Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
ft»,
I
Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto
http://www.archive.org/details/magnavitashugoniOOadam
RERUM BRITANNICARUM MEDTI MVl
SCRIPTORES,
OR
7550. a
MAGNA VITA S. HUGONIS EPISCOPI
LINCOLNIENSIS.
:
EDITED
BY
LONDON
LONGMAN, GREEN, LONGMAN, ROBERTS, AND GREEN.
1864.
JAN 2 7 1950
/5477
'
IV
Printed by
Etbe and SrOTTiswooDE, Her Majesty's Printcrs.
For Her Majesty's Stationery Offlce.
CONTENTS.
Vita
Glossaey
Index
S.
------
Hugonis
-.---.
- - - - - 1-378
381-396
399-416
PREEACE.
15
V.37
P 11 E FAC E.
1
Infra p. 250, note 2.
X PJtEFACE.
perillLi^ra^P^-
the Im P erial Library, Paris, comprises
ris. various pieces, amongst which, occupying
folios 130-169, is a copy of the earlier portion of the
following Life of St. Hugh, viz., of the whole of the
two first books, and all but a litfcle more than a page
of the third book.
This part of the volume is on vellum, in a hand of
the fifteenth century. It seems to have been written
for the purpose of supplying what was wanting in a
defective copy of the Life in some library. At the
beginning is a note, referring for the reason of its
being but a fragment to another note at the end, and
stating that the large remainder of the life was to be
3
found in a great paper book written by various hands.
1
Infra, p. 24, 1. 11; and note 4. " voluminis. Et quam plurima
3 Infra, p. 209. " restant. Qusere residuum in quo-
3 "
Vita S. Hugonis Lincolniensis " dam satis magno libro papireo,
" episcopi. Et quare est hic de- " variis seu diversorum manibus
" fectuose posita, viso fine hujus " scripto."— Paris M
S., I 130.
PREFACE. xi
Xll PREFACE.
1
The reprint in Migne's Patro- in Pezius, witli additional blunders
logia is simply a reprint of tlie Life sometiraes of its own.
:
PBEFACE. Xlii
episcopoetconfes-
s
T?r
e n
i *r ,
de W '
-,
nas ^een attributed to the authorship
WordesJSovaLe- .
x
1
SmitJis Hiftt. BihL Cotton., p. 40; and Hanfys Introdtiction to Mon.
Hist. Britann., p. 5.
b
XIV PREFACE.
1
Of this Legenda, — drawn up to genda itself is in seventeen chapters.
be read in Lincoln cathedral on St. These lections seem to have com-
Hugh's day, as expressly stated in prised the whole of it But two or
its last chapter, — there is a copy in three folios of the MS. are lost,
omitting all the miracles. are from the first part of the Le-
A portion of this Legenda is in genda, as with the Life in Caxton,
MS. Tanner 110 of the Bodleian and relate only events of his life.
2 " Diestensis olim Cartusiae prior
Library (fol. 209-212), dividedinto
lections "in natali sancti Hugonis " doctissimus." — Theod. Petreius.
" Lincolniensis episcopi." The Le- Diest, in Brabant, I suppose.
PREFACE. XV
1
The Carthusian Statutes, called B.V., and the feasts of St. Michael,
the " Antiqua statuta de sacris riti- All Saints, and St. Hugh of Lincoln.
" bus," direct that the feast of St. See Du Cange, under Festum.
Hugh be observed through the whole 2
This is Surius's heading to the
§ 27, and col. 1134, § 42. The " dam, cujus nomen latet, ex illis
" Festa capituli " of the Carthusians " quinque libris, quos de beatissimi
were these : Christmas, Epiphany, " hujus viri vita scripsit anonymus
the Purification, the Annunciation, " quidam, qui aliquot annis cum eo
Easter-day, Ascension-day, Whit- " vixit familiariter. Nos stylum,
sunday, the Nativity of St. John " ubi visum fuit, nonnihil correxi-
Eaptist, St. Mary Magdalen's day, " mus."
the Assumption and Nativity of
b 2
XVI PREFACE.
circaA.D. 1135.
<j e Avalon, for such was his family name,
1
was born about the year 1135, and died in the autumn
1
He is called Hugo de Aveloni home of Villarbenoit, which, more-
in John de Scaldby's MS. History over, was a priory dependent upon
of the Bishops of Lincoln, written the cathedral church of Grenoble ; but
about 1320 or 1330. He was these were about twenty-five miles
also called Hugh of Burgundy. away from Grenoble. As a monk of
" He is Hugo Burgundiensis," in the Great Chartreuse, he was also in
Giraldus Eichard I.,
Cambrensis. the diocese, and much nearer Gre-
when in a pet with him, calls him noble. But there is nothing in this,
" Burgundiensis ille." Infra, 264, and it is all his connexion with the
1. 15. place, that at all entitles him to be
In late times he has often been called Hugh More-
of Grenoble.
called Hugh of Grenoble. This, over, there was a very famous St.
however, is very incorrect, and very Hugh of Grenoble, to whom the
misleading. His father's castle of name properly belongs bishop ; there
Avalon was in the diocese of Gre- some eighty years before our Hugh's
noble ; so also his early monastic time; one too, with our Hugh, very
PREFACE. XVII
famous in Carthusian annals, as the more; but under the head of St.
great pronioter of the foundation of Hugh, bishop of Grenoble, and to-
the Great Chartreuse, though no gether with the emblems of this
How muchthis
Carthusianhimself. Burgundian saint. He seems to
misnomer of Hugh of Lincoln has have considered them one and the
been misleading, the recently pub- same person.
lishedEmblems of Saints of a Ro- 1
See the heading of cap. ii., p. 55,
man Catholic writer will show. Mr. infra ; and p. 56, 1. 1.
Husenbeth entirely ignores St. Hugh, - Infra, p. 354, cap. xviii. ; and
bishop of Lincoln. He givcs, in- note 2.
?r*-S
circa A.D. 1143.
then circa 1143 vhen bardy ei sht
years old, 2 he was admitted into the
>
that in the copy of the Magna Vita Metrical Life: "Puerum pater in-
which Surius's abridger used there " vitare decennem Ad claustrale
XX PREFACE.
1
Infra, p. 36-38. ter Mapes " Hugo, prior Selewude,
:
1 3
Infra, p. 52, 53. Infra, p. 64, 1. 2.
2
Infra, p. 52, note 3.
—
XXII PHEFACE.
3
even of the two churches and houses, for the monks
1
Infra, p. 55, 1. 7. arrangement of a Carthusian monas-
2
"1181. Hoc anno monachi Car- tery, seeunder Conversus in Glos-
" tnsise primo Angliam sunt in- saiy infra.
" gressi." Twysden, col. 1142. The present parish church of
3
Infra, p. 67. On the double Witham, it would seem, must be
:
PREFACE. XXUl
one of these churches built by Hugh. " Fabrica consurgit, multo su-
I have not seen it, but I ara speak- " data labore
ing from information of Mr. Parker. " Artificum ; solidasque bases,
It is of transitional character, agree- " stabilesque columnas
ing well with the date 1175-1185, " Machina sortitur, nullum lap-
and is jusfc the small plain church " sura per sevum."
that we shouid expect in a Carthu-
There was a village, and no
sian monastery, where the number doubt a church, when Hugh came to
of inmates were few, and where Witham. As solitude was an essential
grandeur and ornament were sternly requisite to the early Carthusians,
repudiated. It is in plan an oblong,
his first act was to have the inhabi-
without aisles, with an apsidal east tants all removed to other places
end and has a stone vault. In this
;
(infra, p. 68, 1. 14, &c); and it is
last point it agrees with the descrip-
just possible that, finding their
tion of Hugh's buildings at Witham parish church newly built, and fit
in theMetrical Life,l. 450: for the purposes of the convent, he
" Nam testudo riget sursum, pa- retained one of the churches of
it as
" riesque deorsum, his new foundation. This, however,
" Non putrescibili ligno, sed per- is very improbable and indeed our
;
1
See what our author says on brethren. See the Carthusian Con-
ii. cap. 7; p. 75, &c.
this pointin lib. stitutions, cap. 78, and notes, in
1
Infra, pp. 105-114. 9) rightly gives fourteen years to
2 "
Hoveden, 360 (Savile) ; Ben. Hugh's pontificate : Vir itaque
Abh., 446 (Hearne); Diceto, 631, " sanctus, completo in obsequio Dei
and Gervase, 1480 (Twysden). " anno pontificatus sui quarto deci-
For instance, Henry II. was in
3 " mo, a Cartusia, principali scilicet
England in the summer and autumn " ejusdem ordinis domo, visitatis ex
of 1 186, but in Normandy in 1185, " longo desiderio priore et fratribus
the only other year about which " ejusdem domus, in Anglia rediens,
there can be any possible question. " in urbe Londoniae apud Vetus
This alone is sufficient to settie the " Templum in domo sua graviter
point, personally active as he was in " coepit infirmari." —
MS. Lans-
Hugh's promotion to Lincoln. downe, 436.
4
/n//cr,p. 47. The Legenda (cap. R. de Diceto, however, gives, in a
— ;
XXVI PREFACE.
XXVlll PREFACE.
long held office in the papal court; conclusion. This is the consecration
and that, therefore, this must have of archbishop Bregwin in A.D.
been the rule even in Rome itself. 759, which is said by Elorence of
2 " Incipit consecratio electi in Worcester and others to have taken
" episcopum. Quse est agenda die place on Michaelmas day (" die
" Dominica, et non in alia festivi- " festivitatis S. Michaelis," Flor.
" tate, antequam missa celebratur." Worc), which fell that year on
— liubric in English Pontifical. See Saturday. But the original autho-
MaskeWs Monumenta Ritualia, iii. rity for this statement is the Saxon
Mr. Stubbs was preparing for the therefore is far from giving any
press his most valuable " Episcopal certain assurance that Bregwin was
" Succession in England," he must consecrated on Michaelmas day.
have bestowed upon all points of his- Sunday, September 30, the morrow
tory connected with consecrations of of St. Michael, was in all probabi-
English bishops an amount of exact lity the day.
care and labour such as certainly
PREFACE. XXIX
1
See infra, p. 114, note 3. Benedict does not here expressly
2 " Post consecrationem Hugo say that Hugh was enthroned on
" statim venire properavit ad sedem September 29, but \ve may be sure
" suam episcopalem. Et venit Lin- that this was the case. A new
" colniam tertio kal. Octobris, feria bishop was not allowed to enter his
" secunda, festo S. Michaelis, ad- cathedral city until he entered it for
" ducens secum Gillebertum Rofen- this purpose.
" sem episcopum, et Herebertum When Benedict says Monday,
11
Cantuariae arcliidiaconum, qui September 29, he again gives us
" eum in sedem suam misit epi- assurance of 118G being the true
" scopalem." Ben. —
Abb. 454 year.
(Ilearne). Sec infra, p. 114, note 7.
XXX PREFACE.
1
Giraldus Cambrensis contrasts " hic asper. Ille tepidus, hic cali-
together archbishop Baldwin and " dus. Ille remissus, hic rigidus."
bishop Hugh, and thus describes —•Anglia Sacra, ii. 429.
them " Ille sermone serus et par-
: Giraldus, not at all a lover of
" cus, hic verborum urbanitate monks and monachism, yet is warm
" facetus. Ille quasi subtristis in his admiration of Hugh's excel-
" semper et pavidus, Mc quasi lencies and, what was not always
:
" continua cordis hilaritate etmentis an easy thing "with him, he had to
" securitate jocundus. Ille Diogenes, forgive what he considered very
" hic Democritus. Ille ad iram injurious treatment on Hugh's part
" sicut fere ad omnia tardus et towards him. A letter to Hugh is
" temperatus, hic autem facili satis extant, written about 1196, in which
" occasione movendus. Ille lenis, he expostulates strongly about
—
PREFACE. XXXI
have told a very different tale of the labour to procure from Rome the
matter, but Giraldus no doubt fully canonization of his saintly namesakc
believed himself very ill-treated, and and predecessor. Anglia Sacra, ii.
it is to his credit, as well as a testi- 411.
c 2
XXXI 1 PEEFACE.
1
As to exactly how much <>f " aureum;" Savile, 461 b). It was
Lincoln cathedral was built in now dedicated, or perhaps this very
IIugh's lifetinie mustperhaps always day being dedicated, according to
be a matter of doubt. Our author, Hugh's directions, and possibly was
while he describes Hugh as having the only altar in the new work fit
completed the buildings at Witham to receive the royal devotions. But,
(infra, p. 82), speaks of him as on the other hand, Hugh had fixcd
having only begun the church of upon this chapel of the Baptist,
Lincoln (" nobilis fabrica, quam which was on the north side of the
" ccepit a fundamentis erigere," choir (infra, p. 377, 1. 27), as the
p. 336, 1. 32). That the choir, place of his burial (p. 340, 1. 1);
however, was finished, we may con- aud it does not follow, because he
clude, I think, safely. The concur- directs it to be got ready for the
rent testimonies of historians that he purpose, that the internal fittings of
built the church can well mean no the other parts of the choir were
less. Andperhaps it was but just still incomplete, and it is easy to
finished, for, on his death-bed, Hugh understand why
John, at such a
directsthatthe necessary ornaments, time, shouldchoose to contribute his
&c. be prepared, and the altar dedi- offering to this particular altar.
cated in the chapel of St. Johi: the But however much Hugh may
Baptist (p. 337,1. 5, &c), as if there himself have actually built, the
were no part of the new building whole church in a way belongs to
yet ready for service. And it is him. The completion of it by his
worth remark that Hoveden de- immediate successors was but the
scribes John as offering a chalice of carryingout of his designs and the ;
1
Infra, p. 298, 1. 10, &c. ; p. 302, I. 3, &c.
XXXIV PREFACE.
1
to his bed. After lingering for nearly two montlis,
he died on the evening of the 16th of November, soon
2
after snnset. This, according to nsual custom, would
be considered the l7th of November, on which day
his name still stands in our English calendar. Our
author concludes by relating the carrying of his corpse
to Lincoln, and the burial in the cathedral on Friday,
Nov. 24.
§ (3')
K Bio- Tlie author of this Magna Vita bore
^ i" c His name Adam. ., n . , R1 . , . ,,
graphyof
.
1
Infra, p. 331. 1
Infra, p. 47, 1. 14.
2 5
Infra, p. 344, 1. 31 ; p. 354, 1. 19. Ihid. 1. 5.
3
Infra, p. 1.
—
PIIEFACE, XXXV
1
Infra, p. 193, 1. 30. have met with a monk of St. Au-
2 In
Infra, p. 272, 1. 29, &c. gustine's elsewhere.
3
this passage, to which the editor " Regi Johanni amantissimus,
refers as proving his position, there utpote ejus connutricius . . .
XXXVI PREFACE.
A member of
^e was taken into Hugh's household,
Hugh'shousebold, he tells us, three years and
days five
4
before Hugh's death. This would be
Nov. 12, 1197, as Hugh died on the evening of
Nov. 16, 1200. And during these three years he was
never away from him, unless once, for a single night;
and always, day and night, in the closest attendance
upon him. 5 His position in Hugh's household may
perhaps be best described, to use familiar words, as a
combination of the private chaplain, the intimate friend,
and the confidential valet. He was Hugh\s monk and
priest 6
or, as elsewhere, his monk and chaplain f the
custos, moreover, of his jewels, relies, and wardrobe. 8
8
1
Gervase, 1597 (Twysden). |
Infra, p. 331, 1. 29 ; compared
2
DunstabkAnnah,17 5 (HQ^rim). with P- 333 '
l- 8 -
7
Ivfra, p. 315, 1. 10; compared
:i
Infra, pp. 189-192.
1
with p. 317, 1. 29.
Infra, p. 47, 1. 7. 8
Ibid., and p. 318, 1. 30 ; p. 339,
5
Ibid. 1. 10.
I. 11.
PREFACE. XXXVll
In exile, during
During the interdict, as I have said, he
thelnterdict,temp. was in exile. He mentions, with gra-
titude, his hospitable entertainment for
nearly three months of this period at Paris, by Rei-
mund, a relation of Hugh, canon of Lincoln, ancl
archdeacon of Leicester. 2
And elsewhere speaks of a
visit to the Cistercian abbey of Clermaretz near St.
3
Omer's. he was engaged at this time
It appears that
in writing this Life of St. Hugh. He seems to have
4
B
1
" Pnc cseteris episcopo fami- |
I»fra, p. 274, note 1.
" liarissimus ;"
j am anno
infra, p. 361, 1. I
6 «#„,<. [j hannisj
32. See also p. 372, 1. 24. « quar to decimo ;" infra, p. 221,
- Infra, p. 303, 1.27; and p. 304, 1. 24. " Nuper contigit," ittjht,
1.21. p. 274, speaking of an event
1. 8 ;
8
Lifra, p. 32G, 1. 28. that took place in 1211 or 1212.
* Iifra, p. 282, 1. 27
XXXVlll PREFACE.
1
See DugdaWs Monasticon (last original then in the Tower, word
edition), and extracts from
iii. 2 ;
for word the same as in Wendover.
MS. Vespasian B. V., in Steoens*s X In MS. Harleian 526 of British
Appendix, ii. 402. Museum, fol. 57-69, is a copy of
2 Bot. Claus. (Record Commis- part of the Keport of the inquisition
as to his miracles haviug been first plain, from the existing Legendse,
made by Stephen, archbishop of that many more miracles than this
Canterbury, and John, abbot of Harleian MS. contains were certified
Fountains. He also gives us the to before the commissioners. This
bull of canonization, dated at Viter- Report v/as the source from which
bium, Eebruary 17, fourth of his all the Legendse of St. Hugh were
pontificate, i.e., JTebruary 17, 1220. derived.
This is also in Rymer, from the
:
PREFACE. XXXIX
526, § 7. cap. 9.
" Abbas de Eynsham, qui " Die quadam (episcopus)
" capellanus fuit Hugonis epi- " . per Cestrehuntam
. . . . .
" '
In principio erat verbum,' " manus singulas ad singulos
" super quemdam nautam fu- " hinc inde paxillos, humo
" riosum, cujus caput fuit " altius defixos, habentem re-
" ligatum ad postem, et ma- " ligatas. Pedes quoque pa-
" nus ad paxillos tam a dex- " riter vincti, palo erant as-
" tris quam a sinistris, et " tricti Evangelicum
" pedes similiter ad paxillum. " capitulum, scilicet In prin- '
" hora, qua aspersus fuerat " cum annis aliquot vixisset
" ab episcopo. Et postea vixit " devote, fine tandem bono
" sanus per multos annos." " quievit in pace. Hasc de
" consummatione illius, in
'
villa pra^fata nuper a vicinis
'
xl PREFACE.
PREFACE. xli
The a thor'
^" S ^ ^ie au tho r's sources of informa-
sources of infor- tion, we have seen that he was in close
and continual atfcendance upon Hugh
during the last three years of his life, and enjoying
the most unreserved and intimate intercourse with him.
So far as this period was concerned, no one could
possibly have had better means of information. He
tells us that almost all that he relates as to these
years of Hugh's life, and it takes up a large portion
of thewhole that he has written for us, he either
saw with his own eyes, or heard from Hugh's own
holy lips.
1
1 3
Infra, p. 47. Infra, p. 313, 1. 8.
2 4
Infra, pp. 319, 320. Infra, p. 47.
PREFACE. xliii
47, 372.
1
Infra, pp. 3,
PREFACE. xlv
§ (4.)
Historical Value of this Magna Vita.
Theauthor'saccu-
In Lib V " Ca P' 3 >' lie relateS a lonS
; .
1
Infra, p. 236, &c. The only ancient representations
2
Infra, p. 241, last line. The of Hugh, to which I am able to
editor of the abbreviated Life in refer, are two pictures ; one by L.
Pezius, in a note to this marvellous Van Leydcn, in the Boisseree Gal-
story of the clerk, says that hence lery, a woodcut of which is in Mrs.
arose the custom of representing |
Jameson's Legends of the Monastic
Hagh with a chalice in his hand, Orders (p. 136, 2nd edit.) ; the other
and a little child above it. I havc by J. W. Van Assen, in the Munich
not met with any other notice of Gallery. Both of these must date
this mode of representation. about 1520-1530. In both his pet
d
: — ; —
xlvi PREFACE.
swan (infra, p. 115, &c.) figures as once been given a place, amongst
an accompaniment, introduced no other English worthies, in stained
doubt not only historically, but glass; for instance, at Magdalen
rather as emblematic of the purity College, Oxford, in a new window
of his life and the joyfulness of in the chapel. In any future re-
his death. As the Metrical Life ex- presentation of him his pet swan
presses it (1. 1132-1135) : would be still a fit and meaning
accompaniment.
" Hsec avis, in yita candens, in
1
Infra, p. 361, 1. 32.
" funere cantans,
2 " Ut nihil miuus quam miracu-
" Sancti pontificis vitam mortem-
" lorum prodigia mirari aut semulari
" que figurat:
" videretur." Infra, p. 97, 1. 18.
" Candens dum vivit notat hunc
See also how he treated a miracle
" vixisse pudicum,
related in lib. v., cap. 4 p. 245 :
" Cantans dum moritur notat
especially.
" hunc decedere tutum."
3
Infra, p. 362, 1. 5.
PREFACE. xlvii
1
Infra, p. 170, &c,, and notes.
d 2
;
xlviii PREFACE.
contents.
1
Infra, p. 7G.
PKEFACE. xlix
1
Infra, pp. 125-131. The flog- chief forester was Hugh's firm friend
ging had a geod effect. Our author and stout supporter.
says that always afterwards the
—
PREFACE. li
„. ,
His demandofaid
, „ ., Hoveden under the vear
J 1198,
tells us,' 7
t
1 " Ad quod faciendum cum cse- " tres nostri comederunt uvam
teri omnes proni essent, non au- " acerbam, et dentes filiorum obstu-
dentes resistere voluntati regis, " pescimt." Savile, 441 b.
2
solus Hugo Lincolniensis episco- In Josceline de Brakelond's
pus, verus Dei cultor, abstinens chronicle (p. 63, 1. 16), the bishop
se ab omni opere pravo, respondit of London is said to have been dis-
pro se quod ipse in hoc voluntati seized of his barony, because of
regis nequaquam adquiesceret, tum default of service to the king upon
quia processu temporis in ecclesise this demand. " Lundoniensi " of
suae detrimentum redundaret, tum this chronicle is a mistake no doubt
quia successores sui dicerent, Pa- for " Lincolniensi."
i
lii PKEFACE.
PllEFACE. liil
1
Infra, p. 251. " llerbertus Pauper, episcopus Sa-
j
2
A° "Episcopus Sarum,
1198. " rum, reversus de Normannia cum
" imperio domini regis de omnibus " gratia domini regis, applicuit in
" possessionibus suis disseisiatus, " Angliam vi. Idus Junii." Amjlia
''
transfretavit mensc Eebruarii . . . Sacra. i. 303.
liv PREFACE.
t,. , ,,
Richard s new at-
, A
g ...
few months after the above strange
tempt upon the
churchofLincoln.
^ & ^
interview, Richard and his advisers hit
whereby? ag they t hought,
3
1
Infra, pp. 251, 252. Infra, p. 255, 1. 20.
2 4
Infra, pp. 253-256. Infra, p. 285, 1. 20.
;
PREFACE. lv
1
Infra, pp. 260-263. Infra, p. 266.
2
Jnfra, p. 264.
Ivi PREFACE.
5
1
Infra, p. 283, last line. I Savile,449 b.
6
2
Infra, p. 284. Twysden, 705.
s 7
Infra, p. 286. Tunjsden, 1627.
4
See infra, p. 284, 1. 26, &c.
PREFACE. lvii
1 2
Ivfra, p. 280, 1. 6. | Infra, p. 287, 1. 20.
lviii PREFACE.
3
Infra, pp. 289-291. Infra, p. 288, 1. 30.
Infra, p. 291, 1. 16. * Infra, p. 292.
PREFACE. lix
1
Infra, p. 293. | Infra, p. 295, 1. 17.
2
Ibid.
—
lx PREFACE.
1
lnfra, p. 335 ; and Hoveden, 167. John soon afterwards fixed
4G1 b. upon Beaulieu, instead of Farendon,
2
Infra, p. 371, 1. 1 ; Hoveden, as the site of his new abbey. A cell,
PREFACE. Ixi
1
Infra, p. 334, L 13. " rex eis concedere noluit." Savile
2 " Post natale Domini Johannes 464 b.
" rex Anglise venit Lincolniam et ;
3
Infra, p. 234, 1. 25.
" non potuit convenire inter illum 4
Eot. Chart. (Record Commis-
" et canonicos de electione episcopi. sion) ; and Hardy's Itinerary of
" Voluit enim rex pro sua voluntate John.
" eligere
; et canonici volebant li- 5
See infra, p. 287, 1. 20.
" beram habere electionem, quam
—
Ixii PREFACE.
PnncG .A-rtliur
—
Arthur, or the countess his mother
rather, he was but twelve years old,
was not slow in pursuing him, and John, about a
week after, had a narrow escape from their troops
in a night attack upon Le Mans, made with the hope '
2
1
Infra, p. 296, 1. 17, &c. |
Infra, p. 305, 1. 13, &c.
—
PREFACE. lxiii
1
Infra, pp. 277-279. " suas per parliamentum ibidem ha-
2 " A.D. 1364, abbas de Bello, " buit approbatas." Adam Muri-
" eundo versus Londonias, cuidam muth (Continuation), p. 199, English
" damnato ad furcas in mariscallia Hist. Soc.
" domini regis obvians, ipse virtute 3
Infra, p. 40, &c.
" libertatum suarum a necis interitu 4
Mapes de Nugis Curialium
" liberav.it. Quamvis rex et alii (Camden Society), p. G9, &c.
" magnates factum hujusmodi gra- 5
Infra, p. 42, 1. 12.
" viter cordi tulerunt, chartas tamen
lxiv PIIEFACE.
Hubert arch-
Hubert, archbishop of Canterbury, was
bishop of Can- for years almost supreme ruler of England
ter ury.
^ Richard's absence. An able politician,
and earnest in the service of Richard, he was of course
not one with whom Hugh would always amicably
coalesce. They were, in fact, continually at high war-
fare ; and many Hubert will be
notices of archbishop
found in our author's pages. He showed much kind
attention when Hugh was on his death-bed and no ;
1
Infra, p. 336, 1. 4, &c. and liis contemporaries. So by our
2
His name is so spelt by himself autlior, p. 280, 1. 23.
PREFACE. lxv
1
Thos. Wright, Esq., in preface j
- Infra, p. 281, 1. 19, &c.
to the De JYngis Curialium, p. viii. i
J
Sup?'a, p. xxv.
lxvi PKEFACE.
1
Infra, p. 204, 1. 18. Infra, p. 34, 1. 6, &c.
''
2 " Multum temporis spatium :
Infra, p. 74, 1. 12.
during which his son had grown up
Infra, p. 72, 1. 1.
from a child (parvulus) to a young
man (adolescens), p. 206, 1. 5, &c.
PREFACE. lxvii
William of Scot-
seems very good reason to believe him
land, and Hugh's correct. If so, then William of Scotland
was not present when Hugh's body
arrived at Lincoln from Ancaster, towards the evening,
or afternoon certainly, of this same Thursday, Nov. 23.
Our author, however, says he was 8 and E. de Diceto, ;
1
Infra, p. 73, 1. 15, &c. Twysden, 708.
2
Savile, 461 b. Infra, p. 370, 1. 25, &c.
3
Infra, p. 353, 1. 22 ; and p. 370, Supra, p. xxv., note 4.
1. 23.
lxviii PREFACE.
Prologus.
1
This dedicatory address to the " ' subsidium memorise aliqua secu-
monks of Witham is not in the " '
listradam.'
"
P m
undertake m
1
innotescererU |
ignotescerent. j
in MS., licet pauca, but aliered to
'
MS. :
nec pauca,
''
nec pauca~\ Originally writteiij
A 2
1 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
poma\ pauma iu MS.
LIBEK I, TABULA.
'
Ubi] So the i'uris MS. ; ul iu the heading of cap. S infia, in the
Bodleiau MS.
6 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
—
XIV. Quam industrie familiam gubernaverit. Vel
quam solicite pnedicationis officio insudaverit. Quam-
que in divinis, sive in rebus temporalibus, omnibus
in commune a se consilium petentibus, jam pro-
curator constitutus dornus Cartusiensis, consultor
extiterit efficax et devotus.
1
eos rebus'} So the Paris MS. ; cap. 10 injra, in the Bodleian
eos in rebus ipse in the heading of MS.
LIBEIi J, CAP. I.
Capitulum I.
1
Tiit! lieadings ai'e not prefixe.d Tabula supra, to the seven chapfers
to the respective chapters in the taken from the Paris MS., in order
Paris MS. As they are so prefixed that these may correspond with the
in the Bodleian MS., I therefore j
remainder of the volwne
repeat them in bri^ckets, froiu the |
;
1143.
8
labores et dolores, ex ipsarum amara prodeuntes
radice, exultationem parturiebant ei, et multam re-
quiem, quandoque satiando earum dulcissima fructus
Job. v. 7. suavitate. Ita vero in Christi tirone, liomo natus ad
laborem laboribus mox natus exercetur, ut avis aptior
ad volandum in eodem citius redderetur. Ita non
Lament.
27.
modo ab adolescentia, immo et ab infantia, jugum
iii.
1
subiref] So W. de Worde ; su- hamlet bearing this nainc near Pont-
berit in MS. ; subiit, Pez. and Dor- charra.
landus. The metrical Life of St. Hugh
I place Huglrs admission into this says that his father's namc vvas
priory circa A.I). 1143. The exact William, and his mother's Anna.
date of Hugh's birth cannot, per- William was also the name of his
haps, be certainly ascertained ; A.I). eldest brother, who succeeded as
1135, however, is the probable year. lord of Avalon (i»fra, iii. 14, fol.
See infra, p. 64, note (2). 38 b.). Other members of his fa-
His father was lord of Avalon mily occur in the present Life. See
(infra, iii. 14, fol. 38 b. and v. 14, ; Avalon in Index.
fol. 109), near Pontcharra, close to
2
nihilominus\ nilominus in MS.
