Poradnik

dla szukających
pracy

PODZIEL SIĘ WIEDZĄ, TEN PORADNIK TO ŚWIETNY PREZENT DLA PRZYJACIÓŁ, KTÓRY
NIC NIE KOSZTUJE!

Możesz wysłać „Poradnik dla szukających pracy” jako specjalny prezent pocztą
elektroniczną (ale uwaga – to dość duży plik), możesz go również wydrukować i
powielić na ksero w dowolnej liczbie egzemplarzy. Jeśli prowadzisz jakiekolwiek
szkolenia możesz używać „Poradnika” jako podręcznika. Nie wolno Ci jednak
nic zmieniać oraz nie wolno Ci go sprzedawać. Wszelkie prawa autorskie
zastrzeżone
Copyright  2002, by ABC Praca.pl
Wersja II z 15.05.2002
 2

24 wskazówki 1. Główna różnica między skutecznym i nieskutecznym poszukiwaniem pracy nie jest
spowodowana jakimś zewnętrznym czynnikiem (np. trudnym rynkiem pracy), ale
dla osób sposobem w jaki dana osoba podchodzi do szukania pracy.
poszukujących
pracy* 2. To, jak długo będziesz szukał pracy zależy od tego, ile czasu będziesz temu poświęcał.
Większość osób poświęca 5 godzin tygodniowo lub mniej. Aby być skutecznym musisz
poświęcać co najmniej 30 godzin tygodniowo. Dlaczego? Załóżmy, że w obecnej sytuacji
gospodarczej znalezienie takiej pracy, o jakiej marzysz zajmuje przeciętnie 180 godzin.
Jeżeli poświęcisz na to 5 godzin tygodniowo zajmie Ci to dziewięć miesięcy. Jeżeli
przeznaczysz na to 30 godzin w tygodniu możesz znaleźć wymarzoną pracę już po 6
tygodniach.

3. Niezależnie od tego jak dobrze i ciężko pracowałeś w poprzedniej pracy, pamiętaj, że nikt
nie jest zobowiązany dać Ci nową pracę. To czy ją znajdziesz zależy tylko od Ciebie.

4. Im więcej sposobów wykorzystujesz do szukania pracy, tym większe jest

prawdopodobieństwo jej znalezienia (jakie to sposoby możesz przeczytać dalej).
Przeciętna osoba szukająca pracy używa tylko dwóch lub trzech z nich.

5. Zanim zaczniesz szukać pracy powinieneś odpowiedzieć sobie na trzy podstawowe

pytania. Po pierwsze: jakie posiadasz umiejętności (chodzi o umiejętności dające się
zastosować w każdej dziedzinie czy każdym zawodzie, niezależnie od tego jak je
zdobyłeś). Po drugie: gdzie, w jakim miejscu i w jaki sposób chcesz wykorzystać swoje
umiejętności. Po trzecie: musisz zdecydować w jaki sposób możesz się dostać tam dokąd
zmierzasz. Chodzi tu o określenie nazw zawodów czy stanowisk pracy, którymi jesteś
zainteresowany oraz nazw instytucji, które mają do zaoferowania te stanowiska, a także
ustalenie nazwisk osób lub osoby, która jest uprawniona do tego by Cię zatrudnić. Znajdź
sobie 15-20 firm lub instytucji, w których chciałbyś pracować.

6. Musisz znać swoje umiejętności. Do ich poznania przydadzą się ćwiczenia, które znajdziesz
dalej.

7. Zapomnij o tym co jest dostępne. Szukaj pracy, której naprawdę chcesz.

8. Zastanów się co chciałbyś robić. Jeżeli nie będziesz wiedział czego chcesz, nie będziesz też
wiedział, jak tego szukać - a jeśli nawet znajdziesz możesz tego nie zauważyć

9. Osoby szukające pracy odwiedzają średnio sześciu pracodawców w miesiącu dlatego

poszukiwanie zajmuje im tyle czasu. Powinieneś rozmawiać co najmniej z dwoma
pracodawcami dziennie.

10. Musisz spotykać się bezpośrednio z potencjalnymi pracodawcami kiedy tylko jest to
możliwe, zamiast wysyłać swoje dokumenty (np. życiorys). Staraj się rozmawiać
bezpośrednio z nimi, omijaj "personalnego” i "dział kadr". Rozpowszechniona jest głęboka
wiara w metodę szukania pracy polegającą na wysyłaniu jak największej liczby życiorysów.
Według mnie najskuteczniejszym sposobem jest bezpośrednie spotkanie. Życiorys to coś,
czego nie powinno się nigdy wysyłać przed sobą, lecz zawsze zostawiać za sobą.

11. Aby znaleźć pracę potrzeba jak najwięcej par oczu i uszu. Gdy już wiesz jakiego rodzaju
pracy szukasz - mów wszystkim jaka to praca. Staraj się, aby jak najwięcej ludzi
prowadziło poszukiwania dla Ciebie (więcej informacji na ten temat znajdziesz dalej).

12. Jeżeli już znajdziesz miejsce, w którym chciałbyś się zatrudnić, warto porozmawiać z kimś
kto tam pracuje (ale nie jest Twoim potencjalnym pracodawcą) o tym jak trafił do tej
pracy, co mu się w niej podoba a co nie. Takie sprawdzenie miejsca pracy przed
zatrudnieniem zaoszczędzi Ci czasu i pieniędzy. W ten sposób sprawdzisz czy dana praca
Ci odpowiada.

13. Dla wielu pracodawców sposób w jaki zachowujesz się na rozmowie kwalifikacyjnej i
sposób w jaki będziesz wykonywał swoją pracę to jedno i to samo. Lekceważące podejście
do rozmowy jest ostrzeżeniem, że w przyszłości możesz lekceważąco i niedbale
wykonywać swoją pracę (wskazówki jak zachowywać się w trakcie rozmowy
kwalifikacyjnej znajdziesz dalej).

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 3

14. Organizacje poszukują "zwycięzców". Idź na rozmowę jako "człowiek o dużych

możliwościach" a nie "żebrzący o pracę". Nie koncentruj się na tym co pracodawca może
ci dać (np. pracę). Skup się na tym co Ty możesz dać pracodawcy.

15. Nie tylko wykształcenie i doświadczenie pozwala znaleźć pracę. Trzecim ważnym
czynnikiem jest zademonstrowanie swoich umiejętności w obecności pracodawcy.

16. Zachowuj się uprzejmie wobec każdego pracodawcy, nawet jeżeli wydaje Ci się pewne, że
w danym miejscu nie zdobędziesz pracy. W następnym tygodniu mogą polecić Cię jakiejś
innej osobie jeżeli zrobiłeś na nich dobre wrażenie.

17. Nie przejmuj się gdy zostaniesz odrzucony. Pamiętaj, niezależnie od tego ile razy usłyszysz
"nie", potrzebujesz usłyszeć tylko dwa razy "tak" (dwa, abyś miał z czego wybierać). Za
każdym razem kiedy usłyszysz "nie" zbliżasz się do tych dwóch "tak".

18. Przez cały okres poszukiwania pracy staraj się jak najlepiej wyglądać - bądź czysty,
schludny, dobrze ubrany za każdym razem kiedy wychodzisz z domu, nawet jeżeli idziesz
kupić chleb w sklepie za rogiem. Nigdy nie wiadomo gdzie możesz spotkać osobę, która
mogłaby Ci pomóc w znalezieniu pracy.

19. Jeżeli Ty i pracodawca polubicie się od pierwszego spotkania i będziesz koniecznie chciał
tam pracować, lecz pracodawcy nie będzie stać, aby płacić Ci taką pensję jakiej
potrzebujesz, rozważ możliwość pracy na część etatu - na przykład mógłbyś pracować
przez 3 dni w tygodniu. To daję Ci swobodę znalezienia innego zajęcia na pozostałe dwa
dni.

20. Nie oczekuj, że będziesz w stanie znaleźć pracę dokładnie tego samego rodzaju jaką
zawsze wykonywałeś. Bądź przygotowany, aby określić jakieś inne rodzaje pracy, które
mógłbyś wykonywać i które lubiłbyś oraz takie, w których wykorzystywałbyś te same
umiejętności i doświadczenia.

21. Jeżeli dana rzecz, którą robisz, ekscytuje Cię to będziesz w niej dobry, jeżeli nie, to nie
będziesz.

22. W naszych czasach możesz znaleźć się bez pracy nagle i bez ostrzeżenia bądź więc stale
gotowy do podjęcia poszukiwania pracy.

23. Aby zmienić zawód nie zawsze musisz wrócić do szkoły i zdobyć nowe wykształcenie.
Wystarczy usiąść i wykonać bardzo starannie pracę domową polegająca na badaniu
samego siebie (swoich umiejętności) oraz na szczegółowych rozmowach z ludźmi, którzy
już wykonują pracę, o której podjęciu myślisz.

24. Pamiętaj, mogą być inne osoby, które starały się o tą pracę a które mogłyby wykonywać
ją lepiej niż Ty. Osoba, która zostaje przyjęta do pracy to niekoniecznie ta osoba, która
mogłaby najlepiej wykonywać tę pracę lecz taka, która wie jak zostać przyjętą do pracy.

* Wskazówki powstały dzięki książce Richarda N. Bollesa "Spadochron. Praktyczny podręcznik dla osób
planujących karierę, szukających pracy i zmieniających zawód", FISE, Warszawa 1993, http://www.fise.org.pl

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 4

! Określ pracę, którą jesteś zainteresowany - co lubisz robić w czym jesteś dobry, jaki masz
Plan charakter, jakie wartości cenisz
działania ! Dowiedz się skąd możesz czerpać informacje – gdzie znajdziesz oferty pracy, adresy biur
pośrednictwa pracy, doradców personalnych czy zawodowych, adresy organizacji czy fundacji
pomagające osobom szukającym pracy. Wykorzystaj wszystkie możliwości - internet, prasę,
telewizję, radio itp. Zdobądź informacje o samej pracy np. ile wynosi wynagrodzenie, jakie są
warunki pracy. Większość tych informacji znajdziesz w serwisie www.ABCpraca.pl, reszty
będziesz musiał poszukać sam

! Naucz się jak szukać pracy – sprawdź jakie sposoby szukania pracy mógłbyś wykorzystać

! Jeśli jeszcze tego nie wiesz - naucz się jak pisać życiorys, list motywacyjny i jak zachować się
podczas rozmowy kwalifikacyjnej

! Na koniec - zastanów się, gdzie złożysz swoje CV, jak znajdziesz firmy które byłyby
zainteresowane Tobą jako pracownikiem

Aby móc znaleźć pracę taką, o jakiej marzymy, trzeba zacząć od rozważenia jaką posiadamy wiedzę
iumiejętności. Dlaczego znajomość własnych umiejętności jest taka ważna? Rozmawiając z
Poznaj jakimkolwiek pracodawcą musisz umieć przekonywująco powiedzieć, co masz do zaoferowania - "to
swoje jest moja najmocniejsza strona, poza tym umiem także...."
umiejętności
Dzięki poniższym ćwiczeniom poznasz swoje mocne strony.
! po pierwsze - na kartce papieru opisz swoją wiedzę i umiejętności, które mogą Ci się przydać
w przyszłej pracy. Pamiętaj, nie ma człowieka, który by nic nie potrafił!. Poniżej znajdziesz
przydatne pytania do tego ćwiczenia
• Co lubisz robić i dlaczego?
• Lubisz działać czy koncentrować się na myśleniu?
• Jakie otoczenie preferujesz - dynamiczne czy spokojne?
• Co chciałbyś osiągnąć w życiu?
• Co chciałbyś robić w przyszłości?
• Jakie jest twoje największe marzenie?
• Czy wolisz pracować w domu czy poza nim?
• Czy chciałbyś mieć kontakt z innymi ludźmi w pracy?
• Łatwiej osiągasz cele pracując w zespole czy indywidualnie?
• Czy wolisz sam podejmować decyzje i brać za nie odpowiedzialność, czy raczej wolisz mieć
kogoś kto je zweryfikuje?
• Czy chcesz mieć możliwość podejmowania ważnych decyzji?
• Co ciebie motywuje do działania?
• Wolisz rutynową pracę czy ciągle nowe wyzwania
• Jak ważne jest dla ciebie bezpieczeństwo zatrudnienia?
• Czy chciałbyś otrzymywać wynagrodzenie jako prowizję czy jako stalą pensję?
• Czy wolisz pracę w jednym miejscu czy lubisz podróżować?
! po drugie – na końcu w załączniku przedstawiam Ci listę umiejętności. Zaznacz wśród nich te,
które posiadasz, w których jesteś dobry, które dają Ci najwięcej satysfakcji. Umiejętności te
będziesz mógł wykorzystać np. pisząc CV lub list motywacyjny. Jeżeli masz z tym zadaniem
problemy możesz się z kimś naradzić
! po trzecie - patrząc na swoją listę umiejętności spróbuj uszeregować te, które wybrałeś według
hierarchii ważności dla Ciebie. Jest to krok niezbędny zwłaszcza dla tych, którzy chcą zupełnie
zmienić zawód. Potem spróbuj dopasować konkretne umiejętności do przykładów z własnego
życia (ze szkoły, pracy, kursów, praktyki itp.). Pamiętaj, że tę samą umiejętność można
wykorzystać w różnych sytuacjach i by unikać nadmiernego eksponowania faktów z przeszłości.
Skoncentruj się raczej na umiejętnościach i zdolnościach (korzyściach) związanych z
dotychczasowym doświadczeniem zawodowym.

