Bel canto w XIX wieku

Termin bel canto jest kojarzone z włoskimi operami Vincenza Belliniego i Gaetano
Donizettiego. Ci kompozytorzy napisali brawurowe dzieła dla sceny co muzykolodzy czasem
nazywają epoką bel canto. Ale styl śpiewu zaczął się zmieniać około 1830 roku, kiedy
Michael Balfe zaczął pisać nową metodę nauczania(A New Universal Method of Singing
1857), która była wymagana do wykonywania muzyki Belliniego i Donizettiego , a więc ich
opery były „wehikułem” do nowej ery śpiewu. Ostatnia ważna rola operowa dla kastrata
została napisana w 1824 roku przez Giacomo Meyerbeera .

Wyrażenie "bel canto" nie była powszechnie używane, dopiero w drugiej połowie XIX wieku,
kiedy to został ustawiony w opozycji do rozwoju cięższego, bardziej wydajnego stylu
„mowy-fleksyjnej” związanego z niemiecką operą a szczególnie z Wagnerowskimi
dramatami muzycznymi. Wagner potępił model włoskiego śpiewu, twierdząc, że został on
dany tylko z tego "czy G lub A wyjdzie okrągło". Opowiedział się za nową, germańską szkołą
śpiewu która przyciągałą swoją „duchową energią i głęboką namiętnością ".

Co ciekawe, francuscy muzycy i kompozytorzy nigdy nie przyjęli bardziej owocnej skrajności
XVIII wieku niż włoski styl bel canto. Nie lubili głosów kastratów i dlatego, że kładli nacisk
na przejrzystą dykcję.Sprzeciwiali się śpiewaniu słów, które były zasłonięte przez nadmierne
koloratury.

Popularność bel canta, eksponowane przez Donizettiego, Belliniego i Rossiniego , wyblakła

we Włoszech w połowie XIX wieku. Zastąpiony został przez cięższe, bardziej żarliwe, mniej
„haftowanym” podejściem do śpiewania i maksymalnym dramatycznym impetem
dźwiękowym, które było niezbędne do realizacji nowatorskich dzieł Verdiego. Np. tenory
zaczęły wydobywać swój dźwięk i wysokie C bezpośrednio z klatki piersiowej zamiast zrobić
to faslsetem na rzecz niższych i spokojniejszych dźwięków co miało krytyczne skutki w
czasie. Soprany i barytony, reagowali w podobny sposób co tenory w konfrontacji do
kompozycji Verdiego. Przynajmniej początkowo basy i kontralty były mniej dotknięte przez
Verdiowskie innowacje.

Jednym z powodów dla którego bel canto odeszło w zapomnienie był rosnący wpływ
przeciwników bel canta, którzy uważali go za przestarzały i pozbawiony treści wokalizę. Dla
innych jednak bel canto było wyrazem stylu i elegancji. We wstępie do zbioru pieśni włoskich
mistrzów opublikowanych w 1887 roku w Berlinie pod tytułem „Il bel canto”, Franz Sieber
napisał: "W naszych czasach, kiedy większość obraźliwych krzyków dramatycznego śpiewu
rozprzestrzeniły się wszędzie, gdy nieświadome masy wydają się być znacznie bardziej
zainteresowane tym, jak głośny, a nie, jak piękny jest śpiew, zbiór piosenek będzie być może
mile widziany który - jak rzekomo tytuł. - może pomóc w przywróceniu bel canto na swoje
miejsce ".

Pod koniec XIX a początku XX wieku, termin bel canto został wskrzeszony przez
nauczyciela śpiewu Antonio Cotogni(emerytowany baryton Verdiego). Sprzeciwiał się
gwałownemu i nieustabilizowanym vibrato co było nadmiernie stosowane u śpiewaków po
1890 roku w celu poradzenia sobie z operami werystycznymi oraz nie-włoskimi operami
Straussa, gdzie linia wokalna była „kanciata” i często grubą teksturą orkiestrową.

Aby pogorszyć sytuację, w 1890, dyrektorzy festiwalu w Bayreuth rozpoczęli propagowanie

szczególnie gwałtownego stylu śpiewania Wagnera , który polegał na przesadnej artykulacji
nazywanym "sprechgesang" przez jego zwolenników i "Bayreutowskie ujadanie" przez jej
przeciwników. Władczy ton oparty na tekście, podejście anty-legat do wokalistyki-to było
całkowicie sprzeczne z włoskimi ideami „pięknego śpiewu”.

W wyniku tych wielu czynników, koncepcję bel canto ogarnał pewien mistycyzm i
zdezorientowanie poprzez mnóstwo poszczególnych pojęć i interpretacji. Aby jeszcze
bardziej skomplikować sprawy, niemiecki muzykolog na początku XX wieku wymyślił
własną historyczną tezę o "bel canto", używając terminu na określenie prostego liryzmu,
który istniał w weneckiej operze i rzymskiej kantacie ( era kompozytorów Antonio Čeští,
Giacomo Carissimiego i Luigi Rossi) jako reakcja na wcześniejszy, tekstowo dominujący
"stilo rappresentativo". Ponieważ styl śpiewu pod koniec XVII wieku we Włoszech nie różnił
się od stylu używanego w XVIII wieku i na początku XIX wieku, większość muzykologów
zgadzają się, że termin „bel canto”jest ograniczony do jego stosowania połowie XIX wieku,
oznaczający styl śpiewania, podkreślający piękno dźwięku a frazy kwieciste lub długie i
trudne do utrzymania w formie kantyleny.