sLovANsKA KNïHovNA

*31861 88674*

\“NNWllllllIllIllìl\lllllllm\|ll||\\\llllì\|\|lllll

WMM’
 ;az/,z

KRONIKA POLSKA
Przez

DZIERSWĘ
wKoŃCU WIEKU XII.

п а р i s a 'n à.

a DODATKIEM RQCZNYCH пищит

,w szMI KRAKoWsmÊY w szczE
GOLNOŚCI w WIEKU хш.

ì Ręk opàsrna Bibliotekil Towąřzýstwa Krčlevý.

sko -` W'arsżawskiego Przy'íacioł Nauk
Wytłómaczona.

w W A R S Z A W I E
@QG a:
W Drukarni XX. Piíarów 1825.
w VW/¿zrszlzwìf.’ dnia 25 Listo/vada 182'42 Ri

JH.' Szanz'awski..
KBONIKA POLSKA
D Z I Е R S W Y;

WSTEP TLUMÁCZA.

Sam Autor Nazwislco swóie па Cze'

1e Dziela ninieyszegoy wymièniai lúbo'
'sta'n i urodzenie .ÍegbÀriieWiadome , ида
ie si'ç iednak ie byl Polakìe'm iwspól
czeènym W incentègo KadlubkaQRtóŕe
go na'wet 111310171йезгАЬМ‘ешйаъогет
Iubo siç do tego nie1)rzyznaieá i 0
Ётэъет ha wstçpie mówi: Oŕtuhi «9201121—
ginem Polonicae Gentis talem inscrip
iuris inveni tak nazywa : Chronícas
Вотапогцт ktore cokolwiek nìiéy
ívspomina : sicut агат. reperitur' in
. 5.
 IV
Chronícis Romanorum: zktórych toi
зато Przypiénìk Historyi Kadlubka,
iako sam wyznaie we Wstçpie, wy
bral.
Ро takowym wstçpie czyli wy
Wodzie przystçpuìqc Autor do Dzie
jóW Królestwa Polskiego w slowach
ad solum Regnum Polonicae Stilum
verto,wspomìna Rocznìki Dziejó w Pol
skich in descrtptione suorum Annali
um hoc inveni, i vnizìéy kilka гашу od
syla Czytelnika do tychie , require in
Annalibus Polonorum, Niemoina
mniemaó ieby tak nazywal I'Iistoryat
Kadîubka ‚ która takîe z Annalów iest
лЖойопа, iako mówi Вывози: novum
condendo Corpus, de Annalibu's Ро
lonorurn, Historiae.
Ku końcowi dopiero DzieÍa, to iesŕJ
pod Panowaniem Kaiìmierza Sprawie
dliwego , W spomina Autor Kadìu'bka
mówiëc; vidit влёт Vincentius Iíadŕúb.
konis Е. С. qui scripsit haec, займу;
 V
snadz o lego Dziele iako pôzniéysi Pi
sarze nasi mnìemalì , mìanowicie przy
piánìk Kadiubka: Верит . . . quod Аи
thores operis fuerunt tres insignes Vi
ri; Joannes Archiepiscopus, Mathe
us et Vincentius Cr: Ер: Primi duo
' quo ad primos Libros tres in edendo ,
Vincentius vero quo ad formam in re
digendo: Ipse vero solus Vipeentius
quo ad quartum Librum in. `сотро
nendo tudzieì Dlugosz: novum соп
dendo; Corpus (de Annalibus Polona
rum) Historiae, Magnificos per se
Ipsum literarum sensus ехргеззегй, et
literarum studiis, decus et ornamento,
mores ingenuos et normam recte vi-q
dendi compara-verat._
Lecz Dzierswa niedoprowadzil
dziela swoiego rowno zKadIubkiem,
kończap slowamì .lego W Bozdziale 24
Ksiçgî IV. quomodo vero Polonis re
pendere studuit ( Romanas) suo loco
docebimr: dalszy ciqg albowiem 119140
Vl
pisma iest zwyczaynym Rocznïkiem
D/.ìeiów w Ziemi Iírakovvskiéy w szczee
gólnoâci , ìako sam Pisarz tychie (ида—
ie si@ Zakonnìk Franciszkan ) We Wstç
` pie mówì ,îlecz wróómy sîç do тешу
„albowiem pominqwszy Panow in
„uych Dzielnic, `o Krakowskìch tylkq
„хзщъасц mówic bçdç,„
DW@ exemplarze Téy Kroniki sq
nam 'Lmaiomel wBçkopismach: ieden
W'Bibliotece Pulawskiéy w Kodexie
пишут Szamotulskiego wyd.rukowa­.
ny w замазки Boku .1749, apotym
w Zbiorze Mitzlera Przedrukowany:
drugi w Biblioteca измятые}: То-.
warzystwa Przyiaciol Nauk, zwanylîxu
ropatnìckiego, którenBiskup Prazmoï.
тузы. шВоърщшйе „ì О Naydawniéy
„_szycth Dzieilopìsaçh Polskich„ Opisali
Tego Wiçc B çkopîsma, iako рорх‘ачъ
wnîeyszego niáel-i pierwszy, ufayliérnyv
w niniéyszym thlmaßzenìu: a Iubo iest.
Pisagy cîqgle bez przeqzialów, dla iagV
 ЧП
snoêci iednakie uporzqdkowaliímy go
nastçpuiqcym sposobem,

I. Wstçp Autora.
. П.Ь Królowie Polscy dawniéysi.

III. Królowie Polscy Pôiniéysi.

1V. Bezkróle wie pod Panowaniem

Udzielnych Xîqiqt.
V. Boczniki'Dzieiów w Ziemi`

Kŕakowskié у.
 WSTEP 4UT011A.
Ъ

‘.Ta'Dzìerswa zwany znalaz7lem1

vyPismaeh nastçpuìqoal wiadomoâó о
pierwszy'ch zawiqzkach czylì opoczqu
14u Narodu Polskiego od Stwot¿zeniq
Swiata.
Trzeba wiedzieó 'Le Polacy pocho
ldza2 zpokolenia Jafeta Syna Noego,
którego Blogosîawiqc chiec тупей!
z natchnienia BOSKIEG'O „ Dilalet
Dominus Japhet!
Jafet po mìçdzy lioznemi Synami
mial iednego Imieniem Jawan , które
go Polacy nazywaiq Iwan.
 IX.
Iwan maza Philira. '
Philira zaê zrodzil Alana.
Alan zaâ zrodzil Anchìsesa.
Anchises zaá тат Eneasa.
Епеаз zaá zrodzìl Asthaniusa.
A_sthanim zaé“l zrodzil~ .Nqu Pam»l
philiusa, n
l Pamphilius zaá подай Bea~Siliusa

‘Reasilius zaê- _zrodzil Alana.

Alan zaá którenNegnona.
pierwszyn wszeidl
do'Europy `zlrodzil

Певиц zaé zrodzìllCzterech Sy­_

115W miçdzy ktòremi Pierworodny
gvîŕal sie; ‘Nandalubwl 0d tego Wanda.
liiowie (teraz Polakami zwani) wzie
1i.poozqtek:Ten_ postanowil aîeby Въе
kç od jego Imienia Wandalq nazywa
nó, która siç teraz pospolicie Wislq
джута; podubnieà Góra дышу tai~
Х
rzeka wyplywa nazywa si@ od jego
Imienîa Wanda.
Wandalus ¿y1 (podlug rachunku
blìskiego prawdy) za czasu Jozef'a Sy
na Patriarchy Jakôba; ~i równo zJóze­
fem hyl potomkiem Коего w trzyna
stym> stopnìu, Iubo innym pokoleniem. ”\

Mial wielu Synów, których potomko

wie rozkrzewiaiac sig w Ziemìaoh i
Królestwach, czwarta czçéc Еигору
posiedli. Mianowicie', na wschód calqï
.Ruê, Polski; niezmierny Кгау, daley
Pomerania, SLweoyai, (1) Kassuby,
Sarnia, ( teraz Saxonial zwang) Boba-_
mia; , Morawç, Styl-ya, Karyntya, Kar-f
niolç, Sklawonia, (катая Dalmacya zwa
na Krawacya , Pannoniq, Bulgaßryat i
мае innnch które dla skróßenia prze
(1;) Sung-_ya` czytam Suevia dawny Нагой. пай El-` д
q от y. -
 Äl
milczamy. Narody te 'Wzroslszy z cza
sem Wobszerne i Potçìne Hrólestwa ,
Wiele innych Narodów wygìadziîy i
Kraie ich przywlasczyly subie, ia.an
`o tém Kronìki Rzymskie piszq.
Pomiiam rozliczne Narody pocho-4
dzqce od yNegnona “Папаша; а о Kró.
lestwie Polskíém w szczególnoéci pisaó ‹
v zaczynam.
Ziemia wlaêcìwie Polska zwana,l
na wschodzie Slońca poïoiona, iabfi->`

tuiapa we “шумка? I_'ozlegla , sklada

sie z wielu Kraiów obsîernych, po
miçdzy któremi niegdyá rmyslawniéy1
szq pierwszal iPanuîazcaz byh: pìodna
byia niegdyê wliczny Lud przedzi
wnie od natury, dorodnym wzrostem,
Czerstwq silq, i piel/inaL ciaïa posta'mwt
obdarzony. Czytalem zaê wich Lato
Pismauh, ie Polacy od czasu Wauda- ‘
XII
la zaloìyciela swoiego, ai do Króla
Assuera Mçia Estery, niechcieli mieó
Kŕólów czyli Xiaiìqt nad sobq, lecz o
c'zynach ich czyli Woynach iadnego
do owego czasu niema Wspomnienîa.
Pamiçó ich, Zada Wnieníe (ta karmiciel
ka niedbalstwa a rodzicielka niewdzig­'
.т—„А-U
cznoéci) zagladzilo; mimo tego bçdç
môwil о РосиадЫсасЦНагоёи Polskie»`
gq iak nastçpùie.
 *OW-»_

KBOLOWIE POLSCY
D А W N I Е Y S I.

(ЭВА CC саун НЕАНПЗ Í.

Za czasu wìçc rzeczonego Króla

Азэиега (któren od Indyì ai do Et
hyopiì nad Sto -Dwadz'ieâcia i Siedm
Prowinoyami Panowaì) Trzykroó Sto
Tysiçcy Gallów, (2) iako Trogus pw
wiada ‚ niemogacy si@y pomieêció w Oy
czyznie' wlasnéy porzucili iq, iWyézli
szukaó ношусь siedlisk: czçéó posiadîa
Wlochy, ßzym wzieli ispalili, drudzy
wszystkie prawie Wéwiecie Królestwa
opanowali. Ё
Poslyszawszy o tém Polacy zbie
raia liczne Woysko przeoiwko Gallom
(2) Gallorum ,- Diodor Sycylyiski nazywa сапа.
mi wszystkie Narody od Gór Pirene'yskich
do Granic Scytyi гашиш-дайте sig. ’
14
obìeraiq W o' d z 'e ш ( Capítáne'um)
Gracca znakomi tego i w Woienńé sztu-ß
се umìeiçtnego Mçìa. W Минус!) ho#
iach wielu Gallów ubili, гели; dlugim
boiem znçkanyoh до Wsp'òlki i рту
mierza zsobq sklonìlì, maìqc dzìelié
зак-очно, ookolwiek na innyoh naro
dach szczçêciem lub walecznoéciq zy#
skaó mogq. Gallom .wìçc cala Gre
cya dostala siç,Polacy zaâ zyskali z {ед
dnéy strony Parthyaz, ( 5) Bulgaryq;
zdrugìéy strony Carynthyq: ваш ро
lioznyoh (z rozmaitaL szozçécia рте-е
mianq) przeciwko Rzymianom Woy­
nach, opanowali Miasta , (4) Starostowr
swoioh postanowili irzeczonego Grac- '
-ca Въадаса‘ obrali.( 5)

(3) Usgue рантам Kroniki Polskîe c'zçsto w spo

minaìa! Partow, Prutenow którzy nairìdzali
Ром“; sami, lub ìqcznie z Rusinami Litwi
nami, Tatarami. Czaykowski w tlumaczeniu
Kroniki каждым ńmîema ie narod nad
rzekaó Prutem osiadly, Prucianami zwane;
wHistoryi Boleskawa III. na Karcie 229 na
v ,zwani sq Polowcami. ` s
(4) Urbes occupant, Autor zwykle nazywa Míasta
wigksze Urbes, mnieysze municypia, Шт“;
zaé lub Powiat nazywa Civitas: Tractus.
(5) Ставит Principem Creant czytam Principaux
Pro'vinciae cream.
 li)
Ро nieiakim czasie powlfócìï Grac
cus z Karyntyi, (6) izgromadziwszy
wszystkie rodziny Bycerstwa ‚ Wymo
Wq swoìq zwrócil ich uwagç, i wszy
stkich pozyskawszy przychylnoéó,prze
k1adal„iako Cialo bez Duszy, Kaga
„niec bez ogn'ia , Swiat bez Slońca, tak
„Państwo bez Hróla utrzymaé siç nie
„тойе. шеи raczaL Jegp obraó [iró
„lem , oéwiadczyï 'Le nie Panuiqcym
„а е raczéy Wspr qudch ichbçdzie,~,
non sibi sed toti natum se credere
mundo , wszyscy go zatem Królem
uznali, któren ustanowilim Sqdy, Pra
та (7) íogIosiï. таи byl pocqutek na
szych ustaw Cywilnych! (8) lego sta
raniem Polska nayéwiétniéyszém za
kwitla powodzeniem , G r a с с Slynqï
wiçcéy nii czterema Wiekami dawniéy
(6) Przyczynç powrotu Gracca z Karyntyi do P91
Ék'i , wyias'nil Машин Cholewa w Ks: I. Li
scle z'.
­(7) Jura instituit Leges promulgat, Jus шведу
Sqd, Lex Рит/о. Patrz wPamiçtniku War
szawskim Н. 1821. Zwyczaie Mazowieckie.
(8) Nostri Civilis Juris conceptie podìu'ç; poprze
dzaiqcego tlumaczenia slowa Jus , rozumíem
tu ustanqwienie Sädów i Sçdziów którzy
воща; dawnego zwyczaiu zKrôlem изда
a6 lub wyrçczaé Go mieli.
.16
przed Narodzeniem CHRYSTUSA. ,
а Sto lat przed Alexandrem Macédoń
skim. (9) ‹ ‚
Za Panowania lego z'naydowalá
siç wpieczarach ogromnéy Мину nay-V
okropniéysza Potwora, 0d 'niektŕwych`
Zarlokile'm Olophagus типа; Мбгёу
pewna lìczbç bydla со tydzień na pu
ìarcie naznaozon'o, a gdy ich ìniaszrglm1'1-4
су, iakoby па Uffxarç пае донЬаиШд ty-1
lei ludzi poierala. _
I'fRAIíUS П.
<To powiedziawszy o Ciásach i ’Czyä
nach Gracca Pi'erwszègo h'róla yPol#
меде, ргщзщрту do Битва Wtó
rego, Syna i .Nastgpcy .lego ná Hróleß
это Polskie. _ À \
Graco Pieŕwszy тю pŕz'ychilnìéy-Ã
'szy chzyznie Syn niieli Wlasnym
Synom Oyoiec , niez'cierpiaï téy uci@
iliwoécivdvvóchSy'nÓW
Potvvory vi przywolawszy ta.
iernnie swoich, któ'rychv

(9) Wtéy ngáci Kro'niki; to iesté о dawniéy~

äzych Królách >Polskich nieuìywa Autor
Chronologii; ale znaczniéysze okolìcznoâci
'wspóìczesnemi îylkö dzieiami i машины;
bdznacza.
 17
soozogulnîéy kochal, нападай sie z nie
mi o Wainiéysz'ych sprawach Króle
Siwa, izf'lanie swoiepvv гусь slowaoh
Wynurzylä „nìeprzystoì Mçîowi gnu- '
„snoáó, sedziwoéoi ploohosó, mlodo
„501 lenistwo! albowiem gnuânik nie
„iest mçíem, lekkomyélnik sedzivvym;
„lenìwy mlodzieńoem! trzeba 1 0
„Wszem unìkaó Wozasów gdzie сата
„ga ìadnéyniemoie mieé wprawy: lecz
; „Мбй (chyba Niecny tylko) 'nieuhîe
i x „ga sie(` za slawai kiedy sie sama nastre
? {fùcza !4 Наша zas nabyta Wobronie lub
' 25„wocaleniu iycìa Obywateli przewyî
Зима wiekopomne tryumfy! nie nale
| „iy Wiçc oszozçdzaó zdrowia “Чаше
„go gdzie idzie opowszechne bezpie
„czeństwo, Wam przeto; wam ozysta
„krwì moia 2 (których wîasnemì przy
„kla'dami uksztalcifem) wam by рту
. „это uzbroió sie; na zagîadzenie téy
* „роътох'у, lecz niemoìna naraiaó na`
„niebespieozeństwo' Éyoia , przezna»P
‚ „сиопусЬ nastçpców dwóch poìowic
„Hróìestwa naszego „ chze iodpowie~
„dzieli, zdawaloby sie ¿e nas iakoby
„,Pasierbó W nienawìdzisz , dybyâ nas
„uohyliî 0d tak wainéy posîugì! Masa
2.
 18
„ rfawo4 rozlxazaé, a naszq p0winno
„эщ byó poslusznymi „
Wymyélili wìçc takowy sposól),`
Skóry zbydlqt wypchane smolq iêiar
liq(iak niegrlyê uczynil Daniel со Smo
ka Babilońskiego zgladzil) poatawili
na zw czaynym miéyscu zamiast by
dlqt, tóre gdy potwora lakomo ро
iarla, uduszona zostala tleiacym We
Wnçt-rznoéciach zarzewiem.
f Wkrótce potym mlodszy zbraci
(podobniez iak chiec Graccus штату)
Starszego Brata Wspóluika zwyciçztwá
iPanowania ,iakoby przeciwnika swo
iego poimal i zabìl, -a zmyáliwszy
ze 0d potwory zgladzonym zostal` ze
lzami Kroko'dyla pogrzeb mu spra
wìl. chiec prz-yìaâl go zradoéciaz ia
ko Zwyciçzce, albowiem czçstokroó
radoêó ze zwyciçztwa, tlumi этажей
pogrzebowy. . .
Та‘ zbrodniat znstawszy sam (1236:—
"clzicem Graccus mlodszy, nastqpìl ро
Оуси na Królestwo: leoz dluiéy Вга
tobóystwem pamìçtnï, nìzeli Panowa
niem Мат/ну! albowiem Vwkrótce gdy
sìç zdrada wyiavvila ukarano go wie
cznym wygnaniem.
 i9
Nec enim"Lex iustìor ulla
Quam necis artiñcem arte perire" sua.

Niespodziewalem siç tak туго—

dnéy latoroéli ze pnia tak oelnego!
lecz zw yoza ynie iagoda wyciénioua zo
stawia tylko tloczyny, oliwa fusy a
zloto wyto ione шея. Cóì dziwnego
ie ponura ycha smutne miewa skut»
ki? ktòra im szozçêliwsza byó si? zda
ie, tém iest nçdzniéysza: im wiçcéy
swietném powodzeniem wybuia, tém
bardziéy Wystawiona iest na srogie
gromy: im chutliwiéy Panowania nad
iednemi рогами , tém podléy ulega dru- '
gim. >Pycha obiega wszystkie katy,
wszystkich szaty caîuie, chwyta próì
na chvvalç, tleie iadzami, '(1aczprze
zwyciçia ia Ambicya rodem zNieba
(lo) W poziomych chatach zchroniona,
która cuota swoiq pyszne i wyniosle

(iz) Inter hasv nationes Caelestís su'pzrbít ambitio

Szlachetnà ambicya „ qui virtute eminent
solemus eos de Caei-o cecidisrae dicefe, lVli1
nutius .Felix in octavio. W Edycyi Gdań»
skie'y text qepsuty [тат has майонез scele~
stas byì povvodem do mylnego tlomaczeniai
wniosku w Hístpryi Boleslawa 111. Stro
na 17. .
ß . ` l
ё"
'
 10

karkì zdeptala) Dyonîzyus dowìodl

sludze swoiemu iak-at roszkosz znaydo
waó moìe pyoha posadzona nad roznie
oonym zaíewiem3 pod mîeczem zawie~
szonym.
Aáeby zaé Dobrodziéystwa wie
kopomnegn Graoca I. Unieámiertelnié,
i znakomitq Ратник? Tego Wielkiego
zaloìycieia zost.awió, oborano blìsko
Skaly -ìarloka wielkie Miasto , które
dla uwieoznienia lmienienia .lego Grac~
oowem nazwvano, inie zakońozono 0b»
rzqdków pogrzebowych póki obwodu
nieodznaczono, (11) (Iubo niektórzy
Eowiedaiq ie Krakow nazwany od kra
‘ ania Kruków7 któré sìç na iarcie
écierwa owéy Рот/агу 1.1аъуига1у.)
Panowie i Lud Wszystek tak m0»
cno byli przywìazzani do zmarlego
Króla, ie ­W
ce zwang iedynai
a n dCorkç
а на .jego , Dziewi
míeysce безо
Obrali.
(n) Dawne przyslowie niesie „ Krakow nie га—
î „zam zbudowa`no„ Zaloîenie Миазм Krako
wa wczasie pogrzebu Krakusa, byé moìe>
tylko odznaczeniem obwodu iego, któren
wStaroìytnoéci plugiem oborywano, рте
to Miasto aracze'y obwod iego nazywano
Urbs od czçáci Шива zwanëy Urbus.
 21
WJÍNBÁ.

Wanda Сох-Ка Gracca pierwszego,

a Siostra`wtôreg0 на miéysce Granca'
Królowq Polskaiobrana , tak byla uro­.
flziwq i okrasq Wszystkich wrl/ziçków
tak celow-ala, ze Natura mzrzutnq "ra
Gzéy niichoynaL Wobdarzeniu ìéy byó
siç zd'awala. Rozumemzadziwialïa nay-
rostropniéyszych wRadzie, a­ nayza-r
wziçtsi nìeprzyiaciele miçkczíli» siç na
j'éy weyrzeni'e. »
Pewien KróllPan-uiqcy u Allemanôw
(12) иашъйашэъу siç na- zgubç Polski ,­
umyélil opanowaó iq- ialwby osieroco
nq .bez Hróla; lecz bez uiycia orçza,
ì-akqwqé nadzwyczaynai рощу; ъшусйег—
Zonym zostal'. Woysko îego zobaczy
wszy lírólowal мешайте zostalfoia
koby blaskiem- Лотка: wszysoy iakby
na skinienie iakowegoé Bóstwa- ostyè
gneli wz-apale nieprzyiacielskim-, ilu.
stqpili z-boiowìska mówiale „ nieunika
„my boi-u aleISwi tokrad'ztwa! 111619
„kamy siç Czlowie a,¿ ale nad-zwyez-ay»
(12) Allemani albo Lemmani dawny Named, róì~
l
_ пу obyczaiami i розааа. od tergzniéyszego
G_îfl'manami zwanego „Шпион: da Geprgr: An,
пепле. " `
22
„пу wLudzkim ciele Magestat szamr
„iemyvv
ì Król czyli miloêcia, czyli uszano
waniem, ozyli oboygiem razem «prze-l
içty швы ‚‚ Niechayie Wanda -nad Мое
„гъет ‚ Wanda nad Ziemia, Wanda
„nad Powietrzem panuie Y niechay Bo»
,1,ng nieámierteìnym za Lud swóy
„ozyni Ofìiary! Ja zaé Panowie poéwiçf.
„cam sìç Pieklu za wszystkich was na
„Ofñaljçaßodayécìe , Potomkowie Wasi
„i ich pokolénia pod Niewieéciém Рад
„nowaniem wiecznie утешен! to “у:
„пеЫзиу wyrwal Miecz z poohwy,
rzuoil siç nań iskonal.
Vox vitaque cum gemitu fugit îndignata aub
umhras. » » ' 'g
Wanda wziela nazwisko od Wang
dala zaloiyoiela Wandalów, toI iestz' Pc»n
laków (щуп Lechitów (о którym шут
îéy mówiliámy) albo tez od rzeki wan
dali Czyli Wisîy: dla togo ie érodkiem
Krôlestwa Jéy pìyneìa, a praeto i,
wszysoy Panowaniu iéy podìegli Wam
dalami nazwani. Poniewaà Malien
stWem Wzgardziwszy , Dziewictwo i
ozystoéé naden przeniosla , przeto ze,
szla bezpotomnie, i dhigo potym bez.
Króla Państwo to chromalo.
 25
Dziwió to nikogo nie ратуша, ie
Niewiasta Panowala nad Polakami!
wszak Semiramis KrolowaAssyryìska
nioémieiqc powierzyó Выдаёт Pań?
Suva maioletnemu Synowi, zmyéli
wszÃy pìeó udawaìa sie; za- S'ylxa; Egipt
do Krolestwa Mçiowskiego przyczy~
nila; Woynç do Indyi wniosla: gdziß
niks po niéy i p0 Alexand'rze Wielf
kim niewkroczyl. Wiele prócntego
innych bìaìoglów"prnewgiszaîy Wale»
cznoâcial nietylko pleó¿Zfsńskat Íale i
Mçqu. Со d0 mnie, nietyle mnie. ma»
dumiewa rostropnoéó MçzkahDZÍewiï
oy Wandy, iak stateczna'wiernoéé solo»
Achetnych Polaków, k'tóŕy'ch- wdziçè
omoéé (_pomimo tego iezdaìe sie b él
uiezgodne zdohremí obyczaiami aieng
Niewiasty rozkazywáìy Panam Лита
la meon prinyzwoital nadgrodzió p0,
tomstwu zaslugi Oyioa, i'okazaó„ì.ç
zmarlych 'dobrodzíéystwa твиндек-314
znìemi u Potomnoáoi` ^. » <
Leoz w ozasie niniéyszéynìkczé ‘
~noâ'ci,~minely te Мена! u terainiéy,­
szyoh Polaków fides non parit jìdem
»ìeieli pocznie, przed porodzeniem иго.
ni, umìera 16d pierwéy nii oáyie.
Czemuito? Ее do Iona S.P\e1igii przy
 24
sadzono iasznzurcy pomiot: Ss@ pier.
si léy zmìennicy, postçpuiaLCy ohytrze
i 'niewiernie nie tylko z Przyiaciolmi
ale i z Panami, albowiem {тех-тезо
vwane zwiqzki przekupnictwem sg ra
czey niieli przyiainiq.
-Sprawowanie potym Rzeczypo
spolitéy nikoze-mnym czçstokroó do
sta-Walo siç Osobom, шк malo pami~ç~
шут, ze ani Нагой ani Panowie nie
тайга“ sie; ozym` poszezyció, lubo chlu
bnemi Wspomnieniami lubiat si@` abel-«
то. » . .
Р Gdy Asleiwny ow Alexander ргъуь
slal Poborcó'w do Polaków тушева
iep od nich holdowniozéxy банту, за
pytali ieh si@ „ czyli Poslîami Króla?
„czyli podskarbiemi to ilest РоЬогса—
„mi darlin iesteécie? odpowiedzieli„
„i ._Poslami iPoboreaxmij, Trzeba wiçc
„wprzód Poslom (rzekli Polaoy) Pra
„wa Narodów dotrzymaé, 'wspaniale
„ rzyiqo', i drogiemi uczoió прошт
„ ami; apotym
„darling Poborcom
choldownicz-q: wyplacié
nalez'y ­albo'
„wiem zadosyó uczynié Cesaŕzowi со
„Cesarskiego, aàebyémy unikneli Wy»
„stlçpku Obrazy Maiestatu.. '
\ . j
 25
ì Potym oblupiono iywcem naczel
nìkÓ'W Poselstwa, któryoh skôr-'y wy
paproszone z ciala napelniono czçécia
Несет, cbçécia'naybrzydszym chwa.
stem ismrodliwym gnoìem. Tak nie»
ludzkim sposobem skóra Czïowieczq 0—
kryty krusz-ec ndesìali z Навет nast ­
puiaoéy osnowy „ Aloxandrowi Kro
„lowi Króìow, Polska Samowl'adna
„Krôlowa! Niedobrze ten nad innemi
„Panuie, kto siç nie nauczyl wladaé
„sobaz samym! niegodzien Imienia ингу—
„0192037, nad kim gwalt namiçtnoêci
~„panu1e! Pragnienia Twoiego nio o
„chlodzió , nic uémierz'yé , a choiwoáoi
'„nic nasyoié niemoie; Медине uhostwo
„Twoie wszçdzie iebrze !°Lubo Swiat
„caly otchlaní laknienia Twoie о па
-„syció nie fno-ie, My iednak zasili iémy
„ookolwiek pragnienìe Poslów Two.
„ioh. Wiedz. ¿e niemamy miechów,
„(15) przeto ubogie nasze upominki,
„czyìi podarunki wtorebkach глау—
„wierniéyszych slug Twoioh 0dsela

(15) Loc-um non esse loculís Loculus est bursa

\ Cat/lol:
l .
„Fur erat et loculos habens, ea quce mittœ
-„ д - „bantur роптать,
 26
„ту; Wiedz ie Polaoy nie w Skal-by
„ale w wynioslos'ó umysiu i siiç Сдай
„sq zamoîui: niemaial czym zaspokoió
„tak Wielkiego Króla (ozyli raezéy za
„Sycìó obiarstwa tak srogiéy bestyi)
„Obfìtuiq takie w rzetelne Skarby, to
„iest licznat Miodziei, która ohciwoéó
~­„Twoiç„nietylko uémierzyó ale zupel
„nie przytlumié zdola„
Alexander przeczytawszy list, wi
dzqe отерла; Daninç, niezmiernie roz
gniewany zawolai „ Nieohmi tu na
„tyohmiast pmywiodat sprawców tak
.„wielkie'y zbrodni.' ukaraó ich nay
‘„sroz`.szemi mekami! a напев со do ie
„dnego-t-rzeba ich wygiadzió, aieby
„bezkarnoéó takowego zuchwalstwa.,
„nieor'smielaia innych „ туда! Нсше
Woyska do Polski, którzy obelgì wy
-rfzagdzoney Królowi Eoméció sie mieli:
leez oziçéoiz'iL ubiéi w oiu polegli, 02.9
,innig w níewolq poimani zostaliL
Dowiedziawszy sie` вьёт Механ—
>­der rzekl'„ Na Vvyiele sie odwaàa roz
„drainiona tylko walecznoáé! trzeba
„pôyêé'do nich z chiostq niewu na
„szego„'PrzesiaWszy`do Po lski róine
-mi yetronami niezliozone Woyska , sam
za przéwodnictwem Pannonów wkro
i'
 27
czyl tylem Мох-ату irosp'ostarl skrzy
dlaWoyska swoiego. Zawoiowawszy
Krakowskqi Szlqskq ziemie , odwieczne
Budowle z Ziemiq zrównal i прему
‚ nç obrooil , zniszozone Miasta Solaz po
sypaó kazal: wtedy okolica czyli Zie
mia Krakowska z_niszczonä zostala.(14)

