Araling Panlipunan

4 Science 9 OHSP Learner’s Material
________________________________________________________________________
Suggested time allotment: 8 to 10 hours
Respiratory and Circulatory Systems

Working with Other Organ Systems
Overview
attained without the other system.
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both
parts and systems. However, our bodies also require proper care and
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body.
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing.
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body.
respiratory and circulatory systems.
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to
molecules to and from the different parts of the body; and
the different parts of the body. You will also understand the prevention, detection,
systems work together to transport nutrients, gases, and
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems.
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory
At the end of this module, you are expected to:


Overview


________________________________________________________________________
1
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
2
________________________________________________________________________

Overview


QUARTER 1:
HEOGRAPIYA NG ASYA
Overview


________________________________________________________________________
3
________________________________________________________________________
Talaan ng Nilalaman
Modyul 1: Mga Angkop at Inaasahang Kakayahan ......... 4

Respiratory
at Kilos Sa Panahon Ng
and Circulatory Systems
Working
Talaan with
Pagdadalaga/Pagbibinata Other Organ Systems
ng Nilalaman
Modyul 2: Talento mo, Tuklasin, . . . . . . . . . 32
PANIMULA
Kilalanin aT Paunlarin 1
Modyul 3: Pagpapaunlad Ng Mga Hilig . . . . . . . . . 56
OverviewModyul 4: Ang Aking Tungkulin Bilang Kabataan
ARALIN 1: Katangiang Pisikal ng Asya . . . . . . . . . 11 77
Modyul 5: Isip At Kilos-Loob
attained without the other system. . . . . . . . . . 97
Modyul
YourARALIN6: Kaugnayan
body is a Mga
2: Ngnakonsiyensiya
fascinating
Likas creation
Yaman that can carry out incredible tasks
ng Asya
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be 32 and
activities. It sa Likas
is like a Na Batas-Moral
machine . . . . .organization
that is able to function with proper
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both . . . . 115 of
Modyul
parts andARALIN 7: Kalayaan
systems.
3: However,
Pangkat .
our bodies also require proper
Entnolingguwistiko . . . . . . . .care
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. 51 136and
Modyul It8:isAng
maintenance. justDignidad
fitting to Ng Tao
keep . . . . . to
going with a healthy lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. . . ensure
. . 152that
Modyul
each part 9: Kaugnayan
is maintained
ARALIN 4:
Ng Pagpapahalaga
appropriately
Yamang-Tao
at Birtud . . . . . . . . . 64 170
ng Asyawhile getting the most outfits discovered
how theModyul 10: system
digestive Hirarkiya Ng Pagpapahalaga
breaks down food to nourish your whole. . . . .body.
. . . . 199
Modyul 11: Mga Panloob na Salik na
Now,Nakaiimpluwensiya
you will learn howsathe different structures of the circulatory and
Paghubog
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood
ng mga Pagpapahalaga
molecules to and from the different parts of the body; and . . . . and
. . . .nutrients
. 217 to
the different
Modyul parts
12: of
MgathePanlabas
body. You nawill alsonaunderstand the prevention, detection,
Salik
and treatment of diseases affecting
Nakaiimpluwensiya the respiratory and circulatory systems.
sa Paghubog
ng mga Pagpapahalaga . . . . . . . . . 242
Modyul 13: Mangarap Ka! . . . . . . . . . 265
1. explain
Modyul 14: Angthe mechanism
Kahalagahan Ngon how the respiratory and circulatory
Mabuting
Pagpapasya Sa Uri Ng Buhay
systems work together to transport nutrients, . . . . . . .gases,
. . 294and
Modyulmolecules
15: Mga Pansariling Salik
to and from thesadifferent
Pagpili parts of the body; and
2.ngInfer
Kursong
howAkademiko o Teknikal-Bokasyonal
one’s lifestyle can affect the functioning of
o respiratory
Negosyo and circulatory systems. . . . . . . . . . 323
Modyul 16: Halaga Ng Pag-aaral Para
Respiratory system isOmade
sa Pagnenegosyo up of the organs in the. .body
Paghahanapbuhay! . . . . that
. . . helps
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered 357 us
Overview


________________________________________________________________________
4 3
________________________________________________________________________
QUARTER 1 HEOGRAPIYA NG ASYA
Karaniwang dinarayo ng mga turista mula sa iba't ibang panig ng mundo
ang maraming lugar Working with
sa Asya gaya Other Organ
ng Boracay Systems
sa Pilipinas, Bali sa Indonesia,
at Penang sa Malaysia. Bilang isang Asyano, napuntahan mo na ba ang
magaganda at mayayamang likas na yaman ng Asya? Naitanong mo na ba sa
sarili mo kung gaano kalawak ang kontinenteng ito at kung gaano karami ang
Overview
mga taong naninirahan dito? Kung hindi pa samahan mo akong maglakbay at
tuklasin kung paanong ang ugnayan ng tao at kapaligiran ay nagbigay-
daan body
Your sa pagbuo at pag-unlad
is a fascinating ng kabihasnang
creation that can carry Asyano.
out incredible tasks and
activities. It isSalikeyunit
a machine
na ito ay that is able to function
matutuklasan ang mga withangking
proper katangian
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both organization
ng of
Asya
parts bilang
and systems. However,
isang kontinente, our na
kasama bodies also require
ang yamang-tao proper
at ang care and
implikasyon
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. nito sa
maintenance.
kaunlaran It isngjust
mgafitting to keep
bansang going Handa
Asyano. with a healthy
ka na banglifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. to ensure
alamin that
ang kasagutan
sa mga
each part tanong na ito?
is maintained Kung handa
appropriately ka na,
while halina
getting theat most
saglit outfits
tayongdiscovered
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us maglakbay sa
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body. tungkol sa
Asya, siyasatin natin ang mga kamangha-manghang bagay
heograpiya nito at tuklasin ang mga bahagi ng kultura ng mga naninirahan dito.
Mga parts
the different Aralin at Saklaw
of the body. Young willYunit
also understand the prevention, detection,
Aralin 1 – Katangiang Pisikal ng Asya
At the
Aralinend 2 of this Likas
module, you arengexpected
na Yaman Asya to:
– Mga
1. explain
Aralin 3 –the mechanism
Pangkat on how the respiratory and circulatory
Entnolingguwistiko
Aralin 4 – Yamang-Tao
molecules to and fromng theAsya
different parts of the body; and
2. Infer howito,one’s
Sa araling lifestyle
inaasahang can affect
matutuhan mo ang the
mga functioning
sumusunod: of
Aralin 1 1. Naipaliliwanag ang konsepto ng Asya tungo sa paghahating
heograpiko:
Respiratory system Silangang
is made up of theAsya, Timog-Silangang
organs in the body thatAsya,
helpsTimog
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered us
Asya, Kanlurang Asya, at Hilagang Asya.
2. Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal sa mga
Circulatory system is responsible
rehiyon for katulad
ng Asya distributing materials throughout
ng kinaroroonan,
parts and systems. However, our bodies also require proper care and the body.
hugis, sukat, klima,
Take note that circulation means transportation
at vegetation cover. or movement in circles. Both
systems are essentially meant for each ang
3. Napaghahambing other.kalagayan
The common purpose could
ng kapaligiran not be
sa iba-ibang
bahagi
attained without the other ng Asya.
system.
4. Nakagagawa ng pangkalahatang heograpikal ng profile ng Asya.
Overview
Aralin 2 1. Nailalarawan ang mga yamang likas ng Asya.
2. Naitataya ang mga implikasyon ng kapaligirang pisikal at
yamang likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano
noon at ngayon sa larangan ng: (a) agrikultura, (b) ekonomiya,
(c) panahanan, at (d) kultura.
3. Naipahahayag ang kahalagahan ng pangangalaga ng kalikasan
sa timbang na kalagayang ekolohikal ng rehiyon.

Aral Pan 7 OHSP Learner’s Material
________________________________________________________________________
1 3
________________________________________________________________________
Aralin 3 1. Nailalarawan ang komposisyong etniko ngtime
Suggested mgaallotment:
rehiyon sa Asya.
8 to 10 hours
2. Nasusuri ang kaugnayan ng paglinang ng wika sa paghubog ng
kultura ng mga Asyano.
Respiratory
Aralin 4 1. Nasusuri ang and Circulatory
kaugnayan ng yamang-tao Systems
ng mga bansa ng Asya
sa pagpapaunladWorking with Other Organ Systems
ng kabuhayan at lipunan sa kasalukuyang
panahon batay sa: (a) dami ng tao, (b) komposisyon ayon sa
gulang, (c) inaasahang haba ng buhay, (d) kasarian, (e) bilis ng
paglaki ng populasyon, (f) uri ng hanapbuhay, (g) bilang ng may
hanapbuhay, (h) kita ng bawat tao, (i) bahagdan ng marunong
Overviewbumasa at sumulat, at (j) migrasyon.
2. Napahahalagahan ang yamang tao ng Asya.
Mga Pamantayan
maintenance. It is justsa Pagkatuto
fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that
each part is maintainedang
Naipamamalas appropriately
malalim na while getting the
pag-unawa at most outfits discovered
pagpapahalaga
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us sa
how the digestive
kamalayan system breaks
sa heograpiya, down food kultura,
kasaysayan, to nourish your whole
lipunan, body.
pamahalaan at
ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang
AsyanoNow, you will learn na how the different structures of theng
circulatory and
at magkakatuwang pag-unlad at pagharap sa hamon Asya.
Grapikong
and treatmentPantulong sa Aralin
of diseases affecting the respiratory and circulatory systems.


systemsHeograpiya at Yamang
work together Tao ng
to transport nutrients, gases, and
molecules to and fromAsya
the different parts of the body; and
Katangiang Pisikal ng
Yamang-Tao
Asya
systemsMga
are essentially meant for each other. The common
Salik Heograpikal purpose could not be
Populasyon
Overview
Mga Likas na Yaman ng Pangkat
Asya at Mga Suliraning Etnolingguwistko
Pangkapaligiran

________________________________________________________________________
4 2
________________________________________________________________________
Mga Inaasahang Kakayahan Suggested time allotment: 8 to 10 hours
Upang mapagtagumpayan ang aralin at malinang nang lubos ang iyong
Respiratory
pag-unawa, kinakailangang and
gawin at Circulatory
tandaan Systems
mo ang sumusunod:
1. pagbasa ng Working
mapa; with Other Organ Systems
2. pagtukoy sa mga lokasyon ng mga rehiyon sa Asya;
3. kritikal na pagsusuri sa datos at tsart tungkol sa likas na yaman at
yamang-tao sa Asya;
Overview 4. paggawa ng concept map o semantic web ukol sa heograpiya at
yamang-tao ng Asya;
Your body is a fascinating ng
5. pagpapaliwanag epektothat
creation ng mga likas na
can carry outyaman at yamang-tao
incredible tasks and sa
pag-unlad ng kabihasnang Asyano;
6. pagpapahalaga sa yamang-tao ng Asya;
7. nakapagsasagawa ng iba’t ibang pamamaraan, gawain o proyekto sa
pangangalaga at preserbasyon ng pinagkukunang yaman at
kapaligiran.
Panimulang
Now, Pagtataya
you will learn how the different structures of the circulatory and
1. Nahahati sa limang rehiyon ang Asya: Hilaga, Kanluran, Timog, Timog-
Silangan, at Silangang Asya. Tinatawag na heograpikal at kultural na
sona ang mga rehiyong ito dahil isinaalang-alang sa paghahati ang mga
aspetong
At the end ofpisikal, historikal
this module, youat are
kultural. Kumpara
expected to: sa ibang mga rehiyon,
bakit ang Hilaga at Kanlurang Asya ay kadalasang tinitingnan bilang
magkaugnay?
a. Ang mga ito ay parehong napapailalim sa halos parehong karanasan
molecules to and
sa larangang from thekultural,
historikal, different parts of the
agrikultural at sabody;
klimaand
2. Infer how one’s
b. Magkasama ang mgalifestyle can affect
ito sa parehong the functioning
pamamaraan of ng
ng paglinang
respiratory andpisikal
kapaligirang circulatory systems.
c. Ang mga porma ng anyong lupa at anyong tubig ng mga ito ay halos
pareho
d. Apektado ng iisang uri ng klima ang uri ng pamumuhay ng mga tao
Circulatory systemrito is responsible for distributing materials throughout the body.
systems are
2. essentially meant forpisikal
Isang katangiang each other. The common
ng kapaligirang purpose could
matatagpuan sa not be o
Hilaga
attained without the other
Gitnang system.
Asya ay ang pagkakaroon ng malawak na damuhan o
grasslands. Tinatayang ang sangkapat (¼) ng kalupaan sa mundo ay Overview
ganitong uri. Alin sa mga uri ng grasslands ang may mga damuhang
mataas na malalalim ang ugat na matatagpuan sa ilang bahagi ng
Russia at maging sa Manchuria?
a. steppe
Working with Other Organ Systems c. savanna
b. prairie d. tundra

________________________________________________________________________
3 5
________________________________________________________________________
3. Ang pagkakaiba-iba ng klima sa Asya ay bunsod
Suggested timeng iba’t ibang
allotment: salik
8 to 10 hours
kabilang na rito ang lokasyon at topograpiya ng isang lugar. Kung sa
Kanlurang Asya ay bihira ang ulan at hindi palagian ang klima, at sa
Hilagang Asya naman ay mahaba ang taglamig at maigsi ang tag-init,
Working
ano naman ang katangian with
ng klima sa Other Organ Asya?
Timog-Silangang Systems
a. Ang mga bansa sa rehiyon ay nakararanas ng tag-init, taglamig, tag-
araw at tag-ulan.
b. May mainit na panahon sa ilang bahagi at may mga bahagi ng
Overviewrehiyon na nababalutan ng yelo.
c. Mahalumigmig, taglamig, tag-init at tagtuyot ang nararanasan sa
rehiyong ito sa iba’t-ibang buwan sa loob ng isang taon.
Your body islamig
d. Sobrang a fascinating creation
sa rehiyon that
at hindi can carry
kayang out incredible
panirahan ng tao. tasks and


4. Respiratory system is
Sa iyong pagtingin samade
mapa, up paano
of the organs in the body
mo ilalarawan at that helps us
bibigyang
breathe. Just remember
interpretasyon that the word
ang kinalalagyan respiration
ng kontinente is linked to breathing.
ng Asya?
Circulatory
a. Ang system is responsible
hugis at anyo ng mgaforlupain
distributing materials
sa bawat bahagithroughout the ay
ng kontinente
parts and systems. However, our bodies also require proper care and body.
that circulation means transportation or movement in circles. Both
Take notepare-pareho
systemsb. are essentially
Karamihan sa meant for each
mga bansa other.ayThe
sa Asya maycommon purpose
mainit na could not be
panahon.
attained
c. without the other
Ang malaking system.
bahagi ng hangganan ng Asya ay mga anyong tubig.
d. Insular ang malaking bahagi ng kontinente ng Asya. Overview
5. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang hindi kabilang sa mga
katangiang pisikal ng kontinente ng Asya?
a. Ang hangganan ng Asya sa iba pang mga lupain ay maaaring nasa
anyong lupa o anyong tubig.

________________________________________________________________________
6 4
________________________________________________________________________
b. Ang Asya ay tahanan ng iba’t ibang time
Suggested uri ng anyong 8lupa:
allotment: to 10 tangway,
hours
kapuluan, bundok, kapatagan, talampas, disyerto at kabundukan.
c. Taglay ng Asya ang napakaraming uri ng mga kapaligiran batay sa
mga tumutubong halamanan.
d. Ang iba’tWorking
ibang panig with Other
ng Asya Organ ng
ay nagtataglay Systems
iisang uri ng klima
na may malaking implikasyon sa pamumuhay ng mga Asyano.
6. Sa maraming bansa sa Timog-Silangang Asya, itinuturing na pangunahin

Overview at napakahalagang butil pananim ang palay. Bakit?
a. Maaaring ipalit ang palay sa mga butil ng trigo, mais at barley.
b. Palay ang pangunahing pagkain ng mga tao sa Timog-Silangang
Your bodyAsya. is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and
activities. It isc.likeSagana
a machine that is ablelupa
sa matatabang to function
at bukirinwith
angproper
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both rehiyongorganization
ito na angkop of sa
pagtatanim
maintenance.d.It isGalingjust fitting to keep
sa palay anggoing with a sa
karamihan healthy
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing.mga lifestyle
panluwas to na
ensure that ng
produkto
each part is maintainedrehiyongappropriately
ito. while getting the most outfits discovered
7. Mayaman ang Asya sa iba’t ibang anyong tubig tulad ng mga karagatan,
Now, you lawa,will learnmga
at ang how ilogthena different structures of the
lubhang napakahalaga
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of circulatory and
sa pamumuhay ng tao.
respiratory systems
Ang mga work together
ilog ng Tigris to at
transport oxygen-rich
Euphrates
molecules to and from the different parts of the body; and blood
sa Iraq, ang and sa
Indus nutrients
India attoang
the different parts
Huang of the
Ho body.
sa China Youay willilan
also understand
lamang
systems work together to transport nutrients, gases, and sa mga theilog
prevention,
na ito nadetection,
gumanap ng
and treatmentmalaking
of diseases tungkulin
affectingsathe kasaysayan
respiratory ng
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory andAsya. Anosystems.
circulatory ang mahalagang
gampaning ito?
At the
a. Angend of this module,
na ito you are expected
mga ilog sa Asya to:
ay pinag-usbungan ng mga kauna-
unahang kabihasnan sa rehiyon at sa buong daigdig.
b. Maraming mahalagang pangyayari sa kasaysayan ng rehiyon sa
Asya ay naganap sa mga ilog na ito.
molecules
c. Madalastomagdulot and fromng thepinsala
different
sa parts of the
ari-arian
at body;
pagkasawiand ng mga
2. Infer buhayhowangone’s mga lifestyle
ilog na itocan affect may
sa tuwing
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and the nagaganap
functioningnaofmga
respiratory
pagbaha.and circulatory systems.
d. Ang mga ilog na ito ay nagsisilbing daanan ng mga barko paloob at
palabas ng bansang kinabibilangan nito para sa kalakalan.
Circulatory 8. system
Batay sa is responsible for distributingngmaterials
resulta ng pananaliksik
parts and systems. However, our bodies also require proper care and throughout
mga eksperto, the body.
tinatayang nasa
Take note that circulation means transportation or movement
apatnapung porsyento (40%) ng populasyon ng rehiyong Asya-Pasipiko
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of in circles. Both
systems are essentially
ay namumuhay meantsa formgaeachlungsod.
other. TheAngcommon
mabilispurpose
na pagtaas
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and couldngnot be ng
antas
urbanisasyon sa Asya ay nakapagdudulot ng labis na epekto sa
kapaligiran nito. Alin sa mga suliraning pangkapaligiran sa ibaba na Overview
bunsod ng urbanisasyon ang lubhang napakasalimuot at epekto ng lahat
ng usaping pangkalikasan?
a. problema sa solid waste b. polusyon sa hangin at tubig
c. pagkawasak ng kagubatan
Working with Other Organ Systems d. pagkasira ng biodiversity

________________________________________________________________________
5 7
________________________________________________________________________
Basahin ang bahagi ng artikulo sa ibaba Suggested
na halaw sa
timewebsite ng European
allotment: 8 to 10 hours
Dialogue na pinamagatang “Environmental Problems of Asian Region
have Reached a Critical Point” na isinulat ni Christina Greszta. Gawin
itong batayan sa pagsagot sa tanong sa susunod na bilang.
“By now (in the beginning of the XXI century) the environmental
problems of Asian region have reached critical point, obliging the
international community to focus on them. The scope of these
Overview problems is very broad, including Semipalatinsk and Caspian region,
the Aral Sea, degradation of pastures and arable land in different
regions of Central Asia, water pollution from sewage and anti-
Your body is a fascinating
desertification and drought creation that can
mitigation carry outThese
measures. incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be tasks and
problems
activities.affect
It is millions
like a machine
of human that is able
lives, and toto function with isproper
date, OSCE organization
literally
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both the only of
parts and systems.
regional However,
organization, whichourincludes
bodiesthealso
mostrequire
influential proper
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. care
countries in and
maintenance. It is particularly
the world, just fitting tothose
keepingoing
Asia, with a healthy
and has lifestyle
an ability
to assist within that
each part environmental
is maintainedchallenges
appropriatelyof the newgetting
while millennium.
the mostThus,
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us the OSCE
outfits discovered
how the chairmanship
digestive system of breaks
Kazakhstan in 2010
down food is an your
to nourish opportunity
whole body.to make
significant steps to solve these problems.”


9. Respiratory
Ang Asya sa system
ngayon is made up of the organs
ay dumaranas in thesaring
ng samu’t body that helps us
suliraning
pangkapaligiran,
breathe. Just remember tulad ng the
that nagaganap sa Aral Sea is
word respiration sa linked
Hilagang/Gitnang
to breathing.
Circulatory
Asya system
na kilalais bilang pang-apat
responsible na pinakamalaking
for distributing lawa sa buong
materials throughout
Take note that circulation means transportation or movement in circles. ay
mundo. Ngunit mula taong 1989 hanggang 2003, ang Aral Sea Both
lumiliit nang lumiliit ang sukat mahigit sa apat na beses, at
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not behumantong
sawithout
attained pagkakahati sa dalawa-
the other system. ang Large Aral Sea at Small Aral Sea. Ano
ang implikasyon nito?
a. Ang kontinente ng Asya ang may pinakamabilis na antas ng paglala Overview
ng mga suliraning pangkapaligiran kumpara sa ibang mga kontinente
ng daigdig
b. Ang suliraning tulad nito ay lubhang nakakaalarma, kung kaya’t
kailangan ang pagtutulungan ng bawat bansa sa buong daigdig
upang harapin ang mga hamon ng kalikasan

________________________________________________________________________
8 6
________________________________________________________________________
c. Ang pagbaba ng lebel ng Aral Sea, ang
Suggested timepagkasira
allotment:ng mga
8 to pastulan
10 hours
at pagkatuyo ng mga lupa, at ang polusyon sa tubig ang mga
naitalang pinakamalalang suliraning pangkapaligiran sa
Hilaga/Gitnang Asya
Working
d. Malaki ang epekto sawith
buhayOther Organ
ng maraming taoSystems
ang pagbabago ng
kalagayan ng kalikasan, kung kaya’t dapat maging aktibo ang iba’t-
ibang samahang pangkalikasan sa bawat rehiyon na bumuo ng
mabisang solusyon para dito.
Overview
Gawing batayan ang poster na
ito mula sa Lesson Plan: The
Economy vs. The creation
Environmentthat can
ng carry out incredible tasks and
activities. It isWHS
like aLibrary
machine that is
website saable to function
pagsagot sa with proper organization of
parts and systems.
tanong bilang However,
10. our bodies also require proper care and
each part 10.is maintained
Mahalagangappropriately panatilihinwhile getting
ang the most outfits discovered
how the digestiveecological
systembalance
breaks ngdown
Asya food to nourish your whole body.
sapagkat
anuman ang maging katayuan at
Now, you will learn
kalagayang how thengdifferent
ekolohikal rehiyon structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning ofay of the circulatory and
respiratory systems
tiyak na work together to transport
makakaapekto oxygen-rich
nang lubos
molecules to and from the different parts of the body; and blood and nutrients
sa pangkalahatang to ng
kalidad
the different parts of the body.
kapaligirang You will also
pandaigdig. Alinunderstand the prevention,
sa mga sumusunod
systems work together to transport nutrients, gases, and detection,ang
na konsepto
and treatmentakmangof diseasesinteraksyon
affectingngthetao sa kanyang
respiratory andkapaligiran
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory circulatoryupang umunlad ang
systems.
kanyang kabuhayan?
At thea. end
ang of this module,ng you
pagpapabagal are expected
paglaki to: upang maiwasan ang
ng populasyon
kakapusan at kakulangan ng pangangailangan mula sa limitadong
pinagkukunang-yaman
b. ang patuloy na paglinang ng yamang likas tungo sa pagpapabuti at
molecules
pagpapalago to andng from the different
kabuhayan at parts of thengbody;
paggamit
mgaand modernong
2. Infer makinarya sa pagkuha ng mga produkto at kapakinabanganof
how one’s lifestyle can affect the functioning
mula
respiratory
dito and circulatory systems.
c. ang paggamit ng paraang sustainable development o ang sistema
ng pagpapaunlad unlad ng industriya o mga gawaing
pangkabuhayan na hindi isinasakripisyo ang kalikasan at
Circulatory system is responsibleang
pinapangalagaan for distributing materials throughout
mga ito sa pamamagitan
ng mgathe body.
programa
Take note that d. circulation
ang paghawan means transportation
ng kagubatan or movementng
at pagsasagawa in reclamation
circles. Bothpara
systems are essentially meant for at
sa pagpapatayo each other. The common
pagpapaunlad ng mga purpose
industriya,
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks andcould not beang
gayundin
pagpapalawak ng urbanisasyon
Overview
11. Ang mga Asyano ay nahahati sa iba’t ibang pangkat batay sa wika at
etnisidad na kinabibilangan. Ano ang tawag sa pagpapangkat na ito?
a. Etniko c. Katutubo
b. Nomad
Working with Other Organ Systems d. Etnolingguwistiko

