RO Docent: Greg Jacobs

____________________________________________________________________________________________________________

Ruimtelijke Ordening: nota' bij de les van 12 januari 2011

bronnen: www.ruimtelijkeordening.be
www.agiv.be
www.rsv.vlaanderen.be

historiek

• Voor 1962: geen wetgeving

◦ men kon overal en op gelijk welke wijze bouwen
• 29 maart 1962: Wet op de Stedenbouw
◦ de regels werden niet (zo nauw) toegepast
• Jaren ‘70: opmaak gewestplannen
◦ voor het hele Belgische grondgebied
◦ bestemmingszones: woonzone, industriezone, woonuitbreidingsgebied, natuurgebied,
landbouwgebied, enz
◦ doel: resterende schaarse "groene ruimte" beschermen tegen bouwspeculanten
• sedert jaren ’90: Ruimtelijke Ordening in Vlaanderen
◦ staatshervorming 1988: RO = gewestelijke aangelegenheid
◦ DRO 1996 Decreet betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober
1996 Dit decreet is een gecoördineerde versie van de Wet op de Ruimtelijke Ordening
en de Stedenbouw van 29 maart 1962.
◦ DRO 1999 Decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke
ordening
◦ VCRO 2009 Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening

Een nieuw planningsinstrument werd geïntroduceerd: het ruimtelijk uitvoeringsplan of RUP. Het
Gewest, de provincies en de gemeenten kunnen dergelijke bestemmingsplannen opmaken.

De bestemmingsplannen baseren zich op beleidsdocumenten die op elk van de drie niveaus

wordt opgemaakt, voor de materies waarvoor dat bestuursniveau bevoegd is: de ruimtelijke
structuurplannen.

Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is sinds 1997 van kracht als kader voor het ruimtelijk
beleid.

De ruimtelijke uitvoeringsplannen zullen langzamerhand de vroegere gewestplannen en BPA's

vervangen.

Plannen:

- Ruimtelijke structuurplannen (RO 1t/m 3) (vanaf eind jaren '90)

- Vlaanderen
- Limburg
- Gemeenten
- Bestemmingsplannen (RO)
- Gewestplannen (jaren '70)
- en plannen van aanleg (Algemene - en Bijzondere -) (APA en BPA)
- Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP's)
- Onteigeningsplannen
- Rooilijnplannen
RO Docent: Greg Jacobs
____________________________________________________________________________________________________________

VCRO 2009
• de Vlaamse Regering heeft de bepalingen van het decreet houdende de organisatie van de
ruimtelijke ordening (het DRO) opnieuw gecoördineerd
• nieuwe naam: ‘Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening’
• trad in werking op 1 september 2009

zie: www.ruimtelijkeordening.be

VCRO: doelstellingen en begrippen

112 ruimtelijk kwetsbare gebieden
114 doelstellingen
Vergunningen
1 bestemmingsvoorschrift
17 zonevreemde woning
18 zorgwonen

Uitgangspunten ruimtelijk beleid:

- ‘duurzaamheid’, de ruimtelijke ‘draagkracht’ als norm
- de ‘kwaliteit’ van de ruimte en
- ‘subsidiariteit’.

Subsidiariteitsprincipe

In de eerste plaats is de ruimtelijke ordening een zaak voor de gemeente.

Provincie en gewest zijn alleen verantwoordelijk voor die zaken die het gemeentelijk belang
overstijgen.

Die taakverdeling steunt op het subsidiariteitsprincipe: beslissingen moeten op het niveau

worden genomen dat zo dicht mogelijk bij de burger staat.
RO Docent: Greg Jacobs
____________________________________________________________________________________________________________

'Ontvoogde gemeenten' = gemeenten die autonoom bevoegd zijn voor het

vergunningenbeleid:

• Indien gemeenten voldoen aan volgende 5 voorwaarden:

1. Een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan
2. Een stedenbouwkundig ambtenaar
3. Een register van onbebouwde percelen
4. Een plannenregister
5. Een vergunningenregister
• Gemeenten hebben tot 1 mei 2007 (?) de tijd om aan deze voorwaarden te voldoen
• Vlaamse overheid behoudt kwaliteitscontrole en schorsingsbevoegdheid

Opmerking:

- er is een volledig nieuw systeem van planning en uitvoering ontwikkeld, dat op termijn de
klassieke gewestplannen en BPA's zal vervangen

- nu: 2 systemen naast mekaar !!!

nl. de gemeenten die niet voldoen werken nog volgens het oude systeem !!!

Het plannenregister geeft voor een bepaald gebied alle voorwaarden uit BPA's, gewestplannen,
ruimtelijke uitvoeringsplannen of stedenbouwkundige verordeningen die op het ogenblik gelden.

Het vergunningenregister geeft per kadastraal perceel alle geldige, vervallen en geweigerde
vergunningen, overtredingen, gerechtelijke uitspraken, betaalde en niet betaalde boetes,
enzovoort.

Om het plannen- en vergunningenregister makkelijk up-to-date te kunnen houden, werken steeds

meer overheden aan een Geografisch Informatiesysteem (GIS).

Zie: tekst verkoopdossier p. 26 e.v.

- zonevreemde woningen (en constructies)

Een woning, bedrijf of monument is zonevreemd als het volgens het geldende plan niet in de
juiste bestemming ligt.

Een zonevreemde constructie is legaal als ze vergund is of 'vergund geacht wordt'. Voor
deze constructies gelden specifieke decretale verbouw- en herbouwmogelijkheden.

Deze regels gelden niet voor woningen buiten woongebied die in een goedgekeurde niet-
vervallen verkaveling liggen. Deze woningen kunnen verbouwd en herbouwd worden met in
acht name van de geldende verkavelingsvoorschriften.

- illegale woningen (= gebouwd zonder vergunning, na de wet op stedenbouw dd. 29 maart 1962)

- bouwovertredingen (= onvergunde werken) en bouwmisdrijven

Bouwmisdrijven zijn inbreuken op de reglementering inzake de ruimtelijke ordening

(voorschriften i.v.m. bouw- en verkavelingsvergunningen, i.v.m. plannen van aanleg,...) die
strafbaar zijn gesteld door de wetgeving (decreet).

- voldoende uitgeruste weg

Een voldoende uitgeruste weg is ten minste met duurzame materialen verhard en voorzien
RO Docent: Greg Jacobs
____________________________________________________________________________________________________________

van een elektriciteitsnet. De Vlaamse Regering heeft bepaald in welke gevallen, en onder
welke voorwaarden, gelet op de plaatselijke toestand, van deze minimale uitrusting kan
worden afgeweken.

Een voldoende uitgeruste weg voldoet voorts aan de uitrustingsvoorwaarden die worden
gesteld in stedenbouwkundige voorschriften of vereist worden door de plaatselijke toestand,
daaronder begrepen de voorzieningen die in de gemeente voorhanden zijn en het ruimtelijk
beleid van de gemeente.
(Vlaamse Codex RO Art.4.3.5.§2)

p. 29 ev

Attesten en vergunningen > gemeente

Stedenbouwkundige attesten / uittreksels

p. 30

Kwaliteit van de grond

- boringen
- draagkracht

Overstromingsgebieden
- watertoets
- Geoloket AGIV
RO Docent: Greg Jacobs
____________________________________________________________________________________________________________

Hiërarchie in de oude wetgeving (1962)