'_ 'LES-,ZEE 1. ‘i
Тет: mo'wmy о Leszku I.'
Hro'lu Polskim.
е Alexander bawiap przaz наезды
czas wZiemi lírakowskiéy, niezwyoiçf'
¿orly polqczonym lwszysmkicln Orçzem,
шыщ iednego prostego Czlowieka po
konany zostal. Gdy wszyscy Polaoy,
.zwotpiwszy o'sobie, w lasach tylko u
krywali sie; , Решен “biegly w svvéy
sztuerlotnik .doradzil , az'eby ziakief
.go кошек drzewa lub йогу, porobio
no postacìe Szyszaków iPuklerzówî,
`(x4) Cracowiensís tractus seu Civitas dastructay,
'
\.
- Patrz wyze'y prz pis (4) „Civitas est Мот!
~ ‚ „штат multitu озое1екаъйвч1пеи10вдавите!
sub eodem jure Vivendi: et dicitur fivitls que
Bi Civium unitas, Cat/ml: . n \...
 28
z. ktôrych Тайне Litargirem drugìe ¿ól
cia 'omazalí (Litorgirumiest to pia
na rebra , która gdy ìóicia posmaro
wana, wydaie siç byó йота) narobi'
Wsz)7 takowych wiel@ , rozstavvilîI ie na
wierzcho/Iku w sokiéy góry przeciw
kowschodowi «.` ońca-, aìehy siç lepìéy
lsknily. Ze wschodem Slońca Reful~
s_it sol in Clypeos Aureos et resplende~
runt monies-abois. (15) Niezwyciçq>
ìohynHuffiec puklerzników Alexan
dra postrzeglszy to, zdalo im sicI ie Huf­.
ce Polaków uszykowane wystqpily
_na goro: nagle wiçc Wypadli zObozu,
’ -i rozbieglszy si na wszystkîe strony,
пикап nieprzylaciol'f Мбгусь niezna
lazl-szy mniemali ¿e pierzchneli, bo
'owe postacie uzbroione,_wyna}azca téy
Sztuki Wczesnie W ogień powrzufcaì,
aîeby szlad ich nawet nie твид tém
czasem rozkazaï znacznéy liczbìe si1`~
nych ludzi zasadzió siç na ustr-'onì-u.
Pierwsi znieprzyiaciól co-siç roz
biegl'i, wpadlszy nieznacznie na 2.3.—
заащ, pochwytani ipobioi zostalil
Ищущему przywdziawszy zabitych
zbroìe , udawali sigï towarzyszamí P11-f
(15) Machabeorum.
 29 .
klèrzników, ikaidego _'oo sie do nich
zbliiyl szabìq sprzqtalàby ¿eden фут
nie powróeii. fg,
Oâmieleni pomyélnyunudawaniem
Puklerzników Alexandra , weszli do
0130211 lego mios-aio p'rzed sob@ zwy
ciezców znamiona. Zoinierze Alexam
dra mniemaiqo, ¿e swoi tryumfuìq z nie
przyiacioi, Witaiq ich zdaleka; zbli
¿aiqcym sie; iakohy towarzyszom sw0~
im uprzêymie winszuiq: Lechici гаш
oaial sie na bezbronnych nieostroi
nych, wykrzykuieo haslo Puklerzni~
ków: Doniesiono Érólowi iakoby to
byi гонись rokoszu, nie napaéó nie
przyiaoielska: kt-óren Widzqc ie ва—
mieszanie nieustawalo alei owszem
Wzmagaio sie ‚ polqozyl przebrany nie
przyiacioi hufiec ze swoiemi, mniema
iqc , ie Puklerznikom pomagali: p-rzeto
w шут zamieszaniu wiçcéy Joh od
swoiaków пажи od Nìeprzyiacielskich
ra zów poleglo.(1 6)Nakonieo poznawszy
(16) Wapowski i Bielski dodaîqs, ie sie to ать
pod lys@ gong5 ‚дат teraz Klasztor S. Krzy
âa; podobniéy зак mniemam pod Худа дбщ
gdzie teraz Minst@ Holomuniec, októrém
w przypisie (6) w Kronice Lechítów iPola.
ków вазы“ Strona 15» `
ч
 50
zdradç Alexander Wymknall sie henìe-­
bnie z nielicznym Orszakiem. i
Za tak uzyteczny wynalazek kt()
rym Oyozyznç uratowa'l, policzono
Zlotnika
a niedlugonayprzód
potémv dlapomiedzy Panów,
rozlicznych рту
miotów naywyzszal lírólewskal dostoy
noéciq zasczycony zestal: nazwano go
Leszkiem czyli Przemyslawem dla te»
go, ie Nieprzyiaciol przernyslem ra
czéy nizeli зщ pokonal.
Nikt Waztpié niemoìe, ze Polacy
przemyélem pierwszego Leszka(ktôren
potém zostal Królem Polskim) z-wy
cìçzyli Alexandra, znay'duie sie albo~
Wiem Ksiçga listów Alexandra zawie
raiqoa ich blisko dwieécie , w iednym
pisze Alexander do Arystolesa „ Aze
„Ьу troskliwoéci Twoiéy opowodze
„nie- n-asze nietrzymaó zawieszonéy
„W niepewnoáoi , donosimy Ci iz nam
y „sie bandzo dobrze wiedzie przeciw
„ko Lechitom, Slawne Miasto ich bli
„sko pólnocnéy granicy Pannonii le
„zqc'e Caranthas to iest Knaków zwane,
„(potçzniéysze walecznoéciqßycerzów
,gnizeli zamoànoáciq w bogactwa, wa
;,rowniévsze slesuka»z nii polozeniern) i
„inne przylegle za-woiowaliémy ист;
 51
„élivvie„ Arystoteles zaé Alexandrowi
tak odpìsuie.
„Slychac ieê z Woyskiem Swoim
¿,Caranthas LechitÓW zaWoiOWafi': lecz
¿,bodayby byla slawa takowego try
,‘,umfu nigdy do Twoich zaszczytôw
¿,nieprzybywala! albnwiem od (ад iak
„ochydna danina we wnçtznoáci Posînw
„Twoich таурина zostala, i Lechitów
„przeb'ranvch za Puklerznikow 'doi
„éwiadozyieé, blask iasnoéci Twoiéy
;,u wielu w mniemamiu przyémiony
¿,zostal, a паи/её Korona na glowie
¿,Twoiéy wstrzçsla siç „ Badizdróvm
Leszek I. Ран-опа! przez. lat wie~
le i zszedfî bez ­ potomnie , po którego
émiercì znowu Iírólestwo Polskie d1u
go WBezkrólewiu zostawalo.
LESZEH Il.
Panowal potém drugi tegoŕJ затео
go Imienia , lecz zinnego powcdu Le
szkiem nazwany. . ì
Osierocona bez Króla Polska , gdy
о postano'wieniu (17) Króla zamyélaîa,

(17) D¢ Regis succesíonc czytam su'cccnsionc od

succingen.
 `Г_“ “тип—д..—

52
o man przez niektôryeh ze Znakomi
tych ubiegaiapych sie do Panowania
w zamenìe rokoszu pogrfizoxml niezo
stale', którzy dingo nie bez niebezpie
ezeństwa walczap, zdali Wreécie wia
dzç obrania Pana Osobóm ‚ znanym
z niepodéyzranéy szozeroéoì, i wol
nym od wszelkiéy ambieyi. Obiedwie
strony poprzysiçgiy sobìe wzaiemnie:
iako to Ohieraiqoy „ie ani osobistemi
„Wzglçdami nieuniosq sie od prawoéci,
„ani za zyskiem zboczan ani groznéy
,',pr'zemocy ustraszyó sie dadzam Wszy
sc zaê „ ze nikomù nie bçdzie sie go
'„ zilo Wyiamywaó sie zwyroku Obier-`
„Саши
Trudna iednomyélnoéc' miçdzy
rozróznìonemi zdanìami! przez wiele
dni przeto x'laradzali sie Obiercy z ar
bitrami ; nakoniec турам Wyrok
W мышь slowaoh ., Naybuyniéysza `
„latoroéó moie bydz przytarta kopy«
„tem rozhukanego Konia pstre o! La
„toros'sciaL iest Królestwo, рус а Wa~­
„sza koniem r<.=zkieiznanym ozyli bez
„паду, na któréy tyle iest pstrocizny
„ile sprzeoznoéci Avv namietnoéciach!
„Wybierzcie pole , postawcìe öiup: ozyi
„Кой jablkowity pierwszy do Шара
 55
„dobiegriie , ten bçdzie Królem „ Zna~l
komitsi kontenci zwyroku: pochwa
lono go powssz.echnie~7 wszysoy go ро—
twierdzili , lecz Wykommie lego 0010
20110: tym czasem Wszyscy nabywaiq
Koni biegonów naydoêwiadczeńszych:
i zbywaiqcego przed gonitwq czasu do
“рт-ату uîywaiq.
Tym czasem pewen znich, uìyl
skrycie chytrego podstepu, izapomooat
Wulkanowéy to iest Kowalskiéy sztuf
ki, potrzeanl pole ielaznemi szez'scio
kolcami , wytchnewszy nieznacznie
Bo miçdzy niemi wq'qu écieszkç, aze
у gdy kolce Wstrzymywaé bedel in
nych wbiegu, on wygo'dnq éeiesqu
Wygranq gonitwy osiqgnazl.
Sed dolus arsque doli vincitur arte dolo!

Dwa albowiem ubodzy niskiego

Stanu M odzieńcy, spieraigcy sie kto.
z n_ioh sporszy w gonìtvvie, uczynili
zaklad pod шут warunkiem, ze upo
áledzony, nie inaczéy tylko Królem па—
zywaó mial wyprzedzaiqcego. Bawiap
sie zartem tez душка rzekli do siebie„
„przyzwoiciéy, azebyémy na Pola
„przeznaczoném do ubiegania sigo
„królestwo, walozyli гаме 0 nasz za-l
54
Mad: przyszedlszy Wiço na Pole gdy
biegli wzawód
ich kolce do nóg­
raniace slnpapodeszwy:
, zatrzymaly
za
dziwiwszy siç nieco domyélili sie; pod
stçpu, i ukryta ácieszkç znalezli: ро
ттщэпгш'зъу ia temii samemi kolcami
udawali iakoby oniczym niewiedzieli.
Lecz czçstokroó insperatae rei appe
titum suggerit occasio, rozniecila si
w obydwóch ambicia ikazdeu poczaî
myêleó 0 Sobie.
Nadszedï dzień przeznaczony: za»
siada po wazna Starszyzna, otaczaia sza
nowni inadobni Panowie, raduie si
mlodziez kwitnaca: a szczególuiéy 1
nadewszystkich ów sprawca podstçpu
zaufany W~swéy scieszc'e, i W koniu.
którego nawetywszystkie kopyta zela
znerni ртути podkowami._ Alió iie
den z'owych pieszków (bo drugi bar
«dziéy pokaleczony kolcami ieszcze sig
byl nie wygoil)nie poéledni'éysze ma
iacy nadzieie, siedziaîsobie spokoynie
i дата! skrycie. Za danym znakiern.
pierwszym drugim i trz'ecim ruszyli
wszyscy prosto ze stanowiska: ów за;
ieszek puécìî si@ bokiem z niemaîym
smiechem przypatruiacego si'ç gminu 2
gdy Wszyscy utykali na kolcach, on
 55
oquzywszy zdaleka , dobiegl do аира,
uktórego sprawca podstçpu pierwéy
_iuì przed nim Stena] iKrólem p'o nie»
iakiéy chwili powitany шпат. Upo
éledzeni w gonitwie postrzegiszy pod
kowy konia domyélili sie(I sprawey pod
stçpu: a poniewai zdrada nigdy nie
Wychodzì na dobre, na karç naysuro W~­
szq Wskazany rozsiekany тёса}. Ow
zas pieszek ( któren dopiero poémievvi
skiem byi gminu)wyrokiem Obierców
dostoynoéó Królewskq otrzymai.
Si latet ars , prodest: confert deprebensa puaorem,
Alter honoris onus, Теги sepius, alter honorem.
_ О Begem infelicem qui dum creatur' m0
mento , f-t momentaneus
j 0 Magnae vigilantiae Princeps cuius ocu~
lus somnum in Principaux non vidit.' (18)

I Leez wroômy sie do czynóW tego

Leche wtórego. _ I ~
Tyle mial upodobania'w Zapasach
1 walkach ze naydzielniéyszych аро
tniçdzy Nieprzyìaciói na osobiste wy
zywai poìedynki, któ'rych nie {ау-Ню
zycia ale iPaństW i Maiqtków pozba
wial: a kiedy 'mu obcego przeciwnika

(18) Cicero.
5*
56
brakowalo wyszal swoioh, albo za
chçcal obietnicami zeby miçdzy sobq
Ржут]? sie. Tak zaé byl datnym dla
Wszyalkieh , ze wolal sam oierpiec' nie
дым (На hoynoêoi , nizeli przez
nieuozynnoêó bde wobfitoéoi: мы
sam sie obeyér': niieli ubogiemu odmó
wió wspdreia, albo dobrze zasluzone»
go z wróció nagrode. Niebra kowalo mu.
trzezwoéoi; téy to siostry przystoy
noáci iprzyiaciolki rozsadku ! si;on
jego iuoztìT tak byly umiarkowane , ie
nad to , oo przyzwoitoéó wymaga, nie
moìna bylo nic iadaó ani czynió wy~
datku. Wiçcéy przymiotamì duszy
nizeli oiala лага! sie podobaó. Реп/119
dzy innemi onotami Pokora szczegól
niéy w nim iaêniala: albowiem ile ra
zî; wymagala Dostoynoéó Królewska ,
о гус sie .léy ozdobami , pamiçtny
pierwszego stanu swoiego тыкают/а!
па Tron Królewski wpodlym ubiorze,
skladaiao pod podnózek ozdoby Hróle~
ws'kie. Potém przywdzia'wszy ie i
ustroiwszy sie niemi siadal na la wie,
a owe ubozuchne Sukmanki na nay
wyiszém miéyscu zuszanowaniem za
wieszal. Piçknicó to 'bylo Królowi
iaénieó wiçcé у pokora nizeli Purpurq!
 57
штате sìç iakoby sam do sìebie mô
Wil„ Nie wynoá sie; 2 tego ze cie obra
„по Panem, ale zostań W równoêcì
„z innomi„ albo tei memento qui@
Cinis es et in Linerem геоеггегёз.

Sic Te stare putes si лапа cecidisse verenis.„

Sic re vlrtutes ‚` sie res virlute mex'eria.,

LESEEHIII.
Leszek III. Syn poprzedzai-acego
nie tyle Paústwa chaswoiego rozsze~
ну}, ile cnoty lego wozkrzewial'.,
Julius Cesar ipierwszy w. Swie
cie М o n a r c h а (którego (19)
trzykroó w boiu pokonal, i Woysko
Crassa wParthyi zupelnie zniosl, i.
Wusta iego zloto roztopione leiaoÄ mó
(19) Mieysce to trud-ne do znozumienia Przypiênik
do H`í toryi Kadlubka obiaânia pod Listem
XVI. Ksiçgi [ни/гусь Sìowachl „ Valerius
w Ksigdze Zywotm Cesara tak onim pisze”
„Leszek pewnego
‚‚х6\ч w Busi Tyrana
zwycigìyl CrassaKIóla
wboiuv, туш} goРаг
zoA
„wszystkich dostatków, i kazalmu laú w пата
„zloto roztopione mówiac aurum siiiin аи
„rum bibelTenze Leszek Panowal-:nad Geta
„mi Lo iest Prusakami,w nad Parthami to ies:
„Rusxnami, i za temíì Внешний па-тэсйоаайав
 58
wil', pragniesz ziota piy'ze go„) `Íulius
mówiç chemie zprzymìerzyl sie zLe
szkiem III. i z powinowacii, dawszy
mu w Maiàeństwo Juliq siostrç swoiq,
i za nie w posagu Bawaryq.
Julia zalozyia dwa Miasta, zktó
Y rych iednemu nadala nazwisko od
Imìenia Brata swego `Iulius terazniey­
szyLubusz, drugîemujulin odwiasne~
go Imienia, terazniéyszy Lublin.
-Senat Rzymski obrazii siç тут
ezynem Iuliusa, ze nie po Obywatel
sku ale iakoby nieprzyiaciel, zamiast
rozszerzanìa Pońetwa Rzymskiego u
szczuplil о idal si@ uiudzió nìeprzy­.
iacioiom ‚ tórym гнету bydz podda-l
nemi nizeli Panowaó przystoi: Posta-l
nowii Wiçc Senat odebraó Siostrze jee
go
A Kray
Z téy nadany wposagu.
przyozyny Julie Maiz odde-Í_
111, zostaWi wszy'Synka Imieniem Pom
piliusa: mieysoe Królowéy zestqpiia
Naloznîca któraiéy sie w brew przeka~
гала. Odmieniia паи/е! Nazwiska Miast
dopiero wymienionych, dla zagia'dze
nia szladu miioéci któral Hróla niegdyá
zaymowaia. .
Z téy iakotez i z nieprawych» na~
loinio spiodzii Leszek, iak powiadh
 59
И Dwudziestu Synów, z których ka
idemu Państwo Wydzielil, iednym
Xiçztwa., drugim Hrabstwa, innym ‘
Margrabstwa, niektórym lírólestwa:
Pompiliusa iednakie iako Pierworo-`
dnego Królem nad wszystkiemi prze
Iûiyl. g,
В oiumieiaZ ie za czasu Leszka III.
CHRYSTUS Narodzil siç zDzmwloY.
Panowal ai do czasu Nerone ktô
ren S: PLOTRA i PAWLA Ар ostolów
zamçczyl. aect.

P О М Р I L I U S I.
Pompilius I. nastapil po LeszkuIII
lego skinieniem nie tylko Slowiańska
Monarchia (zo) alei odlaczone dziel­1
nice rzadzone byly. Wszyscy Braoia
ubiegali sie` gorliwie w okazywanìu mu
posluszeństwa i przywiazania, z takiérn
uszanowaniem i przyohylnoécia ózcili
(zo) Non Slavicae duntaxnt Monarchia: tak na
шут: dzielnieç Pompiliusa 1. _finitimorum
.Imperia czyli principatus, dzielnice ßraci
to iest: Hrabstwa Margrabstwa i Królestwa,
ilako wyze'y powiedziano, od Оуса wydzie
шт ‘
40
go, ze nawet po êmierci lego Synka
malenkiego Pompiliusem (imieniem
chowskim) zwanego bez naymniéy
széy trudnoáci ani zawiéci Kròlem
obrali.
О Blogoslawiona З Wiçcéy niz Ыо
goslawiona iednoéó Braterska! pomiç
dz'y któromi obowiazki uszanowania
nad chucia Panowania praemagaia!
Lecz cóê. dziwnego ze dwudziestu Bra
ci Wladzy iednego Brata podlegali?
dzìwniéyszy mamy przyklad Krocini­
usa Króla Arabskiego: spïodziïon z Wie
lu naloinic Siedemdziesiat Synów,
których wiernoáó wielka Нате; okry
la go upogranicznych Narodów, ana
wet nie zwyciçàonych Królow bar-î
dzo szczçéliwie pokonala. Oby równie
szczçéliwéy staroéci mogli byli docze
kaó- nasi Pompiliuszowicze.
POMPILIUS II.
Loquar` an taceam seu впиши? pudor est
aperire pudorem.

Pompilius П. Wyrodek Krôîów.’

upoiony iakowéy Baby Czarownicy
powabami ‚ przychylnosó Stryiów nie
 41
wdzieezńoêoiq, przyiaiń chytroáci ,
iagodnoéó roziewem krwi, wiernosé
zdraclq, a posiuszeństwo tyranniet од—
_Wzaiemnih`
Та naybezvvstydniéysza Niewia
sta паша wicznie go pod usozaia ubarwio
nemi siówkami „ Nie trzeba môwiia
„домены pogodzie, bo czçstokroó
„skwar upaiu Sioneoznego zciqga bu-`
„не i nawaluiee: n_ie ciesz siç bardzo
„iakobyá iuz zawinql do bezpiecznego
„portu, bo ieszcze nieprzebyleá 0d
„piyvvów тома, i nìewidzisz Skal
„sterozqcych vv koio igroiqoyoh ci nie
, „bezpieczeństwem!
„Nie ma „щитовая przy sia
„bych siiach, теша bezpieczeństwa
„wrozszarpaném lírôlestwie: ile masz
„Stryiów tyle iest kçsów lIirólestwa
„Twegm i podkopywaozóvjr spokoy
„поёт Twoiéy: rozpravvulq zTobac
„W naypiçkniéyszych siówkach , a со
„innego myélq: iak cierniste koloeprzy
„rózy, lub Wai W zielonéy murawie
„utaione„
„Mieniaz sie Opiekonami, ba на—
„wet chami Twoiemi nie Stryiami:
„rozumiesz ze to? zastanowiizeá sie nad
тет? mniemasz moze ze oni przestaiax
/12
„na lich czczych Nazwiskaeh? obra
„li oni Ciebie Królem nie dla lego ie
,.,byá Panowal nad ‘niemi, ale zeby któ
„renkolwiek znich upatrzywszy рог?
„(wterainiéyszym nieiako zawiesze
„szeniu Naywyzszéy Wladzy) przy~
„wlaszczyl ia sobie. Slowem maia eiç
„za Chlopczyka , któremu ieszcze igra
„szek tylko potrzeba; Pr'zeflstawiaiac
„ci niektóre blache iak paiçczyna
„przedmioty, nie dla tego zebyé ra
„dzac nabywal rostropnoéci, ale zeby
„ciç podrhwytuiac vvyszydzali„
„Obieray wiçc niewola lub nie-`
„podlegloéózV badi sobie swoim lub
„czyimz szczçâliwym lub Wieoznie ne»
„dzn ym l
„Potrìeba niekiedy dla рот-агата—
„nia zdrowia upuéoió krwi: i latoroál
„nie rozkrzewia sie swobodnie , ieieli
„rdzawych galqzek nieobrzynasz , а
„Wilkôw wcale nie wytniesz.„ _
Temi i tém podobnemi poduszcze
niami skloniony Pompilius II., udaie
.chorego znamoW)7 téyze Nauezycielki,
i ukladlszy sie wlózku, kazal przy
zwaó do siebie Przyiaciol iStryiów,
dla pociechy niby, i naradzenia sig
z Nieml.
 45
Powierza kaidemu zosóbna skry
cie i naustroniu (iako osoblìwsza ta
iem'nice 2 Nieba sobie obiawiona) za
powiedz idzień émierci swoiéy „ Prze
„znaczenie moie, rzecze, iui mnie о
„woïaìm teraz do was naleiy туз eó
„о Nastçpcy, Le-cz zgonmóy znor'mié ­
„шут mi sie nìeiako stanie, gdy ФЁ—
„chodzao wspólnie z Wami pogrzeb
„móy саун Ostatnia posluge , bçdç
„âwìadkiem waszéy ku mnie przychyl
„110501: lniespodziewam sie albowiem
„azebyácie odmôvvili zyiqcemu, отец
„po émierci ublizyó niemozecie„
Y Bozlegaìa sie zatém iednych szczef
re drugich zmyélone iudawane la»
cze ikrzyki: tu wzdychania, tam Ка—
nia , owdzie ìaloáne jçki, tam przera
iliwie rycza: Dziewice wlosy sobie na
gîowach targai' , Matki drapiq sobie
szaty. Lecz nade-Wszystko rozrzewnia
rospacz Królowéy zmyélona i igki.
SciskaI ze lkaniem to Mçia fo Panów
kazdego zosóbna; aslodka iakaé gory-_
cza, czyliraczéy mam owiedzió garz
l'ca slodycza, Wszystkicii tak rozozulila ,
ze iakby szczeremi niezmyélonemi jéy
Izami wzruszeni zostali. Powiadaiaz nar
wel; ze Posagi miedziane na iéy wzdy
44
chanie ieczaiy, a na piacz izy roniiy.
P0 zabnbonnyoh Pogańskich 0b
rzedkaoh pogrzebowych (iakovve do
dziê dnia ieszcze рту pogrzebach za
chowuiq (21 ) ) dario obfitac i smaczna4
uoztç, a gdy goêoieirozgrzanì napo
iem , ostygli nieco w smutku , kazai ich
Król zaprosió zeby go odwiedzìli, i
koleyném W obecnoâci .lego speinia
niem kuflow mile go pooieszali ‚‚ Przy
„iemnoáó oboowania z Wami, тошн
„pokrzepia mnie w siaboâci, iostatnie
’ „chwiie zyoia moiego raozéy radoâciq
„napeinia nizeli smutkiem przeraza.
„Czegoi Krolowo (móva do iony) za
"„lewasz sie lzami? trawìsz sie zgry
‘,„z-otq? i lekasz wdowìeństwa? 1097—
„szem рака tak liczni krewni moi zyâ
„bçdq, myâl ze ia zyiç ì zdróvv iestem.
„Upraszam naypierwszych ze Stryiów
„moich i nayéciâleyszyoh zPrzyiaciól
„(któryoh oblicze iweyrzenie rozwe
„seleìat mnie iakoby éwietne gwiazd
‚‚ romienie )V azeby innie i ciebie , ро
„ owicç zyoia ruego, z swoíéy niewy
„puszczah pa-mlçci„
(z 1) Snadz ze Obrzqdki Pogańskie niezupelniezb
gladzone byiy, w. Polszcze na kańcu wiekqul
z могут Kromka niniéy su kończy si@
 45
„VVszysoy_ poprzysiegli umrzeó
„pierwéy niiellby dobrodziéystw je
„go zabaozyó mieli. Podayciei mi
„wiçc rzeoze Krol, ten Kufcl, i mnie
„podnieécie, azebym Wszystkich ро
„zdrowil', azelyémy sie na poiegnanie
.„uoalovvali~ Nieobay kaìdy pokosztu
„ie tego Boskiego nektaru, gdy ia przy~
„pìiç do was„
­ Kufel zaé ресниц rozkazu Krölo»
wvéytaksztucznieby’zrobiwny,iegdy
wen ookolwiek napoiu nalano, burzyl
sie na wierzch, i: hoéby tylko do po
lowy nalany Wszelako zdawal sie byô
pelnym; bo zpieniony napoy unosil
.sie na powietrzu, a za lekkim dmu
chnieniem z ust lub znosa, iak ukrop
wwrzaey opadaL
. W tak szczegulny kufel nalano za
truty przez tçê, same Czeênikowa пат
роу7 а dla oddale'nia Wszelkiego podéyf
zrenia zdrady , kazano lńiaoenl po
Królu przychylaó kubek do ust Зевс,
iakoby dla przypioia, pewni bedac ze
trucizna Wnapoy wmieszana, sztuoz
rńe do wderzohu pieniaoasiç, za nay
mniéyszym dmucbnieniem opadnie ,
któreu найду (со oaluiac líróla rzy~
chylal kufel do ust jego) spelnic mu-­
sial.
4-6
Тут врезоЬет oszukanych i tru
cizna napolonych prosiï Krŕil na ustçp,
pod pozorem iakoby mu sie niespo
dzianie na sen zbieraio, ро téy przy­
iaòielskìéy ochocie.
Gdy potruci taczaó sie i Wywra
caó poczeli, mniemano ze siç popili:
lecz teyze saméyV nocy w pierwosp
porwaìy ich holeéci ipomarli, któryc 1
Cial uczciwie pozbieraé ani nawet po:
grzeáó Ten nayokrutniéyszy Тугап!
пйер02шо111 mieniac„ ie ich Bog ро
„karal za to, ze na wczorayszym ob
„rzadku myéleli jego( Przyiaciela Sy»
„почта i Króla swoìego) zywcem po
„grzehaé, itakowel bezboznoéó pod po
„zorem Beligii ze smutkiem zmyéloi
„nym i .placzem uskutecznió przedsie
„Wzielig czego émieré z'brodniaxîzy ,
„zwatpienie о przebaczeniui tysiac in»
„nych okolicznoéci sa dowodem„
Z zachodem гусь gwiazd, chzy~
4any zgasla slawa i éwietnoéó Polaków!
Sproénik ten orszakiem Nierza»
dnic bezwstydnie otoczony, zatopii siel
wzbytkach i gnusnosci: nurzanie sie;
w rozkoszach теще zal naywyzsza
szczçâliwoéó ротным zawsze„nama'~
„szczaymy sie naylepszemi oléykami!
 47
„(22) piymy! zrywaymy kwiaty nim
„zwiçdnìeiq„ (Jstatni d0 boiu, _pier
wszy do ncieczki: trwozliwy whoiu,
nayodwazuiéyszy przeciwko Hufcom
Сноп z ktoremi nieustamxie waîczyi',
i nayzrçozniéyszy w Wy'vviiani'u ore
zem zbrodni: Chçtniéy obco Wai Wp"
sród (Prszaku niewiast, nii. wgronie
Mçiów. "
y Za takowe któreéiiiy dopiero wy
liczyli zbrodnie, niesiychanqiémieb
cizil zgiadzony zostai: albowiem ze
zgnilizny trupów, które niepogrzeba~
ne wyrzucxó каш, wylîgio sie mno
stwo niezliczone myszy, tóre go przez
bagna ieziora rzeki stosy nawet zapa
lone ácigaly, póki do паук”) zszéy wie
zy zohronionego zione i dwoma Sy
nami ziadliwym Каратели niezazar
1У' n

(22) Ungarnur, индивида optimis repleamur!

„'Unguentum est omne quod Не Communi
„oleo confecîum, saporum commixtione au
„get odoris jucunditntem шлюпе” Cathol:
(23) Podiug niniéyszéy Historyi kończg siç Dzieie
davmie'yszych Królow Polskich z pierwszym
Wiekiem Егу Clirzeáciańskiéy. Lubo Autor
s nie dodaíe
48
nie dodaîe liczby lat ремне; Chronologii, od
znacza iednakìe Dzieie wspúlczesnemi Pamiçt
niéyszemi Epokami iako to , Czasy Króla AS
suera , Narodzenie CHRYSTUSA , Wiek
Alexandra W, Panovvanio Iuliusa Cesar-a ,
iNerona. Przeto miedzy Królami Polski
mi dawnie'yszymi i pózniéyszymi znayduia sie
przerwa blisko Siedmiu Wieków. Uwa'ìali ia
póìnieysi po Dzierzwie i Kadhxbku Dzieioph
sowie nasi , Iubo nie starali sie zapelnic' ie'y.
Patrz Tlómaczenie Wyiatków z kroniki Sar
nickiego izHistoryi Dlugosza: O Росинка
i о dawnych Królach Narodu Wandalów to
iest Polakówn Wydrukowane w Raku terai
nie'yszym. .

KROLOWIE
.KBOLOWIE POLSCY
" PÓZNIEYSI.

