Vous êtes sur la page 1sur 4

Imyagen inezγanen

Sγur : D.Messaoudi & Omar Moffouk

Am deg tenglizit, kra n yimyagen n tmaziγt tbeddilen anamek mi ara ten-id-teḍfer tenzeγt1. Walit imedyaten-a:

- Ddu (marcher), ddu yid (accompagner), ddu fell (attaquer).


a. Yetteddu deg ubrid iman-is.
b. Ddu yid-s ar tawwurt.
c. Werεad kcimeγ s axxam n unarag-iw, yedda-d fell-i uydi-nnes.

- Wwet (frapper), wwet deg (critiquer).


a. Yewwet-it s tṛuka γer uqerruy.
b. Ur kkat deg widen k-yifen.

- Ekk (aller), ekk ed / ekk s (passer par), ekk γef (passer par-dessus).
a. Tamurt tebγuḍ tekkeḍ-tt, ulaqrar ad d-tuγaleḍ.
b. Yekka ed / s ubrid isehlen.
c. Yekka umakur γef ẓẓerb.

- Smesxer (plaisanter), smesxer fell / γef (tourner en dérision).


a. Ur t-ttamen ; la yesmesxir.
b. Ur ilaq ad nesmesxer γef ubehlul.

- Rreẓ (se briser, se casser), rreẓ γer (se réconcilier).


a. Yerreẓ wakus.
b. Yerreẓ γer gma-s.

- Bnu (construire), bnu fell (s’attendre à)


a. Yebna axxam amaynu.
b. Ur bniγ ad t-id-mlileγ, tali gliγ-d s uεekkaz.

- Kcem (entrer), kcem deg (frapper de plein fouet)


a. Yekcem neγ yeffeγ, yiwen ur yenẓim seg-s.
b. Yekcem ukamyun deg tkeṛṛust yesselfex-itt.

- Erγ (brûler), erγ fell / γef (désirer ardument)


a. Yeddem-d tirgit, yerγa ufus-is.
b. Yerγa γef tin-a ay iwala deg tala.

- Kwu (ê. excessivement chaud), kwu fell (désirer ardument à faire mal à).
a. Tekwa texxam-is seg uẓγal.
b. Yal ass yettnadi amek ad t-iwet; yekwa fell-as.

- Bded (être / se mettre debout), bded γer (soutenir), bded i (prendre soin de)
a. Yebded armi yeεya yeqqim.
b. Ameddakel d win ara ibedden γer-k deg yir tagnit.
c. D nettat ay ibedden i baba-s asmi yuḍen.

- Kkes (enlever), kkes fell / γef (alléger)


a. Tekkes tmeṭṭut tafrut i mmi-s.
b. Yerra-tt I ucewweq akken ad yekkes γef ul-is.

- Semmi (nommer), semmi deg (conjurer)


a. Isemma-as i mmi-s Yidir.
b. Mi ara d-yezri yislamiw sdat n tmeṭṭut uryesburren, ad yettsemmi deg-s.

- Seqsi (questionner), seqsi fell (se renseigner)


c. Yesseqsa unelmad aselmad-is.
d. Mi yewweḍ γer taddart, yesseqsa γef wamek ttidiren deg tegrest.

- Wehhi i (indiquer, faire signe), wehhi γer (pointer du doigt)


a. Iwehha i umanun amek ara yexdem.
b. Yetteddu deg ubrid, yettwehhi i tkeṛṛsin.
c. Twehha γer yemma-s tini “D ta ay iyi-d-iṛebban”.

- Susem (se taire), susem fell (passer sous silence)


a. Nessusem akken ad temmeslay lalla.
b. Ssusmen wayt-taddart γef wayen yeḍran.

- Kellex (tromper), kellex fell (plaisanter)


a. Ikellex-as asmi akk-n d-yerḍel γer-s idrimen.
b. Ur d tidet ayen ak-d-nniγ ; ttkellixeγ kan fell-ak.

- Σass (surveiller), εas fell (protéger).


a. Iεuss izgaren-is lafeγ ad kecmen γer yiger.
b. D Ṛebbi ay iεussen fell-aγ.

- Ggal (jurer), ggal fell / γef (s’interdire), ggal deg (ordonner, insister)
a. Yeggul ur ijeddel ad yessew iγisem.
b. Teggul γef seksu, teskef aseqqi.
c. Yeggul deg mmi-s ad yessired.

- Jrem (prendre une bouchée), jrem deg (diffamer)


a. Yejrem talqimt n uγrum, sakkin yekker.
b. Ur jerrem deg medden yelhan.

- Eḍs (rire), eḍs γef (se moquer de qqn)


a. Yettaḍsa iman-is am umehbul.
b. Uḥdiq ur yettaḍsa γef uεeggun.

