َ ْ َ َ َ ً َ َ َ َ َ ُ نَ‬ ‫َ‬
‫الرَي ب ِباء ‪ ،‬وق ببد ق ببال اه تع ببال ‪ :‬ك واذك ببر رب ببك ِف ببي نف ِس ببك تض ببرعا و ِخيف ببُ ودو‬ ‫ِم ببن ِ‬
‫َْ‬ ‫َُ‬ ‫ْال َ ْهر م َن ْال َق ْول ب ْال ُغ ُدو َو َ‬
‫اآلص ِال َوال تك ْن ِم َن الغا ِف ِل َين }‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫(موسوعُ الفقهيُ ا ‪ ۲۱‬ص ‪.)۲۵۰‬‬

‫‪74‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫جامعي (ډله ييز ) ذکر کول څه حکم لري ؟‬
‫ځواب ‪ :‬الحمد ع والصلوة والسالم علی رسوله وآله وصحبه وسلم ‪ ..‬وبعد‪:‬‬
‫د ذکب ببر ‪ ،‬شب ببرعي علب ببم او وعب ببٌ لپب بباره جمب ببْ کيب ببدل کب ببار د خيب ببر دی ‪ ،‬د هللا تعب ببالی د‬
‫رحمت د نزول سبب کرځي‪.‬‬
‫ك‬ ‫ْ ُ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ َ‬
‫اه‬
‫بوت ِ‬ ‫جنبباب نبببی صببلی هللا عليببه وسببلم فرمببايلي ‪َ « :‬مببا اجت َمببْ قب ْبو َلم ِفببي بيببت ِمببن ب ُيب ِ‬
‫َ ُْ َ َ َ ك َ َ َ َ َ ُ َ ُ َ ْ َُ ْ ك َ ََ ْ َ َ ْ ْ ك َ ُ َ َ َُْ ْ ك ُ‬
‫الر ْح َم ببُ‬ ‫اه ويتدارس ببونه بي ببنَم ِإال نزل ببت عل ببي َِم الس ب ِبكينُ وغ ِش ببيتَم‬ ‫يتل ببون ِكت بباب ِ‬
‫اه ِف َيم ْن ِع ْن َد ُه » (رواه مسلم و ابوداود )‪.‬‬ ‫َو َح كف ْت َُ ْم ْاملَ َالئ َك ُُ َو َذ َك َر ُه ْم ك ُ‬
‫ِ‬
‫ژباړه ‪ :‬کوم خل ېې د هللا د ذکر لپباره را جمبْ شب ي نبو پرېښبتې پبه هغبوی را تباويږي‬
‫‪ ،‬او رحم ببت هغ ببوی را نغ بباړي ‪ ،‬د زړه اطمن ببان او س ببکينه وربان ببدې ن ببازليږي ‪،‬او هللا‬
‫تعالی هغوی په مالئکو کې يادوي ‪.‬‬
‫مګر که ذکر د يوې ډلې لخبوا پبه يبو صبوت او آواز وي ېبې د ځنبو عبږ لبه ځنبې نبورو‬
‫سره موافق وي که چ رې د التبزام پبه ووګبه وي ببدعت دی او د هغبه نبه پرهيبز پکبار‬
‫دی ‪ ،‬ځک ببه ې ببې پ ببه ش ببريعت ک ببې د دادب ب ې ډل ببه يي ببز ذک ببر ې ببې پ ببه ي ببو آواز س ببره وي د‬
‫استحباب څه ثبوت نشته ‪ .‬نو څوک ېې په شرر کبې پبه غيبر الزم شب ي بانبدې التبزام‬
‫لګوي د ش پرته بدعت دی ‪.‬‬
‫ون ا ْ ُب ْ َتم ُع ببو َن ب َ‬
‫ص ب ْبوت َو ِاح ببد ُي َوا ِف ب ُبق‬ ‫ال ببَّ ْك ُر ْال َ َم بباع ًي ‪َ :‬و ُه ب َبو َم ببا َي ْنط ب ُبق ب ببه ال ب كبَّاك ُر َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫َْ ُُ ْ َْ َ َ‬
‫ضا ‪َ ،‬وق ْد َج َعل ُه‬ ‫بعضهم بع‬