Etapem końcowym tych trzech ćwiczeń powinna być Twoja lista umiejętności, uszeregowana
według hierarchii wartości, poparta konkretnymi przykładami z Twojego życia. Taka lista pomoże Ci
określić co umiesz i czego chcesz.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 5

Różne Im więcej różnych sposobów wykorzystujesz do poszukiwania pracy tym większe jest
prawdopodobieństwo jej znalezienia. Dlatego dobrze jest wiedzieć jakich sposobów możesz użyć,
sposoby na czym one polegają i jakie są ich ograniczenia.
szukania
pracy ! Bezpośrednie dotarcie do pracodawcy - aby dotrzeć do odpowiedniego pracodawcy warto
jest stworzyć własną sieć kontaktów - im więcej masz kontaktów, tym większe są Twoje
szanse na znalezienie dobrej pracy. Tworzenie sieci wymaga starannie przemyślanego
postępowania. Budując sieć nowych znajomości nie zapominaj o dotychczasowych. Weź pod
uwagę wszystkie możliwości: znajomi z dzieciństwa, ze szkoły, ze studiów, koledzy z wojska, z
pracy, sąsiedzi, przyjaciele, rówieśnicy, podwładni, przełożeni. Zrób listę tych którzy, jak
sądzisz, pomogliby Ci gdyby ich to nic nie kosztowało.
Jak budować sieć kontaktów:

• Znajdź 20-25 firm, w których chciałbyś pracować, zrób ich listę. Nie pytaj znajomych
"Czy znasz kogoś, kto miałby dla mnie pracę" tylko "Czy znasz kogoś, kto pracuje w
tej firmie?". Pytasz tylko po to, by otrzymać informację, a nie by otrzymać
rekomendację czy protekcję. Gdy będziesz znał nazwiska będziesz wiedział do kogo
masz się udać.

• Włącz się w działalność różnorakich stowarzyszeń, nieformalnych grup

profesjonalistów tej samej specjalności (w internecie najlepsze są do tego listy
dyskusyjne), stowarzyszenia wolontariuszy gromadzących pieniądze dla fundacji,
lokalnych grup edukacyjnych itp.

• Bierz udział w konferencjach branżowych i seminariach - w ten sposób będziesz mógł

poznać wielu ludzi z branży i nawiązać z nim kontakt. Poza tym zdobędziesz wiedzę,
która podniesie twoją wartość na rynku pracy. Być może dowiesz się również o
nowych miejscach pracy zanim zostaną podane do publicznej wiadomości. Uwaga -
podczas takich spotkań może się zdarzyć, że natkniesz się na osobę, do gabinetu
której bezskutecznie próbowałeś dotrzeć. Nie atakuj tej osoby pytaniem o wolną
posadę. Skorzystaj z okazji i zapytaj o firmę - masz szanse dowiedzieć się czegoś
nowego. Taki kontakt możesz wykorzystać później np. dzwoniąc do tej osoby i
przypominając jej waszą rozmowę. Jeśli w tej rozmowie pokażesz, że sporo wiesz,
potencjalny pracodawca nie powinien mieć nic przeciwko temu, aby umówić się z tobą
na rozmowę o pracę.

Jeśli masz już listę interesujących Cię firm to nadszedł czas, aby na własną rękę nawiązać
kontakt z potencjalnymi pracodawcami. Pamiętaj, twoim celem jest doprowadzenie do
rozmowy z osobą, która może zadecydować o przyjęciu cię do pracy. Musisz zacząć od
właściwej osoby - omijaj dział kadr lub zatrudnienia, spotykaj się bezpośrednio z kompetentną
osobą. Twoim zadaniem jest odnalezienie drogi do owej kompetentnej osoby - poprzez sieć
kontaktów, znajomych. Innym sposobem jest bezpośredni telefon do firmy - telefonując
uprzedzasz, że chcesz się tylko umówić na rozmowę, ale nie rozmawiasz przez telefon o
zatrudnieniu. Jeżeli ta rozmowa jest dla ciebie ważna nie powinieneś się zniechęcać, nie jest
łatwo dotrzeć do zapracowanego dyrektora. Jeżeli chcesz się zniechęcić to w ogóle nie warto
zaczynać całej procedury. Kiedy będziesz już rozmawiał, kuj żelazo póki gorące! Powtórz co
masz do zaoferowania, i zapytaj czy przyjmie Cię osobiście i poświęci 15-20 minut, by
porozmawiać o tym, co mógłbyś robić w jego firmie.

Jeżeli pracodawca zechce się z Tobą umówić to przygotuj się starannie do tego spotkania -
ułóż listę pytań, które chcesz zadać. Bądź dobrze poinformowany - pokaż, że znasz dobrze
branżę, w której pracuje ta firma i samą firmę. Przestrzegaj ustalonego czasu spotkania - nie
siedź ani minuty dłużej niż zostało to zapowiedziane wcześniej. Po rozmowie zostaw swoje
dokumenty - nawet jeśli w tej chwili firma nie potrzebuje takiego pracownika jak ty, to mając
twoje dane zawsze będą mogli do ciebie zadzwonić.

Wybierając ten sposób już na wstępie zwracasz na siebie uwagę, że jesteś aktywny i
przedsiębiorczy. Jeśli wybrałeś firmę stosując odpowiednie kryteria i rzeczywiście będziesz miał
coś do zaoferowania potencjalnemu pracodawcy, to na pewno znajdziesz zatrudnienie.

! wysyłanie jak największej liczby życiorysów do firm nie wiedząc, czy poszukują one
pracowników czyli dotarcie do firm, w których chciałbyś pracować. Stosując ten sposób możesz
wykorzystać np. książkę telefoniczną lub bazę firm. Pamiętaj, że musisz ich wysyłać
rzeczywiście dużo, aby znaleźć pracę (dużo, czyli zdecydowanie więcej niż 50).

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 6

! biura pośrednictwa pracy - ograniczeniem tej metody jest to, że agencje mają tylko takie
oferty, jakich aktualnie poszukują pracodawcy a to nie zawsze może się pokrywać z tym co ty
chciałbyś robić. Zanim wybierzesz agencję sprawdź jakiego rodzaju pracowników poszukuje -
szukając pracy np. nauczyciela nie warto zwracać się do agencji, która zajmuje się
poszukiwaniem pracowników z branży IT. Większość agencji ma już swoje strony internetowe,
które na ogół zawierają oferty pracy i dają możliwość zostawienia swoich danych i CV.
Zostawiając swoje dane pamiętaj o dokładnym określeniu stanowiska, o które się ubiegasz -
agencji trudno będzie znaleźć ofertę dla ciebie, jeśli dokładnie nie określisz co chciałbyś robić.
Pamiętaj – polskie prawo zabrania pobierania opłat od osób szukających pracy, nie
korzystaj z usług biur czy agencji, które żądają od Ciebie opłaty!

! targi pracy - tak naprawę jest to trochę inny sposób bezpośredniego kontaktu z pracodawcą.
Na targach pracy możesz się zorientować jakiego rodzaju stanowiska firmy oferują, jakie
stawiają wymagania i jak przebiega proces rekrutacji. Poznając ludzi z firmy, w której chciałbyś
pracować, możesz się dowiedzieć czegoś więcej o samej firmie.

! oferty pracy w gazetach i czasopismach - pamiętaj, że na jedno ogłoszenie w dużej

gazecie ogólnokrajowej może odpowiedzieć nawet więcej niż 1000 osób. Aby móc otrzymać
pracę musisz sprawić, żeby twoja oferta wyróżniała się na tle innych i to w sensie pozytywnym.
Musisz napisać bardzo dobry list motywacyjny gdzie we właściwy sposób uzasadnisz dlaczego
firma ma zatrudnić właśnie ciebie. Niewłaściwe jest przepisanie jakiegoś listu z książki lub
poradnika na ten temat - pracownicy różnych agencji doradztwa personalnego skarżą się, że
część otrzymywanych przez nich listów motywacyjnych jest taka sama. Praca jest towarem
takim samym, jak każdy inny - musisz się umieć dobrze sprzedawać.

! lokalne organizacje społeczne: np. kluby, stowarzyszenia, organizacje młodzieżowe

! Powiatowe Urzędy Pracy

! czasopisma lub publikacje branżowe, zawodowe, związkowe

! własne ogłoszenia - pamiętaj, że to najszybszy sposób na otrzymywanie ofert od

akwizytorów i innych firm, które żerują na ludziach poszukujących pracy. Pracodawcy rzadko
czytają takie ogłoszenia. Jeśli już to umieść swoje ogłoszenie w fachowych czasopismach z
twojej branży.

Jak szukać pracy w internecie:

Różne sposoby
! uczestnicz w listach dyskusyjnych, w klubach i stowarzyszeniach branżowych,
szukania pracy organizacjach młodzieżowych, lokalnych organizacjach społecznych itp. – to
w internecie najlepszy sposób dla tych, którzy uważają, że w szukaniu pracy pomagają znajomości. Im
wcześniej dasz się poznać środowisku do jakiego chcesz wejść, tym lepsze masz perspektywy
na później. Stosując ten sposób nie tylko poszerzasz krąg naszych znajomych z branży, która
Cię interesuje, ale również możesz pogłębić wiedzę związaną z wykonywaniem określonego
zawodu. Bardzo często na listach dyskusyjnych ukazują się oferty dla specjalistów z branży,
której dotyczy lista.

! korzystaj z pomocy specjalistycznych serwisów i agencji doradztwa personalnego

oraz firm specjalizujących się w rekrutacji przez internet - warto zostawić swoje dane
w bazie takich firm. Część z tych firm wysyła pocztą elektroniczną oferty pracy, które są dla
Ciebie najbardziej odpowiednie. Można również skorzystać ze stron WWW firm doradztwa
personalnego - bardzo często zamieszczają one oferty pracy na swoich stronach.