',.sEMoWIm
Gdy Bod Pompiliusa zupeinie
'w'ygiadzony zostal, nastapilNowy ро
'czet Panuiacych, którzy z czasem tém
wyiéy wznieéli sie ,im nizszym Szcch
’onych bydz mniemaìq: Semowit albo
‘wiem Syn prostego Rolnika, ритма;
Walecznoêcia, wzniosl sie паштет
i Wslawiiî pr'zymiotami. Nie odzi'e
dziczyï po Przodkach swoich! ale dla
‘wlasnych Cnot i zaslug nay'przod WÓ
dzem Kycerstwaobrany, potém iKrÓ
lewskié y -godnoéci dostapil; co ieszcze
wdzieciństwie Зевс, т1а10 mu bye',
iako powiadaia, wywr'oion'e.
Byi niegdyá pewen chudy Pacho
дек 1т1е111ет Piast, Syn Chosyska;
4
50
maiaoy Zone Ropica zwana. Oboie
niskiego urodzenia, szczuplego Maia:
tku i bez znaczenia, lecz celuiacy uczci
woéeia ­pozycia, i )alaiqcy goraoém
milosierdziem tak aleoe, ze 5050111
noéé pomnaiaia niekiedyszczuply, ba
prawìe niiaki ich maiateczek.
Kogoz niezadziwi? i któz tó zro
zumie? zeby co przybywaniem ро
mnieyszalo sie, albo ubywaniem po
mnaialo? albo bleihuiao sie czernialo,
a czernieiac bielalo?przeciei choyna go
éeinnoéé i szczodrota pomnozyia 520211
ply i prawie zaden tych Ludzi maiatek.
Albowiem dWay
dni Ашоммх, Goácie
drudzy (ktúrych
JAM-:Ivi ie
­i Рыжим
Mçczennikami byc’ mieniq ) 0d ra
wieni 0d drzwi Króla Pompi iusa
wstapili do chaty Chosyska iPiasta,
ktòrych ci Gospodarze mile przyielì ‚
i zgotowawszy podlug moznoéci wie
czerzq, i trochç napoiu to iest Piwa
uwarzywszy, z uprzeymoécia zastawi
1i, proszac azeby пажити co7 зак
wiele i kto czçstuiegale iakim Sercem
i w iakim prz'ypadku. „Patrzayvie
„tylko mówili na Serca nasze! mamy
„dosyó dobréy woli , ale nam mozno
„áci zbywa: Oby mogla Wam smako
 51
„Waó ta strawa z wykruszonyob klosôw
„na obrzaidek zdeymowania dzieoin
„nych Wlosów i pierwsze postrzyzyny
„chlopiçciaprzygotowana! brakuie jéy
„w prawdzie powabnéy przyprawy,
„leez niezbywa przysmaku slodkiéy
„przychylnoé'oi.„ _Na со odpowiedzieli
Gosci'e ~„ Lud-zkoéó Wasza kras'ì poeze
„sne Wasze: któremu W'asza usilnoáé
„ceny dodaie : Potrav'v'a Ludzkoáciat
„przypra Wiona ipatoka Зета oalodzof
„na , niemoze bydz niesmaczn_a„ ’
Quid gratum,quod dulce, pium,quid grata voluntas
Nam peleas 'operis aurea mens operit.

_Skoro zasiedli, poozelo lirzyby

'waó решат, anapóy pomnoi'y sie tak
'obfiole , (iak niegdyé u W dow)T Le wi
ту) ze niemogly go obiaó naozynia ze
таща przypoiyczone, ani go zabra
klo, mimo. rzesistéy koleíV kuflow p0
miçdzy biesiaduiacemi. '
.Potém kazali G'oécie zaprosie’ [11-6—
1а Pompiliusa zPanami , i W obecno
áci tego Znakomitego ilicznego 231-0
madzenia postrzygli Semowita. Tako»
wym Cudem uéwietniona шпата wró
iba przeznaczenia .lego na l/Íróla.y
ни
 52
Semnwit nie tylko iskrç Sïaw Ро—
laków w popiele utaionat roznieci , ale
tei Nieâmiertelnal .Ich Slawç Wyniosl
niexako po miîdzy znakì anyaku: nie
tylko odzyska Äraie gnusnoécia Porn
- iliusa utracone ‚ ale 1 inne ziemìe od
nikogo do tad nieopanowane zwoiowal
i do Państwa swego przylaczyl: nad
klóßremi изыщет/11 Dziesiçtników, Pot
setników, Selników, Rayców, Gmin
nyc'h , 'Pysiaczników ., Dowódzcow ,
Starostów, blaczelników, Bzadzców,
i wszelkie Wladze.
W rzec-zach Ludzki'oh niemoga byé
drobnoâci oboiçtnemi: czçstokroó dzi~
czki wyrastaia do wysokoéci wy
niosïych Cedrów, Perla ukrywa sie
w mialkim piasku , iskra Ситу tleie
wpopiele. Szlachetna wielkomyslnoéó
nie zawsze pogardza niskiemi Chata~
mi, i niezawsze w Miastach pyszniqcych
sie wieìami przemieszkiwa.
Nobiiitatur силен Saepe palmes, palmite vitis
Nobilitat fontein , fonte redempta sitis.

Czego mamy przyklady' wDawi

dzie, Saulu, Roboamie, Shdee Salo­
­ mona, i wielu iunych. ' Rzymianie na~
 55
wet; zpodobnych ludzi mìewalil Krö
IÓW. _
Próznie Wiec terazriiéysze wyrod
ki tulaL sie chlubnie pod cienie Drzew
wynioslych: Na rńzy roânie kwiat i
ciel-nie kolqce: taz sama latorosîó win
па wyd'aie iagodç i iazdfrazztegoz same
go kruszczu zloto i zuiel: plewa rodzi
sie(1 ze Ziarna , а ziarno z-awiçzuie- sie>
w plewoe.
I owszem' na Wiadzcôw potrzeba
t-akich со pamiçtaia ze doswiadczalì
ubostwa :trudno zeby umial' szanowaé
Cnotç, kto zawvsze bywal* w szczçâciu.
Dobrze powiedziai Komué Medrzec ,
Semperte puta miserum quia нитрат fuisti miser.

Moiém- zdaniem bardzo sie mylaz-owi,

e0 Tron Szlachectwa nie WSercu ale
na lçdzwiach osadzaia , podlugwiersza.
Nobilis est Ille quem'nobilitat sua virtus.

Ро émierci Semowita nastapilSyn

.lego Leszek, а;р0 Leszku SzemomyslÍ
Syn Tegoz. Wielkomyélnosó , Sila Cia-­
1‘а ‚ i szczçéliwe powodzenie obydwoch.
tak ich'- wsiawii-y, ze wszystkich pra
 54
- wie Królow przewyzszyl'i przymio
tami, ` `
О Mieszku szle-pym patrzay w Ro
oznikach Dzieìôw (24) Polskicli. '
(ZZiemiomysla rodzi siç ow sla
wny Mieszek do siedmiu lat ws'lepo
cie wychowany, о ktdrym iako поэта!
obias'nionym, ¿e kaâde'y посу z sie
dmiq naioznicami wspo'tkowat, apo
tém oŕenii siç z Dombrowkq Co'er
.Xiqâçc-ia Czeskiego , iako рте: ni@
Hro'l (Mieszek) z Caiym Narodem Nag
wrocongÍ do Wiary 5: Patrz wBocznia
leach Dzieiów Polskich.)
'BoiLEsoL/JIW 1. ч

Z 'Tego pnia tak zacnego съев;

stwiéysza latoroél ibuyniéysza galazka
wyrosla, to iest Boleslaw Mieszkowiczl
(26) W tém miéyscu dwie okolicznos'cl zaatana-V
` wiaia: nayprzod ie Autor przepisuiacy slo
wo weslowo List 1X Ksiçgi Pierwsze'y Hi-v
storyi Kadlubka ‚ opuâcil Mieszka czyli Mie­
ozyslawa mówiac de Meacham: require in Am,
nalibus Polonorum: ¿ruga ze odsela Czytelni«­
ka do Annalów nie do Historyi Kadlubka:­
z którév z daie sie, ie przepisuiacy dopelnìl~
vg treáoi to opusaczenie. `
 55
któren Wiarç w niemowlectwie, iKo
éciol ieszoze Wkolebce, 2 czulém рту
1111еп1ет imiloâciwém przywiazaniem
pielçgnowal, Metropolìe iedna w Grnieò
znie druga w Krakowie postanowil,
obiema przyzwoite Dyecezye, buffragaf
nów przydal, tez Dyecezye rnzgra
niczyl. Blogosla wionego, W oycmcna
(Swiatobliwoáci cha 1 rozkrzewicie-i
1a) od Czechów przez wzgarde Beli
ii niezliczonemi przykroáciami prze
sladowanego , laskawie przyial, czciI i
szanowal: którego S wie ty Biskup
w krótkim czasie do wielu rzeczy пэро—
sobil.
‚ О tym Boleslawie wiele zualazlem
w Zywocie 5. Stanislawa , (27) Ze Ot
(27) In vita et Legenda S. Stanislai. Dzielko to
znayduie si@ cale,lubo rozezlonkowane,w Zy
wocie S. Stanislawa, w czasie Kanonizacyi te
goz Swiçtego napisanym (w Biblioteca Pula
wskie'y w Beko iámie) z którego miéysce tu
przytoczone , o poczqtku седой Dzielka wy
pisuiemy iak nastçpuie.

§ I. Roczniki Dzìeiów Polski podaia mm ie

Mieczyplaw Xiaze Polski w balwochwalstwie Ро
gańskim urodzony, w élepocie do Siodmego roku
Wychowany, odzyskawszy wzrok Cudem , nastapiì
ро Оуси swoim Leszku,(Ziemiomyélekirzezsáwoy..
нее в
56 .
to Cesarz zadel poznaó Go, i przyby
Wszy do Gniezna do Grobu Swiçtego
ciecba , Owczesnego Biskupa Pragskiego перово
Ыопу do Wiery, ize wszystkiemi swolemi С“) о
chrzczony, Pierwszy w Polszcze zestal Chrzeâci
найдет Prawowiernym.
6 Н. Poiquszy za Zone Chrzeâciiankç, C()er
Xiqìçcia Czcskiegq Dobrowka zwang. splodzil
owegb Wielkiego Poboînego niezwyciçìonego
Króla Boleslawa, którego Waleeznoéciai mestwem
Polska (nie tylko szczçéliwe'm rozkrzewieniem
Wiary Chreáciańskiéy zakwitla) ale tei slawne
mi zwycigztwami wobszerne wzrosia Królestwo.
Albowiem od Donaiu Rzeki nggrzech do Saal'i
Rzeki w Saxonii , od Kijowa Stolicy Busi do Gór
Styryiskích, nad licznemi Narodami Panowal. Ре.
boìlily Ten Wyznawca ВОВА ‚ wszystkie Biskup
etwa w Polsz( ze Postanowii irozgraniczyl, Ко:
éci'oly BOSKJE zchoynoê'ciai кгышщ uposaìyl.
О oczaftkach Panowania lego tak napisano
w Kronlce Polskiéy (“) „ Roku 976 (1000) 0210
‚, Cesarz Bzymtki Rudym zwany na odgloe licznych
„Спеши BiogoslawionegoWoyciecha Mçczennika ,‚
„przybyi do Gniszna zNaboìeństwa do grobu te-l
. oz
(') Сит suis moine rozumieô z Panamì сайта?
cemi Siebie
ешь; ,y iak
przyiqlA naprzyklacl
Cbrzest Borzywoy
od Metod'yuse Xiaìe
ze Стег
фэйезщ Panamiz- albowiem w штат rozkpze
wial Wiarg!I Mieczysiaw iBoleslnw I.
(") Zdaie sig ze zHisLoryi Boleslawa lll., bezim
miennego Шпаги: .ll/[arcinßm Gallen: [Jer
zwanego.
 57
W 0 у o i e с h a Dyadematem Cesar~
skim ukoronowal Go.
„вой Biskupa. Boleslaw przyîal go przyzwoicie
„i “вратам uraczyl uczta. Wídzâc Сезам za
„cnoéc' ‚ Królewska wystawnoáéßa ziwiaiace bo.
„гасит Boleslawa, ты do Panów swoich ,L ma
„ o ¿est радушен! Xíqìçciem albo Рант, Mçìa
„tak :nakomitego , trzeba go штаб Íírólem, mia
„nowac' Spraymierzeńcem iPrzyiacielem Капут
„i Państwa. Rsyrnskiego, i uwícńcsyc' Harem; Hró.
,Jews/eq. Zdiawszy zatym z Glowy whaan Koro
„n§, wloìyl iq Boleslawowi na glow@` , kaza! PQ
„áwiecié go z тещ okazaloácig na Króla Polski,
„i iako znamiona Krolewskíe'y Doutoynoéci dal
„mu Wlocznía S. Maurycego i Plaszcz Królewski.
„Boleslaw dla uczczem'a wzaiemnie Севана dal Mu
„lìamie Weycieclxa Mçczennika. Dla uwiecznienia
„zaé pokoiu przyiazni i zgody, oîenil Сезам Mie
„зыка Syna Boleslawowego zSioitrQ swoia Iu
„dyta. Po tych uroczystoâciach powrócil: Cesarz
„z Panami swoiemi do Niemiec obsypany тем,
„darami i upominkami.
ì § IlI. Boleslaw lat trzydzieêei i dws ’Panu
iac wybornie sprawowal Królestwo. Po ¿mierci
lego Ранен/а! Syn Mêeszek, pos'lednie'yszy od Оу
са wrozumie iwalecznoíci, iak Boboamlod Sa
lomona w Madroáci. Zmiekczony roskoszq, Zonie
ulegly, stal sie opieszalym'i о Bzeczpospolita nie
dbalym.

§ IV. Umar! baz Slawy zoetawivvszy malego

Булка Kaíimierza , którego z Mark@ Szlachta Pol
scy wygnali do Niemiec. Królestwo Polskie bez
Pana
58
Cala wytwornoáó tego Króla cze
êcia Wprzymiotach Вижу wydawala
sie ,czçécia w dzielnoêci Orçìa 1asn1a1a ,

Pana iak Okrçt bez Stern , wewnetrznemi klo'

tniami i Woynami wzruszone zostalo. Zgneêbi-v
wszy sprawledliwoëé i prawdç, kazden czynil co
mu sie sluszx'ms'cizìl byó zdawalo (Коши sie podo
Ьа dowodnie'y Wiedzié о tém znaydzie w dawniéy
szych Kronikach i w Hocznikach dzieiów Polskich)
Powstaly oknliczne Narody chu .lego clioldowni
сие, iiak Wilki drapieàne szarpaliK1‘ólestwo Ро1
skie; Podpalano Klasztory i Koécioly, zabiiano
Zakonników i Duchownych ‚ Chrzeéoian starszych
i mlodszych Miecz'em ácinano , Dziewice Mezatki ,
i Wdowy gwalcono, iw chaniebna niewolq zaymoh.
Wano.
5 V. Zniszczona po wieksze'y czeêci Polska
pozogami i ‘lupiestwem Pogan gdy znikad ratun
ku nie miala, Starszyzna uradzili szukac' vsezwaé i
przywrócié na Królestwo Kazimierza wygnańca:
któren wycwiczywszy sig przyzwoicie w Naukach,
Египта} sie zNiemiec do Francyi, gdzie przy
ywszy do Klasztoru w Kluniaku, upodobal sobìe
zycie Swiatobliwe Zakonników tamecznych. BOGU
Enswiçconych. Odmienilstan 1 sluzyl BOGU W Hl
icie S. Benedykta.

5 VI. Kazimîerz Karolem zwany, Siodmy

Rok iuâ w Klasztorze Kluniaceńskim i t. d. (dal
szy ciqg te o âywota cz. li Legendy wytlumaczm
ny pray istoryi Bolesgawa 111ml. razronie 165 i.
naslçpuiqcych.
 99
którym Seleuoya (28) Pomeraniq, Pru
sy, Rus, Маши/9, Czechy zaWoiowa
Wszy, choldownìczemi nastçpcom swo
ìm zostawil: wMieécie Pradze, dru
ga Stolicç Królestwa swego, postano
wil.' Hunnów czyli Hungarów, Kroa
tów i Mardów Пак-од waleczny, pod
swoie podciagnal Panowanie, a nawet
niezwycieìonych Sasow tak pokonal,
ze szeoe Sali (ktòral Zolawa nazy
wamy) Slap zelazny osadzil', odznacza
Заде nieiako pewnemi znakamì Grani
cç Pańslwa swoìego. Businôw tak
wiele ubii , ze woda wßzece B_ugu 259
stniala od écieku lírwi. Везде; ран-га y
w Rocznikach aetc: (29) ’
i (28) Autor nize'y pod Panowaniem Wladyslawa 11
i Kadlubek wKsiçdze ll. Рима: 25 nazywaiq,
Ziemie Wroclawskq Silenciam: lecz odlug
bezimiennego Dzieiopisa Boleslawa Il zda
ie sig, ze Seleucya byla iednql ze znakomitych
Prowincyi nadmorskich, które Boleslaw I, ze
woiowal : albowiem Ziemia Wroclawska, któ
ra ten Dzieiopis niìéy Zilesia czyli Zalesia na
zywa , hyla iuz wtedy czçé'ciq, czyli raczéy
wlaéciwa Polska: mówiono o tém bbszerniéy
w przypisie do Historyi Boleslawa llI. _
(gg) Caetera аиста in Annalibus acct; i tu nie
_wspomina Autor Historyi Kadlubkn, któren
wLiácie XIII Ksiggi wtóréy obszernie pi
nze o te'y _Woynie zñusinamx.
‘_1

00 .

MIESZEH czyzi
MIECZYSLAW II.

Nakonieo Войн 1025, o ámìercî

tego Wielkiego Hróla Bolas awa, Mie
szek Syn lego Решите}: tepego byl
rozumu, nierówny Оуси wprzymio
tach; mial заспаё Malionkç Siostrç
Ottona Cesarina.4 Poniewai ,gnusnor'soiag
irozkoszami z-niewieâcialy opieszale
Bzeozpospolita sprawowal, i wl'asném»
tylko nie pospolité'm dobrem zaymo
wal sie, poezely oboe Narody 201101:
dowane przez cha, mnìéy goszano­
waó, waiyó, obawiaó sie, i danin
Ziem'skich odmawiaó. Przestaiao Mie
szek na nabytéy slawié Пагоды, Sam.
mniéy slawnym stal sie wNarodzie,
a Nieprzyiaciolom mnìé groinym: bo
iezeli zniektóremi wolowal, czynil.
to, iak wiadomo z potrzeby nie zwale->
eznoáci, zmusu nie z ochoty: nie prze
to ieby mu br-akowalo Mçzt-wa, lecz
wiçcéy stal-al sie utrzymywaó swoìe
nizeli pregnal przywlaszczaé sobi'e ou
dze,.mieniac byó „ niedorzecznoécia
„nieograniozaó sie wnabywaniu gdy
 61
„kaìdego Maiatku pawn-a miara bydí.
„po winna„sph_idzil Slawnego Kaiimie
rza z-Siostry wspomnionego Ottona
Cesarza.

HfIZIMIERZ I.
0 Тут Kazimierzu róànie piszat
Historye:,_iedni mówia ze o êmierci
Mieszka Zona iego obiela zad Krö
lestwa nieâmieiac go powierzyé malo
letniemu ieszcze Synowi.: ale ze zda~
lWala si bydsîJ surowa a przytém Niem
ców (go) nad znaczniéyszych nawet
ze Szlachty Kraiowéy przenosila , wy»
pçdzili ia Obywatele ( i na wygnamu
doczekala sie starosoi) a Kazimierza
pod czuynal opieka Panôw zatrzymali.
Lecz gdy podrcslido Mçzkiéy prawie
doyrzaloéci przyszed-l, skazano go na
niezasluzona Кап; wydziedziczenia, al
bowiem Panowic obawiaiac sie azeby
niemécil sie za wygnanie Matkì,p0do­­
bniez i lego ткани na wygnanie.

(50) Quoslibet Биотип Tersitarum , idest Teuto

mtorum lixas, idestcoquinarios preponere се—
plt.
 62
Drudzy inaczéy powiadaîq': ze
Манка przy porodzenìu umarla któ
re'y <Dziecie wniemowlçetwie , iak
drugi Herkules, Wystawione bylo
na zawiéó ( 51 ) Macoszyna. Albo
wiem gdy Mieszek po smierci zo
ny caluìac usteczka dzieciçcia, gla
szczac rmçkkie piersi Jego , czçsto siel
rozczulal, taiemnie wzdychal, rzewnie
plakal, i chowal w Sercu niezagla
dzona pamiçó zmarléy z’ony, (któréy
Synek zywym byl obrazem) Macocha
uwazaiac to knowa chytre zdrady, za
stavvia sidla, i godzi ne iycie dzieoie
cia, azeby zona nieboszka, niezdawa
ia sie zyiaca wSynku swoim, iazeby
Tennie zostal nastçpca Królestwa. .le~
dne о wiec zpowierników swoìch u
wo zi talemnie wielkiemi obietnioa
mi, uymuie podchlebianiem, przeku
puie zlotem, azeby dziecie umorzyl.
(Pieniadze bowiem naydzielnìéy ie
_'dnaìaz powolnosé, a kto zlotem wazy
i Wyzlaca zamiary swoie, Wszystkiego
dokaie ) Lecz Cziowiek ten B о gi e m
i Wiara przeiçty, podial sie tego wrze
. komo, aàeby îycie dzieciçcia ocalil:
(51)Expertum delicias deliciae pochodzqcy wy
raz. od delirium.
 65
i ~wziaévvszy go pod тут pozorem , od
dal do pewnego Klaszsoru na wyoho
wanie. ‚
W krótce umar-lchiec, Macocha Wy
gnana, Królestwo zamieszaneßyezyzna
zgnçbiona,¢0bywat.ele Wzbux’zeni, nie
przyiaoiel Krayniszozyl, Miasta i Mia
steczka ogolooone zwlasnych 01311021
cóv'v opanawal. Тут czasem ow cno
tliwy Czlowiek pamiçtal 0Dzieciçciu
' przechowanyrn, wspomnial о nim nay
rzychilnieyszym Hzeczypuspolitéy
фот, mówiac „ze nie gorliwoéó iego
„ale sama Opatrznoáó BOSKA
„zachowala te iedyna podpore wni
„niéyszéy klesee, i szczególniéyszy
„ratunek wtym nieszczçáliwym razie.
Ре wna iednakze liozba waleoznych
Mçìów polaczywsczy sie, zamknçli
sie Wiednym Miasteezku , gdzie nietak
Królestwa, ale sczatkòw .le о prze
ciw ko wsz stkim nieprzyiacìo AÓm bro
nili, 'I'ch staraniem przywrócony
chzyznie Kazimierz, wydarl ia nie
przyiaciolom , przywlaszçczycielów
‘ wladzy zewezad powyrzucal, ze wszy
stkich na okolo Ziemiów nieprawych
PanoW powyganìal, inalezyte posin
szeństwo przywróeil.
64
Gdy wszyscy pod “fladzal Казё—
mierza ubiegaiq slç i Maiestatowi .lego
cholduiq, sama t lko Ziemia Mazo
wiecka niesprzyiaïa Mu, i wokrutnat
woynç wciqgnela. Opanowal iaz nie
iaki Mazlaw zwany ( iednego podlego
sluzalca wnuk, ale wyrnówny тай i
waleczny) iwystawil przeciwko Кай—
mierzowl éwiczone i liczne woysko
Jazdy iPiechoty, uzbroione wgroty
kusze, strzaly, siekiery, szpady ( Szpa
da iest Miecz о iednym ostrzu pospo
licie Szablq zwany) ciagnace raczéy
za Iupem iszczçáciem nizeli za Wo»
dzem: którzy gdy rozproszeni zostali,
zebral znowu nie mniéy liczne шоу
sko, iako to cztery Pulki Pomorzan,
tyleŕ. Getôw, czyli Prusaków, i zna
czne éciagnal розни Daków i 1311151
nów: których zadne przeszkody i tru~
dy niewstrzym uiai kiedy tylko терпу
iacielskaz przecivvko Polaków zawziç
toéó swoia i zastarzala nienawiáó krwia
ich zasycié maga. Lecz nie zawsze
skutek uwieńcza zamiary ludzkie.
Nec Semper feriat. quoeunque minabitur arcus.
Kazimierz piorunem wszystkich
porazú, a Dowódzca téy zuchwaioéci
 65
шлем do'Getôvyf, gdziefnß Идёт sto
pien 30.1119501_р'05‚щр11;.`а1 oyfijem ,Ge
томе .roziaztrzeni nie m-alalßiraîa sii/o_-I
ich, y przyczyng ichzglìby па _niego ,zio-Í
íyli, któréy msczac slç, okrulme go`
skatowali, 1 na naywyzszéy Szubienicy.
poyviesili, môwiqc -:. Alta peîisti ngt@
1tene !. a-ìeby .przynaymniéy umieral-ac'
zdostapil szczebla wywyzszenie k'tórei'
gv mesnil ~ . .
тигре viri's non 'esse ­virer, , servos traboari t _l З
Turpe ieri luteo candida `colla ingo. h v

Ne pete quoe nat-ara vetat transcendere fines

Nec pete quod iusto решаете поп truńnes.
ÁÓLESLAW 1Lj

_-_' Po Kazimierzu nestat il Syn lego

Boleslaw Il.. , któremu omomastice
(przenoénie) przez wiske Na ychoyniéy
szego przy-znano. Za nic 'mialîszczo-l
dro'bliwosó bez choynoéoi, i mawial „
„Choynemu niemoze brakowaó chyba
»„okazyi obdarzenia !,-, _. _ -
Речтево dnia gdy daniny 0d cho/ll;>
dfownikéw, rozlozyó. _kazal, v5i Hyper-__
66'
s'two olio' 'nife 'ì'wsiíaiiialë drogiemi upo
таким obdarzal, kt'óé z оЬеспусЩро—
röwnyvvailio niedostatek swôy ze ystò
sarrii skarbôw Króléwskich)westoh11al
zaloênie.'
czyny :Itego Króbdomyéliwszy sie przy
westohnienia , lzr'tnuoil z sie
bie'opo'ńcz'a, odzial go йота
„ilîe'lohc'esz @i uniesiesz i rzekl
.',., „t'en'
bierń
za«
pamie'ta'ly weheiwoáei napelnil zlo
tem poly od odzienia, leez chcac dzwi~
gnaó Wa e` przewyiszaiaca sily wlasne,
wyzion'o «lucha pod cieiarei'n metalu. ‚
Nie rózni sie(l od szalonego kto pie
niadze nadzycie, zamiast zycia nad
pieniadze przeklada. »
Nescio quem blandus flos llerum spirat odorem?
ъ , ' n.v - - ~
Si posoís reste simon quocunque inodoirem.

_ i­NasladovwiaRafale'óznoêci Pradìi ada

swoiego , przedsiev'vzial (iako Mai Ву
Cerski) orizyskaëI granice'lïrólestwa ', za
cha i' Dzìada 3650 дисгасопё. Prze
„запад/рыба 'Ziemìe' Ruskie z Ore
ze'rtŕ'vïvrçkuz' nie'ulöiegaiqc 'sie za zdo
bycza Wzgardzjl (прет; i samém'kon
tentowal _ 'sie ` zwyci'çztvvem.»f Usmie
rzywszy tarn тише Hebelliie , -prze
 67
lozyl nad Panami Ruskiemi'líróla po
dlegl'ego _Zwierzchnoâci ‘s'woiéy "
Obrócil sie potém do VVçgier chcac
Jgranìczniki Królestwa Polskie'go nad
Dunaiem odnowié. Wegrzy zastapili
mu droge , lecz trupy ich Wiçcéy ia za
tru'dnily 'niil orçz». Miecz! (ten krwa
wy bdzwierny) ’otwìeral zamkni te,
‘zamykal otwarl'e Wrota! ztrudnos'cia
posîçpowano droga trupami Nieprzy
iaciol zaslana. Por'nìarkowawsz'y Sa"
lomon Król Wegierski ze Walka byla
"niebez'piecznq, prosil opokoy, obie
cuiac Sto-t' siçcy talentów oku'pu. 0d
'powiedzia Boleslaw„ Polacy niechci
„wi йога! Panowania tylko pragnq:
„wiçksza ochyda zostaó przekupionym
„nizeli pokonanym: Królom racz'év
„orgia niz' pieniçdzypotrzeba: a таща
„ртейирпйбш wcale im nieprzystoia„
Pokonany wiçc Salomon musial usla
ljaió zpoboiowiska i z Królestwa, ana
¿ego Polski)
nieo miéysce zWladyslaw (Wychowa-
lIaski Boleslawa nasta _
Р 11. Pewnego czasu zbroyny Lud Au
этим Czechów iMorawian rozto'
>‘xL-zyli Obozy na Ziemi Polskiéy: czuy
‘ny Krol zaszedl im ztylu, iodciawszy
5*
68
droge do powrotu, mogl nieostróìnych
zagarnazó , lecz „ Uchoway BOZE ‚ rze
„cze, azeby zaszczyt zwyciestwa па
`„szego mial bydz splamionym ochy
„dna zasadzka!„ i ostrzegl ich îeby
sie przygotowali na intro do boiu.
`I_»ewcheski (51 ),przyczaiwszy sro osé
Lwiai , przybral chytroêó Lisia i 0 ро
wiedzial „ nie Warta iest ta mala gar
„stkal gniewu tak wielkiego Iiróla, i
„oWszem niechay sie Woyska zacho
„vqaìqfspokoynim aiutro niech raczy
„Их-61 рпуйаф sluìby (52) Czechów„
а tym czasem korzystalac z ciemnoéci
nocnéy uciekli. Boleslaw pogonil za
nierni Wziemiç Morawska, iiaszik
ostrym kiem razil: nieprzepuszczaiatc
ani ploi, ani wiekowi, ani stanowi,
iednych émiercial drugich nie Wolq po
karal.
Pomorzanìe niespodziewalì sie tak
l:Polski lupili: Boleslawa
ze powrotu i pogranicza
lecz Bcleslaw враки nie
spodzianie ,i znalazlszy ich za szerokg
(51) llle Leo Bohemus penowal wtedy w Czechach
Wratyslaw: nazywa go Lwem przez przeno
sniq od Herbu сщюндо.
(52) Prestelari obsequium zloìyé sluzby еще czyli
uszanowanie.
 _ ‚ . 69
rzeka u-besp-ieozonycll., Skoczyl W by-g
sti-y nurt môwiao„ 1- Bestya leoi na
„oszezep z-a szczenietami swoiemi„ŕ
krzykneli wszysoy: Occupetextremos1
scabies, me шгре relinqui !­ wielu oie,
iarem zbroi pograjzonychY тонет, nie».
któirzy tfylkoz Królem przebrneli, illu-f
bo nieliezni, pokonali mnostwo zblîòyfìT
nycb nieprzyiaciol. Qdi togo. puy"`
padku zakazali
néy zbnoi, . Р01асу
` l шйушаб
и ' zupela
~ "ч
- . Nakoniec oßwielkich Dz'ìehçh ‚чту:
пасщСпосасЬ—й тадавЦКгЫщБсЦездаё
ум; i. zi'akiego powod'u «z'abil S.' Stani-z
“акта, znaydziesz obszernifefYW zy#
ч
Nv Межевой Swiçtego. ` " Ё!
ь
v.. ~ чаге-т ‚ ^- i
‘(55) U'czyniliêniy Uwagç we Wstçpìs.i..przypisaeh
' poprzedzaiacych, ì@ Dzierswa wHistoryi ni«
" . ni'éysze'y niewspomina Kadlubka айва-у рта
‘ Panowaniem Kazimierlza П wKsiçdze 1V opiÀ
' 7 sane'y,a`le odwoluie sie iodsela do .Boczników
lubdo Z'ywota S. Stanislawa : podobni-éaiÍ w тёщи
miéyscu czyni., Iubo Kadlubek, wKsigdqul.
w-Liáois 2_,1<4 toisamp slownie p_isze со i w Zy
wocie седой Swietego znny'duie sie. Lecz iena
Slçpuiqce okolicznos'oi., `( które туда: tlumacze»
nìu ninie'ysze'm> _odmiennemiliterami тёщу
nayviasami wyszczegulniamy) nieznayduiq sie
WZYWOSÃQ. Tegpì AS, 'Dzierswg mial` staranic
` umieéeié
I'
70
_ (Nayokrutnie'yszy ten cho~bóyca stal sie
tulaczem iako Kaim którego pomstl BÓSKA' s'ci-~
gala! 'Znienawiedzony równie O_vczyznie iakoi
Panam, wygnany zÄraiu, ustapil do Wegier:
I_.ecz zgryzota sumniania nieuc1.ynila fgo pokor
niéyszy"m,V i owszem 'zzuchwalony wystigpkáem
stal sie hardzie'yszym ! Gdy Wladyslaw lil-6l We,
gierski (o którym dopiero roówiono) czyniac _mu
ugzciwoáé (nawet pxeszo) _z uszanowamem
плешке memu, Boleslaw tak sie napuszyl, ze
niechcîal nawet (iako przystalo) uczcié go pocas
Iowaniémflmówiac „ Ou iest dzielem mmm! nie--`
„przysmi ,Stwórcy ezoié i szanowaó stworzanie
„аноде: Maz wiel'komyány nicepowinien zdawaé sig
„bydaz'v upokorzonym przez wygnanie izgniecio-~
„пут przez nieszczçs'cie„Wladyslaw zniosl lago
дню eie'rpkoéóobllcza ßoleslawa, us'ciskalVv gq.
uprzeymie, przyiaél uczciwie i wszelkiçmi sposo:
bami нага! mu sie przypodobaé; Boleslaw tali
sie тупил z wszelkîego pozoru kaánif,l ze nie
którzy mieli go'za naygorliws'z'ego bezboânoéci
ms'ciciela zamiast Bezbo'znika. Ze uczciwe Bialœf
glowyiwystawiono na cudzolostwo ze slugami ,ze
sludzy spisek przeciwko Panom uczynili, ze tyle
glów ерзаю, ze nakoniec zprzysiçzono wygna
nie .lego , na Swiçtego Biskupa дылда, .Tego przy-V
czyn@