‫‪75‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ك َ َْ َ‬ ‫َ َ َ َ ك ُ َ ْ‬ ‫َ ُْ َ ْ َ َ َ َ ُ ْ ََ‬
‫اه ف ب ببالت َز َم ق ب ب ْبو َلم‬
‫ِإذا الت ب ب ِبزم ِبدع ب ببُ ِإ ب ببا ِف كيُ تجتن ب ب ُبب ‪ِ ،‬إذا ن ب ببدب الش ب ب ْبرر ِإل ب ب ِذك ب ب ِبر ِ‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬ ‫ار َع َل ْيه َع َل ل َسان َواحد َو َ‬ ‫االجت َم َ‬
‫ص ْوت َو ِاحد ل ْم َيك ْن ِفي ن ْبد ِب الش ْبر ِر َمبا َي ُبد ًل َعلب‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ‬
‫ََ‬ ‫َ َ َ ْ‬ ‫ْ ُْ َ َ َ ك ْ َ َ ُ ُ َ‬ ‫َ َ ك ْ‬
‫بور غ ْي ِبر الال ِز َم ِبُ ُي ْف َه ُبم َعلب د كن ُبه تش ِبر َليْ ‪ ،‬فل ْبم‬
‫يص امللتز ِم ألن ال ِتزام األم ِ‬ ‫هَّا التخ ِص ِ‬
‫ََ‬ ‫ْ‬ ‫يل ْاملُ ْس َت َد ًل به ‪َ ،‬ف َ‬
‫صا َر ْت ِم ْن َه َِّ ِه ال ِ َه ُِ ِب َد َعا ُم ْح َدثُ ‪.‬‬ ‫َي َ َن َاو ْل َها ك‬
‫الد ِل ُ‬
‫ِِ‬
‫(موسوعُ الفقهيُ ا ‪ ۲۱‬ص ‪.) ۲۵۳‬‬
‫د ذکر او مناجاتو رسه د موسيقۍ د آالتو ږغول څه حکم لري ؟‬
‫ځواب ‪:‬الحمد ع والصلوة والسالم علی رسوله وآله وصحبه وسلم ‪ ..‬وبعد‬
‫‪:‬د موسيقۍ د آالتو ږغول حرام صوت شيطان بلل کيږي ‪.‬‬
‫پ ببه ح ببديث ش ببريف ک ببې راغل ببي ‪« :‬ص ببوتان ملعون ببان ف ببي ال ببدنيا واآلخ ببرة‪ ،‬مزم ببار عن ببد‬
‫نعمب ببُ‪ ،‬ورنب ببُ عنب ببد مصب ببيبُ» (رواه ب ب براز فب ببي مسب ببنده‪ ،‬إسب ببناده حسب ببن‪ ،‬السلسب ببلُ‬
‫الصحيحُ ‪ ۴۲۷‬باسناد حسن)‪.‬‬
‫ژب بباړه‪ :‬پ ببه دني ببا او آخ ببرت ک ببې دوه ملع ببون (واج ببب لعن ببت) آوازون ببه دي‪ ،‬ې ببې‪ :‬ي ببو د‬
‫موسيقۍ د آالتو غږ د سندرو په وخت کې او بل د مصبت په وخت کې آواز دی‪.‬‬
‫آ ا د دغو ملعونو شيطان وسائل کارول به څنګه په ذکر او عببادت کبې جبايز وي‬
‫؟‬
‫فتاوی الهنديُ ليک ‪:‬‬
‫زمونږ په زمانه کې د ځنو صوفيانو قوالي ‪ ،‬مناجات لبه موسبيقۍ سبره او رقبص او‬
‫نچببا کببول ح برام دی پببه هغببه کببې ګببډون او ناسببتی ح برام دی او دا عينببې موسب ق او‬
‫سندرې دي ‪.‬‬

