-1–

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΥΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ – ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

1. Δίνεται η συνάρτηση f ( x) = ln x − x + 2011 και η κατανομή X: με παρατηρήσεις t1 , t2 ,..., tν , με

μέση τιμή x και τυπική απόκλιση s. Αν η μέση τιμή των τετραγώνων των παρατηρήσεων

είναι 10 και η μέση τιμή x είναι η θέση στην οποία η f ( x) παρουσιάζει ακρότατο, τότε:

α) Να μελετηθεί η f ( x) ως προς τη μονοτονία και τα ακρότατα.

β) Να υπολογισθεί η x και η s και ο CV .

γ) Αν t1 < t2 < ... < tν να εξεταστεί η κατανομή ως προς την ασυμμετρία της, αν επιπλέον ισχύει

tν −3 ,..., tν ∈ (1, +∞ ) .
2

ΛΥΣΗ

α) D f = ( 0, +∞ ) f ( x) :συνεχής

1 1− x
f ′( x) = − 1 ⇒ f ′( x) =
x x
f ′( x) = 0 ⇒ 1 − x = 0 ⇒ x = 1

−∞ 0 1 +∞
1− x + + -

x - + +

f ′( x) - + -

f ( x)

• Αν x ∈ ( 0,1) ⇒ f ′( x) > 0 ⇒ f ( x) ր ∀x ∈ ( 0,1]

• Αν x ∈ (1, +∞ ) ⇒ f ′( x) < 0 ⇒ f ( x) ց ∀x ∈ [1, +∞ )

Επίσης f ′(1) = 0 , άρα η f ( x) παρουσιάζει μέγιστο (ολικό) στο A (1, f (1) ) → A (1, 2010 )

f (1) = ln1 − 1 + 2011 = 2010

β) Αφού η x είναι η θέση στην οποία η f παρουσιάζει ακρότατο τότε: x = 1 .

Επίσης x 2 = 10 . Έχω:

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΜΗΤΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 -2–
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

  ν  
2
ν
 ν 
2

 ν  ∑ ti   ∑ ti 2  ∑ ti 
s 2 =  ∑ ti 2 −  i =1   ⇒ s 2 = i =1 −  i =1
1
()
2
 ⇒ s2 = x2 − x ⇒ s 2 = 10 − 1 ⇒ s 2 = 9 ⇒ s = 3
ν  i =1 ν  ν  ν 
   
   
 
s 3
Άρα CV = = = 300%
x 1

γ) Αφού tν −3 ,..tν ∈ (1, +∞ ) ,δηλαδή περισσότερες από τις μισές παρατηρήσεις βρίσκονται στο διάστημα
2

(1, +∞ ) , τότε αναγκαστικά και η διάμεσος (ασχέτως αρτίου ή περιττού πλήθους) θα ανήκει στο (1, +∞ )
άρα δ ∈ (1, +∞ ) .

Όμως x = 1 άρα x < δ , οπότε έχει αρνητική ασυμμετρία.

( t − x ) + ( t2 − x ) + ... + ( tν − x )
3 3 3

2. Δίνεται η συνάρτηση f ( x) = 1 όπου t1 , t2 ,..., tν είναι παρατηρήσεις

3ν

ενός δείγματος με τυπική απόκλιση s και μέση τιμή x . Αν η μέγιστη κλίση της
f ( x) εμφανίζεται στο σημείο A ( 4, −4 ) :

α) Δείξτε ότι το δείγμα δεν είναι ομοιογενές.

β) Βρείτε την εξίσωση της εφαπτομένης της C f ′ στο σημείο B ( 2, 4 ) .

γ) Αν M 1 , M 2 ,..., M 9 είναι 9 σημεία στην παραπάνω εφαπτομένη με μέση τιμή των τεταγμένων

7 και τυπική απόκλιση των τεταγμένων 2, να βρείτε την μέση τιμή και την τυπική απόκλιση

των τετμημένων. Επίσης βρείτε την μέση τιμή των τετραγώνων των τεταγμένων.