________________________________________________________________________
7 9
________________________________________________________________________
12. Kung iba’t iba ang kultura ng mga pamayanang
Suggested etniko sa
time allotment: 8 toAsya,
10 hours
nangangahulugang pinakamalaking hamon sa rehiyon ang _______.
a. ideolohiyang political c. pagkakakilanlan
b. modernisasyon
d. pagkakaisa
13. Alin sa mga kongklusyon ang kumakatawan sa pahayag na
“Sinasalamin ng wika ang kultura ng isang lahi”
a. Ang wika ay may iba’t ibang layunin.
b. Iba’t iba ang wika ng iba’t ibang tao.
Overviewc. Ang wika ay susi sa pag-unlad ng kultura at kabuhayan ng tao.
d. Sa pag-aaral ng wika mababatid ang katangian ng kultura
Yourngbody
isangislahi
a fascinating creation that can carry out incredible tasks and
activities. It is talahanayan
Suriin ang like a machine that issaable
tungkol to function
populasyon ng with
ilangproper
bansaorganization
sa Asya at of
parts sagutin
ang kasunod na mgaour bodies
tanong also nito.
kaugnay require proper care and
how the digestive system breaks down Bilis ngnourish
food to Paglaki your wholeEdad
body.
Bansa Populasyon (2017)
ng Populasyon
Now, you will learn how the different structures 0-14
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of of the15-64 65+ and
circulatory
respiratory
Sri Lankasystems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to
20,905,335 0.45% 2 67 8.1
Laos 7,037,521 1.72% 3 60.1 3.7
Indonesia 263,510,146 1.12% 2 66.6 6.4
JapanAt the end of this module, you are-0.22%
expected to: 1 62.6 23.9
126,045,211
India 1. explain 1,342,512,706
the mechanism on how 1.18% 2 and
the respiratory 65 circulatory
5.6
14. Kung iaayos mo ang
molecules mgafrom
to and bansang nasa talahanayan
the different ayon
parts of the sa laki
body; andng
populasyon, ano ang tamang pagkakasunod-sunod nito?
a. India, Sri Lanka, Laos, Indonesia at Japan
b. India, Indonesia, Japan,Sri Lanka at Laos
c. Sri Lanka,system
Respiratory India, Indonesia,
is made upLaos
of at
theJapan
organs in the body that helps us
d. Indonesia, India, Japan, Laos at Sri Lanka
15. Makikita sa talahanayan na ang Japan ang may pinakamababang
bahagdan ng pagbilis ng paglaki ng populasyon, sumunod ang Sri Lanka
at Indonesia samantalang mabilis naman ang paglaki nito sa India at
Laos. Bakit mahalaga na mabatid ang bahagdan ng bilis ng paglaki ng
populasyon ng isang bansa? Overview
a. Upang mabatid kung bata o matanda ang populasyon.
b. Upang magamit sa pagpaplano ng pamilya.
c. Upang maunawaan ang kahalagahan ng yamang tao.
d. Upang maging batayan ng pamahalaan sa pagbuo ng mga
patakaran/ programa na makapagpapabagal o makapagpapabilis ng
pagdami ng tao.

________________________________________________________________________
10 8
________________________________________________________________________
16. Ang malalaking pamilya na karaniwan satime
Suggested pamilyang Asyano
allotment: ayhours
8 to 10 unti-unti
nang lumiliit. Makikita rin sa talahanayan na bumababa ang bahagdan
ng bilis ng paglaki ng populasyon sa ilang bansa sa Asya gaya ng Japan
at Sri Lanka. Ano ang ipinahihiwatig nito?
a. Mabisa angWorking withngOther
impluwensiya Organ
mga bansang Systems
kanluranin.
b. Tumaas ang katayuan ng kababaihan sa lipunan.
c. Ang mga pamilya ay abala sa pagpapaunlad ng kanilang kabuhayan
kaya ipinagpapaliban ang pagkakaroon ng anak.
Overview d. Ang pagbabago ay dulot ng edukasyon at mataaas na antas ng
pamumuhay.
Your17.body
AngisChina
a fascinating creation
ang bansang may that can carry out incredible
pinakamalaking populasyon
sa daigdig.
activities. It isTaong
like a 1979
machinenangthat is ablenito
ipatupad to function
ang “Onewith proper
China
Policy” of
na naglalayong
parts and systems. However,
limitahan ang mabilisour bodies ng
na pagdami also require
kanilang proper care
populasyon.
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. and sa
Alinsunod
maintenance.patakarang
It is just fitting
ito to
angkeep going with a Tsino
mag-asawang healthy aylifestyle
hihikayating that
magkaroon
each part is maintained
lamang ng isang appropriately
anak. Isawhile getting
sa epekto nitothe
ay most ng population
outfits discovered
ang pagbaba
how the digestivegrowth rate ng
system breaks down food
China.Ayon ng National
to nourish
sa pinuno Bureau
your whole body.of Statistics ng
China na si Ma Jiantang ang kasalukuyang populasyon ng China ay
Now, you will ng
binubuo learn how theaydifferent
karamihan may edad, structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of edukadoofatthe mgacirculatory
dayuhan.Ano andang
respiratory systems work together
mahihinuha to transport
sa sitwasyong ito? oxygen-rich blood and nutrients to
the different parts of the body.
a. Patuloy You will also
na lumalaki angunderstand
populasyon
systems work together to transport nutrients, gases, and thengprevention,
China sa detection,
kabila ng
and treatment of patakarang ipinatupad
diseases affecting nito.
the respiratory and circulatory systems.
b. Pagkaubos ng lakas ng paggawa na makaaapekto sa pag-unlad ng
At the ekonomiya
end of thisnito. module, you are expected to:
c. Nagtagumpay ang China na makontrol ang paglaki ng kanilang
populasyon.
d. Ang pagpapatupad ng One China Policy ay paglabag sa karapatang
molecules
pantao ng to mga
and from the different parts of the body; and
mag-asawa.
Overview


________________________________________________________________________
9 11
________________________________________________________________________
18. Suriin ang larawan sa kabilang pahina. Ano time
Suggested ang allotment:
mahihinuha mo
8 to 10sa
hours
yamang- tao ng Asya.
a. Ang mga Asyano ay walang pagkakaisa.
b. Ang mga Asyano ay iba’t iba ang katangian.
c. Ang mga Asyano Working with
ay may iisang Other Organ
pagkakakilanlan Systemssa
na masasalamin
mayamang kultura nito.
d. Ang mga Asyano ay may iba’t ibang katangian at pagkakakilanlan na
nagpayaman sa kultura ng rehiyon.
Overview
19. Ang Asya sa kasalukuyan ay dumaranas ng iba’t ibang suliranin gaya
ng pagkasira ng kapaligiran at paglaki ng populasyon na nakakaapekto
Your body is angfascinating
sa pag-unlad mga bansa creation that can
sa rehiyon. Ikawcarry
bilangoutisang
incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be tasksayand
kabataan
activities. It is like a machine
naanyayahan na dumalo thatsaisisang
able to function withupang
pagpupulong propertalakayin
ang of
parts solusyon
sa paglutas our bodies
sa suliranin. Ano ang alsoiyong
require proper care
imumungkahi
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. upangand
maintenance.
malutasItang is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that
suliranin?
a. Dumulog appropriately
sa United while malutas
Nations upang getting the
angmost outfits discovered
suliranin.
how theb.digestive
Ipagbawal system breaks down
ang paggamit food toupang
ng plastic nourish your wholeang
mabawasan body.
suliranin
sa kapaligiran.
Now, you will learn
c. Magpatupad how the different
ng programa structures sa
na magbabawal
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of of the circulatorynaand
mag-asawa
respiratorymagkaroon
systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to
ng anak.
the different parts of theng
d. Magsagawa body.
mgaYou will alsoupang
kampanya understand
systems work together to transport nutrients, gases, and ipaunawathe prevention, detection,
ang kahalagahan
ng kapaligiran
and treatment of diseasesataffecting
tao sa pag-unlad ng isang
the respiratory andbansa.
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory circulatory systems.
Atay
20. Ikaw the end “Ambassador
isang of this module, you are expected
of Goodwill to: manghikayat at
“ na naatasang
makaimpluwensiya ng mga kabataang Asyano na magpalaganap ng
mga programa na susuporta sa ikakabuti ng kapaligiran at kapakanan
ng mga Asyano sa tungkol sa pamamagitan ng paggawa ng isang
molecules
multi–media to and
advocacy. from
Alin sa the differentna
sumusunod parts of the body;
pamantayan angand
dapat
2. Infer how
mong isaalan-alang? one’s lifestyle can affect the functioning
Now, you will learn how the different structures of the circulatory andof
respiratory
a. organisasyon and circulatory
, bilang ng pahina ,systems.
pagkamalikhain
b. kaangkupan ng salita, kawastuhan ng datos, pagkamalikhain
c. nilalaman, pagkamalikhain, impact , organisasyon, kapakinabangan
d. kawastuhan ng mga datos, madaling maunawaan
Overview


________________________________________________________________________
12 10
________________________________________________________________________
Aralin 1
Modyul 1
Katangiang Pisikal ng Asya
ALAMIN
Matapos mong masukat ang iyong kakayahang sagutin ang mga paunang
tanong sa mga aralin ng modyul na ito, sa isasagawangpagtalakay sa araling ito ay
Overview
maaaring maitanong mo kung ano ang katangiang pisikal ng Asya bilang isang
kontinente? Ano ang mga batayan ng paghahati nito sa limang rehiyon? Paano
nahubog
Your body is anga pisikal na katangian
fascinating creationngthat
Asya?
canMalaki ba ang
carry out epekto ng
incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be katangiang
tasks and
pisikal ng Asya sa pamumuhay ng mga taong nakatira rito? “Paanong ang
ugnayan ng tao at kapaligiran ay nagbigay-daan sa pagbuo at pag-unlad ng
parts and systems. Asyano?
kabihasnang However,Simulanour bodies also require
mo ang pagtuklas proper
at pagbuo care
ng mga
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. and
pang-unang
maintenance. It is just
kasagutan fittingmga
sa iyong to keep
tanonggoing with a healthy
sa pamamagitan lifestyle
ng mga
sumusunod that
na gawain.
Handa ka na ba? Simulan mo na.
Gawain 1: Loop a Word
Ang gawaing
respiratory systems ito ay susubok
work together to transportsa oxygen-rich
iyong kakayahang
molecules to and from the different parts of the body; and humanap
blood and ngtomga
nutrients
salitang
the different bubuo
parts of thesabody.
iyongYoukaisipan
will alsotungkol sa paksa,
understand
systems work together to transport nutrients, gases, and at kung paano
the prevention, mo ito
detection,
bibigyang
and treatment kahulugan.
of diseases Sa the
affecting pamamagitan nito circulatory
respiratory and
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatoryay makabubuo
systems.ka ng mga
pangungusap na may kaugnayan sa Asya at sa pisikal na katangian nito.
Mula sa krossalita ay subukan mong hanapin, sa anumang direksyon,
ang1.salita na tinutukoy
explain sa bawaton
the mechanism bilang. Bilugan
how the ang salita
respiratory and
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems.at circulatory
pagkatapos ay
isulat ito sa patlang
systems ng bawat
work aytem.
together to transport nutrients, gases, and
2. H Infer I howB one’s
L D lifestyle
K T can E Kaffect M theA functioning
L P I Nof
Erespiratory
K A and P circulatory
A L I systems.
G I R A N I P K
O R system
Respiratory U Sis made
N Aup of B theI organs
L H G body
in the A that
S helps
Y Aus
breathe. JustG remember
I W thatL Ethe TwordS respiration
A P Uis N B toI breathing.
linked A B
Circulatory system
R K is O responsible
N T forI distributing
N E materials
N T E throughout
P K the
parts and systems. However, our bodies also require proper care and H body.
I
Take note thatA circulation
S B Imeans
N transportation
U T R Aor movement S G Iin circles.
A O BothH
P O B A H U R O N A N G L B Abe
meant for each other. The common purpose could not
I S U N U G N A Y A N I P I S
Y N I S B A S E L Y I T E S N Overview
A K T R O S T Y A D O P S T A
N I B A S W E T R K Y O P E N

________________________________________________________________________
11 13
________________________________________________________________________
____________1. Bigkis o pagtutulungan para sa kapwa
Suggested timekapakinabangan
____________2. Ang pangunahing tagalinang ng kapaligiran para sa
Respiratory
kanyang and Circulatory
kabuhayan at pagtugon Systems
sa pangangailangan
Working
____________3. Kalikasan, with na
ang ekolohikal Other Organngdaigdig
komposisyon Systems
____________4. Maunlad na yugto ng kulturang panlipunan, moral, at kultural
____________5. Pag-aaral sa katangiang pisikal ng mundo
Overview
____________6. Katutubo o tagapagsimula
____________7. Pag-unawa at paghanga sa sining, kaugalian, paniniwala,
gawaing panlipunan, edukasyon, relihiyon, at siyentipiko
____________8.
parts and systems. Ang However,
malaking masa
our ng lupainalso
bodies sa mundo
require proper care and
____________9. Ang pinakamalaking kontinente sa sukat at sa populasyon
____________10.
how Katangiang
the digestive system nakikita
breaks down at nahahawakan
food to nourish your whole body.
respiratory
Matapos mongsystems work together
matukoy ang mga to mahahalagang
salita blood
molecules to and from the different parts of the body; and and nutrients
ay susubukin mo to
namang bumuo ng isang konsepto tungkol sa kahalagahan ng kapaligiran
systems work together to transport nutrients, gases, and sa
tao sa
and pamamagitan
treatment ng pagsasama-sama
of diseases ng lima (5)
affecting the respiratory ando higit pang salita
circulatory
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory at isulat
systems.
ang mabubuo mong konsepto sa loob ng cloud callout.

_____________________________
_____________________________
_____________________________
Respiratory system is made ______
up of the organs in the body that helps us
Overview


________________________________________________________________________
14 12
________________________________________________________________________
Gawain Blg. 2: PASYALAN NATIN!
Pagkatapos ng unang gawain, atin namang lalakbayin ang mga katangi-

Respiratory
tanging lugar sa Asya andantas
at alamin mo ang Circulatory Systems
ng iyong paunang kaalaman ukol
dito. Nasa larawan Working
ang mga lugarwith Other
na ating Organ
lalakbayin at saSystems
kahon sa ibaba nito
ay isusulat mo ang iyong sagot sa nakatalang katanungan hinggil sa larawan.
Tukuyin mo rin ang bansang kinaroroonan nito. Handa ka na? Tayo na!
Overview Kazakhstan,
attained without the other system. Turkmenistan, Iran,
Azerbaijan, Armenia at
Your body is a fascinating creation that can carry out Georgia/Pinakamalaki
incredible tasks andat
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization
Pinakamahabang
Take note that circulation means transportation or movement in circles. BothLawaofsa
parts and systems. However, our bodies also requireBuong proper
Mundocare and
each part is maintained appropriately while
Iloggetting the most
Huang Ho outfits discoveredna
Siberia/Pinakamalalim
Caspian Sea Lake Baikal
how the Saan
digestive
metatag-system Saan
breaks down foodSaan
metatag- metatag- your wholesa
to nourish
Lawa Mundo
body.
puan _______ puan________
respiratory and circulatory systems. puan________
Paglalarawan Paglalarawan Paglalarawan China/River of Sorrow
Now, you will
____________ learn how the
_____________ different structures
of the circulatory and
_____________
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood
molecules to and from the different parts of the body; and and nutrients
Silangang bahagi ng to
the different parts of the body. You will also understand the prevention,
systems work together to transport nutrients, gases, and detection,
Mediterranean patungo sa
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems. Rivers
Tigris-Euphrates
hanggang Persian
At the end of this module, you are expected to: Gulf/Pinag-usbungan ng
Kauna-unahang Kabihasnan
1. explain
Fertile Crescent the Banaue
mechanism
Rice on how the respiratory and circulatory
systems work together to transport nutrients,
Saan metatag- Terraces gases,
Pilipinas/Isa and
sa Pitong
puan _______ Saan metatag-
Kahanga-hangang
Paglalarawan puan _______
Lugar sa
2. Infer how Paglalarawan
one’s lifestyle can affect the Mundofunctioning of
____________
____________
Kabundukan ng Hindu
Respiratory system is made up of the organs in theKush, bodyTimog
that helps us
Asya/Kilalang landas na
tinahak at ginamit ng mga
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout
mangangalakal
parts and systems. However, our bodies also require proper care and the
at body.
Take note that circulation means transportation or movement in circles.
manlalakbay Both
sa kasaysayan
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not India
upang marating ang be
Borneo/Isa sa mga
Khyber Pass Mount Everest Borneo
Saan metatag- Saan metatag- Saan metatag- ipinagmamalaking
Overview
puan _______ puan _______ puan _______ kagubatan ng Timog-
Paglalarawan Paglalarawan Paglalarawan Silangang Asya
____________ ____________ ____________
Working with Other Organ Systems Kabundukan ng

Himalayas sa Timog
Respiratory and Circulatory Systems Asya/Pinakamataas na
Bundok sa Buong Mundo
________________________________________________________________________
13 15
________________________________________________________________________
Taglay ang iyong mga paunang kaalaman sa mga
Suggested timearalin ng modyul
allotment: 8 to 10na
hours
ito, aalamin mo ngayon ang wastong sagot sa mga tanong na iyong ibinigay,
sa iyong pagtungo sa susunod na bahagi ng modyul. Dito ay uunawain mo sa
pamamagitan ng pagsusuri ng mga teksto upang magkaroon ka ng sapat na
kaalaman na magagamit Working withngOther
mo sa paggawa proyektoOrgan Systems
pagkatapos ng aralin.
Isang poster tungkol sa kapakinabangan ng kapaligiran sa pangkabuhayan ng
tao ang iyong gagawin na mamarkahan batay sa nilalaman, pagkamalikhain,
hikayat, organisasyon, at kapakinabangan nito.
Overview
PAUNLARIN
Pagkatapos mong matuklasan ang iyong mga pang-unang kalaaman
sa aralin ay atin namang lilinangin ang mga kaisipang ito sa pamamagitan
maintenance.
ng ipapabasang It is mga
just fitting
tekstotoatkeep goingkagamitan
iba pang with a healthy lifestyle to ensure
na mapagkukunan mo that
each
ng mgapart impormasyon.
is maintained appropriately while layunin
Ang pangunahing getting mo
the sa
most outfits discovered
bahaging
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ito ay
how the digestive system breaks down food to nourish
matutuhan at maunawaan ang mahahalagang impormasyon at kaisipanyour whole body.
tungkol sa mga katangiang pisikal ng Asya bilang isang kontinente, mga
Now, you will learnnito
how the kahalagahan
different structures
paghahating panrehiyon at ang of the sa
ng kapaligiran circulatory
tao para and
respiratory systems work together
Gamitto ang
mong blood
sa kanyang pamumuhay. malilikom mga and nutrients to
kaalaman,
the different parts
inaasahang of the body.kaYou
magkakaroon ng will also understand
kabatiran tungkol sathekatangiang
systems work together to transport nutrients, gases, and prevention,pisikal
detection,
and treatment
ngAsya, of diseases
at kung affecting ang
gaano kahalaga the respiratory
heograpiya and circulatory
at pisikal
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory systems.
na katangian
ng Asya upang mabuo at umunlad ang kabihasnan nito. Simulan mo
ang paglinang!
Mahalagang pagtuunan
molecules to andng pansin
from the sa iyong pag-aaral
different parts of the tungkol
body;saand
Asya
ang pag-aaral din ng pisikal na katangian ng kapaligiran sapagkat malaki ang
epekto nito sa kilos at gawain ng tao. Ito ay ang heograpiya. Ang bawat salik
nito gaya ng kapaligirang pisikal (kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, vegetation
cover),Respiratory
ang iba’t-ibang anyong
system lupa atup
is made anyong
of the tubig,
organs klima, at body
in the likas that
na yaman
helps us
ng isang lugar ay nakapagbigay impluwensya sa pagbuo at
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. pag-unlad ng
kabihasnan ng mga Asyano at patuloy na humuhubog sa kanilang kultura
parts and systems. However, our bodies also require proper care and at
kabuhayan.
Gawain 3: Basa-Suri
Overview
Ang Kontinente ng Asya
Ang Asya ay isa sa pitong kontinente ng daigdig. Kontinente ang tawag
sa pinakamalaking dibisyon ng lupain sa daigdig. Isa sa mga paraan ng
pagkuha ng lokasyon ng isang kontinente at bansa ay sa pamamagitan ng
pagtukoy ng latitude (distansyang angular na natutukoy sa hilaga o timog ng

________________________________________________________________________
16 14
________________________________________________________________________
equator) at longitude (mga distansyang angular
Suggested naallotment:
time natutukoy8 sa silangan
to 10 hours at
kanluran ng Prime Meridian) nito. Ang Equator ay ang zero-degree latitude at
humahati sa globo sa hilaga at timog na hemisphere nito, at ang Prime Meridian
Respiratory
naman ay ang zero-degree and
longitude. Circulatory
Nasasakop ng Asya Systems
ang mula 10° Timog
Working
hanggang 90° Hilagang with
latitude at Other
mula 11°Organ Systems
hanggang 175° Silangang
longitude.
Pinakamalaki ang kontinente ng Asya kung ihahambing sa ibang mga
kontinente sa daigdig. Sa kabuuang sukat nitong humigit kumulang na
Overview44,486,104 kilometro kwadrado, halos katumbas nito ang pinagsama-samang
lupain ng North America, South America, at Australia, at halos sangkapat (¼)
lamang
Your bodynitois ang Europe. creation
a fascinating Tinatayang can carry out(⅓)
thatsangkatlong bahagi tasks
incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be ng kabuuang
and
lupain ng daigdig ang kabuuang sukat ng Asya.
parts and systems.
Nahahati However, our bodies
sa limang rehiyon also Hilaga,
ang Asya: requireKanluran,
proper Timog,
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. care andTimog
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure
Silangan, at Silangang Asya. Heograpikal at kultural na sona ang mga rehiyong
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. that
ito sapagkat appropriately sa
isinaalang-alang while getting theitomost
paghahating angoutfits discovered
pisikal,
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us historikal at
how thekultural
digestive system breaks down food to nourish your whole body.
na aspeto.
Now, you Ang will
Hilagang
learn Asya
how ay
thebinubuo
differentngstructures
mga bansang
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of dating
of the Soviet Central
circulatory and
Asia (Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Azerbaijan,
molecules to and from the different parts of the body; and Turkmenistan,
Uzbekistan,
the different parts ofGeorgia,
the body.Armenia)
You willMongolia at Siberia.
also understand
systems work together to transport nutrients, gases, and Kilala ang rehiyong
the prevention, ito sa
detection,
katawagang Central Asia o Inner Asia. Sa Kanlurang Asya matatagpuan ang
hangganan ng mga kontinenteng Africa, Asya at Europa. Dito nakalatag ang
mgaAtbansang
the end Arabo
of this(Saudi Arabia,
module, you areLebanon, Jordan,
expected to: Syria, Iraq at Kuwait),
Gulf States (Yemen, Oman, United Arab Emirates, Qatar, at Bahrain), Iran,
1. explain
Israel, Cyprus, attheTurkey.
mechanism on how the respiratory and circulatory
Bahagi naman ng Timog Asya ang India; mga bansang Muslim ng
Afghanistan, Pakistan at Bangladesh; mga bansang Himalayan ng Nepal at
Bhutan; at mga bansang pangkapuluan ng Sri Lanka at Maldives. Ang Timog-
Silangangrespiratory
Asya ay and circulatory
minsang systems.
binansagang Farther India at Little China dahil
sa impluwensya
Respiratory ng mga
system nasabing
is made up kabihasnan sa in
of the organs kultura nito. that
the body Anghelps
rehiyong
us ito
ay nahahati sa dalawang subregions: ang mainland Southeast Asia
(Myanmar, Thailand, Vietnam, Laos, Cambodia) at insular Southeast Asia
(Pilipinas, Indonesia, Malaysia, Brunei, Singapore, East Timor). Ang Silangang
Asya ay binubuo ng China, Japan, North Korea, South Korea, at Taiwan.
Bilang
attained without pantulong
the other system.na impormasyon sa teksto, tunghayan mo ang
Talahanayan 1 para makita ang kabuuang sukat ng mga kontinente sa mundo
at tinatayang bahagdan ng kalupaang sakop ng mga kontinente sa mundo.
Overview
Magsagawa ng pag-aanalisa ng mga pigura upang maging gabay sa pagsagot
sa ilang bahagi ng pamprosesong mga tanong pagkatapos ng susunod na
gawain.

