Vous êtes sur la page 1sur 355
BAI HOC KINH TE QUOC DAN | BQ MON THUONG MAI QUOC TE oink Chai bién: TS. Tran Van Hoe Gido trinh THUONG MAI DIEN TU CAN BAN NHA XUAT BAN DAI HOC KINH TE QUOC DAN HANOI- 2007 Ayre HUFE Exam Facebook: facebook.convinufiexam Website: hufhexam webnode.vn LOI NOI DAU Thuong mai dign tir dang tré thnk phuong thie kinh doanh mang lai nhiéu loi ich cho nhén loai trén co sé sy phat trién nhanh chéng cia cde nginh céng nghé, tude hét 1a cdng nghé thdng tin. Thuong mai dign tir, vi vay, tro thinh phuong thie Kinh doanh dai dign cho nén kinh té tri thite. Todn cu hoa 120 digu kign dé thuong mai dign tit phat buy nhitag diém manh nbur day nhanh téc dé kinh doanh, gidm thiéu chi phi, vagt qua cde tres ngai vé khong gian va thoi gian, v.v... Hign ti, khong 0 qude gia nao khéng tham gia vio thuong mai dign tir va mize 46 tap qrung cdc ngudn lye dé phat trién thuong mai dign ti ngay cang cao. Sau lan xuat ban thir nhdt (nam 2006 tai Nha xudt ban ‘Théng ké), nhu cdu nghién ciru, hoc tap vé thuong mai dién tir tra cho t§p thé tée gid phi hodn thign mot sO van dé cho lin xuat ban nay. Tap thé tae gid thuge BG mon Thuong mai Quée 18, Dai hoc Kinh té Quée dan gbm: 1. TS. Tran Van Hoé choi bién va viét chong 1 2. TS. Neuyén Van Tuan viét ede chong 2, 10. 3. TS. Neuyén Dinh Tho viét churong 3. 4.ThS. Duong Thi Ngan viét chuong 4, chuong 5, chuong 8. 5. ThS. Nguyén Hai Dot vi6t esc ehuomg 6, 7, 11, 12. 6. TS Trin Van Hoé va ThS. Dang Thi Thuy Hang viér ehuong 9. 7. TS. Trin Ho’ vi TS. Nevyén Dinh Tho suu tap va bign soan cic thuat ngét thuong mai dign wh. Gido trinh Thuong mai dién tir edn ban xudt bin lin nay di duge chinh ly mt sé ndi dung & ee chong 2,3,5,7,11 cho phi, hop véi mic 46 phat trién cua thuong mai dién ta, Cae s6 Ligu va din chimg minh hoa dvoc cap nhat nhim dap mg nhu ciu va nghién cttu, Dé phan biét véi ede gido trinh Thuong mei dign tir khde ¢6 tinh chuyén sdu, tap thé the gid da nhat tri d4i tén gido trinh “Giéo trinh Thuong mai dign tir can bin”, Gido trinh duge sit dung trong viée giang day va hoc tép cia gidng vin vA sinh vién nganh kinh té va quan trj kinh doanh, ddng thoi cé thé ding lam tai ligu tham khao cho eac doanh nhan, ede nha nghién ciu va quan ly. BO mén Thuong mai Quéc té xin chdn thanh cam om su tiép we dong gép ¥ kién cia Hdi ding thim dinh gido trinh Tarimg, ciia cdc gido vién Khoa Thuong mai, BO mon ‘Thuong mei Quéc té, Nha xuat ban Dai hoc Kinh & Quée déin va te gid cia ede tai Ligu ma nhing ngudi bign sogn da tham Khéo. BO mén xin chan thinh cam om su gidp dé ciia Ban Giam higu Truéng Dai hoc Kinh té Quée dan, Phong Quan ly Dio tao Dai hoc cing cae don vj cé lién quan dé gido trinh duge xuat ban. Thu gép ¥ xin giti vé BO mén Thuong mai quéc 18, Khoa Thuong mai, Dai hoe Kinh t8 Qué dan, Phong 37 Nha 7, 207 Durbng Gidi Phong, Ha Noi. Email: kthuongmai@neu.edu.vn B9 mon Thuong mai Quéc té Trudng Bp min Tién si Tran Van Hoe Chuong 1 TONG QUAN VE THUONG MAI BIEN TU LLL. Khai nigm va dife tring cia throng mai dign tir 41.1. Khdi nigm tharong mai dign tie Thuong mai dién tir sé tre thanh mot nhén t6 kinh té c6 ¥ nghia toin edu. Co so ha ting cia thuong mai dién te 1a mang miy tinh khi ma né da dat dén trinh 46 tiéu chuan cho hoat dong kkinh doanh, di séng gia dinh va hoat déng cia cée chinh phi. Mang méy tinh lién két cde may tinh va cde thiét bi dign tir kha théng qua mang vin théng, do dé ngudi sit dung c6 thé tiép can. cae théng tin dug luu trit va giao tiép gitta cfc may tinh véi nhau. Mac di mt sé ngudi van dang sit dung may tinh déc lap nhung dai da sé da ndi két may tinh cia minh voi mang may tinh (oan cau, dé 18 internet, hoe két ndi trong ndi bd cia mot 16 chic, dé 1a intranet. Intranet 1a mang céng ty thue hién chite nang cdag nghé théng tin nur trinh duyét hoge sir dung gino dign internet, Mt moi trudng may tinh khdc Id extranet, 1d mang ndi két intranet ciia cdc déi tac kinh doanh véi intemet, Vay, tai sao céc doanh nghiép Iai quan tim dén thuong mai dign tit? Ly do la & ché céng nghé thong tin ndi chung va thong mai ign tir néi rigng 44 tre thanh nhan 18 thic day co ban hoat dong kink doanh. Thyong mai dién tir di to thanh yéu t6 xtie téc lam. ‘thay ddi co cdu hoat déng va quan Ly ciia ede 16 cinte. Thuong mei dign ur (Electronic commerce - EC or ECommerce) 1a mat khai niém duge ding dé m6 ta qué trinh mma vi ban hoge traa dai sin phim, dich vu va théng tin thong qua mang may tinh, ké ca internet. Thuat ngit “Thuong mai (Commercey” duge nhiéu ngudi_ hiéu la mét s6 giao dich duge thuc hign gitta cdc déi tie kinh doanh. Vi vay, thuong mai dign ur cting thudng duge hiéu theo nghia hep 1a mua va ban tn mang, hay mua ban théng qua cac phyong tin dién tir. Ho déng nghia E. commerce véi E, Trade. Hinh 1.1: Thuong magi dign tir theo mire 46 +6 hod Thame msi Thaongn Senet Gene ale wom tm i sme | “Toro ot ‘ ager ' att Sie gn Sioa | Thong ma wey tng * | 7 Roan sto si pin 1 1 ovata sho ine 4 1 asia a na Tichie ——Taehie bts hac hag fo Coat Neguin: Choi fedit.): Kinh 18 hoc cha thang mai dién ti, NXB kj thud Macmillan, 1997 Trén thue té ob nbiéu ngudi sir dung thudt ngir “Kink doanh dign tt (Electronic business ~ e.business)" 4 chi mét pham vi réng hon cua throng mai dign ti. Dé khong chi la qué trinh mua va bin mi edn la dich vy khach hang, két néi véi cae d6i tée kinh doanh, thuc hign cae giao dich dign tr trong pham vi mot t6 chic, Kinh doanh dign tir (E. business) 14 chu ky kinh doanh, téc dé kinh doanh, ton céu hod, nang cao nang suat, tép can khach hang méi va chia sé kién thie gitta cde 16 chite nhim dat due loi thé cgnh tranh!, Thudt_ngt “Thuong mai (Commerce)” trong cudn sich niy duge hiéu theo nghia rong, ka cde hoat dong kinh té nbim mye tién sinh Joi eta cde chi thé kinh doanh trén thi trung?. Vi vay, thuong mai dién tit (E. commerce) ciing duge hiéu tong duong vis kink doanh dign tir (E. business} «i c6 thé xem xét durdi cde goe d6 sau day: = Xem xét tir géc dé s6 had: Thuong mai dign tr od thé thye bién dudi nhiéu hinh thite phy thude vio mite d sé hoa cia cde san phim/dich vu mua ban, qué tinh mua bén va co quan van chuyén va giao nhan hing. Hinh 1.1. cho thy mite d} 86 hod ciia thuong mai dign tr. Mot san phim c6 thé la san phim vgt chat hoge sin pham s6 hod, mét t8 chite c6 thé la mot co quan cy thé hoge mot cor quan s6 hod va mOt qué trinh cing bin khdi, méi hinh khéi cé ba Khia canh, Trong thuong mai truyén thing, tit ed cdc khia cam nay déu 1 Adu hinh (Hioh hoi phia duéi bén trai). Trong thuong mai dién ti thudn tuy, tit eA cae Khia canh nay déu la sé hod (Hinh khéi phia trén bén Phai). Tat cd cdc hinh khéi con Iai déu 1a hén hgp cha thuong mai truyén théng va thuong mai dign wr thudn tuy, tuy thude vo mite d6 shod cla cae hogt déng trong cac giao dich mi cd thé Theo Lou Gerstner, IBM’s CEO ito tinh Kinh té Thuemg mgi, GS.TS. Bang Dinh Dao - GS.TS. Hodng Die Than (Chi bién), NXB Théng Ké, Treong Pai hoe Kinh té Quée dan, 2003. xem dé [a giao dich throng mai truyén wg hay giao dich thuong mei dign ti, Chang han, mua hing thong qua mang hung vige giao hang Iai duoe thye hign bing phuong tiga v4 tai truyén thong thi 46 khéng phai li thong mai dién ti thu: tuy nhung néu vige mua hang, giao nhin hing va thanh todin déu durge s6 hoa thi dé la thuong mai dign tir thudn tuy. Nem xét tir géc d6 ode lah vec kink doank: Thuong mai dign tir dign ra & haw khip cée linh vue kinh doanh, thic day ede tinh vue d6 phit trién déng thoi two nén bin sie méi cia hoat dong kinh doanh trén phom vi nén kink 1 thé gii ~ Tit gde do kinh doanh vién thong: Thuong mai dign tr a vige chuyén giao théng tin, sin phim hay dich vu heac thanh toan thong qua dién thoai, mang may tinh hoge bat kf phuong (ign dign ut no khée. ~ Tit goc dé qué trink kinh doank: Thuong mai dign ti 1a vige img dung céng nghé dé tu dong hoa cdc giao dich kinh doanh va cée dong chu chuyén san phim. - Tit géc dp kink doanh dich vu: Tewong mei dign tit 1 phuong tign dé cae doanh nghigp, nguii tiéu ding va nha quan ly cét gidm chi phi dich vy trong khi van nang cao chat lung hang hod, ting toc a} chuyén giao dich vu. - Tit g6c d6 wre giip tre tupén: Taurong mai dign tit cung cdp kha ning mua va ban san phém va théng tin trén internet Va dich vu true tuyén khée. 11.2. Diic trung cia thieong mai dign tit - Thuong mai dign tir khdng thé hign cdc van ban giao dich ttén gidy (Paperless transactions). Tat ca cdc van ban du v6 thé thé hign bling cae det ligu tin hoe, cde bang ghi dm, hay ede phuong tign diga tir khée. Dac trmg nay lim thay déi can ban win hod giao dich boi 1é d6 tin cy khong cén phy thude vao cam két bang gidy tg ma bang niém tin Min nhaw site ede tic. Giao dich khdng ding gidy cing lam gidm ding ké chi phi va nhan Iue dé chu chuyén, lum trit vi tim kiém cde van ban khi cdn thiét. Newdi sit dung thong tin co thé tim kiém ngay trong ngan hang dit ligu cia minh ma khong can ngudi khic tham gia nén bao vé duoc bi mae y tuGng va cach thite thye ign y dé kinh doanh, Giao dich khéng ding gidy dai hoi kp thudt bao dam an ninh va an toan dir ligu méi. Dé 1a an ninh va an toin giao dich thuong mai dign tt - Thuong mai dién tir phy thuge cng nghé va tinh 46 cOng nghé théng tin cia ngudi sir dung. Dé phat trién throng mai dign tr can phai xdy dymg va khdng ngiag ning cao trinh 49 céng nghé thdng qua phat tién co sé ha tang ky thuat ctia thuong mai dién tir nhu mang may tinh va kha nang tiép ndi cia mang voi cae co sé dif liu thong tin ton cau. Cing voi co so mang, thong mai dién tit edn ed doi ng nhan vin khong chi thanh thao vé céng nghé ma cin co kién thie va ky nang vé quan 1rj kinh doanh noi chung, vé thong mai néi riéng. + Thuong mai dign nr phy chuge misc 49 s6 hoa (Thuong mai sé hoa). Tay thuge véo mite d6 36 hod ca nén kinh té va kha nang hi nhép sé hoa véi nén kinh té toan edu ma thong, mai dign tir c6 thé dat duoc cae cép dé tir thip dén cao. Cp a6 ‘thap nbdt la sir dung thir dién tir, dén Internet dé tim kiém thong tin, dén dat hang truc tuyén va dich vu tryc tuyén, dén xay dung cdc website cho hoat ding kinh doanh va cudi cing 18 4p dang cdc gidi phip todn dia vé thong mai dign tir (throng mai dién tar thudn ty). - Thuong mai dign ti c6 tée 46 nhanh. Nho dp dung ky thuat sé nén tat cd ede buée cita qua trinh giao dich déu duge tién anh théng qua mang may tinh. Ng6n ngt ea cong nghé théng tin cting cho phép rit ngan dé dai cia céc “van ban” giao dich, Cac dich vu phan mém ngay céng hoan hao, téc a6 dudng. truyén nhanh cho phép rit ngin thoi gian sogn théo, giao tiép vi ky két cdc van ban giao dich dién tir, Té ca nhime diéu nay da jam cho thuong mai dign ur dat téc dé nhanh nhit trong cde phuong thie giao dich, tao nén tinh cdich mang trong giao dich thuong mai. 1.2, Sy khée bigt cia thuung mai dign tir vA thong mai truyén thong Thuong mai dign ti, do nhiing dic trung cia n6, khie voi thong mai trayén théng trén nhiéu phuong dién nur cong nghé thye hién, dic diém thj trudng, tiéo tinh mua hang cia khach hang. 412.1. Khdc bigt vé céng nghé Thuong mai dign tur Hién ket céng nghé truyén thong va cong nghé théng tin véi tién tinh kinh doanh eta doanh nghiép. ‘Méi quan hé nay diroe thé hign & bang 1.1. Bang 1.1. Quan hé gitra cng nghé va qua trinh kinh doanh trong throng mai dign tit Linh vue Céug nghé (Qué trinh kink doank ™MbT Tray cdip thong | Khach han Khich hang bio dam tin (khéch hang | Co’ si dir ligu la tinh kip thai cia co sd cho phép doanh | thdng tin dang tin | dirigu naghigp truy cp | cy Khach hing bdo dim co se dit fiéu Bite tuimg lira dé thOng bdo cho doanh ‘cita minh) kiém soat truy cp tir | nghiép nhtng thay 43 bén ngoai Doanh nghiép dong ¥ sir Doanh nghigp: dung co sé dit ligu May tind wi kd ining tray efip mang. Dich vw vién | Hethdngthist ke) Khach hing va doanh thong (khach | bang mang may tinh | nghigp thoa thuan hop hang vadoanh | c6 thé doc durge céc | tée trong thiée ke files ctia nha ‘Cac img dung kiém Chap nhdn mt bé thng, thiét ké trén mang may tra ban ve tinh phi hop. . ‘Dijo tg0 ce nhém thiét Ké Mua ban hing | Nguoi ban: ‘Ngudi ban: hod qua trang | Trang Web ban hang | Kha nang gitt durge trang Web ‘rye tuyén Web trong méi truimg Bio dim an toan tren | thay di duimg truyén ‘Neudi mua: ‘Newoi mua C6 hé théng dam ahiém Kha mang trinh duygt | hoat dng mus hang tre ‘rang Web, tuyén ‘Cac mé hinh EDI ‘Xy dung tién crinh inh doanh 40 | Email nip dom dat hing va he (He thing cung | Mau bigu dién ar thong mua ban img hop nhat - ‘Sur dyng nhan vién dé Integrated gidi quyét cac cong vige supply) phat sinh 1.2.2, Khée bigt vé tién trink mua bén Bang 1.2: Tién trinh mua bin trong thuong mai truyén théng va thong mai dign tir Tién tri i in thd wn we mu | ‘Phuong mai dign tie Thuong mat truyén thing 1. Thu nan Trang Web, ‘Tap chi, t8 roi, théng tin Catalogue tryc tuyén | Catalogue gidy, vv. 2. Mé ta hang, ‘Céc mau bieu dién | Thu va cac mau biéu in hoa, tit, e-mail, vv. trén gidy 3 Kiem tra kha | Email, Web, EDI, ] Dign thos, the, fax, vv ning cung img va | v.v. hod thudn gid 4.Ta0don hang | Don hang dién wr | Dom hang trén giay, in sin. 5. Trao 461 thong | E.mail, EDI Thur, Fa, tin 6. Kiem hangtai | Cae mau biéu dign | Cac mau bieu in san, ho. ti, EDI,email, viv. | Fax 7.Giao hing | Chnyén wang tre | Phuong tin van fai, twyén, phuung tién van tai, 8.Thing bao Exmail, EDI. ‘Thu, Fax., dign thoi, 9, Chimg tir Chimg tir dién tir ‘Chimg tir in trén gidy 10. Thanh toan | EDI, #180 dién tir, Cheque, H6i phiéu, tien giao dich ngan hing | mit, thanh toin qua sd hod ngan hang Khée voi thuong mai truyén théng, tién trinh mua ban trong, thuong mai dign tr thay déi ca vé hinh thite va ndi dung thy hign (Xem Bang 1.2). 1.2.3, Khie bigt vé thi traing Thi trudng dign tir 1a thi trudng durge phat trién trén co 30° img dyng céng nghé intemet- Do mdi tring intemet Li moi imudng 0, ¥6i nhimg dae wrung riéng, thj truong dién tir c6 nhigu diém khée bigt véi thi trong trong throng mai truyén thing. Su khée bigt dé duge thé hién qua sir so sénh gitta thi ‘trong truyén théng va thj trdng dign ti trong bang 4.3. Sy khée biét gitra thi tradng dign tir va thi trum, truyén théng trutmg troyén thing ‘Thj trutng dién tw Marketing va quing edo rong rai | Marketing va quing cao cé myc tiéu, twong tae mot - mot ‘San xudt dai tr (San pham va Khach hang hod qua trinh sin dich vu tigu chuan) xuat ‘M6 hinh giao tiép mét voi nhiéu | Mo hinh giao tiép nhiéo ngudi nguati vai nhiéu ngubi Tu duy thign vé phia cung. ‘Tu duy nghiéng vé phia cdu Khach hang la muc téu Khach hang la doi tae ‘Thi trudmg phan téch ‘Thi trudng céng dong San phdm va dich vu vat chat ‘San phim va dich vy 56 hod ‘han higu tn hang hoa pmo ta ‘Sir dung trung gian Khong sit dung trung gian hofc Danh myc hang hoa trén gidy Danh myc hang hoa dign tir 1.3, Logi ich va tac Ggng ctta throug mai dign tit 1.3.1. Lgi ch va nhitng vén dé dit ra d6i voi thieong mai Mipn tit Loi ich ciia thacomg mai dign tir: Trong lich six nhan loai chi 6 mot vai ddi méi mang [gi nhiing loi ich tiém nang nh thuong mai dign tk. D6 I8 igo ra ban chat toan cl cha eSng nghé, cit giém chi phi, tao co hoi dé tiép odin hing trigu ngudi trong mt théi gian ngan, tgo ra sy tuomg tic Hin nhau va kich thich tinh ning dng, t20 ra nhiéu kha nding va khai thie ti da cdc nguon lyc, tao ra sy tang truéng nhanh cia co sé ha ting try giup lam tang gi ich tiém nang cia cée 16 chie va c4 phan va oan xa hoi. Nhiing loi ich nay méi chi duge hign thy hod va s8 con duge tang lén ding ké khi thong mai dign tir duroe dp dung, Ong ri hon, Loi (ch aéi vi céie 16 chnte: Loi ich d6i voi cae 18 chite ctia thurong mai dign tir bao gém: - Thuong mai dign itr mo rng pham vi giao dich uén th) ‘trudng toan edu. Voi mét lugng vén tdi thiéu, cde doanh nghiép dé dang va nhanh chéng tiép cfn duge véi nhiéu khéch han, Iva chon duge nha cung img tt nhat va xae dinh duge a8 the: inh doanh phit hop nhat. : ~ Thuong mai diga tir lam giam chi phi thu thap, xi ly, phan phdi, uu trir va sir dung théng tin. Ching han, 4p dung dau thiu mua sim dién ar, doanh nghiép c6 thé cét gidm chi phi quan trj mua sim dén 85%, Trong than ton, nbg sit dung cae phuong tign thanh toan din tir, cong ty 0d thé c&t giam chi phi phat hanh séc bang gidy + Thuong mai dign tir tao ra kha nang chuyén mon hod cao trong kinh doanh, de biét 1a adi voi cdc doanh nghigp thieong mai. Nhiéu siéu thj dién tir qui m6 nhé va vita sé chuyén mon hod vao bin mt hoje mét sé nxt hang, ching han cdc siu thi www dogioys.com, hay www.cattoys.com. + Thuong mai dién tir gép phan gidm lugng tn kho va doi hai vé cot se vat chat ky thugt théng qua viée 4p dung phuong phip quan 1y day chayén cung mg “kéo” C*pull”-type supply chain management). Qué trinh nay bit dau tir dat hing cua khdch hing va sit dung phuong phap sin xuét ding thoi han. Phuong phap kéo thic day sy tuong thich sau sic gitta nhu cau ola kivich hing véi sin phim va dich vu ciia doanh nghiép va tgo ra loi thé canh tranh khi marketing trén thj trong. ~_ Thuong mai dién tir lam giam thoi gian tir khi thanh toan tién dén khi nhin duge hang hod hoae dich vu, = Thuong mai dién ti kich thich sy sing tao va tao digu kign dé kh6i déng nhmg du 4n kinh doanh mdi, ting kha ning thanh céng cia céc phutong dn kink doanh nh thay déi quy trinh cho hop ly, tang nang sudt cla ngudi ban hang, trang bi kién thite cho ngudi lao dong, dic biét 1a lao dong quan'ly. - Thuong mai dign wr lam giam chi phi vién théng trong qué tinh giao tigp, dam phan va ky két cdc hop déng mua ban hang hod dich vu, Ching han, sir dung Intemet ré hon rit nhigu sit dung VANs. = Thuong mai dign tir efing gép phan cai thign binh anh doanh nghiép, nang cao chat lung dich vu khach hang, tim. kigm d6i téc kinh doanh, don gién hoa qué trinh kinh doank, rit ngin chu ky va thdi gian giao nhfn hing hoa, ting nang sudt, loai bo gidy wr, xit ly théng tin nhanh hon, gid chi phi van tai, tng tinh linh hoat trong kinh doanh cia doanh nghiép. Lyi ich déi vai ngudn tiéw ding: Loi ich déi voi ngudi du ding cia thirong m: tir bao gom: - Thuong mai dién tir cho phép khach hang mua sim va thy hién cdc giao dich 