Vous êtes sur la page 1sur 170

Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej

Stan energetyki
wiatrowej
w Polsce
w 2016 roku

The Polish Wind Energy Association

The State
of Wind Energy
in Poland
in 2016

czerwiec, 2017 – June, 2017


Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej

Stan energetyki
wiatrowej
w Polsce
w 2016 roku

The Polish Wind Energy Association

The State
of Wind Energy
in Poland
in 2016

czerwiec, 2017
June, 2017
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Drodzy Czytelnicy, Dear Readers,

Mam przyjemność oddać w Wasze ręce ra- It is my pleasure to present this report – a com-
port – kompendium wiedzy – dotyczący sektora pendium of knowledge – on the Polish wind
energetyki wiatrowej, obejmujący aktualną anali- power sector, with an up-to-date analysis of de-
zę rozwoju sytuacji w Polsce, opracowany przez velopments in Poland, prepared by the Polish
główną organizację skupiającą podmioty z bran- Wind Energy Association, the leading institution
ży – ­Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wia- gathering the stakeholders from the industry,
trowej we współpracy z Polską Agencją in cooperation with the Polish Invest-
­Inwestycji i Handlu, firmą doradczą ment and Trade Agency, TPA Poland
TPA Poland, a także kancelarią consulting company and Clifford
prawną Clifford Chance. Chance legal firm.
Na świecie trwa okres prosperity The world’s wind power sector
energetyki wiatrowej. Nadal bije enjoys a period of prosperity,
ona bowiem rekordy popularno- as it continues to break records
ści – na koniec 2016 r. na świe- – at the end of 2016 wind farms
cie pracowały farmy wiatrowe in operation had a total capaci-
o łącznej mocy 486,7 GW. Wartość ty of 486.7 GW globally. However,
przyrostu zainstalowanych mocy new capacity installed in 2016 was
w 2016 r. wyniosła jednak 54,6 GW wo- 54.6 GW compared to 63.6 GW in pre-
bec 63,6 GW w roku poprzednim1. vious year1.
Wartość zainstalowanych mocy farm wiatro- Cumulated installed capacity in European wind
wych w Europie w 2016 roku wyniosła natomiast farms in 2016 amounted to 153.7 GW, surpassing
153,7 GW, a potencjał farm wiatrowych wyprzedził the total capacity of coal-fired plants, and second
łączne moce elektrowni węglowych, ustępując je- only to gas-fired plants2.
dynie elektrowniom gazowym2. In Poland, the installed capacity in wind farms
W Polsce łączne moce farm wiatrowych wyno- amounts to 5.8 GW, putting Poland in 7th place in
szą 5,8 GW, co plasuje Polskę na 7. pozycji w Unii the European Union in terms of cumulated capac-
Europejskiej pod względem skumulowanej mocy. ity. For comparison, the total capacity installed in
Dla porównania, łączna zainstalowana moc wy- the Polish national power system was 41.4 GW.
twórcza w krajowym systemie elektroenergetycz- Despite this apparently optimistic data, the wind
nym wyniosła w Polsce 41,4 GW. power industry in Poland is undergoing the largest
Pomimo tych, wydawałoby się, optymistycznych crisis in its history. Both companies with a solid
danych, branża w Polsce przeżywa jednak naj- market position and smaller investors are facing
większy kryzys w swojej historii. Zarówno firmy the enormous problem of oversupply of green
o ugruntowanej pozycji rynkowej, jak i mniejsi certificates, reducing the profitability of very many
inwestorzy mierzą się z ogromnym problemem RES projects, wind farms included. The situation
wynikającym z nadpodaży zielonych certyfikatów was additionally worsened by the coming into
obniżającej rentowność bardzo wielu projektów effect of the Wind Farm Act. On the one hand, it
OZE, w tym wiatrowych. Sytuację dodatkowo po- completely blocked the possibility for future de-
gorszyło wejście w życie tzw. ustawy odległościo- velopment of wind power based on quiet, mod-
wej. Z jednej strony całkowicie zablokowała ona ern and efficient wind turbines, and on the other it
możliwość dalszego rozwoju energetyki wiatrowej significantly increased the burden of property tax
opartej przecież o ciche, nowoczesne i wydajne due to the inclusion of technical elements of wind
turbiny wiatrowe, a z drugiej kilkukrotnie zwięk- turbines in the definition of building structure.
szyła ciężar opodatkowania podatkiem od nieru- A  detailed analysis of this situation is presented
chomości przez to, że za budowlę uznano także later in the report.
elementy techniczne wiatraka. Szczegółową ana- Meanwhile, the European public debate on the
lizę tej sytuacji znajdą Państwo na kolejnych stro- future of the European energy market and the so-
nach naszego raportu. called Winter Package, due to have a huge impact
W tym czasie w Europie w decydującą fazę wcho- also on Poland, is entering the decisive phase.
dzi publiczna debata o przyszłości europejskiego The most important topics of that discussion and
rynku energii i przedstawionej propozycji tzw. pa- the prospects for Poland are also described later
kietu zimowego, który będzie miał bardzo duży in this report.
wpływ także na Polskę. Najważniejsze wątki tej

1 Global Wind Energy Council. 1 Global Wind Energy Council.


2 WindEurope. 2 WindEurope

Drodzy Czytelnicy Dear Readers

3
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

debaty i perspektywy dla Polski również znajdą Finally, we address the actual situation with regard
Państwo w dalszej części tego opracowania. to public acceptance for wind power in Poland and
Na końcu piszemy natomiast o tym, jak napraw- the energy generation potential of the Polish part
dę wygląda akceptacja społeczna dla energetyki of the Baltic Sea. Until 2030, as much as 6 GW in
wiatrowej w Polsce oraz o tym, jaki potencjał ener- offshore wind could be built in Polish waters, not
getyczny drzemie w naszej części Morza Bałtyc- only generating additional electricity for the Polish
kiego. Do 2030 roku na polskich wodach mogłyby power system, but also giving a significant boost
powstać morskie farmy wiatrowe o mocy nawet to the Polish economy.
6 GW, które poza generowaniem do systemu elek- Presenting to you this report, I believe it will be a
troenergetycznego dodatkowej mocy, byłyby też valuable source of information about the current
solidnym wzmocnieniem polskiej gospodarki. situation in the wind energy sector.
Oddając w Państwa ręce niniejszy raport, wierzę,
że  będzie on wartościowym źródłem informacji
o bieżącej sytuacji w sektorze energetyki wiatrowej.

Zapraszam do lektury I hope you find the report interesting.

Janusz Gajowiecki Janusz Gajowiecki


Prezes Zarządu President of the Board
Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej Polish Wind Energy Association

Drodzy Czytelnicy Dear Readers

4
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Spis treści Table of contents

1. Energetyka wiatrowa w Polsce na tle 1. Wind power in Poland compared to


sytuacji sektora na świecie 7 the global situation 7
1.1. Ponad 480 GW mocy wiatro- 1.1. Over 480 GW of global wind
wych na świecie 8 capacity 8
1.2. Wiatr w Europie wyprzedził węgiel 9 1.2. Wind surpassed coal in Europe 9
1.3. Polskie 700 MW w kilka miesię- 1.3. Poland’s 700 MW in several
cy, a potem stagnacja 11 months, followed by stagnation 11

2. Ramy prawne a sytuacja energetyki 2. Legal framework and the situation of


wiatrowej w Polsce 15 wind power in Poland 15
2.1. System wsparcia dla farm wia- 2.1. Support scheme for wind farms
trowych w Polsce 16 in Poland 16
2.2. Proponowane kierunki zmian 2.2. Proposed directions of changes
w ustawie o OZE 27 to the RES Act 27
2.3. Regulamin aukcji 32 2.3. Auction regulations 32
2.4. Propozycje doprecyzowujące 2.4. Proposals for clarification of
regulamin aukcji 34 auction regulations 34
2.5. Ustawa o inwestycjach w zakre- 2.5. The Wind Farm Act 41
sie elektrowni wiatrowych 41 2.6. Proposed changes to the Wind
2.6. Proponowane kierunki zmian Farm Act 44
w ustawie odległościowej 44 2.7. Wind turbine distances in Poland
2.7. Odległości wiatraków w Polsce compared to other countries 47
na tle odległości w innych krajach 47

3. Skutki gospodarcze zmian 3. Economic consequences of


legislacyjnych 55 legislative changes 55
3.1. Wpływ zahamowania nowych 3.1. The effect of halting new wind
inwestycji wiatrowych investments on the economy 56
na gospodarkę 56 3.2. Effects of legislative changes for
3.2. Efekty zmian legislacyjnych the wind power industry 57
w stosunku do branży energetyki
wiatrowej 57

4. Nadpodaż zielonych certyfikatów 59 4. Oversupply of green certificates 59

5. Jak Polska realizuje unijne zobowią- 5. How Poland meets its obligations on
zania dotyczące zielonej energii – green energy – analysis of yearly RES
analiza dotycząca rocznych celów OZE 63 targets 63

6. Rynek mocy a sektor wiatrowy 71 6. Capacity market and the wind power
6.1. Rynek mocy a pakiet zimowy 73 sector 71
6.2. Wpływ rynku mocy na energety- 6.1. Capacity market vs Winter Package 73
kę wiatrową 75 6.2. Impact of capacity market on the
wind power sector 75

7. Integracja energetyki wiatrowej w sieci 77 7. Grid integration of wind power 77


7.1. Źródła w OZE w elastycznym 7.1. RES in a flexible power system 79
systemie elektroenergetycznym 79 7.2. Ancillary services from wind farms 80
7.2. Usługi regulacyjne z farm 7.3. Wind energy penetration vs.
wiatrowych 80 capacity reserves in
7.3. Udział elektrowni wiatrowych the power system 88
a rezerwy mocy w systemie
elektroenergetycznym 88

Spis treści Table of contents

5
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

8. Bariery inwestycyjne dla dalszego 8. Investment barriers to further devel-


rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce 91 opment of wind power in Poland 91
8.1. Ryzyko polityczne 92 8.1. Political risk 92
8.2. Podatek od nieruchomości 94 8.2. Property tax 94
8.3. Zaporowe kryterium odległości 96 8.3. Prohibitive minimum distance
8.4. Trudności z finansowaniem 96 requirement 96
8.4. Difficulties with funding 96

9. Rentowność projektów wiatrowych 99 9. Profitability of wind projects 99


9.1. Rentowność obecnie istnieją- 9.1. Profitability of existing installations 100
cych instalacji 100 9.2. Profitability of installations to be
9.2. Rentowność instalacji mogących built under the auction system 102
powstać w systemie aukcyjnym 102

10. Nowe narzędzia ochrony krajobrazu 105 10. New landscape protection instruments 105

11. Kodeks urbanistyczno-budowlany – 11. Urban Planning and Building code –


szanse i zagrożenia 111 opportunities and threats 111

12. Pakiet zimowy – nowe oblicze sekto- 12. Winter Package – a new shape of the
ra energetycznego 115 energy sector 115
12.1. Szanse dla sektora wiatrowego 122 12.1. Opportunities for the wind sector 122
12.2. Ryzyko związane z pakietem 12.2. Risks related to the Winter
zimowym 124 Package 124

13. Morskie farmy wiatrowe 125 13. Offshore wind farms 125
13.1. Otoczenie regulacyjne 126 13.1. Regulatory framework 126
13.2. Kiedy i gdzie zobaczymy mor- 13.2. When and where will we see
skie farmy wiatrowe w Polsce 132 offshore wind farms in Poland 132
13.3. Potencjał rozwoju morskiej ener- 13.3. Development potential of off-
getyki wiatrowej w Polsce 133 shore wind power in Poland 133

14. Akceptacja społeczna dla energetyki 14. Public acceptance for wind power
wiatrowej w Polsce 139 in Poland 139
14.1. Polacy o OZE w 2016 roku 140 14.1. Poles on RES in 2016 140
14.2. Smog a energetyka odnawialna 141 14.2. Smog and renewable energy 141
14.3. Polacy o zmianach klimatu i nie- 14.3. Poles on climate change and
doborze energii 142 energy shortages 142
14.4. Wsparcie rządu 143 14.4. Government support 143
14.5. Elektrownie wiatrowe na tle 14.5. Wind power compared to other
innych źródeł wytwarzania energii 145 energy generation sources 145
14.6. Wady i zalety farm wiatrowych 146 14.6. Advantages and disadvantages
of wind farms 146

15. Prognoza dla energetyki wiatrowej 15. Prospects for wind power in Poland 153
w Polsce 153

16. Autorzy raportu 157 16. Authors of the report 157

17. Zostań członkiem PSEW 165 17. Join PWEA 165

Spis treści Table of contents

6
ROZDZIAŁ 1

Energetyka wiatrowa
w Polsce
na tle sytuacji
sektora na świecie
CHAPTER 1
Wind power
in Poland
compared to
the global situation

7
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1.1. 1.1.
Ponad 480 GW mocy wiatrowych Over 480 GW of global wind capacity
na świecie

Całkowita moc farm wiatrowych na świecie wy- According to Global Wind Energy Council, the
niosła 486,7 GW na koniec 2016 r. według ­Global world’s total installed capacity of wind farms
Wind Energy Council. Wartość nowych podłączeń amounted to 486.7 GW at the end of 2016. New
wyniosła 54,6 GW i co prawda była niższa niż installed capacity reached 54.6 GW, and although
w 2015 r. (kiedy to podłączono 63,6 GW), stanowi- it was lower than in 2015 (with 63.6 GW of new
ła jednak drugą wartość w historii. capacity), it was still the second highest in history.

¯¯ Nowe moce farm wiatrowych i łączna


moc w latach 2001–2016 ¯¯ New and total capacity in wind farms in
2001-2016

Rok Nowe przyłączenia Łącznie na koniec roku


Year New capacity Total at year end
2001 6500 23900
2002 7270 31100
2003 8133 39431
2004 8207 47620
2005 11531 59091
2006 14703 73957
2007 20310 93924
2008 26850 120696
2009 38475 159052
2010 39062 197956
2011 40635 238110
2012 45030 282850
2013 36023 318697
2014 51675 369862
2015 63633 432680
2016 54642 486790

Źródło: Global Wind Energy Council. Source: Global Wind Energy Council.

Na koniec 2016 r. niekwestionowanym światowym At the end of 2016 China was an unquestionable
liderem pod względem mocy farm wiatrowych global leader in terms of wind farm capacity, with
były Chiny, dysponujące elektrowniami wiatrowy- 168.7 GW installed (34.7% of global capacity).
mi o mocy 168,7 GW (34,7% światowego udziału). Other countries with a share above 5% included
Krajami z udziałem ponad 5% były jeszcze USA the United States (82.2 GW), Germany (50 GW)
(82,2 GW), Niemcy (50 GW) i Indie (28,7 GW). and India (28.7 GW).

¯¯ Kraje o największej mocy farm


wiatrowych na koniec 2016 r. ¯¯ Countries with largest wind farm
capacities (end of 2016)

Kraj Moc (MW) Udział (%)


Country Installed capacity (MW) Share (%)
Chiny (China) 168 732 34,7%
USA (United States) 82 184 16,9%
Niemcy (Germany) 50 018 10,3%
Indie (India) 28 700 5,9%
Hiszpania (Spain) 23 074 4,7%
Wielka Brytania (United Kingdom) 14 543 3,0%

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

8
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Kraj Moc (MW) Udział (%)


Country Installed capacity (MW) Share (%)
Francja (France) 12 066 2,5%
Kanada (Canada) 11 900 2,4%
Brazylia (Brazil) 10 740 2,2%
Włochy (Italy) 9 257 1,9%
Pozostałe (Others) 75 576 15,5%
RAZEM (TOTAL) 486 790 100,0%

Źródło: Global Wind Energy Council. Source: Global Wind Energy Council.

Morskie farmy wiatrowe cieszą się popularnością The countries with largest installed capacities in
przede wszystkim w Wielkiej Brytanii (5,2 GW), offshore wind farms were: the UK (with 5.2 GW),
Niemczech (4,1 GW) oraz Chinach (1,6 GW). Germany (4.1 GW) and China (1.6 GW).

¯¯ Moce farm wiatrowych na morzu


na koniec 2015 i 2016 (MW) ¯¯ Capacities in offshore wind farms at the
end of 2015 and 2016 (MW)

Kraj 2015 2016


Country
Wielka Brytania (United Kingdom) 5100 5156
Niemcy (Germany) 3295 4108
Chiny (China) 1035 1627
Dania (Denmark) 1271 1271
Niderlandy (Netherlands) 427 1118
Belgia (Belgium) 712 712
Szwecja (Sweden) 202 202
Japonia (Japan) 53 60
Korea Południowa (South Korea) 5 35
Finlandia (Finland) 32 32
USA (United States) 0 30
Irlandia (Ireland) 25 25
Hiszpania (Spain) 5 5
Norwegia (Norway) 2 2
Portugalia (Portugal) 2 0

Źródło: Global Wind Energy Council. Source: Global Wind Energy Council.

1.2. Wiatr w Europie wyprzedził węgiel 1.2. Wind surpassed coal in Europe
Wartość zainstalowanych mocy farm wiatrowych According to data from the WindEurope, in 2016
w Europie w 2016 r. kształtowała się na poziomie new additions in wind farm capacity in Europe
zbliżonym do roku poprzedniego według danych were on a level similar to previous year. The to-
WindEurope. Tym samym, łączna moc zainsta- tal installed capacity in wind reached 153.7 GW.
lowanych farm wiatrowych wyniosła 153,7  GW. This proves the success of wind power in Europe,
O popularności energetyki wiatrowej w Europie meaning that the capacity in wind has now sur-
świadczy fakt, że potencjał farm wiatrowych wy- passed the total capacity of coal-fired plants, and
przedził łączne moce elektrowni węglowych, ustę- is second only to gas power plants.
pując jedynie elektrowniom gazowym. In 2016, renewable energy sources had an 86-per-
W 2016 r. odnawialne źródła energii odpowiadały cent share in all new installations in Europe, with
za 86% nowych instalacji w Europie – 21,1 GW wo- 21.1 GW of new capacity out of 24.5 GW total for
bec 24,5 GW nowych mocy ze wszystkich źródeł. all sources. Investments related to development

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

9
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Nakłady inwestycyjne w związku z finansowaniem of wind farms amounted to EUR 27.5bn, a 5% in-
rozwoju farm wiatrowych wyniosły 27,5 miliarda crease on last year. In terms of energy generated,
euro – co stanowi 5% przyrost wobec roku po- wind contributed 300 TWh, covering 10.4% of the
przedniego. Pod względem energii wytworzonej European energy demand3.
wiatr przyczynił się do wyprodukowania 300 TWh The top 5 countries in Europe in terms of installed
energii elektrycznej, co zaspokoiło 10,4% europej- capacity in wind farms remained unchanged:
skiego popytu na elektryczność.3 1.  Germany, 2. Spain, 3. United Kingdom,
Czołówka 5 krajów w Europie pod względem zain- 4. France, 5. Italy.
stalowanej mocy farm wiatrowych pozostała nie-
zmienna: 1. Niemcy, 2. Hiszpania, 3. Wielka Bryta-
nia, 4. Francja, 5. Włochy.

¯¯ Moce farm wiatrowych w Europie


¯¯ Wind farm capacities in Europe

Zainstalowano Zainstalowano
EU (28) Koniec 2015 Koniec 2016
w 2015 w 2016
Installed in Installed in
End of 2015 End of 2016
2015 2016
Niemcy (Germany) 6 008 44 946 5 443 50 019
Hiszpania (Spain) - 23 025 49 23 075
Wielka Brytania (United Kingdom) 1 149 13 809 736 14 542
Francja (France) 1 073 10 505 1 561 12 065
Włochy (Italy) 306 8 975 282 9 257
Szwecja (Sweden) 615 6 029 493 6 519
Polska (Poland) 1 266 5 100 682 5 782
Portugalia (Portugal) 120 5 050 268 5 316
Dania (Denmark) 234 5 063 220 5 227
Holandia (Netherlands) 621 3 443 887 4 328
Rumunia (Romania) 23 2 976 52 3 028
Irlandia (Ireland) 224 2 446 384 2 830
Austria (Austria) 319 2 404 228 2 632
Belgia (Belgium) 266 2 218 177 2 386
Grecja (Greece) 156 2 135 239 2 374
Finlandia (Finland) 379 1 011 570 1 539
Bułgaria (Bulgaria) - 691 - 691
Litwa (Lithuania) 27 315 178 493
Chorwacja (Croatia) 45 387 34 422
Węgry (Hungary) - 329 - 329
Estonia (Estonia) 1 303 7 310
Czechy (Czech Republic) - 281 - 281
Cypr (Cyprus) 11 158 - 158
Łotwa (Latvia) - 62 2 63
Luksemburg (Luxembourg) - 58 - 58
Słowacja (Slovakia) - 3 - 3
Słowenia (Slovenia) - 3 - 3
Malta (Malta) - - - -
Całkowicie EU (28) (Total EU) 12842 141726 12490 153730
Źródło: WindEurope. Source: WindEurope.

3 WindEurope. 3 WindEurope

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

10
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1.3. Polskie 1.3. Poland’s


700 MW w kilka miesięcy, 700 MW in several months,
a potem stagnacja followed by stagnation

Polska energetyka jest tradycyjnie oparta o zaso- The Polish energy sector is traditionally based on
by kopalne – węgiel kamienny i węgiel brunatny. fossil fuels – hard and brown coal. In 2016 elec-
W 2016 r. produkcja energii elektrycznej w Polsce tricity production in Poland was 162.6 TWh, out of
wyniosła 162,6 TWh. Udział dominującego źródła which wind farms generated 11.6 TWh. The dom-
– węgla kamiennego w wytworzeniu energii elek- inating source – hard coal – had a 50% share in
trycznej wyniósł 50%, węgla brunatnego 31,4%, electricity generation, brown coal (lignite) – 31.4%,
a źródła wiatrowe odpowiedzialne były za 7,14% and wind had a 7.14% share.
produkcji energii elektrycznej (elektrownie wiatro- Wind farms are leaders among renewable energy
we wytworzyły 11,6 TWh). sources. The capacity of wind farms installed in
Wśród odnawialnych źródeł energii odnawialnej Poland was 5.8 GW at the end of 2016, amounting
farmy wiatrowe wiodą zdecydowany prym. Moc za- to 69% of all RES capacity. In the period of 2005-
instalowanych farm wiatrowych w Polsce wyniosła 2016 wind power saw the most dynamic develop-
5,8 GW na koniec 2016. Stanowiło to 69% wszyst- ment among all RES in Poland, with an almost 70-
kich rodzajów OZE. Na przestrzeni lat 2005–2016 fold increase.
energetyka oparta o źródła wiatrowe była najdyna- Biomass came in second place (15.2% share and
miczniej rozwijającą się kategorią OZE w Polsce – 1.3 GW capacity), with hydro in third (11.8% share
osiągając przyrost blisko 7
­ 0-krotny. and 1.0 GW capacity), according to data from the
Na drugim miejscu znalazły się instalacje wykorzy- Energy Regulatory Office (ERO).
stujące biomasę (15,2% udział i 1,3 GW mocy), na
trzecim elektrownie wodne (11,8% udział i  1,0  GW
mocy) według danych Urzędu Regulacji Energetyki.

¯¯ Struktura produkcji, krajowe saldo


wymiany transgranicznej oraz zużycie ¯¯ Generation structure, cross-border
exchange and electricity consumption in
energii elektronicznej w latach 2015 and 2016 (GWh)
2015‑2016 (GWh)

2015 r. 2016 r. Dynamika


% change
Produkcja energii elektrycznej ogółem
161 772 162 626 0,53
(Total electricity generation)
W tym: elektrownie na węglu kamiennym
81 883 81 348 - 0,65
(Hard coal-fired plants)
Elektrownie na węglu brunatnym
53 564 51 204 - 4,41
(Brown coal-fired plants)
Elektrownie gazowe
4 193 5 776 37,77
(Gas-fired plants)
Elektrownie przemysłowe
9 757 10 130 3,82
(Industrial plants)
Elektrownie zawodowe wodne
2 261 2 399 6,1
(Large hydro)
Źródła wiatrowe
10 041 11 623 15,76
(Wind power)
Inne źródła odnawialne
73 146 100,03
(Other renewables)
Saldło wymiany zagranicznej
-334 1 999 -
(Cross-border exchange)
Krajowe zużycie energii
161 438 164 625 1,97
(National electricity consumption)

Źródło: PSE S.A. Source: PSE S.A.

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

11
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Obecnie zdecydowanym liderem w kraju pod Currently, the clear leader in Poland in terms of
względem mocy farm wiatrowym jest korzystają- wind farm capacity is West Pomeranian (Zachod-
ce z bałtyckich wiatrów województwo zachodnio- niopomorskie) province, benefitting from the Bal-
pomorskie (blisko 1,5 GW mocy farm wiatrowych). tic Sea winds (almost 1.5 GW of installed capacity
Na kolejnych miejscach znajdują się wielkopolskie in wind farms), with Greater Poland (Wielkopolskie
(687 MW) i pomorskie (685 MW). – 687 MW) and Pomerania (Pomorskie – 685 MW)
second and third.

¯¯ Liczba instalacji farm wiatrowych i moce


zainstalowane na koniec 2016 r. ¯¯ Number of wind farms and installed
capacity at the end of 2016 by province

Województwo Liczba instalacji Moc [MW]


Province Number of installations Capacity [MW]
zachodniopomorskie 98 1477,2
wielkopolskie 218 686,8
pomorskie 56 684,9
kujawsko-pomorskie 296 592,6
łódzkie 219 579,8
mazowieckie 98 378,8
warmińsko-mazurskie 43 353,6
podlaskie 28 197,3
lubuskie 14 192,0
dolnośląskie 13 176,4
podkarpackie 25 152,9
opolskie 11 138,2
lubelskie 10 134,9
śląskie 29 33,1
świętokrzyskie 22 22,3
małopolskie 13 6,7
RAZEM 1,193 5807,4

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki.4 Source: Energy Regulatory Office.4

Według Urzędu Regulacji Energetyki, w 2016 roku According to the Energy Regulatory Office (ERO),
powstały w Polsce nowe farmy wiatrowe o łącz- new wind farms with a total capacity of 1.2 GW
nej mocy 1,2 GW, co stanowiło przyrost o 26,7% were built in Poland in 2016 – a 26.7% increase
w stosunku do roku poprzedniego. compared to the previous year.

¯¯ Moc instalacji OZE na koniec 2016 r.


w Polsce według URE ¯¯ RES installation capacity at the end of
2016 in Poland according to ERO data

rok biogaz biomasa słoneczna wiatrowa hydro łącznie


year biogas biomass solar wind hydro total
2005 32 189,8 - 83,3 852,5 1157,6
2006 36,8 238,8 - 152,6 934 1362,2
2007 45,7 255,4 - 288 934,8 1523,9
2008 54,6 232 - 451,1 940,6 1678,3
2009 70,9 252,5 - 724,7 945,2 1993,3
2010 82,9 356,2 - 1180,3 937 2556,4
2011 103,5 409,7 1,1 1616,4 951,4 3082,1
2012 131,2 820,7 1,3 2496,7 9 66,1 4416

4 https://www.ure.gov.pl/uremapoze/mapa.html. 4 https://www.ure.gov.pl/uremapoze/mapa.html.

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

12
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

rok biogaz biomasa słoneczna wiatrowa hydro łącznie


year biogas biomass solar wind hydro total
2013 162,2 986,9 1,9 3389,5 970,1 5510,6
2014 188,5 1008,2 21 3833,8 977 6028,5
2015 212,5 1122,7 71 4582 981,8 6970
2016 234 1281,1 99,1 5807,4 994 8415,6

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki. Source: Energy Regulatory Office.

Realny obraz rynku wiatrowego w 2016 r. widać However, the actual picture of the wind sector in
jednak po spojrzeniu na dane Polskich Sieci Elek- 2016 can be seen after looking at the data from
troenergetycznych S.A. Wskazują one, że faktycz- PSE (Polskie Sieci Elektroenergetyczne – the Pol-
ny przyrost w ubiegłym roku wyniósł zaledwie ok. ish TSO). These indicate that the actual additions
700 MW, przy czym przeważająca większość in- in 2016 were only approx. 700 MW, and the ma-
stalacji to elektrownie, których budowa rozpoczę- jority of new installations were wind farms whose
ła się jeszcze w 2015 r., a inwestorzy nie zdążyli construction had started back in 2015 and inves-
z ich oddaniem do końca roku. Przedłużenie obo- tors did not manage to complete them before the
wiązywania systemu zielonych certyfikatów o pół end of the year. The extension of the green certif-
roku pozwoliło im dokończyć te instalacje i uru- icate system by half a year allowed them to com-
chomić w pierwszej połowie roku 2016. Przez ko- plete their projects and put them in operation in
lejne sześć miesięcy branża energetyki wiatrowej the first half of 2016. In next six months the wind
weszła już jednak w fazę stagnacji, która trwa do sector has entered a phase of stagnation, lasting
dzisiaj. Projekty gotowe do wybudowania czekają until today. Projects ready to build are waiting for
na możliwość realizacji. the possibility to be completed.
W tym okresie praktycznie zaniechano wszelkich In that period any activities related to development
działań związanych z rozwijaniem nowych projek- of new wind projects were virtually brought to a
tów wiatrowych. Jednym z głównych powodów halt. One of the main reasons for halting the devel-
wstrzymania dalszego rozwoju branży jest wejście opment of the industry was the entry into force of
w życie tzw. ustawy odległościowej, która ustali- the Wind Farm Act (also called the “distance act”),
ła minimalną odległość turbin m.in. od domów na which introduced a minimum distance of wind
poziomie co najmniej 10-krotności wysokości ca- turbines from residential buildings at 10 times the
łej instalacji. W praktyce oznacza to, że nowocze- height of the entire installation. This, in practice,
sny wiatrak powinien być oddalony o ok. 1,5–2 km means that a modern wind turbine has to be locat-
od zabudowań i to niezależnie od opinii mieszkań- ed at a distance of 1.5-2 km from housing, regard-
ców danego regionu. less of the opinion of local residents.
Na bezprecedensową i stale pogarszającą się sy- In turn, the unprecedented and continuously wors-
tuację aktualnie pracujących w Polsce elektrow- ening situation of existing wind farms in Poland is
ni wiatrowych wpływają dwa główne czynniki. affected by two main factors. The first is the situ-
Pierwszym jest sytuacja na rynku zielonych certy- ation on the green certificate market, facing a re-
fikatów, który mierzy się z rekordową nadpodażą cord-breaking oversupply of certificates of origin,
świadectw pochodzenia, prowadzącą do obniże- leading to their prices falling below 40 PLN/MWh.
nia ich ceny nawet poniżej 30 zł/MWh. Związany Such a level is not even sufficient to pay back the
z tym drastyczny spadek przychodów wytwórców loans that were used to build a large share of Pol-
energii z wiatru wiąże się często nawet z brakiem ish wind farms. The second factor is that during
możliwości spłacania kolejnych rat kredytów ban- the 2016 RES auctions the government did not or-
kowych, w oparciu o które wybudowano w Polsce ganize any auction for wind farms with a capacity
dużą część instalacji wiatrowych. Drugim czynni- above 1 MW. In 2017, an auction for only 150 MW
kiem jest fakt, że podczas aukcji OZE w 2016 roku of capacity was announced, which is only a frac-
rząd w ogóle nie zorganizował aukcji migracyjnych tion of projects waiting for the auctions and ready
dla istniejących elektrowni wiatrowych o mocy to be built at any time.
powyżej 1 MW. Podobnie ma być także w roku
2017. Dodatkowo w odniesieniu do ewentualnych
nowych elektrowni w roku 2017 założono licyta-
cję dla instalacji o łącznej mocy zaledwie około
150 MW, co jest ułamkiem projektów czekających
na aukcje i gotowych do realizacji w każdej chwili.

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

13
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Energetyka wiatrowa w Polsce na tle sytuacji sektora na świecie Wind power in Poland compared to the global situation

14
ROZDZIAŁ 2

Ramy prawne
a sytuacja energetyki
wiatrowej w Polsce

CHAPTER 2
Legal framework
and the situation of
wind power in Poland

15
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1. Ustawa o OZE wprowadziła nowy sys- 1. The RES act introduced a new auc-
tem wsparcia odnawialnych źródeł tion-based support scheme for rene-
energii oparty na aukcjach. Znakomita wable energy sources. However, an
większość wytwórców OZE w eksplo- overwhelming majority of existing RES
atacji nie dostała jednak możliwości producers did not have the possibility
przejścia do tego systemu. to switch to the new system.
2. W ramach nowego systemu rząd ogła- 2. Under the new system, the govern-
sza, ile energii i za jaką cenę kupi od ment announces the volume and bud-
wytwórców, a wsparcie na maksymal- get for energy it is going to purchase
nie 15 lat dostają ci inwestorzy, którzy from generators, and the support for
zaoferują najniższą cenę. Za  pomo- a maximum of 15 years is granted to
cą określania specyfikacji technicz- those investors who offer the lowest
nej tzw. „koszyków aukcyjnych” oraz price. By means of technical specifi-
swobodnego przydzielania mocy po- cations for the so-called “auction ba-
między poszczególnymi koszykami skets” and free allocation of volumes
rząd może odgórnie decydować, ­które between baskets, the government can
technologie będą miały możliwość arbitrarily decide which technologies
startu w aukcji. can participate in auctions.
3. Wytwórcy OZE, którzy nie mogą wy- 3. RES generators who cannot take part
startować w aukcji zostają w starym in auctions remain in the old green
systemie zielonych certyfikatów, który certificate system, which currently is
w tej chwili grozi im bankructwem. causing a risk of bankruptcy

2.1. System 2.1. Support


wsparcia dla farm scheme for wind farms
wiatrowych w Polsce in Poland

2.1.1. Uwagi wstępne 2.1.1. Introductory comments

W dniu 20 lutego 2015 r. Sejm przyjął ustawę o od- On 20 February 2015 the Polish parliament en-
nawialnych źródłach energii („ustawę o OZE”)5, acted the Act on Renewable Energy Sources (the
­która została później znowelizowana m.in. ustawa- “RES Act”)5, which was subsequently amended by
mi z dnia 29 grudnia 2015 r. oraz z dnia 22 czerwca the Act of 29 December 2015 and the Act of 22
2016 r. o nowelizacji ustawy o OZE. Większość za- June 2016 amending the RES Act. Most of the pro-
pisów ustawy o OZE weszła w życie 4 maja 2015 r., visions of the RES Act came into force on 4 May
natomiast przepisy o systemie wsparcia dla OZE 2015, with the provisions on the support system
(Rozdział 4 Ustawy o OZE) weszły w życie 1 lip- for RES coming into force on 1 July 2016.
ca 2016 r. The RES Act introduced a new RES support sys-
Ustawa o OZE wprowadziła nowy system wspar- tem – i.e. an auction system (the “Auction System”)
cia dla OZE – tj. system aukcyjny – jako podsta- as the basic and exclusive support system for any
wowy i wyłączny system wsparcia dla wszystkich new RES installations that win the auctions (i.e. RES
nowych instalacji OZE, które zwyciężą w aukcjach installations that will generate first energy after the
(tj. instalacji OZE, które po raz pierwszy wyprodu- settlement of the auction, in which the installations
kują energię elektryczną po rozstrzygnięciu aukcji, are awarded with support) (“New RES”).
w które instalacjom tym przyznano wsparcie); tzw. Despite the introduction of the Auction System,
„nowe instalacje OZE”. the legislative authority did not, however, decide
Pomimo wprowadzenia systemu aukcyjnego, usta- on a total and immediate end to the so-far existing
wodawca nie podjął jednak decyzji o całkowitym RES support system based on two main pillars: (i)
i natychmiastowym zakończeniu działania dotych- a system of tradable property rights arising under
czasowego systemu wsparcia dla OZE opartego na the certificates of origin (the so-called “green certif-
dwóch głównych filarach: (a) systemie zbywalnych icates”) issued for every MWh of energy generated
praw majątkowych w formie świadectw pochodze- from a RES installation, and (ii) mandatory purchase

5 Ustawa o OZE została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 3 5 The RES Act was published in the Journal of Laws on 3 April 2015
kwietnia 2015 r. (Dz.U. 2015, poz. 478). (JoL of 2015, item 478).

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

16
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Paweł Puacz
Radca Prawny
Legal Counsel
Clifford Chance

Obecnie w Ministerstwie Energii Work on amendments to the RES


trwają prace nad nowelizacją Act is currently underway at
ustawy o OZE. Konieczność the Ministry of Energy. The
wprowadzenia zmian ma need for changes results
wynikać głównie z faktu, mainly from the fact that the
że system aukcyjny wpro- Auction System introduced
wadzony na mocy ustawy by the RES Act was notified
o OZE został notyfikowany to the European Commis-
do Komisji Europejskiej jako sion as state aid instrument,
instrument udzielania pomocy and certain changes and revi-
publicznej, Komisja zaś zaleciła sions to the system must be made
wprowadzenie do systemu pewnych po- according to the Commission’s recom-
prawek. Według doniesień prasowych mendations. According to press reports
(na dzień zamknięcia prac nad raportem (at the time of writing the draft amend-
projekt nowelizacji nie został jeszcze po- ment was not yet revealed to the public),
dany do publicznej wiadomości), zmia- the changes are expected to be applied
ny mają odnosić się m.in. do przepisów to provisions on calculation of state aid
dotyczących obliczania poziomu pomo- for existing RES projects, revision of the
cy publicznej dla istniejących instalacji productivity factor defining Basket 1 in
OZE, zmiany wskaźnika produktywności the Auction System, increase in depo-
określającego koszyk nr 1 w systemie sit amounts, and introduction of an 80%
aukcyjnym, zwiększenia kwot kaucji oraz cap on the volumes of energy submitted
wprowadzenia ograniczenia na pozio- in the auctions. Of course, adoption of
mie 80% wolumenu energii składane- the amendments to the RES Act resul-
go w ofertach na aukcjach. Oczywiście ting from the European Commission’s
przyjęcie w najbliższym czasie noweli- instructions does not rule out the pos-
zacji ustawy o  OZE wynikającej z zale- sibility of new amendments, including
ceń Komisji Europejskiej nie wyklucza changes dedicated to offshore wind in-
możliwości wprowadzenia w przyszłości stallations in the future, especially when
dalszych zmian, w tym zmian związanych the first offshore wind projects are to
bezpośrednio z uczestnictwem w syste- participate in the auctions.
mie wsparcia instalacji morskich farm
wiatrowych.

nia (tzw. „zielonych certyfikatów”), wydawanych za of energy generated in RES installation by the sup-
każdą megawatogodzinę energii wyprodukowanej pliers of last resort (now: obliged suppliers) at regu-
przez instalację OZE, oraz (b) obowiązku zakupu lated price6 (“Green Certificate System”). Subject to
energii wyprodukowanej w instalacji OZE przez certain modifications, it allowed it to continue func-
sprzedawców z urzędu (obecnie: sprzedawców zo- tioning – in relation to a limited number of instal-
bowiązanych) po cenie regulowanej6 („system zie- lations, i.e. RES installations that began producing
lonych certyfikatów”). Ustawodawca, po pewnych energy before 1 July 2016 (“Existing RES”)7.
zmianach, pozwolił na dalsze funkcjonowanie tego
systemu – w odniesieniu do ograniczonej liczby in-
stalacji, tj. instalacji OZE, które rozpoczęły wytwa- 6 The mandatory purchase of electric energy produced from RES
installation is carried out at a certain predetermined price - the
average price of electricity in the preceding quarter on the
competitive market, calculated and published by the President of
6 Obowiązek zakupu energii elektrycznej wytworzonej w instala- the ERO. Starting from 1 January 2018 the mandatory off-take of
cjach OZE jest realizowany po określonej z góry cenie – równej energy will be eliminated.
średniej cenie energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym 7 1 July 2016 is the date of entry into force of Chapter 4 of the RES
w poprzedzającym kwartale, obliczanej i publikowanej przez Act: „Mechanisms and instruments supporting the production of
Prezesa URE. Począwszy od 1 stycznia 2018 r. obowiązek zakupu electricity from renewable energy sources, agricultural biogas and
energii zostanie wyeliminowany. heat, in renewable energy source installations”.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

17
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

rzanie energii przed dniem 1 lipca 2016 r. (tzw. „ist- In the light of the above, the two RES support
niejące instalacje OZE”)7. systems, the Green Certificate System and the
W związku z powyższym, oba systemy wsparcia ­Auction System, for a while will function at the
OZE – system zielonych certyfikatów oraz system same time, independently of each other. However,
aukcyjny – będą przez jakiś czas funkcjonować under the RES Act the Existing RES functioning
równolegle, niezależnie od siebie. Jednak zgodnie under the Green Certificate System will be enti-
z ustawą o OZE, istniejące instalacje OZE funkcjo- tled to “move” to the Auction System (provided
nujące w systemie zielonych certyfikatów będą that the regulator announces a separate “migra-
miały możliwość przejścia do systemu aukcyjne- tion” auction, allocates sufficient energy volume to
go (pod warunkiem że regulator ogłosi oddziel- such auction and that a given Existing RES wins
ną aukcję „migracyjną”, przeznaczy na tę aukcję the auction), while New RES will benefit only from
wystarczający wolumen energii oraz że dana ist- the Auction System. Therefore, any offshore wind
niejąca instalacja OZE wygra tę aukcję), podczas installations developed in Poland will be entitled,
gdy nowe instalacje OZE będą mogły korzystać provided that they win the auctions and meet oth-
jedynie z systemu aukcyjnego. Dlatego wszyst- er relevant conditions, to benefit only from the
kie nowe instalacje wiatrowe budowane w ­Polsce Auction System (participation in the Green Certifi-
będą miały prawo – pod warunkiem wygrania cate System will not be available any more).
aukcji i spełnienia innych istotnych warunków –
do korzystania wyłącznie z systemu aukcyjnego
(uczestnictwo w systemie zielonych certyfikatów
nie będzie już możliwe).

2.1.2. Ogólne zasady przeprowadzania 2.1.2. General rules for conducting


aukcji auctions

Aukcje na sprzedaż energii elektrycznej mają być Auctions for the sale of electricity are to be or-
przeprowadzane przez Prezesa URE nie rzadziej ganised by the President of the ERO at least once
niż raz do roku, w formie elektronicznej, za pośred- a  year, in electronic form via an Internet auction
nictwem internetowej platformy aukcyjnej. Aukcja platform. An auction is announced not later than
jest ogłaszana nie później niż na 30 dni przed jej 30 days prior to its commencement. The follow-
rozpoczęciem. W ogłoszeniu o aukcji podawane ing information is specified in the announcement:
są następujące informacje: data aukcji, godzina (i) the date of the auction, (ii) the starting and closing
rozpoczęcia i zakończenia aukcji, oraz maksymal- time of the session, and (iii) the maximum quantity
na ilość i wartość energii z instalacji OZE, która and value of energy from RES installations that may
może zostać sprzedana na aukcji. Regulamin au- be sold by way of auction. The rules of the auction
kcji jest ogłaszany przez Prezesa URE i zatwier- are established by the President of the ERO and
dzany przez Ministra Energii. approved by the Minister for Energy.

2.1.3. Podział aukcji 2.1.3. Division of auctions

Aukcje na sprzedaż energii elektrycznej z instala- Auctions for the sale of electricity from RES instal-
cji OZE są prowadzone oddzielnie dla: (a) nowych lations are conducted separately for: (i) Existing
instalacji OZE, (b) modernizowanych starych in- RES, (ii) modernised Existing RES, (iii) migrating
stalacji OZE, (c) migrujących istniejących instala- Existing RES and (iv) modernised migrating Exist-
cji OZE, oraz (d) zmodernizowanych migrujących ing RES. Moreover, each of the auctions above is
istniejących instalacji OZE. Dodatkowo, każda conducted separately for sources with a capacity:
z tych aukcji ma być przeprowadzana oddzielnie (i) not larger than 1 MW and (ii) larger than 1 MW.
dla źródeł o mocy zainstalowanej: (a) nie większej Finally, auctions are conducted separately for
niż 1 MW oraz (b) większej niż 1 MW. Co więcej, particular technological baskets i.e. RES installa-
aukcje będą odbywać się oddzielnie dla poszcze- tions: (i) with a utilisation rate of the total installed
gólnych koszyków technologicznych, tj. instalacji electricity generation capacity, regardless of the
OZE: (a) ze stopniem wykorzystania całkowitej source of origin, higher than 3504 MWh/MW/year
mocy zainstalowanej, niezależnie od źródła jej (“Basket 1”), (ii) utilising the biodegradable part of
pochodzenia, wyższym niż 3504 MWh/MW/rok industrial and communal waste, of plant or ani-
mal origin, including waste from waste processing
7 1 lipca 2016 r. jest datą wejścia w życie rozdziału 4 ustawy o OZE: plants and waste from water and sewage treatment
„Mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii plants, in particular sewage sludge, pursuant to
elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, biogazu rolniczego
oraz ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii”.
the regulations on waste as regards the qualifying

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

18
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

(„Koszyk 1”), (b) wykorzystujących biodegrado- of part of the energy recovered from the thermal
walną część odpadów przemysłowych i komu- treatment of waste (“Basket 2”), (iii) in  which the
nalnych, pochodzenia roślinnego lub zwierzęce- emission of CO2 is not higher than 100 kg/MWh,
go, w tym odpadów z instalacji do przetwarzania with a utilisation rate of the total installed electric-
odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i ity generation capacity higher than 3504 MWh/
oczyszczania ścieków, w szczególności osadów MW/year (“Basket 3”), (iv) by the members of an
ściekowych, zgodnie z przepisami o odpadach w energy cluster (“Basket 4”), (v) by members of an
zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej energy co-operative (“Basket 5”); (vi) utilising only
z termicznego przekształcania odpadów („Koszyk agricultural biogas to generate electricity (“Basket
2”), (c) w których emisja CO2 jest nie wyższa niż 6”), (vii) other than mentioned points (i)-(vi) above
100 kg/MWh, ze stopniem wykorzystania całkowi- (“Basket 7”).
tej mocy zainstalowanej wyższym niż 3504 MWh/ The division into technological baskets is made
MW/rok („Koszyk 3”), (d) przez członków klastra by reference to several different criteria, i.e. the
energii („Koszyk 4”), (e) przez członków spółdzielni productivity of a given installation, volume of CO2
energetycznej („Koszyk 5”); (f) wykorzystujących emissions, legal and organizational form of busi-
wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii ness activity, natural resources used to generate
elektrycznej („Koszyk 6”), (g) innych niż wymienio- energy, etc.
ne w pkt. (a) –(f) powyżej („Koszyk 7”). There is no obligation to allocate budgets and
Podział na koszyki technologiczne odbywa się volumes (i.e. grant aid) to all of the baskets in a
przez odniesienie do szeregu różnych kryteriów, given year (i.e. some categories can be left emp-
tj. produktywności danej instalacji, wielkości emi- ty). Hence, the RES technologies preferred by the
sji CO2, prawnej i organizacyjnej formy prowadze- State can receive higher support than the RES
nia działalności, zasobów naturalnych wykorzy- installations not supported by the State, (e.g. for
stywanych do wytwarzania energii itp. the 2016 and 2017 auctions no aid was allocat-
Nie istnieje obowiązek alokacji budżetów i wolu- ed to large Old RES installations migrating to the
menów (tj. przyznawania pomocy) do wszystkich ­Auction System).
koszyków w danym roku (tj. niektóre koszyki mogą
pozostać puste), dlatego technologie OZE prefe-
rowane przez państwo mogą otrzymać większe
wsparcie niż instalacje OZE, które nie są fawory-
zowane przez rządzących (np. w aukcjach na lata
2016 i 2017 nie przyznano żadnej pomocy dużym
istniejącym instalacjom OZE migrującym do sys-
temu aukcyjnego).

2.1.4. Postępowanie prekwalifikacyjne 2.1.4. Prequalification procedure

Aby móc uczestniczyć w aukcjach, instalacje OZE In order to participate in the auctions, RES instal-
muszą przejść procedurę prekwalifikacji. Postę- lations, including offshore wind projects, must
powanie takie jest prowadzone przez Prezesa undergo a prequalification procedure. This proce-
URE i kończy się wystawieniem świadectwa do- dure is carried out by the President of the ERO and
puszczenia do aukcji w ciągu 30 dni od dnia zło- completed through the issuance of a certificate of
żenia wniosku (odmowa dopuszczenia do aukcji admission to an auction, within 30 days from the
jest wydawana w formie decyzji, od której można date of submission of an application (a refusal of
złożyć odwołanie). Świadectwo jest ważne przez admission to an auction is given in the form of a
12 miesięcy od daty jego wystawienia. decision, which can be appealed against). The
Dokumenty, które należy dostarczyć do Prezesa certificate is valid for 12 months from the date of
URE w trakcie procedury prekwalifikacji w odnie- its issuance.
sieniu do projektów wiatrowych są następujące: The documents to be provided to the President
(a) wypis i wyrys z planu zagospodarowania prze- of the ERO during the prequalification procedure
strzennego, decyzja o warunkach zabudowy lub with respect to wind projects are as follows: (i) ex-
prawomocne pozwolenie na budowę sztucznych cerpt from a local master plan, a zoning permit
wysp w polskich obszarach morskich, (b) warunki or a final and non-appealable permit for locating
przyłączenia do sieci lub umowa przyłączeniowa artificial islands, constructions and facilities in the
zawarta z operatorem sieci przesyłowej lub dystry- Polish maritime areas, (ii) grid connection condi-
bucyjnej, (c) prawomocne pozwolenie na budowę, tions/grid connection agreement with the ­TSO/
(d) harmonogram rzeczowy i finansowy związany DSO, (iii) a final and non-appealable (prawomoc-
z realizacją budowy lub modernizacji instalacji ne) building permit, (iv) a schedule of works and

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

19
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Beata Zys
Senior Associate, Radca Prawny
Senior Associate, Legal Counsel
Clifford Chance

Przepisy ustawy o OZE dotyczą- The regulations of the RES Act on


ce procedury prekwalifikacji prequalification procedure are
są nieprecyzyjne i nie wska- imprecise and do not indica-
zują kryteriów, według któ- te the criteria that should be
rych Prezes URE powinien used by the President of the
oceniać projekt w trakcie ERO to assess the project
tej procedury, ani podstawy during the prequalification
odmowy dopuszczenia do au- procedure or the basis for
kcji. Dlatego nie jest jasne, jak refusal of admission to an au-
dogłębnie Prezes URE powinien ction. Therefore, it is not clear to
badać każdy z projektów, tzn. czy us how deep the President of the
powinien jedynie sprawdzać, czy złożono ERO should investigate each project, i.e.
wszystkie wymagane pozwolenia, czy też whether it should check only if all the ne-
powinien również weryfikować treść tych cessary permits are in place or verify also
pozwoleń i zgodność z prawem wszyst- the content of the permits and complian-
kich wydanych decyzji. Ze względu na ce with the law of all the decisions obta-
nieprecyzyjne zapisy ustawy o OZE w ined. Due to imprecise regulations of the
tym zakresie, możemy się spodziewać, RES Act in this respect, we can expect
że wszystkie projekty, które otrzymają that all the projects that were granted a
odmowę dopuszczenia do aukcji, mogą refusal of admission to auctions will have
mieć silne argumenty do zaskarżenia ta- strong arguments to challenge such de-
kiej decyzji Prezesa URE jako niezgodnej cision of the President of the ERO as not
z prawem. compliant with provisions of law.

OZE lub oświadczenie o zakończeniu inwestycji expenditures for the implementation of the con-
oraz (e) tylko w odniesieniu do farm wiatrowych struction or modernisation of the RES installation
offshore – prawomocna decyzja środowiskowa.8 or statement on the completion of the investment
Termin ważności pozwolenia na lokalizację bu- and (v) with respect to offshore wind farms only
dowy sztucznych wysp, warunków przyłączenio- - final and non-appealable environmental permit.8
wych, pozwolenia na budowę oraz decyzji środo- The term of validity of the permit for location of
wiskowej nie może być krótszy niż 6 miesięcy od artificial islands, the grid connection conditions,
dnia ich złożenia. the building permit and environmental decision
cannot be shorter than 6 months from the date of
their submission.

2.1.5. Wsparcie dostępne w ramach aukcji 2.1.5. Support available at an auction

Zgodnie z ustawą o OZE maksymalna ilość i war- Under the RES Act the maximum quantity and
tość energii elektrycznej z instalacji OZE, która value of energy from the RES installations, which
może być sprzedana w ramach danej aukcji w ko- can be sold by way of a given auction in the fol-
lejnym roku kalendarzowym, jest określana co lowing calendar year is determined each year by
roku przez Radę Ministrów w drodze rozporządze- the Council of Ministers via an implementing ordi-
nia wykonawczego wydawanego do dnia 31 paź- nance issued by the 31st of October of each year.
dziernika każdego roku. The RES Act does not specify any objective cri-
Ustawa o OZE nie określa żadnych obiektywnych teria and conditions under which the volumes of
kryteriów i warunków, według których ma nastę- energy and budgets are to be allocated to the par-
pować alokacja wolumenów energii i budżetów ticular technological baskets. The final decision

8 Patrz też uwagi w dalszej części raportu, w rozdziale poświęco- 8 See also remarks in the further part of the report, in the chapter
nym projektom offshore. on offshore wind farms.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

20
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

do poszczególnych koszyków technologicznych. on the volumes of support and its frequency (e.g.
Ostateczna decyzja o wolumenie wsparcia i jego some technological baskets can be left empty in
częstotliwości (np. niektóre koszyki technologiczne a given year) was left to the sole discretion of the
mogą pozostać puste w danym roku) została całko- Council of Ministers. In consequence, the invest-
wicie pozostawiona Radzie Ministrów. W rezultacie ment risk regarding given RES project is difficult
ryzyko inwestycyjne związane z danym projektem to be assessed, because it will be unclear whether
OZE jest trudne do oceny, ponieważ nie będzie ja- a given technology will receive the support at all,
sne, czy dana technologia w ogóle otrzyma wspar- and if yes, in what amounts and when.9
cie, a jeśli tak, to w jakiej wielkości i kiedy.9 Furthermore, in the amendments to be introduced
Co więcej, w planowanej nowelizacji ustawy to the RES Act the 80% limitation on volumes of
o  OZE ma zostać wprowadzone ograniczenie na energy submitted in the auctions is to be imposed
poziomie 80% wolumenu energii oferowanego in order to ensure competition between the instal-
w  aukcji, w celu zagwarantowania konkurencji lations participating in the auctions. However, fur-
między instalacjami uczestniczącymi w aukcjach. ther details of regulation in question have not been
Jednak bliższe szczegóły tego zapisu nie zostały yet disclosed by the Polish authorities.
jeszcze ujawnione przez polskie władze.

2.1.6. Cena jako kryterium wyboru oferty 2.1.6. Price as bid selection criterion

Podczas danej sesji aukcyjnej składana jest jedna During a given auction session one bid per RES
oferta dla każdej instalacji OZE. Oferty składane installation is submitted. Bids submitted in an auc-
w aukcji nie są widoczne dla pozostałych uczest- tion are not visible to other participants. The auc-
ników. Aukcję wygrywają te oferty, które zawiera- tion is won by the bid with the lowest price – until
ją najniższe ceny – aż do momentu wyczerpania the quantity or value of the electricity specified
ilości lub wartości energii elektrycznej określonej in the auction announcement is exhausted. Bids
w ogłoszeniu o aukcji. Oferty przekraczające cenę exceeding the reference price (the selling price of
referencyjną (cenę sprzedaży energii elektrycznej electricity increased by the unit public aid) are re-
powiększoną o jednostkową wartość pomocy pu- jected.
blicznej) są odrzucane.

2.1.7. Cena referencyjna 2.1.7. Reference price

Cena referencyjna jest maksymalną ceną (w PLN/ The reference price is the maximum price in PLN
MWh), za którą energia elektryczna z instalacji OZE per 1 MWh for which electricity from RES installa-
może zostać sprzedana w aukcji w danym roku. tion may be sold in auction in a given year. The ref-
Cena referencyjna jest określana przez ­Ministra erence price is determined by the Minister for En-
Energii w drodze rozporządzenia, najpóźniej na 60 ergy by way of an implementing regulation 60 days
dni przed pierwszą aukcją w danym roku. prior to the first auction in a given year at the latest.
Dla różnych typów instalacji OZE, w tym moderni- For various RES installations, including modern-
zowanych, określane są różne ceny referencyjne ised RES, different reference prices are determined
(21 kategorii instalacji w każdej grupie). (21 categories of installations in each group).
Czynnikami branymi pod uwagę przez Ministra The factors taken into account by the Minister for
Energii przy określaniu ceny referencyjnej są: Energy when determining the reference prices
(a)  istotne parametry techniczne i ekonomiczne are: (i) the material technical and economic pa-
funkcjonowania instalacji OZE, (b) nakłady inwe- rameters of the functioning of the RES installation,
stycyjne poniesione w okresie przygotowania (ii) the capital expenditures incurred during the
projektu oraz jego budowy wraz z niezbędną in- period of preparation of the project and its con-
frastrukturą techniczną, (c) założenia dotyczące struction together with the necessary technical
technicznych warunków pracy instalacji odnawial- infrastructure, (iii) the assumptions relating to the
nego źródła energii, w tym sprawności wytwarza- technical conditions of the operation of the RES
nia energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, installation, including the electricity or agricultur-
współczynniki wykorzystania dostępnej mocy al biogas generation efficiency, the coefficients of

9 Ta kwestia dotyczy również istniejących instalacji OZE migrują- 9 This issue refers also to Existing RES migrating from the Green
cych z systemu zielonych certyfikatów do systemu aukcyjnego Certificate System to the Auction System (theoretically, Existing
(teoretycznie istniejące instalacje OZE mają możliwość przejścia do RES are entitled to migrate to the Auction System and participate
systemu aukcyjnego i uczestniczenia w aukcjach organizowanych in the auctions organized for migrating RES installations, however
dla takich migrujących instalacji, jednak w praktyce, ze względu na in practice, because of uncertainty as to the volumes and budgets
niepewność co do wolumenów i budżetów dla migrujących instala- for the migrating RES installations, the possibility of receiving
cji, możliwość otrzymania wsparcia w aukcjach jest wątpliwa). support in auctions is doubtful).

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

21
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

elektrycznej, współczynniki zużycia wytworzonej consumption of the available electricity generation


energii elektrycznej i biogazu rolniczego na po- capacity, the coefficients of consumption of the
krycie potrzeb własnych oraz na pokrycie strat electricity and biogas generated to cover own re-
powstających przed wprowadzeniem energii elek- quirements and to cover the losses arising before
trycznej lub biogazu rolniczego do sieci, (d) koszty the electricity or agricultural biogas is introduced
operacyjne oraz dodatkowe nakłady inwestycyj- into the grid, (iv) the operating costs and addition-
ne ponoszone w okresie eksploatacji, w którym al capital expenditures incurred during the oper-
instalacja odnawialnego źródła energii podlega ating period when the RES installation is subject
mechanizmom i instrumentom wsparcia, (e) prze- to support mechanisms and instruments, (v) the
widywane kształtowanie się cen biomasy i innych anticipated prices of biomass and other fuels and
paliw oraz jednostkowe ceny uprawnień do emisji the unit prices of CO2 emission allowances, (vi) the
CO2, (f) koszty kapitału własnego wytwórcy ener- costs of equity of the electricity or biogas produc-
gii elektrycznej lub biogazu rolniczego, (g) wpływ er; (vii)  the impact of the RES installation on the
instalacji odnawialnego źródła energii na środo- natural environment, including the reduction of air
wisko naturalne, w tym na redukcję emisji zanie- pollution, especially methane, (viii) the balanced
czyszczeń atmosferycznych, w szczególności management of water resources, (ix) the econom-
metanu, (h) zrównoważone zagospodarowanie ic and social objectives, including the participation
zasobów wodnych, (i) cele gospodarcze i społecz- of the technologies used to produce electricity or
ne, w tym udział wykorzystywanych technologii fuels from RES in creating new jobs, (x) the sav-
do wytwarzania energii lub paliw z odnawialnych ings of primary energy obtained as a result of the
źródeł energii w tworzeniu nowych miejsc pra- simultaneous generation of electricity, heat, cold,
cy, (j)  oszczędności energii pierwotnej uzyskanej or fuels from renewable sources.
w  wyniku jednoczesnego wytwarzania energii
elektrycznej, ciepła, chłodu lub paliw pochodzą-
cych ze źródeł odnawialnych.

2.1.8. Indeksacja cen 2.1.8. Price indexation

Cena sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej The selling price for electricity generated in RES
w instalacji OZE, określona w zwycięskich ofer- installation specified in the offers of the auction
tach uczestników aukcji, podlega corocznej in- participants, whose offers won the auction, is sub-
deksacji średniorocznym wskaźnikiem cen towa- ject to annual indexation with the average annual
rów i usług konsumpcyjnych z poprzedniego roku price index of consumer goods and services from
kalendarzowego. the previous calendar year.

2.1.9. Kaucja 2.1.9. Deposit

Aukcja jest dostępna dla wytwórców, którzy po- Auctions are open to producers who have an es-
siadają gwarancję bankową lub dowód wpłaty ka- tablished bank guarantee or evidence of payment
ucji na oddzielny rachunek bankowy Prezesa URE of a deposit to a separate bank account of the
w wysokości 30 zł/kW zainstalowanej mocy elek- President of the ERO in the amount of PLN 30 per
trycznej instalacji. Jeżeli aukcja zostanie wygrana 1kW of the installed electricity generation capacity
lub przegrana, kaucja jest zwracana odpowiednio of the installation. If the auction is “won” or “lost”,
w ciągu 60 dni od daty pierwszego wytworzenia the deposit is returned within 60 days from the
energii elektrycznej z instalacji OZE lub w ciągu date of the first generation of electricity from RES
14 dni od daty zakończenia aukcji. installation or within 14 days from the date of clos-
ing the auction, respectively.

2.1.10. Data rozpoczęcia działalności 2.1.10. Date of commencement of activity

Morskie farmy wiatrowe, które wygrały aukcję, Offshore wind farms “winning” an auction must
muszą rozpocząć wytwarzanie energii elektrycz- commence the generation of electricity with-
nej w ciągu 72 miesięcy od daty zakończenia au- in 72  months from the date of the closing of the
kcji (24 miesiące dla instalacji fotowoltaicznych auction (24 months in the case of PV installations,
i  48 miesięcy w przypadku innych technologii and 48 months in case of other RES technologies,
OZE, w tym lądowych farm wiatrowych). W przy- including onshore wind farms). If the above-men-
padku niespełnienia tego obowiązku producent tioned obligation is breached, the producer of en-
energii z OZE będzie mógł ponownie uczestniczyć ergy from RES can participate in an auction again

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

22
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

w aukcjach po trzech latach od upływu powyż- after three years have passed from the moment of
szych terminów rozpoczęcia wytwarzania energii the expiry of the above-mentioned deadlines for the
elektrycznej. commencement of the generation of electricity.

2.1.11. Prawo pokrycia „ujemnego salda” 2.1.11. The right to cover the “negative
balance”

Wytwórca energii z OZE o mocy zainstalowanej nie A producer of energy from RES with an installed
niższej niż 500 kW, który wygrał aukcję zakończoną capacity not lower than 500 kW, who won the auc-
przed 30 czerwca 2021 r. jest uprawniony do pokry- tion settled by 30 June 2021, is entitled to cover
cia tzw. „ujemnego salda” w rozliczeniach z Ope- the so-called “negative balance” in settlements
ratorem Rozliczeń Energii Odnawialnej (OREO)10. with the Renewable Energy Settlements Operator
Ujemne saldo jest różnicą między: (a)  wartością ­(OREO)10. The negative balance is a difference be-
sprzedaży energii elektrycznej wyprodukowanej tween: (i) the value of sales of electricity produced
z OZE i sprzedanej w danym miesiącu, pomniejszo- in RES and sold in a given month, reduced by VAT,
ną o VAT, obliczoną w sposób określony w ustawie calculated in the manner specified in the RES Act
o OZE, i (b) wartości energii elektrycznej określonej and (ii) the  value of that electricity determined on
na podstawie ceny ofertowej. the basis of the bid price.
Jeżeli w danym miesiącu saldo jest dodatnie, If in a given month the balance is positive, it should
powinno zostać rozliczone z przyszłym saldem be settled with the future negative balance. Such
ujemnym. Takie rozliczenie dodatniego salda musi settlements of the positive balance need to be
zostać dokonane przed końcem okresu wspar- made until the end of the support period. If some
cia. Jeżeli do końca okresu wsparcia pozostanie positive balance is not settled by the end of the
nierozliczone dodatnie saldo, wówczas musi ono support period, it needs to be returned in 6 equal
zostać zwrócone w 6 równych ratach począwszy instalments starting from the end of the support
od końca okresu wsparcia. period.
Obowiązek wytworzenia energii z OZE przez wy- The obligation to generate electricity from RES by
twórcę, który wygrał aukcję, jest rozliczany po za- the producer who “won” an auction is settled af-
kończeniu każdego okresu trzech pełnych lat ka- ter the end of the period of each full three calendar
lendarzowych, w których udzielone było wsparcie, years, in which support was granted, and after the
oraz po zakończeniu okresu wsparcia. end of the period of support.

2.1.12. Okres wsparcia 2.1.12. Support period

Ustawa o OZE nie przewiduje żadnego minimal- The RES Act does not provide for any minimum
nego ustawowego okresu wsparcia w systemie statutory period of support within the Auction Sys-
aukcyjnym. Wsparcie w systemie aukcyjnym jest tem. The support under the Auction System is avail-
dostępne dla zwycięskich oferentów przez okres able to the successful bidders for the period spec-
wyszczególniony każdorazowo w odniesieniu do ified each time with respect to auctions in a given
aukcji na dany rok w rozporządzeniu Ministra Ener- year in the Regulation of the Minister of Energy, for
gii, na maksymalnie 15 lat, ale nie dłużej niż do maximum 15 years, but in any case, not longer than
31 grudnia 2035 r. dla wszystkich instalacji z wyjąt- until 31 December 2035 - for all RES installations
kiem morskiej energetyki wiatrowej, oraz nie dłużej except for offshore wind – and no longer than until
niż do 31 grudnia 2040 r. dla morskiej energetyki 31 December 2040 – for offshore wind installations.
wiatrowej. (Okres wsparcia jest obliczany od daty (The period of support is calculated from the date
sprzedaży energii elektrycznej po raz pierwszy po of sale of electricity for the first time after the date
dniu zakończenia aukcji). Rozporządzenie Ministra on which the auction is closed.) The Regulation of
Energii musi wejść w życie nie później niż na 60 dni the Minister of Energy must be enacted not later
przed pierwszą aukcją w danym roku. than 60 days before the first auction in a given year.

10 Tj. podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenie rozliczeń ujem- 10 I.e. the entity responsible for clearing the negative balance settle-
nego salda; środki finansowe na działalność OREO pochodzą ments; financial resources for OREO’s operations come from the
z opłaty OZE wnoszonej przez podmioty zobowiązane. RES fee paid by obliged entities.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

23
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

2.1.13. Zmiany w systemie zielonych 2.1.13. Amendments introduced by the RES


certyfikatów wprowadzone przez Act to the Green Certificate System
ustawę o OZE

Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej Mandatory purchase of energy generated in


w OZE po cenie regulowanej RES at regulated price
W odniesieniu do obowiązkowego zakupu ener- With respect to the mandatory purchase of en-
gii wyprodukowanej w instalacjach OZE ustawa ergy generated in RES installations the following
o OZE wprowadziła następujące zmiany: (a) cena changes were introduced by the RES Act: (i) the
regulowana, po której następuje zakup, została regulated price at which the purchase is made
zmieniona z ceny obliczanej rocznie na cenę ob- was changed from the price calculated annually
liczaną kwartalnie, (b) obowiązkowy zakup jest for the price calculated quarterly, (ii) the manda-
dokonywany przez sprzedawcę zobowiązanego, tory purchase is carried out by the obliged seller
a nie sprzedawcę z urzędu, (c) średnie i duże in- (sprzedawca zobowiązany), not as the seller of last
stalacje OZE (o mocy zainstalowanej większej lub resort, (iii) large RES installations (with capaci-
równej 500 kW) począwszy od 1 stycznia 2018 r. ty equal to or higher than 500 kW) starting from
będą pozbawione obowiązkowego zakupu energii 1 January 2018 will be deprived of the mandatory
wyprodukowanej w instalacji OZE przez sprze- purchase of energy generated in RES installation
dawcę zobowiązanego po cenie regulowanej. by the obliged seller at a regulated price. The last
Ta ostatnia zmiana znacząco wpłynie na sytuację amendment will significantly impact the situation
wytwórców energii z OZE, ponieważ od 1 stycz- of the RES energy producers, as starting from
nia 2018 r. będą oni całkowicie narażeni na zmiany 1 January 2018 they will be fully exposed to fluctu-
cen na rynku energii. ations of energy prices on the energy market.