________________________________________________________________________
15 17
________________________________________________________________________
KALUPAANG SAKOP NG MGA KONTINENTE SAallotment:
Suggested time DAIGDIG8 to 10 hours
Kabuuang Sukat Tinatayang Bahagdan
Kontinente
Respiratory and Circulatory
(kilometro kwadrado) Systems
ng Kalupaang Sakop
1. Asya 44,486,104 31%
2. Africa Working30,with Other
269,817 Organ Systems
20%
3. North America 24,210,000 16%
4. South America 17,820,852 12%
5. Antarctcia 13,209,060 9%
Overview
6. Europe 10,530,789 7%
7. Australia
attained without the other system. 7,862,336 5%
Kabuuan 143,389,336 100%
Pamprosesong
respiratory systems Tanong
work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to
1. Ilarawan ang kontinente bilang anyong lupa. Paano natutukoy ang
and treatment ofatdiseases affecting
ng the respiratory and circulatory
lokasyon kinaroroonan isang kontinente o ng systems.
isang bansa?
2. Ilarawan ang anyo ng lupain ng Asya sa hilaga, kanluran, timog, timog-
silangan, at silangan
1. explain nito. May epekto
the mechanism on howkaya
theang lawak, hugis
respiratory ando circulatory
anyo, at
kinaroroonan nito sa mga taong naninirahan dito? Bakit?
molecules
ang mgatorehiyon
and from the different
ng Asya. parts of the
Paano isinagawa angbody; and
3. Isa-isahin paghahating
2. Infer nito?
panrehiyon howParaone’s lifestyle
sa iyo, canmaging
dapat bang affectbatayan
the functioning
ang mga ito of
respiratory
ng tinukoy and circulatory systems.
na paghahati?
Respiratory
4. Kung ang mga system is made
kontinente up of the
sa buong organs
mundo ay in the nahahati
hindi body thatathelps
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discoveredito’y us
nananatiling that the buong
isang malaking respiration
word lupalop, may ispagbabago
linked to kaya
breathing.
sa
Circulatory system
katangiang pisikal nito at anong
is responsible uri kayamaterials
for distributing ng pamumuhay,
throughoutkultura,
kasaysayan, sibilisasyon, at kabihasnan mayroon ang mga tao
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both sa buong
systemsdaigdig? Maglahad
are essentially ng paghihinuha.
meant for each other. The common purpose could not be
Ang pagkakaroon ng napakaraming uri ng kapaligirang likas ay
kakanyahan ng Asya. Mahalagang maunawaan mo na ang kontinente ng Asya Overview
ay biniyayaan at nagtataglay ng iba’t-ibang anyong lupa at anyong tubig na
lubos na nakakaapekto sa takbo ng pamumuhay ng mga Asyano.
Ilalahad ngayon sa ‘yo ang ilang kaalaman tungkol sa dalawa sa mga
mahahalagang salik ng kapaligirang pisikal ng Asya, ang mga anyong lupa at

________________________________________________________________________
18 16
________________________________________________________________________
mga anyong tubig nito. Basahin at unawaing mabuti
Suggested time ang teksto 8upang
allotment: to 10 masagot
hours
ang mga katanungang sumusunod dito.
Matatagpuan Respiratory and Circulatory
sa Asya ang iba’t-ibang uri ng anyong Systems
lupa. Bawat uri nito
ay ginagamit, nililinang, at patuloy na naghahatid ng kapakinabangan sa mga
Asyano.
Overview Mga Uri ng Anyong Lupa

Bulubundukin o hanay ng mga bundok. Pinakatanyag dito ay ang
YourHimalayas
body is ana may habang
fascinating umaabot
creation sa 2,415
that can carry kilometro. Angtasks
out incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be Hindu Kush
and
(Afghanistan), Pamir (Pakistan, Afghanistan, Tajikistan, at Kyrgyzstan),
Tien Shan (Hilagang Asya), Ghats (Timog Asya), Caucasus (Azerbaijan,
Georgia, Russia at Armenia), at ang Ural (Kanlurang Asya) ay ilan din sa
mga bulubundukin ng Asya. Kadalasang pinapangkat sa dalawa ang
kabundukan sa Asya. Ang una ay nagmumula sa hilagangsilangang dulo
how the digestive
ng Asya system breaks
malapit sa down
BeringfoodStrait
to nourish your whole pahilig
na tumatahak body. patungong
Afghanistan at Pakistan, samantalang ang ikalawa ay nagmumula sa
kanlurang bahagi ng Asya partikular sa Turkey patungong Iran na mula sa
mga bansang ito ay tumatahak pahalang patungong Himalayas, at bababa
the different
saparts of theatbody. YoungwillMalay.
also understand
Myanmar tangway the prevention,
Ang dalawang detection,
sistema ng kabundukang
and treatment
ito ayofmagtatagpo
diseases affecting the respiratory
sa Afghanistan and circulatory systems.
at Pakistan.
At the end
Bundok. Ang of
Mt.this module,
Everest you are expected
na nakahanay to: ay ang pinakamataas
sa Himalayas
na bundok sa buong mundo na may taas na halos 8,850 metro, pangalawa
1.
angexplain
K2 (8,611the metro)
mechanismna nasa on Pakistan/China.
how the respiratory and naman
Pangatlo
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems. circulatory
ang Mt.
systems work together to transport
Kanchenjunga (8,586 metro) na nasa Himalayas din. nutrients, gases,
the different parts of the body. You will also understand the prevention, detection, and
Bulkan.
2. InferDahilhow
sa ang Insular
one’s Southeast
lifestyle canAsia ay nakalatag
affect sa PacificRing
the functioning
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and of of
Fire, tinatayang and
respiratory nasacirculatory
humigit kumulang
systems.300 aktibong bulkan ang nasa Asya
tulad ng Semeru, Krakatoa (Indonesia), Fuji (Japan), Pinatubo, Taal at
Mayon (Pilipinas).
Talampas that the sa
o ang kapatagan worditaasrespiration
ng bundok.is Ang
linkedTibetan
to breathing.
Plateau na
Circulatory system
itinuturing na pinakamataas na talampas sa buong mundo body.
is responsible for distributing materials
parts and systems. However, our bodies also require proper care and throughout the (16,000
that circulation
Take notetalampakan) means transportation or movement in circles.
at tinaguriang “Roof of the World” ay nasa Asya. Ang talampas
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of Both
systems are
ng essentially
Deccan nameant for each other.
nasa katimugang Theng
bahagi common purposePlain
Indo-Gangetic couldng
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and notIndia
be ay
kilala rin.
Disyerto. Ang Gobi Desert (Mongolia at Hilagang China, 1,295,000 kilometro Overview
kwadrado) na siyang pinakamalaki sa Asya at pang-apat sa buong mundo,
ay isa lamang sa mga disyertong matatagpuan sa Asya. Makikita rin dito
ang mga disyerto ng Taklimakan (China), Kara Kum (Turkmenistan), at mga
disyerto sa Iraq, Iran, Saudi Arabia at India.

________________________________________________________________________
17 19
________________________________________________________________________
Kapuluan o Arkipelago. Pangkat ng mga Suggested
pulo na marami sa Asya 8tulad
time allotment: to 10ng
hours
Indonesia, ang pinakamalaking archipelagic state sa buong mundo na
binubuo ng humigit kumulang na 13,000 mga pulo, ang Pilipinas at ang
Japan.
Pulo. Umaabot sa 1,994,300 kilometro kwadrado ang kabuuang sukat ng mga
pulo sa Asya at kabilang dito ang Cyprus sa kanluran; Andaman, Sri Lanka,
at Maldives sa katimugan; Borneo, Java, Sumatra, at mga pulo ng Pilipinas
sa timog -silangan; Hainan, Taiwan, Sakhalin, Kuril, at mga pulo ng Japan
Overview
sa silangan; at Wrangel, New Siberian, Zemlya, at Severnaya sa hilaga.
Tangway o Peninsula. Lupain din ng mga tangway o anyong lupang nakausli
sa karagatan ang Asya. Tinatayang nasa 7,770,000 kilometro kwadrado
activities. It is nito.
like a Ilan
machine thatitoisay
able
angtoTurkeysa
function with properArabia,
ang sukat sa mga kanluran; organization
India, of
parts and systems.
Indochina, at MalayHowever,
sa katimugan;our bodies
Korea, also require atproper
Kamchatka, care saand
Chukotsk
maintenance.
silangan; atItTaymyr,
is just fitting
Gyda,toatkeepYamalgoing with a (bahagi
sa hilaga healthy ng
lifestyle
Siberia) . that
Kapatagan.
how Halossystem
the digestive sangkap at (¼)
breaks down na bahagi
food tong lupainyour
nourish ng Asya
wholeaybody.
kapatagan.
Ang Indo -Gangetic Plain at malaking bahagi ng Timog Silangang Asya ay
bahagi
Now,nito.
you will learn how the different structures of the circulatory and
respiratory systems work together to transport oxygen-rich
Bukod sa pinakapangunahing lugar panirahan ng blood
tao, angandbiyayang
nutrients to
the
hatiddifferent
ng mgaparts of the
anyong body.
lupa Youay
sa tao willnakapagdulot
also understand
systems work together to transport nutrients, gases, and the prevention,
ng malaking detection,
impluwensya
and treatment
sa kanilang of diseases
kultura affecting theAng
at pamumuhay. respiratory and circulatory
mga bulubundukin
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory ay systems.
nagsisilbing
likas na tanggulan o depensa ng isang lugar, at proteksyon o harang sa
malalakasAt nathe end atof sigwa.
this module, youmgaare expected to:
bagyo Ang ilang disyerto, baybay-gilid, at mga
kabundukan sa iba’t ibang bahagi ng Asya ay nagtataglay
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory ng samu’t-saring
yamang mineral - mga metaliko, di-metaliko, at gas. Sa mga bundok at gubat
ay nakukuha ang mga bungang kahoy, mga herbal na gamot, at mga hilaw na
materyales, bukod sa panirahan ng mga hayop, lalo na ng wildlife. Binubungkal,
sinasaka at nililinang ng tao ang mga kapatagan at mga lambak para sa mga
pananim, angrespiratory
mga damuhan and circulatory
at mga burol systems.
ay ginagawang pastulan. Ang
paggamit ng tao sasystem
Respiratory ibat’ibang uri ng
is made up anyong lupa ay
of the organs nakapagambag
in the body that helps
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered sa us
paghubog ng kanyang uri ng pamumuhay at ng kabihasnan.
Circulatory
Bukodsystem is responsible
sa pagkakaroon foribang
ng iba’t distributing
anyongmaterials throughout
lupa, maituturing
parts and systems. However, our bodies also require proper care and theang
kaya body.
Asya na
Take note that circulation
mayaman sa iba’t ibang
means anyong tubig?
transportation or movement in circles. Both
Overview


________________________________________________________________________
20 18
________________________________________________________________________
Suriin ang kasunod na mapa ng Asya.Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Overview
Mapapansin
the different parts na ang
of the body. Youkontinente ng Asya aythe
will also understand
systems work together to transport nutrients, gases, and halos napapaligiran
prevention, ng mga
detection,
karagatan at mga dagat. Isa-isahin mo ang mga ito. Masasabi
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory mo ba na
malaking bahagi ng hangganan ng Asya mula sa iba pang mga kontinente ay
mgaAtanyong
the end of this
tubig? Angmodule, you are expected
mga karagatan to: na ito ay gumaganap ng
at mga dagat
mahalagang papel sa pamumuhay ng mga Asyano dahil ang mga ito ay
1. explain
nagsisilbing thena
likas mechanism on how
depensa, rutang the respiratory
pangkalakalan and
at sa circulatory at
paggagalugad,
systemsng work
pinagkukunan together
iba’t-ibang yamang to dagat
transport nutrients,
at yamang mineral.gases, and
Ang mga baybay-ilog ng Tigris at Euphrates, Indus, at Huang Ho ang
nagsilbing lundayan (cradle) ng mga sinaunang kabihasnan hindi lamang sa
Asya kundi sa buong daigdig. Maraming mga ilog ang dumadaloy sa Asya at
patuloy na nagbibigay
Respiratory system is kapakinabangan sa taoingaya
made up of the organs ng Lena,
the body Ob, Irtysh,
that helps
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. at
Yenisey, Angara, Yana, Indigirka, at Kolima na pawang mga na Russia
umaagos sa Arctic Ocean; ang Anadyr at Amur sa Russia, Huang Ho, Yangtze,
at Hsi sa China, Song Hoi An at Mekong sa Vietnam, at Chao Phraya sa
Thailand ay ang mga ilog na umaagos sa Pacific Ocean. Dumadaloy naman sa
Indian Ocean ang mga ilog ng Irrawaddy sa Myanmar, Ganges (ang sagradong
attained without
ilog ng mgatheHindu
other sa
system.
Varanasi, India) sa Bangladesh at Hilagang India, Indus
sa Pakistan, at Shat al-Arab sa Timog Iraq, gayundin ang Salween na Overview
bumabagtas sa maraming bansa sa pangkontinenteng Timog Silangang Asya,
at ang Brahmaputra na umaagos naman sa maraming bansa sa Timog Asya.
Ang Amu Darya (pinakamahabang ilog sa Gitnang Asya, 2,620 kilometro), Syr
Darya na umaagos sa Kyrgyzstan, Uzbekistan, at Kazakhstan; ang Tarim sa
Xinjiang sa China; I-li na umaagos sa Xinjiang patungong Kazakhstan; Chu sa

________________________________________________________________________
19 21
________________________________________________________________________
Kyrgyzstan; Tedzhan sa Turkmenistan; at Gilmend sa time
Suggested Afghanistan ay8ang
allotment: ilan
to 10 hours
sa mga ilog na matatagpuan sa Hilaga o Gitnang Asya.
Apat na katangi-tanging Respiratory andang
dagat at lawa Circulatory
matatagpuan sa Systems
Asya: ang
Caspian Sea (hilagang Iran, Kazakhstan, Turkmenistan, Azerbaijan, Armenia,
at Gergia, 371,000 kilometro kwadrado) na pinakamalaking lawa sa mundo;
ang Lake Baikal (timog silangang Siberia, 31,500 kilometro kwadrado) na
siyang pinakamalalim na lawa; ang Dead Sea (hanggangan sa pagitan ng mga
bansang Israel at Jordan, 1,049 kilometro kwadrado) na pangalawa sa
Overview
pinakamaalat na anyong tubig sa buong daigdig; at ang Aral Sea (hangganan
ng mga bansang Uzbekistan at Kazakhstan, 64,750 kilometro kwadrado), ang
pinakamalaking
Your bodylawa is a sa Asya. Gaya
fascinating ng iba
creation thatpang
can anyong
carry out tubig sa Asya,
incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be angand
tasks
mga lawang ito ay nakapagdulot din ng paghubog sa uri ng pamumuhay
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ng of
mga naninirahan
parts and systems. doon. However, our bodies also require proper care and
maintenance.
Gaya ng It isginawang
just fittingpaglinang
to keep going
ng mga with a healthy
taong lifestyle to ensure
nagpasimula
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. ng mgathat
each part is
sinaunang maintainedang
kabihasnan, appropriately
mga lawa at while
ilog getting
ay ang the most
siyang outfits discovered
pinagkukunan
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ng
how
tubigthe digestive
bilang inumin system breaks down
at ginagamit food to nourish na
sa pang-araw-araw your whole body.
gawain. Ito rin ang
pinagmumulan ng sistema ng irigasyon sa mga palayan at pananiman, daanan
ng mgaNow, you will learn how theatdifferent structures of the circulatory
at mgaand
transportasyong pangtubig, pinagkukunan ng mga pagkain
respiratory
palamuti. systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to


1. Anong mahahalagang papel together
systems work ang ginampanan ng mganutrients,
to transport anyong lupa at mgaand
gases,
anyong tubig sa pamumuhay ng mga Asyano?
2. sa
2. Batay Infer
mga how one’s lifestyle
impormasyong naihayag can affect
sa itaas, the functioning
anu-anong hamon ang of
respiratory
dulot ng and
anyong lupa at circulatory
anyong tubigsystems.
sa mga bansa sa Asya?
3. Paano kaya tinutugunan
Respiratory ng mga
system is made up Asyano ang mga
of the organs oportunidad
in the body thatathelps
ang us
mga
breathe. banta
Just o panganib
remember thatkaugnay ng mga
the word anyong lupa
respiration at anyong
is linked tubig.
to breathing.
Ipahayag
Circulatory ang iyong
system hinuha. for distributing materials throughout the body.
is responsible
Bukod sa mga nakuha mong impormasyon ukol sa kinaroroonan, sukat,
hugis, paghahating panrehiyon, at mga anyong lupa at anyong tubig ng Asya,
bilang isang Asyano ay mahalaga ring matukoy mo ang iba’t ibang vegetation cover
na mayroon sa iba’t ibang rehiyon ng Asya bilang bahagi ng pisikal na katangian Overview
nito, at iyan ay iyong aalamin sa pamamagitan ng pagbasa ng teksto tungkol dito.


________________________________________________________________________
22 20
________________________________________________________________________
Ang Mga Vegetation Cover ngSuggested
Asya time allotment: 8 to 10 hours
Ang vegetation o uri o dami ng mga halaman sa isang lugar tulad ng
Respiratory
pagkakaroon ng kagubatan andayepekto
o damuhan Circulatory
ng klimaSystems
nito. Sa Hilagang
Working
Asya, katangiang pisikal with Other
ng kapaligiran nito ay Organ Systems
ang pagkakaroon ng malawak
na damuhan o grasslands na nahahati sa tatlong uri: ang steppe, prairie, at
savanna.
Ang steppe ay uri ng damuhang may ugat na mabababaw o shallow-
Overview
rooted short grasses. Maliliit lamang ang damuhansa lupaing ito dahil
tumatanggap lamang ito ng 10-13 pulgada ng ulan. Mayroong mga steppe sa
Your bodygayundin
Mongolia sa Manchuria
is a fascinating creation at that
Ordos
canDesert
carry sa
outSilangang
incredible Asya.
tasks and
activities. It isSa
likehilagang
a machine thatng
bahagi able steppe
is mga to function with proper
ng Russia organization
at Manchuria
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both of
at maging
parts saandMongolia
systems. matatagpuan
However, ang our prairie,
bodiesang lupaing
also may proper
require damuhang
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. mataas
care and na
malalimIt ang
maintenance. ugat
is just o deeply-rooted
fitting to keep going tall withgrasses. Samantala,
a healthy lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. ang savanna
to ensure that
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered at
naman na matatagpuan sa Timog-Silangang Asya partikular
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us sa Myanmar
how theThailand
digestiveaysystem
lupainbreaks
ng pinagsamang
down food to mga damuhan
nourish at kagubatan.
your whole body. Ang mga
taong naninirahan sa mga steppe, prairie, at savanna ay kadalasang nakatuon
sa pagpapastol
Now, you will learn at pag-aalaga ng mgastructures
how the different
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of hayop tulad
of theng circulatory
baka at tupa
and na
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to at
pinagkukunan nila ng lana, karne at gatas.
molecules to and from the different parts of the body; and Ang mga lambak-ilog
mabababang
the different parts of burol ay ginagawa
the body. nilang
You will also pananiman.
understand
systems work together to transport nutrients, gases, and the prevention, detection,
and treatmentAng of diseases affecting
boreal forest the respiratory
o taiga and circulatory
(rocky mountainous
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory systems.
terrain) ay matatagpuan
din sa Hilagang Asya partikular na sa Siberia. Coniferous ang mga kagubatang
ito bunsod ng malamig na klima dahil sa presipitasyon na maaaring nasa
anyong yelo o ulan.
systems
Sa bahagi work together
ng Russia to transport
at sa Siberia nutrients,
matatagpuan gases,
ang tundra
the different parts of the body. You will also understand the prevention, detection,and
o treeless
molecules to and from the different parts of the body;
mountain tract. Kakaunti ang mga halamang tumatakip at halos walang puno and
2. Inferito how
sa lupaing one’s
dahil sa malamiglifestyle canAng
na klima. affect themalapit
lupaing functioning
sa baybayin
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and of ng
respiratory
Arctic Ocean and circulatory
ang saklaw ng behetasyongsystems.
ito. Sa Timog-Silangang Asya at sa
mga bansang nasa torrid zone ang biniyayaan ng tropical rainforest- dahil sa
Respiratory
mainam na klimasystem is halos
nito na made may up ofpantay
the organs in the ng
na panahon body that helps
tag-ulan
at tag-araw.
Overview


________________________________________________________________________
21 23
________________________________________________________________________

Overview

Ang1.uriexplain the mechanism

ng kapaligirang pisikal ngon howlugar
isang the respiratory
ay epekto ngand circulatory
uri ng
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems. klima
systems
nito. Ito’y bunsod workpangyayaring
rin ng mga together tolikas transport nutrients,
na hindi natin gases,
maiiwasan tuladand
ng paggalaw ng molecules to and from
lupa at pagputok the bulkan,
ng mga different atparts ng monsoon
of the body;
ang pag-ihip and
o hanging 2. Infer how
nagtataglay ng ulan
one’sna maaaring
lifestyle humantong
can affectsathe bagyo. Ano kaya of
functioning
ang mga pagbabagong
respiratorynaidudulot ng mgasystems.
and circulatory ito sa kapaligirang likas ng isang
bansa? Paano ito naghahatid ng mahahalagang salik sa pamumuhay ng mga
tao? Respiratory
Ang Asya aysystem isang is made up na
kontinente of the organs in
palagiang the body that
nakararanas ng helps
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered mga us
breathe.
pangyayaring remember that the word respiration is linked to breathing.
Just ito.
Overview


________________________________________________________________________
24 22
________________________________________________________________________
Ang Mga Klima ng Asya Suggested time allotment: 8 to 10 hours
Narito ang isang talahanayan na nagpapakita ng iba’t-ibang uri ng klima

sa mga rehiyon ngRespiratory
Asya. Basahin atand Circulatory
unawain Systems
mo itong mabuti at batay sa mga
Working
datos at paglalarawan with Other
dito ay bumuo Organ Systems
ka ng paghihinuha kung paanong ang
klima ay nakaimpluwensya sa pamumuhay ng mga Asyano.
Overview MGA URI NG KLIMA SA ASYA

Rehiyon
attained without the other system. Katangian ng Klima
Sentral Kontinental.
Your body is a fascinating Mahaba
creation that can carryang
out taglamig
incrediblenatasks
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be karaniwang
and
activities. Hilagang tumatagal ng anim na buwan, at maigsi ang tag-init,
It is like a machine that is able to function with proper organization of
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ngunit may
ilang mga lugar na nagtataglay ng matabang lupa. Gayunpaman,
parts and Asya systems. However, our bodies also require proper care and
malaking bahagi ng rehiyon ay hindi kayang panirahan ng tao
maintenance. It is just dahil
fittingsatosobrang
keep going
lamig.with a healthy lifestyle to ensure that
each part is maintained appropriately
Hindi palagianwhile gettingMaaaring
ang klima. the mostmagkaroon
outfits discovered
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ng labis o di
how the digestive system breaks
kaya’y down foodinit
katamtamang to nourish
o lamigyour
ang whole
lugar nabody.ito. Kanlurang
Kanlurang AsyaBihira at halos hindi nakakaranas ng ulan ang malaking
Now, Asya
you will learnbahagi
how ngthe rehiyon.
Kung umulan
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of of theman,circulatory and
ito’y kadalasang
bumabagsak lamang sa mga pook na malapit sa dagat.
the different parts of the body. You will alsosaunderstand thetaon.
Iba-iba ang klima loob ng isang prevention, detection,
Mahalumigmig kung
Hunyo the respiratory
hanggang and circulatory
Setyembre, taglamig systems.
kung buwan
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory ng Disyembre
Timog Asya hanggang Pebrero, at kung Marso hanggang Mayo, tag-init at
At the end oftagtuyot.
this module, you are expected
Nananatiling to: sa niyebe o yelo ang
malamig dahil
Himalayas at ibang bahagi ng rehiyon.
systems work Monsoon Climate to
together angtransport
uri ng klimanutrients,
ng rehiyon.gases,
Dahil saand
lawak
ng rehiyong ito, ang mga bansa rito ay Silangang Asyanakakaranas
Silangang
ng iba-ibang panahon: mainit na panahon para sa mga bansang
2.Asya
Infer hownasaone’s lifestyle
mababang latitude,can affect
malamig the functioning
at nababalutan naman ngof
yelo
respiratory
angand
ilangcirculatory systems.
bahagi ng rehiyon.
Respiratory
Timog- system Halos lahat up
is made ng of
bansa sa rehiyon
the organs ay body
in the may klimang tropical.
that helps
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing.tag-
Silangang Nakararanas ang mga ito ng tag-init, taglamig, tag-araw at
system is ulan.
CirculatoryAsya responsible for distributing materials throughout the body.
Overview
Pamprosesong Tanong
1. Anong uri ng klima ang iyong nararanasan? Ipaliwanag.
2. Paanong ang klima ay nakaimpluwensiya sa pamumuhay ng mga
Asyano?

