MðÞk s MðÞk Au.
MðÞk Sð ƒnthÚte ¼÷u s„‚{tk Œu¾t‚tu ntuÞ …ý ykŒhÚte …h{tí{t{tk hnu‚tu ntuÞ ‚u
MðÞk s ËðoMð Au.
‚{u …tu‚u ƒÄwk Atu, ‚{tht …tu‚t{tk ƒÄwk Au, ‚{tÁk …tu‚t™wk ƒÄwk Au - …qýo{Œ: …qýor{Œk
- òu ni Ëtu ni.
yt ƒúñ Au («ƒwæÄ) fu yt {qZ Au (y«ƒwæÄ) yu fuðe he‚u ¾ƒh …zu ? su™t{tk
s„‚™e ftuR s fÕ…™t ™ ntuÞ ‚u «ƒwæÄ Au y™u su™t{tk s„‚™e ƒÄe s fÕ…™t ntuÞ
yu {qZ Au.
fuð¤ y™k‚ [i‚LÞ«ftþ …h{tí{t …tu‚t™wk fuð¤ MðY… Au ‚u{tk ˽¤tu Ë]Âü™tu
rðrðÄ rðr[ºt r{ÚÞt ¼ú{-fÕ…™t-ðtË™t Au ‚u ¾hu¾h ftkR s ™Úte, …tu‚t™wk fuð¤
MðY… s Au.
yt ytftþÚte …ý {tuxt yt¾t y™k‚ rðþt¤ ¼h…qh Ë{t™ r™Šðfth yÂM‚íðY…
Ëðoºt ËðoŒt ËðoY… nwk Ë™t‚™ …h{tí{t yuf÷tu s Awk, ƒeswk ftuR s ™Úte, ƒeswk ftkR
s ™Úte.
y™k‚ yufY… MðÞk …tu‚u s ƒÄwk Au, ƒeswk fu swŒwk ftkR s ™Úte.
ƒÄu ƒÄt{tk ƒÄt™wk ËðoÔÞt…f ËðoËt{tLÞ [i‚LÞMðY… ™Úte ƒŒ÷t‚wk ‚u ËíÞ…qýo Au,
ƒÄu su ƒÄwk Ë‚‚ ƒŒ÷tÞ Au ‚u ¼útkr‚{tºt - Ëtð þqLÞ Au.
ftuR fnu, ‘{tht{tk ftuR fÕ…™t ™Úte,’ ‚tu ‘{tht{tk ftuR fÕ…™t ™Úte’ - yu …ý yuf
fÕ…™t s Au, ßÞthu MðÞk ƒúñ{tk ‘nwk ƒúñ Awk’ yux÷e fÕ…™t …ý ™Úte.
ƒÄt{tk su yuf …h{tí{t Au ‚u s ƒÄt™wk ¾Ák {ntí{t…ýwk Au, ƒÄt™wk su fÂÕ…‚
Sð…ýwk Au ‚u s ‚wåA [kzt¤…ýwk Au.
Ë™t‚™ Ä{o - yt{tk yux÷wk s Au fu {q¤‚¥ð ƒúñ ytu¤¾e™u ƒúñ{tk s hnuðt™wk Au y™u
ftuR ¼ú{ ÚtÞtu ntuÞ ‚tu {xtzðt™tu s Au, ƒeswk ftkR s fhðt™wk ™Úte y™u ƒeswk ftkR Au
…ý ™nª.
ytí{t{tk fþwk ({tÞt) s ™Úte, ¼ú{{tk s ƒÄwk ({tÞt) Au, ytí{t s …h{tí{t Au,
¼ú{ ftkR s ™Úte.
‚{tht s r[¥t{tk ‚{tht s Sð™wk «r‚®ƒƒ …tz™thtu ‚{thtu s Ëtûte ‚{thtu s
ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t Au.
MðÞk …h{tí{t …tu‚u s ƒÄwk Au, ftuR ‚u™tÚte ƒnth ™Úte {txu nwk …ý ‚u™tÚte ƒnth ™Úte
‚uÚte nwk …h{tí{tÚte shtÞ swŒtu ™Úte.
ƒúñ™wk «íÞuf MVwhý …tu‚tÚte …tu‚t{tk …tu‚t™wk ƒúñ…ýw ytu¤¾e ÷u …Ae ftuR MVwhý™u
…tu‚t™wk ftuR s ò‚™wk MVwhý…ýw …tu‚t™t ƒúñ…ýt{tk ÷uþ{tºtuÞ ƒtÄ fh‚wk ™Úte.
MðÞk ƒúñ{tkÚte ‘nwk ƒeòu Awk y™u ƒúñ swŒwk Au’ yu ¼ú{ ftZe ™t¾tu yux÷u MðÞk ƒúñ
s Au.
nwk yt Ë]Âü™wk M…kŒhrn‚ [i‚LÞ Awk.
Ëðo …h{tí{t Au ‚uÚte ftuR™u {™ ð[™ f{oÚte Œw:¾ ™ Œuðwk ‚u ‚¥ðƒtuÄ y™u ftuR™u ftuR
he‚u …ezðwk ‚u y¿tt™.
ËðoŒt MðåA ytftþ suðt s hntu, ftuR™u ð¤„tu ™nek, ftuR™u ð¤„ðt Œtu ™nª.
1 2
Ëðoºt ËðoŒt Ënusu Ënusu yt™kŒ {k„¤{tk s hnu Au.
ftuR rŒðË rËØtk‚{tk hÌtt rËðtÞ rËØtk‚{tk hnuðtÞ s ™ne k.
ƒúñ y™u s„‚ yuf s Au, Ë¥tt y™u MVwhý yuf s Au, yrÄct™ y™u yæÞM‚ yuf
s Au, [i‚LÞ y™u r[¥t yuf s Au, MðY… y™u Mð¼tð yuf s Au, òu ni Ëtu ni.
r[Œtftþ y™u r[Œt¼tË yuf s Au.
ƒÄwk y™k‚ [i‚LÞMðY… …tu‚t{tk …tu‚u s Au.
ƒúñ …tu‚u s ƒÄwk Au yux÷u Œhuf MVwhý{tk …tu‚u (ƒúñ) …tu‚t™u …tu‚tÚte …tu‚t{tk
y™w¼ðu yux÷u ƒeswk fu swŒwk ftkR s ™Úte.
Ëðo …tu‚u y™k‚ …qýo ƒúñ yufY… s Au.
su MðÞkrËØ Au, su ytftþð‚T y™k‚ yËk„ r™{o¤ Au, ƒÄu ‚u yuf s Au.
MðÞk …h{uïh Ë]ÂüY…u y™u Ë]Âü{tk {týËY…u ÚtR ƒÄt{tk …tu‚u s ntuðtÚte,…tu‚tÚte
…tu‚t™u òýe Ëns…tu‚t…ýu - …h{uïh…ýu hne þfu Au.
MðÞk y™k‚u y™k‚ Au, ¼h…qhu ¼h…qh Au, Ë{t™u Ë{t™ Au, r™htfthu r™htfth Au,
r™Šðfthu r™Šðfth Au, ËÂå[Œt™kŒu ËÂå[Œt™kŒ Au.
yt…ýe ftuR™e ftuR s fÕ…™t ftkR s ™Úte, yt…ýu Ëðo MðÞk fu𤠂¥ð MðY…u ƒÄwk
s (…qýo) Aeyu.
Ëðo MðÞk …h{tí{t ntuðtÚte …h{tí{tY…u Ëðo Ëw¾e s Au, Ëðo MðÞk …h{tí{t
ntuðtÚte …h{tí{tY…u Ëðo r™Œtuo»t s Au, Ëðo MðÞk …h{tí{t ntuðtÚte …h{tí{tY…u
Ëðo fÕÞtýY… s Au, Ëðo MðÞk …h{tí{t ntuðtÚte …h{tí{tY…u Ëðo Œw:¾hrn‚ s Au,
Ëðo MðÞk …h{tí{t ntuðtÚte õÞtkÞ õÞthuÞ ÷uþ{tºtuÞ rºtrðÄ ‚t…™e r{ÚÞt ftuR
fÕ…™t s ™Úte.
Ëðo MðÞk [i‚LÞ s Au, ƒeswk ftkR s ™Úte, ßÞtk [i‚LÞ{tk ftuR fÕ…™t hnu íÞtk nwk ƒeòu
Awk y™u [i‚LÞ swŒkw Au yu{ ÷t„u, ßÞtk [i‚LÞ{tk ftuR s fÕ…™t ™Úte íÞtk MðÞk [i‚LÞ
s Au.
fÕ…™t ¼tËu ‚tuÞ MðÞk [i‚LÞ s Au y™u fÕ…™t ™ ¼tËu ‚tuÞ MðÞk [i‚LÞ s Au.
MðÞk y™k‚ Ëk…qýo …h{tí{t Au, fu𤠂u ytu¤¾e ‚u MðY…u s hntu, yu{tk ƒeswk fu swŒwk
ftkR Au s ™nª yux÷u ƒeS fu swŒe ftkR s ™ ntuÞ yuðe r{ÚÞt fÕ…™t fu ¼ú{, MðÞk
fu𤠅h{tí{t{tk ÷uþ{tºtuÞ htÏÞt rËðtÞ MðÞk s hntu, Ëðoºt ËðoŒt …qýo y™u Ë{
s hntu, fÂÕ…‚ yufŒuþe ™ hntu.
ËŒtrþð™wk {wÏÞ ÷ûtý - MðåA r[Œtftþ s Ëðoºt Au, îi‚ s ™Úte, fuð¤ MðY… rð™t
ƒeswk ftkR s ™Úte.
yrðãt ðtË™t™e r{ÚÞt fÕ…™t™wk s„‚, yu™tÚte …h Ë‚Tþt†, ËíËk„, ËŒt[th,
yu™tÚte …h Mðt™w¼ð, yu™tÚte …h MðÞk y™k‚ …hk‚¥ð su ¾he he‚u …tu‚u yuf s Au ‚u
MðÞk «ftþ - y™k‚ …qýo MðÞk«ftþ s yt ‚¥ðƒtuÄ.
‚¥ð¿t y™u Ë‚Tþt† yux÷u MðÞk y™w¼ð y™u ÷¾u÷tu y™w¼ð.
yuf sý: nwk …ð™™u ƒ‚tððt „Þtu fu, ‘…ð™ yuðtu yuf þçŒ Au, ‚{u òýtu Atu ?’
y™wËkÄt™ AuÕ÷t …t™t …h
 >> …qýo{Œ: …qýor{Œ{T >>
(Þtu„ðtrËc y¾kz …qýo‚¥ðƒtuÄ)

…qýo{T yŒ: = yt r[ŒtftþuÞ r[Œtftþ Au.

…qýo{T RŒ{T = r[ŒtftþY… yt ËkfÕ…«ËthuÞ r[Œtftþ Au.
…qýo{Œ: …qýor{Œ{T = Ëðo fuð¤ yuf s r[Œtftþ Au.
…h{tí{t, ËkfÕ…«Ëth Ëðo …h{tí{t Au.
(…t™t ™k. 422)
fuð¤ r[Œtftþ (ytftþ suðwk [i‚LÞ) s
Ëðo™e ykŒh ytí{t ({q¤ {wÏÞ ‚¥ð) Au.
(…t™t ™k. 219)

y…oý
ËŒtrþð™u
™{oŒt, {ntrþðhtºte, rð.Ëk. 2063
17-2-2007

fuËhe rºtðuýe Ëk„{

{ntrþð ht{f]»ý ËÂå[Œt™kŒ «t„xâ H.
§üEÚæïxæéLÚæy}æïç„ }æê<„|æïÎç±|ææxæèÝï J
òæï}æ±Îìò挄Îïãæ² Îçÿæ‡ææ}æê„ü²ï Ý}æ: JJ
- ¨Îæçàæ± („wÁ„e‚t)

‚{u yu™u {txu …e„¤tu yu ‚{thu {txu …e„¤u ytu‚«tu‚ Au.

(…t™t ™k. 446)

y{t… ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tftþ s Au.

JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
 H
fuð¤ MðY…
r™hks™ r™htfth r™Šðfth
y
1. …h{‚¥ð ™k‚

t
…uû
r™h
y
2. …hƒúñ ¾kz

Äf
y

…tr
3. …h{tí{t ¼uŒ

r™Á
4. …h{…Œ

Õ…
ðf
r™Š
5. …qýo MðY…
6. fiðÕÞ
5 7. ‚wheÞt‚e‚
8. ËÂå[Œt™kŒ
9. …h{r[Œtftþ
10. H ‚‚T Ë‚T

ËíÞ rþð ËwkŒh

…qýo Ë{ yufhË
11. …h{uïh
12. …wÁ»ttu¥t{
13. «¼w
14. rð¼w
15. ¼„ðt™
16. þÂõ‚
17. òu ni Ëtu ni.

y™trŒ y™k‚
1
 y™k‚ s Au
Mð‚: rËØ y™k‚ s Au
H Mðt{eS ™Úte yu™e ¾tºte
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au. Mðt{eS{tk ftuE fu ftkE ™Úte, Mðt{eS ftuE fu ftkE{tk ™Úte
{q¤ ‚¥ð yuf s Au swŒwk nwk ftuE ftkE ™Úte. Mðt{eS ™Úte, y™k‚ s Au.
Mðt{eS™tu ÷t¼ ÷uðtu ntuÞ ‚tu,
‚¥ðtftþ n{tht ytí{t ni ƒúñtftþ n{the ÂMÚtr‚ Mðt{eS™wk M{hý ÚttÞ yux÷u
r[Œtftþ n{tht Mð¼tð ni {tÞtftþ n{the AtÞt ËeÄuËeÄwk y™k‚ s y™w¼ðtðwk òuEyu
n{ fuð÷ …h{r[Œtftþ ni ËhMð‚e n{the ƒt™e fuLÿ ð„h™wk y™k‚
…h{rþð n{tht {ÂM‚»f ni [i‚LÞþÂõ‚ n{tht ÓŒÞ
ËíÞ n{thu [hý ni …h{ËíÞ n{tht rð[hý Mðt{eS™u r«Þ Au
ðrËc n{tht Œtrn™t ht{f] » ý ƒtÞt ntÚt ni rŒÔÞ y÷tirff r™so™ yuftk‚ …rðºt fwŒh‚™tu ¾tu¤tu
ƒu n tu þ e ðtu ™nª SË{U ˃fe ÞtŒ yt‚e ni (Virgin Nature: fwkðthft fwŒh‚)
6
ƒu n tu þ e ðtu ni SË{U ÞtŒ fw A ni ne ™nª ßÞtk ftuE…ý {týË ™ ntuÞ, ftuE…ý yã‚™ ¼tir‚f
{nuËqË n{uþt ykŒhËu ne ntu‚t ni f¼e ƒtnhËu ™nª Ëw¾ Ë„ðz™e Ët{„úe ™ ntuÞ, ÷tEx fu ½rzÞt¤ …ý ™ ntuÞ
yk Œ hËu hn‚t ni ðtu ËŒt …q ý o ne hn‚t ni ƒÄt …h{‚¥ððu¥tt {ntí{tytu
ƒtnhËu htn Œu¾‚t ni WËfe ytþ f¼e …qýo ™nª ntu‚e y™k‚ …h{‚¥ð™t ËtûttífthÚte y™k‚ …h{‚¥ð{tk yuf s Au.
…h{r[Œtftþfe {nurV÷ ËŒtƒnth ne hn‚e ni Mðt{eS{tk Mðt{eS ™Úte fuð¤ y™k‚ s Au
™{oŒt yhƒe Ë{wÿ{U Ë{t‚e ni ‚¥ð¿t ƒúñË{wÿ{U. y™k‚{tk ™Úte yuðt Mðt{eS™u ™Úte yuðt ftuE ËtÚtu
‚¥ðƒtuÄ™tuÞ WÆuþ ™Úte.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ {týË ËtÚtu hnuðwk fu ‚¥ðƒtuÄ fhðtu yuðtu Mð¼tð …ý ™Úte.
™{oŒt, y{h{wnq‚o. Mðt{eS{tk Mðt{eS ™Úte y™u y™k‚ s Au yu
E™ƒtu™o (sL{ rËØ) s Au.
Mðt{eS™t M{hý ËtÚtu s
y™k‚ y™w¼ðtÞ
‚tu s Mðt{eS™u Ët[t ytu¤ÏÞt fnuðtÞ.

2 3
 H rðŒun{wõ‚™wk {™ fu y™w¼ð …ý ™Úte.
fu𤠅h{‚¥ð fuð¤ r[Œtftþ rð™t ƒeswk ftkE Au s ™nª.
yÚtðt ftuE™wk MðÙ (s„‚) MðÙ…wÁ»t…ýwk (Sð) ftkE s ™Úte.
yuf Mðt{eS™e ytí{fÚtt fuð¤ r[Œtftþ ythtu…Úte ƒÄt{tk Ëtûte (¼t„™wk [i‚LÞ) Au.
ƒt¤…ý{tk r™Œtuo»t n‚t òýðt {kzÞt yux÷u hË Wze „Þtu þqLÞ ythtu… s ™Úte yux÷u Ëtûte (¼t„) …ý ™Úte.
h¾zðt {kzât ðrËc szât òu ni Ëtu ni MðÞk y™k‚ yufhË …h{r[Œtftþ Au.
fu𤠅h{‚¥ð s hÌtwk rððuft™kŒ™t s„‚™t Sðtu{tk yufY… {nt[i‚LÞ™t «ftþ {txu™t
>> ËÂå[Œt™kŒtunk >> ºtý {wÏÞ ytÄth
nwk fuð¤ ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{‚¥ð Awk. 1. ©wr‚ - W…r™»tŒT - rËØtk‚
(ËÂå[Œt™kŒtunk = ËÂå[Œt™kŒ: + ynk = nwk ËÂå[Œt™kŒ Awk) 2. ytã þkfh™wk (ytã = {q¤) fuð÷tîi‚. fuð¤ yîi‚ (yufs …hƒúñ)
y¿tt™e ËkËthe™wk Sð™[rhºt (©wr‚™t rËØtk‚™tu MVtux). «MÚtt™ºtÞe …h ¼t»Þ - W…r™»tŒT -
„æÄt {sqhe fhe ËkËth ¼tu„ðe Œw:¾e ÚtE {he sðwk. ƒúñËqºt - „e‚t
ðrËc fu𤠅h{‚¥ð™t s …qòhe Au 3. ht{f]»ý…h{nkË™e «uõxef÷ [he ( …ÚÞ y…ÚÞ rððuf)
7 {™{tkÚte ftr{™e ftk[™™e ytËÂõ‚™tu Ëk…qýo íÞt„ ÚtÞt rËðtÞ Eïh
yt¾e Œwr™Þt fuð¤ {tÞt™es r¼¾thý Au.
Þtu„ðtrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄ™e þtkr‚™tu ftuE Ët[tu rs¿ttËw {w{wûtw Œþo™ ÚttÞ s ™nª.
™Úte, ƒÄt™u {tÞt™e „w÷t{e s Ët[e ÷t„u Au ‚uÚte ftuEyu yt …qýo W…h™t ƒu ™ ntuÞ y™u ºteswk yuf s ƒhtƒh ÞÚttÚto …t¤tu yux÷u ‚{u
‚¥ðƒtuÄ™wk ™t{ ŒE ftuE ËtÚtu ÔÞðnth ËkƒkÄ ÷uðz-Œuðz fhðtk ™nª. rËØ yufY… {nt[i‚LÞ s ÚtE òð y™u ºteswk «uõxef÷ [he ÞÚttÚto ™
ƒÄt yËíÞ yLÞtÞ þtu»tý ¼tu„tu Ä™™e s yËíÞ ¼útkr‚ytuðt¤t Au, …t¤tu y™u W…h™t ƒu{tk „{u ‚ux÷t r™»ýt‚ Úttð, ðtË™t™t „w÷t{
yufƒeòÚte Au‚htE ynª ythtu… fhðtu ™nª fthý fu ynª ftuE™e ðu…the rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ Úttð.
shtÞ sYh ™Úte. ftuE™u …tu‚t™e þqLÞ {tÞt Atuze™u fu𤠂¥ð hnuðwk ™Úte.
¾hwk ‚¥ð ËíÞ ƒÄt™u …tu‚t™e þqLÞ {tÞt™u fu𤂥ð „ýtu yuðt þqLÞ¼ú{
‚¥ð‚: su ftkE Au ‚u ˽¤wk r[Œtftþ s Au. y{t… ytftþ suðwk MðåA ÔÞÂõ‚ðtzt™tu Mðefth Au ™nª ‚tu ™nª (…tu‚t™e þqLÞ {tÞt f…tÞ ‚tu
[i‚LÞ (MðåA r[Œtftþ) s ytí{t Au. ™nª). ðrËcÚte ËeÄtu s yufY… {nt[i‚LÞ ÚtE òÞ ‚tu ftuE þqLÞ¼ú{
‘fuð¤ r[Œtftþ s Au r[Œt¼tË Au s ™nª’ yuðtu ÿZƒtuÄ ÚtE òÞ ÔÞÂõ‚ðtztu Äh{q¤ Au s ™nª y™u òu ftuE þqLÞ¼ú{ ÔÞÂõ‚ðtzt{tk
yux÷u Þtu„ðtrËc™tu ‚¥ðƒtuÄ WøÞtu fnuðtÞ. þqLÞ¼ú{ VËtÞ VkxtÞ Au ‚tu …tu‚t™e þqLÞ {tÞt ht¾ðe Au y™u …tu»ttÞ
r[Œtftþ{tk þt†ðtË™t (fÕ…™t) „wÁðtË™t (fÕ…™t) ™Úte. Au yux÷u.
©wr‚ðtõÞtu r[Œtftþ™u ðýoðe þf‚t ™Úte.

4 5
 17-02-2006
þw¢ðth
¾hu¾h òÛÞkw õÞthu fnuðtÞ ?
ßÞthu ykŒh ËkËth™e ftuEs ¼útkr‚ ™ hnu y™u ykŒh …h{tí{t™e …qýo
þtkr‚ s hnu íÞthu s ¾hu¾h òÛÞwk fnuðtÞ.
…tu‚u {nt[i‚LÞ Au.
…tu‚u [i‚LÞ Au y™u yu [i‚LÞ {nt[i‚LÞ s Au yu rËðtÞ ƒeswk
ftkE s ™Úte yux÷wk s y™w¼ððt™wk Au yu s hnuðt™wk Au yu{tk þqLÞ
yt¼tË {™ ðtýe þçŒ yÚto™tu þqLÞ ¼th ht¾ðt™e ftuEs sYh ™Úte.
yu «{týu ÞÚttÚto ytí{¿tt™Úte Ët[e r™{o¤‚t Ët[e þe‚¤‚t s ÚttÞ
Au, þqLÞ y¿tt™™e þqLÞ þw»f‚t þqLÞ r™hË‚t Út‚e ™Úte, þqLÞ
W…hAÕ÷tu þqLÞ þ猙tu þqLÞ ƒwÂØ™tu þqLÞ ytzkƒh™tu ftuE s yÚto
™Úte. þqLÞ ƒtÌtytzkƒhÚte þqLÞ ËkËth{tÞt™t þqLÞ Œw:¾tuÚte Aqxt‚wk
8 Atuzðt™wk Au.
™Úte; ËíÞ {nt[i‚LÞ ytí{t™e Ët[e þtkr‚ {¤‚e ™Úte.
ðrËc™tu ÷ð™tu ËíËk„ r™»V¤ s‚tu ™Úte
y{t… …h{tí{t™e y{t… þtkr‚ ÷t¼
ðrËc ht{Úte yux÷u Þtu„ðtrËcÚte ÔÞt…f ÞÚttÚto Ëqû{ …qýo
fu𤠂¥ðƒtuÄÚte su þqLÞ {™ ðtýe þçŒ yÚto þqLÞ ËkËth{tÞt{tk
þqLÞ yM‚ ÔÞM‚ ntuÞ Au suÚte þqLÞ ytðhý rðûtu… {¤ {tun Œw:¾
{r÷™‚t Ëk‚t… ÚttÞ Au ‚u™u ƒŒ÷u (‚u™e søÞtyu) þqLÞ {™ ðtýe
þçŒ yÚto™t ÞÚttÚto ƒtuÄÚte {nt[i‚LÞ{tk ÞtuòE Ëk…qýo þqLÞ ËkËth
{tÞt ËŒt™u {txu Ëk…qýo yá~Þ ÚtE òÞ Au (…h{r™ðtoý) y{t…
…h{tí{t™e y{t… þtkr‚ ÷t¼ («tÂ) ÚttÞ Au.
[tu…ze{tkÚte òÛÞwk yu ¾hwk òÛÞwk s ™Úte, ykŒh {nt[i‚LÞ ytí{tÚte
òÛÞwk yus ¾hwk òÛÞw.k [tu…ze{tkÚte òÛÞwk yu‚tu ƒihe Atufht ¾wþ fhðt{tk
y™u …tu‚t™e ðtË™t …tu»tðt{tk s ðuzVtE „Þwk. suýu ykŒhÚtes
({nt[i‚LÞ ytí{tÚte s) òÛÞwk yu ‚tu {nt[i‚LÞ ytí{t s hÌtt y{h
6 7
ÚtE „Þt ftuE þqLÞ ¼ú{{tk …zât s ™nª [tu…zeÚte òý™tht ¼tu„tu
¼tu„ððt „Þt y™u …tu‚u s ¼tu„ðtE „Þt ftuE™wk ™t{ r™þt™uÞ
hÌtw ™nª.
suýu ykŒh {nt[i‚LÞ ytí{tÚte s òÛÞwk Au yu Mð‚kºtr™h…uût ®Ën
suðtu s rð[hu Au.
suýu {tºt [tu…zeÚte s òÛÞwk Au yu …tu‚t™e þqLÞðtË™t™tu „w÷t{ ntuðtÚte
{nt[i‚LÞ ytí{t™u …ý ÿtût ¾txe Au yuðwk ƒtu÷™th ÷wå[t rþÞt¤
suðtu s þqLÞ rð»tÞtu …tA¤ s þqLÞ ¼{u Au.
yt…ýtu ytí{t y{t… ytftþ suðwk {nt[i‚LÞ Au
yt…ýt ytí{t{tk yt ˽¤tu ËkËth ûtrýf MðÙ suðtu s ¼tËe
hÌttu Au.
nwk þqLÞ îi‚(þqLÞ ËkËth MðÙ) hrn‚ {nt[i‚LÞ ytí{t s Awk.
þqLÞ y™tí{t (þqLÞ MðÙ …wÁ»t){tk su þqLÞ ytí{t…ýwk {tLÞkw Au yu
y{t… ytftþ suðwk {nt[i‚LÞ s …tu‚t™wk Ët[wk ytí{t…ýwk Au.
y{t… ytftþ suðwk {nt[i‚LÞ s ytí{t Au
þqLÞ ytËÂõ‚Úte s þqLÞ r[¥t Au
þqLÞ ytËÂõ‚ ™Úte yux÷u þqLÞ r[¥tuÞ ™Úte
ËíÞ {nt[i‚LÞ s Au.
…h{tí{t{tk ftuE y™tí{ …ŒtÚto Au s ™nª.
MðåA r[¥ttftþ MðåA r[Œtftþ{tk yufY….
r[Œtftþ÷ûte ƒÄwk ðkŒ™ fhðt ÞtuøÞ Au - ðkãt (ðkŒ™ fhðt ÞtuøÞ)
r[Œt¼tË÷ûte ƒÄwk þqLÞ s Au - ðkæÞt (ðtkÍýe)
yËk„ :- {nt[i‚LÞ ytí{t{tk ftuE þqLÞ¼ú{ ËkƒÄk Äh{q¤ Au s ™nª.
{týË {tuZu …h{tí{t …h{tí{t fhu Au …ý yu™u ¾hu¾h …h{tí{t
hnuðwk ™Úte yux÷u ykŒh þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ ynk {™ ðtË™t ht¾e™u ð‚uo
Au. yu™u òu ¾hu¾h …h{tí{ts hnuðwk ntuÞ‚tu ykŒhÚte þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ
ynk {™ ðtË™t Ëk…qýo Atuze Œu (yËk„ hnu) yux÷u …h{tí{t s Au.
[tuϾt™u yufY…‚t òÞ ™nª, {u÷t ™u yufY…‚t ÚttÞ ™nª.
f]»ý Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) hrn‚
yËk„ þwØ r[Œtftþ Y… s Au.
ðrËc Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) hrn‚
yËk„ þwØ r[ŒtftþY… s Au.
ËŒtrþð Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) hrn‚
yËk„ þwØ r[ŒtftþY… s Au
ftf¼wþwkz Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) hrn‚
yËk„ þwØ r[ŒtftþY… s Au
ËhMð‚e Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) hrn‚
yËk„ þwØ r[ŒtftþY… s Au
ðtÕ{erf Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) hrn‚
yËk„ þwØ r[ŒtftþY… s Au
¼„ðt™ Ëk…qýo þqLÞ r[Œt¼tË hrn‚ yËk„
þwØ r[Œtftþ s Au.
þwØ r[Œtftþ{tk Äh{q¤ ™Úte yuðt þqLÞ r[Œt¼tË™tu þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄ
(Ëk„-ytËÂõ‚) ðÄtÞuo sðtu y™u yuðwk fhðt™wk ¼„ðt™ fnu Au yu{
fnuðwk yu …tu‚t™t s {nt[i‚LÞ ytí{t ¼„ðt™™u þqLÞ ytðhý
fhðt suðwk s Au.
…tu‚u yËk„ (Ëk…qýo þqLÞ r[Œt¼tË ¼ú{ ËkƒkÄ hrn‚) {nt[i‚LÞ
ytí{t ¼„ðt™ Au. …tu‚u {nt[i‚LÞ þqLÞ¼ú{ ËkƒkÄÚte Sð.
yËk„ (þqLÞ r[Œt¼tË hrn‚) [i‚LÞ ¼„ðt™ (þwØ r[Œtftþ),
Ëk„ [i‚LÞ (þqLÞ r[Œt¼tË ¼ú{ ËkƒkÄ Ërn‚ þwØ r[Œtftþ) Sð
(þqLÞ yuf furLÿ).
yËk„ þwØ r[Œtftþ + þqLÞ r[Œt¼tË ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) = yuf
furLÿ Sð.
8 9
yuf furLÿ Sð - þqLÞ r[Œt¼tË ¼ú{ ËkƒkÄ (Ëk„) = yËk„ þwØ
r[Œtftþ
þwØ r[Œtftþ Au þqLÞ r[Œt¼tË Au s ™nª.
ƒúñrðãt …qýo‚¥ðáÂü …qýo‚¥ðY… Au.
[i‚LÞ
yt ˽¤wk y™k‚ yÂM‚íð yð÷tuf™ fhtu yu ˽¤t{tkÞ [i‚LÞ s
{q¤ {wÏÞ Au. ˽¤t s„‚™t ˽¤t Ë‚Tþt† Ëí…wÁ»ttu ËŒt[thtu{tkÞ
yð÷tuf™ fhtu yu{tkÞ [i‚LÞ s {q¤ {wÏÞ Au. ftuE {týË™u [i‚LÞ
ò„úr‚ ÚtE òÞ yu [i‚LÞ s ÚtE òÞ yu{tk [i‚LÞ s hnu ƒeswk ftkE
s ™ hnu y™u òu ƒeswk ftkE hÌtwk ntuÞ ‚tu yu yu™t [i‚LÞ™e fÕ…™ts Au,
[i‚LÞ …tu‚u s Au y™u yu ƒÄwk s Œu¾tÞ Au.
[i‚LÞ [i‚LÞ s hnu Au y™u yu™tu su ¼tË ftkE s ™Úte yu s
ƒŒ÷tÞ Au. yt…ýu s [i‚LÞ Aeyu, yt…ýu [i‚LÞ™tu s ¼tË ò„ú‚
9 Au, yt…ýu [i‚LÞ™tu s ¼tË MðÙ Au, yt…ýu [i‚LÞ™tu s ¼tË Ëw»twÂÂ
Au, yt…ýu [i‚LÞ s Ëtûte Aeyu, yt…ýu [i‚LÞ s …h{…Œ Aeyu,
yt…ýu [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª, yt…ýu [i‚LÞ s
¼„ðt™ Aeyu.
ƒÄt{tk òý™th MðY…u [i‚LÞ Au ƒÄt{tk su sýtÞ Au ‚u ¼tË Au
[i‚LÞ{tkÞ ftkE Út‚wk ™Úte ¼tËuÞ ftkE ™Úte. [i‚LÞ ysh y{h þwØ
MðY… Au sL{ {]íÞw n»to þtuf, ™Úte yuðtu ¼tË Au.
ƒÄt™u Þtu„ðtrËc ™Úte y™w¼ðt‚wk yu™wk fthý ƒÄt™wk ðtk[ðt™wk s
¾tuxwk Au Ët[wk ðtk[u ‚tu [i‚LÞ s hnu fÕ…™t¼ú{ hnu s ™nª. ¾tuxwk ðtk[u
yux÷u s yuðtu ™u yuðtu s hnu, ftkE Vuh ™ …zu.
ËŒt [i‚LÞ y™w¼ð™th rËØ (…h{tí{t) ÚtE òÞ.
‚¥ð‚: …h{tí{t s Au
…h{tí{t yt¼tË Y…uÞ ËðoMð s Au.
 02-04-2006
nwk …tËu ftuE rŒðË ƒúñ ™ ntuÞ, ƒúñ …tËu ftuE rŒðË nwk ™ ntuÞ.
ftr{™e ftk[™™t „w÷t{tu™u Þtu„ðtrËc{tk þwk „{ …zu.
ËkfÕ… ht¾u yu™u s ËkËth Œu¾tÞ ËkfÕ… Atuze Œu yu …tu‚us [i‚LÞ Au.
òu yt…ý™u «ftþ ÚtÞtu ntuÞ ‚tu yt…ýu ƒÄt™u «ftþ fheyu òu yt…ýu
ƒeò™tu «ftþ htufeyu ‚tu yt…ýu «ftþ ÷eÄtu s ™Úte.
ƒÄt ¾tuxt™tu íÞt„ þt {txu ?
ËíÞ …h{tí{t yuf s Au yus hnuðwk Au yu™t rËðtÞ ƒeswk Au s ™nª
{txu ƒÄt ¾tuxt™tu íÞt„.
ðrËc™u ƒhtƒh Ëtk¼éÞt ntuÞ ‚tu yuf ðt‚ fŒe ¼q÷ðe ™nª
[i‚LÞ s Au sz ftkE s ™Úte.
su ËðoÔÞt…f ðM‚w™u …tu‚t™t ‚tƒt™e {t™u Au yu™t suðtu {q¾tuo ËkËth{tk
ƒeòu ftuEs ™Úte.
10
fuð¤ y™k‚ s Au
yu y™k‚ s Œhuf™tu y™w¼ðY… ytí{t Au. Œhuf™tu y™w¼ðY…
ytí{t su ûtýu su y™w¼ðu ‚u s ûtýu ‚u Y… s ÚtE™u y™w¼ðu Au.
y™w¼ðY… ytí{t ynª ™u yíÞthu s fuð¤ y™k‚ s y™w¼ðu fuð¤
y™k‚Y… s Au. y™w¼ðY… ytí{t ynª ™u yíÞthu s …tu‚t™e
r{ÚÞt fÕ…™t fu r{ÚÞt ¼ú{™t r{ÚÞt ûtý¼k„wh ËkËth™u y™w¼ðu
yux÷u ‚u Y…u s ¼tËu Au.
ðrËc fu𤠅h{‚¥ð™t s …qòhe Au.
yt¾e Œwr™Þt fuð¤ {tÞt™e s r¼¾thý Au.
{tuxt{tk {tuxwk Œw:¾
…h{tí{t-ƒh{tí{t ftkE s ™Úte y™u su{tk Ëtð ftkE s ™Úte
yu{tk s {thu ‚tu {tuxt{tk {tuxwk Ëw¾ òuEyu „{u íÞtkÚte „{u yu{
fhe™u ÷tðe ãtu ™nª ‚tu yt ‚{u {tÚtu s …zu÷t Atu ƒÄtÞ ™u fneþ.
¿tt™ …tu‚u s [i‚LÞ Au y™u ¿tt™ ð„h™tu {týË …þw fh‚tkÞ
10
ƒuŒ Au. ¿tt™ hnu yu s ¾Ák ¿tt™ Au {tºt ¿tt™ fÚtu y™u ™ hnu yu ¾Ák
¿tt™ ™Úte.
òu Œhuf™u ykŒh yu{ ÚttÞ fu𤠅h{tí{t{tk, nwk {t™w Awk y™u fÁk
Awk yu ftkE s ™Úte; nwk {hðt™tu Awk yu s fuð¤ nfef‚ Au yux÷u yu™t{tk
fu𤠅h{tí{t s ƒtfe hnu.
su™u ËíÞ [i‚LÞ ‚¥ð™tu Ëtûttífth ÚttÞ Au yu™u yËíÞ s„‚¼ú{
Atuzðtu …z‚tu ™Úte; yËíÞ s„‚ ¼ú{ …tu‚t™e {u¤u s s‚tu hnu Au. su
yËíÞ s„‚¼ú{ ™u Ët[tu {t™e™u ƒÄwk fhe hÌttu Au yu „{u ‚ux÷e
ƒúñ™e ƒq{tu …tzu yu™u ËíÞ fŒe y™w¼ðt‚wk s ™Úte yu™u yk‚u yËíÞ
s„‚¼ú{ Atuzðtu s …zu Au.
…qýoƒúñ ht{ Ëk…qýo s„‚™t ytí{tht{
ht{u 17 ð»to™e ƒt¤ðÞu s …tu‚t™t …qýo ðihtøÞÚte ðrËcÚte …qýo
ytí{¿tt™Úte …tu‚t™wk …qýo …h{tí{t…ýwk «„xtÔÞwk y™u yu{™t Ëk…qýo
÷e÷tft¤ ŒhBÞt™ Ëðo™u …tu‚t™wk …qýo …h{tí{t…ýwk …{tzâwk.
ht{ ƒeskw ftuE ™nª …ý ËíÞ …h{tí{t s Au {tºt …h{tÚto áÂüyu s
™nª …ý ÔÞðnth áÂüyu …ý. yux÷t {txu ht{ ht{ fhðwk ntuÞ ‚tu
ËíÞ …h{tí{t hnuðt s fhðwk òuEyu {w¾ {u ht{ ƒ„÷{U Awhe fhðt
™nª, ht{™t{ s…™t …htÞt{t÷ y…™t fhðt ™nª. ht{™t{ ¼ð
‚hðt {txu s Au, ht{ ™t{u [he ¾tE™u ¼ð{tk zqƒðt {txu ™Úte.
sntk ht{ ðntk ™nª ft{ ; sntk ft{ ðntk ™nª ht{
hrð hs™e Œtu™tu fƒw r{÷ne ™nª yuf Xt{.
ht{ ËÂå[Œt™kŒ rŒ™uþt ‚npk ™nª {tunr™þt ÷ð÷uþt
Ëns «ftþY… ¼„ðt™t ‚npk ™nª …wr™ rð¿tt™ rƒnt™t.
ht{ ËÂå[Œt™kŒ ËqÞo Au íÞtk {tunhtrºt™tu ÷ð÷uþ ™Úte. ¼„ðt™ Ëns
«ftþY… Au íÞtk ytí{Ëtûttífth Y…e «¼t‚uÞ ™Úte.
‚eíðto {tuntýoð{T níðt ft{¢tuÄtrŒ htûtËt™T >
þtkr‚ Ëe‚t Ë{tÞwõ‚tu ytí{tht{tu rðhts‚u >>
11
{tun + yýoð (Ë{wÿ)
‚he™u {tun Ë{wÿ™u, nýe™u ft{ ¢tuÄtrŒ htûtËtu™,u þtkr‚ Ëe‚t òuzu hne,
ytí{ht{ rðhtS hÌtt Au. ‘ht{’ þçŒ s ™Úte …ý ƒúñ s Au. ‘ht{’
ÓŒÞÚte Wå[th™th ƒúñ s ÚtE òÞ Au.
yt¾t s„‚™t {týËtu™u Ëk…qýo ËíÞ ¿tt™ yt™kŒ fÕÞtý y{]‚
þtkr‚ …qýo‚t ‚]ÂÂ Ëk‚tu»t Ë{‚t MðMÚt‚t …tu‚t™wk …qýo MðY…
…h{tí{tY…e Ë™t‚™ yufY…‚t «t {txu ht{™wk rŒÔÞ - y÷tirff
[rhºt ð[™t{]‚ Ëðtuoå[ Ëk…qýo ytŒþo y™u áütk‚Y… s Au.
ht{ suðtu …qýo ðihtøÞ …qýo ytí{¿tt™ …qýo …h{tí{t…ýwk ¼q‚ ð‚o{t™
¼rð»Þ™t ˽¤t {ntí{tytu{tk yòuz y™u su™t Ë{t™ ƒeswk ftuE s
™Úte yuðwk s Au. su ûtýu su™t ÓŒÞ{tk ht{ «„xu ‚u s ûtýu ‚u Ëtûtt‚T
…h{tí{t s ÚtE òÞ Au.
òu ht{ ŒþhÚt ft ƒuxt ðturn ht{ ½x½x {U ÷uxt
11
ðturn ht{ s„‚ …Ëuht ðturn ht{ ˃Ëu LÞtht.
ht{™kw y™k‚ …qýo MðY…
MðÞk y™k‚ …qýo …hƒúñ …qýo rð©tkr‚ Au.
þqLÞ htßÞ ¼tu„tu ÷û{e ‚]»ýt Œw:¾ yËíÞ ¼útkr‚.
08-04-20006
{q¤ ‚¥ð s ËíÞ, ¾tuxtu ËkËth™tu {tun ™nª.
Þtu„ðtrËc …fzâwk yux÷u ƒÄwk s …fzâwk
Þtu„ðtrËc Atuzâwk yux÷u ƒÄwk s Atuzâwk
ßÞtk ËwÄe {týË™t {™{tk ËkËth Ët[tu ÷t„u íÞtk ËwÄe yu™t
{™{tk yuf ò‚™tu ¾tuxtu {tun s òýðtu y™u ßÞthu yu™u yu{
÷t„ðt {tkzu fu yt ¾hu¾h yuf ò‚™tu ¾tuxtu {tun s Au íÞthu yu™t
…h{ ËíÞ™tu {t„o ¾qÕÞtu s òýðwk {tun™u ÷eÄu s {týË ËkËth™t
r{ÚÞt ¼ú{{tk ½ËztÞt fhu Au y™u {tun x¤u yux÷u Ët[e ðM‚w™wk
¼t™ ÚtðtÚte þtkr‚ …t{u Au.
12
{tunðt¤t™u fŒe Ët[e ðM‚w sýt‚e ™Úte y™u Ët[e ðM‚w™wk ¼t™
ÚtÞkw ntuÞ yu™u fŒe {tun Út‚tu ™Úte. ¾tuxt {tun{tk Ët[e þtkr‚ õÞtkÚte
ntuÞ, Ët[t ¿tt™{tk Œw:¾ õÞtkÚte ntuÞ; {qZ rð»tÞe …t{h ¾tuxt
{tun{tk …ý {tuxwk y™u Ëw¾ {t™u Au.
rðhõ‚ ytí{tht{ …wÁ»t fuð¤…ýtÚte hnu÷t MðåAMðY…u s …qýo Au.
{™u ðtk[‚t ÷¾‚tk y™u ƒtu÷‚t ytðze „Þwk yux÷u yu{ ™ {t™‚t fu
{™u ¿tt™ ÚtE „Þwk. ykŒh ËkËth™tu ftuE s ò‚™tu ¾tuxtu {tun {wÆ÷u ™
hnu y™u fuð¤…ýtÚte hnu÷wk MðåA MðY… s hnu íÞthu òýðwk fu ¾Ák
¿tt™ ÚtÞwk Au. sux÷e …¤ Ët[t ¿tt™{tk òÞ yux÷e s …¤ Ët[wk SÔÞt
fnuðtÞ ƒtfe™wk ƒÄwk ¾tuxt {tun™t ¾tuxt „hƒz „tuxt¤t.
¿tt™{tk fuð¤ MðY…™tu ftuE rðfÕ… ™Úte. y¿tt™{tk ‘nwk’ ™tu ftuE s
rðfÕ… ™Úte.
Ëk…qýo þwØ ytu¤ÏÞwk ntuÞ ‚tu Ëk…qýo þwØ s hnu rðfthtu{tk hnu s ™nª,
rðfthtu{tk fhu s ™nª; {he „Þt ËwÄe rðfthtu{tk s hnu Au ™u rðfthtu{tk
s fhu Au yux÷u Ëk…qýo þwØ ytu¤ÏÞwk s ™Úte y™u Ëk…qýo þwØ
hÌttu s ™Úte.
{týË suðtu ËkËth™tu ËkfÕ… fhu Au ‚tu yu yþtkr‚ {txu s Au y™u
{týË suðtu …h{…Œ™tu ËkfÕ… fhu Au ‚tu yu …h{þtkr‚ {txu s Au. {qZ
rð»tÞe …t{h …tu‚uÞu ¼{u y™u ƒÄt™u ¼{tðu, ‚íððu¥tt SðL{wõ‚
…tu‚uÞ þtkr‚ …t{u y™u ƒÄt™u þtkr‚ …{tzu, sqXtu ftuE rŒ sqXqk Atuzu ™nª
…tu‚u Ët[t{tk òÞ ™nª ƒeò™u Ët[t{tk sðtŒu ™nª. Ët[tu ftuE rŒ
sqXt{tk òÞ ™nª …tu‚u Ët[t{tk òÞ y™u ƒÄt™u Ët[t{tk ÷E òÞ.
[tuϾtu ntuÞ yu Ët[wk ytu¤¾e þfu {u÷tu fŒe Ët[wk ytu¤¾e þfu ™nª.
ðrËc ht{™u fnu Au, òu ‚{tÁk r[¥t r™{o¤ ntuÞ ‚tu ‚{u ƒhtƒh Atu,
òu ‚{™u Mºte™t W…¼tu„{tk y™u ¾t™…t™{tk s hË ntuÞ ‚tu ‚{u ƒu
÷tkƒt ntÚtðt¤t sk„÷e „Äuzt s Atu.
13
 fuð¤ MðY… …qýo þtkr‚ s Au
fuð¤ MðY…{tk …qýo þtkr‚ s Au, ¾tuxt {tun™t nwk {tÁk {wÆ÷u ™Úte,
ht„îu»t {wÆ÷u Ëk¼ð‚t ™Úte, ¾tuxt {tun™t nwk {tÁ y™u ht„îu»t{tk
fuð¤ MðY…™e …qýoþtkr‚ ytðhý{tk hnu Au. ynkfth™u ÷eÄu s Sð…ýwk
¼tËu Au, ynkfth™tu ™tþ ÚttÞ yux÷u …tu‚u s …h{…Œ Au.
fuð¤ MðY… s Au yu{tk nwk ËtÚtu ƒÄwk ÚtÞwk Au y™u nwk òÞ yux÷u
ƒÄwk s òÞ. fuð¤ MðY… s hnuðwk ntuÞ ‚tu ynkfth {wÆ÷u ™ hnuðtu
òuEyu. (MðÞkrËØ) ¼„ehÚtu ËkLÞtË fu{ ÷eÄtu ?
¼„ehÚtu {nt[i‚LÞ{tkÚte Ëtûte…ýwk (¼t„™wk [i‚LÞ, [i‚LÞ{tk þqLÞ
¼t„™t ¼uŒ™e fÕ…™t) …ý Atuze ŒeÄwk fthý fu {nt[i‚LÞ{tkÚte
Ëk…qýo Ëqû{ (þqLÞ Ëqû{ ËkfÕ… yt y™tí{t Sð þqLÞ r[Œt¼tË nwk
Awk)MÚtq¤ (þqLÞ MÚtq¤ Œun yt nwk Awk) ¼ú{ Atuze ŒeÄtu, Ëqû{ MÚtq¤
¼ú{™e y…uûttyu {nt[i‚LÞ™wk Ëtûte…ýwk n‚wk …ý Ëqû{ MÚtq¤ ftuE s
12
ò‚™tu ¼ú{ ™ ntuðtÚte y™k‚ yufY… {nt[i‚LÞ MðY… s Au, Eïh
{tÞt ËkfÕ… Sð s„‚ Au s ™nª, nwk ƒúñ Awk yu ƒúñtfth ð]r‚ …ý
þqLÞ s Au (‚tu …Ae nwk þqLÞ Sð þqLÞ Œun yu þqLÞ ¼útkr‚ ‚tu ntuÞ s
õÞtkÚte) yux÷u fu𤠅h{þtkr‚ Ë¥ttËt{tLÞ …qýo MðY… ytí{tht{
y÷¾r™hks™ su Au ‚u s Au (òu ni Ëtu ni). ‚wÞto‚e‚ {nt[i‚LÞ
…h{…Œ ‚u s Au. fuð¤…ýtÚte hnu÷wk MðåA MðY… ‚u s Au. …h{‚¥ð
…h{ƒú ñ …h{tí{t ‚u s Au . yt¾e Œw r ™Þt™t …tu f ¤ ðu Œ tk ‚ e
ƒúñ¿tt™eytu yt þqLÞ Sð nwk Awk yt þqLÞ Œun nwk Akw yu þqLÞ¼útkr‚
…qhu…qhe ht¾e™u W…h W…hÚte s y™u …tuf¤ nwk ƒúñ Awk yuðe þqLÞ
ðt[t¤‚t s fhu Au ‚uÚte ‚u{™u fŒe …qýo‚t y™w¼ðt‚e ™Úte.
¼„ehÚt
fu𤠅tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t s Au
(yt ƒÄwk þqLÞ Au …h{tí{t …qýo MðY… s Au …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t
hnu ð t {txu Revealation . )
14
yt ƒÄwk þqLÞ Au yu{tk y™k‚ Sðtu þwk {t™u Au y™u þwk fhu Au yu ftuE
s «{tý ™Úte. …tu‚t™t þqLÞ Œun Sð Ëtûte™wk yrÄct™ …qýo MðY…
…h{tí{ts …tu‚u Au y™u ‚u MðÞkrËØ s Au. …qýo™u ytu¤¾‚tu ™Úte
þqLÞ™u Ët[wk {t™u Au yux÷u yt Á[‚wk ™Úte. fu𤠅h{tí{t s
…h{tí{t Au ftuE Ëtûte þqLÞSð þqLÞŒun …h{tí{t ™Úte.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[ftŒtþ Au.
ht{™wk y™k‚ …qýo MðY…
MðÞk y™k‚ …qýo …hƒúñ …qýo rð©tkr‚ Au.
þqLÞ htßÞ ¼tu„tu ÷û{e ‚]»ýt Œw:¾ yËíÞ ¼útkr‚.
™{oŒt {iÞt ™u ¾tu¤u ðrËc ht{ …qýo‚¥ðƒtuÄ{tk fu{ sEyu Aeyu ?
ðrËc fu𤠅h{‚¥ð™t s …qòhe Au.
yt¾e Œwr™Þt fuð¤ {tÞt™e s r¼¾thý Au.
H
yrÄct™™e …qýo‚t
…h{tí{t÷ûte ftuE…ý ƒtƒ‚™u fŒe sht…ý WztðtÞ ™nª, {tÞt
ËkËth÷ûte ftuE…ý ƒtƒ‚™wk fŒe sht…ý «r‚…tŒ™ fhtÞ ™nª. þt†
y™u „wÁ™tu W…Œuþ Þtu„ðtrËc y™u ðrËc™tu W…Œuþ {týË™u ƒtÌt
MÚtq¤ s„‚¼ú{{tkÚte ytk‚h Ëqû{ [i‚LÞ{tk ò„ú‚ fh™th Au. [i‚LÞ
ò„úr‚{tk …tu‚t™e þwØ ƒwÂØ y™u r™rŒæÞtË™ {wÏÞ Au. W…Œuþ [i‚LÞ
ƒ‚tðu Au yu s yu{™tu W…fth Au …ý yu{™t ƒ‚tÔÞt «{týu
[i‚LÞ{tk sðt™wk …tu‚u s Au.
ytí{t Ëðo™e ykŒh …tËu …tu‚t™wk MðY… Au. ytí{¿tt™ ÚttÞ yux÷u
fuð¤ ytí{t s hnu {tÞt ðtË™t ËkËth hnu s ™nª. …tu‚u s ytí{t Au
…tu‚u s ytí{Ëtûttífth fhðt™tu Au …tu‚u s ytí{«ftþÚte Ëk…qýo ¼ú{
hrn‚ fÕÞtý MðY… hnuðt™wk Au.
ytí{t s Au ËkËth ™Úte. ytí{t s Au yu ¿tt™, ËkËth ™Úte yu
ðihtøÞ. ƒÒtu™tu {{o yuf s Au. þkfh …qýo s Au yu{ fnu Au ƒwæÄ þqLÞ
15
s Au yu{ fnu Au. ƒÒtu ™tu {{o yuf s Au. ƒúñ …qýo s Au {tÞt þqLÞ …iËt™u ÷eÄu ytí{t „ý‚tu ™Úte yus Œw:¾ Au.
s Au. þkfh {tÞt™u fŒe …qýo fnu‚t ™Úte, ƒwØ ƒtuÄ™u [i‚LÞ™u fŒe þqLÞ ytí{t „ýu yux÷u …iËtu Œw:¾ ftkE Au s ™nª.
fnu‚t ™Úte. ytí{t™e ÔÞðMÚtt{tk …iËt™e sYh ™Úte.
òu ËkËth™e ÔÞðMÚtt {t™‚t ntu ‚tu ytí{t™e ÔÞðMÚtt fu{ ™ Mðefthtu ? …iËt™e ÔÞðMÚtt yrðãt ðtË™t™t ËkfÕ…Úte Œw:¾™u {txu s Au.
ËkËth yËíÞ s Au ytí{t ËíÞ s Au yrðãt ðtË™t™t ËkfÕ… nwk yt¾t s„‚{tk rðïþtkr‚ ytí{tÚte s ÚttÞ Au yþtkr‚ …iËtÚte s ÚttÞ Au.
{tÁk yËíÞ ËkËth ÔÞðMÚtt Au. ðihtøÞ ytí{¿tt™ …qýorð©tkr‚ ËíÞ yuf s ytí{t hnu™u ƒÄt, ‚tu ƒeò fþt™e sYh s ™Úte.
ytí{t ÔÞðMÚtt Au. sL{Úte {he „Þt ËwÄe yËíÞ ÔÞðMÚtt{tk s H
Œw:¾e ÚtE {he sðwk y™u …Ae ftkE s Ëw¾ {éÞwk ™nª yu{ VrhÞtŒ
fhðe yu™tu ftuE s yÚto ™Úte, …qýo Ëw¾ òuE‚kw ntuÞ ‚tu …qýoytí{t s
hnuðkw òuEyu. ËkËth™e ®[‚t y¿tt™{tk ƒt¤u, ‚¥ð¿tt™™e þtkr‚ {txu™e
®[‚t ytí{ Ëtûttífth{tk ÷E òÞ. Œhuf™u Auðxu …qýo rð©tkr‚ ‚tu …tu‚t™wk
…qýo MðY… …h{tí{t s Au. rððuf yuf ytí{t s Au ƒeswk ftkE Au s
™nª. ¿tt™e su he‚u Útðt™wk ntuÞ yu he‚u s fhu, y¿tt™e su he‚u Útðt™wk
13
ntuÞ yu ™ „ýu y™u su he‚u ™ Útðt™wk ntuÞ yu he‚u fhu yux÷u Œw:¾e
ÚttÞ. su Útðt™wk Au yu ™ Útðt™wk Útðt™wk ™Úte. su ™Úte Útðt™wk yu Útðt™wk
Útðt™wk ™Úte. yrÄ»Xt™™e …qýo‚t yu Au fu yrÄct™Úte ¼tËu÷tu ËkfÕ…
yrÄct™Y… Útðt s ¼tËu Au [t÷u Au Ë{tÞ Au.
…qýo MðY… …h{tí{t{tk ftkE s ™z‚wk ™Úte þqLÞ ythtu… yt¼tË
ytfth{tk s þqLÞ rðhtuÄt¼tË ¼tËu Au. Ë{áÂü Ëðo Ë{t™ yuf s
…h{tí{t Au.
¿tt™e ÷tuftu ytí{÷ûte ntuðtÚte ŒunÚte Aqxt …zðt A‚tk Œw:¾hrn‚
s Au y¿tt™e ÷tuftu Œun÷ûte ntuðtÚte ŒunÚte Aqxt …zu yux÷u Œw:¾e
ÚttÞ Au. þt† ÔÞtfhý þçŒ yÚto yÇÞtË rðî¥tt ytí{t™u «ftþðt™e
ÔÞðMÚtt s Au. ytí{t™u «ftþðt™e ÔÞðMÚtt s Ët[e Au …iËt™e ÔÞðMÚtt
¾tuxe s Au. ytí{t™u „ýðtÚte yu{tk …iËt ftkE s ™Úte yux÷u fŒe
Œw:¾ s ™Úte. …iËt „ýðtÚte ytí{t ™ „ýðtÚte ƒÄe he‚u Œw:¾ s Au.

16 17
 …h{ ËíÞ fuð¤ y™k‚ …qýo …hƒúñ yufY…‚t

H
H

H
Þtu„ðtrËc …hƒúñ «ftþ s Au :
Þtu„ðtrËc Ëtk¼¤ðtÚte „{u yuðt™wk „{u yuðwk r[¥t ¼{e „Þwk ntuÞ

þqLÞ yt¼tË{tºt ËthtÞ ËkËth{tk ¾Ák ‚¥ð yrÄct™ Ëtûte MðÞk«ftþ ytrŒÚte hrn‚

y™k‚ þwØ …h{ [i‚LÞ™u Ëtûtt‚T y™w¼ðe™u yu{tk yu s yux÷u yufhË s ÚtE òÞ yux÷u yu
yk‚Úte hrn‚ îi‚ rð™t™wk r™hks™ r™htfth r™Šðfth Ëqû{tr‚Ëqû{ yËk„ ËðoÚte …hÚteÞ
‚tuÞ …tAwk Xuftýu ytðe òÞ. …hƒúñ{tk ftkE swŒkw fu ƒeswk ¼tË‚wk ntuÞ
‚tu …tAwk {q¤ …hƒúñ s …tfwk y™w¼ðtE òÞ y™u ƒeswk hnu s ™nª
y™u ƒeswk Au …ý ™nª

sÞ ËÂå[Œt™kŒ
…hƒúñ + r[¥t = ËkËth ; ËkËth - r[¥t = …hƒúñ.
H

H
…qýo‚¥ðƒtuÄ r[¥t™wk ytp…huþ™
¾Ák ‚¥ð s ¾he ðM‚w Au ¾Ák ‚¥ð «t fÞwO yux÷u ƒÄwk s «t fÞwO.

…h Ëðoºt Ë{t™ ËŒt…qýo y™u yuf s y™k‚ þwØ …h{ [i‚LÞ s Au

ytp…huþ™ ytí{t-…hƒúñ™wkÞ ™Úte, Œun™wkÞ ™Úte, ËkËth™e ftuE
MðÞk fuð¤ y™k‚ …qýo …h{‚¥ð s Au.

ðM‚w™wkÞ ™Úte, {tºt r[¥t™wk s Au, r[¥t fÕ…™t s Au ‚¥ðƒtuÄÚte Œqh

fÕÞtý
«uhýt

ÚtE òÞ Au.
ftuE yu{ fnu …h{tí{tÞ Au y™u yt ƒÄe ¼útkr‚ytuÞ Au yu fuðe he‚u
ntuE þfu ? …h{tí{t s Au y™u yt ƒÄe ¼útkr‚ytu ftkE s ™Úte.
14

sÞ …hƒúñ
„e‚t{tk f]»ýu f{o fhðt™wk fÌtwk Au yu fÞwk ?
òu ni Ëtu ni.

…hƒúñ s hnuðt™wk Au ƒeswk ftkE Au …ý ™nª

H

H
H

f]»ý ftkE ntuÞ yu™u Úttuzwk xt¤u y™u ftkE ™ ntuÞ yu™u Úttuzwk fhðt™wk fnu.
ƒeswk hÌtwk ntuÞ ‚tu yu{tk …ntUåÞtu ™Úte.
yu{tk …ntUåÞtu ntuÞ ‚tu ƒeswk hnu ™nª

Ë{ :- …hƒúñ …tu‚t{tk …tu‚u s hnu Au ƒeswk Út‚wk ™Úte.

ƒÄt{tk ™ ƒŒ÷tÞ ‚u …hƒúñ y™u ƒŒ÷tÞ ‚u ¼tË{tºt.
…h{

…h{
yrÄct™ Ëtûte fŒe ™ ƒŒ÷tÞ ÿüt Œþo™ á~Þ ƒŒ÷tÞ.
s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.

nwk Úte ƒnth òÞ yux÷u ËkËth ÚttÞ, nwk Úte ykŒh òÞ yux÷u …hƒúñ
s Au.
ykŒh òÞ
…hƒúñ
sÞ «¼w
H

nwk
ËkËth
ƒnth òÞ
ƒÄt™wk nwk ykŒh òÞ yux÷u …hƒúñ, ƒnth òÞ yux÷u ËkËth.
…hƒúñ …qýoþtkr‚ Au, ËkËth …qýo yþtkr‚.
H

…qýo‚t …h{

18 19
ËkËth{tk nwk {wÏÞ Au …hƒúñ{tk nwk Au s ™nª, …hƒúñ hnuðwk ntuÞ ‚tu nwk
™ hnu, …hƒúñ hnu ‚u nwk ™ ht¾u nwk ht¾u ‚u ËkËth{tk hnu.
ƒÄt ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™tu y™w¼ð …hƒúñ yuf s Au ƒeòu ftuE
y™w¼ð s ™Úte fthý fu ƒeS ftuE ðM‚w s ™Úte. {týË ËeÄtu ntuÞ,
Ëh¤ ntuÞ, Ët[tu ntuÞ yu™u Þtu„ðtrËcÚte …hƒúñ y™w¼ðtE s òÞ.
…hƒúñ
…hƒúñ s ƒÄwk Au. …hƒúñ rð™t ftuE søÞt ¾t÷e ™Úte. …hƒúñ rð™t
ƒeswk ftkE s ™Úte.
…hƒúñ …tu‚tÚte s õÞtkf õÞtkf ¾qÕ÷wk Au, …hƒúñ …tu‚tÚte s õÞtkf
õÞtkf ZkftÞu÷wk Au. …hƒúñ yuðwk s Au. …hƒúñ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
…hƒúñ …tu‚tÚte s yr¼r™ðuþ yr¼{t™ ™ Ähu yux÷u …tu‚u ¾qÕ÷wk s
Au. …hƒúñ …tu‚tÚte s yr¼r™ðuþ yr¼{t™ Ähu yux÷u …tu‚u ZkftÞu÷wk
Au. õÞtkÞ fÞthuÞ …hƒúñ rËðtÞ ƒeswk ftkEs ™Úte, yux÷u suýu …hƒúñ
15
hnuðwk ntuÞ yuýu {tºt yr¼r™ðuþ yr¼{t™ s Atuzðt òuEyu
yr¼r™ðuþ yr¼{t™ {tºt r{ÚÞtûtý¼k„wh ËkËth ¼útkr‚™t {tun
Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… {txu s Au.
…hƒúñ …h{r™{o¤‚t …h{ þe‚¤‚t s Au.
…hƒúñ …tu‚t{tk ƒÄu ¾qÕ÷wk s Au fthý fu …tu‚t{tk yr¼r™ðuþ yr¼{t™
õÞtkÞ Au s ™nª.
fuð¤ y™k‚ …qýo …hƒúñ yufY…‚t: ƒnth™wk Y… fþwk s ™Úte ykŒh
…hƒúñ s Au yu yt©{t‚e‚. rþr¾æðs - [qzt÷t …wÁ»t-MºteÞu ™Úte
htò htýeÞu ™Úte ‚…MðeÞu ™Úte „wÁrþ»ÞuÞ ™Úte …hƒúñ s Au.
{ntËt„h …tu‚u …tu‚t™e {u¤u …tu‚t{tk …tu‚t™t yr¼L™ ‚hk„ ytfthu
rð[hu Au.
…hƒúñ …hÚte ythtu… Œqh fhðt™t Au …hƒúñ …h ythtu… fhðt™t
™Úte. [i‚LÞ Œþo™{tk [t÷tfe ™ [t÷u ËkËth{tk „{u yux÷e [t÷tfe
fhu ‚tuÞ yk‚u þqLÞ s Au. [i‚LÞ Œþo™™wk Úttuzwk s fhu Au ¼útkr‚™wk ðÄw
20
fhu Au yux÷u s Aqx‚tu ™Úte y™u ƒtu÷ðt{tk s [t‚whe fhu Au yuÚte
fþtu s ÷t¼ Út‚tu ™Úte. su{ ËkËth™wk æÞuÞ …th …tzðt{tk fu{ Atuz‚tu
™Úte yu{ [i‚LÞ Œþo™™wk æÞuÞ …th …tzðt{tkÞ Atuzðwk ™ òuEyu.
fuð¤ MðY… …hƒúñ
…hƒúñ s Ët[wk Au «…k[ fŒe Ët[tu ™ ntuÞ.
ËthtuÞ ËkËth þqLÞ yt¼tË {tºt s Au, þqLÞ yt¼tË Ëqû{ (þçŒ
M…þo Y… hË „kÄ ) MÚtq÷ (ytftþ ðtÞw ‚us s¤ …]Úðe) y…k[ef]‚
(r{©ýhrn‚) …k[ef]‚ (r{©ý)Úte ¼q‚…k[f™tu s Au. …hƒúñ™u
ytðhýÚte su{tk hntu Atu y™u su ƒÄwk fhtu Atu yu «…k[ s Au.
…hƒúñ{tk þqLÞ yt¼tË {tºt «…k[ Au s ™nª.
Ëqû{ ®÷„Œun (…tk[«tý {™ ƒwÂØ …tk[ ¿tt™urLÿÞ …tk[ f{uorLÿÞ)
…ý yus Au MÚtq¤ Œun …ý …k[¼q‚™tu rðfth s Au. Ëtûte{tk Ëqû{
®÷„Œun MÚtq¤Œun yæÞM‚ (þqLÞ yt¼tË {tºt) s Au.
Ëtûte fuð¤ ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t s Au.
…hƒúñ s fuð¤ MðY… Au ƒeswk ‚¥ð s ™Úte.
MðÞk …hƒúñ s {q¤ yt¾tu rðïr™Þ{ Au.
˽¤t rð÷tË y™u ¼tË{tk …hƒúñ s hnuðwk yu s rðïr™Þ{ hnuðwk
Au. ËŒt …tu‚t™t MðY…{tk s ÂMÚt‚ (ËŒt MðMÚt) …hƒúñ Au. ƒwÂØ
…iËtÚte ™Úte [i‚LÞÚte Au [i‚LÞ …iËtÚte ™Úte MðÞk Au MðÞk …hƒúñ Au
ynk ¼ú{ Au.
„e‚t™t Ët[t yÚto …hƒúñ™t s Au nwk - {tÁk ™t yÚto Ët[t yÚto ™Úte.
Þtu„ðtrËc™t Ët[t yÚto …hƒúñ™t s Au ynk {™ ðtË™t™t yÚto Ët[t
yÚto ™Úte. ©wr‚ (W…r™»tŒT) ™t Ët[t yÚto …hƒúñ™t s Au {tÞt ËkfÕ…
Sð s„‚™t yÚto Ët[t yÚto ™Úte.
Ëíþt† Ëí…wÁ»t ËŒt[th ËíÞ¿tt™ ËíÞ …hƒúñ yu{tk fþwk òýu ™nª
y™u …tu‚t™e r{ÚÞt ûtý¼k„wh ¼útkr‚ytu™u s Ët[e „ýu yu ftkE {týË
™ fnuðtÞ.
21
…hƒúñ{tk Ëtûte r[Œt¼tË ¼uŒ Au s ™nª. su s„Œt¼tË {wÆ÷ Wí…L™ ÚtÞtu s ™Úte yu™e ÂMÚtr‚Þ ™Úte.
Ëtûte yrÄct™Y…u …hƒúñ s Au y™u ðtM‚rðf he‚u yu ftkE (5) …tk[{wk «fhý W…þ{ :-
r[Œt¼tË™w k «r‚®ƒƒ …tz‚w k s ™Úte yu x ÷u ftu E ™w k «thçÄ Ëtð ftkE ™Úte yuðtu s„Œt¼tË þtk‚ s Au.
Ëk¼ð‚wk s ™Úte. (6) Aêwk «fhý r™ðtoý :-
…hƒúñ{tk ftuE ¼útkr‚ Äh{q¤ Au s ™nª. …hƒúñ Au s„Œt¼tË {wÆ÷ Au s ™nª. (r™ðtoý)
¼q‚, ð‚o{t™, ¼rð»Þ™tu ftuE…ý {týË ðrËc™u …qAu yt ƒÄwk þwk 23-04-06
Au ? ðrËc yux÷wk s fnu …hƒúñ Au ftuE ðrËc™u …qAu …hƒúñ ytðwk ËíÞ …hƒúñ
fu{ Œu¾tÞ Au ? ðrËc yux÷wk s fnu {tºt ¼útkr‚Úte. ftuE …qAu …hƒúñ þ猿tt™ yu ¾Ák ¿tt™ ™Úte ðrËc suðts …hƒúñ ÚtE òytu y™u
suðwk Au yuðwk s fu{ Œu¾tÞ ? ðrËc fnu {tºt ¼útkr‚ AtuzðtÚte. ftuE …qAu ðrËc suðt s …hƒúñ «ftþtu yus ¾Ák ¿tt™ Au.
…hƒúñ s hnuðt{tk y™u ¼útkr‚ hnuðt{tk þwk Vuh ? ¿tt™{tk þwØ r[Œtftþ s Au r[Œt¼tË ¼tËu fu ™ ¼tËu ¼útkr‚ ™Úte.
ðrËc yux÷wk s fnu …hƒúñ ËŒt …qýo‚t Au ¼útkr‚ ËŒt þqLÞ‚t. y¿tt™{tk þwØ r[Œtftþ sýt‚wk ™Úte ¼útkr‚ Ët[e ÷t„u Au.
ðrËc ËŒt yuf s ðt‚ fhu Au …hƒúñ s Au y™u …hƒúñ Ëtûtt‚T …hƒúñ s ¼„ðt™ Au. yuf s …hƒúñ {tÞtÚte y™uf yð‚th Ähu
y™w¼ðe ËŒt …hƒúñ s hnuðwk òuEyu yus …wÁ»ttÚto Au ftuE r{ÚÞt Au. Þtu„ðtrËcÚte {týË™e ˽¤e Ëkfwr[‚‚t™e ¼útkr‚ yufŒ{ s Œqh
16
ûtý¼k„wh ¼útkr‚ ftkE Au s ™nª {txu ¼útkr‚™wk ftuE «thçÄ, ™Ëeƒ fu ÚtE òÞ. yò„ú‚™t «§tuu fŒe n÷ Út‚t ™Úte ò„ú‚™u fŒe «§tu ntu‚t
¼tøÞuÞ ftkE Au s ™nª. ™Úte. …hƒúñ …tu‚u s {tÞt h[u …ý Au y™u þ{tðu …ý Au yux÷u
yt¾wk Þtu„ðtrËc ðå[u ftuE Sðu …tu‚t™t yt„ðt yr¼r™ðuþ yr¼{t™ ht¾ðt™e
>> òu ni Ëtu ni >> shtÞ sYh ™Úte.
(…hƒúñ) …hƒúñ s ƒÄwk Au ftuE Sð ftkE s ™Úte.
…hƒúñ Au s„Œt¼tË {wÆ÷ Au s ™nª. y¿tt™eyu …tu‚t™e ¼útkr‚™wk r{ÚÞt ûtý¼k„wh ËíÞ Ëth Ëw¾™wk fuLÿ
(1) …nu÷wk «fhý ðihtøÞ :- {sƒq‚ fÞwo Au yu{tk VthVuh ÚttÞ ‚tu yu hne þf‚tu ™Úte. ¿tt™e™wk
s„Œt¼tË yËth s Au. yuðwk ¼útkr‚™wk ftuE fuLÿ s ntu‚wk ™Úte. y¿tt™e ËíÞ …hƒúñ™u òý‚tu
(ðihtøÞ ð„h™wk …tkrzíÞ {q¾o‚t s Au) ™Úte …tu‚t™e r{ÚÞt¼útkr‚™u s ËíÞ {t™u Au. ¿tt™e ËíÞ …hƒúñ s
(2) ƒeòkw «fhý {w{wûtw :- hnu÷tu Au yu{tk ftuE r{ÚÞt¼útkr‚ Au s ™nª.
…hƒúñ™e …qýo rð©tkr‚™e EåAt. …hƒúñ™e fŒe …heûtt ÚttÞ ™nª y™u fhðt òÞ ‚tu …tu‚t™e s
(3) ºteòkw «fhý Wí…Â¥t :- …heûtt ÚtE òÞ.
s„Œt¼tË {wÆ÷ Wí…L™ ÚtÞtu s ™Úte. rþr¾æðs - [qzt÷t :- ‚wk òu yu{ Äth‚e ntuÞ fu ‚wk …hƒúñ Au ‚tu nwk Þ
(4) [tuÚtwk «fhý ÂMÚtr‚ :- …hƒúñ Awk, òu ‚wk yu{ Äth‚e ntuÞ fu yt {thtu yt¼tË Au ‚tu yt ‚thtuÞ

22 23
yt¼tË s Au, {tht …hƒúñ{tk {thtu yt¼tËu ftkE s ™Úte ‚tu ‚tht
yt¼tË™eÞ ftkE s sYh ™Úte.
y¿tt™e fu{ xþ÷ fhu Au ? yu™u ËíÞ …hƒúñ òuE‚wk s ™Úte yu™u
yu™e {tÞt ðtË™t ËkËth™e „w÷t{e™wk Œw:¾ s òuEyu Au.
¿tt™e fu{ y¿tt™e™u Atuze Œu Au ? fthý fu ËíÞ …hƒúñ™u y¿tt™™e
shtÞ sYh ™Úte, yu ËíÞ ‚¥ð™tu rððuf Au ftuE ht„-îu»t ™Úte. y¿tt™e
s …hƒúñY… ntuÞ yu™e ËtÚtu xþ÷ fhu fthý fu yu™u yu™wk y¿tt™ s
Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ …hƒúñ Ët[wk ™ ÷t„‚wk ntuÞ …hƒúñY… …hƒúñY…™u
fŒe xþ÷ ÚttÞ s ™nª ƒk™u yufY… s Au.
…hƒúñY… ËtÚtu xþ÷ fh™th …tu‚t™t r{ÚÞt y¿tt™™wk s «Œþo™ fhu Au.
ËíÞ™u ftkEs Út‚wk ™Úte yËíÞ™wk ™t{ r™þt™uÞ hnu‚wk ™Úte.
ƒÄt þt†™t þçŒtu™u fÕ…™tÚte s òýu Au yux÷u s …hƒúñ y™w¼ð‚t
™Úte. òu þt†™t þçŒtu™u ‚¥ðÚte òýu ‚tu …hƒúñ y™w¼ðu.
17
‚t. 24-04-06
…hƒúñ s Ë{trÄ Au ftuE swŒe yðMÚtt ™Úte.
¼útkr‚ s yË{trÄ Au ftuE ðM‚w ™Úte.
…hƒúñ s Au ftuE swŒe Ë{trÄ-yË{trÄ ™Úte.
…hƒúñ ntuÞ ‚u …hƒúñ™wk s fhu ¼útkr‚ðt¤tu ¼útkr‚™wk s fhu.
rðïtËÞtuøÞ …tºt ntuÞ yux÷u yu{tk ƒÄt™u rðïtË ƒuËu,
htò yu{ fnu Ëðo ytí{t Au ‚wk ytí{t Au yux÷u ‚h‚ ytí{÷t¼
ÚtE òÞ y™u ytí{tht{ s ÚtE òÞ.
ht{htßÞ
…hƒúñ™wk òu f‚oÔÞ fÕ…tu fthý fu ftuE yt¼tË Au s ™nª yux÷u
ftuE f‚oÔÞ …ý Au s ™nª nðu fÕ…™t™t yt¼tË …qh‚wk f‚oÔÞ fÕ…tu
‚tu …hƒúñ™u ƒÄtu yt¼tË …tu‚t{tk s …tu‚t™tu s ¼tË‚tu ntuðtÚte
yu ƒÄtu yt¼tË …hƒúñY… s fhe Œuðtu yu s {tºt f‚oÔÞ. yux÷u
…hƒúñY… htò òu htò ÚttÞ ‚tu yt¾e «ò™uÞ …hƒúñY… s fhe
24
Œu. ht{htßÞ yt¼tË{tk ™Úte Út‚wk ykŒh Ëtûte{tk ÚttÞ Au. ykŒh
Ëtûte{tk ƒÄt ytí{¿tt™Úte ytí{tht{…ýwk …t{u yus ht{htßÞ.
yuf 𾂠…hƒúñY… ÚtE òÞ yux÷u yu ËŒt …hƒúñ s hnu yt
s„‚ ¼tË‚wk ntuÞ fu ™ ¼tË‚wk ntuÞ yu{tk ftkE fhðt™wk ntuÞ fu ™ fhðt™wk
ntuÞ ‘nwk’ ËŒt …hƒúñ s Awk. su{tk ftkE Vuh ™ …zu ‚u …h{tí{t y™u
su{tk z„÷u™u …„÷u Vuh …zu ‚u {týË.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™tu ËkðtŒ y™k‚ þwØ …h{ [i‚LÞÚte s Au.
yuðtu {tun …ý ™ Útðtu òuEyu fu nwk ƒúñ {xe™u ƒeswk ÚtÞtu y™u
ð¤e …tAtu ƒúñ ÚtÞtu. ƒúñ ËŒt ƒúñ s Au yu ƒúñ ƒeswk ÚtE ð¤e
…tAwk ƒúñ Út‚wk ™Úte. yrÄct™ Ëtûte MðÞk«ftþ þwØ r[Œtftþ{tk ftuE
ynk‚t-{{‚t ht„-îu»t ytËÂõ‚ ftkE ™Úte y™u yæÞM‚ (¼útkr‚)
Ëk ƒ k Ä e ynk ‚ t-{{‚t ht„-îu » t ytËÂõ‚ …ý ftk E s ™Úte.
yrÄct™{tkÞ ƒeswk ftkE ™Úte y™u yæÞM‚uÞ ftkE ™Úte. þwØ r[Œtftþ{tk
ƒeswk ftkE Au s ™nª. swŒwk ƒeswk s„‚ (þqLÞ r[Œt¼tË) ftkEf Au
y™u yu{tk ftkEf ynk‚t-{{‚t ht„-îu»t ytËÂõ‚ Au y™u Atuzu Au
yuðwk {wÆ÷u ™Úte ynk‚t-{{‚t ht„-îu»t ytËÂõ‚ fhu Au y™u Atuzu Au
yuðwk ™Úte - Au s ™nª.
r[Œt¼tË{tkÞ …tu‚u …hƒúñ s hÌtt Au y™u ƒÄt™u …hƒúñY… s
fhu Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yu™wk («thçÄþu»t, Ë¥ðþu»t) ¿tt™
yrÄct™Úte ¼tu„™tu yÚto ƒÄt™u {wõ‚ fh™th Au-SðL{wÂõ‚.
(yæÞM‚Úte ¼tu„™tu yÚto ƒkÄ™ fh™th Au) yrÄct™Úte {tuût-
rðŒun{wÂõ‚.
‚u™ íÞfT‚u™ ¼wkrsÚtt > r[Œt¼tË ¼útkr‚ íÞS þwØ r[Œtftþ s hnuðwk.
÷tuftu r[Œt¼tË™u ftkEfu „ýe™u s yÚto fh‚t ntuÞ Au ðrËc{tk
r[Œt¼tË ftkE Au s ™nª. ¼tu„uÞ (Ë¥ð) (SðL{wÂõ‚-ÔÞtË) ™Úte,
{tuûtuÞ (rðŒun{wÂõ‚ - þwfŒuð) ™Úte, …hƒúñ s Au. …hƒúñ{tk yt
ƒeswk ftkE ÚtÞwk Au yu{tk y{™u Ë{tÄt™ yt…tu, …ý ƒeswk ftkE ÚtÞwk s
25
™Úte yu{tk þwk Ë{tÄt™ yt…u. r[Œt¼tË ¼útkr‚{tkÚte …hƒúñ{tk ò„ú‚
ÚtE sðwk yu s ƒtuÄ …Ae {tunr™ÿtÞ ™Úte y™u {tÞtMðÙuÞ ™Úte. su
yt ftkE ˽¤wk Út‚wk ¼tËu Au yu ƒÄe su Ëtð ftkE s ™Úte yuðe
{tunr™ÿt y™u {tÞtMðÙ s ¼tËu Au ðtM‚ð{tk …hƒúñ s Au ƒeswk
ftkE s ™Úte.
yá~Þ ‚¥ð s Au y™u á~ÞY… ƒtrÄ‚ Au.
„wÁ yux÷u ¿tt™; ¿tt™ yux÷u …hƒúñ.
ythtu…Úte ¿tt™ yux÷u ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™wk Ë¥ð yrÄct™Úte …hƒúñ
yrÄct™ …hƒúñ{tk ythtur…‚ „wÁ y™u ¿tt™ ƒtrÄ‚ Au, ®÷„Œun™t
íÞt„Úte s ytí{÷t¼ ÚttÞ Au. su™t (®÷„Œun™t) íÞt„Úte su™tu
(…hƒúñ™tu) ÷t¼ ÚttÞ yuu™u (…hƒúñ ™u) ®÷„Œunðt¤t™e („wÁ™e)
„hs ntu‚e ™Úte. yá~Þ ‚¥ð s Au y™u á~ÞY… ƒtrÄ‚ Au. þwØ
…hƒúñ{tk îi‚ fu rðfÕ… ™Úte. ËtÄf {txu …hƒúñ …ntU[ðt su rŒÔÞ
18
ËŒT„wýtu …wwhw»ttÚtoÚte rËØ Au yu rËØ{tk Ëns Au. þwØ r[Œtftþ{tk su
ythtur…‚ „wÁ y™u Ë¥ð ƒtrÄ‚ Au r[Œt¼tË{tk yus þwØ r[Œtftþ
hnuðt™tu ÔÞðnth yu s Ë¥ðÚte Au, þwØ r[Œtftþ{tk îi‚ ™Úte yu™tu
yÚto Ë¥ð yu{tk yr¼L™ s Au «r‚ƒkÄf ™Úte. ðrËc ƒtu÷u Au ‚u ˽¤wk
þwØ r[Œtftþ s «ftþu Au {tºt þçŒ s ™Úte. …hƒúñ, rð[th™t
ð{¤tu™t yt¼tËÚte ZkftÞu÷wk ¼tËu, ‚¥ðƒtuÄÚte ˽¤wk ¾wÕ÷wk ÚtE
òÞ Ë½¤wk …hƒúñ s y™w¼ðtÞ yt¼tË ¼tËu ™nª.
…hƒúñ + rð[th™t ð{¤ = ˽¤wk á~ÞY…
˽¤wk á~ÞY… - rð[th™t ð{¤ = …hƒúñ
ftuE {týË {he s‚tu ntuÞ ‚tu yu™u ÷tkƒw ÷tkƒw ™ fnuðtÞ yu™u {tºt
ytx÷wk s fnuðwk òuEyu: yt ƒÄwk s …h{tí{t Au yu{tk ƒeswk
ftkE s Út‚wk ™Úte.
…hƒúñY… {nt™ ytí{tytu™t ËkðtŒ Ëtk¼¤ðtÚte {týË …hƒúñ
s y™w¼ðu, …hƒúñ s hnu. {týË ¾hu¾h ËðoMð™tu íÞt„ fh‚tu
26
™Úte …qýo s hnu Au. fthý fu ftkE Au s ™nª ftkE Atuzðt™wk s ™Úte
su Au ‚u s Au …hƒúñ s Au.
y{tu½ ht{ƒtý
…hƒúñY… {ntí{tÚte ytŒuþ Aqxu yux÷u …hƒúñY… fhe™u s
Atuzu. Ëqû{ ËðoíÞt„ ÚtE òÞ yux÷u Ëqû{ÚteÞ Ëqû{ ËíÞ ðM‚w Au yu
s hnu. sux÷t {ntí{tytu™u ytí{Ëtûttífth ÚtÞtu yu r[¥t þwØ ÚtE
Ëqû{ ÚtE [i‚LÞ ËwÄe …ntUåÞwk íÞthu yu{™u þwØ [i‚LÞ ytí{t™tu
Ëtûttífth ÚtÞtu Au.
…hƒúñ{tk ynk r[¥t Au y™u Atuzu Au yu{ ™nª, Au s ™nª yu s
ËðoMð™tu íÞt„. ftuE rŒðË ntuÞ yu™u Atuze þftÞ ™nª, ™ ntuÞ yu™u
Atuzðwk …zu ™nª. [i‚LÞƒúñ{tk nwk - ytí{t Y…u (yrÄct™) Au nwk - Y…u
(yæÞM‚) (r{ÚÞt¼ú{)™Úte Œun{tk nwk™e ¼útkr‚ Ët[e ™Úte.
ËíÞ ƒúñ s Au r{ÚÞt ¼ú{ ynk ftkEs ™Úte.
ftuE™tu r{ÚÞt¼ú{ nwk ƒúñ, …h{tí{t ™Úte y™u ƒÄt™tu r{ÚÞt¼ú{
nwk nk{uþt ËkËth ¼útkr‚{tk s VËtÞu÷tu ntuÞ Au, r{ÚÞt¼ú{ nwk hrn‚
nk{uþt ËíÞ ƒúñ s hnu÷tu ntuÞ Au. Ët[wk òýu yux÷u ¾tuxwk ftkE Au s
™nª ¾tuxwk Atuzu ™nª yux÷u Ët[wk sýtÞ ™nª.
‚t 25/4/06
{q¤ …hƒúñ s hÌtwk ftuE ¼ú{ hÌttu ™nª ˽¤t ¼ú{tu™wk fuLÿ nwk s
Au {týË™u ÞÚttÚto ¿tt™ ÚttÞ yux÷u …hƒúñ s Au nwk Au s ™nª,
…hƒúñ™e s þtkr‚ Au ; nwk ™wk s Œw:¾ Au. ƒu Au s ™nª …hƒúñ s Au. nwk
Au y™u Aqxu Au yuðwk ™Úte …hƒúñ òÛÞwk yux÷u nwk ™Úte. {týË ËeÄtu
…hƒúñÚte s òýu yux÷u ftkE s ™ hnu, ftkEf ht¾e™u òýu Au yux÷u
s ftkEf hnu Au. …h{ Þtu„ = …h{ yuf‚t.
fuð¤ y™k‚ …qýo …hƒúñ yufY…‚t.
…hƒúñ{tk yt Œun{tk yt nwk Awk fnu™th ftuE s ™Úte.
SðL{wõ‚ …hƒúñƒtuÄÚte ynk r[¥t «tý ErLÿÞ Œun á~Þ ƒtrÄ‚
27
ntuðtÚte …hƒúñ s Au. yt¼tË {tºt Œun ÔÞðnth Ë¥ð (¿tt™) ™t s
Au, yk‚u Ë¥ð …hƒúñ{tk Ë{tE òÞ yux÷u rðŒun {wÂõ‚.
y¿tt™-¿tt™, ƒk Ä -{tu û t, SðL{w  õ‚-rðŒu n {w  õ‚ ‚¥ðƒtu Ä ™t
W…[th{tk s ¼tËu. …hƒúñ{tk …hƒúñ s Au ƒeswk ftkE ™Úte.
yt¾t ËkËth{tk ftuE™u nwk ð„h [t÷‚wk s ™Úte. ðrËc™t ‚¥ðƒtuÄ{tk
…hƒúñ ð„h [t÷‚wk s ™Úte. Ët[wk yuf …hƒúñ s Au ƒeswk ftkE Au s
™nª. fux÷wkÞ ytðu Au y™u fux÷wkÞ òÞ Au …h{tí{t{tk ftkE s Út‚wk
™Úte. su{ Ë{wÿ{tk s¤ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte ‚u{ ËkËth{tk
…h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
y{t… …h{tí{t
y{t… …h{tí{t s Au ftuE {t…™e ¼útkr‚ Au s ™nª.
y{t… …h{tí{tY… s hÌtt Au yu …qýo Au.
{t…™e ¼útkr‚ðt¤t Œw:¾e s Au.
19
su {tÞt Ëtð ftkE Au s ™nª yu ¼tËu s Au {tºt.
˽¤wk fuð¤ y™k‚ …hƒúñ ytftþ Au
…hƒúñ{tk Ëtð ftkE ™ ntuÞ yuðe ¼útkr‚ ¼tËu yu {tÞt. {tÞtÞ
¼tËe™u yá~Þ Útðt {txu s Au fŒe ÂMÚth hnuðt {txu ™Úte y™u
…hƒúñ ËŒt ÂMÚth s Au. …hƒúñ ËíÞ [i‚LÞ Au {tÞt r{ÚÞt yt¼tË.
{qZ‚t{tk sz‚t{tk {tÞt (¼útkr‚) Ët[e ÷t„u, ¿tt™ ÚttÞ ¼útkr‚ x¤e
òÞ …hƒúñ s Au ¼útkr‚ ftkE s ™Úte. …h{ r™{o¤ …h{þe‚¤ …hƒúñ
ytftþ s Au r{ÚÞt yt¼tË s„‚™wk Mxus ftkE Au s ™nª. …hƒúñ{tk
r{ÚÞt yt¼tË s„‚™t MxusÚte ðt‚ fhtu ‚tu …hƒúñ rËðtÞ ƒtfe
ƒÄt{tk Œw:¾ s Au. …hƒúñ s …qýoþtkr‚ Au. ftuE yu{ fnu …hƒúñ s
Au ƒeswk ™Úte ‚tu ‚{u ËíÞ -r{ÚÞt rððuf þt {txu fhtu Atu ? yu™tu
sðtƒ yu fu - ‚{u Œw:¾ þt {txu fhtu Atu ? ‚{u Œw:¾ ™ fhtu ‚tu rððuf
™ fheyu. Œw:¾ ºtý ft¤{tkÞ ™Úte yt {thtu AuÕ÷tu W…Œuþ Au. yt
‚¥ðƒtuÄÚte su{ ƒthe W½tzðe y™u ytftþŒþo™ yufe ËtÚtu s ÚttÞ
28
Au ‚u{ ytðhý¼k„ y™u …hƒúñ ytftþŒþo™ yufeËtÚtu s ÚttÞ Au.
ËqÞo WøÞu yt¾t s„‚{tk «ftþ y™u ykÄfth™tþ yufeËtÚtu s ÚttÞ
Au. s„‚{tk ƒÄtyu nwk Úte ƒÄwk {tLÞwk fÞwko yux÷u s ƒÄwk ¾tuxwk …zu Au.
¾hu¾h ˽¤kw fu𤠅hƒúñ ytftþ s Au ftuE nwk Au s ™nª. ˽¤wk
fuð¤ y™k‚ …hƒúñ ytftþ Au.
ðrËc „{u yuðwk ƒtu÷u ‚tuÞ yu{tkÚte …hƒúñ s ™ef¤‚wk ntuÞ Au.
{týË™t ÓŒÞ{tk ©æÄt rðïtËY…e ¼ðt™e þkfh ntuðt òuEyu.
ƒúñr™c „{u yuðtu ÷t„u …ý yu™e r™ctÚte …hƒúñ s hnu÷tu Au.
ƒÄwk …qýoƒúñ s Au yu{tk ftuE ¼uŒ™tu ¼ú{ {wÆ÷u Au s ™nª.
ftuE ¼útkr‚ ÚtE ntuÞ ‚tu ytí{þwÂØ y™u ytí{¿tt™Úte s …hƒúñ{tk
…ntU[e þfu. …hƒúñ{tk ftuE ¼útkr‚ Au s ™nª. r{ÚÞt¼ú{ ËíÞƒúñ
òuE þf‚tu ™Úte, ËíÞƒúñ{tk r{ÚÞt¼ú{ Au s ™nª. y¿tt™e su rŒþt{tk
òÞ ‚u rŒþt{tk …tu‚t™t y¿tt™™wk Œw:¾ s …t{u Au. ¿tt™e su rŒþt{tk
òÞ ‚u rŒþt{tk …tu‚t™wk yrð™tþe …hƒúñ s «ftþu Au.
ðrËc™tu W…Œuþ W…Œuþ s ™nª …hƒúñ s Au. ƒeò ƒÄt W…Œuþtu{tk
ftkEf™u ftkEf ¾qxu s Au ËthtÞ ËkËth{tk yt yuf s W…Œuþ yuðtu Au
fu su W…Œuþ W…Œuþ s ™Úte …hƒúñ s Au. su™u ËeÄwk ftkE fÞto ð„h
…hƒúñ s hnuðwk ntuÞ yu™u {txu s Þtu„ðtrËc Au. ™{oŒt ðrËc ht{
…qýo‚¥ðƒtuÄ {tntíBÞ s yu Au …hƒúñ s Au ¼útkr‚ Au s ™nª.
ËqÞo WøÞu ysðt¤wk s ntuÞ yu{ ™{oŒt ðrË»X-ht{ …qýo‚¥ðƒtuÄ
ntuÞ yux÷u …hƒúñ s Au. yt {tÞtÞ ftkEs ™Úte, yt nwkÞ ftkE s
™Úte, yt nwkyu fhu÷wkÞ ftkE s ™Úte y™u …hƒúñ s Au. „wsht‚e™e
ƒwÂØ fE ? yu™e ƒwëe s yu™e ƒwÂØ.
y÷¾ r™hks™ …hƒúñ
y÷¾ = y÷ûÞ = r{ÚÞt {tÞt ynk s„‚{tk ™ òýe þftÞ ‚uðwk
r™hks™ = r™: + yks™ = su{tk r{ÚÞt {tÞt ynk s„‚ Y…e yks™
(zt½, f÷kf, ¼útkr‚, fÕ…™t) {wÆ÷u ™Úte.
29
r{ÚÞt yt¼tË s„‚{tk …hƒúñ MðY… {ntí{t yíÞk‚ Œw÷o¼ s Au
(„e‚t - 7-19)
¿tt™e {thtu ytí{t s Au („e‚t - 7-18)
rsËftu r{÷t ™nª ðtu ZwkZ‚t ni
rsËftu r{÷t ðtu …n[t™‚t ™nª
òu …n[t™‚t ni ðtu ðtune ntu ò‚t ni >
r{ÚÞt ynk r{ÚÞt Œuntu fÕ…e yu{tk …tu‚t™wk r{ÚÞt hûtý {t™u Au
r{ÚÞt Œuntu ™tþ …t{ðtÚte yu{tk r{ÚÞt þtuf fhu Au r{ÚÞt yr¼{t™
fhu Au, y™uf r{ÚÞt sL{tu y™u r{ÚÞt ™tþtu ðntuhu Au.
…qýo‚¥ðƒtuÄ™t rn{t÷Þ™wk yuðhuMx rþ¾h
yt¾t Þtu„ðtrËc{tk {q¤ {wÏÞ yuf s ðt‚ Au {týË ynk Atuze Œu
yux÷u …hƒúñ s Au. [i‚LÞ™u ftkE ƒeòu y™w¼ð Út‚tu ™Úte [i‚LÞ s
…tu‚t™t y™w¼ðY… Au. ƒúñ ftkE ƒeòÚte y™w¼ðt‚wk ™Úte …tu‚tÚte s
20
y™w¼ðtÞ Au. þqLÞ yt¼tË s„‚{tk ¼q‚ ð‚o{t™ ¼rð»Þ™e ËtheÞ
{t™ðòr‚{tk ¿tt™Úte Ÿ[t{tk Qk[uÞ sE þftÞ Au y¿tt™Úte ™e[t{tk
™e[uÞ sE þftÞ Au. ¿tt™Úte Ÿ[t{tk Ÿ[u yux÷u …hƒúñ, y¿tt™Úte
™e[t{tk ™e[u yux÷u r{ÚÞt ynk.
‚t. 05-05-2006
r™hks™ r™htfth r™Šðfth …h{‚¥ð
MðÞk …h{‚¥ð s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
r™htfth …h{‚¥ð r™ht÷kƒ (r™ht©Þ r™htÄth Mð‚kºt r™ŠðfÕ… -
r™Y…trÄf r™h…uût) ËeÄwk MðÞk«ftþ s Au. Þtu„ðtrËc Ëtk¼éÞwk
ntuÞ yuýu fŒe ðtÞt r{zeÞtÚte (rðfÕ…Úte) ™ [÷tÞ, ËeÄwk MðÞk«ftþ
r™htfth …h{‚¥ð s hnuðtÞ yt¼tË™tu …tu‚uÞ ™ hnuðtÞ.
y{thu su ftuE™wk ntuÞ yu ™Úte òuE‚wk y{thu su ftuE™wk ™ ntuÞ yus
òuEyu Au ðrËc{tk r™htfth …h{‚¥ð rËðtÞ ƒeswk fþwk s ™Úte.
Þtu„ðtrËc r™htfth …h{‚¥ðÚte s ðt‚ fhu Au yux÷u ƒeswk Au s
30
™nª. „e‚t yt¼tË™t Sð™u þwØ fhðt™e ðt‚ fhu Au yt¼tË™tu
Sð s ™ hnu yux÷u r™htfth …h{‚¥ð s Au
©wr‚{tk ƒúñ™wk r™Y…ý Au - …htuût (òýðwk)
„e‚t{tk Sð™u þwØ fhðt™wk Au - r[rfíËt W…tÞ ËtÄ™ (þwØ fhðwk)
Þtu„ðtrËc MðÞk r™htfth …h{‚¥ð Au. - r™ŠððtŒ MðÞk s Au. (yu{tk
ftkE fnuðt Ëtk¼¤ðt™wk ™Úte òu ni Ëtu ni.)
òýðwk þwØ fhðwk yu …ý ™Úte su Au ‚u s Au.
©wr‚{tk òýðt™wk Au „e‚t{tk þwØ fhðt™wk Au
Þtu„ðtrËc{tk ftkE s fhðt™wk ™Úte òu ni Ëtu ni.
÷tuftu yíÞthu òýðt{tk y™u þwØ fhðt{tk s …ze „Þt Au
su Au ‚u s hÌtt ntu‚ ‚tu yt ƒÄt Ä{…Atzt ftkE ntu‚ s ™nª.
¾qƒ …iËt ÷tðtu ™nª ‚tu …h{tí{t nuXt …ze sþu.
yu™u ¾ƒh ™Úte fu ¾qƒ …iËt ytððtÚte …tu‚u s nuXtu …ze òÞ Au.
…h{tí{t r™hks™ r™htfth r™Šðfth Au.
…h{tí{t™u {tÞt™t ¼q‚™wk ftkE s yz‚wk ™Úte y™u {tÞt™t ¼q‚™u
…h{tí{t™wk ftkE s yz‚wk ™Úte. ƒuÞ ™u Lntðt-r™[tuððt™tuÞ ËkƒkÄ
™Úte. …h{tí{t Au {tÞt™wk ¼q‚ {wÆ÷ Au s ™nª.
ŒunÄthýÚte yts …ÞO‚ yt…ýu fu𤠅h{tí{t{tk s hÌtt Aeyu fuð¤
…h{tí{t{tk s rð[Þto Aeyu Þtu„ðtrËc{tk yt…ý™u Ëk…qýo szâwk Au -
su Au ‚u s Au - r™htfth …h{‚¥ð - ƒeswk ftkEs ™Úte ƒeswk ftkE s
fhðt™wk ™Úte ƒeswk ftkE Út‚wk …ý ™Úte.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
ftuE {týË ftÞ{ Þtu„ðtrËc{tk s hnu yux÷u yu{tk …h{tí{t rËðtÞ
ƒeswk ftkE s ™ hnu. ftuE {týË ftÞ{ nwk-{thwk{tk s hnu yux÷u
yu™t{tk {tÚttfqx rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ hnu. Þtu„ðtrËcÚte
…h{tí{t™u ÞÚttÚto òÛÞt ntuÞ yux÷u yt ˽¤tu r{ÚÞt yt¼tË nt÷
¾Ëe òÞ y™u …h{tí{t s hnu …ý ÞÚttÚto òÛÞwk ™nª y™u VrhÞtŒ
31
fÞto fhu yu™tu þwk yÚto ? …h{tí{t{tk sL{ rðfth ™tþ {wÆ÷u ™Úte
r{ÚÞt yt¼tË™t sL{ rðfth ™tþuÞ {wÆ÷u ™Úte. ¿tt™ ‚tu ƒÄwk Ët[wk s
Au yuf s Au …ý y¿tt™Úte s ƒÄwk fhðwk Au yu™wk þwk ?
…h{‚¥ð{tk ƒeswk ftuE fu ftkE Au s ™nª.
{týË{tkÚte ˽¤t ¼uŒ ™ef¤e òÞ yux÷u y¼uŒ …h{tí{t s hnu.
ËkfÕ…™u s f{o fnuðtÞ ËkfÕ… ™ ntuÞ yu™u ftkE fnuðtÞ ™nª. Œun{tk
nwk-{tÁk yu s ËkfÕ… Au [i‚LÞytftþŒþo™Úte Œun nwk-{tÁk ftkE Au s
™nª yu s Ëk f Õ…íÞt„ Au yu s {tu û t Au yu s …h{…Œ Au .
[i ‚ LÞytftþŒþo ™ fhðw k ™Úte nw k - {tÁk fhe™u {he sðw k Au
yu™tÚte þwk ð¤u ?
SðL{wõ‚ ¾hu¾h ‚¥ð‚: r™htfth …h{‚¥ð s Au yu ftuE yt¼tË™e
ÔÞÂõ‚ ™Úte yu™tu Sð™¢{ …ý yt¼tË {tºt s Au ‚u r™htfth
…h{‚¥ðY…u yrð[¤ y¾kz yrð™tþe s Au …qýo s Au.
21
r™htfth …h{‚¥ð MðÞk «ftþe hÌtwk Au.
ftuE „{u íÞtk òÞ yu™wk {™ yu™e ËtÚtu òÞ su™u {™ ™Úte yu {wõ‚ s
Au. su {týË{tk ƒwÂØ ™ ntuÞ yu s ztp÷h y™u ¼tu„tu …tA¤ òÞ su™t{tk
ƒwÂØ ntuÞ yu ðrËcÚte r™htfth …h{‚¥ð s ÚtE òÞ.
r™htfth …h{‚¥ð ftuE Ëk«ŒtÞ ™Úte.
…hƒúñ þçŒÚte ðuŒtk‚ Ëk«ŒtÞ ÚttÞ …h{‚¥ð™tu ftuE s Ëk«ŒtÞ
™Úte. Sð¼tðÚte ftuE rŒðË …h{‚¥ð ™ {…tÞ, …h{‚¥ð ftuE
Sð ™Úte. s„‚{tk su ˽¤t {nt™ ytí{tytu Au yu{™t …h{‚¥ð™t
y™wËkÄt™™u «{tý „ýe™u òu ‚{u ¾hu¾h …h{‚¥ð™u s ytu¤¾‚t
ntu ‚tu …h{‚¥ð rËðtÞ ‚{tht{tk ƒeswk ftkE s ™ ntuðwk òuEyu íÞthu
s ¾hu¾h …h{‚¥ð y™w¼ðtÞ y™u hnuðtÞ.
{tÞt{tk „wÁ‚t„úkrÚt ntuÞ ‚tuÞ ‚¥ðƒtuÄ ™ ÷t„u ÷½w‚t„úkrÚt ntuÞ
‚tuÞ ‚¥ðƒtuÄ ™ ÷t„u. r™htfth …h{‚¥ð s Au ƒeswk ftkE s ™Úte òu
ni Ëtu ni yuðtu yf]rºt{ s hnu ‚tu s ‚¥ðƒtuÄ ÷t„u. „{ ‚tu f¼efe …z
32
„E ntu‚e ÷urf™ ƒu„{ ({q¾o‚t) rƒ[{U yt‚e ni >
y÷¾ r™hks™
yt ƒÄt™u su ÷t„u Au yt …tu‚u Au yt …tu‚t™wk Au yu (…tu‚u) ftuEs
™Úte y™u (…tu‚t™wk) ftkE s ™Úte y™u su Au ‚u s y÷¾ r™hks™.
r{ÚÞt yt¼tË™t Ëðo …tu‚u y™u …tu‚t™wk f]rºt{(ƒ™tðxe fÕ…™t
¼útkr‚™wk r{ÚÞt ûtý¼k„wh) s Au. r™htfth …h{‚¥ð yf]rºt{ (r™íÞ
ËíÞ) s Au. r{ÚÞt yt¼tË™wk su ƒÄwk Œu¾tÞ Au ‚u ƒÄwk ¾tuxwk s Au
r{ÚÞt yt¼tË{tk su ™Úte Œu¾t‚wk (y÷¾ r™hks™) yu r™htfth
…h{‚¥ð s Ët[wk Au. þwØ …h{ [i‚LÞ{tk r{ÚÞt yt¼tË™wk nqkzeÞt{ý
(rðr™{Þ) ™ [t÷u, [i‚LÞ s …tu‚t{tk r[¥t y™u ˽¤t r{ÚÞt
yt¼tË (s„‚, rðûtu…) Y…u ¼tËu Au, r[¥t …tu‚t™t ðtM‚rðf
MðY… [i‚LÞ ™u ¼q÷e (ytðhý, y¿tt™) r{ÚÞt yt¼tË{tk ytËõ‚
ÚttÞ ({¤) yu x ÷u [i ‚ LÞ ™ y™w ¼ ðtÞ. r[¥t ˽¤t r{ÚÞt
yt¼tË™e Ëk…qýo ytËÂõ‚ Atuzu yux÷u …tu‚us [i‚LÞ Au.
yzÄe ò„‚e yux÷u yt¼tË{tk ¼tËu s Au {tºt,
yzÄe Ÿ½‚e yux÷u r™htfth …h{‚¥ð s hnu÷t Au.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™t yt¼tË {tºt Œun y™u ÔÞðnth{tkÞ
r™htfth …h{‚¥ð s y™w¼ðtÞ, r{ÚÞt yt¼tË™wk ftkE s ™
y™w¼ðtÞ. r{ÚÞt yt¼tË ¼útkr‚ðt¤t{tk r™htfth …h{‚¥ð ™
y™w¼ðtÞ ƒÄe r{ÚÞt yt¼tË ¼útkr‚ s y™w¼ðtÞ.
y÷¾ r™hks™ ËŒtrþð™e ‚÷ðth Au.
ËŒtrþðu fi÷tË …ðo‚™e „wVt{tk ðrËc{wr™™u fÌtw,k “nu ðrËc{wr™ !
Ëðo rðfÕ…tu™u ft…e ™tk¾ðt{tk ‚{u ‚÷ðth suðt Úttð.” ¾wŒ ðrËc
ËŒtrþð™e ‚÷ðth s Au. su{ ytftþ fuðwk y™k‚ y™u MðåA hnu÷wk Au
yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte yuðwk y™k‚ y™u MðåA …h{‚¥ð s hnu÷wk Au
yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte, y÷¾ r™hks™ òu ni Ëtu ni.
33
 y÷¾ r™hks™
Œun ÄthýÚte s ÓŒÞ{tk r™htfth …h{‚¥ð™t Ë¥tt«ftþ rËðtÞ
ƒeswk ftkE (r{ÚÞt yt¼tË) fŒe Ët[wk ÷tøÞwk s ™Úte.
r™htfth …h{‚¥ð Ë¥tt«ftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ƒÄt W…Œuþftu
÷tuftu™u …tu‚t™t nwk-{thwk™t [¬h (¼útkr‚) {tk s Vuhðu òÞ Au …tu‚u s
nwk-{thwk™t [¬h{tkÚte ™eféÞt ™ ntuÞ yu ƒeò™u nwk-{thwk™t [¬h{tkÚte
fuðe he‚u ftZe þfu ? su™u r™htfth …h{‚¥ð™tu ËkƒkÄ ÚttÞ ‚u r™htfth
…h{‚¥ð s ÚtE òÞ yu{tk ƒeswk ftkE s ™ hnu.
÷tuftuyu ™t{ …h{tí{t™wk ÷eÄwk y™u fÞwO ƒÄwk r{ÚÞtyt¼tË™wk,
r™htfth …h{‚¥ð{tk …h{tí{t yuðtu þçŒuÞ ™Úte.
òu Œwr™Þt ftu r„™‚t ni ðtu …h{‚¥ð ftu ò™‚t ™nª,
òu …h{‚¥ð ftu ò™‚t ni ðtu Œwr™Þt ftu r„™‚t ™nª.
Ëðo á~Þ «…k[ ð„uhu fþwk Au s ™rn {tºt yuf ËíÞ …hƒúñ s Ëðoºt Au
22
yu s y÷¾ r™hks™.
r[¥t{tk ðtË™t ntuÞ yux÷u õÞtkÞ þtkr‚ ™Úte.
r[¥t ðtË™thrn‚ ntuÞ yux÷u ykŒh s þtkr‚ Au.
þwØ Ëqû{ [i‚LÞ{tk su r{ÚÞt ûtý¼k„wh fÕ…™t ¼útkr‚ ¼¤e Au ‚u™u
÷eÄu r{ÚÞt ûtý¼k„wh y¿tt™ ynkfth ËkËth ¼tËu Au þwØ Ëqû{
[i‚LÞ™wk ÞÚttÚto ¿tt™ Út‚tk s r{ÚÞt y¿tt™ ynkfth ËkËth yá~Þ ÚttÞ
Au. su{ …týe™tu Mð¼tð ™e[u ‚hV sðt™tu Au ‚u{ ƒrn{wo¾ð]Â¥t™tu
Mð¼tð ËŒt r{ÚÞt y¿tt™ ynkfth ËkËth ¼útkr‚{tk sðt™tu Au.
y¿tt™™tu «Þí™ fhðtu …z‚tu ™Úte, ¿tt™™tu «Þí™ fhðtu …zu Au.
Þtu„ðtrËc {týË™u ËŒt ðtË™thrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte r™htfth
…h{‚¥ð s ht¾u Au, ƒrn{wo¾ ËkËth¼útkr‚{tk sðt Œu‚wk ™Úte.
Mð‚kºt r™h…uût …qýo‚¥ðƒtuÄ
r™htfth …h{‚¥ð MðÞk «ftþe hÌtwk Au.
ËŒtrþð ðrËc ftf¼wþzkw ËhMð‚e ðtÕ{erf yux÷u ËwÄe …ntU[e …tu‚Þu
34
™ hÌtt yu Y… s ÚtE „Þt yux÷u ßÞtk r™htfth …h{‚¥ð y™u Ëtfth
…h{uïh™tu ¼uŒuÞ hnu÷tu ™Úte yu r™htfth …h{‚¥ð MðÞk s «ftþe
hÌtwk Au yu s yt …qýo ‚¥ðƒtuÄ. ynªÞtk òu ni Ëtu ni rËðtÞ ƒeswk ftkE
s ™Úte, hnu ‚u™u fnuðt…ýwk s ™ hnu. yt ‚tu hnuðwk ™Úte {tºt fnuðwk s Au.
òu ni Ëti ni : su{ y™k‚ MðåA ytftþ s y™w¼ðtÞ yux÷u …Ae
yu{tk ƒeswk ftkE s ™ y™w¼ðtÞ ‚u{ y™k‚ MðåA …h{‚¥ð s
y™w¼ðtÞ yux÷u …Ae yu{tk ƒeswk ftkE s ™ y™w¼ðtÞ.
y™k‚ MðåA …h{‚¥ð Œþo™ fhðwk ™Úte y™u ™Úte yu{tk {hðwk Au, su
…tºt su™wk ™Úte yu{tk yu™u ¾tuxwk ðuzVðt™wk y™u su …tºt su™wk Au yu{tk yu™u
™nª «„xtððt™wk, fuðwk ŸÄwk ? {týË {tÞt™e ntu¤e™wk …tºt s ™Úte …qýo
ƒúñ™wk s …qýo…tºt Au. yrðãt ðtË™tÚte {týË{tk {tÞt™e ntu¤e s
«„xu Au, …qýo‚¥ðƒtuÄÚte {týË{tk …qýoƒúñ s «„xu Au. {týËtu{tk
‘nwk’ Au íÞtk s {tÁk Au {týËtu rËðtÞ ßÞtk ‘nwk’ ™Úte íÞtk õÞtkÞ {tÁkk
™Úte. {týËtu™t ‘nw’k ðt¤e søÞt Úttuze s Au y™u {týËtu™t ‘nw’k ð„h™e
søÞt y™k‚ Au. y™k‚ …tËu Úttuztf s ‘nwk’ ðt¤t™wk ftkEs [t÷‚wk ™Úte.
ftuE fqðt{tk™tu Œuzftu yu{ fnu fu {thtu fqðtu s Ët[tu ftuE {ntËt„h
Au s ™nª yux÷u þwk yu fqðt{tk™tu Œuzftu s Ët[tu ?
nwk {tÁk ftZe ™tk¾tu r™htfth …h{‚¥ð Au.
{týË™u hnuðwk Au {tÞt{tk y™u fnuðwk Au yt …qýo‚¥ðƒtuÄ ¾tuxtu Au
yuðwk ‚u ftkE [t÷‚wk nþu ? …tu‚u s ¾tuxtu Au. ytx÷wk ƒÄwk ‘nwk’ fzf ÚttÞ
Au ‚tu yu™u …h{tí{t™e þwk ¾ƒh Au ? ßÞtk nwk Au s ™nª íÞtk
…h{tí{t s Au. nwk {tÁk Atuzu yux÷u …tu‚u s …h{…Œ Au.
nwk {tÁk ht¾e™u yu{ fnu fu nwk …h{tí{t™u …t{ðt yt fhe hÌttu Awk ‚tu
nwk {tÁk ht¾e™u fŒe …h{tí{t …{tÞ s ™nª fthý fu …h{tí{t{tk nwk
{tÁk Au s ™nª. r™htfth …h{‚¥ð sz‚wk ™Úte, r™htfth …h{‚¥ð
s Au MðÞk s Au swŒwk ƒeswk fþwk Au s ™nª.
{thtu ht{ ðrËc™t ht{Úte shtÞ swŒtu ™Úte.
35
{týË …tu‚t™e ykŒh Ëk…qýo Ëh¤ ӌޙe ©æÄtÚte yux÷wk s ht¾u fu
¾wŒ ¼„ðt™ ht{ ðrËc™u Ëk…qýo Ëtk¼¤u Au Ëk…qýo Mðefthu Au ‚tu nwk ‚tu
ftkE s ™Úte ‚tu {thu …ý ðrËc™u Ëk…ý q o Ëtk¼¤ðt{tk Ëk…ýq o Mðefthðt{tk
{tÁk ‘nwk-{tÁk’ shtÞ ytzwk ytððt Œuðwk òuEyu ™nª.
rºtðuýe Ëk„{ ytí{t ðrËc ht{ yuf s Au.
{thtu ytí{t ðrËc-ht{™t ytí{tÚte shtÞ swŒtu ™Úte. ðihtøÞ
ytí{¿tt™ …h{‚¥ð s hnuðtÚte yð‚th™tu ¼th Q‚he òÞ Au.
yrðãt ðtË™t ËkfÕ… s hnuðtÚte yð‚th™tu ¼th ÷t„u Au.
…h{tí{t s Au {tuût s Au {u¤ððt™t ™Úte. {tºt ‚{u s {ti™ hntu
þtk‚ hntu.
08-05-2006
fuð¤ y™k‚ [i‚LÞ «ftþ …h{tí{t Au.
y™k‚ fturx ƒúñtkztu ºtËhuýw su{ ¼tËu Au.
r™htfth …h{‚¥ð ftuE Ëk«ŒtÞ ™Úte.
y÷¾ r™hks™ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
…h{tí{t{tk nw k Y…e ftu E rðfÕ… ™Úte yu x ÷u …h{tí{t s Au
…h{tí{t{tk nwk Y…e ftuE rðfÕ… ntuÞ ‚tu s …h{tí{t «t fhðt …zu.
ÞÚttÚto rð[th
suðtu nwk ¼tËu fu ËtÚttuËtÚt s nwk suðwk ftkE Au s ™nª yuðwk
rð[thðtÚte sL{-{]íÞw, n»to-þtuf hnu s ™nª. su …tu‚u s ytí{t™tu
rð[th ™ fhu yu™tu ftuE s WæÄth ™ fhe þfu y™u su …tu‚u s ytí{t™tu
rð[th fhu yu™u ftuE™e sYh ™ …zu.
…tu‚u s ytí{t Au
…tu‚u s Ët[t hnuðt™wk ntuÞ …tu‚u s ¾tuxwk Atuzðt™wk ntuÞ ftuE ftkE
…fze …fze™u Ët[t ™ ht¾u …fze …fze™u ¾tuxwk ™ Atuztðu …tu‚u s
ytí{t Au …tu‚u s ytí{t y™w¼ððt™wk Au …tu‚u s ytí{t hnuðt™wk Au
ytí{t rð™t ƒeswk ftuE fu ƒeswk ftkE Au s ™nª. ytí{t rð™t ƒeswk ƒÄw
36
{tLÞwk Au yu s Œw:¾ Au.
Supreme Judgement of Swayamsiddha:
(Ëwr«{ ss{Ux ytuV MðÞkrËØ : MðÞkrËØ™tu …h{ Ëtûttífth)
yts™e ‚the¾u Þtu„ðtrËc suðwk Ëh¤ yt¾e Œwr™Þt{tk ƒeswk ftuE s
™Úte yuðwk …tfwk y™w¼ðtÞ Au {tºt fnuðt™wk fu Ëtk¼¤ðt™wk s Úttuzwk Au ?
ftuE ™ fnu fu ftuE ™ Ëtk¼¤u ‚tuÞ ËíÞ ‚tu ËŒtÞ ËíÞ s Au y™u ¾tuxwk
ftkE Au s ™nª. ytí{t{tk {™ suðwk ftkE Au s ™nª ytí{t{tk {™
fÕ…™t{tºt yt¼tË s Au.
…tu‚uÞ y¿tt™e hnu r{ÚÞt ËkËth ¼tu„ðu y¿tt™e «ò Wí…L™
fhu yu ftkE ¾htu …wÁ»t ™Úte. ytí{rð[th fhe Ëðo r{ÚÞt ¼útkr‚ Atuze
…tu‚u …h{…Œ s hnu yu s ¾htu …wÁ»t Au. y¿tt™e™t sL{-{hý™t
Vuht {xu ™nª, ¿tt™e™u sL{-{hý hnu ™nª. r{ÚÞt ðtË™t™wk ‚…ðwk
ƒ¤ðwk yu ftkE ƒwÂØ ™ fnuðtÞ. ðihtøÞ ytí{¿tt™Úte ËŒt r™{o¤‚t
23 þe‚¤‚t s hnu yu s ¾htu …wÁ»t Au. …h{tí{t ytu¤¾e …h{tí{t s
hnu yu s ¾htu …wÁ»t Au. …h{tí{t s …h{ …wÁ»ttÚto Au …h{tí{t
rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. ¾hu¾h y™w¼ðtÞ Au fu ËkËth{tk ftuE™uÞ
þtkr‚ ™Úte ¾hu¾h y™w¼ðtÞ Au fu ðrËc™t ËíËk„{tk …qh…u hq e þtkr‚ Au.
ðrËc™e rŒÔÞ y÷tirff ft{Þtƒe (ËV¤‚t) :-
ðrËc {týË™u ytí{t ytftþ suðtu yËk„ s Au yu …qhu…qÁk ytu¤¾tðu
Au, ytí{t{tk nwk suðwk ftkE Au s ™nª yu ¼ú{u …qhu…qhtu xt¤u Au.
ytí{¿tt™
ytí{t y™u ynk, ytí{t Au y™u ynk ™Úte.
[i‚LÞÚte {týË suðtu ËkfÕ… fhu yuðtu s ¼tð WXu y™u yuðtu s
¼tË ÚttÞ. {týË ftuE ò‚™tu ËkfÕ… s ™ fhu yux÷u fuð¤ [i‚LÞ s
hnu ftuE ¼tð fu ¼tË ÚttÞ s ™nª. ËkfÕ… s ™ fhu yux÷u [i‚LÞ™e
…qýoþtkr‚ s Au. ‚¥ðƒtuÄÚte h{‚{tºt{tk …tu‚u s ytí{t Au yu Ëns s
hnu y™u yt ˽¤tu MÚtq ¤ ¼ú { {w Æ ÷ Au s ™nª yu …ý
37
Ëns s y™w¼ðtÞ.
su ™ u ËíÞ òu E ‚w k s ™ ntu Þ yËíÞ s fhðw k ntu Þ yu þw k ft{
ytí{¿tt™ {u¤ðu ?
ËÂå[Œt™kŒtunk
‚¥ðƒtuÄ™e ËV¤ r[rfíËt
¾hu¾h y{t… …h{tí{t s Au yu{tk ftuE {t…™tu Sð Au s ™nª yux÷u
ðrËcÚte …tAtu {q¤ y{t… …h{tí{t s hnu, r{ÚÞt ¼útkr‚™tu ftuE
{t…™tu Sð hnu s ™nª. ¾hu¾h y™k‚ {ntËt„h s Au yu{tk ftuE
{t…™e ÷nuh Au s ™nª, y™k‚ {ntËt„h s hnu, r{ÚÞt ¼útkr‚™e
ftuE {t…™e ÷nuh hnus ™nª. yrÄct™ [i‚LÞ Ëthe …uXu (ÞÚttÚto)
ytu¤¾tÞ yux÷u yu{tk ¼tËu÷tu r{ÚÞt ¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ ftkE Au s
™nª fuð¤ [i‚LÞ s «ftþu Au. ðrËc ËkËth¼ú{ „úný-íÞt„™wk fnu‚t
s ™Úte ¼q÷tÞu÷wk [i‚LÞ Vhe ƒhtƒh ytu¤¾tE òÞ yux÷u ËkËth¼ú{
24
ftkE Au s ™nª. fuð¤ [i‚LÞ{tkÞ „úný-íÞt„ ¼ú{ ™Úte ËkËth¼ú{™t
„únýíÞt„ ¼ú{uÞ ™Úte, ðrËc{tk fuð¤ [i‚LÞ s Œu¾tÞ Au ftuE
ËkËth fu „úný fu íÞt„ yuðwk ftkE Œu¾t‚wk s ™Úte.
su™wk {™ [tuϾkw Au yu™u ƒÄwk …h{tí{t s Au.
su™wk {™ [k[¤ Au yu™u ƒÄwk ¼útkr‚Y… Au. ðrËc{tk su Au ‚u s Au y™u
yu™tu s rð[th, ƒeswk ftkE Au s ™nª.
{týË rð[thu ‚tu su Au ‚u s Au, ™ rð[thu ‚tu ¾tzt{tk …zu.
fu𤠅h{tí{t s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
…h{tí{t{tk su ƒeswk fÕ…tÞ yu «„x ÚttÞ ™u ÷Þ …t{u, ˽¤kw ¾wŒ
…h{tí{t s ntuÞ yu õÞtk «„x ÚttÞ fu õÞtk ÷Þ …t{u ?
r™ðtoý rËØtk‚ ‚¥ð fu𤠅h{tí{t s Au.
Ëtûte [i‚LÞ + ynk = Sð.
Sð - ynk = Ëtûte [i‚LÞ.
ynk ftZe ™tk¾u yux÷u …tu‚u s ytí{t Au ynk ht¾u yux÷u …tu‚u s Sð
38
Au. ƒeòu ¼„ðt™uÞ ™Úte ƒeòu þÞ‚t™uÞ ™Úte.
ytí{t s ¼„ðt™ Au ynkfth s þÞ‚t™.
¼„ðt™ «ftþ Au þÞ‚t™ ykÄfth Au.
Þtu„ðtrËc su Au ‚us ƒ‚tðu Au yu™t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au …ý
™nª. y™k‚ yufY… {nt[i‚LÞ{tk ¼t„™wk [i‚LÞ Ëtûte™tu ythtu…
Ëtûte{tk ynk™tu ythtu… ynkÚte Sð™tu ythtu… ð¤e …tAwk ¿tt™ Út‚tk
yn{uÞ ™Úte SðuÞ ™Úte ËtûteÞ ™Úte, y™k‚ yufY… {nt[i‚LÞ s Au
òu ni Ëtu ni.
Ëh¤ …tËu òð yux÷u ƒÄwk Ëh¤ fhe ™tk¾u y™u „wk[ðtÞu÷t …tËu
òð yux÷u ƒÄwk „wk[ðe ™tk¾u. Ëh¤ ËtÚtu þtk‚ Útðt {kzu fwrx÷ ËtÚtu
¼{ðt {kzu. Ëh¤ ™{ú ntuÞ fwrx÷ fzf (y¬z) ntuÞ. y¬z yux÷u
ËíÞ™u „ýu s ™nª. „wsht‚e rððuf ðihtøÞ ð„h™tu ntuÞ ht{ rððuf
ðihtøÞ …qýo. „wsht‚e ðtË™t…qýo, ht{ ðtË™tþqLÞ.
ht{ suðtu ðrËcÚte ‚h‚ …h{tí{t ÚtE òÞ.
ðrËc ht{™u fnu Au, ‚{u …tzt™e su{ ftŒð{tk …zât ™ hntu, yu ‚{™u
ûtrýf s Xkzwk ÷t„u Au, ‚u{tkÚte ‚{u nt÷ s ™ef¤e òð.
…qýo‚¥ðƒtuÄ {tntíBÞ
MðÞk y™k‚ yufhË …h{r[Œtftþ (ðM‚w„r‚) Au. ‚u ¾hu¾he ðM‚w„r‚
s ‚¥ðƒtuÄ ðzu y™w¼ððt{tk ytðu Au.
ƒúñ + ynk = Sð ; Sð - ynk = ƒúñ
ƒúñ s ynkÚte SðY…u ÚtE hnu÷ Au. ynk þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u
ƒúñ s Au.
yt ˽¤wk ¼uŒ rð™t™wk yuf þwØ ‚¥ð s Au.
þwØ ‚¥ð{tk ˽¤t ¼uŒtu yt¼tË{tºt s Au.
òýðt™e he‚u òýu‚tu ƒÄwk yuf {q¤ þwØ MðY… s Au. ™ òýðt™e
he‚u òýu ‚tu òýðt™tu fŒe …th s ytðu ™nª. y™u ¾hu¾h su
òýðwk Au yu sýtÞ …ý ™nª.
39
sƒ s„t™uðt÷t ne Ëtu‚t ntu ‚tu ò„™uðt÷t fiËu s„u„t. ™{oŒt 17-5-2006
…h{tí{t{tk yt¾tu yð¤tu r{ÚÞt yt¼tË s ynkfth Au. òu ni Ëtu ni
ËeÄwk ytí{Œþo™ ‚{thtu Ëtûte swytu (Revealation) Mðt{eS{tk Mðt{eS ™Úte fuð¤ y™k‚ s Au
su{ ËqÞo W„u yux÷u s„‚ y™u s„‚™t ftÞo «ftþu Au, ËeÄwk s„‚{tk s„‚ ™Úte fuð¤ y™k‚ s Au
ËqÞoŒþo™ fhtu yux÷u yu{tk s„‚ fu s„‚™t ftÞtuo ™Úte. yu{ y™k‚ þwØ …h{ [i‚LÞ s Au òu ni Ëtu ni
…h{tí{t{tk ynkfthÚte s„‚ y™u s„‚™t ftÞtuo ¼tËu Au ËeÄt ytí{t s Ët[tu ht{ Au ƒeòu ftuE ht{ s ™Úte.
…h{tí{t™t Œþo™ fhtu yux÷u yu{tk ynkfth s„‚ fu s„‚™t ftÞtuo ™Úte. MðÞk fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au.
ytí{t + ynk = ËkËth ; ËkËth - ynk = ytí{t ËÂå[Œt™kŒ …tu‚u s …tu‚u Au yt¼tË™tu …tu‚u …tu‚u ™Úte.
ytí{t{tk ynk ¼¤u yux÷u ËkËth ¼tËu ytí{t{tkÚte ynk ™ef¤e òÞ fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
yux÷u ËkËth ™ ¼tËu. …tu‚u fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au.
su{ «ftþ{tk ºtËhuýwytu swytu Atu yux÷u «ftþ ¼q÷e òð Atu …ý …tu‚u fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ s yt ˽¤wk y™k‚ Y… Ähe hÌtwk Au.
«ftþ s Au ºtËhuýwytu Au s ™nª. ‚u{ y™k‚ [i‚LÞ «ftþ{tk á~Þ ¼q÷ õÞtk ÚtE ?
swytu Atu y™k‚ [i‚LÞ «ftþ ¼q÷e òð Atu …ý y™k‚ [i‚LÞ «ftþ …tu‚u fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au ‚u™u ƒŒ÷u
25
s Au á~Þ Au s ™nª. …tu‚u fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞu
æðr™™t rð¿tt™{tk ykŒh òÞ ‚tu H fth™wk ©ðý ÚttÞ su yt ˽¤wk y™k‚ Y… ÄÞwO Au ‚u{tk Œhuf swŒt swŒt Y…{tk
«ftþ™t rð¿tt™{tk ykŒh òÞ ‚tu [i‚LÞ™wk Œþo™ ÚttÞ. yt s nwk Awk yt s nwk Awk yt s nwk Awk yu{ fÞwO.
su Au ‚u s swytu yux÷u ƒeswk ftkE Au s ™nª. ytí{t™e søÞtyu á~Þ yu s …nu÷e ¼q÷ …Ae ƒeS ¼q÷
òu‚t n‚t ytí{t òuðt ÷tøÞt yux÷u á~Þ yá~Þ ÚtE „Þwk. …tu‚t™t yt {tÁk s Au yt {tÁk s Au yt {tÁk s Au.
ytí{rð[thÚte s ytí{t y™w¼ðtÞ Au. fuð¤ y™k‚ yufhË s¤ {ntËt„h …tu‚u s Au
su{ ytí{t su™tu rð[th fhu Au yu sýtÞ Au ytí{t …tu‚t™tu rð[th y™k‚ Œhuf swŒe swŒe ÷nuhtu{tk
fhu ‚tu …tu‚u fu{ ™ sýtÞ ? ytí{t …tu‚u s ƒÄwk òý™th Au ƒeòu yt s nwk Awk yt s nwk Awk yt s nwk Awk
òý™th s ™Úte y™u …tu‚tÚte s …tu‚u sýtÞ Au …tu‚u …tu‚t™tu rð[th fhu ¾hu¾h yuðkw swŒkw swŒwk ftkE s ™Úte
fu ‚h‚ s …tu‚u sýtÞ Au. fuð¤ y™k‚ yufhË s¤ s Au ‚u{
ytí{¿tt™{tk ƒeò ftu E ËtÄ™™e y…u û tt ™Úte fthý fu …tu ‚ u fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au.
MðÞk«ftþ s Au. fuð¤ y™k‚ yufhË ytí{¿tt™{tk
fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ{tk
y™k‚ swŒt swŒt ftuE ¼t„ s ™Úte.

40 41
ËÂå[Œt™kŒ …tu‚u s …tu‚u Au yt¼tË™tu …tu‚u …tu‚u ™Úte. su{ yt„{{tk rËØ Au
MðÞk fuð¤ y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au. su{ „úkÚtËtrnƒ{tk Ë‚T ©e yft÷ Au
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ su{ ÍkŒ yðuM‚t{tk ynw{oÍŒ Au
‚t. 17-5-2006 su{ ©wr‚{tk ƒúñ Au su{ „e‚t{tk f]»ý Au
fuð¤ y™k‚ …rh…qýo …h{‚¥ð s Au. su{ ht{tÞý{tk ht{ Au su{ rþð…whtý{tk rþð Au
ðrËc {éÞt …nu÷tk su ƒhtƒh ™ntu‚wk y™w¼ðt‚wk ‚u ðrËc {éÞt …Ae su{ Œuðe ¼t„ð‚{tk þÂõ‚ Au
ƒhtƒh y™w¼ðtÞ Au - ™Úte ‚u òuðwk y™u Au ‚u s òuðwk- ytË{t™ ‚u{ ðrËc{tk fuð¤ y™k‚ …rh…qýo …h{‚¥ð s Au òu ni Ëtu ni.
s{e™™tu Vuh. ðrËcÚte Ëk…qýo y™w¼ðtÞ Au {q¤u ‚¥ð‚: Ëðo yuf s Au.
“yt ˽¤wk yuf r™Šðfth …h{‚¥ð s Au” rðï Œuð¤ Au rðïk¼h Œuð Au
swŒwk ƒeswk fþwk Au s ™nª. swŒwk Œu𤠙Úte swŒt Œuð ™Úte rðï rðïk¼h yuf s Au.
y{u …tu‚u ‚u r™Šðfth …h{‚¥ð s Aeyu. yt¾e …]Úðe™e Ët‚ ¾kz™e ƒÄe Ët‚Ëtu fhtuz {t™ðòr‚ Œhuf {tºt
yt yt¼tË™t y{u y{u ™Úte yux÷u …tu‚t™e nwk s„‚ Ëkfrw [‚ ¼útrk ‚ Atuze™u yux÷wk s y™w¼ðu rðï rðïk¼h
y{tht yuf r™Šðfth …h{‚¥ð rËðtÞ™t s Au - ˽¤wk r™Šðfth …h{‚¥ð yuf s Au yux÷u rðïþtkr‚
26
ƒtfe ƒÄt EïhÚte Útkq{zt ËwÄe™t yt¼tË™u Ëns s Au.
Ëk…qýo ƒtrÄ‚ y™w¼ððt{tk {q¤ …qýo‚¥ð yuf Au {txu ƒÄwk …qýo s Au.
y{™u shtÞ ntr™ Út‚e ™Úte. JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
fuð¤ y™k‚ …rh…qýo …h{‚¥ð s Au ™{oŒt, 17-5-2006
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ VOICE OF INFINITE
‚t. 17-5-2006 y™k‚™tu yðts
{q¤ …qýo‚¥ð yuf Au {txu ƒÄwk …qýo s Au. …h{tí{t + rð[th (ËkfÕ…) = Sð s„‚
Ëns rðïþtkr‚. Sð s„‚ - rð[th (ËkfÕ…) = …h{tí{t.
fuð¤ y™k‚ …rh…qýo …h{‚¥ð s Au. …h{tí{t ËkfÕ…Úte Sð s„‚ ¼tËu Au ËkfÕ… þtk‚ ÚttÞ yux÷u
ßÞtk ðrËc «{tý ntuÞ íÞtk …h{‚¥ð rËðtÞ, …h{tí{t s Au.
ƒeswk ftkE ntuÞ s ™nª. …h{tí{t s ËkfÕ…Úte yt ƒÄwk ¼tËe hÌtt Au.
su{ ƒtEƒ÷{tk „tuz Au {ntËt„h™e ÷nuh yt¼tË ytfth þhehY…e Au ykŒh s¤ ytí{t
su{ fwht™uþheV{tk yÕ÷tn Au Au. …h{tí{tY…e {ntËt„h, yt¼tË ytfth Œun Au, ykŒh [i‚LÞ
su{ rºtr…xf{tk ƒwæÄ Au s¤ ytí{‚¥ð Au. ÷nuh™t yt¼tË ytfth ðM‚w ™Úte s¤ s ðM‚w

42 43
Au. Œun™t yt¼tË ytfth ðM‚w ™Úte ykŒh [i‚LÞ s ðM‚w Au.
ÔÞÂü yt¼tË ytfth{tk [i‚LÞ Ëtûte fnuðtÞ Au y™u Ë{Âü ÔÞt…f
[i‚LÞ …h{tí{t Au. yuf ÷nuh™wk s¤ Ëtûte™e W…{t y™u yt¾t
y™k‚ {ntËt„h™wk s¤ …h{tí{t™e W…{t.
[i‚LÞ s ðM‚w Au Œun ftuE ðM‚w ™Úte
s¤ y™u ÷nuh fuð¤ s¤ s Au
Ëwðýo y™u yt¼q»tý fuð¤ Ëwðýo s Au
{txe y™u ½ztu fuð¤ {txe s Au
[i‚LÞ y™u s„‚ fuð¤ [i‚LÞ s Au
fthý fu [i‚LÞ s ðM‚w Au yt¼tË ytfth ftuE ðM‚w ™Úte. [i‚LÞ
sýtÞ ‚u ¿tt™, [i‚LÞ ™ sýtÞ ‚u y¿tt™. [i‚LÞ òýe [i‚LÞ s
hnu ‚u {tuût.
[i‚LÞ ¼q÷e yt¼tË ytfth{tk nwk-{tÁk fhu ƒkÄ (ËkËth), …h{tí{t{tk
27
{™ fÕ…™t Au þhehuÞ fÕ…™t Au s„‚uÞ fÕ…™t Au, fuð¤ [i‚LÞ
ËíÞ Au.
[i‚LÞ™u fuðe he‚u ytu¤¾þtu ?
su Ëðo™u òýu Au su Ëðo™u y™w¼ðu Au ‚u s [i‚LÞ Au, su ËíÞ™u ËíÞ
òýu Au yËíÞ™u yËíÞ òýu Au ‚u s Ëðo™e ykŒh ytí{t Au y™u
y™k‚ ËðoÔÞt…f yu s [i‚LÞ …h{tí{t Au. …h{tí{t ËkfÕ…Úte {™
«tý þheh Äthý fhe yu{tk hnu Au yux÷u Ë{Âü Sð Eïh fnuðtÞ Au
[i‚LÞ ƒŒ÷t‚wk ™Úte ËkfÕ… ƒŒ÷tÞ Au.
s„‚{tk ƒÄwk s ƒŒ÷tÞ Au …h{tí{t ƒŒ÷t‚t ™Úte.
[i‚LÞ ftkE s Út‚wk ™Úte y™u ËkfÕ…™wkÞ ftkE s Út‚wk ™Úte, …h{tí{t s
ƒÄt™wk Ët[wk MðY… Au {txu su™u ÂMÚth Útðwk ntuÞ þtkr‚ òuE‚e ntuÞ yuýu
…tu‚t™t Ët[t ‚¥ð™u ytu¤¾e™u ËŒt yu{tks ÂMÚth Útðwk òuEyu. [i‚LÞ™u
÷eÄu fÕ…™t Ët[t suðe ¼tËu Au ¾hu¾h [i‚LÞ s Au fÕ…™t ftkEs
™Úte. ðrËc suðtu [tuϾtu ËkËth{tk ƒeòu ftuEs ™Úte. ðrËc fnu Au
44
nwk ™Úte, [i‚LÞ s Au. nwk þheh ™Úte, nwk y™k‚ ËðoÔÞt…e [i‚LÞ yuf s
Awk y™u yt Ëðo {thtu s yt¼tË ytfth Au.
ðrËc-ht{ ËkðtŒ fhe ƒÄt™u …tu‚t™tu …h{tí{t ytu¤¾tðu Au.
su MðÞk«ftþ Au yus [i‚LÞ. [i‚LÞ …tu‚u s MðÞk«ftþ Au ƒeòu «ftþ
™Úte. ftuE ÷nuh™u ¾ƒh …ze òÞ …tu‚u {ntËt„h s Au yux÷u ƒÄe
÷nuhtu …tu‚t™e s Au yu{ su{tk [i‚LÞ™u ¾ƒh …ze òÞ …tu‚u y™k‚
ËðoÔÞt…e …h{tí{t s Au yux÷u yt¾wk s„‚ …tu‚t™wk s Au. Ëkfwr[‚
Sð¼tð™e fÕ…™t ¼útkr‚{tk …h{tí{t swŒtu y™u {tuxtu ÷t„u Au.
fuð¤ ytí{¿tt™{tk …tu‚us Ëðo™tu …h{tí{t Au, …tu‚tÚte swŒwk ƒeswk ftkE
Au s ™nª. MÚtq¤ yux÷u Œun …ŒtÚto, …h{týw yux÷u Ëqû{ ËkfÕ…, rËØ
yux÷u MðÞk«ftþ [i‚LÞ, ðtM‚rðf MðY… y…th þwØ r[ŒT½™.
¿tt™ þtkr‚™wk {q¤ Au …iËt ͽzt™wk {q¤ Au.
su sh s{e™™u òuÁ™e …tA¤ ntuÞ yu™tu fŒe rðïtË fhðtu
™nª, su yu{ fnu fu yuf …h{tí{t s Ët[t Au ‚u™tu s rðïtË fhðtu.
yk„úuòu™wk ytkĤwk y™wfhý fhe „wsht‚e …h{tí{t™u Ëtð ¼q÷e „Þtu
ftuE…ý ðM‚w [i‚LÞ Ë¥tt ð„h ™Úte. ƒÄt™tu su y™w¼ð Au yu [i‚LÞ
s Au [i‚LÞ ð„h ftuE y™w¼ð s ™Úte ƒÄu [i‚LÞ Au yux÷u s ƒÄu
ƒÄwk y™w¼ðtÞ Au. {™ ƒwÂØ …tu‚t™tÚte MÚtq¤ s„‚™u òýu Au …ý
…tu‚t™tÚte Ëqû{ [i‚LÞ™u òý‚e ™Úte.
‚¥ðY…u ƒÄtÚte ÍeýtÚteÞ Íeýwk Au {™ ƒwÂØ ErLÿÞtu s„‚ yu
ƒÄt Y…u yt¼tË ytfth Y…uÞ …tu‚u s Au. ÷nuuh™tu yt¼tË ytfth
s¤ …tu‚u s Au ‚¥ð s¤ s Au yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte, ‚u{
‚¥ð [i‚LÞ s Au {™-ƒwÂØ ErLÿÞtu s„‚ yt¼tË ytfth ftkEs
™Úte. su{ [i‚LÞ s MðÙ™e ƒÄe ðM‚w ƒLÞwk Au A‚tk [i‚LÞ [i‚LÞ
s Au y™u [i‚LÞ ftkE s ƒLÞwk ™Úte. ‚u{ [i‚LÞ s s„‚ MðÙ™e
ƒÄe ðM‚w Y…u ƒLÞwk Au A‚tk [i‚LÞ [i‚LÞ s Au [i‚LÞ ƒeswk ftkE s
ƒLÞwk ™Úte.
45
 [i‚LÞ ËíÞËkfÕ… Au yux÷u [i‚LÞ s ËíÞ Au ËkfÕ… r{ÚÞt
fÕ…™t ¼útkr‚ ntuðtÚte ftkEs ™Úte [i‚LÞ ËíÞ ntuðtÚte r{ÚÞt ËkfÕ…
ËíÞ suðtu ¼tËu Au [i‚LÞ™tu y™w¼ðe [i‚LÞ s hnu Au r{ÚÞt ËkfÕ…
fÕ…™t ¼útkr‚{tk …z‚tu s ™Úte. [i‚LÞ™u ™ y™w¼ð™th r{ÚÞt ËkfÕ…
fÕ…™t ¼útkr‚{tk VËtÞ Au {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… …t{u Au …tAtu
[i‚LÞ y™w¼ðu yux÷u {wõ‚ ÚttÞ Au.
ðrËc{tk fuð¤ [i‚LÞ ËeÄu ËeÄwk s Au fuð¤ [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk
ftkE Au s ™nª. y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au yu{tk swŒwk ƒeswk fþwk Au s
™nª. ÿütk‚ yt¼tË™wk Au MðÞkrËØ …tu‚u s [i‚LÞ Au.
[i‚LÞ r{ÚÞt ËkfÕ… fÕ…™thrn‚ ÚtE òÞ yux÷u …tu‚t™t þwØ
MðY…{tks hnu Au. ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte ‚{™u Ëðoºt Ë{t™
¼h…qh þwØ ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tí{t s Ët[t y™w¼ðtðt ÷t„u y™u
s„‚ ftkE s ™ ÷t„u yux÷u ‚{™u …h{tí{t{tk s …qýo þtkr‚ y™w¼ðtðt
28
÷t„u s„‚™tu ftuE s f÷uþ ÷t„u ™nª.
¼q÷ õÞtk ÚtE ?
…tu‚u y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au yu{tk …tu‚t™u r{ÚÞt yt¼tË{tºt
Sðs„‚ ytfthu {t™u Au.
su™u [i‚LÞ™tu y™w¼ð ÚttÞ yu …Ae [i‚LÞ s hnu yu™u …Ae yt
r{ÚÞt yt¼tË{tºt Sð s„‚ hnu s ™nª r{ÚÞt yt¼tË™tk
Ëw¾-Œw:¾ ÷t„u s ™nª.
…tu‚u …h{tí{t Au yus ytí{¿tt™ Au.
…tu‚u Sð Au yu s y¿tt™ Au.
su™u [i‚LÞ Ëtûttífth ÚttÞ yu [i‚LÞ s ÚtE òÞ yu yt¾t
s„‚™t Ët‚Ëtu fhtuz y¿tt™e ËkËtheytuÚte swŒtu s ‚he ytðu
Ët‚ËtuÞ fhtuz sh s{e™™u òuÁ™e r{ÚÞt ¼útkr‚™e „æÄt{sqhe{tks
{he òÞ.
fuð¤ [i‚LÞY… þwØ ytí{t Ëðoºt ËðoŒt fuð¤ [i‚LÞ™e s
46
…qýoþtkr‚{tk hnu. …h{tí{t{tk …tu‚t{tk …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s
™Úte {tºt fÕ…™t{tk s yt ˽¤wk s„‚ ¼tËu Au. su ËíÞ™u òýu Au ‚u
s ò„u Au su ËíÞ™u òý‚tu ™Úte yu Ÿ½u Au. su {týË Ë½¤e fÕ…™t
Atuze Œu Au yu™t{tk …h{tí{t s ƒtfe hnu Au su {týË fÕ…™tytu fÞuo
s òÞ Au yu ¼BÞu s òÞ Au. yrÄct™™wk ƒeswk ftuE yrÄ»Xt™ s
™Úte. yt¾t s„‚™tu ytÄth …h{tí{t s Au …h{tí{t™tu ƒeòu ftuE
ytÄth ™Úte.
yt ˽¤wk yuf r™Šðfth ‚¥ð s Au y™u yu yuf r™Šðfth ‚¥ð™u
ƒhtƒh y™w¼ððt {txu s ðrËc™tu yt …qýo‚¥ðƒtuÄ Au su yu yuf
r™Šðfth ‚¥ð s ƒhtƒh y™w¼ðe ÷u ‚u yu yuf r™Šðfth ‚¥ð s ÚtE
òÞ Au …Ae yu™u yu yuf r™Šðfth ‚¥ð{tk „{u yux÷t VuhVth ¼tËu
yu{tk ftkE s Út‚wk ™Úte.
¿tt™e yuf r™Šðfth ‚¥ð s Au y¿tt™e VuhVth{tk s VÞuo òÞ Au.
su™u ƒÄt{tk [i‚LÞ Œu¾tÞ yu™tu ƒuztu …th ÚtE òÞ. ƒnth™wk ÞwØ
S‚ðwk yu™t fh‚tk ykŒh™wk ÞwØ S‚ðwk {nt™ Au. suýu {™ SíÞwk yuýu
s„‚ SíÞwk. òu ‚wk yt ‚the {tÞt Y…u {ªzwk ÚtEþ ‚tuÞ …h{tí{tY…u
ËŒt …qýos ÚtEþ.
ðuŒtu=rðïr™Þ{tu ({h[wk ¾tÄu ‚e¾wk s ÷t„u, Ëtfh ¾tÄu „¤e s ÷t„u.)
¿tt™ þtkr‚™wk {q¤ Au …iËt Í„zt™wk {q¤ Au. ftuE {týË {tÞt{tk
„{u yux÷e [t÷tfe fhu, …h{tí{t ËtÚtu ftuE™e [t÷tfe [t÷‚e ™Úte
{wÏÞ ËŒt[th ytí{¿tt™ s Au su ftkE Au ‚u ˽¤wk …h{tí{t s Au yu
s ytí{¿tt™ Au. ¼„ðt™ ynª yíÞthu s Au. su{ sBÞt rð™t y{e™t
ytuzfth fŒe ™ ytðu ‚u{ …h{tí{t y™w¼ÔÞt rð™t …qýoþtkr‚ fŒe ™
y™w¼ðtÞ. …h{tí{t{tk ftuE ytfth Au ™nª …ý ytfth{tkÚte r™htfth
Œu¾tzu Au. ftuE fnu …h{tí{t Œu¾tztu ?
ßÞtk swytu íÞtk …h{tí{t s Au …h{tí{t rð™t ƒeswkw ftkE Au s ™nª.
ftuE fnu «¼w õÞtk Au ? ‚tu «¼w õÞtk ™Úte !
47
 su{ yuf s ytí{t ntuÞ ‚tu yu™t ykŒh ƒnth™t ˽¤t yðÞðtu
fu{ yu™t s Y… Au ‚u{ yuf s ytí{t™t ykŒh ƒnth™t ˽¤t yðÞðtu
yu™wk s Y… Au.
…h{tÚto …h{tÚto s Au òu ni Ëtu ni
ðrËc …h{tÚto (y™k‚ þwØ r[Œtftþ) {tkÞ ftkE fh‚t ™Úte y™u
…h{tÚto{tkÞ …h{tÚto rËðtÞ™wk ƒeswk ftkE…ý shtÞ hnuðt Œu‚t ™Úte
…tu‚t™u ËwæÄtk. „wÁ{tkÞ „wÁ…ýwkÞ ntuÞ …ý ðrËc{tk ðrËc…ýwkÞ
™Úte. ðrËc yk‚:fhý{tk ft{ fhu Au yu fnuðt fh‚tk Ëqû{ [i‚LÞ{tk
ft{ fhu Au yu fnuðwk ÞÚttÚto Au {týË …tu‚t{tk þkw Au yu ™ òý‚tu ntuÞ
‚tu …ý ðrËc yu™u Ëns{tk ¾wÕ÷wk fhu Au. yts™t ftuE {t ƒt…{tk
ËíÞ™wk yt[hý y™u y™w¼qr‚ ntuÞ ? ‚u ËíÞ™wk yt[hý y™u
y™w¼qr‚ fhðt™wk fnu ? yts™t ftuE {t ƒt… Atufhtu „{u ‚ux÷wk Ä™
÷tuftu™u X„e™u ÷tðu ‚tu ftuE ™t …tzu ?
29
ytí{t ƒÄwk s y™w¼ðe þfu Au ytí{t ytí{t s Au, yu su y™w¼ðu
Au (rðð‚o) yu yu ™Úte. ytí{t ftkE y™w¼ðu yu …nu÷tk …ý ytí{t Au
s, yu y™w¼ð s‚tu hnu …Ae …ý ytí{t Au s, yu rËØ fhu Au fu
ytí{t yu y™w¼ð rËðtÞ™tu …ý Au. ytí{t™u y™u yu™t ftuE…ý
y™w¼ð™u ftuE…ý r™Mƒ‚ ™Úte.
su™u Ët[tu ƒúñt™kŒ s òuE‚tu ntuÞ yu™u {txu s Þtu„ðtrËc Au,
su™u r{ÚÞt rð»tÞt™kŒ òuE‚tu ntuÞ yu™u {txu Þtu„ðtrËc ™Úte yux÷u
s r{ÚÞt rð»tÞt™kŒ{tk yíÞk‚ ytËõ‚ {týË Ët[t ƒúñt™kŒ™t
«ftþY… Þtu„ðtrËc{tk Yr[ fh‚tu ™Úte. yt¼tË™tu yt™kŒ …ý
yt¼tË s Au r[Œtftþ™tu yt™kŒ s ¾htu yt™kŒ Au.
su™u ƒwÂØ …h {Œth Au ‚u [i‚LÞ{tk …ntU[e þf‚tu ™Úte. su
[i‚LÞ{tk …ntU[e „Þtu Au yu™u ƒwÂØ ftkE s ™Úte. [i‚LÞðt¤t™u {txu
r{ÚÞt fÕ…™t¼útkr‚™tu ËkËth ftkE s ™Úte ƒwÂØðt¤tu {týË r{ÚÞt
fÕ…™t ¼útkr‚™t ËkËth{tk s „tuÚttk ¾t‚tu nþu.
48
™{oŒt, ‚t.19-5-2006
JJ „œ±}æç¨ JJ
‚wk su …h{tí{t þtuÄu Au ‚u …h{tí{t ‚wk s Au.
ƒtuÄÚte þwk ÚttÞ Au ?
‚¥ð yufhË s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
Ë‚Tþt† Ëí…wÁ»t ËŒt[thÚte ‚¥ð yufhË Ëns y™w¼ðtÞ Au.
s„‚¼ú{ ™ ntuÞ ‚tuÞ yufhË ƒtu÷ðt…ýwk ™Úte yufhË hÌttu ntuÞ
‚tuÞ yufhË ƒtu÷ðt…ýwk ™Úte, yufhË{tk ºtËhuýw sux÷eÞ rðfÕ…
{txu søÞt ™Úte.
yt¾t Þtu„ðtrËc™u yuf s þçŒ{tk fnuðwk ntuÞ ‚tu yufhË s Au.
ËkËth™t ËkLÞtËe ËkËthe ðuŒtk‚e ƒúñ¿tt™eytu y™u ðrËc™wk ðuŒtk‚
y™u ƒúñ¿tt™ yu{tk þwk zeVhLË Au ? ðrËc yufhË s Au y™u ƒeò{tk
ytuAeð¥te ¼útkr‚ ntuÞ Au, þt† fnu Au yufhË Au ynk ™Úte þt†
¼ýu÷tu fnu Au fu nwk ¼ÛÞtu Awk nwk òýwk Awk. þt† «{týu yufhË
hnuðt™wk Au, ynk ™Úte hnuðt™wk. rððuf ðihtøÞ ð„h „úkÚt ðtk[eyu ‚tu
„úkÚt ™nª …ý „úkrÚt ƒkÄtÞ ynk y™u Œk¼™e „tkX ƒkÄtÞ. rððuf
ðihtøÞ þ{ Œ{ ð„h ðrËc™u ðtkåÞt fu Ëtk¼éÞt ntuÞ ‚tu ynk y™u
Œk¼™tu rð…rh‚ ¼ú{ yuðtu YZ ÚttÞ fu …Ae ¾wŒ ðrËc™u …ý ™
„ýu. ËkËth yËth ™ ÷tøÞtu ntuÞ y™u nwk ƒúñ Awk yu{ fnu yu
ƒúñhtûtË fnuðtÞ yu{tk ™tÂM‚õ‚t y™u MðåAkŒ rËðtÞ ƒeswk ftkE
s ™ ntuÞ yu{tk MðtÚto rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ ntuÞ.
su …h{tí{t{tk …h{tí{t yufhË hnu Au ‚u™tu yt¼tË{tºt Œun
y™u ÔÞðnth …h{tí{tÚte s Au fthý fu íÞtk yufhË …h{tí{t rËðtÞ
ƒeswk ftkE Au s ™nª. ½zt™wk s¤ {ntËt„h{tk huze ŒeÄwk yux÷u yu
½zt™wk hÌtwk fu {ntËt„h s Au ? ‚u{ su …h{tí{t{tk yufhË Au ‚u …tu‚u
hÌttu fu …h{tí{t s Au ?
ykŒh …tu‚u hÌttu ntuÞ yu fuðe he‚u ¾ƒh …zu ? ykŒh …tu‚u hÌttu ™ ntuÞ
49
y™u yufhË s hÌtwk ntuÞ yu fuðe he‚u ¾ƒh …zu ?
ykŒh …tu‚u hÌttu ntuÞ yux÷u yu …tu‚u ËkËth™wk ƒes ntuðtÚte ykŒh Ëqû{
ËkfÕ…{tk y™u ƒnth MÚtq÷ á~Þ{tk ËkËth (nwk {tÁk ht„îu»t) hÌtwk s
ntuÞ, r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoý ™ s ÚtÞwk ntuÞ, …h{…ŒY… (yufhË)
™ s hÌttu ntuÞ. ykŒh …tu‚u ™ hÌttu ntuÞ ykŒh yufhË s hÌtwk ntuÞ
yux÷u ËkËth™wk ƒes ™ hnuðtÚte ykŒh Ëqû{ ËkfÕ…{tk fu ƒnth MÚtq÷
á~Þ{tk ËkËth nwk {tÁk ht„îu»t ™ s hÌtt ntuÞ, r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoý
…h{…Œ (yufhË) rËØ s ntuÞ.
¿tt™ [i‚LÞ (ytí{t) Au, f{o W…tË™t yt¼tË Au. ¿tt™e fŒe
f{o™t ð¾tý ™ fhu, su™t{tk yt¼tË ¼útkr‚ ntuÞ yus f{o™t ð¾tý
fhu. su y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au yu fŒe r[Œt¼tË™t ð¾tý fhu
™nª. yufhË Au yufhË hnuðt™wk Au ƒeswk ftkE ™Úte ƒeswk ftkE fhðt™wk
™Úte. ƒúñ™u yt¼tËY…u òuðtÚte s„‚ ¼tËu Au. òu {týË™u ‚¥ðƒtuÄ
30
ÚtE òÞ yux÷u yu™t{tk ftuE s ¼útkr‚ ™ hnu, ‚¥ðƒtuÄ ÚtE òÞ yux÷u
yufhË ÚtE òÞ yux÷u ƒeswk ftkE Au s ™nª. yufhË-Ë¥ttËt{tLÞ-
Ët{tLÞ [i‚LÞ. ‚{u yt su ÚtÞt Atu yus ¼útkr‚ Au ‚{u yu yufhË s
hntu yus ¾Ák ‚¥ð ËíÞ Au.
Þtu„ðtrËcÚte ftuE «ƒwØ ÚttÞ y™u yufhË ™ ÚtE òÞ yuðwk ƒ™u s
™nª fthý fu yufhË rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
MðÞk y™k‚ þwØ r[Œtftþ s yufhË Au.
{™ s„‚ ƒeswk ™ hnu yux÷u òýðwk fu yufhË s Au yu rËØ s Au.
yufhË MðÞkrËØ s Au ftuE ™ðwk rËØ Út‚wk ™Úte {q¤ yufhË MðÞk
rËØ s Au. yt¾t s„‚{tk yufhË s Ëðtuoå[ æÞuÞ Au.
¾hu¾h yrÄct™Y…u ðeÞo Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t Au. …tu‚u Ëtûte
r[ÿw… …h{tí{t Au yuðtu ytí{Ëtûttífth s ðeÞo™e f]‚f]íÞ‚t™e
…htftct Au ƒtfe y¿tt™™t r[Œt¼tË{tk Ëft{¼tðu ðeÞoÚte «ò
…uŒt fhe r{ÚÞt fÕ…™t ¼útkr‚™t ËkËth{tk sL{ {]íÞw n»to þtuf{tk ðÄw
50
™u ðÄw VËtðt™wk y™u ¾qk…ðt™wk s Au.
©wr‚ M{]r‚ «{týu ðýto©{ Ä{o™t f{o r™»ft{…ýtÚte fhe
þhehÞtºtt™t yL™…t™trŒ „úný fhe «tý Äthý fhe r[¥tþwÂØ
fhe rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{Úte ©ðý {™™ r™rŒæÞtË™Úte …tu‚u Ëtûte
r[ÿw… …h{tí{t Au yuðtu ytí{Ëtûttífth fhe ËŒt {wõ‚ s ÚtE òÞ
yu …h{…Œ (yufhË) s Au.
¾hu¾h yrÄct™Y…u ðeÞo Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t Au.
ytí{¿tt™™e s þtkr‚ Au y¿tt™™wk s Œw:¾ Au. ðeÞo™t ¿tt™Úte
WæðeofhýÚte s þtkr‚ Au, ðeÞo™t y¿tt™Úte ¼tu„tu{tk ðuzVðtÚte Œw:¾
s Au. ™zu Au þwk ? ðeÞo ¼tu„tu{tk ðuzVe ™t¾ðwk Au y™u nwk ƒúñ Awk
fnuðwk Au. ðtýe y™u …h{tí{t ðå[u ƒeswk ftkE s Œthi»týt …wºti»týt
rð¥ti»týt ÷tufi»týt ™ ntuÞ yu ðtýe …h{tí{t s Au.
rðhõ‚ fE he‚u ƒúñY… hnu Au ?
s„‚¼útkr‚ ftkE Au s ™nª.
y¿tt™e ËkËthe fE he‚u ƒúñ™e ðt‚tu fhu Au ?
s„‚ ¼útkr‚ Ët[e Au yuðwk ht¾e™u.
JJ ©çœæD„ …æxæí„ Ðí挲 ±Úæç‹ÝÏææï{„ JJ
ƒúñ[Þo yt©{ ƒúñ{tk sðt {txu Au,
„]nMÚtt©{ «thçÄ (Mðt¼trðf yt¼tË) ûtÞ fhðt {txu Au ¼tu„tu{tk
zqƒðt ™nª,
ðt™«MÚtt©{ ¼tu„tuÚte Aqxðt Au,
ËkLÞtË {wÂõ‚ Au,
yt©{t‚e‚ …h{…Œ (yufhË) s Au yus ©wr‚™wk AuÕ÷wk Ëh™t{wk Au.
Ëtûte{tk ËkfÕ… nwk s„‚ Mðt¼trðf yt¼tË ¼tMÞtu Au yu «thçÄ
yu™u {wÆ÷ ™nª „ýðt™wk y™u ytí{ËtûttífthÚte …tu‚u Ëtûte r[ÿw…
…h{tí{t Au.
zVtu¤™u „{u ‚ux÷wk Ë{òðtu yu …h{tí{t ƒtu÷e ¼útkr‚Úte s hnu,
51
Ët[tu {týË ntuÞ yu ˽¤e ¼útkr‚ Atuze™u …h{tí{t s hnu.
…h{tí{t y™w¼ðtÞ yus „{u, …h{tí{t ™ y™w¼ðtÞ yu ™ „{u
yus rððufe. ¿tt™e r™»ft{ Au y¿tt™e Ëft{ Au ¿tt™e{tk ðtË™t ™Úte
y¿tt™e{tk ðtË™t Au. ¿tt™e™e …nu÷ …tu‚t™t …h{tí{t{tk s sðt™e
Au. y¿tt™e™e …nu÷ …tu‚t™t ™hf{tk s sðt™e fhu Au.
Ët[tu hM‚tu ƒ‚tð™th ntuÞ yu™u Ëí…wÁ»t fnuðtÞ …tu‚uÞ ¾tzt{tk …zu
™u ƒeò™uÞ ¾tzt{tk ™t¾u yu™u ......... fnuðtÞ.
ƒúñðu¥tt fÞt {t„uo y™k‚ ƒúñ{tk „Þt Au y™u õÞt {t„uo y™k‚
ƒúñ{tk ÷E òÞ Au yu™e ¾ƒh s ™Úte, yËíÞ ð‚uo Au y™u …tu‚t™u
ËíÞ {t™u Au y™u ËíÞ™u yËíÞ {t™u Au.
Ëqû{tr‚Ëqû{ r™Šðfth ‚¥ð™e {qZ rð»tÞe …t{h™e sz y™u òze
ƒwÂØ{tk „{ …z‚e ™Úte. ftuE…ý Œwft™Œth ftuE …ý ðM‚w yt…ðt
{txu s ht¾u Au ht¾ðt {txu ™nª yus ƒ‚tðu Au fu ht¾ðt suðe ™Úte.
31
r[Œtftþ + ðtË™t = s„‚, s„‚ - ðtË™t = r[Œtftþ
¼q÷ õÞtk ÚtE ? nwk r[Œtftþ Awk yu™u ƒŒ÷u nwk r[Œt¼tË Awk ¼q÷
ËwÄthðt s ytí{¿tt™ nwk r[Œtftþ Awk r[Œt¼tË ftkE s ™Úte.
‚{thtu Ëtûte swytu Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t Au.
ytí{r™c n{uþtk ytí{t s hnu ftuE rŒðË îi‚ fu rðfÕ…{tk …zu s
™nª. {q¾o ytí{t™u ¼q÷e îi‚ y™u rðfÕ…{tk s ¼{u. ytí{r™c™e
su Au y™u su y™w¼ðtÞ Au yu™tÚte ¾tºte :-
1. ytí{r™c{tk [i‚LÞ Au ?
2. ytí{r™c{tk [i‚LÞ y™w¼ðtÞ Au ?
3. ßÞtk õÞtkÞ [i‚LÞ Au yu {q¤ y™k‚ ËðoÔÞt…e yufhË [i‚LÞ s
fu ƒeswk ftuE [i‚LÞ ?
ytí{r™c Ëk…qýo ðtË™thrn‚ ntuðtÚte {q¤ y™k‚ ËðoÔÞt…e yufhË
[i‚LÞ s Au ƒeswk ftuE ™nª (su yt¼tË{tk Œu¾tÞ Au yu ™nª).
òu ni Ëtu ni. ðtË™t ht¾u y™u nwk ƒúñ Awk yu{ fnu yux÷u ftkE ÷t¼ ™
52
ÚttÞ, ðtË™t Atuze Œu yux÷u ƒúñ s Au. Ëk…qýo ðtË™thrn‚ ytí{r™c
…h{‚¥ð s Au. ðtË™t ntuÞ ‚tu s„‚¼útkr‚ ntuÞ ðtË™t ™ ntuÞ
yux÷u …h{‚¥ð s Au.
ðrËc™u Ëtk¼¤‚tk yt s ûtýu yt nwk {he „Þtu Awk …Ae s ðrËc™u
Ëtk¼¤tu yux÷u y™k‚ [i‚LÞ …h{tí{t …qh…u hq t y™w¼ðtÞ. {he „Þu÷t™wk
(nwk Awk yu Ëk…qýo ðtË™thrn‚) y™w¼ð™thwk [i‚LÞ yu fuð¤ y™k‚
[i‚LÞ …h{tí{t s Au fthý fu ƒeswk [i‚LÞ s ™Úte.
Sð{tk y™u …h{tí{t{tk zeVhLË þwk Au ?
…h{tí{t{tk ‘nwk’ Awk yux÷u Sð, ‘nwk’ {he „Þtu yux÷u …h{tí{t.
…U„zt{tk …„ y™u ƒúñ¿tt™
…h{tí{t + nwk = Sð
Sð - nwk = …h{tí{t
{tÁk ftuý fhu Au yu™e s ¾ƒh ™Úte y™u nwk …h{tí{t™wk fhwk Awk ?
…hƒúñ + yrðãt = Sð
Sð - yrðãt = …hƒúñ
JJ „œ±}æç¨ JJ
Œun y™u s„‚™t yt¼tË™t ËkƒkÄÚte hrn‚ Ëðo™wk [i‚LÞ …h{tí{t
Au. „œ±}æç¨ J ‚wk su …h{tí{t þtuÄu Au ‚u …h{tí{t ‚wk s Au. ‚tht{tk Œun
fu s„‚™tu yt¼tË {wÆ÷u ™Úte.
™{oŒt, 20-5-2006
fuð¤ y¾kz ßÞtur‚MðY… …h{tí{t s Au.
…tu‚u s ytí{t
ytí{t y™u yt¼tË™tu [tuϾtu rððuf
ytí{t …tu‚u s Au y™u yt ƒÄe …tu‚t™e fÕ…™t s Au. ytí{t
ƒÄwk òýu s Au. ftuý ftu™u ytí{¿tt™™tu ËíËk„ fhu ? yt ƒÄwk yuf
r™Šðfth ‚¥ð s Au y™u ‚{u …tu‚u ‚u yuf r™Šðfth ‚¥ð s Atu. …tu‚t™t
‚u yuf r™Šðfth‚¥ð{tk s ðihtøÞ ‚¥ð¿tt™ ðzu ò„ú‚ Úttytu. ðihtøÞ
53
‚¥ð¿tt™Úte ‚¥ð{tk ò„úr‚™e s ¼tð™t ht¾tu ËkËth™e ftuE ¼tð™t
™ ht¾tu. ‚¥ðò„úr‚ …Ae …tu‚u s ‚¥ð Au.
‚¥ðY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚{tk ËkËth™e ftuEs fÕ…™t ¼útkr‚ ™Úte.
ðú‚ :- (r™ùÞ r™ct …tftu¼tð) su™e ð]Â¥t …h{tí{t ËkƒkÄe ÿZ Au
…h{tí{t s Au ƒeòwk ftkE s ™Úte …tu‚t™tu ytí{t s ƒúñ Au yu
y…htuûtt™w¼ð. {týË™u yuðe fÕ…™t ÚtE Au fu ƒúñ swŒwk Au y™u
ƒúñ{tk …tu‚u yt ƒeòu Au, …ý ¾hu¾h …tu‚t™tu ytí{t s ƒúñ Au y™u
ftuE swŒwkÞ ™Úte y™u ftuE ƒeswkÞ ™Úte. ‚¥ð s yuf Au …Ae ƒúñ swŒwk
y™u ytí{t ƒeòu yuðwk õÞtkÚte ntuÞ ? yuf s ytí{t Au …tu‚u s Au.
Íehtu Íehtu
ytí{t ËkƒkÄe …ý ƒnw „qk[ðtztu fhðt™e sYh ™nª, yt¼tË™t ftuE
„qk[ðtzt{tk …zðt™eÞ sYh ™nª.
„œ±}æç¨ J
32
‚{u ytí{t s Atu y™u ËeÄt ytí{t s hntu.
Ët[t [tu…zt fu ¾tuxt [tu…zt ƒuÞ{tkÚte yufuÞ™e sYh ™nª fthý fu
ytí{t™wkÞ ftkE ÷¾ðt™e sYh ™Úte y™u yt¼tË™wkÞ ftkE ÷¾ðt™e
sYh ™Úte. ÷¾ðt™wk þt {txu ? ¼q÷e ™ sðtÞ yux÷u …ý yt{tk
÷¾ðt™wk fu ÞtŒ ht¾ðt™wk fu ¼q÷e sðt™wkÞ õÞtk Au ? ytí{t ytí{t s
Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ytí{t õÞtkÞ ¼{‚tu ™Úte fu ytð‚tu s‚tu ™Úte ytí{t{tk ™ ntuÞ yuðe
fÕ…™t s ¼BÞu òÞ Au.
su …tu‚t™u ytí{tY…u òýu yus Xhu, su …tu‚t™u fÕ…™tY…u {t™u yu
õÞtkÞ ™ Xhu.
su …h{tí{t{tk ÂMÚtr‚ Au yus W¥t{ ðú‚ Au, yt¼tË™e su ¼útkr‚ Au
yu s ¾tuxtk „tuÚttk Au, {éÞwk ntuÞ íÞthu ÷u ™nª y™u yð¤wk fhe™u …Ae
ƒq{tu …tzu ðrËcÚte ƒ[ðt (Axfðt) òÞ yu …Ae õÞtkÞ ™ ƒ[u,
ðrËcÚte [tuhe …t… ¼uŒ ™ ht¾u yu …h{tí{t s ÚtE òÞ.
54
ÔÞt…f ytí{t yuf s Au ftuE™tuÞ yt¼tË ytfth ftkEs ™Úte.
ht{ ytí{t Au, ŒþhÚt, ftiþÕÞt, yÞtuæÞt ºtu‚t™tu ht{ ytí{t™e
ytí{t™tu «ftþ fhðt™e fÕ…™t Au. ðrËc ytí{t Au, ƒúñt™t {t™Ë…wºt
ðrËc ytí{t™e ytí{t™tu «ftþ fhðt™e fÕ…™t Au. Mðt{eS ytí{t
Au yt¼tË ytfth Mðt{eS ytí{t™e ytí{t™tu «ftþ fhðt™e fÕ…™t
Au. ÔÞt…f ytí{t yuf s Au. swŒt swŒt yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte
ðrËc ht{ Mðt{eS ÔÞt…f yuf s ytí{t Au, ðrËc ht{ Mðt{eS™e
yt¼tË ytfth fÕ…™t ftkE s ™Úte yu{ ƒÄt ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚
{ntí{t ÔÞt…f yuf s ytí{t Au ƒÄt™t yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte.
¼q÷ õÞtk ÚtE ?
ÔÞt…f yuf s ytí{t ËtÚtu yt¼tË ytfth™e ¼u¤Ëu¤ fhe su ynkfth
ftkE s ™Úte yu™u s ytí{t ƒúñ …h{tí{t {tLÞtu, ÔÞt…f ytí{t
yuf s Au r{ÚÞt ynkfth y™uf Au yux÷u s ytx÷t ƒÄt ÔÞÂõ‚ðtzt
ÚtÞt. ÔÞt…f ytí{t yufs Au yu{tk yt¼tË ftkE Au s ™nª. ynkfth
ÔÞÂõ‚ðtzt r{ÚÞt yt¼tË™t s Au yux÷u ftkE Au s ™nª.
…tu‚u ytí{t Au …tu‚u [tuϾtu hnu …Ae õÞtkÞ þtuÄðt sðt™eÞ
sYh ™nª y™u ÷tu[tðt¤ðt™eÞ sYh ™nª. …tu‚u s ÷tu[t {thu
(ƒÄwk ¾tuxwk fhuu) Au yux÷u þtuÄuÞ Au (VtkVtk {thu Au) y™u ÷tu[tðt¤uÞ
(‚‚..……..„ku„ku..VukVku..) Au.
ðrËc™u yt…ýu þtuÄðt ™Úte …z‚t yt…ý™u Ë¥ttËt{tLÞ Ët{tLÞ
[i‚LÞ s òuE‚wk ntuÞ ‚tu ðrËc Ët{uÚte s ytðe òÞ Au y™u yt…ý™u
ƒeswk s ftkE òuE‚wk ntuÞ ‚tu yt…ýu ðrËc™u ytu¤¾e þf‚tÞ ™Úte
y™u Ë¥ttËt{tLÞ ÷t¼uÞ ÷E þf‚t ™Úte. ytí{t ‚tu n‚tu s, {tºt
ò„ú‚ s ÚtÞtu. ytí{t{tk Vuh ™Úte, {tºt Ÿ½ðwk ò„ðwk ™tu s Vuh Au.
ðrËc™wk fzðwk ¿tt™™wk fzðwk Au …t{h …whw»ttu™wk fzðwk y¿tt™™wk fzðwk
Au ¿tt™™wk fzðwk fu{ ™Úte „{‚kw ? …tu‚t™u y¿tt™™wk fhðwk Au …tu‚t™u
¿tt™ òuE‚wk ™Úte.
55
 ¿tt™e™u ytí{t ËðoMð Au, y¿tt™e™u Mºte …wºt ½h Ä™ ËðoMð Au
ƒuÞ™tu {u¤ õÞtkÚte ¾tÞ ? ¿tt™e y¿tt™e™u nËu Au, y¿tt™e ¿tt™e™u
nËu Au. ¿tt™e yu he‚u nËu Au fu y¿tt™eyu ¾hwk ‚¥ð ËíÞ ytu¤ÏÞwk
™nª y™u r{ÚÞt{tk s {tuÌttu, Œw:¾e ÚtÞtu y™u {he „Þtu y™u y¿tt™e
yu he‚u nËu Au fu yt…ýu fuðt s÷Ët fheyu Aeyu y™u yt™u yu{tk
ftkEs „{ …z‚e ™Úte. ËkËth™e ¼útkr‚™e …ezt Œqh fhu r™Šðfth
‚¥ð™e …qýoþtkr‚ yt…u yu s {ntí{t Au.
¾tuxt{tk sðtÞ s ™nª, Ët[t{tk þe‚¤‚t s Au.
…qýo¿tt™Úte …qýo MðY… …h{tí{t s Au yu y®f[™ (þqLÞ{tÞt ftkEs
™Úte). y¿tt™e ËkËthe nwk {tuxtu y™u Ëw¾e Awk, nwk Ët[tu y™u Ëthtu
Awk, ðihtøÞ ‚¥ðrs¿ttËt ‚¥ðò„úr‚{tk {qZ y™u sz. y®f[™ ¼tir‚f
yÚtoÚte hrn‚ Ëðo™t yÚto (Ëth) …qýo …h{tí{t MðY…. su yt ‚wåA
y™u MÚtq¤ ¼útkr‚™u s …fze ht¾u yt nwk s nwk Awk yu™u ðrËc{tk shtÞ
33
„{ ™ …zu.
ytí{t fÕ…™t swyu yux÷u ËkËth ¼tËu, ytí{t fÕ…™t ™ swyu yux÷u
ËkËth ™ ¼tËu.
ðrËc{tk Xhðwk y™u y{h Útðwk ytðu, {tÞt{tk ƒ¤ðwk y™u {hðwk ytðu
su {t-ƒt… {tÞt{tk ™tk¾u yu™u fËtE s fnuðtÞ, su ðrËc yt…ýwk
…h{‚¥ð s «ftþu yu ¼„ðt™ s fnuðtÞ. Þtu„ðtrË»X™t yufuyuf
yûth Y…u …h{tí{t s «ftþe hÌtt Au.
fuð¤ y¾kz ßÞtur‚MðY… …h{tí{t s Au.
òu yt…ý™u ykŒh yux÷e Ëk…qýo ¾tºte ntuÞ fu y™k‚ …h{tí{t
s Au ƒeswk ftkE s ™Úte ‚tu yt…ýu ftkE s ™Úte y™u yu y™k‚
…h{tí{t …h yt…ýe r{ÚÞt ûtwÿ ¼útkr‚™tu ythtu… fhðt™e shtÞ
sYh ™Úte. Ëtûtt‚T …h{tí{t su™u Ët{uÚte …fzu yuÞ Ëtûtt‚T …h{tí{t
s ÚtE òÞ …Ae yu yu ™ hnu. ht{ su™u ™tk¾e Œu yu zqƒe s òÞ y™u
ðrËc su™u …fzu yu ht{ s ÚtE òÞ. ¼útkr‚ðt¤t™u yu™e ¼útkr‚ Œu¾tÞ
56
Au …h{‚¥ð{tk …h{‚¥ð s Au.
‚the yuf …¤ yuðe Au fu ‚wk sLBÞtu s ™Úte y™k‚ …h{tí{t s Au,
‚the yuf …¤ yuðe Au fu ‚wk {he „Þtu Au y™k‚ …h{tí{t s Au, ‚tu
y™k‚ …h{tí{t{tk ‚wk ftuý ? þwk y™k‚ …h{tí{t{tk y™k‚ …h{tí{t
y™u ‚wk yu{ ƒu Ë¥tt Au ? y™k‚ …h{tí{t s Au ‚wk Au s ™nª. ðrËc{tk
y™u ÷tuftu{tk þwk zeVhLË Au ? ðrËc fnu Au …h{tí{t s Au ¼útkr‚ ™Úte,
÷tuftu ¼útkr‚ ht¾e™u …h{tí{t fnu Au.
¼útkr‚ ™Úte íÞtks …h{tí{t y™w¼ðtÞ Au.
¼útkr‚ ht¾e™u …h{tí{t y™w¼ðt‚t ™Úte.
ðihtøÞ ™ ntuÞ y™u „{u yux÷wk ƒúñ ƒúñ fhu yu™tu fŒe rðïtË
fhðtu ™nª. Ëti …nu÷t {týËu …tu‚u s ËíÞÚte s rð[thðwk òuEyu
ËíÞ {txu s rð[thðwk òuEyu y™u ƒeswk ftkEs ™ EåAðwk òuEyu yu™u
{txu s …h{tí{t ¾wÕ÷t ÚttÞ òqXt {txu fŒtr… ™nª.
…h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ „{‚wk ntuÞ yu s {ntí{t yu s
¿tt™e yu s ðihtøÞ yu s Ët[e ðtýe yu s Ët[e þtkr‚.
ytu…™ [u÷uLs
yt¾t rðï™t òu ftu E …h{tí{t™u òý™tht yu { fnu fu
…h{tí{tÞ Au y™u ƒeswk …ý Au yu ƒÄt™u ytu…™ [u÷uLs Au …h{tí{t
s Au ƒeswk ftkEs ™Úte y™u òu …h{tí{t MÚtq¤ y™u ‚wåA ÷t„‚t
ntuÞ ‚tu yu …tu‚u ¼útkr‚ MÚtq¤ y™u ‚wåA Au …h{tí{t{tk yu ¼útkr‚ ftkE
s ™Úte. òu ™z‚wk ntuÞ ‚tu ¼útkr‚ …tu‚u s …tu‚t™u ™zu Au …h{tí{t{tk
ftkE s ™z‚wk ™Úte. ƒÄt™u fuðe ¼útkr‚ ÚtE Au ? ƒÄt …h{tí{t™t „wÁ
y™u LÞtÞtÄeþ ÚtE „Þt Au.
¼útkr‚™tu WæÄth fuðe he‚u ÚttÞ ? …h{tí{tY… ðrËcÚte …qýo
‚¥ðƒtuÄÚte …tu‚t™t Ëk…qýo y¿tt™™tu ™tþ fhe …tu‚t™tu Ëk…qýo W…þ{
y™u r™ðtoý fhe™u s ¼útkr‚™tu WæÄth ÚttÞ ƒeS ftuE he‚u ™nª. ¼útkr‚
fÞuo sðe …tu»Þu sðe ðÄtÞuo sðe yu ftkE ¼útkr‚™t WæÄth™tu {t„o
57
™Úte. ‚{u ðrËc …h{tí{t™u WztÔÞt yux÷u òýðwk fu ‚{tht{tk ¼útkr‚
s Au. ðthkðth ðrËcu ht{ yt„¤ su yuf s ‚¥ð Au y™u yu™wk su yuf
s ¿tt™ Au yu s «ft~Þwk Au …Ae yu{tk ƒeswk òuðt™wk s õÞtk Au ? ykŒhÚte
…tu‚t™t ynk {™ ðtË™t™tu s Ëk…qýo ûtÞ fhðt™tu Au …tu‚t™e r{ÚÞt
¼útkr‚™tu ËíÞ …h{tí{t …h ftuE r{ÚÞt ythtu… fhðt™tu ™Úte.
ËqÞo™u ftuE ËqÞo fh‚wk ™Úte ËqÞo Mð‚: ËqÞo s Au y™u {tºt ftuE
ykÄtht{tk ntuÞ y™u ËqÞo™tu «§ fhu yux÷u yu™u {tºt ËqÞo Ët{u
òuðt™wk s fnuðtÞ Au ËqÞoŒþo™ fh™th ËqÞo{Þ s ÚtE òÞ Au …Ae
yu™u ykÄtÁk hnu‚wk s ™Úte ytðtu s ‚¥ðƒtuÄ™tu W…[th Au {tºt ËíÞ
…h{tí{t™t rs¿ttËw™u ‚{thtu Ëtûte swytu Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t Au
yux÷wk s fnuðtÞ Au y™u Ëtûte òu™th Ëtûtt‚T …h{tí{t s Au íÞtk
…Ae y¿tt™ {wÆ÷ hnu‚wk s ™Úte. …tu‚t™t s Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t{tk
ËkþÞ fh™th™u yt÷tuf{tkÞ þtkr‚ ™Úte y™u …h÷tuf{tkÞ þtkr‚ ™Úte
34
ðrËc™tu Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t y™u ƒÄtÞ™tu Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t
ÔÞt…f yuf s Au ƒÄt™u …þw™e su{ s Sððwk Au y™u ¿tt™e ntuðt™tu
ztu¤ fhðtu Au.
nzfðt ÚtÞt …nu÷tk ðrËc™t #suõþ™ ÷E ÷u ‚tu ƒhtƒh Au
™nª ‚tu nzfðt ÚtÞt …Ae {thðt™wk s #suõþ™ yt…ðwk …zu, ™nª ‚tu
…tAtu ƒeò™u nzfðt ÷„tzu.
f]»ý™e fkË ËtÚtu fŒe ŒtuM‚e ÚttÞ ¾he ?
ht{™e htðý ËtÚtu fŒe ŒtuM‚e ÚttÞ ¾he ?
f]»ý™e ŒwÞtuoÄ™ ËtÚtu fŒe ŒtuM‚e ÚttÞ ¾he ?
ht{ fŒe Ëq…oý¾t™u …hýu ¾ht ?
n™w{t™ fŒe {w¬e «ËtŒ rð™t ÷krf™e™u Atuzu ¾ht ?
‚{u ‚{the ûtwÿ ynk y™u yÄtu¤ ƒwÂØÚte ynªÚte su «ftþe hÌtwk Au ‚u™u
{t…e þftu ¾ht ?
y{t…™u {t…ðt¤tu þwk {t…u !
58
fuð¤ y¾kz ßÞtur‚ MðY… …h{tí{t s Au, ƒeswk ftkE s ™Úte.
ßÞthu ftuE…ý {týË nwk yt Awk yu{ ht¾e™u …h{tí{t™tu rð[th fhu
Au íÞthu yu …h{tí{t{tk …ntUåÞtu s ™Úte, …h{tí{t{tk …ntU[u÷tu ftuE
swŒtu hÌttu ™Úte, swŒtu hnu÷tu ftuE …h{tí{t{tk …ntUåÞtu ™Úte. …h{tí{t{tk
fŒe …h{tí{t™wk «r‚®ƒƒ Ëk¼ð‚wk s ™Úte. ÷tuf{tk „{u yux÷wk …h{tí{t
…h{tí{t ƒtu÷u™u …ý ykŒh ¼útkr‚™wk s {n¥ð ntuÞ, ßÞthu ðrËc{tk
…h{tí{t{tk …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE {wÆ÷ Au s ™nª. yufŒ{
[tuϾt …h{tí{t s hnuðwk ntuÞ ‚tu ðrËc suðt s „wÁ òuEyu ƒeòu
ftuE ÷uðwk {k‚h „wÁ ™ [t÷u, ÷uðwk {k‚h yux÷u {tÞt ÷uðt{tk s Ë{ßÞtu
ntuÞ, …h{tí{t ‚tu yu™e …tËu ntuÞ s ™nª yux÷u õÞtkÚte yt…u.
ðrËc{tk ËeÄtu [tuϾtu …h{tí{t ÚtE sðtÞ Au yrÄfthe {ntí{t
ðrËc™t Eþtht{tºtÚte s …h{…ŒY… ÚtE òÞ Au.
™{oŒt, 21-5-06
…h{‚¥ð ËtiÚte {tuxt{tk {tuxe …qýo‚] Au.
y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au r{ÚÞt yt¼tË Ët[tu ÷t„e™u nuht™
fhu Au. yÄqÁk yÄqÁk yÄqÁk ¼BÞu sðwk yu™t fh‚tk ËeÄwk s …qýo ÚtE
hnuðwk yus ©uc Au y™u yu ðrËcÚte s r™:ËkþÞ Au ðrËc {¤u fu
‚h‚ s yrÄfthe …h{…Œ s hnu, îi‚ ™ hnu. su™u yt ƒÄt{tk ¾hu¾h
…h{ËíÞ þwk Au y™u nðu {thu yu …h{ËíÞ s hnuðwk Au {tht{tk shtÞ
ftuE ò‚™e r{ÚÞt fÕ…™t ¼útkr‚ ht¾ðe s ™Úte yu ðrËcÚte ËeÄtu
s …h{ËíÞ hnu Au yu™t{tk ƒeswk ftkE hnu‚wk s ™Úte.
ðrËc y{tu½ ht{ƒtý
su™u ftuE yÄqheÞtu {¤u Au yu yu™u s …fze ht¾u Au y™u ðrËc™uÞ
„ý‚tu ™Úte y™u ¼BÞt s fhu Au y™u su™u …nu÷tk s ËeÄt ðrËc
{¤e òÞ Au yu ËeÄtu s …h{…Œ ÚtE òÞ Au.
‚¥ð rs¿ttËw ‚¥ð ò„úr‚ …qýoþtkr‚ {txu s Au
su™u …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚ s òuE‚e ntuÞ yÚtto‚T …h{…Œ™tu
59
ftuE s rðfÕ… ™ ntuÞ, yu™t{tk ¼útkr‚ ¼tË‚e ntuÞ yu ¼{‚tu
¼tË‚tu ntuÞ ‚tuÞ yu …h{…Œ{tk sðt s, ftuE ¼útkr‚{tk sðt fu
fhðt ™nª. y¿tt™e ËkËthe{tk ¼útkr‚ fu ¼{‚tu ¼tË‚tu ntuÞ yu
yrðãt ðtË™t™t ËkfÕ… ynk s„‚{tk …tu‚t™e r{ÚÞt ¼útkr‚™e
yu » týt…q Š ‚ {txu s, {tu n Œw : ¾ {r÷™‚t Ëk ‚ t… {txu s, yu
‚¥ðS¿ttËw™t ‚¥ðò„úr‚™t …qýoþtkr‚™t æÞuÞÚte rð…he‚ s Au.
„{u yux÷t Äh‚e ™u yt¼ yð¤Ëð¤ ÚtE òÞ ‚tuÞ …h{‚¥ð fŒe
¾tuxwk Út‚wk ™Úte y™u ¼útkr‚ fŒe Ët[e Út‚e ™Úte.
fhe ÕÞtu fÕÞtý
ËtÄf …h{…Œ Útðt{tk ntuÞ, rËØ …h{…Œ s ntuÞ, yu ƒk™u{tk
ƒnw yk‚h ™Úte. ËtÄf rËØ™u fnu Au fu {™u {tht{tk sht sux÷eÞ
¼útkr‚ ™ hnuðe òuEyu ßÞthu rËØ ËtÄf™u fnu Au ‚{u …tu‚u s …h{…Œ
Atu, ‚{tht{tk sht sux÷eÞ ¼útkr‚ ™Úte yux÷u ËtÄf rËØ s ÚtE hnu
35
Au fthý fu fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ{tk ftuE ¼útkr‚ Ëk¼ð‚e s ™Úte
fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ Ëðoºt ¼h…qh Ë{t™ yufhË s Au {txu
ðrËc …ý yus Au, {krf …ý yus Au y™u yufhË{tk îi‚ fu rðfÕ… Au
s ™nª {txu {krf yus yufhË Au {txu yu{tk ¼útkr‚ Ët[e ™Úte. su{tk
ðihtøÞ Au su™u ¼útrk ‚ yËth ÷t„e Au yu yufhË™e ™Sf s Au, su™t{tk
ðihtøÞ ™Úte ¼útkr‚ yËth ÷t„e ™Úte yu yufhËÚte Œqh s Au. ðihtøÞ
…Ae ðrËcÚte ¿tt™ ÚttÞ Au ¿tt™Úte y¿tt™ ™tþ ÚttÞ Au yux÷u …tu‚u s
…h{…Œ Au nS ðihtøÞ ÚtÞtu ™Úte y™u ðrËc™u ¾tuxt fnuðt Au !
fhe ÕÞtu fÕÞtý... Ët[kw shtÞ òýe þõ‚tu s ™Úte yux÷u ƒwÂØ
fux÷e ƒÄe ƒ„ze nþu ? yux÷u fux÷wk ƒÄwk ¾tuxwk fÞwO nþu ? ðtr÷Þt
÷qkxtht™e su{ …qhu…qhtu …ùt‚t… y™u «tÞÂù‚ fhu ‚tu s þwØ ÚttÞ,
ƒeòu ftuE W…tÞ s ™Úte. ðrËc «íÞût …h{…Œ Au y™u …tu‚u y…htuût
(MðÞk) …h{…Œ Au, «íÞût y™u MðÞk yuf s Au yt¼tË ytfth™tu s
¼uŒ ¼tËu Au.
60
Ëðo y™k‚ yufhËu yufhË s Au
…h{tí{t{tk «íÞût y…htuût™t ¼uŒ {wÆ÷u ™Úte, ÔÞt…f yufhË s
Au ðrËc{tk swytu ‚tuÞ yus Au, yt…ýt{tk swytu ‚tuÞ yus Au, Ëðo{tk
swytu ‚tuÞ yus Au, Ëðo y™k‚ yufhËu yufhË s Au.
r{ÚÞt ¼útkr‚™t ËkËth™t Ëw¾tuÚte ËíÞ ytí{t ¼q÷tÞ Au yus
{tuxt{tk {tuxwk Œw:¾ Au. yt r{ÚÞt yt¼tË ËkËth™wk yuf …ý á~Þ yuf
ûtý …ý ÂMÚth ™Úte ‚tu …Ae yu{tk þwk …fze ht¾ðt {Úttu Atu, ¼tu„tu™e
÷t÷[ y™u ÷k…x‚t™u ÷eÄu s {tuût™e EåAt y™u …wÁ»ttÚto Út‚tu ™Úte.
{týË {nt…t…e yíÞk‚ Œwü Œwso™ ntuÞ yu™wk {wÏÞ{tk {wÏÞ
÷ûtý õÞwk ? …tu‚t™t r{ÚÞt ynk {™ ðtË™t™u s Ët[t {t™u ðrËc™u
shtÞ ™ „ýu ‚tu þwk yu ht{ÚteÞ ðÄe „Þtu ? ht{ ðrËc™u Ëk…qýo
ËíÞ Mðefthu Au.
rð…he‚ ƒwÂØ™t ytðt ÷tuftu™t Úttuzts ð¾‚{tk ™t{ r™þt™uÞ
hnu‚t ™Úte.
ðihtøÞ y™u ¿tt™Úte {týË yrð™tþe …h{…Œ{tk s òÞ Au. ¼tu„
ðtË™tÚte {týË …tu‚t™tu ûtÞ s fhu Au. yt¾e Œwr™Þt{tk {tuxt{tk {tuxe
r¼¾thý ‚]»ýt s Au su ftuE rŒðË ftuEÚte ÄhtÞ s ™nª yu™u ht¾™thu
ftuE rŒðË ÄhtÞ s ™nª. …h{‚¥ð ËtiÚte {tuxt{tk {tuxe …qýo ‚]Âó Au
yu{tk fŒe ftkE y¼tðtuÞ ™Úte fŒe ftkE EåAtÞ ™Úte. suýu ftkE s
™Úte htÏÞwk yuýu …h{‚¥ð s htÏÞwk Au, suýu ƒÄwk s htÏÞwk Au yuýu …t…
s htÏÞwk Au …Ae {tºt {tuZu s ƒúñ ƒúñ ƒtuÕÞu þwk ð¤u ? ykŒh þtkr‚
õÞtkÚte ntuÞ ? …h{‚¥ð™e E»Þto fÞuo þwk ð¤u ? …tu‚t{tk Œtu»t Œu¾t‚tu
™Úte y™u ðrËc{tk s Œtu»t Œu¾tÞ Au ! su{ýu ðrËc™u ytu¤ÏÞt Au
yu ƒÄtÞ …h{…Œ s hÌtt Au. su{ýu ðrËc™u s ytu¤ÏÞt ™Úte yu
…h{…Œ™u õÞtkÚte ytu¤¾u ? …h{…Œ õÞtk ftuE™t ƒt…™wk fu ftuE™t
…t…™wkÞ Ë„wk ÚttÞ Au ? ßÞtk ftuE ƒt…uÞ ™Úte y™u ftuE …t…uÞ ™Úte
íÞtk s …h{…Œ Au.
61
ðtË™t™e rŒþt yux÷u ƒ¤‚ht™e rŒþt
ðihtøÞ™e rŒþt yux÷u þe‚¤‚t™e rŒþt
su ÷û{e nk{uþtk ͽztu s fhtðu Au fŒe þtkr‚ fh‚e s ™Úte yu
÷û{e{tk {týË {qZ Au ‚tu yu {týË ¿tt™e Au fu {q¾o Au ? ðrËc™u „{u
‚u{ fne þftÞ fthý fu ðrËc™e …h{þtkr‚ yt…ý™u òuE‚e s
™Úte, ðnw™u „{u ‚u{ shtÞ ™ fne þftÞ fthý fu yt¾e rskŒ„e
÷tune …eðtðt¤e rËðtÞ Vtðu s ™nª. „wsht‚e ðuŒtk‚ ƒúñ¿tt™
{tºt þtÂçŒf s þw k ft{ òýe ÷u Au ? …tu ‚ t™e ErLÿÞtu ™ e
rð»tÞ¼tu„tu™e ðtË™t ÷k…x‚t™u Ztkfðt s, ƒtfe yu™u ¾hu¾h
ðihtøÞuÞ ™Úte, yu™u ¿tt™uÞ òuE‚kw ™Úte yu™u {wÂõ‚Þ òuE‚e ™Úte,
yu™u …h{…Œ™e …qýo þtkr‚Þ òuE‚e ™Úte yu™u ntÚtu fhe™u niÞt
ntu¤e™t ™tr¤Þuh s Útðwk Au.
ðrËc ËíÞ ytí{t s Au
36
ËíÞ Wztð™th™e nt÷‚ ƒnw s ¾htƒ ÚttÞ Au yu™u …Ae õÞtkÞ
ËíÞ {¤‚wk ™Úte õÞtkÞ þtkr‚ {¤‚e ™Úte. ËíÞ ™ „ýðt™wk fthý
r{ÚÞt {tÞt™t ynk™tu ‚tuh s Au su™t{tk fÕ…™t ¼útkr‚ ntuÞ yu
þtMºttu™tÞ fÕ…™t ¼útkr‚™t s yÚto fhu.
ðrËc {éÞt yux÷u …tu‚u yu{™e su{ s y™k‚ …h{‚¥ð yufhË
s Au îi‚ rðfÕ… Au s ™nª.
Ér»t{w r ™ytu yt¼tË{tºt™t Œu n y™u ÔÞðnth™u
õÞtk ht¾e Œu ? ßÞtk ËeÄwk s …h{‚¥ð «ftþ‚wk ntuÞ íÞtk s ht¾e Œu.
y™k‚ yufhË [i‚LÞ {ntËt„h s Au.
fuð¤ y™k‚ [i‚LÞ «ftþ …h{tí{t{tk, ßÞtk ËwÄe r{ÚÞt yt¼tË
{t™ðt{tk ytðu íÞtk ËwÄe yt ˽¤tu sL{ rðfth ™tþðt¤tu rðrðÄ
rðr[ºt ËkËth ¼tËu Au, suðkw …h{tí{t™wk ¿tt™ ÚttÞ yux÷u ËkËth Œu¾t‚tu
™Úte fuð¤ y™k‚ [i‚LÞ«ftþ …h{tí{t Au.
ËeÄtu s …h{tí{t{tk «ƒwØ ÚtE òÞ yu™u …qýo þtkr‚ s Au y™u
62
ËkËth™t îkîtu sL{-{]íÞw, n»to-þtuf ™Úte. ËkËth{tk ftuE fu ftkE yuf
ûtý …ý ÂMÚth ™Úte, yuf s yÂî‚eÞ y™trŒ y™k‚ …h{tí{t r™Šðfth
Au. ËkfÕ…™e fÕ…™t{tk s yt yt¾tu Sð™tu ËkËth ¼tËu Au, ¿tt™Úte
ËkfÕ…™e fÕ…™t þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u …h{tí{t s Au. ËkfÕ…™tu Sð
ËkfÕ…™t ËkËth{tk ËkfÕ…™wk Ëw¾ þtuÄu Au, fŒe szu ? ¿tt™Úte
ËkfÕ…hrn‚ …h{tí{t …qýo Ëw¾ MðY… s Au. Au (…h{tí{t) yu™u ™
òýu, ™Úte (ËkfÕ…) yu™u {t™u, Ëw¾ õÞtkÚte {¤u ? òu {týË ftuE
ËkfÕ… ™ ht¾u yux÷u …qýo þtkr‚ s Au yt ƒÄe ¾tuxe Ä{t÷ ËkfÕ…™e
s ¼tËu Au ‚{u Ëk f Õ…™e þtk r ‚Úte hntu yu x ÷u …h{tí{t™e
…qýoþtkr‚ s Au.
su ÷nuh {ntËt„h{tk þtk‚ ÚtE òÞ yu {ntËt„h s Au
su ËkfÕ… …h{tí{t{tk þtk‚ ÚtE òÞ yu …h{tí{t s Au
…h{tí{t ¼q÷e sðtÞ Au y™u ËkËth Ët[tu ÷t„u Au yu s y¿tt™
Au y¿tt™™wk s ƒÄwk Œw:¾ Au ¿tt™{tk …h{tí{t s Au yu{tk Œw:¾ s ™Úte.
su™u s„‚ ftkE Au s ™nª yu™u {txu s Þtu„ðtrËc Au su™u s„‚
ftkE Au yu™u {txu ™Úte. {ntËt„h™wk s¤ ÷nuh™t s¤Y…u, ÷nuh™wk
s¤ ÷nuh yt¼tË ytfthu ¼tËu Au {ntËt„h™wk s¤ …h{tí{t,
÷nuh™wk s¤ Ëtûte, ÷nuh™t yt¼tË ytfth ËkfÕ… (r[¥t) nwk (Sð)
s„‚ (á~Þ) yt¼tË ytfth Ët[t ™Úte Ëtûte yuðtu ¼t„ ™Úte.
y™k‚ yufhË [i‚LÞ {ntËt„h s Au. …h{tí{t s Ëtûte y™u Ëtûte
s yt¼tË, Ëtûte yt¼tË yuf s Au yus yrðãt ¼útkr‚ ËkËth,
Ëtûte …h{tí{t s Au yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte yus („úkrÚt¼uŒ)
rððuf y™u ÷nuh™wk s¤ {ntËt„h™wk s¤ s Au ÷nuh™tu yt¼tË
ytfth ftkE s ™Úte. ‚¥ðƒtuÄÚte ¾wÕ÷wk ÚtE s òÞ ËkfÕ… nwk s„‚
ftkE s ™Úte Ëtûte …h{tí{t s Au.
63
 Ët[e ytu¤¾
nwk ftuý Awk ? …h{tí{t s …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… Au, yt¼tË
ytfth ËkfÕ… nwk- s„‚™wk nwk …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… ™Úte, ƒÄt™e
ykŒh su ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t s ƒÄt™wk ðtM‚rðf MðY… Au yu{tkÚte
ƒnth ¼tË‚wk ‘nwk’ ftuE™wk ðtM‚rðf MðY… ™Úte.
„úkrÚt õÞtk ÚtE ? …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… ¼q÷e ¾tuxwk Y… …tu‚t™wk
ðtM‚rðf MðY… {tLÞwk. „úkrÚt ¼uŒ õÞtk ÚtÞtu ? …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY…
s Au ¾tuxwk Y… {wÆ÷ Au s ™nª. ftuE Þtu„ðtrËc ƒhtƒh Ëtk¼¤u y™u
yu™u ytí{¿tt™ ™ ÚttÞ y™u „úkrÚt ¼uŒ ™ ÚttÞ yuðwk ƒ™u s ™nª,
yu™u …h{tí{t™e …qýo þtkr‚ ™ {¤u y™u ËkËth™e ¼útkr‚ Ëk…qýo ™
x¤u yuðwk ƒ™u s ™nª, yu™u ËkËth™t Œw:¾tu ËŒt™u {txu Ëk…qýo ™tþ ™
…t{u yuðwk ƒ™u s ™nª.
„úkrÚt ¼uŒ
37
…h{tí{t{tk y¿tt™Úte ¼ð¼ú{ y™u ¼ð¼Þ ¼tMÞtu, ¿tt™Úte
…h{tí{t s Au ¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ ftkE s ™Úte.
r{ÚÞt yt¼tË ytfth™t ¼uŒ ¼tËu Au y™k‚ …h{tí{t{tk ftuE ¼uŒ
{wÆ÷u ™Úte. yt¼tË ytfth swŒt Au s ™nª, Ëtûte swŒt Au s ™nª,
y™k‚ yufhË …h{tí{t s Au.
™{oŒt, 22-5-2006
‚¥ð yuf s Au.
‚¥ð yuf s Au ‚¥ð{tk õÞtkÞ …ý yu{ ÚttÞ fu ‚¥ð{tk yt{ fu{ ? ‚tu
yu yt{ fu{ ‚¥ð{tkÞ ftkE ™Úte y™u yu yt{ fu{ …tu‚t{tkÞ ftkE ™Úte
‚¥ð yuf s Au.
ßÞtk Ëns ‚¥ð Au íÞtk ‚fo Ëk¼ð‚tu s ™Úte. su ‚fo ¼tËu Au yu ftuE
ðM‚w s ™Úte.
ythtu…Úte yu{ fneyu ‚¥ð™u yu{ ÚttÞ fu nwk y™k‚ Akw ‚tuÞ ‚¥ð ‚¥ð
s Au y™u ‚¥ð™u yu{ ÚttÞ fu yt ƒÄt™wk su nwk Au ‚u nwk s Awk ‚tuÞ ‚¥ð
64
‚¥ð s Au ftuE …ý yufMxÙe{ (Auzt){tk ‚¥ð ‚¥ð s Au ‚¥ð …h ftuE
…ý yufMxÙe{™tu ythtu… ftkE Au s ™nª ‚¥ð ‚¥ð s Au.
{týË ƒÄt™u …„u ÷t„u Au …ý …tu‚t™u …„u ÷t„‚tu ™Úte, ƒÄt™u ‚¥ð
{t™u Au …ý …tu‚t™u ‚¥ð òý‚tu ™Úte. ‚¥ð{tk ftkE s swŒwk ™Úte ‚¥ð su
ftuE Y… ¼tË‚wk ntuÞ ‚¥ð{tk yu ftuE Y… ™z‚wk ™Úte ‚¥ð yuf s Au
ƒeswk ftkE Au s ™nª
su yt ƒÄwk Y… ÄÞwO Au yu ƒÄt Y…Úte ‚¥ð ¼„ðt™ Au
‚¥ððu¥tt su ‚¥ð yuf s Au yu ‚¥ð s Au.
¼„ðt™ Ëtu¤u f¤tyu …qýo Au
‚¥ððu¥tt …tËu Ë¥th{e f¤t Au ‚¥ð yuf s Au.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
™{oŒt, 23-5-2006
ƒúñrðãt„k„t ƒúñËt„h yufhË s Au
ðM‚w ‚tu su Au ‚u s Au yu{tk ftkE Vuh …z‚tu s ™Úte. s¤ ÂMÚth
ntuÞ ‚tuÞ yu s s¤ y™u nt÷u Œw÷u ‚tuÞ yu s s¤, ÂMÚth s¤
(ÂMÚtr‚) ƒúñ™e W…{t, nt÷‚kw [t÷‚wk („r‚, Mð¼tð, [k[¤‚t)
s¤ ËkËth™e W…{t y™u su s¤ …tu‚u Au yu s ‚¥ð Au, ðM‚w yuf s Au.
ßÞtk swytu íÞtk …h{tí{t s Au su swytu ‚u …h{tí{t s Au ƒeswk
ftkE Au s ™nª ƒeswk Œu¾tÞ ‚tuÞ íÞtkÞ …h{tí{t s Au.
s¤{tk ÂMÚth‚t fu nt÷ðwk Œw÷ðwk yu ftkE swŒwk ™Úte s¤ s¤ s Au
s¤ fntu ‚tuÞ yu s Au ÂMÚth fntu ‚tuÞ yu s Au nt÷‚wk Œw÷‚wk fntu ‚tuÞ
yu s Au ‚¥ð yuf s Au nðu ‚{u õÞtkÞ …ý swytu ƒÄwk yuf s
r™Šðfth ‚¥ð Au.
‚¥ðtftþ ƒúñtftþ r[Œtftþ yuf s Au H
‚¥ð{tk …qýo þtkr‚ Au [k[¤‚t{tk ¼{ðt™wk
{q¤ [i‚LÞ r™Šðfth s Au yu{tk r[¥t™e r{ÚÞt s fÕ…™t ¼tËu Au.
yu{tk ËkËth™e r{ÚÞt s ¼útkr‚ ¼tËu Au {q¤ [i‚LÞ r™Šðfth s Au
65
{q¤ [i‚LÞ s Ëtûtt‚T y™w¼ðe yu{tk ËŒt™u {txu ÂMÚth s ÚtE òÞ
…Ae ƒÄwk Œu¾tÞ ‚tuÞ ftkE ðtkÄtu ™nª fthý fu {q¤ [i‚LÞ{tk ftkE s
Út‚wk ™Úte …tu‚u {q¤ [i‚LÞ s Au.
ftuE fnu {™u þtkr‚ ™Úte yux÷u ðrËc fnu ‚wk þtk‚ Útt ‚wk [i‚LÞ s Au
[i‚LÞ þtk‚ s Au. ‚the [i‚LÞ‚t s þtkr‚ Au ‚the [k[¤‚t s yþtkr‚
ƒeskw ftuE fu ƒeswk ftkE Au s ™nª. [i‚LÞ™e ftuE…ý ÂMÚtr‚ [i‚LÞ™u
s yÄe™ Au ƒeò ftuE™u ™rn fthý fu - …tu‚u s [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk
ftuE Au s ™nª.
{týË™u yíÞthu s„‚¿tt™ ÚtÞwk Au yu{tk ðrËcÚte ytí{¿tt™
[i‚LÞ¿tt™ ÚtE òÞ yux÷u þtkr‚ s Au. ytí{t yux÷u s„‚™wk {q¤
{wÏÞ ‚¥ð, {q¤ ‚¥ð{tk [i‚LÞ yuðtu þçŒ fu yÚtuoÞ ™Úte, rð[th fu
ðtýeÞu ™Úte fu𤠅qýo þtkr‚ s Au. yf]rºt{ ntuÞ yu {q¤‚¥ð{tk yufhË
s hnu, f]rºt{ ntuÞ yu {q¤ ‚¥ð{tk swŒtu …zu.
38
yf]rºt{ (yufhË) = …h{tí{t{tk îi‚hrn‚ (Original yË÷)
f]rºt{ (þqLÞ ¼útkr‚) = …h{tí{t{tk îi‚Ërn‚ (Duplicate ™f÷)
[i‚LÞ yt¼tË swyu yux÷u Ëtûte fnuðtÞ
yt¼tË ftkE s ™Úte yux÷u …h{tí{t s Au.
nwk y™k‚ ËðoÔÞt…e ËÂå[Œt™kŒ ‚¥ð s Awk.
r™ðtoý W¥thtÄo yuðwk ÷t„u Au òýu „k„t Ët„h{tk Ë{tÞu s‚e
ntuÞ òýu Ët„h s hÌttu ntuÞ òýu „k„t swŒe hne s ™ ntuÞ yuðwk
÷t„u Au. òýu ƒúñrðãt„k„t ƒúñËt„h{tk yufhË ÚtE „E Au
ƒúñrðãt„k„t ƒúñËt„h yufhË s Au. [i‚LÞ ¼h…qh s Au yt¼tË
ytfth ftkE s ™Úte. y{t… …h{tí{t y™u {t…™t Œun{tk ytí{t yuf
s Au. sux÷tu {týË ¿tt™Úte Œqh ™tËu yux÷tu s …tu‚t™t {tun, Œw:¾,
{r÷™‚t, Ëk‚t… ðÄthu. sux÷tu {týË ¿tt™™tu …wÁ»ttÚto ðÄthu yux÷tu
{týË …tu‚t™t yrðãt ðtË™t™t ËkfÕ…™tu ƒtÄ fhe {tun, Œw:¾,
{r÷™‚t, Ëk‚t…™u Œqh fhe …tu‚t™t …h{…Œ™e …h{þtkr‚™u …t{u.
66
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yt ˽¤wk yuf r™Šðfth …h{‚¥ð s Au
yu™t{tk r[Œt¼tË ¼útkr‚ {wÆ÷u ™Úte yux÷u yu™t{tk r[Œt¼tË™t
îkîtu {wÆ÷u ™Úte. y¿tt™e{tk r[Œt¼tË ¼útkr‚ (ðtË™t) Ët[e ¼tËu
Au yux÷u yu™t îkîtu Ët[t ¼tËu Au, …tu‚u y™k‚ þwØ r[Œtftþ Au yu™u
y™w¼ð ™Úte yux÷u ytðhý Au, yu™u y™w¼ð ÚttÞ yux÷u ¿tt™Úte
ytðhý Œqh ÚttÞ yux÷u {wõ‚ s Au. ftuE rŒðË ¼útkr‚™e ‚]»ýt ‚]Â
Út‚e s ™Úte, ftuE rŒðË …qýo MðY… …h{tí{t™e …qýo ‚]ÂÂ{tk y‚]ÂÂ
Út‚e s ™Úte.
y™k‚ …h{tí{t …tu‚u yuf s Au ËkfÕ… {tºt Ë]ÂüY…u y™ufY…u
¼tËu Au. …h{tí{t r™íÞ ËíÞ Au yu{tk s„‚¼tË ûtrýf s Au. Œhuf{tk
ykŒh su òu™th Au yu [i‚LÞ Au y™u su ËkfÕ…™e fÕ…™t Œu¾tÞ Au yu
{™ Au. su [i‚LÞY…u ntuÞ yu™u fŒe ËkfÕ…™e fÕ…™t Ët[e ™ ntuÞ,
ËkfÕ…™e fÕ…™t{tk su™u yr¼r™ðuþ yr¼{t™ ntuÞ yu™u [i‚LÞ
Ët[wk ™ ÷t„u, yu™u s„‚ ¼útkr‚ Ët[t ÷t„u, [i‚LÞY… ntuÞ yu
nk{uþt [i‚LÞ™e þtkr‚{tk s ntuÞ. y¿tt™e {™{tk hÌttu Au yux÷u
s„‚{tk òÞ Au y™u ¿tt™e ytí{t s hÌttu Au yux÷u yu™u {™uÞ ™Úte
s„‚uÞ ™Úte.
y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Œhuf™e ykŒh Ëtûte [i‚LÞY…u y™u Ëtûte
[i‚LÞ s …tu‚t™e ykŒh ËkfÕ…™e fÕ…™t™t ynk y™u s„‚Y…u ¼tËu
Au. ËkfÕ… ynk y™u s„‚ Ëtûte™wk MðÙ Au Ëtûte (¼t„™t ¼uŒ™e
fÕ…™tÚte) {q¤u y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au yux÷u Œhuf …tu‚u ykŒh {q¤u
y™k‚ þwØ r[Œtftþ ({nt[i‚LÞ) s Au, Ëtûte {nt[i‚LÞ s Au.
ðrËc{tk ËeÄwk y™k‚ þwØ r[ŒtftþÚte s ƒÄwk òuðt™wk yux÷u
y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª y™u y™k‚ þwØ
r[Œtftþ™t ËkfÕ…™t SðÚte ƒÄwk òuþtu ‚tu ËkfÕ…™wk s„‚ s Œu¾tþu.
…h{tí{t™u òýðt ™Úte y™u ƒÄt™u Ëw¾e Útðwk Au ! ÚtE hÌtt
Ëw¾e ! Ëðo Œun{tk rð[th™tuÞ ftuE ytfth fu …ŒtÚto…ýwk ™Úte ‚tu yu™tÞ
67
Ëqû{‚¥ð þwØ Ëtûte MðÞk«ftþ [i‚LÞ™wk ‚tu ytfth fu …ŒtÚto…ýwk yrÄct™Úte s ËíÞ Au yux÷u yu™u yrÄct™Úte s y™w¼ððt òuEyu
ntuÞ s õÞtkÚte ! Ëðoºt ËðoŒt yrÄct™Úte s hnuðwk òuEyu
ðtË™t-r{ÚÞt y¼tË ytfth ËkfÕ… nwk Œun s„‚ f{o V¤ (sL{ þqLÞ ythtu… yt¼tËÚte fŒtr… ™nª.
{]íÞw n»to þtuf) ™wk Ët[t…ýwk ÷t„ðwk, ðtË™thrn‚…ýwk-r{ÚÞt yt¼tË yt ˽¤wk yuf r™Šðfth …h{‚¥ð s Au, þqLÞ ythtu… yt¼tË ytfth
ytfth ËkfÕ… ytrŒ ftkE s ™ ÷t„ðwk. ðtË™t ntuÞ ‚tu r{ÚÞt ËíÞ yrðãt ðtË™t r[¥t ynk s„‚ Au s ™nª.
÷t„u, ðtË™t ™ ntuÞ ‚tu r{ÚÞt ftkE ™ ÷t„u; ¾ƒh s Au fu yt nwk …tu‚u y™k‚ …qýo …hƒúñ Awk òu ni Ëtu ni. (Realisation)
ƒ¤ðt™e s ÷tE™ Au ™u {hðt™e s ÷tE™ Au ‚tuÞ ƒÄt yu s …fzu MðÞkrËØ (Ë‚T) MðÞk«ftþ (r[‚T) MðÞk…qýo (yt™kŒ) - (ËÂå[Œt™kŒ)
Au. ¾ƒh s Au fu yt Xhðt™e s ÷tE™ Au ™u y{h Útðt™e s MðMðY… (fuð¤ MðY…)
÷tE™ Au ‚tuÞ ftuE yu …fz‚wk ™Úte yu™wk fthý r{ÚÞt fÕ…™t ¼útkr‚ yrðãt ðtË™t r[¥t ynk s„‚ (þqLÞ ythtu… yt¼tË ytfth)
ðtË™t Au. Au s ™nª.
‚¥ð yuf s Au yu{tk su y™uf ¼uŒtu ¼tËu Au yu fÕ…™t rËðtÞ Þtu„ðtrËc™tu ftuz : 17
ƒeswk ftkE s ™Úte. yufhË
™{oŒt, 24-5-06 …h{tí{t y™u yt ˽¤tu yt¼tË yuf s Au
39
Realisation: nwk …tu‚u y™k‚ …qýo …hƒúñ Awk òu ni Ëtu ni. 1 7 (þÂõ‚)
‚¥ð™e y„tËe{tk sðt™wk AuÕ÷wk …„rÚtÞwk : yt ˽¤t yt¼tË™wk ‚¥ð …h{tí{t s Au …h{tí{t™wk swŒwk ƒeswk
…nu÷tk ðrËcÚte ‚{u ‚¥ð yuf s Au yu{ ytðtu yux÷u …Ae ftuE ‚¥ð s ™Úte. ƒes y™u ykfwh yuf s Au.
‚{u s ‚¥ð Atu (y„tËe). 17
‚¥ð yuf s Au yufhË
yt¾t yt¼tË™wk ‚¥ð …h{tí{t y™u yt ˽¤tu yt¼tË yuf s Au.
©wr‚™wk ‚¥ð 1 7 (þÂõ‚)
ËŒtrþð™wk ‚¥ð yæÞthtu…Úte ‚{u su™u {tÞt fntu Atu yrÄct™Úte yu s …h{tí{t
ytí{t (ƒÄt …tu‚u) ™wk ‚¥ð yuf s Au. Au. {týË yæÞthtu…Úte s {týË Au yrÄct™Úte …h{tí{t s Au.
„wÁ‚¥ð - Ë¥tt Ët{tLÞ {nt[i‚LÞ ƒÄwk …h{tí{t …h{tí{t fhu Au …ý …tu‚t™u ‚íð‚: (yrÄct™Y…u)
y™k‚ þwØ r[Œtftþ. „ý‚tu ™Úte. yrÄct™ nwk …h{tí{t s Au, yæÞM‚ nwk - ËkfÕ…™tu nwk
yrÄct™ ftkE s ™Úte. nwk ftuý Awk ? yt ƒÄt ËkËth{tk þwk Au ?
yt ƒÄwk yuf r™Šðfth …h{‚¥ð s Au. ‚¥ð s Au …h{tí{t s Au.
ftuE…ý Ëíþt† Ëí…wÁ»t ËŒt[th Mðt™w¼ð MðÞk, su™u ˽¤wk yufhË s y™w¼ðtðt ÷t„u ‚tu òýðwk yu™tu W…Œuþ