umieácié ie WHistoryi swoie'y, 'co iLKadlubek

wwymienionym liécie powtavrzaälUwagç te
зрит/(1216 mpio Czytelnik porównywaiac ula
mek ten z Zywota S. Stanislawa 'w Kronice
Marcina Galla edycyi Gdańskie'y z Kronikqs
Dzierswy téyìe edyci, lubv w'Plumaczeniu'
Historyißoleslawa lll. na Stronie 1,65 i na
stepuiacych.
 _71
çz„уЁуЁ:'2.тяеппд
:ilzamieszauia‘ЁаЁшд
„_i“ o sprmegwszystkìego z_le _
gc» Рита": zamiast
ïlontijìcem:v Piii'o'rem ‘zamiaut ража-ем, Presaúlem
(др-твоим) nie Presulem', Opiacupum (1115 opibui)
pie Egiscopum: Szpiegiem, CechlarzemTI со z го.
Zh bowtarzaél ìe lubieìnos'ciom innych poblazal,
SOCKS' siusderñ crimims dee'st nccusator,"i ie tl
ÍkOWà rózwiozloâé upowszechniona byla „ Cóz'zle
„go fm'ôwil, ‘,iakiìz'W-tym “умерев? _ze твид;
„Królestwa ‚ vdziwol'olïqx' chzyzny, zgorszenieílié
„ligii uprzaitniono'? ie iawnego _PodpalaczaCPizë
„czypospolite'y przyîgnszono ‘?*‚, Lu'bò шлют “ô
twarze oslabialy cokolwiek zasluge meczeństwaipo
miçdzy niewiadomemi , 'niezdolaly iednakìe wzru
szyé przekoneqia o_~S\_yiaroblivvos'_ciu 135); 029910
kroé obïoki ингуши; Slonce ale go Еду zac'mié
_nie щенят _ _ _ __ ‘_
__ " д ‘_ i W _Hrò'tfçepóite'in' “ива dl'
“ Wvadiw'îbzäîñèïê.Isbieeîwsz.­
~' la ,"_1_ sam'»sobie'lzgonj,przyspieszylç po
' giöbnieïlvlieczysla vg'l'Syn iedgůg
fyi kwiecie ’mloddádiylŕüciìŕlla'_zghi z' ­
‘ nys. ÍTäk'nîeszßzeêfiwm Pwd _Bqlèälëua
gâsl "ùha1‘an`y z_à S. выдвижную
‘ _ia 0 dpb'refczyny nie ‘zos'ta'rq ‘bei nil .
‹„5 д.
.erin #alss..
WSW,ka.,..bez ‚ддпд.
дать 0 ¿Y
' В01ё$1аиг _uznal "Yv'oie _­
_
wôial z Psailmìsta,`
..; LQ; (13:21 .­ i'
_imi
'e'
'conjitebor
«"Vr х
степь,
ly ›:\
i' .‹ n# f-»l-:f ‘ ,‘„' f,..'»c'
_Vis abolere' ńe'fás ?’ арен suelasl indice Culpam“
`Exigir?
."Gulpaieapnlta
de `Cńlpa
Beumçbodißrea'pmçlitn
‚мех-тога préfessio ширм: ' »Ã

fleurie@ rises вши » “een fasst', «, ­ i

 .7_2
. "Jako Boleslaw'rozsìekál
Зимним, _Cielo
na drobnel тыка“, S.
i ná
пишущие wiatry Arozproszyl , tak BUG
фацета! Królestwo lego i- dopuéeil ¿o
'__w'nimv Wielu Wladców paxiuie. Leitz.
iako В OG ziednoczyl ozlouki змею
{50'61‘818-‚ prayidzie ozas-ie .podobnieâ
:_i Król'cstwodo dawnéy iednpty przye
wŕófaì ‚ САМУ WZleQCi? 5.-` шита
.mwah „и А, ` \ . l';=.'.|`s,... -_.:, , .
_ »t л di: :y . >l, .hn-"fín l -` ' ‚ьп

атаман?шт L.
un? . ы and.“ »c .ni ‘le teile, 71... '~ `­ ' n' »l

-Se eswfißPÄîâlëwie; дыша-Ё

‚Шла wfïâaâimierewieamìmìßw
дм. „sse,.„eiemaaéyßlwaxäy четы
чдчзЪесщёщдък ...Р:2Ь-9тчёе>1гя„ёпё‘ёч°
-maya Юбгещщ титрами ,Swish-
теща-Щи g1#a..wa9¢.éx­.nësfäaaa­
¿ìr nabrekqwßés Huw-...ie трата
- ia @emmene-1a? »eeßlsclwpfáivw
­ ‚рыщут ,_.savyszeâlî Чёрт; afi. ä'
.hvlzklme @pbafq-Lŕńes'eïflsïäâîimßm
, ,Smytkugu 01s.», . .ai e ‚ 4.1»..etwavalises/i?)-A
Z natclmìsniä' позе}: г е“ о , ‘za rada.
Er.ka зарыт kewl“ Mé. .pesi
ze ­biota, v.któmen z przyzwßstemif :‚ no
lewslaié-yZ godnoéoi _dammi , « роди!- fdo,
Prowan'oyì “Egidyuszowìt
 75
айеЪу za wstawieniem sie .lego w ie.
дна! sobie Potomstwo. Proébç ego
uastçpuiaey list wyraìa. _ A .
1 „Naywì-elebniéyszym Оуеот Za-`
„Копи S. Egidyusza , Opatowi z calym
„zgromadzenìem , W Iad'yslaw» z B O~
„И EY »Laski'Król Polski zKrÓlowa
„Malionka winne Synowskie плаца—
„wanie.. i . . .. .
„Chociazlay ¿szczçêlìwoêó mogla
d,hydz udzialem ludzi„ni_emoze iednak
„ze bydí. трёпа; Nikt niemoie bydi
_utakszczçêliyvym aieby z kino'réykolwiek
“„stron'y z dolegliwoéoiam'i nie walcz'yl.
„I My sami'xiiériiòzc­ixny6 i niep'r'iys oi
„nam chlubiósi'ç' wysokoé'ciaL Води,
„przymiotami 'cia'fa i duszy.l godnoáfciaz
­ dosto noscia, wiellqa Нате, wielmo
’„ilnoêcia ibog'actwami naszemi, gdy
'3',upokorzeni oplakiwaó musìmy Трё
` f1,an dotkli woéó dreczach nas-W родит
‘„nayáwijetniéyszego pow'odzenia, t'o
„liest nieplodnoéé i bezd-zietnoéó , ktô
н‹
`„1fa'nietylko nas pocìechy Ro'dzi'ciel
¿,s'kiély pozbawia, ale nawet n'ieìáko
„ciçá 1m wstydemìsieroctwa okrywa:
"„Unizarny sie fprzeto pŕzed W a m i
с „Swiatobliwi ’chowie, azeby posré
‘;‘,élniotwem'~modlów waszyoh; ta nie
 -„szczr.ç>"`ivi'a> nieplodnoâó nasza ustaó
„mogli Niemasz albowiem nic nie
„podobnego u BUGA!„ _
­ Vlgroinadzenie pobozne przeczy
tawszy list Króla ilírólowéy, варга
«wili trzechdnìowe przy poécie Nabo
lze1’istwo,~:bhiggaiac goraco BUGA na
-stçpuiacyin Piemem. '
_ Spe: utriusgue snai Favns et eapor esuriei. I"
L ciesiiit nope’I 'l‘i1ì:"_n L "­ ' Nectare nostra Sitis.~
'__'ïÍ u!_1`¢;e'i_n¢‘>mf'¢f _ (Jedi-_usque vír:nt‘ior дне.- г
Ёзпьвф; ‚В: exaëllenl. _ ' Flos aine flore tamen;
‘i_,_¿5_innlie our hiere; _` n Tribulia datns est Pubns heres.'
(_Joriçus; _i \ Cui' sine stirpe canins,

_ no__eolililfñ` _` . . Ne desit каникул-рев;

“а Ужггеётччтм- f ennemie@ 29?”
5 ' ' у
’A

-Wprzód `iiizelì. ieszcze P'oslowie po

„yyrûcili , vogloszono brzemiennoáó Krö
§ldwéwwschodzinayswietniéysza gwiá
lggda душной sie ziocista Kolumne! Ro
-dzí sie Boleslaw III! lecz,Matka umie
.ta _w pologu.V Rados'sfézatruta z_ostala
Zrirrllltkieni , któren naprzernian 0510
duin. . -
ъ АгеЬу zas dlugie wdowieństwo
.nie rzykrzylo sie Wiaclyslawowi ,
Poi' ‚именитым WdOWQ P9 Sels»
 75
monie Królu Wçgîerskim,‘a Siostre
lienryka III. Cesarza, z którq trzy '
Córki tylko splodzil. .L
. Lubo iuì byl. podeszlym , nie
_chcial iednakie wiednieó wgnusnos'oi,
i w czçstyob wyprawach przeciwko
powstaiaeym zewszad nieprzyiaciolom
dzielzioácialfumyslu pokrzepial swe si
131, agdy mu przedstawiano azeby mial
wzglad na lata swnie, odpowiedz.ial„
„Umysl móy walezy ze выгоден,
„kwiat iego ­ozywia gmiegi Iubo ozu
„içze mi sily oiala slabieia, nieczuiç
„iednakze zeby mi. _sityumyslu ищ
„Wi-ily), 210‘30 ‚скучища: .wield ,~ _walq
ыщщзс тгёмёдёеротпдёуищс Sie
„магу: Риефёе „19912 zaê»` nie £19
тешь dolumsìwoalçëas .. „и,
шва!
..,<„'-> L.. 'az-z@an
вы ; . ¿ggg
, )egnaämdgrskiß
трап. \__ ~ o .ano
lírßie.; iaigby. зримые moznoáé bun
дотам sie ‚мы penali@ патет—
.fllé-YSW-'ißllî Маше czka,a эщчръож
'WN ~ ned aiemi Praelaayl';.leßa kalf
„Затемнение zrmcaiq. щечные дщ—
:ne _i Qiaenaó. nie #haa-f детище ie.
eeth wwst ¿Pewyrwca °› 'dvi'
вы; pozabiiali. Rozgniewań'y t___rr_1.Y_Vìa­
дума w стема; _ich -zsehlqâgôo Ш ¿t?
76
kowac zasluzyli; zniszczyl nayludniéy
sze Okolice, poimal wiele туз-39031 Iu
du, hogactwa zahl-al iwrócil sie.'
' Wladyslaw nii-al шт i'nnegoSy
na гейш-него lecz nieprawego, bo z nie
Àrzadnicya którego dla wstydu Маша,
ìako tei. dla nienawié'ci Macochy viny
chowywano dlugo i skrycie na ust-ro
niu.: dlaczego начнет ZbieggnieWe-m go"
nazwano. Mi'çszańca tego podmôwil
`prz-eoìîwko Оуси Brzetysiafw Xiaßeche»
ski, azeby sobîeîìzazd~ Króléstwa рщуь
îwlaszciylî. "Oërnielal'Zbigniewa'wiek
'z' Буев; aniedoyzraly 'B_rata».
ÍZ ieglisi {рождаем wy'stçpku'i pod»
Elaine ‘z rodnì , okrútn 'i`zmi­ennie'y­ l
l Í óŕ'z-y c'zeêcifalr` z-lekkómyênoâci, czeâcìal
dla niena'wiáoidub sr'og'oâ'ci S'etegzlfïczylif
Sieïcie'ch’a', ШИН-519116 wygpaniu( Sie~.
"ciecll áiboůiérńwô'dz RycerstwaPoÍ
“Ski'ego nieslusznîe zeczposp''ol'itaÍspra-`
Iwowalf,i" hez 'Wng du ‘na s'pravi'iedliàY
’woâó' {Симф ятаг- ЬуПцгпа pieniq'l.
*_dzerl nie ï назад -sì'é za "задаёт fal'e 'zia
'datki'enfy'fzprz Siegli "sie j‘z Haarlch
“silaucyańsnayfvéyziemienagumwa.'
:nymlp'rzechiwk'o жа‘ауэъаттд, 12Ь1=
"(54) Silsucyd pmwvyìây-pnypis. 28. _ ’J
 77
gniewa Panem 'Ziemì' Wroclawskiéy
.obrali (co pouiewaz bez zezwolenia
Оуса uczyniono , niemógl bydz na to
oboiçtnym: Krolowa tez z Sieciechem
:rozniecaliY poiar gniewu iego) Króla
“адаптер 1 Xiaiçcia Czeskiego
рте: Poslów podrnówili, aieby nie
pomagali Wiadyslawowi przeciwko
Synowi. i
v\«^Vzbr:«mial sie dingo Wladyslaw
_usilnemu ichnaleganiu, lecz âvvreszcie
niemo qc sie oprzec natretnemu ich
posre nictwu musial zrcbió 1z Synem
ukiad, któren Wsam m prawie росы; '
tku umowionego ро oiu zerwalsiç.
Albowiem chieo dla doswiadczenia
rzychylnoéciSyna, udai.’ ciçzka choro
e, i iakoby dla pociechy- wnieszczç
éciu kazal go przyzwaó do siebie.
Lubo ludzie nad obcemi nawet.
w nieszczçéciu zwykli sie litowaó,
lZbigniew iednakze powierzchownego
nawet poíalowania nie okazal, i0
wszem Wiechal huczno na dwór Krtîvl
lewski z Kotlami Trabami Muzykan
tami i rozmaitemi Kuglarskiemi oka
«zaloêciami Tak zuchwaly przepych,
zdaWal sie onim zapowiedaó.
Filius ante Patrem, Pabernos suspiret in annos»

`
 78
Рота! Wladyslaw oziebioêóSyna, lecz
chowskim Sercem przebaozyl, wy
mawiaiac go „ ze snadírJ chcial шут spo
.„sobem rozweselié Оуса w smutnym
„stanie. Plomienia mówil, niemozna u
„gasió plomieniem, a smutku smutkie'm
„ukoióz niekiedy wesoloéc' Lekarza ро
„oiesza _chorego „ azeby iednakze zu
chwaloêó i руст; Syna , któréy wcale
stlumió niemógl, cckolwiek poskro
mil, obcial mu skrzydla , i -odial пау
duzsze podpory, to iest znakomitsz ch
Panów Sileucyi , a których теса; o e1'ö
waó od niego nie mögl, odciagnal spo
sobami. . Wroclaw zatém uìal sie gor
liwie krzywdy Оуса , а Zbigniew uste
puiac zbiegl do Kruszwicy: zebral
szeêó Pulków Kruswicanow i od Po
'morzan znaozne posilki wyludzil ido
stal.: w szedl w pole przeoiwko Оуси,
' walczy : lecz zwy'ciçzony w ácislì'm
wiçzieniu zamkniçty zestal. Bo fo
szanow zas tak ’wiele wtym razie ubi
то, ze rozlegl'e Miasta Okolice trupa
ini zaslane, a glçbokie ieziora zarzueo
ne zostaly tak dalece , ze niektóre oso
by dlugo mialy wstrçt poiywania ryb
z tychze jeziort '

f
 79
Im ciçìszym byl dla cha Zbi
gniew, tym przywiazańszym byl dla
niego chiec, i nie tylko wypuácìl'
go z wìçziçnia, ale nawet wyzwolil go
z pod wladzychowskiéy, uznaI wspóll
dziedzieeni i czeéé dziedzictwa pl'awe
go Svna' udzielilî. : А ’
Jako! Pan Swiatobliwy zbudo
wal w Krakowie Kosciol na czçâc' S.
WACLAwA-Mçczennika Xiaìçcia Съев
skiego, Kanoników ustanoWiI' iz Choy-_
тещ Krölewska uposaìyl. Umarl
Водки 1102., nastapil ро nim выезжают.

1_'a'ol1EsLÁzWntf`A

Boleslaw chociasz mlodszy, ale

ze zuczciwéy Маша uro'dzony, wzial
pierwszeństwo przed Zbigniewem ‚
którego ‚тез uprze mos-cia i obyczayò
noscia przewyâsza . Brat zazdroény
knowal przeciwko Niemu rozniaite zaf
machy. Sieciech зак powiadaia iakie
mié prognostyl-îami ozyli Wrózbami
uprzedzony oplakiv'val, zawod w zamia-­
rach swoich, mówiac„ ecce hic posi~
,-.tus est in ruinam. multOrfum-.l et in.
80
„Signum cui contradicetur, iCiebíe
„Sieciechu naypierwszego Miecz )ego
„,przesz ie !„ co sie tezziécilo: albo
Wiem g у Zbigniew podhudzal spisek
rokoszu, krzesal iskry nienawisci, rozô
dymal pozar, siai niezgodç, Boleslaw
nietylko to uémierzyl,îale izarodwszy-l
stkie zlego Wykorzenil, oglaszaiac
Proslîiîypcya Sieciechaä przez co wszy
stkie mesforne stronnictwa w lil-óle-t
stwie poiednai» _
Оуса swoiego tak wiele milowal
( Boleslaw) ie zawsze 110511 na pierà
'siach Imie iego wyryte na zlotéy bla
-sze, u Szyi na zlotym lańcuiku wisza
céy, azeby czul zawsze iarzmo kernc
sci Synowskiéy, inapomnienie usza
n_owania Oyoa, Wktórego iakfoby obe
cnosci chronii sie wystepk'u 11111110
wai сносу: iakoby go blaszka na 01111в
nale -„ tak mów iakob chiec s uchal
„a czyú iakoby pau-zag! albo wiem nie
„Wolrio Wobecnosci cha sproénie
„czynió, wszetecznie `s_gadaé. Powiadaizi
takze ze przez piçó lat ciagle nosil za
lobç po Uycu, czarnéy szaty uiywaa
iac: i calal miloêó Synowskal ku Uycu
przeniosl nieiakona Brata, Iubo wie
dzial ze na .lego nastçpowal piety, co
 81
'poczçéci namienie, poczesci opowiem.
` Pomorzanie zbudowali Twierdzç
naprzeciwko Santoka, która Zbigniew
zbur-zyó usilowal, ale ze wstydem ode
gnany zostal: Boleslaw zas, nietylko
rozrzucil te Twierdzç, ale nadto Mie
dzyrzecz i_ inne Miasta zdobyl. _
Gdy Zbigniew z zazdroáci plakal
na to iak baba, Bolesiaw o_hrócil si
przeciwko Partorn (58) którzy Polst
naiechali , wyfiçdzil
ŕgahrossproszy ich za
, odkupil rzeke,Mie
ieńców áci

czem, isamychîe zdobywców Wiup

przemienii.
Те itym podobne zdarzenia roz
niecàiy w Zbigniewie zazewie zazdro
sci! Gdy Go zapraszano aieby na we
selu Brata znaydowal sie i przodkowaó
raczyî, podszczui zawisuych Czechów,
azeby w czasie weselnych godów na
iechali Królestwo, Lecz Nowozeńiec
dal krwawe poczesne tym goseiom, i
azeby tém wiçcéy zuchwaioéó ich po
skromió .‚ р051а1 do Morawy trzy Pul
ki wybrańoów, Electoru-m, którzy za
(38) W Historyi Boleslawa III ns karcíe 229 gdzie .
' Autor mówi o téy wyprawie Boleslawa III
nazywa ich Poiowcami: patrz wyìe'y przypis
(5) o Parthyi i Partach).
82. ‘
arnawszy niezmierny plon'( manu
ïia nazywaia zdobycz wrçku uniesio
na) uyzreli za sobaz Swiatopelka Xia
içcia Morawskiego. Wsczyna sie zo.
boiéy strony rzez tak krwawa, ze ani
В ysica niemoie sie wéciekléy za више—
nietami porwanemi rozezrzec, ani Lew
sroiéy roziuszyó do zapragnionego
écierwa: zobopólna strata ledwie 'roz
Iaczyla walczacych; W тут razie W`Ódz
W oyska Bolesíawowe o , stracil reke ,
za którai dal mu Bolesäaw zlota, iako
znamìe Walecznoáci lego.
Hozlegla sie blawa Boleslawa! zdu­l
mieli nieprzyiaciele nad Walecznoécia
lego! Przezywano Go Wychowa'nkiem
Marsa, pomiotem Bysicy ‚ ' zaiadlym
iak Lew, ogniomiotnym iak Smok,
Piorunem iinnemi ìodobnemi srogo
sciI przyimkami: ia oz tak byl zazç
tym namiçtnoécia W oiowania , ze gnu
sne próznowanie zdawalo mu sie byó
nieznoéniéysz'ém nad niemoc choroby.
Lecz chytroéó Zbigniewa yWiçcéy
mu p'rzyczyniala zac-hodu, Ínii zamachy
obcych nieprzyiaciól. Zbigniew zaz
`droény рт) miotów Brata, pokrywaï
zamiary szkodzenia mu, udawaném
przywiqzaniem i zmyélona wierno
 85
6014. Przyrzekli sobiewzaiemnie pod
przysiegaz nl_e _przedslebraó Woyny
zni im, inlezawleraé pokoiu ieden
lbez drugiego, pomagaó sobie na w'za
iem zdrowa rade, iwspieraó wiernie
Orçzem i Woyskiem. Zmowy téy
.celnym zamiarem byio zawoiowanie
Iiraiów Nadmorskich, (39) iposkro
mienie niecnych Pomorzan: Do 1151111
tecznienia tego umówili czas 1 sposób
polaczenia urzadzenia i prowadzenia
YN oyska. Ale 99 ciagu prawie téy u
mowy, ten Dowôdzca spisków ostrzegl
iakpowiadaian Pomorzan, i sam przy
rzeczenia niedotrzymal; >Woysiaa ani
wlasnego ani Panów swoich nieprzy
stawii podlug umowy, i owszem pod
rehat Przyiaciôl 1 Lenników Brater
skich bçdqcych W pogotowiu, przemó
wil i odvviódi. ‘ ’
Тут czasem Pomorscy rozboy
nicy 99 padli zbroyno 99 granice Polski
izdobycz zaymuia. Lubo tego nie
spodziewal sie Boleslaw, iednakze ро
(59) Ut Marítimas occupent Provincias , Aut! Pome
” тапотит relundatur improbztas Autor roz
róînia niekiedy Marítimas od Pomerann': byé
_ moìe Marítimas пнут/0110 Seleucya Pomera~
‚ 'l' nia, 1 Brïïìy czyli Geiów razem wziçtei
.6*
 84
5р1052у1 z nielicznym Orszakieln i
Ирам na nieprzyiaciól..
.laka zapalczywoáó! со za odwa
ga! Uémdziesiat Byoerzów na Trzy
Tysiace Ludzi uderza! lecz coz moge:
tysiace przeciwko takim Mezoml.’ Ba
bia ich wprawdzie nieprzyiaciele Sed
cedi таит: quam (Джем, i stokroé
za odniesioiie razy oddaia, Nasz ogni
sty Lew nieprzestal przebiiaó szyków
ilarnaó .Pulków nieprzyiacielskich, pó
ki pod nim Kon wywnetrzony ztrze
wów nieupadl. Walczyl potym pie
szo, wielu poloáyl: nieustçpuiac pola
i nie skladaiac oreza , niezmordowana
' W aleczuos'sciai razil niezmordowanycn
takze nieprzyiaciói. S k a r b i mi e r z
'Sprawca Dworu Królewskiego zapal
czywiéy nacierai Vzostawszy krwiq
‘zbroczonym (stra cil albowiem oko pra
we) liycerze .lego siekaz i écielal nie-
'przyiaciói : niektórzy niezwyciçieni
wprawdzie, ale zwyciçianiem гипог
dowani, zasneli na stosaoh nieprzyia
0101 pobitych. ‹
Przykladem Kodrusa о którym
Eowiadaia: ze Doryiczykowie maiac
oy stoczyó przeci'wko Ateiiczykom,
„руша sie W yroczni: odebrali саро
 85
wiedi ze, zwyciçzaz фунт-дм nieprzy
„iaciel zabiie„ zrozumiawszy to Ko
drus Król Ateński odmienil Szate, i
wlachmanie wszedl do Obozu nie rzy
iacielskiego , ranil umyélnie ie nego
Z oIn i e rz a , któren go zabil. Nie
przyiaciele poznawszy trupa odwrô«
cili ez bitwy,-a Krol cnotliwy poéwiç
ceniem wlasnego zycia , okupil chzy~
znç od zguby.
` А1е wróómy sie do rzeczy: экого
sie rozleciala wìeéó о té'y bitwie, zbie
gli sie wszyscy ze ища do Pana swe-­
go. Byli itacy co Króla karcili ,7, ze
sie narazal na takowe niebezpieczeń­.
stwo: ze nieprzystoi Matce wylatywaé`
z ula bez 1'0iu„ na со iak mówia od».
Eowiedziec mial„ Panuiacy powinien
Adz osla ostrzaca~ ale nie tepiaca swo»
ic „ widzac zaé pomiçdzy trupami
nieprzyiacielskiemi Kenia .lego zabi
tego ‚ mòwili „ Oto Bucefal Alexandra.
„którego Porus Król Perski zabil!„
Boleslaw iak wezbrany рою]:
eo _bystrzéy plynie gdzie sie; rozbiia
otamy, roziatrzyl sie tém napomnle
niem: i-gdy zawziçcie glotowal siel do(
zemsty nad Pomorzanami, dano znaó
Ze Czechovvie podmówieni ринит.—
86'
gniewa na karku prawie вить, Czyli'
„tamtych nieprzyiaciol ácigaó! czyli
„nowym zastçpowaó? to rzecze bespie
„cznìéyz ta-mto przystoyniéy„ przeciei
oboyga iako scisly Machabeyczykòw
nasladowca niezaniedbal. Rozrizieliï
Woysko , czeâó do Pomeranii przezna
czyl, ( którzy Pomorzan okonali )'
zreszta sam zwyciçiyl Czec ow. Tym
sposcbem pomácil sie Obrazy i0yczy
znç ocalil.
Na pogranìczu Czeskiém lezy Mia
stecsz Kozle zwane , które nie 0d
nieprzyiacì'ela, lecz niedozorem inie
pilnoscial жал—1051 zgorzalo.
Bola-‘law boiac sie zeby go' nie
przyiaciele nie opanowali i тенто
cnili, pospieszyi tam, i prosii Brata
o pomoc pisaniern wte slowa „ Musi
„bydz takowy zbytÍ giesczotliwym ,
„kto bez pracy ¿fida onoru: Lubo.
„Panowanie iest pieknaL rzecza, ìedak
„ze iest ciezarem: Obadwa Wspólnie
„zbieramy owoce z' tego samego ogro
„du, do którego uprawy niezarówno
„przykladamy sie; Iubo siasznoêó Wy
„maga aieb'y nie unikal pracy kto uzy
„Waó lubi. Przystaloby ci Wprawdzie,
„индо zasczyconemu pierworodztwem,
 87
„przodkowaé w Rzadzie i obrrmie R ze
„czypospolitéyP lecz iezeli wolisz uni
„kaó brzemienia .trudów, wspieray
„przyna'vmniéy usilowania moîe imo
„1ego ludu w czém u atrzysz powsze
„chny uîytek. Шее ау bedzie рту
„Tobie Wladza rozkazuiaoa , рта/‚у—
„mnie czynne iéy wykonywanie: Szpe-e
„tnie albowiem uchylaó sie od ciçîa- \
.,ru. raz na siehie potlietego!
Te wyrazy opacznie sobie Zhi-_.
gniew tlómaozac rozgniewal sie i
ztrwoiyl , kazai Poslow (Boleslawa) o
kowaó, skarîqo sie iakoby zaczepki
tylko rzeciw niemu szukano. Pod-_
burzy Xiazat Pomorskich, Czeskich,
Wegierskich iNiemieckich, aieby Bra
ta lego zKrólestwa тушат. Prze
razony B_olesaw ta wiadomoácia, wahalv
sie których nieprzyiaciól pierwéy cze
Каб? а na ktôrychpotém uderzyó miel?
lecz poiednawszy sie przy Boskiéy po
mocy znieprzyiaciolmi obcemi,obró.­
cil sie przeciwko. Bratu: któren ucie~
kaìao schronii sie wPusozach Mazo
wieckich. Opanowal wiçc wszystkie
Miasta do Zbigniewa nalezace, iprzy
neglii go, ze za poérednictwem Panów
pokornie do nog upadlszy, ledwie to
88
pnzyskal', ze przynaymniéy wsluzbie
(fm) lírôla lubo nie wspólnikiem Kro
lestwa utrzymal sie. `
Lecz niemoglo to uspokoió ani wy
korzenió w Zbigniewie zastarzaléy za
'zdroéci i niewiernoêci. Trudno albo
wiem odwyknaó od nalogów które sie
sizaial d1’qu natura. Podpozorem rzy
iazni zastawìa Iapki, podkopuie от,
zarzuca siatki, zaprawia wetki, truie
ponçty, i wszystkich chytrych podste
pów uzywa: nakoniec gorzkiéy zólci
iad zarazliwywymiota: albowiem ten
wszelkicll niegodziwoéci Dowódzcal
nietylko posilkówßoleslawowi do wy
prawy na Pomorzan ublizyl, ale sam
nawet dopomagalnieprayiacielom. Od
mieniwszy zbroie dla pokrycia zdrady,
pnzyszedl W nocy do Obozu Brata ,
przepatrzyl i z Nieprzyiaciolmi naie-.
chal. “Ш; pore wyiechal byl Bola-_
slaw z Ubozu dla opat'rzenia Czatów,
nder-zyl z tylu na nieprzyiaciól i roz-`
proszyl . ßowódzca zdrady zrzuci-­

(40) Miles Saltim fratris Zbigniew мнут} od»

„Boleslawa Mazowsze bez udzielnego. Pano
„vva.iia, ale iako lennoêc' z obowiazkiem alla»`
„фу. H_ist:V Boleslawa IIL. Str:260­„
 89
wszy przyparlkiem Chelm z glowy,
oznan ,poymany,przedSçdzióvarÓ
rewskic pozwany iobwinion „ ze
„2 nieprzyiaciolami wspólnie О 02 ro
„daków naiechal „ Odpowiedzial „ nie
„zapieram sie ze znieprzyiaciolmi, ale
„nawet przed niemi wpad/lem do Obo
„zu , bo chcialem przestrzedz oich na
„iezdzie„ ledwie to wyrzekl, wszyscy
obecni wymierzyli przeciwko niemu'
groty wolaiac „ Nie grotami zakluó
„ale zebami rozszarpaé takiego potrze
„ba!„ których zapai gdy cokolwiek
uémierzono, rzekl ieden z Sedziów„
„Niemoìe kara poprzedzaó Wyroku
„задешево, Му zaé niemoiemy sta
„nowió W yroku , tylko dobrowolnie,l
na przekona
„nego lub wyzriaiacego
„podlug owego Wiersza„
Sit piger ad paenam Princeps ad Praemie velox.