! czytaj ogłoszeń w prasie - większość dużych dzienników zamieszcza ogłoszenia drobne

również w internecie. Jeśli nie chcesz wydawać zbyt dużo pieniędzy na prasę, możesz w ten
sposób zapoznać się z najnowszymi ogłoszeniami. Na przykład serwis "Gazety Wyborczej" ma
możliwość przeszukiwania bieżących ogłoszeń według branż i regionów. Warto również
sprawdzać ogłoszenia w prasie regionalnej lub ogłoszenia w serwisach regionalnych

! zamieszczaj własne ogłoszenia - w internecie jest bardzo dużo darmowych serwisów

ogłoszeniowych, gdzie można nie tylko zapoznać się z ogłoszeniami o pracę, ale również
zamieścić własne ogłoszenie. Trzeba tylko pamiętać, że nasze ogłoszenie powinno być krótkie i
zwięzłe.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 7

Co możesz zrobić:
• przygotuj sobie CV i list motywacyjny do wysłania pocztą elektroniczną
• spróbuj poszukać stron WWW firm z branży, która Cię interesują (może tam już będzie
ogłoszenie o poszukiwaniu przez nich pracownika)
• odwiedzaj strony internetowe serwisów rekrutacyjnych i agencji pośrednictwa pracy
• odwiedzaj strony internetowe regionalne i ogólnokrajowe z darmowymi ogłoszeniami
• zaglądaj na grupy dyskusyjne

Czego należy się wystrzegać:

! unikaj szukania pracy używając wyszukiwarek internetowych i portali, w ten sposób natkniesz
się na ogłoszenia o programach partnerskich, akwizycji lub nielegalnych metodach
zarobkowania

! korzystając z serwisów internetowych dokładnie zastanów się jakiego typu praca Cię interesuje
- tak zawęzisz katalog stron, które powinieneś przejrzeć

! niektóre serwisy wymagają przed skorzystaniem z ich zasobów zarejestrowania się, przed
podaniem swoich danych sprawdź dokładnie do czego mogą być wykorzystane, podając adres
poczty elektronicznej sprawdź czy będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania informacji drogą
pocztową – niektóre serwisy udostępniają dane osobowe swoich użytkowników innym firmom
w celach marketingowych

! nie korzystaj z usług serwisów żądających od Ciebie jakichkolwiek opłat – polskie

prawo zabrania pobierania opłat od osób poszukujących pracy

Jak wysyłać ofertę pracy e-mailem

! takie elementy jak CV, list motywacyjny czy ewentualnie fotografia wysyłaj w załączniku, ale
nie wolno wysyłać samych załączników – adresat może pomyśleć, że to wirus e-mailowy

! załączniki najlepiej wysyłaj w formacie ogólnie dostępnego edytora tekstowego (np. Word),
chyba, że ogłoszenie wskazuje inną procedurę, nie zapomnij również o czytelnym
zatytułowaniu dokumentów

! jeśli wysyłasz dokumenty wraz ze zdjęciem pamiętaj, że nie może ono być zbyt duże, powinno
być czytelne oraz przedstawiać Twoją twarz w formacie paszportowym

! dołącz krótki tekst do listu – do firmy może napływać różnego rodzaju poczta, nie tylko
podania o pracę. Napisz skąd dowiedziałeś się o ogłoszeniu, dodaj parę słów o sobie, ale nie
przesadzaj z długością listu, dołączasz przecież również list motywacyjny. Tekst powinien być
napisany eleganckim językiem, swobodny styl porozumiewania się w internecie nie dotyczy
ogłoszeń o pracę

! w żadnym wypadku nie wysyłaj wiadomości do wielu adresatów na raz, najlepiej poświęcić
trochę wysiłku i napisać oddzielny list do każdego pracodawcy.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 8

To jedna z pierwszych informacji, która posłuży do wstępnej oceny Twojej osoby i zakwalifikowania
Curriculum
do rozmowy z Tobą. Twój cel to zainteresować pracodawcę Twoimi kwalifikacjami, doświadczeniem
vitae czyli zawodowym, osobowością. Dlatego przedstawiając siebie w życiorysie pamiętaj: kto jest adresatem
życiorys Twojej oferty i jakiej poszukujesz pracy!

Istnieje wiele sposobów redagowania CV jednak najważniejsze jest aby było ono logiczne i w
przystępnej formie.

Co powinno się znaleźć w CV:

! podstawowe dane osobowe
! wykształcenie - należy podać pełną nazwę szkoły i/lub uczelni wraz z wydziałem, kierunkiem
oraz ewentualną specjalizacją. Kolejne uczelnie/szkoły wpisujemy w porządku odwrotnie
chronologicznym, tzn. zaczynamy od ostatniej uczelni, a kończymy na szkole średniej.
Dodatkowo można zamieścić nazwy głównych przedmiotów w całym toku nauki.
! doświadczenie zawodowe - tutaj należy umieścić:
• pełną nazwę firmy, w której pracowałeś,
• jaka to firma oraz miejsce działalności firmy,
• jakie zajmowałeś stanowisko,
• zakres obowiązków, za które byłeś odpowiedzialny,
• można podać nazwy ważniejszych projektów, w których brałeś udział.
• Kolejne stanowiska wpisz w porządku odwrotnie chronologicznym (od ostatnio
wykonywanej pracy do pierwszej).
• osiągnięcia
Celem tej części jest zaprezentowanie, w krótkim opisie, Twoich osiągnięć.
! języki - określ stopień, w jakim znasz dany język, ewentualnie jakie egzaminy już zdałeś (np.
TOEFEL itp.)
! umiejętności - np. obsługa komputera - i wymieniasz, jakie programy jesteś w stanie
obsługiwać
! zainteresowania - nie zawsze konieczne, ale warto umieścić. Przykładowo mogą to być: teatr,
film, muzyka itp. Tylko uwaga: jeśli film to konkretnie jaki np. filmy s-f, jeśli literatura to też
konkretnie np. literatura faktu. Zainteresowania posiadają olbrzymią wartość dla niektórych
pracodawców. Kandydat piszący, że interesuje się np.: filmem, muzyką i książkami tak
naprawdę nie interesuje się niczym!
! wszystko inne, co jeszcze może być dla Ciebie istotne

Zanim zaczniesz pisać CV:

! zdobądź jak najwięcej informacji o przedsiębiorstwie/firmie, w której chcesz się zatrudnić
! jeśli to możliwe porozmawiaj z nowo zatrudnionymi pracownikami - mogą być źródłem cennych
informacji na temat procesu rekrutacji
! dokonaj samooceny (czasem to jest właśnie najtrudniejsze) i zastanów się jaki kandydat jest
najbardziej pożądany przez pracodawcę
! zastanów się, które fakty mają największe znaczenie dla pracodawcy
! przemyśl sposób wyrażania faktów
! napisz szkic i opracuj go językowo
! zredukuj wszystko co jest nieaktualne
! zredaguj całość graficznie.

Jak powinno wyglądać poprawne CV:

! piszemy go na białym papierze formatu A4
! jego objętość to maksimum 2 strony maszynopisu (nie więcej!) powinien mieć logiczną
iuporządkowaną strukturę
! życiorys powinien być czysty, komunikatywny i estetyczny
! należy go pisać pod kątem pracy, o którą właśnie się starasz
! nie należy w nim kłamać, ale można nie pisać o wszystkim (życiorys to nasza reklamówka -
powinien podkreślać atuty, ale atuty prawdziwe)
! pisząc CV bądź konkretny, używaj zwięzłych zdań
! piszemy nie tylko o zajmowanych stanowiskach, ale i o obowiązkach
! istotne jest podkreślenie w nim doświadczeń i zainteresowań związanych z pracą
! ważne jest przyjęcie pozytywnego doświadczenia - zaznacz swoje osiągnięcia, używaj
czasowników, które podkreślają to, co robiłeś - patrz lista umiejętności załączona na koniec
! zawsze sprawdzaj błędy (ortograficzne i językowe)

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 9

Czego należy unikać w życiorysie:

! pomijania istotnych informacji takich jak wykształcenie, kluczowi pracodawcy itp
! stosowania subiektywnej charakterystyki własnej osoby np. opisywania własnej charyzmy,
zdolności przywódczych i interpersonalnych - zamiast zamieszczania takich stwierdzeń trzeba
znaleźć fakty, które potwierdzą to same za siebie
! stosowania wyrażeń żargonowych
! podania błędnego nazwiska adresata, jego stanowiska, adresu lub kodu pocztowego
! pomyłki w nazwie stanowiska, o które się ubiegasz
! stosowania słownictwa negatywnego lub obniżającego własną wartość
! odnoszenie się do siebie w trzeciej osobie np. "Jan Kowalski jest charyzmatycznym liderem..."
! używania następujących słów: charyzma/charyzmatyczny, lider, wyzwanie - szczególnie wtedy
gdy tak określasz to, czego poszukujesz
! opisywania siebie w sposób, w jaki pisze o sobie każdy, np. "zorientowany na handel", "z
dużymi umiejętnościami interpersonalnymi", "dobry członek zespołu", "z dużymi
umiejętnościami komunikowania się".

Najczęściej spotykane błędy w CV:

! bardzo długi opis odbytych szkoleń - jeśli jest zbyt długi można pomyśleć, że autor sam wątpi
w swoje kwalifikacje
! "dziury" w chronologii, zwłaszcza jeśli w taki czy inny sposób autor CV usiłuje je "zatkać".
Wszystkie luki w Twojej karierze zawodowej - na przykład przerwa spowodowana urlopem
macierzyńskim, urlopem zdrowotnym lub innym tego typu wydarzeniem - powinny być
wyjaśnione w sposób bezpośredni i pozytywny
! długa lista gustów, zainteresowań, hobby, itd. - tyle zainteresowań pozazawodowych może
sugerować, że autorowi CV nie pozostaje zbyt wiele czasu na aktywność zawodową
! dużo nieprecyzyjnych sformułowań w rodzaju "znajomość w dziedzinie..", "uczestnictwo w.."
! CV "gadżet", przypominające wyglądem śpiewnik wiktoriański (w kolorze, ilustrowane,
stylizowane, rysunki) - ważna jest treść życiorysu, forma powinna być standardowa i prosta -
druk wytłuszczony, kursywę lub podkreślenia należy stosować bardzo oszczędnie. I żadnych
informacji nie podawać WIELKIMI LITERAMI!
! CV stare, byle jakie, poskreślane, poprawiane, zbyt generalne, nie przystosowane do
stanowiska, o które autor się ubiega itp.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 10

Przykład
życiorysu w DANE OSOBOWE
języku Imię i nazwisko: Kot Garfield
polskim Adres: ul. Kocia 88/8
88-888 Warszawa
tel. 0-888-88-88
Data urodzenia: 31 luty 1988
Stan cywilny: kawaler
WYKSZTAŁCENIE
1996-1998 Ośrodek Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego
dyplom magistra w specjalności Gospodarka Stanów Zjednoczonych
1992-1997 Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
dyplom magistra w specjalności Społeczna Psychologia Organizacji i Pracy
DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE
1998.07 - do dziś Polkar sp. z o.o. Warszawa;
Kierownik Działu Marketingu - opracowywanie nowego image firmy
1997.12 – Polkar sp. z o.o. Warszawa;
1998.06 Asystent Kierownika Działu Marketingu - współpraca przy tworzeniu kampanii
reklamowej
1996.01 – Promocja XXI WIEK, Warszawa
1997.01 Asystent do Spraw Badania Rynku

SZKOLENIA
1997 - 2000 Instytut Goethego, Warszawa
kurs języka niemieckiego
1997 Fabryka Samochodów Nowoczesnych
praktyka studencka w dziale marketingu
1996 Ośrodek Zarządzania, Warszawa
kurs "Marketingu i zarządzania" (120 h)
1995 Ośrodek kształcenia komputerowego "Optima"
kurs obsługi programów graficznych
1992 - 1997 Szkoła jęz. angielskiego przy Kościele Metodystów, Warszawa
kurs języka angielskiego
JĘZYKI OBCE
Język angielski biegle w mowie i piśmie, egzamin państwowy
Język niemiecki biegle w mowie
UMIEJĘTNOŚCI
komputer bardzo dobra znajomość PC, środowiska Windows
prawo jazdy kategoria B od 1993
ZAINTERESOWANIA
Sporty wyczynowe, sztuczna inteligencja

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 11

Dopóki nie spotkasz się z osobą rekrutującą osobiście jesteś tak dobry jak to, co napisałeś w swoich
List dokumentach. A pierwszym tekstem, jaki zostanie przeczytany jest Twój list motywacyjny. Firmy
zalewane są listami motywacyjnymi - warto, aby Twój pozytywnie się odróżniał na tle innych
motywacyjny aplikacji. Liczy się przede wszystkim autoreklama i umiejętność promowania własnej osoby. Musisz
sprawić, by ten dokument reklamował Ciebie!

