Chöông 2

PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ

1
 NOÄI DUNG

I. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM

II. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ

2
 I. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM

1. Khaùi nieäm

 CP laø khoaûn tieâu hao cuûa caùc nguoàn löïc

ñaõ söû duïng cho moät muïc ñích, bieåu hieän
baèng tieàn

 CP laø bieåu hieän baèng tieàn toaøn boä hao phí

veà LÑ soáng vaø LÑ vaät hoùa, phaùt sinh
trong quaù trình hoaït ñoäng
3
 KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM (tt)

2. Ñaëc ñieåm cuûa chi phí

 Ño löôøng möùc tieâu hao
 Bieåu hieän baèng tieàn
 Quan heä ñeán moät muïc ñích

4
 II. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ

CAÙC CAÙCH PHAÂN LOAÏI

 PL theo chöùc naêng hoaït ñoäng
 PL theo moái quan heä vôùi thôøi kyø xaùc ñònh LN
 PL theo moái quan heä vôùi ñoái töôïng chòu CP
 PL theo caùch öùng xöû cuûa CP
 Caùc PL khaùc söû duïng trong kieåm tra vaø ra quyeát
ñònh

5
 1. PL theo chöùc naêng hoaït ñoäng

 Caên cöù PL:

Caên cöù muïc ñích cuûa CP ñeå thöïc hieän caùc
chöùc naêng KD

6
 PL theo chöùc naêng hoaït ñoäng (tt)

 Caùc loaïi CP:

 CP saûn xuaát:
CP nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp
CP nhaân coâng tröïc tieáp
CP saûn xuaát chung
 CP ngoaøi saûn xuaát:
CP baùn haøng
CP quaûn lyù doanh nghieäp

7
 PL theo chöùc naêng hoaït ñoäng (tt)

 Coâng duïng: Cung caáp TT ñeå

 Kieåm soaùt thöïc hieän CP theo ñònh möùc
 Tính GT SP
 Ñònh möùc CP, xaùc ñònh GT ñònh möùc
 CPNCTT vaø CPSXC ñöôïc goïi laø CP chuyeån
ñoåi (cheá bieán)
 CPNCTT vaø CPNVLTT ñöôïc goïi laø CP ban
ñaàu
8
 PL theo chöùc naêng hoaït ñoäng

CHI PHÍ

CHI PHÍ CHI PHÍ

SAÛN XUAÁT NGOAØI SX

CP NVLTT CP NCTT CP SXC CP BH CP QLDN

CP BAN ÑAÀU CP CHEÁ BIEÁN 9

 2. PL theo moái quan heä vôùi thôøi kyø
xaùc ñònh LN
 Caên cöù PL:
Moái quan heä cuûa CP phaùt sinh ñeán cheá taïo SP
hay thôøi kyø KD

10
 PL theo moái quan heä vôùi thôøi kyø xaùc
ñònh LN (tt)
 Caùc loaïi CP:
 CP saûn phaåm:
CP gaén lieàn vôùi giaù trò SP SX, mua.
Ñöôïc tính laø phí toån trong kyø khi SP tieâu thuï
 CP thôøi kyø:
CP gaén lieàn vôùi töøng thôøi kyø KD.
Ñöôïc tính laø phí toån trong kyø phaùt sinh CP

11
 PL theo moái quan heä vôùi thôøi kyø xaùc
ñònh LN (tt)
 Coâng duïng:
Xaùc ñònh ñuùng phí toån trong kyø ñeå xaùc ñònh
HQKD

12
 3. PL theo moái quan heä vôùi ñoái
töôïng chòu CP
 Caên cöù PL:
Moái quan heä cuûa CP phaùt sinh ñeán muïc ñích
 Caùc loaïi CP:
 CP tröïc tieáp
 CP giaùn tieáp
 Coâng duïng:
Keá toaùn taäp hôïp vaø phaân boå CP chính xaùc cho
caùc ñoái töôïng

13
 4. PL theo caùch öùng xöû cuûa CP

 ÖÙng xöû cuûa CP:

CP seõ thay ñoåi nhö theá naøo khi thay ñoåi möùc ñoä
HÑ
 Möùc ñoä HÑ:
Soá SP, soá giôø maùy SX…

14
 PL theo caùch öùng xöû cuûa CP (tt)

 Caên cöù PL:

Moái quan heä cuûa söï bieán ñoåi CP vaø söï bieán ñoåi
cuûa möùc HÑ
 Caùc loaïi CP:
Bieán phí
Ñònh phí
Chi phí hoãn hôïp (thöïc chaát laø BP vaø ÑP)