Podobaio sie Sçdziom to. zdanie,

iako Wyrok okazai i вишен dowiôdl:
albowiem Ten Bodakorn niebespieczny
a В zeczypospolitéy szkodliwy niéïrzy
iaciel! na Wieczne
sluzebnicy urodzonywyguanie (iawspói“
­niemogazcy o ze

dziedziczyc z Synem. poczciwéy Ма

90
tki) skazany zosfal. Lecz nietyle ро
tçpiala Zbigniewa zakala urodzenia,
iak niecnotliwe pristçpki.k Nietrzeba
bowìem przechowywaó w Ogrodzie
Osetu, a zmii w zanadrzu. '
Ро wypçdzeniu tego zarod-u roz-I
terków, inieprzyiaciela chz тау,
Gwiazda nayiaêniéyszego Boles awa,
roztoczyla nayswietniéysze cnot pro
mienie. Gdy nayznaczniéysze Pome
ranii Miasta iedne zdobyte, drugie do-`
browolnie poddaly sie, sami Biaiobrze
zanie waz-yli sie spieraó, i zamkneli
si@ Wtym nayslawniéyszém i érodko
wém Pomeranii Mieêcie. Oblegl ich,
Boleslaw, i przedstawil tarcze, biala i.
czerwona mówiac „‚ Wybieraycie!„
na co oni, mówili sobie„ biala оша—
„czaé ma mily pokoy, czerwona gro
„zi rozlewem krwi „ mówil potém
Iirôl „ iezeli wybierzecie biala Такси}?
„wasza biala ( Bialygród) pod naszyml
„'Panowaniem Wybieleie, ( 41) ieieli.`
„niePy nowe Imie na waszéy bialéy.
„krvviql zapisane zostanie, i nie biais;
___-_Q

(41) Scutum сшит ‚ Civitas Alba , slowo Albus

w lacińskim texrienaurzemian uày wane, czym
nieiakq zlwilosó w tlumaczenm téy rozmowy.
 91
ale krwawa (Hrwawogrodem) nazy
waé sie bedzie! „ odpowiedzieli 211—
ehwale ,', i owszem niechay ma obadwa
„te nazwiska, bialéy na pamiaztkç zwy
r,cieztwa naszego , krvvawéy na pamia
„На; rzezi Woyska Twoiego.„ vAll
Panowie zawolal Boleslaw„ Ci Sma
„gańcy i niewolnicy smieia nawet obel
„zywemi przymówkami zpierac’ sie!
„smieszno iak Ига! ostrowidza, slimak
„tygrysa , ohrabascz orla wy zy wa ! lecz`
„Meine WaleczniOrçzem nie slowami,
„czynem nie przymówkami woiowaó
„powinni !‚‚
Ruszyl zatém Boleslaw na czele
Woyska, wdarl sie zgwaitowna na
tarczywoécial w okopy. Zaclziwia nie-­
slychana odwaga tego Meza! którego~
ani mnogosó nieprzyiacioi, ani stra-_
szny szczek broni, ani grad tosti-za
lôw chamowaó, ani ogrom amieni
zatrzymaó nie maze! Sam Wybiia wrot
Зареву! pierwszy wchodzi do Miasta!l
z Pulków nie rzyiacielskich tysiace.
czçécia wysiekl), czçécia do ucieczki
przymusil: reszta iakoby przerazenl
ogromem nieiakiego Maiestatu , porzu
oiwszy broń adli na twarze zebrzac
przebaozenia 1 zycia, dla dzieci nie dla.
 92
siebie , `Wyznaialc ze zawinìwszy. na
karç , nie godni téy iaski.
Lubo Panowie wydali byli wyrok
aieby ani wiekowi ani plci nieprze
baczono , iednakze Iaskawy Król daro- ~
wal wszystkim i przebaczyi, znaiac
ludzkie i litosciwe przebaczenie spra
Wiedliwszym nad Wymìerzona suro
woéó zemsty. Comu tez niemalo przy
chilnoéci u nieprzyiaciol nawet ziedna
Io : al-bcwiem Miasto Holobrzeg z Wszy-­
stkiemì nadmorskiemi Kraiami dobro
Wolnie, a wszyscy Pomorscy Panowie
nie tak zuchwale iak przedtém ale z u
niionoscia, prz stçpowali do Pliego,
i pokornie pod awali sie wsluzbe.
Mitibus est шва: Capris Leo , Tygribuß 11990“

' Wtym czasie Henryk IV Cesarz

wkroczyl do Wegier, którego potedze
wid'zac sie nierównym Koloman Krol»
Wegierski , prosil Boleslawa о posilki..
nastepuiqcym listem „
Niezwyc-içzonemu Iedynowladzcy
„nad Polakamii Nadmorskiemi (Mari
„timorum) Koloman Iiról W (шип-ъ
„Ski i”
 95
„Przyiazń iwlasne przekonanie
„radzan uczclwoáó obowlazuie zapo
„biegac' Wspólme poiarowi:
NamTua res agitur paries cum proximus arder. ‘
VEt neglecta solent incendia sumere vir-es.

„Szarańcza Allemanów nie ро со

„innego d0 nas przyleciala, tylkq aze
„by ogryzlszy (uchoway В О Z E)
„winnice nas-ze, latwiéy na Uliwkach
„Waszych osiadila .,
Odpowiedzial Boleslaw„ Pamie
„tni mi sq Uczniowie Pythagore , któ
„rzy chcac wraz umrzeó, pieknal Wal
„kç ztoczyli: zktórych gdy ieden za
„drugiego odbieral rany , obadwa
„smieró onieslì „ _
Wie zac Boleslaw ze z pomocq i
znamowy Czechów wscze-la sie Woy
na z Wegrami, naiechal Czechy, zni
sczyl Miasta izlupil. Odciagnawszy
zPrzyiaciela na siebie samego, -nie
przyiaciól, zaszedl im gdy powracali
droge, stawil _pole, Walczyl meiniei
i slawnie zwyciçzyl. . » `
б Boleslaw powraca znowuA nad
Morze dla niespokoynoéoi Pomorzan._
Na wierzcholku Koéciola S. Wita
94 Ч s.
w Kruszwicy, pokazal sie M'lodzieniec
rego blask nie wymowny,
nadzwyczayney postaci iniet
urodyllilo, Mia
któ
sto ale i Okolice obiasnil. Spuécii sie
z-tamtad ze zlotym wrçku grotem, i
woozach «patrzacego Ina ten Cud W oy
ska , izdumiewaiacego sie W duchu z u
szanowaniem nad taiemnica tak oso
bliwego ziawiska , unosil sie na powie
trzu , póki wywiiaiac nieiako (nad Mia
stem Намет) grotem zlotym, któren
mial wrçku, liiezniknal.
Takowa wrńzba zagrzany Bole
slaw -oblegl Miasto ( Naklo) -.prooami
otoczyl, tlukl mury Dzialami i silnie
dobywal z 4widzazc to oblçzeni , gd nie
mogli odpieraó sila, chcieli na robìê
chytro-âcia : Prosza o zawieszenie broni
(azeby mieli czas do namyslu) które
otrzymali , tym czasem ostrzégli swo
ioh azeby poczynili zasadzki, uderzy
.li na nieostróznych, i przysposoblli
sie wlyka do krepowania ieńców.
. W nocy wiçc przed Swiçtem Sgo.
Wawrzeńca , /gdy ­Woysko Boleslawa
bespiecznie spoczywalo, wypada nagle
z gestych -zarosli -gmin Piechoty, .i calal
rôwninç iak szarańcza okryli. Ро
strzeglszy to Boleslaw zawoialmkh
 95
„поте! o to lube naszym mysliw
„com sarneczki !„ to wyrzeklszy pier
тушу rzucil sie na nich, tuz za nim
Skarbimierz W ódz VVoyska.
Аиде: Leonibus jamem animosi
газ, fames animositatem irrilat.
_ Rabia sieka izabiiaiq nieprzyiaciol.
Lecz iako wielkomyélny Lew gardzi
lizaniem krwi trzody nikczemnéy, cie
szy go tylko widowisko zaslanych tru
pów', tak пашут 'Lechitom nieprzy
stoynal zdawaio sie rzecza wstrzymy
waó rzez nieprzyiaciol dla fpodlego
iupu. -
Niemozna wypowiedzieó ludzkim
I'çzykiem ani Wyrazió tëy klçsk'i: r6
Wnie niepodobna obliczyó pozabiia
nych, iak piasek w morzu albo gwia
zdy na Niebie zrachowaó >( wszelako'
eiekavvy moie sie zapytaé o to Algary»
stòw i Abacistów машу sie .zaymulq
rachowaniem) swiadkiem mogily z nie
pogrzebanyoh trupów nie rzyiaciól,~
iakoby góry uioione, które о dziâ dnia
widzic' sie daia: przep rowedzono wiele
`tysiecy skrçpowanych we ’wlasne «ly
ka do Polski na osady. Eeklo zaé i
` wiele innych Miast przyiaozono wte
ау do Polski. ­ Y = s ‚ .
96
§ Powndem strasznéy téy kleski
Pomorzan nastçpuiaca byla okoli
cznosc.
W czasie kiedy Boleslaw szcer
stwem swoiém dlugo za granica prze
byWal, Marcin Arcybiskup Swiçtego
Koáciola Gnieznieńskiego zdaniem i
Wol@l svvoiaL sprawowal Rzeczpospolita.
W tedy Pomorzanie ( poniewaz zabra
nial im Pogańskiego obrzadku i wy
muszal na nich dziesiçciny i pierwia
stki) zastawiali na niego rozmaite si
dla, aieby go iakimkolwiek s osobem,
czyli trucizna w kuflach, czy i zaboy
stwem zlsíróle'stwa
czelnika ladzió, i iwosobie .lego Na
lizadu sprzatnazó.
Dlugo przemyêliwali о uskutecznieniu
takowego niegodzivvego zamiaru, kto
ren Maß baczny! rostro mie odwra
cal. W szelako gdy Slusz 0 z vv Ка
plicy wSpicymierzu odprawìa' , wpa
dli niespodzianie w licznéy gromadzie,
iobtoczyli chcac Arcybiskupa poymaó.
Rozlegl sie okrzyk „Nieprzyìaoiel we
„wrotach !„ Uciekaé? iuì we drzwiach
ostrza Mieczów polyskuia: Walczyó? -
Slabi na silach obciqieni laty bez bro
ni i pomocy: Blagac'i’ nieulagodzi bek
jagnigcy, Wycia wilczego: nareszcie
 97
Osobe Arcybiskupa, ktôrègo Dusza
iuz'lîryla kontemplaeyat uniesiona ‚г Wy
ciagniono , wylazl po drabince рой
strep iprzyczail sie.
Sie Senio ­viŕes, pedibus timor дадим alas
Quos licet infirmes adiuvat ipsa menus. ч

WpadaiaL Pomorzanie, rzucaia sie

na Swiçtoéci , rozrywaia ie: i zabieraia
Diocetç czyli Archidiakona ( który
martwy
mniemaiao ze strachu przy 'Oltarzulezab
bydé,­ Arcybisk прет ‚
z radosci-a poimali , il z- тещ obelzy
woéciaziuw'iozlszv, przymuszali zeb. sie
nietylko dziesiecin i~ pierwiast ów
zrzekl , ale ich nawet od wszelkich
obowiqzków Wiarylía'tolickiéy uwol
nil, tudziez pewna iloáé zlota isrebra
dal, i »pokóy wieczny Poprzysiagl.
Archidyakon lubo na zfycieiego tako-i4
wy nakladano okup., na nic niepozwa
lalí, bo byl Czlowiek zBogiem écisle
zlaozony, zaufany WBogu (nie winnie
w modlitwach
maniu iakoby Pastèrza, którego
dla wlasnych no
zaslug)

ty niemogly bydz щупе Przßwiazzane

mu Uozniowi. д . , ' ’
‘» fl; 3'.x.1;".7
 98
Arc biakur orzuòiwsz si w а
lewal legstruniieiiie, bolal Zzulî nziïd

‘1'~ofanacyaL Przybytku, i dotknieciem

liezboîna reka Swiçtoéoi, przytulon
do Oltarza naboznie trzydni posciiî
Lecz ledwie -Szanowny Oy-ciec zPrzy
bytku wyszedi, Qvi solvit compedes
Dominus ultionem libere egit, gwal
towrie
morzaniakieé
, Zonyszaleństwo ogarnelo.
ich i ­Dzìeciè ranili Ро
sie:
na wzaiem ¿elazem lub kamieniami,'.
naymilsze sobie Osobywyganiali z do
mow, iakoby obcych lub nie rzyiaeiól;
sami siebie (kiedy niemieli ko'go)dra­
pali pazurami, albo zçb'ami kasali, i nie
którzy wtakowém szaleństwie z Gigi-- .
kiém içczeniem' istraszném tarzaniem.
sieI (lokonywali: co dopiero ustalo,
gdy, domyéliwszy siçprzyczyny tako-`
Wego ukarania, Swietoéci ze wszy
stkim sprzçtem Aroybiskupowi ode-_
slali, okupu zaloìonego wyrzekli sie,
wyznanie Wiary Katelickiéy uczyni-.~
li , ido naleznos'milíosciolowizobowia-l
zali sie. ’ '
Nie zabaczyl Henryk Cesarz cha
niebnéy owéy Porazki , któraz na gra-A
nicy Wegierskléy
Yniosl'. Wkroczyl od Boleslawa
z liczném po».
AWoy
 99
sk'iem do'Kr'olestwa Polskiego, ikusil
sie nayprzód o Miasto Byto'm; ktore
znalazlszy bezdrozami i poloìenieni
niieysca obwarowane , iprawie niedo
нерпе, udal sie zWoyskiem do Mia
sta Glogowa: oblegl go niespodzianie,
inieiako powrozami zkrçpowal, zaà
kladników wymogl i dzień poddania
sie naznaczyl. _ l _
Glogowianie doniesli z placzem
Boleslawowi о przykrym iuciazli туш
stanie swoim , о wydaniu Zakladników
dla zyskania raczéy czasunizelì dla
poddanìa sie. Odplsal im Boleslaw,~,
„Nic gnusniéyszego nad trutnia, nic
„pracowitszego nad psczolç, lubo obo
„ie odpedzaia osy, ta od ula tamten
„i-»d trutniska: trzeba raczéy odzalo
„waó zakladnikôw, nizeli niepodleglosó
„utracióz bespieczniéy odwaiyc zycie
„niektórjych, nizeli trwozliwa gnu
„snoscia wszystkich do zguby przy
„wieéó'n . .
Gdy takowy Wyrok Obwiescz'ono
Glogowianom , nadzieia pokrzepila ich
sily: wzmccnili twierdze, naprawili
rozwaliny. _
Miesczanie ziednéy strony, zdru
giéy strony Woysko Boleslawa naie­­
17*
 loo .
'zdzaia ustawnie inapast'uiac'obo'z Cesar
ski: straze noone o'bozowe, szpiegów
przepatruiacych Polskç,l zasadzki ze
wszad na Polaków rozstawione, ba
wiacych sie lupiestwem, utrzymuia
cych sie zoblowu i zdobyczy chwy
taia, ialbo wiçzami zkrçpowanych Во
lesla wowi odselaia, albo smiercia kar-za.
_ Севан. odurza Miasto okropna bu
над, gluszy ciezkiém dzialarni uderza
niem, okrywa strzalami, gradem ka
mieni zasypuie , lyska zapalonemi gló
wniami ! które Mieszczanie przemy
siem isposobami czçscia odbiiaia, cze
6014 przeciwko Cesarzowiodwracaia.
OSerca prawdziwie mçzkie i ze
stali! o Mezowie nieprzezwyciçzonéy
wytrwaloéci ! których blask zlota zku
sic , Cesarska dostoynosó ugiaó, na
tarczywosó nieprzyiacielska ustraszyó,
trudy pracowite zrazié , miloéó Rodzi
cielska rozczulió nie zdoialyl -
Gdy chowie walecznie odpieraia,
zapomniawszy'o S nach , nieprzyiacie
le przywiçzuia ic do Machin, i w 0
czach lìodziców strasza wszelkiego ro
dzaiu mekami: lecz prózniel Stoi wy
rok Króla na niewzruszonéy Opoce:
„niech raczéy Rodzice osicrocieia bez
 lOl
„dzieci, nizeliby Oynzyzna bez Oliv
„watelów zostaó miaia! przyzwoiciéy
„ocalió niepodlegloâó nizeli dzieci!„
Przetrwawszy przemoc sztuka i
grozby, podniesiono vi Seleucyi to iest
‘ W Szlezii podv szczeáliwa wróiba wn
ìenne znaki. Syleucyanie,których nie
gdyê walecznoáé nayswietniéyszemi
zwyciçztwami wszçdzie slynela, Ale
xandrowi Wielkiemu i Lemmanowi.
daniny odmówila , niecierpiac aiebyi
waczyznie ich rozlegali sie nieprzy-.
iaciele , upraszali Bolesia waV aieby (po
niewai' zwloka szkodliwa) nieodkla
dal boiu, mówiac„ raczéy raz upaéó
„niîeli zawsze w niepewnoéci zosta
„waé!„ i zareczyli mu zwycieztwo,
ahy tylko é'mialo postepowa .
Oswiadczyly zatém Krol Boleslaw.
Cesarzowiaieby byl wpogotowiu do~
boia, bo kto odklada patrzy naswoia
zgube„ Zadasz daniny? iutro odbie
„rzesz ia krvvawa, i nauczysz sie со i ‚
„od kogo W magaé mozesz!'„
Skoro. ień zaiaánial, wystapily
z iednéy strony lekka iazda, z przeci
wnéy szeroko rozstawione Pulki: ila
mnqstwododawalo otuchy Lemma­.
nom, tyle wrzaoa odwaga pobudzala
 102
Polaków: Seleucyanie w wielkiêy licz
bie uderzyli z tylu,i z wróciwszy na sie
bie niaprzyiaciól, poczeli wrzekomo
uciekaó , 1 w utarczce odciagali co raz
daléy Lemmanów: wyprowadzìwszy
ich opodal, dopiero nanich uderzyli, ­
i pochyliwszy groty, kruszyli i obcina
li ich groty. Gdy iednych wybili ,
Prngywah im na pomoc drudzy, ktô
ryc gdy pozabiiano znowu inni, ie
dni po drugich nastçpowali, póki sie!l
caly odwod Woyska nieprzyiacielskie
go przeoiwko nim nieporuszyl. Pól
ki stoiace na przodzie ( niewsrodku)
niewiedzac przyczyny tego parus-ze
nia, a mniemaiac ze odwodovvi uCie-.
kali raozé niáeli gonili, ztrwoiyli sie
i poruszyli, mysleli nawet uciekaó,;
gdyby ich byl Wstyd ziednéy strony,
а 2 drugiéy Boleslaw niewstrzymal.
W pierwszym spotkaniu rozbito Cze
skie Pólki które na- przodzie stalyzpo
tym Olbrzymie Hufce Lemmanów 2 ie
dnego boku Boleslaw, zdrugiego S le
ucyanie powalili: z porniçdzy гусь о
tne Pólki Cesarskie , gdy ich konie od
_ zadanéy trucizny popadaly w boiu,
musieli pozsiadaé do pieszéy rospra-A
_ Wy.A
 105
Sic Dominus gloriosa magnifica
tus est .’ equum et ascensor'em proiicit
in mare ! .
Smutna Lemmania pozbierala ni
kozemne sczatki Woyska swoie :
zycie С е s а r z a poczytywali soiiio
za Wielkie sozçácie, a ucieczkç za wy
шат? .
Yamiatka tego zdarzema zachowa-.
la siç W nazwisku mieysca, gdzie tak
wiele Psow naszlo, itak sie zaciekli
obzeraiac sie trupami, ze tam niemo
zna bylo przystapió: i dla tego ie psim
polem nazwan_o._ \
Wchwili popçdliwoâci i zamie
szania zabito ( Swiatopelka) Xiazçcia
Czeskiego: którego dawniéy`4 w gna
nego przez Czechów, Boleslaw aska
wie przyial byl, do Serca przytulil,i
Xiazçciem- Morawskim, a potym Cze
skim postanowil. Wielkie te dobro
dziéystwa piçknie wywdziçczyïl Bo
leslawowi! niemogac sam dokuczyó,
nasadzil nań Casarza! Odniosl karigl
zmiennictwa swego przez zdradç, al
bowiem ieden z swoiaków, wymiota
iac mu wlasne zmiennictwo, przebil
go puginalem. Na mieysce .lego po
stanowil Boleslaw Xiazeciem Czeskim
aofi
Borzyw'oìa, którego gdy takze zazdroáó
swoiaków, a raczéy ambicya Brata zgla-.
dzila, powrócil znowu Boleslaw do
Czech , wygnal okrutnego Bratobóycç,
i mlodszego Brata .lego ( Sobieslawa )_
na Paústwo wyniosl. (42)y
_ Wlodzimierz Xi'qie Buski (na.
Wlodzimierzu) niemogac zniesc' szczç-.„
éli Wéy pr-zewagi Bolesiawa , zgroma
dziwszy 'lmakomitstzyeh Panów, pod-_l
budzalí ich przeciwko niemu , przypo
minaiac dawniéysza swoliodç: Wysta-A
wial chańbç-Narodu tak wielkiego, z I­.I
mienia i stanu podlegloéci' w któréy
zostawali . Korzystali- Wiec z zatru
dnie-nia Bolcslarwa winnychúíraiach i.
wylamywali sie pomalu: w reszcie zmó
wili sie wszyscy i razein odpadli.
i Lecz. Piotr “полати, Rycerz'
dobrze urodzony, Szlaclietny, W'ielko-.
myslny , dzielnéy reki, dowcipu b'y-':

(42) Od @(1,110 Spisku Xiazat`Ruskich izdr'ady

Wijêlickie'y, znayduie sie przerwa d_wudziestoíl
‘i letnis w Dzieiach Bolesl'avval lll; .Lubo Au-e
; tor beziniienny Historyi Boleslawa Ш „рот
szedl cokolwiek d_aléy; Хайфе]; iB_aszko;.
передай“ te przerw ustepami' obcemi. Dlu:
_‘ goaz niek-tore tylko okolicznds'ci przydaì,l
а 1era Шагу niedolsladnie podopiaywat. . -‘ s
 `105
sti-ego , wpadl na Bus , nies )odziewa
nie Wpos'ród biesiady porwa Wlodzi.
mierza od stol'u, zwalil na ziemie, le
ìacego zwiazal, zwiazanego iak Orla,I
ubiwszy Wiele pisklat, wszaty Xiajçce
iednakze przybranego, Królowi iako
szacowny upominek przystawil. Туш
02упет odial glowç spiskowi, rato
wal Úyczyznç zniebespieczaństwem
wlasnego zycia, i spokoynoáé lil-Óle-4
stwa zabespieczyl. ­
Syn Wlodzìmierza lubo dla sie-l
bie skapy, nieoszczedzal iednakze dla.
Оуса; lozyl wszystkieskarby wlasne
ikraiowe na okup iego: czul albowienr
ze honor przewaza bogactwa. Nie
zmiernie czuly na niesczçscie cha,
niemogac otwartym boiem poméció sie,
odwzaiemnìl podstçp, nastçpuiacym,
Eodstçpem. Uial upominkamiipr-ze- _
upil zlotern pewnego Pannona czyli`
Ungara, urodzeniem i urzedem 2118
komitego, azeby Boleslawa родней
i oszukal. Ten иду udaie Zbiega , u
klada pozorna2 bayke, zmysla zrecznie
rzyczyny ucieczki s-woieyf miedzy
tôremi nayudatniéysza byla, iakoby
bçdac naypr-zychilniéyszym téy Въе—
Czypospolitéy Przyiacielem, usilowal
106
niweczyó i odwracaó lzamachy Bodas
ków swoich przeciwko niéy, za co
oskarzony od “тащусь , na émieró
skazany zostal , ­któréy niesprawiedli-4
wosci wolal uniknaé ucieozka, nizeli
kark niewinny na niezasluzona karg
nadstawió. Zapewnial przytém ze:
Pannonia podda sie(l Polakom. \
Przyial go Bolesl'aw nie iak zbie
gana-le iakobyRodaka, i post-anowil go
tarosta slawnego Miasta Wis'licy,J
Ten korzystaiao zniebytnoéci Xiazç
cia, ostrzegl taiemnie 1 przywolal W lo
dzimierzowicza, radzac ospiech azeby
zwloka nie stala sie sz odliwa: tym
czasem rozglosil, ze nieprzyiaciel zbli
za sie do Miasta , i wyraznym Ukazem
zapowiedzial „ze ktoby zostal za mia-`
„Нет, iako nieposluszny lVIaiestatowiè
„( zabraniem maiatku wszelkiego na­
„rzeóz Skarbu) ukaranym zostanie :k
„kazdy albowiem obowiazany bronió
„caloâci vMiasta i Ludu !„
Tym sposobem zaniknawszy Woy-l
sko miçdzy murami, wydal ich zaia-..
(Нут wilkorn na pozaroie, i poswielmil­
na zemstç okrutnym Bozboynikom..
Zgroza wspomnieó z iaka nieludzko»
‚ )
 107
scia ta dzicz bezbozna pila krew o
Wych nieszozçsliwych!
Roziuszony raczéy nizeli nasycony
krwia tak lioznego Ludu Wlodzimie-A
ro wicz ustalpil natychmiast, ale owego’I
sprawcç podeyscia lzdradzieckiegoSy.
na! Mistrza chytroéci! kazal osle )ió ‚
içzyk urznaó, i_wytrzebió mówiao„
„Uchoway B О ZE! aieby z tego ia-­
„sczurczego rodu i chytréy potwory,
„mn'izyly sie straszniéysze ieszcze dzi
„wolagi !
Boleslaw iako surowy krzywd
_swoìch msciciel , ukaral natychmiast
Wlodzimierowicza z nieprzeblagana
zawzietoécia. Nie podeysciem nie zdra
da, ale iawnie: piorunem wpadl na
Bus (iak dzik roziuszony) za nieprzyia
cielem, któren czuiac sie do zbrodni
uskoczyl iak sarna wlomowiska leâne,
i przy'czail sie w legowiskach dzikiego
avvierza.­ ANiezastawszy go Rycerstwo
Boleslawa, pastwili sie nad opuszczonat
trzoda (sroiéy nizeli Lwy albo Ту
grysy obrane ze szczeniat, którzy ani
Easter-mm, ani trzodzie, ani przycho w
owi nieprzepuszczaiac wiçcéy tru
"em êciela ni'ì. pozeraia) nie osczçdza
li Miast, Zamków, Miasteczek i Wsiów
108
bez wzglçdu na wiek i pleó slabsza:l
Znakomitosó stanu, ani szlachet-noéé
Води, nikogo od te o kielicha krwia
przepelnionego nieod upila, Тут spo-
sobem stokrotnie pomscìl sie Boleslaw
iukaral zbrodnia Wlodzimierowicza
i Pannona.
Qui sibi шаржей, mihi vel Tibi quomodo parcel?,

Boleslaw wszystkich zwyciçial:

którego, nieprzyiariele niemogac Orç­.
ìem pokonaó, podeszli latwowiernosó.
Król Pannonii Wskazal byl na, wygna­..
'nie pewnego zKróleskiego rodu, któ
rego Boleslaw podlug zwy czaiu swego>`
przyial imyélal przywróció do Oy
czyzny i Panowania.
Pomiarkowawszy tó Pannonowie
podeszl-i latwowiernoéó Króla neste
puiacymy podstepem. Niektórz'y Pa­._
nowie (-45) z poduszczenìa Króla swo-i
iego (44) przybyli iakoby W poselstwie.

(45)Baszko w Kronice Lechiiów i Polaków na stro-s.

nie 127, dodaie ze iXiaìçta Внесу wyprawi
li do Boleslawa
z K_rólestwa Ill. Imakomitsze
Halickiegc 0 з poself-L
wyodobnym: 0 Ь Y»

Stwle.
(a4) Bai u.
 109
do -Boleslawa »od Senatu i wszystkich
Wladz' kraiowych, z oéwiadczeniem
nayprzód:„ ze cale Królestwo sklada
„naypokorniéysze dziçki u podnozka
„Boleslawa za tog ze l'.\layiaéniéyszaL ich
„gwiazde, (45) iedyna nadzieiç Рап
„nonów, tak uprzeymie przyial „ po
wtóre ze spuszczonemi oczyma z na
chylonemi giowami rzedstawiali ud'a
_wane i chytrze zmyslone skargi: po
trzecie prosili o_pomoc do wygnania
panuiacego Króla, a przywrócenia
W ygnanego,
do ile ze maiac
tego p_rzedsiewziçcia -dostateczne
Isily, ni'e Wiel
kich potrzebowali posiików, októre
obudwóch Królow ( Boleslawa i Wy
gnanego) usilnie upraszali.
._ Takowa mowa uwiedziony jB'óg
lesiaw wkroozyi z nielicznyan 'orsza
kiem do ’Pannonii (46) Zaohodza droï
ge Pulki ‘Pannon'ów, przybywa'ich
co raz wiecéy, witaia Wygnańoa iako

(45) Borysa Pretendenta do Korony VYegîersliiéy.

