inspekcje i renowacje sieci

Modernizacja kanałów przemysłowych

na terenie zakładów
Anwil we Włocławku
W
ostatnich latach wykonywaliśmy bezwykopowe
renowacje kanałów przemysłowych na terenie Za-
kładów ANWIL S.A. we Włocławku. Było to dla nas
bardzo ciekawe doświadczenie, ponieważ musieliśmy zastoso-
wać mało popularną w Polsce technologią rękawa z włókien
szklanych, nasączanych żywicami winyloestrowymi utwardza-
nymi pod wpływem promieni UV. Prace te wchodziły w skład
trzyletniego programu „Modernizacja kanalizacji przemysłowej
metodą Berolina - Liner”, dofinansowanego przez Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Technologia.
Dlaczego technologie rękawów z włókien szklanych nasą-
czanych żywicami utwardzanymi pod wpływem promieni UV
nie są powszechnie stosowane w Polsce? Jedynym argumentem
przemawiającym na ich niekorzyść jest cena. Bo co do jakości
i skuteczności – nie ma żadnych zastrzeżeń. Mało tego - ci, któ-
rzy czytają nasz kwartalnik, znają treść raportu Biura Inżynieryj- Wciąganie rękawa do kanału
nego IKT z badań przeprowadzanych w latach 2003/2004. (Inży-
nieria Bezwykopowa nr [8] 4/2004). Wynika z niego, że rękawy
utwardzane promieniami UV charakteryzują się najlepszymi wła-
ściwościami oraz w sposób bezkonkurencyjny pokonują inne
rękawy badane według czterech kryteriów: modułu sprężystości
podłużnej, wytrzymałości na rozciąganie przy zginaniu, grubości
ścianki oraz wodoszczelności. Czy zatem warto stosować te rę-
kawy, a jeżeli tak – to gdzie?
Odpowiedź na tak postawione pytanie ludzie zajmujący się
kanałami w ANWILU znają już od 11 lat – tj. od pierwszej in-
stalacji takiego rękawa w ich zakładzie. Zdecydowano się na
takie rozwiązanie właśnie ze względu na jakość materiału i sta-
łą kontrolę procesu utwardzania. Skuteczna instalacja powstaje
z połączenia najwyższych parametrów materiału z odpowiednim
procesem utwardzania, który musi być w każdej sekundzie pod
ciągłą kontrolą. A to udaje się tylko w przypadku procesu utwar-
dzania prowadzonego pod wpływem promieni UV. W ANWILU Nie chowamy się przed szpiegami, tylko przed promieniami UV
stosowano technologie, które miały różne nazwy handlowe, ale
zawsze proces utwardzania był prowadzony za pomocą promie-
ni UV. W ubiegłym roku przeprowadzono badanie kanału, który
w 1994 roku jako pierwszy był poddany renowacji technologią
SOFTlining. Po 10 latach eksploatacji jego stan jest znakomity,
co utwierdziło decydentów w przekonaniu o słuszności wyboru
tych właśnie technologii. Łącznie w latach 1994 - 2002 w ANWI-
LU poddano renowacji kanały o średnicach od 200 do 800 mm
o długości 5400 mb. Tak więc w zakładach przemysłowych,
gdzie występują kanały przemysłowe obciążone ściekami z dużą
zawartością związków chemicznych o podwyższonej temperatu-
rze i zmiennym pH, warto stosować takie technologie!
My zastosowaliśmy technologię Berolina Liner, która wyko-
rzystuje rękaw bez szwu wykonany z włókien ECR lub E Glas,
pokryty z zewnątrz i wewnątrz folią polietylenową. Rękaw może
być nasączany żywicami poliestrowymi lub winylestrowymi. Re-
nowacja kanału rozpoczyna się od wyłączenia przedmiotowego
odcinka kanału z eksploatacji, wyczyszczenia i zmonitorowania Wózek z lampami UV

Tomasz Latawiec – INFRA Sp. z o.o.