68 69
ËV¤ ÚtE s „Þtu Au. yufhË{tk îi‚ rðfÕ… Au s ™nª. ƒÄwk [i‚LÞ
s Au [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. {týË …tu‚t™e ykŒh ¾tuxt
yr¼{t™ ynkfth ðtË™t rðfth ¼tir‚f‚t rð÷trË‚t {tusþtu¾
¼tu„rð÷tË yt ƒÄe ¾tuxe ytþt ‚]»ýt fÕ…™t ¼útkr‚ytu ™ ht¾u
yux÷u yt ˽¤wk [i‚LÞ yufhË s y™w¼ðtÞ. [i‚LÞ{tk ƒeswk ftkE
ðtM‚rðf Au …ý ™nª. ƒÄt …tu‚t™e fÕ…™t{tk s swŒt …zât Au
‚¥ð{tk ftkE s swŒwk ™Úte.
ðrËc{tk …h{tí{t s …h{tí{t {tÞt ftkE Au s ™nª
ƒeò ƒÄt{tk …h{tí{t ¾ht …ý {tÞt rð™t™t ™nª
yt su nwk ftuý Awk ? ‚tu ðrËcÚte [i‚LÞ y™w¼ððt{tk shtÞ ‚f÷eV
™ …zu. [i‚LÞ rð™t yt ƒÄwk ftuý Au ?
òu ni Ëtu ni
yt ˽¤wk yuf r™Šðfth …h{‚¥ð s Au.
40
(ÿütk‚) h{ý™t Y…{tk Ëns MðMÚt‚t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte
M{hý{tºtÚte s {týË þtk‚ ÚtE òÞ
(rËØtk‚) ðrËc{tk yuf r™Šðfth ‚¥ð rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
M{hý{tºtÚte s {týË yuf r™Šðfth ‚¥ð s hnu.
yt ˽¤wk y™uf rðrðÄ rðr[ºt s„‚ [i‚LÞ s Au yu{tk ˽¤tu ¼uŒ
™t{{tºt s Au ðM‚w‚: ([i‚LÞ{tk) ftkE s ¼uŒ ™Úte.
…h{tí{t{tk {tÞt swŒe y™u Ët[e ¼tËu yu ðtË™t …w™soL{ y™u
þtuf ™wk fthý.
…h{tí{t s Au swŒwk ƒeswk ftkE s ™Úte …w™soL{uÞ ™Úte þtufuÞ ™Úte
ðtË™t Ët[e ™Úte.
þqLÞ îi‚ ¼útkr‚ðt¤t rðî¥tt™t ztu¤½t÷wk {nt…wÁ»t
…þw™u ŒqhÚte s ™{Mfth
ðrËc ysh y{h þwØ MðY… …h{tí{t s hÌtt Au yu{tk swŒe
¼útkr‚™t sL{-{]íÞw, n»to-þtuf {wÆ÷ Au s ™nª. …h{tí{tÞu fnu y™u
70
swŒe ¼útkr‚Þ Ët[e {t™u …Ae yu ¼útkr‚™t sL{-{]íÞw, n»to-þtufÚte
õÞtkÚte ƒ[u ? ðrËc™e yËh s Ët[e ƒeS ƒÄe yËh ¾tuxe fthý
fu yuf r™Šðfth ‚¥ð s Ët[wk ƒtfe ƒÄkw ¾tuxwk.
yuf r™Šðfth ‚¥ð s Ët[wk ƒtfe ƒÄwk ¾tuxwk.
…h{tí{t s Au yu{tk Ëtð ftkE s ™Úte yuðe su ƒeS ¼útkr‚ ¼tËu Au
(yrðãt) y™u Ët[e ÷t„u Au (ðtË™t) yu s ðtË™t Au y™u yu
…w™soL{™wk y™u þtuf™wk fthý Au. yu ðtË™t s …Ae yt„¤ Ëtfth
(ËkËth) ËkfÕ… ynk s„‚ ytfthu ¼tËu Au.
…h{tí{t s …qýo þtkr‚ s Au ¼útkr‚ Au s ™nª.
¼útkr‚ Ët[e ÷t„u yu s ðtË™t Au ¼útkr‚hrn‚…ýwk yu s
ðtË™thrn‚…ýwk Au (yËk„) …h{tí{t ÞÚttÚto ytu¤¾tÞ yux÷u ¼útkr‚
ftkE Au s ™nª, ¼útkr‚ hrn‚…ýwk ðtË™thrn‚…ýwk yËk„…ýwk Ëns
Au fthý fu …h{tí{t{tk {wÆ÷ ƒeswk ftkE Au s ™nª. …h{tí{t{tk
¼útkr‚ Ët[e ÷t„ðe yu ðtË™t Au …ý …h{tí{t{tk ¼útkr‚ ntuÞ ‚tu
Ët[e ÷t„u ™u ? ynkfth™e yt¾e …qkAzeyu Œu¾t‚e ntuÞ, r™hnkfth
ntuÞ yux÷u …qkAze W„u s ™nª. Ëðo r{ÚÞt fÕ…™t¼útkr‚ Atuze þwØ
…h{tí{t{tk s ytí{¼tð™t yux÷u nwk Sð ™Úte nwk þwØ …h{tí{t Awk
òu ni Ëtu ni, {tÞt y™u y¿tt™ yux÷u ftkE Au s ™nª. su Au yu s hÌtwk
ntuÞ ‚tu yu ƒ‚tððt™eÞ õÞtk sYh ? yu Ëns s Au y™u su yt¼tË
ftkE s ™Úte yu™uÞ ftkE s ™Úte ƒ‚tððt™e õÞtk sYh ? fthý fu yu
ftkE Au ? Au s ™nª.
…h{tí{t ftu™u fnu fu nwk …h{‚¥ð Awk fthý fu …tu‚t rËðtÞ ƒeswk ftkE
s ™Úte y™u fÞt yt¼tË™u yu r{ÚÞt fnu ? fthý fu …tu‚t rËðtÞ ƒeswk
ftkE s ™Úte. nwk Ët[tu Awk nwk Ëthtu Awk yu ‚tu r{ÚÞt fÕ…™t ¼útkr‚™tu
ynkY… Sð s fnu Au. …tu‚u ytí{t s ËkfÕ… fÕ…™t fhu Au y™u …tu‚u
ytí{t s ËkfÕ… fÕ…™thrn‚ …ý Au. ykŒh su ytí{t Au yu Œuð Au
W…h™t su ht{ Au yu Œuð¤. Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t s Au. Ëtûte r[ÿw…
71
…h{tí{t s fu{ ™Úte hnuðt‚wk ? ËkfÕ…™e fÕ…™t [t÷w ht¾u Au
yux÷u, yt¼tË™wk ò„ú‚ ¾Yk ò„ú‚ ™Úte, …tu‚u fuð¤ MðÞk«ftþ
ytí{t Au yu ò„ú‚™wkÞ ò„ú‚ Au.
™{oŒt, 25-5-2006.
Mð‚:rËØ y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Ëðoºt «ftþe hÌtwk Au.
{™™wk Ëk…qýo {ti™ …h{tí{t s Au yux÷u {ti™ yu ƒtuÕÞt ð„h™tu
s …qýo W¥th Au ßÞthu ðtýe{tk fÕ…™t™e {ÞtoŒt ytð‚e ntuðtÚte
W¥th yt…ðt A‚tk W¥th y…qýo s Au, rð[thtu ƒtu÷tu yux÷u {ÞtoŒt
ytðe òÞ yufŒ{ þtk‚ ÚtE òð yux÷u yu s (…h{tí{t) ÚtE òð.
ftuE fnu {™u …h{tí{t ƒ‚tðtu ‚{u Ëk…qýo þtk‚ ÚtE òð yux÷u ‚{u yu
s Atu ÷nuh Ëk…qýo þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u {ntËt„h s Au yu{ Sð
Ëk…qýo þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u …h{tí{t s Au. …h{tí{t {txu ƒnth
õÞtkÞ Œtuzðt™wk ™Úte, ÷tuftu {tÞt {txu s ƒnth Œtuzu Au þtkr‚ òuE‚e
41
ntuÞ ‚tu ykŒh …tu‚u s þtk‚ Útðt™wk Au. rð[th{tk ¼t„ …zu ðtýe{tk
¼t„ …zu þçŒ{tk ¼t„ …zu yÚto{tk ¼t„ …zu, …h{tí{t{tk fŒe ftuE
ò‚™t ¼t„ ™ …zu.
…h{tí{t Ëðoºt ËðoŒt yufY…‚t s Au y™k‚ yuf s Au. ƒu y™k‚
fŒe Ëk¼ðe þfu ™nª, ™nª ‚tu ƒuÞ yufƒeò™t y™k‚…ýt™u Ëer{‚
fhu yux÷u ƒu {tkÚte yufuÞ™wk y™k‚…ýwk ™ hnu {txu y™k‚ yuf s Au.
þqLÞ yt¼tË ËkËth{tk ƒÄe ðM‚wytu {ÞtorŒ‚ Au ßÞthu ¾wŒ …h{tí{t
y{ÞtoŒ s Au. ƒÄe ðM‚wytu™u {t… Au. …h{tí{t y{t… Au. ftuE
{týË òu rð[th ðtýe þçŒ yÚto™u s {n¥ð yt…‚tu ntuÞ ‚tu yu
yxfe „Þtu Au y™u òu ftuE rð[th ðtýe þçŒ yÚto™u Atuze™u yu™tÚte
…h „Þtu Au ‚tu òýðwk yu y{t… …h{tí{t{tk s hÌttu Au. ËkËth™t
…ŒtÚttuo™wk s {n¥ð ntuÞ yu™tu ÔÞðnth rð[th ðtýe þçŒ yÚtoÚte s
ÚttÞ yux÷u yu™wk {n¥ð hnu. y{t… …h{tí{t s hnu yux÷u ƒeswk Au s
™nª. ðrËc …tu‚u y{t… …h{tí{t s Au {tºt y¿tt™e™u [i‚LÞ
72
ò„úr‚ fhðt s ƒtu÷u Au. ht{ …qýo¿tt™e ÚtE „Þt yux÷u ðrËc
{ti™ s ÚtE „Þt …tu‚u y{t… …h{tí{t s hÌtt ðtýe™e sYh s
hne ™nª. {ti™ yu ËkËth™t ˽¤t «§tu™tu AuÕ÷tu y™u …qýo W¥th
Au. {™™wk Ëk…qýo {ti™ s …h{tí{t Au yu{tk ËkËth fu ËkËth™tu ftuE
«§ {wÆ÷ Au s ™nª. ¼útkr‚ ËkËthY…u ¼tËu Au …h{tí{t{tk ËkËth
™Úte …h{tí{t Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ s Au (yËk„). ËkËth{tk Ëk„Œtu»t
ytðu, …h{tí{t yËk„ s Au …h{tí{t ƒtu÷ðt…ýwkÞ …h{tí{t{tk
™Úte. y¿tt™e …tuf¤ ðt[t¤‚tÚte ¿tt™™tu ƒnw ztu¤ fh‚tu ntuÞ ‚tu
yu™u {™™wk Ëk…qýo {ti™ ht¾ðt™wk fntu ‚tu yu ™nª hne þfu yu s
ƒ‚tðu Au fu yu™u …h{tí{t™e ¾he ¾ƒh s ™Úte.
ßÞtk rð[th ƒkÄ ßÞtk ðtýe ƒkÄ ßÞtk yt™kŒ y™u þtkr‚ íÞtk s
ƒúñ. ƒúñ þwk yu {w¾u Wå[the þftÞ ™nª. yt™kŒ y™u þtkr‚ òuE‚t
™Úte, r{ÚÞt {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t…{tk ƒ¤ðwk ™u {hðwk Au y™u
{tuZu ƒúñ ƒúñ fhðwk Au, yu ftkE {týË ™ fnuðtÞ, yu{ ftkE ËíÞ
þtkr‚ fÕÞtý ÷t¼ ÚttÞ ™nª.
su …h{tí{tY… ntuÞ yu …h{tí{t s «ftþu yu™t{tk ftuE rŒðË
ftuE fÕ…™t ntuÞ s ™nª.
¼t„íÞt„
¼t„ = …h{tí{t
nwk ‚¥ð MðY…u …h{tí{t s Awk.
íÞt„ = fÕ…™t
nwk yt ðrËcuÞ fÕ…™tY…u ftkE s ™Úte.
„wsht‚e yu{ fnu Au nwk su yt fÕ…™tY…u Awk yu nwk fÕ…™t s ƒúñ Awk.
„wsht‚e fÕ…™tr™ct ™ ht¾u ‚tu yu™e …tAe {tÞt ðtË™t ËkËth
r™ct ™ hnu. yt ˽¤wk nwk ‚wk y™u s„‚ yuf y™k‚ þwØ r[Œtftþ
MðY… s Au.
73
ytí{Ëtûttífth yux÷u ?
{tht ytí{tÚte swŒwk ƒeswk yýw {tºt …ý ftkE s ™Úte. …h{…Œ™e
ykŒh …h{…Œ s Au. …h{…Œ™e ykŒh ftuE Œun, Œun™e ƒnth ftuE
á~Þ yu ™ e yk Œ h ftu E Ëk f Õ…-rðfÕ… {w Æ ÷ ftk E Au s ™nª.
…h{tí{t{tkÞ ftuE ¼u¤Ëu¤ ™Úte, ytí{Ëtûttífth™eÞ ftuE ¼u¤Ëu¤
™Úte, y¿tt™™eÞ ftuE ¼u¤Ëu¤ ™Úte ¼útkr‚™eÞ ftuE ¼u¤Ëu¤ ™Úte.
ytí{Ëtûttífth ytí{t{tk s Au yt¼tË{tk ™Úte. yt¼tËðt¤tu fnu
yt¼tË{tk ƒ‚tztu ‚tu yu{tk yt¼tË Au s ™nª. MðÙ …wÁ»t™u fŒe
ò„ú‚ ƒ‚tðe þftÞ ™nª ‚u{ ¼útk‚ …wÁ»t fŒe Ëtûte òuE þfu ™nª
Ëtûte{tk fŒe ¼útkr‚ Au ™nª. ftuE rŒðË ¾tuxwk fh™thtu fwŒh‚™u
„ý‚tu s ™Úte fwŒh‚™u „ý™thtu fŒe ¾tuxwk fhu s ™nª. fwŒh‚™u ™
„ý™thtu yu™u Ëw¾ õÞtkÚte ntuÞ ?
[i‚LÞ + fÕ…™t = sz
42
sz - fÕ…™t = [i‚LÞ
[i‚LÞ{tk [i‚LÞ rËðtÞ™e ftuE…ý sz ðM‚w [i‚LÞ …tu‚u s fÕ…™tÚte
¼tËu Au. …h{…Œ «t Út‚wk ™Úte …h{…Œ …tu‚u s Au. {tºt ¿tt™™e
[Z‚t ¢{™e [tuÚte ¼qr{ft{tk Ëtûte …tu‚t™u y™w¼ðu Au y™u Ët‚{e
r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk ykŒhÚte ynk {™ ðtË™t™tu Ëk…qýo ûtÞ ÚtE
r™ðtoýÚte MðÞk fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au. ðtË™thrn‚ …tu‚u s
y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au.
…tu‚u y™k‚ þwØ r[ŒtftþY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™wk {wÏÞ ÷ûtý :-
þqLÞ yt¼tË Œun ÔÞðnth ˽¤wk s„‚ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª.
‚{u su{ ðrËc™u ft…e ™t¾tu Atu ‚u{ ðrËc ‚{™u ft…e ™t¾u yu
…tu‚u ‚tu Ëk…qýo ðtË™thrn‚ y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au ßÞthu y¿tt™e
ËkËthe r{ÚÞt fÕ…™t ¼útkr‚ s Au.
fwrx÷ fw¤ ™er‚ ËŒt [÷e ytE,
«tý òE yÁ ynk ™ òE
74
Œu¾™th™e ¼útkr‚ Au ‚¥ð …tu‚u ‚tu ‚¥ð s Au.
JJ ¥ã¢ ÏæírææçS}æ JJ
y¿tt™e ËkËthe rðð‚o™t ynk™u ƒúñ {t™u Au, ðrËc yrÄct™
ynk™u ƒúñ fnu Au, y¿tt™e ËkËthe™t rðð‚o™t {tÞt ðtË™t
ËkËthÚte s yu Ëðo™wk fthý yu™t rðð‚o™tu r{ÚÞt ynk ¼tËu Au yu
ftuE ƒúñ ™Úte. ¿tt™Úte r{ÚÞt rðð‚o™t r{ÚÞt ynk ƒtÄÚte yrÄct™
ynk s ƒúñ Au. ßÞtk ËwÄe rðð‚o Ët[tu ÷t„u íÞtk ËwÄe yu r{ÚÞt
ynk{tks ntuÞ, yrÄct™ ynk{tk ntuÞ s ™nª, ¿tt™Úte r{ÚÞt rðð‚o
™ hnu yux÷u yrÄct™ ynk s ƒúñ Au.
ytí{¿tt™ ytí{Ëtûttífth ytí{MðY…
…tu‚u yrÄct™ yrð™tþe …h{…Œ s Au yæÞthtu…Úte …tu‚t™u sL{
rðfth ™tþðt¤tu {t™u Au, …tAtu yrÄct™ ƒtuÄÚte …tu‚u yrð™tþe
…h{…Œ s Au y™u yu{tk swŒwk ƒeswk sL{ rðfth ™tþðt¤wk yæÞthtur…‚
ftkE Au s ™nª.
ytí{¿tt™ = …tftu r™ùÞ-…tu‚u ytí{t Au
ytí{ Ëtûttífth = …tu‚u þwØ Ëtûte-…tu‚u ytí{t Au yuðtu Mðt™w¼ð
ytí{MðY… = ‚wÞto‚e‚ …h{…Œ fiðÕÞ-…tu‚u y™k‚ þwØ r[Œtftþ.
…þw‚t ™ Atuzu y™u ¿tt™™e ðt‚tu fhu yu™tu þwk yÚto ?
…þw‚t Atuzu yux÷u ¿tt™™e ðt‚tu fhu ™nª, MðÞk …h{…Œ s Au.
ƒÄe ƒtswÚte ¼thu Útðt sEyu ‚tu ftuE ƒtsw™wk ƒu÷uLË ™ hnu.
ƒwÂØ™wk Œuðt¤wk
su …h{tí{t ƒtu÷u y™u ¼útkr‚{tk ¼t„ …tzu, nwk-‚wk, {tÁk-‚tÁk
fhu, y¼ht{fw¤™kŒtðt™t ŒM‚tðus fhu, …tu‚t™u ƒwÂØþt¤e {t™u
yuýu þwk ¾hu¾h …h{tí{t ytu¤ÏÞt Au ? {þe™™tu ¼htuËtu ™Úte
A‚tk {tÞt{tk fux÷wk Œtuzu Au ? ‚{u Ëk½h‚t ntu ‚tu ythtu… ÚtE þfu,
‚{u íÞt„ fh‚t ntu ‚tu ythtu… ™ ÚttÞ. íÞt„ ¼útkr‚™t ƒtÄðt[f Au.
Ëk„ún¾tuhe ¼útkr‚™t Ët[t…ýtðt[f Au.
75
 {qh¾ „Äuztu
su …tu‚t™u shtÞ ¾…™wk ™Úte yu™tu {he „Þt ËwÄe ¼th W…tzu Au
yu {qh¾ „Äuztu s Au. ËíÞ …h{tí{t{tk yt ƒÄwk Œu¾tÞ Au yu r{ÚÞt
y™u ûtý¼k„wh s Au yux÷wk s ÚtE òÞ yu ËíÞ …h{tí{t{tk yufhË
s ÚtE òÞ. ynkfth …tu‚u s ™Úte ‚tu {tYk ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ?
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ {q¤ yufhË s Au ythtu… yt¼tË ytfth™t
ÔÞðnth fu Ë{trÄ yu{tk ({q¤ yufhË{tk) swŒt fu ƒeò Au s ™nª
{q¤ yufhË s Au yux÷u su Au ‚u s Au su yuf rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte.
ËíÞ{T …h{T Äe{rn >
¼útkr‚Úte s yt ƒÄwk Œu¾tÞ Au. ‚¥ðƒtuÄÚte ¼útkr‚ ftkE s ™Úte.
ËíÞ y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au. Ér»tytu …h{ËíÞ …h{tí{t™t æÞt™Úte
…h{ËíÞ yufhË s ÚtE „Þt. {he „Þt ËwÄe ¼útkr‚™t s æÞt™ðt¤tu
õÞtkÚte þtkr‚ …t{u ?
43
yæÞthtu… (¼útkr‚) - ¼útkr‚Úte yt ƒÄwk Œu¾tÞ Au.
y…ðtŒ (ƒtÄ) - ‚¥ðƒtuÄÚte y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au
Mð‚: y™k ‚ þw Ø r[Œtftþ s Au yæÞthtu … y…ðtŒ
W…[th{tºt s Au.
þt† y™u „wÁ, þwk Mð‚:rËØ y™k‚ þwØ r[Œtftþ™u «ftþu Au ?
þt† y™u „wY þwk Mð‚:rËØ y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk ftuE ¼útkr‚ Au fu
yu™u xt¤u Au ? Mð‚:rËØ y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk ftuE þt† ðtË™tÞ
™Úte ftuE „wY ðtË™tÞ ™Úte.
nzfðt
…nu÷tk ntÚtu fhe™u y¿tt™™e r{ÚÞt ¼útkr‚ fhðe, …Ae ntÚtu
fhe™u þt†ðtË™t „wYðtË™t …fzðe, …Ae ntÚtu fhe™u Mð‚:rËØ
y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk «ƒwØ Útðwk ™nª, …Ae ntÚtu fhe™u nzftÞt
fq‚ht™u {tu‚u {hðwk. r{ÚÞt™u r{ÚÞt fhðtÚte ftkE ËíÞ r{ÚÞt ÚtE
s‚wk ™Úte.
76
MðÞk ytí{t s Au
yufŒ{ ytí{t ytí{tÚte s rËØ Au y™u yufŒ{ ¼útkr‚ …tu‚tÚte
s þqLÞ Au ytí{t ytí{t s Au îi‚ Au s ™nª. su ËíÞ ytí{t™u
Mðefth‚tu ™Úte yu™u r{ÚÞt ¼útkr‚{tk fŒe þtkr‚ Út‚e ™Úte.
y™k‚ …h{‚¥ð{tk ‚u ‚¥ð …tu‚u yuf s ntuðt™u ÷eÄu …tu‚t…ýwk y™u
…thft…ýwk yu ytrŒ™tu yíÞk‚ y¼tð ntuðtÚte s ƒeòÚte …tu‚t™u swŒtu
…tz™thtu Mð¼tð (ËkfÕ… fÕ…™t)Y… Ä{o ‚u{tk Ëk¼ð‚tu s ™Úte.
™{oŒt, 26-5-2006
…qýo‚¥ðƒtuÄ fuð¤ ËÂå[Œt™kŒ MðY….
sh s{e™ y™u òuÁ ºtýu fSÞt™t AtuÁk.
ytí{ò„úr‚
su{ ò„ú‚{tk MðÙ ftkE s ™Úte ‚u{ ƒúñ ò„úr‚Úte ƒúñ{tk …ý
s„‚ MðÙ ftkE s ™Úte.
[i‚LÞ ò„úr‚{tk þwØ MðY… y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au
[i‚LÞ{tk ò„u yu s ¿tt™ ÚtÞwk fnuðtÞ, y¿tt™{tk Ÿ½u yu s
y¿tt™, y¿tt™™wk s„‚ MðÙ yu s ËkËth, [i‚LÞ ò„úr‚{tk su
þwØ MðY… Au yu s fuð¤ MðMðY… y™k‚ þwØ r[Œtftþ Au. þwØ
[i‚LÞ MðY… Ÿ½‚wkÞ ™Úte MðÙ Ëuð‚wkÞ ™Úte fu ò„‚wkÞ ™Úte
fuð¤ MðÞk«ftþ þwØ [i‚LÞ MðY… s Au su Au ‚u s Au.
yt¾wk s„‚ á»xtk‚ Au y™u yt¾wk ‚¥ð rËØtk‚ Au. áütk‚
yt¼tË{tºt Au y™u rËØtk ‚ ËíÞ Au òýe™u yu ™ tu fŒe
ŒwÁ…Þtur„‚tðtŒ ™ fhðtu, òýe™u þtk‚ Útðwk, ™nª ‚tu …Ae {tÞt™e
VËt{ýe (¼útkr‚) {tkÚte fŒe ™ef¤e þftÞ s ™nª. rð[th{tk s
ƒÄt „wk[ðtzt Au ƒúñ{tk ftuE „wk[ðtztu s ™Úte, ƒúñ{tk rð[thuÞ
™Úte. ¼t„íÞt„ - Ëtûte y™u ynk, Ëtûte y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au
ynk ftkE Au s ™nª.
77
…qýo‚¥ðƒtuÄ fuð¤ ËÂå[Œt™kŒ MðY….
{tÞt{tk sh s{e™ y™u òuÁ ºtýu fSÞt™t AtuÁk
ynkfth y¿tt™Úte s Wí…L™ ÚtÞu÷ Au ‚uÚte yu y¿tt™™wk s r[LnT
(r™þt™e) Au. ynk ƒúñ ™Úte, ynk r{ÚÞt Œun{tk r{ÚÞt fuLÿY… Au,
ƒúñ y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au.
Mð‚:rËØ y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk ftuE ¿tt™eÞ ™Úte ftuE Þtu„eÞ ™Úte
‚tu ftuE y¿tt™e ËkËthe ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ?
}æñ¢ ¿ææÝè }æñ¢ ²æïxæè »ï¨æ ¥ã¢ÜUæÚ ¨ï ãæï„æ ãñ J
(Revealation : 1974-75 ƒt¤…ý{tk {ntr¼r™»¢{ý
…Ae ‚h‚ s)
…tu‚u þwØ ytí{t s …h{„wÁ Au òu ni Ëtu ni
{eË „tEz (¾tuxwk {t„oŒþo™)
{eË he«uÍLxuþ™ (¾tuxtu r™Œuoþ)
44
{eË ykzhMxuLzª„ (¾tuxe Ë{s)
yu ºtýu ™ ntuÞ, ËeÄtu ykŒh þwØ ytí{tÚte þwØ ytí{t s y™w¼ðu
yux÷u Mð‚:rËØ y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au.
…tu‚u þwØ ytí{t …tu‚u þwØ ytí{t™u ™ y™w¼ðu ‚tu ƒnth™wk ƒÄwk þwk
fhðt™wk ? …tu‚u þwØ ytí{t …tu‚u þwØ ytí{t™u y™w¼ðu ‚tuÞ ƒnth™wk
ƒÄwk þwk fhðt™wk ?
VrhÞtŒ™tu þwk yÚto Au ?
…tu‚u þwØ ytí{t™u ytí{ðk[™t fhðt™e, {he „Þt ËwÄe ™ft{wk
ƒnth™wk ƒeswk ƒÄwk fÞto fhðt™wk y™u …Ae þtkr‚ ™Úte yuðe VrhÞtŒ
fÞto fhðt™e yu™tu þwk yÚto Au ?
ðrËc™t þwØ ‚¥ð™t þçŒtu ™ „{u y™u …tu‚t™u n÷ftu fhu yuðt
r{ÚÞt ¼útkr‚™t þçŒtu „{u yu {qh¾tu s Au. {ntËt„h s Au ÷nuh
swŒe ™Úte, …hƒúñ yufhË s Au ‚¥ððu¥tt Sð™{wõ‚ swŒtu ™Úte.
…hƒúñ yufhË{tk ftuE swŒwk ™Úte ftkE swŒwk ™Úte ‚tu ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚
78
‚tu swŒt ntuÞ s õÞtkÚte ? …hƒúñ yufhË s Au …Ae ƒeswk õÞtk Au s ?
Þtu„ðtrËc Ëtûtt‚T …hƒúñ yufhË Au.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yt¾t fu𤠃úñ™wk s ÿütk‚ Au, ðrËc yt¾t
fu𤠃úñ™wk s ÿütk‚ Au, yt{ ‚tu ¼÷u ƒÄu „{u ‚uðtu á~Þ «…k[
¼tË‚tu ntuÞ ƒÄwk yt¾wk fu𤠃úñ s Au, yt nwk {wfe Œtu yux÷u {q¤ su
Au ‚u s Au yt¾wk fu𤠃úñ.
rðüt™u Ëtu™t™t ðh¾Úte ZtkfðtÚte yu fŒe rðüt {xe s‚e ™Úte
ynk {™ ðtË™t™t ftÞo ™ u {tu Z u ƒú ñ ƒú ñ fhðtÚte yu ¼ú t k r ‚
{xe s‚e ™Úte.
‚¥ð¿tt™tÂø™{tk ðtË™t Ëk…qýo ƒ¤e òÞ Au. …h{tí{t{tk ƒtu÷tÞ Au
…h{tí{t{tk Ëk¼¤tÞ Au ƒeswk ftuE s ™Úte ƒeswk ftkE s ™Úte. yuðwk
Au Þtu„ðtrËc. Þtu„ðtrËc Ëtk¼¤u yu …hƒúñ yufhË s hnu. ftuE
nwk Au s ™nª …hƒúñ yufhË s Au. rð[th-yíÞk‚ Ëqû{…qýo yð÷tuf™.
ƒÄt ©tu‚t™u yufŒ{ ‚¥ðY… fhe ŒeÄt. ¼útkr‚ðt¤tu ƒeò™u Au‚h‚tu
™Úte …tu‚t™u s Au‚hu Au.
fu𤠅qýo y™k‚ …h{ ytí{t òu ni Ëtu ni.
su …tu‚u …hƒúñ yufhË s Au su ƒÄt™u …hƒúñ yufhË s fhe Œu Au
yu™u {q¾toytu™t yL™ð† þwk fhðt Au ?
su™u {q¾toytu …tËu ftkE ÷t÷[ Au yu ¿tt™ƒkÄw Au.
ftuE {hu [tnu Syu ËqÚtht ½tu÷ ƒ‚tËt …eyu. (…hƒúñ yufhË)
{M‚ hntu {M‚e{U yt„ ÷„u ƒM‚e{U.
…hƒúñ yufhË s Au r{ÚÞt s„‚ ftkE Au s ™nª.
{qZ rð»tÞe …t{h™u ðrËc™tu …qýo‚¥ðƒtuÄ rð»t yËíÞ yÞtuøÞ
÷t„u Au …ý …h{‚¥ððu¥tt™u ‚u y{]‚ ËíÞ ÞtuøÞ s ÷t„u Au. {týË
¼útkr‚{tk Ë{tÄt™ þtuÄu Au yux÷u ftuE rŒðË Ë{tÄt™ ÚttÞ s ™nª,
…tu‚u y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au yu{ Ëtûtt‚T y™w¼ðu yux÷u ¼útkr‚ Au s
™nª …h{þtkr‚ s Au.
79
 ÷E ÕÞtu Ë{tÄt™
ytí{t™u y™w¼ððtu ™Úte y™u ™ ntuÞ yu{tk Ë{tÄt™ òuEyu Au
õÞtkÚte {¤u ?
Ëk«ŒtÞ (ƒúñrðãt) yrð™tþe …h{…Œ™wks yrð™tþe ¿tt™. þt†
(©wr‚ „e‚t Þtu„ðtrËc)Úte ¿tt™™t [Z‚t ¢{™t W…Œuþ™tu W…[th
…tu‚u …h{…Œ s Au y™u …tu‚t™t …h{…Œ s hnuðwk Au y™u ƒeswk ftkE s
™Úte ƒeswk ftkE s fhðwk ™Úte. su{ MðÙ ‚{the fÕ…™t Au ‚u{ yt¾wk
s„‚ ‚{tht …h{tí{t MðY…{tk ‚{the fÕ…™t Au.
¼útkr‚{tk þwk {¤u ?
…h{tí{t{tk ftkE {u¤ððt™wk hnu ™nª.
÷tuftu su{tk ftkE s ™ {¤u yu{tk s {ÚÞt fhu Au su{tk …qýo ÚtE sðtÞ
yu™e ¾ƒh s ™Úte. ËkËth{tk ƒÄwk s ™tþðk‚ Au …h{tí{t™wk ¿tt™ s
yrð™tþe Au. yu s ËtiÚte …nu÷wk {u¤ðe ÷uðwk òuEyu …Ae ƒeswk ftkE
45
{u¤ððt™wk hnu‚kw s ™Úte. ðrËc yuf …h{tí{t{tk s ƒÄwk òýu Au r{ÚÞt{tk
ftkE s òý‚t ™Úte. yt¾wk s„‚ r{ÚÞt{tk s ƒÄwk òýu Au …h{tí{t{tk
ftkE s òý‚t ™Úte. ¿tt™ ÚttÞ yux÷u ƒÄwk …hƒúñ yufhË s Au.
y¿tt™{tk ƒÄwk swŒwk swŒwk ¼tËu Au, nwk s ™Úte ‚tu …Ae s„‚ õÞtkÚte ntuÞ ?
Ëtûte{tk …ý ftuE nwk fu s„‚ ™Úte y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au îi‚ rðfÕ…
Au s ™nª.
™{oŒt, ‚t 27-5-2006
fuËhe „so™t-…tu‚u ðtM‚rðf r[Œtftþ Au.
yt¾t s„‚™tu hË …h{‚¥ð yufhË.
su ftkE Au ‚u ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
{q¤ {wÏÞ ‚¥ð fuð¤ [i‚LÞ s Au yux÷u fuð¤ [i‚LÞ …tu‚u …tu‚tÚte
…tu‚t{tk su ˽¤wk ¼tË‚wk ntuÞ ‚u ˽¤wk …tu‚u s Au.
…tu‚u s …h{…Œ Au
…tu‚u …h{…Œ s yt¼tË {tºt y¿tt™Úte yt¼tË {tºt Sð
80
s„‚ ¼tËu Au ð¤e …tAwk ¿tt™Úte …tu‚u …h{…Œ s Au {q¤ …h{…Œ{tk
y¿tt™ ¿tt™ ƒkÄ {tuût ftkE s Út‚wk ™Úte.
…h{ fÕÞtý
…tu‚u þwØ r[Œtftþ s Au ËkËth Au s ™nª yu s …h{ fÕÞtý Au.
yts™e Œwr™Þt™u ztp÷h y™u ¼tu„tu{tk ‚…ðt ƒ¤ðt zqƒðt {hðt
rËðtÞ ƒeswk ftkE Œu¾t‚wk s ™Úte. yt¼tË …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY…
™Úte, r[Œtftþ …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… Au, ¿tt™e r[Œtftþ Au y¿tt™e
yt¼tË Ët[tu {t™u Au. «thçÄ yux÷u Mðt¼trðf yt¼tË{tºt, yu
ftkE Au ™nª fu yu™tu rð[th fhðtu …zu ! ¿tt™Úte r[Œtftþ s Au,
Sð s ™ hnu, {™ s ™ hnu …Ae ËkËth õÞtk ¼tËu ?
Þtu„ðtrËc …h{{k„÷ ‚¥ð¿tt™ s Au.
nwk ftuý Awk ? yt ƒÄt ËkËth{tk þwk Au ? yu™tu Ët[tu sðtƒ
Þtu„ðtrËc{tk s {¤u Au. …tu‚u …h{{k„÷ fu𤠅h{tí{t s Au.
r{ÚÞt nwk {Þto ð„h Ët[wk ƒúñ y{h ÚtðtÞ s ™nª, ËŒtrþð r{ÚÞt
nwk {the ™t¾u íÞthu ËíÞ ƒúñ y{h ÚtðtÞ. ËŒtrþð ðrËc ftf¼wþwkz
ËhMð‚e ðtÕ{erf …hƒúñ …k[tÞ‚™ yt„¤ „wsht‚™e ¼q¾ze ƒthË
…x÷tE þwk fhu ? ƒÄt™u ©wr‚ „e‚t Þtu„ðtrËc™t {tuxt {tuxt
þçŒtuòýe ÷uðt Au y™u …Ae ƒÄwk MðtÚto™wk ¾tuxwk s fhðwk Au yux÷u
…Ae yu{ …h{ fÕÞtý õÞtkÚte ÚttÞ ? ðrËc™tu yuf yûthu yu{™u
yu{ ™ s‚tu hnuðtu òuEyu y™u yt¾e Œwr™Þt …nu÷e s‚e hnuðe òuEyu.
y¿tt™e ËkËthe™t ynk {™ ðtË™t r{ÚÞt Au {txu yu{™tu ÔÞðnth
r{ÚÞt s Au. þwØ r[Œtftþ{tk ynk {™ ðtË™t Au s ™nª yux÷u þwØ
r[ŒtftþY… ynk {™ ðtË™thrn‚ ‚¥ððu ¥ tt Sð™{w õ ‚™tu
yt¼tË{tºt ÔÞðnth þwØ r[ŒtftþY… s ntuðtÚte Ëðo©uc s Au.
r{ÚÞt™u ËíÞ {t™e™u ÔÞðnth fhu yu Ët[tu õÞtkÚte ntuÞ ? y™u su
ËíÞ s hÌttu ntuÞ yu™u r{ÚÞt ÔÞðnthu þwk fhðtu Au ? {tÞtðe Sðtu™u
‚tu {tÞt s [qkÚtðe Au ! òu ‚{thu þwØ r[Œtftþ s hnuðwk ntuÞ ‚tu
81
ðrËc™tu ftuE s rðfÕ… ™Úte. yt ðrËc ™ ntu‚ ‚tu ftkE ¾ƒh s
™ …z‚. y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk ftuE …tu‚u ntuÞ ‚tu ht„-îu»t fhu ™u!
y™u ht„-îu»t fhðt™e ƒeS ftuE ðM‚w ntuÞ ‚tu ht„-îu»t fhu ™u !
…ý ƒeswk ftuE fu ƒeswk ftkE {wÆ÷ Au s ™nª. MðÞk y™k‚ þwØ r[Œtftþ
yufhË s Au. ¾tuxwk {t™tu …Ae ¾tuxwk ÚttÞ, …ý ¾tuxkw ftkE Au s ™nª
…Ae ¾tuxwk õÞtkÚte ÚttÞ ? r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte …h{‚¥ð yufhË s
hÌtwk ntuðtÚte s„‚ nwk ftkE s ™ hÌtwk ntuðtÚte ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚
…h{‚¥ð yufhË Ëns Ë{trÄ s hnu Au òu ni Ëtu ni su Au ‚u s Au su
yuf rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte.
™Þtuo fwrx÷
Ë„ðrzÞt ¼u ¤ Ëu r ¤Þt ƒtk Ä Atu r zÞt ðu Œ tk ‚ ƒú ñ ¿tt™Úte
„wsht‚eytuyu ƒÄw ƒ„tzÞwk-ÔÞðnthu ƒ„tzÞtu, …h{tÚtuo ƒ„tzÞtu,
…tu‚uÞ Ët[kw òÛÞwk ™nª y™u ƒeò™uÞ Ët[wk òýðt ŒeÄwk ™nª.
46
ðrËcu yt…ýwk s þwØ r[Œtftþ yt…ýt{tk s …qhu…qÁk «ft~Þwk yu™u s
fnuðtÞ ¼„ðt™. ËíÞ{tk ¾tuxtu ‚fo fhu ËíÞ™tu ¾tuxtu rðhtuÄ fhu yu
s þi‚t™. ¼„ðt™ s nk{uþt yt…ý™u yt…ýwk Ët[wk MðY… sýtðu
þi‚t™ nk{uþt ËíÞ Ztkfu. ƒes™e ykŒh f{r÷™e™e su{ r[Œtftþ™e
ykŒh s yt ˽¤tu yt¼tË ¼tËu Au, ƒÄwk þwØ [i‚LÞ s Au yt¼tË
ftkE Au s ™nª, ƒnth ftkE ™Úte ƒÄwk ytí{t{tk s Au.
…tu‚u s ƒÄwk Au
…tu‚u s r[Œtftþ Au, r[Œtftþ{tk s ƒÄwk Au {txu …tu‚t{tk s ƒÄwk
Au. r{ÚÞt ¼útkr‚™tu rðftË ¾htu rðftË s ™Úte, …qýo‚¥ðƒtuÄ™tu
rðftË s ¾htu rðftË Au. ¼tË{tk nwk-nwk {tÁk-{tÁk fhe {he sðwk yu
{q¾toE s Au, ¼tË{tk ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ ytí{t …tu‚u r[Œtftþ ytí{tY…u s hnu÷tu ntuÞ yux÷u
ytí{tY…u s y™w¼ðtÞ y™u r[Œtftþ ytí{t …tu‚u s„‚ fÕ…™t
fhu yux÷u yu Y…u ¼tËu.
82
ytí{t swytu ‚tu ytí{t sýtÞ
fÕ…™t swytu ‚tu fÕ…™t sýtÞ
suðtu ¼tð ‚uðtu ÷t¼.
ðrËc{tk ËeÄwk …h{‚¥ð yufhË s Au, ƒeswk ftkE Au s ™nª, fux÷e
ƒÄe {qZ‚t ÚtE „E Au fu …iËt rËðtÞ ƒeswk ftkE Œu¾t‚wk s ™Úte. òu
yuf ¼„ðt™ s Ët[t ntuÞ ‚tu ƒeswk ftkE Œu¾tÞ s ™nª.
su{ MðÙ ytí{t™e ykŒh s ¼tËu Au ‚u{ yt ˽¤wk s„‚u ytí{t
(r[Œtftþ) ™e ykŒh s ¼tËu Au, ƒnth õÞtkÞ fþwk Au s ™nª. …tu‚u
ytí{t (r[Œtftþ) ™e ykŒh, ™ ntuÞ yuðtu Sð, ™ ntuÞ yuðt
s„‚{tk, ™ ntuÞ yuðwk þwk ¼{u ? yt ‚tu ytí{t™u ¼q÷e™u fÕ…™t™u
Ët[e {t™e™u r{ÚÞt ¼útkr‚Y… s ¼tËu Au.
Ëtûte …tu‚t{tk MðÙ swŒkw fÕ…u ‚tu s swŒwk ¼tËu Au, Ëtûte …tu‚t{tk s
hnu ‚tu MðÙ swŒwk ™ ¼tËu, ‚qxu ™nª yu MðÙ ™nª, y™u Ët[wk {tLÞkw
Au yu ‚qxe™u Œw:¾ s Œuðt™wk Au. y¿tt™e ËkËtheytu MðÙ™t s
ËtuŒt„htu Au.
fuËhe „so™t-…tu‚u ðtM‚rðf r[Œtftþ Au
ðrËc™t yûth{tkÞ VthVuh ™ ÚttÞ íÞthu òýðwk ‚{u …tu‚t™t
ðtM‚rðf MðY…{tk s Atu, ðrËc™tu yûthu ykŒh ™ W‚h‚tu ntuÞ
íÞthu òýðwk ‚{thu nS ½ýt sL{tu ÷uðt™t Au. su{ ytí{t{tk MðÙ
ftkE ™Úte ‚u{ …h{tí{t{tk s„‚ ftkE ™Úte. yt fÞwO Au yu ftkE s
™Úte fhðt™wk, ƒtfe þwØ [i‚LÞ …h{tí{t{tkÞ ftkE s ™Úte fhðt™wk.
fÕ…™t fhtu ‚tu yuðwk ¼tËu, fÕ…™t ™ fhtu ‚tu …tu‚u su Au ‚u s Au.
fhðt™wk ™ fhðt™wk fÕ…™t{tk ntuÞ, ytí{t{tk ftkE fhðt™wk ™ fhðt™wk
™ ntuÞ, þwØ MðY… þwØ MðY… s Au, ¼útkr‚ ftkE s ™Úte.
Mð‚:rËØ
su ¾Yk ‚¥ð ËíÞ yuf s Au yu™wk r™Y…ý fu ÔÞðnthu Ëk¼ð‚tu
™Úte yux÷u ftuE s ¼útkr‚ ™ hnu íÞthuÞ …tu‚u hÌtwk ntuðtÚte ftkE s ™Úte
83
yuðkw …ý ™Úte y™u …tu‚tÚte s ˽¤e ¼útrk ‚ ƒtrÄ‚ ntuðtÚte …tu‚u ‚tu Au s.
zƒ÷ ŒwŒoþt
y¿tt™e ËkËtheyu ¾Yk ‚¥ð ËíÞ (rËØtk‚) …tfwk y™w¼ÔÞwk ™Úte
yux÷u s yu ŸÄtu [t÷u Au. …nu÷tk ¾Yk ‚¥ð ËíÞ …tfwk y™w¼ðe ÷eÄwk
ntu‚ ™u ‚tu yt ŒwŒoþt s ™ ntuÞ. yt ‚tu nðu Ët[wk Mðefth‚tuÞ ™Úte
y™u ¾tuxt{tkÚte …tAtu ð¤‚tuÞ ™Úte, zƒ÷ ŒwŒoþt. ¾tuxtu hne™u
…tAtu nwk ƒúñ Awk fnu, zƒ÷ htu÷. yrÄct™ ytí{t y™u ð‚oðt{tk
{tÞtðe, yu s zƒ÷ htu÷. ËíÞ fnuðt{tºtÚte ËíÞ hnuðt‚wk ™Úte,
ËíÞ hnuðtÚte s ËíÞ hnuðtÞ Au. ytí{t (r[Œtftþ) ðtýe™tu rð»tÞ
™Úte. ðtýe‚tu {tºt yux÷kw s fnu Au ytí{t (r[Œtftþ) Au ¼útkr‚ ™Úte.
ytí{t …tu‚u s …tu‚t™u …tu‚tÚte …tu‚t{tk …t{u Au.
fuð¤ ytí{t
ytí{t™tu y™w¼ðuÞ ytí{t …tu‚u s Au. ˽¤e Ë]Âü fÕ…™tÞ ytí{tÚte
47
…tu‚tÚte s ¼tËu Au yux÷u ytí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. yt¾t
s„‚™tu hË …h{‚¥ð yufhË, ytí{t …tu‚u s hnu y™u yu{tk ƒeS
ftuE s fÕ…™t ¼útkr‚ ™ hnu yu s Ë{trÄ Au. Ë{trÄ yux÷u Ëns þwØ
MðY… ÂMÚtr‚ Au.
…h{‚¥ð yufhË s Au
…h{‚¥ð{tk s yt ƒÄwk ¼tMÞwk Au {txu …h{‚¥ð{tk ftkE s swŒwk
™Úte {txu …h{‚¥ð yufhË s Au. …h{‚¥ð yufhË s ytí{t Au.
…h{‚¥ð yufhËÚte swŒwk ftkE Au s ™nª. {tºt ynkfthíÞt„Úte s
…tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… (r[Œtftþ) s Au. r[Œtftþ ytí{t{tk
yt¼tË{tºt áüt á~Þ ‚¥ðáÂüÚte Ët[wk ™nª ntuðtÚte Œu¾t‚wk ntuðt A‚tk
yu ftkE s ™Úte. ‚¥ðƒtuÄ ËíÞ™tu Au yux÷u su ËíÞ ™ ntuÞ yu™u fŒe
ËíÞ y™w¼ðtÞ ™nª …Ae yu ËíÞ{tk ðtkÄt ð[ft ftZu yu Œtu»t
ËíÞ{tk ™Úte yu™t …tu‚t{tk s Au.
{q¤ ¾hu¾h r[Œtftþ s Au yux÷u ftkE…ý fÕ…™t (r[¥t ynk s„‚)
84
ÚtE ntuÞ ‚tuÞ íÞtk ¾hu¾h r[Œtftþ s Au.
…nu÷tk {týË ¼útkr‚ Mðefthu Au …Ae ¼útkr‚{tk zqƒu Au òu yu
ËeÄtu r[Œtftþ s hnu ‚tu ¼útkr‚ Au s ™nª. ytí{t ËíÞ Au, ¼útkr‚
yËíÞ Au. ËíÞ™u ftuE ytÄth™e sYh ™Úte, yËíÞ™u ftuE ytÄth
™Úte. ËíÞ Mð‚:rËØ Au yËíÞÚte ™Úte. yËíÞ ftkE Au s ™nª.
ytí{¿tt™ ÚtE òÞ yux÷u …tu‚u s r[Œtftþ Au. yt¼tË ¼útkr‚ ftkE Au
s ™nª y™u yt¼tË ¼útkr‚™t Ëqû{ MÚtq÷ ykŒh ƒnth ftkE Au s ™nª.
…tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… r[Œtftþ yufhË s Au, …tu‚u s rð[th fhðtu
òuEyu …tu‚u s {wõ‚ Útðwk òuEyu …tu‚u s y¿tt™ Atuze Œuðwk òuEyu y™u
…tu‚u s ƒkÄ™ {wõ‚ hnuðwk òuEyu. {tuût™tu …tÞtu ¼tu„íÞt„ s ht„™e
þtkr‚ Au. ËkËth ƒkÄ™™tu …tÞtu s ¼tu„ht„ Au y¿tt™e ËkËthe shtfu
¼u¤Ëu¤ [÷tðu, ðrËc shtÞ ¼u¤Ëu¤ [÷tðu ™nª, …nu÷uÚte AuÕ÷u
ËwÄe [tuϾt [tuϾt ™u [tuϾt. Ëh¤ ËíÞ (r[Œtftþ) {tk ™ ntuÞ yuðtu
rð…he‚ ¼ú{ (s„‚) Œu¾tðtu yu™wk ™t{ {tun. Ëh¤ ËíÞ (r[Œtftþ)
Ëns y™w¼ðtÞ yu™wk ™t{ fuð¤¿tt™.
™{oŒt, 28-5-2006
rËØtk‚ yuf s ytí{t Au y™uf Y…u ¼tËu Au
…tu‚t…ýwk …thft…ýwk r{ÚÞt yt¼tË{tk ¼tËu Au r[Œtftþ{tk
™Úte yux÷u s r[Œtftþ™u fuð¤ MðY… r™Šðfth ‚¥ð fnu Au.
nwk-‚wk, {tÁk-‚tÁk Atuze™u s r[Œtftþ y™w¼ðtÞ.
nwwk-‚wk, {tÁk-‚tÁk ht¾e™u yt{tk „{ ™ …zu.
fu𤠅h{tí{t{tk swŒwk ƒeswk ftkE s ™Úte.
yt¼tË™u „ýu Au yu s {týË™e ¼q÷ fu ¼ú{, yt¼tË ftkE ™ „ýu
yux÷u su Au ‚u s Au r[Œtftþ.
r[Œtftþ Ë¥tt«ftþ Au yt¼tË þqLÞ s Au
{q ¤ ƒú ñ {tk Mð¼tð (yt¼tË ¼tËðtu ) Au s ™nª, Mð¼tð
(yt¼tË) …tu‚u Ë¥tt«ftþ ™nª ntuðtÚte …tu‚tÚte ¼tËðtuÞ þõÞ
85
™Úte, îi‚ {wÆ÷ Au s ™nª, {q¤ r[Œtftþ s Au. Mð¼tð™wk yrÄct™Úte
¼tËðwkÞ þõÞ ™Úte, yæÞM‚Úte ¼tËðwkÞ þõÞ ™Úte. ytí{t{tkÞ
MðÙ ftkE ™Úte, MðÙ …tu‚t{tkÞ ftkE ™Úte, fuð¤ ytí{t s Au,
rðð‚o yux÷u ¾t÷e ¼tËu s Au, ftkE Au ™nª.
ðrËc™u Ëtk¼éÞt …Ae fŒe r[Œtftþ ¼q÷tÞ ™nª
ƒeswk Œu¾tÞ ‚tuÞ Ët[wk ™Úte, r[Œtftþ ™ Œu¾tÞ ‚tuÞ Ët[wks
Au. Ëtûte s yÂî‚eÞ r™Šðfth ƒúñ Au, MðÙ - ¼útkr‚, yt¼tË -
Ë]Âü. yt…ýt s Ëtûte{tk yt ¼útkr‚ (MðÙ) y™u ¼útkr‚™tu yt¼tË
(Ë]Âü) ¼tËu Au. yt…ýtu Ëtûte s ËíÞ Au. ¼útkr‚ (MðÙ) y™u
¼útkr‚™tu yt¼tË (Ë]Âü) ftkE s ™Úte.
yt…ýtu Ëtûte ƒúñ yÂî‚eÞ r™Šðfth s Auu
…tu‚u Ëtûte …tu‚t™u ¼q÷e™u r{ÚÞt ¼útkr‚ (MðÙ) yt¼tË (Ë]Âü) ™u
Ët[t {t™u Au yu s ¼q÷.
Ëtûte …tu‚t{tk ¼útkr‚ (MðÙ) yt¼tË (Ë]Âü) hrn‚ s hnu Au
Ëtûte …tu‚u s {tuût …h{…Œ (fiðÕÞ) Au.
Þtu„ðtrËc Œeðtu Au, …tu‚t{tk rððuf ™Úte yu Œeðt ™e[u ykÄtÁk;
yuðe s he‚u Ëtûte Œeðtu Au, …tu‚t{tk rððuf ™Úte yu Œeðt ™e[u ykÄtÁk.
ËBÞfT Œþo™ - ÞÚttÚtoŒþo™
…h{‚¥ð ƒÄu yuf Ë{t™ s Au, ƒÄu ¼hu÷wk s Au, ftuE søÞt
¾t÷e ™Úte, yu™t rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte. yt¼tË y…uûttyu
Ëqû{tr‚Ëqû{ ntuðtÚte yt¼tË{tk Œu¾t‚wk ™Úte yux÷u s ðrËcÚte
‚¥ðáÂü «t fhe™u yt¼tË Atuze™u yu s òuðwk òuEyu.
ƒÄu yt¼tË òuðtu yu ÞÚttÚtoŒþo™ ™Úte, ƒÄu yuf Ë{t™ ¼hu÷wk
r™Šðfth ‚¥ð s òuðwk yu s ÞÚttÚtoŒþo™ Au. ‚¥ðÿüt y™u ¼útk‚ÿüt{tk
ytË{t™ s{e™™tu Vuh Au; ‚¥ðÿüt yux÷u Ér»t r[ŒtftþY… Au -
Œt.‚. ðrËc, ¼útk‚ÿüt yux÷u y¿tt™e-¼útkr‚Y… Au. ¼útk‚ÿütÞ
ðrËcÚte ‚¥ðáÂü «t fhu yux÷u yuÞ r[ŒtftþY… s Au. ðrËcÚte
86
ftuE rŒðË „wY„ehe ™ ÚttÞ, {xe sðtÞ. su™u …tu‚t™t ûtwÿ ynk
y™u yÄtu¤ ƒwÂØ W…h s ƒnw {Œth ntuÞ yu™u ftuE ¼ð ‚the þfu
™nª. nwk ftkE s ™Úte yuðwk ÷t„u yu {wõ‚ s Au, nwk ftkEf Awk yuðwk ÷t„u
yu ¼th s Au.
…tu‚u Ëns ytí{MðY… s æÞt™ Ë{trÄ Au.
(æÞt™ Ë{trÄ ftuE yt¼tË «r¢Þt ™Úte)
…tu‚u s ytí{t …tu‚tÚte s …tu‚u s fhu÷e fÕ…™t Atuze Œu yux÷u …tu‚u
s Au, …tu‚u s yux÷u Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t Au.
r[¥tÚte …h{tí{t™wk æÞt™ Ähðt™wk ™Úte, …tu‚u s Ëtûte r[ÿw… …h{tí{t
Au, …tu‚u s fhu÷e r[¥t nwk s„‚ fÕ…™t Atuze Œu yux÷u …tu‚u s Au.
…h{tí{t Útðt™wk ™Úte …h{tí{t s Au. fÕ…™t Atuzðt™e ™Úte, fÕ…™t
Au s ™nª. yu s …h{tí{t™e «tÂÂ y™u fÕ…™t íÞt„ Au. ¾hu¾h
ftuE swŒe «tÂÂ fu ftuE ƒeòu íÞt„ Út‚tu s ™Úte. …tu‚u Ëtûte Au, r[¥t
48
™Úte, …tu‚u Ëtûte Mð‚:rËØ s Au.
yt¾wk Þtu„ðtrËc Ëns ytí{ MðY… s Au (Þtu„ðtrËc ftuE yt¼tË
«r¢Þt™t ¿tt™ fu Þtu„ ™Úte)
æÞt™ Ähðwk yux÷u Ëns ytí{MðY… s hnuðwk
su y™w¼ð s„‚™t (yt¼tË™t) y™w¼ðY…u Au yu s y™w¼ð
ytí{t™t (r[Œtftþ™t) y™w¼ðY… s Au yt¼tË ftkE s ™Úte
{txu yt¼tË™tu y™w¼ðu ftkE s ™Úte yux÷u su þwØ y™w¼ð ƒtfe
hÌttu yu r[ŒtftþY… s Au fthý fu r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s
™nª {tºt ‚{tht y™w¼ð{tkÚte yt¼tË ¼útkr‚ Œqh ÚtE òÞ yux÷u
‚{thtu þwØ y™w¼ð s r[ŒtftþY… Au.
Þtu„ðtrËc [i‚LÞ™e s ¼t»tt Au
([i‚LÞ™e ¼t»tt yux÷u [i‚LÞ «ftþ)
˽¤wk Ëtûtt‚T [i‚LÞ y™w¼ðe [i‚LÞ hne™u s Þtu„ðtrËc ÞÚttÚto
y™w ¼ ðtÞ, r{ÚÞt sz s„‚ ¼ú t k r ‚ Ët[e {t™e™u
87
ÞÚttÚto ™ y™w¼ðtÞ
y™w¼ð + yt¼tË = þqLÞ
y™w¼ð - yt¼tË = r[Œtftþ
‚{thtu Ëtûte swytu
‚{tht s Ëtûte{tk su yt¼tË ¼útkr‚ Au yu þqLÞ Au, ‚{tht s
Ëtûte{tkÚte yu yt¼tË ¼útkr‚ Œqh ÚttÞ yux÷u ‚{thtu s Ëtûte r[Œtftþ
Au . {q ¤ ‚¥ð yu f s Au yu { tk ftu E ¼u Œ s ™Úte, Ëtûte {q ¤
r[Œtftþ s Au.
…h{ ËíÞ
Ëðo™tu su {q¤ Ë¥tt «ftþ Au yu s ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ Au. nwk ™Úte …ý
nwk suÚte ¼tËu Au yu {q¤ Ë¥tt«ftþ ‚tu Au ™u,
s„‚ ™Úte …ý s„‚ suÚte ¼tËu Au yu {q¤ Ë¥tt«ftþ ‚tu Au ™u,
yt¼tË ftkE ™Úte …ý ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ ‚tu Au ™u,
49
MðÙ ™Úte …ý yu su [i‚LÞ{tk Œu¾tÞ Au yu [i‚LÞ ‚tu Au ™u,
s„‚ ™Úte …ý s„‚ su [i‚LÞ{tk Œu¾tÞ Au yu [i‚LÞ ‚tu Au ™u,
ynk ™Úte …ý ynk su [i‚LÞ{tk Œu¾tÞ Au yu [i‚LÞ ‚tu Au ™u,
¼q÷ õÞtk ÚtE ?
[i‚LÞ ¼q÷e™u MðÙ Ët[wk {tLÞwk, [i‚LÞ ¼q÷e™u s„‚ Ët[wk {tLÞkw,
[i‚LÞ ¼q÷e™u ynk Ët[wk {tLÞwk, ðrËcÚte [i‚LÞ ò„úr‚Úte (…qýo
‚¥ðƒtuÄÚte) ¼q÷ ™ef¤e òÞ yux÷u yt ˽¤wk fuð¤ [i‚LÞ s Au
ftuE yt¼tË Au s ™nª. s„‚ W…h ftuE…ý ËkMf]r‚ ntuÞ, ftuE…ý
Ä{o ntuÞ, ftuE…ý rð[th ntuÞ, {q¤ Ë¥tt«ftþ Ëðoºt ËðoŒt yuf s
Au, {q¤ ‚¥ð{tk ftuE s ¼uŒ ™Úte {tºt yt¼tË fÕ…™t™t s ƒÄt ¼uŒ
¼tËu Au.
Þtu„ðtrËc Ëk…ý q o ©æÄt rðïtË…qðfo Ëtk¼¤u ‚tuÞ Ëns r[Œtftþ
Ëns Ë{trÄ hnu. suðe áÂü yuðe Ë]Âü ¼útkr‚Úte fÌtwk Au, ftuE áÂü-
Ë]Âü Au s ™nª fthý fu ftuE ¼útkr‚ Au s ™nª, r[Œtftþ s Au,
88
Þtu„ðtrËc™wk y{]‚ ƒhtƒh …eyu ‚tu „{u yuðtu ðtr÷Þtu ÷qkxthtu …ý
ƒúñŠ»t ðtÕ{efe {wr™ s ÚtE òÞ. ƒÄt{tk ËíÞ ytí{t (r[Œtftþ)
s ƒÄt™wk ðtM‚ð MðY… Au, yt yt¼tË™wk ftuE™wk …tu‚t™wk Ët[wk MðY…
™Úte. ftuE…ý ðM‚w …tu‚t™t yk‚h{tk «‚er‚ rËðtÞ sýt‚e ™Úte,
r[ŒtftþY… ¿tt™e™e ykŒh™e ytí{t™w¼qr‚ y¿tt™e™u yk‚h{tk
ytðhý ntuðtÚte y™w¼ðt‚e ™Úte, yu™u ykŒh ytí{t™w¼qr‚ ÚttÞ
yu …ý yu Y… ÚttÞ y™u r[ŒtftþY… ¿tt™e™u ytu¤¾e þfu. su ftkE
yt ˽¤tu yt¼tË Au ‚u yrÄct™Y…u r[Œtftþ s Au.
rËØtk‚ yuf s ytí{t Au y™ufY…u ¼tËu Au.
yuf s ytí{t
{ntËt„h{tk yuf s s¤ y™w¼ðe ÷Eyu …Ae ¼÷u y™uf swŒe
swŒe ÷nuhtu ¼tËu …ý ƒÄwk yuf s s¤ y™w¼ðtÞ Au …Ae swŒwk ƒeswk
ftkE s ÷t„‚wk ™Úte, yuf s ytí{t y™w¼ðe ÷Eyu …Ae ¼÷u y™uf
swŒwk swŒwk s„‚ ¼tËu …ý ƒÄwk yuf s ytí{t y™w¼ðtÞ Au …Ae swŒwk
swŒwk ƒeswk ftkE s ÷t„‚wk ™Úte. ƒúñ{tk fÕ…™t™t s yæÞthtu… y…ðtŒ
y¿tt™ ¿tt™ ƒkÄ {tuût W…[th {tºt Au.
ƒúñ r[Œtftþ s Au swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte.
r[Œtftþ s Au y™u ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷wk s òýðt™wk Au
ƒeò rðrðÄ rðr[ºt W…Œuþtu™e sYh ™Úte. …tu‚u r[Œtftþ Au, ËkfÕ…
fhðtu fu Atuze Œuðtu …tu‚t™u ytÄe™ Au. ¾hu¾h nwk {tÁk™e „w÷t{e
ð„h™tu s Ët[tu {wõ‚ Au. ðrËc™u ™ Ëtk¼¤tu ‚tu ¼útkr‚ rËðtÞ
ƒesw k þw k fhðt™t Atu ? W÷xt™t ðÄw {q Z ÚtE òð. ðrËc™u
Ëtk¼¤ðtÚte s Ët[wk ¿tt™ ÚttÞ y™u {qZ‚t Œqh ÚttÞ. su Ët[wk (yuf
r™Šðfth …h{‚¥ð s) Au yu hnuðwk ™Úte y™u su ¼útkr‚ (s„‚) Au yu
{he „Þt ËwÄe fÞto fhðe Au. r[Œtftþ yuf s Au yu{tkÞ ftuE
yt¼tË™t ðrËc ht{ s„‚ ™Úte y™u yt¼tË Y… ðrËc ht{
s„‚ …tu‚uÞ ftkE s ™Úte. r[Œtftþ{tkÞ yt¼tË ftkE s ™Úte.
89
yt¼tË{tkÞ yt¼tË ftkE s ™Úte. r[Œtftþ{tkÞ ynk y™u s„‚
ftkE s ™Úte y™u yt¼tË{tkÞ ynk y™u s„‚ ftkE s ™Úte. r[Œtftþ
òý‚tu s ™Úte yux÷u s {„s{the {x‚e ™Úte. r[Œtftþ{tk
yt¼tË™t ðrËc-ht{, s„‚ s ™Úte ‚tu ƒeò ‚tu fE ðtze™t
{q¤t ? r[Œtftþ{tk ™tþ Wí…Â¥t Au s ™nª, ¼útrk ‚™t ™tþ Wí…Â¥t Ët[t
™Úte, ‚tu þu™tu n»to þtuf ? r[Œtftþ{tk fÕ…™t ÚttÞ ‚tu s s„‚ ¼tËu
fÕ…™t ™ ÚttÞ ‚tu s„‚ ™ ¼tËu.
r[Œtftþ + fÕ…™t = s„‚
s„‚ - fÕ…™t = r[Œtftþ
ftuE rŒðË ftuE r[Œtftþ ËwÄe …ntku[u÷tu ynk y™u s„‚™u Mðefthu
‚tu yu r[Œtftþ ËwÄe …ntkuåÞtu s ™Úte y™u òu ftuE r[Œtftþ ËwÄe
…ntUåÞtu ntuÞ ‚tu ynk y™u s„‚ Mðefthu s ™nª, su ynk y™u
s„‚™u Mðefthu ‚u™u r[Œtftþ ËwÄe …ntuk[ðwk {w~fu÷ Au. yuf r[Œtftþ
50
rËðtÞ ƒtfe ƒÄtu s yt¼tË Au. r[Œtftþ™tu ‚¥ðƒtuÄ ÚtE hÌttu Au
íÞtkÞ yt¼tË Au, Ët‚Ëtu fhtuz ßÞtk ƒÄu Sðe hÌtt Au íÞtkÞ yt¼tË
Au yu ƒu{tk þwk Vuh ? r[Œtftþ™t ‚¥ðƒtuÄÚte íÞtk r[Œtftþ s Au,
yt¼tË ftkE s ™Úte; ßÞtk r[Œtftþ™tu ‚¥ðƒtuÄ ™Úte íÞtk r{ÚÞt
yt¼tË Ët[tu ÷t„e r{ÚÞt {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… yt…u Au.
ßÞtk r[Œtftþ s Au íÞtk …qýo þtkr‚ s Au, ßÞtk ynk y™u s„‚ Au
íÞtk ƒ¤‚ht s Au. ßÞtk y¾kz r[Œtftþ …qýo‚¥ðƒtuÄ s ntuÞ íÞtk
r{ÚÞt fÕ…™t yt¼tË ntuÞ s õÞtkÚte ? …hƒúñ yufhË s Au yu{tk
nwk y{wf yuðe ftuE rðþu»t ¼útkr‚ Au s ™nª {txu nwk y{wf yuðe rðþu»t
¼útkr‚ Atuze …hƒúñ yufhË s hntu, {q¤ su yuf s Au yu s hntu, yu
{tuût Au yu s …h{…Œ Au. …tu‚u þwØ r[Œtftþ Au Œun ™Úte yu s {tuût Au.
Þtu„ðtrËc™tu yuf s …Œ{tk Ëkûtu…{tk Ëthtkþ:
{tuût yt…™tÁk yt {nt™ ¿tt™ Ëtk¼¤tu fu su Ëtk¼¤‚tk™e ËtÚtu s
‚{u Vheðth yt ËkËth Ët„h{tk zqƒþtu ™nª. su …tu‚u ¾he he‚u yuf
90
A‚tk Wí…Â¥t ÂMÚtr‚ y™u ÷Þ™t ¼uŒ ðzu y™ufY…u ÚtE hnu÷ Au ‚u
ËÂå[Œt™kŒŒuð™u ™{Mfth Au.
™{oŒt, 29-5-2006
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo fuð¤ r[Œtftþ s Au
Ëns ƒtuÄ ËnsË{trÄ Ëns MðY….
y÷¾ r™hks™
½h{tk ËkËth ÚttÞ, Œwft™{tk ÔÞt…th ÚttÞ, Œuð¤{tk Œþo™ ÚttÞ,
yt©{{tk W…Œuþ ÚttÞ, fwkðthft fwŒh‚™u ¾tu¤uy™k‚ yufhË r™Šðfth
…h{‚¥ð Ëns y™w¼ðtÞ.
yt¼tË ™ ¼tËu ‚tuÞ r[Œtftþ s Au, yt¼tË ¼tËu ‚tuÞ
r[Œtftþ s Au, Ëðo r[Œtftþ s r[Œtftþ Au, r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk
ftkE Au s ™nª.
suðwk ‚¥ð y¾kz Au yuðe ðrËc™e ðtýe …ý y¾krz‚s Au fthý
fu ¾wŒ ƒúñ{tkÚte s ðtýe ytðu Au, su{ ¾wŒ ËqÞo{tkÚte s «ftþ ytðu
Au. ðtÕ{erf ¼hîts™u fnu Au: ‘ðrËc ht{ ËtÚtu ‚¥ð™tu ËkðtŒ fh‚tk
fh‚tk ƒúñËqÞo suðt ͤn¤‚t n‚t.’
yuf s ytí{t MðÞk«ftþ r[Œtftþ™e Ët[e ytu¤¾ -
Ëns ƒtuÄ Ëns Ë{trÄ Ëns MðY….
yt¼tË {tºt ËkËth{tk ßÞtk ftuE yt¼tË {tºt sz [u‚™ MÚttðh
sk„{ Œu¾t‚wk ™Úte, ßÞtk {tºt yýeþwØ yth…th yðftþ suðkw ÷t„u
Au íÞtk …ý r[Œtftþ s ¼hu÷wk Au, ftuE søÞt ¾t÷e ™Úte, r[Œtftþ
rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte, yu MðÞk«ftþ r[Œtftþ yuf s ytí{t Au.
[ûtwherLÿÞ {™ƒwÂØ yt¼tË {tºt s Au, su r[Œtftþ{tk ftkE s
™Úte yu r[Œtftþ™u fuðe he‚u swyu ? r[Œtftþ …tu‚u MðÞk«ftþ s Au
yuu™uÞ ftkE …tu‚t™u òuðt™wk ™Úte.
ËqÞo™u …tu‚t™u «ftþðt™wk Au fu …tu‚us MðÞk«ftþ Au ? ËqÞo su ðM‚w™u
«ftþu …tu‚u yu ðM‚wY… Úttuztu ÚtE òÞ Au ? yu{ r[Œtftþ r[Œtftþ
91
s Au yt¼tË ftkE s ™Úte. MðÞk«ftþ r[Œtftþ s Au, yt¼tË
{tºt [ûtwherLÿÞ {™ƒwÂØ ftkE s ™Úte. yt ðtýe r[Œtftþ™e s Au
{txu r[ŒtftþY… s Au su ftkE Au ‚u ˽¤wk r[Œtftþ s Au.
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo fuð¤ r[Œtftþ s Au.
Ëns
Ëns yux÷u su{tk ƒeswk ftkE s ™Úte, su{tk ƒeswk ftkE Út‚wkÞ
™Úte, su{tk ƒeswk ftkE fhðt…ýwkÞ ™Úte, su{tk ƒeswk ftkE {u¤ððt…ýwkÞ
™Úte, su …tu‚t{tk …tu‚us Au, ƒeswk ftuE fu ƒeswk ftkE Au s ™nª,
Ëns r[Œtftþ s Au. su ytí{t Ëns s Au, Ëns yu ytí{t s hntu.
˽¤tu yt¼tË Ëns ytí{t™tu s Au. yt¼tË ftkE Au …ý ™nª
yt¼tË ftkE ™z‚tu …ý ™Úte. Ëns ytí{t hnu™th {txu y™ufrðÄ
yt¼tË ftkE s ™Úte. VuhVth yt¼tË{tk ¼tËu Au, Ëns ytí{t{tk
{wÆ÷u VuhVth ™Úte.
51
Sð™{wõ‚™tu ÔÞðnth Ëns ytí{tÚte s Au.
{™ …h{‚¥ð yufhË s ÚtE „Þwk …Ae z„ðt™wk s õÞtk hÌtwk ?
r[Œtftþ MðY…{tk r[Œtftþ ƒtuÄ{tk yt¼tË ftkE Au s ™nª. yíÞk‚
Ëqû{ ƒwÂØ, yíÞk‚ r™{o¤ ƒwÂØÚte …tu‚t{tk …h{‚¥ð y™w¼ðtÞ Au.
ƒwÂØ sz y™u òze ntuÞ, yt¼tË ¼útkr‚ …fze ht¾u yux÷u …tu‚t{tk
…h{‚¥ð y™w¼ðt‚wk ™Úte. {týË ¼útk‚áÂüÚte swyu Au yux÷u ƒúñ{tk
rðfth ¼tËu Au; r™Šðfth áÂüÚte swyu, ƒúñ r™Šðfth s Au. rðfth
ƒúñ{tk ™Úte, ¼útk‚áÂü{tk s Au. ðrËcÚte ‚¥ðáÂü ¾q÷u yux÷u
¼útk‚áÂü Œqh ÚttÞ Au …Ae õÞtkÞ {wÆ÷u rðfth ™Úte.
Ëns ytí{tÚte su ÚttÞ y™u {™Úte su ÚttÞ yu{tk ytË{t™
s{e™™tu Vuh Au. Ëns ytí{t ËíÞ MðY… s Au, {™ r{ÚÞt fÕ…™t
¼útkr‚, îi‚ rðfÕ… Au s ™nª, r[Œtftþ s Au. nk{uþt þkft {™™e
Au, Ë{tÄt™ Ëns ËíÞ ytí{t™wk. y{t… r[Œtftþ{tk {t…ðt¤t
™t{Y…, Œuþft¤, ÿÔÞr¢Þt, rðfth ytfth, rðrðÄ‚trðr[ºt‚t {wÆ÷
92
ftkE Au s ™nª. s„‚{tk …tu‚uÞ þtkr‚ …t{u y™u ƒÄt™u þtkr‚ …{tzu
yuðt ytí{t fux÷t ? s„‚{tk …tu‚uÞ yþtkr‚ …t{u y™u ƒÄtÞ™u
yþtkr‚ …{tzu yuðt ‚tu yƒòu Au, òýu y¾kz ËÂå[Œt™kŒ …hƒúñ
Ëtð ftkE Au s ™nª y™u òýu Ëtð ftkE s ™Úte yuðe r{ÚÞt fÕ…™t
¼útkr‚ s ËðoMð Au ! Ëns ËíÞ ytí{t yufY… s Au ‚u{tk y™ufY…
yt¼tË ftkE s ™Úte.
ƒúñ fuðwk ?
Ëns ËíÞ ytí{t …tu‚u Ëns ËíÞ ytí{t s Au yu{tk swŒwk ƒeswk
ftkE Au s ™nª. Ëns ËíÞ ytí{tÚte swŒkw ftuE ƒúñuÞ ™Úte.
{tuxt¼t„™t ƒúñ ƒúñ fh™th, r{ÚÞt yt¼tË™t Sð™u …tu‚t™wk
ðtM‚rðf MðY… {t™u Au y™u ftuE swŒwk s y™k‚ yËk„ ƒúñ {t™u
Au, swŒwk ƒúñ ™Úte, ƒeòu Sð ™Úte, Ëns ËíÞ ytí{t s Au.
‚{tht r[Œtftþ{tk yt swŒtu ftuE yt¼tË (nwk yt y{wf Sð
y™u yt s„‚) Au s ™nª, ‚{u s r[Œtftþ Atu MðÞk«ftþ r[Œtftþ
ytí{t yt¼tË™t þt† „wÁ ™u «ftþu Au. yt¼tË™t þt† „wÁ
MðÞk « ftþ r[Œtftþ ytí{t™u «ftþ‚t ™Úte, yt¼tË™t
þt†„wÁðtË™t õÞtk hnu ?
ytí{t Ë¥tt«ftþ Au, ytí{t{tk sz ™t …tu‚t™t ftuE swŒt
Ë¥tt«ftþ ™Úte. ƒÄwkÞ ™ur‚ ™ur‚ fhe™u yk‚u ytí{t s ¾Ák ‚¥ð
ËíÞ Au. ƒúñ y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ s Au. ynkfth yr‚ ûtwÿ s Au.
®ƒƒ{tk «r‚®ƒƒ ™Úte ‚u{ r[Œtftþ{tk yt¼tË ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ yá~Þ Au, á~Þ yt¼tË Au s ™nª. r[Œtftþ MðåA s Au,
yu{tk yrðãt yt¼tË M…þo fu ËkƒkÄ Au s ™nª, Œt.‚. ytftþ
MðåA s Au, yu™u Äq¤ Äw{tzt fu ðtŒ¤t™tu M…þo fu ËkƒkÄ Au s ™nªk.
r[Œtftþ™t ytrŒyk‚ ™Úte, ytrŒyk‚ðt¤tu yt¼tË ftkE Au s ™nª.
yt¼tË{tk þwk «Þí™ ÚttÞ Au ? ytí{t …tu‚t™u ¼q÷e „Þtu Au, yu
…tAtu …tu‚t{tk «ƒwØ ÚttÞ Au. r{ÚÞt yt¼tË ¼útkr‚ Ët[e ÷t„e Au
93
‚u x¤e stÞ Au, yð¤wk ÚtÞwk Au yux÷u Ëð¤wk Út‚tk yt¼tË{tºt Úttuzwk
fü ÷t„u Au. r[Œtftþ{tk ftuE s Œw:¾ {wÆ÷u ™Úte ¾t÷e ™ft{tk
ƒnt™tk ftZu Au. yt…ýu nðu yt ƒÄwk Atuze™u õÞtk sðt™t n‚t ? …ý
Úttuztuf s rð[th fhu ™u yux÷u …tu‚u s r[Œtftþ Au, ƒeswk ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ Mð‚kºt r™h…uût s Au yt¼tË ƒkÄ™ ftkE s ™Úte, {tºt
‚wk s «ƒwØ ÚtE ò, ‚wk s r[Œtftþ Au yt¼tË ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ {u ¤ ððt™w k ™Úte yt¼tË xt¤ðt™tu ™Úte, r[Œtftþ
y¿tt™{tk swŒwk ÷t„u Au ¿tt™{tk …tu‚t™wk MðY… s Au. …tu‚u su ytí{t
Au yu™tÚte swŒwk ftuE ƒúñ ™Úte ftuE ƒeòu Sð …ý ™Úte. ytí{t{tk
yuðe {tºt fÕ…™t s ÚtE Au ƒúñ swŒwk Au y™u Sð ƒeòu Au ðtM‚ð{tk
ytí{t …tu‚u s Au. …h{tí{t (r[Œtftþ) s Au, yt¼tË y…uûttyu
yt¼tË ¼tËðtu yu yt¼tË™wk ËíÞ (¼tð), yt¼tË ™ ¼tËðtu
yu yt¼tË™wk yËíÞ (y¼tð), …h{tí{t{tk yt¼tËu ƒeòu ftkE
52
™Úte y™u yu™wk (…h{tí{t™wk) …tu‚t™wkÞ ƒeswk ftuE fthý ™Úte yux÷u
…h{tí{t …tu‚u s Au yuf s Au y™u ƒeswk ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ ‚¥ð Au. ‚¥ð ËíÞ Au. {txu Ëðo …tu‚u ykŒh (W…h
Œu¾t‚t …tu‚t™t r{ÚÞt yt¼tË™e ykŒh) yrÄct™ Ëtûte Y…u r[Œtftþ
s Au, yt¼tË Y…u ftkE s ™Úte. yt ƒÄwk Au y™u yu™t Ë¥tt«ftþ Au yu
s r[Œtftþ Au. yt ƒÄwk r[Œtftþ s Au, ftuE yt¼tË swŒtu ™Úte
{txu nwk r[Œtftþ s Awk.
…h{tí{t{tk su {tÞt Ëtð ftkE Au s ™nª yuðe {tÞt™t Sðtu
yuðt {tÞt™t s„‚{tk s ËŒt {wøÄ hnu Au. ftuEf s Sð …tu‚t™t
rððuf-ðihtøÞ þ{ Œ{ ytí{¿tt™™t …wÁ»ttÚtoÚte …tu‚t™t {q¤ MðY…
r[Œtftþ{tk «ƒwØ ÚtE yu Y… s ÚtE òÞ Au.
Þtu„ðtrËc Ëtk¼¤‚t ‚{™u ykŒh ËtiÚte …nu÷e yt ¾ƒh ntuðe
s òuEyu fu yt¾t s„‚{tk su [i‚LÞ ‚¥ð Au yu [i‚LÞ ‚¥ð™tus yt
‚¥ðƒtuÄ Au …Ae òu {thu yt sz s„‚™e ¼útkr‚™u „ýe™u yu{tk
94
ƒeswk ftkE fhðt™wk ntuÞ ‚tu yu{tk {™u yt ‚¥ðƒtuÄÚte ftkE Ë{Úto™
{¤þu ™nª. Þtu„ðtrËc™u Ët[wk fu ¾tuxwk feÄt ð„h {thu {tht æÞuÞ™u
ÞÚttÚto òýðwk òuEyu y™u …tfwk fhðwk òuEyu.
…h{tí{t™e ðt‚ sðt Œtu {týË …tu‚t ËkƒkÄe s M…ü ™Úte,
…Ae …h{tí{t ËkƒkÄe ‚tu M…ü ntuÞ s õÞtkÚte ? su …h{tí{t{tk s
{¤e „Þtu ntuÞ yu™t Œun™u „{u ‚u ÚttÞ, yu™t ytí{t{tk ftkE s ™
ÚttÞ, yu ËŒt r[Œtftþ MðY…u MðMÚt s Au. yu™t{tk r{ÚÞt yt¼tË
¼útkr‚™e ftuE yMðMÚt‚t Au s ™nª.
{týË fÕ…™tÚte Au y™u yk‚u ‚uýu …tu‚t™e Ëðo fÕ…™t™u y™k‚
r[Œtftþ{tk s Ë{tððe …zu. y™k‚ r[Œtftþ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte
{týËu s …tu‚t™e Ëðo fÕ…™t™u y™k‚ r[Œtftþ{tk Ë{tððe …zu.
Þtu„ðtrËc™tu Ëk…qýo Ëth òu fneyu ‚tu yux÷tu s fu y™k‚ þwØ
r[Œtftþ s Au y™u {týËu yu{tks Ëk…qýo þtk‚ Útðwk òuEyu, yu{tks
yufY… ÚtE sðwk òuEyu, yu{tk shtÞ swŒt ™ hnuðwk òuEyu. y™k‚
r[Œtftþ s Au …Ae yu{tk ftuE yt„ðe nM‚e fu ftuE yt„ðe {nuåAt
Ëk¼ðu ¾he ? {týË y™k‚ r[Œtftþ™u òý‚tu s ™Úte y™u òýu ‚tu
yt yt¼tË™tu …tu‚u s ™ hnu. òu ni Ëtu ni. yt„ðtu yt¼tË Atuze
Œu yux÷u r[Œtftþ s Au. yt„ðtu Œun fu yt„ðe EåAt yuðwk ftkE
r[Œtftþ{tk Au s ™nª. yt ˽¤t Sð s„‚™wk ¾Ák MðY… r[Œtftþ
s Au. r[Œtftþ s Ë¥tt«ftþ Au. yt¼tË ftuE Ë¥tt«ftþ ™Úte.
r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk r[¥t™tu yt¼tË ™ hnu‚tk r[Œtftþ s hnu÷wk
Au. ¼útkr‚ ÚtE Au yux÷u yt¼tË ¼tËu Au, «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u
r[Œtftþ s hnu÷wk Au. ¼útkr‚ s yË{trÄ Au r[Œtftþ s Ëns
Ë{trÄ Au. r[Œtftþ s Ëns Ë{trÄ, ¼útkr‚ yË{trÄ r[Œtftþ s
Au ftkE fhðt™wk ™Úte ðrËc™e ËíÞ rððuf áÂü{tk r[Œtftþ s Au
s„‚ ftkE s ™Úte.
su™u ËíÞ r[Œtftþ s hnuðwk ntuÞ yuýu ËeÄwk ËíÞ r[Œtftþ s
95
y™w¼ðe yu{tks hnuðwk òuEyu. yuýu yËíÞ y¿tt™e™e fÕ…™t™wk
s„‚ ftkE s ™Úte yu{ òýðwk òuEyu. r[Œtftþ{tk ftuE swŒtu ÿüt
fu ftu E sw Œ k w á~Þ ™Úte r[Œtftþ{tk ftu E sw Œ tu ¿tt‚t fu ftu E
swŒkw ¿tuÞ ™Úte.
™{oŒt, 30-5-2006
r[Œtftþ Wðt[
rËØtk‚Úte hnuðwk ntuÞ ‚tu ƒeswk ƒtu÷tÞ ™nª
r[Œtftþ hnuðwk ntuÞ ‚tu ¼útkr‚ h¾tÞ ™nª
r[Œtftþ s rËØtk‚ Au yt¼tË ÿütk‚ {tºt
JJ çÝÚè㢠JJ
ytftþðtýe
ðrËc Ëh¤ Ëns ËíÞ r[Œtftþðtýe.
EåAtÚte ƒkÄ™, EåAtíÞt„Úte {wÂõ‚, r[Œtftþ{tk EåAt s
53
™Úte. ƒeS ðtýe{tk r[Œtftþ rËðtÞ™e …ý Úttuze ½ýe fÕ…™t¼útkr‚
nþu …ý ðrËc™e ðtýe{tk ‚tu r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ðrËc™e ðtýe Ëh¤ Ëns ËíÞ s Au. ËkËth{tk rð[th ðtýe þçŒ
yÚto™t s „qk[ðtzt Au. ðrËc{tk rð[th ðtýe þçŒ yÚto r[Œtftþ s
«ftþu Au. EåAt ntuÞ yux÷u s ðtýe{tk Vuh …zu Au EåAt ™ ntuÞ
yux÷u ftkE s Vuh ™ …zu, ËíÞ yuðwk ™u yuðwk s «ftþu. …h{tí{t{tk
EåAt ™Úte, yt¼tË{tk ¼tËu Au; íÞtkÚte s ƒkÄ™ þY ÚttÞ Au.
EåAt Atuze Œu yux÷u {wõ‚ s Au.
r[Œtftþ + EåAt = ƒkÄ
ƒkÄ - EåAt = r[Œtftþ
ËŒtrþð fi÷tË …ðo‚™e „wVt{tk ðrËc {wr™™u fnu Au þwØ …h{
[i‚LÞ™tu {ntËt„h su{tk fÕ÷tu÷ fu rnÕ÷tu÷ {wÆ÷u Ëk¼ð‚t ™Úte
yu {tÁk ðtM‚rðf MðY… Au yt ytf]r‚ nwk ™Úte.
r[Œtftþ s nwk Awk yt yt¼tË ytfth nwk ™Úte.
96
ƒÄt™wk ¾Ák MðY… r[Œtftþ s Au, yt ftuE yt¼tË ytfth s ™Úte.
ðrËc™e r[Œtftþ ðtýe Au, ðf‚]íðf¤t™e yt¼tËðtýe s ntuÞ.
yt r{ÚÞt yt¼tË{tk yt…ýu ƒÄwk ¾tuxwk fÞwO Au ™u yux÷u ðrËc
yt…ý™u W½tzt ™t„zt-…w„zt fhu Au ™u yux÷u yt…ýu ðrËc™u ¾tuxt
fne ŒEyu yux÷u yt…ýu Ët[t ÚtEyu ™u {ò fheyu ! fÞto fhu Au ™u
yux÷u [k[¤‚t hnu Au, þtk‚ hnu yux÷u r[Œtftþ s Au.
su™u Sð‚t s þtkr‚ ™ ntuÞ yu™u {Þto …Ae þtkr‚ nþu ¾he ?
ðrËcÚte r[Œtftþ Ëk…qýo W½tz ÚtE òÞ yu™u …Ae þtkr‚{tk ftkE
ƒtfe hnu ¾Ák ?
ËíÞ y™w¼ðtÞ yu™wk ™t{ MVtux, ðrËc™tu ‚¥ðƒtuÄ {™ …h yÚtztE
{™{tk su ‚¥ðƒtuÄ ÚttÞ Au yu MVtux («ftþ) Au, yu r™íÞ s hnu Au
fthý fu [i‚LÞ ‚¥ð r™íÞ s Au.
r[Œtftþ ytí{t{tk …nu÷tk Ëqû{ fÕ…™t ¼tËu y™u yu s …Ae MÚtq¤
fÕ…™tY…u ¼tËu r[ŒtftþƒtuÄÚte fÕ…™t ftkE s ™Úte. {týË ‚ýtÞ
Au fÕ…™t{tk y™u ðt‚tu fhu Au r[Œtftþ™e yux÷u þtkr‚ Út‚e ™Úte.
fÕ…™t þtk‚ yux÷u þtkr‚, ƒÄtu ðtË™t™t ht„îu»t™tu s ‚t… Au.
r[Œtftþ{tk …h{ r™{o¤‚t …h{ þe‚¤‚t s Au. yt¼tË{tk Ár[
ht„ Au yt¼tË{tk yÁr[ rðht„ Au, [i‚LÞ{tk s Ár[ ¿tt™ Au.
[i‚LÞ{tk s ÂMÚtr‚ r™ct Au [i‚LÞ s ¾Ák ‚¥ð ËíÞ Au.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u ykŒh-ƒnth r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE ntuÞ
s ™nª. yt¼tË {tºt Œun y™u ÔÞðnth ¼tËu fu þtk‚ ÚtE òÞ,
ytí{t r[Œtftþ s Au. ðtýe ËhMð‚e Au [i‚LÞ «ftþ s Au [i‚LÞ
…tu‚u su yt ƒÄwk ÚtÞwk Au yu ƒÄwk …tu‚u s «ftþe hÌtwk Au. ðtýe …ý [i‚LÞ
s «ftþe hne Au. yt¼tË{tk fŒe EåAt™tu …th ™Úte, r[Œtftþ{tk
ËŒt …h{þtkr‚ s Au. r[Œtftþ{tk ‚wkÞ ƒeòu õÞtk Au ? ‚tÁk fhðwkÞ
ƒeswk õÞtk Au ? ‚the fhðt™e ƒeS ðM‚wÞ õÞtk Au ? {týË™u r[Œtftþ
s hnuðwk ntuÞ ‚tu yu™u yt¼tË™e ftuE ðM‚w™e shtÞ sYh ¾he ?
97
r[Œtftþ ƒtuÄÚte s r[Œtftþ hne þftÞ.
{tÞt™e ÍkÍx Úte r[Œtftþ ¼q÷tÞ.
yt¾t Þtu„ðtrËc™tu Ëth s …h{þtkr‚ Au.
su™u r[Œtftþ™e …h{þtkr‚ s Au ‚u™u ftuE s W…Œuþ™e sYh ™Úte.
W…Œuþ {níð™tu ™Úte …h{þtkr‚ s {níð™e Au.
Ä™ sz {txu Au [i‚LÞ {txu ™Úte, ¿tt™ þtkr‚ {txu Au Ä™ {txu ™Úte.
…h{þtk‚ r[ŒtftþY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u ¿tt™™e sYh ™Úte ‚tu
Ä™™e ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ? Ä™™e sYh ÷t„‚e ntuÞ ‚tu nS ¿tt™ ÚtÞwk
s ™Úte y™u ðihtøÞuÞ ÚtÞtu s ™Úte. ƒúñ™e ðt‚tu s fhðt™e ™Úte,
…h{þtkr‚{tk s hnuðt™wk Au. ËkËth þtkr‚ {txu ™Úte, ƒ¤ðt {txu s
Au; ‚¥ðƒtuÄ ztu¤ (Œk¼) {txu ™Úte, þtkr‚ {txu s Au.
ðrËc™t ƒÄt yÚttuo Ëð¤t s Au, yð„r‚Þt™t ƒÄt yÚttuo yð¤t
s Au. ðrËc Ët[wk s Ët[wk fnu Au, yð„r‚Þtu Ët[wk ¾tuxwk ¾tuxwk Ët[wk
54
fnu Au. ðrËc™t WŒT„thtu ‚¥ð™e ðtM‚rðõ‚t s Au fÕ…™t s ™Úte.
ËíÞ™wk yt[hý y™u y™w¼qr‚ s þtkr‚ yt…u Au {tºt ðt‚tu s ™nª.
{tÞt™e ¾tuxe ÷t÷[{tk s ÷tuftu þtkr‚ ¾tuE ƒuËu Au. su ytí{t™u s
…qýo òýu Au, yu™t{tk {tÞt™e ftuE fÕ…™t s ™Úte. {tÞt™e ÷t÷[ðt¤tu
ytí{t™u òý‚tu s ™Úte. {qZ rð»tÞe …t{h yu{ {t™u fu yt…ýe su{
ðrËc™u …ý ¼útkr‚™wk ftkE òuE‚wk nþu ?
ftuE {týË Ët[t ‚¥ð™wk Ët[w ¿tt™ {u¤ððt{tk y„úË u h ÚttÞ yu{tk
fÕÞtý s Au. ÷tuftu sqXe {tÞt{tk ŸÄt ð¤e òÞ Au yt{ ‚u{ ™tË
™tË fhu Au yu{tk Œw:¾ s Au. ftuE …ý {týË™u su ftuE yuf ¼útkr‚
…fztE òÞ Au yu òu rð[th fhðt ™ Úttu¼u ‚tu yu ¼útkr‚{tk s yu
ðæÞu òÞ Au. nwk ‚]»ýt ™ Atuzwk y™u {™u Ëw¾ {¤u yuðwk fhtu, nwk
Œuð‚t{tk ntÚt ™t¾wk y™u ™ ƒ¤wk yuðwk fhtu.
ytí{t …qýo s Au EåAt ftkE s ™Úte yux÷u ‚h‚ s r™ŠðfÕ….
Ëðo r[Œtftþ ytí{t …tu‚u s Au …tu‚t{tk swŒwk ftkE s ™Úte ‚tu …Ae yu
98
þu™e EåAt ht¾u ?
yt ¿tt™Þtu„ r[Œtftþ ytí{t™e …qýo‚t s Au.
r[Œtftþ{tk yt¼tË™u Wí…L™ fh™th ftuE s r™r{¥t (f‚to) ™Úte.
y{t… r[Œtftþ{tk {t… («{tý) ™e ftuE s ðM‚w ™Úte.
r[Œtftþ{tk s hntu yux÷u yt¼tË ftkE Au s ™nª.
ðihtøÞ ð„h™wk …tkrzíÞ {q¾o‚t s Au
rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ …rh…qýo ™ ntuðt™u ÷eÄu s ðuŒtk‚ ƒúñ¿tt™™tk
©ðý {™™ r™rŒæÞtË™Úte r[Œtftþ ƒtuÄ{tk ÷tuftu …tAt …ze „Þt
y™u ¼u¤Ëu¤ ÚtE „E, rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ …rh…qýo ntuÞ yu™u
r[Œtftþ{tk «ƒwØ Útðwk y™u ˽¤tu îi‚ ¼ú{ Ëk…qýo x¤ðtu Ëns s Au.
rËØtk‚Úte hnuðwk ntuÞ ‚tu ƒeswk ƒtu÷tÞ ™nª.
r[Œtftþ hnuðwk ntuÞ ‚tu ¼útkr‚ h¾tÞ ™nª.
r[Œtftþ s rËØtk‚ Au yt¼tË ÿütk‚ {tºt.
ftkE…ý ƒtu÷e™u ðrËc r[Œtftþ s fnu Au yt¼tË ftkE fnu‚t ™Úte.
…tu‚u s fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ s Au
(ykŒh …ý yu{ s Au ƒnth ðrËc …ý yu{ s fnu Au)
yt¾t W…Œuþ™tu ¼tð ytí{t W…h s ytðe „Þtu - MðÞk s Au.
r[Œtftþ ytí{t ykŒh yrÄct™ Ëtûte Y…u …tu‚t™t MðÞk«ftþ …ýtÚte
y™u ƒnth þt†-„wÁ™t W…ŒuþÚte M…ü he‚u y™w¼ð{tk ytðu Au. ƒnth
þt†-„wÁÚte {tºt sýtÞ s Au, ‚{u s r[Œtftþ Atu yu{tk yt
˽¤tu yt¼tË ftkE s ™Úte, ßÞthu ykŒh …tu‚t™t s yíÞk‚ Ëqû{
y™u …qýo yð÷tuf™ (¿tt™) Úte, {™™tu r™htuÄ y™u {™™e Ë{trÄ (Þtu„)
Úte …tu‚t{tk s y™w¼ðtÞ Au. …tu‚t™t y™w¼ð{tk …tÞt™e ÞtuøÞ‚t rððuf
ðihtøÞ þ{ Œ{ þwØ [i‚LÞ™tu Ëqû{ rð[th s Au. ¼útkr‚ …fze ht¾u
y™u ðuŒtk‚ Ëtk¼¤u ‚tu …Ae õÞtkÚte r[Œtftþ ytí{t y™w¼ðtÞ ?
ßÞthu ftuE ¼útkr‚ ™ Atuzu rð»tÞtu™e ytËÂõ‚ ™ Atuzu yux÷u yu™u
…tu‚t™t ytí{t™u ƒkÄ™{tk s ht¾ðtu Au.
99
 {q¤u …tu‚u s ƒúñ Au
¿tt™ ÚttÞ Au, ¼útkr‚ x¤u Au yux÷u Sð …tu‚t™u s …tu‚t™t {q¤
ƒúñY…u y™w¼ðu Au. ÿüt á~Þ yt¼tË Ët[tu {t™u ‚u™u …tu‚t™tu
ÔÞt…f …h{‚¥ð r[Œtftþ ytí{t y™w¼ðtÞ ™nª.
ðrËc fŒe ËíÞ r[Œtftþ Atuz‚t s ™Úte, ‚fo nk{uþt yËíÞ
yt¼tË ¼útkr‚™tu s ntuÞ Au, ËíÞ yt„¤ fŒe yËíÞ™wk [t÷‚wk s
™Úte. „wsht‚e …tËu ƒu …iËt ntuÞ ™u yux÷u fŒe ðrËc™u „ýu s ™nª
fu{ fu rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ ð„h™t ynk {™ ðtË™tÚte ¼hu÷t
„wsht‚e™e y™k‚ þwØ r[Œtftþ ytí{t{tk [tk[ zqƒ‚e s ™Úte.
{týË [tuϾtu ™ ntuÞ ‚tuÞ Yytƒ fhu yu ¾tuxwk s Au.
r[Œtftþ{tk EåAt s ™Úte, yt¼tË ¼útkr‚{tk s EåAt ¼tËu
Au. Ëðo™wk yrÄct™ ËtûteMðY… ƒúñY… Au, ftuE™wk yt¼tË ¼útkr‚Y…
Ët[wk ™Úte. ¼u¤Ëu¤ õÞtk ÚtE ? yËíÞ yt¼tË ¼útkr‚™uÞ ƒúñY…
55
{t™e ¾Ák ‚¥ð ËíÞ ™ ytu¤¾u, ¼útkr‚™u ËíÞ {t™e Œw:¾e ÚttÞ
…Ae VrhÞtŒ fhðt™tu þtu yÚto Au ? …qýo¿tt™{tk …qýo r[Œtftþ s hnu,
Ëk…qýo yt¼tË ftkE s ™ hnu. ËqÞo W„‚t …qýo «ftþ s hnu Ëk…qýo
ykÄfth ftkE s ™ hnu. …tu‚u r[Œtftþ s Au, yu{tk á~Þ ftkE s ™Úte.
su ftkE s ™Úte yu{tk þwk ðihtøÞ fu þwk ytËÂõ‚ ntuÞ ? ò„ú‚™u
MðÙ{tk þwk ðihtøÞ fu þwk ytËrf‚ ntuÞ ? ò„ú‚™u MðÙ ftkE s ™Úte.
Úttuzt þçŒtu „tu¾e ™tk¾e ƒtuÕÞu sðt yuðwk ™Úte, ËíÞ y™w¼ððwk
òuEyu ËíÞ hnuðwk òuEyu. ËŒt Ëh¤ Ëns ËíÞ s hnuðwk yu s
ytí{t™e f]‚f]íÞ‚t Au. ytí{t™e f]‚f]íÞ‚t ftkE ftuE yt¼tË ftÞoÚte
s ™Úte. ¿tt™e™tu ÔÞðnth ¼tËu fu ™ ¼tËu ¿tt™e r[Œtftþ s Au
¿tt™e{tk yt¼tË ftkE s ™Úte.
‚¥ðƒtuÄ{tk „V÷‚ õÞtk ÚttÞ Au ?
{tºt þçŒÚte s òýwk Awk yu{ {t™u Au íÞtks ‚¥ðƒtuÄ{tk „V÷‚ ÚttÞ
Au. {tºt þçŒtu òýðt yu ‚¥ðƒtuÄ ™Úte, r[Œtftþ y™w¼ððwk
100
r[Œtftþ hnuðwk yu s ¾htu ‚¥ðƒtuÄ Au. {tºt W…h™wk s ntuÞ yu™u
ykŒh™t ËtÚtu õÞthuÞ {u¤ {¤u s ™nª. ËtÄw (Ëh¤ Ëns ËíÞ)
ËŒt ykŒh™e ðM‚w MðY…u s hnu, fwrx÷ ËŒt {tºt þçŒtuÚte s W…h
AÕ÷tu …tuf¤ ztu¤ fhu. ËtÄw ykŒh s …qýo hnu, ƒnth yt¼tË{tk ¼{u
™nª. fwrx÷ ykŒh™wk ¾Ák òýu ™nª, ƒnth r{ÚÞt yt¼tË{tk s
¼{u. ¿tt™Úte r[Œtftþ{tk …qýoþtkr‚ s Au ftuE EåAt Au s ™nª.
r[Œtftþ{tk Ët‚Ëtu fhtuz, yu{™wk s„‚, s„‚{tk yu{™e EåAt,
EåAt …qŠ‚™e Œtux þwk yu ƒÄwk ftkE y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk Ët[wk Au ?
EåAt ntuÞ ‚tu ¿tt™ ™Úte ¿tt™ ntuÞ ‚tu EåAt ™Úte r[Œtftþ …qýo s
Au. …h{tí{t s s„‚ Au yu{ [÷tÔÞwk yux÷u s Útt… ¾tE „Þt.
r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª yu s ËíÞ …h{…Œ Au. rðrÄ
r™»tuÄ yt¼tË™t s Au r[Œtftþ{tk ™Úte, ‚¥ð¿t rðrÄr™»tuÄ™tu
rð»tÞ ™Úte.
…tu‚t™wk ysh y{h þwØ MðY…
Ëns su Au ‚u s Au yu{tk ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte yu{tk ftuE s fÕ…™t fu
¼útkr‚ ™Úte.
™{oŒt, 31-5-2006
ðrËc Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ r[Œtftþ s Au.
˽¤wk Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ (…h{tí{t) …qýo s Au, á~Þ yt¼tË þqLÞ s Au
r[Œtftþ{tk ftuE™e fÕ…™t™wk s„‚ ™z‚wk ™Úte. ftuE™e ËkfÕ…fÕ…™t
r[Œtftþ{tk õÞtkÚte ntuÞ y™u r[Œtftþ{tk ƒeswk ftuE fu ƒeswk ftkE Au
…ý ™nª.
{týË ¾tuxe fÕ…™tytu fhe™u s nuht™ ÚttÞ Au …tu‚u s þtk‚ ÚtE òÞ
yux÷u …h{tí{t s Au. fÕ…™t fhu yux÷u …Ae yu{tk ƒÄwk ytðu ßÞtk
fÕ…™t s ™Úte, íÞtk þtkr‚ s Au.
r[Œtftþ{tk ÿüt (yk‚:fhý) á~Þ (yt¼tË) {tºt fÕ…tÞ s
101
Au. yt Ëðo Sð s„‚ á~Þ yt¼tË™t s Au yux÷u ‚¥ð‚: Ëðo
Sð s„‚ r[Œtftþ s Au. Œhuf™wk nwk ‚¥ð‚: þwØ r[Œtftþ s Au,
ftuE yt¼tË™tu Sð ™Úte, ftuE yt¼tË™t Sð™t sL{-{]íÞw,
n»to-þtuf …ý ™Úte. þwØ r[Œtftþ s Ëðo™wk ysh y{h þwØ MðY…
Au. ò„ú‚ …tu‚u Au MðÙ™tu …tu‚u ™Úte MðÙ™wk ƒeswk ftkE …ý ™Úte.
¾hu¾h MðÞk y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au y™u yu{tk s yt ƒÄwk
yt¼tË {tºt fÕ…tÞu÷wk Au. ßÞtk ËwÄe …qýo¿tt™ ™Úte Út‚wk íÞtk ËwÄe s
s„‚ ¼tËu Au …qýo¿tt™ ÚttÞ yux÷u ËíÞƒúñ s Au, ƒeswk Œu¾t‚wk s
™Úte. {ntËt„h{tk yuf s¤ s ytu¤¾tÞ yux÷u …Ae yu{tk swŒt
÷nuhtu™t yt¼tËtu Œu¾t‚t s ™Úte. ¼útkr‚ ytí{t{tk …ý ftkE ™Úte
y™u …tu‚u …ý ftkE ™Úte. ytí{t{tk [i‚LÞ s Au ¼útkr‚{tk ftuE ðM‚w
™Úte, Ëðoºt ËðoŒt Ëðo yufY… ytí{t s Au. s„‚{tk ™t{Y… yt¼tË
Au, [i‚LÞ ‚¥ð Au. ƒÄt™wk fÕ…™t¼útkr‚hrn‚ Ët{tLÞ¿tt™ Ët{tLÞ
56
y™w¼ð s ytí{t þwØ [i‚LÞ Au. ytí{t ÔÞt…f y™u yuf s Au.
ðrËc{tk ftuE ¼uŒ™e fÕ…™t ™Úte Ëðo yuf s ytí{t Au. Ëðoºt ytí{t
swytu ‚tu yuf s Œu¾tÞ. Ëðoºt ™t{Y… ðt¤wk á~Þ swytu ‚tu rðrðÄ
rðr[ºt y™ufY… Œu¾tÞ. ‚¥ð¿tt™Úte s Ët[wk ‚¥ð y™w¼ðtÞ Au
y™u yt¼tË{tºt fÕ…™t ¼útkr‚ Œqh ÚttÞ Au. yt¼tË {tºt ErLÿÞtu
y™u {™ ƒwÂØÚte Ëqû{tr‚Ëqû{ [i‚LÞ ‚¥ð sýt‚wk ™Úte. s„‚™t
…ŒtÚttuo …ý ðtŒ¤t™t ™„h suðt r{ÚÞt y™u ûtý¼k„wh s Au, {týË
{tun (rð…he‚ ¼ú{) Úte s yu{tk ËíÞ Ëth Ëw¾ {t™u Au. su y™k‚
þwØ r[Œtftþ s y™w¼ðu Au ‚u Ëðo {tunhrn‚ s Au. ò„ú‚™u MðÙ™t
…ŒtÚto ËkƒkÄe EåAt yr™åAt Ëk¼ð‚e s ™Úte, r[Œtftþ{tk «ƒwØ™u
s„‚ MðÙ ËkƒkÄe EåAt yr™åAt Ëk¼ð‚e s ™Úte. EåAthrn‚
y™k‚ r[Œtftþ y™k‚ Ëw¾ s Au. yt¼tË{tk EåAt™wk s ƒÄwk Œw:¾ Au.
Ët[tu {týË suðtu ntuÞ yuðtu s hnu ykŒh swŒwk fu ƒnth ƒeswk yuðwk ™
ntuÞ.¾tuxt™u ykŒh yþtkr‚ ntuÞ y™u …qAtu fu{ Au ? ‚tu fnu Au
102
þtkr‚ ! r[Œtftþ …qýo s Au yu s …qýoþtkr‚ Au ˽¤tu yt¼tË þqLÞ s
Au yux÷u s y¼tðtu {x‚tu ™Úte.
y¿tt™e™wk ð÷ý : s„‚{tk fŒe þtk‚ ™ ÚttWk yk‚u M{þt™{tk s
þtk‚ Úttô. s„‚{tk su {¤‚wk ntuÞ ‚u ftkE s ™ Atuzwk yk‚u yufe Ítxfu
Āwk s Atuzwk.
r[Œtí{t + y¿tt™ = ynk s„‚
ynk s„‚ - y¿tt™ = r[Œtí{t
ËqÞo «ftþ‚tu ntuÞ íÞtk htrºt™t ykÄfth™wk yÂM‚í𠃂tðe þft‚wk
™Úte. r[Œtftþ ytí{Ëtûttífth «ftþ‚tu ntuÞ íÞtk y¿tt™ ykÄfth™wk
yÂM‚í𠃂tðe þft‚wk ™Úte. ËqÞo fu𤠫ftþ s Au r[Œtftþ fuð¤
[i‚LÞ «ftþ s Au. ¾hu¾h þwk Au y™u þwk {tLÞwk y™u þwk fÞwO ? ¾hu¾h
r[Œtftþ [i‚LÞ«ftþ s Au ‚u™u ƒŒ÷u y¿tt™-ykÄfth {tLÞtu y™u
yu™wk s ƒÄwkw fÞwo. òu r[Œtftþ [i‚LÞ ytí{t{tk s «ƒwØ ÚtE „Þtu
ntuÞ ‚tu yt ftuE ¼útkr‚ s ™ ntuÞ.
ÞwÂõ‚ :- ËíÞ MðY…™tu ÞÚttÚto ƒtuÄ [i‚LÞ ò„úr‚ s ¾he ÞwÂõ‚
Au, ¼útkr‚{tk ftuE ÞwÂõ‚ fhðt™e ™Úte.
Ëðo™wk …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… r[Œtftþ …qýo s Au. þqLÞ yt¼tË
fÕ…™t{tk fŒe …qýo Útðt‚wk s ™Úte. Ët[wk r[Œtftþ ™Úte sýt‚wk,
¾tuxwk s„‚ Ët[wk ÷t„u Au yu s ¼útkr‚ Au. {týË™u òuEyu Au fux÷wk
y™u {he „Þt ËwÄe {Útu Au fux÷wk ? ftuE…ý ¼útkr‚Úte Aqxðwk ntuÞ ‚tu
Ët[wk ‚¥ð™wk ¿tt™ s {u¤ððwk òuEyu. ¼útkr‚™e þtkr‚™tu W…tÞ
yt¼tË™e ftuE ðM‚wÚte ™Úte, Ët[e ðM‚w r[Œtftþ™t ¿tt™Úte s
¼útkr‚™e þtkr‚ ÚttÞ Au. yt…ýt r[Œtftþ ytí{t{tk yð÷tuf™ fheyu
yux÷u ¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª yu s ¼útkr‚™e þtkr‚ Au. ytí{t{tk su
fÕ…™t Ët[e s ™ ntuÞ yu™tu ™tþ fhðt…ýwk s ™Úte. …h{tí{t ƒŒ÷t‚t
™Úte yu{tk yt ˽¤wk yt¼tË{tºt s„‚ ƒŒ÷tÞ Au.
…h{tí{t™u ¼q÷e™u r{ÚÞt yt¼tË™u Ët[tu {t™e™u {Útu Au yux÷u
103
s ftkE {¤‚wk ™Úte. yt¼tË ftkE swŒtu ™Úte …h{tí{t s Au.
Þtu„ðtrËcu yt¾t …h{tí{t™u þ猌unu «ft~Þt Au. su™e ‚u™e ËtÚtu
¼{ðwk yu™t fh‚t Þtu„ðtrËcÚte …h{tí{t s hnuðwk þwk ¾tuxwk ? ynª
ƒÄt™u ™{oŒtÚte ƒnth™e y™u ðrËcÚte ykŒh™e r™{o¤‚t þe‚¤‚t s
{¤u Au. ËkËth{tk ßÞtk swytu íÞtk {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… s
¼tËu Au.
r[Œtftþ Wí…L™uÞ Út‚wk ™Úte ™tþuÞ …t{‚wk ™Úte. yt¼tË Wí…L™uÞ
Út‚tu ™Úte ™tþuÞ …t{‚tu ™Úte yux÷u fu ƒÄwk yuf ÂMÚth ‚¥ð s Au.
ytí{¿tt™ yux÷u …tu‚u s r[Œtftþ ytí{t Au yu ¿tt™. …h{tí{t{tk
…]Úðe ¼útkr‚Úte s yt¼tË{tºt ¼tËu Au. y™k‚ [i‚LÞ™t {ntËt„h{tk
r{ÚÞtûtý¼k„wh …h…tuxt suðtu {týË yu{tk ¾heŒ ðu[tý {tht-
‚tht™t y¼ht{fw¤™kŒtðt™t ŒM‚tðuòu fhu Au. y¼ht{fw¤™kŒtðt
yux÷u ßÞtk ËwÄe ËqÞo [kÿ ‚tht hnuþu íÞtk ËwÄe yt ¼útkr‚ytu {the s
57
hnuþu, nwk ¼÷u yts ûtýu ™ ntuô !
„wÁytu™u s r{ÚÞt yt¼tË ¼útkr‚{tk y¼ht{fw¤™kŒtðt™t
ŒM‚tðuòu ntuÞ …Ae ðrËc suðwk ™ø™ ËíÞ õÞtkÚte fnu ? „wÁytu s
Ëk…qýo r[Œtftþ ËwÄe ™ …ntUåÞt ntuÞ y™u r[Œtftþ{tk s ËŒt™u
{txu Ëk…qýo ÂMÚth ™ hÌtt ntuÞ ‚tu yu ðrËc suðwk Ëk…qýo r[Œtftþ™wk
™ø™ ËíÞ õÞtkÚte fnu ? ykŒh™t þwØ ‚¥ðY…u ˽¤wk r[Œtftþ s Au
ƒnth™t yt¼tË Y…u ˽¤wk þqLÞ s Au. y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au
s„‚ Au s ™nª.
r[Œtftþ{tk Œhuf ÔÞÂõ‚„‚ fÕ…™t su yufƒeò ËtÚtu ¼¤e „E
ntuÞ ‚uðwk ¼tËu Au ‚u Œhuf ¾hu¾h ™tu¾e s Au ‚u{ y÷„Úte MðåA fhe
÷E, ¾Ák ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ òýe ÷E yu fÕ…™t þtk‚ ÚttÞ yux÷u
MðÞk r[Œtftþ s Au. MÚtq¤ ¼q‚tftþ Ëqû{ r[¥ttftþ Au, Ëqû{ r[¥ttftþ
fthý {tÞtftþ Au. fthý {tÞtftþ {ntfthý r[Œtftþ s Au yux÷u
˽¤wk {q¤u y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au.
104
yt¼tË™tu y™w¼ð yux÷u ðtË™t™tu ËkfÕ…, ðrËc nwk ht¾e™u
r[Œtftþ ™Úte fnu‚t ƒtfe ƒÄt nwk ht¾e™u ‚¥ð fnu Au. su{ ytftþ{tk
ftuE™wk nwk ™Úte ‚u{ r[Œtftþ{tkÞ ftuE™wk nwk ™Úte fthý fu r[Œtftþ ‚tu
ytftþÚteÞ Ëqû{, ytftþ™wÞk [i‚LÞË¥ttY…e yrÄct™ Au r[Œtftþ{tk
ƒeswk ftuE s ™Úte ƒeswk ftkE s ™Úte.
y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ{tk ËkõÕ… fu ËkfÕ…™e ftuE rºt…wxe
{wÆ÷u ™Úte ËkfÕ… {tºt yt¼tË s Au y™u yt¼tË {tºt s ÿüt
Œþo™ á~Þ rºt…wxeytu ¼tËu Au.
r[Œtftþ + ynk = s„‚
s„‚ - ynk = r[Œtftþ
ftuE…ý ðM‚w Œu¾t‚e ntuÞ yu Y… yu ™Úte, yu™wk ytÄth¼q‚ {q¤ ‚¥ð
Au yu yu™wk Ët[wk MðY… Au. ËkËth{tk ƒtfe ƒÄt ÷tuftu …tu‚u (¼útkr‚Y…
ÿüt) …tu‚t™e ¼útkr‚ y™u ¼útkr‚Y… á~Þ yu™u Ët[t {t™u Au.
yt ¼útkr‚™tu nwk Ët[tu nwk ™Úte …ý yt nwk ¼útkr‚ su r[Œtftþ{tk
¼tËe Au yu r[Œtftþ nwk ™wk Ët[wk MðY… Au. yuðe s he‚u yt ¼útkr‚™wk
s„‚ Ët[wk s„‚ ™Úte yt s„‚¼útkr‚ su r[Œtftþ{tk ¼tËe Au yu
r[Œtftþ s„‚™wk Ët[wk MðY… Au. ðrËc ƒÄt™t nwk y™u s„‚¼útkr‚™t
ytÄth¼q‚ {q¤ Ët[t ‚¥ð r[Œtftþ™u s ‚¥ð fnu Au. ftuE™e r{ÚÞt
fÕ…™t ¼útkr‚™u ‚¥ð fnu‚t ™Úte ßÞthu ƒtfe™t ƒÄt {‚ðtŒeytu Ëðo™t
ytÄth¼q‚ {q¤ Ët[t ‚¥ð r[Œtftþ™u ¼q÷e™u yu™e ykŒh ¼tËu÷e
r{ÚÞt fÕ…™t ¼útkr‚™u Ët[e {t™u Au ftuE ¼útk‚ ÿüt ¼útk‚ Œþo™ ¼útk‚
á~Þ ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ™tu Ëqû{ rð[th fhu ‚u™u r[Œtftþ s Ët[wk Au, ¼útkr‚ ftkE
s ™Úte. r[Œtftþ™tu Ëqû{ rð[th ™ fhu, ¼útkr‚™u Ët[e {t™u ‚u™u
r[Œtftþ y™w¼ðt‚wk ™Úte ¼útkr‚ s Ët[e ÷t„u Au. yt s„‚{tk
¿tt™e y¿tt™e™e yt Œþt Au.
ðrËc Ëðoºt ËðoŒt Ëðo™t ytÄth¼q‚ {q¤ ‚¥ð™u s yuf{tºt
105
Ët[t ‚¥ðY…u swyu Au yu yuf {tºt Ët[t ‚¥ð W…h ¼tË‚e y™uf
rðrðÄ rðr[ºt ËkËth¼útkr‚™u òu‚t s ™Úte. [i‚LÞ s ƒrn{wo¾ð]Â¥tÚte
yk‚:fhý y™u ËkËthY… ¼tËu Au, [i‚LÞ s yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte [i‚LÞ
s Au. yk‚:fhý y™u ËkËth ™Úte. {ntËt„h™wk s¤ …tu‚u s ƒnth
÷nuhY…u ¼tËu Au y™u ykŒh …tu‚u s s¤Y… s Au, nwk ntuô ‚tu {xðwk
s …zþu y™u ™ ntuô yux÷u r[Œtftþ s Au.
ËíÞ ÿüt
su Au suðwk Au yu s yuðwk s ðrËc swyu Au y™u fnu Au, ËíÞÿüt ËíÞ{tk
fŒe …tu‚t™uÞ ytððt ™ Œu. su ËíÞ Au yu Mð‚:ËíÞ Au, yu{tk …tu‚uÞ
ftkE s ™Úte y™u yu Ëðo™tu ËíÞ ytí{t Au. yt¼tË™u ¾tuxtu fntu ‚tu s
yu ™ hnu yt¼tË™u Ët[tu {t™tu yux÷u s {x‚tu ™Úte.
nwk ™u ¾tuxtu fnu™th ËíÞytí{t s «ftþu Au.
nwk ™u Ët[tu fnu™th ËíÞytí{t™u s Ztkfu Au.
58
ËíÞytí{t r[Œtftþ{tk ftuE nwk Au s ™nª. ytsu {týË™u …tu‚t™t Ët[t
yÂM‚íð r[Œtftþ{tk rðïtË ™Úte y™u ¼útkr‚™t yÂM‚íð ynk Y…
Sð{tk rðïtË Au.
Þtu„ðtrËc™t ‚¥ðƒtuÄÚte ËíÞ þtuÄ™th yð~Þ r™:ËkþÞ ËíÞ
s ÚtE òÞ. ËíÞ r[Œtftþ s Au yu{tk ftuE s yt¼tË ™ hnu. yt¼tË
yt¼tË™u ƒtkÄu r[Œtftþ™u ftuE ƒtkÄ™th s ™Úte. ¾hu¾h r[Œtftþ
s Au, swŒwk ƒeswk fþwk Au s ™nª. …tu‚t™e s Ëuðt Au …tu‚t™wk s ¿tt™ Au,
…tu‚t™wk s Ët[wk MðY… Au, yt{tk ftuE ™tufh ™Úte Ëðo™tu ÔÞt…f yuf s
ytí{t Au.
ËŒtrþð fi÷tË{tk ðrË»X™u fnu Au, yt…ýu fu su ¾hu¾h òýeyu
Aeyu fu …h{tí{t y{t… Au ‚u{ýu, su ÷tuftu …h{tí{t™u {t…{tk {t™u
‚u{™u ËíÞ sýtððwk fu …h{tí{t y{t… Au ‚u yt…ýtu Ä{o Au.
106
™{oŒt, 1-6-2006
yt…ýwk ¾Ák MðY… …h{‚¥ð r[Œtftþ.
yt…ýt r[Œtftþ™tu yt ˽¤tu r[Œt¼tË Au.
{nt[i‚LÞ rð™t ƒeS fþe ðM‚w Au s ™nª.
r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷u ‚¥ð¿t …tu‚uÞ yu s Au.
ƒeswk ntuÞ ‚tu …tu‚u ƒeòu ntuÞ ™u ? su r[ŒtftþY… Au yus Ëí…wÁ»t
Au. Ëí…wÁ»t™wk {týË fu ÔÞÂõ‚Y… yt¼tË{tºt s Au. su ÷nuh
Œu¾tÞ Au yu ™Úte {ntËt„h s Au.
ftuE {týË r[Œtftþ Út‚tu ™Úte {tºt ‚¥ð¿tt™Úte Ëk…qýo¼útkr‚ hrn‚
ÚttÞ Au yux÷u r[Œtftþ s Au. y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ Ëðoºt ¼h…qh
Ë{t™ r™hks™ r™htfth r™Šðfth y™trŒ y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ
ËÂå[Œt™kŒ½™ ƒúñ s Au, ƒúñ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. ÷nuh ¼tËu
s Au ¾hu¾h {ntËt„h s Au, Ëí…wÁ»t {týË ÔÞÂõ‚Y… ¼tËu s Au
¾hu¾h ƒúñ s Au. ƒúñY… Ëí…wÁ»t™t yt¼tË{tºt yt[hý{tkÞ
ËÂå[Œt™kŒ ƒúñ s «ftþu Au.
ðrËc™t yt¼tË{tºt Y…{tkÚteÞ ËÂå[Œt™kŒ ƒúñ s «ftþu Au.
ðrËc ËkËth™e ƒÄe ðM‚wytu™t yÚto yrÄct™ [i‚LÞÚte s «ftþu Au.
ðrËc™u ƒÄwk yrÄct™ [i‚LÞ s Œu¾tÞ Au, õÞtkÞ ËkËth Œu¾t‚tu s
™Úte. W…r™»tŒT{tkÚte ÔÞtËu „e‚t{tk &÷tuftu yu{™u yu{ s ht¾u÷t
Au. „e‚t{tkÚte ðtÕ{erfyu Þtu„ðtrËc{tk &÷tuftu yu{™u yu{ s
ht¾u÷t Au yux÷u W…r™»tŒT „e‚t Þtu„ðtrËc ºtýuÞ{tk ËthtÞ ËkËth™t
ËthY… yuf s ‚¥ð™tu …qýo «ftþ Au. ËthtÞ ËkËth{tk r[Œtftþ rËðtÞ
ƒeswk ftkE s Ëth ‚¥ð ™Úte.
¥æy}æ±„ì ¨±ü |æê„ï¯é ¨±ü|æê„çã„ïÚ„æ: JJ
ƒúñY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ ˽¤t yt¼tË™tu ytí{t …tu‚u s Au
yu he‚u …tu‚t™t yt¼tËÚte ˽¤t yt¼tË ËkƒkÄe ð‚uo Au. su{ Sðu
ykŒh ƒnth ˽¤t yðÞðtu ÄÞto Au yu™u …tu‚tY… Äthe™u s ð‚uo Au.
107
‚u{ ytí{tyu ykŒh ƒnth ˽¤t yðÞðtu ÄÞto Au yu™u …tu‚tY…
Äthe™u s ð‚uo Au. ¿tt™e ¿tt™Úte Ëðo™t yrÄct™ ƒúñY… s hnu Au.
y¿tt™e {q¤u ƒúñY… s ntuðt A‚tk y¿tt™Úte ƒúñ{tk ƒúñ™u ¼q÷e
yt¼tË {tºt SðY…u hnu Au. …Ae yu™u ¿tt™ ÚttÞ Au yux÷u yuÞ
…tu‚t™t {q¤ ƒúñY… ÚttÞ Au ytx÷tu s W…[th{tºt Au ƒtfe ƒúñ{tk
ftkE s Út‚wk ™Úte, …qýo s Au. ÷nuh yt¼tË{tºt s {ntËt„h{tk
¼tËu Au y™u …tAe {ntËt„h{tk s Ë{tE òÞ Au {ntËt„h{tk
ftkE s Út‚wk ™Úte, …qýo s Au. r[Œtftþ{tk s„‚ yr¼L™ s ¼tËu Au
r[Œtftþ s Au, {ntËt„h{tk ÷nuh yr¼L™ s ¼tËu Au {ntËt„h
s Au. …h{tí{t{tk ytðtu yt¼tË fu{ ¼tËu Au ? yuðtu ËkþÞ ™
ht¾tu …h{tí{t s Au.
Ëíþt† yux÷u ytí{¿tt™, Ëí…wÁ»t yux÷u ytí{¿tt™, ytí{¿tt™
yux÷u Ëðo ytí{tY… s Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ Ëðo ytí{tY… s Au
59
yuðe he‚u ÔÞðnth fhu Au, yt¼tË™e ytËÂõ‚Úte ™nª, yt¼tË
ftkE Au s ™nª. Ëtûte Ëðo™u «ftþu Au y™u ËðoÚte r™÷uo… s Au,
r[Œtftþ s Ëtûte Au ƒtfe Ëðo yt¼tË s Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚
ð‚o{t™ ¼tu„tu{tk ðtË™thrn‚ y™u ðihtøÞ…qýo ‚Útt ¼rð»Þ™t
¼tu„tu{tk M…]nthrn‚ ‚u™u ‚¥ð¿tt™™t rð™tuŒ {txu s Ëíþt† Au.
{týË™u Ëns r[Œtftþ MðY… hnuðt{tk ÷ûÞ™t rð[th fh‚tk Ëns
÷ûÞ{tk hnuðtÞ yuðt yt¼tË™wk ËíÞ yt[hý sYhe Au. r[Œtftþ
þwÂØ Út‚e ™Úte yt¼tË þwÂØ s ÚttÞ Au, ytí{þwÂØÚte s ytí{rËrØ
(ytí{÷t¼), ytí{t þwØ s Au. Ëh¤ y™u þwØ yk‚:fhý s
ytí{þwÂØ. …tu‚u s r[Œtftþ Au yu s ytí{rËÂØ.
y¿tt™{tk ytí{t …tu‚t™u yt¼tËY… {t™u Au. ¿tt™{tk ytí{t
…tu‚t™u ytí{t s òýu Au. ßÞtk ‚¥ððu¥tt Au íÞtk r[Œtftþ s Au ƒeswk
ftkE Au s ™nª. ƒhtƒh yð÷tuf™ fhu ‚tu ‚h‚ s y™w¼ðtÞ y™u
yt¼tË s swyu ‚tu ™ y™w¼ðtÞ. ‚¥ð¿t{tk r[Œtftþ «ftþ™u «r‚ƒkÄ
108
™Úte yu s ynkfth ™Úte, r[Œtftþ «ftþ{tk «r‚ƒkÄ s r{ÚÞt
yt¼tË {tºt ynkfth Au. r[Œtftþ rð[th fhu yux÷u yt¼tË ™Úte,
r{ÚÞt yt¼tË ynkfth r[Œtftþ ¼qÕÞt™wk s r[nT™ Au.
r[Œtftþ «ftþ yn{T-{wõ‚ ™wk s ÷ûtý Au.
…h{tí{t™tu s yt¼tË Au ‚tu yu õÞtk ™zu Au ? …tu‚t™e ¼útkr‚Þ
õÞtk Ët[e Au ? MðåA ytftþ suðwk MðY… s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
ðrËc su …qýo ‚¥ð™wk …qýo ËíÞ «ftþu Au yu{tk «ƒwØ ÚtE òÞ y™u yu
yËíÞ Ëk…qýo Atuze Œu yux÷u yu ËíÞ …h{…Œ s Au.
ðrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄ™wk ‚tí…Þo r[Œtftþ MðY…{tk s Au,
ytí{níÞt{tk ™nª. ytí{¿tt™Úte r[Œtftþ…ýwk yrð™tþe …h{…Œ
s Au, y¿tt™Úte {]íÞw™tu ¼ú{ y™u ¼Þ ytí{níÞt s Au. …tu‚u ¾tuxtu
hne™uu ƒeò™u ¾tuxtu fnu‚tu Vhu yu {týË s ™ fnuðtÞ, …tu‚u ËíÞ
hnuðwk òuEyu y™u ¾tuxwk Atuze Œuðwk òuEyu. ðrËc{tk r[Œtftþ W½tz
y™u ¼útkr‚ þ{ðe Ëns s ÚttÞ, yuf ËtÚtu s ÚttÞ.
yt…ýwk ¾Ák MðY… - r[Œtftþ.
yt¾t y™k‚ yufY…, Ëðo yt¼tË{tºt á~Þ ðM‚wÚte hrn‚,
ytftþ suðwk yt…ýwk su fuð¤ [i‚LÞ MðY… Au yu yt…ýwk ¾Ák r[Œtftþ
MðY… Au yu yt…ýwk fuð¤ MðY… Au. r[Œtftþ{tk ftuE ÿüt á~Þ ™Úte
ftuE ÿüt á~Þ{tk r[Œtftþ ™Úte.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ r[ŒtftþY… ntuðtÚte ‚u™t ËíË{t„{Úte ËeÄtu
s r[Œtftþ ÷t¼ ÚtE òÞ Au. r[Œtftþ{tkÞ ƒeswk ftkE s ™Úte,
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚{tkÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. ðrËc yt¼tË{tºt s
ðrËc Au ƒtfe ¾hu¾h r[Œtftþ s Au. ðrËc r[ŒtftþY… s Au
yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte yu™e Ëk…qýo ¾t‚he yu{™t ËíË{t„{{tk
ytð™th ƒÄt r[ŒtftþY… s ÚtE „Þt Au.
yheËt™e Ët{u su ¾wŒ …tu‚u ntuÞ Au yu™u ¾htu …tu‚u ™Úte òý‚tu
…ý yheËt{tk su …tu‚t™wk «r‚®ƒƒ Au yu™u ¾htu …tu‚u {t™u Au.
109
Ë¥tt yuf s Au r[Œtftþ, yu™t W…h ƒtfe ƒÄtu yt¼tË ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ s yt…ýu Aeyu. r[Œtftþ yt…ýu, yt…ýu òýeyu yu ¾he
ytÂM‚õ‚t Au, yt¼tË yt…ýu, yt…ýu ™Úte yu yt…ýu Aeyu yuðwk
{t™eyu Aeyu yu ™tÂM‚õ‚t Au. nwk ftuý Awk ™tu sðtƒ ƒÄt{tk r[Œtftþ
s ytðu ftuE fÕ…™t ™ ytðu. ƒÄt{tk su yt¼tË ykþ Au yu ftkE s
™Úte y™u ƒÄt{tk su [i‚LÞ ykþ Au yu r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tkÞ
yuf fu y™uf fnuðt…ýwk ™Úte, ftkE ™Úte yu{tkÞ yuf fu y™uf fnuðt…ýwk
™Úte. ƒÄt{tk r[Œtftþ s ËíÞ Au ftuE™tuÞ yt¼tË ËíÞ ™Úte. yt
Œun s nwk Awk yu yufŒuþe ¿tt™ s {the ™tk¾u Au. r[Œtftþ …tu‚u Au yu
s …h{…Œ Au . r[Œtftþ s ðrË»X y™u ðrËc™e ðtýeY…u
«ftþe hÌtwk Au.
™{oŒt, 2-6-2006
…tu‚u s y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ Au.
60
…tu‚t™tu s yr¼L™ ˽¤tu yt¼tË Au s ™nª.
ð]Â¥t (ËkfÕ…) ™Úte, y¿tt™-¿tt™ ™Úte, ƒkÄ (¼tu„ r[Œt¼tË)-
{tuût ™Úte, …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… r[Œtftþ s Au, ÷nuh ™Úte
{ntËt„h s Au.
¼tu„ = r[Œt¼tË
{tuût = r[Œtftþ
îi‚ ¼tËu Au yt…ýu r[Œtftþ s Aeyu r[Œt¼tË ftkE s ™Úte. su ðM‚w
r[Œtftþ{tk ftkE s ™Úte yu ykŒhÚte Atuze Œuðt™e yux÷u r[Œtftþ …qýo
þtkr‚ s Au. þheh „ýu ‚tu r[Œtftþ™wk ÷ûÞ õÞtk hÌtwk ? þheh ™Úte ™u
r[Œtftþ s Au. …iËtÚte s ƒÄt™u Ëtht ™u {tuxt Œu¾tðwk Au. suðtu ‚{u
ykŒh r[Œtftþ™tu rð[th fhtu fu …nu÷t ‚{™u ykŒh yuðwk Útðwk òuEyu
fu yt ˽¤tu yt¼tË {wÆ÷ ftkE s ™Úte. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoý{tk
r[Œtftþ s Au. (ð]Â¥t ¼útkr‚ {wÆ÷u ™Úte) y¿tt™ ¿tt™ ¼tu„ {tuût
ð]r¥t¼útkr‚{tk s ¼tËu Au. …tu‚u s þtk‚ Útðt™wk Au ƒeswk ftkE s fhðt™wk
110
™Úte. ftuE…ý {týË r[Œtftþ ËwÄe …ntUåÞtu Au yu™wk {wÏÞ «{tý
{wÏÞ ¾tºte :-
r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte ykŒhÚte ynk {™ ðtË™t™tu Ëk…ý q o ûtÞ. ¾hu¾h
{týËu þtk‚ s Útðt™wk Au yt¼tË™wk ™ðwk ƒeswk ftkE s fhðt™wk ™Úte.
yt ‚¥ðƒtuÄ yt…ýt Sð™{tk ¾hu¾h õÞtk W„u Au ?
yt…ýu htus ™u htus ðÄw™u ðÄw …tu‚t™e {u¤u s ykŒhÚte þtk‚ Út‚tk
sEyu Aeyu, yt…ýe ykŒh ðrËc …tu‚t™e {u¤u s ftÞo fhu Au.
y¿tt™{tk W¾¤ðt™wk ÚttÞ Au, {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… ÚttÞ Au,
fu𤠿tt™{tk …h{tí{t™e …h{þtkr‚ s y™w¼ðtÞ Au.
yt¾t s„‚{tk su ˽¤t {ntí{tytu ÚtÞt yu{ýu …h{tí{t™e
…h{þtkr‚ s {u¤ðe y™u yt¾t s„‚™u …h{tí{t™e …h{þtkr‚ s
yt…e. …h{tí{t rð™t ƒeswk ftkE Au …ý ™nª. yt¼tË{tk yt¼tË™e
s ðM‚wÚte Ëthtu y™u {tuxtu Útðt EåA™thtu {q¾tuo s Au fu ƒeswk ftkE ?
yu™u …tu‚t™t r[Œtftþ™e ¾he ¾ƒh s ™Úte. r[Œtftþ{tk yt¼tËuÞ
™Úte ™u yt¼tË™tu {tunuÞ ™Úte.
{q¾toytu{tk rþhtu{ýe
{q¾toytu …tËu ‚{the ðtn ðtn fhtðtu yu fux÷wk Ët[wk ? …h{tí{t
Y… …h{‚¥ððu¥ttytu yt¼tË{tkÞ yt¼t˼útkr‚™t ƒÄt s …zŒtytu
yufeŒ{ [ehe ™tk¾u yuðt «ftþu Au. {tun™tu {rn{t fuðtu «ƒ¤ Au,
yuf ™Sðe fÕ…™t{tk yt¾e Ë]Âü™e ¼útkr‚ !
{tºt ‚¥ð¿tt™Úte s …tu‚t™t Ët[t MðY…{tk hnuðtÞ Au ftuE r{ÚÞt
yt¼tË™t Mºte …wºt ½h Ä™ r¢ÞtÚte ™nª.
…nu÷t r[Œtftþ ytí{t{tk á~Þ™e fÕ…™t WXu Au yu fÕ…™t
…Ae s„‚ ytfthu ¼tËu Au. {q¤ …tu‚u r[Œtftþ ytí{t …tu‚t™e
fÕ…™t™t s„‚{tk …tAtu ƒeò yuf Sð{tk yt nwk Awk yuðe fÕ…™t
fhu Au y™u yu{tk sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾™e fÕ…™t y™w¼ðu Au. …tAtu
ðrËcÚte «ƒwØ ÚtE òÞ Au yux÷u {q¤ …tu‚u r[Œtftþ ytí{t s Au.
111
«ƒwØ™u nwk y™u s„‚ MðÙð‚T {tºt ¼tË s hnu Au ftkE Au s ™nª.
…tu‚t™wk r[Œtftþ s ËíÞ Au ¾tuxt …tËu þwk ËíÞ {¤ðt™wk ?
½wðz™tu yð‚th
¿tt™Úte …iËt f{tðt‚t ™Úte X„tEÚte s …iËt f{tðtÞ Au. ¾tuxwk
fÞto rð™t Ä™ ytð‚wk s ™Úte, ¿tt™{tk Ä™ Ët[wk s ™Úte, …tu‚t™wk
r[Œtftþ s ËíÞ Au. ¾tuxt …iËtðt¤t™u ™u‚t Wãtu„…r‚ s{e™Œth
y™u ÷tuftu™t Atufht-Atufhe yu rËðtÞ ƒeswk ftkE Œu¾t‚wk s ™Úte.
r[Œtftþ™wk ÷ûÞ s ntu‚wk ™Úte, ‚u™e …tËu r[Œtftþ™e ðt‚ fhtu ‚tuÞ
‚u™tu W…ntË s fhu Au. „wÁytuÞ ytðt rðr[ºt ¼útkr‚ytuðt¤t™u s
…tu»tu, Ëh¤ ËeÄt ËtŒt rs¿ttËw™u …tËu ytððtÞ ™ Œu fthý fu
„wÁytuÞ rðr[ºt ¼útkr‚™e ðM‚wytu (Ä™ y™u ‚u™t ytzkƒhtu) ™u s
Ët[e y™u {níð™e {t™u Au yuðt …tËu þwk ËíÞ {¤ðt™wk, r[Œtftþ
s ntuÞ yux÷u r[Œtftþ s «ftþu, ËkËth{tk s håÞtu …åÞtu ntuÞ
61
yux÷u ËkËth™wk s …tu‚ «ftþu. (Ët[t ™u ¾tuxwk fnu ¾tuxt™u Ët[wk fnu).
fu𤠅h{tí{t™tu ftuE s rðfÕ… ™Úte H.
ftuE {týË™u …h{tí{t™tu y™w¼ð ÚtE òÞ …Ae þwk yu™t{tk
…h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE hnu ? …tu‚t™t ytí{tÚte …tu‚t™t ytí{t{tk
s þtkr‚ …t{ðt™e Au.
…tu‚t™e þtkr‚ yþtkr‚{tk ytí{t s fthý¼q‚ Au.
yt ˽¤kw fuð¤ r[Œtftþ s r[Œtftþ Au.
( yt ˽¤tu fuð¤ {ntËt„h s {ntËt„h Au)
r[Œtftþ{tk s yt ƒÄwk nwk y™u s„‚ ¼tMÞwk Au yux÷u r[Œtftþ s Au nwk
y™u s„‚ yuðwk swŒwk ftkE Au s ™nª. {ntËt„h{tk s ƒÄe ÷nuhtu
¼tËu Au yux÷u {ntËt„h s Au ÷nuhtu yuðwk swŒwk ftkE Au s ™nª.
‚¥ð™e yufY…‚t y™w¼ðtÞ yux÷u …tu‚u s ‚u ‚¥ð Au. ‚¥ð™e
yufY…‚t{tk õÞtk ftuE swŒwk Au ? ËkËth r[Œtftþ ytí{t™tu ™Úte
ŒuntæÞtË ¼útkr‚™tu s Au. r[Œtftþ ytí{t s hnu yux÷u ŒuntæÞtË
112
¼útkr‚ fu yu™tu ËkËth hnu s ™nª, ËíÞ y™u yËíÞ ƒu fŒe ËtÚtu ™ hnu.
…tu‚u y™k‚ …qýo …hƒúñ s Au, ˽¤tu …tu‚t™tu s yt¼tË Au,
yt¼tË™t y™uf nwk Au yu{tk õÞtu nwk …tu‚u Au ? yt¼tË™t y™uf
½htu Au yu{tk õÞwk ½h …tu‚t™wk Au ? yt¼tË™e y™uf Ëw¾ Œw:¾
¼útkr‚ytu Au yu{tk fE Ëw¾ Œw:¾™e ¼útkr‚ …tu‚t™e Au ?
yt¼tË™t y™uf sL{ {]íÞw Au yu{tk õÞt sL{ {]íÞw …tu‚t™t Au ?
…tu‚u y™k‚…qýo …hƒúñ s Au. Ëtûte ykŒh …tu‚u r[Œtftþ Au y™u …tu‚t™t
yr¼L™ yt¼tË™u …ý r™÷uo……ýu swyu Au. …qýoƒúñY…™u ËkËth
¼tË‚tu ™Úte. ËkËth{tk håÞt …åÞt™u ƒúñ ¼tË‚wk ™Úte. «ƒwØ™u ƒúñ
…tu‚t™t ytí{tY…u y™u s„‚ yt¼tËY…u ¼tËu Au.
ðrËc „e‚t - fuð¤ MðY… «ftþ
r[Œtftþ{tk …tu‚t™e yr¼L™ fÕ…™t s s„‚ Y…u ¼tËu Au.
ytí{t{tk ytí{t™e s ynk y™u s„‚™e fÕ…™t Au, ¿tt™e ytí{t
Y…u Au y™u y¿tt™e ynk fÕ…™t Y…u. y¿tt™e™uÞ ¿tt™ ÚttÞ yux÷u yu
…ý {q¤u ytí{t s Au, ynk s„‚ fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª.
{ntËt„h™e ÷nuh {ntËt„h s Au, …hƒúñ™e ÷nuh Sð …hƒúñ
s Au. …hƒúñ{tk s su ƒÄwk Œu¾t‚wk ntuÞ yu ƒÄwk …hƒúñ s ntuÞ.
ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t s Ëðo™t …tu‚t™t ytí{tY…u hnu÷t Au.
Ëðo™tu …tu‚t™tu ytí{t (Ëtûte) s MðÙð‚T Sð s„‚ Y…u ¼tËu
Au. Ëðoºt Ëðo™e ykŒh su þwØ [i‚LÞ Au ‚u …h{tí{t s Au yu{tk su
MðÙð‚T Sð s„‚ yt¼tË ¼tËu Au ‚u ftkE s ™Úte. {ntËt„h™wk
s¤ (…h{tí{t) s Ëðo ÷nuh (yt¼tË)™wk s¤ (Ëtûte) Au. ÷nuh™t
yt¼tË ytfth (Sð s„‚) Au. yÞk ytí{t ƒúñ > yt ytí{t ƒúñ
Au. ykŒh ÞÚttÚto ƒtuÄ ÚttÞ yux÷u {™ y™u ‚u™e ð]Â¥t …hƒúñ{tk swŒe
™Úte, …hƒúñ s Au. ÷nuh swŒe ™Úte, {ntËt„h s Au. rfhýtu swŒtk
™Úte ËqÞo s Au. {™ y™u ð]Â¥t swŒtk ™ hnu yux÷u …hƒúñ …tu‚u
…tu‚t{tk …tu‚t™u y™w¼ðu Au y™w¼ð swŒtu ™Úte, nwk ™u nwk ™tu y™w¼ð
113
nwk Úte swŒtu ™Úte. ytí{t ™u ytí{t™tu y™w¼ð ytí{tÚte swŒtu ™Úte
ytí{t yuf s Au yux÷u ytí{t™e ðtýe nk{uþt yuf s ntuÞ, ¼útkr‚™t
ftuE™wk Xuftýwk ™ ntuÞ. ¼útkr‚ðt¤tyu ðrËcÚte ytí{t ytu¤¾e ytí{t-
Y… ÚtE sðwk.
™{oŒt ðrËc …h{‚¥ð rºtðuýe Ëk„{.
ytí{t™tu yðts s yu{ fnu Au Þtu„ðtrËc Ëk…qýo Ët[wk s Au.
ƒeò ƒÄt ƒeswk ƒÄwk þtuÄu Au …ý Ët[wk …fz‚t ™Úte. yt¼tË nwk y™u
s„‚ Ëtûte ytí{t{tk swŒt ™Úte, Ëtûte ytí{t yrÄct™ ƒúñ{tk swŒt
™Úte yux÷u {q¤u fuð¤ yrÄct™ ƒúñ s Au.
‚{u ftuE™u Þtu„ðtrËc yt…tu Atu yux÷u Ëtûtt‚T …h{tí{t s yt…tu
Atu. Þtu„ðtrËcÚte …tu‚t™tu …h{tí{t ytu¤¾e {týË …h{þtk‚ s ÚttÞ
Au yu™u …Ae ƒesu ¼{ðwk …z‚wk ™Úte. {ntí{tytu™wk y™wËkÄt™ nk{uþt
ykŒh ytí{t{tk s ntuÞ Au fthý fu ykŒh ƒúñ s Ëðo™tu ytí{t Au.
62
{ntí{tytu ytí{t{tk ytí{t™u ytí{tðzu swyu Au. …qýo‚t …tu‚t™t
ytí{t{tk s Au …tu‚t™e ykŒh s ƒúñY… ytí{t™u Atuze™u ƒesu „{u
íÞtk þtuÄþtu ‚tu yu ™nª {¤u y™u fŒt[ ‚{™u ƒesu õÞtkf Œu¾tÞ Au
yuðwk ÷t„u Au ‚tu yu …tu‚t™t ytí{tY… s Œu¾tÞ Au. ƒÄt {ntí{tytu™tu
‚¥ðƒtuÄ yuf s ytðu Au fthý fu ‚¥ð yuf s Au.
su ftkE Au ‚u ˽¤wk …tu‚u ytí{t …h{‚¥ð r[Œtftþ s Au.
yufY…‚t‚tu Þtu„ðtrËc™e s Au.
…tu‚u …h{tí{t Au …tu‚u …tu‚t{tk …tu‚t™u y™w¼ðu Au yuðwk ÷t„u Au …tu‚u
…h{tí{t{tk ƒeswk ftkE Au s ™nª. …tu‚u s r[Œtftþ Au …tu‚u s …tu‚t™e
{u¤u …tu‚t{tk yt ˽¤wk s„‚ ¼tËe hÌtwk Au. …tu‚u s r[Œtftþ Au
…tu‚u s yt¼tË Au.
Evolution :-
{tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… Atuze Œtu ({¤ - Mºte …wºt ½h Ä™{tk
{{‚t), rðûtu… Atuze Œtu (¾hwk ™ òýðwk / ÞÚttÚto ™ òýðwk rð…he‚
114
òýðwk), ytðhý Atuze Œtu (ytí{t™u ytðhý)
…tu‚u s y™k‚ þwØ r[Œtftþ Au yu y™w¼ðe yu s hntu. ¼útkr‚Þ Út‚e
™Úte r™ðtoýu Út‚wk ™Úte su Au ‚u s Au, y…¢tkr‚Þu Út‚e ™Úte Wí¢tkr‚Þu
Út‚e ™Úte su Au ‚u s Au, {ntËt„h{tk yð¤t {tuòÞu Út‚tk ™Úte
Ëð¤t {tuòÞu Út‚tk ™Úte {ntËt„h {ntËt„h s Au.
…tu‚u s y™k‚ þwØ r[Œtftþ Ëtûte, r[¥t ynk s„‚ Út‚wk ™Úte fu yu™wk
r™ðtoýu Út‚wk ™Úte. …tu‚u s y™k‚ þwØ r[Œtftþ y™k‚ þwØ r[Œtftþ s
Au, rðð‚uoÞ Út‚tu ™Úte fu r™ðtoýuÞ Út‚wk ™Úte.
˽¤t þçŒtu™e ÔÞwí…Â¥t [i‚LÞÚte s Au {txu ˽¤t þçŒtu™t yÚto
[i‚LÞ{tk s òÞ.
yuf Þtu„ðtrËc s yuðwk Au fu su{tk ‚{u …tu‚u s y™k‚ þwØ r[Œtftþ
Atu yu{tk ‚{thu ƒeswk ftkE òuðt™e sYh s ™nª fthý fu ƒeswk ftkE Au
s ™nª. nwk …tu‚u y™k‚…qýo …hƒúñ Awk yu™t W…h Ëtûte™tu ythtu…
ÚtÞtu, Ëtûte W…h yt nwk ™tu ythtu… ÚtÞtu, yt nwk …h yt s„‚™tu
ythtu… ÚtÞtu, ftuE ythtu… ÚtÞtu s ™Úte.
nwk …tu‚u y™k‚…qýo …hƒúñ Awk òu ni Ëtu ni.
yt nwk Ëtûte r[Œtí{t swŒtu ™Úte, Ëtûte r[Œtí{t y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk
swŒtu ™Úte …tu‚u s y™k‚ þwØ r[Œtftþ Au.
þt†Úte ¿tt™™t W…Œuþ™t W…[th™e [Z‚t ¢{™e [tuÚte ¼qr{ft
(Ëíðt…Â¥t) {tk …tu‚u Ëtûte y™w¼ðu Au Ët‚{e (‚wÞo„t) {tk …tu‚u s
y™k‚ þwØ r[Œtftþ Au. …tu‚u s y™k‚ þwØ r[Œtftþ Au yu{tk ƒu fu
yuf Ëk¼ð‚wk s ™Úte. þwØ [i‚LÞ …h{‚¥ð rð™t ƒeswk fþwk ynª Au s
™nª. ¿tt™™t [Z‚t ¢{{tk …nu÷t ytðtu r™ùÞ ÚttÞ Au, …Ae y™w¼ð
ÚttÞ Au …Ae …tu‚u s þwØ [i‚LÞ …h{‚¥ð Au.
fu{ ¿tt™ Út‚wk ™Úte ?
ykŒh ftuE™u ftuE ¼útkr‚ ht¾e™u ¿tt™ {u¤ððt òÞ Au yux÷u.
ftuE s ¼útkr‚ ™ ht¾u yux÷u …tu‚u s þwØ …h{ [i‚LÞ ‚¥ð Au.
115
r™ùÞ yíÞk‚ Ëqû{ ƒwÂØ, yíÞk‚ r™{o¤ ƒwÂØ{tk ÚttÞ Au, y™w¼ð
Ëtûte{tk ÚttÞ Au …tu‚u s þwØ …h{ [i‚LÞ ‚¥ð Au.
‚¥ð™t yæÞthtu…Úte yÚto ÕÞtu ‚tu ¼{‚t s hntu, yrÄct™Úte yÚto
ÕÞtu yux÷u …tu‚u s þwØ …h{ [i‚LÞ ‚¥ð Au. ©tu‚t þtk‚ ntuðtu òuEyu
fthý fu ‚u™u …tu‚t™t …h{þtk‚ …Œ{tk sðt™wk Au.
{ntr[Œtftþ™e ykŒh ƒu fu yuf™e fÕ…™t fh™th ftuE Au s ™nª.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au ºtýu ft¤{tk r™hk‚h ËíÞ
…h{‚¥ð [i‚LÞ s Au ‚u{tk ƒu…ýwk ¼uŒ Ëk¼ð‚t s ™Úte.
‚wk ËíÞ ÷E þfu ‚tu ÷u ™nª ‚tu ‚wk fh ‚wk ¼tu„ð. ËíÞ …h …tu‚t™e
r{ÚÞt ¼útkr‚™tu ythtu… fhðt™e sYh ™Úte.
™{oŒt, 3-6-2006
…h{…Œ s ËíÞ Au
ftuE ¼útkr‚ ËíÞ ™Úte.
63
…h{tí{t{tk yt¼tË Ë]Âü™t „{u ‚u Sð™u „{u ‚uðt ytðhý
rðûtu… {¤ {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… Y… fÕ…™t ¼útkr‚ ÚtE ntuÞ
‚tuÞ ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte Ënus{tk s yu ƒÄwk Œqh ÚtE òÞ, …tu‚u
s y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ Au yuðtu Mðt™w¼ð Ëk…qýo «„xe s
òÞ. …h{…ŒY… …h{‚¥ððu¥tt™t yt¼tË {tºt Œun y™u ÔÞðnth{tk
{™ ð[™ ftÞtÚte MðÞk fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au yu s ð÷ý
ntuÞ, yu™t Œun ÔÞðnth ËkƒkÄe yLÞ yt¼tË™t Sðtu™wk fÂÕ…‚ {™
ð[™ ftÞtÚte ð÷ý „{u ‚u ntuÞ yuÚte yu{™t …h{…Œ{tk ftkE s
Út‚wk ™Úte. su …h{…ŒY… s Au yu …tu‚t™t s …h{…ŒÚte Au yLÞ
ftuEÚte ™nª, yux÷u yu™t …h{…Œ{tk yLÞ yt¼tË™t Sðtu™t fÂÕ…‚
{™ ð[™ ftÞt™t ftuE s ð÷ý fÂÕ…‚ yt½t‚ «íÞt½t‚ fhe
þf‚t ™Úte. ðrËc …h{…Œ Au yu Ët‚Ëtu fhtuz™e ftuE ¼útkr‚Y… ™
ÚttÞ, Ët‚Ëtu fhtuz™u …qýo þtkr‚ òuE‚e ntuÞ ‚tu yu …h{…ŒY… s
Útðwk …zu. …h{…Œ s ËíÞ Auu ftuE ¼útkr‚ ËíÞ ™Úte.
116
òu ‚{™u …h{tí{t™tu s Ëk…qýo Mðefth ntuÞ ‚tu yu{tk yt¼tË™t
‚{thuÞ ™ hnuðwk òuEyu. …h{tí{t{tk hnuðt{tk ƒÄt™u …tu‚t™wk fÂÕ…‚ nwk
{tYk s ™zu Au ƒeswk ftkE s ™z‚wk ™Úte. …h{tí{t W…hÚte fÂÕ…‚ nwk
{tÁk nxtðe Œtu yux÷u …h{tí{t s Au. …h{tí{tÞ ƒhtƒh y™w¼ð‚tu
™Úte, ¼útkr‚Þ ¼útkr‚ ÷t„‚e ™Úte yux÷u …h{tí{tY… hnu‚tu ™Úte.
{™ ð[™ ftÞtÚte …tu‚t™tu s yk‚htí{t …h{uïh «ftþtu yus ‚u™kw …qs™
Au ftuE ƒeòu …h{uïh ™Úte, ftuE ƒeswk …qs™uÞ ™Úte, ‚{thtu yk‚htí{t
s …h{uïh Au. ytí{¿tt™ s ‚u™wk ¾Ák …qs™ Au. W…þ{ ƒtuÄ Ë{‚t
…qs™™tk …w»…tu Au, rð[th þtkr‚ Ëk‚tu»t ËíËk„ …qs™™t …w»…tu Au. Ëðo™e
ykŒh su ytí{t Au yu ytí{t …tu‚u s …h{uïh Au yu ¿tt™Úte s Ëns
rðïþtkr‚ Au. r{ÚÞt ynk y™u ‚w{t¾e…ýtÚte, Ä™Úte y† þ†Úte,
ÞwwØÚte ®nËtÚte fŒe rðïþtkr‚ Út‚e ™Úte. …tu‚u s yk‚htí{t …h{uïh
…h rþð rð»ýw ytrŒ ƒeò Œuðtu fÂÕ…‚ s Au.
{tºt ztu¤ s …qò™tu
…tu‚t™tu s yk‚htí{t ƒhtƒh ytu¤¾u yux÷u yu™t rËðtÞ ƒeswk
ftkE Au s ™nª. ðrËcÚte ytí{¿tt™ Atuze™u …qò {txu ƒnth ¼{‚tu
ntuÞ yux÷u yt¼tË™tu Sð¼tð ht¾ðtu Au y™u yt¼tË™tu ËkËthuÞ
ht¾ðtu Au. …tu‚t™tu yk‚htí{t s …h{uïh Au yu s Ët[e …qò Au. {q¤
{wÏÞ s ËíÞ Au, yu{tk su ¼tËu Au yu ûtrýf ¼tË s Au.
…tu‚u s …h{…Œ Au yu{tk ƒeòu fÂÕ…‚ Œuð s ™Úte. …tu‚t™t
ytí{t™u …h{uïh ™Úte òý‚tu, ƒeò fÂÕ…‚ Œuð™u Œuð {t™u Au yu
{qZ Au. …tu‚t™wk ytí{[i‚LÞ s ƒúñ[i‚LÞ Au yuðwk …tu‚t™wk ƒúñ[i‚LÞ
s ytu¤¾ðwk yu s ¾Ák …qs™ Au, yt¼tË™wk …qs™ ¾Ák …qs™ ™Úte.
ftuE…ý {týË ¼útkr‚™u Ën™ ™ fhe þfu …tu‚t™e fu ƒeò™e, fthý
fu ¼útkr‚ Ët[e ™Úte. ftuE…ý {týË …h{tí{t™u ™ Atuze þfu fthý fu
…h{tí{t …tu‚t™wk MðY… Au.
ƒú ñ ™w k þtrçŒf ƒti  æÄf ¿tt™ ½ýt™u nþu , ði h tøÞ y™u
117
ðtË™tûtÞ™tu …wÁ»ttÚto ftuE™tu ™Úte ntu‚tu. ¾hu¾h ÂMÚth yuf …h{tí{t
s Au y™u ƒÄt þtuÄu Au ÂMÚth‚t ¼útkr‚™t ËkËth{tk. sL{ …nu÷tk™t
„t{™e ¾ƒh ™Úte {he „Þt …Ae™t „t{™e ¾ƒh s ™Úte y™u
ð[{tk ûtrýf „t{ …tfwk ÚtE „Þwk Au. [i‚LÞ™t Ë¥tt «ftþÚte s nwk
y™u s„‚ ¼tËe hÌtt Au {txu nwk y™u s„‚™wk Ët[wk MðY… [i‚LÞ s Au.
su™u ftkE s ™ ÚttÞ ‚tu òýðwk ftk‚tu yu {qZ (YZyt¼tË ¼útkr‚ðt¤tu)
Au ftk‚tu yu ¿tt™e (þwØ r[Œtftþ) Au. su ¿tt™ y¿tt™™t r{©ýðt¤tu
ðå[u™tu ntuÞ yu™u ƒÄwk ÚttÞ. …h{‚¥ððu¥tt y™k‚ yufY… …h{‚¥ð
s Au, r[Œtftþ ytí{t{tk s„‚ ftkE Au s ™nª, yu™e fÕ…™tÞu
ftkE Au s ™nª, yuðe r[Œtftþ ytí{t{tk s„‚fÕ…™thrn‚ ÂMÚtr‚
s {tuût …h{…Œ Au.
…tu‚u s y¾kz ËÂå[Œt™kŒ …hƒúñ s Au yu{tk ËkËth Au s ™nª.
™{oŒt, 4-6-2006
64
Ë¥tt Ët{tLÞ - Ët{tLÞ [i‚LÞ yufhË s Au.
Ë]Âü{tk swŒu swŒu Xuftýu ˽¤wk s¤ swŒwk swŒwk ¼tËu Au, ƒÄwk yufs
Xuftýu yufY… ÚttÞ y™u rð[thÚte òuEyu ‚tu Ët{tLÞY…u Ëðo s¤
yuf s Au ‚u{ Ëðoºt ˽¤wk ‚¥ð yuf s Au. fuð¤ MðY…{tk ‚¥ðƒtuÄ™tu
W…[thuÞ ™Úte ‚tu …Ae ftuE fu ftuE™e ¼útkr‚ ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ?
ðrËc™tu ˽¤tu rððuf yuðtu Au fu r[Œtftþ s Au, yu™e Ët{u ‚fo ÚttÞ
yu™tu yÚto yuðtu ÚttÞ fu ¼útkr‚ …ý Au, …ý ¾hu¾h ðrËc ËíÞ Au
fthý fu r[Œtftþ s Au. ‚fo yËíÞ Au fthý fu ¼útkr‚ ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ™e f{t÷ fuðe Au ? yuýu …tu‚t™u Ëk‚tzâwk Au. ðrËc™e f{t÷
fuðe Au ? yt¾wk r[Œtftþ W½tzwk (¾wÕ÷wk) fÞwo Au. …h{tí{t yuf s Au,
„w Á ytu y™u f ¼tËu Au . yu f s …h{tí{t ËíÞ Au y™u f
yt¼tË ftkE s ™Úte.
ƒÄt „wÁytu sLBÞt …nu÷tk …h{tí{t ™Úte ?
ƒÄt „wÁytu {he „Þt …Ae …h{tí{t ™Úte ?
118
…h{tí{t s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. …h{tí{t yt ˽¤wk yuf s
r™Šðfth …h{‚¥ð Au. yt¼tË{tºt y™uf „wÁytu™t, yt¼tË{tºt
y™uf {‚tu …ý …h{tí{t{tk Ëtð þqLÞ s Au. …h{tí{t{tk îi‚ rðfÕ…
{wÆ÷u ™Úte. …tu‚t™t y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ™wk ¾Ák ¿tt™ Út‚tk
¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ Au s ™nª.
fuð¤ y™k‚ [i‚LÞ«ftþ …h{tí{t Au. y™k‚ fturx ƒúñtkztu ºtËhuýw
su{ ¼tËu Au. su ËŒt ¾t÷e s hnu Au yu™us ¼hðt ƒÄt {Útu Au, su
ËŒt ¼h…qh s Au yu{tk ËŒt ¼h…qh s ftuE hnu‚wk ™Úte.
‚¥ð¿t r[ŒtftþY… s Au yu{tk ftuE y¿tt™e™e ftuE y¿tt™™e
s„‚¼útkr‚ ftkE Au s ™nª. …h{tí{t{tkÚte îi‚¼útkr‚ Œqh fhðt™t
W…ŒuþÚte …ý îi‚ …fztE ™ hnuðwk òuEyu, su{ fu þt†ðtË™t
„wÁðtË™t.
…tu‚u s y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ Au
fuð¤ ËíÞ, ™t{Y…Úte hrn‚, rð¼t„Úte hrn‚, y™k‚ …h{‚¥ð
s Au. Ët{tLÞ yux÷u ˽¤wk ¾Ák ‚¥ð ËíÞ Ëðoºt ËðoŒt yuf s Ë{t™
y™u yu { tk ˽¤w k rðþu » t - yt¼tË{tºt y™u f sw Œ w k sw Œ w k ftk E
s ™Úte. y™k‚…qýo …hƒúñ{tk ftuE nwk ™tu ¼ú{Þu ™Úte, ftuE s„‚™tu ¼ú{Þu ™Úte.
nwk yuðwk ftkE Au s ™nª
nwk {™u s ytu¤¾‚tu ™Úte …ý nwk ƒeò ƒÄt™u fnwk Awk fu ‚{u
ƒÄt‚tu {™u ytu¤¾tu Atu ™u ? nwk ™tu ¼ú{ Au yu™tu ˽¤t ÔÞðnth™tu
¼ú{ Au, nwk ™tu ¼ú{uÞ ™Úte ˽¤t ÔÞðnth™tu ¼ú{uÞ ™Úte Ëðo y¾krz‚
yuf …h{‚¥ðY… s Au.(yt¾w,k …qý,o ¼h…qh, Absolute)
su{ ytftþ{tk ðht¤ s¤ ƒhV swŒtk ƒeòk ™Úte ‚u{ r[Œtftþ{tk
r[¥t ynk s„‚ swŒtk ƒeòk ™Úte.
su{ ðht¤ s¤ ƒhV{tk ƒÄwk ytftþ s Au ‚u{ r[¥t ynk s„‚{tk
ƒÄwk r[Œtftþ s Au. y™k‚ þwØ r[Œtftþ{tk ˽¤tu yt¼tË þ{e
òÞ Au yus Ë{trÄ.
119
su{ MðåA þtk‚ ÂMÚth s¤{tk fqkzt¤t þ{e òÞ, s¤ …tAwk …tu‚t™e
{q¤ MðåA þtk‚ ÂMÚth ÂMÚtr‚{tk hnu yu Ë{trÄ™e W…{t.
{™ ËkËth fÕ…™t Atuze ™u …tAwk …tu‚t™t {q¤‚¥ð …h{tí{t{tk ÷e™
Útðt ÷t„u yu Ë{trÄ Au.
…iËtÚte ƒòh{tkÚte sz ðM‚w {¤u ftkE [i‚LÞ ™ {¤u. [i‚LÞ ‚tu r[¥t
r™{o¤ ÚtE yk‚{wo¾ ÚtE ÷e™ ÚttÞ yu™u s {¤u.
™{oŒt, 5-6-2006
{q¤ ‚¥ð y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ.
Ëns fuð¤ MðY… s Ëns Ë{trÄ Au.
y™k‚ þwØ r[Œtftþ s Au …Ae ƒeò ftuE rð[thtu™e sYh s ™Úte.
…qýo‚¥ðƒtuÄ …qýo‚¥ð™e …qýoþtkr‚ s Au.
yt ‚¥ðƒtuÄ fuðtu Au:
yuf ‚¥ð s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª yux÷u ftuE îi‚ fu rðfÕ… Ëk¼ðu s
65
™nª. yt ‚¥ðƒtuÄ ð„h hnu™th fh™th ¼útkr‚Úte s hnu y™u ¼útkr‚Úte
s ƒÄwk fhu yux÷u yu ƒÄt{tk ytðhý rðûtu… {¤ {tun Œw:¾ {r÷™‚t
Ëk‚t… s ntuÞ.
y¾kz …qý‚o ¥ðƒtuÄ{tk hnu™th™u …qý‚o ¥ð™e …qýþ
o tkr‚ s hnu ftuE ¼útrk ‚
Ëk¼ðu s ™nª. su ¾Ák ‚¥ð ËíÞ þtuÄ‚tu ntuÞ yu™u {txu s yt ðrËc™tu
…qýo‚¥ðƒtuÄ Au, su™u r{ÚÞt ynk {™ ðtË™t™e ¼útkr‚{tk s ¼{e™u
Œw:¾e ÚtE™u {he sðwk ntuÞ yu™u {txu yt ðrËc™tu …qýo ‚¥ðƒtuÄ
™Úte. ðrËc þwk Ët‚Ëtu fhtuz „Äuzt™e …tA¤ fwk¼th ÚtE™u Vhu ? su™u
„Äuzt{tkÚte {týË Útðwk ntuÞ yu s ðrËc …tËu ytðu ƒeò ™ ytðu.
ðrËc™u Ëtk¼¤u y™u yu s hnu …Ae yu™u ƒeswk ftkE fhðt™wk hnu ? y™u
ƒeò ƒeswk fhu Au yu‚tu Œu¾tÞ s Au fu fuðe Œþt Au !
ðrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄ™wk ykr‚{ Ëh™t{kw y™k‚ yufhË …h{‚¥ð{tk
s òÞ, ftuE rŒðË ½h{tk ƒihe Atufht{tk Ä™{tk „æÄt{sqhe{tk Œw:¾e
ÚtE™u {he sðt{tk ™ s òÞ.
120
ðrËc™e þtkr‚ Ët{uÚte {¤‚e ntuÞ ‚tuÞ ™ ÷u, y™u ™ ntuÞ
‚tuÞ ¼útkr‚™wk Œw:¾ Ët{uÚte sE™u ÷u, Ët{uÚte ¼útkr‚{tk …tAtu sE™u
…tAtu VrhÞtŒ fhu Au ½ýtk ÷tƒtk Œt’zt™wk fhu÷wk ‚… Úttuzeðth{tk s
ðuzVtE „Þw! …tu‚t™e ò‚™u s su ™ S‚u yu™e VrhÞtŒ õÞtk
Ëk¼¤tÞ ? y¿tt™e ËkËtheytu™t ðÄw xtu¤tk õÞtk ÚttÞ ? ßÞtk yu™e
¼ú t k r ‚ytu …tu » ttÞ íÞtk . …tu ‚ t™e ¼ú t k r ‚ [÷tððt ƒÄt ËíÞ™u
¾tuxwk s fnuðt™t !
ËíÞ fŒe yËíÞ Út‚wk ™Úte yËíÞ fŒe ËíÞ Út‚wk ™Úte.
ftuE™u fŒe yu{ ™Úte Út‚wk fu nwk …tu‚t™t …h{tí{t ™u s òuô, ƒeswk
ftkE òuðt suðwk Au s ™nª. {hðt …zâtu ntuÞ ‚tuÞ yu{s fnu fu …u÷t™u
ƒtu÷tðtu …u÷e™u ƒtu÷tðtu.
su y™k‚ yufhË …h{‚¥ð …qýoþtkr‚ s Au yu s su ËŒt hnu Au yus
¾htu {ntí{t Au. {ntí{t™u yt ˽¤t r{ÚÞt ËkËth™t ¼útkr‚™t
¼zftytu™u þwk fhðt Au ? {ntí{tytu™u y¿tt™e ËkËtheytu Vuhðu yu{
Vhðt™e þwk sYh Au. þwk …tu‚t{tk s …tu‚t™tu …h{tí{t ™Úte ‚u ƒnth
¼útkr‚{tk ¼{ðwk …zu ? su …tu‚u s Ët[tu …h{tí{t Au yu™u ¾tuxe ¼útkr‚™t
Sðtu™u þwk fhðt Au ? ¾tuxe ¼útkr‚™t …ŒtÚttuoÞ þwk fhðt Au ? MðÞk ËŒt
Ëns ÔÞt…f …qýo …h{tí{t Au. …h{tí{t™u ftuE™e ¼útkr‚™e sYh Au ?
nwk Úte Aqxu ‚u s ¾hu¾h Aqxu Au. su …h{tí{t s hnu ‚u s ¾hu¾h …qýo
Au. ftuE nwk …h{tí{t™u ¾tuxt fnu yu ftuE ½wðz ËqÞo™u ykÄfthY…
fnuðt suðwk.
yt¼tË{tºt ËkËth{tk Œtn y™u ‚]»ýt s Au.
…h{tí{t{tk …h{þe‚¤‚t …h{‚]rÂ.
ËkÞ{Úte {týË MðMÚt hnu Au, ðtË™tÚte {týË rþrÚt÷ ÚttÞ Au.
¼útkr‚™t ËkËth{tk yuf …¤ …ý ykŒh™e Ët[e r™{o¤‚t þe‚¤‚t
fŒe y™w¼ðt‚e ™Úte.
ËkËth yt¼t˼útkr‚ …tu‚u s ftkE ™Úte ‚tu yu{tk ftuE™e ¼útkr‚™e
121
„tuXðýe fux÷e Ët[e ?
¼útkr‚™e „tuXðýeðt¤tu …tu‚t™u nturþÞth {t™u Au, ¾hu¾h nturþÞth
- ËtðÄt™ - «ƒwØ yu s Au su™t{tk fuð¤ ËíÞ …h{tí{t rð™t ƒeswk
ftkE s ™Úte. ytftþ{tk ftuE ÷tE™ Út‚e s ™Úte fu ™zu. …]Úðe{tk
fhu÷e ftuE ÷tE™ Ët[e s ™Úte, …]Úðe …h ytð™th …nu÷tk …ý
yu™e ftuE ÷tE™ ™Úte, …]Úðe …hÚte s™th …tA¤ …ý yu™e ftuE
÷tE™ s ™Úte. y™k‚ yufhË …h{‚¥ð{tk ftuE ÷tE™ fh™th™wk
™t{ r™þt™ s ™Úte, yt™u sLBÞt …nu÷tk s yu™u ¼wkËe ™t¾tu ™nª ‚tu
yt ÷tE™-¼útkr‚ ¾tuxt ¼th rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
ysL{t …h{‚¥ð yrðfthe yrð™tþe Au.
¼útkr‚™wk sL{ rðfth ™tþðt¤wk ftuE {wÆ÷ Au s ™nª.
fuð¤ ËíÞ s Au yËíÞ {wÆ÷ Au s ™nª.
™{oŒt ™u ðrËc þwØ [i‚LÞ™e þtkr‚ s Au.
66
ðrËcÚte su ËíÞ ‚¥ð ÷uðt™wk ntuÞ yu ™ ÷u y™u …tu‚t™wk ¾tuxwk ðrËc
…h ythtu… fhu yu õÞtk™tu LÞtÞ ? su ftkE Au ‚u ˽¤wk …tu‚t™t s
y™k‚ þwØ r[Œtftþ ytí{t rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte. ¼útkr‚Þ …tu‚t™t
ytí{tÚte fÕ…tÞu÷e Au, ¿tt™uÞ …tu‚t™t ytí{t™tu s «ftþ Au.
…qýo‚t ¼ýe Ët[wk Wæðeofhý y™u rðftË
yuf 𾂠òu {týË Ët[u Ët[ …h{tí{t ‚hV Qk[u WXu ‚tu
…Ae Vhe fŒe yu ™e[u™e r{ÚÞt ûtý¼k„wh y¿tt™ ËkËth ¼útkr‚
‚hV òu‚tu ™Úte. ƒúñt™kŒ s ¾he WŒth‚t rðþt¤‚t ¼h…qh…ýwk Au.
rð»tÞt™kŒ ¼útkr‚™e f]…ý‚t Ëkfwr[‚‚t s Au. ƒúñt™kŒe WŒth Au,
rð»tÞt™kŒe f]…ý Au. {ntËt„h™tu htò (ƒúñt™kŒe) y™u fqðt{tk™tu
Œuzftu (rð»tÞt™kŒe). ƒúñt™kŒe ƒÄt™u …tu‚t™wk ƒúñ MðY… yt…u Au,
rð»tÞt™kŒe™e EåAt fŒe Ëk‚tu»tt‚e ™Úte.
ftuE™u …ý fuð¤ ËíÞ …h{tí{t s hnuðwk ntuÞ ‚u™u ðrËc Ëk…qýo
«{tý Au. ðrËc™tu …qýo …h{tí{tY… fhðt™tu rððuf fzðtu Íuh suðtu
122
÷t„u Au y™u {the ™tk¾u yuðe {tÞt™e {eXtþ™wk Íuh y{]‚ suðwk
÷t„u Au ! ðrËcÚte yt…ýwk …qýoMðY… …h{tí{t s …t{e ÷uðt ËtY
yt W¥t{ {™w»Þ yð‚th Au, Vhe sL{ Ähðtu ™ …zu Vhe þtuf fhðtu
™ …zu. ¾tuxwkÞ hnuðwk Au y™u Ët[t™uÞ ¾tuxwk fnuðwk Au ƒuÞ õÞtkÚte ƒ™u ?
yt¾wk y™k‚ rðþt¤ ¼h…qh yÂM‚íð ytí{t ({nt{kz÷uïh)
ftu E ÔÞÂõ‚ {nt{k z ÷u ï h ™Úte, y™k ‚ yu f hË …h{‚¥ð s
{nt{kz÷uïh Au, ‚u{tk ˽¤t {týË ÔÞÂõ‚ yt¼tË {tºt s Au.
…h{‚¥ððu¥tt fu𤠅h{‚¥ð s Au yu{tk nwk fnuðt suðe ftuE ðM‚w s
™Úte, ƒeò swyu Au yu s fnu Au yu ‚tu íÞtk Au s ™nª. fu𤠅h{‚¥ð
s Au, yt¼tË ytfth ftkE Au s ™nª. ytx÷wk ‚wåA y™u ûtwÿ nwk „ýu
‚tuÞ ƒeswk ftkE s „ý‚tu ™Úte ‚tu …tu‚t™t fu𤠅h{‚¥ð™u s „ýu
‚tu yu{tk‚tu ƒeswk ftkE õÞtk Au s ‚u yu™u „ýu. su nwk …tu‚u ftkE ™Úte ‚tuÞ
…h{tí{t™u „ý‚tu ™Úte ‚tu …h{tí{t{tk ‚tu ftuE nwk s ftkE ™Úte ‚tu yu
‚tu yu™u „ýu s õÞtkÚte ? ËíÞ™tu W…ntË y™u …tu‚t™e ¼útkr‚{tk {wM‚tf
yu „wsht‚e™wk {wwÏÞ ÷ûtý Au. su ðrËc™u „ý‚tu ™Úte yu …tu‚t™t s
ËíÞ …h{tí{tÚte rð{w¾ hnu Au.
‚¥ð¿t Ëns fuð¤ MðY… s hnu÷tu Au.
yËkËÂõ‚ : yt¼tË ytËÂõ‚hrn‚ (yËk„) …tu‚u s y™k‚
yu f Y… þw Ø r[Œtftþ Au yu { tk yu ð w k Au ¾Ák fu …tu ‚ t{tk yt
yt¼tË ftkE Au ?
…h{‚¥ððu¥tt yu s …h{‚¥ð Au. ‚¥ð¿t y™ÚtoY… yÚto™t ™tþ{tk
«ËL™ ÚttÞ Au, y¿tt™e ËkËthe y™ÚtoY… yÚto™t ðÄðtÚte A÷ftÞ
Au, {tun yr¼{t™ ðÄu Au, ËíÞ™u „ý‚tu ™Úte. yt¼tË{tºt Sð™
ăf‚wk ntuÞ yux÷u {tÞt ðtË™t ËkËth ¼útkr‚{tk zqƒðwk s …zu yu ðt‚
shtÞ Ët[e ™Úte. ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte yu Sð™ y™k‚ þwØ
r[Œtftþ{tk ăfe þfu Au - …qýo rð©tkr‚ …t{e þfu Au.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™t rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ MðY…t™w¼ð MðY…
123
ÂMÚtr‚ yu ƒÄwk r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoý…qðof Ëns fuð¤ MðY…Úte s
ntuÞ Au yux÷u yu ƒÄwk yu™u ftuE yÇÞtË rð[th™t yð÷kƒ™Úte ntu‚wk
™Úte. ßÞthu rs¿ttËw {w{wûtw yÇÞtË ðihtøÞ ©ðý {™™ ytrŒ™t
…wÁ»ttÚtoÚte yu {u¤ððt{tk yt„¤ ðÄu Au. …tu‚t™u Ëk…qýo {ntËt„h
y™w¼ÔÞt …Ae ÷nuh yu™u {txu ftkE s ™Úte. rËØ™u …tu‚t™wk …qýo MðY…
…h{tí{t Ëns Au. ËtÄf ‚u …wÁ»ttÚtoÚte rËØ fhu Au. rËØ™u {™ fu
s„‚ ftkE s ™Úte. rs¿ttËw {w{wûtw™u …wÁ»ttÚtoÚte fÕ…™t¼útkr‚ þ{tððe
…zu Au, ™ þ{tðu ‚tu Œw:¾e ÚttÞ Au. ¿tt™e yuðe he‚u swyu fu …h{tí{t
s Au …tu‚uÞ ™Úte. y¿tt™e yuðe he‚u swyu fu ¿tt™e y¿tt™e Au y™u
…tu‚u ¿tt™e Au. ò„ú‚ («ƒwØ) ™u MðÙ™t ¼tË™u ftkE Œqh ™ fhðtu
…zu, yu ¼tË ftkE Au s ™nª. Ÿ½‚t (y¿tt™) ™u {tÚtu òu MðÙ
(s„‚¼ú{) Ëðth ÚtE „Þwk ‚tu yu™u ò„ú‚ (r[Œtftþ) ™e ¾ƒh s
™ …zu. ¿tt™e MðÞk«ftþ r[Œtftþ™u s ytí{¿tt™ òýu Au, y¿tt™e
67
¼útkr‚¿tt™™u s ¿tt™ {t™u Au. þwØr[Œtftþ MðY…{tk {™™wk ™ ntuðwk
yu s {ti™ Au, ËkËth ht„ (Ár[) ¼útkr‚ ™ ntuðe yu s ðihtøÞ Au.
Œun{tk nwk Awk ¼útkr‚ ™ ntuðe yu s rðŒun…ýwk Au.
…ŒtÚto y¼trð™e : yt¼tË{tºt …ŒtÚto Au s ™nª. rËØ™wk {ti™
({™hrn‚), ðihtøÞ, rðŒun…ýwk, yËk„…ýwk Ëns Au, yt¼tË Au
y™u yu™wk r™ðtoý ÚttÞ Au yuðwk ™Úte, yt¼tË Au s ™nª. ¿tt™™t
[Z‚t ¢{{tk …tu‚u ytí{t þwØ r[Œtftþ s Au, {™ y™u s„‚™tu yt¼tË
Au s ™nª. y¿tt™™t Q‚h‚t ¢{{tk ytí{t™wk þwØ r[Œtftþ…ýwk
ytðhý{tk hnu Au, {™ y™u s„‚ yt¼t˼útkr‚ Ët[e ¼tËu Au.
ðihtøÞ ytí{¿tt™™t …wÁ»ttÚtoÚte {q¤ su Au ‚u s hnu Au - þwØ r[Œtftþ.
‚¥ðƒtu Ä ™ …t{u ‚tu ¼ú t k r ‚ hnu , ‚¥ðƒtu Ä …t{u yu x ÷u þw Ø
r[Œtftþ s Au.
ftuE rŒðË ôÄw ™ [t÷ðwk òuEyu, ËíÞ «íÞu y¼tðtu ™ Útðtu
òuEyu, yËíÞ «íÞu y¼tðtu Útðtu òuEyu. ËíÞ s hnuðwk òuEyu,
124
yËíÞ Atuzðwk s òuEyu. ËíÞ r[Œtftþ s Au, yËíÞ Ë½¤e yt¼tË
¼útkr‚. ftuE rŒðË ftuE {týË …tu‚u s y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ
Au yuðtu ƒhtƒh Ëqû{tr‚Ëqû{ rð[th s fh‚tu ™Úte. yt Œun{tk yt
y{wf s nwk Awk y™u yt s {tYk Au yuðwk {he „Þt ËwÄe™wk …tfwk fhe
÷eÄwk Au. ÔÞðnth¼útkr‚fwþ¤ Au yux÷u fu {tÞt™t nwk {tÁk{tk …tftu Au
yux÷u s ðrËc™e yËh Út‚e ™Úte, ðrËc y™w¼ðt‚t ™Úte. ˽¤e
¼útkr‚ Atuze Œu yux÷u ðrËc™e su{ …tu‚uÞ þwØ r[Œtftþ s Au. ‚¥ð¿t
¼útkr‚hrn‚…ýtÚte {tuûtY… y™u MðY…Úte ƒúñY… s Au.
þwØ r[Œtftþ …tu‚t{tk …tu‚t™e {u¤u ËkfÕ… fÕ…™t y™u ‚u™e ðM‚wytu
Y…u ¼tËu Au, ËkfÕ… fÕ…™t Atuze Œu yux÷u MðÞk þwØ r[Œtftþ s Au.
ytí{t …tu‚t{tk …tu‚t™e {u¤u MðÙY…u ¼tËu Au, MðÙ Atuze Œu yux÷u
…tu‚u ytí{t s Au.
y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ + ËkfÕ… = s„‚.
s„‚ - ËkfÕ… = y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ.
ytí{t + ËkfÕ… = MðÙ.
MðÙ - ËkfÕ… = ytí{t.
©wr‚ {q¤ ‚¥ðƒtuÄ Au. „e‚t ©wr‚™tu Ëth Au. Þtu„ðtrËc ©wr‚
(W…r™»tŒT) „e‚t™tu Ëth Au yux÷u Þtu„ðtrËc{tk {q¤‚¥ð rËðtÞ
ƒeswk ftkE s ™Úte.
{q¤‚¥ð y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ
‚¥ðËtûttífth ‚¥ðY…™u Vhe fŒe ¼útkr‚ Út‚e s ™Úte. „{u ‚ux÷e
‚¥ð™e ðt‚tu fh‚tu nþu y™u ‚¥ðËtûttífth ™nª ntuÞ yu™e ¼útkr‚
[t÷w s nþu. y¿tt™{tk ƒúñ{tk á~Þ«…k[ ¼útkr‚ ¼tË‚e ntuÞ, r™„woý
r™htfth ƒúñ ™ y™w¼ðt‚wk ntuÞ yux÷u yu™wk æÞt™ ™ ÚtE þfu y™u
á~Þ«…k[™e ¼útkr‚ ht¾e™u æÞt™ Ähu yux÷u yu æÞt™ Ët[wk ™ ÚtE
þfu. ¿tt™Úte ƒúñ, ¿tt™e™wk …tu‚t™wk s ðtM‚rðf MðY… Au. ¼útkr‚ Ët[e
÷t„‚e ntuÞ yux÷u ¿tt™ s ™Úte. ¼útkr‚ Ët[e ™ ÷t„‚e ntuÞ yu s
125
¿tt™ Au. yíÞthu s„‚™t {týËtu™wk ÷ûÞ yrðãt ðtË™t™t ËkfÕ…Úte
r{ÚÞt y™u ûtý¼k„wh ztp÷h y™u ¼tu„tu™wk s Au. ftuE™wkÞ ðihtøÞ
y™u ytí{¿tt™Úte …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t ÷ûÞ s ™Úte. yrððufe
…wÁ»t yrðãt ðtË™t™t ËkfÕ… ynk s„‚ ¼útkr‚ Atuze þf‚tu ™Úte.
yrððufe …wÁ»t Œthi»týt, …wºti»týt, rð¥ti»týt, ÷tuf»i týt Atuze þf‚tu ™Úte.
rðhõ‚ rððufe yu ftkE s ™Úte yu{ Ënus{tk Atuze Œu Au y™u …tu‚t™wk
…h{…Œ s hnu Au.
ythtur…‚ (fÂÕ…‚) yt¼tË ytfth ÿüt á~Þ ™Úte, yrÄct™
þwØ [i‚LÞ s Au yuðtu y¾kz y™w¼ð s Ë{trÄ Au. yt ˽¤tu yt¼tË
ftkE s ™Úte ˽¤t yt¼tË™wk yrÄct™ þwØ [i‚LÞ s Au …tu‚u s ‚u
þwØ [i‚LÞ Au yu y…htuûtt™w¼ð (ytí{ Ëtûttífth - ytí{t™tu
Mðt™w¼ð) Au.
sƒ ‚wk rn ‚uht Ë„t ™nª ‚tu ytuh fti™ ‚uht Ë„t ntu„t !
68
yrÄct™Úte :- ‚wk s þwØ [i‚LÞ Au yu{tk yt yt¼tË{tºt ‚wk ™Úte
yux÷u ‚wk þwØ [i‚LÞ yt yt¼tË{tºt ‚wk ™tu Ë„tu ™Úte ‚tu ƒeòu ‚tu
ftuE yu™tu (yt¼tË{tºt ‚wk™tu) Ë„tu ntuÞ s õÞtkÚte ?
yæÞthtu… (fÕ…™t¼útkr‚) Úte :- yt¼tË{tºt ‚wk™u þwØ [i‚LÞ ‚wk™u
«t fhðwk Au, yt¼tË{tºt ‚wk s þwØ [i‚LÞ ‚wk ™wk y™wËkÄt™ ht¾‚tu
™Úte ‚tu yt¼tË{tºt ‚wk™tu ƒeòu Ë„tu ‚tu ÚttÞ s õÞtkÚte ? ‚wk s
‚thtu Ë„tu Út‚tu ™Úte ‚tu ƒeòu ‚tu ‚thtu Ë„tu ÚttÞ s õÞtkÚte ? ‚wk ò‚u
s MðY…{tk ™ hnu ‚tu ftuE ƒeòu ‚™u MðY…{tk ™ ht¾e þfu. ‚wk s ‚tht
þwØ MðY…{tk hnu‚tu ™Úte ‚tu ƒeòu ‚tu ‚thtu Ë„tu ÚttÞ s õÞtkÚte ?
‚¥ððu¥tt ¾tË Mð¼tð á~Þ¼útkr‚ Au s ™nª, yrððufe ¾tË Mð¼tð
á~Þ¼útkr‚ Ët[e ¼tËu. Ëns fuð¤ MðY… s Ëns Ë{trÄ Au. W…h
W…h™t ¿tt™Úte ¼ú t k r ‚ x¤‚e ™Úte, yk Œ h™t ¿tt™Úte ¼ú t k r ‚
hnu‚e ™Úte.
126
™{oŒt, 6-6-2006
MðÞk y™k‚ …qýo …hƒúñ …qýo rð©tkr‚ Au.
þqLÞ htßÞ ¼tu„tu ÷û{e ‚]»ýt Œw:¾ yËíÞ ¼útkr‚.
¿tt™e™u Ëðoºt ËíÞ ƒúñ s y™w¼ðtÞ Au.
y¿t™u ™t{Y…ðt¤e yËíÞ s„‚ ¼útkr‚.
…qýo MðY… …h{tí{tY… r™ŠððtŒ ËíÞ.
îi‚¼útkr‚ðt¤t s rððtŒ fhu Au yu …h{tí{t™uÞ ËíÞ fnu y™u ynk
s„‚ yt¼tË™uÞ ËíÞ {t™u Au. ¿tt™ yrÄf ntuÞ yu™u ËíÞ
…h{tí{t s ntuÞ, yt¼tË ftkE s ™ ntuÞ yux÷u rððtŒ ™ hnu.
rððtŒ yËíÞ yt¼tË™u ËíÞ {t™™th ™tu s ntuÞ Au. ytí{t™wk
¼útkr‚hrn‚…ýwk s {wÂõ‚ Au. y™k‚ yufhË þwØ r[Œtftþ s ytí{t™wk
ðtM‚rðf MðY… Au. ytí{t{tk ftuE yrðãt ðtË™t ËkfÕ… nwk s„‚
yt¼tË {wÆ÷ Au s ™nª, ¼útkr‚Úte s ¼tËu Au. ‚¥ðËtûttífthÚte
{q¤ ‚¥ð ytí{t s Au, ftuE ¼útkr‚ Au s ™nª.
òu ni Ëtu ni
ðrËcÚte ‚¥ðƒtuÄ ÚtE òÞ yux÷u yuf þwØ r[Œtftþ s Au, ¼útkr‚
ftkE Au s ™nª; yux÷wk s fhðt™wk Au ƒeswk ftkEs fhðt™wk ™Úte. ƒeò
„{u yux÷t Ä{…Atzt fhtu ‚tuÞ ftkEs ð¤ðt™wk ™Úte.
fuð¤ y¼uŒ y{t… …h{tí{t s hnu yu s Ë{trÄ™wk V¤. y¼uŒ
y{t… …h{‚¥ð yufhË s Au. su{ ytftþ ytftþ s Au yu{tk
ƒeswk ftkE s ™Úte ‚u{ r[Œtftþ r[Œtftþ s Au yu{tk ƒeswk ftkE s
™Úte. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk ˽¤tu yt¼tË ËŒt™u {txu Ëk…qýo yá~Þ
ÚtE òÞ Au.
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo fu𤠅h{tí{t s Au. su™u …h{tí{t s Œu¾tÞ
yu™u õÞtkÞ ËkËth ™ Œu¾tÞ, su™u ËkËth Œu¾tÞ yu™u …h{tí{t ™
Œu¾tÞ fthý fu «ftþ ykÄfth ƒu ËtÚtu fŒe ™ Ëk¼ðu. y{tË™e ykÄthe
ht‚u ËqÞo ËqÞo™e ƒq{tu …tzeyu ‚tu ? ‚u{ y¿tt™ hne™u …h{tí{t
127
…h{tí{t™e ƒq{tu …tzeyu ‚tu ?
ßÞtk ËqÞo Au íÞtk ykÄfth ™Úte ßÞtk …h{tí{t Au íÞtk y¿tt™ ™Úte. ‚{u
yt¾e ®sŒ„e [tuhe s fhe Au, y{u yt¾e rskŒ„e ðrËc™tu yufu
yûth sðt s ŒeÄtu ™Úte. su{ s¤™t fqkzt¤t{tk s¤ s Au ‚u{
…qýo‚¥ðƒtuÄ™t rð[thtu{tk …h{tí{t s Au.
‚¥ðƒtuÄÚte þwk ÚttÞ ?
¿tt™{tk r[Œtftþ™tu W¥thtu¥th ðÄw™u ðÄw W½tz Út‚tu òÞ Au.
˽¤tu yt¼tË W¥thtu¥th ðÄw™u ðÄw þ{‚tu òÞ Au. ËqÞo W„ðt ËtÚtu
«ftþ ðÄu ykÄfth Œqh ÚttÞ ‚u{ þtkr‚ ðÄu Œw:¾ Œwh ÚttÞ.
y¾kz ËÂå[Œt™kŒ …hƒúñ{tk ftuE ð]Â¥tY…e ¼uŒ {wÆ÷u ™Úte. fÂÕ…‚
ƒrn{wo¾ð]Â¥t WXe, nwk y™u s„‚, ÿüt á~Þ, yt¼tË ytfth ÚtE
yt¼tË ËkðuŒ™ ¼tMÞwk; yt¼tË ËkðuŒ™ Atuze þwØ ÚtE, Ëqû{ ÚtE,
yk‚{w¾ o ÚtE, ytí{tY… ÚtE™u ytí{t™tu y™w¼ð fÞtu.o {q¤ ‚¥ð y™k‚
69
yufY… þwØ r[Œtftþ ytí{t{tk {wÆ÷ ð]Â¥t s ™Úte yux÷u ytí{t{tk
ƒrn{wo¾ð]Â¥t™wk ËkËth ËkðuŒ™ y™u yk‚{wo¾ð]Â¥t™t ytí{t™w¼ð ftuE
swŒt ™Úte fuð¤ ytí{t s Au. r[Œtftþ{tkÞ ftkE s Út‚wk ™Úte, yt¼tË
¼útkr‚™wkÞ ftkE s Út‚wk ™Úte.
¿tt™Úte {wÂõ‚ y¿tt™Úte ƒkÄ
r[Œtftþ{tk r[¥t r[Œt¼tË «r‚®ƒƒ ¿tt™Úte ‚u …tAwk Ëk…qýo
yá~Þ ÚttÞ Au ‚u s ‚u™wk r™ðtoý Au. r[Œtftþ r[Œtftþ s Au, r[¥t
r[Œt¼tË «r‚®ƒƒ ftkE ÚtÞwk s ™Úte, yt¼tË s Au. y¿tt™{tk
r[Œtftþ ({q¤ fuð¤ ytí{t) ytðhý{tk hnu, r[¥t r[Œt¼tË
(y™tí{t Sð) Ët[t ¼tËu yux÷u ËkËth ¼útkr‚{tk VËtÞ Au.
ƒrn{wo¾ð]Â¥t{tk ËkËth ¼tËu Au, yk‚{wo¾ð]Â¥t{tk …h{…Œ{tk …qýo
rð©tkr‚ Au. Ë{trÄ{tk ƒÄwk yufhË s hnu Au, ƒrn{wo¾ð]Â¥t{tk ƒÄwk swŒwk
swŒwk ¼tËu Au.
128
Ëns Ë{trÄ
æÞt™ Ë{trÄ ftkE fhðt™t ™Úte.
MðåA r[Œtftþ s Ëns æÞt™ Ë{trÄ s Au.
MðåA r[Œtftþ s Au
¿tt™™t [Z‚t ¢{™e Ët‚{e ¼qr{ftrËØ …h{‚¥ð yufhË s
Au, íÞtk ftuEs yt¼tË ™Úte, MðåA r[Œtftþ s Au. {tºt ðtk[ðwk yu s
MðY…÷t¼ ™Úte, {wÆ÷ ¼útkr‚ s ™ hnu yu s ¾htu MðY… ÷t¼ Au.
ykŒhÚte ynk {™ ðtË™t™t Ëk…qýo íÞt„Úte MðåA r[Œtftþ s
¿tt™ æÞt™ r™ðtoý Au. ykŒhÚte ynk {™ ðtË™t™t ËðoíÞt„ ð„h™t
W…[th™t ¿tt™-æÞt™-r™ðtoý r™hÚtof s Au. ¼tu„tu …h ðihtøÞ ntuÞ
‚tu æÞt™™e sYh ™Úte, ¼tu„tu …h ðihtøÞ ™ ntuÞ ‚tu æÞt™™tu yÚto ™Úte.
Ëk…qýo á~Þ ¼útkr‚ hrn‚ (yËk„) ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u yufÄthe
r™ŠðfÕ…Ë{trÄ s Au. su MðåA r[Œtftþ s Au yu™u ËkËth™tu yt¼tË
ftkE Au s ™nª yus Ëns ¿tt™ æÞt™ r™ðtoý r™ŠðfÕ… Ë{trÄ Au.
su …tu‚t™t [i‚LÞ MðY…{tk þtk‚ ntuÞ ‚u™u ¼tu„e…ýwk (á~Þtu™e
¼útkr‚) õÞtkÚte ntuÞ ? ¼tu„tu™e EåAt fhðe yu ytí{t™tu Mð¼tð
™Úte, ¼útkr‚™tu Mð¼tð Au. ðrËcÚte Ët[t ‚¥ð™t Ët[t ¿tt™Úte ¾tuxe
¼útkr‚ x¤u Au, ykŒh Ët[e þtkr‚ ÚttÞ Au. ‚wk s MðåA r[Œtftþ s hnu,
r{ÚÞt yt¼tË ËkËth ¼útkr‚ Atuze Œu yux÷u …h{þtkr‚ s Au.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yu™t Ëk…fo{tk ytð™tht ƒÄt™u …qýo MðY…
…h{tí{t s fhe Œu Au, yu™tÚte nhftuE yt ˽¤wk …qýo MðY… …h{tí{t
s Au yuðtu «ƒwØ ÚtE òÞ Au.
¿tt™ þçŒtu fu ðt‚tu{tk ™Úte ykŒh™e r™{o¤‚t þe‚¤‚t{tk s Au.
ðrËc™u ytx÷t ƒÄtk Ëtk¼éÞt …Ae r[Œtftþ ytí{t{tk ftuE yu{
fnu nwk Ët[tu Awk ‚tu yuýu r[Œtftþ ytí{t nsw ËwÄe ytu¤ÏÞtu s
™Úte. rðhõ‚ rððufe …tËu fu𤠿tt™ s Au ƒeS ftuE s {tÞt ™Úte,
¿tt™Úte s {wÂõ‚ Au. þtrçŒf ƒtiÂæÄf ¿tt™ yu ¾Ák ¿tt™ ™Úte; su™tÚte
129
yt ËkËth™e ˽¤e rðr[ºt ¼útkr‚ Ëk…qýo x¤u yus ¾Ák ¿tt™ Au. rðhõ‚
rððufe ‚{™u ËeÄt s y™k‚ ƒúñ fnu Au. ‚{the ˽¤e Ëkfwr[‚ Sð
¼útrk ‚ y™u ‚u™kw ˽¤wk Œw:¾ ËeÄwk Œqh fhu Au, yu™tÚte ƒeS y{h WŒth‚t
fE ? ‚wk rðhõ‚ rððufe …tËu sE™u …qA nwk ftuý Awk ? yu ËeÄt s fnu Au
yt ƒÄwk y™k‚ ƒúñ s Au ‚u{tk ‚wk ‚u s y™k‚ ƒúñ Au. ftuE Mºte ‚™u yu{
™nª fnu fu ‚wk s yk™‚ ƒúñ Au …ý yu{s fnuþu ‚wk {the ðuX fh !
su™t ÓŒÞ{tk ðrËc ðMÞt y™u «„xât …Ae yu™t{tk y™k‚ ƒúñ
rËðtÞ ƒeswk ftkE hnu ? Ëíþt† Ëí…wÁ»t™tu W…Œuþ yux÷tu s Au fu yt
ƒÄwk þwØ [i‚LÞ s Au. ƒwÂØ þwØ ntuÞ yux÷u ‚h‚ ÷t„e òÞ, ƒwÂØ þwØ
™ ntuÞ yux÷u ™ ÷t„u. þwØ [i‚LÞÚte s ƒÄt {ntí{t Au, ftuE
{ntí{tÚte þwØ [i‚LÞ ™Úte. su „wÁ fÕ…™t™e ðuX fh‚tu ntuÞ yu™u
©uc {t™u Au, …tu‚t™e ykŒh su [i‚LÞ ¼„ðt™ Au yu™u ytu¤¾‚tu
™Úte. ‚¥ð¿t …tËu …tu‚t™tu ythtu… Œqh fhðt òÞ ‚tu ‚tu ƒhtƒh Au
70
…ý yt ‚tu ‚¥ð¿t …h …tu‚t™tu ythtu… fhðt òÞ Au yux÷u ÷t¼
Út‚tu ™Úte.
rðhõ‚ rððufe Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ þwØ [i‚LÞ s Au.
þwØ [i‚LÞ + ¼útkr‚ = Sðs„‚
Sðs„‚ - ¼útkr‚ = þwØ [i‚LÞ
r™ðtoý W¥thtÄo Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ þwØ [i‚LÞ™tu s rËØtk‚ Au.
{he „Þt ËwÄe yt¾e SkŒ„e …þw-…k¾e™e su{ s Sððwk yu ftkE
{týËtE ™ fnuðtÞ. …tu‚t™wk ©uÞ(fÕÞtý) EåA™th {týË ðrËcÚte
ðnu÷t{tk ðnu÷e ‚fu r™{o¤ ytí{¿tt™ s «t fhe ÷u. r{ÚÞt™u {wÏÞ
{t™u y™u ytí{¿tt™™u „tiý fhu yu™e fŒe ËŒT„r‚ Út‚e s ™Úte.
…iËt ntuÞ yux÷u yu ftkE {tuxe ðM‚w ™Úte y™u ¿tt™ ntuÞ yux÷u ynk
™ ntuÞ. …iËt {u¤ððt{tk Ët[ððt{tk ð…htE òÞ yu{tk, htò y™u
[tuh ÷E òÞ yu{tk, ƒÄt{tk ®[‚t ®[‚t ™u ®[‚t s Au, õÞtkÞ þtkr‚
™Úte. ¿tt™{tk þtkr‚ s Au ¿tt™{tk þwØ [i‚LÞ s Au ftuE ¼útkr‚ Au s
130
™nª. Ëk…Â¥tytu yux÷u yt…Â¥tytu, ¼tu„tu yux÷u htu„tu. Ä™ y™u
¼tu„tu yËth Au ‚tuÞ {q¾o‚t™u ÷eÄu yu{tk Ëth™e ¼útkr‚ ÚttÞ Au,
rððufÚte òuEyu ‚tu þwØ [i‚LÞ s Ëth Au, ƒtfe ƒÄwk yËth Au.
yt…ðtÚte …tu‚t™tu s …h{tí{t ¾wÕ÷tu ÚttÞ Au, {tÞt ÷uðtÚte …tu‚t™tu s
…h{tí{t ZkftÞ Au. sux÷tu {tÞt{tk nwk {tÁk{tk ðÄu yux÷tu s ¼útkr‚{tk
ðÄu, sux÷tu {tÞt{tk nwk {tÁk{tk ½xu yux÷tu s þtkr‚{tk ðÄu. su s„‚
y™u Ä™™u ‚]ýð‚T ‚wåA „ýu, ‚]»ýt Atuze Œu, þtk‚ s hnu ‚u™u y™k‚
Ëðtuo¥t{ {tuûtËw¾ …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t Ënusu {¤u Au.
™{oŒt, 7-6-2006
{q¤ yufhË s Au ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte.
ËíÞ …h{‚¥ð s ËíÞ Au ¾tuxtu ztu¤ ™nª.
y¿tt™{tk s yu{ ÷t„u nwk Ët[tu Awk, ¿tt™{tk nwk ftkE Au s ™nª.
ËtŒkw Sð™ Wå[ rð[th Ëk‚tu»t y™u þtkr‚ yus Ér»t{wr™ytu™tu Ëns
ËíÞ…h{tí{t hnuðt™tu y{h {wÿt÷u¾ Au.
Ëk‚tu»tÚte …qýo hnu ÷tu¼÷t÷[Úte y¼tðtu.
yt Œwr™Þt{tk {tÞtÚte ftuE rŒðË ftuE Ähtýwk ?
yu{ ™u yu{ ytÔÞt y™u yu{ ™u yu{ „Þt, ™ fhðt™wk fÞwO y™u
fhðt™wk hne „Þwk. suýu yt ˽¤wk {q¤ ‚¥ð y™k‚ þwØ r[Œtftþ s
Au yu{ ™ ytu¤ÏÞwk, yu{tk ËŒt™u {txu ÂMÚth ™ ÚtE „Þtu yuýu Ët[wk
òÛÞwkÞ ™nª, Ët[kw …tBÞtuÞ ™nª. …qýo ðihtøÞÚte yt¼tË ftkE Au s
™nª, …qýo ¿tt™Úte …tu‚u s y™k‚ yufY… þwØ r[Œtftþ Au. yt¾t
ËkËth{tkÚte ƒÄtuÞ Ëth Ëth ¼u„tu fhe Þtu„ðtrËc{tk yuf÷t …h{tí{t
s hnuðt ŒeÄt Au. ¾t÷e ¼útkr‚™wk ƒÄwk fhðwk Au y™u Ët[wk òýðwk ™Úte
…Ae õÞtkÚte fÕÞtý y™w¼ðtÞ ?
…h{tí{t{tk yt ƒÄwk Sðs„‚ Ët[wk Au ?
…h{tí{t s Au y™u ƒeswk ftkE s ™Úte yuðtu s hnu yu …qýo s Au.
…h{tí{t{tk ƒeswk ftkE {t™u yu™e ¼útkr‚™e Œþt ™¬e ™ ÚttÞ.
131
…h{‚¥ð s Ë‚T Au, …h{‚¥ð yufhË s hÌtt ntuÞ yus Ëßs™ Au.
su s™ Ë‚T …h{‚¥ð yufhË s hÌtt Au ‚u Ëßs™. (Ëí…wÁ»t.)
…h{tí{tyu s ƒÄwk Ë]ÂüY… ÄÞwO Au yu{tk {týËu s ƒÄe f]rºt{‚t
fhe Au. Ä™ ykÄfth Au yu™tÚte ytkĤtu ÚtÞu÷tu …Ae Ët[wk ¼t¤‚tu s
™Úte y™u y¿tt™{tk s ytÚtzÞt fhu Au . r[Œtftþ s ˽¤t
yt¼tËY…u ¼tËe hÌtwk Au yux÷u r[Œtftþ rËðtÞ ƒeS ftuE ðM‚w s
Ëk¼ð‚e ™Úte.
rððufe …wÁ»t ˽¤t yt¼tË™u Atuze™u …tu‚t™e {u¤u s yu ŸztÚteÞ
Ÿzt r[Œtftþ™e ykŒh s yufhË hne …qýo þtkr‚{tks hnu Au. …tu‚u
r[Œtftþ{tk yufhË ÚtE …tu‚u r[Œtftþ s Au. su ÷nuh {ntËt„h{tk
þ{e òÞ yu {ntËt„h s Au, su yt¼tË r[Œtftþ{tk þ{e òÞ yu
r[Œtftþ s Au. {q¤u yufhË s Au (fuð¤ MðY…) ¼útkr‚Úte swŒwk ¼tËu
Au, …tAwk ¿tt™Úte yufhË s Au (y…htuûtt™w¼ð) Þtu„ðtrËc r™ðtoý
71
W¥thtÄo {q¤ yufhË (…h{…Œ) s Au. …h{…Œ «t Út‚wk ™Úte …h{…Œ
s Au. ¼útkr‚ ftkE Ët[e Út‚eÞ ™Úte fu x¤‚eÞ ™Úte, {q¤ yufhË s Au
ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte. …tu‚u s r[Œtftþ Au yuðtu y™w¼ð s
y…htuûtt™w¼ð. [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk ftkE …ý ™Úte y™u þqLÞ …ý ™Úte,
yt¼tË ¼tËu ‚tuÞ [i‚LÞ yufhË s Au yt¼tË ™Úte. {ntËt„h{tk
÷nuhtu ¼tËu ‚tuÞ s¤ yufhË s Au ÷nuhtu ™Úte. yt¼tË ftkE ™Úte
‚tu …ý [i‚LÞ …qýo s Au, ÷nuhtu ftkE ™Úte ‚tu …ý {ntËt„h s¤
…qýo s Au. y¿tt™eyu yt¼tË „ÛÞtu yux÷u yu™u sL{ {]íÞw n»to
þtuf ¼útkr‚ ¼tËe. ¿tt™eyu yuf [i‚LÞ ‚¥ð s Ët[wk y™w¼ÔÞwk yux÷u
yu™u ftuE ¼útkr‚ s ™ hne.
nwk ðt¤wk [i‚LÞ ‚tu ƒÄuÞ Au …ý nwk ð„h™wk [i‚LÞ yuf÷t ðrËc{tk s Au.
[i‚LÞ + nwk = Sð
Sð - nwk = [i‚LÞ.
132
yt¼tË¿tt™ ð„h™wk fuð¤¿tt™ {q¤ [i‚LÞ yufhË s Au.
MðÙ¿tt™ ð„h™wk fuð¤¿tt™ {q¤ [i‚LÞ yufhË s Au. {q¤ þwØ
r[ŒtftþMðY… Ëk…qýo yt¼tËhrn‚ s Au, yus …h{…Œ Au. su{tk
Ëk…qýo yt¼tËhrn‚ fu𤠿tt™ s Au yu …h{…Œ s Au. þçŒÚte ¿tt™
™Úte, ‚¥ðÚte ¿tt™ Au. ðrËc ht{ ËkðtŒ{tk ˽¤wk {q¤ {wÏÞ ‚¥ð
[i‚LÞ s Au. Œhuf Œuþ ¼t»tt þçŒ swŒt swŒt ntuÞ …ý ƒÄu {q¤ ‚¥ð
yuf s Au.
su{ rŒðËu «ftþ Œu¾tÞ Au htºtu ykÄfth Œu¾tÞ Au ‚u{ ¿tt™{tk
[i‚LÞ y™w¼ðtÞ Au, y¿tt™{tk s„‚. htºtu ykÄfth Œu¾tÞ yux÷u þwk
ËqÞo ™Úte ? y¿tt™{tk s„‚ Œu¾tÞ yux÷u þwk [i‚LÞ ™Úte ? „{u ‚u
¼tË‚wk ntuÞ …ý {q¤u ‚u [i‚LÞ s Au.
Ëðo ytí{tY… ytí{ðu¥ttytu™e yufs ytí{t™e ðtýe
ytí{ËtûttífthÚte ytí{tY… ‚¥ð¿t{tkÚte ytð‚t ytÂðtõÞ
ytí{tÚte s ntuÞ, yt¼tËÚteÞ ™ ntuÞ y™u yt¼tË™t ƒeò ftuEÚteÞ
™ ntuÞ y™u ÔÞt…f ytí{t yuf s ntuðtÚte swŒt swŒt Œuþ ft¤™t ƒeò
yuðt s ytí{tY…Úte ytðu÷t ytÂðtõÞtu {q¤ yuf s ytí{tY… ntuÞ
y™u yufƒeò™e ™f÷Y… …ý ™ ntuÞ yu™tÚte s ytí{Ëtûttífth y™u
ytí{t™eÞ ¾ƒh …zu. su{ ËqÞo «ftþ ƒÄtu yuf s Au ‚u{ [i‚LÞ
«ftþ ƒÄtu yufs Au.
{nt¿tt™{Þ yuf yuðtu …tu‚t™tu ytí{t s …h{uïh Au.
MðËkðuã
ytí{t …tu‚u s …tu‚t™u y™w¼ðu Au, ftuE ƒeòÚte y™w¼ðt‚tu ™Úte. Mð‚kºt
y™u MðåAkŒ{tk ½ýtu Vuh Au : r™Šðfth r[Œtftþ Mð‚kºt r™h…uût Au,
rðfthðt¤t yt¼tË ytfth™wk ftuE Xuftýwk ™Úte yu MðåAkŒ. ytí{t
…h{uïhÚte s rððuf ytðu Au ytí{t s ËíÞ Au, yt¼tË ftkE s ™Úte.
Ëðo™tu ytí{t …h{uïh s Au, Ëðo™tu yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte.
…tu‚u s r[Œtftþ Au, îi‚u ™Úte yt¼tË ytfthu ™Úte. …tu‚u þwØ
133
r[Œtftþ{tk ‘nwk yt Awk ’ yu ðtË™t Au, …tu‚u þwØ r[Œtftþ s Au “nwk
yt ™Úte” yu rððuf Au. ‘nwk yt yuðe ðtË™t ƒúñ Awk’ yuðwk {t™ðwk yu
rð…he‚ ¼ú{ Au. yæÞM‚ Atuztu yux÷u s yrÄct™ y™w¼ðtÞ,
yæÞM‚ ht¾e™u fŒe yrÄct™ ™ y™w¼ðtÞ. ðrËc{tk ƒuXu÷tu {týË
ËeÄwk s y™w¼ðu …tu‚u yt (yæÞM‚) ™Úte su ÔÞt…f [i‚LÞ (yrÄct™)
Au yu s …tu‚u Au. yæÞM‚ …tu‚u ™Úte yrÄct™ …tu‚u Au.
ftuE rŒðË yt {íÞo {t™ðu ¾hu¾h y™k‚ …h{tí{t™u ytu¤ÏÞtu ?
¾t÷e yu™wk ™t{ s ðxtÔÞwk y™u yu™t ™t{u [he s ¾tÄwk. yu™u
¾hu¾h ytu¤ÏÞtu ntu‚ ‚tu yus ÚtE ò‚ y™u yt „tuh¾ÄkÄt fhðt s
™ …z‚. („tuh¾ÄkÄt = ƒÄt™u Au‚hðt ½h y™u „sðt ¼hðt ƒihtk
- Atufhtk ¾wþ fhðt, ytí{t™u ytðhý fhe f{o ƒkÄ™ fhe Œw:¾e ÚtE
{he sðwk. ™ fhðt™wk fÞwO, fhðt™wk hne „Þwk)
ƒÄt fnu Au - nwk ¼„ðt™™wk s fÁk Awk !! ¼„ðt™™u ftkE s òuE‚wk ™Úte
72
¼„ðt™ fnu Au - ‚wk {the ®[‚t fÞto ð„h …nu÷tk ‚tÁk s fh.
Mð‚:…qýo r[Œtftþ{tk su yt¼tË ftkE s ™Úte yu{tk þwk fÕ…™t
ÚttÞ? ytí{tY…u …ý yt¼tË ftkE ™Úte y™u yt¼tË Y…u …ý
yt¼tË ftkE ™Úte, yt¼tË ytí{t{tkÞ ftkE ™Úte y™u …tu‚t{tkÞ
ftkE ™Úte.
ËíÞ s ËíÞ Au ¾tuxtu ztu¤ ™nª
ykŒh™t ht{ suðt ðihtøÞ ð„h
ykŒh™t ht{ suðt ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄ ð„h
ykŒhÚte ht{ suðt r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ ð„h
ykŒh Úte ht{ suðt …h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚Y… ð„h
„wÁ fÚttfth ðuŒtk‚ ƒúñ¿tt™™t ztu¤ yuf ò‚™tu htu„ s Au.
fuð¤ ËíÞ [i‚LÞ ‚¥ð s Au òu ni Ëtu ni.
þq L Þ fu yðM‚w Y … yt¼tË™t ynk ‚ t {{‚t ht„îu » t {w Æ ÷
Ëk¼ð‚t s ™Úte.
134
Ëðoºt Ë{t™ ¼h…qh [i‚LÞ hnu÷wk Au.
ËíÞ [i‚LÞ{tk yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte.
ƒrn{w o ¾ ð]  ¥t{tk yt¼tË ytfth ¼tËu Au , ðtË™thrn‚
yk‚{wo¾ð]Â¥t{tk ËíÞ [i‚LÞ y™w¼ðtÞ Au.
™{oŒt, 8-6-2006
MðÞk y™k‚ yufhË …h{r[Œtftþ Au.
yt ûtwÿ sk‚w nwk {tÁk Mºte …wºt ½h Ä™ ¼útkr‚.
rððufe™u ykŒh y™u ƒnth [i‚LÞ s y™w¼ðtÞ Au. yrððufe™u
ykŒh ({™™t ËkfÕ… rðfÕ…) y™u ƒnth ([ûtwytrŒ ErLÿÞtu ðzu
ƒnth á~ÞY… ð„uhu rð»tÞtu) fÕ…™t ¼tËu Au. ytí{t ƒŒ÷t‚tu
™Úte {™ ƒŒ÷tÞ Au.
rððufe ðihtøÞ ytí{¿tt™Úte ytí{t s hnu Au, yu™u {™ y™u s„‚
yt¼tË ftkE s ™Úte. yrððufe ytí{t™u òý‚tu ™Úte {™ y™u
s„‚™t r{ÚÞt y™u ûtý¼k„wh yt¼tËtu™u s Ët[t {t™e ¼{u Au
…Ae yu{tk þwk {¤u y™u þwk ð¤u ?
[i‚LÞ{tk s„‚ ¼tËu Au, [i‚LÞ yt¼tË™e yu ftuE ðM‚wY…
…ý Út‚wk ™Úte y™u yu ftuE yt¼tË Ët[tu …ý ™Úte. yheËt Ët{u
Q¼t hnu÷t™wk yheËt{tk ytƒunqƒ «r‚®ƒƒ …zu Au. yheËt Ët{u
Q¼u÷tu ftkE «r‚®ƒƒY… Út‚tu ™Úte y™u «r‚®ƒƒ ftkE Ët[wk …ý
™Úte yu{ r[Œtftþ ytí{t{tk ˽¤wk s„‚ «r‚®ƒƒ suðwk s ¼tËu
Au, r[Œtftþ ytí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ËíÞ yËíÞ ÷t„u Au
yËíÞ ËíÞ ÷t„u Au yu s {tun rð…he‚¼ú{ Au.
ytí{t{tk MðÙ ¼tËu Au ytí{t MðÙY… Út‚tu ™Úte
ytí{t{tk s„‚ ¼tËu Au ytí{t s„‚Y… Út‚tu ™Úte.
¼útkr‚ õÞtk ÚtE ? su …tu‚t{tk ftkE s ™Úte yu™u ftkEf {t™e™u ÷uðt
Œtuzu Au. su ftkE s ™Úte yu{tk þwk {¤u ™u þwk ð¤u ?
ytí{t sL{ rðfth ™tþ hrn‚ s Au.
135
yt¼tË sL{ rðfth ™tþðt¤tu ¼tËu Au. ytí{t{tk Œun ¼tMÞtu,
yu™u …tu‚t™wk MðY… {tLÞwk yu s y¿tt™, …tu‚u ytí{t Au Œun™tu yt¼tË
™Úte yu rððuf. ƒÄt™u Œun™wk s fhðwk Au, ytí{t ftuE™u òýðtu ™Úte
yux÷u y¿tt™{tk r™»V¤‚t r™htþt …t{e Œw:¾e ÚtE™u {he òÞ Au.
su™u «ftþ s Œu¾tÞ yu™u fŒe ykÄfth ™ Œu¾tÞ, su™u [i‚LÞ s
y™w¼ðtÞ yu™u fŒe yt¼tË y™u yt¼tË™t ¼uŒtu sz [u‚™ ™t{
Y… ™ Œu¾tÞ. y¿tt™™u ÷eÄu ¼útkr‚ ¼tËu Au, ¿tt™{tk y¿tt™uÞ
™Úte y™u ¼útkr‚Þ ™Úte.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au.
(ytí{t™wk ðtM‚rðf MðY… ƒÄt{tk nwk ftuý Awk ™tu Ët[tu sðtƒ yt ytðu)
yt ûtwÿ sk‚w nwk {thwk Mºte …wºt ½h Ä™ ¼útkr‚.
[i‚LÞ{tk r[¥t Œun á~Þ«…k[ fÕ…™t {tºt s Au. ¾hu¾h fuð¤
[i‚LÞ ‚¥ð s Au ftuE fÕ…™t Au s ™nª. ‚{thtu Œun s ‚{thtu ™Úte
73
‚tu ƒeswk ‚tu ‚{tÁk ntuÞ s õÞtkÚte ? yt¼tË „{u ‚uðtu ÚttÞ fu ™ ÚttÞ
yuÚte ytí{t{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. nk{uþt rððufe ytí{t{tk s hnu,
yt¼tË{tk ftkE …fzu ™nª. yrððufe ytí{t™u ¼q÷e™u yt¼tË{tk
ftkE …fzðt òÞ; yux÷u s rððufe ËŒt MðY…{tk s MðMÚt hnu,
yrððufe {tÞt{tk [k[¤. ytí{t™t ðtM‚rðf MðY…™e ¼tð™t
fhðt{tk ytðu ‚tu yu{tk ƒeswk ¼tË‚wk ™Úte. ytí{t™u ¼q÷e™u ƒeS
fÕ…™t fhðt{tk ytðu ‚tu ‚u fÕ…™t ¼tËu Au. {q¤ ðM‚w ƒeò Y…u
¼tË‚e ntuÞ ‚tu yu ƒeswk Y… {q¤ ðM‚wÚte swŒwk ™ ntuÞ; ytí{t s
Sð s„‚ Y…u ¼tË‚tu ntuÞ ‚tu Sð s„‚ ytí{tÚte swŒt ™ ntuÞ
yux÷u ytí{t rËðtÞ ƒeS ftuE ðM‚w s ™Úte.
Ëðoºt ËðoŒt [i‚LÞ yuf‚t™e ¼tð™tÚte …tu‚u s ‚u [i‚LÞ Au yu
ytí{Ëtûttífth «„xu Au y™u yu{tkÚte ˽¤tu ¼uŒ™tu yt¼tË Œqh ÚtE
òÞ Au. ˽¤tu ËkËth ¼uŒ™t yt¼tË{tk s Au, [i‚LÞ yuf‚t{tk
ftkE s ™Úte. ¾Ák ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ s Au, ËkËth ¼útkr‚.
136
…nu÷e ¼q÷ …h{tí{t{tk ËkËth Au. ƒeS ¼q÷ …h{tí{t þçŒÚte
ftkE ™Úte, ËkËth s Ët[tu Au. ºteS ¼q÷ yt yt…ýtu ËkËth s
…h{tí{t Au yux÷u ¾hwk ‚¥ð y™u ËíÞ ‚tu õÞtkÞ ytðhý{tk s hÌtwk.
„wsht‚e™u ƒúñtS …tËuÚte {íÞo÷tuf{tk ytð‚t …nu÷tk ƒúñtSyu
ðhŒt™ {tk„ðt fÌtwk : „wsht‚eyu {tkøÞw - ËkËth™wk ƒÄkw Ëw¾ …qhu…qÁk
{¤u y™u ‚{tht ™tÂM‚f Atufht ðrËc™e {™u shtÞ yËh ™ ÚttÞ
yux÷u ƒúñtSyu fÌtwk fu{ ? „wsht‚e fnu ‚{tht ™tÂM‚f Atufht™e
yËh ÚttÞ ‚tu ËkËth hnu s ™nª. ðrËc™wk ™t{ ÷u‚tk s „wsht‚e™u
¾ƒh …ze òÞ Au fu ËkËth {wÆ÷ Au s ™nª yux÷u s „wsht‚e
ƒwÂØþt¤e „ýtÞ Au !! {tºt ƒwÂØ™wk Œuðt¤wk ™ ftZâwk ntu‚ ‚tu ËtÁk
n‚wk. [i‚LÞ{tk swŒe swŒe fÕ…™t ÚtðtÚte swŒt swŒt ¼ú{ ¼tËu Au,
ðtM‚ð{tk [i‚LÞ s Au ftuE fÕ…™t fu ¼ú{ {wÆ÷ Au s ™nª.
{q¤ yufhË{tk {xðt™wk Au rðð‚o{tk ƒ™ðt™wk ™Úte.
ßÞtk y…htuûtt™w¼ð ntuÞ íÞtk Ë¥ttËt{tLÞ - Ët{tLÞ [i‚LÞ …h{‚¥ð
yuufhË s Au swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte.
ßÞtk y…htuûtt™w¼ð ™ ntuÞ íÞtk r[Œtftþ y™u rðð‚o™wk îi‚ ¼tËu Au
su{ fu fuð¤ M‚k¼ (r[Œtftþ) y™u M‚k¼{tk fkzthtÞu÷e …q‚¤e
(rðð‚o-ËkËth).
yt rËØtk‚™tu y…htuûtt™w¼ð rðð‚o™t þçŒ ƒwÂØ{tk Út‚tu ™Úte r™ŠðfÕ…
Ë{trÄ{tk s ÚttÞ Au . íÞtk y™w ¼ ðe y™w ¼ ð y™w ¼ tÔÞ
rºt…wxe hnu‚e ™Úte. þçŒ ƒwÂØ{tk òý™th yu (rËØtk‚) hnu÷tu ™Úte.
r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ yu (rËØtk‚) s hnu÷tu Au. swŒtu r™ŠðfÕ… Ë{trÄ
rËØ …ý hnu÷tu ™Úte.
rðð‚o™tu ynkY… Sð r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte Ëk…qýo ytu„¤e™u
{q¤ …h{‚¥ð yufhË s hnu Au.
rð[th [i‚LÞ«ftþ Au, [i‚LÞ«ftþY… rð[th{tk rðð‚o yá~Þ
ÚtE òÞ Au.
137
rð[th ™Úte fh‚tu yux÷u s r{ÚÞt ûtý¼k„wh rðr[ºt ËkËth¼útkr‚{tk ytfth™t Ëtu™t™u ÷uðt yu™e …tA¤ Œtuzu ¾htu ? su{ ¼útkr‚™t ¢{Úte
„tuÚttk ¾tÞ Au. {tÞt{tk ™e[u Q‚he „Þtu ‚u{ ¿tt™™t [Z‚t ¢{Úte {q¤ r[Œtftþ
{tÞt ¼útkr‚{tk ðÄu÷tu ƒúñhtûtË Au. s Au. ƒÄt™e ykŒh su Sð Au yu Ëtûte Au y™u yu s r[Œtftþ Au
{q¤ ƒúñ{tk {tÞt¼útkr‚ Au s ™nª. y™u yu™tu ftuE rðð‚o s ™Úte. …tu‚t™t y™k‚ r™htfth r[Œtftþ
ËŒt ðrËc{tk hnu™th {q¤ yufhË s hnu Au. MðY…{tk su yt¼tË ytfth ™Úte ‚u s r™r»tØ (™ Mðefthðt ÞtuøÞ)
Ëðtuoå[ æÞuÞ Au. yrððufe su ftkE s ™Úte yu™u „ýe™u yu™e EåAt fhu Au. rððufe™u
W¥t{ {™w»Þ yð‚th ûtwÿ sk‚w…ýt{tk ¾÷tË ÚtE sðt {txu ™Úte yu ftkE s ™Úte. rðrn‚ r[Œtftþ s Au, r™r»tØ yt¼tË ytfth
r[Œtftþ yufhË ÚtE sðt {txu s Au. ftkE s ™Úte. …tu‚u s y™k‚ r™htfth r[Œtftþ Au y™u yt ƒÄtu
Ëns y™tÞtË rð™t «Þí™ yufŒ{ …tu‚t™tu s rðð‚o Au. r™r»tØ™e …tA¤ …zðtÚte ‚{u s {q¾o Atu y™u
{q¤ r[Œtftþ yufhË hnuðt {txu s yt r[¥tþwÂØ fhðtÚte ‚{u s r[Œtftþ Atu, þwØ [i‚LÞ s Au rð[thÚte
ÔÞt…f ÞÚttÚto Ëqû{ …qýo fu𤠂¥ðƒtuÄ Au. yu{tk s hntu. s„‚ ™tþðk‚ Au {txu ƒúñY… ™Úte, ƒúñ yrð™tþe
™{oŒt, 9-6-2006 ‚¥ð Au, yrð™tþe™u Ët[wk òýu yu s ytÂM‚f Au ™tþðk‚™u Ët[wk
ytí{t r[Œtftþ™e ykŒh ˽¤tu yt¼tË Au. {t™u yu ™tÂM‚f.
74
ytí{t r[Œtftþ …qýo Au ˽¤tu yt¼tË þqLÞ. ykŒh hnu÷t [i‚LÞ™u ÷eÄu Œun™tu yt¼tË ¼tËu Au. ykŒh hnu÷t
r™hðÞð = yufhË yufY… y¾kz ¼t„ rð™t™wk ¼uŒ rð™t™wk ykþ [i‚LÞ{tk MðÙ™t Œun™tu yt¼tË fu ò„ú‚™t Œun™tu yt¼tË ftuE
rð™t™wk swŒe fu ƒeS ftuE ðM‚w rð™t™wk r™ŠðfÕ… r™hks™ r™htfth s yt¼tË ™Úte. ftuE s yt¼tË Ët[tu ™Úte [i‚LÞ s Au. su
r™Šðfth îi‚hrn‚ ¼útkr‚hrn‚ fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ ‚¥ð. r[ŒtftþY… s ÚtE „Þtu Au, AuÕ÷tu r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ yu
fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ …h{‚¥ð Au. yt¼tËY… …tu‚uÞ ™Úte ‚tu ƒeòu ftuE „Äuztu (nwk) ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ?
y…htuût = {q¤ ‚¥ð MðY…. ðrËc™u Ëtk¼¤ðt{tk ¼q÷ õÞtk ÚttÞ Au ? ðrËc™tu W…Œuþ ËeÄtu
Sð Ëtûte …h{‚¥ð™t ¼uŒ ™Úte. r[Œtftþ{tkÚte ytðe™u ËeÄt r[ŒtftþY… s fhe Œu Au; Ëtk¼¤™th
MðÞk [i‚LÞ y™k‚ r™htfth yufhË Au. …tu ‚ t™e yt¼t˼ú t k r ‚ ht¾e™u Ëtk ¼ ¤‚t Ëtk ¼ ¤‚t …tu ‚ t™e
r[ŒtftþÚte ËíÞ rþð ËwkŒh ½h fÞwk, yt©{ fÞtu, Œuð¤ fÞwk, Œuð fÞt ? yt¼t˼útkr‚{tk s Ëhe …zu Au. yux÷u ðrËc™t þçŒtu™uÞ, …tu‚u
r[Œtftþ s ƒÄwk Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. r[ŒtftþY… hnuðt™u ƒŒ÷u …tu‚t™e yt¼tË ¼útkr‚ Ët[e Au, yuðt
ðM‚w ‚ : r™htfth [i ‚ LÞ s Au , ytfth{tk s s„‚ ¼tËu Au . yÚto{tk Xhtðe ÷u Au. {ntËt„h y™k‚ yufhË s¤ s Au, yt¼tË
y™k‚ r™htfth [i‚LÞ{tk Œun s Ët[tu ™Úte ‚tu {t¤t [kŒ™ ðr™‚t ‚tu ytfth{tºt ÷nuhtu ™Úte. r[Œtftþ ytí{t y™k‚ yufhË [i‚LÞ s
Ët[t ntuÞ s õÞtkÚte ? Au. yt¼tË ytfth {tºt yk‚:fhý nwk Œun s„‚ ™Úte. su{ [i‚LÞ{tk
y™k‚ r™htfth [i‚LÞ«ftþ ‚¥ð{tk ò„u÷tu MðÙ suðt s„‚ yt¼tË MðÙ™tu Œun …ý ™Úte ‚u{ [i‚LÞ{tk ò„ú‚™tu Œun …ý ™Úte. ðrËc™u