(ЮЛ-Взято powiada na stronie 129 ze Król wkro»
czyl do królestwa Halickiego, gdzie te kle
skç .ponieáé mial: zdaie sie ie Baszko dwieY
wyprawy polqczyl, iednç przeciwko liusinorn`
do vGallicyi о które'y Dzierzwa milczy, dru-A
gq przeciwko Pannonom o które'y tu mowa.
110
Krola swoiego, leoz wszyscy ztylu za»
chodza. U'wazal to nieznacznie Bole
slaw, sk-inal i przywolal Wszebora
Wodza Woyska i mowil „ widzisz
„Wszeborze co ia uwazam?„ саро
wiedzial Wszebor „ coz uwazasz?„
„Ритму, rzeoze Krol, oto wszyscyv
„irawie bioraL nam tyl, czemuz to?
„coz to znaczy? niema tu czego
„ocìagaó
„Mçzom sie, nie przystoi
nieokazaó Walecznym
sie wrazie odwaev
„znemi„' na co Wszebor powiedzial.
Tam subito subitos non сотрет esse peritos.
Difficilis’A aditus quisque subit subitus.
v"V'Vposrod téy rozmowy ­postrzea
gli Krola Pannonow na pagorku zo;
gromnym woyskiem. Coz sie dzieie i’
Concurrunt acies et pila minantia pilis.
Zdwoch stron nacieraial Aniepr'z'y-_I
iaclele na Boleslawa „ Hey Rycerze l'
„zawolal Krol „
Ut Ьепе pugnetur bene pugnans efñcit hostia.
UMS quinque fugavit mille ,- et duo decem (millia)
 lll'
1 doh-ymzy Mimi, nai-miam.
wieYn nazywal, rzekl „ .Nasz Zóraw
„przywykl ’wyoinaó i ssaó dla iu
»„chç z zatwardzialyuh Karkow !„
Zad-na ост-Опа ani zrçcznosó ani
stal nie zaslaniaiszyszaków, któreiak
perzynç na 'wszystkie strony roz-mia
ta ! kazdego ro mieczem dosiagnal (tru
dno wierzyó!) zdaie sie ze niescina, ale
.pieiako przeymuie tylko mieozem, i
niektórych iakoby nietchnawszy po
mìial, którzy dopiero Wlasnym Cieza
rern przelama'ni, albo od innych pb
traceni wyvv'racaiaL sie: niektóre glo
wy odciçte niewiedzic co okropne о
ìnruczal , a kadluby na pól шпаг e
bez nóg 1ra,k ratunku nie boiu szukali,
Nie mniéy trzymal siçOw mein ‚
Wszebor któren zagrzewal Swoicli,
­równie dzielnoscial iak slowamì „ .Nu
' „ze Rycerze l mówil, nuzel dzień dzi-l
„'siéyszy rozwidniony iutrz.enkaL sla
„wy , iasniéyszy 0d poludnia, niezna
„zachoqu ' -
`lednakz'e pewen Mai niepospoli-­
tego Води, ale podléy duszy, uciekl,
Przebóg! przez ‘niego Filii Ejfraim
intendentes arcum conversi sunt in die;
belli! тише nikczemnoéó iegoniewy»
112
darla' niezwyciezonemu Boleslawowi
'zwyciestwa , ale raczéysiawç tego zwy
ciçstwa powlokla iakowaé lona, a na
Wetmoge móvvió Sole solem illustra
vit: albowiem l'ubo oglos niewypowie
dzianego l meztwa Boleslawa rozszedl
sie powszechnie , niedowierzali mu
iednakze do tego czasu Panonowie: wi
dzieli iako (lubo koñ .lego ztrudów
ezyli zran upadl pod nim) niemn-iéy»
meznie walczyl pieszo i ácinal nie..
przyiaciol, którzy iak» przed gromem
pioruna ustçpowali. INarescie'zmor
dowany raczéy rzezia tysiaców nie..
przyiaciôl, nizeli pokonany, gdy uste
Bowel zboiowiska, poddal mu prosty
Zolnierz koniaswoiego mówiac„ Pa
„nie vpami'etay 0 mnie gdy do Króle
„stwa swego powróoisz !„ .
Niech milczy Pannonìia iwstydzi
sie wspomnienia nawet téy chanie-.
bnéy zdrady'swoiéy! zwyciçzona be
dac sama, niechay sie nie chelpi mnie
maném zwyciçztwem ! niechay sie pré-»_
znie niezasczyca ochydnym Tryum
fem!
Powróciwszy Boleslaw Aobdarzyl
zasiuzona nadgroda Iowego co pier
wszy z boiu ucieki, dal mu albowìem
 115­
trzy upominki, Kadziel, Wlókno, i
Skorkç Zaiçcza: kadziel nìewieéciucha,
wlokno wykrçtarza, zaiac trwozliwe
go oznaczaó mialy: co on zrozumia.
wszy powiesil sie na powrozie u dzwoà
na bliskiego Koáciola, i nedznik niee
`sczçélivvie udusil sie. (Ja zas mniemam
ze kadziel szubienicç , wlokno рати-61
zaiac uciepzkî oznaczalyg) Owego zas
prostego Z o n ie r z a choynie ob
darzyl; uwolnil go nay rzod z pod-_
danstwa, uwolnionfego z ogacil, zb'o-f
gaciwsz go, nadal mu Szlachectwo. _
Nie rakowalo ani rostropnoéçi ani
'mestwa Boleslawowi gdyby tylko byli
latwowiernoéó( 47 ) swoiç powéciagal;
napisano o nim. (48 .
Alter Alexander, alter Cato, Julius alter!
Non minor Aleida д led agilior habetur Achille.

Czuiac bliski zgon kazal spisaó Te­_

stament , wktórym Slawç (Дому i Kro
lestwo Przodkow swoich Czterema .Sy-_
`(47) WKronice Baszka _zamiast Credulitazis, na#
pisano Crudelitatis czego tlumacz niepopraé
wil.
(48) Mniemam ze' te wiersze wspomina Baszko ne
stronia 154, Iubo _ich nieprzytacza.
'4<
114
nom wpodzial odkazal, ipewne gra
nice pomiedzyv Dzielnicamì Jch po
stanowil: tak iednakîe azeby Krako
wska Ziemia i Panowanie znaywyîsza
Zwierzi lmos'ciaL przy naystarszym Sy
пи zostawalo . .
Przypominano mn piatego malo
letniego öynka: „Czemu onim zapo
„шпат dla czego mu zadnéy dziel
„ni-cy nie odkazal 9„ l owszem одре-в
„wiedziah dawniéy ia myslalem onim
„i odkazalem mu„Zadziwionym, któ~
raby mogla bydz _pieta czçêó pomie
dzy temi czteremaaJ któé zartem czyli
doprawdy powiedzial „alboi niewidzi
„cie ze cztery te Państwa wyobrazaìa
„nieiako Комм; 0 czterech .kolach, a
„ten maleo Krzeznaczony iest na zasób
„iak piate olo do kolasy„
Gdy przedstawiano Boleslawowi
niesprawiedlivs osé Testamentu rzekl „
„widze wzrzenicy moiéy cztery stru
„rnienie plynace . potracaiazce sie prze
„ciwnemi Potokami , z których ieden
„wezbrawszy gwaltownie , wysechl
„naglez widzç takie zdróy wonnoéci
„Wytryskuiacy ze zloóist'e'go statku,
„któren toczac sie iak perly zatapia
„inne strumienie: nie naganiaycie Те
 115
„_stamentu, potrzeba ' owierzać opie
^ „anom dzielnice ma oletnich nie 0
„nymźe samym. Ale iuż przynaglaiac
„mnie wstęppwşć tam, gdzie nikt nie
„тьма. bez Wiatykù Zbawienia_!„
Opatrzony więc Wiatykiem Zbawie
nia , dokonał szczęśliwie ostatni dzień
żywota swoiegó nayszczęśliwszy
X i ą ż e.

8*?
 BEZKBOLEWIE

WLADYSLAW II.

Ро zeyêciu cha, Wladyslaw

prawem plerworodztwa iako tez iNa-­
stapstwa ома) Panowa'nie, Xiaze ten
Iubo vz natury palen ludzkoéci , wyzul
sie z niéy iednakze dla okrucieństwa
zony, ktora tém- nieszczçsliwiéy nim
мама, im gorçtsza zazçty byl dla
niéy miloêcia. Nielatwo albowiem
przezwyciçzyó zone pozwoliwszy iéy
raz przewagi. Smialoéó jéy tryumfu~
iqca niezaspokoi sie zwyciçstwem, po
ki nayzuchwalszych karków pod swo
ie Panowanie nie przygnie.
Bialoglowa ta rzezywaiac mçza
Pol-Xiazçciem Po ­ Bolnikiem , ia
koby na cwiartce roli przestaiac m,
snadno туз! .lego рощица, to
 _ 1 17
ren wyzuwszy sie z milosîri Brater
skiéy, stal sie ich nieprzyiacielem , za
сиз} przesladowaé niedoroslych nilo
dzieńcôw z okrutiia zawzietaéci , p0
zabìeral im Miasta i ich samyc wy
dziedziczyó umyálil. Ci unizali slç
blagali pokornie, lagodzili zawzieta
niewiaste , lzami raczéy nii wymo
wnemi slowami zmiçkczyé ia usilo
wali. ~
Lecz tysìac razy pierwéy ulago
dzisz LWa zaìadlego, nim raz przebla
gasz srogoéó kobieca! podlug powiesci
nastçpuiqcéy, która pewen medzrec
przytacza.
Pewnego czasu doniesiono iedne
mu Medrco wi ie mu sie Syn n_arodzil.
„Bardzo mi iest. przyiemny rzecze,
„ten dari dobrodziéystwo natury: lecz
„mocno zalecam azeby mu nie inny
„pokarm ale naysrozsza bestyal ssaé
„dawano „ Powiedziano mu„ trzeba
„wiso szukaé Wilczycy?„ odpovvie
dzial „ wcale nie „ wiec Lwice albo
Tygrisice 9„ i to nie „ Olofaga ?„ by
naymniéy „ i którez na swiecie zwie
„rze naysroisze? pytano „ oto nayla
godniéysze miçdzy wszystkiemi , обро
wiedzial 5 daiac do zrozumienia kobie­
118 „
tç. Lagodnoéó albowìem kobìeca su»`
rowsza iest nad wszelkaL srogoéé, isroZ
89a
A nad
Неи Wsz'.f>llr.aL
injczustasurowoêc'.
belli condIÁÉtL'OÈMIo->
dzieńoy7 odpieraìal iako nieprzyiaciela
Tego, tórego szanuìai iak Оуса Y` wal
см4 przecìwko tema, od którego po-`
winni byli spodziewaé sie; obrony!
lecz znieznoênego iarzma inieprzebìa- А
ganéy zawziçtoéoi téy bialoglowy wy
niklo lekarstvvo na ram; nieiako zsa
méyée гапу. Jak ó Ь Arcybiskup ze
znakomitszemi Panami, którzy nie raz
pod dowództwem Wszebora о którym
wyiéy mówiliémy, skuteoznie prze.-~
oiwko Wladyslawovvi Walczylì, przy
chylili .siç do strony maloletnich , киз
rzy pokrzepieni takowaL otuchq, ро
ljzucili Plame, а Zywo 'wzieli siç
Orgia. '
` Wladyslaw niedowierzaìgcy wla
snemu Woysku zaoiqgnqï oboe Рана,
które даты woyska'Maìoletnic-h 'ron
bììa. Powiadaìq ¿e щека РШса nad
któraz ben bóy stoozono krwìaL nieprzy.
iaciol speìniona zbrze-gów wylala.
Lìc'zniéysze znowu а nawet niezli»
ozone P-ulki barbarzyńoów ‚ ozfgéoi@g
vv'yiebral` czçáciq za pieniqd-ze nails@­ ,i
 119 -
a niektorych podleglych sobie r0zl<a~
zem przypedzil: wszystkim pozwolil
rozboiu iniszczenia Bravi. Zburzy
wszy wszystkie ich Miasta iswemi za
logami osadziwszy, mniemaiacc sie iuz
Panem, zgromadzil Woyska wlasne i
‚ zaciezne (49) pod Miasto Решай, klo..
re dla Maloletnich iedynym schroniev
niem zostawalo; roztoczyl Wszystkie
sposoby isily do oblçzenia M_iasta,tém
zarozumialéy, ze mial bardzo liczne
'Woyska
Mlodzieńoy тут ozasern. dla odsie»
czy Miasta, z nielicznym wprawdzie
0rszakiem, rozstawili taiemne zasadzki,
' litorzy z nienacka podchodzac , urywaa
1i nieprzyiaciol, straze oddalone od
obozu chwytali , wiazali, i przymusza,
iac ieńcoxzsr do wyznania taiemnic o
bo'zowych dowiedzieli sie, ze tam be~
spiecznie w z_bytkach i rospuêcie, nir
czego si nieobawiaiac wczasowano
sie: mie y' takze pocozumienie z Mie-­
szozanami , ktorzy Wyst-awiona na wy
sokoéci Tarcza, dawaliim znaki` podlug
okolicznoéci. ‘ `
(49) 'Fam suas quam 'Pyoiarior-um copiasI kilch
razy wspomiua Autor Tibíarios z rego miey
sca zdaie sie ze ten wyraz oznacza приём
Woysko Barbarzyńcoyl.
120
Niedokończyli ieszcze obiadu
obozuiac , gdy ich przywalil gniew
B О Z а?! wpadaia (Maloletni) nl
biesiaduiacyoh, uderzaia na niego
towych, zabiiaia odurzonych: Mie
szczanie otworzywszy Wrota wypada
ie; zalogi z Miasta Wylatuia: ze wszy
stkich stron roztracaial szyki nieprzy
iacielskie i opieszalszych w ucieczce
poganiaia. д
> W téy walce zdarzylo sie Wla.
dyslawowi iak rozbitemu Sterniko
wi, któren ledwie nago uratowal sie
0d toni.
Osadziwszy mocnai Zaloga, Kra
liów udal sie sam z prozba, opomoc do
Cesarza, którego Siostrç mial za zo
ne. Mieszek tym czasem i Boleslaw
iui nieiako Maloletni ale iako wale
Czni Xiazçta oblegli Krakow, `i Owe Tyi
grysicç broniaca Miasta zzaloga przy
musili do poddania sie, któréy ztru
dnoáciaL pozbywszy sie z Miasta z iéy
stronnikami (50) kazali iechaó za me
iem, zktórym zwiedla na nieszczçéli
Wym wygnamu. '
(5o) Cum opprobrio czyt'am шт opibus реши“
K_roniki Heilsberskie'y i Kadluhka „
„Auxilio laetos dimittam opibusque iuvabo „
Eneid Lit: VIII,
 ' 121

врьвзьлтпс
Boleslaw, Kçdzierzawy zwany, na
stqpil poWIadyslawìe iako Brat mlod
szy. Zaraz wpoozqtku Panowania od
daliwszy od siebie wszelkie pokusy choi
~woáci, zadosyó uczynil Braoiom swo
im, nietylko со zPravva spadkowego
naleialo, ale nawet przydal ìaskawie
niektóre nienaleìqoe Jm Ziemie: mia
nowicie Mieszkowi iHenrykowi, bo
Kazimierza ieszcze mlodzieńkiego ia
koby Syna wlasnego na wychowanìu ì
Фут czasem zostawil: nie dla tego àe.
by mu udzialu тазы swoiéy ublìiaì,
ale ieby gìçtkiéy téy latoroêli, zosta~
~vvionéy bez podporki , lada wiatr nia
uginal, skrçpowal mlodoáó IÍego zlo
tym nieiako lań'ouohem przezornoéci:
l bo wolnoêó rozognia mlodego podo
-hnie iak oley kaganiec.
Niezapomnial о sobie Wladyslaw,
Álecz nizmaiqc sam dostateczn ch sil
do pomszczenia siç, нутом: sobie
Wszelkiemi sposobami Kròla Czeskie«
go ‚ aieby za lego omoca»l smoczo ро—
¿o i przeciwko Bo eslawowi rozniecil,
11 ronu Cesarskiego przedstawial„àe
„iest powinowatym , a Zona ego i
12.2
„Dzieci nayblizszemi' krewnengi' Cesa-_.
„rza, bedacego zchronienien'x ucìeczka
„i portem toriacych , pmtieclaal zasmu
„conych , ratunkiem rozpaczaiacych,
„i iedyna pomer w tak wielkiém nie-­
,_,szczçscxu.
Naprzykrzal sie Сезам. Bolesla
wowi przez ustawiczne Poselstwa eze-.
by zwrocil Wladyslawowi (lubo nie
naywyzsze Panowanìe) ale czeéó Оусоч
wizny'; ktôren im twardziéy opieral;
sie zadani'om Cesarza , tém bardziéy ia
trzyl gniew lego. Ruszyl C es a r z
wszystkie sily Cesarstwa przeciwko
iednemu Xiazeciit. Uzbroili sie wszy-z
Soy nasamegoBoleslawa l Boleslaw sta->
Wa przeciwko Wszystkim, Uswiadczo
по mu dwevraznal zapowìedz „ Albo
„ustap Panowanìa? albo rozpraw sie`
„Wboiu-?„ lecz 0n, iako roztropny _
Maz, odkladaiac odednia do dnia od»
powiedz, woiowal tym czasem bez bi
t'Wy, i bez Walki zwyciçzyl. Albo-F
wiem Odoial'i zaniknal na okolo dowoz
wszel'kich z'ywnoêci, agdyniedostatek
wzmogl siefpn nia-lu v» obozie, gmin
ow niezwyciçzonych Pulkow od 5ml
du i zarazy zkapial, "
 125
Po nielakim ozasie, gdy Wlady
slaw zyó przestal, nalegal znowu Ce
sarz na Boleslawa, lecz nie Orçiem,
ale prosba olaskç„ aieby ile byl su
„rowym na wystepnego Brata, nie
„zdawal sie bydí. tak niemilosiernym
„dla Synów iego, i mial olitowanie
„nad temi sierotami!„ Bo eslaw któ
rego Cesarz niemógl zwyciçzyó, nie-_
ublizyl ulegloéci dostoynoéci „l e g o;
przytulil laskawie i przyial z wygna
nia Synów W ladyslawo wych (których
te sa lmiona: naystarszy Boleslaw,
éredni 'Mieszek, naymlodszy Konrad
Laskonogi) na dowód swéy laski i na
pocieche wsieroctwie obdarzyl tam
tych (Boleslawa iMieszka ziemia Szlaf
ska, bo Кош-ада ‚ czyli wlasne powo
lanie,­ czyli Naboiseństwocha, do któ
regoâ Iilasztoru wtracily: lecz oni o
trzymawszy Szlask wciagneli potérrl
Boleslawa wuieprzyiemne woyny.
Wszystkie starania i sily swoie
obrócil potém Boleslaw na zawoio
Wanie Ziem Getów czyli Prusaków,
-którzy, iako wiadomo., nietylko Cialu
ale i Duszy sa szkodliwemi. P0 li
cznyoh boiach i Wielkich trudac ‘, za
woicvqawszy ich po, czeâci,ka_z_aJ oglo
124 .
sió nastçpuîapy wyrok' „ Ido przyìmìe
„Chrzest, pozyska woluoáó nieograni
„отпад ‚ i àadnéy uymy w тащит nie
„ )oniesim ktoby zaé nieporzucil Ьеач
„Loinych Pogańskioh obrzqdków, nie
„zwlocznie émiercìal ukaranym zosta
„nie!„ lecz Religiia ich byla lekllnat
Вега, tym mniéy trwalq, im mocniéy
yla áciénionq; w krôtce aibowiem
odpadli w zamçt Apostazyi, i gorzéy
ieszcze wkale zastarzalego Pogaństwa
lxgrqzli! która to zbrodnìa ze iq Opie
szale i bez gorliwoécì mimo puszozo~
no , wwielkie z czasem wciqgnela Po,
lakóW nieszczçêcie! Zdawalo siç Bole
slawowi zadosyó, ahy oddawano Хйар
zçciu со Xiqî ce , choóby z uqu
BOGU со ВОЗЁСГЁОО: niewymierzat
iqc zadnéy kary za takowq zbrodniq,
zapewnil sobie tylko rzetelne wypla
canie danìn. Lenz oni, z dopusczenia
B О S K I E G O, nie tylko przestali
glació daniń, ale nawet Pogranicze
o l s k i naieohali , naiechane 2111
pili, i zdïobycz зак Wiley porwali.
Ciçis'zy ten ì dotkliwszy cios utrapìe
nia pobudzil do iero Boleslawe, któ
rego nieporuszy a gorliwoêc o ВОЗКА
Sprawç. Zgromadzil liczne inaywa
 С

. 125
leczniéysze VVoysko, i' rzedsiewzial
wkroczyó do Ziemi Get w, nieobwa
rowanéy wcale sztuka, ale mieysco<
wém polozeniem niedostepnéy. _
W mieyscu dzie iest wstçl; do
wkroczenia zeros ym ciernistemi Oza
mi, zielenieiaca sie nieiako darnina ро—
krywa bezdenne bagna! którçdy gdy
na wyscigi prawie pierwsze wybrań-i
cow Рима, wierzchem wazkiéy scie
szi.i cisneli sie, nie rzyiaciele тура
_daia na nich z zasadz i, obsypuia strza
{ат}, i scisnio'nych iakoby wprasie
kolami ubiiaia. Sami Polacy Szuka
iac zemsty rzucali sie na ost-rza, nie-_
ktorych obladowanych ci ezarem zbroi
pozarla ascza bezdennéy otchlani.
Eieszczçs iwy los rozrnaitemi sposo
bami poleglych, smçtna Polska opla-v
kuie do dzié dnia l общо. szczçácie поу
ny odstapilo В o l e s l a умы ktoren
wkrótce wwieku podeszlym umarl. _
M1ESZEH¢ZyH„§
'«MIECzYsL.41/V 111. «.
Po smierci Boleslawa 013in Pano
wanie bezpoâredni Намерен .lego Mie-_
izö
szek Brat mlodszy 1trzeci. ` _
Xiazecîa tego owaialy Stisiedzkie>
Narody: nayodleg ey-si i Nayznakomit-`
siMocarze sprzyiali mu: wszystkie go
dnoéci izasczyty uniialy sie przed nim,
wszystkie dary fortuny uáwiçtnialy
go: wszystko mu sie wiodlo podlug
zyczenia, wo'yny szczçéliwie tocz l:
nakoniec postanowienie licznego o
stomstwa oboiéy plci przepelnialo
wszystko czego szczesliwy chiec ia
dac' moza! _ _ '
Synowie czynili go oteiuym Swiatu,
Córki przyiemnym udziom: zwiazka
mi zas oboiéy plci zholdowal rawie
wiele narodów. Boleslaw Xiaze zeski ,
Frederyk Xiaze Saskì, Xiaie Lota
ryngii ( Synowiec'Cesarza) Boguslaw
Xiaze Pomeranii niìszéy, Xiqze Syn
tegoz, Ziçciami Mieszka ; Xiaîe Gallicyi
Tesciem iednego Syna, Xiaze Pome
raniy wyzszéy drugiego , Xiaze Rugii
trzeciego: inni bowiem Synowie bez
potomnie zeszlit
Imiona Synów sa nastepuiace: Ot
to, Szczepan , Boleslaw, Mieszek , Wla
dyslaw: z tych dway starsi Otto iSzcze
pan z Córki Króla VV egierskiego , inni
z Córki Króla Kuskiego `splodzeni.
 127
Sïowem zdawalo sîç ze m11 niczego
vnielmakoovalo ludzkim.sposobem do
zupehléy ézczçéliwoéci: lubo nikt nie
iest tak sczeêliwym zeby z któréykol-I
wiek strony nie сии! dolegliwoéci! do
tego wysokq Te , rf'wvnaiqcel sie nayokal-l
-zalszym Tronom, Dostoynoêé osiqgnal.
Leoz naywyzsza pomyélnoéó plo-_
dzi ozçstokroé naywiçksze niesozçécief.
à Slawa im wyiéy unosi siel tém blììf
sza предки! podobniez’. Mieszek wy­,
gôrowawszy tqu éwietnemi zaszczytaf
mi, “град! nieszczçéliwie w iakowap'ìl
zuchwalq zarozumialoéé inieiakq ocio-_
¿ale uiebaoznoêó. Nie masz albo тет"
pogody tak pewnéy, zeby nie moina
bylo obawiaó bis; burzy irozbìcia. y „
Mieszek, iakoby drugi Roboarn
Syn Salomona, nastroiwszy sie wia
kqé okrutnq srogoéó ‚ smial Panom swo
im powiedzieó „ Naymniéyszy ра1ес
„moy (51) miçzszy iest niieli grzbiet
„cha mego: a teraz Ucieo moy wlo<
„zyl na was iarzmo cigzkie ‚ а ia przy
,',îozç na iarzmo wasze: chieonlóy
„ohlustal was bìczmì, a ia was bedfëj

(51) z Biblii tlómaczenie Woyki.

 128
„chlustal basa'lyka'mi „ za ktore`slowa
straoil i odiçto mu Panowanie.
_' Napominal go czçsto _Nayêwiçtszy'
chiec Gedeon Biskup Krakowski„
„azeby porzucil srogoéó w obeyéciu
„sie z Kmieciami: azeby _Królestwo
„swoie nie iakoby Pasierb ale iako Syn
„Matk milowal; kto bowiem niema
„litosoi nad nieszczçáciem Matki, Pa-v
„sierbie ma Serce! azeby chamowal
„owe psy'wsciekle (to iest sprawcow
„swoioh okrutnych) ktorzy wmiéy~.
„scach podleglych im , stargawszy эту
,',Cze karnoáci, rzucai sie zkrwawém
,',okrucieństwem , isro a zzazarta zaia~
,',dloéciqfna trzode rozproszona: inne-`
„go pragnienia nie czuia tylko napa
,',wac sie krwia roztoczona z popodrzy
„nanych chrztonów trzody„ _
­Lecz trudno zaszczepio galazkç
Jodlowa wpień Oliwkowy.. Mieszek
upatrywal inne vvazniéyszepow-ody­
téy gorliwoéci Biskupa „ iakoby nie
„z poboznosci ale zniechçci wy ady
„на. Naymniéysze mowil dotc niç
„cie rany sprawuie bol iswierzbia;
„czke„ usadzil sie zatém pomsció sie
na Bisku ie iinnych Panach! a mia
nowicie iskupa штаб taiemnie na
 ‚129
тудгшпйщйппусь na rgardle, czescia
Ddci ciem którego czlonka ukara'c. '
. -ecz nietrzeba zastavviaé sieci
yvoczaoh skrzydlalego. Biskup do“
éwiadczon przezornoscia, zamachy, te
nietylko 03 siebie odw'rócil , ale idruf
gich ostróinoéci nauczyl. Zatém Pier'
wsi w Kraiu Panowie i Radni Moin'
wie, naradzaiac sieostróizni'e i taiemriie
po miçdzy soba, oêwiadczyli ze „chan“
„ba iest sluîebnictwo dla wolny ch lu
„dzil nieznoánym ucisk tak wielu nie'
'szczçéliw'oéci l„ Решен nayznakomit
' szy z porniçdîy t ch zacnych Panów
mowil „L Nie ale o z tad zn'ayduie
„siel nayszlachetniéyszy po miçdzy' 0
„woco-rodnerni drzewami pien Oley'
„kowy (balsamowy) nayprzyiemniéy
„rozkrzewiony roz oi лета gal zia'
„та, Wmiléy czerstwosci z'a'wsze Wi
„тару, którego wonnoéó Iubo nay-'
„przyiemniéysza nie Wszystkim zna
„na ! (Hazimierz którego wielkie рту—
„mioty nie tayne Wam sa iak mnie- y
„mam) nasyoona Cukrowa Slodycza,
„tlumiqca swoirn zapachern wszelkiê
„Wonnoéci Pod iego cieniem trze-­
„ha nam odetchnaó wolném Powie“
„trzem , a Oleykiem z niego sai'czaczym
9
150'
„namasz'czaó rany nasze ‚ aìehyêmy па-"
„brznlialoéó ich skut-eoznie трещин
„Inaczéy przypovvieâó owa Syna Ge
„deonowego do nas sto~owaó sie be@
„dzieg powiada on ze Drzewa cheap
,nkìedyá obraó sobìe мола, namawialy
„do tego drzewa Figovve,Winne 5011
„ите, gdy te wynnówily sie, ohrano­
„Наши (Uset) Królem, któren zaiq
„Wszy sie ognìem, wszystkie prawle
_„drzewa popahL,
Przekonàli sie wszyscy, i czçêoìq
.z przychìlnoáci do Hazimìerza, сифон;
домой pozyskania wolnoâci, wszyscy
`Go zapragneli; iudali sie do niego pro
szqc biagaiqo „д aìeby rzyì'laymniéy
„z milosierdzia przyohy ió sie гашу-1,
„do ich proéby,j ehoc'by go гниет; do
„stoynoäó Pauuiqcego wwle riiewabila',
„i choéby Panowania тертую}, ie
„by go przynaymniéy îlitoéoi nie od
„rzuoaî„( hazimierz trzymal ìuz w te
dy.Państwo àandomìrskìe, które po
smierci Hen'ryka Brata swego bezpo~
tomnie zmarlego odziedzi'czyl)
Odpowiedzial K а z i m i e r z „
„Ponawiaoie dzieiay dawniéysze па—
„gabywanie mnie w podobnéy okoli»
„cznoéciz niemogliéoießlbowíem tak
 15h
„'prçdko zabaczyc', ze mnie Pierwsi
„z Panow `Паха i Swiçtoslaw, ba pra
„wìe wszyscy poniewolnie do nay
„wyzszego- Panowania ciagneli, aze
;,by`m cnotliwego Brata Boleslawa wy­_
„gnal, i'niegodziwém przywlaszcze
„niem obial Panowanie: lecz zwiazki
„milosci B ra te r s kié у przelozylem
„wtedy nad chuo Panowania: bo kto
„Brata nienawidzi sam sie zabiia: kto
„ser-ce Braterskie wyrzuca z siebie,
„wlasne wnetrznoéci wymiota: Jezeli
„w tedy mlodym Chlopcem bedac, ob
„mylem nogi moie W zdroiu niewin
„noéci, iakze teraz moge broczyo ie
„krwiaz Braterska? wystçpki samoboy
„stwa Wmoiéy osobie, Bratabóystwa
„wBracie , choboystwa vv Bratoboy
„зиме, obmierzlemi sa stopniami do
„Panowania l .lakze ia-` man1 powsta
‚‚ wao 11a zgubç tego, któren mnìe z ozu
„losciaL wiçcéy niz Rodzicielska wy
„chowal9 ktorego mocniéy niz z Sy
„nowskim uszanowaniem zawsze czci
„lem! chańba iest kierow'aó sie niego
„dziwemi spiskami! _ '
Panowie mowili potém znalega
niem „Prawda Nayiaéniéyszy Xiaze ,
„ze-nalezalo wtedy szanowao Сноп;
‚ 9*
152
„Boleslawa , albowiem Zadnego slu
„~znego_pow_odu (Prócz WrzaWy, ро—
„rywczey mechçci) niebyloprzeci
„wko Niemu, lecz dzisiay inna okoli
„cznosó zmienia sklad rzeczy: Osta
„tnia nievvola gniecie nas wszystkirh,
„i iezeli nas litosc' Twoia niewesprze,
„zginelismyl niemamy innego sposo
„bu ­dzwigania sie! '

Przelerlwie dal sie Kazimierz na

klonió natrçtném naléganiem prosza
cych, i namowami Przyiaclôl: przy
byl do Krakowa z nielicznym Orsza
kiem , zeby sie niezda“ alo gwalto
Wnym raczéy zaiazdem, niieli przy
naglaiacym Obywaleli wezwaniem.
Zniewy owiedziana radoácial zastçpu
ia mu rogç liczne Orszaki, sciagaiac
sie ze wszech stron uzbroione Pulki:
Wszyscy wykrzykuia radoénie, Winszu
ia sobie nawzaiem,i oglaszaia ie „W y
„bawiciel zstapil„! wsz-elkiego этапа
Ьш! poklony biie , Znakomitsi czeéé
nddaiq..
——.--—

Kazimie'rz II.
 155
HAZ'IMIEHZ II.

