Слайд 1 ( 

Д)

Wstępnie, chciałabym zaczać, że pomiarem potęgi uczestników stosunków

międzynarodowych zajmuje się subdyscyplina geopolityki – potęgometria, jako nauka
stosowana zajmująca się pomiarami, szacunkami i oceną potęgi/wła- dzy uczestników
życia społecznego, zwłaszcza państw oraz modelowaniem. Opracowano wiele modeli i
koncepcji pomiaru potęgi państw. 

Слайд 2 (Д)
Zwłaszcza dziśiaj chcemy przedstawić jednolitą metodologię opartą na pomiarze potęgi
państw wg modelu zwanym - modelem Sułka, która pozwala szacować trzy rodzaje
potęgi państw:
1. potęgę gospodarczą (ogólną)
2. potęgę wojskową 
3. oraz potęgę geopolityczną jako wypadkową dwu poprzednich. 

Слайд 3 (Т)
Na potęgę gospodarczą (ogólną) składają się wyniki gospodarowania (produkt krajowy
brutto), czynniki demograficzne (liczba ludności) oraz czynniki przestrzenne
(powierzchnia terytorium).

Слайд 4 (Т)
Na potęgę wojskową składają się czynniki wojskowo-ekonomiczne (wydatki wojskowe,
będące częścią PKB), czynniki demograficzno-wojskowe (liczba żołnierzy służby
czynnej) oraz czynniki przestrzenne (powierzchnia terytorium).
Natomiast potęga geopolityczna obliczana jest jako średnia arytmetyczna potęgi
gospodarczej (ogólnej) oraz podwójonej potęgi wojskowej (doceniliśmy rolę czynnika
militarnego w kształtowaniu bieżącego układu sił. 

Cлайд 5 (Д)
Militaryzację państw ujmujemy w trzech postaciach, jako:
militaryzację gospodarczą (ogólną), wyrażoną udziałem potęgi wojskowej w potędze
gospodarczej;
militaryzację PKB (wyrażoną udziałem wy- datków wojskowych w PKB)
oraz militaryzację demograficzną (wyrażoną udziałem liczby żołnierzy służby czynnej w
populacji generalnej), z odpowiednimi wykładnikami potęgowymi – zgodnie z modelem.

Слайд 6 (Д)
Na tym slajdzie Państwo mogą zobaczyć główne formuły wyliczania potęgi państwa
Gdzie:
Pe – potęga gospodarcza;
Pw – potęga wojskowa;
Pg – potęga geopolityczna;
PKB – produkt krajowy brutto;
L – ludność;
W – wydatki wojskowe;
S – liczba żołnierzy w służbie czynnej;
a – terytorium.
Слайд 7 (Т)
Technika liczenia:
Wszystkie zebrane dane dzielimy przez odpowiednie wielkości światowe, a uzyskane
wielkości ułamkowe wprowadzamy do formuły;
Po wykonaniu operacji otrzymamy potęgę państw jako część potęgi światowej .

Слайд 8 (Т)
Przyjmujemy, że wszystkie trzy rodzaje potęg mają wymiar mocy w sensie
fizycznym (𝑘𝑔×𝑚2). Moc w tym znaczeniu 𝑠3 jest strumieniem energii i oznacza ilość
pracy wykonanej w jednostce czasu.

Ogólnie biorąc występuje pewna proporcjonalność między mocą a energię potebcjalną.

W sytuacjach wyjątkowych może jednak dojść do znacznych rozbieżności. Przykładem
może być Rosja, która po Związku Radzieckim odziedziczyła ogromny potencjał
wojskowo-przemysłowy i potencjał bojowy sił zbrojnych, ale jej moc wyrażana m.in.
przez spadek dochodu narodowego i wydatków wojskowych ogromnie zmalała. Może
też być odwrotnie - przy małym potencjale można osiągnąć dużą moc wojskową. 
Sposób obliczania potęgi na podstawie powyższych formuł w rzeczywistości jest bardzo
prosty, tym  bardziej że mamy do dyspozycji komputery. Dochód narodowy i wydatki
wojskowe są liczone w walutach narodowych, należy je sprowadzić do
porównywalności, tzn. przeliczyć na USD lub na jąkąś inną walutę. 