138 139
Ëtk¼¤ðt{tk {týË Ze÷tu õÞtk …ze òÞ Au ?
nwk ytðtu ytðtu {U ytx ytx÷wk fÞwO y™u nwk ftkE ™nª ! yt…ýu
‚tu ðrËc™u {t™‚t s ™Úte. ðrËc fh‚tk ‚tu ...........
á~Þ ƒúñ ™Úte, þqLÞ …qýo ™Úte, Sð™wk MðY… r[Œtftþ Au yu{tk
ƒeswk ftkE s ™Úte yu ðt‚ s ÞtuøÞ Au y™u ƒeSðt‚ ƒkÄ ƒuË‚e s
™Úte fthý fu ƒeswk ftkE Au s ™nª. þçŒtuÚte fŒt[ ‚{™u ™ ƒuË‚wk
ntuÞ ‚tu rð[thtuÚte ‚tu ÕÞtu ! rð[thtu{tkÞ r[Œtftþ rËðtÞ õÞtk
ƒeswk ftkE Au ‚u ‚{™u ðtkÄtu …zu ? yt¾t s„‚{tk yufƒeò™u nwk-‚wk,
{tÁk-‚tÁk {tk s ðtkÄtu …zu Au, r[Œtftþ{tk ftuE s„‚ fu ftuE nwk-‚wk,
{tÁk-‚tÁk {wÆ÷ Au s ™nª. Au yu™u òýðwk ™Úte, ™Úte yu{tk {hðwk Au
þtkr‚ õÞtkÚte {¤u ? ftuE …tu‚t™t {™™wk ÄtÞwO {t™u fu fhu yu ftuE ftkE
«{tý ™Úte. {™tu y™u {™™e fÕ…™tytu y™uf Au, {q¤ ‚¥ð yuf
s Au. {™tu y™u {™™e fÕ…™tytu r{ÚÞt y™u ûtý¼k„wh s Au y™u
75
{q¤‚¥ð yrð™tþe Au. rð[th{tk Þtu„ðtrËc{tk ftkE s ƒtfe ™Úte,
Ëns …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚{tk s hnuðt™wk Au. ‚¥ð rð[th{tk fuð¤
r[Œtftþ s Au yt¼tË ytfth {wÆ÷ Au s ™nª.
r[Œtftþ r[Œtftþ s Au ËkfÕ… Au s ™nª.
y™k‚ ËðoÔÞt…e yrÄct™ r[Œtftþ™u Œhuf™tu …tu‚t™tu ËkfÕ…
s ytðhý fhu Au yux÷u íÞtk ¾Ák ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ ™ y™w¼ð‚tk
…tu‚t™e ËkfÕ…¼útkr‚ s Œu¾tÞ Au. ftuE yu{ fnu fu yt{ y™u ‚u{,
‚u{ y™u yt{, ‚tu yu …tu‚t™e ËkfÕ…¼útkr‚ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ r[Œtftþ s Au ftuE fu ftuE™e ËkfÕ…¼útkr‚ ftkE s ™Úte.
fuð¤ ytí{t s ËðoMð Au
Œhuf™wk Ë{tÄt™ Œhuf™e …tu‚t™e yrÄct™ [i‚LÞò„úr‚{tk s Au,
ftuE™e …tu‚t™e ËkfÕ…¼útkr‚{tk ™nª. ßÞtk yrÄct™ r[Œtftþ Au íÞtk s
Œhuf™e ËkfÕ…¼útkr‚ ¼tËu Au. ßÞtk {ntËt„h Au íÞtk s ÷nuh ¼tËu
Au ftuE ƒesu õÞtkÞ fhðt fu {u¤ððt òÞ ‚tu õÞtkÚte ÚttÞ? ‚¥ðrð[thÚte
140
yrÄct™ r[Œtftþ s ËíÞ rËØ ÚttÞ Au Ëðo ËkfÕ… þqLÞ s rËØ ÚttÞ
Au. ðtË™tðt¤e ƒrn{w¾ o ð]Â¥t s þqLÞ ËkfÕ…á~Þ¼útrk ‚ Au. ðtË™thrn‚
yk‚{wo¾ð]r¥t s yrÄct™ r[Œtftþ Au. ‚¥ð¿tt™tÂø™{tk ðtË™t Ëk…qýo
ƒ¤e òÞ Au.
{q¾too™u ‚¥ð ™Úte Œu¾t‚wk yux÷u ‚¥ð þwk yËíÞ ÚtE „Þwk ?
{q¾to™u r{ÚÞt ËíÞ ÷t„u Au yux÷u þwk r{ÚÞt ËíÞ ÚtE „Þwk ?
yrð™tþe …h ûtrýfðt¤t™t ‚fo™tu ythtu… ™ ÚtE þfu.
y{tu½ ht{ƒtý
ðrËc™e yufu yuf ƒúñrðãtð]Â¥t ˽¤e yËíÞ ËkËth¼útkr‚™u
Ë{q¤„e ft…e ËeÄe y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk s òÞ Au, y¿tt™e
ËkËthe™e yrðãt ðtË™t ËkfÕ…ð]Â¥t yrÄct™ r[Œtftþ™u Ztkfe nwk
y™u s„‚¼útkr‚Úte ûtrýf á~Þ rð»tÞtu™t {tun Œw:¾ {r÷™‚t
Ëk‚t…{tk òÞ Au. Œhuf™tu …tu‚t™tu Ëtûte (y™w¼ð) r[ÿw… …h{tí{t
(r[Œtftþ) Au. ©wr‚ …ý ËíÞ‚¥ð yrÄct™ r[Œtftþ s fnu Au.
…h{‚¥ððu¥tt r™hk‚h …h{…Œ Au.
‚¥ð{tk swŒt ¼útkr‚Y… hne™u ‚¥ð™u ™ y™w¼ðe þftÞ, ‚¥ðƒtuÄÚte
Ëðo ¼útkr‚hrn‚ ‚¥ðY… hne™u s ‚¥ð y™w¼ðe þftÞ. Ëðo yu
…h{…Œ s Au, yu …h{…Œ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte yu{ su yu
…h{…ŒY… s Au yu s y™w¼ðu Au. …h{…Œ þwØ ‚¥ðY…u ˽¤t
rðð‚oÚte hrn‚ s Au, …h{…Œ s rðð‚oY…u ËðoY… ¼tËu Au, …h{…ŒÚte
s …qýo‚¥ðƒtuÄ Au, rðð‚o™t ftuE ytÄthÚte ™Úte.…tu‚u …h{…Œ s ËíÞ
Au, ftuE rðð‚o ËíÞ ™Úte. {™ ytk¾Úte ƒnth swyu Au, [i‚LÞ ykŒh
Au, õÞtkÚte Œu¾tÞ ? {™ y™u ytk¾™e ƒrn{w¾ o áÂü Atuze™u ykŒh [i‚LÞ
s hnu ‚u s [i‚LÞ™u y™w¼ðe þfu Au.
su Au ‚u s Au
…tu‚u yt¼tË{tk Œu¾tÞ Au ‚u ¾htu …tu‚u ™Úte.
…tu‚u ykŒh su [i‚LÞ Au ‚u s ¾htu …tu‚u Au.
141
 ™{oŒt, 10-6-2006
fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtí{t r[Œtftþ s Au.
…tu‚u r[Œtí{t r[Œtftþ Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
{q¤ ‚¥ð yuf s Au
‚¥ð¿t™u yuf [i‚LÞ s Au y™u ƒeò ƒÄt™u swŒkw swŒwk Au. ftkEf
Au yux÷u s yt ƒÄwk y™w¼ðtÞ Au ftkE s ™ ntuÞ ‚tu yt ƒÄwk fuðe
he‚u y™w¼ðtÞ ? yu Au yux÷u ‚tu yt ƒÄwk Au, W…hW…hÚte òuðtÚte
s yu y™w¼ðt‚wk ™Úte Ëqû{ ‚¥ðáÂüÚte òuðtÚte s yu y™w¼ðtÞ Au.
{týË {txu ðrËc™tu þçŒ {nt[i‚LÞ™tu Ëkfu‚ s Au. Mðe[ …tztu
Atu y™u ÷tEx ÚttÞ Au yu{. …Ae ÷tEx{tk Mðe[ ™Úte, yu{ …Ae
{nt[i‚LÞ{tk þçŒuÞ ™Úte.
H Úte …h{tí{t™wk y™wËkÄt™ Þtu„ Au H …h{tí{t s Au.
nwk-‚wk, {tÁk-‚thwk, ht„-îu»t ËkËth¼tu„ Au. sux÷t ¼tu„ yux÷t
76
htu„. suÚte Ëns ËíÞ …h{tí{t s hnuðtÞ yu™u þçŒ fne™u Wztðe
ŒuðtÞ ™nª. …h{tí{t{tk þçŒ ™Úte …ý þçŒ …h{tí{t™tu Ëkfu‚ Au.
þçŒ ð„h ËíËk„ ™Úte, ËíËk„ ð„h rððuf ™Úte, rððuf ð„h
…h{tí{t{tk ÂMÚtr‚ ™Úte. þwk …qýo‚¥ðƒtuÄ™t þçŒtu Wztðþtu ‚tu {tÞt
¼útkr‚™t þçŒtu ð„h™wk {„s hnuþu ? ytfth ƒes {tÞt {tun ¼ú{™tu
f[htu ftZðt {txu s ƒúñðtýe Au …Ae {q¤ y™k‚ r™htfth yufhË
ƒúñ{tk rð[th ðtýe þçŒ yÚto ™Úte. {q¤u su Au ‚u s Au.
ðrËc {éÞt …nu÷tk ‚{u „{u ‚ux÷wk ytí{t …h{tí{t ƒúñ …hƒúñ
fhtu îi‚ hnu s. ðrËc{tk îi‚ {wÆ÷u ™Úte. Ëk…qýo îi‚hrn‚ y™k‚ yuf
r™hks™ r™htfth r™Šðfth …h{‚¥ð s Au.
W¥t{ {™w»Þ yð‚th {éÞtu yux÷u yÕ… rðht{ (,)
ftuE „wÁ {éÞt yux÷u yÄorðht{ (;)
ðrËc {éÞt yux÷u …qýo rðht{ (.)
{q¤ þwØ r™Šð»tÞ (ËkfÕ… hrn‚) ytí{[i‚LÞ s …h{…Œ Au. …h{…Œ
142
þtuÄðt™wk fu {u¤ððt™wk ™Úte, …tu‚t™t s {q¤ þwØ ytí{ [i‚LÞ{tkÚte
þqLÞ ËkfÕ…Y…e f[htu s ftZðt™tu Au. ykŒh ftuE f[htu ™ ntuÞ yuðwk
þtk‚ ÂMÚth Äeh „k¼eh MðMÚt «ËL™‚t ‚ts„e MVqŠ‚ «VwÂÕ÷‚‚t
Ëk‚wü ‚] …qýo {q¤ þwØ yshy{h ytí{t™wk MðY… s …h{…Œ Au.
Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ þwØ ytí{t …tu‚u s …h{…Œ Au, ƒeswk …h{…Œ ™Úte.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚{tk su þwØ [i‚LÞ rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte yu þwØ
[i‚LÞ s …h{…Œ Au.
su …tu‚t™t ¾ht ytí{t™tu hrËÞtu ntuÞ yu fŒe ðrËc™tu yufu
yûth [qfu ™nª. su™u ftuE y™tí{t ¼útkr‚ Ë‚tð‚e ntuÞ yu™wk s {™
ðrËc™t yûth{tk ÷t„u ™nª. ƒÄt™wk Ëðo Ët{tLÞ ‚¥ð [i‚LÞ s
Au, su ƒÄt{tk Ë{t™ yuf s Ë¥tt Au ‚u Ë¥ttËt{tLÞ, su ƒÄt{tk Ë{t™
yuf s [i‚LÞ Au ‚u Ët{tLÞ [i‚LÞ. õÞtkÞ ftkE swŒwk swŒwk ™Úte, ƒÄu
Ë{t™ yuf s ‚¥ð Au. ‚¥ð …qýo ƒúñ s Au, yt¼tË ytfth s„‚
¼tËu Au. su{ ytftþ y™k‚ r™htfth y™u yuf s Au yu{ ytí{t
y™k‚ r™htfth y™u yuf s Au.
[i‚LÞ s su ˽¤wk ¼tËu Au yu [i‚LÞ …tu‚u s Au. su {q¤ r[Œtftþ
r[Œtí{t nwk yt ht{ yuðtu á~Þ Y… yt¼tË Ähe hÌttu Au, ‚{u
‚{tht yu {q¤ r[Œtftþ r[Œtí{tY…u s hntu y™u nwk yt ht{ yu
á~ÞY… yt¼tË fÕ…™t Atuze Œtu. …tu‚u {q¤ su r[Œtftþ r[Œtí{t
Au, yu ¼q÷e™u su ({týË, ÔÞÂõ‚) ¼tËe hÌtwk Au yu …tu‚u {t™u Au.
{q¤ …tu‚u su r[Œtftþ r[Œtí{t Au ‚u s Au, ¼tË ({týË, ÔÞÂõ‚)
ftkE s ™Úte. {q¤ r[Œtftþ s Au ftuE á~Þ fÕ…™t Au s ™nª. {q¤
r[Œtftþ s hnu Ëðo á~Þ fÕ…™t Atuze Œu yu™u ftuý ƒtkÄu ? {q¤
r[Œtftþ ¼q÷e™u á~Þ fÕ…™t™wk s nwk {tÁk ht¾u yu™u ftuý Atuze þfu?
ðrËc ht{ {q¤‚¥ðY…u su r[ŒtftþY… Au, ƒÄwk {q¤‚¥ðY…u yu s
r[Œtftþ Y… Au. …tu‚u r[Œtí{t r[Œtftþ Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ytí{t
swŒt s„‚™e ¼tð™t (fÕ…™t) fhu ‚tu ytí{t swŒt s„‚Y…u ¼tËu
143
Au, y™LÞ Y…u ¼tð™t fhu yux÷u ytí{t …tu‚u s Au swŒwk s„‚ ™Úte.
r™htfth [i‚LÞ {q¤ ‚¥ð …tu‚u …tu‚t™t ytí{tY… Au, ytí{t{tk
Mð-…h ¼uŒ ™Úte, yu [i‚LÞ MðÞk«ftþ s ytí{Ëtûttífth Au,
ytí{Ëtûttífth yt¼tË™t ftuE™u Út‚tu ™Úte, ßÞtk MðÞk«ftþ [i‚LÞ
s Au íÞtk yt¼tË™tu ftuE Au s ™nª, ftu™u ytí{Ëtûttífth ÚttÞ ?
{he „Þu÷tu ftuE rŒðË nwk Sð‚tu n‚tu y™u {he „Þtu Awk yu{ fnuðt
hnu‚tu ™Úte. ytí{Ëtûttífth ftuE ™ðtu ƒeòu Út‚tu ™Úte. {q¤‚¥ð
r[Œtí{t r[Œtftþ MðÞk«ftþ s Au, yu{tk ftuE á~ÞY… yt¼tË
ytfth fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª. {q¤ ‚¥ð r[Œtí{t r[Œtftþ{tk fÕ…™t
¼tËu fu r™ðtoý …t{u yuðwk ftkE s Út‚wk ™Úte; {wÆ÷ ftuE fÕ…™t s ™Úte,
ftu™u y¿tt™ ÚttÞ ftu™u ¿tt™ ÚttÞ, ftu™tu ƒkÄ ÚttÞ ftu™tu {tuût ÚttÞ ?
fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtí{t r[Œtftþ s Au.
{q¤ ‚¥ð fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtí{t r[Œtftþ rËðtÞ ƒeòu ftuE „wÁÞ
77
™Úte fu ƒeòu ftuE ¼„ðt™uÞ ™Úte. {q¤ ‚¥ð fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtí{t
r[Œtftþ{tkÞ ftuE Au s ™nª y™u yt¼tË™tuÞ ftuE Au s ™nª.
r[Œtftþ™u …qAu Au fu fÕ…™t þwk nþu ?
ËqÞo™u …qAu Au fu ykÄfth þwk nþu ? ½wðz™tu ftuE yð‚th Au s ™nª.
r[Œtftþ{tk ftuE «ƒwØ fu{ ™Úte ÚtE þf‚wk ?
¼útkr‚ ftuE Atuze fu{ ™Úte þf‚wk ?
r[Œtftþ fŒe fÕ…™t Út‚wk s ™Úte, fÕ…™t ¼tËu ‚tuÞ fŒe Ët[e
™Úte. su™u fÕ…™t ftkE s ™Úte yu s r[Œtftþ Au.
™{oŒt, 11-6-2006
yt ƒÄwk þqLÞ Au …h{tí{t …qýoMðY… s Au.
…tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t hnuðt {txu.
yt¾t Þtu„ðtrËc{tk …nu÷uÚte AuÕ÷u ËwÄe {q¤ {wÏÞ yuf s rððuf Au
r[Œtftþ Au yt¼tË ™Úte.
{týË õÞtk ¼qÕÞtu Au ? r[Œtftþ ™Úte yt¼tË s Au.
144
{q¤ ‚¥ð r[Œtftþ Au yux÷u ytðwk ƒÄwk ¼tËu Au. su{ ytí{t{tk
s MðÙ ¼tËu Au ‚u{ ytftþ suðt ytí{t{tk s yt ƒÄwk MðÙ suðwk
¼tËu Au. yt¼tËhrn‚ ¿tt™ s [i‚LÞ Au. ‚¥ð{tk ftuE ¼uŒ ™Úte
yt¼tË ytfth™t ¼uŒ ¼tËu Au.yt ƒÄwk r[Œtftþ Au yu{tk fkEf
yt¼tË {tºt ¼tËu Au yu™u Ët[wk {t™u Au yu s ¼útkr‚Y…e htu„ Au.
ðrËcÚte ‚¥ðƒtuÄÚte ƒÄwk r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE s ™Úte. Vhe
sL{ Ähðtu …z‚tu ™Úte, þtuf fhðtu …z‚tu ™Úte.¿tt™{tk r[Œtftþ s
Au ¼útkr‚ Au s ™nª, y¿tt™{tk r[Œtftþ ytðhý{tk Au, ¼útkr‚
x¤‚e ™Úte yux÷u s ƒÄtu Wîu„ Au.
rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ ©ðý {™™ r™rŒæÞtË™™t …wÁ»ttÚtoÚte
ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte þwØ [i‚LÞ™t Ëqû{ rð[thÚte yíÞk‚ Ëqû{
y™u …qýo yð÷tuf™ (¿tt™) Úte r[¥t™tu r™htuuÄ y™u r[¥t™e Ë{trÄ
(Þtu„) Úte r[Œtí{t r[Œtftþ™t r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte ykŒhÚte
ynk{™ðtË™t (…tu‚u …q‚¤e ynkY…Sð Au yuðt îi‚ ¼ú{) ™t
Ëk…qýoûtÞÚte y…htuûtt™w¼ð (…tu‚u s r[Œtí{t r[Œtftþ Au, …tu‚u
yt¼tËY… ™Úte M‚k¼{tk ¼tË‚e …q‚¤e™e su{. …tu‚u M‚k¼ -
r[Œtftþ Au, …q‚¤e-yt¼tË ™Úte) Úte ytðhý rðûtu… {¤ ¼útkr‚
Ëk…qýo x¤u Au, …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚ ÚttÞ Au. (îi‚¼ú{ = rðð‚o,
yt¼tË = …tu‚u ŒunY… Au yt …tu‚t™t ÿüt á~Þ Au, yt …tu‚t™t
sL{-{]íÞw n»to þtuf Au)
…wÁ»ttÚto™t ˽¤t ËtÄ™ …qýo ntuÞ íÞtk s y™w¼ðtÞ Au,
…wÁ»ttÚto™t ËtÄ™ y…qh‚t ntuÞ íÞtk y™w¼ðt‚wk ™Úte. ftuE…ý {týË
su™u {txu …qýo «Þí™ fhu Au ‚u™u {u¤ðe þfu Au. òýe™u yuðtu s hnu
yux÷u y™w¼ðtÞ; yt‚tu òýu s Au {tºt y™u …Ae ƒeswk s fhu Au.
y¿tt™e ËkËtheytu{tk {tuxt y™u Ëw¾e Útðt™t ð¤¾t! …tu‚u r™ŠðfÕ…
Ë{trÄÚte r[Œtftþ (Ëðoºt y™k‚ ƒúñ yuf‚t …qýo MðY… …h{tí{t)
145
Y… hne™u su ËkfÕ… fhu ‚u ËíÞËkfÕ…. yt¼tË{tk ËíÞ ËkfÕ… fÞtuo
…ý r[Œtftþ yufhË hnuðt {txu s, ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ {ntí{tytu
…tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{tÚte yt¼tË{tk ËíÞ ËkfÕ… fhu ‚u …ý
…tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t hnuðt {txu.
yt ƒÄwk þqLÞ Au …h{tí{t …qýo MðY… s Au. (Revealation)
ËíÞËkfÕ…{tk ËíÞ ‚¥ð Au ËkfÕ… þqLÞ Au.
yt¼tË{tk ƒÄu …h{tí{t ZkftÞu÷t Au, ËíÞËkfÕ… yt¼tË{tk
…h{tí{t™tu «ftþ Au; ËkfÕ… yt¼tË ntuðtÚte ƒtrÄ‚ Au y™u ËíÞ
…h{tí{t «ftþu Au yu x ÷u ËíÞËk f Õ… …q ý o M ðY… …h{tí{t{tk
™z‚tu ™Úte.
yrÄct™ ËtÚtu yuf‚t ™ ntuðtÚte y¿tt™e ËkËthe™tu ËkfÕ… fŒe
ËíÞ rËØ Út‚tu ™Úte yux÷u s yu™u y¼tðtu hnu Au, EåAt fŒe …qhe
Út‚e ™Úte. yrÄct™Y… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yrÄct™ Y…u …qýo
78
ntuðtÚte ‚u{tk y¼tðtu fu EåAt ™Úte y™u ËíÞËkfÕ… ¼tËu ‚tu …ý
yrÄct™ s «ftþu Au. ËkfÕ… ƒtrÄ‚ ntuðtÚte yrÄct™{tk ™z‚tu
™Úte yux÷u ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™tu ËíÞËkfÕ… yt¼tË™t rs¿ttËw
{w{wûtw {txu …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t …t{ðt {txu ytþeðtoŒ
Ë{t™ s Au.
rËØ™tu ËíÞ ËkfÕ… ËtÄf™t ËkfÕ…™tu ƒtÄ fhe ‚u™u …ý rËØ s
fhe Œu Au. ËíÞËkfÕ… ËíÞ™t rs¿ttËw™u ËíÞY… fhe Œu Au ™z‚tu ™Úte.
yt¾wk Þtu„ðtrËc …nu÷uÚte AuÕ÷u ËwÄe y™k‚ ƒúñ yuõ‚t s hnu Au,
r[Œtftþ y™u ðrËc™wk îi‚ ™Úte, r[Œtftþ yufhË s Au. r[Œtftþ
y™u s„‚™wk îi‚ ™Úte, r[Œtftþ yufhË s Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk
r[Œtftþ yufhË s Au, swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte. su{ ò„ú‚™u MðÙ™e
M{]r‚ ftkE s ™Úte ‚u{ r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte r[Œtftþ ò„ú‚™u
yt¼tËM{]r‚ ftkE s ™Úte.
146
ËŒtrþð M{hý{tºtuý {wÂõ‚
ðrËc ©ðý{tºtuý {wÂõ‚
™{oŒt Œþo™{tºtuý {wÂõ‚
{wÂõ‚ yux÷u r[Œtftþ s Au, ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ðrËc{tk r¢Þt ™Úte fu𤠅qýo MðY… Au.
‚¥ðáÂü{tk y¿tt™ ™u ynkfth Au s ™nª.
ƒwÂØ™e ¼útkr‚ s y¿tt™ ynkfth Ë]ÂüY…u ¼tËu Au. {™ y™u ErLÿÞ™u
y„BÞ …hƒúñ, {™ y™u ErLÿÞ™u „BÞ Ë]ÂüY… ÚtE þfu s ™nª.
ðrËc rËðtÞ™t E‚h f]rºt{ W…Œuþtuyu s ÷tuftu™e ƒwÂØ™e ¼útkr‚
ðÄthe Au, ÷tuftu ƒúñ ƒúñ fh‚t ÚtE „Þt …ý ÷tuftu™e ¼útkr‚ x¤e
™nª. ƒúñ {tºt þçŒ s ™Úte ˽¤e ËkËth¼útkr‚ hrn‚ …qýoþtkr‚ s
Au. ðrËcÚte Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ …qýoþtkr‚ …tBÞt …Ae ƒúñ ƒúñ
fhðt™e sYh s ™Úte. þtkr‚ ð„h™tu þçŒ ¼thY… s Au, þtkr‚ ™u
þ猙e sYh s ™Úte. Ët[e ytu¤¾ r[Œtftþ Au, ¾tuxe ytu¤¾ ynkY…
Sð. r[Œtftþ{tk …qýoþtkr‚ s Au, r{ÚÞt yt¼tË{tk r{ÚÞt ¼útkr‚™tu
r{ÚÞt ¼th Au.
™{oŒt, 12-6-2006
ytí{t r[Œtftþ yheËtu Au s„‚ «r‚®ƒƒ.
fuð¤ r[Œtftþ Au ftuE yt¼tË Au s ™nª.
Ëðoºt ËðoŒt r[Œtftþ Ë{t™ yufhË s Au, Ë{trÄ{tk ynk™t
íÞt„{tk fu ÔÞðnth{tk ynk™t „úný{tk r[Œtftþ r™Šðfth s Au
fthý fu Ë{trÄ (ynk íÞt„) ÔÞðnth (ynk „úný) yt¼tË™e
y…uûttyu s Au, r[Œtftþ{tk ƒeòwk ftkE Au s ™nª. ðrËc y™u
‚u{™t suðt ƒÄt s ¿tt™eytu™tu r™ùÞ Ë{t™ yufhË r[Œtftþ{tk s
ÂMÚth hnu÷tu Au.
r[Œtftþ ËíÞ Au y™u yt¼tË ftkE s ™Úte yuðt s ËŒt hntu.
{q¤ ‚¥ð su Au ‚u s Au, áÂü™tu s Vuh Au, ‚¥ðáÂü{tk fuð¤ r[Œtftþ
147
Au, Ë]Âü™e ¼útkr‚ ftkE s ™Úte. ¼útkr‚™e áÂü{tk r[Œtftþ ytðhý{tk
hnu Au, ƒÄu Ë]Âü s ¼tËu Au. ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ r™ŠððtŒ s Au,
Ë]Âü ¼tËu fu ™ ¼tËu. su{ [i‚LÞ{tk Ëw»twÂÂ yuf ¼tË Au, MðÙ
yuf ¼tË Au yu{ ò„ú‚uÞ yuf ¼tË s Au; r[Œtftþ s Au, ftuE
¼tË Au s ™nª. …tu‚u r[Œtftþ™u s yt ƒÄtu ¼tË ¼tËu Au, …tu‚u
r[Œtftþ Au y™u ¼tË ftkE s ™Úte.
ËíÞ þwØ ytí{MðY…
yt…ýu s r[Œtftþ Aeyu y™u yt ƒÄtu yt…ýtu s ¼tË Au.
yt…ýu s ytí{t Aeyu y™u yt ƒÄtu yt…ýtu s ¼tË Au. yt…ýu
s ytí{t Aeyu yuðe he‚u s yt…ýu hneyu yux÷u yt…ý™u ¼tË
ftkE s ÷t„‚tu ™Úte. yt…ýu s ytí{t yt…ý™u ¼q÷e™u ò„ú‚™t
¼tË™t yt nwk yt…ý™u {t™eyu Aeyu yux÷u s ƒÄt îkîtu (sL{{]íÞw
n»toþtuf) ÷t„u Au. ¼tË™wk ò„ú‚ r[Œtftþ™wk MðÙ Au, r[Œtftþ{tk
79
ò„ú‚ «ƒwØ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u ¼tË™wk ò„ú‚u ftkE s ™Úte. …tu‚u
ysh y{h þwØ r[Œtftþ MðY… (ËíÞ þwØ ytí{MðY…) s Au.
…tu‚u ¼tË™t ò„ú‚™tu MðÙ …wÁ»t ™Úte yux÷u yu™t sL{ {]íÞw n»to
þtufu ™Úte. ËeÄtu …tu‚u s [i‚LÞ Au yuðtu «ƒwØ ÚtE òÞ yu™u r[Œtftþ
ytí{t Ëns y™w¼ðtÞ. su ò„ú‚™t ¼tË (r[Œtftþ™wk MðÙ) {tk
Qk½u÷tu ™u Qk½u÷tu hnu yu™u r[Œtftþ ytí{t ™ y™w¼ðtÞ. …tu‚u s
r[Œtftþ Au su™u ftuE ¼tË Au s ™nª yu s ¾htu ò„ú‚ «ƒwØ Au.
r[Œtftþ y™u ‚u{tk «ƒwØ…ýt™e Ëk…qýo ¾tºte :-
r[ŒtftþY… ðrËc …tu‚u …qýo s Au y™u yu™u ¼tË ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ™u ™ òý™th ¼q÷™th, ¼tË™u Ët[tu {t™™th, ¼tË{tk
„{u yux÷wk fhu ‚tuÞ ËŒt y…qýo s hnu Au.
yt Äht‚tu fu{ ™Úte ?
Ët[wk òý‚tu ™Úte ¾tuxt™u Ët[wk {t™u Au. su VhSÞt‚ {hðt™wk s Au
yu ftkE s ™Úte; su fŒe {hðt™wk s ™Úte yus ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ
148
Au. yt¾wk MðÙ ytí{t ðzu ¼h…qh Au yt¾tu ytí{t ËíÞ Au, yt¾wk
MðÙ ftkE s ™Úte.
ðrËc …tu‚u s r[Œtftþ Au yu{tk ftuE s ¼útkr‚ ™Úte. ðrËc r[Œtftþ
s Au yuðwk ™ y™w¼ðt‚wk ntuÞ yu …tu‚t™e s ¼útkr‚ Au.
…h{tí{t r™{o¤ r[Œtftþ s Au yu{tk ftuEs ¼útkr‚ {wÆ÷u ™Úte.
…h{tí{t{tk yt¼tË{tºt su ÔÞÂõ‚™e ƒwÂØ{tk ¼útkr‚ ntuÞ yu
…h{tí{t{tk ftkEs ™Úte, yt¼tË{tºt yu ÔÞÂõ‚™e ƒwÂØ{tk s Au.
…h{tí{t{tk yt¼tË{tºt ftuE™e ¼útkr‚ ftkE s ™z‚e ™Úte, su™e
ntuÞ yu™u s ™zu Au.
ftuE ¼útkr‚ …tu‚u hnuðt y™u r[Œtftþ™u ‚tuzðt fhu yu fuðwk ?
÷tuftu™u ytí{t (r[Œtftþ){tk ™Úte ytððwk ‚tu ytí{t (r[Œtftþ)
Y…™u y™tí{t (ynk{™ðtË™t){tk þwk ft{ sðt™wk !
ytí{t y™tí{t ™Úte, y™tí{t ytí{t ™Úte.
r[Œtftþ yt¼tË ™Úte, yt¼tË r[Œtftþ ™Úte.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u r[ŒtftþY… s òuðt òuEyu, yt¼tË{tºt
Œun y™u ÔÞðnthY…u ™nª.
rððufe™tu ‘nwk’ …h{tí{t s hnu÷tu Au, yrððufe™tu ‘nwk’ yt¼tË
¼útkr‚{tk hnu÷tu Au. rððufe™u …h{tí{t s ËðoMð Au, yt¼t˼útkr‚
ftkE s ™Úte. yrððufe™u …h{tí{t ftkEs ™Úte y™u yt¼t˼útkr‚
s ËðoMð Au.
su {týË yt yt¾e y™k‚ …h{tí{t™e {qŠ‚{tk ðrËcÚte y¾kz
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte yufhË s ÚtE™u hnu÷tu Au yu™u Ët‚Ëtu fhtuz {q¾toytu
þwk ytu¤¾u ? …tu‚u ¼útkr‚Úte ntuÞ yux÷u ðrË»X r[Œtftþ yufhË ™Úte
yu fuðe he‚u fne þfu ?
r[Œtftþ s ƒÄt™wk Ët[wk ‚¥ð Au, ftuE ¼útkr‚ ftuE™wk Ët[wk ‚¥ð
™Úte. ytsu ™nª ‚tu „{u íÞthu Ëðo ¼útkr‚ Atuze™u r[ŒtftþY… s
hnuðwk …zþu fthý fu ƒeswk ftkE Au s ™nª. ƒÄt y¿tt™e ËkËthe
149
ðihtøÞ ytí{¿tt™ r[ŒtftþÚte fu{ ƒeðu Au ? ¼útkr‚ Ët[e {t™e Au
yux÷u. nt÷ s ¼útkr‚ Atuze Œu yux÷u nt÷ s r[Œtftþ s Au.
su ftuE …tu‚t™e þkft™t r™htfhý {txu …tu‚t{tk s …tu‚t™t s
…h{tí{t™wk ¾ht yk‚hÚte M{hý fhu ykŒhÚte s …h{tí{t «ftþu yu
Ëk…qýo þkft-¼útkr‚hrn‚ s Au. yus Ëðo þkft¼útkr‚™wk r™htfhý Au.
yt¼tË{tºt yt ËkËth{tk …rðºt ËíËk„ y™u …rðºt ‚eÚto yt ƒu s
Ëth Au ƒtfe ƒÄwk s yËth Au. fu{ fu …rðºt ËíËk„ y™u …rðºt ‚eÚto
Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚ þwØ r[Œtftþ™e …qýo þtkr‚Y… s Au. r[ŒtftþY…
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u yt¼tË Atuzðtu …z‚tu ™Úte, yt¼tË Au s ™nª.
fu𤠅qýo MðY… s ðrËc Au
yt¾t r[Œtftþ™wk …qýo …h{tÚto MðY… yt¾t r[Œtftþ ™tu …qýo
ÔÞðnth y™w¼ððtu ntuÞ ‚tu ðrËc yu™kw …qýo ÿütk‚ Au. r[Œtftþ …tu‚t™wk
¾Ák MðY… Au, yt¼tË {tºt nwk …tu‚t™wk ¾Ák MðY… ™Úte. r[Œtftþ
80
ËŒtÞ hnu Au, nwk ËŒtÞ hnu‚wk ™Úte. r[Œtftþ fŒe …tu‚t™t MðY…{tkÚte
ƒeswk ftkE Út‚wk s ™Úte y™u r[Œtftþ{tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE
¼tË‚wk ntuÞ ‚tu yu fŒe Ët[wk ™Úte. ytí{t r[Œtftþ yheËtu Au s„‚
«r‚®ƒƒ. ‚¥ð¿t ytí{t r[Œtftþ-yheËtY… s Au, y¿tt™e ËkËthe
«r‚®ƒƒ ¼útkr‚Y….
ðrËc™t …qýo rððufÚte s {nt[i‚LÞ MðY… hnuðtÞ, ðrËc™t
…qýo rððuf™u Wztðe™u fŒe {nt[i‚LÞ MðY… ™ hnuðtÞ. ¾t÷e {nt
[i‚LÞ ƒtu÷ðtÚte s {nt[i‚LÞ hnuðt‚wk ™Úte. …qýo rððufe{tk fŒe
ftuE yËíÞ ¼útkr‚ ntu‚e ™Úte. ðrËc™t þçŒtu™tu ŒwÁ…Þtu„ fhðtÚte
fŒe ËíÞ¿tt™ þtkr‚ fÕÞtý {wÂõ‚ …h{…Œ ÷t¼ ÚttÞ ™nª. ðrËc™t
…qýo rððuf «{týu hnu ‚u …h{…Œ yufhË s Au. ƒÄu s [i‚LÞ Au
yux÷u s ƒÄu áÂü-Ë]Âü ¼tËu Au, ƒÄu s [i‚LÞ ËíÞ ‚¥ð Au,
yt¼tË {tºt áÂü-Ë]Âü þqLÞ. su [i‚LÞ™u ÷eÄu yt ƒÄtu þqLÞ
yt¼tË ¼tËu Au ‚u {q¤ ËíÞ [i‚LÞ ‚¥ð™u ¼q÷e ˽¤tu þqLÞ
150
yt¼tË Ët[tu {t™u Au yux÷u yk‚u Ëðo þqLÞ ÚtE™u s hnu Au.
fuð¤ r[Œtftþ Au ftuE yt¼tË Au s ™nª.
sux÷e yt¼tË áÂü ntuÞ yux÷tu s yt¼tË Œu¾tÞ …ý fuð¤
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE yt¼tË Au s ™nª. sux÷wk „ýðwk ntuÞ yux÷wk
„ýtÞ y™u „{u yux÷wk „ýtu ‚tuÞ ftkE s ™Úte. ËíÞ{tk fŒe ƒeòu
ythtu… fhtÞ s ™nª, yt¼t˼útkr‚{tk fŒe ËíÞ þtuÄtÞ s ™nª.
™{oŒt, 13-6-2006
Ëðoºt ËðoŒt Ë{t™ yufhË r[Œtftþ.
y™uf Ë]Âüytu y™uf ðrËctu yt¼tË{tºt.
su{ ËqÞo«ftþ rfhýtu{tk yt¼tË ytfth y™uf …h{týwytu ¼tËu
Au, ðM‚w‚: «ftþ s Au ‚u{ r[Œtí{t ËqÞo«ftþ{tk yt¼tË ytfth
y™uf …h{týw suðt s„‚tu ¼tËu Au, ðM‚w‚: [i‚LÞ«ftþ s Au.
y™k‚fturx ƒúñtkztu™t yt¼tËtu [i‚LÞ ‚¥ðY…u yufY… s Au,
yt¼tËY…u ƒÄw k sw Œ w k sw Œ w k ¼tËu Au . [i ‚ LÞ MðY…u ƒÄw k
yuf Ëh¾wk s Au.
su™e Ëðoºt [i‚LÞáÂü ÚtE òÞ yu™u …Ae ftuE ¼uŒ™t ¼ú{tu™e
½z¼tk„ hnu s ™nª. [i‚LÞ{tk „{u yuðwk ¼tËe þfu Au …ý [i‚LÞ s
Au. …qýo‚¥ðƒtuÄ{tk ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ s Au, yt¼tË™e ftuE ÔÞÂõ‚
fu yu™tu {‚ fu yu™u y™wËh™tht xtu¤t ™Úte. yt¼tË™e ÔÞÂõ‚ytuyu
…ý ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ{tk …qýorð©tkr‚ y™u yt¼t˼útkr‚ xt¤ðt™wk
s æÞuÞ Au {q¤u …h{tí{t s Au.
Þtu„ðtrËc™tu …qýo‚¥ðƒtuÄ
y™k‚ ËðoÔÞt…e ÞÚttÚto …qýo‚¥ðŒþo™. (r[Œtftþ …h{tí{t)
Ëðo™e ykŒh Ëðo™u òý™th Ëðo™u y™w¼ð™th Ëtûte r[Œtftþ
…h{tí{t Au. {™ ƒwÂØ [ûtw ErLÿÞ ð„uhu yt¼tË s Au, [i‚LÞ
yt¼tË swyu, yt¼tË Úttuztu [i‚LÞ swyu ? [i‚LÞ y™u yt¼tË™e
¼útkr‚™e ¼u¤Ëu¤ Œtu»t [i‚LÞ{tk ™Úte, [i‚LÞ s Au ¼útkr‚ ftkE Au s
151
™nª. fuð¤ r[Œtí{t s Au ‚u ¾Ák ‚¥ð ËíÞ …Ae fÕ…™t fhu yux÷uÚte
s ¼q÷ fthý fu fÕ…™t ftuE ðM‚w ™Úte.
r[Œtí{t + fÕ…™t = s„‚
s„‚ - fÕ…™t = r[Œtí{t
r[Œtftþ þqLÞ ytftþY…u y™u þqLÞ ytftþ ˽¤t á~Þ
«…k[Y…u ¼tËu Au, þqLÞ ytftþ ftuE ½x …x ytrŒ …ŒtÚto fu yu™t
ftuE ™t{Y… Y…u Ëk¼ð‚wk ™Úte ‚tu …Ae yu™tÚte …ý þqLÞ r[Œtftþ
ftuE yt¼tË ytfthu Ëk¼ðu s õÞtkÚte ? ðtË™thrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥t
Ë{trÄ{tk Ëðo r[ŒtftþY… s y™w¼ðtÞ Au. r[Œtftþ{tk swŒt ËkfÕ…
fÕ…™t fu s„‚ hnu‚t ™Úte. ðtË™tðt¤e ƒrn{wo¾ð]Â¥t (rðûtu…) {tk
s r[Œtftþ ZkftE (ytðhý) y™u yu™e søÞtyu ËkfÕ… fÕ…™t™t
s„‚ (rðûtu…) ¼tËu Au. Mºte …wºt ½h Ä™{tk {{‚t {¤ ¼tËu Au
yuÚte {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… ¼tËu Au. rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{Úte,
81
©ðý {™™ r™rŒæÞtË™Úte, …qýo ‚¥ðƒtuÄÚte r[Œtftþ s Au,
ytðhý rðûtu… {¤ ™Úte, …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚ ÚttÞ Au. ðrËc™wk
MðY… r[Œtftþ ËtÚtu yufY…-Y…u Ëðoºt ÔÞt…e hÌtt Au, ƒtuÄY…u
y™k‚ ÚtE hÌtt Au yuðt …qýo y™w¼ðÚte …qýo MðY… s hÌtt Au.
ðrËc …tu‚t™wk su MðY… y™w¼ðu Au, ƒÄt™wk yu s MðY… Au -
r[Œtftþ. ¼uŒ¼tðhrn‚ ‚¥ðáÂü{tk ˽¤wk r[Œtftþ s y™w¼ðtÞ
Au. ¼uŒ¼tððt¤e áÂüÚte ¼÷u y™uf rðrðÄ rðr[ºt Ë]Âüytu ¼tËu
…ý ‚u Ëðo ¼tË{tºt s Au. ðM‚w‚: ftkE s ™Úte. ðM‚w‚: Ëðo y™k‚
ËðoÔÞt…e yufY… r[Œtftþ s Au.
™{oŒt, 14,15/6/2006
ËíÞ Ëðoºt Ë{t™ r[Œtftþ áÂü ËtÄw‚t.
ƒÄwk r[Œtftþ s Au r[Œtftþ{tk yr¼Òt rðð‚o ¼tËu Au
yu ftkE s ™Úte íÞtk …ý ƒÄwk r[Œtftþ s Au swŒwk ƒeswk
ftkE s ™Úte su{ MðÙ ftkE s ™Úte.
152
ðrËc suðtu ƒeòu yufuÞ ™Úte su r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Ënusu
hnuðt Œu ftuE™u ËíÞ òuE‚wk ™Úte yux÷u ftuE™u ðrËc òuE‚t ™Úte.
su {týË™u á~Þ™tu {tun Au yu™u nS …tu‚t™t Ëtûte yrÄct™
r[Œtftþ ytí{t™e ¾ƒh s ™Úte. …tu‚t™tu ËíÞ ytí{t
r[Œtftþ fŒe á~Þ Út‚tu s ™Úte.
…tu‚t™t Ëtûte yrÄct™ r[Œtftþ ytí{t rËðtÞ ftuE
ƒeòu «¼w Eïh fu …h{tí{t ™Úte.
rðð‚o™t {tunðt¤tu nS MðÙ¼ú{{tk s Au …tu‚t™t r[Œtftþ
ytí{t{tk «ƒwØ ÚtÞtu s ™Úte.
su fhtuztu ÷tuftu™u {tÞt™tu s {tun ntuÞ yu þheh s „ý‚t ntuÞ
fŒe ytí{t „ý‚t s ™ ntuÞ.
su ytí{t s „ý‚t ntuÞ yu™u fŒe {tÞt fu þheh™tu {tun
ntuÞ s ™nª.
…iËtÚte yþtkr‚ s ÚttÞ fŒe þtkr‚ ™ ÚttÞ.
…tu‚t™tu r[Œtftþ ytí{t s …h{ r™{o¤ …h{þe‚¤ Au.
yu{tk ftuE ò‚™tu MðÙ¼ú{ suðtu rðð‚o ftkE Au s ™nª.
su™u ðtË™t™e ŒÞt ytðu yu™u ðtË™t™eÞ ðtË™t Au. ðtË™t™e
ftkE ŒÞt ¾tðt™e ™Úte yu™u ‚¥ð¿tt™tÂø™{tk ƒt¤ðt™e s Au.
ŒÞt ztfý™uÞ ¾tÞ ‚tu ztufht™u fu{ ™ ¾tÞ ? ˽¤tu ËkËth
ðtË™t™tu s Au ðtË™t Ëðo™u ƒt¤u Au ¿tt™Âø™{tk ðtË™t ƒ¤u
íÞthu s þtkr‚ ÚttÞ. ftuE ƒtE …r‚™u 𤄂e ntuÞ Au ‚tu
yu …r‚ {txu fu …iËt {txu ? ftuE™u ytí{t òuE‚tu ™Úte ƒÄt™u
{tÞt s òuEyu Au.
r™ðtoý: y™trŒ y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ r™hks™ r™htfth r™Šðfth
þwØ ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{‚¥ð yufhË su{tk ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte
Vhe sL{ Ähðtu …z‚tu ™Úte þtuf fhðtu …z‚tu ™Úte.
153
 ™{oŒt, 17-6-2006
…tu‚u r[Œtftþ ytí{t s {q¤ Ë¥tt«ftþ Au.
…tu‚u ËÂå[Œt™kŒ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
ƒÄwk r[Œtftþ s Au yu s MðY… Au yu s ¿tt™ Au yus ÂMÚtr‚ Au
ƒeswk ftkE Au s ™nª. ¼útkr‚{tk ¼útkr‚™wk Ë{tÄt™ ™Úte, ¼útkr‚hrn‚
[i‚LÞ{tk ¼útkr‚ s ™Úte. …tu‚u …hƒúñY… hne™u s ƒÄwk swyu yux÷u
ƒÄwk …hƒúñ s Œu¾tÞ, …tu‚u ¼útkr‚Úte hne™u ƒÄwk swyu yux÷u ƒÄe ¼útkr‚
s Œu¾tÞ. ytí{t (r[Œtftþ) ™u „ý‚tu ™Úte ¼útkr‚™u „ýu Au yu™tu
yÚto Œw:¾ òuEyu Au. ytí{t (r[Œtftþ) s „ýu ¼útkr‚ ™ „ýu
yux÷u Œw:¾ Au s ™nª.
…tu‚u ytí{t («íÞût, y…htuût) Au, rðð‚o ftkE ™Úte; rðð‚o™tu …tu‚u
…tu‚u Au, ytí{t swŒtu Au yu …htuût. su{ ò„ú‚ («íÞût, y…htuût)
…tu‚u Au MðÙ …wÁ»t …tu‚u ™Úte. MðÙ{tk yuðwk ¼tËu Au MðÙ…wÁ»t
82
…tu‚u Au. ò„ú‚ ytðhý{tk hnu Au (…htuût).
…nu÷tk …tk[ (ðihtøÞ, {w{wûtw, Wí…Â¥t, ÂMÚtr‚, W…þ{) «fhýtu{tk
ytí{t (r[Œtftþ) W…h MÚtq÷ Œun ytr‚ðtrnf Œun™t ythtu…
y…ðtŒ (ƒtÄ) Úte ‚¥ðƒtuÄ fÞtuo, Aêt r™ðtoý«fhý{tk fuð¤ ytí{t
(r[Œtftþ) s Au, ytrļtir‚f ytr‚ðtrnf Œun ftkE Au s ™nª yuðe
he‚u ËeÄtu ‚¥ðƒtuÄ fhu Au.
su ˽¤wk ¼tËe hÌtwk Au ‚u yrÄct™ ({q¤‚¥ð) Y…u ƒÄwk s …hƒúñ
Au yæÞM‚ (¼útkr‚) Y…u ƒÄwk s þqLÞ Au. ytí{t (r[Œtftþ) r™íÞ Au
Œun sL{ {]íÞw ð¾‚u ™Úte. ytí{t (r[Œtftþ) …tu‚u Ë¥tt«ftþ
(ËÂå[Œt™kŒ) Au, Œun yt¼tË s Au. r[Œtftþ{tkÞ ftkE Út‚wk ™Úte
rðð‚o{tkÞ ftkE Út‚wk ™Úte, {tºt rðð‚o™t rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{
Þwõ‚ rs¿ttËw {w{wûtwyu s …tu‚tÚte …tu‚t{tk þtk‚ Útðt™wk Au. ytí{tËqÞo
(Mð‚:rËØ) Ë¥tt, yu{tk yr¼L™ [i‚LÞ «ftþ (ytí{ Ëtûttífth -
MðÞk«ftþ) MVqŠ‚, yu{tk yr¼L™ ËkfÕ… á~Þ«…k[ rðð‚o (yt¼tË).
154
y¿tt™e ËkËthe yu{ fnu ¿tt™ ð¾‚u ¿tt™ Ët[wk ÷t„u Au y™u y¿tt™
ð¾‚u y¿tt™ Ët[wk ÷t„u Au ‚tu òýðwk fu nsw ¿tt™ Ët[wk ÷tøÞwk s
™Úte y¿tt™ s Ët[wk ÷t„u Au. ftuE rŒðË yuf ËtÚtu ƒu (r[Œtftþ
y™u yt¼tË) Ët[t ÷t„u s ™nª. ytí{¿tt™ s ytí{t™e y®nËt
(ytí{t-r™íÞËíÞ) Au y™u y¿tt™ s ytí{t™e ®nËt (yt¼tË-
r{ÚÞt ûtý¼k„wh) Au. su ftkE Au ‚u ˽¤wk …tu‚u ytí{t (r[Œtftþ) s
Au, ytí{t (r[Œtftþ) {tk ˽¤tu yt¼tË ftkE s ™Úte. ytí{tY…
rððufe ËŒt …qýo s Au, yt¼tËY… yrððufe ËŒt y…qýo Au. nwk Œun
Awk {t™tu fu ‚h‚ {tÚtkw [zu nwk ytí{t Awk òýtu fu ‚h‚ {tÚtwk W‚he
òÞ. r[Œtftþ r[Œtí{t {q¤ «íÞût MðÞk«ftþ ¿tt™ Au yu™tÚte
…Ae {™ ƒwÂØ [ûtw ErLÿÞ ytrŒ{tk á~ÞY… ytrŒ™wk rðð‚o (yt¼tË)
¿tt™ ¼tËu Au. ËíÞ MðÞk«ftþ ¿tt™ ([i‚LÞ) s yËíÞyt¼tË
(ÿüt-Œþo™-á~Þ) ¿tt™Y…u ¼tËu Au. yt ˽¤wk y™w¼ðtÞ Au yu{tk
{q¤ Ë¥tt «ftþ s r[Œtftþ ytí{t Au. MðÞk r[Œtftþ ytí{t s
{q¤ Ë¥tt«ftþ Au. [i‚LÞ Au yux÷u [ûtw ErLÿÞ swyu Au. [i‚LÞ Au
yux÷u {™ rð[thu Au. [i‚LÞ Au yux÷u ƒÄwk ËkðuŒ™ Au. [i‚LÞ Ëðo™wk
{q¤ þwØ ËíÞ MðY… Au, ˽¤wk rðð‚o ËkðuŒ™ yt¼tË s Au.
ËíÞ «íÞût [i‚LÞ s ËíÞ Au, yËíÞ «íÞût {tÞt{Þ yËíÞ
s Au. {tuxt{tk {tuxwk ¾tuxwk «{tý {tÞt yu{tk EïhÚte Útqk{zt (‚ý¾÷wk
fu {txe™tu Z„÷tu) ËwÄe™t ™t™t{tk ™t™t ƒÄt ¾tuxtk «{tý Ë{tE
„Þt. MðÞk«ftþ [i‚LÞ s ËíÞ Au rðð‚o™t «íÞût yt¼tË «{tý
ftkE s ™Úte.
{q¤ Ë¥tt «ftþ{tk rð[thðt òuðt fhðt…ýkw Au s ™nª fthý fu
{q¤ Ë¥tt «ftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. …tu‚u r[Œtftþ ytí{t
s {q¤ Ë¥tt«ftþ Au yu{tk ˽¤tu yt¼tË ftkE Au s ™nª. yrÄct™
‚¥ðáÂüÚte …tu‚u r[Œtftþ ytí{t Au, ƒtÌt MÚtq÷ áÂüÚte …tu‚u
r[Œtftþ ytí{t á~Þ «…k[Y…u ¼tËu Au. …h{tí{tY…e yheËt{tk
155
˽¤wk s„‚ «r‚®ƒƒ suðwk ¼tËu Au. s„‚ Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ rðð‚o
¼tË s Au, …h{…Œ ¼tËhrn‚ s Au.
{ntí{tytu (rð‚ht„) ™u …tu‚t™wk y™k‚…qýo MðÞkrËØ MðÞk«ftþ
…h{…Œ s Y[u Au rðð‚o™wk ftkEs Y[‚kw ™Úte (rðht„). …tu‚u r[Œtftþ
ytí{t s Ëth Au ˽¤tu rðð‚o yËth Au …tu‚u r[Œtftþ ytí{t
¿tt™Y… y{]‚™tu {ntËt„h Au. r[ŒtftþÚte ¼tËu÷wk r[ŒtftþY…
s Au. áütk‚™e Ë]Âü™e ykŒh rËØtk‚ ytí{t r[Œtftþ s Au. ƒÄwk
r[Œtftþ s Au yu{tk ¾hu¾h rðð‚uoÞ ftkE Út‚tu ™Úte, ¾hu¾h ™ðwk
«ƒwØuÞ ftkE Útðt…ýwk ™Úte, ¾hu¾h {q¤ fiðÕÞ MðY… MðÞk«ftþ
r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ …tu‚u ƒæÄuÞ Út‚wk ™Úte yux÷u {wõ‚uÞ Út‚wk
™Úte. r[Œtftþ …tu‚u y¿tt™u Út‚wk ™Úte yux÷u ¿tt™uÞ Út‚wk ™Úte.
…h{tí{tyu s {tÁk (rðð‚o - yt¼tË) Y… ÄÞwO Au {txu …h{tí{t s
{tÁk ¾Yk MðY… (r[Œtftþ ytí{t) Au. suýu {tÁk Y… ÄÞwO Au yu s
83
{tÁk ¾Yk MðY… Au. …h{tí{t™u ËeÄt …h{tí{t òýðt òuEyu,
…tu‚t™e ¼útkr‚Úte òýðt sEyu ‚tu ¾ht sýtÞ ™nª. r[Œtftþ
(ytí{t) {tk ËkfÕ… rðð‚o (ƒúñt - rnhÛÞ„¼o Ë{Âü{™) s á~Þ
rðð‚o (rðhtx-Ë{Âü Œun) Y…u ¼tËu Au. yrðãt ðtË™t r[¥t ynk
s„‚ Au s ™nª, ƒÄt þçŒtu y÷„ Au, fÕ…™t yuf s Au; r[Œtftþ
ytí{t{tk ftuEs ¼uŒ {wÆ÷u ™Úte, ¼uŒ {tºt fÕ…™t™t s Au. r[Œtftþ
ytí{t ËíÞ Au, fÕ…™t ftkE Au s ™nª. ƒúñrðãt {tÞt ËtÁ
ðxtððt òÞ yux÷u …tu‚u s {tÞt™u ðxtE - ðu[tE - ƒkÄtE òÞ.
r[Œtftþ{tk ftuE swŒe fÕ…™t (yrðãt-{q¤ y¿tt™) ¼tËu yu ðtË™t
ËkfÕ… ynk s„‚. yu fÕ…™t{tk …tAwk Mðt¼trðf …tu‚t™t MðY…™wk
yð÷tuf™ ÚttÞ yux÷u ¾hu¾h {q¤ r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ r[Œtftþ s Au yu{tk ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte. Vuh{tºt
fÕ…™t™tu s …zu Au, fÕ…™t {wÆ÷ ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ{tk
…tu‚t™e rðð‚o fÕ…™t{tk …tu‚t™t MðY… (r[Œtftþ ytí{t) ™t
156
yð÷tuf™ (ytí{¿tt™)™wk ð÷ý ÚttÞ yux÷u ‚h‚ s ðrËc {¤u,
ðrËcÚte «ƒwØ ÚttÞ yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s Au, rðð‚o fÕ…™t ftkE
Au s ™nª. ðihtøÞ ÚttÞ, ¿tt™ ÚttÞ, ynk {™ ðtË™t þtk‚ ÚttÞ,
ËkËth þtk‚ ÚttÞ yux÷u …qýo MðY… …h{tí{tY… ÚttÞ ftkE ™tþ fu
™wfþt™ ™ ÚttÞ.
rºtðuýe Ëk„{
™{oŒt ðrËc…qýo‚¥ðƒtuÄ …h{‚¥ð
su rðð‚oÚte Ëns r[Œtftþ s hnuðtÞ yu rðð‚o ™Úte r[Œtftþ
s Au . …tu ‚ t™e ðtË™thrn‚ yk ‚ {w o ¾ ð]  ¥tÚte …tu ‚ t™t Ëtûte
r[Œtí{t{tk ytðu, yuÚte …ý yt„¤ «ƒwØ ÚtE™u …tu‚t™t r[Œtftþ
MðY…{tk ytðu, Ëtûte r[Œtí{t…ýwk ð[{tk Au íÞtk s ðrËc «tÂ
ÚtE «ƒwØ ÚtE …tu‚t™t r[Œtftþ MðY… …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚
…t{u. …w™soL{ hnu‚tu ™Úte, yu rð‚ht„ …wÁ»t™tu yt AuÕ÷tu sL{
Au. Ëtûte…ýwk ËrðfÕ… Ë{trÄ Au, r[Œtftþ MðY… r™ŠðfÕ…. ¿tt™™t
[Z‚t ¢{™e [tuÚte ¼qr{ft Ëíðt…Â¥tÚte W…h Ëtûte Au, Ët‚{e
‚wÞo„t r™ŠðfÕ…{tk fuð¤ r[Œtftþ MðY… …h{…Œ s Au, rðð‚o ftkE
Au s ™nª. Ëtûte rðð‚o™u yt¼tË{tºt òýu Au, …h{…Œ{tk rðð‚o {wÆ÷
Au s ™nª. ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte fuð¤ MðY… s hnu ƒeswk ftkE
{wÆ÷ Au s ™nª. fuð¤ MðY… yt©{t‚e‚ (yðÄq‚ …h{nkË) ™e
Ëns ÂMÚtr‚ Au.
yt©{t‚e‚ (fuð¤MðY…) ™e Ët[e ytu¤¾
su{ MðåA yheËt Ët{u hnu™th™u …tu‚t™wk «r‚®ƒƒ ytƒunqƒ
(…tu‚u suðtu Au yuðwk s) Œu¾tÞ Au, ‚u{ Ëns fuð¤ MðY… ÂMÚtr‚Y…
yt©{t‚e‚Y…e yheËt Ët{u hnu™th™u …tu‚t™wk MðY… ytƒunqƒ (su
Au ‚u s suðwk Au ‚uðwk s) fuð¤ r[Œtftþ ytí{t Œu¾tÞ Au. fuð¤
r[Œtftþ s Au, ËkËth {wÆ÷ Au s ™nª. fuð¤ r[Œtftþ Ë¥tt s Au,
ƒeS Ë¥tt {wÆ÷ Au s ™nª.
157
 ™{oŒt, 18-6-2006
r[Œtftþ y¾kz s Au ¼útkr‚ ¾kz Au s ™nª.
…tu‚u r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE Au s ™nª.
¾hu¾h Ér»t{wr™ytu yuðe søÞt …ËkŒ fh‚t ßÞtk …h{tí{t
rËðtÞ ƒeswk ftkE hnu s ™nª. yt¼tË ytfth (ƒnth™wk Y…)
Ér»t{wr™™t Au ykŒh™wk MðY… [i‚LÞ«ftþ …h{tí{t Au. {ntËt„h™wk
s¤ s ÷nu h ytfthu ¼tËu Au , …h{tí{t™tu [i ‚ LÞ «ftþ s
Ér»t{wr™ytfthu ¼tËu Au. r[Œtftþ …h{tí{t{tk …h{tí{t™tu ËkfÕ…
s s„‚ Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ ytfthu ¼tËu Au. r[Œtftþ …h{tí{t s
Au ËkfÕ… yt¼tË swŒe ƒeS ðM‚w ™Úte. {ntËt„h{tk ßÞtk ËwÄe
÷nuh òuEyu íÞtk ËwÄe ÷nuh ¼tËu Au s¤ òuEyu yux÷u …Ae ƒeswk
ftkEs ¼tË‚wk ™Úte r[Œtftþ{tk ßÞtk ËwÄe s„‚ òuEyu íÞtk ËwÄe
s„‚ ¼tËu Au, r[Œtftþ òuEyu yux÷u …Ae ƒeswk ftkE s ¼tË‚wk
84
™Úte. ßÞtk {tÞt áÂü ntuÞ íÞtk {tÞt ¼tËu Au, ßÞtk r[Œtftþ áÂü
ntuÞ íÞtk r[Œtftþ ¼tËu Au. …h{tí{t ƒÄu s Au, yu™t{tk yt ƒÄwk
¼tËu Au A‚tk yu™t{tk yt ƒÄwk ftkE s ™Úte, …h{tí{t …h{tí{t s Au.
r[Œtftþ{tk ßÞtk ËwÄe {™ ¼tËu íÞtk ËwÄe s„‚¼tËu, r™ŠðfÕ…
Ë{trÄ{tk {™ Au s ™nª {txu s„‚ Au s ™nª r[Œtftþ s Au.
y¿tt™Úte Sð‚tu ntuÞ yu fwŒh‚e ™ fnuðtÞ, …h{tí{tÚte Sð‚tu
ntuÞ yu s fwŒh‚e fnuðtÞ.
ytsu ßÞthu {týË ftkE…ý rð[thu ƒtu÷u [t÷u Au yux÷u òýu
…h{tí{t s ™Úte, yuðe he‚u rð[thu ƒtu÷u [t÷u Au, ¾hu¾h …h{tí{t
s Au, yux÷u ftkE rð[thðt ƒtu÷ðt [t÷ðt…ýkw s ™Úte. …h{tí{t
…h{þtkr‚ s Au. {týË …tu‚t™e fÕ…™t ¼útkr‚™e „hƒz ™ fhu yux÷u
ƒË ! ykŒh ðtË™t™t #Äý ™tÏÞt fhu yux÷u niÞt ntu¤e [t÷w ™u
[t÷w s hnu. r[Œtftþ{tk r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte {™ s ™ hnu yux÷u
ËŒtÞ …h{tí{t™e …qýo þtkr‚ s Au {tºt ‚{u ¾ht yk‚hÚte …h{tí{t™wk
158
M{hý fhtu yux÷u {™ þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u …h{tí{t s Au. …h{tí{t™u
ƒŒ÷u ƒeswk ƒeswk ÞtŒ fhu yu™wk ™t{ s ¼útkr‚.
fu𤠅h{tí{t s Au ¼útkr‚ ftkE Au s ™nª, {ntËt„h{tk fuð¤
s¤ s Au [fhe ftkE Au s ™nª. yu{ fuð¤ r[Œtftþ{tk ËkËth¼útkr‚
ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ{tk Œw:¾ Au s ™nª ¼útkr‚™wk Œw:¾ Ët[wk
™Úte. ftuE™u Œw:¾ ÚttÞ Au y™u fnu Au fu nwk ƒúñ Awk, þwk ¾hu¾h yuýu
ƒúñ òÛÞwk Au ?
r[Œtftþ{tk Ë{Âü Ë]ÂüËkfÕ… ƒúñt, Ë{Âü Ë]ÂüfÕ…™t ðtË™t,
r[Œtftþ s Au, Ë{Âü Ë]Âü ËkfÕ… fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª. su
{týË …tu‚t™e ËkfÕ… fÕ…™t þtk‚ fhu yux÷u …h{tí{t s Au ‚{u
ËkfÕ… fÕ…™t s ™ fhtu yux÷u þtkr‚ s Au.
sƒ n{ f¼e¼e {tÞtfu ¼q¾u ™nª ntu‚u
‚ƒ …h{tí{t f¼e¼e n{Ëu swŒt ™nª ntu‚t.
{tÞt yuðe Au fu …tu‚u s …tu‚t™t Ëðo™tþ™wk »tzTÞkºt fÕ…u Au y™u
yu™tÚte s …tu‚t™tu ™tþ fhu Au. {týË™u …tu‚t™u rðïtË ™Úte yu™u
suýu ƒ™tÔÞtu Au yu™u s ƒÄwk òuðt™wk Au. yt¾wk s„‚ {tÞt™tu ¼ú{ s
Au, …tu‚u s ƒÄwk Ësuo Au …tu‚u s …tu‚t™tu ™tþ fhu Au, r[Œtftþ{tk
ftkE s Út‚wk ™Úte. {tÞt …h ¼htuËtu ht¾™th s X„tÞ Au, …h{tí{t{tk
Ë{hË hnu™th ËŒt…qýo s hnu Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚{tk ytí{[i‚LÞ
ƒúñ[i‚LÞ Ë{hË s Au. y¿tt™e™tu ½ztu swŒtu™u swŒtu s ËwftÞ Au,
ðrËc y™k‚ ƒúñ yufhË {ntËt„h s Au. Ëðoºt ËðoŒt {tÞt þqLÞ
s Au, Ëðoºt ËðoŒt r[Œtftþ ¼h…qh ¼hu÷wk s Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk
þqLÞ ¼q‚tftþ Ëk…qýo þqLÞ ÚtE sE þqLÞÚteÞ þqLÞ r[Œtftþ s
hnu÷wk Au.
ƒÄt™t ÓŒÞ{tk s ËÂå[Œt™kŒ Au A‚tk fu{ ™Úte y™w¼ðt‚t ?
{tÞt™t ytðhý™u ÷eÄu. r[Œtftþ r[Œtftþ s Au, yt¼tË ¼tËu fu
™ ¼tËu yt¼tË ftkE s ™Úte. …tu‚t™e s {tÞt …tu‚t™tu s ™tþ fhu
159
Au. …nu÷tk ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄ ÷eÄtu ™nª y™u …Ae htuðu Au.
…nu÷tk s ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄ ÷E ÷u yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ{tk sL{ {]íÞw n»to þtuf ¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª.
…h{tí{t™t ËkfÕ…Úte ƒ™u÷e ˽¤e ðM‚w …h{tí{tY… s Au yux÷u
…h{tí{tY… ftuE ðM‚w™u fŒe ¾heŒtÞ ðu[tÞ ™nª. ËkfÕ…™t W…þ{
r™ðtoýÚte fu𤠅h{…Œ s Au. su rðð‚o™t ftuE ÔÞÂõ‚ðtzt™wk ytuXwk
÷u yu™u r[Œtftþ ytí{t™e ¾ƒh s ™Úte. r[Œtftþ ytí{t{tk ftuE
rðð‚o {wÆ÷ Au s ™nª. fuð¤ r[Œtftþ s yrð™tþe Au, ƒtfe ˽¤e
Ë]Âü ™tþðk‚ s Au. rðð‚o {tLÞtu yu s yþtkr‚™wk fthý Au r[Œtftþ
…h{þtkr‚ s Au. Ëðo ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t s Au …Ae nwk ht¾ðt™e
fu fnuðt™e õÞtk sYh ?
‚{u ƒÄu s òuþtu fu …tËu Úttuztu s …iËtu nþu ‚tuÞ nwk Úte ƒ¤‚tu nþu.
fu𤠅h{tí{t s ËðoMð Au fu ftuE ftkE rð[thu Au yu ËðoMð Au ?
85
…h{tí{t s Au ƒeswk ftuE Au s ™nª òu ƒeswk ftuE ntuÞ ‚tu yu {hu ™nª
‚tu ¾htu !
su yð¤wk {tLÞwk Au yu™tu s ¼th Au, ðrËcÚte …qýo ‚¥ðƒtuÄÚte
yu yð¤tu rðr[ºt ËkËth ¼ú{ x¤e s‚tk r[Œtftþ™e r™{o¤‚t
þe‚¤‚t s Au. ðrËc {tºt yux÷wk s swyu Au yt ƒÄwk r[Œtftþ s Au
yu{tk {týË «ƒwØ Au fu ™nª ? rðð‚o¼útkr‚{tk yu™e þwk ÂMÚtr‚ Au yu
yu òu‚t s ™Úte fthý fu yu rðð‚o¼útkr‚ {wÆ÷ ftkE s ™Úte. ¿tt™{tk
s …h{tí{t hnuðtÞ Au yux÷u s þtkr‚ hnu Au, y¿tt™{tk ¼útkr‚ hnu Au
yux÷u yþtkr‚ hnu Au.
¿tt™e™t Ëk„Úte yu™t{tk [i‚LÞ™wk y™wËkÄt™ {¤u Au suÚte …tu‚u ytí{t
r[Œtftþ{tk «ƒwØ ÚttÞ yu s ¾htu Ä{o Au. {™Úte ¼tir‚õ‚t
rð÷trË‚t{tk {qZ Útðwk y™u W…h W…hÚte ¼„ðt™ ¼„ðt™ fhðwk yu
¾htu Ä{o ™Úte. [i‚LÞ MðY… s MðÄ{o, sz ¼útkr‚™tu {tun s …hÄ{o.
™t{ …h{tí{t™wk y™u ft{ …tu‚t™t MðtÚto™wk yu™wk ™t{ þçŒtÚto. ˽¤tu
160
MðtÚto Atuze …h{tí{t{tk s {¤e sðwk yu™wk ™t{ {{toÚto-¾htu …h{tÚto;
…uËðwk Au {tÞt{tk, ÷uðe Au {tÞt yuÞ ÷tuftu™u Au‚he™u y™u ™t{ ÷uðwk
Au, …„u ÷t„ðwk Au, Œeðtƒ¥te fhðt Au …h{tí{t™t. fuðtu …h{tí{t
ytu¤ÏÞtu nþu ? r[Œtftþ ytí{t{tk r[Œtftþ ytí{tÚte ˽¤tu
yt¼tË ¼tËu Au yk‚u r[Œtftþ ytí{t{tk s Ë{tE òÞ Au r[Œtftþ
ytí{t s Au, yt¼tË ftkE s ™Úte. r[Œtftþ{tk xwfzt Út‚t s ™Úte
¼útkr‚{tk s xwfzt ¼tËu Au. r[Œtftþ y¾kz Au y¾kz r[Œtftþ{tk
¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª.
™{oŒt, 19-6-2006
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte …h{…Œ …qýorð©tkr‚.
þwØ …h{[i‚LÞ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
þwØ ‚¥ð™wk r™Y…ý fh™th Ëíþt†
yt ƒÄwk þwØ ‚¥ð s Au, fÕ…™t ftkE s ™Úte yu «{týu s Au.
r™Y…ý{tk fÕ…™t ¼tËu ‚u þwØ ‚¥ð™wk s r™Y…ý Au fÕ…™t™wk ™Úte.
þwØ ‚¥ð s Au ftuE s fÕ…™t hnuðt ŒeÄe ™Úte.
{tºt þwØ ‚¥ð fnuðwk ntuÞ ‚tu
ƒÄwk r[Œtftþ s Au ƒÄwk ËÂå[Œt™kŒ s Au ƒÄwk …h{‚¥ð s Au.
þwØ ‚¥ð™e ykŒh Ë]ÂüÚte «÷Þ ËwÄe™e ftuE s fÕ…™t ftkE
s ™Úte yuðwk þwØ ‚¥ð™wk r™Y…ý fhðt s rðM‚thÚte ðýo™ fhu Au.
þwØ ‚¥ð r™Y…ý{tk fÕ…™t ƒtÄ ™z‚wk ™Úte, fÕ…™t «r‚…tŒ™
™zu Au.
þwØ ‚¥ð{tk rðð‚o fÕ…™t s rðð‚o™t Sð s„‚ ¼tËu Au.
þwØ ‚¥ð s Au rðð‚o fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª.
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ™e ËkfÕ… fÕ…™t «{týu s ƒÄu ƒÄwk ¼tËu Au.
rðð‚o{tºt s fthý Ë{Âü ËkfÕ… ƒúñt, ftÞo Ë{Âü á~Þ ƒúñtkz.
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte …h{…Œ …qýo rð©tkr‚.
MðÞk«ftþ þwØ r[Œtftþ™e ykŒh rðð‚oY… y¿tt™
161
MðÞk ƒtrÄ‚ Au (…tu‚u s ™Úte), r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte rðð‚oY…
ynk {™ ðtË™t ƒtrÄ‚ Au yux÷u Ëk…qýo y¿tt™ ¿tt™ rðð‚ohrn‚
ƒÄwk MðÞk«ftþ þwØ r[Œtftþ s Au.
þwØ …h{ [i‚LÞ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
ËíÞ yuf …h{tí{t s Au ƒtfe ƒÄe yËíÞ fÕ…™t s Au.
ßÞtk ¿tt™ Au íÞtk ƒÄwk r[Œtftþ …h{tí{t s Au.
ßÞtk ¼útkr‚ Au íÞtk ƒÄtu rðr[ºt ËkËth ¼tËu Au.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
ðrËc ht{™u fnu Au, nu ht{ òu ‚{u yt ¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ ™nª fhtu
‚tu …þw suðt {qh¾ s hnuþtu y™u òu ‚{u yt ¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ fhþtu
‚tu Úttuzt {rn™t{tk ™nª Úttuzt rŒðËtu{tk s …h{…Œ™u …t{þtu.
™{oŒt, 20-6-2006
86
…h{tí{t s Ëðo™wk …tu‚t™wk …qýoMðY… Au.
rðð‚o™wk ftuE™wk Y… …tu‚t™wk MðY… ™Úte.
{q¤ {wÏÞ fuð¤ r[Œtftþ ¼q÷tÞ s ™nª.
r[Œtftþ{tk ™ ntuÞ yuðwk rð[thtÞ s ™nª.
r[Œtftþ (fuð¤ MðY… ytí{t) …tu‚t™e ykŒh Ë{ÂüSð (˃÷ƒúñ
Eïh) Ë{Âü{™ (rnhÛÞ„¼o ƒúñt) Ë{Âü Œun (rðhtx s„‚)
ytfthu ¼tËu Au.
r[Œtftþ s Au ythtu… yt¼tË ytfth ™Úte. (fuð¤ MðY… ytí{t)
fuð¤ r[Œtftþ s fuð¤ MðY… ytí{t Au.
…h{…ŒY… …h{‚¥ððu¥tt™e ykŒhÚte ytð‚t rð[thðtýe þçŒ yÚto
…h{…Œ «ftþ s ntuðtÚte yu™tÚte rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ …qðof
©ðý{™™ r™rŒæÞtË™Úte ytí{¿tt™™tu …wÁ»ttÚto fh™th S¿ttËw {w{ûw tw
…h{…ŒY… s ÚttÞ Au, Ëk…qýo ¼útkr‚ x¤e òÞ Au.
ytÄwr™f rðr[ºt rðf]‚¼útkr‚Úte ¼hu÷t ÷u¾f frð „wÁ W…Œuþf
162
fÚttfthÚte y¿tt™e ËkËthe ÷tuftu™t ËtÄthý r™B™ rð»tÞe {t™Ë™u
ƒnu÷tðe ƒnuftðe ðÄw ™e[e rðr[ºt rðf]‚ ¼útkr‚{tk ™t¾u Au.
…h{‚¥ððu¥tt …qýo MðY… …h{tí{t s Au yux÷u yu™u y¿tt™e ËkËthe™t
y¿tt™™e rðr[ºt ËkËth ¼útkr‚{tkÚte ftkE s òuE‚wk ™Úte A‚tk Ëðo™u
Ëns …tu‚t™t …h{…Œ{tk s «ƒwØ fhu Au, ßÞthu ytÄwr™f {t„oŒþoftu
…tu‚t™e ynk {™ ðtË™t ¼útkr‚ …qŠ‚ {txu s ÷tuftu™u {wøÄ fhe yð¤wk
Œtuhu Au ytÚte ÷tuftu™e {sqhe ðÄe òÞ Au. …h{‚¥ððu¥tt™t ÷ð™t
ËíËk„Úte s «ƒwØ ÚtE …h{…Œ s ÚtE òÞ Au.
{ntËt„h{tk ÷nuhtu ¼tËu s Au ¾hu¾h ™ðwk ƒeswk ftkE Wí…L™
Út‚wk ™Úte; r[Œtftþ{tk fÕ…™t Ë]Âü™e ÷nuhtu ¼tËu s Au ¾hu¾h
™ðwk ƒeswk ftkE Wí…L™ Út‚wk ™Úte. AuÕ÷wk Mxuþ™ þtkr‚Ät{ s Au …Ae
yíÞthu ð[{tk fþe ÷uðtŒuðt ð„h ™ft{e yþtkr‚ þwk fhðt fhðe Au ?
¼tir‚f þÂõ‚ ËwÄe™e s su™e ƒwÂØ™e …ntU[ ntuÞ yu™u s {tÞt
{tuxe ÷t„u Au, su ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ …h{[i‚LÞ þÂõ‚ ËwÄe …ntUåÞtu
Au y™u ËŒt™u {txu ‚u{tk s ÂMÚth ÚtE „Þtu Au ‚u™u {tÞt {wÆ÷ ftkE Au s
™nª. þwØ …h{ [i‚LÞ ™Úte ytu¤ÏÞwk yux÷u s {qZ rð»tÞe …t{htu
þqLÞ {tÞt{tk ¼{u Au, þwØ …h{ [i‚LÞ ytu¤¾™th þwØ …h{
[i‚LÞY… s Au.
…h{tí{t s Ëðo™wk …tu‚t™wk …qýo MðY… Au.
rðð‚o™wk ftuE™wk Y… …tu‚t™wk MðY… ™Úte.
ðrËc™tu yufu yuf yûth r[Œtftþ MVqŠ‚ s Au. y¿tt™e™e yufuyuf
ð]Â¥t yrðãt ðtË™t¼útkr‚ s Au. su™t su™t ÓŒÞ{tk ðrËc ðMÞt
«„xÞt ‚u Ëðo r[ŒtftþY… s ÚtE „Þt, ¼útkr‚ hne s ™nª. su™u su™u
y¿tt™e™tu Ëk„ ÚtÞtu yu Ëðo Œw:¾e s ÚtÞt. su™u ðrË»X {¤u yux÷u
…tu‚u s r[Œtftþ Au yux÷u …Ae ®nËt yËíÞ [tuhe ÔÞr¼[th
Ëk„ún¾tuhe ¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª, ¼útkr‚™wk ¾tuxwk fhu yuýu nS
r[Œtftþ ytí{t ytu¤ÏÞtu s ™Úte. ¾tuxwk fhðwk Au …tAt Ët[t™u ¾tuxwk
163
fnuðwk Au, [tuh ftuxðt¤™u Œkzu yu õÞtk™tu LÞtÞ ! yuðwk fwŒh‚ fŒe
Ëtk¾‚e s ™Úte. Ëns yf]rºt{ fuð¤ r[Œtftþ MðY…ÂMÚtr‚{tk
¼„ðt™ ƒúñŠ»t ©wr‚ s «{tý Au, ftuE {qZ rð»tÞe …t{h™t ynk {™
ðtË™t «{tý ™Úte. fuð¤ [i‚LÞ Ë¥tt y™k‚ ƒúñtkztu™e fÕ…™t ytfthu
¼tËu Au. [i‚LÞ s Ëðo™wk {q¤ þwØ ËíÞMðY… Au. r[Œtftþ ¼q÷e™u
ƒÄwk swŒwk swŒwk ¼tËu Au. r[ŒtftþY…u ƒÄwk yufY… s Au; {ntËt„h
¼q÷e™u ƒÄe ÷nuhtu swŒe swŒe ¼tËu Au, {ntËt„hY…u ƒÄwk yufY… s Au.
™{oŒt, 21-6-2006
Ëns yf]rºt{ fuð¤ r[Œtftþ MðY….
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ Ëk…qýo r[Œtftþ s Au.
…nu÷tk™t Ér»t{wr™ytu{tk ËkËth{tk …h{tí{t {wÏÞ n‚t, yíÞth™t
ËkËth{tk ¼útkr‚ {wÏÞ Au. ðrËc™t …qýo‚¥tíðƒtuÄ{tk MðÞk«ftþ
…h{tí{t s Au nwk Au s ™rn yuðe he‚u s ƒuËðwk òuEyu. …h{tí{tÚte
87
{týË …tu‚t™t nwk Úte s swŒtu …zu Au, nwk Atuze Œu yux÷u …h{tí{t ËtÚtu
yuf s Au.
…h{tí{t + nwk = {týË
{týË - nwk = …h{tí{t
r[Œtftþ{tk s yt ˽¤e fÕ…™t ÚtE Au y™u yk‚u r[Œtftþ{tk s
÷e™ ÚtE òÞ Au. {ntËt„h y™u ÷nuh™wk s¤ yuf s Au ‚u{ y™k‚
…h{tí{t™wk [i‚LÞ y™u ÔÞÂõ‚™wk ytí{[i‚LÞ yuf s Au, …qýÞo tu„e y™k‚
ƒúñ[i‚LÞ{tk su{ ËkfÕ…Úte ÔÞÂõ‚Y… ÄÞwO Au ‚u …qýoÞtu„Úte ÔÞÂõ‚Y…
Atuze …tu‚t™t {q¤ y™k‚ ƒúñ[i‚LÞMðY…u s hnu Au, {ntËt„h
÷nuhY… ÄÞwO Au ‚u …tAwk ÷nuhY… Atuze …tu‚t™t {ntËt„hY… s hnu
Au ; su{ {ntËt„h y™u ÷nuh yuf s Au ‚u{ …h{tí{t y™u …qýoÞtu„e
yufs Au; ÷nuh WA¤u Au, {ntËt„h{tk ftkE Út‚wk ™Úte; fÕ…™t
WA¤u Au, …h{tí{t{tk ftkE Út‚wk ™Úte. [i‚LÞ{tk ¼t„ ¼uŒ fÕ…™t ™Úte,
[i‚LÞ …tu‚t{tk ¼tËu÷e fÕ…™t Atuze Œu yux÷u …tu‚u fuð¤ [i‚LÞ s Au.
164
[ûtwherLÿÞÚte yt¼tËY… á~Þ Œu¾tÞ Au. rŒÔÞ[ûtw ¿tt™[ûtwÚte fuð¤
[i‚LÞ Œu¾tÞ Au. ðrËc™t …qýo ‚¥ðƒtuÄÚte rŒÔÞ[ûtw ¿tt™[ûtw W½zu Au
yu{tk r[Œtftþ …h{tí{t™t Œþo™ ÚttÞ Au. [ûtwErLÿÞÚte y™u yrðãt
y¿tt™ðt¤t {™Úte ¼útkr‚Úte ¼hu÷tu ËkËth Œu¾tÞ Au.
r[Œtftþ{tk rðð‚o™t Œun{tk yr¼{t™ ht¾u yu™u Œun™u su ÚttÞ
yu {™u ÚttÞ Au yu{ ÷t„u. su Œun™wk yr¼{t™ Atuze Œu y™u r[Œtftþ
ytí{t s hnu …Ae Œun™u „{u ‚u ÚttÞ yu™u ftkE Út‚wk ™Úte. ‚¥ððu¥tt
SðL{wõ‚{tk fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ rðð‚os þwØ Ë¥ð Au, þwØ
Ë¥ð {tÞt™t rðð‚o{tk {tÞtÚte Ëk…qýo yËk„ þwØ r[Œtftþ «ftþ
Au. su{ yt¾t s„‚{tk «ftþ‚tu ËqÞo«ftþ s„‚Úte ™Úte ËqÞo{tk
yr¼L™ s Au ‚u{ {tÞt™t rðð‚o{tk «ftþ‚tu ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™tu
þwØ Ë¥ð«ftþ {tÞtÚte ™Úte fuð¤ MðÞk«ftþ þwØ r[Œtftþ{tk
yr¼L™ s Au. ËqÞtoM‚ ð¾‚u ËqÞo …tu‚t™tu «ftþ ËtÚtu ÷E òÞ Au
s„‚{tk Atu z e s‚tu ™Úte, rðŒu n {w  õ‚ ð¾‚u r[Œtftþ™tu
þwØË¥ð«ftþ r[Œtftþ{tk Ë{tE òÞ Au, s„‚{tk ¼tË‚tu ™Úte.
r[Œtftþ s„‚{tk ðrËcY…u ¼tË‚wk ntuÞ yu r[Œtftþ s Au yu{tk
s„‚ ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ «ƒwØ s ƒwØ
ƒwØ™e {wŠ‚™wk æÞt™ Ähðt™wk ™Úte. ƒwØ Ëk…qýo ðtË™thrn‚
yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte r™íÞ þwØ ƒtuÄMðY… hÌtt Au ‚u{ Ëk…qýo ðtË™thrn‚
yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte r™íÞ þwØ ƒtuÄMðY… hnuðt™wk Au. ˽¤t ¾hu¾ht
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t{tk «ƒwØ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ ƒwØ s Au. Ëk…qýo
¼ú{hrn‚ r[Œtftþ «ƒwØÚte s Ëk…ý q o ¼ú{hrn‚ r[Œtftþ «ƒwØ ÚtðtÞ
Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ Ëk…qýo r[Œtftþ s Au. Ëk…qýo r[ŒtftþY…Úte
s Ëk…qýo r[ŒtftþY… hnuðtÞ, ¼ú{ðt¤t™t Ëk„Úte ¼ú{™tu s ÷t¼
{¤u. y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ{tk yt¾wk s„‚ ftkE Út‚wk ™Úte ‚tu
…Ae ‚wåA ûtwÿ r{ÚÞt ûtý¼k„wh{tk þwk ytðu Au y™u þwk òÞ Au ?
165
 ™{oŒt, 22-6-2006
fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ …h{tí{t Au.
MðMðY… r[Œtftþ Ëtûte rðð‚ohrn‚ Au.
…qýo ‚¥ðƒtuÄ {q¤ …h{tí{t™u s …h{tí{t fnu Au, y¿tt™{tk nwk
{tÁk™e ¼útkr‚{tk …h{tí{t fnu Au. y¿tt™e «íÞût {nt«÷ÞÚte
òýe þfu Au y™k‚ yuf ƒúñ s Au s„‚ ftkE s ™Úte ; ¿tt™e ðihtøÞ
¿tt™ r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoýÚte Ëtûtt‚T y™w¼ðu Au y™k‚ yuf ƒúñ
s Au s„‚ ftkE s ™Úte. y¿tt™e™u r[Œtftþ …h{tí{t ytðhý{tk
Au …tu‚u ¼útkr‚Úte y…qýo hnu Au ; ¿tt™e r[Œtftþ …h{tí{t s Au,
¼útkr‚ ftkE Au s ™nª. y¿tt™e™u ™tþÚte ™tþðk‚™e ¾ƒh …zu Au,
…ý {wÆ÷ ftkE s ™Úte yuðwk ™Úte Út‚wk, …tAwk òuEyu Au. ¿tt™e …tu‚u
Ëk…qýo r[Œtftþ …h{tí{t s Au rðð‚o {wÆ÷ ftkE Au s ™nª ; ftkE
Wí…L™uÞ Út‚wk ™Úte ftkE ™tþuÞ …t{‚wk ™Úte. ¿tt™e …tu‚tÚte …tu‚t{tk
88
…qýo …tu‚tÚte …tu‚t{tk ‚]Â …tu‚tÚte …tu‚t{tk Ëk‚wü Au, Ëk…qýo r[Œtftþ™u
þqLÞ rðð‚o™wk ftkEs òuE‚wk ™Úte. y¿tt™e™u rðð‚o™wk ƒÄwk s òuEyu
Au; y¿tt™e ƒtu÷u ¾htu ƒÄwk …h{tí{t Au, nwk …h{tí{t Awk ! {tÞt{tk
yt½kw…tAkw ÚttÞ yux÷u þtkr‚ ht¾ðe òuEyu.
rðð‚o{tk yr¼{t™™u s Ë]ÂüÚte «÷Þ ËwÄe™e fÕ…™t ¼tËu Au.
r[Œtftþ ytí{tY… rðð‚o{tk Ëk…qýo yr¼{t™hrn‚ ™u ftkE s rðfth
Út‚tu ™Úte. r{ÚÞt yr¼{t™ s {r÷™‚t Ëk‚t… Au r™hr¼{t™e…ýwk
s r™{o¤‚t þe‚¤‚t Au. r[Œtftþytí{t y¿tt™ yr¼{t™™u òý‚tu
™Úte, y¿tt™ yr¼{t™ r[Œtftþ ytí{t™u òý‚wk ™Úte. rðð‚o ò„ú‚-
y¿tt™, r[Œtftþ ò„ú‚ ¿tt™. r[Œtftþ{tk ¼útkr‚ s ™Úte, ¼útkr‚™e
áÂü r[Œtftþ™wk «{tý ™Úte. ¿tt™e rðð‚o™t {nt«÷Þ{tk …ý yrð™tþe
…h{…Œ s Au. ÷nuh {ntËt„h{tk Ë{tE òÞ, ËŒt {ntËt„h s
Au. ƒtÌt ¼tË{tºt Y…™tþ yu ytí{t™tu ™tþ ™Úte, ytí{t
yrð™tþe …h{…Œ s Au ; ÷nuh ðtM‚rðf Y…u {ntËt„h™wk s¤ s
166
Au, yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte.
¿tt™{tk ðtÂM‚ðf Y… s sýtÞ Au, y¿tt™{tk yt¼tË ytfth Ët[t
¼tËu Au. su ËíÞ ™ Mðefthu yu þX.
…th{tŠÚtf W…Œuþ - fuð¤ r[Œtftþ ytí{t ƒtuÄ.
r[Œtftþ¿tt™ s ¾Ák ¿tt™ Au , ¼ú t k r ‚¿tt™ ftu E ¿tt™ ™Úte.
r[Œtftþ¿tt™™t [Z‚t ¢{Úte y¿tt™ ËkËth ¼ú{™tþ™tu rððuf ™
MðefthðtÚte ÷tu¼ îu»t rð»tÞtr¼÷t»t ðÄe òÞ Au. r[Œtftþytí{t{tk
«ƒwØ Útðt™e rððuf (ðihtøÞ …qýo‚¥ðƒtuÄ) ÔÞðMÚtt Ët[e Au; {tÞt
rðð‚o¼útkr‚ Ët[e Au yuðe yrððuf yÔÞðMÚtt ([tðtof) Ët[e ™Úte.
…h{tí{t …qýo ntuðtÚte …h{tí{t™tu ËíþtMºttu Ëí…wÁ»ttu ËŒt[th
Mðt™w¼ð MðÞk™tu rððuf …qýo‚t÷ûte s Au. {tÞt þqLÞ ntuðtÚte {tÞt™wk
˽¤wk ftÞo ˽¤tu rðr[ºt ËkËth¼ú{ rðð‚o (yt¼tË) þqLÞ‚t÷ûte
s Au. r[Œtftþ{tk «ƒwØ ÚtE r[Œtftþ yufhË s hnu™thtu fŒe X„t‚tu
™Úte, {tÞt …h {Œth ht¾™thtu ËŒt X„tÞ s Au. su{ su ðM‚w{tk
‚{™u yr¼{t™ ™Úte yu ðM‚w ‚{thu {™ ftkE s ™Úte ‚u{ su ðM‚w{tk
‚{™u yr¼{t™ Au yu ðM‚wÞ ftkE s ™Úte y™u yu yr¼{t™u ftkE
s ™Úte. fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ …h{tí{t Au. {týË nwkÚte rð[thu
Au yux÷uu ¾tuxtu …zu Au, …h{tí{t s Au yux÷u ftkE rð[thðt…ýwk s
™Úte. yíÞthu ÷tuftu™u rðð‚o¼útkr‚ Ët[e ÷t„‚e ntuðtÚte ‚u™wk Ë{Úto™
fh™th [tðtof ¼útkr‚ ‚h‚ …fztE òÞ Au. rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{™wk
ËtÄ™ ™ ntuðtÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte r[Œtftþ …qýo rð©tkr‚ ‚h‚ …fzt‚e
™Úte. ðrËc™u yuf ht{ s Ëtk¼¤u Au [tðtof™u ÷t¾tu Ëtk¼¤u Au. ®Ëný
ƒå[wk yuf yufu nòht ƒtfh ƒå[t ÷t¾ ÷t¾u rƒ[tht. …qýo ‚¥ðƒtuÄ
rðð‚o™u ô[u r[Œtftþ …qýo‚t{tk ÷E òÞ Au. [tðtof rðð‚o™u
yrðãtðtË™t™t ËkfÕ…tu ƒnu÷tðe ƒnuftðe ™e[u y™k‚ Œw:¾™e „‚to{tk
÷E òÞ Au.
ðrËc™u Ëtk¼¤‚e ð¾‚u r[Œtftþ ytí{t «ftþÚte s hnuðt™wk,
167
rðð‚o r™htfhý [t÷‚w k ntu Þ íÞthu rðð‚o ¼ú t k r ‚ Ët[e ™nª
„ýðt™e. …q ý o ‚ ¥ðƒtu Ä …h{…Œ{tk …q ý o rð©tk r ‚ {txu s Au
rðð‚o¼útkr‚{tk ¼{ðt {txu ™nª. ftuE fnu {™u ðrËcÚte ‚¥ðƒtuÄÚte
þtkr‚ ™ ÚtE ‚tu yuýu ykŒh rðð‚o ¼útkr‚ Ët[e ht¾e™u Ëtk¼éÞwk
nþu. r[Œtftþ ytí{t s ËíÞ Au, rðð‚o¼útkr‚ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª
yuðe he‚u Ëtk¼éÞwk ntu‚ ‚tu …qýo rð©tkr‚ ÚtE s „E ntu‚. Ëðoºt
MðÞk«ftþ™u fE he‚u ELfthe þftÞ, Ëðoºt ûtrýf ¼útkr‚™u fE he‚u
Ët[e fne þftÞ ! r[Œtftþ Mð‚: «{tý ËíÞ Au ûtrýf ¼útkr‚ ftuE
ðM‚w ™Úte. Ëðoºt Ëðo™e ykŒh Ëtûte ËíÞ Au y™u yu r[Œtftþ Au.
Ëðoºt Ëtûte™tu ftuE s rðð‚o ËíÞ ™Úte. yt¾e ƒwÂØ ¼útkr‚{tk s ÞtuS,
r[Œtftþ{tk Þtu S ntu ‚ ‚tu Œw : ¾ hnu ‚ s ™nª. ÷nu h ™w k s¤
{ntËt„h™wk s¤ s Au r[Œtí{t (¼t„™wk [i‚LÞ Ëtûte) {nt[i‚LÞ s
Au ¼t„ {wÆ÷ Au s ™nª, rðð‚o {wÆ÷ Au s ™nª. yrÄct™ Ëtûte™wk
89
îi‚uÞ ™Úte yrÄct™ rðð‚o™wk îi‚uÞ ™Úte. yrÄct™ r[Œtftþ ytí{t s
Au ƒeswk ftkE {wÆ÷ Au s ™nª. ðuŒtk‚ ƒúñ¿tt™™t fu ËkËth™t ftuEs
„wk[ðtzt r[Œtftþ ytí{t{tk {wÆ÷u ™Úte. …tu‚u ™ VËtÞ ‚tu VËtðt™wk
õÞtk Au y™u ò‚u VËtÞ ‚u™u ftuý ftZu ?
ËŒtrþð fi÷tË{tk ðrËc™u fnu Au, MðÞk s fuð¤ MðÞk«ftþ
…h{…Œ Au yuðwk s su r™hk‚h y™wËkÄt™…qðof ytí{…qs™ fhu Au ‚u{tk
yt…ýuÞ Ëuðf suðt Aeyu.
™{oŒt, 23-6-2006
yt¾wk r[Œtftþ s Au ¼t„ ¼uŒ fÕ…™t ™Úte.
…qýo‚¥ðáÂü{tk ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au.
…qýo{Œ: …qýor{Œ{T
r[Œtftþ …qýo Au y™u r[Œtftþ™e ykŒh su ƒÄwk ¼tËu Au ‚u ƒÄwk
r[ŒtftþY…u …qýo s Au. ƒÄwk r[Œtftþ s Au ftkE ÚtÞwkÞ ™Úte ftkE
„Þw k Þ ™Úte. {ntËt„h{tk ÷nu h tu ¼tËu Au {ntËt„h s Au
168
{ntËt„h{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh …nu÷tk rðð‚oY…u
ËkfÕ… ¼tËu Au, yu ËkfÕ… á~ÞY…u ¼tËu Au, r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk
ËkfÕ…r™ðtoýÚte á~Þ …ý yá~Þ ÚtE òÞ Au.
Ëðoºt ËðoŒt Ë{t™ fuð¤ r[Œtftþ Au.
…h{tí{t Ëðoºt …rh…qýo yufhË s Au.
fuð¤ MðMðY… yux÷u ? rðð‚o nwk (MðÙ…wÁ»t) ™wk MðY… r[Œtí{t
(¼t„™wk [i‚LÞ Ëtûte ytí{[i‚LÞ) r[Œtí{t™wk MðY… r[Œtftþ
({nt[i‚LÞ …h{tí{t y™k‚ yuf ƒúñ[i‚LÞ) ƒÄt yu{ rð[thu fu
…tu‚t™wk ¾Ák MðY… þwk Au ? ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t s Au.
ƒúñt-ƒúñrðãtÔÞwí…Â¥t.
rð»ýw-‚¥ððu‚t SðL{wõ‚ ƒútñeÂMÚtr‚.
Áÿ-ƒúñr™ðtoý …h{þtkr‚, rðð‚o (s„‚¼ú{) {wÆ÷ ftkE Au s
™nª yuðwk rðð‚o™wk r™ðtoý.
ƒúñrðãt ÔÞwí…Â¥t (ƒúñt), Ëk…qýo r™»ft{ r™»…]n r™{o{ r™hnkfth
…h{…Œ™e …h{þtkr‚ ƒútñeÂMÚtr‚ (rð»ýw) yk‚u ƒúñr™ðtoý (Áÿ)
…h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚. Ëk…qýo rðð‚o {wÆ÷ ftkE Au s ™nª (r™ðtoý)
ƒúñt rð»ýw Áÿ ºtýu yufhËY…u ˃÷ƒúñ (Eïh) yrÄ»Xt™Y…u
{q¤u ƒÄwk r[Œtftþ s Au ˽¤e ÷nuhtu {q¤u {ntËt„h s Au. r[Œtftþ
s rðð‚o{tk EïhY… ÚtE r[Œtftþ s «ftþu Au. ƒÄwk r[Œtftþ s
Au, îi‚ {wÆ÷uÞ ™Úte. Áÿ Ëk…qýo ¼útkr‚™tþ…qðof r[Œtftþ r™htðhý
s fhu Au. Áÿ™e AtÞt (yt¼tË «r‚¼tË) Y… s {tÞt Au. Áÿ
r[Œtftþ s Au {tÞt þqLÞ s Au r[Œtftþ{tk {tÞt õÞthuÞ ™Úte
¼tËu ‚tuÞ ™Úte ƒÄwk r[Œtftþ s Au.
yt¾wk r[Œtftþ s Au ¼t„¼uŒ fÕ…™t ™Úte.
…qýo‚¥ðáÂü{tk ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au.
ðrËc{tk ‚¥ðáÂü rËðtÞ ƒeS ftuE áÂü s ™Úte. y¿tt™e ËkËthe{tk
{tÞt rËðtÞ ƒeS ftuE ðt‚ s ™Úte. ƒÄt {tÞt s swyu Au ftuE
169
r[Œtftþ …h{tí{t òu‚wk s ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh Ë{Âü ynkfth
W…trÄÚte Áÿ (…h{uþ) s ˽¤e Ë]Âü™t ˽¤t ¼uŒtuY…u ¼tËu Au.
r[Œtftþ + Ë{Âü ynk = Áÿ (…h{uþ)
Áÿ (…h{uþ) - Ë{Âü ynk = r[Œtftþ
yt¾e Ë]Âü™wk Ët{tLÞefhý Áÿ (…h{uþ) Au.
Áÿ (…h{uþ)™wk Ët{tLÞefhý r[Œtftþ s Au yux÷u s r[Œtftþ™u
Ë¥ttËt{tLÞ Ët{tLÞ [i‚LÞ fnu Au. Ëðoºt ËðoŒt Ë]Âü swytu íÞtk Áÿ
(…h{uþ) swytu. Ëðoºt ËðoŒt Áÿ (…h{uþ) swytu íÞtk þwØ r[Œtftþ
s swytu. ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au. Ë]ÂüËrn‚ Áÿ (…h{uþ) ™e
…h{r[Œtftþ{tk …h{þtkr‚ s …h{r™ðtoý Au. «÷Þ{tk ˽¤e Ë]Âü™tu
™tþ Út‚tu ™Úte, Ëðo y™k‚ yuf ƒúñY… s ÚtE òÞ Au.
ËqÞoÚte Ëk…qýo ykÄfth ™tþ …t{u Au …qýo‚¥ðƒtuÄÚte Ëk…qýo y¿tt™
™tþ …t{u Au ËqÞo fuð¤«ftþ Au.
90
r[Œtftþ fuð¤ y™k‚ [i‚LÞ«ftþ Au.
r[Œtftþ rðð‚oY…u Ë]Âü™t ˽¤t M‚htuY…u ¼tËe hÌtwk Au, ðht¤
s¤Y…u s¤ ƒhVY…u ¼tËe hÌtwk Au. MÚtq¤ áÂü Ë]Âü{tk ¼tËu Au ‚u
¼tir‚fþÂõ‚™t Y…tk‚htu Au. Ëðoºt ¼tir‚fþÂõ‚™t yrÄct™Y…u
Ëqû{ yËk„ r™{o¤ y™k‚ yufY… [i‚LÞþÂõ‚ hnu÷e Au ‚u yuf s
yÂî‚eÞ ytrŒ {æÞyk‚hrn‚ s Au. {q¤ y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk
yuf ykþ (Sð){tk yr¼{t™™t ¼ú{{tk y™uf swŒt swŒt (Ë]Âü)™tu
¼ú{¼tËu Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte yuf ykþ{tk yr¼{t™™tu ¼ú{ x¤e
òÞ yux÷u {q¤ y™k‚ yufhË r[Œtftþ s Au, y™uf swŒt swŒt™tu
¼ú{uÞ ËŒt™u {txu Ëk…qýo yá~Þ ÚtE òÞ Au (r™ðtoý). nwk {Þuo {xu
skò¤ yt… {qyu ‚tu zqƒ „E Œwr™Þt, r[Œtftþ …h{þtkr‚ s Au,
ƒÄt™u …tu‚t™tu nwk ™tu ¼ú{ s ðt„u Au. …qýoMðY… …h{tí{tY… ‚¥ððu¥tt
SðL{wõ‚ {ntí{tytuyu …qýo‚¥ðƒtuÄ [tuϾtu M…ü s fÞtuo Au, ÷tuftuyu
{tºt W…h W…hÚte s òÛÞwk. ðihtøÞ ytí{¿tt™ Ÿzt æÞt™ Ë{trÄÚte
170
{q¤ þwØ ‚¥ð ËwÄe „Þt ™nª, rðð‚o ¼útkr‚ (s„‚¼útkr‚) {tk su
fh‚t n‚t yu fÞuo „Þt, ËíÞ™t ÞÚttÚto …wÁ»ttÚto ð„h VrhÞtŒ fÞuo
„Þt, yt…ý™u ftkE ¾tË ÷t¼ ÚtÞtu ™nª. ztu÷h y™u Ëtu™wk yt…tu
yux÷u fnuþu yt{tk ftkEf {éÞwk !
Œhufu …tu‚t™e fÕ…™tÚte ÄtÞwO y™u yu™t y™uf {‚tu ÚtÞt yu
ƒÄt™e fÕ…™t Äthðwk y™u {‚tu yu ftkE s ™Úte {q¤ þwØ‚¥ð Mð‚:rËØ
s Au. {q¤ þwØ r[Œtftþ™e ykŒh {q¤ þwØ r[Œtftþ …tu‚u s y™uf
swŒt swŒt «r‚¼tËtu Y…u ¼tËu Au. ‚u y™uf swŒt swŒt «r‚¼tËtu
fÕ…™t Mð¼tð{tºtÚte s ¼uŒðt¤t Au. {q¤ þwØ r[Œtftþ{tk ftuE s
fÕ…™t Mð¼tð {wÆ÷u ™Úte.
{q¤ þwØ r[Œtftþ + fÕ…™t Mð¼tð = rðð‚o
rðð‚o - fÕ…™t Mð¼tð = {q¤ þwØ r[Œtftþ.
su ðM‚w yuf s Au yux÷u …tu‚u yu s Au, fuð¤ [i‚LÞ s Au yux÷u
…tu‚u fuð¤ [i‚LÞ s Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s yheËt{tk
«r‚®ƒƒ™e su{ ˃÷ƒúñ rnhÛÞ„¼o rðhtxY…u ¼tËu Au. suýu yuf
s ytu¤ÏÞwk yuýu ƒÄwk s ytu¤ÏÞwk suýu yuf s ™ ytu¤ÏÞwk yuýu ftkE s
™ ytu¤ÏÞwk. suýu r[Œtftþ ytu¤ÏÞwk yuýu ƒÄwk s ytu¤ÏÞwk. suýu
r[Œtftþ ™ ytu¤ÏÞwk yuýu ftkE s ™ ytu¤ÏÞwk. r[Œtftþ{tk ftuE ò‚™tu
¼ú{ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª. r™htfth r[Œtftþ{tk Ëtfth s„Œt¼tË
ftkE s ™Úte r™htfth r[Œtftþ s Au. r™htfth s¤{tk Ëtfth ƒhV
yt¼tË ftkE s ™Úte r™htfth s¤ s Au. …tu‚u r[Œtftþ …tu‚t™e
fÕ…™t™t ƒúñtkz™e ykŒh hnuðt ½h þtuÄu Au ! …tu‚u r[Œtftþ{tk
fÕ…™t™t hnu™th fu hnuXtý {wÆ÷u ftkE s ™Úte. sLBÞt …nu÷t™wk yuzÙuË
™Úte, {he „Þt …Ae™wk yuzÙuË ™Úte, ð[{tk ûtrýf yuzÙuË þwk fhðt™wk !
MðÙ …wÁ»t™wk MðÙ™wk ½h Ët[wk ™Úte. rðð‚o{tk r[ŒtftþŒþo™ s
‚¥ðƒtuÄ Au.
171
 ™{oŒt, 24-6-2006 ˽¤wk þtk‚ y™k‚ …h{r[Œtftþ s Au.
y™k‚ [i‚LÞ yufhË …h{‚¥ð s Au. Sð rðð‚oY… ËkËthË{wÿ™tu ‚hk„ ™Úte,
…qýoƒúñ ‚¥ð‚: Sð™wk ¾Ák MðY… …h{r[Œtftþ Au.
þwØ r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s „{u ‚uðwk ¼tËu y¿tt™Úte Sð, ¿tt™Úte …h{r[Œtftþ.
ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au. fuð¤ y™k‚ …rh…qýo …h{‚¥ð s Au.
y™k‚ [i‚LÞ yufhË …h{‚¥ð s Au. MðÞk y™k‚ yufhË …h{r[Œtftþ Au.
Au (ƒúñrðãt) fnuðwk ntuÞ ‚tu r[Œtftþ s Au. y¿tt™{tk ¼útkr‚Úte nwk yt {týË Awk yt s„‚ Au yt þqLÞ ytftþ
™Úte (yrðãt) fnuðwk ntuÞ ‚tu ¼útkr‚ {wÆ÷u ™Úte. Au yu{ ¼tËu Au, …qýo‚¥ðƒtuÄÚte yt su ftkE Au ‚u ˽¤wk Ëðoºt ¼h…qh
rºtðuýe Ëk„{ …h{r[Œtftþ MðY… s Au. Ëðoºt ¼h…qh …h{r[Œtftþ™e ykŒh s
Þtu„ðtrËc suðwk Ëh¤ yufu Ëíþt† ™Úte. Eïh (Áÿ ft¤rþð)Úte Útkq{zt (‚ý¾÷wk {txe™tu Z„÷tu) ËwÄe™e
ðrËc suðtu Ëh¤ yufu W…Œuþf ™Úte. ˽¤e {tÞt fÕ…tÞ Au, ðM‚w‚: ˽¤wk …h{r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ suðwk Ëh¤ yufu ‚¥ð ™Úte. yt¾wk Þtu„ðtrËc …h{r[Œtftþ «ftþ s Au yu™t W…h yu™t rËðtÞ
yt rºtðuýe{tk M™t™ fhu yu r[ŒtftþY… s ÚtE òÞ. ƒeswk ftkE Au s ™nª. ËqÞo™tu rðð‚o («r‚¼tË «ûtu…) ËqÞo {kz¤ Au
91 …h{ r[Œtftþ™tu «r‚¼tË y™k‚ fturx ƒúñtkztu Au. …h{r[Œtftþ™e
r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË ytfth{tºt y™k‚ fÕ…™tytu™t
y™k‚ á~Þtu {q¤ þwØ r[Œtftþ s Au swŒe ƒeS ftuE ðM‚w ™Úte. ykŒh ˽¤tu y™k‚ Ë]Âü÷e÷t rðð‚o yæÞthtur…‚ yt¼tË ytfth
r[Œtftþ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte yt¼tË ytfth{tºt s ƒŒ÷tÞ Au {tºt s Au, ðM‚w‚: …h{r[Œtftþ s ¾Ák‚¥ð ËíÞ Au, rðð‚o {wÆ÷
yt¼tË ytfth{tºt ftkE s ™Úte {txu ftkE s Út‚wk ™Úte. ftkE Au s ™nª. ËqÞo™t rðð‚o™wk ƒkÄthý Äthý-…tu»tý ËqÞoþÂõ‚ s
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ Au, …h{ r[Œtftþ™t rðð‚o™wk ƒkÄthý Äthý…tu»tý …h{ [i‚LÞþÂõ‚
ftf¼wþwkz {uÁ …ðo‚{tk ðrËc™u fnu Au, s Au. …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …h{ r[Œtftþ «ƒwØ s hnu, …h{ yt™kŒ{k„¤
y™k‚ …h{‚¥ð Ëðoºt Ë{t™ ËÂå[Œt™kŒY…u «ftþu Au. s hnu, ftuE rðð‚o ¼útkr‚ ™ hnu yux÷u ftuE s Œw:¾ ™Úte. …h{r[Œtftþ
™{oŒt, 25-6-2006. ¼q÷e rðð‚o¼útkr‚ Ët[e {t™u yux÷u s ƒÄwk Œw:¾ Au.
yt…ýu s …h{r[Œtftþ Aeyu, {tÞt þqLÞ. …h{ r[Œtftþ s …h{ yt™k Œ {k „ ¤ Au , …i Ë tÚte ™nª, yt™u
yt…ýtu s rðð‚o «÷Þ Áÿft÷e þqLÞ Au. …h{tí{t™u ¼q÷e™u …iËtÚte {tuxt y™u Ëw¾e Útðwk Au !
MðÞk«ftþ [i‚LÞ yuf ‚¥ð¿t s òýu Au ƒÄkw …h{r[Œtftþ s Au, ƒeswk ftkE s ™Úte.
[i‚LÞ ð„h ftuEðM‚w sýt‚e s ™Úte, ‚¥ð¿t rËðtÞ™t ƒÄt y¿tt™e Sðtu™u ËkËth™e rðr[ºt ¼útkr‚ s
[i‚LÞ s ƒÄe ðM‚wY…u sýtÞ Au, Ët[e ÷t„u Au yux÷u s ‚¥ð¿t …qýo Au ƒÄt y¿tt™e Œw:¾e Au. …h{
[i‚LÞ rð™t ƒeS ftuE ðM‚w s ™Úte, r[Œtftþ{tk ™ ntuÞ ‚uðwk ¼tËu ‚u {tÞt. …h{ r[Œtftþ{tk ‚¥ð¿t s