________________________________________________________________________
23 25
________________________________________________________________________

Ang Katangian ng Klima
Ang karaniwang panahon o average weatherna nararanasan ng isang
lugar sa loob ng mahabangpanahon ay tinatawag na klima. Kinapapalooban
itong mga elemento tulad ng temperatura, ulan at hangin. Maraming salik ang
Overview
nakakaapekto sa klima ng isanglugar. Ilan dito ay ang lokasyon, topograpiya,
uri o dami ng mga halaman, at distansya sa mga anyong tubig. Dahil sa lawak
ng Asya, matatagpuan dito ang lahat ng uri ng klima at panahon. Samantala,
ang mga Your body iso amga
monsoon fascinating
hanging creation thatng
nagtataglay can carry
ulan out incredible
ay isang bahagi ngtasks
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be klimaand
activities. It is like a
na may matinding machine
epekto that is able
sa lipunan at ibatopang
function
salikwith proper organization
ng pamumuhay
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ng tao of
parts andyaong
lalo’t higit systems.mga nasaHowever, our atbodies
Silangan also require
Timog-Silangang proper
Asya. care saand
Depende
maintenance.
lakas ng bugso It nito,
is justitofitting to keep going
ay maaaring magdulotwithng
a healthy
parehonglifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. to ensure that
kapakinabangan
at kapinsalaan.


attained without
Direksyon ng the other Amihan
Hanging system.o Northeast Monsoon na nagmumula sa Siberia
patungong Karagatan (kaliwa),at ng Hanging Habagat o Southwest Monsoon na nagmumula
sa karagatan patungong kontinente. Overview


________________________________________________________________________
26 24
________________________________________________________________________
Pamprosesong Tanong Suggested time allotment: 8 to 10 hours
1. Bakit ang malaking kontinente ng Asya ay may iba’t ibang uri ng klima?
Respiratory
Mas nakabubuti ba ito o masand Circulatory Systems
nakasasama?
2. Paano naaapektuhan ng monsoon sa Asya ang mga Asyano?
Ipaliwanag ang kasagutan sa konsepto ng salik kultural (pamumuhay,
pananamit, kilos, paniniwala, kaugalian).
Overview
Ang Pacific Ring of Fire
activities. It isAng
like Pilipinas,
a machine kasama
that isang
ableilang mga bansa
to function withsa rehiyong
proper Asya Pasipiko,
organization
parts and systems. However, our bodies also require proper care and o
ay nakalatag sa isang malawak na sonana kung tawagin ay “Ring
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. of Fire,”
“Circum-Pacific
maintenance. Seismic
It is just fitting Belt”.
to keep going Angwithlugar na lifestyle
a healthy ito ay tonagtataglay
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. ensure that na
maraminghanay ng mga bulkan, kasama na ang mga bulkang Mayon,
Pinatubo, Taal at Krakatoa. Ang pagsabok ng mga bulkan ay kadalasang
nagdudulot ng paglindol o paggalaw ng lupana nagbubunsod naman ng mga
pagbabago
Now, you willsa learn
pisikalhow
naporma ng anyong
the different lupa at of
structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of anyong tubig. Tinatayang
the circulatory and
81% ng mga pinakamalakas na lindol sa mundo ay nagaganap dito. Sinasabing
noong araw pa man bago maisulat ang kasaysayan, ang karamihan sa mga
anyong lupa at anyong tubigsa daigdig ay hinubog at binigyang porma ng,
bukod sa paggalaw ng tectonic plates na nagpabitak at nagpaangat sailang
bahagi ng end
At the lupa,ofaythis
dulot ng mgayou
module, pagyanig mula sa to:
are expected pagsabog ng bulkan.

Overview


________________________________________________________________________
25 27
________________________________________________________________________
1. Batay sa ipinapakita ng mapa, madalas ba ang paglindol
Suggested sa Silangan
time allotment: 8 to 10 at
hours
Timog Silangang Asya? Paano mo ito nasabi?
2. Ano ang kaugnayan Respiratory
ng pagsabog and Circulatory
ng bulkan Systems
sa pagkakaroon ng mga
pisikal na anyo tulad ng bundok, talampas, ilog, lawa, at dagat?
3. Paanong naaapektuhan ng mga pagyanig at pagsabog ng bulkan ang
likas na kapaligiran at ng pamumuhay ng mga tao sa Pilipinas at ilang
bahagi ngSilangang Asya? Paano angnaging pagtugon ng mga tao dito.
Overview
Ngayong
Your body mayis a taglay ka nang
fascinating kaalaman
creation thatukol
cansacarry
vegetation cover at klima
out incredible
ng kontinente ng Asya ay makapagtatala ka na ng mahahalagang
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both datos at of
impormasyon
parts tungkol sa
and systems. katangiangour
However, pisikal ng Asya.
bodies Anumang
also requireimpormasyon
proper care
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. na and
iyong mabubuo
maintenance. ay just
It is maaari mong
fitting maging
to keep batayan
going withsaapaggawa
healthy ng pangkalahatang
lifestyle
profayl ng Asya na itatakda sa iyong gawin sa huling bahagi ng aralin.
Angyou
Now, Katangiang Pisikal
will learn how ng mgastructures
the different Rehiyonofsathe
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of Asya
circulatory and
Ang Kabundukang Ural na nasa rehiyong ito ang humahati sa mga
kontinente ng Europe at Asya. Ang Bering Sea ang nag-uugnay sa
Alaska. the respiratory andito
circulatory
Hilagang Asya at Dahil ang rehiyong systems.
ay may pinaka-
mahabang panahon ng taglamig at napakaikling tag-init, hindi kayang
tumubo sa kalakhang bahagi nito ang anumang punongkahoy.
Sa ilang mga bahagi ng rehiyong ito ay may malawak na damuhan
Hilagang 1.naexplain the mechanism on how the respiratory and circulatory
may iba’t ibang anyo (steppe, prairie at savanna), may kaunting
Asya systems work together to transport nutrients, gases, and
bahagi ng boreal forest o taiga na may kagubatang coniferous. Bunsod
itomolecules
ng malamigtonaandklimafrom the different parts of the body; and
sa rehiyon.
2. Infer
Bahagihow one’s ito
ng rehiyong lifestyle
ay ang mgacan affect
bansang the functioning of
Armenia,
respiratory
Georgia, and circulatory
Kazakhstan, Kyrgyzstan,systems.
Mongolia, Tajikistan, Turkmenistan,
at Uzbekistan.
Respiratory system isAsya
Ang Kanlurang made ay up of the sa
nakalatag organs in the body
pangkonintel that ng
na bahagi
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered helps us
Asya
breathe. Just at sa hilagang
remember thatsilangang
the word respiration
bahagi ng Africa. Mabuhangin
is linked toat breathing.
Circulatory system is responsible for distributing materials throughoutilog
mabato ang karaniwang lugar, madalas ang pagkatuyo
parts and systems. However, our bodies also require proper care and ng mga theatbody.
lawa dahil sa sobrang init at walang masyadong ulan ang
nararanasan. Nahahati ito sa tatlong rehiyong pisikal: Northern Tier
na lupain ng kabundukan at talampas, Arabian Peninsula na isang
attained without the other
malawak system.
na tangway na pinaliligiran ng iba’t ibang anyong tubig
ngunit ang loob na bahagi ay salat sa tubig dahil disyerto ang Overview
malaking bahagi nito, at ang Fertile Crescent na nagtataglay naman ng
matabang lupa at saganang suplay ng tubig. Sa kanluran ng Northern
Tier ay matatagpuan ang Anatolian Plateau a may matabang lupa,
samantalang kabaligtaran naman nito ang Iranian Plateau sa silangang
bahagi ng Northern Tier na may lupaing tuyo.

________________________________________________________________________
28 26
________________________________________________________________________
Bahagi ng rehiyong ito ang mga bansang
Suggested Bahrain, Cyprus,
time allotment: 8 to 10 Iran,
hours
Iraq, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Qatar, Saudi Arabia,
Syria, Turkey, United Arab Emirates, at Yemen.
MayRespiratory
anyong hugis tatsulok, and ang Circulatory
Timog Asya aySystems may hangganang
Indian Ocean sa timog at kabundukan ng Himalayas sa hilaga. Sa
kanlurang bahagi ng rehiyon nakalatag ang mga bansang Afghanistan,
Pakistan, at India, sa silangan ay Bangladesh, sa dakong hilaga ay ang
mga bansang Nepal at Bhutan, at ang mga pulo ng Sri Lanka at
Maldives sa timog. Ang topograpiya ng rehiyong ito ay mabundok. Sa
Overview Timog hilagang bahagi ay makikita ang hanay ng mga bundok ng Hindu
Asya Kush sa Afghanistan, Karokaram Range sa Pakistan at China, at ang
Himalayas sa Nepal.
Sa Hindu Kush matatagpuan ang kilalang landas na Khyber Pass.
activities. It is like Sa
a machine
katimugan that is ableKush
ng Hindu to function
nakalatag withangproper
Indo-Gangetic of
Plain na
parts and systems. However,
katatagpuan namanourngbodies
Thar Desertalsosa require
kanlurangproper
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. careat ang
bahagi nito and
maintenance. It is just fitting
Deccan to keep
Plateau going with
sa bandang timog.a healthy
Sa kanluran
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. lifestyle to ensure
at silangan naman that
ang
talampas na ito ay ang kabundukan ng Ghats:
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ang Western Ghats na
nasa panig
how the digestive system ng Arabian
breaks down food Sea, atto ang Eastern
nourish yourGhats
wholena body.
nasa panig naman
ng Bay of Bengal. Ang Indus at Ganages, at Brahmaputra na ilan sa
Now, you will malalaking
learn how ilog sa
thedaigdig,
differentay matatagpuan
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of structures ofsa the Timog Asya. Mainit
circulatory andsa
rehiyong ito maliban sa mga kabundukan na nananatiling malamig
respiratory systemsdahil worksatogether to transport oxygen-rich blood and nutrients to
niyebe o yelo.
the different parts of the body. You willng
also understand
Malaking bahagi kalupaan ng Asya theayprevention, detection,
sakop ng rehiyong
and treatment of diseases
Silangang affecting the respiratory
Asya particular na ang China
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory and circulatory
na sumasakop systems.
sa 20% sukat
ng kontinente. Ang mga bansang Japan at Korea ay halos 5% ng lupain
At the end of this module, yourehiyong
are expected
ng Silangang Asya. Ang ito ay may to:mga pisikal na
hangganan tulad ng Gobi Desert, Mongolian-Tibetan Plateaus, at ang
1. explain
Sila- the mechanism on how the respiratory
Himalayas. Nasa silangan naman nito and circulatory
sng Pacific Ocean.
ngangsystemsSawork togethermatataba
pangkalahatan, to transport nutrients,ditto,
ang mga kapatagan
the different parts of the body. You will also understand the prevention, detection, gases, and
malalalim
Asya molecules to and from the different parts of
ang mga lambak at matataas ang mga bundok. Bagama’t malawak ang
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients tothe body; and
2. Infer China,
how ang mga naninirahan
one’s lifestyle can ditto ay nagsisiksikan
affect
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and sa silangang of
the functioning
bahagi ng bansa na isang
respiratory and circulatory systems. kapatagan hindi tulad ng kanlurang bahagi
nito na binubuo ng mga kabundukan at talampas. Ang mga ilog ng
RespiratoryHuang system Ho,isYangtze,
made up at XiofJiang ay ang tatlong
the organs in the pinakamahalagang
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered body that helps us ilog
breathe. Just remember sa pamumuhaythat the ng mgaword Tsino dahil sa nagpapataba
respiration is linked ito
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that tongbreathing.
lupain at
ginagamit ng ruta para sa pakikipagkalakalan. Samantala, sa
pamamagitan ng Sea of Japan at Korean Strait, ang bansang Japan ay
nahihiwalay means transportation
sa mismong lupain ng or movement
silangang Asya.inBinubuo
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of circles.itoBoth
ng
systems are essentiallyapat nameant for each
malalaking isla:other. The common
ang Kyushu, Shikoku, purpose
Honshu,could
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and not be
at Hokkaido.
attained without theNasa other system.
maliit na bahagi lamang ng bansa ang malaking bahagi ng
populasyon sapagkat mahigit sa 80% ng lupain ng Japan ay
kabundukan.
Overview
Maliban sa China at Japan, bahagi din ng rehiyong ito ang North at
South Korea, at Taiwan.
Ang kahabaan ng Timog-Silangang Asya ay makikita sa timog ng
China at Japan. Ang India ang nasa Hilagang-Kanluran at Pacifiic
Ocean naman sa Silangang bahagi. Dahil sa kaaya-ayang klima nito,
magubat na kabundukan ang nasa hilaga ng rehiyon at mga lambak-

________________________________________________________________________
27 29
________________________________________________________________________
ilog naman sa timog. May matabang lupa ang time
Suggested mga allotment:
kapatagan habang
8 to 10 hours
Timog- ang ibang lugar naman ay karaniwang latian at matubig. Nauuri sa
Sila- dalawa ang Timog-Silangang Asya: ang Pangkontinenteng Timog-
ngang Silangang Asya Respiratory andAsia,
o Mainland Southeast Circulatory
isang tangwaySystems
na nasa
Asya
pagitan ng South China Sea at Indian Ocean. Ang malaking bahagi ng
lupain ay kabundukan at manaka-nakang nagtataasang talampas mula
sa Himalayas hanggang sa katimugang bahagi ng China. Ang mga
kabundukan at talampas nito ay siyang naghihiwalay sa bahaging ito
ng Timog-Silangang Asya sa iba pang rehiyon. Ang lupaing ito ay
Overview dinadaluyan ng mga ilog ng Irrawaddy, Salween, Chao Phraya,
Mekong, at Red River. Ang Pangkapuluang Timog-Silangang Asya o
Insular Southeast Asia naman ay binubuo ng mga kapuluang
Your nakalatag
body is asa fascinating creation that can carry out incredible tasks and
karagatan kabilang ang mga isla ng Pilipinas, Indonesia,
activities. It at
is East
like Timor.
a machine thatsaismga
Ang ilan ablekapuluang
to functionito with proper
(kasama organization
ang Japan)
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ay of
parts and kabilang
systems.sa Pacific
However, Ring ofour
Firebodies also
dahil hitik require
sa mga bulkan proper
ang lugar
at and
maintenance. maaari itongfitting
It is just magdulot ng paglindol
to keep going withdulot ng kanilang
a healthy pagsabog.
lifestyle
Maliban sa Pilipinas, Indonesia, at East Timor,
each part is maintained appropriately while getting the most outfits bahagi
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us rin nito ang
discovered
mga bansang Singapore, Myanmar, Brunei, Laos,
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body. Cambodia, Vietnam,
Thailand, at Malaysia.
Gawain 4:systems
respiratory Data Retrieval Chart
Batay saofiyong
and treatment pagbasa
diseases ng teksto
affecting sa itaas, and
the respiratory pupunan mo ngsystems.
circulatory
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory mga datos
ang data retrieval chart. Maaari mong balikan ang mga teksto tungkol sa mga
Atatthe
uri ng klima end of this
vegetation module,
cover ng Asya you
naare
nasaexpected
naunangto:mga pahina.
Katangiang
1. explain the mechanism Pisikal
on how theng Asya
respiratory and circulatory
systems work together
Kinaroroonan Hugis toAnyo nutrients,Vegetation
transport Klima gases, and
Cover
Hilagang
Asya 2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of
Kanlurang respiratory and circulatory systems.
Asya
Timog
Asya Just remember that the word respiration is linked to breathing.
breathe.
Circulatory
Silangang system is responsible for distributing materials throughout the body.
Asya
Timog-
Silangang
Asya
Paghahambing: Overview
Epekto:
Kapakinabangan:

________________________________________________________________________
30 28
________________________________________________________________________
Sa bahaging ito ng modyul ay nilinang mo sa pamamagitan ng
talakayan at iba’tRespiratory and
ibang gawain ang Circulatory
tungkol Systems
sa heograpiya at katangiang
pisikal ng mga rehiyon ng Asya. Inaasahang mula rito ay naiwasto
mo na ang mga Working
maling with Other
konsepto at Organ
nabigyangSystems
linaw ang mga
katanungang pansamantalang nakabalam sa iyong pagtuklas ng
mahahalagang impormasyon kaugnay ng paksa.
Overview
maintenance.Dahil It is just fitting matagumpay
sa iyong to keep goingna with a healthy
paglinang nglifestyle
aralin, taglay mo that
na ang
mahahalagang
each part is maintaineddetalye na magagamit
appropriately while gettingmothesamostpagpapatibay
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ng iyong
outfits discovered
natutuhan. Ang mga ito ay mas pagtutuunan
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body. mo ng pansin gayundin ang iba
pang mahahalagang aspeto ng aralin tungo sa iyong ganap na kabatiran.
Now,
Para masyou makaganap
will learn how kangthe different
mabuti
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of structures
sa daloy of the circulatory
ng pagpapalalim and ay
ng kaalaman
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrientssariling
kakailanganin ang iyong kritikal at
molecules to and from the different parts of the body; and masusing pagsusuri, to
pagbabalangkas at pag-oorganisa ng konsepto, at aktibo
systems work together to transport nutrients, gases, and at produktibong
pakikilahok
and treatment sa mga talakayan
of diseases affecting the at pangkatang gawain.
respiratory and
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory Habang
circulatory isinasagawa ang
systems.
paglikom ng mas malalim na kaalaman ay muli mong subukan na buuinang
At the end
kasagutan saof kung
this module,
paanongyou are expected
ang interaksyon to: ng tao sa kaniyang
kapaligiran ay nagbigay-daan sa paghubog at pag-unlad ng kabihasnang
Asyano.
2. Infer
Gawain how one’s lifestyle can affect the functioning of
5: Salundiwa
Ito ay naglalayong mailahad mo ang mga konseptong
Respiratory
iyong nabuo systembunga ngis mga madekaalamang
up of the iyong
organsnalinang
in the body that helps bahagi
sa nakaraang
breathe.ng Just
modyul.rememberMas thatmabuti kungrespiration
the rinword is linked to breathing.
ikaw ay makapagbabahagi
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that ng mga
Circulatory system
kasagutan sa is
gawain batay for
responsible sa distributing
iyong nabasa sa mgathroughout
materials
parts and systems. However, our bodies also require proper care and pahayagan, thenapanood
body.
tv
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ng
sa at napakinggan sa radyo. Marahil ay nanaisin mo pang
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of makakalap
systems mas
are matibay
essentiallyna meant
pahayag mulaother.
for each sa pagbabahagi
The commonng iyong could
purpose
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and mga mag-aaral
not be
para masagot ang
attained without the other system. iyong mga katanungang sa papaanong paraan
nakaapekto ang katangiang pisikal ng Asya sa pamumuhay ng mga
Asyano? Ilapat mo ang iyong natutunan at nakalap pang mga impormasyon Overview
hinggil sa paksa sa pamamagitan ng pagsagot sa kasunod na conceptual
map. Kopyahin at sagutin ito sa iyong kuwaderno.


________________________________________________________________________
29 31
________________________________________________________________________

Overview


Tatlong mahahalagang aral na aking natutuhan tungkol sa katangiang pisikal
ng Asya:
Overview
Binabati kita sa iyong pananagumpay na matapos ang unang tatlong

bahagi ng aralin. Ang kaganapan ng iyong pagkatuto mula sa iba’t ibang
mga gawain at karanasan sa proseso ng pagtuklas, pagpapalalim, at pag-
unawa ng aralin ang siyang magbibigay sayo ng sapat na kakayahan na
maisakatuparan ang nakalaan pang mga gawain. Magpatuloy ka!
________________________________________________________________________
32 30
________________________________________________________________________

Working
Narating mo na ang withngOther
huling bahagi modyul.Organ Systems
Dito ay ilalapat mo na
ang
iyong mga natutuhan kaugnay ng aralin sa iyong buhay. Gagampanan
mo ito sa pamamagitan ng pagtupad sa mga gawain na magpapamalas
ng iyong ganap na pag-unawa sa aralin.
Overview
Malaki ang bahaging ginagampanan ng kapaligirang pisikal sa
pamumuhay ng mga tao dahil sa idinudulot nitong samu’t-saring
kapakinabangan. Ang patuloy na interaksyon ng tao at kapaligiran ay
ang siyang nagbubunsod sa kabihasnang patuloy na pinauunlad ng tao
sa kasalukuyan.
Ang ugnayang
each part is maintained ito ay iyong
appropriately while bibigyang-halaga sa pamamagitan
getting the most outfits discovered ng
how thepagpapamalas
digestive system at breaks
pagsulat ng food
down mgatoprimaryang
nourish yourbatayan na ikaw mismo
whole body.
ang lilikha. Sa gawaing ito ay layunin mong manghikahat sa sinumang
makakabasa
Now, you will atlearn
makakakita nito na structures
how the different bigyan ngofakmang
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of pagtugon
the circulatory andang
kalikasan.
Gawain 6: IPAHAYAG MO
Gamit ang tatlong larawan sa ibaba, ikaw ay susulat ng isang sanaysay
tungkol sa paksang
1. explain “Ano ang on
the mechanism kontribusyon ng likas and
how the respiratory na circulatory
kapaligiran sa
gawaing pangkabuhayan
systems ng tao?” to transport nutrients, gases, and
work together
Circulatory
MGAsystem is responsible for distributing materials throughout the body.
KRAYTIRYA
Take note circulation means MEDYO HINDI
SA that
PAGMAMARKA transportation
NATATANGI MAHUSAYor movement in circles. Both
MAHUSAY MAHUSAY
SA ISINULAT NA (5 Puntos) (4 Puntos)
systems are essentially meant for each other. The common(3purpose Puntos) could not be
(2 Puntos)
SANAYSAY
Overview


________________________________________________________________________
31 33
4Modyul 2 Science 9 OHSP Learner’s Material
________________________________________________________________________
Aralin
MODULE 2 2 Mga Likas na Yaman ng Asya

ALAMIN
Binabati kita sa matagumpay mong pagkakamit ng mahahalagang
kaalaman tungkol sa katangiang pisikal ng Asya. Ngayon ay mas
Overview
mapauunlad mo pa ang iyong pag-unawa hinggil sa ugnayan ng tao
sa kaniyang kapaligiran sa pamamagitan ng paglinang nito tungo sa
pagtugon sa kaniyang pangangailangan. Sa panibagong araling ito ay
Your body
maaaring is a fascinating
maitanong mo kung creation that canang
ano-ano carry out incredible tasks and
ipinagmamalaking
activities. It is likenga machine
yamang-likas Asya? that Anois able
ang tomga function with propernito
implikasyon
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Bothorganization
sa of
parts and systems.
pamumuhay ng mga However,
Asyano ournoonbodies also require
at ngayon proper ng
sa larangan
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. care and
maintenance. It is just fittingpanahanan,
agrikultura, ekonomiya, to keep goingat with a healthy
kultura? lifestyle
Bakit to ensure that
humaharap
each part issamaintained
ang Asya iba’t ibangappropriately while getting the
suliraning pangkapaligiran sa most outfitsAno
ngayon?
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us discovered
how
angthe digestive system
kahalagahan ng breaks down food
pangangalaga sato timbang
nourish your
na whole body.
kalagayang
ekolohikal ng rehiyon? “Paanong ang interaksiyon ng tao at
Now, you
kapaligiran aywillnagbigay-daan
learn how the different
sa pagbuo structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of of the circulatory
at pag-unlad ng and
respiratory
kabihasnang systems work together to transport
Asyano?”Mahalagang oxygen-rich
maiugnay
molecules to and from the different parts of the body; and mo blood
ang and nutrients to
iyong
the different parts
natutuhan of the body.aralin
sa nakaraang You will also ganap
upang understand
na maunawaan detection,
ang
paksang tatalakayin sa bagong araling ito. Maaari ka nang magsimula.