- Semmeḥ (pardonner), semmeḥ deg (renoncer à)


a. Ṛebbi yettsemmiḥ akk idnuben, ala acrak yes-s.
b. Win ur yesεin iseγ, yettsemmiḥ ula deg twacult-is.
- Azzel (courir), azzel γef (aider qqn, s’activer / lutter pour)
a. Yettazzal akken ad yaweḍ zik.
b. Nettazzal γef temsalt-ik akken ad tt-nefru.

- Af (trouver), af γef / fell (tirer profit de)


a. Tufa ayen tettnadi.
b. Yufa umuḍin γef usafar-nni.

- Asem γef (ê. Jaloux de ; ê. Attaché à), asem seg / deg (envier qqn)
a. Yettasem aṭas γef tmeṭṭut-is.
b. Yettasem deg unarag-is anesbaγur.

- Awi (emmener, cesser), awi i (résister, patienter).


a. Yewwi izamaren-is γer teẓgi ad ksen.
b. Yeddari armi yewwi ugeffur, yekker ikemmel tikli.
c. Argaz d win yettawin i yimeḥḥinen.

- Efk (donner), efk deg (négliger, dépenser, proposer comme prix)


a. Tefka tmeṭṭut aγrum i mmi-s.
b. Win yefkan afus deg yimawlan-is ur irebbeḥ.
c. Kra ay fkiγ deg tkeṛṛust-a akken ad twenneε ur twenneε.
d. Acḥal ay fkan deg tixsi-a ?

- Err (rendre, répondre), err γer (retenir sa colère), err fell (accuser qqn au lieu de qqn d’autre)
a. Iga-yi ayen yelhan, rriγ-as-t.
b. Netta werğin yerfa; yetterra kan γer wul-is.
c. Netta yuker, nutni rran-tt-id fell-i.

- Ffer (cacher, économiser), ffer γef / fell (tenir au secret)


a. Yerẓa agdur, yeffer iceqqfan-is.
b. Yeffer kra n yedrimen i yir ussan.
c. Yemma-s tekcem γer sbiṭer, nitni ffren fell-as.

- Ger deg (introduire), ger γer (intervenir précipitamment), ger γef / fell (accuser de)
a. Tger afus-is deg ukufi, teddem-d iniγem.
b. Tεeggeḍ tmeṭṭut yiwet n tikkelt; gren-d medden γer-s.
c. Γuccen-iyi; gren-d fell-i ayen ur giγ.

- Eẓd (moudre), eẓd deg (peiner, résonner)


a. Iṛuḥ γer tessirt ad d-yeẓd timẓin.
b. Yir awal-nni ay iyi-d-yenna ar ass-a yeẓẓad deg-i.

- Rnu (ajouter, vaincre), rnu γef / fell (ê. le suivant ; rendre une coépouse), rnu γer (naître ; ne pas faire
attention à)
a. Yelha seksu-a ; rnu-yi-d kra.
b. Medden rnan-iyi, nekk rniγ gma.
c. D Yidir ay d-yernan γef Muḥand.
d. Susem neγ ad d-rnuγ fell-am takna !
e. Azekka ad rezfeγ γer weltma; yerna γer-s uqcic.
f. Ur rennu ara γer-s; netta d yir amdan.

- Ṛuḥ (partir), ṛuḥ deg (perdre la raison ; s’enfoncer)


a. Tekker-d zik, tṛuḥ γer tebḥirt-is.
b. Iṛuḥ meṛṛa deg-sent; waqila yečča kra uḥeckul.
c. Iṛuḥ deg txessart armi d da.

- Ṭṭef (saisir), ṭṭef deg (se confier à ; tenir)


a. Yendi, yeṭṭef-d tasekkurt.
b. Win yeṭṭfen deg Yiwen, ur yettagad yiwen.
c. Argaz d win yetteṭṭfen deg wawal-is.

- Zzi (tourner, s’unir contre), zzi γef / fell (fréquenter ; se retourner contre)
a. Skud meẓẓiyet tjerrayt, tettezzi ugar.
b. Zzin-as sin yergazen, γeḍlen-t.
c. Ur tezzi γef yir medden.
d. Kra tgiḍ diri-t ad d-yezzi fell-ak.

- Σeddi (passer), εeddi γef / fell (subir)


a. Tεedda s ubrid deg drusit medden.
b. Aṭas n tlufa ay iεeddan γef umγar amcum.
c. Imi εeddant yakan fell-i, ur jeddleγ ad ttwakellxeγ.

1
Tinzaγ-a mgardent γef tehray “id / d” ed “in / n” yemmalen tanila, am deg “ddu-d” ed “ddu-n”.

Vous aimerez peut-être aussi