ZAGADNIENIA DO EGZAMINU WSTPNEGO NA STUDIA MAGISTERSKIE Z BIOTECHNOLOGII NABR 2011/2012 Egzamin na studia magisterskie z biotechnologii w ramach rekrutacji na rok

akademicki 2011/2012 odbdzie si 20 lipca i bdzie obejmowa wybrane zagadnienia z nastpujcych dziedzin: biotechnologia, biochemia z elementami genetyki molekularnej, biologia komrki. ZAGADNIENIA Z BIOTECHNOLOGII Przemysowe wykorzystanie biotechnologii w procesach biosyntezy, fermentacji i biotransformacji na przykadzie wybranych bioproduktw (alkoholi, aminokwasw, enzymw, kwasw organicznych, antybiotykw, witamin, sterydw, biaka jednokomrkowcw). Procesy otrzymywania i izolacji produktu. Mikroorganizmy w procesach biotechnologicznych. ZAGADNIENIA Z BIOCHEMII (Z ELEMENTAMI GENETYKI MOLEKULARNEJ) I. Enzymologia Kinetyka i termodynamika reakcji enzymatycznych. Klasyfikacja enzymw. Budowa enzymw, budowa centrum aktywnego. Witaminy i koenzymy. Swoisto enzymw. Aktywacja i hamowanie aktywnoci enzymw. Enzymy allosteryczne i regulacja ich aktywnoci. Subkomrkowe rozmieszczenie enzymw. Proste obliczenia biochemiczne obliczanie ste, wyznaczanie aktywnoci enzymatycznej, aktywnoci waciwej, aktywnoci molekularnej, maksymalnej szybkoci reakcji oraz staej Michaelisa-Menten. II. Transkrypcja Przebieg i regulacja transkrypcji u Prokaryota i Eukaryota. Metody badania transkrypcji. ZAGADNIENIA Z BIOLOGII KOMRKI Bony plazmatyczne i transport Budowa i waciwoci bon plazmatycznych. Jedno i rnorodno bon w komrce eukariotycznej. Mechanizmy transportu przez bony jonw, maych czsteczek organicznych i nieorganicznych: dyfuzja, transport bierny, transport aktywny (noniki, kanay jonowe, pompy i ich funkcje). Potencja bonowy, sygnalizacja w komrkach nerwowych. Transport makroczsteczek poprzez bony. Sortowanie biaek. Mechanizmy transportu pcherzykowego. Szlaki sekrecyjne i szlaki endocytozy.

ZAGADNIENIA Z BIOCHEMII I BIOLOGII KOMRKI Energetyka komrki eukariotycznej Pochodzenie, wystpowanie, struktura i funkcje mitochondriw i chloroplastw. Kompartmentalizacja tych organelli i procesy zachodzce w rnych przedziaach. Fosforylacja oksydacyjna i fotosynteza (gwne substraty oddechowe i ich mobilizacja, transport metabolitw midzy przedziaami, cykl Krebsa, mitochondrialny i fotosyntetyczny acuch transportu elektronw, synteza ATP, asymilacja dwutlenku wgla, cykl Calvina, bilans energetyczny oddychania i fotosyntezy).

PRZYKADOWE PYTANIA TESTOWE (pytania testowe s pytaniami jednokrotnego wyboru) 1. Wymie dwie metody wyodrbniania kwasu cytrynowego z podoa hodowlanego, na czym polega gwna rnica midzy nimi (jedno zdanie). 2. Zaznacz prawidow odpowied. Ktr z metod otrzymywany jest na skal przemysow kwas L-glutaminowy: A. synteza mikrobiologiczna B. synteza enzymatyczna C. ekstrakcja z hydrolizatw D. synteza chemiczna 3. Uszereguj we waciwej kolejnoci etapy przemysowej produkcji etanolu. A. dofermentowanie B. czyszczenie surowca C. hydroliza skrobi (upynnianie i scukrzanie) D. fermentacja gwna E. destylacja surowego spirytusu F. namnaanie drody, matka drodowa G. parowanie lub mielenie zb H. zafermentowanie
Kolejno Etap

