-1-

Don Bosco's Droom over de

Uitredding der Kerk
- de droom van de twee zuilen -

De Heilige Don Bosco (1815-1888) is een Italiaanse priester die zich in de voorsteden
van Turijn voor de achtergestelde jeugd inzette. Toen hij nog jong was, hoorde hij een
stem die zei: “Niet met slagen maar met liefde en zachtheid moet je deze vrienden op
het pad der deugd brengen.” Hij plaatste zijn werken onder de bescherming van de
Heilige François de Sales (1567-1622). Zijn volgelingen heten daarom Salesianen. De
Sales was een der grote predikers en schrijvers van zijn tijd die de praktijk van vroom-
heid binnen het bereik van de gewone man heeft geplaatst, hetgeen toen een innovatie
was. In 1934 werd Don Bosco door Pius XI heilig verklaard.

Op 30 mei 1862, tijdens de gebruikelijke ‘Goede Nacht Vertelling’, vertelt Don Bosco
aan zijn jongens en de jonge geestelijken in opleiding, een droom die hij enkele dagen
eerder had gehad. Deze kwam opmerklijkerwijs overeen met de visioenen van de in
1808 zalig verklaarde Catherina van Racconigi (1486-1547), een plaatsje ten zuiden
van Turijn. Zij had regelmatig visioenen waarin zij de Kerk gadesloeg als het heilig
schip dat door de paus werd bestuurd, en dat tussen de rotsklippen varend door tegen-
winden heen en weer werd geslingerd, maar Sint Petrus liet de Kerk nooit in de steek
en nam haar onder zijn hoede.1) De jongens luisteren gespannen naar wat Don Bosco te
vertellen heeft:
«« Beste jongens, ik wil jullie vanavond een droom vertellen. Stel je eens voor
dat je met mij aan de zeekust staat, of beter nog, op een uitstekende rots zonder
land in zicht. De wijde zee is met ontelbare schepen bezaaid - in slagorde
opgesteld. Hun voorstevens zijn met een ijzeren punt uitgerust, een soort lans,
die in staat is elke verdediging te breken. Ze zijn zwaar bewapend met kanonnen,
brandbommen en elk soort wapentuig – en er zijn zelfs boeken aan boord – en ze
trekken op tegen een statig schip dat machtiger is dan al die andere. Ze proberen
het te rammen, in brand te steken en zoveel mogelijk schade toe te brengen. Dit
statige schip wordt door een flottielje geëscorteerd dat het in de strijd bijstaat. De

1) In de geschriften van de Salesianen heb ik het verband met de visioenen van

Racconigi niet kunnen vinden, wat erop wijst dat Don Bosco hier niet van geweten
zal hebben.
 -2-

