■'mW‘

3?$t
E. CARRILLO

SAMOUCZEK
J Ę Z Y K A

HISZPAŃSKIEGO

GRAMATYKA- ĆWICZENI A
R O Z M Ó W K I - LEKTURA
 SAMOUCZEK
J Ę Z Y K A

ISZPAŃSKIEGO
GRAMATYKA — ĆWICZENIA
ROZMÓWKI — LEKTURA.

Skład główny:
KSIĘGARNIA Dr MAKSYMFL A BOBEK
Lwów, ul. Batoreg- i
 Biblioteka Narodowa
Warszawa

30001001113861

•B N ;
AH55.u>

W Y D A W C A : K SIĘ G A R NIA Dr M. BODEKA

LWÓW, UL BATOREGO 12.
NOW A DttJKAKNiA LWOWSKA, AKADEMICKA 16-TE L. 217-98

iomwi
&U
 WSTĘP.

Samouczek niniejszy przeznaczam dla tych, któ-

rzy pragną w najkrótszym czasie poznać język hi­
szpański. Starałem się wobec tego ograniczyć się
w podawaniu reguł gramatycznych, kładąc nacisk
na ćwiczenia praktyczne.
Przy poszczególnych lekcjach podawałem do­
słowne znaczenie wyrazów, zostawiając uczącemu się
możność przekładu na język polski zgodnie z du­ : I
chem tegoż języka.

Lwów, w czerwcu, 1939.

Autor.
 A lfabet hiszpański.
A lfabet hiszpański składa się z następujących
głosek:
a, b, c, ch, d, e, f, g, h, i, j, k,
1, 11, m, n, ń, o, p, q, r, rr, s, t, u, v,
w, x, y, z.
Nazwy liter:
a, be, the, cze, de, e, efe, che, acze, i, chota, ka,
ele elje eme, ene, enie, o, pe, ku, ere, erre, esse,
te, u, ube, dobie be, ekis, i griega, theta.

WYMOWA SAMOGŁOSEK 1 DWU GŁOSEK.

Z pośród samogłosek zasługuje na szczególną
uwagę tylko y. Samogłoska ta brzmi na początku
sylaby jak j, poza tym jak i, np. yerro (jerro 1)),
błąd, y (i) i, oraz.
Odnośnie wymowy dwugłosek należy uwzględ­
nić, co następuje:
1) i albo u po innej samogłosce nie m ają akcen­
tu n. p. causa (kausa), przyczyna; peine (peine),
grzebień;
2) jeżeli i oraz u w ystępują razem, akcent ma
przeważnie druga samogłoska np. dium o (dium o),
dzienny — ruido (rruido) hałas, zgiełk.

a) Znak ' nad samogłoską oznacza akcent.

 3) i oraz u przed samogłoską przechodzą
w dźwięki podobne do j i w. O statnia sam ogłoska
zajm uje pośrednie miejsce między u a w, np. siete
(s/ete) siedem, cuenta (kuenta) rachunek.
Wymowa spółgłosek.
B i V brzmią ja k polskie b tylko n a początku
grupy wyrazów oraz po m i n, poza ty m wymawia
się je w następujący sposób: w argi przykłada się
lekko do siebie, zostaw iając tylko nieznaczny otwór
tak, że pow staje tarcie; oznaczać będziemy ten
dźwięk b pochyłym. Przykłady: bribón (brióón
nicpoń, drab, hombre (ómbre) człowiek, ver (ber)
widzieć.
C przed e tudzież i wymawia się w Hiszpanii
ja k angielskie th w słowie thin, both, think, t. ze.
dotyka się lekko językiem górne zęby; oznaczymy
ten dźwięk spółgłoskami th . W krajach Am eryki
Południowej dźwięk ten brzmi ja k polskie s. Przed
samogłoskami a, o, u oraz przed spółgłoskami w y­
mawia się c ja k k; np. cinco (thinko) pięć; catorce
(katórthe) czternaście; clemente (klemente) łagod­
ny; cada (kada) każdy.
Ch brzmi ja k cz; np. mucho (muczo) wiele,
ocho (óczo) osiem.
D wymawia się ja k w języku polskim, jednak­
że na końcu wyrazów i w końcówkach ado je st ono
prawie nieme; oznaczać będziemy to d znakiem (d).
Przykłady: dla (dia) dzień, donde (dónde) gdzie,
ardid (ardl(d) chytrość, podstęp; cuidado (kui-
da(d )o ) troska, abogado (aóoga(d)o) adwokat.
G wymawia się przed a, o, u oraz przed spół­
głoskami jak polskie g, przed e, i ja k ch; np. galgo
Tgalgo) ch a rt; dirigir (dirichir) kierować; globo
(glóóo) kula; genero (chenero) rodzaj. W sylabach
gue i gui u je st nieme; jeżeli w yjątkow o m a się je
 7
wymawiać, natenczas umieszcza się nad nim znak
" (trem a), np. gula (gia) przewodnik; anguila (an-
. gila) węgorz; vergiienza (berguentha) wstyd.
O) H nie wymawia się w języku hiszpańskim.
'Przykłady: ahora (aóra) teraz, hora (óra) godzi­
na, hombre (ómbre) człowiek.
J brzmi jak ch, np. jabón (chafrón) mydło; jar-
din (chardin) ogród.
LI czyta się lj. Przykłady: całle (kalje) ulica;
lluvia (ljuóia) deszcz, llave (ljafce) klucz.
N wymawia się jak ń; np. ano (anio) rok,
seńor (senior) pan, Espana (espania) Hiszpania.
Q występuje zawsze w połączeniu z samogło­
ską u i brzmi wtedy jak k, np. queso (keso) ser,
aqui (aki) tu.
R na początku wyrazów, po 1, n, s oraz w ra ­
zie zejścia się z drugim r brzmi dłużej, niż w ję­
zyku polskim; oznaczać je będziemy dwiema spół­
głoskami (rr). Poza powyższymi wypadkami wy­
mawia się r jak w języku polskim. Przykłady: rico
(rriko) bogaty, perro (perro) pies, Enrique (en-
rrike) Henryk.
X brzmi przed samogłoskami jak gs, przed
spółgłoskami jak s, np. maximo (magsimo) naj­
większy, examen (egsamen) egzamin, texto (testo)
tekst.
Z brzmi jak c przed e oraz i tj. jak angielskie
tli, względnie polskie s, zależnie od, tego, czy cho-
dzi o europejski język hiszpański, czy też o połu­
dniowo-amerykański, np. azucar (athukar) cukier,
hoz (oth) sierp.
Wszystkie inne spółgłoski mają to samo brzmię
nie, co w języku polskim.
Zauważyć należy, że i nie miękczy poprzedza­
jących spółgłosek. Zaznaczamy to, umieszczając po
danej spółgłosce j pochyłe.
 Akcentowanie.
Zasady akcentowania wyrazów są następujące:
1) Wyrazy więcejzgłoskowe zakończone na sa­
mogłoskę albo na n lub s mają akcent na przed­
ostatniej sylabie, np. libro (lifrro) książka, nablas
(aólas) mówisz: Carlos (karlos) Karol; fjoven
(chóben) miody. ^
2) Wyrazy kilkuzgłoskowe kończące się na in­
ne spółgłoski m ają akcent na ostatniej zgłosce, przy
czym y uważa się w tym wypadku za spółgłoskę,
papel (papel) papier.
3) Wszelkie wyjątki od powyższych reguł po­
znajemy po akcencie, np. limón (limón) cytryna,
lapiz (lapith) ołówek, esta (esta) jest.
4) Nadto kładzie się akcent dla rozróżnienia
równobrzmiących wyrazów o różnym znaczeniu, np.
tu (tu) ty, tu (tu) twój, si (si) tak, si (si) jeżeli.

Znaki pisarskie.
Pisownia hiszpańska zna następujące znaki pi­
sarskie:
, la coma — la raya
; el punto y coma „ “ las comillas
. el punto ( ) eł parentesis
: dos puntos i I la admiración
- el guión a ? la interrogacion
Przed spójnikiem que nie stoi przecinek.
Odwrócone znaki zapytania i Wykrzykniki
umieszcza się tam, gdzie pytanie lub wykrzyk się
zaczyna. Np. Dispense usted, seńorita, gęsta en casa
el senor N.?
 LEKCJA I.
a) Gramatyka. Rodzajnik,
Język hiszpański zna tylko dwa rodzaje, męski
i żeński, które wskazuje głównie rodzajnik. Ten
może być: a) określony: el (liczba pojedyncza),
los (liczba mnoga) dla rodzaju męskiego i la (licz­
ba pojedyncza), las (liczba mnoga), dla rodzaju
żeńskiego, b) nieokreślony: un (liczba pojedyncza),
unos (liczba mnoga), dla rodzaju męskiego i una
(liczba pojedyncza), unas (liczba mnoga) dla ro­
dzaju żeńskiego.
Liczba mnoga unos, unas, ma znaczenie liczeb­
nika nieoznaczonego (kilku, kilka).
Rodzaj nijaki nie istnieje, wyjąwszy wypadki,
gdy przymiotnik, zaimek lub liczebnik użyte są rze­
czownikowo. Rodzajnik nijaki brzmi lo i może być
użyty tylko w liczbie pojedynczej np. lo bueno
dobro.
Przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego, zaczy­
nającymi się od akcentowanych a lub ha, kładzie
się rodzajnik el i un; el ave ptak, el hambre głód,
la amiga przyjaciółka.
b) Ćwiczenia,
(Litera m. oznacza rodzaj męski, zaś f. żeński).
Jardin (chardin) m. ogród bastón (bastón) m. kij,
casa (kasa) f. dom laska
mądre (mddre) f. matka cuchillo (kucziljo) m. nóż
tenedor (tenedór) m. wi- padre (padre) m. ojciec
delec amiga (amiga) f. przyja-
nino (njinio) m. dziecko, ciołka
chłopiec amigo (amigo) m. przy-
prima (prima) f. stryjen­ jaciel
ka, kuzynka rosa (rrósa) f. róża
10
primo (primo) m. stryj, pera (póra) f. gruszka
kuzyn libro (libro) m. książka
no (no) nie tengo (tóngo) mam
hijo (icho) m. syn tiene (tióne) ma
hija (icha) f. córka y (i) i

(B i v brzmią jak polskie b na początku grupy

wyrazów, nie zaś w środku zdania).
El hijo y la hija. Un jardin y una casa. El
padre y la mądre. El primo y la prima. Tengo un
tenedor y un cuchillo El padre tiene un jardin.
Tengo una rosa. Tengo un libro. Tengo unos libros.
El nińo tiene una pera. Tengo el bastón. Tengo un
padre y una rnadre. No tengo un amigo. La amiga
tiene una casa.

LEKCJA H.
a) Gramatyka. Rzeczownik.
Rzeczownik hiszpański nie ma właściwej od­
miany. Mianownik pod względem formy równy jest
biernikowi, jednakże biernik rzeczowników osobo­
wych, często także oznaczających nazwy zwierząt,
miast i krajów, a niekiedy i rzeczy tworzy się przez
umieszczenie przed rzeczownikiem przyimka a.
Dopełniacz tworzy się, umieszczając przed
rzeczownikiem przyimek de, celownik zaś, umiesz­
czając przed rzeczownikiem a. Przyimki de i a zle­
wają się z rodzajnikiem określonym rodzaju mę­
skiego w liczbie pojedynczej (el) w del i al.
Rzeczowniki, zakończone na nieakcentowaną
samogłoskę, przybierają W liczbie mnogiej końców­
kę s, zakończone zaś na spółgłoskę, akcentowaną
samogłoskę oraz na y m ają zakończenie es.
Rzeczowniki zakończone na akcentowane e oraz
niektóre na a dołączają w liczbie mnogiej s.
 11
Niezmienione w liczbie mnogiej pozostają nazwy
dni tygodnia, zakończone na es.

b) Ćwiczenia.
Semana (semńna) f. ty ­ mano (m&no) f. ręk a
dzień breve (brebe) k rótki
libro (libro) m. książka afio (anio) m. rok.
hora (óra) f. godzina m aestro (m aestro) m. n a­
nińa (njinia) f. dziewczyn­ uczyciel
ka tiempo (tićmpo) m. czas
Pedro (pedro) m. P iotr herm ano (ermano) m. b rat
piso (piso) m. piętro herm ana (errnńna) f. sio­
m aestra (m aćstra) f. n a ­ stra
uczycielka am iga (amiga) f. przyja­
mes (mes) m. miesiąc ciółka
hornbre (ómbre) m. czło­ estación (estathión) f. pora
wiek roku
casa (kasa) f. dom dedo (dćdo) m. palec
febrero (febrero) m. luty diez (dićth) dziesięć
vida (bida) f. życie cuatro (kuńtro) cztery
dia (dia) m. dzień veinte y cuatro (beinte
brazo (bratho) m. ram ię i kuatro) dwadzieścia
escuela (eskuela) f. szkoła cztery
razón (rrathón) f. słu­ veintiocho (beintióczo) dwa­
szność, racja, rozum dzieścia osiem
y (i) i es (es) jest
dos (dos) dwa no (no) nie
tres (tres) trzy en (en) w
siete (sjete) siedem pie (pie) m. noga.

No tengo tiempo. L a am iga no tiene razón. La

V ida del h ombre es breve. El libro del m aestro.
Tengo diez dedos y dos brazos. El amigo del her-
mano. La casa de la m ądre de Pedro. El jardin del
padre. Tengo tres hijos, dos ninos y una nińa. La
casa del m aestro tiene tres pisos. El nińo tiene un
herm ano y una herm ana. L a m aestra tiene un libro
en la mano. E l ano tiene cuatro estaciones. U na
sem ana tiene siete dias. E l mes de febrero tiene
veintiocho dias. Tengo un herm ano y dos herm anas.
El dia tiene veinte y cuatro horas. El hom bre tiene
dos pies. Tengo dos manos.
LEK C JA III.
a) G ram atyka. Przym iotnik.
Przym iotnik zgadza się w rodzaju i liczbie z rze­
czownikiem lub zaimkiem, do którego się odnosi. _
Rodzajowi męskiemu n a o odpowiada rodzaj
żeński na a, np. bueno, buena, dobry._
Przym iotniki urobione od nazw m iast i krajów
oraz nieliczne zakończone na an, ón i or, k tó re są
równocześnie rzeczownikami m ają w rodzaju żeń­
skim końcówkę a. Np. espańol, espanola, hiszpański,
holgazan, holgazana, leniwy. _ ,
W szystkie inne przym iotniki oraz zakończone
w stopniu Wyższym n a or m ają dla rodzaju męskie-
go i żeńskiego jednakowe zakonczenie. mej or lepszy,
facil łatwy, pobre biedny.
Stopień wyższy przymiotników tw orzy się za
dodaniem przysłówków m as (więcej) lub menos
(mniej) przed stopniem równym, np. hermoso pięk­
ny, m as hermoso piękniejszy, menos hermoso mniej

P ^ Stopień najwyższy urabia się w dwojaki sposób,

a mianowicie:
a) albo kładzie się rodzajm k przed stopniem
wyższym np. el m as herm oso; jeżeli stopień n a j­
wyższy umieszczony je st po rzeczowniku, nie po­
w tarza się rodzajnika, ,
b) albo też dodaje się koncowkę lsimo, np. her-
mosisimo.
 Następujące przymiotniki stopniują nieregu­
larnie:
bueno dobry, mejor, óptimo
mało, zły, peor, pesimo
grande wielki, mayor, maximo
pequeno mały, menor, minimo
mucho Wiele, mas, muchisimo
poco, menos, poquisimo.
b) Ćwiczenia.
(pl. = liczba mnoga).
Padres (pddres) m. rodzi­ Am erica (am erika) f. Ame­
ce ry k a
león (león) m. lew ley (lei) f. prawo, u sta ­
flor (flor) f. kw iat wa
anim al (animdl) m. zwie­ rey (rrei) m. król
rzę blanco (blanko) biały
a rte (arte) m. f. pl. sztuka herm oso (ermóso) piękny
agua (ńgua) f. woda notable (notable) godny
m ńsica (m ńsika) f. m u­ uwagi
zyka valiente (baliónte) silny,
perro (perro) m. pies dziarski
p in tu ra (pintura) f. m a­ fresco (fresko) świeży
larstw o constructor (konstruktor)
violeta (biolóta) f. fiołek m. fabrykant, tw órca
escultura (eskultńra) f. salubre (salubre) zdrowy
rzeźbiarstw o redondo (rredóndo) okrą­
Elena (elśna) f. Helena gły
arquitectura (a rk ite k tu ra ) tie rra (tićrra) f. ziemia
f. architektura g u ita rra (g itarra) f. g ita­
gato (gdto) m. kot ra
ruisefior (rruiseniór) m. bello (beljo) piękny
słowik nuevo (nuebo) nowy
sol (sol) m. słońce clase (kldse) f. klasa
cantor (kantór) m. śpie­ fiel (fiól) wierny
w ak ^ u J^rgo (lńrgo) długi
 luna (Kina) f. księżyc superior (superiór) prze­
colibri (kolibri) m. kolibri wyższający, wyższy
calle (kdlje) f. ulica droga enemigo (enemigo) wrogi,
belleza (beljśtha) f. pięk­ wróg
ność. inferior (inferiór) niższy
Berlin (berlin) m. Berlin creador (kreadór) twórczy
plumaje (plumóche) m. bonito (bonito) piękny
pierze, upierzenie. que (ke) niż, aniżeli
Nśpoles (ndpoles) m. N e­ ^cuś.1? (kuśl) kto który
apol estd (estd) jest
Mćjico (mćchiko) m. Mek­ este, a, o, as, os (ćste)
syk ten, ta, to
tambien (tambiśn) także, ani (mi) mój
również son (son) są
pais (pais) m. kraj muy (mui) bardzo
El padre es bueno y la mądre es tambien buena;
los padres son buenos. Las manos de las ninas son
blancas. Las flores son hermosas. gCuales son las
Bellas A rtes? La musica, la pintura, la escultura
y la erquitectura. El ruiseńor es de los mejores can-
tores y el pequeno colibri o sunsun es notable por la
belleza de su plumaje. Mejico es un pais muy rico de
America. El león es el mas valiente de todos los ani-
males. El agua fresca es salubre. Nuevos reyes,
nuevas leyes. Elena es una nina buena. La rosa es
mas hermosa que la violeta. El perro es mas fiel
que el gato. El sol es mas grande que la luna. Las
calles de Berlin son mas largas que las de Napoles.
Lo mejor es el enemigo de lo bueno. Espana es el
pais creador de la guitarra, la patria de los mejores
costructores. La rosa es una flor bonita. La rosa
es una flor hermosisima. E sta casa es muy bella.
El tribunal supremo de Espana esta en Madrid. Mi
hermano mayor esta en clase superior, y mi her-
mana minor en clase inferior. Juan es mi mejor
amigo. La tierra es redonda.
 15
LEKCJA IV.
a) Gramatyka. Liczebniki ilościowe, główne.
1 U no 29 V eintinueve
2 Dos 30 T re in ta
3 T res 31 T re in ta y uno
4 C u a tro 32 T re in ta y dos
5 Cinco 33 T re in ta y tre s
6 Seis 40 C u a re n ta
■7
Siete 42 C u a re n ta y dos
8 Ocho 49 C u aren ta y nueve
9 Nueve 50 C incuenta
10 Diez 57 C incuenta y siete
11 Once 60 S esen ta
12 Doce 62 S esen ta y dos
13 T rece 70 S ete n ta
14 C atorce 78 S e te n ta y ocho
15 Quince 80 O chenta
16 Diez y seis 90 N oventa
17 Diez y siete 100 Ciento, cien
18 D iez y ocho 101 C iento uno
19 D iez y neuve 102 Ciento dos
20 V einte 200 Doscientos
21 V eintiuno 300 T rescientos
22 V eintidos 400 C uatrocientos
23 V ein n titres 500 Q uinientos
24 V einticuatro 1000 Mil
25 Veinticinco 1100 Mil ciento
26 Veintisdis 1200 Mil doscientos
27 V eintisiete 2000 Dos m il
28 Veintiocho 1 m ilion U n m illón

Jno i ciento przybierają przed rzeczownikiem

. ri większymi liczbami skróconą formę nn i cien.
Np. m libro, cien millones.
.924 znaczy mil novecientos veinte y cuatro.
 3 + 9 = 12 : tres y nueve son doce; 8 —3 -
ocho menos tres son cinco.
4 X 5 = 20 : cuatro por cinco, veinte; 20
= 4 : veinte entre cinco a cuatro.

b) Ćwiczenia.
F a lta (fd lta) f. błąd m in u tero (m in u tćro ) m.
p unto (pńnto) m. p unkt, w skazów k a m in u to ’
en p. p unktualnie dividido (dibidido) podzie­
p rim a v e ra (prim abćna) f. lony
w iosna com un (kom ńn) s] lny,
verano (berano) m. lato zw yczajny
estio (estio) m. la to civil (tłiibil) cyw ilny, pro­
otofio (otónio) m. jesień s ty
im vierno (im bierno) m. zi­ ordinario (ordindrio) zw y­
ma czajny
julio (chulio) m. lipiec bisiesto (bisjesto) p rze­
junio (chunjo) czerw iec stępny
cu a rto (k u d rto ) m . k w ad ­ prim ero (prim ero) pierw ­
ra n s szy
vez (beth ) f. raz, kroć ^ q u ć ? (k e ) k tó ry , a, e?
m edio (medio) pół, średni, ^ c u a n to ? (k u d n to ) ile?
środkow y cuando (kudndo) kiedy
Vd. = u sted (u stć (d ) P a n hoy (ói) dziś
yo (jo) ja por (por) p rzez
tenem os (tenćm os) m am y e n tre (ćn tre) między, pod.
num ero (nńm ero) m. licz­ son (son) są
ba, cy fra estd (estd ) je s t

El dia tiene veinte y cuatro horas. El ano tiene

cuatro estaeiones. El mes de febrero tiene veinte
y ocho dias. El mes junio tiene 30 dias; julio tiene
31 dias. Tengo diez dedos y dos brazos. gCunntas
'faltas tienes ? Tengo cinco faltas; mi hermano tiene
isiete. &Que hora es? E s la una. Son las dos. Son i&s
dos menos diez. Son las diez menos cuarto. Son las che/.*
 17

en punto. Es la una y veinte. Sodas siete y media.

gCuantos anos tiene Vd.? Tengo diez y ocho anos.
No tengo mas que veinticinco anos. Tengo^ treinta
anos y medio. Las cuatro estaciones (del ano) son:
la primavera, el verano, (o estio), el otono y el in-
vierno. gQue dia del mes tenemos hoy? Tenemos el
cuatro de Julio. Nueve menos cuatro son cinco. Tres
y cuatro son siete. Dos y dos son cuatro. Treinta
menos diecisiete son trece. Cinco veees cuatro son
veinte. Ocho dividido por dos son cuatro. Doce entre
tres a cuatro. Dos por tres (son) seis. El ano comun
(civil u ordinario) tiene 365 dias, el ano bisiesto
tiene 366 dias. Cuando el minutero esta en el nu­
mer o tres, es el primer cuarto; y cuando en el nueve,
los tres cuartos. Un ano tiene doce meses, un mes
cuatro semanas, y una semana siete dias. Vd. tiene
cinco anos mas que yo.
LEKCJA V.
Liczebniki ilościowe, ułamkowe i mnożne. — Liczeb­
niki porządkowe. — Przysłówki liczebnikowe. —
Rzeczowniki liczebnikowe.
Do liczb ułamkowych należą:
*/2 medio, -a i / lt un onzavo
połowa, la mitad i /1 2 tin dozavo
i /3 un tercio i /1 3 un trece avo
1/4 un cuarto 5/3 1 cinco treinta y un
3/1 0 tres dćcimos avos

Liczby mnożne są następujące:

Pojedynczy simple poczwórny, czworaki cud-
ood vójny dobie, duplo druplo
riple potrójny pięciokrotny quintuplo
18
Liczebnikami porządkowymi są:
El primero, la primera El trigśsimo
segundo cuadragśsimo
tercero ąuincuagśsimo
cuarto sexagśsimo
quinto septuagśsimo
sexto octagćsimo
sśptimo nonagśsimo
octavo centśsimo
noveno El centśsimo primero
dścimo centśsimo segxmdo
undścimo ducentśsimo
duodecimo trecentśsimo
dścimo tercio cuadringentćsimo
dścimo cuarto quingentśsimo
dścimo quinto sexcentśsimo
dćcimo sexto septingentśsimo
dścimo sśptimo octingentśsimo
dścimo octavo noningentśsimo
dścimo nono, noveno (nonagentśsimo)
vigśsimo milśsimo

Ostatni = el postrero, el ultimo.