Bramy Miasta Krakowa. naymm

cniéyszemi obwar-owanego twierdza
mi otwa'vly sie dla Nayiaániéyszego
Xiaciçoìa Kazimierza.l ustqpiïa z Zam»
ku Zaloga. ktŕm'aL Mieszek таит! byl
dla obron M-iasta: unizyli sie wszy
soy u p_oY nóika J'ego pokornìe: po.
wszechnq iïsyozliwoá'oial папашу zustal
za Pan-a! `
Lecz тещи sie. тут Мй е sz-ek
Naywielkomyélniéyszy Xiqze! ivv tym
samym vzasie, gdy wszyscy wykony
wali Kazimierzo wi przysìçgç (obowiq
zuiqc sigpoéwiçoaó dla niego. zycie
w kazdym czasie- i zdarzenìu) wzywal
Веду wiernoâci pr'zycyblnoáciI i pomo
`oy Stronników swoioh, lecz zapózno:
wlaénì nawet Panowìe Jego_(52) одра—
èli', a do Kazimìerza przystali: 'mie
dzy kgó'remil Otto Syn pierworodny
lßlayzawziçtszym.y stal sie Оуеа. nieprzy
iacielem , ( któremÀ
lìodufwykorzenió Szozep, iï'od
Vusilowal wlasnego.
wla
snym dachem ogień po_dklada ) azeby
Macoszynyoh Synów (którym. Mie.

(52) Panowie Wielkopolscy.

î154
szek nast'epstwo po. sobie przyrzekl)
odsadzio. '
Opusczony raczéy od wszyatkich
~Mieszek , nizeli Orezem Brata wyparf
xty, ustapil ztrzema Synami z cho vvi­.
zny i Panowania, osiadl W iedném,
pograniczném Miasteczku. Ogrom
`nieszczçso zwalil sie` пай ze wszech
stron! Boleslaw Ziçé, Nayzacniéyszy
Pan! wygnany z Krolestwa Czeskiego;
drugi Ziço X'iaze Saski i Bawarski ze
Wszad od nieprzy'iaeiol sciéniony: slo~l
„wem wszyscy od których 'mogl sie
spodziewaó pociechy,_sami w tak дичь
townéy z_naydowali sie potrzebie, ze
`m11 zadnéy pomocy dao nie mogli-._
Wszyscy Siarostowie Nadmorscy nie-Y
-tylko iwylamali sie z posluszeństwa,
:ale bron nawet przeciwko niemu por4
dniesli! ‚
'Gdy wszyscy pod vPanmzvanie Ka»h
`szim-ierza
Miasteczkaubiegali sie, otwarly­
Wszystkie Miasta Ziemie
sie dla
:niego , Sama Seleucyańska ziemia z'da-A
Wala sie byó nieposluszna, w ktoréy
Mieszek Wladyslawow-icz _(wygnawszy
u.Brata X iaz ecia Boleslawayprzywlaf.
szczyl sobìe Panowanie. Odebral m11
la Kazimierz», 111130 2 niemalf'l truan
 ‘ 155
scia i Boleslawowi powróoil; ­wszela-.
ko i Mieszka (którego rzeskoêé podo
bala mu sie) obdarzyl, i nadal mu
niektóre miasta: Врата `lrh Konrada
‘Zwierzchnikiem Marchii Glogowskiéy
postanowil, ~
Ottona ( Syna Mieszkowego) Xie
stwem Poznańskiém zas/.cyoil.~
Leszkowi Synowi Boleslawa Iie
dzierzawego potwierdzil_ dzierzawg
Ziem odkazan ch testan'ierltem .Oy/co,
wskim (albowlem umieraiac Bnleslavv­
Kçdzierzawy, zapisal Leszkowi Syno
wi swemu Ziemie Mazowiecka 11111
iawska, ztym Warunkiem, Ze wprzyj
padku zeyscia iego bezpotomnie , dziel
nica ta Kazimier-zowi dostaó sie mia
За) Орйейе; Leszka iako maloletnego,
Syronowi Rzadzcy tych Ziemió W, Me
àowi cnotliwemu, poruczyl'.
. Sambora Synowca Syronowego,
-deańskiéy Marchii przeloiyl, a vv
Nadmorskich Ziemiach nieiakiego Bo
guslawa czyli Teodora Xiazçciem po
_stanowil.
Gnieznieńska Ziemiç (która iest
gniazdem ­Lechitów ) z przyleglemi
Miasteczkami wcielil do vi lasnego Kro
leátwa: przylaczyl takie do niego nie
 156
Юбка Ziemîe Ruskìe , mîanowîcîe Í`­’1‘ze«.4
myslkaL zprzyleglemi Miaitami, Xiç-.
etwo Wlodzimìrskìe woahá'ci swoìéy,
Brzeácìe ze wszystkìemì Ziemì'ami ,
Drohiczyn ze wszystkiemi mieszkań:
Cami.
Туш 5р050Ьет Kazimìerz stal sie
Jedyno wladzoaì caléy Lechìì: spadïy na;
Niego samegvo wszystkie cztery dzìel
nice, które Bracia 1ng штаммы,
Boleslaw., Mieszek i Henryk dzìeráyìî.,
iako to. niegdyáûycíeo przepovviedzialÍ
mówiqc o czte'rech, strumienifaoh ozwo
ro Państw oznaozaó maiaccych: albo
Wiem cztery strumienie znaczyly czwo~
I_'o Paústw 5 zloty statek, Kazimìerza;
a zljòdlo, wonnoâoi, Cnotylego znamio
попаду. '
Kazimierz stargaî wìçzy niewoli'?
pozrzucal Замша uoiqzliwe!~ Pobory
zniosl, Cia uchylil, cie'lary nie moe
wie uvlzyl ale zupelnìe шлюз}, tuâziez
obroki ijpodwody „каш. Istnialo
albowiem w tym Narodzie iakoweé sta»
roáwiockiîe Prawo, “Хаджа: zwyczaiu
utwierdzono , ze kaìden Moi/,uy флот».
no lrzeieìdzaliqoy, шлет иЬоцйетн
Luïowi nie tylko Slomç, Siano i` Sno
py,­ ale ~nawefì oábìíaiqc bpìchlerzed
 157
Chaty, Zboze na obrokì i zdeptanie.
Drugie bylo naduzycie podobniez za,
dawnione iniegodziwe to iest, po.
winnoso wszelkaL , by naymniéysza
poselkç', Moznych natychmiast od
stawiaé: sludzy .Ich przesiadaiac sie
z kolasy na kolase ubogiego ludu., iak
nayspieszniéy po kilka t Tsiçcy staiow
na godzinç pedzili. Poflwody takowe
Wielkim byly uciskiem ludu, albo
wiem nickt-ore konie zrywaly sie, nie
ktore zdyclialy, niektore strudzone
nieodzo-wnie przepadaly. Bylo i trze
cie naygorsze wydzierstwo zastarzale
zwyczaiem, a przez Panow Walto­'
wnie przywlaszczone , ze mai ate umie«
raiatcych Bisk'upów rozhoyniczym nie
iako syiosobem rozrywali , lub na skarb
ìospo ity zabierano. _Sprawìedliwy
iaze zabronil napotém takowych
bezprawiow, i kazal zapowiedzia kla
tw obostrzyc.
Zasiedli wiçc Osmiu Poboznych
Biskupow,
glyoh w Prawach
, mianowicie Swiçtych
Zbislaw' bie-A
A_rcybi-À
skup Gnieznieński , (5.5) Gethto Biskup
(55) мы; zgoda ipoiednanie miçdzy Kazimie
rzeln iMieszkiem ‚ (októre'y bedzie nize'y)
­ ”пробке
158
lirakowski (Cherubin ромашка (54)
Zyroslaw Wroclawski, Omulf linia
'wskì, Lu us Plorki, Konrad Pomor
ski, Gau enty Lubuski: (albowiem
liczba Oémiorka pierwszym iest wy
adkiem kubicznyrn b'olidum zdwoy
Ей rozmnoionym , i tylez Biogosla
wieństw BOSHICH (55) liczemy.
Tamto oznacza ze ustawy powinny
bydz trwale, drugìe ze zarhowuiacy
One boda Blogoslawionemi.)
Uchwalono wiçc iednorn_ys'lnz°e.l

I. Kto Ubogiemu' zabierze zboie

gwaltem lub iakimkolwlek sposobem,
czyli rozkaie zabraó, wykletym маме:

П. Kto zaymie'lub rozkaìe zaiaó

ezyiekolwiek bydle na podwodç dla
poslańca, wykletym bedzie ! wyiawszy
zn poêrednictwem Piotra II. Arcybiskupa
Gnieznieńskiego uczyníona , póznióy po tych
Statutach nastapila , Zbislaw któren po Pio
trze Il. byl Arcybiskupem, niemógl wte'm
Zgromadzeniu zasiadaé , chyba iako Namie
stnik lego. _ ~ _ .
(54) W llçkopiámie opuszczony.
1(55) Oémioro входящем“ podlug `S. Mateu».
на wKatechizmie.
 1.59
jeden tylko przypadek,> gdyby która
Zîemia zagx‘ozona byla naiazdem nie
przyiacielskim: albowiem niedzieie sie
.nikomu krzywda, ratuiqc iak moin@
(,)yozyznç` `

III. Ktohy манить! maiqtek шпаге

lego Bisku va , lub zabraó rozkazal,
fluidi Pan, 'aldi ìaka inna Znakomità
.Osoba, ozyli Urzçdnik; wyklçtym be?
.dzie v( mniemam ze ten тугой stosuie
.sie do stanu Rycerskie-go maiqoych kol
]acye Koêcioìów, którzy po émierci [Saa
„pîana maiqtfek Jego zabieraiacz)

_ IV. Ktoby ogolocone Фут sposo

>bem Benefìcium przyiql bez zwrotli
lub przynaymnìéy zapewnìenia zabra
<Ilych' rzeozy wyklçtym bçdzie! Teyze
.sa-m-éy podpada qutwie zezwalaiqcy
‚да takowaL bezboinoéó.

Wszyscy to pochwalìlì môwiqo,

_ze takowe obwarowanie Królewskich
zakazówkazdemu przyiemne. Wypra
wiono potém uroczysie Poselstwo do
`Bzymu , azeby rzeczone ustawy А о
stolskim Listem przez Alexandra П
potwierdzone na wiecznoéó zostaly.
140
Powodzilo sie wszçdzie i wszya
stko Kazimierzowil
Mieszek z naywiçksza unizonoêciat
blagal Go azeby przynaymniéy do
dzielnicychowskiéy mogl bydz przy».
wr'oconym „ Znoêniéy mo wil, iarzmo
„domowe dzwigao, n'izelì vv smutnéng
„wygnaniu usìchao! bespìeczniéy i
„przystoyniéy yo utrzymywanym od
„wdzìçcznych Synowcow, nizeli ota
„czao sie chytrymi zdraycami !~„ szcze
golnié'y niedolçznoáo zgrzybialéy staf
roâci swoiéy, zaloê-ne. narzekania Sy
nowéy, rospacz Wnuczek, lzy nie»
ustanne Wnukow wystawial„ raczéy
„by ich mowil mieczem poécinao niz
„glodem zamorzyc!„ prosil Kazimie
ша Zeby sobie wspomnieé' raczyl„
„z iakaL slodycza iczuloscia pielegno
„wal dzieciństwolego: ziakiém stara
„niem i przywiazaniem wyohowywal
„Go w mlodosci!
„Wyznaiç (rzecze Kazimierz) ini;
„gdy tego niezaprzeczç ze obowiazany
„iestem wiecznie, dobrodziéystwami
,_,Brata i Bratowéy!v zadanie ich slug
„szne: prosza¢ tylko o wrooenie dziel
„nicy chzystéy„ ­

\
 141
‚ Na te slows` gwar, bunt zgielk,hu­
knal miçdzy Panami„ Oto'ì. masz krzy
„kria, czegosmy sie mierzili! Kruk
„Krukowi rzadko oko wydziobiezßrat
„Brata rzadko zupelnie zgnçbi. Ones
„tu idzie! zamach na nas oczywisty:
„Powrot tegoXiazçoia bçdzie zguba,
„ilaszal nie zanìedba On w upatrzonym
„czasie poméció sie upokorzenia swo
‚ „11:50. Próino wycinasz oset ieieli
„zostawìasz mu korzeniel koniecznie
„trzeba ie 1zy pniu w nisczyó!
Pomiar ovvawszy azimierz ie
grom niebespìeoznéy burzy przeoi- _
wko niemu byl wymierzonym oswiad
çzyl „ ie to nie dla przywróceniaBra
„ta powiedzial, ale tylko dla porozu
„mienia ich sposobu myélenia, i ie
„stateczna Joh przychylnoáó bardzo mu
’imitan ‘ .
Potém udal sieMieszek do Fryde
ryka Cesarza o pómoc, dzie nic nie
wskorawszy inaczéy so ie poradzil.
_W ydal iedne z Córek za ione pewne
wu zdawnych
vt'ybieraliI Podskarbiów
pobory swoich
w Pomeranii , co
za
którego staranicm otrzymawszy sprzy
ianie i przyohylnosé Pomorzan (Iubo
bez powrotu posluszeństwa) émieléy
 mi
podstqpìl z niektôremi zbroynemi poil
Stolicç Gnìezno wnocy: nazaiutrz rai
niutenko uderz I dobyl i „тем z'w уз
039204: wszystkle takze Miasteczka do
(ìzìelnicy swoié nalezqoe (w рогожи
mieniu zKazimrerzem taiemnie Sobie
sprzyiaîqeym) odzyskaï. l -
Minorum accessu spes maiorum,
Saepe conci itur, podobniez przyszla:
туй Mieszíowi odz skania nayvvyì~
Szego Panowania, i d ugo oto walczyï
z Kazimìerzem slownie lub orçzemwle
maiqc slabe sily, wìçoéy wyrabial sie
y. przem Нет" ichytroéciq nizeli broniaz;l
’ G y Kazimierz dobywal Brzeéoia,
Miasta nayobronniéyszego ВпэМеБщ‘
przybiegl ieden ze skorochodów to iest,
goniec, nie tak przestrzega'igc o zbli-­
zaniu sig Nieprzyiaciela, ale' paleem
wskazuie stoiape prawie iuz nad kar->
kìem lìczne iego Hufce. Byl toWsze
'Wold Xiqze Belzki zPanami Wlodzil
mierskìemi , ze znakomìtszemì Gallioy-­
anami, zwybranemì zaoiqznemi Huf?,
Cami i tysiqcami Partówà Äazimierz
kazal natychmiast zatrqbió do boìu,
pochwycil 0133 ‚ dosiadl dzielnego ko
ńia, i lubo oysko iego ieszcze sig
nìezebralo bylo, ruszyi émìalodi, nie-1
 145
ustrasz'ony przeciwko niespodzianym
nieprzyiaciolom. `
Niepoiçta smialoéo! z orszakiem
hardzo szczuplym, (bo Woysko ie
szcze prawie niewiedzialo mtém) sam
prawie wazyl sie uderzyó na nw las
sterczacych wlóczni, na znaki Barba
rzyńskich tarczy, na sklivvo zbroiow,
na uszykowane llulki, na tysiace nie
przyiaciol! zgromiwszy iak piorun
czolowyI szyk, osczepy zelazne kruszy,
odcina mieczem, sciele ni'eprzyiaciól
iak tram-çi zdarzeniem niemniéy pra
wdziwém iak zadumiewaiacém, nie na
Iiazimierza nawal dzielnych Rycerzy
naciera, nie .lego szyki szable nie
przyiacielskie naiezone lamia, rzçsi
ste strzaly raza, nie Onego sila pote-A
znych przezwycjçza z ale Hazirnierz
z piorunowym gromem przelatuie szy
ki nieprzyiacielskie: ani zw'yciçzony,
ani zm-ordovvany zwyciçzaniem ie
dnych zamachy odcina, drugìch odbi-j
ia, ilonych samych przywala iak ska
la któréy runienie tlumi hok balwa
now morskich, i zuchwalosó. rozboyni i
kow.
Vincitconflictu lapis ollarn quae cadit icta,
Petra stat invicta Feriens ferìt ,
Olla quae «um rupe gern praeiía testi parie.
144
Gdy Wieêé ‘gruchnela'o boiu nie
bespiecznym, Rycerstwo Iiazimierza
pospieszaiaL iedni za drugiemi oplaku
цс iako by ini zgale gwiazde slawy
swoiéy: lecz postrzeglszy znaki zwy
ciezkie orla, przedzierali sie pl'zez sto-l
sy trupów zpowitaniem, te'm wie
céy ceniac zwycieztwo , im slawniéy
szy 'I'ryumf Pana ‘swego widzieli!
z wielu tysiçc'y nieprzyiaciól iednych
miecz niesyty pozarl, innych nurty
ты pochlonely, reszte zebrzacych
ulaskawienia wskazal Zwyciçzca na
niewolq. Sam tylko Xiaze ich szybß
koiciai nog swoich wybiegal sie.
Dostawszy Miasta i otrzymawszy
zwyciçstwo przywróoil na Państwo
Syna Siostry swoiéy pierworodnego,
Erzez podstçp Braterski wyzutego,
tóren wkrótce .trucizna od swoich
zgladzony zos'tal.
Państwo Zbieglego ( Wszebolda
Xiazçcia Belzkiego) wypuscil Roma
nowi Xiaiçciu W lodzimierskiemu z o
bowiazkiem sluzenia, którego nawet
za wielkie .lego zaslu i z choynosci
swoiéy Królestwem Gal icyi zasczycil,
skaza'wszy na wygnauie Wlodzimie
rza liróla tamecznego.
 145
Teh udal sie do vB'eli Królá Pan
honów to iest Wçgìerskiego z proéhq
àzeby mu pomagal do powrotu. Na
tychmiast Krôl nie tak z litoéci nad
wygnańcem iak z zaldzy Królestwa Je
go , wygnal znowu Krola nowego , (Во
mana) Państwo ‘opanowah iwlasnego
Synà osadzil’. Azeby mu zaé “10621—
mierz nieprzeszkadzal, zwiqzal go i
латыша} w wiçzieniu: lecz ten ища
wszy sobie darami dozorców Wiezxe-`
nia umknaLl t'aiemnie. _
Po nieiakim Czasie Wlodzimierz ,
pobudzońy iakowqê zuchwaloéciq,
wpadl z В ozboynikami w granice Рай
stwa Kazimierzowego, porwal zacné
Bialoglo'wy i zaslal w nayodlegleysze
Barbarzyńoów Kraie. Zamllczç gwal
ty Panien niedoroslych nawet niektó
rych! zchańbienie v'vstyduv Mezatek!
zesromocenie Przybytków BOńHICH! »
Slug Jego wpoáród obrzqdku w Szaty
Poéwiçoone przybranych od (Пишу
wywleczonyoh! nieuozczenie uroczy
stoêci dnia Swi'çtego, ha Uszanowanie
Saméy HROLO WY .Nieba nie
przyzwoicie ubliione, gdy iakoby na
'wzgardç JEY w sam Dzień Swiety
W Niebowziçcia, Swiçtokradzka
1o
‘ 146
bezbozn'nso na tak przekleta odwazyla
sie zbrodnìa!
Kazimierz wskazal na wygnanie
Dowodzcç téy zbrodni, Lecz nie sa
nnéy téy tylko nielaski powinien byl
lek ao ~sie uchybi-wszy Maiestatowi .le
go tak zuchwalym postçpkiern! wszak
ze gdy sie uda-l z pokora do Tego nay
lagodniéyszegoBostwa, udalo mu sie
nadspodziewanie pozyskac' przebacze
nie: inietylkn przebaczenie wystçpku
otrzymal , ale nawet laskç idobro
dziéystwo Téy Naywyzszéy wyroczni
znalazl, albowiem wyslany od .lego
Nayiaéniéyszy Mci Slawn ow Miko-_
lay Palatyn, Krolewicza çgierskiego
wypçdziwszy (со wszystkirn wsoho
dnim Narodorn zdawalo sie` bydz
niepodobnym do wykonania ) Panno
now ze Wszystkiem Woyskiem z Or
~szakiem iwladzami dzielnie wypçdzil,
a Wlodzimierza na Krolestwo ризу
wrocil. ‚
Sie menus huius eadem vulnus opemgue шт _'.

Przerazilo to strachem wszystkie

wschodnie Выгоду ze na skinienie Ka
zimierza bardziéy niz draai-ge Iistki
 1 47
trzeêli sie. Lecz'Panowie Polscy nie
zmiernie sie pogniewali na Kazimierza
ie Królestwo G'allicyi oddano Wlodzi
mierzowi, i' nieskarano go za tak wiel
ka obelge iniegodziwoéc' Polsce Wy
rzadzona: uknowali przeto spisek prze
ciwko Kazimierzowi môwlac sobie’„
„Slawa Lechitów przycmiona zostala
„przywróceniem Gallicyi _ Тети zlo
„czyńcy, którego raczéy na szubieni
„ce nizeli na Królestwo Wywyzszyó
„nalezalof oraz stargawszy przeto
„zwiazki przymierza z Krolem Pan
„nonow wystawiono Królestwo na
„niebespieczeństwo ! ‚ , niemogac zas
postçpowaó przeciwko niemu otwar
cie , umyslili dzialaólàiodstçpnìe.
W ore kiedy azimierz zatru
dniony iiyl daleka wyprazva, rozglo
sìli ze zostal zabitym, zmysliwszy oko
licznoéci smierci lego. Wyprawili
przeto Poslow do Mieszka zapraszaiac
go, i podmawiaiac zeby iak nayry
chléy przyspieszal:któren skoro przy
byl, dokonano niepoczciwa zdradç,
wydano mu Miasto Krakow. Zmie
niono Zwierzehnosci, Urzçdy, Stero
stów, 'Sçdziòw dostoynych, Radzców,
Szanownych Senatorów, slowem wszy
\ 10*
148
stkìe “даёте qudowe przywïasczyly'
sobie yte Potwory zmiennioze, sam tyl
ko B is k u р Hrakowski, zacny Репка
opieraï sie, Iubo bezskutecznie !
Leoz W poéród téy burzliwéy
chmury, Gwiazda któraL mienili `bydz
zgaeìq swìçîniéy zaiaâniala! Kazîmierz
przybrawszy dwa Orly Wschodnìe t0
iest Xiqzqt Romana i Brata .lego , roz
pçdzìï te zarìoczne беру, i niewier
ne odstraszyî kruki. Mieszek роду—
szawszy ze' Kazìmierz ozyl' ,I a nawet
z-Pmmanem Xi q i e o i e m WIodzimir
sk'ìmi Wezewlodowiozem PanemBrze
skim nadchodzil, uciekl i z stronni
kami swemi nocnq рога‘. Kazimierz
ode-tqu êmialo pod Krakówi w iedney
c'hwilì oblegl i odebraf.
Jeden z ch'alastry obozowéy, wybieglf
szy lekkomyélnìe zpomiçdzy oblegaiaf
(гусь ‚ przeskoczyl rów,vprzeszed& wal
ipodeunaîwsy sie do шиш wzniosî dy
miqoq si'ç glównial ìako by sie Mìab'to
palilîo." rozlegl’ sie straszny krzyk `stra-
zów obwoluiqc'ych ze miasto gore!
Mieszczanie щипает iiakoby pioru
nem porazeni iedni skakaiegc z murów
ucìekali do oblegaigoyoh , drudzy осто—
rzywszy bràmy dobrowolme sie pod»
 149
dali. Dowodzcç spisku na pol zywe
go wywleczono. zKoécìola, gdzie sie
byl zohronil , idrapieznym Orlom
oddano: wktorych szponach iak l\o­A
gut wyprowadzony byl na wygnanie
zaraz na Bus“, a potém do Pannonii.
Udebrawszy Kazimierz Slolicç i
Miasteczka opanowane przez Mieszka,
Wypuêcil z nieWoli. Synowca poy ma
nego , z lioznym-woyskiem izywnoáciq
opatrzywszy odeslal Bratu iako szcze-­
golniéyszy прогиб-пей. Odzyskawszy
zaá Panowanie uwolnìl zdrowo wszy
stkich ohwinionych: co Mieszka tak zo­.
bowiazalo, ze 0d tadI puécivvszy w zapo
mnienie wszystkie urazy, W szczeréy
z-yl zBratem przy'iazni. Tegok zaê po
iednania powodkiem araczéy zl туш
lańcuchem b l ow posrednik Piotr»,
Arcybìskuî nieznieński, Swiecznik
(56)wszyst ` ich onot l' zbior (57 madre
êci! znakomity rozumem i przyiemne-i
mi obyczaiami. (58).
(56) Septens omnium virtutum.' Septens mniemani
przenoénia 0d swiecznika Candelabrum K0
áciola .lerozolimskiego Sii-dmlo-ramiennego.
(57) Sapienziae quadratus индивид Quadrante
Gl dki wyprawiony linups/ei. ‚
(58) Poniewaz thr I_l Arcybiskup Gnieznieński
150
Patrzal na to Winoenty Kadlubo
Wicz Biskup Krakowski , ktairen to
opisal, a wiemy iak iest wierne éwia
dectwo `lego! (59)
_ Ра1аъуп wyzéy Wspnmniany, to
iest Starosta Mikolay, z Pelka Bisku
рет Krakowskim, odnowili dawne
przymierze z К r ó l e m Pannonii ,
podlug postanowienia niegdys SS. Me
iów : mianowicie _ Blogos awionego
Króla SzczEPANA i Nayswiçtszego Pa
trona Polski AD А LB En'ra „ utrzymy
„waó Wzaiemna przyiazń miedzy obie
„ma Królestwami: woiowaó wspólnie
„nieprzyiaciol oboiéy strony: dobrego
„powodzenia uiywac' iarówno, a we
„zlym razie wspieraó sie nie-rozdzìel
Mule-11

шпаг} В. 1282, anastçpuiace okolicznoíci

bezposirednio prawie poprzedzaia smieré Ka
zimierza ll, zdaie sie bydŕ. kilkunasto letnia
Przërwa w dzieíach Kazimierza po zgodzie
z Mieszkiem, za poárednictwem Piotra, do
êmierci lego. .
(5g) Pierwsza i iedyne wspomnienie w tém шаек
Historyi Wincentego
Gdańskie'y Kadlubka:
t0A mieysce „vidit w Edycyi
enim Vincentiua
„Kadlubkonia„ odmiennie znayduie sie scrip
Sit Chronícam hane Vincentius Carllubkonia
czçstokroé nietrzeba wiçcéy do wprowadze
nia w Итог-уз; lakowéy omelki lub bladu. ’i
 151
.Ustalony w swoiém Królestwie,
zaufany w przyiaciolach Kazimierz,
wkroczyl z wielkq potçga w Kray Ge
tów. Znçkawssy poblìzszych i Zawo
îowawszy, z wielka trudn»y scia ро lì
cznych bniach wezbral sie s11`nìéy
przeciwko srogim dotqd nieuiarzmjo
Пут, niczyim orçzem ani usilowaà
niem nieugietym, Pollexianom..
Pollexianïe iest Пат-од Getów сгу—
li Prusaków nayzuchvvalszy, i nad na у.
dziksze Zwierzçta srnzszy! dla nie»
zmiernychdpusczy i bagnistycb {пе
sawislc nie ostçpny: koczowiska Ich
‘woysko Kazimierzá
orçza wyrl bywali , czçêcia
czçécia ostrzem
ognìem
` Wypalali. idzqc Panowie ich i Star
szyzna, oaly rawie Kray w реп-щупе;
obrocony, pa i donog Kazimierza ze
brzac z nayglçbszat pokoraÁ ocalenia
siebie, isczactkófw oyczyzny! sklonilo .
si do milosierdzia nad nieszczçéliwe
'zapewniwszy
m1 soglie
litoéciwe Na od nich poslugi
iaániéyszego Seroe, ~ii
daniny, odwrócil do domu z Tryum
fem', widzac zaê woysko swoie stru
Idzone , lubo Sam niezmordowany, ро—
`zvvolil im na czas. spoczynku.
 152
Kazimierz maiac zwyczay swiçcio
dni uroczyste, caly dzień Swiçta S.
Floryana straw-iwszy na sluzbie ВО
ZEY wmodlitwie idobrycb uczynf
kach, sprawìl nazaiutrz wielka uczte
dla Panow, Pizadzcow i znakomitych
Osob w Krolestwie; przy ktoréy bar
dzo wesolo pocieszali sie (60) „nay
„przod; zwyciestwa wszçdzie i, nad
„wszystkiemi nieprzyiaciolmi! powto
„re zdrowie Xiazecia po trudach tak
„niebes iecznych! po trzecie niewzruç
„szone espieczeństwo wlasne i Przy
„iacioll poczwarte naypomyêlniéysze
„powodzenie maiatku i zdrowia !„mi_
la wesoloéó Nayiaéniéyszego Xiçcia
przysparzala powszechnéy radoâci, i
prze elniala pociecha rozochoczone u_- ­
туз y.
. Lecz Przebóg tak piçknal chwilç.,
wpoérod okrzykow obiiaiacych sie o
lïiebiosa , nagla b_urza zawiçhrzylali
nastapilsmutek po naywiçkszéy we

(58) Kadluhek mowi , suggerunt illismulta super

aepulas letitiam„ Baszko „ qui inter ерши;
bona et multa Letitia exhilarati plurima invif.
cem спагетти ‚‚ z tych wyrazow moze sie
_zdaw ó. ze popiiali na przemian шагом;
czyli ‘ansty nastepuiace.
 155
solosci! dzwiçk lutniLechitòw zamie
nil sie w ieki! gdy iedyna i nayswi -
tniéysza G wia z da chzyzny zgasla
z Hazimierzem! spelniaiac maly kufe
lek , i czyniac niektóre zapytania Bi
skupom o dusznym zbawieniu, padl
trupem: niewiadomo czy z chorohy czy
z trucizny.
Po zachodzie takowego Slońca, o
kryla Ziemiç pamroka: a Ludy Ogarne
ly ciemnoáci ! kazdego kogo tylko
wieáó o tak wielkiém nieszczçáciu d0
szla, ciçiki smutek wskrós przeniknal!