Nie należy posługiwać się jednym listem motywacyjnym. Przede wszystkim będziesz wysyłał listy
odnoszące się przynajmniej do dwóch różnych sytuacji – pierwsza: w odpowiedzi na ogłoszenie o
pracę, druga: składając ofertę w firmie, którą sam wyszukałeś i skierowane do dwóch różnych
adresatów: pracodawców i pośredników takich jak konsultanci lub agencje pośrednictwa pracy.

Zanim przystąpisz do pisania listu motywacyjnego, warto abyś odpowiedział sobie na dwa
podstawowe pytania:
1. Dlaczego się starasz o tę pracę?
2. Dlaczego uważasz, że właśnie Ciebie należy zatrudnić?

Nie powinieneś w liście motywacyjnym prosić o pracę – powinieneś napisać dlaczego

firma ma właśnie Ciebie zatrudnić!

Wskazówki do napisania listu motywacyjnego:

• zadaniem listu motywacyjnego jest przedstawienie Twojej kandydatury na konkretne
stanowisko i uzyskanie zaproszenia do bezpośredniego spotkania z pracodawcą
• obok czysto grzecznościowych zwrotów oraz wyrazów zainteresowania powinno się
znaleźć uzasadnienie faktu ubiegania się o pracę
• uzasadnienie powinno być krótkie i treściwe (jak cały list), wiarygodne i przekonujące
• warto podkreślić pozytywne motywy zmiany lub podjęcia nowej pracy np. chęć dalszego
rozwoju zawodowego, sprawdzania się itp.
• list motywacyjny nie jest powtórzeniem CV - jest Twoim osobistym ogłoszeniem i reklamą.

Formalne wymagania do listu motywacyjnego:

• formalne wymagania są takie same jak w odniesieniu do typowej korespondencji
urzędowej - swoje dane (adres, telefon) w lewym, górnym rogu, nazwa firmy w prawym,
górnym rogu
• list najlepiej pisać do określonej osoby, dobrze jest zacząć "Szanowny Panie" a zakończyć
"Z poważaniem"
• umieść nagłówek zwierając w nim numer referencyjny oraz stanowisko, jeśli ubiegasz się
o wakat
• dobrze jest umieścić na początku listu informację skąd wiemy o danym miejscu pracy np.
"W Gazecie Wyborczej z dnia....przeczytałem, że poszukują Państwo......."
• stosuj precyzyjne wyrażenia, unikaj wyrażania opinii i trzymaj się takich faktów, które
można zweryfikować (najlepiej gdyby dało się je określić ilościowo)
• dąż do tego, aby układ tekstu Twojego listu był przejrzysty i jasny, z dużymi paragrafami i
odstępami między akapitami
• podpis - podpisz się tak jak zawsze, pod listem, własnoręcznie.

Nie wolno:
• używać skrótów lub sloganów
• używać takich nagłówków jak: "Dotyczy: orientacji ogólnej", "Rozwój kariery zawodowej".
"Okazje do rozwoju kariery zawodowej";
• przepraszać
• przedłużać listu (maksymalnie 1 strona A4)
• robić błędów ortograficznych
• zapomnieć o sprawdzeniu dokładnie treści przed wysłaniem.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 12

Data
Schemat
listu Imię i nazwisko
motywacyjnego adres
telefon

Adresat

Zwrot grzecznościowy:
Szanowna Pani lub Szanowny Panie
Treść:
• powołanie się na źródło informacji o firmie: Dowiedziałem się z...... lub
Dowiedziałem się od.......
• dalej: Poszukuję stanowiska......
• co Cię skłania, że zgłaszasz się o pracę właśnie Ty i właśnie do tej firmy
• krótki opis Twoich kwalifikacji:
- jedno – dwa zadnia ukazujące Twoje mocne strony w danej branży czy na danym
stanowisku
- wspomnij o zaletach ogólnych (np. umiejętność samodzielnej pracy, twórcze
podejście do rozwiązań, zdolności kierownicze, umiejętność nawiązywania kontaktów)
- opisz wymierne wyniki pracy – konkretne osiągnięcia własne odpowiadające firmie np.
Zaktywizowałem.....; Kierowałem realizacją......; Rozwinąłem i
wdrożyłem....; Zainicjowałem...;
• zakończ z podkreśleniem przydatności posiadanych umiejętności i kwalifikacji dla firmy
oraz gotowości stawienia się na rozmowę
Zwrot grzecznościowy: Z poważaniem lub Z wyrazami szacunku,

własnoręczny podpis

Warszawa 30.02.00
Przykład listu Adam Kowalski
motywacyjnego ul. Farbowana 8/345
00-001 Warszawa
tel. 888-88-88

Szanowny Panie!

W nawiązaniu do ogłoszenia prasowego z G.W. z dn. 30.02.00 pragnę zaproponować

swoją kandydaturę na stanowisko Kierowca – Goniec.
Uważam, że posiadam wszelkie predyspozycje osobowościowe oraz niezbędne kwalifikacje
do rzetelnego spełnienia zadań na w/w stanowisku. Średnie wykształcenie elektroniczne i niepełne
wyższe humanistyczne z pewnością okażą się przydatne w pracy, wymagającej konkretnego
myślenia a zarazem umiejętności obcowania z ludźmi.
Posiadam już doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku. Pracowałem jako
kierowca/sprzedawca w firmie XYZ. Moja dotychczasowa praca (m. in. w agencji turystycznej)
nauczyła mnie samodzielności w realizacji powierzonych zadań, szybkiego podejmowania decyzji,
jak również wytrwałości i odporności na stres.
Łatwo nawiązuję kontakty z innymi ludźmi, stanowią one dla mnie ważny aspekt w pracy i
dają wiele satysfakcji. Szybko się uczę, jestem osobą elastyczną, otwartą na współpracę. Lubię
podejmować różnorodne wyzwania.
Chciałbym podjąć pracę dającą mi możliwość rozwoju zawodowego, satysfakcje oraz
stabilizację. Jestem przekonany, że firma ZYX spełnia wszystkie te warunki. Praca związana z
zaopatrzeniem w Pańskiej firmie dawałaby mi dużo zadowolenia.
Pragnę dodać, że posiadam zawodowe prawo jazdy oraz doświadczenie w przewozie osób i
dokumentów. Jako były pracownik ochrony potrafię zadbać o bezpieczeństwo ludzi i mienia.
Jeżeli moje kwalifikacje okażą się wystarczające proszę o kontakt

Z wyrazami szacunku

Jaś Fasola

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 13

Testy stosuje się, aby zbadać Twoje predyspozycje do stanowiska, o które się ubiegasz.
Testy w Predyspozycje, a nie kwalifikacje zawodowe - te są sprawdzane na podstawie Twojego
wykształcenia, stażu pracy, dorobku zawodowego i doświadczenia.
rekrutacji
Wyniki testów mogą być tylko wskazówką, co do głębszej charakterystyki Twojej osoby, ale nie
powiedzą wszystkiego. W zależności od tego na jakie stanowisko jest prowadzona rekrutacja, różne
kombinacje cech będą pożądane. Dlatego wynik takich testów jest rozpatrywany pod kątem
konkretnego stanowiska np. od przedstawiciela handlowego wymagana jest komunikatywność i
umiejętność współpracy z ludźmi, słabszy wynik w testach sprawdzających wyobraźnię
przestrzenną nie ma tutaj żadnego znaczenia.

Testy wykorzystywane są również w rekrutacji masowej jako narzędzie wstępnej selekcji tzn.
wtedy, gdy przypada wielu kandydatów na małą liczbę stanowisk, na przykład przy rekrutacji do
pracy w call-center gdzie wstępnej selekcji dokonuje się już podczas pierwszej rozmowy
telefonicznej.

Zanim zaczniesz rozwiązywać test:

• przystępując do rozwiązywania testów nie wiesz jakie cechy będą badane, zapoznanajesz
się tylko ze sposobem w jaki masz go rozwiązywać i wiesz ile masz na to rozwiązywanie
czasu. Dlatego przed przystąpieniem do rozwiązywania warto zadawać jak najwięcej
pytań, tak aby nie mieć żadnych wątpliwości czy niejasności. Na przykład powinieneś
zapytać jak będą oceniane Twoje odpowiedzi - czy za złą odpowiedź dostaje się punkty
karne, czy też liczą się tylko dobre odpowiedzi

• większość testów psychologicznych nie ma narzuconych ograniczeń czasowych; jeśli czas

jest ograniczony dowiedz się jak dużo go masz, oblicz ile czasu masz na każde pytanie lub
część testu. W ten sposób unikniesz paniki gdybyś się nagle zorientował, że na
piętnastominutowe zadanie zostało ci tylko pięć minut

• w razie wątpliwości zgaduj; niektóre wyrafinowane testy sprawdzające wiadomości

wykrywają próby zgadywania, ale nie testy umiejętności, w których sumuje się wszystkie
poprawne odpowiedzi i na tej podstawie oblicza wynik. Kiedy masz wątpliwości wyeliminuj
wszystkie wyraźnie błędne odpowiedzi i zaznacz tę, która wydaje Ci się najwłaściwsza

• w przypadku testów umiejętności możesz domagać się przećwiczenia czegoś lub

wykonania na próbę. Jeśli test jest przeprowadzany na komputerze przed rozpoczęciem
warto ustawić wygodnie krzesło, klawiaturę i monitor

• w przypadku testów typu papier-ołówek upewnij się czy masz dość miejsca na biurku lub
na stole i czy masz dobrze zaostrzony ołówek

• wykorzystaj cały przydzielony Ci czas, sprawdź odpowiedzi, upewnij się czy zostały
wpisane w odpowiednie miejsca

• część testów może zawierać niemal identyczne pytania, które pojawiają się na pierwszej
stronie, a potem po trzydziestu czy czterdziestu pytaniach dalej. Technika ta opiera się na
założeniu, że większość wypełniających test może skłamać, ale niewielu pod wpływem
stresu pamięta to kłamstwo, dlatego może odpowiedzieć na to samo pytanie całkiem
inaczej po raz drugi. Pytania te są zadawane w różnych konfiguracjach, aby ocenić
zachowania i postawy w różnych sytuacjach.