Primero, tercero, postrero przed rzeczownik
przeważnie odrzucają o np. el tercer dia, trseci
dzień.
Przy imionach panujących używa się od I-—X
liczby porządkowej bez rodząjnika, Wzwyż zaś lic? •
głównej. Carlos IV (Cuarto), Alfonso XIII (Tre
Przy datach oraz podawaniu stuleci używa ię
za wyjątkiem primero liczb głównych. Przy da'
umieszczone jest de przed nazwą miesiąca oraz iiez
bą roku. Np. El primero de enero de mil novec b *
tos veinticuatro. Hoy es dia dos de mayo.
Przysłówki liczebnikowe: po pierwsze, po ,
 19

gie, po trzecie i td., primero, segundo, tercero

(1°., 2°., 3 °.); en primer lugar, en segundo lugar
i td., primeramente.
Rzeczowniki liczebnikowe: un par para, una
docena tuzin, media docena pół tuzina, un centenar
setka, un millar tysiączka.

b) Ćwiczenia.
Lunes (lunes) m. ponie­ extensión (estensjón) f.
działek rozmiar, wielkość
m artes (m drtes) m. wto­ Espana (espdnia) f. Hi­
rek szpania
miśrcoles (mićrkoles) m. Europa (Európa) f. E u­
środa ropa
jueves (chućbes) m. czw ar­ globo (globo) m. kula
tek ziemska
viem es (bićm es) m. pią- peseta (pesćta) f. peseta
tek centimo (thćntdmo) m.
sdbado (sńbado) m. sobo­ 1/ioo pesety
ta moneda (moneda) f. mo­
domingo (domingo) m. neta
niedziela equivalente (ekibalćnte) ró­
gram o (grńmo) m. gram wny
p a rte (pńrte) f. część, entero (entero) cały
udział de (de) z
kilógramo (kilógramo) m. media (mśdia) f. pończo­
kilogram cha
octubre m . (oktubre) paź­ superficial (superfithińl) po­
dziernik wierzchowny
diciembre (dithićmbre) m. piata (plńta) f. srebro
grudzień fecha (fćcza) f. d ata
enero (enćro) m. styczeń era (ćra) był, a, o
mayo (mńjo) m. m aj bota (bóta) f. but

Los dias de la semana son: Lunes, martes,

miercoles, jueves, viemes, sabado y domingo. El
20
domingo es el primer dia de la semana, el jueves
el quinto, y el sabado el ultimo. Un dia es la septima
parte de la semana. El gramo es la milesima parte
de un kilógramo. Dos es la quinta parte de diez.
&Que dia del mes es hoy? Hoy es(el) primero de
marżo. Es el tres de mayo, Hoy es(el) nueve de
octubre. gQue fecha tenemos? Hoy es dia dos de
mayo. La extension superficial de Espana es equi-
valente a la vigesima parte de Europa y a la mile­
sima parte del globo entero. El centimo es la cen-
tesima parte de una peseta. El duplo de 2 es 4. El
triplo de 3 es 9. Diez es el dobie de cinco, y veinticinco
es el quintuplo. En Espana las monedas de piata
son de cinco, dos, una y media peseta o cincuenta
centimos. Enero es el primo mes del ano. Diciembre
es el ultimo mes del ano. Marżo es el terzer mes
del ano y diciembre el ultimo. Carlos in. era un
buen rey. El primer dia de la tercera semana. La
semana es la quincuagesima segunda parte del ano.
Cincuenta es la mitad de ciento. Madrid, el treinta y
uno de diciembre de mil novecientos treinta y uno.
Un par de botas. Una docena de medias.
LEKCJA VI.
a) Gramatyka. — Zaimki osobowe i dzierżawcze.
Zaimki osobowe odmieniają się następująco:
Liczba pojedyncza.
Mianownik Dopełniacz Celownik Biernik

1. osoba: yo ja de mi a mi, me a mi, me

2. osoba: tti ty de ti a ti, te a ti, te
3. osoba: r. m. dl on de dl a dl, le a dl, le(lo)
r. ż. ella ona de ella a ella, le(la) a ella, la
r. n. ello ono de ello a ello, le ello, lo
 Liczba mnoga.
1. osoba: nosotros de nosoros a nosotros, nos a nosotros, nos
n osotras de n osotras a nosotras, n os a nosotras, nos
2. osoba: vosotros de vosotro s a v o so tr o s, os a v o so tr o s, os
vosotras de vosotra s a vosotras, o s a vosotras, os
3. osoba :ellos de ellos a ellos, les a ellos, los
ellas de ellas a ellias, le s (la s ) a ellas, la s

Zaimek zwrotny.
de si a si, se a si se

Formy me, nos, te os, le (lo), les, los, la, las

występują tylko w oparciu o czasownik. Umiesz­
cza się je przeważnie przed czasownikiem. Dołączo­
ne są do gerundio i bezokolicznika, jednakże mogą
być umieszczone przed słowem posiłkowym, z któ­
rym bezokolicznik lub gerundio pozostają w związ­
ku. Nadto dołącza się je do twierdzących form wy­
zywających. Przy przeczących formach wyzywają­
cych występują przed czasownikiem. Np. pienso
escribirle, zamyślam napisać mu — amandoos, ko­
chając was — dame, daj mi.
Formy zaimków osobowych, ujęte w nawias, są
na ogół nie ta k często używane, niż inne.
Usted znaczy Pan, ustedes, Panowie. Wyrazy
te skraca się w piśmie; w liczbie pojedynczej V.,
w liczbie mnogiej Vds.
To samo znaczenie m ają skróty U, Ud. Vd.
w liczbie pojedynczej i Uds. w liczbie mnogiej.
Mi, ti, si w połączeniu z eon tworzą formy con-
migo, contigo, consigo.
Zaimki dzierżawcze m ają dwojaką formę, a t o :
1) nieakcentowaną, której używa się jako przy-
dawki przymiotnej przed rzeczownikiem: mi, tu, su,
22
mój, twój, jego, nuestro, nuestra, vuestro, vuestra,
nasz, wasz;
2) akcentowaną: mio, tuyo, suyo, nuestro,
vuestro. Formy tej używa się:
a) jako przydawki przymiotnikowej po rze­
czowniku, np. un amigo mio;
b) jako orzecznika bez rodząjnika; np. las ma-
quinas son mias;
c) w wypadku stosowania jej jako rzeczowni­
ka np. gDónde es ta el hotel de V.? El nuestro esta
en la calle de Alcala.
Zaimki dzierżawcze odmieniają się jak rzeczow­
niki przy pomocy przyimków de i a. Liczbę mnogą
twórz;y się za dodaniem końcówki s.
b) Ćwiczenia.
C arta (kńrta) f. list algo (dlgo) nieco, trochę
tio (tio) m. stryj joven (chóben) młody
tia (tia) f. ciotka, stry ­ h u erta (uerta) f. ogród
jenka warzywny
sobrino (sobrino) m. syno­ lechuga (leczuga) f. sa­
wiec, siostrzeniec łata
m arido (marido) m. m ał­ espafiol (espaniól) hiszpań­
żonek, mąż ski
abuelo (abuelo) m. dziad, veo (bćo) widzę
dziadek
adolescente (adolsthćnte) m. portero (portćro) m. stróż
młodzieniec domu
fam ilia (familia) f. rodzi­ alegro (alegro) cieszę, ra ­
na duję
propiedad (propieda(d) f. escribo (eskribo) piszę
własność, dobro da (da) daje
prdctica (prdktika) f. ćwi­ hablo (ablo) mówię
czenie, użycie habla (dbla) mówi
vidriero (bidriśro) m. comprendo (komprćndo) ro­
szklarz zumiem
 Santiago (santi&go) m. llamo (ljćmo) wołam, na-
Jakub zywam
primo (primo) m. stryj, llama (ljćma) woła, ma-
krewny, kuzyn żywa
pariente (parićnte) m. falta (falta) brakuje
krewny vienes (biznes) idziesz,
conejo .(konścho) m. kró- przychodzisz
comer (komćr) jeść
carpintero (karpintćro) m. comen (kómen) jedzą
cieśla poco (póko) mało
col (kol) m. kapusta, jar- enfermo (enfćrmo) chory
mU2 cerca (thśrka) blisko

Mi hermano y yo. Tu y tu hermana. Yo te veo.

Tu no tienes un amigo, pero yo tengo dos. Su mą­
dre tiene una carta. £Tienes tu mi libro? Me alegro
mucho. Mi tia tiene poco mas de cuarenta anos
y su marido cerca de cincuenta. Mi hermano es un
adolescente, tiene catorce ańos. El es mas joven
que yo. Yo te escribo una carta. Mi hermano esta
enfermo. Es culpa tuya, no mia. Es propiedad mia
y no tuya. [Mądre mia! La casa de mi padre y
mia. Se habla espanol. gHabla Vd. (el) espańol?
Lo comprendo todo. Me falta la practica. El me
llama a mi y no a ti. Santiago da de comer a los
conejos. Ellos comen coles, lechugas. £Vienes tu
conmigo? Mis abuelos, tios, primos y sobrinos son
parientes de nuestra familia. El hijo mayor de
nuestro portero es carpintero, el menor es vidriero.
Las rosas de Vd. son muy hermosas, pero (ellas)
no son tan hermosas como las mias. Matildita da
de comer a los animales de la huerta de su padre.
 LEKCJA V n.
a) Gramatyka. Zaimki wskazujące, względne,
pytające i nieokreślne.
Zaimkami wskazującymi są:
1) este, esta, esto ten, ta, to; liczba mn. estos,
estas (gdy mówiący chce wyrazić osobę lub rzecz,
która znajduje się u niego lub w jego pobliżu);
2) ese, esa, eso ten, ta, to; liczba mn. esos,
esas (w wypadku, gdy rozchodzi się o osobę lub
rzecz, znajdującą się u zagadniętego albo w jego
pobliżu);
3) aquel, aquella, aquello ów, owa, owo; licz.
mn. aquellos, aquellas (dla oznaczenia osoby lub
Rzeczy, które są oddalone tak od mówiącego, jak
i od zagadniętego).
Zaimków wskazujących używa się albo przy­
miotnikowo albo rzeczownikowo. W tym ostatnim
wypadku otrzymują akcent. Formy nijakie esto,
eso, aquello są tylko rzeczownikowe. Np. &Que es
esto? Co to jest? Esto es un libro. To jest książka.
Ese, esa, eso używa się niekiedy w znaczeniu
pogardliwym.
Do zaimków względnych należą:

1) que który, która, które que

(w bierniku bez a)
2) quien który, która, któ- quienes
re
3) el, la, lo que który, któ- los, las que fctórzy, -e
ra, które
4) el, la, lo cual który, los, las cuales
która, które
5) euyo, -a którego, któ- cuyos, as których
rej
 25

Zaimek que odnosi się do osób i rzeczy, quien

tylko do osób.
Que je st zawsze nieodmienne.
Zaimek cuyo, a stosuje się co do rodzaju i licz­
by do następującego po nim rzeczownika.

Zaimki pytające m ają zawsze akcent :

^Quiśn? kto ? ^ quienes ? kto
£ cu&nto, -a ? ile ? £ cu&ntos, -as ? ile ?
£CUŚ,1? który, jak i? £cu&les? którzy?
^cuyo, -a? czyj? £_cuyos? -PS? czyji ?

^quś? co ^p ara que? za co?

^de quć ? od czego, o czym ?
^a que? po co, do czego? ^con que? czym?
^qae? który, a, e

Zaimki nieokreślne:
todo, a I todos, as wszyscy
cada I każdy
alguno, -a ktoś, który­ algunos, as kilka, kilku
kolwiek
ninguno, żaden, nik t
cierto, -a pewien, jakiś ciertos, as pewni, jacyś
cualquiera ktoś, którykol­ cualesquiera, którzykolwiek
wiek
ta l tak i tales tacy
otro, -a inny otros, as inni
mismo, -a sam mismos, as sami.

Zaimek ninguno, -a — żaden, nikt, znajdujący

się po czasowniku, poprzedza przeczenie, np. no.
Zaimki określające m ają form y rodzajników
określonych. Po nich następuje prawie zawsze de
lub względne que.
 b) Ćwiczenia.
gśnero (chenero) m. tow ar
n aran ja (narńncha) f. po­
m arańcza
Ita lia (Itdlia) f. Włochy
calle (kńlje) f. ulica
correo (korrśo) m. poczta
estación (estathión) f.
dworzec, stacja
condición (kondithión) f.
w arunek
ciego (thiego) m. niewi­
domy, ociemniały, ślepy
limosna (limosna) f. jał­
m użna
edificio (edifithio) m. bu­
dynek
ńrbol (drboi) m. drzewo
anim al (animal) m. zwie­
rzę
ardilla (ardilja) f. wie­
w iórka
gram ńtica (gramńtikia) f.
g ram atyka
pago (pago) m. zapłata
intención (intenthión) f.
zam iar, cel
cada uno (kńda uno) kiaż-
dy
paseo (paseo) m. prze­
chadzka
cómo? (kómo) ja k ?
seńor (senior) m. pan
lńpiz (lapith) m. ołówek
pais (pais) m. kraj
m ontańa (m ontania) f.
góra, góry
padre (padre) m. ojciec
rico (rriko) bogaty
pobre (póbre) biedny
barato (barato) tani
blanco (blanko) biały
hermoso (ermóso) piękny
maduro (madńro) dojrza­
ły
ultim o (ultimo) ostatni
grande (grńnde) wielki,
wysoki
pide (pide) od pedir prosi
habitam os (abitamos) za­
mieszkujemy
brilla (brilja) błyszczy się
oro (óro) m. złoto
ir (ir) iść, pójść
gania (gńna) f. chęć, ocho­
ta
fru ta (frńta) f. owoc

Este es rico, aquel es pobre. Estos son generos

muy baratos. Este es mi hermano ese tu padre y
aquel su primo. E stas naranjas son hermosas, pero
no tan maduras como aquellas. Esas naranjas son de
Italia. E sta estación es la ultima. gCómo se llama
esta estación? Este pobre ciego pide limosna. El
primero de estos animales es una ardilla. g,Que es
esto? Esto es un libro. La casa que nosotros habi-
tamos es un edificio grande. Espana es un pais que
tiene muchas montanas. Cual es el padre, tal es el
hiio. gCual es tu intención? gQuienes son estos se-
nores? gCual es tu padre? gCuya es esta casa?
£Cuyo es este lapiz? &En que calle esta el correo?
En la calle X. $A quien llamas? A ti (llamo).
gCuales son las condiciones de pago? Tengo la
misma gramatica. Cada uno tiene sus faltas. No
todo lo que brilla es oro. No tengo gana ninguna de
ir de paseo. ^Tiene Vd. algunos libros? Tengo un
libro. Mi papel es mas blanco que el de Carlos. Mi
pluma y la de mi hermana. Las frutas de Andalucia
son mejcres que las de Castilla.
LEKCJA Y in .
a) Gramatyka. Odmiana słów posiłkowych.
1) haber — mieć.
Czasy pojedyncze (tiempos simples).
Tryb orzekający (modo indicativo).
Czas teraźniejszy (presente).
he — m am hemos
has habeis
ha han

Czas przeszły niedokonany (im perfecto).

habia — miałem habiamos
habias habiiais
habia habian
28
Czas przeszły dokonany (preterito perfecto),
hube hubimos
hubiste hubisteis
hubo hubieron

I. Czas przyszły (futuro imperfecto).

habrć — będę m iał habrem os
habr&s habrdis
habrś, habr&n

I. Tryb przypuszczający (potencial simple).

habria — miałbym habriam os
habrias habriais
habria habrian

Tryb łączący (modo subjuntivo).

Presente.
(que) haya, abym m iał (que) hayiamos
hayas hay&is
haya hayan

I. czas przeszły niedokonany (imperfecto,

forma en ra)
(si) hubiera, gdybym m iał hubićramos
hubieras hubierais
hubiera hubieran

II. czas przeszły niedokonany (imperfecto,

forma en se).
(si) hubiese, gdybym m iał hubićsemos
hubieses hubieseis
hubiese hubiesen
I. czas przyszły (przestarzały), (futuro imperfecto).
(si) hubiere, je ż e li będę hubićremos
miał
łiubieres hubiereis
hubiere hubieren

Bezokolicznik (infinitivo): haber mieć

Gerundio: habiendo mając
Imiesłów (participio): habido miany
Tryb rozkazujący (im perativo): he m iej! habed
miejcie!
Czasy złożone (tiempos compuestos).
Tryb orzekający (modo indicativo).
Czas przeszły dokonany złożony (preterito per­
fecto compuesto) he habido miałem.
I. czas zaprzeszły (pluscuamperfecto) habla habido,
II. czas zaprzeszły (preterito anterior) hube habido,
II. czas przyszły (futuro perfecto) habre habido,
II. przypuszczający (potencional compuesto) habria
habido byłbym miał.
Tryb łączący (modo subjimtivo).
Czas przeszły dokonany złożony (preterito per­
fecto compuesto) (que) haya habido.
I. czas zaprzeszły (pluscuamperfecto en-ra) (si)
hubiera habido gdybym był miał
II. czas zaprzeszły (pluscuamperfecto en-se) (si)
hubiese habido gdybym był miał,
II. czas przyszły (futuro perfecto: przestarzały):
si hubiere habido.
Bezokolicznik czasu przeszłego, dokonanego
(infinitivo compuesto) haber habido.
 Gerundio czasu przeszłego, dok. (gerundio
compuesto) habiendo habido.
Haber jest słowem posiłkowym i służy do u ra­
biania złożonych czasów wszystkich czasowników
w stronie czynnej.
Haber de przed bezokolicznikiem odpowiada
polskiemu musieć, mieć.
Hay = jest, są (w języku francuskim il y a ) ;
hay que = musi się, trzeba.
b) Ćwiczenia.
Cuarto (ku&rto) m. pokój noche (nócze) f. noc
desocupado (desocupd(d)o) dormir (dormir) spać
opróżniony, wolny todo (tódo) cały
legną (lćgua) f. m ila senor (senior) m. pan
mucho (mńczo) wiele Berlin (Berlin) m. Berlin
distancia (dist&nthia) f. M arruecos (M arrućkos)
oddalenie, odległość Marokko
cerveza (therbśtha) f. pi­ palacio (pal&thio) m. pa­
wo łac, pawilon
mds (mas) więcej industria (industria) f.
extranjero (estranchśro) przemysł
obcy, zagraniczny casa de eorreos (kasa de
provincia (probinthia) f. korreos) f. urząd po­
prowincja cztowy
interior (interior) m. ko­ buzón (buthón) m. skrzyn­
respondencja miejscowa ka pocztowa
botella (botćlja) f. flasz­ dicen (di then) od decir,
ka, butelka mówią
huevo (uebo) m. jajo vivir (bibir) żyć
nido (njido) m. gniazdo tener (tener) trzym ać,
bafio (b&nio) m. kąpiel, mieć
wanna comer (komer) jeść
casa de cambio (kś,sa de
 letrero (letrćro) m. napis
confianza (konfińntha) f.
zaufanie
correo (korrćo) m. poczta
adulador (aduladór) m. po­
chlebca
lugar (lugar) m. miejsce
producción (produkthión)
f. wyrób, produkcja
paciencia (pathićnthia) f.
cierpliwość
p arte (pńrte) f. część,
strona, miejsce
mundo (mundo) m. św iat
fuego (fuego) m. ogień
fuegos artificiales (fućgos
artithińles) m. ognie
sztuczne
firm ar (firm ńr) podpisy­
wać
sino (sino) lecz
m esa (mćsa) f. stół
dentro (dćntro) wewnątrz,
w tym
kómbio) f. k an to r wy­
m iany
industrial (industrial) prze­
mysłowy
demasiado (dem sja(d)o) za
wiele
grande (grńnde) wielki
todavia (todabiia) jeszcze
si (si) ta k
aqui (aki) tu, de aqui stąd
en (en) w
p a ra (póra) do, ku, na,
aby (z bezokolicznikiem)
desdichado (desdiczddo) nie­
szczęśliwy
delante de (delante de)
przed
holgazón (olgathdn) m.
próżniak
cerca (thćrka) blisko
no (no) nie
gente (chćnte) f. ludzie
teatro (teńtro) m. te a tr
vino (bino) wino

H ay dos leguas de aqui a Berlin. No hay mucha

distancia. Hay cinco huevos en el nido. No hay
mas lugar. Aqui hay producciones industriales de
todas las partes del mundo. H abra fuegos artifi­
ciales delante del palacio de la industria. En la
Casa de Correos hay grandes buzones eon letreros
que dicen: Interior, Provineias, Extranjero, Mar-
ruecos. Hay hombres en el jardin. gHay alguna casa
de cambio cerca de aqui ? &Hay todavia cuartos doso-
cupados? Si, Senor. gHay todavia cerveza en esa bo-
tella? No, hay vino en ella. &Hay un bano desocu-
32
pado? No se ha de vivir para comer, sino comer
para vivir. Hay una carta en la mesa. En la noche
hay que dormir. gHabia mucha gente en el teatro?
Si, habia mucha gente (dentro). Ha habido hom-
bres en el cuarto. Hay que tener paciencia. No hay
que tener demasiada confianza en los aduladores.
Habria menos desdichados, si hubiese menos hol-
gazanes. Hay que firm ar cada cart a.
LEKCJA IX.
a) Gramatyka. Odmiana słów posiłkowych.
2) Tener — mieć, posiadać, trzymać.
Czasy pojedyncze (tiempos simples)
Modo indicativo.
Presente.
tengo tenemos
tienes teneis
tiene tienen

Imperfecto,
teiria teniam os
tenias teniais
tem a tenian

Preterito perfecto.
tuve tuvim os
tuviste tuvisteis
tuvo tuvieron

Futuro imperfecto.
tendrś tendremos
tendrds tendreis
tendrd tendran
 Potencial simple.
tendria tendriamos
tendrias tendriais
tendria tendrian

Modo subjuntivo.
Presente.
tenga tengamos
tengas tengdis
tenga tengan

Imperfecto (forma en— ra).

tuviera tuvidramos
tuvieras tuvierais
tuviera tuvieran

Imperfecto (forma en— se).

tuviese tuvićsemos
tuvieses tuvieseis
tuviese tuviesen
Futuro imperfecto.
(si) tuviere tuvtóremos
tuvieres tuviereis
tuviere tuvieren

Infinitivo: tener — mieć.