Paweł Puacz
Radca Prawny
Legal Counsel
Clifford Chance

Od 1 stycznia 2018 r. średni i więk- From 1 January 2018 medium-si-


si wytwórcy energii z OZE, zed and large RES energy pro-
którzy do tej pory korzystali ducers who have so far enjoy-
z  przywileju sprzedaży ener- ed the privilege to sell energy
gii sprzedawcom zobowią- to obliged sellers at the so-
zanym po tzw. „cenie URE” -called „ERO price” will have
będą zmuszeni uwzględnić to take into account the costs
koszty uczestnictwa ich źró- associated with their partici-
deł OZE w rynku energii, czy- pation in the energy market, i.e.
li m.in. kosztów bilansowania among other things the balan-
(tj. kosztów wynikających z faktu cing costs (i.e. the costs resulting
istnienia różnic między prognozowaną from the differences between the energy
a rzeczywistą ilością wyprodukowa- production forecasts and the actual ener-
nej energii, co spowoduje konieczność gy production, resulting in the need to
skompensowania tych różnic przez zakup compensate the differences by purchase/
lub sprzedaż energii na rynku bilansują- sale of energy on the balancing energy
cym) oraz tzw. kosztów profilu (kosztów market) and the so-called „profile costs”
wynikających z faktu, że większość insta- (the costs resulting from the fact that RES
lacji OZE nie produkuje energii w sposób installations do not produce energy exac-
odpowiadający rzeczywistemu profilowi tly in accordance with the actual profile
handlu energią na rynku – dla przykładu, of energy trading on the market wind pro-
elektrownie wiatrowe produkują więcej jects generate more energy off-the-peak
energii poza szczytem – w nocy – kiedy (at night), when the prices of energy are
ceny energii są niższe). lower).

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

24
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Wyeliminowanie obowiązku zakupu energii będzie Therefore, the elimination of the mandatory off-
więc miało znaczący wpływ na sytuację śred- take obligation will have a significant impact on the
nich i dużych producentów energii z OZE, w tym situation of large RES energy producers.
zdecydowanej większości krajowych wytwórców
energii z wiatru.

Obowiązkowy poziom umorzenia świadectw The RES Quota


pochodzenia Under the RES Act, the level of obligation to ac-
Zgodnie z ustawą o OZE obowiązek uzyskania quire certain volumes of green certificates and
określonej ilości zielonych certyfikatów i przed- present them for redemption imposed on obliged
stawienia ich do umorzenia, nałożony na pod- entities (the “RES Quota”) was initially set at 20%.
mioty zobowiązane (tzw. „obowiązkowy poziom Subsequently, the regulations regarding the RES
umorzenia”) został początkowo ustalony na po- Quota were amended and a separate quota was
ziomie 20%. Następnie przepisy dotyczące tego introduced for certificates of origin issued for
obowiązku zostały zmienione i wprowadzony zo- biogas installations – at the level of 0.65% and
stał oddzielny poziom obowiązku dla świadectw 19.35% – for other RES.
pochodzenia wydawanych dla instalacji biogazo- However, the level of RES Quota can by changed
wych – na poziomie 0,65%. Dla pozostałych OZE by the ordinance of Minister of Energy. This sit-
poziom obowiązku wynosi 19,35%. uation has already happened with regard to RES
Obowiązkowy poziom umorzenia może być zmie- Quota for 2017 – which was set at the level of
niany rokrocznie rozporządzeniem Ministra Ener- 0.60% for biogas installations, and 15.40% for
gii. Ta sytuacja już miała miejsce w odniesieniu do other RES installations.11
obowiązkowego poziomu umorzenia świadectw
dla roku 2017 – który został ustalony na poziomie
0,60% dla instalacji biogazowych oraz 15,40% dla
pozostałych instalacji OZE.11

Likwidacja indeksacji opłaty zastępczej Liquidation of the indexation of the substitution fee
Ustawa o OZE zlikwidowała przepisy zapewnia- The RES Act deleted the regulations providing for
jące indeksację kwoty zastępczej (która wcze- the indexation of the substitution fee (the substi-
śniej była corocznie indeksowana wskaźnikiem tution fee was indexed on an annual basis subject
inflacji CPI). to the CPI).

Zamknięcie systemu zielonych certyfikatów Closing of the Old System


W pierwotnej wersji ustawy o OZE, przyjętej 20 lu- In the initial version of the RES Act adopted on
tego 2015 r., system zielonych certyfikatów miał 20  February 2015, the Old System was to be
zostać zamknięty w dniu 31 grudnia 2015 r. (tj. tyl- closed on 31 December 2015 (i.e. only RES instal-
ko te instalacje OZE, które rozpoczęły produkcję lations that started generation of energy before
energii do tej daty, miałyby prawo dołączenia do that date were entitled to join the Green Certificate
systemu zielonych certyfikatów). Na mocy usta- System). By the Act amending the RES Act dated
wy o zmianie ustawy o OZE z dnia 29 grudnia 29 December 2015, the above mentioned dead-
2015 r. powyższy termin został przesunięty na 30 line was postponed to 30 June 2016 and finally
czerwca 2016 r. i ostatecznie to ta właśnie data this date was the last date when RES installations
była ostatnim dniem, w którym instalacje OZE mo- could have apply to receive the green certificates
gły przystąpić do systemu zielonych certyfikatów (on 30 June 2016 the possibility for entry into the
(w dniu 30 czerwca 2016 r. możliwość wejścia do Green Certificate System expired).
systemu zielonych certyfikatów wygasła).

Brak mechanizmów zmierzających do likwidacji Lack of mechanisms aimed at liquidation of


nadpodaży zielonych certyfikatów oversupply of green certificates
Aktualnie ceny zielonych certyfikatów są pod pre- Currently in Poland the prices of green certificates
sją nadpodaży świadectw. Powody nadpodaży are affected by the oversupply of green certifi-
zielonych certyfikatów są pochodną wielu zło- cates. The reason of oversupply of green certifi-
żonych czynników, niezależnych od inwestorów cates is attributable to many complex factors, in-
w branży energetyki wiatrowej. dependent from the wind energy investors.

11 Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 17 października 2016 r. 11 Regulation of the Minister of Energy of 17 October 2016 (Journal
(Dz.U. 2016, poz. 1753). Rozporządzenie weszło w życie 30 listo- of Laws of 2016, item 1753). The regulation came into force on
pada 2016 r. 30 November 2016

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

25
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Ustawa o OZE wprowadziła pewne zmiany zmie- The RES Act introduced certain changes aimed at
rzające do likwidacji nadpodaży na rynku zie- liquidation of the oversupply on green certificates
lonych certyfikatów, takie jak: (a) od 1 stycznia market such as: (i) as of 1 January 2016 hydroen-
2016 r. elektrownie wodne o mocy zainstalowanej ergy installations with an installed capacity of over
powyżej 5 MW nie są już uprawnione do uzyskiwa- 5 MW are no longer entitled to green certificates,
nia zielonych certyfikatów, (b) od dnia 1 stycznia (ii) as of 1 January 2016 the “value” of green cer-
2016 r. „wartość” zielonych certyfikatów wydawa- tificates issued to biomass co-firing installations12
nych instalacjom współspalania biomasy12 do dnia until 31 December 2020 is reduced by a 0.5 cor-
31  grudnia 2020 r. jest obniżona o współczynnik rection coefficient; after 2020, the “value” of green
korekcyjny wynoszący 0,5 (po roku 2020 „wartość” certificates issued to such installations may be
zielonych certyfikatów wydawanych takim instala- further amended by a correction coefficient estab-
cjom może być dodatkowo zmniejszona o współ- lished by an ordinance of the Council of Ministers,
czynnik korekcyjny określany w  rozporządzeniu (iii) limitation as to the maximum number of certifi-
Rady Ministrów), (c) ograniczenie maksymalnej cates of origin that can be obtained for a multi-fuel
liczby świadectw pochodzenia, które można uzy- firing installation in relation to the average annual
skać dla instalacji spalania wielopaliwowego w od- quantity of electrical energy produced in the years
niesieniu do średniej rocznej ilości energii elek- 2011-2013 (this limitation will not apply to dedicat-
trycznej wyprodukowanej w latach 2011–2013 (to ed multi-fuel firing installations). However, these
ograniczenie nie będzie dotyczyć dedykowanych mechanisms were introduced too late and are not
instalacji spalania wielopaliwowego). Jednak te sufficient to effectively counteract the oversupply
mechanizmy zostały wprowadzone zbyt późno i nie of green certificates on the market and increase
są wystarczające, aby skutecznie przeciwdziałać the prices of green certificates.
istniejącej już nadpodaży zielonych certyfikatów na
rynku i spowodować wzrost ich cen.

2.1.14. Inne zmiany wprowadzone Ustawą 2.1.14. Other amendments introduced by


o OZE the RES Act

Biomasa lokalna Local biomass


W odniesieniu do instalacji OZE spalających lub With respect to RES installations incinerating or
współspalających biomasę, ustawa o OZE wpro- co-incinerating biomass, the RES Act introduced
wadziła wymaganie dotyczące minimalnego the requirement of a minimum share of “local bio-
udziału „biomasy lokalnej” w całkowitej ilości bio- mass” in the total volume of biomass delivered to
masy dostarczanej do procesu spalania (wskaźnik the incineration process (the size of the participa-
udziału biomasy lokalnej będzie określony w prze- tion of local biomass will be specified in the imple-
pisach wykonawczych do ustawy o OZE). Ustawa menting legislation to the RES Act). Therefore, the
o OZE definiuje biomasę lokalną jako biomasę po- RES Act defines local biomass as biomass pro-
zyskaną pierwotnie (tj. od pierwszego producen- cured originally (i.e. from the first producer) from
ta) z obszaru położonego w promieniu nie więk- an area located within a radius of not more than
szym niż 300 km od jednostki wytwórczej energii, 300 km from the power generation unit in which
w której będzie wykorzystana. Sposób dokumen- it will be used. The manner of documenting the
towania miejsca pochodzenia biomasy lokalnej origin of local biomass, for the purposes of the
dla celów systemu wsparcia oraz dopuszczalne support system, and the admissible ways of orig-
sposoby pozyskiwania biomasy lokalnej zostaną inally procuring local biomass will be specified in
określone w przepisach wykonawczych. the secondary legislation.

Hybrydowe instalacje OZE Hybrid RES installations


Ustawa o OZE wprowadziła definicję „hybrydowej The RES Act introduced the definition of a “hybrid
instalacji OZE”, czyli zespołu co najmniej dwóch RES installation”, that is a complex of at least two
instalacji OZE, które mają różne charakterystyki RES installations that have different availability
dyspozycyjności wytwarzanej energii elektrycz- characteristics of the electricity generated and
which as a result of their merger form a coherent,
12 Z wyjątkiem dedykowanych instalacji spalania wielopaliwowego;
zgodnie z pierwotną wersją ustawy o OZE definicja „dedykowanej 12 Except for dedicated co-firing installations; under the initial ver-
instalacji spalania wielopaliwowego” zawierała wymóg, aby takie sion of the RES Act, the definition of „dedicated co-firing instal-
instalacje uzyskały koncesje na wytwarzanie energii do dnia 30 lation” contained a requirement for these installations to obtain
czerwca 2014 r. Następnie w ustawie o zmianie ustawy o OZE a generation license until 30 June 2014; subsequently, in the Act
ten wymóg został usunięty. W praktyce katalog dedykowanych amending the RES Act this requirement was deleted; in practice
instalacji spalania wielopaliwowego został również rozszerzony o the catalogue of dedicated co-firing installations was extended
instalacje, które uzyskały koncesję po 30 czerwca 2014 r. also for installations which obtained a license after 30 June 2014;

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

26
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

nej, i które w wyniku swojego połączenia tworzą in terms of power generation and area, unit ensur-
spójny funkcjonalnie i obszarowo zestaw zapew- ing energy off-takers with uninterrupted access to
niający odbiorcy stały dostęp do energii elektrycz- electrical energy in accordance with the quality re-
nej zgodnie z wymaganiami jakościowymi okre- quirements set out in the provisions of the energy
ślonymi w przepisach prawa energetycznego lub law or in the agreement concluded with the energy
w umowie zawartej z odbiorcą energii. Zgodnie off-taker. Pursuant to the explanatory notes to the
z uzasadnieniem ustawy o OZE, powyższa zmiana RES Act, the above change is intended to promote
ma na celu promowanie instalacji, które poprzez installations which, through the integration of vari-
integrację różnych źródeł OZE będą charaktery- ous RES sources, will be characterised by a great-
zować się większą stabilnością produkcji energii er stability of power generation.
elektrycznej.

Klastry energii Energy clusters


Ustawa o OZE wprowadza również pojęcie kla- The RES Act introduces the concept of an ener-
strów energii. Takie klastry będą stanowione po- gy clusters. These clusters will constitute civil law
przez umowy cywilnoprawne pomiędzy różnymi agreements between various entities, concern-
podmiotami, które będą dotyczyć produkcji, bi- ing the generation and balancing of the demand
lansowania popytu lub handlu energią z instalacji for or trading in energy from RES installations or
OZE albo innych źródeł lub paliw, w jednej sieci other sources or fuels, within one distribution net-
dystrybucyjnej, na obszarze nieprzekraczającym work, not exceeding the boundaries of one county
jednego powiatu lub 5 gmin. (powiat) or 5 municipalities.
Prowadzenie działalności energetycznej w obrę- Conducting energy-related activities within an en-
bie klastra energii będzie możliwe na podstawie ergy cluster will be possible on the basis of one
jednej koncesji energetycznej wydawanej pod- energy licence issued to the entity coordinating
miotowi koordynującemu tę część wspólnego that part of the joint venture on the basis of an
przedsięwzięcia na podstawie umowy z pozosta- agreement with the other entities. Clusters will be
łymi podmiotami. Klastry będą mogły uczestni- able to participate in the auctions and will bene-
czyć w  aukcjach i będą korzystać z oddzielnych fit from separate technological baskets dedicated
koszyków technologicznych dedykowanych wy- exclusively to energy clusters.
łącznie klastrom energetycznym.

2.2. Proponowane 2.2. Proposed


kierunki zmian directions of changes to
w ustawie o OZE the RES Act

Zniesienie preferencji technologicznych w sys- Removal of preferences for specific technolo-


temie wsparcia opartym o aukcje (oddzielne gies in the auction system (separate auctions in
aukcje w tzw. koszykach technologicznych) the so-called technology baskets) with declared
przy deklarowanym poparciu dla innych tech- support for technologies other than wind
nologii niż elektrownie wiatrowe

Należy zmienić wadliwą konstrukcję aukcji na Changes should be introduced to the faulty RES
sprzedaż energii z OZE, naruszającą zasadę ja- auction structure, breaching the principle of clarity
sności i zasadę przejrzystości oraz zakaz dyskry- and transparency as well as the ban on discrimi-
minacji wyrażony w GBER oraz EEAG – poprzez nation expressed in the GBER and EEAG, by cre-
utworzenie bez wystarczającego, dopuszczalne- ating separate auctions for technologies or groups
go uzasadnienia odrębnych aukcji dla technologii of generators, without a sufficient, acceptable jus-
lub grup wytwórców, skutkujące ich nieuzasad- tification, which results in unjustified preference
nionym uprzywilejowaniem w stosunku do innych for certain groups compared to other generators
wytwórców uczestniczących w odrębnych au- taking part in separate auctions (the definition and
kcjach (delimitacja i konstrukcja poszczególnych structure of particular auction baskets constitutes,
koszyków aukcyjnych stanowi, w połączeniu z in- in combination with other instruments such as
nymi instrumentami takimi jak limity aukcyjne dla auction limits for particular baskets, an instrument
poszczególnych koszyków, narzędzie celowego for intentional preference for certain generators or
uprzywilejowania konkretnych wytwórców/grup groups at the expense of other groups of produc-
wytwórców kosztem innych grup wytwórców, ers, especially at the expense of wind power).
w tym zwłaszcza kosztem energetyki wiatrowej).

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

27
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1. System aukcyjny nie powinien dys- 1. The auction system should not di-
kryminować niektórych wytwórców scriminate some generators versus
względem innych, a niewykorzystana others, and the unused volume and
ilość i wartość energii powinna prze- value of energy should be moved be-
chodzić z jednego koszyka technolo- tween baskets to improve the results
gicznego do drugiego, co poprawiłoby of the auction.
wyniki aukcji. 2. All generators (and not just selected
2. Wszyscy wytwórcy (a nie tylko wybra- ones) should have the possibility to
ni) powinni mieć możliwość migracji migrate to the auction system.
do systemu aukcyjnego. 3. Long-term neglect has led to the col-
3. Wieloletnie zaniedbania doprowadziły lapse of the green certificate system
do zapaści systemu zielonych certyfi- – adequate mechanisms should be
katów – powinny zostać wprowadzone introduced allowing for reduction of
mechanizmy pozwalające na redukcję oversupply of certificates in a predic-
nadpodaży certyfikatów w przewidy- table timeframe.
walnych ramach czasowych. 4. The regulations should be stable and
4. Przepisy powinny być stabilne i prze- predictable, meaning that auction
widywalne, co oznacza określanie wo- budgets and volumes should be speci-
lumenów i budżetu aukcji z przynaj- fied at least 3 years in advance.
mniej trzyletnim wyprzedzeniem.

Zagwarantowanie aukcji migracyjnych z systemu Ensuring migration auctions from the green
zielonych certyfikatów do systemu aukcyjnego certificate system to the auction system

Istnieje ogromne ryzyko, że brak realnej perspek- There is an enormous risk that the lack of realis-
tywy redukcji poziomu nadpodaży zielonych cer- tic prospects for reduction of oversupply of green
tyfikatów doprowadzi do zupełnego załamania certificates will lead to a complete collapse of the
się rynku świadectw pochodzenia i spadku cen market for certificates of origin and a drop in pric-
świadectw pochodzenia niemal do zera, co będzie es almost to zero, meaning that wind power will be
oznaczało, że energetyka wiatrowa zostanie po- deprived of any support, with all its negative con-
zbawiona wsparcia, ze wszystkimi negatywnymi sequences. The only way to counteract this, apart
skutkami, jakie to za sobą będzie niosło. Jedynym from raising the green certificate redemption quota
sposobem oprócz podniesienia kwoty obowiąz- (a possibility that the Polish government does not
ku umorzenia świadectw pochodzenia (z której want to use), is carrying out migration auctions for
Polski rząd nie chce skorzystać) jest konieczność existing RES installations, allowing them to move
przeprowadzenia aukcji migracyjnych dla istnieją- to the new system, with a guarantee of technology
cych instalacji OZE do nowego systemu wspar- neutrality, without preferences for one technolo-
cia z gwarancją neutralności technologicznej bez gy versus others. Despite such a possibility being
preferencji jednej technologii względem drugiej. envisaged in the RES act, the executive regulation
­Pomimo przewidzianej w ustawie o OZE możliwo- to the RES act excludes such an auction this year,
ści migracji ze starego systemu do systemu au- and it is not possible to predict the government’s
kcyjnego, rozporządzenie wykonawcze do ustawy decision in that respect in the coming years.
o OZE wyklucza taką możliwość w bieżącym roku,
brak jest możliwości przewidzenia decyzji rządu
w tym zakresie w kolejnych latach.

Podejmowanie działań zmierzających do likwi- Actions aimed at eliminating the oversupply of


dacji zjawiska nadpodaży świadectw pocho- certificates of origin while ensuring equal treat-
dzenia z zachowaniem jednakowego traktowa- ment of RES technologies
nia technologii OZE

Dla instalacji biogazu rolniczego w znowelizo- In the amendment to RES Act, adopted in 2016,
wanej w 2016 r. ustawie o OZE dokonano zmian, modifications were introduced for agricultural bi-
wprowadzając odrębną kategorię świadectw po- ogas installations by establishing a separate cate-
chodzenia i określając wielkość obowiązku w roz- gory of certificates of origin and setting the level of
porządzeniu (0,6%). W ten sposób zlikwidowano quota in a regulation at 0.6%, thus eliminating the

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

28
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

nadpodaż świadectw pochodzenia z biogazu rol- oversupply of certificates of origin for agricultural
niczego. Tym samym Ministerstwo Energii pośred- biogas. Thereby the Ministry of Energy has indi-
nio przyznało, że obecny poziom cen zielonych rectly admitted that the current level of green cer-
certyfikatów jest zbyt niski, system wsparcia nie tificate prices is too low, that the support system is
działa jak powinien i potrzebna jest interwencja. not functioning as it should, and that intervention
Nie ma natomiast żadnego uzasadnienia, by inter- is needed. However, there is no justification for
wencja dotyczyła tylko jednej kategorii instalacji such intervention to apply to only one category of
OZE, tworząc bodźce do wzrostu cen dla certy- RES installations, stimulating a price increase for
fikatów biogazowych, przy jednoczesnym pozo- biogas certificates, while leaving the green certif-
stawieniu rynku zielonych certyfikatów w sytuacji icate market with growing oversupply and rapidly
rosnącej nadpodaży i w konsekwencji gwałtownie dropping prices as a result.
spadających cen.

Zagwarantowanie wolumenów aukcyjnych Ensuring action volumes for wind, e.g. by


dla wiatru, np. poprzez publikację z trzylet- publishing minimum volumes and budgets for
nim wyprzedzeniem minimalnych wolumenów particular baskets 3 years in advance and by
i budżetu dla poszczególnych koszyków oraz guaranteeing transfer of unused volumes to
gwarancję przechodzenia niewykorzystanych other baskets
wolumenów do kolejnych koszyków

Istnieje konieczność wprowadzenia przepi- There is a need to introduce regulations ensuring


sów gwarantujących przewidywalność systemu the predictability of the support scheme for RES
wsparcia dla instalacji OZE. Powinny zostać okre- installations. The timeframe, forecasted capacities
ślone ramy czasowe, przewidywane moce oraz and budget for a support scheme should be spec-
budżet danego systemu wsparcia. Istotnym jest, ified. It is important for the investment prospects
by perspektywa inwestycyjna określana była na to be determined for at least 3 years ahead (not for
co najmniej 3 następne lata (a nie jak obecnie – na 1 year as it is today), and any deviations or chang-
1 rok), a odstępstwo lub jej zmiana mogła nastę- es should be made only in special cases.
pować jedynie w szczególnych przypadkach.

Przechodzenie niewykorzystanej ilości i warto- Transfer of unused volumes and values of ener-
ści energii do kolejnych koszyków aukcyjnych gy to other auction baskets

W świetle obecnie obowiązujących przepisów Under the current provisions of the RES act, the
ustawy o OZE, Rada Ministrów określa, w dro- Council of Ministers shall specify, by the way of a
dze rozporządzenia, ilość i wartość energii elek- regulation, the volume and value of electricity from
trycznej z OZE, która ma zostać sprzedana na RES that will be sold at auctions in a given year,
aukcjach w danym roku, a Ministerstwo Energii and the Ministry of Energy shall allocated that vol-
alokuje tę wielkość na poszczególne kategorie ume to particular auction categories and specify
aukcyjne oraz określa kolejność przeprowadza- the sequence of auctions in particular baskets.
nia aukcji w  poszczególnych koszykach. Celem The primary purpose of the auction should be the
aukcji powinna być przede wszystkim sprzedaż sale of the entire volume of energy (MWh) speci-
całej energii elektrycznej (MWh) określonej w Roz- fied in the Regulation of the Council of Ministers,
porządzeniu Rady Ministrów, gdyż to warunkuje as it is a precondition to meet the 19.13% target
osiągnięcie celu 19,13% udziału energii odnawial- of RES-E resulting from the transposition of the
nej, wynikającej z transpozycji celu 15% określo- 15% target stipulated by the Directive 2009/28/
nego w ­Dyrektywie 2009/28/UE. Tym samym, EU. Thus, a mechanism should appear in the RES
w ustawie o OZE powinien pojawić się mechanizm, Act, under which the unused volumes in one bas-
w  ramach którego niewykorzystany wolumen ket would be automatically moved to another bas-
przewidziany dla danego koszyka przechodziłby ket, to avoid cumulating unused MWh volumes in
automatycznie do kolejnego koszyka, tak aby nie the auction.
kumulować niewykorzystywanych MWh w aukcji.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

29
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Zniesienie wymogu zapewnienia możliwości Removing the requirement to ensure the pos-
fizycznego przesyłu energii elektrycznej z insta- sibility for physical transmission of electricity
lacji zlokalizowanych poza terytorium RP from installations located outside of Poland

Wymóg zapewnienia możliwości fizycznego prze- The requirement to ensure the possibility of phys-
syłu energii elektrycznej dla wytwórców ener- ical transmission of electricity for RES generators
gii elektrycznej z OZE w instalacji zlokalizowanej with installations located outside the Polish territo-
poza terytorium RP i poza obszarem wyłącznej ry and outside the exclusive economic zone does
strefy ekonomicznej nie wynika w żadnej mierze not arise in any way from the Directive ­2009/28/
z Dyrektywy 2009/28/WE. Oznacza to, że będzie EC. This means that it will constitute an unneces-
stanowił zbędną, nieprzewidzianą w dyrektywach sary, ungrounded barrier to opening up of support
barierę dla otwierania się systemów wsparcia schemes of EU Member States based on bilateral
państw UE w oparciu o dwustronne porozumie- agreements. Electricity from RES should be con-
nia. Energia z OZE powinna być raczej spożytko- sumed locally rather than transmitted over large
wana lokalnie, a nie przesyłana na duże odległo- distances. Moreover, leaving this requirement in
ści. Ponadto, pozostawienie tego wymogu może place may prevent RES installations located in Po-
uniemożliwić udział instalacji OZE zlokalizowa- land from taking part in support schemes in neigh-
nych w Polsce w systemach wsparcia państw są- bouring countries who do not have the physical
siednich, które nie przewidują wymogu fizycznego transmission requirement. Therefore it is recom-
przesyłu. Stąd wskazana jest nowelizacja ustawy mended for the RES Act to be amended to remove
o OZE w zakresie usunięcia ww. warunku, zgodnie the above mentioned requirement in accordance
ze wzmiankowaną dyrektywą. with the directive in question.

Stworzenie mechanizmu pozwalającego na Creating a mechanism allowing for adjustment


dostosowanie umów o przyłączenie zawartych of connection agreements concluded before
przed rozstrzygnięciem aukcji do terminu okre- auction closure to the date specified in the pro-
ślonego w ofertowym zobowiązaniu wytwórcy ducer’s bid declaration

Zgodnie z art. 7 ust. 2a ustawy Prawo energetyczne Under Article 7 (2a) of the Energy Law, one of the
elementem przedmiotowo istotnym umowy o przy- essential aspects of the connection agreement for
łączenie instalacji odnawialnego źródła energii jest an RES installation is the date of first delivery of
termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii electricity generated in that installation to the grid.
elektrycznej wytworzonej w tej instalacji. Termin ten That date must be no later than 48 months, and in
nie może być dłuższy niż 48 miesięcy, a w przypad- case of offshore wind installations – 120 months
ku instalacji OZE wykorzystującej do wytworzenia after the date of entering into such agreement. In
energii elektrycznej energię wiatru na morzu – 120 turn, Article 79 par. 3 (8) of the RES act stipulates
miesięcy od dnia zawarcia tej umowy. Z kolei art. that the bid submitted by an auction participant
79 ust. 3 pkt 8 ustawy o OZE przewiduje, że oferta must contain a commitment to generate electric-
złożona przez uczestnika aukcji musi zawierać zo- ity from the installation for the first time, in prin-
bowiązanie do wytworzenia po raz pierwszy energii ciple, within 48 months of the closing date of the
z instalacji w terminie, co do zasady, 48 miesięcy od auction (in case of installation utilizing solar power
dnia zamknięcia aukcji (w wypadku instalacji wyko- and offshore wind – 24 and 72 months respec-
rzystujących energię promieniowania słonecznego tively). Connection agreements are concluded by
i  siłę wiatru na morzu – odpowiednio 24 i 72 mie- generators interested in taking part in the support
siące). Umowy o przyłączenie zawierane są przez scheme before submitting an auction bid, mean-
wytwórców zainteresowanych udziałem w systemie ing they cannot fully benefit from the periods re-
wsparcia przed złożeniem oferty aukcyjnej, co  po- ferred to in Article 79 par. 3 (8). Auction-winning
woduje, że nie mogą oni w pełni wykorzystać termi- entities should have the possibility to develop their
nów, o których mowa w art. 79 ust. 3 pkt 8. Podmioty, projects according to statutory schedules. Adding
które wygrały aukcję, powinny mieć możliwość re- relevant provisions to the RES Act would create
alizacji przedsięwzięcia zgodnie z harmonogramem a mechanism allowing for adjustment of the con-
kształtowanym przez przepisy ustawowe. Dodanie nection date accordingly.
do ustawy przepisów w proponowanym brzmieniu
stworzyłoby mechanizm pozwalający na odpowied-
nie dostosowanie terminu przyłączenia.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

30
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Okres, w którym następuje rozliczenie rzeczy- Period of settlement of actual capacity utilisa-
wistego stopnia wykorzystania mocy tion factor

Odnawialne źródła energii (również te, które cha- Renewable energy sources (also those with the
rakteryzują się najwyższą sprawnością) są po- highest efficiency) are susceptible to variable
datne na zmienność warunków atmosferycznych weather conditions and raw material shortages.
oraz braki surowca. Tym samym uzasadnione jest Therefore it is justified to introduce the settlement
wprowadzenie rozliczania rzeczywistego stopnia of the actual capacity utilization factor in an ap-
wykorzystania mocy w odpowiednim okresie, tak propriate period, to allow for compensation of in-
aby umożliwić zbilansowanie się okresów wzmo- creased electricity production periods with those
żonej produkcji energii elektrycznej z okresami, when the installation does not reach the required
w których instalacja nie osiąga wymaganej efek- efficiency. The legislator should also specify a safe
tywności. Ustawodawca powinien również okre- margin of possible deviation from the declared ef-
ślić bezpieczny margines dopuszczalnego od- ficiency level; failing to reach such a level would
stępstwa od deklarowanego poziomu sprawności, result in possible financial penalty.
którego nieosiągnięcie skutkowałoby możliwością
nałożenia kary pieniężnej.

Mechanizm umożliwiający zwrot inwestorom Mechanism allowing for return of fees paid by
wpłaconych kwot na poczet umów przyłącze- investors in relation to connection agreements
niowych

Wejście w życie ustawy odległościowej spowodo- The entry into force of the Wind Farm Act resulted
wało, że projekty instalacji OZE wykorzystujących in a situation where there will be no possibility to
do wytworzenia energii elektrycznej siłę wiatru, build RES projects using wind power to generate
co  do których nie wszczęto choćby postępowa- electricity, for whom the building permit procedure
nia w przedmiocie wydania decyzji o pozwoleniu was not started before the date of entry of that act
na budowę do dnia wejścia w życie tej ustawy, into force. This means that connection agreements
nie będą mogły być zrealizowane. Oznacza to, concluded for such projects will be unenforceable.
że umowy przyłączeniowe zawarte w stosunku do It would be therefore legitimate to adopt a regula-
takich projektów będą niemożliwe do wykonania. tion under which the already paid connection fees
Zasadne jest zatem przyjęcie regulacji, w ramach and advance payments would be returned, with
której nastąpiłby zwrot uiszczonych kwot opłaty the exception of the amounts already used by the
za przyłączenie oraz zaliczek – z zastrzeżeniem, power utility for the design or construction of the
że zwrotowi nie podlegałyby kwoty już wykorzy- connection.
stane przez przedsiębiorstwa energetyczne na
projektowanie lub budowę przyłącza.

Obowiązek przedłożenia ostatecznej (a nie Obligation to submit a final (not non-appeala-


prawomocnej) decyzji o pozwoleniu na budowę ble) building permit for RES installations to take
dla źródła energii z OZE w celu uczestnictwa part in auction (use state aid)
w aukcji (skorzystania z pomocy publicznej)
Instead of an “non-appealable” (Polish: “prawo-
Zamiast decyzji „prawomocnej” dla każdego źró- mocna”) building permit decision, a final decision
dła energii powinna być przedkładana decyzja (under the Polish administrative procedure code)
ostateczna (pojęcie zgodne z polskim kodeksem should be submitted for each energy source. Ac-
postępowania administracyjnego). Zgodnie z pra- cording to the law, a final decision is fully enforce-
wem decyzja ostateczna jest w pełni wykonalna able and valid, e.g. based on a final building permit
i skuteczna, np. na podstawie ostatecznej decyzji decision (and not non-appealable) legal building
o pozwoleniu na budowę (a nie prawomocnej) moż- works can be carried out, both for conventional
na prowadzić legalne prace budowlane w stosunku and RES installations.
zarówno do źródła konwencjonalnego, jak i OZE.

Usunięcie wsparcia dla współspalania biomasy Elimination of support for biomass co-firing in
z węglem w elektrociepłowniach CHP plants

Ustawa o OZE wprowadziła ponownie możliwość The RES Act reintroduced the possibility of full
korzystania z pełnego wsparcia dla technologii support for co-firing technology under the so-

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

31
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

współspalania w ramach tzw. dedykowanej in- called dedicated multi-fuel firing installations. In
stalacji spalania wielopaliwowego. Konsekwencją consequence of such a change of definition for
zmiany definicji tej instalacji będzie to, że techno- such installations, that technology will become a
logia ta stanie się beneficjentem systemu wspar- beneficiary of the support system defined under
cia określonego w Ustawie OZE, tzn. wsparcie nie the RES Act, i.e. support will not be limited only
będzie już ograniczone do takich instalacji, które to those installations that received an electricity
uzyskały koncesje na wytwarzanie energii elek- generation licence before 30 June 2014. Such a
trycznej przed dniem 30 czerwca 2014 r. Należy possibility should be eliminated.
usunąć taką możliwość.

2.3. Regulamin aukcji 2.3. Auction regulations


Aukcje są przeprowadzane w formie elektronicz- The auctions are carried out in electronic form via
nej za pośrednictwem Internetowej Platformy the Internet Auction Platform (“IPA”). On 28 No-
­Aukcyjnej („IPA”). 28 listopada 2016 r. Prezes URE vember 2016 the President of the ERO published
opublikował regulamin aukcji, który po raz pierw- the Auction Regulations, which were first applied
szy znalazł zastosowanie w związku z aukcjami to auctions held on 30 December 2016.
przeprowadzonymi 30 grudnia 2016 r. According to the RES Act, the President of the
Zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii, ERO establishes the auction regulations, which
Prezes URE ustala regulamin aukcji, który podlega are subject to approval by the relevant minister for
zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw energy. The Act does not detail the principles that
energii. Ustawa nie określa przy tym szczegółowo the ERO President should apply when establish-
zasad, jakimi powinien się kierować Prezes URE ing the auction regulations, and only indicates the
przy ustalaniu regulaminu, a wskazuje jedynie bar- subject scope of the auction rules in very general
dzo ogólnie zakres przedmiotowy regulaminu. terms.

Regulamin aukcji określa: The auction regulations specify:


• przebieg i sposób rozstrzygnięcia aukcji, • the auction procedure and method of settle-
• warunki przetwarzania danych dotyczących ment,
wytwórców, w tym uczestników aukcji, • terms for processing of data related to produc-
• wymagania techniczne dotyczące dostępu do ers, including auction participants,
IPA, • technical requirements related to access to the
• sposób zapewnienia bezpieczeństwa i prawi- IPA,
dłowości przebiegu aukcji, • conditions for suspending access to the IPA.
• warunki zawieszenia dostępu do IPA.

W aukcji może wziąć udział wyłącznie wytwórca, Only producers whose RES installations meet the
którego instalacja OZE spełnia parametry aukcji auction parameters defined by the ERO President
określone przez Prezesa URE w ogłoszeniu o au- in the auction announcement can take part in the
kcji, które powinno być opublikowane nie później auction. Such announcement should be published
niż 30 dni przed dniem jej rozpoczęcia. Ponadto at least 30 days before the starting date of the auc-
każdy wytwórca, który chce przystąpić do aukcji tion. Moreover, producers who want to take part in
musi dokonać rejestracji konta, które umożliwia auctions must register an account allowing them to
korzystanie z IPA. Wytwórca może posiadać wy- use the IPA. A producer can only have one account
łączenie jedno konto w IPA, przy użyciu którego in the IPA system, and they can use this account to
może składać oferty w trakcie sesji aukcji – po submit bids during the auction session – one bid
jednej ofercie dla każdej instalacji OZE. Wysłane per RES installation. Bids submitted are not visible
oferty są niedostępne dla innych uczestników au- to other auction participants or third parties.
kcji oraz osób trzecich. In the auction announcement the ERO President
Prezes URE określa godzinę otwarcia oraz za- specifies the starting and closing time of auction
mknięcia danej sesji aukcji w ogłoszeniu o aukcji. session. Auction regulations provide that each
Regulamin aukcji stanowi, iż każda sesja aukcji nie auction session shall last at least 8 hours, mean-
może trwać krócej niż 8 godzin, tym samym moż- ing that a longer auction is possible; however,
liwy jest dłuższy czas trwania aukcji, na co jednak that was not the case during the auctions held on
nie zdecydowano się podczas aukcji przeprowa- 30 December 2016.
dzonych 30 grudnia 2016 r. During the auction session, after submitting the
W trakcie sesji aukcji, po złożeniu ofert uczestnik bid, auction participants can modify the bids or

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

32
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

może je zmodyfikować lub wycofać najpóźniej na withdraw them at least one hour before the closing
godzinę przed zamknięciem aukcji. Wysłane żąda- time of the auction. Once sent, the bid withdrawal
nie wycofania oferty nie może być modyfikowane request cannot be modified or cancelled, but once
ani anulowane, jednakże gdy wycofanie oferty zo- the bid withdrawal has been registered in the IPA
stanie odnotowane w systemie IPA, istnieje możli- system, there is a possibility to send a new bid for
wość wysłania nowej oferty dla tej samej instalacji. the same installation.
Weryfikacja wysłanych ofert następuje po za- Verification of submitted bids takes place after
mknięciu sesji aukcji. Oferty niespełniające które- the closing of the auction session. Bids failing to
gokolwiek z określonych kryteriów uznaje się za meet any of the criteria specified are deemed not
niezłożone. Jeżeli w określonej sesji aukcji złożono to have been submitted. If less than three bids
mniej niż trzy oferty spełniające wymogi, aukcja compliant with the requirements are submitted in
pozostaje bez rozstrzygnięcia – tak też się stało a given auction session, the auction remains un-
w przypadku grudniowej aukcji dla istniejących settled – which was the case for the December
biogazowi rolniczych o mocy zainstalowanej elek- auction for existing agricultural biogas plants with
trycznej większej niż 1 MW, gdzie po weryfikacji installed electrical capacity above 1 MW, where
stwierdzono, że zostały zgłoszone mniej niż 3 after verification it was found that less than 3 bids
ważne oferty. had been submitted.
Oferty, które nie zostały odrzucone, szeregowane The bids that have not been rejected are ordered
są według podanych w nich cen – od najniższej do by price – from lowest to highest. If several auction
najwyższej. W przypadku, gdy kilku uczestników participants bid with the same price for the sale of
aukcji zaoferuje taką samą cenę sprzedaży energii electricity, they will be ordered by the time of bid
elektrycznej, wówczas decyduje kolejność wysła- submission; in case of bid modification, the sub-
nia ofert, przy czym w przypadku modyfikacji ofer- mission time of the last modification is taken into
ty decyduje moment wysłania ostatniej modyfika- account. Bids with equal prices appeared during
cji. Oferty zawierające taką samą cenę pojawiły się December auctions, but the volume of energy
podczas grudniowych aukcji, wtedy jednak wolu- allotted to the auction was sufficient for all pro-
menu energii przeznaczonej do aukcji starczyło dla ducers taking part; if the total volume of energy
wszystkich wytwórców biorących udział w aukcji; offered in bids exceeds the available volume, bids
w przypadku, gdy łączna ilość energii oferowanej with the same price but submitted later may lose
w aukcji przewyższy dostępny wolumen, oferty the auction (see remarks below).
zawierające taką samą cenę, ale złożone później
mogą przegrać (patrz uwagi poniżej).
Aukcję wygrywają uczestnicy, którzy zaoferowali The auction is won by those participants who of-
najniższą cenę sprzedaży energii elektrycznej aż fered the lowest price for the sale of electricity, un-
do wyczerpania ilości lub wartości energii elek- til the volume or value of electricity allocated for
trycznej przeznaczonej do sprzedaży w danej sale in that auction is consumed. The first bid to
aukcji. Pierwsza oferta, której przyjęcie skutko- exceed the value or volume of electricity in that
wałoby przekroczeniem wartości lub ilości ener- auction results in that bid and all other bids in the
gii elektrycznej pozostałej do sprzedaży w danej sequence are qualified as losing. In that case the
aukcji, powoduje, iż oferta ta oraz kolejne usze- auction is considered finished and the remaining
regowane za nią oferty, zostają zakwalifikowane volume of electricity is not subject to sale in that
jako przegrane. W takim przypadku aukcję uważa auction.
się za rozstrzygniętą, pozostała ilość energii elek-
trycznej zaś nie podlega sprzedaży w tej aukcji.
Zgodnie z regulaminem, Prezes URE zobowiązany According to the Regulations, the ERO President
jest unieważnić aukcję w przypadku awarii, będą- is required to cancel the auction in case of a fault
cej skutkiem problemów technicznych leżących resulting from technical issues on ERO’s part,
po stronie URE, w wyniku których: when, as a result:
1. aukcja nie może zostać rozpoczęta lub zakoń- 1. the auction cannot be started or finished at the
czona w terminie określonym w ogłoszeniu times defined in the auction announcement;
o aukcji; 2. access to the IPA was not possible for at least
2. dostęp do IPA nie był możliwy przez co naj- 15 hours during the auction session;
mniej 15 godzin podczas trwania sesji aukcji; 3. access to the IPA was interrupted during the
3. nastąpiła przerwa w dostępie do IPA w trakcie last 90 minutes of the auction session, or
ostatnich 90 minut trwania sesji aukcji lub 4. the ERO President has justified doubts regard-
4. Prezes URE powziął uzasadnione wątpliwości ing the security and correctness of the auction
dotyczące bezpieczeństwa i prawidłowości procedure.
przebiegu sesji aukcji.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

33
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Paweł Puacz
Radca Prawny
Legal Counsel
Clifford Chance

Należy przy tym zauważyć, iż po- It should be noted that these gro-
wyższe przesłanki unieważ- unds for cancellation are a form
nienia stanowią niejako do- of detailed clarification of the
precyzowanie podstawy do basis for auction cancellation
unieważnienia aukcji określo- specified in the RES Act, un-
nej w ustawie o odnawialnych der which the President of
źródłach energii, zgodnie the ERO shall cancel an auc-
z  którą Prezes URE unieważ- tion if it cannot be carried out
nia aukcję m.in. w  przypadku, due to technical reasons. At
gdy z przyczyn technicznych the same time it should be assu-
aukcja nie może zostać przepro- med that the provisions of the Re-
wadzona. Jednocześnie należy przyjąć, gulations regarding the basis for auction
że  postanowienia regulaminu na temat cancellation should not result in limitation
podstaw do unieważnienia aukcji nie po- of such basis for cancellation (and should
winny skutkować ograniczeniem podstaw not be interpreted in such a way).
do unieważnienia aukcji (i  nie powinny
w ten sposób być interpretowane).

Prezes URE zobowiązany jest opublikować infor- The President of the ERO is required to publish
mację o wystąpieniu okoliczności, skutkujących information about the circumstances resulting in
unieważnieniem aukcji. Jednocześnie regulamin cancellation of an auction. The Regulations also
stanowi, iż Prezes URE nie ponosi jakiejkolwiek stipulate that the ERO President shall not be in any
odpowiedzialności za szkody lub utracone ko- way responsible for damages or lost profits that
rzyści mogące być skutkiem nieprawidłowego may arise from the incorrect or inept use of the
lub nieumiejętnego korzystania z IPA, problemów IPA, technical problems in IPA’s operation, lack of
technicznych w funkcjonowaniu IPA, braku danych data or information submitted via the IPA. These
lub informacji przekazanych za pośrednictwem limitations do not apply to damages caused inten-
IPA. Powyższe ograniczenia nie dotyczą odpowie- tionally.
dzialności za szkodę wyrządzoną umyślnie. After the closing of December auctions, some in-
Po zamknięciu grudniowych aukcji część inwe- vestors claimed that due to technical problems
storów informowała, że z powodu problemów with access to the IPA they had been unable to
technicznych z dostępem do IPA nie mogli oni submit their bids during the auction session. De-
złożyć ofert w trakcie sesji aukcji. Mimo przyzna- spite admitting that indeed there had been some
nia, że faktycznie wystąpiły problemy techniczne technical issues with the auction platform, the
z platformą aukcyjną, Prezes URE nie opublikował ERO President did not publish any information
jednak informacji o wystąpieniu awarii, w wyni- about a technical malfunction that would result in
ku której dostęp do IPA był niemożliwy dłużej niż lack of access to the IPA for longer than one hour
przez jedną godzinę podczas trwania sesji aukcji. during the auction session.

2.4. Propozycje 2.4. Proposals


doprecyzowujące for clarification of auction
regulamin aukcji regulations

2.4.1. Możliwość przyłączania dwóch 2.4.1. Possibility to connect two RES


instalacji OZE w jednym miejscu installations at one connection point
przyłączenia do sieci jako as separate generation sources
oddzielnych źródeł wytwórczych

Ustawa OZE – po nowelizacji z 22.06.2016 r. – The RES Act – after the 22 June 2016 amendment
w sposób jednoznaczny dopuszcza przyłączanie – clearly allows for connection of more than one

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

34
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1. W jednym miejscu przyłączenia do 1. It should possible to connect more


sieci powinna być możliwość przyłą- than one RES installation at a single
czenia więcej niż jednej instalacji OZE, point of connection, which would im-
co usprawni działanie całego systemu. prove the operation of the whole sys-
2. W regulaminie aukcji powinno znaleźć tem.
się doprecyzowanie, iż okresy rozli- 2. Auction regulations should clarify that
czeniowe dla zwycięzcy aukcji obej- settlement periods for auction winners
mują następujące po sobie lata kalen- cover consecutive calendar years.
darzowe. 3. The term „installed capacity” should
3. Pojęcie „mocy zainstalowanej” powin- be defined in the auction regulations
no zostać zdefiniowane w regulaminie as the total of rated capacities of indi-
aukcji jako suma mocy znamionowych vidual units (or inverters) comprising
poszczególnych jednostek (lub inwer- the RES installation.
terów) wchodzących w skład instalacji
OZE.

w jednym miejscu przyłączenia więcej niż jednej RES installation at a single point of connection. This
instalacji OZE. Oznacza to, że intencją ustawo- means that it was the intention of the legislator to al-
dawcy jest zezwolenie na sytuacje, w których low for a situation where more than one RES instal-
w  jednym miejscu jest przyłączona więcej niż lation is connected to the grid at a single connection
jedna instalacja OZE. Zatem brak takiej możliwo- point. In addition, lack of possibility to connect more
ści nie jest uzasadniony ekonomicznie i techno- than one RES installation at one connection point is
logicznie, a zarazem ogranicza szanse rozwoju economically and technically unjustified, and at the
sektora źródeł odnawialnych na wielu płaszczy- same time it limits the possibilities for development
znach bez wyraźnej ku temu podstawy w przepi- of the RES sector on many levels without any clear
sach ustawy o OZE. justification in the RES Act provisions.

Obecny zapis regulaminu aukcji doprowadzi do: The current wording of the auction regulations leads to:

1. Ograniczenia rozwoju instalacji hybrydowych 1. Limitations to development of hybrid installations

Zgodnie z art. 2 punkt 11a ustawy o OZE hybry- Under Article 2 (11a) of the RES Act, a hybrid RES
dowa instalacja odnawialnego źródła energii to installation is a complex of at least two RES in-
zespół co najmniej dwóch instalacji odnawialnych stallations that have different availability charac-
źródeł energii, wykorzystujących wyłącznie odna- teristics of the electrical energy generated and
wialne źródła energii, różniących się charaktery- which as a result of their merger form a coherent,
styką dyspozycyjności wytwarzanej energii i two- in terms of power generation and area, unit  en-
rzących w wyniku połączenia spójny funkcjonalnie suring energy off-takers with uninterrupted access
i obszarowo zestaw zapewniający odbiorcy stały to electrical energy in accordance with the quality
dostęp do energii elektrycznej, stosownie do wy- requirements set out in the provisions of the ener-
magań jakościowych określonych w przepisach gy law or in the agreement concluded with the en-
prawa energetycznego. Taki zespół instalacji ergy off-taker; such a complex can be supported
może być też wspomagany magazynem energii with storage facilities for energy generated by that
wytworzonej z tego zespołu i wówczas oddawana complex, and in such a case the energy recovered
z niego energia elektryczna jest traktowana jako from that storage is treated as energy from a re-
energia z odnawialnego źródła energii. newable source.
Aby stworzyć instalację hybrydową, potrzebne Therefore, in order to create a hybrid installation,
są więc co najmniej dwie odrębne instalacje OZE. at least two separate RES installations are need-
Konkluzja ta, w powiązaniu z obecnym brzmie- ed. This conclusion, in conjunction with the cur-
niem regulaminu aukcji powoduje, iż w istocie, rent provisions of the Auction Regulations, leads
w sposób niezamierzony, wyłączone z systemu to an unintentional de facto exclusion from the
wsparcia są np. instalacje, które w jednym miejscu support system of e.g. installations that would
przyłączenia łączyć będą np. farmę wiatrową, in- combine for example a wind farm, a PV installation
stalację PV oraz biogazownię wraz z magazynem and a biogas plant with energy storage at a single
energii. Tak powstała instalacja będzie co prawda point of connection. Although such an installation
instalacją OZE w rozumieniu ustawy, nie będzie would be an RES installation under the RES Act,

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

35
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

jednak mogła korzystać z systemu wsparcia, nie it will not be allowed to benefit from the support
będzie bowiem spełniała kryteriów instalacji hy- system, as it will not meet the criteria for a hybrid
brydowej (będzie to jedna instalacja, a nie zespół installation (it will be a single installation and not a
instalacji OZE). Z drugiej strony w przypadku roz- complex of RES installations). On the other hand,
wiązań mieszanych jedynie dla instalacji hybrydo- in case of “mixed” solutions, the RES Act envis-
wych ustawa o OZE przewiduje ceny referencyjne. ages reference prices only for hybrid installations.

2. Braku możliwości rozwoju projektów budowa- 2. Lack of possibility to develop projects built un-
nych w dwóch systemach wsparcia der two support systems

Wiele realizowanych w ostatnich latach projektów A number of investment projects developed in re-
inwestycyjnych w sposób niezawiniony zostało cent years have been involuntarily affected by the
dotkniętych zmianami w zakresie systemu wspar- changes to the support system for renewable en-
cia dla źródeł odnawialnych (przejście z  syste- ergy sources (the shift from certificates of origin to
mu świadectw pochodzenia na system aukcyj- the auction system). On 1 July 2016 many inves-
ny). Wielu inwestorów w dniu 1 lipca 2016 r. było tors were carrying out just one of the many phas-
w  trakcie realizacji dopiero jednej z faz procesu es of the investment process, subject to received
inwestycyjnego, w ramach pozyskanych mocy connection capacities. The current provisions of
przyłączeniowych. Obecne brzmienie regulaminu the Auction Regulations mean that the construc-
aukcji powoduje, że budowa kolejnych faz dane- tion of subsequent phases of the same investment
go zamierzenia inwestycyjnego nie będzie mogła project will not be considered separate RES instal-
być traktowana jako odrębne instalacje OZE. Tym lations. Thus, in the light of the position of the ERO
samym, w świetle prezentowanego już stanowiska President presented above, such construction will
Prezesa URE, działanie takie będzie postrzegane be perceived as modernization of an existing RES
jako modernizacja istniejącej już instalacji OZE (ze installation (with all the negative consequences re-
wszystkimi negatywnymi konsekwencjami zwią- lated to such interpretation).
zanymi z taką interpretacją). Therefore, changing the Auction Regulations will
Zmiana regulaminu aukcji umożliwi więc rozwój insta- allow for development of RES installations under
lacji OZE w ramach systemu aukcyjnego, w sposób the auction system in a way that does not collide
niekolidujący z dotychczasowym systemem wsparcia with the existing support scheme based on green
opartym na systemie zielonych certyfikatów. certificates.

3. Braku spójności natury systemowej 3. Lack of systemic cohesion

Obecne brzmienie regulaminu aukcji przesądza, The current provisions of the Auction Regulations
iż „wyprowadzenie mocy” (jako część definicji po- stipulate that the “power evacuation” (as part of
jęcia instalacji OZE) musi być w każdym wypadku the RES installation definition) must in any case
związane z wyprowadzeniem mocy do sieci ope- mean power evacuation to the power system op-
ratora systemu elektroenergetycznego. Konkluzja erator’s grid. However, this conclusion does not
ta jednak nie wynika z definicji instalacji OZE ujętej arise from the definition of an RES installation un-
w ustawie o OZE. Co więcej, może prowadzić do der the RES Act. Moreover, it can lead to a sys-
sprzeczności natury systemowej. Trzeba bowiem temic contradiction. It should be noted that under
pamiętać, że w obecnym stanie prawnym (tj. już the current legal status (i.e. under the new RES
pod rządami ustawy o OZE) nadal funkcjonują Act) there are still RES installations in operation
instalacje OZE, które nie są przyłączone do sieci that are not connected to the power grid, but still
elektroenergetycznej, a mimo to korzystają z sys- use the support system in the form of certificates
temu wsparcia w postaci świadectw pochodze- of origin. However, based on the same definition of
nia. Tymczasem nie sposób, w oparciu o tę samą RES installation it is impossible to conclude that:
definicję instalacji OZE, uznawać, iż: • for new installations (under the auction sys-
• w odniesieniu do nowych instalacji (na potrzeby tem) an RES installation must evacuate power
systemu aukcyjnego) instalacja OZE musi wypro- to the operator’s grid, and at the same time
wadzać moc do sieci operatora i jednocześnie provide other energy off-takers with access to
zapewniać innym odbiorcom dostęp do energii electricity;
elektrycznej; • for installations operating before 1 July 2016
• w odniesieniu do instalacji uruchomionych support is possible for those installations that
przed 1 lipca 2016 r. dopuszczalne jest wspar- are not connected to the power grid.
cie dla instalacji OZE, które do sieci elektro-
energetycznej nie są przyłączone.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

36
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

2.4.2. Doprecyzowanie trzyletniego okresu 2.4.2. Clarification of a three-year


rozliczeń settlement period

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o OZE rozliczenie According to Article 83 (2) of the RES Act the set-
obowiązku wytworzenia przez wytwórcę, który tlement of the obligation of the auction-winning
wygrał aukcję, energii elektrycznej z odnawialnych producer to generate electricity from renewable
źródeł energii, o której mowa w art. 72, w ilości energy sources, referred to in Article 72, in the vol-
określonej przez niego w ofercie, następuje po za- ume specified in the bid, shall take place after the
kończeniu okresu każdych pełnych trzech lat ka- end of each period of three calendar years during
lendarzowych, w którym przysługiwało wsparcie, the support period, and after the end of the sup-
oraz po zakończeniu okresu wsparcia. port period.
Regulamin aukcji powinien zostać doprecyzowa- The auction regulations should be clarified, so that
ny, by rozliczenie następowało po zakończeniu the settlement takes place after each consecutive
okresów trzyletnich obejmujących pełne lata ka- period of three full calendar years.
lendarzowe, ale następujących po sobie i w okre-
ślonym czasie w podziale na następujące po sobie
lata kalendarzowe.

2.4.3. Ustalenie terminu wytworzenia po 2.4.3. Determining the date of first


raz pierwszy energii przez instalację generation of electricity by RES
OZE installation

Przepisy obecnie obowiązującej ustawy o OZE The current RES Act provisions regulate the issue
regulują kwestię wytwarzania energii elektrycz- of electricity generation during the commissioning
nej w okresie rozruchu technologicznego instala- period of an installation only for those installations

Łukasz Zagórski
Wiceprezes PSEW
Vice-President, PWEA

Artykuł 83 ust. 2 ustawy o OZE Article 83 (2) of the RES Act sho-
należy rozumieć w ten sposób, uld be interpreted in such a
iż rozliczenie ilości wskaza- way that the settlement of the
nej w ofercie ma miejsce po volume indicated in the bid
zakończeniu każdych nastę- shall take place after the end
pujących po sobie okresów of each of the consecutive
trzyletnich, w którym przy- three-year periods in which
sługiwało wsparcie. Innymi the support was applicable.
słowy okresy rozliczeniowe po- In other words, the settlement
winny obejmować 1–3, 4–6, 7–9 periods should cover calendar
i kolejne lata kalendarzowe. Tylko years 1-3, 4-6, 7-9 etc. Only such an
taka interpretacja jest spójna z intencją interpretation is consistent with the legi-
ustawodawcy. Niemniej nie sposób nie slator’s intention. However, it cannot be
zauważyć, że przepisy dotyczące obo- ignored that the provisions related to the
wiązku rozliczenia wytwarzania deklaro- obligation to settle the generation of elec-
wanej energii elektrycznej w aukcji nie są tricity declared in the auction are not cle-
do końca jasne dla wytwórców energii. ar to energy producers. There is a risk of
Istnieje ryzyko wykładni, iż okresy rozli- interpretation that the settlement periods
czeniowe, o których mowa w art. 83 ust. referred to in Article 83 (2) of the RES act
2 ustawy o OZE obejmują każde nastę- cover each consecutive three calendar
pujące po sobie trzy lata kalendarzowe, year with overlap, i.e. they can cover years
w sposób nakładający się na siebie, a za- 1-3, 2-4, 3-5 etc.
tem mogą obejmować lata 1–3, 2–4, 3–5
i kolejne.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

37
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

cji jedynie w odniesieniu do instalacji, w których where electricity was produced before 1 July 2016
wytworzenie energii elektrycznej miało miejsce (i.e. installations covered by the “old” support sys-
przed 1 lipca 2016 r. (czyli objętych „starym” sys- tem). The act does not contain similar provisions
tem wsparcia). Brak jest w ustawie analogicznych with regard to installations where electricity is to
regulacji odnoszących się do instalacji, w których be generated for the first time after the closure of
wytworzenie energii elektrycznej ma nastąpić po auction session.
raz pierwszy po dniu zamknięcia sesji aukcji. Therefore the auction regulations should clarify
Dlatego też w regulaminie aukcji powinna zostać the issue of commissioning of such installations,
doprecyzowana kwestia rozruchu instalacji, w któ- where the first generation of electricity is to take
rych pierwsze wytworzenie energii ma nastąpić place after the closure of auction session.
po raz pierwszy po dniu zamknięcia sesji aukcji. The provisions of the RES Act, although they do
Przepisy ustawy o OZE, jakkolwiek nie regulują not regulate the issue of commissioning of in-
zagadnienia rozruchu technologicznego instala- stallations covered by the auction system, do not
cji objętych systemem aukcyjnym, to jednak nie change the general licensing principles regulated
zmieniają ogólnych zasad koncesjonowania dzia- by the Energy Law. Therefore it should be beyond
łalności uregulowanych przepisami ustawy Prawo doubt that in principle the generation of electricity
energetyczne. Nie powinno zatem ulegać wątpli- in an RES installation should take place after a rel-
wości, iż zasadniczo wytwarzanie energii elek- evant licence (concession) is issued by the Pres-
trycznej w instalacji OZE powinno odbywać się po ident of the ERO. It is therefore difficult to believe
wydaniu stosownej koncesji przez Prezesa URE. that the regulations of the RES Act on the auction
Trudno zakładać, iż przepisy ustawy o OZE, które system would undermine the above mentioned re-
regulują system aukcyjny, podważałyby wskazany quirement of licensing of business activity. As a re-
wymóg koncesjonowania działalności gospodar- sult, the method of calculating the support period
czej. W efekcie, określony w art. 92 ust. 6 ustawy specified in Article 92 (6) of the RES Act (“where
o OZE sposób obliczania okresu wsparcia (słowa: such period shall be counted from the date of the
„przy czym okres ten liczy się od dnia sprzeda- sale of electricity for the first time after the auction
ży po raz pierwszy energii elektrycznej pod dniu closure”) should be understood in such a way that
zamknięcia aukcji”) należy rozumieć w ten spo- it applies to the first sale of electricity that is in
sób, iż chodzi o pierwszą sprzedaż energii elek- line with the general provisions of the Energy Law,
trycznej, która jest zgodna z ogólnymi zasadami i.e. takes place based on the generation licence.
Prawa energetycznego, tj. następuje w oparciu Due to the fact that the interpretation of this issue
o  uzyskaną koncesję wytwórcy. Zważywszy, że affects the financial models of companies prepar-
interpretacja tego zagadnienia wpływa na modele ing to take part in auctions, it would be reasonable
finansowe podmiotów przygotowujących się do to introduce such clarification of this issue to the
aukcji, zasadne jest przesądzenie wskazanej wy- Auction Regulations.
żej wątpliwości w regulaminie aukcji.

2.4.4. Definicja mocy zainstalowanej 2.4.4. Definition of installed capacity

Ani przepisy ustawy Prawo energetyczne, ani Neither the provisions of the Energy Law nor the
ustawy o OZE nie definiują pojęcia „mocy zainsta- RES Act define the term of “installed capacity” of
lowanej” instalacji OZE. Na obecnym etapie kwe- an RES installation. Currently this issue was only
stia ta została jedynie przesądzona przez stano- clarified in the position of the ERO President pre-
wisko Prezesa URE wyrażone w informacji z dnia sented in the information of 21 September 2016
21 września 2016 r. nr 44/2016 poprzez przyjęcie, (no. 44/2016) by stating that the term “installed
że pod pojęciem mocy zainstalowanej elektrycz- electrical capacity” of an RES installation should
nej instalacji OZE należy rozumieć określoną przez be understood as the rated (nominal) power spec-
producenta moc znamionową (rated power, nomi- ified by the manufacturer of the unit used to gen-
nal power) urządzenia służącego do wytwarzania erate electricity (i.e. a generator, a PV cell or a fuel
energii elektrycznej (tj. generatora, ogniwa foto- cell) expressed in watts [W] or multiples of that
woltaicznego lub ogniwa paliwowego), wyrażoną unit (kW, MW).
w watach [W] lub wielokrotnościach tej jednostki
(kW, MW).
Pojęcie mocy zainstalowanej instalacji powinno Therefore the term “installed capacity” should be
więc zostać doprecyzowane w regulaminie aukcji. precisely clarified in the auction regulations.
Obecnie przyjęta przez Prezesa URE wykładnia The interpretation of “installed capacity” currently
pojęcia „mocy zainstalowanej” nie bierze w peł- adopted by the ERO President does not take into
ni pod uwagę uwarunkowań technologicznych account the technological aspects related to gen-

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

38
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej eration of electricity in wind farms, is inconsistent


w elektrowniach wiatrowych, nie jest spójna z re- with EU regulations resulting from the Regulation
gulacjami unijnymi wynikającymi z Rozporządze- of the Commission (EU) 2016/631 of 14 April 2016
nia Komisji (UE) 2016/631 z dnia 14 kwietnia 2016 r. establishing a network code, and deviates from
ustanawiającego kodeks sieci (Rozporządzenie practice accepted in other countries.
2016/631) i jest odosobniona względem praktyki
przyjętej w innych państwach.
Obecnie generatory turbiny wiatrowej pracują Nowadays, wind turbine generators always op-
w  duecie z konwerterem energoelektronicznym. erate in combination with a power converter. The
Konwerter umożliwia i steruje pracą generatora converter controls the operation of the generator
wraz ze sterownikiem turbiny, który jest jej inte- together with the turbine controller being its inte-
gralną częścią. Tylko wspólne zestrojenie wszyst- gral part. Only joint tuning of all these components
kich tych elementów określa prawdziwą moc zain- determines the actual installed capacity of a gen-
stalowaną jednostki wytwórczej, jaką jest turbina eration unit, in this case a wind turbine.
wiatrowa (siłownia wiatrowa).

Oznacza to że: This means that:


a) moc generatora nie jest tożsama z mocą turbi- a) the capacity (power output) of the generator is
ny wiatrowej; not equivalent to the capacity of the wind tur-
b) sam generator nie może być utożsamiany bine;
z jednostką wytwórczą; b) the generator itself cannot be identified with a
c) poszczególne elementy (w tym generator) są generating unit;
zaprojektowane w taki sposób, aby zapobiec c) individual components (including the genera-
przeciążeniu; tor) are designed in a special way in order to
d) zestrojenie wszystkich elementów decyduje prevent overload;
o  mocy nominalnej urządzenia (zainstalowa- d) the combination of all components – in par-
nej), w szczególności sterownika turbiny oraz ticular turbine controller and converter – de-
konwertera; termines the rated (installed) capacity of the
e) moc generatora jest wyższa niż moc turbiny turbine;
z uwagi na: e) the generator’s capacity is higher than the tur-
i) potrzeby własne turbiny (sterowanie, oświe- bine’s rated power due to:
tlenie, ogrzewanie, chłodzenie itp.), i) turbine’s own consumption (control, light-
ii) zakres mocy biernej oferowanej przez turbi- ing, heating, cooling, etc.)
nę w celu wsparcia sieci; ii) the range of reactive power offered by the
f) oprogramowanie (software) determinuje wy- turbine in order to support the grid.
prowadzaną moc w zakresie zdefiniowanym f) the software determines the output power in
przez producenta. Takie ustawienie jest trwałe the range defined by the manufacturer. Such
i udokumentowane w procesie odbioru insta- setting is permanent and documented during
lacji i nie może być przestrojone dla danego the handover process of the turbine, and can-
układu. not be changed for a specific circuit.