172 173
hÌtt Au, y¿tt™e Sðtu {tÞt{tk s ¾÷tË ÚtE „Þt Au. ¿tt™{tk
…h{ r[Œtftþ s ËíÞ Au, ƒeS ƒÄe {tÞt ftkE Au s ™nª. ‚¥ð
áÂüÚte ˽¤e á~Þò¤ {tÞt{tºt s Au …h{ r[Œtftþ ˽¤t á~Þ
«…k[Úte hrn‚ s Au.
su™u …h{tí{t s hnuðwk ntuÞ yu™u {txu s Þtu„ðtrËc Au. su™u
{tÞt{tk ¼{e™u Œw:¾e ÚtE™u {he sðwk ntuÞ yu™u s ynk {™ ðtË™t
Au. ðrËc yrÄfthe …qh‚t s þçŒ yÚto fÕ…™t™tu W…Þtu„ fhu Au
…ý ‚u r™Šðþu»t (Ëk…qýo fÕ…™t ¼útkr‚hrn‚) …hƒúñƒtuÄ fhðt …qh‚wk
s, Ëðo rðð‚o¼útkr‚ ƒtÄ fhðt …qh‚wk s Au. …h{ r[Œtftþ{tk y¿tt™
fu ¿tt™ ftuE þçŒ yÚto fÕ…™t ™Úte. ¿tt™e ¿tt™Úte y¿tt™ Œqh fhe
¿tt™ y¿tt™Úte …h …h{r[Œtftþ s hnu Au. y¿tt™e ¾t÷e yu{ fnu
¿tt™Úte y¿tt™ Œqh fhe ¿tt™ y¿tt™ ƒuÞ Atuze Œuðt™t, rð…he‚
¼ú{. y¿tt™e …h{r[Œtftþ ™ hnu y¿tt™ [t÷w ht¾u Œw:¾e ÚttÞ
92
þtkr‚ ™ …t{u. {qZ rð»tÞe …t{h „{u yux÷e ƒúñ™e ðt‚tu fhu yu™wk
Ëh™t{wk á~Þ ò¤ ¼útkr‚{tk s òÞ; ¿tt™e ƒúñ ™ ƒtu÷u ‚tuÞ ËŒt
…h{r[Œtftþ s hnu, yu™t{tk á~Þ ò¤ ¼útkr‚ {wÆ÷ ntuÞ s ™nª.
yk‚h{tk ðtË™t ntuÞ yux÷u s nwk {tÁk ntuÞ yux÷u yu{tk s {he
òÞ. {tºt {w¾u ƒúñ ƒtu÷ðtÚte þwk ð¤u ?
fÕ…™táÂü{tk s «÷Þ Áÿ ft÷e ¼tËu Au , ‚¥ðáÂü{tk
…h{r[Œtftþ s Au. su™u nS ¼tir‚f‚t rð÷trË‚t™tu s {tun Au
òýðwk fu ‚u™e ‚¥ðáÂü nS ¾q÷e s ™Úte. su™e ‚¥ðáÂü …qhu…qhe
¾q÷e „E ntuÞ ‚u™u …h{r[Œtftþ s …h{ðtM‚rðf MðY… Au, yt
Ëðo á~Þò¤ ¼útkr‚ ftkE s ™Úte. …h{r[Œtftþ{tk ‚¥ð¿t rËðtÞ nwk
ftkE Au s ™nª yuðwk ftuE™u Út‚wk ™Úte. y™rÄfthe ðrËcÚte …qý‚o ¥ðƒtuÄ
yuðe he‚u Ëtk¼¤u Au fu yt‚tu {tºt þçŒtu s Au (fwrx÷ !) yt…ýu
y™u yt…ýwk ƒÄwk s Ët[wk Au (rð…he‚¼ú{!), yrÄfthe ðrËcÚte
…qýo‚¥ðƒtuÄ yuðe he‚u Ëtk¼¤u Au ðrËc su fnu Au yu ƒÄwk s ËíÞ Au
174
(Ëh¤) yt…ýu y™u yt…ýw k ƒÄw k s ¾tu x w k Au (…ùt‚t… y™u
«tÞÂù‚). …qýo‚¥ðƒtuÄ™t ftuE…ý Ëíþt†{tk yuðwk ™Úte fÌtwk fu …h{
r[Œtftþ ™Úte, ftuE…ý Ëíþt†{tk yuðwk ™Úte fÌtwk fu Ëk…qýo s„‚ Ët[wk
Au. …iËt™t XtX yu r[Œtftþ Œþo™ ™nª, {tun (rð…he‚¼ú{) ™wk s
«Œþo™ Au. yt…ýu ðrËc ht{ ™Úte yt…ýu r[Œtí{t r[Œtftþ s
Aeyu, yt…ýt s r[Œtftþ{tk su ftkE ¼tËu Au ‚u yt…ýt s
r[Œtftþ™tu rðð‚o ¼tËu Au. yt…ýt s r[Œtftþ™tu rðð‚o «÷Þ
Áÿ ft÷e ¼tËu Au . …q ý o ‚ ¥ðƒtu Ä ™w k Ëíþt† ËeÄw k ‚{thw k s
…h{r[Œtftþ MðY… ƒ‚tðu y™u yu{tkÚte yt¾t rðð‚o™tu ƒtÄ fhu,
f{o W…tË™t™t þtMºttu ‚{tht s …h{ r[Œtftþ MðY…™u swŒt
EïhY…u ƒ‚tðu y™u ‚{™u swŒt W…tËf SðY… ht¾u yux÷u {tºt
ËkËthe Sð™tu W…tËf Sð yux÷tu s Vuh …zu, ËkËth¼útkr‚ x¤u ™nª
Œw:¾ òÞ ™nª. …qýo‚¥ðƒtuÄ rðð‚o™t Sð™u ËeÄtu s …tu‚t™t …h{
r[Œtftþ MðY…{tk «ƒwØ fhu Au. yu{tk rðð‚o™t Eïh {tÞt Sð
s„‚™t ¼t„¼uŒ fÕ…™t¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª. ytÄwr™f W…Œuþf
yu{ s fnu „wÁ fhtu, {kºt ÕÞtu, M{hý fhtu, Ëuðt fhtu yux÷u {tÁk
suðwk ÚtÞwk Au ‚{tÁkÞ yuðwk s Úttytu nwkÞ ¼{wk Awk ‚u{ ‚{uÞ ¼{tu !
fuð¤ MðMðY… …h{ r[Œtftþ™e ykŒh «÷Þ Áÿ ft÷eÞ ™Úte íÞtk
„wÁ [u÷tu ntuÞ s õÞtkÚte ?
™{oŒt, 26-6-2006
ðM‚w‚: …tu‚u þwØ r[Œtí{t þwØ r[Œtftþ Au.
xqkf{tk [tuϾtu Ët[tu ytí{t Au ‚u s …h{tí{t Au.
…h{ r[Œtftþ™e ykŒh {™™e fÕ…™t™e y…uûttyu {ti™ W…þ{
r™ðtoý W…[th fÌttu Au, Mð‚:rËØ …h{ r[Œtftþ™e ykŒh {™™e
fÕ…™t s ™Úte yux÷u {™™t {ti™ W…þ{ r™ðtoý™tu W…[thu
½x‚tu ™Úte.
175
‚¥ðtftþ n{tht ytí{t ni ƒúñtftþ n{the ÂMÚtr‚ >
r[Œtftþ n{tht Mð¼tð ni {tÞtftþ n{the AtÞt >>
ƒuntuþe ðtu ™nª ntu‚e SË{U ˃fe ÞtŒ yt‚e ni >
ƒuntuþe ðtu ntu‚e ni SË{U ÞtŒ fwA ni ne ™nª >>
n{ fuð÷ …h{ r[Œtftþ ni ËhMð‚e n{the ƒt™e >
…h{rþð n{tht {ÂM‚»f ni …h{[i‚LÞþÂõ‚ n{tht ÓŒÞ >>
ËíÞ n{thu [hý ni …h{ËíÞ n{tht rð[hý >>
ðrËc n{tht Œtrn™t ht{f]»ý n{tht ƒtPÞt ntÚt ni >
{nuËqË nk{uþt ykŒhËu ne ntu‚t ni f¼e ƒtnhËu ™nª >>
ykŒhËu hn‚t ni ðtu ËŒt …qýo ne hn‚t ni >
ƒtnhËu htn Œu¾‚t ni WËfe ytþ f¼e …qýo ™nª ntu‚e >>
…h{ r[Œtftþ fe {nurV÷ ËŒtƒnth ne hn‚e ni >
™{oŒt yhƒe Ë{wÿ{u Ë{t‚e ni ‚¥ð¿t ƒúñË{wÿ{uk Ë{t‚t ni >>
93
r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ Sð‚tk s r™:ËkfÕ…
r™Šðfth fu𤠅h{r[Œtftþ s Au. …tu‚t™wk ðtÂM‚ðf …h{r[Œtftþ
MðY… s rðïY… Au, …tu‚u s rðïk¼h Au.
fu𤠅h{r[Œtftþ «ftþ fh‚t ðrËc yuf ©wr‚ y™u ƒeò
r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yu ƒu™u s „ýu Au. ƒtfe
fÕ…™t ¼útkr‚Úte su ˽¤tu rðr[ºt ËkËth¼ú{ ¼tËu Au ‚u {wÆ÷ ftkE
Au s ™nª ‚u™u ðrËc ftkE s „ý‚t ™Úte.
…h{r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh {tÞt{tºt s s„‚Y…u ¼tËe hÌtwk Au
yuÚte s s„‚{tk …h{ r[Œtftþ Au yuðe …htuût ¾ƒh …zu Au.
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte y…htuût yux÷u yrÄct™ …tu‚u s
…h{r[Œtftþ Au yu™e ykŒh s„‚¼ú{ ftkE Au s ™nª y™u s„‚™e
ykŒh™tu …tu‚uÞ ftkE Au s ™nª.
¼q‚™tÚt (…h{rþð) s …tu‚u Au, ¼q‚ (Sð s„‚) …tu‚u ™Úte. [i‚LÞ
ftuE ðM‚w™u {the ™ fnu íÞtk ËwÄe yu ðM‚w õÞtk yu™e Au ? [i‚LÞ ftuE
176
ðM‚w™u Atuze Œu …Ae yu ðM‚w õÞtk yu™e Au ? [i‚LÞ su Mðefthu yu
Ët[wk ÷t„u, ™ Mðefthu yu ftkE ™ ÷t„u. ftuEyuf fqðt{tk™t Œuzft™u
yt fqðt{tk nwk s Awk y™u yt fqðtu {thtu s Au yuðe fÕ…™t¼útkr‚
y™k‚ y™u yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ{tk {wÆ÷ ftkE Au s ™nª. Œuzftu yu{
s fnu þwk ƒúñ ƒúñ fhe™u fqðtu {u÷e Œuðtu ! …tu‚u yu{tk ftÞ{ hnuðt™tu
Au ™u yux÷u ! ¾hu¾h …h{r[Œtftþ Ëtûtt‚T y™w¼ÔÞwk ntuÞ ‚tu ytðe
ƒÄe rðr[ºt ¼útkr‚ytu ntuÞ ¾he ?
Ëðoºt ËíÞ™u ËíÞ yËíÞ™u yËíÞ òýu Au ‚u s Ët[wk [i‚LÞ
Au. Ët[wk [i‚LÞ …tu‚u Ët[wk s Au y™u yËíÞ ftuE ðM‚w s ™Úte, Ët[wk
[i‚LÞ …tu‚u s òýu Au …tu‚u Ët[wk s Au ƒtfe ˽¤tu fÕ…™t yt¼tË
ftkE s ™Úte. …tu‚u Ët[wk [i‚LÞ y™u ˽¤tu yËíÞ yt¼tË™e ¼u¤Ëu¤
fhe ™t¾u Au yu s ¼q÷. …tu‚u Ët[wk [i‚LÞ Ë½¤t yËíÞ yt¼tË{tk
õÞtkÞ nwk {tÁk fÕ…™t¼útkr‚ ™ fhu …tu‚u [tuϾwk s Au. ftkE ftuE ˽¤tu
yËíÞ yt¼tË Ët{uÚte Ët[t [i‚LÞ{tk «ðuþ fhe þf‚tu ™Úte,
ßÞtk su MðÙ ¼tMÞwk ntuÞ íÞtk s yu MðÙ ntuÞ Au yu ƒesu fu ƒeò
ftuE™wk ntu‚wk ™Úte, ßÞtk ÚtÞwk ntuÞ íÞtk ftÞo fhe yt…™th ÷t„u yux÷u
Ët[wk ÷t„u …ý ƒeò ftuE {txu yu ftkE s ™Úte; su Ët[wk Au yu‚tu
ƒÄt™wk yrÄct™ …h{r[Œtftþ s Au, ftuE™e ûtrýf fÕ…™t¼útkr‚
Ët[e ™Úte. ½h{tkÚteÞ zeË{eË y™u ðrËc{tkÚteÞ zeË{eË …Ae
Ätuƒeft s hÌttu !
su [tuϾtu Ët[tu ytí{t s hÌttu Au y™u yu{tkÚte ˽¤tu yËíÞ
yt¼tË Atuze ŒeÄtu Au yu™u s ËíþtMºttu Ëí…wÁ»ttu r[‚TþÂõ‚ (ft÷e)
r[Œtí{t (rþð, Eïh) r[Œtftþ (…h{‚¥ð) fnu Au. xqkf{tk [tuϾtu
Ët[tu ytí{t Au ‚u s …h{tí{t Au. rðð‚o™t {tuxt¼t„™t Sðtu
rðð‚o™t …ŒtÚttuo™t W…Þtur„‚tðtŒ{tk s VËtÞt Au. suýu rðð‚o{tk
þwØ [i‚LÞ™t Ëqû{ rð[thÚte …tu‚u s þwØ [i‚LÞ …h{r[Œtftþ Au
yuðwk y™w¼ðe ÷eÄwk Au yu ytí{t{tk s …qýo Au y™u rðð‚o™t ˽¤t
177
W…Þtur„‚tðtŒÚte Ëns …h s hnu Au. ðrËc™wk s Ëk¼¤tÞ ftuE
rŒðË y¿tt™e ËkËthe™wk Ëk¼¤tÞ s ™nª. Þtu„ðtrËc Ëtk„tu…tk„
ËðtO„ Ëk…qýo yýeþwØ yth…th fuð¤ MðMðY… …h{ r[Œtftþ Ëh¤
«ftþ s Au. {týË Ëh¤ ntuðtu òuEyu, {týË™e ƒwÂØ{tk ËkËth™tu
rðr[ºt ¼ú{ hnu÷tu Au yux÷u yu ËíÞ òýe þf‚tu ™Úte ƒtfe ËíÞ
Ëtð Ëh¤ s Au. yrÄct™ [i‚LÞ™e ykŒh nwk fu s„‚ yu fþwk ðM‚w‚:
Au s ™nª, ðM‚w‚: …tu‚u þwØ r[Œtí{t þwØ r[Œtftþ Au.
™{oŒt, 27-6-2006
‚¥ðtftþ MðY… Au y™u ƒúñtftþ ÂMÚtr‚ Au.
r[Œtftþ Mð¼tð Au y™u {tÞtftþ AtÞt Au.
{q¤ ‚¥ð™tu rððuf
{týË {txu …h{r[Œtftþ rð[thÚte yu{tk «ƒwØ ÚtE …h{r[ŒtftþY…
s ÚtE sðwk yux÷wk s Au. …h{ r[Œtftþ™e ykŒh ¼útkr‚{tºt s ˽¤wk
94
sz [u‚™, MÚttðh sk„{, sL{ {]íÞw, n»toþtufðt¤wk s„‚ ¼tËu Au.
…h{r[Œtftþ s Au ¼útkr‚ ftkE s ™Úte.
…h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚
…h{r[Œtftþ ‚¥ð Au rð[th {tæÞ{ Au.
«ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u …h{r[Œtftþ s Au, rð[thuÞ ™Úte {tÞtÞ
™Úte. ht{u ðihtøÞ {w{wûtíð…qðof ðrËc ËtÚtu rð[th fÞtuo, «ƒwØ ÚtE
„Þt, …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚ …tBÞt. y¿tt™{tk rð[th {tÞtY… Äthý
fhu Au, ðihtøÞ {w{wûtíðÚte ¿tt™{tk rð[th …h{r[ŒtftþY… s ÚtE
òÞ Au; rð[th™t s y¿tt™ ¿tt™ ƒkÄ {tuût ¼tËu Au, …h{r[Œtftþ
…h{r[Œtftþ s Au yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte.
…h{r[Œtftþ + rð[th = s„‚
s„‚ - rð[th = …h{r[Œtftþ
…h{r[Œtftþ rð[th ËtÄ™ Au , {tÞt rð[th ƒk Ä ™ Au .
…h{r[Œtftþ{tk rð[thu Þ ™Úte. ðrËcÚte yu f {týË Ëns
178
…h{r[Œtftþ hne þfu. {tÞtÚte yuf {týË Ënus{tk y™k‚ Œw:¾™e
„‚to{tk zqƒe òÞ. …h{r[Œtftþ™e ykŒh yt ˽¤tu {tÞt yt¼tË
ftkE s ™Úte. {týË òý‚tu ™Úte fu yt {tÞt Au yux÷u Ët[e
{t™e™u ¼{u Au. …h{r[Œtftþ ytu¤¾e ÷u {tÞt yá~Þ ÚtE òÞ
‚h‚ …h{þtkr‚ ÚtE òÞ.
ËkËth (rðð‚o) ft÷e (r[íþÂõ‚){tk Ë{tÞ
ft÷e rþð (r[Œtí{t) {tk Ë{tÞ
rþð …h{r[Œtftþ{tk Ë{tÞ
yux÷u yt¾t ËkËth™kw {q¤ ‚¥ð …h{r[Œtftþ Au; ¿tt™ ÚttÞ fu
…h{r[Œtftþ s Au yux÷u yu{tk rþð ft÷e ËkËth swŒt ™Úte. yrÄct™
ËíÞ Au ƒtfe ƒÄwk fÂÕ…‚ Au.
…tu‚u s ytí{t Au yt sqXe {tÞt ftkE Au s ™nª
ytí{t …tu‚t™u ytí{t ytu¤¾‚tu ™Úte, sqXe {tÞt™u sqXe{tÞt
ytu¤¾‚tu ™Úte íÞtk ËwÄe s ‚u sqXe {tÞt{tk h{u Au. ytí{t …tu‚t™u
ytí{t ytu¤¾u, sqXe {tÞt™u sqXe {tÞt ytu¤¾u …Ae ‚u sqXe {tÞt{tk
h{‚tu ™Úte. su ytí{‚¥ð «t ÚtðtÚte ˽¤t sL{ {]íÞw {tun
ð„uhu Œw:¾tu ËŒt™u {txu Ëk…qýo Œqh ÚtE òÞ Au yu ytí{‚¥ð™tu ftuý
íÞt„ fhu ? sL{{]íÞw {tun Œw:¾{tk s [t÷w hnu, òýðwk-nS ytí{t
ytu¤ÏÞtu s ™Úte. ytí{t ytu¤ÏÞt …Ae yËíÞ¼útkr‚™t Œw:¾{tk
ftuý …zu ? …h{r[Œtftþ «t fhe™u ‚u™tu y™w¼ð fÞto …Ae ftuý
‚u™u Atuze Œu ? ytzkƒh „{u yuðtu {tuxtu ÷t„‚tu ntuÞ y¿tt™e™u s yu
{tuxtu ÷t„u Au ¿tt™e™u yu ftkEs ™Úte. ¿tt™e™u …h{r[Œtftþ s
…h{Ëw¾ þtkr‚ fÕÞtý Au, y¿tt™e {tÞt{tk Ëw¾ þtkr‚ fÕÞtý þtuÄu
Au. ‚¥ð áÂüÚte ˽¤wk fu𤠅h{r[Œtftþ s Au yu …qýo Œþo™ Au.
fÕ…™t áÂüÚte ˽¤tu fuð¤ y™k‚ Ë]Âü÷e÷t™tu rð÷tË y™u ¼tË
s Au. [{o[ûtwÚte {tºt Ët{u hnu÷wk {ÞtorŒ‚ MÚtq¤ á~Þ s ¼tËu Au yu
…qýo Œþo™ ™Úte. ¿tt™Úte Œu¾tÞ yu s Ët[wk, {tºt {™Úte y™u ytk¾Úte
179
Œu¾tÞ yu Ët[wk ™nª. [i‚LÞ swytu fu ™ swytu ¼tË swytu fu ™ swytu su
Au ‚u s Au. ¿tt™e [i‚LÞ swyu Au ¼tË òu‚tu ™Úte, y¿tt™e [i‚LÞ
òu‚tu ™Úte ¼tË swyu Au. ðM‚w‚: su Au ‚u s Au - Mð‚:rËØ fuð¤
…h{r[Œtftþ, ƒeswk ftuE fu ftkE {wÆ÷ Au s ™nª.
Þtu„ðtrËc™tu Ëk…qýo ‚¥ðƒtuÄ
fuð¤ ytí{t s Au. fuð¤ ytí{t™e ykŒh yr¼L™ ËkfÕ… Ë]Âü
ftkE s ™Úte ƒÄwk r[Œtftþ s Au yuðt r[Œtftþ Y… s hne™u
r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt yr¼L™ ËkfÕ… Ë]Âü òuðe yu
rŒÔÞáÂü Au.
¿tt™e {q¤ r[Œtftþ s Au yu{tk ¼útkr‚ ftkE s ™Úte. y¿tt™e
r[Œtftþ™e ykŒh ¼útkr‚™e Ë]Âü™t Sð {™ Œun{tk yr¼{t™Úte
Au, yuÞ yr¼{t™ Atuze Œu yux÷u r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk ftuE
¿tt™e y¿tt™e ™Úte.
95
{týË Sðu Au nwk Úte y™u fnu Au ¼„ðt™, yu™tu þwk yÚto !
ðrËc þhehÚte ðrËc ¼tËu Au, ytí{tÚte …h{r[Œtftþ s Au. su
{týË Ÿztu rð[th ™Úte fh‚tu yu™u yt ƒÄwk …h{r[Œtftþ s Au
y™u yu{tk yt ƒÄe Ë]Âü fÕ…™t Ëtð þqLÞ s Au yuðwk y™w¼ðt‚wk
™Úte. su {týË Ÿztu rð[th fhu Au yu™u yt ƒÄwk …h{r[Œtftþ s Au
y™u yu{tk yt ƒÄe Ë]Âü fÕ…™t Ëtð þqLÞ s Au yuðwk ƒhtƒh
y™w¼ðtÞ Au. fÕ…™t þhehÚte ™Úte Út‚e ytí{tÚte s ÚttÞ Au y™u
þhehuÞ ytí{t™e fÕ…™t s Au ytí{t™e …nu÷e fÕ…™t ËkõÕ… Au
ytí{t ËkfÕ…Úte nwk y™u s„‚™e fÕ…™t fhu Au. fuð¤ ytí{t s Au
fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª. ytí{t …tu‚t™u ¼q÷e …tu‚t™e fÕ…™t™u Ët[e
{t™u fu nwk yt fÕ…™t™tu Sð Awk yux÷u yu fÕ…™t ¾tuxe ÷t„‚e
™Úte. ytí{¿tt™Úte …tu ‚ u ytí{t hnu yu x ÷u fÕ…™t™tu ftu E
Sð Au s ™nª.
180
ðrËc r[Œtftþ{tk s Ët[t hÌtt Au {týË fÕ…™t{tk Ët[tu
ÚtE „Þtu Au yux÷u ðrËc{tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte
{týË{tk fÕ…™t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. s„‚ Atuzðwk …z‚wk ™Úte
suðtu r[Œtftþ{tk «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u s„‚ Au s ™nª.
™{oŒt, 28-6-2006
…tu‚u …h{ r[Œtftþ ËíÞ rþð ËwkŒh Au.
…h{ r[Œtftþ …qýo‚¥ðƒtuÄ «ftþu Au.
-: ysh y{h {q¤ þwØ MðY… ƒtuÄ :-
…h{r[Œtftþ™e yk Œ h Ëti Ú te {tu x e Ë{Âü Ëk f Õ…fÕ…™t
rnhÛÞ„¼o Au yu ËtiÚte {tuxe Ë{Âü ËkfÕ…fÕ…™t …tu‚t™e ykŒh
y™k‚ y™uf Ë]Âü fÕ…™tY…u ¼tËu Au. su …tu‚t™t ytí{[i‚LÞ™u
fÂÕ…‚ Ëkfwr[‚ Sð¼tð{tkÚte y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ¼tð{tk
rðM‚thu ‚u s r[ŒtftþY… ÚtE r[Œtftþ y™w¼ðu. y™w¼ðe y™w¼ð
y™w¼tÔÞ yuf s r[Œtftþ Au. r[Œtftþ s …tu‚t™e ykŒh Ëkfwr[‚
Sð¼tð™e fÕ…™tÚte …tu‚t™u Sð {t™u Au …tAtu ƒtuÄÚte y™k‚ y™u
yíÞk‚ rðþt¤ ÚtE …tu‚t™t {q¤ þwØ r[ŒtftþY… s hnu Au. ¾hu¾h
r[Œtftþ Sð Út‚wk ™Úte fu …tAtu Sð r[Œtftþ Út‚tu ™Úte. r[Œtftþ
ËŒt r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s {wÆ÷ Út‚wk ™Úte. ƒeswk ftkE…ý ¼tËu
‚u yt¼tË{tºt s Au , ðM‚w ‚ : ftk E s ™Úte. ðM‚w ‚ : {q ¤ þw Ø
r[Œtftþ s Au.
Þtu „ ðtrËc™w k ‚tí…Þo …h{r[Œtftþ yrÄct™áÂüÚte s
y™w¼ðtÞ, fÕ…™t áÂüÚte ™nª yux÷u ˽¤tu ‚¥ð yÇÞtË rð[th
yrÄct™áÂüÚte s fhðtu òuEyu. fu𤠂¥ð s Au ð[{tk fÕ…™t
÷tððtÚte …ý fÕ…™t ftkE Au ™nª. yt…ýu …h{r[Œtftþ s Ët[t
Aeyu yt…ýu rðð‚o Ët[t ™Úte yux÷u yt…ýu ykŒhÚte ˽¤e ¼útkr‚
Atuze™u ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄ ÷Eyu yux÷u {q¤ …h{r[Œtftþ s
Aeyu. r[Œtftþ s Aeyu r[Œtftþ {u¤ððt™wk ™Úte, ƒtuÄÚte {tºt ¼útkr‚
181
s x¤u Au r[Œtftþ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. ¿tt™e ËeÄtu r[Œtftþ hnu ¼útkr‚
™ ht¾u, y¿tt™e òýu ¾htu …ý ¼útkr‚ ht¾u yux÷u yxfu.
¿tt™e = r[Œtftþ - ¼útkr‚
y¿tt™e = r[Œtftþ + ¼útkr‚
¿tt™e y¿tt™e ƒuÞ {q¤u yuf s r[Œtftþ Au ¿tt™e Ëk…qýo ¼útkr‚hrn‚
r[Œtftþ Au, y¿tt™e ¼útkr‚Ërn‚ r[Œtftþ Au. ¾hu¾h r[Œtftþ
s Au ¼útkr‚ Au s ™nª.
MðY…™tu Vuh ™Úte ¼útkr‚™tu s Vuh Au.
r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte yk Œ hÚte ynk {™ ðtË™t™t Ëk … q ý o û tÞÚte
…h{r[ŒtftþY… s hÌttu ntuÞ ‚u{tk yt¼tË™tu …tu‚uÞ ftkE s ™ ntuÞ
yt¼tË™wk ƒeswÞk ftkE s ™ ntuÞ yux÷u yt¼tË™wk rð[thðt fhðt…ýwÞk
ftk E s ™ ntu Þ . ðrËc y™u Ëk Ë th™t ƒtfe™t ƒÄt ðu Œ tk ‚ e
ƒúñ¿tt™eytu{tk yts {q¤ {wÏÞ Vfo Au. r[Œtftþ{tk ftkEs ÚtÞwk ™Úte,
96
ƒwÂØ{tks ¼útkr‚ ÚtE Au yu ‚¥ðƒtuÄÚte Œqh ÚttÞ Au. r[Œtftþ
r[Œtftþ s Au.
…h{©Øt …h{ rðïtË
Sð™u {tÞt{tkÚte …tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t{tk sðt™tu {t„o
ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄ{tk Ëk…qýo ©Øt{tk ÚtE™u s Au. ðrËc™tu …qýo
‚¥ðƒtuÄ …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t s ytu¤¾tðu Au. ©Øt ™ ntuÞ
yux÷u …h{tí{t òuE‚t ™Úte {tÞt{tk Œw:¾e Útðwk Au. r[Œtftþ™e
ykŒh ¢{u r[Œtí{t ®÷„Œun MÚtq÷Œun ¼tËu Au. ƒtuÄÚte r[Œtftþ s
Au, ¼tË ftkE s ™Úte. ƒtuÄÚte Sð‚tks r[Œtftþ hnu yux÷u …Ae Œun
hnu fu þtk‚ ÚttÞ yuÚte ftkEs Vuh …z‚tu ™Úte fthý fu r[Œtftþ s Au
Œun Au s ™nª.
ðrËc r[ŒtftþY…u s r[hkSð Au Œun Au s ™nª, r[Œtftþ{tk
˽¤e Ë]Âü fÕ…™t s Au …tu‚t™e {u¤u s Ëso™ rðËso™ ¼tMÞt fhu
Au. Sð™u sux÷e ytMÚtt yu™e {tÞt{tk Au yux÷e …h{tí{t{tk ™Úte.
182
ytMÚtt {tÞt{tkÚte Atuze™u Ëk…ýq o …h{tí{t{tk s ht¾u yux÷u …h{tí{tY…
s ÚtE òÞ. …h{tí{t™uÞ Ëti òýu Au …h{tí{t™e ðt‚tuÞ Ëti fhu Au
…ý …h{tí{t{tk fux÷t hnu Au ? ykŒhÚte ƒÄt {tÞt{tk s hnu Au,
W…h W…hÚte s ƒÄt …h{tí{t …h{tí{t fhu Au, …Ae þtkr‚ õÞtkÚte
{¤u y™u ¼útkr‚Þ õÞtkÚte x¤u ? ¼útkr‚Úte s ËŒt ƒÄwk fhðt™tu yæÞtË
ÚtE „Þtu Au yux÷u r[Œtftþ s Au yt yt…ýu ™Úte yt ƒÄwk ftkE s
™Úte yuðwk Út‚wk ™Úte. ƒÄu r[Œtftþ ƒtuÄ, ƒÄu nwk ƒtÄ. …tu‚u y™w¼ðY…
([i‚LÞ) Au y™u ErLÿÞtu rð»tÞtu ËkðuŒ™ yt ƒÄe …tu‚t{tk fÕ…™t s
Au. ftuE…ý fÕ…™t ™ ntuÞ ‚tu …ý …tu‚u y™w¼ðY… Au s yux÷u
[i‚LÞ MðY…u fÕ…™thrn‚ s Au. yux÷u fÕ…™t ™ ntuðe yu s
Mðt¼trðf Au, fÕ…™t ntuðe yu Mðt¼trðf ™Úte; [i‚LÞ Mðt¼trðf
Au, fÕ…™t Mðt¼trðf ™Úte. r[Œtftþ y¾kz Au, ˽¤e fÕ…™t ûtrýf
s Au; ûtrýf{tk ht[‚tu ntuÞ y™u r[Œtftþ r[Œtftþ fh‚tu ntuÞ
yu™tu þwk yÚto !
suðe he‚u …h{r[Œtftþ{tkÚte H ytÔÞtu yuðe he‚u HÚte
…h{r[Œtftþ{tk sðtÞ. …h{r[Œtftþ™wk yr¼L™ …h{¿tt™ s
s„‚f‚to s„ŒT„wÁ Au. ‚{thtu Ëtûte swytu yux÷u ËeÄwk …h{ r[Œtftþ
s Au. …h{r[Œtftþ rËðtÞ ƒÄwk fÕ…™t s Au. suðtu …tu‚u s
…h{r[Œtftþ Au yuðtu «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u …tu‚tÚte swŒwk ftkE Au s
™nª. ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …nu÷tk {týË™u ƒÄwk s þwØ r[Œtftþ
Au yuðe Äthýt ÚttÞ …Ae ƒÄwk s þwØ r[Œtftþ Au yuðwk ¿tt™ ÚttÞ …Ae
ƒÄwk s þwØ r[Œtftþ Au yuðtu y™w¼ð ÚttÞ …Ae …tu‚u þwØ r[Œtftþ
Y… s ÚtE òÞ. MðÞk ¼„ðt™ s ËðoY… ntuðtÚte Ëðo™wk {q¤ {wÏÞ
‚¥ð s ¼„ðt™ ntu ð tÚte ftu E ¼„ðt™™u ™ òýu fu ftu E {tk
¼„ðt™{tk ©Øt ™ ntuÞ yuðwk ‚tu ntuÞ s ™nª …ý {tºt ©ØtÚte s
yxfu÷tu {týË ðrËcÚte ¼„ðt™{tk Ëk…qýo «ƒwØ ÚtE ¼„ðt™Y…
s ÚtE òÞ Au. sux÷e ¼útkr‚ MÚtq÷ ntuÞ yux÷u ¼tir‚f „{u yux÷wk
183
ntuÞ ‚tuÞ ytuAwk s ÷t„u. sux÷wk [i‚LÞ ðÄw y™w¼ðtÞ yux÷wk ¼tir‚f
„{u yux÷wk ytuAwk ntuÞ ‚tuÞ ðÄw s ÷t„u, þwØ r[Œtftþ{tk sz™e ftuE
¼útkr‚ ™Úte yu s …h{þtkr‚ Au. ƒÄe sz™e ¼útkr‚ s yþtkr‚ Au. su
…iËt …tA¤ ðÄw ntuÞ yu{tk sz™e ¼útkr‚ ðÄw ntuÞ fthý fu sz ðÄw
÷uðt s ðÄw …iËt …tA¤ Œtuzu Au. Úttuztu s rð[th fhu yux÷u ‚h‚ s
¾ƒh …zu fuð¤ [i‚LÞ s Au sz ftkE s ™Úte. ‚¥ðƒtuÄ, r[Œtftþ Au
yux÷u r[Œtftþ{tk «ƒwØ fhu Au y¿tt™ ™Úte yux÷u y¿tt™™tu ™tþ ÚttÞ
Au. su ™Úte y™u su™tu ™tþ ÚttÞ Au yu™u …fze ht¾eyu Aeyu yu ŸÄwk
s fnuðtÞ, ¾hu¾h su Au yu{tk «ƒwØ ÚtE™u hnu‚t ™Úte yuÞ ŸÄwk s
fnuðtÞ. ftk ‚{thu …h{tí{t Atuzðt …zu ftk ‚{thu ‚{the ¼útkr‚ Atuzðe
…zu ºteòu hM‚tu ™Úte.
…h{r[Œtftþ …qýo ‚¥ðƒtuÄ «ftþu Au.
…h{r[Œtftþ …tu‚t™t MðY…{tk s hne ðrËc Y…u rðð‚o{tk
97
«ftþu ‚tuÞ …tu‚u …h{r[Œtftþ s Au. …h{r[Œtftþ …tu‚t™t
MðY…{tk hne rðð‚o {txu ytðhý{tk hnu ‚tuÞ …tu‚u …h{r[Œtftþ s
Au fthý fu …h{r[Œtftþ{tk …tu‚t{tk rðð‚o ftkE Au s ™nª. þwØ
r[Œtftþ …tu‚t™t MðY…{tk s hne™u su suðe fÕ…™t ¼tËu Au ‚u ‚uðe
s swyu Au …tu‚t{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. yheËt{tk suðwk ntuÞ ‚uðwk «r‚®ƒƒ
¼tËu Au, yheËt{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. ¾huu¾h þwØ r[Œtftþ{tk
fÕ…™t ftkE s ™Úte A‚tk fÕ…™tÚte {týËtu fuðt ÷ze {hu Au ! …h{
r[Œtftþ™e …qýo þtkr‚{tk ðÄðwk yu s ¾htu rðftË Au, ¼útkr‚™e
yþtkr‚{tk ðÄðwk yu ftuE ¾htu rðftË ™Úte. r[Œtftþ …tu‚u ËíÞ
rþð Ëw k Œ h Au yu x ÷u …tu ‚ t™e yk Œ h …tu ‚ t™e fÕ…™t
ËíÞ rþð ËwkŒh ¼tËu Au.
ËŒtrþð fi÷tË{tk ðrËc™u fnu Au, su™u ynk, s„‚, ÍtkÍðt™t
s¤{tk Ët[t…ýt™tu ¼htuËtu Au ‚u y¼tr„Þt™u rĬth Au ‚u W…Œuþ™u
ÞtuøÞ ™Úte.
184
™{oŒt, 29-6-2006.
…tu‚u fuð¤ MðMðY… …h{ r[Œtftþ Au.
‚¥ðáÂü MðÞk fu𤠅h{r[Œtftþ Au.
Þtu„áÂü …h{r[Œtftþ Au yt¼tË ™Úte.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™e fÕ…™t swyu Au, fÕ…™t™t
{wÏÞ ykþtu ËkfÕ… nwk s„‚ ¼tËu Au. y{u …qýo MðY… …h{tí{tY…
rðïrð¼qr‚ {nt™ ytí{t™u {t™eyu Aeyu fnu™th ftuý, yu …qýo
MðY… …h{tí{tY… rðïrð¼qr‚ {ntí{tyu rð[tÞwO y™u ðíÞto, yu
he‚u rð[tÞwO y™u ðíÞto ? ƒÄt rð[th‚e y™u ð‚o‚e ð¾‚u …h{tí{t™u
¼q÷e™u {™Mðe…ýu MðåAkŒÚte …tu‚t™e ¼útkr‚Úte s rð[thu ð‚uo Au
yux÷u s ¿tt™ Út‚wk ™Úte, Œw:¾ s‚wk ™Úte. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh
fÕ…™t y™w¼ðu yux÷u Ëtûte y™u fÕ…™t ftkE ™Úte yux÷u r[Œtftþ.
[i‚LÞ …tu‚u [i‚LÞ s Au [i‚LÞ{tk fÕ…™t ftkE s ™Úte. ðrËc™tu ƒÄtu
rððuf …h{tÚto (…h{‚¥ð){tk s òÞ Au, y¿tt™eytu™tu ƒÄtu yrððuf
ËkËth{tk s òÞ Au. ðrËc ytí{t™u s „ýu Au Œun™u „ý‚t s ™Úte,
y¿tt™e Œun™u s „ýu Au ytí{t™u „ý‚tu s ™Úte. ¿tt™e ytí{t™wk
fÌtwk s fhu, y¿tt™e ztuËe™wk fnuðwk fhu. ¿tt™e yufŒ{ ËíÞ ™u ËíÞ
yËíÞ™u yËíÞ fne Œu, y¿tt™e yuðwk ™ fne þfu. ¿tt™eÚte Ëíþt†
Au, Ëíþt†Úte ¿tt™e ™Úte. ¿tt™e ytí{t s Au ¿tt™e™t WŒT„th s
Ëíþt† Au.
r[Œtftþ™e ykŒhÚte s yt ˽¤e fÕ…™t QXe Au yt ˽¤e
fÕ…™t s yt ˽¤e Ë]ÂüY…u ¼tËu Au yt ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au.
r[ŒtftþÚte s ˽¤wk ¿tt™ ˽¤tu rð[th Au ˽¤wk ¿tt™ ˽¤tu
rð[th s …qýo‚¥ðƒtuÄ Au. ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au. ¿tt™e ykŒhÚte
r[Œtftþ yufhË s Au ƒnthÚte ftkEs ™Úte. y¿tt™e™u ykŒh
r[Œtftþ™u ytðhý Au y™u ƒnth ËkËth™t rðr[ºt¼ú{{tk ¼u¤Ëu¤
Au. ¿tt™e [i‚LÞ s Au yt¼tË ytfth™u y™wËh‚tu ™Úte, y¿tt™e
185
[i‚LÞ™u ¼q÷e™u yt¼tË ytfth™u y™wËhu Au. …tu‚t™tu ytí{t s
Þtu„ðtrËcY…u «ftþe hÌttu Au. Ëðoºt Ë{t™ Ë¥ttY…u hnu÷wk [i‚LÞ
Ë¥ttËt{tLÞ. ƒÄt™e ykŒh y™u …tA¤ su Ëqû{ÚteÞ Ëqû{ [i‚LÞË¥tt
Au ‚u s þwØ r[Œtftþ Au. Ér»t{wr™ytu Ÿzt æÞt™ Ë{trÄÚte [i‚LÞ{tk
„Þt yux÷u yu{ýu [i‚LÞ y™w¼ÔÞw,k su s„‚{tk hnu yu s„‚ y™w¼ðu.
‚¥ðáÂüÚte ƒÄwk [i‚LÞ s Au, MÚtq÷ áÂüÚte s„‚. y™w¼ðtÞ fu ™
y™w¼ðtÞ þwØ r[Œtftþ s Au.
yufŒ{ «uõxef÷
yufŒ{ þtk‚ ÚtE òÞ ftkE rð[th s ™ fhu yux÷u ‚h‚ s
y™w¼ðtÞ, su Au ‚u s hnu. r[Œtftþ Ëtûte fÕ…™t swŒwk swŒwk ™Úte
r[Œtftþ s Au. s„‚{tk ƒÄwk s ÚttÞ Au, ytftþ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte
‚u{ ytftþÚteÞ Ëqû{ r[Œtftþ{tkÞ ftkE s Út‚wk ™Úte. r[Œtftþ{tk
fÕ…™t ™Úte fÕ…™t{tk fÕ…™t Au, nwk fÕ…™t fh‚wk ntuÞ ‚tu nwk Þ
98
fÕ…™t Au, …nu÷e y™u AuÕ÷e fÕ…™t nwk s ™Úte {txu ftuE s fÕ…™t
™Úte, ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ MðY… Atuzât ð„h
r[ŒtftþMðY…{tk hne™u s {wÆ÷ ftkE s ™Úte yuðe fÕ…™t òuðe yu
r[ŒtftþMðY…™wk Ëtûte…ýwk Au. y¿tt™e™u r[Œtftþ sýt‚wk ™Úte
fÕ…™t Ët[e ÷t„u Au yux÷u s ¼BÞu òÞ Au.
nwk sLBÞtu ™Úte r[Œtftþ s Au.
nwk {he „Þtu Awk r[Œtftþ s Au.
nwk Sðwk Awk r[Œtftþ s Au.
nwk {wÆ÷ Au s ™nª r[Œtftþ s Au.
yt s ûtýu ‘nw’k ™ fhtu, yÂM‚íð Au fu ™nª ? yus r[Œtftþ Au. r[Œtftþ
nwk ð„h …ý Au {txu r[Œtftþ s Au, nwk ™Úte. ‘nwk’ fhðtðt¤tu fu ‘nwk’ ™
fhðtðt¤tu r[Œtftþ s Au. ¿tt™e {q¤ þwØ r[Œtftþ s hnu Au, y¿tt™e
r[Œtftþ{tkÚte ‘nwk’{tk ytðe òÞ Au.
186
ƒÄwk s r[Œtftþ Au ‚{us r[Œtftþ Atu ‚{u r[Œtftþ s Ëðo
á~ÞfÕ…™t™t Ëtûte Atu, ftuE s á~Þ fÕ…™t Y… ‚{u ™Úte, ‚{u þwØ
r[Œtftþ s Atu.
™{oŒt, 30-6-2006
yÂM‚íð Au fu ™nª yu s …h{r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ r[Œtftþ rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte.
yt¾wk r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh yufhË Au
yÂM‚íð Au fu ™nª yu s …h{r[Œtftþ Au. su …h{ þwØ ƒtuÄ yu
s …h{ r[Œtftþ. ¾Ák ‚¥ð fu ËíÞ ftuE {týË fu ÔÞÂõ‚ ™Úte. …h{
r[Œtftþ ftuE ynk ð„h …ý Au. {týË yt nwk Awk yuðwk yr¼{t™
ht¾e™u òýu Au yux÷u ¾Ák ‚¥ð ËíÞ òý‚tu ™Úte. ßÞtk yt nwk Awk
yuðwk yr¼{t™ {wÆ÷u ™Úte íÞtk …h{ r[Œtftþ Au.
ƒtuÄ r[Œtftþ Y… s Au ƒtuÄ nwk Y… ™Úte.
ytí{t þwØ …h{ƒtuÄ …h{r[Œtftþ Au.
ytí{t y¾kz ËÂå[Œt™kŒ …h{‚¥ð s Au.
ßÞtk …h{ þwØ ƒtuÄ …h{r[Œtftþ s hÌtw,k nwk ftkEs ™ hÌtwk ‚u …h{þtk‚
ÚtÞt. su þt†Úte òýe™u ËkËth™t rðr[ºt ¼ú{{tk ðÄw™u ðÄw ðýMÞt
W¾éÞt ‚u{ýu ¾Ák ‚¥ð ËíÞ òÛÞwk s ™Úte. ˽¤t …wÁ»ttÚto™e ¾he
yk r ‚{ V÷©w r ‚ …h{þtk r ‚ Au . ðrËc™e ƒÄe WÂõ‚™e yk Œ h
…h{r[Œtftþ s «ftþu Au y™u ƒÄwk yÂM‚íðuÞ …h{r[Œtftþ s Au
yux÷u ðrËc ˽¤t yÂM‚íð™t Ëth‚¥ð …h{ r[Œtftþ yufhË s
Au. ƒtfe ƒÄt sk‚wytu fÂÕ…‚ nwk {Þ ntuðtÚte ƒÄt{tkÚte fÂÕ…‚ nwk nwk
s ytðu Au.
…h{r[Œtftþ ßÞtk rðð‚o{tk Ëk…qýo r™htðhý s «ftþu Au íÞtk y¿tt™
ykÄfth {wÆ÷ Ëk¼ð‚tu s ™Úte. ðM‚w‚: fu𤠅h{ r[Œtftþ s Au.
yt¼tË{tºt rðð‚o{tk …h{r[Œtftþ ytðhý{tk Au, yt¼tË{tºt
rðð‚o{tk ðrËc Ëtûtt‚T …h{r[Œtftþ s Au. fuð¤ MðÞk«ftþ
187
…h{r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™t yr¼L™ yt¼tË™u «ftþu yu{tk
ftu™u ftu™u {txu yr¼{t™ Ëk¼ðu ? …tu‚u yuf s Au. Ëðoºt ¼h…qh fuð¤
MðÞk«ftþ [i‚LÞ™u ftkE s ™z‚wk ™Úte fthý fu ƒeswk ftkE Au s ™nª.
‚¥ð¿t Ëns r[Œtftþ «ftþu Au, yt¼t˼útkr‚ Œqh fhu Au.
¿tt™ ¾htu «ftþ, y¿tt™ ykÄfth Œe™‚t.
¿tt™ ¾Ák Ä™ Au y¿tt™ s Œe™‚t. ‚¥ð ¾wÕ÷wk s Au ‚¥ð …tu‚u s Au
…tu‚u s «ftþ Au ƒeswk ftuE ™Úte fu su yu™u «ftþu, ‚¥ð s …tu‚t™e
ykŒh yt¼tË{tºt rðð‚o ¼tËe hÌtwk Au ƒeswk ftuE s ™Úte.
r[Œtftþ r[Œtftþ rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte.
ßÞtk yt¼tË ¼tËu Au íÞtk yt¼tË ™Úte r[Œtftþ s Au. …qýoMðY…
r[Œtftþ{tk îi‚ {wÆ÷u ™Úte. Ë{s îi‚ fûttyu s Au, ‘nwk’ ð„h Ë{s
™ ntuÞ ‘nwk’ ð„h s r[Œtftþ Au. îi‚ðt¤t Ë{su s Au ! îi‚™e
Ë{shrn‚ r[Œtftþ s Au.
99
«t[e™ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ {q¤ þwØ ËíÞ r[Œtftþ MðY… s hÌtt,
ytÄw r ™f ðu Œ tk ‚ e ƒú ñ ¿tt™e rðð‚o ¼ ú t k r ‚{tk s ¼{‚t hÌtt.
ƒ‚tððt™t swŒt y™u [tððt™t swŒt, ƒuŒtk‚e !
Mð‚:…qýo r[Œtftþ™u yt¼tË™wk ftkE s òuE‚wk ™Úte yt¼tË™u
EåA™th™u …tu‚t™t r[Œtftþ™e ¾ƒh s ™Úte.
yk‚h{tk r[Œtftþ W½tz ÚttÞ yu s r[Œtftþ y™w„ún Au. r[Œtftþ™e
ykŒh ˽¤tu yr¼L™ r[Œt¼tË yufhË s Au. fuð¤ MðÞk«ftþ
…h{ r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™t
Sð™™t [{ífthtu fuð¤ r[Œtftþ«ftþ s Au.
Ëw¾{tk ftuE ™t{ ™ ÷u Œw:¾{tk ƒÄtÞ ÷u. yt¾wk r[Œtftþ …tu‚t™e
ykŒh yufhË s Au ‚uÚte ‚u™e ykŒh ƒÄwk yufhË s Au. r[Œtftþ ™
¼q÷u yt¼tË ytfth ™ swyu yu s ¾htu rððuf Au yux÷u ftuE ¼q÷ s
™Úte. r[Œtftþ ™ swyu yt¼tË ytfth swyu yu s yrððuf Au yu s
¼q÷ Au. ƒÄe ò‚™wk ‚us yufs Au. r[Œtftþ r™Šðfth s Au.
188
r[Œtftþ™e ykŒh ˽¤tu yr¼L™ yt¼tË s ƒŒ÷tÞ Au. ƒúñY…u
ht{ ƒŒ÷t‚t ™Úte yt¼tË{tºt rðð‚oY…u s yðMÚttytu ƒŒ÷tÞ Au.
ËíÞ¿tt™ y¾kz ƒúñ s Au ÿüt á~Þ ™Úte.
y¿tt™{tk ¾tuxwk Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ ‚tu ¿tt™{tk fu{ Ët[wk Ët[wk ™
÷t„u ! ¿tt™{tk Ët[wkw Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ yu s «{tý Au y¿tt™{tk ¾tuxwk
Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ yu «{tý ™Úte.
¿tt™{tk ËíÞ y¾kz y™k‚ yuf ƒúñ s Au.
y¿tt™{tk sL{rðfth ™tþðt¤e þqLÞ ¼útkr‚™tu ftuE …th s
™Úte. su yrÄct™Y… Au ‚u™u Ëðo yrÄct™Y… s sýtÞ, ¼útkr‚
ftkE sýtÞ s ™nª, ¼útkr‚Y…™u ¼útkr‚ sýtÞ yrÄct™ ™ sýtÞ.
þw Ø ƒú ñ ™t rðð‚o { tk þw Ø ƒú ñ s ntu Þ , {tÞt™t rðð‚o { tk
¼útkr‚ ntuÞ.
[i‚LÞ™e ytu¤¾
…tu‚u ƒÄwk y™w¼ðu Au yux÷u s …tu‚u [i‚LÞ Au, [i‚LÞ su sz fÕ…u
yu sz ¼tËu Au, …tu‚u ‚tu [i‚LÞ s Au.
¼q÷ õÞtk ÚttÞ Au ? [i‚LÞ …tu‚t™u ¼q÷e sz fÕ…™t{tk yr¼{t™
fhe …tu‚t™u sz {t™u Au …tu‚u …tAwk …tu‚t{tk «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u
…tu‚u [i‚LÞ s Au, sz fÕ…™t ftkE Au s ™nª. …tu‚u s ƒÄwk Au yu™u þwk
òuEyu ? ‚¥ð¿t ‚¥ð s Au, {qZ™e ¼útkr‚ YZ Au, ðå[u™tu rs¿ttËw
fnu Au ƒkÄtÞtu Awk ™u Aqxðwk Au yu™u {txu s ðrËc Au. ƒúñ ™ y™w¼ðt‚wk
ntuÞ ‚tuÞ ‚¥ð y™u ‚u™kw ¿tt™ Ët[wk s Au, {tÞt „{u yuðe Y…t¤e ÷t„‚e
ntuÞ ‚tuÞ ‚u þqLÞ¼útkr‚ s Au, zqƒðt s Au. Œhuf …tu‚t{tk [i‚LÞ…ýu
…tu‚u Ëtûte s Au yuÞ òýu Au y™u …tu‚u su sz¼útkr‚ y™w¼ðu Au yu
ftkE s ™Úte yuÞ òýus Au, …tu‚u y™w¼ðu Au {txu …tu‚u [i‚LÞ Au …tu‚u
[i‚LÞ Au {txu …tu‚u sz¼útkr‚ ™Úte.
MðÞk«ftþ [i‚LÞ r™Šðfth s Au [i‚LÞ ò„‚wkÞ ™Úte, Ëq‚wkÞ
™Úte MðÙ òu‚wkÞ ™Úte, [i‚LÞ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. [i‚LÞ sL{‚wkÞ
189
™Úte, Sð‚wkÞ ™Úte, {h‚wkÞ ™Úte, [i‚LÞ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. [i‚LÞ
ÿütÞ ™Úte, Œþo™uÞ ™Úte, á~ÞuÞ ™Úte, [i‚LÞ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte.
fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ s Au. r[Œtftþ r[Œtí{tY…u ‚¥ðƒtuÄ «ftþu
Au. r[Œtftþ{tk ftkEs Út‚wk ™Úte, rðð‚o¼útkr‚™wk ftkEyu Ët[wk ™Úte.
‚¥ð¿t r[Œtftþ…ýu Ëðoºt Au, y¿tt™e ËkfÕ……ýu ƒÄu rð[hu Au.
[i‚LÞ [i‚LÞ…ýtÚte [i‚LÞ{tk rð[hu Au.
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™u Ëtûte…ýu fÕ…™t òuðe fu fÕ…™thrn‚
ÚtE sðwk yu ftkE s ™Úte fthý fu …tu‚u r[Œtftþ Au yu{tk fÕ…™t
{wÆ÷ Au s ™nª. ‚¥ð¿t ƒúñY… s Au yux÷u s ƒúñ™tu W…Œuþ «ftþu
Au yu{™wk yt¼tË{tºt rðð‚oY… ftkEs ™Úte yu{tk yu{™u ftkEs
W…Þtu„ ™Úte. þqLÞ yt¼tË{tºt rðð‚o …qýoƒúñ™u …qAu Au, ‚{thu
þwk òuEyu Au ?! r[ŒtftþY… ‚¥ð¿tÚte …tu‚uÞ r[ŒtftþY… ÚtE òÞ,
¼útkr‚ x¤e òÞ yu s yu™wk «{tý. ‚¥ð¿t s fnu ƒÄwk s r[Œtftþ Au,
100
nwkÞ r[Œtftþ Awk, ‚wkÞ r[Œtftþ Au, ¼útkr‚ ftkE Au s ™nª yt «{tý.
…tu‚u ¼útkr‚ ht¾ðe ntuÞ yux÷u s ‚¥ð¿t™u ™ ytu¤¾u, …tAtu ytu¤¾u
‚tu …tu‚t™e ¼útkr‚ Atuzðe …zu.
ƒúñ ƒúñ s «ftþu yu™u ¼útkr‚{tk ftkE W…Þtu„ ntuÞ s ™nª, yu s
‚¥ð¿t™e ƒúñY…‚t™wk «{tý. {tºt ðtýe{tk s ƒúñ ƒúñ fh‚tu ntuÞ
y™u ¼útkr‚{tkÞ W…Þtu„ ÷t„‚tu ntuÞ yu s ¼útkr‚™wk «{tý. su™u ™
fhðwk ntuÞ ‚u™u ƒtfe hnu. su™u fhðwk ntuÞ yu™u …qÁk ÚtE òÞ. ƒÄt
…h{tí{t …h{tí{t ƒtu÷u …ý ykŒh ¼útkr‚ s ntuÞ, yt{tk …h{tí{t{tk
¼útkr‚ Au s ™nª.
ËŒtrþð fi÷tË{tk ðrËc™u fnu Au, …tu‚t™t MðY…™wk M{hý
fhðtÚte r™{u»t{tºt{tk …h{tí{tY… ÚtE òÞ Au, …tu‚t™t MðY…™u
¼q÷ðtÚte r™{u»t{tºt{tk y…th ËkËthËt„h{tk zqƒe òÞ Au.
190
™{oŒt, 1-7-2006
¾hu¾h fuð¤ MðMðY… r[Œtftþ s Au.
EïhÚte Útqk{zt ËwÄe r[Œtftþ-fÕ…™t Au.
r[ftŒtþ fnuðt…ýwk ™ ntuÞ {tÞt fnuðt…ýkw ntuÞ s õÞtkÚte !
[i‚LÞ ‚¥ð Au ÷e÷t ¼tË{tºt.
[i‚LÞ …tu‚t{tkÞ …tu‚u s Au, [i‚LÞ …tu‚t™e ykŒh ÷e÷t{tºt{tkÞ
ytu‚«tu‚ s Au.
‚týtðtýt …tu‚t{tkÞ …tu‚u s Au ð†{tkÞ ytu‚«tu‚ s Au,
{q¤u ‚týtðtýt s Au ð† ¼tËu s Au.
{q¤u [i‚LÞ s Au ÷e÷t ¼tËu s Au.
su ftkE yt ˽¤wk ¼tËu Au ‚u fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ s Au.
y¿tt™{tk [i‚LÞ ¼q÷tE ¼tË Ët[tu ÷t„u Au,
¿tt™{tk fuð¤ [i‚LÞ s Ët[wk ÷t„u Au.
{q¤ su Au ‚u W…h su ythtu… fhu ‚u …tu‚t™e s ¼útkr‚ Au. Ët[wk òýu
yux÷u su Au ‚u s Au.
¿tt™™tu W…Þtu„ ßÞtk ¼útkr‚ Au íÞtk s Au [i‚LÞ …tu‚u s ¿tt™ Au.
ƒÄwk s þwØ r[Œtftþ Au, ¼útrk ‚ {txu õÞtkÞ søÞt s ™Úte. r[Œtftþ{tkÞ
¼útkr‚ ftkE s ™Úte, ¼útkr‚ …tu‚t{tkÞ ftkE s ™Úte fuð¤ r[Œtftþ s
Au, ¼útkr‚ ¼tËu ‚tuÞ îi‚ {wÆ÷u ™Úte.
fuð¤ [i‚LÞ yufhË s Au ¼tË{tºt ÷e÷t rðrðÄ rðr[ºt ¼tËu
Au. ‚týtðtýt s ð†Y…u ¼tËu Au ‚týtðtýt s Au swŒwk ð† ™Úte,
[i‚LÞ s ÷e÷tY…u ¼tËu Au, [i‚LÞ s Au swŒe ÷e÷t ™Úte. ÷e÷tÚte
[i‚LÞ™wk y™w{t™ [i‚LÞ™wk …htuût ¿tt™. ßÞtk ÷e÷t{tºt …tu‚u s Au
yu Ëk…qýo þtk‚ ÚtE òÞ MðÞk fuð¤ [i‚LÞ s Au yu y…htuût. [i‚LÞ
÷e÷tY… ¼tËu Au ‚u y…uûttyu …htuût-y…htuût™t ¼uŒ Au, fuð¤
MðÞk«ftþ [i‚LÞ{tk ftuE s ¼uŒ {wÆ÷u ™Úte.
191
 fuð¤ MðY…
[i‚LÞ y™k‚ yufY… r™htfth ntuðtÚte ¼tË{tºt ˽¤e ÷e÷t
…ý [i‚LÞY…u r™htfth s Au ythtu…{tºt s ytfthðt¤e ¼tËu Au.
MÚtq¤ ÿütá~Þ ¼tð{tkÚte …nu÷t ˽¤t ytfth™tu ythtu… Atuze Œtu
…Ae ˽¤e ÷e÷t™tu yæÞthtu… Atuze Œtu yux÷u su ftkE Au ‚u ˽¤wk
{q¤ y™k‚ yufY… r™htfth [i‚LÞ s Au. ‚u s fuð¤ MðY… Au, ‚u s
su Au ‚u s Au. {q¤ y™k‚ yufY… r™htfth [i‚LÞ Au. [i‚LÞ …qýo
yux÷u Ëðoºt ¼h…qh Au.
…h{ …qýo MðY…
…tu‚u {q¤u su Au …tu‚t™u ‚u y™k‚ yufhË …qýo …h{ r[Œtftþ MðY…u
y™w¼ððwk yu™tÚte W…h ƒeswk ftkE s ™Úte. …h{r[Œtftþ ƒtuÄ {txu
s ˽¤wk ‚¥ðƒtuÄ r™Y…ý Au yt ftuE fÕ…™t s ™Úte.
ƒtuÄ yt «{týu ÚttÞ Au : ð®Ëc …tu‚u r[Œtftþ…ýt{tkÚte
101
ÄthýtÚte …tu‚t™u fÕ…™tY…u ðýoðe …tAwk …tu‚u r[Œtftþ s Au, fÕ…™t
ftkE s ™Úte yu{ ƒtuÄ fhu yux÷u rs¿ttËwÞ …tu‚u fÕ…™tÚte sux÷u ntuÞ
yux÷uÚte y™w¼ðu …tu‚uÞ r[Œtftþ…ýt{tkÚte yt fÕ…™t…ýt{tk ytðe
„Þtu Au nðu ƒtuÄÚte …tu‚u r[Œtftþ s Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. fÕ…™t
sux÷e Ët[e ÷t„u Au r[Œtftþ yux÷wk s Ët[wk ÷t„u yux÷u ‚h‚ s
fÕ…™tY…{tkÚte r[ŒtftþY… s ÚtE òÞ. ƒÄt™u …tu‚t™e fÕ…™t
Atuzðe ™Úte y™u ƒÄwk ƒúñ Au nwk ƒúñ Awk yu{ {tºt fnuðwk s Au,
ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte ˽¤e fÕ…™t Œqh ÚttÞ íÞthu s ƒúñ
y™w¼ðtÞ. …tu‚u y™k‚ yufhË [i‚LÞ s Au yuðwk su y™w¼ðu yu™u
ƒÄwk …tu‚t™wk s MðY… y™w¼ðtÞ. su ftuE fÕ…™t Au yu yrÄct™Y…u
r[Œtftþ s Au, fÕ…™tY…u ftkE s ™Úte.
…tu‚u r[Œtftþ s Ëðo™wk ¾Ák MðY… Au.
˽¤tu yt¼tË{tºt Ë]Âü rðð‚o …tu‚u Ëtûte r[Œtí{t …tu‚u
yrÄct™ r[ftŒtþ{tk s yr¼Òt ¼tË‚tu ntuðtÚte …tu‚u Ëtûte
192
r[Œtí{t …tu‚u yrÄct™ r[Œtftþ ˽¤t Ë]Âü rðð‚o™wk ¾Ák MðY…
Au. …qýo‚¥ðƒtuÄ ƒÄu …h{tí{t ¾qÕ÷t fhe Œu. {týË Ënus Ëqû{
rð[th fhu yux÷u ‚h‚ s yu™u yt¾wk rðï [i‚LÞ™t M…kŒY…u s
y™w¼ðtÞ.
¾hu¾h fuð¤ MðMðY… r[Œtftþ s Au.
EïhÚte Útkq{zt ËwÄe r[Œtftþ-fÕ…™t Au.
ðrËcÚte ¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ ÚttÞ rððuf Wí…Òt ÚttÞ yux÷u y™w¼ðtÞ.
r[Œtftþ þqLÞ ytftþ™e fÕ…™tY…u …ý …tu‚t™t
˽¤t yt¼tË{tºt rðð‚o™t ˽¤t yt¼tË{tºt ËkðuŒ™Úte
ËðoÚtt yËk„ s Au ‚tu {q¤ þwØ r[ŒtftþY…u yËk„ s Au
yu{tk fnuðwk s þwk ?
EåAt ð„h …h{tí{t{tkÞ ™ sðtÞ EåAt ð„h {tÞt{tkÞ
™ sðtÞ [i‚LÞ Mð‚kºt Au.
™{oŒt {¤e yux÷u Ëk…qýo fwŒh‚ {¤e
ðrËc {éÞt yux÷u Ëk…qýo r[Œtftþ™wk ËíÞ {éÞwk
ytih õÞt [trnyu, ytih ni ¼e õÞt ?
ytftþ ƒÄu s Au y™k‚ y™u yuf s Au ytftþ™e ykŒh s ƒÄwk ¼tËu
Au, ytftþ ƒÄtÚte Ëqû{ y™u r™÷uo… s Au ‚u{ r[Œtftþ ƒÄu s Au
y™k‚ y™u yuf s Au r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk ¼tËu Au, …tu‚u
ƒÄtÚte Ëqû{ y™u r™÷uo… s Au.
r[ŒtftþY… yheËt{tk s„‚ «r‚®ƒƒY… ¼tËu Au.
ytftþ™e ykŒh ytftþ …tu‚u s ƒÄwk ÚtÞwk Au yux÷u
ƒÄwk ytftþ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ …tu‚u s ƒÄwk ÚtÞwk Au yux÷u
ƒÄwk r[Œtftþ s Au.
193
 r[Œtftþ yufhË s Au.
r[Œtftþ r[ŒtftþMðY… s hne r[Œtftþ MðY… Atuzât
ð„h …tu‚t™e ykŒh ˽¤wk Y… ¼tËu Au.
…h{tí{t{tk ftkE s Út‚wk ™Úte yt¼tË{tºt ƒÄwk ¼tËu Au.
¾hu¾h y™k‚ yufhË s Au.
¾hu¾h r[Œtftþ y™k‚ yufhË s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh y™k‚ yufhË Ë{Âü ËkfÕ…
rnhÛÞ„¼o ¼tËu Au. Ë{Âü ËkfÕ…™e ykŒh
y™k‚ ÔÞÂü ËkfÕ… ¼tËu Au. yt he‚u y™k‚ yufY…™e
ykŒh s y™k‚ y™uf Y… ¼tËu Au.
[i‚LÞ yufhË s Au ËkfÕ… swŒt ¼tËu Au.
ƒÄwk yuf s ntuÞ ‚tu ƒÄwk swŒwk õÞtk …zu ?
[i‚LÞ MðY…u ƒÄwk yuf s Au ËkfÕ… Y…u ƒÄwk swŒwk ¼tËu Au.
102
ßÞtk ËkfÕ… Atuze Œu íÞtk [i‚LÞ MðY… s Au.
[i‚LÞ + ËkfÕ… = Sðs„‚
Sðs„‚ - ËkfÕ… = [i‚LÞ.
Ë{wÿ™wk s¤ [÷™{tºtÚte s ‚hk„, s¤ þtk‚ yux÷u fuð¤ s¤.
[i‚LÞ Ë{wÿ ËkfÕ…{tºtÚte s Sðs„‚, [i‚LÞ þtk‚ yux÷u
fuð¤ [i‚LÞ. ytí{tÚte s þtk‚ yux÷u fuð¤ ytí{t.
ðrËc{tk …h{tí{t y™u fÕ…™t™e ƒtkÄAtuz {wÆ÷u ™Úte.
…h{tí{t s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª, …h{tí{t{tk ƒeswk ftkE
Œu¾t‚wk ntuÞ ‚tu ‚u ¼útkr‚{tºt s Au.
…h{tí{t™e ykŒh s Ëðo fÕ…™t ¼tËe hne Au yux÷u
…h{tí{t s Ëðo fÕ…™t{tk hnu÷t Au.
…h{tí{t ËíÞ Au fÕ…™t ftkE s ™Úte.
ƒÄt õÞtk X„tÞ Au ?
…h{tí{t™e ykŒh s ƒÄe fÕ…™t hnu÷e ntuÞ
194
…h{tí{t s ƒÄe fÕ…™t™e ykŒh hnu÷t ntuÞ ‚tu
ƒÄe fÕ…™t Ët[e fu{ ™nª ? íÞtk ƒÄt X„tÞ Au !
ytí{t s ËíÞ Au Œun ftkE s ™Úte yuðtu s su hnu Au
‚u fŒe ™ X„tÞ.
ykŒh ‚¥ð y™u fÕ…™t™t rððufÚte
yt su ftkE Au ‚u ˽¤wk …h{tí{t s Au
…h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
™{oŒt, 2-7-2006
¾hu¾h y™k‚ yufhË r[Œtftþ s Au.
…qýo‚¥ðáÂü þwØ r[Œtftþ yufhË Au.
…tu‚u r[ŒtftþY… ntuÞ yu r[ŒtftþY…™u ytu¤¾e þfu. þtu¾ W…hAÕ÷tu
y™u ûtrýf s ntuÞ, S¿ttËt y™w¼ð rËðtÞ Ëk‚tu»t …t{u ™nª.
ÂMÚtr‚ y™u áÂü™e þwØ r[Œtftþ{tk yufhË‚t
ðrËc yufe ð¾‚u ƒuÞ áÂüÚte swyu Au ‚¥ðáÂü y™u Þtu„áÂü.
Ëðoºt W…h™t ˽¤t yt¼tË™e ykŒh ˽¤wk þwØ r[Œtftþ MðY…
s swyu Au. ðrËc ÂMÚtr‚ y™u áÂü Q¼ÞÚte þwØ r[Œtftþ yufhË
s Au ƒtfe™t ˽¤t Sðtu W…h™t yt¼tË{tk yr¼{t™ fhe™u
hnu÷t Au yr¼{t™ Atuze Œu yux÷u ƒÄwk þwØ r[Œtftþ s Au.
yr¼{t™Úte s þwØ r[Œtftþ™u ytðhý rðûtu… {¤ ÚttÞ Au ‚uÚte s
{tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… ¼tËu Au, ƒtuÄÚte r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk
ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ …tu ‚ t™e yk Œ h fÕ…™t Œu n {tk «ftþu …Ae {™
¿tt™urLÿÞÚte á~Þrð»tÞ ¼tËu, r™ŠðfÕ…Ë{trÄÚte Œun™wk [i‚LÞ …tAwk
˽¤e ÿüt á~Þ fÕ…™t Atuze …tu‚t™t {q¤ þwØ r[Œtftþ MðY…u s
hnu. [i‚LÞ [i‚LÞ s Au {tºt fÕ…™t s ÚttÞ Au y™u Aqxu Au.
…h{tí{t™e ykŒh fÕ…™t{tºt s ytðwk ƒÄwk ¼tËu Au. …h{tí{t{tk
ƒtuÄÚte «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u fÕ…™t ftkE s ™Úte. su™u þtkr‚ òuE‚e
195
ntuÞ yu™u fÕ…™t{tk fŒe ™ {¤u …h{tí{t …h{ þtkr‚ s Au.
ðtË™thrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte su þwØ r[ŒtftþY… s Au ‚u™e ykŒh ftuE
s fÕ…™t ™Úte ‚u ™ u ftu E s fÕ…™t ™z‚e ™Úte. ðtË™tðt¤e
ƒrn{wo¾ð]Â¥t{tk s ˽¤e rðr[ºt ËkËth ¼útkr‚ ¼tËu Au. ðtË™t
Atuzðe ™Úte y™u þtkr‚ òuEyu Au ! rðhtuÄt¼tË. ‚¥ð ftuE Y… ™
ntuÞ ‚tuÞ ‚¥ð s Au, ‚¥ð ƒÄtÞ Y… ntuÞ ‚tuÞ ‚¥ð s Au. ‚¥ð{tk
yY… fu ËY… yuðwk ftkE Au s ™nª, ‚¥ð ‚¥ð s Au. …h{tí{t s Au
ËkfÕ… y™u ËkfÕ…™wk ftÞo Au s ™nª. …h{…Œ s Au fþwkf ¼tËu Au ‚tu
yu ËkfÕ… s Au, ËkfÕ… Atuze Œu …h{…Œ s Au.
¾hu¾h r[Œtftþ s Au s„‚ yt¼tË Au.
r™htfth MðåA r[Œtftþ s Au ËkfÕ… MðÙ ƒúñt s„‚ Au s ™rn.
su Ët[wk s Au y™u su{tk þtkr‚ s Au yu „ý‚tu ™Úte y™u su{tk ftkE s
™Úte y™u su{tk Œw:¾ s Au yu {t™u Au yu{tk „tuÚttk ¾tÞ Au.
103
™{oŒt, 3-7-2006
y™k‚ ËðoÔÞt…e r[Œtftþ …h{tí{t s Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE s ™Úte.
su r[Œtftþ s y™w¼ðu yu™tu ƒÄtu y™w¼ð r[Œtftþ{tk s
Ë{tE òÞ, òu fÕ…™t ht¾u ‚tu s ¼tËu ¾hu¾h r[Œtftþ s Au.
yt¾t Þtu„ðtrËc™t …qýo ‚¥ðƒtuÄ™t ºtý htWLz™tu …h{ËíÞ ÷t¼ :
“r[Œtftþ s Au”
ðrËc™wk ƒÄwk r™Y…ý r[Œtftþ ƒtuÄ Útðt {txu s Au. ºtu‚t{tk
yÞtuæÞt{tk ŒþhÚt™e ˼t{tk ht{ ËtÚtu ËkðtŒ fh‚tk ðrËc MÚtq¤
ÿüt á~Þ{tk Œu¾tÞ Au ‚tuÞ yu ðrËc ™Úte, r[Œtftþ s Au.
ðtu …n[t™‚t ni ðtu ðturn ntu ò‚t ni >
r[ŒtftþMðY… hne r[ŒtftþMðY… Atuzât ð„h r[Œtftþ …tu‚t™e
ykŒh …tu‚t™tu ˽¤tu yt¼tË swyu Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE s ™Úte.
196
yufŒ{ r[Œtftþ MðY… s hÌttu ntuÞ ykŒh shtÞ yt¼tË ™ hÌttu
ntuÞ íÞthu s Ëk…qýo Aqxâtu fnuðtÞ ykŒh shtfu yt¼tË Ët[tu hÌttu
ntuÞ ‚tu ftkE fnuðtÞ ™nª.
r[Œtftþ s Au r[Œtftþ s hnu yu s ƒÄtÚte …h. r[Œtftþ hne™u s
ðrËc{tk ˽¤tu rð[th [t÷u Au. r[Œtftþ ËíÞ Au r[ŒtftþY… ™tu
s ËkfÕ… r[Œtftþ yr¼L™ s ntuðtÚte ËíÞ ¼tËu Au.
s¤ ËíÞ ntuðtÚte s¤™tu yr¼L™ ‚hk„ ËíÞ ¼tËu Au.
r[Œtftþ s ËíÞ Au yt¼tË{tºt ËkfÕ… ftkE s ™Úte, ‚¥ððu¥tt
SðL{wõ‚ r™íÞ r™hk‚h r[Œtftþ s Au yu{tk ftuE s ò‚™tu yt¼tË
{wÆ÷u ™Úte. ytí{¿tt™Úte ytí{t s Au, yt¼tË ftkE Au s ™nª.
ytí{t™u ¼q÷e yt¼tË yr¼{t™ s y¿tt™ Au, {ntËt„h™e ykŒh
s¤ s Au ‚hk„™wk Útðwk y™u sðwk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh
yt¼tË™wk Útðwk y™u sðwk ftkE Au s ™rn. {ntËt„h swytu yux÷u s¤
s Œu¾tÞ ‚hk„ ™ Œu¾tÞ. r[Œtftþ swytu yux÷u yt¼tË ™ Œu¾tÞ
r[Œtftþ s Au, yt¼tË ¼tËu fu ™ ¼tËu. yrÄct™ (r[Œtftþ)
rËðtÞ ƒeswk ‚¥ð s ™ ntuðtÚte yrÄct™{tk ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte,
sL{ …nu÷tk ftkEs ™Úte {]íÞw …Ae ftkE s ™Úte ð[{tk ûtrýf{tk
þwk Ët[wk ?
r[ŒtftþY…™u r[Œtftþ s Ët[wk Au ËkfÕ…Y…™u ËkfÕ… Ët[tu
¼tËu Au á~ÞY…™u á~Þ Ët[wk ¼tËu Au. su su {Þ hnu ‚u™u ‚us
Œu¾tÞ. r[Œtftþ s Au ¼tð y¼tð õÞtk Au ? r[Œtftþ s Au
y¿tt™™u ÷eÄu s„‚ ¼tËu Au. ðrËc™e áÂü{tk r[Œtftþ rËðtÞ
ƒeswk ftkE s ™Úte. yíÞth™e Œwr™Þt™e áÂü{tk ztp÷h y™u ¼tu„tu
rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte õÞtkÚte fÕÞtý y™w¼ðtÞ ? ûtrýf y™u
AeAhe ErLÿÞtu™t [xft™e {ò{tk s fÕÞtý òuEyu Au õÞtkÚte {¤u ?
«t[e™ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚tu ƒúñ [i‚LÞÚte s [i‚LÞðk‚t n‚t. yts™e
«ò ErLÿÞtu™t rð»tÞ¼tu„tu™e ðtË™tÚte ƒ¤es¤e {t÷rð™t™t
197
Vtu‚ht suðe s Au. ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚™tu
ftuE s rðfÕ… ™Úte. ‚¥ð¿tt™tÂø™{tk ðtË™t Ëk…qýo ƒ¤e òÞ Au.
yt¼tË ËkfÕ… [t÷w ht¾u Au yux÷u s ƒkÄtÞu÷tu hnu Au r[Œtftþ
ËkfÕ… ÿZ fhu yux÷u r[Œtftþ s Au ftuE ËkfÕ…u ™Úte ftuE ƒkÄ™u
™Úte. r[Œtftþ y™w¼ðtÞt …Ae ƒeswk ftkE Au s ™nª, {tºt
ErLÿÞtu™t rð»tÞ¼tu„tu™e ðtË™tÚte ƒéÞt séÞt hne {he sðwk yu
fq‚htfezt suðwk s Au.
Þtu„ðtrËc™t {tºt r™hk‚h yð÷tuf™ {™™ r™rŒæÞtË™
…h{r[Œtftþ ËtûttífthÚte s …h{r[ŒtftþY…e …h{þe‚¤‚t «tÂ
ÚttÞ Au yu s …h{ {tuût Au. y¿tt™Úte rðð‚o™tu yt Sð s nwk Awk
yuðwk su YZ ÚtE „Þwk Au ‚¥ðƒtuÄÚte yu Œqh ÚtE …tu‚u r[Œtftþ ytí{t
s Au yuðwk …tfwk y™w¼ðtE òÞ Au.
su{ ytí{t{tk MðÙ ¼tËu Au ‚u{ ytí{t{tk ˽¤wk s„‚ ¼tËu
104
Au su{ ytí{t MðÙ hrn‚ s Au ‚u{ ytí{t ˽¤t s„‚ hrn‚ s
Au. MðÙ™tu ytí{t y™u s„‚™tu ytí{t r[Œtftþ s Au …tu‚u r[Œtftþ
ytí{t ˽¤t ¼tËÚte hrn‚ s Au rðð‚o™t ƒÄt nwk ftuý Awk ™tu sðtƒ
r[Œtftþ s Au. y™k‚ ËðoÔÞt…e r[Œtftþ …h{tí{t s Au. …tu‚u ¾hu¾h
y™k‚ ËðoÔÞt…e r[Œtftþ …h{tí{t Au ‚u™u ƒŒ÷u ¼q÷Úte …tu‚u yt
rðð‚o™tu Sð Au yu{ {tLÞwk Au. ƒtuÄÚte …tuu‚u r[Œtftþ s Au ‚u™e
ykŒh rðð‚o (ËkfÕ… á~Þ) ftkE Au s ™nª. Ët[wk MðY… …h{tí{t
™nª Mðefthtu ‚tu ¾tuxt{tk þwk …t{þtu !
r[Œtftþ s Au r[Œtftþ™e ykŒh swŒtu ƒeòu ¼tË {wÆ÷ Au s
™nª. ¾hu¾h ‚{u su Atu yus ‚{u ntu …Ae ‚{u ƒeswk õÞtkÚte ntu !
‚{™u ‚{us feÄt Au ƒeswk õÞtk feÄt Au yu{tk þwk þkft !
ytí{t ytí{t s Au fntu fu ™ fntu. r[Œtftþ s Au …Ae yu™e ykŒh
ƒeswk fhðt™wk fu Útðt™wk õÞtk Au ! ƒÄt „whwytu swŒwk swŒwk fhðt™wk fnu ‚tu
þwk fhðwk y™u þwk ™ fhðwk !
198
su [i‚LÞ™e ykŒh MðÙ ¼tËe hÌtwk Au ‚us [i‚LÞ™e ykŒh
s„‚ ¼tËe hÌtwk Au. [i‚LÞ yuf s Au MðÙ y™u s„‚ Au s ™nª.
yt…ýu …tu‚u ¾hu¾h [i‚LÞ s Aeyu fu MðÙ y™u s„‚™t ƒeò
ftuE Aeyu ? yt…ýu …tu‚u ¾hu¾h [i‚LÞ s Aeyu MðÙ y™u s„‚
ftkE Au s ™nª. ytí{tÚte {tuxwkÞ ftkE s ™Úte y™u ¼tË™tu „{u yuðtu
{tuxtuÞ ftkE s ™Úte. su{ ‚{tht ytí{t™e ykŒh MðÙ ¼tËe hÌtwk Au
‚u{ ‚{tht ytí{t™e ykŒh s yt ƒÄwk ¼tËe hÌtwk Au.
fuð¤ ytí{t
su{ MðÙ{tk ‚{u ¼tË{tºt ƒeò ¼tËtu Atu ‚u{ yt ƒÄt{tk
‚{u ¼tË{tºt ƒeò ¼tËtu Atu ¾hu¾h ‚{u MðÙ y™u yt ƒÄt
hrn‚ ytí{t s Atu. y™k‚ r™Šðfth yrð™tþe r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ ™ „ÛÞwk ¼tË s „ÛÞtu yux÷u sL{ {]íÞw n»to þtuf ¼tËu Au
r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË ftkE Au s ™nª yux÷u sL{ {]íÞw n»toþtuf
ftkE Au s ™nª. ytí{t™u „ý‚tu ™Úte su ¼tË ftkE s ™Úte yu{tk
Ëw¾ {txu ð¤¾t fhu Au õÞtkÚte {¤u ? su™u ÷eÄu s„‚ Ët[wk y™u
Ëw¾fh ¼tËu Au yu™u s „ý‚tu ™Úte, su ¼tË{tk ftkEs ™Úte yu{tk
s ŸÄtu ð¤e òÞ Au.
rËØtk‚ htÏÞtu yux÷u ‚{u hÌtt
rËØtk‚ Atuzâtu yux÷u ‚{u „Þt.
r[Œtftþ yufhË Mðt{eS …tftu y™w¼ð.
r[Œtftþ yufhË‚t
r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk ÚtE hnu÷ Au
r[Œtftþ s Au.
…tu‚u y™w¼ð ([i‚LÞ) MðY… Au yuðt ytí{¿tt™™wk fŒe fw‚ftuoÚte
¾kz™ ™ ÚttÞ ¾kz™ fhe …tu‚t™u Œun {t™u yux÷u sL{ {]íÞw n»to þtuf
Y…e rð…Â¥t Ôntuhe ytí{níÞthtu rËØ ÚttÞ.
199
 ™{oŒt, 4-7-2006
MðÞkrËØ MðÞk«ftþ MðÞk…qýo r[Œtftþ.
y™k‚ ðt‚™e yuf s ðt‚ r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ ¾Ák ‚¥ð ËíÞ Au ftuE {‚ ™Úte.
ykŒh ƒnth [tuϾwk yux÷u r[Œtftþ s Au.
fuð¤ [i‚LÞ ËíÞ Au
[i‚LÞ yuf s ntuðtÚte, [i‚LÞ s ƒÄwk ntuðtÚte su [i‚LÞ™u suðwk
òýu fnu yu [i‚LÞ™u s òýu fnu Au yux÷u yu™t {‚u yu Ët[tu s Au.
ƒÄt {tºt …tu‚t™e fÕ…™t{tk s swŒt …zu Au. {tºt [i‚LÞ s Ët[wk Au
[i‚LÞ ËkƒkÄe swŒt swŒt {‚ swŒe swŒe fÕ…™tÚte s ntuðtÚte swŒwk swŒwk
ftkE s ™Úte fuð¤ [i‚LÞ ËíÞ Au. fuð¤ [i‚LÞ{tk ÔÞÂõ‚ðtzt {wÆ÷
Ëk¼ð‚t s ™Úte. [i‚LÞ y…rhÂåAÒt (y{t…) Au ÔÞÂõ‚ðtzt
…rhÂåAÒt ({t…ðt¤t) yt¼tË{tºt s Au. yt¼tË{tºt Ëðo ÷tuftu™e
105
¼tu„tu{tk ytËÂõ‚ ntuÞ Au, ‚¥ð¿t rðh÷ fuð¤ r[Œtftþ MðY…
Ëk…qýo yt¼tË hrn‚ s ntuÞ Au. ðrËc ‚¥ð¿tÚte r[Œtftþ r™Y…ý
s fhu Au fu{ fu yt¼tË{tk r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t Œu¾tÞ Au r[Œtftþ
ytðhý{tk Au.
yt¼tË{tk ftuE fnu r[Œtftþ Œu¾tztu yu™u fntu ðrËc òuE÷tu.
‚¥ð¿t™wk rðh÷…ýwk
‚¥ð¿t yt¼tËÚte r[Œtftþ™wk «ðuþîth.
r[Œtftþ
‚¥ð¿t
yt¼tË
yt¼tË{tkÚte ‚¥ð¿t{tk ÚtE™u s r[Œtftþ{tk sðtÞ.
‚¥ð¿t ‚¥ððtõÞu Ëk…qýo rðïtË{tk ÚtE™u s r[Œtftþ {t„o Au.
òu ƒtuÄÚte ËeÄtu r[Œtftþ s hnu ‚tu ƒhtƒh Au ™nª‚tu Œw:¾Úte ðihtøÞ
…t{e™uÞ yu{tk s ytððwk …zþu.
…h{tí{t + MðÙ = s„‚
s„‚ - MðÙ = …h{tí{t
fuð¤ r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ™e ykŒh y¿tt™ yuf ò‚™tu ¼tË s Au ¿tt™Úte fuð¤
r[Œtftþ s Au. fuð¤ r[Œtftþ{tk y¿tt™ ¿tt™™t ¼uŒ ™Úte. r[Œtftþ
…tu‚u s …tu‚t™u y™w¼ðu Au. r[Œtftþ™u y™w¼ð™th ¼tË™tu ftuE Au
s ™nª. ðrËc …tu‚u r[ŒtftþY…u s r[Œtftþ y™w¼ðu Au ¼tË™t
Y…u ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh r[¥t nwk s„‚ ¼tË‚wk ntuÞ r[Œtftþ s
Au, r[Œtftþ™e ykŒh r[¥t nwk s„‚ yuðwk swŒwk ƒeswk fþwk Au s ™nª
yu{ r[Œtftþ s hnuðwk òuEyu. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ r[Œtftþ s Au
¼tË™t ™Úte. nwk yt Awk ðt¤t™wk fŒe Xuftýwk s ™ …zu, ftkE ™Úte yu{tk
¼{ðt™wk, r[Œtftþ s Au yu s ¾Ák Xuftýwk Au.
r[Œtftþ ¾Ák ‚¥ð ËíÞ Au ftuE {‚ ™Úte. ðuŒtk‚ ytrŒ ƒeò
{‚tu s Au ‚¥ð ™Úte ¾ht ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ{tk …qýo rð©tk‚ Útðt™wk
Au ðuŒtk‚e Útðt™wk ™Úte. «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u …h{tí{t s hnu, ftuE
rð[th fu W…[th ™ hnu. ftuE …h{tí{t s hÌttu Au yu{tk ƒeswk ftkEs
™Úte hÌtwk yu™e yt Ëk…qýo ¾tºte Au. Ëq‚u÷t fu MðÙðt¤t™u «ƒwØ
Útðt™wk Au ftkE …h{tí{t™u «ƒwØ Útðt™wk ™Úte. …h{tí{t MðÞk«ftþ s
Au, Ëq‚u÷t fu MðÙðt¤t{tk {tÞt ËkfÕ… nwk s„‚ ¼tË Au.
…qýo‚¥ðƒtuÄ ¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ™e y{tu½ ht{ƒtý r[rfíËt Au.
ðiã yti»trÄ [he Ëthðth ytht{Úte s ŒŒeo™wk ŒhŒ {xu.
fÕ…™t «{týu «‚er‚ ¼tËu Au MðÞk«ftþ [i‚LÞ ftuE fÕ…™t fu
«‚er‚ ™Úte.
[i‚LÞ{tk òu ftuE {‚™e fÕ…™t s ™ ntuÞ ‚tu ftuE {tÞt {tun
ËkËth™e fÕ…™t ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte. fu𤠅h{tí{t{tk ftuE ðuŒtk‚™e
fÕ…™t s ™ ntuÞ ‚tu ftuE {tÞt™e fÕ…™t ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte.
…h{tí{t …h{tí{t fhtu Atu y™u {tÞt™wk ƒÄwk þwk fhtu Atu ?

200 201
ynª Œu¾þtu yuðwk ßÞtk sþtu íÞtk Œu¾þtu õÞtk sþtu ?
s¤ s ‚hk„Y… ÚttÞ yux÷u yu Ët[tu s ÷t„ðt™tu r[Œtftþ fÕ…™t
Y… ÚttÞ yux÷u yu Ët[e s ÷t„ðt™e, ‚¥ð¿t [i‚LÞ s hnu,
fÕ…™tðt¤tu fÕ…™t «{týu VÞuo òÞ. ðrËc r[Œtftþ s hne ðuŒtk‚Úte
Ëk…qýo îi‚ rðfÕ… ƒtÄ fhu Au {q¤ r[Œtftþ s hnu Au …Ae ðuŒtk‚ …ý
hnu‚wk ™Úte, ðuŒtk‚ rð[th W…[th {tºt s Au. {tuxt¼t„™t fhtuztu™t
xtu¤t™u ËkËth™wk Ëw¾ ƒ‚tðtu yux÷u yu{tk s ¾U[tÞ-(ƒØ).
ErLÿÞtu y™u {™ ƒwÂØÚte Ëqû{ r™÷uo… …h [i‚LÞ s Au yuðwk ‚tu ftuE
rðhõ‚ rððufe rs‚uLÿeÞ þwØ Ëqû{ rð[the òýe þfu-(ËtÄf).
r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ …tu‚u s r[Œtftþ Au-(rËØ).
MðÞkrËØ MðÞk«ftþ MðÞk…qýo r[Œtftþ.
r[Œtftþ™e ykŒh su ƒÄwk «‚e‚ ÚttÞ Au r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s
™Úte. {q¤ r[Œtftþ ¼q÷e ƒeswk òuðt hneyu ‚tu …th s ™ ytðu,
106
ƒeswk òu™th™tu s …th ytðe òÞ {txu y™k‚ ðt‚™e yuf s ðt‚
r[Œtftþ s Au. {q¤ r[Œtftþ™e ykŒh y¿tt™™tu …rhÂåAL™ Sð
¼tMÞtu ntuÞ ¿tt™Úte y¿tt™ ™tþ Út‚tk {q¤ r[Œtftþ s Au. Ëí…wÁ»ttu
…tu‚u [i‚LÞ s Au [i‚LÞ{tk ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte {txu Ëðoºt Ë{Œþeo
s hnu Au.
ƒúñ s ËðoY… y™u Ëðo™t ytí{tY… Au.
fuð¤ ytí{t s Au yu s fuð¤ ytí{¿tt™ Au.
ËíÞ …h{tí{t yuf s Au rð[thtu swŒt swŒt y™uf Au. su ÷tuftu ËkËth™e
s ðtË™tytu htÏÞt fhu Au y™u yu{tks Œtuzât fhu Au yu{™t rŒðËtu
r™»V¤ s Au yu «uÞ ¼tu„tu™e ðtË™t Atuze™u ðihtøÞÚte ytí{¿tt™Úte
su ©uÞ ©uc ‚¥ð™u s …ËkŒ fhu Au yu™t s rŒðËtu ËV¤ Au su{ ËqÞo
ËŒtÞ «ftþu s Au.
202
™{oŒt, 5-7-2006
r[Œtftþ ƒtuÄÚte fuð¤ r[Œtftþ s hntu
r[Œtftþ s ¾he Ëk…Â¥t y¿tt™ s rð…Â¥t.
r[Œtftþ rð™t ƒeswk ftuE fu ftkE Au s ™nª.
ytí{¿tt™{tk r[Œtftþ s Au {tÞt Au s ™nª.
‚¥ððu¥tt r[Œtftþ MðY… s òuðtu ‚u™t yæÞthtu… yt¼tË
ytfth ™ òuðt. ðrËc r[Œtftþ s òuðt ðrËc ™ òuðt.
r[Œtftþ ƒtuÄÚte yæÞthtur…‚Y… ƒtrÄ‚ Au. r[Œtftþ™e ykŒh yt¾tu
yæÞthtur…‚ yt¼tË ytfth ËkfÕ… á~Þ yu™e ykŒh {tºt fÂÕ…‚
yr¼{t™Úte s fÂÕ…‚ Ët[t ÷t„u Au. fÂÕ…‚ yr¼{t™ ™Úte yux÷u
ftkE s ™Úte r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ + yr¼{t™ = ËkËth
ËkËth - yr¼{t™ = r[Œtftþ
‚¥ððu¥tt{tk ËeÄu ËeÄtu r[Œtftþ ƒtuÄ s Au y™u yx…xt þw»f f÷eü
fü yt…™tht ðirŒf f{tuo™e fÕ…™t ntu‚e ™Úte. Ët[t{tk s þtkr‚
ÚttÞ. ¾tuxt{tk þwk þtkr‚ ÚttÞ ? r[Œtftþ s Ët[wk Au ƒtfe ƒÄwk ¾tuxwk.
Ëíþt†™tu yÚto r[Œtftþ s Au Ë]Âü™t ythk¼{tk y™u Ë]Âü™t yk‚{tk
r[Œtftþ s Au {txu Ë]Âü™t {æÞ{tkÞ r[Œtftþ s Au.
…qðto…h = …nu÷t y™u …Ae
y…hƒúñ = ˃÷ ƒúñ yæÞthtur…‚
…hƒúñ = {q¤ yrÄct™
r[Œtftþ ƒtuÄ™wk ÷uðt ÞtuøÞ Au r[Œtftþ ytðhý™wk íÞsðt ÞtuøÞ
Au. r[ŒtftþƒtuÄÚte s ‚¥ððu¥tt™tu ˽¤tu ÔÞðnth Au ‚uÚte s
…h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚ Au y¿tt™e™wk ƒÄwk y¿tt™Úte Au yux÷u ƒÄwk
Œw:¾Y… Au.
203
 ¾he r[Œtftþ …qò
‚¥ððu¥tt …tËu ytðu÷ yÚteo™u r™htðhý r[Œtftþ W…Œuþ -
yt©Þ-Ëw¾fthf yL™…t™ ð„uhuÚte s Ët[e r[Œtftþ …qò Au.
fuð¤ r[Œtftþ MðY…ÂMÚtr‚, fuð¤ r[Œtftþ MðY…ƒtuÄ s rËØ
‚¥ððu¥tt™wk ‚… Au. þ{ ({™tusÞ) Œ{ (ErLÿÞsÞ) ËtÄf™wk ‚… Au.
rËØ™u þ{ - Œ{ Ëns Au ËtÄf™u þ{ - Œ{ …wÁ»ttÚtoÚte Au.
ßÞtk ðrËc ntuÞ íÞtk r[Œtftþ s hnu ƒeswk ftkE s ™ hnu.
r[Œtftþ s ¾he Ëk…Â¥t y¿tt™ s rð…Â¥t.
‚xMÚt yux÷u …h{tÚtoÚte MðMÚt y™u ÔÞðnthÚte r™»…ût ‚¥ð Ëh¾wk s
Au. ÔÞðnth Ëh¾tu ht¾tu yux÷u îkî (ͽztu ð¥twk-ytuAwk) ™tu Ëðt÷ s
™Úte Ëh¾wk Ë{tÄt™ s hnu Au.
ðrËc fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au Þtu„ðtrËcY…u ðrËc fuð¤
r[Œtftþ s «ftþu Au. ðrËc Ëðoºt ËðoŒt Ëðo™u {tºt yux÷wk s fnu Au
107
©uc ‚¥ð s ytu¤¾e ©uc ‚¥ð s hntu. …qýo‚¥ðƒtuÄÚte s ¼ðËt„h
Ënusu ‚he þftÞ Au.
nkË ð]Â¥t
sux÷t Ëí…wÁ»ttu ntuÞ yu ƒÄt{tkÚte ËíÞ ËíÞ Ëth Ëth ÷E
÷uðtu, r[ŒtftþY… ‚¥ð¿tÚte r[ŒtftþƒtuÄ ÷E r[ŒtftþY… s hnuðwk
‚u{™t yæÞthtur…‚ (fÂÕ…‚) yt¼tË ytfth …qýo‚¥ðƒtuÄÚte ftkE
s ™Úte (ƒtrÄ‚ s Au) ‚u ™ òuðt. Au ‚u s ÷uðt™wk ™ ntuÞ ‚u þwk
òuðt™wk ? rs¿ttËtð]Â¥t, Au yu s ÷u ™ ntuÞ ‚u ™ swyu. fq‚wn÷ð]Â¥t,
Au yu ™ ÷u ™ ntuÞ ‚u swyu. ðrËc r[Œtftþ s Au Œun y™u ÔÞðnth
™Úte ‚u{ yt…ýuÞ r[Œtftþ s Aeyu Œun y™u ÔÞðnth ™Úte. yu ¾htu
ƒtuÄ ÷eÄtu fnuðtÞ.
…tu‚t™wk y¿tt™uÞ Atuzðwk ™nª y™u ðrËc{tk y¿tt™ òuðwk yu
{q¾toE s fnuðtÞ yuÚte ftkE ÷t¼ ÚttÞ ™nª. ytí{t swyu yu™u s
¿tt™ ÚttÞ Œun swyu yu™u fŒe ¿tt™ ÚttÞ s ™nª. ytí{t-ytí{t
204
{tºt {tuZu s fhðwk Au ŒunÚte s ƒÄwk fhðwk Au õÞtkÚte fÕÞtý ÚttÞ ?
ðrËc™tu yuf s „wý fuð¤ r[Œtftþ MðY… ƒtuÄ s ÷tu fuð¤ r[Œtftþ
MðY… s hntu. r[Œtftþ{tk „wý Œtu»t ftkE Au s ™nª fÂÕ…‚ „wý Œtu»tu
ftkE Au s ™nª.
yt¾t Þtu„ðtrËc™tu ytŒuþ
r[Œtftþ ƒtuÄÚte fuð¤ r[Œtftþ s hntu.
ytŒuþ s y™w„ún Au.
‚¥ð¿tÚte, ©uc ‚¥ðƒtuÄÚte ©uc‚¥ð s hnuðwk yu s ƒwÂØ™tu ¾htu
rðftË Au {tÞt{tk ðÄðwk yu ƒwÂØ™wk Œuðt¤wk s Au. ˽¤tu yæÞthtu…
(fÕ…™t) yt¼tË ytfth r{ÚÞt ûtý¼k„wh s Au. r™íÞ ËíÞ r[Œtftþ
s Au. fÂÕ…‚ ðM‚w (r[Œt¼tË) ™tu WŒÞ ÚttÞ yux÷u yu r[ŒtftþY…
s ÚtE òÞ fthý fu r[Œt¼tË r[Œtftþ™wk «r‚®ƒƒ s Au yux÷u
«r‚®ƒƒ™wk {q¤ MðY… {q¤ ®ƒƒ s Au, fuð¤ r[Œtftþ{tk fŒe ftkE
ÚttÞ s ™nª. ðtr÷Þtu ÷kqxthtu ƒtuÄ™t WŒÞÚte ƒúñŠ»t ðtÕ{erf{wr™
ÚttÞ fuð¤ r[Œtftþ MðY… ðtÕ{erf{wr™ fŒe y¿tt™e ÷qkxthtu ™
ÚttÞ. r[Œtftþ{tk „{u yu{ ÷E s ÷uðwk ¼u¤wk fhðwk yuðwk {wÆ÷ Au s
™nª. r[Œtftþ{tk y¿tt™™e ftuE fÕ…™t s ™Úte. y¿tt™™e ftuE fÕ…™t
Ët[e ™Úte.
r[Œtftþ Y… ‚¥ððu¥tt™t ËíË{t„{Úte r[ŒtftþY… s hnu Au
Œun hnu fu ™ hnu, r[Œtftþ s Au Œun Au s ™nª. r[Œtftþ{tk yt÷tuf
…h÷tuf™t ¼uŒ Au s ™nª, sL{ {]íÞw n»toþtuf Au s ™nª. rððuf
ðihtøÞ þ{ Œ{ Þwõ‚ rs¿ttËw {w{wûtw™tu r[Œtftþ Ëw¾ «tÂó ËkËth
Œw:¾ r™ðthý™tu «Þí™ Au, y¿tt™ sk‚w™tu ËkËth Ëw¾ «tÂó ËkËth
Œw:¾ r™ðthý™tu «Þí™ Au. yrÄfthe …wÁ»t™u Ëíþt† Ëí…wÁ»t
ytí{rð[thÚte r[Œtftþ ƒtuÄ Au y™u y¿tt™ sk‚w{tk yu ËtÄ™ ™Úte
{týË Ëk…qýo «Þí™ fhu yux÷u yt Œun{tk s …h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚
…t{u Au. …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …wÁ»ttÚto fh™th r™:ËkþÞ r[Œtftþ «ƒwØ ÚtE
205
þfu Au, {tºt òý™th fu ðt‚tu fh™th ™nª, yuf {tºt òý‚tu y™u
ƒtu÷‚tu s ntuÞ, {™ SíÞkw yuýu s„‚ SíÞwk. yuf {™Úte …h r[Œtftþ
ƒtuÄÚte s hnu‚tu ntuÞ. yuf òýu s Au y™u yuf rËØ s Au. r[Œtftþ
s Au {™u ™Úte s„‚uÞ ™Úte. {™ fÕ…tÞ …Ae {™Úte s„‚ fÕ…tÞ.
r[Œtftþ s Au …tÞt{tk {™ s„‚ fÕ…™t Au s ™nª.
{tuxt¼t„™t {týËtu òýðt ƒtu÷ðtÚte s yxfu Au y™u ËkËth™wk
s ƒÄwk fÞto fhu Au, «Þí™Úte [i‚LÞ{tk s‚t ™Úte. «Þí™ Ët[tu ntuÞ
‚tu [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk hnu s ™nª. fuð¤ [i‚LÞ s Au yu{tk ynkfth
ftkE Au s ™nª. ˽¤t sk‚wytu™e ˽¤t ¼tu„tu {txu™e {Útt{ý
r{ÚÞt ynkfth™tu s rð÷tË Au.
su ËeÄwk ©uc ‚¥ð s y™w¼ðe ÷u, ©u»X ‚¥ð s hnu yu s yt
˽¤e rðr[ºt {tÞtÚte W„he þfu y™u su rðr[ºt {tÞt™t ¼tu„tu™e
ytMÚtt ht¾u yux÷u …tu‚t™t Ëðo™tþ rËðtÞ ƒeswk ftkE hnu ™nª.
108
ðrËc™u Ëtk¼¤u y™u ¼t™ ™ ÚttÞ ‚tu ƒesu õÞtk ÚttÞ ?
{tºt ytnth r™ÿt {iÚtw™ ¼Þ{tk s sL{e Sðe™u {he sðt™wk
ntuÞ ‚tu {týË{tk y™u ƒeò ûtwÿ sk‚wytu{tk þwk Vfo ? {týË Ëk…qýo
…wÁ»ttÚto fhu yux÷u y™k‚ yufhË r[Œtftþ Ëtûttífth fhe y™k‚
yufhË r[ŒtftþY… ÚtE þfu Au, ™nª ‚tu yËkÏÞ ûtwÿsk‚wytu™e su{
sLBÞt ‚tuÞ þwk y™u {he „Þt ‚tuÞ þwk ?
sh s{e™ òuÁ {txu™tu MðtÚto Ët[tu MðtÚto ™Úte, …h{…ŒY…
…h{ …wÁ»ttÚto s Ët[tu MðtÚto Au. y¿tt™e ËkËthe ¾tuxt MðtÚto{tk ™¬t{tk
Œw:¾e ÚtE™u {he „Þt, ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚tuyu Ët[tu MðtÚto …h{…Œ{tk
…qýro ð©tkr‚ …t{e ÷eÄe. …qý‚o ¥ðƒtuÄÚte ykŒh™tu …h{tí{t y™u {tÞt™tu
Ët[tu rððuf y™w¼ðtÞ s Au. {tºt ƒwÂØrð÷tË ðtýe rð÷tË rV÷ËqVe
÷u õ [h ÷t„‚w k ™Úte fthý fu yu { tk {tÞt™tu WÆu þ ntu Þ Au .
…qýo‚¥ðƒtuÄ™wk ÷ûÞ …h{tí{t s Au {tÞt {wÆ÷u ™Úte. s„‚{tk ƒesu
ƒÄu {tÞt ƒÄt™u ™[tðe þfu …ý ðrËc{tk yufuÞ yûth{tk {tÞt {txu
206
÷uþ{tºtuÞ søÞt s ™Úte. Ëðoºt ¼h…qh þwØ r[Œtftþ s Au. þqLÞ
ytftþ{tk su ÚttÞ y™u òÞ yu ƒÄwkÞ þqLÞ s Au yuÚte þwk ytÔÞwk y™u þwk
„Þwk ? {tºt r{ÚÞt yknfth™t rð÷tË{tk s nwk ftkEf Awk yuðtu
r{ÚÞt¼ú{ ¼tËu Au. r[Œtftþ rð™t ƒeswk ftuE fu ftkE Au s ™nª.
{tuxt yux÷t ¾tuxt yux÷t {txu fu sqXe {tÞt{tk s {tuxt, ytí{t{tk
™nª. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚tu ytí{t{tk s {tuxt yu s ¾ht {tuxt.
ŒuntæÞtËðt¤t™u ƒnw Œw:¾ ntuÞ ytí{¿tt™ðt¤t™u ftkE s ™ ntuÞ.
{he „Þt ËwÄe Mºte …wºt ½h Ä™™wk s fhu Au yu ŒuntæÞtË s Au
ytí{¿tt™ ™Úte. ytí{¿tt™{tk r[Œtftþ s Au {tÞt Au s ™nª. Sððwk
s „{‚wk ntuÞ {hðwk ™ „{‚wk ntuÞ ‚tu ytí{¿tt™Úte ysh y{h þwØ
[i‚LÞ MðY… s ÚtE òð. ðihtøÞ ytí{¿tt™Úte ynk {™ ðtË™tÚte
Ëk…qýo {wõ‚ s ¾htu {wõ‚ Au.
ðihtøÞ ytí{¿tt™ ð„h™tu ynk {™ðtË™t™tu „w÷t{ s „w÷t{
Au. su™u {tºt [t{ze s Œu¾tÞ ‚u [{th, su™u r[Œtftþ s y™w¼ðtÞ
‚u ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚.
{tÞt™t yæÞthtur…‚ (fÂÕ…‚) yt¼tË ytfth Atuze ŒEyu yux÷u
ftuE ELÿuÞ ™Úte ftuE ™t™tu feztuÞ ™Úte r[Œtftþ s Au.
Ëðoºt MðY…t™kŒu yuf s Au y™u Ëðoºt «tf]‚ ytnth r™ÿt {iÚtw™
¼Þ …ý yuf s Au ELÿ ntuÞ fu ™t™tu feztu.
ƒúñ fntu ‚tuÞ ƒúñ ƒÄu ƒúñ s Au {tÞt fntu ‚tuÞ {tÞt ƒÄu {tÞt s Au
ftuE ELÿuÞ ™Úte ™t™tu feztuÞ ™Úte.
™{oŒt, 6-7-2006
fuð¤ y™k‚ yufhË …h{‚¥ð s Au.
r[Œtftþ Ëðo Ëth‚¥ð™wkÞ Ëth‚¥ð Au.
©uc ‚¥ð{tk ©uc‚¥ð™tu ftuE rðfÕ… ™Úte.
ysh y{h þwØ MðY… r[Œtftþ s Au.
ËíÞ r[Œtftþ …qýo s Au yËíÞ rðûtu… ftkE s ™Úte.
207
 Ëns Ë{trÄ
y¾kz r[Œtftþ y™w¼ð ËŒt Ë{trÄ Au.
{q¤ MðY…u ƒÄwk s r[Œtftþ Au.
Ëw»twÂÂ{tk Ëqû{ ðtË™t ËkfÕ…, MÚtq÷ ynk (ÿ»xt ¼tuõ‚t)
s„‚ (á~Þ ¼tuøÞ) fthý yrðãt{tk Ëw»twó Au
MðÙ ‚Útt ò„]‚{tk ò„]‚ ÚttÞ Au
r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk r[Œtftþ s Au îi‚ rðfÕ… {wÆ÷u ™Úte.
r[Œtftþ y™w¼ðe y™w¼ð y™w¼tÔÞ Au.
r[Œtftþ™e ykŒh y™w¼ð swŒtu s ™Úte.
ËŒt yufhË r™ŠðfÕ… ƒúñ‚¥ð s Ëðoºt ¼h…qh Au.
yuf s ðM‚w{tk swŒe swŒe áÂüytu (fÕ…™tytu) ÚttÞ Au ‚u s {tÞt.
yuf™u ƒÄwk òuðt™wk fntu yuf Œu¾tþu
ƒeò™u ƒÄwk òuðt™wk fntu ƒeswk Œu¾tþu
109
ºteò™u ƒÄwk òuðt™wk fntu ºteswk Œu¾tþu
ƒÄt™u ƒÄwk òuðt™wk fntu ƒÄt™u ƒÄwk swŒwk swŒwk s Œu¾tþu.
r[Œtftþ r[Œtftþ Au áÂü Ë]Âü Au s ™nª.
Au yu Œu¾t‚wk ™Úte ftkE ™Úte yu Ët[wk ÷t„u Au yu s {tÞt .
r[Œtftþ™wk fuð¤…ýwk
r[Œtftþ{tk ËrðfÕ… r™ŠðfÕ… rðûtu… r™ðtoý ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh MðÙ™„h ¼tËu Au.
r[Œtftþ s Au MðÙ™„h ftkE Au s ™nª.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ r[Œtftþ [¢ð‚eo Au.
r[Œtftþ™e yk Œ h MðÙ™„h™tu [¢ð‚eo ¾htu [¢ð‚eo ™Úte.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh yt¼tË{tºt s Ëðo ftkE ¼tËu Au, ¾hu¾h
r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh yrðãt¼útkr‚ …tu‚u ftkE Au s ™nª,
r[Œtftþ s Au.
208
¿tt™{tk su ftkE s ™Úte yu y¿tt™{tkÞ ftkE s ™Úte.
ysh y{h þwØ MðY… r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ftuE fÕ…™t¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ¼útkr‚™u ftkE s òý‚wk ™Úte.
fuð¤ y™k‚ yufhË …h{‚¥ð s Au.
ðrËc ¾hu¾h þwk Au (©uc‚¥ð) yus fnu Au, ftu™u þwk ÷t„u Au yu
„ý‚t s ™Úte yux÷u ©uc ‚¥ð{tk Œhuf™u su ÷t„‚wk ntuÞ ‚u Atuze™u
©uc‚¥ð s hnuðwk òuEyu. ©uc ‚¥ð{tk ©uc‚¥ð™tu ftuE rðfÕ… ™Úte.
©uc‚¥ð{tk ƒeswk rð[thðwk fhðwk yu ftkE s ™Úte. ¾hu¾htu yrÄfthe
yíÞk‚ Ëqû{ ƒwÂØ yíÞk‚ r™{o¤ ƒwÂØÚte fuð¤ y™k‚ …h{‚¥ð yufhË
s hnu Au ƒeswk Au s ™nª. fu𤠅h{‚¥ð s Ët[wk Au ƒeswk ftkE s
Ët[wk ™Úte. su fu𤠅h{ËíÞ s Au su™u yu{tk s hnuðwk Au yu™u {txu s
Þtu„ðtrËc Au. su™u MðÙ suðt y™u ÍtkÍðt™t s¤ suðt {tun Œw:¾
{÷e™‚t Ëk‚t… yt…™tht r{ÚÞt ûtý¼k„wh {tÞt ËkËth ¼tu„tu{tks
ht[ðwk Au yu™u {txu Þtu„ðtrËc ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh suðe fÕ…™t
ÚttÞ yuðwk Œu¾tÞ, r[Œtftþ s Au ftuE s fÕ…™t ftkE s ™Úte. …tu‚t™t
yk‚htí{tÚte s …tu‚t™t r™ýoÞ «{týu ƒÄt™tu y™w¼ð Au yt ðt‚
ƒÄt™u «íÞût s Au.
þtk‚ r™Šðfth r[Œtftþ Ëðo™e ykŒh hnu÷wk Au ‚¥ð s Au ƒeswk
ftkE Au s ™nª ‚{™u ƒeswk ftkE ÷t„e hÌtwk ntuÞ ‚tu ‚¥ð s yuðwk
÷t„e hÌtwk Au ‚¥ð™e ykŒh ‚{™u suðe fÕ…™t ÚttÞ Au yuðwk ÷t„u Au.
r[Œtftþ s Au r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ™u ™ òý‚t ntuÞ yuðt
ftkE s ™Úte.
yt Ëðo ƒúñY… Au yuðtu Ëk…qýo y™w¼ð Au yu s ¾htu ‚¥ð¿t Au.
yt…ýu r[Œtftþ Aeyu fÕ…™t ftkE Au s ™nª. yt…ýt r[Œtftþ{tk
yt…ýwk r[Œtftþ s Au yt…ýt r[Œtftþ{tk ƒeswk su ftuE ¼tËu, ‚u
ftkE ™Úte yuðe fÕ…™t s Au. ‚¥ð¿t …tu‚u «íÞfT [i‚LÞ (r[Œtftþ)
209
Au Œun ™Úte yuðwk y™w¼ðu Au. …t{h …tu‚u «íÞfT [i‚LÞ ™Úte Œun Au [i‚LÞ Au yux÷u s yt ƒÄwk y™w¼ðtÞ Au.
yuðwk y™w¼ðu Au. «íÞfT [i‚LÞÚte s Œun y™w¼ðtÞ Au {txu …tu‚u r[Œtftþ™e ykŒh yrðãt ftkE Au s ™nª
«íÞfT [i‚LÞ s Au Œun ™Úte. «íÞfT [i‚LÞ suðwk {t™u yuðwk s ÷t„u r[Œtftþ + yrðãt = ËkËth (Ëtu…trÄf MðY…)
Au. «íÞfT [i‚LÞ s ytí{t yux÷u {q¤ {wÏÞ ËíÞ ‚¥ð Au. r[Œtftþ ËkËth - yrðãt = r[Œtftþ (r™hw…trÄf MðY…)
s Ëðo™e ykŒh «íÞfT [i‚LÞ Au yux÷u r[Œtftþ s Ëðo™wk ¾hwk MðY… yt¾e „e‚t Ëth
Au. nwk s [i‚LÞ ™ ntuô ‚tu nwk ƒeswk ƒÄwk fuðe he‚u y™w¼ðwk. nwk s ƒÄwk {t{uf{T þhý{T ðús > yux÷u r[Œtftþ s Au r[Œtftþ s hnu
y™w¼ðwk Awk {txu nwk s [i‚LÞ Awk (ytí{ Ëtûttífth). ðrËc „{u Ëðo Ä{to™T …rhíÞsÞ > yux÷u yt nwk Awk yt ƒÄwk Au yu Atuze Œu ynk íðt
yuðt …t{h y„h Œuntí{ðtŒe™u …ý Ënus{tk ytí{Ëtûttífth (…tu‚u Ëðo …t…uÇÞtu {tuûtrÞ»Þtr{ {t þw[: >> (y 18 &÷tu. 66 {tuût
s [i‚LÞ - ytí{t - r[Œtftþ Au yuðtu y™w¼ð) fhtðu Au. r[Œtftþ ËkLÞtË Þtu„) yux÷u Ëðo y¿tt™Úte {wõ‚ s Au þtuf hrn‚ s Au
«íÞfT [i‚LÞ Ëðo rËØtk‚tu™tuÞ rËØtk‚ Au yux÷u fu Ëðo Ëth‚¥ð™wkÞ …h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚ s Au.
Ëth ‚¥ð Au. „tÞ™tu Ëth ŒqÄ ŒqÄ™tu Ëth ½e. ËkËth™tu Ëth «íÞfT r[Œtftþ ËíÞ Au nwk s ŸÄtu Awk. ‚¥ð¿t™u r[Œtftþ Ëns Au,
[i ‚ LÞ (Ëðo ™ e yk Œ h ytí{t) «íÞfT [i ‚ LÞ™tu Ëth r[Œtftþ yrðãt™u nwk {thwk ht„îu»t ËkËth Mðt¼trðf Au.
(…h{tí{t). r[Œtftþ Ëðo Ëth ‚¥ð™wkÞ Ëth ‚¥ð Au. Sð «íÞfT [i‚LÞ s Au MðÞk«ftþ s Au r[Œtftþ s Au.
110
™{oŒt, 7-7-2006 Sð «íÞfT [i‚LÞ MðkÞ«ftþ r[Œtftþ.
r[Œtftþ yf]rºt{ Ëh¤ Mðt¼trðf s Au.
fuð¤ r[Œtftþ y¿tt™ ¿tt™Úte …h s Au. ¿tt™
r[Œtftþ s Ëtûte Au s„‚ yt¼tË{tºt Au. r[Œtftþ + (Wæðo„r‚)
r[Œtftþ s Au rð÷tË ¼tË ftkE Au s ™nª. Sð
…qýo ‚¥ð rððuf s„‚ + (yÄtu„r‚)
«íÞfT [i‚LÞ (ytí{[i‚LÞ) ythtu…Úte Œun ÷t„u Au ƒtuÄÚte y¿tt™
r[Œtftþ s Au. Sð + y¿tt™ = s„‚
‚¥ð¿tt™ rð™t ƒeò ‚eÚto M™t™ Œt™ {k º t yti » tÄe ðu Œ Sð + ¿tt™ = r[Œtftþ
þt†r™Y…ý …wºt …þw™e yu»týt™t ¼ú{tu Mð„o¼tu„™t ¼ú{tu ð„uhu r[Œtftþ r™ÿtY…u szY… ÚttÞ Au ‚u{ y¿tt™Y…u s„‚Y… ÚttÞ Au
ƒeò W…tÞtuÚte yrðãt Ëk…qýo …ýu þtk‚ Út‚e ™Úte. r[Œtftþ ƒtuÄÚte ¿tt™Úte {q¤ r[Œtftþ s Au.
s yrðãtY…e Œw:¾ Ëk…qýo…ýu þtk‚ ÚttÞ. r[Œtftþ s Sð¼tðu fuð¤ r[Œtftþ y¿tt™ ¿tt™Úte …h s Au.
r™ùÞ «{týu Ëw¾e fu Œw:¾e ÚttÞ Au. yufŒ{ Ëh¤ y™u þwØ r[Œtftþ yf]rºt{ Ëh¤ Mðt¼trðf s Au.
yk‚:fhý™u s Þtu„ðtrËc™tu ƒtuÄ ykŒh W‚hu. Ëtûte ™ ntuÞ ‚tu s„‚™u ftuý y™w¼ðu ?