Infinitivo compuesto: haber tenido
Gerundio: teniendo
Participio: tenido
Imperativo: ten, tened.
Tener jest samoistnym czasownikiem i znaczy
właściwie posiadać, trzymać (łać, tenere).
Tengo que znaczy muszę, jeżeli następuje bez­
okolicznik.
 b) Ćwiczenia.
lección (lekthión) f. czy­ correo (k o rreo ) m. p o czta
tanie, le k cja directo (d irćk to ) p rosty,
haeendado (a th e n d a (d )o ) bezpośredni
m. w łaściciel dóbr expreso (espreso) w y ra ­
G uillerm o (giljćrm o) m. źny, pospieszny
W ilhelm vez (beth) f. ra z
Felipe (Felipe) m. Filip bondad (b o n d ś(d ) f. do­
fe (fe) f. zaufanie, w ia ra broć
p orvenir (porbenir) m. dinero (dinćro) m. pienią­
przyszłość dze
razón (rra th ó n ) f. słu­ pćrdida (perdida) f. s tr a ­
szność, rozum ta, szkoda
m oneda (m onćda) f. m o­ especial (espethidl) sp e­
n e ta cjalny
p ia ta (p lśta ) srebro com edor (kom edór) m. ja ­
cobre (kóbre) m. m iedź daln ia
vaso (bśso) m. naczynie, robie (rróble) m. dąb
sz k lan k a ro sa (rro sa) f. ró ża
m esa (m ćsa) f. stół renacim iento m. (rren a th i-
P epe (Pćpe) m. Józef mi^nto) renesans, o d ro ­
ufia (unia) f. paznokieć dzenie
sucio (suthio) brudny sello (sóljo) m. pieczęć, z n a ­
te m p estad (te m p e s td (d )) f. czek pocztow y
b urza escribir (esk rib ir) pisać
honor (onór) m. cześć, lla m a (d) o (ljam śd o ) zw any
zaszczyt poner (poner) postaw ić,
aćreo (aćreo) lotniczy położyć
s u e rte (su ćrte ) f. szczę­ h a b la r (a b lśr) m ów ić
ście d a r (d ar) dać
v erguenza (b erg u śn th a ) f. tallado ( ta ljś ( d )o ) rzeź­
w sty d biony
clase (kldse) f. k la sa sólo (sólo) ty lk o
cabeza (k ab e th a) f. gło­ ae o sta rse (a k o stś rse ) po­
wa łożyć się do łóżka
 dolor (dolór) m. ból pues (puós) ponieważ, gdyż
tren (tren) m. pociąg antiguo (antiguo) antycz­
edad (eda(d)) f. wiek ny, starożytny
Mi hija tiene hoy cinco lecciones. Mi tia tiene
una rosa. Un rico hacendado terna dos hijos
llamados Guillermo y Felipe. Tengo una moneda de
piata y otra de cobre. Pepe, tienes las unas sucias.
Vds. no tienen razón. El senor Martinez tendria mas
dinero, si no hubiese tenido perdidas. Tenemos un
comedor antiguo de robie tallado, renacimiento flo­
ren tino. He tenido mucha suerte. Tendremos un dia
hermoso. Tendremos tempestad. gCuantos pisos
tiene vuestra casa? gHa tenido Ud. mi lapiz? ^Que
edad tiene su senora? Tiene dieciocho anos. gA
quien tengo el honor de hablar? gTienen en Espana
fercera clase los trenos directos (expresos) ? No
tienen mas que primera y segunda, y muchas veces
sólo primera. gTiene Vd. sellos especiales para el
correo aereo? Tenga la bond ad de darme una botella
de vino. iTengamos fe en el porvenir! jTened pa-
ciencia-' Tengo que escribir muchas cartas. g'Que
vasos tengo que poner hoy en la mesa? jTenga Vd.
vergiienza! He tenido que acostarme, pues tenia
dolor de cabeza.
LEKCJA X.
a) Gramatyka. Odmiana słów posiłkowych.
3) Ser — być.
Czasy pojedyncze (tiempos simples).
Modo indicativo.
Presente.
Soy — jestem somos
36
Imperfecto.
eramos
erais
eran

Preterito perfecto.
ful fuimos
fuiste fuisteis
fuó fueron

Futuro imperfecto.
seremos
serćis
ser&n

Potencial simple.

Modo subjuntivo.
Presente.

Imperfecto (forma en— ra)

fuera fu^ramos
fueras fuerais
fuera fueran

Imperfecto (forma en— se)

fućsemos
fueseis
fuesen
 37
Futuro imperfecto.
fuere fuśremos
fueres fuereis
fuere fueren
Infinitivo: ser — być
Infinitivo compuesto: haber sido
Gerundio: siendo
Participio: sido
Imperativo: sć, sed

Czasownika ser używa się:

1) do tworzenia strony biernej; np. soy alabado
jestem chwalony;
2) do oznaczenia trwałych przymiotów (np. na­
rodowość, zawód; także przy rico bogaty,
feliz szczęśliwy); np. somos espanoles jeste­
śmy Hiszpanami;
3) ser de = być z (materia); należeć (wła­
sność) ; pochodzić z (pochodzenie); np. esa
taza es de łoza ta filiżanka jest z fajansu;
soy de Madrid.
4) przy oznaczeniu czasu. Son las cuatro.

b) Ćwiczenia.
Miel (mićl) f. miód escarbar (eskarbdr) spul­
dulce (dólthe) słodki chnieć, rozkopać
hierro (jćrro) m. żelazo abonar (afeonór) nawozić
canario (kanório) m. ka­ duda (ddda) f. wątpliwość,
narek wątpienie
color (kolór) m. barwa sin duda (sin duda) z pew­
amarillo (amariljo) żółty nością
espanol (espaniól) m. Hi­ igualar (igualdr) wyrów­
szpan nać
 tigre (tigre) m. tygrys
sanguinario (sangindrio)
krwiożerczy
feroz (feróth) dziki
generoso (cheneróso) szla­
chetny, wspaniałomyślny
M adrid (m adri(d) m. Ma­
dryt
abuela (abuela) f. babka
suegra (sućgra) f. teścio­
wa
m ądre politica (mddre po-
litika) f. teściowa
conveniente (konbenićnte)
stosowny, pożyteczny
..
Italia (itdlia) f. Włochy
pintor (pintór) m. m alarz
m ira (m ira) spogląda, u-
względnia
dificil (difithil) ciężki,
trudny
diccionario (dikthionario)
m. słownik
Jano (chano) m. Janus
rostro (róstro) m. oblicze,
tw arz
pasado (pasd(d)o) m. prze­
szłość
verdad (berdd(d) f. praw ­
da
profesor (profesor) m. pro­
fesor, nauczyciel
ciudad (thiudd(d) f. m ia­
sto
kv
calle de drboles (kdlje de
drboles) f. aleja
p lan tar (plantdr) sadzić,
zasadzać
centro (thćntro) m. śro­
dek
vergel (berchćl) m. park
form ar (form er) tworzyć
mafiana (manidna) f. po­
ranek; jutro
ayer (ajćr) wczoraj
octubre (oktubre) m. paź­
dziernik
Carolina (karolina) f. K a­
rolina
Amalia (amdlia) f. A m a­
lia
ciego (thiego) ciemny, śle-
py
noche (nócze) f. noc, wie­
czór
criado (kriddo) m. sługa,
służący
tem a (tem a) m. tem at, za­
danie
nuevo (nuebo) nowy
oscuro (oskuro) ciemny
vuelto (buelto) obrócony,
zwrócony od volver
pobre (póbre) biedny
perezoso (perethóso) leni­
wy, gnuśny
sin (sin) bez
asi como(asi kóm o)w każ­
dym razie, i bez tego
 aieman (aleman) niemie- bonito (boni to) ładny, uro-
cki, m. Niem iec dziwy
contraste (kontrńste) m. rico (rriko) bogaty
przeciwieństwo para (pńra) dla
dualismo (dualismo) m. hacia (athia) ku, przeciw,
dualizm na
dormilón (dormilón) m. romano (rromdno) m. Rzy-
ospalec, śpioch mianin
salud (salu(d) f. zdrowie proverbial (proberbińl)
duro (duro) twardy przysłowiowy
bueno (bueno) grzeczny jcaramba! (karńmba) do
alto (dlto) wysoki, wielki licha
como (kómo) jak porvenir (porbenir) m. przy­
szłość
La miel es dulce. El hierro es duro. El canario
es de color amarillo. Estas casas son muy altas.
Soy espanoL El tigre es sanguinario y feroz. No es
generoso como el león. Soy de Madrid. gQue hora es?
Es la una. Son las tres. Ese sefior es mi amigo.
N uestra abuela es la suegra (mądre politica) de
nuestro padre. gNo seria tambien conveniente escar-
var la tierra y abonarla un poco? Sin duda alguna.
Asi como igualar las calles de arboles, plantar al-
gunos nuevos y form ar en el centro un bonito ver-
gel. gQue dia sera manana? Ayer era (el) nueve de
octubre. Hoy es domingo, ayer fue sabado. gSeras
buena Carolina? Si, mama sere buena, y Amalia
sera tambien buena. Para los ciegos el dia es oscuro
como la noche. gHa sido fiel el criado? Si, (el) ha
sido siempre fiel. Este tema habria sido demasiado
dificil sin diccionario. Barcelona es un Jano de dobie
rostro; uno, vuelto al pasado; otro que mira hacia
el porvenir; y en verdad que tiene la ciudad con-
trastes y dualismos que son proverbiales. Ese dinero
sera para los pobres. No seas tan perezoso. \Dor­
milón! Esas naranjas son de Italia. Su padre es
pintor. iCaramba, eso es muy barato! Tener salud,
es ser rico. Cicerón fue romano. Los padres de Ro­
berto no han sido pobres. Mi profesor de aleman
era aleman.
LEKCJA XI.
a) Gramatyka. Odmiana słów posiłkowych.
E star — być, znajdować się.
Modo indicativo.
Presente.
estoy estamos
estds estdis
estd estdn
Imperfecto.
estaba estdbamos
estabas estabais
estaba estaban
Pretdrito perfect©.
estuve estuvimos
estuviste estuvisteis
estuvo estuvieron
Futuro imperfecto.
estarć estaremos
estards estardis
estard estar dn
Potencial simple.
estaria estariamos
estarias estariais
estaria estarian
 41
Modo subjuntivo.
(que) estć estemos
estćs estćis
estć estćn
Im perfecto (form a en ra ).
estuviera estuvieramos
estuvieras estuvierais
estuviera estuvieran.
Im perfecto (form a en se).
estuviese estim ćsem os
estuvieses estuvieseis
estuviese estuviesen
Futuro imperfecto.
(si) estuviere estuvićremos
estuvieres estuviereis
estuviere estuvieren
Infinitivo.
Presente: e sta r — być, zostawać, znajdować się.
Compuesto: haber estado.
Gerundio: estando.
Participio: estado.
Im perative: estd, estad.

Estar oznacza:
1) miejscowy pobyt, np. mi hermano esta en
Madrid,
2) przejściowy stan, np. gEsta V. enfermo?
Czy jest Pan chory?
W połączeniu z gerundio używa się estar dla
wyrażenia trwającej czynności, np. estoy escribiendo
una carta.
 b) Ćwiczenia.
enfadado (enfad d (d )o ) c a ja (kdeha) f. skrzynia,
zm artw iony od enfa- pudło
d ar m ojado (m ochado) m okry
P a ris (P a ris) m. P a ry ż indispuesto (indispućsto)
^Corao e s ta V d.? (kómo słaby, nieswój,
estd u stć (d ) ja k się P a n estación (estath ió n ) f,
(P ani) m a ? J a k się P a ­ dw orzec
nu (P ani) w iedzie? ^adónde? dokąd, kędy,
g ra c ia (gr& thia) f. wdzięk, gdzie ?
wdzięczność, ła sk a ^ en dónde ? gdzie ?
jg racias! (g rd th ias) dzię­ p o rtal (portdl) m. głów na
ki! dziękuję! b ram a
bien (bićn) dobrze ab ierto (ab ićrto ) o tw a rty
estoy bien (estói bićn) do­ d u ran te (d u ra n te) podczas
brze m i się powodzi h a s ta (d sta) aż do, póki
candente (kandente) ż a ­ nos encotram os (en k o n trć-
rzący m os) zn ajd u jem y się
cielo (thićlo) m. niebo (od en co n trar)
nuboso (nubóso) zachm u­ p recisam en te (prethisam en-
rzony te ) prosto, w łaśnie
idiom a (idióm a) m. język, cćlebre (thćlebre) sław ny,
narzecze słynny
lengua (lengua) f. język sobre (sóbre) na, nad, po­
escrito (esk rito ) pisany za; s. todo szczególnie
hablam os (abldm os) m ó­ porque (pórke) ponieważ,
w im y gdyż
asom ado (aso m a (d )o ) w y­ h a ocupado (a o k u p d (d )o )
chylony od aso m ar z a ją ł (od ocupar) zająć
v e n ta n a (b en tan a) f. okno privilegiado (pribilechid-
m irando (m iróndo) spoglą­ (d)o) uprzyw ilejow any
dając od m ira r (od priv ileg iar)
albam i (albanil) m. m u ­ com edia (kom ćdia) f. k o ­
ra rz m edia

;stoy fabricando (estói fa-
brikando) buduję od fa-
bricar (fabrikar) budo­
wać
f rente a (frente a) na­
przeciw
m ar (mar) m. i f. morze
oleaje (oleache) m. bicie
fali, bałwanów
bastante (bast&nte) dosyć
fuerte (fuerte) silny, mo­
cny, żyw y
espónja (espóncha) f. gąb­
ka
tiza (titha) f. kreda
entero (entśro) cały
estudiar (estudi&r) odda­
wać się naukom (gerun-
dio estudiando)
43
novela (nobćla) f. nowela,
powieść
frio (frio) zimny
temperatura (temperatura)
f. temperatura
grado (grado) m. stopień,
ranga
edificio (edifithio) m. bu­
dynek
medio (medio) m. środek
plaża (platha) f. plac
teatro (teatro) m. teatr
campo (kampo) m. pole
cubierto (kubierto) pokry­
ty
en (en) w
nieve (niebe) f. śnieg
leer (leer) czytać (gerun-
dio leyendo)

El maestro esta enfadado. Mi sombrero esta

mojado. El hierro esta candente. El cielo esta nu-
boso. El idioma o lengua, en que esta escrito este
libro, y que nosotros hablamos es el espanol. Euge­
nio estaba ima manana asomado a la ventana de su
cuarto, mirando a los albaniles que estaban fabri­
cando una casa frente a la suya. Estamos en el
septimo piso. Emilia estaria aqui, si no estuviese
indispuesta. Los portales en Espana estan abiertos
durante todo el dia, hasta las diez de la noche en
inviemo y las once en verano. Las calles y los cam-
pos han estado cubiertos de nieve semanas enteras.
iYa estamos en Paris! gCómo esta Vd. gEstoy bien,
gracias. gCómo esta su mądre (de Vd.) ? Muy bien,
gracias. Ya estamos en alta mar. El oleaje es ba­
stante fuerte. Esponjas y tiza estan en una caja.
gA cuantos estamos hoy? Estamos a cuatro de Ju ­
lio. gEstuviste en Berlin? No, estuve en Paris. gHa
estado Vd. en Espana? Si, senor, he estado un
ano en Barcelona. gAdónde has estado? He estado
nueve meses en Madrid. gEn dónde nos encotramos
ahora? Estamos precisamente en el „Salón del P ra ­
do", que es tambien uno de los puntos celebres de
Madrid, sobre todo porque ha ocupado un lugar
priviliegiado en las comedias y novelas espanclas.
gEsta el agua muy fria? Tiene tem peratura de 17
grados. gQue edificio es aquel que esta en medio
de la plaza? Es el Teatro espanol. gA que hora
estaremos en la estación? En tres cuartos de hora.
iQue fresca esta el agua! Vd. esta siempre leyendo y
estudiando.
LEKCJA X n.
a) Gramatyka. Czasowniki prawidłowe,
Koniugacja I. Koniugacja II. Koniugacje III.
Infintivo.
hablar mówić comer jeść. recibir, odbierać,
Modo indicativo. przyjmować
Presente.
hablo como recibo
hablas comes recibes
habla come recibe
hablamos comemos recibimos
habl&is comćis recibis
hablan comen reciben

Imperfecto.

Hablaba Comia Recibia

hablabas comias recibias
hablaba comia recibia
 45

h a b lś b a m o s com iam o s re c ib ia m o s
h a b la b a is co m iais re c ib la is
h a b la b a n co m lan re c ib ia n

P r e tó r ito p e rfe e to .

H a b le Com i R ecib i
h a b la s te co m iste re c ib iste
h ab ió com ió recib ió
h a b la m o s com im os re cib im o s
h a b la s te is c o m iste is re c ib iste is
h a b la ro n co m iero n re c ib iero n
- F u tu r o im p erfe o to .
H a b 'a r d C o m erć R e c ib irś
h a b la r ś s c o m e rśs re c ib ir ś s
h a b la r ś c o m e rś recib irś,
h a b K re m o s co m ere m o s re c ib ire m o s
h a b la r ś is co m e rśis re c ib irś is
h a b la r ś n c o m e rś n re c ib ir ś n
sx
P o te n c ia l sim p le.

H a b ia r ia C o m e ria R e c ib iria
h a b la r ia s c o m e ria s re c ib iria s
h a b ls r ia c o m e ria re c ib iria
h a b la ria m o s co m eria m o s re c ib iria m o s
h a b la r ia is co m e ria is re c ib iria is
h a b la r ia n c o m e ria n re c ib iria n

M odo isubjuntivo.
P re s e n te .

H a b le C om a R e cib a
h a b le s co m a s re c ib a s
h a b le co m a re c ib a
h a b le m o s co m am o s re c ib a m o s
h a b le is co m ś is re c ib ś is
hablen co m a n re c ib a n
 Im perfecto (form a en ra ).
H ablara Comiera Recibiera
hablaras comieras recibieras
hablara comiera recibiera
hablśram os comieramos recibieramos
hablarais comierais recibierais .
hablaran comieran recibieran
Im perfecto (form a in se).
hablase comieso recibiese
hablases comieses recibieses
hablase comiese recibiese
habldsemos comiesemos recibiesemos
hablaseis comieseis recibieseis
hablasen comiesen recibiesen
F uturo imperfecto.
H ablare Comiere Recibiere
hablares comieres recibieres
hablare comiere recibiere
hablaremos comieremos recibićremos
hablareis comiereis recibiśreis
hablarer comieren recibieren
Infinitivo: hablar, comer, recibir.
Infinitivo compuesto: haber hablado, comido, recibido.
Gerundio: hablando, comiendo, recibiendo.
P articip io : hablado, comido, recibido.
Im perativo: habla, come, recibe, hablad, comed, recil id.
Tiempos compuestos.
Modo indicativo.
P retśrito perfecto compuesto: he hablado etc.
Pluscuam perfecto: habia hablado etc.
P retćrito anterior: hube hablado etc.
F uturo perfecto: -habre hablado etc.
Potencial compuesto: habria hablado etc.
 I
47
Modo subjuntivo:

P retćrito perfeoto compuesto: haya hablado etc.

Pluscuamperfecto en ra: hubiera hiablado etc.
Pluscuamperfecto en se: hubiese hablado etc.
F uturo perfecto: hubiere hablado etc.

b) Ćwiczenia.
Cumplir (kumpllr) wypeł­ beber (bebśr) pić
nić, spełnić anciano (anthidno) sędzi-
^Cudndo cumple V. anos? wy
Kiedy Pańskie urodziny? conversar (konbersdr) mó­
adverbio (adberbio)m. przy­ wić, rozprawiać,
słówek alabar (alabar) chwalić
palabra (palabra) f. słowo, aplicado (aplikd(d)o) pilny
wyraz grande (grande) wielki
ju n tar (chuntar) łączyć, habitar (abitar) mieszkać
wiązać desear (desedr) życzyć
verbo (berbo) m. czasownik tarde (tarde) f. wieczór, po­
adjetivo (adchetibo) m. południe
przymiotnik p artir (partir) dzielić, od­
modificar (modifikar) zmie­ jechać
nić, ograniczyć m ontar (montdr) wsiadać
determ inar (determ inar) hacer (ather) imiesł. hecho
oznaczyć czynić
significación f. (signifika- m andar (m andar) rozka­
thión) f. znaczenie, myśl zać
conflagración f. (konflagra- discipulo (disthipulo) m.
thión) f. pożar, pożoga uczeń
mundial (mundial) św iato­ aprender (aprender) uczyć
wy się
consecuencia (konsekućn- facilidad (fathilidd(d) f.
thia) f. skutek, następ­ łatwość, lekkość
stwo me jor (mechór) lepiej
48
orden (órden) m. porzą­
dek, system, układ, ca­
łokształt
económico (ekonomiko) eko­
nomiczny, gospodarczy
repercutir (rreperkutir) od­
bijać się
pasar (pasar) przechodzić,
przem ijać
pronto (prónto) szybko,
naprzód
aun (aun) jeszcze
mundo (mundo) m. św iat
recibir (rrethibir) odbie­
rać, przyjmować
llegar (ljegar) nadejść
llam ar (ljam ar) wołać, na­
zywać, pukać
capital (kapitał) f. stolica
Roma (Rróma) f. Rzym
anoche (anócze) wczoraj
telegram a (telegram a) m.
telegram
m aestro (m aestro) m. n a ­
uczyciel
caballo (kabałjo) m. koń
viejo (bićcho) stary
cabalgńr (kabalgńr) jeź­
dzić konno
afiejo (anićcho) stary
rey (rrei) m. król
am ar (am dr) kochać
m ujer (mucher) f. kobieta
escuchar (eskuczńr) słu­
chać, uważać
constar (konstńr) składać
się
dividir (dibidir) dzielić
componer (komponćr) Skła­
dać, tworzyć
m inuto (minuto) m. mi­
nu ta
segundo (segńndo) m. se­
kunda
decir (dethir) mówić
cosa (kósa) f. rzecz "
ag rad ar (agradńr) p do-
bać się
leńa (lenia) f. drzewo
seco (sćko) suchy
quem ar (kem ar) palić
salir (salir) wyjść, o jeż-
dżać
posible (posible) możJwy
equivocarse (ekibokńrse)
mylić się
m anana por m ańana utro
rano
p reguntar (preg-imcdr) py­
tać, pytać się
sombrero (sombrćro) m,
kapelusz

1) gCuando cumple V. anos? Cumplo anos el

diez de junio. Adverbio es una palabra que se ; mta
al verbo, al adjetivo, y aun a otro adverbio para
modificar y determinar su significación. La eon-
 49

flagración mundial de 1914— 1918 y sus consecuen-

cias en el orden eeonómico han repercutido en Espa-
na. El tiempo pasa pronto. N uestra lengua es una
de las que mas se hablan por todo el mundo. gCómo
se llama la capital de Italia? Se llama Roma. Hemos
leido las cartas. Recibi anoche una cart a de mi
amigo. gA que hora llegara mi telegrama? A las
onc'k de la noche. Los maestros alaban a los discipu-
los iplicados. La casa que nosotros habitamos es un
edb cio grande. Deseo comer esta tarde en casa.
gCi .ndo parte el tren? El tren para N. sale a las
dieciseis y treinta y cinco. Ya es tiempo de montar.
No ' e comido nada en toda la manana. Si hubieras
hec ) !o que he mandado, habrlas aprendido todo eon
ma facilidad y mejor. Los padres aman a sus hijos.
Una nina lee y otra escucha. El ano comun consta de
365 dias. Las cuatro estaciones en que se divide
el ano, se llaman: primavera, verano, otono e in-
vic no. Una hora se compone de sesenta minutos.
Sesenta segundos componen un minuto. Es posible
qu nos hayamos equivocado. gCuando aprenderas
tu iección? Aprenderela manana por manna. El pro­
fesor preguntaria a sus discipulos, si aprendiesen
su Iección. Yo tomo mi sombrero y estos ninos
ton an sus libros. Nuestro hermano mayor llegó
aye ? y partira manana para America.
2) '11 rey Don Alfonso de Aragon dęcia, que
cint o cosas le agradaban mucho; lena seca para que-
mai', caballo viejo para cabalgar; vino anejo para be-
ber amigos ancianos para comversar, y libros anti-
guc^ para leer.
 LEKCJA X m .
a) Gramatyka. Strona bierna i zwrotna.
Stronę bierną tworzy się przy pomocy słowa
posiłkowego ser i participio; partieipio zgadza się
z podmiotem w rodzaju i liczbie. „Przez“ znaczy
por, rzadziej de.