Z powyższych względów producenci turbin wia- For those reasons turbine manufacturers quote
trowych podają moc znamionową Pn na zaciskach the rated power Pn on turbine’s terminals, i.e. on
turbiny, tj. po stronie nN lub SN ( w zależności od LV or MV side (depending on turbine type).
typu turbiny).
Urządzeniem służącym do wytwarzania energii The unit used to generate electricity is thus the
elektrycznej jest więc turbina wiatrowa wraz z ge- wind turbine with the generator. The power of the
neratorem. Sama moc generatora (części składo- generator only (part of the installation) is an “artifi-
wej instalacji) jest „sztuczną” wartością, niemają- cial” value, without any practical application from
cą żadnego praktycznego zastosowania z punktu the point of view of the operator or the support
widzenia operatora czy systemu wsparcia. Nale- system. It should be noted that the key value from
ży bowiem pamiętać, iż pod względem systemu the viewpoint of the power system (and the legal
elektroenergetycznego (oraz regulacji prawnych) regulations) it is not the generator power, but rath-
kluczowa nie jest moc elementu-generatora, lecz er the power that is produced (i.e. permanently
moc, którą produkuje (czyli trwale i stabilnie wpro- and in a stable manner fed to the grid) by the entire
wadza do sieci) urządzenie jako całość, tj. cała in- unit, i.e. the RES installation.
stalacja OZE.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

39
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Oto dlaczego moc elektryczna zainstalowana nie Therefore the installed electrical power (capacity)
powinna być rozumiana tylko i wyłącznie jako moc should not be interpreted only as the rated power
znamionowa elementu wytwarzającego energię of the component generating electricity:
elektryczną: • Generator’s nameplate should not be used to
• Tabliczka znamionowa generatora nie powinna determine its performance and efficiency, as
być wykładnikiem jego wydajności, gdyż zakła- it assumes that it will be used to improve the
da jego wykorzystanie do poprawy jakości pro- quality of energy generated (reactive power)
dukowanej energii (moc bierna) i wspierania sieci and to support the grid. There is no technical
elektroenergetycznej. Nie ma technicznego uza- justification to refer to the generator only, as it
sadnienia, aby odnosić się do generacji pracy sa- is the complex of devices, i.e. the entire turbine
mego generatora, gdyż to zespół urządzeń, czyli that defines the installed capacity.
cała turbina, definiuje moc zainstalowaną. • Installed capacity should be interpreted at the
• Moc zainstalowana powinna być interpretowa- level of the entire RES installation rather than
na na poziomie całej instalacji OZE, a nie na on the level of individual generation units (e.g.
poziomie jednej, poszczególnej jednostki wy- single wind turbine). The control and output to
twórczej (np. jednej turbiny wiatrowej). Stero- the grid takes place at the point of connection
wanie i wejście do sieci odbywa się w  punk- and separating individual turbines is an unnec-
cie przyłączenia i oddzielanie poszczególnych essary formality (unfavourable from the point of
turbin jest niepotrzebną formalnością (nieko- view of wind farm efficiency and optimization,
rzystną z punktu widzenia efektywności i opty- but also of the power grid as a whole).
malizacji farmy wiatrowej, ale i systemu elek- • The currently adopted definition of installed
troenergetycznego jako całości). capacity seems to be based on technologi-
• Przyjęta obecnie definicja mocy zainstalowa- cal conditions relevant to conventional energy
nej zdaje się bazować na uwarunkowaniach sources, that are not in line with the features
technologicznych konwencjonalnych źródeł of renewable energy sources (especially wind
energii, które nie przystają do właściwości farms, where modern control circuitry is cur-
energetyki odnawialnej (w szczególności farm rently used as an integral and necessary com-
wiatrowych, w których stosuje się obecnie no- ponent of generating units).
woczesne układy sterowania jako integralny
i niezbędny element jednostki wytwórczej).
Przyjęcie interpretacji Prezesa URE, wyrażo- Adopting the interpretation of the ERO President
nej w  Informacji nr 44/2016 i mówiącej, że moc expressed in Information no. 44/2016, stating that
elektryczna zainstalowana jest rozumiana tylko electrical installed capacity is understood only as
i wyłącznie jako moc znamionowa elementu wy- rated power of the electricity generation unit leads
twarzającego energię elektryczną rodzi liczne za- to numerous threats to the wind power sector:
grożenia dla sektora energetyki wiatrowej: a) It is discriminatory in comparison to other RES
a) Oznacza dyskryminację w kontekście innych and conventional sources.
źródeł OZE oraz źródeł systemowych. b) It may lead to suspension of issuance of certifi-
b) Może prowadzić do wstrzymania wydawania cates of origin or the need to return state aid for
świadectw pochodzenia lub zwrotu pomocy previous settlement periods.
publicznej za poprzednie okresy rozliczeniowe. c) It causes a risk that when declaring increased
c) Rodzi ryzyko, że jeśli w nowych wnioskach za- capacity in new applications (according to the
deklaruje się zwiększoną moc (zgodnie z ww. in- above mentioned interpretation) wind sources
terpretacją), źródła wiatrowe zostaną uznane za will be considered modernized in the meaning
zmodernizowane, w rozumieniu ustawy o OZE, ze of the RES Act, with all its negative conse-
wszelkimi tego negatywnymi konsekwencjami. quences.
d) Podważa uwarunkowania płynące z uzyska- d) It undermines the conditions received under
nych już koncesji wytwórców produkujących already awarded licences for generators pro-
energię elektryczną z wiatru. ducing electricity from wind.
Może to oznaczać naruszenie umów o przyłącze- It may result in breaching grid connection agree-
nie do sieci (przekroczenie mocy przyłączeniowej). ments (exceeding the connection capacity); in con-
W warunkach przyłączenia moc przyłączeniową nection conditions the term “connection capacity”
podaje się zamiennie z zainstalowaną, a czasem is often used interchangeably with installed ca-
maksymalną (to samo dotyczy również niektórych pacity or sometimes maximum capacity (this also
pozwoleń środowiskowych). Przyjęcie interpretacji applies to some environmental permits). Adopting
prezentowanej przez Prezesa URE może prowa- the interpretation presented by the ERO President
dzić do istotnych problemów natury regulacyjnej. may lead to significant regulatory issues.
Analogicznie jak w przypadku elektrowni wiatro- Similarly to wind farms, where wind turbine gen-

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

40
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

wych, gdzie generatory turbin wiatrowej pracują w erators work in conjunction with a power electron-
duecie z konwerterem energoelektronicznym, tak ics converter, in case of photovoltaic installations
w instalacjach fotowoltaicznych panele fotowolta- PV panels work in conjunction with an inverter.
iczne pracują nierozłącznie w duecie z inwerterem. Installed electrical capacity should not be under-
Moc elektryczna zainstalowana nie powinna być stood only as the rated power of the electricity
rozumiana tylko i wyłącznie jako moc znamionowa generation unit, i.e. in this case the rated power of
elementu wytwarzającego energię elektryczną, PV panels. It is the combination of PV panels and
tj.  w tym przypadku moc znamionowa paneli fo- inverters that should be perceived as electricity
towoltaicznych. Jako element wytwarzający ener- generating unit in a photovoltaic installation. Only
gię elektryczną w instalacji fotowoltaicznej należy proper cooperation of those two devices allows
postrzegać układ urządzeń złożony z paneli foto- for production of electricity according to basic
woltaicznych oraz inwerterów. Tylko prawidłowa quality parameters.
współpraca obu tych urządzeń umożliwia produk-
cję energii elektrycznej z dotrzymaniem jej pod-
stawowych parametrów jakościowych.

2.5. Ustawa 2.5. The Wind Farm Act


o inwestycjach w zakresie
elektrowni wiatrowych

2.5.1. Uwagi wstępne 2.5.1. Introductory comments

Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wia- The act on investments in wind farms (the “Wind
trowych (ustawa o elektrowniach wiatrowych) zo- Farm Act”) was adopted by the Polish Parlia-
stała przyjęta przez Sejm w dniu 20 maja 2016 r., ment on 20 May 2016 and came into force on
a weszła w życie 16 lipca. Ustawa przewiduje 16 July. The Wind Farm Act provides for, among
między innymi znaczące ograniczenia w odniesie- other things, significant restrictions in respect of
niu do lokalizacji, budowy i działania farm wiatro- the location, development and operation of wind
wych, a w szczególności: (a) wprowadza minimal- farm projects on the territory of Poland, namely:
ną odległość elektrowni wiatrowych od zabudowy (i) introduces a minimum distance requirement, (ii)
mieszkalnej, (b) wprowadza możliwość lokalizacji introduces possibility to locate wind farms exclu-
elektrowni wiatrowych wyłącznie na podstawie sively on the basis of local master plans and (iii)
planów zagospodarowania przestrzennego oraz affects the manner of calculation of real estate tax
(c) zmienia sposób obliczania podatku od nieru- (“RET”) for structures (budowle).
chomości (PoN) od budowli.

1. Ustawa wprowadziła niczym nieuza- 1. The act introduced an ungrounded


sadniony wymóg minimalnej odległo- requirement of minimum distance be-
ści elektrowni wiatrowych od domów tween wind farms and residential ho-
i  obszarów ochrony przyrody na po- using and nature protection areas of
ziomie przynajmniej dziesięciokrotno- 10 times the height of wind turbine (in
ści całkowitej wysokości elektrowni practice 1.5-2 km).
wiatrowej wliczając wirnik wraz z ło- 2. The act has led to a multiple increase
patami (w praktyce 1,5–2 km). of property tax only for wind farms
2. Ustawa doprowadziła do kilkukrotne- due to covering also the technical part
go podniesienia podatku od nierucho- of the turbine (and not only building
mości wyłącznie dla farm wiatrowych parts) with the tax.
z powodu objęcia tym podatkiem
także części technicznych elektrowni
wiatrowych (tj. przede wszystkim tur-
biny), a nie tylko części budowlanych.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

41
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

2.5.2. Wymóg minimalnej odległości 2.5.2. Minimum distance requirement

Ustawa o elektrowniach wiatrowych wprowadza The Wind Farm Act introduces a minimum dis-
wymóg minimalnej odległości w odniesieniu do lo- tance requirement with regard to the location of:
kalizacji: (a) elektrowni wiatrowych względem zabu- (i) a wind power plant with respect to residential
dowy mieszkalnej lub obszarów ochrony przyrody or nature protected areas as well as (ii) residential
oraz (b) zabudowy mieszkalnej względem elektrow- areas with respect to the wind power plants. The
ni wiatrowych. Odległość ta powinna wynosić co distance should be equal or higher than 10 times
najmniej dziesięciokrotność wysokości elektrowni the height of the wind power plant. The height of
wiatrowej. Wysokość powinna zostać obliczona od the wind power plant should be calculated from
poziomu gruntu do najwyższego punktu elektrowni ground level to the highest point of the wind power
wiatrowej wraz z wirnikiem i łopatami. plant including the rotor (tip height).
Wymóg minimalnej odległości zasadniczo nie ma The distance requirement in principle does not
zastosowania do już istniejących farm wiatrowych apply to already constructed wind farms (there is
(nie ma obowiązku usuwania lub zmiany lokalizacji no obligation to remove or relocate these installa-
tych instalacji), jednak w odniesieniu do istnieją- tions). However, with respect to existing wind farms
cych farm wiatrowych, które nie spełniają wymo- which do not meet the distance requirement, only
gu minimalnej odległości, dopuszczalne są jedynie overhauls (remont) and other actions necessary for
remonty i inne działania niezbędne dla prawidło- proper operation of the wind power plan, excluding
wego użytkowania elektrowni wiatrowych, z  wy- actions aimed at increase of performance parame-
łączeniem działań prowadzących do zwiększenia ters of wind power plant or increase of its influence
parametrów użytkowych elektrowni wiatrowej lub on the environment can be performed. This means
zwiększenia jej oddziaływania na środowisko. that under the Wind Farm Act no modernisations
Oznacza to, że zgodnie z ustawą o elektrowniach of the existing RES installations, including increas-
wiatrowych niedopuszczalna jest modernizacja ing their operating parameters, are to be allowed,
istniejących instalacji OZE, w tym zwiększenie unless the RES installations in question meet the
ich parametrów użytkowych, o ile instalacje te nie minimum distance requirement.
spełniają wymogu minimalnej odległości. The distance requirement does not apply to the
Wymóg minimalnej odległości nie ma zastoso- projects under development with building permits
wania do projektów będących w fazie rozwoju, already secured, provided that the operating per-
które już posiadają pozwolenie na budowę, pod mits for such projects will be issued within 3 years
warunkiem że pozwolenia na użytkowanie dla ta- from the coming into force of the Wind Farm Act.
kich projektów zostaną wydane w ciągu trzech lat However, the wind farm projects that did not apply
od wejścia w życie ustawy o elektrowniach wia- for building permit before the Wind Farm Act came
trowych (tj. do 16 lipca 2019 r.). Jednakże projekty into force will be forced to apply the minimum dis-
farm wiatrowych, które nie wystąpiły o pozwolenie tance requirement.
na budowę przed wejściem w życie ustawy o elek-
trowniach wiatrowych, będą musiały stosować się
do wymogu minimalnej odległości.

2.5.3. Możliwość lokalizacji farm 2.5.3. Location of wind farms exclusively


wiatrowych wyłącznie na on the basis of local master plans
podstawie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego

Zgodnie z ustawą o elektrowniach wiatrowych nowe Under the Wind Farm Act the new wind farms
farmy wiatrowe mogą być lokalizowane wyłącznie na may only be located on the basis of local master
podstawie miejscowych planów zagospodarowania plans (which are adopted in the form of resolution
przestrzennego (które są przyjmowane w formie of the local authorities), and not on the basis of
uchwał samorządów lokalnych), a nie na podstawie zoning permits (administrative decisions issued
decyzji o warunkach zabudowy (które są decyzjami by local authorities). Before the Wind Farm Act
administracyjnymi wydawanymi przez organy samo- came into force, if there was no local master plan
rządów lokalnych). Przed wejściem w życie ustawy in force for the territory where a wind farm was
o elektrowniach wiatrowych, jeżeli dla planowanej to be located, an investor could locate the wind
lokalizacji farmy wiatrowej nie obowiązywał plan farm based on the so-called zoning permit (the
zagospodarowania przestrzennego, inwestor mógł procedure aimed at adoption of a local master
lokalizować farmę wiatrową w oparciu o decyzję plan or any amendments thereto is very time
o warunkach zabudowy (procedura zmierzająca do consuming (usually takes at least 2 years), while

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

42
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania the procedure aimed at obtaining the zoning per-
przestrzennego lub wprowadzenia zmian do istnie- mit is definitely shorter).
jącego planu jest bardzo czasochłonna – zwykle zaj-
muje co najmniej dwa lata, podczas gdy postępo-
wanie związane z uzyskaniem warunków zabudowy
jest znacznie szybsze).

2.5.4. Przepisy o podatku od 2.5.4. Real estate tax regulations –


nieruchomości – uwagi wstępne introductory comments

Podatek od nieruchomości (PoN) dotyczący bu- RET is a local tax regulated in the Act on Local
dowli jest podatkiem lokalnym uregulowanym Taxes and Fees.13
w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.13 In principle, RET is a tax payable by an owner of
Co do zasady, PoN jest podatkiem płaconym land or a structure (budowla), to the municipality in
przez właściciela budowli na rzecz gminy, na te- which the land or structure (budowla) is located.
renie której znajduje się ta budowla. Stawka PoN The RET rate is determined by the council of each
obowiązująca na terenie danej gminy jest okre- municipality independently, but in any case it may
ślana w drodze uchwały rady gminy, ale nie może not exceed the maximum values set out in the Act
ona przekraczać maksymalnych wartości określo- on Local Taxes and Fees. In practice, a significant
nych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. majority of municipalities adopt RET rates equal
W praktyce znaczna większość gmin przyjmuje to the maximum amount allowed under the Act on
stawki PoN dla budowli równe maksymalnej staw- Local Taxes and Fees. The maximum rate of RET
ce określonej w ustawie, tj. 2% wartości budowli applicable to a structure (budowla) is 2% calcu-
obliczanej dla potrzeb amortyzacji przy podatku lated on the value of a structure (budowla) deter-
dochodowym. Kwota PoN dla budowli jest okre- mined for income tax depreciation purposes. The
ślana na podstawie deklaracji podatkowej składa- RET amount is determined on the basis of a tax
nej co roku przez podatnika (np. spółkę celową) return submitted annually by a tax payer (i.e. an
do właściwego urzędu gminy. Kwotę podatku ob- SPV) to the applicable municipal office. The RET
licza się dla całego roku kalendarzowego, ale jest amount is determined for the full calendar year,
płatna w równych miesięcznych ratach. but is payable monthly in equal instalments.

2.5.5. Zmiany wprowadzone ustawą 2.5.5. Amendments introduced by the Wind


o elektrowniach wiatrowych Farm Act

Nowe regulacje zawarte w ustawie o elektrowniach The new regulations introduced by the Wind Farm
wiatrowych powodują znaczące ryzyko, że  cała Act create a material risk that an entire wind power
elektrownia wiatrowa wraz z jej elementami tech- plant, including its technical components (and not
nicznymi (a nie tylko jej część budowlana, jak fun- only its building components, such as foundation
dament i wieża) będzie podlegać PoN dotyczącemu and tower), are subject to RET calculated on the
budowli, obliczanemu od wartości określonej na po- value determined for income tax depreciation pur-
trzeby amortyzacji dla podatku dochodowego. poses.
Chociaż ustawa o elektrowniach wiatrowych nie Although the Wind Farm Act has not made any di-
wprowadziła żadnych bezpośrednich zmian do rect changes to the Act on Local Taxes and Fees,
ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, wpro- it made changes to the provisions of the Building
wadziła zmiany w zapisach ustawy Prawo budow- Law, to which this act refers to i.e. changed the
lane, do których odnosi się ustawa, tj. zmieniła definition of a structure (budowla) used by the tax
definicję budowli stosowaną w przepisach podat- regulations for the purposes of RET calculation.
kowych dla celów obliczania PoN. There are some interpretation doubts as to wheth-
Istnieją pewne wątpliwości interpretacyjne co er the amendments made by the Wind Farm Act
do tego, czy zmiany wprowadzone przez ustawę affect the RET taxable base. On one hand there
o elektrowniach wiatrowych wpływają na podsta- are grounds to argue that the RET taxable base
wę opodatkowania PoN. Z jednej strony istnieją should not be affected by the introduction of the
argumenty za tym, że podstawa opodatkowania Wind Farm Act. On the other hand, there are opin-
nie powinna ulec zmianie na skutek wejścia w ży- ions that as the result of the Wind Farm Act (in
cie ustawy o elektrowniach wiatrowych. Z drugiej particular, the changes introduced to the Building

13 Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 13 Act on Local Taxes and Fees of 12 January 1991 (consolidated
1991 r. (tekst jednolity: Dz.U. 2014, poz. 849). text: Journal of Laws of 2014, item 849, as amended).

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

43
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

strony istnieją opinie, że w rezultacie wejścia tej Law), the entire wind power plant should be the
ustawy w życie (a w szczególności zmian wprowa- basis for RET tax – both its building and techni-
dzonych w przepisach prawa budowlanego) cała cal elements. However, the tax impact of the reg-
elektrownia wiatrowa powinna stanowić podsta- ulations of the Wind Farm Act has already been
wę do obliczania PoN – zarówno jej elementy bu- subject to investigation of numerous local tax au-
dowlane, jak i techniczne. Niemniej jednak, skutki thorities in the individual tax ruling proceedings
przepisów ustawy o elektrowniach wiatrowych initiated at the request of the taxpayers (which are
były już przedmiotem weryfikacji licznych organów effective only towards a given taxpayer being par-
podatkowych w postępowaniach o wydanie indy- ty to the proceedings) and in administrative court
widualnych interpretacji podatkowych zainicjowa- proceedings initiated with respect to negative
nych przez podatników (które są skuteczne tylko individual tax rulings. In all the rulings issued to
w odniesieniu do danego podatnika, będącego date, the administrative courts indicated that the
stroną postępowania) oraz przez sądy administra- intention of the Polish legislator was indeed to in-
cyjne, w sprawach, w których wydane zostały ne- crease the RET payable with respect to wind farm
gatywne indywidualne interpretacje podatkowe. installations.
We wszystkich dotychczasowych orzeczeniach The obligation to include the technical compo-
sądów administracyjnych sądy te wskazywały, że nents of structures such as wind turbine into the
intencją ustawodawcy było rzeczywiście zwięk- taxable base for the purpose of calculation of the
szenie wymiaru podatku od nieruchomości płaco- RET regarding structures will be applicable only to
nego przez elektrownie wiatrowe. wind farms and not to any other RES.
Obowiązek włączenia technicznych elementów
budowli, takich jak turbiny wiatrowe do podstawy
opodatkowania PoN od budowli dotyczy wyłącznie
elektrowni wiatrowych, a nie dotyczy innych OZE.

2.6. Proponowane 2.6. Proposed


kierunki zmian changes to the Wind
w ustawie odległościowej Farm Act

2.6.1. W zakresie podatku od 2.6.1. With regard to real estate tax


nieruchomości

Zmianie powinna ulec definicja elektrowni wiatro- The definition of a wind turbine, contained in Arti-
wej zawarta w art. 2 pkt 1 ustawy odległościowej cle 2 (1) of the Wind Farm Act, should be changed
w  taki sposób, aby nie było wątpliwości, że elek- in a way eliminating any doubt that a wind turbine
trownia wiatrowa składa się z części budowlanej consists of a building part and of technical equip-
oraz z urządzeń technicznych, które nie są wlicza- ment that is not included in the taxable amount

1. Definicja elektrowni wiatrowej po- 1. The definition of a wind turbine should


winna doprecyzować, że elektrownia clarify that a turbine consists of a buil-
składa się z części budowlanej oraz ding part and technical equipment; the
z urządzeń technicznych, które nie po- latter should not be subject to proper-
winny być objęte podatkiem od nieru- ty tax (similarly to all other types of po-
chomości (tak jak ma to miejsce w od- wer plants).
niesieniu do wszystkich innych typów 2. The location of wind farms should
elektrowni). be based on case-specific assess-
2. Podstawą lokalizacji każdej elektrow- ment, instead of an arbitrarily imposed
ni wiatrowej powinna być indywidu- distance, not taking the residents’ opi-
alna ocena każdego przypadku, a nie nions into account.
odgórnie narzucona odległość nie- 3. The building permits already issued
uwzględniająca głosu mieszkańców. should not expire within 3 years, as
3. Wydane już pozwolenia na budowę project implementation will usually
nie powinny wygasać w ciągu 3 lat, only start after winning an auction.
ponieważ realizacja projektu będzie
rozpoczynana zazwyczaj dopiero po
wygraniu aukcji.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

44
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

ne do podstawy opodatkowania przy naliczaniu for property tax. Such a change will be in line with
podatku od nieruchomości. Taka zmiana będzie long-term practice and case-law of Polish courts,
zgodna z  wieloletnią praktyką oraz orzecznic- where the term “building structure” (budowla) ap-
twem sądowym w Polsce, zgodnie z którymi mia- plied only to building parts of wind turbines, i.e.
nem budowli określa się jedynie części budowlane foundation and tower, and only those building
elektrowni wiatrowej, tj. fundament i wieżę (maszt), parts are subject to property tax. The definition of
a obciążeniu podatkiem od nieruchomości podle- building structure (budowla) under Article 3 (3) of
gają wyłącznie części budowlane. Odpowiednio the Building Law (of 7 July 1994) should be adjust-
dostosowana (przywrócona do brzmienia sprzed ed (reverted to the wording prior to the entry into
wejścia w życie ustawy odległościowej) powin- force of the Wind Farm Act) in a corresponding
na zostać definicja budowli zawarta w art. 3 pkt 3 manner.
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
Alternatywnym rozwiązaniem pozwalającym na An alternative way to achieve the goal of tax neu-
osiągnięcie celu polegającego na zapewnieniu trality of the Wind Farm Act (i.e. returning to prop-
neutralności podatkowej ustawy odległościowej erty tax rules for wind farms prior to the entry into
(przywrócenie zasad naliczania podatku od nie- force of the act) is to make a relevant amendment
ruchomości od elektrowni wiatrowych do stanu to the Act on Local Taxes and Fees (of 12 January
sprzed wejścia w życie ustawy) jest dokonanie sto- 1991) by clearly indicating that the value of techni-
sownej zmiany w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. cal elements of wind turbines is not included in the
o podatkach i opłatach lokalnych poprzez wyraźne taxable base for property tax.
wskazanie, że do podstawy opodatkowania podat-
kiem od nieruchomości nie wlicza się wartości ele-
mentów technicznych elektrowni wiatrowych.

2.6.2. W zakresie wymogu zachowania 2.6.2. With regard to distance requirement


odległości (10h) określonego w art. 4 10H stipulated in Article 4 of the
ustawy odległościowej Wind Farm Act

Odległość budownictwa mieszkaniowego od elek- The distance from residential housing to wind tur-
trowni wiatrowych oraz elektrowni wiatrowych od bines and vice versa should be determined based
budownictwa mieszkaniowego powinna być ustala- on the provisions of the Environmental Impact As-
na na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 paź- sessment Act (the act of 3 October 2008 on the
dziernika 2008 r. o udostępnianiu informacji o  śro- provision of information on the environment and
dowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa its protection, public participation in environmen-
w  ochronie środowiska oraz o ocenach oddziały- tal protection and environmental impact assess-
wania na środowisko, a także w oparciu o kryterium ments), and also based on the admissible noise
dopuszczalnego poziomu hałasu, określone w Roz- criteria, specified in the Regulation of the Minister
porządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca of Environment of 14 June 2007 on permissible
2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu levels of noise in the environment. The issue of
w środowisku. Kwestia odległości powinna być ba- distance (setback) should be investigated and de-
dana i określana dla każdego przypadku indywidu- termined individually for each case based on the
alnie na podstawie wyżej wymienionych przepisów. regulations mentioned above.
Właściciele nieruchomości w gminach, w których Property owners in municipalities where wind
elektrownie wiatrowe zostały już zainstalowane lub farms are already installed or where they received
co do których uzyskano pozwolenie na budowę, building permits have been deprived of their right
zostali w wielu przypadkach pozbawieni prawa do to locate residential housing on their real estate,
posadowienia zabudowy mieszkaniowej na wła- as the requirement for minimum distance between
snych nieruchomościach, gdyż określony wymóg residential housing and wind turbines works in
minimalnej odległości zabudowy mieszkalnej od both directions. On the other hand, applying a
elektrowni wiatrowych działa dwustronnie. Z drugiej fixed setback requirement (ca. 2 km from the
strony, zastosowanie sztywno określonego wymo- nearest residential dwellings) in many cases has
gu odległościowego (ok. 2 km od najbliższej zabu- no justification with regard to the impact on the
dowy mieszkaniowej) w wielu przypadkach nie ma environment and human health.
żadnego uzasadnienia w kontekście oddziaływania
na środowisko i zdrowie ludzi.
Zaproponowane rozwiązanie zapewnia w każdym The proposed solution ensures investigation of
przypadku zbadanie oddziaływania elektrowni wia- wind farm’s impact on the environment and on hu-
trowej na środowisko i zdrowie ludzi, i nie ogranicza man health in all cases and does not restrict the

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

45
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

w nadmiernym i nieproporcjonalnym stopniu prawa property owners’ rights in an excessive and dis-
własności właścicieli nieruchomości. proportionate way.

2.6.3. W zakresie utrzymania w mocy 2.6.3. With regard to maintaining the


pozwoleń na budowę wydanych validity of building permits issued
przed wejściem w życie ustawy before the entry into force of the
odległościowej Wind Farm Act

Usunięty powinien zostać zawarty z art. 13, ust. 2 The requirement to obtain an operating permit
ustawy odległościowej warunek uzyskania pozwo- within 3 years from the entry into force of the Wind
lenia na użytkowanie w ciągu trzech lat od wejścia Farm Act, stipulated in Article 13 (2) thereof, should
w życie tej ustawy, którego niespełnienie spowodu- be deleted. Under the current regulations, failing
je wygaśnięcie pozwolenia na budowę wydanego to meet that requirement results in expiration of
przed wejściem w życie ustawy odległościowej. building permits issued before the entry into force
Proponowana zmiana pozwoli uniknąć radykalnej of the Wind Farm Act.
ingerencji w zasadę ochrony praw nabytych albo The proposed change will prevent a radical inter-
ekspektatywę ich uzyskania, bez zapewnienia od- ference in the principle of acquired rights or pros-
powiedniego okresu przejściowego. Zwrócić należy pects to obtain such rights, without ensuring an
uwagę, że realizacja fazy budowlanej projektu inwe- appropriate transition period. It should be noted
stycyjnego w obszarze energetyki wiatrowej w sys- that the construction phase of a wind farm project
temie aukcyjnym rozpoczynana będzie w większości under the auction system will in most cases be
przypadków po wygraniu aukcji. Dlatego obowiązu- initiated after winning an auction. Therefore, the
jący obecnie termin trzyletni na uzyskanie pozwole- current 3-year period for obtaining an operating
nia na użytkowanie, liczony od dnia wejścia w życie permit, counting from the date of entry into force
ustawy odległościowej, w perspektywie braku wpły- of the Wind Farm Act, with lack of investors’ con-
wu inwestora na termin przeprowadzenia aukcji, trol over the date of auction when they will be able
w ramach której możliwe będzie pozyskanie wspar- to obtain support, is very severe, as it significantly
cia, jest wysoce dotkliwy, ponieważ znacznie utrud- hampers the implementation of investment pro-
nia możliwość realizacji inwestycji mimo uzyskania jects despite having a final building permit.
ostatecznego pozwolenia na budowę. The current provision of Article 13 (2) of the Wind
Obowiązujące obecnie rozwiązanie, określone Farm Act should be considered not only burden-
w  art. 13, ust. 2 ustawy odległościowej, ocenić some from the point of view of business activity
należy nie tylko jako uciążliwe z punktu widzenia principles, but also unnecessary. The building
zasad prowadzenia działalności gospodarczej, ale phase of an investment project in the wind pow-
również jako niecelowe. Faza budowlana projektu er sector under the auction system will be com-
inwestycyjnego w obszarze energetyki wiatrowej, menced after winning an auction. Therefore an
w systemie aukcyjnym rozpoczynana będzie po auction carried out by the President of the Energy
wygraniu aukcji. Dlatego też aukcja przeprowadza- Regulatory Office in order to contract a specif-
na przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki ce- ic volume of electricity from such installations in
lem zakontraktowania określonego w danym roku a given year is an effective and comprehensive
wolumenu energii elektrycznej wytwarzanej w tych instrument to allow for construction of a clearly
instalacjach stanowi efektywne i kompleksowe na- defined number of new installations. This mech-
rzędzie, pozwalające decydować o dopuszczeniu anism was made possible by the entry into force
do realizacji ściśle określonej liczby nowych in- of the provisions of the RES Act introducing the
stalacji. Mechanizm ten uruchomiło wejście w ży- “technology baskets”, allowing for auction tar-
cie z dniem 1 lipca 2016 przepisów ustawy o OZE iffs to be allocated to selected technologies, on
wprowadzających tzw. „koszyki technologiczne” 1 July 2016.
umożliwiające przyznawanie taryfy aukcyjnej wy-
branym technologiom.

2.6.4. W zakresie możliwości zmiany 2.6.4. With regard to the possibility to


pozwoleń na budowę wydanych modify building permits issued
przed wejściem w życie ustawy before the entry into force of the
odległościowej Wind Farm Act

Inwestorzy, którzy otrzymali decyzję o pozwoleniu Investors who obtained a building permit decision
na budowę przez wejściem w życie ustawy odle- before the entry into force of the Wind Farm Act
głościowej, powinni mieć zagwarantowane, iż będą should have a guarantee that they will be able to

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

46
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

mogli zrealizować swoją inwestycję, nawet jeśli z ja- complete their investment projects even if, for any
kichkolwiek przyczyn konieczna będzie np. zmiana reason, there is a need to e.g. modify the building
projektu budowlanego, wymagająca uzyskania po- design, and consequently a need for repermitting
zwolenia zamiennego w trybie art. 36a Prawa bu- (obtaining an substitute building permit under Arti-
dowlanego. Obecne postanowienia ustawy odległo- cle 36a of the Building Law). The current provisions
ściowej wykluczają możliwość dokonywania zmian of the Wind Farm Act prevent any changes to build-
w pozwoleniach na budowę (wydanych przed wej- ing permits (issued before the entry into force of the
ściem w życie tej ustawy) niespełniających wymogu said Act) that do not meet the minimum distance
odległości (10H), czyli w 99% przypadków. (setback) requirement (10H), i.e. in 99% of cases.
Uzyskanie zamiennego pozwolenia na budowę jest Obtaining a substitute building permit is a fre-
częstą potrzebą w procesie budowlanym. Dotyczy quent occurrence in the construction process. It
np. konieczności zmiany decyzji o pozwoleniu na may apply e.g. to repermitting for technological
budowę ze względów technologicznych (instalacja reasons (installation of new, quieter turbines due
nowych cichszych turbin) lub ze względu na wynik to advances in technology) or due to results of
przetargu na nabycie turbin prowadzonego przez the turbine procurement process by power utili-
spółki energetyczne, w szczególności Skarbu Pań- ties, especially state-owned companies (the ten-
stwa (w wyniku przetargu może zostać wybrana dering process may result in selection of different
inna turbina niż przewidziana w pierwotnie zatwier- turbines than those included in the originally ap-
dzonym projekcie budowlanym). proved building design).

2.6.5. W zakresie dopuszczenia możliwości 2.6.5. With regard to possible


modernizacji istniejących elektrowni modernization of existing
wiatrowych wind farms

Z uwagi na szybki postęp technologiczny w dzie- Due to rapid technological progress in renewable
dzinie odnawialnych źródeł energii, należy wprowa- energy sources a possibility to modernize existing
dzić możliwość modernizacji istniejących elektrowni wind farms should be introduced, provided that
wiatrowych pod warunkiem, że taka modernizacja such a modernization will not result in increased
nie doprowadzi do zwiększonego oddziaływania environmental impact of a wind farm.
elektrowni wiatrowej na środowisko. The current provisions of the Wind Farm Act pre-
Obecne postanowienia ustawy odległościowej wy- vent any modernization of existing wind farms
kluczają możliwość dokonywania modernizacji ist- failing to meet the minimum distance requirement
niejących elektrowni wiatrowych niespełniających (10H), i.e. in 99% of cases. It is only allowed to car-
wymogu odległości (10h), czyli w 99% przypadków. ry out repairs and other maintenance activities re-
Dopuszcza się jedynie przeprowadzenie remontu quirement for proper operation of such wind farms
oraz wykonywanie innych czynności niezbędnych (Article 12 of the Wind Farm Act). Repairs can only
do prawidłowego użytkowania takich elektrowni be aimed at restoring the original condition, so
(art. 12 ustawy odległościowej). Remont zakłada there is no possibility to install new technical ele-
co najwyżej odtworzenie stanu pierwotnego, zatem ments of wind turbines.
wyklucza montaż nowych elementów technicznych
elektrowni wiatrowych.
Działanie takie zachęci do importu używanych Such a situation will encourage imports of used
elementów technicznych elektrowni, co może do- wind turbine components, which may lead to a
prowadzić do technologicznego zastoju w Polsce technological slowdown in Poland compared to
w  stosunku do innych krajów UE. Ciągły postęp other EU countries. Continuous technological
technologiczny powoduje, że nowe urządzenia progress means that new machines have bet-
osiągają lepsze parametry przy mniejszym od- ter parameters with lower environmental impact.
działywaniu na środowisko. Stąd uzasadnione jest Therefore it is justified to allow for improvement
umożliwienie zwiększania efektywności istnieją- of efficiency of existing installations while reducing
cych instalacji przy zmniejszonym oddziaływaniu. their impact.

2.7. Odległości 2.7. Wind


wiatraków w Polsce turbine distances in Poland
na tle odległości w innych krajach compared to other countries

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w za- The Wind Farm Act (the act of 20 May 2016 on
kresie elektrowni wiatrowych [Dz.U. 2016, poz. 961], investments in wind farms, JoL 2016, item 961)
dalej: ustawa odległościowa, wprowadziła ograni- introduced location restrictions for wind power in
czenia lokalizacyjne dla energetyki wiatrowej w Pol- Poland by imposing a requirement for minimum

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

47
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

sce w postaci wymogu zachowania minimalnej od- distance (setback) from settlements and other fa-
ległości od zabudowy i innych obiektów, znacząco cilities, significantly changing the previous legal
zmieniając dotychczasowy stan prawny oraz warun- framework and conditions for implementation of
ki realizacji inwestycji. Ustawa wprowadziła praw- investment projects. The act introduced a legally
nie wiążący zapis określający minimalną odległość, binding provision setting the minimum distance
w jakiej można wybudować elektrownię wiatrową od for wind turbines from specific types of facilities,
określonych typów obiektów równą dziesięciokrot- equal to ten times the total turbine height (includ-
ności całkowitej wysokości turbiny (włącznie z roto- ing the rotor blade in top position – tip height) – the
rem we wzniesieniu – tip height) – tzw. regułę 10h. so-called 10H rule.

Odległość ta musi być zachowana od: That distance must be kept from:
1. zabudowy – przy czym niniejszy wymóg obo- 1. buildings – where this requirement applies not
wiązuje nie tylko nowe elektrownie wiatrowe only to wind turbines (Article 4 (1) point 1), but
(Art. 4 ust. 1 pkt 1), ale również nową zabudowę, also new buildings that cannot be erected at
której nie można wznosić w odległości mniej- a distance shorter than 10 times tip height of
szej niż wynikająca z reguły 10h od istniejących existing wind turbines (Article 4 (1) point 2);
elektrowni wiatrowych (Art. 4, ust. 1, pkt 2); 2. selected forms of nature protection areas (na-
2. wybranych form obszarowej ochrony przyro- tional parks, nature reserves, landscape parks,
dy (parków narodowych, rezerwatów przyro- Natura 2000 areas) and Forest Promotional
dy, parków krajobrazowych, obszarów Natura Complexes (LKP) – Article 4 (2) – in this case
2000) oraz Leśnych Kompleksów Promocyj- the 10H rule acts only one-way – wind turbines
nych (LKP) art. 4, ust. 2 – w tym przypadku must comply with the distance limit, but rele-
reguła 10h obowiązuje tylko w jedną stronę vant authorities (provincial or central, depend-
– elektrownie wiatrowe muszą zachować limit ing on the type of protected area) and State
odległości, lecz odpowiednie władze woje- Forests are not obliged to follow the distance
wódzkie lub centralne, w zależności od obsza- rule when determining the borders of newly
ru chronionego oraz Lasy Państwowe nie są established areas or changing the borders of
zobowiązane do przestrzegania tej odległości existing protected areas or LKPs.
przy ustalaniu granic nowo powoływanych lub
zmianie zasięgu granic istniejących obszarów
chronionych czy LKP.
W planowanych inwestycjach, tuż przed wejściem The majority of projects planned immediately be-
w życie ustawy odległościowej, dominowały mo- fore the entry into force of the Wind Farm Act in-
dele turbin wiatrowych o wysokości całkowitej cluded wind turbine models with tip height of 150-
w zakresie 150–200 metrów, a niekiedy nawet wyż- 200 metres or even taller, meaning that the 10H
sze, co oznacza, że reguła 10h wymusza w Polsce rule implies a minimum distance of 1.5-2 kms or
zachowanie odległości rzędu 1,5–2 km (a nawet more from residential buildings, selected protect-
więcej) od zabudowy, wybranych obszarów chro- ed areas and LKPs. It is an unprecedented value in
nionych i LKP. Jest to wartość pozostająca bez European or global legislations, making the Polish
precedensu w prawodawstwie europejskim czy setback limits the strictest in Europe.
światowym, czyniąc zapisy ustawy odległościowej
najbardziej restrykcyjnymi w Europie.
Istotnym aspektem analizy reperkusji wprowadzo- An important aspect when analysing the conse-
nych zapisów jest specyfika struktury zabudowy quences of newly introduced provisions are the
w Polsce, która zwłaszcza na obszarach wiejskich characteristics of settlement structure in Poland,
cechuje się bardzo dużym rozproszeniem i ko- which is very dispersed especially in rural areas.
lonijnym charakterem (tzw. siedliska). Wynika to This is to a large extent caused by insufficient cov-
w  dużej mierze z braku wystarczającego pokrycia erage of the country with local zoning plans (the
powierzchni kraju miejscowymi planami zagospoda- Ministry of Infrastructure and Construction esti-
rowania przestrzennego (Ministerstwo Infrastruktury mates the planning coverage ratio in municipalities
i Budownictwa szacuje poziom pokrycia planistycz- at 28%) and the tendency among plot owners to
nego gmin na ok. 28%) oraz tendencji do budowania build residential buildings in areas with farmland
budynków mieszkalnych przez właścicieli działek na character based on planning decisions (and some-
obszarach o funkcji rolniczej w oparciu o decyzje times even legalize buildings only after their com-
o warunkach zabudowy (a niekiedy nawet legalizo- pletion). This long-lasting, unfavourable practice
wanych już po zakończeniu budowy). Ta wieloletnia, makes it difficult for local authorities both to provide
niekorzystna praktyka utrudnia władzom lokalnym necessary utilities and access roads to individual
w równym stopniu zabezpieczenie zarówno odpo- properties and to carry out investment planning.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

48
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

wiedniej dystrybucji mediów i dojazdu do posesji, The above mentioned dispersion of settlements
jak i planowanie działalności inwestycyjnej. combined with selected aspects of nature protec-
Wskazana powyżej specyfika rozprzestrzenienia tion requirements (a significant part of the coun-
zabudowy wraz z wybranymi aspektami wymogów try – over 32%14 is covered by some form of pro-
ochrony przyrody (znacząca, jedna trzecia obszaru tection areas) in Polish conditions means that the
kraju – powyżej 32%14 – objęta jest formą ochro- minimum distance limit imposed by the Act is very
ny obszarowej) w polskich warunkach powoduje, difficult to comply with. Independent scientific re-
że kryterium ustawowe wymaganej minimalnej odle- search analysing the possibilities for location of
głości jest bardzo trudne do zachowania. Niezależne wind farms in Poland (without considering the ra-
badania naukowe, analizujące możliwości lokaliza- tionale behind the setback regulations, which was
cyjne energetyki wiatrowej w Polsce (z pominięciem not the subject of the study) shows that with other
rozstrzygnięcia zasadności regulacji odległościo- existing restrictions and with 1 km setback from
wych, która nie była przedmiotem badania) wykazu- housing, 93.9% of the country is a no-go area for
ją, że przy istniejących innych ograniczeniach oraz wind power projects, and in case of a 2 km min-
założeniu minimum 1 km od zabudowy z inwesty- imum distance – as much as 99.1% of Poland’s
cji w energetykę wiatrową wyłączone jest 93,9% surface area, which almost equates to a total ban
powierzchni kraju, zaś przy zachowaniu bufora on wind investments15. A similar simulation was
odległościowego 2 km od zabudowy nawet 99,1% carried out for Northern Ireland16, where a 1 km
powierzchni kraju, co jest niemal równoznaczne setback would result in a theoretical possibility of
z  wykluczeniem inwestycji15. Podobną do przyto- investing on 9.4% of the country’s area, and 2 km
czonej dla obszaru Polski symulację wykonano np. – 3%, i.e. much more than in case of Poland with
dla warunków Irlandii Północnej16, gdzie zachowanie similar restrictions. These differences in results
bufora 1 km oznaczałoby teoretyczną możliwość in- show the specific characteristics of Polish location
westowania na 9,4% powierzchni kraju, 2 km zaś – conditions which should be taken into account in
odpowiednio 3%, a więc wielokrotnie większej niż the legislation.
w Polsce przy nałożeniu takich restrykcji. Te różnice
w wynikach pokazują specyfikę polskich uwarunko-
wań lokalizacyjnych, która powinna być uwzględnio-
na w przedmiotowym prawodawstwie.
Skutki wejścia w życie ustawy odległościowej od- The ramifications of the Wind Farm Act are also
czuwają także polskie regiony. Władze wojewódz- felt by the Polish regions. The authorities of West
twa zachodniopomorskiego, w którym działa 25% Pomeranian province (Zachodniopomorskie),
mocy zainstalowanej w energetyce wiatrowej i któ- which has 25% of Poland’s total installed capacity
rego udział energii z OZE w zużyciu energii elek- in wind and whose share of RES in electricity con-
trycznej przekracza połowę, apelowały o odstą- sumption is more than 50%, called for abandoning
pienie od regulacji odległościowych na etapie prac the distance requirements during the legislative
nad nimi w 2016 r., argumentując, że w wyniku obo- process in 2016, arguing that the region’s potential
wiązywania zapisów ustawy odległościowej poten- will be reduced by 85-99% due to the Wind Farm
cjał regionu zostanie uszczuplony o 85–99%17. Act provisions.17
Należy mieć na uwadze, że powyższe dane okre- It should be noted that this data only defines the
ślają jedynie areał, na którym elektrownie mogłyby area where wind farms could be built, but without
być wybudowane, jednak bez analizy środowisko- environmental analysis (resulting from monitoring or
EIA reports), technical considerations (e.g. connec-
14 GUS, 2014. Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł
tion and access possibilities) or economic analysis
krajowy. Udział powierzchni obszarów prawnie chronionych w po-
wierzchni ogółem. http://wskaznikizrp.stat.gov.pl/komponenty/
export/005003007001K_udzial_powierzchni_obszarow_prawnie_­ 14 GUS (Central Statistical Office), 2014. Sustainable Development
chronionych_w_powierzchni_ogolem_pl.pdf Indicators. National Module. Share of legally protected areas in
15 Hajto M., Cichocki Z., Bidłasik M., Borzyszkowski J., Kuśmierz A., total surface area.
2017. Constraints on Development of Wind Energy in Poland due 15 Hajto M., Cichocki Z., Bidłasik M., Borzyszkowski J., Kuśmierz A.,
to Environmental Objectives. Is There Space in Poland for Wind 2017. Constraints on Development of Wind Energy in Poland due
Farm Siting? Environmental Management (2017) 59:204–217, DOI to Environmental Objectives. Is There Space in Poland for Wind
10.1007/s00267-016-0788-x. Farm Siting? Environmental Management (2017) 59:204–217, DOI
16 Cave S. 2013. Wind Turbines: Planning and Separation Distances. 10.1007/s00267-016-0788-x.
Research and Information Service Research Paper. Northern 16 Cave S. 2013. Wind Turbines: Planning and Separation Distances.
Ireland Assembly. NIAR 767-13, s. 26. http://www.niassembly. Research and Information Service Research Paper. Northern
gov.uk/globalassets/documents/raise/publications/2013/­ Ireland Assembly. NIAR 767-13. 26 pp. http://www.niassembly.
environment/12813.pdf gov.uk/globalassets/documents/raise/publications/2013/­
17 Analiza potencjału województwa zachodniopomorskiego dla environment/12813.pdf
rozwoju energetyki wiatrowej po wejściu w życie ustawy z dnia 17 Analysis of potential of Zachodniopomorskie province for wind
20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatro- power after the entry into force of the Wind Farm Act. Status as of
wych. Stan na 30 czerwca 2016 r. Regionalne Biuro Gospodarki 30 June 2016. Regional Spatial Development Office, Zachodnio-
­Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego pomorskie Province.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

49
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

wej (m.in. wynikającej z monitoringów, raportu OOŚ), (wind conditions, land ownership structure, require-
technicznej (m.in. możliwości przyłączenia i dojazdu) ments for expansion of existing infrastructure, etc.)
i ekonomicznej (zasoby wietrzności, struktura wła- regarding the viability of such investment projects.
snościowa obszaru, wymogi rozbudowy istniejącej International practice with regard to minimum
infrastruktury itp.) zasadności takiej inwestycji. distances is a topic that is raised often in the set-
Wielokrotnie podnoszonym wątkiem w odległo- back debate. It should be stressed that it cannot
ściowej narracji są międzynarodowe praktyki doty- be brought down to a simple comparison, as they
czące minimalnych odległości. Trzeba podkreślić, usually take into account the specific character-
że nie sposób ich sprowadzić do prostego porów- istics of particular countries, with their settlement
nania, gdyż zwykle uwzględniają one specyfikę structures, population density, terrain, protected
danego kraju, z jego charakterystyczną strukturą areas and other factors varying in time and space.
zabudowy, zaludnieniem, ukształtowaniem terenu, However, even excluding the dispersed settlement
obszarami chronionymi i innymi czynnikami zmien- structure in Poland the limitations introduced by
nymi w przestrzeni i czasie. Niemniej, jednak nawet the Wind Farm Act appear overly restrictive and
z pominięciem specyfiki rozproszonej struktury inconsistent with European practice. Globally set-
zabudowy w Polsce, ograniczenia wprowadzone back and location guidelines vary to a large ex-
przez ustawę odległościową wydają się nadmiernie tent, even on a regional level, they also have differ-
restrykcyjne, nie pozostając w zgodzie europejską ent status and various grounds.
praktyką. Na świecie zalecenia lokalizacyjne waha-
ją się w szerokim zakresie, nawet na poziomie re-
gionów; mają także różny status i różne podstawy.
Najczęściej dopuszczalne odległości są określane The most common minimum distances are spec-
jako18 19: ified as18 19:
1. zdefiniowane bufory odległościowe (np. 500 m 1. defined distance buffers (e.g. 500 m – France,
– Francja, Irlandia, Portugalia, większość regio- Ireland, Portugal, most Spanish regions,
nów Hiszpanii, Walia, niektóre landy niemieckie Wales, some German states – between 300
– w przedziale 300–1000 m, najczęściej 500 m; and 1000  m, mostly 500 m, Sweden – 400-
Szwecja – 400–1000 m; Grecja – w zależno- 1000 m, Greece – depending on settlement
ści od typu zabudowy od 500 m do 1500  m types: 500 to 1500 m for historic settlements,
w  przypadku zabudowy zabytkowej; Anglia – England – 350 m, outside Europe – 500-550 m
350 m; z pozaeuropejskich – niektóre prowin- in some Canadian provinces);
cje Kanady 500–550 m); 2. multiples of turbine height (e.g. Denmark – 4x
2. wielokrotność wysokości turbiny (np. ­Dania turbine tip height [legally binding], Netherlands
– 4x wysokość całkowita turbiny [wiążące – 4x hub height [recommendation], Bavaria –
prawnie]; Holandia, 4x wysokość masztu [re- 10x turbine height [recommendation that can
komendacja]; Bawaria – 10x wysokość turbiny be lifted by local planning documents], out-
[rekomendacja, od której mogą być lokalnie side of Europe, selected provinces in Canada
przyjmowane odstępstwa w dokumentach pla- [e.g. New Brunswick – 5x turbine height, Prince
nistycznych]; poza Europą m.in.: wybrane pro- ­Edward Island – 3x turbine height] and US
wincje Kanady [np. Nowy Brunszwik 5x wyso- states and counties [usually 1.5x tip height]);
kość turbiny, Wyspa Ks. Edwarda 3x wysokość 3. other (least frequent), e.g. in Switzerland –
turbiny] i stany oraz hrabstwa USA – zwykle 300 m from rotor blade tip, or Northern Ireland
odległość 1,5 wysokości całkowitej turbiny]); – recommended total turbine height +10%.
3. inne (najrzadziej), np. w Szwajcarii – 300 m od
końca łopaty rotora lub w Irlandii Północnej re-
komendacja odległości całkowitej wysokości
turbiny +10%.

18 Minnesota Department of Commerce: Energy Facility Permitting:


2011, Kathryn M.B. Haugen. International Review of Policies and 18 Minnesota Department of Commerce: Energy Facility Permitting:
Recommendations for Wind Turbine Setbacks from Residences, 2011, Kathryn M. B. Haugen. International Review of Policies and
s. 43 wraz z cytowaną bibliografią. Recommendations for Wind Turbine Setbacks from Residences.
http://mn.gov/commerce/energyfacilities/documents/Internatio- p. 43 with references.
nal_Review_of_Wind_­Policies_and_Recommendations.pdf http://mn.gov/commerce/energyfacilities/documents/Internatio-
http://mn.gov/commerce/energyfacilities/documents/Summa- nal_Review_of_Wind_Policies_and_Recommendations.pdf
ry_Wind_Chart_by_Country.pdf http://mn.gov/commerce/energyfacilities/documents/Summa-
19 Opinia prawna w przedmiocie zgodności projektu ustawy o ry_Wind_Chart_by_Country.pdf
inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych z prawem euro- 19 Legal opinion on compliance of the draft Wind Turbine Act with
pejskim; Crido Legal J. Ziółek i Wspólnicy Sp. k.; kwiecień 2016, European law; Crido Legal J. Ziółek i Wspólnicy Sp. k.; April 2016,
s. 59 wraz z cytowaną bibliografią. p. 59 with references.
http://dobrywiatr.pl/uploads/entries/b76bfd2991a49b- http://dobrywiatr.pl/uploads/entries/b76bfd2991a49b-
055b03883219ed5c72.pdf 055b03883219ed5c72.pdf

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

50
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

dr Magdalena Klera-Nowopolska
Kierownik Działu Środowisko w PSEW
PhD, Head of Environment Department, PWEA

Warto zwrócić uwagę na kwestię One important aspect is the form


formy i statusu dopuszczalnych and status of minimum distan-
odległości od zabudowy. Zde- ces from buildings. The ma-
cydowaną większość stano- jority of them are national or
wią bowiem rekomendacje regional (voluntary) recom-
centralne lub regionalne mendations, giving local au-
(fakultatywne), które dają lo- thorities and communities
kalnym włodarzom i społecz- significant flexibility in spatial
nościom dużą elastyczność planning and the possibility to
planowania przestrzennego take into account the individual
i  możliwość uwzględniania indywi- characteristics of specific projects.
dualnej specyfiki konkretnej inwestycji. This applies to systems in place e.g. in
W tę konwencję wpisują się systemy przy- Italy, Germany, England, Scotland, Wa-
jęte np. we Włoszech, Niemczech, Hiszpa- les, the Netherlands, Sweden, Northern
nii, Anglii, Szkocji, Walii, Holandii, Szwecji, Ireland or Australia. Legally binding (man-
Irlandii Północnej czy Australii. Wiążące datory) requirements represent a clear
prawnie wymogi (obligatoryjne) stanowią minority in Europe and the world, as arbi-
zdecydowaną mniejszość w Europie i na trary, especially centrally imposed, speci-
świecie, ponieważ co do zasady odgórne, fication of minimum distance is not con-
zwłaszcza centralne, określanie dopusz- sidered good practice around the world
czalnej lokalizacji nie uchodzi na świecie – in Europe such regulations have been
za dobrą praktykę – takie regulacje przy- adopted only in Denmark (4x turbine he-
jęto w Europie tylko w Danii (4x wysokość ight – 4h), France (500 m), some Spanish
turbiny – 4h), Francji (500 m), niektórych regions (250-500 m) and in Poland (the
regionach Hiszpanii (250–500 m) i w Pol- 10h rule from the Wind Farm Act).
sce (reguła 10h z ustawy odległościowej).

Powyższe zestawienie pokazuje, że w Polsce przy- This list shows that Poland adopted stringent
jęto restrykcyjne obostrzenia o niskiej elastyczno- restrictions with low flexibility of application –
ści stosowania – nie tylko w formie ustawowej ob- not only as a statutory obligation, but also on a
ligacji, ale też na poziomie znacznie wyższym niż much higher level than in other European coun-
w innych krajach europejskich. Dotyczy to także tries, including those that have a longer history
krajów, które mają dłuższą historię doświadczeń of experience with development of wind power
z rozwojem energetyki wiatrowej i są europejskimi and a higher population density; in those cases
liderami w tym zakresie oraz mają wyższą gęstość wind farm location restrictions might be more
zaludnienia, w których to przypadkach zasad- justified. It should also be noted that regardless
ność usankcjonowania lokalizacji może być więk- of the scale and form of location restrictions they
sza. Warto także zwrócić uwagę, że bez względu remain independent of the environmental impact
na skalę i formę limitów lokalizacyjnych, pozostają assessment (EIA) requirements and operate in
one niezależne od wymogów procedury oceny od- conjunction with noise regulations that practical-
działywania na środowisko (OOŚ) oraz funkcjonują ly determine the location of projects. In case of
łącznie z regulacjami hałasowymi, które w praktyce a binding rule of 10h, the environmental or noise
przesądzają zwykle o lokalizacji inwestycji. W przy- assessment is ineffective, as the minimum dis-
padku wiążącej reguły na poziomie 10h ocena tance is valid regardless of the results of such as-
środowiskowa czy analiza akustyczna jest jednak sessment. Regardless of the EIA results, includ-
bezskuteczna, ponieważ limit odległościowy obo- ing the noise propagation forecasting (which will
wiązuje niezależnie od ich wyników. Niezależnie od almost always allow for a much shorter distance,
rezultatów OOŚ, w tym prognozowania propagacji safe for the environment and human health), the
hałasu (które niemal zawsze będą zezwalać na za- 10h rule will have to be applied.
chowanie znacznie mniejszej odległości bezpiecz-

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

51
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

dr Krzysztof Balcer
Specjalista ds. Środowiska, PSEW
Environmental Specialist, PWEA

Rozwiązanie przyjęte w ustawie The solution adopted in the Wind


odległościowej może także Farm Act can also result in li-
wpłynąć na ograniczenie wy- mited use of modern, more
korzystania nowoczesnych efficient turbines of larger
i  bardziej wydajnych urzą- size, leading to preference
dzeń o większych rozmia- for shorter, older turbines
rach, doprowadzając do pre- that cannot fully utilize the
ferowania urządzeń niższych, potential of specific sites.
starszego typu, które nie wy- This causes justified concerns
korzystają w pełni potencjału regarding the effective use of si-
produkcji konkretnej lokalizacji. Ten gnificantly limited space available
stan rzeczy budzi uzasadnione wątpli- for development of projects.
wości co do efektywnego wykorzystania
istotnie ograniczonej przestrzeni możli-
wej do realizacji inwestycji.

nej dla środowiska i zdrowia człowieka), reguła 10h Investment restrictions resulting from the entry
będzie musiała być zastosowana. into force of the Wind Farm Act seem unfit to the
Restrykcje inwestycyjne wynikające z wejścia w życie dispersed settlement structure in Poland and due
ustawy odległościowej wydają się zupełnie nie odpo- to that they constitute an actual ban on wind farm
wiadać rozproszonej zabudowie kraju i z tego względu construction. It should be noted that an adjustable
są rzeczywistym zakazem budowy. Warto podkreślić, recommendation system is a frequently used and
że często stosowanym i racjonalnym rozwiązaniem reasonable solution. Many countries shape their
jest system dostosowanych zaleceń. Wiele państw recommendations purposefully, allowing for local
świadomie kształtuje swoje rekomendacje w sposób specifics to be reflected, and do not define a min-
umożliwiający oddanie lokalnej specyfiki i  rezygnu- imum distance (New Zealand, most states of Aus-
je z definiowania obowiązku zachowania minimalnej tralia, United States, and in Europe – e.g. Italy or
dopuszczalnej odległości (Nowa Zelandia, większość Finland). There are also numerous countries with a
stanów Australii, podobnie w USA, a w ­Europie np. long history of public debate on setback require-
Włochy i Finlandia). Są także liczne kraje mające długą ments, e.g. at 1-3 km (UK) or 2 km or 10x turbine
historię debaty publicznej na temat zasadności wpro- height (Ireland) – both proposal took form of draft-
wadzenia regulacji odległościowych, na poziomie np. ed legislation, but have been highly criticized and
1–3 km (Wielka ­Brytania) czy 2 km lub dziesięciokrot- eventually have not been adopted.
ności wysokości turbiny ­(Irlandia) – obie propozycje
przybrały formę legislacyjną projektów ustaw, jednak
zostały silnie skrytykowane i w rezultacie nie były dalej
procedowane.
Rozwiązaniem dyskusyjnym jest także zapis o obo- Another debatable issue is the provision on mini-
wiązywaniu minimalnych dopuszczalnych odległo- mum distance requirements for most nature pro-
ści wobec większości form obszarowej ochrony tection areas (national parks, nature reserves,
przyrody (parków narodowych, rezerwatów przy- landscape parks, Natura 2000 areas) and Promo-
rody, parków krajobrazowych, obszarów Natura tional Forest Complexes. The setback require-
2000) oraz Leśnych Kompleksów Promocyjnych. ment is a form of a buffer zone for these areas,
Bufor odległościowy ma w tym przypadku stano- although there is no such formal provision. This
wić formę otuliny takiego obszaru, choć formalnie approach appears to contradict the legislator’s
nie ma takiego statusu. Takie podejście wydaje się approach, who found it justified to introduce a
niespójne z podejściem ustawodawcy, który za possibility to establish buffer zones only for areas
uzasadnione uznał wprowadzenie możliwości wy- with the highest protection level20 – buffer zones
znaczenia otulin wyłącznie dla części z nich o naj-
20 Act of 16 April 2004 on nature protection.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

52
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

wyższym statusie ochronnym20 – dla obszarów are not envisaged for Natura 2000 areas, and
Natura 2000 nie przewiduje się wyznaczania otulin, it seems even less justified to establish buffer
tym bardziej nieuzasadnione wydaje się to wobec zones for Promotional Forest Complexes, which
Leśnych Kompleksów Promocyjnych, które nie are not a form of nature protection21, and activities
stanowią formy ochrony przyrody21, a prowadzona carried out in these areas is focused equally on
na ich obszarze działalność skupia się w równym education and promotion as they are on standard
stopniu na edukacji i popularyzacji, jak i na standar- forestry management on a large area (ca. 1.3m
dowej gospodarce leśnej prowadzonej na znacznej ha). Regardless of the inconsistency of introduc-
powierzchni kraju (ok. 1,3 mln ha). Pomijając nie- ing distance buffers for the above mentioned ar-
spójność wdrożenia buforów odległościowych od eas or their buffer zones (or lack thereof, resulting
wyżej wymienionych obszarów i ich ewentualnych from actual protection needs for specific areas), it
otulin (lub ich braku, wynikającego z rzeczywistych is also in contradiction to specialized instruments
potrzeb ochrony danego obszaru), pozostaje to of environmental impact assessment, such as
także w  sprzeczności z wyspecjalizowanymi na- impact assessment for Natura 2000 areas22.
rzędziami oceny oddziaływania na środowisko in- Each project being implemented near a Natura
westycji, takimi jak ocena oddziaływania na obszar 2000 area and potentially affecting its projection
Natura 200022. Każda inwestycja realizowana w po- objectives has to undergo such a procedure dur-
bliżu obszaru Natura 2000 i potencjalnie oddziałują- ing its environmental impact assessment, and its
ca na cele jego ochrony przechodzi taką procedu- negative result prevents the issuance of an envi-
rę w ramach oceny oddziaływania na środowisko, ronmental permit. It is important to note that the
a jej negatywny wynik przesądza o nieuzgodnieniu idea to establish a pan-European Natura 2000
w toku wydawania decyzji środowiskowej. Istotne network did not assume a blanket ban for invest-
wydaje się także, że ogólnoeuropejska idea stwo- ment activity in those areas, including wind pow-
rzenia sieci Natura 2000 nie zakładała a priori wy- er development. This is confirmed by the 2011
łączenia tych obszarów z działalności inwestycyj- paper “Wind Energy Developments and Natura
nej, w tym rozwoju energetyki wiatrowej. Świadczy 2000”23, published by the European Commission,
o tym opublikowane przez Komisję Europejską being a form of guidelines promoting the instru-
w  2011 roku opracowanie „Wind energy develop- ments for avoidance, minimization and compen-
ments and ­Natura 2000”23, które stanowi formę sation of environmental impacts for wind energy
wytycznych promujących narzędzia unikania, mini- projects developed in Natura 2000 areas and in
malizacji i kompensacji oddziaływań na środowisko their vicinity. In that context, imposing a distance
dla inwestycji wiatrowych realizowanych na obsza- buffer around such areas by the Wind Farm Act
rach Natura 2000 i w ich pobliżu. W tym kontek- is an artificial measure. Imposing arbitrary min-
ście narzucenie w ustawie odległościowej bufora imum distance has a clear exclusion character
odległościowego od tych obszarów jest zabiegiem and constitutes a location ban without justifica-
sztucznym. Wprowadzenie odgórnie narzuconych tion in the nature/environmental protection needs
minimalnych odległości ma tu charakter stricte wy- that were addressed in detail in the efficient legal
łączeniowy i stanowi zakaz lokalizacji, nie znajdu- system existing before the entry into force of the
jąc uzasadnienia w potrzebach ochrony przyrody Wind Farm Act. It also appears that the distance
i środowiska, które były szczegółowo uwzględnio- buffer from protected areas does not arise from
ne w  skutecznym systemie prawnym istniejącym the actual belief of relevance of maintaining such
przed wejściem w życie ustawy odległościowej. distance, as it is one-sided, although the impacts
Wydaje się także, że bufor odległościowy od ob- are related to actual distances between objects
szarów chronionych nie wynika z rzeczywistego and structures and not the issue of which facili-
przekonania o zasadności zachowania takiej odle- ties are moved away from others.

20 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.


21 LKP powołuje zarządzeniem Generalny Dyrektor Lasów Państwo- 21 LKPs are established by way of ordinance by Director General of
wych w oparciu o Ustawę o lasach z dnia 28 września 1991 r. State Forests under the Forest Act of 28 September 1991.
22 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji 22 Act of 3 October 2008 on the provision of information on the
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie environment and its protection, public participation in environ-
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tzw. mental protection and environmental impact assessments
Ustawa OOŚ). (the “EIA Act”).
23 Komisja Europejska, 2011. Wind energy developments and 23 European Commission, 2011. Wind energy developments and
Natura 2000. EU Guidance on Wind energy development in Natura 2000. EU Guidance on Wind energy development in
accordance with the EU nature legislation. ISBN 978-92-79-1864- accordance with the EU nature legislation. ISBN 978-92-79-1864-
9doi:10.2779/98894 9doi:10.2779/98894
http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/manage- http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/manage-
ment/docs/Wind_farms.pdf, ment/docs/Wind_farms.pdf,
dostępne także w jęz. polskim: http://ec.europa.eu/environment/ also available in Polish: http://ec.europa.eu/environment/nature/
nature/natura2000/management/docs/Wind_farms_pl.pdf natura2000/management/docs/Wind_farms_pl.pdf

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

53
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

głości, ponieważ działa on jednostronnie, choć od- The best solution allowing for optimum location of
działywania siłą rzeczy dotyczą realnych odległości wind turbines is case-specific assessment of each
między obiektami, a nie kwestii tego, które obiekty project and its environmental impact (including
odsuwamy od których. impact on humans). That way it is possible to take
Najlepszym rozwiązaniem pozwalającym na opty- into account both all the conditions in the area
malną lokalizację elektrowni wiatrowych jest in- and specific local characteristics. However, the
dywidualna ocena każdej pojedynczej inwestycji efficiency of such assessment is unduly nullified
i jej wpływu na otoczenie (w tym na człowieka). W by the fixed distance limits. Therefore the location
ten sposób możliwe jest uwzględnienie zarówno provisions contained in the Wind Farm Act should
wszystkich uwarunkowań na danym terenie, jak be revised, as they are currently the most restric-
i lokalnej specyfiki. Skuteczność takiej oceny jest tive in Europe and constitute a long-term ban on
jednak bezpodstawnie niweczona przez sztywno new wind farm construction in Poland.
zdefiniowane odległości. Dlatego też przepisy loka-
lizacyjne zawarte w ustawie odległościowej powin-
ny zostać zrewidowane. Obecnie są one najbardziej
restrykcyjnymi w Europie i wiążą się z wieloletnim
zakazem budowy nowych elektrowni wiatrowych.

Ramy prawne a sytuacja energetyki wiatrowej w Polsce Legal framework and the situation of wind power in Poland

54
ROZDZIAŁ 3

Skutki gospodarcze
zmian legislacyjnych
CHAPTER 3
Economic consequences
of legislative changes

55
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Rok 2016 przyniósł szereg zmian legislacyjnych 2016 brought a number of legislative changes af-
wpływających na finanse zarówno farm wiatro- fecting the financial standing of wind farms, but
wych, jak również szeroko pojętej gospodarki. also of the entire Polish economy. Obviously, the
Kluczowe było oczywiście wejście w życie Ustawy entry into force of the Wind Turbine Act (act of 20
z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie May 2016 on investments in wind power plants)
elektrowni wiatrowych, która znacznie ograni- – effectively limiting or almost blocking the possi-
czyła, a wręcz niemal zablokowała powstawanie bility to develop new installations (including those
nowych instalacji (również tych z wydanymi wcze- with previously issued building permits due to the
śniej pozwoleniami na budowę przez problem re- issue of repermitting) – was an event of key im-
permittingu), ale pewne znaczenie miała również portance, but the act of 22 June 2016 amending
Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie usta- the Act on Renewable Source of Energy and other
wy o odnawialnych źródłach energii oraz niektó- acts also had some significance.
rych innych ustaw.