3
the Savoy frontier. The Priory of labores et doloresj laborum et
\ # 4
' c
ris suis in funicuio distributionis partitus est. Por- Ps. Ixxvii.
minimum me 2
'
1
sitivi] So the MS. : scivi, Pez., 5
ascivit] So Pez. ; accivit in
W. de AVorde, and Oorlandus. Pez. MS.
6
with the addition of ludere before numero quoarf] So MS. ; nume-
nuiujuam. roque ad, Pez.
- mc] So Pez. ; se in MS. 7
ecclanam] This, not in MS.,
1
f/cssit] £0 MS. ;
gesserat. Pcz. addcd from Pez.
*fuisse~] So Pcz. ; fuisset in MS.
;:
'
Hugonete Hugonete, ego te Christo nutrio jocari
;
:
"
1
non est tuum/
Capitulum II.
tice.
1
reverentia] So Pez. ; reveren- Worde, and Dorlandus ; dilectionis,
tiam, in MS. !
Pez.
- exercitiis] SoPez.,W.de Worde, i
4
dulcissime'] So MS., W. de
and Dorlandus ; exerciis in MS. |
Worde, and Dorlandtis ; dilectis-
1
dulcedinis] So MS., W. de I sirae, Pez.
:
c
vocanti in aure cordis eum Domino aiebat, " Loquere, '
itius~\ sollicius in MS
:
3
1
surculus] ISo Dorlandus ; sar- j
propaganda] So MS. ; propa*
ciilus in MS. j
gando, Pez.
i
f
The Vulgate, instead of acccpi-
2
reponeret] So MS. ; reconderet,
j
mus, has audierimus ; and instead
1'cz. I
of sustinere, iniucri.
'
Ccepit interea divinis adeo sedulus esse ' offtciis, ita His dili-
1
esse] So MS. adesse, Pez.
;
•
koe~\ So MS. haec, Pez.
;
J
tantum] So Pcz.; tamen in MS. Pez.
Pez. also has sibi after deputaku 7
agnoscentibus] So MS. and Dor-
4
>hunus~\ So Pez. ; niinus in lamlus ; cosnoscentibiK. 1V/
MS
14 VI TA S. HITOONLS LTNCOLNIENSIS.
Capitulttm III.
1
qualisciuH/ite'] So MS. ; talis- \Tantam] So Pez. tandem in MS.
;
inquit, " vix una cum post longas absentire suae moras
" nocte quievisset, mane facto recessit, nec certum
" nobis est quando domum revertatur."
Interea vero canis domesticus, 3 plausibus ululatibus Tiie
1
adulteri] So the AIS. The col- !
" cuju^dam. cum quo mocchari con-
location cf the words seems to de- '•
sueverat, nefando auxilio."
mand the ablative, adultero. Adul- - Innotescit] Ignotescit in MS. ;
1
aratro] antro in MS. I ven- j
%
jussu] So MS. ;
jussa, Pez.,
ture to make the correction, though without curam following.
without auv
*
authoritv.
* i
4
carnalis immo et spiritualis~\
i .1
So
,
MS.
j
" daturus illi Dominus," " prseveniebat eum in bene- xliv. 25.
Capitulum IV.
1
paternis] So Pez. ; primis in :i
Accipiebat] So Pez. ; accipiens
MS. inMS.
2
So MS. ei
consternebai] ; ster- 1
invitns] So MS. ; coactns et
nebat, Pez. and W. de Worde. invittis, Pe*.
B
:
2
1
ministeriis] So MS. ; mysteriis, multo] So MS. ;
perhaps an
Dorlandus. error for mulso or musto.
LIBETl I, CAP. V. 19
Capitulum V.
bant de ore ejus ; sed prse caeteris prior suus, vir reli-
J
giosus et pius, qui liunc educaverat, qui etiam ut
animam suam ipsum diligebat. Hic corde lastissimo
alumnum suum cum sublimitate vitse sublimari videns
verbo gratise, contendit etiam ipse ad altiora eum
attollere.
Yicinam igitur cellulam, quam vocant Sanctum Maxi- Hugh ap-
mum, eo quod ejus basilica sancto est proxima 2 Maxi- ^wovern-
3
rao, regentium nobili patrono, consecrata, ei committit mentofthe
regendam. Quam ille, rebus quidem necessariis pene Maximus.
vacuam, quia recusare obedientiam obedientise addictum
legibus fas non erat, suscepit, bonisque in brevi uber-
tim implevit. Loci sane illius possessiunculaB vix unico
ad honestam videbantur habitatori sustentationem, cum
familia parva, sufficere. Verum Hugo, sciens " melius Eccles. iv.
1
hunc] So MS. eum, Pez.
; Wendover's account of St. Hugh
2
proxima] Not in Pez. under A.D. 1200, is derived from
3
Maximo] So MS. and Pez. ;
this Report of the Papal Commis-
ecclesia sancti Maximini, Dorlandus. sioners ;and he says (vol. iii.
A hamlet near Pontcharra still p. 156), " Post circulum sexdecim
bears the name of St. Maximin. " annorum," evidently reckoning
The Report of the Papal Com- the 1 6 years from the time of Hugh's
missioners, previous to Hugh's ca- admission into the couvent. This,
nonization in 1220 (MS. Harleian probably, was the truth of the case ;
526 of British Museum), represents and the " cum sexdecim esset anno-
him as appointed to this cell -when " rum " of Harleian 526 is either
he was but 16 years old " Cum : a corrupt reading, or must mean,
" sexdecim esset ^^^0^11^." This when he was of 16 years' standing
is certainly a mistake ; for he was in the convent. According to this,
already a deacon before the ap- his appointment to St.Maximin
pointment, and he was ordained took place circa 1159, when he was
deacon as our author has said in 24 years old.
Capitulum VI.
[Qualiter illud evangelium, Si peccaverit in te frater
tuus, etc, erga parochianum suum super adulterio
infamatum adimpleverit']
2
1
So MS.
senis'] senioris, Pez.
; edoceret] So MS. ; edocebat,
-famamj This word, not in MS., Pez.
is added from Pez. 4
autem~\ So Pez. ; enim in MS.
;
1
quident] So MS. ; siquidem, 4
quoddam milii creditte'] So MS. ;
1 Cor. v. 5.
" SatanaB et in interitum carnis, si non ocius resipis-
" catur, terribiliter denuntiavi. His ille et territus
" vehementer, et confusus, in medium prosiliit ;
pec-
" cato suo non sine gemitu et imbre lacrymarum re-
" nuntians, pcenitentiam egit, veniam correctus 7
et
" reconciliatus accepit."
1
mihi et] So MS. ; mihi cospit et, 5
nec\ This not in Pez.
G
Pez. Tum\ So MS. ; Tandem, Pez.
1
post] So MS. ;
postea, Pez. • 7
correctus] So Pez. ; correptus,
3
correctiorieni\ So Pez. ; correp- MS., and Dorlandus.
tionem, MS. 8
Dei plenius~\ So MS. ; Deo
4
correcto'] So Pe"z. ; correpto, plenus, Pez.
MS. 9
nec\ So MS. ; non, Pez.
LIBER I, CAP. VII. 23
CAPITULUM VII.
[Ubi cum priore suo Cartusiam inviserit, et visam
dilexerit.]
4
Intuebatur vero, et intuens mirabatur locum, ipso Its site.
5
cui negotio hic videbatnr adminiculari praedives libro- Itslibrary.
rum abundantia, legendi facultas copiosa, orandi quies
inconcussa. Et quidem, quoad loci dispositionem, haec
ifca se habere dignoscuntur. At in loci habitatoribus Its inha-
bitants.
1
Expcriehatur\ Bo Pez. ; Expe- j
4
intuens\\ So MS. ; intuendo,
ritur, MS. I Pez.
iidicentis~\ So MS. ; diceniis, s
hic vidchatr- adminiculari prcc-
Pez. dives] So MS. ; hoc prrccipue vide-
3
Quanto, \c.~} In Pez. this line is: batur adminiculari, pra^dives scili-
" Ubi magis tegitur, tectus magis cet, IV z.
" aestuat ignis."
;;
beeome a
Carthusian quam quonam pacto quam citius quod optabat perfice-
ret, cum gemitu et fletu ab eo inquirens, longe aliud
1
aliquid~] So Pez. and Dorlandus in the middle of the word munitio.
ad, MS. Henceforth, so far as the two MSS.
2 aliquo] So MS. ;^ alio, Pez. ;
run together, B. will denote the
altero, Dorlandus. Bodleian MS., C. the Paris MS.]
5
3
hujnsmodi] hujus in MS. ; his Hugonem rapiebant] In B. and
similia, Pez. Pez. ; not in C.
6
1
ac praicipue obediens et secura] effectum] So B. and Pez. ; effi-
" carnes 3
desuper ossibus vivo tibi abraderet : disci-
" plinas rigor teneritudinem istam, quam in te intueor,
" penitus exossaret."
Hic vero Christi tiro, et Martini beatissimi familiaris St. Martin.
Capitulum VIII.
1
coiiitare~\ So B. ; vel cogitare, omni~\ So B. and Pez. ; diverso,
C. and Pez. C.
: 5
ipso visu est] So B. and Pez. ; effectus est] So B. ; sit efFectus,
ipso aspectu visus est, C. C. (supra, p. 5.)
3 6
carnes'] So B. and Pez. ; car- sahibri] So B. and Pez. ; sta-
neni, C. bili, C.
26 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
pose.
•
Sed nec istud, vereor, diu erit : nam spiritum ab
'
ineunte secutus getate, carnem nullius ducens, illius
'
procul dubio impetu, non istius ductus, nobis in brevi
'
es abducendus. Proh dolor Lumen oculorum meo-
!
'
rum sic subito extinguitur ; baculus senectutis mese,
'
cum eo jam nutabundo prseri-
solito plus indigeam,
'
pitur. Sed nunquid dulcedo mellis mei sic derepente 4
'
vertetur in absinthium et gloria mea, qua de filio;
'
sapiente tantum gloriabatur pater, ita redigetur in
'
nihilum ? Miserere, fili, miserere potius patris tui,
'
nec tantse strenuitatis tuse solatiis canos meos jam
'
busto proximos destituendo, innatas tibi pietatis et
'
compassionis cancellos transcendas. Quod si materna
5 6
•
viscera ecclesiae, qua3 te Deo genuit ; si fraterna
dulcedo piorum, qu?e te suaviter fovit, non funditus
4
1
Tum~\ So B. ; Tunc, C. and derepente] So B. and Pez. ; re-
Pez. pente, C.
2 5
sibi] So C. and Pez, ; igitur, te~\ So C. and Pez. de te, B.
;
6
B. fraterna] So B. and C. pa- ;
3
te] So B. and C. ; totum te, terna, Pez.
Pez.
LIBER I, CAP. VIII. 27
2
" revocant l
animum ad perfectiora sestuantis, saltem
" in hoc paternse condescendas 3 senectuti, ne adhuc
" spirantem deseras, qui amodo in te solo debuit 4
" respirare."
7
1
revocant] So B. ; revocent, C. ;
quantus~\ So B. and Pez. ;
qua-
revocavit, Pez. tinus, C.
8
2
cestuantis] So B. and Pez.; asstu- i et\ In B. and Pez. ; not in C.
9
antem, C. qua Dei~] So B. andPez. ; qusc
3
condescendas] So B. and Pez. ;
et Dei, C.
condescende, C. 10
O angustice] So B. and Pez. ;
4
debuit] So B. and Pez. ; desi- Ideo angustioc, Q.
nit, C. " dict*] lu B. and Pez. not in ;
5
etiam hac] So B. and Pez. ; in C.
'-
hsec, C. poterat] So C. and Pez. ;
pote-
6
Cartusiensibus] So C. ; Cartu- ras, B.
ensibus, B. ; Cartusise usibus, Pez.
28 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
5
1
quia] So B. and Pez. ;
quod, C. magnum~\ So B. ; niagnse, C.
6
- posceris] So B. and Pez. ;
pos- quiddam~\ So B. quidem, C.
;
7
ceret, C. defraudavit] So B. fraudavit, ;
3
effugeris] So Pez. ;
infugeris, C.
s
B. ; effugias, C. extortuvi] So C. and Pez. ; ex-
4
utique~\ So B. and Pez. ;
itaque, ortum B. ;
C.
; :
(< 8
tantum cepi."
Capitulum IX.
4
Quod novam ingresso militiam hostis antiquus novos
5
tentationum eongressus intulerit ; secl tuitio
6
Salvatoris ei nusquam defuit.
5
1
adisti~\ So B. and Pez. ; adve- tentationum} ISo B. ; tentationis,
nisti, C. C. (supra, p. 5).
2 G
perstitisti'] So B. and Pez. ;
pro- nusquam defuit] So B. ; nun-
fecisti, C. I quam defuerit, C. (supra, p. .5).
3
cepi~] So B. aud Pez. ; suscepi, 7
et]In B. not in 0.
;
s
C. motum in corde meo] So B. and
4
milHiani] So C. (supra, p. 5) ;
I
Pez. ; novuni in corde meo mo-
militiciam, B. tuni, C.
30 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
4
1
discedebaf] So C. and Pez. ;
unde] So B. and Pez. ; unum,
discebat, B. C.
5
is] In B. and Pez. not in C.
2
angelus] So C. and Pez.
;
; ange-
6
duplicabam] So B. and Pez. ;
lis, B.
duplicabo, C.
3
intra] So B. and Pez. ; contra, 7
detestarer] So C. and Pez. ;
C. detestarem, B.
;
" me."
1
diutiusf] So B. and Pez. ; dul- 1
cius, C. humilitatione, B.
- Nusquam vero~\ So Pez. nun- ;
CAPITULUM X.
6
1
Papai] So B. ;
,domini Pap», prospere] So C. ;
proprie, B.
s
(supra, p. 6.) fastum~] So C. factum, B.
;
9
3
RacheT] So B. ; Rachelis, C. planius] So B. plenius, C. ;
*
So B. solitarius, C.
solitaria] ;
10
quidem, ut semper] So B. and
5
Sedebat vero] So B. sedebat, ; Pez. quidam, ut semper sunt, C.
;
'
inquam, C.
LIBER I, CAP. X. 33
4
vellet, sineretur. Fervebat in commune studium inter
eos rigida? paupertatis, superfluitatis odium, necessa-
riorum parcitas, oblivio temporalium, ambitus geterno-
rum, communis humilitas et cordis contritio, omnibus
4 5
etiam communis sui ipsius abjectio, praslatio socio-
rum. Hsec enim ut monachis, ita et conversis, indiffe-
renti studio inoleverant. Jam vero inter monachos
legendi assiduitas, contemplandi sublimitas, meditandi
et orandi defaecata suavitas, sic palmam tenebant, ut
G
videretur incredibile quantum etiam laicis gratise iu
his affluebat. Excepto quod per se literas atramento
3
1
complures'] So B. ; complures pra>1atio~\ So B. ; et pra?latio,
ijuidem, C. C.
- horum, So B. ; eorum, C.
:i
igihtr] So B. ; ibi, C. and Pez.
,:
etiam laicis gratia~\ So B. : e1
4
omnibus etiam comtnunis] SoB.; laicis sratia, C.
omnibus in commune. C.
34 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
Nivernensium] So B. ; Niver- the Chartreuse, he cannot be the
nensis, C. de Nevers.
; i.e. But person here spoken of. In lib. iv.
LIBER I, CAP. X. 35
a
1
subtussiendo audebant] dicatur~\ So B. and Pez. ; di-
So B. ; subtiliando audie- cam, C.
7
bant, C. tam ferme et continuo~\ In C. ;
3
pro viribus] In B. ; not in C. " terne et ferme continuo."
4 8
imposuit] So B. ;
posuit, C. In his dies, in his studiis contin.~\
and Pez. So B. and Pez. ; in his dies studiis,
'
profecisse] So B. and Pez. ; in his contin., C.
profuisse, C.
c 2
;
Capitulum XI.
4
ipsi Domino Jesu Christo, et
5
in omnibus, ei minis-
trabat. .
4
1
vacabat quidem verbo Dei'] So Domino~] So B. and Pez. ; Do-
B. ; vacabat Deo, C. mino nostro, C.
2 5
cpfate ac debilitate~] So B. and et\ In B. not in C. or Pez.
;
6
Pez. ; setatis debilitate, C. ejus] In B. and Pez. not in C.;
3
nusquam excedentem~\ So B. and 7
Ad hcec] So B. and Pez. Ad ;
cui jam olim nil dulcius, nil seque clulce erat, quam
sacris deservire mysteriis,
1
quam divinis sacramentis sa-
2
ginari ; Jesumque suum, quia sibi dulcissimum, ut .
" tuis.
.„.,,
Ad hanc vocem
.
territus, et
.«,.
quasi iulmine
pnest.
5
tactus, tota corporis strage ad pedes objurgantis pro-
veniam praesumptionis tantae
sternitur, flens ubertim, et
gemebundis vocibus petens. Qui ad modicum velut
6
dissimulans anxiantem, cum ad tantam illius devotio-
nem et humilitatem totis et ipse visceribus concutere-
tur, tandem ita leniter et flebiliter :
" Surge," inquit,
" surge." Quo etiam ad jussum ejus sedente, hsec 7
1
quam sacris deservire mysteriis~\ 5
tota] So C. and Pez. ; tanta. B,
So B. ; sacris deserviendo minis- (i
dissimulansl So B. and Pez. ;
teriis, C. Pez. agrees "\vith B., ex-
assimulans, C.
cept in having ministeriis instead of
7
Affc] So B. and Pez ; hoc, C.
mysteriis.
8
-
guid] In B. and Pez. ; not in C. Dei~\ So C. and Pez. ; Domini,
:
Tunc\ So C. and Pez. Tum, B.
*
;
B.
9
1
tumodo non
accedii indignus; et affectu\ So C, Pez., Dorlandu*.
invitu$~\ These words not in B. ;
and Surius ; affatu, B.
CAPITULUM XII.
6
1
in~\ So B. et, C. (supra, p. 6.)
; Itemque'] So B. ; Iterumque, C.
2
itaque\ So B. and Pez. igitur, C. ;
7
perfunctoria~\ So C. and Dor-
3
contrectaret] So C, Pez., and landus ;
perfunctiora, B.
W. de Worde ; contractaret, B. 8
relaxabat\ So C. ; relaxat, B.
9
2
celebranti\ So B. and C. ; cele- districtionis\ So B. ; discre-
brans, Pez. tionis, C.
5 10
interius] In B. ; not in C. et peccatricis\ In B. ; not in C.
LIBEK I, CAP. XII. 31)
1
complura] So B. ;
quamplura, 1
istud] So B. and Pez. illud, C.
;
C.
•'•
- in (iquai] So C. ; aquaR, B. ; in C.
aqua, Pez. culniine] So B. ;
jam culmine,
* adhibito] In C. and Pez. ; uot
in B.
40 VITA S. HUOONIS LINCOLNIENSIS.
CAPITULUM XIII.
2
Peter, Per idem tempus vir sanctissimus, Taretasiensis
archbishop
of Taren- archiprsesul Petrus, Cisterciensis monachus, Cartusiam
taise, a 3
ssepius adire solebat ibique in : cella solitaria, infra
visitor at
4
the Char- sanctorum illorum habitacula, velut intra mellita
treuse.
qusedam alvearia, pluribus per intervalla mensibus, ut
apes 5 prudentissima, commanebat. Aut certe, ut co-
lumba mitissima et mansuetissima, 6 in arca quadam 7
tutissimaB quietis, ibi cum Noe respirabat; fugiens
seculi tumultum quasi impetum aquarum inundantium,
universam fere terrarum faciem misere obruentium.
His 8 vero sacris meditationibus, et spiritualibns sanc-
2 Cor. xii. torum vacans collationibus, alterum cum Paulo se
2,4.
paradisum credebat invenisse unde perssepe ad tertium ;
3
1
Taratensiensf\ So C. (svpra, solitaria~] So B. and Pez. ; so-
p. 6) ; Cartusiensi, B. Peter, a litarius, C.
2 3
Taretasiensis~\ So B. ; Taren- His\ So B. Hic, C. ;
adimpleret ?
K
Ad manum ei omms, quas posceretur, ^ ith Ho]y
. .
plurimum conferre.
Extat usque in prsesens, sub declivi montis latere, Peter^s
equitare,
..
quia
.
vel
,
priori
t
loci
.5° 1
noc
..
mmime ti,
licebat,
thatofthe
ia y_b re -
archiepiscopo aliquatenus libebat. Est autem sedes tnren -
1
erat] So 13. and Pez. fuit, C. ;
1
illic] So B, ; ac sic, C.
- tractatus"] So C. and Pez. ;
5
tractus, B. priori loci~\ So B. ;
priori ipsius
8
Cumque] So B. ; Cum, C. ancl loci, C.
Pez.
42 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
nightly
" perceptis muneribus gratias exhibentes, beneficia
prayer.
Hughdaily " potiora sumamus/' Quotidie vero et benedictione
receives
potenti 4
ministrum suum Hugonem muniebat, et auc-
from him
blessing toritate pontificali a peccatis omnibus absolvebat, et
and abso-
monitis spiritualibus instruebat. Nihil denique utilium
lution.
subtrahebat, sed omne consilium Dei, quod sciret ei
profuturum, 5 et pluribus per eum, illi solicite mani-
festabat.
3
quaterdenos'] So B. ;
quaternos, Pez. ; benedictione sua petentem,
C. C.
5
2
Quod ita] So B. ;
Quod etiam consilium Dei, quod sciret ei pro-
ita, C. futuruni] So B. ;consilium quod
3
etiani] So B. ; etiam hoc, C. sciret esse profuturum ei, C.
4
benedictione potenti] So B. and
;
Capitulum XIV.
Post hsec, cum jam * Hugo, in quietis suse nidulo per Circa A.D.
bina circiter lustra moratus, et mundo plene mortuus,
u ' 0,
" et requiescam M 3
ad illum sumebat pennas diluculo, Ps.
c
et habitabat in extremis maris. Cujus iterum maris 9.
4
sibi proxima extrema erant, quia tenebris curarum et
solicitudinum amaritudinibus respersa erant, 5 extra ne-
gotiorum tamen secularium mare erant. 6 Viderat au-
tem prior illius ut erat prudentia, sicut et benevolentia,
unice prseditus : viderat, inquam, illum vas effectum in
5
1
hcec, cumjarti] So B. and Pez. ;
solicitudinum amar. respersa
hapc jam, C. eranf] So B. solicitudinum quidem
;
- spiritualia] So B. spirituali, C.
; amar. respersus erat, C.
3 6
pennas~\ So B. pennas suas,
;
erant] So B. ; erat, C. The
C. In Ps. cxxxviii. 9, it is, " Si sentence is evidently more or less
;<
sumpsero pennas meas diluculo." corrnpt in both MSS. I have not
Cujus iterum maris sibi proxima
1
much faith in my reconstruction
extrema~\ So C. ; quse idcirco maris of it.
sibi extrema, B.
;
'
ceternitatem] So B.,; seternum, C. 3
suo se alterum~\ So C. ; suo al-
2
Arelatensc~\ So B. and Pez. ;
terum, B.
4
Arelatensi, C. In the Life of St. noverat] So B. ; sciebat, C. ;
1
Irrideant, si videbitur] So B. ;
s
musto quodam, pretiosis~\ So B. ;
simo, C.
!
scipsam~\ So B.; semetipsum, C. 7
advenissent'] So C. and Pez. ;
xviii. 17.
" verbum bonum super datum optimum/' Omnes in-
Hugh ex-
tolled by terea Hugonem loquebantur sive prior, sive monachus, :
1
Istud vero] So B. ; Istud si, C. 3
etjam] So B. ;
jam vero, C.
- lectoris parcendum] So B. ; lec-
INCIPIT PROCEMIUM 1
LIBRI SECUNDL
m
.
3
1
Procemium~] SoB.; Prologus, C; et nocte~\ So B. ; noctuque, C. ;
Explicit Procemium.
3
1
pra>sumptuosum~\ So B. and Pez. invocato Spiritus Sancti adju-
praesumptionis, C. torid] So B. and Pez. ; invocato
2
aliis] So C. and Pez. ; his, B. Spiritu Sancto, C.
LIBER II, TABULA. 49
TABULA CAPITULORUM. 1
1
The following table of chapters j
* prafcicndus] SoC; prajficidig-
is in C. only. B. has such a tahle nus, B., at head of cap. 4 infra.
to the 4th and 5th hooks, but notto ;
Withannam] So C. Witha- ;
D
;;
1
So
existimabatur"] C
sestima- ; agnita perfectione (without vitse),
batur, B., athead of cap. 7 infra. B., at head of cap. 10 infra.
2 5
promovere] So C. promoveri,
; festinaverunt] So C. ; festinave-
B., at head of cap. 8 infra. rint, B., infra.
3 6
intenderit] So C. ; impenderit, obtinuit] So C. ; invenit, B., at
B., at head of cap. 9 infra. head of cap. 1 1 infra.
4 cognita perfectione vitce"] So C. ;
;
4
Finis [Tabulce] secundi Libri.
1
Winthannensium] So C. Win- ;
solitarii AVithamensis, B., at head
toniensium, B., at head of cap. 13 of cap. 14 infra.
infra. 3
scripta sunt] So C. scripto
;
2
ex priore .... Withannensis'] mandata sunt, B. infra.
So C. ; prioris Sancti Swithuni et 4
Tabulcf] Not in C.
D 2
;
occasione pervenisse.
i .
i
(^uadam die rege
/-\
trausmarims
•
m ,
• •
coiivent of
domo prse-
conversa ^i onis fama praBventus, asciverat de
Witham fata qilosdam fratres quibus et locum quem ipsi
;
1
Anglorum'] So B. ; Anglise, C, and the eldest daughter of the count
supra, p. 49. of Maurienne, betwixt whom and
-Henrici} So C. and Pez. ; Hen- Henry was consequently much com-
ricis, B. munication. Hoveden, 304, &c. ;
So in B., with space left for one
:i
Wendover, ii. 3G9. In 1176, how-
word between partibus and nomine. ever, John was betrothed to the
In C. there is no blank space, and daughter of the earl of Gloucester.
no nominc, the sentence endingwith This hclps to prove that Ilugh
partibus. came into England before A.D.
In 1173 a treaty was in hand for 1 17G. See note (2), p. G4, infra.
a marriage between Trince John
LIEER II, CAP. I. oo
mittitur ;
qui tsedio simili affectus, morte beata finem
laborum et vitse initium citius accepit. Reliqui inter
5
ista fratres variis perturbationum procellis immaniter
iluctuabant. Rex ipse G angebatur medullitus ad haac.
Coepit namque imaginari jam et pertimere futuri notam
7
ruboris,qua inurendum se noverat apud magnates
multarum in circuitu nationum, si ccepta adeo salubria,
adeo cunctis exteris gentibus favorabiliora 8 nequivisset
consummare.
A viro igitur memorato super his tale recepit con-
u
silium. " Ab his/' inquit, domine mi rex, fluctibus,
5
1
quieti solitudinis~\ So B. ancl ista] So B. and Pez. ha2C, C.
;
6
l'ez. ;
quietsR solitudini, C. Bez ipse]So B. and Pez. Rex ;
:i
istis] In B. ; not in C. Pez. mirandum, C.
8
lias illis. favorabiliora] So B. ; favora-
1
suo~\ So B. and Pez. ; sui, C. bilia, Tez. ; honorabilia, C.
54 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
4
1
strenuitate longe pr(eclarior~\ So dulcedinis, quidquid magnani-
B. and Pez. ; honestate longe ela- mitatis et] These words in C. and
rior, C. Pez. ; not in B.
2 5
vero etiam.'] So C. and Pez. ;
reperiri'] So B. and Pez. ; inve-
vero (only), B. niri, C.
3
tanquam diviuum'] So C. and G
valet] So B. and Pez. ;
potest,
Pez. divinum (only), B.
; C.
: '
_
.iT
..' . .
o -A ?
venerabiles, dommum videhcet Kegmaldum * i3athoni- bassadors,
-r. •
i i •
Capitulum II.
meruit et curari.
1
unicce] In B. ancl Pez. ; not in gestis S. Thomce post martyrium, as
C. in Anglia Sacra, i. 562, note (u).
s
Reginald
- Fitz-Jocelin, conse- j
auctor~\ So B. ; actor, C.
cratedbishopofBath,June23, 1174: »
dispensatione] So B. ; dispen-
" Natione Anglus, sed educatione satione sua, C.
" ct cognomento Lombardus.'" — De
50 VITA S. HUGONIS LINCOLNIEISSIS.
6
1
edomitum~\ So B. ; castigatum, j
quomodo~] So B.
J ;
qnonam modo,
c. I
c.
7
2 repugnaverit] In C. ; not in B.
habuit] So C. ; huic, B.
s
interim tradi] So C, Pez., and
:J
carnis] So B. ; carnis suse, C
W. de Worde ; tradi only in B.
Stimulis-] So B. ;
Stimulus, C, B
wcn/Mm] So B .
.
per eventum,
animce~\ So C. ; a se, B. j Q t
LIBER II, CAP. II. 57
luctabatur l
namque angelus
tenebrarum adversus ille
leniter
4
vulnerabat eos cum quibus congrediebatur,
unum ut compateretur et anxiliaretur, alium ut con-
fundcretur et fugaretur. Summis tandem viribus jacu-
lum hoc tergeminum emittens, uno impetu vicifc
utrumque colluctantium, sic exclamans, " Per passionem,
" crucem, et mortem tuam vivificam, libera me, 5
" Doniine." Hoc dicto, solo prosternitur : " Adhassit," Ps. cxviii.
25,
inquiens, " pavimentoanima mea, vivifica me secundum
" verbum tuum, Domine, qui mortuus es pro me."
Continuo, velut in excessu positus, vidit virum Dei, Vision f
^ig
dam priorcm CartusiaB Basilium, vultu ct amictu
angelico radiantem astitisse sibi, seque sic voce blanda
compellantem : " Quid tibi," inquit, " esfc, fili carissime,
1
luctabatur'] So C. ; luctabitur, 3
nec]So B. and Pez. non, C. ;
B. 1
So B. leviter, C.
leniter'] ;
2
consensio?vis'] So B. ; conten- 5
me] So B. nos, C. ;
tionis, C.