24/24 gig trong ngay, tt cd cde ngay trong nim va khdng bi gidi han boi pham vi dia ly. Thuong mai dign ti cung cép cho khach hing nhiéu su lua chon hon. Khach hang cé thé Ia chon cée cor sé cung cap khac nhau, tir may ban hang ty déng cho dén siéu thi, Lya chon cae Joai sin pham khdc nhau, ti hang dién tir lau bén dén moe ‘mon qua ting. _ + Thuong mgi dign ti lam gidm chi tidu che khich hang vé sin phém hang hoi dich vu ho nba duge théng qua vige chap nhén mua bin khéng phy thudc vao vi tri dia ly cia ngudi cung ting va c6 thé so sink dé Iya chon ngudi cung émg nhanh nhat, gid ca phi hop nhat. - Trong mét s6 trugng hyp, dic biét 1a ede sin phdm 6 hoa, thuong mai dién tir e6 kha nang giao kang rét nhanh cho khach hang. - Thuong mai dign tit tg0 kha ning cho khach hang tham gia cc cuge dau gia trén mang. - Thuong mei dign tis tao didu kién dé cde khach hang tac dong, hd tro Hin nhau trong cong dng kinh doanh thong mai dign tir nhdm trao déi cac ¥ turmg va kinh nghiém kinh doanh. - Thuong mai dién ti thie day canh tranh va tir do din én su giam gi bén ving. Loi ich déi v6i xd hoi: Loi ich 461 véi x4 hoi eta thuong mai dign tis bao gém: + Thuong mai dign tf cho phép nhiéu nguvi c6 thé Lim vige tai nha, gidm thiéu viée di mua sim do 46 gidm phuong {ign giao théng hmu théng txén dung, gidm thiéu tai nan va 6 nhiém mdi truéng séng. ~ Thuong mai dign tir din dén viée ban hing véi gia thap hon nén nhiéu ngudi cé thé mua duge khdi luong hing ho én hon, tang mite song cia dan cu. + Thuong mai dign tir tgo diéu kign dé dan cu & cde nude dang phit tién va khu vue néng thon thy huéng cfc sin phdm va dich vu ma ‘yong hoan eanh khde ho khdng ¢6 kha ning nhu co hoi dé nang cao k¥ ning nghé nghiép va nhan duge bing cip a0 hon. - Thuong mai dign nr thic day viée cung cdp cae dich vy céng cng nhur cham séc site khoé, giéo dye va phiin phdi cdc dich vu xa hdi cda chinh phi 6 mite chi phi thap hode cai thign chat luong cia cac dich vu dé. Nhitng viin dé dat ra cia thuong mai dién tes Nhimng, van dé dat ra hay nig han ché ciia thong mai dign tir e6 thé phan chia thanh hai nhom, nhimg van dé vé ky thuat va phi ky thual, Nhitng 165 thudt ctia thucong mai dign ne: Nhimng van dé ky thuat cua thuong mai diégn ti bao gm: - Thidw sy an toan cia cé hé thong, d6 tin cy, ede ehudin myc va co si ky thut cho nhimg giao tiép can thiét ~ BO rong giai tan con thié, Cée céng cu phat tién phin mém thay ddi thong xuyén. - Con tén tai rdt nhiéu kho khan trong vige hop nhat Internet, phn mém thuong mai dign tir v6i mGt s6 img dung co s@ dit ligu hign co. = Thiét bj ngoai vi cin nhimg may chit trang web dac biét va cor so ha tang k¥ thuat khéc bd sung cho may chi cia mang gino dich = Mot sé phan mém thong mai dign tir khong khép véi phan cimg hogc khong tuong thich voi hé théng van hanh hode cdc thidt bj kha, ~ Tuy nhién, nhimg van dé ky thudt 6 thé din dan duge Khic phuc cig véi sur tién b6 cia céng nghé va chuyén giao é tir nhimg que gia phat trién sang cde quéc gia dang . Déng théi, céc doanh nghiép tham gia thong mai dién tir eding can c6 mot ké hogch thich hop dé t6i thiéu hod anh hurdng tiéu cue cia nhimg van dé ky thudt, Nhiing vin dé phi kj thudt cia theong mai dién tie Trén thuc té cdn tn tai rét nhiéu nhimg van dé phi ky thudt di lam giam te d6 phat trién va sur mo rOng nhanh chdng cia thuong, mai dién tr, nhimg van dé d6 bao gbm: + Chi phi vit hach todn ede chi phi: Chi phi phat trién throng mai dign tr trong ede ho gia dinh c6 thé rat cao va cd thé ip nhimg tye teie do thiéu kinh nghiém. C6 rat nhigu co hoi cho ap dung cée phuong php t8 chire san xudt kinh doanh tiés 1b6 (Quéde 16 hod san xuat theo chiéu rong va chiéu séu, sir dung phuong phdp JIT, v.v.) nhung img dung & dau va nhu thé nao thi KhGng dom gin, a so sah gitta chi phi bo ra va igi ich thu duge tir throng mai dién tir ca cée doanh nghiép va 16 gia diwh dang phai gidi quyét van d& do lnémg ahiing loi ich v6 hinh nhw thé no, ching han nhu cai thign dich vu khich hang va gid trj cla quing cao. - Van dé an toan va bio mat: Mac di vin dé an toan va bio mat da duge cai 1! nhiéu trong qua tinh phat titn khéng nigimg cla thyomg mei dign tt nhung khach hang van coi day la van dé cét tir trong giao dich cia ho va do dé thong mai dign tur phai di mat véi mét nhiém vu khé khin va léu dai [4 thuyét phuc khéch hang ring giao dich tryc tuyén la an toan va van bio dim bi mat rigng cia cde ¢4 nin giao dich. + Thiéu niém tin a6} v6i khéch hang: Khach hang thuimg khéng tin tutng vao abtmg déi téc giao dich khéng hién dign, khdng thé hién tén gidy va thanh todn bang tién dién ti. Nhitng vdn dé phi kp thudi khde: ~ Khéng thé edo quan trye tiép doe sin phim tong giao dich thurong mai dién tt, ching han, nguoi mua khong thé xem xét rue tiép duge aul 40 khi ho mudn mua thoi trang cho minh. Nhigu vin dé phép ly khéng thé giai quyét duge trong thong mai dign tir, dic biét Ja nhimg qui dinh cua chinh pha va ning tiéu chuan can thiét rt khé thiét Ip va digu chinh kip thai. - Thidu ede dich vy try gigp can thiét nhu vin dé bao hd ban quyén trong ede giao dich thuong mai dién tir con yéu, cde chuyén gia vé thué trong thurong mai dign tir can it, vv. + Thiéu mét Je hrong ban hang ¢6 ky thuat trong thuong mai dign tir dé bio dam loi nhugn cho doanh nghiép ‘Thwrong mai dién tir ciing 06 thé din dén phé vo cde méi quan he can thiét gitta nhimg ngudi tham gia giao dich - _Tiép cin mang Intemet van cdn dit va khong thogn tign voi nhiéu khach hang tiém nang. 1.3.2, Tée dng cia thong mai dign tit ‘Tae dong eta thyong mai dién tir c6 thé duce xem xét tréa ba phuong dién: thic day marketing san pham; thay déf ban chat thi ming; thay di cdc t6 chite va cdi thign hoat dng sin xudt kinh doanh cia cde doanh nghigp. Thong mai dién ni thie ddy marketing sén phim Marketing truc tiép truyén théng duge thye hign qua cdc thir dat hing hode cic cude giao dich bing dign thoai, Hign nay, marketing tryc tiép thong qua mang may tinh ting Jén nhanh chéng, khodng 21) USD MY nam 1998. Digu nay cho thay tic déng cia thong mai dign ti dén marketing tryc tiép trén ede mat sau day: = Xie tién sin phim: Thuong mai dién vit xtc tién san phim hang hod dich vu thong qua cung cp théng tin day du, tne tiép cho khach hang va tiép xtie tryte tiép voi khdch hang. - Cée kénh phan phdi mét; Tewong mai dign tk Wo me nhimg kénh phan phdi méi cho sin phdm hign tai thong qua giao :p true tiép voi khach hang hode cic phuong tign giao tiép khac. + Tiét kiém chi phi. Thuong, mai dign tir Kam gidm ding kb chi phi cho khach hang néu so véi thuong mai truyén théng, dic biét la trong viée chuyén giao cdc sin phim sé hoa. _ > Riit ngén chu ky kinh doank: Vige chayén dura cic sin pham hang hod/ dich vy sé hoa cé thé chi eon tinh bang giay, céng viée quan ly lién quan dén chuyén giao cde san phaon hi hhinh trén pham vi thj truémg thé gidi cling gidm ding ké, 6 nhimg nghigp vy giao dich thuong mai quéc té rit ngin dén 90% chu ky kinh doanb, chang han hang Tradenet da giam thoi gian lam thi tye giao dich lign quan an ‘cang tlr tinh bang ngay xudng phat. = Tang dich vy Kndch hang: Dich vu khich hing duoe edi thign ding ké thong qua cung img cae thong tin true tuyén, cic hang tw van 6 thé tra loi khaich hang bing thu didn tir trong mot vai gidy, cae dich vy nhan su c6 thé thyc hién béi cde phin mém tro gitip. = Binh vi hinh dnh doank nghiép va sim phdm: Binh anh sin phim va doanh nghiép ¢6 thé duge djnh vi trong khich hang méi rit nhanh théng qua cde trang web. Niém tin ciia khach hing vA eéng ching vao doanh nghigp duge xdy dug qua mhimg théng tin tn cde mang may tinh va 1a nhan 16 dé tang kha nang ban hang hod/ dich vy. + Cac de dong marketing khée: Thuong mai dign te von gop phin lam cho san phim hing hod dich vu eta doanh nghigp trong thich véi nhu cdu cia khéck hang, quang céo sing dong hon, khuyéch trong hon va mang théng tin dén khach hang day di hon, nhanh hon so véi quing céo trayén théng. Hé théng dat hang tryc tuyén nhanh hon, chinh xée hon, duge xi ly khoa hoc hon, do dé Lim gidm théi gian va chi phi. Thong mai dign nit lem thay déi ban chat thi raéng ‘Thi trrimg truyén théng (trong didu ki khéng gian va thei gian cu thé) khéng tén tai trong thuong mai dién tr va duge thay bing thi trimg dién th Trong thi truimg dign tir (marketspace), hing hod duge chuyén giao true tiép dén ngudi mua Khi anh vi mua duce hoan thanh lam cho hige qua hon. Nhimg san phim dua trén nén tang s6 hoa nhu phin mém, dm nhac, thong tin da thay d6i nhanh chéng. Tuy rét_nhé nhung, nhimg sin phém phin mém mgnh m& duge chuyén giao que Intemet da lam gidm hu clu vé m6 hinh phan phdi ruyén théng. Nhing mé hinh ban hang moi abu phia mém te nguyen (Shareware), phan mém mia phi (Freeware), phan mém tra tién khi sit dung (Pay-as-you-use) dang duoc img dung rng rai lam tang thém tiém nang cia Internet, Mae dit ede mo hinh ban hing moi chi phat trién & mt sé khu vue thj trudng nhur phan mém va xuai Iain nhung chic chin s& lan sang ede khu vue thi truong mi Thuong mai dién ur cing 1am thay di cdch thire giao tiép irén thj trung, giao tiép khong gap mat va co thé thye hién dong thé gitta nhiéu ngudi néi lén trén thi trudmg dign tir lam ting kha ning giao tiép trong kinh deanh, Hon nita, thuong mai dién tir g6p phn to nén nhtmg san pham mdi va déi méi cae san phim hign tai cho phi hop nhu cau khach hang. Diéu dé lam thay déi nhiém vu cia té chite va cach thite hoat dong wén thj truéng. Thuong mai dign ti two diéu kign dé doanh nghiép thu nhan day di hom cae thong tin ve khach hang, xy dymg hé so khich hang, tr dé thiét ké san phim hoge hoan thign sin pham phi hop voi khach hang. Ching han, nhiéu cdng ty trén thé gidi nhu Motorola, Dell ‘Computer, JCPenney, Levi's di nghién city nhu cau etja khich hang cu thé, ché tao san phdm pha hop nhu cau va giz sin pham | | | i ' | | ! dén tn khdch hang ngay trong ngay. Sir dung cac trang Web, khach hing eng ¢6 thé ty thiét ké sin phém cho minh hose phae hoa ¥ tuéng vé san phan va dé nghi cdc eéng ty ché tao va cung tmg cho ho. Nhimg hinh thie cung img sin phim cho kkhdch hang nr dp dung ee mo binh méi théng qua mang may tinh van cd thé duy tri mete gid nbur thuong mai truyén théng da lam thay di bém chét ctia thi tradng, dac bigt Ia thi trang ban le. Thuong mai dién tir lam thay déi 16 chite Nhimg bude tién nhanh chéng cia thyong mei dign ti da buge céc doanh nghiép phai bd sung cong nghé mdi va nghién eau nhiing san pham hang hod dich vu méi, Vige bd sung céng nghg mdi sé dan dén nhiing thay di vé eo edu va chién luge. Sy thay déi_ dé lai la nban 16 thac day su thay @4i edeh thite kinh doanh. Trong xu hutmg 46, oo cu ctia té chire sé nhanh chong. thich tmg véi nhimg yéu cdu cia céng nghé. Tuy nbién, viée tiép thu céng nghé moi va thay ddi cor cdu td chire khéng phai 1a mét sém mét chiéu. Dé [a mét qua trinh do doi hdi khach quan nhu cau cia khich hang, do nhitng phan ca khdch hing hign tai va cd nhimg c6 ging cia doanh nghiép, Hon nita, mot co edu té ehtte méi khi thyc hién thuong mai dién tit lai dOi hoi cde nha quan tri va marketing phai Tinh hoat hon dé dap img mhimg dbi boi méi cla thi trudng va khi dé co cdu méi cita té chire [ai tré than nbn 6 tac dong tieh cue dén vide ‘img dung thuong mai dign tt. Song song véi thay, déi co edu 16 chic, thuong mai dién te eiing gop phin thay di ban chat cia c6ng vige theo huemg chuyén nhanh sang ky nguyén s6 hod. Bj thie day boi sw canh tranh gay eng cao ten thi trong toan cd, cic doanh nghigp dang cd ging giim lac déng va dua nhimg cdng vige cin sir dung nhiéu lao déng sang cdc quae gia cé chi phi lao dng thap. Su thay déi nay sé ta0 ra nhimg co hoi mdi va nhimg rai ro mé cing nhu céch tu duy moi vé vide lim, nghé nghigp va tié Iuong, Nhimg ngudi céng nhan ciia ky nguyén sé hod sé tr nén Jinh hoat. Nhiéu ngudi lao déng sé tro nén yén tam voi cong hoe tap va rén luyén dé tang thém kién thitc chuyén mén va ky ning nghé nghigp. Nhidu ngudi sé duge chuyén tir ché do lam vige tai vin phdng sang lam vie tai nha, do 46 hanh vi mua sdm ciia cdc hé gia diah eiing thay di Thing mai dign nz tée dong dén ché tao san phim hang howidich vw Thuong mai dign wr thay déi hé théng ché tao hang hoaf dich vu tir chd dinh huéng sin xudt dén dinh huéng vao nho chu, din hudng khich hing va mé hinh sin xuét ding thoi han GIT), He théng sin xuat timg bude hop nhdt vii h¢ théng tai chinh, phn phoi va cdc hé théng chife nang khde. Ching han, cae don dat hang cé thé tr khich hing chuyén true tiép toi gui thiét ké théng gua cOng cp thiét ké wén mang may tinh, cde thiét ké duge chuyén t6i ngudi sin xudt. Qud trinh nay 06 thé tinh theo gidy va do dé c6 thé cdt giam chu ky kinh doanh hon 50%, dic biét Li trong trrmg hop qué trinh thiét ké, ché tao da duge quée 1é hoa nhur IBM, General Motor, General Electronic, Boeng,v.v. Throng mai dign wr eting lam cho hé théng ché tao hang hod! dich vu tro nén Linh hoat, dé hoan thién va giém duge chi phi, dac bigt 1a chi phi diy trit cae yéu té dau vao va chi phi tn kho thanh phém, Thuong mai dién we tée ding dén tinh hink tai chinh va hach toan kinh doanh cia doanh nghiép Thuong mai dién vir doi hoi hé théng tai chinh va ké todn aie bigt. Hau bét cée nghigp vu thanh (oin trong thong mai ign tir 1a khéng thé hign trén gidy, Vige sir dung cde phuong ign thanh todn méi nbu tin dién tir sé Jam cho qua trinh nay phitc tap hon do sy chi phdi cua fat phap va cde théng 1é quée té. Tuy nhién, tién dign tir di lam cho qué trinh thanh toda nhanh hon va thay 4éi céch thie thanh todn, Trong nhiéu trudng, hop, tién dién tir Igi duge hon wa bing tién howe mét loai tai san khac sé lam thay d6i cach thite chi tiéu va thot quen tigu ding oita khéich hang. Tidn dign ti va hé théng thanh ton dign tir trong hoat dng mua ban sé lam thay ddi phuong php ké todn truyén théng, phuong thite chuyén tién lin thé ché durge ap dung. Dé xit ly cdc thu dat hang dién ti. phuong phip giao dich ‘vi thanh toan ted sau duge sit dung rong rai. Ching ban, khi thu dat hing dign tr dén ngudi ban, ban x4e nhan cé thé duge dua ra ngay va ngwoi mua sé tim thy xae nbn trye tayén cia ngudi ban. Vige thanh todn c6 thé duge thuc hién bing séc tin dung ciia ngudi mua (Buyer's credit checks), sée bao dam bing sin pham hode cae phuong tién thanh toan khac. Thuong mai dién ut tée ding dén quan tj va déo tao nguén nhén le ‘Thuong mai dién tir lim thay ddi céch white tuyén dung, inh gid, thang tién va phat trién ngudn nhan Ie. Tat ed bing van dé quan tr] ngudn nhan luc cia doanh nghiép duge sy hd tre dic luc ciia mang may tinh noi bs va mite 49 chinh xac sé ca hon. Bao tao nguén nhan luc cing 6 su thay doi. Dao 1g0 tlt xa trye tuyén cung cép co di cho moi nguisi, Cac doanh nghiép nhé dé ma c&t giam chi phi dio tao nhdn Iyc. Nhiéu cong ty xem dao tao true tuyén trén mang may tinh nbw mt cit canh vi né Jam thay ddi mdi trudng, thay ddi céng nghé, thay ddi cich thite dao tao nendi lao ding tai chb. 1.4. Cac diéu kign phét trién thuong mai dign ti Thuong mai dign ti khéng dom thudn la ding phuong tién dién tr dé thye hién hanh vi throng mai trayén théng ma véi img dung thirong mai dién ty, toan b> nén thuong mai cla mot quéc gia sé thay déi, phuong phdp quan Ly truyén théng sé kém higu qua va can ap dung phuong phap quan ly moi, phuong tién thanh toan méi, phai thay doi co sé nhan thite va hé théng gido duc, tp quén lim viée. Nhing thay déi nay cho thay dé phat trién thuong mai dign ti can diéu kign vé céng nghé, nhan thie x2 hoi, ludt phap va an ninh thuong mai. Ha tang co sé céng nghé: Theong mai dién tir 1 hé qua tit vyéu cia sir phat trién ky thugt s6 hod va céng nghé théng tin. Vi vay, ha tang co sé cong nghé cia thuong mai dign tir voi su phat trién cua kf thugt tinh toan dién tir va truyén thong dién tir 1a quan trong. Dé phat trién thuong mai dign tis, co sé ha tng cOng nghé phdi bao dam tinh hién hiru (Availability), nghfa 18 phai cé mot hé théng cde chudn cia doanh nghiép, ctia quéc gia va eée chudn nay phai pha hop voi quéc té. Cac chudn nay gin véi hé thing cac co sé ky thugt va thiét bi img dung cua quéc gia nhu mét phan hé ciia hé théng mang toan cu. Cung voi tinh hién hiru, ha ting co sé céng nghé cita throng mai dign tircdn phai bio dim tinh kinh 18 (Affordability), nghia la chi phi cia hé thing thiét bi ky thuat va chi phi dich vu truyén thong phai & mite hgp ly dé bio dim cho cac td chize va ca nhdn déu cd kha nding chi tra va bao dim gid c& cua cdc hang hod va dich vy thye hign qua throng mai dign ti khéng cao hon so voi thuong mai truyén thang. Ha tang co so phdp iy Co sé phap ly cia thuong mai dién wr bao gdm hang loat cdc van dé nhu cde dgo ludt va chinh sach vé thuong mai dign tir, cde quy dinh cu thé vé thuong mai dién 1 trong hé théng cée qui dinh phap ly eta quéc gia. Bé thuong mai dign tir phat trién, hé théng phap ludt cia ede quéc gia phoi timg bude dupe hoan chinh dé bio dim tinh phip ly cia cée giao dich thuong mai dign ti, cia hop dong va cée chimg tr dign ur. Ha tang cot sé phap ly cia thuong mai dign tr con gop phan dim bao tinh phap IV cha sé hiu tri tg va chuyén giao cing nghé, bao dm cdc bi mét ca nhén cia ngudi tham gia giao dich thuong mai dign w. Ha ting co’ sé phap Wy cba thong mai dign ti cfing bao gém cae van dé xir ly cdc hanh vi pha hoai, hing hinh vi can tré hoe gay thiét hai cho hoat ding thuong amai dign tt & pham vi quéc gia va quéc té. Ha tang co so nhan tee: Dé phat trién thuong mai dign ti can phai ¢6 con ngudi cé trinh d} tuong img. Con ngudi cdu thanh cor sé nhan lye cia thong mai dién ty tude hét la doi ngii cde chuyén gia tin hoc, thyémg xuyén cp nhit nhimg kién thie cua cng nghé théng tin va c6 kha nang dua vio img dung trong méi trudng va didu kién kinh doanh cu thé. Bdi ngii cae chuyén gia cong nghé thang tin va ky thugt may tinh s@ tgo ra co 80 vat chat kf thuat cho thuong mai dién tt. Ding thai vai cde chuyén gia cong nghé thong tin va ky thudt may tinh, ede nha inh doanh, nhing ngudi quan ly, cde chuyén vign vi cdc khéch hang tiéu thy cfing phai co kha ming tham gia thuong mai di¢n ‘tir v6i trinh dO nhat dinh vé céng nghé thong