Czasownik zwrotny.
Invinitivo: lavarse myć się Presenter me lavo m yję się,
Gerundio: lavandose m yjąc te lavas, se lava, nos la-
się vamos, os lavdis, se la-
Im perativo: Lavate myj van
się, lavdos myjcie się! la-
vdmonos m yjm y się! Id- P ret. perf. Me he lavado
vese Ud. myj się Pan! myłem się — etc.

b) Ćwiczenia.
vender (bender) sprzeda­ vencimiento (benthimićnto)
wać m. zwycięstwo, przezwy­
invitar (inbit dr) zaprosić ciężenie
castigar (kastigdr) strofo­ victoria (biktória) f. zwy­
wać, karać cięstwo
casa (kdsa) f. dom ultimo (ultimo) ostatni
mało (mdlo) zły podły categoria (kategoria) f.
pues (pućs) gdyż, ponie­ stopień, urząd, ranga,
waż, albowiem kategoria
alabar (alabdr) chwalić capitdn general (kapitdn
Luis (Luis) m. Ludwik chenerdl) m. generał puł­
oir (oir) słyszeć, słuchać kownik
verdad (berdd(d) f. praw ­ general (chenerdl) m. ge­
da nerał
diabetico (diabśtiko) m. diverso (dibćrso) rozmaity,
diabetyk różny
 51
diabetes (diabetes) m. cu­ general de brigada (chene-
krzyca rdl de brig&da) m. ge­
apendxcitis (apendithitis) f. nerał brygady
zapalenie ślepej kiszki general de division (chene-
operar (oper ar) sprawić, ral de dibisjón) m. ge­
operować nerał dywizji
unión (unión) f. zjednocze­ teniente general (tenjćnte
nie, stowarzyszenie, zwią­ cheneral) m. generał po­
zek, towarzystwo, liga rucznik
radio (rrśdio) f. radio divertirse (dibertirse) za­
form ar (form ar) kształcić, bawiać się
tworzyć anoche (anócze) wczoraj
satisfacer (satisfather) za­ wieczór
spokajać, zadowalać tertulia (tertulia) f. tow a­
am ar (am&r) kochać rzystwo
suprim ir (suprim ir) znieść alegrarse (alegrórse) cie­
exigencia (egsichenthia) f. szyć się
potrzeba tanto (tónto) tak, ta k b ar­
publico (publiko) m. pu­ dzo, tyle
bliczność ealor (kalór) m. ciepło,
corregir (korrechir) popra­ gorąco
wiać equivocarse (ekibokśrse)
lana (lóna) f. wełna mylić się
tom ar (tom śr) chwytać, Juan (chuan) m. Jan
wziąć, zażywać, ver (ber) widzieć
apreciar (aprethiśr) cenić bueno (buśno) dobry, zdol­
arra sa r (arrasar) otaczać, ny, zdrowy
rozkopywać wał, zbu­ acostarse (akostśrse) pójść
rzyć, znosić (twierdzę) do łóżka
acción (akthión) f. akcja, levantarse (lebant&rse)
sprawa, czyn w staw ać
hacia (dthia) około, bli­ mediodia (mediodia) m. po­
sko łudnie
Tomasito Tomaszek tem prano (tempróno) wcze­
sć (se) wiem od saber (sa- śnie
bćr) wiedzieć tarde (tdrde) poźno
 flecha (flćcza) f. strzała Pedro (Pśdro) m. Piotr
arco (drko) m. łuk pasearse przechadzać się
siempre (sjempre) zawsze despues de (despues de) po
volver (bolbćr) obracać, estudiar (estudidr) uczyć
kręcić, powracać się czego
veneer (benthćr) zwycię­ fresco (fresko) m. świeże
żyć powietrze
fulano (fuldno) N. N. por (por) przez

La casa es vendida. Somos invitados. Somos

amados de todos nuestros amigos. Los disclpulos
malos fuerom eastigados. Soy amado de mi padre.
Eres amado de tu padre. Vosotros seriais mas ama­
dos, si no fueseis tan malos. Luis es siempre alaba-
do por su maestro, pues es aplicado. Oi ciecir que
el senor X. es diabetico (que tiene diabetes). No,
no es verdad. Terna apendicitis. H a sido operado.
La Union Radio fue formada para satisfaeer las
exigencias de publico. Mi tema ha sido corregido
por mi maestro. La lana de Espana es muy apre-
ciada. La victoria es la acción de veneer, el venei-
miento la de ser veneido. Las diversas categorias de
generales son: general de brigada, general de divi­
sion, teniente general y capitan general. E sta ul­
tima y suprema categoria ha sido suprimimida hacia
1931. E sta carta fue escrita por el. Este libro fue
escrito por Fulano. Soy querido de mis padres. La
ciudad de que el general tomó posesión fue arra-
sada. gCómo se ha divertido Vd. anoche? Fue una
pequefia tertulia. Me alegro mucho de que Vd. se
haya divertido tanto. gDe que se queja Vd.? Me quejo
del calor. Me equivoco. Te equivocas. Juan se equi-
voca tambien. Buenos dias, seńora B. Me alegro
mucho de ver a Vd. otra vez bueno. Muchas gracias.
jMi padre se ha aeostado muy tarde y no se levan-
tara que hasta la mediodia. Vd. se ha aeostado tar-
 53
de, pero yo me he levantado muy temprano. Mi
hermano se llama Pedro. gCómo se llaman estos
hombres? No se como se llaman. gComo se llama la
capital de Italia? Se llama Roma. Tomasito tenia
una flecha y un arco, con que se divertia mucho
siempre que volvla de la eseuela. Un nino se paseaba
una vez por un jardin, despues de haber estudiado
sus leeciones y tomaba el fresco en un dla de
verano. Todos se divierten por la tarde. Los disclpu-
los aplicados se levantan a las seis de la manana.
LEKCJA XIV.
a) Gramatyka. Zmiany ortograficzne. Nieprawidłowe
participio.
Ponieważ wymowa tematu czasownika winna
pozostać we wszystkich formach niezmieniona, prze­
to potrzebne są następujące zmiany ortograficzne:
1) pagar, pago, ale pague, 2) tocar, toco, ale toque,
paguć płacić toquś, dotykać się,
g przed a i o, ale gu dzwonić — c przed
przed e. a i o, ale qu przed e
3) cruzar, cruzo, ale cruce, 4) apaciguar, apaciguo, ale
crucć krzyżować; z przed apacigue, apacigUć uła-
a i o, ale c przed e godzić — gu przed a
i o, ale gii przed e
5) veneer, venciste, ale 6) proteger, protegla, ale
venzo, venza przezwy- protejo, proteja opieko-
ciężyć wać się
zurcir, zurciste, ale zu- erigir, erigia, ale erijo,
rzo, zurza cerować — c erija zakładać — g
przed e oraz i, ale przed e oraz i, ale j
z przed a i o przed a i o.
7) disting lir, distingues, ale distingo, distinga odznaczać się
delinquir, delinques, ale delinco, delinca uchybić czemu
gu, qu przed e oraz i, ale g, c przed a i o
 Akcentowanie.
E n v ia r (rzeczow nik envio envio, envias, envia, en-
posyłka) posyłać, odsy­ viam os, envidis envian,
łać ta k sam o en vie etc.
co n tin u ar kontynuow ać continuo, continuas, conti-
nńa, continuam os, con-
tinudis, continńan, ta k
sam o continue etc.

(Ale: copiar odpisywać: copio, copias etc. —

averiguar, badać: everiguo, averigiie etc).
Następujące prawidłowe czasowniki urabiają
nieregularne participio:
a b rir otw ierać abierto
cubrir n ak ry w ać cubierto
escribir pisać escrito
im prim ir drukow ać im preso
ro m p er łam ać roto
volver przew racać w uelto

Leer czytać — leyó, leyeron, leyese, leyere,

leyera, leyendo.
Czasowniki na ecer i ucir jakoteż kilka na acer
i ocer zmieniają c przed a i o na zc; np. conocer
znać, conozco.
b) Ćwiczenia.
Violin (biolin) m. skrzypce conducir (k o n d u th ir) pro-
to c a r (to k d r) g rać wadzić, zaw ieźć
arco de violin (drko de buscar (bu sk d r) szukać
biolin) m . sm yczek conocer (k o n o th ćr) znać,
desear (desedr) życzyć, ż ą ­ poznać
dać ig n o ran te (ig n o rd n te) ciem ­
piano (pidno) m. fortep ian ny, bez n au k i
a ria (d ria) f. a r ia pieśń si (si) gdy, jeżeli
 llegar (ljeg&r) przybyć, se dice (se dithe) mówi się
przyjść distinguir (distingir) od­
ayer (ajćr) wczoraj różniać
cuenta (kuenta) f. rachu­ blanco (blanko) biały
nek negro (negro) czarny
cuiaar (kuid&r) postarać padecer (padether) cier­
się, załatwić pieć, znosić
silabario (silabdrio) m. ele­ dolor (dolór) m. ból
m entarz estómago (estómago) m.
olvidar (olbidar) zapom- żołądek
nąć solicitud (solithitd(d) f.
pizarra (pitharra) f. ta ­ prośba
bliczka łupkowa dentadura (dentadura) f.
orac ón (orathión) f. mo­ zęby, uzębienie
dlitwa examen (egsśm en) m.
salir (salir) wyjść, wyje­ egzamin
chać casi (kósi) prawie
antes (śntes) przed, nim sereno (sereno) pogodny,
entregar (entregar) oddać, spokojny
nadać oscuro (oskuro) ciemny
equipaje (ekipóche) m. despejado (despecha(d)o)
pakunek, bagaż jasny, bez chmur
edad (edd(d) f. wiek nube (nube) f. chm ura
deber (debćr) musieć, za­ ladrón (ladrón) m. zło­
wdzięczać dziej, rabuś
cortaplum as (kortaplum as) ganzua (ganthua) f. wy­
m. scyzoryk trych
guante (gudnte) m. ręk a­ cochero (koczćro) m. woź­
wiczka nica
El violin se toca eon el arco de violin. Toque
Vd. a la puerta. Desean que V. toque un aria en el
piano. Llegue ayer de Valencia. Es tiempo que
paguemos esta cuenta. Antonio, cuida tu silabario.
No olvides tu lapiz y tu pizarra. Reza tus oraciones
antes de salir. Obedece a tus maestros. Vd. esta
siempre leyenfo^ j^ s t u diando. Entregue el equipaje.
Una nina de tu edad debia ya saber leer. Busca
tu cortaplumas. jBusque Vd. sus guantes! gConoce
Vd. a este hombre? Le conozco muy bien. Si uno
es muy ignorante se dice de el: No distingue lo
blanco de lo negro. Padezco de dolores del estómago.
E sta carta fue escrita por el. El idioma o lengua
en que esta escrito este libro, y que nosotros ha-
blamos es el espanol. gHas escrito ya tu solicitud
de examen? No, todavia no. Las calles y los cam-
pos han estado cubiertos de nieve semanas enteras.
El cielo esta casi siempre sereno y despejado y no
corno antes cubierto de oscuras nubes. El ladrón ha
abierto la puerta eon una ganzua. Cochero, conduz-
came a la estación. gDónde se ha impreso este li­
bro? Este libro esta muy bien impreso. Mi denta-
dura se ha rota. Los portales en Espańa estan
abiertos durante todo el dla, hasta las diez de la
noche en invierno y las once en verano. Quien no te
conoce, ese te compre. Mi hermano no tenia que
padecer como yo. Escribo a mi amigo Enrique. Me
ha escrito tambien.

LEKCJA XV.
a) Gramatyka. Czasowniki nieregularne.
I. klasa (ue, ie ): eneontrar znaleźć :
modo indicative. modo subjuntivo. Im perativo:

eneuentro eneuentre eneuentra

eneuentras eneuentres encontrad
eneuentra eneuentre
encontramos encontremos
encontrńis eneontreis
eneuentran eneuentren
 ;; .r * v

57
mover: poruszać:
modo indicativo. modo subjuntivo. Imperativo.

muevo mueva mueve

mueves muevas moved
mueve mueva
movemos movamos
moveis mov&is
mueven muevan

Nadto zmieniają o w ue w akcentowanych for­

mach: acordar, acostar, almorzar, aprobar, avergon-
zar. colgar, consolar, contar, costar, forzar, jugar,
mostrar, poblar, probar, recordar, renovar, reso-
nar, rodar, rogar, soltar, sonar, sonar, tostar, tro-
nar, volar, volcar; cocer, conmover, devolver, disol­
ver, doler, envolver, llover, morder, oler, resolver,
volver etc.
cerrar zamykać:
Modo indicativo. Modo subjuntivo.

cierro cierre cxerra

cierras cierres cerrad
cierra cierre
cerramos cerremos
cerrais cerrdis
cierran cierren

perder gubić:
Modo indicativo. Modo subjuntivo. Im perativo.

pierdo pierda pierde

pierdes pierdas perded
pierde pierda
perdemos perdamos
perdeis perd&is
pierden pierdan

Najważniejsze czasowniki te j grupy są: acer-

ta r, alentar, aterrar, atravesar, calentar, cegar,
cerrar, comenzar, concertar, confesar, desconcertar,
despertar, desterrar, empezar, en terrar, gobernar,
helar, m anifestar, negar, nevar, regar, reventar, se-
gar, sem brar, tem blar, tropezar, atender, defender,
descender, encender, entender, extender, perder,
v erter etc.
2. klasa: -u ir(y ): distribuir rozdzielać.
Gerundio: Participio:
distribuyendo distribuido

Modo indicativo.
Presente:

distribuyo distribuimos
distribuyes distribuis
distribuye distribuyen

Modo subjuntivo.

Presente: Pret. perf.: Imperativo:

distribuya distribui distribuye

distribuyas distribuiste distribuid
distribuya distribuyó
distribuyam os distribuimos
distribuydis distribuisteis
distribuyan distribuyeron
 59
Im perf. de subj.: F utur, imperf. de subj.

distribuyera, yese distribuyere

distribuyeras, yeses distribuyeres
distribuera, yese distribuyere
distribuyeram os, yśsemos distribuydremos
distribuyerais, yeseis distribuyereis
distribuyeran, yesen distribuyeren

Tak samo wszystkie na -uir.

3. klasa (ue, u, ie, i; i, i ) ; dorm ir spać
Gerundio: Participio:

durmiendo dormido

Modo indicativo. Modo subjuntivo.

Presente: duerma, duermas,
duerma, durmamos, dur-
P iesente: duermo, duermes, m&is, duerm an
duerme, dormimos, dor- Im perfecto: durmiera, ese,
mis, duermen durmieras, eses, durmie­
ra, ese, durmidramos,
P ret. perf.: durmió, dur- ćsemos, durmierais, eseis,
mieron durm ieran, esen
F uturo im perfecto: dur-
miere, durmieres, dur-
miere etc.

Imperativo.

duerme dormid

sentir czuć, żałować:

Gerundio: Participio:

sintiendo sentido
 6U

Modo Indicativo.
Presente: P reterito perfecto:
siento sentimos sent! sentimos
sientes sentis sentiste sentisteis
siente sienten sintió sintieron
Modo subjuntivo.
Presente:
sienta sintamos
sientas sintdis
sienta sientan
Imperfecto:
sintiera, iese sintiśramos, idsemos
sintieras, ieses sintierais, ieseis
sintiera, iese sintieran, iesen
Futuro imperfecto:
sintiere sintiśrem os
sintieres sintiśreis
sintiere sintieren

Imperativo.
siente sentid

pedir prosić:
Gerundio: Participio:
pidiendo pedido
I Modo indicativo.
$*
Presenter Pretdrito perfecto:
pido pedi
pides pediste

\v .W i N v'
 61
pide pidió
pedimos pedimos
pedis pedisteis
piden pidieron

Modo subjuntivo.

Presente: Imperfecto: Fut. imperfecto:

Pida pidiera, iese pidiere

pidas pidieras, ieses pidieres
pida pidiera, iese pidiere
pidamos pidićrainos, iese- pidieremos
mos
piddis pidierais, ieseis pididreis
pidan pidieran, iesen pidieren

Imperativo.
pide pedid

Jak sentir odmieniają się nadto: adquirir, ad-

vertir, arrepentir, conferir, consentir, convertir, des-
mentir, diferir, digerir, discernir, disentir, herir, her-
vir, mentir, pervertir, preferir, presentir, referir etc.
Najczęstsze czasowniki według wzoru pedir
(i> i) ,,p ro s ić c o m p e tir , concebir, conseguir, cor-
regir, derretir, desleir, despendir, destenir, elegir,
emibestir, expedir, freir, gemir, henchir, impedir,
łnedir, perseguir, proseguir, regir, reir, rendir, re-
nir, repetir, revestir, seguir, servir, sonreir, tenir,
vestir etc.
 62
4. klasa: -ecer, -acer, -ocer (zc).
conocer znać:

Modo indicativo: Modo sub juntivo: Imperativo:

conozco conozca conoce

conoces conozcas’ conoced
conoce conozca
conocemos conozcamos
conocśis conozc&is
conocen conozcan

Tak samo większość czasowników na -ecer,

-acer, -ocer, merecer (zc) zasługiwać, zarabiać,
nacer (zc) rodzić się, conocer (zc) znać i. i. dalej
lucir (zc) świecić.
5. klasa (zc; j).
conducir prowadzić:
Modo indicativo: Modo subjuntivo:
Presente: conduzca, con-
P resen te: conduzco, condu­ duzcas, conduzca, con-
ces etc. duzcamos, conduzc&is,
Pretćrito perfecto: conduje, conduzcan.
condujiste, condujo, con- Imperfecto: condujera, ese
dujimos, condujisteis, etc.
condujeron. Futuro im perfecto: condu-
jere etc.
i Tak samo wszystkie inne czasowniki, złożone
N: z ducir np. trad u cir (zc; j) przekładać.
(

•' > ' X ' -

 63
b) Ćwiczenia.
P u erta (puerta) f. bram a impulso (impulso) m.
cerrar (therrdr) zam ykać pchnięcie
doler (dolćr) boleć, dole­ dar (dar) dać
gać barca (barka) f. barka,
aeeptar (atheptar) przy­ łódka
jąć timón (timón) m. ster
ofrecimiento (ofrethimićn- dirigir (dirichir) kierować
to) m. ofiarowanie, o- querer (kerer) chcieć
ferta costar (kostdr) kosztować
referir (referir) opowia­ c a rta (k arta) f. list
dać A lem ania (aleman)a) f.
cosa (kósa) f. rzecz Niemcy
interesante (interesante) certificar (thertifikar) dać
zajm ujący do wpisania list
anim alito (animalito) m. tanto (tanto) tyle, tak, tak
zwierzątko bardzo
sentar (sentdr) posadzić, provincia (probinthia) f.
postawić prowincja
sobre (sóbre) na, nad, vascongado (basckonga-
poza (d)o) baskijski
p ata (pdta) f. łapa llover (ljober)padać, deszcz
atrd s (atrds) w tył frecuencia (frekućnthia) f.
preferir (preferir) woleć, goda
przedkładać częstość, frekwencja;
pavo real (pabo rredl) m. eon f. często
paw ju g ar (chugar) grać
reloj (rreló) m. zegarek dominó (domino) m. do­
servir (serbir) służyć mino
medir (medir) mierzyć anillo (anil jo) m. pier­
p ara (pdra) do ścień
aprovechar (aprobeczdr) tiempo (tiempo) m. po­
korzystać, używać goda
pasar (pasdr) m ijać cdntaro (kdntaro) m.
pronto (prónto) prędko dzban, a c. strum ienia­
remo (rremo) m. wiosło mi
volver (bolber) obracać, h e la r (el&r) m arzn ąć, zię­
w ra ca ć bnąć
pulso (ptilso) m. bicie pul­ nev a r (neb&r) śnieżyć, p ró ­
su szyć
principalam ente (printhi- tro n a r (tron&r) grzm ieć
palam ente) głów nie
m uneca (m unieka) f. staw , rela m p ag u e ar (rrelam p a-
przegub ręk i geór) b łyskać się
em pezar (empeth&r) za­ techum b re (teczum bre) f.
czynać dach
a c o rta r (akortś,r) skracać, firm am en to (firm am en to )
zm niejszać m. niebiosa
buenas ta r des (buenas ta r- devorar (deborar) pożerać
des) dobry w ieczór h am bre (am brę) f. głód
e n c o n trar (e n k o n trar) z n a ­ ham brien to (am b rićn to )
leźć, spotkać głodny
ta l (tal) ta k i; ^que ta l se carnero (k arn ćro ) m. skop,
en c u en tra Vd. ? J a k się b a ra n
panu powodzi ?
bien (biśn) dobrze cordero (kordćro) m. ja g ­
m u ltitu d (m u ltitu (d ) f. nię, b ara n ek
m nóstw o
e s tre lla (e strślja ) f. gw ia­ oveja (obćcha) f. ow ca
zda a lg u n as veces (alg u n as bć-
poblar (poblś,r) zaludniać, th e s) czasem
zapełniać a veces (a bćthes) czasem
m agnifico (m agnifiko) u n a vez (u n a beth ) ra z
w spaniały, okazały bosque (bóske) m. las
e n tra r (e n tró r) w ejść c o n ta r (kont&r) rachow ać,
ciudad (th iu d śjd ) f. m ia­ opow iadać
sto anćcdo ta (an ćk d o ta) f.
a r r e b a ta r (arrebat& r) po­ anegdota, p o w iastk a
ryw ać co rrer (k o rrć r) biegać
arro d illarse (arro d iljarse) m e n tir (m en tir) k łam ać
u k lęknąć
 soltar (solt&r) uwolnić, cansar (kansśr) trudzić,
wypuścić nużyć
gusto (gusto) m. przyjem- enganar (enganiś,r) oszu-
ność kiwać

1) Cuando una puerta se cierra, ciento se abren.