;
1
et nutritor meus\ So B. andPez. have been ahout two years after his
3
lcBtatusque'] So B. ; lsetusque, C. and Pez.
C. and Pez. corde'] So B. and Pez. anima, ;
4
ante aliquot} So C. and Pez. ;
C.
7
ante per aliquot, B. loquentis, pluries] So B. and
became prior of the
Basilius, vvho Pez. ; ssepe loquentis, C.
s
Great Chartreuse in A.D. 1151, querndam scripsisse] This writer,
died in 1173. It would seem to and his work, are alike unknown.
i
LIBER II, CAP. II. 59
Capitulum III.
" illius ;
propterea et properavit illuin educere dc medio
4
'
iniquitatum,'" libidinis scilicet et elationis. Miscuit
ei ccelestis medicus arte mirabili confectam potionem,
veneno et balsamo temperatam. Venenum quippe ten-
tantis libidinis venenum extinxit in ejus mente elatio-
nis ; at vero balsamum superni medicaminis venenmn
devicit in carne ejus totius libidinis. Illo fundatus
6 6
est in humilitate, isto in incorruptione solidatus.
1
expertus sif\ So B. and Pez. ;
froni that of B., given in the text.
senserit vel expertus sit, C. The first clause of the ensuing quo-
- qucc~\ So B. and Pez. quod, C. ; tation from Wisdom, M Consumniatis
In C. the 2nd chapter does not end " . . . . multa," coming before tliis
scilicet] So B. ; videlicet, C.
chapterofB.: " Ita Levites . . . .
5
esf] In B. ; not in C.
'•
inthnis sensibus ejus." ,;
in incorruptione] So C. ; in
;f
In C. the avrangement differs eorruptione, B.
GO VITA S. IIUGONIS LINCOLNIENSIS.
'*
quia superna dispositio facit ha3C omnia, ut ordinis
" hujus sanctitas per virum sanctum usque in supre-
5
" mos mundi limites splendidius elucescat. Sed ne-
2
persuasoriis] So C. and Pez. ;
Bovo, quem, C.
5
persuasoribus, B. supremos] So B. and Pez. ex- ;
3
primus'] So C. and Pez. ;
prius, trenios, C.
B.
LIBER II, CAP. III. 01
Capitulum IV.
2
Benedicti, carnis evicta impugnatione in seipso,
regendis aliis prmfLci dignus fuit Et quod tan-
dem cum regiis nuntiis compulsus 8 Withamiam
venit, et a fratribus ibidem consistentibus cum
inwstimabili gaudio susceptus est. 4
4
1
instar omniuni] So B. ; instar ibidem . . . susceptus est] So B. ;
3
compulsus'] So B. ; ire compul- Hugo] So B. ipse, C. ;
7
sus, C, supra. i planius] So B. plenius, ;
C.
:
1
miius] In B. ; not in C. tionibus only, B. ; orationibus
2
nutus sui~\ So B. and Pez. ; suse eorum, C.
8
virtutis, C. petentibus~\ So B. and Pez. ;
3
quidem~\ In B. and Pez. not in C.
; petentibus eisdem, C.
4 9
Hugonem] So B. and Tez. ;
diligeret] So B. and Pez. ; dili-
hunc, C. gebat, C.
r
10
"
»iajeslati~\ So B. and Pez. ; di- optaret] So B. and Pez. ; cap-
vinae majestati, C. tabat, C.
~Jratrum~\ So B. and Pez. ; fra- 1
'
Quem monitis] So B. and Pez. ;
1
ex\ So B. and Pez. ; de, C. Hugh in Surius ; but the writer
2
senectutem\ Hence I conclude s eems to have made the statement
that this prior must have been merely from misunderstanding a
Guigo II., who succeeded Basilius passage of this Magna Vita. See
in 1173, resigned in 1176, and died ivfra, lib. v. cap, 18, second note.
in extreme old age in 1188. Eor 3
dominuni] So B. and Pez. epi- ;
2
". aut etiam vos monere, quatinus vobis melius cognita
" strenue compleatis, qui in omni vita vestra non quaa
" vestra sunt, sed quse Jesu Christi vos quserere com-
" probatis ; lioc unum ad memoriam dominevobis,
universitati revocandum
<:
prior, sed et vestrae, fratres, 13.
" '
forte/ ait, '
hac ipsa nostra tristitia Deo, quod absit,
" '
inveniamur contraire.'
" Sed et te, Hugo, frater carissime, in hoc quoque
" imitari convenit quem sequi semper dulce 6 habuisti,
" unigenitum Filium summi Patris qui de altissimo ;
1
quid in his~\ In C. and Pez. ;
legistis, C. ; et luctus causam non
not in B. dissimilem legitis, Pez.
5
2
quatinus vobis melius'] So B. and
servos Dei~\ So C. and Pez.
servos only, B.
Pez. ; nt melius, C. 6
quem sequi scmper dulce~\ So
3
Berticramni] So B. Bercitram-
;
Pez. ;
quem semper dulce, B. quem ;
1
et in vi~\ So B. and Pez. ; et '
nutta] So C. ; in illa, B.
5
virtute, C. nobis qni hoc"] So B. ; vobis
2
advolvendo} So C. and Pez. quibus hsec, C.
G
devolvendo, B. alienos~\ So B. ; esse alienos, C.
7
3
eum\ So C. ; eorum, B. arc1ins\ So B. nltius, C.
LIBER II, CAP. V. 67
Capitulum V.
G
1
prcestiterit"} So C, supra, p. 49 ;
ubi] So B. and Pez. vel, C.
;
7
pracstitit, B. illa and hcec] These in B. not ;
2
quddani] In B. and Pez. ; not in in C. Pez. has "monachorum cel-
C. " lae et claustrum, cum fratrum,"
* prcegustant] So B. and Pez. ; &c. and Pez. both have debuis-
C.
prfegustabant, C. sent at end of the sentenee,
the
4 7
correctionis ] So B. and Pez. ; instead of dehuisset of B.
correptionis, C. 8
hospi tnm] SoC. andPez.: ;
r
'
ac] So C. and Pez. ; aut, B. pitium, B.
E 2
;
1
jam ditioni] So B. and Pez. ;
sibi viderentur, C. ;
quod sibi vide-
juriditioni, C. batur, Pez.
2 6
de\ So B. aud Pez. ; et de, C. quacunque~\ So C. and Pez. ; et
3
et~\ In B. ; not in C. Iustead qusecumque, B.
of Hugo nam et, Pez. has Hugo 7
vcl~\ In B. and Pez. ; not in C.
s
noster. maluisset] So B. and Pez. ;
4
condictunt] So C. and Pez. ;
mallent, C.
9
edictum, B. quibuscunque] So C. and Pez,
5
quod sibi videretur"] So B. ;
quae quibusque, B.
:
1
" detrimentum sustinentibus per nos, ltetis laeti, et
" benevolis succedamus grati." Ad hsec 2
in primis
cum velut diffioilem se exhiberet rex, ille in bonitate
3
praecipuus, in interventu stremms, adjecit dicens
" Revera," domine mi, nisi usque ad obolum Hugh in-
inquit, "
1*
" novissimum super omnibus his satisfactum fuerit 4
their re-
" prius hominibus istis, locus idem non poterit con- ceivingfuil
" ferri nobis." Ita vero mercem sibi, ut putabat, in t i on
5
nuljo profuturam rex emere compulsus, tuguria scilicet
vetusfcissima, tigna cariosa, et parietina semiruta, mul-
tum eftudit a3S pro brevi commodo, Venditores autem,
accepto pretio, novo negotiationis genere exhilarati
quia ditati, novum benedicebant institorem, qui de Prov.xxxi.
6
1
l<Bti\ In B. and Pez. ; not in ! primo utique cor~\ So B. ;
pri-
C. !
mum cor, C.
- /uecj So B. and Pez. ; hoc, C. 7
quod] In B. ; not iu C.
3
in] In B. and Pez. ; not in C. 8
ubi] So B. ne, C. nisi, Pez.
; ;
9
*fuerit] So C. and Pez. ; fuit,
j
luec] So B. and Pez. hoc, C. ;
B. 10
sint] So C. and Pez. sunt. ;
5
scilicet] So B. ; videlicet, C. j
B.
and Pez.
70 VITA S. HUGONLS LINCOLNIENSIS.
'
elicita .... occasione] So B. 1
nitereiur] So B., Pez, and Surius;
and Pez. ; eliciens .... occasio- uteretur, C.
nem, C. 5
iteruni] In B. and Pez. ; not in
2
deceai~\ So C. andPez.; decet,B. C.
;i
Num . .nequcamus'] So Pez.
.
;
G
solicitudine] So B. ; et solicitu-
JN on . . . neoueamus, B. Non ; . . . dine, C.
Taleamus, C.
LIBEK II, CAP. VI 71
Capitulum VI.
3
1
vlderetur~] So B. and Pez. } vi- I Fratrum] So B. ; Frater, C.
debatur, 0. :
and Fez.
- profracta] So 13. and Pez. ;
prostrata, C.
72 VITA S. IIUGONJS LINCOLNIENSIS.
19.
" '
vestra possidebitis animas vestras necnon et illud \
1
Dei ministros, in multa patientia/ Multa vero
patientia in eo comprobatur, si multa contraria sive
adversa in multa lenitate supportet longanimitas
4
1
verbis] In C. and Pez. ; not in cunctls~\ In C. and Pez. ; not in
B.
5
2
decet] So B. and Pez. ; decent, Girarde~] So C. and Pez. 5
C. grande, B.
6
3
ei\ In C. and Pez. ; not in B. fere] In B. and Pez. ; not in C.
LIBER II, CAP. VI. 73
on
in prgesentiarum non contulit, nec quando esset collaturus every-
ccrtius intimavit. Tum 3 vcro infrendens frater Girar- -^f '
ll
4
dus, suseque potius deliberationis pristinaB quam ad- nothing.
6
1
dilationis excmans causam~\ So '
3
1
quin jam dictis] So C. ; suam i reye] So B. and C. regem,;
(or, si jam) dictis, B. Pez. has, I Pez. autem in B. and Pez., but
" quin diceret alia . . . erudiret, et not in C.
j
'
nostrum ? " Ad quem ille submisse et leniter " Non Hugh s :
" an&wer -
Capitulum VII.
Post hsec princeps ille magnus viri Dei crebrius llugh's in-
2
fruebatur colloquio, consilio amplius delectabatur. Nec ancTffma
erant multi, sed nec, ut a multis credebatur, vel unus fayour,
3
1
prtrpcdiunlur~\ So B. and Pez. ;
vel Gasconia] So B. ; vel Vas-
impediuntur, C. conia, C. ; cum Gasconia, Fez.
- colloquio] So B. and Pez. ; elo-
1
promptius] So B. and Pez. ;
quio, C. pronius, C.
; ;
in^pSson
" P or^ s forma consimilis fateri probatur, nunquam se
" et sua tam specialiter illi exponeret, nec in tantum
" honoris culmen hominem alienigenam tanta cum
" G
instantia promoveret/'
Et hasc quidem illi. Verum nos quod verissime
7
scimus firmissime asserimus, quia non istam ei penes
regem gratiam conciliaverat caro et sanguis, sed reve-
4
1
Aquitanice~\ So C. and Pez. noster] In C. and Pez. ; not in
Equitania?, B. It seems, however, B.
to be a blunder for Andegavice. See
5 ut istum . . . honorabat] So B.
infra, lib. v. cap. 10. and Pez. ; nisi istum amabat, nec ut
istum honorabat, C.
2
credebant] So C. and Pez. ; ce- 6
promoveret] So B. and Pez. ;
debant, B.
promovisset, C.
3
habeatur] So B. and Pcz. ; as- 7
qnia] So B. and Pez. et quia,
;
seratur, C. C.
LIBER IL CAP. VII. 77
" hoc seculo centies tantum, et in futuro vitam reter- Mar. x. 30.
tl
nam." Nam conscius ipsius, qui in excelsis erat Job.xvi.20.
manifeste noverat, quam sincero, quamque perfecto af-
fectu cordis ipsum, relictis omnibus, ille sequeretur, qui
s
nisi propter ipsum nihil praeter ipsum amare sciebat.
Kex quoque id ipsum acute prsevidens et perpendens, Henryll.'s
sicut lianc a Deo gratiam noscitur percepisse, ut viros
J^ °£
bona? conversationis testimonio probatos arctius dilige- good con-
versatl0n
ret, tanto eum pra3 caeteris coluit eminentius, quanto
-
1
Ita tamcn~\ So B.; Ita enim, C. 1
importunc~\ In C. and Pez. ; not
- Accipietis i)i~\ So B.; Accipietis, inB.
inquit, in, C.
"
nisi proptcr ipsum~\ So C. and 5
quia~\ So B. ;
quia et, C.
Pez ; nisi ipsum propter, B.
;
reliSous°
religiosa Hugonis obtentu provexerit, rebusque neces-
houses. sariis ampliaverit, perlongum esset singillatim recensere.
1
suam ipsius] So C. and Pez.
1 momentanea, cum~\ So B. and
suam only, B. Pez. ; temporalia, pro, C.
5
2
sfppius'] In B. ancl Pez. ; not in
qnibuscunque posset] So B. and
C.
C. ;
quibuscunque posset modis, G
correctioneni] So B. and Pez.
Pez.
correptionem, C.
s/acile] So B. atd Pez. ; faciliter, 'etper] So C. and Tez. ;
qnaj
0- !
per,B.
LIBER II, CAP. VII. 79
" 3
liberas quibusque electiones juxta canonum scita
<e
relinqueres, et teipsum tot malorum labyrintko ex-
4
" plicares [et] ;
tuas ad hoc tantum partes interpo-
" neres, 5 ut Deo acceptum, et in eis° quoe Dei sunt
" populo tibi subdito 7
profuturum qui eligerent, pra^-
" valerent, in contrarium nitentes in suis molitionibus
" elisi deficerent. Hac enim ratione provida sanctorum
" patrum dispensatio, in .praBficiendis ecclesiarum rec-
" toribus, Christianissimis olim principibus locum no-
" scitur accommodasse non extremum quo per eorum ;
13,
1
pene\ In C. and Pez. ; not in m] So C. ; his, Pez.
B. 7
subdito'] So C. ; credito et Bub
2
m] In and Pez. not in B.
C. ; dito, Pez.
:;
quibusque] SoB. and Pe«. qni- ;
8
vcro] In C. and Pez. ; not in
buscnnquo, C. B.
1
et\ Not in B. or C. ; in Pez. 9
et\ Not originally iu B., an
interponerea . . . subdito] '1'lii after interlineation ; not in C. : in
in C. and Pez. ; not in B. Pez. before in votis.
;
1
monitis, quoties oecasioue qualicunque ejus utebatur
familiari accessu, quoties secretiore illius potiebatur af-
IIugh's fatu. Et quidem * ratione ipsum multiplici adibat fre-
interararse q 11611 ^ 1118 nunc accersitus ab ipso, nunc pro variis
;
Capitulum VIII.
The king Contigit vice quadam regem, cum classe non modica,
in danger 4
of ship-
medium pelagus quod inter Neustriam Britanniamque
wreck. limitatur sulcantem, nimia repente suborta tempestate,
pene naufragari. A prima denique vigilia noctis mare
intumescens furentibus ventis, nimiis 5 motibus aut
G
obsistere aut alludere visum, naves medias nunc as-
tris inserere/ nunc immergere abysso laborabat. Hoc
elementorum ludo nescio an aliquid in hoc mundo hu-
mana pertulerit conditio luctuosius. Sub hac, morte
ipsa amariore, mortis imagine, non modicum temporis 8
5
1
qualicunque] So C. and Pez. ;
ventis, nimiis~\ So B. and Pez. ;
2
sabatur quod eatenus vixisset, quod serenum aliquando
vidisset et tranquillum. Jam 8 sub oculis prsesens mor-
tis imago cogebat nonnullos habere in votis, ipsius pri-
"
en h'
interventu ac meritis nobis, in tanta pro peccatis
" nostris angustia juste deprehensis, clementer miserere,"
Ferunt quidam etiam vovisse eum, quod ad pontificalem
niteretur gradum quamtocius illum promovere, si me-
ruisset incolumis ad portum pervenire. Nec mora
pelagi fragor, ventorum turbo, subsedit et evanuit
cadunt fluctus, redit aura lenior, fretum funditus Ts saved.
complanatur naves universse optato potiuntur litore
;
1
nil quilibet senior aut juvenis] 4
<td~]So B. and Pez. et ad, C. ;
F
82 VITA S. HUGONTS LTNCOLNIENSIS.
Capitulum IX.
monks the
Tempus omne quod somni sola necessitas sibi minime
otherfor vindicasset, orationi aut lectioni, meditationi vel spiri-
the lay
brethren.
tuali indulgebat collationi sive exhortationi : quanquam
et dormienti corpore mentis nunquam dormitionem
x
subrepere credidisses, si familiarius ei adhaereres, si
2
dormientem solicitius observares, si referentem qua?
3
corde vigili inter soporis nexus spiritu liber percepisset
3
1
mbrepere'} So C. ; surripere, B. spiritu] So B. and Pez. ; spi-
litius, B.
LIBER II, CAP. IX. 83
dormio, sed !
cor meum vigilat," immo etiam orat.
Quoties vero ea nobis quse per soporem sensisset aut
2
vidisset referebat, hymnicum illud ei competere per-
pendebamus, quod ille vigilando etiam attentius s?epe
canebat, Exuta sensu lubrico, Te cordis alta som-
"
5
1
sed~\ So B. ; et, C. and Dor- prcevalebanQ So B. and Pez. ;
singular. detrahebaut, B.
8
4
serenitas~\ So C, Pez., and Dor- obtuitu\ So B. ; intuitu, C.
landus ; sinceritas, B.
F 2
:
19 b. In omni namque ]
tempore et in omni loco, quod
Always ] oc ; r uocj temporis flagitaret ratio, lioc et ipse faciebat,
,
earnestin ,.. \~
Quam acleo velut m
. , ! •
(Japitulum X.
3
1
namque] In B. and Pez. ; not in I si\ So C. and Pez. sed, B.
;
C.
4
condiscipulis] So B. and Pez. ;
2
vel] So C. and Pez.; velut, B. j
diseipulis, C.
j
vir abierat via longissima, ncc ante plenilunium re- 19 20 ' '
-
1
quique ibidem affatu rcplcban- * virgani] So 13. and Pez. ; virga,
tur\ So B. ;
quisque ibidcm aflectu C.
replebatur, C. ; et quisque affectu I 4
;nj jn ^» .
not in (j
replebatur, Pez. >
pknilunium] 80 C. (Sec Prov.
-•
secularium] So B. and C. scho-
;
yii 19 _ 20) pleni8simum> B
.
.
arium, Pez.
; ;
1
ab iniegro ?neritorum\ So B. ;
essent] So B. and Pez. ; sunt,
sub integro maritorum, C. Per- C.
haps sub integro meritorum would be leni~\ So C.and Pez. levi, B. ;
7
the right reading. largiora~\ So B. and Pez. lon- ;
2
illius sterilis] So C. ; hujus no- giora, C.
8
minis, B. omnimodis\ So B. ; omnimode,
3
et epulum~\ In B. ; not in C. C.
4 9
sepelitur~\ So B. ; sepultus est, quidum\ In C. not in B.;
10
C. montem\ So B. in montem, C.;
LIBER II, CA1\ X. 87
Capitulum XI.
proferre, " Si sic mihi futurum erat, quid necesse fuit (j en< xxv
" concipere ? " Uterque istorum, sibilo instigatus ser- 22 -
5
1
accedcrc in qua~] So B. ; con- cognomen habens de Lewes~\ So
scendere ubi, C. B. cognomen de Leus, C.
;
6
Muchelia~\ So B. ; Muchelenia,
- tabernacula . . . quibus\\ So B. ;
C. ; Mulchelneia, Pez.
tabernaculum suum in quo, C. 7
illud Rebecca>, matri] illud Ke-
3
Collidebantur J So B. ; Collide-
beccffi mater, B. id Rebeccse matri.
;
bant, C. C.
s
1
vocabatur~\ So B. ; vocatus, C. cceUcum'] So B. ; cceleste, C.
88 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
exacerbabant, irritantes cum'] So 1
essent] So B. and Pez. ; sint, C.
5
C. ; exarcebant only, B. ; Fez. has scdent] So B. and C. ; cedent,
exacerbabant. Pez.
2 6
vero] In C. and Pez. not in B.
; comperta] So B. and Pez. ;
3
induxisti] So B. and Pez. huc ; aperta, C.
induxisti, C.
LIBER II, CAP. XI. 89
3
1
salubriora] So B. ; longe s;ilu- scandalis] So B. and C. ; scan-
briora, C. dalum, Pe».
4
exagitabant . . . procclhc] So B.
2
agebat] So B. and C. ; argue- and Tez. ; exagitabat tcmpestuosa
bat, Tcz. procella, C,
—
Capitulum XII.
3
1
Radingense] So B. ; Radigensi, assignatione^ So B. ; assigna-
Capitulum XIII.
1
saani]So B. sui, C. and Pei.
;
:
;
" tibi vis conferri, ad hunc supplendum defectum ?
" Una," inquit, " marca argenti diu sufficiet." Rex ad
hsec subridens, " 0," ait, " quam immoderate gravas
" nos." Jussitque incontinenti decem marcas fratri qui
cuin eo erat numerari. Promisit etiam unam biblio-
thecam, utriusque testamenti corpus integre continen-
tem, se transmissurum ei. Rediit prior domum. Eex 2
promissi non immemor, inquirit solicite biblio-
sui
thecam optime confectam, quam ei conferre potuisset.
Suggeritur demum studiosius quserenti monachos Sancti
Swithuni egregiam recenti et decenti opere confecisse
bibliothecam, in qua ad mensam edentium fratrum legi
Theking's debuisset. Qiu> ille comperto oppido gavisus est ac- ;
*-A- -P +1-»
1
contifjW] In C, Pez , and W. dc ! - JRer'] So B. ; Rex igitur, C. ;
1
bibliotheca . . . inspecla] So C. 5
consonare~\ So B. and Pez. ; con-
and Pea. bibliothecam; . . . suscep- sonam, C.
6
tam et inspectam, B. fratri~] So B. and C. ; fratrem.
et ipsi~] In B. and Pez.
-
; not in Pez.
C.
7
et] In C, Pez., and W. de
:{
opiato] So B. and Pez. ; opta- Worde ; not in B.
8
tffi, ('. t/uatinus . . . humiHtatf] So B.
4
Qi«p st] So B. and Pez. ;
Quod and Pez. ;
quaqua velle dignentur
si, C. humilitati nostrne, C.
"
" solito plus prsesumitis, nec vobis triste est tali hunc
m
•
Huffh's
lovetoGod eidem derogaretur divino honori, vel honorem exhi-
5
1
nobis tamen ignorantibus~\ So recipere] In B. and Pez. ; not
B. ; nobis id ign., C ; nobis tamen inC.
id ign., Pez. G
reportaveritis] So C. and Pez. ;
2
descivissef] So Pez. So also reportaveris, B.
originally in B., but altered to cle- 7
viri beati] So B. viri Dei, C.
;
siisset; destitisset, C. 9
3
quatinus'] So B. ;
quafinus et.
Hinc-] So C. Hic, B.
;
C.
4
Cum ille'] So B. and Pez. ; Tunc
iile cum, C.
LIBER II, CAP. XIII. 95
crescerent !
sui conditoris. In huric sane finem omnis
ejus actio, sermo, et cogitatio dirigi consuevit, ut prae-
staret proximo, et tam ipse quam proximus ex eo
placeret Deo. Sed neque fraudari noverat intentio ejus
pia et recta a spe sua. Convaluit siquidem ex illo
praesertim tempore, inter utriusque loci accolas, Win-
tonienses videlicet coenobitas et Withamenses efemitas 23 b.
Capitulum XIV.
1
cre$cerent~\ So B. ; transirent, |
(Anglia Sacra, i. 302) ; and a Car-
C. thusian monk at Witham in 1191
2
Radulfi~} So B. ; Radini,C, (Chron. Ric. Dtws.,p. 26). Richard
supra, p. 51. Pez. calls him Ba- \ of Devizes dedicates hia chroniele
dulfus. i
to him.
3
Robertum] Robert Fitz-Henry |
' vet\ So B. ; et, C.
became prior of Winchester in 1 187 |
9G VITA S. HI7G0NIS LINCOLNIENSIS.
suavis.
By whose Istius sane, et viri aeque praestantissimi domini
persua- 2
shnuMuid R&dulfi, quondam sacristae illius ecclesiae, monitis prse-
those of cipue animatus, precibusque importunis compulsus sum,
lialph the
sacrist of aliqua posterorum notitise de praesenti materia scri-
Winches- bendo transmittere. Quorum jam uterque ex bac, ut
ter our . . .
3
1
eawt] So B. autem, C.
; consueverinf] So B. : consue-
-
Radulfi] So B. Radini, C, as
; veraut, C.
4
before. querri] So C. ;
quam, B.
;
, . n M complete
, . . . ,
1
Prologus, #r.] So B. ; Prologus * cupientium ] So B. and Pez. ;
G
98 VTTA S. HTTGONIS LINCOLNIENSIS.
Explicit Prologus.
1
miraculo] So B. and Pez. ;
pro ''
quf\ SoB. and Pez. ;
quis enim,
miraculo, C. c.
2
sudm\ So B. aud Pez. ; sui, lil>el/t~] So B. and Pez. ; libri,
C.
LIBER III, TABULA. 99
PR^ENUMERANS.
1
This table of chapters is in C. celebratcc, B., at head of cap. 3
only, as before, with lib. ii. infra.
8
quare] So C. ;
qnia, B., at head '
apud Lincohiiam~\ This not in
of cap. 2 infra. B. at head of cap. 6 mfra.
3
quumvis .... relebrata fuissetl * seu cigno] This not in B. infra.
c
So C. ; etiam in Lincolniensi post- Menevensis] So B. infra ; Se-
modum capitulo satis favorabiliter nenensis, C.
G 2
100 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
#*c.] So C, very blun-
Roberlo, there being only 12 chapters to its
deringly. Theirnames were Koger third book. The 13th and 14th
de Roldeston and Kobert de Bed- chapters of B. are the first and se-
ford, as in B. infra, at head of cond in the table of chapters of C.'s
cap. 8. fourth book, whence the following,
2
dctulit] So C. ; detulerit, B., at No. 13 and No. 14, are taken. See
hcad of cap. 9 infra. infra, p. 137, note (2).
3 5
Cantuarienst] So C. Cantua-
; ejus in\ Not in C. ; in B., at
riensium, B., at head of cap. 12 head of cap. 13 infra.
6
infra civibus~\ So C. ; cuilibet, B.
4
Here C.'s table of chapters ends, infra.
LIB-EIi III, TABULA. 101
ExpUcit Tabida.
1
torrente] So C. ; torrentem, B., at head of ca^j. 1-1 infra.
— — ;
1
Waltcro, ^c.] Walter de Con- ham, May 25. R. de Diceto, 631.
stantiis (Coutances), consecrated See also Gervase, 1480. Benedic-
bishop of Lincoln July 3, 1183, wa6 tus abbas (Hearne, 446) erroneously
appointed the next year to the arch- gives Oxford as the place of meeting.
3
bishopric of Rouen, and there en- ejus~\ So C. and Pez. ; eorum,
throned in February 1185. R. de B.
Diceto (Twysden), 615, 692, 626. 1
Wudestoke~\ So B. ; Wodestore,
2
apud Egnesham, &fc.~] Henry C. ; Woldestoch, Pez.
5
landed at Southampton, April 27, habetur~\ So B. and Pez. ; habe-
1186. The Council met at Eyns- batur, C.
.
tinis ascriptse l
vel addictia 2 Erant in secularibus fa- great
.
t, , , -,. ., i .wealth and
mosi, hterarum, sicut et divitiarum mundanarum copia renown .
paulo
1
ante sedes tam eoresda
to
. . . .
cancy of
octo duobus videlicet et semis post translationem prse- the see.
;
7
fati episcopi, quindecim vero ante illius consecratio-
nein. Tot annorum curriculis ager ille Dominicus Bad state
cultoris industria destitutus, haud mirum si vitiorum cti ocese
sentibus, multisque abusionum germinibus squalebat
opertus.
1
ascriptoe'] So B. and C. ; astric- died in Jannary 1167. This wonld
tic, l
5
Ci5. make a vacancy of sixteen years
- addic(cv~] So B. and l'cz. ; ad- and a half, instead of our author's
ditcc, C. iifteen, betwecn Chcsney^s death
:i
habente] So B. and Pez. ; tc- and the consecration of Walter de
neiite, C. Coutances in July 1183. I have a
4
annucniibus~\ So B. and Pez. ;
suspicion that thc true date of Bishop
annitente, C. Chesney's death is January 1168.
8
So B. andPcz.; facta, C.
habita'] Geoffrey Plantagenet, HenryII.'s
u
and Pez. not in C.
eo] In B.' ; illegitimate son, Avas bishop elcct
7
quindecim] Robert de Chesney, froni 1173 to 1182, but -svas never
bishop of Lincoln, is said to havc consecrated.
;
length are
unanimous
sum non modo suse, imo et totius ecclesiae sancta;
in electing decus, quem pueriliter primo despexerant, mutato
Hugh.
repente consilio, unanimiter 7
demum elegerunt. Ita
6
'
quem videlicei] So B. and Pez. ;
sunum] So B. and Pez. ; sane,
quia videlicet ipsum, C. C.
7
3 studentibus'] So B. and Pez. ; unanimiter, §t?.] It was long
nitentibus, C. before they could make up their
3
expetentibus] So B. and Pez. minds to it :
" Post tractatus diutius
5
proferre] So B. ; prscferre, Pez. one they hoped to find who would
not in C. be acceptable to the king. They
LIBER III, CAP. I. 105
1
pore divinitus prtefinito eligitur ab hominibus. Gratu-
lantur qui noverant eum qui notitue ejus expertes
:
Capitulum II.