tin, vé ngoai ngit vakg niing giao dich trén mang, Nhdn thie xd hgi: Phat trién throng mai tir can phai c6 sy nan thire sau sie ciia chin phi, cde nha quan IY, cde nha hhoach dinh chién luge va toan xa h6i vé co hoi phat tién va nhimg loi ich mi né mang lai. Chinh phit phai nhdn thite duge co hi va Igi ich cua throng mai dign tir dé thiét lap méi truéng kinh 16, xa hoi va phap ly cho thuong mai dign til. Céc nha quan ich ala thuong mai dién ti dé vach chién luge phat wien va dé ra giai phap thich hop. Tir chién luoe va gidi phap d6 ma c6 ké hoach phat trign co sé ha tang cong nghé, e6 chinh sich phat trién, Foin x4 hdi okén thire duoe eo hoi va loi ich cua thuong mai dign tir dé tham gia vio hoat dong thuomg mai dign tir voi ‘ur cach la nhimg chi thé eta qué trinh Baio mét, an toan: Thuong mai dign tit e6 thé bj thiét hai béi sir dét nhap tir bén ngoai boi cdc hacker dé Sn céip dit ligu, mao quan hé, pha héng hé théng thanh toan, chiém dung tien, .v... Vige gid mgo dja chi internet (IP spoofing) dé mua hang bat hop phap, phong toa cc dich vy (Denial of service - DOS) lam mét kha nding cung img vé str dung dich vy c6 higu qu thudng xay ra trong thyong mai dién tr. Do nhimg van dé nay, thuong mai dign ti dit ra doi hoi cao vé bao mat va an toan. Dé dap img yéu cdu bao mt va an toan, thutong mai dign tir edn gain két voi cdc ky thuat bao mat nhur ma hod (Cryptography), cde cong nghé bio m§t ohu SSL (Secure Sockets Layer), SET (Secure Electronic Transaction) va chtr ky dign tir Electronic signature), chit ky s6 hod (Digital signature). t Soi hitu tri tug: Thuong mai dign tit khong chi vin dung cho mua ban cdc san pham hitu hinh m4 con ap dung cho mua ban nhimg sin pham v6 hinh, chuyén giao tri thise va kinh nghié chia sé cde dit ligu, chuyén giao cOng nghé, ede sin phim phin mém. Tat cd ahtmg san phim nay c6 chung mét dic diém 1a dé nhan ban va kho gitt ban quyén. Vi vay, mot van dé dat ra 1a bao: vé sé hitu iri tug va ban quyén cac théng tin trong thong mai dign tr dé bao v8 quyén so hitu va sit dung ti sin cho nguts mua va quyén duge husmg loi cia ngudi bin. Néu khong gia quyét tét van dé nay, tinh trang nhimg ngudi chi thue sy eta cde tai sin v6 hinh sé bj vi pham quyén loi, hing hoa théng tin sé khong duge chia sé bang con dutmg mua ban trén th truémg ‘ma théng qua nhiing cdch thite gian Hn. Bao vé ngudi tiéu ding: Trong thuong mai dign tr, tube hi mua, khéch hang khdng ¢é digu kign dé dnb gid true quan sin pham hang hod hay dich vp. Nig théng tin vé hang hod va dich vu ma khich hang nhin dirge dé dénh gid cée phutong n khi di dén quyét djnh mua déu dya trén dit ligu cae trang web do ngudi ban cung cap. Biéu nay dén dén mot van dé la phai c6 nhimg qui dinh va t chic dé bao v¢ loi ich ngudi tiéu ding. Cae 16 ehite va qui dinh béo vé ngurdi tigu diing cin xay dung trén cdc phuong dign dim bao chi lwong hang hod va dich vu, tang dé tin edy cia cée dit ligu, bao dim bi mat ede thong tin, 1.5. Cae m6 hinh thurong mai dign tir ‘Dua vao ban chit cita giao dich, thong mai dién tir c6 thé thyc hign theo céc mé hink sau day: + Thuong mai dién tr gita doanh nghigp véi khdch hing (Business to consumer electronic commerce - B2C): mé hink giao dich nay duoc thie hign théng qua cdc miu biéu dién ti, thu dign tu, dign thogi, trang Web véi edc hinh thite chit yéu ~ Suu tim théng tin vé sin phdm hang hod va dich vu (trén trang Web); + Dat hang; = Thanh toan cac khoan chi tigu mua sém hang hod va dich - Cung cdp cdc hang hoa va dich vu true tyén cho khach hang nhw ban é hang hod, dich vu du tjch, dich vy van phong, cham sde site khoe, tx van, gidi tri * Thuong mai dign ti gita doanh nghiép voi doanh nghi¢p (Business to business electronic commerce - B2B): M6 hinh giao dich nay chiém ty trong chit yéu trong thuong mai dign tut, Sie dung cae trang Web, cdc phurong tifn thong tin hign dai, cdc tigu chudn vé ma vach, ma sé, tao d6i dit Ligu dign wr (EDI) 4é thye hign hai binh thite giao dich co ban: + Giao dich thong tin gitta cdc 16 chite (108), cdc giao dich trén thj trudng dign ti; = Trao d4i dit ligu vé quan ly tai chinh, nhdn sy, marketing. va hu edn san xudt gitta cic doanh nghiép. + Thuong mai dign tr gita khéch hang véi khéch hang (Consumer to consumer electronic commerce - C2C): M6 hinh, nay duge thye hign théng qua ede hinh thie mua ban trye gitfa cde khdch hang théng qua cdc trang Web ca nkan, dién ‘thoai, thu dign tir nhu: ~ Ban ede tai san ca nhan én mang ~ Dich vu quang cdo trén Internet. - Thye hign cae dich vy tu van cA nhan, chuyén giao ti thite trén mang. - C&c cuge ban ddu gid do mé¢ hode mat sé ca nhan thyc hign én mang. ‘Thuong mai ngdn hang dign tir (E. bank trade). Cac ca nhan sir dung trang web riéng dé quang cao hang hod va dich vp dé ban, + ‘Thuong mai dign tt gitta khach hang voi doanh ng! (Consumer to business electronic commerce - C28): Mé hinh nay bao gm hinh thife cic cd nhan ban sin phim hofe dich vy cho doanh nghiép hoe mot sé cd nhan hop tac voi nhau dé thye hign ede giao djch kinh doanh véi cde doanh nghigp. i | i j = Thuong mai dién tir gita cie t8 chic phi kin doanh (Nonbusiness electronic commerce - Nonbusiness EC): Cang ngiy cang cé nhieu té che phi kinh doanh tham gia vao thong mai dign tr nhur cdc co quan khoa hoc, céc ti chite phi Igi nhuin, c&e 1 hire t6n gido, 16 chite x4 héi, ede co quan cua ehinh phi. Cae hink thite thurong mai dién tit gitta cdc td chite phi kinh doanh bao gdm. G2G (goverment t© government), G2B (Government to business), G2C (Government to customer), A2A (Administration to ‘administration. = Thuong mai dign ti tong ngi b> doanh nghiép (intrabusiness electronic commerce - Intrabusiness EC): M6 hinh thuong mai dién tr niy bao gdm tit c4 cdc hoat déng ndi 6 doanh nghigp thuimg duoe thy hin trén intranets, Dé la cde hoat déng trao di hing hod, dich vu hot théng tin bao gém tir ban hang hoa hoc dich vy eta céng ty cho ngudi lao déng cit doanh nghiép dén dao tao truc tuyén cia cong ty. CAu hai on tip 1, Hay néu khai nigm thuong mei dign i? Tho dign tir e6 dae diém gi khdc so véi thuong mai truyén théng? 2. Phan tich cae Igi ich cha thuong mai dign tk. Sy ra di cla throng mai dign tr da 06 tae dong nber thé nao tsi vige thie day hoat déng marketing va quing cdo san pham’ 3, Phan tich cdc tic dong cia thong mai mai vige 18 chite va cai thige hoat déng san xudt kinh doanh cua cdc doanh nghigp. 4, Néu cdc diéu kién dé phat trién thuong mai dién ti. 5. Phan tich ede mé hinh thirong mai dign tir khae nheu. Chuong 2 CO SO HA TANG KINH TE - XA HOI CUA THUONG MAI DIEN TU 2.1. Khai nigm va vai tra cia co sé ha ting kink 1 - xi hoi trong hogt dng thuong mai dign ti ‘Thuong mai dign ti dang phat trign nhanh chéng trén toan thé gibi, die bigt & nhimg nude cng nghigp phat trién. Sy phat trién, euiathuomg mai din tir mGt mat la ket qua eda xu hurimg * sb hod, dign tir hod” nhung mat khae fa két qua eta van dé tgo moi trying hoa” ndi chung va cho thuong mai dign tir ndi rigng. Thuong mai dign ti la hinh thai hogt dng thuong mai bing cée phuong phap dign tir la vige tao déi théng tin thong mgi thong qua cic phuong tign dign ti, Thuong mai dién tir khi dj vao hoat déng da mang [ai nhting loi ich tiém tang nhw: don gidn hod trayén thong, gitip cho cdc doanh nghigp ¢6 duroc théng tin nhanh chéng, phong pha vé thj trig, gilip cho khéch hing dé ing hon trong Ikra chon Khi mua hing, giém duye céc chi phi quén ly, ban hang va giao dich nbiéu Kan, nit ngdn thoi gian san xuat sin phim, dua nén kin 16 tiép cn véi i team mét pham vi rong lon cae hoat ‘img dung thuong maj dign tir thi todn bd hinh théi hoat ding oda nén kinh té sé thay 48j cd trong kinh té, trong hé théng gido duc, trong tp quén linn vige, trong quan hé quéc «6... Ha ting co sé cla thuong mai dign ti 1a mét téng hod nhiéu van dé eo lién quan dén nbiéu linh vee cua nén kinh t8 quéc dan, trong dé ha tang co sé kinh té x hOi c6 vai trd dle biet quan trong cho sy phat wién cla thuong mai dign tir. Ha tang, kinh té-xa hi cita throng mai dign tir 6 thé higu 18 toan bd cae han t6 cdc digu kign co ban vé kinh té xa hoi nhdm tg0 ra méi trudmg cho su hinh thanh va phat trién eda thong mai dién tt. Qua trinh thyc hién hoat dOng thong mai dign tir rude hét Ja qua trinh con nguéi sir dung hé théng cic co si vat chat ky thudt cia nén kinh té dé thue hign cde hanh vi thircang mai. Dai voi thuomg mai dign ti, mot Khi cdc ha ting ea si kin té chura 6 ho§e khéng day di thi khéng thé thyc hign duge cde ndi dung ctta thuong mai dign tir. DE thuong mai dign tir thyc sur di vao doi sing, vé mat x4 hOi can phai c6 sy thay déi song, np suy nghi, Idi lam vige cng nghiép vi cé sy hgp téc trén quy mé rong lén. Nhéng yéu t6 kinh té-xa hGi anh hwéng téi throng ign tir 2.2.4, Clic pte té kink té ‘Trong méi truémg hoat dong thuong mai, cite yéu t6 kinh té di & bit ky cp & nao eting cé vai trd quan trong va quyét dinh ha Bai 1€, su hinh thanh hé théng 16 chite quan ly va cde thé ché cia hé théng do ¢6 anh buéng true tiép vi quyét dinh dén chidu ning va cudmg d6 cba cae hogt dng kinh 16 trong nén kinh t& néi chung va linh vue hoat dong thuong mai ndi riéng. Nhimg yéu té kinh té cha yéu ¢6 nh huéng manh mé dén hoat d6ng thong mai dién tir cin phai nghién ctu bao gém: Tiém ning cia nén kinh té: Day la yéu 6 ting quét, phan nh cde ngudn lye c6 thé huy dng duge vao phat trién nén kinh 16. Yéu to nay lign quan dén cde dinh hudng lén vé phat trién thuong mai, do dé dén phat trién thuong mai dién tr va céc eo hoi kinh doanh. Téc dé tang tn ‘ing kink 46 va su thay déi co cdu kinh té etia nén kink éu t6 nay lién quan truc Hép dén sy ting trang hoe thu hep quy mé phat trién efing nw co cd phat trign cia nginh thutong mai, thé hign & tong mic lint chuyén va cor cdu hang hoa hm chuyén trén thi trrdmg...Chinh su gia ting quy m6 va co cdu hang hod kinh doanh s& anh huréng vi {am thay ddi phuong thite giao dich kinh doanh trong 446 6 thusong mai dign tt. Lam phéit vir kha nding kiém ehé lam phat ctia nén kink 16 quée dén: Yéu 16 nay anh hudng truc n xu huring cu tu, hung tiéu ding, dén thu nhap, tich luy va kha nang can déi chang trong thuong mei Ty gid hdi dodi va kha néing chuyén ddi ctia déng tién: Yeu 16 nay chimg t6 sur dn dinh cla ding tién noi dja cing nhu ua chon ngoai 1¢ trong giao dich thuong mai sé dnh huéng rat Jon dén kha nang thye thi ciia chién luge phat tién thong mai va thuong mai dign ti. Thu nhdp va phdn bd thu nkép cia dén ew: Tho nb§p la Iuong tién ma ngudi tiéu ding c6 thé thoa man ohu cu cd nhdin cia ho trong mét khong thdi gian nhdt dink. Luong tién thu duge ctia dan cu sé duoc trang trai cho nhing nhu cdu khée nhau v6i nhimg ti 18 khac nhaw, mite 49 wu tién khae nhau. Diéu nay anh hvéng manh mé dén kha ndng thanh todn trong tao ra co sé vat chat can thiét cho thu hién thiong mai dién tit. 2.2.2, Che you t6 vin hod - xit hoi ‘Trong qua trinh x4y dumg va thye én thuong mai dign tir cfin phai xem xét dén yéu t6 vin hod-xa hdi theo mot pham vi rat rng nham tim ra nhiing co héi, cing nhu nhiing de doa tiém tang cho sir phat trién cua thuong mai dign ti, M3i mt sy thay ai ede yéu 16 van hod - x4 hdi déu c6 thé anh huong dén mdi tntong cho thyc hign thuong mai dién ti, Nhing yéu t6 van hhod-xd hi thang thay déi hode tién trién chim chap lam cho ching doi khi kh nhgn ra, song anh hung khong kém phin sd sic dén méi truong kinh doanh. Sy xung dot vé van hod, xa hi, Jol ich trong qué trinh mé cia va hoi nhdp kinh 18 d Kim cho cde yéu 16 van hoa - x8 di ¢é vi quan trong trong chién tuge phat trién kinh té - xa hoi va xtic tién thuong mai dign tir wong giai doan hign nay. Thye 1é cae van dé vé Phong tuc tap quan, 16i séng, trinh dO din tri, ton gido. tin ngudng... 6 anh huéng manh mé dén co edu nhu ciu thi trudng, Sy khdc biét vé quan diém kinh doanh, vé trinh do, vé dan te... e6 thé tao ra nhimg can tra hoac thoi lei Khi thre hign sw dung hoa v8 loi ich kinh té gitta cae bén, trong boat ng kinh 16. Vi vay, wong qué tinh xfy dung va the hign thucmg mai dién tt dai hdi phai khéo Igo gidi quyét hai hoa loi ich gitta cac bén, cing niu can phai nghién cim thdu dao, diy dé nhing néi dung chu yéu cua méi trudng van hod -x8 h6i sau su bién dong vé dén sé. Dan sé thé hién so luong ngudi hign o6 trén thi trrémg, diéu dé sé anh huemg dén dung ling cita thi trudng. Thong thadng dn s6 cang Ién, thi nhu cau vé nhém san phdm cang nhiéu, khdi lung tiéu thu sin phim cang tang, juan hé giao dich qua thuong mai dign tir eang lim, Cling véi sé lugng dan s6, eo edu dén s6 va xu intone van ding cla né cfing anh huéng t6i co edu tiéu diing, thoi quen tigu ding, phuong thie tiéu ding, phuong tién giao dich, thong tin n6i chung va thong mai dign tir néi rigng. Mat kiée, sur dich chuyén dan eur theo khu vye dja IY cing anh hudng ti sur hin thanh va mec d6 tap tung dan cu trén ting vung. Digu nay, anh huong t6i su xuat hién co hoi moi, hoe lam mat di co hdi hién. ‘ai trong hoat dng throng mai dign wr. Nghé nghiép, tang lop x@ héi. Nehé nghiép va vi wi x8 hdi cia dan cu sé anh hung dén quan diém va phuong thie img xtr cia ho déi vei thuong mai dién tir. Do dé, can phai thea man nhu edu theo nhém xa hoi mét cach twong ximg va pha duge xem xét khi xy dumg, phat erign throng mai dién tt - Dén téc, ching tc, site t6c, tin gido vai nén vin hod Ciing nhu yj tri nghé nghiép va tng lép xa hdi, ban sic van héa cua cic dan te, ching te, ton gido od sy khée nhau. Pieu nay dan t6i quan diém va edch img xir déi véi thuong mai dign ur ‘mang tinh da dang va phong phi. 2.3, Nhimng yéu cau vé ha ting co sé kinh té - xa hoi cho thye hign throng mai dign tir Thuong mai dign tir ra di va phat trién ta két qua eta sy iia ky thugt s6, cua cong nghé théng tin, cia kF thuét may i. Chinh ha ting co sé kinh té-x8 hOi phai tao ra kign edn thiét va dap ting duoe nhimg yéu cau nhat inh thi thuong mai dign tir méi cé digu kign hinh thanh va phat trién, Mie dit thuomg mi dign wr Ia mét phurong thite hoat dong mang tinh toan edu, song tuy theo diéu kign hoan cinh ou the iia méi quéc gia mi thuong mai dién tr phai thoa man duoc hig yéu cau mang tinh kinh té phat trign cia minh, Nhing yéu hdi cho thuomg mai dign tit bao gém: inh in hoa xa héi trong quit ~ Hoat déng kinh té néi chung va throng mai noi riéng cn phat dya trén nhing chudn myc quéc té va quée gia. Nhimg chun muc ché yéu 06 ign quan truc tiép dén thuong mei dign tirnhu: chudn mye vé thanh todn, vé van chuyén, vé hai quan, vé tai chinh . chite t6t cdc hoat déng théng tin kinh té, thong tin thuong mai. Mét trong nhong yéu cdu quan trong hang dau a8 xc tién thuong mai dign tir dé 1a phai 16 chite tt céng tic théng tin vé hing hod, dich vu vé cdc hoat ding thuong mai trong va ngoai nuéc. Nhig thdng tin thuong mai néi chung va hang hoa, dich vu néi riéng 14 nhiing co sé dit Ligu ban dau cho cde giao dich dign tir, Phai xy dumg va phat trién duge mot ha tang co so cong. nghé théng tin bao g6m nhdnh tinh ton din tir va truyén thong, di ving chic, Ha ting co sé céng nghé thong tin mot mat phai én dinh nhung mit khéc phai mang tinh kinh té sir dung. Nehia 1a chi phf trang bi cde phuong tign céng nghé thong tin va chi phi dich vy truyén théng phai di ré dé déng dao aguéi sir dung co thé tiép can duge. Diu nay co ¥ nghia rat quan trong déi V6i cdc nude dang phat trién khi ma nute séng ndi chung con thép. Tuy nhign, c6 duge ha tang co sé cong nghé théng tin viing chéc mdi chi la diéu kién cn, didu dit 1a he ting co so céng nghé théng tin dé phai dya trén nén ting mét nén cong nghigp dign nang dam bao cung cép dign nang day di, én dinh va voi mic gid hop ly. Diéu nay ddi héi phai cé thai gian va co sur du tur rét J6a ca nén kinh té, - Nén kinh té can phai tao ra m6t d6i nga déng dao nhimg ngudi cé kha nang sit dung duge cdc phuong tién cha throng mai dign ti trong hoat dong giao dich dign tir cho eéc hoat dong, kinh t& ni chung va cdc hoat déng thuong mai ndi riéng. Phan Jon dan chting va déng dao ngudi tiéu ding phai cé kha ning sir dung thanh thao va quen thudc véi nhimg hoat dng trén mang, nm ‘Mat khic, nén kinh té cing phai xdy dymg va dao tao duge mot Gi ng nhiing chuyén gia vé tin hoc c6 kién thite sdu rong va gidi vé nghiép vu tin hoe, thuémg xuyén nim bit cdc cng nghé théng tin méi dé phye vu cho Kinh 18 sé hoa néi chung va thuomg mai dign wr noi riéng, cfing nbu kha nang thiét ké cdc chuong tinh phan mém dap img nhe edu ciia nén kinh ¢é, tanh bj dong 1é thuge qua nhieu vao nude ngoai. ~ Phai xéy dung duge hé théng thanh todn ti chink te dong. Thuong mai dign tir chi c6 thé thyc hign duge trén thyc té Khi co duioe mot hé théng thanh todn tai chinh phat triém cho phép thuc hién thanh toan ty déng. Khi chu o6 hé thong nay thi thuong mai dign tit méi chi ng dung duge phan trao ddi thong, tin, buén ban vr phai két thie bang tra tién tnge tigp hode phuong thie thanh ton truyén thong va nhu vay higu qua thyong mai dién tit bj giam thap rat nhiéu, thdm chi khéng da dé bi dap cac chi phi trang bj céng nghé bd ra. = Thuong mai dign tr ddi héi ngu’é tao dong phai od tinh than lam viée va I6i séng theo phap luat chat ché, ky luat lao déng cong nghigp tiéu chudn hoa va phong cdch lam vige mang tinh dang d6i. Yéu edu nay 6 nude ta con cé nhig han ché nhat inh do cach séng theo kiéu lang x4 da tn tai hang nghin nam trong lich sit, ~ Can phai xay dug va thye thi duge he thong cae bién phap bio vé ngudi tiéw ding, ngudi sin xudt. Hoat déng thuong mai dign rir cho thdy cde thong tin ve hang hoa déu duge ma hod, s6 hod, khi dé ngudi bin khong o6 diéu kién thuyét phyc ngudi mua, ngudi mua khdng c6 diéu kin cam nhan hang hod thong qua cc hanh vi kiém tra thuémg thay khi mua ban thong thugng nw ném thir, ding thir..idw ndy da lam tng kha ning rai to cho cd ngudi bén vA ngudi mua, dic biét 1a ngudi tie | ding, dé la ehua ké dén kha ning bi nhdm Ian bai cae co sé dit Tigu, bj lea gat boi ete hOng tin va cic 18 cite phi phdp ed mat trén mang. Chinh vi vy edn phai tao ra mot hé théng cde bién phap nhim bao vé due quyén loi cia shiing nguéi tham gia ‘vao hoat dong thuong mai dign tir. Cin phai c6 mét co ché bao dam chat luong