Gawain 1:
1. Kaban
explain ng
the Yaman Ko,on
mechanism Iguhit
how Mo
the respiratory and circulatory
Sa ibaba ay matatagpuan ang mga larawan ng mga produkto. Isulat sa
iyong kuwaderno kung ito ay yamang lupa, yamang tubig, yamang kagubatan
o yamang mineral. Iguhit din sa kuwaderno ang yamang likas na
pinanggalingan ng mga produkto. Sa pamamagitan nito ay matutukoy moa ng
nauna Respiratory
nang kaalaman tungkol
system is sa kapakinabangan
made ng ating
up of the organs kapaligiran.
in the body that helps us
Overview


________________________________________________________________________
34 32
________________________________________________________________________

Overview


breathe. Just Matapos
remember mong
thattukuyin ang iba’t
the word ibang likas
respiration is na yaman
linked to batay sa iyong
breathing.
taglaysystem
Circulatory na kaalaman ay magtatala
is responsible ka naman
for distributing ngayon
materials ng mgathe
throughout
parts and systems. However, our bodies also require proper care and katanungan
body.
hinggil sa likas na yaman ng Asya gayundin sa mga suliraning
pangkapaligiran na kinakaharap ng Asya sa kasalukuyan. Ang mga
kasagutan sa mga katanungang ito ay iyong tutuklasin sa pamamagitan
ng iba’t ibang mga gawain sa proseso ng paglinang ng aralin.
Overview


________________________________________________________________________
33 35
________________________________________________________________________
Gawain 2: Tanong Mo, Itala Mo Suggested time allotment: 8 to 10 hours
Isulat mo sa loob ng kahon ang mga katanungang nais mong masagot

tungkol sa mga pag-aaralang paksa sa ikalawang aralin. Gawin ito sa
kuwaderno. Working with Other Organ Systems
ANG AKING MGA ANG AKING MGA
KATANUNGAN KATANUNGAN
TUNGKOL SA LIKAS TUNGKOL SA MGA
Overview NA YAMAN NG SULIRANING PANG-
attained without the other system.ASYA KAPALIGIRAN NG
ASYA
Kasabay ng pagtatala mo ng mga kataningang nais mong masagot
tungkol sa likas na yaman ng Asya at sa mga suliraning pangkapaligiran ay
mahalaga ring matukoy moa ng progreso ng iyong pagkatuto kaugnay sa
aralin, kung kaya’t bilang bahagi ng iyong pormatibong pagtataya ay
isasagawa mo ang susunod na mga gawain.

PAUNLARIN

systems
Naniniwala ka bawork na together
ang tao to ay transport
biniyayaannutrients, gases, and
ng masaganang
molecules
kapaligiran? to and
Ang lahat ng from
atingthe
nasadifferent
paligid parts
- ang ofmga thekabundukan,
body; and
2. hayop,
dagat, Infer howhalaman,
one’sat lifestyle
mineral ay canmga likasthe
affect na functioning
yaman na of
siyang puhunang
respiratorynililinang ng tao upang
and circulatory systems. matugunan ang kaniyang
mga pangangailangan. Noon pa man at magpahanggang ngayon,
Respiratory
ang system is made
uri ng pamumuhay up of thengorgans
at gawain tao ay in the body that helps
nakaangkop
kaniyang kapaligiran.that the word
Pagsasaka angrespiration
karaniwangishanapbuhay
linked to breathing.
kung
Circulatory
ang taosystem
ay naninirahan sa kapatagan.
is responsible Kung
for distributing sa baybaying
materials
parts and systems. However, our bodies also require proper care and throughoutdagat
the body.
Takenaman ay circulation
note that pangingisdameans ang ikinabubuhay.
transportationTunay nga na ang
or movement in ganitong
circles. Both
ugnayan ng tao at kapaligiranay isangnatural na prosesongipinagkaloob
ng kalikasan
attained upang
without the otherang lahat ay mabuhay. Paanong ang patuloy na
system.
paglinang at pakikibagay ng tao sa kapaligiran ay nagbunsod sa
pag-unlad ng kabihasnan at kultura ng isang lipunan tulad ng Overview
matatagpuan sa Asya? Simulan mong tuklasin ang kasagutan.


________________________________________________________________________
36 34
________________________________________________________________________
Gawain 2: Pagsusuri ng Larawan
Nakahanay sa iyo ang iba’t ibang larawan na nagpapakita ng ugnayan
Working
ng tao at ng kalikasan. Pansininwith Other
at suriin Organ
ang bawat Systems
larawan. Pagkatapos nito’y
maging handa sa pagsagot sa kasunod na pamprosesong mga tanong.
Overview


Pamprosesong mga Tanong
1. Ano-anong uri ng likas na yaman ang nakikita mo sa larawan? Paano ito
nililinang ng mga tao?
2. Ano-ano ang that theatword
mabuti respiration
di-mabuting is linked
naidudulot to breathing.
ng paglinang ng ating
Circulatory system is responsible for distributing materials
kapaligiran? Sa anong mga pagkakataon ito nagaganap? throughout
Take note3.that circulation
Karamihan bameans transportation
sa ating or movement at
mga pangangailangan in circles. Both ay
kagustuhan
natutugunan
systems are essentially ng ating
meant mgaother.
for each likas na
Theyaman?
commonPatunayan
purpose ang
couldsagot.
not be
4. Ano sa tingin mo
attained without the other system. ang mainam na solusyon kung paanong matutugunan
ng likas na yaman ng isang bansa ang lumalaking dami ng populasyon
nito gayong ang lupa naman ay hindi lumalaki? Overview
5. Paanong ang mabuting paggamit ng likas na yaman ay makatutulong sa
pag-unlad ng kabihasnang Asyano?


________________________________________________________________________
35 37
________________________________________________________________________

Overview
Basahin at Unawain
Your body is aMGA fascinating
LIKAS creation
NA YAMAN that NGcan ASYA
carry out incredible tasks and
parts Magkakaiba
and systems. angHowever,
likas na yaman our ng bodies also require
mga rehiyon sa Asya.proper
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. care and
May malawak
maintenance.
na damuhan na It ismainam
just fitting to keep going
pagpastulan withalagang
ng mga a healthy
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. angtoHilagang
lifestyle
hayop ensure that
Asya part
each bagamat dahil sa tindi
is maintained ng lamig dito
appropriately ay halos
while walang
getting punong
the most
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us nabubuhay.
outfits discovered
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body.ito. Sa
Ang mga troso mula sa Siberia ang tanging yamang gubat sa rehiyong
yamang pangisdaan, produktong panluwas ng rehiyon ang caviar (itlog) ng mga
sturgeon,Now,angyou will learn
malalaking how likas
isdang the dito.
Tinatayang
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of of the circulatory
pinakamalaki sa mundoand
ang deposito
respiratory ng ginto
systems worksatogether
Kyrgyzstan, samantalang
to transport
molecules to and from the different parts of the body; and ang blood
oxygen-rich Tajikistan ay may to
and nutrients
the different parts of the body. You will also understand the prevention,mineral
tatlong uri ng yamang mineral; ang metalikong
systems work together to transport nutrients, gases, and mineral tulad ng ginto, detection,
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems. ng
na panggatong tulad ng natural gas, at industriyal
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory na mineral tulad
phosphate. Pangunahing industriya ng Turkmenistan ang natural gas,
pangalawaAtsathe end of
Russia sathis module, nito,
produksyon you are expected
at langis, to:
samantalang
At the end of this module, you are expected to: isa sa mga
nagunguna sa produksyon ng ginto sa buong mundo ang Uzbekistan. Sa mga
1. atexplain the mechanism burol onng how
mga the respiratory
lambak-ilog sa mabababang bundok and circulatory
may produksyon ng
pagkaing butil na nakatuon sa pagtatanim ng trigo, palay at barley, gayundinand
systems work together to transport nutrients, gases,
ng bulak, gulay, molecules
tabako, to and beets,
sugar from the different
sibuyas, parts
ubas of the body;
at mansanas.
Saandpag-
2. Infer
aalaga at pagpaparami ng mga hayop tulad ng baka at tupa nagkakaroon ang of
how one’s lifestyle can affect the
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and functioning
mga tao ng lana, respiratory
karne at and circulatory
gatas. systems.
Magkakaiba ang likas na yaman ng mga
rehiyon sa Asya. May malawak na damuhan na mainam pagpastulan ng mga
alagang Respiratory
hayop ang Hilagangsystem is Asyamade up of dahil
bagamat the organs
sa tindiinngthe
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered body
lamig ditothat
ay helps
halos us
breathe.
walang punongJust remember
nabubuhay. thatAngthemga respiration
wordtroso mula sa is linkedang
Siberia
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that to tanging
breathing.
Circulatory
yamang gubat system is responsible
sa rehiyong for distributing
ito. Sa yamang materials
pangisdaan,
produktong the body.
panluwas
Take note ang
ng rehiyon circulation
that caviar (itlog) ng means transportation
mga sturgeon, or movement
ang malalaking in circles.
isdang
likas dito.
systems
Tinatayang are pinakamalaki
essentially meant for eachang
sa mundo other. The common
deposito ng ginto purpose
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and could not be
sa Kyrgyzstan,
attained
samantalangwithout angtheTajikistan
other system. ay may tatlong uri ng yamang mineral; ang
metalikong mineral tulad ng ginto, mineral na panggatong tulad ng natural gas, Overview
at industriyal na mineral tulad ng phosphate. Pangunahing industriya ng
Turkmenistan ang natural gas, pangalawa sa Russia sa produksyon nito, at
langis, samantalang isa sa mga nagunguna sa produksyon ng ginto sa buong
mundo ang Uzbekistan. Sa mga lambak-ilog at sa mabababang burol ng mga
bundok may produksyon ng pagkaing butil na nakatuon sa pagtatanim ng trigo,
palay at barley, gayundin ng bulak, gulay, tabako, sugar beets, sibuyas, ubas

________________________________________________________________________
38 36
________________________________________________________________________
at mansanas. Sa pag-aalaga at pagpaparami
Suggestedng mga
time hayop tulad
allotment: nghours
8 to 10 baka at
tupa nagkakaroon ang mga tao ng lana, karne at gatas.
PagsasakaRespiratory
ang pangunahingand Circulatory
ikinabubuhay ng mga tao Systems
sa mga bansang
nabibilang sa Timog Asya. Palay ang pangunahing produkto rito bagama’t may
mga taniman din ng trigo, jute, tubo, at mga gulay. Pinakamahalagang likas na
yaman sa India ay ang lupa lalo’t higit ang mga kapatagan at lambak na
pinagyayaman ng mga ilog ng Indus, Ganges, at Brahmaputra. Malaki rin ang
reserba ng bakal at karbon sa bansang ito. Bagama’t ipinagbabawal ng
Overviewpamahalaan, tanyag ang Afghanistan sa pagtatanim ng opyo. Ang mga
kagubatan ng Nepal ay matatagpuan sa mga gulod ng bulubunduking
Himalayas.
Your body isSa mga baybaying
a fascinating dagat
creation thatngcanPakistan
carry outay incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not bematatagpuan tasksangandmga
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization Lanka
gubat bakawan. Makapal at mayabong ang gubat sa timog-kanlurang
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both Sri of
parts and systems. However, our bodies also require proper care and ng
na hitik sa puno ng mahogany at iba’t ibang uri ng palm.
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body.Sa dakong gitna
pulong Ititois lalo
maintenance. just na sa to
fitting matataas
keep going na lugar
with aay makikita
healthy
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. ang to
lifestyle mga kagubatang
ensure that
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discoveredmga
evergreen samantalang sa hilaga at silangang bahagi
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps usnito ay naroon ang
punong ebony at satinwood. Malaki ang kapakinabangan ng indian Ocean sa
rehiyon dahil sa pagtustos nito sa iba’t ibang yamang dagat. Sa ibang bahagi
ng rehiyon
Now, you willtulad ng how
learn Afghanistan at Bangladesh
the different
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning ofstructures ay of paghahayupan.
the circulatory and Batong
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients tomga
apog, bakal, karbon, natural gas, langis, tanso,
molecules to and from the different parts of the body; and asin, at gypsum ay ilan sa
pangunahing yamang mineral ng Timog Asya.
and treatmentSa of Timog
diseases Silangang
affecting Asya,
the respiratory
nasa mgaand
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory circulatory
lupain ng Myanmar systems.
at Brunei ang
malalawak na kagubatan. Tinatayang nasa 84% ng kagubatan sa Brunei ang
At the end
nagsisilbing of this module,
panirahan you are expected
ng iba’t-ibang to:
uri ng unggoy, ibon at reptile. Sa
kagubatan ng Myanmar matatagpuan ang pinakamaraming punong teak sa
buong mundo, samantalang ang maraming punong palm at matitigas na kahoy
gaya ng apitong, yakal, lauan, kamagong, ipil, pulang narra, mayapis at iba’t
ibang species ng dapo ay nasa kagubatan ng Pilipinas. Matatagpuan sa mga
2. Infer how one’s Riverlifestyle can affect the functioninglupa
lambak ng Irrawaddy at Sittang River ang pinakamatabang of sa
Myanmar. respiratory
Sa Cambodia,and circulatory systems.
ito ay sa paligid ng Mekong River at Tonle Sap.
Respiratory system
May iba’t ibangis pananim
made up ofsa the organsAng
rehiyon. in the body that
Pilipinas ay helps
isa sausmga
bansang nangunguna that
sa the word
buong respiration
daigdig is linked
sa produksyon to breathing.
ng langis ng niyog at
Circulatory
kopra.system
Ang kalabaw, baka, baboy,
is responsible kabayo, kambing
for distributing materialsatthroughout
manok angthe
parts and systems. However, our bodies also require proper care and karaniwang
body.
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ng
inaalagaang hayop sa rehiyon. Sa yamang mineral, malaki ang deposito
systemslangis at natural gas
are essentially sa for
meant Indonesia at ang
each other. Themahigit
common sa purpose
80% ng langis sa Timog
could not be
Silangang Asya ay nanggagaling
attained without the other system. sa bansang ito, gayundin ang mahigit sa 35%
ng liquefied gas sa buong daigdig. Liquefied gas din ang pangunahing mineral
ng Malaysia habang tanso naman ang sa Pilipinas. Ang malalaking ilog ay Overview
pinagtatayuan ng dam ng ilang mga bansa at nililinang para sa hydroelectric
power na siya namang pinagkukunan ng kuryente.
Ang mga bansang China, North Korea at Tibet ay mayaman sa
depositong mineral. Nasa China ang pinakamalaking reserba ng antimony,
magnesium, at tungsten sa buong daigdig, gayundin ang reserba ng karbon

________________________________________________________________________
37 39
________________________________________________________________________
dito na isa sa mga pinakamalaki sa buong daigdig. SuggestedSalat
time sa yamang8 mineral
allotment: to 10 hours
ang Japan bagamat nangunguna ang bansang ito sa industriyalisasyon.
Gayunpaman, nagtatanim sila ng mga punong mulberry upang maging pagkain
ng mga silkwork kaya nangunguna ang Japan sa industriya ng telang sutla.
Ang yamang lupa ng Silangang WorkingAsya ay with Other Organ
matatagpuan Systems
sa iba’t ibang anyo nito,
maliban lamang sa mabuhangin o tigang na lupa sa Mongolia. Sakop ng China
ang 7% ng lupa sa buong mundo na maaaring bungkalin at ito’y pinagtataniman
ng iba’t ibang uri ng pananim. Pangunahing pananim nito ang palay, at siyang
Overview
nangunguna sa produksiyon nito sa buong mundo. Ang ilang mga bahagi ng
Silangang Asya ay nakatuon din sa pagtatanim at paghahayupan. Sa China at
sa ibang mga bansa ng rehiyon, ang malalaking hayop ay ginagamit din bilang
katulongYour body is a fascinating
sa paghahanapbuhay. creation
Ang that can
mga anyong carry
tubig ayout incredible
nililinang
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be taskssaand
din para
activities. It is likenga mga
kapakinabangan machine thatrito.
nakatira is able to function with proper organization of
Ang Kanlurang
maintenance. Asya toaykeep
It is just fitting saganagoingsawith
yamang mineral
a healthy partikular
lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. na sathat
to ensure
langis at petrolyo. Pinakamalaking tagapagluwas ng petrolyo sa
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discoveredbuong
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us daigdig
ang Saudi Arabia, at malaki rin ang produksyon ng langis ng mga bansang Iran,
Iraq, United Arab Emirates (UAE), Kuwait, at Oman. Karamihan sa mga bansa
ng rehiyong
Now, itoyouaywillmaylearn
natural
howgas,
thetanso, bauxite,
different potash,ofzinc,
structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of the magnesium,
circulatory and
phosphate, at iba pa. Sa agrikultura, nagtatanim ang mga taga-Kanlurang
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients
molecules to and from the different parts of the body; and Asya to
ng trigo at barley sa mga oasis. Pangunahing produkto sa Iran ang trigo, barley,
palay, bulak, mais tabako, at mga prutas. Nangunguna naman ang Iraq sa
produksyon ng dates at dalandan, ang Israel. Paghahayupan ang karaniwang
gawain ngAt mga
the taong
end ofnaninirahan
this module, sa you
mgaarelugar na bulubundukin
expected to:
At the end of this module, you are expected to: at sa mga
disyerto sa Iran, Iraq, Syria, Saudi Arabia at Turkey. Implikasyon ng likas na
yaman sa 1. explain the
pamumuhay ng mechanism
mga Asyano on how the respiratory and circulatory
Overview


________________________________________________________________________
40 38
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
39 41
________________________________________________________________________

Overview
activities. It is3 like a machine that is able to function with proper organization of


Overview


________________________________________________________________________
42 40
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
41 43
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
44 42
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
43 45
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
46 44
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
45 47
________________________________________________________________________

Overview

Gawain 4: Suliranin at Solusyon
Overview


________________________________________________________________________
48 46
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
47 49
________________________________________________________________________

Overview
5

Overview


________________________________________________________________________
50 48
________________________________________________________________________

Overview
ILIPATIt AT
maintenance. ISABUHAY
is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that


Gawain 6: Ang to
molecules Aking Magagawa
and from the different parts of the body; and
Batay sa larawan
respiratory sa ibaba, ano
and circulatory ang iyong gagawin upang maiwasan
systems.
ang ganitong pangyayari? Gumawa ng maikling pahayag tungkol sa larawan.
Overview


________________________________________________________________________
49 51
________________________________________________________________________
Transisyon sa Susunod na Aralin Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Overview


Overview


________________________________________________________________________
52 50
4 Modyul 3 Science 9 OHSP Learner’s Material
________________________________________________________________________
Pangkat Etnolingguwistiko

Aralin
Modyul 33
Sa iyong ginagawang paglalakbay sa kalakhang Asya nabatid mo
ang katangiang pisikal at nasuri ang mga yamang likas na makikita sa
bawat rehiyon nito. Sa pagtuklas mo sa Asya, naitanong mo ba kung sino
Overview ang mga taong naninirahan sa malawak na kalupaang ito? Ano ang
kanilang mga katangian, wika at kultura? Paano nilinang ng mga Asyano
angbody
Your kanilang
is a kapaligiran
fascinating upang
creationmabuo at umunlad
that can ang
carry out kabihasnan?
incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be tasksIkaw,
and
activities. It is like a machine that is able to function with proper organizationang
bilang Asyano at Pilipino, naisip mo ba kung may pagkakatulad
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ba of
katangian, kultura, at wika mo sa kanila? Handa
parts and systems. However, our bodies also require proper care and ka na bang tuklasin
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. ang
kasagutan
maintenance. sa mga
It is just fittingtanong
to keepnagoing
ito? Simulan mo na sa
with a healthy pagsagot
lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. sa gawain
to ensure that
sa bahaging ito.
Gawain
the different parts1:ofKabilang Ka will
the body. You Ba? also understand the prevention, detection,
Napag-isipan mo na ba kung saan lalawigan o rehiyon sa Pilipinas
At theang
nagmula endiyong
of this module,
pamilya? Ano you aredialektong
ang expectediyong
to: ginagamit? Ikaw ba ay
Tagalog, Ilokano, Bicolano? Tunghayan mo ang pag - uusap ng dalawang bata
at sagutan ang mga tanong sa ibaba.
Overview

PAMPROSESONG MGA TANONG

________________________________________________________________________
51 53
________________________________________________________________________
1. Ano ang paksang pinag-uusapan ng dalawang bata?
2. Ano ang mga pangkat etnolinggwistikong sa Pilipinas na nabanggit sa
usapan? Respiratory and Circulatory Systems
3. Bukod sa nabanggit Working withmga
ano pa ang Other Organ
pangkat Systemssa
etnolinggwistiko
bansa?
4. Kabilang ka ba sa isa sa mga pangkat etnolinggwistiko sa Pilipinas?
5. Ano ang iyong mahihinuha tungkol sa pangkat etnolinggwistiko sa
Pilipinas batay sa pag-uusap ng dalawang bata?
Overview
6. Nakatulong ba ang pangkat etnolinggwistiko sa pagbuo at pag-unlad
ng kabihasnang Pilipino? Patunayan.
Gawain 2: Kilala Mo Ba Sila?
parts Pagmasdan
mo ang our bodies
mga larawan also
sa ibaba. require mo
Matutukoy proper
ba kungcare
saanand
maintenance.
rehiyon sa ItAsya
is just
silafitting to keep
nagmula going
? Ano angwith
mgaakatangian
healthy lifestyle to ensure
nila ,kultura
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. at ibathat
each
pangpart pagkakakilanlan.?
is maintained appropriately while ka
May kahawig getting the kanila?
ba sa most outfits
Bakitdiscovered
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us kaya?
howPagmasdan
the digestivemong
system mulibreaks
ang larawan?
down foodSagutan angyour
to nourish talahanayan
whole body. batay sa
kung ano ang alam mo tungkol sa kanila.


______________ ______________ ______________
molecules to and
______________ from the different parts
______________ of the body; and
______________
2. Infer how one’s
______________ lifestyle can affect
______________ the functioning of
______________
______________
respiratory and______________
circulatory systems. ______________
______________ ______________ ______________
______________ ______________
Respiratory system is made up of the organs ______________
______________ ______________ ______________
breathe. Just remember that
______________ the word respiration
______________ is linked to breathing.
______________
Circulatory system is responsible
______________ for distributing materials
______________ throughout the body.
______________
Overview
1. Ano ang napansin mo sa katanian at kultura ng mga Asyano sa larawan?
Pare-pareho ba sila? Bakit?
2. Ano ang pangunahing pagkakakilanlan ng mga Asyano?
3. Ano ang tawag sa pagpapangkat sa mga Asyano?
4. Ano ang batayan ng pagpapangkat ng mga Asyano?
5. Bakit magkakaiba ang kultura at wika ng mga Asyano?