1
oneri] So C. and Pez. ; onere, G
hcec istorum . . . vobis~\ So B
B. and Pez. ; hoc isto vota vel studia
- habilum .... prcoferre] So B. vestra, C.
7
and Pez. habitu pracferri, C.
; . . . oportcat] So B. and Pez. ; vos
Archbishop Baldwin had been a oporteat, C.
s
Cistercian raonk, and abbotof Pord, hujusmodi] So C. ; ejus, B.; not
in Devonshire. in Pez.
9
3
suscepto~] So B. and Pez. ; sus- quodcunquc\ So C. and Pez. ;
ceptae, C. qusecunque, B.
10
1
experientia\ So C. and Pez. ; Ibi\ So B. and Fez. ; Ibique,
experientiae, B. C.
5
instructos~\ So B. and Pez. ; in- u freti\ Tn B. and Pez. not in
;
stitutos, C. C.
LIBEE III, CAP. II. 107
" cum."
Eo itaque in
2
sententia persistente, cum nulla pos-
set ratione induci, ut vel regi seu archipnesuli suam
pro tali negotio ad eos qui
prgesentiam exliiberet, illi
Capitulum III.
:
cujusctinque] So C. aiul l'cz. ;
:{
accelerant . . . cUycrc] So B.
cujusque, B. and lVz. ; dc novoaccelerant illum
8
iri] So 13. autl Pez. ; in liac, C. eligere, C.
108 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
5
1
suffragiuni] So B. and Pez. ;
esi] So C. est
; constituta, Pez.
subterfugium, C. ti
Lalere'] So C. ; Latere enim,
- auferre curetis~\ So B. and Pez.; Pez.
a me curetis auferre, C. 7
monachum me nostis] So B. and
3
ut video\ So C. and Pez. ; in Pez. ; monachum enim me non ig-
Deo, B. noratis, C.
4 8
hoc scialis . . . vos non potest] In addictum~] So B. and Pez. ; ad*
C. and Pez. ; not in B. ditum, C.
;
Capitulum IV.
3
1
(ilius . . . hujuscemodi] In B. Hoc~\ So B. and Pez. ; Iloe
and Pez. ; not in C, where the autem, C.
4
part here missing is given at the sui] In C. and Pez. ; not in
end of the chapter, after hnpunet, as B.
5
follows "Vestra; igitur petitionis
: ne multis'] So C. aud Tez. ; ne
" hujusmodi arhiter inter nos medius : in multis, B.
" est."
G
suppHciter] So B. and C. ;
2
fatigatio~\ So C. and Pez. ; fla- j
simpliciter, Pez.
gitio, B. I
110 VITA S. HTTGONIS LINCOLNIENSIS.
8
1
flucehat] So B. and Pez. ; dice- j
negotiij So B, and Pez. ; nego-
hat, C. tium, C.
2 exterius quidem madescere.'] So j
" Non sum medicus, et in domo mea non est panis ; Isa. iii. 7.
1
Metuehat quoque, ve~] So B. ancl 8
semetipsnm'] So B. ; seipsuiu. (
'..
7
antl Pez. not in C. operis~ So C. and l'ez. ; eor
;
poris, B.
3
iantopere~\ So C, Pez., nncl Su- B
So C. and Pcz., with
a nobis~\
rlus ; tanto tempore, 15.
Vul^ate ex nobis, B.;
1
anfractibus\ So B., Pez., and " oommodato]
So Pez. connnodo. ;
CAPITULUM V.
Gen.xii.
sua. Egreditur ergo ad pontificalis percipiendam con-
1
5
Gen. xxii. secrationis beneclictionem, inde proventurus ad montem
9 quem Dominus erat monstraturus montem utique
ei ;
1
in magnis ambulare] So B. and no doubt, to London, for consecra-
accepturus.
2
tantorum successuuiu Hisbumble
Pergens vero ad suscipiendum
ay
culmina, humilitatis ima minime deserebat. Complens 7 ?/•
.*•.. travellmg.
3
enim opere, quod semper volvebat in corde, viri
consilium sapientis, quanto major erat, 4 quanto ad Ecclus. iii.
majora conscendebat, tanto se in omnibus humiliabat. 20 -
s
erat] Tn B. not in C. So B. and Pez.
1
; post seUani] ;
'•'
:1
viri] So B. and Pez. ; viri sci- saginatibus, B., who bas also sagi-
licet, C. nariis instcad of sagmariis directly
4
quanto major erat~\ In B. and afterwards.
Pez. ; not in C. •
////] So B. aud Pea.; illi vero, C.
B
; — ;
Capitulum VI.
1
vero] So B. and Pez. ; autem, " stoli, die dominica, xi. Kal. Octo-
C. " bris." Benedictus Abbas, 454.
2
appropinquaret] So B. and Pez. Possibly the Winchester of our
appropinquarent, C. author is a mistake for Marlbo-
3
Evangelistce Matihcei] So B. rough.
and Pez. ; Matthsei Apostoli et 4
multa quoque] So C. and Pez. ;
Evangelistae, C. multaque, B.
After the council at Marlborough, 6
quosque] So Pez. quoque, B.
;
September 1 Arch-
4 (note 3, p. 112), not in C.
bishop Baldwin proceeded to Lon- 6
datum\ So B. ; dato, C. supra,
don, where he consecrated Hugh of p.99.
Lincoln and William of Worcester, 7
Incathedratus] He set out for
" apud Westmonasterium, in capella Lincoln immediately after his con-
" infirmorum, festo S. Mathaei Apo- secration, and was enthroned on
: —
Monday, September 29. Ben. Abb. St. Catherine's Priory without Lin-
454. coln,and thence in the morning
The archdeacon of Canterbury walked barefoot to the cathedral.
had the right of installing all bi- 1
Quod a Menevense~\ So B. ;
H 2
;
" nem est adducta. Quse statim a manu ejus panem sumens
" et comedens, eique familiariter 3 adhaerens, omnem, ut vide-
" batur, silvestrem interim exuta naturam, nec ejus attactus, 4
" nec astantium undique turbarum et intuentium accessus sive
" tumultus abhorrebat. Consueverat etiam interdum, cum ab
" episcopo pascebatur, caput cum colli longitudine tota in
i4
manicam ipsius largam et peramplam, inque sinum interio-
(i
rem, avis extendere ibique aliquamdiu, cum solicitudine
;
1
augmentuni] So B., C, andPez.; |
5
quodam modo] So B., Pez., and
urgumentuni, Ang. Sac. Ang. Sac, quadam, ; C.
2 6
praferebat] So B., Pez., and de more aliquamdiu abfuisset]
Ang. Sac. : ferebat, C. So B., C, and Pez. ; forte aliquam-
familiariter] So B. and Pez.
3
; j
diu absens fuisset, Ang. Sac.
qitam familiariter, C. and Ang. !
7
e t] So B., Pez., and Ang. Sac;
Sac I
et ita, C.
8
4
attactus] So B. and Pez. ; atta- ! discursu] So C. and Ang. Sac;
tus, C. ; attractus, Ang. Sae. I
decursu, B.
;
s
1
subtilis sint et acrece volucres na- quod] So B. and C, ; qua3, Ang.
turaf] So B. and C. ; subtiles sint Sac.
et aerea volueres natura, Ang. a
imminentis . . nuntia] So B.
.
etiam. ista . . .
cantus nuntia, C»
and C. ; Ang. Sac.
et ista forsan, 10
transmittitur] So B. and Ang.
3
potuit] So B. and Ang. Sac. ;
Sac. ; transmissa est, C.
poterat, C. 11
letali] So B. and Ang. Sac. ;
1
So B., C, and Pez.
modulos'] ;
raortis, C.
modulum, Ang. Sac.
5
solcbat~\ So C. and Pez. solet,
x
-fontem] So B., C, and Ang.
;
Capitulum VII.
The above Hsec sane praefatus vir, in hac adhuc luce posito
accountby
Giraldus
v^r0 jj e j veraci de his stylo exaravit. Eo * quidem
written tempore satis innotuerat, isto Hugonem spiritu duci,
during 2
istis eum affectibus agi, ut esset ei mors in desiderio,
Hugh's
lifetime. et vita in patientia, prse amore fontis vitse. Hoc tota
ipsius quadam
vita operum lingua fatebatur hoc ;
1
Eo] So B. ; Et eo, C.
;
hominem"] So B. ; hominum, C.
2
istiseum\ So B. istisque, C.;
3
'
quodlibet] So B. ;
quodcunque,
ipse] So B. tempore, C.
;
4
c.
cigneo] So B. carneo, C.
;
5
prceconari] So B. prseconizari, ;
'
frequenter] So B. ; ssepius, C.
C.
LIBEK III, CAP. Vll. 119
ipsius
2
aedituo, annonam percipere. Ad eum itaque,
fame aliquoties stimulante, familiarius ultroque cibanda
accedebat : cibata vero et satiata confestim abscedebat.
Res mira ! Quem anno plerumque integro, vel etiam
prolixiori tempore, quasi bene cognitum ssepius adierat,
a domini tandem prassentis accessu 3 servientem suum-
que alumnum non mitius cseteris, quos antea nunquam
viderat, propellebat. Si quando episcopus, per bien-
nium ferme, suum, ut interdum contingebat, ad locuin
illum distulisset accessum, domino tandem advenienti 4
cum tanta congratulatione occurreba!;, ut ex dilato ejus
aspectu non illius oblitam, sed ipsius potius 5 desiderio
fatigatam se fuisse, miris quibusdam gestibus et sonoris
vocibus indicaret. Asserebant non tantum custodes
illius loci, sed etiam vicini quidam, quia frequenter,
1
Quandoque] So B. ;
Quandoque 4
advenienti] So B. ; adveutanti,
autem, C.
- ipsius'] So B. ; illius, C.
5
9
a domini . . . accessu] So B. ; ad jwtins] In B. ; not in C.
dom. . . . accessum, C.
;
6
1
altissimae~\ So B. and C. ; alti- |
Capitur vero ad postremuni] So
sonse, Dorlandus. B. and Pez. ; Tandem tamen capi-
2
interjacet] So B. ; adjacet, C. j
tur, C.
3
igitur~\ So B. autem, C.
;
~
vero~] So B. and Pez. ; itaque,
4
ante suuni~\ In C. and Pez. ; not C.
8
in B. ac ve ^ ut &gris per~\ So B. aud
3
introduceretur~\ So Pez. ; iutro- C. ; ac vultu segro, aegrisque per,
ducetur, B. ; cduceretur, C. i
Pez.
LIBER III, CAP. VII. 121
Capitulum VIII.
5
1
legavit} So B. ; delegavit, C. j
sufficeret] So B. and Pez. ; suf-
supra, p. 100. j
liciebat, C.
6
a
Domi^ii']So B. and Pez. Dei, C.
; munus] So C. and Pez. ; minus,
3
videtur] So C. and Pez. vide- ;
B.
7
retur, B. enim] Iu B. ; nui in C. ; eiiam,
'
quibusque] So B. and Pez. ; ci- Pez.
vilibus, C.
122 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
9
1
exteris] So C. and Pez. ; cse- quam] So B. ;
quamque, C.
teris, B. Pez. has et quod, with cum instead of
2 superius] So B. and Pez. ; sse- the first quam.
pius, C. 9
In B. and Pez. not
sufficiam] ;
3
inquiens'] So B. and Pez. ; in-
in C.
quit, C. "
10
ipse melius] So B. and C. ; ipsi
4 expediai] So C. and Pez. ; ex-
prius et melius, Pez.
pediebat, B.
11
5
non soluni] So B. and Pez. ;
quippe] So C. and Pez. ;
qui-
aut, C. dem, B.
12
6
quia] So C. and Pez. ;
qui, B. Vobis] So B. and Pez. ; Vobis
7
implere] In C. and Pez. ; not autem, C.
inB.
LIBER III, CAP. VIII. 123
6
1
committite] So B. and Pez. ;
quanta benevolentia . . . plenus]
donate, C. So B. ; quantam benevolentiam . . .
2
injunctaf] So B. and Pez. ; initae, haberet, C. Pez. is corrupt, but has
C. benevolentia and plenus.
3
admittere] So B. and Pez. ; ad- "'
fierf] So B. and Pez. ; fieri
nectere, C.
4
sibi, C.
pi-ospiciebat] So C. and Pez. ;
1
magistros'] So B. and Pez. A
So B. hujus, C.
istius~] ;
magistrum scilicet, C.
5
decanus]Roger de Koldeston
2
Roberto~\ So B. ; scilicet Ko- was dean of Lincoln from 1195 to
berto, C. 1223.— Le Neve.
6
3
indubitata] In <B. ; not in C. secularis] So B. singularis, C.
;
LIBER III, CAP. IX. 125
Capitulum IX.
testatibus deferebat.
Unde contigit ut in ipsis promotionis suas auspiciis, Circa
1187
dum in sublimes quasdam regni potestates ecclesias- ' '
'
1
eptKCopatum'] So B. ; suscep- i
* c.vequitnr~\ So R. and Pez. ;
6
ditse visus est innovasse gregem, cvasit] So B. and C. mansit ;
C. et evasit, Pez.
3
ef] In B. and Pe*. ; not in ( !.
7
tentasset] So B. and Pez. ; ten-
or Vulgato taverit, C.
;
9
1
Hugoni] So B. and Pez. ; Hu- Wudestocham] So B. ; Wode-
gonis, C. storam, C ; Wodestkam, Pez.
2
exerere] So B. ; exercere, C. 10
Horkecestriam] So B. and Pez.
and Pez. LJorcestriam, C
3
libertatem] So C, Pez., and W.
de Worde libertates, B.
11
millibus] In C and Pez. ; not
;
inB.
4
vehementem] So B. and Pez. ;
12
disparatce] So B. ; disparari,
vehementer, C.
5
vacantem, novum] So B. and
C ; distare, Pez.
Pez. ; novumque,
vacare, C 13
Lectis] So C and Pez. ; Letis,
6
Arbitrantur] So B. and C ; Ar- B. The sentence in C is " Lectis
bitrabantur, Pez. vero petitoriis episcopo destinatis."
7
se] In B.and Pez. not in ; C Except as to Lectis, Pez. agrees
8
quidem] So Pez. quidam, B. ; ;
with B., as in text.
not in C.
LIBER III, CAP. IX. 127
'
' oporfcet beneficia conferri personis : quorum posses-
" sores non palatio, aut fisco, sive scaccario, sed, ut
" docet Scriptura, altario
]
convenit deservire. Habet 1 Cor. ix.
2
14
dominus rex unde exhibeat obsequentes negotiis
" suis habet unde compenset in temporalibus, pro tem-
:
44
poralibus, sibi militantium laborem. Bonum est ei,
Capitulum X.
Qualiter Hugo, a rege accersitus sibi irato, ejus non
3
modo simultatem parvipenderit, sed etiam ipsum
comiter Et de benevolentia prcedicti
deriserit
forestarii post absolutionem erga episcopum ha-
bita.
novo ac quasi recenti episcopo, non defiierunt qui re- The argu-
gem, ut jam videbatur satis commotum adversus eum, ments of
in vehemeritiorem niterentur furorem sermonibus inci- enemies
tare venenatis. " Jam," inquiunt, " domine, in mani- at court -
" festo est, quam ingratus sit tantis homo iste beneficiis
4
" vestris : jam patet quo loci operam locaveris et
" impensam, dum ejus tantopere promotioni invigilastis.
" Et 5 utinam tantummodo gratiam non referre con-
" tentus sit 6 homo animi inhumani, non autem et
" 7
injuriam rependere insistat pro tanto honore. Ca^te-
" rum quid pro vobis eum speremus subsequenti
4
1
altario~] So B. and C. ; altari, locaveris] So B. and C. ; loca-
Pez. veritis, Pez.
5
' Et\ In B. and Pez. ; not in C.
l
exhibeat obsequentes] So B. ;
6
non referre contentus sii] So B.
exhibeat obsequentibus, C. ; exhi-
and Pez. ; non referret eo conten-
laret obsequentes, Pez.
tus, C.
3
parvipenderit] So C. supra, 7
rependere insistaf] So B. and
p. 100 ; parvipendit, B, Pez. ; impendere insisteret, C.
" —
strange
salutat regem et considentes sed nullus eum resalutat. ;
reception
Quos ut vidit incurios sui tacitosque sedere, accedit 4
propius : manuque leniter scapulis imposita magni
cujusdam consulis, qui proximus assederat lateri regio,
locum sibi juxta regem ipse facit. Obstinato quoque
silentio cunctis diutius insistentibus, ut liceret praesen-
tibus illud Virgilianum reminisci,
" 5
Consedere duces, intentique ora tenebant,"
The king, rex tandem, vultum erigens demissum, dari a quodam
needleand
ass i s t en tium acum sibi prascepit cum filo. Quo facto,
thread. suere ccepit manu propria laesum panniculoque invo-
33 b. 6
lutum lasvse sua3 digitum. Agebat hoc ne nil ageretur
aliquamdiu, nihil interim loquens. Ita vero se gerebai
ut solent nimium irati, cum in eis 7
animi rancor vocis
absorbet ofiicium, meatu spirituum intercluso.
5
1
vestris in quantum"] So B. ;
Consedere duces, 8fc.] So B. and
vestris quantum, C. vestris jussis ; C. The line of Virgil is,—
in quantum, Pez. " Conticuere omnes, intentique ora
2
Queni] So B. and Pez. Quem ;
" tenebant." JEneid, ii. 1.
6
venientem, C. Agebat] So B. and Pez. ; Age-
:!
ibi~\ So B ; illic, C. ; not in Pez. bat autem, C.
4
accedif] So B. and Pez. ; ac- T
in eis] So B. and Pez. ; eis, C.
cessit, C. and W. de Words.
'
1
cachinnuni] So C., Pez., ancl 4
Plures] So B. and Pez. ; Plures
W. de Worde ; chaminuui, B. vero, C.
'
z 5
mirabantitr^ So C. and Pez. ;
intiili/'] So B. and Pez. ; intu-
mirantur, B. lerit.
(
8
tonto] So B. and Pez. ; tali. C.
130 VITA S. HUGONTS LINCOLNIENSIS.
l
Falaise. " Falesia nuncupatur, fuisse oriundam.Municipium
2
" hoc arte pelliparia celebrius excolitur. Quia vero
" me suere digitum meum derisor iste conspexit, idcirco
" similem Falesiensibus, et eorum me cognatum esse
" improperavit." 8
The king, " Attamen age," inquit ,ad episcopum, " vir bone,
with per-
" quiddam tibi visum fuit, ut nobis inconsultis prin-
fect good
humour, " cipalem forestarium nostrum anathemati subjiceres,
argues his
reasons of
" nostram insuper petitiunculam ita floccipenderes, ut
offence. " neque teipsum ad nos venires hujus repulsae
per
" expositurus rationem, 4 neque verbum per nostros
Hugh's de- " nuntios nobis placabile remandares ? " Talia 5 ex-
fence of his
" postulanti mox ita respondit episcopus " Novi," :
conduct.
inquit, " vos ut episcopus efficerer studiosius insudasse.
" Ut vestram a discrimine animam expedirem,
igitur
" quo illam periclitari contingeret, si quod mei noscitur
" esse officii, circa ecclesiae mihi commissa3 utilitatem,
" exequi non curarem, necesse fuit et 6 oppressorem
" 7
ipsius ecclesiae per censuram ecclesiasticam coercere,
" et indebite praebendam sibi in eadem ecclesia cupi-
" entem extorquere nullatenus exaudire. Excellentise
" autem vestrae praesentiam pro utrolibet adire negotio,
" non modo superfluum esse, immo et ineptum sentie-
" bam cum vestrae discretioni pronum sit quod rite
;'
5
1
Municipium'] So B. and Pez. ; Talia] So B. and Pez. ; Regi
Municipium autem, C. talia, C.
6
et\ In B. not in C. Pez. has
2
excolitur'] So B., C, and W. de ;
Capitulum XI.
Quod non modo aliarum curiales, sed etiam eccle-
siarum cathedralium personas, prwbendabat raris-
5
sime : et qualiter responderit cvAdam magistro
literatissimo ambienti in ecclesia Lincolniensi
prcebenclari.
1
renodaret] So C. ; redonaret, j
4
importunitatem~\ SoB. andPez.
B. and Pez. ingluviem, C.
5
- Sic] So B. ; Sic ergo, C. responderit] So C. supra,\>. 100;
(:
una] In B. and Pez. ; not in C. |
respondit, B.
I 2
132 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
4
1
illius'] So B. and Pez. ; ejus- essetque] So B. and Pez. ; esset
dem, C. quoque, C.
Nimirum
2
quf\ So B. and
. . .
5
Et nos~\ So B. and Pez. ; Et
Pez. Nec mirum. Sicut enim qui,
; nos etiam, C.
c
C. etiani] In B. and Pez. ; not in
3
eo temporisl So B. ; eo tempore, C.
C. and Pez.
LIBER III, CAP. XI. 133
Capitulum XII.
2
1
regens . . . tcmpore'] So B. ancl autem~\ So B. and Fez. ; ita-
Hacking-
ton, near probavit eventus, super eodem ab illo consultus negotio,
Canter- 2 " Si P
certissimo praadixit oraculo : inter vos/ inquit,
bury.
" domine archiepiscope, et capitulum vestrum, hujus
35 b.
1
Hugo] So B. and Pez. ; Hugo 4
Ipse~\ So B. and Pez. ; Ipse
episcopus, C. namque, C.
2 6
certissimo'] So C. and Pez. ;
actitatum'] So B. and Pez. ; at-
peritissimo, B. tentatum, C.
3
subjacebitis] So C. and Pez. 6
Curn] So B. ; Cum autem, C. ;
m <>nks,
-,-,..,
fuit, fretus
4
multis etiam personis electissimis, tam e monachis
s 6
quam e clericis, Romanis febribus in urbe obiterque
sub hoc intestino bello extinctis ; viri tandem magna- 36.
7
1
excelso] So C. and Pez., with Fecit hoc] So B. and Pez. ;
his own
canons. " securitatem, quse sempiternee imitatrix et praspa-
" ratrix 3 existit tranquillitatis. Nec vero/\ inquit,
" idcirco mihi a dominis nostris/' sic enim suos cano-
nicos nuncupabat, " quies hsec defertur totius ignara
" dissidii, quia lenem me sentiunt et mansuetum.
His " Sum enim revera pipere asperior atque mordacior
;
4
1
quia instar . . . fecisset consum- susceperuni] So B. and Pez.
mationem~\ So B. and Pez. ; instar susceperint, C.
. . fecisse consummationem,
. C. 5
Nunquam ne vel~\ So B. Nun- ;
2
timendum~\ So B. and Pez. ;
quam vel, C. and Surius Nunquid ;
Capitulum XIII.
1
Evangelista . . . asscrtione] So I
" serere curavimus, idcirco de his
B. and Pez. ; Evangelistaj Jo- |
" nunc parcius dicendum aestima-
hannis venerabilis profitetur asser- " mus.
t10 ' C -
" Incipiunt Capitula Quarti Libri.
In C. the 3rd book here ends , De moderamine fruga i itatiS) &e ,
with "Explicit Liber Tertius ;" the
&c."
13th and 14th chapters of the 3rd
book of B. forming the lstand 2nd
The addition of these two chap-
ters made C.'s 4th book to contain
of the 4th book of C.
sixteen chapters, instead of the
C,'s 4th book begins -vvith the first
fourteen of B.'s arrangement.
sentence of the next chapter as a I
preface ; thus :
' cu ' libet '] So B. ;
civibus, C, in
Table of Chapters.
" Preefatiuncnla ante Librum i
plura'} So B. ; plus, C.
" Quartum. 3
Hoc autem] This is the begiu-
" Quoniam de viri sancti moribus ning of the lst chapter of thc 4th
" plus in pra3cedentibus libellis dis- book of C.
138 VITA 8. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
4
1
duximus~\ So B. ; ducimus, C. mulcerent] So B. and Pez. ; de-
2 districtionem vir beatus~] So C ;
mulcerent, C.
5
discretionem (only), B, instrumentumW So B. and ( \ ;
3
facies~\ So B. and C. ; faciem, testamentum, Pez.
Pez. and Surius, with Vulgate.
LIBER III, CAP. XIII. 139
2
subserviret. Quod eo securius, eoque sufficientius
3
faciebat, quo minus ne suum recalcitraret
contra
sessorem, castigatione diutissima jam satis edomitum,
metuendum erat. Nam et per continuum frigidioris His aii-
ments in
dietse usum, eo usque internas jam corporis vires attri- >
4 5
verat, ut, fatiscente naturali calore crebras infrigidati quence of
stomachi perferret molestias, iliacis insuper passionibus P oor diet
ssepius amarissime torqueretur. Nihilominus tamen
inter haec affuit ei et affluxit gratia 6 singularis, robur Still, his
°l
illi accumulans fortissimis quibusque admirandum. JJj^ur
Yidere quasi miraculum erat, quemadmodum in dedi-
cationibus ecclesiarum, in celebrationibus ordinum,
caBterorumque ecclesiasticorum officiorum, seu quibu»
libet pontiflcalis ministerii exercitiis, in quibus pluri-
mum videretur esse laboris, omnium sibi adhserentium
7
vires solus ipse excederet ;
quemadmcdum non solum
fessis, sed pene deficientibus cunctis, aliisad resumen-
das vires paululum secedentibus, aliis ad obsequendum
5
1
jiimento corporis] So B. and crebras~\ In C. and Pez. ; not
Pez. ;
jumento, corpori scilicet, C. inB.
8
subserviref\ So C. and Pez. ;
6
affuit . . . gratia~\ So B. and
subveniret, B. Pez. ; affluendo etiam affluit ei
3
minus~\ In B. and Pez. ; not in gratia, C.
7
C. solus ipse\ So C. and Pez. ;
mis-
bration of
mass.
sarum solennia celebranti nequivissent. Cum, prse-
gustatis jussu suo panibus, horrori quibusdam et for-
midini esse sensisset, sacrum inter agenda vel calicem
vel dominicam contingere sindonem, arguebat eos
quasi pusillae fldei et discretionis infirmae, qui nec
obedire jubenti sine haesitatione didicissent, nec ratio-
nem perciperent circumspectae jussionis.
llis reve- Quotiescunque iter agenti occurrissent, ut assolet,
rent mode
of confir-
qui per manus suae impositionem confirmari expete-
mation, of rent, aut qui parvulos ei ad illud percipiendum 5 sa-
such as
demanded cramentum ofFerrent, mox loco opportuno in pedes ab
this rite of equo descendens, quod illius erat officii solicita devo-
him, when
journeying. tione adimplebat, in quacunque diocesi hoc accidisset.
Nulla unquam fatigatione, aut inflrmitate, nulla itine-
ris festinatione, nulla viae asperitate, aut aeris intem-
jj^ en
5
benedictione optata circumstantibus ; infirmis quoque buffeting,
5
'
puy?iaces~] So B. ; pugnantcs, i
optata~\ In B. and Pez. ; not in
c. ! c.
2
e(\ In B. ;
not in C.
' "#"^^/] So B. and Pez. ;
ac-
cessissent, C.
3
parvulosque~\ So B. parvulos, 7
;
in spe adipiscendee sospitatis~\
C.
So B. and Pez. 5 in spem sanitatis
* eis~\ In B. ; not in C. habendae, C.
:;
CAPITULUM XIV. 1
And chil- ^L
Ue lterat}a
iterata S8epiUS Illi
14
dren'slovc quoque mira ei vicissim celeritate familiariter allu
of Hugh.
1
This is the 2nd chapter of 4th 9
enim~] In C, with Matt. xix. 14 ;
modo, B. not in C
14
7
namque] So B. etiam, C. ; familiariter] In B. and Pez.
8
loquebatur] So B. in Evangelio ;
not in C
loquebatur dicens, C.
:
dere gaudebant ;
quique omnium pene virorum aspectus
vereri solebant, ei potius quam suo parenti adhsere-
!
bant.
Vidimus parvulum quemdam, menses sex ab ortu A mar-
-11,
nabentem, cum
.
ei
r ,
1
ei potius . . . adhcerebant] In C. 6
manum ejus~\ So Pez. ; manuuni
and Pez. not in B.
; Pez. has ejus, B. ; nianum (only), C.
" desideranter adhserebant." 7
festinabat] So C. and Pez.
2
inexplcbilibus~\ In B. and Pez. ; I
fes tma t B
not in C.
8
3
cetatula] So B. and Pez. ; setate,
faciebat] So B. and C. ; Fa-
ciente, Pez.,connecting the clause
C.
with the next sentence.
4
nunc] S6 d
and Pez. tunc, B. ;
'
latitice] So C. and Pez. prop- ;
9
intenderet] So B. ;
;
videret, C
10
ter laetitise, B. pusillo] So B. ;
parvulo, C.
;
tidio manus
admotas respuens, oculis in episcopum
sibi
intendebat, manibus illi applaudebat, ore indesinenter
arridebat.
Another Asportato demum
cum mirarentur praesentes super
eo,
instance, 5
tali prodigio, asserentes nunquam visum fuisse tripu-
in case of
a nephew dium tam immensum in tam angusto corpusculo, epi-
of Hugh.
scopus semel alias tale quid se vidisse narravit. " Nam
" dudum," inquit, " cum prioratum gererem Withamiae,
" contigit me tempore generalis capituli adire Cartu-
" siam. Occasione autem itineris prseteriens castrum
Avalon " de Avalun, cujus frater noster Willielmus arcem nos-
castle.
Willm. de
" citur obtinere, declinavi 6 in ejus. Ibi nobis domum
Avalon, " praesentabatur puerulus, 7 necdum fandi potens, filius
Hugh's
brother.
" videlicet ejusdem fratris nostri. Hic similibus j^er
" omnia nobis aj)plaudebat motibus; ita ut dimissus a
" nutrice, et super lectum nostrum expositus, inter
39.
" gaudia quae ducebat etiam cachinnari quodam modo
>
" super vires naturae cerneretur.' Et hsec quidem
episcopus.
Cseterum videretur 8 recte considerantibus pie creden-
dum, in his parvulorum exhibitis supra rationis ordinem
plausibus et gaudiis, non modo praesentem viri sancti
5
1
prcesertim . . . inspexerunt~] So visum\ So B. and Pez. ; tale
B. ;
prsesertim qui spectaculum visum, C.
e
quale illud tunc aspexerant, C. declinavi] So C. and Pez. ; de-
2
So B. and Pez. et, C.