22 Inżynieria Bezwykopowa kwiecień – czerwiec 2005

 inspekcje i renowacje sieci

go. Do tak przygotowanego przewodu wciąga się za pomocą

wyciągarki rękaw uszyty na wymiar odpowiadający obwodowi
naprawianego kanału. Kalibracja (dociśnięcie rękawa do ścianek
kanału) następuje za pomocą sprężonego powietrza o ciśnieniu
do 0,5 bar. Następnie przez śluzę powietrzną wprowadza się do
wnętrza rękawa wózek z lampami UV emitującymi promienio-
wanie o długości fali od 365 do 420 nm. Wózek jest ustawiany
na końcu rękawa, a następnie wciągany ze stałą prędkością za
pomocą wyciągarki aż do osiągnięcia początku odcinka. Pręd-
kość przesuwu wózka zależy od średnicy naprawianego kanału,
grubości ścianki i rodzaju żywicy, którą nasączony jest rękaw.
W trakcie przesuwania wózka z lampami kamera zamontowana
na wózku cały czas rejestruje stan rękawa w trakcie utwardza-
nia, a inne urządzenia zapisują dane dotyczące prędkości prze-
suwu, czasu naświetlania, temperatur itp. Po utwardzeniu całe-
go rękawa wykonuje się próbę szczelności, a następnie odcina
końcówki i ewentualnie otwiera za pomocą robota kanałowego Stała kontrola procesu utwardzania
przykanaliki włączone na trójniki. Przewód jest już gotowy do
przekazania do dalszej eksploatacji.
Warty podkreślenia jest fakt, iż nasączony rękaw może być
bardzo długo przechowywany bez obaw o jego samoczynne
utwardzenie. Nie występuje konieczność przechowywania ręka-
wa w chłodni. Jedyne zabezpieczenia to czarna, nieprześwitują-
ca folia, którą dodatkowo zakrywa się składowany materiał.

Berolina Liner w ANWILU

W przeciągu trzech lat na terenie Zakłady ANWIL S.A. wy-
konaliśmy renowację kanałów przemysłowych w następującym
zakresie:
• DN200 mm – 134,6 mb,
• DN300 mm – 208,5 mb,
• DN400 mm – 1.214,7 mb,
• DN500 mm – 682,5 mb,
• DN800 mm – 545,0 mb. Kalibracja rękawa
Ponieważ roboty były prowadzone w czasie normalnej pracy
zakładu, każdorazowo musieliśmy przeprowadzić szczegółową
analizą dotyczącą możliwości przepompowywania ścieków.
Niezależnie od naszych robót ścieki musiały przecież płynąć! Po-
nadto ze względu na prace na kanałach przemysłowych musieli-
śmy codziennie wykonywać badania atmosfery wewnątrz kanału
– zdarzało się, że mimo kilkugodzinnego czyszczenia i wietrze-
nia stężenie związków trujących było tak duże, że nie mieliśmy
zgody na wchodzenie do studni. Sama instalacja rękawów na
ogół przebiegała bez problemów. Założone harmonogramy były
realizowane co do minuty, a tak dobrej współpracy ze służba-
mi technicznymi Zamawiającego można życzyć każdemu. Spe-
cjalistyczny sprzęt, który wydzierżawialiśmy od zaprzyjaźnionej
szwajcarskiej firmy, również sprawował się bez zarzutu.
Mieliśmy problem z wężami ssawnymi do pomp by-passo-
wych i samochodów ciśnieniowych – wysoka temperatura
i skład chemiczny organicznych ścieków powodowały ich na-
tychmiastowe zużycie. Cóż, takie koszty też trzeba kalkulować, Pompy do by-passów
gdy się wykonuje prace na kanałach przemysłowych.
O ile montaż rękawów o średnicach do 500 mm nie jest ni- jest zwiększony, a osady nie mają możliwości odkładania się na
czym ciekawym, o tyle zainstalowanie rękawa DN800 mm dnie i ściankach. Odpowiednio dobrana grubość ścianki gwa-
o długości przekraczającej 120 m. w jednym odcinku przy tej rantuje całkowicie samonośną rurę, odporną na wszelkie obcią-
technologii jest dużą sztuką. My musieliśmy zamontować dwa żenia. Kanały poddane przez nas renowacji będą służyły przez
takie odcinki – za każdym razem istniała obawa o to, czy siły kolejne kilkadziesiąt lat i w sposób zdecydowany wpłyną na
wciągające nie przekroczą wartości maksymalnych i czy nie poprawę ochrony środowiska. Tak więc widać, że modernizacja
zniszczymy rękawa. Szczęśliwie wszystko zakończyło się po- kanałów metodami bezwykopowymi przez ANWIL S.A. efekty
myślnie a, jakość zamontowanych rękawów jest na najwyż- techniczne, ekonomiczne i ekologiczne.
szym poziomie. Idealnie szczelny i gładki rękaw o „szklanej” Oby w innych zakładach przemysłowych myśleli podobnie
powierzchni powoduje, że przepływ hydrauliczny po renowacji i zrozumieli potrzebę stosowania nowoczesnych technologii... 

Inżynieria Bezwykopowa kwiecień – czerwiec 2005 23