Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
P Rakustyczny
O J E K4x40W
T Y
Korektor i wzmacniacz
akustyczny 4x40W,
część 3
AVT−5035/1
ga na generacji co 10ms dodatnich ciep³a oraz przedstawimy iloúcio- Jeúli utrzymujemy sta³¹ tempe-
impulsÛw o†czasie trwania 50µs. wy opis tego zjawiska. raturÍ otoczenia, to maksymalna
Do momentu usuniÍcia zwarcia Wzmacniacz przekszta³ca do- moc strat wynosi:
wszystkie kana³y wzmacniacza s¹ starczon¹ energiÍ zasilania na uøy- Ptotmax = (Tjmax-Ta)/Rthj-a
wy³¹czone. SposÛb sygnalizacji teczne pr¹dy (I) i†napiÍcia (U) Z†tego wzoru moøna wyzna-
alarmu dla tego przypadku poka- zamieniane potem w†g³oúnikach czyÊ maksymaln¹ sumaryczn¹ re-
zano na rys. 8. lub s³uchawkach na fale akustycz- zystancjÍ ciepln¹ miÍdzy z³¹czem
Ostatni¹ z†moøliwych sytuacji ne. Przep³ywowi pr¹du I przez i†otoczeniem Rthj-a, przy ktÛrej tem-
alarmowych jest przegrzanie kaødy z†elementÛw, z†ktÛrych zbu- peratura z³¹cza nie jest przekra-
wzmacniacza. Jeøeli temperatura dowana jest wewnÍtrzna struktura czana.
wewn¹trz struktury uk³adu scalo- wzmacniacza, towarzyszy wydzie- Sumaryczna rezystancja cieplna
nego przekroczy 145oC, wyjúcie lanie ciep³a (energii cieplnej) sk³ada siÍ z: rezystancji cieplnej
Vdiag do czasu jej obniøenia w†iloúci zaleønej od rezystancji R z³¹cze-obudowa, obudowa-radiator,
przyjmie poziom niski. elementu. IloúÊ wydzielonego wreszcie radiator-otoczenie, czyli
ciep³a jest opisywana zaleønoúci¹: najczÍúciej powietrze. Rezystancja
Ch³odzenie wzmacniaczy Q=A*I2*R*t, cieplna z³¹cze-obudowa jest sta³a,
mocy gdzie: wynika z†konstrukcji elementu pÛ³-
Kaøde urz¹dzenie elektryczne t†- czas pracy; przewodnikowego i†jest podawana
w†czasie swojej pracy wydziela A - cieplny rÛwnowaønik pracy w†danych katalogowych. Rezystan-
ciep³o, a†uk³ady mocy - takim (poniewaø A = 1 [J/J] w uk³adzie cja cieplna obudowa-radiator moøe
jest z†pewnoúci¹ wzmacniacz SI, wiÍc liczbowo iloúÊ wydzie- byÊ zminimalizowana przez bar-
akustyczny - wydzielaj¹ tego ciep- lanego ciep³a w Joulach jest rÛwna dzo dobry kontakt mechaniczny
³a szczegÛlnie duøo. Nadmiar pracy pr¹du elektrycznego P*t). pomiÍdzy elementem a†jego radia-
ciep³a moøe doprowadziÊ do Poniewaø I2*R oznacza moc, to torem i†zaleøy od powierzchni sty-
przegrzania elementÛw elektro- iloúÊ wydzielanego przez wzmac- ku (im wiÍksza tym lepiej), g³ad-
nicznych i†w†konsekwencji do po- niacz ciep³a bÍdzie rÛwna Q=P*t. koúci p³aszczyzn (lepszy styk
gorszenia ich parametrÛw lub IloúÊ ciep³a wydzielana w†ele- i†mniejsz¹ opornoúÊ termiczn¹ za-
trwa³ego uszkodzenia. W tempe- mencie jest wiÍc proporcjonalna pewniaj¹ g³adkie powierzchnie)
raturze powyøej 150 oC elementy do traconej mocy i†czasu jej wy- i†si³ dociskaj¹cych element do ra-
pÛ³przewodnikowe (krzemowe) dzielania. Urz¹dzenia elektryczne diatora. Dobrym zabiegiem jest
trac¹ na ogÛ³ swe w³aúciwoúci przekszta³caj¹ dostarczon¹ energiÍ posmarowanie miejsca styku past¹
prostowni cze i†wzmacniaj¹ce, ze ürÛd³a zasilania na energiÍ przewodz¹c¹ ciep³o. Naleøy tylko
a†poza tym moøe nast¹piÊ ich uøyteczn¹ z†okreúlon¹ sprawnoú- pamiÍtaÊ, aby zastosowany smar
nieodwracalne uszkodzenie. ci¹. Poniewaø sprawnoúÊ wspÛ³- nie zawiera³ kwasÛw, ktÛre po
Wydzielanie ciep³a zwi¹zane czesnych urz¹dzeÒ elektronicz- pewnym czasie doprowadz¹ do
jest z†przep³ywem pr¹du w urz¹- nych z†regu³y nie przekracza 50% korozji radiatora i†obudowy ele-
dzeniach elektronicznych i†nie oznacza to, øe konsumuj¹c sporo mentu, co zwiÍkszy opornoúÊ ter-
moøna tego unikn¹Ê. Dlatego po- energii wytwarzaj¹ duøo zbÍdnego miczn¹, a†nawet uszkodzi element.