1»2] ; litiavi, B.
3
pleraque alia] So B. and Pez. 7
puerulus'] SoB. andPez.; par-
et plura alia, C. vulus, C.
8
4
nutricis~\ So B. and Pez. ; ma- videretur\\ So B. ; videtur, C.
tris, C.
LIBER III, CAP. XIV. 145
1
eorumdem'] So C. ; eorum, B. pend upon the Bodleian MS. only,
2
quidem~\ So B. quodam, C. ;
itwill he called in the notes MS.,
8
hodie'] So C. hodieqne, B.
; instead of B. In the ensning Table
1
ef] So B. ; in, C. of Chapters, however, of the 4th
5
speramus] So B. ; sperantnr, C. book, found, as \ve have seen, after
6
sed] In B. ; not in C. the 12th chapter of the 3rdbook
7
paulo] So B. ;
paulominus, C in the Parisian MS., we must still
8
actus] With this word the Pa- denote the two manuscripts by B.
risian MS. ends. and C.
Henceforth, ai we have to de-
B
146 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
discedenii] So the MS. ; descendenti, perhaps, would be the right
reading.
LIBER III, CAP. XIV. 147
K 2
us VTTA S. ITUGONIS LINCOLNIENSIS.
Explicit Prologns.
2
1
narratio] Not in MS. ; added favente} So Pez.; faciente, MS.
frora Pez, 3
/«] So MS. ; not in Pez.
LIBER IV, CAPITULA. 149
Capitulum I. —
De Martino scrinifero 2 Hugonis qui
*
scrinifero] So B. ; scrinario, C; 5
pro assirtivite ohjecerit'\ So
. .
9
•'
Et] In B. not in C. ; instruere . . . solitus sit\ So B. ;
2
traditis~\ So B. here ; datis, C; instruxerit. Qualiter etiam sexum
and B., at head of cap. 6 infra. femineum monuerit, C.
3
mulctas pecuniarias] So B. ; 10
caritatis . . . castitatis] So B.
multas pecunias, C. here ; castitatis et caritatis illius,
4
Egneshamensi] So B. here, but castitatis before caritatis in B.
C. ;
que, C. narratio, C.
LIBER IV, CAPITULA. 151
Expliciunt Gapitula.
3
1
visitare consueverit] So B. ; vi- illius . . . peracto~] So B. ; ejus
sitabat, C. a Withanna (alone), C.
2
Einardo jocunda narratio~\ So
B. ; Ainardo (alone), C.
152 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Capitulum I.
8
1
Moris~\ So MS. ; Moris autem, i
forpicibus] So MS. ; forcipibus,
l»ez. Pez. See forpex in Glossary infra.
2
sibi] Not in MS. ; added from j
Pez.
LIBER IV, CAP. I. 153
'•'
quatinus a mundi hujus laqueis penitus me absolvere
" velitis. Nam neveraamputata per manus vestras
" coma secularis meas ulterius cervices minime pras-
" gravabit. Utque * mentis propositum, per manus
" vestrse obsequium coelitus mihi inspiratum, manifes-
" tius pandam, viluit mihi prorsus hoc nequam seculum,
" appeto 2 monachatum. Deo imposterum me totum
" devoveo seculi 3 ex toto pompis renuntio. Prosequa-
;
" tur, obsecro, gratia vestra, qua per vos merui prae-
" veniri gratiam Dei, ut et ipsa subsequatur me, quaj
" jam prsevenit, omnibus diebus vita? mese. Per vos
" religionis merear suscipere vestem, per quem modo
" suscepi characterem."
Quid multa ? Episcopus, 4 hasc quasi dicta puerilia
duceret negligenterque acciperet, dissimulabat quidpiam
referre auditis, processitque jam comesurus ad tricli-
1
Utque'] So MS. ; Ut quoque, "'
depascebatur] So MS. ; depas-
Pez. !
cebat, Pez.
- appeto] So MS. ; et appeto, i
6
sinere/] So MS. ; sineretur, Pez,
Pez. '
Finito~] So MS. ; Finito igitur,
3
So MS. et
seculi]- ; seculi, Pez. Pez.
A
Episcopus] So MS. ; Cum epi- ^jletibus, precUms] So MS. ;
comes a
es ± sa ncto coetui ei usdem ecclesise suum favorabiliter l
monk
St. Neot's,
of '
....
Martinum sociari petiit et impetravit. Compertam
th^.bif»
namque a prsecedentibus annis Beccensium habuerat
ofBecin idem juvenis laudabilem prorsus institutionem, necnon
i orman y.
e ^ ordinatam familise Sancti Neothi conversationem :
1
ecclesice'} So MS. ; cellse, Pez. I
2
in\ So MS. et, Pez.
;
Bec in Normandy.
LIBER IV, CAP. I. 155
*"
1
)tv)Q NotMS. added from Pez.
in ;
2
So Pez. correctionis, MS.
correctioris] ;
3
Dulcius] So MS. Gratius in Ovid, Ep. ex Ponto,
; iii. v. 18.
156 VITA S. HUGONIS LINCOLNTENSIS.
Capitulum II.
medelam.
42 b -
De conversione alterius juvenis relatio subinfertur,
Account nge quidem posterius accidit, sed pro simili-
quae l
'
dendo crimen, longam in criminum lapsibus feci
" consuetudinem. Erat scelus meum sui qualitate ni-
'•
mis horrendum : cujus horrorem quadruplicaverat ]oci,
" temporis, et personas, cum sui ipsius immanitate, con-
" sideratio. Nil ex peccatornm circumstantiis supremo
3
'
defuit mali curnulo, nisi forte ignorantia juris semi-
" Suasus pr?eterea et illectus ab alio, primitus
plena.
" immo semper fere peccabam. Nuper vero sacerdote
" quodam verbum Dei prsedicante, in ecclesia me in-
" dignissimum turbis accidit confluentibus interesse.
" Qui 4 catalogum retexens capitalium criminum, in
" hoc, cujuseram conscius/' verbi divini fortius gladium
" vibrans, ejus damnabilem adeo exaggeravit fcedita-
(
-
tem, ut me pene crederem terra subito dehiscente
1
Rovenscm~\ So ATS. ; Roffensem, * Qui~\ So MS. ; Sacerdos ille,
Pez. Pez.
- vagis ducerer'] So MS. ; vacuis * conscius] So MS. ; mihi con-
Jucerer et vagis, Pez. scius, Pez.
-
maft"] So MS. ; malorum, Pez.
:
'
absorbendum, ac vivum in infernum collapsurum.
" Tantam denique mentis confusionem incurri, ut extra
" meipsum me funditus putarem effectum.
" Diem vero illum, cum prima sequentis parte noc-
1
" tis, in expendi et singultibus curn 2 ecce,
lacrimis :
1
noctis~] So Pez. ; nocte, MS. 4
non ignotum] So MS. ; notum,
Pez '
2
cum~\
J So MS. ; tum, Pez. 5
- e ,,„
corpus] So MS. ; ut corput,
*ferens'] So MS. ; referens, Pez. \
J?ez.
LTBER IV, CAP. II. 159
(i
licet vehementer impulsus, signavi frontem tamen
" signo salutari pergensque itinere coepto mcerens,
;
u
vixque prae cordis dolore gressus proprios regens, hac
" ipsa die qua * mihi haec dicta sunt, in hanc, circa
" horam tertiam, devenio urbem. Immissum quidem
" fuerat animo meo, et 2 antequam hominis praedicti
c
suasionem visibiliter percepissem, ut memetipsum in-
"
1
qua] So Pez. ;
quo, MS. 5
acceperarn] So MS. ; acceperam
'
traditione, Pez.
l
ef\ So MS. ; etiam, Pez.
6
meantium] So MS. ; commean-
3
animaret] So MS. ; me anima- tium, Pez.
ret, Pez. 7
Talibus] So MS. ; Talibus
4
quarri] So MS. ; qua, Pez. vero, Pez.
IGO VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
cure.
tina istius poenitentis ulcera in cicatricem citius redacta
2
sunt ;
quibus ne signum quidem obductionis repente
superfuit. Qui totus jam evangelico more, anima sci-
licet sanatus et sumptis solenniter pera et
corpore,
baculo, apostolica ut proposuerat mcenia petiit obten- :
1
namque'} So MS. ; enim, Pez. |
• ne~\ So MS, ;
nec, Pez.
LIBER IV, CAP. III. 161
Capitulum III.
1
virtutis] This cannot be the But the passage seems othenvise
right reading. The word in the corrupt. Versutus, -with insidiatus,
MS. looks, perhaps, niore like vir- iustead of insidiittur, would give
eutis, Is versutus the right reading ? what is plainly the right meaniug.
L
162 VTTA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Luc. i. 41. suo prius dedisse legitur spiritum gratise quam vitse
quo salutaret se, prius daret parvulis cultorem suum
quam posse intelligere se. Quique benedic-
agnoscere
Mar.xi. 10. tum regnum suum a pueris Hebraeorum voluit collau-
Matt. xxi. dari, ipse militis sui de hoste versuto triumphum, per
15-
aatatem similem ab illius tyrannide potenter saapius
liberatarn, sublimi praeconio decrevit propalari. Qui
Joh. ii. etiam a nuptiis, vini ex aqua facti consecratis pariter
ad ccelibatus gratiam per seipsum
et lsetificatis miraculo,
suum invitavit futurum evangelistam * tunc adolescen-
tem, ipse per infidelitatis torporem jam deficientem
juvenem, carnalibus de caetero valefacturum illecebris,
45. ad fidei calorem, speique laetitiam revocavit per Hugo-
nem. Hugo bene vivendo, suumque auctorem benedi-
Job. xxxi. cendo, implevit illud propheticum, "Per singulos gradus
" meos pronuntiabo eum." Yicissim quoque idem Do-
minus et auctor suus in singulis setatum gradibus gra-
Ps. cxlviii. tificavit et glorificavit eum ; ut senes cum junioribus
12-
laudent nomen omnibus laudabile atque mag-
ejus, in
nificum, per largifluum gratiae suse donum.
Quia vero ex praelibatis jam ista patuerunt, quid
restat modo nisi ut ea quse per servum suum ad com-
munem utriusque, sui videlicet et ipsius gloriam, pas-
sim Dominus in quibusdam personis, causis, tempori-
bus, et locis, magnifice tentemus vel ex parte
gessit,
referre ; ac demum qualiter eum in senectute bona et
venerabili, quanquam minus diuturna, feliciter quie-
scentem in gaudium suum admiserit, studeamus inti-
Hugh's mare ? Cujus inter alia pietatis insignia, quantam
sick ; and a?grotantibus curam, quantam leprse etiam tabe labo-
ofiepers
rantibus benigfnitatem
° impenderit,
x
quis
x
digne
° comme-
especially.
1
evangelistarri] Viz., St. John. and that this desertion was the cause
There was a tradition that he and of her falling into sin. See, for in-
St. Mary Magdalen were the bridal stance, the Liber Festivalis, under
couple at the marriage in Cana of the feasts of the Epiphany, St. John
Galilee that he then and there left
; the Evangelist, and St. Mary Mag-
his virgin bride at the call of Christ, dalen.
LIBER IV, CAP. III. 1G3
moret ?
l
His nimirum, pedes propriis ssepe manibus Ilow he
2
ciebat hsec secretius, coram paucis arbitris, in camera
sua ; tredecim sa^pius personis, cum tot inveniri potuis-
sent in locis quibus ipse interfuisset. Erant prseterea
in quibusdam fundis episcopii matriculae, in quibus non
pauci, hujus morbi incommodo detenti, tam viri quam
feminae, sustentabantur. His, praeter assignatos a prae-
decessoribus suis redditus, varia in multis rebus sub-
sidia cum omni diligentia conferebat ; frequenter ad How,ofteu,
3 °
eos in propria accedens persona, ac cum paucissimis ^J^JL n
s
Parce, Jesu bone, infelici animse ista referentis. Non The horror
° u
enim latet scientiam, quod lateat utinam ultionem utn ^ t
'
commemorct] So MS. ; comme- 4
iterum] Not in MS. ; added
moraret, Pez. from Pez.
2
Faciehal ha;c] So MS. ; Facic-
batque illud, Pez. 5
audacia] So MS. ; audenti:i.
:!
propria] So MS. ; propria quo- Pcz.
que, Pea.
L 2
164 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
e diverso'] So MS. ; ex adverso, author wrote " qui viro adeo dulci,
Pez. " qui medico adeo dilecto familia-
2
asserendo'] So MS. ; asserendo " rius, &c."
esse, Pez. 4
apponere'] So MS. ; opponere,
3
viro adeo didci~\ So MS. medico ; Pez.
adeo dilecto, Pez. Perhaps our
LIEER IV, CAP. III. 1G5
CAPITULUM IV.
l
qui et duritiem in pulverem, et ostendit tabidum
quod solidum putabatur. Quse plenius assignare in
virtutibus viri, de quo specialiter a Domino perhibetur,
Act. xiii. quod invenerit virum secundum cor suum, dum constet
non esse temporis seu operis hujus, inspicere libet an
David and forte in Hugonis nostri moribus bsec inveniantur sive
Hugh.
operibus. Prseconia namque viri admirabilis mirifice
exprimunt vocabula hsec, quibus qualitas ipsius
tria
diffinitur cum dicitur, " Ipse erat teneirimus ligni ver-
" miculus." In " tenerrimo " docetur lenis et mansuetus,
1
duritiem, §r.] So MS. Some such word as terebrat seems wanting
to complete the sense.
LIBER IV, CAP. IV. 167
ecclesia, Norhamtona,
deinde in Holandia, ac demum in Holiand.
kinsmau.
1
se] Not in MS. ; added from * fugientibvsl So MS. ; confngi-
Pez. entibus, Pez.
* audacia~\ SoMS.; audentia, Pez.
propalavit] So MS. ;
probavit, ' iiauquiUo~\ So MS. et tran- ;
38, 39. " futura, nec gladius, neque sublimitas, aut profundum,
u sed nec creatura aliqua, separabit nos a caritate
" Dei quse est in Christo Jesu Domino nostro." Ita
2 Cor. x. 6. vero paratus [erat] juxta formam apostolicam, om-
l
ners^and" °i
UOaLUe ultioni animadversio celerem subinfere-
coelestis
the effect bat vindictam, ut in Deum contumaciter delinquentibus
rituai chas-
sicut ipse nullatenus parceret, sic quemcunque zelo
tisements. justitise spirituali idem 2 mucrone percelleret, citius,
1
erat\ Not in MS. added from Pez.
;
2
idern] So MS. ; ipse, Pez.
LIBEll IV, CAP. IV. 169
1
iumore\ So Pez. ; timore, MS. 3
Omnipotentis] So MS. and Su-
rius ; Omnipotentem, Pez.
2
inquiens] So MS. ; ait, Pez. 4
sed] In MS. ; not in Pez.
—
Capitulum V.
1
The main facts of this curious 1194, was prosecuting his claim
narrative are fully confirmed by against Thomas de Saleby and Ag-
various entries in the public records nes his wife in the king's court at
of the time. Westminster ; the bishop of Lincoln
The knight, the reputed father, claiming jurisdiction, as in a suit
was Thomas, son of William de pertaining to the court Christian.
Saleby, said (in Rot. Hundred., 3rd Aburev. Plac. (Mecord Commission),
Edw. I., i. 294) to have been a de- p. 3.
3
fictce'] So MS. ; et fictsc, Vv/,. cvocaium'] So MS. ; advocatum,
Pez.
delegai] So MS. ; delegavit, 1
arctatus] So MS. ; attractus,
Pez. Tez.
172 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
modo premente, 1
conjugis 2 secreta minus perfecte novi,
" volo, 3 si placet, arctius de his nh illa perdiscere veri-
" tatem. Quidquid vero inde mihi compertum fuerit,
" vobis mane nuntiabo, vestro indubitanter pariturus
" consilio, super omnibus quae fuerint juxta rei inqui-
" sita? seriem utilius exequenda." Tum prsesul, satis
4
admonitum in his eum verbis abire permittens,
Scias," inquit, "die crastina excommunicationis sen-
tentia omnes illos a nobis solenniter et terribiliter
5 6
feriendos, qui hujus mali auctores extiterunt aut
" fautores, si minus quod polliceris fueris execu-
forte
tus." Sic ille dimissus, et ad suos reversus, sterili
puerperse quseque audivit a pontifice, vel quse pontifici
7
retulerit ipse, seriatim exponit.
Ad hsec illa infrendens, et infelicem illum procaciter
objurgans, ad fidelem consiliarium eum penitus
redire
dissuasit. Qui male acquiescens dominatrici, 8 cui ordine
prsepostero diu consueverat ancillari, resedit domi,
49. crimen adjiciens mendacii prsecedenti errori. Facta est
dies crastina, qua3 fuit sacrosanctas resurrectionis Do-
minicae Paschali solennitate gloriosa. Episcopus, habito
verbo ad populum, cunctis negotii
sacrae exhortationis
hujus pandit eventum, enormitatem exaggerat male-
ficii, se ^ non defuturum asseverat quin tanto pro
viribus occurrat piaculo ex censura pastoralis officii.
1
premente] So MS. ; me pre- I
6
extiterunt] So MS. ; extiterint,
mente, Pez. Pez.
2 7
conjugis] So MS. ; conjugis retulerit] So MS. retulit, Pez.
;
8
meae, Pez. dominatrici] So MS. domitrici, ;
3
volo]So MS. ideo volo, Pez.
; Pez.
9
4
abire] So Pez. adire, MS.
; se] So MS. ; et se, Pez.
5 ,u
feriendos] So MS. esse ferien-
; j
modo] So MS. ; tantummodo,
dos, Pez. i
Pez.
LTBER IV, CAR V. 173
1
Virum~] So Pez. ; Verum, MS.
- cceptant] So MS. ; iuceptam, Pez.
:
Hugh for- Quod ubi innotuit episcopo, qui generali saepius con-
bids their
marriage.
stituto inhibuerat aetatis indiscretae copulam nuptialem,
inox etiam speciali prohibuit interdicto, ne quis pres-
biterorum, seu fidelium quilibet Christianorum, his
prsesertim nuptiis prassumeret interesse. Prospiciebat
in hoc perenni simul et temporali multorum indemni-
tati ; consulens etiam juri communi, ne videlicet ante
plenius cognitam et discussam rei hujuscemodi veri-
!
tatem, in cujusvis partis prsejudicium tale iniretur
connubium.
At episcopo citius post luec ob qusedam negotia in
2
Neustriam ad regem profecto, conveniunt in vico quo-
dam remotiori juvenis prsedicti fautores et consanguinei
They are ibique, simplicitate abuteirtes seu cupiditate sacerdotis
married
neverthe-
illius loci, solenni conjungunt more in facie ecclesiae
less. militi infantulam, illustri rusticanam, ingenuo ex ser-
vili conditione procreatam. Tanta fuit aviditas alieni
3
juris occupandi, ut nec ingenuitatis degenerata con-
ditio, nec salutis manifesta perditio infaustas nuptias
4
praepediret. Regresso interea de transmarinis epi-
The priest scopo, quse gesta sunt citius innotescunt. Hinc pres-
who mar-
ried them biter, talium minister nuptiarum, suspensione ab eodem
suspended. pariter beneflcii mulctatur et ofEcii in reliquos vero :
The other 5
vetiti sui transgressores, cum juri coram eo parere
transgres-
sors ex- contumaciter detrectarent, excommunicatioiris sententia
communi- promulgatur.
cated.
Interea ficta? matris cubicularia, cujus ministerio
50. proles alienaa genitricis quoesita est et inventa, terrente
The lady's conscientia, primurn ad pcenitentialem 6 ecclesiae Lin-
maid con-
fesses. colniensis, sanctae recordationis magistrum Willielmum
de Branfed 7 subdecanum, et ipsius demum hortatu
ad ipsum accedens episcopum, omnem rei ordinem cum
1
cujusvis~\ So MS. ; alicujus, 4
de\ So MS. ; a, Pez.
B
Tez. jurt] So MS. ; viri, Pez.
6
2
conveniunf] So MS. ; convene- pcenitentialem] So MS. ;
poeni-
runt, Pez. tentiarium, Pez.
3
inyenuita tis~] So MS. ; ingenui- 7
Branfed] So MS. ; Bredefeldo,
tatem, Pez. Pez. In the Waverly Annals he is
;
lmjus mali mulier infelix, reversa demum in se, ccepit a(j y i her-
Tan- self-
horrere opus adeo perniciosum a se commissum.
demque, animata consilio prudenti, accedit, pariter secum
assumpta delicti sui conscia et ministra, cubicularia pree-
notata, ad episcopum primoque 2 illi soli, deinde pluribus
;
viris discretis, inter quos et ille qui haec scripsit Tne author
*
1
factiosi~\ So MS. ; facinorosi, widow of Thomas de Salehy, and
Pez. was offering the king 500 marks for
2
diffinitivuni] So MS. ; diffini- judgment in his favour. Rot. Cur.
tum, Pez. liegis, i. 452 ; ii. 17 ; and JRot. de
4
His death must have taken place Oblatis (\st John), pp. 20 and 21.
near the end of the year 1199, or And it was still in the first year of
early in 1200. For and in
in July, John, i.e. before Ascension day 1200,
Michaelmas term 1199, William de when the poor child was given to
Hardredeshill was prosecuting his her second husband.
suit against Adam de Neville, who 4
See the anecdote of Plugh related
had then in custody the child Gracia, by Walter Mapes, his contemporary,
the pretended daughter of Agnes, and a canon and archdeacon of his
—— —
amara.
far as appears, held her and her in- whose son and heir, a minor in
heritance without opposition. Brien custody of John de Monte-alto, held
de Insula was a very powerful and the property in the third year of
notorious person, temp. John and Edward I.—Ibid. 294.
M
;
Capitulum VI.
5
1
capite avulso] So MS. ; a capite Entries relating to a prosecution
avulsis, Pez. of Reginald de Argentun by Richard
2
truncaturri] So Pez. ; trunetum, de Waure, will be found in the JRot.
guntur Apostoli, 1
" Obedire oportet Deo magis quam Act. v. 29.
" hominibus/' Quamobrem clericum rebellem, et disci- He sus-
1
quod in Actibus . . . ApostoW] vigore] So MS. ; rigore, Pez.
So MS. ;
quod apostolorum summus
pontificibus legitur dixisse, Pez.
M 2
:
1
extimuit"] So MS. ;
pertimuit in 3
insinuuret] So MS. ; insinuavit,
Vulgate. Pez.
2
qui~\ So MS. ; quod, Pez,
LIBER IV, CAP. VI. 181
Ri cnar(i
ante ista tempore, in quodam petierat religioso cceno- de Waure.
sis filia, convicaneo cuidam juveni legitime nupta, alte- The adul -
,. . terous
rms amore juvenis amplms succensa, priore contempto bride of
sponso, illi est de facto conjugata. Quae super hoc O xfora -
impetita a sponso priore atque convicta, monebatur
diligentissime ab episcopo, quatinus primo se redderet
marito. Ipsa vero, dissuasa a matre, quae in consilio
nequam alteram se filiae suae exhibebat Herodiadem,
ante se morituram quam ei nupturam procaciter cla-
mitabat. Tunc Domini, apprehensa ejusdem sponsi
vir
illius dextera, miscensque terroribus blandimenta, "Si
" vis," inquit, " esse filia mea, obaudi jussioni meae, et
" suscipe in pacis osculo cum Dei benedictione mari-
" tum tuum ; alioquin revera de caetero non parcam
" tibi, nec perniciosis consiliariis tuis." Jussit quo-
que virum ejus in osculo sancto pacis suscipere eam.
Quod dum ille implere vellet, infelix illa impudentis- Her impu-
sime exspuit in faciem ejus, cum prope esset altare, tion
of^
pra^sensque l
cum plmibus viris reverendissimis adesset bishop's
counsel-.
1
prcesensque] So Pez. ; prscsens, MS.
;
• >
Oapitulxtm Vll.
'
a(iis\ So Tez. ; alii, MS. '
utraque] So MS. j et utraque,
-
nostrique temperia] So MS. ; \
Vez.
nostrisque temporibus, Yez.
184 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
..
A iT 1 123- ^nder,
1
qui tertius Hugonem prsecesserat, pallium cen-
1148. tum argenti marcis appretiatum regi suo tempore im-
2
peranti aliquot impraBtermisse annis dedisse ferebatur.
Bishop Cujus successor, vocabulo Robertus, idem aliquoties
Chesne
e g^ sse Hinc calumnia in Hugonem devo-
dicebatur.
A.D.1148- luta, non solum hoc, quod eum pontificatus sui tem-
pore quotannis debuisse prsestare memorabant, anxie
ab eodem repetunt sed etiam, pro injuriosa regii
;
1
nimiruni] So MS. ; inimico, Lincoln) is a eopy of Eichard's
1
admisit] So MS. ; admitteret, :;
qui] So MS. ; si, Pez.
Pez.
2
perceperii] !So MS. ;
percepit,
1
ipsius] So MS. ; suis, Pcz.
Pez.
;
thereon " ^ us ^u ^ 5
a ^ a ennTl virtutum merita sanctum ex-
" hibuerunt, alio meruit titulo palmam reportare
" martyrii."
Capitulum VIII.
55 1,
Viro itaque hoc ordine liberato, ac laqueo
sancto
venantium nutu Dei contrito, invidia perversorum, quee
utcunque superari potuit, quiescere a consuetis malitiae
Prov. ii. 7. sua3 artibus Iterum namque viri simpliciter
nescivit.
oradientis pedibus novas struit pedicas, iterum recentes
molitur insidias. Novis siquidem fraudium cuniculis,
ad antiqui juris ecclesise sua3 haud leve prsejudicium,
1
conatur subrepere.
1
subrepere'] surripere in MS.
;
1
reformaverat] So MS. reforma-
;
4
Godefridus~\ He occurs as abbot
vit, Pez. of Eynsham in the time of Stephen,
2
confirmavit] So MS. ; confir- Harleian, 6963, p. 80 ; in 1 180, and
masse dicebatur, Pez. again in 1188, Vespasian, B. xv.
3
vindicare] So MS. ; vindicare f. 9. See Dugdale, last edition, iii. 2.
sibi, Pez.
;
3
maxima, [aiebant, subeunda] rerum innumerabilium
4
dispendia, quse jam certius prseviderent ex hac con-
troversia sibi suisque emersura, ubi quod intendebat
assequendi spes esset fere nulla, forte etiam assecuti
utilitas parva.
Talia suggerentibus vir singularis confidentise mi-
Huglvs ra^que discretionis confestim respondit :
" Absit," in-
° c u iens, " ut mortalium quispiam tale decretum statuere
them^ l
" prsesumat, unde Deo nostro et beatissimaa coeli reginre
" quod.suum est auferre preevaleat. Hujusmodi leges,
" etsi justas essent, futuris duntaxat negotiis formam
" darent non etiam convellerent statuta priorum.
;
1
regis] Not in MS. ; added from 3
aiebant, subeunda] Not in MS.
Pez. added from Pez.
2
cestimabant] So MS. ; existima- 4
certius] So MS. ; citius, Pez.
bant, Pez.
'
1
ab~\ So MS. et ab, Pez.
;
:!
sumptidus, nec\ Not in MS. ;
2
inertia] So Pez. and Surius ; added fi-om Pez.
materia, MS. 4
cpiscopd] So MS. ; eodem, Pez.
—
abbotat
° vore cunctorum atque lsetitia, ejus benedictione sacra
Lincoln. in abbatem honorifice promovetur. Instructoque so-
lenni convivio, tam clericis quam abbati et monachis
suis, discumbebat utriusque cohortis dux inclitus in
medio eorum, mirum in modum gaudens et exultans in
57. Domino, eo quod instar pastoris summi 2 boni alias
Joh.x. ig. oves adduxisset, quse essent ex ovili alio, ut efficerentur
de csetero unus grex istae et illse oves, et esset utri-
usque 3 unus pastor, qui sic mutuo sibi ecclesiam con-
federasset et abbatiam, uti 4 foret perpetim utraque
Hugh's unum. Dedit quoque abbati novo virgam pastoralem,
presents
to him.
argento et ebore pulchre vermiculatam, cum scypho in-
genti atque insigni. Locum etiam ipsius commissum
regimini pluribus ampliavit beneficiis, et donariis de-
5
coravit : ac paterno semper affectu tam ipsum, quam
gregem ei subditum, fovit et dilexit.
CAPITULUM IX.
Quod specialis ei gloria, sicut et patrono suo beato
quondam Martino, in ordine fuerit monastico.
Quod Withamiam frequenter adire consueverit
Qualiter viros seculares instruere; qualiter quo-
que sexum femineum monere solitus sit. Et de
prcerogativa veritatis, castitatis, et caritatis ipsius.
Necnon et de custodia sigilli sui.
St. Martin, Erat namque ei, sicut et patrono suo beato Martino,
Hugh's
patron.
semper gloria in ordine monastico. Inter cujus multi-
plicem ac mysticam varietatem, post Cartusienses carius
1
The new abbot was Kobert, 2
summi] So MS. ; summe, Pez.
prior of Dore, Herefordshire. Ger- 3
utriusque~\ So MS. ; utrisque,
vase of Canterbury places his elec- Pez.
tionand episcopal benediction un- 4
uti] So MS. ; ut, Pez.
5
der A.D. 1197. Chron. Gervasii ipsum] So MS. ipsum abba-
;
'*
" ratione repudii contumeliam facerem illi ?
Et haec quidem sancfcus de sancto, de Hugone Hugo
ad sedificationem .nostram qui ei candidis induto adhae- The author
e
rebamus in schemate nio-ro,
& referre solitus erat. Adii-
J ,,
a black
•
,
^
1
inhabitatore] So MS. ? habitatore, Pez. and W. de Worde.
;
inquit, " monachi, sed nec eremitas tantummodo atque His teach-
" solitarii consequentur regnum Dei. Denique cum jjf ™nL_
" unumquemque nequaquam
judicabit Dominus, id ex- tic Hfe.