3.1. Wpływ 3.1. The


zahamowania nowych effect of halting new wind
inwestycji wiatrowych na investments on the economy
gospodarkę

Jak wynika z raportu „Wybrane efekty wstrzy- According to the report “Selected effects of halt-
mania inwestycji w sektorze lądowej energetyki ing investments in onshore wind power sector”,
wiatrowej” przygotowanego przez TPA Poland prepared by TPA Poland for the Polish Wind
na zlecenie Polskiego Stowarzyszenia Energetyki ­Energy Association, halting the investments in
Wiatrowej zahamowanie inwestycji w energetykę wind power may have a number of consequenc-
wiatrową może mieć szereg konsekwencji wpły- es on the Polish economy. The most important
wających na polską gospodarkę. Do najważniej- ones include:
szych zaliczyć można:
• LCOE (średni długoterminowy koszt energii • LCOE (levelized cost of electricity) for industri-
elektrycznej) instalacji przemysłowych powsta- al-scale installations built in 2017-2020 will be
łych w latach 2017–2020 będzie o ok. 60 PLN approx. 60 PLN/MWh higher than it could be if
na MWh wyższy, niż mógłby być przy zastoso- wind turbines were used (an average increase
waniu elektrowni wiatrowych (wzrośnie średnio from 340 PLN/MWh to 400 PLN/MWh).
z 340 PLN/MWh aż do 400 PLN/MWh). • Wind farms built by the end of 1st half of 2016
• Elektrownie wiatrowe wybudowane do końca will have to be replaced with new capacity after
pierwszego półrocza 2016 r. po utracie przy- they reach the end of their life. It should be as-
datności technicznej będą musiały zostać sumed that after 2020 production of electricity
zastąpione nowymi mocami. Należy bowiem from renewable sources should not fall (and in
przyjąć, że po roku 2020 produkcja energii the light of emission targets it should dynam-
elektrycznej ze źródeł odnawialnych nie powin- ically increase). Estimates show that the ad-
na spadać (w świetle celów emisyjnych powin- ditional cost of replacing existing installations
na wręcz dynamicznie rosnąć). Z szacunków with new capacity using other RES technolo-
wynika, że dodatkowy koszt zastąpienia ist- gies after 2020 may reach PLN 2.6 billion an-
niejących instalacji nowymi mocami w innych nually from 2042. Between 2027 and 2042 the
technologiach OZE po 2025 mógłby sięgnąć average yearly cost will amount to PLN 760m,
ok. 2,6 mld PLN rocznie od roku 2042. W okre- • Halting investments in new wind farms will hurt
sie 2027–2042 średni koszt wyniesie 760 mln municipal budgets. This impact will include
PLN rocznie. loss of possible income for local self-govern-
• Wstrzymanie inwestycji w nowe elektrownie ments from property tax and the share of in-
wiatrowe uderzy w budżety gmin. Samorządy come taxes (personal and corporate income
lokalne utracą potencjalne wpływy z podatku tax) that could be paid by the operators of
od nieruchomości oraz z udziału w podatkach newly built installations. This means a lack of
dochodowych (PIT oraz CIT), które mogłyby income from property tax with a total of PLN
być uiszczane przez operatorów nowo powsta- 204 million between 2018 and 2020, and PLN
łych instalacji. Oznacza to brak wpływów z ty- 97m per year after 2020.
tułu podatku od nieruchomości w latach 2018– • The estimated lost revenue for municipalities
2020 w łącznej kwocie 204 mln PLN, a od roku from CIT and PIT is PLN 33m between 2018
2020 – 97 mln PLN rocznie. and 2020.
• Szacowana utrata wpływów z CIT i PIT przez • The lack of replacement investments from
gminy to 33 mln PLN w latach 2018–2020. 2030 will also have an effect on the revenues

Skutki gospodarcze zmian legislacyjnych Economic consequences of legislative changes

56
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

• Ponadto można ocenić skalę wpływu braku of local self-governments. The loss of revenue
inwestycji odtworzeniowych od roku 2030 na from property tax (in 2015 prices) will be up to
przychody samorządów. Wyrażona w cenach PLN 240m per year (from 2041), and from in-
z roku 2015 utrata przychodów z podatku od come taxes – up to PLN 39m (in 2041).
nieruchomości wyniesie do 240 mln PLN rocz- • Jobs are created during construction, main-
nie (od roku 2041), z podatków dochodowych tenance and operation of wind farms. In the
zaś – do 39 mln PLN rocznie (w roku 2041). period of 2017-2020 lack of investments in
• Przy budowie, a następnie obsłudze i utrzyma- new capacity will result in a loss of ca. 12,700
niu farm wiatrowych powstają miejsca pracy. temporary jobs and 1,100 permanent jobs. In
W latach 2017–2020 brak inwestycji w nowe 2021-2029 there will still be a lack of 1,100 per-
moce spowoduje ubytek ok. 12,7 tys. tym- manent jobs that would have been created with
czasowych oraz 1,1 tys. stałych miejsc pracy. earlier investments.
W latach 2021–2029 nadal brakować będzie • Without replacement investments from 2030,
1,1 tys. stałych miejsc pracy, jakie powstałyby almost 10,000 temporary jobs related to con-
przy wcześniejszych inwestycjach. struction will not be created (in 2037), and
• Bez inwestycji odtworzeniowych od roku 2030 2,700 permanent jobs will be lost by 2041 (most
nie powstanie nawet blisko 10 tys. tymcza- of them – 650 – in 2041).
sowych miejsc pracy związanych z budową
(w roku 2037), a 2,7 tys. stałych miejsc pracy
zostanie zlikwidowanych do roku 2041 (w tym
najwięcej – 650 miejsc pracy w roku 2041).

3.2. Efekty 3.2. Effects


zmian legislacyjnych of legislative changes for the
w stosunku do branży energetyki wind power industry
wiatrowej

Zmiany wprowadzone w 2016 r. mają również The changes introduced in 2016 also have an
oczywisty wpływ na same instalacje wiatrowe. obvious impact on wind power installations. The
Wśród najważniejszych modyfikacji regulacyjnych most important regulatory modifications include:
można wymienić:
• Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach • The Wind Turbine Act (the act of 20 May 2016
w zakresie elektrowni wiatrowych: on investments in wind power plants):
-- Zahamowanie możliwości powstawania no- -- Halting the possibility to build new wind
wych elektrowni poprzez wprowadzenie ry- farms by introducing restrictive regulations
gorystycznych przepisów co do lokalizacji. on location.
-- Efektywne podwyższenie podstawy opo- -- Effective increase of taxable amount for
datkowania farm wiatrowych podatkiem property tax – the average tax burden has
od nieruchomości – średni wzrost obcią- risen by ca. 30-40 PLN/MWh of energy pro-
żenia wyniósł o ok. 30–40 PLN/MWh wy- duced (compared to the total property tax
produkowanej energii (przy całkowitym burden of ca. 3 PLN/MWh for coal or gas
koszcie z tego tytułu płaconym przez elek- power plants.
trownie węglowe czy gazowe na poziomie
ok. 3 PLN/MWh).
• Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie • Amendment of the RES Act (the act of 22 June
ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz 2016 amending the act on renewable energy
niektórych innych ustaw sources and other laws)
-- Zmiana dotycząca zakupu energii elektrycz- -- Modification related to purchase of electric-
nej przez sprzedawców zobowiązanych ity by obliged sellers coming into force from
wchodząca w życie od 1 stycznia 2018  r. 1 January 2018 – as a result, wind farms will
– w jej wyniku farmy wiatrowe nie będą za not receive a regulated price (“ERO price”),
sprzedaną energię otrzymywać ceny URE, leading to an additional burden called the
co powoduje powstanie w farmach wiatro- “profile cost” (effectively reducing the rev-
wych dodatkowego obciążenia nazywane- enues from electricity sales on average by
go „kosztem profilu” (co efektywnie spo- 4% to 12%).
woduje zmniejszenie przychodów z  tytułu
sprzedaży energii elektrycznej średnio od
4% do 12%).

Skutki gospodarcze zmian legislacyjnych Economic consequences of legislative changes

57
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

• Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 17 paź- • Regulation of the Minister of Energy of 17 Oc-
dziernika 2016 r. w  sprawie zmiany wielkości tober 2016 on changing the quota of electric-
udziału ilościowego sumy energii elektrycznej ity covered by redeemed certificates of origin
wynikającej z umorzonych świadectw pochodze- confirming generation of electricity in renewa-
nia potwierdzających wytworzenie energii elek- ble energy sources in 2017:
trycznej z odnawialnych źródeł energii w 2017 r. -- As a result of changing the quota to 15.4%,
-- W wyniku zmiany obowiązku na 15,4% the oversupply of green certificates will
nadpodaż zielonych certyfikatów na rynku continue to increase, which has already led
będzie się w dalszym ciągu powiększać, co to further drop in green certificate prices.
doprowadzi do dalszych spadków cen zie-
lonych certyfikatów.
Wszystkie te modyfikacje regulacji miały oczywi- All these regulatory changes have had an obvious
sty wpływ na rentowność projektów wiatrowych impact on the profitability of wind projects and
i dalsze zmniejszenie stóp zwrotu dla inwestorów. further decrease of rates of return available to in-
Raport został przygotowany w maju 2016 r. i za- vestors.
kładał w scenariuszu bazowym ścieżkę cenową The report was developed in May 2016, and its
zielonych certyfikatów od 99,1 PLN/MWh w 2016 baseline scenario included a price trajectory for
r. do 275 PLN/MWh w roku 2030. Obecnie opisany green certificates from 99.1 PLN/MWh in 2016 to
scenariusz jest trudny do wyobrażenia. W rapor- 275 PLN/MWh in 2030. Today it is hard to imagine
cie nie zostały również uwzględnione koszty profi- such a scenario. The report also did not take into
lu dla farm wiatrowych, które staną się faktem od account the profile costs for wind farms, coming
początku 2018 r. into effect from 2018.
Kalkulacja stopy zwrotu z inwestycji dla inwe- The calculation of return on investment and value
storów, jak również wartość projektów na koniec of projects for the end of 2016 is presented in the
2016 r. zostały przedstawione w rozdziale zatytu- Chapter “Profitability of wind power projects”.
łowanym „Rentowność projektów wiatrowych”.

Wojciech Sztuba
Partner Zarządzający, TPA Poland
Managing Partner, TPA Poland

Opracowany przez TPA Poland ra- TPA Poland’s report on increased


port w zakresie zwiększenia ob- tax burden in wind power re-
ciążeń podatkowych w  ener- sulting from the Wind Farm
getyce wiatrowej w  wyniku Act contains three tangible
wprowadzenia ustawy odle- conclusions:
głościowej zawiera m.in. trzy -  the internal rate of return
wymierne wnioski: on investment will drop from
- wewnętrzna stopa zwrotu ca. 6.2% to 1.5% on average;
z  inwestycji spadnie śred- -  the value of wind projects
nio z ok. 6,2% do ok. 1,5%; will drop by at least 15% on pro-
- wartość projektów wiatrowych ject level and by ca. 30% on equity
spadnie średnio o co najmniej 15% na level;
poziomie projektu i ok. 30% na pozio- - up to 80% of installations may
mie kapitału własnego; fail to meet the covenants of loan
- nawet 80% instalacji może nie speł- agreements with regard to debt
niać wymogów umów kredytowych service coverage ratio (DSCR).
dotyczących wskaźnika zdolności do In case green certificate prices remain
obsługi zadłużenia DSCR. on the current, historically low levels for
W przypadku dłuższego utrzymywania a longer period, the negative impacts for
się cen zielonych certyfikatów na pozio- investors will be even more severe.
mie obserwowanych obecnie historycz-
nych minimów, negatywne skutki dla in-
westorów będą jeszcze bardziej dotkliwe.

Skutki gospodarcze zmian legislacyjnych Economic consequences of legislative changes

58
ROZDZIAŁ 4

Nadpodaż zielonych
certyfikatów
CHAPTER 4
Oversupply of green
certificates

59
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Rynek zielonych certyfikatów mierzy się z poważ- The green certificate market has been facing a
nym problemem nadpodaży od 2012 r. Na po- significant oversupply problem since 2012. The
wstanie tego zjawisko złożyło się wiele czynników, reason for this phenomenon is a combination of
niezależnych od inwestorów. numerous complex factors beyond the control of
Po pierwsze, w latach 2010–2013 informacje na investors.
temat sytuacji na rynku certyfikatów były publiko- First, between 2010 and 2013 the information
wane przez URE tylko raz do roku, więc nie było about the situation on the green certificate market
możliwości bieżącej analizy sytuacji rynkowej. was published by the ERO only once a year, so the
Po drugie, w okresie tym najszybciej rosła podaż ongoing analysis of the current market situation
certyfikatów ze strony wytwórców stosujących was not possible. Secondly, the fastest increase
technologię spalania wielopaliwowego, którzy in the supply of certificates in that period came
jako jedyni mają możliwość dowolnego zwiększa- from producers using the multi-fuel co-firing tech-
nia lub zmniejszania (do zera) wielkości podaży nology, who are the only ones with a possibility to
certyfikatów, bez żadnych negatywnych konse- freely increase or reduce (down to zero) the supply
kwencji dla siebie. of certificates without suffering any negative con-
Przez trzy lata (2010–2012) wartość zobowiązania sequences.
do zakupu certyfikatów była utrzymywana na tym Over those three years (2010-2012) the level of ob-
samym poziomie. Dodatkowo sytuację rynkową ligation to purchase certificates (the RES quota)
pogorszyło do dziś niewyjaśnione przez właściwe was kept on the same level. In addition, the market
organy przyzwolenie na wnoszenie opłaty zastęp- situation was worsened by the approval for substi-
czej przy jednoczesnej dostępności certyfikatów tution fee payment with simultaneous availability
na rynku SPOT. of certificates on the spot market; this approval
Wielkości obowiązku umorzenia zielonych certy- has not yet been explained by relevant bodies.
fikatów, określające popyt na zielone certyfikaty, The green certificate redemption quota, determin-
zawarte w Rozporządzeniu z 2012 r. i niezmie- ing the demand for green certificates, specified
nione do dzisiaj (z wyjątkiem korekty wynikającej in the 2012 regulation and unchanged to this day
z wprowadzenia certyfikatów biogazowych) ode- (apart from the revision related to the introduction
rwały się zarówno od ścieżki celów rocznych KPD, of biogas certificates) have become detached
jak i też od rzeczywistej dynamiki oraz struktury from both the annual NREAP targets and the actu-
sektora OZE. Natomiast korekty podażowe (wy- al dynamics and structure of the RES sector. The
łączenie ze wsparcia dużych zamortyzowanych corrections related to supply (exclusions of large,
elektrowni wodnych i ograniczenie wsparcia dla depreciated hydro from support and reduction of
instalacji współspalających) wprowadzone do- support for cofiring installations) introduced only
piero z początkiem 2016 r. ustawą o OZE, okaza- from the beginning of 2016 under the RES Act,
ły się o kilka lat spóźnione. Gdyby wprowadzono turned out to be a few years too late. If they had
je od razu, kiedy dostrzeżono ich konieczność, been introduced immediately after they had been
czyli w  2013 r., to dzisiejsza nadpodaż mogłaby recognized as necessary, that is in 2013, today’s

Tomasz Surma
Zastępca Dyrektora ds. Regulacji, Rynku i Ochrony Środowiska, CEZ Polska Sp. z o.o.
przewodniczący analitycznej grupy roboczej PSEW
Deputy Director for Regulations, Market and Environmental Protection, CEZ Poland Ltd.,
Chair of PWEA Analytical Working Group

Obecnie skala nadpodaży zielonych cer- Currently the scale of oversupply of


tyfikatów jest największa w dotychcza- green certificates is the largest in hi-
sowej historii funkcjonowania systemu story of the support scheme in Poland.
wsparcia w Polsce. Na koniec 2016 r. wy- At the end of 2016 it amounted to 21,913
nosiła 21 913 GWh, co oznacza, że przez GWh, meaning that over the last year the
ostatni rok wzrosła o 3 189 GWh. oversupply of green certificates has ri-
sen by 3,189 GWh.

Nadpodaż zielonych certyfikatów Oversupply of green certificates

60
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

być o połowę niższa. Nadpodaż kształtowała- oversupply could have been much smaller, re-
by się wówczas na poziomie z początku 2014  r. maining on early 2014 levels (10.7 TWh – as of 31
(10,7 TWh – 31.03.2014), gdy ceny zielonych certy- March 2014), when green certificate prices were
fikatów wynosiły około 180 złotych. about PLN 180.
PSEW na podstawie danych URE i ARE prowa- PWEA carries out a quarterly analysis of supply,
dzi w okresach kwartalnych analizę stanu podaży demand and oversupply of certificates of origin,
i popytu, w tym wielkości nadpodaży świadectw based on ERO and ARE (Energy Market Agency)
pochodzenia. data.

¯¯ Nadpodaż zielonych certyfikatów


na 31.12.2016 (GWh) ¯¯ Oversupply of green certificates as of
31 Dec 2016 (GWh)

40 000 Nadpodaż 31.12.2016


5142 Oversupply 31 Dec 2016
30 000 4803
Popyt 2016
11 162 Demand 2016
20 000 Wnioski za produkcję 2016,
które jeszcze nie zostały złożone
Applications for 2016 production,
10 000 18 111 21 913 not yet submitted
Wnioski w toku za lata 2012-2016
0 Applications pending for 2012-2016
Certyfikaty wydane za 2016
-17 306 Certificates issued for 2016
-10 000
Różnica (cert. wydane–umorzone) do 2015
-20 000 Difference (certificates issued–redeemed) until 2016

Źródło: PSEW na podstawie danych TGE. Source: PWEA based on TGE (POLPX) data.

Narastanie problemu nadpodaży świadectw po- The build-up of the problem of oversupply of
chodzenia najlepiej widać w momencie zestawie- green certificates is best visible when comparing
nia kolejnych, cokwartalnych danych. Od marca data from consecutive quarters. From March 2014
2014 r. do grudnia 2016 r. nadpodaż wzrosła w su- till December 2016 the oversupply has risen by
mie o  prawie 11  200 GWh. Jej obecna skala jest almost 11,200 GWh. Therefore its current level is
więc ponad dwukrotnie większa niż trzy lata temu. over double that of three years ago.

¯¯ Nadpodaż świadectw pochodzenia


31.03.2014–31.12.2016 ¯¯ Oversupply of green certificates
31 Mar 2014 – 31 Dec 2016

25 000

20 000

15 000
GWh

10 000
10718

11500

12104

13425

14034

15644

16147

18724

20301

20728

21913

5 000

0
31.03.2014

30.06.2014

30.09.2014

31.12.2014

31.03.2015

30.06.2015

30.09.2015

31.12.2015

31.03.2016

30.06.2016

30.12.2016

Nadpodaż (Oversupply)

Źródło: PSEW na podstawie danych TGE. Source: PWEA based on TGE (POLPX) data.

Nadpodaż zielonych certyfikatów Oversupply of green certificates

61
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Tragiczna sytuacja inwestorów będzie coraz bar- The tragic situation of investors will also increas-
dziej odbijała się też m.in. na gminach, w których ingly affect the municipalities where wind turbines
stoją elektrownie wiatrowe. Wynika to ze stale ro- are located. This is a consequence of constantly
snącej nadpodaży świadectw pochodzenia, co rising oversupply of green certificates, which di-
bezpośrednio przekłada się na spadające przy- rectly translates to dropping revenues for inves-
chody inwestorów z ok. 500 zł/MWh w roku 2011 tors, from approx. 500 PLN/MWh in 2001 to ap-
do ok. 200 zł/MWh na początku 2017 r. prox. 200 PLN/MWh in early 2017.

¯¯ Ceny sesyjne energii elektrycznej i


świadectw pochodzenia 01.2011–02.2017 ¯¯ Session prices of electricity and
certificates of origin Jan 2011–Feb 2017

600
500
400
300
200
100
0
2011-01

2011-05

2011-09

2012-01

2012-05

2012-09

2013-01

2013-05

2013-09

2014-01

2014-05

2014-09

2015-01

2015-05

2015-09

2016-01

2016-05

2016-09

2017-01
Certyfikat (Certificate) Energia (Electricity) Suma (Total)

Źródło: PSEW na podstawie danych TGE. Source: PWEA based on TGE (POLPX) data.

Nadpodaż zielonych certyfikatów Oversupply of green certificates

62
ROZDZIAŁ 5

Jak Polska realizuje


unijne zobowiązania
dotyczące zielonej energii
– analiza dotycząca
rocznych celów OZE
CHAPTER 5
How Poland meets its
obligations on green
energy – analysis of
yearly RES targets

63
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Szansą na spełnienie celów unijnej polityki ener- Poland’s reopening to development of wind pow-
getycznej jest ponowne otwarcie Polski na rozwój er is an opportunity to meet the objectives of the
energetyki wiatrowej. Przez ostatnie 10 lat zbu- European Union’s energy policy. Over the last 10
dowany został potencjał OZE, będący w stanie years a potential was built in RES allowing for gen-
wytwarzać nieco ponad 20 TWh zielonej energii eration of slightly more than 20 TWh of green en-
rocznie, tymczasem by zrealizować cel na 2020 r. ergy per year, whereas in order to meet the 2020
w sektorze elektroenergetycznym, trzeba tej ener- RES target in the electricity sector (RES-E), more
gii wytworzyć ponad 30 TWh. than 30 TWh have to be generated.
W publicznej dyskusji wielokrotnie mylone są In the public debate there is often confusion be-
wskaźniki dotyczące udziału OZE w sektorze tween the RES share in the electricity sector, the
elektroenergetyki, udziału OZE w energetyce oraz RES share in the energy sector and the green
kwoty obowiązkowego umorzenia zielonych cer- certificate redemption quota. Poland will have to
tyfikatów. Polska będzie rozliczana z realizacji comply with the 15% target for RES in the ener-
15% celu udziału OZE w energetyce. By ten cel gy sector. In order to meet that target, a trajec-
osiągnąć, została określona trajektoria rocznych tory of annual targets was specified for the fuel
celów w sektorze paliw, ciepła i elektroenergetyki, sector, heating and cooling, and electricity sector;
które łącznie mają dać właśnie 15%. Dla sektora the combination of those targets amounts to 15%.
energetyki wiatrowej ważny jest cel w sektorze For the wind power sector the most important one
elektroenergetyki, który dla 2020 r. wynosi 19,13%. is the target for the electricity sector (RES-E), set
Z kolei wskaźniki obowiązku umorzenia zielonych at 19.13% for 2020. In turn, the green certificate
certyfikatów stanowią jedno z narzędzi mających redemption quotas are one of the tools to support
wspierać rozwój elektroenergetyki odnawialnej na renewable electricity generation towards meeting
drodze osiągnięcia przewidzianego na rok 2020. the 2020 target.
Istotnym problemem jest również metodyka li- Another important issue is the methodology used
czenia poziomu do osiągnięcia celów OZE. Dane to calculate the RES target levels. The data on the
dotyczące mocy zainstalowanej w sektorze OZE RES sector should be measured in terms of ener-
powinny być mierzone produkcją, a nie mocą za- gy production, and not of installed capacity. The
instalowaną. Wsparcie sektora OZE w postaci zie- support for the RES sector in the form of green
lonych certyfikatów rozliczane jest także w opar- certificates is also calculated based on MWh of
ciu o MWh, a nie MW zainstalowane. production, and not on MW installed.
W 2016 r. udział energii elektrycznej z OZE w kra- In 2016 the share of electricity from RES in Polish
jowym zużyciu wyniósł 13,53%. Zakładany w KPD consumption amounted to 13.53%. The target for
cel na 2016 rok to 13,85%, zatem po raz pierw- 2016 specified in the NREAP is 13.85%, so for the
szy od trzech lat w systemie pojawił się niedobór first time in three years there was a shortage of
elektryczności ze źródeł odnawialnych. Brak wy- electricity from renewable sources in the Polish
niósł 0,5 TWh i, jak wynika z prognozy, wykazuje system. This shortage exceeded 0.5 TWh, and,
tendencję rosnącą, podobnie jak nadpodaż świa- according to forecasts, it shows a rising tendency,
dectw pochodzenia. similarly to the oversupply of green certificates.
Fatalna sytuacja na rynku zielonych certyfikatów, The dramatic situation on the green certificate
których ceny od miesięcy utrzymują się poni- market, with prices remaining below 40 PLN/MWh
żej 40  zł/MWh, spowodowała, że część koncer- for many months, caused that some power utilities
nów energetycznych całkowicie zrezygnowało completely abandoned co-firing of biomass with

Analiza wykonana przez Polskie Stowa- The analysis by the Polish Wind Ener-
rzyszenie Energetyki Wiatrowej poka- gy Association shows that over the last
zuje, że w ciągu ostatnich 6 lat roczny 6 years the annual target for RES share in
zakładany udział zielonej energii w kra- national gross energy consumption was
jowym zużyciu brutto energii był prze- exceeded in 2012, 2014 and 2015, where-
kroczony w latach: 2012, 2014 i 2015, as green energy production was below
podczas gdy produkcja zielonej ener- the annual target in 2010, 2011 and 2013.
gii była niższa niż wielkość wynikająca The data also shows that the target level
z  zakładanego poziomuw  latach: 2010, was not achieved in 2016. It is therefore
2011, 2013. Dane wskazują też, że nie difficult to say that the development of
został osiągnięty wymagany poziom RES sector is excessive.
w roku 2016. Trudno więc mówić o nad-
miernym rozwoju sektora OZE.

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
64
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

ze współspalania biomasy z węglem (wobec nie- coal (due to lack of profitability of such activity),
opłacalności takiej działalności), a  pozostałe je and others significantly reduced the scale of co-fir-
ograniczyły. W  efekcie podaż energii elektrycz- ing. In effect, the supply of electricity from co-fir-
nej ze  współspalania spadła niemal o połowę. ing has almost halved. The volume of electricity
Wolumen energii wytwarzanej w dedykowa- generated in dedicated biomass installations, af-
nych instalacjach na biomasę po zanotowanym ter a slump in 2015, remained almost unchanged
w  2015  r. spadku tym razem pozostał na prawie this time. The increase in production from other
niezmienionym poziomie. Wzrost produkcji z  in- sources – primarily onshore wind – merely com-
nych źródeł – przede wszystkim wiatru na lądzie pensated the decrease mentioned above. As a re-
– jedynie skompensował powyższy regres. Łącz- sult, for the second time in history of RES support
na produkcja zielonej energii elektrycznej wynio- system in Poland the growth in the green electric-
sła 22 800 GWh. W efekcie po raz drugi w historii ity market was only 1% instead of more than 10
systemu wsparcia energetyki odnawialnej w Pol- percent. It should be emphasized that the growth
sce wzrost rynku zielonej energii elektrycznej wy- of electricity production both from onshore wind
niósł zaledwie 1%, zamiast kilkunastu lub więcej and from biogas was a phenomenon that cannot
procent. Należy podkreślić, że wzrost produkcji be sustained in the long run, due to the fact that
energii zarówno z wiatru na lądzie, jak i z bioga- part of the projects commissioned in 2015 gener-
zu, jest nie do utrzymania na dłuższą metę. Jest to ated electricity for the whole of 2016 and only part
związane z faktem, że część inwestycji oddanych of 2015, and also due to projects being initiated
w 2015 r. produkowała energię elektryczną przez before the slump of green certificate prices below
cały rok 2016 i tylko część roku 2015, a także z in- 150 PLN/MWh.
westycjami zainicjowanymi przed spadkiem cen
świadectw pochodzenia poniżej 150 zł/MWh.
Po stronie popytowej sytuacja także rozwijała się On the demand side the developments were also
niekorzystnie z perspektywy spełnienia lub nie- unfavourable from the viewpoint of meeting the
spełnienia celów związanych z udziałem energii targets for RES share in total consumption. The
z OZE w ogólnym zużyciu. Zużycie energii brutto gross energy consumption grew by 2.5% on previ-
w kolejnym roku wzrosło aż o 2,5%, przekracza- ous year, exceeding the level of 168,000 GWh. This
jąc poziom 168  000  GWh. Oznacza to koniecz- implies the need to generate 580 GWh of green
ność wyprodukowania o 580 GWh zielonej ener- electricity more than without such growth (and it
gii więcej, niż gdyby wzrostu nie było (a warto should be noted that after several years of stag-
przypomnieć, że po kilkuletniej stagnacji dopiero nation, the gross energy consumption returned to
w 2015 r. zużycie brutto osiągnęło poziom z roku 2010 levels only in 2015). The additional 580 GWh,
2010). Te dodatkowe 580 GWh, przy deficycie zie- with a green energy shortage of 545 GWh, is of
lonej energii wynoszącym 545 GWh, mają znacze- fundamental importance and comes on top of oth-
nie zasadnicze i kumulują się wraz z innymi nieko- er unfavourable factors.
rzystnymi czynnikami.
Prognoza na rok 2017, przygotowana przy założe- The forecast for 2017, prepared with the assump-
niu podwojenia mocy zainstalowanej elektrowni tion of doubling the installed capacity in PV plants
fotowoltaicznych (łącznie z małymi instalacjami (including small, licence-free installations operat-
działającymi bez koncesji, na podstawie zgłosze- ing based on notification to the Energy Regula-
nia do Urzędu Regulacji Energetyki), utrzymania tory Office), maintaining the existing capacity of
istniejących mocy pozostałych OZE oraz nieznacz- other RES and only small drop in generation from
nego już spadku produkcji współspalania z 2 352 co-firing from 2,353 to 2,300 GWh, suggests a
do 2 300 GWh, sugeruje powrót produkcji zielonej return to a growth trajectory for green energy (by
energii na ścieżkę wzrostu (o ok. 1500 GWh), lecz ca. 1,500 GWh), but for one year only. The reason
tylko na jeden rok. Powodem wzrostu produkcji for growth will again be the fact that part of wind
będzie ponownie fakt, że część instalacji wiatro- and biomass plants was commissioned in 2016
wych i biomasowych została uruchomiona w roku (but investment decisions had been made sever-
2016 (ale decyzje inwestycyjne zapadły parę lat al years earlier).
wcześniej).
Biorąc pod uwagę cel wynoszący 14,68%, to przy With regard to the target of 14.68%, assuming the
założeniu utrzymania tempa wzrostu zapotrzebowa- electricity demand growth rate is kept, the short-
nia na energię elektryczną, niedobór zielonej ener- age of green electricity may reach almost 1 TWh
gii elektrycznej może osiągnąć w tym roku niemal this year, and electricity production for RES will
1 TWh, a produkcja energii z OZE – 14,12% zużycia. amount to 14.12% of consumption. Although a
Mimo że w 2016 r. zanotowaliśmy nieznaczny wzrost slight increase of production from particular RES
produkcji energii z poszczególnych źródeł OZE, was observed in 2016, the total RES production

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
65
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

to roczny wzrost produkcji z OZE wzrósł sumarycz- growth was only 0.5% compared to previous year.
nie zaledwie o 0,5% w stosunku do roku poprzed- Even if energy consumption in 2017 remains on
niego. Nawet jeśli w tym roku zużycie brutto będzie the 2016 level, the supply of electricity from RES
na poziomie z roku 2016, to podaż elektryczności will be below the target, and the shortage will be
z OZE pozostanie poniżej zakładanego poziomu, similar to last year’s.
a deficyt będzie zbliżony do ubiegłorocznego.

¯¯ Produkcja energii elektrycznej w 2015 i


2016 r. z różnych technologii OZE ¯¯ Electricity production in 2016 and 2016
from various RES technologies

Produkcja w 2015 Produkcja w 2016 Roczny wzrost


Technologia OZE
(GWh) (GWh) (%)

Production in 2015 Production in 2016 Change


RES Technology
(GWh) (GWh) (%)

Hydro (hydro) 1832,2 2139,6 16,8%


Energetyka wiatrowa (onshore)
10902,6 12595,3 15,5%
wind (onshore)
Biogaz (biogas) 857,9 1020,8 19,0%
Biomasa (biomass) 4550,1 4571,6 0,5%
Współspalanie (cofiring) 4479,8 2351,9 -47,5%
Fotowoltaika (PV) 56,6 123,7 118,5%
Podsumowanie (total) 22679,3 22803,0 0,5%

Źródło: Wyliczenia PSEW na podstawie danych ARE. Source: PWEA calculations based on ARE data.

¯¯ Produkcja OZE i udział technologii oraz


realizacja celu z KPD ¯¯ RES energy production by technology
and NREAP target realization

35 000 21,0

30 000 18,0

25 000 0 0 1 15,0
4 4 4
0
GWh

20 000 4 12,0
3 4 48
%
15 000 28 35
39 56 55 9,0
3
4 24
10 000 3
15 6
14
23 23 20
6,0
19 20
5 000 51 49 43
23 23 20 3,0
12 10
27 18 12 14 11 8 10 9
0 0,0
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2016-12

7,5 8,9 10,7 11,1 12,4 13,7 13,9 14,7 15,6 16,8 19,1 13,9

6,6 8,2 10,2 10,7 12,2 13,0 13,5 13,5

Udział OZE [%] Woda Biomasa (bez współspalania) Biogaz


RES share [%] Hydro Biomass (w/o cofiring) Biogas
Cel KPD Współspalanie Wiatr PV
NREAP target [%] Cofiring Wind PV

Prognoza realizacji celu OZE 2020 dla Polski RES 2020 target realization forecast for Poland

Analizę dotyczącą realizacji celu OZE 2020 dla Pol- An analysis of realization of Poland’s 2020 RES
ski przygotowała też firma doradcza Ecofys i Uni- target was also prepared by Ecofys consulting
wersytet Techniczny w Wiedniu. Z badania wynika, company and the Technical University in Vienna.

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
66
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

że Polska ma jeszcze szansę wypełnić zobowiąza- The study shows that Poland still has a chance to
nia w zakresie udziału odnawialnych źródeł ener- meet its obligations regarding the share of renew-
gii w energetyce. Niezbędne jest jednak podjęcie able energy sources in the energy sector. How-
dodatkowych i szybkich działań, które zachęcą do ever, it is necessary to take additional and quick
zwiększenia wykorzystania OZE w sektorze elek- action to incentivise further deployment of RES in
troenergetycznym, ciepłownictwie i chłodnictwie the electricity, heating and cooling, and transport
oraz w transporcie. Dzięki zwiększeniu możliwości sectors. Thanks to increasing the possibilities to
wykorzystania potencjału do dalszego rozwoju Od- utilize the potential for further RES development,
nawialnych Źródeł Energii unowocześniony został- the Polish electricity generation sector would also
by też system wytwarzania energii elektrycznej. be modernized.
W tej chwili Polska jest na drodze do osiągnięcia Poland is currently on a path to achieve an RES
w  2020 r. udziału OZE na poziomie od 10,0% do share of 10.0% to 13.8% in 2020, whereas the
13,8%. Celem jest natomiast 15,5%. Wykres poni- target is 15.5%. The figure below shows possible
żej przedstawia możliwe trajektorie realizacji celu trajectories for RES deployment with the current
przy obecnym wsparciu regulacyjnym i planowaną regulatory support and the planned trajectory for
trajektorię realizacji celu na rok 2020. the RES 2020 target.

15,5%
16
13,8%
14

12
10,0%
10

% 8
6

0
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Plan wg KPD (NREAP planned) Optymistyczny scenariusz bazowy (Optimistic Baseline Scenaria)
Dane historyczne (Historic) Pesymistyczny scenariusz bazowy (Pessimistic Baseline Scenaria)

Źródło: „Prognoza realizacji celu OZE 2020 dla Polski”, Eco- Source: “2020 Renewable Energy Target Realisation Forecast
fys i Uniwersytet Techniczny w Wiedniu na zlecenie Polskiego for Poland”, Ecofys – A Navigant Company and TU Wien, com-
Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, marzec, 2017 r. missioned by the Polish Wind Energy Association, March 2017.

Według analityków, przy obecnym wsparciu regu- According to analysts, with the current regulato-
lacyjnym i optymistycznych bazowych założeniach ry support and optimistic baseline assumptions,
Polsce zabraknie do realizacji celu OZE na 2020 Poland would miss its 15% renewable energy
rok co najmniej 791 tys. toe. Natomiast przy zało- target for 2020 by at least 791 ktoe. Under pes-
żeniach pesymistycznych luka może wzrosnąć do simistic assumptions that gap could increase to
3 556 tys. toe. Autorzy raportu zwracają też uwagę, 3,556 ktoe. The authors of the report also note
że sektor transportu znajduje się znacząco poniżej that the transport sector is significantly below its
swojej planowanej ścieżki. Jeśli ten trend będzie planned trajectory. If that trend is continued, then
kontynuowany, to „niezbędne będzie skompenso- “a significant gap will need to be compensated by
wanie znaczącej luki przez znaczące dodatkowe in- substantial additional deployment - beyond the
westycje powyżej poziomów planowanych w KPD NREAP sector trajectory in the RES H&C and/or
dla sektorów ciepłownictwa i chłodnictwa oraz the RES-E sectors”24. Another reason for concern
elektroenergetyki”24. Niepokojący jest również fakt, is that currently there is no visible trend towards
że obecnie nie widać trendu, który wskazywałby, że overachievement in the heating and cooling sec-
sektor ciepłownictwa i chłodnictwa będzie w stanie tor that could (partially) compensate for undera-
wypracować nadwyżkę będącą w stanie chociaż chievement in transport.
częściowo skompensować niedobór w sektorze
transportu.

24 „Prognoza realizacji celu OZE 2020 dla Polski”, Ecofys – A Navi- 24 “2020 Renewable Energy Target Realisation Forecast for Poland”,
gant Company i Uniwersytet Techniczny w Wiedniu na zlecenie Ecofys – A Navigant Company and TU Wien, com­missioned by
Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, marzec, 2017 r. the Polish Wind Energy Association, March 2017

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
67
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Z kolei w sektorze elektroenergetycznym wolume- On the other hand, in the electricity sector (RES-E)
ny energii elektrycznej z OZE, przydzielone w au- the volumes of electricity from RES allocated in
kcjach w roku 2016 i planowane na rok 2017, nie auctions in 2016 and announced for 2017 will not
będą wystarczające do wyrównania łącznej luki be sufficient to compensate for the total gap in the
w całym sektorze OZE. Żeby osiągnąć cel, należy whole RES sector. In order to meet the target Po-
zrealizować jeden z trzech zaproponowanych sce- land has to implement one of three proposed sce-
nariuszy i zbudować więcej nowych mocy OZE. narios and build more new RES capacity.

¯¯ Scenariusze realizacji celu dla sektora


OZE–E: dodatkowa produkcja energii w ¯¯ RES-E target realisation scenarios:
additional electricity production in 2017-
latach 2017–2020 (GWh) 2020 (GWh)

13 000
129
12 000
150 129 130
11 000 470
150
10 000
4029
9 000 3708 3257
8 000
351
350 440
7 000 1191
1189
6 000

5 000

4 000

3 000 6160 5764 7088

2 000

1 000

0
Scenariusz realizacji celu Scenariusz realizacji celu Scenariusz realizacji celu
„energetyka” „zrównoważony” „zrównoważony alternatywny”
RES-E focussed Target Scenario Balanced Target Scenario Alternative Balanced Target Scenario

Wiatr (ląd) PV Biomasa Inne OZE


Onshore wind Solar PV Biomass Other RES
Wiatr (morze) Biogaz Woda
Offshore wind Biogas Hydro

Źródło: Ecofys – A Navigant Company25. Source: Ecofys – A Navigant Company25.

Raport wykazał, że „Polska powinna szybko pod- The report demonstrates that “Poland needs to
jąć dodatkowe działania zachęcające do zwięk- take additional and swift action to incentivise fur-
szenia wykorzystania OZE we wszystkich trzech ther deployment across the three RES subsectors.
podsektorach. Takie dodatkowe działania są nie- Such additional measures are needed to meet the
zbędne dla realizacji celu 2020 niezależnie od za- 2020 target irrespective of the assumptions on fi-
łożeń dotyczących wzrostu całkowitego zużycia nal energy demand growth for the coming years”26.
energii w nadchodzących latach”26.
Istniejąca polityka wsparcia musi zostać wzmoc- The existing support policy must be strengthened,
niona m.in. poprzez zwiększone wolumeny aukcji e.g. by increased auction volumes for RES-E that
OZE, które pozwoliłyby na dostarczenie dodat- could deliver the required additional volumes
kowych ilości energii wymaganych do roku 2020. by 2020. Analysts also call for additional efforts
Analitycy postulują też podjęcie dodatkowych wy- aimed at removing existing non-cost barriers cur-
siłków zmierzających do likwidacji barier pozakosz- rently preventing investment in green energy. Pre-

25 Pełen raport „Prognoza realizacji celu OZE 2020 dla Polski” jest 25 Full report „2020 Renewable Energy Target Realisation Forecast
dostępny na stronie www.psew.pl. for Poland” is available at www.psew.pl
26 „Prognoza realizacji celu OZE 2020 dla Polski”, Ecofys – A Navi- 26 “2020 Renewable Energy Target Realisation Forecast for Poland”,
gant Company i Uniwersytet Techniczny w Wiedniu na zlecenie Ecofys – A Navigant Company and TU Wien, com­missioned by
Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, marzec, 2017 r. the Polish Wind Energy Association, March 2017.

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
68
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Izabela Kielichowska
Managing Consultant, Ecofys – A Navigant Company

W pracy zaproponowaliśmy trzy spo- In the paper we proposed three ways to


soby realizacji celu w oparciu o istnie- meet the target based on existing legal
jące ramy prawne. Konieczne jest na framework. For example, it is necessary
przykład zwiększenie częstotliwości to increase the frequency and volume of
i  wolumenu aukcji dla różnych źródeł auctions for different sources of clean
wytwarzających czystą energię elek- electricity: additional 6,000-7,000 GWh
tryczną: niezbędne jest m.in. dodatko- of energy from wind is needed, 3,000-
we 6000–7000 GWh energii wytworzonej 4,000 GWh from biomass, 1,000 GWh
z wiatru, 3000–4000  GWh przy użyciu from PV, 350-440 GWh from biogas and
biomasy, 1000  GWh dzięki fotowoltaice, 300-500 GWh from other sources.
350–440  GWh energii z biogazu oraz
300–500 GWh z innych źródeł.

towych, które dzisiaj utrudniają lub uniemożliwiają dictability and medium and long-term visibility of
inwestycje w zieloną energię. Kluczowe znaczenie RES deployment plans are critical to mobilise the
dla zwiększania inwestycji mają też przewidywal- required investments; these should be expressed
ność oraz średnio- i długoterminowa przejrzystość by ambitious goals and auctions volumes an-
planów rozwoju OZE, wyrażone przez ambitne nounced well in advance. Additional measures to
cele i odpowiednio wcześniej ogłaszane wolume- meet the target, such as further RES-E auctions
ny aukcji. Dodatkowe działania wspomagające for the 2018-2020, or increased budgets for re-
osiągnięcie celu (takie jak dodatkowe aukcje OZE newables in buildings, should be announced as
w elektroenergetyce na lata 2018–2020 czy zwięk- early as possible to ensure that investments hap-
szone budżety na źródła odnawialne w budynkach) pen in time to meet the 2020 RES target.
powinny zostać ogłoszone możliwie szybko, aby
zagwarantować, że inwestycje zostaną zrealizowa-
ne w czasie, który pozwoli na osiągnięcie celu OZE
dla roku 2020.

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
69
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Jak Polska realizuje unijne zobowiązania dotyczące zielonej energii – How Poland meets its obligations on green energy –
analiza dotycząca rocznych celów OZE analysis of yearly RES targets
70
ROZDZIAŁ 6

Rynek mocy
a sektor wiatrowy
CHAPTER 6
Capacity market and
the wind power sector

71
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1. Polska planuje wprowadzić rynek 1. Poland is planning to introduce a ca-


mocy, mimo że obowiązują już u nas pacity market, although some of its
jego niektóre elementy, takie jak ope- elements are already in place, e.g. the
racyjna rezerwa mocy czy też usługa operating capacity reserve or cold in-
interwencyjnej rezerwy zimnej. tervention reserve service.
2. Rynek mocy musi być zgodny z kie- 2. The capacity market must comply with
runkiem zmian zaproponowanych the direction of changes proposed by
przez Komisję Europejską i Parlament the European Commission and the Eu-
Europejski w ramach tzw. pakietu zi- ropean Parliament under the so-called
mowego. Winter Package.
3. Pakiet zimowy zabrania uczestnic- 3. The Winter Package prohibits partici-
twa w rynku mocy jednostkom, które pation in the capacity market for units
emitują ponad 550 kg CO2/MWh, czyli emitting more than 550 kg CO2/MWh,
niemal wszystkim elektrowniom wę- i.e. almost all coal-fired plants.
glowym. 4. Wind farms are expected not to be
4. Do udziału w rynku mocy mają nie zo- allowed to participate in the capacity
stać dopuszczone elektrownie wia- market, but allowing them to provide
trowe, ale umożliwienie wiatrakom ancillary services could equalize the
świadczenia usług systemowych mo- opportunities for different energy so-
głoby wyrównać szanse różnych źró- urces.
deł wytwarzania energii.

Rynek mocy jest jednym z głównych czynników, The capacity market is one of the main factors to
które wprowadzone w życie, wpłyną na praktycz- influence the entire energy sector in Poland once
nie cały sektor energetyczny w Polsce. Od jego they are enacted. Its detailed provisions will only
szczegółowych zapisów zależy tylko, jak duży determine the extent of that influence. Changes
będzie ten wpływ. Zmiany odczują więc nie tylko will be felt not only by conventional sources based
źródła konwencjonalne oparte na węglu, ropie czy on coal, oil or gas, but also by the whole renewa-
gazie, ale także cały sektor energetyki odnawial- ble energy sector or the companies linked to the
nej oraz podmioty skupione wokół pomysłu wybu- idea of building a nuclear plant in Poland. The Min-
dowania nad Wisłą elektrowni jądrowej. Minister ister of Energy says that „the capacity market is
Energii twierdzi, że „Rynek mocy to najlepsze roz- the best systemic solution for the Polish electricity
wiązanie systemowe dla polskiej elektroenergetyki sector. (...) Its key task is to create incentives for
(…) Jego kluczowym zadaniem będzie stworzenie decisions on investments and modernizations”27.
zachęt do podejmowania decyzji inwestycyjnych
i modernizacyjnych”27.
Tymczasem według PSE, do 2020 r. konieczne Meanwhile, according to PSE, by 2020 it might
może być wycofanie z eksploatacji przestarza- be necessary to decommission outdated conven-
łych bloków konwencjonalnych o łącznej mocy ok. tional units with a total capacity of ca. 7 GW, or
7 GW, a do roku 2030 nawet 12 GW. W budowie even 12 GW by 2030. On the other hand, there is
jest z kolei zaledwie 6 GW nowych mocy. Konse- only 6  GW of new capacity under construction.
kwentna wymiana tych źródeł na elastyczne (tak- Consistent replacement of these units with more
że oparte na węglu) pozwoli zarówno zwiększyć flexible ones (also coal-based) would allow for in-
udział OZE w miksie energetycznym, jak i zapew- crease of RES share in the energy mix and also
nić bezpieczeństwo systemu (w ujęciu krajowym ensure grid security (on national and regional lev-
oraz regionalnym). Dodatkowo ułatwi to elastycz- el). It would also allow for flexible energy sources
nym źródłom energii funkcjonowanie na rynku to operate under the new market design without
o  nowym kształcie bez konieczności korzystania the need to use state aid to help keep certain gen-
z pomocy publicznej, która miałaby utrzymywać erating units on standby.
określone bloki energetyczne w gotowości.
Zanim zostanie stworzony prawdziwie regionalny Before a truly regional energy market is created
rynek energii (co zminimalizuje ryzyko związane (which would minimize the risk related to ensur-

27 Strona internetowa Ministerstwa Energetyki, http://www.me.gov. 27 Ministry of Energy website, http://www.me.gov.pl/node/26169,


pl/node/26169, dostęp: 20.02.2017 r. accessed on: 20.02.2017.

Rynek mocy a sektor wiatrowy Capacity market and the wind power sector

72
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

z  zapewnieniem bezpieczeństwa pracy krajowe- ing security of the national system), some capac-
go systemu), już wprowadza się elementy rynku ity market elements, such as activities based on
mocy, takie jak działania opierające się na opera- operating capacity reserve, are already being in-
cyjnej rezerwie mocy. Dzięki temu niektórzy wy- troduced in Poland. Thanks to this some energy
twórcy nie muszą wyłączać swoich nierentownych producers do not have to shut down their unprof-
bloków, a płatność za taką rezerwę jest gwaran- itable units, and the payment for such a reserve is
towana przez kilkusetmilionowy budżet w  taryfie guaranteed by a several-hundred-million budget
PSE S.A. in PSE SA’s tariff.
W Polsce zaczął też funkcjonować drugi element A second element of the capacity market has al-
rynku mocy, jakim jest przetarg na usługę inter- ready started to function in Poland – the tender for
wencyjnej rezerwy zimnej. W tym wypadku chodzi cold intervention reserve. In this case it is about
o moc, która jest niejako wyjęta z rynku i czeka the capacity that is in a way taken out of the market
w  wyłącznej dyspozycji operatora przesyłowego and waiting at the sole disposal of the transmis-
na wypadek, gdyby w systemie zabrakło mocy. sion system operator in case there is a shortage of
Rynek zaproponował, że opóźni zamykanie nie- capacity in the system. The market has proposed
których jednostek, pod warunkiem że PSE S.A. to postpone decommissioning of certain units un-
dalej będzie ponosić koszty ich utrzymania. Inter- der the condition that PSE SA continues to bear
wencyjna rezerwa zimna funkcjonuje jako działanie the costs of their maintenance. Cold intervention
doraźne, poprawiające bezpieczeństwo dostaw reserve acts as a temporary solution improving
energii do roku 2017 z możliwością przedłużenia the security of energy supply until 2017, with an
jeszcze o dwa lata. option to extend for another two years.
Warto pamiętać, że powyższe rozwiązania są tyl- It is worth remembering that the solutions men-
ko tymczasowe. Głównym celem powinno być na- tioned above are only temporary. The main ob-
tomiast stworzenie regionalnego rynku połączeń jective should be to create a regional market of
transgranicznych oraz promowanie nie tyle samej cross-border interconnections and to promote
mocy, ile jej elastyczności. Dzięki takim działaniom not just capacity itself, but its flexibility. Thanks to
inwestorzy skupieni na źródłach konwencjonal- such activities, investors focusing on convention-
nych będą decydować się na budowę jednostek al sources will make decisions to build generating
(także węglowych) o znacznie wyższym stopniu units (also coal-based) with a much higher operat-
elastyczności pracy, co ułatwi im współpracę ze ing flexibility, which will facilitate their cooperation
zmiennymi OZE i utrzymanie się na rynku bez się- with variable RES and keep them in the market
gania po wsparcie ze strony państwa. Tego typu without the need for state aid. Such processes are
procesy zachodzą już w Danii i Niemczech. already taking place in Denmark and Germany.

6.1. Rynek mocy a pakiet zimowy 6.1. Capacity market vs Winter Package
Analizując wpływ ustawy o rynku mocy czy to na Analyzing the impact of possible capacity market
polski system energetyczny, czy też wyłącznie legislation on the Polish power system or just the
na sektor energetyki wiatrowej, trzeba pamiętać wind power sector, one should bear in mind that
o tym, że ta ustawa musi być zgodna z kierunkiem such legislation must be in line with the direction
zmian legislacyjnych zapowiadanych od dłuższe- of legislative changes already announced by the
go czasu przez Komisję Europejską oraz Parla- European Commission and the European Parlia-
ment Europejski. Zmiany te zostały zaprezento- ment. Such changes have been presented as a
wane w postaci pakietu projektowanych dyrektyw package of planned EU directives and regulations
i rozporządzeń unijnych pod nazwą „Winter Pac- called the “Winter Package”. The analysis of the
kage”. Z analizy pakietu zimowego wynika szereg Winter Package leads to a number of conclusions
wniosków i potencjalnych uwarunkowań, które and potential conditions that may in the future de-
mogą w przyszłości rzutować na zakres lub wręcz termine the scope or even the possibility to obtain
możliwość uzyskania przez proponowany projekt European Commission’s approval for the draft leg-
ustawy o rynku mocy zgody ze strony Komisji Eu- islation on capacity market with regard to state aid
ropejskiej na udzielenie sektorowi elektroenerge- given to the Polish electricity sector in the form of
tyki w Polsce pomocy publicznej właśnie w formie such capacity market.
tego rynku mocy.
Oczywiście głównym problemem, jaki polski sek- Obviously, the main problem with the Winter Pack-
tor energetyczny będzie miał z pakietem zimo- age for the Polish energy sector is the exclusion
wym, jest brak dopuszczenia do uczestnictwa from the capacity market of those generating units
w rynku mocy jednostek, których emisje przekra- whose CO2 emissions exceed the threshold of

Rynek mocy a sektor wiatrowy Capacity market and the wind power sector

73
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

czają próg 550  kg CO2/MWh. Próg ten znajduje 550 kg/MWh, as this value is below the technical
się bowiem poniżej możliwości technologicznych capabilities of coal-fired units, even the relatively
jednostek węglowych, w tym nawet stosunkowo highly efficient supercritical units. Therefore, if the
wysokosprawnych bloków nadkrytycznych. Jeśli 550 kg CO2/MWh threshold is not changed in the
zatem próg 550 kg CO2/MWh nie ulegnie zmianie process of political negotiations, it may prevent
w trakcie procesu negocjacji politycznych, to może covering potential new coal-fired installations in
skutecznie uniemożliwić objęcie rynkiem mocy no- Poland with capacity market.
wych instalacji węglowych w Polsce.
Pakiet zimowy zawiera też dwa kolejne elementy The Winter Package also contains two other im-
istotne, które będą miały duży wpływ na dyskusje portant elements that will have a significant im-
o potencjalnym rynku mocy w Polsce: pact on the discussions about the possible ca-
1. Rynki mocy mogą być wdrażane tylko tam, pacity market in Poland:
gdzie są one niezbędne, przy założeniu regio- 1. Capacity markets may only be implemented
nalnej oceny adekwatności mocy zainstalowa- where they are necessary, under the assump-
nej (generation adequacy). Oznacza to, że zanim tion of regional assessment of generation ad-
Polska będzie mogła wdrożyć jakikolwiek rynek equacy. This means that before Poland could
mocy, musi rozważyć skorzystanie z systemów implement any capacity market, it must con-
sąsiednich w celu zbilansowania własnego sider using neighbouring systems to balance
systemu, wprowadzić narzędzia zwiększające its own system, introduce instruments increas-
elastyczność istniejącego już systemu, w tym ing the existing system’s flexibility, including
usługi systemowe, a dopiero w  ostateczności ancillary services, and only then introduce the
i na możliwie ograniczoną skalę (tymczasowo), capacity market, ultimately and to a limited ex-
będzie mogła wprowadzić rynek mocy. tent (temporarily).
2. Rynek mocy, który zostanie zaakceptowany 2. The capacity market, in order to be accepted
przez Komisję Europejską, ma co do zasady by the European Commission, is principally
być otwarty dla operatorów z innych krajów supposed to be open to operators from oth-
w  danym regionie, którzy są w stanie świad- er countries in the region who are willing to
czyć tego rodzaju usługi systemowe także pol- provide this type of ancillary services also to
skiemu OSP. Zatem potencjalne nowe polskie the Polish TSO. Therefore possible new Polish
bloki węglowe będą musiały konkurować o te coal-fired units will have to compete for these
usługi z nowymi blokami gazowymi, na przy- services with new gas-fired units, for example
kład w Niemczech, które z uwagi na bardzo from Germany, which due to very high tech-
duże możliwości technologiczne w zakresie nological capabilities with regard to load var-
zmienności obciążenia będą konkurencyjną iability will be a competitive alternative to not
alternatywą dla mało elastycznych bloków wę- very flexible coal-fired units using supercritical
glowych w technologii nadkrytycznej. technology.
Biorąc pod uwagę wyżej wymienione argumenty, With regard to the above mentioned arguments it
wprowadzenie rynku mocy w Polsce, w kształ- is clear that the introduction of capacity market in
cie zaproponowanym przez Ministerstwo Energii Poland, in the shape proposed by the Ministry of
w grudniu 2016 r., nie tylko nie jest zbieżne z pro- Energy in December 2016 is not only inconsistent
pozycjami Komisji Europejskiej, ale wręcz oddala with the proposals of the European Commission,
Polskę od osiągnięcia unijnych celów w zakresie but it will also move Poland further away from
klimatu i energii do 2030 r. Nawet jeśli rządowi meeting the EU climate and energy targets for
uda się wynegocjować odstępstwa od niektórych 2030. Even if the government succeeds at nego-
regulacji dotyczących funkcjonowania w Polsce tiating derogation from certain regulations related
rynku mocy, to i tak w dłuższym okresie będzie to to the functioning of the capacity market in Poland,
szkodliwe dla polskiej gospodarki. Utrwalenie na in the longer term it will be harmful to the Polish
następne dekady obecnej struktury technologicz- economy. Consolidating the current technological
nej wytwarzania energii elektrycznej spotęguje structure of electricity generation for the coming
tylko już dziś liczone w miliardach złotych koszty decades will only increase the indirect costs of op-
pośrednie funkcjonowania energetyki węglowej eration of the coal-based energy sector and will
i spowoduje powstanie po roku 2030 ogromnych lead to enormous “orphaned” costs after 2030, re-
kosztów osieroconych, wynikających z braku lated to the lack of possibility for further operation
możliwości dalszego funkcjonowania dopiero co of recently built coal power plants due to their lack
wybudowanych elektrowni węglowych, ze wzglę- of competitiveness.
du na ich niekonkurencyjność cenową. The capacity market (at least in its current shape)
Rynek mocy (przynajmniej w obecnym kształcie) will not only fail to solve structural problems of
nie tylko nie rozwiąże strukturalnych problemów the Polish electricity sector, but will not incentiv-

Rynek mocy a sektor wiatrowy Capacity market and the wind power sector

74
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

polskiego sektora elektroenergetycznego, ale i nie ise investors to build new, low-emissions (or even
zachęci inwestorów do wybudowania nowych, ni- zero-emissions) energy sources, covering the
skoemisyjnych (lub nawet bezemisyjnych) źródeł increased power demand. Its main effect will be
energii, pokrywających wzrost zapotrzebowani na the transfer of funds from consumers to selected
moc. Jego głównym skutkiem będzie transfer pie- power producers.
niędzy od konsumentów do wybranych wytwór-
ców energii.

6.2. Wpływ 6.2. Impact


rynku mocy na energetykę of capacity market on the
wiatrową wind power sector

Głównym wpływem wprowadzenia rynku mocy The main effect of the introduction of capacity
w  kształcie zaproponowanym w grudniu przez market in the shape proposed in December by
­Ministerstwo Energii będzie zaburzenie rynku energii the Ministry of Energy will be the distortion of the
i zasad kształtowania na nim cen. Doświadczenia in- energy market and the pricing principles on that
nych krajów, w których wprowadzono podobne roz- market. Experiences from other countries where
wiązania, wskazują że wprowadzenie rynku mocy similar solutions have been introduced show that
może oznaczać pewien spadek hurtowych cen ener- the introduction of capacity market may lead to a
gii elektrycznej.28 Będzie to miało bardzo poważne certain drop in wholesale electricity prices.28 This
konsekwencje dla funkcjonujących już w Polsce will have very serious consequences for the vari-
różnych instalacji OZE wybudowanych w systemie ous existing RES installations built under the green
zielonych certyfikatów, w tym także dla elektrowni certificates system, including wind farms with a
wiatrowych o łącznej mocy ponad 5 700 MW. Wyni- total capacity of over 5,700 MW. This is due to the
ka to z faktu, że źródła OZE, w tym wiatraki, nie będą fact that RES, including wind turbines, will not be
mogły uczestniczyć (w przeciwieństwie do źródeł able (contrary to conventional sources) to partic-
konwencjonalnych) w zaproponowanym  projekcie ipate in the proposed capacity market, meaning
ustawy rynku mocy, co będzie oznaczało, że  nie that they will not have any other source of income
będą miały żadnego innego źródła przychodów, to compensate the loss of revenue due to drop-
którymi mogłyby wyrównać przychody utracone ping wholesale energy prices.
z tytułu spadku hurtowych cen energii.
Warto też zaznaczyć, że spadek cen na hurtowym It is worth noting that the price drop in the whole-
rynku energii nie będzie oznaczał spadku kosztów sale electricity market will not equate to a price
energii dla Polaków. Wręcz przeciwnie – wprowa- drop for Polish consumers. Quite the opposite
dzenie rynku mocy będzie wiązało się ze znaczący- – the introduction of the capacity market will be
mi kosztami dla odbiorców końcowych, które będą linked to significant costs to end customers, high-
wyższe niż ewentualna oszczędność wynikająca ze er than the possible savings due to the drop in
spadku cen hurtowych. wholesale prices.
W przypadku wejścia w życie zapisów zawartych In case of entry into force of the provisions con-
w rządowych propozycjach dotyczących rynku tained in governmental proposals on capacity
mocy, równolegle powinny zostać również wdro- market, other legislative solutions should be im-
żone rozwiązania ustawowe, które zrekompensują plemented in parallel, aimed at compensating the
nieuchronne negatywne skutki tych przepisów dla inevitably negative effects of these regulations for
energetyki wiatrowej. Tylko w ten sposób szanse the wind power sector. Only in such a way will the
rynkowych wytwórców energii z OZE i ze źródeł opportunities for RES power producers and con-
konwencjonalnych będą bardziej wyrównane. Ta- ventional generators be more even. Such action
kie działanie jest w pełni zgodne z przedstawionymi is fully in line with the solutions presented by the
przez Komisję Europejską systemowymi rozwią- European Commission regarding the new market
zaniami dotyczącymi nowego rynku energii, które design, expected to come into effect in 2020.
będą obowiązywać w Unii Europejskiej od 2020 r. New regulations affecting the design and princi-
Nowe regulacje wpływające na kształt i zasady dzia- ples of operation of the energy market (such as
łania rynku energii (takie jak wprowadzenie rynku the introduction of capacity market) should sup-
mocy) powinny wspierać proces transformacji rynku port the process of transformation of the energy
energii w kierunku energetyki nisko- i bezemisyjnej, market towards low- and zero-emissions energy

28 Ta zmiana będzie wynikała z faktu, że część wytwórców energii, 28 That change will result from the fact that some power producers
którzy skorzystają z mechanizmów „mocowych”, przeniesie część who will benefit from capacity mechanisms will cover some of
swoich kosztów funkcjonowania właśnie poprzez opłaty „mo- their costs by capacity payments and not by revenues generated
cowe”, a nie przez przychody generowane na hurtowym rynku on the wholesale electricity market.
energii.

Rynek mocy a sektor wiatrowy Capacity market and the wind power sector

75
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

promując jednocześnie technologie dużej elastycz- sector, at the same time promoting technologies
ności, potrzebnej do zasadniczego zwiększenia with high flexibility needed to significantly increase
udziału OZE w polskim miksie energetycznym, przy the share of renewables in the Polish energy mix at
minimalnym nakładzie kosztów. a minimum cost.
Sposobem na skompensowanie strat wytwórcom The way to compensate losses to RES energy pro-
energii z OZE, który może poprawić także sytuację ducers that may also improve the situation of end
odbiorców końcowych, jest uzupełnienie propono- users is to supplement the proposed solutions for
wanych rozwiązań dotyczących rynku mocy o wpro- capacity market with introduction of provisions on
wadzenie zapisów dotyczących otwarcia rynku opening the ancillary services market to RES en-
usług systemowych dla wytwórców energii z OZE. ergy producers.

Rynek mocy a sektor wiatrowy Capacity market and the wind power sector

76
ROZDZIAŁ 7

Integracja energetyki
wiatrowej w sieci
CHAPTER 7
Grid integration of
wind power

77
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Podstawowym problemem bilansowania systemu The main issue with balancing a power system
elektroenergetycznego z dużą wartością zainsta- with high penetration of renewables (wind farms)
lowanej mocy w OZE (farmach wiatrowych) jest is the operation in off-peak periods with simulta-
praca w dolinach obciążenia, przy równoczesnych neous good wind conditions. For safe and secure
dobrych warunkach wiatrowych. Dla poprawnej operation of the grid it is necessary to keep con-
i bezpiecznej pracy KSE konieczne jest pozosta- ventional units in operation with a capacity cov-
wienie w ruchu jednostek klasycznych zapew- ering the technical generation minimum. Based
niających pokrycie mocy stanowiącej minimum on realistic analysis it may be said that the margin
techniczne generacji. W wyniku realnych analiz available for RES (between the demand and the
można stwierdzić, że margines dostępny dla OZE technical generation minimum) can be very narrow
(między zapotrzebowaniem a minimum technicz- in the Polish power system, in the range of 1,000-
nym generacji) może być w KSE bardzo wąski, na 2,000 MW. In such conditions it is obvious that
poziomie 1000–2000 MW. W takich warunkach curtailment of wind generation is necessary, using
oczywiste jest, że konieczne są ograniczania ge- available dispatch measures. It should be noted
neracji wiatrowej za pomocą dostępnych środków that simultaneous occurrence of the two limiting
sterowania dyspozytorskiego. Należy podkreślić, conditions (very low demand and very high wind
że łączne występowanie dwóch warunków ograni- across the country) is estimated only at approxi-
czających (bardzo małe zapotrzebowanie i bardzo mately 400 hours per year. Therefore it is not the
silny wiatr na terenie całego kraju) jest szacowane connection process, but the process of distrib-
rocznie tylko na mniej więcej 400 godzin. To więc uting the power from already connected sources
nie proces przyłączenia powinien służyć regulo- that should govern such occurrences.29
waniu tych sytuacji, a proces dystrybucji energii
z przyłączonych już źródeł.29
Integracja zmiennych źródeł energii do sieci nie Grid integration of variable energy sources will not
odbędzie się bez wykorzystania  nowoczesnych be possible without modern technologies such
rozwiązań technologicznych, takich jak: połącze- as cross-border interconnectors, smart grid, en-
nia transgraniczne, smart grid, magazyny energii, ergy storage, control centres, software, ancillary
centra sterowania, software, usługi regulacyjne services from RES, production forecasting or im-
z OZE, prognozowanie produkcji czy też poprawa provement of generation flexibility.
elastyczności systemu wytwarzania.
Przykłady takich rozwiązań zademonstrowane są Examples of such solutions are demonstrated,
na przykład w wynikach europejskiego raportu pt. for example, in the outcomes of the “TWENTIES”
„TWENTIES”.  Ten projekt przyczynił się do podjęcia project report. That project contributed to impor-
ważnych kroków w zakresie integracji energetyki tant steps taken to integrate wind power in nation-
wiatrowej w krajowych systemach energetycznych al grids and allowed for successful cooperation
oraz umożliwił udaną współpracę pomiędzy bran- between the wind power sector and transmission
żą energetyki wiatrowej a operatorami systemów system operators. The results of the project show
przesyłowych. Wyniki projektu pokazują, w jaki how modern technologies and smart manage-
sposób nowoczesna technologia oraz inteligentne ment can contribute to renewable energy source
zarządzanie mogą przyczynić się do wykorzystania being used to improve grid operation and system
odnawialnych źródeł energii, by poprawić działanie security, and emphasize the value of investments
sieci i bezpieczeństwa systemu oraz podkreślają in wind power.
wartość inwestycji w energetyką wiatrową.
Niezbędnym elementem integracji energetyki wia- Important elements of grid integration of wind
trowej w sieci i pracy całego systemu elektroener- power and operation of the entire power system
getycznego są też skuteczne metody prognozo- include efficient methods of forecasting genera-
wania poziomu energii elektrycznej generowanej tion of electricity from wind farms. The forecasts
przez źródła wiatrowe. Podstawą do prognoz są are based on statistical analyses of data from the
przeprowadzone analizy statystyczne danych power sector and beyond. Dynamic development
energetycznych oraz pozaenergetycznych. Dyna- of wind power in Poland in recent years means
miczny rozwój energetyki wiatrowej w ostatnich that the role of such forecasting is increasing.
latach w Polsce powoduje, że rola takich prognoz Based on hourly forecasts, effective optimization
cały czas rośnie. Godzinowe prognozy są istotne of load distribution and power balancing in the
w  procesie optymalizacji rozdziału obciążeń i  bi- system can be performed. Maximum forecast er-
lansowania mocy w systemie, natomiast maksy- ror is an indicator of the necessary level of power

29 „Ocena możliwości bilansowania KSE w latach 2020–2030 29 „Assessment of balancing capabilities of the Polish power system
z uwzględnieniem farm wiatrowych morskich i lądowych”, in 2020-2030 with regard to onshore and offshore wind farms”,
prof. P. Kacejko, Politechnika Lubelska, 2013. Prof. P. Kacejko, Lublin University of Technology, 2013

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

78
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

malny błąd prognozy jest wskaźnikiem niezbęd- reserve required for balancing the power system.
nego poziomu rezerwy mocy wymaganej do Therefore, the lowest possible error of forecast is
bilansowania systemu elektroenergetycznego. very important in terms of ensuring the reliability
Dlatego też uzyskanie możliwie najniższego błędu of the power system’s operation and minimizing
prognozy jest bardzo ważne, jeśli chodzi o zapew- the financial costs resulting from its share in the
nienie niezawodnej pracy systemu elektroenerge- electricity market.
tycznego oraz zminimalizowanie kosztów zwią- Key challenges in short-term predicting the elec-
zanych z udziałem w rynku energii elektrycznej. tricity generation by wind turbines are: the uncer-
Kluczowymi wyzwaniami przy krótkoterminowym tainty of prediction of meteorological conditions
prognozowaniu produkcji energii przez turbiny and the amount of power fluctuations (resulting
wiatrowe są: niepewność prognozy warunków from the technical conditions of wind turbine and
pogodowych oraz zakres wahań mocy (wynikają- some atmospheric factors).
cych z technicznych warunków pracy turbiny i nie-
których czynników atmosferycznych).

7.1. 7.1.
Źródła w OZE w elastycznym RES in a flexible power system
systemie elektroenergetycznym

Zwiększająca się elastyczność systemów elektro- Increasing flexibility of power systems means they
energetycznych sprawia, że są one w stanie zapew- can ensure reliable and quick response to sudden
niać niezawodną i szybką odpowiedź na nagłe zmiany changes in electricity demand and generation. It
zapotrzebowania i wytwarzania energii elektrycznej. is even more important in case of growing RES in-
Jest to niezwykle istotne w miarę zwiększania w sys- stalled capacity in the system.
temie zintegrowanej mocy zainstalowanej OZE.