hang hed cho ngudi titu ding cé théi quen tiép xtic véi hang hod dé kigm tra (nhin, sd, ném, ni ...) dé thar ( mae thir, d6i thir, di thi...) tnede Khi mua ban hang hoa. 2.4. Tao Kip méi truring kin ¢é - x4 hi cho thie hig thuong mai dign tir ‘Méi tudng kinh té-xa hGi cho thuong mai dign tir cé thé higu dé 1a mot hé théng tng thé ce nhin td kinh té-xd hi mang tinh khach quan va chu quan, van dag va tuong tac lin nhau, téc déng truc tiép va gidn tiép dén sir ra doi, phat trién ca hoat d6ng thong mai dién tir, sy 4c déng nay cé thé thudn loi, hdc kho khvin, tré ngai cho hoat déng thuiong mai dign tt. Céec nban t6 kinh té-xa hg céu thinh méi trong cho thuong mai dign tir vite ur van ding, lai vita te dng qua lai voi nhau va tro thinh ngoai lye chinh cho su van dong bién adi cla thong mai dién ti. Cée nhan 16 kinh t8 - xa hdi tao lap moi truémg cho thuong mai dién tir ciing rat phong phui va da dang, do dé viée nghién ci va img dung ching dai héi phai sir dung nbiéu céch tiép cn va phuong phap khdc nhau. Tuy nbién, bin than trong qua trinh hoat d6ng, thuong mai dign tr khéng chi thy dimg chiu ede te dong tir méi trong kinh té - x3 hoi ma chinb né lai san sinh ra céc tae nhdn lam thay 461 méi trudng kinh t&xa hoi, Tao lap duoc mai trrong kinh té-xa hdi thudn loi c6 vai tr dc bist quan trong cho sy ra déi va phan tién cia thuong mai dién tir, do dé can phai co phuong phap phan tich khoa hoc indi truéng kinh xa héi. Trinh ty phin tich durge there trig qua cde bude co ban sau - Khai thie va thu thap cae thong tin tién quan tir mdi tnténg kinh t8 - xa hOi. Hé thong théng tin dé phai phan anh duge kha diy di ca nhdn t6 anh hudng 163 thuong mai dign 1. Mit khic, phai duge dinh luong cang cu thé cang 61. ~ Sip xép céc nhan t6 theo nhimg tiéu chi nhdt dinh, chi 18 nhimg nhan t6 tae dong true tiép, nhimg nhan t6 tée dong widn tigp, tac ddng tee mat va lu dai, ~ Str dung ede phuong phap phan tich khoa hoc hiw higu nhat dé phan tich, tinh toan tim ra nhimg nhn 16 tich cue tac dong dén throng mai dign wt. Trén co so 46 co cae bign php huge tée dng vo nhiing nhan 16 ndy nhim tgo ra co so ha is ving chic vé kink éé - xa Gi cho thuong mai dign tir. Cang voi vige tim kidm nhong nan 16 tich eve con phai tim ra nhing, ‘ii ro, ming bit cp va han ché nay sinh tinting nhiin 6 tiéu cove cia nén kinh (é - xa hoi da kim ham va gay ra nhimg tac hai khéng dang ed trong gua trinh sit dung thong zuai dién ti. = Dé tao lap mai time kinh té - xd hd; thuan loi cho thuong mai dign tit, thi cd nh nude va cdc 1 chite, cae doanh nghigp déu déng mot vai tré rat quan trong, Vé phia Nha meée: Su tc ding cia Nhé née fudn Ta ning tién 43 quyét dinh dén vige tao lép mai traémg cho thuong mai dign tix. Dé cho thuong mai dién tir in thinh hig thue va phat tign. Nha nuée can o6 cde phuong hudng va giai phap sau day: ~ Xay dung va thyc thi chién Inge phat trién nganh didn tir tin hoe, mét dink huéng téng thé cho cac nha hoach dinh chinh sfich va ede chuong trinh cu thé phat trién tin hoe, phat thuomg mai dign ti. Co ké hoach dau tw truée mat va Jay dai anit cach day dii va edn ddi cho sw phat trién ca thuong mai dign tir. > Cling véi viée hinh thinh nén nhimg quy téc hogt déng kin té, ban hinh cée chinh sich kin té, cde nguyén tac 16 chite, cae chun myc, cae eo ché diéu hanh va phuong thie quan hé cia cde don vj kinh t8, Nha nwée cn ban hanh mot bé thong chinh séch cy thé, hgp ly nhiim tgo diéu kign phat tign nginh céng nghiép thing tin, nganh thuong mai dign te, + Dé cho thuong mai dign tr trs thanh hign thye, Nha née can xay dumg va khéng ngimg hoan thién cae dao luat, cdc van ban duéi indt c6 ign quan dén hogt déag thuong mai dién tir, D6 la cde van 48 nhur: thira aban tinh phép If cia giao dich thuong mai dién tir, cha chit ky din tir va cd cac thiét ché phap \¥, ect quan phaip IY thich hgp cho vige xde thye chit ky dign tl; bao vé phap ly cde hop ding dign tir, ede thanh toan dign tir, cae cor 96 dit ligu e6 xndt xit tir Nha nuée, cdc s6 hitu tri me va bio vé phap ly di voi mang hudi théng tin nhim chéng moi sur xam nh§p véi cdc mué dich bat hgp phap. - Nha nude cin tiép tue xay dymg, hoan thiga va e6 ede bign phép dé gitt vimg su On dinh tién tg, phat trién thj irvémg tai chinh-tién t, timg bude tgo tap va thive day su phat trign th) trudng ching khodn cing nhu edc hinh thac thanh toan dign tt = Cn xdy dung va ban hinh cae quy ché, bién phap kiém tra gidm sat trong sir dung cng nghé thong tin nhm trinh ning anh hung cua viée wuyén ba van hed phaém khéng Linh manh théng qua mang dién ty da tae déng khong nhé vao nhiéu sang lop xd bGi. - Xéy dung nép séng, cach lam viée va giao dich céng nghiép phi hop véi yéu clu cia céng nghé thong tin, xod bd din nhing hinh thie giao dich khéng phi: hop, giao dich truce tiép dya trén cde van ban gidy w truyén théng va buén ban trao tay, thanh todn bing tién mit it khi sir dyng hinh thtte chuyén khoan, ~ Phat huy nhimg tinh hoa vin hod xa hdi Vigt Nam trén co 80 6 sit hod dng, mém déo linh hoat trong quan hé véi nén van hod xa hoi tén thé gidi cling nhu véi cdc thanh tu van minh kj thudt dé thich img véi hoin cinh, nham tiép nban co chon loc tinh hoa van hoa khoa hoe tit bén ngc - Phat huy truyén thing hiéu hoe, ton sur trong dao ld mot nét dep trong truyén théng vin hod sé hoi Vigt Nam vik mot yéu 16 thuan loi cho img dung thuong mai dign tir vio xa di Vigt Nam, - Nha nuée efing can phai cd ké hoach va chién luge phat co 86 ha ting, de bigt 18 h§ théng théng tin cho si phit trién kinh 18 néi chung va thuomg mai dign ur ndi riéng. Mot trong nhing yéu cu quan trong hang diu dé xic tién thuong mai dién tt dé 1a phai t6 chute t8t céng tée thong tin vé hing ‘hoa dich vu ve cdc hoat d$ng thuong mai trong va ngoai nude. Nhting théng tin thuong mai néi chung va hang hod, dich vy néi ring la nhimg co sé dir ligu ban dau cho cée giao dich dign ti. Cé thé néi day 14 mét trong nhimg khau yéu trong hoat dong kinh doanh thing mai & nude ta. O cde nude c6 throng mai dign tir phat trign, hé théng théng tin kinh té-kg thudt khé hoan chinh, moi théng tin vé kinh té trong va ngoai nude thudng xuyén duge cép nhat va chudn bj mt cach kha ky long. Dé to chire mt céch thuéng xuyén va cé khoa hoc hé théng thu thap. va xir ly théng tin, cin thiet lap cac mang ludi thong tin phue vu cho yéu cau quan ly Nha nude vé thuong mai, cing nh cong tie t6 chire cde hoat déng kinh doanh cia cdc doanh nghiép thong mai, Trong thyre #4, do sur phat trién ctia nhu cau thong tin eS if vé quan ly va kinh doanh nén hién it nhiéu da ra doi cdc 16 chite chuyén tréch thu thap xi ly, kau tr va cung c@p théng tin kinh té - thumg mai phyc vp cho efe co quan quan ly, ec doanh nghigp va hé kinh doanh, cfing nh cho nghién citu, ging day va cho cdc hogt dong khéc dé liz Trung tam thong tin thuong mai (thuge BS Thong mai), Phong Thuong mai vi Cong nghigp Viét Nam, v.v... Tuy nhién, cdc té chire théng tin ndi trén can két néi thanh mt mang Iuéi hoan chinh théng qua mang Intemet. Cac vet quan quan l¥ Nha nude vé thuong mai, cde don sin xudt kinh doanh cdn néi mang dé khai thac sis dung kénh thong tin nay phyc vy cho céng tac quan IY va kinh doanh. Cing voi vige thinh lap bG may chuyén trich tha thép xit ly théng tin, can xae dinh #0 nhimg ni dung cha yéu cla qua tinh quin ly théng tin nhu: xéc dinh nhu cdu théng tin. Lugng théng tin cd qua nhién hoae nguge lai khdng di thong tin déu pay ra nhinge khé khan cho thyc hign thuong mai dign ti c6 higu qui, do dd cdn xae dinh 16 s6 Iuong va loai théng tin can thu thap, thd gian va gidi hgn kinh phi. Sau khi xe dink durge nhu edu théng tin edn xée dinh nguén thu thép thong tin va xay dung hé théng thu thap théng tin. Ngudn théng tin e6 thé thu thap durge tir 2 ngudn chinh 1a ngudn thOng tin tir cae hoat dong thuong mai trong nude va ngudn théng tin tix msde agoai. Neudn thing tin tir trong nude la nguén théng tin rit phong phi va dé xtt ly hom so ‘vai thong tin tir nude ngoai. Con nguén théng tin ur thi muémg thé gidi 14 ngudn théng tin rat da dang cén phai c6 su chon loc cdn thin. Ngudn nay cé thé lay tir sich bdo, tap chi, tai lidu théng ké, thong tin thj truémg. Digu cha yéu tong viée xay dung hé thdng thu thap théng tin 1a xdc dinh cae 69 phan va co ché thu thap, xir ly théng tin cho cic logi hinh théng tin khac nhau. Hé théng thu thap xir ly thong tin sé cung edp ede thong tin da dang va phic tap vé hoat dong san xuat kinh doanh khi cé yeu cdu. Xay dung hé théng thu thdp thong tin la quan trong, nhung néu khong thye hign tdt vige thu thap va xir ly nhimg, thdng tin di thu duoc thi higu qué hoat dong cia hé théng the thap thong tin bi coi la v6 higu. Bigu céa thiét trong qué trinh ‘nye hign la phai c6 luemg théng tin Jién tue dé béo dim theo Ai dng thai cia mdi trudmg kinh doanh. Tuy mhign, thu thap thang tin méi ehi la buée du, diéu quan trong hom la phai phan Jogi thong tin, xir ly thong tin dé trénh tinh trang qué ohiéu théng tin nhung fai khong o6 hiéu qua théng tin. - Pht huy truyén théng hiéu hoc, ton su trong dao 1a mét nét dep trong truyén théng van hod xa hoi Viét Nam va 1a mot yéu té thudn loi cho tmg dung thuong mai dién ti vio xa hdi Vigt Nam. V8 phia cic t6 chirc, cée doanh nghigp: Cac 16 chite, doanh nghiép trong nén kinh té khong chi thy dong true cae tic nhan kinh té ma con cé vai tro rat lon trong viée tao lip vi phat trin co sé kinh té cho thuong mai dign tt. Dé tham gia tich cue trong viée tao ra ha tang co sé kinh té cho sw phat trién cia thyong mai dign tir, timg t6 chite doanh nghiép phai nhan thite duge ai tr cia minh theo huéng: - Tuyét déi tn trong va tudn thi phap ludt cla Nha nude va cde ché dinh phép Int trong hoat dng thuong mai ign ti. - Céké hoach va chién luoc bai duémg nang cao kién thite dé tham gia vao cae hoat dong thucng mai dign tir mat cach co higu qui. Can dua kién thiie ve thuong mai dign tir trong dao ta0 6 cae t6 chite, céc doanh nghigp va trong cae trudng dao tao cla 1g théng gido duc qudc gia. Truéie mat can tap trang béi durtmg kién thie cho 3 d6i tuong gidi quan ly, gidt doanh nghigp va sidi tigu ding, = Tich cye tang cirmg cic méi fién két kinh té, cde hyp téc kinh té - k¥ thudt trong va ngoai nude trén co sé loi ich doanh nghiép, gi ich quéc gia va sy phat trign cia thuong mai ign ti. Cée doanh nghiép, cdc nganh, cde 16 chire phai 6 ké hoach tu x4y dung cho minh nguOn sé liga cin thiét, mot mang luéi thong tin vi mé dui site ung cap nhimg théng tin s6 ligu co lién quan dén hoat dong thuong mai. + Cain phai xay dung va dio tao ra duge di nga ngudi Lao dng cd tinh than lam vige va I6i sng theo phap luat chat ché, ton trong ky Iudt lao dong céng nghiép va phong cach lim viée mang tinh tap thé. = Cie doanh nghigp cdn tao ra thyong higu, nhan higu hang hoa 6 uy tin, va it dang ky tén mién wén mang sao cho tén mign dy gan v6i nhin hiéu hing hod cia minh va phd hop voi cae chun muc théng tin toan cau mhim tao digu kign cho khdch hang biét dén doanh nghiép va sin phdm cia minh. - Dé c6 thé cho ding hoi nh§p v6i thuong true dign tis qué té, cfc 16 chite, doanh nghigp edn phai nim vitng ngén ng lgp thn, sing tgo cdc phan mém img dyng, cde phuomg phap 15 clic dir ligu hgp véi tiéu chun thé gisi. = Céc doanh nghigp cn tao ra nhimg phuong thire, céng. cu dign dat ngoai tiéng néi va chit viét trong thuong mai nhu biéu trung vé nba san xuit va san phim. Diéu nay giuip cho khach hang va ngudi tiéu ding nhén biét ra hang hod cla doanh nghiép mdt cach nhanh chéng, chink xdc va tryc tiép. 2.5. Hg ting co sé kinh té - x4 boi cho phat trién thirong mai dign ti & mde ta Trong qua irinh déi mdi 20 nam qua, dat nude da chuyén mét bude dang ké sang hugng mé cita. Tuy nhién, nhin chung nén kinh té van chi yén la nén san xudt ndng nghigp lac héu, sin xudt céng nghiép quy mé lim chua hin than, nang sudt Jao dgng con thap so voi khu vue va thé gidi, ty 1 déi nghéo con cao, ty 16 that nghiép thye té cao va chi phi dich vu cdc loai con & moe rit cao. Xét riéng vé budn bin hang hod va dich vy, thuong mai con & mite phit trién rét thép. Dan sé wén 80 crigu ngudi, song téng doanh sé hang hoa ban Ié hang nam chi dat 130-190 nghin ty dng, tinh binh quén m6i & mite 200 USDingutsiinam. Mgc dit da ting véi tc 46 cao trong nit nhitng nam 90, nhung dén nam 2000, kim ngach xuat chi dat 29.5 ty USD, xudt khdu binh quin tinh én dau ngudi moi dat 184 USDingudi/ntim li quy mé t6i thigu cia mét nén xudt khdu tuong doi phat win. Hang xudt khdu cha yéu La 1 thd (dau tho, than dé ..) ndng thuy sin (gao, lac. ed phé, thu san...) va hang cong nghig¢p muc dé ché bién rd thip (may mie, gidy dép...); ca nude co khong 40 nghin doanh nghigp, trong dé khoang gin 6 nghin doanh nghigp 1a quéc doenh; con Iai 1a ngoai quoc doanh nhu céng ty ¢6 phan, trich nhigm hitu han va tu nban, trong dé cé gin mot nghin doanh. nghiép c6 von nude ngoai. Cac doanh nghiép quéc doanh chiém trén 40% GDP va khoang 70% tng sin Iugng céng nghiép, nhung higu qua hoat dong rat thap, nhigu doanh nghiép quéc doanh dang 6 trong tinh trang thua 13. Qua trinh cd phn hod cde doanh nghiép nha mide méi é giai doan dau. M6t trong nhimg dac diém dang lu ¥ ciia hoat dong buén ban hang hod dich vy cla nude ta Li mire d6 giao dich rat thdp, ca 6 trong va ngoai nude. Riéng vé budn ban déi ngoai, tay 6 trao di hang hoa va dich vy vai trén 100 nude va khu vuc, nhumg chi yéu tap trung vae cac ban hang truyén théng trong, ving niu Singapo, Nhat Ban, Han Quéc, Trung Quéc, Thai Lan, Dai Loan..., Chau A chiém téi gan 70% téng kim ngach xudt kidu. Mang hrdi ban hing, trong va ngoai nude etla ede doanh nghiép néi chung rat hep. da s6 cée doanh nghiép thiéu théng tin vé thj trutmg. hing hod, ban hang, do 46 co hi kinh doanh bi han ebé Vé mat chinh tri, x8 hpi do hang logt cae d3e thi, nhidu mat cua nén kinh té - xa hi cOn chju sy ebé dinh ctia hoan cénh lich sit xa hdi, dit nude chua thé mé cita téi mise d@ nhu kinh té 56 hoa noi chung va thyong mai dién tir néi riéng dai hoi mong mudn, Cée thé Ive tha dich cdn tiép tue cae hoat dong chéng pha mgnh mé, nén vé mgt chfnh tr), Imtemet/Web mye nhién da wé thanh phuong tién tét cho ede hoat déng nay, bude Nha nude phai o6 bién phap bao vé thich hop. Ngay tir nim 1996, Nha nuée d& ban hanh nhiéu chi thi vé tang cudng chi dao, quan ly, iu tranh lim thét bai 4m muu, thi doan cia cae thé hye tha dich ding phuong tién théng tin dign tir dé chdng pha cich mang, nhu dién thoai, FAX. kénh truyén hinh TVRO, mang Internet va cdc hoat déng mua bén trao ddi thong ti gita mot sé co quan trong nude véi nude ngoai; viee sir dung Internet phai cd sy gidm sat nhat dinh. Hoan cdnh dae thi dy chua hoan hop véi thuong mai dign tir, nhung chua thé im khée duoc, vi ngoai dé phong pha hoai chinh tri, cn dé phong dé chéng lai tac hai cla cde phim anh khdng Linh mgnh, cae 16i s6ng xa la véi ban séc van hoa dan t6c duoc truyén qua mang, thuimg tac dng vao mét bé phan thanh thiéu nién. Vé cach séng va lim vig, da sé dan ching van con quen giao dich trén van ban giay to; mua hang nhat thiét phai tri qua céng doan nhin, ném, tht...Thanh toan bing tign mat khong théng qua chuyén khoan trong thoi quen mua ban cding la nhomg. rho can déi véi véi viée dua thuong mai dién tr é day 18 théi quen khéng dé gi thay 48i due. VE mi ‘naog nghin mim séng trong nén vin minh lang xa, nén dong dao dan ching Vigt Nam chua xay dung duge vige hop tic trén quy m6 lin toan xa hdi va tim quée 8. L6i sing fam vige theo hién phép, phap Iudt va ky hut lao dong céng nghiép con yéu, cing la mdz rdo cin cho céng cuge kinh té s6 hod va tmg dung thueng mai dién ta. Ha ting co sé kinh té - x hdi néi trén cho thay mdi truéng cho img dung va phat trién thuong mai dign tr ehwca hinh thanh day du & Vigt Nam, ddi hoi nhat thiét phai co mét qua trinh chuan bi; qué tinh dé dai hay ngan tuy thudc vio quan diém chung, cach nhan thie van dé va cach trién khai thong mai dign ti. Trén quan diém “kinh té s6" ndi chung va Thuong mai dién tir néi riéng ha tang co sé kinh 1 nhur tén d3 trinh bay dat ra hang logt cde van dé sau day: - Do nang iue kinh té thdp va cach lam kinh té con tee hau, hé théng tiéu chuan theo ding nghia vin chea hinh thanh, bg thong théng tin kinh té quéc gia cling khang tuong thich voi hg thong tiéu ehusin quée té, bin thin hg théng nay cfing mau thun va khng théng nhdt. Hé théng ma quéc gia chua cé, gay 1rd ngai lon cho vige chuyén sang nén kinh té $6, Nang suit lao dng con thdp, t8 chite lao dong lac hau, ty 1é that nghiép thye té kha cao, chura thyc sw tao ra déng luc thitc day tiét kiém chi phi vat chat va thoi gian lao ding. - Mute séng thdp khong cho phép ding dao ngudi dan va cae doanh nghiép, dic biét 1a doanh nghigp nho, tigp can dé dang eae phuong tién efia kinh té sd; chi phi ddu ur cho mot don vi thiét bj co ban va chi phi dich vu thuong mai dign tir nhu may ‘inh PC, chi ph hod mang, chi phf thué bao... edn & mite rit cao so véi thu nhp trung binh ciia sé déng ngudi dan. Cac chi phi nay thim chi com cao hon nhiéu so v6i mét s6 nude trong khu tac phong fam = Co ban chua hinh thanh hé thong thanh todn tai chinh wr dong, tie 14 thiéu hn mii wong ahtng bd phan co ban, quan trong nhit cia thuong mai dign ut. Vide xdy dumg hé thong nay s& 13 mét qué trinh, vi mdt mat chimg ta phai x4y dung ha ting ky thudt turong img, mat khae pha tao thdi quen ding hinh thire thanh toan gidn tiép, thay cho hinh thie ding tién mat phé bién hign nay. - Chua thye st thue thi vie tiéu chudn hod toan bé nén kinh 18 bao gdm cdc céng vige chil yéu la ma hoa va tiéu chudn. ‘hoa toan 69 cla céc doanh nghiép, hang hod vi dich vy 5 da sé hang héa van trao déi theo mau va quan sat rye tiép; hang gid con phé bién, Rigng ma s6, ma vach hién moi duoc sir dung trén pham vi hep cde sn phim bén 1é lu théng tén thi trvong. Digu nay din dén hé qua la rét khé khan cho hoa vao mang ludi tiéu chuan kbu vye va thé gi6i, cfing nhu bao dam an toan dét ligu va thong tin. = Hé théng Iudt phdp hién dai dang & giai dogn binh thanh va thye su chura hoan thién, dic biét la cdc vAn dé phdp ly lién quan dén thuong mai dign ti. Céc bd ludt thong mai, bio ho quyén 6 hitu tri tu, hinh sy vA nhiéu 69 Indt lién quan khac chira bao ham ndi dung diéu chinh thuong mai dign tt, cde ndi dung vé gid tri php ly cho cée giao dich dign ui, chit ky dign ti, wae nbn dig Lye lwgng lam tin hoe bén egnh nhéng wu diém cin 06 nhitng nhurge diem: Vu diém nhu: + Théng minh, sic séo va sing tao, de bigt 1d trong Iinh vue phan mém dg dung. + Cé kha nfng nhdn biét va thich tng nhanh nhay véi cae “xu huéng phat trién mdi ca cng nghé thong tin. + Can cf, chiu khé, e6 kha nang lam vige ngay ea trong nhitng diéu kign rat thiéu thén, khé khan; dic biét 1a co kha nang va ¥ chi turhoe dé nang cao trinh 46. Nhiing nhuge diém dé li + Trong linh vye phan mém, cdc chuyén gia Vigt Nam chua. phai da di nang lue xtr ly cdc hé théng va ce phan mém img. dung toan cuc quy mé én. Nguyén nhan chi yéu 1A co sé he ving céng nghé théng tin toan quéc chua hinh thanh vimg chic nén chura c6 moi truémg thudn loi cho tin hoe hé théng durge tng, ding va phat trién 6 Viét Nam. + Lye lugng cain bé tin hoe dio tgo tr cite tung khé phong phi, nhung chua tén dung duge; mét sé duge nhin vio cée co quan nha nude abung cha yéu kim edng vige su vu; mot sé lam vigc 6 c6ng ty nurée ngoai, hoge lién doanh nhumg chit yéu lim tip thi; van phing; mét s6 ue dimg ra mé cia hing inh doanh thiét bj phan ctng. Vi vay, Ic lang di qua dio ta0 khOng thé ip hop nhau Jai trong cdc dé an Ién dé phat trién, ma nguge lai, kign thite kém din di, toi mot tie khong phat huy dutge nite, + Bao tao tin hoe va thong tin tin hoe ngay cing duoc phd bién rong rai trong quang dai quin ching. Tuy nhién van con khoang cach Ién gitta kién thite may tinh dign tr, cde ime dung cua cOng nghé thong tin, dic bigt img dung IntemevWeb vi kha nang sit dung ching trong thye té, Nhiéu co quan doanh nghiép, nhiéu cén b. nhan ..