15
 Bieán phí

 KN:
CP thay ñoåi veà toång soá khi möùc ñoä HÑ thay ñoåi
CP cuûa 1 ñôn vò HÑ khoâng ñoåi
 Caùc loaïi BP:
 BP thöïc thuï
 BP caáp baäc
 Phöông trình BP:
Yb = ax
Yb : BP. a : BP ñôn vò. x : möùc HÑ
16
 Bieán phí thöïc thuï

 KN: CP thay ñoåi theo tyû leä vôùi söï thay ñoåi möùc
ñoä HÑ.
 CPNVL tröïc tieáp
 CPNC tröïc tieáp – traû löông khoaùn theo SP
 CP daàu nhôùt cho maùy SX
 CP ñieän ñeå chaïy maùy SX…
 Yeâu caàu quaûn lyù:
Phaûi ñònh möùc CP hôïp lyù cho ñôn vò HÑ

17
 Ñoà thò bieán phí thöïc thuï

Soá tieàn

y = ax
y

o x (SP) Möùc HÑ
18
 Bieán phí caáp baäc

 KN: CP thay ñoåi khi möùc ñoä HÑ thay ñoåi

nhieàu (ñoä roäng)
 CP nhaân vieân baùn haøng traû theo theo töøng
möùc DT…
 Yeâu caàu quaûn lyù:
Phaûi ñònh möùc CP hôïp lyù cho töøng giôùi haïn
(ñoä roäng) HÑ

19
 Ñoà thò bieán phí caáp baäc

Soá tieàn

y’’’

y’’

y’

o x’ x’’ x’’’ (SP) Möùc HÑ

20
 Ñònh phí

 KN:
 CP khoâng thay ñoåi veà toång soá khi möùc ñoä HÑ
thay ñoåi trong 1 phaïm vi, hoaëc
 CP thay ñoåi nhöng khoâng tyû leä vôùi thay ñoåi möùc
HÑ
 CP cuûa 1 ñôn vò HÑ seõ thay ñoåi

21
 Ñònh phí (tt)

 Caùc loaïi ÑP:

 ÑP baét buoäc
 ÑP khoâng baét buoäc

22
 ÑP baét buoäc

 KN:
CP lieân quan ñeán MM, caáu truùc toå chöùc…
 Ñaëc ñieåm:
Coù baûn chaát laâu daøi
Khoâng theå giaûm ñeán 0
 Yeâu caàu quaûn lyù:
Phaûi thaän troïng khi quyeát ñònh ñaàu tö
Taêng cöôøng söû duïng nhöõng MMTB hieän coù

23
 ÑP khoâng baét buoäc

 KN:
CP lieân quan ñeán nhu caàu töøng kyø KH (CP quaûng
caùo, ñaøo taïo…)
 Ñaëc ñieåm:
KH cho ÑP khoâng baét buoäc laø KH ngaén haïn
Coù theå caét giaûm khi caàn thieát
 Yeâu caàu quaûn lyù:
Phaûi xem xeùt laïi möùc chi tieâu cho moãi kyø KH
 Phöông trình ÑP:
Yñ = b
24
 Ñoà thò Ñònh phí

Soá tieàn

b y=b

o x x’ (SP) Möùc HÑ
25
 Chi phí hoãn hôïp

 CPHH: CP goàm 2 yeáu toá ÑP vaø BP

VD: CP NCTT – traû löông vöøa theo thôøi gian vaø
theo SP.
 Phöông trình CPHH:
Y= ax + b
 Phaân tích CPHH thaønh BP vaø ÑP:
PP cöïc ñaïi – cöïc tieåu
PP ñoà thò phaân taùn (ít söû duïng)
PP bình phöông beù nhaát
26
 PP cöïc ñaïi – cöïc tieåu

 Thoáng keâ CP ôû töøng möùc HÑ

 Xaùc ñònh BP 1 ñôn vò HÑ:
Cheânh leäch CP cuûa möùc HÑ cao nhaát vaø thaáp nhaát
a =
Cheânh leäch soá löôïng HÑ cao nhaát vaø thaáp nhaát

 Xaùc ñònh ÑP:

b = CP cuûa möùc HÑ cao nhaát - (a * SL HÑ cao nhaát)

 Xaùc ñònh phöông trình CP

27
 PP bình phöông beù nhaát

 Xaùc ñònh heä phöông trình:

xy = a x2 + b x (1)
y = a x + n b (2)
y: CP hoãn hôïp a: BP ñôn vò HÑ
x: soá löôïng ñôn vò HÑ b: toång ÑP
n: soá laàn thoáng keâ CP
 Giaûi heä PT tính ñöôïc a, b.
 Thieát laäp PT CP nhö treân