ΛΥΣΗ

α)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΜΗΤΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 -3–
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

3 ( t1 − x ) ( t1 − x )′ + 3 ( t2 − x ) ( t2 − x )′ + ... + 3 ( tν − x ) ( tν − x )′
2 2 2

f ′( x) =
3ν
−3 ( t1 − x ) − 3 ( t2 − x ) − ... − 3 ( tν − x )
2 2 2

⇒ f ′( x) =
3ν
( t − x ) + ( t2 − x ) + ... + ( tν − x )
2 2 2

f ′( x) = −3 1
3ν
( t − x ) + ( t2 − x ) + ... + ( tν − x )
2 2 2

f ′( x) = − 1 (1)
ν

Θέτω: g ( x) = ( t1 − x ) + ( t2 − x ) + ... + ( tν − x )
2 2 2

Από εφαρμογή του σχολικου βιβλιου η g ( x) γίνεται ελάχιστη στο σημείο K x, g ( x) . Άρα, ( )
g ( x) ≥ g ( x)∀x ∈ ℝ
 1
⋅ − 
 ν
1 1
⇒ − ν g ( x) ≤ − ν g ( x)
(1)

⇒ f ′( x) ≤ f ′( x)
(
Άρα η f ′( x) γίνεται μέγιστη στο K x, f ′( x) , όμως από τα δεδομένα η f ′ γίνεται μέγιστη στο )
A ( 4, −4 ) και επειδή η f ′( x) είναι τριώνυμο θα έχει μοναδικό ακρότατο, άρα A ≡ K , δηλαδή x = 4 .

(t − x ) + (t ) ( )
2 2 2
− x + ... + tν − x
()
(1)
1 2
Επίσης f ′ x = −4 ⇒− = − 4 ⇒ − s 2 = −4 ⇒ s 2 = 4 ⇒ s = 2
ν
s 2 1
Άρα CV = = = = 50% , όχι ομοιογενές.
x 4 2

β)

2 ( t1 − x )( t1 − x )′ + 2 ( t2 − x )( t2 − x )′ + ... + 2 ( tν − x )( tν − x )′
f ′′( x) = −
ν
2 ( t1 − x ) + 2 ( t2 − x ) + ... + 2 ( tν − x )
f ′′( x) =
ν

⇒ f ′′( x) = 2
( t1 + t2 + ... + tν ) −ν ⋅ x = 2 ν x −ν x = 2ν ( x − x )
ν ν ν
(
⇒ f ′′( x) = 2 x − x (2) )
Θέλω την εξίσωση της εφαπτομένης της C f ′ στο B ( 2, 4 ) άρα y − f ′(2) = f ′′(2)( x − 2)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΜΗΤΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 -4–
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
f ′(2) = +4
Όμως
( )
(2)
f ′′(2)=2 x − 2 = 2 ( 4 − 2 ) = 4

Άρα, y − 4 = 4 ( x − 2 ) ⇒ y = 4 x − 8 + 4 ⇒ y = 4 x − 4(ε )

γ) M 1 , M 2 ,..., M 9 ∈ (εϕ )

y1 = 4 x1 − 4
y2 = 4 x2 − 4 y=7
Άρα, με
.. s′y = 2
y9 = 4 x9 − 4

 1 
 x1 = 4 y1 + 1 
 
 x = 1 y + 1 1
Λύνω ως προς xi 2
 ⇒ x = y +1
2
 4
..  4
 
 x = 1 y + 1
 9 4 9 

1 1 1 7 1 1 1
Θέτω z = y , άρα z = y = ⋅ 7 = και sz = s y = ⋅ 2 =
4 4 4 4 4 4 2
Άρα, x = z + 1

 7 11 
 x = z + 1 = 4 + 1 = 4  11 1
  ⇒ x = και sx =
s = s = 1  4 2
 x z
2 

Θέλω μέση τιμή των τετραγώνων των τεταγμένων (άρα χρησιμοποιώ τον τύπο της διασποράς).

  9 
2
 9
 9
2

 ∑ yi
1  9 2  i =1 
 ∑ y 2
i  ∑ yi 
⇒ S 2 =
( )
2
S y2 = ∑ yi − 9
9  i =1  y
i =1

9
−  i =1
 9
 ⇒ S y2 = y2 − y

⇒ 2 2 = y 2 − 7 2 ⇒ 4 + 49 = y 2 ⇒ y 2 = 53
   
   
 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΜΗΤΑΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