én chwa biét sit dung may tinh, nhiéu ngudi duge coi fa biét sir dying may chi méi lam duege van ban & mite dé thap; trinh d6 img dung cong nghé thang tin vio mye dich quan 1¥ va kinh doanh néi chung con rit thap, tham chi hoan toan chua c6. Nhiéu co quan di néi mang vao Internet nhung higu qua str dung rat kém, mét phan do chua cé k¥ nang sir dung va do trinh d@ Anh ngtt cdn qua yéu so véi yéu cau cla vige Khai thae thong tin trén Internet. CAu hai n tip 1. Hay néu khdi niém va vai trd ctia co sé ha tang kinh té- xB hGi trong hoat ding thuong mai dign tir. 2. Phan tich nhimg yéu 16 kinh té-xa hdi anh hung 16i throng mai dién tir. 3. Phan tich nhimg yéu cau vé ha ting co so kinh té - x4 hoi cho thue hign thusong mai dign ti. 4. Lam thé nao dé tao Mp méi trong kinh té - xd hi cho thyc hign thyong mai dign ti. Chiong 3 CO SG HA TANG PHAP LY THUONG MAI DIEN TU ly dé diéu chinh cae van dé méi nay sinh lién quan wi ede giao dich thitong mai dign tit, Céc nude trén thé gidi déu nhan thay ring khudn khé phap ly diéu chinh thong mai truyén théng hign i khdng di dé dap img yéu cdu civ thutong mai dién tr va hg théng Ind hign tai dya trén co’ sér sir dmg vin ban chimg ‘hye bang pidy 18 va chit ky tay lam eo s phap ly i nhimg tro agai lon cho sy phat trién cia thuong mai dién tir va thuong mai quéc té néi chung trong twong lai. Tuy nhién, cae nude trén thé gidi déu théng nhét ring vige xdy dumg khudn khé phap ly thuomg mai dién ti phai duge xy dung tén co sé hai nguyén tie eo bin: 1) khuén khé phap ly thuong mai dién tir phai duoc xdy dung trén co so nén tang cdc khuén khd phap ly didu chinh giao dich throng mai truyén théng; 2) khuén khé phap ly thurong mai dién tir phai x6a bo cde rio can kiém ché sir phat inn eta thurong mai dién tir 3. Mot s6 vin dé phap ly tién quan téi thuong mai dién tir ‘Sw phat trién nhanh chong cia céc giao dich dién tir dang ngay cang tao ra nhigu co hdi méi cho phat trién kinh té va xte tin thuemg mai toan cau, Mac dit ¢@ ede dir doin khae nhau vé mute dg ting trudmg cia thurong mai dién tir ton, At ci cde du bio ci cae 15 chite qude té va cdc chuy€n gia tur van ddu cho ring thuong mai dign tir sé chiém m6t b6 phan dang ké cia cde hoat dong thuong mai quéc té trong nhimg nam téi va thuong mai dign tt gitta cic doanh nghigp (B2B) sé chiém mét ty trong ln trong toan b6 giao dich thong mei dign ti. Vige xay dymg m@t khudn khé phap 1y thong mai dign tir thuén Igi, nhét quan trén pham vi toan cdu nhim xay dymg niém tin va sur tin edy vao giao dich dién ir la chia khéa cho sir phat rién cia thuong magi dign tir va thuong mei toan edu tong wong lai, Voi ¥ nghia do, wrong may nim gin day, vide xy dug mt khudn kh6 phap ly thuong mai dign ti toan edu da thu hit duge su tp trung chi ¥ cia céng ddng quéc té. Hign nay, mac dit con nhieu céng vige phai lam, théo ludn vé mot khuén khé phap ly thuong mai dién tir toan edu 2 dat duoe mot si ké qua nhat dinh trén khap cdc dign dan quéc té nbu la Héi déng chau Au (EC), Phang Thuong mai Quéc %é (ICC), Té chtre Hop tée va Phat trién Kinh t8 (OECD), Uy ban Lién higp quée vé Lugt Thuong mai Quée 18 (UNCITRAL), Hoi nghi Lién higp quée vé Thuong mai va Phat trién (UNCTAD), Chuong trinh Phat trién Lién higp quée (UNDP), Uy ban Kinh té chau Au (UNECE), Té chite Hai quan Thé gidi (WCO), Té chire So hiru Tri tug Thé gici (WIPO), va Té chite Thuong mai Thé gidi (WTO). ‘Theo ¥ kién dank gié cba cde dién din thao Inga quée té néu trén thi yéu cu hign nay eta Iudt quée gia va quoc 16 vé vain ban ehimg thy trén gidy, chit ky tay, va bain gée chimg tir trong jao dich thuong mai quéc té 1a tré ngai Iém nhat déi véi sir phat trién cia thong mai dign tir tén pham vi toan Cu thé, sir phat trién cia giao dich ay sinh mét s van dé khac ign quan ti gid tri chimg thye cia théng digp dign ti, Jou tit chimg tir, ede chimg tir ghi nhan quyén sé hima c6 thé trao déi duge (negotiable) nh van don, sy tao lap va higu lye eva hop déng. Bén canh cde vin dé lign quan téi yéu cau vé van ban chimg thye én gidy, mot sé van dé phap I khée cing duge anh gid s® gay 116 ngai t6i giao dich dign tir bao gom thud, hud quan, thong tin c4 nhan va bio vé di ligu, bao mat va xc thye ign wr, quyén sé hau tri wé, nghia vu cia nha cung cép dich vy infermet (ISP), cdc quy dinh tigu chudn hod céng nghigp va thuong mai, cée ndi dung de hai vA pham php trén internet, quin Iy tén mign, hg théng thanh toan dign ti, bo vg khich hang, quyén xét xit, Ingt dp dung va co ché giai quyét tranh chap. ‘Trong churong nay, ching ta sé phan tich mdt so cap bach nhat lién quan t6i thong mai dign tir nhu la van ban chimg thuc trén gidy, cht ky tay, ban géc ching tir, théng tin c4 nhan va bao vé dit lidu, luat ap dung va co ché sid auyet trank chip. Bén canh d6, chiing ta cing xem xét mgt s6 van dé lién quan ti thu, thué quan, quyén sé hiru tri tug, quan ly tn mién. 3.1.1. Céc vin dé lién quan (64 lugt thicong mai Yeu cau vé van ban (written document): Lust phap cia hu hét cdc made va cae céng ude quéc té déu yéu chu mot 36 giao dich phép ly phai duge ky két hoge ching thye bing van bin. Khi ludt yeu cdu hop déng phai duge ky te bang van ban thi tat ca céc hop déng khong duoc ky két bing van ban sé tr thanh v6 hiéu. Trong trudng hop, Juat chi yéu cau str dung van ban dé lam bang chimg vé viéc ky két hop déng thi gid tr] higu hye cua hep déng khéng phy thude vao viée hop ding cé duge ky kér bing van ban hay khéng. Nhung khi phat sinh tranh chap, néu cdc bén khéng c6 van ban chimg thuc hgp ding thi toa an sé khdng c6 co so dé cutmg ché thyc hién hop déng. Tuy nhién, khéng phai t4t cd cde giao dich phap ly tuyén théng déu yeu edu phai cd van ban chimg thu. Céng ue Lién higp quéc vé Hop déng Mua bin Hang hoa Quéc té (United Nations Convention on Contracts for Intemational Sale of Goods, Céng ude Vien 1980) quy dinh hop déng khong nbat thiét phai duge ky két bing van ban, cdc bén ¢6 thé chimg minh hp dong bing bat ky cach nao ké ca sir dung nhan ching (Biéu 24). Nhu vay Cong uée Vién c6 thé hean todn 4p dung cho eée ghao dich thuong mai dign tt, Mét van dé khée ign quan 164 "van han" La ludt phip ede nude va cong ude quée té dé cp tai tir "van ban" nhang thuimg khéng dinh nghia khai nigm thé nao i vin ban do trrée khi xuat hign cae phirong tign lién lac dién nr, vin ban viét tay hode dénh_ may [a loai van ban duy nht. Sy xuat hién cua cdc phuong truyén théng dién tir di mé réng khdi niém van ban. Mot sb ‘edng ude nhu Quy the Ham - bude (Hamburg Rules") va Cong ude vé Vin tai Ba phnomg tién (Multimodal Transport Conyention*) cho phép sit dung vin ban bao gdm ca dign dn, ign bao hay bat kj dang van ban nao khac (Digu 1). Tuy nhién, Khong thé coi mt théng digp dign ti trong dung voi mot van ban truyén théng béi 1 n6 khOng cé ede tinh chér eta van ban truyén théng va khong phai khi ndo cing c6 thé thyte hién day di ce ehite nang cia mét van ban truyén théng, Trong tring hop khéng e@ qui dinh cu thé thi viée sir dung c&c phutong phap. trao déi dit ligu dign tir (Electronic Data fnterchange - EDI) khong thé thay thé cho vin ban truyén théng va doi hoi phai cd cde quy dinh luat phap cy thé dé hop phap héa gid tr] van ban > United Nations Convention on the Carriage of Goods by Sea (Hamburg, 31 March 1978) * United Nations Convention on International Multimodal Transport of Goods (Geneva, 24 May 1980) cia dir ligu dign wt ‘a cdi vé chit ky: Trong cde giao dich phip Iy truyén théng, chit ky hoge bat ky dang chimg thye nio khéc nhur digm chi, déng dau... thudng la yéu edu bat bude dé xde dinh chit the tham gia vio hop déng va y dinh giao két hop dong cua chi thé d6. Theo mOt sé nghién ctu gan day cia UNCITRAL va UNCTAD thi yéu cdu déi véi chit ky trén cdc ching tit sit dung trong thuong mai quéc té Li mét ro cin lon abi vi sur phat trién cua thwtong mai dign tt. Dang chit ky trayén théng phd théng nhét la chit ky diag wy. Bén canh chit ky bang tay, Iudt phip cae nude va cong ude quéc té trong nhimg nim gin day da bit dau cng nhdn cdc dang chimg thye khic nhir déng dau, due 18, fax, bode ede phuong, tign dign tir Khe. Vi du, qui tée Ham- bude cho phép chi ky tén van don cé thé Ja bang tay, in trén fax, duc 16, dong dau, biéu tuong, hode thye hign bing cée phurng phap co khi hoge dign tir khéc. Tuy nhién, viée sir dung chit ky dign tir duéi dang thong tin dign tir duoe gin kém mot cach phi hop v6i dir ligu dign ti nhim xéc tap mdi liga hé gitta ngurdi giri vi nd¥ dung cia dit ligu dign tir d6 thi chua diroc quy dinh ca thé trong hé théng Iuat hign hanh, Vi vay, ngay tir nhimg nam eudi 1970, cong déng quéc té da bat dau nd lye khuyen khich cée nude tir bo yéu clu bat bude di viel tay trong cae van ban phap ludt quéc gia va quéc 18, Yeu cau vé van ban gée (original): Trong cic giao dich tin cdy xde thye not dung thong tin ghi nhan trong van ban do dam bao duge ba yéu cau la nguyén ven (integrity), xae thye (authenticity), va khéng thé thay doi duge (unaiterability). 6 thé trao dai duge (negotiable) nhur van don va co phiéu hoae trai phiéu, quyén sé hiru déi vi tai san ghi tén chimg tir thude vé nguéi cam chimg tir, luat phap phai yéu cdu chimg tir gic dé dam bao chi cé ngudi n&m git chimg tir géc méi co quyén ‘voi tai san ghi trén chimg tir. Sir phat trién cla cong nghé tin hoe va truyén thong hién nay da cho phép str dung ede gidi phap KJ thudt nhu chit ky dién tir dé chimg thye tinh nguyén ven va de thye cila dit ligu dign wr, Béi véi cae chimg tir c6 thé trac duoc, ngoai viée dim bio théng tin nguyén ven, xde thye va khéng thé thay déi, mot yeu cdu dit ra 1A chi cd mot ngudi cd quyén sé hinn hop phép véi ching tir géc d6, Van dé nay cé thé duge gidi quyét thong qua viée xdy dumg mét hé thing dang ky theo d6, mét bd chimg tir abe chi thnde sb hitu cia mot ngudi duy nhat. Viée chuyén quyen so hitu chimg tir géc chi két thie. ki vige ding ky quyén s6hiu mai duoc hoan think, Hig nay, cic giai phip kP thudt dign tir cho chimg tir c6 thé chuyén nihwemg duge vin dang duge nghién eiru phat trién, Tuy nhién, 6a bo nhiing hang ro can tré su phat trién tia throng mai dign tit, can phai 6 ce quy dinh php ly x4c I4p tinh hop phap cciia van ban dign tir ¢6 thé sit dung thay thé cho viin ban géc. 3.1.2. Cie vin dé lién quan ti bi mGt cd nhan va béo vg thing tin cé nin ‘Thuong mai dién tr va internet ni chung da dit ra nhiéu van dé tranh cai lin quan téi bi mat cd nhan va bao vé théng tin ca nan. Théng tin c4 nhén vé théi quen va sé thich tiéu ding cd wid tri rat lon di voi hau hét tat cd ede doanh nghiép va dic bist Ta cde doanh nghigp kinh doanh trén mang. Céng nghé mang cho phép cde doanh nghigp dac biét ta cdc doanh nghiép cung cap dich vy internet thu thép théng tin vé khdch hing va thoi quen he6t mang ca khéch hang. Rat nhiéu nghién citu trong nhimg nam gan day chi ra ring ngudi sir dung internet rit lo King trong vige thu thap va sir dung nhiing théng tin ed nhdn cia minh, ngay cd trong trudng hop sir dung nhting thing tin dé cho mye dich thuong mai. Ngudi sir dung interet cling die biét quan tam ti céc van d@ lién quan 161 quyén cia Ong ch duge giém sét cée bute thy dién tir ciia nhan vién. Bén canh dé, vige sit dung théng tin ca nhdn nhw sé thé thanh todn, dia chi ca nha, tai khodn ngan hang dé phuc vw cho cdc host déng gian Min cing 18 nhimg van dé nite nhéi Khich hang sit dung internet dic bigt khd clu khi cdc théng tin cd nhan nhur dign thogi va dic biét 1A dia chi email duge thu thép va phuc vu cho ede hogt déng marketing tir xa qua dign thoai hay giri email, Cée nude déu ghi nhjn tim quan trong cia vige bao vé thong tin ¢4 nbn d6i véi su phét trién cia theong mai 4ign ni. Nhiéu nghién curu cia OECD chi ra ring nhimg lo ngai cha ngudsi sit dung internet d6i vai viée sit dung céc théng tin ¢4 nhan 1d hing ro agin trér lon t6i vide thu hiit nguoi str dung internet tham gia vio céc giao dich dign tir va 1a tr ngai lon di Voi su phat trién cia thong mai dign tir va thuong mai qué té. Vige gidi quyét ede tro ngai phép ly lién quan 16: bio vg thong tin cd nbn gap rét nbiéw kh6 khan do cd sy khac biét vé lust php cde made, Vi du, ¢6 mot sie khée bigt quan diém lon gitra Mj va chau Au trong van dé bao vé théng tin 4 nhan. Bénh an va thong tin tai chinh c& nhén & M¥ 6 thé duge mot bén thir ba sir dung, Nhimg nguési ban hang trén internet e6 thé thu thap va ban cée thong tin cé nin nhur théi quen mua hang, thoi quen 1udt mang ma khéng c4n phai thong bio cho cde cd han lién quan. Vi dy nhimg ngudi mua hang cia hang Dell qua imtemet sir dung dia chi email cla Yahoo! thong tin ciia ho sé lap tite duge cp nhgt trong tdi khoan Yahoo! Neuge tai véi cae guy dinh théng thodng trong lugt cia My, bao vé bi mat cé nhén 1a uu tién sé mét chiu Au va cdc yéu cdu phip ly vé bio vé théng tin ca nhan khat khe hon hin & My. 3.1.3. Cac vin dé tién quau t6i quyén sé hit tri tug Thuong mai dién tir ndi rigng va sy xuat hién cua internet néi chung dit ra hang loat van dé mdi lién quan t6i cdc quy dinh, phap ly vé bao hé quyén so hifu tri tué nhw thuong higu. ban quyén tic gid t4e pham, biing phat minh sang ché. Bén canh vige vi pham ban quyén tac gid, te pham khi sit dung tréi phép cde tai liga, phim anh duge tai vé mot céch dé dang ti khong giao ‘mang, mét trong nhimg vin dé duoe dae biét chit ¥ 1a cae vi pham vé quyén sé hi tri wé trong vie ding ky tén mien, Chiém dung tn mién bit hop phap (cybersquatting) la tir ding 8 chi sit lam dung wige dang ky tén mién internet nhim voi himg dung ¥ xiu. Dung ¥ xdu o day e6 thé duce tinge ign thing qua vige dang ky, budn bin hode sir dung tén mién hét hode d@ nhém tin voi mot thuong higa ndi tigéng howe ten riéng cla mOt ngudi nhim mue dich sinh Igi bat hgp php hod cana anh KhOng Linh manh. Bén canh vige chiém dung tén mign, cde vi pham quyén 38 hitu ti tué trén mang internet con co thé duge thye hién voi cdc thi doan tinh vi khée. Vi du siéu nbn (metatag) 1a mt oan van ban 4n trong trang mang HTML dé cdc chyong tinh tim kiém ha tt, phan lai va truy tim trang mang khi cé mét léoh tim kiém voi cdc tir khoa phd hop vi dogn van ban an ghi tren siéu nhan. Néw mét c6ng ty sir dung siéu nbin ghi thong higu cla déi thi canh tranh ctta minh thi toa dn cé thé chimg minh cOng ty dé vi pham ban quyén ciia déi thu canh tranh va bude 441 canh tranh khéng Janh manh. Bing viée lam chéch hudng giao thong mang théng qua vige sir dung sia nhan, bén vi pham sé bj budc téi gay nhdm lan va cé y dinh lira déi ngudn géc hang thé bi két i Lam giam bot tinh chat dic amg eta nhan higu bj vi pham. 3.1.4, Céc van dé lién quan t6i thud va thué quan Can phai xay dung mat khung phap ly vé thué dé dim bao binh dang vé nghfa vu thué va céc bén tham gia vio thuong mai dign tir c6 thé dy doan dure mite thué va chi phi phai tra cho. cic hing hoa dich vu trao d&i thdng qua giao dich dién tir, die Piet 1A qua intemet, Co mét s6 van d3 nay sink nhu vige xe djnh noi tiéu thu thye su ctia khach hing qua internet dé dink thué hode khdu triy thué gid tri gia ting (VAT) dai voi cée mrde ip dung thud gid tri gia ting, dge bit trong tring hop san phim mua ban cing 1a sin phim sO duge giao hing bing phuong phap dién tir Mét van dé khée nay sinh trong thuong mai quée 1 la liu cic nude c6 nén Ap dumg thué quan d6i v6i cae san phim sé tiéu thy qua ede kénh phan phi dign ti nh intemet hay khOng, Cho dén nay, ede nude vain dang tiép uc nghién ciru va tim gidi phap thich hop cho ee vén d8 Lién quan 16 thué va thué quan, Nhin ehung, cdc nude déu théng nbat x4y dung mét khudn khé thué edng bang va cé thé dy dodn truée cho thong mai dién ti bang mat cach nao dé dé hé théng thué khong kim ham sur phat trién cca thuomg mai dign tr. 545. Cie vin dé Hién quan t6i tugt dp dung va gidi quyét tranh chap Vige xtc dinh Iudt 4p dung dé giai quyét tranh chap cing 14 mot van dé quan trong can phai giai quy it kho dinh duge dia diém giao dich va tigu tha cdc sin phim ca hogt d6ng thyong mai dign tir. Cin phai cé quy dinh cu thi bén tham gia giao dich cé thé du dosin duge Judt nao sé 4p dung cho giao dich ma minh tham gia, cfing nh xay dymg mét thi tye 13 rang vé quy trinh giai quyét tranh chap nay sinh tir hoat dOng thuong mai dién tir. 3.1.6. V8 cde quy dinh tiéu chuin hod cong nghiép vi thuong mai Kinh doanh thuong mai dign tir noi chung edn mét hé thing tiéu chudn