28
 Ñoà thò CP hoãn hôïp

Soá tieàn

y = ax + b

o x x’ (SP) Möùc HÑ
29
 PL theo caùch öùng xöû cuûa CP (tt)

 Coâng duïng:
 Cung caáp TT ñeå hoaïch ñònh vaø kieåm soaùt CP
 Nghieân cöùu quan heä CP – khoái löôïng – LN, phaân
tích ñieåm hoøa voán ñeå ra caùc quyeát ñònh KD
 Cung caáp TT ñeå kieåm soaùt hieäu quaû KD – laäp
baùo caùo KQHÑKD theo daïng soá dö ñaûm phí (keá
toaùn quaûn trò)

30
 Baùo caùo KQHÑKD

 Phöông phaùp toaøn boä:

Baùo caùo KQHÑKD cuûa KTTC – öùng duïng phaân

loaïi CP theo chöùc naêng HÑ
 Phöông phaùp tröïc tieáp:

Baùo caùo KQHÑKD cuûa KTQT (soá dö ñaûm phí)

– öùng duïng phaân loaïi CP theo öùng xöû cuûa CP

31
 BC KQHÑKD daïng soá dö ñaûm phí

Soá tieàn
Toång SP ÑV SP
Doanh thu (1) 8.000.000 80
Bieán phí SX, baùn haøng, QLDN (2) 5.900.000 59
Soá dö ñaûm phí (3) = (1) - (2) 2.100.000 21
Ñònh phí SX, baùn haøng, QLDN (4) 1.500.000
LN tröôùc thueá vaø laõi tieàn vay (5) = (3) - (4) 600.000
Laõi tieàn vay (CP taøi chính) (6) 30.000
LN thuaàn tröôùc thueá (7) = (5) - (6) 570.000

32
 BC KQHÑKD daïng soá dö ñaûm phí

 CPSX cuûa SP (toàn kho vaø tieâu thuï) chæ tính

nhöõng CP bieán ñoäng theo möùc SX, töùc laø nhöõng
BPSX
 ÑP SXC laø CP phaùt sinh lieân quan ñeán naêng löïc
SX, khoâng lieân quan ñeán möùc SX thöïc teá neân
noù ñöôïc xem nhö CP thôøi kyø
 ÑP SX, BH vaø QL phaùt sinh trong kyø ñöôïc tính
heát cho kyø PS ñeå xaùc ñònh KQHÑKD baát keå SL
SP tieâu thuï nhieàu hay ít
33
 PL theo caùch öùng xöû cuûa CP

CHI PHÍ

BIEÁN PHÍ ÑÒNH PHÍ CP HOÃN HÔÏP

BP BP ÑP ÑP KHOÂNG BP ÑP
THÖÏC THUÏ CAÁP BAÄC BAÉT BUOÄC BAÉT BUOÄC

34
 5. Caùc phaân loaïi khaùc söû duïng trong
kieåm tra vaø ra quyeát ñònh

a. CP cheânh leäch:
 CP coù trong PA naøy nhöng coù 1 phaàn hoaëc
khoâng coù trong PA khaùc
 Coâng duïng: TT ñeå ngöôøi quaûn lyù ra QÑ

Phöông aùn Phöông aùn

A B

Chi phí vaän

chuyeån < Chi phí
vaän chuyeån
 Quyeát ñònh
PA A
35
 b. CP kieåm soaùt ñöôïc,
CP khoâng kieåm soaùt ñöôïc
 CPKS ñöôïc:
 CP PS do QÑ bôûi 1 caáp quaûn lyù
 CP khoâng KS ñöôïc:
 CP PS khoâng do QÑ bôûi 1 caáp QL
 Coâng duïng:
TT ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû ngöôøi QL
NGÖÔØI QUAÛN LYÙ PHAÛI CHÒU
QUYEÁT ÑÒNH TRAÙCH NHIEÄM

36
 c. CP cô hoäi

 KN:
Khoaûn LN tieàm taøng bò maát ñi khi löïa choïn PA
naøy thay cho PA khaùc
 Coâng duïng:
TT ñeå ngöôøi quaûn lyù ra QÑ
NHAÄN TIEÀN LAÏI DT
ÑEÅ KD -
CP KD QÑ
GÖÛI TIEÀN - KD
NGAÂN HAØNG LAÕI CP CÔ HOÄI
TIEÀN GÖÛI >0
37
 d. CP chìm

 KN:
CP ñaõ xaûy ra vaø khoâng theå traùnh duø choïn PA
naøo
 Coâng duïng:
TT ñeå ngöôøi quaûn lyù ra QÑ
Cho thueâ

Kinh doanh
saùch

Heát 38