1)Stan i rozmieszczenie ludności świata

Najwiecej ludzi mieszka w Chinach,Indiach i USA

Rozmieszczenie ludnosci
Ze wzglendu na stopien zamieszkania wydzielono strefy
-ekumene-obszary trwale zamieszkale
-subelumene-obszary male zaliudnione,zamieszkale okresowo lub o charakterze wylacznie
gospodarczym
-anekumene-obszary niezamieszkale i niewykorzystane gospodarczo ze wzglendu na korzystne warunki
Nierownomiernosc rozmiesczenia ludnosci
-na ok. 5% powierzchni ziemi mieszka ponad 50% ludnosci swiata
- na 10% ok. 2/3 ludnosci
- na 20% - 90% ludnosci
Uwarunkuwania rozmieszczenia ludnosci
-przyrodnicze
-spoleczno-polityczne
-gospodarcze
2)Problemy demograficzne (przeludnienie)
Obszary
koncentracji
ludnosci
Wielkie
okregi przemyslowe wielkie miasta i strefy podmiejskie(Las Vegas.Paryz)

tereny wiej

Skutki nadmiernej koncentracji ludnosci

w Aziji w Europie i Ameryce
spoleczno-gospodarcze
-trudnosci w wyzywieniu ludzi
-migracje do miast
-brak mieszkan
-problem bezdomnosci
-niski poziom zycialudnosci
-imigracja zarobkowa
-emigracja zarobkowa
-rozwoj kultury i oswity
- pogaszanie się warunkow zdrowotnych
- estetyzacja osiedli
- żywioły rozwoj miast(dzielnice biedy)
-wzrost agresji i przestepczosci
-migracje z wsi do miast
Ekologiczne
-ograniczenie zarobkow ziemi uprawnej
- deficyt wody
- rabunkowa gospodarka leśna
- zanik naturalnej szaty roslinnej
-zanieczyszczenie srodowiska

3)Migracje(przyczyny i skutki)
Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu.
migracje możemy podzielić na zewnetrzne-poza granice jednego kraju i wewnetrzne- w obrebie jednego
kraju(np.ze wsi do miasta)
przyczyny migracji:
- ekonomiczne (ktoś wyjeżdża do pracy za granicę)
- turystyczne ( na wakacje)
- rodzinne ( w odwiedziny do rodziny mieszkającej za granicą)
- edukacyjne (do szkoły )
- uzdrowiskowe ( na operację)
- bezpieczeństwo (by sie chronić)
skutki migracji:
- wpływ na przyrost naturalny i strukturę demograficzną
- pośredni wpływ na warunki prowadzenia działalności gospodarczej
- odpływ ludności wywołuje spadek realnego popytu
- wpływ na rynek pracy i bezrobocie
- oddziaływanie na strukturę społeczną

4)Czynniky ksztaltujace osadnictwo(przyrodnicze pozaprzyrodnicze)

Czynniki przyrodnicze
- klimat – największa gęstość sieci osadniczej występuje w strefach klimatu umiarkowanego ciepłego i
podzwrotnikowego. Klimat decyduje m.in. o wyglądzie zabudowy, np. spadziste dachy umożliwiają
szybki spływ wody lub śniegu; 
- woda – warunkiem powstawania stałych osiedli ludzkich jest występowanie stałych wód
powierzchniowych. Najwięcej jednostek osadniczych powstało w dolinach rzecznych (woda pitna,
znaczenie komunikacyjne i strategiczne) oraz wzdłuż wybrzeży morskich (porty handlowe i rybackie); 
- rzeźba – osadnictwu sprzyja nizinność i równinność terenu. Na obszarach o urozmaiconej rzeźbie osady
ludzkie powstają w dolinach i kotlinach górskich; 
- gleby – pierwotnie osady ludzkie powstawały w rejonach najżyźniejszych gleb. Współcześnie przepisy
prawne zabraniają przeznaczania urodzajnych gleb pod zabudowę; - budowa geologiczna – szczególnie
duże znaczenie ma występowanie surowców mineralnych (w miejscach ich eksploatacji powstały
wielkie zespoły miejskie);
Czynniki społeczno-ekonomiczne 
- handel – rozwój miast wzdłuż szlaków handlowych, na ich skrzyżowaniach oraz na pograniczu stref o
różnych typach gospodarki, np. u podnóża gór; 
- komunikacja – powstawanie miast w miejscach przeładunku towarów, np. porty, miejsca przepraw
przez rzekę, węzły kolejowe, porty lotnicze;
- przemysł – powstawanie miast w miejscach eksploatacji surowców i miejscach dogodnych do
lokalizacji przemysłu przetwórczego, np. blisko węzłów komunikacyjnych; 
- turystyka i wypoczynek – powstawanie uzdrowisk, kąpielisk, ośrodków turystyki górskiej w miejscach
występowania wód mineralnych lub rejonach o specyficznym mikroklimacie.
Czynniki kulturowe – powstawanie ośrodków kultu religijnego.
Czynniki polityczno-administracyjne – w przeszłości decydowały o powstawaniu grodów obronnych w
miejscach trudnych do zdobycia (na wzgórzach, wyspach, w zakolach rzek). Decyzje administracyjne do
dziś decydują o rozwoju miast, wybranych do pelnia roli stolicy panstwa czy regionu.