210 211
r[Œtftþ s Ëtûte Au s„‚ yt¼tË{tºt Au.
{q¤ MðÞk Ë¥tt«ftþ Ëtûte s ™ „ýðt{tk ytðu yt¼tË{tºt s„‚
s „ýðt{tk ytðu yux÷u y¿tt™™t Œw:¾ rËðtÞ fþwk hnu s ™nª.
{q¤ MðÞk Ë¥tt «ftþ s Au y¿tt™ fu Œw:¾ {wÆ÷ Au s ™nª.
y¿tt™Úte Ëðo s„‚ s ÷t„u Au. ©wr‚ ‚¥ð¿tÚte Ëðo y™k‚ yíÞk‚
rðþt¤ ƒúñ s Au.
yt Ëðo [i‚LÞ½™ s Au yus ‚¥ð¿tt™ Au.
[i‚LÞ½™{tk yt ˽¤tu yt¼tË ftkE ™Úte.
Ëtð AuÕ÷t{tk AuÕ÷e ftuxe™t {qZ rð»tÞe …t{h™u …ý ðrËc «íÞfT
[i‚LÞ Ëtûte ytí{t r[Œtftþ fne Ëns s «ƒwØ fhu Au. ftuE s ftÞo
™nª A‚tk Ëk…qýo ftÞo ! MÚtq÷Œun yt¼tË{tºt ytfth Au yux÷u yuÞ
Œw:¾™wk fthý ™Úte, ytr‚ðtrnf Ëqû{Œun yrð™tþe ¿tt™ Y… s Au
yux÷u yuÞ Œw:¾™wk fthý ™Úte. sL{ yu {]íÞ™e s rŒþt Au.
111
y¿tt™ yu Œw:¾™e s rŒþt Au. ¿tt™ yu r[Œtftþ™e s rŒþt Au.
‚¥ð¿t þwØ r[ŒTY… ytí{t s Au. Sð‚tk (SðL{wõ‚) ‚Útt ŒuntL‚Úte
(rðŒun{wõ‚) …ý …tu‚u yrð™tþe …h{…Œ s Au sL{ {]íÞw n»toþtuf
hrn‚ ËŒt {wõ‚ s Au. «íÞfT [i‚LÞ „{u ‚uðwk {t™e þfu Au ‚uÚte ‚u™u
„{u ‚uðwk ÷t„e þfu Au yu Mðt¼trðf s Au yuÚte ¾hu¾h «íÞfT
[i‚LÞ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte.
«íÞfT [i‚LÞ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª yux÷u ¿tt™ ÚttÞ s Au yux÷u
…ý Œw:¾ Ëk¼ð‚wk ™Úte. «íÞfT [i‚LÞ s Au yux÷u „{u ‚u ÚttÞ ‚tuÞ
ftkEs Út‚wk ™Úte yux÷u Œw:¾ Ëk¼ð‚wk s ™Úte.
r[Œtftþ s Au rð÷tË ¼tË ftkE Au s ™nª.
Sð [i‚LÞ Au r™íÞ Au sz fu ûtrýf ™Úte r[ÿw… ytí{t s Au yt¼tË
{tºt Œun ftkE s ™Úte yu r™íÞ ËíÞ rððuf Au.
Sð Au yus [i‚LÞ Au …Ae ƒeswk Au …ý þwk !
212
yufhË
r[Œtftþ™e ykŒh ftkE…ý ÷t„‚wk ntuÞ ‚u Ëðo™e ykŒh r[Œtftþ
s Au. Sð ysh y{h þwØ MðY… s Au ftkE s ™Úte yuðt yt¼tË
ytfth{tºt Œun™t sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾ Ët[t ™Úte.
Sð s ‚¥ð Au ƒeswk ‚¥ð ™Úte
Sð fŒe …tu‚t™u ¼q÷‚tu s ™Úte …tu‚t™u ¼q÷u Au yuðe ¼q÷u
¾hu¾h ftkE s ™Úte. MðÞk«ftþ Sð™u ƒtuÄ™e sYh ™Úte, ftkE
™Úte yuðe ¼q÷ …qh‚tu s ƒtuÄ Au. …h{tÚto (Sð™e ¿tt™Úte {wÂõ‚
«t™tu) fu ÔÞðnth (Sð™e þwÂØ™tu)™e ftuEs „z{Út÷ ™Úte þtkr‚
s Au Sð™tu ftuE …ÞtoÞ s ™Úte.
Sð s Au Sð rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
Sð s ËÂå[Œt™kŒ Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
Sð s {q¤ {wÏÞ Au yu Au yux÷u s ƒÄwk Au.
Sð þtk‚ s Au [fhtðu [ze òÞ ‚tu õÞtk ¾tuðtE òÞ yu fnuðtÞ
™nª. Sð{tk …tu‚t{tk ƒeswk ftkE s ™Úte ‚tu…ý …tu‚t{tk suðwk swyu
yuðwk Œu¾tÞ. þwØ r[Œtftþ{tk ð¤e ƒeS fÕ…™t fuðe ntuÞ ?
ËÂå[Œt™kŒ :-
Ë‚T yux÷u yÂM‚íð, r[‚T ([i‚LÞ) yux÷u y™w¼ð yt™kŒ yux÷u ½™,
¼h…qh, …qýo. ‚¥ð¿t r[Œtftþ s Au r[Œt¼tË ™Úte.
™{oŒt, 8-7-2006
{q¤ MðÞk Ë¥tt «ftþ yt™kŒ yufhË Au.
{q¤ MðÞk Ë¥tt «ftþ yt™kŒ r[Œtftþ Au.
{q¤ MðÞk Ë¥tt «ftþ yt™kŒ ËÂå[Œt™kŒ.
‚¥ð¿t Ëðoºt yuf r[L{Þ ‚¥ð s Œu¾u Au. [i‚LÞ s Au [i‚LÞ s
…tu‚t™e ykŒh yt ƒÄwk ¼tËu Au r[Œtftþ s Au r[Œtftþ™e ykŒh
ƒeswk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh …nu÷e fÕ…™t yk‚:fhý™e
213
ykŒh s ƒeS ˽¤e fÕ…™t ¼tËu Au, r[Œtftþ™e ykŒh fÕ…™t
¼tËu (¼tð) fu ™ ¼tËu (y¼tð) fuð¤ r[Œtftþ s Au fÕ…™t {wÆ÷
Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh Eü (r«Þ), yr™ü (yr«Þ), nuÞ (íÞtßÞ)
W…tŒuÞ („útÌt) yuðe ftuE fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh {tÞt ðtË™t ËkËth ht„ - îu»t yËk¼rð‚ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ËkfÕ… (rð÷tË) nwk (ÿüt) s„‚ (á~Þ) ¼tË
ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ Au r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk Œu¾tÞ Au ‚u
ftkE ™Úte, r[Œtftþ Au nwk ™Úte. r[Œtftþ Au ‚wk ™Úte. r[Œtftþ Au
s„‚ ™Úte. r[ŒtftþY…u nwk ‚wk s„‚ r™íÞ ËíÞ s Au.
r[ŒtftþY…u nwk ‚wk s„‚ ftuE sL{‚wkÞ ™Úte ftuE {h‚wkÞ ™Úte
r[Œtftþ™e ykŒh ftuE yt¼tË Ët[tu ™Úte {txu yt¼tË™t sL{
{]íÞw Ët[t ™Úte ysh y{h þwØ r[Œtftþ MðY…™u sL{ {]íÞw ntuÞ
112
‚tu n»toþtuf ntuÞ ! ËŒt r™Šðfth{tk rðfth {wÆ÷ Ëk¼ð‚tu s ™Úte.
r[Œtftþ ˽¤tu á~Þ yt¼tË y¼uŒ s Au.
su ftkE ˽¤wk y™w¼ðtE hÌtwk Au ‚u ˽¤wk r™íÞ ËíÞ r[Œtftþ s Au.
{q¤ ‚¥ð yuf s Au swŒkw nwk ftuE ftkE ™Úte.
‚¥ð¼uŒ ™Úte {tºt ™t{Y… ¼uŒ ¼tËu Au.
r[Œtftþ™e yk Œ h r[Œtftþ™t ˽¤t rðfÕ…, rðfÕ… ™Úte
r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh {tÞtu…trÄf ˃÷ƒúñ (Eïh - Ë{ÂüSð),
rnhÛÞ„¼o (Ë{Âü ËkfÕ…), rðhtx (Ë{Âü Œun) ˽¤tu rðfÕ…,
rðfÕ… ™Úte r[Œtftþ s Au.
su ˽¤wk Eïh rnhÛÞ„¼o rðhtx ¼tËu Au ‚u ˽¤wk r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh r[ŒtftþÚte swŒtu yt¼tË {™tÞ Au yu s ¼q÷
Au, r[Œtftþ™e ykŒh swŒtu yt¼tË ¼q÷ Au s ™nª r[Œtftþ s Au.
¾hu¾htu ‚¥ð¿t yu{ s fnu ¾hu¾h r[Œtftþ s Au swŒwk ƒeswk fþwk Au s
214
™nª yt¼tË ftkE Au s ™nª, …tu‚uÞ ¼{u y™u ƒÄt™u ¼{tðu yu ftkE
¾htu ‚¥ð¿t ™Úte.
r[Œtftþ s Ët[wk Au yt¼tË ftkE s ™Úte yuðtu …tftu rððuf ™Úte
yux÷u s {týË ðrËcÚte fuð¤ r[Œtftþ …qýo‚¥ðƒtuÄ Atuze yËíÞ
yt¼tË™wk ƒeswk rð[thu ƒtu÷u [t÷u Au …tftu rððuf ntuÞ yu™u r™íÞ
ËíÞ fuð¤ r[Œtftþ ƒtuÄ fŒe Aqxu s ™nª.
r[Œtftþ + y¿tt™ = s„‚
s„‚ + ¿tt™ = r[Œtftþ
r[Œtftþ yufhË s Au y¿tt™Úte s„‚ ¼tËu Au ¿tt™Úte r[Œtftþ s
Au. yt ƒÄwk r[Œtftþ s Au ftuE îi‚ fu rðfÕ… {wÆ÷u ™Úte. r[Œtftþ
…tu‚t™e ykŒh r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. ftuE yu{ fnu
y{™u yt ƒeswk ƒÄwk ÷t„u Au ‚tu yu{™u fnuðt™wk fu ƒhtƒh swytu
r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. su …h{tí{t rËðtÞ ™ðwk ƒeswk
ftkE þtuÄe ftZu ‚tu yu™t suðtu {tuxtu ði¿ttr™f ƒeòu ftuE ™nª !
yt Ëðo r[ŒtftþY… s Au yux÷u s ftuE Œw:¾ ™Úte. yt¼tË™t
Ëth („wý) yËth (Œtu»t) {tk Ëth nk{uþt yrÄct™÷ûte ntuÞ Au,
yËth yt¼tË÷ûte. r[Œtftþ™e ykŒh ‚¥ð¿t yt¼tË{tkÚte …ý
˽¤t „wý „úne ˽¤t Œtu»t íÞS þwØ r[ŒtftþY… s hnu Au su{tk
yt¼tË ftkE s ™Úte. ðrËc™u nk{uþt r[ŒtftþÚte Ëtk¼¤tu ‚tu s
¾ƒh …zu, yt¼tËÚte Ëtk¼¤tu ‚tu fþe ¾ƒh ™ …zu fthý fu ðrËc{tk
fuð¤ r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE s ™Úte. ‚¥ð¿t r[Œtftþ s Au
yux÷u yt¼tË™e ˽¤e EåAtÚte hrn‚ s Au.
fu𤠅h{tí{t s Au
…h{tí{tY… ‚¥ð¿t òu …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE ntuÞ ‚tu ‚u™e
EåAt fhu …h{tí{tÚte …tu‚uÞ swŒtu ™Úte …h{tí{tÚte ƒeswkÞ swŒwk ™Úte
…h{tí{t{tk ftuý þu™e EåAt fhu !
‚¥ð¿t {tºt yt¼tË{tk W…h W…hÚte òuðtÚte ƒeò y¿tt™e suðtu s
215
÷t„u Au ykŒhÚte ‚¥ð¿t fu𤠅h{‚¥ð yufhË s Au. ‚¥ð¿t{tk
Ët[wk ‚¥ð s Ët[wk Au. y¿tt™e ËkËthe{tk ƒÄwk ¾tuxwk s Ët[wk Au.
…h{tí{t÷ûte ð‚uo íÞthu s …h{tí{t y™w¼ðtÞ Au {tÞt÷ûte ð‚uo
íÞthu …h{tí{t y™w¼ðt‚t ™Úte. …h{tí{t ËíÞ Au {tÞt yËíÞ
yt¼tË yus rððuf Au.
¾hwk ‚¥ð ËíÞ y™w¼ð ntuÞ íÞtk ykŒh ynk {™ ðtË™t ™ ntuÞ.
¾hwk ‚¥ð ËíÞ y™w¼ð ™ ntuÞ íÞtk ykŒh ynk {™ ðtË™t ntuÞ.
ftuE yt¼tË{tk Ët[wk Útðt òÞ yus ¼q÷ Au.
ht„e ftuE…ý ¼tu„u yt¼tË™wk ™ Atuzu.
rð‚ht„e ftuE…ý ¼tu„u yt¼tË Atuze s Œu.
ytí{t{tk su Ët[wk ÷t„u Au yus Þtu„ðtrËc{tk Au yux÷u s Þtu„ðtrËc
Ët[wk ÷t„u Au.
ytí{t™u su Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ yu™e ËtÚtu su™u {u¤ ™ ntuÞ yu™u ytí{t
113
Atuze Œu.
yt su rððuf Au yu ytí{t™tu s Au {™ ƒwÂØ™tu ™Úte ‚¥ð¿t™tu ˽¤tu
rððuf ytí{t™tu s Au.
y¿tt™e™wk ˽¤wk {t™ðwk fhðwk {™ ƒwÂØ™wk s Au, Ët[tu nk{uþt ytí{tÚte
s ntuÞ, Œk¼e nk{uþt {™ ƒwÂØÚte s ntuÞ. ytí{t r[Œtftþ s Au,
{™ ƒwÂØ {tÞt ðtË™t ËkËth. þçŒtu{tk òýðwk yus òýðwk ™Úte
y™w¼ððwk yu s ¾hwk Au {tºt þçŒtuÚte s {tÞt ™ nXu y™w¼ðÚte
{tÞt™u ‚h‚ s nxe sðwk …zu.
™{oŒt, 9-7-2006
MðÞk r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE Au s ™nª.
y™k‚ Ëðo ÔÞt…e fuð¤ [i‚LÞ yuf s Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Ëðo™e ykŒh ytí{t Au.
su …tu‚u s r[Œtftþ ntuÞ ‚u™u …tu‚t™t ¼tË{tk þwk EåAt (ðtË™t)
ntuÞ ? ‚¥ð¿t ‚¥ð‚: …tu‚u s …h{…Œ Au …tu‚u ¼tË™tu ‚¥ð¿t (¼tË™t
216
yk‚: fhý «tý ErLÿÞ Œun™tu Ë{qn) ™Úte. Xt÷t …h{tí{t þçŒÚte
s …tu‚u ¾hu¾h su ËíÞ ‚¥ð Au ‚u y™w¼ðt‚wk ™Úte, …tu‚u ¾hu¾h su
ËíÞ ‚¥ð Au yu™e ykŒhÚte (Xt÷wk …h{tí{t ƒtuÕÞt ð„h) suðe
˽¤e {tÞt Atuze Œuðt{tk ytðu yuðtu s …tu‚u {q¤ su Au ‚u s Au.
ytí{t …tu‚u s Au ytí{t ftkE {u¤ððt™tu ™Úte ytí{t W…hÚte {tºt
ytðhý s nxtððt™wk Au.
{tºt ynk ƒúñtÂM{ ƒtu÷ðtÚte s {V‚{tk ¼„ðt™ ÚtE sðt‚wk
ntuÞ‚tu ‚tu þwk òuEyu. {tÞt ð„h s ƒÄu ¼„ðt™ Au yt™u {tÞtÚte
¼„ðt™ ÚtE sðwk Au. ftr{™e ftk[™ feŠ‚™t „w÷t{tu …tËuÚte ðrËc™u
þwk {u¤ððt™wk. ftkE sz …ŒtÚttuo™t Z„÷t {tuxwk Ëw¾ ™Úte ytí{t Ëk…qýo
{tÞt™t ytðhýÚte hrn‚ yu s {tuxwk Ëw¾ Au. sz™e ¼útkr‚{tk ðÄðtÚte
[i‚LÞ™e þtkr‚ ðÄu fu ytðhý{tk hnu ?
r[Œtftþ™tu …h{yt™kŒ …tu‚t™t y™w¼ð{tk s y™w¼ðtÞ Au ƒeò™u
y™w¼ðt‚tu ™Úte.
r[Œtftþ fu r[Œtftþ y™w¼ð ftuE™e {™ ƒwÂØ ErLÿÞtu™tu rð»tÞ
™Úte. r[Œtftþ yt¼tË Úttuzwk Au ‚u yt¼tË{tk y™w¼ðtÞ ? ÷tuftu
yt¼tË{tk …h{tí{t fnu Au …Ae õÞtkÚte y™w¼ðtÞ !
…h{tí{t (r[Œtftþ) {tk ftuE yt¼tË Au s ™nª r[Œtftþ{tk
¼q‚tftþu ™Úte ‚tu …Ae ƒeS {tÞt ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte !
‚¥ð¿t™tu …tu‚t™tu y™w¼ð «{tý Au, y¿tt™e™tu yËíÞ ythtu…
«{tý ™Úte.
r[ŒtftþY…™u yt¼tË{tk þwk ÷tu¼ ÷t÷[ ntuÞ !
Ëíþt† Ëí…wÁ»t ËŒt[th Mðt™w¼ð MðÞk™tu …tÞt™tu {q¤ {wÏÞ rððuf
MðÞk r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE Au s ™nª. y¿tt™e y¿tt™™e
rËÂØ (˽¤e ËkËthe{tÞt) ™u s „ýu Au ¿tt™™e rËÂØ fuð¤ r[Œtftþ
MðY…™u „ý‚tu ™Úte. ‚¥ð¿t™tu yt¼tË „{u íÞtk „{u ‚uðtu ¼tËu ‚u
MðY…u r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk fŒe ftuE VuhVth Ëk¼ð‚tu s ™Úte
217
Vu h Vthðt¤w k fŒe ftu E Ët[w k s ™Úte. ‚¥ð¿t …w Á »t {q ¤ {w Ï Þ
÷ûtý r[Œtftþ.
«íÞfT [i‚LÞ Ëðoºt Ëðo y™w¼ðu Au …ý ‚u™u ftuE™tu M…þo fu ËkƒkÄ
{wÆ÷u ™Úte r™÷uo… s Au su{ fu ËqÞo«ftþ. yu s Ëtûte …ýwk (r™÷uo……ýwk)
Au. ßÞtk «íÞfT [i‚LÞ¿tt™ (ytí{¿tt™) Au íÞtk {q¤ r™÷uo… Mð¼tðu
s hnu Au.
y¿tt™ Au íÞtk yt¼tË{tk ÷u…tE òÞ Au …tu‚u r™÷uo… «íÞfT [i‚LÞ
¼q÷e …tu‚t™u ËkfÕ… nwk s„‚Y…u {t™u Au ¿tt™Úte …tAwk {q¤ {wõ‚ ÚtE
òÞ Au.
y™k‚ Ëðo ÔÞt…e Y…u Ëðo™e ykŒh hnu÷wk «íÞfT [i‚LÞ s r[Œtftþ Au.
‚hk„™wk s¤ (Ëðo™e ykŒh hnu÷wk «íÞfT [i‚LÞ) y™u Ë{wÿ™wk s¤
(y™k‚ Ëðo ÔÞt…e r[Œtftþ) yuf s Au.
‚hk„™wk s¤ yu{ fnu nwk s¤ s Awk yu r™÷uo… nwk ‚hk„ Awk yu ÷u….
114
ÔÞÂü ‚hk„ Sð™e W…{t Ë{Âü ‚hk„ Eïh™e W…{t fuð¤ s¤
fuð¤ [i‚LÞ™e W…{t. ÔÞÂü y™u Ë{Âü ‚hk„…ýwk ftZe÷tu yux÷u
fuð¤ [i‚LÞ s Au …tu‚u su y™w¼ðu Au yu ƒÄwk yt¼tË Au …tu‚u su Au yu
…h{tí{t Au.
[i‚LÞ yuf s Au.
yt¾t s„‚{tk su [i‚LÞ Au yu s …h{tí{t. s„‚{tk su
{ntí{tytuyu ytí{Ëtûttífth fÞtuo yu …tu‚t{tk yu s [i‚LÞ™tu Ëtûttífth
fÞtuo fthý fu ƒeswk [i‚LÞ s ™Úte [i‚LÞ yuf s Au.
ƒÄt …h{tí{t þtuÄu Au yu™tu yÚto yu fu …h{tí{t …h{tí{t þtuÄu Au.
…tu‚u s Sð Au yus «íÞfT [i‚LÞ Au yu s …h{tí{t Au.
y™k‚ Ëðo ÔÞt…e fuð¤ [i‚LÞ yuf s Au.
Ëðoºt ¼h…qh r[L{tºt ‚¥ð s Ëðo™wk ytí{‚¥ð Au yu r[L{tºt ‚¥ð
y™w¼ðu yu s ytí{Ëtûttífth. [i‚LÞ yuf s Au yux÷u Ëðo™u y™w¼ð
Ëh¾tu ÚttÞ Au.
218
fuð¤ r[Œtftþ s Ëðo™e ykŒh ytí{t ({q¤ {wÏÞ ‚¥ð) Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Ëðo™e ykŒh {q¤ {wÏÞ ‚¥ð Au. r[Œtftþ (ytftþ
suðwk [i‚LÞ) þçŒÚte y™k‚ y™u yíÞk‚ rðþt¤ [i‚LÞ™tu ËeÄtu
y™w¼ð ÚttÞ, Œun{tk s su [i‚LÞ Au yux÷tu s ytí{t …tu‚t™u
{tLÞtu Au yu ¼q÷ ™ef¤e òÞ. …tu‚u r[Œtftþ s Au yu he‚u ËkËth
Ëk¼ðu s ™nª …tu‚u ŒunY… {tLÞtu yux÷u s ËkËth{tk VËtÞtu.
yuf r[Œtftþ ytu¤ÏÞwk yuýu ƒÄwk s ytu¤ÏÞwk.
yt¼tË ytu¤ÏÞtu yu ftkE ytu¤ÏÞwk ™ fnuðtÞ.
r[Œtftþ y¼uŒ s Au yt¼tË{tºt ¼uŒ Au.
r[Œtftþ Ëðoºt yƒtrÄ‚ s Au yt¼tË Ëðoºt ƒtrÄ‚ s Au.
r[Œtftþ ytðhý{tk ntuÞ ‚tuÞ Au s. yt¼tË Ët[tu ÷t„‚tu ntuÞ ‚tuÞ
™Úte. r[Œtftþ™wk …tu‚t™e ykŒh yt ˽¤t yt¼tËY…u ¼tËðwk
Mðt¼trðf s Au. {ntËt„h™wk …tu‚t™e ykŒh ˽¤e ÷nuhtu Y…u
¼tËðwk Mðt¼trðf s Au. …tu‚u r[Œtftþ s Au yux÷u ysh y{h þwØ
MðY… s Au …tu‚u yt¼tË™e ftuE ÔÞÂõ‚ s ™Úte.
r[Œtftþ s Au {tºt r[Œt¼tË Atuzðtu …zu.
þwk fhðt™wk Au ? r[Œtftþ {u¤ððt™wk ™Úte r[Œtftþ s Au {tºt
r[Œt¼tË Atuzðt™tu Au.
r[Œtftþ + ynk = r[Œt¼tË
r[Œt¼tË - ynk = r[Œtftþ
{q¤ðM‚w yufs Au r[Œtftþ ynk hrn‚, r[Œt¼tË ynk Ërn‚. Ëðo™e
ykŒh r[Œtftþ - y™w¼ð™th (su y™w¼ðu Au ‚u) yt¼tË -
y™w¼ðt™th (su y™w¼ðtÞ Au ‚u). y™w¼ðe y™w¼ð y™w¼tÔÞ
rºt…wxe{tk [i‚LÞ yuf s Au, ÿüt Œþo™ á~Þ rºt…wxe{tk [i‚LÞ yuf s
Au, ƒtuÄ fh™th ƒwÂØ ƒtuÄÔÞ rºt…wxe{tk [i‚LÞ yuf s Au «{t‚t
«{tý «{uÞ rºt…wxe{tk [i‚LÞ yuf s Au, yrÄct™ r[Œtftþ ËíÞ
Au ˽¤e rºt…wxe ËkfÕ… fÕ…™t yt¼tË{tºt s Au, r[Œtftþ™e
219
ykŒh ËkfÕ… MðÙ á~Þ yt¼tË{tºt s Au ¾hu¾h fuð¤ r[Œtftþ
s Au. ftuE yu{ fnu {™u Ëtûte ƒ‚tðtu ? yu™tu W¥th ‚wk ftuý Au ?
ytí{t …tu‚t™tu rð[th fhu yux÷u ftuE á~Þ fÕ…™t s ™Úte ytí{t
…tu‚t™u ¼q÷e ftuE á~Þ fÕ…™t fhu yux÷u á~Þ fÕ…™t ¼tËu.
™{oŒt, 10-7-2006
…tu‚u s r[Œtftþ Au swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte.
swŒt swŒt …h{tí{t {tÞt Sð s„‚ ™Úte.
{ntËt„h swytu yux÷u ÷nuhtu Œu¾t‚e ™Úte r[Œtftþ swytu yux÷u
á~Þ Œu¾t‚wk ™Úte r[Œtftþ s Ëðtoí{t Au yt¼tË™wk ftkE s ytí{t
™Úte. MðÙ su{tk ¼tËu Au ‚u s ytí{t Au MðÙ™tu ftuE ytí{t ™Úte.
Ëðo™e ykŒh hnu÷t r[Œtftþ ytí{t™wk ¿tt™ s ytí{¿tt™ Au.
r[Œtftþ ytí{t y™w¼ðe yu{tk ËŒt™u {txu ÂMÚth hnuðt{tk s ƒwÂØ™e
ËtÚtoõ‚t Au yt¼tË™wk ftkE òýðt{tk ™nª. r[Œtftþ s ytí{t Au nwk
115
ftkE s ™Úte.
ƒwÂØÚte ytí{¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ fhðt{tk ytðu yux÷u Sð‚tk
ËŒunu r[ŒtftþY…, Œun þtk‚ ÚttÞ yux÷u rðŒunu r[ŒtftþY… s Au.
ysh y{h þwØ MðY… r[Œtftþ ytí{t Au yt¼tË{tºt Œun {wÆ÷
Au s ™nª. {™ (ËkfÕ… fÕ…™t) s s„‚ ¼tËu Au, {™ S‚u,
{™Úte …h ÚttÞ yux÷u r[Œtftþ ytí{t s Au.
{™ Y…e ÷nuh™e ykŒh yíÞk‚ Ëqû{ y™u …qýo yð÷tuf™ (¿tt™)
Úte r[Œtftþ ytí{t {ntËt„h s Au. {™Y…e ÷nuh™t r™htuÄ
Ë{trÄ(Þtu„) Úte r[Œtftþ ytí{t {ntËt„h s Au. ¿tt™ y™u Þtu„
yÇÞtË ÿZ ÚttÞ yux÷u r[Œtftþ s Au {™ s„‚ yt¼tË ™Úte.
Þtu „ ðtrËc Ëk … q ý o r[Œtftþ „k ¼ eh¿tt™ (…q ý o ‚ ¥ðƒtu Ä ) ËŒt
…t¤ðtÞtuøÞ …ÚÞ s Au. ¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ fhðt Y… …ÚÞ ËŒt
…t¤™th™tu ¼ðhtu„ ¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ r™:ËkþÞ Äh{q¤Úte {xu s
Au. MðåA r[Œtftþ s Ëðoºt Au îi‚ s ™Úte fuð¤ MðY… rð™t ƒeswk
220
ftkE s ™Úte.
Þtu„ðtrËc™tu rð[th yux÷u ©uc ‚¥ð r[Œtftþ™tu s rð[th.
nwk yt s Awk yu …tfwk fhe ÷eÄwk Au yu™tu yÚto yu fu …tu‚u r[Œtftþ
ytí{t Au yu ¼q÷e s „Þtu Au.
¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ fhe «ƒwØ ÚtE …tu‚u r[Œtftþ ytí{t s hnu
yux÷u yt¼tË™wk nwk yts Awk fu nwk ™wk ƒeswk ƒÄwk ftkE hnu s ™nª.
Ëk…qýo …wÁ»ttÚtoÚte ðihtøÞ ytí{¿tt™Úte yð~Þ …tu‚t™wk …h{…Œ
…t{u s Au.
Ëíþt†{tk nk{uþt r[Œtftþ ytí{t™e s ðt‚ ntuÞ. yËíþt†{tk
nk{uþt yt¼tË™e s ðt‚ ntuÞ {txu Ëíþt†Úte r™hk‚h ytí{rð[thÚte
…tu‚t™t r[Œtftþ ytí{t™u s …t{e÷tu, yt¼tËÚte ËŒt™u {txu Ëk…qýo
{wõ‚ s ÚtE òytu. ¿tt™Úte r[Œtftþ «tÂÂ Ëk…qýo yt¼tË {wÂõ‚ s
…qýoþtkr‚ Au.
…h{tí{t ¿tt™
{™
{tÞt
y¿tt™
{™ + ¿tt™ = …h{tí{t
{™ + y¿tt™ = {tÞt
{™™u nk{uþt rððufÚte …h{tí{t{tk s ht¾ðt{tk ytðu yux÷u ËŒt
…h{tí{t{Þ s hnu Au. yrððufÚte {tÞt{Þ. …h{tí{t …h{þtkr‚
s Au {tÞt{tk ƒÄwk Œw:¾. ËkËth™wk Ëw¾, Ëw¾™tu yk[¤tu ytuZe™u
ytðu÷wk Œw:¾ s Au. Þtu„ðtrËc rð[thÚte ynª y™u yíÞthu s ‚h‚
¿tt™ y™u ‚h‚ þtkr‚ y™w¼ðtÞ s Au. ðrËc ht{™u fnu Au Þtu„ðtrËc
suðwk …nu÷tk ftuE ÚtÞwk ™Úte …AeÞ ftuE Útþu ™nª. r…‚t {t‚t fu „{u
‚uðt ËíftÞoÚte «t ™ ÚttÞ ‚uðwk ©uÞ Þtu„ðtrËcÚte ‚íft¤ «tÂ
ÚttÞ Au. ðrËc ht{™u fnu Au, yt s„‚ ƒt¤f™e h{‚ suðwk Au y™u
…t„÷™e [uüt suðwk Au. yt s„‚ ykÄ…hk…ht Au.
221
 Ëðtuoå[ ©uÞ
…tu‚u s r[Œtftþ Au swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte.
swŒt swŒt …h{tí{t {tÞt Sð s„‚ ™Úte.
fuð¤¿tt™Úte s yt ˽¤t rðr[ºt ËkËth ¼ú{ ƒkÄ Œw:¾Úte {wÂõ‚
Au. Ëíþt† «{tý rððuf ðihtøÞ ©ðý ‚¥ðƒwÂØ ysh y{h {tuût.
ƒÄt ™ fhtð™wk fhu Au fhðt™wk fh‚t ™Úte, fhðt ÞtuøÞ Œw:¾ ðihtøÞÚte
fhðwk yu™t fh‚t Ëw¾Úte fhðwk þwk ¾tuxwk ! ftuE™u ht{ òuE‚t ™Úte
ƒÄt™u …tu‚t™wk ft{ s fZtððwk Au. …tu‚t™t s ‚¥ð¿tt™Úte fuð¤
r[Œtftþ MðY… s hnu Au ‚u Ëðtuoíf]ü s Au. …tu‚t™t ‚¥ð¿tt™Úte
(ËtÄ™) ËeÄtu r[Œtftþ MðY… (ËtæÞ). …tu‚t™t s ‚¥ð¿tt™™wk ËtÄ™
‚íft¤ …tu‚t™t s r[Œtftþ MðY…{tk Ë{tÞ Au su{ „k„t Ët„h{tk
Ë{tÞ Au. fuð¤ r[Œtftþ MðY… …h{‚¥ððu¥tt …tu‚t™u {tÚtu fŒe
y¿tt™ Ëðth ÚttÞ yu Ën™ fh‚t ™Úte. r[Œtftþ s ƒÄt™wk …tu‚t™wk
116
¾hwk ytí{ MðY… Au yt¼tË{tºt yk‚:fhý «tý ErLÿÞ Œun ftuE™wk
…tu‚t™wk ¾hwk ytí{ MðY… ™Úte Þtu„ðtrËc s yuðwk ËeÄwk ƒ‚tðu Au
ƒtfe ƒÄt {tÞtðe „whwytu „tu¤ „tu¤ Vuhðu s Au.
{he „Þt …Ae ™nª yíÞthu s ‚wk r[Œtftþ Au. y™trŒ y™k‚
yuf s yÂî‚eÞ fuð¤ r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™rn. fuð¤
r[Œtftþ™e ykŒh ftuE„whw ÚtÞtuÞ ™Úte fu ftuE „whw ÚtþuÞ ™nª. ‚u÷
òuEyu ‚u ‚÷ ¾heŒu, …tu‚t™wk r[Œtftþ MðY… òuEyu ‚u Þtu„ðtrËcÚte
…t{e ÷u. r[Œtftþ™e ykŒh yt ƒÄwk MðÙ Au r[Œtftþ ytí{t Au
MðÙftkE s ™Úte. Þtu„ðtrËc fnu Au ‚wk s ¿tt™Y… ytí{t (MðÞk«ftþ
r[Œtftþ) Au ƒeò ytí{t™u {u¤ððt õÞtk VtkVtk {thu Au ! r[Œtftþ
ËkƒkÄe rð‚kztðtŒ ‚fo rðhtuÄ fh‚tu ntuÞ ‚u …tu‚t™t ytí{t™tu s
rðhtuÄ fhu Au fthý fu r[Œtftþ Ëðo™tu …tu‚t™tu s ytí{t Au ftuE™e
ƒwÂØ ™ …ntU[‚e ntuÞ yux÷u ftkE r[Œtftþ ¾tuxwk ™Úte yu s
¾tuxtu Au.
222
ðrËc Ëðo™t yuf‚t r™íÞ‚t Mð‚kºt‚tY… þwØ r[Œtí{t þwØ
r[Œtftþ s Au Ëðo™t þwØtí{t Ëðo™u þwØ ytí{‚¥ð™tu ƒtuÄ fhðt
Ëðo™u «íÞût ÚtÞt Au. yæÞthtur…‚ yt¼tË ytfth {tºt Ëðo swŒt swŒt
¼tËu Au, þwØ ytí{tY…u Ëðo yuf s Au. su ftkE Au ‚u ˽¤wk y™trŒ
y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ þwØ ytí{t s Au yu he‚u Ëðo ytí{ðu¥tt
{ntí{tytu …hM…h ytí{ƒtuÄ fnu Au. {tºt yæÞthtur…‚ yt¼tË
ytfth yk‚:fhý «tý ErLÿÞ Œun swŒt swŒt ¼tËu Au su{ ytftþ
Ëðoºt y™k‚ yuf s Au ‚u{ þwØtí{t Ëðoºt y™k‚ yuf s Au ðM‚w‚:
ytí{t ytí{t s Au ftuE ƒeò Y… ™Úte ytí{t Au yux÷u yt ƒÄwk
¼tËu Au, ytí{t yu ftuE ¼tË Y… ™Úte. {ntËt„h Au yux÷u ÷nuhtu
¼tËu Au, {ntËt„h yu ftuE ÷nuhY… ™Úte. ytí{t Ëw»twÂÂ{tk
MðÙY… ¼tËu Au.
ytí{t ytí{t s Au. ytí{t MðÙ™t ftuE ¼tË Y… Út‚tu ™Úte
ytí{t ¼q÷e™u ¼tË Ët[tu {tLÞtu yus ¼q÷. ytí{¿tt™ ÚttÞ yux÷u
¼tË þtk‚ ÚtE òÞ. yíÞthu su™u yt rðr[ºt á~Þ¼tËu Au yu MðÙ{tk
Au su ytí{t Au ‚u™u yt rðr[ºt á~Þ ftkE s ™Úte. ytí{t{tk ytí{t
rËðtÞ ftuE á~Þ Ët[wk ™Úte, yus ðihtøÞ Au. …tu‚u s ytí{t Au yu s
ytí{¿tt™ Au. MðÙ™e Ëðo ðM‚wytu „{u ‚ux÷e ËwkŒh ÷t„‚e ntuÞ
ðM‚w‚: ‚u yt¼tË{tºt s Au ƒeswk ftkE s ™Úte yuf yrÄct™ [i‚LÞ
s ËíÞ Au.
Ët‚ ¾kz™t Ët‚Ëtu fhtuz yt¼tË™u Ët[tu {t™e™u s Œtuzâu òÞ
Au. ytí{ðu¥tt …tu‚u s ytí{t Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. ytí{t ƒŒ÷t‚tu
™Úte yt¼tË ƒŒ÷tÞ Au. ¾hu¾h ðihtøÞ y™u ytí{¿tt™ ntuÞ yu
ytí{t s ntuÞ yu™u yt¼tË ftkE ntuÞ s ™nª. ËkËth{tk MðtÚto rð™t
fŒe ftuE ftkE fh‚wk s ™Úte. yËíÞÞ hnuðwk y™u ËíÞÞ …t{ðwk yu
fŒe ƒ™e þfu ™nª. y¿tt™{tk ftkE s ™ ntuÞ ‚uÞ {tuxwk ÷t„u Au.
¿tt™{tk ‚u ftkE s ÷t„‚wk ™Úte. r[Œtftþ Mð‚:rËØ Au Mð‚:«{tý
223
Au ©wr‚™u r[Œtftþ «{tý Au. rs¿ttËw {w{wûtw Ëí…wÁ»t™u r[Œtftþ y™u
©wr‚ «{tý Au. ËqÞo«ftþ ËkËth™e ˽¤e ðM‚wytu™u «ftþu Au
ËqÞo«ftþ™u ËkËth™e ftuE ðM‚w «ftþ‚e ™Úte ‚u{ [i‚LÞ ËkËth™e
˽¤e ðM‚wytu ™u «ftþu Au ËkËth™e ftuE ðM‚w [i‚LÞ™u «ftþ‚e ™Úte.
[i‚LÞÚte «ftþ‚e ƒwÂØ ‚¥ðƒtuÄÚte [i‚LÞY… ÚtE òÞ ‚us ‚u™e
ËtÚtoõ‚t Au, [i‚LÞÚte «ftþ‚e ƒwÂØ [i‚LÞ™u ¼q÷e™u ftkE ™ ntuÞ
yuðe {tÞt{tk zqƒe òÞ Au yu s ƒwÂØ™wk Œuðt¤wk Au. [i‚LÞÚte MÚtq¤,
[i‚LÞ™u ™ òý™th {™ y™u ErLÿÞtu s [i‚LÞ{tk ™ ntuÞ ‚tu {™
ErLÿÞtuÚte sýt‚t {™ ErLÿÞtuÚte …ý MÚtq¤ {™ ErLÿÞtu{tk ™ ntuÞ
yuðt …ŒtÚttuo [i‚LÞ{tk ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ! ðht¤…ýt{tk s¤…ýwk s
™ ntuÞ ‚tu ƒhV…ýkw ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte. [i‚LÞ{tk ËkfÕ… s ™ ntuÞ
ËkfÕ…{tk ËkfÕ…™tu Œun s ™ ntuÞ ‚tu …Ae yu Œun [i‚LÞ{tk‚tu ntuÞ s
õÞtkÚte ! suðtu Œun Ët[tu {tLÞtu Au yuðtu ytí{t Ët[tu òÛÞtu ™Úte
117
ytí{t Ët[tu òÛÞtu ntuÞ yux÷u Œun ftkE Au s ™nª. y{t… ‚¥ð™u
y{t… ‚¥ð s ytu¤¾ðt{tk ytðu yux÷u fŒe {t…ðt¤wk ™ Œu¾tÞ. y{t…
‚¥ð™u {t…ðt¤e áÂüÚte òuðt{tk ytðu y™u y{t…{tk {t…™e «‚er‚
ÚttÞ ‚tu …ý yu y{t… ‚¥ð s Au {t…ðt¤wk ftkEs ™Úte yu™tu yÚto
yuðtu ÚttÞ fu {týËu ðrËcÚte …qý‚o ¥ðƒtuÄÚte y{t… ‚¥ð s ytu¤¾tÞ
yuðe y{t… ‚¥ðáÂü s ¾tu÷ðe òuEyu.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
MðÞk y™k‚ yufhË …h{r[Œtftþ Au
r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk ÚtE hnu÷ Au
r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh Mðt{eS y™w¼ð ÚtE hnu÷ Au
r[Œtftþ s Au.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
224
™{oŒt, ÔÞtË…qŠý{t, rð.Ë. 2062,
‚t. 11-7-2006
…tu‚u s ytí{t Au yux÷u …tu‚u s r[Œtftþ Au.
…qýo‚¥ðƒtuÄ …qýo MðY… …qýo y™w¼ð.
[i‚LÞ ƒÄwk ¼tËu s Au ftkE ÚtE s‚wk ™Úte.
‚¥ðÚte ƒÄwk Au ftuEÚte ‚¥ð ™Úte, {ntËt„hÚte ÷nuhtu Au ÷nuhtuÚte
{ntËt„h ™Úte, ËqÞoÚte s„‚ Au s„‚Úte ËqÞo ™Úte, [i‚LÞÚte ƒÄwk
Au ftuEÚte [i‚LÞ ™Úte yux÷u yt…ýu Ëðo ¾hu¾h [i‚LÞ s Aeyu,
yt…ýwk [i‚LÞ …tu‚t™e ykŒh ˽¤wk ¼tËe hÌtwk Au [i‚LÞ s Au ¼tË
ftkE s ™Úte.
…qýo‚¥ðƒtuÄ …qýoMðY… …qýoy™w¼ðÚte s Au {tºt ƒwÂØ y™u
þçŒtuÚte s ™Úte, ‚¥ð{tk þtkr‚ s Au þçŒtu ™Úte. nk{uþt ftkE…ý Œu¾t‚wk
ntuÞ ‚u {q¤‚¥ð s ntuÞ ƒeswk ftkE s ™ ntuÞ, {q¤ ‚¥ð fŒe ƒŒ÷t‚wk
™Úte ƒeswk „{u yuðwk „{u yux÷wk Œu¾t‚wk ntuÞ ƒŒ÷tÞ s Au. su ftkE
yt ˽¤e Ë]Âü ¼tËe hne Au ‚u™e ykŒh y™u …tA¤ su ftkE yt
˽¤t rð[thtu ¼tËe hÌtt Au ‚u ËðoY…u fÞwk MðÞk«ftþ ‚¥ð ¼tËe
hÌtwk Au ? - [i‚LÞ. [i‚LÞ s ytftþY…u, [i‚LÞ s ðtÞw Y…u, [i‚LÞ
s ËqÞo [kÿ yÂø™Y…u, [i‚LÞ s yL™ s¤ Y…u, [i‚LÞ s …ðo‚tu
y™u {ntËt„htu Y…u, [i‚LÞ s Ëðo SðtuY…u, [i‚LÞ s Ëðo ð]ûttuY…u,
[i‚LÞ s …]Úðe y™u …]Úðe™e Ëðo ðM‚wytuY…u ¼tËe hÌtwk Au. [i‚LÞ
ƒÄwk ¼tËu s Au ftkE ÚtE s‚wk ™Úte. yt ˽¤wk su ftkE ¼tËe hÌtwk Au ‚u
˽¤wk yufûtý …ý r™Âù‚ ™Úte. [i‚LÞ Ëðoºt ËðoŒt r™Šðfth s Au.
ftuE…ý {týË™tu rð[th yufûtý …ý yuf Ëh¾tu hnu‚tu ™Úte …Ae
‚u™tu þwk ytÄth ! yt…ýu su Ã÷uxVtu{o …h ƒuËðt™wk ntuÞ ‚u Ã÷uxVtu{o
nuXwk …ze sðt™wk ntuÞ ‚tu ‚u™t …h ƒuËðt™tu þtu yÚto ?
ðrËc fE he‚u ËíÞ Au ? ðrËc ƒÄt™t ytí{t{tk þwk ÷t„u Au fu
þwk ™Úte ÷t„‚wk yu ftkE fnu‚t ™Úte, ftkE ÷t„ðt fu ftkE ™ ÷t„ðt
225
…nu÷tk …tu‚t™tu ËíÞ ytí{t òuEyu. ðrËc fnu Au fu ƒÄt™t ËíÞ
ytí{t{tk þwk ÷t„u Au fu þwk ™Úte ÷t„‚wk yu ftkE nwk fnu‚tu ™Úte nwk ‚tu
ƒÄt™t ËíÞ ytí{t™u s ËíÞ fnwk Awk {txu ðrËc ËíÞ Au. ËíÞ ytí{t
ËŒtÞ hnu Au ÷t„ðt ™ ÷t„ðt™wk hnu‚wk ™Úte su ËŒtÞ hnu Au yu s
Ët[wk „ýtÞ su hnu‚wk ™Úte yu Ët[wk ™ „ýtÞ.
ðrËc ËeÄu ËeÄtu ‚¥ð™tu y™w¼ð fhtðu Au …nu÷tk ‚{u ËíÞ ytí{t
Atu yux÷u …Ae yu™tÚte yt ƒÄwk y™w¼ðtÞ Au yux÷u …nu÷tk ytí{t
…Ae s„‚. ytí{¿tt™ þt {txu ? …nu÷wk s„‚ {tLÞwk …Ae ytí{t
{tLÞtu yux÷u ytí{¿tt™™e sYh, òu …nu÷tk ytí{t òÛÞtu ntu‚ ‚tu
ytí{¿tt™™e sYh hnu‚ ™nª. ytí{t yufztu Au ƒtfe ƒÄwk yu™e
…tA¤™t {tÞt™t {ªzt s Au. ytí{t s {tuxtu Au, „{u ‚uðe „{u
yux÷e {tuxe Œu¾t‚e ntuÞ, {tÞt ftkE s ™Úte. ƒÄt{tk hnu÷t ËíÞ
ytí{t™u ftkE s Út‚wk ™Úte yt¾t s„‚™u ¼÷u „{u ‚u ÚttÞ r[Œtftþ
118
([i‚LÞY… ytftþ) s Ëðo™tu …tu‚t™tu ËíÞ ytí{t Au. ‚{™u yuðwk
ÚttÞ ¾hwk fu yts™tu {týË …iËtÚte ™ {™tE òÞ ? {™tE s òÞ.
‚{™u yuðwk ÚttÞ ¾hwk [i‚LÞ yt¾e Ë]Âü™e {tÞtÚte ƒŒ÷tE òÞ ? ™
s ƒŒ÷tÞ. ytí{¿tt™ ÚttÞ yux÷u {týË …ý ™ ƒŒ÷tÞ [i‚LÞ
¼q÷e sz Ët[wk {tLÞwk yux÷u ƒŒ÷tE òÞ Au, [i‚LÞ s hnu yux÷u sz
ftkE s ™Úte.
[i‚LÞ áÂüÚte yt ƒÄwk [i‚LÞ s Au, {tÞt áÂüÚte yt ˽¤wk
¼tËu Au ‚u ftkE s ™Úte, ƒÄt™u su ¼tË‚wk ntuÞ ‚u ðM‚w ™Úte ðM‚w
…tu‚u su Au ‚u s ðM‚w Au. yíÞth™t yt¾e Œwr™Þt™t ÷tuftu™u {tÞt s
Œu¾tÞ Au yux÷u þwk [i‚LÞ ™Úte ? [i‚LÞ s Au {tÞt ftkE s ™Úte.
yt¾e Œwr™Þt™t {týËtu htºtu ËqE „Þu÷t ntuÞ y™u ‚u{™u ƒÄt™u
swŒwk swŒwk MðÙ ytðu yu{tk™e fE ðM‚w Ët[e Au ? ftuE s ðM‚w Ët[e
™Úte. MðÙ [i‚LÞ{tk ¼tËu Au MðÙ [i‚LÞ ™Úte fthý fu òøÞt
…Ae [i‚LÞ s hnu Au MðÙ hnu‚wk ™Úte. ¿tt™ ftu™u fnuðtÞ ? y¿tt™
226
ftu™u fnuðtÞ ? yt¾e Œwr™Þt™t ÷tuftu y¿tt™Úte {tÞt™t MðÙtu
Ëuðe hÌtt Au yu{tk fE ðM‚w Ët[e Au ? su ytí{t{tk ò„ú‚ Au ‚u s
¿tt™ Au y™u su {tÞt™t MðÙ Ëuðu Au ‚u s y¿tt™ Au. …tu‚tÚte òýe ™
þfu ‚u {qZ, …tu‚tÚte [t÷e ™ þfu ‚u sz, ht{ ftkE …ý …qAu Au ‚u
szÚte …qAu Au, ðrËc ˽¤t W¥thtu [i‚LÞÚte s yt…u Au.
[i‚LÞ s hnuðwk ntuÞ ‚tu ˽¤e {tÞt ðtp{ex fhe Œuðe …zu. yt…ýu
Œun Aeyu s„‚ Ët[wk Au yus y¿tt™, yt…ýu r[Œtftþ ytí{t Aeyu
Œun s„‚ ytrŒ ytfthÚte hrn‚ Aeyu yus ytí{¿tt™. Ëðo {™w»Þtu
r[Œtftþ ytí{t s Au ytfth™tu {týË s ™Úte, Ëðo ÷nuhtu {ntËt„h
s Au ytfth™e ÷nuhtu {tºt s ™Úte. r[Œtftþ ytí{t ytu¤¾u yux÷u
Ëðo {™w»Þtu™t yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte, {ntËt„h ytu¤¾u yux÷u
÷nuhtu™t yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte. ytí{¿tt™{tk r[Œtftþ ytí{t
s Ët[tu ÷t„u Au y¿tt™{tk s„‚ yt¼tË Ët[tu ÷t„u Au. Ëðo™e ykŒh
su ¿tt™Y… y™w¼ðY… Au ‚us r[Œtftþ ytí{t Au yt¼tË ftkE Au s
™nª. ytí{t™e ykŒh MðÙ ¼tËu Au ‚u swŒwk …ý ™Úte Ët[wk …ý ™Úte
fuð¤ ytí{t s Au. r[Œtftþ ytí{tÚte Œun ËqÞo [kÿ sýtÞ Au, Œun
ËqÞo [kÿÚte r[Œtftþ ytí{t sýt‚tu ™Úte. r[Œtftþ ytí{t™e ykŒh
s ò„ú‚ MðÙ Ëw»tw ƒŒ÷tÞ Au r[Œtftþ ytí{t yu s hnu Au.
r[Œtftþ ytí{t ËíÞ Au r™hk‚h ƒŒ÷t‚tu ftuE yt¼tË ËíÞ ™Úte.
r[Œtftþ ytí{t þçŒ s ™Úte y™k‚ MðY… y™k‚ y™w¼ð s Au. su
«‚e‚ ÚttÞ Au yus {tºt Ët[wk ™Úte su [i‚LÞÚte yt ƒÄwk «‚e‚ ÚttÞ Au
‚u [i‚LÞ s Ët[wk Au. ytk¾tu ƒÄwk s swyu Au …tu‚t™u fŒe òu‚e ™Úte,
ytí{t ƒÄwk s swyu Au ytí{t ytí{t s Au yu™u …tu‚t™u òuðt™e
sYh ™Úte.
y™k‚ Ëðoºt ËðoŒt ¼h…qh r[Œtftþ ytí{t Au yu™e ykŒh y™k‚
á~Þtu ytðu Au y™u òÞ Au …nu÷tk ftuE n‚wk fu ÚtÞt …Ae ftuE hÌtwk ? ËíÞ
fnuðtÞ yu ™nª, ËíÞ hnuðtÞ yus ËíÞ™e Ët[e ©æÄt. r[Œtftþ
227
ytí{t s ytí{t Au yt¼tË{tºt rðhtx™wk ftuE ytí{t ™Úte. r[Œtftþ
ytí{t Au yux÷u s rðhtx MðÙ ¼tËu Au, r[Œtftþ ytí{t ËŒtÞ hnu
Au yux÷u s ËíÞ Au y™u yt¼tË{tºt rðhtx™wk ftkE s hnu‚wk ™Úte {txu
yËíÞ Au. r[Œtftþ ytí{tY… yheËt{tk nwk yt Œun{tk yt y{wf
Awk yu yt¼tË Au, yu{tk yt s„‚ Au yu yt¼tË™tuÞ yt¼tË Au.
su{ ƒÄt òýu Au fu ytí{t{tk yt MðÙ ftkE s ™Úte yux÷u ‚u™e
…tA¤ ftuE s Œtuz‚wk ™Úte yu{ su òýu Au r[Œtftþ ytí{t{tk yt
s„‚ MðÙ ftkE s ™Úte ‚u fŒe yt s„‚ …tA¤ Œtuz‚tu ™Úte.
r[Œtftþ ytí{t yrð™tþe Au s„‚™wk ƒÄwk ™tþðk‚ Au MðÙ™tu su
ytí{t Ëtûte Au ò„ú‚™tu yu s ytí{t Ëtûte Au su{ Ëtûte ytí{t{tk
MðÙ ™Úte ‚u{ Ëtûte ytí{t{tk ò„ú‚u ™Úte.
Ëtûte ytí{t MðÙ™u òýu Au MðÙ Ëtûte ytí{t™u òý‚wk ™Úte. Ëtûte
ytí{t ò„ú‚™u òýu Au ò„ú‚ Ëtûte ytí{t™u òý‚wk ™Úte. ½h{tk Ëq‚tu
119
Au y™u MðÙ{tk ½h þtuÄu Au ò„e òÞ yux÷u ½h{tk s Au MðÙ ftkE
Au s ™nª. ‚{u ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ {ntí{tytu …tËu þt {txu òytu
Atu ? ‚{u s …h{tí{t Atu …h{tí{t s hntu yu Ëtk¼¤ðt {txu, yt
ƒÄwk [i‚LÞ s Au, yt¼tË {tºt Œu¾tÞ Au ‚u ftkE s ™Úte. r[Œtftþ
ytí{tY… hnuðtÚte VËtðt‚wk ™Úte yt¼tË{tk nwk {thwk fhðtÚte s
VËtðtÞ Au.
r[Œtí{t s Au r[Œtí{t y™u s„‚ yuðwk ƒu õÞtk Au ? y™k‚ yíÞk‚
rðþt¤ [i‚LÞ s ËkfÕ… fÕ…™tY…u y™u yus yt ˽¤t ÿüt Œþo™
á~Þ Y…u ¼tËu Au yux÷u yt ˽¤wk ‚¥ð‚: [i‚LÞ s Au.
r[ŒtftþY…u yt ˽¤wk sz [u‚™ MÚttðh sk„{ y™k‚ yufhË s Au.
ðrËcÚte ‚¥ð©ðý{tk nk{uþt r[Œtftþ ð÷ý ntuðwk òuEyu yt¼tË
ð÷ý ™ ntuðwk òuEyu. su Au yu™wk ð÷ý rðÄuÞtí{f, su ™Úte yu™wk
ð÷ý r™»tuÄtí{f. r[ŒtftþÚte ftuE fu ftkE ÷uþ{tºtuÞ swŒwk ™Úte
fthý fu r[ŒtftþÚte ƒeswk ftkE Au s ™nª su{tk MðÙ™e fÕ…™t WXu
228
Au yu ytí{t s r[Œtftþ Au (…htuût).
…tu‚u s ytí{t Au yux÷u …tu‚u s r[Œtftþ Au. (y…htuût)
ðrË»X™u …tu‚u r[Œtftþ Au yt ˽¤wk r[Œtftþ Au yu{ Ëk¼¤tÞ,
…tu‚u yt¼tË Au yt ˽¤tu yt¼tË Au yu{ ™ Ëk¼¤tÞ. ðrËc …tËu
Au yus {¤u, ™Úte yu fŒe ™ {¤u. {tÞt …tËu ™Úte yu yuðwk ‚tu {¤u fu
Vhe fŒe ™t{ s ™ ÷u. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ {ntí{tytu r[Œtftþ
y™w¼ðÚte s ËíÞ Au ‚u{™u ftuE îi‚ fu rðfÕ…™t {tæÞ{™e ÷uþ{tºtuÞ
sYh ™Úte. nwk s ytí{t Awk nwk suðwk òuô yuðwk {™u Œu¾tÞ, nwk ftkE s ™
òuô ‚tu ftkE s ™ Œu¾tÞ. s„‚ „{u ‚uðwk Ët[wk ÷t„u ‚tu …ý ftkE s
™Úte, Ëtûte …tu‚t™u ¼q÷e òÞ ‚tu …ý …tu‚u r[Œtftþ s Au. su{
MðÙ{tkÚte ftuE ftkE s ÷E þf‚wk ™Úte yu{ ò„ú‚{tkÚte …ý ftuE
ftkEs ÷E þf‚wk ™Úte.
r[Œtftþ + y¿tt™ = s„‚
s„‚ - y¿tt™ = r[Œtftþ
r[Œtftþ™e ykŒh ßÞtk suðwk y¿tt™ ntuÞ íÞtk yu y¿tt™ s yuðwk
Œu¾tÞ Au, r[Œtftþ r[Œtftþ s Au r[Œtftþ™e ykŒh y¿tt™ Au s
™nª. ftkE ƒLÞwk ntuÞ yu™tu Ëtûte ntuÞ ftkE ƒLÞwk s ™ ntuÞ yu™tu
Ëtûte õÞtkÚte ntuÞ ! r[Œtftþ yu{ s fnu ‘nwk s ƒÄwk Awk nwk s ƒÄu Awk
{the ykŒh {tht rËðtÞ {thtÚte swŒwk fu ƒeswk ftkEs ™Úte …Ae nwk
õÞtkÞ ƒeswk þwk fu fuðe he‚u òuô ?’ Ëtûte yt¼tË™e y…uûttyu s Au
r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË Au s ™nª yux÷u Ëtûte…ýwk õÞtkÚte ntuÞ !
r[Œtftþ …tu‚u yt¼tËY… ÚttÞ r[Œtftþ …tu‚u yt¼tË swyu íÞthu
r[Œtftþ ËtûteY… ÚttÞ.
r[Œtftþ ƒeswk ftkE s ™ ÚttÞ yux÷u þu™tu Ëtûte ÚttÞ fuðe he‚u
Ëtûte ÚttÞ ?
229
 ™{oŒt, 12-7-2006
þwØ r[Œtftþ ˽¤t yt¼tËhrn‚ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh fuð¤ r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ …h{yt™kŒ …h{{k„¤ Au.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ytðwk ¼tËu Au ðtM‚ð{tk r[Œtftþ s
Au. r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE ÚtÞwk s ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh
yt¼tË{tºt ËkfÕ… fu …k[¼q‚ ™Úte yux÷u Œun fu ½hu ™Úte.
Ëw»twÂÂ{tk MðÙ òu™th …tu‚u, s„‚, õÞtk Ëq‚tu Au yu sýt‚wk ™Úte
MðÙ s sýtÞ Au ‚u{ y¿tt™ r™ÿt{tk s„‚ MðÙ òu™th™u MðÞk
y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au yu sýt‚wk ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh
y¿tt™ r™ÿt s„‚ MðÙ {wÆ÷u ™Úte r[Œtftþ s Au „{u yuðt MðÙ
Ëuðtu …tu‚u [i‚LÞ Au yu ¼q÷tE „Þwk y™u MðÙ Ët[wk ÚtE „Þwk
{ntËt„hu {ntËt„h Au ÷nuhu {ntËt„h Au r[Œtftþu r[Œtftþ Au
120
ÿüt Œþo™ á~Þu r[Œtftþ Au.
ËqÞo …tu‚u s «ftþ Au (¼tir‚f).
r[ŒtftþËqÞo …tu‚u s y™w¼ð«ftþ ([i‚LÞ) Au.
MðÞk«ftþ [i‚LÞ y™u y™w¼ð yuf s ðM‚w Au.
r[Œtftþ yt¾t s„‚™wk yrÄct™ Au yux÷u Ëðo™wk ytí{‚¥ð
Au. yt¾t s„‚MðÙ{tkÚte «ƒwØ ÚtE òÞ yu yrÄct™ [i‚LÞ s
ÚtE òÞ. «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u …tu‚u r[Œtftþ Au yt yt¾wk s„‚
MðÙ ftkE s ™Úte. MðÙ™t ÷tuftu MðÙ™e ðM‚wytu{tk Ëw¾e Útðt
VtkVtk {thu Au. ò„ú‚{tk sýt‚wk ntuÞ yuðwk MðÙ{tk sýt‚wk ™Úte,
r[Œtftþ{tk sýt‚wk ntuÞ yuðwk ò„ú‚{tk sýt‚wk ™Úte. y¿tt™{tk ò„ú‚
„ýu Au MðÙ „ý‚tu ™Úte, ¿tt™{tk r[Œtftþ „ýu Au ò„ú‚u „ý‚tu
™Úte. ðrË»X MðÙ™wk ÿütk‚ þt {txu yt…u Au ? r[Œtftþ ƒtuÄ
fhðt; r[Œtftþ s Au MðÙuÞ ™Úte ò„ú‚uÞ ™Úte. Þtu„ðtrËc …tu‚t™tu
Ëns r[Œtftþ MðY… «ftþ Au. …tu‚t™t Ëns r[Œtftþ MðY…{tk
230
MðÙ ™Úte „ý‚tu, ò„ú‚ „ýu Au yu s ¼q÷ Au. MðÙ™e su{
ò„ú‚ …ý ftkE s ™Úte. r[Œtftþ{tk yt¼tË fu yt¼tË™wk yr¼{t™
™Úte, yt¼tË{tk yr¼{t™™u ÷eÄu s r[Œtftþ sýt‚wk ™Úte,
r[Œtftþ s Au yr¼{t™ ftkE s ™Úte. MðÞk«ftþ ƒúñ s «ftþ‚wk
ntuÞ yu y™w¼ð; yt¼tË{tºt s„‚ Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ, {tºt
rð[th{tk ƒúñ òý‚tu ntuÞ-yu ƒwÂØÚte òýðwk. r[Œtftþ™e ykŒh
MðÙuÞ ftkE s ™Úte y™u ò„ú‚uÞ ftkE s ™Úte yux÷u ƒu Ëh¾t s
Au . ðrËc „{u ‚u ƒtu ÷ u ƒÄw ËíÞ s Au fthý fu yu ƒÄt{tk
r[ŒtftþƒtuÄ s Au. Vuh {tºt yux÷tu s ò„ú‚{tk r[Œtftþ «ƒwØ
Útðt™tu …wÁ»ttÚto ÚttÞ Au. ò„ú‚{tk r[Œtftþ, ðtË™t rððuf ÚtE
r[Œtftþ hne þftÞ Au ðtË™t Atuze þftÞ Au. ðtË™t s MðÙ ntuðtÚte
MðÙ{tk ðtË™t s Œu¾tÞ Au. ò„ú‚{tk {tºt ðrËc™u s Ëtk¼¤tu
yux÷u ƒuztu …th Au.
ÞntP ƒúñ yuf ™þt ni, ðntP {tÞt yuf ™þt ni,
ƒúñ y{h ™þt ni {tÞt™þt f¼e¼e ‚qx þf‚t ni.
ƒúñ yiËe Œtu÷‚ ni ŒqËhe Œtu÷‚ fe sYh‚ rn ™nª,
{tÞt yiËe Œtu÷‚ ni f¼e ni f¼e fwA ¼e ™nª.
ðrËc ht{u Þtu„ðtrËc{tk suðwk Ëk…qýo r[Œtftþ Au yuðtu s Ëk…qýo
r[Œtftþ «ftþ fÞtuo Au, õÞtkÞ ƒeswk ftkE Ënus …ý hnu s ™nª.
ËíÞ ƒúñ y™w¼ð{tk yt¼tË ynk s„‚ yt…tuyt… Ëns{tk yá~Þ
ÚtE òÞ Au. r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt ðtË™t yt¼tË{tºt
ò„ú‚ MðÙ Ëw»tw ytrŒ Y…tk‚htuY…u ¼tËu Au. MðÙY… Ëqû{ðtË™t
ò„ú‚ MÚtq¤ Y… ¼tËu Au. r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt ðtË™t
s yt¼tË{tºt ˽¤wk Ë]ÂüY… ¼tËu Au. su yt ˽¤tu yt¼tË
¼tËu Au ‚u™e ykŒh su {q¤ Ë¥tt«ftþ Au ‚u s r[Œtftþ Au. r[Œtftþ
y¾kz Au yux÷u Ë‚‚ ¾krz‚ Út‚wk á~Þ y¾kz suðwk ¼tËu Au. y¾kz
r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt ËkfÕ… rðfÕ… Ë‚‚ ƒŒ÷tÞ Au
231
yux÷u yt¼tË{tºt ÿüt á~Þ Ë‚‚ ƒŒ÷tÞ Au, ¾hu¾h y¾kz
r[Œtftþ s Au. [÷r[ºt™tu …zŒtu ftÞ{ hnu Au, [÷r[ºt™wk á~Þ
ftÞ{ hnu‚wk ™Úte, MðÞk«ftþ r[Œtftþ ftÞ{ hnu Au, ËkËthY…e
[÷r[ºt™wk á~Þ ftÞ{ hnu‚wk ™Úte.
r[Œtftþ yu s Au {tºt yt¼tË ƒŒ÷tÞ Au.
[i‚LÞ s …tu‚u …tu‚t™e {u¤u …tu‚t{tk yt ˽¤wk ¼tËe hÌtwk Au. [i‚LÞ s
MðÞk«ftþ Au y™u [i‚LÞ s yt ˽¤tu yt¼tË Au. yuf s y™ufY…u
y™uf s yufY…u hnu÷wk Au r[Œtftþ™e ykŒh ¾hu¾h ftkE Wí…Òt fu
™tþ Út‚wk ™Úte yt¼tË{tºt Y…tk‚h s ¼tËu Au. …qýo‚¥ð áÂü{tk Ëk…qýo
r[Œtftþ Au, y…qýo áÂü{tk s sL{ {]íÞw n»to þtuf yt¼tË Au.
ƒÄt™wk su nwk Au yu su ‚¥ðÚte ÚttÞ Au yu ‚¥ð fŒe õÞtkÞ ƒŒ÷t‚wk
™Úte, ƒÄt™wk su nwk Au ‚u …tu‚t™t {q¤ ‚¥ð™u ¼q÷e™u …Ae yu™u su
ƒeswk ƒÄwk ÚttÞ Au yu ƒÄwk Ë‚‚ ƒŒ÷tÞ Au, ƒÄt™t nwk ™wk {q¤‚¥ð s
121
Ët[wk Au. ƒÄt™t nwk ™wk Ë‚‚ ƒŒ÷t‚wk fŒe Ët[wk ™Úte.
÷ti r ff ¼q ‚ ð] ‚ tk ‚ tu yt¼tË™tu Er‚ntË Au . Þtu „ ðtrËc
‚¥ð¿tt™Úte yt¼tË Œqh fhe r[ŒtftþY… fhðt™tu Er‚ntË Au. ƒÄtu
r[Œtftþ™tu s yt¼tË Au yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s Au. {týË yt¾tu
rð[thÚte s Au ðrËcÚte …qýo ‚¥ðƒtuÄÚte yt¾tu rð[th r[ŒtftþY…
s hnu yu s {q¤ {wÏÞ þtkr‚ Au. Þtu„ðtrËc™tu {q¤ {wÏÞ rð[th
r[Œtftþ s Au r[Œtftþ rð™t ƒeswk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh
ftkE s ¼uŒ ™Úte {tºt «r‚®ƒƒ™t s ¼uŒ ¼tËu Au. r[Œtftþ yuf
s Au ˽¤t s„‚™wk y™uf swŒwk swŒwk Y… «r‚®ƒƒ{tºt s Au. ‚¥ð¿t
ƒÄwk yuf s r[Œtftþ swyu Au y¿tt™e ƒÄwk y™uf swŒwk swŒwk «r‚®ƒƒY…
swyu Au. [i‚LÞ …h{tí{t s Au ftuE fÂÕ…‚ rð»tÞhrn‚ r™Šðþu»t s
Au [i‚LÞ{tk fÂÕ…‚ rð»tÞht„ (EåAt) s ƒkÄ Au [i‚LÞ{tk fÂÕ…‚
rð»tÞrðht„ (EåAthrn‚…ýwk) s {tuût Au. Ëðoºt [i‚LÞ …tu‚u
…h{tí{t s Au.
232
ƒÄt™wk r™Šðþu»t [i‚LÞ s r™{o¤ r[Œtftþ Au r™Šðþu»t [i‚LÞ
…tu ‚ t™e s fÂÕ…‚ rð»tÞu å AtÚte ƒk Ä tÞ Au , …tu ‚ u s
rð»tÞuåAthrn‚…ýtÚte {wõ‚ Au. [i‚LÞ™u ftuE ƒtkÄ‚wk fu Atuz‚wk ™Úte.
…h{tí{t™u ftuý ƒtkÄu ftuý Atuzu ? ðrËcÚte s ¾ƒh …zu …tu‚u …h{tí{t
Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
þwØ r[Œtftþ ˽¤t yt¼tËhrn‚ s Au.
r™{o¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ s Au ykŒh ftuE s yt¼tË ™ hÌttu ntuÞ
yu MðÞk«ftþ s ytí{Ëtûttífth Au. r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t ˽¤t
yt¼tË ht„ (EåAt) hrn‚ (rð‚ht„) s Au. y¿tt™e ˽¤t
yt¼tË ht„ (EåAt) Ërn‚ s Au. r[Œtftþ rð™t ftuE søÞt ¾t÷e
™Úte yux÷u ftkE s ™ hÌtwk ntuÞ yux÷u r[Œtftþ s hÌtwk ntuÞ yu r[Œtftþ
s ytí{Ëtûttífth Au, y™w¼ð ™Úte yu{u ™ fnuðtÞ, ftuE rð»tÞ™tu
y™w¼ðuÞ ™ fnuðtÞ.
[i‚LÞ y™w¼ð Au yu s ytí{Ëtûttífth Au.
su™u [i‚LÞ ÷ûÞ™tu Ët[tu rððuf ÚttÞ ‚u [i‚LÞ W…hÚte ytðhý rðûtu…
{¤ Œqh fhu. ½h{tkÚte f[htu ƒnth ftZu fu ƒnthÚte f[htu ½h{tk
™t¾u ? {tÞt ƒòh{tkÚte {tU½eŒtx sz [¤ftxðt¤e ðM‚w ½h{tk
÷tðe™u ™t¾u yux÷u þwk [i‚LÞ ƒnthÚte ÷tðe™u ½h{tk ™tÏÞwk fnuðtÞ ?
[i‚LÞ …tu‚u s Au sz (yt¼tË) ftkE Au s ™nª. Ët[tu rððufe
r[Œtftþ{tk ðÄw™u ðÄw ÂMÚth hnuðtÞ yuðwk fhu fu {tÞt{tk ðÄw™u ðÄw
¼{tÞ yuðwk fhu ? Ëti Ëti™t yt¼tËtu Ëti Ëti™e ËtÚtu s Au.
su™u ftuE s yt¼tË ™Úte ‚u r[Œtftþ s Au.
suýu ¾hu¾h r™{o¤ r[Œtftþ yt™kŒ y™w¼ÔÞtu ntuÞ yu s Ët[wk fne
þfu. r™{o¤ r[Œtftþ s ¾he ðM‚w ƒeS ftuE ðM‚w s ™Úte. r[Œtftþ
yt™kŒ s yt™kŒ ƒeòu ftuE yt™kŒ s ™Úte. ƒúñt™kŒ y™k‚ y™u
yíÞk ‚ rðþt¤ ƒú ñ {tk s y™w ¼ ðtÞ Au yt¼tË{tºt ûtw Õ ÷f
yk‚:fhý{tk fŒe y™w¼ðt‚tu ™Úte.
233
òu r[Œtftþ {U {hfu y{h ntu „Þt ni ðtu f¼e ™t[es …u
{h‚t rn ™nª,
òu ™t[es …u {h‚t ni WËftu r[Œtftþ fe ¾ƒh rn ™nª.
ƒúñ s ðM‚w, {tÞt yðM‚w.
r[Œtftþ yt™k Œ ™u yt¼tË™e ftu E ðM‚w yz‚e s ™Úte
yt¼tË™t Ëw¾™u fh{t‚t ðth ÷t„‚e s ™Úte. W…h yt¼tË „{u
‚uðtu ¼tËu ðM‚w‚: ykŒh r[Œtftþ MðY… s Au yu MðY…t™kŒ «„xu
yu s r[Œtftþ Au.ßÞtk ftuE {tÞt ™Úte ßÞtk ftuE {™ ™Úte ßÞtk ftuE
Sð ™Úte ßÞtk ftuE s„‚ ™Úte …h{ yt™kŒ …h{ {k„¤ s Au yu s
r[Œtftþ Au. y÷¾r™hks™.
r[Œtftþ™e ykŒh s ÿ»xt Œþo™ á~Þ (yt¼tË) QXu Au, Ë{tÞ
Au, r[Œtftþ r™Šðfth s Au. r[Œtftþ s …tu‚t™e ykŒh ˽¤t
rðrðÄ rðr[ºt á~Þ y™w¼ðtuY…u QXu Au, Ë{tÞ Au. r[Œtftþ
122
r™Šðfth s Au. r[Œtftþ™e ykŒh fuð¤ r[Œtftþ s Au. su ftkE Au ‚u
Ëðo r[Œtftþ s Au.
™{oŒt, 13-7-2006
‚¥ðY…u Ëðoºt ¼h…qh r[Œtftþ s Au
su ftkE Au ‚u ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
ËÂå[Œt™kŒ½™ s Au ¾t÷e ™Úte þqLÞ ™Úte.
{ntËt„h s ÷nuh Au, r[Œtftþ s y™w¼ð Au; {ntËt„h s
÷nuh ÚtE™u …tAtu {ntËt„h s hnu Au, r[Œtftþ s y™w¼ð ÚtE™u
…tAwk r[Œtftþ s hnu Au.
r[Œtftþ {ntËt„h y™w¼ð ÷nuh Au.
ƒÄt fnu Au r[Œtftþ y™w¼ðtðtu ? yu™tu W¥th yu y™w¼ð y™w¼ðtu,
r[Œtftþ s y™w¼ð Au.
r[Œtftþ s Au r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk ÚtE hnu÷ Au ytx÷tu s
y™w¼ð ¾q÷e òÞ yux÷u yt¾wk r[Œtftþ ¾q÷e òÞ.
234
r[Œtftþ s …tu‚t™e ykŒh ˽¤t Ëíþt† Ëí…wÁ»t ËŒt[th Mðt™w¼ð
MðÞk ÚtE hnu÷ Au. r[Œtftþ s ytftþÚte …]Úðe ËwÄe Ëðo™e ykŒh
‚Útt ƒnth ¿tt™Y…e «ftþ Au. ËqÞo [kÿ ‚tht rðãw‚ (rðs¤e) yÂø™
yu ˽¤t ¼tir‚f «ftþtu {q¤ r[Œtftþ «ftþ™t s yt¼tË Au.
su ftkE Au ‚u ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh …qýoáÂü{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au. yÕ…áÂü{tk yt
˽¤wk sz [u‚™ MÚttðh sk„{ rðrðÄ rðr[ºt s„‚ ¼tËu Au.
ftuE fnu {™u fu{ ytðwk Œu¾tÞ Au ? yu™tu W¥th yu fu ðrËcÚte …qýo
áÂü ¾tu÷tu.
r[Œtftþ s «Ëth (rðð‚o) «ðtn ([÷™) ËkËth (á~Þ) ¼tËu Au.
{ntËt„h ÿð…ýkw («ðtne…ýkw) [÷™ {tuò (á~Þ) ¼tËu Au.
r[Œtftþ Ëðoºt ËðoŒt y™k‚ yufhË ¾wÕ÷kw s Au {txu r[Œtftþ
«ftþuÞ ¾wÕ÷tu s Útðtu òuEyu. ÷nuh ¼tËu fu þ{u {ntËt„h s Au,
SðL{wÂõ‚ fu rðŒun{wÂõ‚ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk ftuE y¼tðtuÞ
™Úte ftuE EåAtÞ ™Úte, yt¼tË{tk s ƒÄtu y¼tðtu ƒÄe EåAt Au
r[Œtftþ s hÌttu ntuÞ ‚u{tk ftuE y¼tðtu fu EåAt hnu s ™nª, su™e
ykŒh yt ˽¤tu ¼tË ÚtE™u þtk‚ ÚtE òÞ Au yu s r[Œtftþ Au.
¿tt™ Au íÞtk r[Œtftþ s Au ¼tË ftkE s ™Úte.
y¿tt™ Au íÞtk r[Œtftþ Œu¾t‚wk ™Úte, ¼tË s Ët[tu ÷t„u Au;
r[Œtftþ s hÌtt Au íÞtk ftkE s Út‚wk ™Úte. r[Œtftþ ¼q÷e ¼tË
Ët[tu {tLÞtu Au íÞtk s ƒÄwk ÷t„u Au. r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t™e {u¤u
…tu‚t™e ykŒh ËkfÕ… ytfthu ¼tËu yu ËkfÕ… ytfth s ˽¤t s„‚
ytfthu ¼tËu (ƒrn{wo¾), r[Œtftþ™tu ËkfÕ… ytfth r[ŒtftþY…
s ÚtE òÞ yux÷u s„‚ ytfthu þtk‚ ÚtE òÞ (yk‚{wo¾). r[Œtftþ
¼tËY…u ¼tËu yu ƒrn{wo¾ y™u …tAwk r[Œtftþ s hnu yu yk‚{wo¾.
r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh su ftkE
˽¤wk ÚtÞwk Au yu{ ÷t„u Au yu ˽¤wk ftkE s ÚtÞwk ™Úte yu{ ht¾u yux÷u
235
r[Œtftþ s Au. ™Úte ÚtÞwk ‚tuÞ ÚtÞwk Au yuðwk fu{ ht¾tu Atu ? r[Œtftþ
s Au yuðwk fu{ ™Úte ht¾‚t ?
yrÄct™ r[Œtftþ s ¾ht ¼„ðt™ Au yæÞthtu… (fÕ…™t)
yt¼tË ytfth™t y{wf ¼„ðt™ y™u y{wf ™nª yu ftuE ¾ht
¼„ðt™ ™Úte.
ËíÞ nk{uþt ËíÞ s hnu yu{tk ƒeswk ftkE ÚttÞ ™nª yËíÞ{tk
„{u yux÷wk …fze ht¾u yu{tk ftkE {¤u ™nª. r[Œtftþ ‚¥ðY…u ËðoY…
Au, yt¼tË ytfthY… ftkE s ™Úte. yk‚{wo¾ r[Œtftþ s hnu,
ƒrn{wo¾ yt¼tË{tk ¼BÞu òÞ.
ËÂå[Œt™kŒ½™ s Au ¾t÷e ™Úte þqLÞ ™Úte.
r[Œtftþ ‚¥ðÚte Au, yt¼tË ytfthÚte ™Úte.
{ntËt„h ¼h…qh s Au ÷nuhtuÚte ™Úte.
÷tuftu yt¼tË ytfth{tk ftkE ytðe òÞ yux÷u n»to fhu yt¼tË
ytfth™wk fkE s‚wk hnu yux÷u þtuf fhu.
¾hu¾h r[Œtftþ Ëðoºt ¼h…qh s Au.
ftkE ytð‚wk s‚wkÞ ™Úte ftkE n»to þtuf™wk fthýuÞ ™Úte
˃ MðÞk rn MðÞk ni ytuh ftuE ni rn ™nª,
MðÞk ftu EËe ÷eÞu «tÂÔÞ ¼e fwA ni rn ™nª.
r[Œtftþ Ëk … q ý o r™Šð»tÞ yu x ÷u
(ykŒh™t ËkfÕ… ƒnth™t á~Þ) rð»tÞ fÕ…™thrn‚ s Au. r[Œtftþ™e
ykŒh ytðtu ftuE á~Þ «…k[ {wÆ÷ Au s ™nª, MðåA r[Œtftþ s
Au. r[Œtftþ r™{o¤ r™Šðfth ËíÞMðY… Au.
r[Œtftþ + ðtË™t = ƒkÄ
r[Œtftþ - ðtË™t = {tuût
r[Œtftþ ftuE ÔÞÂõ‚„‚ ™Úte r[Œtftþ{tk ftuE ÔÞÂõ‚ Au s ™nª.
su ÔÞÂõ‚Y…u …tu‚t™u ƒúñ {t™u {™tðu Au yu yt¼tËY…u …tu‚t™u
{t™u Au, r[Œtftþ òý‚tu ™Úte. r[Œtftþ{tk ftuE ÔÞÂõ‚ Au s
236
™nª. yrÄct™ ƒúñ, ƒúñ Au ftuE yt¼tË ƒúñ ™Úte, yt¼tË
yt¼tË™e ðtË™t Atuzu …Ae yrÄct™ ƒúñ Au; yt¼tË™e ðtË™t
ht¾u yt¼tË™u ƒúñ {t™u yu Œk¼ Au. ƒúñ s hÌttu ntuÞ yux÷u yt¼tË
yt¼tË™e ðtË™t hnu s ™nª. yt¼tË y™u yt¼tË™e ðtË™t
hne ntuÞ yux÷u ƒúñ hÌttu s ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh Mðt¼trðf hnuðt{tk ðtË™t ™zu Au Mðt¼trðf
ÔÞðnth ™z‚tu ™Úte. Mðt¼trðf f{o ƒk™u fhu Au ‚¥ð¿t ðtË™thrn‚
ntuðtÚte ËŒt r™{o¤ þe‚¤ s hnu Au y¿tt™e ðtË™tðt¤tu ntuðtÚte ËŒt
{r÷™‚t Ëk‚t… s hnu Au. r[Œtftþ ðtË™thrn‚ Au yt¼tË ðtË™tY…
Au. {tºt ƒtu÷ðt{tk s ƒÄt ƒúñ ƒtu÷u Au ykŒhÚte yt¼tË y™u
yt¼tË™e ðtË™t Ët[e {t™e™u ð‚uo Au yux÷u s ƒÄt™u r[Œtftþ
y™w¼ðt‚wk ™Úte.
y™k‚ y™u yíÞk‚ rðþt¤ [i‚LÞ™tu Ëtûttífth fÞtuo Au ‚uytu òýu
123 Au fu [i‚LÞ s Au y™u yu{tk ƒeòwk ftkE s ™Úte. fhðt™wk ƒÄwk MðtÚto™wk
y™u ƒtu÷ðt™wk ƒÄwk ƒúñ™wk yux÷u r[Œtftþ y™w¼ðt‚wk ™Úte. ¼tË
õÞtkf s ¼tËu-…nu÷tkÞ ™ ntuÞ y™u …AeÞ ™ ntuÞ, r[Œtftþ
r™íÞËíÞ Au, ytð‚wk s‚wk ™Úte. r[Œtftþ r™íÞ Au ftuE…ý ¼tË
ÚtE™u s‚tu hnu Au. r[Œtftþ™e ykŒh Ë]Âü™t ythk¼{tk fu Ë]Âü™t
Ëk … q ý o «÷Þ{tk ftuE ¼tË ™Úte r™íÞËíÞ r[Œtftþ s Au. y¿tt™{tk
r[Œtftþ ¼q÷e òÞ ¼tË s Ët[tu ÷t„u, ¿tt™{tk r[Œtftþ s Au
¼tË ftkE Au s ™nª. ¼tË Ët[tu {t™e™u ƒÄwk fÞto fhu y™u {tuZu
r[Œtftþ r[Œtftþ fÞto fhu yu™tu þwk yÚto ? s„‚ ƒhtƒh ¾tuxwk ÷t„u
(ðihtøÞ) íÞthu s r[Œtftþ ƒhtƒh Ët[wk ÷t„u. s„‚ Ët[wk ÷t„u Au
yux÷u s r[Œtftþ y™w¼ðt‚wk ™Úte, s„‚ ƒhtƒh ¾tuxwk ÷t„u yu™u
s„‚{tk ftkE „{u s ™nª, Ë‚‚ yuf÷e …h{tí{t{tk …qýo rð©tkr‚
s Ík¾u. su™u s„‚ Ët[wk ÷t„‚wk ntuÞ yu …tu‚t™e ðtË™t™t rð»tÞtu
…tA¤ s Œtuzu, ƒÄwk ŸÄwk s ÷t„u, yu™wk ™t{ s {tÞt. su {tÞt
237
ËíÞr[Œtftþ ËkƒkÄe rð‚kztðtŒ ‚fo r™»tuÄ fhtð‚e ntuÞ yu s {tÞt
yu™u ¼tir‚f {tÞt yt…e™u xuftu fh‚e ntuÞ. ËíÞ r[ŒtftþY… ‚¥ððu‚t
SðL{wõ‚™t yshy{h þwØ MðY…{tk {tÞt ftkE s ™Úte yux÷u yu
{tÞt™u „ý‚tu ™Úte. {tÞt™u Ët[e y™u Ëthe {t™™th Þtu„ðtrËc™tu
yrÄfthe ™Úte. ËíÞ r[Œtftþ s …qýorð©tkr‚Y… Au, {tÞt þqLÞ ¼útkr‚
s Au yuðwk …tfwk òý™th s Þtu„ðtrËc™tu yrÄfthe Au. su{ y™k‚
ytftþ{tk rðs¤e yuf ¼tË s Au ‚u{
y™k‚ r[Œtftþ{tk s„‚ yuf ¼tË s Au.
su{ y™k‚ ytftþ y™u rðs¤e™u ftuE M…þo ËkƒkÄ ÷uðt Œuðt ™Úte
‚u{ y™k‚ r[Œtftþ y™u s„‚™u ftuE M…þo ËkƒkÄ ÷uðt Œuðt ™Úte
r[Œtftþ s¤{tk ËkËth [fhe; ¾hu¾h r[Œtftþ s Au, [fhe yt¼tË
s Au. su r[Œtftþ ËíÞ Au yu™u fŒe ™ ntuÞ yuðtu yËíÞ yt¼tË
ÿüt á~Þ ™ òuE þfu. ËíÞ r[Œtftþ yËíÞ yt¼tË™wk yrÄct™
124
Ëtûte Ëqû{ r™÷o… Au. ftkE ™Úte yuðtu ¼tË ËíÞ r[Œtftþ™u ™ òuE
þfu, MðÙ fŒe «íÞfT [i‚LÞ Ëtûte™u ™ òuE þfu, fuð¤ ytí{t s Au
MðÙ Au s ™nª. ™ ntuÞ yu su Au yu™u õÞtkÚte swyu ? fuð¤ r[Œtftþ™e
ykŒh ƒeS ftuE ðM‚w Au s ™nª. ƒeò ƒÄt W…Œuþtu yt¼tË{tk s
hnu Au, ðrËc™tu W…Œuþ yýeþwØ yth…th s òÞ Au …Ae W…ŒuþuÞ
hnu‚tu ™Úte su Au ‚u s hnu÷wk Au. r[Œtftþ s ƒtu÷‚wk ntuÞ yu™e ykŒh
ƒeswk õÞtkÚte ntuÞ ! r[Œtftþ™e Ët{u ™ ntuÞ yuðtu yt¼tË õÞtkÚte
y™u fux÷tu xfe þfu ?
y™k‚ ytftþ{tk rðs¤e fux÷e xfe þfu !
r[Œtftþ s ËíÞ Au yux÷u ¼tË Ët[t suðtu ¼tËu Au ƒtfe r[Œtftþ
s Au swŒtu ƒeòu ¼tË Au s ™nª. r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t™e {u¤u
…tu‚t{tk suðwk ¼tËu Au, ‚í…qh‚wk ‚uðwk «r‚‚ ÚttÞ Au. r[Œtftþ …tu‚u s
Au ¼tË Au s ™nª. ¼q‚tftþ ¼tËY…u þqLÞ ¼tËu Au. ‚¥ðY…u
Ëðoºt ¼h…qh r[Œtftþ s Au. ¼tË™tu rð[th Atuze Œu yux÷u Ëðoºt
238
¼h…qh r[Œtftþ s Au ¼tË{tk ðÄu yu íÞt„ ™Úte; ¼tË s ™Úte,
yus ËðoíÞt„ Au. ËðoíÞt„ þqLÞ ™Úte, Ëðoºt ¼h…qh r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ ytí{t Au ftuE ¼tË rð[th ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh
ËkËth ™Úte, ¼tË rð[th s ËkËth Au. r[Œtftþ™e ykŒh yuf ¼tË
¼tËe™u ƒkÄ ÚtE „Þtu, íÞtk …Ae ƒeòu ¼tË ¼tMÞtu ƒuÞ ¼tË ™Úte
y™u ð[{tk su Au ‚u r[Œtftþ s Au, ƒu ¼tË™e ð[{tk (ßÞthu ftuE
s ¼tË ™Úte). fnuðt™tu yÚto yu fu ð[{tk þwk Au, su™e ykŒh ¼tË
ÚttÞ Au y™u òÞ Au ? yu r[Œtftþ s Au. ÷tuftu {q¤ r[Œtí{t
r[Œtftþ™u ¼q÷e™u Ë‚‚ ƒŒ÷t‚t ¼tð¼tË™u Ët[tu {t™e™u yu{tk
…ze „Þt yux÷u ¼BÞu òÞ Au.
r[Œtftþ ƒhtƒh ytu¤¾ðwk yu s ¿tt™ Au,
r[Œtftþ ƒhtƒh ™ ytu¤¾ðwk yu y¿tt™.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh „{u yuðwk ¼tËu Mð‚kºt r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ s Au ¼tË Au s ™nª yu s yu™wk Mðt‚kºÞ Au. ™Úte yuðt
¼tË™e y…uûttyu s y¿tt™-¿tt™, ƒkÄ {tuût fÕ…tÞ Au. r[Œtftþ
¼q÷e ¼tË Ët[tu {t™e Vtðu yu{ ð‚uo yu MðåAkŒ Œw:¾ {txu s Au.
…tu‚t™tu …h{tí{t …tu‚t™e …tËu s Au ykŒhÚte ˽¤tu yt¼tË Atuze Œu
yux÷u …tu‚u s …h{tí{t Au.
™{oŒt, 14-7-2006
…qýo‚¥ð …qýoy™w¼ð …qýo«ftþ s Au.
…tu‚u s ËÂå[Œt™kŒ ¾Ák ‚¥ð y™u ËíÞ Au.
sh s{e™ òuÁ yË‚T sz r™ht™kŒ Au.
÷nu h tu {ntËt„h™tu rð÷tË Au s„‚ (¼tË) r[Œtftþ
({q¤‚¥ð)™tu rð÷tË ([÷™) Au. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ™t
rð÷tË ([÷™) y™u ¼tË (á~Þ) yr¼Òt (yufY…) r[Œtftþ s Au.
{ntËt„h™e yk Œ h {ntËt„h™t rð÷tË y™u ¼tË yu f Y…
{ntËt„h s Au.
239
Þtu„ðtrËc yufŒ{ r[Œtftþ ¾wÕ÷tu «ftþ s Au {týË™e ykŒh
rð[th [t÷u Au yu r[Œtí{t™e ykŒh yr¼Òt s rð[th [t÷u Au
r[Œtí{t s Au rð[th (rð÷tË y™u ¼tË) ftkE s ™Úte. r[Œtí{t
ËŒt yu f Y… r[Œtftþ s Au . r[Œtí{t MðÞk ËŒt yu f Y…
r[Œtftþ s Au.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ ËŒt yufY… r[Œtftþ s Au. y¿tt™e ËkËthe
rð[thtu™t rð÷tË y™u ¼tË{tk s ¼BÞu òÞ Au. ðrËcÚte y¿tt™e
«ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u yuÞ ËŒt yufY… r[Œtftþ s Au.
{ntËt„h™e ykŒh ftuE…ý ÷nuh …tu‚t™u {ntËt„h òýu fu ÷nuh
òýu, ðM‚w‚: {ntËt„h s Au. r[Œtftþ™e ykŒh ftuE…ý Sð …tu‚t™u
r[Œtftþ òýu fu Sð òýu, ðM‚w‚: r[Œtftþ s Au. þwØ ftk[™ ™
ytu¤¾eyu r…¥t¤ òuEyu ‚tuÞ þwØ ftk[™ s Au, þwØ [i‚LÞ ™
ytu¤¾eyu ËkfÕ… á~Þ òuEyu ‚tuÞ þwØ [i‚LÞ s Au. r[Œtftþ™e
125
ykŒh fuð¤ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ ykŒh „{u ‚uðtu rð÷tË y™u
¼tË ¼tËu ‚tuÞ fuð¤ r[Œtftþ s Au. Ëk…qýo r[ŒtftþY… (‚¥ð¿t)™u
Ëk…qýo r[Œtftþ™e ykŒh su ftkE Au ‚u ˽¤wk yrÄct™ fu yæÞM‚Y…u
Ëk…qýo r[Œtftþ s Au.
AuÕ÷tu [tuϾtu rððuf
Ëk…ý
q o r[Œtftþ™e ykŒh ðrËcÚte …qý‚o ¥ðƒtuÄÚte Ëk…ý
q o r[Œtftþ
s Au, yt¼tË{tºt y¿tt™Úte {™, nwk, s„‚, nwk-{thwk™t [¬h{tk
s ¼BÞu òÞ Au, {he òÞ Au. ƒÄt™e ykŒh {tÞt Au yux÷u W…h
W…hÚte ƒúñ ƒúñ ƒtu÷u Au y™u ykŒhÚte ƒÄwk {tÞt™wk s fhu Au y™u
su™e ykŒh ƒúñ s Au, {tÞt ™Úte yu™u ƒúñ ƒúñ ƒtu÷ðt…ýwkÞ ™Úte y™u
{tÞt™wk ftkE fhðt…ýkwÞ ™Úte. ‚¥ðrð[th fhu yux÷u ‚¥ð s Au …Ae
rð[thuÞ ™Úte. …qýo‚¥ð …qýoy™w¼ð …qýo«ftþ s Au.
{q¤ r[Œtftþ™e ykŒh yð÷tuf™ fh™th y™u yð÷tuf™ …ý
swŒtk ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh su™u ¼tË ÚttÞ yuÞ ftuE swŒtu ™Úte su
240
ftuE ¼tË ÚttÞ yuÞ ftuE swŒtu ™Úte ftu™u ¼tË ÚttÞ ? fuðtu ¼tË ÚttÞ ?
Ët[tu ntuÞ ‚u Ët[tu s hnu ¾tuxt{tk þwk ft{ hnu y™u {he òÞ !
s„‚™e he‚ s yuðe Au Ët[t™u ¾tuxwk ¾tuxt™u Ët[wk {t™ðwk ËíÞ™e
he‚ s yuðe Au Ët[wk s hnuðt Œuðwk ¾tuxwk ™ hnuðt Œuðwk. su ðM‚w {q¤u su
Au yu ™ ytu¤¾ðe y™u yu su{tk ™ ntuÞ yu{tk yu™u þtuÄðe !
…tu‚u s ËÂå[Œt™kŒ (MðÞkrËØ) ¾hwk ‚¥ð y™u ËíÞ Au.
sh s{e™ òuÁ ({tÞt) yË‚T sz r™ht™kŒ Au.
Ët[tu s hÌttu ntuÞ yu™u ftuE ͽztu s ™Úte Ët[t™u ¾tuxwk ¾tuxt™u
Ët[wk {tLÞwk yu™tu s yt¾t s„‚{tk ƒÄtu ͽztu Au. Ët[wk s Au yt¾wk
s„‚ Ët[wk ™ òýu ¾tuxwk s òýu ‚tuÞ Ët[wk s Au ¾tuxwk ftkE s ™Úte.
ËÂå[Œt™kŒ (Ët[wk) s Au yË‚T sz r™ht™kŒ (¾tuxwk) {wÆ÷ Au s ™nª.
fu𤠅h{‚¥ð {qŠ‚ fwkðthft fwŒh‚
ßÞtk …h{‚¥ð fwŒh‚Úte ™tu¾wk ™ …ze þfu yus fwkðthft fwŒh‚
(ðSo™ ™u[h) ßÞtk {týË™tu nM‚ûtu… s ™ ÚtÞtu ntuÞ yu s fwkðthft
fwŒh‚. fu𤠅h{‚¥ð™e ËnÄ{o[trhýe s fwkðthft fwŒh‚. ‚¥ððu¥tt
SðL{wõ‚™wk rËØtË™ fwkðthft fwŒh‚ su{tk ‚¥ð¿t Ëns fuð¤
…h{‚¥ð hnu Au. r[Œtftþ™e ykŒh ‚¥ð¿t ËŒt r[ŒtftþY…u s Ëðoºt
¼h…qh hnu Au. y¿tt™e ËkËthe rð÷tË y™u ¼tË™u s Ët[t {t™e
nk{uþt X„tÞ Au. ™ ntuÞ yu™wk rð[thu ƒtu÷u [t÷u yux÷u ¾t÷e…ýt
rËðtÞ þwk y™w¼ðtÞ ? Ëðoºt ËðoŒt ¼h…qh r[Œtftþ yufhË s hnu
yu™u þwk ¾qxu ?
r[Œtftþ™e ykŒh y…ðtŒáÂü yux÷u yt¼tË ftkE s ™Úte
yæÞthtu…áÂü yux÷u ˽¤wk r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ yrðãtÚte
s„‚Y…u ¼tËu Au r[Œtftþ s Au, yrðãt (fthý) fu s„‚ (ftÞo)
™Úte. yrÄct™ Eü r[Œtftþ yuf s Au Œhuf™e ¼tð™t (fÕ…™t)
«{týu ‚u yuf s r[Œtftþ y™ufY… ¼tËu Au. su Y…™e ykŒh su™tu
…h{tí{t ‚hefu™tu Ëk…qýo ¼tð ‚u Y… ‚u™t Eü. ‚¥ð yuf …h{tí{t
241
s Au Y… Œhuf™e ¼tð™t™wk Au. yuf s …h{tí{t Ëðoºt ËðoŒt Ëðo™t
yrÄct™Y… Au . {ntËt„h™e yk Œ h ˽¤e ÷nu h tu yu f s
{ntËt„hY… Au. r[Œtftþ™e ykŒh ˽¤t Y…tu yuf s r[ŒtftþY…
Au. r[Œtftþ yufY… Au fÕ…™t y™ufY….
ƒÄwk yuf s r[Œtftþ …tu‚u ‚u s r[Œtftþ. (ytí{¿tt™)
yrÄct™ …h ythtu…Úte ¼õ‚ y™u Eü Au ytí{ËtûttífthÚte
…tu‚u s yrÄ»Xt™ Au.
r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ …tu‚u s ¼õ‚ (ht{f]»ý) ‚Útt Eü
(ft÷e) Y…u (îi‚) ¼tËu Au. (¼Âõ‚)
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte ˽¤wk r[Œtftþ (yufhË) s Au, …tu‚u s r[Œtftþ
(ytí{Ëtûttífth) Au. (¿tt™-ðrËc)
r[Œtftþ s Au á~ÞY… yrðãt Au s ™nª.
r[Œtftþ™e …qýoþtkr‚ {txu …qýo‚¥ðƒtuÄ
126
¾hu¾h r[Œtftþ s Au ¼t„ Au s ™nª fthý fu ¼tË Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh ftuý nwk ‚wk {thwk ‚thwk fhu ? þu{tk fhu ? yt™u r[Œtftþ
Œu¾t‚wk ™Úte, ¼tË ¼tË ÷t„‚tu ™Úte yux÷u ht„îu»t™e yþtkr‚ Au.
ðrËcÚte r[Œtftþ «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u r[Œtftþ™e …qýoþtkr‚ s Au.
yrÄct™ ËÂå[Œt™kŒ Au yux÷u ¼tË{tk yt™kŒ ÷t„u Au yt™kŒ
yrÄct™ ËÂå[Œt™kŒ s Au ¼tË™tu ™Úte. Ët[t [i‚LÞY… Ëí…wÁ»ttuÚte
Ët[t [i‚LÞY… s ÚtE sðwk òuEyu {tÞt{tk ÷{ýtu ht¾ðtÚte {th s
…zu Au. ðrËc™t y™w„únÚte r[Œtftþ s hnu Au.
™{oŒt, 15-7-2006
r[Œtftþ r™íÞ þwØ ËÂå[Œt™kŒ½™ s Au.
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ™tu ftuE rðfÕ… ™Úte.
r[ŒtftþuÞ …qýo Auu ‚u™wk Œþo™uÞ …qýo Au.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh suðtu ËkfÕ… fhu ‚uðwk ¼tËu, r[Œtftþ Au
ËkfÕ… y™u ¼tË ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ¼tË™t ƒÄt
242
¼tË{tk s yt™kŒ {k„¤™wk fhu Au, ¼tË ftkE ™ ntuðtÚte yk‚u
r[Œtftþ{tk s ytððwk …zu Au. r[Œtftþ ßÞtk ËwÄe ™ ytu¤¾u íÞtk
ËwÄe ¼tË™t îkîtu ¼tËu Au, r[Œtftþ ytu¤¾u yux÷u …qýorð©tkr‚ s
Au, ¼tË y™u ¼tË™t îkîtu ™Úte. ‚¥ð¿t™tu ˽¤tu ‚¥ðƒtuÄ r[Œtftþ
Ëns ÂMÚtr‚™tu s Au yu{tk yt¼tË ftkE s ™ ntuðtÚte ht„îu»t™tu {wÆ÷
™Úte. y¿tt™e r[Œtftþ «ƒwØ ™ ntuðtÚte yt¼tË Ët[tu {t™e ƒÄwk
fh‚tu ntuðtÚte yu{tk ht„îu»t Mðt¼trðf Au yux÷u s ‚¥ð¿t ËŒt
Ëk…qýo þtkr‚{tk hnu Au, y¿tt™e ËŒt yþtkr‚{tk. ¾hwk ‚¥ð y™u ËíÞÚte
s òuEyu yux÷u r[Œtftþ «ƒwØ Útðt™tu ftuE s rðfÕ… ™Úte.
r[Œtftþ™e yk Œ h {tÞt ðtË™t Ëk Ë th ht„îu » t Œw : ¾ yþtk r ‚
{wÆ÷u ™Úte.
r[Œtftþ r™íÞ þwØ ËÂå[Œt™kŒ½™ s Au.
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ™tu ftuE rðfÕ… ™Úte. yËíÞ ftuE ðM‚w s ™Úte.
r[Œtftþ ™ ytu ¤ ¾™th, yt¼tË Ët[tu {t™™th {tÞt {txu
Mðt¼trðf fwrx÷‚t fhu.
Ë‚T {U [÷u ðtu ËtÄw
ËŒt r[Œtftþ yufhË ‚¥ð¿t MðY…Úte s Mð‚:…qýo ntuðtÚte yu{tk
yt¼tËY… ftuE s rðfÕ… ™ ntuðtÚte {tÞt fu yu™u {txu fwrx÷‚t™wk
ftuE s «Þtus™ ™Úte.
Au (r[Œtftþ) yu{tk ftkE (îi‚) ™Úte, ™Úte (¼tË) yu™u „ýu yux÷u
ƒÄwk (îkî) ÷t„u.
r[Œtftþ fntu yux÷u s Ëk…qýo îi‚hrn‚, ¼tË fntu yux÷u s Ëk…qýo îkî
Ërn‚. r[Œtftþ s hÌtwk Au yux÷u îi‚ s ™Úte, ¼tË „ÛÞtu yux÷u îkî
s „ÛÞt. suðwk y™w¼ððwk ntuÞ yuðt s ÚtE™u hnuðwk òuEyu yu™tÚte
rð…he‚ hnu yux÷u su Au y™u suðwk Au yu õÞtkÚte y™w¼ðtÞ ? «ftþ
y™w¼ððt «ftþ{tk s hnuðwk òuEyu ykÄtht{tk «ftþ õÞtkÚte
y™w¼ðtÞ ? ‚¥ð y™w¼ððt ¿tt™{tk s hnuðwk òuEyu y¿tt™{tk ‚¥ð
243
õÞtkÚte y™w¼ðtÞ ? r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE…ý fhtu fu ftkE
…ý ™ fhtu.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh r[ŒtftþY… s hÌtwk ntuÞ yu s ‚¥ð¿t,
¼tËY… hÌtwk ntuÞ yus y¿tt™e. r[Œtftþ ËíÞ Au ¼tË ftkE s
™Úte r[Œtftþ{tk ð‚o™th ™ ð‚o™th ftuE ™Úte ¼tË™wk ð‚o™th ™
ð‚o™thu ftuE ™Úte ‚¥ð¿t{tk ™Úte (¼tË) yu™u swytu y™u Au
(r[Œtftþ) yu™u ™ swytu yux÷u …Ae yu™u õÞtkÚte ytu¤¾tu ? Ët[t
ðrËc r[Œtftþ Au á~Þ ðrËc ¼tË s Au. ðrË»X™u ¼tËY… swytu
r[ŒtftþY… ™ swytu yux÷u yu™u Ët[t ytu¤ÏÞt õÞtkÚte fnuðtÞ ?
r[Œtftþ þçŒ s yuf Au r[Œtftþ™wk ‚¥ð y™k‚ Au, y™w¼ð
y™k‚ Au, «ftþuÞ y™k‚ Au. þçŒtuÚte fŒe ftuE™u {nt‚ fhðt™wk ™
fhðwk fu ŸÄwk [¥twk fhðt™wk ™ fhðwk. þtkr‚ yu þçŒ Atuze þtkr‚{tk s
hnuðwk. þtkr‚ yu þçŒÚte ftuE ËtÚtu ͽztu ™ fhðtu. …tu‚u þtk‚ hnu yux÷u
127
yt¾wk s„‚ þtk‚ s Au …tu‚u yþtk‚ hnu yux÷u yt¾wk s„‚ yþtk‚
÷t„u. ytí{t ËtÚtu ËŒt …tu‚t™tu s y™w¼ð Au, ƒeò ftuE™tu ™nª.
ytí{t ËtÚtu ytí{t s Au, ƒeswk ftuE Au s ™nª. ËtÚtu ƒeswk {tLÞwk
yu™e s ƒÄe sVt Au. r[Œtftþ s Ëðo™tu …tu‚t™tu ytí{t Au ftuE™tu
…tu‚t™tu ¼tË ftkE s ™Úte ËíÞ r[Œtftþ yËíÞ¼tË fŒe Ë{LðÞ
Ë{tÄt™ Ëk¼ðu s ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ ËkƒkÄe ¼tË™tu
ftuE ÔÞÂõ‚ðtztu {wÆ÷ ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh fuð¤ r[Œtftþ s Au.
yËíÞ¼tË™tu Ëk½»to yËk¼rð‚ s Au ðrËc ykŒh …qhu…qht ðMÞt
ntuÞ …qhu…qht «„xât ntuÞ yux÷u ykŒh r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE
hnu ¾Ák ? suðtu r[Œtftþ «ƒwØ ÚttÞ yuðtu s ˽¤tu ¼tË yt…tuyt…
Aqxe òÞ Au. r[Œtftþ …tu‚t™t …qýo™tu s y™w¼ð Au, {]íÞw …tu‚t™t
þqLÞ™tu, …tu‚u …qýo r[Œtftþ s hnu ƒeswk ftkE s ™ hnu yu y™w¼ð
©uc fu …tu‚u {]íÞwÚte ƒeswk ftkE s ™ hnu yu y™w¼ð ©uc ? ßÞthu
244
{týË™t «íÞfT [i‚LÞ™u …tu‚t™t {q¤ y™k‚ yufhË fuð¤ r[Œtftþ
MðY…{tk s sðwk ntuÞ íÞthu ‚uýu …tu‚t W…hÚte MÚtq¤ Ëqû{ fthý {tÞt™tu
yt¾tu yk[¤tu yufŒ{ W‚the™u VUfe s Œuðtu …zu. ƒÄt ƒÄwk r[Œtftþ
{txu fhu Au fu ¼tË {txu {hu Au !
…qýo‚¥ðƒtuÄ™wk ntŒo
¿tt™ ðzu …qýoƒwÂØ, yuftk‚{tk Ë{trÄ™t yÇÞtËÚte …h{…Œ{tk
…qýorð©tk‚ ÚttÞ Au.
r[ŒtftþuÞ …qýo Au r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ™tu ¼tË r[Œtftþ
ðzu ¼h…qh ntuðtÚte …qýo s Au.
yufŒ{ Ëk…qýo yr¼{t™ Atuze Œu yux÷u r[Œtftþ s Au …h{tí{t™e
ykŒh ynkfth™u ÷eÄu s …h{tí{t y™w¼ðt‚t ™Úte.
…h{tí{t™e ykŒh fu𤠅h{tí{t s Au.
su ftkE Au ‚u ˽¤wk fu𤠅h{tí{t s Au.
ynkfth {wÆ÷ Au s ™nª. þçŒ {wÏÞ ™Úte W½tz {wÏÞ Au. ½ýe ð¾‚
þçŒtu s ntuÞ Au, W½tz ™Úte ntu‚tu; ½ýe 𾂠W½tz ntuÞ Au, þçŒtu™e
sYh ™Úte ntu‚e. {týË suðwk r[Œtftþ M{hý fhu yuðwk s r[Œtftþ
Œþo™ ÚttÞ Au.
r[Œtftþ M{hý ËtÚtu s r[Œtftþ Œþo™.
{nt™ …whw»t r[Œtftþ Au r[Œtftþ W…Þtu„ {txu fÕ…tÞ ‚u r[Œtftþ
«ftþ ð]ÂØ {txu s Au.
¼tË fnu {thu r[Œtftþ òuE‚wk ™Úte r[Œtftþ™u õÞtk ¼tË òuEyu
Au ? r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒeswk ftkEs ™ ntuðtÚte …tu‚t™e {u¤u s
…tu‚t™wk y¿tt™uÞ …tu‚u s ÚttÞ …tu‚t™wk ¿tt™uÞ …tu‚u s ÚttÞ, …tu‚t™e
ykŒh ˽¤wk …tu‚u s …tu‚u Au. r[Œtftþ™e ykŒh su™t{tk ftuE s ¼uŒ ™
hnu ‚u r[Œtftþ s hnu. yt„÷t «fhýtu{tk r[Œtftþr™Y…ý ¼tË
ƒtÄ™e he‚u Au; AuÕ÷t rËØtk‚{tk r[Œtftþ s Au, ¼tË Au s ™nª yuðwk
s r™Y…ý Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™u s ¼q÷e òÞ yuðwk
245
ÚttÞ Au yu s {tÞt. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™u òýu yu s
ytí{¿tt™.
yufûtýu s yt…ýu MðMÚt Aeyu yux÷u òýu ƒÄwk s MðMÚt Au,
yufûtý{tk yt ƒÄwk ftkE s ™Úte yu òýu ¾ƒh s ™Úte ! r[ŒtftþY…
r[Œtftþ s ƒ‚tðu, {tÞt™tu {týË {tÞt™e he‚™wk s ƒ‚tðu. ftuE…ý
{týË™u ƒÄwk s ytðe þfu Au, ƒÄwk s sE þfu Au, ytí{t ytð‚tu
s‚tu ™Úte. ytí{t yt„¤Úte fux÷tÞ á~Þ ËkðuŒ™tu ytÔÞt y™u „Þt
ytí{t yu™tu yu s hÌttu yu™u ftkE s ÚtÞwk ™nª; sux÷tk á~Þ ËkðuŒ™tu{tk
sux÷tu ¼éÞtu yux÷wk s Ëthwk ™hËwk ÷tøÞwk, ™ ¼éÞtu yux÷wk ftkE s ™
÷tøÞwk; ytí{t ytí{t s hÌttu yu™u ftkE s ™ ÚtÞwk. …]Úðe™t Ët‚¾kz™t
Ët‚Ëtu fhtuz™u ztu÷h y™u ¼tu„tu{tk s hË Au, ft¤™u ƒÄt™u {thðt{tk
s hË Au, ðrË»X™u ƒÄt™u r[Œtftþ «ƒwØ fhðt{tk s hË Au. ËíÞ™u
Ztkftu yux÷u ZkftE hnu yuðwkÞ ™Úte, yËíÞ™u Aw…tðtu yux÷u ™ ¾ƒh …zu
128
yuðwkÞ ™Úte.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh s ˽¤wk ÚtE hnu÷ Au …tAwk …tu‚u s ËtûteY…u
ƒÄwk òýe hnu÷ Au r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk …tu‚u ™u …tu‚u s Au.
…qýoŒþo™
r[Œtftþ …tuu‚t™e ykŒh …tu‚u s ƒÄwk ntuðtÚte ËíÞ yËíÞ ƒÄwk s òýu
Au. Þtu„ðtrËc{tk yuf r[Œtftþ þçŒÚte s yt¾tu ƒÄtu W½tz
ÚtE òÞ Au.
r[ŒtftþuÞ …qýo Au ‚u™wk Œþo™uÞ …qýo Au.
…h{tí{tÚte þwk yòÛÞwk Au ? {týË ËíÞ ZtkfðtÚte fu yËíÞ Aw…tððtÚte
yu™wk þwk [t÷ðt™wk Au ? r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ˽¤t îkîtu Y…u ¼tËu
Au ˽¤t îkîtu þ{e s‚tk r[Œtftþ s «ftþu Au. ¿tt™{tk Sð
r[ŒtftþMðY… s hnu y¿tt™{tk ‚u™e ËkfÕ…tÄe™ ÂMÚtr‚ ÚttÞ,
r[Œtftþ s Au ËkfÕ… ¼tË{tºt.
246
™{oŒt, 16-7-2006
fuð¤ y™k‚ yufhË …h{…Œ s Au.
MðÞk fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au.
nwk ftuý ? …tu‚u r[Œtftþ Au {t…™tu ¼tË ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ …tu‚u ËtiÚte ytrŒ Ë]Âü™t ËtiÚte ytrŒ
{týËÚte ÷E Auf AuÕ÷e Ë]Âü™t Auf AuÕ÷t {týË™t «÷Þ fu
{nt«÷Þ ËwÄe™t ˽¤t{tkÚte ftuE yuðtu ™ ntuÞ fu su r[Œtftþ™wk {t…
ftZe þfu fu r[Œtftþ ytðwk Au ytx÷wk Au ytðwk fhu Au.
ðrËcÚte rŒÔÞ áÂüÚte «ƒwØ ÚtE fuð¤ r[Œtftþ MðY… s hnu
Au, ¼tË™t ftuE ÞwØ fu þtkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª. r[Œtftþ …h{þtk‚ s
Au. r[ŒtftþáÂü W½ze yux÷u ƒÄe ðt‚u þtkr‚. {tÞt{tk áÂü „E yux÷u
ƒÄe ðt‚u yþtkr‚. r[Œtftþ™e ykŒh ˽¤t ¼tË™e ˽¤e ÔÞðMÚttÞ
r[Œtftþ™e s Au fthý fu ƒeswk ftuE fu ƒeswk ftkE Au s ™nª. ¼q÷
õÞtk ÚttÞ Au ? yrÄct™ (r[Œtftþ) «ƒwØ ÚtE yrÄct™ s hnuðt™u
ƒŒ÷u yrÄct™™t ƒÄt yæÞM‚ (¼tË)™t s yÚttuo fhe ƒÄt
yæÞM‚{tk s hÌtt. r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË™t {t…™t ÿüt Œþo™
á~Þ Ët[t {tLÞt yux÷u ƒkÄ. r[Œtftþ rð[thÚte r[Œtftþ s hÌtwk
¼tË hÌttu s ™nª yu s {tuût, r[Œtftþ™e ykŒh ftkE s Út‚wk ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh {týËY…u sL{e sL{ ËtÚtu s su ËðoþÂõ‚ {¤e Au
‚u ËðoþÂõ‚Úte r[Œtftþ «ƒwØ ÚtE sE r[Œtftþ s hnu yux÷u ftuE
s Œw:¾ ™Úte. sL{ ËtÚtu {¤u÷e ËðoþÂõ‚ r[Œtftþ ¼q÷e {tÞt{tk ðuzVe
™t¾u yux÷u Œw:¾™tu ftuE …th s ™Úte. ¾htu rððufe ËŒt yufY… r[Œtftþ
s hnu, ¼tË{tºt îi‚ rðfÕ…{tk …zu s ™nª. r[ŒtftþY… (þkfh rð»ýw)
™u ÞtŒ fhu yux÷u r[ŒtftþY… s ÚtE™u hnu {týË ¼q÷Úte …ý ftuE
…h{tí{tY… rðïrð¼qr‚™u ÞtŒ fhu yux÷u r[Œtftþ «ƒwØ s ÚtE òÞ.
r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ™t r™ðtËY… ‚¥ððu‚t SðL{wõ‚tuÚte s
yt ËkËthY…e îkî (ƒúñ {tÞt) ûtuºt þtu¼u Au. su r[Œtftþ™t
247
r™ðtËMÚtt™Y… ‚¥ððu‚t SðL{wõ‚ Au ‚u™u ÷tuftu …qAu Au fu ‚{tÁk
r™ðtË MÚtt™ fÞwk Au !
n{ r[Œtftþ fu r™ðtËMÚtt™ ni r[Œtftþ n{tht.
r[Œtftþ™wk s su r™ðtËMÚtt™ Au yu™wk ð¤e õÞwk r™ðtËMÚtt™ ntuÞ ! su™u
{tÞt s Œu¾t‚e ntuÞ yu™u Þtu„ðtrËc{tk þwk „{ …zu ! r[Œtftþ
«ƒwØ Útðt{tk Œun hnu fu þtk‚ ÚtE òÞ r[Œtftþ™tu ftuE s rðfÕ… ™Úte
yuðe rðh÷ rð¼qr‚ s r[ŒtftþY… ÚtE þfu Au. …h{…Œ «t Út™th
{]íÞw™t …ý {]íÞwY… s Au. …h{…Œ ytrŒÚte hrn‚ yk‚Úte hrn‚ s Au
…h{…Œ{tk sL{uÞ ™Úte {]íÞwÞ ™Úte, ™Úte yuðt ¼tË{tk s ™Úte yuðt
sL{ {]íÞw ¼tËu Au.
fuð¤ y™k‚ yufhË …h{…Œ s Au.
MðÞk fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au.
r[Œtftþ s Mðt{e, ¼tË Ëuðf, yr¼Òt s Au.
129
…h{tí{t{tk ftkE ÚttÞ Au ? yu he‚u ‚¥ð¿t Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË „{u ‚uðtu ¼tËu ¾hu¾h Ëðoºt r[Œtftþ
s Au. r[Œtftþ™e ykŒh y™uf swŒt swŒt {t…™t ¼tËtu™e he‚u ftkE
Út‚wk ™Úte Ëðoºt™e he‚u s ƒÄu ƒÄwk ¼tËu Au {t…™t ¼tË{tk {t…™wk s
¼tËu Au …ý ¾hu¾h Ëðoºt su Au ‚u he‚u s ƒÄwk ¼tËu Au. Ëðoºt
r[Œtftþ Au ËðoºtÚte ˽¤tu ¼tË Au, Ëðoºt «{tý Au. {t…™t ¼tË{tk
ftkE ÚttÞ ‚u «{tý ™Úte, r[Œtftþ «ƒwØ Útðwk yux÷u …tu‚t™t ËðoºtY…
hnuðwk {tºt {t…™t ¼tËY… ™ hnuðwk …tu‚t™wk ËðoºtY… s ¾Ák Au
{t…™wk ¼tËY… ¾Ák ™Úte. ¿tt™{tk …tu‚u Ëðoºt Y… s Au y¿tt™{tk
…tu‚t™u {t…™tu ¼tËY… s fÕ…u Au.
nwk ftuý ? …tu‚u r[Œtftþ Au {t…™tu ¼tË ™Úte.
r[Œtftþ «t Út‚wk ™Úte ¼tË íÞt„ Út‚tu ™Úte Eü [i‚LÞ s Au
[i‚LÞ Ëðoºt s Au ËðoºtÚte ˽¤wk Ëðoºt ¼tðu s Ëk…tŒ™ ÚttÞ Au ftuE
{t…™t ¼tËÚte ftkE s Út‚wk ™Úte.
248
Ëðoºt r[Œtftþ ¼q÷e {t…™tu ¼tË hne ð¤¾tk™tu ftkE yÚto ¾htu ?
Ëðoºt r[Œtftþ ƒhtƒh ytu¤¾u yux÷u Ëk…qýo þtkr‚ s ÚttÞ {t…™t
¼tË™t ð¤¾tk {xe òÞ, „{u yuðtu ¼tË ÚttÞ yux÷u ftkE r[Œtftþ
s‚wk hnu ?
Au (r[Œtftþ) yu «t Út‚wk ™Úte, ™Úte (¼tË) yu íÞt„ Út‚tu ™Úte.
™{oŒt, 17-7-2006
MðÞk r[Œtftþ ytí{t Ëk…qýo ¼tËhrn‚ Au.
[i‚LÞáÂü ¾q÷e òÞ yus …qýo‚¥ðƒtuÄ.
ðrËcÚte su Au ‚u y™w¼ðe ‚{u ‚u s hntu.
r[Œtftþ™e ykŒh ftuE ¼tË Au s ™nª yux÷u ftuE rðhtuÄt¼tËuÞ
Au s ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh {tun (rð…he‚¼ú{) y™uf swŒt swŒt
ËkfÕ… nwk s„‚ ¼tËu Au yu ¼tË{tk rðhtuÄt¼tË Ëk¼ðu Au r[Œtftþ
r™Šðfth s Au, ™Úte yuðt ¼tË{tk nwk ‚wk {tÁk ‚tÁk ht„ îu»t Ëthwk
™hËwk r«Þ yr«Þ ËkÞtu„ rðÞtu„ n»toþtuf rðhtuÄt¼tË ¼tËu Au,
r[Œtftþ r™Šðfth s Au. ytí{t{tk s MðÙ ¼tËu Au ytí{t s Au
ƒeswk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ s …tu‚t™e ykŒh yt ƒÄwk ¼tËe hÌtwk
Au r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ…qýo Au yux÷u
r[Œtftþ«ƒwØ …qýo s Au, ™Úte yuðt ¼tË{tk „{u ‚uðe y™u „{u
‚ux÷e «tÂÂ A‚tk ftkE s ™ ntuðtÚte y¼tðtu EåAt ¼tËu Au,
…qýo™e ykŒh y¼tðtu EåAt ™Úte A‚tk ¼tËu Au yu s rðhtuÄt¼tË
rðhtuÄ™tu yt¼tË s Au rðhtuÄ ™Úte fthý fu …qýo s Au ¼tË {wÆ÷ Au
s ™nª. ¾hu¾h r[Œtftþ ËíÞ Au {tun rð…he‚¼ú{ ftkE s ™Úte.
yíÞthu ƒÄt™u r[Œtftþ fÕ…™t ÚtE „E Au {tun rð…he‚¼ú{™wk
s„‚ ðtM‚rðf ÚtE „Þwk Au. ËtiÚte {tuxkw yt™kŒ {k„¤ r[Œtftþ…qý‚o t™e
ftuE™u ¾ƒh ™Úte, ƒÄt™u ztu÷h y™u ¼tu„tu {tuxt y™u yu{tk s {tuxwk
Ëw¾ ¼tËu Au yu s {tun rð…he‚¼ú{ rðhtuÄt¼tË Au su{tk ÷tuftu
Ët[t™u ¾tuxwk ¾tuxt™u Ët[wk {t™u Au.
249
 htºtu „tZ r™ÿt{tk ftkE s ™ ntuÞ Ëðthu ò„u yux÷u yu™tu yu s
ntuÞ ƒeòu ftuE ™ ntuÞ, Œun þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u ftkE s ™ ntuÞ
ƒeòu Œun Äthý fhu yux÷u yu™tu yu s ntuÞ ƒeòu ftuE ™ ntuÞ.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk ÚtE hnu÷ Au r[Œtftþ™tu …tu‚t™tu
ËtiÚte ™Sf™tu Mð¼tð ¿tt™ Au yux÷u Œhuf ¼tË{tk …tu‚t™t ¿tt™
(ËkMfth) «{týu s Œhuf™e …tu‚t™e „r‚ ¼tËu Au ¿tt™ y…qýo hnu
íÞtk ËwÄe ¼tË{tk hnu Au ¿tt™ …qýo ÚttÞ yux÷u r[Œtftþ s hnu Au.
ƒÄt™wk …tu‚t™wk ¾Ák MðY… r[Œtftþ…qýo‚t s ntuðtÚte ƒÄt ¿tt™ EåAu
Au. ¼tir‚f¿tt™Úte ¼tir‚f s {¤u Au [i‚LÞ¿tt™Úte …h{tí{t {¤u Au.
Þtu„ðtrËc [i‚LÞ …h{tí{t™wk s …qýo ¿tt™ rð¿tt™ Au …h{tí{t {¤u
yux÷u ƒÄwk s {éÞwk, ¼tir‚f ƒÄwk s {¤u yux÷u ¼tË s ntuðtÚte ftkE
s ™ {éÞwk. r[Œtftþ Ëk…qýo Ët[wk s Au ¼tË™e ftuE…ý ðM‚w Ët[e
™Úte, ftuE s ¼tË hnu‚tu ™Úte yu s yu™e yËíÞ‚t™e Ëk…qýo ¾tºte
130
Au. r[Œtftþ Ëðoºt ËðoŒt Ë{t™ …ýu ¼h…qh r™íÞ ËíÞ s hnu÷wk Au.
r™Šðþu»t yux÷u s …h{tí{t, rðþu»t yux÷u s ¼tË, r™Šðþu»t
…h{tí{t{tk rðþu»t¼tË ftuE s ™Úte fu ftkE s ™Úte. ƒÄwk s òu‚tu ntuÞ
yuu™u yu ƒÄwk ftkE s ™ ntuÞ yu™u ftkE s Út‚wk ™Úte …tu‚u yu{tk™tu ÚtE òÞ
yux÷u ƒÄwk ÷t„ðt {tkz,u ytí{t{tkÞ yu ftkE ™Úte ytí{t™uÞ yu ftkE ™Úte.
MðÞk r[Œtftþ ytí{t Ëk…qýo ¼tË hrn‚ Au.
su™wk {™ (¼tË) r[Œtftþ «ƒwØ ÚtE r[ŒtftþY… s ÚtE „Þwk Au
swŒwk hÌtwk s ™Úte ‚u s W¥t{ {wr™. su …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚{tk Au yu
s ƒÄt™u Ët[e rð©tkr‚ yt…e þfu. r[Œtftþ yuf‚t s Au ¼tË{tk
þºtw r{ºt ¼tËu Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ¼tË (y™Úto, yËth)
Y…u ¼tËu ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …tAtu {q¤ r[Œtftþ (yÚto) (Ëth)
s hnu ¼tË ™ hnu. …h{tí{t{tk ËkËth™e «tÂÂ ÚttÞ yu y™Úto,
ËkËth{tk …h{tí{t™e «tr ÚttÞ yus yÚto.
r[Œtftþ s yuðt ¼tøÞtuŒÞ ftf‚t÷eÞY…u ¼tËu Au r[ŒtftþY…
250
fh™tÁk ytí{¿tt™ y{]‚V¤ Au y¿tt™™t ËkËth™t rð»tÞtu ¼tu„tu
rð»tV¤ Au, su{tk …ezt y™u ™tþ s Au sux÷t ¼tu„ yux÷t htu„.
©uÞ (r[Œtftþ) þtkr‚™u ðhu ‚u ©uÞ þtkr‚ s …t{u, «uÞ (ErLÿÞtu™t
rð»tÞ ¼tu„tu) yþtkr‚™u ðhu ‚u «uÞ yþtkr‚ …t{u. ytí{t ytí{tÚte
ytí{t™u s ðhu ‚u s ytí{t™u …t{u Au. …h{tí{t™u ðhu ‚u …h{tí{tY…
s ÚtE òÞ {tÞt™u ðhu ‚u {tÞt{tk s „tuÚttk ¾tÄu òÞ.
[i‚LÞ áÂü ¾q÷e òÞ yus …qýo‚¥ðƒtuÄ.
ËtÄ™ ËtæÞ{tk Ë{tÞ, rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ ytí{¿tt™ r[Œtftþ{tk
Ë{tÞ, r™ðtoý{tk ËtæÞ s hnu ËtÄ™ ™ hnu, r[Œtftþ™tu ˽¤tu
yt¼tË r[Œtftþ{tk s þ{e òÞ Au; {ntËt„h™e ˽¤e ÷nuhtu
{ntËt„h{tk s þ{u Au, r[Œtftþ{tk ftkE Wí…Òt Út‚wk ™Úte ftkE ™tþ
…t{‚wk ™Úte {tºt ¼tË s ƒŒ÷tÞ Au. «ftþ ykÄfth™t ¼uŒ ¼tË{tk
Au r[Œtftþ{tk ™Úte, WŒÞ yM‚™t ¼u Œ ¼tË{tk Au
r[Œtftþ{tk ™Úte.
suðwk {týË™u ykŒhÚte ÚtE òÞ nwk s ™Úte yux÷u {wõ‚ s Au.
…h{tí{t ™Úte y™w¼ð‚tu yu s Wý… Au {tÞt™e Wý… yu Wý… ™Úte.
…h{tí{t s y™w¼ðu yux÷u ƒeswk ftkE Au s ™nª. {tÞt{tk „{u yux÷wk
{¤u yuÞ ftkE Au s ™nª, ËíÞ y™w¼ðu yux÷u ftuE s Wý… ™Úte
yËíÞ™e Wý… fŒe …qht‚e ™Úte fthý fu yËíÞ ftuE ðM‚w s ™Úte.
ƒÄt fhu Au yu s fhu Au, yt ƒÄtÚte …h ftkEf Au yu ¾ƒh s ™Úte.
ðrËcÚte su Au ‚u y™w¼ðe ‚{u ‚u s hntu.
{nt™ …wÁ»t™wk {™ ËŒt yufY… r[Œtftþ s hnu Au ftuE ¼tËY…
hnu‚wk ™Úte. su r[Œtftþ «ƒwØ ™Úte (y¿tt™) ‚u™wk {™ ftuE™u ftuE
¼tËY… hnu Au ‚uÚte ‚u™u ËkËth™t ˽¤t rðr[ºt îkîtu ¼tËu Au.
ftuE™e Ët[e ytu¤¾ ftuE™tu Œun ™Úte yu™wk {™ Au. su™wk {™
r[ŒtftþY… s Au yu r[ŒtftþY… s Au, ftuE™wk {™ ftuE yrðãt
ðtË™t™t ËkfÕ…Y… Au yux÷u ‚u yu yrðãtðtË™t™t ËkfÕ…Y… Au.
251
{týË™u …h{tí{t y™u s„‚ ƒu Œu¾tÞ Au yux÷u ðrËc …h{tí{t
s Au yu{ Œu¾tzu Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh r[Œtftþ s Au, yæÞM‚
yt¼tË ytfth ftkE Au s ™nª. su ¾hu¾h r[Œtftþ ytu¤¾u yu fŒe
{tÞtÚte X„tÞ s ™nª, {tÞtÚte X„tÞ yux÷u ¾hu¾h r[Œtftþ
ytu¤ÏÞwk s ™Úte.
™{oŒt, 18-7-2006
˽¤wk ¾Ák ‚¥ð ËíÞ™wk fuð¤…ýwk s Au.
˽¤wk ¼h…qh r[Œtftþ s Au òu ni Ëtu ni.
fu𤠅h{‚¥ð ËðoþÂõ‚ yufhË Au.
fu𤠅h{ r[Œtftþ …h{þtkr‚ s Au.
fuð¤…ýwk
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh {™Y… ¼tËe hÌtwk Au {™ r[Œtftþ«ƒwØ
ÚtE r[Œtftþ s hnu yu s f{o W…tË™t ¿tt™ æÞt™.
131
r[Œtftþ Atuze™u ƒeswk fÞwk f{o W…tË™t ¿tt™ æÞt™ !
r[Œtftþ Atuze™u ƒeò fÞt ¼„ðt™ !
r[Œtftþ Atuze™u ƒeòu fÞtu ytí{t !
r[Œtftþ Atuze™u ƒeò fÞt þt† „wÁ !
r[Œtftþ Atuze™u ƒeò fÞt Þ¿t Œt™ ‚… ‚eÚto {kºt ðú‚ s… yti»trÄ!
MðÞk r[Œtftþ Atuze™u ƒeS fE …qýo‚t !
r[Œtftþ™e ykŒh {™u …tu‚u …tu‚tÚte …tu‚t{tk s þtk‚ Útðt™wk Au, ƒeswk
ftkE þtuÄðt {u¤ððt™wk ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk
ftkE Au s ™nª, ftuE {™uÞ ™Úte, ftuE {™™e fÕ…™tÞ ™Úte, su ftkE Au
‚u ˽¤wk Ë¥tt Ët{tLÞ Ët{tLÞ[i‚LÞ s Au su ftkE Au ‚u ˽¤wk ¾Ák
‚¥ð ËíÞ™wk fuð¤…ýwk s Au. ¼tË áÂüÚte ˽¤wk rðrðÄ rðr[ºt ¼tËu
Au, ‚¥ðáÂüÚte ˽¤wk fu𤠅h{‚¥ð s Au. îi‚ ht¾u yu™u ftuý
þtk r ‚ yt…u ? ˽¤w k îi ‚ Atu z e Œu yu x ÷u Ëk … q ý o þtk r ‚ s Au ,
yu s …h{…Œ Au.
252
17™tu {{toÚto
fu𤠅h{‚¥ð (1) ËðoþÂõ‚ (7) yufhË (17) Au.
…h{tí{t{tk ftkE ™Úte {týË™t {™{tk s ƒÄwk Au …h{tí{t{tk
ftuE {týË fu ftuE™wk {™ {wÆ÷ Au s ™nª, {týË …h{tí{t™t
rðfÕ…{tk ytðe òÞ yux÷u ftkE…ý ¼tËu, …h{tí{t{tk yufhË hnu
yux÷u …h{tí{t s Au.
ËíÞ ËíÞ s Au yu{tk ftuE nwk {tÁk Au s ™nª.
{tÞt™t nwk ‚wk, {tÁk ‚tÁk ™t s ƒÄt ͽzt Au.
fuð¤ r[Œtftþ yufhË Au ‚u …qýo s Au (‚¥ððu‚t SðL{wõ‚).
fu𤠅h{r[Œtftþ …h{þtkr‚ s Au.
ftuE ¼tË™t ÞwØ y™u þtkr‚™e sYh ™Úte.
þtkr‚ {txu ÞwØ ? fuðtu rðhtuÄt¼tË !
r[Œtftþ{tk þtkr‚ ÚttÞ yus ËíËk„ Au, rð¾ðtŒ ÚttÞ yu ËíËk„ ™Úte,
¼tË™t {‚¼uŒ s Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s EüY… ÚtE
SðY… ÚttÞ yu x ÷u Sð Eü{tk ÚtE™u …tAtu …tu ‚ t™t {q ¤
r[Œtftþ{tk òÞ Au.
{q¤ r[Œtftþ Au swŒt ƒeò Eü Sð ™Úte.
¾tuxwk Atuzu yux÷u ‚h‚ Ët[wk y™w¼ðtÞ.
¾tuxwk …fze ht¾u yux÷u õÞtkÚte Ët[wk y™w¼ðtÞ ?
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™t ËkfÕ… «r‚®ƒƒ Ë]ÂüY… ¼tËe
hÌtwk Au. ƒÄu ¼tË ƒÄtu swŒtu swŒtu ¼tËu Au ykŒh ƒÄwk yufhË s Au.
…h{tí{tÚte swytu yux÷u ƒÄwk …h{tí{t s Au, ¼tËÚte swytu ‚tuÞ ƒÄwk
…h{tí{t s Au. ƒÄwk [i‚LÞ s Au yu{tk òuðwk yuÞ [i‚LÞ s Au, su
òuðwk yu [i‚LÞ s Au, ¼tË òuðtu yuÞ ¾hu¾h [i‚LÞ s Au. ˽¤wk
¼h…qh y™w¼ðu yu{tk swŒwk òuðwk hnu‚wk ™Úte. ˽¤wk ¼h…qh s Au yux÷u
ftuE swŒt ƒeò ÿüt Œþo™ á~ÞuÞ ™Úte. ¼h…qh r[Œtftþ™e ykŒh
ƒ‚tð™th òu™th, su ƒ‚tðu su swyu ˽¤wk ¼h…qh r[Œtftþ s Au.
253
˽¤wk ¼h…qh r[Œtftþ s Au òu ni Ëtu ni.
r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË™wk ytftþ, ËqÞo «ftþ, Ë{wÿ, r[Œtftþ
«ƒwØ fh™th W…{t r™Œuoþ s Au yÚtto‚T ytftþ ËqÞo«ftþ Ë{wÿ
ƒ‚tðe ykŒh™wk ¼h…qh r[Œtftþ s ƒ‚tðu Au. ftuE fnu þqLÞÚte …qýo
fuðe he‚u ƒ‚tðe þftÞ ? ‚u™tu W¥th …qýo (r[Œtftþ) s Au þqLÞ
(¼tË) Au s ™nª. fÕ…™t yuðe su fÕ…™t fhu÷e Au yu ftkE s ™Úte.
su ˽¤wk ƒ‚tðu Au yu ˽¤wk ¼h…qh r[Œtftþ s ƒ‚tðu Au, su ˽¤wk
swyu Au yu ˽¤wk ¼h…qh r[Œtftþ s swyu Au; fÕ…™t Ët[t suðe ÚtE
„E Au yux÷u {q¤ r[Œtftþ y™w¼ðt‚wk ™Úte, fÕ…™t ftkE s ™Úte
yuðe he‚u hnu yux÷u r[Œtftþ s Au.
AuÕ÷tu …qýo Ëtûttífth
˽¤tu ¼h…qh r[Œtftþ s hÌttu ntuÞ yu™e ykŒh yu ˽¤tu ¼tË
Ëtûtt‚T r[Œtftþ{qŠ‚ s y™w¼ðu. y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ r[Œtftþ
132
…tu‚t™e ykŒh ˽¤t s„‚tuY…u ¼tËu Au. {ntËt„h …tu‚t™e ykŒh
˽¤e ÷nuhtuY…u ¼tËu Au.
r[Œtftþ™e Ëðoºt ËðoŒt yufY…‚t Au.
ðrËc™u Ëtk¼¤ðtÚte ˽¤wk y™k‚ yufY… …h{tí{t s y™w¼ðtÞ
swŒkw swŒkw ftkE ™ hnu. r[Œtftþ s hÌttu ntuÞ ‚u™u ƒÄwk ËeÄwk ÷t„u, ËkËthÚte
swyu yux÷u yu™u ƒÄwk ŸÄwk ÷t„u. {ntËt„h{tk ˽¤t s¤tu Ë{tÞ Au,
…h{tí{t{tk ˽¤t s„‚tu Ë{tÞ Au. …h{tí{t W…hu ftuE ™Úte
…h{tí{t rËðtÞu ftuE ™Úte, …h{tí{t ƒnthu ftuE ™Úte, …h{tí{t Ë{t™u
ftuE ™Úte fuð¤ y™k‚ ËðoÔÞt…e ¼h…qh Ë{t™ r™hks™ r™htfth
r™Šðfth y™trŒ y™k‚ yufY… r™íÞ ËíÞ …h{tí{t s Au. þwk nwk yu{
fnu …h{tí{t Au yux÷u s …h{tí{t Au ! þwk nwk yu{ fnu …h{tí{t
™Úte yux÷u …h{tí{t ™Úte ! …h{tí{t s Au, ftuE nwk fŒe ÚtÞtu s ™Úte.
{ntËt„h{tk s ˽¤wk s¤ hnu÷wk Au, …h{tí{t{tk s ˽¤wk s„‚
hnu÷wk Au.
254
Þtu„ðtrËc r[Œtftþ ¾wÕ÷tu «ftþ Au. ðrËc™t õÞt WŒT„th{tk
…h{tí{t™tu ƒtuÄ ™Úte ? yufu yuf WŒT„th{tk …h{tí{t s Au. ÷tuftu
{tÞt ËtÚtu …h{tí{t fnu Au, ðrËc ™fht (fuð¤) …h{tí{t fnu Au,
÷tuftu …h{tí{t fnuðt {tºt s fne™u {tÞt™wk s ƒÄwk fhu Au.
ðrËc ËŒt yufY… …h{tí{t s hnu Au.
÷tuftu™u …tu‚t™e ƒwÂØ …h sux÷tu {Œth Au yux÷tu …h{tí{t …h
¼htuËtu ™Úte ËŒt yufY… …h{tí{t{tk õÞtk yt ƒÄe sYh Au ? sL{Úte
s ðrËc {éÞt ntuÞ ÓŒÞ{tk s ðMÞt ntuÞ ÓŒÞ{tks «„xât ntuÞ
yux÷u ËŒt yufY… …h{tí{t s hnu fu ƒeswk ftkE fhu ? fÞtu rððufe
ntÚt™t fÞto niÞu ðt„u yuðwk fhu ? ÷tuftu™u Ä{t÷ ½tU½tx òuEyu.
rðhõ‚ rððufe™u ËŒt yufY… …h{tí{t™e Ëk…ý q o þtkr‚ s òuEyu. Ä{t÷
½tU½tx{tk yÁr[ (ðihtøÞ) s hnu, ËŒt yufY… …h{tí{t s Au, yt
ƒÄwk (¼tË) õÞtk Au ?
yºt ‚ºt Ëðoºt ƒÄu r[Œtftþ™tu ðtË Au.
r[Œtftþ™e ykŒh r[ŒtftþY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u ƒÄwk
r[Œtftþ s Au, y¿tt™e™e su{ r[Œtftþ y™u ¼tË™wk îi‚ ™ ntuÞ.
‚¥ð¿t™u ƒÄwk …h{tí{t s Au, y¿tt™e™u ƒÄu ™ ntuÞ yuðe {tÞt Œu¾tÞ
Au; ŸÄe áÂüðt¤t™u fŒe Ët[t ¼„ðt™ ytu¤¾tÞ s ™nª, ¾tuxt
¼„ðt™ s Ët[t ÷t„u. ¾hu¾h yts™t {tÞt{tk ƒ™e ƒuXu÷t
¼„ðt™™u fŒe …¤ …ý þtkr‚ Au ¾he ? {krŒh{tk s òu ¼„ðt™
ntu‚ ‚tu ftuE ƒesu hnu‚ s ™nª ƒÄt {krŒh{tk s ¼htE ò‚ ! {krŒh
yux÷u ûtý{tºt ŒuðM{hý ƒtfe ƒÄwk {tÞt™wk {hý. yíÞthu W…h
W…hÚte ¼„ðt™ ¼„ðt™ ƒtu÷™th {tÞt™tu feztu s ntuÞ Au y™u
ykŒhÚte ƒ¤‚tu s ntuÞ Au. ykŒh s r™{o¤‚t þe‚¤‚t Au yu™u ƒnth™t
Œu¾tð™e sYh s ™nª, ykŒh þtkr‚ ™ ntuÞ ‚tu ƒnth™tu ztu¤ Œ{t{
þwk fhðt™tu ! ˽¤wk á~Þ r[Œtftþ ¼tË h{ý s Au.
255
 ™{oŒt, 19-7-2006.
y{t… …h{tí{t{tk {t…™tu ftuE ¼tË ™Úte.
ËtiÚte {tuxtu yuf ËÂå[Œt™kŒ …h{tí{t s Au.
zk¾hrn‚ r™{o¤ áÂüÚte …h{tí{t s Au.
r[Œtftþ s ysh y{h þwØ MðY… Au.
y{t…{tk {t… ™Úte r[Œtftþ{tk ¼tË ™Úte. r[Œtftþ …tu‚t™e
ykŒh {t…™t ¼tË™t ÿüt á~ÞY…u ¼tËe yu Ët…uût‚tyu ™Sf™wk
™t™wk {tuxwk, Œqh™wk {tuxwk ™t™wk ¼tË{tºt «‚e‚ fhu Au. r[Œtftþ
yufhË™e ykŒh MðÙ swŒwk swŒwk ¼tËu Au ykŒh {q¤ r[Œtftþ
yufhË s Au.
y™k‚ y™u yíÞk‚ rðþt¤ ¼h…qh Ë{t™ ËÂå[Œt™kŒ ƒúñ
y™w¼ððt yuðe s y™k‚ y™u yíÞk‚ rðþt¤ ¼tð™t y™u áÂü òuEyu.
suðtu ¼tð ‚uðtu ÷t¼. suðe áÂü yuðe Ë]Âü. „whw yux÷u ËtiÚte {tuxwk
133
‚¥ð, ƒúñ yux÷u ËtiÚte {tuxwk ‚¥ð, ËÂå[Œt™kŒ yux÷u ËtiÚte {tuxwk ‚¥ð.
yt ftuE {týË fu ÔÞÂõ‚™t ™t{ ™Úte, ËtiÚte {tuxtu yuf …h{tí{t s Au,
yu s yuf „whw ƒúñ ËÂå[Œt™kŒ Au; {tuxtu ƒeòu ÚtÞtuÞ ™Úte {tuxtu ƒeòu
ÚtþuÞ ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË ftuE fu ftkE {wÆ÷ Au s ™nª.
‚¥ðáÂü{tk s r[Œtftþ y™w ¼ ðtÞ, fÕ…™t áÂü{tk ¼tË.
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™t Ëk„Úte r[ŒtftþY… s ÚtE òÞ Au r[ŒtftþY…
ðrËc™t Ëk„Úte r[ŒtftþY… s ÚtE òÞ Au. r[Œtftþ r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh su ˽¤wk ¼tËu Au ‚u ƒÄwk s yufhË r[Œtftþ
s Au. r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË „{u ‚ux÷tu ©uc ¼tËu ûtý{tºt{tk
hnu‚tu ™Úte. yuf r[Œtftþ s ysh y{h þwØ MðY… Au. r[Œtftþ™e
ykŒh su ftkE ˽¤wk ¼tËu Au ‚u™u zk¾™e áÂüÚte ™ swyu, r™{o¤
áÂüÚte s swyu yux÷u ƒÄwk s …h{tí{t Au. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ
«ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u á~ÞY… yrðãt (¼tË) yá~Þ (r™ðtoý) ÚtE
òÞ, r[Œtftþ ¼q÷e á~ÞY… yrðãt™tu yk‚ òuðt ™ef¤u yu™tu
256
…th s ytðu ™nª. r[Œtftþ ¼tË rððuf{tk r[Œtftþ s hnu ¼tË
™ hnu yus Ä{oÞwØ sÞ Au. ykŒh™t »tzTrh…w (ytk‚hþºtw) ft{ ¢tuÄ
÷tu¼ {tun {Œ {tíËÞo ™u S‚u yu s ¾hwk ÞwØ SíÞtu fnuðtÞ.
þhehÞtºttÚte ¿tt™Úte {wÂõ‚ …qh‚e s ÷û{e ËV¤ Au. ¾wŒ ftu ¾wŒ fe
ne ¾ƒh ™nª ‚tu ¾wŒtfe ¾ƒh fntP Ëu ! ‚¥ð¿tt™Úte á~ÞY… yrðãt™u
yk‚u ˽¤wk r[Œtftþ s swyu Au, Œuðtu…ý Auðxu r[Œtftþ{tk s …qýo
rð©tkr‚ …t{u Au. ðrËc ¼tË ƒ‚tð‚tk ƒ‚tð‚tk r[Œtftþ ƒ‚tðe Œu
Au yux÷u ftuE ¼tË ™Úte ƒÄwk r[Œtftþ s Au. Ëðoºt ËðoŒt ytfth{tk
r™htfth s Au „wý{tk r™„woý s Au ¼tË{tk r[Œtftþ s Au ™t{{tk
y™t{ Y…{tk yY… sz{tk [i‚LÞ s Au ˽¤t yË‚T sz r™ht™kŒ{tk
fuð¤ ËÂå[Œt™kŒ s Au.
Ët[t‚¥ð™t Ët[t¿tt™Úte s Ët[e þtkr‚ ÚttÞ.
ðrËc{tk ƒuËu yux÷u ƒnth ™ðwk ƒeswk ¾tuxÞkw ™ ÚttÞ, ykŒh™wk sq™wk ¾tuxÞkw
™ef¤e òÞ, r[Œtftþ s hnu. ðrËc™u Atuze™u ƒeswk fhu yux÷u ËíÞ™tu
hM‚tu ƒkÄ, ƒnth™wk y™u ykŒh™wk ¾tuxwk ðæÞu òÞ.
ðrËcÚte …h{ r[Œtftþ …qýorð©tkr‚ Au.
‚¥ð¿tt™ Atuze y¿tt™Úte ytðhý rðûtu… {¤ {tun Œw:¾ {r÷™‚t
Ëk‚t… s Au; Ët[t{tks þtkr‚ ÚttÞ ¾tuxt{tk þwk þtkr‚ ÚttÞ !
…h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚{tk s su W…Þtu„ òÞ yu Ä{o yrðhwØ Au. Ä{o
yrðhwØ W…Þtu„ nk{uþt ykŒh™e r™{o¤‚t þe‚¤‚t{tk s …rhý{u Au.
{r÷™‚t Ëk‚t… ðÄu yu Ä{o rðhwØ s ntuÞ.
n{ {tºt þçŒ {u ne ™nª h{‚u
n{ ËŒt [i‚LÞ{u ne h{™uðt÷u ni >
ËŒt ƒúñ r[Œtftþ s …qýo yt™kŒ Au ‚u s ƒúñ[Þo (ƒúñ™wkh{ý).
ykŒh rð»tÞ ðtË™tÚte rð»tÞtu™wk h{ý {tÞt™wk ¼ú{ý (¼{ðwk) s Au
ftuE „{u ‚u Äthu yu fþwk Au s ™nª, …h{tí{t s Au. {týË {™{tk „{u
‚uðt ½tx ½zÞt fhu yux÷u …h{tí{t{tk þwk ÚttÞ Au ? …tu‚u s „tuÚttk
257
¾tÞ Au. ðrËcÚte s ¼h…qh r[Œtftþ s hnu Ëk…qýo ¼tË òÞ,
ðrËcÚte s ˽¤tu r[Œtftþ W½tz s y™w¼ðtÞ, ˽¤t {tun rð…he‚
¼ú{™wk Œu¾t‚wk {xe òÞ.
…qýo{Œ: …qýor{Œ{T >
ytftþ yrÄct™ r[ŒtftþY…u …ý ¼h…qh ¼hu÷wk s Au (…qýo{T
yŒ:), ythtur…‚ (yt¼tË ytfth{tºt) ˽¤t sz [u‚™ MÚttðh
sk„{Úte …ý ¼h…qh ¼hu÷wk s Au (…qýo{T EŒ{T). {ntËt„h s¤Úte
…ý ¼h…qh ¼hu÷tu s Au (yt¼tËytfth{tºt) ÷nuhtuÚte …ý ¼h…qh
¼hu÷tu s Au.
yuf ytftþ ytu¤¾tu fu𤠅qýo‚¥ð s Au.
yrÄct™ Mð‚:…qýo s Au, ythtur…‚ yrÄct™ ðzu …qýo s Au, ‚¥ð‚:
yrÄct™ ythtur…‚ yufhË …qýo s Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ƒÄwk
ÚtE hnu÷ Au yux÷u r[Œtftþ s Au; {ntËt„h …tu‚t™e ykŒh ˽¤e
134
÷nuhtu ÚtE hnu÷ Au yux÷u {ntËt„h s Au. swŒwk {t™e™u ¼u„wk fhðt
òÞ yux÷u fŒe ÚttÞ s ™nª. {q¤ yufs …qýo Au swŒwk ¼u„wk Út‚wk s ™Úte
…h{tí{t {tÞt {™ Sð s„‚ ÚtÞt Au …tAt {tÞt {™ Sð s„‚™u
…h{tí{tY… fhðt Au yuðwk fŒe Út‚wk s ™Úte.
swŒwk ¼u„wk fÞto{tk™u fÞto{tk {he „Þtu !
…h{tí{t s Au swŒwk ¼u„wk {wÆ÷ Au s ™nª.
r[Œtftþ{tk îi‚ yîi‚ fÂÕ…‚ W…[th {wÆ÷ Au s ™nª, r[Œtftþ
s Au. ½wðz ™ ¼t¤u yux÷u ËqÞo™thtÞý ƒkÄ ÚtE òÞ ? {q¾toytu™u
ytftþ þqLÞ÷t„u Au ytftþ …h{tí{tÚte ¼h…qh s Au. ½wðz
Ä{…Atzt fhe™u {hu, ftkE yrð™tþe …h{tí{t {hu ? r[Œtftþ™e
ykŒh yrððufeyu …tu‚t{tk fÂÕ…‚ Œtu»táÂü™u ƒeòu ftuý Œqh fhu ?
…tu‚u «ƒwØ ÚttÞ yus r[Œtftþ Au. yrððufe™e …tu‚t{tk fÂÕ…‚ Œtu»táÂü
…tu‚t …tËu s hnu r[Œtftþ{tk {wÆ÷u ™Úte. ½wðz™tu ykÄt…tu ½wðz
…tËu, …h{tí{t{tk ™Úte. Ët[wk òuE‚kw ™ ntuÞ ¾tuxwk hnuðwk ntuÞ yux÷u
258
ŸÄtu s [t÷u ËíÞ …h{tí{t{tk ‚fo fhu. Ët[t™u fŒe …h{tí{t{tk
rðhtuÄ ÚttÞ s ™nª, …h{tí{t{tk su™u rðhtuÄ ÚttÞ yu …tu‚u s sqXtu Au.
r™hks™ r™htfth r™Šðfth r[Œtftþ Au.
y™trŒ y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ r[Œtftþ.
¼h…qhu ¼h…qh ËÂå[Œt™kŒ r[Œtftþ.
ðrËc™u ftuE™t W…Œuþ™e sYh ™Úte, ðrËc™u ™ Ëtk¼¤ðt ntuÞ yu
yu™e {tÞt™tu {th ¾tÞ ! yt¾e SkŒ„e nwk ‚wk {thwk ‚thwk{tk {he „Þt
y™u …tAt ðrËc™u W…Œuþ yt…u ! r[Œtftþ r[Œtftþ s Au yu{tk
ƒeòu ftuE ¼tË Au s ™nª.
ðrËc ht{™u fnu Au, ½wðz …tu‚t™e {u¤u yu{ þwk ft{ {t™u Au fu
ðrË»X {™u fu{ fnu Au !
ythtu…e rn ™nª VrhÞtŒ fntkËu ?
¼tË rn ™nª rðhtuÄt¼tË fntkËu ?
n{ fuð÷ …h{r[Œtftþ rn ni.
™{oŒt, 20-7-2006
yuf ytftþ ytu¤¾tu fu𤠅qýo‚¥ð s Au.
{q¤ yuf s …qýo Au swŒwk ¼u„wk Út‚wk s ™Úte.
Ët[t ‚¥ð™t Ët[t ¿tt™Úte s Ët[e þtkr‚ ÚttÞ.
ðrËcÚte …h{ r[Œtftþ …qýo rð©tkr‚ Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ¾hwk ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk
yr¼L™ ˽¤tu á~Þ¼tË ftuE ËíÞ ‚¥ð ™Úte, r[Œtftþ s Au ƒeswk
ftkE s ™Úte. r[Œtftþ s Au, r[Œtftþ y™u ¼tË yu{ ƒuu ðM‚w
™Úte; {ntËt„h s Au, {ntËt„h y™u ÷nuhtu yu{ ƒu ðM‚w ™Úte.
r[Œtftþ MðÞk«ftþ ¿tt™ y™w¼ðMðY… Au yux÷u s yu{tk ¼tË ¼tËu
Au, ‚¥ðƒtuÄÚte yrÄct™ Ëtûte r[Œtftþ MðÞk«ftþ ¿tt™ y™w¼ð
MðY… s Au ¼tË{tºt ÿüt á~Þ ftkE s ™Úte, …tu‚u r[Œtftþ s Au.
˽¤tu ¼tË ftkE s ™Úte yu{tk …tu‚t™tu ¼tËuÞ ftkE s ™Úte. ¼q÷
259
õÞtk ÚttÞ Au ? r[Œtftþ fnuðt ¾t‚h fnu, ¼tË{tk ftkEf {t™u,
÷uðt òÞ yux÷u {tÞt{tk VËtÞ. …tu‚u ykŒh {r÷™ ntuÞ ‚tu s
ƒeò™e {r÷™‚t{tk ytðu …tu‚u ykŒh r™{o¤ ntuÞ yu™u ftuý {r÷™
fhe þfu ? ËŒt r™Šðfth r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ¼tË‚t ˽¤t ¼tËÚte
hrn‚ s Au yus …tu‚u …qýo MðY… …qýoyt™kŒ Au yu s ‚¥ð¿t™wk ¾hwk
MðY… Au.
…tu‚u yíÞk‚ Ëqû{ƒwÂØ yíÞk‚ r™{o¤ƒwÂØÚte …tu‚t{tk …h{‚¥ð
y™w¼ðtÞ, …tu‚u MÚtq¤ {r÷™ ƒwÂØ ËíÞ‚¥ð f¤e (ytu¤¾e) ™ þfu
yux÷u r[Œtftþðtýe{tk yt{ ‚u{ ™ fnuðtÞ. r[Œtftþ r[Œtftþ s
Au ftuE™e ƒwÂØ ftkE s ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh ‚¥ð¿t ‚¥ðáÂüÚte
r[Œtftþ ntuÞ fu ¼tË Ë½¤wk yuf ‚¥ð (yuf r[Œtftþ) swyu Au.
r[Œtftþ s Au ftuE {tÞt Au s ™nª ¼÷u „{u ‚uðe ¼tËu. ‚¥ð¿t
r[Œtftþ s Au yu™e ˽¤e [uüt ¼tË s Au. ‚¥ð¿t …tËu ftkE s
135
{tÞt (ftuE s ¼tË™wk yr¼{t™) ntu‚e ™Úte (y®f[™). ‚¥ð¿t
…tËu ¼tË™wk ftkE ™Úte ‚¥ðƒtuÄÚte r[ŒtftþY… fhe Œu Au. r[Œtftþ
Ë¥tt«ftþ s Au ¼tË Ë‚‚ ™tþ …t{u s Au. ðrËc{tk Ëk…qýo ‚¥ð™wk
s yð÷tuf™ Au y¿tt™e{tk nwk {thwk yux÷e s fq…{kzqfð]Â¥t Au. fqðt{tk™tu
Œuzftu ftuE {ntËt„h™e ðt‚ fhu ‚tuÞ {t™u ™nª ! yt fqðtÚte {tuxwk
ƒeswk ftkE ntuÞ s ™nª ! r[Œtftþ‚¥ðáÂü{tk r[Œtftþ s Au r[Œtftþ
s MÚtq¤áÂü{tk s„‚Y…u ¼tËu Au. r[Œtftþ s„‚ ƒu ðM‚w ™Úte
{tºt áÂü™tu s ¼uŒ Au. ðrËc{tk ƒÄwk r[Œtftþ s Au, y¿tt™e{tk
ƒÄwk s„‚ s Au.
r[Œtftþ r™íÞËíÞ ntuðtÚte r[Œtftþ™tu ˽¤tu ¼tË «ðtnY…u
Ë‚‚ ¼tËu Au. r[Œtftþ AuÕ÷t ‚¥ð{tk r[Œtftþ AuÕ÷tu rð[th {¤e
òÞ …qýo rð©tkr‚ s Au yu{tk ftuE s {tÞt ™Úte. r[Œtftþ s …tu‚t™e
ykŒh yt ˽¤wk «ftþe hÌtwk Au nwk yt Awk {™u yt{ ÷t„u Au yu
(¼tË) ð[{tk ™ ytððwk òuEyu ¼tË ftZe ™t¾tu r[Œtftþ s Au.
260
ËŒtrþð ðrËc™u fnu Au ðtË™t Atuzðe …tu‚t™u yÄe™ Au. ðtË™t Atuze
Œu yux÷u …Ae r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk þwk Au ? yux÷tu s …whw»ttÚto Au
yux÷wkÞ ™ fhu yux÷u …Ae õÞtkÚte «t ÚttÞ ?
r[Œtftþ + ðtË™t = ËkËth
ËkËth - ðtË™t = r[Œtftþ
r[Œtftþ y™k‚ yufhË s Au yux÷u ƒÄwk s ËíÞ rþð ËwkŒh s Au.
su Au yu s òuðwk òuEyu ƒeswk swyu yux÷u ƒeswk ÷t„u. r[Œtftþ
…tu‚t™e ykŒh ƒÄwk ÚtE hÌtwk Au. r[Œtftþ ßÞtk {týË ÚtE hÌtwk Au yuýu
ËeÄwk íÞtk s …tu‚t{tk r[Œtftþ y™w¼ðe ÷uðwk òuEyu yux÷u …qýo s ÚtE
òÞ yu™u ƒesu õÞtkÞ sðt™e fu fhðt™e sYh ™nª, r[Œtftþ™e ykŒh
MÚtq¤áÂü ¼tËu Au {tºt yu s Atuze Œu, yt s r[Œtftþ Au yt ËíÞ
rþð ËwkŒh s Au. ðrËc á~Þ ™Úte Œu¾tz‚t r[Œtftþ s Œu¾tzu Au.
{týË f]rºt{‚t fhe™u ¼„ðt™™u swyu Au yux÷u ¼„ðt™ Œu¾t‚t
™Úte yf]rºt{ swyu yux÷u ƒÄwk ¼„ðt™ s Au. r…¥t¤™u Ëtu™t™t r„÷ux
(Ztu¤) Úte Ëtu™wk ÚttÞ ? Ëtu™t™u r…¥t¤™t r„÷ux™e sYh ¾he ? yt
ƒÄt Ztu¤™t ztu¤ Au, r[Œtftþ s Au Ztu¤ ztu¤ ftkE Au s ™nª.
„úkrÚtðt¤t™u yu™e „úkrÚt Œu¾tÞ Au ðrËc{tk ftuE „úkrÚt ™Úte yux÷u yu™u
ƒÄwk r[Œtftþ Œu¾tÞ Au. {týË ƒÄwk W…Þtu„™e áÂüÚte swyu Au ðrËc
ƒÄwk r[Œtftþ swyu Au.
‚wk s [tuϾtu hnu yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s Au.
‚t. 21-7-2006
Ëðoºt ¾Ák ‚¥ð ËíÞ yuf s r[Œtftþ Au.
MðÞk ‚¥ð{tk ‚¥ð¿tt™ ‚¥ð«u{ yuf s Au.
MðÞk r[Œtftþ „k¼eh r™{o¤ r™ù¤ s Au.
yf]rºt{ swyu yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s Au.
ƒÄwk r[Œtftþ s ntuÞ ƒeswk ftkE s ™ ntuÞ …Ae ftuý ftu™u þu{tk
ðå[u ytðu ? r[Œtftþ{tk su™u ð[{tk ytðu, su ð[{tk ytðu, su{tk
261
ð[{tk ytðu yuðwk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ yr‚ Ëqû{tr‚Ëqû{ s Au
yux÷u yu{tk MÚtq¤îi‚ Ëk¼ðe þf‚wk s ™Úte. ËtiÚte {tuxwk yuf r[Œtftþ s
Au yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷u „wh‚w t„úÚk te ÷½w‚t„úÚk teÞ ™Úte. ‚¥ð¿t™e
yf]rºt{ r[ŒtftþY…‚t yu ftuE Mð¼tð™t {¥t‚t WL{¥t‚t ™þtu fu
ytðuþ ™Úte, ‚¥ð¿t™u {qZ rð»tÞe …t{h yuðt {t™u, …tu‚u {q¾o A‚tk
…tu‚t™u ¿tt™e {t™u, yu ‚u™tu s {tun rð…he‚¼ú{ Au. ‚¥ð¿t …tu‚t™e
yf]rºt{ r™{o¤‚t þe‚¤‚tÚte s ytu¤¾tÞ Au, {q¾o …tu‚t™e f]rºt{
{r÷™‚t Ëk‚t…Úte ytu¤¾tÞ Au. ythtu… yt¼tË ytfth{tºt rð»tÞ
÷k…x‚t™e EåAt sz s Au r[Œtftþ{tk ™Úte.
[i‚LÞ Ë¥tt«ftþ, sz yË¥tty«ftþ.
yt¾e ®sŒ„e ¼tu„ …hk…ht{tk rð»tÞ ÷k…x hne Œw:¾e ÚtE {he
s™tht {qZ rð»tÞe …t{h ƒeò ‚]ý {¥t WL{¥t™t fh‚tk …ý n÷ftk
Au, …tu‚t™u ¿tt™e y™u ƒeò™uu ‚]ýÚte …ý ‚wåA {t™™tht rð»tÞe™e
136
s ¼q÷ Au. r[Œtftþ™e ykŒh ftkE ™Úte yuðt ythtu… yt¼tË
ytfth{tºt™t yr¼r™ðuþ yr¼{t™™u ÷eÄu r[Œtftþ y™w¼ðt‚wk
™Úte yu ƒÄwk Atuze Œu yux÷u r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
¾tuxwk ht¾e™u Ët[wk {u¤ððwk Au õÞtkÚte {¤u ! Ët‚Ëtu fhtuz{tkÚte yuðtu
þtuÄe ftZtu su™u {tÞt {¤u y™u ¾wþ ™ Út‚tu ntuÞ ! Ët‚Ëtu fhtuz{tkÚte
yuðtu þtuÄe ftZtu su™u ðrËc {¤u y™u {tuZwk ™ ƒ„z‚wk ntuÞ !
r[Œtftþ Mð¼tð s Ët[tu Mð¼tð Au ynk {™ ðtË™t™tu Mð¼tð
Ët[tu Mð¼tð ™Úte. {týË r[ŒtftþY… ÚtE þfu Au yu™u ƒŒ÷u …þw
…k¾e suðtu {tºt ytnth r™ÿt {iÚtw™ ¼Þ ðt¤tu s hnu yu™tu þwk yÚto ?
‚¥ð¿t yf]rºt{ r[Œtftþ s ntuðtÚte ‚u{tkÚte W¥t{ ytfth, W¥t{ r¢Þt
y™u yk‚:fhý{tk W¥t{„wýtu s «„xu Au. ‚¥ð¿t „{u ‚u rŒþt{tk òÞ
‚u rŒþt ‚u™u {tntíBÞ s yt…u Au fu{ fu ‚u r[ŒtftþY…u s {nt™ Au.
ðrËc yuðt ËtÄw (Ë‚T) Au fu yuðwk ftuE ÚtÞwkÞ ™Úte ™u ftuE ÚtþuÞ
™nª su (r[Œtftþ) Au ‚u s, suðwk (y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ …qýo Ë{
262
r™hks™ r™htfth r™Šðfth y™trŒ y™k‚ yufs yÂî‚eÞ ËÂå[Œt™kŒ
MðY…) Au ‚uðwk s hnu Au y™u fnu Au. ‚¥ð¿t ‚¥ð¿tt™™t ƒ¤Úte Œun™wk
y™wËkÄt™ Atuze ËŒt fuð¤ ytí{t™kŒ{tk s r™{ø™ hnu Au, Þtu„tYZ
s Au. ‚¥ð¿t ¾hu¾ht rs¿ttËw {w{wûtw™u Œunt™wËkÄt™{tkÚte Atuztðe fuð¤
ytí{t™kŒ{tk r™{ø™ fhe Þtu„tYZ fuð¤ r[ŒtftþMðY… s fh‚t
ntuðtÚte Ët[tu yt™kŒ s yt…u Au. ¾hu¾h yuf ‚¥ð (r[Œtftþ) s Au
‚u yuf ‚¥ð s ythtu… yt¼tË ytfth{tk ‚¥ð¿tY…u «ftþu Au. ‚u™tÚte
¾ht ‚¥ð ËíÞ™tu rs¿ttËw {w{wûtw ‚¥ðƒtuÄÚte ‚u yuf s ‚¥ðY… ÚtE
òÞ Au. ËíÞËth ‚¥ð ‚hVe ð÷ýðt¤tu s ‚¥ð¿tÚte yf]rºt{
y™tÞtË rð™t «Þí™ ‚¥ðY… ÚtE òÞ Au.
‚¥ð (r[Œtftþ) …tu‚u s …tu‚t™e ykŒh Ëso™nth Ëso™Y…u
¼tËu Au ËtÚttuËtÚt ‚¥ð s ‚u{tk (Ëso™{tk) ‚¥ð¿tY…u «ftþu Au
Ëso™nth y™u Ëso™™t MðY… y™u f{o™t rð[th™e „qk[ðý{tk
…zÞt ð„h ËeÄwk yuf s ‚¥ðY… ‚¥ð¿tÚte ‚¥ðƒtuÄÚte yuf s
‚¥ð(r[Œtftþ)Y… s ÚtE sðwk òuEyu. r[Œtftþ Ëso™nth Ëso™
‚¥ð¿t rs¿ttËw {w{wûtw y¿tt™e ƒÄwk s yrÄct™ ËtûteY…u yuf s
‚¥ð (r[Œtftþ) Au, {tºt rð÷tË y™u ¼tË™t ythtur…‚ yt¼tË
ytfth {tºt s y™uf swŒt swŒt ¼tËu Au Ëðoºt ¾hwk ‚¥ð ËíÞ yuf s
r[Œtftþ Au.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au.
yt…ýt ytí{t{tk MðÙ ¼tËu Au, yt…ýtu ytí{t Au MðÙ
ftkEs ™Úte; yt…ýt …h{tí{t{tk s„‚ MðÙ ¼tËu Au, yt…ýtu
…h{tí{t Au, s„‚ MðÙ ftkE s ™Úte.
JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
(nwk ËÂå[Œt™kŒ …h{tí{t Awk)
¾hwk ‚¥ð ËíÞ yt s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ðrËc á~Þ™e ðt‚ fh‚t ÷t„u …ý yu{tk ƒÄtu r[Œtftþ«ftþ
263
(…qýo‚¥ðƒtuÄ) s ntuÞ Au. r[Œtftþ W…h fu r[Œtftþ ƒnth ftuE
™Úte. „k„t™u Ët„h{tk s Ë{tðwk ntuÞ yu™u hý{tk ÷E s™th ftuý
Au ! ythtur…‚{tkÚte yrÄct™{tk s «ƒwØ Útðwk ntuÞ yu™u yt¼tË
ytfth{tk ÷E s™th ftuý Au ! yuf s Ët[wk (r[Œtftþ) hÌtt yu
yufs Ët[t ‚¥ð (r[Œtftþ) s ÚtE „Þt, yt Ët[wk …u÷wk Ët[wk hÌtt
yu õÞtkÞ™t ™ hÌtt. yuf [i‚LÞ s «{tý (ËíÞ) „ýu yux÷u [i‚LÞY…
s ÚtE òÞ, …iËt «{tý „ýu yux÷u ¼tu„ ÷tøÞt ! r[Œtftþ
y™k‚‚¥ð y™k‚ y™w¼ð y™k‚ «ftþ s Au. r[Œtftþ{tk …tu‚t
rËðtÞ ƒeS ftuE ðM‚w ntuÞ ‚tu s EåAt (ft{) Ëk¼ðu r[Œtftþ
¼h…qh s Au îi‚ rðfÕ… (ƒeSðM‚w, EåAt) Au s ™nª.
ftuE rð[th‚wk s ™Úte …h{tí{t{tk ƒeswk ftkE Au ? …h{tí{t{tk nwk
÷t„‚tu ntuÞ ‚tu nwk {txu søÞt Au ? r[ŒtftþY… ‚¥ð¿ttu™t ythtu…
yt¼tË ytfth r[Œtftþ™e ykŒh s hnu÷t ntuÞ Au, {tÞt{tk hnu÷t
137
ntu‚t ™Úte. y¿tt™e …tu‚t™t ythtu…Úte yu{™u ƒÄt suðt {t™u Au,
yu{™t{tk r[Œtftþ «ftþ s ntuÞ Au ƒeò ƒÄt{tk yrðãt ðtË™t™t
ËkfÕ…tu ntuÞ Au.
MðÞk r[Œtftþ „k¼eh (…qýo ½™ ¼h…qh yufhË) r™{o¤ (Ëk…qýo
{tÞthrn‚) r™ù¤ (Ëk…qýo r™Šðfth) s Au.
r[Œtftþ y™u „tZr™ÿt ðå[u ÔÞðÄt™ {tºt yrðãt ({q¤
y¿tt™) s Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk r[Œtftþ s Au yrðãt Au s
™nª. r[Œtftþ ¼tË ËkrÄ{tk ¼tË ËtBÞ þtk‚ ÂMÚth hnu yux÷u r[Œtftþ
y™wËkÄt™ (ôzt æÞt™ Ë{trÄ) Ëns yf]rºt{ Au. {týË ÚtÞt-
({tÞt™kw) ƒÄwk ¼t™ Au A‚tk (‚¥ð ËkƒkÄe) ƒu¼t™ Au.
Ëtûte ftu ¼q÷ fh ythtu…e ƒ™ „Þt
ythtu…e {U Ëu VrhÞtŒe ƒ™ „Þt
˃ fwA ò™‚u nwyu ¼e fwA ¼e ™nª ò™‚t >
r[Œtftþ«ƒwØ™u ƒÄwk yuf r[Œtftþ s y™w¼ðtÞ. r[Œtftþ …tu‚u
264
ËwkŒh Au yux÷u s …tu‚t™e ykŒh™tu ˽¤tu ¼tË ËwkŒh ¼tËu Au.
r[Œtftþ s ¾hwk ËtIŒÞo Au, ¼tË ftkE s ™Úte. ‚¥ð¿t r[Œtftþ…qýo
s hÌttu y¿tt™e ¼tË{tk X„tÞtu. r[Œtftþ¿tt™ s þwØ ftk[™ Au
r[Œtftþ«u{ s Ëtu™t{tk Ëw„kÄ Au r[Œtftþ¿tt™ s ðrËc™e ™krŒ™e
„tÞ™wk yýeþwØ yth…th ŒqÄ Au r[Œtftþ«u{ s ŒqÄ{tk Ëtfh Au. ËqÞ{ o tk
‚us W»ý‚t (nqkV) swŒt ™ …zu, ¼„ðt™{tk ¿tt™ «u{ swŒt ™ …zu MðÞk
‚¥ð{tk ‚¥ð¿tt™ ‚¥ð«u{ yuf s Au.
r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t™e ykŒh ˽¤t ytftþ ðtÞw ‚us s¤ …]ÚðeY…u
«ftþe hÌtwk Au. ˽¤wk yuf s r[Œtftþ Au. yuf r[Œtftþ s Ëðo™tu
¾htu htò Au, ƒeòu htò s ™Úte r[Œtftþ{tk þwk ËhË ™Úte ? yt¾wk
r[Œtftþ s ËhË Au.
™{oŒt, 22-7-2006
¾hu¾h …tu‚u r[Œtftþ Au yux÷u ƒÄwk Au.
ËeÄtu MðÞk r[Œtftþ«ftþ s Ët[wk ¿tt™ Au.
fuð¤ r[Œtftþ Ëk…qýo {tÞthrn‚ s Au.
r[Œtftþðtýe r[Œtftþ s Au, þçŒtu s ™Úte.
‚¥ð (r[Œtftþ) …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s ƒÄwk Au. ‚u su ftkE ¼tËu ‚u
ƒÄwk ‚u s Au. Ëí…whw»t™t ËíËk„Úte ÓŒÞ þwØ r™{o¤ ÚttÞ Au, ËíËk„
ӌޙu …h{yt™kŒ yt…u Au. ËíËk„ ™ Á[ðt™wk fthý …tu‚t™wk y¿tt™
Ët[wk ÷t„u Au. y¿tt™™t þçŒ r™hÚtof Au ¿tt™™t þçŒ r[Œtftþ«ftþ
s Au. Ëðo þt†™t ËthY… …hƒúñ ƒúñrðãtð]Â¥tY…u «ftþðtÚte
{ntí{tytu r™{o¤r[¥t Au. yrðãtð]Â¥tÚte y¿tt™e {r÷™r[¥t Au.
fuð¤ MðÞk«ftþ ytí{t «ftþu yu s ƒúñrðãtð]Â¥t Au. ‘nwk Œun Awk’
yuðwk Œuntr¼{t™ ¼tËu yu s yrðãtð]Â¥t Au. ytí{t™e ðtýe þçŒtu
s ™Úte, ytí{tY… s Au. ËqÞo«ftþ ƒeswk ftkE ™nª ËqÞoY… s Au.
yrðãtð]Â¥t ðtýe ð‚o™, ftkE ™Úte yuðtu {tun rð…he‚¼ú{ s Au.
265
 Ëns Ë{trÄ
{týË r[Œtftþ s hnu yu™t s ƒÄt «~™tu™wk Ë{tÄt™ ÚttÞ. su
Au (r[Œtftþ) yu s ntuÞ yu yf]rºt{, su ™Úte (yrðãt) yu ntuÞ yu
f]rºt{. r[Œtftþ r[Œtftþ s hnu™u ƒeswk õÞtkÚte ÚtE òÞ ! ƒÄwk s
r[Œtftþ Au yu{tk y¿tt™e fnu Au ytuntu ! ‚{u ð¤e fÞth™t r[Œtftþ
ÚtE „Þt ! ¾hu¾h ƒÄwk s r[Œtftþ Au, y¿tt™e ð¤e õÞtk ftkE Au !
r[Œtftþ fnuþu {tht{tk ð¤e ‚wk y¿tt™e õÞtkÚte ytÔÞtu !
ht{ÓŒÞ
{tÞt™wk ftkE s ™Úte íÞtk ƒÄwk …h{tí{t s Au, {tÞt™wk ƒÄwk s Au íÞtk
ftkE s …h{tí{t ™Úte. ƒwÂØ yrðãt™wk ftÞo, ƒwÂØ{tk Ëtûte™wk «r‚®ƒƒ
r[Œt¼tË (ynkY…Sð) yrðãt y™u yt¼tË ËíÞ ™Úte yux÷u
ftkEs ™Úte yux÷u yu™t nwk y™u s„‚, nwk y™u {tÁk ftkEs ™Úte
Ëtûte …h{tí{t Au.
138
¾hu¾h …tu‚u …h{tí{t Au yux÷u ƒÄwk Au.
r[Œt¼tËËrn‚ ƒwÂØ ftkE s ™Úte yux÷u yu™wk ƒÄwk nwk y™u s„‚ nwk
y™u {thwk „{u ‚ux÷wk „{u ‚uðwk ¼tËu ‚tuÞ ftkE s ™Úte.
Ët[t¾tuxt™tu yýeþwØ yth…th rððuf
{ntí{t ykŒh r[Œtftþ s Au yux÷u Ët[t Au. y¿tt™e ykŒh
r[Œt¼tË Ërn‚ ƒwÂØ™t yr¼r™ðuþ yr¼{t™ðt¤tu Au yux÷u ¾tuxtu
Au. Ët[wk yuf r[Œtftþ Au ˽¤e{tÞt ¾tuxe Au. r[Œtftþ fŒe ¾tuxwk ™
ÚttÞ, {tÞt fŒe Ët[e ™ ÚttÞ. ƒÄt™u ykŒh ƒÄe {tÞt Ët[e {t™ðe
Au y™u W…h W…h ƒÄwk ‚¥ð™wk ƒtu÷ðwk Au, …Ae Ët[e þtkr‚ õÞtkÚte
ÚttÞ ? yux÷u s ƒÄt {tÞt™t ƒéÞt séÞt Au, r[ŒtftþY… {ntí{t
ykŒh ËŒt r™{o¤ þe‚¤ s Au. ¼tË swŒtu swŒtu Au ‚¥ð yuf s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ftuE fnu yt{ y™u ftuE fnu ‚u{ ‚wk ftuý fnu™thtu ! ‚wk
{he fu{ òÞ Au !
Ët[wk¿tt™ ftuE rð÷t˼tË™e W…s ™Úte ËeÄtu r[Œtftþ «ftþ
266
s Au, ËqÞo™e ytzu ðtŒ¤t ntuÞ yux÷u ftkE ðtŒ¤t{tkÚte «ftþ ytð‚tu
™Úte ËeÄtu ËqÞo{tkÚte s ytðu Au. [i‚LÞ ytu¤¾™th ¼tu„ðtŒe hnu‚tu
™Úte, ¼tu„ðtŒe [i‚LÞ ytu¤¾e þf‚tu ™Úte. ÷tuftu MðtÚtoÚte {hðtÞ
‚iÞth ÚtE òÞ Au yu™t fh‚tk Ëk…qýo ynk {™ ðtË™t Atuze r[Œtftþ
s hnu yuf s hM‚tu Au, r[Œtftþ s Au þqLÞ ftkE s ™Úte.
þwfŒuð r[Œtftþ s Au r[ŒtftþÚte ƒeòu õÞtu „whw, õÞtu W…Œuþ !
fuð¤ r[Œtftþ Ëk…qýo {tÞthrn‚ s Au. r[Œtftþ™e ykŒh rð÷tË
y™u ¼tË{tºt yk‚:fhý ËkËth ¼tËu Au. …tu‚u Ëtûte r[Œtftþ Au
(ytí{¿tt™). yu{tk rð÷t˼tË yk‚:fhý ËkËth ftkE s ™Úte.
…tu‚u r™íÞ þwØ ƒwæÄ {wõ‚ s Au. rðît™ y™u {q¾o™u ËtÚtu hnuðt A‚tk
ƒwÂØ™tu …hM…h {u¤ Út‚tu ™Úte. rðît™ Ëtûte…ýtÚte r[Œtftþ s Au
{q ¾ o r[Œt¼tËËrn‚ ƒw Â Ø (ynk Y …Sð) ™t yr¼r™ðu þ
yr¼{t™ðt¤tu Au. yt¾e SkŒ„e þçŒtuÚte {tÚttfqx fÞto fhtu yux÷u
™ …t{e þftu. y¿tt™ Atuze Œtu yux÷u ‚h‚ s …t{e ÷tu. …iËt Au ¿tt™
™Úte þtkr‚ ™Úte, …iËt ™Úte ¿tt™ Au þtkr‚ s Au. yf]rºt{ r[Œtftþ s
hnu yux÷u X„tðt…ýwk s ™Úte, r[Œtftþ ¼q÷e ythtu… yt¼tË
ytfth™t ÿüt á~Þ {t™u yus X„tðt…ýwk Au. ythtu…™t ÿüt á~Þ{tk
Œqh™wk {tuxwk ntuÞ ‚tuÞ ™t™wk y™u Ët{u™wk ™t™wk ntuÞ ‚tuÞ {tuxwk Œu¾tÞ
Au. ËeÄwk r[Œtftþ¿tt™ s ntuÞ yu™u ftkE s ™zu ™nª fthý fu ƒeswk Au
s ™nª.
™{oŒt, 23-7-2006
ytftþ suðwk [i‚LÞ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
ytftþ suðt [i‚LÞ{tk ytðwk ƒÄwk ¼tËe þfu.
˽¤t á~Þtu{tk ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ Au.
ytí{ËkÞ{ ytí{þwÂØ ytí{¿tt™Úte [i‚LÞ.
ðrËc r[Œtftþ{tk ftkE ƒtkÄAtuz fh‚t s ™Úte fthý fu r[Œtftþ
s Au ƒeswk Au s ™nª. ƒtfe ƒÄtyu yt¼tË{tºt Œuþ ft¤ …tºt r¢Þt
267
y™wY… W…Œuþ „tuXðe ŒeÄtu. r[Œtftþ W…Œuþ ËŒtÞ…qýo s hÌttu,
yt¼tË y™wY… W…Œuþ xqkftu s hÌttu. ƒÄt VÞuo fu{ òÞ Au ? ftuE™u
Ëk‚tu»t Ë{tÄt™ þtkr‚ fu{ ™Úte ? yt¼tË VÞuo òÞ yu{ W…ŒuþuÞ
VÞuo òÞ yux÷u ƒÄtÞ VÞuo òÞ yux÷u õÞtkÞ ÂMÚth‚t ÚttÞ s ™nª.
ËíÞ yuf s r[Œtftþ «ƒwØ ËŒt ÂMÚth Au.
r[Œtftþ, r[Œtftþ «ƒwØ Útðwk, r[Œtftþ «ƒwØ Út™th yuf s
r[Œtftþ Au. MðÙ{tkÚte ò„ú‚ Út™th ò„ú‚ s Au, MðÙ…whw»t ™Úte.
MðÙ…whw»t MðÙ s swyu Au, ò„ú‚ òu‚tu ™Úte ò„ú‚ ò„ú‚ s Au,
MðÙ òu‚tu ™Úte. r[Œtftþ r[Œtftþ s Au s„‚MðÙ òu‚wk ™Úte,
s„‚MðÙ…whw»t s„‚MðÙ swyu Au r[Œtftþ òu‚tu ™Úte.
r[Œtftþ ËíÞ Au s„‚ yt¼tË Au, ƒu ™Úte.
Ëtûte ytí{t Au s„‚MðÙ yt¼tË Au, ƒu ™Úte
Ëtûte r[Œtftþ Au s„‚ MðÙ yt¼tË Au, ƒu ™Úte. yt¼tË™t
139
{tunÚte …tu‚u r[Œtftþ Au yuÞ ¼q÷e òÞ, «ƒwØ …tu‚u r[Œtftþ Au
yt¼tË ftkE Au s ™nª. su ÷tuftu {týË{tkÞ ™Úte yu ÷tuftu …tËuÞ
…iËt Au, Ët[t {týË™u …iËt ftkE s ÷t„‚t ™Úte. Ët[t™u Ët[t yuf
…h{tí{t s Au, Ët[u Ët[wk yuf s Au. {tÞt™t {tun{tk ƒÄt Þkºt™e
…q‚¤e suðt sz s ÚtE òÞ Au.
‚{thtu Ëtûte swytu (Revealation): r[Œtftþ s Ëtûte Au
MðÞk«ftþ [i‚LÞ …tu‚u s …tu‚t™u y™w¼ðu Au yt¼tË{tºt ÿüt ({™
ƒwÂØ [ûtwherLÿÞ) Œþo™ á~Þ (ËkfÕ… s„‚) ™tu rð»tÞ ™Úte.
‚¥ð¿t™u {q¤ r[Œtftþ Au, y¿tt™e ËkËthe™u {wÏÞ nwk {thwk Au.
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh {wÆ÷ ™ ntuÞ yuðt …tu‚t™t yr¼L™ yt¼tË
„{u ‚uðtu „{u ‚ux÷tu ¼tË‚tu ntuÞ ‚u™u fŒe ™{‚wk ™Úte (r[Œtftþ
…tu ‚ u Ët[w k ™Úte …tu ‚ t{tk …tu ‚ t™tu yr¼L™ yt¼tË Ët[tu Au
r[Œtftþ{tk fŒe yuðwk Út‚wk ™Úte) …tu‚u r[Œtftþ Au …tu‚u yt yt¼tË
™Úte yuðwk ytí{¿tt™ ™Úte yux÷u s ¼{e¼{e™u Œw:¾e ÚtE™u {he
268
òÞ Au ! (yheËt Ët{u Q¼u÷tu …tu‚u Au, yheËt{tk «r‚®ƒrƒ‚
…tu‚u ™Úte, …tu‚u Au «r‚®ƒƒ ftkE ™Úte) …tu‚u r[Œtftþ Au, …tu‚t™e
ykŒh yt ƒÄtu yt¼tË Au. …tu‚u {q¤ yuf s MðÞk«ftþ r[Œtftþ
…tu‚t™e ykŒh …tu‚t™t yr¼L™ yt¼tË þt† „whwÚte fE he‚u «ftþu !
{q¤ MðÞk s Au.
r[Œtftþ yheËtu Au, {tÞt ðtË™t «r‚®ƒƒ.
ƒt¤f yux÷u ƒt¤f ™nª {q¾o, ûtwÿ yux÷u ûtwÿ ™nª {q¾o,
r[Œtftþ«ƒwØ s ƒútñý (ƒúñŠ»t) Au, yt¼tË{w ø Ä s {q Z .
Þtu„ðtrËc r[Œtftþ«ƒwØ ƒúñŠ»t htsŠ»tytu™tu Er‚ntË Au. ‚¥ðƒtuÄ
ÞtuøÞ‚t rËðtÞ …ý þtkr‚ yt…u ‚tu …Ae ÞtuøÞ‚t{tk‚tu þtkr‚ yt…u
s yu{tk fnuðwk s þwk ! r[Œtftþ y™k‚ ¼h…qh WŒth s Au yux÷u s
ËŒt ¼h…qh ðhËu Au, yt …t{h s f]…ý Au yux÷u s …t™ fh‚tu
™Úte; ‚¥ð¿t fuð¤ r[Œtftþ y{]‚…t™ fÞto …Ae fŒe rð»tÞ
rð»t…t™ fh‚t ™Úte. fuð¤ yuf r[Œtftþ s su™tu …tu‚t™tu ytí{t su™wk
…tu‚t™wk ËðoMð Au ‚u ËŒt fuð¤ r[Œtftþ…qýo s hnu Au.
Ët[t rs¿ttËw {w{ûw tw rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ Ëíþt† Ëí…wh»w t ©ðý
{™™ r™rŒæÞtË™ yíÞk‚ Ëqû{ y™u …qýo yð÷tuf™ (¿tt™) {™™tu r™htuÄ
y™u {™™e Ë{trÄ (Þtu„) Úte …tu‚t™t Ëtûte yrÄct™ …h{…Œ{tk s
…qýorð©tkr‚™tu …whw»ttÚto fhu Au. {q¾o ÷tuftu {tºt ðt‚tu{tk s Srð‚
ÔÞ‚e‚ fhu Au r™hÚtof ðuzVe ™t¾u Au, r[Œtftþ ytu¤¾e™u þtkr‚Úte
hnu‚tu ™Úte, {he „Þt ËwÄe y¿tt™eytu™e Œu¾tŒu¾e Œtuzâu òÞ Au.
˽¤t y…qýo ƒŒ÷t‚t á~Þtu{tk [i‚LÞ …qýo s Au r™Šðfth s Au.
[i‚LÞ ™ ntuÞ ‚tu ftkE ™ ntuÞ, [i‚LÞ Au yux÷u ƒÄwk Au. Þtu„ðtrËcÚte
…qýo‚¥ðƒtuÄ{tk s hnu ƒeswk ™ fhu yux÷u r[Œtftþ s hnu ƒeswk ™ hnu,
˽¤wk ‚kºt su™wk Au ‚u{tk s hnu yux÷u s yu MðMÚt hnu. ƒÄwk s r[Œtftþ
Au ƒeswk Au s ™nª, ftuý yrÄfthe ftuý y™rÄfthe ! [i‚LÞ{tk MðÙ,
MðÙ™e ƒÄe ðM‚wytu, Œun ¼tËu Au, [i‚LÞ s Au MðÙuÞ ™Úte MðÙ™e
269
ftuE ðM‚wÞ ™Úte MðÙ™tu ftuE ŒunuÞ ™Úte, [i‚LÞ s Au yu™u ™ òýu
y™u MðÙ™u s Ët[wk {t™u yu™u ftuE þwk fhu ! ˽¤wk r[Œtftþ s
swyu, r[ŒtftþY… s ˽¤tu ¼tË swyu yu™u ftkE s ðtkÄtu ™ ytðu,
r[Œtftþ ¼q÷e ˽¤tu ¼tË swyu yu™u „qk[ðý ÚttÞ. ‚¥ð¿t ˽¤wk
r[Œtftþ s swyu Au y¿tt™e r[Œtftþ ð„h ˽¤tu ¼tË swyu Au,
Vuh ÿüt™e ƒwÂØ{tk Au á~Þ{tk ™Úte, ÿüt™e swŒe swŒe ƒwÂØÚte á~Þtu
swŒt swŒt ¼tËu Au. ¼÷u yt¾wk s„‚ yuf ntuÞ, ¼÷u yt¾tu …h{tí{t
yuf ntuÞ, nwk yt Œun{tk yt y{wf s Awk yt s {thwk Au yuðt™u ðrËc
ËtÚtu õÞtkÚte {u¤ ¾tÞ ! ðrËc r[Œtftþ s Au yu{tk yt ƒÄwk ftkE
Auu s ™nª.
r[Œtftþ Ÿ½‚wk, MðÙËuð‚wk fu ò„‚wk ™Úte, r[Œtftþ™e ykŒh
™Úte yuðt {™™tu s yuðtu ƒÄtu ¼tË Au. r[Œtftþ s„‚MðÙ
Ëuðe™u …tu‚t™t r[Œtftþ…ýt{tk «ƒwØ ÚttÞ Au yuðwk ™Úte,
140
r[Œtftþ r[Œtftþ Au yu{tk ftkE Út‚wk ™Úte.
™Úte yuðwk {™ s s„‚MðÙ Y…u ¼tËu Au yu{tk yíÞk‚ Ëqû{ y™u …qýo
yð÷tuf™ (¿tt™), {™™tu r™htuÄ {™™e Ë{trÄ (Þtu„) Úte {™ ™Úte;
r[Œtftþ MðÞk«ftþ s Au, ™ðwk ƒeswk «ƒwØ…ýkw (ytí{Ëtûttífth) Út‚wk
™Úte. ËqÞo ytzu ðtŒ¤kw ytðhý™e W…{t, ËqÞo ytzuÚte ðtŒ¤kw nxu
ËqÞoŒþo™ Ëtûttífth™e W…{t, ËqÞo …tu‚u s «ftþ Au ™ðtu ƒeòu
«ftþ Út‚tu ™Úte. fuð¤ yuf s MðÞk«ftþ r[Œtftþ y™k‚ ËðoÔÞt…e
Au, ¼tË™t ftuE ÔÞÂõ‚„‚ ™Úte yux÷u {™ (¼tË™e ÔÞÂõ‚) ™
hnu, yu s MðÞk«ftþ Au {™ (¼tË™e ÔÞÂõ‚) hnu, yux÷u r[Œtftþ
ytðhý{tk hnu; r[Œtftþ s Au ftuE {™ Au s ™nª. ¼tË™tu …tu‚u hnu
™nª yux÷u yu s Au, ¼tË™tu …tu‚u hnu yux÷u yu ZkftÞ; nwk hnwk yux÷u
r[Œtftþ ZkftÞ nwk ™ hnwk yux÷u r[Œtftþ s Au. ytí{Ëtûttífth ftuE
¼tË™t nwk ™tu ™Úte, {q¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ s ytí{Ëtûttífth Au, su
Ëk…qýo ¼tË™t nwk Úte hrn‚ s Au.
270
…iËt ŒunÞtºtt™e sYrhÞt‚…qh‚wk s rðr™{Þ™wk {tæÞ{ Au, …iËtÚte
[i‚LÞ ™ {¤u. ytí{ËkÞ{ ytí{þwÂØ ytí{¿tt™Úte …tu‚u s [i‚LÞ Au,
yu{tk …iËt ftkE s ™Úte. …thft™t Œw:¾™e þtkr‚ {txu «er‚…qðof
Ëh¤‚tÚte r™hk‚h Þí™ fhu yuðtu ftuE …whw»t yt s„‚{tk Au s ™nª.
ƒÄt …tu‚t™t r{ÚÞt ûtý¼k„wh MðtÚto{tk nwk {thwk{tk s fqðt{tk™t Œuzft™e
su{ {he òÞ Au, yu Œuzft yt„¤ y™k‚ [i‚LÞ {ntËt„h™e ðt‚
fhðt™tu þwk yÚto ? [i‚LÞ™wk sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾ Út‚wk ™Úte, yt¼tË
{tºt á~Þ™wk s ¼tËu Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh y™uf sL{ {]íÞw
Ëw¾ Œw:¾Y…e ¼tË Y…u ¼tËu Au. …tu‚u Ëtûte Au, …tu‚t{tk ftkE s
Út‚wk ™Úte, ftuE ¼tËuÞ Ët[tu ™Úte ftkE s ™Úte. ¼tË{tk yr¼r™ðuþ
yr¼{t™ fhu yux÷u sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾ ¼tËu Au, {q¤ r[Œtftþ s
hnu ¼tË Atuze Œu yux÷u ftkE s ™ ÷t„u.
…qýo‚¥ðƒtuÄ™tu ÷t¼ :- …qýo‚¥ðƒtuÄÚte r[Œtftþ s hnu ƒeswk
ftkE s ™ hnu.
ytftþ suðkw [i‚LÞ (fu𤠅h{‚¥ð) s Au ƒeswk (yt¼tË) ftkE s ™Úte.
ytftþ suðt [i‚LÞ{tk ytðwk ƒÄwk (sL{ {]íÞw n»toþtuf) ¼tËe þfu.
˽¤t á~Þtu{tk ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ™e ykŒh su ftkE yt ˽¤tu ËkËth ¼tËu Au yu™t ˽¤t
á~Þtu™u yufuyufu ykŒh ƒnth Ëk…qýo ¾wÕ÷t fhe ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ
s Œþo™ fhtðu Au. r[Œtftþ s Au r[Œtftþ y™u á~Þ yu{ ƒu ™Úte.
{ntËt„h s Au {ntËt„h y™u ÷nuh yu{ ƒu ™Úte.
™{oŒt, 24-7-2006
r[Œtftþ …tu‚u s Au ftuE fÕ…™t Au s ™nª.
MðÞk«ftþ r[Œtftþ s ytí{Ëtûttfth Au.
r[ŒtftþÚte ƒeòu õÞtu „wÁ õÞtu W…Œuþ.
…h{‚¥ð …tu‚u …tu‚tÚte …tu‚t{tk …qýo s Au.
yt¾wk ‚¥ð s Au yt¾t ‚¥ð{tk ftuE swŒtu ƒeòu yuftkþ {wÆ÷ Au s ™nª
271
yt¾wk ‚¥ð s Au.
su ‚íð™tu õÞtkÞ ftuE Auztu s ™Úte yus ‚¥ð …t{ðt™wk su™wk yuf {tºt
…h{÷ûÞ Au ‚u™u …tu‚t™e {u¤u s ƒÄwk Aqxe òÞ Au. ‚¥ð{tk „Þtu yu
fŒe …tAtu ytÔÞtu Au ! nwk ftuý yu ÚtE òÞ yu™u ftkE rð[he™u á~ÞY…
yrðãt™tu yk‚ ÷tððtu …zu ? rð[he™u ‚¥ð …t{ðwk …zu ? ‚¥ð ‚¥ð s
Au ‚¥ð ‚¥ð rËðtÞ ƒeswk ftkE ™Úte, ‚¥ð s Au …Ae ™Úte yu™tu þwk
rð[th !
r[Œtftþ …tu‚t™t ¼tË{tk ytðe „Þwk, r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ s Au ƒeswk ftuE fu ftkE Au s ™nª.
ht{f]»ý{tk ‚¥ð ¼tËÚte swytu Atu, ðrËc{tk ‚¥ð …tu‚u s Au,
nwk ftuý rð[thÚte ‚¥ð Au, nwk ftuý rð[th ™Úte.
MðÞk
ftuE ¼tË ™Úte yuðwk MðÞk fuð¤ r[Œtftþ.
141
ftuE rð[th ÔÞÂõ‚ …ŒtÚto {wÆ÷ Au s ™nª.
‚¥ð yf]rºt{ (yË÷) Au f]rºt{ (™f÷) ¼tË ™Úte
…tu‚u Ëtûte r[Œtftþ Au ¼tË ftkE Au s ™nª. ¾hu¾h r[Œtftþ s Au
¼tË ÚtÞtuÞ ™Úte, ¼tË ytu¤k„e r[Œtftþ ÚttÞ Au yuðwkÞ ™Úte,
r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ …tu‚t™t ¼tË{tk …tu‚t™u s þtuÄu Au.
{ntËt„h y™k‚ s¤ yufhË s Au. r[Œtftþ y™k‚ [i‚LÞ yufhË
s Au. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ y™uf swŒt swŒt Y…u yt¼tË{tºt
¼tËu Au. Ëðoºt ykŒh r[Œtftþ y™k‚ yufhË s Au. {thwk Ëk¼t¤ðt
nwk hnu Au {thwk ™ hnu yux÷u nwk Þ ™ hnu, ðtË™tÚte nwk {thwk{tk ƒnth
ytðe „Þtu, ðtË™t Atuze Œu nwk {thwk Atuze Œu yux÷u ykŒh r[Œtftþ
…h{tí{t s Au. yuf s [i‚LÞ r[Œtftþ{tk ˽¤t ythtu… yt¼tË
ytfth{tºt ¼tuõ‚t ¼tu„ ¼tuøÞ ftkE s ™Úte.
su{ [i‚LÞ{tk ™ ntuÞ yuðwk MðÙ ¼tËu Au ‚u{ [i‚LÞ{tk ™ ntuÞ yuðwk
272
yt ˽¤wk ¼tËu Au. ¼õ‚™e ykŒh su …tu‚t™wk Ëtûte yrÄct™ Au
yus …tu‚t™wk Eü r[Œtftþ Au. …tu‚t™e ykŒh su [i‚LÞ Au yus
…h{tí{t Au swŒt ™Úte. …tu ‚ u …h{tí{t …tu ‚ t™e yk Œ h Ëk f Õ…
«r‚®ƒƒÚte swŒtu …zu Au …h{tí{t …h{tí{t s Au ËkfÕ… Au s ™nª.
…tu‚u r[Œtftþ Au yu ™Úte Œu¾t‚wk, …tu‚t{tk ™Úte yu ËkfÕ… ¼tËu
Au yus {tÞt. {q¤ yuf s [i‚LÞY… Ëðoºt y™uf Œuntu Ähe y™uf
ftÞtuo fhe þfu Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh fÕ…™t fhe fÕ…™t™tu
yk‚ òuðt ™ef¤u õÞtkÚte szu ? r[Œtftþ …tu‚u s Au fÕ…™t Au s ™nª
yus yu™tu yk‚ Au.
™{oŒt, 25-7-2006
Ë¥tt Ët{tLÞ Ët{tLÞ [i‚LÞ s ¾Ák ‚¥ð Au.
…tu‚u ytí{t Au yu s …h{tí{t Au Ët[e ytu¤¾.
…tu‚u r[Œt¼tË Ërn‚ ƒwÂØ Au ¾tuxe ytu¤¾.
…tu‚u r[Œtftþ ytu¤¾ s ytí{Ëtûttífth Au.
Ëí…whw»ttu fŒe ÷eÄu÷t Ë‚TftÞo™u …wÁk fÞto ð„h Atuz‚t ™Úte.
Ëí…whw»t ËŒt fuð¤ r[Œtftþ (fuð¤ MðY…) s hnu Au.
Ëí…whw»t ËŒt fuð¤ r[Œtftþ (fuð¤ Mð¼tð) «ftþu Au.
r[Œtftþ fwŒh‚e ËtikŒÞoY…u «ftþu Au.
{týË ËeÄtu fuð¤ MðY… r[Œtftþ s hnu ykŒh ftuE s ò‚™tu rð[th
™ WXtðu yux÷u ËŒt y™k‚ ¼h…qh r™ŠðfÕ… ËÂå[Œt™kŒMðY…u s
…qýo hnu.
{týË …tu‚t™t r[Œtftþ ytí{t{tk rð[th WXtðe ‚u{tk (rð[th{tk)
yr¼{t™ fhðtÚte s ‚u™t (rð[th™t) rð÷tË y™u ¼tË (Ëk…qýo
sz [u‚™ MÚttðh sk„{ s„‚){tk VÞuo òÞ Au.
yt¼tË{tk Œhuf su ‚u ðM‚w, Œhuf su ‚u ðM‚w Äthðe yu yr¼{t™
(yt¼tË™e ytu¤¾).
…tu‚u r[Œtftþ (ytí{ Ëtûttífth) ytu¤¾ s ytí{Ëtûttífth Au.
273
˽¤e s„‚ yt¼tË ytu¤¾ yr¼{t™ Au.
…tu‚u ytí{t (Ëtûte) Au, yu s …h{tí{t (r[Œtftþ) Au, Ët[e ytu¤¾.
…tu‚u r[Œt¼tË Ërn‚ ƒwÂØ Au ¾tuxe ytu¤¾.
(Ëtûte™wk «r‚®ƒƒ) + (yrðãt) = (ynkY… Sð) ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ ytí{t{tk ftkE s Út‚wk ™Úte, yt¼tË{tk yt nwk Awk yu
yr¼{t™™u s ƒÄwk ÚttÞ Au.
r[Œtftþ ytí{t Ët[tu Au yr¼{t™ Au s ™nª. (ythtu… yt¼tË
ytfth {tºt)
yt s r[Œtftþ Au rð[thtu þçŒtu h{‚ ™Úte.
(Ëðo™wk yrÄct™ Ëtûte ftuE s yt¼tË ™nª)
yt¼tË{tk ftuE ƒeòu ƒeS ðM‚w™u fnu ‚u ythtu…Úte fnuðtÞ, …tu‚u
su Au ‚u fnu ‚u yr¼{t™.
r[Œtftþ Ëk…qýo ythtu… yr¼{t™ hrn‚.
142
Þtu„ðtrËc nk{uþt ytí{t (r[Œtftþ) Úte s Ëk¼¤tÞ fŒe þheh
(MðÙ …whw»t) Úte ™ Ëk¼¤tÞ.
r[Œtftþ {q¤ Ë¥tt«ftþ s Au, {tÞt MðÙ ftkE ™Úte yuðtu yt¼tË
s Au. su ytí{t ËtÚtu Ëk…qýo Ët[tu s ntuÞ su{tk ftuE ò‚™wk {tÞt™wk
yr¼{t™ {tun {wÆ÷u ™ ntuÞ ‚u yufŒ{ s fuð¤ r[Œtftþ y™w¼ðe þfu.
‚¥ð¿t Ëðoºt MðÞk«ftþ r[Œtftþ s Au.
ßÞtk ðrËc M{hý fhtu íÞtk ‚h‚ s r[Œtftþ «ftþ ÚttÞ Au yux÷u
ðrË»X r[Œtftþ s Au ftuE ytf]r‚ ™Úte. ytí{t …tu‚u …tu‚t™u y™w¼ðu
Au ftkE swŒtu ƒeòu y™w¼ðt‚tu ™Úte su y™w¼ðtÞ Au yus ytí{t Au
y™w¼ðe y™w¼ð y™w¼tÔÞ yuf s [i‚LÞ Au. „{u yux÷wk Ët[kw ™
Mðefthu ‚tuÞ Ët[wk Ët[wk s Au „{u yux÷wk ¾tuxwk Ët[wk {t™u ‚tuÞ ¾tuxwk
ftkE s ™Úte. Þtu„e Œun ytfth {tºt yuf Œuþ{tk ¼tËu Au [i‚LÞY…u
Ëðoºt Au. ËqÞo ®ƒƒ ytfth{tºt yuf Œuþ{tk ¼tËu Au «ftþY…u
Ëðoºt Au.
274
Ë¥tt Ët{tLÞ Ët{tLÞ [i‚LÞ s ¾hwk ‚¥ð Au.
‚¥ð¿t Ëk…qýo yt¼tË{tºt ÿüt Œþo™ á~Þhrn‚ Ë¥ttËt{tLÞ
Ët{tLÞ [i‚LÞ s Au ‚uÚte ‚u r™íÞ Ëðuoïh ËðoMð Ëðtoí{t s Au, su™wk
r[Œtftþ{tk ð÷ý ntuÞ yu{tk r[Œtftþ™wk «ftþðt™wk ð÷ý ntuÞ.
r[Œtftþ ËíÞ Au r[Œtftþ «{tý Au r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au
s ™nª. ƒÄt{tk nwk ftuý Au r[Œtftþ Au ftuE nwk ™Úte.
ƒÄe ÷nu h tu { tk ftu ý Au ? {ntËt„h Au ftu E ÷nu h ™Úte.
yr¼r™ðuþ yux÷u ¼tË, yr¼{t™ yux÷u ¼tË™e ytu¤¾, yt
¼tMÞkw (yr¼r™ðuþ), …Ae yu{tk yu{ ÚtÞwk yt nwk Awk (yr¼{t™),
r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™e ytu¤¾-(nwk) Ëtûte
r[Œtftþ…ýtÚte s hnu Au ; y¿tt™e Ëk Ë the™e ytu ¤ ¾-(nw k )
r[Œt¼tËËrn‚ ƒw  ؙt yr¼r™ðu þ yr¼{t™…ýtÚte hnu Au
ðrËc{tk ftuE yt¼tË ™Úte nwk r[Œtftþ s Awk.
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t ðtË™thrn‚ s Au.
y¿tt™e ðtË™t (fÕ…™t) ðt¤tu Au yu ðtË™t (fÕ…™t) Atuzu
yux÷u r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ ¿tt™e{tk ftuE s fÕ…™t ™Úte. y¿tt™e
fÕ…™tÚte y¿tt™e Au fÕ…™thrn‚…ýu r[Œtftþ s Au. yuf s
r[Œtftþ Au y÷„ y÷„ ðtË™tÚte y÷„ y÷„ ËkËth ¼tËu Au
r[Œtftþ Au ftuE ðtË™t ™Úte. r[Œtftþ{tk yrðãtðtË™tÚte yt¾wk
Œw:¾ ytðu y™u r[Œtftþ{tk r[Œtftþ W½tzÚte yt¾wk Œw:¾ òÞ.
ðrËc{tk {™Úte ntuÞ yu™u yt ÚttÞ þhehÚte s ntuÞ yu™u ™ ÚttÞ.
rðï [i‚LÞ yuf s Au yux÷u su [i‚LÞ{tk [i‚LÞ ÚtE „Þt yu yu s Au;
‚íð¿t rðï [i‚LÞ Au ftuE y¿tt™e ËkËthe™t fÕ…™t ¼útkr‚™t
ythtu…Úte ™nª. {™™tu ËkËth Au ftkE ytí{t™tu Úttuztu Au ? ytí{¿tt™
ÚttÞ yux÷u {™ s ™ hnu …Ae ËkËth õÞtkÚte hnu ? {™ y™u ËkËth
hÌtt ntuÞ ‚tu ytí{¿tt™ õÞtkÚte ÚtÞwk fnuðtÞ ? r[ŒtftþÚte fŒe
ÔÞÂõ‚ðtzt{tk hnuðtÞ ™nª ÔÞÂõ‚ðtztÚte fŒe r[Œtftþ{tk sðtÞ ™nª.
275
r[Œtftþ{tk s Äh{q¤ ÔÞÂõ‚ðtztu ™Úte …Ae ƒesu õÞtkÚte ntuÞ ?
fuð¤ MðY… Ë¥tt Ët{tLÞ Ët{tLÞ [i‚LÞ. r[Œtftþ™wk fuð¤…ýwk
yýeþwØ yth…th hnu÷wk Au r[Œtftþ{tk r[Œtftþ™tu ftuE s rðfÕ…
™Úte. r[Œtftþ{tk s yt ƒÄwk Au yt ƒÄt{tk s r[Œtftþ Au. swŒwk …tzâwk
yux÷u s VËtýt, yufhË y™w¼ðe ÷eÄwk yux÷u …Ae ftuE n»to þtuf
™nª, yufhË y™w¼ðe™u yufhË s ÚtE „Þt. ËkËth (÷tuZt™e Ëtkf¤)
y™u ËtÄ™ (Ëtu™t™e Ëtkf¤) ƒk™uÚte …h Ë¥tt Ët{tLÞ (…h{…Œ).
ƒnth ƒÄt™tu yk‚ òuðtÚte Œu¾t‚tu ™Úte ƒÄt™tu yk‚ yk‚u …tu‚t{tk s Au
÷nuh ßÞtk Au íÞtk s {ntËt„h{tk {¤e òÞ yux÷u {ntËt„h s Au.
ƒÄwk s [i‚LÞ Au …Ae ƒeswk õÞtk Au ! [i‚LÞ rËðtÞ ftuE ¼„ðt™ õÞtk
Au ! [i‚LÞ s ¾ht Œuð Au [i‚LÞ s Ëðo™tu ytí{t Au [i‚LÞ s
ËðoÔÞt…f Au.
r[Œtftþ™e suðe Äthýt fhtu yuðwk sýtÞ.
143
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ s ƒÄt™u …tu‚t™e Äthýt «{týu sýtÞ
Au. r[Œtftþ™e ykŒh ftuE…ý ò‚™wk îi‚ fÕ…tu yu ƒÄwk s yrðãt.
r[Œtftþ s Au yrðãt ftkE Au s ™nª. fuð¤ r[Œtftþ MðY… rð[th
s ytí{rð[th. fu𤠿tt™{tk ƒkÄ {tuût yË{trÄ Ë{trÄÚte …h fuð¤
r[Œtftþ Au. fuð¤ r[Œtftþ ytí{t MðËkðã u (…tu‚tÚte …tu‚u y™w¼ðtÞ
yuðtu) s Au, yu ƒeò ftuEÚte y™w¼ðt‚tu ™Úte ytí{t …tu‚u …tu‚tÚte s
y™w¼ðtÞ Au. Œhuf™e ykŒh Œhuf …tu‚u su Au yu Œhuf …tu‚u s y™w¼ðuu
Au ƒeò ftuEÚte y™w¼ðt‚wk ™Úte fu{ fu [i‚LÞ ytí{t fuð¤ MðÞk«ftþ
s Au. Ëw¾ Œw:¾ ytí{t™t ™Úte {™™t Au. r[Œtftþ ÷ûte rs¿ttËw
{w{wûtw ntuÞ Ëk…qýo¿tt™ ™ ÚtÞwk ntuÞ íÞtk ËwÄe r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt
r[¥t™t Eïh {tÞt Sð s„‚ sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾ yË{trÄ Ë{trÄ
y¿tt™ ¿tt™ ƒkÄ {tuût ð„uhu ¼uŒ ¼tËu, Ëk…qýo ¿tt™Úte …tu‚u fuð¤
r[Œtftþ MðY… s hnu yt¼tË{tºt ftkE s ™ hnu.
MðÞk fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au.
276
™{oŒt, 26-7-2006
fuð¤ r[Œtftþ s ðM‚w ƒtfe ƒÄwk yðM‚w.
…tu‚u …tu‚t{tk þtk‚ ÚttÞ MðÞk r[Œtftþ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t Au ftuE nwk ytí{t ™Úte.
Ëðoºt ytí{t Au …Ae ƒeò {txu søÞt s õÞtk Au ?
ƒÄt™tu …tu‚t™tu þwØ r[Œtí{t (r[Œtftþ) s ¾ht Œuð Au.
ftuE…ý {týË ¾hwk ‚¥ð ËíÞ Atuze™u [t÷u yu rð[th ™ fnuðtÞ.
¾hwk ‚¥ð r[Œtftþ …tu‚u Au yu{tk ftuE rð[thuÞ ™Úte, MðÞk«ftþ
r[Œtftþ yt¼tË{tºt rð[thÚte Ë¥tt«ftþ …t{‚tu ™Úte, MðÞk«ftþ
r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt rð[th Ë¥tt «ftþðt¤tu ¼tËu ‚tu …ý yu
yt¼tË s Au, ðM‚w‚: ftkE s ™Úte. r[Œtftþ s ðM‚w ƒtfe ƒÄwk
yðM‚w; ytrŒ {æÞ yk‚ hrn‚ MðÞk«ftþ [i‚LÞ s ËíÞ yu{tk Ë‚‚
ƒŒ÷t‚tu ytrŒ {æÞ yk‚ðt¤tu ˽¤tu yt¼tË {wÆ÷ ftkE Au s
™nª. òu {týË nwk yt Awk yuðe he‚u rð[thu ‚tu ftuE rŒðË yu™wk
Xuftýwk …zu s ™nª, Ëðoºt ËðoŒt Ë{t™ yufs r[Œtftþ …tu‚u s …tu‚t™wk
Xuftýwk Au.
ðrËc W…h nhV Wå[t™th …tfÞtuÞ ™Úte y™u …tfþuÞ ™nª.
ðrËc™u,r[Œtftþ{tk nwk ftkEf Awk yuðwk ht¾e™u fŒe ™ Ëk¼¤tÞ,
r[Œtftþ{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte yuðt r[Œtftþ
yufhË s hne™u Ëk¼¤tÞ. ‚¥ð yuf s Au r[Œtftþ, rð[thtu {¤‚t
ytðu fu ™nª, r[Œtftþ r™íÞ ËíÞ Au rð[thtu ûtrýf Au r[Œtftþ
yrÄct™ Au rð[thtu yæÞM‚ Au.
{týË rð[thtu{tk s VÞuo òÞ yux÷u s yu™u yf]rºt{ r[Œtftþ
ÂMÚtr‚{tk ytðhý rðûtu… ÚttÞ …tu‚u …tu‚t{tk þtk‚ ÚttÞ yux÷u yf]rºt{
r[Œtftþ s Au.
¾hu¾h ftuE™u {q¤ fuð¤ r[Œtftþ òuE‚wk s ™Úte ƒÄt rðð‚o{tk
s ftkEf ™u ftkEf þtuÄðt VtkVt {thu Au. r[Œtftþ{tk ftuE nwk ™Úte
277
yux÷u ßÞtk ftuE nwk ™Úte íÞtk r[Œtftþ s Au. {týË{tºt yux÷wk s
rð[thu nwk sLBÞtu s ™Úte yux÷u þwk Au ? r[Œtftþ. nwk {he „Þtu Awk
yux÷u þwk Au ? r[Œtftþ. ƒÄt™u zƒ÷ htu÷ ht¾ðtu Au r[Œtftþ
r[Œt¼tË ƒu Au s ™nª ËeÄtu ËtŒtu Ëh¤ WŒth {týË ËeÄkw yuf
r[Œtftþ s ytu¤¾e÷u yux÷u …Ae ƒeswk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ
¼q÷e ƒeswk ƒeswk fÕÃÞu òÞ yux÷u …Ae yu™tu ythtu s ™ ytðu.
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ™u, yt¼tË{tºt ytu¤¾™th ™ ytu¤¾™th
…ý swŒtu ƒeòu ftuE ™Úte, fuð¤ r[Œtftþ Ëk…qýo îi‚hrn‚ ‚¥ð s Au.
‚¥ð¿t™tu Œu n ÔÞðnth r[Œtftþ…ýtÚte Au yu x ÷u yu { tk
r[Œtftþ«ftþ s Au, {tÞt ftkE s ™Úte, y¿tt™e ËkËthe™tu Œun
ÔÞðnth s„‚MðÙ{tk MðÙ…w Á »t…ýt™t yr¼r™ðu þ
yr¼{t™…ýtÚte Au yux÷u yu{tk ŒuntæÞtË f‚to…ýkw ¼tuõ‚t…ýkw f{oV¤
(sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾) ¼tËu Au, MðÙ…wÁ»tuÞ «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u
144
r[Œtftþ s Au {tÞt ftkE s ™Úte. yæÞtË™wk ftuE nwk ftuE ‚¥ð ™Úte
yrÄct™ r[Œtftþ s ¾hwk ‚¥ð ËíÞ Au; ƒÄtyu ynk ƒúñtÂM{ >
yux÷u yæÞtË™t nwk™u ƒúñ {tLÞwk yæÞtË™tu ftuE nwk {wÆ÷ ftkE Au s
™nª, yrÄct™ r[Œtftþ s ¾hwk ytí{‚¥ð Au ftuE nwk ytí{t ™Úte,
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t Au. yrÄct™{tk ftuE ÔÞÂõ‚ðtzt ™Úte yæÞtË™t
s ƒÄt ÔÞÂõ‚ðtzt Au, yrÄct™ ËíÞ Au yæÞM‚ ftkE ™Úte r[Œtftþ™e
ykŒh fuð¤ r[Œtftþ s Au ‚u™u ƒŒ÷u r[Œtftþ{tk ftkE ™ ntuÞ ‚uðwk
¼tËu yu {tun rð…he‚¼ú{, þwØ ftk[™{tk r…¥t¤ fu ‚tkƒw Au ? þwØ
[i‚LÞ{tk sz ftkE Au ?
SðL{wõ‚™wk {q¤ {wÏÞ ÷ûtý
Mð‚kºt r™h…uût r[Œtftþ s Au, yæÞM‚ ftkE Au s ™nª. ðrËc sux÷wk
fuð¤ r[Œtftþ ftuE s‚wkÞ ™Úte hnu‚wkÞ ™Úte ™u fnu‚wkÞ ™Úte. hÌtt ð„h
fnuðtÞ ™nª, {tºt fnuðtÚte s hnuðtÞ ™nª. fuð¤ r[Œtftþ{tk
ftkE fhðt™wk fu ftkE ™ fhðt™wk fþwk …ý «Þtus™ ™Úte. ytftþ ftuE s
278
hk„Y… ð„h™wk Au yu{ r[Œtftþ {tÞt™t ftuE s hk„Y… ð„h™wk s
Au. fuð¤ r[ŒtftþMðY… s SðL{wÂõ‚ Au. SðL{wõ‚ MðY…{tkÞ suðtu
Au ‚uðtu s hnu Au, yt¼tË{tkÞ suðtu Au ‚uðtu s ¼tËu Au.
¿tt™e{tk ðtË™t ™Úte yux÷u s {wõ‚ Au, y¿tt™e{tk ðtË™t Au yux÷u
s ƒæÄ Au, {q¤ þwØ MðÞk«ftþ r[Œtftþ{tk ftuE ðtË™t {wÆ÷ Au s
™nª yux÷u ftuE y¿tt™e ¿tt™e ƒæÄ {wõ‚ ™Úte. yt¼tË{tºt ËkËth{tk
ßÞtk þwØ MðY…¿tt™™tu ytrð¼toð Au ‚u {tuût r[Œtftþ™t s …ÞtoÞ Au.
ftuE…ý {týË þwØ MðY…¿tt™Úte s „ýtÞ ftuE™t ythtu… yt¼tË
ytfth ftkE s ™Úte, …qýo¿tt™ …qýoMðY… s Au yu{tk ftuE ¼uŒ Au
s ™nª.
…h{tí{t{tk õÞtk ytððt sðt™wk Au ! yt¼tËuÞ õÞtk ftkE Au !
«íÞfT [i‚LÞ MðÞk«ftþ ntuðtÚte …tu‚t™uÞ swyu Au y™u yt¼tË™uÞ
swyu Au. …tu‚u [i‚LÞ s Au y™u yt¼tË ftkE s ™Úte. ¼q÷ õÞtk ÚttÞ
Au ? «íÞfT [i‚LÞ{tk ßÞtk yt¼tË ¼tËu ‚u{tk yr¼r™ðuþ yr¼{t™
fhu yus ¼q÷. «íÞfT [i‚LÞ{tkÚte yt¼tË yr¼r™ðuþ yr¼{t™ Atuze
Œu yux÷u r[Œtftþ s Au. ytftþ MÚtq¤ áÂü{tk þqLÞ ¼tËu Au, ‚¥ðáÂü{tk
r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ [i‚LÞ ¼h…qh (r[ŒT½™) Au ftuE yt¼tË
(sz [u‚™ MÚttðh sk„{) ¼h…qh ™Úte {ntËt„h s¤ …qýo Au
{ntËt„h [fhe, ‚hk„, Veý, ƒwŒTƒwŒT …qýo ™Úte. ðrËc™e yufuyuf
WÂõ‚ (WŒT„th) {tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ftc™t M‚k¼{tk ftu‚htÞu÷e …q‚¤e ftc s Au. r[Œtftþ{tk fÕ…tÞu÷wk
˽¤wk Y… r[Œtftþ s Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte Ëk…qýo fÕ…™thrn‚
Ë{t™ r[ŒT½™ r™ÿthrn‚ {q¤ þwØ ËíÞ ytí{MðY… ËíÞ r[Œtftþ
s Au, s„‚ yrÄct™Y…u r[Œtftþ s Au fÕ…™tY…u ftkE s ™Úte. þwØ
r[Œtftþ{tk {tÞt™t ËkƒkÄðt¤tu yuf Eïh y™u Eïh™t ËkfÕ…™wk
y™ufY… s„‚ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª þwØ r[Œtftþ s Au. ðrËc{tk
yuf s ytí{t yu …tfwk Au, …Ae ¼÷u yu ytí{t …tu‚t™e ykŒh „{u ‚uðtu
279
¼tËu ytí{t Au ftuE ¼tË ™Úte. ytí{t{tk su ftkE ™Úte ÚtÞwk yuðwk su
¼tËu Au yu {tÞt fÕ…™t, ytí{t{tk ftkE ™Úte yuðwk s„‚ ¼tËu Au.
r[Œtftþ + ËkfÕ… fÕ…™t = s„Œt¼tË
r[Œtftþ - ËkfÕ… fÕ…™t = fiðÕÞ.
r[Œtftþ ytí{t{tk ËkËth«tÂÂ fÂÕ…‚ s Au, r[Œtftþ ytí{t
s Au, fÂÕ…‚ ËkËth {wÆ÷ Au s ™nª. r[Œtftþ{tk y¿tt™ s yt
ƒÄwk ¼tËu Au. r[Œtftþ s Au, y¿tt™ Au s ™nª.
{tÞt ƒòh{tk ¼BÞu òÞ y™u ytí{t ytí{t fÞuo òÞ yu …tu‚u
s …tu‚t™u Au‚hu Au, yu õÞtk ¼„ðt™™u Au‚hu Au fu Œwr™Þt™u Au‚hu Au !
{týË ftkE r[Œtftþ hne™u ™Úte rð[th‚tu ƒtu÷‚tu [t÷‚tu, ythtu…
yt¼tË ytfth hne™u s rð[thu ƒtu÷u [t÷u Au …Ae r[Œtftþ ËtÚtu
õÞtkÚte {u¤ …zu ! ftuE ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ {ntí{t r[Œtftþ
…h{‚¥ð{tk swŒt ™Úte fthý fu ƒÄt™wk yrÄct™ yuf s r[Œtftþ Au.
ËqÞoþÂõ‚ yt¾t s„‚™tu ytÄth yuf s Au. [i‚LÞþÂõ‚ yt¾t
s„‚™tu ytÄth yuf Au. [i‚LÞ™tu s rðïtË ntuÞ ‚u™u sz ¼útkr‚ þwk
fhe þfu ? [i‚LÞ ytí{t Au s„‚ sz ¼útkr‚. r[Œtftþ ytí{t{tk
Ë{Âü{™fÕ…™t (rnhÛÞ„¼o) y™u ‚u{tk Ë{ÂüŒunfÕ…™t (rðhtx)
¼tËu Au, r[Œtftþ ytí{t s Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. [i‚LÞ ð„h
fÕ…™t ftuý fhu ! ¾hu¾h ytí{t …tu‚us Au …tu‚u s {™ Œun fÕ…u Au
…tu‚u s {™ Œun™tu ytÄth y™u {™ Œun™e …tËu s Au. fÂÕ…‚ {™
Œun fÂÕ…‚ rð»tÞtu{tk sðtÚte …tu‚t™t s ytÄthY… …tu‚t™e s …tËu
hnu÷t …tu‚t™t ytí{t™u òuE þf‚t ™Úte. yheËt{tk …tu‚t™wk «r‚®ƒƒ
òuðt hnu Au yux÷u …tu‚t™u ¼q÷e òÞ Au, …tu‚u Au y™u «r‚®ƒƒ
™Úte. ytí{t …tu‚u s Au, fÕ…™t{tk …ze „Þtu yux÷u …tu‚t™u s ¼q÷e
„Þtu. r[Œtftþ ytí{t …tu‚u Au, Ë]Âü fÕ…™t ftkE s ™Úte. r[Œtftþ
ytí{t …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s fÕ…™t fhe™u yu™tu yk‚ þtuÄu Au õÞtkÚte
szu ! r[Œtftþ ytí{t …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s Au, ftuE fÕ…™t {wÆ÷
280
Au s ™nª yus fÕ…™t™tu yk‚ Au. r[Œtftþ ytí{t Ëðoºt Au õÞtkÚte
õÞtk òÞ y™u ƒeswk þwk swyu ? ƒeswk ftkE (fÕ…™t) Au s ™nª. Ëðoºt
ytí{t Au …Ae ƒeò (fÕ…™t) {txu søÞt s õÞtk Au ?
ðtM‚rðf þwØ ËíÞ ytí{MðY… fuð¤ r[Œtftþ ÞÚttÚto y™u …qýo
ytu¤¾tÞ yu s ƒúñrðãt-ytí{¿tt™ yu ytí{¿tt™Úte s fÂÕ…‚
yrðãtÚte Ëk…qýo {wÂõ‚. ¾hu¾h yt ƒÄwk [i‚LÞ s Au yu{tk yt ƒÄe
{tºt fÕ…™t s ÚtE Au. ytí{¿tt™Úte fuð¤ [i‚LÞ s Au, fÕ…™t
ftkE s ™Úte.
[i‚LÞ + fÕ…™t = r[¥t
[i‚LÞ - fÕ…™t = fiðÕÞ
fuð¤¿tt™Úte {wÂõ‚{tk Ëtûte r[Œtftþ …h{…ŒY… s hnu Au.
yt¼tË yt¼tË…ýu s ƒtrÄ‚ ÚttÞ Au. {q¤ fu𤠅h{…Œ s hÌtwk
Au, yt¼tË ftkE n‚tu s ™nª. {tÞt ðtË™t ËkËth{tk sux÷e ÷„™e
145
y™u «Þí™ Au yux÷e s ÷„™e y™u «Þí™ ËíÞ …h{tí{t™t
Ëtûttífth{tk hnu yux÷u ËíÞ …h{tí{t s Au, ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ðrËc r[Œtftþ ¼tË™tu yýeþwØ yth…th r™ðuztu ÷tÔÞt Au. r[Œtftþ
fŒe ¼tËY… Au s ™nª, Ëtûte fŒe MðÙY… Au ? Ëtûte fŒe MðÙY…
™Úte, r[Œtftþ fŒe ¼tËY… ™Úte. …h{…ŒY…™u ¼tË ftkE ™Úte ¼tË
ftkE ntuÞ ‚tu …h{…ŒY… ™Úte.
ƒÄt{tk {q¤ {wÏÞ [i‚LÞ s Au yus ¾ht Œuð Au.
ƒÄt™tu …tu‚t™tu þwØ r[Œtí{t (r[Œtftþ) s ¾ht Œuð Au.
™{oŒt, 27-7-2006
yt¾wk r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t{tk «ftþe hÌtwk Au.
fuð¤ r[Œtftþ Ëk…qýo ¼tËhrn‚ s Au.
r[Œtftþ ˽¤t ¼tË{tk ¾Ák ‚¥ð ËíÞ Au.
r[Œtftþ ËkfÕ…{tºt Sð s„‚ ¼tËu Au.
su ftkE Au ‚u ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
281
 yt¾wk r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t{tk «ftþe hÌtwk Au. r[ŒtftþuÞ …tu‚u s
Au, …tu‚t{tk ˽¤tu r[Œt¼tËuÞ …tu‚u s Au; {q¤ fuð¤ r[Œtftþ s
…tu‚t™e ykŒh hnu÷t ˽¤t r[Œt¼tË™e ƒÄt™e …tu‚t™e ykŒh™e Ët[e
ytu¤¾ (¾Ák ‚¥ð ËíÞ ) Au. su ftkE Au ‚u ˽¤t™e ykŒh ¾Ák ‚¥ð
ËíÞ r[Œtftþ s Au. {q¤ fuð¤ r[Œtftþ ykŒh (yrÄct™) ƒnth
(yæÞM‚) yu f hË s Au . ftu E sw Œ e ƒeS áÂü Ë]  ü {w Æ ÷
ftkE Au s ™nª.
ðrËcuu ˽¤t «~™tu™u Ëk…qýo r[Œtftþ{tk s Ë{tðe ŒeÄt Au ftuE
swŒwk Ë{tÄt™ ™Úte ytÃÞwk. r[Œtftþ™e ykŒh ˽¤t ËkfÕ… …h{týwytu
˽¤t sz [u‚™ MÚttðh sk„{Y…u ¼tËu Au. r[Œtftþ{tk Ë{Âü ËkfÕ…
Ë{Âü á~ÞY…u ¼tËu Au. r[Œtftþ swŒwk Au …tu‚u ƒeòu Au yus ¼q÷,
…tu‚us r[Œtftþ Au (…tu‚us ƒÄwk Au …tu‚t{tks ƒÄwk Au …tu‚t™wk s ƒÄwk Au)
swŒwk ƒeswk ftkE Au s ™nª yus ËíÞ Au. …tu‚u s r[Œtftþ Au yuðtu
146
ytí{Ëtûttífth fhu yu™u …Ae ƒeswk õÞtk ftkE Au ? {q¤ r[Œtftþ Ët[wk
fu yt¼tË™t ¼„ðt™™t htVzt({txe™t Z„÷t) Ët[t ? r[Œtftþ™tu
sL{ ™Úte, ¼útkr‚™tu sL{ ¼tËu Au, {t‚tÚte …nu÷tu, Âîs Y…u Þ¿ttu…rð‚
rþ¾t „tÞºteÚte Ët‚{uð»tuo ƒúñrðãt {txu ËkMf]‚ ÚttÞ ƒeòu, ËkLÞtË
SðL{wÂõ‚ ºteòu y™u AuÕ÷tu, MðÞk {q¤ fuð¤ r[Œtftþ s Au
(yt©{t‚e‚ yðÄq‚ …h{nkË), ¼útkr‚ (ËkfÕ… Sð s„‚) {wÆ÷
Au s ™nª.
MðÞk r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ËkfÕ…fÕ…™t fhe yu{tk ytðe
„Þwk yus ¼q÷. Ëk…qýo ËkfÕ… fÕ…™t Atuze Œu MðÞk r[Œtftþ s Au.
[i‚LÞË¥tt™tu Mð¼tð s yuðtu Au fu yu ytðwk ƒÄwk ¼tËu s Au, ¾hu¾h
fuð¤ [i‚LÞË¥tt s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. …h{tí{t …h{tí{t s Au
ƒeswk ftkE Au s ™nª. ƒeswk ƒÄwk ¼tËu ‚tuÞ ¼útrk ‚{tºt s Au. r[Œtftþ{tk
shtÞ ytMÚtt (©æÄt rðïtË) ™Úte, ¼útkr‚{tk fuðe ytMÚtt Au !
fuð¤ r[Œtftþ s hÌtwk Au íÞtk ËkfÕ…™e fÕ…™t™wk ftkE s ™Úte ËkfÕ…™e
282
fÕ…™t hne Au íÞtk r[Œtftþ y™w¼ðt‚wk ™Úte.
ytí{ËtûttífthÚte …tu‚u r[Œtftþ…ýtÚte òuðwk yu «íÞût «{tý
Þtu„e¿tt™e™wk …qýo‚¥ðŒþo™. y¿tt™e, rð[thÚte …tu‚u r[Œtftþ Au
y™u …tu‚t{tk yt ˽¤wk ¼tËe hÌtwk Au yuðe Äthýt fhu yu y™w{t™
«{tý. {týË þçŒtuÚte s Ëk‚tu»t {t™e ÷u Au yux÷u s r[Œtftþ{tk
yt„¤ ðÄ‚tu ™Úte. ðrËc …tu‚u s r[Œtftþ Au …tu‚u r[Œtftþ…ýtÚte
s ƒÄwk swyu Au, ƒÄwk fnu Au yu …qýo‚¥ðƒtuÄ «íÞût«{tý s Au, ftuE
y™w{t™ ™nª. ‚{u ytí{¿tt™ rËðtÞ su ftkE fhtu yu y¿tt™ rËðtÞ
ƒeswk ftkE ™ ntuÞ. …h{tí{t s ykŒhÚte ƒÄe «uhýt (yk‚:«uhýt)
fhu yux÷u ƒÄwk Ët[wk s ntuÞ. ðrËc{tkÚte ƒÄe ËeÄe r[Œtftþðtýe
([i‚LÞðtýe Ë{trļt»tt) s ytðu Au, ðrËc™t ˽¤t þçŒtu fuð¤
[i‚LÞ«ftþ s Au. ðrËc nk{uþt [i‚LÞ™e ËðoÔÞt…õ‚t{tk s ðt‚ fhu
Au fŒe ÔÞÂõ‚„‚…ýt{tk ™nª.
rËØ, Þtu„ ({™™tu r™htuÄ {™™e Ë{trÄ) ¿tt™ (yíÞk‚ Ëqû{ y™u
…qýo yð÷tuf™) Úte Ëk…qýo¿tt™ …t{e yf]rºt{ r[ŒtftþY… s Au.
r[Œtftþ s Au y™u yu{tk ˽¤t s„‚ MðÙtu ftkE s ™Úte. rËØ{tk
Þtu„Úte ¿tt™Úte ‚¥ðËtûttífthÚte ytr‚ðtrnf (Ëqû{ [i‚LÞ{Þ) ŒunÚte
r[Œtftþ…ýtÚte …tu‚t{tk s„‚MðÙ ftkE s ™Úte, y¿tt™e …tu‚t™u
s„‚MðÙ{tk MðÙ…whw»t…ýtÚte swyu Au yux÷u ‚u™u s„‚MðÙ Ët[wk
¼tËu Au. ðrËc r[Œtftþ…ýtÚte Au yux÷u s ytðwk r[Œtftþ
(…qýo‚¥ðƒtuÄ) «ftþu Au, y¿tt™e ŒunÔÞðnth…ýtÚte Au yux÷u s
y¿tt™™tu ËkËth ¼tËu Au.
{ntËt„h …tu‚u s …tu‚t{tk ÷nuhY…u rð[hu Au r[Œtftþ …tu‚u s
…tu‚t{tk ytr‚ðtrnf (Ëqû{ [i‚LÞ{Þ) ŒunY…u rð[hu Au r[Œtftþ
yufhË s Au. ðrËc …tu‚u r[Œtftþ hne …tu‚u …tu‚t{tk rð[hu Au y¿tt™e
…tu‚t™t ythtu…Úte ‚u™u …tu‚t™t s„‚MðÙ{tk {t™u Au. ðrËc™u
ftuE s ò‚™t s„‚MðÙ ËtÚtu ftuE s r™Mƒ‚ (M…þo ËkƒkÄ) ™Úte
283
(yËk„) su{ Ëðoºt hnu÷wk y™k‚ ytftþ ƒÄtÚte Ëqû{ r™÷uo… s Au.
r[Œtftþ{tk s ˽¤e rðr[ºt {tÞt¼tËu Au , r[Œtftþ™u
˽¤erðr[ºt {tÞt ËtÚtu ftuE s M…þo fu ËkƒkÄ {wÆ÷u ™Úte. r[Œtftþ
s Au {tÞt ftkE s ™Úte.
…qýo‚¥ðƒtuÄ yux÷u s„‚ MðÙ{tkÚte r[Œtftþ «ƒwØ ÚtE ËŒt
r[Œtftþ ÂMÚth s hnuðwk yu s ðt‚ Ëðoºt ËðoŒt ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚{tk
ntuÞ Au ƒeswk ftkE s ntu‚wk ™Úte. {™ yuf …h{tí{t s Au yuðwk s Ëns
ËŒt hnu yus ÂMÚth MðMÚt þtk‚ …qýo Ë{ Äeh „k¼eh hnu, ™nª ‚tu
{tÞt™t {ªzt{tk s ¼BÞu òÞ. ¿tt™e™u r[Œtftþ s Au ¼ú{ ftkE ™Úte
yuðwk Œu¾tÞ, y¿tt™e™u r[Œtftþ ™ Œu¾tÞ ¼ú{ Ët[tu ÷t„u.
ðtË™t hrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte Ëðoºt r[Œtftþ yufhË s Au.
ðtË™tðt¤e ƒrn{wo¾ð]Â¥tÚte r[Œtftþ yufhË s {tÞt™t y™ufY…u
¼tËu Au. MðÞk r[Œtftþ ythtu… yt¼tË ytfthÚte rð¼qr‚ ({qŠ‚)
147
Ë„wý Ëtfth r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ, ytðhý (y¿tt™) Úte ythtu…
yt¼tË ytfth þqLÞ{tÞt s Au. ƒÄwk …h{tí{tY…u swytu yux÷u ƒÄwk
Ëtûtt‚T …h{tí{tY… s Au, õÞtk òuðt sðt™t Au, õÞtk ™Úte ? ƒÄwk
…h{tí{t ¼q÷e™u swytu ƒÄwk þqLÞ {tÞt ¼tËu Au. ¾hu¾h Ëðo™e
ykŒh ¾hwk ‚¥ð ËíÞ …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
™{oŒt, 28-7-2006
r[Œtftþ ytu…™ rË¢ux ™ufuz x›Út s Au.
yufhË r[Œtftþ ¼uŒ AuŒ hrn‚ s Au.
r[Œtftþ{tk nwk r[Œtftþ yuðe ð]Â¥tÞ ™Úte.
˽¤wk ËðoËt{tLÞ yuf s [i‚LÞË¥tt Au.
‚¥ðƒtuÄ r[Œtftþ h{ý, yrðãt ¼ú{ý.
yufhË r[Œtftþ ¼uŒ AuŒ hrn‚ s Au.
r[Œtftþ{tk ‘nwk r[Œtftþ’ yuðe ð]Â¥tÞ ™Úte.
{tºt þçŒ fu ð]Â¥tÚte s ™Úte.
284
fuð¤ MðÞk«ftþ{tk ƒeswk ftkE Au s ™nª.
yf]rºt{ r[Œtftþ s Au swŒwk ƒeswk fþwk Au s ™nª
yu s fuð¤ MðY… Au yu s Ëns Ë{trÄ.
˽¤t ËíþtMºttu Ëí…whw»ttu ËŒt[th Mðt™w¼ð MðÞk r[Œtftþ{tk s
yufhË Au. ðrËc{tk ht{ suðtu Ëh¤ {týË òuEyu yux÷u ËeÄtu
yf]rºt{ r[Œtftþ s hnu. Ëh¤{tk ‘nwk’ ntuÞ s ™nª, nwk rËðtÞ fwrx÷™u
[t÷u s ™nª, Vtðu s ™nª, nwk Úte s yu ƒÄwk fhu y™u nwk Úte s Œw:¾e
ÚtE™u {hu. Ëk…qýo nwk hrn‚ Ëh¤™wk yf]rºt{ r[Œtftþ ysh y{h
þwØ MðY… s Au. yf]rºt{ r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh™t yt¼tË{tºt
ðtÞw™t [÷™(Sð™) y[÷™({]íÞw) Úte hrn‚ s Au. {ntËt„h
…tu‚t™e ykŒh yt¼tË{tºt ÷nuh™t Wí…r¥t ÷ÞÚte hrn‚ s Au,
{ntËt„h{tk ÷nuh™wk yr¼{t™ ™Úte {ntËt„h s Au r[Œtftþ{tk
r[Œt¼tË Ërn‚ ƒwÂØ™wk yr¼{t™ ™Úte r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk
nwk sL{w Awk Sðwk Awk Ëw¾e Œw:¾e Úttô Awk {he òô Awk yuðwk ftuE fu ftkE
{wÆ÷ Au ?
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE ytí{t Au ?
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE ‚¥ð Au ?
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE Eïh Au ?
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE {tÞt {™ Sð s„‚ Au ?
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE ËíÞ Au ?
r[Œtftþ rËðtÞ ftuE fu ftkE {wÆ÷ Au s ™nª.
fuð¤ r[Œtftþ (r[ŒT+ytftþ) þtk‚ y™k‚ ƒúñtftþ (ƒúñ+ytftþ) Au.
r[Œtftþ s Au yt¼tË{tºt ftkE sýtÞ (¼tð) ™ sýtÞ (y¼tð)
ftkE s ™Úte, r[Œtftþ{tk ftkE s ™Úte yuðt sýtÞ (¼tð) ™
sýtÞ (y¼tð) ™t s ˽¤t Ëthwk-™hËwk, r«Þ-yr«Þ, ËkÞtu„-
rðÞtu„, Ëw¾-Œw:¾, n»to-þtuf ¼tËu Au.
r[Œtftþ r™Šðfth Ëqû{tr‚Ëqû{ yËk„ Au.
285
r[Œtftþ yt¼tË{tºt «ftþ yk Ä fthÚte hrn‚ s Au ËŒt
yrð™tþe s Au.
[i‚LÞt™wËkÄt™Úte ƒwÂØ r[ŒtftþY… Au.
su ƒwÂØ {tÞt{tk Œtuzu yu «¿tt ™Úte, r[Œtftþ ytrŒ {æÞ yk‚hrn‚
ƒúñytftþ {nt[i‚LÞ Ëðo™tu ytí{t ½ý suðtu rAÿhrn‚ ytrð¼toð
r‚htu¼tð hrn‚ yu{tk fhtuztu ƒúñtkztu™t ¼tË y™u ÷Þ ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ Ëðoºt ËŒt Ë{t™ r™ŠðfÕ… Au.
r[Œtftþ{tk yt¼tË {tºt ËkfÕ… «Ëth (rðð‚o) rðM‚th ÿüt á~Þ
¼tËu Au.
ËkfÕ…™t W…þ{ r™ðtoýÚte r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ{tk ¼tË{tºt fÕ…™t «Ëth (rðð‚o) {wÆ÷ ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ r™Šð»tÞ y™k‚ ËŒt yufY….
r[Œtftþ s Au ¼tË{tºt ytr‚ðtrnfŒun MÚtq¤Œun ftkE s ™Úte.
148
r[Œtftþ þtk‚ Útðwk r[Œtftþ s hnuðwk yu s …h{ƒtuÄ Au. ËkfÕ…™t îi‚
fu ht„îu»t yu{tk {wÆ÷u ™Úte. …qýoƒúñ {tÞt ƒu ™Úte …qýoƒúñ s Au
{tÞt ftkE s ™Úte. …tu‚t™t rs‚urLÿÞ…ýt™t [i‚LÞ y™wËkÄt™™t
ËkMfthÚte r[ŒtftþY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚Úte ‚¥ð¿tt™Úte yrðãt
s„‚ Œun ¼útkr‚ Ëk…qýo ™tþ …t{u Au …qýoƒúñ {ntr[Œtftþ ¼tð™u
«t ÚttÞ Au. ËqÞtuŒo ÞÚte ykÄfth hnu‚tu ™Úte, [i‚LÞ ËqÞtuŒo ÞÚte yrðãt
¼útkr‚ hnu‚e ™Úte. ƒúñY… {ntr[Œtftþ{tk yt ƒúñtkztuY…e ¼ú{ {wÆ÷
ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ «ƒwØ ÚtðtÚte s ‚íûtý ˽¤t ¼ú{™tu yk‚
Au . r[Œtftþ ¼q ÷ e™u ¼ú { Ët[tu {t™u yu x ÷u ¼ú { ™tu yk ‚ s
Œu¾t‚tu ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh Mðt¼trðf s {tÞt ¼tËu Au ‚u{tk Mðt¼trðf s
r[Œtftþ «ftþu Au yux÷u {tÞt yá~Þ (r™ðtoý) ÚtE òÞ Au. fuð¤
r[Œtftþ s Au r[Œt¼tË {wÆ÷ Au s ™nª yux÷u ftuE ¼útkr‚ {wÆ÷ Au
s ™nª. y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk s y™k‚ yrðãt fÕ…tÞu÷e Au,
286
yux÷u r[ŒtftþÚte swŒe ™Úte. r[Œtftþ ÞÚttÚto ytu¤¾tÞ yux÷u swŒe
yrðãt fÕ…™t ftkE Au s ™nª, r[Œtftþ{tk y™k‚ yrðãt þqLÞ
¼útkr‚{tºt Au yu{ ytu¤¾tÞ yux÷u …ý yrðãt hnu‚e ™Úte. ËíÞ
ËíÞ ytu¤¾tÞ yux÷u …ý yËíÞ ftkE s ™Úte, yËíÞ yËíÞ
ytu¤¾tÞ yux÷u …ý yËíÞ ftkE s ™Úte, r[Œtftþ yufhË s Au
yrðãt y™k‚ ¼útkr‚Y… Au. …tu‚t™t fuð¤ MðY… r[Œtftþ{tk suðe
fÕ…™t fhtu yuðwk ¼tËu. …tu‚t™wk fuð¤ MðY… r[Œtftþ s Au, fÕ…™t
ftkE s ™Úte. r[Œtftþ™wk ytÏÞt™uÞ õÞtk fhðt™wk Au ? fÕ…™t™wk
ytÏÞt™uÞ õÞtk fhðt™wk Au ? yt…ýt r[Œtftþ™e ykŒh õÞtkf ftuE
fÕ…™t ÚtE Au yt…ýu r[Œtftþ Aeyu yt…ýt{tk õÞtk ftuE fÕ…™t
Au ? …Ae ftkE ™ ntuÞ yuðe fÕ…™t yt…ý™u fuðe he‚u Œu¾tÞ ?
fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ …h {tÞtÚte Eü ˃÷ƒúñ W…tËf Sð
yæÞthtur…‚ Au. {q¤ yrÄct™ fu𤠅h{…Œ s Au. ðrËc su fnu Au
‚u ƒÄwk …tu‚t™t «íÞfT [i‚LÞ{tk s Ët[wk y™w¼ðtÞ Au yux÷u s ƒÄwk
Ët[wk ÷t„u Au, {tºt rð[thtuY…u s ™nª. …tu‚t™wk {nt[i‚LÞ s Eïh
y™u SðY…u ¼tMÞwk Au yu …tAwk «ƒwØ ÚtðtÚte Sð Eïh{tk Eïh
{nt[i‚LÞ{tk ÷e™ ÚtE …tu‚u {q¤ {nt[i‚LÞ s hnu Au. r[Œtftþ{tk
¿tt™Úte r[¥t y™u MÚtq¤ Œun™t ™tþÚte r™ðtoý s Au. [i‚LÞ™tu ™tþ
™Úte, [i‚LÞ yrð™tþe s Au.
ƒÄt™t Eü Au yu ðrËc (y™k‚ yufhË r[Œtftþ) Au. ÷tuftu
‚¥ð¿t™t þçŒÚte ‚¥ð{tk ™ „Þt ¼uŒ™t yÚttuo{tk s hÌtt, r™ðtoý
…t{™th ™tþ …t{‚tu ™Úte yrð™tþe…Œ s …t{u Au. y¿tt™{tk y¿tt™uÞ
y¿tt™ ÷t„u y™u ¿tt™u Þ y¿tt™ ÷t„u , r[Œtftþ{tk {tÞtÚte
yæÞthtur…‚ Eïh Sð s„‚ ¼tð{tk …tu‚u yÕ…¿t yÕ…þÂõ‚
sL{{]íÞw Ëw¾ Œw:¾ðt¤tu Au yu y¿tt™, r[Œtftþ «ƒwØ ‚¥ððu¥tt
SðL{wõ‚ ‚¥ð¿tt™Úte yu™t r[¥t nwk s„‚ ƒtrÄ‚ Au yt¼tË{tºt
Œun ÔÞðnth ¼tËu Au y¿tt™e™u yu{tk r[Œtftþ Œu¾t‚wk ™Úte ‚¥ð¿t
287
yt¼tË{tºt Œun ÔÞðnthÚte ƒÄt suðtu ÷t„u Au (yu ¿tt™{tkÞ
y¿tt™). Ët[t™e Ët[t ‚hefu™e «‚er‚ yu™kw ƒÄwk s yt[hý Eïh{Þ
fwŒh‚{Þ s ntuÞ Au yu™e ykŒh fuð¤ r[Œtftþ s Au.
ÂMÚt‚«¿t s„‚™e ftuE ðM‚wÚte ‚wü ™Úte ytí{t{tks ytí{tÚte ‚wü Au
©wr‚ „e‚t Þtu„ðtrËc «{týu hnu yus yu «{týu y™w¼ðu, ƒtu÷u yuf
y™u fhu ƒeswk yu ™ y™w¼ðu. y¿tt™e yt¼tË{tºt s„‚™e ftuE
ðM‚wÚte ‚wü ÚtE þf‚tu ™Úte yux÷u ƒuÞ{tkÚte „Þtu ytí{¿tt™ ™Úte
yux÷u ytí{t™e ‚wÂü…ý ™Úte, yt¼tË ftkE ™Úte yux÷u yu{tk ‚wÂü
õÞtkÚte ntuÞ ? ƒtðt™t ƒuÞ ƒ„zât, ™ r{÷t ht{ ™ r{÷e {tÞt !
yt …qý‚o ¥ðƒtuÄ r[Œtftþ ytu…™ rË¢ux (¾wÕ÷wk hnMÞ) ™ufzu x›Út (™ø™
ËíÞ) s Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh {tÞtÚte Sð s„‚ ytfthu
¼BÞu òÞ Au, «ƒwØ ÚttÞ yux÷u MðÞk r[Œtftþ s Au {tÞt ftkE Au s
™nª. r[Œtftþ{tk þqLÞ yrðãt (¼útkr‚) ™e fÕ…™t s ƒÄwk Œw:¾
149
¼tËu Au. ƒúñrðãtÚte {q¤ r[Œtftþ …qýo ËÂå[Œt™kŒ MðY… s Au,
yrðãt¼útkr‚ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª. ðrËc{tk îi‚ Äh{q¤ ™Úte Ëk…qýo
îi‚hrn‚ …h{…Œ s Au. r[Œtftþ{tk ythtur…‚ Eïh y™u Sð yu{tk
su ythtur…‚ EïhÚte ythtur…‚ Sð™e {tÞt ðtË™t ËkËth{tk
EåAt…qŠ‚ ¼tËu Au yus ythtur…‚ Eïh™t y™w„únÚte ythtur…‚
Sð …tu‚t™wk {q¤ yîi‚ …h{…Œ …t{u Au. r[Œtftþ{tk r[Œtftþ Eïh
Sð ƒÄwk {q¤ r[Œtftþ …tu‚u s Au y¿tt™Úte Ÿ[kw ™e[wk swŒwk swŒwk ¼tËu
Au, ¿tt™Úte yuf s r[Œtftþ Au. …h{tí{t{tk {týË suðe fÕ…™t fhu
yuðwk Œu¾tÞ. …h{tí{t s Au, fÕ…™t ftkE s ™Úte. Ët[tu {týË
Ët[uËt[ Ët[tu yuf Ët[t …h{‚¥ð{tk s Au, ™nª fu yt¼tË{tºt
ËkËth{tk, Ët[tu {týË yt¼tË{tk Œu¾tÞ s Au {tºt, yu Ët[t ‚¥ð{tk
s Au, yu™t{tk ftuE s yt¼tË ™Úte yux÷u yuÞ ftuEs yt¼tË{tk ™Úte.
ËŒtrþð™e …qýo‚t …tu‚t™t y™k‚ yufhË þwØ …h{[i‚LÞ MðY…{tk
s Au {tÞt{tk {wÆ÷ ™nª. ËŒtrþð fnu Au yt ytf]r‚ nwk ™Úte (‚tu …Ae
288
ƒeS {tÞt‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ?) ¼„ðt™ …h{uïh™e …tu‚t™e s ytf]r‚
™Úte ‚tu …Ae ƒeS {tÞt‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ! yrÄct™ ‚¥ð s …qýo Au
yæÞM‚ fÕ…™t ftkE s ™Úte îi‚ {wÆ÷ Au s ™nª ËŒtrþð™e ytf]r‚
…tËu ÷tuftu {tÞt {t„u Au ! ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …tu‚u s ËŒtrþð
r[Œtftþ Au ËŒtrþð ftuE ƒeS fÕ…™t ™Úte …tu‚u s {q¤ r[Œtftþ
{tÞtÚte Eü ËŒtrþð ÚtE W…tËf ÚtÞwk Au …tAwk «ƒwØ ÚtE …tu‚u s Eü
ËŒtrþð …tu‚u s {q¤ r[Œtftþ Au. ¼õ‚ Eïh r[Œtftþ {q¤ yuf s
r[Œtftþ Au. ˽¤wk Ëðo Ët{tLÞ yuf s [i‚LÞ Ë¥tt Au.
yÂM‚¥ð™t ˽¤t M‚hu yuf s [i‚LÞË¥tt hnu÷e Au …h{tí{t™u
™ „ýe™u ftuE…ý «t Ëw¾ rn‚ fu …h{…Œ yt…™the Út‚e ™Úte.
Ëí…whw»t Ë‚T (r[Œtftþ) ™tu s yð‚th («ftþ) Au {tÞt (yt¼tË)
™tu ™nª, yu™tÚte r[Œtftþ Y… ™ ÚtðtÞ ‚tu yu™u Ëí…whw»t fnuðt™tu
þtu yÚto ? òu yu™tÚte yt¼tË{tºt (yË‚T) {tÞt s {u¤ððt™e
ntuÞ ‚tuÞ yu™u Ëí…whw»t fnuðt™tu þtu yÚto ? Ëí…whw»tÚte Ë‚T (r[Œtftþ
ytí{t) s {¤u fŒe yË‚T ({tÞt) ™ {¤u. yt…ýtu r[Œtftþ ytí{t
™ {¤u ‚tu ðrËc …tËu sðt™tu þwk yÚto ? yt…ýtu r[Œtftþ ytí{t {¤u
s Au yux÷u s yt…ýu ðrËc{tk Aeyu. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™e
fÕ…™tÚte …tu‚u s ƒkÄtÞ Au …tu‚u s «ƒwØ ÚtE …tu‚u s {wõ‚ ÚttÞ Au
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftuE fu ftkE {wÆ÷u ™Úte.
r[Œtftþ + fÕ…™t = {tÞt
r[Œtftþ - fÕ…™t = fiðÕÞ.
y{t… …h{tí{t{tk ËkfÕ… ftuE ðM‚w ™Úte.
y{t… …h{tí{t{tk EåAt ftuE ðM‚w s ™Úte.
y{t… …h{tí{t{tk fÕ…™t ftuE ðM‚w ™Úte.
y{t… …h{tí{t{tk ¼ú{ ftuE ðM‚w s ™Úte.
…h{tí{t{tk ftkE ™Úte yu™t s ZËhzt Au.
…h{tí{t …tu‚t™wk yf]rºt{ …qýoMðY… Au.
289
 ™{oŒt, 29-7-2006
ðM‚w‚: MðÞk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au.
fuð¤ r[Œtftþ MðY… Ëk…qýo W½tz Au.
fuð¤ r[Œtftþ yýeþwØ yth…th s Au.
r[Œtftþ s fuð¤ MðY… Ëns Ë{trÄ.
r[Œtftþ ƒÄt™wk yufs fuð¤ MðY… Au.
…h{tí{t™wk fuð¤…ýwk s Au
su ftkE Au ‚u ˽¤wk …h{tí{t s «ftþe hÌtt Au. …h{tí{ts …tu‚t{tk
{tÞtÚte Eïh ËkfÕ… Sð s„‚ «ftþe hÌtt Au. …h{tí{t{tk {tÞt
yr¼L™ ntuðtÚte ˽¤wk …h{tí{t «ftþ s Au, …h{tí{t{tk …h{tí{t
rËðtÞ swŒwk ƒeswk ftkE s ™Úte. …h{tí{t{tk …h{tí{tY… Sð
…h{tí{t™t ˽¤t rðfÕ…tu ({tÞt Eïh ËkfÕ… Sð s„‚) Atuze Œu
yux÷u …h{tí{t s Au. …h{tí{t{tk …h{tí{t rðfÕ…Y…u Ë]Âü ({tÞt
150
Eïh ËkfÕ… Sðs„‚) «ftþu Au. …h{tí{t{tk …h{tí{t r™ŠðfÕ…Y…u
…h{tí{t s (fuð¤…ýkw) Au.
r[Œtftþ s fuð¤MðY… Ëns Ë{trÄ.
…qýo‚¥ðƒtuÄ Ë¼t{tk [t÷w «Ëk„ y™wY… ƒtu÷u ‚u s ËÇÞ
(˼t{tk ƒuËðt ÞtuøÞ) Au …qýo‚¥ðƒtuÄ{tk ð‚o{t™ «Ëk„ fuð¤
r[Œtftþ s Au. ðrËc{tk r[Œtftþ «ftþ s Au yux÷u r[Œtftþ «ftþ
y™wY… s ƒtu÷ðwk Ëtk¼¤ðwk ð‚oðwk òuEyu.
ËÂå[Œt™kŒ fuð¤ MðY… Ëns Ë{trÄ.
ËÂå[Œt™kŒ þçŒ yË‚T sz r™ht™kŒ r™»tuÄ (ƒtÄ) ™t W…[th …qh‚tu
s Au þwØ‚¥ð yr™ðo[™eÞ s Au. fuð¤ MðÞk«ftþ þwØ‚¥ð{tk {™
ðtýe þçŒ yÚto ™Úte (W…[th s Au). r™ŠðfÕ… Ë{trÄ rËØ™tu ËkfÕ…
fu𤠅h{tí{t™tu s ntuÞ.
W…tËf …tu‚t™t MðY… (r[Œtftþ) ™u s Eü (¼„ðt™) ‚Útt
W…tËf (Sð) fnu Au rð…Âù‚ …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ MðY…™u s
290
¼„ðt™ yÂø™™thtÞý ‚Útt rð…Âù‚ (Sð) fnu Au. W…tËf
(Sð) ™wk …tu‚t™wk fuð¤ r[ŒtftþMðY… s Au yu{tk ythtur…‚ swŒt
¼„ðt™ (Eü) ƒeòu Sð (W…tËf) ™Úte.
ytí{¿tt™ yux÷u …tu‚u fuð¤ r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ ƒÄt™wk yufs fuð¤ MðY… Au.
r[Œtftþ™e ykŒh {tºt fÕ…™t s ¼tËu Au, yt r[Œtftþ swŒt ¼„ðt™
(Eü W…tMÞ Œuð) Au, yt nwk ƒeòu W…tËf (Sð) Awk r[Œtftþ swŒt
¼„ðt™ Au, yt nwk ƒeòu ¼õ‚ Awk fÕ…™t s Au. ytí{¿tt™Úte «ƒwØ
…tu‚u s r[Œtftþ Au, swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte. …tu‚u r[Œtftþ{tk ythtur…‚
ftuE swŒt ¼„ðt™ fu ftuE ƒeòu ¼õ‚ ™Úte. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoý{tk
…tu‚u s r[Œtftþ Au, ƒeswk ftkE s ™Úte. yt¾wk y™k‚ yufY… fuð¤
r[Œtftþ Au. ftuE swŒtu ¼„ðt™ ™Úte ftuE swŒtu ¼õ‚ ™Úte.
ƒÄt{tk nwk ftuý™tu yuf s W¥th r[Œtftþ.
yt¾e SŒk„e {tÞt ðtË™t ËkËth{tk ŸÄtu ð¤e òÞ Au, ‚™
{™™e y™uf …ezt …t{e ¾÷tË ÚtE òÞ Au, ht{ ht{uÞ fhu Au …ý
Ët[uËt[ nwk ftuý Awk yu ftuEs òý‚wk ™Úte. nwk s r[Œtftþ Awk yuðtu
«ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u Œw:¾ ºtý ft¤{tkÞ ™Úte. þqLÞ¼útkr‚ yrðãt
ðtË™t™t ËkfÕ…™wk nwk ht¾u yux÷u ËkËth[¢ sL{-{]íÞw, n»toþtuf,
¼tËðt™wk [t÷w hnu.
nwk fuð¤ r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE ™Úte.
y…¢tkr‚ Wí¢tkr‚ y¿tt™ ¿tt™ yË{trÄ Ë{trÄ ƒkÄ {tuût {wÆ÷u
ftkE Au s ™nª, r[Œtftþ W…tËf (¼õ‚) W…tË™t (¼Âõ‚) W…tMÞ
(Eü ¼„ðt™) ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ MðY… ythtur…‚ (fÂÕ…‚)
¼õ‚ ¼Âõ‚ ¼„ðt™ rºt…wrx hrn‚ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ yýe þwØ yth…th s Au.
ytftþ s yt ƒÄwk ¼tËu Au, ytftþ yýe þwØ yth…th s Au,
yt ƒÄtu ¼tË ftkE s ™Úte; r[Œtftþ s yt ƒÄwk ¼tËu Au, r[Œtftþ
291
yýeþwØ yth…th s Au, yt ƒÄtu ¼tË ftkE s ™Úte. ftuE {týË
r[Œtftþ™t yt þçŒtu ÷E™u {tÞt ¼u¤e fhþu ¼tu„ðþu yux÷u …tu‚t™t
ntÚtu s ‚hðt™u ƒŒ÷u zqƒðt™wk s fhþu, yu™u {txu …tu‚t™e þqLÞ
¼útkr‚ yrðãt ðtË™t s sðtƒŒth Au ftuE r[Œtftþ fu ðrË»X
{wÆ÷u ™nª. ‚¥ð¿t …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ MðY… rËðtÞ™wk ƒÄwk s
yuf…¤{tk Atuze Œu, fwrx÷™u „{u yux÷wk r[Œtftþ r[Œtftþ fhtu yu™tu
ynk {™ ðtË™t™tu ¼ú{ s yt„¤ ytÔÞt fhu, yu ftuE r[Œtftþ
Œtu»t ™Úte fwrx÷™tu …tu‚t™tu s r[¥tŒtu»t Au. r[Œtftþ s Au r[¥t
™Úte, ‚¥ð¿t™t Ÿzt æÞt™ Ë{trÄ{tk r[Œtftþ s Au r[¥t ™Úte.
Realisation (heÞ÷tEÍuþ™ - Ëtûtt‚T Mðt™w¼ð) : Ëtûtt‚T ËíÞ
…h{tí{t™t ntÚt™tu su™t {tÚtt W…h M…þo ÚtÞtu Au íÞtk ½ýt ÷tkƒt
Ë{ÞÚte Œu¾t‚e yrðãt õÞtk Au ? íÞtk fuð¤ ËíÞ …h{tí{t s Au yrðãt
{wÆ÷ Au s ™nª.
151
Ëtûtt‚T Mðt™w¼ð MðÞkrËØ MðÞk«ftþ Au. ˽¤t Ëíþt† Ëí…whw»t
«{tý yu{tk Ë{tE s òÞ Au. Ëtûtt‚T Mðt™w¼ð™u ftuE swŒt ƒeò
«{tý™e sYh ™Úte Ëtûtt‚T Mðt™w¼ð Mð‚:«{tý s Au. MðÞk rËØ
MðÞk«ftþÚte ˽¤t Ëíþt† Ëí…whw»t «ftþu Au, MðÞkrËØ MðÞk«ftþ
s Au ftuE Ëíþt† Ëí…wh»w tÚte ™nª, ËŒT„hw w Ëíþt† ytí{t (r[Œtftþ)
™u «ftþ‚t ™Úte.
r[Œtftþ ytí{t …tu‚u fuð¤ MðÞk«ftþ Au. ËŒT„whw Ëíþt†
yrðãt™tu ûtÞ fh‚t ™Úte; fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ ytí{t s Au,
yrðãt ftkE Au s ™nª yuðtu ƒtuÄ s yrðãt™tu ûtÞ Au. r[Œtftþ™e
ykŒh ythtu… yt¼tË ytfth{tºt ËkËth{tk Ët…uût W…[th W…Þtu„
…qh‚wk Ëíþt† ËŒT„whw Ë¥ð (¿tt™) Au, rs¿ttËw {w{wûtw ‚{ (y¿tt™)
Au. W…[th{tºt Ë¥ðÚte ‚{ r™ð]‚ ÚttÞ Au fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ
ytí{t Ë¥ð(¿tt™) ‚{(y¿tt™) hrn‚ s Au.
r[Œtftþ …tu‚t™wk y™trŒ þwØ ytí{ MðY….
292
y¿tt™e™u ¿tt™Úte y¿tt™ Œq h fhðt Ëíþt† Ëí…w h w » t W…[th
y…uûtt Au.
‚¥ð¿t Mð‚kºt r™h…uût fuð¤ r[Œtftþ.
y¿tt™e Ëíþt† Ëí…whw»t ™ Mðefthu yu …tu‚t™t ™hf Þt‚™t ¼tu„
{txu s Au. y¿tt™e {tºt {tuZu s ƒtu÷u nwk s …qýoƒúñ Awk nwk s r[Œtftþ
Awk ykŒhÚte {tÞt ¾tuéÞt fh‚tu ¼{‚tu ntuÞ yu{ ftkE …qýo ™ ÚtE
sðtÞ. Œk¼ r{ÚÞt[th …t¾kzÚte fŒe þwØ ËíÞ MðY… ÷t¼ Út‚tu
™Úte …h{tí{t s Au yux÷u îi‚ Au s ™nª, îi‚ ntuÞ yux÷u ¼útkr‚ s
ntuÞ. ‚¥ð¿t ƒÄt™u «ýt{ fhu Au fu{ fu …tu‚u r[Œtftþ s ƒÄwk r[Œtftþ
Au, yuf s r[Œtftþ «ýt{ fh™th y™u su™u «ýt{ fhtÞ Au ‚u ƒL™u
Au ˽¤wk yuf s r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ{tk þqLÞ ¼útkr‚ Œwü yrðãt áÂü™wk s ƒÄwk Œw:¾ Au,
ƒúñrðãt (ytí{¿tt™) Úte Ëk…qýo yrðãt™tþÚte ftuE s Œw:¾ ™Úte.
ytftþ yrðãt þqLÞ Au r[Œtftþ …qýo s Au.
…qýo r[Œtftþ ¼q÷e þqLÞ yrðãt Ët[e {t™e™u s yt {éÞwk yt ™
{éÞkw yt ÷E „Þtu yt ¾tE „Þtu yuðe ƒÄe rðr[ºt þqLÞ ¼útkr‚
¼tËu Au. rðþt¤ ytí{tY…e r[Œtftþ™e ykŒh y™k‚ s„‚tu ¼tËu
Au. …h{tí{t ftuýu ¼téÞtu Au fnu™th rs¿ttËw {w{wûtw ™Úte, fwrx÷ Au.
ËíÞ™u yËíÞ y™u yËíÞ™u ËíÞ fnuðt suðwk …t… ƒeswk yufu ™Úte
yu™u ftuý W„thu ! ËíÞ …h{tí{t™u ¾tuxt fnu {tÞtðe™u ntÚt òuzu yu
n÷fx y™u ™e[ fnuðtÞ, yu™u ™hf rËðtÞ þwk {¤u ? ¼„ðt™{tk
…tu‚tÚte …tk[ ðÄu yu Ëð¤tu {týË ¼„ðt™{tk …tu‚tÚte …tk[ ½xu yu
yð¤tu {týË. …tu‚u yËíÞ Au yu Ztkfðt Ët[tu Œu¾tðt ËíÞ™u yËíÞ
fnu Au fthý fu ËíÞ yt„¤ …tu‚t™wk yËíÞ W½tzwk …zu Au rðüt™u
Ëtu™t™t ðh¾Úte ZtkfðtÚte rð»xt {xe s‚e ™Úte.
yËk„ fuð¤ r[Œtftþ yufhË MðY….
r[Œtftþ{tk yæÞM‚™tu …tu ‚ t™tu ¼u Œ yæÞM‚{tk …tu ‚ t{tk Au
293
r[Œtftþ{tk ™Úte, …Ae yæÞM‚ …tu‚t™t ¼uŒ™tu r[Œtftþ …h ythtu…
fhu yu õÞtkÚte Ët[tu ÚttÞ?
r[Œtftþ r[Œtftþ s Au yæÞM‚ ftkE ™Úte.…h{tí{t ftuE rŒ’ ¾tuxtu
ÚttÞ Au ? …iËtu ({tÞt) fŒe Ët[tu ÚtÞtu Au ? Ët[t™u ƒuðVt y™u ¾tuxt™u
ðVtŒth yu õÞtk™tu LÞtÞ ?
fuð¤ r[Œtftþ MðY… rËðtÞ ƒÄe s þqLÞ yrðãt ðtË™t Au
fuð¤ r[Œtftþ MðY… s …h{ƒtuÄ …h{…Œ Au ‚u Ëk…qýo þqLÞ yrðãt
ðtË™thrn‚ s Au. yËk„ r[Œtftþ yufhË{tk ˽¤tu sz [u‚™
MÚttðh sk„{ yt¼tË{tºt ð†{tk ‚týtðtýt™e su{ ytu‚«tu‚ Au.
r[Œtftþ ðrËc™u yu™t MðY…Úte òuðt òuEyu …tu‚t™t ythtu…Úte ™
òuðt òuEyu. r[Œtftþ …tu‚t™t MðY…Úte su Au ‚u Au, ftuE þqLÞ fÕ…™t
¼útkr‚™t ythtu…Úte ™nª.
fuð¤ r[Œtftþ{tk ytÂM‚f {tÞt Atuzu fu ÷u ?
152
yËíÞ fhe™u ftkE Ëw¾ þtkr‚ fÕÞtý {¤‚t nþu ?
ËíÞ r[Œtftþ s ËíÞ Ëw¾ þtkr‚ fÕÞtý Au.
ykŒhÚte s ytðu Au yux÷u ykŒh™e Ëne ntuÞ s ™u !
…tu‚u r[Œtftþ yu™u r{ÚÞt ¼{e™u þwk fhðt™wk !
ftuE™u ÷t„u ‚… fhu Au …ý {tÞt ¾tu¤‚tu ntuÞ !
r[Œtftþ{tk yt þqLÞ ¼útkr‚ y™k‚ á~Þ fþwk Au s ™nª,
r[Œtftþ{tk ftuE s fÕ…™t ™Úte, fÕ…™t …tu‚u ftkE ™Úte, r[Œtftþ s
Au. r[Œtftþ ™ „ý™th™u ¼{ðt rËðtÞ ftkE hnu s ™nª, r[Œtftþ
„ý™th™u …qýorð©tkr‚ s hnu ƒeswk ftkE hnu s ™nª,
{q¤ yrÄct™ r[Œtftþ s Au ËkfÕ… fÕ…™t ftkE s ™Úte.
ytftþ þqLÞ Au ‚u{ r[Œtftþ yrðãtþqLÞ.
su Au ‚u s Au r[Œtftþ W…{thrn‚ s Au.
MðÞk«ftþ r[Œtftþ s Au ƒeswk fþwk ™Úte.
r[Œtftþ s Ëðo™e ykŒh Ëðo™tu ytí{t (Ëtûte) Au.
294
r[Œtftþ{tk á~ÞY… yrðãt ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ Ëtûte{tk þqLÞ MðÙ ¼tËu Au ‚u{ r[Œtftþ Ëtûte{tk
þqLÞ á~Þ yrðãt ¼tËu Au. yt…ýt r[Œtftþ ytí{t{tk MðÙuÞ ftkE
s ™Úte, á~Þ yrðãtÞu ftkE s ™Úte. …tu‚u ytí{t Au yu ™Úte òý‚tu
ytí{t{tk þqLÞ MðÙ, þqLÞ MðÙ…whw»t…ýwk Ët[wk ÚtE „Þwk Au.
ytí{¿tt™ ÚttÞ yux÷u …tu‚u ytí{t s Au, ƒeswk ftkE s ™Úte. ƒtu÷u Au
ËkËth MðÙ suðtu (¾tuxtu) Au y™u Œtuzu Au (sqXe) {tÞt …tA¤ !
r[Œtftþ s ËíÞ Au, þqLÞ yt¼tË{tºt s„‚ Au s ™nª yu r™ŠððtŒ
s Au. …h{…Œ{tk …qýro ð©tkr‚{tk …tÞtu ytí{¿tt™Úte s {wÂõ‚{tk ðihtøÞ
- ËthtÞ ËkËth™wk y™Úto…ýwk (yËth…ýkw), {w{wûtíð - …h{…Œ{tk
…qýorð©tkr‚™e EåAt {wÏÞ s Au, rððuf (ËíÞ yËíÞ¿tt™) ðihtøÞ
þ{ Œ{ (rs‚u r LÿÞ…ýk w ) Úte Ëíþt† Ëí…w h w » tÚte ©ðý {™™
r™rŒæÞtË™Úte r™ŠðfÕ… Ë{trÄ r™ðtoýÚte …tu‚t™t {q¤ …h{…Œ
r[Œtftþ ytí{t™u …t{u Au. su™tu …whw»ttÚto ËíÞ Au yu™u ËíÞ ðM‚w
«t ÚttÞ s Au.
r[Œtí{t r[Œtftþ sL{rðfth ™tþhrn‚ yá~Þ ‚¥ð, Ëk…qýo
sL{rðfth™tþðt¤t á~ÞY…hrn‚ s Au. y¿tt™e™u þqLÞ¼útkr‚
á~ÞY… yrðãt ƒkÄ™ f‚to Au. ‚¥ð¿t™u ¼tË{tºt M{]r‚Y…u ‚u ftkE
s ™Úte {tºt ÿütk‚Y… s Au …tu‚u r[Œtftþ ytí{t s Au. r[Œtftþ
«ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u yu{tk yrðãt ftkE Au s ™nª yrðãt¼útkr‚{tk
hne yu™tu yk‚ þtuÄu yux÷u fŒe yk‚ szu s ™nª. ™Úte (á~Þ Y…
yrðãt) yu™u òý™th …tu‚u s Ëtûte r[Œtftþ Au. þqLÞ á~Þ{tk™tu
…tu‚u ¾htu …tu‚u ™Úte Ëtûte r[Œtftþ …tu‚u s ¾htu …tu‚u Au yts ¾hwk
ytí{¿tt™ Au. ¾htu …tu‚u Ëtûte r[Œtftþ ¼q÷e á~Þ¾tuxtu …tu‚u …tu‚t™u
¾htu {tLÞtu yu s þqLÞ ¼útkr‚ yrðãt, yu þqLÞ yrðãt ¾hu¾h
ftkE Au s ™nª. ò„ú‚ …tu‚u ¾htu …tu‚u Au MðÙ™tu …tu‚u ¾htu …tu‚u ™Úte.
ytí{t …tu‚t™u ¼q÷e „Þtu Au yuðwk {t™u ‚tu …ý yu fŒe …tu‚t™u
295
¼q÷‚tu ™Úte fthý fu …tu‚u fuð¤¿tt™ fuð¤ y™w¼ð MðY… s Au.
˽¤wk y™w¼ð™th …tu‚t™u ™ y™w¼ðu yu fuðe he‚u ƒ™u ? ytí{t
y™w¼ðY… s Au. nwk ytí{t Awk yu nwk fŒe ¼q÷‚tu ™Úte, nwk „{u yux÷e
fÕ…™t y™w¼ðwk ‚tu…ý yu fŒe Ët[e Út‚e ™Úte.
…tu ‚ t™t r[Œtftþ ytí{t{tk þq L Þ{tÞt™e ftu E s ò‚™e
fÕ…™t{tk fŒe ynk‚t yr¼{t™ {wÆ÷ fhtÞ s ™nª. …tu‚t™t r[Œtftþ
ytí{t™u ¼q÷e™u þqLÞ y™tí{t{tk þwk …t{ðt™wk ? r[Œtftþ ytí{t{tk
ftkE s ™Úte yuðe y™k‚ fÕ…™tytu ¼tËu s Au ftkE Au ™nª. r[Œtftþ™e
ykŒh ˽¤wk á~Þ yrðãtY…, s¤{tk «r‚®ƒƒ™e …uXu s ¼tËu Au ðM‚w‚:
ftkEs ™Úte. ðM‚w‚: MðÞk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au.
™{oŒt, 30-7-2006
yt¾wk y™k‚ yufY… fuð¤ r[Œtftþ Au.
ƒÄt{tk nwk ftuý™tu yuf s W¥th r[Œtftþ.
153
Ëtûtt‚T Mðt™w¼ð MðÞkrËØ MðÞk«ftþ Au.
ËíÞ r[Œtftþ s ËíÞ Ëw¾ þtkr‚ fÕÞtý Au.
r[Œtftþ yrðãtþqLÞ Au su{ ytftþ þqLÞ.
{ntËt„h{tk [fhe, ‚hk„, Veý, ƒwŒ ƒwŒ yt¼tË ytfth s
Au ðM‚w‚: yufhË s¤ s Au; r[Œtftþ{tk ˽¤tu yrðãt á~Þ «…k[
yt¼tË ytfth s Au, ðM‚w‚: yufhË [i‚LÞ s Au. [i‚LÞ ytí{t Au
á~Þ yrðãt y™tí{t. [i‚LÞ ËíÞ Au á~Þ yrðãt ftkE s ™Úte. Ëti
ð¥twk ytuAkw òýu s Au, Ëk…ýq o y™w¼ðe™u ftuEf s hnu Au, Ëk…ý
q o y™w¼ðu
yux÷u Ëti …tu‚t™e ykŒh yuf s r[Œtftþ Au. ƒÄt™e ykŒh [i‚LÞ Au ‚u
…h{tí{t, ƒÄt™wk su á~ÞY… Au yu {tÞt. su ƒÄwk Œu¾tÞ Au yu Ët[wk
™Úte, su Œu¾t‚wk ™Úte y™u su ƒÄwk swyu Au yu yuf [i‚LÞ s Ët[wk Au
ytk¾tu …tu‚u …tu‚t™u òu‚e ™Úte yu ƒÄwk s swyu Au. r[Œtftþ r[Œtí{t
yheËt{tk ˽¤e á~Þ yrðãt «r‚®ƒƒ {tºt s ¼tËu Au. r[Œtftþ
ytí{t yheËtu s Au á~Þ yrðãt «r‚®ƒƒ ftkE s ™Úte. þwØ
296
r[Œtí{t{tk yk‚:fhý «tý ErLÿÞ Œun «r‚®ƒƒ{tºt s ¼tËu Au. þwØ
r[Œtí{t s r[Œtftþ Au. …h{tí{t™u þtuÄu Au …ý ‚wk …tu‚u ftuý Au ? þwØ
r[Œtí{t s ‚wk Au yk‚:fhý Œun ð„uhu ‚wk ™Úte. r[Œtftþ{tk ˽¤t
yt¼tË™e yufhË‚t s Au, r[Œtftþ s Au ˽¤tu yt¼tË swŒe ƒeS
ftuE ðM‚w ™Úte, yheËtu s Au «r‚®ƒƒ ftuE swŒe ƒeS ðM‚w ™Úte.
{týË ðtË™t (þqLÞ á~Þ fÕ…™t yrðãt) ht¾e™u r[Œtftþ
ytí{t sw y u òýu yu x ÷u …tAtu ðtË™t{tk ytðe™u ¼{u Au .
‚¥ð¿tt™tÂø™{tk ðtË™t Ëk…qýo ƒ¤e òÞ Au. yux÷u …Ae sL{ {]íÞw
Ëw¾ Œw:¾ ËkËth ¼útkr‚ Vhe fŒe ¼tË‚e s ™Úte, r™íÞ ËíÞ r™íÞ
r™Šðfth fuð¤ r[ŒtftþMðY… s hnu Au.
r[Œtftþ ËíÞ Au yux÷u ƒeswk ftkE s ™Úte. r[Œtftþ …tu‚t{tk
y™tn‚ æðr™ Ëðo þçŒtu™tu Ët{tLÞ ™tŒ r™íÞ ™ir{r¥tf f{o fhðt,
þ{ Œ{ (rs‚urLÿÞ…ýwk) ytrŒ ¿tt™ «t fhðwk, Ëtr¥ðf ytnth
rðrn‚ r™r»tØ f{o™tu rððuf ytrŒ ËíþtMºttu ðuŒtuY…u «ftþu Au yux÷u
y™tn‚ æðr™ ðirŒf (r[Œtftþ «ftþ s ) Au.
Realisation (Ëtûtt‚T Mðt™w¼ð): Þtu„e Ÿzt æÞt™ Ë{trÄ{tk
r[Œtftþ «ftþY… y™tn‚ æðr™ H Ëtk¼¤u Au yux÷u ‚u™e ykŒh
q o rŒÔÞ y÷tirff y™w¼ð¿tt™ «„xu Au. MðÞkËÞq o «ftþu
…h{tí{t™wk Ëk…ý
Au ‚u{ MðÞk …h{tí{t H ‚Útt ðuŒ Y…u Ëk…qýo [i‚LÞ¿tt™ «ftþu Au.
r[Œtftþ Ë¥tt «ftþ þqLÞ ¼útkr‚ á~Þ yrðãt™wk ËíÞ yrÄct™
Ëtûte Au yu s ËíÞ y™w¼ð ¿tt™ Au, yu™u ™ „ýtu y™u þqLÞ ¼útkr‚
á~Þ yrðãt{tk ËíÞ Ëth Ëw¾ {t™tu yu s {tun rð…he‚ ¼ú{ Au.
ykŒh™wk [i‚LÞ «ftþ ¿tt™ ™nª „ýðt™wk y™u yu s W…h™tu yt¼tË
Äthý fhe hÌttu Au yu „ýðt™wk ŸÄwk ! [i‚LÞ ytí{t ™nª „ýðt™tu
sz Œun „ýðt™tu ŸÄkw ! þqLÞ ¼útkr‚ yrðãt ðtË™tÚte s ytðe
rð…he‚ ƒwÂØ ¼tËu Au. su ytÄth¼q‚ {q¤ ËíÞ [i‚LÞ¿tt™ yæÞM‚
(fÂÕ…‚) yt¼tË{tºt s„‚ Äthý fhe hÌtwk Au ‚u ËíÞ [i‚LÞ¿tt™
297
™nª „ýðt™wk y™u yt¼tË{tºt s„‚ „ýðt™wk rð…he‚ ¼ú{ !
ftuE rðh÷ s ËíÞ [i‚LÞ{tk «ƒwØ ÚtE yËíÞ s„‚Úte {wõ‚ ÚtE
òÞ Au. r[Œtftþ{tk r[Œtftþ«ftþY… H ðuŒ þt† ËíÞ y™w¼ð
¿tt™Úte r[Œtftþ «ƒwØ Útðwk yu rðÄuÞtí{f ð÷ý Au, r[Œtftþ ¼q÷e
yt¼tË{tºt s„‚ s Ët[w k {t™e yu { tk Ëth Ëw ¾ þtu Ä ðw k yu
r™»tuÄtí{f ð÷ý Au. ð„h ðuŒ þtMºtu r[Œtftþ ytí{t{tkÚte ÓŒÞ{tk
Œun{tk yt ËíÞ Au yt yËíÞ Au yuðtu yr™ðo[™eÞ rððuf æðr™ «ftþu
s Au. õÞtu Ëíþt† Ëí…whw»t™t ËíÞ rððuf™u ™ „ý™th …whw»t …tu‚t™e
ykŒh™t ytí{t™t ËíÞ rððuf™u {tuZu ntÚt ŒE ƒkÄ fhþu ? Ëðo
…ŒtÚttuo™e ykŒh yufhË [i‚LÞ Ë¥tt Ëðoºt Ët{tLÞ Y…u hnu÷e s Au yu
s Ëðo™wk Ë¥ttËt{tLÞ Ët{tLÞ [i‚LÞ Au. yrÄct™ Atuze™u yt¼tË{tk
ftkEf ÷uðt òÞ Au yus ¼q÷. [i‚LÞ Mð‚:…qýo s Au yu{tk þqLÞ
¼útkr‚ ztp÷h ¼tu„tu ftkE s ™Úte. Ëk…qýo s„‚{tk yrÄct™ Ëtûte þwØ
154
[i‚LÞ s ðM‚w, ˽¤t ™t{Y… yt¼tË ytfth yðM‚w yt Ëqû{rððuf
ÞÚttÚto ÚtÞtu ntuÞ yu þwØ [i‚LÞ MðY… s hnu. ðrËc™wk r[Œtftþ
r™Y…ý Ëk…qýo yf]rºt{ ({q¤ ‚¥ð su Au suðwk Au) s Au. nhftuE
r[Œtftþ™u Ëðoºt yf]rºt{…ýu Ëns…ýu Ëk…qýo y™w¼ðe þfu Au fthý
fu ƒÄwk s r[Œtftþ Au. {týË yufŒ{ …h{tí{t «ƒwØ ™Úte ÚtE s‚tu
y™u ƒeswk fux÷wkÞ fhu Au !
yufY… r[Œtftþ{tk ˽¤wk yufY… Au. ˽¤wk yufs r[Œtftþ Au [i‚LÞ
y™k‚ Au yux÷u y™k‚ á~Þ fÕ…u Au. [i‚LÞ Ëðoºt Au [i‚LÞ™e ykŒh
[i‚LÞ s ˽¤wk á~ÞY… ¼tËu Au [i‚LÞÚte swŒwk ftkE s ™Úte. r[Œtftþ
ytí{t …tu‚t™e ykŒh su ˽¤wk fÂÕ…‚ á~Þ swyu Au yu ËkËth, …tu‚u
r[Œtftþ ytí{t s Au yu{tk fÂÕ…‚ ËkËth ftkE s ™Úte. yt…ýu
r[Œtftþ ytí{t yt…ýe ykŒh yt ˽¤wk fÂÕ…‚ á~Þ òuEyu Aeyu,
yt…ýu r[Œtftþ ytí{t s ËíÞ Aeyu yt…ýe ykŒh yt ˽¤wk fÂÕ…‚
á~Þ ftkE s ™Úte. yt…ýt r[Œtftþ ytí{t™u ¼q÷e yt…ýt s fÂÕ…‚
298
á~Þ™u Ët[wk {t™e yu{tk s ÷¾[tuÞtoþe{tk „tuÚttk ¾tÄu „Þt yu s
¼q÷. yt…ýt s r[Œtftþ ytí{t{tk «ƒwØ ÚtE fÂÕ…‚ á~Þ{tk „tuÚttk
¾tðt™w k Atu z e ŒEyu yu s {w  õ‚ yu s …tu ‚ t™t …h{…Œ{tk
…qýorð©tkr‚. ‚{u …h{tí{t s ËíÞ Atu ‚{the ˽¤e fÕ…™t ftkE s
™Úte. þqLÞ ¼útkr‚ ËkËth ytí{t™e s þqLÞ fÕ…™t Au ftuE ƒeòÚte
™Úte, …tu‚u r[Œtftþ ytí{t™e s …]ÚðeÚte yt¼ ËwÄe™e ˽¤e
þqLÞ fÕ…™t ¼tËu Au yu fÕ…™t ƒeò ftuEÚte fu ƒeò ftuE™e ™Úte,
yt…ýt s ytí{t{tk yt…ýt s ytí{t™u Œu¾tÞ yu ƒeò ftuEÚte
õÞtkÚte ntuÞ ? yt…ýtu fuð¤ MðÞk «ftþ þwØ r[Œtí{t r[Œtftþ s Au
ƒeswk ftkE s ™Úte. nwk r[Œtftþ ytí{t ËíÞ ntuô yux÷u {the Ë]Âü
fÕ…™t …tu‚t™e {u¤u s ËíÞ ¼tËu ™u, nwk Ë]Âü fÕ…™t fhwk yux÷u
…tu‚t™e {u¤u ËíÞ ¼tËu, nwk Ë]Âü fÕ…™t ™ fhwk yux÷u …tu‚t™e {u¤u ™
¼tËu, yt s ûtýu ytí{t ftkE Äthu yux÷u ¼tËu ftkE ™ Äthu yux÷u ™
¼tËu, r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh yt ˽¤wk Ë]Âü á~Þ ¼tËe hÌtwk Au.
Ëtûte r[Œtftþ ƒŒ÷t‚wk ™Úte á~Þ fÕ…™t ƒŒ÷tÞ Au, ytí{t ytð‚tu
s‚tu ™Úte á~Þ ytðu òÞ Au ftuE…ý á~Þ{tk Ëtûte yu™tu yu Au y™u
ftuE á~Þ yu™wk yu hnu‚wk ™Úte. r[Œtftþ ytí{t{tk s„‚ MðÙ™e
…uXu ¼tËu Au, y¿tt™{tk ytí{t …tu‚t™u ¼q÷e s„‚ MðÙ™u Ët[wk
{t™u Au. ¿tt™{tk …tu‚u ytí{t s ËíÞ Au s„‚ MðÙ ftkE s ™Úte.
yæÞtË ht¾e™u ¿tt™ ™ ÚttÞ, yæÞtË Atuze ™u s ¿tt™ ÚttÞ.
‚{thtu Ëtûte swytu-…h{tí{t (Revealation y™w¼rq ‚). yuf s
swyu yux÷u ƒÄwk s ¼{ðt™wk ƒkÄ ÚtE òÞ y™u yuf s ™ swyu íÞtk
ËwÄe ¼{ðt™tu yk‚ s ™ ytðu. su yt á~Þ fÕ…™t{tk EåAt fhu Au
yu …tu‚u ftuý Au ? r[Œtftþ ytí{t.
yrÄct™ [i‚LÞY…e Ëðtuo¥t{ ‚¥ð yuftk‚{tk rðnth fh™th ‚¥ð¿t ™u
s {™tunh ÷t„u Au.
yrÄct™ [i‚LÞ Mð‚kºt yuf yrð™tþe r™Šðfth s Au. yrÄct™
299
[i‚LÞ™wk ËwkŒh ƒúñðu¥ttytu™e {kz¤e{tk s Œþo™ ÚttÞ Au. Ëðtuoå[ [i‚LÞ
yt„¤ Ë{Âü ËkfÕ…™e ÷û{e (þqLÞ {tÞt™wk yt¼tË{tºt yiùÞo)
…ý ftkE s ™Úte.
™{oŒt, 31-7-2006
MðÞk fuð¤ r[Œtftþ MðY… r™íÞ{wõ‚ Au.
…hƒúñ r[Œtftþ s …qýoþÂõ‚ ytfthu ytrð¼toð …t{u Au. …hƒúñ
r[Œtftþ ƒúñrðãtþÂõ‚ ytfthu ytrð¼qo‚ ÚttÞ Au íÞthu yrðãt
þÂõ‚ ‚u™tu W…nth (r™ðuŒ) Au. þqLÞ á~ÞY… yrðãt ¼útkr‚ y™k‚
þƒY… (…tu ‚ t™tu Ë¥tt «ftþ ™Úte {txu ) ¼tËu Au . su {
ËqÞo«ftþþÂõ‚™tu ykÄfth W…nth Au ‚u{ …qýoƒúñ ËqÞo [i‚LÞþÂõ‚™tu
þqLÞá~Þ yrðãtY… y™k‚þƒ W…nth Au, fu𤠅hƒúñ r[Œtftþ s
Au. r[Œtftþ™e ykŒh þqLÞ ¼útkr‚ á~Þ yrðãt ¼tËu ‚u™e ykŒh™tu
yr¼{t™e r[Œtftþ™u ytðhý rðûtu… {¤ …t{u, {tun Œw:¾ {÷e™‚t
155
Ëk‚t… …t{u, ‚u s yr¼{t™e r[Œtftþ «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u r[Œtftþ
ytrð¼qo‚ [i‚LÞþÂõ‚ þqLÞ¼útkr‚ á~ÞY… yrðãt™tu ytnth fhe …tu‚u
…wü ÚtE fuð¤ r[Œtftþ MðY… s hnu. {týË su ¼tË ™Úte hnu‚tu
yu™u …fzðt òÞ Au yux÷u yu™t ntÚt{tk ftkE ™Úte ytð‚wk. r[Œtftþ
MðY… s hnu r™íÞ …qýo s hnu. y™k‚ r™htfth yuf …h{ r[Œtftþ
Au. …tu‚u yrÄct™ r[Œtftþ …tu‚t™u ythtur…‚ Sð fÕ…u Au, ¿tt™Úte
{wÂõ‚ [i‚LÞ{tk rðftË Au. rðð‚o{tk sz ¼útkr‚{tk ð]ÂæÄ yu [i‚LÞ™u
ytðhý rðûtu… Au. [i‚LÞ …tu‚u s ƒÄwk fÕ…u Au [i‚LÞ s Au ƒeswk ftkE
s ™Úte, {ntËt„h™wk s¤ [fhe ‚hk„ ƒwŒ ƒwŒ Veý ytfthu ¼tËu Au
r[Œtftþ {tÞt ËkfÕ… Sð s„‚ ytfthu ¼tËu Au. r[Œtftþ s
…tu‚t™e ykŒh fÂÕ…‚ Sð¼tðu ytÄth, yu™e rð»tÞ s„‚ fÕ…™t
¼tðu ytÄuÞ ¼tËu Au. …h{tí{t™e fÕ…™t Sð, Sð™e fÕ…™t
rð»tÞ, s„‚ MðÙ{tk MðÙÿüt ytÄth MðÙá~Þ ytÄuÞ, r[Œtftþ
«ƒw Ø r[Œtftþ s hnu , rðð‚o MðÙ™t ÿüt (ytÄth) á~Þ
300
(ytÄuÞ) ™ hnu.
y¿tt™{tk r[Œtftþ ytðhý{tk hnu rðð‚o MðÙ™t ÿüt á~Þ
Ët[t ¼tËu, «ƒwØ™u ƒÄwk s r[Œtftþ Au y¿tt™™u ƒÄwk s þqLÞ¼útkr‚
á~ÞY… yrðãt. r[Œtftþ ytí{t r™htÄth r™htfth s Au yu{tk þqLÞ
ËkfÕ… fÕ…™t y™ufrðÄ ¼tËu Au, r[Œtftþ yËk„ s Au. r[Œtftþ
ytí{t{tkÞ ftkE s Út‚wk ™Úte, {tuût ÚtÞt ËwÄe ËkfÕ… VÞuo òÞ Au,
ytí{¿tt™Úte r™ðtoý{tk r[Œtftþ s Au ËkfÕ… ™Úte, ðtË™t «{týu
ËkfÕ…™t ÿüt á~Þ ƒŒ÷tÞu òÞ Au. r[Œtftþ™e ykŒh, r[Œtftþ
r™íÞ{wõ‚ s Au, ¼útkr‚ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª yuðt MðkÞrËØ ƒtuÄÞwõ‚
rËØ þwfŒuð Ë™fytrŒ ƒúñÞtur™ Au, ƒtfe™t yËkÏÞ þqLÞ rðð‚o
¼útkr‚Þwõ‚ ˽¤t sk‚wytu ¼útkr‚sLÞ Au. Ëðo™t yrÄct™ Ëtûte
r[Œtftþ MðY…¿tt™Úte s Ëðo™e {wÂõ‚ Au.
MðÞk fuð¤ r[Œtftþ MðY… r™íÞ{wõ‚ Au.
þqLÞËkfÕ… ƒkÄ {tuût yt¼tË{tºt ¼tËu Au.
™{oŒt, 1-8-2006.
r[Œtftþ{tk yt¼tË {tºt ËkfÕ… Ë]Âü[¢.
MðÞk r[Œtftþ …qýo MðY… …qýo rð©tkr‚ Au.
«ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u …tu‚u r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ ytí{tht{ f]…tÚte s ytí{÷t¼ Au.
Ëns Ë{trÄ fuð¤ MðY… r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt ËkfÕ… Ë]Âü[¢. r[Œtftþ™e ykŒh
˽¤t yt¼tË{tºt y™ÚtoY… ËkËthÚte ðihtøÞ …t{e, y®nËt ‚Útt
y¼ÞŒt™Úte, Ëðo y™ÚtoÚte r™ð]Â¥t -…h{yt™kŒ™e «tÂó-Œw:¾™e
ytíÞkr‚f r™ð]Â¥tY… {tuût …t{e ÷u. Ëðo «týeytu «íÞu y®nËt
y¼ÞŒt™ Þ{ r™Þ{ rð[th Œw:¾hrn‚ Ëw¾{Þ ÂMÚtr‚Y… {wr™ytu™t
yt©{{tk r™ðtË. ¼útk‚r[¥t hne «týeytu™e ®nËt ‚Útt ¼Þ yt…e
ûtý¼k„wh ytÞw»Þ ¼tu„tu Þtið™™t rð÷tËtu þhehY…e yr‚÷tkƒt
301
sL{ ð]æÄtðMÚtt {]íÞw ytrŒ y™Úto ËkËth™t Œw:¾™e «tÂó {txu s Au.
y®nËt y¼ÞŒt™ ð„uhu {tuût …h{…Œ yt…™th þt† {ÞtoŒt Au
«týe{tºt™e y®nËt y¼ÞŒt™ rðïþtkr‚™tu …tÞtu Au. r[Œtftþ
ytí{t{tk ®nËt ¼Þ ¼útkr‚ {wÆ÷u ™Úte. ytsu õÞtkÞ þwØ [i‚LÞ™tu
Ëqû{ rð[th Œu¾t‚tu s ™Úte, Ëðoºt {tºt {hðt {thðt™e MÚtq¤
¼útkr‚Y…e [k[¤‚t s ¼tËu Au. r[Œtftþ rð[th fhu yux÷u yu{tk
ftuE sL{ðwk, {hðwk, {thðwk {wÆ÷ Ëk¼ð‚wk s ™Úte.
MðÞk r[Œtftþ …qýo MðY… …qýo rð©tkr‚ Au. ƒeswk ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ ðM‚w, þqLÞ¼útkr‚ yðM‚w.
Ëtûte (r[Œtftþ) …tu‚t™u ¼q÷e MðÙ¼ú{{tk …ze „Þtu ! «ƒwØ
ÚtE òÞ yux÷u …tu‚u r[Œtftþ Au. þqLÞ MðÙ ¼ú{ {wÆ÷ Au s ™nª.
„{u yux÷wk yæÞM‚ òuðt òÞ ‚tuÞ yrÄct™ s Ët[wk Au yux÷u yk‚u
yrÄct™ s ytðu, yæÞM‚ hnu s ™nª. ÔÞtÄ…ýt™wk ð÷ý þqLÞ
156
yæÞM‚ ¼útkr‚{tk s òÞ Au, {wr™…ýt™t ð÷ý{tk fu𤠅h{…Œ
r[Œtftþ s hnu Au. r[Œtftþ{tk r[Œtftþ s Au, þqLÞ {™ ËkËth Au s
™nª, yu s {wr™…ýwk. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk ykŒhÚte ynk {™ ðtË™t™tu
Ëk…qýo ûtÞ ÚtE fu𤠅h{tí{t s hnu Au, þqLÞ ¼ú{ ËkËth {wÆ÷ hnu‚tu
s ™Úte, yu Ëw»tw {ti™Úte s {wr™ Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ ¿tt™™e
[Z‚t ¢{™e …tk[{e (yËkËÂõ‚ - yËk„ - þqLÞ¼útkr‚ hrn‚…ýwk),
Aêe (…ŒtÚtto¼trð™e - þqLÞ ¼útkr‚™tu yíÞk‚ y¼tð) ¼qr{ft{tk
ò„ú‚{tk …ý …tu‚t™wk yf]rºt{ …h{…Œ y™w¼ðu Au r™ŠðõÕ…
Ë{trÄrËØ ™ ntuÞ ‚u Ët‚{e r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk y™w¼ðu Au.
˽¤t Ëíþt† Ëí…whw»ttu™t W…Œuþtu{tk yuf{tºt r[L{tºt ‚¥ð s Ët[wk
Au ‚u rËðtÞ™e ˽¤e ¼útkr‚ ftkE s ™Úte. {wõ‚ Útðwk yux÷u ¾tuxtÚte
Aqxðwk. ¾tuxwk Atuze Œu yux÷u {wõ‚ s Au, ¾tuxwk fhu Au yux÷u s ƒkÄtÞ
Au. Ëðoºt r[Œtftþ Au, ftuE ÔÞÂõ‚„‚ r[Œtftþ ™Úte. r[Œtftþ s
r[Œtftþ Au ftuE nwk r[Œtftþ ™Úte. nwk Atuze Œu yux÷u r[Œtftþ s Au.
302
{wr™ {™ ËkËth hrn‚ r[Œtftþ s hnu, y¿tt™e r[Œtftþ ¼q÷e {™
ËkËthÚte hnu. r[Œtftþ™e ykŒh nwk ð]Â¥t yufhË (y™LÞ) r[Œtftþ
s hnu ‚u ytftþð]Â¥t. r[Œtftþ{tkÞ ftuE ¼Þ®[‚t ™Úte, rðð‚o™t ftuE
¼Þ®[‚tÞ Ët[t ™Úte. ßÞtk nwk r[ŒtftþY… s Au íÞtk þhehÞtºtt
r[ŒtftþÚte s Au. fuð¤¿tt™{tk …tu‚t™tu fuð¤ r[Œtftþytí{t s …qýo
Au , y¿tt™{tk su Ú te Œw : ¾ {¤u yu ð t Ëk Ë th¼tu „ {tk s Ëw ¾ ™e
fÕ…™t¼útkr‚ ¼tËu Au. fuð¤ r[Œtftþ ytí{t s Ëth Au yu{tk yt
˽¤tu yt¼tË{tºt ËkËth yËth Au.
ËíËk„Úte s Ëth ‚Útt yËth rððuf÷t¼.
r[Œtftþ ytí{tht{ f]…tÚte s ËíËk„ ÷t¼.
Ÿzt æÞt™ Ë{trÄ{tk Ëðo «týeytu™t ytí{tY… [i‚LÞË¥tt™e ykŒh
ÂMÚtr‚ s Ëns Ë{trÄ fuð¤ MðY… r[Œtftþ Au.
…tu‚u þwØ þtk‚ ÂMÚth MðMÚt hnu yux÷u …h{tí{t s Au …h{tí{t
Ëthw Úttuzwk ftkE ¼{ðt™wk Au, {tÞt Ëthw ¼{u Au ! …h{tí{t ‚tu Au s,
{tÞt ftkE Au s ™nª. …h{tí{t Ëthw ftkE s ™Úte fhðt™wk, yux÷wk s
fhðt™wk Au. {tÞt Ëthw ŸÄw ŸÄw fÞuo òÞ y™u fnu …h{tí{t õÞtkÞ
Œu¾t‚t ™Úte õÞtkÚte Œu¾tÞ ! ŸÄw ŸÄw ™ fhu ËeÄtu s hnu yux÷u
…h{tí{t s Au. …h{tí{t Ëðo «týeytu™t ytí{tY… [i‚LÞË¥tt s
Au, yu ftkE ftuE yt¼tË{tºt ErLÿÞ {™ ƒwÂØ™tu rð»tÞ Úttuztu Au !
r[Œtftþ [i‚LÞ r[Œtftþ…ýu s hnu s„‚{tk rðð‚o…ýu ™ hnu yu s
fuð¤ MðY… Ëns Ë{trÄ, ËkæÞt Ë{Þu ËqÞo«ftþ ËqÞo…ýu s hnu Au
s„‚{tk rðð‚o…ýu hnu‚tu ™Úte, r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ [i‚LÞ™wk
yt¼tË{tºt rðð‚o…ýwk («Ëth…ýwk) ËkfÕ… nwk s„‚, sL{ Sð™
{]íÞw, ÿüt Œþo™ á~Þ, ò„ú‚ MðÙ Ëw»tw ytfthu ¼tËu Au, r[Œtftþ
[i‚LÞ …tu‚t™e ykŒhÚte yt¼tË{tºt rðð‚o rðfÕ… Atuze Œu …tu‚t™t
fuð¤ r[Œtftþ MðY… s hnu yu s fuð¤ MðY… ÂMÚtr‚. r[Œtftþ
[i‚LÞ rðð‚o…ýu s„Œtfthu ¼tËu Au, rðð‚o rðfÕ… Atuze Œu …tu‚u
303
fuð¤ r[Œtftþ Au. ¼útkr‚ ht¾e™u …h{tí{t ƒtu÷u yu …h{tí{t ™Úte,
¼útkr‚ ™ ht¾u yux÷u …h{tí{t ƒtu÷ðt…ýkw ™Úte. r[Œtftþ y™w¼ðY…
Au y™w¼ð r[¥t…ýu rðð‚oY…u ¼tËu Auu, «íÞtnth{tk r[¥t rðð‚o
y™w¼ð{tk Ë{tE òÞ Au, y™w¼ð r[Œtftþ Y… s hnu Au r[Œtftþ™e
ykŒh ™Úte yuðe fÕ…™t òuðtÚte ¼tËu Au, ™ òuðtÚte ¼tË‚e ™Úte.
˽¤t «týeytu™t Œun{tk yrÄct™ fuð¤ r[Œtftþ Ëtûte [i‚LÞ
s MðåA Au ƒtfe ˽¤wk ™hf suðwk s Au. r[Œtftþ rððuf¿tt™Þwõ‚
{wr™ r[Œtftþ rððuf¿tt™hrn‚ {™w»Þ™t Ë{wn{tk þwk fhu ? ËŒt fuð¤
r[Œtftþ MðY… s hnu yu s Ët[t {wr™. r[Œtftþ rððuf¿tt™ ð„h™t
{™w»Þ™t Ë{wn ËtÚtu ƒtkÄ Atuz fhu yu Ët[wk r[Œtftþ rððuf¿tt™
Þwõ‚ {wr™…ýkw s ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ{tk õÞtk ftuE Au fu ftuE™e sYh
ntuÞ ! yt s r[Œtftþ Au rðð‚o þwk ft{ swytu Atu ? ðihtøÞ ¿tt™Þwõ‚
ðtË™thrn‚™wk Ëh™t{kw fuð¤ r[Œtftþ MðY…, ðihtøÞ ¿tt™hrn‚
157
ðtË™tÞwõ‚™wk Ëh™t{wk Œthi»týt, …wºti»týt, rð‚i»týt, ÷tufi»týt …tu»ttÞ
‚u ¼tu„™tu yœtuu ½h. r[Œtftþ yr¼L™ yt¼tË{tk r[Œtftþ …tËu s
Au …ý ð[{tk y™uf ¼útkr‚ytu ÚtðtÚte r[Œtftþ Œqh suðwk ÷t„u Au,
ytí{¿tt™Úte ˽¤e ¼útkr‚x¤u yux÷u MðÞk r[Œtftþ Au. {ntËt„h
yr¼L™ ÷nuh{tk {ntËt„h ¼tËu s Au ¼útkr‚Úte y÷„ sýtÞ Au,
…h{tí{t …tu‚t™e ykŒh ˽¤t yt¼tËY…u ¼tËe hÌtt Au yux÷u
…h{tí{tyu s …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™wk SðY… ÄÞwO Au yu …h{tí{tY…
Sð™u …h{tí{t Œqh™t y™u swŒt fu{ ÷t„u Au ? …h{tí{t …tu‚u Au
swŒtu ƒeòu Sð …tu‚u ™Úte yu ytí{¿tt™ ™Úte yux÷u. ytí{¿tt™{tk
Ëðoºt fu𤠅h{tí{t rËðtÞ swŒwk ƒeswk þwk Au !
…h{tí{t + y™uf¼útkr‚ = ËkËthe Sð
Sð - y™uf¼útkr‚ = …h{tí{t
…tu‚u y™uf ¼útkr‚hrn‚ rþð Au yu hnuðwk ™Úte, y™uf ¼útkr‚ðt¤t
ËkËtheSð hnuðwk Au yux÷u {krŒh{tk rþð Œþo™…qs™Úte …‚tðu Au !
304
¾wŒ ËŒtrþð™u þt {txu {krŒh{tk Œþo™ …qs™ {txu sðwk …zu !
{krŒhtu ËŒtrþðu ƒtkæÞt fu y™uf ¼útkr‚ðt¤t Sðu ?
yíÞthu {krŒhtu yt©{tu Þ¿ttu fÚttytu WíËðtu yËíÞ{tÞt™e yt{Œt™e
y™u ¾tuxe ÍkÍx s Au.
ðihtøÞ ¿tt™ ™ ntuÞ yux÷u ¾tuxt ytzkƒhtuÚte {™ {™tðu ! fuð¤
¿tt™Úte s {wÂõ‚ Au ¼útkr‚™t ytzkƒhtuÚte ™nª.
Ëh¤ y™u þwØ yk‚:fhý ðt¤t ‚¥ð¿t™u r[Œtftþ ytí{t yf]rºt{
y™w¼ðtÞ, ytðhý rðûtu… {¤ðt¤t™u ™ y™w¼ðtÞ . ƒÄt fnu Au
…h{tí{t õÞtk Au ? ytðhý rðûtu… {¤ Œqh fhu yux÷u ‚h‚ y™w¼ðtÞ.
ykŒh f[htuÞ ht¾ðtu Au y™u …h{tí{tÞ òuðt Au õÞtkÚte Œu¾tÞ ? su
ykŒh Ëk…qýo [tuϾtu s Au yu™u Ëðoºt ntshtnswh s Au. r[Œtftþ{tk
ftuE MðÙ s ™Úte, yu ™Úte yuðe ƒeS fÕ…™t s Au, r[Œtftþ
…h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. ðrËc™wk yt ‚¥ð¿tt™ ™ ntuÞ
yux÷u {týË ¼útkr‚Úte s Œw:¾e ÚtE {he òÞ. r[Œtftþ™e ykŒh ™
ntuÞ yu{tk r[Œtftþ™u þwk òýðwk Au ! îi‚ rðfÕ… {wÆ÷ ftkE Au s ™nª
…Ae ftuE™e þqLÞ fÕ…™t òuE™u þwk fhðt™wk ! ‚¥ðÚte ßÞtk õÞtkÞ …ý
swytu fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au, þqLÞ fÕ…™t ¼útkr‚Úte ßÞtk õÞtkÞ
…ý swytu fuð¤ {tÞt ðtË™t ËkËth s Au [i‚LÞ Úttuzwk ËkËth Au ?
ËkËth Úttuztu [i‚LÞ Au ? fuð¤¿tt™Úte ßÞtk swytu íÞtk fu𤠅h{tí{t s
Au, y¿tt™Úte ßÞtk swytu íÞtk þqLÞ rðr[ºt á~Þ ¼útkr‚ s Au. …h{tí{t
ÂMÚth Au yux÷u yt¼tË{tºt Ë‚‚ …rhð‚o™þe÷ ËkËth ÂMÚth ¼tËu
Au. …h{tí{t y™u {tÞt™e ¼u¤Ëu¤ ðrËc{tk s [tuϾe ÚttÞ;
…h{tí{t s Au, {tÞt ftkE s ™Úte. ykŒh ytí{t …h{tí{t™wk Ët[wk
¿tt™ yu s ËŒtrþð™wk Ët[wk …qs™ Au. s„‚ MðÙ{tk õÞtkÞ …ý
yrÄct™ swytu fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au.
yt…ýu r[Œtftþ «íÞfT [i‚LÞ yt…ýe ytðe ËkfÕ… fÕ…™tÚte
ytðt ¼tËeyu Aeyu yt…ýu r[Œtftþ «íÞfT [i‚LÞ yt…ýt r[Œtftþ
305
«íÞfT [i‚LÞÚte yt…ýt r[Œtftþ «íÞfT [i‚LÞ{tk «ƒwØ ÚtE sEyu
yt…ýe ytðe Ëk…qýo ËkfÕ… fÕ…™thrn‚ s hneyu yux÷u yt…ýu
{q¤u su Aeyu ‚u s Aeyu - r[Œtftþ «íÞfT [i‚LÞ. ðrËc™t
‚¥ð¿tt™{tk s …tu‚u fuð¤ r[Œtftþ Au yt ˽¤e rðr[ºt þqLÞ {tÞt
ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh ƒtfe™t ˽¤t rðð‚o™t yËkÏÞ Sðtu swŒtu
Ëso™nth Eïh swŒwk Ëso™ ‚u{tk ‚wåA yuf …tu‚u yu Eïh ßÞtk ßÞthu
suðwk Äthu íÞtk íÞthu ‚uðwk ¼tËu yu Eïh™t îi‚Úte Ëft{ f{o W…tË™tÚte
«ËL™ ÚtðtÚte f]…t fhðtÚte yt rðr[ºt ËkËth{tÞt{tk Ëw¾e ÚtðtÞ,
Eïh™e f]…t ™ ntuÞ ‚tu Œw:¾e ÚtðtÞ yuðe s YZ þqLÞ îi‚ ¼útkr‚ðt¤t
Au. r[Œtftþ™e ykŒh yt ˽¤tu r[Œtftþ™tu s yr¼L™ yt¼tË
¼tËu Au r[Œtftþ Ëðoºt ËðoŒt …tu‚t™t ytftþ suðt r™{o¤ r™Šðfth
MðY…u s hnu Au. …tu‚u r[Œtftþ ytí{t «íÞfT [i‚LÞ™tu s„‚ MðÙ
158
rðð‚o ®fðt rð÷tË Au. fuð¤ r[Œtftþ ytí{t ËíÞ Au rðð‚o (ò„ú‚
MðÙ) ftkE s ™Úte.
™{oŒt, 2-8-2006
MðÞk {q¤ fu𤠅h{…Œ fiðÕÞ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ ƒúñt™kŒ ËÂå[Œt™kŒ Au.
ƒÄwk s r[Œtftþ Au nwk …tu‚u s r[Œtftþ Awk.
r[Œtftþ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
ËBÞfT ¿tt™Úte s Ëk…qýo ytí{÷t¼ ÚttÞ Au.
yufhË r[Œtftþ
MðÞk r[Œtftþ s Au {tÞt ˃÷ƒúñ ™Úte.
MðÞk r[Œtftþ Au {tÞt MðÙ ÿüt Ë]üt ™Úte.
r[Œtftþ{tk ˽¤tu «Ëth r[Œtftþ s Au.
ƒÄwk s r[Œtftþ Au ƒúñ {tÞt™t ¼uŒ ™Úte.
r[Œtftþ Au swŒt {tÞt r[¥t Sð Ë]Âü ™Úte.
306
y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk {týË™e {ÞtorŒ‚ áÂü™t rðï{tk
ËqÞoþÂõ‚{tk „úntu W…„úntu ˽¤t sz [u‚™ MÚttðh sk„{ rð÷tË
¼tË{tk ¢{u ËqÞoþÂõ‚ y™u ‚u™wk yrÄct™ y™k‚ yufhË r[Œtftþ
s Au, {q¤ ˽¤wk fuð¤ y™k‚ yufhË r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ™t ˽¤t «Ëth rðM‚th{tk r[Œtftþ s Au. {ntËt„h™t
˽¤t rð÷t˼tË{tk {ntËt„h s Au, Ëwðýo™t ˽¤t yt¼w»tý{tk
Ëwðýo s Au, {txe™t ˽¤t ðtËý{tk {txe s Au, r[Œtftþ™t ˽¤t
ythtu… yt¼tË ytfth{tkÞ r[Œtftþ s Au, r[Œtftþ™t ˽¤t «Ëth
(rðð‚o) «ðtn ËkËth{tkÞ r[Œtftþ s Au, r[Œtftþ{tk ËtiÚte {tuxt{tk
{tuxtÚte ËtiÚte ™t™t{tk ™t™t ËwÄe ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
Ëk…qýo y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ y™w¼ð{tk õÞtkÞ õÞthuÞ
÷uþ{tºtuÞ þqLÞ fÕ…™t ¼útrk ‚ {wÆ÷ Ëk¼ð‚e s ™Úte. ò„ú‚ {txu MðÙ
™Úte MðÙ {txu ò„ú‚ ™Úte yufƒeò {txu ƒuÞ ™Úte. ¾hwk ‚¥ð ËíÞ
fuð¤ r[Œtftþ ™ ¼q÷u yu™u fþwk ™z‚wk s ™Úte. MðÞk r[Œtftþ,
…tu‚t™t r[Œtftþ M{hý rðM{hý r™h…uût s Au Mð‚kºt s Au
MðÞk«ftþ s Au. ¼q÷ õÞtk ÚttÞ Au ? …h{tí{t ƒÄu Au fne™u …tu‚t{tk
s …h{tí{t y™w¼ð‚tu hnu‚tu ™Úte, {tÞt ƒÄu ¾tuxe Au fne™u …tu‚t{tk
s {tÞt ¾tuxe y™w¼ð‚tu Atuz‚tu ™Úte.
{ntËt„h™wk s¤ ƒhV ytfthu ¼tËu Au ‚u{ r[Œtftþ s s„‚
ytfthu ¼tËu Au. r[Œtftþ y™k‚ r™Šð¼t„ {q‚o y{q‚o ytfth
Ëðo™t Mð¼tðY… (yrÄct™Y…), y…rhÂåAL™ (y{t… y{ÞtoŒ
y™nŒ) r™íÞ, yt¼tË{tºt «ËthY…u y™k‚ ytfthu ¼tËu Au.
r[Œtftþ r™hðÞð s Au ‚u{tk þqLÞ ¼ú{ {tºt rðrðÄ rðr[ºt s„‚
yðÞð ¼tËu Au. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™u s yt MðÙ Au
yu{ swyu Au, …tu‚t{tk …tu‚u s Au MðÙ ftkE s ™Úte yu s fuð¤ MðY…
Au yu s …h{…Œ Au.
307
 fiðÕÞ
r[Œtftþ™e ykŒh swŒwk ƒeswk fþwk AuÞ ™nª, swŒwk ƒeswk fþwk Út‚wkÞ
™Úte. r[Œtftþ fuð¤ r[Œtftþ Au yus fuð¤…ýkw (fiðÕÞ) Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ¿tt™™t W…[thÚte fÂÕ…‚ ƒkÄ™t ƒtÄ y…uûttyu
{tuûtY… …h{…Œ™u fiðÕÞ (yæÞM‚ƒtÄÚte yÚto, Ët…uût yÚto)
fnu Au.
r[Œtftþ™e ykŒh fÂÕ…‚ ƒkÄuÞ ™Úte yux÷u ¿tt™ W…[thuÞ ™Úte
yux÷u ¿tt™ W…[thÚte y¿tt™ ƒtÄ y…uûtt {tuûtuÞ ™Úte. MðÞk {q¤
fu𤠅h{…Œ s fiðÕÞ Au. (yrÄ»Xt™ yÚto, Mð‚kºt r™h…uût yÚto).
MðÞk fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au. r[Œtftþ™e ykŒh nwk yt
Awk, {™u ytðwk ÷t„u Au yuðwk ftuE fu ftkE {wÆ÷ Au s ™nª, fuð¤
r[L{tºt ‚¥ð{tk yæÞM‚ r[¥t ò„ú‚ MðÙ {wÆ÷ Au s ™nª, yux÷u
yu y…uûtt yË{trÄ Ë{trÄÞ ™Úte Sð yuf r[ŒtftþY… Au ‚us
159
yæÞM‚ (fÂÕ…‚) r[¥tÚte ƒnth™t rðð‚o ò„ú‚ ykŒh™t rðð‚o
MðÙY…u ¼tËu Au.
nwk fuð¤ r[Œtftþ Awk, nwk {tht{tk {™u, ƒnth™e Ë]Âü ò„ú‚
ykŒh™e Ë]Âü MðÙY…u òuô Awk, ðtË™thrn‚ s Awk, ËkËth {wõ‚ s
Aw.k y®nËt ËíÞ™t …tÞt…h s ƒúñrðãt ËkMf]r‚™e E{th‚ Au. yt…ýu
…h{tí{t™u ¼q÷e sEyu yux÷u ftkE …h{tí{t {he òÞ Au ! yt…ýu
su{ Vtðu yu{ Sðeyu yux÷u yt…ýu ftkE Ët[t Aeyu ! {tºt þçŒÚte
s ftuE yu{ fnu nwk s Awk ƒeswk ftuE Au s ™nª yu þqLÞ ¼ú{ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ «ftþ rŒÔÞ y÷tirff s Au yËíÞ r™M‚us s Au.
r[Œtftþ MðÞk«ftþ s ytí{¿tt™ Au ftuE …wM‚f™wk fu Mfq÷™wk ™Úte.
r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt ËkfÕ…™e ò„ú‚ MðÙ™e ftuE ðM‚w
r[Œtftþ{tk ftkE s ™Úte yux÷u r[Œtftþ™u ftkE s fhe þf‚e ™Úte,
þMºttu AuŒe þf‚t ™Úte, yÂø™ƒt¤e þf‚tu ™Úte, …týe ¼ªsðe
þf‚wk ™Úte, ðtÞw Ëwfðe þf‚tu ™Úte. r[Œtftþ{tk þqLÞ îi‚ ËkfÕ…
308
{tun rð…he‚¼ú{ {wÆ÷u Au s ™nª þqLÞ s ¼tËu Au. r[Œtftþ
r[Œtftþ s Au Sð (yÕ…¿t yÕ…þÂõ‚) ™Úte. r[Œtftþ ytí{t ™
ntuÞ yuðe ftuE s yðMÚtt ™Úte; r[Œtftþ ytí{t s Au, ftuE yðMÚtt
Au s ™nª. nwk fþt™wk r[k‚™ ™ fh‚tk þtk‚…ýu yuf r™Šðfth ÂMÚtr‚{tk
hnwk yuðt ÿZ ËkfÕ…Úte ¿tt™tYZ fuð¤ yufhË r[Œtftþ s Au yu{tk
ftuE þqLÞ îi‚ ËkfÕ…™t ò„ú‚ MðÙ Ëw»twr {wÆ÷u ™Úte. r[Œtftþ
suðtu ËkfÕ… fhu yuðwk …tu‚u s …tu‚t™u swyu Au.
ËBÞfT (Ëk…qýo) ¿tt™Úte s Ëk…qýo ytí{÷t¼ ÚttÞ Au.
‚wÞo fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{t s Au, þqLÞîi‚ ËkfÕ… ò„ú‚ MðÙ
Ëw»twr {wÆ÷u ™Úte. Ët[t {wr™ fŒe …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ MðY…™u
Atuz‚t ™Úte, fuð¤ r[Œtftþ s íÞtk (Ët[t{wr™{tk) ˽¤t rðð‚o{tk
«ftþu Au. Ët[t {wr™ MðÞk r[Œtftþ Au y¿tt™e ËkËthe …tu‚t™u
rðð‚o™t Sð™t yr¼{t™Úte {t™u Au.
r[Œtftþ{tk Ëw»twr fÕ…™t{tk ò„ú‚ MðÙ fÕ…™t hrn‚ nwk
Ëw¾Úte Ëq‚tu nwk ftkE s òý‚tu ™ n‚tu yu rðð‚o s Au. r[Œtftþ{tk
yt¼tË{tºt Ëw»twrÂ{tk r[Œt¼tË r[¥t «tý r[Œtftþ{tk þtk‚
ÚtðtÚte ‚u{tk r[Œtftþ Ëw¾ «r‚®ƒrƒ‚ ÚttÞ Au ßÞthu Ëk…qýo rðð‚o
hrn‚ r[Œtftþ
fu𤠃úñt™kŒ fuð¤ ËÂå[Œt™kŒ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ …htÞý ‚¥ð¿t ykŒh s yufhË ntuðtÚte ƒnth
(þqLÞrðð‚o{tk) ftuE™wk ftkE…ý f{o fhðt™wk Ëk¼ð‚wk s ™Úte, yu
Ëtðorºtf r™Þ{ Au. ‚¥ð¿t™wk fuð¤ r[Œtftþ MðY…uÞ Ëðoºt s Au
y¿tt™e™tu þqLÞ rðð‚uoÞ Ëðoºt ¼tËu Au. þqLÞ rðð‚o þqLÞ ntuðtÚte
ËŒt þqLÞ s ÷t„ðt™tu yux÷u y¼tðtu fŒe {xu s ™rn, EåAt fŒe
…qhe ÚttÞ s ™rn. þqLÞ{tk ¼{e ¼{e™u Œw:¾e ÚtE™u {he sðt™wk !
su r[Œtftþ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte yu s Ët[wk Au su rðð‚o{tk „{u ‚uðwk
ÚttÞ yu ftkE s Ët[wk ™Úte ! ‚¥ððu¥tt™u r[Œtftþ r[¥t Œun ƒÄwk s
309
r[Œtftþ Au, y¿tt™e™u r[Œtftþ ytðhýÚte r[¥t Œun rðûtu… {¤Y…
{tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t…Y… rðr[ºt ¼útkr‚Y…u ¼tËu Au. …h{tí{t
…h{tí{t s Au …h{tí{t{tk s„‚ ftuE swŒe ƒeS ðM‚w ™Úte,
{ntËt„h {ntËt„h s Au {ntËt„h{tk [fhe {tuòk ftuE swŒe
ƒeS ðM‚w ™Úte. r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh su{ …tu‚t™t yæÞthtu…
(nwk yt Awk) ™u swyu Au yu{ …tu‚t™u (MðÞkfuð¤ r[Œtftþ) s swyu.
ƒÄwk s r[Œtftþ Au nwk …tu‚u s r[Œtftþ Awk
(Ëðo{T ¾ÂÕðŒ{T ƒúñ) (ynk ƒúñtÂM{ >)
yuðtu ‚¥ððu¥tt rðrŒ‚ðuã s Au (¿tt‚¿tuÞ, òýðt™wk Ëðo suýu òýe
÷eÄwk Au)
yt„÷t «fhýtu ðihtøÞ¿tt™ W…[thÚte þqLÞ îi‚ ËkfÕ… ƒtÄ™t
ËkðtŒY… Au, AuÕ÷wk r™ðtoý (rËØtk‚).
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ Au.
160
(ðihtøÞ ¿tt™Úte þqLÞ îi‚ ËkfÕ… ƒtrÄ‚ Au). yu{tk swŒkw ƒeswk
fþwk {wÆ÷ Au s ™nª y™u {wÆ÷ Œu¾tðwk …ý ™ òuEyu yuðt ËkðtŒY…
s Au. ¿tt™™tu W…[th …qýo ÚttÞ yux÷u rËØtk‚ s hnu, fu𤠅h{…ŒY…
rËØtk‚{tk ¿tt™™tu W…[thuÞ ™Úte ‚tu …Ae y¿tt™ ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte !
˽¤wk yæÞM‚ (r[¥t s„‚) yrÄct™ r[L{tºt …hƒúñ s Au yu
r™ŠððtŒ s Au fthý fu yrÄct™ r[L{tºt …hƒúñ s ˽¤t yæÞM‚
(r[¥t s„‚), Y…u ¼tËu Au. Ëðo™wk …tu‚t™wk r[Œtftþ «íÞfT [i‚LÞ
ßÞtk suðe fÕ…™t fhu Au íÞtk ‚uðwk ¼tËu Au yuðwk ƒt¤f ËwÄe «rËØ Au.
fuð¤ r[Œtftþ ‚¥ððu¥tt{tk yæÞM‚ r[¥t «tý ErLÿÞ Œun á~Þ ftkE
s ™Úte yux÷u yu ˽¤t þqLÞ îi‚ îkîÚte hrn‚ y™u …h s Au. y¿tt™e™u
r[Œtftþ¿tt™ ™ ntuðtÚte r[¥t «tý ErLÿÞŒun á~Þ Ët[t ÷t„‚t
ntuðtÚte ˽¤t îi‚ îkî ¼tËu Au. y¿tt™e™tu ËkŒun Œw:¾ YZ ¼útkr‚¿tt™,
‚¥ð¿tt™™t yÕ… «Þí™Úte r™ð]¥t Út‚wk ™Úte, yËíÞ ¼útkr‚¿tt™Úte
yt¾tu ¾÷tË ÚtE òÞ Au, ‚u Ëðo Atuze™u ‚u™u ƒŒ÷u, ƒÄwk s r[Œtftþ
310
Au nwk …tu‚u s r[Œtftþ Awk yuðt ytí{Ëtûttífth{tk Ëk…qýo …whw»ttÚto fhðtu
òuEyu. r[Œtftþ{tk yu{ ÚttÞ nwk {tÞtÚte s Awk yu þqLÞ {qZ‚t s
Au. r[Œtftþ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. Þtu„ðtrËc
…qýo‚¥ðƒtuÄ fuð¤ r[Œtftþ MðY… Ëk…qýo¿tt™ s Au. y¿tt™{tk
«tý™e ®[‚t fu {tÞt™e ®[‚t, r[Œtftþ ytðu s ™nª !
fuð¤ r[Œtftþ MðY…{tk ®[‚t Au s ™nª.
™{oŒt, 3-8-2006
r[Œtftþ Ëk…qýo fÕ…™t hrn‚ s fiðÕÞ.
MðÞk fuð¤ r[Œtftþ fÕ…™t™tu yt nwk ™Úte.
…tu‚u fuð¤ þwØ ËÂå[Œt™kŒ MðY… s Au.
r[Œtftþ™t Ëk…qýo¿tt™Úte s Ëk…qýo þtkr‚.
MðåA r[Œtftþ rð™t ftuE ðM‚w ftÞ{ ™Úte.
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ™e fÕ…™t s s„‚ Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ
r[Œtftþ™e fÕ…™t s„‚ Ë]Âü ÂMÚtr‚ ÷Þ.
…h{…Œ (r[Œtftþ) {tk ytí{¿tt™Úte fÕ…™t …tAe Ëk…qýo Ë{tE
yufhË ™ ÚtE òÞ íÞtk ËwÄe r[¥t «tý Œun Œuþ ft¤ ÿÔÞ r¢Þt
ÔÞðnth ¼tËu Au. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ fÕ…™t …tu‚t™e {u¤u
s Y…tk‚h{tk ¼tMÞt fhu Au, ftuE fÕ…™t yuf™e yuf hnu‚e ™Úte,
˽¤e fÕ…™t Ë‚‚ ƒŒ÷tÞ Au, r[Œtftþ Ë¥tt«ftþ Au fÕ…™t
ythtu… yt¼tË ytfth Au, r[Œtftþ fÕ…™t r[Œtftþ yufhË s
Au. r[Œtftþ s ˽¤e á~Þ fÕ…™t ¼tËu Au. Ëk…qýo¿tt™™u ƒÄwk
r[Œtftþ ÷t„u, y¿tt™™u ƒÄwk Œuntr¼{t™Úte ÷t„u, r[Œtftþ{tk
…tu‚t{tk fÕ…™t ftkE s ™ ntuÞ y™u ƒeò™e ftkE s ™ ntuÞ yuðe
fÕ…™t ËtÚtu yuf ÚtE™u ƒÄwk y™w¼ðu Au.
fuð¤ r[Œtftþ (fuð¤¿tt™) s Au yt¼tË ftkE s ™Úte. r[Œtftþ
¼q÷e yt¼tË Ët[tu ÷t„u yu y¿tt™.
r[Œtftþ{tkÞ fÕ…™t ftkE s ™Úte yt nwk fÕ…™tÞ ftkE s ™Úte,
311
r[Œtftþ, ftkE s ™Úte yuðe yt nwk fÕ…™t ËtÚtu yuf ÚtE y™w¼ðu
Au (rðð‚o MðÙyt¼tË) r[Œtftþ Ëk…qýo fÕ…™thrn‚ s fiðÕÞ
(…h{…Œ). ò„ú‚, MðÙ™tu yt nwk ™Úte. MðÞk fuð¤ r[Œtftþ,
fÕ…™t™tu yt nwk ™Úte. MðåA r[Œtftþ Ët[t …h{tí{t™tu Mðefth
™nª, ftkE ™Úte yuðe fÕ…™t nwk ËtÚtu yuf, yu ftkE ™Úte yuðt nwk ™u
…h{tí{t {t™ðtu yu {tun rð…he‚¼ú{. MðåA r[Œtftþ ËŒt MðåA
r[Œtftþ s Au yu{tk ftkE s Út‚wk ™Úte, ftkE ™Úte yuðe nwk fÕ…™t™u s
ƒÄwk ÚttÞ Au. r[Œtftþ Au ynk {™ ðtË™t ™Úte yu s ‚¥ð¿tt™ Au.
¿tt™ r[Œtftþ Au, y¿tt™ yæÞtË. r[Œtftþ{tk fÕ…™t™t s„‚{tk
ƒÄwk Œw:¾ s Au fÕ…™t™wk Ëw¾ …ý yk‚u Œw:¾ s Au. r[Œtftþ Ëk…ý q ¿o tt™,
Ëk…qýo þqLÞ á~Þ fÕ…™t «íÞu Ëk…qýo ðihtøÞ Þwõ‚ ‚¥ððu¥tt Ët{u „{u
yuðe fÕ…™t ytðu …tu‚t™e {u¤u s yu yá~Þ ÚtE òÞ Au. suðwk MðåA
r[Œtftþ M{hý ÚtE òÞ, yuðwk ƒeswk ftkE s ™ hnu; MðåA r[Œtftþ
161
¼q÷u yux÷u ƒeswk ¼tËu, MðåA r[Œtftþ MðY… hne fÕ…™t™wk ftuE s
Œw:¾ Œw:¾ ÷t„‚wk s ™Úte.
…tu‚u fuð¤ þwØ ËÂå[Œt™kŒ MðY… s Au.
r[Œtftþ™t Ëk…qýo ¿tt™Úte s Ëk…qýo þtkr‚.
r[Œtftþ{tk þqLÞ ËkfÕ… fÕ…™t ûtý{tºt{tk Ëk…qýo Ëso™ …ý
fhu ûtý{tºt{tk Ëk…qýo™tþ …ý fhu, r[Œtftþ Ëk…qýo Ëso™ ™tþ hrn‚
s Au. yt…ý™u r[Œtftþ™e ykŒh yt ƒÄwk Œu¾tÞ Au yt…ýu r[Œtftþ
Aeyu yt ƒÄwk ftkE ™Úte yuðwk y™w¼ðtÞ Au. MðåA r[Œtftþ rð™t
ftuE ðM‚w ftÞ{ ™Úte.
Ëk…qýo MðåA r[Œtftþ{tk Ëk…qýo Ë]Âü þqLÞ ËkfÕ… fÕ…™t s
¼tËu Au, ‚¥ð¿t MðÞk MðåA r[Œtftþ hne …tu‚t™t þqLÞ ËkfÕ… fÕ…™t
Œun™t yr¼{t™™u íÞS þtk‚ sz þƒð‚T s ðn™ fhu Au. þqLÞ yt¼tË
rðð‚o Mºte Ë{qn Mðt¼trðf þqLÞ {q¾o‚t þqLÞ ¼ú{ [k[¤‚t ðtË™t
ynk s Au. MðåA r[Œtftþ{tk þqLÞ yt¼tË s„‚™e ËtiÚte {tuxe
312
Ë{]ÂæÄðt¤t ËtiÚte {tuxt ði¼ððt¤t s„‚™u r™Þ{{tk ht¾™tht ELÿ
ytrŒ Œuð‚tytu …ý þqLÞ fÕ…™t s Au. æÞt™, ™Úte (þqLÞ á~Þ) yu™tu
ƒtÄ fhe™u …tu‚u (r[¥t) …ý ƒtrÄ‚ ÚtE òÞ Au y™u su (r[Œtftþ) Au
‚u s hnu÷wk Au.
Ëtûtt‚T r[Œtftþ Œþo™ s ‚¥ðƒtuÄ V¤.
r[Œtftþ ¾hu¾h …tu‚t{tk ftkE fÕ…™t fhu Au ? {wÆ÷u ™nª,
yux÷u r[Œtftþ{tk {tÞt ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ{tk ¾hu¾h ftuE
fÕ…™t™tu yr¼{t™e Au ? {wÆ÷u ™nª. ‚tu …Ae yu ftuE ftkE Au s
™nª. r[Œtftþ{tk ™Úte yuðtu fÂÕ…‚ yr¼{t™e yr¼{t™ fhu yu{tk
r[Œtftþ þwk fhu ? fÂÕ…‚ s„‚ MðÙ ¼ú{™t Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ™t
ðýo™Úte …tu‚t™tu ð‚o{t™ «íÞût á~Þ«…k[ …ý þqLÞ MðÙ¼ú{ s Au
yuðt ƒtuÄÚte ƒÄwk s r[Œtftþ Au nwk …tu‚u s r[Œtftþ Awk yuðtu þwØ ËíÞ
ytí{ MðY… ƒtuÄ ÚttÞ Au. Ëíþt† Ëí…whw»t «{týu hnu yux÷u yf]rºt{
r[Œtftþ s y™w¼ðu yf]rºt{ r[Œtftþ y™w¼ðu yux÷u yu «{týu s
hnu. {tÞthrn‚ ÚtE™u r[Œtftþ{tk „Þtu ntuÞ yux÷u yu{tkÚte (r™ŠðfÕ…
Ë{trÄ{tkÚte) ÔÞwíÚtt™ …Ae …ý {tÞthrn‚ r[Œtftþ s ntuÞ.
r[Œtftþ r™»«…k[ s Au yu r™ŠððtŒ s Au.
„{u ‚uðtu {tuxtu fu ™t™tu ftuE…ý «…k[ hnu‚tu s ™Úte Ëí…whw»t™u
fŒe «…k[ Y[‚tu s ™Úte, fwrx÷™u fŒe ËíÞ hw[‚kw ™Úte. r[Œtftþ
fÕ…™tÚte Œun{tk ytðe „Þwk Au, ytí{¿tt™Úte …tAwk r[Œtftþ{tk ytðe
òÞ Au. y¿tt™ fÕ…™t™t Ëk„Úte y¿tt™ ¼tËu Au, ytí{¿tt™™t
Ëk„Úte r[Œtftþ. fÂÕ…‚ y¿tt™ yux÷u Œuntr¼{t™, Mºte ÷k…x…ýwk,
ðtË™t Mðt¼trðf, Ä™÷tu÷w…. nwk ¼„ðt™ Awk fnu™tht ½ýt nþu,
r[Œtftþ s Au ftuE nwk ™Úte yuðkw fnu™th yuf ðrËc s Au. yuf r[Œtftþ
s Au ™ðt „wÁ ™ðt ¼„ðt™ Útðt™wk ™Úte.
r[Œtftþ{tk ftuE XtX ™nª y™u fÕ…™t™tu fux÷tu ƒÄtu XtX Au !
su Au yu Œu¾t‚wk s ™Úte su ftkE s ™Úte yu s {tuxwk Œu¾tÞ Au ! {qZ.
313
yt Ëðo r[L{tºt s Au y™k‚ Au yrðfthe Au yu s þqLÞ yt¼tË{tºt
s„‚ ytfthu ¼tËu Au. ‚¥ð¿t r[L{tºt ‚¥ð s hnu y¿tt™e ¼tË™u
{t™u, ¾hu¾h …tu‚u r[Œtftþ n‚tu, …tu‚t{tk ftkE ™ ntuÞ yuðtu swŒtu
ƒeòu MðÙ¼ú{ òuðt{tk …tu‚u ¼ú{{tk …ze „Þtu, …Ae ftuE ‚¥ð¿tÚte
ytí{rð[thÚte …tAe …tu‚t™e r[Œtftþ M{]r‚ ÚtE, {q¤u su n‚tu ‚u s
ÚtÞtu; ð[{tk MðÙ¼ú{™wk ƒeswk ftuE ÚtÞtu s ™ n‚tu, ƒÄwk r[Œtftþ Au
…tu‚u r[Œtftþ Au, yt MðÙ suðtu ¼ú{ ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ ƒŒ÷t‚wk
™Úte, þqLÞ fÕ…™t ¼ú{™wk ƒÄwk s ƒŒ÷tÞ Au. su ƒÄwk ûtý{tºt{tk s
„tÞƒ ÚtE òÞ yuðwk Au yu™tu {týË ¼htuËtu ht¾u Au …tu‚u r™íÞ ËíÞ
r[Œtftþ Au yu ¼q÷e òÞ Au; su ftuE ðM‚w {wÆ÷ hnu‚e ™Úte yu™e
þqLÞ fÕ…™t hnu Au yu{tk þwk fhðt™wk ! …tu‚u r™íÞ ËíÞ r[Œtftþ s
Au. yufhË r[Œtftþ {q¤ yufhË s hne …tu‚t{tk ËðoY… ¼tËu ‚u
Ëðo þq L Þ ¼tË s ntu ð tÚte …tu ‚ t™t {q ¤ yu f hË{tk ftk E s
162
™z‚wk ™Úte.
r[L{tºt ‚¥ð{tk swŒkw ƒeswk ftuE fu ftkE ™Úte.
™{oŒt, 4-8-2006
fuð¤ r[Œtftþ s Au yt¼tË ftkE s ™Úte.
r[L{tºt ‚¥ð{tk swŒwk ƒeswk ftuE fu ftkE ™Úte.
r[Œtftþ Ëðoºt yrÄct™ Ë¥tt «ftþ Au.
MðåA r[Œtftþ Ëk…qýo îi‚¼ú{hrn‚ Au.
r™ƒtoÄ r[Œtftþ{tk r™ƒtoÄ s„‚ ¼tËu Au.
r[Œtftþ™e ykŒh …tu‚u r[Œtftþ Au yu{tk yt MðÙ™e ykŒh
yt MðÙ Au yuðwk ¿tt™ hnu yux÷u MðÙ™wk Œw:¾ ÷t„u ™nª, r[Œtftþ
rðM{hý{tk MðÙ Ët[wk ÷t„u yux÷u Œw:¾ ÷t„u r[Œtftþ{tk ftkE …ý
¼tËu ‚¥ð¿t™u ftkE …ý ¾uŒ Út‚tu ™Úte. Ëk…qýo þqLÞ ËkËth¼ú{{tk
‚¥ð¿tt™ s Ëðtuoå[ ©uÞ. ðrËcÚte r[Œtftþ Ëk…qýo ¿tt™ «t fhe
÷u Ëk…qýo þqLÞ ËkËth ¼ú{ xt¤e Œu yux÷tu s W…[th Au, r[Œtftþ
314
r[Œtftþ s Au þqLÞ ¼ú{ ftkE s ™Úte, ‚¥ð‚: ftkE s Út‚wk ™Úte
þqLÞ ¼ú{ y…uûttyu s ‚¥ð¿tt™ W…[th Au. ‚¥ð¿tt™ …h{…Œ™e
…qýorð©tkr‚ {txu s Au, Ëk…qýo þqLÞ ËkËth ¼ú{™t Œw:¾™e Ëk…qýo
r™ð]Â¥t {txu s Au. r[Œtftþ s ¿tt™ Au þ猿tt™ ¿tt™ ™Úte. r[Œtftþ
s …qýo ‚]Â Ëk‚wü Au, rðð‚o™wk ftkE s …qýo ‚]Â Ëk‚wü ™Úte. r[Œtftþ
(ytí{t) ð÷ý s Ä{o, yæÞM‚ (ynk {™ ðtË™t) ð÷ý s yÄ{o.
Ët[wk r[Œtftþ s, su ‚¥ð¿t hÌttu ntuÞ yu™u ftuE rðð‚o ™zu s ™nª.
þqLÞ rðð‚o™u s, su y¿tt™e r[Œtftþ {t™‚tu ntuÞ yu™u Ët[wk
r[Œtftþ szu s ™nª. …tu‚u ftkE s ™ hÌttu ntuÞ íÞthu s fuð¤
r[Œtftþ hÌtwk ntuÞ. yf]rºt{ r[Œtftþ ÂMÚtr‚ s ‚¥ðƒtuÄ™e ËV¤‚t.
r[Œtftþ s hnuðt™wk ntuÞ ‚tu s Ëtk¼¤ðt™tu yÚto Au. nwk ht¾ðt™wk
ntuÞ ‚tu Ëtk¼¤ðt™tu þwk yÚto Au !
r[Œtftþ Ëðoºt yrÄct™ Ë¥tt «ftþ Au. ftuE þqLÞ ¼ú{ rðð‚o ynk
{™ ðtË™t Ë¥tt«ftþ ™Úte. ƒúñðu¥tt™t ¿tt™ ƒwÂØ fuð¤ r[Œtftþ{tk
Au, ði¿ttr™f™t ¿tt™ ƒwÂØ rðð‚o™wk òýðt{tk r™ýoÞ fhðt{tk Au.
r[Œtftþ{tk yr¼{t™™tu ¼ú{ ™ ntuÞ ‚tu ƒeòu ftuE ¼ú{ ™ ytðu,
yr¼{t™™t ¼ú{{tk s ƒeò ¼ú{ ¼tËu Au. MðåA r[Œtftþ Ëk…qýo
îi‚ ¼ú{ hrn‚ Au.
r[Œtftþ{tk þqLÞ¼ú{ yr¼{t™Úte s ˽¤wk îi‚ þY ÚttÞ Au. ßÞtk
r™{o¤‚t þe‚¤‚t Au íÞtk yr¼{t™ ™Úte, ßÞtk yr¼{t™ Au íÞtk
{r÷™‚t Ëk‚t… Au. r[Œtftþ s Au yu{tk ƒeswk ftkE s ÚtÞwk ™Úte yu
s ËkfÕ…Y…e f{o™tu y¼tð Au. þqLÞ ËkfÕ…{tk s þqLÞ s„‚ Ë]Âü
ÂMÚtr‚ «÷Þ fÂÕ…‚ Au. r[Œtftþ{tk þqLÞ ËkfÕ… ftkE s ™Úte yux÷u
ƒeswk ftkE s ™Úte, MðåA r[Œtftþ s Au. y¿tt™e þqLÞ ¼ú{ ynk™u
ftuE yðMÚtt{tk ¼q÷‚tu ™Úte ‚tu …Ae ËŒt ËíÞ r[Œtftþ …tu‚t™u
õÞtkÚte ¼q÷u !
r[Œtftþ ytí{t{tk ftuE ¼ú{ ftkE Au s ™nª.
315
 su™tu …tu‚t™tu sL{ ™ ntuÞ yu{tk sL{™thwk fŒe Ëk¼ðu s ™nª;
r[Œtftþ y™trŒrËØ Ë‚T (ysL{t) s Au yu{tk fŒe sL{™the Ë]Âü
Ëk¼ðu s ™nª. r[Œtftþ Ëk…qýo ¿tt™ ™ ntuðtÚte þqLÞ ¼ú{ Ë]Âü á~Þ
¼tËu Au. r[Œtftþ s …tu‚t™e ykŒh Ëðo ytfthu ¼tËu Au, r[Œtftþ
s Au ftuE ytfth ™Úte. Ëk…qýo r[Œtftþ ËtûttífthÚte s y¿tt™™e
þtkr‚ ÚttÞ Au. r[Œtftþ{tk s y¿tt™ ¿tt™ ¼tËu fu fuð¤ r[Œtftþ
y™w¼ðtÞ yux÷u y¿tt™ ¿tt™ ™Úte. …h{rËØtk‚ …h{…rðºt y™trŒ
y™k‚ …h{…Œ s hnu ‚u{tk ‘Ë]Âü’ þçŒ ‚u™tu ‘á~Þ’ yÚto {wÆ÷ Au s
™nª. {qZ yrððufe™e áÂü{tk ‘Ë]Âü’ þçŒ ‚u™tu ‘á~Þ’ yÚto þqLÞ
rðr[ºt¼ú{ s Au.
‚¥ð + yrðãt = á~Þ
á~Þ - yrðãt = ‚¥ð
Ëðoºt ˽¤tu r™Šðþu»t r™Šð»tÞ ƒtuÄ ¿tt™ y™w¼ð r[Œtftþ s Au,
163
þqLÞ yrðãt á~Þ {wÆ÷ Au s ™nª. yt…ýt s r[Œtftþ™wk Ëk…qýo¿tt™
ÚtðtÚte yt…ýtu s þqLÞ ¼ú{ á~ÞY… yrðãt Ëk…qýo Œqh ÚttÞ Au
yu{tk y¿tt™™tu nwk ÚtÞtu n‚tu yu …ý ftkE s ™ n‚tu, y¿tt™™tu
ËkËth ÚtÞtu n‚tu yu …ý ftkE s ™ n‚tu, ËŒt fuð¤ yuf r[Œtftþ s
Au. ðrËc yt Ëðo r[L{tºt ‚¥ð s Au y™k‚ Au yrðfthe Au yu™u
«íÞût fnu Au, y¿tt™e ËkËthe þqLÞ¼ú{ á~ÞY… yrðãt™u «íÞût
fnu Au; r[Œtí{t{tk MðÙ™„h ftkE s ™Úte r[Œtftþ{tk s„‚ ftkE
s ™Úte. r[Œtftþ ‚{tht …tu‚t™t ytí{tY… Au ‚u™e ykŒh yt Ëðo
á~Þ yr¼L™Y…u hÌtwk Au. y¿tt™e õÞtk yxfu Au ? yæÞM‚™tu nwk yt
s Awk. ‚¥ð¿t yæÞM‚hrn‚ r[Œtftþ s hnu Au. MðåA r[Œtftþ s
MðÙY…u ‚Útt ò„ú‚ Y…u ¼tËu Au.
r™ƒtoÄ (™z‚hhrn‚-MðåA) r[Œtftþ{tk r™ƒtoÄ (™z‚hhrn‚-ftkE
s ™Úte) s„‚ ¼tËu Au.
r[Œtftþ{tk ¼tË™tu {týË, ¼tË™wk s„‚, ¼tË™e fÕ…™t ftkE
316
Au s ™nª r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ ËðoÔÞt…f Ëðtoí{t ËðoY… Au.
y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ s ƒÄwk ¼tËu Au. {ntËt„h …tu‚t{tk …tu‚u
s ˽¤e ÷nuhY… ¼tËu Au r[Œtftþ …tu‚t{tk …tu‚u s ˽¤e Ë]ÂüY…
¼tËu Au.
{q¤ yuf s ‚¥ð Au ƒu fu y™uf ‚¥ð ™Úte. …tu‚u r[Œtftþ …tu‚t™u
¼q÷e …tu‚t™u Sð {t™u yu þqLÞ¼ú{ {wÆ÷ Au s ™nª, r[Œtftþ
r[Œtftþ s Au ƒeswk õÞtkÚte ÚttÞ ! ‚¥ð¿t{tk MðY… ¿tt™ Au …tu‚u r[Œtftþ
Au ‚¥ð¿t™wk þqLÞ á~ÞY… yt¼tË{tºt s Au y¿tt™e yu™u r[Œtftþ
òý‚tu ™Úte …tu‚t™t ythtu…Úte ‚¥ð¿t™u á~ÞY… swyu Au. r[Œtftþ{tk
fÂÕ…‚ y¿tt™ ¼tËu íÞtkÞ r[Œtftþ s Au, fÂÕ…‚ y¿tt™ ftkE s ™Úte
‚tu …Ae ‚¥ð¿t r[Œtftþ s Au yu{tk þwk fnuðt™wk ! ‚¥ð¿t fnu Au fuð¤
yuf s r[Œtftþ Au, ƒeswk ftkE Au s ™nª yux÷u y{u ‚u fuð¤ yuf s
r[Œtftþ Aeyu þqLÞ y¿tt™ Sð Œun Œuntr¼{t™ ðtË™t {]íÞw …w™soL{
{wÆ÷ Au s ™nª. ËíÞ r[Œtftþ hne™u s ‚¥ð¿tt™ ÚttÞ þqLÞ y¿tt™
hne™u fŒe ™ ÚttÞ. ËíþtMºt Ëí…whw»t{tk r[Œtftþ s Au y¿tt™ ™Úte.
ƒÄt™e ykŒh ‚¥ð r[Œtftþ Au yu ƒÄt™wk Ët[wk MðY… Au ƒÄt™wk ƒnth™wk
Y… þqLÞ y¿tt™™wk Au yu ¾tuxwk Au.
Ët[t MðY…™e ðt‚tu fhðe Au ¾tuxt y¿tt™Úte ƒÄwk fhðwk Au …Ae
õÞtkÚte {u¤ ¾tÞ ? …tu‚t™tu Sð s …tu‚t™tu Ë„tu ™Úte ‚tu …Ae ƒeswk
ftuE ‚tu …tu‚t™wk Ë„wk ntuÞ s õÞtkÚte ! Ë‚‚ ðrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄÚte
…tu‚t™t r[Œtftþ MðY…{tk ƒeswk ftkE ytzwk ytðu s ™nª, Œun hnu fu
òÞ ! ‚¥ð¿t …tu‚t™t ytí{Y… ƒtuÄ{Þ {ntr[Œtftþ (MðÞk«ftþ
[i‚LÞ) s Au. …tu‚u fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ Au yu s {nt r[Œtftþ Au
yu™t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª yux÷u ( yu fuð¤ MðY…{tk) ftuE
hnu‚wk ™Úte, þqLÞ y¿tt™ Ët[wk {t™e™u ƒÄwk fhðwk Au yux÷u s yu™u
ƒÄt Atuze Œu Au y„h Wztðu Au. ‚¥ð¿t þqLÞ ËkfÕ…hrn‚ s Au yux÷u
þqLÞ f{oƒkÄ Œtu»tÚte hrn‚ s Au. ‚¥ð¿t {ntr[Œtftþ Au yux÷u
317
ƒeswk ftkE Au s ™nª. Ëðo™t ytí{tY… …hƒúñ™wk MðåA…ýkw Mðt¼trðf
Au fu{fu ƒúñ (r[Œtftþ) …tu‚u ËðoŒt …tu‚t™t MðY…{tk s hnu Au.
ðrËc™t ‚¥ðƒtuÄÚte Ët[wk ƒeswk Úttuzwk Au ! ðÄw ƒeswk Úttuzwk Au !
{ntËt„h{tk ßÞtk ÷nuh ¼tËe íÞtkÞ ¾hu¾h {ntËt„h s Au,
{ntr[Œtftþ{tk ßÞtk yrðãt Sð ËkËth ¼tMÞt íÞtkÞ ¾hu¾h
{ntr[Œtftþ s Au. fuð¤ {ntr[Œtftþ Au yux÷u s ‚¥ð¿tt™
ËV¤ Au.
yrðãt Sð ËkËth s hnuðt™wk ntuÞ ‚tu ‚¥ð¿tt™™tu þwk yÚto !
„{u ‚ux÷wk „{u ‚uðwk þqLÞ y¿tt™ ¼tMÞwk ntuÞ ¾hu¾h {ntr[Œtftþ
s Au yux÷u MðY…¿tt™ ÚttÞ fu ‚h‚ s þqLÞ y¿tt™ Œqh ÚtE fuð¤
{ntr[Œtftþ MðY… s hnu Au. …tu‚t™tu fuð¤ {ntr[Œtftþ ytí{t
s ˽¤t þqLÞ yt¼tËY…u ¼tËu Au.
…tu‚u …h{tí{t Au yu ¿tt™Úte f{o ƒkÄ™ ™Úte …tu‚u …h{tí{t Au yu
164
¼q÷e òÞ yux÷u f{o ƒkÄ™ ¼tËu Au. ‚¥ð¿t …h{tí{tY… s Au ‚uÚte
‚u™u f{oƒkÄ ™ Út‚t f{o W…þtk‚ s ÚtE òÞ Au. fuð¤ {ntr[Œtftþ{tk
™Úte yu™e þtkr‚ fhðt{tk ftkE ¼thu ©{ ™Úte, ðihtøÞÚte fuð¤ ytí{¿tt™
s …Þto Au. fuð¤ MðY… fu𤠅h{tí{t rð™t ƒkÄ ™t{™e ƒeS
ftuE ðM‚w s ™Úte, ßÞtk ËwÄe Ë‚T yË‚T™tu …qýo rððuf ™Úte íÞtk ËwÄe
s y¿tt™e™u þqLÞ{tÞt Œƒtðu Au, yu s ¾hwk ‚¥ð¿tt™ Au suÚte yt
ËkËth[¢{tk Vhe ¼{ðwk ™ …zu fuð¤¿tt™Úte s {wÂõ‚ y™u ËðoþqLÞ
ËkËth ¼ú{¼Þ™e …qýo þtkr‚. {ntr[Œtftþ s Au þqLÞ f{o (ËkfÕ…)
Au s ™nª.
yt¾t Þtu„ðtrËc™tu rËæÄtk‚ …h{tí{t s Au, fÕ…™t ™Úte.
…h{tí{t{tk s ˽¤t ytfth yt¼tË ¼tËe …h{tí{t{tk Ë{tE òÞ
Au …h{tí{t s Au ytfth yt¼tË ™Úte. …h{tí{t ytu¤¾u ‚tu õÞtk
ftkE ÚttÞ Au !
318
™{oŒt, 5-8-2006
r[Œtftþ ËðoÔÞt…f Ëðtoí{t ËðoY… Au
y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ s ƒÄwk ¼tËu Au.
{q¤ yuf s ‚¥ð Au ƒu fu y™uf ‚¥ð ™Úte.
fuð¤ ytftþ suðwk [i‚LÞ yuf s ytí{t Au.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{‚¥ðtftþ Au.
‚¥ð¿t …qýo MðY… …h{tí{t™t Ëk…qýo rŒÔÞ y÷tirff¿tt™
y™w¼ðY… s Au ‚uÚte Ëðo™u Ëk…qýo¿tt™ Ëw¾ «tÂÂ, Ëðo™t Ëk…qýo
y¿tt™ Œw:¾ r™ð]Â¥tY… s Au. ‚¥ð¿t{tk …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE
Au s ™nª yu™e (‚¥ð¿t™e) yt¼tË{tºt ytf]r‚ …ý ™Úte.
…qðoht{tÞý …tu‚t™t …h{…Œ™t yrÄfthe Útðt ËkËth rððuf
ÔÞðMÚtt, W¥th ht{tÞý …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t™e «t™tu
…qýo‚¥ðƒtuÄ.
…h{tí{t …tu‚,u …tu‚u …h{tí{t yufhË Au. r[Œtftþ™e ykŒh ßÞthu
þqLÞ ŒunƒwÂØ ¼tËu íÞthu …h{tí{t «¼w …tu‚u ŒtË, ßÞthu þqLÞ
SðƒwÂØ ¼tËu íÞthu …h{tí{t …qýo …tu‚u ykþ, ßÞthu ytí{ƒtuÄ ÚttÞ
íÞthu …h{tí{t …tu‚u, …tu‚u …h{tí{t yufs. MðÞk y™k‚ yufhË
…h{‚¥ðtftþ Au. yu …h{„r‚Y… ytí{¿tt™e …h{‚¥ððu¥tt Au yu
…h{„r‚ yt„¤ þqLÞ yt¼tË ELÿ™e ÷û{e …ý sw™t ¾z suðe
‚wåA Au.
…h{‚¥ððu¥tt …h{‚¥ðtftþMðY….
…h{ƒúñðu¥tt …h{ƒúñtftþÂMÚtr‚ Au.
…h{Þtu„e …h{r[Œtftþ Mð¼tð yufhË s Au. ftuE fu ftkE swŒwk
™Úte. ƒÄwk s …h{tí{t Au …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
…h{tí{tÚte ƒÄwk Au, …h{tí{t rð™t™wk ƒÄwk þqLÞ Au, …h{tí{t ƒÄt™wk
…tu‚t™wk fuð¤ MðY… Au. yuf {™Úte yuf s …h{tí{t hntu …tu‚u s ™
hntu yux÷u …Ae ƒeswk õÞtkÚte hnu !
319
{týË fhu Au ƒÄwk þqLÞ ¼ú{ ftr{™e ftk[™ feŠ‚™e ðtË™t™e „w÷t{e
{txu y™u ztu¤ fhu Au ‚¥ð¿tt™e™tu ! …tu‚u s …h{tí{t ntuÞ yuðtu !
ykŒhÚte þqLÞ¼ú{ ynk {™ ðtË™t Ëk…qýo Atuze Œu yux÷u Ëðoºt
…h{tí{t ‚tu Au s yu{tk nwk nwk fhðt™e õÞtk sYh Au ? …h{tí{t{tk
ht„îu » t ™Úte, ht„îu » t s Ëk Ë th Au ; Ëk…qýo ht„îu»t hrn‚ s
…h{tí{t{tk Au, ht„îu»t Þwõ‚ þqLÞ¼ú{ ËkËth{tk Au …h{tí{t{tk
™Úte. r™íÞ ËíÞ …h{tí{t Au, þqLÞ¼ú{ nwk s„‚ nwk {thwk {wÆ÷u ™Úte
fu{ fu sL{ …nu÷tk ™Úte {]íÞw …Ae ™Úte. ftuE fnu …h{tí{t Œu¾t‚t
™Úte ! yu™tu W¥th Ëíþt† Ëí…whw»t fnu yu{ hnu, yux÷u y™w¼ðtÞ.
„e‚t Ëqºt Au Þtu„ðtrËc ¼t»Þ Au. …tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t™t
¿tt™Úte yrÄf yt™kŒ þqLÞ yt¼tË ËkËth™t ftuE Ëw¾{tk ™Úte;
…h{tí{t s …qýo Ëw¾Y… Au þqLÞ ËkËth™t ftuE rð»tÞ{tk Ëw¾ ™Úte.
fu𤠅h{tí{tY… fu𤠿tt™Úte su fuð¤ yt™kŒ Au yu™tÚte yrÄf
165
ftuE s yt™kŒ ™Úte, ‚¥ð¿t™tu yt™kŒ ytí{t{tk s …qýo Au. …tu‚t™tu
ytí{t s …h{tí{t Au yu …qýo¿tt™Úte r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh þqLÞ
yrðãt á~ÞY… ¼tËu Au, ðtM‚ð r[Œtftþ MðY… ƒtuÄ Út‚tk þqLÞ
yrðãt á~Þ þtk‚ ÚtE òÞ Au. …h{tí{t ÞÚttÚto ytu¤¾tÞ yux÷u
þqLÞ {tÞt s„‚ þtk‚ ÚtE òÞ Au. y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ r™hk‚h
…tu‚t™t MðY…{tk s ÂMÚtr‚ fhe hnu÷ Au, y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤
ƒúñ{tk s Œun sL{ {]íÞw Ë]Âü «÷Þ fÂÕ…‚ Au, Au s ™nª. …h{tí{t
…tu‚t™e ykŒh {týË ÚtÞt, {týËu …tAwk …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™wk …h{tí{t
MðY… þtuÄe ftZâwk . …tu‚t™t …qýoMðY… …h{tí{t{tk fþe Ë]Âü s
™Úte yux÷u Ä{o f{o yûthtu™e …kÂõ‚ytu (…ŒðtõÞtu) ™Úte. ßÞtk
…]Úðe™e ¼útkr‚ ¼tË‚e ntuÞ y™u yu™wk ¼útkr‚Y… fthý ¼tË‚wk ntuÞ
íÞtk ¼÷u ¼tËu, þwØ ËíÞ …h{tí{t{tk yu ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ {ntËt„h{tk nwk …h…tuxtu ™Úte.
y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ s …tu‚t{tk …tu‚u ˽¤t «Ëth «ðtn
320
ËkËth ytfthu Au …Ae ƒeswk õÞtk Au ! {ntËt„h s …tu‚t{tk …tu‚u
˽¤t [fhe, {tuò, Veý, ƒwŒ ƒwŒ ytfthu Au …Ae ƒeswk õÞtk Au !
…h{tí{t{tk yt ˽¤wk s„‚ ò„ú‚Y…e MðÙ ftÕ…r™f s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ftuE s fÕ…™t fu yu™wk ftuE s …qðo f{o ™Úte.
yrÄct™ [i‚LÞY…u Ëðo ËíÞ Au, ythtur…‚ Y…u Ëðo yËíÞ Au.
yt„÷t «fhýtu{tk su (þqLÞ yt¼tË) ™Úte ‚u ƒÄwk s ËtV fÞwo Au,
AuÕ÷t «fhý{tk su (r[Œtftþ) Au ‚u s ƒ‚tÔÞwk Au.
…tu‚t™wk ytí{ [i‚LÞ s {nt[i‚LÞ Au yu s þqLÞ ËkfÕ…Y…u þqLÞ
˽¤t ytfthu ¼tËu Au. ytí{ [i‚LÞ s ò„ú‚ ËkfÕ…, MðÙ ËkfÕ…™t
…tf (…ftðu÷wk ¼tus™), ftur¤Þt ‚]r ytfthu ¼tËu Au, ytí{t
({ntr[Œtftþ) r™hk‚h …tu‚t™t þwØ ËíÞMðY…u s hnu Au. MVwx
(M…ü), ò„ú‚ ËkfÕ… yMVwx (yM…ü), MðÙ ËkfÕ… {tºt ¼tË s
Au ‚¥ð‚: ftkE s ™Úte, ‚¥ð‚: fuð¤ {ntr[Œtftþ s Au. ¿tt™Úte
{wÂõ‚{tk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au þqLÞ y¿tt™ s «Ëth «ðtn
ËkËth ¼tËu Au. yrð™tþe ytí{[i‚LÞ s ËíÞ Au ‚u™e ykŒh
(þqLÞ¼ú{) swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte. ‚¥ðY…u r[Œtftþ s Au fÕ…™t
Y…u ftkE s ™Úte. …h{tÚto áÂüyu ƒúñ yrðfthe þtk‚ r[L{tºt ËŒt
y[¤ r™{o¤ Au. fuð¤ y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ™t ÓŒÞ{tk s„‚
fÂÕ…‚ Au. ‚¥ð¿t™t ÓŒÞ{tk fuð¤ y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ s Au.
þqLÞ MðÙ ËkfÕ…™t r…‚t …wºt (fthý ftÞo) ™Úte ‚u{ þqLÞ ò„ú‚
ËkfÕ…™t r…‚t …wºt (fthý ftÞo) ™Úte, fuð¤ r[ŒifhË …h{tí{t s
Au. Ëðo ykŒh ytí{tY…u r[ŒtftþY… s Au, …tu‚u r[ŒtftþY…uÞ Au
y™u …tu‚t™t þqLÞ ËkfÕ… ‚Útt ‚u™t þqLÞ fthý ftÞoY…uÞ ¼tËu Au.
…tu ‚ u r[Œtftþ ËíÞ Au , Ëk f Õ… ‚Útt ‚u ™ t fthý ftÞo þq L Þ
yt¼tË{tºt s Au. …tu‚t™u r[ŒtftþY… ¼q÷e …tu‚t™u ËkfÕ…Y…
{tLÞtu yu y¿tt™, …tu‚t™u r[ŒtftþY… òýu, …tu‚t™wk ËkfÕ…Y… Atuze
Œu yu s ytí{¿tt™ y™u {wÂõ‚. r[Œtftþ ytí{t s Au þqLÞ ËkfÕ…
321
ftkE s ™Úte.
fuð¤ ytftþ suðwk [i‚LÞ yuf s ytí{t Au.
Ëðoºt yuf s [i‚LÞ ntuðtÚte Ëðo …tu‚u ‚u s [i‚LÞ Au.
yuf s ‚¥ð Au
¾hu ¾ h …tu ‚ u r[Œtftþ Au …tu ‚ u Ëk f Õ…{tºt yt ƒÄw k Au . …q ý o
ytí{Ëtûttífth{tk Ëðoºt Ëðo …tu‚u …qýo ytí{t s Au. ytftþ ™e÷hk„
hrn‚ s Au r[Œtftþ þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü hrn‚ s Au. fuð¤ r[Œtftþ
Ëk…qýo¿tt™Úte þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü yá~Þ ÚtE òÞ Au. Œtuhze™t Ëk…qýo
¿tt™Úte þqLÞ Ë…o¼ú{ yá~Þ ÚtE òÞ Au. r™htfth r[Œtftþ s Au
yu{tk þqLÞ ËkfÕ… yt ÷tuf …h÷tuf Au s ™nª. …tu‚u r[Œtftþ s
ËkfÕ…Y…u yt ¼tËu Au yt¼tË™tu ftuE ƒeòu f‚to ™Úte yt¼tË
Ët[tuÞ ™Úte …tu‚u r[Œtftþ s Au. fuð¤ r[Œtftþ s Au yux÷u yu{tk
þqLÞ ËkfÕ… y™k‚ s„‚tuÚte ftuE™u ytðhý Út‚wk ™Úte fthý fu yu
166
ftkE Au s ™nª. Œhuf™u …tu‚t™tu þqLÞ ËkfÕ… s ™zu Au yuÞ Ët[tu
™Úte. …tuu‚u ¾hu¾h r[Œtftþ s Au yux÷u ftkE s ™z‚wk ™Úte, yuf s
‚¥ð yËíÞ ÔÞðnth áÂüyu ËíÞ ¼tËu Au, ËíÞ …h{tÚtoáÂüyu
sL{ ytrŒ rðfth hrn‚ …hƒúñ s Au. Ëðo¿t ‚¥ð¿t™u ‚¥ð ËíÞ
yrð™tþe y™w¼ðtÞ Au, y¿tt™e™u yËíÞ ÷t„u Au. Ëðo¿t ‚¥ð¿t™u
þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü yËíÞ sýtÞ Au, y¿tt™e™u þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü
ËíÞ ¼tËu Au.
r[Œtftþ ytí{t{tk …tu‚t™e fÕ…™t …tu‚tÚte swŒe ™Úte, yu ftkE s
™Úte. r[L{tºt ‚¥ð Mð‚kºt yrð™tþe Au. ¿tt™ ([i‚LÞ) ¿tuÞ (þqLÞ
ËkfÕ… Ë]Âü) fuð¤ yuf s [i‚LÞ …tu‚u ntuðtÚte swŒwk ™Úte, «ftþ
(¿tt™) s «ft~Þ (¿tuÞ) (þqLÞËkfÕ… Ë]Âü) Y…u ¼tËu yux÷u «ftþ
yuf s Au.
¿tt™ - fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ,
¿tuÞ - þqLÞ yt¼tË{tºt su sýtÞ Au ‚u,
322
fuð¤ MðÞk«ftþ [i‚LÞ (¿tt™) s þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü (¿tuÞ) Y…u ¼tËu
Au. fu𤠿tt™ s Au, ¿tuÞ ftkE s ™Úte. fuð¤ MðÞk «ftþ [i‚LÞ s Au,
þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü ftkE s ™Úte. ytí{t s …tu‚t{tk MðÙY…u ¼tËu Au,
ytí{t Au MðÙ ftkEs ™Úte. ytí{t s …tu‚t{tk ËkËth MðÙY…u
¼tËu Au ytí{t Au ËkËth MðÙ ftkE s ™Úte. …tu‚u r[Œtftþ Au y™u
yu™e ykŒh yt ˽¤wk á~Þ ¼tË {tºt Au. r[Œtftþ ytí{t s fuð¤
¿tt™ Au yu{tk þqLÞ yt¼tË ¿tuÞ (þqLÞ ËkfÕ… Ë]Âü) {wÆ÷ ftkE Au s
™nª. ‚¥ð¿t™u …tu‚t™t r[Œtftþ ytí{tÚte swŒwk ftkE s ™Úte, y¿tt™e
r[Œtftþ ytí{t™u swŒtu {t™u Au y™u yu{tk þqLÞá~Þ Y… yrðãt{tk
…tu‚t™u ƒeòu {t™u Au ¿tt™ ÚttÞ yux÷u …tu‚u r[Œtftþ ytí{t Au þqLÞ
á~Þ yrðãt ftkE s ™Úte.
™{oŒt, 6-8-2006
˽¤wk MðåA r[Œtftþ …tu‚u MðåA r[Œtftþ.
fuð¤ r[ŒtftþƒtuÄ{tk yt¼tË ƒtrÄ‚ Au.
þwØ ‚¥ð fuð¤ r[Œtftþ yufhË s Au.
MðÞk {q¤ þwØ r[L{tºt s fuð¤ MðY… Au.
MðÞk yuf [i‚LÞ s ¼„ðt™ …h{tí{t Au.
¾hu¾h yuf þwØ¿tt™ (r[L{tºt) s ƒúñ r[Œtftþ …h{tí{t Au. yuf
þwØ ¿tt™ s þqLÞ fÕ…™t ¼ú{ yrðãt{tºt þqLÞ ¿tuÞ ytfthu ¼tËu
Au ‚¥ð‚: yuf þwØ ¿tt™ (r[L{tºt) s Au.
ytí{t (fuð¤¿tt™) yuf ËtÚtu ˽¤wk y™k‚Y… (þqLÞyt¼tË ¿tuÞ)
¼tËu Au.
r[Œtftþ þqLÞ yt¼tË Ë½¤e Ë]Âü ¼tËu Au.
fuð¤ þwØ r[L{tºt s Au þqLÞ y¿tt™ ™Úte.
…h{tí{t s s„‚Y…u ¼tËe hÌtt Au, …h{tí{t Mð‚kºt Au, s„‚™wk
ftuE Mð‚kºt yÂM‚¥ð ™Úte,
…h{tí{t (þw Ø r[L{tºt ¿tt™) ™u ytrÄ™ ˽¤w k s„‚
323
(þqLÞ yt¼tË ¿tuÞ) ¼tËu Au.
þwØ r[L{tºt¿tt™ s Au, ƒu fu y™uf ‚¥ð ™Úte.
‚¥ð¿t þwØ r[L{tºt ¿tt™ MðY…u ËíÞ Au þqLÞ yt¼tË sz ŒunY…u
yËíÞ. ‚¥ð¿t™u …tu‚t™wk þwØ r[L{tºt ¿tt™MðY… s yr¼L™ þqLÞ
yt¼tË ÿüt á~Þ Y…u ¼tËu Au. þwØ r[L{tºt ¿tt™ yuf s ‚¥ð Au
ƒeswk ‚¥ð s ™Úte.
su ftkE Au ‚u ˽¤wk yuf þwØ r[L{tºt s Au.(yt¾t s„‚™tu ‚Útt yt¾t
Þtu„ðtrËc™tu rËØtk‚ ‚¥ð yuf s Au)
yt¾t s„‚{tk þwk Au ? y™u yt¾t Þtu„ðtrËc{tk þwk Au ? yu ƒk™u «§™tu
W¥th yuf s ytðu - þwØ r[L{tºt.
þwØ r[L{tºt{tk ƒÄwk ytðe „Þwk, þwØ r[L{tºt rËðtÞ ƒeswk ftkE Au
s ™nª, þwØ r[L{tºt{tk s ƒuËe sðt™wk (yufhË ÚtE sðt™wk) Au ƒeswk
ftkE s fhðt™wk ™Úte.
167
fuð¤ r[Œtftþ MðY…
¿tt™ ðzu Ëðo …ŒtÚttuo yuf r[L{tºt s sýtÞ Au yu r[L{tºt …tu‚t™t
ytí{t (Ëðo{tk nwk ftuý™tu W¥th) Y… Au ytftþ™t suðwk r™Šðfth Au
ËðoÔÞt…e Au ‚Útt r™»«…k[ Au y™u ‚u s yrððufe Sðtu™u y™uf
ËkfÕ…tu™e MVqŠ‚™u ÷eÄu nòhtu Y…u ¼tËu Au, þwØ r[L{tºt ‚¥ð þqLÞ
y¿tt™Y…u ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ ¼tËu Au, ¿tt™ Y…u þqLÞ yt¼tË
ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ hrn‚ Ë{trÄ{tk ‚wÞoY…u ¼tËu Au.
MðÞk {q¤ þwØ r[L{tºt s fuð¤MðY… Au.
þqLÞ y¿tt™ ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ yË{trÄ Au, ¿tt™ Ë{trÄ Au.
y¿tt™ ƒkÄ (yË{trÄ) ¿tt™ {tuût (Ë{trÄ) Úte …h fuð¤ þwØ r[L{tºt
s …h{…Œ Au. r[Œtftþ™e ykŒh s„‚ MðÙð‚T «÷Þ Ëw»twÂÂð‚T.
…h{tí{t{tk ftkE s VuhVth ™Úte y™u yt ˽¤e rðr[ºt {tÞt ftkE s
™Úte. …h{tí{t ¼q÷u, {tÞt „ýu yux÷u {th ¾tÞ.
r[Œtftþ¿tt™{tk r[Œtftþ s Au r[Œtftþ s y¿tt™{tk s„‚ ¼tËu
324
Au. yt„÷t «fhýtu (ðihtøÞ Úte W…þ{) {tk …Ëth ÚtE™u r[¥t™u …tu‚t™e
ƒÄe ¼útkr‚™e ¾ƒh …z‚e òÞ y™u ƒÄe ¼útkr‚ x¤‚e òÞ, yu{ þwØ
ÚtÞu÷wk r[¥t AuÕ÷t «fhý (r™ðtoý) Úte …tu‚t™t {q¤ þwØ r[L{tºt fuð¤
MðY… s hnu yu s …h{…Œ Au. yt¾tu ‚¥ðƒtuÄ r[¥t r[rfíËt
(Ëthðth) s Au. ðrËc fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au, þqLÞ yt¼tË
r[¥tY… ™Úte. ßÞtk þqLÞ yt¼tË r[¥t ¼tMÞwk Au íÞtk ðrËcÚte
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte {q¤ fuð¤ yuf r[Œtftþ MðY… s hnu÷wk Au þqLÞ
yt¼tË r[¥t ftkE ÚtÞu÷wk s ™Úte yus …h{ r™ðtoý Au yus …h{…Œ
Au. yt¾t s„‚{tkÞ yuf [i‚LÞ s Au yt¾t Þtu„ðtrËc{tkÞ yuf
[i‚LÞ s Au.
yuf [i‚LÞ s Au
MðÞk yuf [i‚LÞ s ¼„ðt™ …h{tí{t Au, „whw þt† {kºt ‚eÚto
Œu𤠫r‚f «r‚{t f{o W…tË™t ¿tt™ æÞt™ ˽¤wk sz [u‚™ MÚttðh
sk„{ ˽¤t Œuð {™w»Þ Œt™ð …þw …ûte fex …‚k„ y™k‚ rðþt¤
ytftþÚte …]Úðe ËwÄe ƒÄwk s Au. r[Œtftþ s„‚Y…u Ëtfth {q‚o ™ïh
¼tËu Au. r[Œtftþ MðMðY…u (þwØ ‚¥ð MðY… fuð¤ MðY…) r™htfth
r™íÞ s Au. …tu‚u r[Œtftþ ytí{t r™ƒtoÄ s Au yux÷u …tu‚u r[Œtftþ
ytí{t™u ftkE s ™z‚wk ™Úte, ‚¥ð‚: ™tþ suðwk ftkE Au s ™nª fthý
fu ™tþuÞ r™ð]¥t ÚttÞ Au y™u yrð™tþe r[Œtftþ hnu÷wk s Au. Ëðoºt
þwØ r[L{tºt s ytí{t Au ytí{t yux÷u Ëðoºt {q¤ {wÏÞ ‚¥ð. …tu‚t™t
…qýo MðY… …h{tí{t™u …t{ðt™tu Ë‚‚ Ëk…qýo …whw»ttÚto „{u ‚u ÚttÞ ‚u™u
…tBÞt rËðtÞ Atuz‚tu s ™Úte ‚u yð~Þ …tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t™u
…t{u s Au. …Ae {he „Þt ËwÄe ðthuðthu þqLÞ {tÞt{tk ¼BÞu òÞ
yu™wk þwk ð¤u ! r[Œtí{t ßÞtk ßÞthu suðt ËkfÕ…Y… ¼tËu íÞtk íÞthu
…tu‚u s ‚uðt Y…u ¼tËu, ßÞtk yuðtu ËkfÕ… ™ ntuÞ íÞtk yu yuðwk ™
¼tËu. yuf s r[Œtftþ{tk ƒÄt™u fu{ swŒwk swŒwk ¼tËu Au ? ƒÄt™t
ËkfÕ…tu swŒt swŒt Au yux÷u, r[Œtftþ yuf s Au. r[Œtí{t nwk y{wfY…
325
ÚtE òô yuðt ËkfÕ…Úte …nu÷tk «tr‚¼trËf (Ëqû{ðtË™t) Y…u …Ae
ËkfÕ…YZ Út‚t ¢{u ÔÞtðntrhf (MÚtq¤ á~Þ) Y…u ¼tËu Au, …tAwk
ytí{¿tt™ ÚttÞ yux÷u …tu‚u þwØ r[Œtí{t þwØ r[Œtftþ s Au. fuð¤
…h{tí{t™tu ftuE s rðfÕ… ™Úte yuðt y[¤ ËkfÕ…ðt¤tu fuð¤
…h{tí{tY… s hnu Au, yt Ët[wk fu …u÷wk Ët[wk yuðt [k[¤ ËkfÕ…ðt¤tu
ð[{tk s ÷xfu Au, yufuÞ …t{‚tu ™Úte. ¿tt™ áÂü ðzu òu‚tk Ëðo yuf
ytí{t Y… Au r[ŒtftþY… Au y™u ‚u s ‚¥ð yrððufeytu™u y™ufY…u
¼útkr‚™u ÷eÄu ¼tËðtÚte nòhtuY…u ¼tËu Au. ßÞtk ¿tt™ Au íÞtk [i‚LÞ
yuf s Au ßÞtk ¼útkr‚ Au íÞtk y™uf ¼tËu Au.
Þtu„ðtrËc Ëtk¼¤ðtÚte …tu‚u þwØ r[Œtí{t s Au …tu‚u þwØ r[Œtftþ
s Au yuðwk …tfwk y™w¼ðtE s òÞ Au, ËkËth™e ˽¤e rðr[ºt ¼útkr‚
Ëk…qýo x¤e s òÞ Au. r[Œtftþ{tk s„‚ MðÙð‚T Au yuðe ytÞtuo
(Ëí…whw»ttu) ™t y™w¼ð™e y™u þtMºttu™t ¿tt™™e yufðtõÞ‚t s Au.
168
Þtu„ðtrËc yufY… …h{tí{t «ftþu Au. ËŒt yufY… …h{tí{t{tk
{týË™tu ˽¤tu ¼ú{ Ëk…qýo ytu„¤e s òÞ Au. ËíÞ r[L{tºt ytí{t
s …tu‚t{tk þqLÞ ËkfÕ… á~Þ Y…u ¼tËu Au y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk
y™uf swŒt swŒt þqLÞ ËkfÕ… á~Þtu yufƒeò™u ™z‚tk ™Úte fthý fu
ËíÞ r[Œtftþ yufs Au, þqLÞ yt¼tË ËkfÕ… á~Þ ftkE s ™Úte. ‚¥ð¿t
…tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ MðY…{tk ÂMÚth Au, þqLÞ Ëðo ËkfÕ… á~Þ hrn‚
s Au. …tu‚t™t r[Œtftþ ytí{t{tk ÂMÚth hnuðt™u ƒŒ÷u þqLÞ ËkfÕ…
á~Þ fÕ…™t fÞto fhu Au yux÷u ¼BÞt fhu Au. su ytí{t{tk ÂMÚth Au
yu™u ¼÷u „{u yux÷tk þhehtu f{tuo Œw:¾tu Ëw¾tu ytð‚tk s‚tk ¼tËu
ytí{t{tk ftkE s yt„ún ™Úte ytí{t{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. ðrËc Ëðo™wk
…tu‚t™wk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au. sux÷tu rðïtË {tÞt™t rð»tÞtu{tk
Au yux÷tu …h{tí{t{tk Au ? …h{tí{t{tk s ÂMÚth hnuðt suðwk Au s„‚{tk
¼{ðt suðwk ™Úte. ‚wåAV¤ (þqLÞ¼útkr‚) yt…™thtu «¾h Þí™
(„æÄt{sqhe) Atuze Œtu ‚¥ð (r[Œtftþ) y™w¼ðtu Atu yu{tk s ÂMÚth
326
hntu. ¼ðtxðe (y™uf sL{ ð]ØtðMÚtt {]íÞw ytrÄÔÞtrÄ n»toþtuf)
{tk ¾qƒ ¼xõÞt Atu. ftuE…ý Ë„o™wk AuÕ÷wk ðtõÞ ÷tu yux÷u yu{tk ƒÄtu
s Ëth ytðe òÞ ykŒh W‚the Œtu yux÷u ƒuztu…th ÚtE òÞ yu s
ðrËc™tu ÷ð™tu ËíËk„. ‚{u s [i‚LÞ Atu, [i‚LÞ s hntu þt {txu
¾tuxt ¼{tu Atu ! nwk ftuý Awk ? nwk r[Œtí{t Awk. nwk r[Œtftþ Awk. yu s
‚¥ðƒtuÄ Au, yus r™ðtoýƒtuÄ Au. s„‚ V¤Y…u Au Sðtu ƒesY…u Au
Œu¾tð At÷Y…u Au þƒ÷ƒúñ „hY…u Au fuð¤ r[ŒtftþhË s Au.
su™e ykŒh fuð¤ r[ŒtftþhË …qhu…qhtu W‚hu yu fuð¤ r[ŒtftþhË s
ÚtE òÞ Au. Þtu„ðtrËc …qht ytí{tÚte …qht ÓŒÞÚte …qht hËÚte Ëtk¼¤u
yux÷u ¢{u þwØ ‚¥ð r™ùÞ þwØ ‚¥ð y™w¼ð þwØ ‚¥ðY… s ÚtE
òÞ Au. þwØ ‚¥ð fuð¤ r[Œtftþ yufhË s Au.
þqLÞ yt¼tË{tºt ËthtÞ ËkËth{tk þwØ ‚¥ðr™ùÞ þwØ ‚¥ð
y™w¼ð þwØ ‚¥ð MðY… yuf s Au. r[Œtftþ{tk Ëðo ¼tË {tºt
…ŒtÚto yËíÞ Au Ëðo ¼tË {tºt …ŒtÚto ËkfÕ… Ë]Âü MðÙ Ë]Âü suðt
þqLÞ s Au, yrÄct™ r[Œtftþ r™íÞ r™ƒtoÄ s Au. ‚u{tk þwk ƒ™u Au !
þwk {xu Au ? ftkE ƒ™‚wk ™Úte ftkE {x‚wk ™Úte. r[Œtftþ{tk þqLÞ y¿tt™
áÂü¼ú{ s Ë]ÂüY…u ¼tËu Au, r[Œtftþ{tk ftuE s þqLÞ y¿tt™ áÂü
Ë]Âü ¼ú{ Au s ™nª. r[Œtftþ ËŒt r™Šðfth Au s„Œt¼tË ËŒt
VuhVth Au. y™k‚ yufhË r™íÞ ËíÞ r[Œtftþ{tk þqLÞ yt¼tË y™k‚
fÕ…™t™t y™k‚ s„‚tu ¼tËu Au. r[Œtftþ{tk ßÞtk suðe fÕ…™t ¼tËu
Au ‚u fÕ…™t íÞtk ‚uðe …tu‚t™u s swyu Au ƒeS fÕ…™t™u òu‚e ™Úte
Œhuf fÕ…™t …tu‚t™u s «{tý {t™u Au ¾hu¾h r[Œtftþ s ËíÞ Au
ftuE s fÕ…™t ftkE s ™Úte.
ftuE™u …tu‚t™wk nwk ¾tuxwk ÷t„‚wk ™Úte, yuf r[Œtftþ s Ët[wk Au
ftuE™wk nwk ftkE s ™Úte, Ët[wk ntuÞ ‚tu ƒÄwk s Atuze™u yufŒ{ x… ÷E™u
{he þwk ft{ òÞ Au ! yuf s r[Œtftþ{tk yËkÏÞ Sðtu™e swŒe swŒe
fÕ…™tytu ¼tËu Au Œhuf …tu‚t™e s fÕ…™t™u òýu Au ftuE yufƒeò™e
327
fÕ…™t™u òý‚wk ™Úte ¾hu¾h r[Œtftþ s Au, yu yËkÏÞ Sðtu y™u
yu yËkÏÞ fÕ…™tytu yu ƒÄwk ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ Ëk…qýo þqLÞ
á~Þ ‚Útt ‚u™t fthý þqLÞ ËkfÕ… hrn‚ s Au.
r[Œtftþ{tk þqLÞ yrðãt s ƒwÂØY…u ¼tËu Au yu s þqLÞ yt¼tË
ËkMfthY…u ¼tËu Au, r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkEs ™Úte. {ntËt„h s
{ntËt„h™t rð÷tË ¼tË Au, y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ s ƒúñ™t
rð÷t˼tË Au . y™trŒrËØË‚T ƒú ñ s Au ƒesw k ftk E ™Úte.
…h{tí{t™e yr¼L™ Ëðo þÂõ‚Úte s rð÷tË ¼tË Au ‚u Ëðo þÂõ‚Úte
s «ƒwØ ÚtE …h{tí{t Au …h{tí{t{tk s yrðãt (rð÷t˼tË)
ƒúñrðãt («ƒwØ Útðwk) ¼tËu Au …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
…qýoytí{Ëtûttífth
˽¤w k MðåA r[Œtftþ …tu ‚ u MðåA r[Œtftþ. yr¼L™
rð÷t˼tË yt¼tË{tºt s ¼tËu Au. su™tu rð÷tË ntuÞ yu{tk yus
169
ntuÞ r[Œtftþ rð÷tË{tk r[Œtftþ s Au.
fuð¤ r[ŒtftþƒtuÄ{tk yt¼tË ƒtrÄ‚ Au. ¾hwk ‚¥ð ËíÞ{tk
yt¼tË fŒtr… ËíÞ ™Úte. y{tht ykŒh MðåA r[Œtftþ Au yu{tk
Ëk…qýo y™w¼ðtÞ Au, MðåA r[Œtftþ Au yu{tk yt y{u ™Úte, MðåA
r[Œtftþ{tk MðåA r[Œtftþ y™w¼ðtÞ Au yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte.
MðåA r[Œtftþ{tk MðåA r[Œtftþ ÞÚttÚto …qýoƒtuÄÚte yr¼L™
yt¼tË{tºt …tu‚t™tu rð÷tË ¼tË s ƒtÄ ÚtE òÞ …Ae ftuý „whw
ftuý rþ»Þ !
MðåA r[Œtftþ s Au MðåA r[Œtftþ MðÞk«ftþ Au …tuu‚u …tu‚t™u
y™w¼ðu Au yu{tk swŒt ƒeò ƒnth™t ƒ‚tz™th („wh)w , òu™th (rþ»Þ)
{wÆ÷u ftuE Au s ™nª. …h{tí{t …tu‚u MðÞk«ftþ Au …tu‚u …tu‚t™u y™w¼ðu
Au yu{tk ™Úte yuðtu ftuE ƒ‚tz™thuÞ ™Úte, ™Úte yuðtu ftuE òu™thuÞ ™Úte,
…h{tí{t …h ythtu…Úte „whw rþ»Þ fntu ‚tuÞ {q¤u …h{tí{t s Au ythtu…
Ët[tu ™Úte yux÷u swŒt ƒeò „whw rþ»ÞuÞ ™Úte. {ntËt„h …h ythtu…Úte
328
÷nuhtu fntu ‚tuÞ {q¤u {ntËt„h s Au ythtu… Ët[tu ™Úte yux÷u swŒe
ƒeS ÷nuhtuÞ ™Úte. ftuE fnu „whw rþ»ÞuÞ …h{tí{t s Au™u ‚tu {q¤
…h{tí{t s …h{tí{t fntu™u þqLÞ ythtu…Úte þwk ft{ fntu Atu ! ftuE fnu
÷nuhtu {ntËt„h s Au ™u ‚tu {q¤ {ntËt„h s {ntËt„h fntu™u
þqLÞ ythtu…Úte þwk ft{ fntu Atu ! …h{tí{tÚte þqLÞ ythtu… ¼tËu Au
þqLÞ ythtu…Úte …h{tí{t ™Úte. {ntËt„hÚte ÷nuhtu ¼tËu Au ÷nuhtuÚte
{ntËt„h ™Úte ÷nuhtu Au íÞtk {ntËt„h ytu¤¾e ÷tu yux÷u {ntËt„h
s Au, ËkËth Au íÞtk …h{tí{t ytu¤¾e ÷tu yux÷u …h{tí{t s Au.
˽¤t Ëíþt† Ëí…whw»ttu™tu W…Œuþ …h{tí{t ytu¤¾tððt™tu s Au.
r[Œtftþ{tk þqLÞ MðÙ s s„‚ ¼tËu Au.
r[Œtftþ{tk þqLÞ Ëw»twÂÂ s «÷Þ ¼tËu Au.
r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkEs ™Úte, r[Œtftþ fŒe …tu‚t™wk MðY…
Atuz‚wk ™Úte yu{tk ƒeswk ftkE Út‚wk …ý ™Úte. r[Œtftþ ¿tt™Y… Au
…h{Ëqû{ Au rðþt¤ Au ytrŒ {æÞ yk‚ hrn‚ Au y™k‚ Au …tu‚t™t
MðY…{tk r™hk‚h ÂMÚth hnu÷wk Au. {q¤ r[L{tºtY…u Ëðo r[L{tºt Au
yt¼tËY…u ftuE ftkE ™Úte, þqLÞ yt¼tË Ë½¤tu MÚtq¤¼tð Atuze
Œuðt{tk ytðu yux÷u ˽¤wk …h{Ëqû{ r[L{tºt s y™w¼ðtÞ Au.
s„‚ þqLÞ¼útkr‚ ™ ÷t„u Ët[wk ÷t„u íÞtk ËwÄe Ët[t …h{tí{t
™ y™w¼ðtÞ, ftuE ‚¥ð¿t™u ftuE MÚt¤u ytí{tÚte r¼L™ fþe …ý
ðM‚w y™w¼ð{tk ytð‚e ™Úte ‚¥ð¿t yt¼tË{tk su ‚¥ð¿t Œu¾tÞ Au
yu ™Úte r[Œtftþ s Au.
ðtÕ{erf ¼hîts™u fnu Au, nwk ™ðwk ftkE fnu‚tu ™Úte, swŒwk ftkE ™Úte,
yk Œ hÚte (îi ‚ ¼ú t k r ‚) Aq x ðw k òu E yu , yk Œ hÚte (ËÂå[Œt™k Œ tu n k )
«„xðwk òuEyu.
ËhMð‚e fnu Au, y{t… ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tftþ s Au, y™k‚
fÕ… (Ë]Âü)™t fÂÕ…‚ y™k‚ Eïh ƒúñt rð»ýw Áÿ ELÿ ðtÞw ËqÞo
ytrŒ …tu‚u Sðu íÞtk ËwÄe {t… fhu ‚tu …ý ftuE ‚u™kw {t… fhe þf‚t ™Úte.
329
 ™{oŒt, 7-8-2006
r™íÞ ËíÞ …h{tí{t s r™íÞ ËíÞ r[hkSð.
…h{tí{t ¿tt™ s Au y¿tt™ ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ MðÞkrËØ Au yt¼tË ftkE ™Úte.
MðÞk r™íÞ ËíÞ r™ƒtoÄ …h{tí{t …qýo s Au.
Ëðoºt …rh…qýo [i‚LÞ …h{tí{t Ëtûte Au.
fu𤠅h{tí{t s Au …h{tí{t s þqLÞ ythtu…{tºt Ë{Âü Sð
(Eïh), Ë{Âü ËkfÕ… (rnhÛÞ„¼o), Ë{Âü Œun (rðhtx) ytfthu
¼tËu Au. ‚u{tk s rŒÔÞ Œuðtu Ér»tytu {wr™ytu MÚttðh sk„{ s„‚
¢{Úte Ëðo r™Þ{tu rðrÄr™»tuÄ Œuþft¤ r¢Þt ÿÔÞ ¼tð y¼tð „úný
íÞt„ MÚtq÷ Ëqû{ [h y[h {tuût Út‚t ËwÄe yr™Þr{‚ ([k[¤
…rhð‚o™þe÷, ƒÄwk s ûtrýf) ytfthu ¼tËu Au. {tuût Út‚t ËwÄe
Eïhe r™Þ{ (r™Þr‚) r™Þr{‚ ytfthu ¼tËu Au r[Œtftþ ƒúñ
170
…h{tí{t™t þqLÞ ythtu… {tºt Eïhe r™Þ{ (r™Þr‚) ‚u™e fÕ…™t
fh™th ¼tuõ‚t Sð (Eïh) ƒu ntÚt suðt ¼tËu Au. fuð¤ r[Œtftþ
s Au, þqLÞ ythtu… ftkE s ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ{tk þqLÞ yt¼tË{tºt
Eïh Eïhe r™Þ{ ¼tËu Au yu s yt ˽¤tu rðr[ºt ËkËth
(þqLÞ{tÞt) ¼tËu Au fuð¤ r[Œtftþ{tk ˽¤tu ËkËth MðÙð‚T s Au
fuð¤ r[Œtftþ s Au. y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ fu𤠃úñ{tk Eïh,
Eïhe r™Þ{ ¼tË s Au.
ftuE fnu s„‚ y™w¼ðtÞ Au ? yu™tu W¥th y¿tt™Úte òuðtÚte
s, ¿tt™Úte fuð¤ r[Œtftþ s Au r[Œtftþ{tk þqLÞ ËkfÕ…{tºt EåAt
rð™t ƒwÂØ rð™t yfM{t‚ (yuftyuf) fthý rð™t s ò„ú‚ MðÙ
Ë]Âü ¼tËu Au. {týË fÕ…™t{tk ™ ytðu yux÷u fuð¤ r[Œtftþ s Au
fÕ…™t{tk ytÔÞt …Ae s ˽¤tu rðr[ºt ËkËth ¼tËu Au.
{týË - þqLÞfÕ…™t = fuð¤ r[Œtftþ
{týË + þqLÞ fÕ…™t = ˽¤tu rðr[ºt ËkËth
330
fu𤠅h{tí{t{tk þqLÞ fÕ…™t ™Úte þqLÞ fÕ…™t s þqLÞ ËkËth
¼tËu Au. þqLÞ fÕ…™t þqLÞ ËkËth …qýo ntuÞ ‚tu ftÞ{ hnuðt òuEyu
…ý yu ˽¤wk yk‚u þqLÞ s ÚtE™u hnu Au fu𤠅h{tí{t ËŒt …qýo s
Au. r™ƒtoÄ (yrð™tþe yrðfthe) ËíÞƒúñ ÞÚttÚto …qýo ™ ytu¤¾tÞ
íÞtk ËwÄe s ˽¤t þqLÞ yt¼tË ytfth Eïh, Eïhe r™Þ{ ¼tËu
Au. su (…h{tí{t) Au ‚u Ëtûtt‚T s Au su (þqLÞ yt¼tË) ™Úte
‚u{tkÞ þwk òuðt™wk ! {týË, Au yu{tk ËeÄtu hnu‚tu ™Úte, ™Úte yu{tk
™ft{tu Œw:¾e ÚtE™u {he òÞ Au. {týË{tºt ðrËc™t ËíËk„{tk s
yf]rºt{ rŒðËtu ÔÞt…™ fhu ‚tuÞ yu™u Ëtûtt‚T …h{tí{t{tk ftkE s
ðtkÄtu ™ ytðu fthý fu su Au ‚u Ëtûtt‚T …h{tí{t s Au …h{tí{t
rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. fu𤠅h{tí{t{tk Eïhe r™Þ{ ¼tË s
Au, ¿tt™Úte s ytí{t™tu Ëðtoí{¼tð Œw:¾ á~Þ™e Ëk…qýo r™ð]Â¥t
Eïhe r™Þ{™e þtkr‚ ÚttÞ Au …h{tí{t™t ¿tt™Úte {wÂõ‚Úte …h{tí{t
s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. …h{tí{t{tk îi‚Y… y¿tt™ Ët[wk ™Úte,
yrððufe™u fthý rð™t s ƒúñ Ë]Âü Y…u ¼tËu Au. yrððufe™u fthý
(Eïhe r™Þ{), ftÞo (Ë]Âü) ¼ú{ ¼tËu Au, rððufe™e áÂü{tk
…h{tí{t{tk fthý ftÞo yfM{t‚ yt¼tË{tºt Y…tk‚htu ¼tËu Au.
{ntËt„h{tk r[ºt rðr[ºt WÚt÷…tÚt÷tu yfM{t‚ yt¼tË{tºt
Y…tk‚htu ¼tËu Au, …h{tí{t{tk Ë]Âü™e r[ºt rðr[ºt WÚt÷…tÚt÷tu
yfM{t‚ yt¼tË{tºt Y…tk ‚ htu ¼tËu Au , {ntËt„h
{ntËt„h s Au.
…qýo{Œ: …qýor{Œ{T
…h{tí{t …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s Út‚wk ™Úte. {týË yt ™ïh
ËkËth{tk ytÔÞt …Ae …ý fu𤠿tt™Úte fu𤠅h{tí{t hne þfu Au,
þqLÞ ¼útkr‚ y¿tt™Úte s ƒÄt ™tnf™t Œw:¾e ÚttÞ Au.
r™íÞ ËíÞ …h{tí{t s r™íÞËíÞ r[hkSð (ðrËc).
ËeÄwk r™íÞ ËíÞ r[hkSðÚte fuð¤¿tt™ «t fhe ÷u yux÷u {wõ‚ s Au,
331
…qýo s Au, þqLÞ Œw:¾ á~Þ Au s ™nª. Þtu„ðtrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄÚte
…qýo …h{tí{t™wk …qýo¿tt™ s «t ÚttÞ Au, y¿tt™ ftkE Au s ™nª.
ËqÞo «ftþ s Au ykÄfth ftkE Au s ™nª.
…h{tí{t ¿tt™ s Au y¿tt™ ftkE Au s ™nª.
¾hu¾h nwk ftuý Awk ?
nwk …tu‚u s r[Œtftþ Awk, nwk r[Œtftþ s Ëtûte…ýu …tu‚t™e ykŒh
…tu‚tY… ˽¤tu ¼tË òuô Awk, nwk r[Œtftþ s Awk ˽¤tu ¼tË ftkE s
™Úte. su …tu‚u s Au (MðÞkrËØ) yu™wk þwk fthý ntuÞ ! su Ëtð ftkE s
™Úte yu™wkÞ þwk fthý ntuÞ !
r[Œtftþ MðÞkrËØ Au yt¼tË ftkE ™Úte.
r[Œtftþ ÞÚttÚto ƒtuÄÚte Ëðo ÞÚttÚto y™w¼ðtÞ Au, r[Œtftþ
¼tð™t y™u y™w¼ðÚte s r[Œtftþ Y… ÚtE òÞ Au. …h{tí{t™e
¼tð™t y™u y™w¼ðÚte s …h{tí{tY… ÚtE òÞ Au, þqLÞ ¼útkr‚™e
171
¼tð™t y™u y™w¼ðÚte ¼ðtxðe{tk ¼xfu Au. …h{…ŒY… s ÚtE
„Þtu …h{…Œ SíÞwk yu s ¾htu sÞ Au, þqLÞ{tk ftkE S‚ðt™wk ™Úte.
…h{tí{t™e ¼tð™t y™u y™w¼ð s Ëðo™t r™ýoÞY… Ëðo«{týtu™t
ytÄthY… Au. MðÞk r™íÞ ËíÞ r™ƒtoÄ …h{tí{t …qýo s Au, þqLÞ{tk
ftkE òýðt…ýwk ™Úte.
[i‚LÞ s …tu‚u …tu‚t™e {u¤u …tu‚t{tk ¼tËu Au. …h{tí{t MðÞk«ftþ
…tu‚u …tu‚t™e {u¤u …tu‚t{tk ˽¤wk «ftþu Au. …h{tí{t …tu‚u …tu‚t™e
{u¤u …tu‚t{tk ytr‚ðtrnf (yrÄct™Úte …h{tí{tY… yrð™tþe ¿tt™ -
Ë¥ð) ÷nuh (yæÞM‚Úte …tk[«tý {™ƒwÂØ …tk[ ¿tt™urLÿÞ …tk[
f{uorLÿÞ) Y…u ßÞtk ßÞthu suðt ¼tËðwk ntuÞ ‚uðt ¼tËe þfu Au, ßÞtk
Ë{tðwk ntuÞ íÞtk Ë{tE þfu Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ yrÄct™Y… s Au
yæÞM‚Y… ™Úte, ‚¥ð¿t …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t hne™u s …tu‚t{tk
ytr‚ðtrnf ŒunY…u rð[hu Au. {ntËt„h {ntËt„h hne™u s …tu‚t{tk
÷nuhY…u rð[hu Au.
332
ðrËc Ëtûtt‚T …h{tí{t (yrÄct™ fuð¤ MðY…) s Au fu ðrËc
(Ëtûtt‚T …h{tí{t s ytr‚ðtrnf ŒunY…u) ƒúñt™t {t™Ë…wºt, ht{
(rð»ýw ) ™t „w Á , yÁk Ä ‚e™t Mðt{e, ËðtO ‚ Þto { e (Ëðo ¿ t)
ðrËc{wr™ s Au !
{ntËt„h y™u ÷nuh yuf s Au fu ƒu Au ? Ëtûtt‚T …h{tí{t y™u
ytr‚ðtrnf Œun yuf s Au fu ƒu Au ?
Ëðoºt …rh…qýo (r[Œtftþ) [i‚LÞ …h{tí{t Ëtûte Au.
Ëtûte™wk ytr‚ðtrnf Œun{tk «r‚®ƒƒ (r[Œt¼tË) Sð.
…h{tí{t ythtu… yt¼tË ytfthu y™tí{t Sð ¼tËu Au Sð
yrÄct™Y…u …h{tí{t s Au. {ntËt„h™u ÷nuhY…u swytu yux÷u
÷nuh¼tËu {ntËt„h swytu {ntËt„h s Au. …h{tí{t™u SðY…u
swytu yux÷u Sð¼tËu …h{tí{t swytu …h{tí{t s Au.
…qýo‚¥ðáÂüÚte ˽¤wk …qýo MðY… …h{tí{t s Au ErLÿÞ {™
ƒwÂØ™e {ÞtorŒ‚ áÂü{tk ˽¤wk ™t™t «fthu ¼tËu Au. Ér»t{wr™ytu
Ÿzt æÞt™ Ë{trÄ{tk [i‚LÞ áÂü{tk ƒÄwk [i‚LÞ yufhË y™w¼ðe ÷eÄw.k
…h{tí{t™t ËkfÕ… …h{týwytu s ˽¤t s„‚ ytfthu ¼tËu Au,
ßÞtk suðtu ËkfÕ… íÞtk ‚uðtu ¼tË. …h{tí{t s …tu‚t™t ËkfÕ…
…h{týwÚte {týË ƒLÞt {týË …tu‚t™t ËkfÕ……h{týw™u Ér»t {wr™Y…u
hne ðtË™thrn‚ yk‚{w¾ o ð]Â¥t{tk Ÿzt æÞt™ Ë{trÄ{tk W…þ{ r™ðtoý
fhu yux÷u …h{tí{t s Au. {týË™t ËkfÕ… …h{týw …h{tí{tÚte
rð…he‚ rŒþt{tk ðtË™tðt¤e ƒrn{wo¾ð]Â¥t{tk …tu‚t™t s …qýo MðY…
…h{tí{t™u ytðhý rðûtu… {¤Úte Ztkfu Au, þqLÞ¼ú{ {tun Œw:¾
{r÷™‚t Ëk‚t… …t{u Au. r™hðÞð r[ŒifhË{tk ËtðÞð s„‚
fÕ…™t™wk fkzthu÷wk s ¼tËu Au fuð¤ r™hðÞð r[ŒifhË s Au fÕ…™t
{wÆ÷ Au s ™nª. þwØ r[ŒT½™{tk suðtu þqLÞ ËkfÕ… ¼ú{ ¼tËu Au ‚uðtu
s þqLÞ á~Þ¼ú{ ¼tËu Au. ¿tt™Úte þqLÞ ËkfÕ… MðMÚt yux÷u þqLÞ
á~Þ MðMÚt, y¿tt™Úte þqLÞ ËkfÕ… yMðMÚt yux÷u þqLÞ á~Þ yMðMÚt.
333
 …h{tí{t + ¿tt™ = MðMÚt
…h{tí{t + y¿tt™ = yMðMÚt
ƒÄwk ‚¥ð ‚tu yu s Au …ý r[¥t™e yðMÚtt «{týu «‚er‚ ¼tËu
Au. r[Œtftþ{tk „{u íÞtk „{u íÞthu „{u ‚uðe fÕ…™t ¼tËe þfu Au
‚¥ð‚: r[Œtftþ s Au fÕ…™t ftkE s ™Úte, r[Œtftþ Mð¼tð s Au.
…h{tí{t s Au …Ae ¼ðËt„h{tk zqƒe sðt™e ¼útkr‚ õÞtk Au !
ËkËth htrºt{tk ðrËc ƒúñ ËqÞo «ftþu Au.fuð¤ MðÞk«ftþ r[Œtftþ{tk
þqLÞ ¼útkr‚ Œw¼uoã rðr[ºt ËkËth ¼tËu Au.
Þtu„ðtrËc fu𤠅h{tí{t r™Y…ý Au.
ftuE þqLÞ fÕ…™t Ë]Âü ðýo™ s ™Úte, fu𤠅h{tí{t s ˽¤t
ËíþtMºttu™tu {{toÚto Au ‚u™tu ftuE þqLÞ fÕ…™t þçŒtÚto Ët[tu ™Úte.
y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk þqLÞ yt¼tË …ðo‚tu …]Úðe Ëk¼ð‚t s
™Úte, {{toÚtoÚte ƒÄwk s Ëtûtt‚T …h{tí{t y™w¼ðtÞ, þçŒtÚtoÚte þqLÞ
172
fÕ…™t ¼útkr‚ ¼tËu. þqLÞ¼útkr‚ nwk {tÁk™t ytðhý{tk …ý Ëðoºt
y™k‚ rðþt¤ r[Œtftþ r™htðhý s Au. r[Œtftþ{tk {wÆ÷ þqLÞ ¼ú{
nwk {tÁk ™Úte {týË™e þqLÞ¼ú{ fÕ…™t s Au.
™{oŒt, 8-8-2006
r[Œtftþ ytí{t Au s„‚ MðÙ ftkE s ™Úte.
…h{tí{t{tk s„‚, ƒu ™Úte …h{tí{t s Au.
ytí{t s Au ytí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ{tk {™ s ™Úte yus ¾Ák {ti™ Au.
MðÞk«ftþ s Au Ëtûttífth s Au Út‚tu ™Úte.
…tu‚u fuð¤ r[Œtftþ Au …tu‚t™u þqLÞ ¼ú{ r[Œt¼tË Ërn‚ ƒwÂØ
(y™tí{tSð) {t™u Au yu s þºtw{tk r{ºt¼tð, …tu‚t™t ytí{tY…
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚tu{tk …hƒwÂØ. y¿tt™{tk su™tÚte …tu‚t™wk y¿tt™
…tu»ttÞ yu Œwso™ Ëws™ ÷t„u Au. r[Œtftþ ytí{t Ëðoºt Ë{t™ s Au
‚u ¼q÷e™u þqLÞ îkîtí{f (sL{ {]íÞw n»to þtuf) ¼ú{ Ëh¾tu ÷t„u Au
334
r[Œtftþ{tk þqLÞ {tun rð…he‚ ¼ú{ ytðtu ytðtu ¼tËu Au r[Œtftþ
Ëk…qýo¿tt™Úte ‚u Œqh ÚttÞ Au, ¾hu¾h r[Œtftþ s Au ftuE y™tí{t
SðuÞ ™Úte y™u yu™e ftuE ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ ¼útkr‚Þ ™Úte
r[Œtí{t{tk ˽¤wk s„‚ MðÙð‚T yt¼tË{tºt Au. ytí{t{tk su{
MðÙ ¼tËu Au r[Œtftþ{tk ‚u{ s„‚ ¼tËu Au.
yuf s ytí{t
r[Œtftþ ytí{t Au, s„‚ MðÙ ftkE s ™Úte.
Ëðoºt r[Œtftþ yuf‚t Au ‚u{tk Ëðoºt rnhÛÞ„¼o (Ë{Âü ËkfÕ…)
yuf‚t ¼tËu Au ‚u{tk Ëðoºt ƒúñtÚte Útqk{zt ËwÄe™e y™uf‚t ¼tËu Au.
fuð¤ ytí{t Au
ytí{tÚte {tuxwk ftuE fu ftkE s ™Úte, ytí{trð™t ftuE fu ftkE s
™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh ™Úte yuðwk ¼tËu Au yu rð…he‚, ËíÞ r[Œtftþ
s y™w¼ðtÞ yu ÞÚttÚto (ËBÞfT). r[Œtftþ{tk ðihtøÞ ¿tt™ {wÂõ‚
yux÷u á~Þ™tu yíÞk‚ y¼tð, r[Œtftþ{tk r[Œtftþ s Ët[wk ÷t„‚wk
ntuÞ á~Þ Ët[wk ™ ÷t„‚wk ntuÞ yu s Ët[tu ðihtøÞ ¿tt™ {wÂõ‚ Au.
r[Œtftþ Ët[wk ™Úte y™w¼ð‚tu, á~Þ Ët[wk {t™u Au yux÷u s
y¼tðtu Œw:¾ ¼tËu Au, ¾Ák ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ ftuE òý‚wk ™Úte
á~Þ Ët[wk {t™u Au yux÷u ƒÄt ¼BÞu òÞ Au. r[Œtftþ{tk su á~Þ™tu
yíÞk‚ y¼tð Au yu{tk þwk {¤u ? ‚¥ð¿t r[ŒtftþY…u …qýo s Au.
r[Œtftþ Ëw ¾ Y… ËíÞ ntu ð tÚte yt¼tË{tºt «ftþ‚tu Ëq Þ o ,
rŒðËht‚, [kÿ, ‚tht Ëw¾Y… Ëwþtur¼‚ ËíÞ ¼tËu Au. …h{tí{t{tk
s„‚ (yt¼tË{tºt), ƒu ™Úte …h{tí{t s Au.
r[ŒTY… …h{‚¥ð yufhË s Au ‚u{tk á~Þ ËíÞ fu r¼Òt ™Úte,
ytí{t yufhË s Au ‚u{tk MðÙ ËíÞ fu r¼Òt ™Úte. Þtu„ðtrËc™wk
‚¥ð¿tt™ …]Úðe™t Ëðo Ëh¤ WŒth rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ Þwõ‚ rs¿ttËw
{w{wûtw™u {q¤u …tu‚t™t þwØ ËíÞ ytí{MðY…{tk s ÂMÚth ht¾u Au yux÷u
ftuE Ëk«ŒtÞ„úkrÚtÚte ‚u ËnusuÞ yð„ýðt suðwk ™Úte, yt ‚¥ð¿tt™Úte
335
Ëns s fuð¤ ytí{t ÞÚttÚto …qýo ytu¤¾tÞ Au Ëns s ˽¤tu
ËkËth™tu rðr[ºt ¼ú{ x¤e òÞ Au.
yt¼tË{tºt ËkËth™t sL{ …hk…ht™t fu „wÁ …hk…ht™e ytMÚttÚte
Mðefthu÷t ¼„ðt™, ¼„ðt™™e ðtýe, „wÁ, W…Œuþ yu Ëðo™wk ykr‚{
‚tí…Þo ¾Ák ‚¥ð ËíÞ fuð¤ ytí{ ËtûttífthÚte fuð¤ ytí{ MðY…
…qýo rð©tkr‚ yt ‚¥ð¿tt™{tk Ëtk„tu…tk„ ËðtO„ Ëk…qýo Ë{tE s òÞ
Au. ½ýe 𾂠sL{ …hk…ht™e „wÁ …hk…ht™e ytMÚtt fnuðt …qh‚e
s ntuÞ Au, ð‚oðt{tk yËíÞ fÕ…™t ¼útkr‚ytu ‚u™t y¼tðt Œw:¾ s
ntuÞ Au. yt ‚¥ð¿tt™Úte {tºt ðtýe s ™nª …ý rð[th ð‚o™ ¼tð™t
¿tt™ y™w¼ð WL™‚ (Wå[ftuxe™t) s ÚttÞ Au yt ‚¥ð¿tt™™wk {q¤
{wÏÞ ðirþcÞ yðiÞÂõ‚f Ëtðorºtf fuð¤ ytí{ƒtuÄ s Au, ™t{Y…
Œuþft¤ ÿÔÞ r¢Þt {ÞtorŒ‚ ftuE ÔÞÂõ‚„‚ ¼ú{ ftkE s ™Úte yt{tk
fuð¤ r[Œtftþ MðY…ÂMÚtr‚ y™u ˽¤t þqLÞ yt¼tËÚte {wÂõ‚ s Au.
173
ËíÞƒúñ sLÞ s„‚ Y…u sL{‚wk ™Úte ytftþ suðt r™Šðfth y™k‚
r[ŒTY… ‚¥ð™t MðY…{tk ƒeswk ftkE s ™Úte. {thwk …tu‚t™wk ytí{‚¥ð s
yt ƒÄwk ÚtE hnu÷wk Au.
ytí{t s Au ytí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª.
ytí{t{tk sL{™t ¼ú{ ËtÚtu s ytí{¿tt™ ÚtE òÞ yux÷u ftuE
¼ú{ ftkE ™zu s ™nª. fuð¤ ytí{t s hnuðwk ¼útkr‚™wk ftkE s ™ fhðwk
yuðt rðh÷ s ntuÞ. su{ Ë{wÿ …tu‚t{tk ‚hk„ ytrŒ swyu Au ‚u{
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t …tu‚t{tk á~Þ ytrŒ swyu Au. y¿tt™{tk r[Œtftþ
¼q÷tÞ á~Þ Ët[wk ÷t„u, ‚¥ð¿tt™{tk r[Œtftþ sýtÞ á~Þ yá~Þ
ÚtE òÞ, fuð¤ r[Œtftþ s …tu‚t{tk Wí…L™ Út‚wk ¼tËu Au ƒeswk ftkE
™Úte. {ntËt„h s …tu‚t{tk Wí…L™ Út‚tu ¼tËu Au ƒeswk ftkE ™Úte
r[Œtftþ MðY…u ƒÄwk …tu‚t™wk MðY… Au ynk¼tðÚte ftuE™wk ftkE ™Úte
‚¥ð¿tt™ y™u y¿tt™{tk ytx÷tu Vuh Au. yá~Þ r[Œtftþ s á~Þ
(«fx) s„‚ ¼tËu Au ftkE ™ðwk ƒeswk Wí…L™ Út‚wk ™Úte, r™íÞ rËØ
336
Mð«ftþ r[Œtí{t s Au («fxá~ÞY…). ftuE fnu …h{tí{t ƒ‚tðtu ?
‚u™tu W¥th yt s «fx …h{tí{t Au. …h{tí{t™wk Ëqû{tr‚Ëqû{ yËk„
ËŒt yufY… þwØ r[L{tºt ‚¥ðMðY… ËíÞ Au, …h{tí{t™wk ˽¤wk «fx
á~ÞY… yt¼tË{tºt Au. …h{tí{t s Au …h{tí{t{tk ftkE Wí…ÒtuÞ
Út‚wk ™Úte ftkE ™tþuÞ …t{‚wk ™Úte …h{tí{t{tk {tÞtÞ ftkE ™Úte y™u
{tÞt™wk y{wf Au y™u y{wf ™Úte yuðwkÞ ftkE ™Úte. ‚wÞo Ëtûte …h{tí{t
s hnu™th ‚¥ð¿t™u ò„ú‚ MðÙ Ëw»tw ftkE s ™Úte, …h{tí{t{tk
Ë]Âü ythk¼{tkÞ ™Úte yk‚{tkÞ ™Úte ‚uÚte ðtM‚rðf ™Úte. Ë]Âü™t ytrŒ
y™u yk‚{tk Ë]Âü ™ ¼tË‚e ntuÞ íÞthu á~Þ hrn‚ fuð¤ þwØ r[Œtftþ
s «ftþ Au. r[Œtftþ{tk {™ ðtýe þçŒ yÚto ythtur…‚ s Au, r[Œtftþ
‚u ftuE™tu rð»tÞ ™Úte y™u ftuE yt¼tËuÞ ftkE ™Úte r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ{tk {™ s ™Úte yus ¾hwk {ti™ Au.
¿tt™e r[Œtftþ Au yux÷u yu™u ¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ Út‚tu ™Úte y¿tt™e™u
r[Œtftþ y¿tt™Úte ¼ð¼ú{ ¼ð¼Þ Ët[tu ÷t„ðtÚte ÚttÞ Au,
ƒúñ ytrŒ {æÞ yk‚ hrn‚ y™k‚ yr‚ MðåA s Au.
Ëðo r[ŒtftþY… s Au yuðtu su™u ƒtuÄ ÚtE „Þtu ntuÞ Au ‚u ðtË™t{Þ
îi‚ «…k[ðzu ¾U[t‚tu ™Úte ‚u ‚tu fu𤠅tu‚t™e MðY… ÂMÚtr‚{tk s ytYZ
hnu Au. Ëí…wh»w t Ëíþt†Úte ðihtøÞ yÇÞtËÚte ÚtÞu÷kw ‚¥ð¿tt™ ynŠ™þ
ftÞ{ hnu Au.
…h{tí{t s {týË, {týË s …h{tí{t Au.
ðtË™tÞwõ‚ …h{tí{t ðtË™t hrn‚ yk‚{wo¾
ƒrn{wo¾ ð]Â¥tÚte {týË ð]Â¥tÚte
…h{tí{t + ðtË™t = {týË
{týË - ðtË™t = …h{tí{t
Ëtûte r[Œtftþ Au, MðÙ ËkfÕ… (yrðãtðtË™t «tr‚¼trËf)
337
ftkE s ™Úte, …tu‚t™e {u¤u s M…ü sýtÞ Au Ëtûte r[Œtftþ Au,
ò„ú‚ ËkfÕ… (ynks„‚ ÔÞtðntrhf) ftkE s ™Úte. Ëtûte r[Œtftþ{tk
MðÙuÞ rðð‚o Au ò„ú‚uÞ rðð‚o Au, ƒk™u ƒtrÄ‚ Au yux÷u ftkE s
™Úte. r[Œtftþ{tk y¿tt™Úte ¼ú{ ¼tËu Au yux÷u ¿tt™Úte ¼ú{ þtk‚
ÚttÞ Au. ‚¥ð‚: r[Œtftþ{tk ftkE s Út‚wk ™Úte ¼ú{uÞ Út‚tu ™Úte fu
þtk‚uÞ Út‚tu ™Úte, ¼ú{ Au s ™nª r[Œtftþ s Au. ‚{thtu Ëtûte
swytu yux÷u ËeÄwk r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. ‚¥ð¿tt™Úte s
Ëðo r[ŒtftþY… s Au ˽¤tu ¼ú{ {wÆ÷ ftkE Au s ™nª yuðwk
y™w¼ðtÞ Au.
ytí{t{tk s MðÙ¼tËu Au ytí{t ËíÞ Au MðÙ ftkE s ™Úte,
ytí{t{tk s s„‚ ¼tËu Au ytí{t ËíÞ Au s„‚ ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ s „ýu ðtË™tðt¤e îi‚ ¼útkr‚ ™ „ýu yux÷u fuð¤ MðY…
s Au, r[Œtftþ ‚tu Au s …ý ðtË™tðt¤e îi‚ ¼útkr‚ „ýu yux÷u
174
fuð¤ MðY… ™ hnuðtÞ. …tu‚u s þwØ r[L{tºt Au yu{tk ƒeswk ftkE s
™Úte yux÷u yu{tk ƒeswk ftkE s ™ h¾tÞ, sux÷wk ht¾u yux÷wk ™zu.
Ëtûttífth s Au Út‚tu ™Úte, MðÞk«ftþ s Au «ftþ Út‚tu ™Úte.
Ëtûte r[ŒtftþY…u ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ yt¼tË yufY… s Au Ëtûte
r[Œtftþ s Au MðÙ MðÙ s Au.
™{oŒt, 9-8-2006
fuð¤ yýeþwØ yth…th MðåA r[Œtftþ.
MðÞk fuð¤ y™k‚ yufhË r[Œtftþ Au.
fuð¤ ytí{¿tt™{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
‚{thtu Ëtûte swytu fuð¤ r[Œtftþ MðY….
r[Œtftþ y™k‚ r[Œtftþ «ftþ y™k‚.
r[Œtftþ ËíÞ Au yux÷u yt¼tË{tºt fÕ…™t Ët[t suðe ¼tËu Au.
ËíÞ r[Œtftþ s Au, yt¼tË ftkE ™Úte. …h{tí{tY…u rËØ y™u
rnhÛÞ„¼o yuf s Au, yt¼tË{tºt ËkfÕ…Y…{tk rnhÛÞ„¼o Ë{Âü
338
ËkfÕ… {tuxtu Au, rËØ ÔÞÂü ËkfÕ… ™t™tu Au, …h{tí{t{tk ftuE ËkfÕ…
fu ftÞo Au s ™nª Ë{Âü ÔÞÂü ËkfÕ… ftÞo yt¼tË{tºt Au, Ëtûte
…h{tí{t s hnu ‚u{tk ftuE ËkfÕ… ftÞo ™Úte, ËkfÕ… ftÞo{tk {tuxt™t™t™e
fÕ…™t ht¾u íÞtk Ëtûte{tk îi‚ ¼tËu, …h{tí{t{tk {tuxwk ™t™wk ftkE Au s
™nª fthý fu ËkfÕ… ftÞo ftkE Au s ™nª. …tu‚t™t …qýo MðY…
…h{tí{t{tk …qýo MðY… …h{tí{t™tu ftuE s rðfÕ… ™Úte.
{q¤ MðÞkrËØ rËØtu™tÞ rËØ
yýeþwØ yth…th ytí{ y™tí{ rððufÞwõ‚ …tu‚t™t Ëtûte fuð¤
…qýo MðY… …h{tí{t s hnu Au yu{tk …tu‚t™wk ËkfÕ… ftÞo ftkE s ™Úte
yux÷u ‚u {tºt rËØ s ™nª rËØtu™tÞ rËØ {q¤ MðÞkrËØ fu𤠅qýo
MðY… …h{…Œ …h{tí{t s Au yu{tk yu™tu ftuE rðð‚o {wÆ÷ Au s
™nª. rnhÛÞ„¼o™tu …tu‚u Ëtûte yrÄct™ r[Œtftþ ËíÞËkfÕ… Au,
…tu‚u yæÞM‚ rðhtx s„‚ yËíÞ ËkfÕ… Au, ‚uÚte su rËØ …tu‚u Ëtûte
yrÄct™ r[Œtftþ ËíÞËkfÕ… s Au ‚u™u rnhÛÞ„¼o™t ËíÞ ËkfÕ…™tu
rðhtuÄ ™Úte fu{ fu fuð¤ MðY…u ƒkÒtu yuf s Au, MðÞkrËØ™u rnhÛÞ„¼o™t
yæÞM‚ yËíÞ ËkfÕ…{tk ftkE s «Þtus™ ™Úte.
Ëðoºt …qýo Ë{ y™k‚ yuf ytrŒ {æÞ yk‚hrn‚ fuð¤ MðY… s
ËíÞ Au swŒwk ƒeswk fþwk Au s ™nª.
{týË …tu‚t™wk ËíÞ Ëtûte …qýoMðY… …h{tí{t ¼q÷e™u yuf yÕ…
fÕ…™t ÷E™u Ë{Âü fÕ…™t ËtÚtu ‚w÷™t fhðt òÞ Au íÞtks X„tÞ Au
r™»V¤‚t r™htþt fÕ…™t¼tËu Au. {q¤ fu𤠅h{…Œ{tk {wÆ÷
X„tðt…ýwk ™Úte, ðM‚w‚: òu‚tk ƒnth (á~Þ) fu ykŒh (ËkfÕ…) ftuE
Xuftýu ftuE …ý …ŒtÚttuo ™Úte …ý yuf r[Œtftþ s Au, r[Œtftþ{tk fÕ…™t
{wÆ÷ ™Úte, r[Œtftþ{tk fÂÕ…‚ fÕ…™t, fÂÕ…‚ s„‚MðÙ™t
fÂÕ…‚r…‚t fÂÕ…‚ þt† fÂÕ…‚ ErLÿÞ«‚er‚ fÂÕ…‚ ƒwÂØ fÂÕ…‚
ËkMfth fÂÕ…‚ M{]r‚Úte s ¼tËu Au.
fuð¤ yýeþwØ yth…th MðåA r[Œtftþ.
339
MðåA r[Œtftþ MðåA r[Œtftþ s Au yu{tk ƒeswk ftkEs ™Úte, ftkE s
™Úte yuðe fÕ…™t s …tu‚t{tk, ftkE s ™Úte yuðwk ¼tËu Au. r[Œtftþ
ytí{t{tk Ëðoºt ¼tË‚wk ˽¤wk s„‚MðÙ YZ ÚtÞu÷e ‚u ‚u þqLÞ
fÕ…™t s Au, ¿tt™Úte fuð¤ r[Œtftþ s ËíÞ Au ftuE s þqLÞ fÕ…™t
{wÆ÷u ™Úte þqLÞ yt¼tË{tk ËíÞ yËíÞ™tu þtu rð[th fhðtu ?
y¿tt™e™u s„‚ MðÙ õÞtkf ËíÞ õÞtkf yËíÞ ¼tËu Au, ËíÞ
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™u s„‚MðÙ ftkE s ™Úte. r[Œtftþ{tk þqLÞ¼ú{
s s„‚Y…u ¼tËu Au, ˽¤tu þqLÞ s„‚ ¼ú{ …tu‚u s r{ÚÞt ûtý¼k„wh
Au yus yu™wk þqLÞ ¼ú{…ýwk Ëq[ðu Au yu ftkE s ÞÚttÚto (ËíÞ) ™Úte.
þqLÞ ¼ú{ …tu‚t{tk þqLÞ VÞuo òÞ Au yu s þqLÞ ËkËth [¢ Au. r[Œtftþ
r[Œtftþ s Au yu{tk ftkE s Út‚wk ™Úte. þqLÞ¼ú{ ƒÄtu s þqLÞ¼ú{ Au
yux÷u yu{tk yt yt Au y™u …u÷wk …u÷wk Au yuðwk fnuðt™tu þtu yÚto ?
MðÞk fuð¤ y™k‚ yufhË r[Œtftþ Au.
175
MðåA r[Œtftþ{tk þqLÞ¼ú{ r™Þ{ yr™Þ{ fþwk s ™Úte ¿tt™{tk
þqLÞ ¼ú{ îi‚ {wÆ÷ ™Úte ¼Âõ‚{tk îi‚ ¼tËu. MðåA r[Œtftþ{tk
fÂÕ…‚{tÞt fÂÕ…‚ Eïh fÂÕ…‚ Eïhe r™Þ{ fÂÕ…‚
yrðãtyr™Þ{ {wÆ÷ Au s ™nª. Ëtûte, þqLÞ r[¥t á~Þ fÕ…™t fhu
yu s þqLÞ ƒkÄ™, ‚¥ð¿t …tu‚t™t Ëtûte …h{tí{t Ëk…qýo þqLÞ fÕ…™t
hrn‚ s hnu yu s {wõ‚. fuð¤ r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t™e {u¤u …tu‚t{tk
{tÞtftþ r[¥ttftþ ¼q‚tftþ ¼tËðwk þqLÞ Mð¼tð s Au.
˽¤t r[Œtftþ ytfth fuð¤ r[Œtftþ.
˽¤t {ntËt„h s¤ ytfth fuð¤ s¤ s Au; fuð¤ r[Œtftþ{tk
{w Æ ÷u ¼u Œ ™Úte, fu ð ¤ r[Œtftþ ytfth¼u Œ {tk s …th{tŠÚtf
ÔÞðtntrhf «tr‚¼trËf ¼uŒ ¼tËu Au. y™k‚ yuf þwØ r[L{tºt
‚¥ð s ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ{tk hnu÷wk Au swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte.
yrð™tþe r[íË¥tt s þqLÞ Œun ¼ú{Úte þqLÞ {]íÞw ¼ú{ ¼tËu Au.
ËíÞ r[ŒtftþuÞ y‚foÞ s Au yËíÞ þqLÞ ¼ú{uÞ y‚foÞ s Au.
340
ËíÞ r[Œtftþ{tkÞ þwk r™Þ{ yr™Þ{ ? þqLÞ¼ú{{tkÞ þwk r™Þ{
yr™Þ{ ? rþ÷t rþ÷t s Au rþ÷t{tk ftuE fÕ…™thu¾t swŒe ™Úte,
…hƒúñ …hƒúñ s Au …hƒúñ{tk ftuE fÕ…™tË]Âü swŒe ™Úte. …hƒúñ{tk
fÕ…™t™t ò„ú‚ MðÙ {wÆ÷u ™Úte. r™htfth r[Œtftþ ytí{t s
ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ ‚wÞo [thu ytfthu ¼tËu Au Ëðo ytfthu ¼tËu Au
ft¤™e fÕ…™tÚte hrn‚ Au, ˽¤e Ë]ÂüY…u ¼tËu Au.
fuð¤…ýkw
MðåA r[Œtftþ ˽¤t þqLÞ á~Þ ytfthhrn‚ s Au. r[Œtftþ{tk
…tu‚u ftkE ™Úte yuðe fÕ…™t s …tu‚t{tk rnhÛÞ„¼o (Ë{Âü ËkfÕ…)
ytftþ, ðtÞw, ‚us, s¤, …]Úðe, ƒúñtÚte {íÞo ËwÄe ˽¤t ÷tuf,
{u½, ytrŒ ytfthu ¼tËu Au. fuð¤ r[Œtftþ y™t{, yY…, y{™
yux÷u fuð¤ s Au. fuð¤ r[Œtftþ{tk fuð¤ r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk
ftkE Au s ™nª. ðrËc fuð¤MðY… Au {tºt ðrËc ™nª.
ðrËc ËíÞËkfÕ… ftuE rËØ ËíÞËkfÕ…Y…u s ™nª, …hk‚w …tu‚t™t
fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t fuð¤ r[Œtftþ MðY…u s ËíÞ rËØ ntuðtÚte
‚u rnhÛÞ„¼o™tÞ yrÄct™Y… s Au, ‚uÚte ‚u{tk ftuE™tuÞ ftuE ò‚™tuÞ
rðhtuÄ {wÆ÷u Ëk¼ð‚tu s ™Úte. fuð¤ MðY…, fuð¤ MðY… s Au fuð¤
MðY…{tk fuð¤MðY… rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ MðY…
ËŒt[hý{tk s «er‚ ht¾™th ËtÄw. ytí{¿tt™e™u …tu‚u s fuð¤
r[Œtftþ y™w¼ðtÞ Au, y¿tt™e™u þqLÞ s„‚ MðÙ¼ú{. …tu‚t™t
fuð¤ r[ŒtftþMðY…™u þqLÞ ¼ú{ y¿tt™ s ytðhý, rðûtu…, {¤,
Œthi»týt, …wºti»týt, rð¥ti»týt, ÷tufi»týt, sL{-{]íÞw, n»to-þtuf,
{tun-Œw:¾, {r÷™‚t Ëk‚t… ¼tËu Au.
fuð¤ ytí{¿tt™{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au swŒwk ƒeswk {wÆ÷ Au s ™nª.
W„ú‚… yux÷u su{™e ˽¤e {tÞt Ëk…qýo ƒ¤e „E Au, {nt¿tt™
yux÷u {nt[i‚LÞ MðY…, {nt{tLÞ yux÷u Ëðo™t ytí{t …h{tí{t
s {nt{tLÞ Au, yu MðY… {wr™ yux÷u Ëk…qýo {™hrn‚ …h{tí{t,
341
yr‚rÚt yux÷u ™ ò™u ™thtÞý feË ðuþ{u r{÷ òÞ !
s„‚™e Ëðo„r‚ òý™th - s„‚™wk ¾hwk ‚¥ð ËíÞ r[Œtftþ …tu‚u
s Au, ¢tuÄhrn‚ - …tu‚u s …qýo r[Œtftþ Au s„‚ ¼ú{ ftkE s ™Úte,
þqLÞ¼ú{ rð»tÞ Ëw¾ ytËÂõ‚ ™Úte. ‚{u Ëk…qýo …ýu ‚{tht ytí{t™wk
M{hý fhtu fu ‚{u ftuý Atu ?
‚{thtu Ëtûte swytu fuð¤ r[Œtftþ MðY….
yt Ëðo á~Þ þqLÞ MðÙ{tºt s Au ™t{Y…Úte hrn‚ y™trŒ r™ŠðfÕ…
ƒúñ™tu þqLÞ yt¼tË s„‚ [¤ftx (¼tË) s Au. ËðoÔÞt…e r[L{tºt
‚¥ð™tu ytðtu Mð¼tð s ¼tËu Au, [i‚LÞ ßÞtk suðwk fÕ…tÞ Au íÞtk
‚uðwk ¼tËu Au, fuð¤ [i‚LÞ s Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. þqLÞ yt¼tË
Ëðo™t fthý yfthý þqLÞ fÕ…™t s Au, yt…ýt s r[Œtí{t™e
Ëðo þqLÞ fÕ…™t ¼tËu Au. yuf fÕ…™t™wk yuf rðhtxY… yu{tk yus
…tu‚t{tk ˽¤e «ò™t ˽¤t Ëw¾ Œw:¾ Ëk…Â¥t rð…Â¥t …t… …wÛÞ
176
ytfthu ¼tËu Au ‚u{ y™uf fÕ…™t y™uf rðhtx ytfthu ¼tËu Au.
r[Œtftþ{tk þqLÞ s„‚ MðÙ ¼ú{ ftuE fthý rð™t ¼tMÞt fhu Au
y™u òýu ftuE fthýÚte ntuÞ ‚uðkw ¼tËu Au, ¾hu¾h r[Œtftþ s Au
þqLÞ¼ú{ ftuE fthý ftÞo Au s ™nª. yt Ëðo(«íÞût) þtk‚ …hƒúñ
s Au yu{ ‚¥ððu¥ttytu y™w¼ðu Au y™u hnu Au, þqLÞ ¼ú{ rðð‚o ftkE
s ™Úte. fuð¤ r[Œtí{t r[ŒtftþÚte s yrðãt MðÞk¼q ƒúñt ytftþ
ðtÞw ‚us s¤ …]Úðe ytrŒ™t MðY…™tu r™ýoÞ ÚttÞ Au ‚uÚte ‚uytu
r[L{tºt s Au. r[L{tºt, r[L{tºt s Au ‚uÚte r[L{tºt{tk …tu‚t{tk su
y™w¼ðtÞ ‚uÞ r[L{tºt s Au. fuð¤ r[Œtftþ …tu‚t{tk ftkE …ý
y™w¼ðu yu{tk fuð¤ r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk þwk ntuÞ ? fuð¤ r[Œtftþ
MðY… s hÌtwk ntuÞ íÞtk ƒÄwk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s y™w¼ðtÞ,
¼útkr‚ hne ntuÞ íÞtk ƒÄwk ¼útkr‚Y… s y™w¼ðtÞ, þtk‚ …hƒúñ{tk
«Út{ þqLÞ Ëqû{ fÕ…™t ¼tËu Au …Ae ‚u s þqLÞ MÚtq÷ fÕ…™t ¼tËu
Au. rðð‚o{tk su ðrËc ¼tËu Au yu ™Úte, þtk‚ …hƒúñ s Au, yu{tk
342
yu™t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
[i‚LÞ Ëns Mð¼tð
[i‚LÞ …tu‚t{tk ËkfÕ…hrn‚ …tu‚t™u y™w¼ðu yux÷u …tu‚t™u [i‚LÞ
s y™w¼ðu, [i‚LÞ …tu‚t{tk ËkfÕ…Y…u …tu‚t™u y™w¼ðu yux÷u …tu‚t™u
suðtu ËkfÕ… ntuÞ ‚uðwk y™w¼ðu. [i‚LÞ …tu‚t{tk suðtu Ë]Âü ËkfÕ…
fÞtuo Au ‚uðwk s [i‚LÞ …tu‚t{tk ¼tËe hÌtwk Au. [i‚LÞ [i‚LÞ s Au
Ë]Âü ËkfÕ… ftkE s ™Úte. ðM‚w‚: nwk ytí{t s ËðoMð Awk,ðM‚w‚: nwk
þtk‚ …hƒúñ s ËðoMð Awk, ðM‚ww‚: nwk MðåA r[Œtftþ s ËðoMð Aw.k
‚¥ð¿t fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au yu yu™t fu𤠿tt™Úte s ytu¤¾tÞ
Au yu™t yæÞM‚ ŒunÚte ™nª. þqLÞ ¼ú{ Œun sz þqLÞ s Au fuð¤¿tt™
fuð¤ r[Œtftþ õÞtk þqLÞ ¼ú{ sz Au ! y™k‚ ËðoÔÞt…e fuð¤
MðÞk«ftþ [i‚LÞ s Au.
r[Œtí{t ðthkðth {tuxt Wíf]ü Þí™Úte …tu‚t™t fuð¤ MðY…
r[Œtftþ{tk «ƒwØ ÚtðtÚte «Út{ ƒkÄtE „Þu÷e r™Þ{™e fÕ…™t
(yrðãt)™wk W…þ{ r™ðtoý ÚtE þfu Au, r[Œtftþ{tk y¿tt™ ™Úte
A‚tk y¿tt™e, ™Úte yuðt y¿tt™Úte (fthýrð™t) s Œw:¾ ¼tu„ðu
Au. r[Œtftþ{tk fthý fÕ…™t ÚttÞ ‚tu fthý ¼tËu fthý fÕ…™t ™
ÚttÞ ‚tu fthý ™ ¼tËu, r[Œtftþ s Au, ftuE s fÕ…™t ™Úte. rðð‚o{tk
W„ú‚…Mðe {nt¿tt™ðt™ {nt{tLÞ {wr™ yr‚rÚt «íÞût ÚttÞ Au yu
r[Œtftþ ytí{t s Au, yu™tÚte ytí{¿tt™Úte …tu‚u …ý r[Œtftþ
ytí{t s ÚttÞ Au, Ëðo rðð‚o þtk‚ ÚtE òÞ Au. ËkLÞtË yux÷u Œuntk‚,
yt¾tu rðð‚o y™u rðð‚o™tu …tu‚u {wÆ÷ ftkE Au s ™nª, …tu‚u r[Œtftþ
ytí{t s Au. r[Œtftþ{tk …tu‚t™wk {™ s ytzwk ytðu Au ƒeswk ftkEs
ytzwk ytð‚wk ™Úte, r[Œtftþ r[Œtftþ s Au ftuE™wk {™ ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ y{™ s Au yux÷u su y{™ s Au ‚u r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ
y™k‚ r[Œtftþ «ftþ y™k‚.
343
 ™{oŒt, 10-8-2006
{q¤ ytí{t ytí{t s Au ƒeswk ftkE ÚtÞwk s ™Úte.
MðÞkrËØ MðÞk«ftþ MðÞk…qýo MðMðY….
ytí{t fuð¤ ytí{t s Au nwk fuð¤ ytí{t s Awk.
r[Œtftþ …qýo MðY… s Au ytfth ¼tË Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Au ftuE ÿüt á~Þ ™Úte.
fuð¤ MðY…
nwk r[Œtftþ s Awk A‚tk {tht{tk {™u þqLÞ rðr[ºt ËkËth¼útkr‚
¼tËe, nwk r[Œtftþ s Awk ¼útkr‚ ftkE s ™Úte. ytí{t …tu‚t™t suðt
ËkfÕ…Úte suðtu ¼tMÞtu ntuÞ suðtu ‚u (ytí{t) ‚u ËkfÕ… Atuze Œu fu ‚h‚
s ‚uÚte {wõ‚ ÚtE …tu‚t™t {q¤ þwØ ËíÞ ytí{MðY… s hnu. ytí{t s
Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. ytí{t ¾tuðt‚tuÞ ™Úte y™u «t Út‚tuÞ ™Úte
{tºt ËkfÕ…Úte s …tu‚t™u ¼qÕÞtu ntuÞ y™u ƒeswk ÚtÞtu ntuÞ yuðtu ¼tË
177
ÚtÞtu, …tAtu suðtu …tu‚t™u òÛÞtu yuðtu ËkfÕ… þtk‚ ÚtE „Þtu y™u …tu‚u
s hÌttu. {q¤ ytí{t ytí{t s Au ƒeswk ftkE ÚtÞwk s ™Úte.
nwk fuð¤ ytí{t s Awk
y¿tt™uÞ ™Úte ¿tt™uÞ ™Úte …wÛÞuÞ ™Úte …t…uÞ ™Úte Ëw¾uÞ ™Úte
Œw:¾uÞ ™Úte ƒkÄuÞ ™Úte {tuûtuÞ ™Úte y…¢tkr‚Þ ™Úte Wí¢tkr‚Þ ™Úte
Ë{trÄÞ ™Úte yË{trÄÞ ™Úte. ytí{t fuð¤ ytí{t s Au, nwk fuð¤
ytí{t s Awk. fuð¤ ytí{t ËíÞ Au ftuE™e îi‚ ¼útkr‚ ËíÞ ™Úte.
fuð¤ ytí{t …h …tu‚t™e îi‚¼útkr‚™tu ythtu… fhe™u fuð¤ ytí{t
fŒe ™ Ëk¼¤tÞ, yuÚte fuð¤ ytí{t y™w¼ðtÞ ™nª yËíÞ ¼útkr‚Úte
AqxtÞ ™nª. ynª fuð¤ ytí{t™u nwk fnuðtÞ Au ‚{u ¼útkr‚™t nwk ™u
fuð¤ ytí{t fntu Atu rðr[ºt rðhtuÄt¼tË ! rðhtuÄ™tu yt¼tË s Au
rðhtuÄ ™Úte fthý fu fuð¤ ytí{t s Au ¼útkr‚ Au s ™nª. ¼tð Ët[tu
ntuÞ yu s „ýtÞ þçŒ ™ „ýtÞ þçŒ {tuxt ntuÞ y™u ¼tð ¾tuxtu
ntuÞ ‚tu yu™tu þwk yÚto ? þçŒ Ët{tLÞ ÷t„u …ý ¼tð {nt™ ntuÞ yu
344
s {nt™ Au, ftuE…ý {týË yu™t ¼tðÚte s ntuÞ Au, þçŒÚte ™nª.
fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au.
‚¥ð¿t Ëk…qýo þqLÞ¼ú{ yrðãt™tu ËðoíÞt„ fhu Au ‚u{tk Ëk…qýo
y¿tt™™tþ™t Ëk…qýo ¿tt™™t W…[th™t Ëíþt† ËŒT„whw ËŒt[th
ytrŒ Ëk…qýo W…[thtu …ý þtk‚ ÚtE òÞ Au yuÚte ‚u ‚u{™tu íÞt„
fh‚tu ™Úte …ý …tu‚u s yrÄct™ …h{…Œ ntuðtÚte y™u yu Ëðo …ý
yrÄct™Y…u …h{…Œ s ntuðtÚte yuf s Au. …tu‚u fuð¤ MðÞk«ftþ
…h{…Œ Au yus Ëíþt† ËŒT„whw ËŒt[th Ëk…qýo ¿tt™ W…[thY…u
«ftþe hÌtwk Au. fuð¤ MðÞk«ftþ …h{…Œ s Au …Ae yu{tk swŒtu W…[thuÞ
™Úte yux÷u …h{…Œ{tk W…[th™t yæÞthtu…™t ËðoíÞt„ ÚtðtÚte Ëðo™t
yrÄct™ …h{…Œ™tu íÞt„ Út‚tu ™Úte, yu{tk Ëðo™e yuf‚t s Au. Ëðo
yæÞM‚ ËðoíÞt„Úte Ëðtoí{íÞt„ Út‚tu ™Úte …tu‚u s Ëðtoí{t Au ‚u ftuE
yæÞM‚Úte {¤‚tu ™Úte.
MðÞkrËØ MðÞk«ftþ MðÞk…qýo MðMðY….
su {týË™u …tu‚t™t ytí{t™tu …qhu…qhtu ¾w÷tËtu òuE‚tu ntuÞ yuÞ
…tu‚t™t ytí{t{tk s {¤u fthý fu ytí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ …qýoMðY… s Au ytfth ¼tË Au.
r[Œtftþ{tk ÿüt á~Þ ytfth{tºt Au, r[Œtftþ{tk ftuE ytfth ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ (fuð¤ ytí{t) s Au ftuE ÿüt á~Þ ™Úte. ‚¥ð¿t
fuð¤ r[Œtftþ s hnu Au, y¿tt™e ÿüt á~Þ{tk h{u Au. {týË ‚u™e
{ex y™u ŒtuxÚte ytu¤¾tÞ Au [{o[ûtw {™ ƒwÂØ™e ðtË™tÞwõ‚
ƒrn{wo¾ð]Â¥t™u ytí{t sýt‚tu ™Úte, ðtË™thrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥t
rŒÔÞ[ûtw ¿tt™[ûtw{tk s ytí{t sýtÞ Au. Œhuf ÔÞÂü Ë{Âü™wk
yrð¼tßÞ yk„ ntuðtÚte Ë{ÂüY… s Au, ‚{u ¼„ðt™ …h{tí{t
MðÞk¼q ƒúñt rnhÛÞ„¼o (Ë{Âü ËkfÕ…), ÔÞÂü ËkfÕ…Úte ‚…Mðe
{wr™Y…u yt©{{tk hÌtt Atu, ‚{u yt ÔÞÂüY… ™Úte ‚{u Ëtûtt‚T ¼„ðt™
…h{tí{t Atu, ¼„ðt™{tkÚte ‚{u yt ÚtÞt Atu yux÷u ‚{u yt ™Úte ‚{u
345
¼„ðt™ Atu {ntËt„h™e ÷nuh {ntËt„h s Au. …h{tí{tÚte
rnhÛÞ„¼o rnhÛÞ„¼oÚte ÔÞÂü ËkfÕ… yux÷u …tu‚u {q¤u …h{tí{t s
Au. r[Œtftþ ytí{t™e ykŒh …tu‚t™t «íÞût™wk «r‚®ƒƒ s MðÙ
Au, «íÞût{tk r[Œtftþ …h{tí{t s ntuÞ yux÷u MðÙ{tkÞ yus
ytðu, MðÙ{tk yu s ytðu yux÷u «íÞût{tk yu s ntuÞ; «íÞût{tk
¼útkr‚ ntuÞ yux÷u MðÙ{tk yu s ytðu, MðÙ{tk yu s ytðu yux÷u
«íÞût{tk yu s ntuÞ. «íÞût{tk ykŒh ‚{u fux÷u Atu yu ‚{thwk ykŒh™wk
MðÙ s ƒ‚tðu ftkE ƒnth™wk s„‚ ™ ƒ‚tðu.
…]Úðe …h™t ˽¤t ¼„ðt™‚wÕÞ {ntí{tytu y™u ˽¤t «týe
…ŒtÚto ÔÞðnthtu …]Úðe …h ËtÚtu s ¼tËu Au Ëh¾t s ¼tËu Au ƒÄt
suðt s ¼tËu Au yu{™t{tk™u ƒÄt{tk þwk Vuh ?
Revealation:-
‚{the ykŒh ÂMÚtr‚ y™u áÂü æÞt™{tk òuE.
178
¼„ðt™‚wÕÞ Ë½¤t {ntí{t™e ykŒh ÂMÚtr‚ y™u áÂü æÞt™{tk ËŒið
…tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{t{tk s Au. fuð¤ r[Œtftþ ytí{t
{txu ¼„ðt™™e ¼Âõ‚ Au fu ¼útkr‚™t Ëw¾ {txu ? ¼útkr‚{tk Œw:¾ s
Au yux÷u …tAtu fnuþu {U ytx÷e ¼Âõ‚ fhe ‚tuÞ ¼„ðt™u {™u Œw:¾
s ytÃÞwk, ¼„ðt™u ytÃÞwk fu …tu‚u ¼útkr‚Úte ÷eÄwk ? fuð¤ r[Œtftþ s
Au yu{tk swŒwk ftuE fu ftkE Au s ™nª. Ë{Âü fÕ…™t s …tu‚t{tk yufe
ð¾‚u suðe WŒÞ yM‚ …t{u ‚uðe s ‚u fÕ…™t …tu‚t{tk ‚uðe Ë]ÂüY…u
WŒÞ yM‚ …t{u. {nt[i‚LÞ™wk ËkfÕ…™„h s s„‚ Au.
‚¥ð¿t™u yuf …h{tí{t s Ët[t ÷t„u Au ƒeswk ftkE s Ët[wk ÷t„‚wk
™Úte, y¿tt™e™u yt ƒÄtu ¼tË Ët[tu ÷t„u Au yux÷u yu™u Ëw¾ Œw:¾
¼tËu Au. ytí{tY… r[Œtftþ ËðoŒt …tu‚t™t yÂî‚eÞ MðY…{tk s
hnu÷wk Au. ytí{tY… r[Œtftþ{tk fu ™Sf hnu™th™u ò„ú‚ MðÙ suðkw
s ¼tËu Au ytí{tY… r[ŒtftþÚte Œqh hnu™th™u ò„ú‚ Ët[wk ¼tËu Au
yu™u ytí{tY… r[Œtftþ MðÙ suðwk ÷t„u Au.
346
yufŒ{ fuð¤ r[Œtftþ s hnuðwk ntuÞ yu™u {txu s Þtu„ðtrËc Au
Þtu„ðtrË»X ™ Y[u ykŒh ™ W‚hu yux÷u òýðwk yu™u nS ¼{ðwk s
Au. fuð¤ r[Œtftþ s Au yux÷u ¼útkr‚ ftkE s ™Úte, fuð¤ r[Œtftþ
ËíÞ ™ òuE‚wk ntuÞ yux÷u ¼útkr‚ s hnu, fu𤠅h{tí{t s Au yt¼tË
ftkE s ™Úte.
™{oŒt, 11-8-2006
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo fuð¤ yuf s ytí{t Au.
ytí{t r™{o¤ þe‚¤ þtk‚ MðMÚt …qýo Ë{ Au.
…tu‚u {q¤u …h{tí{t yrðfthe yrð™tþe Au.
fu𤠅tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t s Au.
ytí{t fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk Au s ™nª.
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo fuð¤ ({q¤ ¾hwk ‚¥ðËíÞ) yuf s ytí{t Au.
fuð¤ yuf s ytí{t MðY… (‚¥ð¿t) s ËŒt …qýo Au.
{q¤ ¾hwk ‚¥ð ËíÞ y™u ‚¥ð¿t (fuð¤ yufhË …h{…Œ) yuf s Au.
nk{uþt þkft ytí{t r[Œtftþ™e ™Úte s„‚ MðÙ™e s Au, nk{uþt
Ë{tÄt™ ytí{t r[Œtftþ Ëk…qýo ¿tt™{tk s Au s„‚ MðÙ{tk ™Úte.
rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{Úte ytí{t r[Œtftþ™wk Ëk…qýo ¿tt™ {u¤ððt™u
ƒŒ÷u þqLÞ ¼ú{ ynk{™ðtË™t ht¾e™u s„‚MðÙ{tk Ë{tÄt™ þtuÄu
Au, õÞtkÚte {¤u ! ‚¥ð¿t Ëk…qýo ytí{¿tt™Úte …tu‚u Ëk…qýo r[Œtftþ
ytí{t s Au ¾ht ‚¥ð ËíÞ fuð¤ r[Œtftþ ytí{t™t rs¿ttËw {w{wûtw
…tu‚t{tk ftkE VuhVth ntuÞ ‚u Ëtûtt‚T …h{tí{t™e ðtýeË{t ©wr‚ „e‚t
Þtu„ðtrËcÚte s {u¤ðe ÷uðwk òuEyu, …tu‚t™t {™Úte s nwk ƒhtƒh Awk
yu ftuE s ƒhtƒh ™Úte. Ëðo y¿tt™e ËkËtheytu™t þqLÞ¼ú{ yrðãt
ðtË™t™t Ë‚‚ [k[¤ ËkfÕ… rðfÕ… yËíÞ y™u ûtrýf s Au ‚u
ftuE «{tý ™Úte yuðt ‚tu y™k‚ sL{e™u ¼{e™u Œw:¾e ÚtE™u {he
òÞ Au , su s„‚ MðÙ{tk …tu ‚ t™u ftk E f {t™u Au yu yt™tu
(¾ht‚¥ðËíÞ™tu) yrÄfthe s ™Úte. yufhË r[Œtftþ{tk Ëðo ‚¥ð¿ttu
347
yufhË r[Œtftþ s hÌtt Au yufhË r[Œtftþ s Ëðo ‚¥ð¿ttu™e yuõ‚t
Au. r[Œtftþ yufhË Au yu{tk ftuE ynk{™ðtË™t Au ™nª. rðð‚o
(s„‚ MðÙ) ™t ftuE ynk{™ðtË™t Au ™nª yu™tu yÚto yu ÚttÞ fu
õÞtkÞ ™Úte yu ynk{™ðtË™t htÏÞt ntuÞ yu ™zu ! yu ftZe ™t¾u
yux÷u su Au ‚u s Au fuð¤ yufhË r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk su he‚u
yð¤t ¢{Úte ¼ú{ ytÔÞtu ‚u he‚u Ëð¤t ¢{Úte s r[Œtftþ{tk sðwk
òuEyu. r[Œtftþ ytí{t{tk ftkE s ™z‚wk ™Úte, ftkE s ™ ntuÞ yuðtu
su hÌttu ntuÞ yu s …tu‚t™u ™zu.
fuð¤…ýwk
ytí{t{tk yuðwk ¼tËu Au ftkE ÚttÞ Au ™u òÞ Au, ytí{t{tk ftkE
s Út‚wk ™Úte. ytí{t r™{o¤ þe‚¤ þtk‚ MðMÚt …qýo Ë{ Au.
…tu‚t™t MðY…{tk hnu™th r[Œtftþ s rðð‚oY…u Ëðo Ë]Âü ytfthu
¼tËu Au, r[Œtftþ «ftþ «Ëth (rðð‚o) s„‚ ytfthu ¼tËu Au,
179
r[Œtftþ «ftþ fÕ…™tþÂõ‚Úte …tu‚t™t «Ëth (rðð‚o){tk þw¼
yþw¼ Ë]ÂüY…u ¼tËu Au, ËíÞ r[Œtftþ{tk þw¼ yþw¼ ™Úte, ËíÞ
r[Œtftþ™t yËíÞ yt¼tË (rðð‚o) {tk þw¼ yþw¼ ¼tËu Au.
ËíÞ r[Œtftþ{tk yËíÞ yt¼tË Au s ™nª. r[Œtftþ «ftþ «Ëth
«ðtn ËkËth{tk „{u ‚uðwk ¼tËu {q¤u r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
…tu‚t™t r[Œtftþ Ëk…qýo¿tt™Úte {tuût …ÞOo‚ rðð‚o ËkfÕ… ™tþ …t{‚tu
™Úte MÚtq¤ Ëqû{ ytfthu ƒŒ÷tÞu òÞ Au ‚tu …Ae ‚u™wk yrÄct™
…h{…Œ yrðfthe yrð™tþe s Au yu{tk‚tu fnuðt™wk s þwk ntuÞ ?
…tu‚u {q¤u …h{tí{t yrðfthe yrð™tþe Au.
…tu‚u …h{tí{t s ytí{t (Ëtûte) Au yu{tk yæÞM‚ (fÂÕ…‚)
…tu ‚ u r[Œt¼tË (Ëtûte™w k «r‚®ƒƒ) Ërn‚ ƒw  Ø
(yËíÞ¼útkr‚yrðãt) y™tí{t (Sð) ftkE s ™Úte. Ëðo y™trŒ
y™k‚ r[Œtftþ™t yuf yt¼tËY… Au, ‚u{tk f‚to f{o fhý ytrŒ
fþwk ™Úte ¢{ rð™t Ëðo r[ŒifhË Au. ¼ú{™tu yð¤tu ¢{ (y¿tt™)
348
W…[th™tu Ëð¤tu ¢{ (¿tt™) …ý ™Úte. ðM‚w‚: òu‚tk r[Œtftþ™tu rðð‚o
…ý ™Úte r[Œtftþ s Au. yt á~Þ«…k[ r[ŒTY… {ntËt„h™t yuf
…h…tuxt suðtu Au y™k‚ r[ŒifhË s Au. ƒúñ ËíÞ rðþt¤ …tu‚t™t
r[ÿw…u Ëðoºt yufhË Au. [i‚LÞ suðe he‚u y¿tt™Úte MÚtq¤ ¼ú{ ytfthu
¼tËuu Au ‚¥ð¿tt™Úte …tAwk …tu‚t™t {q¤ fuð¤ [i‚LÞ MðY…u s hnu÷wk
Au. r[Œtftþ r™ðtoý{tk …qýorð©tkr‚ s Au, Ëk‚t… ht„ ytþkft ynkfth
{wÆ÷u ™Úte, ytÄth ytÄuÞ yr¼{t™ W…trÄ (ËkfÕ… fÕ…™t) ™Úte.
SðL{wf‚ Ë]Âü (rðð‚o) ™t ytí{t (r[Œtftþ) Y…u r™hk‚h «ftþu
Au . SðL{w õ ‚™t ÞÚtt«tÃÞ (ÞrÿåAt ÷t¼, ytftþð] Â ¥t,
…tu‚t™e{u¤u) Œun ÔÞðnth ¼tËu Au, ftkE s ™Úte, SðL{wõ‚ y{t…
r™Šðfth r™r»¢Þ r[Œtftþ Au. ðthkðth …h{tí{t …h{tí{t fhtu yu{tk
Œtu»t ™Úte, ðthkðth {tÞt {tÞt fhtu yu{tk Œtu»t Au. ƒúñrðãtð]Â¥t
…w™htð‚o™ ytþeðtoŒY… Au, yrðãtð]Â¥t …w™htð‚o™ Œtu»tY… Au.
…h{tí{t ¿tt™™wk ðthkðth yuf™wk yuf ™z‚wk ™Úte, yrðãt ðtË™t™t
ËkfÕ…™wk ðthkðth yuf™wk yuf ™zu Au. ‚¥ð¿t ËŒið yufs ÂMÚtr‚ yufs
ytí{t yufs r[Œtftþ Au yu{tk W…h ™e[u ynª íÞtk ykŒh ƒnth yuðwk
swŒwk ƒeswk fþwk s ™Úte. yt Ëðo Ë¥tt (yÂM‚íð) þtk‚ r[ŒtftþY… Au
yu™e ykŒh ytðe y™k‚ Ë]Âüytu™e r[ºt rðr[ºt WÚt÷ …tÚt÷ {wÆ÷
ftkE Au s ™nª. ytí{t{tk fÕ…™t ¼útkr‚Úte s yt ƒÄwk ¼tËu Au,
fÕ…™t¼útkr‚ þtk‚ ÚtE òÞ yux÷u fþwk s ¼tË‚wk ™Úte (r™ðtoý).
yuf s …hƒúñ ðM‚w rðð‚o ¼tðu ™t™t (y™uf) «fthu ¼tËu Au,
‚¥ð‚: yufY… s Au. …hƒúñ{tk ¼uŒŒþeo™u yuf‚t yËíÞ ÷t„u Au
yuf‚tŒþeo™u ¼uŒ (y™uf…ýkw) yËíÞ ÷t„u Au, ‚xMÚt òu™th™u ƒk™u
sýtÞ Au, ‚¥ððu¥tt™u Ëðo ¾hu¾h …hƒúñ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
ytí{t, ¿tt™™tu ÂMÚth Ëth Au. ‚¥ð¿t™u r[Œtftþ™e ykŒh s„‚
¼tË‚wk ntuðt A‚tk ™nª suðwk s Au. ‚¥ð¿t™u …tu‚t™t …qýo MðY…
…h{tí{t{tk ftuE swŒwk ™nª yuðwk ¼tË‚wk á~Þ yËíÞ s Au, fuð¤
349
…tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t s Au. y¿tt™e á~Þ yt¼tË™uÞ Ët[tu
{t™u Au yux÷u yu™u ftkE s {¤‚wk ™Úte.
¿tt™e …h{tí{t s Au yu{tk á~Þ ftkE s ™Úte.
¿tt™e ytí{t Au yu{tk MðÙ ftkE s ™Úte y¿tt™e ytí{t™u
¼q÷e MðÙ{tk ht[u Au. Ëðoºt yuf [i‚LÞ s Au. ßÞtk ¼útkr‚ ¼tËe Au
íÞtk s …tu‚t™wk [i‚LÞ swyu, ¼útkr‚ ft…e ™t¾u yux÷u Ëðoºt yuf [i‚LÞ
s Au. ¼útkr‚ ht¾e™u ˽¤e ¼útkr‚™tu yk‚ òuô yux÷u yk‚u [i‚LÞ
ytðþu yu{ fŒe ¼útkr‚™tu …th ytðu s ™nª. Äeh ðeh …whw»t þ{Œ{
(rs‚urLÿÞ…ýwk) {u¤ðe yËíÞ ¼útkr‚Œun™u „{u ‚uðtu Œtn ÚttÞ r™Šðfth
s hnu, ©ðý {™™ r™rŒæÞtË™Úte ƒúñ¿tt™ «t fhe ƒúñ s hnu,
Ëw»tw™e su{ s„‚ ftkE Au s ™nª yuðtu hnu, …qðo sL{™t Ëðo f{tuo
Œwü ËkfÕ…tu r™{qo¤ fhe Œu, …tu‚t™t …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚{tk s ËŒt
ÂMÚth hnu yu s …qýo …h{™e «t Au. ytí{¿tt™e™u «thçÄ ™Úte. su™u
180
yËíÞ ¼útkr‚ Œun nwk Awk yuðwk y¿tt™ Au yu™u Œun™u su Út‚wk ntuÞ yu
ytí{t™u Út‚wk ¼tËu. ytí{¿tt™e ytí{t s Au Œun ™Úte. ytí{t™uÞ
ftkE Út‚wk ™Úte, yËíÞ¼útkr‚ŒunuÞ ftkE s ™Úte yux÷u yu™wkÞ ftkE s
Út‚wk ™Úte, …tu‚u ytí{t ysL{t yrðfthe yrð™tþe s Au Œun yËíÞ
¼útkr‚ s Au. yËíÞ ¼útkr‚Œun™t ¼trð™e ®[‚t ™nª fhðt™e,
ytí{¿tt™Úte fuð¤ ytí{t s ÂMÚth ÚtE hnuðt™wk, ytí{t{tk ¼q‚ ¼trð
ftkE Au s ™nª.
ytí{t fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk Au s ™nª.
{t™ {tu n hrn‚, Ëk „ Œtu » t S‚u ÷ t, r™íÞ yæÞtí{, Ëthe …u X u
ft{™tytuÚte r™ð]¥t, Ëw¾ Œw:¾ ™t{f îkîtuuÚte Ëthe …uXu {wõ‚, rððufe
…whw»ttu ‚u yÔÞÞ (yrð™tþe) …h{…Œ …t{u Au.
ht{ ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …tu‚t™tu y™w¼ð fnu Au, nwk {™u ƒúñ
™ntu‚tu òý‚tu íÞthu …ý nwk ƒúñ s n‚tu yuðwk y™w¼ðwk Awk.
350
™{oŒt, 12-8-2006
Ëðo™e ykŒh r™íÞ ËíÞ yuf s ytí{tŒuð.
˽¤wk r[Œtftþ yufhË s yufhË Au.
ytí{t s ËðoMð Au ytí{t rð™t ƒeswk ftkE ™Úte.
…tu‚u …h{tí{t Ëk…qýo îi‚¼útkr‚hrn‚ Au.
r[Œtftþ s MðÞk«ftþ MðËkðuã ytí{t Au.
Ëðo™e …tu‚t™e ykŒh s Ëðo™t …tu‚t™t r™íÞ ËíÞ
yufs ytí{t Œuð.
Ëðo™e ykŒh Ëðo™tu …tu‚t™tu Ëtûte ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t s ¾ht Œuð
Au ƒeò Œuð ™Úte. rðð‚o{tk ÿüt á~Þ{tk «íÞût Œuð ¼tËu yu …ý yu
{q¤ «íÞût Ëðo™e …tu‚t™e ykŒh™tu Ëðo™tu …tu‚t™tu Ëtûte ÔÞt…f
[i‚LÞ …h{tí{t Œuð s Au, rðð‚o{tk ftuE á~Þ{tk ¼tË‚t Œuð™t
ðhŒt™ fu þt… yu …tu‚t™t Ëtûte …h{tí{t™tu ËkfÕ… s MÚtq¤ ytfthu
¼tËu Au ƒeò Œuð ™Úte fu ƒeò ŒuðÚte ™Úte. fu𤠅tu‚t™wk …qýo MðY…
…h{tí{t s Au rðð‚o™t ¼uŒ AuŒ yt¼tË s Au Ët[t ™Úte.
{ntËt„h {ntËt„h ni, {ntËt„h rn ÷nh ni >
r[Œtftþ r[Œtftþ ni, r[Œtftþ rn ËkËth ÷nh ni >
˃ {ntËt„h yufhË rn yufhË ni >
˃ r[Œtftþ yufhË rn yufhË ni >
…h{tí{t™e ÷nuhY…u s ËkËth òuðtÚte …h{tí{t s y™w¼ðtÞ Au
ƒeswk Au s ™nª.
ËÂå[Œt™kŒ (r[Œtftþ yufhË) Au yË‚T sz r™ht™kŒ (ËkËth ÷nuh)
™Úte.
r™:ËkfÕ… s hnu ‚u …h{tí{t s hnu. Ëtûte …tu‚t{tk suðtu ËkfÕ… Ähu
‚uðwk s Ëqû{ (ykŒh) MÚtq¤ (ƒnth) þw¼ yþw¼ ¼tËu. ƒesu õÞtkÞÚte
ƒeswk ftkE s ytð‚wk s‚wk ™Úte fthý fu …tu‚t™tu Ëtûte s Ëðoºt …rh…qýo
[i‚LÞ …h{tí{t Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
351
 Ëtûte Ëðoºt …rh…qýo [i‚LÞ …h{tí{t Au.
Ëðo™e ykŒh Ëðo™tu …tu‚t™tu Ëtûte …h{tí{t Œuð s rðð‚o™t
…hƒúñ …k[tÞ‚™ ËŒtrþð ðrËc ftf¼wþwkz ËhMð‚e ðtÕ{erf
(yá~Þ Œuðtu rËØtu {wr™ytu) ytfthu ¼tËu Au. Ëðo™e …tu‚t™e ykŒh
Ëðo™tu …tu‚t™tu …h{tí{t Œuð s ykŒh ƒnth yt ˽¤t ytfthu
¼tËu Au fu𤠅tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t rð™t swŒwk ƒeswk õÞtkÞ
õÞthu Þ ÷u þ {tºtu Þ ftk E s ™Úte ƒÄw k s …tu ‚ t™w k …q ý o MðY…
…h{tí{t s Au.
rðð‚o™t nwk Úte òuþtu ‚tu ¼útkr‚™tu …th s ™nª ytðu. fuð¤
…tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t s Au yux÷u ¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª, Ëtûte
suðt Sð s„‚…ýt™tu ËkfÕ… fhu Au ‚uðtu s ‚u ¼tËu Au. r™ŠðfÕ…
Ë{trÄrËØ™us Þtu„ðtrËc{tk Ëk…ý q o …h{tí{t MðY… y™w¼ðtÞ, …tu‚u
Ëtûte …h{tí{t Au yus ËíÞ, ƒtfe ƒÄe yËíÞ fÕ…™t.
ytí{t …tu‚u s ƒÄwk Au ytí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte
…tu‚u s …h{tí{t Au …tu‚u s …tu‚tÚte fÕ…™tY…u ¼tËu Au …tu‚t™tu
ytí{t s ƒÄtY… ÚttÞ Au, …tu‚t™tu ytí{t s …tu‚t™e fÕ…™tÚte
ƒkÄtÞ Au, …tu‚t™tu ytí{t s …tu‚t™t ¿tt™Úte {wõ‚ ÚttÞ Au ytí{t
ytí{t s Au fÕ…™t s ™Úte y¿tt™ ¿tt™uÞ ™Úte ƒkÄ {tuûtuÞ ™Úte.
rŒÔÞ[ûtw ¿tt™[ûtw{tk …h{tí{t Œu¾tÞ yu ¿tt™e™wk «íÞût, y¿tt™ áÂü{tk
s„‚ Œu¾tÞ yu y¿tt™e™wk «íÞût.
¿tt™e™u …h{tí{t s ËíÞ Au s„‚ fÕ…™t.
y¿tt™e™u s„‚ ËíÞ Au …h{tí{t fÕ…™t.
…h{tí{t MðÞk r™»f÷kf s hne yt¼tË{tºt s„‚ Äthý fhe
hÌtt Au. ¾wŒ ftu ¾tufh rn ¾wŒtE «fx ntu‚e ni ¾wŒ rn ¾wŒt ni > ¾wŒ
…h{tí{t ftu™t Œþo™ fhu ! …tu‚t™t ˽¤t yt¼tËY…u …tu‚t™t s
Œþo™ fhu ƒeswk ftuE fu ftkE Au s ™nª. ftuE fnu …h{tí{t Œu¾tztu !
yu™tu W¥th Ëðo™tu ytí{t s …h{tí{t Au, Ëðo á~ÞY… …ý yuýu s
352
Äthý fÞwo Au. Ëðoºt ËðoŒt Ëðo …h{tí{t s …h{tí{t r[Œtftþ s
ytí{t (¾hwk ‚¥ð ËíÞ) Au r[Œtftþ s á~Þ (fÕ…™t) Au ƒeswk õÞtk
Au ! …tu‚u Ëtûte …h{tí{t s Au r™:ËkfÕ… s Au yux÷u s„‚ hrn‚ s
Au fuð¤ MðY…{tk ËkfÕ… fu ËkfÕ…™wk s„‚ {wÆ÷ Au s ™nª. r[Œtftþ
MðÞk«ftþ s ‚¥ð¿ttu™t ˽¤t rhÞ÷tEÍuþ™ (Ëtûttífthtu) herð÷uþ™
(Œþo™tu y™w¼rq ‚ytu) Au. r[Œtftþ MðÞk«ftþ s y¿tt™eytu™t yËíÞ
yt¼tË{tºt «Ëth (rðð‚o) «ðtn ËkËth ytfthu ¼tËu Au, yu s
r[Œtftþ MðÞk«ftþ ‚¥ð¿ttu™t ËíÞ ytí{t ytí{Ëtûttífth s Au yu{tk
fnu ð t™w k s þw k ntu Þ ! ËíÞ yu x ÷u ytí{t ƒÄu s ËíÞ, ƒtÄ
(þqLÞyt¼tË) yux÷u á~Þ ƒÄu s ƒtÄ (ftkE s ™Úte).
ytí{t ËtÚtu Ët[tu Au yu™u {txu s Þtu„ðtrËc. ytí{t ËtÚtu
Ët[tu yu ƒÄu (Ëðoºt) s Ët[tu, ytí{t ËtÚtu ¾tuxtu yu ƒÄu s ¾tuxtu
fthý fu …h{tí{t s Ëðo™tu ytí{t Au. yrÄct™ ËíÞ Mðefthðwk òuEyu
181
yæÞM‚ fÕ…™t Atuze Œuðe òuEyu fthý fu Ëðo™e ykŒh Ëðo™tu …tu‚t™tu
ytí{t …h{tí{t s yrÄct™ ËíÞ Au, õÞtkÞ yæÞM‚ (fÕ…™t) ftkE
s ™Úte. yuf ËtÚtu ƒu ð÷ý õÞtkÚte ntuÞ ! yuf ËíÞ …h{tí{t y™u
ƒeS yËíÞ fÕ…™t. ËíÞ …h{tí{t{tk yt¼tË{tºt ËkfÕ… ËíÞ
…h{tí{t™tu s ntuÞ, ËkfÕ…™t s„‚ «íÞu ðihtøÞ s ntuÞ yux÷u ËíÞ
…h{tí{t s hnu, yt¼tË{tºt ËkfÕ… s„‚ r™ðtoý (yá~Þ) …t{u.
ËíÞ …h{tí{t{tk yt¼tË{tºt ËkfÕ… …tu‚t™t yrÄct™ ËíÞ
…h{tí{t™u ¼q÷e ËkfÕ… s„‚™tu ËkfÕ… fhu yux÷u ËíÞ …h{tí{t
ytðhý{tk hnu y™u yt¼tË{tºt ËkfÕ… yt¼tË{tºt s„‚{tk „tuÚttk
¾tÞ. ËíÞ™u ¾tuxwk ƒ‚tðu ¾tuxt™u ËíÞ ƒ‚tðu yus {tÞt (sqX).
ËíÞ …h{tí{t s Au, sqXe {tÞt ftkE Au s ™nª. ËkfÕ…, …h{tí{t™tu
s ËkfÕ… fhu yux÷u …h{tí{tY… s ÚtE òÞ; ËkfÕ…, s„‚™tu ËkfÕ…
fhu yux÷u s„‚{tk „tuÚttk ¾tÞ.
Þtu„ðtrËc{tk îi‚¼útkr‚ðt¤t™wk ft{ ™Úte.
353
…tu‚u …h{tí{t Ëk…qýo îi‚¼útkr‚hrn‚ Au.
fÕ…™t ¼útkr‚hrn‚™u Ëðoºt Ëðo …h{tí{t Ëtûtt‚T s Au «íÞût s Au,
fÕ…™t ¼útkr‚ðt¤t™u ytðhý™u ÷eÄu yr‚ Ëqû{tr‚Ëqû{ ÷t„u Au,
r™htðhý Au yux÷u Œu¾tÞ Au, ytðhý Au yux÷u Œu¾t‚t ™Úte.
…h{tí{t Ëðo™t ÓŒÞ{tk r[ÿw… ¿tt™MðY… ËhMð‚e Au. ytí{t{tk
ykŒh suðtu ËkfÕ… fhtu yuðtu ¼tËu Au.
ËíÞ{T …hkÄe{rn >
‚¥ð¿t ‚¥ð¿tt™Úte yËíÞ¼útkr‚ ŒunY…u þtk‚ ÚtE™u …h{ ËíÞ
…h{…Œ{tks …h{þtk‚ s ÚttÞ Au. ðrËc ytí{áÂüÚte hnuðt y™u
Œun áÂüÚte Aqxðt s Au. r[¥t …h{tí{t{tk s hnu yux÷u …h{tí{tY…
s ÚtE òÞ, r[¥t {tÞt{tk hnu yux÷u {tÞt{tks ¼BÞt fhu. yuf ‚tu
…tu‚t™wk ¾hwk ‚¥ð ËíÞ …h{tí{t ¼q÷ðt, ƒeswk sqXe {tÞt Ët[e
{t™ðe, ºteswk sqXe {tÞt{tk …h{tí{t {t™ðt yux÷u ËíÞ …h{tí{t
182
õÞtkÚte sýtÞ ! …tu‚t™t r™{o¤ ytí{MðY…{tk s ËŒið y™wËkÄt™
ht¾™th Ëk…qýoðtË™tûtÞ ÚtE …h{…Œ s ÚtE òÞ Au. yt ƒÄwk
yrÄct™ (…h{tí{t) Y…u ËíÞ Au yæÞM‚ (fÕ…™t) Y…u ftkE s
™Úte. ynª y™trŒ y™k ‚ yðýo ™ eÞ r™Šðfth ËíÞ ‚¥ð Au
yt¼tË{tºt ‚{u ‚Útt nw k EíÞtrŒ y™u f Y…u ¼tËu Au ‚u ™ u s
ƒúñ fnu Au.
ƒúñ …tu‚t™wk MðY… Atuzât rð™t yt¼tË{tºt (rð÷tË{tºt)
ËkfÕ…r[¥t Sð ytfthu ¼tËu Au. ƒúñ s Au ƒeswk ftkEs Út‚wk ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t™e ykŒh fÕ…™t {tºt s r[¥t (ytr‚ðtrnf
Œun) ¼tËu Au. Ëtûte ytí{t{tkÚte Ëqû{r[¥t MÚtq÷Œun ƒu fÕ…™t ftZe
™t¾tu yux÷u fuð¤ r[Œtftþ s Au, yt¼tË {tºt Ëqû{r[¥t s MÚtq¤Œun
ytfthu ¼tËu Au. r[Œtftþ …tu‚t{tk ßÞtk fÕ…™t ¼tËu Au íÞtk s
fÕ…™t™t yrÄct™Y…u fÕ…™t™u òý™thY…u fÕ…™t™wk Ëtûte Au, fÕ…™t
ftkE s ™Úte r[Œtftþ s Au (r™ŠðfÕ… Ë{trÄ).
354
r[Œtftþ s MðÞk«ftþ MðËkðuã ytí{t Au.
r[Œtftþ{tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftuE ™Úte fu su yu™u òýu («ftþu)
y™u ƒeswk ftuE ™Úte fu su™u yu sýtðu («ftþu). r[Œtftþ{tk fÕ…™t s
yt÷tuf …h÷tuf MðÙ ytrŒ ytfthu ¼tËu Au, yt…ýtu s …h{tí{t
yt…ýe s Ët{u ¾qÕ÷tu ÚtE™u ytðu Au ‚tuÞ yt…ýu ‚u™u ytu¤¾e þf‚t
™Úte. ËíÞ ytí{‚¥ð (r[Œtftþ) ™tu s fÕ…™t yt¼tË ytfth Au,
r[Œtftþ{tk þqLÞ fÕ…™t s s„‚ ytfthu ¼tËu Au, ‚¥ððu¥tt
SðL{wõ‚ r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte ‚¥ð …tu‚u s Au, ¼tir‚f ði¿ttr™f
‚¥ð{tk þqLÞ fÕ…™t{tk ‚¥ð þtuÄu Au õÞtkÚte {¤u ! …]Úðe™t Ët‚¾kztu{tk
Ët‚Ëtu fhtuz y¿tt™e ËkËthe ‚¥ð{tk þqLÞ fÕ…™t{tk Ëw¾ þtuÄu Au
õÞtkÚte {¤u ! y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ …qýo s Au fÕ…™t þqLÞ s Au,
ÓŒÞ (r[ÿw… y™w¼ð) {tk ðtË™t (fÕ…™t) s„‚ ytfthu ¼tËu Au
fuð¤ [i‚LÞ s Au fÕ…™t s„‚ ™Úte.
«Út{ yrð™tþe ƒúñ…Œ{tk Ëtr¥ðf rnhÛÞ„¼o Ë{Âü þheh
fÕ…™t ¼tËu Au, ‚u s fÕ…™t ÔÞÂü fÕ…™t Y…u ‚t{Ë ‚t{Ëe Sð
(ÔÞtÄ) ¼tËu Au. r™hðÞð ytí{t (r[Œtftþ) {tÞt ðzu rnhÛÞ„¼o
¼tËu Au ‚u swŒe swŒe fÕ…™t ¼tËu Au, Ë{ÂüY…u rnhÛÞ„¼o ytí{t
(r[Œtftþ) Au …tu‚t{tk fÂÕ…‚ ÔÞÂü Sðtu{tk swŒe swŒe fÕ…™t ytfthu
¼tËu Au, yuf s ‚¥ð …tu‚t{tk {tÞt{tºt y™uf Y…u ¼tËe hÌtwk Au.
‚¥ð¿t{tk yufs ‚¥ð «ftþ Au. rnhÛÞ„¼o™tu Ëqû{ ytr‚ðtrnf Œun
s MÚtq¤ ytrļtir‚f Œun rðhtx ytfthu ¼tËu Au, MÚtq÷ rðhtx
ytfth™e ykŒh s …]Úðe ytrŒ ytfth ¼tËu Au, r[Œtftþ s Au yu{tk
ftuE s fÕ…™t ™Úte. r[Œtftþ{tk s„‚ fÕ…™t MðÙð‚T s Au
r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s þqLÞ ¼tË{tºt ˽¤e fÕ…™t ytfthu
¼tËu Au, r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkEs ™Úte. r[Œtftþ s Au s„‚ Au
s ™nª. r[Œtftþ s Au Œun Au s ™nª. r[Œtftþ{tk ƒÄe fÕ…™t{tk
fÕ…™t Ëqû{Y…u ytr‚ðtrnf MÚtq¤Y…u ytrļtir‚f ytfthu ¼tËu
355
Au. fÕ…™t suðe ytr‚ðtrnf ‚uðe ytrļtir‚f ¼tËu, ykŒh Ér»tÞ
ƒnth Ér»t s ¼tËu, ykŒh ÔÞtÄuÞ ƒnth ÔÞtÄ s ¼tËu. fuð¤ MðY…u
y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ r™Šðfth s Au, þqLÞ fÕ…™t ytfthu s
rðfthðt¤wk ¼tËu Au. …h{tí{t™u òýu Au yus ¾hwk òýu Au, …h{tí{t™u
™Úte òý‚tu yu ftkE s òý‚tu ™Úte.
‚¥ð¿t «f]r‚ rËØ (MðÞkrË؃úñÞtur™) (sL{ò‚) ¿tt™ - ðihtøÞ
- yiïÞoÞwõ‚ ƒwÂØÚte, {wõ‚ ntuE™u ËtûteY…u yËk„ ¼tuõ‚t (ÿüt)
ƒ™u Au ‚uytu ‚u s sL{{tk {wõ‚ ÚtE òÞ Au, ‚u Ëtr¥ðf Ëtr¥ðfe Au
suðt fu Ë™ftrŒf. …nu÷t y¿tt™ ÚtE ËkËth{tk hne …Ae ¿tt™ ÚtE
yus sL{{tk {wõ‚ ÚtE òÞ Au yu Ëtr¥ðfe. htsËhtsËe …nu÷tk
¼tu„ …Ae {tuût …t{u Au. y™uf sL{ …Ae ¿tt™Úte {wõ‚ ÚttÞ ‚u
htsËe. ½ýtk ft¤ ËwÄe yíÞk‚ y¿tt™e hne ½ýt ft¤u {tuût …t{u ‚u
‚t{Ë ‚t{Ëe. y™uf sL{tu …Ae {tuût…t{u ‚u ‚t{Ëe. Wîu„ …tBÞt
183
rð™t™t (yxõÞt rð™t™t) yM¾r÷‚ …whw»t «Þí™Úte …h{…Œ …{tÞ
s Au. Ëíf{o (¿tt™) Úte Œw»f{o (y¿tt™) ™tþ …t{u Au. su …h{…Œ
{txu «tÚto™t y™u Þí™ fhu Au ‚u …h{…Œ …t{u s Au rËðtÞ fu ð[{tk
Úttfe sE™u …wÁ»ttÚto {qfe Œu. «Þí™ r™hk‚h ‚L{Þ‚t ¼tð™t EåAtÚte
r™:ËkþÞ (yð~Þ) …h{…Œ s ÚttÞ Au. {ntí{tytu™t Ëk„Úte rððuf™tu
WŒÞ ÚttÞ Au. rððufÚte yt sL{ õÞtkÚte ytÔÞtu ! yt ËkËth õÞtkÚte
ytÔÞtu ! yuðt {q¤ ‚¥ð™t rð[th™t r™hk‚h yÇÞtËÚte SðL{wõ‚
ÚttÞ Au ËíËk„ ytí{rð[thÚte {tuût «t …tËu rnhÛÞ„¼o™t yiïÞo
…ÞO‚o Ëðo ÷û{e ðtÞw{tk Wz‚t Ëqftk…t™ suðe ‚wåA y™u yMðeftÞo ¼tËu
Au. …tu‚u [i‚LÞ Au yuðtu ytí{Ëtûttífth ntuÞ yux÷u …iËt™e ÷½w‚t„úkrÚt
™ ntuÞ, …iËtÚte sz ðM‚w {¤u, sz [i‚LÞ{tk ™Úte. [i‚LÞ y™w¼ðu yu
[i‚LÞ{tk s …qýo hnu, sz™t {tun{tk Œw:¾e ™ ÚttÞ. {wÏÞ [i‚LÞ ™
y™w¼ðu, sz Œun Ët[tu {t™u yux÷u Œw:¾e ÚttÞ. {wÏÞ [i‚LÞ y™w¼ðu
hnu yu{tk Œw:¾ s ™Úte.
356
™{oŒt, 13-8-2006
…tu‚t™wk fu𤠅qýo MðY… r[Œtftþ s Au.
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo …h{tí{t s …h{tí{t.
¾hwk ‚¥ð ËíÞ y™u ‚¥ð¿t yuf s Au.
ËíÞ r[Œtftþ{tk yËíÞ yt¼tË Au s ™nª.
…tu‚u ytí{t ysL{t yrðfthe yrð™tþe s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ¼tË ¼tËu Au r[Œtftþ Au ¼tË ™Úte ¼tËÚte
¼tË{tk ƒesu þtuÄðt…ýwk ™Úte, {ntËt„h{tk ÷nuh ¼tËe Au {ntËt„h
Au ÷nuh¼tË ™Úte ÷nuh¼tËÚte ¼tË{tk ƒesu þtuÄðt…ýwk ™Úte.
r[Œtftþ …tu‚t{tk r[Œtftþ s Au …tu‚t{tk ™ ntuÞ yuðe fÕ…™tY…
fŒe ™ ÚtE þfu …tu‚u r[Œtftþ Au …tu‚t{tk ftkE Út‚wk ™Úte ¼tË ftkE
™Úte „{u ‚uðtu ¼tË ¼tËu ftkE ÷t„‚wk ™Úte. ¿tt™ r[Œtftþ, y¿tt™
¼tË, ¿tt™Úte y¿tt™™tu ™tþ ÚtE òÞ yux÷u ¿tt™ y¿tt™Úte …h
…h{…Œ s Au. …h{…ŒY… ÚtÞt …Ae Œun ¼tËu yux÷u SðL{wõ‚,
Œunþtk‚ ÚttÞ yux÷u rðŒun{wõ‚. …h{…Œ r™Šðfth s Au. y¿tt™e
ËkËthe ËkËth Œw:¾Úte {wõ‚ Útðt r™»ft{ f{o r™»ft{ W…tË™tÚte
ÔÞðnthþwÂØ r[¥tþwÂØ fhu yu þwØ «ð]Â¥t{t„oÚte þwØ r™ð]Â¥t{t„o™tu
yrÄfthe ƒ™u. ðihtøÞ ¿tt™Úte {tuût …h{…Œ …t{u. {™w ytrŒ
«ð]r‚{t„o™t «ð‚of Au, Ë™ftrŒf r™ð]Â¥t{t„o™t «ð‚of ytrŒ
ƒúñrðãt yt[tÞtuo Au. r[Œtftþ™e ykŒh ßÞtk ¼tË ¼tMÞtu Au íÞtk yt
s ûtýu yu{ ÚtE òÞ fuð¤ r[Œtftþ s Au ¼tË ftkE s ™Úte, {wõ‚ s
Au …h{…Œ s Au.
…tu‚t™wk fu𤠅qýoMðY… r[Œtftþ s Au yu{tk ƒeswk ftkE s ™Úte
yu{tk þqLÞ¼ú{ á~Þ yrðãt™tu yk‚ òuðt òÞ ‚tu õÞtkÚte …th ytðu!
…h{tí{t{tk …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE…ý ¼tËu yu {tºt þqLÞ
¼ú{ s Au. r[Œtftþ s Au r[Œtftþ{tk ßÞtk þqLÞ ¼ú{ ¼tMÞtu ntuÞ
íÞtk {tºt r[Œtftþ s fnuðtÚte Ëk…qýo þqLÞ ¼ú{ x¤u ™nª. ðrËcÚte
357
 q o þqLÞ¼ú{ Au s ™nª. …h{tí{t{tk
…qý‚o ¥ðƒtuÄÚte r[Œtftþ s Au Ëk…ý
™Úte yuðtu s„‚¼ú{ fu{ ¼tËu Au ? …h{tí{t™tu ÞÚttÚto rð[th
ht¾‚t ™Úte yux÷u. …h{tí{t{tk ™Úte yuðtu s„‚¼ú{ fuðe he‚u ™
¼tËu ? …h{tí{t™tu ÞÚttÚto rð[th ht¾tu yux÷u. …h{tí{t{tk yt¼tË
ytfth{tºt y™uf r[ºtrðr[ºt Ë]Âü™t Ëso™ rðËso™ ¼tMÞt fhu
Au …h{tí{t fu𤠅qýo MðY… Au, {ntËt„h{tk yt¼tË ytfth {tºt
y™uf r[ºt rðr[ºt [fhe {tuò Veý ƒwŒ ƒwŒ™t Ëso™ rðËso™
¼tMÞt fhu Au {ntËt„h fu𤠅qýo MðY… Au.
nwk r™htfth ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ hrn‚ þwØ ytí{tY… Awk yuðwk
‚¥ð¿tt™ ÚtðtÚte s ‚h‚{tk {wÂõ‚ {¤u Au. þwØ ytí{tÞ Au ¿tt™uÞ Au
yz[ý rð™t ¿tt™ «fx Útðwk òuEyu. fuð¤ ytí{¿tt™ rËðtÞ ƒeò
ftuE W…tÞÚte þqLÞ¼útkr‚ y™k‚ yrðãt þtk‚ Út‚e ™Úte. r[Œtftþ
Ët{u ‚{u ftkE …ý {qftu yux÷u fÕ…™tY…u ƒtrÄ‚ s ÚtE òÞ fthý fu
184
fÕ…™t ftkE Au s ™nª, ‚¥ð¿ttu™u ytí{ËtûttífthÚte Ëk…qýo y™w¼ðtE
„Þwk fuð¤ r[Œtftþ Ëðoºt ytí{t Au ƒeswk ‚¥ð s ™Úte ftuE fÕ…™t
ftkE s ™Úte fuð¤ yuf r[Œtftþ s Au yt Ë]Âü™e ftuE fÕ…™t ftkE
s ™Úte r[Œtftþ{tk Ë{ÂüfÕ…™t s …tu‚t{tk y™k‚ swŒe swŒe fÕ…™t
ytfthu yuðe ¼tËu Au fu ˽¤e fÕ…™tytu yufƒeò™u Œu¾u, ð¥te
ytuAe Œu¾u, ™ Œu¾u, r[Œtftþ Au ftuE fÕ…™t ™Úte. Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™
™Úte yux÷u s …h{tí{t y™u fÕ…™t™wk îi‚ ¼tËu Au, Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™
Au yux÷u …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ðrËc{tk s ‚{u yuf s
…h{tí{t ™nª hntu ‚tu ƒesu õÞtk hnuþtu !
Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™ Au yux÷u …h{tí{t s Au yt nwkÞ ™Úte ƒeswk ftuE
fu ftk E s ™Úte, Ëk…qýo …h{tí{t™tu Ëk…qýo Ëtûttífth s …qýo
ytí{Ëtûttífth Au. Ëðoºt …rh…qýo [i‚LÞ{tk ËkfÕ…uÞ ™Úte yux÷u
ËkfÕ…™t ò„ú‚ MðÙuÞ ™Úte, y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ yuf ƒúñ s Au
ƒeswk fþwk s ™Úte. yuf ƒúñ{tk ƒÄwk s ¼tËe þfu Au. y™k‚ yíÞk‚
358
rðþt¤ yuf s ƒúñ{tk Eïh {týË™e ËtiÚte {tuxt{tk {tuxe SðfÕ…™t
Au ˽¤e y™k ‚ Ë]  üytu ™ e ˽¤e y™k ‚ fÕ…™tytu yu f
EïhfÕ…™t{tk s Ë{tE òÞ Au, yt¾e Eïh fÕ…™t y™k‚ yíÞk‚
rðþt¤ ƒúñ{tk Ë{tE òÞ Au. yus Ë¥tt Ët{tLÞ Ët{tLÞ [i‚LÞ
yu™t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. ËqÞo ntuÞ íÞtk …qýo «ftþ s ntuÞ
ykÄfth {wÆ÷ ™ ntuÞ, …h{tí{tËqÞo ntuÞ íÞtk …qýo ¿tt™«ftþ s ntuÞ,
y¿tt™ ykÄfth {wÆ÷ ™ ntuÞ. y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ™e yr¼L™
Ëðo þÂõ‚ ({tÞt Eïh) yrÄ»Xt™Y…u ƒúñ s Au, yæÞM‚Y…u Ëðo
Ë]Âü™tu ¼tË s Au. þÂõ‚ y™wËkÄt™, ™Úte yuðt ¼tË «t {txu
™Úte, ƒúñY… Útðt y™u hnuðt {txu s Au.
ƒúñ + {tÞt = Eïh
Eïh + {tÞt = Ë]Âü
Eïh - {tÞt = ƒúñ
{tÞt Eïh Ë]Âü fÕ…™t{tk sðt {txu ™Úte ƒúñY… Útðt hnuðt
{txu s Au. {týËu r[Œtftþ{tk ‚fo fhðt™tu ™Úte …tu‚u r[Œtftþ s
hne …tu‚t{tk ‚fo ÚttÞ yuðwk ƒÄwk (ynk{™ðtË™t) s Atuzðt™wk Au.
r[Œtftþ ftuýu ¼téÞwk Au ! ‚tu ‚™uÞ ftuýu ¼téÞtu Au y™u ‚the
{tÞtÞ ftuýu ¼t¤e Au ! Þtu„ðtrËc yuðwk Au {týË ßÞtk ƒuXtu ntuÞ
íÞtk s Ëk…ýq o þtk‚ ÚtE òÞ yu™u ¼„ðt™ …h{tí{t {txu õÞtkÞ ¼{ðt™wk
hnu ™nª.
‚¥ð¿t™wk {q¤ {wÏÞ ÷ûtý þwk ? ‚u fuð¤ r[Œtftþ Au.
‚u Ë{trÄMÚt Au yux÷u þwk ? ‚u™t{tk (rnhÛÞ„¼oÚte Útqk{zt ËwÄe) ftuE s
fÕ…™t ™Úte.
‚u fuðwk ƒtu÷u Au ? fuð¤ r[Œtftþ «ftþu Au, ‚u fu{ ƒuËu Au ? fuð¤
MðY… ÂMÚtr‚, ‚u fu{ rð[hu Au ? fuð¤ r[Œtftþ rðnth (h{ý). yuf
…h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{ Þwõ‚ Ët[t
rs¿ttËw {w{wûtw yu yuf …h{tí{t{tk …qýorð©tkr‚™t yrÄfthe Au,
359
…h{tí{t …qýorð©tkr‚ ÷ûÞ™t ËíÞ«{týtu (Ëíþt† Ëí…wÁ»t ÷tuf™t
«íÞût ÿütk‚tu) «{týtu ™ ÷t„‚t ntuÞ su™u …tu‚t™wk r{ÚÞt ûtý¼k„wh
nwk s Ët[wk fu «{tý ÷t„‚wk ntuÞ yu™e ËtÚtu ‚¥ð¿t Ëí…wÁ»t þwk ðt‚
fhu ! …h{tí{t s ÷ûÞ ntuÞ yux÷u nwk s hnu ™nª, nwk s Ët[wk ÷t„‚wk
ntuÞ yux÷u …h{tí{t ÷ûÞ s ™Úte. yufŒ{ ßÞtk Atu íÞtk s …h{tí{t{tk
þtk‚ ÚtE sðwk ntuÞ yu™u {txu s yt (ðrËc™tu …qýo‚¥ðƒtuÄ) Au. yt
Ëðo r[Œtftþ s Au ‚¥ð¿ttu™t y™w¼ðÚte yus Ëðo Ëth ËíÞ «{tý
Au ƒeS ftuE y¿tt™ áÂü{tk ftuE Ëth ËíÞ«{tý ™Úte. ÿZ r™ùÞ
ðzu yuf s ‚¥ð y™w¼ððt{tk ytðu yux÷u ‚u yuf s ‚¥ð hnuðtÞ Au.
îi‚™t ËíÞtËíÞ™tu r™ýoÞ fh™th Ëtûte™wk ËŒtÞ yÂM‚íð Au
r[Œtí{t s …qýo Ëw¾Y… Au ‚u s yûtÞ Au ‚us …h{ …wÁ»ttÚto Au.
™{oŒt, 14-8-2006
{q¤ ƒúñ {q¤ ƒúñ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
185
{q¤u …qýo ËŒt …qýo Au {q¤u þqLÞ ËŒt þqLÞ.
…tu‚t™t ytí{t™u s swyu fuð¤ r[Œtftþ Au.
Ëk…qýo fÕ…™thrn‚ ytí{t s …h{tí{t Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Ëðo™tu …tu‚t™tu ytí{t Au.
ÞÚttÚto ðM‚wMðY… (fuð¤ r[Œtftþ)™u ytu¤¾™tht rððuf™e áÂü{tk
fþtu MÚtq÷¼tð fu Ëqû{¼tð «‚er‚{tk ytð‚tu ™Úte. Ëðo á~Þ r™htfth
r[ÿq… sýtÞ Au, ¿tt™e…ýkw y™u y¿tt™e…ýwk ƒk™u (rðð‚oY…u) ËíÞ
fne þft‚t ™Úte ‚u{ (r[ŒtftþY…u) yËíÞ …ý ™Úte. r[Œtftþ{tk
{™ðtýe þçŒ yÚto ™Úte, rðð‚o™t {™ðtýe þçŒ yÚto Ët[t ™Úte.
y™k‚ á~Þ™u (yrÄct™Y…u s yæÞM‚Y…u ™nª) ƒúñY…u y™w¼ððwk
‚u s …h{…ŒY… Au. y¿tt™e …tu‚t™e fÕ…™tÚte r[Œtftþ ¾tuxwk fnu
Au …tu‚t™e fÕ…™t Ët[e fnu Au, fuð¤ r[Œtftþ s Au ftuE y¿tt™e
¿tt™e Au s ™nª.
yt Ëðo …hƒúñY… s Au yu{ ‚¥ð¿tt™ ðzu y™w¼ðtE òÞ Au
360
yu ð e he‚u yt r[ŒT Ä t‚w …tu ‚ t™t ytí{t™e yk Œ h y™u f Y…u
rðð‚o¼tð™u …t{u Au. r[Œtftþ Ëk…qýo¿tt™{tk r[Œtftþ s Au rðð‚o
ftkE s ™Úte r[Œtftþ{tk rðð‚o{tk yËkÏÞ Sð fÕ…™t{tk ykŒh
ƒnth ðÄw ytuAwk yt¼tË¿tt™ ftkE s ™Úte, r[Œtftþ s yrÄct™Y…u
˽¤t ÿüt Œþo™ á~Þ{tk hnu÷wk Au. r[Œtftþ{tk fÕ…™t{tºt s ÿüt
Œþo™ á~Þ ¼tËu Au r™Šðþu»t ƒúñ s ¿tt™Úte s„‚™wk ¾Ák MðY… Au,
s„‚þ{e òÞ Au. ƒúñY… {ntËt„h{tk r[ŒkþY… s¤ ®ƒŒwytu
(Sðtu) ûtý{tºt{tk s ËkÞtu„ rðÞtu„ …t{‚t ¼tËu Au, ¾hu¾h
yufhË ƒúñY… {ntËt„h s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. îi‚hrn‚ swytu
yux÷u ˽¤wk y™k‚ yufhË r[Œtftþ s Au, îi‚Úte swytu yux÷u
r[Œtftþ{tk r[ŒkþY… swŒt swŒt Sðtu …tu‚t™t …thft ËkÞtu„ rðÞtu„
n»to þtuf ¼tËu Au, ˽¤wk y™k‚ yufY… ytrŒ {æÞ yk‚hrn‚ …h{tí{t
s Au swŒwk swŒwk ftkE s ™Úte. …h{tí{t Ëðoºt ËŒtÞ Au rðð‚o™t ˽¤t
Sð s„‚ ytð‚tk s‚tk ¼tËu Au. ¿tt™ ÚtÞt rð™t á~Þ™tu Œtu»t …qýo
he‚u ™tþ …t{‚tu ™Úte, ˽¤wk ¾hu¾h þtk‚ ƒúñ s Au. r[Œtftþ
…tu‚t{tk ËŒt yufY… s Au yt¼tË{tºt s swŒt swŒt ytfthu ¼tËu
Au. r[Œtftþ ÞÚttÚto ytu¤¾ðt{tk ytðu yux÷u yrðãt Ëtð Au s
™nª, ‚¥ð MðY… ytu¤¾e ÷u yrðãt þtk‚ ÚtE òÞ yu s SðL{wõ‚.
y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ{tk ¿tt™ y¿tt™™tu ¼uŒ ™Úte, fÂÕ…‚ yrðãt
y…uûttyu ¿tt™ y¿tt™™tu ¼uŒ ¼tËu Au, y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ
‚tu …tu‚u s ƒúñ Au yu ftkE ðuŒtk‚ ƒúñ¿tt™Úte ™Úte, ðuŒtk‚ ƒúñ¿tt™™tu
W…[th {tºt MðÞkrËØ MðÞk«ftþ ƒúñ™u Œþtoððt …qh‚tu y™u
yrðãt™tu r™»tuÄ (Ëtð ftkE ™Úte) …qh‚tu s Au, {q¤ ƒúñ{tk ftuE
yrðãtyu ™Úte fu ftuE ¿tt™™tu W…[thu ™Úte.
{q¤ ƒúñ {q¤ ƒúñ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte
fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t{tk yufhË ÚtE „Þu÷tu ‚¥ð¿t Vhe fŒe
…h{tí{tÚte swŒtu …z‚tu ™Úte, yt s s„‚™wk Ëðtuoå[ ÿütk‚ y™u
361
s„‚™tu Ëðtuoå[ ytŒþo Au. Ëðo …h{tí{tÚte ÚtÞwk Au Ëðo™u …h{tí{t{tk
Ë{tðt™wk Au. ¾hu¾h fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t f‚oÔÞ Ä{o Vhs
™Úte ÷t„‚t, Ëtð ™Úte yuðe yrðãt f‚oÔÞ Ä{o Vhs ÷t„u Au.
yr‚ ð¾ýtÞu÷t rððufe …whw»ttu þqLÞ ¼útkr‚ yrðãt™u …ËkŒ fh‚tk
™Úte, þqLÞ yrðãt ytrŒ {æÞ yk‚{tk Ëtð þqLÞ s Au ‚uÚte ‚u™wk
fthý ftÞo…ýkw …ý Ëtð þqLÞ Au. y¿tt™e ËkËthe ÷tuftu ËŒtÞ
r™»V¤‚t r™htþt fu{ …t{u Au ? …tu‚t™wk fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t
¼q÷e þqLÞ yrðãt{tk Ëw¾Y… V¤™e ËŒt ytþt ht¾u Au ! r[Œtftþ
s Au, þqLÞ ¼útkr‚ yrðãt Ëtð s ™Úte. r[Œtftþ{tk þqLÞ yt¼tË
ytfth s yrðãt Au; r[Œtftþ s Au, yrðãt ftkE s ™Úte.
[i‚LÞ …tu‚u Ë¥tt«ftþ Au, {qZ sz …tu‚u ftkE ™Úte.
{q¤u …qýo (r[Œtftþ) ËŒt …qýo Au {q¤u þqLÞ (yrðãt) ËŒt þqLÞ.
ËŒt…qýo r[Œtftþ{tk s„‚ MðÙ™tu õÞtkÞ fŒe yk‚ s ™Úte.
186
‚¥ð¿t {txu r[Œtftþ Ët[wk Au s„‚ MðÙ Au, y¿tt™e {txu s„‚
Ët[wk Au r[Œtftþ MðÙ Au. s„‚ MðÙ{tk þtuÄu ‚u™u ftkE s
{¤‚wk ™Úte.
…tu‚t™t ytí{t™u s swyu fuð¤ r[Œtftþ Au.
fu𤠃úñ{tºt MðY…™u Äthý fh™th yt s„‚™e ykŒh ƒúñË¥tt
rËðtÞ ƒeswk fþwk …ý Ëk¼ð‚wk s ™Úte, fu𤠃úñ{tk suðwk fÕ…tu yuðwk
¼tËu, ðM‚w‚: fu𤠃úñ s Au.
r[Œtftþ ytí{t{tk s fÕ…™t {tºt þw¼ yþw¼ f{o y™wËth Ëw¾
Œw:¾ V¤ ¼tËu Au, r[Œtftþ ytí{t{tk fÕ…™t{tºt …qðuo òuÞu÷e ftuE
þqLÞ á~Þ ¼útkr‚{tkÚte s r[Œt¼tË Œun þw¼ yþw¼ f{o, Ëw¾ Œw:¾
V¤ ¼tËu Au. Ëk…qýo fÕ…™thrn‚ ytí{t s …h{tí{t Au. fÕ…™t{tk
s ˽¤e sz [u‚™ MÚttðh sk„{ r[ºt rðr[ºt Ë]Âüytu™e WÚt÷
…tÚt÷tu ¼tËu Au. …h{tí{t{tk sL{uÞ ™Úte {]íÞwwÞ ™Úte, ƒtfe ƒÄwk
sL{{tkÞ ftkE s ™Úte {]íÞw{tkÞ ftkE s ™Úte. „whwfnu Au {™u s òu,
362
Þtu„ðtrË»X fnu Au ‚™u s òu, ‚wk yt ™Úte r[Œtftþ s Au. {ntËt„h{tk
y™uf [fheytu™e su{ r[Œtftþ{tk Mðt¼trðf s y™uf ¼útkr‚ytu
¼tËu Au ¾hu¾h r[Œtftþ s Au Þtu„ðtrËc™tu yt¾tu …qýo ‚¥ðƒtuÄ
Ëðo™t …tu‚t™t ytí{t W…h s Au. fuð¤ r[Œtftþ s Ëðo™tuu …tu‚t™tu
ytí{t Au. Ëðo™t …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ ytí{t™tu s yt¼tË
˽¤wk s„‚ ¼tËu Au.
fuð¤ Ë¥tt MVwŠ‚
fuð¤ [i‚LÞ ytí{t Ë¥tt«ftþ Au, yt¼tË{tºt …ŒtÚto MVwŠ‚{tºt
Au. …h{tí{t Ë¥tt Au s„‚ MVwŠ‚ Au. …h{tí{t ¾hwk ‚¥ðËíÞ Au,
s„‚ yt¼tË {tºt ¼tËu Au. …h{tí{t s„‚ yufs Au yux÷u …h{tí{t
yuf s Au s„‚ ftkE s ™Úte. …h{tí{t s„‚ yuf s Au yux÷u s„‚
s …h{tí{t Au yu yÚto ¾tuxtu Au. …h{tí{t ÂMÚth Au s„‚ yÂMÚth
Au, ÂMÚth …h{tí{t s hnu÷tu ÂMÚth s hnu Au, yÂMÚth s„‚Úte hnu÷tu
yÂMÚth s hnu Au. r[Œtftþ Ëk…qýo ¿tt™Úte s y¿tt™ ¼útkr‚™tu Ëk…qýo
s„‚ yt¼tË ™tþ …t{u Au. …h{tí{t™e y™k‚ rðþt¤‚t ™ Mðefthu
…tu‚t™wk r{ÚÞt ynk s Ët[wk {t™u yu™tÚte ûtwÿ ƒeS Ëkfwr[‚‚t fE ! yt
Ëðo r[Œtftþ ƒúñ™t s yðÞðtu Au y™u ‚u …tu‚u yðÞðe Y…u yuf s
Au yrÄct™ ƒúñ s yt Ëðo ytfthu ¼tËu Au, r[Œtftþ ytí{t{tk
Ëth þwk yËth þwk ËíÞ þwk yËíÞ þwk ! MðÙ™wk yrÄct™ ytu¤¾ðt{tk
ytðu yux÷u r[Œtftþ s Au. y¿tt™eytu™u MðÙ s Ët[wk ¼tËu Au. nu
‚¥ð¿t …whw»ttu ! ‚{u ÞÚttÂMÚt‚ MðY…™tu ytÄth ÷E ÂMÚth ÚtE ™u hntu.
Ë{wÿ{tkÚte su{ y™uf ‚hk„tu™tu ytrð¼toð Út‚tu ¼tËu Au ‚u{ «ftþY…
…tu‚t™t ytí{t (r[Œtftþ) {tkÚte ftÞofthý Y…u y™uf «r‚¼tËtu™t
ytfthtu™tu WŒÞ Út‚tu ¼tËu Au y™u ‚u ytfthtu …tu‚t™t MðY…Úte
yr¼L™ Au …tu‚t™t ytí{t ËkfÕ… MðÙ rð÷tË suðt ytfthu {tºt
¼tËu s Au, ¾hu¾h ftkE s Út‚wk ™Úte. yrÄct™ Y…u Ëðo s„‚
r[ŒtftþY… Au yt s …h{ƒtuÄ Au ¼qr{ft™t yÇÞtË ðzu ‚u
363
ÂMÚtr‚{tk ÿZ hnuðwk yu s {wõ‚…ýkw Au. nwk yuðtu ¼ú{ ht¾ðtÚte …h{…Œ
hnuðt‚wk ™Úte, nwk yuðtu ¼ú{ Atuze ŒuðtÚte …h{…Œ s Au.
™{oŒt, 15-8-2006
nwk y™k‚ [i‚LÞ MðhtßÞ…Œ …h{…Œ.
y™k‚ [i‚LÞ y™w¼ðtÞ Au Œu¾t‚wk ™Úte.
nwk y™k‚ [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
y™k‚ [i‚LÞ ytí{t ˽¤tu rððo‚ y™tí{t.
nwk ftkE s ™Úte …Ae íÞtk ftuý hÌtwk ? …h{tí{t.
…tu‚u y™k‚ [i‚LÞ ytí{t Au.
‚¥ð¿t ËŒtft¤™t ŸztæÞt™ r™ŠðfÕ… Ë{trÄ™e …rh…õð‚tÚte
Œunhrn‚ s ntuE™u ‚íft¤ s (ynª yíÞthu s) r[L{tºt Ëtûte s
hnu Au su{tk s„‚ s ™Úte Œun s„‚ ËkƒkÄe r™¼oÞ r™®ù‚ s Au.
Ëk … q ý o ¿ tt™Úte r[L{tºt Ëtûte{tk ytYZ ™ ÚtÞtu ntu ð tÚte
187
y¿tt™¼útkr‚ðt¤t™u Œun s„‚ ¼Þ ®[‚t ¼tËu Au. su (y™k‚ [i‚LÞ)
Au ‚u s hÌtwk Au yu s ¾hwk òÛÞwk fnuðtÞ {tºt Ëtk¼¤e ƒtu÷e þfu yu
¾hwk òÛÞwk ™ fnuðtÞ.
…hM…h Út‚t þtMºttÚttuo ðzu ‚eûý ÚtE hnu÷e ƒwÂØÚte ‚¥ð¿t…whw»t
r™ŠðfÕ… Œþt™u …t{u Au yt «{týu ytí{t™e Ëw»twr suðe ÂMÚtr‚
(y™k‚ ytftþ y™k‚ ðM‚w ™Úte) «t Út‚tk ‚u™u ftuE yðÛÞo
ytí{‚¥ð (…tu‚u y™k‚ [i‚LÞ) ™tu y™w¼ð ÚttÞ Au.
y™k‚ [i‚LÞ y™w¼ðtÞ Au Œu¾t‚wk ™Úte, fÕ…™t Œu¾tÞ Au Ët[e
™Úte. y™k‚ [i‚LÞ™u rðð‚o™t Sðtu ythtu… yt¼tË ytfth{tºt
¼„ðt™ yð‚th Eïh rnhÛÞ„¼o rðhtx ƒúñt rð»ýw ËŒtrþð
ðrËc ftf¼wËwkz ËhMð‚e ðtÕ{erf ht{ f]»ý ytrŒ ytfthu òýu Au
fnu Au ¾hu¾h y™k‚ [i‚LÞ Au. y™k‚ [i‚LÞ ™Úte ƒŒ÷t‚wk ¾htu …tu‚u
Au, Ë‚‚ ƒŒ÷tÞ Au yu ¾htu …tu‚u ™Úte, ƒÄtu rðð‚o rðð‚o s Au yux÷u
ƒÄtu rðð‚o Ëh¾tu s Au, ƒÄwk [i‚LÞ [i‚LÞ s Au yux÷u ƒÄwk [i‚LÞ
364
Ëh¾wk s Au. Þtu„ rËÂØðt¤t rððufe rËØ Þtu„eytu y™k‚ [i‚LÞ
Au. y™k‚ [i‚LÞ (yrÄct™{tºt) Ë{M‚ ðM‚w™u Ë{t™Y…u Äthý fhe
hnu÷, Ë{M‚ ðM‚w™t y™w¼ðY… Au. y™k‚ [i‚LÞ Au, (rðð‚o{tºt)
y™k‚ ytftþ y™k‚ ðM‚w ™Úte. nwk ytí{t Awk, nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk, nwk
Œun{tk yt y{wf Awk rðð‚o. nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk nwk y™k‚ [i‚LÞ{tk, nwk
y™k‚ [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. ¼„ðt™ …h{tí{t õÞtk
…t{ðt, ËkËth {tuûtuÞ õÞtk …t{ðtu !
yt¾t Þtu„ðtrËc™wk Mðt{eS™wk ËtiÚte r«Þ ƒúñðtõÞ :-
ytftþY… ƒúñ s fŒtr[‚T ‘yrðãt’ þçŒ ðzu fnuðt‚wk ntuÞ ‚tu y{™u
þçŒ rð»tÞ{tk fþtu rððtŒ ™Úte …hk‚w Ëðo ¼ú{r™ð]Â¥t Út‚tk su ftkE
yðþu»t hnu ‚u s nwk Awk yu{ sýtÞtÚte f]‚f]íÞ‚t Au, yu{ y{thtu
yr¼«tÞ Au.
nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk, y™k‚ ytftþ ™Úte y™k‚ ðM‚w ™Úte. …tu‚t™e
fÕ…™t ðzu s ƒkÄ™ Au yux÷u r™íÞ {wõ‚ ytí{t™u fÕ…™tðzu ƒkÄ™{tk
™t¾ðtu ™nª. y™k‚ [i‚LÞ ðtË™thrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte nhftuE Au,
y™k‚ [i‚LÞ ðtË™tðt¤e ƒrn{wo¾ð]Â¥tÚte rðð‚o ytfthu nhftuE
¼tËu Au. y™k‚ [i‚LÞ ytí{t, ˽¤tu rðð‚o y™tí{t. ftuE ˽¤tu
rðð‚o Ët[tu {t™e ðrËc™u fnu y{™u y™k ‚ [i ‚ LÞ ytí{t
y™w¼ðtðtu ! ÷tuftu ƒúñ ƒúñ fÞuo „Þt y™u rðð‚o{tk s {Þuo„Þt !
ðrËc fnuþu nwk y™k‚ [i‚LÞ ytí{t Awk ‚{u y™k‚ [i‚LÞ ytí{t Atu
…tu‚u y™k‚ [i‚LÞ ytí{t ËíÞ yËíÞ™tu r™ýoÞ fhe ÷tu. nwk y™k‚
[i‚LÞ ËŒt ò„ú‚ MðÞk«ftþ yÂî‚eÞ ytí{t Awk. …h{tí{t ƒÄwk Au,
…h{tí{t{tk ƒÄwk Au, …h{tí{t™wk ƒÄwk Au, nwk õÞtk n‚tu ‚u {thwk ftkE ntuÞ !
…h{tí{t ƒÄt{tk …h{tí{t™e fhtðu yuðe Ëuðt fhwk Awk, …h{tí{t s Au
nwk ftkE s ™Úte.
nwk ftkE s ™Úte …Ae íÞtk ftuý hÌtwk ? …h{tí{t. Ëtûte (y™k‚
[i‚LÞ) …tu‚t{tk su fÕ…™t swyu Au yu ËtûteY… s Au Ëtûte y™u
365
fÕ…™t ƒu ™Úte, Ëtûte s Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. nwk y™k‚ [i‚LÞ{tk
ƒeòu ftuE s ™Úte. nwk y™k‚ [i‚LÞ™t yk‚™u ƒeòu ftuý òuE þfu ?
¼uŒ y¼uŒ îi‚ yîi‚ rðð‚o s ¼tËu Au. nwk y™k‚ [i‚LÞ Ëtûte
ytfthu rðð‚o ÿüt á~Þ hrn‚ Awk, Ëðo …hƒúñ Au r™ùÞÚte Ëðo îi‚
íÞt„ fhe Œuðtu, nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk ÂMÚth yufhË hne Mðt¼trðf s
hntu, ‚¥ð¿t ftuE™t ythtu…Úte ™Úte …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ Au. y™k‚ [i‚LÞ
Atu y™k‚ [i‚LÞ hntu fþwk s Út‚wk ™Úte yu{ ¼tË{tºt ƒÄwk fhtu, n»toþtuf
Au s ™nª. rððufe rðît™ nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk, {q¾o nwk yt Œun{tk yt
y{wf Sð Awk. rððufe™e ƒwÂØ ËŒt ÂMÚth‚t{tk ò„ú‚ ntuÞ Au ‚uÚte ‚u
ÂMÚth ytí{‚¥ð ( nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk) ™u s Œu¾u Au y™u yrððufe
…whw»t™e ƒwÂØ ËŒt yÂMÚth…ýt{tk ò„ú‚ hnu Au ‚uÚte ‚u yÂMÚth
ƒtÌt«…k[ (nwk s„‚, nwk {thwk) ™u s Œu¾u Au. r[ÿw… …h{‚¥ð™e
ykŒh Ë]Âü Y…e ‚hk„tu [i‚LÞ…ýtÚte ÂMÚtr‚ fhe hÌtt Au [i‚LÞ™wk Y…
188
fþt Y… ™Úte [i‚LÞ yá~Þ Au, [i‚LÞ r™htfth Au.
ytí{t (y™k‚ [i‚LÞ) ™u ŒunY… òýðtu yu fu𤠼útkr‚{tºt Au
fu{ fu ‚u Œun r{ÚÞt Au. r{ÚÞt Œun ¼útkr‚{tºt Ëðo …rh©{™wk {q¤
{™tufÕ…™t{tºt f{¤…ºt …h …zu÷t s¤®ƒŒw suðtu ûtý¼k„wh Au. nwk
r[ŒtftþY…s Awk yu{ y™w¼ððt™wk hnuðt™wk Au. yuf þwØ ƒtuÄY…
ytí{rð©tkr‚ ðzu yt îi‚ «…k[™tu íÞt„ fhtu. ytí{t s ytí{t™tu ƒkÄw
ytí{t s ytí{t™tu þºtw, ytí{t ðzu s ytí{t™tu WØth (hûtt). þwØ
ƒwÂØÚte s ¼ð ‚htÞ Au, su ©uÞ Au ‚u ytsu s fhtu. ‚tÁÛÞ fu Þtið™{tk
s nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk y™k‚ ytftþ ™Úte y™k‚ ðM‚w ™Úte Mðt™w¼ð…qðfo
fuð¤ MðY…{tk s ËŒt™u {txu ÂMÚth ÚtE sðwk òuEyu, ƒtÕÞ
ð]ØtðMÚtt{tk yþõ‚…ýwk yƒwÄ…ýkw hnu Au. Au yu õÞtkÞ sðt™wk ™Úte,
™Úte yu ftkE Útðt™wk ™Úte. r[L{tºt Ëtûte rËðtÞ MðÙ y™u MðÙ™e
ƒÄe ðM‚wytu ¼tËe þfu ™nª, y™k‚ [i‚LÞ rËðtÞ s„‚ MðÙ y™u
s„‚MðÙ™e ƒÄe ðM‚wytu ¼tËe þfu ™nª, y™k‚ [i‚LÞ Au ƒeswk
366
ftkEs ™Úte. rððufðt¤wk ‚Áý…ýwk Sð‚tk Srð‚™wk ËtVÕÞ fhe
yt…™th ™eðzu Au. ðes¤e™t ̓ftht suðt yt […¤ ([k[¤)
ËkËth{tk ytðe, Ëíþt† ‚Útt ËíËk„r‚ ðzu {tunY… ftŒð{tkÚte ËthY…
ytí{t™u ¾U[e ftZðtu.
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ y™k‚ [i‚LÞ MðY…u r[hkSð Au, …tu‚u ytí{t
y¿tt™ ¼útkr‚ðt¤t hne …tu‚t™t ytí{t «íÞu ¢qh ™ hntu. {™ «týÚte
ÔÞt ErLÿÞtu™u S‚e ÷E ¿tt™ƒ¤Úte yrðãt™u S‚e ÷E {wõ‚ ÚtE
…tAt …w™soL{™u íÞSŒtu. ytí{t (y™k‚ [i‚LÞ) …tu‚t{tk «ƒwØ Útðt™wk
{k„÷t[hý fhu yu s Œeûtt (þw¼uåAt). nwk [q… fu{ ƒuËe hÌttu Awk þt†
y™u „whwÚte ytí{t™tu rð[th fhwk. ¼„ðt™ nwk fnu‚t ™Úte ¼„ðt™
fnu Au Ëðo™u Ëw¾ r«Þ Au Ëðo™u Œw:¾ r«Þ ™Úte, …tu‚t™u Ëw¾ r«Þ Au
…tu‚t™u Œw:¾ r«Þ ™Úte, Ëðo™u Ëw¾ s yt…tu Ëðo™u Œw:¾ ™ yt…tu. Ëíþt†
Ëí…whw»t ËŒt[th Mðt™w¼ð MðÞk{tk ytu„¤‚t sE™u Ë{tðwk òuEyu,
y¬z ÚtE™u yÚtztðwk ™ òuEyu. {k„÷t[hý rðð‚o™tu nwk Ëtð ™Úte
Úte ÚttÞ Au, …qýtonqr‚ nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk, y™k‚ ytftþ ™Úte y™k‚
ðM‚w ™Úte {tk ÚttÞ Au. nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk fuð¤¿tt™ Au, y™k‚ ytftþ
™Úte y™k‚ ðM‚w ™Úte Þtu„ Au.
Au ( nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk) ‚u Au ¿tt™ Au, ™Úte (y™k‚ ytftþ y™k‚ ðM‚w
™Úte) ‚u ™Úte Þtu„ Au. ¿tt™, Þtu„ fuð¤MðY…™t s …ÞtoÞ Au, Út‚tk ™Úte
(r¢Þt ™Úte). …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ{tk …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk
ftuE Au ? …tu‚u s Au fu ƒeswk ftuE Au ! ¼tu„ Ä™ s {wÏÞ ÷t„‚t ntuÞ
‚u Ëíþt† „ý‚tu ™Úte, ytí{t …tu‚u r[L{tºt Au yuðwk y™w¼ðtu. ytí{t
…tu‚t{tk …tu‚t™e fÕ…™t™u yÄe™ ÚttÞ yux÷u Sð¼tËu Au. ËeÄu
ËeÄwk Au …ý ftu™u ÷uðwk Au ? ftu™u hnuðwk Au ? ¼„ðt™ ¼„ðt™ fhðwk Au
þÞ‚t™ ÚtE™u Vhðwk Au.
þwØ r[Œtí{t (nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk) {tk fÂÕ…‚ ð]Â¥t ™Úte yux÷u
…tu‚tÚte …tu‚t{tk þtk‚ hnuðwk yu s ‚u™tu sÞ Au. r[¥t Ëu™t…r‚ Au ErLÿÞtu
367
ËiLÞ Au …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ htò Au …tu‚t{tk fÂÕ…‚ r[¥t Ëtð ™Úte yu
s ‚u™tu sÞ Au yux÷u r[¥tþtkr‚ ËtÚtu ErLÿÞtu™e þtkr‚ s Au. …tu‚u
y™k‚ [i‚LÞ ™u ™Úte yu™u þwk S‚ðt™wk y™u ™Úte yu™tÚte þwk nthðt™wk ! nwk
y™k‚ [i‚LÞ Awk MðÞk«ftþ s ytí{Ëtûttífth Au. fuð¤ MðY… (…tu‚u
y™k‚ [i‚LÞ){tk fÂÕ…‚ {™ s ™Úte.
f{o (rðð‚o) Úte {wÂõ‚ ™nª, ¿tt™ (…tu‚u y™k‚ [i‚LÞ) s {wÂõ‚
Au. ™Úte yu{tk fhðwk Au y™u Au yu™u {u¤ððwk Au ! ftBÞf{oÚte rðð‚o{tk
ðÄw VËtÞ. …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ Au fÕ…™t Ëtð ™Úte. …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ
MðÞk {wõ‚™u {tuûtuÞ ™Úte ‚tu ƒkÄ ‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ! …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ
Ëk…qýo fÕ…™thrn‚ ‚¥ðu¥tt Mðt™w¼ðrËØ (MðkÞ«ftþ MðËkðuã)
MðhtsÞ…Œ (…h{…Œ) s Au. ‚¥ð¿t fuð¤ MðY… (MðÄ{o) s Au
ƒeswk ftkE s ™Úte. fuð¤ MðY… fÕ…™t hrn‚, þ{, …h{ þe‚¤‚t,
Ëk‚tu»t, …h{ ‚]ÂÂY… s rs‚urLÿÞ Au.
189
™{oŒt, 16-8-2006
‚¥ððu¥ttSðL{wf‚™wk nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk.
Þtu„ðtrËc fuð¤ ytí{‚¥ð ÞÚttÚtoƒtuÄ.
ðrËc ht{Úte …ý Mð‚kºt r™h…uût s Au.
ðrËc™tu Mðefth Au yu fuð¤ r[Œtftþ Au.
ðrËc™tu Mðefth ™Úte yu {tÞt™tu rþfth Au.
r[Œtftþ r[Œtí{t s ËíÞ Au ˽¤t rðð‚o rð»tÞ ¼tu„tu yËíÞ
Au ËíËk„r‚ y™u ËŒTþtMºttu™t yð÷tuf™ ðzu r™hk‚h rs‚urLÿÞ …whw»t
s„‚™u ðtM‚ð(yrÄct™)Y…u ËíÞ ƒúñY… Œu¾u Au. ¾hu¾h nwk ftuý
Awk, yt ËkËth{tk þwk Au yu ËíÞ yð÷tuf™Úte fuð¤ y™k‚ rðþt¤ [i‚LÞ
…h{tí{t s y™w¼ðtÞ Au; íÞtk s nwk y™u ËkËth yá~Þ (r™ðtoý)
ÚttÞ Au yu s ËíÞƒtuÄ Au. yuf ËíÞ ƒúñ (y™k‚ [i‚LÞ) s Au ƒeswk
ftkE s ™Úte, ßÞtk nwk ËkËth fÕ…™t ¼útkr‚ ¼tË‚e ntuÞ íÞtks
ËíÞƒtuÄ™e sYh, ËíÞƒtuÄ{tk ËíÞƒúñ{tk nwk ËkËth ƒkÄ {tuût Au s
368
™nª. ËíÞƒtuÄ{tk ËíÞ ƒúñ s Au rðð‚o ™Úte. yuf 𾂠ËíÞƒtuÄ
ÚtÞt …Ae Vhe rðð‚o ¼tË‚tu ™Úte. …tu‚u r[Œtftþ Au …tu‚u r[Œtftþ{tk
ƒeswk ftkE s ™Úte. …tu‚u r[ŒtftþY… …tu‚t™tu s ËfkÕ… nwk ‚{u s„‚
ytrŒytfthu ¼tËu Au, …tu‚u r[Œtftþ s Au swŒtu ƒeòu ytfth (ËkfÕ…
nwk ‚{u s„‚ ytrŒ) ftkE s ™Úte. …tu‚u s r[Œtftþ Au yus …tu‚t™wk
‚tr¥ðf MðY… Au, …tu‚t{tk yæÞM‚ (fÂÕ…‚) ËkfÕ… nwk ‚{u s„‚
ytrŒ ftkE s ™Úte.
òu ni Ëtu ni
nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk yu {tºt heÞ÷tEÍuþ™ (Ëtûttífth), herð÷uþ™
(y™w¼qr‚) s ™Úte, yu ðM‚w MðY… s Au.
nwk y™k‚ [i‚LÞ MðhtßÞ…Œ …h{…Œ. r[Œtftþ ytí{t Au s„‚
MðÙ Au, ytí{t™u ™nª òýtu s„‚™u Ët[wk {t™þtu ‚tu õÞtkÞ
Ë{tÄt™ ™nª {¤u ! r[Œtftþ s ytí{t ÞÚttÚto òýþtu r[Œtftþ s
ytí{t ËŒt ÂMÚth hnuþtu, s„‚ MðÙð‚T s òýþtu õÞtkÞ õÞthuÞ
ftkE s Œw:¾ ™Úte. ytí{t{tk s MðÙ ¼tËu Au, ytí{t s Au MðÙ
ftkE s ™Úte. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ fu𤠅qýo MðY… s Au, fu𤠅qýo
‚¥ðƒtuÄ fu𤠅qýo MðY… s Au ƒeswk (yíÞk‚ þqLÞ s Au) ftkE s
™Úte yux÷u ƒeswk ftkE s fh‚t ™Úte. fu𤠅qýo MðY… ™ hÌttu ntuÞ
ƒúñ¿tt™ ðuŒtk‚™t W…[th{tk s hÌttu ntuÞ ƒeswk Œu¾t‚wk ntuÞ yux÷u
ƒeswk fhu. ytí{t{tk MðÙ™tÞ ftuE f‚to f{o fhý ytrŒ fthf ™Úte
su ftkE f‚to f{o fhý ytrŒ™e y…uûttÚte hrn‚ Au ‚u Ëðo r[ŒT½™ Au
y™u ‚u {thwk …tu‚t™wk MðY… Au. r[ŒT½™ Mð‚: Au, MðÙ Mð‚: ™Úte.
yt…ýt y„tW™t Œuntu {]íÞw …tBÞt ‚tuÞ yt…ýu yíÞthu õÞtkÚte Aeyu!
yux÷u yt…ýu sL{‚t {h‚t ™Úte. …h{…ŒY… ƒúñ{tk ytrŒ {æÞ
yk‚™e ftuE s fÕ…™t ™Úte. ytí{t (r[Œtftþ) yíÞk‚ þwØ MðY… s
Au yu{tk yt ƒÄwk s„‚ yíÞk‚ þqLÞ s Au. Sð ËŒt ò„ú‚{tkÚte
MðÙ{tk, MðÙ{tkÚte ò„ú‚{tk ytðu òÞ «ƒwØ ntu y«ƒwØ ntu ËŒt
369
yufY…u (Ëtûte r[ŒtftþY…) s Au. rððufe ò„ú‚ (ÔÞtðntrhf) MðÙ
(«tr‚¼trËf), Ëw»twÂÂ (yrðãt) ™u …tu‚t™t yuf ‚wÞo (…th{tŠÚtf
‚tr¥ðf Ëtûte r[Œtftþ) Y…u s y™w¼ðu Au; «ƒwØ ‚wÞo Ëtûte
r[ŒtftþY… s Au, ‚u™e áÂü{tk yrðãt Au s ™nª, ‚u™u ò„ú‚
MðÙ Ëw»twÂÂ Ëðo ‚wÞo (ytí{t) Y… s Au. ‚u™tu rðð‚o™tu Œun ÔÞðnth
rðð‚o™t s„‚ (îi‚«…k[) {tk ¼tËu ‚tuÞ ‚u yîi‚áÂü (fuð¤r[Œtftþ
MðY…) {tk s hnu Au. Ët‚ ¾kz{tk Ët‚Ëtu fhtuz{tk Œun{tk ‘nwk’ ™u s nwk
{t™u Au y™u ƒÄwk fhu Au. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™wk nwk y™k‚ [i‚LÞ Awk,
y™k‚ ytftþ ™Úte y™k‚ ðM‚w ™Úte yux÷u fuð¤ MðY…{tk ƒeswk ftkE
s fh‚t ™Úte, fuð¤ MðY…{tk Ëso™ rðËso™™e ftuE s ½z¼tk„
™Úte. ‚¥ð¿t …whw»t{tk îi‚ yîi‚ nwk ‚{u y™u y{wf yt …ŒtÚto yuðe
ftkE fÕ…™t …ý õÞtkÚte ntuÞ ? y™u Ëtð þqLÞ¼tð™e fÕ…™t …ý
fuðe ntuÞ ? ½ztu {txe Au {txe ½ztu ™Úte, s„‚ r[Œtftþ Au r[Œtftþ
190
s„‚ ™Úte, ½tx ytfth h[™t ™Úte yux÷u ‚¥ð ™Úte yuðwk ™Úte, ‚¥ð
Au. ½ztu ¼tËu ‚tuÞ {txe s Au {txeÞ {txe s Au. s„‚ ¼tËu ‚tuÞ
r[Œtftþ s Au r[ŒtftþuÞ r[Œtftþ s Au.
‚¥ð¿t{tk îi‚ yîi‚™e fztfqx (rððtŒ) ™Úte, ‚¥ð [[to rððtŒ
rs¿ttËw™t ¿tt™™t W…[th …qh‚tu s Au. W¥t{ yrÄfthe Ëk…qýo
yrðãthrn‚ fuð¤ r[ŒtftþMðY… s hnu Au. ‚¥ð¿tt™Úte Út‚e yuf
W¥t{ rð©tkr‚ yt„¤ ELÿ…Œ …ý ½tË™t suðwk yr‚ ‚wåA Au, htßÞ
{™:fÕ…™t Au, þqLÞ {tÞt{tkÞ „æÄt{sqhe fhe™u ‚qxe òÞ Au {he
òÞ Au ‚tu ‚¥ð¿tt™{tkÞ Þí™ fu{ ™nª ! þtk‚ ‚¥ð¿t {ntí{tytu
á~Þ{tk ytËÂõ‚ ƒtkÄ‚t ™Úte, fuð¤ MðY…{tk «ƒwØ hne™u r™hr‚þÞ
yt™kŒY… …h{…Œ{tk s …qýo rð©tkr‚{tk hnu Au. y¿tt™e yrððufe
á~Þrð»tÞ ¼tu„tu{tk s yr‚ ytËõ‚ Au. {tuxt yÇÞtËY… ð]ût™wk
V¤ yu s …h{…Œ Au. yt…ýu yt „úkÚt™wk þwk ft{ Au yt yÇÞtË™e
þwk sYh Au yuðe y©Øtðt¤e ƒwÂØ ™ ht¾ðe. ‚¥ð¿t ‚¥ðY… s Au
370
yu™u W…[th™e sYh ™Úte, yrððufe y¿tt™eyu ‚tu Ë‚‚ yÇÞtË
ht¾ðtu s òuEyu yt Ëíþt†™t ¾qƒ s Ÿzt y™u ÷tkƒt yÇÞtËÚte
y¿tt™e …ý ‚¥ð¿t ÚtE òÞ Au. Þtu„ðtrËc fuð¤ ytí{‚¥ð
ÞÚttÚtoƒtuÄ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte ðrËc rs¿ttËw {w{wûtw™u ytí{‚¥ð
ŒÞt (Ëk…qýo r™:MðtÚto…ýu) Úte fnu Au, {tÞt (yk„‚ nwk {thwk ™tu MðtÚto)
Úte fnu‚t ™Úte, ðrËc ht{Úte …ý Mð‚kºt r™h…uût s Au. ðrËc ftuE
rðð‚o™t …whturn‚ ™Úte. Ëtûtt‚T Ëðo™t ytí{t Ëðo ÔÞt…f …h{tí{t s
Au. ðrËc ƒÄt™u {tÞt{tkÚte …h{tí{t{tk s ÷E òÞ Au, …tu‚u …h{tí{t
s Au yux÷u. ƒeò ƒÄt …h{tí{t …h{tí{t fh‚t {tÞt{tk s ½qËe
òÞ Au. ƒwÂØ™u ¼tu„tu{tk s ytËõ‚ ht¾e ‚{u ytí{níÞt fh™th
y™u ðthkðth sL{ ÷u™tht Útþtu {t ! yt Ëíþt†Úte …h{tí{t s Au
{tÞt ftkE Au s ™nª, ‚{u sL{ …hk…ht{tk y¿tt™e hnuðt {txu r™hk‚h
rðÁæÄ rð[thðt¤t ™ Úttytu. Ëtûtt‚T «t ÚtÞu÷e ƒúñrðãt Atuze
yrðãtðt¤t ™ hntu. ÞÚttÚto ƒúñƒtuÄÚte ƒÄwk Ë{t™ ƒúñ s Au swŒt
Sð s„‚ ™Úte. Ëq Þ o «ftþ{tk su ¼tËu Au ‚u Ëq Þ o Y … s Au ,
…h{tí{tY…e r[ŒtftþËqÞo«ftþ{tk su ¼tËu Au ‚u …h{tí{tY…e
r[ŒtftþËqÞoY… s Au. r[Œtftþ …h{ƒtuÄÚte y¼uŒ r[Œtftþ s Au
¼uŒ¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª. ‚¥ð™t ðtM‚rðf r™ùÞW…h ytYZ ÚtE
hnu÷t ‚¥ð¿t™e ykŒh ƒeS ¼útrk ‚ytu Wí…L™ Út‚e ™Úte. ƒúñ{tk ¼útrk ‚Úte
¼uŒ ¼tËu Au, ðtM‚ð{tk yufY… Au. r[Œtftþ ytu¤¾ðtÚte …tu‚t™t
þwØ ƒúñY… ytí{t{tk ÂMÚth ÚtðtÞ Au, s„‚ ¿tt™Y… s ÷t„u Au ‚u s
‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚…ýkw Au. …h{tí{t ¼útkr‚ ™ ÚttÞ ¼útkr‚™u …h{tí{t
Útðwk …zu. ƒúñ ƒtu÷‚t ftuE fÕ…™t ™ ÚttÞ, ƒúñt ƒtu÷‚t Ë]Âü f‚to™e
fÕ…™t ÚttÞ; MðåA r[Œtftþ (ƒúñ){tk ËkfÕ… (ƒúñt) á~Þ (s„‚)
«Ëth Ëk¼ð‚tu s ™Úte. MðåA r[Œtftþ{tk {q¤ yuf s ËkfÕ…«Ëth
MðÙ«ËthY…u yuf ytfthu, ò„ú‚ «ËthY…u ƒesu ytfthu ¼tËu Au.
ðrËc™u yrÄct™Úte Ëtk¼¤tu yux÷u MðåA r[Œtftþ s y™w¼ðtÞ,
371
yæÞM‚ ¼útkr‚ ht¾e™u Ëtk¼¤tu yux÷u ¾ƒh ™ …zu.
ðrËc™tu Mðefth ™Úte yu {tÞt™tu rþfth Au.
ðrËc™tu Mðefth Au yu fuð¤ r[Œtftþ Au.
™{oŒt, 17-8-2006
y™k‚ ƒúñ½™{tk y™k‚ ƒúñ½™ s Au.
…h{tí{t™e {ntË¥tt™e yufY…‚t s Au.
…h{tí{t{tk swŒwk ƒeswk ftuE fu ftkE s ™Úte.
H …h{tí{t™wk ™t{ Au y™u MðY… …ý Au.
r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte …h{…Œ s hnu Au.
rð¼qr‚ ¼tËu Au ËkËth{tk, …tu‚u ‚¥ð‚: Au …h{tí{t, ËkËth{tk
Ëðo™u «ƒwØ fhu Au …h{tí{t{tk.
…h{tí{t
rð¼qr‚
ËkËth
ËqÞo™e rð¼qr‚ ËqÞo«ftþ Ëðo«týeð™M…r‚ Ë]Âü Sð™ ƒkÄthý
Äthý…tu»tý, „k„t™e rð¼qr‚ r™{o¤‚t þe‚¤‚t, ðtÞw™e rð¼qr‚
«tý, yL™™e rð¼qr‚ ûtwÄtË{tððe Ëk‚tu»t, s¤™e rð¼qr‚ ‚]ÂÂ,
Äh‚e™e rð¼qr‚ Äthý fhðwk, …h{tí{t™e rð¼qr‚ ‚¥ð¿t. …h{tí{t
s …tu‚t{tk …tu‚t™e rð¼qr‚ ðzu ˽¤e sz [u‚™ MÚttðh sk„{ Ë]Âü
ytfthu ¼tËe hÌtt Au, …h{tí{t{tk ˽¤wk sz [u‚™ MÚttðh sk„{
ythtu… yt¼tË ytfth {tºt s Au. fu𤠅h{tí{t s Au ƒeswk ftkE
Au s ™nª.
ƒúñ y™trŒ y™k‚ r™»«…k[ yufhË Au.
{q¤ ytí{t (r[Œtftþ) s Au ytí{«‚er‚Þ rðð‚orð¼qr‚ Au
{q¤ ËqÞo Au ËqÞo«ftþuÞ rðð‚orð¼qr‚ Au {q¤ ytí{t{tk ytí{«‚er‚
swŒe ™ ntuÞ ‚tu MðÙ¼útkr‚‚tu ntuÞ s õÞtkÚte ? y™trŒ y™k‚ r™»«…k[
yufhË ƒúñ …tu‚t{tk ƒúñðu¥tt «fx ÚtÞt …nu÷tkÞ Au, ƒúñðu¥tt Au
372
yux÷uÞ ƒúñðu¥tt™t yrÄct™Y… s Au, ƒúñðu¥tt ƒúñ{tk rðŒun{wÂõ‚
…h{r™ðtoý …t{u yux÷uÞ Au, Ëðoºt ËðoŒt ytrŒ {æÞyk‚hrn‚ yuf
ƒúñ s Au. ƒúñ …h ƒúñðu¥tt ythtu… yt¼tË ytfth {tºt rðð‚orð¼qr‚
s Au, ƒúñ{tk ƒúñ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte ‚{u {ntËt„h™u ÷nuh
fntu Atu ¾hu¾h {ntËt„h s Au ‚{u …h{‚¥ð™u ‚¥ð¿t fntu Atu
¾hu¾h …h{‚¥ð s Au. …hƒúñ{tk þkft fh™thtu ¼ú{ ð¤e ftuý Au !
ƒúñ s Œun™t ythtu…Úte Sð¼tËu Au, Œun™tu ythtu… ™Úte Sð {q¤
ƒúñ s Au. ƒúñ{tk ƒeswk ftuE ntuÞ ‚tu ƒúñ™u òýe þfu ™u ! y™k‚ ™e÷
rþ÷t½™{tk y™k‚ ™e÷ rþ÷t½™ s Au, ‚u{tk ¼tË‚e hu¾tytu swŒe
ðM‚w ™Úte.
ðrËc ƒúñY… hne ƒúñ s y™w¼ðu Au.
y™k‚ ƒúñ½™{tk y™k‚ ƒúñ½™ s Au. ‚u{tk ¼tË‚e Ë]Âüytu swŒe
ðM‚w ™Úte y¿tt™ Sðtu ŒunY… hne s„‚ y™w¼ðu Au, ðrËcÚte
191
ƒúñƒtuÄÚte ƒúñY… hne Ëðo ƒúñ s y™w¼ðtÞ Au. ƒúñ y™w¼ððwk
ntuÞ r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk ƒúñY… hne ƒúñ y™w¼ðe þftÞ Au. ƒúñY…
hne …tu‚u ƒúñ …ý y™w¼ðtÞ, …tu‚u ƒúñ™t yr¼L™ ythtu… yt¼tË
ytfth …ý y™w¼ðtÞ. Ëðoºt ËðoŒt Ëðo ƒúñ yufY… s Au ‚uÚte ‚u
ƒúñ{tk hnu÷tu nwk ƒúñY… s Awk ƒúñY… hne ƒúñ™wk Ëk…ý
q o MðY… y™w¼ðwk
Awk. ‚¥ð¿t Ëðo …tu‚t™wk ƒúñY… s Au ‚uÚte Ëðo™u ƒúñY…u s «ƒwØ fhe
Œu Au. ƒúñY… hne™u nwk r™ƒtoÄ …ýu (ƒtÄhrn‚…ýu fthý fu ƒeswk Au s
™nª) ƒÄwk ƒúñY… s y™w¼ðwk Awk. ƒúñ™u òý™th ƒúñY… s ÚtE òÞ
Au, ¿tt™ Úte s {wÂõ‚. ðrËc ¼„ðt™{tk ƒuËe òð yux÷u ytí{tht{
(r[Œtftþ) s ÚtE òð. ðrËc{tk r[Œtftþ s Au îi‚ yîi‚ fnuðt…ýwk
s ™Úte, ƒeò{tk yîi‚™e ðt‚tu fhe™u îi‚ ht¾‚t ntuÞ Au. su ftkE Au
‚u ˽¤wk …h{tí{t™e {ntË¥tt s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. …h{tí{t™e
{ntË¥tt™e yufY…‚t s Au. …h{tí{t{tk swŒwk ƒeswk ftuE fu ftkE s
™Úte. …h{tí{tY…u Ëðo …h{tí{t Au ¼útkr‚ Y…u ftuE ftkE ™Úte. yt Ëðo
373
ƒúñ ðzu ¼h…qh Au r[L{tºt ‚¥ð ðzu ½è…ýu (½™…ýu) ÔÞt Au
…th{tŠÚtf ËíÞ ‚¥ð ðzu yufhË ÚtE hnu÷kw Au y™u Ëðo ƒúñY… ntuðtÚte
yu f hË Au yu { rððu f eytu y™w ¼ ðu Au y™u hnu Au . …q ý o ƒ ú ñ
(y™k‚rþ÷t½™) {tk nwk (hu¾t) Au s ™nª, nwk ht¾e™u Ëtk¼¤‚tu ntuÞ
yux÷u rðhtuÄt¼tË ¼tËu, þwØ (r™Šðþu»t r™Šð»tÞ) ¿tt™ …h{tí{t Au.
þwØ¿tt™ - rðþu»t rð»tÞ = …h{tí{t
…tu‚t™wk fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t þwØ ¿tt™ MðY… s Au, þwØ ¿tt™
Ëk…qýo fÕ…™t ¼útkr‚hrn‚…ýu þwØ …h{tí{t s Au nwk ™ hnu yux÷u
þwØ¿tt™MðY… …h{tí{t s Au, s„‚ fÕ…™t ™ hnu yux÷u þwØ¿tt™
MðY… …h{tí{t s Au, ËkfÕ… ™ hnu yux÷u þwØ ¿tt™MðY… …h{tí{t
s Au, yrðãt ðtË™t ™ hnu yux÷u þwØ¿tt™ MðY… …h{tí{t s Au. nwk
ht¾e™u ‚{u „{u yux÷wk ¿tt™ fhtu yux÷u ¾t¤u zq[t (rðð‚o™wk ˽¤wk
þ猿tt™) y™u Œhðtò W½tzt (nwk). (™t™e ¾t¤u htufu …ý {tuxt
192
Œhðtsu ƒÄwk s‚wk hnu Au). r[Œtftþ, ËkËth{tk ƒÄu y¿tt™™t
ytðhý{tk Au (sýt‚wk ™Úte) …ý ¿tt™ MðY…u Ëðoºt «fx Au. suðwk
y¿tt™ Atuzu yuðwk r[Œtftþ s Au þwØ r[L{tºt ‚¥ð (þwØ r[Œtftþ)
þwØ ¿tt™ MðY… s Au.
y…th þwØ r[ŒT½™ s ðM‚w rðð‚o yðM‚w.
Ëtûte r[Œtftþ{tk ftuE fÕ…™t M{]r‚ Au s ™nª ftuE fnu …h{tí{t{tk
ytðwk ƒÄwk fu{ ¼tËu Au ! yu™tu W¥th …h{tí{t{tk ¾hu¾h ytðwk ƒÄwk
Au! …tu‚t™e fÕ…™t ¼útkr‚ Atuze Œu …h{tí{t …h{tí{t s Au ƒeswk
ftkE Au s ™nª. …tu‚t™e yËíÞ fÕ…™t ¼útkr‚™tu …h{tí{t …h yËíÞ
ythtu… fhu Au yu™tÚte þwk ð¤u ! Ëðo …ŒtÚttuo™e Ë¥ttY… r[ŒTY…
yrð™tþe y«{uÞ (y{t…) ËíÞ‚¥ð ftuE fthýð„h s yt ˽¤e
Ë]Âü ytfthu ¼tËu Au. ËíÞ‚¥ð s Au yt¼tË ytfth ftkE s ™Úte.
Ëðo™t ytí{tY… …h{tí{t r[ŒtftþY… Au {tuûtY… Au y™u
Sð¼tðY… W…trÄÚte hrn‚ Au ‚u™e ykŒh fthý rð™t Mðt¼trðf
374
he‚u s yt ƒÄwk á~Þ ¼tËu Au y™u ‚u ‚u™t …tu‚t™t MðY…Úte swŒwk
™Úte. fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{t s Au ‚u™e ykŒh á~Þ suðe swŒe ƒeS
ftuE ðM‚w ™Úte. r[Œtftþ ƒúñY… ytí{t{tk ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ
‚wÞo ƒúñ ytí{t rð[thðtýe þçŒ yÚto fÕ…™t {tºt Au ðM‚w‚: òu‚tk
MðÙ …ý ™Úte ò„ú‚ …ý ™Úte Ëw»twÂÂ …ý ™Úte ‚wÞo …ý ™Úte y™u
‚uÚte (‚¥ðÚte) swŒkw ƒeswk ftkE …ý ™Úte ®f‚w Ëðo …h{ þtk‚ r[ŒtftþY…
Au yÚtðt ‚tu yt Ëðo (yrÄct™Y…u) ËŒið ò„ú‚Y… Au yÚtðt ‚tu
ËŒtft¤ yt Ëðo (yæÞM‚Y…u) MðÙY… Au yÚtðt ‚tu Ëðo ËŒtft¤
yrðãtY…e ytðhý ðzu ytåAtrŒ‚ ntuðtÚte Ëw»twÂÂY… Au yÚtðt
‚u ËŒtft¤ yt Ëðo ËtûteY…u ‚wÞo (¼t„™wk [i‚LÞ) Y… Au yÚtðt ‚tu
ËðoŒt ºtýu yðMÚtt™e y«rËÂØ™u ÷eÄu ‚wÞo (Ëtûte ¼t„™wk [i‚LÞ)
™Úte, yæÞM‚ ºtý yðMÚtthrn‚ ntuðtÚte ‚wÞto‚e‚ ({nt[i‚LÞ) s
Au; r™ŠðfÕ… Œþt þtk‚ s Au yu{tk yt Ëðo ¼uŒ s ™Úte. r[Œtftþ{tk
þqLÞ ytfthu s„‚¼tËu s Au, Au ™nª {ntËt„h{tk Veý …h…tuxt™e
su{. r[Œtftþ Ëðoºt ËðoŒt …tu‚t™t þwØ MðY…u s Au ‚u{tk WŒÞ yM‚
™Úte. r[Œtftþ{tk yt¼tË {tºt {nt«÷ÞY…e htrºtytu Ë]ÂüY…e
rŒðËtu ¼tËu Au …h{tí{t{tk {nt«÷Þ Ë]Âü ytrŒ yðÞðtu {týË™t
™¾ fuþ™e su{ ytðu ‚tuÞ þwk òÞ ‚tuÞ þwk ! {nt[i‚LÞ™wk r[ŒTY… fu
{tÞtY… Mð¼tð Au {nt[i‚LÞ{tk ftkE swŒwk ™Úte {ntËt„h{tk s¤
ÿð…ýwk [÷™ [fhe {tuò Veý ƒwŒ ƒwŒ Mð¼tð Au {ntËt„h{tk
ftkE swwŒwk ™Úte. ‚{thu ƒeswk þwk òuðt™wk …h{tí{t s swytu ! y¿tt™e™u
¿tt™ Útðt …qh‚tu s yt ƒÄtu W…[th Au. {nt[i‚LÞ{tk Mð¼tð swŒtu
™Úte, yt Ëðo (ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ ‚wÞo M{]r‚ EåAt) íÞt„ fhðt
ÞtuøÞ ¼uŒ™t rð[thtu ‚wåA Au. fuð¤ y™k‚ yufY… {nt[i‚LÞ s Au.
ykŒh hnu÷wk ytí{ [i‚LÞ (r[Œtftþ) s ƒnth™t …ŒtÚttuo ytfthu
¼tËu Au yux÷u îi‚ …ŒtÚttuo™e þtu¼t M{]r‚ ™Úte ËqÞo s ˽¤t «ftþ
ytfthu rðð‚o («Ëth) …t{u Au, …tu‚u y™k‚ [i‚LÞ s ˽¤e Ë]Âü
375
ytfthu rðð‚o («Ëth) …t{u Au, «ftþ ËqÞoY… s Au ˽¤e Ë]Âü
…tu‚u y™k‚ [i‚LÞY… s Au. ‚¥ð¿t™u ˽¤wk y¾kz ƒúñMðY… s Au.
yrððufe™u ËíÞƒúñ{tk yËíÞ ¼ú{ ynk s„‚ ¼tËu Au …h{‚¥ð
…tu‚t{tk Mð¼tðu s r™ŠðfÕ… ËrðfÕ… ¼tËu Au ‚¥ð¿t òýu Au ƒúñ s
s„‚™wk ¾Ák MðY… Au, s„‚ ƒúñ™wk yt¼tË{tºt Y… Au. ‚¥ð¿t
r[Œtftþ Au Ëðo™t ÓŒÞtftþ{tk ytí{t Au ˽¤e á~Þ þtu¼t{tk™wk
ƒtÌtƒúñtkz ‚¥ð¿t™tu rð÷tË{tºt Au. yt ‚u™e ykŒh hnu÷wk þheh Au yu
˽¤e ¼uŒ™e fÕ…™t s Au ðM‚w‚: r[Œtftþ s Au.
˽¤wk þtk‚ …h{ {k„÷ ƒúñ s Au yt{ y™w¼ðe™u «ýð{tk y¼uŒ
Äthýt ðzu ˽¤t rðð‚o (¢{u MÚtq¤ rðhtx ‘y’ Ëqû{ rnhÛÞ„¼o ‘W’
fthý Eïh ‘{T’)™tu {ntfthý ƒúñY… ytí{t y{tºt (Wå[th{tk ™
ytðu) {tk ÷Þ fhe ŒE™u ‚{u þtk‚ ÚtE hntu, …tu‚t™t …h{…Œ{tk
…qýro ð©tkr‚ ðt[fH ðtåÞ…h{…Œ y¼uŒ s Au. …h{…Œ™tu {q¤ {wÏÞ
193
rðð‚o H Au yux÷u H ™wk ¾Ák MðY… (yrÄct™) …h{…Œ s Au. H
Wå[th ËtÚtu ykŒh …tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t™wk M{hý ÷Þ ®[‚™Úte
yðÞðtu (rðhtx rnhÛÞ„¼o Eïh) ™tu ÷Þ ÚtE sðtÚte r™hðÞð
…h{…Œ s Au. H …hƒúñ™wk ™t{ Au y™u MðY… …ý Au. H Wå[th‚t
Wå[th‚t MðY… ®[‚™Úte r™ŠðfÕ… (rðhtx rnhÛÞ„¼o Eïh
rðfÕ…hrn‚) Ë{trÄÚte …h{…Œ s hnu Au Ëðo þtMºttu™t ËthY…
{nt…wÁ»ttÚtoY… yÂî‚eÞ ytí{t (fuð¤ r[Œtftþ){tk s {™ ht¾tu
rðð‚o™e ftuE s fÕ…™t{tk ™nª ‚u{s yt ËkËth{tkÚte W…h WXe™u yu
yuf r™ctÚte W¥t{ {tuût …Œ™u «t Úttytu Vhe sL{ Ähðtu ™ …zu Vhe
þtuf fhðtu ™ …zu. Þtu„ðtrËc MðÞkrËØ™tu fuð¤ MðY…«ftþ s Au.
r[Œtftþ s y¿tt™Úte Ë]Âü ytfthu ¼tËu Au ¿tt™Úte r[Œtftþ s Au
Ë]Âü ytfth ™Úte.
376
™{oŒt, 18-8-2006
Ëðo MðÞk fu𤠅qýoƒúñ s …qýoƒúñ Au.
…h{‚¥ððu¥tt™u ƒÄwk s …h{‚¥ð Au.
˽¤wk ¾hu¾h ¼„ðt™ …h{tí{t s Au.
ËÂå[Œt™kŒY…™u ƒÄwk s ËÂå[Œt™kŒ Au.
…h{tí{t yux÷u …h{tí{t ƒeswk Au s ™nª.
su{ Œu¾tð{tºt yuðwk ¼ª‚{tk r[ºtY…u yt÷u¾u÷wk s„‚ fuð¤
¼ª‚Y… Au ‚u{ r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tËY…u Œu¾t‚wk yt s„‚
…ý r[ŒtftþY… s Au . r[Œtftþ{tk Ëðo yi r nf …th÷ti r ff
yt¼tË{tºt s ¼tËu Au ¾hu¾h r[Œtftþ s Au. su{ rn{Úte
þe‚¤…ýwk swŒwk ™Úte ‚u{ r[ŒtftþY… ytí{MðY… MðåA EïhÚte
s„‚ swŒwk ™Úte. r[Œtftþ ¼tË‚wk ntuÞ íÞtk {q¤u r[Œtftþ Au. ‚{u
rð[th fhtu y™u fntu ˽¤e Ë]Âü{tk r[L{tºt ‚¥ð rËðtÞ ƒeswk þwk
ËthY… Au ! y™k‚…qýo …hƒúñ …qýo{Œ: …qýor{Œ{T >> (ftkE Út‚wk ™Úte
ftkE s‚wk ™Úte) r[Œtftþ{tk ˽¤e Ë]Âü ftkE ™ðe ƒeS Wí…Òt ™Úte
ÚtE, …tu‚t™t {q¤ Ët{tLÞ r[ŒtftþY… s Au, {ntËt„h{tk ˽¤e
÷nuhtu ftkE ™ðe ƒeS Wí…Òt ™Úte ÚtE …tu‚t™t {q¤ Ët{tLÞ
{ntËt„hY… s Au. 11 ËÃxuBƒh 1893 ¼th‚™t …nu÷t Mðt{e
rððuft™kŒ rþft„tu rðïÄ{o …rh»tŒ{tk ºtý r{r™x rðsÞ ƒúñ½tu»t
…qýoƒúñ Ëhðt¤u …qýo s Au (ftkE ÚtÞwk), 11 ËÃxuBƒh 2001 LÞwÞtufo
yufËtu Œþ {t¤™t ƒu ðÕzo xÙuz ËuLxËo Íehtu Íehtu {tÞt Ëhðt¤u þqLÞ
s Au (ftkE „Þwk), (26-9-2005 Úte) 11 ËÃxuBƒh 2006 ™{oŒt
ðrËc ht{ …qýo‚¥ðƒtuÄ (ºteòu htWLz)
y™k‚ …qýo …hƒúñ …qýo{Œ: …qýor{Œ{T >> (ftkE Út‚wk ™Úte ftkE
s‚wk ™Úte).
Ëðo MðÞk fu𤠅qýoƒúñ s …qýoƒúñ Au.
ƒúñËqÞo rðð‚o«ftþ s„‚yt¼tË Au.
377
 r[Œtftþ {q¤‚¥ð s Au yu{tk ftuE fthý ™Úte, r[Œtftþ …tu‚t{tk
Mðt¼trðf Ë]Âü ytfthu ¼tËu Au yu{tk ftuE fthý ™Úte su ftkE Au ‚u
fuð¤ yf]rºt{ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk s„‚tu (ftÞo)™t EïhtrŒf
(fthý) Ëðo…ŒtÚttuo …ý {tÞt™t Þtu„Úte (yt¼tË{tºt) «‚e‚ ÚtðtÚte
ðM‚w‚: òu‚tk Au s ™nª r[Œtftþ s Au.
rððufe …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ MðY…™u yËíÞfÕ…™t ¼útkr‚Úte
ytðhý{tk ht¾‚tu ™Úte. rððufe™e áÂü{tk y™trŒ rËØ ËíÞ ƒúñ
‚¥ð s Au s„‚ yt¼tË ftkE s ™Úte. Ëðo …tu‚u fuð¤ r[Œtftþ ytí{t
s Au ‚u{tk ˽¤tu rð÷t˼tË ftkE s ™Úte yu s ytí{¿tt™ Au yus
fuð¤ MðY… Au. …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ ytí{t™u ™ òýðtu, yËíÞ
¼útkr‚{tºt ˽¤t rð÷tË ¼tË™u Ët[tu {t™ðtu, y™ufðth sL{ðwk
Œw:¾e Útðwk {he sðwk yu s y¿tt™ Au. fu𤠃úñ s Au {tÞtÞ (fthý)
™Úte á~ÞuÞ (ftÞo) ™Úte, fuð¤ r[Œtftþ{tk ƒeswk ftuE s ™Úte ftuý
194
s„‚ fÕ…u ! r[ŒifhË …h{tí{t™e ykŒh su yk‚„o‚ Ë¥tt hne Au ‚us
ƒnth á~ÞY…u ¼tËu Au ƒtfe ðM‚w‚: òu‚tk ËíÞ ‚¥ð rð™t ƒnth fu
ykŒh fþwk s ™Úte. r™hðÞð (ËŒt yufY…) þtk‚ y™u yðÛÞo
…hƒúñ{tkÚte fthý rð™t s s„‚ þe he‚u Wí…Òt ÚttÞ ! fqxMÚt Ëtûte
[i‚LÞ rðfthe þe he‚u ÚttÞ ! {txu suðwk …hƒúñ Au ‚uðwk s yt á~Þ…ý
…hƒúñY… Au, yuf s Au îi‚ ™Úte. …h{ r™Šðfth r[Œtftþ{tk
á~Þ õÞtk hnu !
‚¥ððu¥tt nwk …tu‚u y™k‚ …qýo …hƒúñ Awk
y¿t ò„ú‚ s„‚ MðÙ ¼ú{ Ët[tu {t™u Au.
r[Œtftþ s Au s„‚¼ú{ ftkE Au s ™nª.
y™k‚ ™e÷rþ÷t½™ (þt÷e„út{ rð»ýw ÔÞt…f [i‚LÞ …h{tí{t)
…k[¼q‚tu [th òr‚ðt¤t «týeytu yu{™t á~ÞtuÚte hrn‚, yËkÏÞ
þk¾ [¢ „Œt …È hu¾tytuðt¤wk Au, y™k‚ ™e÷rþ÷t½™ Ërn‚ ‚u{tk
¼tË‚e (¼„ðt™™t r[Lntu yËkÏÞ þk¾ [¢ „Œt …È) hu¾tytu
378
y™k‚ ™e÷rþ÷t½™ s Au. y™k‚ ƒúñ½™{tk ¼tË‚e Ë]Âüytu y™k‚
ƒúñ½™ s Au, ¼„ðt™{tk ƒÄwk s ¼„ðt™ Au. yËíÞ fÕ…™t¼útkr‚
…k[¼q‚ [th òr‚™t «týeytu y™u ‚u{™t á~Þtu Au s ™nª. y™trŒ
rËØ Ë‚T y™k‚ ™e÷rþ÷t½™™e ftuE òr‚ ™Úte ‚u ËtiÚte …nu÷t™wk Au
yux÷u ‚u™e òr‚ ftuE òý‚wk ™Úte.
…h{‚¥ððu¥tt™u ƒÄwk s …h{‚¥ð Au.
y¿tt™e ËkËthe™u ƒÄe s yËíÞ ËkËth ¼útkr‚ ¼tËu Au. ™e÷rþ÷t
(þt÷e„ú t { ¼„ðt™) y™u ™e÷þe÷t{tk ˽¤e hu ¾ tytu ƒÄw k
™e÷þe÷t (þtr÷„út{ ¼„ðt™) s Au. ¼„ðt™ …h{tí{t y™u
¼„ðt™ …h{tí{t{tk ˽¤wk Y… ƒÄwk ¼„ðt™ …h{tí{t s Au.
¼„ðt™ …h{tí{t{tk ftuE yËíÞ fÕ…™t ¼útkr‚™t yrðãt ðtË™t
r[¥t ynk s„‚ {wÆ÷ Au s ™nª, yu™tu yÚto ¼„ðt™ …h{tí{t{tk
¼„ðt™ …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE…ý Œu¾tÞ yu ¾tuxwk s Œu¾tÞ
Au yt…ýu ¼„ðt™ …h{tí{t þtuÄeyu Aeyu yux÷u yt…ýu yt…ý™u
þtuÄeyu Aeyu. ˽¤wk ¾hu¾h ¼„ðt™ …h{tí{t s Au nwk fu ËkËth
suðwk ftkE Au s ™nª. Ëðoºt su ÔÞt…f yuf s ytí{t Au su ‚u ÔÞt…f
yuf s ytí{tY… Au ‚u™u ƒÄwk ‚u ÔÞt…f yuf s ytí{t Au. ËÂå[Œt™kŒ
(‚¥ð¿t) Y…™u ƒÄwk s ËÂå[Œt™kŒ (¾Ák ‚¥ð ËíÞ) Au.
ytí{Ëtûttífth
yuf s 𾂠y™k‚ yufhË r[Œtftþ ÞÚttÚto ytu¤¾tE òÞ ÞÚttÚto
y™w¼ðtE òÞ yux÷u ËŒt™u {txu y™k‚ yufhË r[ŒtftþY… s ÚtE
òÞ. y™k‚ yufhË r[Œtftþ{tk y¿tt™ y™u yu™t sL{{hý Ëw¾
Œw:¾ ftkE Au s ™nª, fuð¤ r[Œtftþ ytí{tY… ‚¥ð¿t yËíÞ
¼útkr‚™t ˽¤t Ëw¾ Œw:¾Úte {wõ‚ s Au. ‚¥ð¿t r[Œtftþ{tk ËŒt™u
{txu y[¤…ýu yufhË s Au. yËíÞ ¼útkr‚ðt¤t yrððufe rðþt¤
¼tu„tu{tk s ytËõ‚ Au. …h{tí{t{tk rð©tk‚ ‚¥ð¿t™u Vhe yËíÞ
á~Þ ¼útkr‚ Út‚e s ™Úte.
379
…h{tí{t yux÷u …h{tí{t ƒeswk Au s ™nª.
ËŒt r[Œtftþ yuf r™ctÚte þwØ¿tt™ MðY… ‚¥ð¿t yËíÞ ¼útkr‚™t
Ëw¾ Œw:¾Úte y™tÞtË ËŒt {wõ‚ s Au, fuð¤ r[Œtftþ{tk ftuE
yËíÞ ¼útkr‚ {wÆ÷u ™Úte yuðtu ‚¥ð¿t r™Šðfth s Au Ëðo …ŒtÚttuo{tk
rððu f (Ëðo ¾hu ¾ h ƒú ñ s Au ) ™u ÷eÄu su ™ t Ëðo Ëk Œ u n tu
(yËíÞ¼útkr‚) ðtM‚rðf he‚u ûteý (r™ðtoý) ÚtE „Þt ntuÞ Au, ‚u
…h{…Œ (y™k ‚ …q ý o …hƒú ñ ){tk s rð©tk ‚ Au . …h{‚¥ððu ‚ t
ËíþtMºttu™tu …qýo‚¥ðƒtuÄ fhu fu𤠅h{‚¥ð s «ftþu ƒeswk ftkE s
™ ytðu, y¿tt™e ËkËthe Ëíþt†™t yÚto {tÞt ðtË™t ËkËth ‚hV
s Z¤‚t fhu. ÔÞðnth{tk hÌtt A‚tk su™wk r[¥t ftuE…ý Œuþft¤{tk
ftuE…ý ðM‚w™e ykŒh ht„ (yËíÞ¼útkr‚)ðt¤wk Út‚wk ™Úte ‚u ykŒh
hnu÷t ytí{‚¥ð{tk rð©tk‚ fnuðtÞ Au. ht„ (yËíÞ¼útkr‚) s ƒkÄ,
rðht„ (yËíÞ¼útkr‚hrn‚) s {wÂõ‚. ‚¥ð¿t ËŒt Ëk…qýo ft{
195
ËkfÕ…hrn‚ Mðt¼trðf (yt¼tË{tºt) ÔÞðnth fhu Au ‚u ytí{t
(r[Œtftþ){tk s rð©tk‚ Au. y™k‚ ™e÷rþ÷t½™{tk yËkÏÞ þk¾
[¢ „Œt …È r[ŒTMð¼tð s Au …k[¼q‚ [th òr‚ðt¤t «týeytu
y™u ‚u{™t á~Þtu ytrŒ yËíÞ ¼útkr‚ {tÞt Mð¼tð {wÆ÷u ™Úte.
su ftkE Au ˽¤wk ¼„ðt™ …h{tí{t s Au.
su ¾hu¾h …tu‚u …tu‚t™u þtuÄ‚tu ntuÞ ‚u™u ¾htu …tu‚u (fuð¤ r[Œtftþ
ytí{t) Þtu„ðtrËc{tk sze s òÞ Au. yËíÞ¼útkr‚ yr‚ ÷tkƒt
ËkËth{tk rð©t{uÞ ™Úte, yð÷kƒ™uÞ (ytÄth) ™Úte. ‚¥ð¿t r[L{tºt
áÂü ðzu fuð¤ r[Œtftþ rð©tkr‚Y… Ëðoºt sÞ s …t{u Au, ‚¥ð¿t™u
…tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ ytí{t{tk ËŒtò„úr‚ s ËíÞ Au ‚u™u {txu
yËíÞ ¼útkr‚ Ëw»tw s Au (ftkE Au s ™nª), ‚u ËŒt r™Šðfth s Au.
‚¥ð¿t ÿüt á~Þhrn‚ …tu‚t™t ÓŒÞtftþ{tk þwØ r[ÿw… ËqÞ™ o thtÞýY…
s «ftþu Au ËkËth™e rðr[ºt ÂMÚtr‚{tk ytËõ‚ hnu‚t ™Úte. {tuZu ƒúñ
ƒúñ fhu y™u ykŒhÚte ËkËth{tk ytËõ‚ hnu yu™tu þwk yÚto ! ‚¥ð¿t
380
ËŒið yuðt yf]rºt{ r[Œtftþ s hnu Au òýu Œun ÔÞðnth ftkE Au s
™nª. ‚¥ð¿t, sz (y¿tt™e ËkËthe suðt yËíÞ ¼útkr‚™t ËðoÚtt
W{k„ WíËtnhrn‚) ¼tËu Au, sz (…h{ ‚¥ððu‚t Au) ntu‚t ™Úte.
…h{‚¥ððu¥tt Au ‚u™t{tk yrðãt (r™ÿt) ËkËth (MðÙ) yËíÞ
¼útkr‚ {wÆ÷u ntu‚t ™Úte. ËŒt™u {txu r[Œtftþ rð©tkr‚ {¤e Au ‚u sz
™Úte. yrðãt™tu ûtÞ Ëðo«týeytu™u …h{ƒtuÄY… ‚Útt …h{þtkr‚Y…
Au. fuð¤ ytí{t s Au yrðãt ftkE Au s ™nª yuðtu ƒtuÄ s yrðãt™tu
ûtÞ Au. ytí{Ëw¾{tk r™{ø™ ÚtÞu÷tu yu {nt…wÁ»t á~Þ™u òu‚tu s
™Úte (…tu‚u á~Þhrn‚ r[Œtftþ Au) y¿tt™ ËŒt yËíÞ ¼útkr‚™wk
Œw:¾ …t{u Au, ‚¥ð¿t yËíÞ ¼útkr‚ ËkfÕ… f{oÚte rðhõ‚ ytí{MÚt
ytí{tht{ s Au ‚u sz ™Úte. {nt™ ‚¥ð¿t Ëðo yËíÞ ËkËth á~Þ
Œw:¾Úte …h ÚtE ¼ð…th ÚtE …h{…Œ{tk …h{rð©tk‚ s Au. yËíÞ
ËkËth ¼útkr‚{tk ¾qƒ h¾ze™u yíÞk‚ Œw:¾e ÚtE™u {w{wûtw yk‚u ËtÄ™
Ëk…Â¥t (rððuf ðihtøÞ þ{ Œ{) Ëíþt† ËŒT„wÁ«ËtŒ ‚¥ðËtûttífth
«ƒtuÄÚte ËkËth Ët„h ‚he òÞ Au «týÚte hrn‚ («týtÞt{,
«íÞtnth, Äthýt, æÞt™ Ë{trÄ) yuftk‚ MÚtt™ (…h{…Œ){tk
þGÞthrn‚ (r™htÄth r[Œtftþ) A‚tk Ëw¾Úte ËqE hnu Au (r™ŠðfÕ…
Ë{trÄÚte …qýo rð©tkr‚) r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte …h{…Œ{tk …qýo rð©tkr‚
…t{u Au. r™ŠðfÕ… Ë{trÄ …qýo rð©tkr‚ …h{…Œ.
™{oŒt, 19-8-2006
ËðoÚtt Ëðoºt fuð¤ yuf s r[Œtftþ Au.
Ëðoºt yuf s ytí{t ËÂå[Œt™kŒ MðY… Au.
‚u yuf …h{tí{t rð™t ƒeswk ftkE Au s ™nª.
fuð¤ y™k‚ yufY… {nt[i‚LÞ s Au.
©wr‚ «rý‚ Ëðoºt fuð¤ yuf r[Œtftþ.
‚¥ð¿t Ëns fu𤠅qýo MðY… hnu Au ‚u{tk yt¼tË{tºt {nu÷
…÷k„ þÞ™™t ËtÄ™ «tý ytrŒ™e [uüt MðÙ Ëw»tw r™ÿthrn‚
381
fuð¤ MðY…ò„úr‚Y…e …qýorð©tkr‚ Au. r[ŒtftþY… Äeh¿tt™ðt™
ftuE…ý ò‚™tu yæÞtË (yËíÞ fÕ…™t¼útkr‚) ht¾‚tu ™Úte. ‚¥ð¿t
òíÞï (ò‚ðt™½tuztu) ™e …uXu s{ðwk, sðwk, ïtË ÷uðtu, ƒtu÷ðwk
EíÞtrŒ ÷tirff Wr[‚ ÔÞðnth fÞto fhu Au yt{ A‚tk ‚u òýu {tuxt
sk„÷{tk ntuÞ ‚u{ ÷tuftu™t {æÞ{tk ytùÞofthf he‚u Ëw¾Úte ËqE hnu
Au (˽¤tu yt¼tË ÔÞðnth Ëtð Au s ™nª yuðt …tu‚t™t …qýo MðY…
…h{tí{t{tk s …qýo rð©tkr‚{tk hnu Au.)
yt¼tË{tºt «÷Þ fu Œunþtk‚ ÚtðtÚte …h{tí{t{tk ftkE Út‚wk
™Úte, r™ŠðfÕ… Ë{trÄÚte r[L{tºt ‚¥ð™wk Œþo™ Út‚tk «ƒtuÄ™u «tÂ
ÚtÞu÷tk ‚¥ð¿t™e Ëðo ErLÿÞtu Mðt¼trðf s yk‚{wo¾ hnu Au, ‚¥ð¿t
™uºt ƒkÄ ™nª A‚tk s„‚yt¼tË òu‚tu ™Úte fuð¤ r[Œtftþ MðY…{tk
s {¥t hnu Au, yf]rºt{ fuð¤ MðY…{tk s hnu Au.
‚¥ð¿t yt¼tËhrn‚ …h{…qýo fu𤠃úñt™kŒÚte …qýo‚] fuð¤
196
MðY…{tk s …h{þtk‚ Au, yËíÞ¼útkr‚™t ûtwÿ rð»tÞt™kŒÚte hrn‚
r™hr‚þÞ ytí{t™kŒ ðzu ¼h…qh Au ‚¥ð¿t ytí{«ftþ (MðÞk«ftþ)
rð™t ƒeò «ftþ™e y…uûtt ht¾‚tu ™Úte. …tu‚t™t ytí{t™t {nt™
«ftþ ðzu Þwõ‚ ‚u ytí{¿t …whw»t yrð™tþe Ëw¾Y… yîi‚…Œ{tk …qýo
rð©tkr‚{tk s hnu Au. yËíÞ¼útkr‚ ÷tirff ÷tu¼hrn‚ ÷k…x…ýtÚte
hrn‚ r™htfth yt™k Œ i f hË …h{tí{t{tk s «ƒ¤ ytMðtŒ™u
y™w¼ð‚tu yu ytí{¿t …qýo rð©tkr‚{tk s Au. ‚¥ð¿t Äeh yt¼tË{tºt
y™k‚ Œw:¾{tk …ý r[Œtftþ þtkr‚{tk s hnu Au. ‚¥ð¿t ðýto©{ Ä{o™t
÷tirff ÔÞðnth{tk ¼tËu Au yt¼tË{tºt ƒtÌt …ŒtÚttuo{tk ytËÂõ‚
ht¾‚tu ™Úte ‚u ytí{Ëw¾{tk s ÷e™ hnu Au. ‚¥ð¿t™u Ëqû{Úte …ý
Ëqû{ MÚtq¤Úte …ý MÚtq¤ …tu‚t™tu r[Œtftþ ytí{t s …qýo rð©tkr‚ Au.
‚¥ð¿t …tu ‚ t™t r[ŒT Y … ytí{t{tk …h{týw su x ÷t ¼t„{tk
yt¼tË{tºt fhtuztu ËUfztu ƒúñtkztu Äthý fhu Au. …h{‚¥ðY… Äeh
ytí{¿tt™e yt¼tË{tºt y™uf Ë]r»xytu fÕ…u Au rðËso™ fhu Au,
382
ðM‚w‚: ‚u fþwk fh‚tu ™Úte MðÞk«ftþ r[Œtftþ{tk s rð©tk‚ Au.
‚¥ð¿t …h{tí{t s Au yu{tk swŒwk ƒeswk ftkE Au s ™nª.
™e÷rþ÷t{tk hu¾t™e su{ …h{tí{t{tk ðrËc Au, ™e÷rþ÷t s Au
swŒe hu¾t ™Úte …h{tí{t s Au swŒt ðrËc ™Úte. yt¼tË áÂüðt¤t™u
ðrËc ¼tËu Au ‚¥ðáÂü™u …h{tí{t. yt¼tËáÂüðt¤t™u hu¾t ¼tËu
Au ‚¥ðáÂü™u ™e÷þe÷t. ‚¥ð¿t fu𤠅qýoMðY… s ytu¤¾e þftÞ,
yËíÞ ¼útkr‚ ŒunY…u ™ ytu¤¾e þftÞ fthý fu fu𤠅qýo MðY… s
Au yËíÞ ¼útkr‚ Œun Au s ™nª. ‚¥ð¿t™u y™uf ËkËth Ë{qn MðMðÙ
¼tËu Au ytí{¿t ÔÞt…f …qýo «ftþ r™Šðfth s Au ytí{¿t s„‚™t
Ëðo …ŒtÚttuo™t Ë¥ttËt{tLÞ (¾hwk ‚¥ð ËíÞ fuð¤ r[Œtftþ) Y…u hnu÷tu
Au. ytftþ™t fh‚tk …ý yrÄf ÔÞt…f r[Œtftþ s Au. yt¾t s„‚™wk
¾hwk ‚¥ð ËíÞ þwk Au ? ‚tu òuE ÕÞtu ðrËc ! yt¾t y™k‚ rðþt¤
¼hu÷t s„‚™wk ¾hwk ‚¥ð ËíÞ, yt¾t y™k‚ rðþt¤ ¼hu÷t s„‚
fh‚tk Mð¼trðf {tuxwk s ntuÞ ! ‚tu …Ae {týË suðzt ðrËc yt¾t
y™k‚ rðþt¤ ¼hu÷t s„‚™wk ¾hwk ‚¥ð ËíÞ fuðe he‚u ! fuð¤ y™k‚
ƒúñ½™ s Au yt¼tË{tºt s„‚ Au s ™nª fuð¤ y™k‚ƒúñ½™ s
…tu‚t{tk ðrËc ytfthu ¼tËu Au. ‚¥ð¿t s„Œt¼tË™tu ¼q‚tftþ{tk
ƒtÄ fhe ¼q‚tftþ™tu MðåA r[¥ttftþ {tÞtftþ{tk ƒtÄ fhe yk‚u ‚u
Ëðo™tu MðåA r[Œtftþ{tk ƒtÄ fhu Au …tu‚u MðåA r[Œtftþ s hnu Au.
‚¥ð¿t™wk «týtÞt{
«tý rðï«týY…u y™u rðï«tý ‚u™tÞ «tý ytí{t yrÄct™
MðåA r[ŒtftþY…u hnu Au.
‚¥ð¿t™tu r[¥t r™htu Ä r[¥t Ë{trÄ :- r[¥t Ë{Âü r[¥t
(rnhÛÞ„¼oY…) rnhÛÞ„¼o ‚u™tÞ ytí{t MðåA r[Œtftþ Y…u hnu
Au ËðoftkE ¾hu¾h ytí{tY…u MðåA r[Œtftþ s Au, ‚¥ð¿t ¾hu¾h
Ëðo™t ytí{tY… MðåA r[Œtftþ s Au. yt¾e ™e÷rþ÷tŒþo™ s
…qýo ™e÷rþ÷tŒþo™ fnuðtÞ; ™e÷rþ÷t{tk {tºt y{wfhu¾t òuðe yu
383
…qýo ™e÷rþ÷tŒþo™ ™ fnuðtÞ, {tºt ðrËc s swytu yu …qýo ƒúñŒþo™
™ fnuðtÞ, …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ MðY…{tk Mðt¼trðf «ðtn «tÂ
ÔÞðnth fh‚tk A‚tk fu𤠅qýo MðY… s hnu Au. ‚¥ð¿t r[Œtftþ
MðY…¿tt™Úte ˽¤wk yt¼tË{tºt Sð s„‚ ‚¥ð‚: r[Œtftþ s
y™w¼ðu Au yt¼tË áÂüðt¤t™u ðrËc ƒeò suðt s ¼tËu Au,
‚¥ðáÂü™u …qýo ƒúñ. ‚¥ð¿t fu𤠅qýo ƒúñƒtuÄÚte fu𤠅qýo ƒúñ s
Au yu™t{tk yt¼tË áÂü Au s ™nª. …tu‚t™t fu𤠅qýo ƒúñ MðY…{tk
su ð¾‚u suðtu ËkõÕ… ¼tË‚tu ntuÞ ‚uðtu ¼÷u ¼tËu …tu‚u ‚tu fu𤠅qýo
ƒúñ MðY… s Au, {ntËt„h{tk su ð¾‚u suðe ÷nuh ¼tË‚e ntuÞ
yuðe ¼÷u ¼tËu …tu‚u ‚tu {ntËt„h s Au. …qýo ƒúñ{tk ËkfÕ… ƒtrÄ‚
Au yux÷u …qýo ƒúñ s Au. {ntËt„h{tk ÷nuh {ntËt„h s Au ‚u{
…h{…Œ{tk SðL{wõ‚ …h{…Œ s Au. fu𤠅h{…Œ{tk ƒútñe ÂMÚtr‚
(SðL{wÂõ‚) ƒúñ r™ðtoý (rðŒun {wÂõ‚) yuðt ˽¤t îi‚hrn‚
197
fu𤠅h{…Œ s Au. fuð¤ {ntËt„h{tk ÷nuh ¼tËu Au fu Ë{tE
òÞ Au yuðt ˽¤t îi‚hrn‚ fuð¤ {ntËt„h s Au.
‚¥ð¿t™wk Mðf{o
‚¥ð¿t fuð¤ MðY… hne Mðt¼trðf f{o fhu ‚u Mðf{o. ‚¥ð¿t Au
yux÷u fuð¤ ytí{¿tt™ s Au, y¿tt™ yËíÞ¼útkr‚ Au s ™nª yux÷u
fuð¤ ytí{¿tt™™wk s ˽¤wk f{o ¼tËu Au. ‚¥ð¿t Mðf{oÚte …tu‚u u r[Œtftþ
s hnu Au Ëðo™u r[Œtftþ s fhu Au. …h{tí{tY… ‚¥ð¿t …h{tí{t™t
y™k‚ rŒÔÞ y÷tirff ËŒT„wýtu Ërn‚ ËŒið …h{ yt™kŒ {k„¤{tk s
hnu Au yu s ‚¥ð¿t™wk Mðf{o, r{ºt, h{ý Au. ‚¥ððu¥tt™wk h{ý fuð¤
ƒúñt™kŒ s Au. y¿tt™e ËkËthe …rhýt{u Œw:¾ Y… rð»tÞt™kŒ{tk h{u
Au, fuð¤MðY… ‚¥ð¿t™tu fuð¤MðY… y™u fuð¤ MðY…ƒtuÄ s Ëns
r{ºt Au. ‚¥ð¿t™u yt¼tË{tºt ˽¤e yðMÚtt{tk Ëns fuð¤ MðY…
s ht¾u Au, fuð¤ r[Œtftþ Ë¥tt™e Ëðoºt ËðoŒt ËðoY…u Ë{‚t
(Ë{t™Y…‚t) s Au.
384
Ë{‚t
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo Ë{t™ r[Œtftþ s Au.
þtk‚ r[¥tðt¤tu yu SðL{wõ‚ {ntþÞ {wr™ r™hk‚h ÷tuf{tk
ÞÚttur[‚ ÔÞðnth fh‚tu hnu Au A‚tk òýu r[ºt{tk yt÷u¾u÷ r[ºt
ntuÞ ‚u{ ÞÚttÂMÚt‚ he‚u …tu‚t™e yuf s ÂMÚtr‚ (…h{…Œ) {tk hnu Au.
‚¥ð¿t™t Mðt¼trðf Mðf{o r{ºt h{ý Þ{ r™Þ{ rððuf ðihtøÞ þ{
Œ{ Ë{‚t {iºte ytÞo‚t ËíÞ‚t. ‚¥ð¿t ðM‚wþqLÞ (yËíÞ¼útkr‚)
ðtŒtu { tk {ti ™ hnu Au , …h{…Œ™t ÷ûÞð„h™t ™ft{t þçŒtu
Ëtk¼¤ðt{tk ƒnuht suðtu hnu Au, ÷tirff yt[th™t Ëðo f{tuo rðÁæÄ
r™ùuü hnu Au, ‚¥ð¿t ytÞo …whw»ttu (Ëí…whw»ttu) ™t M‚wr‚…tºt yt[th
rð[th{tk ðtËwrf ®fðt ƒ]nM…r‚™t suðt yr‚fwþ¤ hnu Au, ‚¥ð¿t™t
ð[™tu{tk ‚¥ð¿tt™ s ntuÞ Au, f…xeytu™wk f…x òýu Au, fXý rð»tÞ
™u Ëh¤ fhu Au, ‚¥ð¿t Ëðoºt Ë{áÂü (‚¥ð áÂü r[Œtftþ áÂü) Au,
‚¥ð¿t WŒth Au Œt‚t Au Ëðo™u yt…e™u ÷u Au. rððufe SðL{wõ‚ Mð¼tðu
s …tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t™t y™k‚ rŒÔÞ y÷tirff ËŒT„wýtu™u
«ftþu Au, ftuE «Þí™Úte ™nª, ftuE ƒeòÚte ™nª.
fuð¤ r[Œtftþ …tu‚t™wk fuð¤ MðY… Au.
r[Œtftþ r™Šð»tÞ ËtûteY…u yt¼tË{tºt á~Þ rð»tÞ ytfthu ¼tËu
Au, ËðoÚtt r[Œtftþ s Au ytrŒ{tk …ý Ë]Âü ™Úte yk‚{tk …ý Ë]Âü
™Úte yux÷u {æÞ{tkÞ ™Úte. ytí{t{tk ™ ntuÞ yuðwk Œu¾tÞ yu yËíÞ
«‚er‚ Au, r[Œtftþ …h{tí{t{tk yËíÞ ¼útkr‚ yu yËíÞ «‚er‚
Au. Ëðoºt fuð¤ r[Œtftþ s …h{…Œ Au. …rh…qýo r[Œtftþ r™:ËkfÕ…
s Au, ò„ú‚ ËkfÕ… Ë]ÂüÞ ™Úte MðÙ ËkfÕ… Ë]ÂüÞ ™Úte.
>> òu ni Ëtu ni >>
ËðoÚtt Ëðoºt fuð¤ yuf s r[Œtftþ Au.
yt¾t Þtu„ðtrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄ™tu {q¤ {wÏÞ ytÄth ©wr‚
«rý‚ Ëðoºt fuð¤ yufs r[Œtftþ (Ëðoºt fuð¤ yuf s ytí{‚¥ð)
385
Au. Ëðoºt yufs ytí{t ËÂå[Œt™kŒMðY… Au. su {týË ¾hu¾h ¾hwk
‚¥ð ËíÞ ÞÚttÚto òýðt y™w¼ððt EåAu ‚uýu Ëðoºt fuð¤ yuf s
r[Œtftþ (Ëðoºt fuð¤ yufs ytí{‚¥ð) Ëqû{ rð[thÚte s ÞÚttÚto
òýðwk y™w¼ððwk òuEyu, yt¼tË{tºt á~Þ{tk fŒe ¾hwk ‚¥ð ËíÞ
(fuð¤ r[Œtftþ ytí{t) szu ™nª, yt he‚u {týË ËðoÚtt (Ëðo«fthu)
Ëðoºt fuð¤ yufs r[Œtftþ ytí{t s hnu fŒe yËíÞ á~Þ¼útkr‚{tk
VËtÞ ™nª, ˽¤t Ëíþt† Ëí…whw»t{tk ËðoÚtt Ëðoºt
fuð¤ yufs r[Œtftþ {q¤ {wÏÞ ‚¥ð Au
‚u yuf …h{tí{t rð™t ƒeswk ftkE Au s ™nª.
òu yËíÞ á~Þ ¼útkr‚{tk ftkE þtuæÞwk ‚tu ¼{ðt rËðtÞ ftkE {¤þu
™nª. yËíÞ á~Þ¼útkr‚™t y™k‚ Sðtu sL{e sL{e™u ¼{e ¼{e™u
{he „Þt ftuE™t ntÚt{tk ftkE ytÔÞwk ™nª ! fuð¤ r[Œtftþ s ËíÞ
Au yt¼tË{tºt ˽¤t yËth ËkËth{tk ftkE Ëth Au s ™nª. su{
198
ò„e s‚tk MðÙ™tu …ðo‚ fuð¤ ytftþY… y™u r™:MðY… sýtÞ Au
‚u{ ¿tt™ Út‚tk yt ºtýu ÷tuf þtk‚ r[ŒtftþY… s «‚e‚ ÚttÞ Au, «ƒwØ™u
yt s„‚ rð¼t„Úte hrn‚ …hƒúñ s y™w¼ðtÞ Au. y{u ‚tu rð[th
fh‚tk A‚tk y¿tt™ fuðkw Au yu òý‚t s ™Úte. [ûtw ytrŒ ErLÿÞ îtht
yuf «Œuþ{tkÚte ƒeò «Œuþ{tk s‚tk ð[{tk su ftkE Ëtûte [i‚LÞ™wk
r™Šð»tÞ MðY… Au ‚u s Ëðo «týeytu™wk MðY… Au y™u ‚u s …h{…Œ
(…h{r[Œtftþ) Au. ˽¤t ykŒh™t ËkfÕ… rð»tÞ, ƒnth™t Y… ytrŒ
rð»tÞ …hƒúñY… {ntËt„h™t ÿð…ýt y™u ‚hk„™e …uXu …hƒúñY…
s Au. r™ŠðfÕ… r[Œtftþ MðY… s yt¼tË{tºt ht„îu»t ytrŒ
¼tðtu y™u ¼tð y¼tð™e fÕ…™t ytfthu ¼tËu Au, r™Šð»tÞ Ëtûte
[i‚LÞ MðY…{tk su yt ˽¤wk ƒúñtÚte Útwk{zt …ÞOo‚™wk ˽¤wk s„‚
yËíÞ ¼útkr‚{tºt ¼tËu Au ‚u ˽¤e yËíÞ á~Þ¼útkr‚ Atuze Œu‚tk su
r™Šð»tÞ Ëtûte [i‚LÞ (r[Œtftþ) MðY… hnu Au ‚u s ðM‚w{tºt™wk
ðtM‚rðf MðY… (…h{…Œ) Au. fuð¤ y™k‚ yufY… {nt[i‚LÞ
386
(…h{…Œ) s Au. …tu‚t™t {nt[i‚LÞY… r™Šð»tÞ Ëtûte [i‚LÞ{tk
ßÞtk yrðãtðtË™t™tu ËkfÕ… hnu íÞtk ytðe ˽¤e yËíÞ á~Þ
¼útkr‚ ¼tËu Au, …tu‚t™t {nt[i‚LÞY… r™Šð»tÞ Ëtûte [i‚LÞ{tk ßÞtk
yrðãt ðtË™t™tu Ëk f Õ… {w Æ ÷u ™Úte íÞtk {q ¤ {nt[i ‚ LÞ
…h{…Œ s Au.
{nt[i‚LÞ …h{…Œ + yrðãtðtË™t ËkfÕ… = yËíÞ á~Þ ¼útkr‚
s„‚
yËíÞ á~Þ ¼ú t k r ‚ s„‚ - ¿tt™Úte yrðãtðtË™t Ëk f Õ… =
{nt[i‚LÞ…h{…Œ
©wr‚ «rý‚ Ëðoºt fuð¤ yuf r[Œtftþ.
™{oŒt, 20-8-2006
y™k‚ …qýo …hƒúñ Au ËkËth¼ú{ ™Úte.
ysL{t yrðfthe yrð™tþe …h{tí{t s Au.
yt¼tË{tºt Ë]Âü ÂMÚtr‚ ÷Þ ytfth ¼tËu Au.
r[Œtftþ{tk yt¾wk s„‚MðÙ fÕ…tÞu÷wk Au.
ytí{t{tk su{ MðÙ ™Úte ‚u{ ò„ú‚uÞ ™Úte.
fu𤠅qýoMðY… …h{tí{t MðY… s Au.
fuð¤ r[Œtftþ MðY… s …h{…Œ Au.
ËthtÞ ËkËth™tu {q¤¼q‚ ‚¥ð¿tt™ Ëth y™k‚ …qýo …hƒúñ Au
ËkËth ¼ú{ ™Úte. nwk ftuE…ý Xuftýu ƒúñ¼tðÚte hrn‚ s„‚™u Œu¾‚tu
s ™Úte Ëðoºt ƒúñ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. Ëðoºt ƒúñ s Au íÞtks
yt¼tË{tºt ˽¤wk s„‚ ¼tËu Au, ƒúñ ËíÞ Au s„‚ yt¼tË.
Ëtûte [i‚LÞ ËíÞ Au MðÙ yt¼tË. ËíÞ ƒúñ™e ykŒh s„‚
MðÙð‚T ¼tËu Au. ÿütk‚ ‚hefu - {ntËt„h ËíÞ, ÷nuhtu yt¼tË;
Ëwðýo ËíÞ, yt¼q»tý yt¼tË; {txe ËíÞ, {txe™t ½tx ytfth
h[™t yt¼tË. ˽¤tu ƒúñ™tu s ¼tË ntuÞ yux÷u Ëðoºt {q¤ ƒúñ‚tu
ntuÞ s. r[Œtftþ Au ËkËth ™Úte. yrððufe yËíÞ á~Þ™u ËíÞ {t™u
387
Au, fnu Au. ‚u ƒúñ™u yËíÞ ¼ú{Úte yuðt Y…u Œu¾u Au. r[Œtftþ s
¼tËu Au swŒwk ƒeswk á~Þ {wÆ÷ Au s ™nª. {rý s ‚usY…u «ftþu Au,
r[Œtftþ s Ë]Âü Y…u «ftþu Au.
…h{tí{t ËqÞo™u «ftþu Au ËqÞo ‚u Ëðo þÂõ‚{t™ …h{tí{tŒuð ™u
«ftþ‚tu ™Úte. Ëðo á~Þ{kz¤ …h{tí{t™t «ftþ ðzu s «ftþe hÌtwk Au.
…h{tí{t s ËqÞo [kÿ yÂø™™u «ftþe hÌtt Au. ‚¥ð¿t …tu‚u …h{tí{t{tk
…h{tí{t, ˽¤wk s„‚uÞ …h{tí{t{tk …h{tí{t, {q¤u Ëðo yufs
…h{tí{t. …h{tí{t{tk …h{tí{t s Au swŒtu ‚¥ð¿t swŒwk s„‚ ™Úte.
…h{tí{t{tk swŒwk ƒeswk ftkE s ™Úte yËíÞ fÕ…™t{tk ˽¤wk swŒkw ƒeswk
¼tËu Au. ËqÞo™e ykŒh suðtu …h{týw ¼tËu Au …hƒúñ™e ykŒh ‚uðtu
ËqÞo …h{týw suðtu ¼tËu Au y™u ¼tË{tºt ntuðtÚte ™Úte …ý ¼tË‚tu
Ëðoºt y™trŒ y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ y™k‚ …qýo MðÞk«ftþ …hƒúñ s
«ftþu Au. …h{‚¥ð ˽¤t Sðs„‚ ytfth yt¼tË hrn‚uÞ Au
199
yt¼tË ytfthu ¼tËuÞ Au.
fuð¤ ËíÞ …h{tí{t{tk s yuf r™ctðt¤t™u ðrËc™wk ‚¥ð¿tt™
Ëk…qýo ËíÞ y™w¼ðtÞ Au, y¿tt™e ËkËthe™u yËíÞ ËkËth¼útkr‚
ËíÞËth Ëw¾ Y… ¼tË‚e ntuðtÚte ËíÞ …h{tí{t y™w¼ðt‚t ™Úte.
…h{tí{t sux÷t Ëqû{ÚteÞ Ëqû{ Au yux÷u {nt™ ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚
Ér»t{wr™ytu™e su{ yíÞk‚ Ëqû{ …qýo yð÷tuf™ (¿tt™) Úte, {™™tu
r™htuÄ {™™e Ë{trÄ (Þtu„) Úte ftuE s‚wk ™Úte yux÷u yt …]Úðe ytrŒ
…ŒtÚto Au y™u yt ƒÄt Sðu Au yuðkw yËíÞ ¼útrk ‚{tºt ¼tËu Au, ðtM‚ð{tk
fuð¤ y™k‚ rðþt¤ …rh…qýo …h{tí{t rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte.
…h{tí{t y™w¼ðt‚t ntuÞ yu™u á~Þ¼útrk ‚ ftkE ntuÞ s ™nª, á~Þ¼útrk ‚
Ët[e ÷t„‚e ntuÞ yu™u …h{tí{t y™w¼ðtÞ s ™nª. r[Œtftþ™e
ykŒh Ëðo r™hðÞð (yufY…u) hnu÷wk Au ð]ût{tk zt¤e yufY… s Au
r[Œtftþ{tk ËqÞtorŒ yufY… s Au, …h{‚¥ð …tu‚t™t ðtM‚rðf MðY…™u
fŒe Atuz‚wk ™Úte, …h{‚¥ð{tk rîíð yufíð ytrŒ …ý fþwk ™Úte. ynª
388
ftkEf Au y™u ynª ftkE…ý ™Úte, ynª fþwk ™Úte y™u ynª ftkEf
Au yt Ëðo fÕ…™t yu …h{‚¥ðÚte yr‚ Œqh hnu Au ynª {tÞt Au
…h{tí{t ™Úte, ynª …h{tí{t Au {tÞt ™Úte yt Ëðo fÕ…™t yu
…h{‚¥ðÚte yr‚Œqh hnu Au, ytðwk ƒÄwk rðrðÄ rðr[ºt fÕ…™t{tk s
ƒtu÷tÞ Au …h{‚¥ð{tk ftuE ò‚™e fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª. yuf
r™hk‚h y™k‚ …tu‚t™e {u¤u s r™íÞ yr‚ rðM‚thðt¤e r[Œtftþ™e
Ë¥tt s s„‚Y…u ‚u™t …tu‚t™t MðY…™e ykŒh ¼tËe hne Au.
fuð¤ y™k‚ yufY… Ëtûte r[Œtftþ s Au ‚u{tk y™ufY… s„‚ MðÙ
¼ú{ ftkE Au s ™nª Ëtûte [i‚LÞ yufY… Au ‚u{tk MðÙ y™ufY…
¼tËu Au yufY… Ëtûte [i‚LÞ s Au y™ufY… MðÙ ftkEs ™Úte,
s„‚ MðÙ™e ®[‚t{tk …tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t ¼q÷e „Þtu !
ysL{t yrðfthe yrð™tþe …h{tí{t s Au.
yt¼tË{tºt Ë]Âü ÂMÚtr‚ ÷Þ ytfth ¼tËu Au.
r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷u su ˽¤wk Œu¾tÞ Au ‚u
r[Œtftþ s ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ ‚wÞo (Ëtûte) ‚wrhÞt‚e‚ ({nt[i‚LÞ)
Y…u Œu¾tÞ Au. ytftþ{tk ƒÄwk ¼tËu Au ‚tuÞ ytftþ fuð¤ ytftþ s
Au, r[Œtftþ{tk ƒÄwk ¼tËu Au ‚tuÞ r[Œtftþ fuð¤ r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt ËkËth{tk …ht…qðoÚte ƒúñðu¥ttytu Ëðo ¾ht
‚¥ð ËíÞ (r[Œtftþ …h{tí{t) ™t rs¿ttËw {w{wûtwytu™u …tu‚u
ƒúñËtûttífthÚte ƒúñY… hne ‚u{™u …ý ƒúñ Ëtûttífth y™u ƒúñY…
Útðt™tu ƒtuÄ fh‚t ytÔÞt Au ‚u s ƒúñrðãt …hk…ht Au. r[Œtftþ ƒúñ
Ëðoºt ËðoŒt ËðoY… Ë{t™ yufs ntuE ‚u{tk y™uf swŒt swŒt
ÔÞÂõ‚ðtzt™wk rðþu»t {n¥ð ™Úte, „{u ‚u MÚt¤{tk „{u ‚u ft¤{tk „{u ‚u
ƒúñËtûttífthe ƒúñY… rð¼qr‚Úte „{u ‚u ƒúñ Ëtûttífth fhe ƒúñY…
ÚtE þfu Au. y™trŒ y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ y™k‚ …qýo …hƒúñ ytí{t{tk
yíÞth™t suðt y™uf swŒt swŒt Ëkfwr[‚ MÚtq¤ yt yt…ýt y™u yt
ƒeò™t yuuðt ËkËth™t suðt s ynk{™ðtË™t …tu»t™tht ht„îu»tðt¤t
389
ÔÞÂõ‚ðtzt {wÆ÷ Ëk¼ð‚t s ™Úte. fqðt{tk™t Œuzftkytu™u yufƒeò{tk
ykŒhtu ykŒh nrhVtE ntuÞ y™k‚ [i‚LÞ {ntËt„h™t htò™u þwk ! fuð¤
…qýo ƒúñƒtuÄÚte fu𤠅qýoƒúñ MðY… ÂMÚtr‚ ËkƒkÄ{tk {qZ yuðt …t{h
…whw»ttu su ftkE Ë{s‚t ntuÞ ‚u nwk òýe þf‚tu ™Úte. ‚¥ð¿t fuð¤
r[Œtftþ s y™w¼ðu Au fuð¤ r[Œtftþ s hnu Au yt¼tË{tºt ËkËth
¼ú{™u òý‚t s ™Úte. y¿tt™e fuð¤ r[Œtftþ™u òý‚t ™Úte
yt¼tË{tºt ËkËth ¼ú{™u Ët[tu {t™u Au ˽¤t sz [u‚™™e ykŒh
hne™u su r[Œtftþ ˽¤t s„‚ ytfthu ¼tËu Au ‚u r[Œtftþ s Sð
[i‚LÞ™wk ðtM‚rðf MðY… Au. Sð …tu‚t™t ðtM‚rðf MðY…u …h{tí{t
s Au yt¼tË{tºt s„‚{tk SðY…u ¼tËu Au. ytí{t …tu‚t™e ykŒh
…tu‚t™t MðÙs„‚{tk MðÙ™t ƒeò SðY…u ¼tËu Au ðtM‚ð{tk
…tu‚u ytí{t Au MðÙ™tu Sð ™Úte. r[Œtftþ {™ ƒwÂØÚte hrn‚ yr‚
þwØ yrÄct™ [i‚LÞ s Au.
200
r[Œtftþ{tk yt¾wk s„‚MðÙ fÕ…tÞu÷wk Au.
fuð¤ r[Œtftþ ƒtuÄ W…[th{tk ð…ht‚t ˽¤t rð[th ðtýe þçŒ
yÚto fuð¤ r[Œtftþ{tk {wÆ÷ ™Úte, fuð¤ r[Œtftþ s Au, fuð¤
r[Œtftþ{tk ¼tËu÷wk yËíÞ¼útkr‚{tºt y¿tt™ W…[th™t ¿tt™Úte þtk‚
ÚtE s‚tk W…[th …ý þtk‚ ÚtE òÞ Au, fuð¤ r[Œtftþ s hnu÷wk Au.
MðÙ{tkÚte ò„ú‚ ÚtE s‚tk MðÙuÞ ™Úte, ò„ú‚uÞ ™Úte fuð¤ ytí{t
…tu‚u s Au. fuð¤ ytí{t ò„ú‚ MðÙ Ëw»tw ˽¤e yðMÚttÚte …h
s Au. ytí{t{tk su{ MðÙ ™Úte ‚u{ ò„ú‚uÞ ™Úte.
yt¼tË{tºt Ë]Âü™t ythk¼Úte {tkze™u …h{ þwØ r[Œtftþ s
yuf …tu‚t™t MðY…™e ykŒh {ntË¥ttY…u hnu÷wk Au yt rð»tÞ{tk
‚¥ððu¥ttytu™u …qýoMðY… yuf ytí{t™tu su y™w¼ð ÚttÞ Au ‚u s
«{týY… Au ¿tt™Úte r™Šðfth ytí{t s yðþu»t hnu Au ‚u{tk s„‚
MðÙ fti‚wf (ytùÞo) ™e yËh hnu‚e ™Úte fthý fu ytí{t{tk yu
ftkE s ™Úte. fuð¤ ytí{t{tk «ƒwØ ™ ÚtðtÚte s y¿tt™™t sL{
390
sht {hý htu„ ytrŒ ¼tËu Au, fu𤠿tt™Úte fu𤠅h{…Œ s Au
su{tk y¿tt™™wk ËkËth MðÙ {wÆ÷ ™Úte.
þtk‚ ‚¥ð¿t yt¼tË{tºt ˽¤e yðMÚttytu{tk nk{uþ yuf
Ë{trÄÂMÚtr‚ (fuð¤ r[Œtftþ MðY…) {tk s hÌttu ntuÞ Au. ¼uŒ
(ËkËth¼ú{) Œu¾t‚t A‚tk …ý su y¼uŒ (fuð¤ r[Œtftþ) {tk s r™ct
ht¾e hnu÷tu Au Œw:¾{tk …ý su Ëw¾ ÂMÚtr‚{tk hnu Au y™u ËkËth{tk
hÌtt A‚tk su ‚u™tÚte Œqh hnu Au yuðt SðL{wõ‚™u ƒeswk þwk fhðt™wk
yðþu»t hnu ? ‚¥ð¿t yt¼tË{tºt ÔÞðnth{tk ¼tËu Au ykŒhÚte
„úný íÞt„ hrn‚ s Au, ƒútÂñÂMÚtr‚{tk s Au. rn{{tk þe‚¤…ýkw
yÂø™{tk W»ý…ýwk ‚u{ ‚¥ð¿t™wk fu𤠃úñ…ýkw rð™t Þí™ Mðt¼trðf
s Au. yf]rºt{ ƒúñÂMÚtr‚ s ¾hwk ‚¥ððu¥tt…ýkw Au. ƒúñ rËðtÞ
E‚h…ŒtÚto™e EåAt s yrððufe…ýkw Au. ytðhý hrn‚ ‚¥ð¿t™wk
r[¥t ËŒt™u {txu fuð¤ r[Œtftþ MðY…{tk s Ë{tE „Þwk Au, swŒwk hÌtwk
s ™Úte. {ntËt„h™e ÷nuh {ntËt„h{tk s Ë{tE™u hnu÷e Au yux÷u
fu {ntËt„h s Au r[Œtftþ™wk MVwhý r[¥t r[Œtftþ{tk s Ë{tE™u
hnu÷wk Au (Ë{trÄ) yux÷u fu r[Œtftþ s Au. ‚¥ð¿t™t þºtw r{ºt rðfÕ…
™Úte ykŒh ytí{Ëw¾ s {q¤ {wÏÞ Au. ‚¥ð¿t þtkr‚Y…e …h{y{]‚
ðzu ËŒtft¤ ‚] hnu Au. r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt rðÄt‚t,
s„‚¼ú{, Vheðth Œun s„‚ h[ðt™e M{]r‚ ËkfÕ… fÕ…™t{tºt s
¼tËu Au ðM‚w‚: fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. r[Œtí{t
Ë¥tt{tºt s Au ‚u{tk ƒwÂØ ytrŒ õÞtkÚte ntuÞ ? yu r™Šðfth r[Œtftþ{tk
ƒwÂØ …]Úðe hòu„wý Œun r[¥t ErLÿÞtu ðtË™tytu …ý ™Úte r[Œtí{t™u
W…hÚte òu‚t yt s„‚ ËíÞ suðwk ¼tËu Au ðM‚w‚: òu‚tk fþwk …ý Au s
™nª, ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ ¿tt™Úte y¿tt™™tu Ëk…qýo™tþ ÚtðtÚte
rðŒun{wÂõ‚ …Ae …w™soL{ ™Úte.
fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t MðY… s Au. y¿tt™ áÂüÚte s„‚
¼tËu Au ‚¥ðáÂü{tk r[Œtftþ s Au M{]r‚ ËkfÕ… Ë]Âü Au s ™nª.
391
r[Œtftþ{tk ðM‚w‚: á~Þ s ËíÞ ™Úte yux÷u …qðoá~Þ™e M{]r‚Úte ™ðe
Ë]Âü …w™ho[™t Ëk¼ð‚e s ™Úte, r[Œtftþ{tk ƒúñtÚte Útkw{zt ËwÄe
á~Þ s ™Úte yux÷u M{]r‚Þ ™Úte. ftuE…ý …ŒtÚto Au s ™nª, ÚtÞtu …ý
™Úte y™u Útþu …ý ™nª. ‚u{s yt Ëðo yuðe he‚u ytrŒ {æÞ y™u
yk‚Úte hrn‚ y[¤ yuðt …hƒúñY… Au ‚tu …Ae ‚u{tk M{]r‚ ytrŒ™e
ÂMÚtr‚ õÞtk ntuÞ ? Ëkfwr[‚ {týË ƒeò™u òýðt ™ Œu ‚tu …h{tí{t™u
su™u sýtððwk nþu yu™u ykŒhÚte sýtðþu. yrðã{t™ A‚tk ¼útkr‚{tºt
s á~Þ ¼tËu Au M{]r‚ …ý yuðe s Au, Ëðo™t ytí{t …hƒúñ{tk
¼tË‚t …ŒtÚttuo ‚Útt ‚u™e M{]r‚ ¼útkr‚{tºt s ¼tËu Au. r[Œtftþ
…hƒúñ Ëðo™tu ytí{t Au yu™u yr‚ûtwÿ yËíÞ ¼útkr‚ Œun{tk {tLÞtu
yus ¼q÷. ðrËcÚte …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …tu‚u r[Œtftþ …hƒúñ Au, yt
yr‚ûtwÿ yËíÞ¼útkr‚ Œun ™Úte. …tu‚t™t r[Œtftþ ytí{t™u ¼q÷e™u
{týË™u su {¤u yuðwk ™Úte, {¤e™u hnu-yuðwk ™Úte, {¤e™u Œw:¾ Œu-yuðwk
201
Au; ‚tuÞ {týË yu™wk M{hý fhu Au yu yËíÞ ¼útkr‚ s Au, ‚¥ð áÂü{tk
yËíÞ ¼útkr‚ M{]r‚ ftkE s ™Úte.
ðrËc rs¿ttËw {w{wûtw™u …qýo‚¥ðƒtuÄÚte …tu‚u r[Œtftþ …hƒúñ s
Au yu{tk swŒwk ƒeswk ftkEs ™Úte yu{ Auf fuð¤…qýo MðY…{tk s ht¾u Au.
‚¥ð¿t r[ŒifhË (r[ŒT½™) ntuðtÚte ËŒt r™Šðfth hnu Au. ‚¥ð¿t™e
áÂü{tk s„‚™wk ‚¥ð r[Œtftþ s Au. su Au yu swytu ƒeswk þwk ft{
swytu Atu ? ƒeswk Au s ™nª, fu𤠅h{tí{t Au; ƒeswk Œu¾tÞ Au yu
yËíÞ ¼útkr‚ s Au. ðrËcÚte {týË …h{tí{t s hnu ƒeswk hnu s
™nª, ƒeswk Au s ™nª. yrððufe™e áÂü{tk yËíÞ ¼útrk ‚Y… s„‚¼tËu
Au, ‚¥ððu¥tt {tuût {q¤fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au yu{tk shtÞ swŒt
™Úte yux÷u yu W…Œuþ™t W…[th™t rð»tÞ ™Úte. W…Œuþ™t W…[th™e
¿tt™…hk…ht ËtÄ™ [‚wüÞ rððuf ðihtøÞ »tzTËk…Â¥t (þ{ Œ{ W…hr‚
r‚r‚ûtt ©Øt Ë{tÄt™) y™u {w{wûtíð Ëk…L™ rs¿ttËw {w{wûtw™e
yËíÞ¼útkr‚ á~Þ M{]r‚ ‚Útt rð»tÞtu™e ËŒt™u {txu þtkr‚ (r™ðtoý)
392
{txu s Au, ‚u™e s V÷©wr‚ …h{…Œ{tk …qýorð©tkr‚ s Au. fuð¤
…h{tí{t s hnuðwk ntuÞ ‚u™u ‚¥ð¿tt™Úte y¿tt™™t Ëk…qýo™tþ™tu ftuEs
rðfÕ… ™Úte, ‚¥ð¿tt™ rËðtÞ ƒeòu ftuE s W…tÞ ™Úte. r[Œtftþ{tk
yt¼tË{tºt ËkËth{tk …ý «rËØ s Au ßÞtk ‚¥ð¿tt™ Au íÞtk r™{o¤‚t
þe‚¤‚t s Au, ßÞtk y¿tt™ Au íÞtk {r÷™‚t Ëk‚t… s Au. fuð¤
r[Œtftþ{tk yrðãt {q¾o‚t {tun {wÆ÷ Au s ™nª, yrððufeytu™e
yËíÞ¼útkr‚ y{u fŒe òý‚t ™Úte fthý fu yu ftkE Au ™nª, ‚¥ð¿t™tu
yËíÞ ¼útkr‚ ËkËth rð»tÞ s ™Úte fu{ fu ‚u su …qýo MðY… …h{tí{tY…
Au ‚u{tk yËíÞ ¼útkr‚ËkËth s ™Úte. r[Œtftþ™u …qAtu ËkËth yux÷u
þwk ? yu™tu þwk yÚto ! yËíÞ¼útkr‚ ËkËthðt¤t™u …qAtu r[Œtftþ yux÷u
þwk ? yu™tu þwk yÚto !
ËqÞo™u htrºt™tu y™w¼ð fuðe he‚u ÚttÞ ! fuð¤ r[Œtftþ{tk
yt¼tË{tºt yk‚:fhý fÕ…tÞ Au, yt¼tË{tºt yk‚:fhý{tk
yt¼tË{tºt ËkËth fÕ…tÞ Au, yt¼tË{tºt ËkËth{tk yt¼tË{tºt
sL{ {]íÞw n»toþtuf fÕ…tÞ Au fuð¤ r[Œtftþ MðY… ÔÞt…f ÞÚttÚto
Ëqû{ …qýo ‚¥ðƒtuÄÚte ˽¤e fÕ…™t ËŒt™u {txu Ëk…qýo yá~Þ ÚtE
òÞ Au yu s …h{ r™ðtoý Au.
fuð¤ r[ŒtftþMðY… s …h{…Œ Au.
ytí{Ë¥tt r[Œtftþ s fÕ…™t{tºt ˽¤t ƒtÌt …ŒtÚto ytfthu
¼tËu Au. ðM‚w‚: ytí{Ë¥tt r[Œtftþ s Au. ‚¥ð¿t ytí{Ë¥tt
r[Œtftþ MðY… s Au, ‚u{tk yt¼tË{tºt ƒtÌt …ŒtÚto yÔÞðÂMÚt‚
ntuðtÚte yËíÞ ¼útkr‚{tºt s Au ‚uÚte ‚u™u ‚u™tu ËkMfth ÷t„ðtu
yËk¼rð‚ s Au. ðrËc™tu yt¾tu ‚¥ðƒtuÄ ytí{Ë¥tt r[ŒtftþÚte
s Au, yt¼tË{tºt ËkËth{tk ƒÄt W…Œuþtu yt¼tË{tºt ËkËthÚte s
Au. MðMðY…{tk hnu™th …h{þwØ r[Œtftþ s ‘Ë]Âü’ yuðt …ÞtoÞ
þ猙wk ðt[f Au ‚¥ð‚: r[Œtftþ Au, ‚u s r[Œtftþ yt¼tË{tºt Ë]Âü
ytfthu ¼tËu Au.
393
 r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt s„‚™u Ët[wk y™u M{]r‚Y… {t™ðt{tk
Œw:¾ s Au fthý fu yu{tk ftkE s ™Úte yux÷u yËíÞ ¼útkr‚ðt¤t™u
yu{ s ÷t„u yt s Y…t¤kw Au yt s fhðt suðw Au yt s ÷uðt suðwk Au,
SðL{wõ‚tu™e áÂü{tk r™Šðfth þqLÞ r[Œtftþ™e ykŒh …]Úðe ËqÞo …ðo‚
ytrŒ s„‚ …tu‚t™t {q¤ MðY… r[Œtftþ Y… s Au.
…]Úðe ytrŒ™tu s «Út{ yËk¼ð Au yux÷u s„‚ Ëtfth ™Úte, ‚u{
M{]íÞtí{f …ý ™Úte ‚u ¼útkr‚Y… …ý ™Úte y™u rðð‚o ytrŒY… …ý
™Úte, ‚u ‚tu fu𤠃úñY… s Au.
™{oŒt, 21-8-2006
…h{…ŒY… …h{þtkr‚ s hnu÷e Au.
…qýoMðY… yuf s ytí{t fuð¤ r[Œtftþ.
su ƒúñ suðtu r™Šðfth Au ‚u s ‚u™u Œu¾u Au.
fu𤠅h{tí{t {tÞtÚte yt ˽¤wk ¼tËu Au.
202
su Au ‚u þwØ s Au ™Úte ‚u ¼tËu s Au Au ™nª.
Ëðo™tu ytí{t [i‚LÞ s Au
[i‚LÞ{tk [i‚LÞ™t yt¼tË ytfth ™Úte,
Ëðo™t y™w¼ðY… y™k‚ ytí{‚¥ð Ëðo™t ytí{tY… Au.
Ëðo™t ytí{tY… [i‚LÞ s Au Œun nwk ™Úte.
Ëðo™t ytí{tY… [i‚LÞ …tu‚u …tu‚t{tk …tu‚t™e {u¤u Œun…ýu nwk…ýu
ð]ût…ýu ÿÔÞ…ýu MðÙ…ýu ò„ú‚…ýu …ðo‚…ýu ™„h…ýu ftcY…u-
sz…ýu …t»ttýY…u-sz…ýu ¼tËu Au. Ëtûte [i‚LÞ …tu‚u …tu‚t{tk
MðÙ…ýu MðÙ™t ftc…ýu …t»ttý…ýu ¼tËu Au. r[Œtftþ …tu‚u
…tu‚t{tk …tu‚t™e {u¤u Ë]Âü…ýu ¼tËu Au, Ëðo™t ytí{tY… [i‚LÞ
…tu‚u …tu‚t{tk Ëðo…ýu ¼tËu Au yux÷u Ëðo ¾hu¾h Ëðo™t ytí{t [i‚LÞ
s Au. su{ ™¾ fuþ y™u s¤ ytftþ ytrŒ™t Ä{o™u Äthý fh™th
…whw»t™wk yuf s þheh sz [u‚™Y… Au y™u Ëtfth Au ‚u{ Ëðo™t
ytí{tY… ËíÞ ‚¥ð™wk yuf s MðY… sz [u‚™Y… y™u MÚttðh
394
sk„{Y… ¼tËu Au ®f‚w ‚u r™íÞ y™u r™htfth Au.
…qýo MðY… yuf s ytí{t y™w¼ð «{tý.
Ëðo™tu …qýo MðY… yufs ytí{t ËíÞ ‚¥ð.
Ëthe …uXu ¿tt™™u «t ÚtÞu÷t …wÁ»t™e áÂü{tk yt s„‚ ¼tËu Au
‚uðkw ¼tËðt A‚tk þ{e òÞ Au. ‚¥ð¿t ‚¥ðËtûttífthÚte «ƒtuÄÚte fuð¤
yuf r[Œtftþ ytí{t s ËíÞ ‚¥ð y™w¼ðu Au yt¼tË{tºt ÿüt
á~Þ Œþo™ yËíÞ y™w¼ðu Au Auðxu {ti™ - {™hrn‚ …h{…ŒY…
…h{þtkr‚ s hnu÷e Au.
r[Œtftþ™e ykŒh ({ntËt„h{tk [fheytu™e su{) nòhtu y™u
fhtuztu fÕ…tu…ÞO‚ ‚u™e ‚u s Ë]Âüytu yÚtðt ‚tu ƒeS s Ë]Âüytu
Wí…L™ Út‚e ¼tËu Au y™u ™tþ …ý …t{‚e ¼tËu Au. r[Œtftþ
…tu‚t™t {tÞtþƒ÷[i‚LÞY… (Eïh) {tk Ë]Âü ytrŒ y™uf «fthu
«Ëthe Œu Au.
…qýo MðY… yuf s ytí{t fuð¤ r[Œtftþ. yrððufe s™Ë{wŒtÞ (Ët‚
¾kz™t Ët‚Ëtu fhtuz) ™t r™ùÞ (yËíÞ¼útkr‚) ™u ƒtŒ fh‚tk yt
s„‚ ¼tËu Au ‚uðwk ¼tËðt A‚tk ËŒt r™Šðfth …hƒúñY… Au. s„‚
MðÙ{tk su ftkE ÷uðt Œtuzu Au ‚u™u yt ftkE Au yuðtu ¼ú{ s Au.
‚¥ð¿t (ðrËc) fuð¤ y™k‚ …qýo …hƒúñ s Au.
ðrËc {tÞtÚte ƒúñt™t {t™Ë…wºt Au fuð¤…qýo ‚¥ðMðY…u {tÞt
Eïh ƒúñt rð»ýw {nuþ s„‚ Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ Ëðo™t yrÄct™
…qýoMðY… yuf s ytí{t fuð¤ r[Œtftþ Au. nwk s„‚Y… ™Úte nwk …tu‚u
y™k‚…qýo …hƒúñ Awk yuðwk suýu ÞwÂõ‚ (…qýo‚¥ðƒtuÄ) ðzu òÛÞwk ‚u™tu
…Ae s„‚¼tð õÞtk hÌttu ! ‚hk„ ‚hk„ ™Úte s¤ s Au, s„‚ s„‚
™Úte …hƒúñ s Au. …hƒúñ …tu‚u …tu‚t{tk s„‚ytfthu ¼tËðwk (Ë]Âü)
™ ¼tËðwk («÷Þ) yuðe …hƒúñ{tk yr¼L™ þÂõ‚ (¼tË™e þõÞ‚t)
s Au swŒe ƒeS ftuE ðM‚w ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh Ë{Âü
{tÞtfÕ…™t{tk «r‚®ƒrƒ‚ ÚtðtÚte ‚u r[Œt¼tËÞwõ‚ fÕ…™t s Sð-
395
Eïh ¼tËu Au, fuð¤ r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh Ë{Âü {™fÕ…™t{tk
«r‚®ƒrƒ‚ ÚtðtÚte ‚u r[Œt¼tËÞwõ‚ fÕ…™t s {™ ƒúñt r…‚t{n
¼tËu Au, fuð¤ r[Œtftþ (…h{‚¥ð…h{tí{t) ËqÞo s Au. fÕ…™t{tk
ftuE «r‚®ƒƒ r[Œt¼tË (Eïh, ƒúñt) Ët[tu ËqÞo ™Úte, r[Œtftþ™e
ykŒh «r‚®ƒrƒ‚ Útðt ƒeS Ë…txe ({tÞt, {™) s ™Úte yux÷u
r[Œtftþ (…h{tí{t) {tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk «r‚®ƒƒ (Eïh,
ƒúñt) s ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ (…h{tí{t) s Ëðo™tu ytí{t Au ftuE
r[Œt¼tË (Eïh, ƒúñt) ftuE™tu ytí{t ™Úte yux÷u …tu‚u fuð¤ r[Œtftþ
s Au r[Œt¼tË ™Úte. fu ð ¤ r[Œtftþ™e yk Œ h ‚u ™ w k «r‚®ƒƒ
(yt¼tË) …zðt ƒeS Ë…txe (fÂÕ…‚ {tÞt fÂÕ…‚ {™) òuEyu ‚u
{wÆ÷ Au s ™nª yux÷u r[Œt¼tË {wÆ÷ Au s ™nª fuð¤ r[Œtftþ s
Au ßÞthu Ë{ÂüY… «Út{ «ò…r‚ ysL{t ËkfÕ…{tºt y™u fuð¤
r[ŒtftþY… ŒunÄthe Au íÞthu nwk ‚{u y™u yt s„‚ EíÞtrŒ su ftkE
203
¼tËu Au ‚u Ëðo ‚uðwk (fuð¤ r[Œtftþ) s Au.
rðïY… Œþo™
…h{tí{t™tu Œun ˽¤wk rðhtx, …h{tí{t™wk {™ ˽¤wk rnhÛÞ„¼o
(ƒúñt), …h{tí{t™tu Sð ˽¤tu Eïh, …h{tí{t™tu ytí{t …tu‚u
…h{tí{t. fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{t™e ykŒh fÂÕ…‚{tÞt ‚u{tk
«r‚®ƒrƒ‚ Eïh, fÂÕ…‚{™-‚u{tk «r‚®ƒrƒ‚ ƒúñt, ‚u™tu fÂÕ…‚
Œun rðhtx ˽¤e fÕ…™t s ¼tËu Au, fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{t s Au.
fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{tÚte s Ëtk¼¤tu yux÷u ƒÄwks fuð¤ r[Œtftþ
…h{tí{t s Au, yt nwk Úte Ëtk¼¤tu yux÷u ftkE s „{ ™ …zu. y™w¼ð
fh™th r[Œtí{t s ËíÞ y™u y™w¼ðY… yuðt …tu‚t™t y{t… ytí{t™u
{tÞt™t ytðhý™u ÷eÄu yËíÞ suðtu {t™e ÷u Au y™u ‚u™u y{wf
…rhÂåA™ Ëer{‚ yt¼tË{tºt Eïh Sð s„‚ rðhtx Mð¼tð
(«f]r‚) MðÙ™„h …ðo‚ ð]ût ‚Útt ntÚte Y…u ¼tËu Au.
MðY…Úte MðÞk …h{tí{t s Au {tÞtÚte ™Úte.
396
ytí{tY…u Ëðo Au fÕ…™tY…u Ëðo ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ …h{tí{t
s …tu‚t™e ykŒh fÕ…™t{tºt ðuŒtk‚ si™ ËtkÏÞ ƒtiæÄ ð„uhu {‚tu™t
„whwytuyu ‚Útt yt„{þt†™tu ¼uŒ fh™th …þw…r‚ ¼ihð ð„uhu™t
þtMºttu «r‚…trŒ‚ rð[thtu ytfthu ¼tËu Au. fuð¤ yuf y{t… …h{tí{t
s Ët[t Au fu yu™t rðþu fhu÷e y™uf Ëkfwr[‚ fÕ…™tytu Ët[e Au !
suýu yuf ËíÞ …h{tí{tÚte s yuf ËíÞ …h{tí{t s òÛÞt ‚uýu s
Ëðo ¾Ák òÛÞwk, su{ýu nwk Úte s òÛÞwk sýtÔÞwk ‚u{ýu ftkE s ™ òÛÞwk
sýtÔÞwk. ¾hu¾h yuf {q¤ …h{tí{t s …qýo Ëw¾Y… Au fÂÕ…‚ yt÷tuf
…h÷tuf™wk ftuE Ëw¾ Ëw¾ s ™Úte. y¿tt™eytu fÂÕ…‚ Ëw¾ ËtÁ fÕ…™t™e
¼Âõ‚ fhu Au ‚¥ð¿t fuð¤ yuf ËíÞ …h{tí{t™tu Ëtûttífth fhe ‚u
fuð¤ yuf ËíÞ …h{tí{t s hnu Au. …tu‚t™t fuð¤ r[Œtftþ ytí{t{tk
s ˽¤e f{oV¤ fÕ…™t ¼tËu Au. r[Œtftþ™wk yuf s ytí{MðY…
á~Þ yá~Þ ƒk™u Y…u ¼tËu Au.
fu𤠅h{tí{t {tÞtÚte yt ˽¤wk ¼tËu Au.
r[ŒtftþY… SðL{wõ‚™u ÔÞðnth rËÂØ™e Ë]ÂüÞu òýu ftuE ƒeS
s ¼tËu Au. r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™u ytí{t{tk s„‚, ò„ú‚ MðÙ
fÕ…™t suðwk ¼tËu Au. r[Œtftþ{tk yËíÞ ¼útkr‚ á~Þ Ët[wk Xhtððt
ftuE ƒeS fÕ…™t fhu ‚tu yu fÕ…™t™uÞ fu{ yËíÞ ¼útkr‚ ™ òýðe !
fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. {týË y™w¼ðu s Au …tu‚t™e
ò„ú‚™e Ë]Âü yËíÞ¼útkr‚ s Au yu y™w¼ðÚte ftkE ò„ú‚™u Ët[wk
Xhtð™tÁk fÕ…™t™wk y™w{t™ yrÄf ™Úte, {týË …tu‚t™e Eü Ë]Âü
Ësoðt y™u yr™ü Ë]Âü r™ðthðt Ë{Úto ™Úte ‚u Äthu ‚uðwk s Œu¾tÞ
yuðwk …ý ƒ™‚wk ™Úte.
¿tt™{tk ¿tt™ s ntuÞ ¿tt™{tk ¿tt™ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ ntuÞ yu
s …h{…Œ Au. [i‚LÞ Ëðo «fthu «ftþe hÌtwk Au. [i‚LÞ y™w¼ðtÞ
[i‚LÞ hnuðtÞ ‚u ¿tt™uÞ [i‚LÞ Au. ¿tt™ s …h{…Œ Au. yt¾wk
Þtu„ðtrËc ¿tt™ s Au. ¿tt™rð™t ƒeswk su ftkE ÚttÞ ‚u ftkE s ™Úte.
397
yuf s ðM‚w{tk ƒÄe ðM‚w Ë{tÞu÷e Au yu y™w¼ðtðwk òuEyu yu s
¿tt™ Au. ¾he ðM‚w Ëns yf]rºt{ rð™t «Þí™ y™tÞtË su Au ‚u s
suðe Au ‚uðe s Au, ¿tt™ s Au ƒeswk Au s ™nª. ƒeswk ™ hnuðwk òuEyu,
¿tt™ s [i‚LÞ Au. {tuût þwØ ðM‚w ntuÞ, szuÞ ™ ntuÞ yu{tk rðfÕ…uÞ ™
ntuÞ. ¿tt™ s Au ¿tt™ Út‚wk ™Úte, yrðã{t™ yËíÞ y¿tt™ s Œqh ÚttÞ
Au. su{ýu y™w¼ÔÞwk yu{ýu ˽¤wk þwØ ¿tt™ ‚¥ð s y™w¼ÔÞwk. Ë]Âü
{wÆ÷ Au s ™nª ËBÞõT¿tt™ s Au. yt ƒÄwk þwk Au ? yt ƒÄwk ¿tt™ s Au
¿tt™ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au s ™nª. SðL{wõ‚…ýt™tu WŒÞ Útðtu ‚u s
ðtM‚rðf he‚u r™ŠðfÕ… Ë{trÄ fnuðtÞ Au.
Þtu„ðtrËc™tu yt¾tu r™[tuz : fu𤠿tt™ s Au fu𤠿tt™ s hnu fuð¤
¿tt™{tk fu𤠿tt™ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ hnu yu s SðL{wÂõ‚ Au yu
s r™ŠðfÕ… Ë{trÄ Au yus …h{…Œ Au yus y™k‚ r™ðtoý Au yus
{tuût Au, yus y™k‚ Ëw»twÂÂ suðe ‚wÞo yðMÚtt Au yus ÞÚttÂMÚt‚
204
ûttu¼hrn‚ Ëðo™t «ftþf ytí{tY…u ÂMÚtr‚ Au. ÞÚttÚto yufhË ¿tt™ s
æÞt™ Au á~Þ™tu yíÞk‚ yËk¼ð Au ‚uÚte ytí{MðY…™u ÞÚttÚto ytu¤¾ðwk
‚u™u s ©wr‚ytu ‚Útt ‚¥ððu‚tytu …h{…ŒY… fu …h{ …wÁ»ttÚtoY… fnu
Au. …h{…Œ á~Þ™t yíÞk‚ yËk¼ðY… Au ytrŒ y™w¼ðY… Au. yu
ƒú ñ s yæÞthtu … áÂüÚte Ëðo Y … ¼tËu Au y…ðtŒ áÂüÚte
fþtY… ™Úte.
su ƒúñ suðtu r™Šðfth Au ‚u s ‚u™u Œu¾u Au.
ßÞthu Ëthe he‚u «ƒtuÄ ™tu WŒÞ ÚttÞ Au íÞthu s …h{r™ðtoý™e
«t ÚtE fnuðtÞ Au ‚u Œþt{tk s„‚ ¼tËðt A‚tk ‚u™tu yíÞk‚ y¼tð
s Au ‚u s ‚¥ð Au. á~Þ yíÞk‚ yËk¼rð‚ s Au þw؃tuÄ s Au,
rðûtu…hrn‚ s Au þtk‚ r™hr‚þÞ yt™kŒ ÂMÚtr‚ s …h{…Œ Au þwØ
ƒtuÄ s Ëðtuo¥t{ æÞt™ Au W¥t{ yrÄfthe™u þwØ ¿tt™ s …h{…Œ Au.
ËíÞ¿tt™Úte s ¼útkr‚ þtk‚ ÚttÞ Au. ytí{¿tt™ s {tuût Au þwØ¿tt™ s Au
Ëíþt† Ëí…wÁ»t ËŒt[th Mðt™w¼ðÚte {tºt ¼útkr‚ s þtk‚ ÚttÞ Au.
398
ËqÞo«ftþÚte htrºt™tu ykÄfth yá~Þ ÚttÞ Au. þwØ ¿tt™ s ¿tt™
(W…[th) ‚Útt y¿tt™ Y…u ¼tËu Au. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ s
y¿tt™ ytfthu ¼tËu Au r[Œtftþ s ¿tt™™t W…[th ytfthu ¼tËu
Au {q¤u r[Œtftþ þwØ¿tt™ s Au. fu𤠿tt™ s Au swŒwk ƒeswk fþwk Au s
™nª. r[Œtftþ{tk á~Þ suðe swŒe ftuE ðM‚w s ™Úte {ntËt„h{tk ÷nuh
suðe swŒe ftuE ðM‚w s ™Úte.
þwØ ¿tt™ ËqÞo Au W…[th¿tt™ «ftþ Au.
«ftþ ËqÞoY… Au W…[th¿tt™ {q¤ þwØ¿tt™Y… s Au {q¤u þwØ¿tt™
s Au swŒt y¿tt™ ¿tt™uÞ ™Úte swŒt ƒkÄ {tuûtuÞ ™Úte, þwØ¿tt™ s Au
yu{tk ftuE îi‚ rðfÕ… {wÆ÷ Au s ™nª, ðtM‚ð …h{tí{t s yrðãt
Sð Œun á~Þ ytfthu ¼tËu Au þwØ¿tt™ s ðtM‚ð …h{tí{t Au ‚u{tk
yrðã{t™ yËíÞ ¼útkr‚ yrðãt Sð Œun á~Þ {wÆ÷ Au s ™nª
y™trŒ y™k‚ þwØ r[Œtftþ™e ykŒh yrðãt {wÆ÷ Au s ™nª. ËqÞo™e
ykŒh ykÄfth {wÆ÷ Au s ™nª.
su Au ‚u þwØ s Au ™Úte ‚u ¼tËu s Au, Au ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh
Sð fÕ…™t{tk Ë]Âü …]Úðe {™ ƒwÂØ ytrŒ fÕ…™t ¼tËu Au {q¤u
r[Œtftþ s Au, fÕ…™t {wÆ÷ Au s ™nª, r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh
Mðt¼trðf s (ƒwÂØ…qðof ™nª) s„‚ ytfthu ¼tËu Au, ‚u r™htÄth
s Au, ðM‚w‚: r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª. þwØ r[Œtftþ s
Au W‚h‚t ¼ú{ (y¿tt™) ™tu ¢{uÞ ™Úte ‚u™e þtkr‚™t W…[th™t
[Z‚t ¿tt™™tu ¢{uÞ ™Úte, þwØ r[Œtftþ s Au. s„‚ r[ŒtftþY…
s Au ƒeswk fþwk ™Úte.
…h{tí{t s Au, ‚tÂ¥ðf ÿÂüyu yæÞM‚ ðrËc ™Úte, ÔÞðnth
ÿÂüyu yæÞM‚ ðrËc ¼tËu Au yuÞ ™Úte, …h{tí{t s Au.
399
 ™{oŒt, 22-8-2006
ytí{t MðÞk«ftþ MðËkðuã Mð‚:«{tý Au.
nwk …tu‚u y™k‚ …qýo …hƒúñ Awk òu ni Ëtu ni.
MðÞk«ftþ ƒúñ¿tt™ s Au á~Þ Au s ™nª.
r[Œtftþ s Ëðo™tu ytí{t Au ƒeòu ytí{t ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ MðY… …h{þtkr‚ s Au.
r™Šðfth …hƒúñ yuf s ÂMÚtr‚{tk hnu Au.
r™Šðfth …hƒúñY…u ƒÄwk yufY… Au.
Ëðo …h{ {k„÷ yuf þtk‚ …hƒúñ Au.
…h{tí{t s Au ƒeòu MðÙ ‚wÕÞ «…k[ ™Úte.
rððufe™e áÂü{tk yrÄct™ s Au yrððufe™e áÂü{tk yæÞM‚,
rððufe™u yrÄct™ Au yrððufe™u yæÞM‚.
ytí{t MðkÞ«ftþ MðËkðuã Mð‚: «{tý Au.
205
…h{tí{t …tu‚u …tu‚t{tk …tu‚t™u y™w¼ðu Au …h{tí{t{tk ƒeswk ftkE s
™Úte yux÷u ƒeswk ftkE yu™wk «{tý ™Úte.
fuð¤ ËíÞ …hƒúñ Au ƒeswk ÚtÞwk s ™Úte.
…hƒúñ s„‚ ÚtÞwk Au yux÷u s„‚ …hƒúñ Au yu{ {t™u Au yux÷u s
VËtÞ Au , yu f ƒú ñ {tk s hrËf hnu ™ th r[¥t ƒú ñ ¼tð™u
«t ÚttÞ Au.
fuð¤ ËíÞ …hƒúñ
fu𤠅hƒúñ …tu‚u …tu‚t{tk r[¥t ErLÿÞtuY…u ¼tËu Au, ƒeSƒtsw
ErLÿÞtu™t á~Þ rð»tÞtu¼tu„tu Y…u ¼tËu Au; Ér»t{wr™ytuyu r[¥t
ErLÿÞtu™u á~Þ rð»tÞtu¼tu„tuÚte {wõ‚ ht¾e nk{þu t fuð¤ ËíÞ …hƒúñ{tk
s htÏÞwk yux÷u ‚uytu …hƒúñ s ÚtE „Þt. y¿tt™e ËkËthe …hƒúñ™u
¼q÷e™u r[¥t ErLÿÞtuÚte á~Þ rð»tÞtu ¼tu„tu{tk ÷tøÞt yux÷u ytðhý
rðûtu… {¤ {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… …tBÞt; ƒu s hM‚t Au-ËíÞ
…hƒúñ, yËíÞ {tÞt. rððufe ËŒt ËíÞ …hƒúñ s hnu Au yrððufe
400
yËíÞ {tÞt, ƒtu÷ðt™wk ƒúñ hnuðt™wk ¼ú{{tk; ¼ú{ Atuze Œu yux÷u
ƒúñ ƒtu÷ðt…ýkwÞ ™Úte su Au ‚u s Au. ËeÄtu r[Œtftþ s hnu™u á~Þ{tk
Œtuzðt™e þwk sYh Au ! su r[¥t ƒúñ{tk s yufhË ÚtE hnu Au ‚u ûtý{tk
s ƒúñY… ÚtE òÞ Au ËŒt[th™u ÷eÄu ÔÞðnth {txu ƒeS r¢Þt fhu
…ý ‚u{tk ‚u™tu yr¼r™ðuþ (nwk yt Awk) ntu‚tu ™Úte.
nwk …tu‚u y™k‚…qýo …hƒúñ Awk òu ni Ëtu ni
su ftkE Au ‚u fuð¤ Ë¥tt{tºt s Au swŒwk ƒeswk ftkE Au s ™nª.
rððufe™e áÂü{tk …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte, yrððufe™e áÂü{tk
…h{tí{t s yt ƒÄwk ÚtE hÌtt Au yux÷u fþt{tk ðtkÄtu ™nª. {týË
yt ËíÞ™tu þwØ Ëqû{ rððuf fu{ xt¤u Au ? yu™u ËíÞ hnuðwk ™Úte ƒeswk
fhðwk Au. ƒúñ áÂü{tk fu𤠃úñ s Au, swŒtu ftuE Œuþft¤{tk f‚to¼tuõ‚t
Sð ™Úte ‚u ƒúñ s Au. y™trŒ y™k‚ yufhË þtk‚ ƒúñ s …tu‚t™t
MðY…™e ykŒh ytðt s„‚ ytfthu ¼tËu Au.
Þtu„ðtrËc{tk …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ y™w¼ðtÞ,
{tÞt{tk ËkfÕ… rðfÕ… ¼útkr‚ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™ y™w¼ðtÞ.
Ë¥ttËt{tLÞ …hƒúñ s Au, swŒe ƒeS ƒwÂØ Œun ËkfÕ… ytrŒ ftuE
ðM‚w s ™Úte; Ë¥ttËt{tLÞ {ntËt„h s Au swŒe ƒeS [fhe {tuò
Veý ƒwŒ ƒwŒ ytrŒ ftuE ðM‚w s ™Úte. ƒúñY… …h{tí{t MðY…u
yufY… s Au Ë]Âü MðÙY…u y™ufY…u ¼tËu Au. ¿tt™ Au íÞtk fuð¤
…h{tí{t s Au, y¿tt™ Au íÞtk ytðwk rðrðÄ rðr[ºt s„‚ ¼tËu Au.
MðÞk«ftþ ƒúñ¿tt™ s Au á~Þ Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh ƒÄwk ¼tËe hÌtwk Au ‚u r[Œtftþ s Au. …tu‚u
¼tËe hÌttu Au ‚u r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ s Au á~Þ ytfth ftkE s
™Úte. r[Œtftþ ¼q÷e á~Þ ytfth Ët[tu {tLÞtu yus ¼q÷. r[Œtftþ
ytu¤¾u yux÷u ƒeswk ftkE s ™Úte yus ytí{¿tt™ yu s fuð¤ MðY…
yus {tuût r™ðtoý …h{…Œ. yufðth ¿tt™ ÚtE „Þt …Ae þçŒ yÚto™tu
ÔÞðnthuÞ ™Úte. su Au ‚u s Au. ¿tt™Úte ¼útkr‚ þtk‚ ÚttÞ Au. {týË
401
¿tt™™u ƒŒ÷u ¼útkr‚{tk þtkr‚ þtuÄu Au, …Ae õÞtkÚte {¤u ! su™tÚte
þtkr‚ ÚttÞ yu (¿tt™) ™Úte {u¤ð‚tu, su{tk yþtkr‚ ðÄu yu{tk
(¼útkr‚{tk) þtkr‚ þtuÄu Au ! ÂMÚth …h{tí{t ÂMÚth áÂüðt¤t™u s ÂMÚth
y™w¼ðtÞ Au, ¼{‚e áÂüðt¤t™u ÂMÚth …h{tí{t y™w¼ðt‚t ™Úte
ƒÄwk ¼{‚wk s ¼tËu Au. ¿tt™Úte áÂü ÂMÚth …h{tí{t{tk ÂMÚth ÚttÞ Au,
¼útkr‚ þtk‚ ÚttÞ Au. {tuût™t W…tÞY… yt ËŒT„úkÚttu{tk rþhtu{rý
Ëíþt†™t ©ðý™t yÇÞtËÚte s r[Œtftþ s Au, á~Þ þtk‚ s Au.
yu™t suðtu ƒeòu ftuE W…tÞ ÚtÞtuÞ ™Úte y™u Útþu …ý ™nª, r[Œtftþ
ƒtuÄÚte r[Œtftþ s Au. r[¥t þtk‚ s Au yux÷u ËkËth þtk‚ s Au. su Au
‚u s òýtu yux÷u ƒeswk Au s ™nª. Au ‚u òýðwk ™Úte y™u ™Úte yu{tk
VtkVt {thðt Au …Ae õÞtkÚte …qýo ÚtðtÞ !
r[Œtftþ s Ëðo™tu ytí{t Au ƒeòu ytí{t ™Úte.
MðÙ™wk r[¥t MðÙ™t á~Þ Œun ytfthu ¼tËu Au, ò„ú‚ Út‚tk
206
MðÙ fu MðÙ™wk ftkE s ™Úte ‚u{ ò„ú‚™wk r[¥t ò„ú‚™t á~Þ Œun
ytfthu ¼tËu Au r[ŒtftþƒtuÄ (ò„ú‚) Út‚tk ò„ú‚ fu ò„ú‚™wk ftkE s
™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh MðÙ™e …uXu ò„ú‚ …ý yuf ò‚™wk MðÙ s
¼tËu Au; r[Œtftþ s Au yus …h{ þtkr‚, MðÙð‚T ò„ú‚ Ët[wk ÷t„u
Au yus ¼útkr‚. r[Œtftþ™e ykŒh {™ á~Þ Œun ¼tËu Au. r[Œtftþ™u
¼q÷e {™, á~Þ Œun{tk þtkr‚ {txu fhu Au yux÷u þtkr‚ ÚttÞ s ™nª,
r[Œtftþ ƒtuÄÚte {™ …tu‚u s þtk‚ ÚttÞ yux÷u …tu‚t™e {u¤u s á~ÞŒun
þtk‚ ÚttÞ. ¼ú{{tk hntu ¼ú{ þtk‚ fhðt òð ¼ú{ fŒe þtk‚ ™ ÚttÞ,
r[Œtftþ ò„ú‚ ÚtE r[Œtftþ s hntu ¼ú{ Au s ™nª. Ët‚ ¾kz{tk
Ët‚Ëtu fhtuz{tk yuf s {ur™Þt (½u÷At ¼ú{) …tu‚t …tËu sux÷tu ðÄw
…iËtu ntuÞ yux÷tu ðÄw {tuxtu ðÄw Ëw¾e ÚtðtÞ yu ¼ú{ ht¾e™u fhu
yux÷u ¼ú{ þtk‚ ÚttÞ fu ðÄu ! ðrËcÚte r[Œtftþ ò„ú‚ ÚtE r[Œtftþ
s ÚtE òÞ ftuE ¼ú{ Au s ™nª. fuð¤ r[Œtftþ MðY… …h{þtkr‚ s
Au. ¿tt™™t W…tÞ ©ðýÚte ƒtuÄÚte MðÞk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au
402
á~Þ þtk‚ s Au. Sð ËtÚtu MðÙ™t r[¥t á~Þ Œun ™Úte ‚u{ Sð ËtÚtu
ò„ú‚™t r[¥t á~Þ Œun ™Úte, Sð {q¤u r[Œtftþ s Au ò„ú‚ MðÙ
¼útkr‚hrn‚ s Au yuf÷tu (fuð¤) Sð s yuf÷wk (fuð¤) r[Œtftþ Au.
Ëqû{ r[Œtftþ{tk yt¼tË{tºt yËkÏÞ ƒúñtkztu ¼tËu Au, ðM‚w‚: fuð¤
r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ËíÞ s y™w¼ðe ËíÞ s hnuðwk
òuEyu, yËíÞ Atuze s Œuðwk òuEyu yËíÞ ™ s hnuðwk òuEyu.
ƒúñs yt Ëðo s„‚Y…u ¼tËu Au.
Ëí…wh»w ttu™u ‚u ƒúñ ƒtuÄÚte Ë¥ttY…u y™k‚ sýtÞ Au, yrððufeytu™u
‚u ƒúñ ¼útkr‚Úte s„‚Y…u y™k‚ ¼tËu Au. …tu‚u ËíÞ ™ y™w¼ðe þfu
ËíÞ ™ hne þfu yux÷u ËíÞ™u yËíÞ fnu ‚u fwrx÷ Au.
™{oŒt, 23-8-2006
fuð¤ Ëk…qýo ËÂå[Œt™kŒ …h{tí{t s Au.
ðtË™thrn‚ Sð™ Au ‚u s {tuûtY… Au.
…tu‚u r[Œtftþ s Au y¿t‚¥ð¿t ƒtuÄ ™Úte.
…tu‚u [i‚LÞ …h{tí{t …qýo Au fÕ…™t þqLÞ.
MðÞk r[Œtftþ r™ŠðfÕ… r™htðhý s Au.
r[Œtftþ™e ykŒh yuf fÕ…™t Eïh rnhÛÞ„¼o rðhtx ytfthu ¼tËu
Au, r[Œtftþ s Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. r[Œtftþ yrðfthe yËk„
…qýo Ëqû{ s Au. ytí{tY…u fÕ…™t r[Œtftþ s Au fÕ…™tY…u
(yt¼tË{tºt s„‚) ftkE s ™Úte, r[Œtftþ™e ykŒh fÕ…™t …tu‚t™wk
ytí{t…ýkw r[Œtftþ…ýkw Atuzât ð„h …tu‚t{tk y™uf ƒúñtkztu™e fÕ…™t
ytfthu ¼tMÞt fhu Au, ðM‚w‚: r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ™e ykŒh
fÕ…™t MðÙs„‚ ytfthu ¼tËe …tu ‚ t™t r™ŠðfÕ… ytí{t
r[Œtftþ™u Ztkfu Au ¾hu¾h r™ŠðfÕ… r[Œtftþ ytí{t r™htðhý s
Au fthý fu fÕ…™t s ™Úte. MðÞk r[Œtftþ r™ŠðfÕ… r™htðhý s Au.
…h{tí{t{tk …h{tí{t rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷u …h{tí{t{tk
yt¼tË{tºt {týË …h{tí{t rËðtÞ™e ftk E …ý fÕ…™t fhu
403
yu ftkE s ™Úte.
…h{tí{t ËðoMð Ëðtuo…he Au, {týË ™nª.
…h{tí{t yt¾t s„‚ yt¼tË{tk Ëk…qýo Au.
r[Œtftþ™e ykŒh yuf …h{týwfÕ…™t s …tu‚t{tk yËkÏÞ ƒúñtkz
ytfthu ¼tËu Au; r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh …h{týw ytfthu ¼tËu Au
…h{týw …tu‚t™e ykŒh yËkÏÞ ƒúñtkz ytfthu ¼tËu Au, fuð¤ r[Œtftþ
s Au …h{týwÞ ™Úte yËkÏÞ ƒúñtkzuÞ ™Úte. r™htfth r[Œtftþ{tk
˽¤t «týe …ŒtÚto ÔÞðnthðt¤t s„‚ ytfthu ðtM‚rðf ™Úte
yt¼tË s Au, r™htfth {ntËt„h{tk ˽¤t [fhe {tuò Veý ƒwŒ
ƒwŒ ytfth ðtM‚rðf ™Úte yt¼tË s Au. ytí{t{tk MðÙ ËkËth
ftkE s ™Úte, r[Œtftþ ytí{t{tk MðÙð‚T s„‚ ËkËth ftkE s
™Úte. r[Œtftþ™tu …h{týw {™tuŒun™e Ë{Âü ytfthu rºt÷tufe™t
rðhtxytfthu ¼tËu Au, ËíÞ r[Œtftþ ytí{t s Au yËíÞ fÕ…™t
207
Ë]Âü ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ y™u fÕ…™t ðå[u su ¿tt™
y™w¼ð ƒtuÄ [i‚LÞ Ëtûte ytí{t yu r[Œtftþ™t s …ÞtoÞ Au, ˽¤t
yæÞthtur…‚ yt¼tË ytfth fÕ…™t™t …ÞtoÞ Au. r[Œtftþ s Au
fÕ…™t Ëtð ™Úte. r[Œtftþ ytí{t s Ëðo™e ykŒh Ëðo™wk Ët{tLÞ
(fÕ…™thrn‚) ¿tt™ Ët{tLÞ (fÕ…™thrn‚) y™w¼ð Au
fÕ…™t™t ¿tt™ y™w¼ð rðþu»t fnuðtÞ Au yu y¿tt™ Au.
¿tt™ y™w¼ð + fÕ…™t¼útkr‚ = y¿tt™
¿tt™ y™w¼ð - fÕ…™t¼útkr‚ = …h{tí{t
…h{tí{t{tk fÕ…™t ¼útkr‚™tu {týË „{u ‚uðe „{u ‚ux÷e rðrðÄ
rðr[ºt fÕ…™t fhu yu ftkE s ™Úte …h{tí{t s Au …h{tí{t{tk ftkE
Út‚wk ™Úte. ðM‚w‚: r[Œtftþ™tu …h{týw y™u rðhtx ƒk™u™wk MðY…
r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ ytí{t s Ëðo™e ykŒh Ëðo™wk «íÞfT [i‚LÞ
Au. r[Œtftþ™t yfuft (yuf yuf) …h{týw™t yr‚ Ëqû{ WŒh{tk
…ý {tuxt ‚Útt rðþt¤ y™uf s„‚tu yheËt ([i‚LÞ) {tk «r‚®ƒƒ
404
(fÕ…™t) ™e su{ ¼tËu Au. [i‚LÞ{tk yt fÕ…™t s ÚtE Au, …tu‚u
[i‚LÞ Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. …tu‚u [i‚LÞ …h{tí{t …qýo Au
fÕ…™t þqLÞ. …h{tí{tY…™u fÕ…™t þqLÞ ÷t„u, fÕ…™tðt¤t™u
…h{tí{t þqLÞ ÷t„u. r[ŒtftþY… ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚™u s …h{tÚto
ÔÞðnth ƒk™u™t rððuf{tk Ëk¼¤tÞ ‚uÚte s r[ŒtftþY… ÚtðtÞ, y¿tt™e
ËkËthe™u yufuÞ{tk ™ Ëk¼¤tÞ ¾tzt{tk s ™t¾u. ðrËc yu{ fnu
ynª y™u yíÞthu s …h{tí{t ytu¤¾e …h{tí{t s ÚtE òð, y¿tt™e
ËkËthe yu{ fnu …nu÷t ¾qƒ f{tð ¾qƒ ðt…htu …Ae ƒeswk ƒÄwk !
…tu‚t™t r[Œtftþ ytí{t{tkÚte Ëk…qýo fÕ…™tíÞt„ s ËkLÞtË Au.
r[Œtftþ ytí{t s Ëk…qýo fÕ…™thrn‚ ËkLÞtËe Au ftuE ÔÞÂõ‚ ™Úte,
nwk yt Awk yu fÕ…™tÞ ykŒh ™Úte, …tu‚u ytí{t s Au fÕ…™t ™Úte.
Þtu„ðtrËc fuð¤ r[Œtftþ ytí{t hnuðt™tu s ËŒT„úkÚt Au yux÷u s
rðhõ‚ rððufe™u yu rþhtu{tLÞ …tu‚t™t ÓŒÞY… …tu‚t™t ytí{tY… s
Au, {he „Þt ËwÄe {tÞt{tk ¾ŒƒŒ‚tk fezt™u yu õÞtkÚte Á[u ! ¿tt™{tk
ËíÞ ‚¥ð{tk Þtu„ðtrËc W…h ftuE ™Úte yu™e ƒnth ftuE ™Úte.
fuð¤ Ëk…qýo ËÂå[Œt™kŒ …h{tí{t s Au.
r[Œtftþ{tk ÿütfÕ…™t á~ÞfÕ…™t ™ fhu yux÷u …tu‚u ÿütfÕ…™tÞ
™Úte ytí{t r[Œtftþ s Au. {ntËt„h {ntËt„h s Au ftuE swŒtu
ƒeòu yËkÏÞ s¤ …h{týwytu™tu ¼tË ™Úte, …h{tí{t …h{tí{t s
Au ftuE swŒtu ƒeòu yËkÏÞ ƒúñtkztu™tu ¼tË ™Úte; yíÞk‚ Ëqû{ …qýo
yð÷tuf™ (¿tt™) Úte y™ww¼ðtÞ Au. fÕ…™t áÂü ðzu òu‚tk Ëfthý
{tun ðzu MðÙ suðwk ¼tËu Au y™u ¿tt™ Út‚tk ðtM‚rðf áÂüÚte yfthý
y™u ƒúñY… s Au. r[Œtftþ™e ykŒh suðe fÕ…™t fhtu yuðwk ¼tËu
ðM‚w‚: ytí{t r[Œtftþ Au fÕ…™t ™Úte. r[Œtftþ{tk Œhuf™u su ÷t„u
Au yu Œhuf™e …tu‚t™t {™™e fÕ…™t s Au, r[Œtftþ{tk yu ftkE s ™Úte.
ƒúñ + ytfth = s„‚
s„‚ - ytfth = ƒúñ
405
 su …tu‚t™t ytí{t{tk ˽¤t ytfth fÕ…™thrn‚ s Au ‚u ƒúñY…
s Au r™htfth ƒúñ{tk ËkËth ™Úte ytfth fÕ…™t{tk s ËkËth ¼tËu
Au. r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™e áÂü{tk r[Œtftþ{tk yrððufe ËíÞ ™Úte,
rððufe ¿tt™r™c yuf ƒtuÄ{Þ y™u rð¿tt™½™Y… (r[ŒT½™) ntuÞ Au
‚tu …Ae ‚u{™u r{ÚÞtY… yuðt yÚto{tk fuðtu rð[th ntuÞ ? ƒtuÄY…
ytí{t™e ykŒh y¿t…ýwk ¼tËu Au, Au ™nª. Ëðo y™w¼ðe ‚¥ððu¥ttytu™e
áÂü{tk Ëðo fthýtu þtk‚ ÚtE òÞ Au yu …Ae Ë]Âü™wk fþwk fthý hnu‚wk
™Úte. yt¼tË{tºt s„‚™t yt¼tË{tºt fthý Eïh«Ät™…h{týw
fÂÕ…‚ Au, {q¤ fuð¤ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk yt¾tu s„Œtfth
MðÙ suðtu òýe™u s ƒtrÄ‚ òýe þftÞ Au. yrÄct™ [i‚LÞ s
MðÙ{tk ËíÞ‚¥ð Au MðÙ ftkE s ™Úte. yrÄct™ [i‚LÞ ËíÞ‚¥ð™t
y¿tt™Úte s yËíÞ fÕ…™t Ë]Âü {tunY… ¼tËu Au ‚¥ð¿tt™Úte ˽¤e
fÕ…™t {tun þtk‚ ÚtE òÞ Au. yuf s æÞuÞ ðM‚w (…h{tí{t) ËUfztu
208
æÞt™fh™tht (Þtu„eytu) ™u «t ÚttÞ Au ‚u{s yËkÏÞ fÕ…™tË]Âüytu
ftkE s ™Úte, fþt{tk fthý rð[thðt…ýkw s ™Úte, r[Œtftþ{tk s
˽¤tu ¼tË ¼tËe™u …tAtu r[Œtftþ{tk s Ë{tE òÞ Au, ˽¤wk
r[Œtftþ yufhË s Au. ò„ú‚ ÚtÞt …Ae MðÙ™wk Œw:¾ hnu‚wk ™Úte
‚u{ ‚¥ðŒþo™ ÚtÞt …Ae fÂÕ…‚ ËkËth™wk Œw:¾ hnu‚wk ™Úte. r[Œtftþ
s á~ÞY… ¼tËu Au ƒeswk fþwk s ™Úte. ˽¤t á~Þ{tk r[Œtftþ y™w¼ð
s Au. ƒúñ s Ë]Âü fÕ…™t ytfthu ¼tËu Au, Ë]Âü fÕ…™thrn‚…ýu
ƒúñ s y™w¼ðtÞ Au, ƒúñ s …tu‚t™t MðY…™e ykŒh Ëðo™t ytfthu
¼tËe hnu÷ Au Ëðo ¾hu¾h ƒúñ s Au. MÚttðh sk„{ Ë]Âü ðM‚w‚:
r[Œtftþ s Au r[ŒifhË ytí{t™e Ë¥tt{tk Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ
yufhËY…u s hÌtt Au.
Ëðo r[Œtftþ s Au ßÞtk ƒeswk ftkE ™Úte s …Ae þt† þwk Au ? y™u
fÚttytu™t rð[thtu™wk «Þtus™ …ý þwk Au ? ðtË™t hrn‚ Sð™ Au ‚u s
{tuûtY… Au r[Œtftþ fuð¤ MðY…{tk yk‚:fhý y™u ËkËth s ™Úte yu
406
s ðtË™thrn‚…ýkw y™u {tuût Au. ©wr‚„e‚tÚte rðhõ‚ rððufe su
{u¤ððt {t„‚tu ntuÞ ‚u ‚u™u Þtu„ðtrËc{tk yð~Þ {¤e òÞ. ËkËth{tk
ftkE ™Úte ‚tuÞ Atuz‚tu ™Úte ‚tu yt‚tu …tu‚t™wk …qýoMðY… …h{tí{t Au
þwk ft{ Atuzu ! ðtË™t (fÕ…™t) yæÞM‚Y…u «…k[™t ƒesY… Au
yrÄct™Y…u r™hk‚h y™u yuf yuðe ƒtuÄË¥tt (r[Œtftþ) Y… s Au
yrÄct™ r[Œtftþ ¼q÷e ðtË™t (fÕ…™t) Úte ƒrn{wo¾ð]Â¥t{tk òð
yux÷u Ë]Âü ¼tËu, Ë]ÂüfÕ…™t Atuze yk‚{wo¾Úte òð yux÷u r[Œtftþ
s Au. ËíÞ r[Œtftþ s Au. ytí{t (r[Œtftþ) …tu‚t{tk …tu‚t™t
ËkfÕ… ytfthu ¼tËu Au, Ér»t{wr™ytu ŒunÄthýÚte s {™ á~Þ Œun{tk
™ „Þt ytí{tÚte ykŒh ËeÄt r[Œtftþ …h{tí{t{tk s „Þt yux÷u
yu{™t yæÞthtur…‚ yt¼tË ytfth Y… ðtË™t (fÕ…™t) ¼tËðt
A‚tk ƒtrÄ‚ ÚtE „E, yíÞthu su ðtË™tÚte ÷tuftu™t Œun Äthý ÚtÞt
ƒrn{wo¾ð]Â¥tÚte ËkËth{tk ‚u ðtË™t ðÄthe ytðhý rðûtu… {¤ {tun
Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t…{tk ðæÞt, W…h W…hÚte ytí{t …h{tí{t™e
ðt‚tu ƒtu ÷ ‚t ÚtÞt. r[Œtftþ™e yk Œ h …tu ‚ t™t ytí{¿tt™
(r[Œtftþ¿tt™) Úte …tu‚t™wk s fÂÕ…‚ y¿tt™ þtk‚ ÚttÞ Au r[Œtftþ
…tu‚u s Au yux÷u s …tu‚u yt he‚u ƒÄwk y™w¼ðu Au …tu‚u r[Œtftþ ¼q÷Úte
…tu‚t™u …tu‚t™e fÕ…™t{tk {t™u Au …tAwk ƒtuÄÚte …tu‚u r[Œtftþ s Au
fÕ…™t ™Úte. yuf s ðM‚w ƒu Y…u Œu¾tÞ Au ‚¥ðÚte swytu yux÷u Ëðo
…h{tí{t s Au fÕ…™tÚte swytu yux÷u Ëðo Ë]Âü ¼tËu Au. …tu‚u
r[Œtftþ™e ykŒh …tu‚u s ƒÄwk Au. …tu‚u r[Œtftþ …tu‚t™u ¼q÷e™u …tu‚t™u
fÂÕ…‚ Sð {t™u Au, …tu‚u r[Œtftþ™e ykŒh …tu‚u fÂÕ…‚Sð™u ƒeòu
r[ŒtftþY… …h{‚¥ððu¥tt ƒtuÄ fhu Au ƒÄwkÞ r[Œtftþ Au, nwkÞ
r[Œtftþ Awk, ‚wkÞ r[Œtftþ Au yux÷u …tu‚u {q¤ r[Œtftþ Au, fÂÕ…‚
Sð ™Úte. …tu‚u r[Œtftþ™e ykŒh …tu‚u fÂÕ…‚™u ƒtuÄ fh™th
r[ŒtftþY… …h{‚¥ððu¥tt …tu‚u r[Œtftþ™e ykŒh Au fu ƒnth Au ?
ykŒh s Au …tu‚u r[ŒtftþÚte shtÞ swŒtu ™Úte.
407
…tu‚u r[Œtftþ s y¿t ‚¥ð¿t ƒtuÄ ¼tËu Au.
…tu‚u r[Œtftþ s Au y¿t ‚¥ð¿t ƒtuÄ ™Úte.
™{oŒt, 24-8-2006
rðïk¼h rðï[i‚LÞ rðïytfthu ¼tËu Au .
r[Œtftþ™e ykŒh s ƒÄwk r[Œtftþ s Au.
ftuE Xuftýu [i‚LÞ rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ …h{tí{t yuf‚t Ëðo™e yuf‚t.
ðrËc{tk ðrËc ™Úte r[Œtftþ «ftþu Au.
MðÞk …h{‚¥ð Au, …h{‚¥ððu¥tt ™Úte. …h{tí{t™tu «Ëth Au
s„‚ yux÷u …h{tí{t s Au {ntËt„h™tu s «Ëth Au [fhe ‚hk„
yux÷u {ntËt„h s Au. …h{tí{t fuð¤ {ntË¥tt ËíÞ Au …h{tí{t{tk
yt¼tË{tºt s„‚™t Ë‚T (¼tð, ntuðwk, Ë]Âü, yþqLÞ, ¼tËðwk)
yË‚T (y¼tð, ™ ntuðwk, «÷Þ, þqLÞ, ™¼tËðwk) yËíÞ Au. …nu÷t
209
ƒúñðu¥tt™t ðthËtu Œw:¾ ÚttÞ yux÷u yk‚{wo¾ …h{tí{t{tk òÞ,
yíÞth™t ¼tu„ðtŒe {týËtu Œw:¾ ÚttÞ yux÷u ƒrn{wo¾ Ëw¾ {txu
VtkVt {thu. …h{tí{t s Ëðo{tk Ëðo™t ytí{tY…u hnu÷t Au yux÷u suðtu
yk‚{wo¾ ÚttÞ yux÷u …h{tí{t s Au, …h{tí{t{tkÚte suðtu ƒrn{wo¾
ÚttÞ yux÷u ËkËth s Au. …h{tí{t {ntËt„h™t s yt ËkËth ‚hk„tu
Au, …h{tí{t {ntËt„h ËŒt…qýo s Au, yt¼tË{tºt ËkËth ‚hk„tu
ËŒt ƒŒ÷tÞ Au.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{‚¥ðtftþ (…h{tí{t r[Œtftþ) Au. {tÞt
(Ë{Âü fÕ…™t) Eïh (Ë{Âü Sð) rnhÛÞ„¼o (Ë{Âü {™)
rðhtx (Ë{Âü Œun) Au s ™nª.
…h{…Œ{tk ¼uŒ ™Úte fÂÕ…‚ {tÞtÚte ˽¤t ¼uŒ ¼tËu Au.
…h{tí{t …tu‚t{tk fÕ…™tÚte yt ˽¤wk ¼tËu Au, {týË …tu‚t™e
fÕ…™tÚte suðtu ¼tËu Au ‚uðtu Au. …h{tí{t{tk ßÞtk fÕ…™t Atuzðt{tk
ytðu íÞtk …h{tí{t s Au, …h{tí{t{tk ßÞtk fÕ…™t fhðt{tk ytðu
408
íÞtk Ë]Âü ¼tËu Au.
…h{tí{t + fÕ…™t = Ë]Âü
Ë]Âü - fÕ…™t = …h{tí{t
ßÞtk Au íÞtk s fÕ…™t Atuze Œu yux÷u …h{tí{t s Au fÕ…™t ht¾e™u
„{u íÞtk òÞ Ë]Âü s Œu¾tÞ. …h{tí{t hnuðt{tk ftuE …rh©{ ™Úte
fÕ…™t™wk fhðt {u¤ððt{tk s ƒÄtu …rh©{ Au. [i‚LÞ …tu‚t{tk suðe
Äthýt fhu ‚uðwk ¼tËu Au, …tu‚u …h{tí{t Au yuðe Äthýt fhu yux÷u …tu‚u
…h{tí{t Au, …tu‚u yt ÔÞÂõ‚ Au yuðe Äthýt fhu yux÷u …tu‚u yt
ÔÞÂõ‚ ¼tËu Au. suðe Äthýt yuðtu Sð, …tu‚u {q¤ ÔÞt…f [i‚LÞ
…h{tí{t Au yux÷u yus ¼tð™tÚte yus þwk ft{ ™ hnuðwk y™u xqkfe
¼tð™tÚte xqkft Sð þwk ft{ hnuðwk ! yt…ýu þwØ r[Œtí{t þwØ r[Œtftþ
sL{‚t {h‚t ™Úte yt¼tË {tºt ¾tur¤Þts ƒŒ÷tÞt Au, …h{tí{t
fuðt Au ? Ér»t{wr™ytu fuðt Au ? yu fuðe he‚u …h{tí{t{tk hnu Au ? yu
˽¤wk Sðk‚r[ºt yt…ý™u Þtu„ðtrËc{tk {¤u Au. …h{tí{t Ëðo™t
ytí{t Au …h{tí{t™tu Sð Eïh Au, …h{tí{t™wk {™ rnhÛÞ„¼o Au,
…h{tí{t™tu Œun rðhtx Au, …h{tí{t …h{tí{t s Au ƒtfe ˽¤tu
yt¼tË s Au. „{u ‚ux÷t Œun sL{ðtÚte fu þtk‚ ÚtðtÚte ËkfÕ…™t
sL{™tþ ™Úte, ytí{¿tt™Úte {tuûtÚte …h{…ŒY… ÚttÞ yux÷u s ËkfÕ…
þtk‚ (r™ðtoý) ÚttÞ Au …Ae …w™soL{ ™Úte, þtuf fhðtu …z‚tu ™Úte.
ËŒtÞ ðtË™thrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte …h{tí{t{tk s ÷tøÞt hntu
yux÷u ðtË™tðt¤e ƒrn{wo¾ ð]Â¥t™wk ËkËth™wk Œw:¾ Au s ™nª. ytí{t
ƒÄwk Ët[wk s òýu Au, ƒÄwk Ët[wk s fnu Au. …tu‚u ytí{t Au ytí{t™u ftkE
s Út‚wk ™Úte, …tu‚u ytí{t …tu‚t™t ytí{t™u ¼q÷u yus ¼q÷ (y¿tt™,
ƒkÄ), …tu‚u ytí{t …tu‚t™t ytí{t™u òýu yu ytí{¿tt™ s ¼q÷ ËwÄthðe
({tuût). ytí{t …tu‚u s …h{…Œ, y¿tt™ (ƒkÄ) ¿tt™ ({tuût) …h{…Œ
(…h{tí{t) ƒÄwk ytí{t s Au ƒesu õÞtkÞ òuðt sðt™wk ™Úte.
…h{…ŒY… …h{‚¥ððu¥tt nk{uþt …h{…ŒY… s hnu÷t Au
409
y¿tt™e ËkËthe nk{uþt ƒÄwk ŒunÚte s rð[thu Au fhu Au ¼tu„ðu Au.
[i‚LÞ™e s fÕ…™t MðÙ Au [i‚LÞ™e s fÕ…™t ò„ú‚, [i‚LÞ
fÕ…™t hrn‚ s Au [i‚LÞ™tu ËkËth ™Úte fÕ…™t™tu s sL{ {]íÞw n»to
þtuf Y… ËkËth ¼tËu Au.
rðïk¼h rðï[i‚LÞ rðïytfthu ¼tËu Au.
Ëðo™e ykŒh hnu÷wk [i‚LÞ s Ëðo™t yk‚:fhý «tý ErLÿÞ Œun
r¢Þt ytfthu ¼tËu Au {ntËt„h s [fhe ‚hk„ ytfthu ¼tËu Au
r[Œtftþ s ˽¤e Ë]Âü ytfthu ¼tËu Au. MðåA [i‚LÞ EåAt ytfthu
¼tËe s„‚ ytfthu ¼tËu Au. MðåA [i‚LÞ s s„‚ ytfthu ¼tË‚wk
ntuðtÚte s„‚™wk Ëðo ftkE [i‚LÞ{tºt s Au, Ëwðýo s yt¼q»tý
ytfthu ¼tË‚wk ntuðtÚte ˽¤tk yt¼q»tý Ëwðýo{tºt s Au. [i‚LÞ s
yt ƒÄwk ¼tË‚wk ™ ntuÞ ‚tu yt ƒÄt{tk [i‚LÞ rËðtÞ ƒeswk þwk Au ‚u ‚{u
s fntu ! ðM‚w‚: òu‚tk ‚tu s„‚ þqLÞ r[ŒtftþY… Au ƒeswk ftuE ™Úte
210
[i‚LÞÚte swŒwk ƒeswk r[¥t™wk [÷™ «tý™wk ytð™ òð™ ftkE s ™Úte ƒÄwk
[i‚LÞ s Au r[Œtftþ™e ykŒh hnu÷t ˽¤t ËkfÕ… ƒúñtkz ƒúñtkz™e
˽¤e ðM‚wytu r[Œtftþ s Au. òuðt™w ™Úte òu‚tu, ™ òuðt™wk swyu Au
yux÷u s „tuÚttk ¾tÞ Au ƒÄt™wk ¾hwk MðY… [i‚LÞ s Au, ½tx ytfth
h[™t ftuE™wk ¾Ák MðY… ™Úte.
nwk …h{tí{t þtuÄðt ™eféÞtu Awk ‚tu yt ƒÄwk þu{tk Au ! ‚wk þu{tk Au !
‚hk„ {ntËt„h þtuÄðt ™eféÞtu, …tu‚u s {ntËt„h Au, Sð
…h{tí{t þtuÄðt ™eféÞtu …tu‚u s …h{tí{t Au.
ytí{t™u òu ‚ tu ™Úte fÕ…™t™u sw y u Au yu x ÷u ytí{t
Œu¾t‚tu ™Úte.
ðrËc™wk ðirËcÞ
ðrËc r[Œtftþ™e ykŒh s ƒÄwk fne Œu Au yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s
Au. r[Œtftþ™e ykŒh s ƒÄwk Au {txu ƒÄwk r[Œtftþ s Au. …h{tí{t™e
ykŒh s ƒÄwk Au {txu ƒÄwk …h{tí{t s Au. yt ytðwk fu{ ? y™u yt
410
‚uðwk fu{ ? yuðt «§™u ftuE yðftþ s ™Úte fthý fu ƒÄwk …h{tí{t
r[Œtftþ s Au.
ðrËc fnu Au Œun™u ¼tu„{tk ðuzVe ™t¾ðtuu ™nª, Œun™u Œw:¾ Œuðwk ™nª,
ytí{¿tt™Úte …h{tí{t s hnuðwk. …h{tí{t ™Úte hnu‚tu yu y¿tt™ s
™zu Au Œun ™z‚tu ™Úte Œun ‚tu …tu‚u þtk‚ hne™u ðrËcÚte ‚{™u …h{tí{t{tk
þtk‚ hnuðt{tk ËntÞ¼q‚ s Au. su Œun{tk …h{tí{t™tu «fx ðtË Au ‚u
Œun …h{tí{t™wk [i‚LÞ Œuð¤ s Au. ftuE Xuftýu [i‚LÞ rð™t ƒeswk
ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ s …tu‚t™e ykŒh y™w¼ð M{]r‚ ËkMfth ytfthu ¼tËu
Au yux÷u ƒÄwk r[Œtftþ s Au. …h{tí{tÚte ftuE s ft¤{tk ftuE…ý
fthý (ËkfÕ…) ftÞo (…k[¼q‚) swŒwk ™Úte, …h{tí{t{tk Ëðo …h{tí{t
s Au …h{tí{tÚte swŒwk ftkE s ™Úte.
Ëðo ¾hu¾h ƒúñ s Au r[Œtftþ Mðt¼trðf s Ë]ÂüytrŒ rðr[ºt
ytfthu ¼tMÞt fhu Au, {ntËt„h Mðt¼trðf s [fhe ‚hk„ ytrŒ
rðr[ºt ytfthu ¼tMÞt fhu Au.
yt Ëðo y™k‚ r[Œtftþ yufY…‚t s Au.
r[ÿq… ƒúñs …tu‚t{tk s„‚tu ytfthu ¼tËu Au yux÷u ‚u™tÚte sht…ý
r¼L™ (swŒt) ™Úte. …h{tí{t Œu¾tztu ! yt ƒÄwk òuE÷u …h{tí{t s Au
ƒeswk Au s ™nª.
…h{tí{t™e {ntË¥tt rð™t ftkE Au s ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™u ˽¤wk …tu‚t™wk r[Œtftþ MðY… s y™w¼ðtÞ
Au. su{ su{ Ëk…qýo r[Œtftþ ƒtuÄ ðÄw™u ðÄw Út‚tu òÞ Au ‚u{ ‚u{
y¿tt™™wk Œw:¾ þtk‚ Út‚wk òÞ Au. Œw:¾ fu{ Au ? r[Œtftþ ytu¤¾‚tu
™Úte yux÷u. Œw:¾ fu{ òÞ ? r[Œtftþ ytu¤¾e r[Œtftþ s hnu
yux÷u. ƒÄwk s ¼„ðt™ …h{tí{t Œu¾tÞ yus ¿tt™, ¼„ðt™ …h{tí{t
rËðtÞ ƒeswk Œu¾tÞ yus y¿tt™. r[Œtftþ …h{tí{t ƒÄu s Au
…tu‚t{tk ¼tË‚t ˽¤t yt¼tË ytfthÚte r™÷uo… s Au, {thwk …tu‚t™wk
411
ytí{MðY… r[Œtftþ …h{tí{t s yt Ëðo ytfthu ¼tËe hÌtwk Au. nðu
yu{tk ƒeswk òuô ‚tu …ý Œu¾t‚wk ™Úte !
{thtu …tu‚t™tu ytí{t s r[Œtftþ …h{tí{t Au.
{tºt ðrËc{tk ƒuËe òð yux÷u Ëns r[Œtftþ …h{tí{t Ëns Ë{trÄ
s Au ƒeswk Au s ™nª. yt¼tË{tºt Ëðo á~Þ ‚¥ðMðY…u r™htfth
r[Œtftþ s Au ‚u{tk þkft Ëk¼ð‚e s ™Úte òu ni Ëtu ni. r™htfth
r[Œtftþ s Au ˽¤tu ytfth yt¼tË s Au. ðrËc ËtÚtu shtÞ ¼uŒ
™ ht¾u yux÷u Ëk…qýo r[Œtftþ s ÚtE òÞ. r™htfth r[Œtftþ{tk
yt¼tË{tºt Œuntfth ¼tËu Au r™htfth {ntËt„h{tk yt¼tË{tºt
÷nuh ytfth ¼tËu Au. r™htfth r[Œtftþ …tu‚t{tk ftkE ¼tË‚wk ntuÞ
‚tu yu yfthý s Au ftkE s ™Úte. r™htfth r[Œtftþ™e ykŒh ßÞtk su
suðe fÕ…™t fhu íÞtk ‚u™u ‚uðwk ¼tËu, r[Œtftþ™e ykŒh …nu÷tk ¼tð™t
s ™Úte …Ae ¼tË õÞtkÚte ntuÞ ? …tu‚t™wk r™htfth r[Œtftþ ¼q÷e
211
ƒÄt ¼tð™t y™u ¼tË{tk s ¼BÞu òÞ Au. r[Œtftþ Ëðtoí{t Au
‚uÚte …tu‚t{tk …tu‚u s Ëðoºt ËðoÚtt Ëðo…ýu ¼tËu Au. ƒúñ…Œ Ëðo™t
ytí{tY… Au ‚u yuf y™u y™ufY…u ÚtE hnu÷wk Au.
r[Œtftþ …h{tí{t ËtÚtu yuf‚t ÚtE òÞ yux÷u Ëðo ËtÚtu yuf‚t
ÚtE òÞ Au.
r[Œtftþ …h{tí{t yuõ‚t Ëðo™e yuõ‚t.
{ntËt„h yuõ‚t Ëðo÷nuhtu™e yuõ‚t.
Œuntu r¼L™ ¼tË‚t A‚tk r[Œtftþ yuf s Au.
á~Þ™wk ¾hwk MðY… ytu¤¾ðt{tk ytðu yux÷u r™htfth r[Œtftþ s Au,
¾hwk MðY… r™htfth r[Œtftþ ™ ytu¤¾ðt{tk ytðu yux÷u ÿüt á~Þ
¼tËu Au. ËðoþÂõ‚{t™ …h{tí{tÚte yuf s {tÞtþÂõ‚ y™ufY…u
¼tËe hne Au.
ðrËc{tk ðrËc ™Úte r[Œtftþ «ftþu Au.
fuð¤ yuf s r[ŒtftþY…u Œhuf™u …tu‚t™tu ËkfÕ… Ët[tu ¼tËu Au.
412
yrÄct™ fuð¤ yuf s r[Œtftþ ytí{t ËíÞ Au yu ¼q÷e …tu‚t™tu
yæÞM‚ ËkfÕ… Ët[tu {t™u Au íÞtk {týË X„tÞ Au.
r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™u r[Œtftþ{tk ftuE yæÞM‚ ËkfÕ… Ët[tu ™Úte.
r[Œtftþ{tk Ët‚ ¾kz{tk Ët‚Ëtu fhtuz{tk Œhuf™u …tu‚t™tu yæÞM‚ ËkfÕ…
Ët[tu ¼tËu Au yux÷u ‚uytu r™ŠðfÕ… r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t™u ytu¤¾e
þf‚t ™Úte, r[ŒtftþY… r[Œtftþ s swyu Au. ËkfÕ…ðt¤tu ËkfÕ…Úte
swyu Au yux÷u yu™u …tu‚t™tu ËkfÕ… ¼tËu Au r[Œtftþ Œu¾t‚wk ™Úte.
…tu‚t™t r[Œtftþ™u …tu‚t™tu ËkfÕ… s Ztkfu Au, ðrËc ™Úte ™z‚t …tu‚t™t
ynk {™ ðtË™t ™zu Au. rðît™ ‚¥ð¿t Äeh …whw»ttu™wk r[¥t …ý ‚¥ðŒþo™
ðzu …qýoáÂüðt¤t ‚¥ððu¥tt {ntþÞtu™t Œþo™ {txu ‚÷…u Au. fuð¤ yuf
s r[Œtftþ Au …Ae ¼uŒ õÞtk Au.
™{oŒt, 25-8-2006
fu𤠅tu‚t™wk …qýoMðY… …h{tí{t s Au.
…tu‚u s Sð s„‚ ytí{t …h{tí{t ƒÄwk Au.
˽¤wk yufhËu yufhË …h{tí{t s Au.
Ëðoºt Ëk…qýo {tÞthrn‚ …h{tí{t s Au.
yr‚ þwØ [i‚LÞ …tu‚u s ytí{t …h{tí{t Au.
Ëðoºt ËðoŒt ËðoÚtt fuð¤MðY… s Au.
ytí{t ytí{t s Au ytí{t s yr¼r™ðuþ ¼tËu Au.
ytí{t s yr¼r™ðuþ (ðuþ) Ähu Au ‚Útt AtuzuÞ Au.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t Au s„Œtfth ðuþ.
fuð¤ MðY… fuð¤ ÂMÚtr‚ fuð¤ Mð¼tð.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{‚¥ðtftþ (fuð¤ MðY…) Au.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ ƒúñtftþ (fuð¤ ÂMÚtr‚) Au.
MðÞk y™k‚ yufhË …h{ r[Œtftþ (fuð¤ Mð¼tð) Au.
fuð¤ MðY… …h{‚¥ðtftþ s ˽¤t rðfÕ… W…trÄ Mð¼tð ƒtÄ
y…uûttyu s fuð¤ ÂMÚtr‚ …h{ ƒúñtftþ fÌtwk Au, fuð¤ ÂMÚtr‚
413
…h{ƒúñtftþ s ˽¤t ÿð…ýt [÷™ yæÞthtur…‚ yt¼tË ytfth
ËkðuŒ™ «ftþ ƒtÄ y…uûttyu s fuð¤ Mð¼tð …h{ r[Œtftþ fÌtwk Au,
˽¤t yæÞthtur…‚ rðfÕ… W…trÄ ÿð…ýwk [÷™ yt¼tË ytfth
ËkðuŒ™ «ftþ Mð¼tð {tÞtftþ ¼tËu Au,
˽¤t á~Þ ËkfÕ… rðfÕ… r[¥ttftþ ¼tËu Au,
˽¤t á~Þ ytfth ¼q‚tftþ ¼tËu Au,
…h{‚¥ðtftþ ƒúñtftþ r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ™e ykŒh suðtu ntuÞ ‚uðtu ({tuût™tu fu htßÞ÷û{e™tu, ðhŒt™™tu
fu þt…™tu) fÂÕ…‚ (þqLÞ) ËkfÕ… …tu‚t{tk s ¼tËu Au r[Œtftþ
(…h{tí{t) {tk ™Úte. ßÞtk y¿tt™™e fÕ…™t ÚtE Au íÞtk s ¿tt™™tu
W…[th ÚttÞ Au …h{…Œ{tk y¿tt™uÞ ™Úte ¿tt™™tu W…[thuÞ ™Úte,
y¿tt™(ƒkÄ) ¿tt™({tuût) Úte …h Au …h{…Œ, {tuût Út‚tu ™Úte …h{tí{t
Au yus {tuût Au ¿tt™ Út‚wk ™Úte …h{tí{t Au yus ¿tt™ Au, y¿tt™uÞ ftkE
212
Út‚wk ™Úte …h{tí{t{tk y¿tt™ Au s ™nª, …h{tí{t …h y¿tt™ ¿tt™
{tuût ythtur…‚ (fÂÕ…‚) Au.
fu𤠅h{tí{t s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
…tu‚u ËíÞ…h{tí{t ysh y{h Au, sL{ {]íÞwðt¤e fÕ…™t yËíÞ
Au. ƒÄwk s ¼„ðt™ …h{tí{t r[Œtftþ s Au yuðt hne™u s Aqxe þftÞ,
nwk hne™u fŒe ™ Aqxe þftÞ, ¼„ðt™ r[Œtftþ …h{tí{t{tk ‘nwk’
yrðã{t™ yËíÞ ¼útkr‚ s Au. …h{tí{t{tk rnhÛÞ„¼o rðhtx …]Úðe
ytrŒ fÂÕ…‚ s Au …Ae þu™t ðhŒt™ y™u þu™t þt… y™u ftuý þu™tu
htò ! …h{tí{t{tk ftuE fÕ…™t õÞtk Au ! fÕ…™t …tu‚u {t™u Au ‘nwk
htò Awk’ yrÄct™ [i‚LÞ ËíÞ Au yux÷u fÕ…™t Ët[t suðe ¼tËu Au
ðtM‚ð{tk [i‚LÞ ËíÞ Au fÕ…™t ftkE s ™Úte. …tu‚u [i‚LÞ …tu‚t™u
fÕ…™t Y… {tLÞwk yus ¼q÷ y™u yu™t s ƒÄt WÄt{t (Äq{tzt{tk
ƒt[ft). [i‚LÞ {tuxwk s Au yu{tk ftuE sz {tuxwk ™t™wk Au s ™nª,
r[Œtftþ™e ykŒh ƒúñŠ»t htsŠ»tytu™e Auf þwØtí{t™e ykŒh™e …tu‚t™t
414
…qýo MðY… …h{tí{t™e «tÚto™t yu s n‚e ‘Ëðo ËíÞ s hnu yËíÞ
Atuzu, Ëðo ðýto©{ Ä{oÚte ð‚uo’ yux÷u …tu‚t™e {u¤u s Ëðo™e ÔÞðnth
þwÂØ r[¥tþwÂØ ytí{¿tt™ ytí{Ëtûttífth …h{…Œ …tu‚t™wk …qýo MðY…
…h{tí{t™e «tÂó ÚttÞ Vhe sL{ Ähðtu ™ …zu þtuf fhðtu ™ …zu !
Ët[t™u Ët[wk Œu¾tÞ òqXt™u Ët[wk õÞtkÚte Œu¾tÞ. …h{tí{t s
…tu‚t{tk ƒúñŠ»t htsŠ»t (¿tt™) Y…u «õx ÚtE …tu‚t™t rnhÛÞ„¼o
(Ë{Âü ËkfÕ… ƒúñt) ™e Ë]Âü™t «týeytu™u ¿tt™ fhe y¿tt™ Œw:¾™e
þtkr‚ fhðtY…e ÷e÷t fhu Au fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t …tu‚t{tk …tu‚u
s Au. …h{tí{t{tk ¿tt™ y¿tt™ ÷e÷t yt¼tË {tºt s Au, {ntËt„h{tk
¼h‚e y™u ytux{tk {ntËt„h s Au, …h{tí{t{tk ¿tt™ y™u y¿tt™
÷e÷t{tk …h{tí{t s Au. Ëðoºt ËðoŒt fuð¤ yuf r[Œtftþ …h{tí{t
s Au ƒeswk ftkE {wÆ÷ Au s ™nª. ƒÄt™wk {q¤ {wÏÞ {wÆ÷ r[Œtftþ
…h{tí{t …qýo MðY… ¾tuðtE „Þwk Au y™u yrðã{t™ yËíÞ fÕ…™t
¼útkr‚ {tÞt™t ÔÞts{tk hBÞu òÞ Au. r[Œtftþ™e ykŒh r[¥t ¼tMÞwk
Ë]Âü¼tËe, r[¥t Ë]ÂüfÕ…™t Atuze ykŒh …tu‚t™t yrÄct™ {q¤
r[Œtftþ{tk …tAwk Ë{tÞwk yux÷u r[¥t Ë]Âührn‚ yrÄct™ {q¤ fuð¤
yuf r[Œtftþ s Au, æÞt™Þtu„ þqLÞ Au …ý …qýo™e «tÂó fhtðu Au,
r[Œtftþ™e ykŒh r[¥t s ÿüt Œþo™ á~Þ (yrðãt)™e rºt…wxe ytfthu
¼tMÞwk ‚u rºt…qxe ytfth Atuze r[¥tu æÞt‚t æÞt™ æÞuÞ (rðãt) ytfth
ÄÞtuo yk‚u r[Œtftþ{tk yu ytfthuÞ r[Œtftþ{tk Ë{tE sE {q¤
r[Œtftþ s hÌtwk.
…tu‚t™wk fu𤠅qýo MðY… …h{tí{t s Au.
…h{tí{t …tu‚t{tk yrðãtY…u ¼tMÞt rðãtY…u ¼tMÞt rðãtÚte
yrðãt þtk‚ ÚtE rðãtÞu þtk‚ ÚtE fu𤠅h{tí{t s hnu÷t Au,
…tðhntWË{tkÚte ðes¤e ™ef¤e ƒÄt þnuhtu{tk ƒÄt Þkºttu{tk Vhe
«ftþ fhe …tAe {q¤ …tðhntWË{tk s Ë{tÞ Au. …h{tí{t™e [i‚LÞ
þÂõ‚ ˽¤e sz [u‚™ MÚttðh sk„{ Ë]Âü{tk «ftþ fhe …tu‚t™t {q¤
415
…qýo MðY… …h{tí{t{tk s hnu Au.
Ëns r[Œtftþ …h{tí{t Ëns Ë{trÄ.
…h{tí{t{tk s r[¥t Ë{tE „Þwk Au (Ë{trÄ) yux÷u …h{tí{t s
Au ƒeswk ftkE s hÌtwk ™Úte.
>> òu ni Ëtu ni >>
…h{tí{tÞ Au yu{tkÞ ftkE fhðt {u¤ððt…ýwk ™Úte yrðã{t™
yËíÞ fÕ…™t¼útkr‚Þ ™Úte yu{tkÞ ftkE fhðt {u¤ððt…ýwk ™Úte. …tu‚us
y¿tt™Y…u Sðs„‚ ¼tËu Au …tu‚u s ËtûteY…u þwØ r[Œtí{t Au …tu‚u
s yrÄct™Y…u þwØ r[Œtftþ …h{tí{t Au,
…tu‚u s Sð s„‚ ytí{t …h{tí{t ƒÄwk Au.
Ëí…whw»t Ët[t rs¿ttËw {w{wûtw™u fnu Au ‚wk s ytí{t Au ‚wk s ƒúñ Au,
Ëðoºt yuf s ‚¥ð Au Ëðo™e …tu‚t™e ykŒh …tu‚u s Au, …h{tí{t
{ntËt„h …tu‚t{tk …tu‚u Ë]Âü™e ÷nuh ytfthu VÞuo òÞ Au ¼tMÞt
213
fhu Au, …h{tí{t {ntËt„h …h{tí{t {ntËt„h s Au, …h{tí{t{tk
…h{tí{t y™w ¼ ðu Au yu Sðu Þ …h{tí{t{tk …h{tí{t s Au
{ntËt„h{tk {ntËt„h y™w¼ðu Au yu ÷nuhuÞ {ntËt„h{tk
{ntËt„h s Au, ˽¤wk yufhËu yufhË …h{tí{t s Au. ËíÞ
…h{tí{t s …h{tí{t™t ˽¤t ËíÞ«ftþ™wk yrÄct™ Au yux÷u yu
ËíÞ«ftþ y™w¼ð{tk Ëtûtt‚T ËíÞ …h{tí{t™tu s y™w¼ð hnu÷tu Au
y™u yu{tk ÚtE™u s ËíÞ …h{tí{t{tk yuf‚t ÚttÞ Au y™w¼ðtÞ Au.
…h{tí{t Ëk…qýo {tÞthrn‚ s Au su Ëk…qýo {tÞt hrn‚ s Au ‚u
…h{tí{tY… s Au. Ëðoºt Ëk…qýo {tÞthrn‚ …h{tí{t s Au, yux÷u su
ßÞtk Ëk…qýo {tÞthrn‚ s Au ‚u íÞtk Ëk…qýo {tÞthrn‚ …h{tí{t s Au.
r™Œtuo»t…ýu «fx ÚtÞu÷e ¼„ð‚eðtýe (ƒúñrðãt) ÞwÂõ‚…wh:Ëh
ðtõÞ™tu {qZuÞ Mðefth fhu. r™hk‚h ËkŒun™e r™ð]Â¥t fhðt {txu
{nt™w¼tð …whw»ttu þhýY… Au ykŒh ƒ¤ðt¤t ÂMÚth‚tðt¤t Ëthðt¤t
ntuÞ Au ‚u{™tu s sÞ ÚttÞ Au. r[Œtftþ™t ËkfÕ… ðzu h[tÞu÷t yt
416
s„‚ Y…e {nt™„h{tk þqLÞ A‚tk ytðt ÷t¾tu rðr[ºt ‚Útt y½rx‚
ð]¥ttk‚tu yt¼tË{tºt Ëk¼ðu Au, …h{tí{t™wk æÞt™ ¿tt™™wk æÞt™ Au,
ËkËth™wk æÞt™ y¿tt™™wk æÞt™ Au. {tÞt™u ft{ fhðt ‘nwk’ òuEyu
ðrËc{tk ‘nwk’ s ™Úte {tÞt õÞtk ft{ fhu ! nwk r™ŠðfÕ… Ë{trÄrËØ Awk
yu{ ftuý fnu ? r™ŠðfÕ… Ë{trÄ{tk nwk s ™Úte yux÷u r™ŠðfÕ… Ë{trÄÞ
™Úte …h{…Œ s Au. r™»ft{ Ëtr¥ðf W…tËf W…tË™t W…tMÞ Œuð,
æÞt‚t æÞt™ æÞuÞ, ¿tt‚t ¿tt™ ¿tuÞ rºt…wxe r[Œtí{t™tu s rð÷tË Au
r[Œtí{t rð÷tË™e r™»ft{ Ëtr¥ðf rºt…wxe yrðãtðtË™t ËkfÕ…™e
‚t{Ëe rºt…wxe sL{ Sð™ {]íÞw ò„ú‚ MðÙ Ëw»twÂÂ, ÿüt Œþo™
á~Þ þtk‚ fhe …tu‚u …ý þtk‚ ÚtE sE …h{…Œ s hnu Au. Ë¥ð„wýÚte
‚{tu„wý S‚tE Ë¥ð„wý…ý yk‚u þtk‚ ÚtE „wýt‚e‚ …h{…Œ s
hnu÷kw Au. ¿tt™ W…[thY…u yæÞM‚ Au yrÄct™Y…u …h{tí{t Au, y¿tt™
y¿tt™™wk Œw:¾ yrðã{t™ yËíÞ ¼útkr‚ s Au. y¿tt™™wk S‚ðt
nthðt™wk Ët[wk ™Úte.
fu𤠅h{tí{t s …h{sÞ sÞ«¼w.
r[Œtftþ s rð÷tË ytfthu ¼tËu Au r[Œtftþ s Au rð÷tË ytfth
¼tË ftkE s ™Úte. þwØ Sðtu{tk …ý yr‚ þwØ Sð[i‚LÞ (…tu‚t™t ÿZ
ËkfÕ…ƒ¤ ðihtøÞ ytí{¿tt™Úte) sÞ {u¤ðu Au …h{…ŒY… ÚttÞ Au.
yr‚ þwØ [i‚LÞ s Ëtûte þwØ r[Œtí{t™tu yrÄct™ þwØ r[Œtftþ
…h{tí{t™tu …ÞtoÞ Au.
yr‚ þwØ [i‚LÞ …tu‚u s ytí{t …h{tí{t Au.
ðrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄÚte r™ŠðfÕ… Ë{trÄMÚt ht{™u ht{ftÞo {txu
ÔÞwíÚtt™ fhðt rðïtr{ºt ðrËc™u fnu Au, Ëe‚tS™wk nhý ÚtðtÚte Út™tht
þtuf{tun ytrŒ ¼t𠃂tððt™u ƒnt™u y™u htðý ytrŒ™t ðÄÚte
…]Úðe{tk MºteËk„e …wÁ»ttu ftuE he‚u r™htk‚u ƒuËe þf‚t ™Úte ‚uðtu ‚u Ëðo
{™w»Þtu™u ƒtuÄ yt…þu.
417
 ™{oŒt, 26-8-2006
{ntþqLÞ ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tí{t s Au.
ËðoÔÞt…e MðÞk«ftþ Ëðtoí{t s rËØtk‚ Au.
Ëðoºt ËðoŒt MðÞk …hƒúñ s ËðoMð Au.
Ëðo ¾hu¾h fuð¤ r[Œtftþ MðY… Au.
r[ŒtftþY… ËkfÕ… «Ëth r[Œtftþ Au.
fuð¤ y™k‚ yufhË …h{‚¥ð s Au
ftuE n‚wk ™nª ftuE Au ™nª ftuE nþu ™nª
…h{‚¥ð{tk ftuE nwk fnu™th Au s ™nª.
‚{tht (…w Û Þ…t…) y{tht (ƒú ñ trŒf) Ërn‚ yt Ëðo s„‚
r[ŒtftþY… Au r[Œtftþ™t yuf …h{týw (ËkfÕ…) ™e ykŒh …ý ‚u
hnu÷wk Au «íÞût MðÙ Ë]ÂüY… yt y™w¼ð{tk ytðu Au òu yuf
r[Œtftþ™t …h{týw ™ e yk Œ h s„‚ Ë{tE òÞ Au , ‚tu …Ae
214
r[Œtftþ™e ykŒh hnu™th yuf ½h{tk ‚u MVwhe ytðu (¼tËu) ‚u{tk
þwk ytùÞo !
{ntþqLÞ (þqLÞ ytftþÚteÞ þqLÞ {tÞt Ëtð þqLÞ) ËÂå[Œt™kŒ½™
(fuð¤ MðY…u …qýo) …h{tí{t s Au.
þqLÞ¼ú{ r[¥t nwk s„‚ {wÆ÷ Au s ™nª.
…h{tí{t{tk ƒu ðM‚w õÞtkÚte ntuÞ …h{tí{t y™u s„‚ !
þqLÞ ™Úte ytftþ Au, s„‚ ™Úte r[Œtftþ Au.
‚¥ð¿tt™{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au, y¿tt™{tk Ëqû{r[¥t rð÷tË MÚtq¤
á~Þ ¼tË ‚¥ð¿tt™Úte {tuût …h{…ŒY… ÚttÞ íÞtk ËwÄe nwk s„‚ nwk
{thwk sL{ {]íÞw Ëw¾ Œw:¾, VuhVthðt¤t ¼tËu Au, …h{tí{t{tk ftkE
™Úte A‚tk fuðwk ¼tËu Au yux÷u s rðr[ºt ‚Útt y½rx‚.
…h{tí{t{tk ftkE s ™Úte y¿tt™{tk s ¼útkr‚ ¼tËu Au
‚¥ð¿t™t Ëðo Ëkfu‚ …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte yuðt s Au,
‚¥ð¿t ËkfÕ…hrn‚ r[Œtftþ s Au y¿tt™eytu ËkfÕ…{tk {wøÄ {qZ
418
Au. r[Œtftþ™e ykŒh nwk ‘yt Œun{tk yt y{wf Sð’ yu W…trÄ
(yrðã{t™ yËíÞ fÕ…™t¼útkr‚) …tu‚u r[Œtftþ Ëtûte Au yu
ytí{¿tt™Úte Œqh ÚtE òÞ yux÷u …tu‚u r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk
{tÞt W…trÄ ™Úte yux÷u ftuE EïhSðuÞ ™Úte r[Œtftþ s Au
r[Œtftþ{tk ËkfÕ… W…trÄ ™Úte yux÷u ftuE rnhÛÞ„¼o (ƒúñt) s„‚uÞ
™Úte, r[Œtftþ s Au. ‚¥ð¿tt™Úte y¿tt™™e ˽¤e W…trÄ Œqh ÚttÞ,
y¿tt™Úte y¿tt™™e W…trÄ õÞtkÚte Œqh ÚttÞ ! r[Œtftþ{tk ßÞtk
yk‚:fhý (rð÷tË) ËkËth (¼tË) ¼tËu Au íÞtk yrÄct™ r[Œtftþ
Ëk…qýo¿tt™ ÚtE òÞ yux÷u Ëk…qýo r[Œtftþ s Au yk‚:fhý ËkËth
W…trÄ (fÕ…™t) Ëk…qýo þtk‚ ÚtE òÞ Au W…trÄhrn‚ rAÿ ytftþ
Au, W…trÄhrn‚ Sð r[Œtftþ Au. ytftþ s W…trÄÚte rAÿ ¼tËu
Au , r[Œtftþ s W…trÄÚte Sð ¼tËu Au W…trÄ ™Úte ¾hu ¾ h
r[Œtftþ s Au.
r[Œtftþ + W…trÄ = Sð
Sð - W…trÄ = r[Œtftþ
ðihtøÞ ytí{¿tt™Úte …h{tí{t{tk ðÄðwk yus ¾htu rðftË Au htßÞ
¼tu„tu ÷û{e ‚]»ýt Œw:¾{tk ðÄðwk yu yÄtu„r‚ Au. r[Œtftþ s Ëðo™e
ykŒh Ëðo™wk «íÞfT [i‚LÞ (ytí{ [i‚LÞ) Au. …tu‚u fuð¤ r[Œtftþ Au
yu MðY…¿tt™Úte Ëðo ËkfÕ… Atuze Œu yux÷u …h{tí{t s Au. „]n™e
ykŒh ytX s„‚ ‚tu þwk, …ý fhtuztu s„‚ …ý Ë{tE òÞ Au fu{ fu
r[Œtftþ s y¿tt™™u ÷eÄu yu ËðoY… ¼tËu Au. ËðoÔÞt…e rËØtk‚
yuðtu Au fu ‚u «…k[ þqLÞ Au A‚tk …tu‚t™t r[ŒtftþY…™u Atuzât rð™t
s ‚u íÞtk …tu‚t™t ytí{t™e ykŒh …tu‚u s …tu‚t™t MðY…™u ºti÷tuõÞY…u
yÚtðt ‚tu ƒesu(Ëw»tw ‚wÞto ytrŒ)Y…u Œu¾u Au. Ëðo þtk‚ r[ŒtftþY…
Au ynª ™t™t…ýkw (y™uf…ýkw) ftkE ™Úte, Ëðo™e ykŒh su Ët[t…ýkw Au
yu r[Œtftþ s Au. fuð¤¿tt™{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au y¿tt™{tk s
r[Œtftþ s„‚ ytfthu ¼tËu Au. Ëðtoí{f …hƒúñ™t ðtM‚rðf
419
MðY…{tk Mð¼tðtu …ý ™Úte y™u …ŒtÚttuo …ý ™Úte r[Œtftþ{tk yufŒ{
(sht…ý) swŒtu ™ hnu yus r[Œtftþ hnu. Ëðo™t ytí{tY… …hƒúñ
s Ëðoºt hnu÷ Au ËðoY… Au y™u s„‚…ý ‚u™t s Y… Au.
r[Œtftþ Y… {ntftþ™e ykŒh þqLÞ‚t™t suðe Ë]Âü™e ÂMÚtr‚ Au
ƒtuÄ{tk fuð¤ yuf r[Œtftþ s Au îi‚ {wÆ÷ ™Úte, yƒtuÄ{tk îi‚ ¼tËu
Au yu Œw:¾fthf Au. yæÞtí{þt†™t ƒtuÄ ðzu …h{tÚto y™u yt s„‚
yu ƒk™u yufs Au, yuðtu su r™ùÞ ÚttÞ Au ‚u {wõ‚…ýkw Au. ËkfÕ… fh™th
[i‚LÞ{tkÚte WŒÞ …t{‚t ËkfÕ…™wk MðY… ƒúñY… s Au, y™u ‚us
s„‚™wk …ý Y… Au; ‚uÚte s„‚ ƒúñY… Au, {ntËt„h{tk ÷nuh
{ntËt„h s Au. ßÞtk ðtýe …ý ™Úte ßÞtk ƒÄwk ¼tËe …ý þfu Au
yuðwk …h{‚¥ð Au. {ti™ ™nª A‚tk r™:ËkfÕ……ýt™tu yt©Þ fhe™u
…t»ttý™e …uXu ÂMÚtr‚ ht¾ðe y™u ËíÞ …h{…ŒY… A‚tk yËíÞ Œun
ytrŒ ¼tð™tu yt¼tË ƒ‚tðe Ëtûte [i‚LÞY…u ‚xMÚt ÚtE hnuðwk ‚u
215
ƒúñÂMÚtr‚Y… fnuðtÞ Au. (‚xMÚt :- fuð¤ MðY…{tk ftkE ytð‚wk s‚wk
™Úte) òu Ëðo r™Šðfth yufhËY… ƒúñ{Þ Au ‚tu …Ae ‚u{tk ¼tð y¼tð
(ntuðwk ™ ntuðwk) ytrŒ ðM‚w™e «ð]Â¥t fu r™ð]Â¥t fuðe ntuÞ ? ƒúñË¥tt ËŒt
yuf s ÂMÚtr‚{tk hnu Au, ¾hu¾h Ëðoºt ykŒh «õx Ëtûte [i‚LÞ s
Ëðo™t yt¼tË {tºt yk‚:fhý [ûtw ytrŒ ErLÿÞ ½x…x ytrŒ á~Þ
rð»tÞ Ë½¤tu yt¼tË {¤e yt¼tË{tºt ÿüt Œþo™ á~Þ rºt…wxe
ytfthu ¼tËu Au. ðtM‚ð{tk fuð¤ r[Œtftþ s Ëðo™e ykŒh Ëðo™wk
«õx [i‚LÞ Au, yt¼tË{tºt yk‚:fhý ytrŒ™e rºt…wxe Au s ™nª.
Ëðo …ŒtÚttuo ËŒt r™hðÞð y™u r[íË¥tt {tºt Au ‚uytu yuf r[íË¥tt ™u
s ytÄe™ Au.
ËðoÔÞt…e MðÞk«ftþ Ëðtoí{t s rËØtk‚ Au.
ÿÔÞtu™e þÂõ‚ytu …ý ðM‚w‚: òu‚tk ‚tu îi‚™t ytfth„únýÚte hrn‚ Au
y™u y[¤ ƒúñtfth Au. ƒúñt rð»ýw {nuþ yu ËðoËrn‚ yt Ëðo
s„‚ MðÙ™e …uXu yrðã{t™ Au A‚tk Œu¾tÞ Au y™u y™w¼ðtÞ
420
Au. r[Œtftþ™e ykŒh ËkfÕ… ðM‚w‚: r[Œtftþ s Au «Ëth ytfthu
suðt s„‚™tu ËkfÕ… ntuÞ ‚uðt s„‚ ytfthu ¼tËu Au. ¾hu¾h
r[Œtftþ s Au, ËkfÕ… r[Œtftþ s Au, ËkfÕ… «Ëth r[Œtftþ s Au
˽¤wk r[Œtftþ s Au.
Ë{T + fÕ… = ËBÞ„T (ÞÚttÚto Ëk…qýo) fÕ…
ËBÞ„T (ÞÚttÚto Ëk…qýo) fÕ… r[Œtftþ s Au, r[Œtftþ fÕ… (rð÷tË)
ËBÞ„T…ýu (‚¥ð…ýu ËíÞ…ýu) þwk Au ? r[Œtftþ s Au. …h{tí{t
…tu‚t{tk ËBÞ„T fÕ……ýu (ËíÞ…ýu) ¼tMÞt, fÕ… ËBÞ„T…ýu …h{tí{t
s Au. fÕ… «Ëth…ýu (rðð‚o…ýu) rðûtu… (suðt s„‚™tu ËkfÕ…
yuðtu s„‚™tu ytfth) ¼tËu Au. r[Œtftþ s Ëðo™e ykŒh Ëðo™wk
«íÞfT [i‚LÞ (ytí{ [i‚LÞ r[Œtí{t Ëtûte) Au, «íÞfT [i‚LÞ …tu‚t{tk
ËkfÕ… ytfthu¼tËu Au yux÷u ËkfÕ… «íÞfT [i‚LÞ r[Œtftþ s Au ƒeswk
rð[thðt™e õÞtk sYh Au su Au ‚u Au r[Œtftþ s Au !
…h{tí{t s Ëðo™e ykŒh Ëðo™tu ytí{t Au.
«íÞfT [i‚LÞ™tu ËkfÕ… ytfth …tu‚u suðtu ËkfÕ… s„‚ ytfth Ähu
‚uðt s„‚ ytfthu ¼tËu ‚u «Ëth rðð‚o rðfÕ… rðûtu…{tk ðM‚w‚: ËkfÕ…
«íÞfT [i‚LÞ r[Œtftþ s Au, r[Œtftþ{tk r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE
Au s ™nª, ftuE…ý ðM‚w Œu¾tztu ‚u ËkfÕ… Au ËkfÕ… r[Œtftþ Au.
ËkfÕ… yrÄct™…ýu r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ rËðtÞ ftuE swŒe ƒeS
ðM‚w ™Úte. ¾hu¾h nwk {thwk nwk s„‚ ËkfÕ… Au ËkfÕ… r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ{tk ËkfÕ…™u r[Œtftþ s òýtu yux÷u ËíÞ Au, r[Œtftþ{tk
ËkfÕ…™u r[Œtftþ rËðtÞ™t swŒt «Ëth ytfthu òýtu yu yËíÞ
fthý fu ¾hu¾h r[Œtftþ s Au swŒwk ftkE Au s ™nª …h{tí{t
ËíÞËkfÕ… Au yux÷u …h{tí{t s ËkfÕ…, ËkfÕ… …h{tí{t s Au.
…h{tí{t s Au ƒu ðM‚w ™Úte ƒÄwk s r[Œtftþ Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
…h{tí{t{tk þkft ™Úte, þkft (¼útkr‚){tk …h{tí{t ™Úte. r[Œtftþ™e
ykŒh ËkfÕ… r[ŒtftþY…u ËíÞ Au «ËthY…u yt¼tË Au, Ëðo ¾hu¾h
421
r[Œtftþ s Au ‚¥ð¿t «Ëth ËkƒkÄe n»to¢tuÄ Ëw¾Œw:¾ hrn‚ s hne
«Ëth ËkfÕ… Au ËkfÕ… r[Œtftþ Au yu{ …tu‚u r[Œtftþ s hnu Au
«Ëth suðtu ™u ‚uðtu ¼tË‚t A‚tk …tu‚u r[Œtftþ ‚¥ð¿t «Ëth¼útrk ‚hrn‚
s Au. r[Œtftþ ‚¥ð¿t™wkÞ «thçÄ ™Úte r[Œtftþ{tk «Ëth¼útkr‚ ftkE
s ™ ntuðtÚte ‚u™kw «thçÄuÞ ftkE s ™Úte. …h{tí{t™wk ftkE «thçÄ ntuÞ ?
…h{tí{t{tk su «Ëth¼útkr‚ ftkE ™ ntuÞ yu™wÞ ftkE «thçÄ ntuÞ ? su
y¿tt™e «Ëth¼útkr‚™t yr¼r™ðuþ{tk ntuÞ ‚u™u s «thçļútkr‚
Ët[t suðe ¼tËu Au, r[Œtftþ{tk ftuE ¼útkr‚ {wÆ÷ Au s ™nª
r[Œtftþ s Au.
Ëðoºt ËðoŒt MðÞk…hƒúñ (r[Œtftþ) s ËðoMð Au.
…qýo{Œ: …qýor{Œ{T
Ëðo ¾hu¾h fuð¤ r[Œtftþ MðY… Au.
r[ŒtftþY… ËkfÕ…«Ëth r[Œtftþ Au.
216
…qýo{T yŒ: = yt r[ŒtftþuÞ r[Œtftþ Au.
…qýo{T EŒ{T = r[ŒtftþY… yt ËkfÕ… «ËthuÞ r[Œtftþ Au.
…qýo{Œ: …qýor{Œk = Ëðo fuð¤ yuf s r[Œtftþ Au.
…h{tí{t ËkfÕ… «Ëth Ëðo …h{tí{t Au.
™{oŒt, 27-8-2006.
Ëðoºt ËðoŒt ËðoÚtt fuð¤ MðY… s Au.
fuð¤ MðY… fuð¤ ÂMÚtr‚ fuð¤ Mð¼tð.
fu𤠂¥ðtftþ ƒúñtftþ r[Œtftþ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t Au s„Œtfth ðuþ.
fu𤠅h{tí{t s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh æÞt™{tk ˽¤tu á~Þ yt¼tË r[¥t (æÞt‚t æÞt™
æÞuÞ Ërn‚) «tý r[Œtftþ{tk þtk‚ ÚtE þwØ Sð[i‚LÞ r[ºt{tk
yt÷u¾÷ u ntuÞ ‚uðkw ÚtE r™ù¤ þtk‚ þwØ r[Œtftþ s hnu Au. r[Œtftþ™e
ykŒh æÞt™Úte ˽¤e fÕ…™t þtk‚ ÚtE {q¤ r[Œtftþ s hnu Au, ˽¤t
422
¿tt™ æÞt™ W…[th {q¤ r[Œtftþ þtk‚ ÂMÚtr‚ {txu s Au, r[Œtftþ
Ë{trÄ{tk ð]Â¥t ykŒh þtk‚ ÚtðtÚte ƒtÌtð]Â¥t ™ hnuðtÚte ƒtÌt ËkËth
y™wËkÄt™ hnu‚wk ™Úte.
ðrËc (ËŒtrþð ftf¼wþwkz ËhMð‚e ðtÕ{erf Œ¥ttºtuÞ ytã þkfh
¿tt™uïh yütð¢ h{ý{nŠ»t Þt¿tðÕfÞ) …h{tí{t…ýu hne Ëk…qýo
îi‚hrn‚ ˽¤wk y™w¼ðu Au «ftþu Au, …h{tí{t ({nt[i‚LÞ){tk
…h{¼õ‚ (ht{f]»ý …h{nkË, [i‚LÞ {nt«¼w, ‚w÷Ëe, ™h®Ën,
{ehtk) …tu‚t™u r™hðÞð (yuf‚tY…, ¼t„hrn‚) y™w¼ðe Ëtûte
(¼t„™wk [i‚LÞ) …ýt™t yr¼r™ðuþ{tk hne îi‚…ýu ˽¤wk y™w¼ðu
Au «ftþu Au. r[Œtftþ{tk ¼uŒ ™Úte r[ŒtftþY… ‚¥ð¿t{tk ¼uŒ ™Úte,
r[Œtftþ y™wËkÄt™{tk hnu÷ ¼õ‚{tk ¼uŒ ¼tËu Au.
‚¥ð¿t™tu ¿tt™tu…Œuþ Œw:¾™e þtkr‚ {txu Au.
{tuût™t W…tÞY… rŒÔÞfÚtt (Þtu„ðtrËc) ÷tkƒt ft¤ ËwÄe Ëtk¼¤e™u
(¿tt™™tu yÇÞtË ÿZ ÚtðtÚte) …rðºt …h{…Œ{tk rð©tk‚ ÚtE sþtu.
r[Œtftþ™e ykŒh Ëtð ™Úte yuðwk ƒeswk ftkE fu{ ¼tËu Au r[Œtftþ{tk
yuðt ËkþÞ™wk ftuE s fthý {wÆ÷u ™Úte. ˽¤t ©wr‚ „e‚t Þtu„ðtrËc
ytrŒ ¿tt™tu…Œuþ{tk ©ðý…qðof y™w¼ððt suðwk yuf ƒúñ‚¥ð s Au
‚u™t ¿tt™Úte s ‚u ƒúñY… ÚtðtÞ Au, {tuût ÚttÞ Au, r™:ËkþÞ ÚtðtÞ Au,
˽¤t Œw:¾tu™e þtkr‚ ÚttÞ Au. ytí{[i‚LÞ™tu ƒtuÄ s ytí{¿tt™ Au
yuÚte s ƒÄwk r[ŒifhË (r[Œtftþ) sýtÞ Au. r[Œtftþ y™u
r[Œtftþ«Ëth yr¼Òt Au. r[Œtftþ ËíÞ Au r[Œtftþ«Ëth yt¼tË,
{q¤ r[Œtftþ ¼q÷e r[Œtftþ«Ëth yt¼tË (s„‚) Ët[tu {t™u Au
íÞtks X„tÞ Au, r[Œtftþ Ëðo™t ytí{tY… Au ËðoÔÞt…e Au y™u ËðoY…
Au ‚uÚte ‚u ËðoY…u ¼tËe þfu Au. y™k‚ yufhË r[Œtftþ™u ythtu…Úte
…h{týw fntu ‚tuÞ yu y™k‚ yufhË r[Œtftþ s Au …h{týw ™Úte y™k‚
yufhË r[Œtftþ …tu‚u …tu‚t{tk …tu‚t™e {u¤u ËkfÕ…«Ëth yt¼tË{tºt
y™k‚ s„‚tu ytfthu ¼tËe þfu Au, y™k‚ s Au y™u y™k‚ ¼tËu
423
yu{tk þwk ? …h{týw y™u „]n ythtu… {tºt s Au, Au ™nª. y™k‚ 28-8-2006
r[Œtftþ s y™k‚ «Ëth ytfthu ¼tËu Au y™k‚ r[Œtftþ s Au fuð¤ r[Œtftþ s r[Œtftþ Au òu ni Ëtu ni.
y™k‚ «Ëth ytfth yt¼tË ™Úte. ðM‚w‚: …h{týw ½h ytrŒ þqLÞ fuð¤ MðMðY… MðkÞ«ftþ r[Œtftþ Au.
Au. y™k‚ r[Œtftþ …tu‚t{tk …tu‚t™u „{u ‚uðwk swyu …tu‚u y™k‚ Au yux÷u fuð¤ yuf s r[Œtftþ Ëðoºt rËØtk‚ Au.
y™k‚ s ¼tËðt™wk yu{tk …h{týw{tk y™k‚ ¼tËu Au fu ½h{tk …h{tí{t …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
y™k‚¼tËu Au yu ðå[u ÷tððt™e õÞtk sYh Au ! y™k‚ …tu‚u …tu‚t{tk fuð¤ r[Œtftþ yuf s yÂî‚eÞ ytí{t Au.
y™k‚ ¼tËu Au y™k‚ s Au ¼tË ftkE s ™Úte. su su ðM‚w su su fuð¤ y™k‚ ËÂå[Œt™kŒ½™ ytí{t s Au.
Œuþft¤{tk suðt suðt «fthu ¼tËu Au y™u «týeytu™u suðt «fthu Sð™™t W¥t{ rŒðËtu fuð¤ r[Œtftþ. ™{oŒt, 3òu htWLz …qýo
y™w¼ð{tk ytðu Au ‚u ËðoY…u y™trŒ y™u y™k‚ ƒúñ s ¼tËe hnu÷ (26-9-2005 Úte 11-9-2006)
Au y™u ‚u …tu‚u Ëðoºt r[ŒifhË Au, MðÞk y™k‚ s y™k‚ ytfthu ¼tËu Ëðo MðY… …h{tí{t Au ËðoY… fÕ…™t ytfth ¼tËu Au. r[Œtftþ
Au MðÞk y™k‚ s Au ytfth ™Úte …h{tí{t™e ykŒh …h{tí{t …tu‚u s ftuE ¼tË ™Úte ftuE ¼tË r[Œtftþ ™Úte.
ËkfÕ… s„‚ ytfthu ¼tËe hÌtt Au su ftkE Au ‚u ˽¤wk fu𤠅h{tí{t ËíÞ õÞthuÞ fÕ…™tY… Út‚wk ™Úte, fÕ…™t õÞthuÞ ËíÞ Út‚e ™Úte ƒúñ
s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ƒúñ sL{trŒ rðfthhrn‚ Au, ƒúñ yuf õÞthuÞ {tÞt Út‚wk ™Úte, {tÞt õÞthuÞ ƒúñ Út‚e ™Úte.
217
r™Šðfth s Au. ƒúñ …tu‚t™t {q¤ þwØ MðY…{tk {tÞt á~Þ fu îi‚Y… ynk yu Eïh™tu ¾tuhtf Au.
fŒe Ëk¼ð‚wk ™Úte, [i‚LÞ{tk ftuE ftkE sz fÕ…u yux÷u ftkE [i‚LÞ sz 29-8-2006
ÚtE s‚wk ™Úte. r[Œtftþ{tk ftuE ftkE Ë]ÂüfÕ…u yux÷u r[Œtftþ ftkE Revealation
Ë]Âü ÚtE s‚wk ™Úte. r[Œtftþ{tk sÞtk suðe fÕ…™t ÚttÞ ‚uðwk ¼tËu Au, ƒÄtyu ¿tt™™tu yÇÞtË fhðtu òuEyu.
ðM‚w‚: r[Œtftþ s Au. [i‚LÞY…u Ëðo r[Œtftþ Au ËkfÕ… «Ëth ytfth 3-9-2006.
yt¼tËY…u ftuE ftkE s ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ s r[Œtftþ Au òu ni Ëtu ni.
y™trŒ y™k ‚ r[Œi f hË …h{tí{t s ËíÞY…u hnu ÷ t Au . fuð¤ r[Œtftþ Ë¥tt fuð¤ r[Œtftþ Au.
…h{tí{t{tk Ë]Âü ÂMÚtr‚ «÷Þ yuðtu yt¼tË ftuE ðM‚w ™Úte …h{tí{t fuð¤ r[Œtftþ MVwŠ‚ fuð¤ r[Œtftþ Au.
s Au. fuð¤ r[Œtftþ Ëns r™ŠðfÕ… Ë{trÄ.
…h{tí{t{tk su fÕ…™t ¼tËe Au ‚u …h{tí{t{tk s …qýorð©tkr‚ fuð¤ r[Œtftþ s fu𤠅h{tí{…Œ.
…t{u ƒesu õÞtkÞ ™nª ƒeswk ftkE Au …ý ™nª. y™k‚ y™k‚ s Au y™k‚™tu fuð¤ r[Œtftþ s r[Œtftþ yufhË Au.
ykþ ™ ntuÞ, r[Œtftþ{tk ykþ, ™Úte yuðe fÕ…™t s Au. ðrËc ht{™u fnu Au, nu ht{ ‚{thu ðÄw þtMºttu òýðt™e sYh ™Úte
‚{u {tºt yux÷wk s òýtu, yt ËkËth{tk su ƒÄwk y{]‚ suðwk {eXwk ÷t„u Au
‚u Ëðo™u ‚{u Íuh suðwk s òýtu.