‫‪76‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫السمار وقول و رقص الَّی يفعلبه املتصبوفُ فبی زماننبا حبرام ال جبوز القصبد ال به‬
‫وال لو عل ه وهو الغناء واملزامير سواء ‪.‬‬
‫َ ْ َ ُُ‬
‫ص ال ببَّي يفعل ببه‬
‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ار َوال َق ب ْبو ُل َوال ب كبرق ُ‬ ‫اه َت َع ب َبال ك‬
‫الس ب َبم ُ‬ ‫َك ب َبَّا ف ببي ك‬
‫الت َتا ْر َخان كي ببُ ق ببال َرح َم ب ُبه ك ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ْ‬ ‫ْ ُ‬ ‫ْ ُ َ َ َ ُ َ َ َ َ َ َل َ َ ُ ُ ْ َ ْ َ‬
‫ص ب ُبد إل ْي ب ِبه َوال ُ لب ببو ُ علي ببه وه ببو َوال ِغ َنب ب ُباء‬ ‫املتص ب ِبوفُ ف ببي زما ِنن ببا حب ببرام ال يج ببوز الق‬
‫َْ‬
‫َوامل َز ِام ُير َس َو َلاء (فتاوی هنديه ‪. ) ۳۵۱/۵‬‬
‫مفتی کفايت هللا دهلوي رحمه هللا واي ‪:‬‬
‫سمار متعارف يعنی قوالی د ډهول ‪،‬سيتار ‪ ،‬سورن وغيره سره د شبرعي محرمباتو‬
‫څخه دي او د عامو او خاصو لپاره ناجائز دي ‪.‬‬
‫َ‬
‫اشببعار او نعببت خببوان د موسببيقی لببه آالتببو سببره دا وببول شببرعا منببْ او بببدعت دی‬
‫«کببل بدعببُ بباللُ »‪ ،‬بببدعت تببه رواا ورکببونکی ‪،‬پببه هغببه کببې شببري کيببدونکی او‬
‫اوريدونکی وول فاسيقان دي (کفايت املفتي‪. ) ۹۹/۲ :‬‬
‫په رشيکه د قرآن ختم څه حکم لري ؟‬
‫جواب ‪ :‬الحمد ع والصلوة والسالم علی رسوله وآله وصحبه وسلم ‪ ..‬وبعد‪:‬‬
‫اول ورت داېې د قرآنکريم د تالوت د پاره جمْ ک بدل د هغبه پبه دادب ې طريقبه‬
‫ويل ېې يو قرآن واي او نور عوږ ورته ني ي د هغه په معنی کې تبدبر او فکبر کبول‬
‫َ‬
‫واقعا د خير کار دی هللا تعالی هغه قبلوي او د ه ې په بدل کې اجر ورکوي‪.‬‬
‫اه‬
‫ك‬ ‫ْ ُ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ك‬
‫وآلبه وسبلم فرمبايلي ‪َ «:‬مبا اجت َمبْ ق ْبو َلم ِفبي بيبت ِمبن ب ُي ِ‬ ‫َ ك ْ‬
‫بوت ِ‬ ‫پ غمبر صبل اه عليبه ِ‬
‫َ ُْ َ َ َ ك َ َ َ َ َ ُ َ ُ َ ْ َُ ْ ك َ ََ ْ َ َ ْ ْ ك َ ُ َ َ َُْ ْ ك ُ‬
‫الر ْح َم ببُ‬ ‫اه ويتدارس ببونه بي ببنَم ِإال نزل ببت عل ببي َِم الس ب ِبكينُ وغ ِش ببيتَم‬ ‫يتل ببون ِكت بباب ِ‬
‫اه ِف َيم ْن ِع ْن َد ُه » (رواه مسلم و ابوداود )‪.‬‬ ‫َو َح كف ْت َُ ْم ْاملَ َالئ َك ُُ َو َذ َك َر ُه ْم ك ُ‬
‫ِ‬
‫‪77‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫ژباړه ‪ :‬کوم خل ېې د هللا د ذکر لپباره را جمبْ شب ي نبو پرېښبتې پبه هغبوی را تباويږي‬
‫‪ ،‬او رحم ببت هغ ببوی را نغ بباړي ‪ ،‬د زړه اطمن ببان او س ببکينه وربان ببدې ن ببازليږي ‪ ،‬او هللا‬
‫تعالی هغوی په مالئکو کې يادوي ‪.‬‬
‫دوهددم ددورت‪ :‬دا ېببې د قرآنکببريم سببپارې د حا ببرينو پببه مببنځ کببې تقسببيم کببړي او‬
‫هببر يببو پخپلببه قرآنکببريم پببه زوره سببره واي ب ېببې داد ب ې ډول لوسببتل مکببروه دي اول‬
‫خبو افضبل دا دی ېبې يبو ښببه لوسبتونکی يبې ووايب او نبور عببږ وي پبه هغبه کبې تببدبر‬
‫وکببړي خببو کببه دادب ې نببه وي نببو بيببا بببه هببر يببو قرآنکببريم پببه کبراره سببره وايب (کفايببت‬
‫املفتي ‪ /‬مفتي کفايت هللا دهلوي رحمه هللا )‬
‫و يکره للقوم دن يقروا القرآن جملُ لتضمنَا ترک االستمار (عاملګيري ‪) ۳۱۷ /۵‬‬
‫و جاء في فتاوی ال نُ الدائمُ ‪:‬‬
‫دا ې ببې د قرآنک ببريم س ببپارې د حا ببرينو پ ببه م ببنځ ک ببې تقس ببيم ک ببړي او ه ببر ي ببو ک ببس‬
‫پخپل ببه د قرآنک ببريم څ ببه حص ببه ت ببالوت ک ببړي ‪ ،‬د ه ببي ببوه د پ بباره د قب برآن خ ببتم ن ببه‬
‫شميرل کيږي فقب د تبرک په نيبت د قبرآن پبه تبالوت کبې يبو ډول نقبص او کمبی دی‬
‫‪،‬ځکه د قرآن د لوستلو نه هدف هللا تعالی تبه نږيبدروالی دی او د هغبه حفبٌ کبول‬
‫‪،‬پب ببه هغ ب ببه کب ببې ت ب ببدبر کب ببول او د هغ ب ببه پ ب ببه احکب ببامو پوهي ب ببدل او د هغب ببه لب ببه بيان ب بباتو‬
‫څخه عبرت او پند اخيستل موجب د ثواب ګرځي‪.‬‬
‫دا طريقببه ځکببه نببا مشببرور ده ېببې لببه رسببول هللا صببلی هللا عليببه وسببلم او اصببحابو‬
‫کرامو څخه نه ده ثابته شوې ‪،‬که د حفٌ او تعليم د پاره وي نو باک نه لري‪.‬‬