5)Urbanizacja i jej aspekty(ekonomiczny,demograficzny,przestszenny,spoleczny)

Urbanizacja- skupianie sie ludnosci w miastach; upowszechnienie sie miejskiego stylu zycia;
powstawanie nowych miast; powiekszanie sie istniejących miast
Wkaznik urbanizacji:
Syria-100% Globalne
Hongkong-100% ludnosc mieskajaca w miastach
Belgia-97% pocz.XIX w obecnie
Polska-61% ok. 3% ludzi >50% ludzi
Aspekty urbanizacji:
-Ekonomiczny-ludnosc odchodzi od rolnictwa na rzecz przemyslu i uslug
-Demograficzne- ludnoscprzemieszkajac sie zmienia stosunek do rodziny
-Przestszenny –coraz rozleglejsze obszary przyjmuja wzor miejski
-Spoleczny –przyjmowanie wzorcow zachowania miejskiego

6)Procesy urbanizacji we spolecznym swiecie

Cechy wspowecznej urbanizacji:
-urbanizacja przyspiesza w skali swiatowej
-rozwoj demograficzny i przesszenny
-nowe formy i tendencje urbanizacyjne
-hiperurbanizacja miast w krajach rozwijacych sie

7)Pozytywne i negatywne skutki urbanizacji

Pozytywne skutki koncentracji ludności w wielkim mieście:
- obniżenie kosztów inwestycji w wyniku wspólnego korzystania z technicznej infrastruktury terenu;
- łatwość wymiany informacji;
- szybkie przemieszczanie się dużej liczby ludności w wyniku rozwoju masowej komunikacji miejskiej;
- duży rynek zbytu;
- duży rynek pracy;
- możliwość podwyższania kwalifikacji zawodowych (rozwinięte szkolnictwo zawodowe i
ogólnokształcące);
- niski koszt dojazdu do pracy i oszczędność czasu (miejsce pracy w pobliżu miejsca zamieszkania);
- większa swoboda życia wynikająca z anonimowości;
- wyższe dochody niż ludności wiejskiej;
- wyższy komfort życia – łatwy dostęp do instytucji zapewniających usługi materialne, zdrowotne,
oświatowe, handlowe, kulturalne i inne;
- intensyfikacja rolnictwa na obszarach stref podmiejskich
Negatywne skutki urbanizacji:
- zwiększona degradacja środowiska (skażenie powietrza, gleb i wód);
- problem utylizacji i składowania odpadów komunalnych i przemysłowych;
- zwiększenie hałasu;
- zmniejszenie powierzchni terenów zielonych;
- zmniejszenie odporności organizmu ludzkiego na choroby układu krążenia, nowotwory i choroby
psychiczne, spowodowane zanieczyszczeniem środowiska i przeciążeniem systemu nerwowego (szybkie
tempo życia);
- powstanie nowych generacji bakterii chorobotwórczych;
- ułatwione szerzenie się epidemii;
- zwiększona umieralność niemowląt;
- obniżenie bezpieczeństwa ludności (wzrost przestępczości i patologii społecznych, wzmożona agresja,
alkoholizm, narkomania);
- dehumanizacja życia, znieczulica społeczna;
- wzrost cen działek budowlanych, kosztów budownictwa i cen mieszkań;
- przeciążenie infrastruktury technicznej (wzrost kosztów eksploatacji sieci);
- przeciążenie komunikacji miejskiej i dróg w mieście (konieczność budowy nowych arterii i miejsc
parkingowych);
- powstawanie dzielnic nędzy i wzrost liczby bezdomnych
8) Glowne rejony występowania surowcow na swiecie
-węgiel brunatny:na Nizinie Polskiej.w Zagłębiu Turoszowskim, Zagłębiu Bełchatowskim, Zagłębiu w
okolicy Konina i Turka;w Zagłębiu Łużyckim i Dolnoreńskim w Niemczech, Zagłębiu Podmoskiewskim
w Rosji, Zagłębiu Mosteckim w Czechach.
-węgiel kamienny:w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym,Lubelskie Zagłębie Węglowe,Zagłębie
Wałbrzyskie. w USA Zagłębie Apallaskie, okolicach Johannesburga w RPA, w Zagłębiu Ruhry w
Niemczech, Zagłębiu Donieckim na Ukrainie, Zagłębiu Karagandzkim w Kazachstanie, Zagłębiu
Kuźnieckim w Rosji, Newcastle w Australii, na Nizinie Mandżurskiej w Chinach.
-ropa naftowa:w Azji Mniejszej nad Zatoką Perską: Arabii Saudyjskiej, Kuwejcie, Iraku, Iranie, w
Zjednoczonych Emiratach Arabskich,nad Morzem Kaspijskim, na Uralu, w Zagłębiu
Zachodniosyberyjskim, nad Zatoką Meksykańską, na Morzu Północnym, nad Zatoką Gwinejską i w
północno-zachodnich Chinach.
-gaz ziemny:Stany Zjednoczone, Rosja i Kanada.w Zagłębiu Donieckim, na Uralu, Sachalinie, pomiędzy
morzem Azowskim, a Kaspijskim, nad Zat. Meksykańską, w G. Skalistych w Kanadzie, w Groningen w
Holandii.
-rudy miedzi:w okolicy Bolesławca, Złotoryji, Lubina, Głogowa, Legnicy,w zachodniej części Ameryki
Południowej i na Filipinach.
-rudy cynku i rudy ołowiu: w okolicy Olkusza i Bukowna oraz w Piekarach Śląskich,w Górach
Skalistych, Peru i Japonii.
9)Wyczerpywalnosc surowcow naturalnych