Sposoby na zwiększanie elastyczności Ways to increase the flexibility of the po-


systemu elektroenergetycznego: wer system:
1. Wprowadzanie źródeł o zdolności 1. Introducing more sources with quick
szybkiego przejmowania obciążenia; load response capability
2. Dywersyfikacja struktury wytwarzania; 2. Diversification of generation structure
3. Magazynowanie energii elektrycznej; 3. Electricity storage
4. Skuteczne zarządzanie ograniczeniami 4. Effective management of system li-
systemowymi zapewniające lepszy do- mitations ensuring better access for
stęp do źródeł o cechach elastyczności; flexible sources
5. Integracja regionalna i rozwój połą- 5. Regional integration and development
czeń transgranicznych; of cross-border interconnectors
6. Zarządzanie stroną popytową za- 6. Demand side management allowing its
pewniające jej lepsze wykorzystanie better utilisation in system balancing
w  bilansowaniu systemu (Demand (Demand Side Management, Demand
Side Management, Demand Side Side Integration, Demand Response).
­Integration, Demand Response).

Zwiększanie rozwoju OZE sprawia jednak, że po- However, increased development of RES means
trzebne jest przemieszczanie konwencjonalnych that it is necessary to shift conventional thermal
elektrowni cieplnych, które działają jak rezerwa units, operating as system reserve, upwards on
systemowa, w górę uporządkowanego wykresu the load duration curve. Such a shift reduces the
obciążenia. Taki ruch zmniejsza wykorzystanie utilization and profitability of such plants, which on
i zyskowność tych elektrowni, co na rynkach o wy- markets with high share of renewables (e.g. Spain
sokim udziale źródeł odnawialnych (np. Hiszpanii or Germany) may result in their complete shut-
czy Niemczech) sprawia, że są one zagrożone cał- down. Due to the fact that keeping them on stand-
kowitym odstawieniem. Utrzymanie ich w  stanie by increases the system flexibility, in order to avoid
gotowości zwiększa elastyczność systemu, zatem their shutdown it is necessary to introduce chang-
aby uniknąć sytuacji wyłączenia ich z pracy, nie- es in load distribution schedules.
zbędne jest wprowadzenie zmian w harmonogra-
mach rozdziału obciążeń.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

79
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Dla zapewnienia elastyczności współczesnego To ensure flexibility of modern power system,


systemu elektroenergetycznego, w którym rozwi- where new renewables are being developed, both
jane są kolejne źródła odnawialne, konieczne są adequate market designs and adequate energy
zarówno odpowiednie modele rynku, jak i polityka policy and regulations are necessary. Detailed
energetyczna oraz stosowne regulacje. Dokład- knowledge on availability of reserve capacity in the
niejsza wiedza o osiągalności mocy rezerwowej grid (or required capacity of available distributed
z sieci (lub żądanej mocy dostępnych źródeł roz- sources) helps system operators in balancing the
proszonych) pomaga operatom systemu w jego system and ensuring security of supply. The fact
zbilansowaniu i zapewnieniu niezawodności do- that operators on markets with high RES share de-
staw. Zwiększaniu elastyczności sprzyja fakt, że velop increasingly better weather forecasting tools
operatorzy na rynkach z wysokim udziałem OZE that can be freely used, acts in favour of increased
opracowują coraz lepsze narzędzia prognozowa- flexibility.
nia warunków meteorologicznych, z których moż-
na bez problemu korzystać.

7.2. Usługi 7.2. Ancillary services from wind farms


regulacyjne z farm
wiatrowych

Krajowy System Elektroenergetyczny (KSE) stoi The Polish National Power System (Krajowy Sys-
przed rosnącymi wyzwaniami dotyczącymi bez- tem Elektroenergetyczny – KSE) is facing increas-
piecznego i niezawodnego przesyłania energii ing challenges related to safe and reliable elec-
elektrycznej i bilansowania systemu. Z jednej tricity transmission and balancing of the system.
strony jest to związane ze zwiększaniem ilości This is related on the one hand with the increasing
zastosowań energii elektrycznej oraz wzrostem number of applications of electricity and rising
zapotrzebowania na moc i energię u odbiorców demand for power and energy from end users,
końcowych, z drugiej strony – ze zmianami zacho- and on the other with the changes taking place
dzącymi w strukturze samego KSE, w szczegól- within the KSE itself, related in particular to the
ności zaś wiąże się to z rozwojem OZE, rozbudo- development of RES, expansion of grid infrastruc-

dr hab. inż. Krzysztof Madajewski


Dyrektor Instytutu Energetyki Oddział Gdańsk.
PhD Eng., Director, Energy Institute, Gdańsk

Ze względu na stopień zaawan- Due to the level of technology


sowania technologii wytwa- advancement and the size
rzania i wielkości instalacji, of installations, wind farms
farmy wiatrowe są prede- are suited to be a provider
stynowane do bycia dostaw- of ancillary services for the
cą usług regulacyjnych dla Transmission System Ope-
Operatora Systemu Przesy- rator, and in the future also
łowego, a w przyszłości rów- for Distribution System Ope-
nież dla Operatorów Systemów rators. However, wind farms
Dystrybucyjnych. Elektrownie are required to ensure complian-
muszą jednak zapewniać standardy ce with technical and telecommu-
techniczne i telekomunikacyjne świad- nications standards identical to those
czenia tych usług identyczne z tymi, offered by conventional units. Modern
które oferują jednostki konwencjonalne. wind turbines are capable of offering the
Nowoczesne turbiny wiatrowe są w sta- service level compliant with the require-
nie zaoferować standard świadczonych ments defined in the Grid Code (IRiESP)
usług zgodny z wymaganiami zdefinio- with regard to active power, voltage or
wanymi w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji reactive power control.
Sieci Przesyłowej (IRiESP) w odniesieniu
do regulacji mocy czynnej czy też regula-
cji napięcia i mocy biernej.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

80
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

wą infrastruktury sieciowej i sukcesywną wymianą ture and successive replacement of conventional


systemowych jednostek wytwórczych. Dlatego generation units. Therefore there is an increasing
też w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym demand in the KSE – expected to continue in the
rośnie, i w najbliższym czasie będzie rosnąć, za- future – for ancillary services helping to ensure the
potrzebowanie na usługi regulacyjne pozwalające required level of quality, security and reliability of
na zapewnienie wymaganego poziomu jakości, energy supply. Bearing in mind that an increasing
bezpieczeństwa i niezawodności dostaw energii. share of demand for energy is covered by renewa-
Biorąc pod uwagę, że coraz większa część zapo- ble energy sources, part of such services will have
trzebowania na energię elektryczną jest pokrywa- to be provided by those RES.
na przez Odnawialne Źródła Energii, część z tych
usług będzie mogła lub musiała być świadczona
właśnie przez OZE.
Szczegółową analizę tego czy i jakie usługi regu- A detailed analysis of whether and which ancil-
lacyjne mogą świadczyć OZE przeprowadził Insty- lary services can be provided by RES was carried
tut Energetyki Oddział Gdańsk w raporcie „Możli- out by the Energy Institute in Gdańsk in its report
wości świadczenia i zapotrzebowanie w KSE na “Capabilities and demand for ancillary services
usługi regulacyjne dostarczone przez generację provided by wind generation in the Polish power
wiatrową w Polsce”. Do oszacowania potencja- system”). Results of a survey from manufactur-
łu możliwości świadczenia usług regulacyjnych ers of 830 wind turbines with a total capacity of
przez farmy wiatrowe wykorzystano wyniki ankiet 1,694  MW, the data published by PSE SA under
uzyskanych od producentów 830 siłowni wiatro- coordination plans (including information about
wych o łącznej mocy 1694 MW, dane publikowa- installed capacity of wind farms in Poland) and
ne przez PSE S.A. w ramach planów koordyna- wind generation forecast until 2020 were used to
cyjnych (m.in. informujące o mocy zainstalowanej assess the potential for provision of ancillary ser-
elektrowni wiatrowych w Polsce) oraz prognozę vices by wind farms.
generacji wiatrowej do 2020 roku. The authors of the report argue that today wind
Autorzy raportu przekonują, że obecnie usługi re- farms with installed capacity of ca. 2,500-
gulacyjne mogą świadczyć elektrownie wiatrowe o 3,000 MW are capable of providing ancillary ser-
łącznej mocy zainstalowanej ok. 2500–3000 MW. vices, with such potential expected to increase to
Do 2020 roku ten potencjał może wzrosnąć nawet 4,000-4,500 MW by 2020.
do 4000–4500 MW.

7.2.1. Usługi regulacyjne, które mogą być 7.2.1. Ancillary services that can be
świadczone przez farmy wiatrowe provided by wind farms

Poszczególne turbiny oraz ich grupy zagregowa- Individual turbines and their groups aggregated
ne w ramach farm wiatrowych mogą służyć sys- within wind farms can serve the power system
temowi elektroenergetycznemu całą paletą usług. with a broad range of services. From the list in-
Przykładowo spośród tych skatalogowanych cluded in the Transmission Grid Code (IRiESP),
w IRiESP wiatraki spełniają wymagania technicz- wind turbines meet the technical requirements for:
ne stawiane:
1. Regulacji pierwotnej częstotliwości (Frequency 1. Primary frequency control (Frequency Contain-
Containment Reserve – FCR). Usługa jest ak- ment Reserve - FCR). The service is activated
tywowana autonomicznie przez jednostki wy- autonomously by generating units depending
twórcze w zależności od zmiany częstotliwości on changes in grid frequency measured locally.
sieciowej mierzonej lokalnie; 2. Secondary frequency and active power control
2. Regulacji wtórnej częstotliwości i mocy czyn- (Frequency Restoration Reserves - FRR). The
nej (Frequency Restoration Reserves – FRR). service is activated by the TSO via central reg-
Usługa aktywowana przez OSP za pomocą ulator;
centralnego regulatora; 3. Tertiary control (Replacement Reserves - RR).
3. Regulacji trójnej (Replacement Reserves – RR). The service is activated by the TSO via com-
Usługa aktywowana przez OSP za pomocą na- munications tools of the Balancing Market;
rzędzi komunikacyjnych Rynku Bilansującego; 4. Voltage and reactive power control. The ser-
4. Regulacji napięcia i mocy biernej. Usługa akty- vice is activated by the TSO.
wowana przez OSP.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

81
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Oprócz tego turbiny wiatrowe mogą być też wy- In addition, wind turbines can be equipped with
posażone w dodatkowe urządzenia rozszerzające additional devices expanding their range of ser-
zakres ich usług o kolejne możliwości, które mogą vices with other capabilities that can be used to
być wykorzystywane w celu poprawy bezpieczeń- improve the security and reliability of the power
stwa i niezawodności pracy systemu elektroener- system:
getycznego:
1. Szybka odpowiedź na zmianę częstotliwości 1. Fast Frequency Response;
(Fast Frequency Response); 2. Fast Reactive Current Injection;
2. Szybka generacja prądu biernego (Fast Reacti- 3. Voltage and reactive power control in case of
ve Current Injection); no active power generation.
3. Regulacja napięcia i mocy biernej w warun-
kach braku generacji mocy czynnej.

Regulacja pierwotna Primary control

Wiatraki mają możliwości świadczenia symetrycz- Wind turbines have the capability to provide sym-
nej rezerwy pierwotnej, przy czym IRiESP wy- metrical primary reserve, and the Transmission
maga od elektrowni wiatrowych zdolności tylko Grid Code only require wind turbines to have this
w paśmie redukcyjnym mocy (przy wzroście czę- capability in the power reduction band (in case of
stotliwości). Różnica wobec Jednostek Wytwór- frequency increase). The difference from centrally
czych Centralnie Dysponowanych (JWCD) polega dispatched generating units (CDGU) is based on
na nastawach strefy nieczułości statyzmu genera- setpoints for generator statism deadband. In case
tora. W przypadku JWCD jest ona niewielka i ge- of CDGUs this band is small and the generator is
nerator pracuje w trybie regulacji częstotliwości. operating in the frequency control mode. Wind
Natomiast elektrownie wiatrowe, o większej strefie turbines, with their broader deadband, reduce
nieczułości, zmniejszają moc w trybie obrony KSE. their output power to protect the grid.
Autorzy analizy z Instytutu Energetyki Oddział The authors of the analysis from the Energy Insti-
Gdańsk, powołując się na producentów turbin, za- tute in Gdańsk (based on data from turbine manu-
pewniają, że nie ma barier technicznych uniemoż- facturers) assure that there are no technical barri-
liwiających świadczenie usługi w symetrycznym ers for this service to be provided in a symmetrical
(-/+) paśmie regulacyjnym. Większość turbin oraz (+/-) control band. Most wind turbines and wind
farm wiatrowych jest technicznie przystosowana farms are technically capable of simultaneous
do równoczesnej regulacji mocy w funkcji często- power control as a function of frequency and re-
tliwości i redukcji mocy o zadaną wartość (vide duction of power by a given value (see secondary
regulacja wtórna). Turbiny i farmy mają możliwość control). Turbines and farms have the possibility to
zaniżenia mocy oddawanej do sieci w stosunku do reduce the power exported to the grid in relating
aktualnych warunków meteorologicznych z  rów- to current weather conditions with simultaneously
nocześnie aktywnym trybem regulacji związa- active frequency-related control mode, allowing
nym z częstotliwością, pozwalającym zarówno na for both additional reduction or increase of wind
dodatkowe zmniejszanie, jak i zwiększanie mocy farm power output (to the level resulting from cur-
farmy (do poziomu wynikającego z aktualnych wa- rent weather conditions) – according to the chang-
runków meteorologicznych) – stosownie do zmian es of grid frequency.
częstotliwości w sieci.

Regulacja wtórna Secondary control

Na świadczenie przez turbiny wiatrowe usług Wind turbines’ capability to provide secondary re-
w  zakresie rezerwy wtórnej pozwalają im możli- serve services is ensured by their technical capa-
wości techniczne dotyczące m.in. zakresu i gra- bilities related to the range and gradient of chang-
dientu zmian mocy czynnej. Turbiny wiatrowe są es in active power. Wind turbines are technically
technicznie przystosowane do zaniżania mocy capable of reducing the power exported to the
oddawanej do sieci o zadaną wartość lub utrzy- grid by a set value or maintaining the power fed
mywania mocy oddawanej do sieci na poziomie to the grid at a level no higher than a set value.
nie większym od zadanej wartości. W zależności Depending on wind turbine manufacturer, there is
od producenta turbiny, istnieje możliwość obni- a possibility to reduce the power exported to the
żenia mocy oddawanej do sieci bezpośrednio na grid directly on the turbine or via the SCADA sys-
turbinie wiatrowej lub poprzez system SCADA dla tem of the entire wind farm.
całej farmy wiatrowej. Using wind generation to provide secondary re-

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

82
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Wykorzystanie generacji wiatrowej do świadcze- serve would require a modification by introduc-


nia usługi rezerwy wtórnej wymagałoby mody- ing an asymmetrical secondary control service,
fikacji, tj. wprowadzenia usługi rezerwy wtórnej offered only with downward control. This would
niesymetrycznej, oferowanej wyłącznie z pasmem reduce the costs of providing the service (lost pro-
regulacji mocy w dół. Pozwoliłoby to na obniżenie duction only when the service is used).
kosztów świadczenia usługi (produkcja utracona
tylko w momencie wykorzystywana usługi).
Systemy informatyczne funkcjonujące na farmach IT systems operating on wind farms allow for de-
wiatrowych umożliwią wyznaczenie maksymalnej termining the maximum production possible in
produkcji możliwej do osiągnięcia w chwilowych momentary weather conditions. The estimation
warunkach atmosferycznych. Estymacja mak- of maximum possible production can be subject
symalnej możliwej produkcji może być jednak to an error (5-10% Pn according to wind turbine
obarczona błędem (5%-10%Pn wg deklaracji pro- manufacturers’ declarations). This poses a chal-
ducentów turbin). Stanowi to wyzwanie przy wy- lenge when determining the wind farm owner’s
znaczaniu korzyści utraconych właściciela farmy lost income due to secondary control services for
z tytułu świadczenia usługi regulacji wtórnej dla the purpose of possible payment for the service.
celów ewentualnej odpłatności za świadczoną The issues related to determining the estimation
usługę. Zagadnienia związane z wyznaczaniem errors for maximum possible production of a wind
błędów estymacji maksymalnej możliwej w da- farm in given conditions should be covered by a
nych warunkach produkcji elektrowni wiatrowych standard testing procedure approved by the TSO
powinno być objęte standaryzowanym zestawem and the Regulator.
testów zaaprobowanym przez OSP i Regulatora.

Regulacja trójna Tertiary control

Na świadczenie usług w zakresie rezerwacji trójnej Wind turbines’ capability to provide tertiary re-
pozwalają turbinom wiatrowym m.in. możliwości serve services is ensured by technical capabilities
techniczne dotyczące zakresu i gradientu zmian related to the range and gradient of changes in ac-
mocy czynnej. Uwzględniając zmienność i błędy tive power. Taking into account the variability and
prognoz generacji wiatrowej, farmy wiatrowe mu- forecasting errors of wind generation, wind farms
siałyby składać na Rynku Bilansującym oferty re- would have to submit bids on the balancing mar-
dukcyjne obarczone poziomem ufności. ket with a certain confidence level.

Regulacja napięcia i mocy biernej Voltage and reactive power control

Farmy wiatrowe spełniają techniczne wymagania Wind farms meet the technical requirements and
i  mogą być wykorzystywane do regulacji napięcia can be used to control voltage and reactive power.
oraz mocy biernej. Potwierdzeniem tych możliwości This capability is confirmed by the current practice
jest obecnie prowadzona praktyka operatorów sys- of system operators who, due to problems with
temu, którzy coraz częściej z powodu problemów meeting the grid voltage parameters, use wind
z dotrzymaniem parametrów napięcia w sieci wyko- farm’ capabilities in this respect increasingly often.
rzystują możliwości farm wiatrowych w tym zakresie. It is worth noting that conventional power plants
Warto zwrócić uwagę, że elektrownie konwencjonal- provide voltage and reactive power control ser-
ne świadczą na rzecz Operatora usługi regulacji na- vices to the Operator, but they do it at a fee. The
pięcia i mocy biernej, ale robią to odpłatnie. Zakres reactive power control band is individually speci-
regulacji mocy biernej jest określany indywidualnie fied for each unit in agreement with the TSO. The
dla każdej jednostki w uzgodnieniu z OSP. Przed- scope of purchase is the participation in automat-
miotem zakupu jest udział w automatycznej regulacji ic voltage and reactive power control performed
napięcia i mocy biernej polegający na pracy jednost- by the operation of the unit with ARNE (automatic
ki z załączonym układem ARNE na polecenie OSP. voltage regulator) circuit switched on at the TSO’s
Cena za usługę jest kalkulowana na podstawie kosz- command. The price for this service is calculated
tów eksploatacyjnych układów ARNE. based on operational costs of ARNE circuits.
Zapisy instrukcji ruchu OSP wymagają, by farma The provisions of the TSO’s grid code require
wiatrowa udostępniła, w zależności od potrzeb wind farm to make the entire reactive power re-
Operatora, całą dostępną moc bierną wynikającą sulting from its technical capabilities available,
z jej możliwości technicznych. Ma to uzasadnienie subject to the Operator’s needs. This is justified
tylko w przypadkach, kiedy generacja źródeł przy- only in cases when the generation from sources
łączonych do sieci dystrybucyjnej powoduje obni- connected to the distribution grid results in re-

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

83
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

żenie jakości dostaw energii do odbiorców. Dodat- duced quality of energy supplied to the custom-
kowo przyłączone do stacji sieci przesyłowej farmy ers. In addition, wind farms with a capacity of at
wiatrowe o mocy nie mniejszej niż 50 MW muszą least 50 MW connected to the transmission grid
posiadać system zdalnego sterowania napięciem must have a system for remote control of voltage
i  mocą bierną zarówno w trybie autonomicznym, and reactive power both in autonomous mode and
jak i we współpracy z nadrzędnym układem regu- in cooperation with a master control system. The
lacji. Ostatnie wymaganie usługi bez odpłatności most recent requirement, with a lack of payment
świadczy o nierównoprawnym traktowaniu Jed- for the service, is a proof of unequal treatment of
nostek Wytwórczych Centralnie Dysponowanych centrally dispatched generation units and wind
i elektrowni wiatrowych. Farma wiatrowa wyposa- farms. From the point of view of the power sys-
żona w automatykę regulacyjną, z punktu widzenia tem and the master ARNE-ARST control circuit (if
systemu elektroenergetycznego i nadrzędnego both are coordinated), a wind farm equipped with
układu regulacji ARNE-ARST (jeśli oba układy są control automation circuits constitutes a voltage
skoordynowane), stanowi zasób regulacyjny napię- and reactive power control resource identical to
cia i mocy biernej identyczny jak JWCD. a CDGU.

7.2.2. Dodatkowe funkcjonalności 7.2.2. Additional functionalities of wind


elektrowni wiatrowych farms

Poza wymienionymi wyżej usługami, które farmy Apart from the above mentioned services that
wiatrowe mogą świadczyć, wiatraki dysponują też wind farms can perform, they have other capa-
możliwościami, które także mogłyby być trakto- bilities that may be treated as control or ancillary
wane jako usługi regulacyjne. services.

Szybka odpowiedź na zmianę częstotliwości Fast frequency response

Elektrownie wiatrowe wyposażone w przekształt- Wind turbines, equipped with a converter to export
nik dla wyprowadzenia mocy mają możliwość the power, have the possibility of almost immedi-
niemal natychmiastowej zmiany mocy oddawanej ate change of the power fed to the grid, to an even
do systemu, nawet większej, niż to wynika z ak- larger extent than that resulting from the current
tualnych warunków wietrzności, kosztem zmniej- wind conditions, at the expense of reducing the
szenia prędkości obrotowej wirnika (tzw. sztucz- rotor’s RPM (so-called artificial inertia). Therefore
na inercja). Dzięki temu farmy potencjalnie mogą wind farms can potentially provide services relat-
świadczyć usługi w zakresie szybkiej rezerwy ed to fast frequency reserve. However, due to the
częstotliwości. Jednak ze względu na to, że iner- fact that inertia is an intrinsic feature of synchro-
cja jest naturalną cechą generatorów synchronicz- nous generators, the TSO has hot defined it as a
nych, OSP nie zdefiniował jej jako płatnej usługi paid ancillary service. In case of power export via
systemowej. W przypadku systemów wyprowa- an inverter (wind turbines), inertia requires special
dzenia mocy przez przekształtnik (turbiny wiatro- implementation and is related to additional costs.
we) inercja wymaga specjalnego zaimplemento-
wania i wiąże się z dodatkowymi kosztami.
Zapotrzebowanie na tego typu usługę może jed- Demand for this type of service may appear due
nak zaistnieć m.in. ze względu na zmiany, jakie są to changes expected in the generation structure.
spodziewane w strukturze źródeł wytwórczych. Future increase of installed capacity in distribut-
W przyszłości wzrost mocy zainstalowanej źródeł ed sources (including wind or PV) and develop-
rozproszonych (m.in. farm wiatrowych czy fotowol- ment of “prosumer” energy sector may lead to
taiki) oraz rozwój energetyki prosumenckiej mogą increased risk in terms of security and reliability
przyczynić się do zwiększenia ryzyka zagrożenia of energy supply, e.g. with regard to active pow-
bezpieczeństwa i niezawodności dostaw ener- er balancing, especially in areas with high share
gii m.in. w zakresie bilansowania mocy czynnej, of distributed generation. Development of distrib-
w szczególności na obszarach z dużym udziałem uted generation will contribute to reduced share
energetyki rozproszonej. Rozwój generacji rozpro- of synchronous generators in the grid, which may
szonej przyczyni się do zmniejszenia udziału ge- lead to problems with ensuring sufficient grid sta-
neratorów synchronicznych w strukturze pokry- bility.
wania zapotrzebowania na moc w KSE, co może
stwarzać problemy w zapewnieniu dostatecznej
sztywności systemu elektroenergetycznego.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

84
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Szybka generacja prądu biernego Fast reactive current generation

Turbiny wiatrowe charakteryzują się możliwo- Wind turbines have a capability to generate reac-
ściami generowania prądu biernego z szybkim tive current with fast response time in the range
czasem reakcji rzędu 40–50 milisekund. Obo- of 40-50 milliseconds. The grid codes in place re-
wiązujące instrukcje operatorskie wymagają, aby quire wind farms to stay connected in case of a
farma wiatrowa była przystosowana do utrzy- short circuit in the grid resulting in voltage dip at
mania się w pracy w przypadku wystąpienia the wind farm’s point of connection. According to
zwarć w sieci, skutkujących obniżeniem napięcia grid codes under development by ENTSO-E, wind
w miejscu przyłączenia farmy wiatrowej. Według turbines with a capacity of at least 1 MW should
opracowywanych przez ENSTO-E kodeksów not only ride through a short circuit in the grid, but
sieciowych, siłownie wiatrowe o mocy od 1 MW also support the grid by quick injection of reac-
powinny nie tylko przetrwać stan zwarć w sieci, tive power. After the adoption of grid code by the
ale także wspomóc pracę sieci poprzez szybką European Commission, these requirements will be
generację mocy biernej. Po przyjęciu zapisów mandatory for all wind units connected to the grid.
kodeksu sieciowego przez Komisję Europejską
wymagania te będą obligatoryjne dla jednostek
wiatrowych przyłączanych do sieci.

Regulacja napięcia i mocy biernej w warunkach Voltage and reactive power control in case of
braku generacji mocy czynnej no active power generation

Producenci turbin deklarują, że ich urządzenia są Wind turbine manufacturers declare that their ma-
fabrycznie (lub mogą być opcjonalnie) wyposażo- chines are factory- or optionally equipped with cir-
ne w urządzenia umożliwiające generację mocy cuitry allowing for reactive power generation when
biernej w warunkach braku generacji mocy czyn- no active power is generated. The majority of elec-
nej. Większość producentów energii elektrycz- tricity producers also declare the ability to gener-
nej deklarowała zdolność generacji mocy biernej ate reactive power at zero active power. The range
w warunkach braku generacji mocy czynnej. Za- and quality of control depends on the equipment
kres oraz jakość regulacji są uzależnione od zain- installed at the wind farm.
stalowanych na farmie urządzeń.
Większość usług regulacyjnych świadczonych na The majority of ancillary services provided for the
rzecz OSP, w tym wszystkie wymienione powyżej, TSO, including all those mentioned above, is ac-
są aktywowane i rozliczane w ramach mechani- tivated and charged under the balancing market
zmów funkcjonowania Rynku Bilansującego. Ich mechanisms. They are supplied by energy pro-
dostawcami są natomiast wytwórcy energii będą- ducers participating in that market. The only ser-
cy uczestnikami tego rynku. Poza Rynkiem Bilan- vices provided outside the balancing market are
sującym uruchamiane są jedynie usługi, które nie those that cannot be provided by wind farms
mogą być świadczone przez farmy wiatrowe.

7.2.3. Udział generacji wiatrowej 7.2.3. Participation of wind generation in


w regulacji mocy czynnej active power control

Ograniczanie mocy jednostek nJWCD (jednostka Curtailing the output of non-centrally dispatched
wytwórcza niebędąca centralnie dysponowana) generating units (nCDGUs) in off-peak may result
w dolinie może wynikać z konieczności utrzymania from the need to keep the required number of CD-
wymaganej liczby pracujących JWCD oraz rów- GUs running and simultaneously ensure the active
noczesnego zapewnienia pasma regulacji mocy power control band to reduce generation (CDGUs
czynnej w kierunku zmniejszania generacji (JWCD running above their technical minimum). The spin-
pracujące z mocą powyżej minimum technicznego). ning downward reserve is necessary for reliable
Rezerwa wirująca w kierunku zmniejszenia generacji grid operation. It is, however, not equivalent to
jest niezbędna do niezawodnego prowadzenia ru- reducing the output of generating units providing
chu sieci. Nie jest jednak tożsama ze zmniejszaniem this service. It is a certain possibility that may be
generacji jednostek wytwórczych świadczących tę used by the TSO if needed. Instead of allocating
usługę. Jest to rodzaj możliwości, którą OSP może the downward reserve in off-peak to CDGUs, the
wykorzystać w razie potrzeby. OSP zamiast alokacji TSO might partially allocated it to nCDGUs.
na JWCD rezerwy w kierunku zmniejszania generacji
w dolinie, mógłby ją częściowo alokować na nJWCD.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

85
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Takie rozwiązanie pozwoliłoby uniknąć prewen- Such a solution could help avoid preventive cur-
cyjnych redukcji mocy nJWCD w momentach, tailment of output from nCDGUs in those mo-
gdy obciążenie do pokrycia przez JWCD w dolinie ments when the load to be covered by CDGUs in
(powiększone o rezerwę w kierunku zmniejszania off-peak (increased by the downward reserve) is
generacji) jest mniejsze od minimalnego wyma- lower than the minimum level of generation from
ganego poziomu generacji JWCD wymuszonego CDGUs forced by security requirements of the
bezpieczeństwem pracy KSE. Rezerwa wtórna power system. The secondary reserve allocated
alokowana na jednostkach nJWCD (w odróżnie- to nCDGUs (contrary to preventive power curtail-
niu od prewencyjnego redukowania mocy) po- ment) means that potential curtailment of wind
woduje, że ewentualne ograniczanie mocy farm farms would be closely linked to temporary grid
wiatrowych byłoby ściśle związane z chwilowymi operating conditions and would be automatically
warunkami pracy KSE i po ustąpieniu zagrożenia cancelled when the threat disappears. The central
automatycznie byłoby anulowane. Centralny regu- controller, following the generation in the whole of
lator, śledząc w trybie on-line generację na terenie the country on-line, can precisely determine tem-
całego kraju, precyzyjnie określa chwilowe warto- porary reduction values according to grid condi-
ści redukcji – stosownie do warunków panujących tions and cancel the reduction when the reason
w KSE i anuluje redukcje w momencie, gdy przy- for wind farm curtailment disappears.
czyna zaniżania mocy farm wiatrowych znika.
Utracona produkcja elektrowni wiatrowych wyni- Lost production from wind farms, resulting from
kająca z pracy w regulacji wtórnej nJWCD byłaby their operation in secondary control of nCDGUs
znacznie mniejsza niż w przypadku prewencyjne- would be much lower than in case of preventive
go ograniczania ich mocy. Narzędzie regulacyjne, curtailment. The control instrument that the TSO
które dodatkowo otrzymałby OSP, byłoby tech- would additionally receive would be technically
nicznie identyczne z regulacją na blokach ciepl- identical with control on thermal units. After ex-
nych. Po wyczerpaniu zasobów regulacyjnych hausting the control resources on CDGUs, the
na JWCD centralny regulator LFC automatycznie central LFC controller would automatically acti-
uruchamiałby regulację polegającą na zaniżeniu vate the control based on wind farm curtailment.
mocy elektrowni wiatrowych.
Zdolności regulacyjne elektrowni wiatrowych były- The control capabilities of wind farms would also
by też wykorzystywane do poprawy bezpieczeń- be used to improve the security and reliability of
stwa i niezawodności pracy KSE. Tym samym the grid. Thus, the operating costs of the system
koszty funkcjonowania systemu byłyby niższe, would be lower, helping to avoid first the night-
co  pozwoliłoby unikać najpierw nocnych odsta- ly shutdowns of CDGUs, and then their morning
wień JWCD, a potem ich porannych uruchomień. start-ups. Shifting a significant secondary re-
Przeniesienie znacznej rezerwy wtórnej na nJWCD serve to nCDGUs would on the one hand allow
z jednej strony pozwoliłoby na pracę dodatkowych for additional CDGUs to operate at their technical
bloków JWCD z mocą równą minimum techniczne- minimum, and on the other – minimize the risk of
mu, a z drugiej minimalizowałoby ryzyko ogranicza- curtailment for nCDGUs. Increasing the installed
nia mocy nJWCD. Zwiększenie mocy zainstalowa- capacity of CDGUs operating in off-peak periods
nej bloków JWCD pracujących w dolinie obciążenia would in turn offer a possibility to cover a higher
dałoby natomiast możliwość pokrycia większego power demand in peak hours without the need to
zapotrzebowania na moc w  szczycie obciążenia, start up additional CDGUs.
bez potrzeby uruchamiania dodatkowych JWCD.
To wszystko sprawia, że niższe byłyby łączne kosz- All this would reduce the operating costs of the
ty funkcjonowania KSE ze względu na zmniejszenie national power system due to reduction of lost
produkcji utraconej elektrowni wiatrowych oraz uni- production of wind farms and avoiding shutdowns
kanie odstawień i ponownych uruchomień JWCD. and subsequent start-ups of CDGUs.

7.2.4. Udział farm wiatrowych w regulacji 7.2.4. Participation of wind farms in


napięcia i mocy biernej voltage and reactive power control

Wymagania, jakie początkowo IRiESP stawiała Initially the requirements imposed by the grid code
farmom wiatrowym, były związane z problemami upon wind farms were related to voltage prob-
napięciowymi, które mogą być stwarzane przez lems that may be caused by a large generation
dużą generację przyłączoną w głębi sieci i niepro- connected deep inside the grid and not designed
jektowaną z myślą o przepływie mocy z sieci dys- for flow of power from the distribution towards
trybucyjnej w kierunku sieci przesyłowej. Ewentu- the transmission grid. Possible voltage problems
alne problemy napięciowe najczęściej mają więc have therefore a local character and result from

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

86
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

charakter lokalny i wynikają z przyłączenia farmy the connection of a wind farm in a certain point in
wiatrowej w danym punkcie sieci. Wymagania sta- the grid. The requirements towards wind farms are
wiane farmom mają przeciwdziałać negatywnym aimed at preventing the negative consequences of
skutkom ich obecności. their presence.
W niedalekiej przyszłości należy oczekiwać zmian In the near future we should expect changes in the
w przyczynach powstawania problemów napięcio- reasons for voltage problems in the Polish pow-
wych w KSE. Wynika to z faktu, że OSP w planach er system. This is due to the fact that the TSO’s
rozwoju sieci przesyłowej do 2025 r. zakłada inten- transmission grid development plans until 2025
sywną rozbudowę sieci 400 kV na północy Polski. include a massive expansion of the 400 kV grid
Umożliwi to transfer mocy z południa i centrum in the north of Poland. This would allow for trans-
Polski, gdzie zlokalizowana jest znakomita więk- mission of power from the south and centre of
szość systemowych źródeł wytwórczych, na północ Poland, where most conventional generating units
kraju. Jednocześnie należy się spodziewać inten- are located, to the north of the country. At the
sywnego rozwoju energetyki wiatrowej na północy same time a strong development of wind power
­Polski. Może to doprowadzić do występowania wie- should be expected in the north. This may lead to
logodzinnych stanów, gdy na północy Polski farmy a situation where for many hours the wind farms
wiatrowe będą lokalnie pokrywać zapotrzebowanie in northern Poland will cover the local energy de-
odbiorców na moc, co generalnie będzie prowadzi- mand, which in general will lead to a reduction of
ło do zmniejszenia obciążenia linii 400 kV łączących load on the 400 kV lines connecting the north with
północ z centrum kraju. W efekcie nieobciążone linie the centre of the country. As a result, the unloaded
systemu przesyłowego będą generowały moc bier- lines of the transmission grid will generate reactive
ną, co z kolei będzie prowadziło do wzrostu poziomu power, which will in turn lead to voltage increase in
napięć w systemie przesyłowym. W odróżnieniu od the transmission system. Contrary to the situation
sytuacji rozważanej uprzednio, przyczyna ewentu- considered above, the reason of possible voltage
alnego wzrostu napięć w systemie dystrybucyjnym increase in the distribution grid will not have a local
nie będzie miała charakteru lokalnego (związanego character (related to the presence of wind farms)
z  obecnością farm wiatrowych), ale charakter glo- but rather a global character related to the opera-
balny związany z pracą systemu przesyłowego. tion of the transmission grid.
W warunkach deficytu aktywnych źródeł mocy bier- In a situation of a shortage of active sources of re-
nej na północy Polski (JWCD), farmy wiatrowe dyspo- active power in the north of Poland (CDGUs), wind
nujące dobrymi właściwościami w obszarze regulacji farms with good capabilities with regard to volt-
napięcia i mocy biernej z powodzeniem mogłyby zo- age and reactive power control could successfully
stać wykorzystane w celu przeciwdziałania negatyw- be used to prevent the negative consequences of
nym skutkom wzrostu napięcia w sieci przesyłowej. voltage increase in the transmission grid.

7.2.5. Symulacja udziału generacji 7.2.5. Simulation of participation of wind


wiatrowej w regulacji wtórnej generation in secondary control

Autorzy opracowania „Możliwości świadczenia The authors of the report “Capabilities and de-
i zapotrzebowania w KSE na usługi regulacyjne mand for ancillary services provided by wind gen-
dostarczone przez generację wiatrową w Polsce” eration in the Polish power system” have carried
przeprowadzili symulację, która miała umożliwić out a simulation aimed at quantitative assessment
ilościową ocenę efektów wdrożenia proponowane- of the effects of implementation of the proposed
go rozwiązania, polegającego na niesymetrycznej solution based on asymmetrical allocation of sec-
alokacji rezerwy wtórnej (tylko w kierunku zmniej- ondary reserve (downward only) in wind farms.
szenia generacji) w elektrowniach wiatrowych. As a result of the simulation it was estimated that
W wyniku symulacji oszacowano, że usługi regula- by 2020 secondary control services with asym-
cji wtórnej z niesymetrycznym pasmem regulacji do metrical control band could technically be pro-
2020 r. technicznie byłyby w stanie świadczyć farmy vided by wind farms with installed capacity of at
wiatrowe o mocy co najmniej 4–4,5 GW (przy łącz- least 4-4.5 GW (with a total installed capacity of
nej mocy zainstalowanej na poziomie ok. 7000 MW). ca. 7,000 MW). Moreover, the active power control
Z kolei pasmo regulacji mocy czynnej, przy wzięciu band, taking into account the estimates of actual
pod uwagę szacunków dotyczących realnej mocy temporary power output of all wind farms capa-
chwilowej wszystkich farm wiatrowych, które mo- ble of taking part in the control service, was es-
głyby uczestniczyć w regulacji, oszacowano na ok. timated at approximately 2.5-2.8 GW. That value
2,5–2,8 GW. Wartość ta w zależności od wietrzności will obviously vary depending on the current wind
będzie oczywiście zmienna. conditions.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

87
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

7.3. Udział 7.3. Wind


elektrowni wiatrowych energy penetration vs. capacity
a rezerwy mocy w systemie reserves in the power system
elektroenergetycznym

W latach 2016 i 2017 polskie farmy wiatrowe biły In 2016 and 2017 Polish wind farms continued to
kolejne rekordy produkcji energii elektrycznej, co break records of electricity production, which took
działo się zarówno przy niższym udziale elektrow- place with a lower share of conventional units and
ni konwencjonalnych, jak i bez jakichkolwiek za- without any disturbances in the operation of the
kłóceń dla pracy systemu elektroenergetycznego. power system.
W 2016 r. naukowcy z Politechniki Lubelskiej spraw- In 2016 scientists from Lublin University of Tech-
dzili30 też w jakim stopniu praca elektrowni wiatro- nology investigated30 to what extent the operation
wych musi być zabezpieczana przez elektrownie of wind farms must be backed up by coal or gas
węglowe lub gazowe. Większe wahania w produk- power plants. Larger generation fluctuations are
cji są pokrywane przez tzw. rezerwę wirującą, czyli covered by the so-called spinning reserve, i.e. ca-
moc dostępną z elektrowni zarządzanych centralnie, pacity available from centrally dispatched power
którą można wykorzystać w każdej chwili w razie na- plants that can be used at any moment in case of a
głego deficytu mocy w systemie. Natomiast szcze- sudden shortage of capacity in the system. A de-
gółowa analiza danych z lat 2011–2016 wykazała, tailed analysis of data from 2011-2016 has shown
że w czasie, gdy moc generacji wiatrowej wzrosła that in the period when installed capacity in wind
o 270%, średni przyrost rezerwy mocy w Krajowym rose by 270%, the average increase in capacity re-
Systemie Elektroenergetycznym wyniósł zaledwie serves in the Polish power system was only 27.5%.
27,5%. Te dane są o tyle ważne, że analiza została This analysis was based on the data from PSE SA,
oparta na danych uzyskanych z Polskich Sieci Elek- providing a detailed description of the generation
troenergetycznych S.A. szczegółowo opisujących structure in the Polish power system. Therefore
strukturę wytwarzania Krajowego Systemu Elektro- the researchers were able to analyse a data set
energetycznego. Naukowcy przeanalizowali w ten containing over 192,000 records of generation
sposób zbiór danych zawierający ponad 192  000 structure in subsequent 15-minute periods.
zapisów odpowiadających strukturze wytwarzania
w kolejnych kwadransach badanego okresu.

prof. Piotr Kacejko


Katedra Sieci Elektrycznych i Zabezpieczeń Politechniki Lubelskiej
Department of Electrical Networks and Security, Lublin University of Technology

Wzrost mocy zainstalowanej ener- An increase in installed capacity


getyki wiatrowej nie pociąga in wind power does not result
za sobą konieczności wpro- in a need for a significantly
wadzania do pracy systemu larger spinning reserve in
istotnie większej rezerwy the system. This is due to
wirującej. Wynika to z  efek- the effective mechanisms of
tywnych mechanizmów pro- forecasting production from
gnozowania mocy z elektrowni wind farms and the correct
wiatrowych oraz prawidłowego generation structure planning
planowania struktury wytwarza- taking into account the demand
nia uwzględniającego prognozowa- and other external factors.
ne zapotrzebowanie oraz inne czynniki
­zewnętrzne.

30 „Analiza wpływu generacji źródeł wiatrowych na poziom rezerwy 30 „Analysis of the impact of wind generation on capacity reserves
mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym”, Z. Połecki, in the Polish power system”, Z. Połecki, P. Kacejko, Faculty of
P. Kacejko, Wydział Elektroniki i Informatyki, Politechnika Electronics and Information Technology, Lublin University of
­Lubelska, sierpień, 2016. Technology, August 2016

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

88
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Operator Systemu Przesyłowego korzysta w Polsce The Polish TSO uses instruments allowing for
z instrumentów pozwalających precyzyjnie oszaco- precise estimation of power generated by wind
wać moc, z jaką będą pracowały elektrownie wiatro- warms. It is also done in advance, allowing for es-
we. Robi to z wyprzedzeniem, które jest konieczne timation of the necessary level of spinning reserve.
do ustalenia potrzebnego poziomu mocy rezerwy That level is also determined by a number of fac-
wirującej. O aktualnym poziomie tej rezerwy decydu- tors other than the operation of wind farms; those
je także szereg innych czynników, a nie tylko praca factors include: weather conditions, daily and sea-
elektrowni wiatrowych. Chodzi m.in. o zmiany pogo- sonal variability of demand and current availability
dy, dobową i sezonową zmienność zapotrzebowa- of specific generating units in conventional power
nia oraz aktualną dyspozycyjność poszczególnych plants.
bloków wytwarzających energię elektryczną w elek-
trowniach konwencjonalnych.

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

89
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Integracja energetyki wiatrowej w sieci Grid integration of wind power

90
ROZDZIAŁ 8

Bariery inwestycyjne
dla dalszego rozwoju
energetyki wiatrowej
w Polsce
CHAPTER 8
Investment barriers to
further development
of wind power
in Poland

91
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

1. Każda forma wytwarzania energii 1. Every form of electricity generation


elektrycznej wymaga wsparcia, ale requires support, but wind power, be-
elektrownie wiatrowe, będące najtań- ing the cheapest form of clean energy
szą formą wytwarzania czystej ener- production, have been almost comple-
gii, zostały tego wsparcia niemal po- tely deprived of that support.
zbawione. 2. Wind farms have been burdened with
2. Elektrownie wiatrowe zostały obłożone additional, unjustified property tax,
dodatkowym i nieuzasadnionym podat- covering also their technical parts that
kiem od nieruchomości. Objął on także are not taxed in case of all other types
części techniczne, które w przypadku of power plants.
wszystkich innych elektrowni podat- 3. The Wind Farm Act has practically
kiem obłożone nie są. blocked the possibility for further de-
3. Ustawa odległościowa praktycznie velopment of wind power in Poland ba-
zablokowała możliwość dalszego roz- sed on low-noise, modern and efficient
woju energetyki wiatrowej w Polsce turbines.
przy wykorzystaniu cichych, nowo- 4. The unjustified burdens have led to in-
czesnych i wydajnych elektrowni. creasing difficulties for investors with
4. Nieuzasadnione obciążenia doprowa- regard to project funding, causing a
dziły do tego, że inwestorzy mają coraz risk of bankruptcy.
większe trudności z finansowaniem
projektów i są zagrożeni ryzykiem ban-
kructwa.

8.1. Ryzyko polityczne 8.1. Political risk


Wybory parlamentarne w 2015 r. przyniosły istot- The 2015 parliamentary elections brought signif-
ne zmiany kierunków polityki gospodarczej i ener- icant changes in the directions of economic and
getycznej państwa. Dotknęło to w szczególności energy policy of the Polish government. It affected
podsektor OZE, ponieważ – po pierwsze – dalszy the RES sector in particular, as, first, the further
rozwój krajowego systemu wytwarzania oparto development of the national power generation
w większym stopniu na źródłach węglowych kosz- system has been based to a larger extent on coal-
tem źródeł odnawialnych, a po drugie – spośród fired plants rather than renewables, and second
różnych technologii odnawialnych dokonano wy- – a clear reallocation of support has been made
raźnej realokacji wsparcia. W efekcie możliwości among various renewable technologies. As a re-
dalszego rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie sult, the possibilities for further development of
zostały praktycznie zablokowane, natomiast po- onshore wind power have been virtually blocked,
jawiły się szersze perspektywy inwestycyjne dla whereas broader investment prospects have ap-
źródeł biomasowych, biogazowych, PV czy geo- peared for biomass, biogas, PV or geothermal
termalnych. Należy dodać, że zmiany legislacyjne sources. It should be noted that legislative chang-
wprowadzające nowy porządek nie uniknęły kon- es introducing the new regime did not escape
trowersji co do ich legalności i faktycznego zakresu controversy with regard to their legality and actual
oddziaływania, wobec czego stały się źródłem licz- scope of impact, and they became source of nu-
nych sporów administracyjnych i sądowych. merous administrative and court proceedings.
Obecnie trwają pracę nad projektem ustawy o rynku Work on the draft act on capacity market is cur-
mocy. Ustawa, choć z założenia neutralna techno- rently in progress. That act, although assumed to
logicznie, będzie efektywnie faworyzować stabilne be technology-neutral, will effectively favour sta-
źródła energii, takie jak węgiel i gaz. Stworzenie rynku ble electricity sources, such as coal and gas. The
mocy ma w założeniach zapewnić bezpieczeństwo capacity market is intended to ensure security of
dostaw oraz wesprzeć mechanizmy bilansowania supply and support balancing mechanisms in the
energii w krajowym systemie elektroenergetycznym. Polish power system. Electricity producers will
Wytwórca energii elektrycznej będzie wynagradzany be remunerated not only for the energy supplied,
nie tylko za energię dostarczoną, ale również za goto- but also for the readiness to supply it in a certain
wość do jej dostarczenia w określonym czasie i ilości. volume at a certain time. The costs of operation
Koszty funkcjonowania rynku mocy będą pokrywać of the capacity market will be covered by end us-

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
92
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

odbiorcy końcowi, uiszczając dodatkową opłatę sta- ers, who will pay an additional fee as part of the
nowiącą część taryfy za dostarczanie energii. energy tariff.
Jako forma pomocy publicznej, regulacja ta wyma- As a form of state aid, this regulation requires no-
ga notyfikacji w Komisji Europejskiej, a jej zgoda na tification to the European Commission, and it is
zaproponowane rozwiązania nie jest przesądzona, not clear whether the Commission will approve the
tym bardziej że prawodawstwo Unii Europejskiej solutions proposed, especially that the European
zmierza w całkowicie innym kierunku W przedsta- Union legislation is heading in a completely differ-
wionym pod koniec 2016 r. „pakiecie zimowym” ent direction – in the EU “Winter Package” pro-
­Komisji Europejskiej zaproponowano wprowadze- posed at the end of 2016 a proposal was made
nie limitu emisyjności warunkującego dostęp do to introduce an emissions benchmark at the level
rynku mocy na poziomie 550 g CO2/kWh, co  za- of 550 g CO2/kWh allowing for access to capaci-
sadniczo wyklucza zawodowe elektrownie wę- ty market, which in principle excludes large coal-
glowe. Więcej na ten temat piszemy w  rozdziale fired plants. More on that can be found in chapter
­„Rynek mocy a sektor wiatrowy”. “Capacity market vs. the wind sector”.
Jednym ze sposobów realizacji nowej polityki ener- One of the ways to implement the new energy pol-
getycznej w stosunku do OZE jest selektywny wy- icy towards RES in Poland is the selective choice
bór tzw. koszyków aukcyjnych i ustalanie warunków of the so-called auction baskets and setting the
aukcji w sposób, który faworyzuje źródła energii auction conditions in a way that favours power
pochodzące ze spalania np. biomasy lub odpadów. generation from burning biomass or biogas. In ef-
W efekcie ponad 3/4 zamawianego ogółem wolume- fect, more than 3/4 of the total contracted volume
nu energii z OZE może być produkowana poprzez of energy from RES may be produced by burning
spalanie różnych paliw w kotłach energetycznych. various fuels in boilers.
Odwrót od energetyki wiatrowej dokonał się na wielu The shift away from wind power took place on
poziomach. W przestrzeni publicznej jest on często many levels. For example, in the public domain it
postrzegana jako „niebezpieczeństwo dla zdrowia, is often perceived as a “threat to human life and
dla życia człowieka i dla statusu polskiej wsi, krajo- health, to the status of rural Poland, to the land-
brazu i dobrego prowadzenia gospodarstw rolnych”. scape and to good condition of agriculture”. Its
Podnosi się także jej niską sprawność, wysoki koszt low efficiency, high cost of power generation, as
wytworzenia energii oraz trudności i koszty zwią- well as balancing difficulties and costs are often
zane z bilansowaniem. Emblematycznym skutkiem raised. An emblematic legal effect of the change
prawnym zmiany sposobu myślenia o energety- of thinking about wind power was the adoption
ce wiatrowej było przyjęcie przez Sejm w połowie by the Polish parliament of the Wind Farm Act in
2016 r. ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni mid-2016. It is expected that due to the prohibitive
wiatrowych. Przewiduje się, że w związku z zaporo- requirement for minimum distance from housing
wym wymogiem minimalnej odległości od zabudo- the act will block investments in wind power in Po-
wań mieszkalnych ustawa ta zablokuje inwestycje land for many years. On the other hand, another
w energetykę wiatrową w Polsce na wiele lat. Z kolei component of the new law, i.e. a multiple increase
drugi element ustawy, tj. kilkukrotne podwyższenie of the taxable base for property tax, significantly
podstawy opodatkowania podatkiem od nierucho- reduced the profitability of existing wind farms.
mości, istotnie pogorszył rentowność już eksploato-
wanych farm wiatrowych.
Niezależnie od wymienionych wyżej trudności, Regardless of these difficulties, wind farms are
elektrownie wiatrowe borykają się także z proble- facing the problem of permanent drop in revenue
mem trwałego spadku przychodów ze sprzedaży from sales due to the collapse of the green certifi-
w związku z załamaniem rynku zielonych certyfika- cate market. Green certificate prices are at histori-
tów. Ceny zielonych certyfikatów znajdują się dziś na cal lows, below 30 PLN/MWh (OZEX_A contracts),
historycznie najniższym poziomie poniżej 30 PLN/ with a possible further slump to 20 PLN/MWh,
MWh (kontrakty OZEX_A), a możliwe że spadną na- i.e. the value equivalent to excise tax on electrici-
wet do 20 PLN/MWh, czyli do wartości odpowiada- ty (energy from RES is exempt from excise tax). It
jącej podatkowi akcyzowemu od energii elektrycznej is theoretically possible to migrate from the green
(energia z OZE jest z niej zwolniona). Co prawda, certificate system to the auction system; howev-
teoretycznie jest możliwe przejście z systemu zielo- er, such auctions for existing wind farms have not
nych certyfikatów do systemu aukcyjnego. Problem been organized or even announced yet.
w tym, że takie aukcje dla istniejących elektrowni
wiatrowych nie zostały jeszcze zorganizowane, ani
nawet zapowiedziane.

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
93
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

8.2. Podatek od nieruchomości 8.2. Property tax


Istotnym nowym obciążeniem finansowym inwesty- A significant new financial burden for wind energy
cji w energetykę wiatrową jest zwiększenie ciężaru projects is the increase in property tax. The Wind
opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Usta- Farm Act defines the entire wind turbine with all
wa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych its technical elements as a building structure (bu-
(ustawa lokalizacyjna) za budowlę uznaje bowiem dowla). Moreover, the transitional provision states
całą elektrownię wiatrową wraz ze wszystkimi jej ele- that until the end of 2016 the property tax on wind
mentami technicznymi. Co więcej, przepis przejścio- turbines should be collected according to previ-
wy wskazuje, że do końca 2016 r. podatek od nieru- ous provisions, suggesting that there is a new leg-
chomości od elektrowni wiatrowych pobiera się na islative provision in place. In consequence, there
dotychczasowych zasadach, co sugeruje, że mamy are strong arguments to calculate property tax in
do czynienia z novum legislacyjnym. W konsekwen- 2017 on the value of entire wind turbine with tech-
cji, istnieją poważne argumenty, by od początku nical elements such as nacelle, generator and ro-
2017 r. podatek od nieruchomości był obliczany rów- tor, whereas until the end of 2016 the taxable base
nież od elementów technicznych elektrowni, takich only included the value of foundation and tower. It
jak gondola z turbiną i wirnik, podczas gdy do końca is estimated that due to tax increase the levelized
2016 r. do podstawy opodatkowania wchodziła je- cost of electricity (LCOE) for wind farms will in-
dynie wartość fundamentu i wieży. Szacuje się, że w crease by more than 30 PLN/MWh.
związku z podniesieniem opodatkowania uśrednio- However, the structure of new legislation raises
ny koszt energii elektrycznej (LCOE) dla farm wiatro- doubts among municipalities and taxpayers. There
wych wzrośnie o ponad 30 PLN/MWh. is an ongoing argument as to whether the Wind
Wątpliwości gmin i podatników budzi jednak kon- Farm Act has effectively changed the taxable base
strukcja nowych przepisów. Trwają spory o to, czy for property tax. First of all, the Act on Local Tax-
ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wia- es and Fees refers to the building structure defini-
trowych skutecznie wpłynęła na sposób ustalania tion from the Building Law, and the latter has not
podstawy opodatkowania. Przede wszystkim ustawa been amended by the Wind Farm Act and e.g. still
o podatkach i opłatach lokalnych odsyła w zakresie requires a building structure to be erected using
definicji budowli do prawa budowlanego, a to nie zo- building materials. Moreover, according to the ex-
stało zmienione ustawą lokalizacyjną i nadal wymaga planatory notes, defining the entire wind turbine as
m.in., aby budowla została wzniesiona przy użyciu a building structure was aimed at covering it with
materiałów budowlanych. Co więcej, zgodnie z uza- building supervision, and not at increasing the tax

Krzysztof Horodko
Partner Zarządzający, TPA Poland
Managing Partner, TPA Poland

Prawno-polityczna destabiliza- The legal and political destabili-


cja rynku wiatrowego rzutuje zation of the wind power mar-
na ocenę atrakcyjności inwe- ket affects the perception of
stycyjnej całego rynku OZE investment attractiveness
i dla wielu inwestorów stano- of the entire RES market
wi przesłankę wstrzymania and is a decisive factor for
lub zaniechania inwestycji. many investors to suspend
W szczególności widoczne or abandon their investment
jest to w przypadku inwesto- projects. This is particularly vi-
rów zagranicznych, a zwłasz- sible in case of foreign investors,
cza finansowych (nie branżowych), especially financial (non-industry)
którzy z reguły akceptują niższe zwroty investors, who usually accept lower re-
z inwestycji niż inwestorzy branżowi, turns on investment than industry inve-
oczekują jednak w zamian wysokiego stors, but expect a high level of certainty
poziomu bezpieczeństwa i przewidywal- and regulatory predictability.
ności regulacyjnej.

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
94
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Mikołaj Ratajczak
Doradca podatkowy, TPA Poland
Tax Advisor, TPA Poland

Nie ma zgody co do interpretacji There is no agreement on the


przepisów również w samych interpretation of regulations
organach podatkowych: na even within tax authorities:
terenie niektórych gmin za in some municipalities only
przedmiot opodatkowania the building part (foundation
uznaje się jedynie część bu- and tower) is considered to
dowlaną (fundament i maszt), be the object of taxation,
na innych opodatkowuje się whereas in other municipa-
także elementy techniczne. lities also technical elements
Za tym drugim stanowiskiem, are taxed. This second appro-
niekorzystnym dla podatników, opo- ach, unfavourable to investors, is
wiedział się ostatnio Wojewódzki Sąd also supported by the Regional Admi-
Administracyjny w Bydgoszczy w prece- nistrative Court in Bydgoszcz in its lan-
densowym wyroku z lutego bieżącego dmark decision of February 2017 (file
roku (sygn. I SA/Bd 866/16). no. I SA/Bd 866/16).

sadnieniem, zdefiniowanie w ustawie lokalizacyjnej burden; this was also confirmed by the Ministry of
całej elektrowni wiatrowej jako budowli miało na celu Infrastructure (the author of the provision).
umożliwienie objęcia jej nadzorem budowlanym. Due to terminological inconsistency, taxpayers
Okoliczność, że ten zabieg legislacyjny nie miał na demand the application of the in dubio pro trib-
celu zwiększenia obciążeń podatkowych, potwierdzi- utario principle, i.e. the obligation to resolve any
ło też Ministerstwo Infrastruktury (autor tej regulacji). doubts in favour of taxpayers, recently introduced
Ze względu na niespójność terminologiczną podat- to the Polish tax law. They also indicate a breach
nicy domagają się stosowania niedawno wprowa- of the constitutional principle of equality before
dzonej do ordynacji podatkowej zasady in dubio the law, as the new regulations are favourable to
pro tributario, czyli obowiązku rozstrzygania wąt- e.g. nuclear power plants, where property tax cov-
pliwości na rzecz podatnika. Ponadto wskazuje się ers only their building parts.
naruszenie konstytucyjnej zasady równości wobec So far the Ministry of Finance is not planning to
prawa, przepisy bowiem faworyzują m.in. elektrow- resolve the doubts by way of a universal interpre-
nie jądrowe, wskazując, że w tych wypadkach opo- tation, although in its replies to official questions
datkowanie podatkiem od nieruchomości są tylko (interpellations) from MPs it suggests that the
ich części budowlane. change was clearly aimed at increasing the tax
Ministerstwo Finansów jak na razie nie planuje roz- burden for wind investors.
strzygać wątpliwości w drodze interpretacji ogólnej, Meanwhile, legislative work is in progress on the
choć w odpowiedziach np. na interpelacje poselskie urban planning and building code, expected to di-
sugeruje, że zmiana miała jednoznacznie na celu rectly modify the definition of building structure for
zwiększenie obciążeń podatkowych inwestorów the purposes of building law, and in consequence
wiatrowych. also tax law. This draft is discussed in more detail
Jednocześnie trwają prace legislacyjne związane in the chapter “Urban Planning and Building Code
z kodeksem urbanistyczno-budowlanym, który ma – opportunities and threats”.
wprost modyfikować definicję budowli na potrzeby
prawa budowlanego, a w konsekwencji podatkowe-
go. Szerzej o projekcie piszemy w rozdziale „Kodeks
urbanistyczno-budowlany – szanse i zagrożenia”.

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
95
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

8.3. Zaporowe kryterium odległości 8.3. Prohibitive minimum distance


requirement

Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wia- The Wind Farm Act introduced a requirement
trowych wprowadziła także kryterium odległości on minimum distance of wind turbines from res-
od budynków mieszkalnych co najmniej dziesię- idential buildings at the level of 10 times turbine
ciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej, prak- tip height, virtually making further development of
tycznie uniemożliwiając dalszy rozwój energetyki wind power impossible. To an extent, this require-
wiatrowej. Wymóg ten dotyczy w pewnym stopniu ment also applies to projects started before the
również inwestycji rozpoczętych przed datą wej- entry into force of the Act – building permits issued
ścia w życie tej ustawy – pozwolenia na budowę before 16 July 2016 remain in force only provided
wydane przed 16 lipca 2016 r. pozostają bowiem the operating permit is obtained within 3 years of
w mocy jedynie pod warunkiem uzyskania decyzji the Act’s entry into force. If the investor does not
o pozwoleniu na użytkowanie w ciągu trzech lat od obtain a new building permit, the regional building
wejścia w życie ustawy. Jeżeli inwestor nie uzyska supervision inspector will issue a demolition order
nowego pozwolenia na budowę, wojewódzki in- for the erected part of the installation.
spektor nadzoru budowlanego nakaże rozbiórkę
wybudowanej części obiektu.
Niezależnie od powyższego, wymóg zachowania Regardless of the above, the minimum distance
odległości dotyczy również inwestycji, na które uzy- requirement also applies to projects where a
skano decyzję o pozwoleniu na budowę przed datą building permit was obtained before the entry into
wejścia w życie nowych przepisów, jeżeli po 16 lipca force of the new regulations, if there is a need for
2016 r. zajdzie potrzeba zmiany pozwolenia (tzw. re- repermitting after 16 July 2016. The risk related to
permitting). Ryzyko związane z repertmittingiem jest repermitting depends directly on the size of the
wprost proporcjonalne do wielkości projektu wiatro- project. Practice shows that even in case of wind
wego. Z praktyki wiadomo, że już w przypadku farm farms with several turbines there is a significant
z  kilkoma turbinami często, np. na skutek wykrycia probability of changes to the wind farm layout, e.g.
różnego typu przeszkód geologicznych na etapie due to different geological obstacles encountered
robót ziemnych, prawdopodobieństwo zmiany tzw. at the earthworks stage. In case of medium-sized
layoutu, czyli przestrzennego rozplanowania farmy, or large projects such probability is respectively
jest istotne. Przy średnich i dużych projektach jest higher. It should be noted that the need for reper-
ono odpowiednio wyższe. Należy zwrócić uwagę, mitting occurs even in case of giving up the con-
że nawet w przypadku rezygnacji z wybudowania jed- struction of one of the many turbines under the
nej z wielu przewidzianych w pozwoleniu na budowę permit, without changing the location of the oth-
turbin, bez zmiany położenia pozostałych, zachodzi ers. In that case, the risk of halting the project at
konieczność repermittingu. W tym stanie rzeczy ry- the stage of construction should be precisely cal-
zyko zablokowania projektu na etapie budowlanym culated and taken into account by investors willing
powinno być dokładnie skalkulowane i uwzględnione to take part in future auctions.
przez inwestorów stawających do przyszłych aukcji. The requirement to locate wind farms exclusively
Dodatkowym utrudnieniem wprowadzonym usta- on the basis of local zoning plans is an additional
wą jest obowiązek lokalizacji farmy wiatrowej obstacle, as it is a well-known fact that a large part
wyłącznie na podstawie miejscowego planu za- of Poland is not covered with such zoning plans.
gospodarowania przestrzennego, a jak wiadomo More information about legislative changes in
znaczna część obszaru Polski nie jest objęta takim comparison to other countries’ legal systems can
dokumentem. be found in the chapter “Wind turbine distances in
Więcej na temat zmian legislacyjnych w porów- Poland compared to other countries”.
naniu do innych reżimów prawnych piszemy w More about legislative changes compared to other
rozdziale „Odległości wiatraków w Polsce na tle countries can be found in the chapter “Wind turbine
odległości w innych krajach”. distances in Poland compared to other countries”.

8.4. Trudności z finansowaniem 8.4. Difficulties with funding


W związku ze spadkiem rentowności elektrowni Due to the decrease in profitability of wind pro-
wiatrowych i wzrostem ryzyka coraz trudniej uzy- jects and the increase in risk it is increasingly dif-
skać finansowanie inwestycji w energetykę wiatro- ficult to acquire funding for wind power projects:
wą: wymagany przez banki wkład własny zwiększył the level of own contribution required by the banks
się nierzadko do ponad 50%. Większe są także has risen to above 50% in many cases. The costs

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
96
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

koszty finansowania kredytowego, często prze- of loan financing are also higher, often exceeding
kraczające zwrot z inwestycji w obecnych warun- the return on investment in current conditions. The
kach. Zmieniło się również samo nastawienie ban- approach of the banks has also changed, as they
ków, które coraz ostrożniej podchodzą do udziału are increasingly cautious about their participation
w  przedsięwzięciach z zakresu energetyki wia- in wind power projects, and many of them have
trowej, a wiele z nich podjęło kierunkowe decyzje made decisions to completely give up funding of
o niefinansowaniu inwestycji wiatrowych w ogóle. wind projects.
Świadczą o tym niedawne doniesienia o kłopotach This is confirmed by the recent reports about dif-
w uzyskaniu kredytu przez niektórych zwycięzców ficulties in obtain a loan by some winners of the
grudniowej aukcji – firmy te mają co prawda za- December auctions; although these companies
pewniony stały przychód przez 15 lat od wytwo- have guaranteed fixed income for 15 years from
rzenia energii oraz są gotowe sfinansować projekt the first generation of electricity and are ready to
w połowie, mimo to wiele banków odmawia udzie- fund half of the project, many banks still refuse to
lenia im kredytu. grant a loan.

Negatywna percepcja finansowania The negative perception on financing


nowych inwestycji wiatrowych wśród new wind projects among the majority
znacznej częściej banków wynika przede of banks results primarily from the incre-
wszystkim z coraz wyższego ryzyka nie- asing risk of debt service failure for pro-
ściągalności należności kredytowych jects financed in the past. The increase
z projektów sfinansowanych w przeszło- of tax burden in combination with histo-
ści. Zwiększenie obciążeń podatkowych rically low prices of electricity and green
w połączeniu z historycznym niżem ceno- certificates means a decrease in liquidity
wym energii elektrycznej i rynku zielonych for many investors and permanent diffi-
certyfikatów oznacza dla wielu inwesto- culties in repayment of existing loans for
rów pogorszenie płynności i trudności ze wind farm construction. It is estimated
spłatą kredytów zaciągniętych na budo- that as many as 80% of SPVs may fail to
wę elektrowni wiatrowych o charakterze meet the covenants of loan agreements
trwałym. Szacuje się, że aż 80% spółek regarding the minimum level of debt
celowych może nie spełniać wymogów service coverage ratio. On top of that is
umowy kredytowej dotyczących mini- the problem of impairment of assets used
malnego poziomu wskaźnika zdolności as collateral for existing loans, meaning
do obsługi zadłużenia. Do tego dochodzi that banks expect investors to provide
problem trwałej utraty wartości aktywów additional collateral or other solutions
stanowiących zabezpieczenie udzielo- aimed at limiting risk.
nych kredytów, wobec czego banki czę-
sto oczekują od inwestorów dodatkowych
zabezpieczeń lub innych rozwiązań po-
zwalających ograniczyć ich ryzyko.

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
97
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Bariery inwestycyjne dla dalszego rozwoju Investment barriers to further development


energetyki wiatrowej w Polsce of wind power in Poland
98
ROZDZIAŁ 9

Rentowność
projektów wiatrowych
CHAPTER 9
Profitability of
wind projects

99
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

W niniejszym rozdziale prezentujemy, jak w obec- In this chapter we present the profitability of exist-
nych warunkach rynkowych kształtuje się rentow- ing installations in the current market conditions
ność istniejących instalacji oraz jakie są perspek- and the prospects for wind farms that could theo-
tywy dla farm wiatrowych potencjalnie mogących retically be built under the auction system.
powstać w systemie aukcyjnym.

9.1. Rentowność 9.1. Profitability of existing installations


obecnie istniejących
instalacji

Na potrzeby opracowania zbudowaliśmy uprosz- For the purpose of this paper we have built a sim-
czony model finansowy farmy wiatrowej działają- plified financial model of a wind farm operating
cej w systemie certyfikatowym oraz policzyliśmy under the green certificate system, and we cal-
wrażliwość jej wyceny na wybrane parametry. culated the sensitivity of its valuation to selected
W  poniższej tabeli prezentujemy zestaw para- parameters. In the table below we presented a set
metrów, które będą modyfikowane (pogrubioną of parameters to be modified (baseline items are
czcionką zostały wyróżnione pozycje bazowe). indicated in bold).