‫‪78‬‬
 ‫ورځني مسنونه اذکار‬
‫َ‬
‫ثانيبا ‪ :‬توزيببْ دجبزاء مببن القبرآن علب مببن حضبروا االجتمببار ليقبرد كبل مببنَم لنفسببه‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫حزبب ببا مب ببن الق ب برآن ال يعتبب ببر ذلب ببك ختمب ببا للق ب برآن مب ببن كب ببل واحب ببد مب ببنَم بالض ب ببرورة‬
‫‪.‬وقصب ببدهم الق ب براءة للتبب ببرو فقب ببب فيب ببه قصب ببور فب ببان الق ب براءة يقصب ببد أَب ببا القربب ببُ‬
‫وتحفببٌ الق برآن وتببدبره وفهببم دح امببه واالعتبببار بببه ونيببل األجببر والثببواب وتببدريب‬
‫اللسان عل تالوته …‪.‬إل غير ذلك من الفوائد ‪ ،‬وباع التوفيق ) ا‪.‬ه ب فتبوو ل نبُ‬
‫الدائمُ (‪)۴۸۰/۲‬‬
‫ی دعی ا محم و ال و صحع و سلم‬ ‫ی‬ ‫و باهلل التوفیق و‬

‫حمدهللا سشاکريس غفره هللا و لوالديه و ل ميْ املسلمين‬

‫دارات االسالم – االکاديميُ االسالميُ العامليُ‬

‫‪79‬‬