10)Problemy energetyczne swiata

W rozwoju przemysłowym świata zachodziło wiele zmian w strukturze zużycia surowców
energetycznych. Początkowo podstawowym źródłem energii był węgiel, wykorzystywany powszechnie w
energetyce,hutnictwie i transporcie (kolejowym i morskim). Z czasem zaczęło rosnąć znaczenie ropy
naftowej, o czym zadecydowały takie walory jak: tańsze wydobycie, wyższa kaloryczność, mniejsza
toksyczność spalania, możliwość zastosowania jako paliwa we wszystkich środkach transportu oraz na
szeroka skalę w przemyśle chemicznym. 
Doprowadziło to na początku lat 60-tych do zdystansowania węgla przez ropę naftową. Ropa naftowa
zaspokajała niemal połowę światowego zapotrzebowania na energię. Dopiero kryzys w 1973 roku
spowodował zmianę sytuacji. Na spotkaniu przedstawicieli OPEC (arabskie państwa naftowe) 
w Kuwejcie podjęto decyzje o zmianie stosunków tych państw z wielkimi koncernami naftowymi
(Exxon, Shell, Texaco, Mobil, Socal ). Od tej pory państwa OPEC objęły kontrolą wydobycie ropy,
ustalono podatki płacone przez koncerny naftowe za korzystanie ze złóż, ograniczono wydobycie, a ropę
eksportowano wyłącznie do państw popierających politycznie państwa OPEC. 
Taka sytuacja spowodowała niedobór ropy na rynkach światowych, wzrost jej ceny ( nawet
siedmiokrotnie), zahamowanie rozwoju krajów średniorozwiniętych i zadłużenie krajów
słaborozwiniętych. 
Kraje wysoko rozwinięte zaczęły poszukiwać energooszczędnych technologii. Nastąpił rozwój
automatyzacji, komputeryzacji i telekomunikacji. Zmierzano do jak najmniejszej materiałochłonności i
energochłonności.
W latach 70-tych zużycie ropy zmniejszyło się o 10-12%. 
Obecnie najważniejszymi źródłami energii jest nadal ropa naftowa i węgiel kamienny, a także gaz ziemny
i węgiel brunatny. Dominuje zatem energetyka cieplna, która dostarcza ponad 60% energii w skali
światowej. Elektrownie cieplne emitują jednak ogromne ilości pyłów, tlenków siarki i azotu, co jest
szkodliwe dla środowiska. 
Dlatego też rozwija się hydroenergetyka, która obecnie dostarcza ponad 23% energii w skali światowej.
Jednak rozwój ten ograniczają wysokie koszty budowy zakładów tego typu. Najwięcej hydroelektrowni
jest w krajach Skandynawii, Rosji, USA, Chinach, Japonii, Brazylii, Francji, Włoszech.
Innym źródłem energii jest energetyka jądrowa. Dostarcza ona 17% energii w skali świata. Ostatnio
jednak tempo rozwoju tego typu energetyki uległo spowolnieniu, czego przyczynami są: wysokie koszty
budowy, problem składowania odpadów radioaktywnych i negatywne nastawienie opinii publicznej.
Największą role elektrownie jądrowe odgrywają we Francji, Rosji, Japonii, USA. 
Najwięksi producenci energii na świecie: USA, Rosja, Japonia, Chiny, Indie, Kanada, Niemcy, Francja,
Wielka Brytania. 
Obszary deficytów: Europa zachodnia, Japonia, Korea Południowa, Tajwan, Singapur, USA. 