wind en de woelige zee zijn in het voordeel van de vijand. Midden op deze
onmetelijke zee schieten in de verte twee stevige zuilen de lucht in, die dicht
naast elkaar staan. Op de ene staat een beeld van de Onbevlekte Maagd met aan
de voet een groot opschrift: “Auxilium Christianorum” (Hulp der Christenen). En
op de andere, die veel hoger reikt en massiever is, staat een Hostie in bijpassend
formaat. Daaronder luidt het opschrift: “Salus Credentium” (Heil der Gelovigen).
Als de bevelhebber van het vlaggeschip – dat is de paus van Rome – de woede
van de vijanden ziet en de zeer nadelige positie waarin zijn hulpschepen verkeren,
roept hij zijn kapiteins voor krijgraad bijeen. Maar
tijdens het overleg steekt een vliegende storm op en
moeten ze naar hun schepen terugkeren. Als de storm
wat is gaan liggen, roept de paus zijn kapiteins weer
bijeen, terwijl het vlaggeschip koers houdt. De storm
begint opnieuw te razen. Aan het roer staande spant
de paus zich tot het uiterste in om zijn schip naar
en tussen de twee zuilen door te loodsen. Daaraan
hangen hoge kettingen waaraan veel ankers en zware
haken vastzitten.
De hele vijandelijke vloot loopt op het vlagge-
schip in en wil het tegenhouden. Koste wat kost moet
het tot zinken worden gebracht. Ze bombarderen het Don Bosco
met van alles: boeken, vlugschriften en brandbommen.
En er wordt met vuurwapens en kanonnen geschoten. De strijd neemt in hevigheid
toe. Af en toe varen ramschepen op het schip in, maar het haalt niets uit, want het
vlaggeschip blijft onverschrokken koers houden. Geregeld beukt een reusachtige
ram een gapend gat in de romp, maar de aangerichte schade wordt ogenblikkelijk
hersteld dankzij een bries die van één van de twee zuilen komt. Inmiddels
exploderen bij de vijand kanonnen, hun vuurwapens lopen vast en hun rammen
versplinteren. Vijandelijke linieschepen botsen op elkaar, breken doormidden en
zinken in de diepte. In blinde woede ontstoken en vloekend en tierend begint de
vijand een man tegen man gevecht.
Dan valt de Paus, zwaar gewond! Hij wordt direct geholpen en richt zich op.
De Paus wordt een tweede keer getroffen. Hij valt en sterft. Bij de vijanden gaat
een overwinningsgeloei op. Een onbeschrijfelijke jubel golft over de schepen.
Toch vergissen ze zich, want zodra de de paus overlijdt, neemt een ander zijn
plaats in. De kapiteins van de hulpschepen kozen hem zo snel dat het nieuws over
de dood van de paus samenvalt met dat over de benoeming van zijn opvolger.
De vijand verliest zelfvertrouwen. De nieuwe paus overwint alle obstakels
en weet zijn schip veilig aan beide zuilen vast te meren, eerst aan de zuil met
de Hostie en dan aan die met het standbeeld van de Heilige Maagd. Nu ontstaat
in het vijandelijke kamp een geweldige beweging. Al hun schepen gaan botsend
en in paniek op de vlucht. Een aantal hulpschepen, die ridderlijk naast het vlagge-
schip hadden gestreden, zijn de eersten die aan de twee zuilen vast ankeren. De
volgenden, en dat zijn de meeste, hadden zich angstvallig uit de strijd gehouden.
Zij liggen stil en wachten voorzichtig af. Als ze zien dat de laatste gehavende
vijandelijke schepen door de golven verzwolgen zijn, zetten zij ook koers naar de
twee zuilen. Ze leggen aan de zwaaiende haken vast en dobberen veilig en rustig
naast het vlaggeschip. Nu heerst er een grote kalmte op zee. »

Op dit punt beland vraagt Don Bosco aan Don Rua: “Wat vind je ervan?” En hij ant-
woordt:
«« Ik zou zeggen dat het vlaggeschip de Kerk voorstelt onder leiding van de paus,
en dat de schepen de mensheid voorstellen, waarbij de zee het beeld is van de
 -3-

wereld. Zij die het grote schip verdedigen zijn de gewone gelovigen die de Kerk
goedgezind zijn. De aanvallers zijn degenen die de Kerk willen vernietigen. De
twee zuilen zijn de devotie tot de Heilige Maagd en de Heilige Eucharistie. »»

Don Rua zei niets over de paus die viel,2) en ook Don Bosco zweeg daarover, maar
voegde nog het volgende toe:
«« Je hebt het goed gezien. Maar één aspect verdient meer uitleg. De vijandelijke
schepen stellen vervolgingen voor. De Kerk staat vreselijke beproevingen te
wachten. Wat tot nu toe is gebeurd, staat in geen verhouding tot wat komen gaat.
De vijanden van de Kerk worden door de schepen vertegenwoordigd die zich tot
het uiterste inspannen het vlaggeschip tot zinken te brengen. Slechts twee dingen
bieden in dit ernstige uur uitkomst: de toewijding tot Maria en het veelvuldig ter
communie gaan. Laat ons inspannen deze twee middelen te gebruiken en anderen
daartoe over te halen. »»

Het is niet zo vreemd dat deze droom alle aanwezigen verbaasde. Twee luisteraars
schreven de volgende dag op wat ze hadden gehoord, twee anderen deden dat een tijd
later. De vier verslagen stemmen goed met elkaar overeen behoudens een aantal ver-
schillen in detail. Belangrijk is het eind van de droom dat op de wereldwijde triomf van
de Kerk wijst, een triomf die door iedereen zal worden erkend, maar die slechts na veel
lijden zal worden bereikt. De nadruk op Maria’s rol en het allerheiligste sacrament,
vraagt onze aandacht, in het bijzonder met betrekking tot de boodschap van Fatima,
waarin zij na moeilijke tijden een grote vrede belooft. Deze vrede komt overeen met de
‘grote kalmte’ van Don Bosco’s droom en mogen we met de kennis van nu interpre-
teren als het Duizendjarig Vrederijk.

2) De paus die valt moet Paus Benedictus zijn, die overigens nog steeds paus is, maar
niet aldus werkzaam.