hod vé eOng nghé va thuong mai. Tiéu chuan hoa céng nghé cho phép kha ning két ndi trén pham vi toan cu, dam bao quy trinh tao déi thing tin duge théng sudt, Tigu chain hoa hang hoa va dich vu li co sé ky thugt dé bao vé quyén loi cho nguii tiéu ding. Mat khi hang hoa va dich vu da duge chuan bod thi viée mua true tigp va mua qua mang sé khong khdc gi nhau. Do vay timg bude sé thay déi hank vi mua ban ciia ngudi tiga ding va khuyén khich ngudi tiéu ding sir dung hinh thie mua hing qua mang Intenet nhiéu hon. Tiéu chuin hod trong TMDT 1a dura ra cde chudn muc vé van ban, hop dang; théng nhat cdc khai niém, ky higu ma hod dé dim bao qué trinh giao dich trén mang ohanh chéng, chat che va tin cy. 3.2. Lut mu eda UNCITRAL va lugt giao djeh aign tir cia mot sé quée gia trén thé gidi Nhu ching ta 43 nghién cia cae mé hinh thuong mei dign tir tong chuong m6t, khdi nim thuong mai dién vr theo nghia réng khéng chi bao ham cée méi quan he thuomg mai gitta doanh nghiép véi chinh pha va gitta doanh nghiép véi khich hang ma edn bao ham cd cae giao dich gitla cde 16 chite chinh phi v6i nhau (G2G) va gitta khich hang véi khach hang (C2C). Vi vay kbi xéy dumg khung phap luat cho thuong mai dign w, dic biét la cc vin dé vé higu luc phap IY cid thong digp dign tt va chit ky dién nu, hau hét cdc nude tén thé gidi déu xdy dung chung mt khung php ly cho tat od cae giao dich dign 1, wong, 46 bao ham c& cae giao dich thuong mai dién tr theo nghia rong hay nghia hep. Trong cdc phan diréj day, chting 2a sé Khdng tach, Ti cdc quy dinh Jién quan (Gi throng mai dign tir khoi cée quy dinh chung vé giao dich dién ti. Tuy tg truémg hop eu thé, pham vi ép dung cla Juat giao dich dign tr st due quy dinh cu thé trong timg dgo ludt eu thé. Hign nay, hau hét cde nude 4 timg bude xy dung khung phap tugt digu chinh cdc giao dich dign tir cho riéng minh. Nhin. chung, ludt cia cée nuée khde nhau thi c6 Khe nhau wy thude vao hé théng phap ludt va diéu kién cia timg nude, nhung néi chung cde nude déu khé théng nbit véi nhau vé mat nguyén tac BE hb tro cdc nude trong vige xdy dmg fudt, déng thoi dé tim. kiém tigng néi chung trong cong ding quée 18 hong téi not Khung phép If taan cdu vé giao dich dién th, ede 16 chite qué 16 UNCITRAL, OBCD, BCE, WIPO, WTO, ICC, APEC va Cong dng Chau Au di soan thao céc dao ludt mau, qui dinh, qui tic, hudng din, cac digu khoan hgp déng chuan cho hoat dong thuong mai dign tir. UNCITRAL 13 inét trong ede 16 chife tién phong trong Fiah vue soan thao cde guy dinh phép 1y lien quan t6i thyong mai dign ti. Bén nay, UNCITRAL 4 xy dng mt s6 dgo Iudt mu va dang né Ine xay dumg mét s6 cdng wie dé 10 hanh Jang phip 1s cho thuong mai dign tir tan edu. Trude khi ii sdu phn tich mot sb ndi dung co ban vé luSt giao dich dign te noi chung, thuong mai dién wr noi riéng. dé tign tham khdo, ching t6i sé cung cp mot dank séch chon loc lugt mau va mét sb dao lat d& ban hanh cia mot s6 nude trén thé gic 3.2. Dank sich chon loc luit méu cia UNCITRAL vi mgt 58 legit giao dich dign te quoc té va cua mot sb quoc gia trén thé gidi UNCITRAL fice Dy thao Céng wae sit dung lién lac dign ti trong, hop ding quoc té (Draft Convention on the Use of Electronic Communications in International Contracts) (24/1 1/ 2004) Dy thao Cong ude vé hop déng dign tir (Draft Convention on Electronic Contracting) (18/12/2003) | Lugt mau vé Chir ky digm ttt (Model Law on Electronic Signatures} (6/7/2001) La@t isda od thuomg mai dién rir (Model Law on Electronic Commerce) (16/12/1996) Lugt mau vé chuyén giao tin dung quéc té (Model Law on Intemational Credit Transfers) 1992 ‘Hudng din chung vé vige st dng thuong mai bio dam s6 qudc té (GUIDEC II General Usage for International Digitally Ensured Commerce) phién baw IL, (10/ 2001) ‘OECD inh sich mat ma: Huse dan v: san dB ‘Huéng dan cla OECD vé bao vé neti tigu ding, khdi nhimg hoat ding thong mai lira Jn xuyén bign gidi (OECD Guidelines for Protecting Consumers From Fraudulent and Deceptive Commercial Practices Across Borders) (217672003) Hung din cisa OCD v8 bao vé bi mat cd nhan va lucu chuyén théng tin of nbidn xuyen bign gist (OECD Guidelines om the Protection of Privacy and TTransborder Flows of Personal Data) Hung din cla OFCD vé an ninh cita hé thing va mang thn tin (OECD Guidelines for the Security of Information Systems and Networks) (15/9/2002) wiPo (Cryptography Policy: The Guidelines and the Issues) (05/1997) Higp une Bin quyén (Copyright Treaty) 1996 Higp ude vé biéu din va tin higu ghi am (Performances and Phonograms Treaty) (12/1996) EU Chi thi 95/46/EC. vé bdo vé dir ligu (Data Protection Directive) Chi thi 97/7/6C vé hop ding tiéw ding bin hang rye tiép tir xa (Distance Selling Directive Consumer Contracts Directive) Chi thi 1997/66/EC vé bao vé ede théng tin c4 nhan trong linh vyc vidn thong (Privacy Protection ‘Telecommunication Sector Directive) Chi thi 1999/93/6C vé chit ky dign tz (Electronic Signatures Directive) Chi chi 2000/3 1/EC vé throng mai dign 1 (Electronic Commerce Directive) Chi thi 2000/46/EC vé Céc tb chite tidn t8 didn tir (Electronic Money Institutions Directive) Chi thj 2001/29/EC_vé hoa hop ban quyén (Copyright Harmonisation Directive) Chi thj 2002/38/8C vé Thué gid wi gia sing (Value Added Tax (VAT) Directive) Chi thi 2002/58/EC vé Bao vé dif ligu trong lién lac dign tie (Data Protection in Electronic ‘Communications Directive) ‘ASEAN Higp dinh khung ASEAN dign utr (¢- ASEAN FRAMEWORK AGREEMENT), Hi nghi thurong, dinh khéng chinh thie ASEAN lan thir 412i Singapore, 11/2000. ‘Sch ting Déi thoai gita cdc Hanh dgo ASEAN vé Corscha ting thong tin ASEAN (White Paper __| Dialogue with ASEAN Leaders on the ASEAN information Infrastructure) “Anh Luat bao vé dit ligu 1998 (Data Projection Act of 1998) Luat lién lag dign tir 2000 Electronic Communications Act 2000)(26/1/2000) Quy dinh vé chit ky dign tir 2002 (The Electronic Signature Regulations 2002) (8/3/2002) New Lut fién bang vé thong tin, thing tin hia va bio v@ thong tin s6 24-FZ (Federal Law on Information, Informetization, and the Protection of Information No. 24-€2Z), (20/2/1995) Luét chit ky sé dién iit s6 1-FZ (Law On Electronic Digital Signature No. 1-FZ) (1071/2002) Singapore Malaysia Trung Quée | Ludt hop dong stra dai (Contract Act) (03/1999) Luat giao dich dién ti 1998 (Blectronic ‘Transactions Act of 1998) (29/6/1998) ‘Huréng din An ninh Céng nghé Thong tin Cnformation Technology Security Guidelines) (09/2999) Quy dinh vé giao dich dign tir (Co quan xe nbn) 1999 (Flectronie Transactions (Certification Authority) Regulations of 1999) (10/2/1999) Lut Chit ky dign ti (Digital Signature Act), c/iesi998) Lust Hinh sy May tinh 1997 (Computer Crimes Act of 1997) Quy ché v8 chit hy dign tir (Statute on Electronic Signature) (05/ 2002) 3.2.2, Mét sé quy dink chung vé mp1 khudn khé phip ly thong mai dign tit toan cau ‘Trong phin nay, chting ta sé di séu phin tich mot s6 quy inh phap 1¥ vé thuong mai dign tit do UNCITRAL va mot s6 6 chite quie 1é khae d xudt dé gitp ef muse va céng déng quée 18 xdy dug duge mot Khung php Iy quée gia vi qudc chuin toan clu ahim giai quyét cdc trérngai ngin can sy phit trign etia thuong mai toan cau. Ngay 16/12/1996, UNCITRAL da thing qua Lugt miu vé TMDT bao gdm cde cde quy dinh chung vé TMBT va céc quy dinh v8 TMDT trong timg inh vue cy thé. Ngay 6/7/2001 UNCITRAL thong qua Luat miu vé chir ky dign ti. Hign nay, UNCITRAL dang né lye soan théo Cong uae vé hop dong dign tir va Céng wie vé lign lac dién tit trong hop ding quée 18. Luat miu yé TMDT eda UNCITRAL da vé dang duoe ou thé héa va dura vao 4p dung trong nhiéu hé thang phap ludt ciia cdc nude. Lign minh Chau Au efing nd lye xdy dung m@t khung phap ly théng nhdt v8 TMDT cho cée nude trong cdng ding. Hign nay, Lién minh chau Au d& soan thio mt s6 chi thi liém quan ti thuomg mai dign ti nhu Chi thi 1995/46/EC vé bio vé dy ligu; Chi thi 1997/66/EC vé bio vé céc thdng tin ed nhdn trong, Vinh vue vign théng; Chi chi 1999/93/EC vé chit ky dign tir; Chi thi 2000/31/EC vé Thuong mai dién ti; Chi thj 2002/38/EC ve Thué gid tei gia tang; Chi thi 2002/S8/EC vé bao vé dt igu trong lién Ige dign tr... ICC da sogn thao phién ban thit hai ciia Huéng din chung vé vige sir dung thuong mai bao dam sé quéc (8 (GUIDEC 11), OECD eting 4 dua ra hang loat hudng din bao vé thong tin c4 nhan va bao vé ngudi tiéu ding trong giao dich dign tit, Tai Chau A, Hiép dinh khung e-ASEAN da duoc cae nha léah dao cao cap cia ASEAN ky két thing 11/2000, Hiép dinh gdm $ diém chinh vé phat trién co sé ha tang thong tin cia ASEAN; thic ddy TMBT; 1 do hod thuong mai hang hod va dich vu; thue hign Chinh phu dign tr va xi hoi dign ti Khi Higp dinh nay 6 higu lye, dur kién sé e6 mot mang tic dd. cao néi Tign cae nude thanh vién ASEAN, cho phép ngudi tigu ding mua hing hod va dica vy v6i gié canh tranh qua mang, ‘Trén binh dign quéc gia, tuy thude vao img diéu kién va tinh, hinh phat trién cu thé cia minh ma mét sé nude thé gidi nhur Anh, Nga, Singapore, Malaysia, Trung Quoc... di xdy dymg cho minh mét khung phap ly ring cho hoat d@ng thuong mai dign tit Trong phan dudi day, ching ta sé cha yéu dya trén cde git phap do céc 18 chite quée té dé xudt dé giai quyét cac tre ngai gan can sy phat trién cia thang mai quéc té da néu trong, phan truéc, Ngoai phin quy dinh vé bi mat cé nhan va bao vé thong tin ca nan, nhin chung Iuat phap ciia ede nude khé thing nbdt véi nhau vé mat nguyén tie voi muc tiéu chung 14 vira dam. bdo tg0 mdi truéng thong thoang cho TMBT phat triéa, vita phi, hop voi diéu kién thyc tim cia nuée minh. Nhin chung, khudn khé phiip ly cho hoat dong TMDT ndi riéng va giao dich dign tr noi chung thudng (Ap chung gidi quyét cdc van dé da néu trong, phiin thir nhat cia chuong nay. Dudi day, ching ta sé di siu nghién edu timg vin 48 cu th * Dai tuong diéu chinh: Nhu ching ta da nghién etru trong chuong 1, cing nhu ede boat déng kinh té khac, ede ch thé tham gia vao cdc hoat déng thurong mai dién wr 6 thé duge phan chia lam ba hom chinh: 1) Chinh phi (Bao gém toan b6 bo may nha nude va ca cdc 16 chite quan ching); 2) Doanh nghigp (bao gém ca phaip nhan va ti nhién nhan); 3) Khach hang (Bao gém ca phap nhdn va 1 nhién nhan), Hoat dng throng mai dign tir gia cae chu thé nay 6 thé dign ra theo cdc céch sau day: I Khich hing ‘Chinis pho , ac Doanh aghigp | B2C Khieh hing | C3G. op a Trong cde méi quan hé trong so dd trén, cde giao dich dign tir c6 thé mang tinh chat thuong mai hode phi thong mai. Nv trén ching ta da biét, khuynh huéng chung cia cée muée hign nay la xay dymg mot khung phap ly chung cho tit ed ee giao dich dign tir bao gom ca thuong mai va phi throng mai, Tuy nhién, dao ludt mau cia UNCITRAL chi gidi han pham vi cua ludt mdu tong cae hoat déng thuong mai, Diéu 1, Luat mau Thuong mai dign tir cua UNCITRAL quy dinh “Ludt nay ap dung cho tat c& cée foai théng tin dudi dang thong diép dign wir sir dung trong khuén khé cde hoat dng thong mai”. Hoat ding thuong mai dign «r thong thudng ¢6 thé duwe the hign theo hai phuong phap: 1) Giao dich dién tr, giao hing truyén thang; 2) Giao dich din tr, giao hang dién tur. Méi phuong phap cé dac thit ng va cd nhimg quy dinh dge thi cho tim phuong phap giao dich die biét 18 ede van dé lién quan 16% thué. * 18 itr php 0 cua dit iu dign ne Lugt mu vé Thuong mai Diga tur etia UNCITRAL dum ra nguyén tie chéng phan bigt déi xcr giita dir liga digm ti voi van ban truyén théng. Bigu $ cua Ludt mau quy dink "Higu ive phap iy, gid tr php y hoae higu Ive thi hinh eda thong tin khéng thé i phd aban chi vi ly do théng tin ay duoe thé hign dui dang mot thing digp dir ligu". Tuy nbién quy dinh nay khong e6 nghia 14 phap lugt phai mie nhién eéng nha tinh phép ly cua cdc thong digp dign ti. Trén co so nguyén tic nay, Ludt maa dua ra cae quy dinh cu thé dé xde dink cde digu kién dé mot dar ligu dign tr duge cong nhdn gid tj phap Ly trong duong véi van ban, chir ky, ban géc. V8 yéu cdu van ban, Ludt mau dua ra thing digp dign tir c6 thé duge coi la o6 gid tri nhur vin bin truyén thong. Dé 6 thé dua ra duge quy dinh hop ly, Lugt chit trong t6i cdc chite nang cila van ban truyén théng dic big cée chite ning cung cép bang ching hitu hin e6 Kha nang hint trit, sa0 chép, va khong thé sta chita duge vé ¥ dinh cia ede bén ki tham gia vio mét giao dich vi nbn thie ré rang cia ede bén vé hau qua cua vige két lap hop déng. Bén canh dé, cae chite nang nhu dé trinh dign cho cde co quan thué, quan ly nha nude, va tur phap khi o6 tranh chdp eding duge chi y. Tuy nhién, cfing cdn phai hu y ring tly thude yéu cau cu thé va chi ky, van bin gée, hay céng chimg, cae vin ban khde nhau cé 46 tin edy, kha ning truy tim nguén géc va kha nag bj sita chita khée nhau. Vi vay, khi quy dinh vé yéu cau d6i voi van ban, Luat mu chi chu ¥ toi chite nang cua chit viét thong thudng 1 6 thé doc va sao chép lai. Diéu 6, Luat m4u quy dinh "Trong, trudmg hop ludt phap yéu cau théng tin phai duoc trinh bay duéi dang van ban thi mOt théng digp s& thoa man yéu cau dé néu théng tin chiza trong théng diép dign tr dy c6 thé duoc truy cAp dé sic dung lam tii ligu tham chiéu". Kh str dyng tir "truy cp", Lut mau mudén nhdn manh [a théng diép dit liu phai dim bao 6 thé doc duge hode gidi thich duge. Thudt ngir “sir dung" khéng nhat thiét phai duce con nguai thyc hign ma e6 thé durge thuc hign boi may tinh, Ngoai quy dinh vé gia trj van ban cua théng diép dign tt, Ludt mau con quy dinh cy thé vé vid tri phap ly cla théng digp dign ti trong truéng hop giao két hop déng. Diéu 11 quy din: “Khi két lp hop dong, trit truémg hop cae bén co thoa thuan Khéc, mét chito hang va mét chap nhan chao hang c6 thé duge dir ligu duce sir dung trong vige két lap mét hop dong, thi gi tri phap ly hoac higu luc thi hanh cia hgp déng dé khéng thi phi nbén chi v6i ly do la mét thong digp do ligu di duge ding vao muc dich dy”. ‘Ve yéu edu déi véi chit ky, dé tranh Ié thude vao céng nghé, Lugt mau khong quy dinh céch thite ky két théng digp dign tir. Thay vio d6, Ludt mau chi trong t6i cde chire ning cia mét chit ky. Chir kg thong thuémg bao gém kha ning xée dinh danh tinh cla mot ngubi, dam bao chde chan 1A nguéi dé tham gia vio y +t ngudi dé voi ndi dung eiia tai Jiu duge ky két, ding thoi cung cdp thong tin vé thdi gian va dia diém cia ngudi ky van ban. Lugt mau cha trong téi chite ning xac inh danh tinh va gan két ngudi ky v6i ogi dung duoc ky ket. Vi vay Diéu 7, Ludi miu quy dinh: "Trong truéng hop luat phap yéu cdu chit ky ca mét ngwoi, thi mot théng diép dit ligu sé théa man yéu cau dé néu théng diép dé sit dung mt phuong php cho phép xae dinh duge ngudi dé va thé hign duoc su chap thudn cia ngudi dé véi ndi dung thong tin trong théng dit ligu v6i digu kign phuong phap duge sir dung phai tin cay va phi hop véi mue dich theo dé thong digp duce khoi tao ode lién lac trong tat ca cac truéng hgp, ké ca déi véi cde thoa Vé yéu cau van ban géc, néu trong trudng hep van ban do dug sit dung dé chuyén nhugng tai san ghi trén van ban thi yéu cdu "van ban duy nhat” Ja yéu cdu phi hop. Tuy nhién, lat mau cho ring, ngoai viée sit dung cho cde chimg tir chuyén nhyong, (negotiable), 6 rét nhigu van ban géc khéng phai 1a chimg tir lugng, bio céo gidm dink, hop déng bao hiém... Vi vay, Ludt ai chite ning khéng thé sta chita duge cla van ban géc va yeu cdu van ban chi duoc coi la g6c néu néi dung trinh bay trong van ban nguyén ven ninr khi n6 duoc Khéi tao Bigu 8. Luat mia quy dinh "Trong truéng hop Twat phap yéu cau thong tin phai duge trinh bay ducsi dang ban géc thi mét thang, digp s€ thoa man yéu cdu dé néu c6 thé dam bio ndi dung thong, tin cua thong digp d6 nguyén ven nhur khi nd duge khdi ta0 hoa chinh kin dau tién va néu edn phai xudt trinh thong tin cho mét ai dé thi théng tin chisa trong thong diép din tt dy 6 kha fing hign thi cho ngudi do xem". Trong traimg hop vain bin gbe duge str dung d& chuyén nhugng quydn so hitu tai sar ghi trong vin ban nhu trong truémg hop van chuyén ha quée 1é, Luat mu yéu cau van ban dé phai duoc ndp dé ddi lay tai san str dung phvong phap tin cay va dam bao tinh duy nhat cua ban géc (Bidu 17). * Vé gid wri phap lf cia chit ky dién tie Char ky din tla thing tin dudi dang dign tu duge gin kém m@t céch phi hop véi dit liga dig ta nh: ap ma é gitla ngubi gli va n6i dung cia dir ligu dign vir dé, Chir ky dién tir xe nhin ngw’si giri da chip thudn va ehju tach nbigm vé n}i dung théng tin trong chimg vi dign tir. Va véi tam quan trong nhur vay nén chir ky dign tir st duoc ma hod bing khod mit ma va duge xac lip rigng cho timg ca nhan dé xde dink quyén vi trich nhigm ctia nguds lgp va nhing newei lién quan chu trich nhigm vé tinh an toan va chinh xde eita chimg tir dign 1 ‘hifi, luat php diéu chinh Tinh vuc nay s8 tp trung vao vige dat ra cde yéu edu vé nhan dang chit ky dién tit, cho phép cdc bén khdng lién quan hode e6 it théng tin vé nhau ¢6 thé xac dinh duge chinh xc chit ky dign tir ctia bén déi tac. Chit ky dign tir ngay cing duge sit dung nhiéu wong cic giao dich dign tir dé thay thé cho chit ky tay. Nhgn thite duge tim quan trong dic biét cua chit ky dign ti, UNCITRAL di ra Luat mau riéng cho chit ky dign ti, nhigu mude tren thé gidi da ban han jugt riéng cho chit ky dign tit. Ngoai ahing quy dinh chung vé gid ti phdp ly cia chit ky dign ti nhur trong phan quy dinh vé gid eri phdp ly cia dit ligu dign tir, nat vé che ky dign tir quy dinh cu thé hon vé d6 tin ey va wich nbigm ciia cae bén Khi thy higa han vi ky két dign wr, ‘Vi vay, Luat mu cia UNCITRAL vé chit ky digo ta dung hai cép yéu cau adi voi chit ky dién tir, theo dé nhat yéu cdu chit ky dign tit phai hoa man cée diéu kién chung nat déi voi mdt chit ky dign tir nhu trong quy dinh déi voi Ludt mau vé thuong mai dign ur 6 phan trde, Bén canh d6, & cap thir hai, Ludt mau vé chi ky dign at gidi han chit ky hep tai bing céch yéu cau nang cao tiéu chude adi véi cht ky dién tir hode yeu cdu chit ky didn wr phai phi hop vai diéu kign théa shuga trong hop ding gitta cée ben, Ngoai ra, ludt vé chit ky dién tir cdn dua ra cde quy dink ca thé cho djch vu ching thyc dign ti hay