Me sentiria dolido si Vd. no aceptase mi ofrecimien-
to. Los libros nos refieren cosas muy interesantes.
Este pobre ciego pide limosna. El animalito se sien-
ta sobre las patas de atras. Yo prefiero un pavo
real. El reloj sirve para medir el tiempo; debemos
aprovechar el tiempo, porque pasa muy pronto y
no vuelve. gQue tiene Vd.? Me duelen los ojos. El
pulso se siente principalamente en la muneca. Los
remos sirven para dar impulso a la barca, y el timón
para dirgirla hacia el punto que se quiera. Tengo
que pedir a Vd. algo. gCuanto cuesta una carta
para Alemania? Veinticinco oentimos. gY el certi-
ficarla ? Cuesta otro tanto. En las provincias vascon-
gadas Uueve eon frecuencia. gJuega Vd. al domino?
No, gcomo es ese juego? gCuanto cuesta el anillo?
Doscientas pesetas. gQue tiempo tenemos hoy?
Llueve a cantaros. Hiela. Nieva. Truena y relam-
paguea. Los dias empiezan a acortarse. Buenas
tardes, amigo. gQue tal se encuentra Vd.? Muy
bien, gracias. gQiere Vd. eonocer a la Srta Y .? Con
mucho gusto. Una multitud de estrellas puebla la
magnifica techumbre del firmamento. He estado
corriendo todo el dia y ahora me encuentro can-
sado. Cierre la ventana. gHa perdido Vd. algo? Si,
he perdido mis guantes. Vd. pierde todo. ^Quien le
ha enganado a Vd.? Un hombre que no conozco
me ha enganado. Los ninos no deben mentir. Ni­
nos buenos no mien ten. A veces un ciego encuentra
un hierro de caballo.
66
2) E l león es el m as valiente de todos los ani-
males. Devora, cuando tiene ham bre, corderos, ve-
nados, ovejas y carneros. A lgunas veces es muy
generoso. U na vez entró en una ciudad nn león
ham briento, y arrebató un nino a su mądre. E sta
se arrodilla delante del león. E l animal suelta el
muchaeho. L a m ądre lo reeoge y el león se vuelve
a los bosques. Se cuentan m uchas anecdotas sobre
este animal. El tigre es sanguinario y feroz. No es
generoso como el león.

LEKCJA XVI.
a) G ram atyka. Czasowniki całkiem nieregularne.
1) A ndar iść: preter. perf. anduve, anduviste,
anduvo; anduvimos, anduvisteis, anduvieron.
2) Caber znaleźć miejsce: fu tu ro im perfecto:
cabre; presente: a) modo indicativo quepo, cabes
etc.; b) modo subjuntivo quepa, quepas, quepamos;
preter. perf. cupe, cupiste, cupo, cupimos, cupisteis,
cupieron.
3) Caer padać: gerundio: cayendo; participio:
caido;presente: a) modo indicativo caigo, caes, cae;
caemos, caeis, caen; b) modo subjuntivo caiga,
caigas...; caigamos; preter. perf. cai, caiste, cayó;
caimos, caisteis, cayeron.
4) D ar dać:
Modo indicativo.

Pres: Doy, das etc.

Pretdr perf.: Di, diste, dió, dimos, disteis, dieron.
 Modo subjuntiva

P re s.: dć etc. (je st regularne, p ierw sza i trz e c ia osoba

liczby pojedyńczej pisze się ty lk o akcentem dla
un iknięcia zam iany z przysłów kiem de).
Im p .: diena, ese etc.
P u t. im p.: diere etc.

Im perativo: da, dad.

5) Decir mówić:
Gerundio: diciendo.
Modo indicativo:
P re s.: Digo, dices, dice, de-
cimos, decis, dicen.
P re te r. p erf.: dije, dijiste,
dijo, dijimos, dijisteis,
dijeron.
F u tu ro im perf.: dire, di-
r&s, dird, direm os, diróis,
dirdn
P o ten cial sim ple: diria, di-
rias, diria, diriam os, di-
riais, dirian.
Im perativo: di, decid.
P articipio: dicho.
Modo subjuntivo:
P re s.: diga, digas, diga,
digam os, digdis, digan.
Im p.: dijera, ese, dijeras,
eses, dijera, ese, dijćra-
mos, ósemos, dijerais,
eseis, dieran, esen.
F u tu re im perf.: dijere, di-
jeres, dijere, dijćrem os,
dijer-eis, dijeren.

6) Hacer czynić, robić: futuro imperfecto:

hare; participio: hecho; presenter a) modo indica­
tivo hago, haces, hace; hacemos...; b) modo subjun-
tivo: haga, hagas...; hagamos...; imperativo haz, ha-
ced; preter. perf. hice, hiciste, hizo, hicimos, hici-
steis, hicieron.
 7 ) ir iść :
Gerundio: yendo. Participio: ido.
Modo indicativo: Modo subjuntivo:
Pres.: Voy, vas, va, vamos, Pres.: vaya, vayas, vaya,
vais, van. vayamos, vayais, vayan.
Imp.: iba, ibas, iba, iba- Imp. fuera, ese, fueras,
mos, ibais, iban. eses, fuera, ese, fućra-
mos, ćsemos, fuerais,
eseis, fueran, esen.
P ret. perf.: fui, fuiste, fuś, Fut. imp. fuere, fueres,
fuimos, fuisteis, fueron. fuere, fueremos, fuereis,
fueren.

Imperativo: ve (te), id (os).

8) Oir słyszeć:
Gerundio: oyendo. Participio: oido.
Modo indicativo: Modo subjuntivo:
Pres.: Oigo, oyes, oye, Pres.: oiga, oigas, oiga,
oyen. oigamos, oig&is, oigan.

Imperativo: oye, oid.

9) Poder móc: futuro imperfecto: podre; ge­
rundio: pudiendo; presenter a) modo indicativo
puedo, puedes, puede; podemos, podeis, puedfn;
b) modo subjuntivo: pueda, puedas, pueda; poda-
mos, podais, puedan; preter. perf.: pude, pudiste,
pudo; pudimos, pudisteis, pudieron.
10) Poner kłaść, stawiać: futuro imperfecto:
pondre; participio: puesto; presenter a) modoindi­
cativo pongo, pones, pone; ponemos... b) modo sub­
juntivo pongas...; pongamos...; imperativo: pon, po-
ned; preter, perf. puse, pusiste, puso; pusimos, pu-
sisteis, pusieron.
 11) Querer chcieć, kochać:
Modo indicativo. Modo subjuntivo.

P res.: quiero, quieres, quie- P re s .: quiera, quieras,

re, querem os, quieren.
P re tś r. p erf.: quise, qui-
siste, quiso, quisimos,
quisisteis, quisieron.
F u tu ro im p e rfe cto : querre,
querrds, querrd, quer-
rem os, querreis, querrńn.
P otencial sim ple: querria,
querrias, querria, quer-
riam os, querriais, quer-
rian .
quiera, quieran.
Im p erf e c to : quisiera, ese,
quisieras, eses, quisiera,
ese, quisieram os, śsemos,
quisierais, eseis, quisie-
ran, esen.
F u tu ro im p erf ecto: quisie-
re, quisiers, quisiere, qui-
sierem os, quisiereis, qui-
sieren.

13) Saber wiedzieć: futuro imperfecto: sabre;

presente: a) modo indicativo se, sabes, sabe; sa-
bemos...; b) modo subjuntivo sepa, sepas...; sepa-
mos; preter. perf.: supe dowiedziałem się, supiste,
supo, supimos, supisteis, supieron.
14) Saiir wyjść: futuro imperfecto: saldre;
presente: a) modo indicativo salgo, sales, sale; sa-
limos...; b) modo subjuntivo, saiga, saigas...; salga-
mos; imperative: sal, salid.
15) Traer przynosić:
Modo indicativo: Modo subjuntivo:

P re s.: traigo, tra e s etc. P re s .: tra ig a , tra ig a s,

P re te r. perf.: tra je , tra jiste ,
tra jo , trajim os, trajiste is,
trajero n .
tra ig a , traig am o s, tr a -
igdis, tra ig a n .
Im p. tra je ra , ese etc.
F u tu ro im perfecto: tra je re
etc.
 16)Valer być wart: futuro imperfecto: valdre;
presenter a) modo indicativo valgo vales...; vale-
mos...; modo subjuntivo valga, valgas..., valgamos...
17) venir przyjść:
Gerundio: viniendo. Participio: venido.

Modo indicativo: Modo subjuntivo.

Pres.: vengo, vienes, viene, Pres.: venga, vengas, ven-

vienen. ga, vengamos, veng&is,
P ret. Perf.: vine, viniste, vengan.
vino, vinimos, vinisteis, Imp.: viniera, ese, vinie-
vinieron. ras, eses etc.
F ut. imp.: vendrd, vendras, Fut. imp.: viniere, vinieres
vendrd, vendremos, ven- etc.
dróis, vendran.
Pot. simple: vendria, ven- Im perativo.
drias etc. ven, venid.

18) Ver widzieć:

Gerundio: viendo. Participio: visto.

Modo indicativo: Modo subjuntivo:

Pres.: veo, ves etc. Pres.: vea, veas, vea,

Imp.: veia, veias, veia, veamos, ve&is, vean.
veiamos, veiais, veian.
Im perativo. ve, ved.

b) Ćwiczenia.
suefio (suónio) m. sen derecho (derśczo) prawy,
cam a (k&ma) f. łóżko prosty
pie (pió) m. noga jam ds (chamds) nigdy
casi (k&si) prawie por (por) przez
 71
ojo (óeho) m. oko de prisa (de prisa) pospie­
solo (sólo) sam sznie
m ujer (mucher) f. kobie­ población (poblathión) f.
ta zaludnienie, miejscowość
alegrarse (alegrarse) cie­ im portancia (im portanthia)
szyć się f. znaczenie, ważność
cenar (thendr) wieczerzyć w aga
alm orzar (alm orthdr) śnia­ favor (fabór) m. grzecz­
dać ność, przysługa
camino (kamino) m. dro­ calor (kalór) m. ciepło,
ga gorąco
para (pdra) do aire (dire) m. powietrze,
telćgrafo (telćgrafo) m. silla (sjilja) f. krzesło
telegraf com prar (kom prdr) kupić
cćlebre (thćlebre) sławny, ropa (rrópa) f. ubiór, o-
słynny dzież, ubranie
insomnio (insómnjo) m. periódico (periódiko) m.
bezsenność gazeta
traducción (tradukthión) f. ilustrado (ilustrd(d)o) ilu­
przekład, wyraz strow any
m andar (m anddr) rozka­ preguntar (preguntdr) py­
zać tać
tra s (tras) po, za cartero (kartćro) m. listo­
salud (salu(d) f. zdrowie nosz
poco (póko), nieliczny, tra je (trdche) m. ubranie,
szczupły, mało t. de ealle ubranie do
Juan (Chudn) m. Jan wyjścia
gana (gdna) f. chęć, życze­ novedad (nobedd(d) f. no­
nie, ochota wość, moda
quedar (keddr) pozostać labradorcito m. wieśnia­
aventura (abentura) f. czek
aw antura, przygoda asi (asi) skoro
labrador (labradór) m. p restar (prestdr) pożyczyć
włościanin, wieśniak franco (frdnko) m. frank
pueblo (pućblo) m. naród, (moneta)
miejscowość, m iasto gusto (gósto) m. przyjem­
ność
72
colonial (kolon j&l) kolo­
nialny
cuenta (kuenta) f. rachu­
nek, ni se dió c. nie zda­
wał sobie spraw y
Africa (afrika) f. A fryka
occidental (okthidental) za­
chodni
verdadero (berdadero) p ra ­
wdziwy, istotny
emporio (empório) m. m iej­
sce handlowe, rynek
pena (pena) f. kara.
imponer (imponer) nakła­
dać, zadać
pćrdida (pćrdida) f. u tra ­
ta
tiempo (tiempo) m. po­
goda
libertad (liberta(d) f. wol­
ność
veneer (benther) przezwy­
ciężyć, przełamać
dificultad (difikultń(d) f.
trudność
facilidad (fathilidd(d) f.
łatwość,
paciencia (pathienthia) f.
cierpliwość
llevar (ljebńr) przynieść,
nosić, jeździć, przyjść
ligero (lichćro) lekki, rą ­
czy, chyży, raźny
ensenar pokazywać
bonito (bonito) ładny, śli­
czny
amable (amńble) bardzo
przyjemny, miły, łaska­
wy, dobry
momento (momćnto) m.
chwila
caballo (kabaljo) m. koń,
a. c. konno
lugar (lugar) m. miejsce
medio (medio) m. środek
cafe (kafć) m. kawiarnia,
kaw a
dentro (dśntro) w przecią­
gu, wewnątrz
plato (plńto) m. talerz
limpio (limpio) czysty
pasar (pasńr) przechodzić,
przejść
por aqui (por aki) tu
m ultitud (m ultitń(d) f.
mnóstwo, tłum
debajo (debacho) pod
brazo (bratho) m. ramię
ponerse a (ponćrse a) za­
cząć, zabierać się do
czego
rog ar (rrogńr) prosić
conversar (konbersar) roz­
mawiać, mówić
tram p a (trńm pa) f. sidło,
łapka
siguiente (sigiente) następ­
ny
hace (ńthe) jest [hacer]
perdiz (perdith) f. kuro-
patw a
 llorar (ljorór) płakać
coger (kochćr) chwytać,
wziąć
hace calor jest ciepło
canasta (kanasta) f. kosz
irse (irse) odejść
raonte (mónte) m. góra,
las
alli (alji) tu, tam
form ar (form ar) kształcić,
tworzyć
necesitar (nethesitór) po­
trzebować, musieć
zapato (thapato) m. bucik,
trzew ik
p ar (par) m. para
hacer fa lta (ather falta)
brakować
pagar (pagór) zapłacić
de cuando en cuando (de
kuóndo en kuando) od
czasu do czasu
g u star (gustar) lubić, po­
dobać się
saber (saber) m. wiedza
corto (kórto) krótki
plaża (platha) f. plac
norte (nórte) m. północ
reeoger (rrekocher) podno­
sić, podjąć, chować za­
brać
aeompafiar (akompaniar)
towarzyszyć, asystować
diario (diario) m. gazeta,
dziennik
alguno (alguno) niektóry
vender (bender) sprzedać
porque (pórke) ponieważ
aunque (aunque) aczkol­
wiek, choć
sombrero (sombrero) m.
kapelusz
vestir (bestir) ubierać, o-
dziewać, ubierać się
sin (sjin.) bez
aprender (aprendćr) uczyć
się
exacto (egsókto) dokładny
llegar a ser (ljegór a ser)
stać się
sabio (sabio) m. mędrzec,
uczony
disposición (disposithión)
f. rozporządzenie
a la disposición de (a la
disposithión de) do usług

1) Tengo mucho sueno, voy a acostarme

(irme a la eama). No puedo casi tenerme de pie,
los ojos se me cierran por si solos. gPodria (yo)
hablar unas palabras con Vd.? Estoy a la disposi­
ción de Vd. Mi mujer se alegrarla mucho, se Vd.
viniese conmigo a casa esta noche para cenar eon
nosotros. gCuando vendra Vd. a comer con noso-
tros? Entre (las) cinco y (las) seis. Venga Vd.
a almorzar conmigo. Me podria V. decir, cual es el
camino mas corto para la Plaza del Norte. jVaya
V. derecho! No he ido jamas por este camino. El
tren anda muy de prisa. Anduvimos todo el dia sin
encontrar ninguna población de importancia. Haga
V. el favor de cerrar la ventana. gQue tiempo hace?
Hoy hace un tiempo magnifico. Hace un tiempo
lluvioso. Cae mucha agua. Hace calor. Hace aire.
El que hizo el primer telegrafo es un hombre ce-
lebre. gDuerme V. bien? Tengo insomnio. Si hubiese
sabido quien es este sefior, no lo habria dicho. Me-
nos le veo, tanto mas le quiero. La ventana cae
a la calle. Tu hermano ha hecho una traducción muy
buena. No pienso que saiga. Tras la primavera viene
el estio. gCómo va su salud? Estoyjrien, gracias. Con
las pocas ganas que a Juan Espanol te habian que-
dado de aventuras coloniales ni se did cuenta que
las posesiones del Africa occidental eran-podian
serlo-un verdadero emporio. La mayor pena que se
puede imponer a un hombre es la perdida de su
libertad. Mis padres han dicho que venceria todas
las dificultades con facilidad, si tuviese mas pacien-
cia. Mi padre vino de Barcelona para llevarme con-
sigo. Vd. puede venir manana por el dinero. El ha
venido por su libro. Ande mas ligero. Traiga una
silla para el senor H. Quiero comprar un par de
guantes. gDónde se puede comprar bien y barato.
No lo se exactamente. Hace mucho calor aqui. &Tra-
jo ella mi ropa? Si, senor. No pude cerrar un ojo
toda la noche. gQuiere Ud. un periódico ilustrado
o un diario ? Traigame el mejor periódico^ ilustrado.
Oiga Vd., gha preguntado alguien por mi? No, só-
lamente ha estado un cartero que ha traido esta
tarjeta para Vd. No oigo nada. Si viniera alguien,
digale Vd. que volvere a las doce. gQuien lo dice?
 75
Yo lo digo. Ahora ya se el castellano. Qien dice lo
que quiere oye lo que no quiere. Desearia qne me
hiciera Vd. un traje de calle, pero de ultima novo-
da<ł. Oye ahora, hija mia, las lecciones que te ha
dado esta flor. Asi que el venga, se lo dane. Asi
que vino, se lo di. Me voy a casa. gQuiere Vd.pre-
starme dos francos? Lo hare con mucho gusto.
0 Cuando sale Vd.? Salgo todos (los) dias a las
ocho. Salgo a las cuatro; &a que hora saldra Vd.?
Póngase Vd. sus zapatos. Quiere Vd. ser tan amable
de cerrar esta ventana. Oye, gque te ha dicho An­
tonio cuando habló contigo hace un momento? Voy
a pie, ustedes van a eaballo. gNo hubiera hecho
Vd. lo mismo? gQue haria Vd. en mi lugar? No
veo mas que ese medio. Vengo de verle. gPuede Vd.
darme cafe por la manana? Con mucho gusto. Den-
tro de una semana ire a ver a Vd. Deme Vd. un plato
limpio. Haga Vd. el favor de pasar por aqui.

El nino que desea aprender.

2) Un hijo de un pobre labrador, habiendo idc
un dia a un pueblo, vio una multitud de ninos que
salian de la escuela con sus libros debajo del brazo.
Se puso a conversar con uno de ellos, y le rogó le
ensenase su libro y leyese un poco en el. El nino
leyó un bonito cuento que hizo llorar al pobre la-
bradorcito. Cuando llegó a su casa, cogió una ca­
nasta y se fue al monte. Alii formó una tram pa
para coger perdiees y, volviendo al dia siguiente,
halló dentro dos muy hermosas. Las recogió y diri-
giendose al pueblo, se encontró al maestro acompa-
nado de algunos ninos. Aqui traigo estas perdiees
para V., le dijo. Y &cuanto quieres por ellas? pre-
guntó el preceptor. Senor, dijo el nino, yo no las
vendo por dinero; porque aunque lo necesito para
com prarme un som brero y un p a r de zapatos, hay
o tra cosa que me hace m as falta. Mi padre no puede
pagarm e la escuela y si V. quiere ensenarme, yo le
trae re de cuando en cuando perdices. Hijo mio, dijo
el m aestro, veo que te gusta mas saber que vestirte
bien y tener dinero. Ven todos los dias y yo te
ensenare, sin que tengas que pagarm e. E ste nino
aprendió mucho y llegó a ser un sabio.
Luis F. Mantilla.

LEKCJA XVII.
a) Gramatyka. Części mowy niedomienne.
1) Przysłówki.
Przysłówki tw orzy się przez dodanie końcówki
mente do odnośnego przym iotnika: facil, facilmente.
P rzy przymiotnikach, kończących się n a o, do­
łącza się mente do form y żeńskiej: rico, ricamente.
Jeżeli więcej przysłówków następuje po sobie,
końcówkę m ente przyłącza się tylko do ostatniego.
Przysłówki stopniują się jak przymiotniki np.
doctamente, m as doctamente, lo mas doctamente.
Zam iast lo mas doctamente lepiej użyć łacińskiej
form y doctisimamente.
N astępujące przysłówki stopniują się niepra­
widłowo
Positivo; Comparativo: Superlativo:

bien dobrze mejor lepiej óptimamente

mai źle peor gorzej pśsimamente
mucho wiele, bar­ m&s więcej brakuje
dzo
muy wiele, bar­ mś,s więcej brakuje
dzo
poco mało menos mniej brakuje
 77
2). Przyimek.
Przyimki rządzą biernikiem: con el padre z oj-
cem.
b) Ćwiczenia.
Tomar (tom ar) wziąć, u- seguro (seguro) pewny
ważać za co intencionadamente (inten-
por (por) przez, za thionadam ente) umyślnie
perdonar (perdonar) prze­ historia (istória) f. histo­
baczać ria
contestar (kontestar) od­ tra b a ja r (trabach&r) p ra ­
powiadać cować
inmediato (inmedidto) bez­ constante (konstńnte) s ta ­
pośredni ły, w ytrw ały
contestación (kontesta- claro (klaro) jasny
thión) f. odpowiedź conciso (konthiso) zwięzły
Atenas (atćnas) f. Ateny elegante (elegante) ładny,
Roma (rróm a) f. Rzym ozdobny
Bizancio (bithanthio) m. Pedro (Pedro) P io tr
Bizancium casa de banos f. (kdsa de
Babilonia (babilónja) f. bńnios) łaźnia
Babilonia fum ar (fum ar) palić (ty ­
ńnico (ńniko) jedyny toń)
frio (frio) zimny perm itir (perm itir) dozwo­
ruina (rruina) f. ruina, lić
zwaliska enfermo (enfermo) chory
monumento (monumćnto) huevo (ućbo) m. jajo
m. pomnik tampoco (tampóko) rów­
pśgina (pdchina) f. stro­ nież nie
na enojar (enochńr) nie podo­
gallina (galjina) f. kura bać się
comprender (komprendćr) completo (kompleto) zu­
rozumieć pełny; por. c. zgoła, zu­
hace calor (śthe kalór) pełnie
jest ciepło, gorąco ahora (aóra) teraz
form idable (form idable)
straszn y , okropny
lobo (lóbo) m. w ilk
ad e lg a za r (ad e lg ath a r)
schudnąć
caro (k&ro) drogi
infinidad (infinidd(d)
nieskończoność
corrida (k o rrid a) f. bieg;
c. de to ro s w alk a byków
iapasionar (apasjo n ń r) pod­
niecać
vida (bida) f. życie
a tra c tiv o (a tra k ti bo) m .
powab, wdzięk
vivir (bibir) żyć, m ieszkać
ńrabe (ńrabe) a ra b sk i
m oderno (m oderno) m odny
nom bre (nóm bre) m. imię
clav a r (k lab a r) wbić
seg u n (segun) w edług, s to ­
sow nie
g a r r a (g ń rra ) f. pazur,
szpona
novela (nobela) f. now ela
titu la r (titu ld r) z a ty tu ło ­
w ać
panadero (panadero)
p iek arz
pena (penia) f. opoka, sk a ­
ła
allś, (aljń) ta m , tu
descortćs (d eskortćs) nie­
grzeczny
m esa (m ćsa) f. stó ł
m óąuin a f. m aszy n a
seg u rid ad (seg u rid ń (d ) f.
bezpieczeństw o
estupendo (estupćndo) b a ­
jeczny
f. p a ra eon (p ó ra kon) w po­
rów naniu z
a lca za r (a lk d th a r) m. za­
m ek królew ski
co m p artir (k o m p artir) dzie­
lić
ca m ita (k am ita) f. łóżecz­
ko
a rrib a (a rrib a ) do góry,
w górę
c ritica (k ritik a ) f. k ry ty k a
o bra (óbna) f. dzieło
acabado (acab ń (d )o ) g o to ­
wy, skończony, o bra ac.
arcydzieło
m endigo (m endigo) m. że­
b ra k
pez (p eth ) m. ry b a
final fin dl) m. koniec
fe rro c a rril (fe rro k arril) m.
m. kolej żelazna
fren te (fró n te) f. przednia
stro n a, en fre n te n ap rz e­
ciw
alli (alji) tu, ta m
sin (sin) bez
 79