¯¯ Parametry uproszczonego modelu


finansowania farmy wiatrowej ¯¯ Parameters of a simplified model of wind
farm financing

CAPEX Produktywność
Rok rozpoczęcia produkcji WACC
(‘000 PLN/MW) (MWh/MW rocznie)
Productivity
Year of production start WACC CAPEX (k PLN/MW)
(MWh/MW/year)
2008 7% 6000 2000
2011 8% 7000 2500
2014 9% 7500 3000

Do obliczeń zakładamy również gotówkowe koszty For our calculations we also took the assumption
operacyjne ponoszone przez instalacje na poziomie of wind farm operating costs at the level of 230k
230 tys. PLN/MW rocznie. Założyliśmy ponadto, PLN/MW per year. We also assumed that property
że podatek od nieruchomości będzie płacony przez tax will be paid by wind farms based on the entire
farmy wiatrowe od całej wartości poniesionych na- capital expenditures and that starting from 2018
kładów inwestycyjnych, a także, że od 2018 r. cena the electricity price received will be reduced by a
energii elektrycznej przez nie otrzymywana będzie profile cost of 7%.
zmniejszona o koszt profilu w wysokości 7%.
Przyjęliśmy ścieżkę cen energii elektrycznej zakła- We assumed the electricity price trajectory with
dającą coroczną indeksację o 3%, a także konser- annual indexation of 3%; we also assume con-
watywnie zakładamy, że ceny certyfikatów osiągną servatively that green certificate prices will reach
docelowy poziom 120 PLN/MWh w roku 2020, 120 PLN/MWh in 2020 and then remain on that
a następnie pozostaną na tym poziomie do wyga- level until the system expires.
śnięcia systemu.
Kalkulacja rentowności istniejących farm wiatro- Profitability calculations for existing wind farms
wych przy danych założeniach przedstawia się na- with these assumptions are presented below.
stępująco.

CAPEX
Rok rozpoczęcia (Starting year)
6000 7000 7500
2008 4,5% 2,0% 0,9%
2011 2,8% 0,6% -0,3%
2014 1,7% 0,0% -0,8%

Rentowność projektów wiatrowych Profitability of wind projects

100
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Produktywność (Productivity)
Rok rozpoczęcia (Starting year)
2000 2500 3000
2008 2,0% 6,5%
2011 -7,1% 0,6% 4,7%
2014 -5,8% 0,0% 3,4%

Produktywność (Productivity)
CAPEX
2000 2500 3000
6000 -4,1% 2,8% 7,0%
7000 -7,1% 0,6% 0,6%
7500 -8,7% -0,3% 3,8%

Jak wynika z powyższych kalkulacji przy takim As demonstrated by the calculations above, with
zestawie założeń jedynie farmy o produktywności these assumptions only wind farms with produc-
znacznie przekraczającej 2500 MWh/MW rocznie tivity significantly above 2500 MWh/MW per year
zbliżają się w skrajnych warunkach (bardzo niskie can reach profitability levels acceptable for inves-
początkowe nakłady lub długi okres funkcjono- tors, and only in extreme conditions (very low in-
wania farmy) do poziomów mogących być przez itial capital expenditures or long period of opera-
inwestorów uznanych za akceptowalne. tion of wind farm).
Kalkulacja wartości istniejących farm wiatrowych Calculations of value of existing wind farms per
w przeliczeniu na MW przy danych założeniach MW with given assumptions is presented in the
została przedstawiona w poniższych tabelach. tables below.

WACC
Rok rozpoczęcia (Starting year)
7% 8% 9%
2008 1 609,4 1 551,7 1 498,0
2011 2 522,2 2 398,7 2 285,7
2014 3 349,8 3 147,9 2 965,9

CAPEX
Rok rozpoczęcia (Starting year)
6000 7000 7500
2008 1 673,2 1 551,7 1 490,9
2011 2 522,3 2 398,7 2 333,6
2014 3 261,1 3 147,9 3 081,5

Produktywność (Productivity)
Rok rozpoczęcia (Starting year)
2000 2500 3000
2008 463,2 1 551,7 2 588,9
2011 1 109,0 2 398,7 3 595,7
2014 1 699,6 3 147,9 4 475,4

CAPEX
WAAC
6000 7000 7500
7% 2 653,2 2 522,2 2 453,0
8% 2 522,3 2 398,7 2 333,6
9% 2 402,6 2 285,7 2 224,2

Rentowność projektów wiatrowych Profitability of wind projects

101
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Produktywność (Productivity)
WAAC
2000 2500 3000
7% 1 151,4 2 522,2 3 792,3
8% 1 109,0 2 398,7 3 595,7
9% 1 069,0 2 285,7 3 416,8

Produktywność (Productivity)
CAPEX
2000 2500 3000
6000 1 244,2 2 522,3 3 656,6
7000 1 109,0 2 398,7 3 595,7
7500 1 041,1 2 333,6 3 560,6

Zakładając, że początkowe nakłady inwestycyjne na Assuming that initial capital expenditures per MW
wybudowanie MW mocy mogły zawierać się w prze- were in the range from PLN 5.5m to 7.5m, it is diffi-
dziale od 5,5 do 7,5 mln zł za MW, to w tej chwili praw- cult to find any wind farms that would not be sub-
dopodobnie trudno znaleźć farmy wiatrowe, które nie ject to asset impairment.
podlegałyby odpisom z tytułu trwałej utraty wartości.

9.2. Rentowność 9.2. Profitability


instalacji mogących of installations to be
powstać w systemie aukcyjnym built under the auction system

Biorąc pod uwagę obecne uwarunkowania regula- Taking into account the current regulatory frame-
cyjne, czyli przede wszystkim ustawę odległościo- work, i.e. primarily the Wind Farm Act, and the lack
wą, oraz brak politycznego wsparcia dla energetyki of political support for wind power, in our opinion
wiatrowej, naszym zdaniem powstanie jakichkolwiek building any wind power installations under the
instalacji produkujących energię z  wiatru w  syste- auction system may be difficult.
mie aukcyjnym może być trudne.

Krzysztof Horodko
Partner Zarządzający, TPA Poland
Managing Partner, TPA Poland

Obecnie najbardziej prawdopo- Currently the most likely situ-


dobne wydaje się powstawa- ation is the development of
nie małych projektów wiatro- small wind projects based on
wych opartych na turbinach turbines smaller than 1 MW,
o zainstalowanej mocy do as it easier for them to meet
1 MW, gdyż łatwiej jest im the requirements of the Wind
spełnić wymogi ustawy od- Farm Act (such turbines are
ległościowej (takie turbiny shorter than those with hi-
są niższe od tych o większej gher capacity, so it easier to
mocy, a więc łatwiej znaleźć dla find a location meeting the Wind
nich lokalizację spełniającą wyma- Farm Act’s distance requirements),
gania ustawy), ale również mogą starto- but they can also place bids in auction
wać w koszykach aukcyjnych, w których baskets where price competition should
konkurencja cenowa powinna być niższa. be less stiff.

Rentowność projektów wiatrowych Profitability of wind projects

102
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Przygotowaliśmy kalkulacje rentowności dla ta- Therefore we have prepared profitability calcula-
kich właśnie instalacji w oparciu o wybrane głów- tions for such installations based on selected main
ne parametry. W poniższej tabeli prezentujemy ze- parameters. The table below shows the set of pa-
staw tych, które będą modyfikowane (pogrubioną rameters that will be modified (baseline items are
czcionką zostały wyróżnione pozycje bazowe). indicated in bold).

CAPEX Produktywność
Rok rozpoczęcia produkcji Cena aukcyjna
(‘000 PLN/MW) (MWh/MW rocznie)
Productivity
Year of production start Auction price CAPEX (k PLN/MW)
(MWh/MW/year)
2019 300 5500 1800
2020 320 6000 2000
2021 360 6500 2200

Na potrzeby kalkulacji zakładamy produktywność For calculation purposes, we assume new wind
nowych farm na poziomie średnio znacznie niż- farm productivity on a significantly lower average
szym niż dla tych wybudowanych w przeszłości, level than for those built in the past, as wind tur-
gdyż wraz ze wzrostem mocy wiatraka jego wydaj- bine efficiency usually increases with its power
ność jest zazwyczaj coraz wyższa (a naszym zda- output (and in our opinion only small wind turbines
niem powstawać będą efektywnie jedynie wiatraki will be built in the future). At the same time capital
małe). Równocześnie jednak nieco niższe powinny expenditures should also be slightly lower.
być również nakłady inwestycyjne.
Do obliczeń przyjmujemy również gotówkowe kosz- The calculations are also based on an assumption
ty operacyjne ponoszone przez instalacje na pozio- of cash operating costs at the level of 230,000 PLN/
mie 230 tys. PLN/MW rocznie. Założyliśmy ponadto, MW per year. We also assumed that the property
że podatek od nieruchomości będzie płacony przez tax will be paid by wind farms based on the total
farmy wiatrowe od całej wartości poniesionych na- value of capital expenditures, and that the ener-
kładów inwestycyjnych, a także, że cena otrzymy- gy price received by projects will be reduced by
wana przez projekty będzie obniżana o koszt profilu a profile cost amounting to 7% of the forecasted
w wysokości 7% prognozowanej ceny energii elek- electricity price in each year.
trycznej w danym roku.
Przyjęliśmy ścieżkę cen energii elektrycznej zakła- We adopted an electricity price trajectory with a
dającą coroczną indeksację o 3%, oraz indeksację 3% annual indexation, and indexation of auction
ceny aukcyjnej inflacją CPI, co do której założyliśmy price with CPI inflation index, assumed to reach
dojście do celu w wysokości 2,5% w roku 2020 i po- a target level of 2.5% in 2020 and to stay on that
zostanie na tym poziomie w przyszłości. level afterwards.
Wyniki obliczeń zostały zaprezentowane w poniż- Calculation results are presented in tables below.
szych tabelach.

Cena aukcyjna (Auction price)


Rok rozpoczęcia (Starting year)
300 320 360
2019 0,7% 1,6% 3,4%
2020 0,9% 1,8% 3,5%
2021 1,1% 2,0% 3,6%

CAPEX
Rok rozpoczęcia (Starting year)
5500 6000 6500
2019 2,6% 1,6% 0,7%
2020 2,8% 1,8% 0,9%
2021 2,9% 2,0% 1,1%

Rentowność projektów wiatrowych Profitability of wind projects

103
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Produktywność (Productivity)
Rok rozpoczęcia (Starting year)
1800 2000 2200
2019 -0,7% 1,6% 3,5%
2020 -0,4% 1,8% 3,6%
2021 -0,2% 2,0% 3,7%

CAPEX
Cena aukcyjna (Auction price)
5500 6000 6500
300 1,8% 0,9% 0,0%
320 2,8% 1,8% 0,9%
360 4,5% 3,5% 2,6%

Produktywność (Productivity)
Cena aukcyjna (Auction price)
1800 2000 2200
300 -1,5% 0,9% 2,7%
320 -0,4% 1,8% 3,6%
360 1,4% 3,5% 5,3%

Produktywność (Productivity)
CAPEX
1800 2000 2200
5500 0,6% 2,8% 4,6%
6000 -0,4% 1,8% 3,6%
6500 1,4% 0,9% 2,7%

Efektywnie rentowności szacowane dla nowych Effective profitability levels estimated for new
projektów są bardzo niskie (zakładamy, że inwe- projects are very low (we assume that investors
storzy oczekują rentowności na poziomie projektu expect project-level profitability of at least 7-9%),
co najmniej w granicach 7–9%), w związku z czym therefore, if new wind projects are to be built, they
jeśli mają powstawać nowe projekty wiatrowe, to have to be located on sites with very good wind
muszą być umiejscawiane w lokalizacjach o bardzo conditions that can be properly utilized even by
dobrych warunkach wietrznych, które nawet małe smaller turbines.
turbiny będą w stanie odpowiednio wykorzystać.

Rentowność projektów wiatrowych Profitability of wind projects

104
ROZDZIAŁ 10

Nowe narzędzia
ochrony krajobrazu
CHAPTER 10
New landscape
protection instruments

105
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

We wrześniu 2015 r. weszła w życie ustawa o zmia- In September 2015 the act amending certain acts
nie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem due to reinforcement of landscape protection in-
narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015, poz. 774), struments (Journal of Laws 2015, item 774), re-
określana mianem tzw. „ustawy krajobrazowej”. ferred to as the “Landscape Act”, came into force.
Znowelizowała ona szereg innych aktów prawnych, It amended a number of other legal acts, including
w tym m.in. ustawę o planowaniu i zagospodarowa- the act on spatial planning and management, intro-
niu przestrzennym, wprowadzając zupełnie nowe ducing a new concept of landscape audit, whose
pojęcie audytu krajobrazowego, sporządzenie któ- development was delegated to regional authori-
rego powierzono organom samorządu wojewódz- ties with a frequency of no less than once every
twa z częstotliwością nie rzadziej niż raz na 20 lat. 20 years. The act also contains a legal delegation
Ustawa zawiera również delegację prawną do wy- for the Council of Ministers to issue a regulation
dania przez Radę Ministrów rozporządzenia okre- specifying the detailed scope and methodology of
ślającego szczegółowy zakres i metodologię audytu landscape audit, including a landscape classifica-
krajobrazowego, w tym stosowaną przy sporządza- tion to be used for landscape auditing, methodol-
niu audytów krajobrazowych klasyfikację krajobra- ogy of assessment of identified landscapes and
zów, sposób oceny zidentyfikowanych krajobrazów methodology for specifying priority landscapes.
oraz metodykę wyznaczania krajobrazów prioryteto- The draft of such regulation was published under
wych. Projekt wspomnianego wyżej rozporządzenia the public consultation framework in October last
został opublikowany w ramach konsultacji społecz- year.
nych pod koniec października ubiegłego roku.
Założeniem projektu rozporządzenia jest umożli- The aim of the draft regulation is to allow for
wienie sporządzenia audytów krajobrazowych na landscape audits to be carried out on a regional
poziomie województwa, w ramach których zasoby (voivodship) level, in order to take stock and as-
krajobrazowe zostaną zinwentaryzowane i  ocenio- sess the landscape resources in a uniform manner
ne w jednolity sposób w skali kraju. Audyty będą for the whole country. The audits will constitute a
stanowiły podstawę prawną do podejmowania legal basis for activities in the spatial planning and
działań w procesie planowania i zagospodarowa- development process of the most valuable land-
nia przestrzennego najcenniejszych krajobrazów. scapes. They will also contain substantive input
Będą również zawierały przesłanki merytoryczne do for verification and shaping of the network of pro-
weryfikacji i kształtowania sieci obszarów chronio- tected areas. Based on identification and descrip-
nych. Na  podstawie przeprowadzonej identyfikacji tion of landscapes, followed by the assessment of
i  charakterystyki krajobrazów, a  następnie oceny conditions and threats for all landscapes, and as
zagrożeń i stanu wszystkich krajobrazów, a w kon- a consequence of indicating priority landscapes,
sekwencji wskazania krajobrazów priorytetowych, knowledge will be collected to allow for formula-
zostanie zebrana wiedza umożliwiająca formułowa- tion of guidelines in terms of landscape manage-
nie zaleceń w zakresie zarządzania krajobrazem. ment. The recommendations from the audit are
Zalecenia sformułowane w audycie mają być wyj- intended to serve as a reference for new munic-
ściem do opracowania nowych studiów uwarunko- ipal spatial development studies and local zoning
wań i kierunków zagospodarowania przestrzennego plans, and should also be taken into account in
gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania nature protection plans and other documents on
przestrzennego, a także powinny być uwzględnione forms of nature protection.
w planach ochrony oraz innych dokumentach doty-
czących form ochrony przyrody.
Organizacje reprezentujące branżę wiatrową, w tym During the public consultations, organizations
również PSEW, na etapie konsultacji społecz- representing the wind power industry, including
nych podkreślały wagę praw nabytych zawartych PWEA, highlighted the importance of rights ac-
np. w decyzjach o pozwoleniu na budowę czy o śro- quired under e.g. building permits or environmen-
dowiskowych uwarunkowaniach. Zwracano uwagę, tal permits. We pointed out that it is necessary to
by unikać sytuacji, w których na podstawie ustaleń avoid situations where attempts to challenge the
audytu podjęta zostanie próba wzruszenia zapisów study or the local zoning plan based on audit find-
studium czy miejscowego planu zagospodarowania ings. New planning documents based on recom-
przestrzennego. Tworzenie, na podstawie wska- mendations from audit findings should be drawn
zań wynikających z ustaleń audytu, nowych doku- up based on respect for acquired rights. We also
mentów planistycznych powinno być prowadzone called for the term of “landscape dominant” to be
w oparciu o poszanowanie praw nabytych. Ponadto removed; the term had appeared during the pre-
postulowano usunięcie terminu dominanty krajobra- paratory stage of work on the draft Landscape Act,
zowej, który co prawda pojawił się na etapie prac but was later dropped and did not appear in the
nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw finally published wording. Large facilities or struc-

Nowe narzędzia ochrony krajobrazu New landscape protection instruments

106
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony kra- tures related to both conventional and renewable
jobrazu, ale z którego jednak zrezygnowano i nie energy generation units may dominate the land-
znalazł się w ostatecznie opublikowanym tekście. scape, but this term was not used in the adopted
Choć duże elementy energetyki alternatywnej, jak legal act, and referring to it in the draft regulation
i konwencjonalnej mogą dominować w krajobrazie, may lead to confusion. It may be considered high-
to jednak to pojęcie nie zostało zachowane w usta- ly discriminatory that the term appears in the draft
wie, a jego przytaczanie w projekcie rozporządzenia regulation submitted to consultation only with re-
może być przyczyną niejasności. Za wysoce dyskry- spect to wind turbines, and the issue of height,
minujący można uznać fakt, że termin ten, w kon- size or colour of other structures and facilities was
sultowanym projekcie rozporządzenia, pojawia się ignored, although they might equally stand out
jedynie w kontekście turbin wiatrowych, a pominięty against the backdrop of a certain landscape.
został aspekt wysokościowy innych obiektów, jak
również kubaturowy czy nawet kolorystyczny, które
w równym stopniu mogą się wyróżniać na danym tle
krajobrazowym.
Ustawa krajobrazowa wprowadziła również zmia- The Landscape Act also introduced changes to
ny w zakresie ustawy o udostępnianiu informacji the act on the provision of information on the en-
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeń- vironment and its protection, public participation
stwa w ochronie środowiska oraz o ocenach od- in environmental protection and environmental im-
działywania na środowisko. Znowelizowane prze- pact assessments (the “EIA Act”). The amended
pisy przewidują w ramach oceny oddziaływania na regulations require an analysis and assessment of
środowisko danego przedsięwzięcia analizę i oce- the project’s direct and indirect impact on land-
nę jego bezpośredniego i pośredniego wpływu na scape, including cultural landscape, as part of that
krajobraz, w tym krajobraz kulturowy. Rozszerzo- project’s environmental impact assessment. The
no zakres raportu (art. 66 ust. 1) o opis krajobrazu, EIA report scope (Article 66 (1)) was extended to
w  którym przedsięwzięcie ma być zrealizowane include a description of the landscape in which the
oraz o uzasadnienie proponowanego przez wnio- project will be implemented and a justification of
skodawcę wariantu ze wskazaniem jego oddziały- the variant proposed by the applicant with indica-
wania na krajobraz. tion of its landscape impact.
Ponadto, w ramach wdrożenia Europejskiej Kon- Moreover, with regard to the implementation of
wencji Krajobrazowej na zlecenie Generalnej Dy- the European Landscape Convention, a paper en-
rekcji Ochrony Środowiska opracowano „Przegląd titled “Review of methodologies of assessing the
stosowanych metodyk oceny wpływu farm wiatro- impact of wind farms on landscape and possibil-
wych na krajobraz oraz możliwości zastosowania ities of their application in Polish conditions” was
ich w warunkach Polski”. Dokument analizuje me- developed at the request of the General Directo-
todologie oceny oddziaływań inwestycji wiatro- rate of Environmental Protection. The paper ana-
wych na krajobraz z 4 wybranych państw Euro- lyzes the methodologies of assessing the impact
py (Czech, Hiszpanii, Niemiec i Wielkiej Brytanii) of wind power projects from 4 selected European
i  z  USA oraz formułuje zalecenia co do przydat- countries (Czechia, Spain, Germany and the UK)
ności określonych metod w polskich warunkach, and the United States, and formulates recommen-
stanowiąc formę wytycznych. Wytyczne przygo- dations as to the suitability of certain methods in
towane zostały równolegle do opracowywanej Polish conditions in a form of guidelines. These
metodyki audytu krajobrazowego, który w okresie guidelines were prepared in parallel to the meth-
trzech lat od wejścia w życie ww. ustawy krajo- odology of landscape audit which is supposed to
brazowej ma zostać opracowany dla wszystkich be carried out for all Polish regions within 3 years
województw. Podstawowe elementy przygotowy- of the coming into effect of the Landscape Act.
wanej metodyki sporządzania audytu krajobrazo- The fundamental elements of the landscape audit
wego, a w szczególności te, które mają największe methodology, in particular those most important
znaczenie dla farm wiatrowych, zostały implemen- for wind farms, have been incorporated into the
towane do opracowanych wytycznych. guidelines.
Metodyka oceny wpływu farm wiatrowych na kra- The methodology of assessing the landscape im-
jobraz przewiduje wykonywanie analiz w  kilku eta- pact of wind farms includes analysis to be carried
pach: inwentaryzacji krajobrazu, diagnozie i wa- out in several stages: landscape inventory, diag-
loryzacji oraz ocenie wpływu. Badania obejmują nosis and valuation, and impact assessment. The
wstępne analizy studialne, badania terenowe, koń- studies cover preliminary study analyses, field
cowe badania studialne. Uwzględnia się skumulo- research and final studies. The cumulative land-
wany wpływ przedsięwzięć energetyki wiatrowej na scape impact of wind power projects is taken into
krajobraz, a także skumulowany wpływ tych przed- account, as well as the cumulative impact of these

Nowe narzędzia ochrony krajobrazu New landscape protection instruments

107
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

sięwzięć z innymi przedsięwzięciami o charakterze projects with other infrastructure and industrial
infrastrukturalnym i przemysłowym, ze szczegól- projects, with particular emphasis of wind tur-
nym uwzględnieniem elektrowni wiatrowych i linii bines and high-voltage overhead power lines. The
elektroenergetycznych wysokich napięć. Wytyczne guidelines are dedicated to the so-called indus-
dotyczą przedsięwzięć tzw. przemysłowej ener- trial-scale wind power projects. They do not cov-
getyki wiatrowej, nie obejmują zaś tematyki oceny er the impact assessment for small wind farms.
wpływu mikroelektrowni wiatrowych. W metodyce The methodology takes into account the need for
uwzględniono konieczność odmiennego traktowa- a different approach to landscapes that are not
nia krajobrazów niepodlegających ochronie prawnej subject to legal protection and those that are pro-
i chronionych w ramach ochrony przyrody, tj. przede tected under specific forms of nature protection
wszystkim w parkach krajobrazowych i obszarach dedicated to landscape protection, i.e. in particu-
chronionego krajobrazu. Uwzględniono także ko- lar landscape parks and protected landscape ar-
nieczność ochrony parków kulturowych, obiektów i eas. The need to protect culture parks, UNESCO
obszarów UNESCO, a także pomników historii. sites and areas and historical monuments is also
Formułowanie wytycznych branżowych mających taken into account.
na celu, poza zaproponowaniem rekomendowane- Formulating industry-specific guidelines, aimed
go podejścia metodologicznego do oceny wpływu at – besides proposing a recommended method-
elektrowni wiatrowych na krajobraz, także ujednoli- ological approach to wind farms’ landscape im-
cenie procedur w tym zakresie we wszystkich wo- pact assessment – harmonizing the procedures in
jewództwach, jest krokiem we właściwym kierunku that respect in all Polish regions, is a step in the
i  przywraca złożonej procedurze oceny oddziały- right direction and reinstates the adequate rank
wania inwestycji na środowisko odpowiednią rangę and rationale of the complex environmental im-
i zasadność. Należy jednak podkreślić, że taki walor pact assessment procedure. However, it should
będzie mógł być w praktyce zrealizowany i skonsu- be stressed that it would actually be implemented
mowany w toku konkretnych postępowań wyłącz- and practically consumed in specific procedures
nie w przypadku zmiany aktualnie obowiązujących only in case of amendment of the current location
przepisów lokalizacyjnych, wynikających z ustawy regulations under the Wind Turbine Act (the act of
z  dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie 20 May 2016 on investments in wind power plants,
elektrowni wiatrowych (Dz.U. 2016, poz. 961). Usta- JoL 2015, item 961). That act of law, introducing
wa ta, wprowadzając bezprecedensowo w Europie unprecedented in Europe, prohibitive, radical lo-
restrykcyjne, radykalne limity lokalizacyjne, w prak- cation limits, in practice means it will be impossi-
tyce oznacza brak możliwości lokalizowania jakich- ble to locate any new projects, putting the entire
kolwiek nowych inwestycji, poddając w wątpliwość environmental impact assessment procedure in
zasadność przeprowadzania oceny oddziaływania question, as regardless of its result it will be high-
na środowisko, bo z dużym prawdopodobieństwem, ly likely that the project will not be implemented
bez względu na jej wynik, inwestycja nie będzie mo- (projects with a total planned capacity of at least
gła być zrealizowana (inwestycje o łącznej planowa- 2,000 MW have been completely halted).
nej mocy przynajmniej 2000 MW zostały całkowicie
zamrożone).
Do chwili obecnej zarówno projekt rozporządzenia Both the draft regulation on landscape audits and
w sprawie sporządzania audytu krajobrazowego, the draft methodology for assessing the land-
jak i projekt metodyki oceny wpływu farm wiatro- scape impact of wind farms are currently at the
wych na krajobraz pozostają na etapie odnoszenia stage of applicant’s responses to submitted com-
się wnioskodawcy do zgłoszonych uwag. ments.

Nowe narzędzia ochrony krajobrazu New landscape protection instruments

108
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Respektując i wspierając potrzebę While respecting and supporting the


ochrony polskiego krajobrazu, zwłasz- need to protect Polish landscape, espe-
cza w jego szczególnie cennych aspek- cially its particularly important aspects,
tach, takich jak obszary objęte prawną such as areas covered by legal protection
ochroną krajobrazu oraz kwalifikujących of landscape, as well as potential priority
się w  przyszłości do objęcia statusem landscapes resulting from planned re-
krajobrazów priorytetowych w wyniku gional landscape audits, the wind power
planowanych do przeprowadzenia w po- industry has submitted its comments,
szczególnych województwach audytów, calling for:
branża wiatrowa przekazała swoje uwagi, 1. Updating the scope of information pro-
postulując o: vided in the project information card
1. Urealnienie zakresu informacji wy- (KIP), especially with regard to plan-
kazywanych przez inwestora w KIP ned elements of ancillary infrastruc-
przedsięwzięcia, zwłaszcza w zakresie ture and potential cumulative impacts;
planowanych elementów infrastruktu- 2. Withdrawal of any recommendations
ry pomocniczej, a także potencjalnych to keep arbitrarily defined minimum
oddziaływań skumulowanych; distances expressed in absolute terms
2. Rezygnację ze wszelkich zaleceń za- or multiples of turbine height, as well
chowywania arbitralnie określonych as arbitrary maximum turbine num-
minimalnych odległości wyrażanych w bers and sizes – due to the assumption
mianowanej dopuszczalnej odległości that the choice of optimum values for
lub wielokrotności wysokości całkowi- a given location should result from a
tej urządzenia, a także odgórnie usta- detailed case-specific analysis under
lonych maksymalnych liczb i  gaba- a thorough environmental impact as-
rytów urządzeń. Dobór optymalnych sessment procedure;
wartości dla danej lokalizacji powinien 3. Giving up additional buffer zones,
wynikać każdorazowo ze szczegóło- especially with regard to those forms
wej analizy konkretnego przypadku w of nature protection where the legisla-
toku rzetelnej oceny oddziaływania na tor did not foresee any buffer zones,
środowisko; with a unification of approach to Natu-
3. Rezygnację z dodatkowych stref bufo- ra 2000 areas in the entire document,
rowych, zwłaszcza wobec form ochro- as those that should be subject to a
ny przyrody, dla których ustawodawca separate, dedicated environmental
nie przewidział tworzenia otulin, w tym impact assessment for Natura 2000
ujednolicenie w całym dokumencie areas;
podejścia do obszarów Natura 2000 4. Taking into account design limitations
jako podlegających odrębnej proce- and investor-independent specialized
durze oceny; software in the recommendations;
4. Uwzględnienie w zaleceniach ograni- 5. Harmonization of terminology or defi-
czeń projektowych i oprogramowania ning the differences in terms used for
specjalistycznego niezależnego od in- easier application and interpretation
westora; of the provisions of the document.
5. Ujednolicenie nomenklatury lub zdefi-
niowanie różnic w stosowanych termi-
nach z myślą o łatwiejszym stosowa-
niu i interpretacji zapisów dokumentu.

Nowe narzędzia ochrony krajobrazu New landscape protection instruments

109
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Nowe narzędzia ochrony krajobrazu New landscape protection instruments

110
ROZDZIAŁ 11

Kodeks urbanistyczno-
budowlany –
szanse i zagrożenia

CHAPTER 11
Urban Planning and
Building code –
opportunities and threats

111
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Pod koniec października 2016 r. zakończyły się The end of October 2016 saw the end of public
konsultacje publiczne projektu ustawy Kodeks consultations for the draft Urban Planning and
urbanistyczno-budowlany. Projekt ten jest trzecią Building Code act. That draft is already the third
z  rzędu próbą kompleksowego uregulowania za- attempt at comprehensive regulation of issues re-
gadnień związanych z szeroko rozumianym gospo- lated to spatial management in its broad sense,
darowaniem przestrzenią, w tym przede wszystkim including links between spatial planning and de-
z uwzględnieniem powiązań planowania przestrzen- velopment strategies building the framework for
nego ze strategiami rozwoju tworzącego ramy future investment processes. The act is intend-
dla przyszłych procesów inwestycyjnych. Ustawa ed to fully replace the Spatial Planning and De-
w  swoim założeniu ma zastąpić w całości ustawę velopment act, the Building Law and all other in-
o  planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, vestment-related special laws. In the explanatory
ustawę Prawo budowlane oraz wszystkie specusta- notes to the draft, the authors admit on the one
wy inwestycyjne. W uzasadnieniu projektu kodeksu hand that special laws have succeeded as an im-
jego autorzy z jednej strony przyznają, ze specu- portant factor for preparation and completion of
stawy sprawdziły się jako czynnik usprawniający investment projects, shortening the entire process
przygotowanie i realizację inwestycji, skracając cały by several years. On the other hand, they claim
proces nawet o kilka lat. Z drugiej jednak strony za- that the special legislation have led to a dichotomy
rzucają im wprowadzenie dychotomii systemu praw- of the legal system related to implementation of
nego realizacji inwestycji celu publicznego. Wskazu- public purpose investments. They point out that
ją, że inwestorzy objęci specustawami korzystają ze the investors covered by special legislation enjoy a
specjalnego trybu ich realizacji, podczas gdy pozo- special procedure for their projects, while “other”
stali inwestorzy mają do dyspozycji ogólny system investors are covered by the general legal system
prawny, w ramach którego funkcjonują przepisy nie- with provisions that do not take into account the
uwzględniające specyfiki tych inwestycji. specific character of their projects.
W projekcie kodeksu zaproponowano zmianę często- The draft code contains a proposal to change the
tliwości sporządzania audytu krajobrazowego z 20 na frequency of landscape audits from every 20 years
nie rzadziej niż co 10 lat. Wydaje się, że utrzymanie to no less than every 10 years. It seems that main-
dotychczasowych terminów sporządzania audytu taining the current periods for landscape audits
krajobrazowego przysłuży się pewności inwestycyjnej would help improve the stability of investment in
na obszarze województwa, pozostawiając władztwo the regions, leaving the planning competences in
planistyczne po stronie samorządu terytorialnego. the hands of regional authorities.
Projekt ustawy wprowadza też w definicji obiektu The draft also introduces a reference to construc-
budowlanego odesłanie do urządzenia budowlane- tion device (urządzenie budowlane) as part of the
go jako jego elementu. Z przepisu wynika, że urzą- definition of building facility (obiekt budowlany).
dzeniem budowlanym jest „zespół elementów The provision defines the construction device as
technicznych trwale związanych z obiektem bu- a „complex of technical components permanent-
dowlanym i zapewniających możliwość jego użytko- ly connected to the building facility and ensuring
wania zgodnie z przeznaczeniem, w szczególności the possibility to use it according to its purpose,
instalacje”. Definicja ta, biorąc pod uwagę definicję in particular installations”. This definition, with re-
budowli, prowadzić może do wniosku, że w zasadzie gard to the definition of building structure (budow-
każdy element jej wyposażenia  (bez względu na jej la), can lead to a conclusion that in principle every
związanie z gruntem) wchodzi w jej skład, o ile jest element of its related equipment (regardless of its
z nią połączony w sposób wymagający demontażu. connection to the ground) is part of that structure,
Istnieje również pewne ryzyko, że w odniesieniu do provided that it is connected to it in a way that re-
sektora energetycznego pojęcie „instalacji” wyko- quires disassembly. There is also a risk that, with
rzystane w definicji urządzenia budowlanego będzie regard to the energy sector, the term “installation”
oznaczało „urządzenia i zespół połączeń z nimi” used in the definition of “construction device”
(art. 3, pkt 10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Pra- will mean “equipment and related connections”
wo energetyczne), a nawet jednostkę wytwarzają- (Article 3 (10) of the Energy Law act of 10 April
cą energię elektryczną czy instalację wytwarzającą 1997), or even an electricity generation unit or an
energię elektryczną z  odnawialnych źródeł energii installation generating electricity from renewable
(art. 2, pkt 13 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odna- energy sources (Article 2 (13) of the RES Act of
wialnych źródłach energii). 20 February 2015).
Natomiast definicja budowli niesie ze sobą jedynie On the other hand, the definition of “building struc-
taką treść normatywną, że do budowli zalicza się: ture” (budowla) only holds the normative content
techniczne obiekty przemysłowe, obiekty liniowe, implying that building structures include: industrial
wały ziemne, mosty, tunele oraz obiekty hydro- technical facilities, linear facilities, earth ramparts,
techniczne. Wszystkie te obiekty zostały wymie- bridges, tunnels and hydrotechnical facilities.

Kodeks urbanistyczno-budowlany – szanse i zagrożenia Urban Planning and Building code – opportunities and threats

112
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

nione w definicji jako przykładowe („w  szczegól- All  these facilities have been listed as examples
ności”) co oznacza, że nie wyczerpują one treści in the definition (“in particular”), meaning that the
definicji budowli. “building structure” definition is not exhaustive.
Definicja budowli przyjęta w kodeksie urbanistycz- The “building structure” definition adopted in the
no-budowlanym będzie miała również wpływ na Urban Planning and Building Code will also af-
podstawę prawną do opodatkowania podatkiem od fect the legal basis for property tax, i.e. the act of
nieruchomości, tj. ustawę z dnia 12 stycznia 1991 r. 12 January 1991 on local taxes and fees, which,
o podatkach i opłatach lokalnych, która w swojej de- in its definition of a building structure contains
finicji budowli odsyła do „obiektu budowalnego w ro- a reference to “building facilities in the meaning
zumieniu przepisów prawa budowalnego”, a kodeks, of building law regulations”, and the code, if it is
jeśli zostanie uchwalony, takim prawem będzie. adopted, will be such a regulation.

Organizacje reprezentujące branżę za- The organizations representing the wind


proponowały zmianę polegającą na przy- power industry proposed a modification
wróceniu treści art. 3 pkt 3 ustawy Prawo by restoring the wording of Article 3 (3)
budowlane w jego wersji sprzed wejścia of the Building Law before the entry into
w życie ustawy o inwestycjach w zakresie force of the Wind Turbine Act, with a clear
elektrowni wiatrowych, z wyraźnym po- distinction between the building part and
działem na część budowlaną i urządzenia the technical equipment. There has re-
techniczne. Wokół wspomnianego prze- cently been a consistent case-law around
pisu ukształtowało się w ostatnim czasie this provision, helping implement both the
spójne orzecznictwo, dzięki czemu przepis principle of certainty and the connection
ten realizował zarówno zasadę pewności, of the object of taxation with the concept
jak i związania przedmiotu opodatkowania of real estate and its component to a suf-
z pojęciem nieruchomości i jej części skła- ficient extent.
dowej w stopniu dostatecznym.

Kolejne kontrowersje wzbudziła propozycja przepi- Other controversies have been raised by the pro-
su o rozszerzeniu listy elementów, które miałyby być posal to extend the list of elements that would
określane już na etapie opracowywania studium have to be specified at the stage of development
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmi- of the spatial planning study for municipalities. Ac-
ny. Zgodnie z projektem kodeksu, studium miałoby cording to the draft code, the study would contain
zawierać ustalenia w  zakresie zagospodarowania certain parameters related to the development of
terenu inwestycji, w tym m.in. wskaźnik powierzch- the project, including the building coverage ratio
ni zabudowy czy minimalną i maksymalną wyso- or the minimum and maximum height of building
kość obiektów budowalnych. Aktualna propozycja facilities. The current proposal of provisions in the
zapisów w projekcie ustawy zrównuje tym samym draft act establishes the same level of detail for
pod względem szczegółowości studium z miejsco- the study and the local zoning plan. Leaving that
wym planem. Pozostawienie powyższego zapisu provision unchanged will certainly lead to a distor-
kodeksu doprowadzi z pewnością do zakłócenia tion of the hierarchy of documents in the planning
hierarchii dokumentów w procesie planistycznym, process, depriving the municipal council of its
pozbawiając radę gminy swobody doprecyzowa- freedom to provide in the local zoning plan a more
nia w planie miejscowym warunków inwestowania detailed specification of conditions for investing in
w granicach wyznaczonych przez studium. the areas covered by the study.
Uzasadniając potrzebę wprowadzenia kodeksu, Justifying the need to introduce the Urban Plan-
wnioskodawcy wskazywali na brak bezpośrednie- ning and Building Code, the initiators pointed to the
go przełożenia zależności aktów planowania prze- lack of direct translation of relationship between
strzennego na działania realizacyjne, a także brak the spatial planning legislation and the implemen-
formułowania w planowaniu ponadlokalnym wią- tation activities, and also the lack of formulating
żących ustaleń dla planowania na poziomie gminy. binding decisions in supralocal planning process
Znalazło to niestety odzwierciedlenie w przepisie for planning on municipal level. Unfortunately, this
narzucającym gminom, poprzez plan wojewódz- is reflected in the regulation that imposes the de-
twa, ustalenia w zakresie obszarów dopuszczalnej cisions on areas of possible location of large RES
lokalizacji instalacji odnawialnego źródła energii installations onto municipalities by means of the

Kodeks urbanistyczno-budowlany – szanse i zagrożenia Urban Planning and Building code – opportunities and threats

113
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

większego niż małe instalacje. Obowiązek prze- regional plan. The obligation to transfer the per-
niesienia z planu województwa dopuszczalnych missible locations of RES installations from the
lokalizacji instalacji OZE stanowi wysoce nieuza- regional plan is a highly unjustified interference
sadnioną ingerencję w swobodę planistyczną gmin in planning freedom of municipalities as the basic
jako podstawowych jednostek samorządu teryto- units of local self-government. It is beyond doubt
rialnego. Nie ulega wątpliwości, że to organy gminy that the municipal bodies are the ones that pos-
posiadają najlepszą wiedzę o swoich potrzebach sess the best knowledge on their own needs and
oraz potrzebach swoich mieszkańców. Podkre- the needs of their residents. It should be stressed
ślenia wymaga fakt, że plan województwa to akt that the regional plan is a planning act determin-
planistyczny wyznaczający kierunki rozwoju wo- ing the directions of development in the province,
jewództwa, tzw. akt kierownictwa wewnętrznego, a so-called “internal management act”, and not a
a nie źródło norm powszechnie obowiązujących, source of universally applicable norms, including
w tym wiążących dla gmin przy ustalaniu planów those binding for municipalities and the prepa-
miejscowych. Przepis ten niesie ze sobą również ration of local zoning plans. This provision also
regulację jawnie dyskryminującą energetykę od- clearly discriminates the renewable energy sector
nawialną wobec m.in. innych sektorów przemysłu, in comparison to other industries, including the
w  tym w  szczególności energetyki konwencjonal- conventional energy sector. The current provision
nej. Skutkiem aktualnego zapisu będzie utrwalenie will result in consolidation of indications and pro-
wskazań i zakazów dotyczących lokalizacji OZE już hibitions related to RES locations already on the
na etapie planu województwa, a nie studium czy level of regional spatial management plan, and not
miejscowego planu zagospodarowania. the level of municipal study or local zoning plan.
Kolejnym zaproponowanym przepisem niemającym Another proposed yet unjustified provision is the
uzasadnienia jest zaproponowany zapis zakazujący proposed ban on development of wind farms as
realizacji elektrowni wiatrowych w zakresie indy- individual sources or receivers replacing power
widualnych źródeł lub odbiorników zastępujących or heat networks in areas where land use desig-
sieci elektroenergetyczne lub cieplne, na obszarach nation allows for development, if no bans or re-
o  przeznaczeniu umożliwiającym zabudowę, jeśli strictions in that respect are contained in the local
w planie miejscowym nie zawarto w tym względzie zoning plan. In principle, designating an area for
zakazów lub ograniczeń. Wydaje się, że zasadą po- development should allow for any type of devel-
winno być, iż przeznaczenie terenu pod zabudowę opment, unless the municipality decides other-
umożliwia jego wykorzystanie pod każdą zabudowę, wise according to its planning competences; the
chyba że gmina zdecyduje inaczej w ramach przy- proposal constitutes an unjustified limitation of
sługującego jej władztwa planistycznego: propozy- planning competence of municipalities and of the
cja przedstawia sobą nieuzasadnione ograniczenie municipalities’ role in meeting the residents’ need,
władztwa planistycznego gminy oraz roli gminy arising from the preamble to the Constitution, Arti-
w  sprawach zaspokajania potrzeb mieszkańców cles 166 (1), 164 (1) and (3), 15 and 16 of the Polish
wynikającej z  preambuły Konstytucji, art. 166, ust. Constitution.
1, 164, ust. 1 i ust. 3 oraz art. 15 i 16 Konstytucji RP. In many chapters of the draft code the provisions
W wielu rozdziałach projektu kodeksu zamieszczone refer to numerous future acts of secondary legis-
zapisy odsyłają do przyszłych, licznych aktów wyko- lation (almost 40 regulations) or other regulations
nawczych (blisko 40 rozporządzeń) czy przepisów enacting specific parts of the code, which are sup-
wprowadzających jego poszczególne części w życie, posed to determine certain regulations significant
w których zostaną określone regulacje istotne z punk- from the investor’s point of view. Under the princi-
tu widzenia inwestora. Zgodnie z zasadami prawidło- ples of correct legislation this does not allow for a
wej legislacji nie daje to możliwości dokonania kom- comprehensive evaluation of the provisions of the
pleksowej oceny przepisów projektu, w tym oceny draft, including the regulatory impact assessment.
skutków regulacji. Podkreślenia wymaga również It should be also stressed that the ways of formu-
fakt, że sposób sformułowania delegacji ustawowych lating the delegation of legislative powers to enact
do wydania rozporządzeń jest bardzo ogólny. secondary regulations are very general.
W momencie pisania tego rozdziału Ministerstwo At the time of writing, the Ministry of Infrastructure
Infrastruktury i Budownictwa było w trakcie przy- and Construction was preparing the reply to com-
gotowywania odpowiedzi na uwagi zgłoszone ments submitted during the public consultation
w ramach konsultacji publicznych. process.

Kodeks urbanistyczno-budowlany – szanse i zagrożenia Urban Planning and Building code – opportunities and threats

114
ROZDZIAŁ 12

Pakiet zimowy –
nowe oblicze sektora
energetycznego

CHAPTER 12
Winter Package –
a new shape of
the energy sector

115
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Polityka Unii Europejskiej zakłada wzrost OZE-E The European Union’s policy aims at an increase
do ok. 50% udziału w miksie energetycznym UE in RES-E to approx. 50% share in the EU’s energy
do roku 2030. Zasady działania rynku mają wspie- mix by 2030. Market principles are supposed to
rać dekarbonizację gospodarki poprzez elimino- support decarbonisation of the economy by elim-
wanie emisji gazów cieplarnianych z sektora ener- inating greenhouse gas emissions from the elec-
gii elektrycznej, z energią odnawialną w centrum tricity sector, with renewables in the centre as the
rynku energii jako jednym z kluczowych elemen- focal point of the energy market as one of the key
tów Unii Energetycznej. elements of the Energy Union.
30 listopada 2016 r. Komisja Europejska opubliko- On 30 November 2016 the European Commission
wała szeroki pakiet propozycji regulacyjnych i ana- published a broad package of regulatory propos-
liz związanych z nowym kształtem rynku energii als and analyses related to the new design of the
elektrycznej w UE. Pakiet pt.: „Czysta energia dla electricity market in the EU. The package, entitled
wszystkich Europejczyków – odblokowanie poten- „Clean Energy for All Europeans – unlocking Eu-
cjału wzrostu Europy” ma za zadanie ułatwić reali- rope’s growth potential”, is aimed at facilitating the
zację celów politycznych UE na rok 2030, jakimi są: achievement of EU’s policy goals for 2030, i.e.:
• ograniczenie emisji gazów cieplarnianych • reducing greenhouse gas emissions by at least
o min. 40%; 40%;
• zwiększenie udziału OZE do min. 27%, co prze- • increasing the share of RES to at least 27%,
kłada się na ok. 50% OZE w elektroenergetyce; translating into ca. 50% of RES in the power
• zwiększenie efektywności energetycznej o 30%. sector (RES-E);
• 30% increase in energy efficiency.
Pakiet zawiera cztery obszary tematyczne31. The package contains four key areas31.

¯¯ Obszary merytoryczne pakietu zimowego


¯¯ Key areas of the Winter Package

Czysta
energia
dla wszystkich
Europejczyków
Clean energy
for all Europeans

Nowy kształt
rynku energii
New energy
market design

Energia Efektywność
odnawialna energetyczna
Renewable energy Energy efficiency

31 Pełna lista opublikowanych dokumentów w języku angielskim 31 Full list of published documents can be found on the European
znajduje się na stronie Komisji Europejskiej: https://ec.europa. Commission website: https://ec.europa.eu/energy/en/news/com-
eu/energy/en/news/commission-proposes-new-rules-consumer- mission-proposes-new-rules-consumer-centred-clean-energy-
-centred-clean-energy-transition. -transition.

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

116
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Kształt rynku energii musi zostać zmieniony w taki The energy market design must be changed in such
sposób, by ułatwić tę integrację poprzez: a way that the integration is facilitated by means of:
a) rozwój rynków krótkoterminowych i cross-bor- a) development of short-term and cross-bor-
der, które wykorzystują dostępne metody pro- der markets, using available RES forecasting
gnozowania OZE, zwiększają płynność rynków methods, increasing market liquidity and facili-
i ułatwiają wykorzystanie potencjału OZE-E; tating utilization of RES-E potential;
b) eliminację czynników zakłócających działanie b) eliminating the factors distorting the operation
rynków, takich jak systemy wsparcia (w szcze- of the markets, such as support schemes (in
gólności dla technologii wysokoemisyjnych) particular for high-emissions technologies) or
czy regulowanie taryfy; regulated tariffs;
c) inwestycje w mechanizmy i źródła wspierające c) investing in mechanisms and sources support-
integrację zmiennych OZE-E, takie jak: ing the integration of variable RES-E, such as:
• elastyczne źródła, • flexible sources,
• połączenia międzysystemowe, • interconnections,
• zarządzanie stroną popytową • demand side management,
• magazynowanie energii. • energy storage.

Ponadto, projekty regulacji zakładają: Moreover, regulatory proposals include:


• równe traktowanie poszczególnych źródeł • equal treatment of various energy sources, de-
energii, zarządzanie stroną popytową i maga- mand side management and energy storage;
zynowania; • strengthening competitive energy markets;
• wzmacnianie konkurencyjnych rynków energii; • significant strengthening of consumer rights;
• znaczące wzmocnienie praw konsumenta; • significant strengthening of the role of DSOs,
• znaczące wzmocnienie roli OSD, zwłaszcza w za- especially with regard to ancillary services and
kresie usług systemowych i zarządzania danymi. data management.

Rynki krótkoterminowe będą zorganizowane w spo- Short-term markets will be organized in a way al-
sób umożliwiający współpracę międzysystemową. lowing for interconnections. They will be transpar-
Będą transparentne i nie będą robić różnic pomię- ent and will not distinguish offers bids within one
dzy ofertami w ramach jednej strefy cenowej i po- bidding zone and between bidding zones. TSOs
między strefami cenowymi. OSP wspólnie zorgani- will jointly organize the management of integrat-
zują zarządzanie zintegrowanym rynkiem day-ahead ed day-ahead and intraday markets, according to
i intraday, zgodnie z zasadami market coupling. Ob- market coupling principles. Trading in these mar-
rót na tych rynkach będzie odbywał się jak najbliżej kets will take place as close to real-time as pos-
czasu realnego, w okresach 15-minutowych. Z kolei sible, in 15-minute periods. On the other hand,
uczestnicy rynku składać będą oferty w jednostkach market participants will submit bids in units small
na tyle małych (1 MW lub mniej), by możliwy był enough (1 MW or less) to make DSR, storage and
udział DSR, magazynowania i OZE małej skali. small-scale RES participation possible.
OSP będą gwarantować długoterminowe prawa TSOs will guarantee long-term transmission rights
do przesyłu, które pozwolą właścicielom instalacji to allow RES installation owners to manage risks
OZE zarządzać ryzykiem pomiędzy strefami ce- across bidding zones. Such rights will be awarded
nowymi (bidding zones). Prawa te będą nadawane in a transparent manner via a simple auction plat-
w  sposób transparentny, za pomocą prostej plat- form. Market operators will also have the right to
formy aukcyjnej. Operatorzy rynku będą także mieli develop hedging products allowing RES operators
prawo do stworzenia produktów hedgingowych, to also manage price volatility.
umożliwiających operatorom OZE zarządzanie ry-
zykiem zmienności cen.
Wszystkie podmioty będą odpowiadać finansowo All stakeholders will be financially responsible for
za bilansowanie, z wyjątkiem projektów demonstra- balancing, except demonstration projects and in-
cyjnych i instalacji o mocy zainstalowanej < 500 kW stallations with installed capacity below 500 kW
(od 01.01.2026 < 250 kW). W polskich warunkach (250 kW from 01 Jan 2026). This is nothing new
nie jest to nowość, ale na niektórych rynkach Eu- in Polish conditions, but in some West European
ropy Zachodniej jest to krok w stronę urynkowienia markets it is a step towards making RES fully mar-
OZE. Wszyscy uczestnicy rynku mają też mieć do- ket-oriented. All market participants are to have
stęp do rynków bilansujących, także jako dostawcy access to balancing markets, also as providers of
tych usług, indywidualnie lub przez agregatorów. such services, individually or via aggregators. The
Energia niezbędna do bilansowania będzie kupo- energy required for balancing will be purchased
wana odrębnie od mocy, a uczestnicy będą mogli separately from capacity, and market participants

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

117
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

składać oferty tak blisko czasu realnego, jak to tylko will be able to place bid as close to real time as
możliwe. Zakres mocy niezbędnej do bilansowania possible. The scope of capacity required for bal-
określany będzie na poziomie regionalnym. ancing will be specified on a regional level.
Co do zasady, operatorzy sieci nie będą mieli prawa In principle, market operators will not have own-
własności magazynów energii ani instalacji świad- ership rights to energy storage facilities or in-
czących usługi systemowe, chyba że nie uda się stallations providing ancillary services, unless no
wykreować zainteresowania rynku. Natomiast przy market interest can be created. When dispatching
dysponowaniu mocy OSP będą priorytetowo trakto- capacity, the TSOs will prioritize RES and high-ef-
wać OZE i wysokosprawne EC < 500 kW (<250 kW ficiency CHP below 500 kW (<250 kW after 2025)
po 2025 r.) oraz projekty demonstracyjne, jeśli tylko and demonstration projects, provided they do not
nie przekroczą one progu 15% łącznej mocy zain- exceed the threshold of 15% total installed capac-
stalowanej w danym państwie członkowskim. Istnie- ity in a given Member State. Existing RES units will
jące jednostki OZE utrzymają priorytet przesyłu. receive transmission priority.
Ograniczenia produkcji, co do zasady, będą odpłat- Generation curtailment will in principle be sub-
ne i będą odbywały się na zasadach rynkowych, ject to payment and will take place according to
chyba że w danym regionie nie ma dość producen- market principles, unless there are not enough en-
tów energii, by zapewnić skuteczną konkurencję. ergy producers in a given region to ensure effec-
Wymuszone odstawienia OZE i wysokosprawnych tive competition. Forced shutdowns of RES and
elektrociepłowni będą przedmiotem rekompensa- high-efficiency CHPs will be subject to compen-
ty. OSP gwarantować będą tym dwóm rodzajom sation. TSOs will guarantee these two technolo-
technologii maksymalną możliwą zdolność przesy- gies maximum possible transmission capacity will
łową z jak najmniejszymi odstawieniami. as few shutdowns as possible.
Ceny energii kształtowane będą na zasadach ryn- Energy prices will be shaped according to market
kowych, z wyjątkiem zapewnienia ochrony wrażli- principles, with the exception of protecting sensi-
wym konsumentom – pod warunkiem akceptacji tive consumers – subject to European Commis-
KE. Państwa członkowskie mają obowiązek okre- sion’s approval. The Member States have the obli-
ślenia elementów polityki, które mogą negatyw- gation to determine policy elements that may have
nie wpływać na kształtowanie się cen (np. rynki a negative impact on pricing (e.g. capacity mar-
mocy, ograniczanie ofert podaży w zależności od kets, reducing supply bids depending on available
dostępnej mocy bilansującej itp.) i podjąć wszelkie balancing capacity etc.) and take all possible ac-
możliwe działania w celu ich eliminacji. Dodatko- tion to eliminate them. In addition they are obliged
wo, są zobowiązane raportować takie przypadki to report such cases to the European Commission
do Komisji Europejskiej w terminie 6 miesięcy od within 6 months from the entry into force of the
wejścia w życie regulacji. regulation.
Na rynkach hurtowych nie będzie ograniczeń cen There will be no energy price restrictions on
energii. Dolna granica cenowa to 2000 EUR, jeśli wholesale markets. The lower price limit (price
na dzień następny prognozowane są niższe ceny. floor) will be EUR 2,000 if next-day forecasted
W okresie dwóch lat od wprowadzenia regulacji prices are lower. Within two years of introduction
operatorzy rynku mogą wprowadzić ogranicze- of the regulation, market operators may introduce
nia na maksymalną cenę rozliczeniową (clearing restrictions on the maximum clearing price for
price) dla rynków day-ahead i intraday. OSP nie day-ahead and intraday markets. TSOs will not in-
będą wpływać na hurtową cenę energii, a dyspo- fluence the wholesale energy price, and capacity
nowanie mocy będzie codziennie raportowane do dispatch will be reported daily to the regulator of
regulatora danego rynku. the given market.
Państwa członkowskie zagwarantują możliwość The Member States shall ensure the possibility to
produkowania i magazynowania energii prosu- generate and store energy for “prosumers” and
mentom i spółdzielniom energetycznym, działają- energy cooperatives, operating individually or via
cym indywidualnie lub przez agregatorów. Spół- aggregators. Energy cooperatives will also have
dzielnie energetyczne będą miały ponadto prawo the right to create and manage their own grids.
tworzyć i zarządzać własnymi sieciami.
Opłaty sieciowe będą uwzględniać zarządzanie Grid charges will include grid management, nec-
siecią, niezbędne działania modernizacyjne, za- essary modernization activities, ensure grid se-
pewniać bezpieczeństwo i elastyczność  sieci. curity and flexibility. In particular, they will not
W  szczególności nie będą rozróżniać instalacji differentiate between installations connected at
przyłączonych na poziomie przesyłowym i dystry- transmission or distribution level, discriminate en-
bucyjnym, dyskryminować magazynowania czy ergy storage or DRS. Grid charges in distribution
DRS. Opłaty sieciowe w sieciach dystrybucyjnych grids are to reflect grid operating costs and vary
mają odzwierciedlać koszty prowadzenia sieci oraz according to user profiles (both on the generation

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

118
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

być zróżnicowane pod względem profili użytkow- and consumption side). Regulators will introduce
ników (zarówno po stronie generacji, jak i zużycia). incentives for development of smart grid solutions.
Regulatorzy wprowadzą zachęty dla rozwijania in- The package allows for existence of capacity mar-
teligentnych rozwiązań w sieciach. kets (CM) to a limited extent. They cannot lead to
Pakiet dopuszcza – w ograniczonym stopniu – ist- market distortion or restrictions of cross-border
nienie rynków mocy (RM). Nie mogą one jednak trade, therefore they will be considered on EU lev-
prowadzić do zakłóceń rynku i ograniczeń obrotu el. In case a European adequacy analysis does
międzynarodowego, dlatego rozpatrywane będą not demonstrate the problem with adequacy, the
na poziomie UE. W przypadku gdy europejska oce- introduction of a new capacity market will not be
na adekwatności nie wykaże problemu adekwat- possible. The size of capacity market must be lim-
ności, niemożliwe będzie wprowadzenie nowego ited to solving the specific shortage problem. The
rynku mocy. Wielkość rynku mocy musi ograniczyć guidelines for establishment of capacity markets
się tylko do rozwiązania konkretnego problemu de- should be based on permissible state aid guide-
ficytu. Wytyczne w zakresie tworzenia RM powinny lines, and the markets themselves will be open
być tworzone na podstawie wytycznych ds. do- cross-border. The obligation of TSOs will be to fa-
puszczalnej pomocy publicznej państwa, a same cilitate participation in the capacity market for in-
rynki będą otwarte cross-border. Obowiązkiem terested installations from other countries. Sourc-
operatorów sieci przesyłowych będzie zaś ułatwie- es willing to participate in capacity markets must
nie udziału w rynku mocy zainteresowanym insta- be below the emissions cap of 550 kg CO2/MWh.
lacjom z innych krajów. Źródła, które mogą uczest-
niczyć w rynkach mocy, muszą spełniać wymóg
progu emisji maks. 550 kg CO2/MWh.

Kamila Tarnacka
Wiceprezes PSEW
Vice-President, PWEA

Pakiet zimowy istotnie wspiera The Winter Package significantly


współpracę regionalną w za- supports regional coopera-
rządzaniu systemami elektro- tion in managing power sys-
energetycznymi. Wprowadza tems. It introduces various
m.in. takie narzędzia jak instruments, including me-
średnioterminowa (10-let- dium-term (10-year) energy
nia) ocena adekwatności generation adequacy as-
produkcji energii, na pod- sessment, which will allow
stawie której można dokonać for evaluation of whether and
oceny, czy i gdzie niezbędne jest where the application of capaci-
zastosowanie rynków mocy, oraz ty markets is necessary, as well as
krótkoterminowe (półroczne) oceny ade- short-term (half-yearly) security of sup-
kwatności bieżącego poziomu bezpie- ply adequacy assessments.
czeństwa dostaw energii.

Przed wprowadzeniem RM państwa członkowskie Before the introduction of CM, the Member
zobowiązane będą do analizy zakłóceń prowadzą- States will be required to carry out an analysis
cych do analizowanego problemu adekwatności of distortions leading to the analyzed generation
produkcji oraz wprowadzenia rozwiązań na rzecz eli- adequacy problem and to introduce solutions
minacji danego problemu. Do analizy konieczności aimed at eliminating the problem in question. A
wprowadzenia rynków mocy wykorzystany zostanie national-level reliability standard will be used to
standard niezawodności na poziomie krajowym. Zo- analyze the necessity of capacity market intro-
stanie on wyliczony na podstawie wartości utraconej duction. It will be calculated based on the value
mocy (value of lost load) zgodnie z europejską me- of lost load according to regulation (Article 19.5).

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

119
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

todologią, określoną w regulacji (art. 19.5). Ponad- Moreover, in case a Member State believes the
to, w przypadku, gdy dane państwo członkowskie introduction of the capacity market is necessary,
uważa wprowadzenie rynku mocy za niezbędne, it has to consult this decision at least with neigh-
musi przeprowadzić konsultacje przynajmniej z kra- bouring countries. Regional operational centres
jami sąsiednimi. Regionalne centra operacyjne będą will calculate on a yearly basis the maximum
co roku obliczać maksymalną dostępną moc, która available capacity that could take part in capacity
mogłaby uczestniczyć w rynkach mocy w sąsied- markets in neighbouring countries. The Member
nich krajach. Kraje członkowskie zapewnią dostęp States shall ensure non-discriminatory access to
do rynków mocy w sposób niedyskryminacyjny za- capacity markets for both domestic and foreign
równo dla krajowych, jak i zagranicznych podmio- entities. The methodology of such assessment
tów. Metodologia tej oceny zostanie przygotowana will be prepared by ENTSO-E within a year of im-
przez ENTSO-E w ciągu roku od wdrożenia regula- plementation of the regulation. ACER will assess
cji. Natomiast ACER będzie oceniał czy moce zosta- whether the capacity was calculated according
ły wyliczone w sposób zgodny z tą metodologią. to this methodology.
Państwa członkowskie wspólnie zapewnią min. 27% Member States will jointly ensure a minimum 27%
udziału OZE w bilansie energetycznym UE. Rok share of RES in the EU’s energy balance. Year
2020 i realizacja celu na ten rok będą punktem wyj- 2020 and the achievement of the target for that
ścia dla każdego państwa członkowskiego dla okre- year will be the starting point for each Member
ślenia wkładu danego państwa w cel UE. W tym celu State to determine that State’s contribution to the
państwa członkowskie mogą wprowadzić narzędzia EU target. For that purpose the Member States
wsparcia dla energii elektrycznej ze źródeł odnawial- may introduce support instruments for electricity
nych, a skuteczność wprowadzonych narzędzi oce- from renewable sources, and the effectiveness of
niana będzie co 4 lata. Wsparcie musi być zgodne such instruments will be assessed every 4 years.
z wytycznymi Komisji Europejskiej w sprawie do- The support must comply with the European
puszczalnej pomocy państwa i nie może być zmie- Commission’s state aid guidelines and cannot be
niane z efektem wstecznym. Będzie ono określane changed retroactively. It will be determined in pe-
w perspektywach przynajmniej trzyletnich, w tym – riods of at least 3 years, including the time, capac-
czas aukcji, moc i planowany budżet. Kluczowe jest, ity and budget of auction. It is of key importance
by narzędzia wsparcia w jak najmniejszym stopniu for support instruments to distort the common
zakłócały wspólny rynek energii elektrycznej oraz electricity market to the smallest extent possible,
zachęcały producentów energii do reagowania na and to incentivise energy producers to respond to
sygnały rynkowe. market signals.
Państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić, Member States shall have an obligation to en-
by przynajmniej 10% (w latach 2020–2025) i 15% sure that at least 10% (in 2020-2025) and 15%
(w  latach 2026–2030) wsparcia było dostępne dla (in 2026-2030) of support is available to interest-
zainteresowanych instalacji z zagranicy. Do końca ed installations from abroad. By the end of 2020
2020 r. państwa członkowskie stworzą też jeden Member States shall establish a single point of
punkt kontaktowy, który będzie koordynował proces contact to coordinate the permitting process for
wydawania pozwoleń na prowadzenie działalności generation of electricity from renewable sources.
związanej z produkcją energii ze źródeł odnawial- That point will also publish handbooks on pro-
nych. Punkt ten będzie także publikował podręczniki cedures for small RES projects and prosumers.
związane z procedurami dotyczącymi małych pro- The issue of permits for projects related to re-
jektów OZE i prosumentów. Wydawanie pozwoleń powering of RES installations should not exceed
przy projektach dotyczących repoweringu instalacji one year.
odnawialnych ma nie przekroczyć 1 roku.
Projekt dyrektywy wprowadza też ułatwienia dla The draft directive also introduces facilitations for
prosumentów i spółdzielni energetycznych. Pro- prosumers and energy cooperatives. The draft
jekt regulacji o zarządzaniu Unią Energetyczną regulation on the governance of the Energy Union
proponuje szereg narzędzi wykonawczych do re- proposes a number of instruments to implement
alizacji zadań postawionych w innych projektach the tasks set in other draft documents. Key ele-
dokumentów. Do kluczowych elementów należą: ments include:
• krajowe plany energetyczno-klimatyczne; • national energy and climate plans,
• długofalowe polityki redukcji emisji gazów cie- • long-term policies for greenhouse gas emis-
plarnianych. sion reduction.

Do końca 2018 r. i co następne 10 lat państwa By the end of 2018 and every 10 year afterwards,
członkowskie mają przedstawiać Komisji Euro- the Member States are to submit their national
pejskiej krajowe plany energetyczno-klimatyczne. energy and climate plans, and the first such plan

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

120
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Pierwszy będzie obejmował lata 2021–2030. Plany shall cover the period of 2021-2030. The plans are
te mają zawierać następujące informacje: supposed to contain the following information:
• opis krajowych celów; • description of national targets,
• opis polityk skierowanych na osiągnięcie celu; • description of policies aimed at meeting the
• opis sytuacji w obszarach UE: targets,
-- redukcja emisji gazów cieplarnianych; • description of situation in the following areas of
-- OZE; the EU:
-- efektywność energetyczna; -- greenhouse gas emissions reduction,
-- bezpieczeństwo dostaw energii; -- RES,
-- wewnętrzny rynek energii; -- energy efficiency,
-- badania, innowacje i konkurencyjność; -- security of energy supply,
• ocenę wpływu planowanych polityk. -- internal energy market,
-- research, innovation, competitiveness,
Projekt regulacji szczegółowo opisuje każdy z ele- • impact assessment of the planned policies.
mentów, odnosząc kluczowe cele do każdego
z wymiarów Unii Energetycznej. The draft regulation provides a detailed description
of each of the elements, referring key objectives to
W zakresie OZE, krajowe plany energetyczno-kli- each of the dimensions of the Energy Union.
matyczne przedstawiać będą (w Mtoe) trajektorie
osiągnięcia planowanej kontrybucji w podziale With regard to RES, the national energy and climate
na energię elektryczną, ciepło i transport. Nadto, plans will present (in Mtoe) the trajectories for reach-
będą uwzględniać działania w zakresie dyrektywy ing the planned contributions, with a breakdown for
o efektywności energetycznej, inne narzędzia na electricity, heat and transport. They will also include the
rzecz promocji OZE, a także okoliczności wpły- activities under the energy efficiency directive, other
wające na rozwój OZE, takie jak potencjał ekono- instruments to support RES, and also circumstances
miczny, geograficzne i przyrodnicze ograniczenia affecting RES development, such as economic poten-
oraz wielkość połączeń międzysystemowych. tial, geographical and natural limitations and intercon-
Państwa członkowskie mają współpracować przy nection capacity. The Member States are expected to
identyfikacji działań na poziomie regionalnym dla cooperate on identification of regional level actions for
rozwoju OZE. Komisja Europejska ma też dokony- RES development. The European Commission shall
wać oceny planów jeszcze przed ich wdrożeniem, also assess the plans even before their implementa-
a państwa członkowskie mają współpracować ze tion, and the Member States shall cooperate with re-
sobą w ramach przygotowania i oceny planów. gard to preparation of assessment of plans. Progress
Postęp w realizacji planów ma być raportowany in the implementation of the plans shall be reported by
przez państwa członkowskie co 2 lata. W zakresie the Member States every 2 years. With regard to RES
rozwoju OZE, w tych raportach mają znajdować development, the reports shall include:
się następujące elementy: • implementation of planned trajectories,
• realizacja planowanych trajektorii; • implementation of planned policies and sup-
• realizacji planowanych polityk i narzędzi ­wsparcia. port instruments.

Projekt regulacji wymienia nadto elementy raporto- The draft regulation also lists the reporting com-
wania w pozostałych obszarach objętych zaintere- ponents in other areas of the Energy Union. By the
sowaniem Unii Energetycznej. Do końca paździer- end of October each year, the European Commis-
nika każdego roku, Komisja Europejska przedstawi, sion shall present, in a form of a report on the state
w formie raportu o stanie Unii Energetycznej, ocenę of the Energy Union, the assessment of progress
postępu w zakresie realizacji celów w skali całej UE. in implementation of objectives on EU level. Addi-
Dodatkowo, KE zaproponuje działania naprawcze na tionally the European Commission shall propose
poziomie państw członkowskich, które miałyby za- corrective measures on Member State level to en-
pewnić realizację celu UE. Ponadto, państwa człon- sure the implementation of EU targets. Moreover,
kowskie będą przygotowywać, w cyklu dziesięcio- the Member States shall prepare, in a 10-year cy-
letnim, długofalową (w perspektywie 50 lat) politykę cle, long-term (50-year) low-emission strategies,
niskoemisyjną, obejmującą następujące elementy: covering the following elements:
• łączne redukcje gazów cieplarnianych w po- • total greenhouse gas emissions by sectors,
dziale na sektory; • expected progress,
• oczekiwany postęp; • links to other sectoral policies.
• relacje do innych polityk sektorowych.