dich vu xite nhan chit ky dign tir. Chimg thue dign ut {4 hogt dong chimg thre danh tinh cha aking ngudi tham gia vio vige gti va nhan théng tin qua thai, cung cp cho ho nhing cdng cy, nhéng djch vy can thiét dé thye hign vige bio mét thong tin, chimg thye nguén ede va noi dung thing tia, Vi vay, chimg thye dign tir 66 mngt vai ted edt quan trong trong vige phat erién cua hogt ding thurong mai teye tuyén, * V6 bao v6 bi md cd nin Nhu trén ching ta da bide, hye hign giao dich dign tir e6 rit nbiéy nguy co tiém ting gay mat an todn, an ninh cho ngudi tham gia. Théng tin giao dich ¢é thé bi xdm nhdp trai phép, sav chép, sit dung cho eae hoat ding marketing hoge giao dich gian gn, Bén canh d6, vi rit va tin te da tb thinh hign terong phd bién va gay t6n that én cho nén kinh té mang. Ngudi sir dung to so va mat long tin vao cée giao dich dign tir la tré ngai én nhdt gan edn sy phat trién cia hsong mai dién ts. Tuy nhién, nhur chang ta 3 nghién citu ¢ trén, cde nude Khic nkaw cd quan diém kha khéc nhau vé vin dé bdo vé bi mat c4 nhan, Cée 16 chite quée té di dau la OECD da tap trung nghién cif tim ra ce giai phap chung dé dam bao cho ngubi tiéu ding cam thay thoai mai khi tién hanh cée giao dich dign tir. OECD da dd xudt cde. Snnéng, din quy dinh (rich nhiém bao vé an toan, an ninh va bi mit riéng tur cho cae co quan cung cdp dich vu va cho tat cd cde ngudi tham gia giao dich va chéng lai ti pham xam.ahap mang bat hop phap nhu thu thap chong tin mat, thay d6i nOi dung trang web, thim nhp vao co sé dit Ligu, sao chép phan mém, truyén vi rit dé pha hoai... Trong truimg hop edc nude cé xung d6t phap ludt vé bao vé bi mit c4 nbn quan diém chung biga ‘ay la sit dung ludt php cua nude ma ngudi ed théng tin sinh sng thay vi sir dung twat céa mrde ngudi cung cap, * Vé béto vé quyén sis hieu tri tug Vi pham quyén sé hitu tri tué rit dé xay ra trong cdc giao djch thong mai dign vt. Ching han nhu vige sao phép bat hop php cac sin phim hang hod s6 vi du nh phén mam, phim anh, tae phdm van hoe; viée dn cap ban quyén, bang séng ché hay 1 vide nhai nhan higu san phim néi ting... WIPO dac biét cha ¥ t6i cic gidi phdp nhim bio vé 56 rang va ed higu qua déi voi ban quyén, bing phat minh va nh&n higu thong mai 48 chéng anh cap va gian lan quyén so hau tf mé trong Hhuong mai dién tit, Hign nay WIPO di soan théo cae Higp ude vé ban quyén va Higp ude vé biéu dién va tin higu ghi dm. WIPO van dang tiép tye nghiéo cim cae van dé lién quan 16i bang sing ché, thuong higu va co sé di ligu, Trong linh vue giai quyét tranh chap tén mién, mét linh vee £6 quan hé chit ch8 voi cdc vi pham lién quan tai thuemg higu WIPO da dé xudt cdc thi tue gidi quyét quéc t8 déi véi céc tanh chap tén mign, Trung tim Trong tai vi Hoa gidi WIPO (WIPO Arbitration and Mediation Center) da phat trién hé thing giai quyét tranh chip true tuyén dé cung cAp cdc bien phap gidi quyét tranh chap tring hip, nhanh chéng va ré tién cho céc trank a s& hitu tri tué phat sinh trong thuong mai dién tw. * Vé héo v6 ngwéi 1idu dimg Dac diém cua vige bio vé ngudi tigu ding trong giao dich dign ur khéng khéc gi nhigu so vai vie bao vé ngudi tiéu ding trong cde hoat dong thuong mai truyén théng. Tuy nhién, thuong mai dign tir da mé ra cho ngubi tiéu ding nhiew co hdi hon dé Iya chon san phdm, dich vu va ngudn cung cp hang hod, Nbting ca hdi nay Lim cho khdi lugng giao dich xuyén quoc gia tang lén va dat 7a cdc van dé moi. Hau hét cdc giao dich it dupe thuc hign ma khéng can phéi 9 sir gap mat tryc tiép gitta ngudi mua va ngudi bin, Vi thé ed rat nhieu rai ro khdch hang dé gap phai trong cée giao dich mua ban (mua phai hang gid, hang kém chit lueng, hing khéng ding nh quing céo...). Diéu nay khién cho tim If e nggi khi qua hing trye tuyén cia nguii tigu ding tang |én vi ho khong duge ty minh quan sat va kiém tra hang hoa trude khi mua bén nhu theo nhing cach thie truyén théng. Vi vay, cin 6 van ban phip ly quy dinh trach nhigm dam bao chat lugng hang hod ding véi quang cdo dé bdo vé quyén Igi cia ngudi tit ding. Diéu nay rét quan trong dé thay déi théi quen thich mua hang true tiép céa ngudi tigu ding. * V8 cde vin dé lién quan ti thué vas thu’ quan: Higa nay Uy ban cdc viin dé tai khoa cha OECD dang tich eye xay dung mét khuén khé thué cho thuong mai dién tt. Nhin chung cdc nue déu théng nhat sé 4p dung eae nguyén ly thud eo ban trong giao dich thuong mai truyén théng cho cic wiao dich thuamg mai dign tit. Tuy nhién, mét vin dé dat ra 1a kha ning thi hanh cée sie thué dé trong méi trang dign nb, dac biet la d6i voi cae sin phim s6 héa. Luat phap cita nhiéu nude hign nay dang khuyén khich cae giao dich dién ta va mién thud cho cdc giao dich do. WTO cOng dang nghién ciru ede téc dng eva thuong mai dign ti 161 ede quy dinh thué quan hign thoi cia WTO. Trong thai gian trade mat, dé khuyén khieh thuong mai dién wr, cac nude trong WTO théng nhat vé mat nguyen tic la sé khong anh thué quan cde sin phim giao dich va phan phéi qua mang. 3. Vigt Nam 3.31, Se clin thiét xy dung co sé phép 1 cho giao dich dign tar tai Vigt Nam Cae van ban php quy vé giao dich dign tir tai May tinh duge dua vao str dung @ nut ta tir nim 1968 dé pic vu cude khang chiés ching My citu nude. Trong nhimg nam thang chién tranh, may tinh da gdp phdn dang ké vao vige thé gidi, cng nghé thong tin Viet Nam cling da hinh thanh va c6 nhimg bude phat trién nhat dinh. Trong hon mét thap ky vita qua, su phat widn cua nganh cOng nghé thang tin doe Dang va Nha nude dic biét quan tam chil y dau tr. Tuy nhién, sur thiéu ving mét khuén khé php ly cho céie img dung cng nghé thong tin, va die bigt la cdc quy djnh vé giao dich diga uk [a mét trong nhimg nguyén nhan lam han ché kha nang ang dung CNTT vao thyc tién Hign nay, sue phat trién cha cong nghé théng tin, truyén théng, giao dich dién ur dang dién ra v6i nhip 46 rat nhanh, tic dong manh me dén su phat trién kinh téxa hi, img dung khoa hoc edng nghé va hoi nh$p quéc 18. Dé cé thé nam bit ede co hoi to lén tude mat do céng nghé thong tin, die biét Ki cde giao dich dign ti mang lai, Viét Nam cin phaj nbanh chéng xay dug mét khudn khé phdp ly cho giao dich dién ti nham igo ra mét hinh lang phap ly thugn Igi cho swt phat trién cba thuong mai dign tir va cdc giao dich dign tir khée. Tai Aj hop thir 3 cita Quée hoi khod X1, Quéc hdi da thing qua Luat Ké toan, trong d6 cé quy dinh vé chime tir (Digu 18), song vi nude ta chura e6 van bin quy pham phép wat nao cong nhdn gid tr phap ly cia di lieu dign ti, ching tir ké tir nin guy dink vé ké ton dign tir cing chwra thé thye hign duge wong thye té. Giao dich dign tir rit khde véi nhimg giao dich thong. thurimg dua trén cor ser van ban gidy truyén thong. Dé thic day thyong mai dign tir néi rigng, giao dich dign vir néi chung, cde thong diép dit ligu due truyén di bing cée phurong tign dign tir cing edn phai ¢6 gid tri phap ly nhur khi dit ligu dé duoc ghi chép hode mé 14 bang vn ban theo phuong phép truyén thing. Vige edng nhan gid tri phap ly cia nhimg thing digp dit figu dé 6 thé lim bang chimg cho cae giao dich dién ti nhim tang cuing 6 tin cay cua giao dich dign tt va cong nhan nhimg giao dich do 6 gid tei pap IY ngang véi nhiing giao dich duge thye hign bing cde phuong tién truyén théng li mt van dé cin duoe phap ludt gidi quyét. Cing voi qua trinh thuc hign céng cude ¢6i mii, ahigu nganh kinh té quan trong da img dung kha rong rai cong nghé théng tin, piao dich dién tir vao ede linh vuc hoat ding. Vi du: nganh ngin hang bign dang ap dung nhiéu giao dich dign ws, nhu hgch toan ké toan thye hién rye tuyén trén mang ving rong; giti, nhén, cung cdp théng tin qua mang; xit ly chimg tir ke todn, giao dich, chi tré tién mit giifa ngan hang véi khdch hang v.v.. Tuy ohién, nhitng giao dich dién ti dé con thiéu co sé phap ly va khong thé wién khai day di do chua c6 Luat Giao dich dign tie. Xudt phat tir yéu cau phat trién kinh té-xa hi ca dat nude cing nhu tié trinh hdi ohdp kinh +8 quéc 16, nam 2000 Thi tuéng Chinh phi nude ta di ky vao Higp djnh khung ASEAN dign wh. Higp dink nay 6 hai ndi dung quan trong 1 Thuong mai dign tir vA Chinh phi dign tir, Nhiéu hoi thao quéc gia va quéc té duoc t6 chire trong nhimg nam gan day déu nhin manh vai trd quan trong cua vige img dung cng nghé thong tin trong Thuong mai dign tr va Chinh pha dign wr. Dé cé thé trién khai 6 higu qua Thuong mai dién tit va Chink phi dign tir 6 Viét Nam, ngoai vigc phat trién ha tang cong nghé tin hoc truyén thong, thi vige diy mhanh vige xdy dung cic dao lust vé cng nghé théng tin truyén théng, trong dé cé giao dich dign tt c6 ¥ nghia hét sis quan trong. Chi thi s6 58-CT/TW ngiy 17-10-2000 ctta Bé CI (Khoa VIII) 48 chi 96 "img dung va phat trién cong nehé thong tin & nuée ta nhim g6p phan gidi phong ste manh vat chat, tri iué va tinh thin eda todn dan tc, thie day cong cude déi méi, phat trién nhanh va hign dai hod cde nginh kinh 18, tang cumg ndng lye canh tranh cua céc doanh nghiép, hé tro co higu qua cho qué trinh chi déng hoi nhap kinh té quéc 1é, nang cao chée Inong cudc séng cla nhan dan, dim bao an ninh, quée phong va tao kha nang di tit don diy dé thue hién thang loi sy nghiép céng nghi¢p hod, hign dai hoa" la yéu cau cdp bach. Chinh vi vay hién nay Quée hdi nude ta dang tich cye nghién ctu dé ban ‘anh Luat Giao dich di 3.3.2, Lugt giao dich dign tie esta Vige Nam « Nguyén te xdy dung Luat, giao dich te DE Ludt giao dich dign tir duge tmg dung rong rai, cic nguyén tic sau day da durge tuan thi: Khi xdy dumg Luge 1. Lut phai thé ché hod duoc duéng [6i, cha trong cla Dang, chinh sach cia Nha nude; 2. Té chire, ca nhan c6 thé Iya chon str dung hodc khong sit dung thong digp dir ligu trong ede giao dich eiia minh. 3. Vige sir dung théng digp dit ligu trong cde giao dich phai duge cae bén tham gia gizo dich chp thufn, tir trudng hop Ludt Giao dich dién wr e6 guy dinh khde. 4, Khéng mot loai céng nghé no duge coi la duy nhat trong giao dich dign vir d8 dim bdo quy dinh cia Lugt inh hoat cé thé ap dung duge cho céc céng nghé trong tuong lai va khong bi I¢ thude vio edng nghé. 5. T6 chite, c4 nhdn khi GA théa thudn sir dung théng digp dit ligu trong giao dich thi phai tun thi cée quy dinh cite Lust Giao dich dién ti. + Cac ni dung chink ctia Luat Giao dich dign tit ¥é pham vi diéu chinh: Luat Giao dich dign tir s® diéu chink 18t cd cae giao dich dign tr trong cdc link vye dan su, thuong, mai, va hinh chinh Nha made. Tuy nhién, pham vi 4p dung ctia Ludt s® khong bao gm sac giao dich dign tr trong cde trurtmg hop di chée, thira ké, bét ding san, quyén nhin than, thyong phigu va cfc gidy ta 06 gid Khic. Doi trong dp dung cia Lat ba phap nhan va ty nhién nhin bao gbm ca cae giao djeh ¢6 yéu 18 nude ngodi theo quy dinh vé xung dét phap luat hign hanh, Thong diép dit lieu: Lugt quy dich thing digp dir ligu e6 thé sit dung lim cor s6 phép ly nhur van ban va c6 the o8 wid tr] php Iy lam ban g6c. Thong diép dign ti eiing c6 gid trj Lim chimg cit ‘va fu trit nh van ban gidy truyén théng. Gia tri phap ly nhu van ban néu thong tin. d6 c6 thé tray cap va sit dung duve dé tham chiéu khi can thiét. Thong digp dt ligu dug coi 1a ban gée néu né dim bao tinh toan ven va khong thé thay ddi duge vo mat néi dung. Kha mang thang digp dit ligu 6 thé sir dung Lim chimg eG phu thuge vao kha ning xd dinh danb tinh ngudi geri, dam bio tin egy, nguyén ven khOng thé thay di due. Thang digp dir liu co thé str dung dé hu trot néu ng 06 thé duge truy cap khi cin thiét, nguyén ven khéng thé thay d4i, dim bao tin cdy va cho phép xa¢ dinh ngudn géc, noi giti, noi nhan va ngdy gio. Chie by dién tie. Chir ky dita 1-06 gid ti phap 1y nhur chit ky thong thimg néu char ky do cho pheép xde minh drge ne ky vi ching 16 duge su chp thuin cia ngurdi ky déi voi n dung théng tin trong théng digp dir li8u mot cach tin e@y, Hop dong dién wr: Lait quy dinh gia tri phap ly cha bop dang dign tir duwge Nha nude cong nhan. Déng thoi Ludt efing quy dinh cde bén giao két hop déng dién tir co quyén théa thudn, vé cdc yéu clu ky thuat, ndi dung thing tin, cdc di bio tinh to’n ven, bio mit, chimg thyre 6 lign quan t6i hop ding dign tir. Bao mat shéng tin var dit ew dign we: Lugt quy dink nghia vu bao vé dif fidu dign ti, nghiém cam su thay di dit Higu dién tr trai phép. Ding thsi Luat cing quy dinh nghia va bio mat thdng tin cd nhan, cm sir dung. cung cap hove tiét [6 thong tin tu ca ngurdi Aiie néu khéng duge sy chdp thuin cia So hitu wr tue trong giao dich dign we: Luat guy dint eém ding ky, chiém gitt quyén sir dung tén mién hoae sit dung ttr khéa tra cire trong thé tim kiém thuge trang web cia minh tring hoge tong ty véri hin higu hang héa, tén thong mai, tén goi xuat scr, va chi dn dia ly nhiim mu dich trnc Jg# hode fam thiét hai dén uy tin, danh tiéng eda chi sé hina tai san tri tue. Céu héi én tap Phan tich vai trd tia viée xdy dung mt khudn khd php voi sy phat trién eta thuong mai dign ti, 2, Phau dch cde van dé lién quan t6i Luat thuong mai cin phai chi ¥ Khi x4y dmg khuén khd phép ly cho thuong mai ign wt. 3. Phin tich ede van dé liga quan t6i bi mat c4 nhdn va bio vé thong tin 4 nhan cin phai chi § khi xay dung khuén khd php ly cho throng mai dién tir. 4. Phin tich ede ly de Hén quan t6i quyén sé hiru tri tue can phai chti ¥ khi xy dymg khuén khd phap ly cho thong mai dign tir. 3. Phan tich cae van dé lién quan t6i thud, lvdt 4p dung can phai cha ¥ kisi x4y dung khuon khé phap ly cho thuong mai dign tit, 6. Phan tich mdt sé quy dinh chung vé m@t khuén khé phap ly thuong mei dign te toi cu 7. Néu mot sd nguyén tic chung va cdc ndi dung cot ban cita (dy thao) ludt giao dich dign ti eta Vigt Nam, Chucong 4 CO SO MANG CUA THUONG MAI DIEN T Mang may tinh [a nén tang k¥ thuat hd try cho su thanh cong hay that bai cla cde giao dich tryc tuyén. Do vay, trong chuong nay, cac loai mang may tinh va két néi Intemet duoc trinh bay chi tiét nhiim gidp do déc gid hiéu duge tm quan trong nay. Chi tiét hon, cdc logi hinh cia mang may tinh cing duoc trinh bay chi tiét kém theo cac img dung quan trong cha cdc mang nay trong hoat déng kinh doanh trye tuyén. 4.1. Mang méy tinh Hinh 4.1: Céc loai mang LAN yi Q a moh ard mviemang : rn Khndine compen ted FF mt mty en ‘ent Ve sy domi ws ‘pug’ yah Mang deg ish so og dang ving bs cohas ap) Mang Kida Bus Mang may tinh 14 mt hé théng gdm hai hay nhiéu may tinh duge két néi dé trao déi théng tin véi nhau. Muc dich cia mang la dé lién Igc véi nhau hoac trao déi, chia sé cée tai nguyen: nhimg thdng tin dat tién, phan ctmg hay phin mém dé nhiéw ngudi duge sir dyng chung. Mang ngi b6 va mang dign rong (LAN hay WAN) LAN 1a mét mang may tinh duge néi véi nhau trong mot khu vue han hep nhu trong mot tod nha, nhéy mét sé loai cap dan va khdng sit dung t6i thué bao dign thoai. Mang WAN bao gdm cdc mang ni bp két néi voi nhau. Che mang dign rong duoc két ndi véi nhau qua dudng day dién thoai thu8 boo hode nho mot sé cong nghé khdc nhu hé thong ign tir vién thong hoge vé tinh, inh 4.2: Mang WAN x Xt sb hos gi che ddim cnuyen oi May tinh ews yao mang Internet 42, Internet 4.2.1. Khai niém Internet 1a mét mang giao tiép toan cau cung cap két néi truc tiép toi bét ky mét ngudi nao thong qua mang LAN hode nha cung cdp dich vy Internet. Day la mOt mang céng céng duge két ndi va dinh huéng théng qua ce céng giao dich (gateway). Cac may tinh dugc két néi véi nhau théng qua cdc phuong tién vién théng nhu duéng day dign thoai, vé tinh. Finh 4.3: Mang Internet Internet Nhacong stare 4 ci eet WP Méy eh Mircea is? 1s We Gracie clo Nise | Fd ion tert = 1s Mi en a [Nga ding uy pus itp = = abi dg ny cp tena Mang ngubi dng cng cine (digo soa. tt baa) Néi cach khdo, Internet la mét mang ket néi lan nhau giita cde may chit (host computer). Mbi mét may chi duge dinh vi bang mét dia chi IP, Né cing giéng nhw viée quan ly sé nha, dung phé. Cac may tinh giao dich voi nhau bang mang Intemet théng qua giti cdc géi dir ligu (data packet). Giri di ligu nay gidng nhwr viéc giti thu & buu dién, cing cin phong bi, dia chi nguéi nhan ther va ndi dung thu. Giti g6i dir ligu qua Internet cing clin dia chi ngudn, dia chi noi dén, thé ty théng tin, thong tin kiém sodt 18% va dit ligu. Dia chi ngudn 6 day chinh a dia chi IP may giri dir ligu, dia chi noi dén 1a dia chi IP méy tinh nhan dir liga. Khi dit Higu duge giri qua Internet, théng thuémg né duge chia ra thinh nbiéu g6i dit ligu nhé hon. Cac géi dit ligu niy thung dén duge may nhan khéng thea mét thir tr nao ¢a May khéch nbn duge cdc géi thong tin nay va dura vao quy lud thir ty théng tin sau dé sip xép lai cdc théng tin nay cho ding théng digp ban dau. Cac géi dif ligu théng thuéng khong duge giti true tiép dén dia chi noi dén. Do tinh chat cita Internet 14 rng, mang phite tap, mdi mot may khdch khéng thé bit duémg nao t6i wu nhat dé 26) théng tin due chuyén dén, Vi vay, mét thiét bi dic biét cau dan (router) duge sir dung nhiim gitip chuyén cdc géi dir lige trén Internet duge higu qua hon. Géi tin thudng di qua ahiéu chu din (router) true khi dén dich. 4.2.2, Lich sit hink thank Internet - Nim 1957 dink dau su ra dai cia mang ARPA, sau dé chuyén thinh mang DARPA ding trong quan di. - Nam 1962, cdng nghe dong géi (Packet switching Technology) duge dua ra Gé dam bdo cho cac loai may tinh Khde nhau c6 thé trao d6i théng tin durge véi nhau. ~ Nam 1969, mang méy tinh dau tién duge thiét ké tren cae ¥ tudmg n&m 1962 va dénh déu sy thank edag cia giao thite mang (NCP) Nam 1972, ra doi cia email dign tir + Nam 1979, cde nhém tin Usenet ra dé Nam 1981, ra doi y teéme v8 danh ba thu Mailing list. Nam 1982, Giao thire Intemet (NCP) duge thay thé bii giao thie TCPAP. + Nam 1984, hé théng tén mign ra doi. - Nam 1989, Web duge ra dai. + Nam 1991, dich vu Gopher va WAIS ra dai. 4.2.3. Phuong thite giao dich cia sin phém sé hod trén mgng Internet Giao thie Giao the {a mét tap hop cdc quy the, m6 t4 bing nhtmg thuat ngir ky thuat vé phuong thie truyén théng gitta cdc may tinh, Dé dim bao ede may tinh khéc nhau 6 thé tam vide duge vGi nhau, ede nha lgp tinh da viét cdc chong trinh sit dung giao thite chud Giao thite TCP/IP Va tén chung