4. Zaznacz enzym nie biorcy udziau w produkcji syropu fruktozowego: A. izomeraza glukozowa B. amyloglukozydaza C. pektynaza D. alfa amylaza 5. Zaznacz prawidow odpowied. Bakterie Bacillus subtilis to: A. tlenowe, gram-ujemne paeczki, nieprzetrwalnikujce B. beztlenowe, gram-dodatnie laseczki, przetrwalnikujce C. tlenowe, gram-dodatnie laseczki, przetrwalnikujce D. beztlenowe, gram-ujemne ziarniaki, przetrwalinkujce 6. Zaznacz prawidow odpowied. Podstawowym skadnikiem podoa hodowlanego w procesie produkcji drody piekarskich jest: A. skrobia ziemniaczana B. skrobia kukurydziana C. melasa D. syrop glukozowo-fruktozowy 7. Dopasuj enzym do wspdziaajcego z nim zwizku: A. dehydrogenaza mleczanowa I. nie wymaga koenzymu B. syntaza tymidynowa II. dinukleotyd nikotynamidoadeninowy C. hydrolaza peptydylo-peptydowa III. kwas askorbinowy D. hydroksylaza prolilowa IV. tetrahydrofolian 8. Czy mona obliczy aktywno waciw katalazy w lizacie krwinek czerwonych, jeli dysponujesz nastpujcymi danymi. Reakcj enzymatyczn prowadzono przez 30 minut po dodaniu 1 ml lizatu krwinek do 9 ml mieszaniny reakcyjnej zawierajcej stabilne rdo H2O2 o steniu 300 mM. Po 30 minutach reakcj zatrzymano i pobrano prbk do analizy. Obliczono, e w tym czasie rozkadowi ulego 2,7 milimoli H2O2. Stenie biaka w lizacie krwinek (stanowicym preparat enzymu) wynosio 9 mg/ml. Oblicz aktywno waciw katalazy w 1 ml krwinek czerwonych lub uzasadnij, dlaczego nie jest to moliwe (1 zdanie). 9. Ktry zestaw obejmuje wszystkie zwizki chemiczne, mogce peni funkcj biokatalizatorw: A. biaka proste, biaka zoone, RNA B. biaka zoone, RNA C. biaka D. DNA, RNA, biaka

10. Przeprowadzono reakcj A B stosujc trzy enzymy E1, E2, E3 pochodzce z rnych organizmw. Wczeniej ustalono Km dla tej reakcji prowadzonej przez te enzymy oraz Vmax dla tej reakcji prowadzonej przez 10 nmoli kadego z enzymw: E1 Km = 2 10-6 M, Vmax = 10 mmoli/min E2 Km = 1 10-6 M, Vmax = 5 mmoli/min E3 Km = 1 10-11M, Vmax = 0,1 mmol/min Obecnie zastosowano nastpujce warunki reakcji: stenie enzymu = 10 nM, stenie A = 100 mM. Uycie ktrego enzymu zaowocowao otrzymaniem najwikszej iloci B po 5 minutach reakcji? A. E1 B. E3 C. E1 i E2 otrzymano tak sam ilo produktu (wiksz ni uywajc E3) D. nie mona odpowiedzie na to pytanie, gdy brakuje informacji o aktywnoci molekularnej enzymw 11. Oblicz stenie molowe 1% roztworu (wagowo-objtociowego) biaka o masie czsteczkowej 50 kDa. 12. W komrce zwierzcej bona komrkowa i bony wewntrzkomrkowe rni si procentow zawartoci budujcych je lipidw. Najwicej cholesterolu jest w bonie: A. komrkowej B. siateczki endoplazmatycznej C. zewntrznej bonie otoczki jdrowej D. endosomw E. wewntrznej mitochondrium 13. Biorc pod uwag funkcje penione przez transbonowe biaka transportujce wystpujce w komrce ssaka (np. hepatocycie) dopasuj biako do bony, w ktrej jest wbudowane: A. Pompa sodowo-potasowa I. Bona komrkowa B. Syntaza ATP II. Bona lizosomw C. Poryna biako porw wodnych III. Wewntrzna bona mitochondrialna D. Pompa protonowa typu-V IV. Zewntrzna bona mitochondrialna 14. Wiedzc, e transport elektronw w mitochondriach zachodzi przez kolejne kompleksy enzymw oddechowych, w warunkach laboratoryjnych w 4 probwkach zmieszano w roztworach rne skadniki mitochonrialnego acucha oddechowego. W ktrym dowiadczeniu (w ktrej probwce) mona spodziewa si transportu elektronw do cytochromu c? A. zredukowany ubichinon, utleniony cytochrom c i kompleks cytochromw b-c1