úwiÍcimy teraz trochÍ miejsca na ciep³a, ktÛre trzeba usun¹Ê. Aby Z†tego powodu zalecane s¹ synte-
przedstawienie podstawowych mÛc pozbyÊ siÍ tego ciep³a po- tyczne pasty silikonowe.
sposobÛw odprowadzania tego trzebne s¹ elementy, ktÛre je Rezystancja radiator-otoczenie
rozprosz¹. S³uø¹ do tego radiato- zaleøy od konstrukcji radiatora tj.
ry, czyli dodatkowe elementy jego sumarycznej powierzchni
o†duøej powierzchni. Wymiana i†kszta³tu u³atwiaj¹cego cyrkula-
ciep³a od z³¹cza pÛ³przewodniko- cjÍ powietrza. W†tym miejscu
wego do otoczenia zachodzi na naleøy dodaÊ, øe powietrze nie
kilka sposobÛw: stanowi najlepszego medium
- przez przewodzenie (od z³¹cza ch³odz¹cego i†czÍsto w†sytua-
do radiatora), cjach, gdy uk³ady elektroniczne
- promieniowanie, wydzielaj¹ szczegÛlnie duøo ciep-
- konwekcjÍ, czyli unoszenie ³a stosuje siÍ dodatkowe wiatraki
(z radiatora do otoczenia). i†wyci¹gi zapewniaj¹ce szybsz¹
Jak to juø zosta³o powiedziane, wymianÍ powietrza nagrzanego
kaødy element pÛ³przewodnikowy na ch³odniejsze.
posiada dopuszczaln¹ temperaturÍ Im wyøsza temperatura otocze-
z³¹cza Tjmax, ktÛrej nie wolno prze- nia Ta lub temperatura obudowy
kraczaÊ. Jest to jeden z paramet- Tc, tym moc wydzielana w†ele-
rÛw podawanych przez producen- mencie pÛ³przewodnikowym moøe
ta. Wynika z†tej temperatury mak- byÊ mniejsza. Jeúli temperatura
symalna moc strat Ptotmax. NastÍpny z³¹cza osi¹gnie temperaturÍ mak-
parametr, od ktÛrego zaleøy moc, symaln¹, to element nie moøe byÊ
to rezystancja cieplna Rthj-a (od bardziej obci¹øony. Spowoduje to
Rys. 6. Schemat aplikacyjny układu z³¹cza do otoczenia) úwiadcz¹ca bowiem zmianÍ jego parametrÛw
TDA8571J. o†skutecznoúci ch³odzenia z³¹cza. elektrycznych, a†w†koÒcu uszko-
dzenie. Z†tych powodÛw poø¹da- Rys. 8. Sposób sygnalizacji ciągłego zwracia na wyjściu wzmacniacza.