________________________________________________________________________
54 52
________________________________________________________________________
6. Nakakaapekto ba ang pagkakaiba-iba ngtime
Suggested kultura at wika 8ngtomga
allotment: Asyano
10 hours
sa pagbuo at paghubog ng kabihasnang Asyano?
7. Bilang Asyano, paano mo maipapakita ang iyong pagpapahalaga sa
Respiratory
yaman ng kultura ng Asya? and Circulatory Systems
PAUNLARIN
Overview
Magaling! Natapos mo na ang unang pagsubok sa araling ito.
Sa bahaging ito ay inaasahang mas lalawak ang iyong kaalaman at
activities. It pang-unawa
is like a machinetungkolthat
sa is able toetnolinggwistiko
pangkat function with proper organization
ng Asya of
at kung paano
parts and ito systems. However,
nakaaapekto our bodies
sa pagbuo also require
at pag-unlad proper careAsyano.
ng kabihasnang
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. and
Maaari mongfitting to keep
balikan goingkasagutan
ang mga with a healthy lifestyleang
at maiwasto
maling sagot
each part iso maintained
konseptongappropriately
nabuo kungwhile merongetting
man.the most outfits
Pagtuunan
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps usng discovered
pansin ang
how the digestive system
babasahin breaksatdown
sa ibaba foodang
sagutan to nourish your whole
mga gawain. Handa body.
ka na ba?
Pangkat
respiratory systems Etnolingguwistiko sa Asya
Asyano ang mga taong naninirahan sa Asya. Nakikilala din sila
Atbatay sa bansang
the end pinagmulan
of this module, gaya
you are ng Pilipino
expected to: nagmula sa Pilipinas,
Japanese mula Japan, Vietnamese mula sa Vietnam. Maari ding
1.kilalanin
explain ang
the mechanism
mga Asyano on how
bataythesarespiratory and circulatory
pangkat etnolinggwistikong
systems work together to transport nutrients, gases, anday
kinabibilangan. Ano nga ba ito? Ang pangkat etnolinggwistiko
moleculessa
tumutukoy to and from the
pangkat ng different
mga taoparts sa of the body;
isang bansaand
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to na may
2.magkakaparehong
Infer how one’s wikalifestyle
,kultura atcan
etnisidad.
affectKalimitan ang isang bansa
the functioning
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and of
ayrespiratory
binubuo ngand iba’tcirculatory
ibang pangkat etnolinggwistiko
systems. kagaya ng Pilipinas.
Ilan nga ba ang pangkat etnolinggwistiko sa bansa ?
Ang wika ang isa sa batayan ng pagpapangkat ng tao sa Asya. Ito ay
may dalawang kategorya ang Tonal – kung saan ang kahulugan ng
salita at pangungusap ay nagbabago batay sa tono ng pagbigkas nito.
Gayacirculation
Take note that ng wikang means transportation
Chinese, Burmese,or Vietnamese.
movement inAng circles. Both
ikalawang
systems arekategorya
essentially
aymeant for each
ang stress o nonother.
tonalThe common
language purpose
– ang could not
pagbabago
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and sa be
tono
ng salita at pangungusap ay hindi nagpapabago sa kahulugan ng salita
at pangungusap nito. Ang wikang Cham at Khmer sa Cambodia ay ilan Overview
sa mga halimbawa nito.
Bakit mahalaga ang wika? Ang wika ang pangunahing gamit ng
tao sa pakikipagtalastasan sa kanyang kapwa. Sa pamamagitan ng wika
naipapahayag ng tao ang kanyang damdamin, napapaunlad niya ang
kanyang sarili at kapwa sa pamamagitan ng pakikipagtalastasan.

________________________________________________________________________
53 55
________________________________________________________________________
Sinasabing pangunahing batayan ang wika sa paghubog ng
kultura ng mga etnolinggwistiko. Ito ang nagsisilbing pagkakakilanlan ng
bawat pangkat. Kung Respiratory and
nais mong suriin Circulatory
ang Systems
kultura at kasaysayan ng
isang lahi, kinakailangan pag-aralan mo ang wika nito.
Sinasabi nga na sinasalamin ng wika ang kultura ng isang bansa. Ito
ang nagsisilbing pagkakakilanlan ng bawat pangkat. Kung nais mong
suriin ang kultura at kasaysayan ng isang lahi ,kinakailangan pag-aralan
Overview
mo ang wika nito. Sinasabi nga na sinasalamin ng wika ang kultura ng
isang bansa. Bukod dito ang wika din ang nagbubuklod sa tao upang
manatiling
Your bodynagkakaisa at nagpapahalaga
is a fascinating sa carry
creation that can kanilang kultura. Kaya’t
out incredible
mahalaga ang papel na ginagampanan ng mga pamahalaan ng bawat
bansa upang isulong ang pagkakaroon ng isang wika sa kanilang
bansa.
each part isSamantala
maintained, isa pang batayan
appropriately whilenggetting
pagpapangkat
the mostngoutfits
mga tao
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ay
discovered
ang etnisidad. Ang etnisidad ay mistulang kamag-anakan
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body. . Kapag ang
isang tao ay kinilala ng isang pangkat etnolinggwistiko bilang kasapi
dahil
Now, sa you
pagkakapareho ng kanilang
will learn how pinagmulan
the different
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning ofitinuturing
structures of thenila ang isa’t and
circulatory
isa bilang
respiratory malayong
systems work kamag-anakan.
together to transport oxygen-rich blood and nutrients to
Ang pagkakapare-pareho ng wika at etnisidad ang nagiging
and treatment of pagpapangkat
diseases affecting theItinuturing
respiratorynilang
and circulatory
batayan ng ng tao. systems.
ibang pangkat etniko
ang mga
At thetaong
end ofkaiba
this ang wika,you
module, etnisidad at kultura
are expected to: sa kanila. Ang
pagkakaiba- ibang ito ang pangunahing katangian ng mga Asyano.
1. ang
Subalit explain the mechanism
pagkakaiba-iba on ang
ring ito how dahilan
the respiratory and circulatory
ng pagkakaroon
mayamang kultura work
systems ng rehiyon.
togetherMatatagpuan sa bawat
to transport rehiyon sa
nutrients, Asya and
gases,
ang iba’tmolecules
ibang pangkat
to andetnolinggwistiko.
from the different Sa parts
TimogofSilangang
the body; Asya
and
matatagpuan ang mga Austro – Asiatic (Munda),
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning Dravidian at
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and Indo of
Aryan. Ang Ural – Altaic
respiratory and ,circulatory
Paleosiberian at Eskimo naman sa Hilagang
systems.
Asya. Dahil sa estratehikong lokasyon ng Hilagang Asya matatagpuan
Respiratory
dito system
ang iba’t ibang pangkat ng tao
is made upgaya ng organs
of the Turk, Afghan,
in the Kurd, Persian,
body that
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered helps us
Hittite, Assyrian, Jew, Armenian, Arab, Caanite, Lydian,
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. Sumerian,
Elamite,system
Circulatory Kassite,
is Hatti, Halde,for
responsible Hurri at Lyciane.
distributing Sa Timog
materials
parts and systems. However, our bodies also require proper care and Silangang
throughout the body.
Asya dalawang pamilyang linggwistiko ang makikita ang Austro
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both – Asiatic
ito ay
systems are ang mga wika
essentially meant ngformgaeachPilipino at Indonesian.
other. The common purpose Samantalang
could not be
matatagpuan sa Silangang Asya ang mga Sino – Tibetan, Indo – Aryan
at Hapones.
Overview
Maaari ding kilalanin ang mga pangkat etniko batay sa kanilang
panirahan. Tinuring na uplander ang mga naninirahan sa mataas na
lugar o kabundukan gaya ng Mangyan at Dumagat sa Pilipinas, Karen
at Hmong sa Thailand at lowlander naman ang naninirahan sa
kapatagan at baybay dagat gaya ng ethnic Lao ng Lao PDR, Kinh o Viet
sa Vietnman. Sa Pilipinas ano mang pangkat etniko ang naninirahan sa
ka patagan na alam mo ?Kabilang ka ba sa kanila? Karaniwan ang mga
pangkat etniko na nasa kapatagan ang mas marami ang bilang, sila din
ang may maunlad na pamumuhay. Ang sentro ng pamahalaan,
________________________________________________________________________
56 54
________________________________________________________________________
edukasyon, komersiyo, at iba ay matatagpuan dito. Samantalang ang
mga naninirahan sa kabundukan pakaunti ang bilang, sinisikap na
Respiratory
mapanatili ang andsaCirculatory
kanilang kultura Systems
kabila ng kakapusan sa mga
pangunahing pangangailangan at hamon ng makabagong panahon.
Anumang batayan ang gamitin sa pagkilala sa mga Asyano ang
mahalagang tandaan sa kabila ng pagkakaiba – iba ng wika , etnisidad
at kultura ang dapat manaiig sa bawat Asyano ay PAGKAKAISA.
Overview • *Hango sa Kabihasnang Asyano, Vibal Publishing House Inc. pahina 61 -63
PAMPROSESONG MGAcreation
TANONGthat can carry out incredible tasks and
parts and1. systems. However, batayan
Ano ang dalawang our bodies also require
sa pagpapangkat proper care and
ng etnolinggwistiko?
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestylesa
2. Kailan sinasabi na ang isang tao ay kabilang
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. isang pangkat
to ensure that
etnolinggwistiko?
3. Ano system
how the digestive ang dalawang
breaks uri
downng food
wika to
sanourish
Asya? Paghambingin
your whole body.at magbigay ng
halimbawa.
4.
Now, you Bakitwill
ang wikahow
learn angthepangunahing pagkakakilanlan
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of ng mga pangkat
of the circulatory and
etnolinggwistiko?
respiratory5.systems work together to transport oxygen-rich
Bakit mahalaga ang wika sa paghubog blood
ng kultura at and nutrients to ng
pagkakakilanlan
the different parts
mga of the body. You will also understand the prevention, detection,
Asyano?
At the end
GAWAIN of this module,
3: MAGSURI TAYOyou are expected to:

Sa gawaing ito mas kilalanin mo pa ang Asyano sa pamamagitan ng
systems work together
sa mga to transport
pangkat nutrients, gases,
etnolingguwistiko. andmga
mas malalim na pagsusuri Suriin ang
molecules to and from the different
teksto at sagutin ang pamprosesong tanong. parts of the body; and
Ang mamamayan ng Bhutan ay maaring hatiin sa tatlong pangkat
etniko –
RespiratoryNgalops,
systemSharchops
is made upatofLhotsampas.
the organs in the body that helps us
Overview
Ngalops ng Bhutan
Ang Ngalops ang bumubuo sa malaking bahagdan ng populasyon
ng Bhutan, karaniwan silang naninirahan sa gitna at kanlurang bahagi
ng bansa. Ang mga Ngalops ay pinaninimulang nagmula sa Tibet na
nakarating sa Bhutan nuong ika-walo (8) hanggang siyam (9) na siglo.
________________________________________________________________________
55 57
________________________________________________________________________
Sa ilang mga babasahin kilala ang mga Ngalops bilang “Bhote”
(mamamayan ng Bhotia/Bhutia o Tibet). Ang Ngalops ang nagdala ng
kulturang Tibetan Respiratory
at Buddhismo and Circulatory
sa Bhutan Systems
na hanggang sa
kasalukuyang panahon ay umiiral sa bansa. Ang kanilang wikang
Dzongkha ang pambansang wika sa Bhutan.
Karaniwan sa mga Ngalops na naninirahan sa mga kapatagan at
lambak ay nag-aalaga ng baka at nagsasaka. Pangunahing pananim ay
Overview
palay, patatas, trigo, at barley. Pag-aalaga at pagpapastol naman ang
pinagkakakitaan ng mga naninirahan sa mga kabundukan.
Ang kanilang tahanancreation
ay yari sa that canbato,
tabla, carryputik
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not beout incredible tasks and
at luwad. Kilala
activities. It is
rin sila salike a machine
pagtatayo ng mgathatmalalaking
is able to templo
functionnawith properna
tinatawag
dzongs. of
parts Angandmga systems.
dzongs ang However,
ginagamit ournabodies
tanggapan alsong require
pamahalaan.
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. properAngcare
hari and
maintenance.
ng Bhutan It is
at just fitting tongkeep
karamihan mgagoing
pinunowith ng a healthy lifestyle
pamahalaan
ay kabilang sa that
each Ngalops. Kontroladoappropriately
part is maintained nila ang pamahalaan.
while gettingMagingtheang
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us mostkanilang
outfits kultura
discovered
at tradisyon ay sinusunod ng lahat ng mga
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body.Bhutanese. Sinusuot pa rin
nila ang kanilang tradisyonal na kasuotan sa paaralan, opisina at mga
Now, you willlugar.
pampublikong learn Ang how mga
the different
kalalakihan
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of structures of the circulatory
ay nagsusuot ng Gho, and
hanggang tuhod na damit na nakatupi sa likod at tinatalian
molecules to and from the different parts of the body; and sa baywang
ng sinturon
the different partsna of tinatawag
the body. na Youkera. Mayroon
will also din silang
understand
systems work together to transport nutrients, gases, and thescarf o kabney
prevention, na
detection,
may iba’tofibang
and treatment kulayaffecting
diseases dependethe sarespiratory
katatayuan
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory andsacirculatory
lipunan. Samantala,
systems.
ang mga kababaihan ay nagsusuot ng kira (kapirasong tela na hugis
At the end
rektangular) of this module,
na hanggang sakong youang are expected
haba to:
na nilalagay
At the end of this module, you are expected to: ng sinturon.
Nagsusuot din sila ng scarf na tinatawag na rachu. Ang kasuotang ito
ng mga1. explain
Bhutanese theay mechanism
nagmula saon mga how the respiratory and circulatory
Ngalops.
Sa mahabangtopanahon,
molecules and fromnapanatili ng mga
the different Ngalops
parts of theang
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to kanilang
body; and
kultura at tradisyon. Masasalamin ito sa kanilang
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning pang-araw-araw
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and na of
pamumuhay hanggang
respiratory sa kasalukuyan.
and circulatory systems. Subali’t sa matagal na
panahon, nanatili ang Bhutan bilang isang bansang agrikultural at
Respiratory
kabilang sa mga system
bansang papaunlad
is made up ofpa thelamang.
organs in the body that helps us
Overview

Balinese ng Indonesia

________________________________________________________________________
58 56
________________________________________________________________________
Ang pangkat Balinese ay matatagpuan sa kapuluan ng Bali,
Lombok at kanlurang bahagi ng Sumbawa sa Indonesia. Hinduism ang
pangunahingRespiratory
relihiyon nila. Ang and Circulatory
kultura ng Balinese Systems
ay nag- uugat sa
ispiritwalidad,Working with Other
relihiyon, tradisyon at sining.Organ
Para saSystems
mga Balinese ang
relihiyon ay sining. Karamihan sa mga Balinese ay mga magaling sa
sining, ginagamit nila ang kanilang libre oras sa pagpipinta, paghahabi,
paglililok at paglalagay ng iba’t ibang dekorasyon sa mga pampublikong
Overview lugar, at maging sa kanilang mga tahanan. Kaya’t hindi
nakapagtatakang ito ay karaniwang dinarayo ng mga turista dahil sa
makulay na sining, tradisyon, magagandang dalampasigan at ang mainit
Your na body is a fascinating
pagtanggap creation
ng Balinese sa that can carry
kanilang out incredible tasks and
mga bisita.
Hindi rin pinalalampas ng mga turista na masaksihan ang
tradisyunal na sayaw kung saan ang galaw ng mata at kamay, maging
ekspresyon ng mukha ay mahalaga.
how the digestive systemLahat ng bagaydown
breaks na makikita
food to sa Bali ayyour
nourish maywhole
kinalaman
body.sa kanilang
paniniwala sa kanila mga diyos at diyosa, at mga ispiritu mabuti man o
Now, masama. Para sa
you will learn how mgatheBalinese
differentang araw, puno,
structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of of thepalayan at maging
circulatory and
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients tosa
mga bato ay may ispiritu. Kaya’t sila ay
molecules to and from the different parts of the body; and nakikipamuhay ng maayos
the different mga
partsito.
of the body. You will also understand the prevention, detection,
and treatment of diseases affecting the pinagkukunan
respiratory and din
Bukod sa turismo, circulatory systems.ng mga
ng kabuhayan
Balinese ang pagsasaka dahil sa matabang lupa at mainam na klima ng
lugar. Karaniwan nilang pananim ay palay, tsaa, kape, tabako, cacao,
1.niyog, gulay,
explain the at prutas. Maunlad
mechanism on how dinthe
ang industriya and
respiratory ng pangisdaan
circulatoryat
pagtatanim
systems ng seaweeds.
work together to transport nutrients, gases, and
Dalawang mahalagang samahan parts of the
ang may body; and
mahalagang papel na
2.ginagampanan
Infer how one’s lifestyle can affect the functioning
sa mga Balinese. Ang Subak at ang Banjar ng bawat
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and of
respiratory and
pamayanan. Angcirculatory
Subak systems.
ay samahang pang-irigasyon ana
angpangunahing tungkulin ay pagandahin, pagyamanin at isaayos ang
Respiratory system ispang-agrikultural
mga gawaing made up of the organs in the body that
ng pamayanan. helps us
Samantalang
breathe. Just remembertungkulin
pangunahing that thengwordBanjarrespiration is linked
ang pagsasa-ayos ng to
mgabreathing.
gawain sa
Circulatory pamayanan
system is responsible for distributing materials throughout
gaya ng kasal, libing at pagsasaayos ng mga templo.
Overview

Manchu ng China
________________________________________________________________________
57 59
________________________________________________________________________
Ang China ay mayroon limaput anim (56) na pangkat
etnolinggwistiko na may kanya-kanyang wika ,kultura at tradisyon ang
isa dito ay ang mgaRespiratory
Manchus. Noongand ika 17Circulatory Systems
siglo ang mga Manchus ay
mas kilala bilang Jurchen , Jurced o Juchen. Sinasabi na ang mga
Manchus ay nagmulaWorking withbahagi
sa sa hilagang Other Organ
ng China, Systems
ang probinsiya
ng Liaoning. Sa paglipas ng panahon ito ay tinawag na Manchuria hango
sa mga Manchus.
Overview Tuwing ika 13 araw ng pangsampung (10) buwan sa kalendaryo

ng China, ipinagdiriwang ng mga Manchu ang Banjin Festival. Layunin
ng pagdiriwang na ito na alalahanin ang ang araw kung saan pinalitan
ni Your body is Huangtaiji
Emperador a fascinating angcreation
Nuzhenthatbilang
can carry out incredible
Manchu. Para sa tasks
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be mga and
activities.
ManchuIt isito
likeang
a machine
araw ng that is able
kanilang to function
pagsilang. with sinusuot
Kaya’t proper organization
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both nila ang of
partskanilang
and systems.
tradisyonalHowever, our bodies
na kasuotan, also require
nagsasaya proper care
sa pamamagitan
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. ng and
maintenance.
kantahan Itatissayaw,
just fitting
tandato ng
keep going pasasalamat.
kanilang with a healthy lifestyle to ensure that
Ang mga sinaunang Manchu ay naninirahan sa tinatawag na
pocket house nahahati sa tatlong bahagi, kung saan makikita sa
pinakagitna
Now, you ang kusina.
will learn howAng themagkabilang bahagi ng
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of pocket
of the house and
circulatory
makikita ang silid - tulugan at sala. Sa mga dingding ng pockethouse
makikita ang brick beds na tinatawag na Kangs na pinapainitan sa mga
buwan ng taglamig. Ang matatandang miyembro ng pamilya ay
natutulog sa kanlurang kang, mga kabataan ay sa Hilagang kang at
samantalang
At the end angof silangang
this module, bahagi ay ginagamit
you are expected to:na sambahan sa
kanilang mga ninuno.
Bihasa ang mga Manchu sa pagsakay sa kabayo at pagpana,
dahilan upang magalugad at makabisa nila ang kagubatan at
bulubundukin sa kanilang lugar. Simula sa pagkabata, tinuturuan na
silang2.mangaso
Infer how gamitone’s lifestyle cansa affect
kahoy. the functioning
ng of
ang sibat na yari Sa panahon
pagbibinatarespiratory and circulatory
at pagdadalaga systems.
tinuturuan naman sila ng pagsakay sa
kabayo. Maging ang pagtalon sa tumatakbong kabayo ay ginagawang
libangan ng mga Manchu.
CirculatoryKaraniwang
system is responsible
hanapbuhay for ng mga Manchu
distributing na throughout
materials naninirahanthe
parts and systems. However, our bodies also require proper care and sabody.
lambak at kapatagan ay pagsasaka. ang pangunahing pananim ay ang
soybean,
systems mais, millet,
are essentially tabako,
meant at mansanas.
for each other. TheAng mga nainirahan
common naman
purpose could not be
sa malalayong kabundukan
attained without the other system. ay nangunguha ng ginseng, mushroom, at
iba pang puwedeng pagkakitaan. ang mga Manchu na naninirahan sa
mga lungsod na nakapag-aral ay nagtatrabaho sa mga pagawaan. Overview


________________________________________________________________________
60 58
________________________________________________________________________

Overview
maintenance. It is Isa justang
fitting
mga to Tajik
keepsa going
mga with a healthy
sinaunang tao lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. sa daigdig.to ensure
Ayon sathat
mga
each part isarkeologo
maintained appropriately while getting the most outfits
sila ay naninirahan sa Tajikistan simula pa ng huling bahagi
how the digestive systemng
ng panahon breaks down (Panahon
Paleolitiko food to nourish your whole
ng Lumang Bato).body.
Ang Tajikistan
ay isang mabundok na bansa. Ang mataas nitong kabundukan ay
Now,nababalot
you will learn
ng yelohow dahilthesa different
lamig ng structures
temperatura, of isa
therito
circulatory
ang bundok andng
respiratory systems
Pamir. Sa work
bundok together
na ito,to ang
transport
snow ayoxygen-rich
nakaharang blood and nutrients
sa mga to
daan dahilan
the differentkung
partsbakit
of themahirap
body. You angwill also understand
transportasyon
sa loob ng mahigit detection,
na anim na
buwan taun – taon.affecting the respiratory
Sa matabang lambak
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory andnacirculatory
malapit sasystems.
ilog, naninirahan
ang mga Tajik kung saan ang panahon ng tag–araw ay mahaba at
Atmainit.
the end Angoflugar
this namodule, you aresa expected to: kaya’t ang karaniwang
ito ay mainam pagsasaka
1.pangunahing
explain thegawain mechanism ng naninirahan
on how the sa lugar na ito ay
respiratory
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems. and ang pagtatanim
circulatory
ng bulak, butil, gulay, oliba, igos at citrus. Mayroon ding nag – aalaga at
nagpapastol ng hayop. Ang iba naman ay mas pinipili ang lumipat sa
mga lungsod upang magtrabaho sa mga pagawaan ng tela, bakal at iba
pang industriya.
Sa matagal na panahon, napanatili ng Tajik ang sinaunang
Respiratory
kultura atsystem
tradisyon is made up of the
ng kanilang mgaorgans
ninuno.inMatibay
the body
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered ang that helps usng
samahan
breathe. Just remember pamilya
kani–kanilang that thenaword nag –respiration is linkedmga
ugat pa sa kanilang
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that to ninuno.
breathing.
Ang
Circulatorylahatsystem ng iskasapi
responsible for distributing
ng pamilya mula sa materials
pinakaninuno the body.sa
hanggang
pinakabata ay means
sama–samang naninirahan
transportation or movement sa in
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization ofisang tahanan.
circles. Both
Masasalamin din ang matibay na samahan ng
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not bepamilya
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and sa pagpapatakbo
at pagpapa–unlad
attained without the other system. ng kanilang kabuhayan. Isa pang katangian nila na
nag–ugat pa sa kanilang mga ninuno ay ang pagiging maasikaso nila sa
kanilang mga panauhin.
Overview
Dahil sa lamig ng panahon, karaniwang makakapal ang kasuotan

ng mga Tajiks. Ang mga babae ay karaniwang nagsusuot ng makukulay
at mahahabang kasuotan. Kapag lumalabas, nagsusuot din sila ng
balabal na nailalagay sa ulo o kaya sa leeg na nagbibigay proteksyon
sa kanila sa lamig ng panahon. Ang mga kalalakihan ay nagsusuot ng
makakapal na sombrero at scarf na nakatali sa kanilang baywang na
tinatawag na rumol.
________________________________________________________________________
59 61
________________________________________________________________________
Karaniwan din na ang mga kalalakihan ay makikita sa
Respiratory
Chaikhanas – teahouse, sa lugar na and Circulatory
ito nagtitipon Systems
upang talakayin ang
mahahalagang isyu na may kinalaman sa kanilang buhay. Isinasagawa
Working
nila ito habang umiinom ng tsaa. with Other Organ Systems
Makikita din ang yaman ng kultura Tajikistan sa mga makukulay
na tela na karaniwang hinahabi at nilalagyan ng iba’t ibang mga disenyo.
May mga karpet na nakasabit din sa mga dingding nagpapakita ng
Overview
kanilang kahusayan sa pagbuburda. Ang mga inukit na bato at kahoy ay
makikita sa mga tahanan at maging sa mga monument at mosque sa
Your body
kanilang is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and
lugar.