Seguramente, me habra Vd. tornado por descor-

tes. Perdone Vd., no ha sido intencionadamente. Sir-
vase contestar inmediatamente. H asta ahora no ha
llegado ninguna contestación. Atenas, Roma, Bizan-
cio y Babilonia, viven unieamente en las frias ruinas
de sus monumentos y en las paginas de la Historia.
He trabajado constantemente. El discipulo ha estu-
diado constantemente. No me siento muy hien hoy.
Salustio escribió clara, concisa y elegantisimamente.
Pedro habla clara, concisa y elegantamente. gHay a-
qul cerca una casa de banos? Si, senor, al final de
la calle. gSe puede fum ar aqui? No, no es permitido.
gCómo esta el enfermo? El enfermo esta mejor. Es
mejor un huevo hoy que una gallina manana. Habla
Vd. espanol? Lo ooprendo mejor que lo hablo.
Ahora ya se el castellano. gLe ha gustado a Vd.
esa ciudad? Mucho, es una ciudad bonita. Hoy hace
un calor formidable. Ahora estoy hambriento como
un lobo. No he comido nada en toda la manana.
Quiero adelgazar. Hay infinidad de espanoles a quie-
nes las corridas no les apasionan, pero tampoco les
enojan por completo. Sobre la mesa esta el libro.
Llaman a la puerta. gPara quien son esos libros?
Son para mi padre. Trabajaras mas a gusto con
esta maquina tan estupenda. Dentro de una hora
estaremos en seguridad. Los jardines del Alcazar de
Sevilla comparten con los de Granada los atracti-
vos del jardln hispano-arabe. El feroz industria-
lismo moderno ha clavado su garra en los campos
andaluces. gCual es la ultima novela de Pereda?
Se titula „Penas arriba“ y segun todas las criticas
es una obra acabada. lQue de pobres hay en este
Madrid! Este libro esta escrito para los ninos. La'
casa de correos esta en frente del ferrocarril. Mi
hermano va a la escuela. Su primo esta en la
escuela. Volveremos manana por la manana. Mi tia
vive en casa de un panadero. La senora (de) Hoff­
mann ha cornido ayer en nuestra casa. Los padres
y las madres trabajan para sus hijos. El capitan me
llamó por mi nombre. El nino dormia en su camita.
Salimos para Toledo. El tren sale para Sevilla. La
vida en Madrid hermosa. &Es cara la vida alia?
No, es barata. gDónde vive Ud.? En la ealle de
Alcala. aHace ya mucho tiempo que vive alii? Hace
ya un ano? Vive el Sr. Aguillar todavia en Sevilla?
No, ahora vive en Granada. El cartero va de casa
en casa. Tras la lluvia sale el sol. Soy muy alto para
con mi hermano. Los hombres no pueden vivir sin
agua.

ROZMÓWKI.
Pozdrowienia.
Buenos dias. Dzień dobry (do godz.
12 w południe).
Buenas tardes. Dzień dobry (dosłow­
nie dobre popołud­
nie od godz. 12 do
zmierzchu).
Buenas noches. Dobry wieczór. Dobra­
noc (od zachodu
słońca).
gCómo esta Vd.? Jak się panu powodzi?
^Cómo se siente Vd.? Jak się pan czuje?(do
chorego).
Estoy bien, gracias. Dziękuję, powodzi mi
się dobrze.
gComo esta su Sra Jak się ma pańska ma­
madre? ma?
En casa todos estan Dziękuję, w domu są
bien, gracias. wszyscy zdrowi.
 81
Pożegnanie.
H asta la vista. H asta Do widzenia.
mas ver.
Que V. lo pase bien. Bywaj pan zdrów.
Buenas noches, que Vd. Dobranoc, śpij pan
descanse. zdrów.
Feliz viaje. Szczęśliwej podróży.
Salude Vd. de mi parte Proszę pozdrowić w mo­
al Sr... im imieniu p...
Podziękowania.
Gracias. Dziękuję.
Muchas gracias. Muchi-
simas gracias. Dziękuję bardzo.
Mil gracias. Tysiąckrotne dzięki.
Es V. muy amable. Pan jest bardzo dobry
(miły).
No se cómo agradecerle Nie wiem, jak się mam
a Vd. tal amabilidad. panu odwdzięczyć za
takie dobrodziejstwo.
No hay de que. Nie ma za co.
Prośby.
Tengo que pedir a Vd. Mam do Pana prośbę.
algo.
gHaee Vd. el favor de Mogę pana prosić o o-
darme fuego? gień?
gPuedo pedir a Vd. un Mogę pana prosić o
favor? przysługę ?
Le ruego, digarne Vd. Proszę, powiedz pan.
żQue quiere Vd.? Czego pan sobie życzy?
No pido nada. Nie żądam niczego?
gTendria Vd. la ama­ Czy nie zechciałby pan
bilidad de prestarme być tak dobry po­
un libro? życzyć mi książkę?
 Odwiedziny.
gEsta en casa el se- Czy pan N. jest w do­
nor N.? mu?
Si, senor, esta en casa. Tak panie, jest w do­
mu.
No, no esta en casa. Nie, nie ma go w domu.
gA quien tengo que Kogo mam zgłosić.
anunciar ?
Aqui tiene V. mi tar- Oto mój bilet wizyto-
jeta. wy.
Permitame Vd. que me Pozwól pan, że się
presente. przedstawię.
Me llamo... Nazywam się...
Me alegro mucho (de) Cieszy mnie bardzo, że
conocerle. pana poznałem.
Tome V. asiento. Proszę siadać (spocząć).
gCómo esta Vd.? Jak się panu powodzi?
Muy bien, muchas gra- Dziękuję, bardzo do­
cias. brze.
gPodria (yo) hablar Mógłbym z panem za­
unas palabras eon mienić parę słóv' ?
Vd.?
H asta la vista, senor
N. Do widzenia panie N.
A mas ver, senor N.
Espero que pronto nos Mam nadzieję, że
veremos de nuevo. wkrótce zobaczymy
się znowu.

Język hiszpański.
gHabla Vd. (el) espa- Czy mówi pan po hisz-
fi0l? pańsku?
Si, un poco. Tak, nieco.
Comprendo (Entiendo) Rozumiem dosyć, by się
bastante para haeer- porozumieć.
me entender (com-
prender).
Lo entiedo bastante Rozumiem dość słabo.
mai.
V. no pronuncia mai. Pan źle nie wymawia.
gCómo se llama... en Jak się nazywa... po
espanol ? hiszpańsku ?
gQue significa esta pa- Co znaczy to słowo?
labra ?
E sta palabra no se usa Tego wyrazu nie używa
ya. się już więcej.
No hablo espanol. Nie mówię po hiszpań­
sku.
^Me comprende V.? Rozumie mnie pan?
No comprendo nada. Nie rozumiem nic.

Czas.

śQue hora es? K tóra godzina.

■?Todavia es temprano. Jeszcze wcześnie.
Es la una. Jest pierwsza (godzi­
na).
Es tarde, es la una. Jest późno, jest pierw­
sza godzina.
En mi reloj son las dos. Na moim zegarku jest
druga.
Son las tres en punto. Punktualnie trzecia.
Son las dos media. Jest pół do trzeciej.
Son las cuatro y cinco. Jest pięć minut po
czwartej.
Son las ocho y cuarto. Jest kwadrans na dzie­
wiątą.
Son las dos menos Są trzy kwadranse na
cuarto. drugą
Son las seis menoz diez. Za dziesięć minut szó­
sta.
Son las once menos Jest za 12 minut jede­
doce. nasta.
Van a dar las cuatro o: Wkrótce będzie biła
Pronto daran las czwarta.
cuatro o: Las cuatro
estan para dar.
Acaban de dar las tres. Dopiero co biła trzecia
Es mediodia. Jest południe.
Es medianoche. Jest północ.
$A que hora? O której godzinie?
A las cuatro de la ma- O czwartej rano (po
nana (de la tarde, de południu, wieczorem).
la noche)
Mi reloj no anda, se Mój zegarek nie idzie,
ha parado. stanął.
Mi reloj anda muy Mój zegarek idzie bar­
bien. dzo dobrze.
gQue dia del mes tene­
mos hoy?
gQue fecha tenemos? Którego mamy dzisiaj?
IA cuantos estamos
hoy?
Hoy es (el) primero de Dziś jest pierwszy m ar­
marzo. ca.
Tenemos el (Estamos Mamy 4. lipca.
a) cuatro de Julio.
gQue dia era ayer? Którego mieliśmy wczo­
raj?
Ayer era (el) nueve Wczoraj mieliśmy 9
octubre. października.
 Wiek.
gQue edad tiene Vd. ? Ile pan ma lat?
gCuantos anos tiene
Vd?
gCual es su edad de V.?
Tengo veinte anos. Mam dwadzieścia lat.
No tengo mas que Liczę dopiero 25 lat.
veinticineo anos.
Tengo sesenta anos Liczę pełnych 60 lat.
cumplidos.
Parece Vd. mas joven. Wygląda pan młodziej.
aQue edad tiene su se- Ile lat liczy pańska
nora? pani.
Es muy joven, pero ya Jest bardzo młoda, ale
tiene mas de veinte już liczy ponad 20
(anos). lat.
Mi mądre no tiene mas Moja m atka liczy do­
que cincuenta anos. piero 50 lat.
Parece mas vieja (jo­ Wygląda na starszą
ven) de lo que es. (młodszą) niż jest.
Mi dia (mi santo) es Moje imieniny przypa­
el 15 de Julio. dają na 15 lipca.
gCuando cumple V. Kiedy są pańskie uro­
anos ? dziny?
Cumplo anos el diez de Moje urodziny są 10.
Junio. czerwca.
Pogoda.
gQue tiempo hace? Jaka jest pogoda?
Hoy hace un tiempo Dziś pogoda przecudna.
magnlfico.
Hace un tiempo her- Jest piękna pogoda.
moso.
Manana hara mai tiem­ Jutro będzie niepogoda.
po.
86
Tendremos un dla her- Będziemy mieli piękny
moso. dzień.
E sta agradable. Jest przyjemnie.
Es un dla de sol. Dzień jest słoneczny.
Hace calor (frió). Jest gorąco (zimno).
Hace bochorno. Jest parno.
Hace viento. W iatr wieje.
Tendremos (una) tor- Będziemy mieli burzę.
menta.
Truena. Relampaguea. Grzmi. Błyska się.
Ha caldo un rayo. Piorun uderzył.
Parece que va a Hover. Zdaje się, że będzie
deszcz.
Llovera todo el dla. Deszcz będzie padał
przez cały dzień.
Llueve. Deszcz pada.
Llueve a cantaros. Deszcz leje strumie­
niami.
Ya ha parado Hover. Deszcz ustał.
El tiempo aclara. Wypogadza się.
Graniza. Grad pada.
H ara frlo. Będzie zimno.
Hace cada vez mas Jest coraz zimniej.
frlo.
Nevara. Będzie śnieg.
Nieva. Śnieg pada.
Hace sol. Słońce świeci.
El sol sale. Słońce wschodzi.
El sol se pone. Słońce zachodzi.
Amanece. Świta.
Anochece. Noc zapada.
Hace luna. Księżyc świeci.
El barómetro sube. Barometr podnpsi się.
E l termómetro baja. Termometr spada.
 Medycyna.
eTengo el honor de Czy mam zaszczyt roz­
hablar eon el Sr. mawiać z panem Dr.
doctor Aguilar? Aguilarem?
Si, senor. Tak, panie.
e,Como se siente Vd.? Jak się pan czuje?
Me siento indispuesto. Czuję się niezdrów.
Estoy enfermo. Jestem chory.
gQue tiene V.?
Co panu brakuje?
gQue le pasa a Vd.?
Me duelen los ojos. Bolą mnie oczy.
Tengo dolor de oidos. Bolą mnie uszy.
Tengo dolor de cabeza. Głowa mnie boli.
Tengo diarrea. Mam biegunkę.
Me duele el estómago. Żołądek mnie boli.
Enseneme V. la lengua. Pokaż pan język.
He cogido frio
Przeziębiłem się.
Me he resfriado
Respiro eon dificultad. Oddycham z trudnością.
Permitame tomarle el Pozwoli pan, dotknę
pulso. puls.
Esta muy intranquilo. Jest bardzo niespokoj­
ny.
gDuerme V. bien? Sypia pan (i) dobrze ?
Yo duermo siempre Śpię zawsze bardzo nie­
muy intranquilo. spokojnie.
Tengo insomnio. Cierpię na bezsenność.
gQue tal de apetito? Jaki jest apetyt?
No tengo apetito. Nie mam apetytu.
gCómo ha pasado Vd. Jak pan (i) spędził (a)
la noche? noć?
Me siento mejor. Czuję się lepiej.
Tiene V. que cuidarse. Pan musi uważać na
siebie.
Tengo dolores de dien- Mam okropny ból zę­
tes horribles. bów.
Tengo que sacarle a Muszę panu (i) usunąć
Vd. un diente. ząb.
Pero me va Vd. a ha- Ależ spowoduje mnie
cer mucho dano. pan wielki ból
No tenga Vd. miedo Niech się pan (i) nie
ninguno, es sólo boi, ta trw a chwil­
cuestión de un mo­ kę; później będzie
menta; vera Vd. que się pan (i) całkiem
bien se encuentra dobrze czuł (a ).
luego.
Na ulicy.
Dispense V., caballero, Przepraszam pana (Wy­
gpuede V. indicarme bacz pan), mógł by
el camino de la mi pan wskazać dro­
Puerta de Sol? gę na Puerta de Sol?
(Bramę Słoneczną) ?
Tome V. la primera bo- Idź pan (i) pierv szą
cacalle a la derecha. przecznicą w prrwo.
gEsta lejos de aqui? Czy to daleko stąd
E sta muy cerca. Jest całkiem blisko
Muchlsimas gracias, ca­ Dziękuję panu pięknie.
ballero.
De nada. (No hay de Nie ma za co.
que).
gQue calle es esta, por Co to za ulica, którą
la que ahora vamos? idziemy?
Acabamos de entrar en Jesteśmy właśnie w u-
la calle del Teatro. licy teatralnej.
Cerca de aqui esta el Tu w pobliżu jest ogród
jardin botanico, pero botaniczny, lecz dla
 89

para entrar hace fal- zwiedzenia go trzeba

ta ir provisto de una się zaopatrzyć w bi­
tarjeta. let wstępu.
&Y en dónde estan los Gdzie znajdują się te­
teatros. atry?
Aqui tiene Vd. el lla- Ma pan tu tak zwany
mado „Teatro Espa- „Teatro Espanol",
fiol“, que ha sido re- który ostatnio został
novado ultimamente. zremontowany.
gQue representan en Co przedstawiają w
este teatro? tym teatrze?
Sólamente comedias y Tylko komedie i dra­
dramas. maty.
gEn cual representan W jakim dają opery?.
las óperas?
En el „Teatro Real“, W „Teatro Real“, któ­
que se halla situado ry się znajduje na
en la Plaża de Orien- „Plaża de Oriente“.
te.
gA que hor as esta W jakiej porze jest o-
abierto el museo de tw arta galeria obra­
pinturas ? zów?
Los dias de trabajo de W dnie powszednie od
10 a 16 y los dias godziny 10. do 16.
festivos de 10-14. a w dnie świąteczne
od godziny 10. do 14.
jNo se permite entrar! Wstęp wzbroniony.
gQue edificio es ese? Co to za budynek?
Es la escuela, To jest szkoła.

Środki komunikacyjne.
IEh, chófer! gęsta V. Szofer! Czy jest pan
librę? wolny?
Si senor, gadónde quie- Tak, panie, dokąd mam
re V. que le Ueve? pana zawieźć?
90
A la estación del Norte. Do dworca północnego.
gCuanto marca el taxi Ile wskazuje taksa-
metro ? m etr?
Tres cuarenta. Trzy czterdzieści.
Ahl van, — y sesenta Oto są i 60 centymów
oentimos de propina. napiwku.
Muchas gracias y feliz Dziękuję pięknie i życzę
viaje. szczęśliwej podróży.
gVamos a tom ar el Jedziemy tramwajem?
tran via?
Con mucho gusto, ca- Bardzo chętnie miły pa­
ballero. nie.
Cobrador, dos billetes Panie konduktorze, dwa
a la Puerta del Sol. bilety do Puerta de
Sol.
gToma V. a menudo Czy jedzie pan często
tranvia ? tramwajem ?
Si, senor. Tak, panie.
gSe puede fum ar? Czy wolno tu palić?
No, no es permitido. Nie, nie wolno.
gSenora, hace el favor Szanowna pani pozwoli
del billete? bilet.
jCaramba! gdónde ha- Do licha, gdzież włoży­
bre metido mi bille­ łem bilet? Ach tak,
te? Ah, aqui lo ten- tu jest.
go.
iCuidado, que viene un Uważać, nadjeżdża au­
autobus! tobus !
El autobus anda muy Autobus jedzie nadzwy­
de prisa. czaj prędko.
gA que velocidad va- Z jaką szybkością je­
mos? dziemy?
No lo se exactamente. Nie wiem dokładnie.
gA que hora sale el O której godzinie od­
tren para Paris? chodzi pociąg do Pa­
ryża?
 91

El tren para Paris sale Pociąg do Paryża od­

a las dieciseis y chodzi o 17.35.
treinta y cinco.
Una segunda de ida y Returka drugiej klasy
vuelta para Paris. do Paryża.
gOuanto vale? Ile kosztuje?
Doscientas cuarenta y Dwieście czterdzieści
dos pesetas con se- dwie pesety i sześć­
tenta centimes. dziesiąt centymów.
jSenores viajeros, al Proszę wsiadać.
tren!
Le deseo a V. feliz via- Życzę panu szczęśliwej
je- podróży.
No hay asiento librę. Nie ma już wolnego
miejsca.
Hace mucho calor aqui. Tu jest bardzo ciepło.
gPuedo abrir la venta- Czy mogę otworzyć o-
nilla, senora? kno łaskawa pani ?
Con mucho gusto, si Proszę, chętnie, jeżeli
los senores estan con- panowie się zgadza­
formes. ją.
Hay corriente de aire. Jest przeciąg.
Haga V. el favor de Proszę zamknąć okno.
cerrar la ventana.
gA que hora pasamos O której godzinie prze­
por Avila? jeżdżamy przez Avi­
la?
A las 21. O 21 (godzinie).
Tengan la bondad de Proszę o bilety!... B ar­
los billetes... Muchas dzo dziękuję.
gracias.
ILyon! Cinco minutos Lyon! Pięć minut po­
de parada. Cambio stoju. Przesiadać w
de tren para Narbon- kierunku Narbonne.
ne.
92

El tren anda muy de Pociąg jedzie nadzwy­

prisa. czaj szybko.
No deja de ser una ve- To jest przecież zadzi­
locitad asombrosa. wiająca szybkość.
2A que velocitad va- Z jaką szybkością je-
mos? dziemy.
Ahora llevamos una ve­ Teraz mamy szybkość
locitad de noventa dziewięćdziesiąt pięć
y cinco kilómetros kilometrów na go­
par hora. dzinę.
E sta estación es la ul­ To jest ostatnia stacja.
tima.
Ya estamos en Paris. Oto jesteśmy w Paryżu.
gDónde esta pues el Gdzież jest numerowy?
mozo?
Vaya V. a buscar mi Przynieś pan mój ba­
equipaje. gaż.
Granica.
gSe necesita un pasa- Czy trzeba paszportu?
porte?
Si, senor. Tak, proszę pana.
Caballero, su pasapor- Proszę o paszport.
te.
Muchas gracias. Dziękuję pięknie.
Tienen Yds. algo que Mają panowie coś do
declarar? oclenia ?
Absolutamente nada. Nic a nic.
Hagan Yds. el favor de Proszę otworzyć swe
abrir sus cofres y kufry i walizki.
maletas
gQue hay en este pa- Co jest w tej paczce.
quete?
Son cigarros que traigo Cygara, którymi chcę
para regalar a un obdarzyć przyjacie­
amigo. la.
 93
Lo siento mucho, pero Żałuję mocno, ale pan
haga el favor de ve- pójdzie ze mną; ma
nir conmigo, tiene Vd. pan zapłacić oprócz
que pagar una mul­ odpowiedniego cła
ta ademas de los de- karę.
rechos de aduanas
correspondientes.
Esto es para mi uso To dla mego własnego
particular. użytku.
E sta bien, puede V. Dobrze, może pan zam­
cerrar. knąć.
gTiene V. algo que dec- Czy ma pan coś do o-
larar ? clenia ?
No, mi baul no contiene Nie, moja waliza zawie­
mas que objetos usa- ra tylko używane
dos. rzeczy.
Hotel.
Buenos dias. &Tiene V. Dzień dobry, ma pan
una habitación librę? wolny pokój?
Si senor, tenga Vd. la Tak panie, proszę ła­
bondad de subir. skawie wejść na gó­
rę.
gQue piso es, primero Które to piętro, pierw­
o segundo? sze czy drugie?
Es primero eon entre- Pierwsze z mezzaninem.
suelo.
gCuanto cuesta por una Ile kosztuje noc.
« noche ?
/ einte pesetas con pen­ Dwadzieścia pezet z peł­
sion completa. ną pensją.
Es demasiado. Za drogo.
Bueno, me quedo en la Dobrze, biorę ten po­
habitación. kój.
g,A que hora puedo co­ O której godzinie mogę
mer? jest kolację.
94

A las nueve de la no- O dziewiątej w nocy.

che.
Camarero, traigame el Kelner, proszę mi przy­
cafe aqui. nieść tu kawę.
Con mucho gusto, ca- Bardzo chętnie, proszę
ballero. pana.
Voy a acostarme. Kładę się do łóżka.
Querria que me desper- Życzę sobie, by mnie
taran a las siete. obudzono jutro o
siódmej.
Kawiarnia.
ICamarero! No lo oye. Kelner! Nie słyszy. Kla-
Daremos unas pal- śnijmy w dłonie,
madas y vera V. que a zobaczy pan, jak
pronto acude. prędko przyjdzie.
śQue desean los seno- Czego sobie panowie
res? życzą ?
Yo, cafe solo. Ja czarną kawę.
Para mi eon leche. Dla mnie z mlekiem.
Podemos tambien to- Możemy również wypić
m ar una jicara de filiżaneczkę czekola-
chocolate. dy.
gQuieren el chocolate Życzy pan sobie czeko­
a la espanola o a la lady na sposób hisz­
francesa ? pański, czy francu­
ski?
Para mi a la espanola Dla mnie na sposób
y para mi amigo ca­ hiszpański, natomiast
fe con leche. dla mego przyjaciela
kawę z mlekiem.