Testy psychologiczne

! Testy badające predyspozycje psychiczne - często stosowane w rekrutacji. Służą do

diagnozy cech psychologicznych takich jak osobowość czy temperament. Można się spotkać z
testami mierzącymi np.:
- profil osobowości (np. charakter, temperament, poziom kontroli emocjonalnej)
- gotowość podejmowania samodzielnych decyzji
- umiejętność pracy w zespole
- zdolności negocjacyjne
- odporność na stres
- poziom motywacji osiągnięć

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 14

! Testy badające zdolności intelektualne - cechą charakterystyczną tych testów jest to, że
niezależnie od tego o jakie stanowisko się ubiegasz, im wyższy wynik uzyskasz w takim teście,
tym bardziej jesteś pożądanym kandydatem. Możesz się spotkać z testami badającymi poziom
inteligencji ogólnej jak i sprawdzającymi poszczególne zdolności, składające się na inteligencję
ogólną. Mogą to być testy sprawdzające np.:
- inteligencję werbalną
- zdolność do analizy i syntezy
- szybkość i sprawność myślenia
- kreatywność
- zdolności arytmetyczne
- wyobraźnię wzrokową i przestrzenną
- zdolności psychomotoryczne (koordynację wzrokowo-ruchową, szybkość i precyzję
spostrzegania)

! Testy merytoryczne są najczęściej opracowywane przez ekspertów z poszczególnych

dziedzin np. starając się o pracę głównego księgowego możesz spodziewać się testu
sprawdzającego wiadomości z zakresu zasad rachunkowości czy aktualnych przepisów
podatkowych.

! Testy umiejętności - w celu weryfikacji Twoich umiejętności pracodawca może

przeprowadzić test sprawdzający np. kandydata na copywritera może poprosić o wymyślenie
hasła reklamowego nieistniejącego produktu, a kandydatkę na stanowisko sekretarki o
napisanie, sformatowanie i wydrukowanie tekstu.

! Testy językowe - są to testy sprawdzające znajomość języka obcego - wiedzę gramatyczną,

rozumienie treści, a także rozumienie zwrotów z języka negocjacji lub biznesu.

Assessment Center (w dosłownym tłumaczeniu - centrum szacowania) czyli metody symulacyjne

polegają na testowaniu zachowań kandydatów w różnych sytuacjach, przy wykonywaniu fikcyjnych
Assessment zadań. Na tej podstawie można przewidzieć jak zachowasz się kiedy będziesz już zatrudniony na
Center stanowisku, o które się ubiegasz, przy wykonywaniu konkretnych, rzeczywistych zadań.

! Technika koszyka (z ang. In-Basket) - kandydatowi przedstawia się zbiór spraw: podań,
notatek ze spotkań, raportów itp. i obserwuje jego reakcję i sposób załatwienia tych różnych
spraw. Na ogół wcześniej podawana jest instrukcja mówiąca, że np. zostałeś mianowany
nowym kierownikiem jakiegoś działu, poprzednik odszedł tydzień temu i nagromadziło się dużo
różnych spraw wymagających natychmiastowej reakcji. Czasami wprowadza się również
ograniczenia czasowe mówiąc np. że za godzinę jest wyznaczone spotkanie z Zarządem i
musisz przez ten czas uporać się z najważniejszymi sprawami. Można także spotkać się z taką
sytuacją kiedy masz dostęp do telefonu, przez który kontaktujesz się ze swoją (symulowaną)
sekretarką i umawiasz spotkania. Razem z dokumentami dostarczany jest również kalendarz, w
którym zaznaczone już są pewne wcześniej zarezerwowane terminy.

Nazwa "In-Basket" pochodzi od standardowego wyposażenia biur w organizacjach

amerykańskich, gdzie na biurku każdego kierownika znajdują się dwa pojemniki (z ang.
basket), jeden ze sprawami do załatwienia, które wpłynęły (in) i należy je rozpatrzyć, a drugi
na sprawy już załatwione, które należy przesłać dalej (out).

W tej metodzie ocenie mogą podlegać:

- umiejętność organizacji własnej pracy
- tempo i wydajność pracy
- spostrzegawczość i wnikliwość
- umiejętność znajdowania niestandardowych rozwiązań
- umiejętność delegowania uprawnień
- szybkość podejmowania decyzji
- umiejętność rozdzielenia spraw ważnych i nieważnych
- umiejętność jasnego formułowania myśli, dawania poleceń, zadawania pytań itp.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 15

! Dyskusja Grupowa bez Lidera (z ang. LGD - Leaderless Group Discussion) - jest to metoda
polegająca na grupowym dyskutowaniu przedstawionego problemu. Grupa dyskutujących jest
obserwowana podczas pracy i na podstawie tych obserwacji formułuje oceny dotyczące
poszczególnych uczestników. W trakcie dyskusji ujawniają się spontaniczne reakcje,
zachowania w konkretnych sytuacjach społecznych, zdolności przywódcze itp. Na ogół czas
dyskusji jest ograniczony. Grupy zazwyczaj mają mniej niż 8 osób - grupy liczniejsze mają
tendencję do samoistnego dzielenia się na podzespoły i nie wszystkie osoby są w stanie
zaprezentować swój punkt widzenia.
W tej metodzie ocenie mogą podlegać:
- umiejętność komunikowania się
- umiejętność przewodzenia innym
- potrzeba dominacji
- umiejętność zachowywania się w sytuacji konfliktowej
- umiejętność podejmowania szybkich decyzji
- umiejętność rozpoznawania emocji u innych osób

Rozmowa z podwładnym (jeden-na-jeden)

W tej metodzie aranżuje się rozmowę z klientem lub podwładnym np. podwładnego lekceważącego
swoje obowiązki a jednocześnie cennego fachowca. Bardzo często partnerem uczestnika symulacji
jest osoba specjalnie w tym celu przeszkolona. W ten sposób można ocenić:
- umiejętności komunikowania się
- zdolności perswazyjne i kierownicze
- umiejętność słuchania
- umiejętność dostosowywania się do sytuacji
- odporność na stres

Prezentacje i case-study
Ta metoda polega na tym, że kandydat przygotowuję analizę pewnego materiału a następnie
przedstawia ją publicznie lub w formie pisemnej. W prezentacjj kandydatowi dostarcza się ogólny
temat, który ma przeanalizować i rozważyć. W case-study kandydat otrzymuje obszerny materiał,
opisujący konkretny problem, ale jego zadanie jest podobne. W prezentacjach kandydaci są
proszeni o publiczne przedstawienie swoich przemyśleń. case-study może być dostarczana w formie
pisemnej.
Tematy prezentacji i case-study są zazwyczaj związane z pracą na obsadzanym stanowisku np.
kandydaci na szkoleniowców mogą być proszeni o zaprezentowanie 15-minutowego fragmentu
szkolenia na konkretny temat.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 16

Jesteś umówiony na rozmowę kwalifikacyjną a twoi rozmówcy mają konkretny cel - muszą
Rozmowa
rozstrzygnąć czy zostaniesz nowym pracownikiem firmy. Im więcej wiesz na temat firmy, do której
kwalifikacyjna się udajesz, tym masz większe szanse, aby przekonać prowadzącego rozmowę, że jesteś
rzeczywiście zainteresowany pracą w tej firmie.
Bądź świadomy tego, czego osoba prowadząca rozmowę chce się od Ciebie dowiedzieć. Na ogół
pragnie potwierdzenia tego, co umieściłeś w swoim CV i liście motywacyjnym czyli:

• czy Twoje kwalifikacje są prawdziwe i odpowiednie do danej pracy

• czy Twoje doświadczenie zawodowe jest odpowiednie do danej pracy i tak dobre jak to
sugeruje Twoje CV czyli czy posiadasz doświadczenie umożliwiające osiągnięcie sukcesu
na tym stanowisku
• co takiego pominąłeś w swoim CV lub formularzu aplikacyjnym, co może być informacją
istotną lub dla Ciebie niekorzystną
• jakie są Twoje umiejętności interpersonalne? Czy możesz szkolić inne osoby? Czy jako
kandydat dobrze "pasujesz" do firmy, czy rozmówca widzi cię w swoim zespole, czy twój
styl i osobowość będą odpowiadały jemu i firmie
• jakie są Twoje umiejętności komunikowania się? Czy umiesz słuchać?
• czy możesz od razu rozpocząć nową pracę, czy wymagać będziesz przeszkolenia?

Przed rozmową
! zbierz maksimum informacji o firmie (tutaj możesz wykorzystać informacje zdobyte w Sieci)
np.:
• od kiedy firma istnieje
• czym się zajmuje
• jaką ma pozycję na rynku
• jakich ma konkurentów
• jakie ma szanse rozwoju
• ile zatrudnia osób i jaka jest rotacja pracowników
! warto też zebrać informacje o oferowanym stanowisku:
• jaki zakres wiedzy jest potrzebny na tym stanowisku
• jakiego rodzaju doświadczenie zawodowe jest potrzebne (branża, rodzaj
wykonywanej pracy)
• jakiego typu cechy psychologiczne mogą być przydatne (zdolności interpersonalne,
zdolności komunikacyjne, zdolności kierownicze, umiejętność pracy w stresie itp.)
! ważne również jest, co wiesz o sobie:
• idąc na rozmowę miej w pamięci swoją drogę zawodową: nazwę poprzedniego
miejsca pracy, stanowisko, podstawowe obowiązki
• przypomnij sobie sukcesy i osiągnięcia z poprzednich miejsc pracy
• zabierz ze sobą kopię wszystkich istotnych dokumentów - mogą się okazać potrzebne
• spróbuj się zastanowić jakie Ty zadawałbyś pytania będąc na miejscu pracodawcy,
zastanów się nad odpowiedziami - nie wolno unikać pytań trudnych i kłopotliwych
! oraz:
• zastanów się czego oczekujesz od rozmówcy, czego chciałbyś się dowiedzieć, o co
zapytać - inteligentne i rozsądne pytania mogą wywrzeć dobre wrażenie na rozmówcy
• upewnij się, jak dotrzeć do firmy, ile potrzeba na to czasu - nie wolno Ci się spóźniać,
najlepiej gdybyś był parę minut przed czasem
• najlepiej być ubranym schludnie, ale nie można się stroić, raczej elegancko, ale
odpowiednio do okazji; źle widziany jest ostry makijaż, bogata biżuteria, mocne
perfumy i wygnieciony garnitur;
• dowiedz się jak się nazywa osoba, która poprowadzi z Tobą rozmowę

Podczas rozmowy
• bądź nastawiony pozytywnie, odpręż się i uśmiechaj się
• nie przyjmuj postawy "przepraszam, że żyję"
• pewnie podaj rękę rozmówcy
• najlepiej usiądź prosto na krześle i patrz na rozmówcę; kontakt wzrokowy jest bardzo
ważny bo rozmowa to coś więcej, niż wymiana słów
• siedź spokojnie, nie na brzeżku krzesła - to sprawia wrażenie, że kandydat tylko czeka,
żeby uciec z pracy, o którą się właśnie stara
• uśmiechaj się i sprawiaj wrażenie zainteresowanego
• bądź pewny siebie, ale nie zarozumiały
• kontroluj takie odruchy jak walenie palcami w stół czy bawienie się długopisem
• w czasie rozmowy nie pal nawet jeśli otrzymasz pozwolenie

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 17

• nie zaczynaj rozmowy od pytania o zarobki i czas pracy (zwłaszcza jeśli stanowisko jest
odpowiedzialne a praca wymaga zaangażowania)
• bądź zwięzły - twoja odpowiedź powinna dokładnie odnosić się do zadanego pytania i
mieścić się w 2-3 minutach
• posługuj się określeniami ilościowymi - korzystaj raczej z liczb niż przymiotników, nie mów
"zaoszczędziliśmy bardzo dużo pieniędzy" tylko powiedz ile dokładnie zaoszczędziliście
• przedstaw konkretne dokonania, np. "Problem był następujący, rozwiązałem go w taki a
taki sposób, dało to taki a taki wynik" w szczególności gdy ubiegasz się o stanowisko
menedżerskie powinieneś przedstawić rezultaty ilościowe
• nie traktuj pytań twojego rozmówcy jak płotków, które musisz pokonać w drodze do mety;
spróbuj w nich dostrzec jeszcze jedną okazję do sprzedania siebie
• nie bój się pytań o obowiązki, kryteria oceny pracy, możliwości awansu itp.
• słuchaj uważnie, a jeśli czegoś nie rozumiesz - nie bój się o tym powiedzieć
• nie trzeba się bać swoich słabości - najlepszy komentarz do porażek: "To mnie nauczyło
unikać takich błędów"
• pokaż, że jesteś przygotowany do rozmowy, używaj informacji o pracy i o firmie, które
uzyskałeś wcześniej
• odpowiedzi udzielaj z rozmysłem
• podziękuj rozmówcy za poświęcenie czasu
• upewnij się, co do wyniku rozmowy (np. kiedy możesz się spodziewać decyzji).