B. utleniony ubichinon, zredukowany cytochrom c i kompleks cytochromw b-c1 C. zredukowany ubichinon, zredukowany cytochrom c i kompleks cytochromw b-c1 D. utleniony ubichinon, kompleks dehydrogenazy NADH i zredukowany cytochrom c 15. Ludzki genom mitochondrialny koduje mt rRNA, mt tRNA oraz: A. okoo 1% wszystkich polipeptydw acucha oddechowego i syntazy ATP B. okoo 20% wszystkich polipeptydw acucha oddechowego i syntazy ATP C. okoo 75% wszystkich polipeptydw acucha oddechowego i syntazy ATP D. wszystkie polipeptydy acucha oddechowego i syntazy ATP E. nie koduje polipeptydw acucha oddechowego i syntazy ATP 16. Przyporzdkuj poniej wymienione procesy do przedziaw, w ktrych one zachodz: zewntrzna bona mitochondrium, wewntrzna bona mitochondrium, przestrze midzybonowa mitochondrium, macierz mitochondrium, zewntrzna bona chloroplastu, wewntrzna bona chloroplastu, bona tylakoidw, stroma chloroplastu, wiato tylakoidw. (Dany proces metaboliczny moe zachodzi w wicej ni jednym przedziale; mog by podane takie przedziay, do ktrych nie da si przypisa adnego z wymienionych procesw). PROCES replikacja DNA glikoliza cykl kwasu cytrynowego cykl Calvina-Bensona acuch transportu elektronw
PRZEDZIA WEWNTRZKOMRKOWY

17. W procesie fotosyntezy, utworzenie 1 czsteczki glukozy wymaga zwizania 6 czsteczek CO2, do czego potrzeba 12 czsteczek NADPH i 18 czsteczek ATP. Wiedzc, e dla glukozy Go = -2796 kJ/mol, za dla ATP i NADPH odpowiednio -31 kJ/mol i -220 kJ/mol, oblicz sprawno energetyczn cyklu Calvina-Bensona. 18. Jaka modyfikacja polimerazy RNA II jest konieczna, aby rozpocza si transkrypcja? A. acetylacja B. glikozylacja C. fosforylacja D. metylacja
5

ZALECANA LITERATURA UWAGA! Kandydatw obowizuje obszerna wiedza z podanych zagadnie, a nie wiedza, ktr znale mona w poszczeglnych podrcznikach. Jednake dla uatwienia przygotowania si do egzaminu podajemy literatur, ktra moe pomc w nauce. Mikrobiologia techniczna. Tom 2. Redakcja naukowa Z. Libudzisz, K.Kowal, Z. akowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007. ISBN: 978-83-01-15523-0. Podstawy biotechnologii przemysowej. Praca zbiorowa pod redakcj Wodzimierza Bednarskiego i Jana Fiedurka. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007. ISBN:978-83-204-3265-7. Biochemia. J. M. Berg, L. Stryer, J. L. Tymoczko, Wydanie: trzecie zmienione, dodruk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, lub wydanie poprzednie. ISBN: 978-83-01-14379-4. Zarys biochemii. J. Bereta i A. Koj, Seria Wydawnicza Wydziau Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii przy wsppracy EJB, Krakw 2009. ISBN: 978-83-88519-77-2. Praktikum z biochemii dla studentw biologii i biotechnologii. Praca zbiorowa pod redakcj P. Maka i A. Guzdek, Seria Wydawnicza Wydziau Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii przy wsppracy EJB, Krakw 2009. ISBN: 978-83-88519-79-6 Podstawy biologii komrki. Tom 1 i 2, B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter, Wydanie: drugie zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 (copyright 2005). ISBN: 978-83-01-14468-5 (tom 1) oraz 978-83-01-14469-2 (tom 2).