na jest jak najniøsza temperatura
pracy elementu. -Montaø i†uruchomienie litery ìLî. Na p³ytce drukowanej
Do obniøania temperatury ele- wzmacniacza przewidziano miejsce dla dwÛch
mentÛw elektronicznych mocy Wzmacniacz zmontowany zosta³ kondensatorÛw filtruj¹cych C5 i†C7
stosuje siÍ powszechnie radiatory na dwustronnej p³ytce drukowanej oraz prostownika M1. W†schema-
ch³odzone powietrzem. S¹ to naj- o†wymiarach 108x76mm. SposÛb cie aplikacyjnym producent zaleca,
czÍúciej gotowe szyny aluminio- rozmieszczenia elementÛw i†po³¹- aby kondensator filtruj¹cy mia³
we o†rÛønych wymiarach i†profi- czenie p³ytki z†radiatorem pokaza- pojemnoúÊ co najmniej 2200µF.
lach. DobÛr radiatora sprowadza no na rys. 9. P³ytkÍ dostosowano Poniewaø czasami mog¹ byÊ k³o-
siÍ do wyboru odpowiedniego do specyficznego kszta³tu obudo- poty ze zdobyciem pojedynczego
profilu i†d³ugoúci, zaleønie od wy TDA8571J oznaczonej symbo- kondensatora o†odpowiedniej po-
rodzaju obudowy elementu ch³o- lem SOT411-1. W†tej obudowie jemnoúci i†wymiarach, na p³ytce
dzonego. wszystkie nÛøki uk³adu wyprowa- przewidziano miejsce dla dwÛch
Na koniec tych rozwaøaÒ po- dzone s¹ z†jednej strony, natomiast kondensatorÛw o†pojemnoúciach po
dajemy przyk³ad obliczenia para- powierzchnia ch³odz¹ca, ktÛra sty- 1000µF. Moøna takøe zamontowaÊ
metrÛw radiatora zastosowanego ka siÍ z†radiatorem znajduje siÍ na kondensatory o†sumarycznej po-
we wzmacniaczu podobnym do jej spodniej stronie. Oznacza to, øe jemnoúci wiÍkszej niø minimalna,
opisywanego w†artykule: uk³ad scalony powinien byÊ mon- co tylko polepszy dzia³anie uk³a-
- moc strat uk³adu wzmacniacza towany na p³ytce w†pozycji pio- du. PamiÍtaj¹c o†wielkoúci chwi-
wynosi Ptotmax=60W, nowej. Øeby uzyskaÊ odpowiedni¹ lowych pr¹dÛw pobieranych przez
- temperatura maksymalna z³¹cza sztywnoúÊ ca³ej konstrukcji i†prze- wzmacniacz, zastosowany mostek
Tjmax=150o, ciwdzia³aÊ wyrywaniu uk³adu powinien wytrzymywaÊ pracÍ ci¹g-
- rezystancja cieplna z³¹cze-obu- z†p³ytki, radiator po zespoleniu ³¹ z†pr¹dem 7...8A. Niewykluczo-
dowa Rthj-c = 1 o/W, z†TDA8571J przykrÍcany jest jed- ne, øe takøe ten element trzeba
- zak³adana temperatura otoczenia noczeúnie do krawÍdzi p³ytki za bÍdzie zaopatrzyÊ w†radiator, gdy-
Ta = 40o, uk³adem. P³ytka wzmacniacza wraz by w†czasie pracy zanadto siÍ
- rezystancja cieplna obudowa-ra- z†radiatorem tworzy kszta³t leø¹cej nagrzewa³.
diator R-thc-r = 0,2o/W.
Korzystaj¹c z†podanych wczeú-
niej wzorÛw obliczamy rezystan-
cjÍ termiczn¹ z³¹cze-otoczenie:
Rthj-a=(Tjmax-Ta)/Ptotmax,
Rthj-a=(150oC-40oC)/60W=1,83o/W.
Od tej rezystancji musimy od-
j¹Ê sumÍ rezystancji z³¹cze-obudo-
wa oraz obudowa-radiator i†otrzy-
mamy wymagan¹ rezystancjÍ ter-
miczn¹ radiatora:
Rthra <Rthj-a-(Rthj-c+Rthc-r),
Rthra<1,83o/W-(1o/W+0,2o/W)=0,63o/W
Na podstawie tego wyniku
moøna, korzystaj¹c z†danych ka-
talogowych radiatorÛw, dobraÊ
odpowiedni¹ d³ugoúÊ wybranego
profilu - np. radiator o profilu
KS160 i d³ugoúci 100mm posia-
daj¹cy rezystancjÍ termiczn¹
0,65o/W. I†taki powinien byÊ zas-
tosowany. Rys. 9. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej wzmacniacza.