1
ac ... contemperabat] Not in 1
2
beati\ So MS. and Surius boni,
;
married
tendens atque distinguens virtutum proprietates et
persons. differentias : docens etiam conjugatos, mensurse suae
limites minime transcendentes, castitatis decore nequa*
quam privandos, sed cum virginibus pariter et conti-
nentibus supernae beatitudinis gloria donandos. Sic
sanctus simplicium animos informabat, quatinus sub
compendio quodam totius Christianitatis suse sibi sesti-
marent summam depingi, atque de csetero seque suosque
verbo quodam abbreviato et perspicuo commonere atque
instruere forent idonei. Ejus namque ad homines in-
Prov. xiv. doctos, ut Scriptura de prudentibus dicit, erat doctrina
facilis. Nam inter perfectos loquebatur sapientiam,
quibusque •
exercitatissimis in studio sapientias admi-
randam.
Illa vero ad simpliciores praedicatio, quemad-
ejus
modum erudiebat auditores, ita interdum nos provocabat,
qui vitae illias eramus inspectores, doctrinae illius for-
mulam adeo efficacem ad subtiliorem morum ejus con-
siderationem referre. Monebat sane nos haec toties
repetita, ac cum tanto semper mentis ardore prolata
ejus exhortatio, scrupulosius ha>c virtutum insignia in
moribus ejus perscrutari et vita. A quibus demum
59. animadversum quantum nostra tulit aestimatio,
est, et,
declinaret.
Nec minori quoque obscrvantia veritatis sigilli sui ui s x-
reverentiam tuebatur, nihil unquam non verum in literis tremo scru -
1
qui'] So MS. quia, Pez.
,
;
" Meminimus nos te alias *
citasse " ne forte, quod in
sua non erat memoria, in ea esse mentiretur sua
chartula. p*
Capitulum X.
1
alias~\ So MS. aliquando, Pez.
; sfurratum] So MS. ; rarrato,
2
scepe] So MS. sarpenumero,
; Pez.
Pez. 4
hinc] So MS. ; huic, Pez.
LIBER IV, CAP. X. 199
unus singulis,
& ad totius hebdomadaB victum, a fratre receives
.
hisweekly .
1
ministerio] So MS. ; ministro, '
eluere] So MS. ahluere, Pez.
;
Pez. 1
poliens] So MS. pollinciens,
;
2
Utuntur~\ So MS. ; Utehatur, Pez.
Pez.
200 VITA S. IIUGONIS LINCOLNIENSIS.
•
2
set * delicti commisisse, Domino revelare, ejusque vicarii
cui confitebatur oratione veniam obtinere satagebat.
Quasi vero minus esset, quidquid totius anni tempore His espe-
Capitulum XI.
doctrinaB ;
qui, dimissa abbatia ordinis Praamonstrensis a Carthu-'
Xum. x. 2.
1
mcminissct] So MS. ; racminisse 3
bona] So MS. bona sua, Pez.
;
poterat, Pez. 4
mala vcro] So MS. ; mala vero
- commisissc] So Pez. ; coinmisse» sua, Pcz.
MS.
202 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
wm/cC] tunc in MS.
—
Capitulum XII.
1
maceria] So the Vulgate, Ps. had been a Cluniac monk, of Casa-
lxxix. 13 ; matevia, MS. Dei in Arvernia.
2
His unwillingness to look upon
A?icelini\Antelmus, or Nantel-
womcn is described in cap. iv. of
mus, a Carthusian monk, conse-
his Life, by his contemporary and
crated bishop of TCellay in 1103,
friend Guigo I., prior of the Great
died in 1178. Migntfs Patrohgia,
Chartreuse where Airaldus, bishop
:
Nivernais.
bili consule referebat, quia inter caeteras virtutum
His his- clotes humilitate singulari praeradiari consueverit, ac
tory.
gloriae inanis praecipuus contemptor extiterit. Qui cum
gravitatis et sapientias omnes excederet
praerogativa
LouisVIIIs finitimos proceres, tam Christianissimo Francorum rege
affection
Lodowico,quam et a cunctis regni optimatibus, quasi
for him.
unus omnium parens unico colebatur affectu. Nihil in
2
ejus prassentia vel etiam ipse rex ludicrum verbo aut
Chides the facto proferre audebat. Unde contigit ut tempore quo-
king for
playing at
damrex ludentibus forte assiclens, consulis adventu
chess. comperto, scaccarium quod in medio erat summa cum
Timebat enim durius objur-
festinatione tolli juberet.
gari a viro, si deprehencleretur hujuscemodi levitati
animum intendisse. Quocl non aliter quam rex timo-
ratus futurum dixerat, mox evenit. Nam superveniens
repente Girardus, regem dissimulare cupientem, nec
2
1
Girardo Niversicnsinm con-. . . ludicrum] ludricum in MS.
sule] He is called Comes Nivcrnen- Perhaps lubricitm wouldbe the right
sium, supra, p. 34. reading.
, . : "
;
,
ubi
.
o eat
Chartreuse.
206 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
withshee -
tionum examine scatere. Quo juvenis viso nimium
ticks. exhorruit ac vermes edacissimos tollere cupiens, talia
;
crusader
cuj ns dam viri admirabilis a Moriennas finibus oriundi
knight of brevis est historia perstringenda granum ; cujus nec
Maurienne. . «i • i , • n
smapis ndei, nec devotiom rogus riammivomus com-
parari valet. Hic, domo liberis et uxore relictis, ter-
2
1
furtifera] fructifera originally I regis\ So MS. Palatium, or some
in MS. ; altered to furtifera. \ such word, is evidently wanting.
208 VITA S. IIUGONIS LINCOLNIENSIS.
u inquam,
ut nos ad locum certaminis de ergastulo, ad
" triclinium seterni Regis de prsesenti exilio cum gaudio
,
" deducat infillito/
"
Verum tuam,
!
,
fili Dei omnipotentis,
exoro clementiam, quatinus hodie jubeas hic trans-
... .
Capitulum XIII.
1
invisere] So MS. here ; visi- MS. ; contemplationisque dulcedini,
tare,in Table of Chapters supra. Pez.
2
bust.is'] So Pez. ; bestiis, MS. 1
citius'] So MS. ; certius, Pez.
3
contemplativce dulcedinis~\ So
LIBER IV, CAP. XIII. . 211
" cat tibi," inquit, " omnipotens Beus, frater Einarde tujates !
1
nobis~\ So MS. ; nobis de cse- UW] So MS. Frater ille, Pez.
;
tero, Pez.
4
laicus]So MS. laicus ille,
;
2
a puero coalui] So MS. ; a prin- Pez.
cipio calui, Pez.
o 2
Q19 YITA S. HUGONIS LINCOLNIENSTS.
to^return"
1
^ oco P3 ™ multo nullus prsevaluit,
3 flectere tempore
toWitham. prndentia viri sancti in momento non modo flectit, sed
etiam ut eo minime discedente et ipse quoque non
discederet cum vehementi instantia ipsum exorare
coegit. Inito itaque vicissim foedere, quod ille Witha-
miam non desereret, nec iste Lincolniam, redeunt alacres,
pariter gaudente utroque se de alterutro triumphasse.
De quoque viro cum possemus innumera notitia
isto
cunctorum digna referre, ne tamen videamur a pro-
posito longius recedere, pauca saltem de insignibus ejus
gestis summa curabimus brevitate perstringere. Dig-
nissime vero triumphalibus ducis illustrissimi titulis
egregii commilitonis sui memoriale credimus inseren-
dum ; ut cum quo in terris laboris et patientia?, cum
quo in eoelis mercedis et corome particeps meruit vera-
citer existere, cum eodem quoque perennis memoriae
celebritatem apud homines valeat obtinere. Sed nec
adeo barbaram sub coelo gentem includit oceanus, quaa
posset apud se commorantis prseconia non
Einardi
rnirari, aut ejus ad coelestia jam pervenientis merita
2
1
reget~\ So MS. ; aget et reget, est] So MS. est enim, Pez.
;
n
Pez. igitur] So MS. ergo, Pez.
;
LIBER IV, CAP. XIII. 213
hundred
Cartusiam, ubi sacra3 religionis olim puer susceperat
years old, habitum, reversus, de csetero quieti operam dare dis-
ordered to
on a poneret
, i -,
repente jubetur
;
, -r\ •
m
•!.•
,•
Daciam pergere, lbique
mission novellse itidem plantationi, fundandse scilicet de recenti
Ten.m. .
^ ^\ e acceperat ;
quia soepe in ira misericordise homo
llis bittcr obliviscitur, cujus semper Deus memoratur. Sic igitur
su ermgs.
j n ^ er( ji u incedens, et noctu sub divo recubans, compluta
1
exce\Untii\ So MS. Perhaps man to do such a thing, and his
cxpellentls would be the right read- biographer may have remembered
ing, or poesibly emittentis, from and rctained the word, supposing,
Geu. iii. 24. It is not possible, as is very probablc, that this account
surely, that the word is coined, by of Ainard was derived from Hugh's
way of a pun, from ex cella. Yct lips.
Capitulum XIV.
1
succcnsebant] suceendebant in MS.
;
1
fertilius] So MS. ; facilius, Pez.
2
referirnus'] So MS. ; sequitur, Pez.
LIBER IV, CAF. XIV. 219
2
1
imminentium~] So Pez. ; emi-
J
parumper~\ So Pez. ; pariter,
nentium, MS. I MS.
; ;
kitchen on 2
fire, and
funditus absumpta, succubuisse nammas, [et] incendia,
3
utterly tepuisse '
nuntiatur et quidem citra cujuscunque rei
consumed.
Tmt no detrimentum, praeterquam illius solummodo aedificii ;
1
domuncula . . Jiammas] So MS. 3
nuntiatur] So Pez. ; nuntiantur,
domunculam funditus absumptam MS.
.succubuisse flammis, Pez.
s
et] Not in MS. ; added from 4
fucrat] So MS. ; fuisset, Pez.
Pez.
LIBER V, PROLOGUS. 221
1
exordio] So MS. ; ordine, Pez.
2
causa~] Not in MS. ; added from Pez.
;
—
Capitulum I.< Yerba Hugonis de immensitate divinse
ad hominem dilectionis. De ipsius immensa seduli-
tate circa officium sepulturse ;
pro cujus executione
bis distulit ad convivia regia venire.
Capitulum II. — De paupere quodam secus viam tumu-
lato in Normannia. De plurimorum sepultura in
urbe Lincolnia. Et de quodam prselato quem sepe-
livit in Bermundeseia.
—
Capitulum III. De revelatione * cuidam clerico insi-
nuata qui in forma pueri mysterii salutaris hostiam
;
1
revelatione'} So MS. at head of I
2
Capitulum IIIL^ Omitted in
eap. 3 infra ; relatione here. | MS.
LIBER V, CAPITULA. 223
Antonium.
—
Capitulum XIIII. ^De adventu illius atque receptu
apud Gratianopolim, Cartusiam, Belesium, atque
1
clestinaW] destinato in MS. lluserif] So MS. here ; eluserit
here, and at head of cap. 9 infra. at head of cap. 12 infra.
224 VITA S. HUGONTS LINCOLNIENSIS.
praegravatus, appulit.
XVI. 2 —De languore ipsius apud Londonias. Et de
transitu ejus ad Dominum. Et plurima de gestis
verbisque languentis, recordatione perenni dignis-
3
simis.
XVII. 2 —Quod multa consimiiiter praecesserunt et sub-
secuta sunt beatorum episcoporum Martini Turonensis
et Hugonis Lincolniensis transitum. Et alia quse-
dam in modum epilogi de rebus variis Hugonis
nomen contingentibus scripta.
—
XVIII. 2 De trium visionum revelationibus Hugonis
glorise astipulantibus.
XIX. — De 2
multiplici decore funeris ipsius ; et de cura-
4
tione ejusdem. Et de his quae obiter usque Lin-
colniam memorabilia circa corpus acciderunt. Necnon
et de occursu regum duorum, et aliorum sublimium
virorum innumerabilium, qui portando feretro hume-
ros certatim supponebant.
Capitulum XX. —
De scriptoris intentione qui ista
digessit. Et quia pontifex sanctus, delatus cura
5
magna gloria in ecclesiam suam, sibi subito facie
immutata, rubicundus apparuit. De tribus quae an-
tequam sepeliretur ibidem patrata sunt miraculis.
De loco sepulturse ejus. Et de regis mitigatione
erga Cistercienses ob gratiam ipsius.
Expliciunt Capitula.
1
plurima] So MS. at head of 3
dignissimis~\ So MS. here ; dig-
cap. 14 infra; plurimorum here. nissima at head of cap. 16 infra.
4
obiter~\ So MS. at head of cap.
2
XVI. . . . XIX] So MS„ Ca- 19 infra ; obitum here.
5
pitulum being omitted in these four sibi~\ So MS. here ; ibi at head
cases. of cap. 20 infra.
;
Capitulum Primum.
1
disfnlW] So MS. in table of :1
ipsius'] So MS. ; ipsius homiois,
ehapters supra ; distulerit here, Pez.
~ e?'] So MS. ; etiam, Pez.
: ;
monies at
a funeral.
'
fugienti ; imaginem Filii mei, pro ea crucifixi, cum
4
'
thymiamateriis et cereis assumite ; ecclesias mea?
'
signa in solenne classicum concutite ; vocibus hym-
'
nidicis clarius concrepate ; basilicas mese fores, et
'
abdita interiora pandite ; nec longius ab ara, Filii
'
mei corpus continente, fratris illius aut sororis lip-
'
sana deponite ;
palliis denique pretiosis lecticam
'
illiusnunc demum triumphantis redimite, stipate
'
lampadibus atque lucernis, assistentibus obsequen-
'
tium catervis quamvis jacentem ambite. Iterata
'
praeterea Filii mei votiva immolatione, convivium
'
pinguissimum instruite, quo et spiritus anhelus, ac
70 b. '
de concertatione mortalitatis inolitas sed jam depo-
'
sitae adhuc irrequietus et fessus, in robur respiret
'
et caro, habitatore pristino interim vacuata, ma-
1
alios'] So Pez. ; aliis, MS. 3
currite et\ Not in MS. ; added
from Pez.
2
turbulenter'] So MS. ; turbu- 4
thpniamateriis'] So Pez. ; thy-
lentam, Pez. miateriis, MS.
LTBER V, OAP. T. 227
" '
trisque terrse gremio subinde confovenda, sancti-
" '
ficatione irrigetur gratissima quatinus sub die;
" '
ultima, contubernali olim prsecognito delectabiliter
" '
socianda, alacriter refloreat, viriditate seterna feli-»
" '
citer induenda.'
Hujusmodi sententiam, per singula pene l
verba, de
benigni Conditoris circa defunctos clementia proferens,
hic ejus dispensationis in multis conscius et fidelis in-
terpres evidenter satis prudentibus innuebat, quonam
affectu, quove respectu, ut tantam sepeliendis curam
exhiberet, duceretur.
Generali siquidem inhibitione statuerat, ne in villis, Hugh's in-
turse,
exequi
nisi
non
forte, aliquo obstante incommodo,
sua hoc ipsum
illo
permissione he was
id ^ J w£en
valente, de at
1
pene\ So MS. ;
plena, Pez. procurabaQ So Pez. ;
procu-
2
obsequiuni] Not in MS. ; added raus, MS.
from Pez.
P 2
228 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
potuisset] So MS. ;
posset, Pez. 3
ad\ Not in MS. ; added from
2
ullatenus] So MS. ; nullatenus, Pez.
Pez.
:
Capitulum II.
1
nos] So MS. nos rex, Pez.
;
3
appellatur~] So MS. ; vocatur,
2
Expedit] So MS. Expedit ; Pez.
niagis, Pez.
230 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
employed
'
a (
l U0(^ am coementario, qui in fabrica eeclesise desudabat,
atthe quatinus fratris sui animam, nocte prsecedenti rebus
fabricofthe >
humanis
•
, v a
exemptam, auctoritate pontincali
, • > , ,*n
peccatis
,.
Cathedrai
to absolve absolveret, Dominoque devotione peculiari commendaret.
corpses the
mem0I> i a non fallit, in diversis successive coemeteriis
same day. sepelivit funera, per ipsorum sibi amicos designata.
Though Cum vero jam hora tardior protraheret, ipseque,
se
with?
' cum c^ eri P ar ^ e non modica, ab archidiacono Bedeford-
largeparty ensi invitatus ad epulas solennes, venire difFerret,
1
suggessiQ So MS. ; orando suggessit, Fez.
LIBER V, CAP. II. 231
j^cles vii
luctus quam ad domum ire convivii. Ivit igitur, plu- 3.
quibus necessario erat cum amicis suis ad ]ocum qui See note
1
Salomon'] So MS. ; sapiens, 3
ad] So MS. apud, Pez.
;
Tez. 4
Beremundeseiani] As the author
-
mox] So.MS. and Pez. A mis- was present, this funeral took place
take, probably, for mors. somewhere betweeu November 1197
232 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
and the spring of 1200. Now the This abbot of Pershore, it seems
Winchester Annals say, under A.D. very probable, was the prelate whose
1198, " Obiit Simon, abbas de Per- funeral is here described.
" sora, apud Bermundeseiam, iv. 1
etiam exlinguendis~\ Not in MS.;
" IdxxsMau."— Anylia Sacra,i. 303. added from Pez.
.
m. .
dours.
vulum suum fovendo circuiret. Post hasc cum ad suum
se contulisset hospitium, quidam ex suis, formidantes
ne forte ex inspirato aeris contagio noxium quid prae-
cordiis ejus insedisset, super hoc illum interrogare
coeperunt. Quos ipse reputabat errare, nec quidquam
eos insuave ibidem hausisse ; cum ipsemet, quo nullus
eorum subtiliori vigebat odoratu, nil triste spirans in
loco sensisset. Nimirum Christi bonus odor, qui sibi 73 b.
revera fuit odor vitae in vitam, ipsum faciebat mortis 2 C°r "• -
proponentes multa causae suae, quamvis satis justae, ad- mise the
modum formidanda. Qui pertinaciam comitis atque in-
solentiam nimium 3 aspernatus, omnibus consiliariis suis
1
vegebatur'] So MS. ; vegetaba- 3
nimiuni] So MS. ; nimiam,
tur, Pez. Pez.
'-'
/7**'] So MS. ; ita ibi, Pez.
—
advanfcio-e
judicio comparendi voluit excusare, quantocunque ur-
by essoign- geretur discrimine ex litigantium improbitate, ne vel
im "
seff.
speciem mendacii videretur incurrisse.
AfterHugh's Post ejus vero decessum, comes 4 quidem pagum quem
eari suceecds petebat obtinuit ; sed incontinenti leprse contagione
in establish- . • , -,. . , . .
mox
.
1
sibi] The contracted form of cester, Eobert Pitz-Parnell, died in
this word in the MS. is not perfectly the course of the same year, without
legible ; it may be intended for issue.
5
iyitur. Pez., instead of sibi, has /ratrem ipsius] Roger, brother
crgo. of Robert Fitz-Parnell, chancellor
2
enim] So MS. ; autem, Pez. of King William of Scotland, was
3
sancti] Not in MS. ; added elected to the bishopric of St. An-
from Pez. drew's in April 1189, but not con-
4
comes, Sfc.] The final concord, secrated till the spring of 1198.
settling the matter in the earPs fa- Chron. Melrose, sub annis ; and.
vour, is in Rot. Chart. of the Record Hoveden, fol. 370 and 440 (Savile).
Commission, p. 125. It is dated ITe died, according to the Melrose
March 24, 1204. The earl of Lei- Chronicle, in 1202.
LIBER V, CAP. II. 235
m i
Capittjlum III.
x L L
iuris
° manor-
sui quod Bugdena nuncupatur, venerunt ad illum qui- house of
sno P of
dam monachi, prsesentantes ei ad benedicendum vestes ^.
sacerdotales, et calicem unum valde speciosum. Episco- Sacerdotal
pus tunc a sepultura cuiusdam servientis Laurentii vestmen ts .
>
3.110. CllllllCf1
1
tom] So MS. ; et taiu, Pez.
236 VITA S. HUGCWIS LINCOLNIENSIS.
from the
^ m plitudine, et artificio satis
J
conspicuum, ipsum ab
beautyand altari in chorum
omnibusque clericis prsefatis
detulit,
size of the
chalice,
eum exhibens considerandum, devotam virorum reli-
to chide giosorum circa divini mysterii et cultum 2 et vasa
certain
wealthy collaudabat solertiam ; illis e contrario improperans,
ecclesias- quod, multis ecclesiarum redditibus opulenti ipsas nec
tics present,
for their libris, nec vasis, sed nec aliis rebus necessariis conve-
neglect in nienter excolerent, sed his omnibus egenas Cbristi
like pro-
vision for basilicas spoliare potius quam ornare satagerent. Post
their
ha3C, ingressus ad altare, missam devotissime orsus est
churches.
74 b. celebrare. Cumque, cseteris jam rite peractis, ad eum
pervenisset locum, ubi elevatain in altum hostiam bene-
dicere moris est, mox in Christi corpus 3
mystica
The host, sanctificatione convertendam, cujusdam clerici oculos
hands^seen
su P erna clementia dignata est aperire eique, sub specie ;
take the
dissimis digitis sacri prsesulis reverentissime contrectari.
form of Erat vero idem puer forma quidem permodicus, sed
a young
child.
divino quodam nitore atque candore super «estiniationem
hominis niinium decorus. Clericus qui ha3C viderat,
mira devotione, nec mirum, succensus, plurimumque
compunctus, tempus omne continuabat in lacrymis, quod
4
intercessit ab illa elevatione usquequo iterum eam
levari cerneret, frangendam jam et sumendam sub trina
And again, sui partitione. In qua rursum elevatione, sub eadem
5
elevation [^ 11 ^] P rms imagine, natuin intuetur de virgine
of thehost. Filium Altissimi, seipsum ofierentem Patri pro humana
salute.
1
artificio salis~\ So MS. ; artifi- Worde. The latter adds that the
ciositate, Pez. clerk's name was John.
2
mysterii et cultuni] So MS. ;
4
iterum~\ So Pez. ; interim, MS.
5
ministerii cultum, Pez. qua~\ Not in MS. ; in Pez. and
3
Christi corpus'] So MS. verum ; Dorlandus.
Christi corpus, Pez. and W. de
LIBER V, CAP. III. 237
"
"
......
rium in quadam ecclesia decantarem pro animabus Souls day,
fidelium defunctorum, sicut ipsa die solennis exhiberi
earum memoria solet,
Nov 9
; Ra<ye to
" '
nullus est sermo ; sed farciendis crumenis, quas vel
" •
4
" mecum attonitus mirari, cui quis talia esset prose-
" quendo locutus. Sciebam enim neminem praeter me
" cominus circa locum ipsum constitisse. Igitur cum,
" post longa pavidae cogitationis volumina, vocis aucto-
" rem nequivissem ullatenus deprehendere, consignans
1
His'] So MS. ;
perhaps hinc 3
vocis'] So MS. ; not in Pez.
would be the right reading. Pez., It is probably only an erroneous
however, has ^'s,but with the whole repetition of votis.
sentence corrupt. 1
cui quis] So MS. ;
quis et cui,
2
fuif\ So MS. ; fuerat, Pez. Pez.
LTTiER V, OAP. ITT. 239
" 3
nec illius cui sermo fiebat, potuissem advertere, ce-
" dendum loco existimavi ; id tantum mecum reputans,
" quia aliquid sacratioris mysterii ibidem agitaretur ab
" aliquibus, quorum ego indignus existerem arcanis in-
" teresse. Adorato itaque Domino, signans mihi fron-
" tem a loco discessi.
" Cumque pervenissem ad valvas ecclesiae, occurrit The reli-
1
signo salutari] So MS. ; salu- *fiebaf\ So MS. ; fiebat iste,
76. " e
nullam percepi/ His a me dictis, ecclesiam ipse
" egredior ad consueta orationum suarum lati»
: illa
" bula
introrsum regreditur. Post hasc, cubiculum
" hospitii mei iugressus, ibidein usque ad vesperam
" diem in orationibus et jejuniis * exegi.
" Qui tandem lectulo exceptus, dum variis sestuaret
" animus horum [gratia] 2 qua3 prsemisi cogitationum
3
dico, fili, qui prassens quiescis ;
perge quam celer-
rime ad virum venerabilem episcopum Lincolniensem,
eique ex parte Dei omnipotentis haac omnia quse
tibi in ecclesia jam secundo prascepi nuntiare non
differas.' Cui statim ita respondi Et quomodo :
c
1
et jejuniis] So MS. ;
jejunus, 3
qui~\ So MS. qui ibi, Pez.
;
Pez. 4
Ego] So MS. At ego, Pez. ;
2
gratkt] Not ia MS. ; added 5
de] So Pez. die, MS.
;
from Pez. G
solicitus] So MS. solicitius, Pez.
;
LIBER V, CAP. III. 241
1
Erat\ So MS. ; Erat autem, 2
igitur consiipatus~\ So MS. ;
Q
—
fronTthe
omn ^ potentissima Redemptoris nostri eripiet clementia.
SaraceDs. Quod eo magis, favente ejusdem Domini nostri pietate,
confidimus adimplendum, quo jam plurima videmus
impleta, quaa implenda adhuc ei didicimus similiter
prseostensa. Sed de his hoc interim dixisse sufficiat.
Capitulum IV.
1
So MS. Gallia, Pez.
Galliis] ; to the Great Chartreuse.- Infra v.
2
ThisjourneyfromParis
Trecas'] 13, f. 103.
3
towards Troyes was in June A.D. hospitio] So MS. ; hospitium,
] 200, when Hugh was on his way Pez.
LIBER V, CAP. IV. 243
pulum :
" Non deseras," inquiens, " Levitas, qui intra t h e parish
" portas civitatis tua9 sunt." Illius itaque ]
loci pres- priest, &c.
.
\
byter, a
...
mmistris ad mensam D
more
,.,
solito vocatus
, tohistable.
t xiv
episcopi, venire obstinatius recusavit. Yenit autem 27.
post prandium invisere eum venit quoque non solum :
1
itaque] So MS. tanien, Pez.
;
2
insidiante\ So MS. insidiante mihi, Pez.
;
Q 2
;
Ps. lxxi
" cum summa reverentia magnificatur Dominus, qui
18. " facit mirabilia solus.
1
trifaria] So MS. ; trifariam, 4
serieni] So MS. ; seriem illi,
Pez. Pez.
2
patenam'] So MS. ; et patenam, 5
absolutionis] So MS. ; et abso-
Pez. lutionis, Pez.
3
ww] So MS. ; et missoc, Pez.
LIBER V, CAP. IV. 245
fuses to
" in nomine Domini habeant sibi signa infidelitatis witness
" sua3. Quid ad nos de his ? Num miramur particu- tn ls ,
,.
.
. . t . miracle,
• • •
" lares lmagines hujus divmi muneris, qui totum et
" integrum hoc cceleste sacriflcium quotidie intuemur
" fidelissimo aspectu 2
mentis ? Intueatur illius exiguas
" portiunculas visu corporeo, qui totum non intuetur
" iidei conspectu interno." Haec dicens, commendantem
se orationibus ejus presbyterum, data benedictione,
abire permisit. Suorum vero curiositatem redarguens, and re-
es 1S
in fldei soliditate ipsos non solum roboravit immo ;
c^m
certius ea quse fides prsescribit, quam ea quse lux ista panions'
1
innotuerant] So MS. ; innotue- 3
interioris~] So MS. and Dor-
rat, Pez. landus ; interiore, Pez.
2
Intueatur'] So Pez. ; Intuean-
tur, MS.
246 YITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
CAPITULUM V.
n , . . . . .
anger^vith
s
administrationi, animum ejus ad gravem contra se
Hugh.
excitavit simultatem.
His great Sua3 vero jurisdictioni subditos, tam clericos quam
efforts, and
presby teros, ipse totis viribus, per seipsum et per offi-
'
districtionis, non potuit lenitas pietatis.
quos curare
Quantum vero sudaverit, quantumve profecerit, ad
correctionem subditorum, in hac gemina ecclesiasticas
dispensationis exhibitione, non est facultatis nostrse
prout dignum esset exponere, cum hsec etiam perfectis-
simorum 2 ingenia vix multis sufficerent voluminum
prolixitatibus enodare.
1
clericalis] So MS. ; regularis, I
2
perfectissimorum~\ So MS. ;
pe-
Pez. I
ritissimorum, Pez.
LIBER V, OAP. V. 247
1
Admittebat'] So MS. ; Admitte- 1
co7icessi~\ Not in MS. ; added
nat enim, JVz. from Pez.
5
hi/jitsmodi~] So MS. ; hnjus rei,
-
afflixit] So Tez. ; addnxit, M.S.
Pez.
auQ So MS. ; ac, Tez. G
diceret] SoMS.; seligeret, l'ez.
248 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
ratio\ So Pez. ; non, MS. the colloquy, as held at Oxford De-
2
qui~\ So Pez. ;
quse, MS. —
cember 7, 1197. Twysden, 1600.
3
ante mortem suarn] Iiichard died Compare, also, Hoveden (Savile,
April 6, 1199 one year and four
; 441 b), whose account of the de-
months before which was December mand made on the king's behalf
1197. agrees with that of our author.
Gervase of Canterbury mentions
.
,•! , ,
'
.,., necessities. • r-
•
i
quos et
...
nutibus ducebant parendum, ut barones Anglise, inter The
episcopi
, ,
censebantur, trescentos
.,. demancl of
.
"
1
advenam
£
esse, et de
...
simplicitate conversationis
istis 5
ere-
iorreiusmg
his assent.
" mitica? ad officium episcopale assumptum. igitur Cum 80 -
"
ecclesia dominre mese, sanctse Dei genitricis Marise,
"
meas dudum imperitia3 ad regendum fuisset com-
" missa, consuetudines illius et dignitates, debita etiam
" et onera, solerter addidici: in quibus conservandis
" sive exhibendis, hactenus fere per tredecim annos
a
" meorum
rectis prsedecessorum non recessi. vestigiis
"
Scio equidem ad militare servitium domino regi, Thechurch l
"
ensem ecclesiam teneri extra metas vero Anglise do nailitary
;
1
scrvitiuni] So Pez. and W. de I
2
ab~\ So Pez. and W. de Worde ;
1
ipsum] So MS. ; ipsuui Lin- of this copy put this into the text ;
prsesumentibus. ii98.