424 425
 4-9-2006
y™k‚ r™htfth yuftfth r[Œtftþ s Au.
y™trŒ y™k‚ yrð™tþe yuf r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ Ëðoºt ËðoŒt …qýo‚t Ë{‚t Au.
…qAtÞ Au yt¼tË Úte ƒ‚tðtÞ Au r[ŒtftþÚte y™k‚{tk Ëkfwr[‚‚t
yËk¼rð‚ Au.
Þtu „ ðtrËc™tu Absolute (½™) Spirit (‚¥ð)
“fuð¤ MðMðY… MðÞk«ftþ r[Œtftþ Au.”
5-9-2006
r[Œtftþ{tk Œun ¼tËu ‚tuÞ r[Œtftþ s Au r[Œtftþ{tk Œun ™ ¼tËu
‚tuÞ r[Œtftþ s Au.
{ntËt„h{tk ÷nuh ¼tËu ‚tuÞ {ntËt„h s Au {ntËt„h{tk ÷nuh
™ ¼tËu ‚tuÞ {ntËt„h s Au.
218
fuð¤ yuf s r[Œtftþ Ëðoºt rËØtk‚ Au.
(yt¾t Þtu„ðtrËc™wk Ëk…qýo ‚¥ð)
ËðoðM‚w …tu‚u …tu‚t{tk fuð¤ r[Œtftþ Au.
fuð¤ r[Œtftþ Au ËkfÕ… Ë]Âü Au s ™rn.
su Au ‚u Ëk…qýo s Au su ™Úte ‚u ƒtrÄ‚ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ Au, yt¼tË Ëtð Au s ™nª.
fuð¤ r[Œtftþ™e ykŒh «ƒwØ{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au. «ƒwØ™t Ëtûte
ytr‚ðtrnf Œun r[Œt¼tË ytrļtir‚f Œun áÂü MVwx Ë]Âü ytfth
yt¼tË Ëðo Ëk…qýo ƒtrÄ‚ s Au.
Ët…uût ‚¥ðáÂü
fuð¤ r[Œtftþ™e ykŒh ytfth yt¼tË™t Sð s„‚™u fuð¤
r[Œtftþ MðY… ÂMÚtr‚ {txu Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™Úte «ƒwØ…ýwk s {tºt
W…tÞ Au.
426
r™h…uût ‚¥ðáÂü
{q¤ fuð¤ r[Œtftþ{tk ‚¥ð¿tt™ «ƒwØ…ýwk «Þtus™ ™Úte, fthý fu
‚u{tk ftuE îi‚ rðfÕ… ytfth yt¼tË {wÆ÷ Au s ™nª.
{q¤ fuð¤ r[Œtftþ Au y¿tt™ ¿tt™ ™Úte.
{q¤ fuð¤ r[Œtftþ Au ƒkÄ {tuûtuÞ ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ Au y…¢tkr‚ Wí¢tkr‚ ™Úte.
y…¢tkr‚ = y¿tt™™e W‚h‚t ¢{™e Ët‚¼qr{ft ƒes ò„ú‚Úte
Ëw»twÂÂ (y™k‚Œw:¾™e „‚to{tk) yÄtu„r‚.
Wí¢tkr‚ = ¿tt™™e [Z‚t ¢{™e Ët‚ ¼qr{ft þw¼uåAtÚte ‚wÞo„t
(…h…Œ{tk …qýo rð©tkr‚) Wæðo„r‚.
¼q÷ õÞtk ÚtE ? fhu Au ytfth yt¼tË yr¼r™ðuþ yr¼{t™Úte
ƒtu÷u Au r™h…uût ‚¥ðáÂü™wk fu yuf rð™t ƒeswk ftkE s ™Úte, yuf
rð™t ƒeswk ftkE ÚtÞwk s ™Úte, …Ae õÞtkÚte …qýo‚t y™w¼ðtÞ ?
ðrËcÚte Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™Úte «ƒwØ ÚtE fuð¤ r[Œtftþ s hnu, ¼tË
Ëtð ™ hnu yux÷u Ët…uût r™h…uût ‚¥ðáÂü™t ¼uŒ …ý ™Úte.
Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™{tk fuð¤ r[Œtftþ s Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Au ¼uŒ ðtM‚rðf ™Úte.
…h{tí{t{tk ƒÄkw Y… Y…tk‚h ¼tËu ‚tu …ý yu ™Úte …h{tí{t s Au.
{ntËt„h{tk ƒÄkw Y… Y…tk‚h ¼tËu ‚tu …ý yu ™Úte {ntËt„h s
Au. …h{tí{t™e Ëðoºt Ëk…qýo yufY…‚t Au. {q¤ …h{tí{t (r[Œtftþ)
ËwÄe …ntUåÞtu ntuÞ ‚tu ¼uŒ¼tð ™ hnu, ¼uŒ¼tð hÌttu ntuÞ ‚tu {q¤
…h{tí{t (r[Œtftþ) ËwÄe …ntuåÞtu ™Úte, ƒÄwk …h{tí{t (r[Œtftþ)
s Au, …h{tí{t (r[Œtftþ) rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte.
…h{tí{t + ytfth yt¼tË = Sð s„‚
Sð s„‚ - ytfth yt¼tË = …h{tí{t
yt…ýu Sð Aeyu [i‚LÞ Aeyu …h{tí{t Aeyu {wõ‚ Aeyu.
…h{tí{t …h{tí{t s Au ƒeswk ftkE s ™Úte.
427
…h{tí{t{tk fÕ…™t fhe™u …h{tí{t {¤‚t ™Úte, …h{tí{t s Au
…h{tí{t{tk fÕ…™t Au s ™nª. …h{tí{t ËíÞËkfÕ… Au yux÷u …h{tí{t
s ËíÞ Au, ËkfÕ… á~Þ ytfth yt¼tËY…u ËíÞ ™Úte, …h{tí{tY…u
s ËíÞ Au, …h{tí{t s Au …h{tí{t{tk ËkfÕ… yuðe swŒe ƒeS ðM‚w
s ™Úte yux÷u á~ÞuÞ ™Úte. …h{tí{t ËkfÕ…Y…uÞ …h{tí{t s Au,
…h{tí{t á~ÞY…uÞ …h{tí{t s Au, …h{tí{tY…u hntu yux÷u
…h{tí{tY…u ƒÄwk s …h{tí{t Au.
r[Œtftþ s Au ËkfÕ… ytfth yt¼tË ™Úte. fuð¤ r[Œtftþ™e ykŒh
fuð¤ r[Œtftþ s Au ËkfÕ… ytfth yt¼tË ftkE s ™Úte yuðtu su
«ƒwØ ÚtE òÞ yu s fuð¤ r[Œtftþ{tk …qýo rð©tkr‚ …t{u. fuð¤
r[Œtftþ™e ykŒh ðrËcÚte Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™Úte ‚¥ð¿t™u Sð‚tk ò„‚tk
fuð¤ r[Œtftþ s Au ËkfÕ… ytfth yt¼tË ™Úte. y¿tt™e{tk fuð¤
r[Œtftþ ytðhý{tk hnu Au , Ëk f Õ… ytfth yt¼tË Ët[t
219
¼tËu Au.
‚¥ð¿tt™Úte s þtkr‚ Au y¿tt™Úte s yþtkr‚.
ðrËc™e ‚¥ðƒtuÄ™e þi÷e™wk ðirËcÞ s yu Au “fuð¤ r[Œtftþ s Au
ËkfÕ… ™Úte”
r[Œtftþ þwØ Au ƒ„z‚wk ËwÄh‚wk ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ …h{…Œ …qýo rð©tkr‚.
fuð¤ r[Œtftþ yuf s yÂî‚eÞ ytí{t Au.
yux÷u ËkfÕ… ytfth yt¼tË™t fÞt yu™t Mºte …wºt ½h Ä™ y™u fÞt
yu™t ™nª ! ƒÄt y¿tt™eytu Œun™u ytí{t {t™u Au yux÷u Œun™t Mºte
…wºt ½h Ä™ …tu‚t™t {t™u Au y™u yu{tk s Œw:¾e ÚtE™u {he òÞ Au.
y¿tt™e™wk ytí{t …h{tí{t {tºt ƒtu÷ðt …qh‚wk s Au fuð¤ r[Œtftþ
ytí{t{tk ËkfÕ…™t Œun Mºte …wºt ½h Ä™ Au s ™nª.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t sL{ {]íÞwhrn‚ Au.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t n»to þtufhrn‚ Au.
428
fuð¤ ytí{t s Au
r[Œtftþ (ytí{t) {tk Sð (Eïh) ËkfÕ… (rnhÛÞ„¼o) Œun (rðhtx)
fÕ…™t (yt¼tË) ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t{tk yt¼tË WXðtu Ë{tE sðtu ‚u™t MðY…{tk
swŒwk ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ MðY… r™{o¤ yûtÞ Au.
fuð¤ r[Œtftþ (…h{‚¥ð) ytí{t Ëðo™t ytí{tY… Au.
fuð¤ r[Œtftþ{tk …tu‚t™u ¼q÷ðwk yu {nt«§, fuð¤ r[Œtftþ «ƒwØ
Útðwk yu s {nt«§ {tuûtý (WØth).
6-9-2006
r[Œtftþ (ytí{t) {tk Ë]Âü yuf ò‚™e fÕ…™t s Au.
…h{tí{t Ëðoºt ËðoŒt yuf s hnu Au õÞtkÞ õÞthuÞ ftuE…ý yt¼tË
yuf s hnu‚tu ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ{tk ËkfÕ… MðÙ ™Úte.
«ƒwØ ËkfÕ…hrn‚ fuð¤ r[Œtftþ Au.
fuð¤ r[Œtftþ™e ykŒh rnhÛÞ„¼o (ƒúñt rðÄt‚t)™tu Ë{Âü ËkfÕ…
ytfth yt¼tË „{u ‚u MÚt¤u „{u ‚u Ë{Þu „{u ‚uðtu ¼tËe þfu Au
fuð¤ r[Œtftþ s Au ftuE ËkfÕ… ytfth yt¼tË ftkE s ™Úte. fuð¤
r[Œtftþ yuf s yÂî‚eÞ ytí{t Au …h{ËíÞ s Au ftuE ËkfÕ… ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ ytí{t rËðtÞ™tu ƒúñt fu [¢ðŠ‚…ýt™tu ËkfÕ… MVwx
¼tËu ‚tu …ý yu ËíÞ ™Úte s, ytÞ fhðt™wk ™Úte, ytÞ fhðt™wk ™Úte,
ytÞ Au s ytÞ ™Úte s,
…h{tí{t …h{tí{t s Au ‚u áÂü Ë]Âü ™Úte.
{ntËt„h{tk yt¼tË{tºt ‚hk„tuÚte ¼t„ …z‚t ™Úte, …h{tí{t{tk
yt¼tË{tºt ËkfÕ…tuÚte ¼t„ …tz‚t ™Úte, …h{tí{t ËŒtÞ yufY… s
Au. MðÙ…wÁ»tuÞ ftkE s ™Úte ò„ú‚…wÁ»tuÞ ftkE s ™Úte, fuð¤
r[Œtftþ ytí{t s Au. fuð¤ Ë¥tt ËíÞ s Au, ËkfÕ… fÕ…™thrn‚ s
429
Au. fuð¤ Ë¥tt{tk ËkfÕ… fÕ…™t™wk Ët[wk ¾tuxwk ƒuÞ yËíÞ s Au. yt¾wk
s„‚ yt¾e ËkfÕ…fÕ…™t{tk, yt¾e ËkfÕ…fÕ…™t fuð¤ r[Œtftþ
ytí{t{tk s Ë{tÞ Au yux÷u ˽¤wk fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s
™Úte. fuð¤ r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt rnhÛÞ„¼o™t ËkfÕ…™e
ykŒh ftuE…ý ðM‚w™e Ät‚w (¾Ák ‚¥ð ËíÞ) y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤
r[ŒTY… ƒúñ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. ËíÞ …tu‚u …tu‚t{tk su Au yu ËíÞ
s Au yu ftuE fÕ…™t ™Úte. ËíÞ{tk ËkfÕ… ytfth yt¼tË áÂü Ë]Âü
fÕ…™t Au yu ftkEs ™Úte. [i‚LÞ{tk þwk ƒ¤u Au ƒ¤u÷t{tk þwk ƒt¤ðt™wk
Au ! Sð …tu‚u Au Œun ftkE ™Úte yux÷u sL{‚tu ™Úte, Sð …tu‚u Au Œun
ftkE ™Úte yux÷u {h‚tuÞ ™Úte, Sð Sð s Au Œun ™Úte, Sð …tu‚t™u
Œun {t™u yu s ¼q÷. Sð{tk ËkËth ™Úte Œun™t ËkËth™u …tu‚t™tu
ËkËth {t™u yus ¼q÷, Sð …tu‚u Sð s Au ƒeswk ftkE s ™Úte yus
ytí{¿tt™. …tu‚tÚte yr‚ W„ú …wÛÞ-…t… ÚtE „Þt ntuÞ yÚtðt
220
{ntí{tytu™tu y™w„ún fu r™„ún ÚtÞtu ntuÞ ‚tu r[Œtftþ™e fÕ…™t™t
ƒ¤Úte fuð¤ MðY… ƒtuÄÚte ûtý{tºt{tk ÷t¾tu f{tu…o ý yLÞÚtt (ƒtrÄ‚)
ÚtE òÞ Au.
fuð¤ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE Au s ™nª.
fuð¤ MðY…ƒtuÄÚte fuð¤ r[Œtftþ Au.
r[Œtftþ r[Œtftþ s Au fÕ…™t ƒtuÄ ™Úte.
r[Œtftþ s MðÞkƒtuÄ Au ƒtuÄ sYh ™Úte.
fÕ…™tÚte W…Œuþ fhtÞ Au r[Œtftþ{tk fÕ…™t s ™Úte.
r[Œtftþ{tk fÕ…™t ™Úte W…ŒuþuÞ ™Úte.
[i‚LÞ sL{‚wk {h‚wk s ™ ntuÞ ‚tu yu™tuÞ þwk n»to þtuf ! Œun yk‚u
ƒt¤ðt™tu s ntuÞ ‚tu ‚u™tuÞ þwk n»to þtuf ! su™u ftkE ™Úte Út‚wk y™u su
ftkE ™Úte yu™tuÞ þwk n»to þtuf ! Sð …tu‚t{tk Œw:¾hrn‚ ysh y{h
s Au. Œun{tk yr¼r™ðuþ yr¼{t™Úte Œun ËkƒkÄe Œw:¾ sL{{]íÞw
¼tËu Au, ytí{¿tt™Úte …tu‚u r[Œtftþ s Au Œun y™u Œun™t ˽¤t
430
rðfthtuÚte hrn‚ s Au. ¼÷u yíÞthu ™ Mðefthu „{u ‚u sL{u yt
rËðtÞ Aqxftu s ™Úte òu ni Ëtu ni.
ƒkÄwytu ytí{tY…u y{h y™w¼ðu Au, þºtwytu ŒunY…u ™tþ …t{u÷tu
{t™u Au, r[Œtftþ{tk ¼t„hrn‚ A‚tk ¼t„Y… ËkfÕ… ¼tËu Au,
{ntËt„h{tk ¼t„hrn‚ A‚tk ¼t„Y… ÷nuh ¼tËu Au fuð¤ r[Œtftþ
™Úte yu yuf {tuxe {q¾o‚t, yrðãt ðtË™t ËkfÕ… ynk s„‚ ftkEf
Au yu ƒeS {tuxe {q¾o‚t yu™u yu™wk Œw:¾ ðihtøÞ ¿tt™ s …ntU[u ƒeswk
ftuE ™ …ntU[u ! ƒÄt ƒnth ¼„ðt™ ¼„ðt™ fhu Au …ý ykŒh …tu‚u
ftuý Au ? ytí{t …tu‚u …tu‚t™u …tu‚t{tk y™w¼ðu s Au {tºt …tu‚t{tkÚte
yËíÞ fÕ…™t s Œqh ÚttÞ Au.
fuð¤ ytí{t s Au yËíÞ fÕ…™t Au s ™nª.
r[Œtftþ s ËíÞ Au ËkfÕ… MðÙ s„‚ ¼ú{™wk ËíÞ yËíÞ ƒk™u
yËíÞ Au. ‚¥ð¿t r[Œtftþ s ËíÞ Au ‚u{tk y¿tt™ ËkfÕ… ynk
s„‚ ¼ú{™t ËíÞ yËíÞ Ëðo yËíÞ Au. y¿tt™e …tu‚t™t nwk {tÁk
™u y™wfw¤ s„‚ ¼ú{tu™u ðÄw „ýu Au, ‚¥ð¿t fuð¤ r[Œtftþ Ëk…qýo
‚¥ð¿tt™Úte Ëk…qýo s„‚ ¼ú{hrn‚ fuð¤ r[Œtftþ s hnu Au. su
…tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t™u s ™ òýðt Œu yu™tÚte {tuxwk yËíÞ
ƒeswk fÞwk ? ‚tuÞ …tAwk yu™u s {eXwk {Ä suðwk {t™u yu™tÚte {tuxtu {qZ
ƒeòu fÞtu ? ytí{t{tk yr¼Òt ËkfÕ… MðÙ ËíÞ ¼tËu Au fthý fu
ytí{t ËíÞ Au ËkfÕ… MðÙ yt¼tË{tºt y™u yËíÞ s Au.
7-9-2006
ytí{t™u …tu‚t™u …tu‚t™e Mºte ytfth™e fÕ…™tY…u ytí{t …tu‚u s
Œu¾tÞ Au, ytí{t …tu‚u s Au ƒeswk ftuE Au s ™nª. …tu‚u ytí{t rËðtÞ
ƒeswk ftuE Au s ™nª yux÷u ytí{t su swyu Au yu …tu‚u s Au. ytí{t
…tu‚t{tk …tu‚u Ëðoºt ÿüt Œþo™ á~Þ ytfthu ¼tËu Au. …tu‚u y…th
þwØ r[ŒT½™ s Au MðY…Úte swytu ‚tu …ý r[Œtftþ s Au fÕ…™tÚte
swytu ‚tu …ý r[Œtftþ s Au fthý fu r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftuE Au s
431
™nª. …h{tí{t …tu‚t™t yt¼tË{tkÞ …h{tí{t Au ËðoþqLÞ r™hðÞð
þtk‚ …hƒúñ s Au.
…h{tí{t þtk‚ …hƒúñ (yrÄct™) s Au.
Þtu„ðtrËc{tk fuð¤ r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE s ™Úte. ƒeò
W…Œuþtu{tk {tÞt Eïh yð‚th Œuð Œuðe „wÁ rËØ Sð s„‚ ytrŒ
fÕ…™t ¼tËu Au, fuð¤ r[Œtftþ{tkÞ W…Œuþ ™Úte, fuð¤ r[Œtftþ{tk
yt¼tË™tu W…ŒuþuÞ ™Úte.
ðrËc™u Ëtk¼¤ðt{tk Útt… õÞtk ¾tE òÞ Au ? nwk yt ƒÄwk òýe™u
ftkEf Úttô yuðe fÕ…™t{tk Útt… ¾tE òÞ Au. fuð¤ r[Œtftþ™e
ykŒh Ëh¤ y™u þwØ yk‚:fhýðt¤tu (fÕ…™thrn‚) Ëns fuð¤
r[Œtftþ y™w¼ðu Au hnu Au. fuð¤ r[Œtftþ…ýt{tk Ëtð ™Úte yuðe
…tu‚t™e fÕ…™t s ™zu Au.
fuð¤ y™k‚ ËÂå[Œt™kŒ½™ ytí{t s Au.
221
{týË ftÞ{ yts ¼tð™t{tk hnu yux÷u yu s ÚtE òÞ.
fuð¤ r[Œtftþ r™{o¤ þtk‚ MðY… s Au.
r[Œtftþ Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™Úte ¼útkr‚ s ™Úte.
r[Œtftþ yheËtu Au yt¼tË «r‚®ƒƒ ™Úte.
fuð¤ r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË™t Ëw¾™e EåAt (ht„) y™u
yt¼tË™t Œw:¾™e yr™åAt (îu»t) ƒk™u yt¼tË s Au, ƒk™u ftkE s
™Úte fuð¤ r[Œtftþ s Au. fuð¤ r[Œtftþ Ëw¾™e EåAt ht„, Œw:¾™e
yr™åAt îu»tÚte Ëk…qýo hrn‚ s Au.
r[Œtftþ ‚¥ð¿t Ëk…qýo ht„îu»t hrn‚.
r™htðhý r[Œtftþ yrðãthrn‚ s Au.
ËíÞ r[Œtftþ™tu fŒe íÞt„ ÚtE þf‚tu ™Úte, yËíÞ yt¼tË™wk fŒe
„úný ÚtE þf‚wk ™Úte. Ëðo yÚttuo (fÕ…™tytu)™u Atuze ŒE ½ýtk ÷tkƒt
ft¤ ËwÄe su yuf s ðM‚w (fuð¤ r[Œtftþ){tk ÿZ r™ct (…tfe ÂMÚtr‚)
ht¾ðt{tk ytðu Au ‚u yð~Þ «t («t™e «tÂÂ) ÚttÞ Au. ytí{t{tk
432
ytí{t™e s fÕ…™t Au fuð¤ ytí{t s Au, fÕ…™t ftkE s ™Úte.
ytrÄ ÔÞtrÄhrn‚ r™Šðfth r™ÔÞoË™ ytí{t yt W¥t{ ‚¥ðáÂü™t
yð÷kƒ™ ðzu ‚{u þtk‚ {™ðt¤t y™u r[ŒtftþY… ÚtE hnuþtu: yt
Ëðo ™t{Úte hrn‚ r™{o¤ yðÛÞo sL{ ytrŒ rðfthÚte hrn‚ þtk‚ y™u
ytrŒ {æÞ ‚Útt yk‚Úte hrn‚ yuðt r[Œtftþ ƒúñY… Au, á~Þ™uu
r[Œtí{t™t yuf rðð‚o (yt¼tË) Y… {tºt fnuðt{tk ytðu Au, …hÚte
…ý …h yuðwk …h{‚¥ð ƒúñ yuðt fÂÕ…‚ ™t{ ðzu ytu¤¾tÞ Au …hk‚w
yu …Œ ™t{ ‚Útt Y…Úte hrn‚ Au. ßÞtk fuð¤ r[Œtftþ Au íÞtk fÕ…™t
fhðt™e ™Úte Atuzðt™e Au, fuð¤ r[Œtftþ{tk fÕ…™t fhþtu ‚tu õÞtk
Atuzþtu ! ËíÞ r[Œtftþ s ËíÞ¿tt™ Au, {tºt þçŒtu s ¿tt™ ™Úte.
r[Œtftþ{tk yt fþwk Au fu ™Úte, yuðtu ‚fo …ý WXðtu Ëk¼ð‚tu ™Úte,
yt‚tu ‚fo{tk sL{u Au ‚fo{tk Sðu Au ‚fo{tk {hu Au, r[Œtftþ „ý‚tu
s ™Úte; ‚fo (ËkþÞ) Atuze Œu yux÷u ËeÄwk s r[Œtftþ Au. nwk ™t Ët[t
¾tuxt™t nðt÷t r[Œtftþ{tk ™t¾ðtÚte r[Œtftþ™u ™ yzu, nwk {tks
¼tu„ðtÞ. yt Ëðo r™ŠðfÕ… Œþt{tk þqLÞ r™hðÞð y™u «r‚ƒkÄÚte
hrn‚ …h{ r[ŒtftþY… s Au.
ðrËc™t ðtõÞtu [i‚LÞ™tu «ðtn s Au. y…th þwØ r[ŒT½™™wk Ëk…ý q o
‚¥ð¿tt™ {týË™t Ëk…qýo‚kºt™u suðe r™{o¤‚t þe‚¤‚t yt…u Au ‚uðwk
yã‚™ rð¿tt™ ftuE he‚u yt…e þf‚wk ™Úte. su r[Œtftþ…ýt{tk ntuÞ
yu ƒÄt™u r[Œtftþ…ýt{tk ƒ‚tðu su ÔÞÂõ‚…ýt{tk ntuÞ yu ƒÄt™u
ÔÞÂõ‚…ýt{tk ƒ‚tðu. r[Œtftþ{tk yt¼tË™e fÕ…™t fhðt{tk ytðu
‚tu yt¼tË ¼tËu, r[Œtftþ{tk yt¼tË™e fÕ…™t ™ fhðt{tk ytðu
‚tu yt¼tË ™ ¼tËu.
r[Œtftþ + fÕ…™t = yt¼tË
yt¼tË - fÕ…™t = r[Œtftþ
yt…ýu ðrËc{tk ©æÄt fheyu yux÷u yt…ýt s …qýoMðY…
…h{tí{t{tk ©æÄt fheyu Aeyu, yt…ýu ðrËc{tk ‚fo fheyu yux÷u
433
yt…ýt s …qýo MðY… …h{tí{t{tk ‚fo fheyu Aeyu. y™k‚ rËØ (ËíÞ)
r[Œtftþ{tkÚte ƒeswk þwk y™u fuðt «fth™wk Wí…L™ ÚttÞ ? su ftkE yt
Wí…L™ ÚtÞu÷t suðwk ¼tËu Au ‚u r[Œtftþ™e ykŒh r[Œtftþ …tu‚u s hnu÷wk
Au. ðrËc …h{tí{t s Au y¿tt™e™u ßÞtk yt¼tË Œu¾tÞ Au íÞtkÞ
ðrËc™u …h{tí{t s Au, r™Šðfth r™htfth ‚¥ð™e ykŒh ð¤e Âîíð
yufíð ytrŒ™e fÕ…™t fuðe ntuÞ ? ßÞtk ðrËc ¼tËu Au íÞtk ðrËc
™Úte …tu‚u r[Œtftþ (y…htuût) Au. ËŒt r™Šðfth r[Œtftþ s Au ËkfÕ…
…ý ™Úte ËkfÕ…™tu ytfth …ý ™Úte. ‚¥ððu¥tt SðL{wõ‚ fuð¤
r[ŒtftþMðY… s hne yt¼tË{tk ¼tË‚tk A‚tk r™Šðfth s hnu Au.
su{ ËkfÕ…™„h ™„hY… A‚tk þqLÞ s Au y™u Ëtfth A‚tk r™htfth
Au ‚u{ ƒúñ™e ykŒh fÕ…tÞu÷wk s„‚ …ý Œu¾t‚t A‚tk þqLÞ y™u Ëtfth
A‚tk r™htfth Au. …hƒúñ™e ykŒh yt s„‚ …ý yËíÞ A‚tk ¼ú{™u
÷eÄu ËíÞ suðwk ¼tËu Au, …h{tÚto áÂüÚte òu‚tk fuð¤ r[Œtftþ{tk E‚h
222
ðM‚w y™u ‚u™t ™t{Y… ËíÞ ™Úte.
Ëtð SðL{wõ‚ fuð¤ r[Œtftþ MðY… Au.
ƒúñ + ynk = …h{uïh
…h{uïh - ynk = ƒúñ
ƒúñ + ËkfÕ… = ƒúñt
ƒúñt - ËkfÕ… = ƒúñ
ƒúñ + ytfthyt¼tË = s„‚
s„‚ - ytfthyt¼tË = ƒúñ
ƒúñ (fuð¤ r[Œtftþ) s Au ynk (…h{uïh) ËkfÕ… (ƒúñt -
rnhÛÞ„¼o) ytfth (s„‚) yt¼tË ™Úte.
ƒu ¼tËu ‚tu yuf fnuðwk …zu ƒeswk ™Úte yux÷u yuf fnuðt…ýwk ™Úte,
Ëðoºt þtk‚ ƒúñ yufhËY…u ¼h…qh.
yrðãtáÂüÚte òu‚tk ‚tu ftuE rŒðË yt á~Þ™wk ðtM‚rðf MðY…
rËØ Út‚wk ™Úte, rðãtáÂüÚte òuEyu ‚tu yt á~Þ ftuE ft¤u Au s
434
™nª, r{©áÂüÚte òu‚t ƒúñ nwk ‚{u y™LÞ MðY…ðt¤t Aeyu.
yÂî‚eÞ ƒúñ¿tt™ ÚtÞtk A‚tk …ý ‚{u yæÞthtu…áÂü™tu yk„efth
fhe ÷E {tht W…Œuþ™t ©ðý{tk ytËõ‚ r[¥t Úttytu Atu y™u
r{©áÂü™t …ût™u Mðefthe îi‚™u Mðefthtu Atu, ƒtfe ‚¥ðáÂüÚte ‚tu
îi‚ ™Úte s. r{©áÂü{tk ƒúñ ËðoY… Au ‚Útt Ëðo{tk yk‚„o‚ Sð
ftkE ftkE fÞto s fhu Au y™u y™w¼ðu Au. r™Šðþu»t áÂüÚte òuEyu ‚tu
ftuE…ý Œuþft¤{tk fþwk ftuE fh‚wk s ™Úte y™u y™w¼ð‚wk …ý ™Úte
‚u{s …hƒúñÚte fþwk r¼L™ …ý ™Úte.
yt þtk‚ y™u Ëðoºt Ët{tLÞY…u ¼h…qh yuðwk ƒúñ yt rºt¼wð™™t
ytfthu yt «{týu ËðoŒt ¼tMÞt fhu Au ƒtfe ƒeswk ftkE ynª ™Úte.
…h{r[Œtftþ …h{þtk‚ s Au yuðt …h{þtk‚ s hntu. «ƒwØ y™u
ƒtuÄŒþt{tk fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au, ynk ËkfÕ… s„‚ ytrŒ îi‚
¼tËðwk ™ ¼tËðwk {wÆ÷ Au s ™nª, þt† ytrŒ™e fu þçŒ ytrŒ™e ƒwÂØ
yu …ý ‚¥ð¿t™e AuÕ÷e yðMÚtt (fuð¤ r[Œtftþ){tk ™Úte. Œun rËðtÞ
nwk ™Úte yuðwk …fze ht¾e ðrËc™t „whw LÞtÞtÄeþ Útðt sEyu õÞtkÚte
{u¤ …zu ! ðrËc …tu‚t™wk fuð¤ r[Œtftþ MðY… Au yu{tk yt nwk
ftkE s ™Úte.
Œuþf]‚ …rhåAuŒ (¼t„) ðM‚wf]‚ …rhåAuŒ (¼t„) EíÞtrŒY…u
…tu‚t™tu ytí{t s rð™t ¢{u îi‚Y…u ÚtE òÞ Au y™u ™t™t «fthu
«‚er‚{tk ytðu Au r[Œtftþ …tu‚t™e ykŒh ynk ËkfÕ…Úte s„‚ytfthu
¼tËu Au ¾hu¾h r™ƒtoÄ r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ{tk y¿tt™Úte á~Þ
r¼L™ ¼tËu Au, r[Œtftþ{tk ‚¥ð¿tt™Úte r[Œtftþ s Au r¼L™
á~Þ ™Úte.
8/9/2006
ytùÞo ðõ‚t ytùÞo ©tu‚t
ðrËc „whw fuð¤ r[Œtftþ MðY… s Au.
ht{ rþ»Þ rðþt¤ ‚Útt Äeh ƒwÂØðt¤t s Au.
435
r[Œtftþ™e ykŒh ¼÷u suðwk Œu¾tðwk ntuÞ yuðwk Œu¾tÞ yuÚte r[Œtftþ™e
ykŒh ƒeswk ftkE Út‚kw ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh ytfth yt¼tË™t Wí…Â¥t
÷Þ ¼tËu Au r[Œtftþ{tk ftkE Út‚wk ™Úte, {ntËt„h™e ykŒh ytfth
yt¼tË™t Wí…Â¥t ÷Þ ¼tËu Au {ntËt„h{tk ftkE Út‚wk ™Úte.
…h{tí{t™tu ykþ Sð …h{tí{t™tu …wºt Au.
{t‚t r…‚t™tu Œun™tu ykþ Œun {t‚tr…‚t™tu …wºt Au.
yuf {tºt r[Œtftþ s Ëðoºt yrð™tþe Au.
yË‚T ðM‚w (yt¼tË) Au ‚u™e Ë¥tt Ëk¼ð‚e ™Úte, ËíÞ (r[Œtftþ)
Au ‚u™tu ™tþ Ëk¼ð‚tu ™Úte. r[Œtftþ™e ykŒh s„‚ {wÆ÷ Au s
™nª, ™tþ …t{‚wk ™Úte ! yt Ëðo á~Þ ¼útkr‚{tºt Au, yËíÞ Au
y™u MðÙ™„h™e …uXu ¼tMÞt fhu Au ‚tu ‚u þt {txu ƒtrÄ‚ ™ ÚttÞ ?
su{ ò„ú‚ yðMÚtt{tk MðÙ y™u MðÙtðMÚtt{tk ò„ú‚ ƒtrÄ‚ ÚtE
òÞ Au ‚u{ Ëðoºt ¿tt™™tu WŒÞ Út‚tk yt Ëðo r™:þu»the‚u ƒtrÄ‚
223
ÚtE òÞ Au.
Ëðo™e ykŒh Ëðo™tu Ëtûte (ytí{t) r[Œtftþ (…h{tí{t) s Au.
r[Œtftþ s„‚ ytfthu ¼tËu Au s„‚ ytfth ftkE ƒeS ðM‚w ™Úte,
Ae… Y…t ytfthu ¼tËu Au Y…t ytfth ftkE ƒeS ðM‚w ™Úte. …tu‚t™t
MðåA MðY…™u ™nª Atuz‚tk su ytðt s„‚™t ytfthu (rðð‚oY…u)
¼tËðwk ‚u rðþt¤ ytfthðt¤e r[ŒtftþY… ðM‚w™tu yuf Mð¼tð s
Au. …h{tí{t s …tu‚t{tk Ë]Âü «÷Þ ytfthu ¼tËu Au, …h{tí{t™tu
rðð‚o s «Ëhu Au (Ë]Âü) Ë{uxtÞ Au («÷Þ), …h{tí{t{tk ftkE s
Út‚wk ™Úte. MðåA ƒúñ Ë]Âü{tk fu «÷Þ{tk yuf s Y…u hnu÷ ntuðtÚte ‚u™tu
ûtÞ fu WŒÞ Út‚tu ™Úte. Ë]Âü{tk y™u «÷Þ{tk r[ÿq… ƒúñ s yuf
yrðftheY…u hnu÷ Au.
þwØ r[Œtftþ + fÕ…™t = áÂü Ë]Âü yt¼tË
áÂü Ë]Âü yt¼tË - fÕ…™t = þwØ r[Œtftþ
r[ŒtftþY…u òuEyu ‚tu yt Ëðo «fthu ËðoŒt Ëðoºt Au y™u
436
s„‚™u Ëðo …tu‚t™t MðY…u òuEyu ‚tu yt Ëðo{tkÚte ftkE…ý Ëðoºt
ËðoŒt ™Úte s. r[Œtftþ™wk ðtM‚rðf MðY… ™ ytu¤¾tÞ íÞtk ËwÄe
‚u Œw:¾ yt…u Au òu ‚u™wk ðtM‚rðf MðY… ytu¤¾ðt{tk ytðu ‚tu
…h{þtkr‚™tu ÷t¼ ÚttÞ Au. ƒúñY…u Ëðo Au á~ÞY…u ftkE s ™Úte.
ËðoðM‚wytu{tk «íÞuf ðM‚w™e ykŒh yuf s ðM‚w (r[Œtftþ) …hÚte …h
Au y™trŒ y™k‚ Au y™u s„‚™u yt¼tË{tºt Äthý fh™th ntuðtÚte
Ät‚t …ý fnuðtÞ Au.
Ëðoºt [i‚LÞ Ë¥tt ËíÞ s Au ytfthtu yt¼tË{tºt Au. Ë‚‚
ƒŒ÷t‚e ð]Â¥t áÂü Ë]Âü™u òý™th yu™tu yus hnu Au, Ëðoºt r[Œtftþ
s Ëtûte Au Ë‚‚ ƒŒ÷t‚e ð]Â¥t áÂü Ë]Âü yt¼tË s Au. r[Œtftþ s
Au ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷u ƒtkÄAtuz™tuÞ Ëðt÷ ™Úte, ƒeswk ftkE s
™Úte yux÷u Mðefthðt™tu ™ Mðefthðt™tuÞ Ëðt÷ ™Úte. þwØ r[Œtftþ
…tu‚t™e ykŒh yt¼tË{tºt ÿüt Œþo™ á~Þ ytfthu ¼tËu Au,
ðtM‚ð{tk þwØ r[Œtftþ s Au ƒeswk ftkE s ™Úte. …tu‚t™e ykŒh …tu‚t™e
ËíÞðM‚w …tu‚u s y™w¼ðe ÷eÄe yu ËíÞðM‚w s ËíÞ (ËtÄw). yu ftuE
ÔÞÂõ‚ ™Úte yu ¾hwk ‚¥ð ËíÞ s Au. ytí{t r[Œtftþ Au ytí{t ftuE
ÔÞÂõ‚ ™Úte. ytí{t™u ytu¤¾™th{tk ÔÞÂõ‚…ýt™tu {tun ntu‚tu ™Úte,
ÔÞÂõ‚…ýt™tu {tun ntuÞ yuýu nsw ytí{t ytu¤ÏÞtu ™Úte. r[Œtftþ™e
ykŒh Œu¾™thu ƒeòu ™Úte Œu¾ðwkÞ ƒeswk ™Úte Œu¾tÞ Au yuÞ ƒeswk
™Úte Ëðo r[Œtftþ …tu‚u s Au, r[Œtftþ{tk ƒeswk ftkE s ™Úte yux÷u
ƒeswk ftkE yzu yuðwk s ™Úte, r[Œtftþ{tkk ƒeswk òu™th™e áÂü{tk Œtu»t Au
r[Œtftþ{tkk ™nª.
yt…ýu ƒÄwk òýeyu Aeyu yu Ët[wk ™Úte yt…ýu ftkE s ™Úte yu
Ët[wk Au. Ëk…qýo r[Œtftþ™e yt„¤ Ëtð ftkE ™Úte yuðtu yt¼tË þwk
fhe þfu !
Þtu„ðtrËc Ëk…qýo r[Œtftþ ‚¥ð¿tt™ Au.
‚¥ð¿tt™Úte s ËkËth™t Ëðo ‚t… þ{u Au.
437
 ‚¥ð¿t r[Œtftþ s hne™u Ëk…qýo {tunhrn‚ hne™u s ˽¤t
Mðt¼trðf f{o fhu Au yux÷u …qýo rð©tkr‚{tk s hnu Au, y¿tt™e
r[Œtftþ ¼q÷e™u {tunÚte ˽¤t f{o fhu Au yux÷u Ëk‚t… …t{u Au.
Mð¼tðÚte s r™{o¤ «ftþY… y™u Ëðtoí{f yuðt …h{tí{t™u rð»tu
‚{u á~Þ …ŒtÚttuo™e íÞt„…qðof ÂMÚtr‚ ht¾tu.
ƒÄt ht{ ht{ fhu Au …ý ftuEyu ht{ suðwk fÞwO ? ðrËcÚte
…qý‚o ¥ðƒtuÄ ÷E …tu‚t™t …h{…Œ{tk …qýro ð©tkr‚ …tBÞt fu …Ae nhtÞt
Ztuh™e su{ [tuh™t {tÚtt™e su{ [thuftuh ¼{e ¼{e™u Œw:¾e ÚtE™u {he
„Þt ! r[Œtftþ{tk ðrËcÚte Ëk…qýo ‚¥ð¿tt™Úte ˽¤wk yt¼tË îi‚,
˽¤e ËkfÕ… rºt…wxe ËŒt™u {txu Ëk…qýo þtk‚ (r™ðtoý) ÚttÞ Au, fuð¤
r[Œtftþ …qýo rð©tkr‚ hnu Au. Ëk…qýo r[Œtftþ «ƒwØ™t Ëtð ™Úte yuðt
yt¼tË{tk Ëtð ™Úte yuðt Œun y™u ÔÞðnth Ëk…qýo r[ŒtftþÚte s
¼tËu Au, r[Œtftþ ytðhý y¿tt™e™t Œun ÔÞðnth y¿tt™Úte ¼tËu
224
Au. r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tË{tºt ËkËth{tk r[ŒtftþƒtuÄ r[Œtftþ
áÂüÚte yrÄf ƒeswk ftkE s ™Úte.
‚¥ðáÂüÚte s ¼ðË{wÿ ‚he þftÞ Au.
ðrËc™t ‚¥ðƒtuÄÚte y™uf sL{tu™e ŒwðtoË™t y™u ËkþÞtu ™tþ
…t{u Au, ðrËc™tu ‚¥ðƒtuÄ y™uf sL{tu™t ËUfztu …wÛÞtu™t Þtu„u s
WŒÞ …tBÞtu Au. ðrËcÚte …qý‚o ¥ðƒtuÄÚte ykŒh …qýo …h{tí{t s «ftþu
Au, y¿tt™Úte Ëðo«týe ht„îu»t ynkfth sL{ {]íÞw ytrŒ yËkÏÞ
Œw:¾tu{tk ƒéÞt fhu Au. ðrËcÚte {nt…rðºt ¿tt™™wk ©ðý Ëukfztu
„k„tytu{tk M™t™ s Au. ðrËc™t …qýo‚¥ðƒtuÄ suðwk Ëðtuo¥t{ ¿tt™
ƒúñ÷tuf Mð„o÷tuf ¼q÷tuf{tk yt„¤ Ëtk¼¤ðt{tk ytðu÷wk ™Úte.
ðrËcÚte ‚¥ðƒtuÄÚte ykŒh™t ËkfÕ… y™u ƒnth™t á~ÞY…e ykÄfth
Ëk…qýo þtk‚ ÚttÞ Au. ðrËc yt ËqÞo™t fh‚tk …ý rðþu»t ƒúñËqÞo Au.
438
9/9/2006
r[Œtftþ™e ykŒh yt¼tËr™ð]Â¥t s ¾he r™ð]Â¥t. r[Œtftþ þtkr‚
s ¾he þtkr‚. r[Œtftþ s …h{…Œ r[Œtftþ s …rh…qýo Au. r[Œtftþ
s fuð¤ Ëw¾ Au. {ntÄeh ðrËcu y{tht ½ýt sL{tk‚htuÚte Ëkr[‚
fhu÷t …wÛÞtu™t Þtu„u y{™u yt …h{…rðºt þt†™tu y™u ‚¥ð™tu ƒtuÄ
fÞtuo Au ‚uÚte y{u …h{…rðºt…ýt™u «t ÚtE „Þt Aeyu. ðrËc ¿tt™
ðzu …rðºt ðtýe ƒtu÷u Au r[Œtftþ s ¿tt™ Au yt¼tË s y¿tt™.
r[Œtftþ s Ëk…qýo yt¼tËhrn‚ ¿tt™ Au.
ðrËc ƒÄt{tk yuf s ¼„ðt™ …h{tí{t Au yuðe he‚u W…Œuþ
yt…u Au yux÷u s ðrËc™wk ¿tt™ fŒe ƒŒ÷t‚wk ™Úte fthý fu yuf s
¼„ðt™ …h{tí{t fŒe ƒŒ÷t‚t ™Úte, ƒeò W…Œuþftu su ‚u Œuþft¤™t
su ‚u ÷tuftu™e fÕ…™t y™wËth W…Œuþ yt…u Au yux÷u ÷tuftu™e fÕ…™tytu
ËŒt ƒŒ÷t‚e ntuðtÚte W…ŒuþtuÞ ËŒt ƒŒ÷tÞ Au.
ƒÄwk fuð¤ yuf s ¼„ðt™ …h{tí{t Au.
…h{tí{t + r[¥t = ËkËth,
ËkËth - r[¥t = …h{tí{t.
ðrËcÚte …qýo ‚¥ðƒtuÄÚte yûtÞ (yrð™tþe) y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤
ƒúñ…Œ™tu ÷t¼ Út‚tk (y™w¼ðt‚tk) ËkËthY…e ykÄthe htrºt (y¿tt™)
™tþ …t{‚tk yt¼tË{tk …ý fu𤠃úñt™kŒ «„xu Au. fuð¤ r[Œtftþ
Ëk … q ý o ‚¥ð¿tt™Úte «ƒw Ø (Ëk … q ý o ò „ú ‚ ) ÚtE SðL{w õ ‚ ÚtE
Ëw¾e (…qýo) hntu.
…qýo{tk (r[Œtftþ) …qýo ÚtE òÞ yux÷u …qýo s hnu.
ƒwæÄ yux÷u r™íÞ þwØ (r[Œtftþ) ƒtuÄY…{tk ò„ú‚.
Sð‚tk s r[Œtftþ yt¼tË{wõ‚ SðL{wõ‚.
…h{tí{t hne™u ftuE ¼th ™Úte, …h{tí{t ¼q÷e™u ƒÄtu ¼th Au. ¼tð™t
y™u y™w¼ðÚte …h{tí{t hnuðtÞ Au, {tºt þçŒtuÚte ™nª. r[Œtftþ{tk
r{ÚÞt ûtý¼k„wh …h…tuxt Ëtð Au s ™nª. r[Œtftþ r{ÚÞt ûtý¼k„wh
439
…h…tuxt™e {tu™tu…tu÷e (Eòhtu) ™Úte, ¼„ðt™ ¼Âõ‚ Ä{o ËkMf]r‚ r{ÚÞt
ûtý¼k „ w h …h…tu x t™e {tu ™ tu … tu ÷ e (Eòhtu ) ™Úte. ðrËcÚte
…qýo‚¥ðƒtuÄÚte fuð¤ r[Œtftþ …qýorð©tkr‚ s ¾he ËkMf]r‚ Au.
ËkMf]r‚™wk ytuXwk ÷E™u ¼tu„tu™wk «r‚…tŒ™ ËkMf]r‚ ™nª …ý rðr[ºt‚t
y™u rðf]r‚ s Au. yt …rðºt y™u «íÞût y™w¼ððt¤t yÚto (r[Œtftþ)
™u ƒ‚tð™th {tuût™t W…tÞtu™wk ©ðý fhe ƒt¤f (yƒwÄ) …ý ‚¥ð¿t
(r[Œtftþ) ÚtE òÞ Au. ðrËc ©ðý{tºtÚte s r[Œtftþ ÚtE sðtÞ
Au, ˽¤t yt¼tË {wõ‚ ÚtE sðtÞ Au, …h{þtkr‚ y™w¼ðtÞ Au.
{tuûtfÚtt™t rð[thÚte Ëðo „úkrÚtytu „¤e òÞ Au y™u ƒúñ ËtÚtu
yufhË…ýt™u «t ÚttÞ.
ðtÕ{erf™t AuÕ÷t (xtu[™t) þçŒtu (Last words)
rðþu»t fnuðt™wk þwk «Þtus™ Au ? …hk‚w suytu yt {nt«¼tððt¤t
{tuût™t W…tÞtu™wk ©ðý fhþu ‚uytu ‚¥ððu¥ttytu{tk yr‚ ©uc‚t {u¤ðe
225
…tAt Vhe ðth yt ËkËth{tk ytðþu ™nª.
r[Œtftþ™e Íeýt{tk Íeýe h„ ðrËc s Au
ðrËc r[Œtftþ™wk …nu÷uÚte ‚u Auf AuÕ÷u ËwÄe™wk y™k‚ …qýo Ë{
fuð¤ yuf s MðY… Au yt¾wk r[Œtftþ s ðrËc Au. ðrËc Ëk…qýo
y™w¼ðtE „Þt yux÷u yt¾wk r[Œtftþ Ëk…qýo y™w¼ðtE „Þwk. Ëk…qýo
r[ŒtftþY… y™u Ëk…qýo y¿tt™hrn‚ s ƒnw©w‚ (…qýo¿tt™e) Au. ht{
suðt yrÄfthe ðrËc suðt ƒnw©w‚ …tËu òÞ yux÷u r[Œtftþ s ÚtE
òÞ îi‚ rðfÕ… hnu s ™nª.
ftuE fnu {™u ƒnw©w‚{tk ftkE ÷tøÞwk ™nª ‚tu …tu‚t{tk (ÞtuøÞ‚t)
ftkE ™Úte. ÞtuøÞ‚t = ht{ suðtu …qýoðihtøÞ, …qýo {w{wûtíð. ƒnw©w‚
Ëí…whw»ttu ƒnw©w‚ „whwytu …tËuÚte ðrËcu ƒ‚tÔÞt «{týu …h{‚¥ð
Ëtk¼¤þu y™w¼ðþu hnuþu yrÄfthe ©tu‚tytu™u Ëk¼¤tðþu ‚u Ëk…qýo
¼útkr‚hrn‚ …h{‚¥ð hne …w™soL{ …t{þu ™nª. r[Œtftþ™e ykŒh
yt¼tË{tºt ËkËth{tk r[ŒtftþY… «ƒwØÚte r[Œtftþ «ƒwØ Útðwk yu
440
s ƒúñrðãt Ëk«ŒtÞ, Ëíþt†Úte ¿tt™™e [Z‚t ¢{™e ¼qr{ftytu
(þw¼uåAtÚte ‚wÞo„t) Úte y¿tt™™e W‚h‚t ¢{™e ¼qr{ftytu (ƒes
ò„ú‚Úte Ëw»twÂÂ) ™e þtkr‚ (r™ðtoý) ÚttÞ Au, yu «{týu «ƒwØÚte «ƒwØ
Útðwk yu s ƒúñrðãt …hk…ht Au, yus Mðt¼trðf [i‚LÞ ò„úr‚™e «ýt÷e
(hË{) Au.
‚{u ykŒhÚte ËíÞ y™w¼ðe™u ËíÞ hntu yËíÞ Atuztu yux÷wk s
‚{thwk Au, ƒnthÚte y¿tt™e ËkËthe ÷tuftu™wk yËíÞ ðntuhðt™tu þwk yÚto
Au ! Ëti …nu÷t Ëðoºt ËeÄwk r[Œtftþ yrÄct™ swytu …Ae yu r[Œtftþ{tk
õÞtkÞ yæÞM‚ ƒeswk ftkE Au ? ‚tu …Ae {q¤ fuð¤ r[Œtftþ™u ¼q÷e
Ëtð ™ ntuÞ yuðt yæÞM‚™e ÷½w‚t„úkrÚt þwk ft{ ht¾tu Atu ? y™k‚
yíÞk‚ rðþt¤ ƒúñ s Au yux÷u ftuE he‚u nwk fnuðt…ýwk Au s ™nª,
y™k‚ ¼h…qh Ë{wÿ s Au yux÷u ftuE he‚u ‚hk„ fnuðt…ýkw Au s ™nª.
yt…ýu s …h{tí{t yt…ýt s yt¼tËY… ¼tËe hÌtt Aeyu. yt…ýu
s …h{tí{t Aeyu yt…ýtu yt¼tË Ëtð Au s ™nª.
r[Œtftþ™e ykŒh r™»ft{ (‚¥ð¿t) r[Œtftþ s Au.
r[ŒtftþY… r™»ft{ ‚¥ð¿t™t ¼tu„ SðL{wÂõ‚, {tuût rðŒun {wÂõ‚.
…h{tí{tY… …h{tí{t™tu yt¼tË …h{tí{t s «ftþu yu ¼tu„.
¼tu„ = …tu‚t™t yr¼L™ yt¼tË{tk «ftþY… ftÞo
…h{tí{tY… …h{tí{t™tu yt¼tËuÞ hnu ™nª yu {tuût
r[Œtftþ™e ykŒh Ëft{ yt¼tË s ™Úte.
yt W¥t{ {tu û tËk r n‚t™tu …q ð o f t¤{tk yíÞk ‚ Y…ðt¤t
([i‚LÞ«ftþðt¤t) rðÄt‚tyu {wr™ytu™t Ë{ts{tk rð[th(«ftþ) fhe
Ëí…whw»ttu™t ð[™Úte yuðwk fÌtwk Au fu ðtÕ{erfÉr»t™e ðrËcS™e y™u
…tu‚t™e (ƒúñtS™e) ðtýe ËíÞ s Útþu. ðrËc™e ðtýe{tk ËíÞ
…h{tí{t s «ftþu Au ƒeswk ftkE Au s ™nª, …tu‚u s r[Œtftþ Atu …tu‚t{tk
yr¼L™ yt¼tË ftkE Au s ™nª. ðrËcÚte yýeþwØ yth…th y™trŒ
y™k‚ yuf s yÂî‚eÞ …qýoƒúñƒtuÄÚte …qýoƒúñ s «ƒwØ ÚtE Sð‚tk
441
s Ëk…qýo yt¼tË{wõ‚ ÚtE òytu yûtÞ (yrð™tþe) ƒúñY… s hntu.
[tuϾtu r[Œtftþ (ðrËc) s [tuϾwk r[Œtftþ «ftþu Au.
10-9-2006
yt „úkÚtY…e ‚¥ð{t„o (r[ŒtftþƒtuÄ) ðzu ‚u Äúwð(yrð[¤)…Œ™u ‚{u
Ëw¾Úte(Ëns-«t™e «t Au) «t Útþtu.
r[Œtftþ™e ykŒh yr¼Òt yt¼tË ¼tËu yux÷u r[ŒtftþƒtuÄ
(‚¥ð{t„o)Úte r[Œtftþ s Au
yt „úkÚtÚte ƒhtƒh r[Œtftþ s y™w¼ðe ÷tu ËŒt r[Œtftþ s hntu.
yt „úkÚt{tk fu𤠅tu‚t™wk …qýo MðY… …h{tí{t s Au. ynª y™u yíÞthu
…h{tí{t s Au, …h{tí{t …tu‚u …tu‚t™e {u¤u …tu‚t{tk …tu‚t™t yt ˽¤t
yr¼Òt yt¼tË ytfthu ¼tËe hÌtt Au. …h{tí{t s Au …h{tí{t{tk
yt¼tË yuðe swŒe ƒeS ðM‚w ™Úte. yíÞthu su …h{tí{t s EåAu Au
‚u ‚u™u s …t{u Au, su yt¼tË™wk ftkE…ý EåAu Au ‚u™u …h{tí{t
226
ytðhý{tk hnu Au ð¤e …tAtu …h{tí{t s EåAu yux÷u …h{tí{tY…
s ÚtE òÞ fthý fu yt¼tË ftkE s ™Úte. r™»ft{ f{oÚte r[¥tþwØ
…Ae Ëðo f{oíÞt„Úte ytí{¿tt™ «tÂó, «ƒwØ ÚtE òÞ yux÷u
…h{tí{t s Au.
…h{tí{t s ò„ú‚ Au ˽¤tu yt¼tË MðÙ.
fuð¤ r[Œtftþ MðY… ‚¥ð¿t yrÄfthe rs¿ttËw {w{wûtw™u Ëk…qýo
r[Œtftþ ‚¥ð¿tt™Úte r[Œtftþ «ƒwØ (ò„ú‚) fhu Au ‚u s ‚u™tu
f]…tfxtût Au. ƒÄwk s r[Œtftþ Au ‚wk s r[Œtftþ Au yu s ‚¥ð¿t™tu
f]…tfxtût Au. ‚¥ð¿t, yrÄfthe rs¿ttËw {w{wûtw™t y™w¼ð{tk r[Œtftþ
rËðtÞ ƒeswk ftkE s hnuðt Œu‚t ™Úte. …tu‚t™tu Ëk…qýo r[Œtftþ÷t¼ yu
s ‚¥ð¿t™tu f]…tfxtût. yt „úkÚtÚte {týË ykŒh …h{tí{t{tk ðÄw™u
ðÄw ÂMÚth Útðt ÷t„u Au yu™e ƒnth™e Œtux yxfu Au.
¾hu¾h …h{tí{t s Au yt¼tË Ëtð ™Úte.
{týË™u …h{tí{t™wk ¿tt™ Au …ý ¼q÷ õÞtk ÚttÞ Au ?
442
yt¼tË{tk …h{tí{t {t™u Au. yt „úkÚtÚte …h{tí{t™e …qýo þtkr‚ s
hnu Au, yt¼tË™tu ľthtu (ƒ¤‚ht) hnu‚tu ™Úte. «ƒwØ™u …h{tí{t
s hÌtt yt¼tË ™ hÌttu yu s ËkËth Ët„h ‚htE „Þtu. ðrËcÚte
¾Ák ‚¥ð ËíÞ™t ©ðýÚte Ëðo ‚t…tu™e þtkr‚ ÚttÞ Au. Ëðo™u …h{Ëw¾
…h{yt™kŒ «t ÚttÞ Au. yuf s y™w¼ð ([i‚LÞ)™u y™ufY…u ÔÞõ‚
fhðt{tk ytðu Au, Œt.‚. ©wr‚ „e‚t Þtu„ðtrËc ðrËcu ƒ‚tðu÷t ¾ht
‚¥ð ËíÞ (Ëk…ý q o yt¼tËhrn‚ fuð¤ r[ŒtftþMðY…)™wk M{hý fh‚t
fh‚t ‚t…hrn‚ þe‚¤ ÂMÚtr‚{tk hnuðtÞ Au.
þe‚¤‚t r[Œtftþ™e s Au ‚t… yt¼tË™tu.
þe‚¤‚t s Au ‚t… Au s ™nª, r[Œtftþ s Au yt¼tË Au s ™nª.
ðrËc r[Œtftþ s hne™u ðtË™t (fÕ…™t) hrn‚ yk‚{wo¾ð]Â¥tÚte áÂü
Ë]Âü Atuze™u ƒÄt r[Œtftþ™t s yÚto fhu Au, ƒeòytu ðtË™tðt¤e
ƒrn{wo¾ð]Â¥tÚte yt¼tË™t yr¼r™ðuþ yr¼{t™{tk hne áÂü
Ë]ÂüÚte ËkËth™t s yÚto fhu Au.
¿tt™ ntuÞ «ƒwØ ntuÞ r[Œtftþ s ntuÞ yt¼tË ntuÞ s ™nª yux÷u
rð™Þ s ntuÞ. rð™Þ yux÷u Ëk…qýo yt¼tË™t yr¼r™ðuþ yr¼{t™
ynk {™ ðtË™thrn‚…ýwk. rðãt rð™ÞÚte þtu¼u Au yux÷u rðãt ntuÞ
yux÷u rð™Þ ntuÞ s. Ët rðãtÞt rð{wõ‚Þu > yu s ¾he rðãt Au su
yt¼tËÚte {wõ‚ fhu Au, r[Œtftþ{tk rð©tkr‚ yt…u Au. …qðuo fŒe ™nª
Ëtk¼¤u÷tu yuðtu yt y…qðo ¿tt™™tu Ëth ËíËk„™u ÷eÄu {tht Ëtk¼¤ðt{tk
ytÔÞtu Au. ynª fu𤠾Ák ‚¥ð ËíÞ s y™w¼ðtÞ Au ƒeò W…Œuþtu{tk
Úttuztu ½ýtu yt¼tËuÞ hnu Au. yt (r[Œtftþ) s yuf yuðe ðM‚w Au su
ƒÄt™e Au ƒÄt {txu Au VhSÞt‚ Au. r[Œtftþ Ëðo™tu ytí{t Au yu{tk
Ëðo™tu yt¼tË ftkE s ™Úte.
r[Œtftþ™e ykŒh MðÙð‚T yt¼tË{tºt á~Þ™e M{]r‚ ðtýe áÂü
r™Šð»tÞ yux÷u ƒtrÄ‚ s Au Ëtûte r[Œtftþ s Au. r[Œtftþ Ëk…qýo
‚¥ð¿tt™Þwõ‚ y™u ‚¥ð¿tt™hrn‚ ƒk™u ËkËth{tk ¼tËu. ‚¥ð¿tt™Þwõ‚
443
òýu Au fu yt ËkËthY…e f{o r™»ft{ hne r[¥tþwÂØ fhe Ëðo f{oíÞt„
fhe ytí{¿tt™ «tÂÂÚte «ƒwØ ÚtE r[Œtftþ rð©tkr‚ {txu Au, Vhe
sL{ Ähðtu ™ …zu þtuf fhðtu ™ …zu, r[Œtftþ ¼q÷e ytðhý rðûtu…
{¤Úte ËkËth{tk ¾qk…e {tun Œw:¾ {r÷™‚t Ëk‚t… {txu ™Úte.
‚¥ð¿tt™hrn‚™u r[Œtftþ ytðhý{tk Au yux÷u rð…rh‚¼ú{Úte
ËkËth™u ËíÞ Ëth Ëw¾ {t™e ðÄw™u ðÄw ¾qk…‚tu òÞ Au {tun Œw:¾
{r÷™‚t Ëk‚t…™u …t{u Au. …h{tí{t™u s „ýu …h{tí{t™wk s ð÷ý
ntuÞ ËkËth™u ™ „ýu ËkËth™wk ð÷ý ™ ntuÞ yu™u s ËkËth ™ ÷t„u,
…h{tí{t™u ™ „ýu …h{tí{t™wk ð÷ý ™ ntuÞ ËkËth™u s „ýu ËkËth™wk
s ð÷ý ntuÞ yu™u s ËkËth ÷t„u. ‚¥ð¿tt™{tk ¼tð™t y™w¼ð
…h{tí{t Au. y¿tt™{tk su Ëtk Ë trhf yÚto Y … ¼tËu Au Ëk … q ý o
‚¥ð¿tt™{tk ‚u yt¼tËY… Ëtð ™Úte ‚u™e søÞtyu …th{tŠÚtf ƒúñ‚¥ð
s Au. ‚¥ð¿tt™Úte r[Œtftþ s hÌtwk Au r[Œtftþ™u ™ òýðwk yuðkw y¿tt™
227
hÌtwk ™Úte, r[Œtftþ™e søÞtyu ËkËth yt¼tË ¼tËðtu yuðwk y¿tt™™wk
ftÞuoÞ hÌtwk ™Úte. ËqÞo{tk ykÄfth Ëk¼ð‚tu ™Úte r[Œtftþ{tk y¿tt™
y¿tt™™wk ftÞo Ëk¼ð‚wk ™Úte. Ëðo™t ËtûteY… y™u yrð™tþe yuðt
MðÞk«ftþ …h{tí{t …tu‚u Äúwð (yrð[¤) ‚Útt r™r»¢Þ Au A‚tk
yt¼tËY…u MVwrh‚ ÚttÞ (¼tËu) Au y™u ‚u{™t «ftþÚte [u»xtY…u
«‚er‚{tk ytð‚e yu ð e Ëðo r[¥tÚte Út™the r¢Þtytu ÚttÞ
(¼tËu) Au.
…h{tí{t s yt¼tËY…u ¼tËu Au …h{tí{t s yt¼tË™u «ftþu
Au ËqÞo …tu‚t™t yt¼tË rðï ytfthuÞ …tu‚u ¼tËu Au, …tu‚u s …tu‚t™t
rðï yt¼tË™u «ftþu Au. ¾hu¾h …h{tí{t Au yt¼tË ™Úte.
‚¥ð¿t™tu Œun y™u ÔÞðnth …h{tí{t Au yt¼tË ™Úte yuðe he‚u ¼tËu
Au, y¿tt™e™tu Œun y™u ÔÞðnth …h{tí{t ™Úte yt¼tË Ët[tu Au
yuðe he‚u ¼tËu Au yux÷u s ‚¥ð¿t ËŒt…qýo Au y¿tt™e ËŒt y…qýo
Au . …h{‚¥ð …tu ‚ u …tu ‚ t™e {u ¤ u …tu ‚ t{tk yt ˽¤t á~Þ
444
ytfthu ¼tËu Au.
Ëí…wÁ»t r[Œtftþ s Au r[Œtftþ hnuðt s fnu Au yu™wk õÞtkÚte
WÕ÷k½™ ÚttÞ ! fthý fu r[Œtftþ rËðtÞ ƒeswk ftkE Au ™nª. ðrËcÚte
…tu‚t™wk ËtiÚte {tuxwk Ëk…qýo r[ŒtftþMðY… {éÞwk …Ae ƒtfe þwk hÌtwk ?
ðrËc Ëk…qýo r[Œtftþ Au yu™u þwk yt…eyu y™u yu þwk ÷u ! ðrËcÚte
«ƒwØ ðrËcY… s Au …Ae yt…™th ÷u™th õÞtk Au, yt…ðt ÷uðt™e
ðM‚wÞ õÞtk Au ! …tu‚t™t Ëk…qýo {™ ð[™ f{o Ëk…qýo r[ŒtftþY… s
ÚtE òÞ yu s ðrË»X™wk Éý [qfÔÞwk fnuðtÞ. ƒúñ s yt ˽¤t s„‚
ytfth yt¼tË{tºt Wí…Â¥t ÂMÚtr‚ ÷Þ ytfthu ¼tËu Au yux÷u yt
˽¤wk ¾hu¾h ƒúñ s Au.
™{oŒt, 11-9-2006
…qýo ‚¥ðƒtuÄÚte yt ËkËth Ët„h ‚he „Þtu Awk y™u …qýo yt™kŒ¼tðÚte
yt s„‚™t Ë{qn™u …rh…qýo Œu¾‚tk r™:ËkþÞ ÚtE hÌttu Awk.
Ët{ðuŒ ©wr‚ - ¨±Z ¶ç˱΢ Ïæíræ „Á…HæÝì J
yt Ëðo ƒúñ{tkÚte Wí…Òt ÚttÞ Au …tAtu ƒúñ{tk s ‚u™tu ÷Þ ÚttÞ Au ™u
ƒúñÚte s ‚u™wk …t÷™ ÚttÞ Au ‚uÚte yt Ëðo ƒúñY… s Au yuðe ©wr‚ ðzu
y…htuût ƒúñ …tu‚t™wk MðY… y™w¼ðtÞ Au.
rð[th fhu yu™u {txu Þtu„ðtrËc …qýo Au.
þt†Úte y™u „wÁÚte òÛÞwk yu …htuût
…tu‚u s y™w¼ÔÞwk …tu‚u ƒúñ Au yt¼tË ™Úte (y…htuût).
…tu‚u ytí{t Au …tu‚t™tu yr¼Òt MðÙ¼tË ™Úte.
…tu‚t™t ytí{t (fuð¤ MðMðY…) ‚u ƒúñY… «íÞfT [i‚LÞ (ytí{
[i‚LÞ)™u «ýt{ ntu.
nwk ftuý Awk
…tu ‚ u [i ‚ LÞ Au yk ‚ :fhý «tý ErLÿÞtu Œu n á~Þ MðÙð‚T
yt¼tË ™Úte, nwk [i‚LÞ Awk nwk ƒúñ Awk nwk ƒúñ™u «ýt{ ntu.
¼„ðt™ ËŒtrþð s„L{t‚t …tðo‚e™u „wÁ„e‚tÚte „wÁ‚¥ð fnu Au :-
445
Ëðo™wk ËtiÚte {tuxwk („wÁ) ƒúñ‚¥ð ytí{‚¥ð „wÁ. ÚtðtÚte ÿðe¼q‚ ÚtE™u (…e„¤e™u) ‚{thtu s …h{tí{t ‚{™u …tu‚t™t
yt…ýtu ytí{t fuðtu Au ? …qýMo ðY… …h{tí{tY… fhðt s ytÔÞtu Aw.k yt¼tË™e y…uûttyu ykŒh
Ïæírææݢ΢ ÐÚ}æ¨é¶Î¢ ÜUï±H¢ ¿ææÝ}æê=„ (yk‚:fhý™t Ëtûte) ƒnth (ðrËc) ¼tËu Au, ðM‚w‚: yt¼tË s ™
m¢mæ„è„¢ xæxæݨöàæ¢ „œ±}æS²æçÎ Hÿ²}æì J ntuðtÚte ykŒh ƒnth™t ¼uŒ ™Úte. Ëðoºt ËŒt yufY… fu𤠃Ät™wk …tu‚t™wk
»Ü¢U çÝy²¢ ç±}æH}æ™H¢ ¨±ü{è ¨æÿæè|æê„¢ …qýo MðY… …h{tí{t s Au. ‚týtðtýt (Q¼t y™u ytzt ‚th) ð†
|ææ±æ„è„¢ ç~æxæé‡æÚçã„¢ ¨ÎxæéL¢ ±ç¨D¢ „}æì Ý}ææç}æ JJ (¨Îæçàæ±, „wÁ„e‚t). ytfthu ¼tËu Au, …h{tí{t s s„Œtfthu ¼tËu Au.
ƒúñt™kŒY… …h{Ëw¾ yt…™th {tºt ¿tt™{qŠ‚ Ëw¾ Œw:¾ ht„ îu»t ytrŒ ‚týtðtýt s Au, ð† ftuE swŒwk ƒeswk ™Úte.
îkî™u WÕ÷k½e hnu÷ ytftþ™t suðt r™Šðfth ‚Útt ËðoÔÞt…e „œ±}æç¨ …h{tí{t s Au, s„‚ ftuE swŒwk ƒeswk ™Úte.
ytrŒðtõÞtu™t ÷ûÞtÚtoY… yuf r™íÞ r™{o¤ y[¤ Ëðo™e ƒwÂØ™t Þtu„ðtrËc Ëðo™t …tu‚t™t …qýoMðY… …h{tí{t™t …qýo ‚¥ðƒtuÄ™t
ËtûteY…, ¼tðtu™wk WÕ÷k½™ fhe hnu÷t rºt„wýÚte hrn‚ yuðt ©e ðrËc ºteò htWLz …qýtonqr‚™tu …qýo «ËtŒ :-
ËŒT„wÁ™u nwk ™{Mfth fÁk Awk. fuð¤ MðMðY… …k[t{]‚
Ïæírææݢ΢ = y™k‚ yíÞk‚ rðþt¤ …h{yt™kŒ MðY… fuð¤ MðMðY… MðÞk«ftþ r[Œtftþ Au
xæxæÝ ¨öàæ¢ = ytftþ suðt r™Šðfth ËðoÔÞt…e fuð¤ MðMðY… ËÂå[Œt™kŒ …h{tí{t Au
228
„œ±}æç¨ = su …h{tí{t™u ‚wk þtuÄu Au ‚u …h{tí{t ‚wk Au. fuð¤ MðMðY… y™k‚…qýo …hƒúñ Au
¨±ü {è ¨æÿæè|æê„¢ = Ëðo™e ƒwÂØ™u Ë¥tt«ftþ fh™tht …h{tí{t Ëtûte fuð¤ MðMðY… yufhË …h{‚¥ð Au
Au, ‚u{tk yt¼tËY… ƒwÂØ ™Úte. fuð¤ MðMðY… MðÞkrËØ …h{…Œ Au.
¨ÎxæéL¢ Ÿæè ±ç¨D¢ „}æì Ý}ææç}æ = Ëðo™t ytí{t ËðoÔÞt…f …h{tí{t ‚t.26-9-2005 Úte ‚t. 11-9-2006 3òu htWLz …qýo.
yuðt ðrËc ËŒT„wÁ™u nwk ™{Mfth fÁk Awk.
fu𤠅h{tí{t Ëti™tu ytí{t yu „wÁ‚¥ð (ËtiÚte {tuxwk) Au. …h{tí{tY…™u {tÞtþƒ÷ «íÞût ÚttÞ ‚tuÞ
„wÁ yux÷u yt¼tË™e ftuE ÔÞÂõ‚ ™nª. yu{ s fnu, …h{tí{t s Au îi‚ ™Úte.
fuð¤ y™w¼ðtu, þçŒtu™tu {tun Atuze Œtu ! …h{tí{tY… …h{tí{t s hnu
‚{u yu™u {txu …e„¤tu yu ‚{thu {txu …e„¤u ytu‚«tu‚ Au y™u yt ™Úte yuðe he‚u s hnu.
ðrËcu ht{™u y™u ŒþhÚt™e ˼t™t Ëðo rs¿ttËwytu ‚¥ð¿ttu™u ònuh
fÌtwk - nwk yt ðrËc ™Úte ‚{tht Ëðo™tu ytí{t ËðoÔÞt…f …h{tí{t s y{t… ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tftþ s Au.
ytÔÞtu Awk, {tÞtÚte (yt¼tËÚte, yæÞM‚Úte) ™nª, ŒÞtÚte (…qýoMðY… JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
«ftþÚte s, yrÄct™Úte) ‚{tht Ëðo™t …tu‚t™t …qýo MðY… …h{tí{t™t H
…qýo Ëtûttífth™t …wÁ»ttÚtoÚte ‚{tht Ëðo™t yk‚:fhý Ëh¤ y™u þwØ