11)Rolnictwo-glowne uprawy i obszary hodowli na swiecie

Rolnictwo jeden z działów gospodarki, którego głównym zadaniem jest dostarczenie żywności.
Rolnictwo uzyskuje produkty roślinne i zwierzęce dzięki uprawie roli i roślin oraz chowu i hodowli
zwierząt
Funkcje rolnictwa:
-ekonomiczna-wystwarzanie PNB,tworzenie producentow rolniczych
-spoleczna-tworzy miejsca pracy, karmi ludzi
-przestrzenna-przeksztalcanie krajobrazu
Uwarunkowania przyrodnicze rozwoju rolnictwa: klimat, (najlepszy umiarkowany i podzwrotnikowy)
ukształtowanie terenu, stosunki wodne (melioracja – osuszanie, irygacja – nawadnianie), żyzność gleb
(naturalna zdolność gleby do wyjaławiania), urodzajność gleb (nabyta zdolność).
Gleby strefowe: najżyźniejsze: czarnoziemy, brunatne, kasztanowe.
Gleby astrefowe: czarne ziemie, mady tufty, rędziny.
Czynniki poza przyrodnicze: rodzaj własności gospodarstw rolnych (państwowe, prywatne,
spółdzielcze, dzierżawcze), polityka rolna kraju, ochrona rynku rolniczego (dotacje i kredyty), wielkość
gospodarstwa, nawożenie, chemiczne środki ochrony roślin, mechanizacja, kadra zawodowa, ogólnie
kultura rolna, sytuacja międzynarodowa kraju.
Użytki rolne: grunty orne, użytki zielone, nieużytki, sady, lasy.
Sposoby gospodarowania: gospodarka żarowo – odłogowa – najsłabiej rozwinięte gospodarczo kraje,
wycinanie lasów i uprawa roli.
Dwupolówka – dwie części pola, na zmianę uprawiane.
Trójpolówka – trzy części pola, jare, ozime i odłóg.
Płodozmian – co jakiś czas zmiana uprawianej rośliny.
Gospodarka plantacyjna – (monokultura) na olbrzymich terenach (Ameryka – Latyfundia), jedna,
dwie rośliny.
Gospodarka ekstensywna – małe nakłady pracy i kapitału, niska wydajność, duże powierzchnie upraw.
Tam gdzie mała gęstość zaludnienia.
Gospodarka intensywna – wysokie nakłady pracy i pieniędzy, w krajach o małej powierzchni i dużym
zaludnieniu. Kraje Europy Zachodniej.
Kierunki rozwoju rolnictwa: uprawy, chów, hodowla, sadownictwo, warzywnictwo

12)Problemy wyzywienia ludnosci

Struktura wyżywienia świata: na dzień 2500 – 3000 kcal i 68 g białka. 1/3 ludności świata niedojada,
1/4 ludności świata je za dużo. Ok. 10 mln ludzi rocznie umiera z głodu.
Od czego zależy ilość kalorii na dzień: wiek, tryb życia, płeć, klimat.
Przyczyny głodu: niska produkcja żywności w danym kraju, brak pieniędzy na zakup żywności,
eksplozja demograficzna.
Dwa rodzaje głodu:
głód jawny – nie dostarczamy organizmowi odpowiedniej liczby pożywienia,
głód utajony – nie dostarczamy organizmowi odpowiednich składników odżywczych.
Brak substancji odżywczych: A – ślepota, B – niedorozwój mięśni, C – osłabiona odporność, D –
krzywizna, BRAK JODU – tarczyca, WAPNIA – odwapnienie, osteoporoza.
Obszary niedoboru żywności: AFRYKA – Etiopia, Somalia, Czad, AZJA – Afganistan, Pakistan, Indie,
Korea Północna,
Jak przeciwdziałać głodowi: pomoc humanitarna, rozwój rolnictwa, zagospodarowanie nieużytków,
pożyczki finansowe, edukacja rolników, ograniczenie przyrostu naturalnego, rozwój przemysłu rolnego.