" rex." Qui magis avertit aspectum ab eo, vultumque The king
ct caput in partem aliam declinavit. Tunc episcopus, 4 turum S'
5
. °y tue
" debes, inquit, " quia de longmquo ad te venio." vest,shakes
Rex ad haec, " Non/' ait, " meruisti, ut osculer te." hnm ^ e11 '
" merui;" et adjecit, " Osculare me." Tunc ille, ad- kiss him.
miratus 6 fiduciam constantiaa ejus, paululumque subri-
1
anathema vero illius~\ So MS. 1
episcopus] So MS. and W. de
anathema vero illius suhire, Pez. Worde ; Hugo episcopus, Pez.
2
"•
quia~) So MS. and W. dc
ipse~] So MS. ; ipse rex, Pez.
Worde ; qnoniam, Pez.
3
constanter~\ Not in MS. ; addcd ,:
ille admiratu8] So MS. and W.
from Pez. and W. de Wordc. de Wordc ; rcx admirans, Pea.
. :;
eS
himself fig ens > demissis obstinatius in terram luminibus, divi-
devoutly norum tantummodo celebrationi animum 4 intendebat.
to the ser- ^
Quem
. ,
pene contmuo
.
vice going
on -
aspectu considerabat.
Cum ad trinam invocationem Agni qui tollit
igitur,
peccata mundi, jam pacis osculum sacerdos dedisset
cuidam archiepiscopo, qui regi de more pacem erat
The king allaturus, rex usque ad gradus ei obvius processit,
6
Paxfro sumptumque ab eo signum acceptre pacis per immola-
the arch- tionem ccelestis Agni, cum humili reverentia, episcopo
6"
sentiTgTt Lincolniensi per oris sui osculum porrexit. Ita princeps
5
to him, and illustrissimus venerationis obsequium, quod sibi archi-
himself . i ^ t n • j.» ,
3
1
Aderant] So MS. Aderant
;
Quos~] So MS.; Quos tamen,
autem, Pez. ; Aderant enim, W. de Pez.
Worde. 4
animum] So Pez. and W. de
Worde ; animo, MS.
2
ascisci] So MS. ; accersiri, 5
obsequium] So MS. and W t de
Pez. Worde ; signum, Pez.
LIBER V, CAP. VI. 253
Capitulum VI.
Qualiter regem, rationibus superatum, 1 de suis exces-
sibus increpaverit. Quantum sibi honoris rex
ipsa mox die adventus sui ad ipsum detulerit.
Et quid honoris cito post hcec regi retributum a
Domino fuerit.
Quam
etenim instanter, inter quselibet laeta et tris-
tia, inter cuncta prospera et adversa, Domini semper
contra se, citra meritum suum excitata, pauca sed fortia lates with
expostulavit et quod in illum nihil penitus aliquando f* ^un-
;
1
superatum] So MS. here; superatum et sedatum, in Table of Chapters
supra, p. 222.
:
from the quod vocitabat Portum gaudii, quod ipse recenter con-
king, and
is enter-
struxerat in quadam
non procul sita, destinatur.
insula
tained Rogabat vero ut etiam die sequenti ad se veniret et ;
in the
Chateau ita, cum gratia et favore suo, ad propria, post iteratum
Gaillard. cum eo colloquium, remearet. Quod ille gratanter au-
diens, se in crastino reversurum promisit. Yerum de
salute animse ipsius pastorali solicitudine pie curiosus,
apprehensa ejus manu, a sede sua ipsum elevans per-
traxit * seorsum usque ad locum prope altare ibidemque ;
3
1
silium vel auxilium, prout superna innuerit aspiratio,
1
efficaciter possim adhibere. Jam enim anni unius
'
spatium elapsum est, ex quo vobis alias locutus
(
ful"
The king's Cui dum rex diceret conscientiam sibi bonam esse
good con- 4
science. fere in omnibus, nisi quod odio laboraret hostium, quos
5
injuriosos pateretur et nequiter infestos, episcopus ait
Si per omnia Dominatoris omnium gratise placueris,
facile tibi inimicos tuos aut pacatos efficiet, aut ex-
pugnatos subjiciet. Yerum summo opere tibi caven-
dum est, ne tu, quod absit, Auctori tuo in aliquo
injuriosus existas, aut etiam in proximos quidpiam
iniquum committas. Dicit enim Scriptura, quia
Prov. xvi. 1
Cum placuerint Domino viae hominis, etiam inimicos
7.
'
ejus convertet ad pacem ;'
cum e contra de aliis
y
pertraxif] So MS. and W. de 4
nisi quod~\ So Pez., W. de
Worde ;
protraxit, Pez. Worde, and Surius ; non quidem,
2
parochianus~\ Richard was horn MS.
5
in the diocese of Lincoln, at Oxford, injuriosos~\ So MS. ; injuriosos
A.D. 1157. sibi, Pez.
3
innuerit] So MS. ;
juverit, Pez.
LIBER V, GAP. VI. 255
" '
Quis unquam restitit ei, et pacem habuit V Job. ix. 4.
.. . . . , j . . . p marnage
" nimium crimen est, quia pecuniaB seu ia-
piaculare ^ e(i .
an d
" voris interventu quosdam ad reQimen animarum pro- fails t0
ooscrve
" movere soleas. Quod, procul dubio, si verum est, church
" pax tibi a Domino
non potest." De his concedi P rivlle g es -
>
" lere prsesumeret cervicem/
1
piaculare] So MS. ;
peculiare, from Pez. ; W. de Worde has mtdta
Pez. luiule aitollens.
2
So Pez. qui ad, MS.
et ad~\ ;
1
destinaret] So MS. ; dirigeret,
3
cum laude] Not in MS. added ; Pez.
;
fuses to "
bear the
inquit, hoc a me. Nec enim proposito, sed neque
letters. " officio meo istud congruere potest. Non est meum
" portitorem fieri regalium literarum. enim, in- Non
" quam, meum est, exactionum hujuscemodi vel in
82 b. " modico existere cooperatorem. Num latet vos, quia
" semper velut ense nudato supplicat iste potens? Et
" haac prsesertim potestas jugiter cum petit premit. 1
2
" Angli quidem salutationibus primum
nostri blandis
" alliciunt, quos demum asperrimis coactionibus, non
" ad quod ipsi volebant, sed ad quod sibi placuerit
" conferendum impellunt. Ssepe enim invitos id exe-
" qui cogunt, quod semel ultroneos aut ipsos aut eorum
" praedecessores fecisse noverunt. Non me contingat
" talibus immisceri, quibus, cum dispendio proximi,
" gratia comparatur regis terreni, et indignatio suc-
" cedenter 3
incurretur omnipotentis Dei."
4
Monet igitur regis consiliarios, ut procurent ne sibi
talia injungantur, unde, contradicendo regiae delibera-
tioni, ipsius denuo gratiam ipsum necesse sit aliquate-
The king nus demereri. Quse ut regi innotuerunt, statim man-
orders
Hugh davit ei, quatinus ad suam cum Dei benedictione eccle-
off
at once siam rediret nec ad se veniendi mane, ut condixerant,
;
but asks
for his
laborem assumeret, sed pro eo ad Dominum bono animo
prayers. indesinenter oraret. Sic ille in nomine Domini a curi-
alium laqueis liberatus, Dominum magnifice cum suis
omnibus benedicens, ad sua cum gaudio remeavit.
Good omen,
which had
Non autem videtur supprimendum silentio, quod
encouraged divinitus ad consolationem sociorum ejus contigisse
Hugh's com-
1
premit] So MS. ;
premitur, "... alliciuntur ;
qui demum . . .
interpretati
* ad regem,
sunt, qui
o i ' ut prsefati
'l
panions, on
nearmg the
cum eo
sumus, *pariter venerunt. Cum enim ad primos
r i
eradus
©
«Japei.in
the versicle
capellse, ubi missarum solenniis rex intendebat, venis-
J^^ d
set episcopus, cliorus prosam de beato Augustino de- theirears -
; Rouon,
, Hugh had
junas luror regis 111 dommum baresbyriensem ener-
r. ci i •
/v>
beenmet
2
buisset, quanta etiam Lincolniensi minatus fuisset, illi eari Mar-
exponentes,
r supplicabant quatinus
l
eis, quse viderentur the eari f
,. \ . . . , . . . Albemarle.
expedire ad sui lpsms commodum, mti- whobegged regi per eos
, to be made j
ammum
-• . . • , -.
j
maoda arl ejus mitigandnm, de causa sua yel the bearers
n
negotio insinuare dignaretur. enim sub
Asserebant ofsome
jurejurando, qnia mallent totis facultatum suarum viribus concuStion.
1
formidinis] fortitudinis, MS. 2
quanta] SoMS. ; quantas, Pez.
R
:;
1
percellat] So MS. ;
percellet, 4
reputans'] So MS. ; reputet et,
Pez. Pez.
2
irascitur'] So MS. ; rex irasci- 5
vero] So MS. ab eo, Fez.
;
tur, Pez. fi
nobiles'] So MS. nobiles
; illi,
3
in ejus obsequio] Not in MS. ;
Pez.
added from Pez.
LIBER V, CAP. VI. 259
1
Gisortiuni] The skirmish near 3
Nivercensis'] So MS. ; Niverni-
Gisors was fought, Monday, Sep- ensis, Pez, Hoveden (445) gives the
tember 28, 1198. Hoveden gives names of three who were drowned.
Richard's letter on the occasion to This count is not one of them. In
the bishop of Durham, evidently the list of captives given by Wen-
much the same as the letter to dover is a Guido de Nevers, called
Hugh. —
Savile, 444 b and 445. in Hoveden Guido de Levers.
Wendover says (iii. 132) that Rich- 4
mox] So MS. rex mox, Pez.
;
R 2
2G0 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Capitulum YIT.
him, to be
" sufficienter instructi, vestra possint negotia, propriis
employed
at Rome, " illorum sumptibus, in curia Romana, in Alimania
in Ger-
many, or
1
vaframenio\ vauframento, MS. ; machinamento, Pez.
LIBER V, CAP. VII. 261
" atque Hispania, necnon et alibi quo eos censueritis Spain, &c,
" destinandos, competenti solertia expedire." own^costs
Quid pluribus immoremur ? Yenit tandem nuntius iiugh
receives
archiepiscopi ad episcopum, praesentans ei ex parte
illius duodecim paria literarum, totidem ecclesise sua3 expedite
4
1
mandavit] So Pez. : mandave- experienduni] So MS. ; ad ex-
rlt, MS. periendnm, Pez.
2
transferret] transferre, MS. ; 5
supplicatu] So MS. ; supplica-
transfretare, Pez., with destinaret
tione, Pez.
paratos before, instead of destinatos
of the MS. perhaps, the right
6
coruni] So MS. ; ex eis, Pez.
;
Hugh '
•
Nova," inquit, " nec uspiam hactenus sunt audita,
positively
refuses to
tam ea quse auctoritate regia, quani et illa quae sua
1
obey the nobis voluntate dominus noster.
injunxit
Sciat
orders.
tamen me nunquam literarum suarum portitorem
fore vel fuisse, nec clericos nostros regiis aliquando
servitiis obligasse, aut obligaturum esse. Prohibui
ssepe clericis etiam alienis, in episcopatu nostro bene-
ficiatis, ne in publicis functionibus, ut est in distra-
hendis forestis, et aliis in hunc modum adminis-
trationibus, sese seculari clientelae obnoxios auderent
efficere. Quosdam etiam, in hoc minus obedientes
salutaribus monitis nostris, beneficiorum suorum diu-
2
tina privatione castigavimus. Qua igitur ratione de
intimis ecclesiae nostrae visceribus evellere debemus,
quos ad regia obsequia mittere jubemur? Satis sit
domino nostro regi, quod, certe in periculum salutis
Ifhis animae suae, professionis suae officio praetermisso, nego-
canons are tiorum illius executioni sese archiepiscopi jam ex
compelled
3
to go to integro devoverunt. Quod tamen si parum ei vide-
the king,
threatens
tur, veniet cum suis en iste episcopus : veniet, in-
4
to go hini- quam, audire jussa ejus ex ore ejus ; veniet etiam
self with
them.
juxta eadem jussa illius quod justum fuerit promp-
85. tissime executurus.
Hugh sum- " Tu vero tuarum duodenarium literarum, quas nobis
marily dis-
misses the
attulisse te dixisti, tecum asporta ; inde quod libuerit
messenger. actitaturus. Hsec vero universa quee tibi loquor,
domino nostro archiepiscopo seriatim enarra; ad
postremum 5 vero dicturus ei, quia si ad regem hoc
ordine ituri sunt clerici nostri, cum eis pariter et
ipse ibo. Nec enim ipsi sine me modo ibunt, nec
Haec enim pastoris boni ad
sine ipsis alias ivi ego.
oves suas, et bonarum ovium ad pastorem suum ratio
1
noster] So MS. ; noster Cantua- MS. ; archiepiscopus . . . devoverit,
riensis, Pez. Pez.
2
4
ejus~\ So MS. ; regis, Pez.
diutina] So MS. ; dura, Pez. 5
postremum] So MS. ; extremum,
3
archiepiscopi . . . devoverunt] So Pez.
LIBER V, CAP. VII. 263
repromissse. Emissis enim cito post ista publicis edictis, The pos-
ns
jubentur possessiones episcopi in manus recipi regalium ^?J
exactorum. Quod ut audivit episcopus, " Nonne," in- ordered to
e seize
quit clericis suis, " vere dixi vobis, quia vox quidem '..
" hominum istorum vox Jacob est, sed manus manus 22.
" sunt Esau?"
Yerum ut ea quae gesta sunt summatim percurramus, The royal
command.
geren e3 regi quanti esset periculi, tam jubentibus
fc
1
esse] So MS. ; esse dicebant, 4
nc periret] Not in MS. ; added
Pez. from Pez.
5
- Erat] So MS. ; Erat autem, suo~\ So MS. ; officiali suo,
Pez. Pez.
6
3
cfficitar^ So MS. ; cfficiatur, rccepissct~\ So MS. ; rccipcret,
Pez. Pez.
:
tellis ipsius
!
occupandas. Quibus pvimuin acl recipien- 86.
sleaford
dum oppidum Lafford tendentibus occurrit forte, non -
His officers
accersitis quibusdam e clericis, exposuerunt eis quanta fa n n ^ith j
5
Pez. quatinua] Not in MS. added
;
2
illis'] SoMS.; clericis illis, Pez. from Pez.
3
ojf'ensio7icm~\ So MS. ; ejus of- 6
invadanf] invadent, MS.
fensionem, Pez,
266 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
lm
prcecipiebat} So Pez. ;
proecie- 3
laxatur] So MS. ; membra lax-
Capitulum VIII.
. 22-26.
benedicere jussi sunt filiis Tsrael sacerdotes in lege per
Moysen, quam ille in benedictionali suo scribi fecerat
commendatus orationibus singulorum, atque libato in-
vicem sancto pacis osculo, universos commendaverat,
verbis apostolicis, Deo et verbo gratiae ejus. Inde, ut Act. xx.
ad manerium pervenerat
'
1
retcgebat] So MS. ; detegebat, 3
evincere~\ So MS. and W. de
Pez. and W. de Worde. Worde ; convincere, Pez.
4
adduces'] So MS. ; adducetis,
2
cam] So MS. ; illum, Pez. Pez.
:
1
obuccans] So MS., see Glossary W. de Worde ; interea habitator,
partium poenitentialem l
adduci ; dans ei m mandatis, don; Pem-
tentiary.
. . n . .
1
pcenitentialem~\ So MS. and Pez. must have been whilst Ilugh was
penitentiarium, W. de AVorde. still prior of Witham, though our
2
Quod~\ So Tez. ;
Quid, MS. author speaks of him as a bishop at
3
Prtvceperat] So MS. ; Prace- the time. For Bartholomew, hi-
perat enim, The MS. has
Pez. shop of Exeter, died Deeemher 15,
vero, hut with the mark of erasure. 1184.
A
e.rtiterit~\ So MS. existeret, ;
ti
consueverit] So MS. ; consueve-
Pez. rat, Pez. aud AV. de Worde.
5
ei~\ So MS. ; enim, Pez. This
270 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
historyof
" evasit probrosre jugum. Cum enim, die
servitutis
this rescue. « quadam^ incestus ille dgemon incredibili eam libidinis
" furore delusam exanimem pene reddidisset, ille
" abscedens evanuit, et illa in conclavi suo nimio dolori
il
et mcerori 3
addicta remansit. Cum ecee, in alterius
" specie juvenis, alius, ut ei videbatur, spiritus ingre-
" diens ad eam, unde . adeo mcestos gereret animos
" sciscitari 4
ccepit.Qua nil respondente, ait ille Scio, ;
'
" '
vereque novi, quia nequam ille afflixit te sed non ;
" '
mirum ; est enim perversus admodum et malignus-
" '
Verum, si desideriis meis et consiliis prsestare velis
" '
fcedus inire. Ego siquidem quaBCunque poposceris
" '
aut optaveris tibi prsestabo ; nihil a te tuis con- 88 b.
et m
• •
smu
• t
tuo reconde, ac circumcirca rn
• • 1
domo
The
" '
tua sparge. Experimento disces, dum hsec feceris, y oma "
" '
me in promissis veridicum extitisse/ Fecit illa quod by it.
" '
sitati odiosam. Post meum vero discessum resumes
" '
armaturam graminis tui, qua ilhesa conservaberis
1
nostratuni] So MS. ; nostrorum, Pez.
272 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
" '
ab insidiis hostis virosi. Nequaquam enim furcifer
" c
ad te prsesumet ullatenus accedere, dum sentiet
ille
" ' me tecum pra^sentem esse/ Ad haac illa, Yenies/ '
" '
missioni meas debeo contraire. CaBterum herbam
" '
istam, vita comite, nunquam rejiciam a me; qute
" '
impurissimum oppressorem
sola mihi potuit contra
" (
securitatem prsestare.' Quid plura ? Et iste, sicut
" '
ille prior, post diuturnas 3 preces, post minas et
" blanditias frustra protractas, circumventum se a
89. " muliercula diu multumque deplorans, in auras inanes
" demum Mulier vero jam fide et devotione,
evanuit.
" ac bona conversatione, melius quam herba illa armata,
" vitam ducit in Dei timore honestam et quietam.
" Haac autem omnia, ut a nobis narrantur, ego ab
" illius ore, cum ad me demum jam curata pcenitentire
" modalum et absolutionis beneficium susceptura ve-
" nisset, audivi." Et haBC quidem Exoniensis episcopus
episcopo retulit nostro ;
quaB i|3se frequenter, nobis
2
[pra3sentibus,] plurimis referebat. Si cui autem ista
Bede on forte minus videbuntur esse credenda, legat Bedam in
Luke viii. 3
explanationem Lucai evangelistas et his similia, qua3 ;
30.
suis temporibus acciderunt, a tanto doctore ibidem con-
scripta reperiet.
Mulier vero prasfata, dum orationis [gratia] 4
multa
peragraret sanctorum loca, pervenit demum Cantuariam.
St. Augus- Ubi dum a viris orationum inquirit suffragia,
religiosis
tine's,
cuidam monacho sancti Augustini herbam illam e sinu
Canter
bury. suo 5
ostendit. Quam illc nobis, nos 6 ipsam episcopo
postmodum demonstravimus nam eatenus eam minime :
1
diuturnas] So Pez. ; diurna?,
4
gratia~\ Not in MS.; added from
MS. Tez.
2
prccsentibus'] Not in MS. added
;
5
e shiu suo~\ So MS. ; e sinu suo
Caplttjlum IX.
1
destinnti'] destinato in MS.; as before, in Table of Chapters, supra p. 223.
S
274 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
The " procella quam modo de- company with the abbot of Walt-
" scribimus" can only mean, one ham, must have been in 1211 or
would think, Kichand's second fit 1212.
of fury against Hugh, described in 2
regis~\ Not in MS. ; added from
cap. 7. In which case, the meet- Pez.
ing in London, and Hugh's return 3
archiepiscopus~] So Pez. ; archi-
through Cheshunt, must have taken episcopo, MS.
place in the end of the year 1198, or 4
ipse vel iUe\\ So MS. ; ille (alone),
beginning of 1199 andthe author's
; Pez.
subsequent visit to Cheshunt, in
LIBER V, CAP. IX. 275
caput,
verat, immotum habere et quietum et, ut solent canes, 90 b. ;
1
lamentantis'] So MS. ; clami- 4
vincti] So MS. juncti. Pez. ;
2
denique] So MS. autem, Pez.
; liter, Pez. and W. de Worde.
3
habenteni] SoMS.; habere, Pez.
s 2
276 VTTA S. HUGONIS LTNOOLNIENSIS.
own bisnop
had beiore
an e eac eni v j a descendens, cum vidisset dsemoniacum,
|.
[
1
ecclesiastico ritu] So MS. more ecclesiastico et
; ritu, Pez.
'-'
3
actns~\ So MS. ; tactus, Pez.
LIBER V, CAP. IX. 277
*
1
fuisset] Not in IMS. ; added periransire] So MS. ; pertran-
from Pez. site, Pez.
- inclaiivibat] So MS. ; inclama- 5
supplicium\ So MS. ; suspcn-
vit, Pez. dium, Pcz.
3
rcdnctis'] So Pez.; reluctis, MS.
;
'
alius quis qui vobis insidiatur, aut justam aut justse
'•'
similem potuit reperire causam. Si vero sententiam
'•'
forensium judicum jam latam, jam executioni de-
" mandatam, vestra duxeritis pontificali auctoritate
" irritandam, dicetur ab asmulis quod in ipsam regis
" coronam deliqueritis, et quasi [in] reatum incideritis
l
3
1
in J Not in MS. added from Pez.
; episcopus'] So Pez. ; episcopo,
2
cujusque\ So MS. cujuscun-
; MS.
que, Pez.
;
3
" enter respondebo/' Sic reus letum lsetus evasit ; liberating
™*e con "
liberque Londonias cum episcopo venit, et inde quo
libuit indemnis abivit. man.
Episcopus autem ad proceres regis scaccario prsesi- Hugh's
dentes accessit ; eosque ut indemnitati ecclesiaB sua3, Barons
0/
sub ejus prsesertim absentia, benigne prospicerent, the Ex-
amicabiliter exoravit. Qui ei reverenter assurgentes,
et quod petierat obtemperanter se facturos pollicentes,
compulerunt eum multis precibus, ut secum vel ad 92.
1
erit] So MS. ; est, Pez. [i
Ietum~\ So MS. ; locum suppli-
cii, Pez.
2
reliquimus] So MS. ; relinqui- 4
oscidu)>i~] So MS. ;
pacis oscu-
mus, Pez. lum, Pez.
. ;
Capitulum X.
....
quodam ma-
profectus, in ^
X
'
...
. . .
the order of
Grandmont.
4
loco, ordines apud
L
eos celebravit. Qui dum obnixius 5
1
transfretaverit] So MS. in Table 4
ordiv.es'] SoMS. ; sacros ordines,
of Chapters, supra p. 223 ; transfre- Pez.
3
tavit here. obnixius] So Pez. ; obnoxius,
2 Ash
principium Quadragesimce] MS.
Wednesday, 1199, fell on March 3. 6
ad] So MS. ;
prsesentandum
3
ordinis] Not in MS. added ;
ad, Pez.
from Pcz.
. ;
l
evertere Perhibebant etiam non- ^ m>
penitus festinabat.
nulli, quod Lincolniensem episcopum simul et clerum
naret ;
.....
monuerat, tempus redimendo nuntios ad regem
eique, in auxiha sumptuum,
1
to
desti- This on
certam pecunise
x
Priday,
March 26,
.
as apjicars
sumniam se daturum sponderet ; ac tah compendio <»/>'«•
1
qnod Lincobiicnscm compu-
. . .
- ipsius] Kot in MS. ; added from
taret] So MS. ; Lincolniensem . . ,
Pez.
computari, Pcz.
282 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
wnting
inprsesentiarum videmus, expulsis et in exilium trusis
John, monachis et clericis, episcopis et archiepiscopis, non
clerey^&c partem quamlibet, sed universitatem pariter bonorum
in exile. suorum, laicorum. cessisse rapinis. Cum igitur vehe-
mentius insisterent consiliatores memorati, ut, procras-
tinatione remota, statim acquiesceret consilio jam
diutissime reprobato ; ille, nimio affectus taedio, quia
2
indefense~] So MS. ; indefesse,
1
agger\ ager in MS. and Pez.
Pez.
Pez. has ager . . . . ad manendum, 3
crastino] So MS. ; die crastino.
instead of viandum. Pez.
; ;
Ecce autem in brevi post haec venit ad eum vene- The abbess
3
1
noviQ So MS.; noverit, Pez. deserit] So MS. ; deseruit, Pez.
2
brevi\ So MS. ; brevi mora, 6
specietenus continentice] So MS.
Pez. speciem convenientiae, Pez. ; the
3
nodwii] So Pez. modum, MS.
; editor of which suggests conniven-
4
somniare] So MS. Dominum
; tia as, perhaps, the right reading.
somniare, Pez.
,
death.and #
et die sequenti ad vestigia patris sui apud monas-
the next day teriuui Fontis Ebraldi tradendum innotuit sepultura?.
1
ipsa die~\ Richard received the having early information of the
wound on Eriday, March 26. He king's critical state ; the queen, no
died Tuesday, April 6. When con- doubt, was her guest.
2
vinced of his danger, he sent for his importunitate] So MS. ; impor-
niother, who was then at Fontev- tunitatibus, Pez.
3
rault. quo'] So MS. ; in qua, Pez.
This accounts for the abbess 4
vero~\ So MS. ; ille, Pez.
"
" possunt. Verum mihi multo magis timendum exis- upon go-
" timo, ne domino quondam et regi meo meam igna- ln S t0
. . . . ? Richard's
" viter videar in tali articulo subtrahere praesentiam, fdneral.
" nec fidem vel gratiam mortuo reservem, quam vivo
" semper devotus exhibui. 1
Quid enim, si nobis mo-
" lestiam intulit, dum sibi a malignis adulantium con-
" siiiis minus cavit ? Certe sed prassentiam meam
2
" nunquam non cum summo excepit honore, nunquam
" me inexauditum dimisit, cum ei proprio ore super 9+ b.
" cum non suo vitio sed alienis fuerit remota obsta-
" culis."
Sets out, Hsec dicens, relictis in civitate sociis, et universa
with few
attendants, pene supellectili sua, uno tantum ex minoribus cleri-
for Font- corum suorum, et uno cum paucis ex clientibus monaclio
evrault.
secum pergentibus, ire coepit. Audiens vero reginam
Goes out of
his way to Berengariam in castro morari quod Beuford appellatur,
Beaufort
divertit a via publica et per horrida silvarum loca, ut
;
castle, to
visitqueen eam super viri sui consolaretur interitu, ad memoratum
Beren-
garia.
oppidum Locutusque ad cor viduse moerentis,
pervenit.
et usque ad animam pene consternatse, miro modo
spiritum ejus delinivit. Quam optimis sermonibus, ad
habendam in adversis tolerantiam, in prosperis cautelam
informans, celebrata ibidem missa, ac benedictione so-
lenni reginse, cum aliis qui aderant, multa ex devotione
Arrives impertita, recessit continuo. Pervenit autem ipsa die
the same
day at ad oppidum quod Samur dicitur ; exceptusque cum
Saumur. lsetitia et occursu festivo *
ab oppidanis illis, apud prse-
Where
entertained dictum Gilbertum de Laci, tunc ibi scholis vacantem,
by Gilbert nimiis
de Laci.
ejus devictus precibus mansit. A quo libera-
2 3
The next lissime exhibitus, sequenti mane, Dominica Palmarum
morning, die, venit ad monasterium Fontis Ebraldi ; obviosque
Palm Sun-
day, ar- habuit, in ipsis foribus ecclesise, regii funeris portitores.
rives at Quo demum honorificentissime, juxta magnificentiam
Fontev- 4
rault just regiam, tradito sepulturae, rediit denuo ad hospitium
in time for praataxatum. Inde per triduum continuatim 5 ad mo-
thefuneral.
Performs
nasterium pergens suprascriptum, missarum et psal-
masses morum replicatione, tam regibus ibidem sepultis, quam
there for
the dead, fidelibus cunctis in Christo quiescentibus, veniam im-
the three plorabat, et lucis perpetuse felicitatem.
following
days.
1
lcetitia et occursu festivo] So
3
Dominica] So MS. ; Dominica
MS. litania in occursu festino, videlicet, Pez.
;
4
Pez. rediit] So MS. ; rediit episco -
pus, Pez.
- exhibitus"] So MS. ; exceptus, 5
continuatim~\ So MS. ; conti-
Pez. nuatum, Pez.
;
Capitulum XI. 95 -
m
Artliur in
3
statim ad episcopum, in burgo supradicto consistentem, Britanny.
4
et repatriandi commeatum prsestolantem, suppliciter Begs for
exorans quatinus suam ei celerius exhibere dignaretur
Hu s n s '
1
m
o presence.
praesentiam. Ad
cujus sibi occurrentis in via conspec- Hisjoy at
tum, ille gaudio gavisus immenso, admisso equo, ei, meeting
5
relicto comitatu universo, obvius processit ; eumque anxLty^a
veneratus, rogavit ut ab eo minime discederet, sed kee P Hu g h
with him.
1
habuit] So MS. here ; habuerit 4
suppliciter~] So Pez. ; simpli-
in Table of Chapters, supra p. 223. citer, MS.
2
JRex quideni] So MS. ; Kex 5
ei relicto . . . obvius processif]
quidem defunctus, Pez. So MS. ; et relicto . . . obvius ei
3
episcopuni] So MS. ; episcopum processit, Pez.
nostrum, Pez.
;
3
1
Samur'] So MS. ; in Samur, clarce] So Pez. ; divaB, MS.
Pez.
4
His ita]So MS. ; His dictis et
2
operiri vos'] So MS. ; igitur vos ita, Pez.
5
expectare, Pez. labiis] So MS. ; labiis meis, Pez.