Слайд 9 (Д)
Za podstawową jednostkę liczenia сzęsto przymuje się 1 mir jako wyrażenie potęgi. Z
tego wynika, że potęga poszczególnych państw jest ułamkiem tej wielkości. Dla
przejrzystości prezentowanych wyników uzyskane ułamki (wielkości dziesiętne) można
pomnożyć przez dowolną liczbę. Jeśli pomnożymy je przez 100, otrzymamy wyniki w
procentach potęgi świata (wtedy potęga świata = 100). W naszym wypadku wygodniej
będzie pomnożyć je przez 1000 (wtedy potęga świata = 1000), co oznacza, że
będziemy ją wyrażać w milimirach (skrót mM), czyli tysięcznych części potęgi świata. W
wypadku państw małych i bardzo małych wygodnie może być wyrażać ich potęgę w
mikromirach (skrót μM), czyli milionowych częściach potęgi świata (wtedy potęga świata
= 1000000). Do świata jako całości odnosimy wszystkie trzy rodzaje potęgi, co oznacza,
że każda z tych potęg ma wartość = 1 (100, 1000).

Cлайд 10 (Д)
Te obliczenia z kolei można robić na dwa główne sposoby: 
1. Według kursów walutowych; 

2. Według tzw. śiły nabywczej walut (PPP - Purchasing Power Parity). Liczenie dochodu
narodowego według PPP stosuje się z reguły do krajów o słabiej rozwiniętej
gospodarce rynkowej lub wręcz nierynkowej.

Cлайд 11 (Т)

Poniżej zaprezentowałyśmy ranking państw o największej potędze gospodarczej,

militarnej oraz geopolitycznej w latach 1992 i 2018.
 W 1992 w pierwszej piątce państw o największej potędzę gospodarczej, czyli ogólnej
znalazły się: Stany Zjednoczone na pierwszym miejscu, Japonia, Niemcy, Chiny i
Francja;

• Dla porównania w 2018 roku kolejność państw według powyższego kryterium zmieniła
się w pewnym stopniu. Oto państwa o największej potędze ogólnej w skali światowej:
Chiny, USA, Indie, Japonia oraz Brazylia;

Bardzo interesujące są wyniki dla państw pod względem potęgi militarnej:

W 1992 do pierwszej piątki zaliczano: USA, Rosję, Chiny,Francję oraz Niemcy.
Natomiast w 2018 roku na pierwszych miejscach znalazły się: USA, Chiny, Indie, Rosja
a także Arabia Saudyjska. 

I na koniec ten ranking pod względem potęgi geopolitycznej wygląda następująco:

W 1992 roku państwami o największej mocy geopolitycznej były: USA, Rosja, Chiny,
Japonia oraz Niemcy.
A w 2018 roku na pierwszych miejscach znalazły się już takie państwa jak: USA, Chiny,
Indie, Rosja oraz Arabia Saudyjska.

Слайд 12 (Т)
Analiza danych tablicy powinna obejmować trzy główne etapy:
1) analiza stosunków pod względem Pd (siły ogólnej);
2) analiza danych pod względem Pk (siły wojskowej);
3) analiza porównawcza;
Слайд 13 (Д)
Podsumowanie
Model Sułka jest to model łatwy do zrozumienia i uzycia. Pozwala na wyliczenie trzech
rodzajów potęgi państwa: gospodarczej, wojskowej oraz geopolitycznej. Zastosowany
model umożliwia również obliczanie wielkości pochodnych takich jak militaryzacja;
opisywanie krajów pod kątem ich statusu siły; budowanie władzy cyklicznej i wskazanie
zwycięzców i przegranych w wyścigu o władzę. Liczbowa postać wskaźników mocy
daje szerokie możliwości prognozowania.
Слайд 14
Źródła