Arabs ng Kanlurang
1. explain the mechanism on how theAsyarespiratory and circulatory
Ang mga Arabo ay matatagpuan sa Kanlurang Asya, Arabic ang
kanilang molecules to and from
Sila the different
taongparts of the body; and
wikang ginagamit. ay mga lagalag o nodamic na
2. Infer
nagmula sa Arabian Peninsula na mas kilala bilang Bedouins. of
how one’s lifestyle can affect the functioning
respiratory
Pagpapastol ng tupa,and circulatory
kambing systems.
at kamelyo sa malawak na disyerto ang
kanilang pinagkukunan ng kabuhayan. Samantalang ang mga Arabs na
may permanenteng tirahan ay nagtatanim ng date, cereal at iba pa sa
oasis. Ito din ang nagsisilbing sentro ng kalakalan kung saan ang mga
Circulatory
caravansystem is responsible
ay nagdadala ng mgafor distributingivory
pampalasa, materials
at mgathroughout the
ginto mula
sabody.
Taketimog
note na circulation
thatbahagi meansngtransportation
ng peninsula or movement in circles. Both
Arabia at sa Africa.
Islamtheang
attained without otherpangunahing
system. relihiyon ng mga Arabs. Dahil sa
relihiyon, nagkakaisa ang mga Bedouins at ang mga naninirahan sa may
oasis. Ang kultura at tradisyon ng mga Arabs ay nakabatay sa mga aral Overview
ng relihiyong Islam. Sa paglipas ng panahon, ito ay lumaganap sa
Kanlurang Asya at sa iba’t ibang bahagi ng daigdig.


________________________________________________________________________
62 60
________________________________________________________________________
1. Paano mo Respiratory
ilalarawan ang iba and
pangCirculatory Systems
pangkat etnolinggwistiko sa Asya?
Gawin mong Working with
batayan ang Other
pisikal na Organ Systems
anyo, pananamit, paraan ng
pamumuhay at wika.
2. May iisa bang pagkakakilanlan ang mga pangkat etnolinggwistiko sa
Asya? Bakit?
3. Anong mahalagang aspeto ng kultura ang nagbibigkis sa mga Asyano?
Overview4. May kaugnayan ba ang heograpiya sa uri ng pamumuhay ng pangkat
etnolinggwistiko sa Asya? Pangatwiranan.
Your5. body
Paanois anakatulong
fascinatingang pangkat
creation thatetnolinggwistiko sa pagbuotasks
can carry out incredible
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be at pag-
and
unlad ng Kabihasnang Asyano?
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
Sa bahaging ito, pagtitibayin mo ang mga nabuong pag-unawa
Now, you willpaksa.
ukol sa learn Inaasahan din na structures
how the different sa bahaging
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of ito circulatory
of the ay kritikal and
mong
masusuri ang impluwensiya/kaugnayan ng pangkat etnolingguwistiko sa
pagbuo at pag-unlad ng kabihasnang Asyano.
Gawain
At the 4:
endPagsusuri ng Balita
of this module, you are expected to:
1. explain theatmechanism
Basahin on how
pag-aralan ang balitathe respiratory
tungkol and circulatory
sa Bangsamoro Framework
systems
Agreement. work together
Sa pag-aaral to transport
na gagawin, pagtuunannutrients,
ng pansingases, and
ang nilalaman,
molecules
organisasyon, to and from
mensahe, the differentatparts
pagkamalikhain, of the body; and
kapakinabangan ng binasang
lathalain. Pagkatapos,
2. Infer how one’ssagutan ang mga
lifestyle canpamprosesong
affect the tanong sa susunod
functioning
Now, you will learn how the different structures of the circulatory andof na
pahina.respiratory and circulatory systems.
breathe. JustBangsamoro
remember Agreement,
that the word susuportahan
respiration is ng linked
iba pang grupo sa
to breathing.
Mindanao —MILF
Circulatory Published
system January
is responsible for distributing materials throughout the body.
27, 2014 11:16am
Inaasahan
systems are essentially meantngforMoro
each Islamic
other.Liberation
The commonFront purpose
o MILF na susuportahan
could not be
ng iba pang grupo sa
attained without the other system. Mindanao ang kasunduang bubuo sa Bangsamoro na
papalit sa kasalukuyang Autonomous Region for Muslim Mindanao (ARMM).
Overview
"Ito, una, may iba pang mga grupo ng Bangsamoro combatants na
nakikipaglaban sa gobyerno ng Pilipinas ngunit lahat na Bangsamoro na
nakikipaglaban, ang layunin nila maitatag ang gobyerno ng Bangsamoro," ani
MILF vice chairman for political affairs Ghadzali Jaafar sa panayam nitong
Linggo sa radio dzBB.

________________________________________________________________________
61 63
________________________________________________________________________
"Kung ang agreement na ito lalagdaan ng gobyerno ng Pilipinas at
MILF for and in behalf of the Bangsamoro, susuportahan ito," dagdag nito
Respiratory
Matapos lagdaan and
ang pinakahuling Circulatory
annex ng BangsamoroSystems
Framework
Agreement nitong Sabado, inaasahan namang pirmahan ang Comprehensive
Agreement on the Bangsamoro ngayong taon, ayon kay Jaafar.
Ang mas komprehensibong kasunduang ito ang siyang magtatatag ng
Bangsamoro na papalit sa kasalukuyang ARMM sa Mindanao.
Overview “Maaring malagdaan ito sa kalagitnaan ng taong 2014,” aniya.
Para kay Miriam Coronel-Ferrer, kinatawan ng gobyerno sa peace panel, ang
Your body
lagdaan is a fascinating
na nagaganap creationsathat
nitong Sabado can carry
pagitan out incredible
ng pamahalaan tasks
at MILF
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be ay and
activities. It is likengatiwala
nagpapakita machine that is able
ng nasabing grupotokay
function withBenigno
Pangulong proper Aquino
organization
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both III. of
“Nakita din namin na ang MILF ay buo ang loob na magkaroon ng
transformation,” fittingpatonito.
dagdag keep going with a healthy lifestyle to ensure that
Halos 120,000 katao ang nasawi samantalang dalawang milyong katao naman
ang lumisan sa kanilang mga tahanan dahil sa apat na dekadang iringan sa
pagitan ng MILF at ng pamahalaan, ayon sa isang report ng Reuters. —
Rouchelle R. Dinglasan/KG, GMA News
PAMPROSESONG the respiratory and circulatory systems.
MGA TANONG

1. Ano ang nilalaman ng “framework agreement” ng gobyerno at Moro Islamic
Liberation 1.
Front (MILF)the mechanism on how the respiratory and circulatory
explain
2. Paano ito nakatulong upang mapanatili ang kapayapaan sa Mindanao?
3. Sa kasunduang ito napangalagaan ba ang pagkakakilanlan o identity ng mga
Muslim bilangmolecules to and from the different parts of the body; and
isang pangkat etnolinggwistiko? Patunayan.
2. Infer how
4. Bakit mahalagang one’s
panatilihin anglifestyle
kapayapaancansa affect the Makakaapekto
Mindanao? functioning of
ba ito sa mgarespiratory and circulatory
pangkat etnolinggwistiko nasystems.
naninirahan sa mga nabanggit na
lugar? Patunayan.
Gawain Just
breathe. 5: Synthesis that the word respiration is linked to breathing.
remember Journal
Sa talahanayan, isulatmeans
mo sa unang hanay ang
transportation iyong mga isinagawa
or movement in circles. at
Both
sinagutan. Ang iyong natutuhan naman ang iyong ilalagay sa ikalawang
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be hanay.
Sa pinakahuling
attained without thehanay,
otherisulat mo kung paano mo magagamit sa pang-araw-
system.
araw na buhay ang mga ito. Maaari mong simulan ang pagsasagot. Gawin ito
sa iyong kuwaderno. Overview


________________________________________________________________________
64 62
________________________________________________________________________
SYNTHESIS JOURNAL
Respiratory
Mga Gawain and Circulatory
Mga Natutuhan Paano Systems
Ito Magagamit
ILIPAT AT ISABUHAY
Overview
Dahil maayos mong natapos ang mga nakalipas na gawain at
may sapat na pang-unawa ka na sa impluwensiya ng pangkat
Your etnolingguwistiko
body is a fascinating sa creation
pagbuo that can carry ng
at pag-unlad out kabihasnang
incredible tasks
systems are essentially meant for each other. The common purpose could not be and
Asyano,
activities. It siguradong
is like a machine
handathatka isnang
able to functionang
simulan withsumusunod
proper organization
na gawain.
parts and Inaasahang
systems. However,
isasabuhayour mo bodies
ang mgaalso require
kaalaman proper care and
at pang-unawang
Circulatory system is responsible for distributing materials throughout the body. iyong
maintenance. natutuhan.
It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that
Gawain 6: REFLECTION
Batay sa mga tekstong iyong nabasa, gumawa ng isang repleksyon na may
kinalaman sa pagpapahalaga sa pangkat etnolingguwistiko. Pumili ng ng isang
paksa sa ibaba:
a. Responsableng
and treatment mamamayan
of diseases affecting na and
the respiratory may paggalang
circulatory
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory sa pangkat
systems.
etnolingguwistiko?
At
b. the end of this module,
Makatarungang yousa
pakikitungo are expected
pangkat to:
etnolingguwistiko?
c. Pangangalaga sa kapakanan bilang mamamayan at
1. explain
kapakanan thengmechanism on how the respiratory and circulatory
pangkat etnolingguwistiko?
2. Infer how RUBRIK PARA SAcan
one’s lifestyle REPLEKSIYON
affect the functioning of
respiratory and circulatory systems. Nakuhang
Pamantayan Deskripsyon Puntos
how the digestive system breaks down food to nourish your whole body. Puntos
Respiratory system Nakapaloob
is made upsa of
repleksiyon
the organsang
breathe. Just mahahalagang impormasyon
remember that the word respiration is linked
Nilalaman 60 to breathing.
ukol sa pagiging responsable at
makatarungang mamamayan.
Malikhain ang pagkakasulat ng
systems are essentially meant for eachpumili
repleksiyon, other. The
ang common
may- purpose could not be
attained without the otherakda
system.
ng mga angkop na salita
Estilo upang maipahayag ang kanyang 30 Overview
saloobin ukol sa pagiging
responsable at makatarungang
mamamayan.
Nasunod ang lahat ng mekaniks
Mekaniks
Working with Other Organ Systems 20
sa pagsulat ng repleksiyon.
Respiratory and Circulatory SystemsKabuuang Puntos

________________________________________________________________________
63 65
________________________________________________________________________
Aralin
Module 4: 4 Yamang Tao ng Asya
ALAMIN Working with Other Organ Systems
Matapos mong kilalanin ang mga Asyano sa iba’t ibang rehiyon

sa Asya, simulan mo namang alamin ang kapal at dami ng mga Asyano
Overview
sa bawat rehiyon. Pagtuunan din ng pansin ang epekto ng populasyon
sa pagbuo at pag-unlad ng Kabihasnang Asyano. Sa Pilipinas, paano
nakakaapekto
Your body is ang populasyon
a fascinating sa pag-unlad
creation nito?outGusto
that can carry mo bang
incredible
malaman ang lahat ng kasagutan sa mga tanong na ito? Simulan mong
tuklasin sa pamamagitan ng pagsagot sa mga sumusunod na gawain.
Gawain
each part 1:
is AKO AT ANG
maintained AKING while
appropriately PAMILYA
getting the most outfits discovered
Sagutan ang bio-data na may impormasyon tulad ng iyong pangalan,
pangalan Now,ng you
iyongwill learn
ama’t ina,how the different
kanilang structures of
edad, hanapbuhay
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of ng the
mgacirculatory
magulang,and
respiratory
kita ng mgasystems work together
magulang/pamilya to transport
sa loob ng isangoxygen-rich
buwan, antas
molecules to and from the different parts of the body; and blood and nutrients to
ng pinag-aralan
the different
ng mga parts ofpangalan
magulang, the body.atYou
edadwillngalso
iyongunderstand the prevention,
bawat kapatid
systems work together to transport nutrients, gases, and at kanilangdetection,
antas
ng pinag-aralan.

BIODATA

Pangalan: __________________ Edad: __________ Kasarian: _____
2. Infer
Tirahan: _________________________________________________
how one’s lifestyle can affect the functioning of
Petsa ng Kapanganakan: _______________________________
Lugar ng Kapanganakan:
Respiratory ____________________________________
system is made up of the organs in the body that helps us
Pangalan that the word respiration is linked to breathing.
ng Ama: _________________________________________
Hanapbuhay: __________________________ Edad: _____________
Hanapbuhay: meant forAntas
__________ each ng
other. The common
Pinag-aralan: purpose could not be
________________
Pangalan ng Ina: _________________________________________
Overview
Hanapbuhay: __________________________ Edad: _____________
Hanapbuhay: __________ Antas ng Pinag-aralan: ________________
Kita ng mga magulang sa loob ng isang buwan: ___________________

________________________________________________________________________
66 64
________________________________________________________________________
Mga Kapatid:
Respiratory
1. ___________________ and Circulatory
Edad:_____ Systems
Antas ng Pinag-aralan: _____
Working
2. ___________________ with Other
Edad:_____ AntasOrgan Systems
ng Pinag-aralan: _____
3. ___________________ Edad:_____ Antas ng Pinag-aralan: _____
4. ___________________ Edad:_____ Antas ng Pinag-aralan: _____
Overview
PAMPROSESONG MGA creation
TANONG that can carry out incredible tasks and
parts 1.andIlansystems. However, our bodies also require proper care and
kayo sa pamilya?
2. Nakakaapekto
maintenance. ba ang
It is just fitting laki ogoing
to keep liit ngwith
pamilya sa antas
a healthy ng pamumuhay
lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. nito?
to ensure that
Bakit ?
how the3.digestive
Nakakaapekto
system ba ang down
breaks edukasyon
food tosa pag-unlad
nourish ng kabuhayan
your whole body. ng isang
pamilya? Pangatwiranan
4. Naniniwala
Now, ka ba how
you will learn na ang
the anak ay kayaman
different structuresngofmga
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of the magulang/pamilya?
circulatory and
Bakit?
Gawain 2: Picto-Analysis
Patuloy ang pagdami ng bilang ng tao sa asya at sa buong daigdig.
Suriin mo ang larawan sa ibaba at sagutan ang mga pamprosesong tanong.
Overview


________________________________________________________________________
65 67
________________________________________________________________________
PAMPROSESONG MGA TANONG Suggested time allotment: 8 to 10 hours
1. Tungkol saan ang larawan?
Respiratory
2. Batay sa iyong pagsusuri, and Circulatory
ano ang maaaring mahinuha moSystems
tungkol sa
larawan?
3. Ano’ng katanungan ang nabuo sa iyong isipan sa pagsusuri mo sa
larawan?
4. Sa iyong palagay, saan maaaring makuha ang kasagutan sa mga
nabuo mong katanungan?
Overview
PAUNLARIN
parts and Sa bahaging
systems. ito ay our
However, inaasahan
bodies naalsomasrequire
lalawakproper
ang iyong
care and
kaalaman at pang-unawa tungkol sa yamang tao ng Asya at kung paano
eachito nakaapekto
part sa pagbuo
is maintained at paghubog
appropriately whileng kabihasnang
getting the mostAsyano.
outfits Maaari
mong balikan ang mga kasagutan at katanungan na iyong nabuo sa
unang bahagi ng yunit na ito upang mapagtibay ang tamang kasagutan
at Now,
maiwasto
you ang
will maling sagotthe
learn how o konseptong nabuo kung
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of meron
of the man.
circulatory and
Gawain
and 3: Pagsusuri
treatment ng Teksto
of diseases affecting the respiratory and circulatory systems.
At theang
Basahin end of this
teksto sa module, you are expected
ibaba. Pagkatapos, to:mga datos ukol sa
suriin ang
populasyon at sagutan ang mga pamprosesong tanong.
ANG LUMALAKING
systems BILANG
work together to NG MGA ASYANO
transport nutrients, gases, and
Napakahalagang salik sa kaunlaran ng isang bansa ang kanyang
mamamayan. Ang paglaki ng populasyon ay may matinding implikasyon sa
respiratory and
aspetong pangkabuhayan circulatory
ng isang lugar. systems.
Ang mabilis na paglaki ng populasyon ng daigdig ay isa sa pinakamatinding
krisis na kinahaharap ng kasalukuyang panahon. Tinatayang 250,000 katao
ang dumaragdag that ng
sa populasyon thedaigdig respiration
word bawat is linked toumaabot
araw. Sumakatwid, breathing.
Circulatory
sa karagdagangsystem is responsible
mahigit for distributing
na 90 milyong katao angmaterials throughout
kinakailangang
pakainin
Take
bawatnote Nasacirculation
taon.that kontinente ngmeans
Asyatransportation or movement
ang tatlong bansang in circles. Both
may pinakamalaking
populasyon
systems are sa daigdig- meant
essentially ang China, India,
for each at Indonesia.
other. The commonSa purpose
kasalukuyan,
could ang
not be
Pilipinas ay pampito sa mga
attained without the other system.bansang may pinakamalaking populasyon sa
buong Asya. Ang populasyon nito ay umaabot sa 98 milyong katao sa
kasalukuyan. Overview
Dapat nating malaman na ang mabilis na pagdami ng tao ay

nangangahulugang karagdagang presyur sa likas na yaman ng mundo. Ang
hamon ng lumalaking populasyon ay nararapat tugunan ng mga pamahalaan
ng mga bansang Asyano bago maging huli ang lahat.

________________________________________________________________________
68 66
________________________________________________________________________
Kung ating susuriin, ang paglaki ng populasyon
Suggested at kaunlaran
time allotment: 8 to 10 ng isang
hours
bansa ay malaking ugnayan. Hindi ba't maari nating sabihing ang likas na
yaman ay may hangganan, samantalang ang pangangailangan ng
sangkatauhan ayRespiratory and Circulatory
tila walang katapusan? Systems
Sa kasalukuyang panahon, ang
mabilis na pagdamiWorking with Other Organ Systems
ng tao ay nakapagpapalala sa matinding suliranin ng
kahirapan at gutom na nararanasan ng mga bansa sa Asya, at maging sa
pagkasira ng kapaligiran.
Overview


Overview


________________________________________________________________________
67 69
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
70 68
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
69 71
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
72 70
________________________________________________________________________
Gawain: Datos-suri Suggested time allotment: 8 to 10 hours

1. Ano ang sampung bansa sa Asya na may pinakamalaking populasyon?
Saang rehiyon sa Asya ito kabilang?
2. Bakit malaki kaya malaki ang populasyon ng mga rehiyong/bansang ito?
Overview3.Ano ang population growth rate? Bakit mahalaga na malaman at masuri ito?
4. Anong mga bansa ang may batang populasyon? matandang populasyon?
5. Ano ang implikasyon ng pagkakaroon ng batang populasyon?Matandang
populasyon?
6. Ano
activities. like life
It is ang expectancy?Anong
a machine that is ablemga bansa sa
to function Asya
with ang organization
proper
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both may of
pinakamataas na life expectancy? Pinakamababang
parts and systems. However, our bodies also require proper care and life expectancy?
7. BakitItkinakailangang
maintenance. is just fitting tomabatid ang life
keep going withexpectancy sa isangtobansa?
a healthy lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. ensure that
8. Nakaaapekto baa ng kasarian sap ag-unlad ng isang bansa?
Pangatwiranan.
how the9.digestive
Anong mga system
bansa breaks down
sa Asya food
ang mayto mataas
nourishna
your wholerate?Saang
literacy body. rehiyon
sa Asya matatagpuan ang mga bansang ito? Bakit mataas ang literacy rate
Now, you bansang
will learnito?how the different structures of the circulatory and
sa mga
respiratory systems
9. Anong mgawork
bansa together
ang may to transport oxygen-rich
pinakamababang
molecules to and from the different parts of the body; and blood
literacy andSaang
rate? nutrients to
rehiyon
sa Asya
the different parts matatagpuan
of the body. You angwill
mga bansang
also ito? Bakit
understand
systems work together to transport nutrients, gases, and mababa ang
the prevention, literacy
detection,
rate sa mga bansang ito?
10. Ano ang implikasyon ng literacy rate sa pag-unlad ng isang bansa?
11. At
Maythekaugnayan
end of this bamodule, you aresa
ang edukasyon expected
antas ngto:pag-unlad ng isang
bansa? Bakit?
1. explain
12.Ano ang mga the mechanism
bansa sa Asya ang on how
may the respiratory
mataas na antasand
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory systems. ng circulatory
pandarayuhan?Ano ang
mgamolecules
dahilan nito? to and from the different parts of the body; and
13. 2.
Paano
Infer how one’ss isang
nakakaapekto lugar can
lifestyle /bansa ang pandarayuhan?
affect the functioning of
14. Kung ikaw ay mabibigyan pagkakataong lumipat ng lugar upang tirahan,
anong mga
aspeto angsystem
Respiratory iyong isasaalang-alang?
is made up of theBakit ? in the body that helps us
organs
15. Ano ang GDP? Ano ang mga bansa ang may mataas na GDP?Mababang
GDP?
Circulatory system
16. Balikan angis datos
responsible for distributing
ng populasyon ng mga materials
bansangthroughout
parts and systems. However, our bodies also require proper care and the body. ba
ito , may kinalaman
Take noteang that circulation
populasyon sa means transportation
kalalagayang or movement
pangkabuhayan nito.? in circles. Both
systems 17.are
Anoessentially meant forrate?
ang employment eachAno other.
angThemgacommon
bansangpurpose could na
may mataas
Your body is a fascinating creation that can carry out incredible tasks and not be
unemployment rate?
attained without the other system. Mababang unemployment rate?
18. Paano nakakaapekto sa isang bansa mataas ang unemployment rate
nito? Overview


________________________________________________________________________
71 73
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
74 72
________________________________________________________________________

Overview


systems are essentially meant
PAGNILAYAN for each other. The common purpose could not be
AT UNAWAIN
Sa bahaging ito pagtitibayin mo ang mga nabuong pag-unawa ukol sa Overview
paksa. Inaasahan din na sa bahaging ito higit kang makapagninilay sa
kaugnayan / impluwensiya ng populasyon sa pagbuo at pag-unlad ng
kabihasnang Asyano.