Nie wolno:
• przyjeżdżać na rozmowę zbyt późno
• palić, nawet jeśli dostaniesz pozwolenie
• siadać, nie czekając na zaproszenie
• dawać zbyt szybkich odpowiedzi - najpierw pomyśl
• odpowiadać "tak" lub "nie" - sprzedawaj się!
• krytykować byłych pracodawców lub kolegów
• kłócić się
• być zbyt wesołym
• zbytnio się rozglądać
• rozsiadać się na krześle
• zakładać rąk lub zaciskać pięści.

Kilka zachowań, które mogą prowadzić do porażki w trakcie rozmowy

• zadajesz zbyt mało pytań lub zadajesz niejasne pytania
• Twoje odpowiedzi na zadane pytania są zbyt gorączkowe, niejasne, niezdecydowane,
nieścisłe, robisz dużo dygresji
• nie masz kontaktu wzrokowego z rozmówcą podczas całej rozmowy
• odpowiadasz lakonicznie, równoważnikami zdań
• widać Twoje zakłopotanie wobec pytań dotyczących pieniędzy - albo tylko ten aspekt
wzbudza Twoje zainteresowanie, albo nie potrafisz wyrazić swoich aspiracji na ten temat
• nie dajesz dokończyć zdania, przerywasz rozmówcy
• mówisz źle o poprzednich pracodawcach (stażach lub poprzedniej pracy). To jest
dyskredytujące!
• używasz manieryzmów językowych
• zanudzasz słuchacza długimi wypowiedziami, wyraźne jest twoje nadmierne gadulstwo
• jesteś zbyt pewny siebie, arogancko się zachowujesz.

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 18

Istnieje wiele przewodników podających bardzo szczegółowe pytania, które mogą paść w rozmowie
150 pytań z kwalifikacyjnej. Pamiętaj jednak, że żaden z nich nie jest wyrocznią. Poznać pytania przed rozmową
kwalifikacyjną to nie to samo co poznać pytania egzaminacyjne przed egzaminem. Nie ułatwią one
rozmowy znalezienia poprawnej odpowiedzi ponieważ takich odpowiedzi nie ma. Jedyna poprawna
kwalifikacyjnej odpowiedź to taka, która jest oparta na twoich autentycznych doświadczeniach i osiągnięciach.

1. Co spowodowało, że odniósł Pan sukces w tym zawodzie?

2. Proszę opisać swój typowy dzień.
3. Jakie ma Pan doświadczenie zawodowe?
4. Proszę określić związki wykonywanej przez Pana pracy z głównymi zadaniami
pańskiego działu i firmy.
5. Co w pańskiej pracy jest, Pana zdaniem, najistotniejsze?
6. Czy gotów jest Pan pojechać wszędzie tam, gdzie firma Pana wyśle?
7. Co się Panu podobało, a co nie podobało w ostatnim miejscu pracy?
8. Które z dotychczasowych miejsc pracy najmniej Panu odpowiadało?
9. Czego nauczył się Pan w poprzednich miejscach pracy?
10. Jak Pan ocenia dotychczasowy rozwój swojej kariery?
11. Jak długo chciałby Pan u nas pracować?
12. Ile czasu Panu zajmie wciągnięcie się w pracę naszej firmy?
13. Co chciałby Pan robić z 5 lat?
14. Jakie ma Pan kwalifikacje?
15. Jakie są największe Pańskie osiągnięcia?
16. W jaki sposób planuje Pan poważniejsze zadania i przygotowuje się do ich realizacji?
17. Proszę opowiedzieć jak wygląda historia pańskich awansów.
18. Czy potrafi Pan pracować pod presją czasu?
19. Co jest pańską najmocniejszą stroną?
20. Jakie cechy najbardziej Pana wyróżniają?
21. Co Pana w tej pracy najbardziej interesuje?
22. Czego Pan poszukuje w następnej pracy?
23. Dlaczego powinienem Pana zatrudnić?
24. Co może Pan zrobić dla nas takiego, czego nie potrafią inni?
25. Proszę mi opowiedzieć o jakimś trudnym problemie, z którym musiał się Pan uporać.
26. Co powiedzieliby o Panu dotychczasowi przełożeni?
27. Czy możemy sprawdzić pańskie referencje?
28. Jaką książkę Pan ostatnio czytał (jaki film oglądał) i jakie zrobiła na Panu wrażenie?
29. Jak radzi sobie Pan z napięciem?
30. Od jak dawna Pan szuka pracy?
31. Czy był Pan kiedykolwiek zwolniony z pracy?
32. Dlaczego Pana zwolniono?
33. Na co przeznaczał Pan najwięcej czasu w poprzedniej pracy i dlaczego?
34. Jak przyjmuje Pan polecenia?
35. Jak przyjmuje Pan krytykę?
36. Czy chciałby Pan wykonywać pracę swojego przełożonego?
37. Co Pan sądzi o swoim obecnym (poprzednim) szefie?
38. Proszę opisać sytuację, w której pańska praca lub pomysły zostały skrytykowane.
39. Proszę opowiedzieć coś o sobie.
40. Proszę ocenić siebie na skali od jednego do dziesięciu.
41. Czym najbardziej się Pan przejmuje?
42. Jaka była najtrudniejsza sytuacja, z którą się Pan zetknął?
43. Jakie rzeczy Pana niepokoją?
44. Czego Pan najbardziej nie lubi?
45. Proszę mi opowiedzieć co ostatnio Pana rozłościło w pracy.
46. W czym wykazał się Pan własną inicjatywą?
47. Co się Panu nie podoba w postępowaniu szefa?
48. Jak, Pana zdaniem, szef ocenia Pańską pracę?
49. W jaki sposób szef wydobywa z Pana to, co najlepsze?
50. Czy interesuje się Pan sportem?
51. Jakie cechy osobowości są niezbędne do osiągnięcia sukcesu w Pańskiej dziedzinie?
52. Woli Pan pracować samodzielnie czy w zespole?
53. Jaką rolę zwykle pełnił Pan w zespole?
54. Jak zdefiniowałby Pan atmosferę sprzyjającą pracy?
55. Czy daje Pan wyraz swoim opiniom jeśli nie zgadza się Pan ze zdaniem swojego
przełożonego?
56. Co powiedziałby Pan o przełożonym, który postępuje nie fair albo z którym trudno się
współpracuje?
57. Czy uważa Pan, że jest naturalnym liderem czy raczej podwładnym?

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 19

58. Dlaczego uważa Pan, że jest lepszy od swoich kolegów?

59. Z jakimi ludźmi lubi Pan pracować?
60. Otrzymał Pan zadanie, które wymaga kontaktowania się z ludźmi zajmującymi w firmie
różne szczeble w hierarchii. Jak Pan to zrobi? Kontakty z jakim szczeblem najbardziej
Panu odpowiadają?
61. Ma Pan w południe wyznaczoną wizytę u lekarza. Czekał Pan na nią 10 dni. Ale w
ostatnim momencie wypadło jakieś ważne spotkanie. Co Pan robi?
62. Jak udało się Panu przyjść na rozmowę kwalifikacyjną skoro nadal jest Pan zatrudniony
gdzie indziej?
63. Kiedy spodziewa się Pan awansu?
64. Proszę zdefiniować pojęcie współpraca.
65. Jakie ma Pan kłopoty we współpracy z ludźmi różniącymi się od Pana wykształceniem i
zainteresowaniami?
66. Proszę powiedzieć co takiego Pan zrobił, co świadczyłoby o Pańskiej lekkomyślności?
67. Proszę mi opowiedzieć coś, co było dla Pana największym wyzwaniem.
68. Proszę podać przykład jakiejś metody pracy, którą Pan stosuje. Co Pan o niej sądzi?
69. Co by Pan zrobił, gdyby musiał podjąć jakąś decyzję, a nie byłoby do tego
odpowiedniej procedury?
70. Co jest Pańską największą słabością?
71. Patrząc z perspektywy: czy mógł Pan lepiej pokierować swoją karierą?
72. Jakie decyzje jest najtrudniej Panu podejmować?
73. Jakie umiejętności zawodowe chce Pan obecnie doskonalić?
74. Czy, kiedy trzeba, gotów jest Pan podjąć ryzyko?
75. Widzi Pan ten długopis? Proszę mi go sprzedać.
76. Jak zdefiniowałby Pan swój zawód?
77. Czy miał Pan kiedykolwiek kłopoty finansowe?
78. Jak radzi sobie Pan z odmową?
79. Dlaczego tak długo był Pan bez pracy?
80. Dlaczego tak często zmienia Pan pracę?
81. Dlaczego chce Pan odejść z obecnej pracy? Dlaczego odszedł Pan z poprzedniej pracy?
82. Co Pana najmniej interesuje w tej pracy?
83. Co w Pańskiej poprzedniej firmie się Panu nie podobało lub z czym się Pan nie zgadzał?
84. Jakie wyniósł Pan ogólne wrażenia ze swojej ostatniej firmy?
85. Jakie sprawy utrudniają Panu wykonywanie pracy i jak Pan sobie z nimi radzi?
86. Co w tej pracy wydaje się Panu trudne? Dlaczego tak Pan uważa?
87. Każda praca ma swoje plusy i minusy. Proszę podać przykład niektórych minusów z
Pańskiej ostatniej pracy.
88. W jaki sposób dostał Pan poprzednią pracę?
89. Na jakie poważne choroby chorował Pan w ostatnich latach? Czy po ich przebyciu
odczuwał Pan jeszcze jakieś dolegliwości?
90. Kiedy ostatnio odwiedził Pan przychodnię specjalistyczną?
91. Czy mieszka Pan z rodzicami, rodziną czy też zajmuje samodzielne mieszkanie?
92. Czy ma Pan dzieci? Jeśli tak to w jakim wieku?
93. Czy może Pan w jakiś sposób udokumentować znajomość języków obcych?
94. Czy w tej chwili doskonali Pan znajomość jakiegoś języka obcego?
95. Czy dotychczas wykorzystywał Pan w pracy zawodowej znajomość języków obcych?
Jeżeli tak to przy jakiej okazji?
96. Które z ukończonych przez Pana kursów i szkoleń były dla Pana najbardziej przydatne?
97. Jakie szanse na rozwój dostrzega Pan w firmie, w której poprzednio był Pan
zatrudniony?
98. Co uważa Pan za największe zagrożenie dla firmy, w której poprzednio był Pan
zatrudniony?
99. Na czym polegał awans (rozwój) w nowym miejscu pracy?
100. Czy zmiana pracy przyniosła Panu wymierne korzyści? Jakie?
101. Czy o Pana planowanym odejściu wiedzą przełożeni w firmie, w której Pan nadal
pracuje?
102. Które ze zmian pracy miały największe znaczenie w Pana dotychczasowej karierze?
103. Realizacja jakich zadań przyniosła Panu najwięcej satysfakcji?
104. Jakie cele zawodowe zamierza Pan zrealizować w najbliższym czasie?
105. Ile czasu spędza Pan w pracy?
106. Proszę ocenić politykę personalną firmy, w której Pan dotychczas pracował.
107. Proszę ocenić politykę marketingową firmy, w której Pan pracuje.
108. Co, Pana zdaniem, należałoby zmienić w firmie, w której Pan pracuje?
109. Co jest dla Pana ważniejsze: zadowolenie z pracy czy awans?
110. Czy tylko do nas wysłał Pan życiorys i list motywacyjny?
111. Czego oczekuje Pan po zmianie pracy?