cho mot tap hop trén 100 giao thie duge sit dung dé két ndi cdc may tinh vao mang. ‘TCPAP 1a t€n cba hai giao thite quan trong nat: giao thite kiém tra truyén tai (TCP) va giao thite Internet (IP), Trong pham vi mang Internet, thong tin khéng duge truyén cai nhu mot dang Tiga tue tir may chi nay téi may cli khie. Thay vao 46, dtr lige duge chia thanh nhiing g6i nh nhes vao giao thire TCP. Méi di duge danh dau boi mot sé tht ty va dia chi ciia noi nan, Thém_ vao 46, TCP chén vao m@t vai théng tin kiém soat 15i. Céc g6i nay duge giti én mang may tinh, avi ma cOng vige olla IP LA truyén tai ching t6i may chi 6 xa. Tai phia cudi, TCP nhan cde g6i ya kiém tra 14i. Néu mét 1di xuat hign rong mét gdi, TCP yeu clu goi riéng biét 46 phai duye gir lei. Chi khi tét 4 cde g6i da duge nhan dting theo quy cach, TCP sé sit dung 86 thir tr dé tao lai thong digp ban dau. Néi cach khdc, céng viée cita IP Ja chuyén dit tigu tho (cae g6i) tie noi nay t6i noi khac. Cong vige cla TCP 1a quan ly dong chay va bao dam sir chinh xe cho dir liga, Viée chia nbo dir ligu thanh cde g6i eé m6t vai ich loi quan tong. Thét abt, nd cho phép Intermet sit dung cing mét dudg day Hin lac cho nhiéu ngudi ding khée nhau dng thai, ‘Thit hai, cde goi thong diép khéc khong nhdt thiét phai di cing ‘véi nbau, cling mot thai diém trén mot dudmg day lién fac. Khi cdc géi di chuyén, chiing di chuyén tir méy chi nay ti may chit khac dén khi ching t6i duge dich cudi cing. Day chinh Ja su Hinh boat cia Internet. Néu mét 16 trinh bi ngat, nhimg gdi nay 6 thé di theo cdc 16 trinh khac. Nhu vay, khi nhting didu kign thay di, mang cé thé sir dung mdi lign két t6t nbat c6 thé tai mOi thai diém. Khi mét phan rigng biét cba mang tri nén qua tai, ce goi c6 thé Hanh trinh theo nhimg tuyén dubng day khac, it bn ron hon, Mét loi ich Khe cba vige sir dung géi la khi sai mét digu gi dd, chi cé mét goi don Ié edn truyén lai, thay vi toan 6 thong diép. Didu nay lam tang rit nhiéw te 4 chung cota Intemet. Tat ca sy Jinh hoat nay am cho tinh tin c€y cao, bang cach nay hay céich Khéc, TCP/IP bao dam ring dit ligu truyén tai duge thang subt. May chu va thiét bj ngogi vi Méy chi la m6t may tinh duge ndi yao mang va cé kha n&ng cung cdp thing tin cho may tinh khéc trong mang. ‘Theo dinh nghia trén, trong pham vi Laternet, mdi may tinh rigng 1é duge goi 1 mét may chi. May tinh truy edp téi may chi thi duge goi 1a mét nat (node). Méi may chi trén Internet c mét dia chi TCPAP duy nhit. Dia chi TCP/IP bao gbm cae con s6 va déu cham. Bia chi TCPAP cia may tinh con duge goi {4 dja chi vat ly. Méy chi duge sit dung dé cung cdp dich vz cho ngudi ding. C6 mhigu loai may ché nur may cha cung ep dich vy Web, may chti FPT phye vu tai t@p én mang; may chi phuc va cho dich vu thu, may chit phyc vu thir va may chi gopher Tram dan cudi la mét may tink duge ghép néi vao mot ‘mang va boat dng nhé nguén lye do mot may chit (Cée h@ théng khach - chit M@t trong nhtimg nguyén tie sir dung mang 1a cho phép chia sé cée 183 nguyén, vige chia sé nay do hai chuong trinh riéng biét thye hién, méi chuong trinh chay trén mét may tinh Khae nhaw. D6 la: trinh chi (server program) va tinh khéch (client program). Trinh chi 2 mét chuong trinh cung cap cic dich vy chéng tin eiing nhw cdc t&i nguyén khie. Trinh khach 18 mét chuong trinh dai dién cho ngudi ding: yéu cau va tiép nhan cae dich vu vé tai nguyén duoc cdc may chi cung cép. Trén cdc mang ndi bé, thiét bi phan cimg gin nhau va co thé nhin thay duoc, ngudi ta thing ding tir “server” dé dé cap 161 mt may tinh cu thé, chay mt trinh chd. Trén Jnternet thi phin cimg thuéng khéng nhin thdy duoc, nhing thudt ng “client” va “server” thtmg dé cp t6i ning chuong trinh yéu cfu va cung cp cae dich vu. 4.2.4, Cit thinh phin chiah cia h@ thong mang Internet 4.2.4.1, Phan cing (hardware) Intemet sir dung rit ‘May chi (server) May chi trong mang Internet chuyén quan ly t4i nguyén cia mang va dap ving nhu cau truy c&p Imemet cha may khéeh. C6 nhiéu loai may chi nhu may chi danh cho Web (Web server), may chit cia thu dign tir (email server), may chit cho co s@ dit lieu (database server) va may chi Luu ti tai liéu (file server). M@t may chi don cé thé thye bign nhiém vy huu trit cdc Joai dit ligu, tre la phuc vy mhiéu loai may cht trén. ‘May cha tu iri théng tin cla trang Web va chuyén tai toi may khich theo yéu cau cia may khach. Trinh duyét Web sit dung giao thie tuyén sigu van ban (Hypertext Transfer Protocol-HTTP) dé yéu céu va chuyén tai Higu tir may cht. Giao thie (protocol) duge xée dinh 1 cde bude clin thiét gitip cae may tinh cé thé giao tiép duge véi nhau théng qua mang Internet. Cac giao thie théng thing khéc bao gém giao thie tnuyén tép (File Transfer Protocol FTP) dé giti tép hode tai ligu Jon lén mang Internet, giao thitc nhdn thy (post office protocol- PoP) dé gitp nhan ther dign ti va giao thitc truyén thu (Simple Mail Transfer Pratocol-SMTP). Phacong tién truyén thong Dé 1a cae thiét bi gidp két ndi cde may tinh véi nhau va ede phuong tign s héa khae. Yéu td quan trong nhat trong giao tiép giita cée may tinh & day chinh la bang thong (bandwidth), bing thong quyét dinh lugng dit figu duge truyén qua mang trong mot khoang thei gian nhét dinh. wena ‘ ; i Bang théng luén duge do bing sé bit trén mét gidy (bps). ‘Trong nhiéu nam truée day, day déng duge coi 1a phuong tién giao dich cn ban. Hé théng day ddng sfin c6, dé thu thi va 8 lap dat. Nhung né ciing 06 mot bat Joi lén dé la khong c6 kha ming kiém soat duge truyén dit ligu téc dO cao gitta cdc may tink, Cap quang, bao gdm cae soi thuy tinh, méng hon va nhe hon so véi day cdp déng va ¢6 bing thong réng hon rat nhiéu. Day cap dong thuing gitp truyén tin bigu dién ta, tin hiéu duge méy tinh dich ra thin eéc bit, Cap quang sir dung tin higu dén aé dai dién cho bit. Modem (b6 bién digu hoan digu) quang chuyén dich dau higu sé hoa tir may tinh thanh dnh xa théng qua mét quy trinh goi A su diév bién (modulator). Anh xa doc truyén qua cap quang dén thiét bj modem cia ngwéi nhan, thiér bj s& chuyén thong tin dang anh xq thanh dé higu dién tr - day chinh la qué trinh gidi diév bién (demodulator). H8 thong lieu trie thong tin Cac doanh nghiép thudng xy dig mét khéi hong dir ligu lon dé hd tro phan tich bin hang. Website da phuong tién va hé théng thuong mai dién tt. Su phite tap ciia viéc duy tri nhime di ligu nay cang tr nén khé khan hon néu ngudn dif ligu tang Jn, Hé thong lu trit théng tin cung cap céng suat cao, noi Iu trit dér ligu va phan phéi trén mang ludi dang tin cdy. Sir dung théng hu trit théng tin cho phép nguéi quin ly thu thap dtr theo timg nhém mot céch logic trén may cha va phan phéi qua mang. Két néi voi Internet cach dé may tinh két ndi duge vao Internet Bang 4.1. cho thay cdc hinh thite két néi Internet thong thudng va so sinh téc dO va sy sin sang cho kinh doanh cia cac phuong phép két ndi khac nhau. Bang 4.1: Phuong phap két ndi Internet Phuong, Téc dé | Técd6giti | Chiphi | Sinsang phap (Kbps) | =Técdo cho kinh nhén doanh “Modem 33-56, Khéng, Ratthap | Réng rai Modem eap | 64-1500 Khéng, ‘Trung binh Rat ‘han chi ISDN 36-128 [C6 Cao) Rong ral XDSL 384-55,000 | Khong. Thap Han ché. Frame 64-1544 | C6 Rateao | Rong rai relay/TL Hau hét abimg ngudi sir dung két néi Intemet 141 nha cung c4p dich vu (ISP). Nha cung cap dich vy Internet thong thudng cho phép khdch hang két ndi vdo Internet sir dung dung day dign thoai théng thudng. Sir dung modem trong ty, ngudi sir dung két néi vao nha cung cép dich vy Intemet, sau dé ho sé két néi ngudi sit dung vdi Intemet. Modem ldy dau higu sé hod tir may tinh va chuyén thanh tin higu twong ty. Nhiing tin higu tuong ty nay duge dé dang chuyén qua during truyén cia dién thoai nhu 1a truyén tin higu giong néi. Modem tai nha cung edp dich vg Internet sé chuyén nhtig tin higu am thanh nay thank tin higu sé hod nhur binh thurdng dé may tinh 06 thé nhan duge. Dung thué bao s6 (Digital subscriber line - DSL) Céng nghé DSL cung cép dich vu truy cp Intemet od bing théng réng hon théng qua sit dung hé thong dudng truyén dién thoai cép déng. Chit viét tit xDSL sé dai dién cho nhiéu loai DSL khde nhau. Vi du ADSL (truyén bat déi ximg) hay SDSL. (uyén déi ximg) hay VDSL ( truyén téc d6 rdt cao). DSL chuyén dudng day cap dng dign thoai sang két né hod tée d6 cao. Do hé théng day nay sin c6 © moi noi nhu trong ‘moi gia dinh va cOng so, do vay hang trigu ngudi 6 thé sit dung Intemet bing sir dung dich vu DSL ma khéng can lap dat them hé théng day, do dé né Lam gidm bét chi phi cho dich vu két néi Internet DSL. DSL eé loi thé cia vige mot phin bang thong khéng sir dung cho truyén giong néi va tach duimg day dign thogi thanh ba kénh truyén théng tin. Mét kénh trayén dif ligu tir Internet dén may tinh khéch. Kénh khdc thi chuyén dir ligu tir may tinh khach lén mang Internet, Kénh con Iai thye hién nhigm ‘vu théng thydng cla ehuyén tin higu phone va fax. Vé bang thong, két néi bing DSL cho phép téc 46 truyén 161 55 Mbps. Téc dé truyén nay nhanh hon rit nhidu tc do két néi bing modem va duong truyén tin higu dign thoai thong thug. Tuy ohién, két néi DSL yéu cau nhig thiét bi dac bigt’ tai nha cung cép trung tam va 6 noi ngudi sir dung. Bing thoi, do sur han ché cita céng nghé DSL, téc d6 durémg truyén qua Ket néi DSL gidm din theo khong eéch. Vi vay, t6e dO truyén nhanh nhat bing duémg DSL sé cho nbimg vj tri may khach gain trung tim cung ep dich vu nha” Két néi ADSL Ia két ndi bat d6i ximg vi téc 46 giti dir ligt 1én Internet (upstream) cham hon rat nhiéu so véi tée di théng tin tt Internet xudng (downstream). ADSL tign dung hon rat nhiéu déi v6i ngudi sir dung 1a h6 gia dinh vi logi théng tin ma nhing ngudi nay ste dung thudmg 1a giri thu dign tir, dua thdng tin lén trang Web, trong khi dit ligu ho yéu cau thudng bao gom trang Web, tai tép thong tin, dé hoa, gidi tri. Khéng giéng nhy ADSL, SDSL la cach tuyén déi xtmg, tie la téc 49 dua tin Jén mang Internet va téc 46 tai vé nh nhau, SDSL c6 thé truyén dit ligu voi tbe 6 3 Mbps. HDSL cling cung cap t6e 49 vai va téc do dua tin a mang nhu nhau nhung o6 téc dé truyén ti 1544 Mbps. Véi ngudi sir dung 6 dia digm cach noi cung cép dich vp khoang 4500 feet (tic 1a khoang 1,3 km), VDSL sé cung cap duéng truyén déi ximg voi 1118 khoung, 13 Mbps vi 55 Mbps. Kha nang dung truyéa bang thong rong ca DSL cho phép nha cung cép dich vu DSL cung ep dich vu c6 chit Iuong cao hon cho ngudi sir dung, ISDN cung cp két néi tdc €6 cao cho Imternét thong qua vi dudng trayén dign thoai théng thumg va sb hod, voi te 49 truyén 165 128 Kbps. Thiét bi chuyén mén hod cé tén goi bd thich img (TA - terminal adapter) va nha cung cp dich vu Internet (ISP) cung ep dich vu ISDN. Vi nbiing han ché nay, nén dich vu két ndi Internet ISDN rit it cé, va dich vu nay cing rit dit. Duéng truyén T-1 var T-3 Dudng truyéa T-1 chuyén dung cung cdp dudmg truyén dit ligu vai woe 6 1,544 Mbps. Dudng truyén T-1 duge xdy dung v6i 24 kénh. Mai kénh hé tro 64 Kbps. Duong truyén T-3 bd tro dit ligu v6i tée a6 43 Mbps va cé 672 kénh, mi kénh hé tro 64 Kops. T-1 va T-3 cé thé duge sir dung cho ea dit ligu am thanh va dir ligu vn ban va né duge sir dung thong dung hen trong cdc doanh nghiép, té chite Ién. 4.2.4.2. Phan mém Trong thuong mai dign tir, mgt sé phin mém do cae nha cung cdp cée ting dung thuang mai dign tir phat trién nbu hé igu hanh va co s6 ft ligu JA khong thé thigu. Nha cung cdp img dung thong mai dién ti (ASPs) ‘Vé co ban, cée doanh nghiép Ién can ede phin mém dé quan ly qud trinh kinh doanh nhwr quan ly dun, xit ly dom dat hang, tinh toan Iueng hang ban c6 thé ty phat trién céc img dung, nay nhd vao b phan céng nghé théng tin. Tuy nbién, mét sd cOng ty vin thué cae céng ty wr van bén ngoai xay dymg nhiing img dung nay cho ho. Cée aha cung cap cdc tmg dung thuong mai dién wr cung cp cde gidi phép xay dumg phan mém img dung throng mai dign wr theo yéu edu khach hang théng qua moi trang Internet. ASP thudmg xdy dung mot loat cde ing dung cho thuong mai dign tr sau dé ca thé hod theo alu cau cia tiong foai Khdch hang. ASP e6 trach nhigm duy tei cde (eng dung va nang cdp phan mém img dung néu cin thiét, Bang vig dung ASP cho cac img dung cia thyong mai dign tir, cdng ty 06 thé gidm durgc khoan chi phi phat trién va duy tri phan mém img dung, thay vao dé, céng ty can phai tra mét khoan chi phi cho phép ngudi sit dung truy cp vao céc img dung thong qua mang Intemet. Cée img dung duge xay dung béi cic ASP thuong dip (mg nhu cau nhanh hon so véi phat trién boi bO phan cng nghé théng tin trong céng ty, bi cde ASP da phée trién va kiém tra ede img dyng nay. Tuy nhién, van dé an ninh lai la mét méi quan tam 1én cho céng ty cé sit dung cac phan mém (mg dung throng mai dién tir tir bén ngoai vi dir liga duge luu tri trén méy chi eda aha cung cap, sau d6 né duge trayén qua Internet. Thong thug, dé gidi quyét vin dé nay, ASP oung cip dyimg truyén riéng bigt 40 (Virtual Private Network — VPN) cho phép Khch hang, két néi vaio ting dung cia ho an toan nhét. Corso ae teu Co sd dit ligu 14 mét b6 siru tap cac théng tin vé mét chit dé, duge 16 chic hop ly dé thanh mét co s6 cho cde thi tc cng, vige nhu truy tim thing tin, tng hop bdo cdo va phuc vu viée ra quyét dinh. Bat ky m6t su tap thong tin nao phue vy cho cdc mue dich nay déu duge coi JA mét co sé dit ligu, ngay ¢8 trong ‘hop cdc thong tin dé khong duge lun trit trong may tinh. Cac hé co 86 dit Ligu trong qua khit thuing duge gift trén cae tim bia, cé mang ma sb va duge xép trong cc phong lu trit, Thong tin thuéng duge chia ra thanh nhiéu ban ghi (record) dir lige khée hau, trén dé ¢6 mt hay nbidu trudng dit ligu. Trong chuong 5, chimg ta sé nghién cfu cu thé hon vé co sé dit ligu. 4.2.43.H6 diéu hinh Bay 14 phan mém gidp quan ly nguén luc trén may tinh, vi bj dan cudi va noi lau trit thong tin trén 6 -ROMS, Cée loai hé diéu hanh: UNIX Microsoft Windows, Limas Mac OS X Webcasting va Web conferencing ‘Webcasting va Web conferencing gitip ting cuimg giao tiép trong Kinh doanh, Webcasting duoc truyén rong rai trén Internet. Doanh nghiép kinh doanh cé thé ti chite hi théo, hdi nghi, trinh bay tinh hinh bén hang... thong qua trang Web. 4.2.4.4, Nhik cung cap dich vu Internet (ISP) Dé duge cung cép ede dich vu Internet, trude bét chung ta phai duge nba cung cfip kha nang truy cap Internet (LAP) cho phép, sau dé moi tiép xiie voi nha cung cap dich vu Internet ASP). ISP Ja noi dang ky dé c6 quyén gia nhdp vio Intemet va sit dung nhimg dich vy ma ISP dé cung cap nhu: email, Web. 4.3. Intranet 4.3.1, Khdi nigm Intranet Intranet hay mang Web ngi bd 14 mée he théng ha tang mang dé phy vy nhu cau chia sé théng tin trong ndi bd cng ty cée tinh nang cla Internet nhu dé dang xem, cong cu ti céng cu giao tiép ya phdi hop hop tac trong doanh nghié dung Web, ngudi quin ly cé thé nhin thy ly lich cla ngudsi lao dOng, ké hogch kinh doanh, quy dinh va nguyén tc cita doanh nghigp; truy cap vao dit ligu ban hing; xem xét va sita di tai ligu va bao tnx6e cée bubi hen gap. Newdi lao dong o6 thé tra cata str sin o6 cia m6t loai pixin mém bat ky cho mét nhiém vy cu thé va kiém tra phin mém dé ngay ti may cia ho, Mang Intranet théng thumg duge két néi vi Internet, cho phép cong ty thue hign cdc hoat déng thong mai dign tir, cu thé ake hop the voi ngudi cung cfp, khdch hang bogie kiém tra mie 46 t6n. kho trude khi véa chuyén. Nhting hoat dong nay thurmg duge thye hign dya vao edu tric mang Extranet. Sir dung cng cy chia sé théng tin va cdc phin mém nhém khéc, intranet gitip diéu hanh lam vige theo nhém. Cée edng ty ¢6 thé phat hanh ban tin noi b} hay tin tie «i ngudi lao ding dua vio mdi trong Intranet vit the hign dio tao tryc tuyén. Bite tuémg lita 1a mt phan mém hoge phan citng cha phép nhing nguai sir dung bén ngoai, si mét s6 dc diém nhat dink duge truy cp véo mot mang da duge bao vé. Cac phiin mém bd sung cé thé can thiét dé hd trg phdn mém nhém (groupware) va ERP, tuy theo nhu cdu ctia cde cng ty cu thé, Hinh 4.4: Mang Intranet 4.3.2. Chite ning va tong dung cita Intranet Chite nang cia Intranet: - Dé dang truy cap vao co se dot Higu ~ COng eu tim kiém, cong cy sp xép hd te co ché tim ‘kiém theo tir khod. Giao tiép hai chidu nhu tén gdu (chat), h6 tro chuong trinh phat thanh, héi thao tryc tuyén. ~ Phan ph6i ti liga va ddng thong tin bao gém tai thong tin thong qua sir dung giao dign Web va dinh huong di ligu, - Phin mém nhém bao gém thu dign ti, bang théng tin noi bd, chia sé théng tin va cdc phuong tién hd tro lam vide shia khde ~ Thyc hign hé thong goi din thogi bing meng may tinh. Thém vao dé, Intranet thuéng duge kée hgp véi thuong mai ign tir; song dich véi hé théng mua hang, thanh toan vi phan phéi; tré thanh mt hO phan cua Extranet (chi nhanh, khdch hang va nha cung cap 6 thé truy e4p vaio nhtmg bé phan cho phép cia Intranet). Chire ning nay cung cp rat nhieu tmg dung nham tang higu qua san xudt, giam chi phi san xudt, giém Jang phi va théi gian san xuat va phat trién hon thign dich vu khach hang. : 4.3.3. Cte link vyre ting dung Intranet vit let ich cia vige sit dung Intranet Cée Joai thong tin thudmg duoc dua trén mang Intranet chi yéu lign quan dén cde linh vue nhy catalog vé sin phim. chinh sach va nguyén téc cla cong ty, don dat hang, chia sé tai Ligu, danh ba dign thoai, mau lign quan dén quan ly nhén su, chuong trinh dao ta0, cor so dir ligu khéch hang, dir ligu cia doanh nghiép va wuy c&p vao nhing phuong tién hd tro ra quyét dinh. Loi ich dem tai tr vide sit dung Intranet: - Thutomg mai dién tir: marketing noi b> doanh nghiép od thé duge thye hign trong méi truéng tye tuyén; ban hang cho d6i tie bén ngoai co thé duoc thye hiée bang sir dung mdi intimg Evtzanet va né cing phai lign quan dén mdt b phan cua méi trudng intranet, Dich vu khéch bing: vi da nhu FedEx hay UPS hoje céng ty tién phong khée da chimg minh rang théng tin anit lign quan dén qua trinb van chuyén luén sin c6 sé lam cho khach hang yén tém va hai King hom. + Tim kiém va truy cp dit tigu: Intranet cung edp truy cap yao bat ky logi théng tin ma gitp cho viée rang nang suat va

Vous aimerez peut-être aussi