446 447
 H
ðrËc™wk ðirþcÞ
fuð¤…ýwkw
H
Þtu„ðtrËc y¾kz …qýo‚¥ðƒtuÄ
fuð¤ y™k‚ …qýo …hƒúñ Ëðo sz [u‚™ MÚttðh sk„{™tu yuf s
y…oý
yÂî‚eÞ …h{ ËíÞ ytí{t Au ytðt Ëðo™t …tu‚t™t yuf s yÂî‚eÞ
…nu÷tu htWLz ƒúñþÂõ‚ ht{f]»ý™u
…h{ËíÞ ytí{t™t ÞÚttÚto y™u …qýo y™w¼ð {txu {týË ðrËc{wr™yu
ht{™u ËŒT „ ú k Ú ttu { tk rþhtu { ýe ©e Þtu „ ðtrËc {ntht{tÞýY…u su
ƒeòu htWLz ƒúñfiðÕÞ ytãþkfh™u
…h{‚¥ðƒtuÄ fÞtuo Au ‚u™wk yt ‚¥ðƒtuÄÚte y™wþe÷™ fhu ‚u™u ytsu yt ºteòu htWLz …qýo{Œ: …qýor{Œ{T ËŒtrþð™u
¼ti r ‚f‚t rð÷trË‚t™t rð»tÞ Ëk Ë th{tk …ý …tu ‚ t™t …h{…Œ™e [tuÚttu htWLz òu ni Ëtu ni …h{tí{t™u
…h{rð©tk‚e Ëns y™w¼ðtR þfu Au y™u …tu‚t™t ˽¤t ¼útkr‚sLÞ …tk[{tu htWLz y{t… ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tftþ s Au.
{tun y™u Œw:¾™wk Ëk…qýo r™ðtoý ÚtR þfu Au, yt {txu yu™u ƒeò y™uf
r[ºtrðr[ºt ÔÞÂõ‚ðtzt™t fu r¢Þtf{oftkz™t fu [{ífth™t r{ÚÞt ‚wåA
ðifÂÕ…f ¼ú{tu{tk …zðt™e fu yxðtðt™e ÷uþ{tºtuÞ sYh ™Úte.
xqkf{tk, su ftuR ƒÄehe‚u yk‚hÚte Ëk…qýo …rðºt Au ‚u …h{tí{t s
Au yuðtu …tu‚t™tu y™w¼ð s «„x ÚtR òÞ Au. su{ ht{u MðeftÞwO ‚u{
ðrËc {wr™ su fnu Au ‚u ƒÄwk s ËíÞ Au.
y™k‚ …qýo…hƒúñ …qýo{Œ: …qýor{Œk >>
‚u Ú te yt r™{o ¤ ‚¥ðƒtu Ä Úte …h{ ËíÞ y™w ¼ ðe …tu ‚ u (ftkE Út‚wk ™Úte ftkE s‚wk ™Úte.)
…h{ËíÞY… ÚtR …qýo Úttytu, Vhe fŒe ftuR ò‚™t r{ÚÞt ¼ú{ {tun fu Ëðo fu𤠅qýoƒúñ s …qýoƒúñ Au.
Œw : ¾ ™ …t{tu yu s. ƒúñËqÞo rðð‚o«ftþ s„‚yt¼tË Au.