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

121
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Strategie te będą odzwierciedlone we wspomnianych These strategies will be reflected in the previously
wyżej krajowych planach energetyczno-klimatycznych. mentioned national energy and climate plans.
Pakiet zimowy zaprojektowany został w taki spo- The Winter Package was designed in a way aimed
sób, by promować energetykę odnawialną nie tylko at promoting renewable energy not only as a tool
jako narzędzie ograniczania emisji czy zmniejszania to cut emissions or reduce dependence on fuel
zależności od importu paliw, ale także jako istotny imports, but also as an important European indus-
sektor przemysłowy w Europie z dużym potencja- try with a significant export potential. Unfortunate-
łem eksportowym. Niestety w ostatecznym kształ- ly, in the final wording of the draft more empha-
cie projektu większy nacisk położono na obszary sis was put on areas related to energy efficiency,
związane z efektywnością energetyczną, stosun- whereas the emissions trading scheme is still a
kowo słabym narzędziem zaś nadal pozostaje sys- relatively weak instrument (remaining outside the
tem handlu emisjami (pozostający poza sferą za- area governed by the Package). Therefore there is
rządzania pakietu). Tym samym tworzy się pewien a certain lack of balance between the burdens put
brak równowagi pomiędzy obciążeniami dla sektora on the conventional energy sector and on the RES
energetyki konwencjonalnej i sektora OZE, co może sector, which may slow down permanent decom-
spowolnić trwałe odstawianie jednostek konwencjo- missioning of conventional units and expose RES
nalnych, a OZE wystawia na większą konkurencję. to stiffer competition. Nevertheless, a number of
Tym niemniej, szereg zapisów w projektach regulacji provisions in the draft regulations on new market
nowego kształtu rynku energii pozwoli na stworzenie design will create favourable conditions for com-
korzystnych warunków dla komercjalizacji OZE. mercialisation of RES.

12.1. Szanse dla sektora wiatrowego 12.1. Opportunities for the wind sector
Nacisk na rozwój rynków krótkoterminowych, The pressure on development of short-term mar-
równe traktowanie poszczególnych źródeł ener- kets, equal treatment of different energy sources
gii i w  szczególności podejście regionalne stano- and especially regional approach are a chance for
wią szansę na lepszą integrację zmiennych OZE better integration of variable RES in energy sys-
z systemami elektroenergetycznymi oraz lepsze tems and for better utilization of RES potential.
wykorzystanie potencjału OZE. Możliwe to jednak However, it will only be possible after Poland’s im-
będzie po zrealizowaniu przez Polskę szeregu dzia- plementation of a number of regulatory measures
łań regulacyjnych, mających na celu zwiększenie aimed at increasing the liquidity of energy market
płynności rynku energii oraz odblokowanie i budo- as well as unblocking of existing and construc-
wę nowych połączeń międzysystemowych. Warto tion of new interconnectors. It is worth noting that
zwrócić uwagę, że Polska w niewielkim stopniu (ok. Poland uses the neighbouring markets to a very
2% popytu) korzysta z rynków sąsiednich. Tymcza- small extent (ca. 2% of demand). Meanwhile, the
sem rosnące ryzyko niedoborów energii elektrycz- increasing risk of electricity shortages in Poland
nej w kraju wymaga podejmowania pilnych działań requires urgent action to develop energy sources
na rzecz rozwoju krajowych źródeł energii i zwięk- in the country and to increase cross-border ex-
szania wymiany (importu) z zagranicą. change (import).
Ambitne założenie budowy regionalnego rynku ener- The ambitious plan to build a regional energy mar-
gii i współpracy regionalnej w sektorze energetyki wia- ket and regional cooperation in the offshore sector
trowej offshore na Morzu Bałtyckim w ramach BEMIP, in the Baltic Sea under BEMIP, promoted by the
promowane przez Komisję ­Europejską, pomogłoby European Commission, could help Poland make
Polsce dokonać skoku cywilizacyjnego w energetyce, a huge leap forward in the energy sector, signif-
znacząco zwiększając bezpieczeństwo energetyczne icantly improving the country’s energy security.
kraju. Operatorzy instalacji mieliby również szansę na Energy producers would also have an opportunity
konkurowanie na większym rynku energii. to compete in a larger energy market.
Bardzo ciekawym obszarem rozwoju dla energe- One very interesting area of development for wind
tyki wiatrowej jest też rynek usług systemowych. power is the ancillary services market. The Win-
Pakiet zimowy zakłada bowiem równe traktowanie ter Package envisages equal treatment of various
poszczególnych źródeł (w tym zarządzania stro- sources (including demand side management and
ną popytową i magazynów energii) i wskazuje na energy storage) and demands a market-oriented
rynkowe podejście do usług, m.in. zakazując ope- approach to services, for example by banning grid
ratorom sieci (co do zasady) prawa własności in- operators (in principle) from ownership of storage
stalacji magazynowych. Stworzenie efektywnego installations. Creating an effective ancillary ser-
rynku usług systemowych może zwiększyć przy- vices market may increase the revenues of wind
chody farm wiatrowych. Wprowadzi też racjonalne farms. It will also introduce reasonable market

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

122
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Nacisk na rozwój elastycznych źródeł Development of flexible sources and


i wzmocnienie roli operatorów sieci dystry- strengthening the role of distribution sys-
bucyjnych pozwoli na lepsze bilansowanie tem operators will allow for better balan-
zmiennych OZE (wiatru i fotowoltaiki) na cing of variable RES (wind and PV) on a
poziomie lokalnym. Warto zwrócić uwagę, local level. It is worth noting that Poland
że Polska ma największy w Europie system has the largest heating system in Europe,
ciepłowniczy o mocy źródeł na poziomie with a 55 GW total capacity of sources.
55  GW. Część  ciepłowni z powodzeniem Some heating plants could be successful-
można modernizować do elastycznych ly modernized to become flexible gas- or
elektrociepłowni opartych na gazie lub biogas-fired CHP plants, and additional-
biogazie, a dodatkowo wyposażyć w ma- ly equipped with heat storage facilities.
gazyny ciepła. W ten sposób nie tylko roz- That way we would not only have a more
proszylibyśmy sektor produkcji energii distributed electricity production sector,
elektrycznej, zwiększylibyśmy elastycz- increase the flexibility in the system and
ność systemu i  lepszą integrację zmien- better integrate variable RES, but Poland
nych OZE, ale także Polska osiągnęłaby would also achieve significant progress in
istotny postęp w zakresie ograniczania reducing greenhouse gas emissions and
emisji gazów cieplarnianych i emisji niskiej. low-stack emissions.

rynkowe zasady dotyczące współpracy z operato- principles with regard to cooperation with the grid
rem sieci i zminimalizuje ryzyko finansowe zmniej- operator and minimise financial risks of load re-
szenia obciążenia czy odstawień farm wiatrowych duction or wind farm curtailment due to grid se-
z uwagi na bezpieczeństwo sieci. curity.
Dalsze rekomendacje dotyczące projektowania Further recommendations on the design of sup-
systemów wsparcia wprowadza projekt dyrekty- port schemes are included in the draft RES direc-
wy o OZE. Mają one służyć zwiększeniu bezpie- tive. They are aimed at increasing the certainty
czeństwa inwestowania w sektorze. Chodzi m.in. of investing in this sector. The proposals include
o określanie wsparcia w perspektywach przynaj- determining support in at least 3-year periods,
mniej trzyletnich, w tym czasu aukcji, mocy i pla- including time of auction, capacity and planned
nowanego budżetu. Ciekawym rozwiązaniem jest budget. One interesting solution is the obligation
też obowiązek otwarcia zainteresowanym stro- to make both support schemes and capacity mar-
nom spoza terytorium Polski zarówno systemów kets available to interested parties from abroad.
wsparcia, jak i rynków mocy. Warto zauważyć, It should be noted that the very approach to ca-
że  samo podejście do rynków mocy, wraz z  ko- pacity markets with the requirement for regional
niecznością regionalnej oceny adekwatności, jest adequacy assessment is a reasonable approach
podejściem racjonalnym, które może wyelimino- that may eliminate the risk that capacity market
wać ryzyko, iż rynek mocy w Polsce stanie się na- in Poland will become a tool for consolidation the
rzędziem utrwalania struktury energetyki w opar- current power generation structure based only on
ciu tylko o źródła konwencjonalne. conventional sources.
Narodowe plany energetyczno-klimatyczne, przy- The national energy and climate plans, to be pre-
gotowywane w okresach dziesięcioletnich, w dal- pared in 10-year periods, will further increase
szym stopniu zwiększą przewidywalność inwesty- predictability for investments in the energy sec-
cyjną w sektorze energetyki. Natomiast zasady tor. The principles taking into account the eco-
związane z uwzględnieniem potencjału ekono- nomic potential will allow for further development
micznego pozwolą na dalszy rozwój sektora ener- of the wind energy sector (as an energy source
getyki wiatrowej (jako najtańszego źródła energii with the largest potential in the country) both on-
o największym potencjale w kraju) zarówno na lą- shore and offshore. Finally, strong governance of
dzie, jak i na morzu. Ostatecznie silne zarządzanie the implementation of the Package gives hope
realizacją pakietu pozwoli wierzyć, że odstępstwa for minimising any deviations from EU policy
od celów polityki UE będą minimalizowane. ­objectives.

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

123
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

12.2. Ryzyko 12.2. Risks related to the Winter Package


związane z pakietem
zimowym

Istotną słabością pakietu jest stosunkowo łagod- A significant weakness of the package is its rela-
ne podejście do systemu handlu emisjami. Ocze- tively relaxed approach to the emissions trading
kuje się, że planowane rozwiązania nie wpłyną scheme. It is expected that the planned solutions
na szybki wzrost ceny CO2, co spowolni proces will not result in a quick increase of CO2 prices,
wymiany źródeł na niskoemisyjne. Warto jednak which will slow down the process of replacing ex-
zwrócić uwagę, że z uwagi na wiek większości isting energy sources with low-emissions ones.
polskich konwencjonalnych instalacji i ryzyko nie- However, it should be noted that due to the age of
wypełnienia dyrektywy o dużych źródłach spa- most Polish conventional installations and the risk
lania, polski sektor energetyczny wymaga pilnej of non-compliance with the industrial emissions
i głębokiej modernizacji, co tworzy unikalną moż- directive, the Polish energy sector requires urgent
liwość przeprowadzenia polskiego Energiewende. and strong modernisation, providing a unique op-
Pakiet otwarcie wspiera podejście rynkowe, pro- portunity to perform a Polish Energiewende.
mując stopniową eliminację wsparcia dla po- The package openly supports a market-orient-
szczególnych źródeł. O ile priorytetem powinno ed approach, promoting a gradual phasing out of
być jak najszybsze wyeliminowanie wsparcia dla support for particular sources. Whereas eliminat-
źródeł konwencjonalnych, o tyle energetyka wia- ing support for conventional sources as quickly
trowa na lądzie także uważana jest za technologię as possible should be the priority, onshore wind
bliską wejścia na rynek i należy spodziewać się power is also considered a technology nearing grid
coraz szybszego urynkawiania tego sektora po- parity, and an increasingly faster market orientation
przez zwiększanie nacisku na ceny dostaw energii of this sector should be expected, with increasing
oferowane w aukcji. pressure on energy prices offered at auctions.
OZE co do zasady utrzymają priorytetowe traktowa- RES will in principle receive priority treatment, but
nie, ale tylko do poziomu 15% łącznej mocy zainsta- only to the level of 15% of total capacity installed
lowanej w danym państwie członkowskim. Polska in a given Member State. Poland is close to reach-
jest bliska osiągnięcia tego poziomu, stąd polskie ing that level, therefore Polish renewable installa-
instalacje odnawialne mogą stracić ten przywilej. tions may lose this privilege.

Pakiet zimowy – nowe oblicze sektora energetycznego Winter Package – a new shape of the energy sector

124
ROZDZIAŁ 13

Morskie farmy
wiatrowe
CHAPTER 13
Offshore wind
farms

125
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Wbrew niektórym twierdzeniom, morska energetyka Contrary to some opinions, offshore wind power in
wiatrowa w Polsce to nie jest dopiero pieśń przyszło- Poland is not something from a distant future. It is
ści. To rzeczywistość, która już się u nas dzieje. a reality, happening now.
Do tej pory w Polsce pozytywne decyzje lokaliza- So far, positive location decisions for offshore
cyjne dla morskich farm wiatrowych wydano w 37 wind farms have been issued in 37 cases (out of
przypadkach (na ponad 60 złożonych wniosków). 60 applications filed). 9 location decisions are cur-
Prawomocnych jest obecnie 9 decyzji lokalizacyj- rently inappealable, issued for projects with a total
nych, które dotyczą projektów o łącznej mocy 8 GW. capacity of 8 GW. Over PLN 100 million was paid
Z  tytułu wydania tych pozwoleń do budżetu pań- already to the Polish state budget by the investors
stwa wpłynęło od inwestorów już ponad 100 milio- in permit fees. In case of 6 projects (with a total
nów złotych. Natomiast w przypadku 6 projektów capacity of ca. 6 GW) final location decisions have
(o łącznej mocy ok. 6 GW) wydano prawomocne de- been issued for laying export cables.
cyzje lokalizacyjne pozwalające na położenie kabli Polenergia’s two wind farm projects have already
wyprowadzających moc z farm wiatrowych. received environmental permits. The total capacity
Dwie farmy wiatrowe firmy Polenergia uzyskały już of Baltic Sea projects under development by Po-
także decyzje środowiskowe. Łączna moc projek- lenergia is 1,200 MW. The company also expects
tów realizowanych na Bałtyku przez Polenergię to that expansion of both wind farms will be possi-
1200 MW. Spółka przewiduje też, że po 2022 i 2025 ble after 2022 and 2025 respectively, allowing for
roku możliwa będzie rozbudowa obu farm, co po- their capacity to be increased to 2,400 MW in to-
zwoliłoby zwiększyć ich moc do w sumie 2400 MW. tal. PGE Energia Odnawialna is also working on a
Z kolei PGE Energia Odnawialna pracuje nad pro- wind farm project with a capacity of ca. 1,000 MW,
jektem morskiej farmy o mocy ok. 1000 MW i jest na currently at the stage of environmental studies.
etapie badań środowiskowych. Offshore wind is an innovative and rapidly devel-
Morska energetyka wiatrowa jest na tyle innowacyj- oping technology, with continuously decreasing
ną i prężnie rozwijającą się technologią, że cały czas generation costs. This is best demonstrated by re-
spadają koszty wytworzenia energii elektrycznej cent offshore wind auction results from countries
z wykorzystaniem siły wiatru na morzu. Najlepiej po- such as Germany, the Netherlands or Denmark.
kazują to wyniki ostatnich aukcji dla morskich farm
wiatrowych przeprowadzanych w takich krajach jak
Niemcy, Holandia czy Dania.

Wyniki aukcji dla morskich farm wiatrowych Results of auction for offshore wind farms and
i wygrane projekty*: winning projects*:
1. Kriegers Flak (Dania) – 49,90 €/MWh 1. Kriegers Flak (Denmark) – 49.90 €/MWh
2. Borselle 1 i 2 (Holandia) – 72,70 €/MWh 2. Borselle 1 and 2 (Netherlands) – 72.70 €/MWh
3. Borselle 3 i 4 (Holandia) – 54,50 €/MWh 3. Borselle 3 and 4 (Netherlands) – 54.50 €/MWh
4. The Gode Wind 3 (Niemcy) – 60 €/MWh 4. Gode Wind 3 (Germany) – 60 €/MWh
5. OWP West i Borkum Riffgrund West 2 5. OWP West and Borkum Riffgrund West 2
­(Niemcy) – 0 €/MWh** (Germany) – 0 €/MWh**

* Ceny nie uwzględniają kosztów przyłączenia. * Prices do not include connection costs
** Energia będzie sprzedawana wyłącznie na ** Energy will be sold purely at market prices
warunkach rynkowych.

13.1. Otoczenie regulacyjne 13.1. Regulatory framework


Gdy w 2009 r. pod obrady Sejmu trafiła nowelizacja In 2009, when the amendment of the act on Pol-
Ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich ish maritime areas and maritime administration of
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, 21 March 1991 was discussed by the Polish par-
jej autorzy zakładali, że rozwój morskiej energetyki liament, its authors expected that offshore wind
wiatrowej będzie jednym z kluczowych elementów development would be one of the key factors al-
pozwalającym na osiągnięcie przez Polskę poziomu lowing Poland to reach the level of 15% RES share
15% udziału energii z odnawialnych źródeł w roku

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

126
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

202032. Dziś wiemy już, że z uwagi na skomplikowane in 202032. However, today we know that due to
otoczenie regulacyjne oraz długotrwały proces dewe- complex regulatory environment and lengthy de-
loperski, przed 2020 rokiem energia z polskich wiatra- velopment process power from Polish offshore
ków na morzu jeszcze nie popłynie. wind farms will not appear before 2020.

13.1.1. Główne pozwolenia wymagane dla 13.1.1. Main permits required for offshore
projektu MFW wind projects

Zmiana ustawy o obszarach morskich, która weszła The amendment of the act on maritime areas,
w życie w 2011 r. faktycznie położyła podwaliny pod enacted in 2011, has in fact laid the foundations
rozwój morskiej energetyki wiatrowej. Wprowadzone for offshore wind development. Changes in reg-
w życie w 2011 r. zmiany w przepisach regulujących ulations related to issuance of permits for con-
przyznawanie pozwoleń na wznoszenie i wykorzy- struction and use of artificial islands (equivalent to
stanie sztucznych wysp (które są odpowiednikiem location decisions for offshore projects) included
decyzji lokalizacyjnej dla inwestycji realizowanych the extension of validity of permits, introduction of
na obszarach morskich), m.in. wydłużyły ważność instalments in payments of permit fees, and regu-
obowiązywania pozwoleń, wprowadziły transze we lations on issuing opinions on permits. Thanks to
wnoszeniu opłaty za wydanie pozwoleń, a także the amended regulations it was possible to issue
unormowały zasady ich opiniowania. Dzięki znoweli- artificial island permits for first offshore wind farm
zowanym przepisom możliwe było wydanie pozwo- projects. Therefore investors reached the first im-
leń dla sztucznych wysp dla pierwszych projektów portant milestone in the development process of
morskich farm wiatrowych. Tym samym inwestorzy offshore wind projects.
osiągnęli istotny sukces w procesie deweloperskim Regardless of permits for construction and use of
projektów MFW. artificial islands, in order to develop an offshore
Niezależnie od pozwoleń na wznoszenie i wykorzy- wind farm project it is also necessary to obtain a
stanie sztucznych wysp, w celu realizacji projektu permit to lay and maintain cables in maritime are-
morskiej farmy wiatrowej konieczne jest również uzy- as of internal waters and territorial sea and in the
skanie pozwolenia na układanie i utrzymywanie kabli exclusive economic zone.
na morskich obszarach wód wewnętrznych i morza Artificial island permits issued in 2012-2014 deter-
terytorialnego oraz w wyłącznej strefie ekonomicznej. mined the locations for first Polish offshore wind
Wydane w latach 2012–2014 pozwolenia dla sztucz- farms. At present it will not be possible to obtain
nych wysp określiły lokalizację dla pierwszych pol- new artificial island permits until Poland’s adoption
skich morskich farm wiatrowych. Aktualnie uzy- of spatial development plans for maritime internal
skanie nowych pozwoleń dla sztucznych wysp nie waters, territorial sea and exclusive economic
będzie możliwe do czasu przyjęcia w Polsce planów zone, which should take place until 31 March 2021
zagospodarowania przestrzennego morskich wód according to European Union law33. Until that time
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej any new or pending administrative procedures in-
strefy ekonomicznej, co zgodnie wymogami prawa itiated upon applications for permits for construc-
Unii Europejskiej powinno nastąpić do 31 marca tion and use of artificial islands, structures and
2021 r.33. Do tego czasu wszelkie toczące się i nowe installations in Polish maritime areas will be sus-
postępowania administracyjne, wszczynane na pended by the Ministry of Maritime Economy and
podstawie składanych wniosków o wydanie pozwo- Inland Navigation34.
leń na wznoszenie lub wykorzystywanie sztucznych
wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach
morskich będą zawieszane przez Ministra Gospo-
darki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej34.

32 Z uzasadnienia do projektu ustawy o zmianie ustawy o obszarach


morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (pkt. 4. 32 From the explanatory notes to the amendment of the act on Polish
Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne). maritime areas and maritime administration (4. Expected social,
33 Zgodnie z przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego economic, financial and legal impacts).
i Rady 2014/89/UE z dnia 23 lipca 2014 r. ustanawiającej ramy 33 According to Directive 2014/89/EU of the European parliament
planowania przestrzennego obszarów morskich. and of the Council of 23 July 2014 establishing a framework for
34 W ogłoszeniu z dnia 3 lutego 2017 roku ( https://www.mgm.gov.pl/ maritime spatial planning
ogloszenia ) Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej 34 In the announcement of 3 February 2017 ( https://www.mgm.
uzasadnił potrzebę zawieszania postępowań administracyj- gov.pl/ogloszenia ) the Minister of Maritime Economy and Inland
nych koniecznością utrzymania istniejącego na tych obszarach Navigation presented a justification for suspending administrative
ładu przestrzennego, niezbędnego do zachowania aktualności proceedings on the grounds of the need to maintain the spatial
ustaleń – sporządzanych przez właściwych dyrektorów urzędów order existing in these areas, required to maintain the up-to-date
morskich – projektów planów zagospodarowania przestrzennego character of draft spatial development plans for inland maritime
morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej waters, territorial sea and exclusive economic zone, prepared by
strefy ekonomicznej). relevant directors of Maritime Offices.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

127
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Adresaci pozwoleń na wznoszenie i wykorzystanie The addressees of artificial island permits will be
sztucznych wysp będą uprawnieni do wykorzysta- entitled to exclusively use a specified maritime
nia określonego obszaru morskiego, na zasadach area for development and operation of their pro-
wyłączności, w celu realizacji i eksploatacji inwesty- jects for a period of up to 35 years (with possible
cji przez okres do 35 lat (z możliwością wydłużenia extension by additional 20 years). It should be not-
o kolejne 20 lat). Należy jednak pamiętać, że jeżeli w ed, however, that if the permit holder fails to obtain
okresie 10 lat od dnia wydania pozwolenia podmiot, a building permit for the project or its part (in case
któremu udzielono pozwolenia, nie uzyska pozwo- of projects developed in stages) within 10 years of
lenia na budowę dla całości albo części inwestycji the permit’s date of issuance, the body issuing the
(w  przypadku przedsięwzięć realizowanych etapo- permit shall declare its expiry.35
wo), organ, który wydał pozwolenie, stwierdza wy- However, to be able to apply for a building permit
gaśnięcie tego pozwolenia.35 for an offshore wind farm, investors holding artifi-
Aby móc ubiegać się o wydanie pozwolenia na budo- cial island permits should first apply for an envi-
wę dla MFW, inwestorzy, dla których wydano pozwo- ronmental permit (official name: decision on envi-
lenie na sztuczne wyspy (bądź na których pozwolenia ronmental conditions for project development) for
zostały przeniesione), powinni wystąpić o wydanie the farm. Environmental permits are issued under
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody the Environmental Impact Assessment Act (the act
na realizację przedsięwzięcia (tzw. decyzji środowi- of 3 October 2008 on the provision of information
skowej) dla projektu MFW. Decyzje środowiskowe on the environment and its protection, public par-
są wydawane na podstawie przepisów ustawy z dnia ticipation in environmental protection and environ-
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji mental impact assessments, as amended). Each
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa offshore wind farm is a project that can always
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływa- significantly impact the environment. This means
nia na środowisko, z późniejszymi zmianami. Każda that during the environmental permit procedure it
morska farma wiatrowa stanowi przedsięwzięcie mo- is necessary to carry out an environmental impact
gące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.36 assessment (EIA), to prepare an EIA report, and to
Oznacza to, że w trakcie wydawania decyzji środo- allow for public participation in the procedure, un-
wiskowej dla projektu MFW konieczne jest przepro- der the principles specified in the Act.36 This means
wadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na that during the environmental permit procedure it
środowisko oraz przygotowanie raportu z oceny od- is necessary to carry out an environmental impact
działywania przedsięwzięcia na środowisko, a także assessment (EIA), to prepare an EIA report, and
umożliwienie udziału społeczeństwa w postępowaniu to allow for public participation in the procedure,
na zasadach określonych w ustawie.37 under the principles specified in the Act.37
Decyzja środowiskowa umożliwia złożenie wniosku The environmental permit allows for a building
o wydanie pozwolenia na budowę w ciągu 6 lat od permit to be applied for within 6 years of the day
dnia, w którym decyzja środowiskowa stała się osta- of such environmental permit becoming final (for
teczna (dla przedsięwzięć realizowanych etapowo – phased projects the building permit application
złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na budowę, should be submitted within 10 years, provided that
przy zastrzeżeniu spełnienia określonych warunków, certain conditions are met).
powinno nastąpić w ciągu 10 lat). Terminy te dotyczą

35 Co do zasady, organ stwierdza wygaśnięcie pozwolenia


w przypadku nieuzyskania pozwolenia na budowę w okresie
8 lat od wydania pozwolenia na sztuczne wyspy. Jeżeli jednak
podmiot, któremu udzielono pozwolenia, nie później niż 60 dni 35 In principle, an administrative body declares expiration of a permit
przed upływem 8 lat od dnia wydania pozwolenia złoży organowi, in case a building permit is not obtained within 8 years of issu-
który wydał pozwolenie, wyjaśnienia na piśmie i dokumenty ance of an artificial island permit. However, if the permit holder
potwierdzające podjęcie wszystkich czynności wymaganych submits to the permitting body, no later than 60 days before the
przez prawo, zmierzających do uzyskania pozwolenia na budowę, expiration of the 8-year period from the issuance of the permit, a
możliwość wykorzystania pozwolenia zostaje przedłużona na clarification in writing accompanied with documents confirming
czas niezbędny do uzyskania pozwolenia na budowę, jednak nie taking all legally required activities aimed at obtaining a building
dłuższy niż 2 lata od dnia, w którym upłynął 8-letni termin od dnia permit, then the possibility to use the permit is extended by the
wydania pozwolenia. time required to obtain a building permit, no longer than 2 years
36 §2 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada from the day of expiration of the 8-year period from the issuance
2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziały- of the permit.
wać na środowisko. 36 Par. 2 (1) point 5 of the Regulation of the Council of Ministers of
37 Te same zasady mają zastosowanie do lądowych farm wiatro- 9 November 2010 on projects with possible significant impact on
wych o łącznej mocy nominalnej nie mniejszej niż 100 MW. Nato- the environment.
miast lądowe farmy wiatrowe o łącznej mocy poniżej 100 MW na- 37 The same principles apply to onshore wind farms with a total
leżą do kategorii przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco rated capacity of at least 100 MW. However, onshore wind farms
oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzenie oceny with a total capacity below 100 MW belong to projects than can
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagane, potentially have a significant impact on the environment, for which
gdy obowiązek jej przeprowadzenia został stwierdzony przez or- an environmental impact assessment is required by the body
gan prowadzący postępowanie o wydanie decyzji środowiskowej. carrying out the environmental permit procedure.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

128
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

również ewentualnych zmian pozwolenia na budowę These periods also apply to any possible revisions
(w zakresie zmian pozwolenia na budowę stosuje to the building permit (with regard to building per-
się odpowiednio przepisy o wydawaniu pozwoleń mit revisions, relevant provisions on issuance of
na budowę), które to zmiany często następują już building permits are applied), which are common
w trakcie trwania budowy danej inwestycji. practice during the construction process.
Uzyskane dla projektu pozwolenie na budowę wyga- A building permit for the project expires if con-
śnie, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upły- struction has not been started within 3 years of
wem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się osta- such permit becoming final or if construction was
teczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy interrupted for more than 3 years. Moreover, the
niż 3 lata. Ponadto, jeśli w ciągu 3 lat od dnia, w którym artificial island construction permit shall also ex-
decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna pire if the construction of “artificial island” has not
nie zostanie rozpoczęta budowa sztucznej wyspy albo been started within 3 years of the building permit
w ciągu 5 lat od dnia rozpoczęcia budowy nie zosta- becoming final, or if the installation has not com-
nie podjęte wykorzystywanie instalacji, wygaśnie także menced operation within 5 years of the date of
pozwolenie na wznoszenie sztucznej wyspy. commencement of construction.
Mnogość terminów dotyczących procesu inwesty- The multitude of periods applicable to the invest-
cyjnego w zakresie morskich farm wiatrowych oraz ment process for offshore wind farms and the lack
brak korelacji pomiędzy poszczególnymi terminami of correlation between particular deadlines lead
powodują niepotrzebne komplikacje i wprowadza- to unnecessary complications and causes uncer-
ją stan niepewności dla inwestora, związany z  ry- tainty for investors, related to the risk of expiration
zykiem wygaśnięcia części pozwoleń i związaną of part of the permits and resulting in impossibility
z tym niemożliwością osiągnięcia kolejnych etapów to complete subsequent stages of the investment
procesu inwestycyjnego. Aby ułatwić rozwój branży process. In order to facilitate the development of
offshore w Polsce, wskazane jest skorelowanie ter- offshore wind sector in Poland it is recommended
minów obowiązywania poszczególnych pozwoleń to correlate the validity periods and deadlines of
czy terminów na ich wykorzystanie. particular permits.
Warto w tym miejscu jeszcze dodać, że po noweliza- It should be added that after the amendments to
cjach dokonanych w prawie energetycznym w ostat- the energy law made in recent years the grid con-
nich latach umowa o przyłączenie do sieci elektroener- nection contract can specify the date of first de-
getycznej może przewidywać termin dostarczenia po livery of electricity from the offshore wind farm to
raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej the grid no later than within 120 months from the
w morskiej farmie wiatrowej nie dłuższy niż 120 mie- date of the contract, which significantly affects
sięcy od dnia zawarcia umowy, co istotnie wpływa na the development schedule for offshore projects
harmonogram realizacji projektu MFW, a także moż- and the possibility to apply for support for such
liwość ubiegania się o wsparcie dla takiego projektu. projects. Currently this only applies to the two
Na tę chwilę problem ten dotyczy jedynie dwóch pod- companies holding grid connection agreements
miotów, które mają zawarte umowy o przyłączenie for offshore wind farms. However, in the future,
dla morskich farm wiatrowych. W przyszłości jednak, after adequate grid reinforcement in northern
po odpowiednim wzmocnieniu sieci przesyłowych ­Poland and releasing part of connection capacity
w północnej części kraju oraz uwolnieniu części mocy reserved for projects that may not be built, there
przyłączeniowych obecnie zakontraktowanych przez will a possibility to issue grid connection con-
projekty, które mogą nie powstać, pojawi się możli- ditions and to conclude additional connection
wość wydania warunków przyłączenia oraz zawarcia contracts for other offshore wind projects. Taking
kolejnych umów na przyłączenie dla projektów MFW. into account the significantly longer development
Mając na względzie zdecydowanie dłuższy proces period for offshore projects it is recommended
deweloperski w przypadku projektów MFW, należa- for the deadline for first delivery of electricity to
łoby wydłużyć możliwy termin dostarczenia po raz be extended.
pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej
w morskich farmach wiatrowych.

13.1.2. System wsparcia dla MFW 13.1.2. Support system for offshore wind

Morskie farmy wiatrowe, które mają powstać Offshore wind farms to be built in Poland can in
w ­Polsce, co do zasady mogą ubiegać się o wspar- principle apply for support under the auction sys-
cie w ramach systemu aukcyjnego (możliwość tem (the possibility to join the green certificate sys-
przystąpienia do systemu wsparcia dla OZE w po- tem existed only for RES installations that started
staci zielonych certyfikatów istniała jedynie dla in- electricity generation by 30 June 2015).

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

129
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

stalacji OZE, które rozpoczęły wytwarzanie energii The auction system, contrary to the green cer-
elektrycznej do 30 czerwca 2016 r.). tificate system, is a more stable and predictable
System aukcyjny, w przeciwieństwie do systemu scheme, as the auction winners, subject to condi-
zielonych certyfikatów, jest systemem bardziej sta- tions stipulated in the RES Act, have a guarantee
bilnym i przewidywalnym, gdyż podmiot wygrywa- of revenue from electricity sales on a stable level
jący aukcję, z zastrzeżeniem spełnienia warunków for a predetermined period. It should be noted that
określonych w Ustawie OZE, zapewniając sprzedaż the right to cover the “negative balance” resulting
wytworzonej przez siebie energii na poziomie cen from the auction win applies to the difference be-
rynkowych, ma gwarancję uzyskania przychodów tween: (I) the value of electricity sales calculated
ze sprzedaży energii na stabilnym poziomie przez as the product of electricity actually generated
z góry określony okres. Należy przy tym pamiętać, and the average electricity price calculated ac-
że uzyskane w wyniku wygrania aukcji OZE prawo cording to the formula stipulated in the RES Act,
do pokrycia „ujemnego salda” dotyczy różnicy po- and (ii) the auction price.38 The support awarded
między: (i) wartością sprzedaży energii elektrycznej as a result of auction will be granted for a period
obliczonej jako iloczyn energii faktycznie wyprodu- of up to 15 years (the support period for all RES
kowanej i średniej ceny energii elektrycznej oblicza- installations winning auctions in a given calendar
nej zgodnie ze wzorem zawartym w Ustawie OZE, year is specified in the regulation of the Minister of
a (ii) ceną aukcyjną.38 Przyznawane w wyniku aukcji Energy issued at least 60 days before the date of
wsparcie obowiązywać ma przez okres do 15 lat the first auction of the year).
(okres wsparcia dla wszystkich instalacji OZE wy- Therefore, the auction system introduced to the
grywających aukcje w danym roku kalendarzowym Polish legal regime has a potential to facilitate the
jest określany w rozporządzeniu Ministra Energii wy- development of first offshore wind farms. Howev-
dawanym minimum 60 dni przed dniem pierwszej er, the system is not perfect and if offshore wind
w danym roku aukcji). in Poland is to be based on support awarded at
Dlatego też wprowadzony do polskiego porządku auctions, these shortcomings should be rectified
prawnego system aukcyjny ma potencjał, aby umoż- by relevant legislative changes.
liwić realizację pierwszych MFW. Niemniej, system The principles of prequalification for offshore wind
ten nie jest systemem wolnym od niedoskonałości, projects should be changed in the first place. Ac-
i  jeśli morska energetyka wiatrowa w Polsce ma cording to the RES Act, offshore wind is the only
opierać się o wsparcie udzielane w formie aukcji, te RES technology required to present an environ-
mankamenty powinny zostać skorygowane w dro- mental permit during the prequalification proce-
dze odpowiednich zmian legislacyjnych. dure in order to obtain a certificate of admission
W pierwszej kolejności zmianie powinny ulec zasady to auction. A reasonable justification for such a
prekwalifikacji do aukcji dla projektów MFW. Zgod- requirement to be added for offshore wind would
nie z ustawą o OZE, na etapie prekwalifikacji do au- be if investors developing offshore wind projects
kcji projekty MFW, jako jedyna technologia OZE, na were allowed to participate in auctions at a rela-
potrzeby uzyskania zaświadczenia o dopuszczeniu tively earlier stage of the project, after obtaining
do aukcji muszą przedstawić m.in. decyzję środo- the environmental permit but before the building
wiskową. Racjonalnym uzasadnieniem dla dodania permit. (Such an approach is recommended due
takiego wymogu w przypadku MFW byłoby umoż- to the longer and more costly development pro-
liwienie inwestorom realizującym projekty MFW cess for offshore wind compared to other RES
uczestnictwa w aukcji na odpowiednio wcześniej- technologies.) At the same time, owners of off-
szym etapie rozwoju projektu, po uzyskaniu decyzji shore wind projects who have won auctions will
środowiskowej, a przed uzyskaniem pozwolenia na have 72 months from the auction closure to gen-
budowę. (Podejście takie jest wskazane, biorąc pod erate electricity for the first time in their instal-
uwagę fakt, że w przypadku projektów morskich lations (compared to 48 months for other RES),
farm wiatrowych proces deweloperski trwa dłużej which includes additional time needed to com-
i jest bardziej kosztowny niż w przypadku innych plete the preparatory phase and obtain the build-
technologii OZE). Jednocześnie właściciele projek- ing permit.39 Unfortunately, by not removing the
tów MFW, którzy wygrają aukcje, będą mieli 72 mie- requirement to present a building permit for off-
siące od dnia zamknięcia aukcji na wyprodukowanie shore wind projects during prequalification, the
po raz pierwszy energii elektrycznej z instalacji (przy legislator failed to achieve the intended objective
48 miesiącach dla innych projektów), co uwzględnia
dodatkowy czas na dokończenie fazy deweloper-
38 See also the description of support system on page […] of the
report.
39 According to the RES Act the maximum support period under the
auction system for offshore wind farms lasts until 31 December
38 Patrz także omówienie zasad funkcjonowania systemu wsparcia 2040, whereas for onshore wind farms and other RES the support
na str. […] raportu. system will be in place no longer than until 31 December 2035.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

130
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

skiej i uzyskanie pozwolenia na budowę.39 Niestety, behind the introduction of dedicated regulations
nie usuwając jednocześnie wymogu przedstawienia for offshore wind.
w prekwalifikacji także pozwolenia na budowę dla Another issue to be considered is establishing
projektów MFW ustawodawca sprawił, że cel wpro- a separate technology basket for offshore wind
wadzania przywołanych regulacji dedykowanych farms. The challenge in this case is the require-
MFW nie został osiągnięty. ment to grant support under a competitive pro-
Do rozważenia jest również stworzenie odrębnego cess. In the reality of the Polish market, with a
koszyka technologicznego dla morskich farm wia- limited number of offshore wind farm projects
trowych. Wyzwaniem w tym przypadku pozostaje under development that will apply for support in
wymóg udzielania wsparcia w trybie konkurencyj- auctions, meeting that requirement will only be
nego procesu. W realiach polskiego rynku, w tym possible if project selection criteria other than the
ograniczonej liczby projektów morskich farm wiatro- current criterion of lowest price are used.
wych, które są rozwijane i które będą mogły ubiegać Moreover, the volume of support under auctions,
się o wsparcie w ramach aukcji, spełnienie tego wa- i.e. so-called auction volumes and budgets,
runku będzie możliwe jedynie w przypadku zastoso- should be specified at least 3 years before the
wania innych kryteriów wyboru projektu niż obecnie auction takes places, so that the investors know
obowiązujące kryterium najniższej ceny. in advance whether there is any support planned
Ponadto, należy uznać za zasadne, aby wielkość for their projects in the nearest future and to what
wsparcia w ramach aukcji, tj. tzw. wolumeny i budże- amount. This demand is particularly important for
ty były określane na co najmniej 3 lata przed termi- investments in offshore wind, as these projects
nem odbycia danej aukcji, tak aby dany inwestor wie- have the longest project development period of all
dział z  odpowiednim wyprzedzeniem, czy wsparcie RES technologies.
dla realizowanego przez niego projektu jest w ogóle Finally, the legislator should also consider the pos-
w  najbliższej perspektywie czasowej przewidziane, sibility to establish a mechanism to support off-
oraz w jakiej wysokości. Postulat ten jest szczególnie shore wind farms outside of the auction system
istotny dla inwestycji w zakresie morskich farm wia- (which appears possible after meeting certain
trowych, gdyż te projekty mają najdłuższy ze wszyst- conditions indicated in the “Guidelines on state
kich technologii OZE okres rozwoju inwestycji. aid for environmental protection and energy 2014-
Ostatecznie ustawodawca powinien także przeana- 2020”, issued by the European Commission).
lizować możliwość stworzenia mechanizmu udziela- In conclusion, existing legal regulations applicable
nia wsparcia morskich farm wiatrowych poza sys- to both the auction system and the administrative
temem aukcyjnym (co przy spełnieniu określonych permits for offshore wind contain many provisions
warunków wskazanych w „Wytycznych w sprawie dedicated to offshore wind, which can be consid-
pomocy państwa na ochronę środowiska i cele ered positive. However, in order to use the poten-
związane z energią w latach 2014–2020”, wydanych tial of the offshore sector in Poland it is necessary
przez Komisję Europejską, zdaje się dopuszczalne). to remove existing shortcomings and introduce
Podsumowując, należy stwierdzić, że istniejące further-reaching changes that would adequately
regulacje prawne, dotyczące zarówno systemu take into account the specific features of offshore
aukcyjnego, jak i pozwoleń administracyjnych dla wind projects. Nevertheless, the decision on if, to
MFW, zawierają wiele rozwiązań dedykowanych what extent and when the potential of Polish wind
MFW, co należy ocenić pozytywnie. Jednakże, energy sector and related industries will be tapped
aby w umożliwić wykorzystanie potencjału sektora lies fully in the hands of the Polish government.
offshore w  Polsce, konieczne jest usunięcie istnie-
jących niedociągnięć i wprowadzenie dalej idących
zmian, które w sposób prawidłowy uwzględniałyby
specyfikę projektów MFW. Niemniej, decyzja czy,
w jakim wymiarze oraz kiedy potencjał polskiej ener-
getyki wiatrowej zostanie wykorzystany leży całko-
wicie w rękach polskiego rządu.

39 Zgodnie z ustawą o OZE, maksymalny termin, w jakim można


będzie uzyskać wsparcie w ramach systemu aukcyjnego dla
morskich farm wiatrowych to 31 grudnia 2040 r., podczas gdy dla
lądowych farm wiatrowych i pozostałych OZE system ma funkcjo-
nować nie dłużej niż do 31 grudnia 2035 r.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

131
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Grzegorz Kaźmierski
Senvion Polska Sp. z o.o.

Firma Senvion już od dłuższego Senvion has been analyzing the


czasu analizuje możliwości possibility to develop offsho-
rozwoju energetyki morskiej re wind power in the Baltic
na Bałtyku, który ze względu Sea, which due to very good
bardzo dobre warunki natu- natural conditions (wind,
ralne (m.in. wiatr, głębokość depth, currents) has a si-
i prądy) posiada spory po- gnificant potential that can
tencjał, który może uczynić turn Poland into a European
Polskę europejskim liderem leader in offshore wind. The
morskiej energetyki wiatrowej. current projects in development
Obecnie rozwijane projekty potwier- are a confirmation of that potential,
dzają ten potencjał, pokazując szansę na demonstrating a chance to build 6,000
wybudowanie do 2030 roku farm o mocy MW in wind farms by 2030. For Poland
6 000 MW. Dla Polski to również szansa it is also an opportunity for development
na rozwój przemysłu stoczniowego, sta- of the shipbuilding, steel and energy in-
lowego oraz energetycznego. dustry.

13.2. Kiedy 13.2. When


i gdzie zobaczymy morskie and where will we see
farmy wiatrowe w Polsce offshore wind farms in Poland

Ponad 2000 MW – taką łączną moc będą miały dwa Over 2,000 MW – such will be the total capacity
projekty morskiej energetyki wiatrowej [dalej: MEW] of the two offshore wind projects currently being
rozwijane obecnie na Bałtyku przez Polską Grupę developed in the Baltic Sea by PGE (Polish Energy
Energetyczną oraz Polenergię. Tym oraz każdym Group) and Polenergia. These and any other future
kolejnym projektom lokalizowanym w naszym regio- projects located in our region will benefit from fa-
nie sprzyjają warunki naturalne takie jak wiatr, głębo- vourable conditions such as wind, depth, salinity,
kość, zasolenie oraz brak pływów, prądów morskich lack of tides, currents or significant wave action.
czy znacznego zafalowania. At the end of July 2016 Polenergia obtained the
Polenergia pod koniec lipca 2016 r. uzyskała first, and in April 2017 the second environmen-
pierwszą decyzję środowiskową a w kwietniu tal permit for its 1,200 MW Bałtyk Środkowy III
2017 r. drugą decyzję środowiskową dla swojej offshore wind farm, to be located 23 kilometres
farmy Bałtyk Środkowy III o mocy 1200 MW. Far- north of the coast, near the town of Łeba. PGE’s
ma będzie zlokalizowana 23 kilometry na północ new strategy also includes a clear statement on
od linii brzegowej, na wysokości Łeby. Również the construction of its Baltica offshore wind farm
PGE w swojej nowej strategii mówi otwarcie o bu- with a capacity of 1,050 MW; the company is cur-
dowie farmy morskiej Baltica o mocy 1050 MW; rently applying for an environmental permit for its
PGE obecnie ubiega się o wydanie decyzji śro- project. Both companies have signed connection
dowiskowej dla swojego projektu. Obydwie firmy agreements with PSE, the Polish transmission
podpisały z PSE umowy przyłączeniowe. operator.
Oprócz PGE i Polenergii pozwolenia lokalizacyjne Apart from PGE and Polenergia, three other inves-
(pozwalające na budowę farm o łącznej mocy do tors have obtained location permits (allowing for
8000 MW) uzyskało też trzech innych inwesto- construction of wind farms with a total capacity
rów. Te elektrownie mogłyby powstać na polskich of up to 8,000 MW). All these wind farms could
wodach morskich do lat 2025–2030, a nakłady be built in Polish maritime waters by 2025-2030,
inwestycyjne potrzebne na ich uruchomienie, wy- and the investment expenditures required for their
ceniane na kwotę 70 miliardów złotych, płynęłyby completion, estimated at PLN 70 billion, would
z wielu źródeł. come from many sources.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

132
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Potencjał zainstalowania w Polsce 6 GW


mocy do 2030 roku przy już wydanych ¯¯ Potential for connecting 6 GW offshore
capacity by 2030 with already issued
zezwoleniach na przyłączenie 2,2 GW permits to connect 2.2 GW to the grid
do sieci

Etap I Etap II
Obszary opłacone Stage I Stage II
Areas with fees paid
Rozwój
Inne potencjalne obszary licencji MEW 4,8 6,0
Other potential licence areas w Polsce,
GW

Offshore 3,8
wind
develop-
ment
in Poland
(GW)
1,0
1,2
6 GW

Do roku 2025 Do roku 2030 Łącznie


By 2025 By 2030 do roku 2030
Total
by 2030
Wydane zezwolenie na przyłączenie do sieci
Connection permits issued

Źródło: „Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce – per- Source: „Developing offshore wind power in Poland. Outlook
spektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę”, McKinsey, and assessment of local economic impact”, McKinsey, 2016,
2016 na podstawie danych PGE i Polenergii. based on data from PGE and Polenergia.

13.3. Potencjał 13.3. Development


rozwoju morskiej potential of offshore
energetyki wiatrowej w Polsce wind power in Poland

Dzięki inwestycjom w rozwój morskich farm wia- Thanks to investments in offshore wind farms Poland
trowych mamy szansę pobudzić wzrost gospodar- has an opportunity to boost economic growth and
czy i rozwój nie tylko samej branży OZE. Eksperci develop other industries apart from the RES sector.
szacują, że ogromna część z 70 miliardów złotych Experts estimate that a significant part of the PLN 70
wydanych przez inwestorów na wybudowanie pla- billion to be spent by investors to build the planned
nowanych 6 GW może pozostać w Polsce. 6 GW of capacity may remain in Poland.

Według modelu firmy McKinsey, morska According to McKinsey’s model, by 2030


energetyka wiatrowa do 2030 roku może: offshore wind power can:
• dodać do polskiego PKB nawet • add up to PLN 60 billion to the Polish
60 mld zł; GDP,
• pomóc stworzyć 77  000 nowych • create 77,000 new jobs, mostly in co-
miejsc pracy, zwłaszcza w  regionach astal regions,
nadmorskich; • generate approx. PLN 17 billion in
• zasilić budżet państwa i samorządów tax revenues for the central and local
lokalnych kwotą rzędu 17 mld zł. budgets.

Od dawna wiadomo, że offshore na Bałtyku ma It has long been known that the Baltic Sea holds a
duży potencjał. Przeprowadzane we wcześniej- huge potential for offshore wind. However, analy-
szych latach analizy wskazywały jednak na nieco sis from previous years resulted in relatively lower
mniejsze liczby, dlatego wyliczenia McKinsey & figures, so the calculations made by McKinsey &
Company, zakładające, że do 2030 roku w Polsce Company, demonstrating that as much as 6 GW

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

133
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

powstać może aż 6 GW mocy pochodzącej z mor- of offshore wind capacity can be built in Poland
skich elektrowni wiatrowych, powinny zachęcić by 2030 should encourage the decision-makers
decydentów do rozwijania tej branży i do otocze- to develop this sector and pay special attention
nia przemysłu związanego z budową takich farm to the industry related to offshore wind farm con-
szczególną opieką. struction.
Rozwój MEW przypada na okres, gdy Polska bro- Offshore wind development coincides with a peri-
ni też swojej energetyki węglowej przed atakami od when Poland defends its coal-based power in-
ze strony Komisji Europejskiej. Natomiast rozwój dustry from the European Commission’s attacks.
morskich farm jest sposobem na otwarcie nowe- The development of offshore wind farms is a way
go pola negocjacyjnego z Komisją i pokazanie po- to open a new field of negotiations with the Com-
parcia dla polityki KE w zakresie obniżania łącznej mission and to show support for the Commis-
emisji CO2 oraz odnawialnych źródeł energii. sion’s policy on reduction of CO2 emissions and
Powoli głównym wyzwaniem stojącym przed mor- development of renewables.
ską energetyką wiatrową przestaje być jej obecny The current cost level for offshore wind is rap-
poziom kosztów, który szybkimi krokami zbliża się idly decreasing and becoming closer to other
do poziomu kosztów innych technologii produkcji power generation technologies, so it gradually
energii elektrycznej. W 2015 r. uśredniony koszt wy- ceases to be the main challenge for the industry.
tworzenia energii (LCOE40) dla morskiej energetyki In 2015 the levelized cost of electricity (LCOE40)
wiatrowej wynosił 153  euro/MWh, w porównaniu for offshore wind was 153 EUR/MWh, com-
z 117 euro/MWh dla fotowoltaiki oraz 64 ­euro­/­MWh pared to 117 EUR/MWh for photovoltaics and 64
dla lądowej energetyki wiatrowej. Jednak już w 2016 ­EUR­/­MWh for onshore wind power. However, in
r. średni LCOE dla MEW zmalał do poziomu ok. 2016 average LCOE for offshore wind dropped to
115 euro/MWh. Warto zauważyć, że tak znaczący approx. 115 EUR/MWh. It should be noted that
spadek uśrednionego kosztu wytworzenia energii such a significant drop in average cost of elec-
nastąpił, mimo iż morska energetyka wiatrowa jest tricity generation took place despite offshore

Krzysztof Tyszkiewicz
Wiceprezes PSEW
Vice-President, PWEA

Nowa moc pochodząca z projek- New capacity in projects that


tów, które mogą powstać w pol- can be built in the Polish part
skiej części Bałtyku, wpłynie of the Baltic Sea will also
też pozytywnie na rynek pra- have a positive impact on
cy. Według szacunkowych the labour market. Accor-
danych realizacja planowa- ding to estimates, the deve-
nych projektów będzie się lopment of planned projects
wiązać z powstaniem nawet will result in up to 77,000 new
77 tysięcy dodatkowych miejsc jobs. Employees will be ne-
pracy. Pracownicy będą potrzeb- eded across the country, both
ni na terenie całego kraju, a więc za- in shipbuilding and steel industry,
równo w przemyśle stoczniowym czy hut- but also in transport, construction and
niczym, jak i w transporcie, budownictwie mining. 27,000 new jobs can be created
czy też górnictwie. 27 tys. miejsc pracy directly, and 55,000 in an indirect or in-
może zostać stworzonych bezpośrednio, duced manner. Additional jobs may also
a 55 tys. w sposób pośredni oraz induko- appear in operation and maintenance of
wany. Pozostałe miejsca pracy mogą po- offshore wind farms.
wstać w obszarze eksploatacji i utrzyma-
nia morskich farm wiatrowych.

40 LCOE (levelized cost of energy) – Uśredniony koszt energii


elektrycznej (nakłady inwestycyjne, koszty operacyjne, koszty 40 LCOE (levelized cost of energy) – average cost of electricity
wycofania z eksploatacji), podzielony przez łączną zdyskontowa- (capital expenditures, operation costs, decommissioning costs)
ną wyprodukowaną energię elektryczną w MWh. divided by the total discounted electricity produced in MWh.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

134
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

stosunkowo młodym sektorem. Obecny spadek wind being a relatively young industry. However,
kosztów to jednak jeszcze nie koniec. Wyniki ostat- the current cost reduction is not the end. The re-
nio rozstrzyganych aukcji dla nowych projektów of- sults of recent auctions for new offshore projects
fshore w Niemczech, Danii czy Holandii pokazują, in Germany, Denmark or Netherlands show that
że główni gracze na rynku już przełamali magicz- the main market players have already broken the
ny średni koszt wytworzenia energii na poziomie 100 EUR/MWh barrier for projects planned for
100 euro/MWh dla projektów, które mają być budo- construction in the coming years.
wane w najbliższych latach. Development of offshore wind farms can generate
Powstanie morskich farm wiatrowych może także as much as PLN 17 billion in tax revenues by 2030,
przynieść do roku 2030 nawet 17 miliardów zło- mainly from VAT and CIT arising from business ac-
tych wpływów podatkowych. W większości cho- tivities in Poland. Almost PLN 2 billion could flow
dzi o VAT oraz CIT związane z działalnością przed- into the state budget from personal income tax
siębiorstw w Polsce. Niemal 2 miliardy złotych (PIT) and location fees.
może też zasilić budżet państwa z tytułu podatku
PIT oraz opłaty lokalizacyjnej.

¯¯ Rozwój morskiej energetyki w Polsce


może przynieść 15 mld zł wpływu do ¯¯ Offshore wind development in Poland
can bring PLN 15 bn budget revenues in
budżetu w formie podatków i opłat taxes and fees

Wpływ na przychody budżetowe, w mld zł


Impact on budget revenues, PLN bn
0,7 Procent
0,6 przychodów
1,0 budżetowych
(za okres 10 lat
na podstawie
roku 2015)1

Percentage of
6,4 budget revenues
(for 10-year
period based
on 2015)1
14,7

6,5

1
w porównaniu do 260 mld
VAT CIT PIT Opłaty licencyjne Razem wpływów podatkowych za 2015
Licence fees Total 1
Compared to PLN 260 bn
tax revenues in 2015.

Źródło: „Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce – per- Source: „Developing offshore wind power in Poland. Outlook
spektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę”, McKinsey. and assessment of local economic impact”, McKinsey, 2016,
based on data from PGE and Polenergia.

Na dodatkowe 60 mld zł produktu krajowego brutto The additional GDP of PLN 60 billion would con-
składa się: 21 mld zł wpływu bezpośredniego wyge- sist of: PLN 21 billion in direct impact generated by
nerowanego inwestycjami, 22 mld zł wpływu pośred- investments, PLN 22 billion in indirect impact from
niego, czyli wygenerowanego dzięki powstaniu łań- development of value chain, and PLN 17 billion
cucha wartości oraz 17 mld zł wpływu indukowanego in induced impact, i.e. a value generated in other
oznaczającego wartość wygenerowaną w  pozosta- sectors of the economy. The PLN 60 billion can
łych gałęziach gospodarki. Te 60 miliardów złotych also be presented from a different perspective.
można też ukazać z innej strony. Na tę kwotę składają This amount comprises: almost PLN 47 billion to
się bowiem: niemal 47 miliardów złotych wygenero- be generated in project preparation and develop-
wane przez przygotowanie oraz realizację inwestycji ment, and PLN 13 billion resulting from additional

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

135
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

i 13 mld zł wynikające z dodatkowego eksportu zre- exports by companies based in Poland operating
alizowanego przez zlokalizowane w Polsce przed- in the offshore wind value chain, from O&M for
siębiorstwa z łańcucha wartości morskiej energetyki offshore wind farms, and from investments in on-
wiatrowej, z działalności operacyjnej i utrzymaniowej shore electricity assets.
morskich farm wiatrowych oraz z inwestycji w infra-
strukturę elektroenergetyczną na lądzie.

13.3.1. Rozwój lokalny 13.3.1. Local development

Korzyści związane z morską energetyką wiatrową The benefits from offshore wind will affect not only
wpłyną nie tylko na budżet państwa czy reindu- the state budget or reindustrialization, but will also
strializację, ale dosięgną też poszczególnych wo- reach particular provinces. Coastal regions will be
jewództw. W pierwszej kolejności zyskają oczy- the first to enjoy such benefits, with opportunities
wiście regiony nadmorskie, które mają szansę na to attract industries and investments related to off-
przyciągnięcie przemysłu i inwestycji związanych shore wind power, resulting in reduction of unem-
z morską energetyką wiatrową, a tym samym ployment.
zmniejszenie bezrobocia. The total direct impact on the GDP of Pomorskie
Bezpośredni wpływ na PKB województw pomor- and Zachodniopomorskie provinces could be in
skiego i zachodniopomorskiego do 2030 roku może excess of PLN 7 billion by 2030 – roughly 0.5%
łącznie przekroczyć 7 mld zł, czyli około 0,5% sku- of the cumulative ten-year GDP for these provinc-
mulowanego dziesięcioletniego PKB dla tych re- es. Moreover, in excess of 10,000 new jobs could
gionów. Ponadto może powstać ponad 10 tysięcy be created, i.e. nearly 7% of total unemployment
nowych miejsc pracy, co stanowi prawie 7% łącznej (or 9.6% if indirect and induced jobs are also
liczby bezrobotnych (lub 9,6%, wliczając również po- ­included).
średnie oraz indukowane miejsca pracy).

¯¯ Wpływ gospodarczy MEW w wojewódz-


twach pomorskim i zachodniopomorskim ¯¯ Economic impact of offshore wind in
Pomorskie and Zachodniopomorskie
w latach 2020-2030 – ponad 11 mld PKB provinces in 2020-2030 – over PLN 11 bn
i ponad 15 tys. miejsc pracy of GDP and over 15,000 jobs

11,1 Łączny wpływ na PKB jako


Łączny wpływ udział w skumulowanym
na PKB w latach 3,7 10-letnim PKB województw
2020-2030, pomorskiego I zachodniopo-
w mld zł 0,7 morskiego1
Total impact 0,7
Total impact on GDP as share
on GDP 6,6 in cumulative 10-year GDP of
in 2020-2030 Pomorskie and Zachodniopo-
(PLN bn) morskie provinces1

Nowe miejsca pracy jako


Nowe miejsca 15,3 udział w poziomie bezrobocia
pracy 2020-2030, w województwach pomorskim
w tys. etatów 4,7 i zachodniopomorskim2
9,6
New jobs
1,3 New jobs as share in
2020-2030 unemployment level in year
GDP of Pomorskie and
(thousands of 9,2 Zachodniopomorskie
full-time jobs)
provinces2

Na podstawie najnowszych dostępnych danych GUS o PKB w województwach (2014)


Wpływ pośredni i indukowany3
1

Based on most recent available data from the Central Statistical Office (GUS) on GDP
Indirect and induced impact in provinces (2014)
2
Na podstawie danych GUS za I kw. 2016
Eksploatacja i Serwis (wpływ bezpośredni) Based on GUS data for Q1 2016
Operation and maintenance (direct impact) 3
Udział wpływu pośredniego i indukowanego, oszacowany na podstawie udziału
w PKB kraju województw pomorskiego (5,7%) I zachodniopomorskiego (3,7%)
Budowa i eksport (wpływ bezpośredni) Share of indirect and induced impact, estimated based on GDP share of Pomorskie
Construction and exports (direct impact) (5.7%) and Zachodniopomorskie (3.7%) provinces.

Źródło: „Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce – per- Source: „Developing offshore wind power in Poland. Outlook
spektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę”, McKinsey. and assessment of local economic impact”, McKinsey, 2016,
based on data from PGE and Polenergia

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

136
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Zakłada się, że morskie farmy wiatrowe są eks- Offshore wind farms are expected to operate for
ploatowane przez około 20  lat. W tym okresie approx. 20 years. During this period, the servicing,
serwisowaniem, monitorowaniem i naprawami monitoring and repairs of offshore wind farms in
morskich farm wiatrowych w Polsce o łącznej Poland with a total capacity of 6,000 MW could
mocy 6000 MW zajmować się może ponad 1200 employ more than 1,200 people. A further 1,000
osób. Kolejny tysiąc miejsc pracy powstać może jobs could be created in the industries supporting
w branżach obsługujących morskie farmy – usłu- offshore wind farms – port services, transportation,
gach portowych, transporcie czy też serwisie and service of vessels. This would create an op-
okrętów. Oznaczałoby to szansę na znaczny spa- portunity for a significant reduction of unemploy-
dek bezrobocia dla potencjalnych portów ope- ment in potential operating ports: Władysławowo,
racyjnych: Władysławowa, Ustki, Darłowa, Łeby Ustka, Darłowo, Łeba and Kołobrzeg.
i Kołobrzegu.

13.3.2. Korzyści w łańcuchu dostaw 13.3.2. Value chain benefits

Ważny argument stanowić mogą w tej kwestii Examples from other countries can be an impor-
przykłady z innych krajów. Pokazują one wyraźnie, tant argument in that respect. They clearly show
że mądrze skonstruowane prawo i odpowiedni sys- that wisely designed law and adequate value
tem łańcucha dostaw dla offshore mogą dać gospo- chain system for offshore wind can bring signifi-
darce kraju gospodarza duże korzyści w momencie cant benefits to the host country if “local content”
zastrzeżenia tzw. local contentu, czyli konieczności (i.e. a certain level of involvement from local busi-
zaangażowania w inwestycje elementów gospodar- nesses in offshore projects) is required. Offshore
ki lokalnej. W przypadku morskich farm wiatrowych wind is not just about imported technologies – due
mamy bowiem do czynienia nie tylko z technologia- to high material consumption there is also a need
mi importowanymi, ale także – ze względu na ma- to boost local production.
teriałochłonność – z  potrzebą zwiększenia lokalnej Polish offshore wind can thus bring benefits to
produkcji. heavy industries, including sectors such as steel,
Dzięki polskiemu offshore’owi zyskać może zatem construction and mining. It is estimated that mod-
też przemysł ciężki i wydobywczy, w tym m.in. ta- ern technologies amount to only 30% of project
kie branże jak hutnicza, budowlana czy górnicza. expenses. Two main raw materials used in off-
Uważa się bowiem, że w skali całej inwestycji nowo- shore wind farm construction are steel (primarily
czesne technologie odpowiadają tylko za 30% na- for towers and foundations) and copper (for in-
kładów. Natomiast dwa główne surowce wykorzy- ter-array and export cables).
stywane do budowy morskich farm wiatrowych to Offshore wind development in Poland until 2030
stal (przede wszystkim do wież i fundamentów) oraz may become one of the largest projects in terms of
miedź (do kabli wewnętrznych oraz eksportowych). steel consumption. Analysis shows that the con-
Rozwój morskich farm wiatrowych w Polsce do struction of planned wind turbines with a capacity
roku 2030 może stać się największym projektem of 6 GW would require 1 million tonnes of steel, i.e.
stalochłonnym ostatnich lat. Przeprowadzone ana- as much as 800 kilometres of motorways. It could
lizy mówią, że wybudowanie planowanych wiatra- boost demand for products from many ­Polish
ków o mocy 6 GW pochłonie milion ton stali, czyli steelworks. Additionally, almost 30,000 tonnes of
tyle, ile 800 kilometrów autostrad. Może to zwięk- copper coils, worth PLN 0.5-1 billion, would be
szyć popyt na produkty wielu polskich hut stali. Do- needed by 2030. The Polish industry is therefore
datkowo do 2030 r. potrzebne będzie też na kable facing an enormous opportunity.
prawie 30 tysięcy ton zwojów miedzianych wartych Participation in the offshore wind power market
od 0,5 do 1 mld zł. Polski przemysł stanął więc will help Polish companies generate a trend to-
przed wielką szansą. wards cost reduction already today. Therefore,
Udział w rynku morskiej energetyki wiatrowej już te- when the decision is to be made on selection of
raz pozwoli polskim firmom kreować trend reduk- suppliers for their offshore projects, they will be
cji kosztów. Tym samym w momencie, gdy będzie able to compete with foreign companies.
zapadać decyzja o kontraktach na dostawców dla
MEW, będą one w stanie rywalizować z zagranicz-
nymi konkurentami.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

137
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Wpływ ekonomiczny w całym łańcuchu


dostaw dla morskiej energetyki wiatrowej ¯¯ Economic impact across the supply chain
for offshore wind

Instalacja farm wiatrowych i produkcja fundamentów to dwa główne elementy łańcucha dostaw, decydujące o wpływie MEW na gospodarkę.
Wind farm installation and foundation manufacturing are the two main supply chain components determining the impact of offshore wind on the economy.

Wpływ ekonomiczny w łańcuchu wartości (Economic impact across the supply chain)

Dostawa turbin Pozostałe elementy


Infra-
Delivery of turbines Other components struktura
Faza Eksploatacja sieci
projektowa Instalacja2 i serwis lądowych
Design Stacje trafo- Installation2 O&M Onshore
morskie grid
phase Gondola infrastruc-
i wirnik Wieża Kable Fundamenty1 i lądowe
ture
Nacelle Towers Cables Foundations1 Transformer
and rotor stations
(on- and Razem
offshore)
Total

21
Wpływ
na PKB3,
w mld zł 12
Impact
on GDP3 7 60
(PLN bn) 3 4 4 4 4 3

Wpływ na 19
zatrudnienie, 18
liczba miejsc
pracy3
Impact on 9 8 9
employment
5 77
(number of 4 3
jobs)3 1

1
W tym elementy przejściowe (ang. transition piece) - Including transition pieces (TP)
2
Fundamenty, turbiny, kable i porty - Foundations, turbines, cables and ports
3
Wpływ bezpośrdni, pośredni i indukowany - Direct, indirect and induced impact

Źródło: „Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce – per- Source: „Developing offshore wind power in Poland. Outlook
spektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę”, McKinsey. and assessment of local economic impact”, McKinsey, 2016,
based on data from PGE and Polenergia.

13.3.3. Szanse dla stoczni 13.3.3. Opportunities for shipyards

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej stanowić Developing offshore wind could also bring a re-
może także renesans przemysłu stoczniowego. naissance in the shipbuilding sector. The sector
Sektor ten ma szansę produkować coraz więcej nie could potentially build not only vessels required
tylko statków wymaganych do instalacji oraz obsłu- for installing and operating wind farms, but also
gi farm, ale także kluczowych elementów samych key components of wind farms themselves – tow-
farm – wież, turbin czy fundamentów. Można nawet ers, turbines and foundations. It can even be said
powiedzieć, że łańcuch wartości dla fazy instalacji that the value chain for the installation phase starts
rozpoczyna się od stoczni, która buduje statek prze- with the shipyard building the vessel to be used for
znaczony do obsługi morskich farm wiatrowych. construction and servicing of offshore wind farms.
Potencjał morskiej energetyki wiatrowej jest ogrom- The potential of offshore wind power is enormous,
ny, choć wciąż niedoceniany. Wyraźny głos eksper- but still underestimated. A clear voice from ex-
tów w tej kwestii rozwiewa wątpliwości, ukazując perts dispels doubts, showing the scale of vari-
skalę wielorakich korzyści płynących z inwestycji ous benefits arising from investments in offshore
w morskie farmy wiatrowe. Offshore jest więc realną wind farms. Offshore wind is a real and serious
i poważną szansą nie tylko na nową moc potrzebną opportunity not only for new capacity needed in
w systemie elektroenergetycznym, ale i na poważne the power system, but also for a significant boost
wzmocnienie wielu gałęzi polskiej gospodarki. for many sectors of the Polish economy.