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 20

112. Czego chciałby Pan się jeszcze nauczyć?

113. Czy wybrałby Pan ponownie taki zawód jaki Pan obecnie wykonuje?
114. Czy zdecydowałby się Pan na przeprowadzkę, by objąć wyższe stanowisko w filii naszej
firmy?
115. Dlaczego chce Pan pracować u nas?
116. Co najgorszego słyszał Pan o naszej firmie?
117. Proszę uporządkować według ważności listę firm, które by Pan odwiedził oferując nasze
produkty.
118. Proszę wskazać swoje doświadczenia zawodowe, które wiążą się bezpośrednio ze
stanowiskiem, o które się Pan ubiega.
119. Które z realizowanych przez Pana zadań bezpośrednio odpowiadają przyszłym
obowiązkom u nas?
120. Dlaczego zainteresował się Pan naszą ofertą/firmą?
121. Który ze znanych produktów naszej firmy ocenia Pan najwyżej i dlaczego?
122. Czy np. gdyby wygrał Pan bardzo dużą sumę pieniędzy to czy nadal by Pan pracował,
czy wybrał życie z odsetek?
123. Jaka jest granica finansowa, od której nasza oferta wyda się Panu atrakcyjna?
124. Jak Pan sądzi: ile zarabia się u nas na porównywalnych z Pańskim stanowiskiem?
125. Czy w poprzednim miejscu pracy dysponował Pan samochodem służbowym?
126. Jakich korzyści materialnych, poza pensją, oczekuje Pan u nas?
127. W jaki sposób w Pana poprzedniej firmie były wynagradzane dodatkowe godziny
pracy?
128. Od jakiej sumy, Pana zdaniem, zaczyna się wysokie wynagrodzenie w naszej branży?

Pytania dla studentów i absolwentów

129. Jak zdobywał Pan pracę w okresie wakacyjnym?
130. Jakie ma Pan plany zawodowe na przyszłość?
131. Gdzie Pan studiował i dlaczego wybrał Pan właśnie tą uczelnię?
132. Czy mając możliwość ponownego rozpoczęcia studiów wybrałby Pan ten sam kierunek?
133. Które przedmioty w trakcie nauki w szkole wyższej Pana szczególnie interesowały i
dlaczego?
134. Który ze zdawanych egzaminów był dla Pana najtrudniejszy?
135. Których przedmiotów Pan nie lubił na studiach i dlaczego?
136. Jak opłacał Pan studia i swoje utrzymanie w tym okresie?
137. Gdzie odbywał Pan praktyki w czasie studiów? W jakiej firmie, dziale, jak długo one
trwały?
138. Jaki wybrał Pan temat pracy magisterskiej i dlaczego?
139. Czy w trakcie studiów brał Pan udział w pracach koła naukowego lub jakiejś organizacji
studenckiej?
140. Czy zamierza Pan uzupełniać wykształcenie? W jakiej formie?
141. Usiłowaliśmy wcześniej zatrudniać ludzi z Pańskiej uczelni, ale nie radzili sobie. Czym
się Pan od nich różni?
142. Co z tego, czego nauczył się Pan na studiach, przyda się Panu w pracy?
143. Czy lubi Pan rutynowe działania/stałe godziny pracy?
144. Jakim stanowiskiem jest Pan zainteresowany?
145. Czy ma Pan kwalifikacje, które umożliwią Panu odnoszenie sukcesów w tej dziedzinie?
146. Dlaczego uważa Pan, że spodoba się Panu ten rodzaj pracy?
147. Co Pan wie o naszej firmie?
148. Co, Pana zdaniem, jest warunkiem awansu w dobrej firmie?
149. Czy uważa Pan, że pierwsi pracodawcy powinni brać pod uwagę oceny ze studiów
podczas przyjmowania absolwenta do pracy?
150. Czy to jest pierwsza Pana rozmowa kwalifikacyjna?

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl


Najczęściej
zadawane
Proszę opowiedzieć coś o sobie. Jest to tylko pozornie łatwe pytanie. Odpowiedź nie
pytania Jak Pan/i by sam siebie
opisał/a.
Dlaczego stara się Pan/i
właśnie o tę pracę?
Co wie Pan/i o naszej firmie, o
dziale, w którym chce Pan/i
pracować?
Dlaczego nasza firma wydaje
się Panu/i atrakcyjna?
Jakie są Pana/i oczekiwania
wobec naszej firmy?
Jakie ma Pan/i wady?
Jakie są Pana/i słabe strony?
Jakie ma Pan/i zalety?
Jakie ma Pan/i wady?
Co Pana/nią motywuje w
pracy?
Jakie są Pana/i największe
osiągnięcia?
O jakim doświadczeniu lub
sytuacji może Pan powiedzieć,
że postawiła Panu największe
wymagania?
Jak opisał(a)byś swoje stosunki
z innymi ludźmi?
Jaka dotychczasowa praca
przyniosła Panu/i najwięcej
satysfakcji?
Co spodziewa się Pan/i robić za
5 – 10 lat?
http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl
21
powinna przypominać dzieła epickiego
przygotowywanego do wydania w twardej oprawie!
Trudność polega na uporządkowaniu myśli, tak, abyś
mógł podać przejrzyste streszczenie twojej pracy
zawodowej i podkreślić te osiągnięcia, które wydają
się być ważne dla rozmówcy.
Nakreśl najważniejsze punkty, które chcesz
przedstawić, opowiedz o swoich mocnych stronach, o
rodzajach firm dla których pracowałeś, o znaczących
osiągnięciach lub interesujących cię kierunkach
rozwoju zawodowego. Upewnij się, że uwzględniłeś
wszystko, co może cię wyróżnić. Pamiętaj, że masz na
to 2-3 minuty.
Dostając takie pytania musisz pokazać, że odrobiłeś
swoje zadanie domowe i wiesz coś na temat firmy i
pracy, o którą się starasz. A najlepiej, gdy potrafisz
pokazać związek tych informacji z własnymi
umiejętnościami, zainteresowaniami lub
dotychczasowymi osiągnięciami. Odpowiedz sobie na
pytanie, co cię w tej pracy pociąga, intryguje,
ekscytuje czy też stanowi dla ciebie wyzwanie? Jeżeli
sam nie potrafisz przekonywująco odpowiedzieć na te
pytania to jak przekonasz osobę prowadzącą z tobą
rozmowę kwalifikacyjną?
"Nie mam takich" - to odpowiedź bez sensu. W ten
sposób można cię uznać za osobę o małej zdolności
do autoanalizy, za człowieka, który nie uświadamia
sobie własnych błędów, a tym samym jest niezdolny
do zmiany działania. Nie mów także banałów w stylu
"Jestem perfekcjonistą" lub "Pracuję zbyt dużo".
Naszymi słabymi stronami są zwykle przeciwieństwa
mocnych stron lub też mocne strony doprowadzone
do przesady. Znasz już swoje słabe i mocne strony -
przyjrzyj się im, aby sprawdzić, czy gdzieś nie
posunąłeś się za daleko. Bądź wobec siebie uczciwy -
ta wiedza na pewno ci się przyda. Potem przygotuj
odpowiedź, która nie tylko ujawniałaby, że sam
dostrzegasz problem, ale że podjąłeś starania, aby go
przezwyciężyć. Warto też dawać takie przykłady, które
umiejscawiają naszą słabość w przeszłości np:
"dawniej zdarzało się...", "było mi trudno...".
Te pytania pozwalają Ci mówić o Twoich mocnych
stronach, umiejętnościach i pozytywnych cechach. Ale
uwaga! Nie dajmy się skusić na wyliczanie tylko
naszych słabych stron.
Zakładając, że rozmówca pyta nas o sukcesy i porażki,
powinniśmy dać mu satysfakcjonującą odpowiedź. Nie
należy jednak tej odpowiedzi nadmiernie długo
uzasadniać.
Ważne jest pokazanie, że chcemy i zamierzamy
pracować w tej firmie przez dłuższy czas, tutaj chcemy
robić karierę. Nie róbmy tego tak, jakby stanowisko, o
które się staramy, interesowało nas tylko na krótki
okres.

W przeszłości często zmieniał
Pan/i pracę. Dlaczego?
Dlaczego szuka pan/i pracy?
Z jakiego powodu opuścił/a
pan/i poprzednią pracę?
Jakiej wysokości zarobków
Pan/i oczekuje?
Dlaczego właśnie Pana/nią
mamy zatrudnić, a nie kogoś
innego?
http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl
22
Podkreśl, że pracując na różnych stanowiskach szybko
realizowałeś zlecone zadania, po czym nie pojawiały
się nowe wyzwania. Zaakcentuj pozytywne strony
takiej sytuacji np. większe doświadczenie i
umiejętności.. Możesz zakończyć mówiąc: "Szukam
takiej pracy, która pozwoli mi na dłużej zatrzymać się
w jednym miejscu".
W obu pytaniach chodzi o to samo - dlaczego jesteś
niezadowolony z swojej obecnej pracy. W ten sposób
prowadzący rozmowę chce odkryć twoją motywację, a
także sprawdzić czego może się po to tobie
spodziewać. Zdania w stylu "Nienawidzę swojej pracy"
lub "Moje wynagrodzenie jest śmieszne" są
niedopuszczalne. Zdanie "Szukam okazji, w których
mogę się sprawdzić" można w pewnych
okolicznościach uznać jako równoważnik zdania
"Nienawidzę swojej pracy", ale nic ponadto.
Prowadzący rozmowę na pewno szybko zorientuje się,
że powtarzasz nic nie znaczącą odpowiedź, którą
każdy może znaleźć w jakieś książce i w odpowiednim
momencie powtórzyć jak papuga. Powinieneś
odpowiedzieć na to pytanie na swój własny,
indywidualny sposób.
Jeśli myślisz o awansie to zastanów się o jaki rodzaj
awansu ci chodzi: kierowanie większą niż dotychczas
grupą ludzi? Uzyskanie tytułu wiceprezesa? Jak chcesz
się sprawdzić? Co takiego chcesz zrobić co było
niemożliwe w poprzedniej pracy a spodziewasz się, że
będzie możliwe w nowej? Czy znasz jakieś problemy
firmy, w których rozwiązaniu byłbyś pomocny?
Dlaczego prowadzący rozmowę powinien wybrać
akurat ciebie spośród 138 lub 1380 kandydatów?
Jeżeli poszukujesz firmy, w której twoja praca byłaby
lepiej opłacana to dlaczego zasługujesz na lepszą
płacę?
Jeśli prowadzący rozmowę zapyta cię, jakiego
wynagrodzenia się spodziewasz, możesz powiedzieć,
że najpierw chciałbyś uzyskać więcej informacji na
temat samej pracy. Najlepiej nie określać sumy,
dopóki nie będziesz miał pewności, że zostaniesz
zatrudniony. Na ogół wynagrodzenie jest ustalone.
Czasem zarobki mogą być negocjowane. Przede
wszystkim zorientuj się jak płacą inne firmy za
podobną pracę oraz jakie są stawki w danej firmie –
da Ci to lepszą pozycję przy negocjacjach. Gdy
rozmówca będzie naciskał na jej podanie, możesz
podać przedział np. od 2000 do 2500 złotych. Jeżeli
zapyta cię o aktualne lub ostatnie zarobki, powinieneś
podać kwotę prawdziwą, nie zawyżoną, ale masz
pełne prawo podania tej kwoty razem z premią i
różnymi innymi dodatkami jakie otrzymywałeś.
Bądź przygotowany na szybką odpowiedź. Jeśli Ty nie
będziesz miał pewności, tym bardziej nie będzie jej
miał potencjalny pracodawca. Szybko wylicz swoje
zalety, pozytywne cechy charakteru itp.