y{t… ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tftþ s Au.

JJ ¨çÓ™ÎæÝ¢Îæï㢠JJ
 Ëðoºt ËðoŒt ËðoY…
Ëns MðÞk fuð¤ MðY…
MðÞk«ftþ - y™k‚ …qýo MðÞk«ftþ -
y™k‚ r[Œtftþ …tu‚t™wk ðtM‚rðf MðY… Au
su …hƒúñ …h{tí{t fnuðtÞ Au -
ËðoŒt yufË{t™ {nt[i‚LÞ -
MðåA r[Œtftþ s Ëðoºt Au, îi‚ s ™Úte,
fuð¤ MðY… rð™t ƒeswk ftkR s ™Úte.
y…th ƒúñtftþY… …h{tí{t
Ëðoºt Ë¥ttËt{tLÞMðY… Au.
MðÞk (y™k‚ …qýo …hƒúñ) òu ni Ëtu ni
Ëtûte (…h{tí{t ytí{t) yrÄct™
r[Œt¼tË(Rïh Sð) «r‚¼tË
yrðãt (fthý fÕ…™t) Ëw»twrÂ
ðtË™t (Ëqû{ fÕ…™t) MðÙ
r[¥t (MÚtq¤ fÕ…™t) ò„]‚
(ÿüt Œþo™ ÿ~Þ)
MðÞk (fuð¤ MðY…) fiðÕÞ
¿tt™ (‚¥ðƒtuÄ) MðÞkƒtuÄ («r‚¼t˼ú{ hrn‚)
y¿tt™ (yƒtuÄ) MðÞkƒtuÄhrn‚
(«r‚¼t˼ú{ Ërn‚)
¿tt™Úte …h{…Œ{tk …h{rð©tkr‚
(«r‚¼t˼ú{ Ëk‚t…Úte Ëk…qýo {wÂõ‚)
y¿tt™Úte …h{…Œ™e rðM{]r‚
(«r‚¼t˼ú{Úte yíÞk‚ Ëk‚rÂ)
fu𤠿tt™Úte s {wÂõ‚ (fiðÕÞ)
** ∫… SS…n˘…x…Δn˘…‰ΩΔÙ **
 yuf sýu …qATÞwk, Mðt{eS, ‚{u …h{tí{t òuÞt Au ? Mðt{eS : yt ‚tu Mðt{eS™u
yuðwk …qAtu Atu fu ‘‚{u Mðt{eS™u òuÞt Au ?’
‚{thu …h{tí{t …tËu sR™u …qAðwk, ‘þwk ‚{u …h{tí{t™u òuÞt Au ?’
‚{u Ëðoºt ËðoŒt yufíð …h{tí{t™wk Œþo™ fhtu …Ae ‚u{tk þtu {tun fu þtu þtuf Au ?
sÞ «¼w yux÷u Ëðoºt ËðoŒt ËðoY… yufíð …h{tí{t.
Ëðoºt ËðoŒt Ëðo yufíð …h{tí{t s Au …Ae {u¤ððt „w{tððt™wk õÞtk Au ?
‚¥ðƒtuÄ yux÷u MðÞk ‚¥ð yuf s Au.
™{oŒt™u ¾tu¤u ðrËcÚte ‚¥ðƒtuÄ yux÷u MðÞk y™k‚ …hk‚¥ð™e ÷e÷t÷nuh.
ƒÄwk ‚¥ð s Au, ‚¥ð s …h{tí{t Au. ‚¥ð s {tÞt Au, ‚¥ð s {™ Au, ‚¥ð s Sð
Au, ‚¥ð s s„‚ Au, ‚¥ð s r™ŠðfÕ… Au, ‚¥ð s ËrðfÕ… Au, ‚¥ð s r™htfth Au,
‚¥ð s Ëtfth Au, ‚¥ð s r™Šðfth Au, ‚¥ð s VuhVth Au, ‚¥ð s r™„woý Au, ‚¥ð
s Ë„wý Au, ‚¥ð s Ë{Âü Au, ‚¥ð s ÔÞÂü Au, ‚¥ð s Ëqû{ Au, ‚¥ð s MÚtq÷ Au,
‚¥ð s Ë]Âü Au, ‚¥ð s «÷Þ Au , ‚¥ð s {nt™ Au, ‚¥ð s ûtwÿ Au, ‚¥ð s [i‚LÞ
Au, ‚¥ð s sz Au, ‚¥ð s …wÁ»t Au, ‚¥ð s Mºte Au, ‚¥ð s Ëw¾ Au, ‚¥ð s Œw:¾ Au,
‚¥ð s Þtið™ Au, ‚¥ð s ðtÄoõÞ Au, ‚¥ð s yuf Au, ‚¥ð s y™uf Au, ‚¥ð s
ytftþ Au, ‚¥ð s …]Úðe Au, ‚¥ð s …ðo‚ Au, ‚¥ð s …h{týw Au, ‚¥ð s ®ËÄw Au,
‚¥ð s ®ƒŒw Au, ‚¥ð s ÷e÷wk Au, ‚¥ð s Ëqfwk Au, ‚¥ð s «ftþ Au, ‚¥ð s ykÄfth
Au, ‚¥ð s ¿tt™ Au, ‚¥ð s y¿tt™ Au, ‚¥ð s ô[ Au, ‚¥ð s ™e[ Au, ‚¥ð s ynª
Au, ‚¥ð s ƒÄu Au, ‚¥ð s yt Au, ‚¥ð s …u÷wk Au, ‚¥ð s ƒÄwk Au, òu ni Ëtu ni.
…h{tí{t™u yu{ ÚttÞ fu nwk þÂõ‚ Awk ‚tu þÂõ‚ ÷t„u, …h{tí{t™u yu{ ÚttÞ fu nwk {™ Awk
‚tu {™ ÷t„u, …h{tí{t™u yu{ ÚttÞ fu nwk Sð Awk ‚tu Sð ÷t„u. …h{tí{t™u yu{ ÚttÞ
fu nwk s„‚ Awk ‚tu s„‚ ÷t„u, …h{tí{t™u su ƒÄwk ÚttÞ ‚u ƒÄwk ¼÷u ÷t„u, …ý ¾hu¾h
fu𤠅h{tí{t s Au, ƒeswk ftkR s ™Úte.
MðÞkrËØ ƒÄu s Au, MðÞkrËØ …tu‚u s ƒÄwk Au.
{týË™t Ëk„ rËðtÞ Œw:¾ ™Úte, fwŒh‚™t ¾tu¤t rËðtÞ yt™kŒ {k„¤ ™Úte.
{týË …h{tí{t Au yux÷uÚte s ò„ú‚ hnu, …h{tí{t Au yux÷u s hnu, …h{tí{t Au
yux÷uÚte s ƒÄwk fhu, yux÷u ƒÄwk …qýo s Au,
‚¥ðƒtuÄ yux÷u ¿tt™„k„t y™u ƒúñËt„h™t r{÷™™tu „k„tËt„h.
ÔÞÂõ‚ ™ hne ntuÞ y™u ƒúñ «ftþ‚wk ntuÞ yus yt ‚¥ðƒtuÄ.
ytftþ{tk ƒÄwk s hnu÷wk Au A‚tk ftkR s ðs™ ÷t„‚wk ™Úte ‚u{ su ytftþ suðtu s Au
‚u™u ftkR s ðs™ ÷t„‚wk ™Úte.
yt ƒÄwk su Ëðoºt ËðoŒt ËðoY… yt¾wk y™k‚ rðþt¤ ¾wÕ÷wk Œu¾tÞ Au ‚u{tk Ëtht{tk Ëthwk
þwk Au ? …h{tí{t.
‚¥ðƒtuÄÚte MðÞk{tkÚte yæÞM‚™e ƒÄe s r{ÚÞt fÕ…™tytu ËŒt™u {txu Ëk…qýo yÿ~Þ
ÚttÞ Au - r™ðtoý - MðÞk MðÞk s Au.
…hƒúñ™u ‚tu ƒÄwk MðÞk «hƒúñ s Au, {tÞt ftkR s ™Úte, {tÞt™tu Sð yu …hƒúñY…
…h{‚¥ððu¥tt (ËŒtrþð, ðrËc, ftf¼wþwkz) ™u rððuf ðihtøÞ…qðof ƒhtƒh Ëuðu
yux÷u …tu‚u …ý yuðwk s y™w¼ðu Au - MðÞk …hƒúñ s Au.
3 4
…h{tí{t{tk ‚tu Ëtûte, Sð, s„‚ fÕ…™t ¼tËu Au, ßÞthu MðÞk MðÞk s Au.
MðÞk fÕ…™t fhu fu nwk Sð Awk, yu SðfÕ…™tÚte MðÞk MðÞk W…h …h{tí{t™tu ythtu…
fhu Au, ƒeòu Sð ™Úte, swŒtu …h{tí{t ™Úte, MðÞk MðÞk s Au.
MðÞk, Ë{Âü r[Œt¼tËÚte Rïh fÕ…tÞ Au, Ë{ÂMx r[Œt¼tË™t Ëtûte…ýtÚte
…h{tí{t fÕ…tÞ Au, r[Œt¼tË ™Úte, Ëtûte…ýwk ™Úte, MðÞk MðÞk s Au.
MðÞk s ËðoMð Au. …Ae ƒtfe þwk hÌtwk ?
yuf s Xuftýu, [i‚LÞ òu™th™u ƒÄu [i‚LÞ Œu¾tÞ Au, fÕ…™t òu™th™u ƒÄu fÕ…™t.
ytí{t yrðãt fÕ…u ‚tu s ‚u™u ‚u ™Úte A‚tk ¼tËu, ™ fÕ…u yux÷u ™ ¼tËu, yrðãt
…tu‚tÚte …tu‚u ftkR Au s ™nª, MðÞk ytí{t s Au.
MðÞk y™k‚ ËÂå[Œt™kŒ½™ …h{tí{t Au, MðÞk y™k‚ Ë]Âü÷e÷tY…u ¼tËe hnu÷ Au.
MðÞk…ýtÚte Ëðo ‚¥ð Au, rðfÕ……ýtÚte ftuR ‚íð ™Úte.
MðÞkÚte MðÞk yuðwk Ëk…qýo y™w¼ðtÞ Au fu MðÞk{tk MðÞk rð™t ƒeswk ftkR s ™Úte,
MðÞkÚte MðÞkƒtuÄ s ‚¥ðƒtuÄ, ƒtuÄ MðÞkÚte swŒtu ™Úte, MðÞk MðÞk s Au.
MðÞk …h{tí{t þtï‚ þtkr‚MðY… Au ‚uÚte ‚u{tk Ë{tR ‚ÿw… ÚtÞu÷t {nt™ ytí{tytu
…ý þtï‚ þtkr‚ MðY… s Au ‚uÚte ‚u{™tk [rh‚t{]‚Úte hËtÞu÷t ð[™t{]‚{tk …ý
þtkr‚ þe‚¤‚t s MVwhu Au, su ‚u{tk M™t™ fhu ‚u™u …ý þtkr‚ - þe‚¤‚t s «t ÚttÞ Au.
MðÞk ytí{t s Awk - yt s {kºt Au.
ËíËk„ fŒe r™»V¤ s‚tu ™Úte.
ßÞtk MðÞk ytí{t s «¿ttY…u y™u «¿tt s þçŒ Y…u «MVwx Út‚tk su …h{tí{‚¥ð™tu
«ftþ y™w¼ðtÞ ‚u™u s ËíËk„ fnuðtÞ.
MðÞk«ftþ yuf s [i‚LÞ; {ÂM‚»f{tk «ð‚o{t™ ÚttÞ íÞthu ¿tt™ fnuðtÞ, ÓŒÞ{tk
«ð‚o{t™ ÚttÞ íÞthu ¼Âõ‚ fnuðtÞ, r¢Þt™e W…trÄ Äthý fhu íÞthu f{o fnuðtÞ.
yt…ýt …tºt{tk ytí{t su{ ËíÞ, «u{, «ftþ, þtkr‚, rðftË, Mðt‚kºÞ, fÕÞtý RåAu
Au rðï™t Ëðo …tºt{tk ytí{t ‚u{ s ËíÞ, «u{, «ftþ, þtkr‚, rðftË, Mðt‚kºÞ,
fÕÞtý RåAu s Au {txu yt…ýt Œhufu Œhuf …tºtu yu «{týu Sð™, ÔÞðnth, rð[th,
ðtýe, ð‚o™ «„xtððtk òuRyu suÚte rðï™t Œhufu Œhuf …tºt{tk ËíÞ, «u{, «ftþ,
þtkr‚, rðftË, Mðt‚kºÞ, fÕÞtý™tu Ëk…qýo r™htðhý…ýu …qýo{tºtt{tk ytrð¼toð
ÚttÞ, yt ¼tð rðï™t Ëðo¼q‚tu™t ytí{t{tk Ëðo©uc…ýu Ëðo{tLÞ s Au, yt™u ftuR
s Ëk«ŒtÞ™tu ytu… yt…ðt™e ÷uþ{tºtuÞ sYh ™Úte - Ëðoºt rƒ™þh‚ehe‚u Ëk…qýo
Mð‚kºt…ýu ÔÞðntÁ yðiÞÂõ‚f fu𤠅h{tí{‚¥ð «ftþ.
Ëðo™u yk‚u - Ët[t ytí{t™e Ët[e ðt‚ - ‚íË{tËu™ {u ©]ýw
y{u ¼„ðt™, ƒúñŠ»t y™u ©wr‚™wk ™t{ ŒR™u yt ‚¥ðtu…r™»tŒT™u r{»tu …nu÷uÚte ‚u Auf
AuÕ÷u ËwÄe yûthuyûth su yt ˽¤wk fÌtwk Au ‚u yufY…u y{tht ËíÞ ytí{t™wk s ™t{
ŒR™u ƒÄwk fÌtwk Au, yhu ! y™k‚ ðt‚™e yuf s ðt‚ - ËÂå[Œt™kŒ …tu‚t™t ËíÞytí{t™u
s yt y™k‚ yÂM‚íð™t Ët[t ‚íðY…u òýu Au yÚtto‚T yt y™k‚ yÂM‚íð™wk Ët[wk
‚¥ð fuð¤ ËÂå[Œt™kŒMðY… s Au - òu ni Ëtu ni.
Ëðo MðÞk s MðÞk Au.
** ∫… SS…n˘…x…Δn˘…‰ΩΔÙ **