; LESZEEV.
Po. zgonie Kazirnierza wsczelo sie
wielkie zamieszanie itrwoga pomiç'
(lzy odurzonemì .Iedni
nieszczç'sciem. tak niespodziewaném
Iodchodzili od
zmyslow; drudzy iakoby piorunem
poraieni: niektórzy Panowie stanell
Wryci iak posagi bez duszy: inni za
lewali sie lez strumieniami: niektôre
Paniei Penny krwawily sie Wlasnemi
Eaznokciami: niektórzy rozbiiali so
ie glowyraz'em
radzibyA o posagi: slowem wszyscy
zlîazimierzem umic
154
raó! lubo znalezli sie,| iTacy со w игу
cbwili przemyáliwali w duchu iakoby
Panôw iStarszyznç na swoia strong
naklonié, i osierocone Par'htwo posiasîé'.
lecz zawiedli siç na swoich nadziei
iach! ‘
Po odprawionym nayuroozyéciéy
Rngrzebie, Pelka szanowny Biskup
rakowski, porozumiawszy sie zPa-..
nami wprzód o Пятеро? Panowania,
zwolal Wszystkìch na Seym, i mówil„
„Chwalebny iest zal Panowie! lecz.
„zbytek zalu naganny` 'Czemuz pro;
„szç roie pszczól rozpraszaia sie;­ cze
„siokroó i niszczeiq? bo nieumieia al
„bo niechcq v'vybraö nastepcy zmarléy
„Królowyn Lubo zdaie sie iakoby Ka-V
„zimierz umarl , niemógl iednakze zga
„snaó w Potomkach swoich. Latoroêl
„wypuszczaiaca mlodocìane rószozki
„niemoie byó uwaiana iako sucha! Poi
„zostaìa nam dwìe latoroále Oliwne i
„dwie gwiazdy: Leszek i Konrad Sy
„nowie Kazimierza lubo niedoroêli i
„maloletnì : Star.~zego powinniêmy
„chowskq godnoécia zasozycìó!
Na te slowa rozlegl sie pod Nie
biosa radoêny okrzyk Vivat! wolaìal
Vivat Xiaze Leszek naz-wany Bialy!
 ' ' 155
Vivat in aeternum! Radoáciai taz wszy
soy pocieszeni i rozweselem zostali ,
iakoby dopiero zadnego smutku 206—
niesionéy straty nieuozuli. Odezv-a
lo sie Wnich tyle czuloéci miloéci i
rzychilnosci ku maloletnim , ze prze
sladowanìe, nienawisó, miecz, nçdza
i zadna gwaltowna okolicznos'o od bo
ku ich плаще, albo od uslug ,oder
wao niezdolalyby. .
Dowie-'lziawszy sie о tém Mieszek
stary, Stryi maloletnich zmieszal sie:
uniesiony gniewem i .zalem adl na
ziemiç inarzekal„ nie nad ubllzeniem
„mnìe samemu , lecz nad przerwaniem
„porzadku pierworodztwa ubolewam!
„Dzieciorn igraé 2 dzieomi, i na kiiu
„iezdziol „ Podmawial chytrze Xiazat
вымыв i Brata iego Mieczyslawa
(W ladyslawowiczow) ina swoia stro
nçlärzeciagal: od innych takze Panow
vvl _rolestwie iza rolfranical zbieral po
si ki.
Preteritat precibus, pretio incitat et ambît
Seit bene murilogus cuius gerbona'da Iambit.

Wladyslawowicze polaczyli sie

z Mieszkiem starym , nie dla J ego
156
'miloscî, ale z checi Panowania , i za
zdroêci maloletnim. Przy których
stanal zlicznym
Roman Wo skiem Rusinów
Xiaze Wlodyzimirski, рото
dowany chwalebnérn politowaniem,
wdziçczny Wielkich dobrodziéystw.r
Kazimierza, pamietny ¿e po upadku
maloletnich na nimby sie siekiera o
parla. Bozprawily sie stro-ny, w Zie
mi Krakowskiéy ( blisko And-rzciowa
w miéyscu Maskowa od rzeki tego
naawiska rzeczonym) po miçdzy choq
inal ikrzakami. .
Conscendu'nt acies , stant hinc inde Phalanges
Ferrea stant nemora, stant pila minantia pilis, "
Quorßum queso viri? quorsum miseranda iuventus?
Nam furor est mergi velle cruore suo.
In te prona ruis! in te Tua tela resolvis!
In te luxuriat seditiosa sitis!

O Swietokradzka bezboìna iopla

kana Woyna! o dziwowiskolSyn nie
та uszanowania dla cha lchiec nie
przepuscza Synowi l Brat niewidzi Bra
ta: Wszyscy zabiiaia sie na Wzaiem.
Boleslaw Mieszkowìcz wlócznia
przeklóty polegl: Tu slawa wielu zna.
 . 157
komityoh mçìńw rhztracila' sie: 'Miei
szka starego Zolnierz prostv ranil, i
zabilby, gdyby zdìawszy Chelm nie
odkryl sie; ze iest Xialzeciem: рота—
wszy Go zolnierz przeprosil za vaoà
ia( nieuwagç, i go
zabespieczenia' z pola
od uprowadzil dla
napaêciv innyvhà
' Roman straoiwszy wiele woyska, isam
ciçzlao ranny ustapil zpola.
Mieszek dwoiaka boleéciq, to iest
stratat Syna i wlasnemi ranami (10—
tchniçty, musial powróoió do domu
ze wstydem. Matka maloletnich, nay»
rozsadniéysza Bialoglowa, przew z»
szaiqca pleó swoial madroscia w a
dzie idoáwiadczeniem w Bzadzie, o
bièla pod'lug Prawa Opiekç Malole
mich póki Stvarszy (któren niedlugo
mial dorastaó) nieprzyidzie do lat.
Polka Biskup, Mikolay Pa'latyn znie
któremi Panami Wzieli na siebie Ещё.
Виесъугшропъёу, któréy sprawowa
nie zdo uym i11aywierniéyszmerzç­
dnikom powierzyli.
Uciszylo sie па. nieiaki ‘czas i mi
ly pokóy nastal w Kraiu: тут czasem
Xiaze Leszek wzrastal w lata wrozum
о
158
i wzdychal do Oręża: a lubo dla mało
`letności niezaszczyccny ieszcze Pasem
Bycerskim , zaiaśniał iednakże iak
Słońce nad wszystkiemi X i ą ź ç t a m i
Ruskiemi.
Właśnie wtym czasie umarłWło
dzimierz Xiąże Halicki bez Potomka
Brawego, wszyscy Xiążęta Ruscy u
iegali się na wyscigi zagarnąć osie'
rocone Państwo: zpomiçdzy których
Xiąże Roman upra'szał pokornie Le-­.
„на, Aażeby przyiąwszy go za sługę
swego wiecznego , postanowił ( nie Xią
żęciem panui cym) ale Namiestnikiem
swoim w Gañicyi.
Przychylił się Leszekdo prośby
lego, i rozkazał swoim bydż w Pogoto
wiu do woyny. Zgromadza su; woy
sko, zciągaią Pułki , .rusza Oboz do
Gallicyi, lecz Xiąźçcia L е s z k a
zostawiaią w domu przy zabawkach
dziecinnych , ażeby niezdulnego ie'
szcze do woyny nienarażać na zawcze'
sne trudy. Lecz młodzieniec ze łza;
mi prawie mówił „ Wstyd mnie Pa
„nowie , że mnie B y c е rst wo moie
„штата bydź Babą! mało albowiem
 .159
„róìni sie od niewiast kto zniemi za
„wsze przestaie. Póydç zObozern nie
„iako Xiaze, ale iakoby tylko znamiç
„Xiaiçce, i choéby 2 iednyrn tylko
„Towarzyszem разъем; sie za Wami„
uradowali
zny amy-l sie wszyscy widzac'tak
leodzieńcu. n me

_ Na wstçpie wgranice Ruskie spo

tkano nieprzyiaciol licznìe iak piasku
nagromadzonych, których gdy od 0
blicza Leszka odegnano, sami tylko
G-allicyanie zaszli mu droge z uniio
noêcia: „przyrzekaia czynió wszelkie
„sluiby , zupelna podleglosó, pragnac
„i obieraiac Samego Leszka Królem
„i wybawìcielem swoim: niczego wie
„céy nie zadamy, mówili, tylko azeby
„oglos slawnego Imienia Twoiego nad
„nami unosil sie, albowiem Apychy,
„niezgody i nienawisci Panów Ziemi
„naszéy wytrzymaó nie moìemy l „
wszelako Leszek narzucil im Xiaiçcia
Romana którego oni obawiali sie iak
pioruna.
160
Ktôre'n z iakaI niewdziçczh'oêcia
'wyplacil sie potém 'za to dobrodziéyi
stwo Polakom, powie'my nizéy na swo-­
im miéyscu. (59)

(60) Tai sama obietnién znayduie sie w Historyi

Kadlubka w Knie: W. Roz 24 lecz'niema 521.
du czyli Jéy któren dotrzymal, Валке po'
wtarza takze te slowa w Kronice na kar-cie
194, lecz pinze o woynie Leszka z Встанет.
 - 161
hummmwmwä

пестик DZIEJÓW
WZIEMI HBAHOWSKIEY.f
.nn-*_*

_. Boku po Na'rodz'enìu СЕЕТ:

_STUSA
Dru Tysi (влево
ieg'o Mieszaìx Star'y Dwochsetrwgó
(któreń заша
dq llìiegl 13511 Kraków) штат-1, i 0d
щ! Leszek spokoynie_ vna'ywvgìsz'e Ра
nowanie posiadal .` Poiaj MaMOnkQ
z Busi, z któx'q splodzil Xiqz'çciaßolesla
wa wst'ydliwego i Swiegtal Salomeq.
Za tegoi Panowania RQman пау—
potçiniéyszy inqîqt Ruskìch odmó
wil XiqîçciuLeszkowi danìnyyi дёго—
madzìwszy liozne ‘Nomev Wystqpìï
~zuchwale,izwielkaL sil@ w топу! dri
Polski.y Poslyszawszy о tém Leszek
zagìqpil mu z nieliczn'érń Woyskiem
i1 Zawi'chóstu, щепу! na niego {рог
bil. Rusini którzy zwielkai zarozu-l
шаатозщ ргъуздН byli, zostawiwszy
Wielu rannych iubityoh uciekli.
11
 162
Udal sie potém Leszek do Pome
ranii iako Prawy Pan: którego vvszy
sey Panowie Nadmorscy zuszanowa
niem przyieli. Postanowiwszy Na
miestnikiem czyli Starosta Swiatopel
ka ~, moinowladnego takze Meza, i urza
dziwszy wszystko przyzwoicie powró
cil do Stolìcy Królestwa swoiego,
gdzie podzielil sie Äraiem z Konra
dem Bratem swoim mlodszym wten
s osób: Leszek iako pierworodny
-iiemiç Krakowska Sandomirska Sie-
radzka i Leczycka, posiada , Konradv
zas. iako mlodszy Mazowsze i Kuiawy
udzielnoscia dostal. -
(Konrad splodzil pote'm trzech Synów, Se?
mowita 'Boleslawa iKazimierza, którzy za ìy'wo
ta lego takowy ать miçdzy Boba umówili. Se
mowit z Boleslawem mieli wziasé Mâzowsze cale,
Kazimierzowi Kuiaw tylko ustqpié. Nad którym
ulitowal sie Stryi Leszek Xiaìe Krakowskì i do
dal mu Ziemie Leczycka i Sieradzka.
Boleslaw Konradowicz шпаг! bezpctomnie
iSwoia Czes'ó Mazowsza odkazal Kazimierzowi
Bratu. `
Semowit splodzil dwóch Synów, Konrada,
Boleslawa i Cork; Salomea: Konrad zszedl bez~
potomnie: Salomea wstapih do Zakcnu Klary:
 165
дн Bolesláw splodail­ z ,Prz'edzislawy'hitewkh 'myl
Bwíqwbliwszéy Pani, Synów dwóch Troydená iSe-.
m0wita:~ po 'które'y .s'micrci (a) sploůzil шиш
'z Siost'r'y Кг61а. Czeskiego ( bezecné'y „зиму?
która bylr триба Закоппйсое) Wankona cz'yli;­
Waclawa Syná i Corle Eufrozynç , zaálubionq Mie
szkowi z Ciemyna.v A
Kazi mierz Trzeci -Syn Konrad.'
splodzil piçciu Synów mianowicie: Leszkn któ'rh>
hlm Wladyslawsk a: Wladyslawa Lokietka któremú
Brzeska': Kazimierza hlóremu Lçczycka Ziemig
Лада}: _len polegl na 'woynie zLityvq _R.'1245.i
тын bezpotomnie: iZiemovrita którerhu ziemiçy
Dobrzyńska падаль I y 3 i `
' ~ Z takowego ro'zkrzewienia Panów имамы. _
sie w Kraiu wiele niesczçéliwoéci' 4podliìë Wyròliu'
zB А WICIEL
divisum А, 0mm ’цедить
desolabitur) l i: l ` ‘se’_ Iipsum
' ‘
Lecz wróómy Isi до Íŕ'zeczyê alboà`
iiviem pothiriawszy вид Wj j'ìn'nych
dzielnio 1 , о Krakowskich
tach niówiÖ bc2de.­ v tylko
1 " ` Xiazç
' Í
Leszek Dialyohcao'siç `naradzió o
dobro Bzeozypospolitéy, zwolal ha
Seym do Gqsaw'y шпунты: Rzadz'
oów i Pan'ów ziem swoich, gdzie gdy
(а) Те dwa slowa dodniem'y podlug--Edyeyi Gdań
skie'y.
1 1*
 164
ì-Pomnrsòy przybylî , Swìatopelk Na­«L
mi'estnik lego wNadmorskiéy Ziemi,
praïnqcy udzielnego Panowania, na~.
ad niespodzianie na wlasnego Pana.
l-zabil go. Ciaio Leszka Przeprowa~
dzono do Krakowa i w wlelkim ‚Кош
éciele pochowano Войн 12.26. Ыаэщ
рй p0 nim B_oleslaw wstydliwy byu
e. о.Tegoi Войн
,lg - Swiçty FnANcrsme'_
przenìoal siç do CHBYbTUòA.
0d Са‘д Swiatopelk przywlasczyl
subie Хитов; тещ vv Pomeranii,
splodzil trzech Synów Sambora Mo
’ szywoia i Wratyslawa, którzybezpoï
tomnie pozchodzili. _ ’ "
Вдали: wstxdliwy nastaìpìî po~
Óycu. Род! naysv.'îaztob1ivvazal Mal#
¿onkç Imieniem Kingç, Côrkç zacne-y
go Pana Bali Kró`la W çgierskìego: obo~
ie
nadprzekladaiqc czystoéó PanieństWa
roskoszy Maláeńskìe,~ pne'slubiomgl
BOGU czystoáó dochuwali do émiercì.
Boleslaw skromny byl­ la' одну nie
mêciwy: Stroì Koêcielnyoî swobodí
prawdzìwy тйоёпййНусегвЪи’а,Маге.
mu wszystko rozdal nic sobie nieza
chowuiaxc: Zakonników dobiroòzyńça ,
 ‘165, ‚
a szczegôlniêy Braci mnieyszych na
sladowca. `
‘ ILP. 1241» Za p-an-owania Bolesla
wa Tatarzy pierwszy raz przyszli do
Polski, wielka kleskç Ludowi Chrze
sciiańskiemu zadali i HenrykaXiajze
. cia Szlaskiego zabili. f' '
ILP. 1246; Daniel Krôl' Визы i
Swiatopelk Xiaìe Ruski pomarli.
' Tegoz Roku. Polacy wypra wili` sie
przeciwko Rusìnom, których na. gra
nicy Polskiéy W miéyscu n_azwanymr
Porta ( wsobotç waiçto SS. Стенга
zego i Prot-azego ('wiel'e tysiçcy uhili.
И. Р. 1248. W Wigilia Ba Marcina
wyznawcy Swiçta S-a lomea. Siostra.
Boleslawa wstydliwego przeniosla sil;f
do szczçsliwéy wiecznosci,~ zktôréy
zwlokami t-akow C u d sie zdarzyl.
'W miéys'ou Kanalen czyli Skala Pan
lny MARYI zwanym, sied-m dni> nie'
'pogrzehane w Chórze Zakonnic spo
czywaiac, nieczynily zadnego wstrçtu
l'ani odrazySiostrom,_i'oWsz_em won
'nosó' mile zasilaiaca i'l pocieszaiaca
wydawaly. Pogrzebano ie роют i
>l'ezaly w'Ziemi od dnia. Listopada do
'1. Lipca. Gdy znowu maiac bydz
~pI-‘zeprowaclzonedo ` ß» r а; k o w а,
 ‘166
._wykopano ie zZlem'f, naymniéyszego
fetoru niewydawaly lubo otworzono
питие: i owszem slyszalem od nay
`êwialtobliwszéy Sibstry М а r t. y., ze
z Ciala .l é y заеду]: si@ przedziwnie
Awonny Oleìek, któremchorzy paleem
maczaiae i smaruiap siç, Wszelkie nie?
Amocy natychmìast leczyli.
[едой Roku 7. Wrzeénia. Зиме;
fan Król Wegierski przybyl do Kra,
owa uozció zwloki S. STANISLAWA, i
widzieó sie ze Szwagrem swym хад.
zçciem Bolesl'awem , któren Siostrç
Jego Kingç mial za~sobq. Zawarl zBo¢
leslawem wieozny Pokóy -i przymie­.
где, które na Drzewie 'Krzyza S. ,po
Przysiaglzuwà eamo wykonal Boleslaw
l Panowie oboiéy strony. ' ‚
-\ Tegoz Водки. Szlachetna Panì,Zo«
.na Wierzchoslawa Starosty Nakiel.,
skiego W Dyecezyi Krakowskiéy, ро
`rodzila iecln ym pologiem Czterdziestu
‘Synkówx 4
. Trzeba ito yiedzio' ze Pani Kinga
lXigzna 'Krakowska, urodziws-zy sie
М Roku 1204, natychmiast cudownym
.sposobem Wymówi-la Ave BeginaCae
`lor'um! со wyrzeklszy- .przestala mo
cvidé, ai do “деки od папы-у przezna
 4167

мопеда, Roku 1258 oienil siç z niq

Boleslaw. _
Bolesìaw ziechal siç z Przemysla
wem Królem Czeskim iwieczne przy
mierze potwierdzìli. l
_ В. Р. 1245. Konrad naszedl Ziemiç
Krakowst z Mazurami, zastq il mu
Boleslaw u Suchodoîa , st-oczyrbóy i
Wygnal Stryia, któren niemogqv znieéó
téy ohańby, naprowadzil vv trzecim
roku potém, niezliczone mnostwo Li
twinów w Kraie Synowca swego któ
rego woysko w boiu pod Zaryszowem
rozproszyli iwielu Ziemîan ubili. .
Trzeba takìe Wiedzìeó ie w В. 1248
Jakob Legat Stolicy Apostolskiéy po
zwolil Polakom poìywaó Mìçso p0
Niedzieli Starozapustnéy, któréy laski
przez trìy bliskn wieki niedoznawali,
Za panowania tego Slawnego Xia;
ìçcia S. STANISLAW Biskup i Mgezen
.nik Kanonizowany przez Innocentego
1V .Papìeia w Mikeêoie ° Assyîu w Ко
éciele S. FnAchszkA: gdzie prócz ip
nych Cudów, wniesiono tegoi dnia
do Kcáciolamodczas Мм. у ä. Papief
skiéy, pewnego zmarlego Szlachoìca
z wielk-im szlorhaniem placzqcych kre
wn ch; Papieâ рас"? rzed Oltarzem
S. тыловым i blagaFGo W te slowa„
 168
„О Blogoslawiony chze FnANcrszKU!
„ieieli wszystko co nam o Stanisla
,_,Wie. pierwszym Polskim M_çczenniku.
„doniesiono prawdziwe , uczciy dzi'
„siay tego Goscia swoiego nowym Cu
„dem.l „ 11a te slowa powstal n__a
tychmiast u_marly. '
'_ _ S. STANIszAW spoozywal' wZaiemi
0d'Mçczeństwa az do Kanonizacyi las
Sto dwadziescia dwa ipól, która od»
pravvila sie В. 1255. ­ _
‚ ‘ Bol'eslaw wstydliwy Xiaze Kra
kowski iSandomirskl, Maz z Bogiem
zl czony, dochowawszy z Malftìonkal
scisle czystosci, zszedl bezpotornnie:
pochowany w Krakowie u B_raci
inniéyszych. Zgon lego nietylk-o wla
sni ale innych Ziemiów Panowie Ry
Gerstwo (Индо, oplakiwali ( Zona .lego`
Pani Kinga wrazz'lolanta Sies-_tra swo
ia, przyrodnia , a wdowa po slawnyin
Boleslawie Xiaieciu Kaliskim , natych»
miast po pog'r-zebie oblekly Habity
Braci mniéyszych w chór-ze vkosciola
tych Brraci przed wielkim Oltarzern )i
umarl В. 1.279. 5 Grudnia WNiedziele
Panowal lat içdziesiat. pieó.
гонений wie wstydliwym nasta
Pil Iieszek C_zarny Xialze Siera_dzki
 169
рт Panów тщись obrany. W
ierwszym Roku Panowania Jelgo,
'Lew Xiaze Ruski przybyl zlicznym
Woyskiem Tatarów L_itwinów iBusì-r
nów cheap zawoiowaó Ziemie Kra
kow-ska i Sandomirska. Piotr Kra
kowski ilanus Sandomìr-ski Palatyno.
wie zastapili mu zszczçéoiq set äawie
-Rycerstwa pod Goélicami, iw ilii
M a t e u s z a Apostola zwyciçslwem o
BOGA z Nieba spuszczonym wielu
-nieprzyiaciol trupem polozyli. Uciekl
Lew sromotnie, ktorego Leszek wek
i'zydzieéci tysiçsy konnicy apare ту
>siçcy piechoty écigal przez dni piçtna
écie,i zlupiwszy Bus 'Lamki 0pali
wszy powrócil ze Slawa»L i Pokolem d0
domu. `
Za tegoz Panowania Iatz_wingowie ш.
pili Ziemiç Lubelska iwielkzi zdobyoz
uprowadzili. Leszek ostrzezony we
ánie przez S. Мшсньм Archaniola po.
szedl wpogoń za niemi, dopadl ich za
»Narwi , zwyoiçzyl i zdohycz odzy
skalî zaânego Czlowieka niestr-aoiwszy,
i owszem dziwnym sposobemf , psy
zahrane przy zdobyczy, poznawszy
Chrzeêoiìan.; peoczeli туб i' radowat': sie,
a potém rzuoìli si@ na Pogan wraz
17o
_t fhrzes'cìanìnami i zaìadlîwie ich Ц
sa 1.
Tegoz Войн pod czas Kapituly
Dominikańskiéy przez Naywyzszego -
Przeîozonego swego zloìonéy wKra
kowie w Swìçto S. Franciszka, gdy Le'
Szek ze wszystkim prawie Rycerstwem
zpowodu téyze Kapituly znaydowali
siç w Krakowie, Litwini zinnemì Ро
Ёапатй wpadli potaiemnie do Ziemi
andomirskiéy, którg zlupiwszyJía-è
planów Zakonnikòw, Szlachtç z йощн
mi idzieómi , Wloscian iak trzndç za­
ieli, Starców pozabìiawszy, Mlodzìeì
z wyrostkami na wiecznq niewolaL prze~­
тащи. Dowiedziawszy siç о tém
Szan-.owny Leszek z Panami, westohnç
li z zaloánym içkiem, i Polozywszy
'w BOGU nadzieie'; , uzbroill siç wOrçZ
i opatrzy'li siç Spowiedziq i БАНКА
MENTEM: posin W pogoń za nie,
przyìacielem wzaiemnie sobie dodaiaß
otuchy, których iedenaécie set na рое
boiowisku pnloůyli, resztç uciekaiqs
cych na wszystkie strony, pobili iswo­_
ich kolo szeéciu tysiçcy oswobodzili.
Tegoî Roku имиджа; Swîçta S.
Тамани, poáwiçcono na Arcybísku» .
 _ 171
pa Jakóha Swinkę wKałiszu u Braci
mniéyszych.
W Następuiąoym Roku 1284. w
Swięto S. Floryana odprawiła się
w Krakowie Kapituła Braci mniéy'
szych (b)
_ Roku 1285. Szlachta sprowadzili
_ Sobie do Ziemi Krakowskiéy i Sando
mìrskiéy Konrada Xiążęcia Mazowiea
(skiego, któremu Leszek z małą liczbą
Węgrów dał odpór i wygnał: а ponie
waż. sami tylko Niemcy Obywatele
I'írakowscy dochowywali mu wierno
ści, i Zamku dotrzymali, pozwolił
im za t-o (w brew Rycerstwu) obwaro
wać Miasto Krakow: przez со Polacy
' całą prawie potęgę swoią i sławę utra
cili. ` ‚
R. P. 1287. Przed BOZYM _Naro
dzeniem w padli Tatarzy do Ziemiówj
Sandomirskiéy Krakowskie' Samiec"
kiéy i Mazowieckiéy: tak wlele Ludu
zabrali, że gd ich do podziału we
Włodzimierzu iczono , znalazło się
samych Panien i Niewiast dopiero za
mçżnych trzydzieści ieden tysięcy.
(b) тушами tych dwóch Карпа! opuszczon
w Gdańskie'y Edycyi.
171..'
Leszek Czarny byl' wprzôd хат.
çiem -Sieradzkim a potém zostal Kra-f
kowskim iSandomirskim: mial ione
zacnie urodzona Imìeniem Grylinç
Corkç Pani Anny urodzonéy ziBeli
Krola'> Wegierskiego. Byl miloáni'
kiem Zakormikôw i Ubogich, pooie
szycielem nieszczçsliwych: uozçszczalî
па 81112139 Bom: шашкам} w Km.
kowie z pr-zychylnoáci do Niemców.
Штат! W dzień S. lininoimm` R. 1298,
ро zéyéciul .lego wiele zlego ищем;
'sie w Hraiu.

коши; каошкъ Р-оьзкщш (c).

пам— '

(o) Explicit, Chronica. Реплики“,`

 1 75
РттМщЖ—Ч

o В 1 А s N1 Е N 1E
Niekto'rych' Slo'w iwyrazo'w lacińskich
w [ironica Dzierswy uâlyw'a-nych.
“ан—

Acies: einer-cima eo quod Armatus @rat ad bel-`

lum àcutis armis Catcholicon.
Ala: Triginta militas. . ,
Amb.tio:ínter has (ambitionea) unione Cnelestis
Superbit ambitio. О
Castrum multitudo шипит. `
Cater'va:I сапы-чтит: п »ultiplicîter vel gregatîm Cat:
Lingua Macedonum Falanx dicitur etiam lei
gio Jb:
Civii'as: hominum multitudo societatis vinculo adu
nata: non sáxa sed habitatio. Urbs autem ipsa
maenia vocant Jbi:
Cahors: multitude Rusticorum, maior continet
quingentos, minor „четы. .
Electi vel protectores : mihtes ad custodiam Prin
cipis. ‘
Exercltatus, знавшие , Eleganß , dicitur Valens
excellens nobilis egregius.
Falanx :Legio sive ca ter'va.
Finitimus: propinquus vicinus.
Gloria frequens: fama cum laude.
Imperium: principatus, dominatio.
Incl'ytus: velde glm'iosus.
Laus,lPalmaz воин: laudem belli,victoriam Ehem.
\
 174
Legio: dicitur a Lego legis quod идемте îdeit
eligebantur qui deberent esse de legione ,
Ппо'иа Macedoniça dicitur falanx, Galica Саа
tervas: iunt in legione 6666 Ьошйпем.
Magnus magnàtes, qui magnus in popula.
Manipulum ducenti homines. l
Millia: per duo l. nlhille, per unum l. milés militiat
Monarchs: princoäs onius civitatis , vel видите
Princeps quo singularem possidet principr
tum, sicut Alexander apnd Grecos Julius apud
Romanos.
Moratus: moribus instructus et informatus, bonos
habens mores. д . ' L
Nemus idest sylva. . - . ` ‘
Nobiles alias Proceres. ’ д
Nobilissimus. Hao dignitaté ornati Ímperatorîs“
(Gx'ecorum) Filiì , fratres et proximi neces#
sitate coniuncti.
Optimates: Optimi,et Maiores'. I
Ordinare: struera componer@ disponen.
Obsequium', Officiùxn: comitatus et Prineipis soda“
_ litiúm.
Pilum: ‚
подбит lgenus g
teli, et est l'iornanormn,j_

' quo pilitur даем emittitur et torq'uetur.

Ропща, Potes: potentior superior altior valentior.-ß
Precipuus idest maximus, Primus singularisr se
“ “lors › '
Prefectus idest Satrapa. - f
Prcféctns Palatii, Maier domus, Princeps Palatii
Subregulud.
Presidere: sedere preesse defenders.
Presides: Rectores Provinciarum , Provinciales.
Presidium: впиши refugium subsidium locus re­­
fu ii. л ’
Friman:g qui primal habetur in populo, Dignitas
vel- Magístrntua.
 f75
Preses Pr'asul Antistes , erant Ecèlesiistici- vel Ра—
latini. -
Primeras alias Proceres.
Primìpilus: vexillifer , qui portal: primum pilum ,
idest primum vexillum ante Везет vel in bello.
Prmceps телик quia primus capiat substantiam
locum vel фетиш—ш. Alias Imperator, Мо
narchs Nobilis, Polens ‚ Potis Precipuus Pri
mam i

Princeps Serenissimus , militias, Palatii, ambitio

nis, proditionis.
Principes: Magnates Nobiles Optimates Primores
Pi'oceres.` -
Principatus: est dominatio ut dicit Aristoteles „
Principatus viam ostendit
Principatus Primogenimrae.
Proceres: quasi Precedes qui ante omnes honore
precedant, omnes etiam nobiles et primores
possunt dici Ргосегеэ.
Provinciales , Consulares.
Sacrum Principis Oraculum.
Sacri Рампа Comes.'
Sacri бетаин: reverentia.
r A
Sacra indulsione collargivna.
Sacevrimus sacrilegnrum ultor. r
Satrapae. Sapientes Indices 'vel Regen sive Dimes
et meecti Provinciarum. .
Serenissimus Princeps,
Serenissimus Principum.
Serenissimi Boleslal Sydus.
Serenissimum ipsorum lumen.
Sereno Amplexu.
Missi ab Eius Serenitate.
Spspirarez summum spirare.
Titulus: Signum laudis vel laus quae olim in Ima
ginibus nobilium intitulabantur.
lPriumphusz plena et perfecta Victorin.
 176
' Tropheumè 'an'do'hostes tantu'm тешит;
Turmn, trigmta pedites.
Venti al: tributum quod vehitur.
Urbs ipsa mnènia; '
Virtus dicitur avir; quia 'virorum et proborum sit',
dicitur а vireo v1res, et est habitus animi optiä
mus.- virtutes sunt anim'ae, vires corporis.
¿___-___
Krótkie :ebraníe 'Dziela niniëyszego calego (lo iest Kro
niki Dzier'swy i Roczmków 'razem tu poîgczonych) ulllz'oà
ne Chronolicznym porzqdkiem Nastçpàtwa KrolówiXiqä
igt P'olskieh , ni `do igunu Leszka Сит-недр w ll . 1588;
znayduie а}; w Rekopiŕmie naleiqcym do Swidzińskiego;
pod napisem Cronicas Vinclnlianae rtcapitulalib brevet.

Takowy napis oìnacìl ¿e kopie niniéyszego Dzieln

któráy Abbrewintor пупа! hyla bezimienna, i z'e ocho
мн. za Dzieïo Wiucemego, mimo rego z"e dopisanexniRœ­
czuikami do Raku 1588 doprowadzona ишака.
Rzeclone кипы. zebranîa мы. sie bydi uloâonl
W Wieku XV, albowíem Abbrewiator przydal znowu Ro.
cinik Dzieiów wPoluzcze od R. 1588 do B. 1424 ktm-en
Rocznik, ostatni przrpisywaczs Rç'kopisma Swidziñskiego,
póániáynzeni przypiskami pomnoìyl.

Pomïçdly licznemi podobnemî przykïadami ita lata.'

"й“ i0" dbvlodein íako przed wynalazkiem druku nada-ä
2МИМО Imienia Wincentego канвы“ w przerabianiu i
przeiatacnniu Historyi Polskie'y przez niego napisanèya