Restauracja.
^Dónde come V.? Gdzie się pan stołuje?
Ire a un restauran. Póide do restauracji.
 95

Camarero, haga el fa­ Kelner, proszę o spis

vor de la lista de pla- potraw, pragnę jeść
tos, deseo comer a la według spisu.
carta.
Aqul la tiene V., ca- Proszę, tu pan ma
ballero.
gQue busca V. Czego pan szuka?
No tengo cuchillo. Nie mam noża.
gQuieren Yds. sopa? Życzą sobie panowie zu-
py?
Si, traiga V. dos racio- Tak, przynieś pan dwa
nes de sopa. talerze zupy.
A mi traigame un bi- Mnie proszę przynieść
ftec eon patatas. befsztyk z ziemnia­
kami.
Yo tomare un pichón Zjadłbym smażonego
asado. gołębia.
Traiga Vd. una botella Proszę przynieść flasz­
de vino tinto de 'Val- kę wina z Valdepe-
depenas o de T arra­ nas albo z Tarra-
gona. gony.
Camarero, gQuiere Vd. Kelner, zechciej pan
traer la cuenta? przynieść rachunek.
Aqui la tienen Yds. Tu jest, proszę panów.
Teatr, koncert i kino.
Tengo ganas de ir al Mam ochotę pójść dziś
teatro esta noche. wieczór do teatru.
śQue se da? Co dają?
Vamos a leer el cartel. Przeczytajmy afisz.
En el teatro de la ope­ W operze wystawiają
ra, representan „To- Toskę Pucciniegę z
sca“ de Puccini eon dobrą obsadą.
un buen reparto.
gCuando empieza la Kiedy zaczyna się
f unción ? przedstawienie ?
96
A las diez de la noche. O dziesiątej w nocy.
gQue represent an en Co dają w tym teatrze.
este teatro?
Sólamente comedias y Tylko komedie i dra­
dramas. maty.
El domingo hay estre- W niedzielę dają pre­
no en el ,,Teatro mierę w ,,'Teatro Es-
Espanol“ y si quiere panol“ i jeżeli ohce
Vd. acompanarme mi pan towarzyszyć,
ire manana a com- kupię jutro bilety
prar las entradas. wstępu.
gQue asiento piensa Vd. Jakie miejsca zamierza
tom ar? pan wziąć?
Si a Vd. le parece bien, Jeżeli to panu odpowia­
butacas. da, to miejsca nu­
merowane.
Yo mejor desearia un Wolałbym lożę.
palco.
El teatro esta lleno. Teatr jest przepełniony.
gDónde esta mi asien to ? Gdzie jest moje miej­
sce?
Aqui esta. Jest tu.
Ya levantan el telón. Już podnoszą kurtynę.
Escuchemos. Uważajmy.
La obra en si es boni- Sama sztuka jest pięk­
ta y los actores tra- na, a aktorzy grają
bajan bien. dobrze.
Dejame los gemelos, Daj mi lornetkę, chcę
quiero ver bien lo widzieć dokładnie, co
que pasa en la esce- się dzieje na scenie.
na.
A1 tenor se ha escapa- Tenorowi wymknął się
do un gallo. fałszywy ton.
La que canta bien es Ta, która dobrze śpie­
la tiple, wa, jest sopranistką.
 97
El telón se ha bajado. K urtyna spadła. Chodź­
Vamonos un momen- my na chwilę do
to al foyer para que foyer i zapalmy pa­
podamos fumar un pierosa.
cigarillo.
gHay concierto hoy? Czy dziś koncert?
Si, senor. Tak, proszę pana.
Tengo ganas de ir alla. Mam ochotę pójść tam.
Llegaremos a buena ho­ Przyjdziemy na czas.
ra.
iSilencio! El concierto Koncert się zaczyna,
comienza, el director kapelmistrz chwyta
de orquesta empuna za batutę.
la batuta.
Si no me engano es un Jeśli się nie mylę, jest
concierto de Beetho­ to koncert Bethove-
ven. na.
gVamos esta noche al Pójdziemy dziś wieczór
cine? do kina?
Con mucho gusto. Bardzo chętnie.
gQue se da? Co dają?
El programa del Cine­ Program kina X poda­
ma X ofrece para je na dziś premierę
hoy un estreno de dźwiękową „Prim“.
la pelicula sonora
„Prim“. •
Poczta. Telagraf. Telefon. Radio.
gCuanto cuesta una Ile kosztuje list do Pol-
carta para Polonia? ski?
Cineuenta centimos. Pięćdziesiąt centymów,
vY el certificarla ? A za recepisem?
Ouesta otro tanto. Kosztuje jeszcze raz
tyle.
Haga el favor de la- Bądź pan tak grzeczny
carla. i zapieczętuj go pan.
98
gTiene Vd. sellos espe- Ma pan specjalne zna­
ciales para el correo czki dla poczty lot­
aereo? niczej?
Si, senor. Tak proszę pana.
Anada Vd. diez posta­ Proszę dołączyć dzie­
łeś de las corrientes. sięć zwyczajnych po­
cztówek.
Gracias. Dziękuję.
gQue franqueo necesita Ile kosztuje list miej­
una carta para el in­ scowy?
terior de la ciudad?
Quince centimes y para Piętnaście centymów,
fuera de la pobla- a zamiejscowy trzy­
ción treinta. dzieści
gA que hora viene el O której godzinie przy­
cartero? chodzi listonosz?
E ntre (las) diez y(las) Między dziesiątą a je­
once. denastą.
Quiero poner un tele- Chciałbym nadać tele­
grama a mi corres- gram do mego ko­
ponsal de Barcelona. respondenta w B ar­
celonie.
gCuanto cuesta un te- Ile kosztuje telegram
legrama para Barce­ do Barcelony?
lona?
El precio, hasta diez Cena wynosi do dzie­
palabras, es una pe­ sięciu słów jedną pe­
seta con diez centi­ setę dziesięć centy­
mes. mów.
gPuedo pagar la respu- Czy mogę zapłacić z gó­
esta? ry odpowiedź?
Si, senor. Tak, proszę pana.
gCual es la tasa para Jaka jest taksa za za­
el extranjero? graniczny telegram?
Veinticinco centimes Dwadzieścia pięć cen­
cada palabra. tymów każde słowo.
Voy a telefonear a... Zatelefonuję do...
Aqui esta... Tu jest...
aQuien llama? Kto mówi?
Quiero comprar un apa- Chciałbym kupić apa­
rato de radio. ra t radiowy.
aCuanto cuesta este Ile kosztuje ten apa­
aparato ? rat?
Doscientas pesetas. Dwieście peset.
aNo es nada menos? Nie taniej?
No, senor, me es impo- Nie, proszę pana, jest
sible rebajarle un rzeczą niemożliwą o-
centimo. puścić chociażby jed­
nego centyma.
Pues me quedo con el. A więc biorę go.
Tres veces por semana Trzy razy w tygodniu
se transmiten a toda transm ituje się z ca­
la red de estaciones łej sieci stacyj pro­
los programas de gramy z Madrytu,
Madrid, Barcelona, Barcelony, Sewilli i
Sevilla o San Se­ San Sebastian.
bastian.
Normalmente se trans­ Normalnie transm ituje
mite durante ocho się przez ośm godzin
horas diarias. dziennie.
 LEKTURA.

I. El verdadero heroe.
Un dla muy lluvioso, en que era impasible salir
fuera de casa, leia yo la historia de algunos grandes
hombres, llamados heroes que vivieron hace mucho
tiempo. Yo tenla la cabeza llena de batallas, ca-
stillos, ruido de arm as de ta l modo que m ientras
tom aba mi cena le conte a mi padre lo que habia
leido y pensado sobre el asunto.
Papa, le dije al fin, yo quisiera ser un grande
hombre, un heroe, y conducir un ejercito a la
guerra. ,
Mi padre me miró sonriendose, y me pregunto
si yo no crela que podia uno ser un grande hombre
sin m andar ejercitos.
No un lieroe papa. P a ra ello es necesario te-
ner mucho valor y haber asistido a m uchas b atal­
las.
gQue crees tu que significa heroe? me pre-
guntó mi padre.
Heroe quiere decir, respondi yo, un hombre
que h a ejecutado grandes cosas, que es valiente,
y pelea bien en la guerra. Pero yo estoy seguro
que tu sabes bien lo que significa heroe... _
U n hom bre puede serio, replied m i padre,
y aun tu mismo, sin haber estado nunca en una b a­
talia. Los heroes que a ml me gustan, son aquellos
que se propusieron salvar las vidas de los hombres
y no destruirlos y que traen la paz sobre la tierra y
no la destruction. Algunos de ellos han saerifieado su
vida por defender la verdad y la justicia. Estos sl
son los verdaderos heroes; la relation de sus he-
chos hace que nuestros corazones ardan en deseos
de im itar su noble conducta.
E sta fue una lectión que me dió mi padre
cuando yo no tenia mas que doce anos.
Luis F. Mantilla,

n. La gallina de los huevos de oro.

EJrase una gallina que ponla
Un huevo de oro al dueno cada dia.
Aun eon ta n ta ganancia mai contento,
Quiso el rico avarieato
Descubrir de una v^z la mina de oro,
Y hallar en menos tiempo mas tesoro.
Matóla, abrióle el vientre de contado;
Pero despues de haberla registrado,
gQue sucedió? Que m uerta la gallina,
Perdió su huevo de oro y no halló mina.
Samaniego (1745—1801).
m . Castilla.
IOh tierra en que naci, noble y sentilla!
Oh campos de Castilla
donde corrió mi infancia! Aire sereno!
Fecundadora luz! Pobre cultivol...
iCon que placer tan vivo
se espaciaba mi vista en vuestro seno!
Cual dilatado mar, la mies dorada
a trechos esmaltada
de ya escasas y mustias amapolas,
cediendo al soplo halagador del viento
acompasado y lento,
a los rayos del sol mueve sus olas.

Cuadrilla de atezados segadores

sufriendo los rigores
de sol canicular, eł trigo abate,
que cae agavillado en los inciertos
sur cos, como los muertos
en el revuelto campo de combate.

Corta y cambia de pronto la campina

alguna hojosa vina
que en las umbrias y laderas crece,
y entre las hondas de la mies madura,
cual isla de verdura
con sus varios matices resplandece.

Serpean y se enlazan por los prados,

barbechos y sembrados
los arroyos, las lindes y caminos,
y donde apenais la mirada alcanza,
cierran la lontananza
espesos bosques de perennes pinos.
Lleno de majestad y de reposo
el Duero caudaloso
al traves de los campos se dilata;
refleja en su corriente el sol de estio,
y el sosegado rio
cinta parece de bruńida piata.

E n las tendidas vegas y en lomas,

cual nidos de palomas,
se agrupan en desorden las aldeas,
 103
y en la atm osfera azul, pura y tranquila,
ligeramente oscila
el xiumo de lais negras chimeneas.
Nunez de Arce (1834—1904).

IV. El ano campesino.

(Urywek).
El verdadero campesino espanol no sabe, por
lo regular, en que ©iglo ni en que ano vive (lo cual
es envidiable).
Todos sus computes y cabalas giran sobre tres
datos de su propia existencia, que son: el ano en
que confesó por primera vez; el ano en que entró
en quintas, y el ano en que contra jo matrimonio.
El resto de su historia es un eon fuso m ar
de dias.
Digo m as: nuestro hombre ignora cuantos
meses tiene el ano, o como se Haman estos meses,
y los dias que trae cada uno.
Mezcla de moro y cristiano, se guia por la luna
si quiere seguir la sucesión del tiempo, o por la
festividades de la iglesia, si tiene que senalar plazos
a dia fijo.
— „Para San Antón“, dice, cuando se tra ta
del mes de enero.
— „Para la Candelaria, si se tra ta de febrero.
— „Para San Jose“, si se tra ta de Marżo.
— „Para San Marcos“, si se tra ta de abril.
Mayo suele llamarse „por Pascua florida“.
Jimio es siempre „el mes de San Juan“.
Julio „el mes de Santiago4'.
El mes siguiente no tiene mas que un dia: el
dia de la Yirgen de Agosto, o sea el 15, fecha en
104
que cumplen todos los arrendamientos de fincas ru-
sticas.
Septiembre esta reducido al dia de San. Miguel
en que se ajustan los criados; tambien lleva el
nombre de „por ferias".
Octubre goza de varias denominaciones. Se
llama „por San Francisco", se llama „el cordonazo",
se llama „las primeras aguas", y se llama „la se-
mentera".
Noviembre es el „mes de los Santos", si se
tra ta de la primera mitad; y, si se tra ta de la se-
gunda, hay que decir „para San Andres". — En
este ultimo caso es indudable que la cuestión versa
sobre cerdos.
Diciembre, en fin, tiene por nombre unas veces
„la Purisima y otras „Pascua de navidad".
Pedro A. de Alarcon (1833—1891).

V. A mi liijo en sus dias.

Dichoso, hijo mio, tu,
que veintiun anos cumpliste:
Dichoso, que ya te hiciste
ciudadano del Peru.

Este dia suspirado

celebra de buena gana,
y vuelve orondo rnanana
a la hacienda, y esponjado
Viendo que ya eres igual,
segun lo maindan las leyes,
al negro que unce tu s bueyes
y al que te riega el maizal.
Felipe Pardo y Aliaga,
peruano (1806— 68).
 105
Słowniczek do lektury według ustępów.
(Wyrazy tu nie podane mieszczą się w słowniczku
alfabetycznym).

I.
Al fin w końcu destruction f. zburze­
significar oznaczać, nie, zniszczenie
znaczyć leer czytać
modo m. sposób mientras podczas
tal taki traer przynosić
poder móc

n.
poner składać pero ale, jednak
aun przecież, lecz erase pewnego razu by­
morir umierać ła
tesoro m. skarb dueńo m. właściciel, pan
despues de po

III.
mies f. zasiew, siejfoa lento powolny
amapola f. mak polny rayo m. promień
escaso rzadki, skąpy, ola f. fala, bałwan
ciasny mover poruszać
mustio smutny, zwiędły cuadrilla f. gromada,
ceder, ustępować, ule­ orszak
gać atezar barwić na bru­
soplo m. dech, powiew natno
halagador pochlebiają­ segador m. żniwiarz,
cy kosiarz
viento rn. wiatr sufrir cierpieć, znosić
acompasado według rigor m. gwałtowność,
taktu zapalczywość
sol canicular słońce dni de pronto nagle, raptem
kanikulam ych cam pińa f. pole.
trigo m. pszenica hojoso liściasty
ab atir zrywać, rozry­ vińa, f. winnica
wać, zwalić um bria f. cieniste miej­
caer padać, odpadać, sce
wypadać ladera f. stok góry
agavillar wiązać w sno- crecer rosnąć
py honda f. proca
incierto niepewny isla f. w yspa
surco m. bruzda verdura f. zieloność
lontananza f. widok, vario rozm aity, zmien­
panoram a ny
espeso gęsty matiz m. cień, odcień
perenne wiecznie zielo­ resplandecer błyszczeć,
ny promienie rzucać,
pino m. świerk, jodła promienieć, świecić
reposo m. spokój serp ear wić, kręcić się
al trav es de przez enlazar przeplatać
reflejar odbijać się, od­ prade łąka, niwa, p ast­
zwierciedlać się wisko, błonie
parecer wyglądać, jak barbecho m. ugór
bruńido błyszczący sembrado m. pole za­
vega f. łąka niwa siane
paloma f. gołąb arroyo m. strum yk,
aldea f. wieś struga, ruczaj
azul niebieski, błękitny
lindo f. granica
puro czysty
ligero lekki camino m. droga, ulica
humo m. dym apenas ledwo, z trudem
m uerto zm arły m irada f. spojrzenie,
revolver przewracać, rz u t oka, wzrok
grzebać, podburzać alcanzar dosięgnąć, do­
com bate m. walka, bój ścignąć
co rta r przecinać m ajestad f. m ajestat,
cam biar zmieniać wspaniałość
 107
caudaloso obfitujący w loma f. pagórek, stok
Wodę agrupar grupować
corriente m. bieg desorden m. nieporzą­
sosegar uspokajać dek
rio m. rzeka atmosfera f. atmosfera
cinta f. wstęga, wstąż­ tranquilo spokojny
ka oscilar wywijać, koły­
tender rozciągać, roz­ sać, drgać
szerzać chimenea f. komin

IV.

campesino wiejski, m. soler zwyknąć

włościanin florido kwitnący
por lo regular zwykle Santiago św. Jakub
siglo m. stulecie, wiek Virgen (f) dziewica
cabala f. kabała San Miguel m. Św. Mi­
girar obracać chał
dato m. podawanie, pi. a jus ta r najmować, od­
daty dalić ze służby, wy­
propio własny, właści­ płacić
wy gozar używać, korzy­
existencia f. byt, istnie­ stać
nie, egzystencja San Francisco m. św.
confesar pójść do spo­ Franciszek
wiedzi sementera f. zasiew,
entrar wejść, wstąpić wysiew, siejba
contraer matrimonio za­ santo święty
wrzeć małżeństwo mitad f. połowa
resto m. reszta indudable niewątpliwy
confuso pomieszany, versar sobre traktować
zmącony, zbałamuco­ puro czysty
ny envidiable godny zaz­
ignorar nie wiedzieć, nie drości
znać compute m. obliczenie
Candelaria f. gromnica kalendarzowe
108
mezcla f. mieszanina Pascua f. Wielkanoc
moro m. Maurytanin San Juan m. Św. Jan
eristuano m. chrześcija­ eumplir upływać
nin arrendamiento m. dzier­
guiar prowadzić, kiero­ żawa
wać reducir ograniczyć
luna f. książyc criado m. służący, pa­
sucesión f. następstwo, robek
kolej feria f. msza
festividad f. uroczy­ denominación f. nazwa
stość cordonazo de S. F ran ­
iglesia f. kościół cisco m. burzliwy
seńalar oznaczyć, usta­ dzień, przed i po 4.
nowić października
plażo m. czasokres, ter­ San Andres m. Święty
min Andrzej
fijo pewny, stały caso m. przypadek, wy­
San Antón m. Św. An­ padek, zdarzenie
toni cuestión f. pytanie,
tra ta r de zajmować się, kwestia
obchodzić się, szukać cerdo m. wieprz
San Jose m. Św. Józef navidad f. urodzenie
San Marcos m. Św. Ma­
rek
V.
dlas m. pl. urodziny uncir pod jarzmo wpę­
dichoso szczęśliwy dzić, poddać
ciudadano m. obywatel, maizal m. pole kukuru-
mieszczanin dziane
suspirar tęsknić, pra­ de buena gana z ochotą
gnąć, wyglądać orondo nadęty, dumny
celebrar święcić, obcho­ hacienda f. posiadłość
dzić ziemska, wioska, wieś
igual równy esponjar nadym ać; es-
 ponjarse nadymać się regar nawadniać, pole-
z dumy wać, odwilżać
buey m. wół
 SŁOWNICZEK
hiszpańsko - polski
[adv. = adverbio (przysłówek), pron. = pro-
nombre (zaimek), prep. = preposition (przyimek),
m = masculino (rodzaj męski), f = femenino (ro­
dzaj żeński), pl. = plural (liczba m noga)].

ab ierto o tw a rty adverbio m. przysłów ek

a b rir otw ierać aereo lotniczy
a b o n a r naw ozić A fric a f. A fry k a
abuela f. b a b k a a g ra d a r podobać się
abuelo m. dziadek ag u a f. w oda
acabado gotow y, skończo­ ah o ra te ra z
ny; o b ra ac. arcydzieło a ire m . pow ietrze, w ia tr
acción f. akcja, spraw a, a la b a r chw alić
czyn albanil m. m u ra rz
a c e p ta r p rzy ją ć alcd zar m. zam ek k ró ­
acom paftar tow arzyszyć, lew ski
asystow ać aleg rarse cieszyć się
a c o rta r sk ra c a ć alem ńn niem iecki, m. N ie­
ac o sta rse położyć się do m iec
łóżka A lem ania f. N iem cy
ad elg azar schudnąć algo nieco, tro ch ę
adjetivo m. przym iotnik alguno n ie k tó rzy
adolescente m. młodzie­ a lm o rzar śniadać
niec alto w ysoki, w ielki
adulador m. pochlebca allś, ta m tu
alli tu, tam
amable bardzo przyjemny,
miły, łaskawy, dobry.
Amalia f. Amalia
amar kochać
amarillo żółty
Amćriea f. Ameryka
amiga f. przyjaciółka
amigo m. przyjaciel
anciano stary, sędziwy
anecdota f. anekdota, po­
wiastka
anillo m. pierścień
animal m. zwierzę
animalito m. zwierzątko
anoche wczoraj wieczór
antes przed, nim, zanim,
adv. przedtem
antiguo antyczny, staro­
żytny
anejo stary
afio m. rok
apasionar podniecać
apendicitis f. zapalenie śle­
pej kiszki
aplicado pdlny
apreciar cenić
aprender uczyć się
aprovechar korzystać uży­
wać
aqui, tu; teraz, wówczas;
por a. tu, de. a. stąd
ńrabe arabski, m. arab
arbol m. drzewo
arco m. łuk, a. de violin
smyczek
arder pałać, płonąć
ardilla f. wiewiórka
aria f. aria, pieśń
arma f. broń
arquitectura f. architektu­
ra
arrasar otaczać, rozkopy­
wać wał
arrebatar porywać
arriba do góry, w górę
arrodilarse uklęknąć
arte m. f. pl. sztuka
asi tak, skoro, lubo, cho­
ciaż, aczkolwiek, więc
asi como w każdym ra­
zie, i bez tego
asistir być obecnym
asomar wychylać, wyglą­
dać
asunto m. sprawa, przed­
miot, interes
Atenas f. Ateny
atractivo m. powab,
wdzięk
atrńs w tył, na tyle, z tyłu
aun także
aunque aczkolwiek, choć
avariento m. sknera
ayer wczoraj
Babilonia f. Babilonia bondad f. dobroć
bafio m. kąpiel, w anna bonito ładny, .piękny, śli­
barato ta n i czny, urodziwy
barca f. barka, łódka bosque m. las
b atalia f. w ojna bota f. but
bastan te dostateczny, adv. botella f. flaszka, butelka
dość brazó na. ram ię
bastón m. kij, laska breve k rótki
beber pić brillar błysnąć
bien dobrze buscar szukać
bisiesto przestępny buzón m. skrzynka poczto­
Bizancio m. Bizancium wa
blanco biały

O.