________________________________________________________________________
73 75
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
76 74
________________________________________________________________________

Overview


Overview


________________________________________________________________________
75 77
________________________________________________________________________
ILIPAT AT ISABUHAY
Overview
Gawain:ItReflective Journal
activities. is like a machine that is able to function with proper organization of
parts andisang
systems. However,
mag-aaral, ano angour bodies
iyong sarilingalso require
saloobin proper carengand
Bilang sa pagkakaroon
maliit o malaking fitting Ipaliwanag
pamilya. to keep going
angwith a healthy lifestyle to ensure that
sagot.
_________________________________________________________________
___ respiratory and circulatory systems.
_________________________________________________________________
respiratory
_ systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to

Tandaan
Overview


________________________________________________________________________
78 76
________________________________________________________________________

Overview

PANGHULING PAGTATAYA

1. Nahahati sa limang rehiyon ang Asya: Hilaga, Kanluran, Timog, Timog-
systems
Silangan, work Asya.
at Silangang together to transport
Tinatawag nutrients,
na heograpikal gases,
at kultural
the different parts of the body. You will also understand the prevention, detection, andang
na sona
molecules to and from the different parts of the body;
mga rehiyong ito dahil isinaalang-alang sa paghahati ang mga aspetong pisikal,
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to and
2. Infer
historikal how one’s
at kultural. Kumparalifestyle
sa ibangcan mgaaffect the functioning
rehiyon, bakit ang Hilaga
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and of at
respiratory
Kanlurang Asya ay and circulatory
kadalasang systems.
tinitignan bilang magkaugnay?
a. Ang mga ito ay parehong napapailalim sa halos parehong karanasan sa
Respiratory system
larangang is made
historikal, up ofagrikultural
kultural, the organsatinsa the body that helps us
klima
b. Magkasama
breathe. Just remember ang that mga
the ito
word respiration
sa parehong pamamaraan
is linked to ng breathing.
paglinang ng
kapaligirang pisikal
Take notec.thatAng mga porma
circulation ng anyong
means lupa at anyong
transportation tubig ng
or movement in mga ito ay
circles.
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of halos
Both
pareho
d. Apektado ng iisang uri ng klima ang uri ng pamumuhay ng mga tao rito
2. Isang katangiang pisikal ng kapaligirang matatagpuan sa Hilaga o Gitnang Overview
Asya ay ang pagkakaroon ng malawak na damuhan o grasslands. Tinatayang
ang sangkapat (¼) ng kalupaan sa mundo ay ganitong uri. Alin sa mga uri ng
grasslands ang may mga damuhang mataas na malalalim ang ugat na
matatagpuan sa ilang bahagi ng Russia at maging sa Manchuria?
a. steppe b. prairie c. savanna d. tundra

________________________________________________________________________
77 79
________________________________________________________________________

Overview
3. Sa iyong pagtingin sa mapa, paano mo ilalarawan at bibigyang
interpretasyon ang kinalalagyan ng kontinente ng Asya?
howa.the digestive
Ang hugissystem breaks
at anyo down
ng mga foodsa
lupain to bawat
nourishbahagi
your whole body.
ng kontinente ay
pare-pareho
b. Now, you will
sa learn how the different structures ofpanahon.
the circulatory and
Karamihan mga bansa sa Asya ay may mainit na
respiratory
c. Angsystems
malakingwork together
bahagi to transport
ng hangganan ngoxygen-rich
Asya ay mga
molecules to and from the different parts of the body; and blood andtubig.
anyong nutrients to
the d.
different parts
Insular angofmalaking
the body.bahagi
You will
ngalso understand
kontinente the prevention, detection,
ng Asya.
4. Ang pagkakaiba-iba ng klima sa Asya ay bunsod ng iba’t ibang salik
kabilang na Atrito
theang
end of this at
lokasyon module, you are
topograpiya expected
ng isang lugar.to:
Kung sa Kanlurang
Asya ay bihira ang ulan at hindi palagian ang klima, at sa Hilagang Asya naman
ay mahaba 1.angexplain the at
taglamig mechanism
maigsi angon how the
tag-init, ano respiratory
naman ang and circulatory
katangian
klima sa Timog-Silangang Asya?
a. Ang mga bansa sa
molecules to rehiyon
and from aythe
nakararanas ng tag-init,
different parts of thetaglamig,
body; and
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients to tag-
araw at tag-ulan.
b. May mainit na panahon sa ilang bahagi at may mga bahagi ng rehiyon
na nababalutan ng yelo.
c. Respiratory
Mahalumigmig, taglamig,
system is made tag-init
up of atthetagtuyot
organs inang
the nararanasan
body that helps
rehiyong ito sa iba’t-ibang buwan sa loob ng isang taon.
d. Sobrang lamig sa rehiyon at hindi kayang panirahan ng tao.
Take
5. Alinnote
sa mga circulation na
that sumusunod means transportation
pahayag or movement
ang hindi kabilang sa mgainkatangiang
circles. Both
systems
pisikal ngare essentially
kontinente ng meant
Asya? for each other. The common purpose could not be
attained without the otherng
a. Ang hangganan Asya sa iba pang mga lupain ay maaaring nasa
system.
anyong lupa o anyong tubig.
b. Ang Asya ay tahanan ng iba’t ibang uri ng anyong lupa: tangway, Overview
kapuluan, bundok, kapatagan, talampas, disyerto at kabundukan.
c. Taglay ng Asya ang napakaraming uri ng mga kapaligiran batay sa mga
tumutubong halamanan.
d. Ang iba’t ibang panig ng Asya ay nagtataglay ng iisang uri ng klima na
may malaking implikasyon sa pamumuhay ng mga Asyano.

________________________________________________________________________
80 78
________________________________________________________________________
6. Sa maraming bansa sa Timog-Silangang
SuggestedAsya, itinuturing 8na
time allotment: to pangunahin
10 hours
at napakahalagang butil pananim ang palay. Bakit?
a. Maaaring ipalit ang palay sa mga butil ng trigo, mais at barley.
b. Palay ang Respiratory andngCirculatory
pangunahing pagkain Systems Asya.
mga tao sa TimogSilangang
c. Sagana sa Working
matatabang with
lupa atOther Organ
bukirin ang Systems
rehiyong ito na angkop sa
pagtatanim
d. Galing sa palay ang karamihan sa mga panluwas na produkto ng
rehiyong ito.
Overview
7. Mayaman ang Asya sa iba’t ibang
anyong tubig tulad ng mga
karagatan, lawa, at ang mga ilog na
lubhang napakahalaga sa
activities. It is like ang
pamumuhay machine
tao. Ang that
mgais ilog
ablengto function with proper organization of
parts Tigris
and systems.
at Euphrates However, our bodies
sa Iraq, ang also require proper care and
maintenance.
Indus sa It is justatfitting
India ang to keep Ho
Huang going
sa with a healthy lifestyle to ensure that
China ay ilan lamang sa mga ilog na
how theitodigestive
na gumanap
system breaks ng down
malaking
food to nourish your whole body.
tungkulin sa kasaysayan ng Asya.
Ano ang
Now, you willmahalagang
learn howgampaning
the different structures of the circulatory and
ito?
a. Ang mga ilog na ito sa Asya ay pinag-usbungan ng mga kauna-unahang
kabihasnan sa rehiyon at sa buong daigdig.
and treatment of diseases affecting the respiratory and circulatory
b. Maraming mahalagang pangyayari sa kasaysayan systems.sa Asya ay
ng rehiyon
naganap sa mga ilog na ito.
c.At the end of this module, you are
sa expected
ari-arian atto:
Madalas magdulot ng pinsala pagkasawi ng mga buhay
ang mga ilog na ito sa tuwing may nagaganap na mga pagbaha.
d. Ang mga ilog na ito ay nagsisilbing daanan ng mga barko paloob at
systems
palabas work kinabibilangan
ng bansang together to transport
nito para sanutrients,
kalakalan. gases, and
8. 2. Batay
Infer sa howresultaone’s lifestyle canng affect
ng pananaliksik the functioning
mga eksperto,
Now, you will learn how the different structures of the circulatory and tinatayang ofnasa
apatnapungrespiratory
porsyento and circulatory systems. ng rehiyong Asya-Pasipiko ay
(40%) ng populasyon
namumuhay sa mga lungsod. Ang mabilis na pagtaas ng antas ng
Respiratory
urbanisasyonsystem sa Asyaisay made up of the organs
nakapagdudulot in the
ng labis na body thatsahelps
epekto
kapaligiran
breathe.nito.
Just Alin sa mgathat
remember suliraning
the word respiration issalinked
pangkapaligiran ibabatonabreathing.
maintenance. It is just fitting to keep going with a healthy lifestyle to ensure that bunsod ng
urbanisasyon ang lubhang napakasalimuot at epekto
parts and systems. However, our bodies also require proper care and ng lahat ng usaping
pangkalikasan?
a. problema sa solid waste b. polusyon sa hangin
at tubig
attained without c. the other system.
pagkawasak ng kagubatan d. pagkasira ng biodiversity
Overview
Basahin ang bahagi ng artikulo sa ibaba na halaw sa website ng European
Dialogue na pinamagatang “Environmental Problems of Asian Region have
Reached a Critical Point” na isinulat ni Christina Greszta. Gawin itong batayan
sa pagsagot sa tanong sa susunod na bilang.
“By now (in the beginning of the XXI century) the environmental problems of
Asian region have reached critical point, obliging the international community

________________________________________________________________________
79 81
________________________________________________________________________
to focus on them. The scope of these problems Suggestedistime
very broad, including
Semipalatinsk and Caspian region, the Aral Sea, degradation of pastures and
arable land in different regions of Central Asia, water pollution from sewage and
Respiratory
anti-desertification and drought mitigationand Circulatory
measures. Systems
These problems affect
millions of human lives, Working
and to date, OSCE is literally
with Other Organ Systems the only regional
organization, which includes the most influential countries in the world,
particularly those in Asia, and has an ability to assist within environmental
challenges of the new millennium. Thus, the OSCE chairmanship of
Kazakhstan in 2010 is an opportunity to make significant steps to solve these
Overview
problems.”
9. Ang Asya sa ngayon ay dumaranas ng samu’t saring suliraning
Your body tulad
pangkapaligiran, is a fascinating
ng nagaganap creation that Sea
sa Aral can carry out incredible tasks
sa Hilagang/Gitnang
Asyaand
activities. It is like
na kilala bilang a machine
pang-apat that is able to function
na pinakamalaking lawa sawith proper
buong
mundo. Ngunit of
parts and 1989
mula taong systems. However,
hanggang 2003,ourangbodies
Aral Sea also require nang
ay lumiliit proper
lumiliit angand
sukat mahigit sa
maintenance. It isapat
justna beses,
fitting at humantong
to keep going withsaapagkakahati sa dalawa-
healthy lifestyle
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. to ensureangthat
Large Aral Sea at Small Aral Sea. Ano ang implikasyon nito?
howa. theAng kontinente
digestive system ngbreaks
Asya ang downmay pinakamabilis
food na antas
to nourish your wholengbody.
paglala ng
mga suliraning pangkapaligiran kumpara sa ibang mga kontinente ng
daigdig
b. Ang suliraning tulad nito ay lubhang nakakaalarma, kung kaya’t
kailangan ang pagtutulungan ng bawat bansa sa buong daigdig upang
the harapin
differentang parts
mga of the
hamon body.ngYou will also understand the prevention, detection,
kalikasan
andc.treatment of diseases
Ang pagbaba ng lebelaffecting
ng AraltheSea,
respiratory and circulatory
ang pagkasira
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory ng mgasystems.
pastulan at
pagkatuyo ng mga lupa, at ang polusyon sa tubig ang mga naitalang
At the end
pinakamalalang of this module, you are sa expected to:
suliraning pangkapaligiran Hilaga/Gitnang Asya
d. Malaki ang epekto sa buhay ng maraming tao ang pagbabago ng
kalagayan ng kalikasan, kung kaya’t dapat maging aktibo ang iba’t-ibang
samahangsystems pangkalikasanwork together
sa bawat torehiyontransport nutrients,
na bumuo gases, and
ng mabisang
molecules
solusyon para dito to and from the different parts of the body;
Gawing batayan ang poster
respiratory ito mula sa Lesson
nacirculatory
and systems. Plan: The Economy vs. The
Environment ng WHS Library website sa pagsagot sa tanong bilang 10.
Overview


________________________________________________________________________
82 80
________________________________________________________________________
10. Mahalagang panatilihin ang ecological balance
Suggested timeng Asya sapagkat
allotment: anuman
8 to 10 hours
ang maging katayuan at kalagayang ekolohikal ng rehiyon ay tiyak na
makakaapekto nang lubos sa pangkalahatang kalidad ng kapaligirang
pandaigdig. Alin sa Respiratory
mga sumusunod and Circulatory
na konsepto Systems
ang akmang interaksyon ng
tao sa kanyang kapaligiran upang umunlad ang kanyang kabuhayan?
a. ang pagpapabagal ng paglaki ng populasyon upang maiwasan ang
kakapusan at kakulangan ng pangangailangan mula sa limitadong
pinagkukunang-yaman
b. ang patuloy na paglinang ng yamang likas tungo sa pagpapabuti at
Overview pagpapalago ng kabuhayan at paggamit ng mga modernong makinarya
sa pagkuha ng mga produkto at kapakinabangan mula dito
c. ang paggamit ng paraang sustainable development o ang sistema ng
pagpapaunlad unlad ng industriya o mga gawaing pangkabuhayan na
activities. It hindi
is likeisinasakripisyo
a machine thatang is able to function
kalikasan with proper organization
at pinapangalagaan
Take note that circulation means transportation or movement in circles. Both ang mga itoof sa
parts and pamamagitan
systems. However, our bodies also require proper care and
ng mga programa
maintenance. d. Itang
is just fitting tong
paghawan keep going with
kagubatan ng reclamation
a healthy lifestyle
at pagsasagawa
para sa
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discoveredang
pagpapatayo at pagpapaunlad ng mga industriya,
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us gayundin
how the digestivepagpapalawak
system breaks ng urbanisasyon
down food to nourish your whole body.
11.Angyou
Now, mgawillAsyano
learn howay nahahati sa iba’t
the different ibang pangkat
structures
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of batay sa wika
of the circulatory and at
etnisidad na kinabibilangan. Ano ang tawag sa pagpapangkat
molecules to and from the different parts of the body; and na ito?
a. Etniko b. Nomad c. Katutubo d. Etnolingguwistiko
iba’t ibaaffecting the respiratory
ng mgaand
12. Kung ang kultura circulatory systems.
pamayanang etniko sa Asya,
nangangahulugang pinakamalaking hamon sa rehiyon ang _______.
At the
a. end of this module,
political youb. are expected to: c. modernisasyon d.
ideolohiyang pagkakakilanlan
pagkakaisa
13. Alinsystems work together

sa mga kongklusyon to transport sa
ang kumakatawan nutrients,
pahayag na gases, and
“Sinasalamin
molecules to and from
ng wika ang kultura ng isang lahi” the different parts of the body;
2. Infer
a. Anghow wika one’s
ay may lifestyle
iba’t ibang can affect the functioning of
layunin.
respiratory and wika
b. Iba’t iba ang circulatory
ng iba’t systems.
ibang tao.
c. Ang wika ay susi sa pag-unlad ng kultura at kabuhayan ng tao.
Respiratory
d. Sasystem
pag-aaralis ng
madewikaupmababatid
of the organs in the body
ang katangian ngthat helps
kultura
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered ngus
isang
breathe.lahiJust remember that the word respiration is linked to breathing.
Suriin
Take note ang
that talahanayan
circulation tungkol
means sa populasyon
transportation ng ilang in
or movement bansa sa Both
circles.
activities. It is like a machine that is able to function with proper organization of Asya at
sagutin ang kasunod na mga tanong kaugnay nito.
attainedBansa
without the otherPopulasyon
system. Bilis ng Paglaki Edad
ng Populasyon 0-14 15-64 65+
Overview
Sri Lanka 20,237,730 0.86 24.9 67 8.1
Laos 6,320,429 2.29 36.1 60.1 3.7
Indonesia 229,964,723 1.10 27 66.6 6.4
Japan 127,156,225
Working with Other Organ Systems -0.24 13.5 62.6 23.9
India 1,198,003,272
Respiratory and Circulatory Systems 1.38 29.3 65.2 5.6

________________________________________________________________________
81 83
________________________________________________________________________
14. Kung iaayos mo ang mga bansang nasa talahanayan ayon sa laki ng
populasyon, ano ang tamang pagkakasunod-sunod nito?
a. India, Sri Lanka,Respiratory
Laos, Indonesia and Circulatory Systems
at Japan
b. India, Indonesia, Working with
Japan,Sri Lanka at Other
Laos Organ Systems
c. Sri Lanka, India, Indonesia, Laos at Japan
d. Indonesia, India, Japan, Laos at Sri Lanka
15. Makikita sa talahanayan na ang Japan ang may pinakamababang
bahagdan ng pagbilis ng paglaki ng populasyon, sumunod ang Sri Lanka at
Overview
Indonesia samantalang mabilis naman ang paglaki nito sa India at Laos. Bakit
mahalaga na mabatid ang bahagdan ng bilis ng paglaki ng populasyon ng
isang bansa?
a. Upang mabatid kung bata o matanda ang populasyon.
activities. It is like
b. Upang a machine
magamit that is ablengtopamilya.
sa pagpaplano function with proper organization of
parts c.and
Upangsystems.
maunawaanHowever, our bodies ng
ang kahalagahan also require
yamang tao. proper care and
maintenance.
d. UpangIt maging
is just fitting to keep
batayan going with asahealthy
ng pamahalaan pagbuolifestyle
ng mgatopatakaran
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. ensure that
/programa na makapagpapabagal o makapagpapabilis ng pagdami
Respiratory system is made up of the organs in the body that helps us ng
tao.digestive system breaks down food to nourish your whole body.
how the
16.AngNow,malalaking
you willpamilya na karaniwan
learn how sa pamilyang
the different structures Asyano
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of ay unti-untiand
of the circulatory
nang lumiliit. Makikita rin sa talahanayan na bumababa ang bahagdan
respiratory systems work together to transport oxygen-rich blood and nutrients
molecules to and from the different parts of the body; and ng bilis to
ng paglaki ng populasyon sa ilang bansa sa Asya gaya ng Japan at Sri Lanka.
Ano ang ipinahihiwatig nito?
and treatment
a. Mabisa of ang
diseases affecting ng
impluwensiya themga
respiratory
bansang and
1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory circulatory systems.
kanluranin.
b. Tumaas ang katayuan ng kababaihan sa lipunan.
c. AngAt the mgaend of this
pamilya aymodule,
abala sayou are expected
pagpapaunlad ng to:
kanilang kabuhayan
kaya ipinagpapaliban ang pagkakaroon ng anak.
d. Ang pagbabago ay dulot ng edukasyon at mataaas na antas ng
pamumuhay. systems work together to transport nutrients, gases, and
2. Infer
17. Ang China anghow one’s
bansang maylifestyle can affect
pinakamalaking the functioning
populasyon sa daigdig. of
Taong 1979 respiratory
nang ipatupad and nito
circulatory
ang “One China Policy” na naglalayong
systems.
limitahan ang mabilis na pagdami ng kanilang populasyon. Alinsunod sa
Respiratory
patakarang system is made
ito ang mag-asawang upay
Tsino of hihikayating
the organs in the body lamang
magkaroon
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discoveredthat helps
ng us
isang anak.
breathe. Just Isaremember
sa epekto nito
that ay
theangword
pagbaba ng population
respiration growth
is linked to rate ng
breathing.
China.Ayon sa pinuno ng National Bureau of Statistics ng China
parts and systems. However, our bodies also require proper care and na si Ma
Jiantang
Take ang
note thatkasalukuyang
circulation populasyon ng China ayorbinubuo
means transportation movement ng karamihan
in circles. ay
may edad, edukado at mga dayuhan.Ano ang mahihinuha sa sitwasyong ito?
a. Patuloy na lumalaki ang populasyon ng China sa kabila ng patakarang
attained without nito.
ipinatupad the other system.
b. Pagkaubos ng lakas ng paggawa na makaaapekto sa pag-unlad ng Overview
ekonomiya nito.
c. Nagtagumpay ang China na makontrol ang paglaki ng kanilang
populasyon.
d. Ang pagpapatupad ng One China Policy ay paglabag sa karapatang
pantao ng mga mag-asawa.

________________________________________________________________________
84 82
________________________________________________________________________

Overview
18. Suriin ang larawan sa itaas. Ano ang mahihinuha mo sa yamang- tao ng
Asya.
a. Ang mga Asyano ay walang pagkakaisa.
b. Ang mga Asyano ay iba’t iba ang katangian.
activities. It c.
is Ang
like amgamachine
Asyano that
ayismay
ableiisang
to function with properna
pagkakakilanlan
masasalaminof sa
parts and mayamang
systems. However,kultura nito.our bodies also require proper care and
maintenance. d. ItAng
is just
mgafitting
Asyanoto keep
ay maygoingiba’twith a healthy
ibang lifestyle
katangian
breathe. Just remember that the word respiration is linked to breathing. to ensure that na
at pagkakakilanlan
nagpayaman sa kultura ng rehiyon.
19. Ang Asya sa kasalukuyan ay dumaranas ng iba’t ibang suliranin gaya ng
pagkasira
Now, you ng willkapaligiran
learn howatthe paglaki ng populasyon
different
2. Infer how one’s lifestyle can affect the functioning of structures of na the
nakakaapekto
circulatory sa
andpag-
unlad ng mga bansa sa rehiyon. Ikaw bilang isang kabataan
molecules to and from the different parts of the body; and ay naanyayahan
na dumalo sa isang pagpupulong upang talakayin ang solusyon sa paglutas sa
suliranin . Ano ang iyong imumungkahi upang malutas ang suliranin?
and treatment of diseases sa affecting the respiratory
a. Dumulog United Nations and circulatory
upang malutas systems.
ang suliranin.
b. Ipagbawal ang paggamit ng plastic upang mabawasan ang suliranin sa
kapaligiran.
c. Magpatupad ng programa na magbabawal sa mag-asawa na
magkaroon ng anak.
d.systems
Magsagawa work together
ng mga kampanya to transport nutrients,
upang ipa-unawa ang gases, and ng
kahalagahan
kapaligiran at tao sa pag-unlad ng isang bansa parts of the body;
20.Ikawrespiratory and circulatory
ay isang “Ambassador of Goodwill
systems.“ na naatasang manghikayat at
makaimpluwensiya ng mga kabataang Asyano na magpalaganap ng mga
Respiratory
programa nasystem is made
susuporta up of thengorgans
sa ikakabuti in the at
kapaligiran body
each part is maintained appropriately while getting the most outfits discovered that helpsngusmga
kapakanan
breathe.Asyano sa tungkol that
Just remember sa the word respiration
pamamagitan ng paggawa ng isang
is linked multi–media
to breathing.
advocacy. Alin sa sumusunod na pamantayan ang dapat
parts and systems. However, our bodies also require proper care and mong isaalang-alang
? that circulation means transportation or movement in circles. Both
Take note
a. organisasyon , bilang ng pahina , pagkamalikhain
b. kaangkupan ng salita, kawastuhan ng datos, pagkamalikhain
attained without the otherpagkamalikhain,
c. nilalaman, system. impact , organisasyon, kapakinabangan
d. kawastuhan ng mga datos, madaling maunawaan Overview


________________________________________________________________________
83 85
________________________________________________________________________
Transisyon sa Susunod na Modyul Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Overview


Overview


________________________________________________________________________
86 84
WHAT IS
________________________________________________________________________
OPEN HIGH SCHOOL?

Overview


Overview
The Open High School Program or OHSP is an alternative mode of delivering secondary education
that caters to learners who are unable to attend the regular class program due to physical impairment,
work, financial difficulties, distance of home to school, and other justifiable and legitimate reasons. It
uses distance learning with self-instructional materials that the learner studies at his or her own pace,
and consultation sessions with teachers and other capable persons for added support.

________________________________________________________________________
85 "' l.b..su I c.SU J
4 Dubai Cares
Science 9 OHSP Learner’s Material

Araling Panlipunan

Transféré par

Informations du document

Description originale:

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Araling Panlipunan

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

4 Science 9 OHSP Learner’s Material

Respiratory and Circulatory Systems

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Respiratory and Circulatory Systems

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Respiratory and Circulatory Systems

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Modyul 1: Mga Angkop at Inaasahang Kakayahan ......... 4

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

6. Sa maraming bansa sa Timog-Silangang Asya, itinuturing na pangunahin

Respiratory and Circulatory Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Pagkatapos ng unang gawain, atin namang lalakbayin ang mga katangi-

Working with Other Organ Systems Kabundukan ng

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Overview Mga Uri ng Anyong Lupa

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Respiratory and Circulatory Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

At the end of this module, you are expected to:

1. explain the mechanism on how the respiratory and circulatory

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Working with Other Organ Systems

Suggested time allotment: 8 to 10 hours

Respiratory and Circulatory Systems

At the end of this module, you are expected to:

Ang1.uriexplain the mechanism