Dlaczego stracił/a Pan/i pracę?
Czy lubi Pan/i swój zawód?
Jakie cechy według Pana/i
powinien mieć dobry
przełożony?
Czy chciałaby Pan/i coś dodać?
Czy ma Pan/i jakieś pytania?
http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl
23
Nikt w naszych czasach nie piętnuje już zwolnionych z
pracy. Wiadomo, że jest to bardzo często
spowodowane względami ekonomicznymi i
restrukturyzacją. Może więc wystarczy krótkie
wyjaśnienie "Jak panu być może wiadomo, mój dział
został zlikwidowany w wyniku reorganizacji firmy".
Możesz dodać do tego pozytywne stwierdzenie w
rodzaju: "Mój kierownik był bardzo ze mnie
zadowolony. Sprawdzał, czy nie znajdzie się dla mnie
miejsce w innych działach, ale w całej firmie
redukowano etaty".
Jeżeli straciłeś poprzednią pracę, ponieważ
pracodawca miał ci coś do zarzucenia, nie ukrywaj
tego. Na pytanie rozmówcy przedstaw mu
szczegółowe wyjaśnienia i powiedz jak zamierzasz
uniknąć takich błędów w przyszłości. Ale nie należy
też przesadzać w drugą stronę - wyjaśnienie w
rodzaju "Zostałem zwolniony za niesubordynację" jest
samobójczym golem. Już lepiej mówić o "różnicy
poglądów na temat celów działania wydziału".
Wzmianka o niesubordynacji nie pozostawia
potencjalnemu pracodawcy innego wyjścia jak
odrzucenie kandydata.
Jest to pytanie o stosunek do tego, co się wybiera i co
się robi w życiu. Ważne jest czy o wyborze
zadecydował przypadek, czy też wybór był od
początku trafny. Lubienie swojego zawodu jest zawsze
odczuciem subiektywnym i niemierzalnym. Dlatego na
takie pytanie nie wystarczy lakoniczna odpowiedź
"tak" lub "nie". Opowiadając na to pytania powinieneś
dać do zrozumienia, że w tej sprawie nie liczą się dla
Ciebie tylko i wyłącznie pieniądze, bo rozmówca
wskaże Ci od razu kilka bardzie popłatnych zajęć lub
zawodów.
Wbrew pozorom pytania nie jest przeznaczone tylko
dla kandydatów na stanowiska kierownicze. Jest to
pytanie o rozumienie pojęcia kierowania ludźmi oraz
próba sprawdzenia jaką masz wiedzę na temat stylów
kierowania ludźmi i jaki styl Tobie najbardziej
odpowiada. Analiza odpowiedzi pozwala przewidzieć,
gdzie mogą wystąpić problemy w przyszłej
współpracy.
Na ogół jesteśmy w stanie zaprezentować długą listę
cech negatywnych szefa. Lepiej jednak odwrócić
sytuację i wymienić cechy pozytywne.
Warto mieć listę pytań, które chcesz zadać przyszłemu
pracodawcy, ale pamiętaj - odpowiedź na niektóre z
nich mogłeś dostać wcześniej.
Sprawdź następny podrozdział pt. „O co możesz
zapytać potencjalnego pracodawcę”
 24

O co możesz ! Jaki jest zakres czynności i obowiązków na proponowanym stanowisku pracy - komu będzie
zapytać podlegać dane stanowisko lub jakie stanowiska Tobie będą podlegały
potencjalnego
pracodawcę ! Kto potencjalnie będzie Twoim bezpośrednim zwierzchnikiem?

! Z jakimi problemami powinieneś się liczyć na tym stanowisku?

! Jakie są przyczyny odejścia poprzednika z proponowanego stanowiska - jeżeli poprzednik

odszedł z powodu zaawansowanego wieku, przejścia na rentę, długotrwałej choroby, albo
dlatego, że wyprowadził się z rodziną do innego miasta lub otrzymał wyższe stanowisko w
innej firmie - to okoliczności nie powinny budzić niepokoju. Będziesz musiał się zastanowić jeśli
poprzednika zwolniono po okresie próbnym, albo jeżeli usłyszysz, że był to człowiek
konfliktowy

! Co wchodzi w skład wynagrodzenia (wynagrodzenie zasadnicze, premie, nagrody) i jak będą

one wypłacane - zostaw sobie to pytanie na koniec kiedy będziesz już prawie pewien, że
zostaniesz zatrudniony

! Jaki będzie czas pracy i możliwość wykorzystania urlopu wypoczynkowego - pamiętaj, że praca
może odbywać się w wielu systemach (np. jednozmianowym lub wielozmianowym). Nie
powinno to być dla Ciebie zaskoczeniem jak długo będziesz pracował. Warto również
sprecyzować co potencjalny pracodawca rozumie pod pojęciem "dyspozycyjności".

! Jaka będzie możliwość podnoszenia kwalifikacji?

! Jakie będą świadczenia socjalne i rzeczowe oferowane przez firmę - np. formy i zakres opieki
medycznej?

! Jakich klientów obsługuje firma?

! Kiedy poznasz wynik rozmowy?

Własna oferta powinna zawierać informację:

• kto poszukuje pracy
Jak napisać • jakiej pracy poszukuje
własne • jak się z nim skontaktować
ogłoszenie
Oferta zamieszczona w prasie wymaga bardzo skrótowej formy np.
Ambitna, fachowa księgowa przyjmie pracę stałą, tel. 888-88-88

Oferta zamieszczona na tablicy ogłoszeń może być nieco obszerniejsza, ale nadal musi być zwięzła i
komunikatywna np.
Ambitna i fachowa księgowa ze znajomością prowadzenia ksiąg przychodu i rozchodu, obsługi
komputera (program X) przyjmie pracę stałą w solidnej firmie.

Formułując ofertę skup się na:

• własnych kwalifikacjach
• umiejętnościach
• doświadczeniu zawodowym

Podkreśl to, co najbardziej wiąże się ze stanowiskiem, o które się ubiegasz!

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 25

ZAŁĄCZNIK - LISTA UMIEJĘTNOŚCI

Poniżej przedstawiam CI listę umiejętności, która może się okazać przydatna przy pisaniu
CV i listu motywacyjnego. Przeczytaj każde hasło i zastanów się, czy kiedykolwiek w jakiejkolwiek
pracy (wykonywanej płatnie lub nieodpłatnie) wykorzystywałeś tę umiejętność. Zastanów się nad
każdą umiejętnością oddzielnie i zanotuj jakie masz w tym zakresie doświadczenie i jakie
wykonywałeś zadania, nawet jeśli działo się to dawno np. w czasach szkolnych. Przypomnij sobie
jakie pełniłeś funkcje w klubach, komitetach, grupach czy podczas prac wakacyjnych.

adaptować się do sytuacji myśleć logicznie

analizować dane myśleć perspektywicznie
brać udział nadzorować
bronić własności napisać
być cierpliwym naprawiać
być odpowiedzialnym naradzać się
być precyzyjnym nawiązywać kontakt
być szczegółowym negocjować
dbać o obchodzić się z pieniędzmi
decydować obchodzić się z przyrządami
delegować obchodzić się ze sprzętem technicznym
demonstrować objaśniać
dokonywać inspekcji obliczać
dokonywać napraw obserwować
dokonywać pomiaru obsługiwać urządzenia
doradzać ludziom oceniać
dostarczać rzeczy oceniać jakość usług
dostarczać wskazówek oceniać sytuację
dotrzymywać terminów odnawiać
dozorować odwiedzać
egzaminować opiekować się
eliminować opracowywać materiały promocyjne
generować pomysły organizować
graficznie przedstawiać informację organizować ludzi
gromadzić informację osiągać postawiony cel
gromadzić materiały pilnować
gromadzić pieniądze pilnować sprzętu
hodować pilotować
improwizować pisać na klawiaturze
informować ludzi pisać prace techniczne
inicjować działania pisać raporty
instalować planować
instruować planować wydatki
interpretować dane podejmować decyzje
jednoczyć ludzi podnosić ciężkie przedmioty
karmić podnosić lekkie przedmioty
kierować firmą podróżować
kierować innymi pomagać ludziom
kierować ludźmi pomagać w rozwiązywaniu problemów
kierować samochodem poprawiać
klasyfikować rzeczy porównywać dane
komunikować się porządkować dane
kontaktować się z innymi pouczać
kontrolować koszty pozyskiwać pieniądze
kontrolować ludzi produkować
kontrolować sytuację programować
koordynować działania projektować
kopiować kreslić/szkicować promować
księgować proponować
kształcić prowadzić badania
kształtować prowadzić dochodzenie
kupować produkty prowadzić handel
kupować usługi prowadzić korespondencję
malować prowadzić negocjacje
montować prowadzić rehabilitacje
motywować innych prowadzić wywiady z ludźmi

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 26

przeglądać archiwum tworzyć

przekazywać tworzyć listę czynności do wykonania
przekonywać innych uaktualniać informację
przeliczać dane uczyć innych
przemawiać publicznie uczyć się odnajdywać informację
przepisywać udoskonalać
przeprowadzać poszukiwania udzielać poparcia
przeprowadzać spotkania ujednolicać
przeprowadzać nabór układać w formie tabel
przeprowadzać wywiady ukończyć
przestrzegać wskazówek ulepszać
przetwarzać informację upraszczać
przewidywać ustalać kolejność
przewidywać problemy ustalać harmonogram
przewodzić ludziom ustanawiać cele
przygotowywać materiały usuwać awarie
przygotowywać raporty uzyskiwać informację
przyjmować do pracy ważyć
publikować wdrażać
radzić sobie weryfikować
redagować wprowadzać
redukować koszty wprowadzać na rynek
rejestrować dane współpracować z innymi
rekomendować wygrywać wykonywać rutynową pracę
rekonstruować wykorzystać
rekrutować ludzi wykrywać błędy
rozmawiać wymieniać części
rozmawiać z grupą ludzi wymyślać rozwiązania
rozprowadzać towar wyprodukować
rozumieć wytwarzać rzeczy
rozwiązywać problemy wyznaczać zadania
rozwijać zainteresowania zabawiać
selekcjonować zabezpieczać
składać całość z części zachęcać
składać propozycje zadawać pytania
składać zamówienia zainicjować
śledzić załatwiać skargi
słuchać zaopatrywać
słuchać instrukcji zapamiętywać informację
sortować zarządzać ludźmi
sprządzać spis zatwierdzać
sporządzać spis zajęć zawierać umowy
sprawdzać dokładność zbierać zbudować
sprawdzać produkty zestawiać statystyki
sprzedawać zgłaszać się na ochotnika
stawiać czoła innym zlecać innym
studiować zmuszać
stworzyć znajdować informację
sygnalizować zrealizować
syntetyzować
szacować
szkicować
szkolić
szybko się uczyć
szybko wykonywać pracę
szybko załatwiać sprawy
szyć
targować się
testować/sprawdzać
tłumaczyć
tłumaczyć z języka obcego
tolerować przerywania

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl

 27

PODZIEL SIĘ WIEDZĄ, TEN PORADNIK TO ŚWIETNY PREZENT DLA PRZYJACIÓŁ, KTÓRY
NIC NIE KOSZTUJE!

Możesz wysłać „Poradnik dla szukających pracy” jako specjalny prezent pocztą
elektroniczną (ale uwaga – to dość duży plik), możesz go również wydrukować i
powielić na ksero w dowolnej liczbie egzemplarzy. Jeśli prowadzisz jakiekolwiek
szkolenia możesz używać „Poradnika” jako podręcznika. Nie wolno Ci jednak
nic zmieniać oraz nie wolno Ci go sprzedawać. Wszelkie prawa autorskie
zastrzeżone
Copyright  2002, by ABC Praca.pl
Wersja II z 15.05.2002

http://www.ABCpraca.pl, e-mail: info@ABCpraca.pl