Morskie farmy wiatrowe Offshore wind farms

138
ROZDZIAŁ 14

Akceptacja społeczna
dla energetyki wiatrowej
w Polsce

CHAPTER 14
Public acceptance for
wind power in Poland

139
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Bardzo ważnym aspektem wpływającym na po- One very important aspect affecting the percep-
strzeganie energetyki wiatrowej jest akceptacja spo- tion of wind power is public acceptance for this
łeczna dla tej technologii. Przeciwnicy wiatraków od technology. For many years opponents of wind
lat posługują się podobnymi twierdzeniami, z których power have been using similar statements, some
wiele jest przerysowanych, a część bywa po prostu of which are exaggerated, and some a simply
nieprawdziwa. Protesty przeciwko energetyce wia- false. Protests against wind power result in most
trowej w większości przypadków wynikają z braku cases from lack of access to reliable information
dostępu do rzetelnych informacji i opracowań. Po- and research papers. However, the level of ac-
ziom akceptacji opinii publicznej dla energetyki wia- ceptance for wind power is high, as demonstrat-
trowej jest jednak wysoki, co potwierdziły liczne ba- ed by numerous public opinion polls of 2015 and
dania opinii przeprowadzone w 2015 i 2016 r., w tym 2016, including the CBM Indicator41 survey on
zamówione przez PSEW w CBM Indicator41 badania perception and attitude towards wind power com-
dotyczące postrzegania i stosunku do energetyki pared to other energy sources, commissioned by
wiatrowej w porównaniu z innymi źródłami energii, the PWEA, or the CBOS report developed jointly
czy też raport CBOS opracowany przy współpracy with Collegium Civitas in 2016.
z Collegium Civitas w roku 2016. The CBOS survey has shown the Poles’ attitude
Badanie przeprowadzone przez CBOS pokazało towards renewable energy sources and the state’s
stosunek Polaków do odnawialnych źródeł energii energy policy, whereas the Indicator survey was
i polityki energetycznej państwa, natomiast badanie intended to show whether there are significant dif-
Indicator miało też pokazać, czy są istotne różnice ferences in attitude towards wind power depend-
w stosunku do energetyki wiatrowej w zależności ing on the respondents’ political preferences. The
od preferencji politycznych badanych. Sondaż prze- survey was carried out using mixed mode – CAWI
prowadzono metodą Mixed-mode – CAWI (ankieta (online questionnaire) and CATI (Computer-Assist-
on-line) + CATI (wywiad telefoniczny wspomagany ed Telephone Interview), on 10-26 June 2015, with
komputerowo) w dniach 10–26 czerwca 2015 r. na a nationwide sample representative for sex, age,
ogólnopolskiej próbie reprezentatywnej ze względu size of locality and province.
na płeć, wiek, wielkość miejscowości i województwo.

14.1. Polacy o OZE w 2016 roku 14.1. Poles on RES in 2016


Przeprowadzone w 2016 r. badanie CBOS42 pokaza- The CBOS survey42 carried out in 2016, showed
ło wzrost zaufania dla OZE. W badaniu analizowana an increase in confidence in RES. The survey also
była kwestia społecznego zaufania do poszczegól- analyzed the issue of public confidence in particu-
nych źródeł energii również pod kątem ich bezpie- lar energy sources with regard to their security
czeństwa oraz perspektywiczności. Najwyższe and prospects. The highest confidence indicators
wskaźniki zaufania w obydwu wymiarach – ponad in both respects – over 80% – were achieved by
80% – uzyskały odnawialne źródła energii. renewable energy sources.

41 CBM Indicator istnieje od 1990 r. i jest jedną z najdłużej dzia- 41 Established in 1990, CBM Indicator is one of Poland’s oldest opi-
łających w Polsce agencji badawczych. Założyciele oraz wielu nion poll agencies. The founders and many of the firm’s employ-
pracowników firmy to osoby związane ze środowiskiem akade- ees are associated with the academia. CBM Indicator has been
mickim. CBM Indicator od kilkunastu lat poddaje się też audytowi audited for quality as part of the Pollster’s Work Quality Control
jakości w ramach Programu Kontroli Jakości Pracy Ankieterów i Programme for more than ten years now and the firm receives
co roku otrzymuje certyfikaty na wiele kategorii badań. Certyfikat certificates for many survey categories every year. The certificate
na 2015 r. obejmował 5 kategorii: badania PAPI, CAPI, CATI, CAWI for 2015 comprised five categories of research: PAPI, CAPI, CATI,
i jakościowe. CAWI and quality surveys.
42 „Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej i stanie 42 „Poles on energy sources, energy policy and environmental
środowiska”, pod red. M. Gwiazdy i P. Ruszkowskiego, CBOS, conditions”, edited by M. Gwiazda and P. Ruszkowski, CBOS,
Warszawa, 2016. Warsaw, 2016

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

140
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Społeczna ocena źródeł pozyskiwania


energii ¯¯ Public perception of energy generation
sources

Źródła pozyskiwania energii


Energy generation sources
Wymiary ocen Węgiel Ropa naftowa Gaz ziemny Paliwo jądrowe OZE
Score Coal Oil Natural gas Nuclear RES
Odsetki ocen pozytywnych i zmiany w stosunku do 2015 r.
Percentages of positive opinions and changes from 2015
Bezpieczeństwo
52 -10 47 -14 60 -1 24 +6 87 +1
Security
Perspektywiczność
29 -10 38 -18 55 -11 52 +1 82 +2
Prospects

Źródło: „Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej i Source: „Poles on energy sources, energy policy and environ-
stanie środowiska”, pod red. M. Gwiazdy i P. Ruszkowskiego, mental conditions”, edited by M. Gwiazda and P. Ruszkowski,
CBOS, Warszawa, 2016. CBOS, Warsaw, 2016.

W stosunku do poprzednich badań z 2015 r. (prze- Compared to previous surveys of 2015 (also car-
prowadzanych również przez CBOS) także zna- ried out by CBOS), the support for directing the
cząco zwiększyło się poparcie dla ukierunkowa- energy policy towards renewables has also risen
nia polityki energetycznej na źródła odnawialne (by 8 percentage points).
(o 8 punktów procentowych).

¯¯ Czy uważa Pan(i), że obecnie należy


skoncentrować się na rozwoju: ¯¯ Do you believe that the current focus
should be on the development of:

5% 5%

Nieodnawialnych źródeł energii (paliwa jądrowego,


42% węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego)
50% Non-renewable energy sources (nuclear fuel, coal,
oil, natural gas)
Odnawialnych źródeł energii (promieniowania
słonecznego, wiatru, wody, biomasy)
Renewable energy sources (solar radiation, wind,
hydro, biomass)

46% Obu tych gałęzi energetyki w równym stopniu


39% Both these sectors equally
Trudno powiedzieć
Difficult to say

2015 7% 2016 7%

Źródło: „Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej Source: „Poles on energy sources, energy policy and environ-
i stanie środowiska”, pod red. M. Gwiazdy i P. Ruszkowskiego, mental conditions”, edited by M. Gwiazda and P. Ruszkowski,
CBOS, Warszawa, 2016. CBOS, Warsaw, 2016.

14.2. Smog a energetyka odnawialna 14.2. Smog and renewable energy


W badaniu CBOS Polacy ocenili również wagę kwestii In the CBOS survey Polish respondents have also
zapewnienia czystego powietrza poprzez zmniejsze- assessed the importance of ensuring clean air by
nie zapylenia oraz ograniczenie emisji związków siarki reducing air pollution and limiting the emissions
i azotu. W tej sprawie respondenci są niemal jedno- of sulphur and nitrogen compounds. Here, the re-
myślni. Ponad dwie trzecie respondentów (68%) uwa- spondents are almost unanimous. Over two thirds of
ża ten problem za bardzo ważny ze swojego punktu respondents (68%) consider this issue very impor-
widzenia, kolejne 29% – jako raczej ważny. tant, another 29% consider it rather important.

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

141
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Jak ważna jest dla Pana(i) kwestia


zapewnienia czystego powietrza poprzez ¯¯ How important is the issue of ensuring
clean air by reducing air pollution (e.g.
zmniejszenie zapylenia (np. dzięki reducing smog in cities) and reducing
ograniczeniu smogu w miastach) oraz emissions of sulphur and nitrogen
ograniczenie emisji związków siarki i compounds (gasses harmful to human
azotu (szkodliwych dla zdrowia gazów)? health)?

Raczej ważna Bardzo ważna


Rather important 29% 68% Very important

Raczej nieważna
Rather unimportant 2%
Trudno powiedzieć 1%
Difficult to say

Zupełnie nieważna
Completely unimportant

Źródło: „Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej Source: „Poles on energy sources, energy policy and environ-
i stanie środowiska”, pod red. M. Gwiazdy i P. Ruszkowskiego, mental conditions”, edited by M. Gwiazda and P. Ruszkowski,
CBOS, Warszawa, 2016. CBOS, Warsaw, 2016.

Co ważne, z tego badania wynika, że dla Polaków The survey clearly shows that Poles believe that
jest istotne, z jakiego źródła (konwencjonalnego czy the type of source (conventional or renewable)
odnawialnego) pochodzi energia elektryczna uży- used to generate electricity powering their homes
wana w mieszkaniu. Jednocześnie nieco więcej niż is an important issue. Also slightly more than half
połowa badanych (52%) twierdzi, że byliby skłonni of respondents (52%) say they would be willing
płacić więcej za energię, gdyby była to energia po- to pay more for energy if it came from renewable
chodząca ze źródeł odnawialnych. Blisko co piąty sources. Almost every fifth respondent accepts
respondent dopuszcza możliwość płacenia za „zie- the possibility to pay at least 6% more than to-
loną energię” o co najmniej 6% więcej niż obecnie day for “green energy” (and 34% would accept
(natomiast 34% respondentów o 5% więcej). Go- paying 5% more). The readiness to pay more for
towość do ponoszenia wyższych opłat za energię energy from renewable sources is declared most
pochodzącą ze źródeł odnawialnych deklarują naj- often by people for whom the source of energy is
częściej osoby, dla których ważne jest, z jakiego important.
źródła pochodzi energia.

14.3. Polacy 14.3. Poles


o zmianach klimatu on climate change and
i niedoborze energii energy shortages

Przytoczone badania CBOS z 2016 roku potwier- The above mentioned CBOS survey of 2016 con-
dzają przeprowadzone rok wcześniej szczegółowe firms the findings of an earlier Indicator survey of
badania Indicatora. Respondenci zostali najpierw 2015. Respondents were first asked about the is-
zapytani m.in. o problem zmian klimatycznych. sue of climate change. It turned out that as much
Okazało się, że aż 92% osób ankietowanych as 92% of the respondents believed that climate
uznało, że zmiany klimatu, w tym poziom zanie- change, including air pollution, was an important

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

142
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

czyszczenia powietrza, są poważnym problemem. problem. 86% of the respondents stated that
Natomiast 86% respondentów stwierdziło, że politicians should tackle the problem of energy
politycy powinni zająć się problemem niedoboru shortage which may emerge in several years. It
energii, który może pojawić się za kilka lat. Do- should be noted that the survey was carried out
dajmy, że sondaż przeprowadzono jeszcze przed before “Level 20” power supply limitations were
wprowadzeniem w sierpniu 20. stopnia zasilania w introduced in August. As much as 81% of the 86%
lecie 2015 roku. Z tych 86% procent świadomych of Poles conscious of the problem said that, be-
Polaków aż 81% powiedziało, że w związku z nie- cause of the energy shortage, the share of renew-
doborem energii powinno się zwiększać udział ables should be increased (among the PO and PiS
OZE (wśród wyborców PO i PiS było to odpowied- voters, these were 83% and 81% of respondents,
nio 83% i 81% badanych). Racjonalizacja i zmniej- respectively). Energy conservation and reduced
szenie zużycia energii, rozwijanie tzw. czystych energy consumption, development of the so-
technologii węglowych czy budowa elektrowni called clean carbon technologies or construction
jądrowej osiągnęły słabsze wyniki. of a nuclear power plant had much lower results.

¯¯ Działania związane z niedoborem energii


¯¯ Actions related to energy shortages

Jakie działania powinny być podjęte w tym zakresie?*


What actions should be taken in that respect?*

Ogółem
Total SLD NowoczesnaPL PO Kukiz ‘15 PiS
Zwiększenie udziału energetyki
opartej na źródłach odnawialnych
Increasing the share of renewables
81% 81% 76% 83% 77% 81%

Racjonalizacja i zmniejszenie
zużycia energii
Optimizing and reducing 59% 76% 55% 60% 49% 55%
energy consumption

Rozwijanie tzw. czystych


technologii węglowych
Developing clean carbon 56% 66% 61% 50% 53% 68%
technologies

Budowa elektrowni atomowych


Building nuclear power plants 26% 28% 41% 35% 28% 26%

Żadne z powyższych
None of the above 2% 9% 3% 2%

LIPIEC 2015 * Pytanie wieloodpowiedziowe


JULY 2015 * Multiple answers possible

Podobne wyniki można również zaobserwować Similar results can also be seen among those who
wśród osób, które określiły się jako wyborcy declared themselves as Andrzej Duda or Bronisław
Andrzeja Dudy bądź Bronisława Komorowskie- Komorowski voters. Therefore, the belief that the
go. Przekonanie o potrzebie zwiększania udziału share of renewables in the power sector should be
opartej na odnawialnych źródłach energii jest więc increased turned out to be independent of political
niezależne od preferencji politycznych. preference.

14.4. Wsparcie rządu 14.4. Government support


Badanie CBM Indicator wykazało też, że Polacy The CBM Indicator survey also showed that Poles
wspierają odnawialne źródła energii bardziej niż want the support for renewables more than invest-
inwestowanie w inne technologie. Przekonanych ment in coal-fired or nuclear power plants. This is
jest o tym dwie trzecie respondentów. the opinion of 2/3 of respondents.

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

143
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Wsparcie rządu
¯¯ Government suport

Który ze sposobów produkcji energii powinien być Twoim zdaniem najbardziej wspierany przez polski rząd?
Which method of energy generation should, in your opinion, be supported most by the Polish government?

Ogółem Osoby mieszkające w gminach z elektrownią wiatrową


Total Residents of municipalities with wind turbines

6%
6% 9%
16%
13%
14%

69%

67% Energetyka węglowa – Coal


Energetyka atomowa – Nuclear
Energetyka odnawialne – Renewables

LIPIEC 2015 Powinni wspierać każdy podsektor w równym stopniu


The government should give equal support to each industry
JULY 2015

¯¯ Działania związane z niedoborem energii


¯¯ Actions related to energy shortages

Jakie działania powinny być podjęte w tym zakresie?*


What actions should be taken in that respect?*

Ogółem Andrzej Bronisław Nie głosowałem/Odmowa


Total Duda Komorowski Did not vote/refusal
Zwiększenie udziału energetyki
opartej na źródłach odnawialnych
Increasing the share of renewables
81% 80% 81% 81%

Racjonalizacja i zmniejszenie
zużycia energii
Optimizing and reducing 59% 56% 66% 53%
energy consumption

Rozwijanie tzw. czystych


technologii węglowych
Developing clean carbon 56% 62% 57% 52%
technologies

Budowa elektrowni atomowych


Building nuclear power plants 26% 24% 30% 25%

Żadne z powyższych
None of the above 2% 3% 2% 1%

LIPIEC 2015 * Pytanie wieloodpowiedziowe


JULY 2015 * Multiple answers possible

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

144
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Poparcie dla energetyki jądrowej okazało się prawie The support for nuclear power turned out to be al-
pięć razy mniejsze niż dla OZE. Natomiast wspiera- most five times lower than for renewables. On the
nia energetyki opartej na węglu chce zaledwie co other hand, it is only one in sixteen respondents
szesnasty ankietowany. W przypadku osób miesz- who wants the coal-fired power industry to be
kających w gminach, w których są już zainstalowane supported. For residents of municipalities where
elektrownie wiatrowe, poparcie dla formy wytwa- wind farms are already installed, the support for
rzania energii za pośrednictwem zielonych źródeł green energy is even a little bit higher. The survey
jest nawet odrobinę większe. Sondaż pokazał, że – showed that – contrary to popular belief – Poles
wbrew obiegowym opiniom – Polacy dostrzegają see many benefits of developing renewable en-
wiele korzyści płynących z rozwoju odnawialnych ergy sources. An overwhelming majority believe
źródeł energii. Przytłaczająca większość uważa, that RES contribute to environmental protection
że OZE sprzyjają ochronie środowiska naturalne- (89%), reduce our dependence on energy import
go (89%), ograniczają zależność od importu energii (84%) and help create new jobs (72%). Most of
(84%) oraz przyczyniają się do powstawania nowych the voters, regardless of political preference, also
miejsc pracy (72%). Większość wyborców, niezależ- do not believe renewables to be harmful to ani-
nie od preferencji partyjnych, nie wierzy też, by OZE mals or humans.
było szkodliwe dla zwierząt czy ludzi.

14.5. Elektrownie 14.5. Wind


wiatrowe na tle innych power compared to other
źródeł wytwarzania energii energy generation sources

Badanie wykonane przez CBM Indicator udowod- The CBM Indicator survey also showed that Poles
niło, że Polacy wybierają elektrownie wiatrowe, choose wind farms when they can decide on the
gdy mogą decydować, za pomocą jakiego źródła source they want their homes to be supplied from.
chcieliby zasilać swoje domy. Mając do wyboru With a nuclear power plant, a coal-fired plant, a bi-
elektrownię atomową, węglową, biomasową i wia- omass plant and a wind farm to choose from, the
trową, tę ostatnią wybiera 72% osób. Farmy wia- latter is selected by 72% of the people surveyed.
trowe zostały też ocenione jako najbardziej ekolo- Wind farms have also been assessed to be the
giczne (81% respondentów) i ekonomiczne (67% most environmentally friendly (81% of respondents)
badanych). and economical (67% of respondents) source.

¯¯ Porównanie elektrowni
¯¯ Comparison of power plants

Proszę wyobraź sobie, że masz możliwość wyboru rodzaju elektrowni, zasilającej elektryczność w Twoim domu.
Imagine that you can choose the type of plant to supply electricity to your home.
Zdecydowanie nie skorzystam Raczej nie skorzystam Może skorzystam, może nie skorzystać Raczej skorzystam Zdecydowanie skorzystam
Definitely not Rather not Maybe yes, maybe not Rather yes Yes, definitely

Elektrownia atomowa
24% 17% 28% 18% 12%
Nuclear power plant

Elektrownia węglowa
Coal-fired power plant
12% 19% 38% 24% 7%

Elektrownia biomasowa
Biomass plant
5% 7% 28% 34% 26%

Elektrownia wiatrowa
Wind farm
3% 4% 20% 32% 40%

Oceń z punktu widzenia ekologicznego każdy sposób wytwarzania energii. Średnia*


Asses each way of generating electricity from the environmental perspective. Average*
1 – Bardzo zły sposób wytwarzania energii 2 3 4 5 – Najlepszy sposób wytwarzania energii
1 – Bery bad way of generating electricity 5 – The best way of generating electricity

Elektrownia atomowa
25% 17% 30% 17% 11% 2,71
Nuclear power plant

Elektrownia węglowa
Coal-fired power plant
28% 30% 26% 11% 4% 2,33

Elektrownia biomasowa
Biomass plant
4% 8% 30% 36% 22% 3,65

Elektrownia wiatrowa
Wind farm
3% 15% 23% 58% 4,33
1%

* Respondenci oceniali elektrownie na skali od 1 do 5 (gdzie 1 oznacza „bardzo zły sposób wytwarzania energii”, a 5 „najlepszy sposób”).
LIPIEC 2015 Średnia jest wyliczana ze wszystkich odpowiedzi
JULY 2015 * Respondents assessed power plants on the scale from 1 to 5 (1 being a very bad way and 5 being the best way of generating electricity).
The average is calculated from all the answers.

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

145
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Ankietowani najbardziej negatywnie nastawieni The respondents’ most negative attitude was to-
są do elektrowni atomowej, ponieważ w sytuacji wards a nuclear power plant since as many as 41%
wyboru nie wskazałoby na nią aż 41% osób. Elek- would not use it if they were to choose. And 31%
trowni węglowej nie wybrałoby natomiast 31% ba- of respondents would not choose a coal-fired plant.
danych. Jeszcze więcej, bo aż 58% osób, uznało Even more people (58%) also considered coal-fired
źródła oparte na węglu za najmniej ekologiczne. sources to be the least environmentally friendly
Farmy wiatrowe mają najmniej przeciwników i zo- ones. Wind farms have the lowest number of oppo-
stały uznane za najbardziej korzystne pod każdym nents and were considered to be the most beneficial
ze względów, o które pytali ankieterzy. in all the respects the interviewers asked about.

¯¯ Porównanie elektrowni
¯¯ Comparison of power plants

Oceń z punktu widzenia społecznego każdy sposób wytwarzania energii.


Asses each way of generating electricity from the social perspective.
1 – Bardzo zły sposób wytwarzania energii 2 3 4 5 – Najlepszy sposób wytwarzania energii
Średnia*
1 – Bery bad way of generating electricity 5 – The best way of generating electricity Average*
Elektrownia atomowa
Nuclear power plant
38% 17% 23% 13% 8% 2,37

Elektrownia węglowa
Coal-fired power plant
27% 28% 28% 14% 4% 2,40

Elektrownia biomasowa
Biomass plant
4% 10% 34% 31% 21% 3,56

Elektrownia wiatrowa
Wind farm
3% 8% 22% 26% 41% 3,95

Oceń z punktu widzenia ekonomicznego każdy sposób wytwarzania energii. Średnia*


Asses each way of generating electricity from the economic perspective. Average*
1 – Bardzo zły sposób wytwarzania energii 2 3 4 5 – Najlepszy sposób wytwarzania energii
1 – Bery bad way of generating electricity 5 – The best way of generating electricity

Elektrownia atomowa
19% 13% 26% 19% 23% 3,13
Nuclear power plant

Elektrownia węglowa
Coal-fired power plant
20% 22% 36% 16% 6% 2,68

Elektrownia biomasowa
Biomass plant
4% 11% 38% 28% 19% 3,46

Elektrownia wiatrowa
Wind farm
3% 6% 25% 25% 42% 3,98

* Respondenci oceniali elektrownie na skali od 1 do 5 (gdzie 1 oznacza „bardzo zły sposób wytwarzania energii”, a 5 „najlepszy sposób”).
LIPIEC 2015 Średnia jest wyliczana ze wszystkich odpowiedzi
JULY 2015 * Respondents assessed power plants on the scale from 1 to 5 (1 being a very bad way and 5 being the best way of generating electricity).
The average is calculated from all the answers.

W przeprowadzonym przez Indicator badaniu The Indicator survey also investigated the atti-
sprawdzono podejście Polaków do wad i zalet do- tudes of Poles towards advantages and disadvan-
tyczących elektrowni wiatrowych. tages of wind farms.

14.6. Wady i zalety farm wiatrowych 14.6. Advantages and disadvantages of


wind farms

Większość ankietowanych za nieprawdziwe uzna- The majority of respondents believe that the state-
ła twierdzenia o negatywnym, pod względem es- ments about a negative aesthetic impact on land-
tetycznym, wpływie wiatraków na krajobraz (61%) scape (61%) and making areas near wind farms
i o ewentualnym obniżaniu atrakcyjności turystycz- less attractive to tourists (54%) are untrue.
nej najbliższych okolic elektrowni wiatrowych (54%).

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

146
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Wady elektrowni wiatrowych


¯¯ Disadvantages of wind farms

Zastanów się i wskaż, które z poniżej wymienionych wad elektrowni wiatrowych uważasz za prawdziwe,
które zaś zarzuty są według Ciebie chybione.
Please think about the wind farm disadvantages below. Which of them do you believe to be true and which to be false.
Negatywnie pod względem estetycznym wpływają na krajobraz Obniżają atrakcyjność najbliższej okolicy pod względem turystycznym
They have a negative aesthetic impact on the landscape They make areas near wind farms less attractive to tourists

Zdecydowanie się nie zgadzam Raczej się nie zgadzam Raczej się zgadzam Zdecydowanie się zgadzam Nie wiem, trudno powiedzieć
I disagree, definitely I rather disagree I rather agree I agree, definitely I don’t know, hard to tell

Ogółem
23% 38% 21% 9% 9% 18% 36% 24% 12% 10%
Total

NowoczesnaPL 32% 39% 12% 12% 5% 15% 48% 15% 14% 7%

PO 29% 43% 18% 6% 5% 22% 41% 23% 7% 7%

PiS 35% 31% 15% 9% 10% 24% 28% 20% 14% 14%

SLD 14% 57% 8% 18% 4% 14% 48% 6% 22% 10%

Paweł Kukiz 17% 36% 29% 10% 9% 14% 34% 31% 13% 8%

Nie wiem
21% 40% 22% 9% 8% 19% 36% 22% 14% 10%
I don’t know

Nie będę głosować


19% 34% 23% 6% 17% 16% 36% 27% 8% 13%
I will not vote

LIPIEC 2015 JULY 2015

Przekonanie o nieprawdziwości wyżej przytoczo- The belief that those opinions about wind energy
nych opinii dotyczących energetyki wiatrowej okaza- are false was found to be independent of the re-
ło się niezależne od preferencji partyjnej badanych. spondents’ political preferences. The number of
Mniej więcej jednakowo rozkładają się opinie na te- people who believe that wind turbines generate
mat, czy elektrownie wiatrowe generują monotonny noise which is bothersome to nearby residents and
i uciążliwy hałas dla osób mieszkających w pobliżu. of those who do not believe it is more or less the
Obawia się tego 47% badanych, podczas gdy prze- same. 47% of the respondents have this concern
ciwną opinię wyraża 35%. Infradźwięków obawia się while 35% believe the opposite. 40% of respond-
40% osób (przy 34% ankietowanych, którzy nie boją ents were afraid of infrasounds (compared with
się tego rodzaju dźwięków), ale aż 26% osób nie ma 34% not afraid of such sounds); however, as many
w tej sprawie zdania. Największą wadą energetyki as 26% had no opinion. The biggest disadvantage
wiatrowej w oczach respondentów były ogranicze- of wind power in the eyes of respondents were the
nia w wykorzystaniu nieruchomości ze względu na limitations in the use of property due to the need
konieczność zachowania odpowiedniej odległo- to keep statutory distance between wind turbines
ści zabudowań od turbiny wiatrowej. Wskazało na and buildings. This was indicated by 60% of peo-
to 60% badanych osób. Wydaje się, że najbardziej ple. It also appears that the most deeply rooted
utrwalonym w opinii publicznej błędnym przekona- myth on wind power among the general public is
niem dotyczącym energetyki wiatrowej jest jej nega- its negative effect on birds. This is what 60% of
tywny wpływ na ptaki. Twierdzi tak aż 56% bada- respondents believe. In fact, well-designed wind
nych. Tak naprawdę dobrze zaprojektowane farmy farms, as demonstrated, among others, by the US
wiatrowe nie są jednak zagrożeniem dla ptaków, na study entitled “A Summary and Comparison of
co wskazuje m.in. amerykański raport „A Summa- Bird Mortality from Anthropogenic Causes with an
ry and Comparison of Bird Mortality from Anthro- Emphasis on Collisions”43 of 2005, which shows
pogenic Causes with an Emphasis on Collisions”43 wind turbines to have caused only 0.01% of bird
z 2005 r., z którego wynika, że turbiny wiatrowe są mortality during the year (compared with, for ex-
przyczyną śmierci zaledwie 0,01% ptaków w ciągu ample, buildings and windowpanes, cats and ve-
roku (podczas gdy na przykład budynki oraz szyby hicles, responsible for 59%, 10% and 8% of bird
odpowiadają za ok. 59% przypadków śmierci pta- deaths, respectively).
ków, koty za 10%, a samochody za 8%).

43 „A Summary and Comparison of Bird Mortality from Anthro- 43 „A Summary and Comparison of Bird Mortality from Anthro-
pogenic Causes with an Emphasis on Collisions”, W. Erickson, pogenic Causes with an Emphasis on Collisions”, W. Erickson,
G. Johnson, D. Young, USDA Forest Service Gen. Tech., 2005. G. Johnson, D. Young, USDA Forest Service Gen. Tech., 2005

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

147
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Wady elektrowni wiatrowych


¯¯ Disadvantages of wind farms

Zastanów się i wskaż, które z poniżej wymienionych wad elektrowni wiatrowych uważasz za prawdziwe,
które zaś zarzuty są według Ciebie chybione.
Please think about the wind farm disadvantages below. Which of them do you believe to be true and which to be false.
Generują monotonny hałas uciążliwy Wytwarzają niesłyszalne dla ucha ludzkiego,
dla osób mieszkających w pobliżu. lecz szkodliwe dla zdrowia sygnały (infradźwięki).
They generate a monotonous noise They generate sound which is inaudible
which is bothersome to nearby residents. but harmful to human health (infrasound).

Zdecydowanie się nie zgadzam Raczej się nie zgadzam Raczej się zgadzam Zdecydowanie się zgadzam Nie wiem, trudno powiedzieć
I disagree, definitely I rather disagree I rather agree I agree, definitely I don’t know, hard to tell

Ogółem
10% 25% 31% 16% 18% 10% 24% 27% 13% 26%
Total

NowoczesnaPL 14% 13% 32% 27% 14% 16% 21% 34% 13% 17%

PO 14% 36% 29% 9% 13% 15% 24% 32% 10% 20%

PiS 17% 21% 25% 22% 16% 11% 33% 21% 14% 21%

SLD 11% 36% 21% 19% 12% 8% 42% 5% 24% 20%

Paweł Kukiz 6% 27% 36% 14% 17% 5% 21% 34% 15% 25%

Nie wiem
7% 23% 29% 18% 23% 9% 24% 22% 10% 34%
I don’t know

Nie będę głosować


11% 21% 33% 13% 21% 10% 21% 28% 13% 29%
I will not vote

LIPIEC 2015 JULY 2015

Zastanów się i wskaż, które z poniżej wymienionych wad elektrowni wiatrowych uważasz za prawdziwe,
które zaś zarzuty są według Ciebie chybione.
Please think about the wind farm disadvantages below. Which of them do you believe to be true and which to be false.
Stanowią zagrożenie dla przelatujących ptaków Stwarzają utrudnienia w zakresie budownictwa mieszkaniowego, ze względu na konieczność
(istnieje ryzyko kolizji z łopatami wirnika) zachowania wskazanej ustawą odległości wiatraków od zabudowań?
They are dangerous to flying birds They create difficulties for residential housing because of the need
(risk of collision with rotor blades) to keep a statutory distance away from wind turbines

Zdecydowanie się nie zgadzam Raczej się nie zgadzam Raczej się zgadzam Zdecydowanie się zgadzam Nie wiem, trudno powiedzieć
I disagree, definitely I rather disagree I rather agree I agree, definitely I don’t know, hard to tell

Ogółem
6% 23% 36% 20% 15% 8% 19% 42% 18% 13%
Total

NowoczesnaPL 5% 17% 30% 35% 13% 11% 14% 53% 16% 5%

PO 14% 23% 41% 14% 8% 14% 18% 39% 16% 12%

PiS 10% 22% 25% 30% 13% 6% 24% 37% 23% 9%

SLD 5% 30% 36% 30% 7% 33% 17% 44%

Paweł Kukiz 3% 24% 38% 20% 16% 4% 14% 49% 20% 13%

Nie wiem
4% 24% 37% 18% 16% 6% 18% 42% 17% 16%
I don’t know

Nie będę głosować


7% 18% 36% 15% 24% 9% 24% 38% 11% 18%
I will not vote

LIPIEC 2015 JULY 2015

Ankietowani w większości nie zgodzili się z opinią, The respondents mostly disagreed (45%) with
że energetyka wiatrowa jest bardziej kosztowna niż the opinion that wind power is more costly com-
inne sposoby pozyskiwania energii elektrycznej. pared to other energy source. 34% of respond-
Uznało tak 45% ankietowanych, podczas gdy prze- ents were of a different opinion (that wind power
ciwnego zdania (energetyka wiatrowa jest droższa) is more expensive).
było 34% osób.

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

148
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Wady i zalety elektrowni wiatrowych


¯¯ Disadvantages and advantages of wind
farms

Zastanów się i wskaż, które z poniżej wymienionych wad i zalet elektrowni wiatrowych uważasz za prawdziwe,
które zaś zarzuty są według Ciebie chybione.
Please think about the wind farm disadvantages and advantages below. Which of them do you believe to be true and which to be false.
Generują wysokie koszty energetyki wiatrowej w porównaniu Energia wiatrowa to odnawialne źródło energii,
z kosztami innych sposobów pozyskiwania energii elektrycznej dzięki czemu jest bezpieczna i korzystna dla środowiska
They create high costs of wind energy compared Wind is a renewable source of energy
with the other ways of generating electricity which is why it is safe and good for the environment

Zdecydowanie się nie zgadzam Raczej się nie zgadzam Raczej się zgadzam Zdecydowanie się zgadzam Nie wiem, trudno powiedzieć
I disagree, definitely I rather disagree I rather agree I agree, definitely I don’t know, hard to tell

Ogółem
12% 33% 24% 10% 21% 10% 20% 30% 31% 8%
Total

NowoczesnaPL 6% 49% 19% 9% 18% 18% 21% 25% 30% 7%

PO 18% 29% 27% 9% 17% 10% 21% 27% 38% 4%

PiS 13% 37% 20% 14% 16% 9% 23% 22% 32% 15%

SLD 5% 40% 18% 13% 24% 8% 38% 19% 25% 10%

Paweł Kukiz 10% 32% 31% 7% 19% 7% 17% 37% 31% 9%

Nie wiem
11% 35% 17% 12% 25% 14% 18% 29% 32% 7%
I don’t know

Nie będę głosować


12% 25% 30% 8% 24% 9% 23% 33% 24% 10%
I will not vote

LIPIEC 2015 JULY 2015

Badanie Indicatora pokazało także, że większość Indicator’s survey has shown that the majority
Polaków jest przekonanych, iż energia wiatrowa nie of Poles are convinced that wind energy will not
będzie drożeć, w przeciwieństwie do energii wy- become more expensive in contrast to energy
korzystującej paliwa kopalne. Taką opinię podziela from fossil fuels. This opinion is shared by the
nie tylko ogół badanych, niezależnie od sympatii majority of respondents, regardless of their polit-
partyjnych. Odsetek osób, które wierzą w stabilne ical views. The percentage of people who believe
ceny energii (61%) z wiatru jest kilkakrotnie więk- in stable prices of wind energy (61%) is several
szy niż osób, które uważają, że to nieprawda (24%). times higher than those who think this to be false
Ważnymi zaletami elektrowni wiatrowych według (24%). Other important advantages of wind farms
Polaków jest ich lokalizacja blisko odbiorcy, co in the opinion of Poles include their proximity to
wiąże się z niskimi stratami podczas przesyłania customer which results in lower transmission
energii oraz że czas montażu wiatraków jest krót- losses, as well as short erection time and low op-
ki, a koszty eksploatacji niskie. Także i tu nie widać erating costs. Also here there are no significant
zasadniczych różnic w poglądach w zależności od differences in opinions depending on declared
deklarowanych sympatii politycznych. political preferences.
Prawie dwie trzecie respondentów uważa, że ener- Nearly two thirds of the respondents also believe
gia wiatrowa jest bezpieczna i korzystna dla środo- that wind energy is safe and good for the envi-
wiska. 55% badanych dostrzega również, iż tereny ronment. 55% of people also realize that land ad-
sąsiadujące z wiatrakami mogą być wykorzystywa- jacent to wind farms can be used for farming or
ne jako rolnicze lub rekreacyjne. leisure.

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

149
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

¯¯ Zalety elektrowni wiatrowych


¯¯ Advantages of wind farms

Zastanów się i wskaż, które z poniżej wymienionych zalet elektrowni wiatrowych uważasz za prawdziwe,
które zaś zarzuty są według Ciebie chybione.
Please think about the wind farm advantages below. Which of them do you believe to be true and which to be false.
Sąsiadujące z wiatrakami tereny mogą być wykorzystywane Energia wiatrowa nie będzie drożeć w przeciwieństwie
jako tereny rolnicze lub rekreacyjne do energii wykorzystującej paliwa kopalne
Areas adjacent to wind farms can be used for farming or recreation Prices of energy from wind will not increase,
contrary to energy from fossil fuels

Zdecydowanie się nie zgadzam Raczej się nie zgadzam Raczej się zgadzam Zdecydowanie się zgadzam Nie wiem, trudno powiedzieć
I disagree, definitely I rather disagree I rather agree I agree, definitely I don’t know, hard to tell

Ogółem
12% 21% 33% 23% 11% 7% 17% 36% 25% 15%
Total

NowoczesnaPL 11% 22% 31% 30% 5% 4% 15% 33% 39% 8%

PO 11% 22% 36% 25% 7% 10% 23% 32% 24% 11%

PiS 12% 14% 30% 27% 16% 12% 18% 31% 27% 12%

SLD 10% 41% 36% 13% 5% 6% 32% 32% 25%

Paweł Kukiz 9% 19% 35% 25% 12% 2% 17% 37% 30% 13%

Nie wiem
15% 23% 30% 23% 9% 9% 11% 38% 24% 18%
I don’t know

Nie będę głosować


12% 21% 36% 13% 19% 9% 20% 36% 16% 20%
I will not vote

LIPIEC 2015 JULY 2015

¯¯ Zalety elektrowni wiatrowych


¯¯ Advantages of wind farms

Zastanów się i wskaż, które z poniżej wymienionych zalet elektrowni wiatrowych uważasz za prawdziwe,
które zaś zarzuty są według Ciebie chybione.
Please think about the wind farm advantages below. Which of them do you believe to be true and which to be false.
Energia wiatrowa jest tania dla końcowego użytkownika w porównaniu Wiatraki nie szpecą krajobrazu
z cenami energii elektrycznej wytworzonej innymi sposobami w tak dużym stopniu jak dymiące kominy
Wind energy is cheap for the end user, Wind turbines do not spoil the landscape
compared to electricity generated from other sources to the same extent as smoking chimneys

Zdecydowanie się nie zgadzam Raczej się nie zgadzam Raczej się zgadzam Zdecydowanie się zgadzam Nie wiem, trudno powiedzieć
I disagree, definitely I rather disagree I rather agree I agree, definitely I don’t know, hard to tell

Ogółem
7% 14% 40% 25% 15% 9% 17% 30% 30% 14%
Total

NowoczesnaPL 7% 17% 38% 27% 11% 9% 23% 21% 34% 13%

PO 8% 13% 43% 26% 10% 9% 12% 27% 37% 15%

PiS 6% 23% 41% 24% 6% 8% 21% 36% 29% 6%

SLD 8% 25% 3% 44% 20% 5% 31% 28% 24% 12%

Paweł Kukiz 3% 10% 47% 26% 13% 11% 20% 29% 30% 10%

Nie wiem
8% 12% 38% 25% 17% 11% 15% 29% 29% 15%
I don’t know

Nie będę głosować


8% 19% 36% 15% 21% 8% 20% 33% 23% 16%
I will not vote

LIPIEC 2015 JULY 2015

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

150
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Wyniki badania opinii społecznej prezentują bar- The opinion poll results clearly show that most
dzo wyraźnie, że Polacy w większości nie podzie- Poles do not share the opinion that wind power
lają przekonania, iż energetyka wiatrowa powodu- leads to higher electricity prices because its costs
je wzrost cen za energię elektryczną, z uwagi na are higher than for other energy sources. This ap-
to, że jej koszty wytwarzania mogą być wyższe niż plies to voters of all the political parties, both the
koszty wytwarzania energii z innych źródeł. Prze- ruling party PiS (65%) and PO, the main opposition
konani są o tym sympatycy wszystkich partii za- party (69%). CBM Indicator’s survey shows that,
równo rządzącej partii PiS (65%), jak też głównej contrary to some beliefs, Poles do not have a neg-
opozycyjnej siły parlamentarnej, czyli PO (69%). ative attitude towards renewables or wind energy.
Badanie przeprowadzone przez CBM Indicator Even more so, two thirds believe that the govern-
pokazuje, że wbrew niektórym opiniom, Polacy ment should support renewables more than other
nie są negatywnie nastawieni ani do odnawial- ways of generating electricity.
nych źródeł energii, ani do energetyki wiatrowej.
Co więcej, dwie trzecie uważa, że rząd powinien
wspierać OZE bardziej niż inne formy wytwarzania
energii elektrycznej.

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

151
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Akceptacja społeczna dla energetyki wiatrowej w Polsce Public acceptance for wind power in Poland

152
ROZDZIAŁ 15

Prognoza dla energetyki


wiatrowej w Polsce
CHAPTER 15
Prospects for wind power
in Poland

153
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Energetyka wiatrowa dysponuje nad Wisłą ogrom- Wind power in Poland has an enormous poten-
nym potencjałem. Z jednej strony do wzięcia udziału tial. On the one hand, approximately 2,500 MW
w aukcjach cały czas gotowe są projekty instalacji in onshore projects are ready to take part in auc-
na lądzie o łącznej mocy ok. 2500 MW, a z drugiej tions, on the other the potential of the Polish Bal-
na wykorzystanie czeka też potencjał polskiej czę- tic Sea waters are also waiting to be harnessed,
ści Morza Bałtyckiego, który tylko w perspektywie with estimated 6 GW that could be built by 2030
2030 roku szacowany jest na 6 GW mocy tak bar- to provide much needed capacity for the Polish
dzo potrzebnych naszemu Krajowemu Systemowi power system (KSE).
Elektroenergetycznemu (KSE). In the beginning of January 2017 Polish wind farms
Na początku stycznia 2017 r. energetyka wiatrowa had a total capacity of over 5,800 MW, which is
dysponowała już mocą ponad 5800 MW, co poza not only a real support for the KSE, but also brings
byciem realnym wsparciem dla KSE, niesie też ze tangible social and economic benefits, including
sobą wymierne korzyści społeczno-gospodar- thousands of well-paid jobs, hundreds of mil-
cze, takie jak na przykład tysiące dobrze płatnych lions of annual tax revenues not only for the state
miejsc pracy, setki milionów złotych corocznych budget, but also for municipalities, and tens of bil-
wpływów podatkowych nie tylko dla budżetu kra- lions of złotys of total investment made in Poland
ju, ale i dla gmin czy kilkadziesiąt miliardów złotych and stimulating the Polish industry. It is obvious
łącznych inwestycji zrealizowanych w Polsce, które that commissioning of new wind farms could only
stymulują polski przemysł. Oczywisty jest fakt, że increase these benefits.
uruchamianie kolejnych elektrowni wiatrowych wią- However, 2016 was undoubtedly the worst time
że się z powiększaniem tych korzyści. for wind power in all its history in Poland so
Tymczasem 2016 rok bez wątpienia był najgorszym far. According to data from the Energy Regu-
czasem dla energetyki wiatrowej w całej jej dotych- latory ­Office, last year saw the addition of over
czasowej historii nad Wisłą. Według danych ­Urzędu 1,200  MW in wind farms, but looking at the ca-
Regulacji Energetyki w ubiegłym roku przybyło pacity installed in 2016 (based on PSE data,
farm wiatrowych o łącznej mocy ponad 1200 MW, among others) it is clear that the actual new ca-
ale tak naprawdę patrząc na moc realnie zainsta- pacity was only about 700 MW. A large majority
lowaną w  2016 r. (i opierając się m.in. na danych of that capacity came from projects where con-
PSE), widać, że faktyczny przyrost wyniósł zaled- struction had started before the end of 2015, and
wie ok. 700 MW. Znakomita większość tej mocy to investors rushed to finish them before the expiry
były jednak inwestycje, których budowa rozpoczę- of the green certificate system. The unexpected
ła się jeszcze przed końcem 2015 r., a inwestorzy extension of that system until mid-2016 gave in-
spieszyli się z ich oddaniem, aby zdążyć przed wy- vestors more time to complete their projects. In
gaśnięciem systemu opartego na zielonych certyfi- the second half of 2016 the wind power sector
katach. Niespodziewane przedłużenie tego syste- entered the phase of stagnation. Unfortunately,
mu do połowy 2016 r. sprawiło, że inwestorzy mieli such stagnation continues in 2017, meaning that
więcej czasu na dokończenie swoich projektów. the investment gap that PWEA had been warning
W drugiej połowie ubiegłego roku branża energe- of for a long time has materialized.
tyki wiatrowej weszła już w fazę stagnacji. Podob- The development of Polish wind power was
ny zastój ma niestety miejsce także w tym roku, co brought to a halt by the entry into force of the Wind
oznacza że zmaterializowała się luka inwestycyjna, Farm Act, banning the erection of modern and ef-
przed którą PSEW przestrzegało od dawna. ficient wind turbines in over 99% of Poland’s area,
Całkowite wstrzymanie rozwoju polskiej energetyki regardless of whether local residents want to have
wiatrowej wynika z wejścia w życie tzw. ustawy od- windmills in their vicinity or not. The only instal-
ległościowej, która wykluczyła z możliwości stawia- lations that could be built are projects with valid
nia nowoczesnych i wydajnych elektrowni wiatro- building permits. However, their future depends
wych ponad 99% terytorium Polski, bez względu on the government regulations specifying the vol-
na to, czy mieszkańcy danej gminy chcą mieć wia- ume of energy allocated to auctions. Wind power
traki na swoim terenie, czy nie. Jedynymi instala- is the cheapest form of green energy generation,
cjami, które mogłyby powstać, są projekty już dys- but the Polish government expects as little as
ponujące pozwoleniami na budowę. Ich przyszłość 150 MW in wind installations to be built in 2017. If
zależy jednak od rozporządzeń określających ilość a similar (or even slightly better) situation occurs in
energii wystawianej przez rząd do aukcji. Energe- 2018, and the potential of the wind sector remains
tyka wiatrowa jest najtańszą formą wytwarzania untapped, the existing building permits will start
zielonej energii, ale rząd w ramach aukcji w 2017 r. to expire, together with the last possibility for any
prognozuje powstanie zaledwie 150 MW tego typu development of wind energy in Poland.
instalacji. Jeśli podobna (albo nawet niewiele lep- This would happen at a time when the global in-
sza) sytuacja powtórzy się w roku 2018, a potencjał stalled capacity in wind farms continues to break

Prognoza dla energetyki wiatrowej w Polsce Prospects for wind power in Poland

154
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

sektora wiatrowego pozostanie niewykorzystany, records, with more and more countries making
to obowiązujące pozwolenia na budowę zaczną a shift towards local, renewable energy source,
wygasać, a razem z nimi ostatecznie wygasać za- acknowledging their potential and possibilities.
cznie ostatnia możliwość jakiegokolwiek rozwoju In the European Union wind accounted for 51%
energetyki wiatrowej w Polsce. of all new power generation capacity commis-
Stałoby to się w czasie, gdy moc zainstalowana farm sioned in 2016. The revolution in the energy sec-
wiatrowych na świecie bije nowe rekordy, a kolejne tor is already happening. Stopping the develop-
kraje coraz bardziej przestawiają się na lokalne, od- ment of wind power in Poland will not stop the
nawialne źródła, dostrzegając ich możliwości i  po- global trend. It will only harm our economy and
tencjał. W samej Unii Europejskiej wiatr odpowiada energy security, meaning we will all lose. And we
za 51% wszystkich nowych instalacji energetycz- will lose more every year.
nych uruchomionych w 2016 r. Rewolucja w ener-
getyce już trwa. Zrezygnowanie z energetyki wiatro-
wej w Polsce nie zatrzyma tego światowego trendu.
Sprawi tylko, że ucierpi nasza gospodarka i bezpie-
czeństwo energetyczne, czyli będziemy tracić na
tym wszyscy. Z roku na rok coraz bardziej.

Prognoza dla energetyki wiatrowej w Polsce Prospects for wind power in Poland

155
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Prognoza dla energetyki wiatrowej w Polsce Prospects for wind power in Poland

156
ROZDZIAŁ 16

Autorzy raportu
CHAPTER 16
Authors of the report

157
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Łukasz Leśniewski

Kierownik Wydziału Analiz


­Gospodarczych
Head of Economic Analysis
Division

Polska Agencja Inwestycji i Handlu działa na Polish Investment and Trade Agency works to in-
rzecz zwiększenia napływu inwestycji do Polski, crease the inflow of investments to Poland, devel-
rozwoju polskich inwestycji zagranicznych oraz op Polish foreign investments and intensify Polish
intensyfikacji polskiego eksportu. Wspierając export. Supporting entrepreneurs, the Agency
przedsiębiorców, Agencja pomaga w pokonywa- assists in overcoming administrative and legal
niu procedur administracyjnych oraz prawnych procedures related to specific projects as well as
dotyczących konkretnych przedsięwzięć, w opra- helps to develop legal solutions, find a suitable lo-
cowaniu rozwiązań prawnych, znalezieniu odpo- cation, reliable partners and suppliers.
wiedniej lokalizacji, wiarygodnych partnerów oraz The Agency implements programmes dedicated
dostawców. for expansion in promising markets: Go China,
Agencja realizuje programy dedykowane ekspan- Go Africa, Go Arctic, Go India, Go ASEAN and
sji na rynki perspektywiczne: Go China, Go Afri- Go Iran. In direct support of Polish companies on
ca, Go Arctic, Go India, Go ASEAN oraz Go Iran. the site, the Agency successfully launches foreign
W celu bezpośredniego wsparcia polskich firm na branches.
miejscu inwestycji, Agencja sukcesywnie urucha- Detailed information about the services offered by
mia oddziały zagraniczne. the Polish Investment and Trade Agency are avail-
Szczegółowe informacje na temat usług oferowa- able at: www.paih.gov.pl/en
nych przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu do-
stępne są na stronie: www.paih.gov.pl.

Autorzy raportu Authors of the report

158
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Wojciech Sztuba Krzysztof Horodko Mikołaj Ratajczak

Partner Zarządzający Partner Zarządzający Doradca podatkowy


Managing Partner Managing Partner Tax Advisor

Marcin Palusiński

Doradca podatkowy,
Senior Tax Consultant
Tax Advisor,
Senior Tax Consultant

TPA to wiodąca międzynarodowa grupa konsultin- TPA is the leading international consultancy
gowa świadcząca kompleksowe usługi doradztwa group rendering comprehensive business ad-
biznesowego. Zatrudniamy ponad 1 000 eksper- visory services. We employ over 1,000 experts
tów działających w spółkach partnerskich w  Pol- operating in professional partnership compa-
sce i 10  krajach Europy Środkowej i Południowo- nies in Poland and 10 countries of Central and
-Wschodniej: Albanii, Austrii, Bułgarii, Chorwacji, South-Eastern Europe: Albania, Austria, Bulgar-
Czechach, Serbii, Słowacji, Słowenii, Rumunii i na ia, Croatia, the Czech Republic, Serbia, Slovakia,
Węgrzech. Slovenia, R­ omania and Hungary.
W Polsce TPA należy do grona liderów wśród firm In Poland, TPA belongs to the leading advisory
doradczych. Zapewniamy międzynarodowym kon- companies. We provide international concerns
cernom oraz dużym przedsiębiorstwom krajowym and large national enterprises with effective busi-
efektywne rozwiązania biznesowe z zakresu stra- ness solutions in strategic tax advisory, trans-
tegicznego doradztwa podatkowego, doradztwa actions and corporate finance, financial audit,
transakcyjnego i corporate finance, audytu finan- accountancy outsourcing and payroll administra-
sowego, outsourcingu księgowego i administracji tion, as well as personnel advisory.
płacowej, a także doradztwa personalnego.

Autorzy raportu Authors of the report

159
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

TPA jest niezależnym członkiem Baker Tilly Europe TPA is an independent member of the Baker Tilly
Alliance, w związku z czym może oferować swoim Europe Alliance and so we are able to provide our
klientom usługi jednej z największych na świecie clients with services of one of the largest world-
sieci doradców podatkowych, audytorów, księgo- wide networks of tax advisors, auditors, account-
wych i konsultantów biznesowych. Baker Tilly Inter- ants and business consultants. Baker Tilly Inter-
national obejmuje 165 niezależnych firm członkow- national - consists of 165 independent member
skich zatrudniających łącznie 28 000 osób w 745 companies in 141 countries which employ the
biurach na terenie 141 krajów. total of 28,000 staff in 745 offices.
Posiadamy również wiedzę i szczególne kompeten- We also have knowledge and special competen-
cje pozwalające nam oferować wyspecjalizowane cies which allow us to offer sector-specific adviso-
branżowo usługi doradcze, kierowane w szczegól- ry services particularly for the real estate and con-
ności do sektora nieruchomości i budownictwa struction industry, as well as the energy sector.
oraz branży energetycznej. Our experts have extensive knowledge and an-
Nasi eksperci to ludzie z rozległą wiedzą i umiejęt- alytical skills, unique project experience and the
nościami analitycznymi, posiadający unikatowe do- ability to find creative solutions to unusual prob-
świadczenie projektowe i umiejętność znajdowania lems. All that differentiates TPA Poland advisors.
twórczych rozwiązań niepowtarzalnych proble-
mów. Właśnie to wyróżnia doradców TPA Poland. See more at: www.tpa-group.pl

Więcej informacji na stronie: www.tpa-group.pl.

Autorzy raportu Authors of the report

160
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Paweł Puacz Beata Zys Joanna Pominkiewicz

Counsel, radca prawny Senior Associate, radca prawny Associate


Counsel Senior Associate, Legal Counsel

Clifford Chance to międzynarodowa kancelaria Clifford Chance is an international law firm with 33
prawnicza z 33 biurami w największych centrach offices in the world’s largest economic and finan-
ekonomicznych i finansowych świata. W Polsce cial centres. It presence in Poland dates back to
jest obecna od 1992 r. W jej warszawskim biurze 1992. Today it has over 80 lawyers in its Warsaw of-
pracuje ponad 80 prawników, którzy zapewnia- fice, providing comprehensive legal assistance to
ją kompleksową pomoc prawną klientom pol- Polish and international clients. Clifford Chance’s
skim i zagranicznym. Grupa Energetyki i Ochrony Energy and Environmental Protection Group in
­Środowiska Clifford Chance w Warszawie była Warsaw has been involved in many projects of key
i  jest zaangażowana w wiele projektów o kluczo- importance for the Polish energy sector. In recent
wym znaczeniu dla szeroko rozumianego polskiego years we carried out legal analysis and worked on
sektora energetycznego, w tym w dziedzinie ener- sale, purchase, funding, refinancing or construc-
getyki odnawialnej. W ostatnich latach przepro- tion of wind farm projects in Poland with a total
wadziliśmy analizę prawną lub pracowaliśmy przy capacity of over 2,500 MW. Our lawyers took park
nabyciu, sprzedaży, finansowaniu, refinansowaniu in the largest portfolio transactions to date in the
czy budowie projektów farm wiatrowych w Polsce Polish renewable energy market. We continuously
o łącznej mocy ponad 2500 MW. Nasi prawnicy perform an advisory role for Poland’s leading wind
uczestniczyli w największych odnotowanych dotąd farm operators. From grid connection and power
na polskim rynku transakcjach portfelowych w sek- generation to energy distribution and trading to
torze energii odnawialnej. Pozostajemy nieprzerwa- contracts related to construction and operation of
nie doradcą czołowych operatorów farm wiatro- generation units and power grids – we offer our
wych w Polsce. Począwszy od kwestii przyłączania clients both expert knowledge and legal advisory
do sieci i wytwarzania energii, po aspekty związane to help them meet their business goals in their ac-
z obrotem i dystrybucją energii czy obsługą kon- tivities in Poland.
traktów związanych z budową i eksploatacją źródeł
mocy i sieci energetycznych – oferujemy klientom
zarówno ekspercką wiedzę, jak i ukierunkowane na
ich cele biznesowe doradztwo prawne dotyczące
ich działalności w Polsce.

Autorzy raportu Authors of the report

161
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Krzysztof Balcer Janusz Gajowiecki Magdalena Klera-Nowopolska

Specjalista ds. Środowiska Prezes PSEW Kierownik Działu Środowisko


Environmental Specialist President Head of Environmental Department

Ewa Magiera Krzysztof Tyszkiewicz Marcin Skolimowski

Kierownik ds. Strategii i Komunikacji Wiceprezes PSEW Specjalista ds. PR


Head for Strategy Vice-President PR Specialist
and Communications

Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej jest The Polish Wind Energy Association (PWEA) is
organizacją pozarządową, która działa od 1999 r., a non-governmental organisation established in
wspierając i promując rozwój energetyki wiatrowej. 1999, supporting and promoting the development
Stowarzyszenie skupia czołowe firmy działające na of wind energy. It gathers leading companies op-
rynku energetyki wiatrowej w Polsce: inwestorów, erating on the wind energy market in Poland: in-
deweloperów, producentów turbin i podzespołów vestors, developers, turbine and component man-
do elektrowni zarówno z Polski, jak i zza granicy. ufacturers, both from Poland and abroad. PWEA
Jest członkiem WindEurope oraz Polskiego Komite- is a member of WindEurope and the Polish Mem-
tu Światowej Rady Energetycznej. Główne obszary ber Committee of the World Energy Council.
działań PSEW obejmują: aktywny udział w konsul- Main areas of PWEA’s activities include: active
tacjach aktów prawnych (ustaw, rozporządzeń), stra- participation in consultations of legislative acts
tegii, polityk i programów sektorowych, a także po- (acts of parliament and governmental regulations),
dejmowanie działań na rzecz wprowadzenia nowych strategies, sectoral policies and programmes, as
rozwiązań prawnych sprzyjających rozwojowi ener- well as taking action to introduce new legal solu-
getyki wiatrowej w Polsce; ścisłą współpracę z mini- tions fostering the development of wind power in
sterstwami związanymi bezpośrednio lub pośrednio Poland; close cooperation with ministries directly
z energetyką i odnawialnymi źródłami energii; współ- or indirectly related to the energy sector and re-
pracę z Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej newable energy sources; cooperation with Euro-
ds.  Energii, Dyrekcją ­Generalną ds. ­Środowiska, pean Commission’s Directorate General for Energy,

Autorzy raportu Authors of the report

162
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

­ yrekcją Generalną ds. Badań ­Naukowych i  Inno-


D ­ irectorate General for Environment, Directorate
D
wacji; współpracę z eurodeputowanymi oraz par- General for Research and Innovation; cooperation
lamentarzystami z sejmowych i senackich komisji, with ­Members of ­European Parliament and par-
a  także szerzenie wiedzy o energetyce wiatrowej liamentarians from both chambers of the Polish
oraz organizację i udział w wydarzeniach skupiają- Parliament and its committees; dissemination of
cych przedstawicieli branży z kraju i zagranicy. knowledge about wind power as well as organi-
zation and participation in events gathering repre-
sentatives of the industry from Poland and abroad.

Autorzy raportu Authors of the report

163
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Autorzy raportu Authors of the report

164
ROZDZIAŁ 17

Zostań członkiem PSEW


CHAPTER 17
Join PWEA

165
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Firmy należące do Polskiego Stowarzyszenia Companies – members of the Polish Wind Energy
Energetyki Wiatrowej zyskują m.in.: Association can enjoy various benefits including:

1. Dostęp do aktualnej wiedzy na temat rynku, 1. Access to updated knowledge on the mar-
polityki i prawa regulującego funkcjonowanie ket, policy and law regulating the operation of
sektora energetyki wiatrowej – spotkania w ra- the wind power sector – meetings of working
mach grup roboczych, mailing bezpośredni, groups, direct mailing, newsletters on legisla-
­newslettery dotyczące sytuacji legislacyjnej tive developments etc.
i inne. 2. Access to members-only area of PWEA’s web-
2. Dostęp do wydzielonej tylko dla członków strefy site, with all major documents relevant to the
logowania na stronie internetowej PSEW. Znaj- sector: acts of parliament, regulations, inter-
dują się tam wszystkie ważne dla sektora do- pretations, court rulings, draft legislative acts,
kumenty: ustawy, rozporządzenia, interpretacje, with selected translations to English.
orzeczenia, projekty ustaw aktów prawnych wraz 3. Direct contact and opportunities for coopera-
z niektórymi tłumaczeniami na język angielski. tion with other members of the Association.
3. Bezpośredni kontakt i możliwość współpracy 4. Company logo and info on PWEA’s website in
z innymi członkami Stowarzyszenia. the Membership tab with a link to company’s
4. Logo i opis firmy na stronie internetowej PSEW website; for Sponsor Members – the logo is
w zakładce Członkostwo wraz z odnośnikiem also visible in the scrolling list of sponsors on
do strony firmy; w przypadku członków sponso- PWEA’s landing site.
rów – logo umieszczone jest też na przewijanej 5. Advertisements in PWEA’s newsletter – mem-
liście członków sponsorów widocznej na stronie bers can publish one free advertisement per
głównej PSEW. month in the newsletter sent to all members of
5. Ogłoszenia w newsletterze – każdy członek the Association.
PSEW może zamieścić bezpłatnie jedno ogło- 6. Discounted conference and event fees, includ-
szenie miesięcznie skierowane do innych pod- ing members-only meetings.
miotów zrzeszonych w Stowarzyszeniu. 7. Rights to sponsor PWEA’s events. Sponsor-
6. Preferencyjne koszty udziału w konferencjach ship offers are first extended to Sponsor Mem-
i  wydarzeniach PSEW, w tym także spotka- bers, then Ordinary Members, and finally to
niach dla członków. other companies and institutions who are not
7. Prawo do sponsorowania wydarzeń PSEW. PWEA members.
Oferta sponsoringu kierowana jest w pierwszej
kolejności do sponsorów, później do członków
zwykłych, a na koniec do innych uczestników
rynku, niebędących członkami PSEW.

Zostań członkiem PSEW Join PWEA

166
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

W ramach PSEW funkcjonuje 10 grup robo- PWEA comprises 10 working groups for members
czych, w których mogą brać udział członkowie of the Association:
­Stowarzyszenia:

1. Grupa Analityczna – badająca m.in. stan nadpoda- 1. Analytical Group – analysing the oversupply of
ży zielonych certyfikatów, wypełnianie zobowią- green certificates, achievement of RES targets
zań dotyczących celu OZE i realizację ­Krajowego and implementation of the NREAP for RES.
Planu Działania w zakresie OZE. Członkowie gru- Group members also work on the optimum
py pracują też nad kwestią optymalnego miksu energy mix for Poland and long-term contracts
energetycznego dla Polski i długoterminowych with industrial customers;
umów z odbiorcami przemysłowymi; 2. European Commission Group – its members
2. Grupa ds. Komisji Europejskiej – jej członkowie work on all issues related to PWEA’s contacts
zajmują się wszelkimi kwestiami dotyczącymi with the Commission;
kontaktów PSEW z Komisją; 3. Grid Group – works on regulations on ancillary
3. Grupa ds. Sieciowych – pracuje nad uregulo- services to be provided by wind farms, grid in-
waniem kwestii świadczenia usług systemo- tegration of wind power and issues related to
wych przez elektrownie wiatrowe. Zajmuje się energy storage;
też integracją elektrowni w ramach Krajowego 4. UDT Group – its members focus on technical
Systemu Elektroenergetycznego oraz tematem supervision of wind turbines;
magazynów energii; 5. Regulatory Group – works on the Wind Farm
4. Grupa ds. UDT – w obrębie prac jej członków Act and its consequences, as well as ongoing
są zagadnienia dotyczące nadzoru techniczne- legislative developments related to wind power;
go nad turbinami wiatrowymi; 6. Energy Market Group – dealing with chang-
5. Grupa ds. Regulacji – jej prace koncentrują es to the energy market coming into effect on
się zarówno wokół kwestii tzw. ustawy od- 1 January 2018, affecting the RES sector;
ległościowej (w tym wynikających z niej kon- 7. RES Act Amendment Group – focuses on
sekwencji), jak i pojawiających się na bieżąco issues related to the RES Act and the auc-
zmian w  innych ustawach i aktach wykonaw- tion-based support scheme (including Auc-
czych dotyczących energetyki wiatrowej; tion Regulations and specific executive reg-
6. Grupa ds. Rynku Energii – tematem jej prac są ulations);
dotykające OZE zmiany na rynku energii, które 8. Health&Safety Group – this group works on
wejdą w życie od 1 stycznia 2018 r.; practical issues related to work safety. Mem-
7. Grupa ds. Nowelizacji Ustawy o OZE – prace bers also analyse legal acts relevant to health
grupy są poświęcone wszystkim tematom doty- and safety and work on a common voice of the
czącym wspomnianej ustawy oraz aukcyjnego wind power sector in that respect.
systemu wsparcia (w tym m.in. kwestia regula- 9. Offshore Group – dealing with all the issues
minu aukcji i poszczególnych rozporządzeń wy- related to the development of offshore wind in
konawczych); Poland, including legal regulations for offshore.
8. Grupa ds. BHP – tematem prac grupy są prak- 10. O&M Group – is a knowledge exchange plat-
tyczne kwestie dotyczące bezpieczeństwa pra- form for wind turbine manufacturers and oper-
cy. Członkowie analizują też akty prawne dotyka- ators. Its members also deal with regulations
jące kwestii BHP i pracują nad wspólnym głosem on optimisation, operation and maintenance of
branży energetyki wiatrowej w tych sprawach. wind farms.
9. Grupa ds. Offshore – zajmuje się wszelkimi
kwestiami dotyczącymi rozwoju morskiej ener-
getyki wiatrowej w Polsce, w tym m.in. regula-
cjami prawnymi dotyczącymi offshore.
10. Grupa ds. O&M – jest platformą do wymiany
wiedzy między producentami i operatorami
farm wiatrowych. Członkowie zajmują się też
przepisami dotyczącymi optymalizacji, obsługi
i serwisu elektrowni wiatrowych.

Zostań członkiem PSEW Join PWEA

167
Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 roku The State of Wind Energy in Poland in 2016

Członkowie PSEW mają też przywilej pracy w gru- PWEA members also have the privilege to work
pach roboczych WindEurope, zajmujących się in WindEurope working groups on grid integration,
takimi kwestiami jak: integracja systemu elektro- legal framework for wind power, new EU energy
energetycznego, ramy prawne dotyczące ener- market design, offshore development and invest-
getyki wiatrowej, nowe zasady organizacji rynku ment security.
energii w UE, rozwój offshore oraz bezpieczeń-
stwo inwestycji.

PSEW organizuje co roku szereg wydarzeń obej- Each year PWEA organizes a number of events
mujących tematyką zarówno samą energetykę covering both wind energy and other RES tech-
wiatrową, jak i inne technologie OZE. Nasze głów- nologies. Our main events include:
ne wydarzenia to:

• Konferencja i Targi PSEW – największe wyda- • PWEA Conference and Exhibition – the largest
rzenie branży energetyki wiatrowej w Europie event in the wind energy sector in Central and
Środkowo-Wschodniej. Okazja do spotkań Eastern Europe. An opportunity for meetings
i  nawiązywania oraz zacieśniania współpracy and strengthening of cooperation between
przez wszystkich uczestników rynku. Przez all market participants. Two days of the event
dwa dni odbywa się kilkanaście paneli dysku- are filled with over ten discussion panes on
syjnych dotyczących najważniejszych tematów the most important issues for the entire RES
dla całej branży OZE, w tym także energety- sector, including wind energy. A trade fair is
ki wiatrowej. Konferencji towarzyszą też targi organized in parallel, with tens of companies
wystawiennicze, podczas których kilkadziesiąt presenting their offer.
firm prezentuje swoje oferty. • Wind Energy Forum – regular meetings with rep-
• Forum Energetyki Wiatrowej – cykliczne spo- resentatives of the government and important
tkania z przedstawicielami strony rządowej institutions responsible for the shape and oper-
i  znaczących instytucji odpowiedzialnych ation of the RES market in Poland. The idea be-
za kształt i funkcjonowanie rynku OZE w  Pol- hind the Forum is to actively respond to legisla-
sce. Ideą Forum jest aktywne reagowanie na tive changes affecting renewable energy sources
zmiany legislacyjne dotyczące odnawialnych and to cooperate on legal solutions for effective
źródeł energii oraz współpraca przy tworze- development of wind power in Poland.
niu rozwiązań prawnych na rzecz skutecznego • Wind Energy Workshop – devoted to issues re-
rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce. lated to operation of wind farms in the power
• Warsztaty Energetyki Wiatrowej – poświęco- system. The purpose of the workshop is also to
ne zagadnieniom dotyczącym funkcjonowania present European experiences in connection
elektrowni wiatrowych w systemie elektroener- of wind farms and operation of power grids
getycznym. Celem warsztatów jest też przed- with high share of wind power using modern
stawienie europejskich doświadczeń w zakre- tools and integrated solutions.
sie przyłączania farm wiatrowych i eksploatacji
sieci elektroenergetycznej z dużym udziałem
farm wiatrowych za pomocą nowoczesnych
narzędzi i zintegrowanych rozwiązań.

Zostań członkiem PSEW Join PWEA

168
www.cliffordchance.com

www.paih.gov.pl

www.tpa-group.pl

www.psew.pl

czerwiec, 2017 – June, 2017

Vous aimerez peut-être aussi