cabalgar jeździć konno cansar trudzić,nużyć

caballo m. koń; a. c. kon­ cńntaro na. dzban, a. c.
no strum ieniam i
cabeza f. głowa cantor m. śpiewak
cada uno każdy capital f. stolica
cafś m. kaw iarnia, kaw a capitńn general m. generał
ca ja f. skrzynia pułkownik
calor ciepło, gorąco, bace jcaram ba! do licha
c. jest ciepło, gorąco carnero m. skop, baran
calle f. ulica, c. de arboles caro drogi
laleja Carolina f. K arolina
cam a f. łóżko oarpintero m. cieśla
camino m. droga c a rta f. list
cam ita f. łóżeczko cartero m. listonosz
campo m. pole casa f. dom, c. de banos
canario na. kanarek łaźnia, zakład kąpielo­
canasta f. kosz wy
candente żarzący
casa do oorreos f. urząd
pocztowy
casa de cambio f. kantor
wymiany
casi praw ie
castigar strofować, karać
categoria f. stopień, ra n ­
ga
castillo m. zamek
celebre sławny, słynny
cena f. wieczerza
cenar wieczerzyć
centimo m. centym =
1/ioo pesety
centro m. środek, ognisko
cerca blisko
certificar dać do wpisa­
nia (list)
cerrar zam ykać
cerveza f. piwo
ciego ślepy, ociemniały
m. ślepiec
cielo m. niebo
oiudad f. m iasto
civil, cywilny, prosty
claro jasny
clase f. klasa
clavar przybijać gwoź­
dziami, wbić
cobre m. miedź
cochero m. woźnica
coger chwytać, wziąć
col m. kapusta, jiatrmuz
colibri m. kolibri
co onial kolonialny
coloor m. barw a
comedia f. komedia
comer jeść
como jak
com partir dzielić
completo zupełnie; por. c.
zgoła, zupełnie
componer składać, tw o­
rzyć
com prar kupić
comprender rozumieć
comun spoiny, zwyczajny
conciso zwięzły
condición f. w arunek
conducir prowadzić, za­
wieźć
conducta f. postępowanie
conejo m. królik
confianza f. zaufanie
conflagración f. pożar, po
żoga
conocer znać, poznać
consecuencia f. skutek,
następstwo
constante trw ały, w ytrw a­
ły
constar składać się
constructor m. fabrykant,
tw órca
contado rzadko, de c. n a­
tychm iast
contar liczyć, rachować,
opowiadać
contento zadowolony
contestación f. odpowiedź
contestar odpowiadać
114
contraste m. przeciwień­ criado m. sługa
stw o cual pron. który, kto, ja-
conveniente stosowny, po­ cuando kiedy; de c. en c.
żyteczny od czasu do czasu
conversar rozmawiać, mó­ cuńnto ile
wić cuarto m. pokój; kw a­
corazón m. serce drans
cordero m. jagnię, b ara­ cubierto pokryty
nek cuehiillo m. nóż
correglr poprawiać cuenta f. rachowanie, ra ­
correo m. poczta chunek, sprawozdanie;
correr biegać, mijać ni se dió c. nie zdawał
corrida f. bieg, c de toros. sobie spraw y
w alka byków cuidar załatwić, postarać
cortaplum as m. scyzoryk się, pielęgnować, pilno­
corto krotki wać
oosa f. rzecz cultivo m. upraw a
costar kosztować oumplir wypełnić, spełnić;
creador twórczy ^Ouiando c. V. anos?
creer sądzić Kiedy pańskie urodzi­
oritica f. k ry ty k a ny?

d ar dać, darować, obda­ dentro w przeciągu, we­

rzyć wnątrz, w tym, tam
de z derecho prawy, prosty
debajo pod descortćs niegrzeczny
deber musieć, zawdzię- descubrir -wykryć
czyć desdiehado nieszczęśliwy
decir mówić, rozmawiać desear życzyć, żądać
dedo m. palec deseo m. życzenie, pragr le­
defender bronić nie
demasiado za wiele desocupado opróżr .o >.y
dentadura f. zęby, uzę­ wolny
bienie despejado jasny, bez c mi
destruir burzyć, niszczyć
determ inar oznaczyć
devorar pożerać
dia m. dzień
diabetes m. cukrzyca
diabetico m. diabetyk
diario m. gazeta, dzien­
nik
diccionario m. słownik
dioiembre m. grudzień
dificil ciężki, trudny
dificultad f. trudność
d ilatar rozciągać
distancia f. oddalenie, od­
ległość
distinguir odróżniać
dinero m. pieniądze
directo prosty, bezpośred­
ni
E.
económico gospodarczy
edad f. wiek
ejecutar dokonać, dokazać
ejercito m. wojsko, arm ia
elegante ładny, ozdobny,
wytw orny
empezar zaczynać
emporio m. miejsce han*
dlowe, rynek
en w
encontrarse spotkać się,
znajdować się
enemigo wrogi, m. nieprzy­
jaciel
dirigir kierować
disclpulo m. uczeń
disposición f. rozporządze­
nie, a la d. do usług
diverso rozm aity, różny
divertirse zabawiać się
dividir dzielić
doler boleć, dolegać
dolor m. ból
domingo m. niedziela
dominó m. domino
donde gdzie, a. d. dokąd,
en d. gdzie
dorar ozłocić
dormilón m. śpioch, ospa­
lec
dulce słodki
durante podczas
dualismo m. dualizm
enero m. styczeń
enfadar m artwić, gniewać
enfermo chory
engańar oszukiwać, łu­
dzić, zwodzić
enojar nie podobać się
ensenar uczyć, pokazywać
entero cały
en tra r wejść
entre między
entreg ar oddać, nadać, od­
stawić
equipaje m. pakunek, ba­
gaż podróżny
116
equivalente równy estupendo bajeczny, za­
equivocarse m ylić się dziwiający, zdumiewa­
escribłr pisać jący
escuelia f. szkoła Europa f. Europa
esm altar w ystrajać exacto dokładny, dobry,
espaoiarse rozpościerać się, właściwy, prawdziwy,
rozrastać się trafny
Espafia f. Hiszpania
exigencia f. potrzeba
especial specjalny
expreso pospieszny
estió m. lato
estóm ago m. żołądek extension f. rozmiar
estrella f. gwiazda extranjero obcy, zagrani­
estudiar, oddawać się na­ czny, m. zagranica, ob­
ukom, cokrajowiec

F,

fabricar budowiać, fabry­ sklepienie nieba

kować, sporządzać firm ar podpisywać
faoilidad f. łatwość, lek­ flecha f. strzała
kość flor f. kw iat
falta f. błąd; brak, dług formar kształcić, tworzyć
faltar brakować formidable straszny, o-
fam ilia f. rodzina kropny
favor m. grzeczność, przy­ franco m. frank (moneta)
sługa, pomoc frecuencia f. częstość,
febrero m. luty frekwencja, eon. f. często
fecha f. data f rente f. czoło, oblicze,
fecundador użyźniający
przednia strona; en f.
feroz dziki naprzeciw, f. a. naprze­
ferrocarril m. kolej żela­
ciw
zna
fresco świeży, m. chłód,
final m. koniec
świeże powietrze
fiel w iem y
fin m. koniec M o zimny
firm am ento m. niebiosa, fruta f. owoc
 Ill

fuego m. ogień; fuegos iar- fuera de za, poza

tificiales m. ognie sztu­ fuerte silny, mocny
czne fum ar palić (tytoń)

G.

gallina f. k u ra globo m. kula, kula ziem­

gana f. chęć, życzenie, o- sk a
chota gracia f. wdzięczność; jgra-
ganancia f. zysk, korzyść cias! dziękuję
ganzua f. w ytrych grado m. stopień
g a rra f. pazur, szpon gram o m. gram
gato m. kot grande wielki
general de brigada m. ge­ guante m. rękaw iczka
nerał brygady; g. de di­ guerra f. wojna
vision generał dywizji Guillermo m. Wilhelm
gćnero m. tow ar g u star lubić, podobać się
generoso szlachetny gusto m. przyjemność

hablar mówić, rozmawiać helar m arznąć, ziębnąć

hacendado m. właściciel hecho m. czyn
dóbr hermano m. b ra t
hacer czynić, h. falta być herm ana f. siostra
potrzebnym, hace mucho hermoso piękny
tiempo za dawnych cza­ heroe m. bohater
sów hierro m. żelazo
hacia około, blisko; ku, hi ja f. córka
przeciw, n a hijo m. syn
hallar znaleźć historia f. historia
ham bre f. głód holgozńn, leniwy, m. próż­
ham briento głodny niak
h asta prep. aż do, adv. hombre (ómbre) m. czło­
naw et wiek
honor m. zaszczyt h u erta f. ogród warzywny
hora f. godzina huevo m. jajo
hoy dziś

I.
idioma m. język
ignorante ciemny, bez n a­
uki
iguaiair wyrównać
ilu strar objaśnić, ilustro­
wać
im itar naśladować
imponer nakładać, zadać
importaneia, znaczenie, w a­
żność, w aga
imposible niemożliwy
impulso m. pchnięcie
indispuesto słaby, nieswój
industria f. przem ysł
industrial, przemysłowy
infancia f. dzieciństwo
inferior niższy
infinidad f. nieskończo­
ność, tłum
inm ediato bezpośredni
insomnio m. bezsenność
intención f. zam iar, cel
intenoionadamente um yśl­
nie
interesante zajm ujący
interior wewnętrzny, m.
k raj własny, wnętrze
inviemo m. zima
ir pójść, iść, jechać, po­
dróżować, irse odejść,
zniknąć
Ita lia f. Włochy

J.
Jano m. Janus jueves m. piątek
jam ós nigdy ju g ar grać
jardin m. ogród julio m. lipiec
joven młody, m. młodzie­ junio m. czerwiec
niec justicia f. sprawiedliwość
Ju an m. Jan ju n ta r łączyć

K.

kilógram o m. kilogram
 119

labrador m. włościanin, ley f. prawo, ustaw a

wieśniak libertad f. wolność
ladrón m. złodziej, rabuś libro m. książka
lana f. wełna ligero lekki, rączy, chy­
largo długi ży, raźny
Iśpiz m. ołówek limosna f. jałmużna
lección f. czytanie, lekcja limpio czysty
legua f. m ila lobo m. wilk
lefia f. drzewo lugar m. miejsce
león m. lew Luis m. Ludwik
letrero m. napis limes m. poniedziałek
levantarse w staw ać luz f. światło

II
llam ar wołać, nazywać, llevar przynieść, nieść,
dzwonić, pukać jeździć, prowadzić, kie­
llegar przybyć, przyjść; 11. rować
lleno pełny llorar płakać
a se r stać się lluvioso dżdżysty

M,
m ądre f. m a tk a m. poli- syłać, przekazywać
tica teściowa m ano f. ręka
Madrid m. M adryt mafiana f. adv. ju tro
m aduro dojrzały mafiana por m afiana ju ­
m aestra f. nauczycielka tro rano
m aestro m. nauczyciel m aquina f. m aszyna
magnifico wspaniały, oka­ m ar m. f. morze
zały m arido m. małżonek
m ai zły, m. zło, cierpie­ m artes m. w torek
nie, choroba mds więcej
mało zły, podły m a ta r zabić
mandar rozkazywać, po- mayo m. maj
120
media f. pończocha m irar patrzeć, spoglądać
medio pół, średni, środko­ moderno modny, nowocze­
wy; m. środek sny
mediodia m. południe modificar zmienić, ograni­
m edir mierzyć czyć
m ejor lepszy adv. lepiej momento m. chwila
mendigo m. żebrak moneda f. m oneta
menos mniej m ontar wsiadać
m entir kłam ać m onte m. góra
mes m. miesiąc monumento m. pomnik
m esa f. stół mucho wiele
m ina f. kopalnia m ujer f. kobieta
m inutero m. wskazówka miultaitud f. mnóstwo, tłum
m inutowa mundo m. św iat
m inuto m. m inuta m uy bardzo
miel f. miód m uńeca f. staw, przegub
mićrcoles m. środa ręki

N.

necesario konieczny noche f. noc, wieczór

necesitar potrzebować, m u­ nombre m. imię
sieć norte m. północ
negro czarny notable godny uwagi
nevar śnieżyć, prószyć novedad f. nowość
nido m. gniazdo novela f. nowela, powieść
nieve f. śnieg nube f. chm ura
nifio m. dziecko nuboso zachmurzony
nifia f. dziewczynka nuevo nowy
noble szlachetny nńmero m. cyfra, liczba

obra f. dzieło ootubre m. październik

Occidental zachodni ocupar zająć
ofrecimiento m. ofiarowa­ wa; zdanie (gram .)
nie, oferta orden m. porządek, sy­
oir słyszeć stem, układ
ojo m. oko ordinario zwyczajny
oleaje m. bicie fali, bałwa­ oro m. złoto
nów oscuro ciemny
olvidar zapomnąć otono m. jesień
openair sprawić, operować oveja m. owca
oración f. modlitwa, mo-

paciencia f. cierpliwość pasearse przechadzać się

padecer cierpieć, znosić paseo m. przechadzka
padre m. ojciec p ata f. łapa
padres m. pl. rodzice pavo real m. paw
pagar zapłacić paz f. pokój
pago m. zapłata pedir prosić, żądać
pagina f. stro n a Pedro m. P io tr
pais m. k raj, (krajobraz pelear walczyć
palabra f. słowo, w yraz pena f. k a ra
palacio m. pałac, pawilon pensar myśleć
panadero m. piekarz pena f. opoka, skała
p a r m. p a ra Pepe m. Józef
para do, 'ku na; aby pera f. gruszka
(z bezokol.) perder zgubić
p ara eon w porówna­ perdida f. stra ta , u trata,
niu z szkoda
pariente krew ny perdiz f. kuropatw a
P aris m. Paryż periódico periodyczny m.
p arte f. część, udział, stro ­ gazeta
na perdonar przebaczyć, wy­
p a rtir dzielić, odjechać baczyć
pasado m. przeszłość perezoso leniwy, gnuśny
p asar mijać, przechodzić, perm itir dozwolić
przejść perro m. pies
peseta f. peseta
pez m. ryba
pie m. noga
pintor m. m alarz
pintura f. m arstw o
piso m. piętro
p izarra f. tabliczka łup­
kowa
placer m. przyjemność
p lan tar sadzić, zasadzać
p iata f. srebro
plato m. talerz
plaża f. plac
plumaje m. pierze, upierze­
nie
población f. zaludnienie,
miejscowość, miasto
poblar zaludniać, zapeł­
niać
pobre biedny
poco nieliczny, szczupły,
mało, adv. mało, nieco
poder módz
poner postawić, położyć
ponerse a zacząć, zabie­
rać się do czego
por przez, za, z
porque ponieważ, gdyż,
przez to, żeby
portal m. główna bram a
portero m. dozorca, straż
domu
posible możliwy
p rśctica f. ćwiczenie, uży­
wanie
prescisam ente prosto, w ła­
śnie
preferir woleć, przedkła­
dać
p reg u n tar pytać, pytać się
p restar pożyczyć
principalam ente głównie
prim a f. stryjenka, ku­
zynka
primo m. stryj, kuzyn,
krewny
prisa f. pośpiech, de p. po­
śpiesznie, prędko
privilegiar uprzywilejo­
wać, dawać pierwszeń­
stwo
producción f. wyrób, pro­
dukcja
profesor m. nauczyciel
pronto rychły, prędki; adv.
zaraz
propiedad f. własność, do­
bro
proponer postawić sobie za
cel
proverbial przysłowiowy
provincia f. prow incja
publico m. publiczność
pueblo m. naród, miejsco­
wość, m iasto
p u erta f. bram a
pues, gdyż, albowiem
pulso m. bicie pulsu, puls
punto m. punkt
^que? k tó ry ? quem ar palić
que niż, aniżeli, pron. któ­ querer chcieć, kochać;
ry quiere decir znaczy
quedar pozostać

R.

radio f. riadio repłicar odpowiedzieć

razón f. słuszność, racja, responder odpowiadać
rozum rey m. król
recibir odbierać rico bogaty
recoger podnosić, podjąć, robie m. dąb
zabrać rogar prosić
redondo okrągły Roma f. Rzym
referir opowiadać rom ano m. rzymianin
reg istrar badać ropa f. ubiór, odzież, u b ra­
relam paguear błyskać się nie; r. blanca bielizna
reloj m. zegarek ro sa f. róża
remo m. wiosło rostro m. oblicze, tw arz
renacimiento renesans, o- ruido m. zgiełk, szczęk
drodzenie ruina f. ruina, zwaliska
repercutir odbijać się ruisefior m. słowik

S.

sdbado m. sobota sanguinario krwiożerczy

saber wiedzieć Santiago m. Jakób
saber m. wiedza satisfacer zaspokajać, za­
sabio mądry, uczony m. dowolić
mędrzec, uczony seco suchy
sacrificar ofiarować segńn według, stosownie
salir wyjść, odjeżdżać segundo m. sekunda
salubre zdrowy seguridad f. bezpieczeń­
saiud f. zdrowie stw o
salvar ratow ać seguro pewny, bezpieczny
124
sello m. pieczęć, znaczek
pocztowy
sem ana f. tydzień
sencillo prosty
seno m. łono
sen tar posadzić, postawić
sefior pan
ser być
sereno pogodny, łagodny
servir służyć
si gdy, jeżeli
si ta k
siempre zawsze
significación f. znaczenie
siguiente następny
silabarlo m. elem entarz
silla f. krzesło
sin bez
sino lecz
sobre na, nad, poza, s. to-
do szczególnie
ta lla r rzeźbić
tam bićn również
tan to ta k wielki; adv. tak,
ta k bardzo
tard e f. popołudnie; buenas
t. dobry wieczór
tarde późno
teatro m. te a tr
techum bre f. dach
telćgrafo m. telegraf
telegram a m. telegram
tem a m. tem at, zadanie
sobrino m. synowiec, sio­
strzeniec
sol m. słońce
solicitud f. prośba, troska
solo sam
sólo tylko
soltar uwolnić, wypuścić
sombrero m. kapelusz
suceder stać się
sonreir uśmiechać się
sucio brudny
suegra f. teściowa
suerte f. szczęście
sueńo m. sen
superficial powierzchow­
ny
superior wyższy, przewyż­
szający
suprim ir znieść
tem peratura f. tem pera­
tu ra
tem prano wczesny, adv.
wcześnie
tenedor m. widelec
ten er trzym ać, mieć, po­
siadać
teniente general m. gene­
rał porucznik
tertu lia f. towarzystwo
tia f. ciotka, stryjenka
tiempo m. czas
tie r r a f. ziem ia traducción f. przekład,
tig r e m. ty g ry s w y raz
tim ón m. s te r tr a e r przynieść
tio m. s try j tr a je m. u b ranie; t. de
titu la r ty tu ło w a ć calle, ub ran ie do w y j­
to c a r d otykać, g rać ścia, codzienne,
to d a v ia jeszcze tra m p a f. sidło, ła p k a
to m a r w ziąć, uw ażać za trecho m. przestrzeń, la tre-
co, chw ytać, zażyw ać chos m iejscam i
tr a b a ja r pracow ać tr e n m. pociąg
tr o n a r grzm ieć

U.

u ltim o o sta tn i unión f. zjednoczenie,

ńnico jedyny zw iązek, liga

V.

v alien te silny, dziarsk i v erano m. la to

v alo r m. w artość, odw aga verbo m. czasow nik
vascongado b ask ijsk i verdad f. praw d a
vaso m. naczynie verdadero praw dziw y
Vd. — u ste d P a n vergel m. p a rk
veintiocho dw adzieścia vergiienza f. w styd
osiem v e stir ubierać, odziewać,
v einte y cu a tro dw adzieścia ub ierać się, odziew ać się
cz te ry vez f. raz, u n a v. pew nego
veneer przezw yciężyć, p rze­ raz u ; a veces czasem
łam ać, zwyciężyć v icto ria f. zw ycięstw o
vencim iento m. zw ycięst­ vida f. życie
wo, przezw yciężenie vidriero m. szk larz
v ender sprzedać viejo s ta ry
ven ir przychodzić, p rzy ­ vien tre m. brzuch, ciało
byw ać, iść viernes m. p ią tek
v e n ta n a f. okno violeta f. fiołek
v er widzieć violin m . skrzypce
 v ista f. widok, spojrzenie volver obracać, kręcić,
vivir żyć, m ieszkać pow racać
vivo żywy, rzeźw y

Y. Z.

y i, oraz, tudzież za p ato m. bucik, trzew ik

Ź R Ó D Ł A .

1) Carl Marquard Sauer, Heinrich Ruppert: Spanische Kon-

v ersa tio n sg ram m atik , H eidelberg, 1922.
2) Don Jose Miguel A valos de Lima, Dr. Booch Arkosy: Die
K u n st die spanische S prache schnell zu erlernen,
W ien, P est, Leipzig.
3) M. Ram shom : Spanische G ram m atik , Leipzig.
4) Prof. Dr. S. Grafenberg, M eto ula S p rach fu h rer. Spanisch,
Berlin.
5) L. J. Garcia da Luna i Dr. Erwin Honncher: P ra k tisc h e s
L ehrbuch d e r spanischen C onversationssprache,
W ien, P est, Leipzig.
6) Lins F. Mantilla, Libro de lectura, P aris, 1879.
7) D. Emilio Otto, Enrique Ruppert: G ram & tica elem ental,
M śjico.
8) Dr. Adalbert Hamel, Heinz Bohm, Karl Botzenmayer:
Spanische G ram m atik, Leipzig.
9) Dr. Adalbert Hamel, Heinz Bohm, Karl Botzenmayer:
Spanisches L ehr- und U bungsbuch, Leipzig.
10) Dr. Friedrich W iske: L angenscheidts p rak tisch e s L eh r­
buch der spanischen Sprache, Berlin.
11) Dr. E. S anchez R .: P e rfe k t spanisch spreehen, Berlin.
12) La Espana de hoy, Berlin.
13) ^Habla Vd. Castellano ? Berlin.
14) T. N oelli und G. M enschell: H andbuch d er spanischen
und deutschen U m gangssprach e, Berlin,
 W stęp
Wymowa
Alfabet hiszpański
Wymowa samogłosek i dwugłosek
Wymowa spółgłosek
Akcentowanie
Znaki pisarskie .
Lekcja I. Rodzajnik
Lekcja II. Rzeczownik
Lekcja III. Przym iotnik
Lekcja IV. Liczebniki ilościowe, główne
Lekcja V. Liczebniki ilościowe, ułamkowe mnoż-
ne. Liczebniki porządkowe. Przysłówki liczeb-
iiikowe. Rzeczowniki liczebne
Lekcja VI. Zaimki osobowe i dzierżawcze
I ekc ja VII. Zaimki wskazujące, względne, pytające
nieokreślone
Lekcja VIII. Odmiana słów posiłkowych: 1 haber
mieć . . . .
Lekcja IX. Odmiana słów posiłkowych: 2) tener
mieć, posiadać . . . . . .
Lekcja X. Odmiana słów posiłkowych: 3) ser być
I Ac; a XI. Odmiana słów posiłkowych: 4) estar
być, znajdować się . . .
Lekcja XII. Czasowniki prawidłowe .
l ekcja X in. Strona bierna i zw rotna
128
Sir.
Lekcja XIV. Zmiany ortograficzne. Nieprawidłowe
participio .
Lekcja XV. Czasowniki nieregularne .
Lekcja XVI. Czasowniki całkiem nieregularne
Lekcja XVII. Części mowy nieodmienne
R ozm ów ki .
L ek tu ra:
El verdadere heroe
La gallina de los huevos de oro
Castilla
El ano campesino .
A mi hijo en sus dias .
S łow n iczek do lek tu ry .
S łow n iczek liiszp ań sk o-p olsk i .

H oc f.i
pmm i : wm i i
mf
B I B L I O T E K A NARODOWA
WARSZAWA

30001001113861