LIBER V, CAP. XI. 289
1
Quod] SoMS. ;
Quocl tandem,. s
pofficitatione] So Pez. ;
pollici-
Poz- taone, MS.
2
ipso~\ So MS. ; ipso rege, Pez.
6
3
Cut] So MS. ; Cui etiam, Pez. '
Domino] So MS. ; Dcmino
4
disseruerat. Qui\ So Pez. ;
nostro. Pez.
deserucrat. Quid, MS.
290 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
2
securi * permaneant a poenis, et gaudeant in deliciis
sempiternis.
96 b. Et quidem episcopus talia prosecutus est. Sed uti-
uth John, nam, O Johannes, qui usque in diem hunc, quo annus
1213. The fecit et dixit utinam vel nunc sero recordetur, et, licet
authorthen . , .. , ., , . , , .,
1
securi] So MS. ; et securi, Pez.
2
poenis~\ So MS. ;
gehennse poanis, Pez.
LIBER V, CAP. XI. 291
impletur illud quod dicit Scriptura, " Impius cum ve- Prov. xviii.
u
nerit in profundum malorum contemnit." Utinam
vero imminens vexatio det ei intellectum, ut saltem
tunc studeat seternam vitare calamitatem, cum tempo-
ralein funditus amittet potestatem, et de sinistra se in
dexteram transferat supremi Judicis, cum experietur
quid habeat ponderis judicium quod parvipendit eccle-
siasticse severitatis. Id enim se facturum in loco supe-
rius memorato asseruit.
Transiens quippe, et manu trahens secum episcopum John's
ad parietem oppositum, eique ostendens reges, speciosis f^ons^as"
insignitos coronis, angelico ductu in gaudium tendentes shown in
superni Regis " Hos," inquit, " domine episcope, nobis
:
on tnis
" potius monstrare debuistis quorum exemplum atque sculpture
;
ille, stipatus undique haud modica turba nobilium, cum verent be-
a
staret ante episcopum, diutius intuens et quasi ludendo ^i^ne
exagitans, tam diu offerre distulit, quousque omnes eum Bervice.
1
pavcis] So MS. ; ille paucis, j
- «W] So MS. ; sibi obiter, Pez.
Pez. | " ad] So MS. ; ille ad, Pez.
T 2
;
3
lowed' none dicente saapius ipso satis injustum. videri, ut ab ara
oflnsad- alterius illi quidquam temporale asportent, qui de
partake of gratia locum ipsum custodientis spiritualem mentium
the offer-
alimoniam ibidem percipiant. 4 Hoc quoque tam in
5
propria, quam in aliena ubique diocesi [observabat, et]
observari. a suis faciebat. Nec de ista ergo suorum
quilibet oblatione quidquam accepit. Videbatur autem
97 b. tunc quibusdam, quia Dominum in hoc imitaretur 6
fidelis et prudens servus ejus. Ut enim Dominus ad
Gen. iv. 5. Chaim et ad munera ejus olim non respexit, ita modo
servus Domini, quia muneris oblatorem non immerito
Hugh's improbavit, vel ejus munus tangere contempsit. Qui
sermon verbum Domini astantium multitudini praedicare exor-
thissame
Easter day. ^—
1
hujusmodi] So MS. ; hunc, Pez. 4
percipiant~\ So MS. ;
participant,
2
Quid ita . . . respicis~\ So MS. Pez.
Quid, inquit ad illum, ita respicis,
5
observabat, ef\ Not in MS. ;
>
msioTua
°
.
; cum solenni
, .
more
«ii
eidaret
i •
arcniepiscopus
• John
vested with
in-
... „ theinsignia
lanceam
_T . ...
m
manus, vexillum prasterentem quo duces
. .
of Norman- . .
,
.
of the duchy
i i j
erat divinis ammo parum mtentus, ad eos post tersnim and chiidish
. .7 .
conduct.
levitatis instinctu conversus, dum jocantibus et lpse
arrideret, hastam quam minus firmiter apprehenderat Lefa the
... ^ lancefall:
decidere permisit m terram. Quod sibi
., .
ommis
. . ~ .
iuisse ahadomen,
1
princepsrncmoratus . . . comedunt] 2
et] Not in MS. added from Pez.
;
iost'bV°
am i s ^- Supremo nimirum omnium Rectore id juste dis-
John. ponente, ut qui ad ipsum usque in praesens cor suum
dirigere, et spem in eo figere neglexit, nec ipse manu
valida sibi commissos regere, nec eorum subjectionem
sibi diutius quiverit vindicare.
Verum de principis hujus principiis, hominis vide-
Ps. li. 9. Hcet qui non posuit Deum adjutorem suum, haec ita
summatim perstrinxisse sufficiat. Restat vero ut ad
Ps. xc. 1. retexendum finem vitae hominis, habitantis jugiter in
adjutorio Altissimi, et in protectione Dei cceli finaliter
commorantis, in aliis remota jam nimium haec nostra
qualiscunque recurrat oratio.
Capltulum XII.
•"
Hughjjust
et rhedas ipsius ab illius loci custodibus retineri, quos- beginning
1
sibi] Not in ]\IS. ; added frorn |
- unanimiter] Not in MS. ; added
Pez. I from Pez.
296 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
agendis'] So MS. ; in agendis, 4
conductum'] So MS. ; conductum
Tez. ex suis, Pez.
2
induviis'] So MS. (See Glossary, 5
ab] So MS. ; ac, Pez.
infra) ; indumentis, Pez. 6
exsolvit] So MS. ; Deo exsol-
3
turbare] So MS. ;
perturbare, vit, Pez.
7
Pez. exortum] So MS. ; ortum, Pez.
; ,
1
CMm] So MS. ;cum abbate, Pez. 3
multipliciori] So MS. ; multi-
2
et] Not in MS. added from
; plici, Pez.
Pez.
298 VITA S. HUGONTS LINCOLNIENSIS.
1
His warni spatio duraturam. Occurrebant vero undique non
welcome 2
home.
modo ex civitate, et in civitate, vel diocesi sua, turbas
lsetantium et applaudentium tanquam duci eximio sub-
limiter triumphanti ; verum plurimi quoque in Nor-
mannia, in Anglia
ex populo et ex clero prorsus
100. innumeri, unanimiter ei conclamantes, " Benedictus
Matt. xxi. " qui venit in nomine Domini." Ipse vero totum Deo,
9.
et nihil sibi tribuens, benedicebat Dominum, qui semper
2 Cor. ii. in omnibus triumphat suos in Christo.
14.
Capitulum XIII.
1
undique] So MS. ; illi undique, iirstregnal year, which ended on
Pez. Ascension day, May 18, 1200, could
2
vel~\ So MS. ; et in, Pez. have been barely complete, when
3
Expleto, #t.] This is not quite Hugh crossed the sea to the ratifi-
"
animarum suarum negotia vix quandoque permittitur
" tractare." Solicitaverat iam secundo vel tertio aures His requests
. , to be allowed
summi pontificis
x
per mternuntios
•*-
super
*
nuiuscemodi
°
toresignhis
bishopric
# m m
__
facili,
'
qui
*
eo videretur velocior sive acutior in discussione K ^ au
11
falsehood. ;
1
( _
Eccles. xii. invenit. Verba quippe viri justi, sicut stimuli, et quasi
11 •
clavi in altum defixi, non dico cedere, sed nec attingi
1
Londoniensium] So Pez ; Lin- 3
quod sumus~] So MS. quid ; si-
in eo irrefragabilis
° approbatio,
r quod ad proprium scac- Hughwouid
,-,..- t ,
notevensit
carium, sive compotum reddituum vel expensarum sua- at his own
exchcciuer
rum nunquam residere, nunquam hujuscemodi domus or gfre
proprise
1 l
ratiociniis dignatus
& est intendere. Quod
^ vero tiieaccounts
, . ofhisown
episcopum domui sua? debere esse bene praepositum househoid.
5
1
nec] So M.S. ; nec quidem, quosfides . . . animare] So MS.;
Pez. quos fides et industria poterat com-
2
imponeret] So M'S. ; impone- mendare assumebat, non quos qiue-
rentur, Pez. vis arctior necessitudo, ut assolet,
3
seipso] So Pez. ; ipso ; MS. poterat animare, Pez.
4
poternt] So MS. ;
potuit, Pez.
302 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
the saint's
head. inde Parisiis, ad beatum divertit Dionisium. Sane
cum niteretur aliquem ex dentibus beati Nichasii,
cujus nudum in manibus tenuerat caput sanctissimum,
102. avellere, et sibi pro benedictione retinere, nec id effi-
1
ultima] So Pez. ;
prima, MS. He set out on his journey, Wednes-
Whitsunday, 1200, was on May 28. day, May 31.
LIBER V, CAP. XIII. 303
canonicum Lmcolniensem, ac
. •
i •
canon of
Lineoln,
demum m
. ., T .
... afterw&rds
arclideacon
of Lcic(M1 '
temp
quos tamen in exilium barbaricus regis furor minis John, most
1
coram'] So MS. ; eum coram, Pez.
304 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
sponsce] sponte ir» MS.
LIBER V, CAP. XIII. 305
et haeres Lodowicus ;
qui proximo
sumpserat in con- prince l
1
proximo~\ So MS. ;
proximo, i and England, and as one of the
Pez. articles of this peace.
- Candidulam"] Candidula, MS. ; j
3
annos, Scc~] Arthur "\vas now in
Candidam, Pez. Blanche, daughter his 14th year. He %vas born on
of Alphonso, king of Castile, and his i
Easter day, March 29, A.l). 1 1 S 7.
queen Eleanor, John's sister, was '
placidus] So MS. ; placido,
espoused to prince Louis May 2.°>, Pez.
1 200, the day after the settlement of 5
quo~\ So MS. ; qua?, Pez.
peace hetween the kings of France
U
306 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
andhung merunt.
Theyare Tunc vero episcopus in transmarinis agebat. Unde
1"
cated^by™ reversus, et quod factum erat agnoscens, sententiam
Hugh.
generalem in auctores et complices hujus malefacti pro-
The others mulgavit. Reliquis vero, qui super hujusmodi sacrilegio
themseiyes cauteriatam gerebant conscientiam. ecclesiasticse humi-
ticaidisci- liter se subiicientibus disciplinae, hic, satisfactionis
phne, he
tiiestohis abhorrens
... Angliam, ad do-
districtionem,
.
et relinquens
.
lordmNor- . . .
mandy. minum suum confugerat in Neustriam.
The severe Siquidem compulsi sunt illi qui necem intulerant
f^gitivo, necnon et illi qui proditione illum de septis
Inflf t^d
the others. ecclesiae protraxerant, omnibus, exceptis femoralibus,
vestibus nudi, jam putrefactum hominis cadaver effodere,
feretroque impositum a suspendii loco humeris ita nudis
in villam, per unius fere milliarii spatium reportare.
Ad omnium quoque limina ecclesiarum ipsius vici, a
1
urgebatur~\ So MS. ; agebatur, 3
Barkeleia] So MS. ; Brackeleia,
Pez. Pez.
2
quarumdam] So MS. quondam, ;
1
vindicabat] So Pez. ; vindica-
Pez. bant, MS.
LIBER V, CAP. XIII. 307
1
juxta\ So MS. ; sicut juxta, l
- percepif] So Pez. ;
perceperit,
Pez. | MS.
U 2
308 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
The innu- tuitu non miraculum unum, aut duo, immo non centena,
merable
miracles. sed innumera perspeximus miracula, omnibus ubicunque
a nobis antea visis miraculis plus stupenda. Vidimus
Ps. cxlviii. enim juvenes et virgines, senes cum junioribus, per
12.
sanctum Dei Antonium salvatos ab igne sacro, semiustis
carnibus, consumptisque ossibus, variisque mutilatos ar-
tuum compagibus, ita in dimidiis viventes corporibus,
104 h. ut quasi integra viderentur incolumitate gaudentes.
Concurritur siquidem a totis mundi flnibus, a quibusque
laborantibus hoc malo, quo nullum deterius, ad hunc
Relics of St.
Anthony
locum, quo beati Antonii cineres sacratissimi tunica
preserved Pauli primi eremitaa adhuc obvoluti servantur qui :
in the tunic
of Paul the omnes fere infra diem septimam divinitus curantur.
first hcrmit.
Patients
cured within
Nam si quis sub hoc dierum spatio corporis sanitatem
seven days. non recipit, a corporis colluvione salubrius. ut pie pra>
sumitur, morte intercedente confestim excedit tantique ;
1
circa id temporis] The relics Bruno settled at the Great Char-
were brought to VienneA.D. 1070; treuse.
Capitulum XIV.
1
Gratianopolitis]So MS. Gratianopolitanis, Pez. ;
a
So MS. holosericis, Pez.
obse?'icis~\ ;
;i
coronatani] So MS. ornatani, Pez. ;
.
Sameday . . _. .
P
ontiie aita? tam splendide nobis exhibita sunt qusecunque jura
thfBaptist, hospitii exigebant, ut videretur modus ipse excedere
^hfndidiy
nl °d um ; diceres tunc dapsilitatem Burgundionum ipsum
thciSsiuSp °i
u00i lie vicisse luxum effusionis Anglicorum.
of Grenoblc.
June25.
To tho Great
Inde, summo mane sequentis diluculi, tendentibus
Chartreuse. nobis Cartusiam, majorem pene itineris partem pedibus
cogebantur quos equi vehebant.
conficere Ascensus
The moun- enim continuos per ardua et confragosa montis latera
US
Yoa& e( lu i sessore vacui vix explicabant burdones vel asini ;
3
1
est] So MS. erat, Pez. ; Episcopus . . . suadente] So MS.;
2
callem'} So Pez. calceni, MS.
; Episcopus etiani . . . cogente, Pez.
, .
. .,
tribus contmue
......
modice infestaret. Mansit apud eos, immo inter eos,
septimanis, quasi unus ex eis
'
noris
. .
;
, .
Stays three
weeks
Great
t j ie
at
liberalis.
1
continue] So I*ez. ; commune, 3
episcoporum~\ ISo ]\IS. ; episcopi,
MS. |
1'ez.
- visendi'] So MS. ; visitandi,
!
etfactis] So MS. ; not in Pez.
Pez.
314 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
eum
Bishop of
Geneva ;
Insinuaverat
,.
and quarrel suus consul praBjudicio annis
-,
ei
.
episcopus
. ...
jam
Genevensis, quanto
, •
with his 2
sisset ; unde vinculo anathematis
ipsum ab olim inno-
count.
daverat. Ob cujus etiam metum propriam civitatem
ingredi non audebat. Nam si nos memoria non fallit, 5
1
aliud] So MS. ; alius, Pez. 4
inconculcans~\ So MS. ; incul-
2
anathematis] So MS. ; excom- cans. Pez.
5
municationis et anathematis, Pez. loqucntes~] So MS. ; talia lo-
3
ore] So MS. ; in ore eorum, quentes, Pez.
Pez.
r
<(
trem, et adhserebit uxori suse," ad ecclesise curam
quam olim desponderat redire disponens, prseter alia Hugh's
donaria, pignora insestimabiliter pretiosa ecclesise, a g ifts to the
monacho suas 1
dimisit, ad proprium monasterium appor- p. 317, and
tandas.
Verum quia de sanctorum reliquiis fecimus mentio-
nem, non videtur otiosum ad gloriam sanctorum, vel si
1
monacho] So MS. monacho autem, Pez.
;
2
receptaculum~\ So MS. receptaculum illud, Pez.
;
;!
institit] So Pez. ; instituit, MS.
;
1
eis~] So MS. ; eis et mittens, 4
cineres beati\ So MS. ; crines
Pez. sancti Benedicti, Pez.
2 viro desideriorum'] So MS. ; 5
manibus] So MS. ; manibus
viro sancto et desideriorum, Pez.
idem bajulus, Pez.
3
pallaf\ So MS. originally ; al-
has palla.
LIBER V, CAP. XIV. 317
inquit, '
ei. transmissa? reliquiaB pretiosissima?, quas te
" '
oportet in annulo ejus recondere. Surge ergo velo-
" *
citer, iterque ad ipsum z
aggredere/ Ad hanc vocem
u excussus somno, ita suspensos gerebam animos, ut
a
" nil cnjusquam operis tractare possem, quousque ad
" vos ista dicturus, et utrum vera essent quaa audieram
" probaturus, venirem. Ecce igitur ego, et utensilia
" mea: vos utimini artificis opera sicut scitis." H?ec
siquidem artificis revelatio atque relatio et certitudi-
2
nem roboravit, et cumulavit lsetitiam omnibus qui
praasentes ista cognoverant. Partitus est autem qui-
busdam abbatibus, et aliis qui interfuerunt viris reli-
apposuit ;
quorum viribus duas inde citius portiones
abrupit, quas dexterse ista scribentis intulit, ita dicens,
" Serva nobis hsec 8 peroptime." Theauthor.
9
Cernentes vero haac abbates et monachi, jampridem Tn ^ as-
tonishment
1
So MS. episcopum, Pez.
ipsum~\ ; |
5
osse~] So ]MS. ; csse brachii,
2
certitudinetn] So MS. certitu- ; |
Pez.
dinem reliquiarum, Pez. G
mordicitus'] So MS. ; mordicus,
3
dentem] So MS. dentem vero, ; Pez.
7
Pez. oculis'] So MS. ; osculis, Pez.
4
Fiscamni] So MS. ; Festapum, 8
hac] So Pez. ; lioc, MS.
Pez. 8
abbates] So MS. ; abbas, Pez.
318 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
"
" servanda, nobis, cum facultas datur, acquirimus ?
Tt^Peter-
'
brachio gloriosi regis et martyris Oswaldi, quod adhuc,
2
boroueh cum ossibus et pelle tanquam re- in carne cruenta,
abbey.
center de corpore vivo excisum monstratur, nervum
qui prominebat, lentumque et mollem ductu contrec-
tanti 3 prsebebat, cultello exscidit, servandumque omni
cum reverentia sibi retinuit. Hoc 4 itaque, cum aliis
5
quas enumerare longum est sanctis reliquiis, in annulo
109.
composuit ssepius memorato. Cum autem vice quadam
Hugh's sa- a partibus transmarinis venisset Lincolniam, hunc an-
rin^tobe nuuim Hiore solenni in munus obtulerat super altare
preserved beatse Virginis, conservandum. Cujus
finaliter ibi
at the altar « i i j. • • ± x
• • •
1
reverenda"] So MS. ; referenda,
3
contrectanti~\ So MS. ; se con-
trectanti, Pez.
Pez.
4
Hoc] So MS. ; Hsec, Pez.
2
in carne~\ So MS. ; carne etiam, 5
quas~\ So Pez. quse, MS.
;
Pez. 6
post] So MS. postea, Pez.
;
LIBETl V, CAr. XIV. 319
_,
sacrse libavit primordia. Dictante vero ratione
. ...
ltmeris,
honie.
1
Domnini] So MS. Dominii, Pez.
;
2
regebat] So MS. regebat visitare, Pez.
;
3
euni] So Pez. ;enim, MS.
320 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Avakm
S at
^ e demum tertia ad canoniam pervenit Villa3 Bene-
Thence to dicta3 quam loci incola?
;
Yilar-benerth vulgari appellant
henoit"
nomine. Nec est dictu facile, quantum suus adventus
praestitit tripudium, non solum ejusdem ]oci incolis,
Gives them immo et omnibus circumquaque vicinis. Dedit autem
which cost
ecc l es i2S illi bibliothecam, decem comparatam marcis
10 marcs. argenti.
Visits his Invisit et cellulam, cujus ut supradiximus prioratum ,
1
°i
U0I1 d am adolescens gesserat, qua3 nominatur ad sanc-
St. Maxi- tum Maximum. In his vero locis vallabant eum viri
min. Sn-
pra, p. 19 decrepiti, et senes cano capite, anus etiam incurva?, et
mulieres annis provectaa. Ab his Hugoni applauden-
tibus, Hngonis rudimenta inter eosdem, velut lilium
quondam germinantia, miris attolluntur pra^coniis. As-
serebant ipsa quoque illius primae adbuc setatis initia,
quadam insita3 virtutis lingua, futura3 sanctitatis in eo
Again to pra^nuntiasse insignia. At ille castrum repetens denuo
Avalon.
praenotatum, una ibidem nocte quievit.
Bellay. Inde jam festinato in Angliam tendens, ad Belensem
Portion of altera metatione devenit urbem. Ibi cratem dimidise
Johnthe
manus prsecursoris Domini, cum digitis tribus, medio
l
Baptist, scilicet et binis inferioribus, cute adhuc nitida ves-
especial
titam, suscipere meruit osculandam. Quam disco-
patron. operire, nudamque videre, a pluribus retro annis nemo
audebat. "Verum pedissequus et vernula ipsius Hugo,
pecuiiari flagrans amore sui patroni, fiduciamque erga
ipsum nactus ulteriorem, hoc facere minime formidavit ;
3
1
nitlda] So MS. nitide, Pez.
; pr<Bsentibns~] So Pez. ;
praosi-
2
Prcemissa] So MS. Prsemissa
; dentibus, MS.
igitur, Pez. 4
quidew] So MS. ;
quoque, Pez.
LIBER V, CAP. XIV. 321
!
articulos, qui tetigerant sancturn Dei verticem, ipse
digitis ,tangere, osculisque lambere nequaquam vereba-
8
tur, data caeteris qui circumcirca proni adorabant
s
benedictione, ipso in sublime illos porrigente, nosque
desuper in crucis modum eisdem consignante. De quo-
dam panno purpureo atque vetustissimo, qui diutissime Another
huic sanctuario illud tegendo inhaeserat, non modicam
portionein incidit ;
quam suo monacho summa cum The
devotione amplectendam dedit.
hoc autem itinere quatuor sui ordinis domos
fln
4
invisit et adivit ;] Cartusiam videlicet, Alveriam, Lovi-
nium, et vallem Sancti Petri. Alveriam, cum csset
propter loca montuosa accessu difficilis, et ab itinere
nostro remotior, hac specialiter de causa expetiit.
5
Belensis quondam episcopus, ex priore ejusdem domus Bishop of
5
1
ipse] So MS. ; episeopus, Pez. prtore, $•<?.] Artholdus, or Ar-
~
datu~\ So MS. ; data etiam, thaudus, prior of Arvcria, v,as bi-
Pez. shop of Bellay from 11S4 to 1190;
:i
ipso~ ipsos, MS. ; ipse . . . por- when he returncd to his convent,
rigebat ; . . consignabat, Pez. and there lived till 1200.
* In hoc . . . adivit] Not in MS. ;
6
ejus~\ So MS. ; ei, Pez.
added from Pez. 7
iUe] So MS. ; vir ille, Pez
X
322 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
after
'
quiens, " domine rumores audire et referre, etsi
pater,
worldly " licet episcopis, sed monachis non licet. In cellas vel
the pre- " claustrum rumores ingredi non licet nrbes deserere, :
1101)
dicens, ad spirituahs sedincationis studium, postpositis
rumoribus, verba convertit.
Capitulum XV.
1
reverentissime] So Pez. ; rcventissimo. M
x 2
;
dicit :
"
Legatur coram hospite lex divina, ut sedificetur
" deinde omnis ei exhibeatur humanitas." Quod erga
nos Cluniacenses hoc ordine compleverunt. Post sus-
ceptionem ejus cum processione festiva, perceptamque
illius benedictionem, episcopum dominus prior in locu-
1
assistentiuni] So Pez. ; asten- j
s
Sciscitanti~\ So Pez. and Gallia
tium, MS. i
Cliristiana; Scistanti, MS.
?
So Pez. cursum, MS.
cursim'] ;
3
So in Gallia Christiana,
Qui'] j
5
quibusnam] So MS. and Gallia
iv. 133, wherethis passageisquoted; ;
Christiann ;
quibus jam, Pez.
Quo, MS. Quia, Pex.;
i
LlBEll V, CAP. XV. 325
u
penitus totum sibi me vinclicavit. Ex his quoticlie
" recens, et continue clemulcens intevioris hominis pala-
" tum, mihi refectio incleficicns jugiter innovatur/'
JCC '
1
biduum] So MS. ; triduum, Pez. I
5
Nolcbat] So MS. ; Nolebat au-
- relegerc] SoMS. ; legere, Pez. tem episcopus, Pez.
3
Claramariscum] SoMS. ; Clara dioind] So Pez. ; diutiua, MS.
Mareis, Pez. T
sanctum] So MS. ; ad sanctiun,
1
thebleed-
tionem vero adeo mcoiitnienti hsee lpsa nioiestia aug-
ms. mentata est, ut de mensa qua discubuerat, cum vix
modicum quid gustasset, cseteris adhuc edentibus, ab-
scedere et lectuli cjuietem adire sit compulsus. Quem
mox ut cervicem reclinaverat sudor infudit !
affluen-
tissimus ;
qui die ipsa tota, cum parte maxima noctis
insecutse, fluere non cessavit. Tantum quoque [cibi] 2
fastidium mox incurrit, ut per illud triduum vix quid-
piam gustaverit.
Sept. 7, in Circa vespertinas autem horas, in vigilia festivitatis
the even-
ing, goes
memoratse, profectus est ad ccenobium prasnominatum ;
abbatem, aiter
alter ejusdem loci m
.
i i , -i
m
• • i i
abbey, when t
inexiic.
P . 1
priorem iavore divmo promotus, nos,
•
exilii nostri
• ,
m • • • , •
1
infudit] So MS. ; affudit, Pez. 3
retento] So MS. ; retentis, Pez.
- cibi] Not in MS. ; added from 1
antepenultimam] So MS.; autem
Pez. penultimam, Pez.
;
154,
expavit. Panem denique cruentum frustratim commi- p '
vivi cujusque !
animalis caro incideretur. Hujus panis
2
frasnnentum
o non modicum inde in sinu nobiscum de-
tulimus. Erat autem panis fermentatus. Cocti pariter
3
fuerant in clibano praefato panes azymi sed panes
azymi in sua puri qualitate ostendebantur, nil prodi-
gium 4 habentes fermentati omnes fundebant sangui-
;
1
cujusque~\ So MS. ; cujuscun- I
'
prodigium] So MS. ;
proligio-
que, Pez. >.
sum, Pez.
-fnnjmcntuin] So MS. ; frustum, \
5
Pez. . rcum fccit conslttui] So MS. ;
:i
azymi"] So MS. ; azymi et fer- ;
fecit ostentui, Pe»,
mentati, Pez.
328 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Sept. 10,
embarks navim conscendere vidit. Invocata igitur summse Dei
for Eng-
genitricis matre, beatissima videlicet Anna, aura quse
land.
primo remissius spiraverat, carbasa repente implevit.
Invocation, Solent quidem universi Mariam 3 transvectores sicut
by mari-
ners, of tlie maris stellam attendere, ut cursnm dirigant, ita Mariae
B.V., for matrem precibus advocare, et muneribus corrogatis
a straight
course ;
ambire, ut currere queant, cum subsidentium ventorum
and of St spiramina itineris commeatum negant. Huic vero
Anne, her
mother, semper, post ipsius natam, familiarius Hugo et devotius
for a good
dependebat venerationis obsequelam. Qua3 3 vicissim,
brceze.
in cunctis necessitatibus et periculis, celerem rependebat
llugh opitulationem. Tunc quoque invocanti festina afTuit,
lands after
a quick
cursuque placidissimo iitori optato celeriter appulsum
passage, adeo exhilaravit, ut confestim post pressas vestigiis
and cele-
mass arenas ecclesiam peteret, missarum
brates solennia de sacro
oftheB.V. ipsius puerperio celebraturus.
1
devotissimus cegritudinis~\ So Perhaps the true reading would be
MS. ; devotissimus Hugo segritu- universi marium transvectores Ma-
dinis sua?, Pez. \ riam.
2
Mariam~\ marium, MS. Pez. 3
Qua>~\ So MS. ;
Quac sibi, Tez.
has xiniversi transveciores Mariam.
;
prsetermisit Ex qua
. ...
missas celebrare nullo tempore
praBcipue muneris sacrr devotrs-
or bishop,
never
m issed an
opportu-
sima frequentissimaque perceptione, et singularem cordis
niunditiam, et insuperabilem constantiaB ca3terarumque celebraiin^
exegit.
In crastino Doroberniam venit. Ibi Christi basilicam The next
mox urbem ingressus adivit ; in qua, primo ad Salva- rj^ -
te
toris aram, deinde ad singiilas sanctorum in ea quie- buiy.
1
an'] ne in MS.
2
familiares'] So MS. ; familiares ipsius, Pez.
330 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
fratruni) So MS. fratribus, Pez.
;
2
magnanimi] So MS. magnanima, Fez.
;
3
sensiin] So Pez. sensum, MS.
;
LTBEll V, CAP. XV. 331
reddebatur.
Apud Cantuariam vero, ubi solent quorumdam ssepius Hugh
. ., i. • • • i l -i.j becomes
levari segritudmes, lpsius adeo
-i
aliquo obviabat.
Capittjlum XVI
De lauguore apud Londonias. Et de transitu
ipsius
ejus ad Dominum. Et plurima de gestis verbis-
que languentis, recordatione perenni dignissima.
apud
1
vetus Templum
*
possidebat, ingressus est, anhelantia at hia own
. . . .
nouse near
febribusmembraquies 3 lectuli protinus excepit. Quod Londou,tbe
1
quo(f\ So MS. quicquid, Pez.
;
J
quies] So Pez. ; quiete, MS.
2
Nam ubi\ So MS. Postquam ;
1
solius"] So Pez. ; filins, MS.
vero, Pez.
;
Elcanor.
impudica adhsesit. Quamobrem Gallicus iste Pbilippus
" regiam Anglorum ita delebit stirpem, quemadmodum
Threesons
of Henvy II.
" bos herbani solet usque
*
ad radices carpere.
L
Nam a
g t m t
alvcady cut
off by th
" Gallis tres ipsius nati jam abrasi sunt, reges videlicet
" duo, 2
ih-ench. unus consul. Quartus, qui superest, curtam
" iiabebit pacem ab eis.
St.Matthew,
Sept. 21, day
" Scis vero quia post biduum natale doinini mei
of Hugh's " evangelistse et apostoli Matthjei fiet. Bies illa mei
conseoration
as bishop. " quoque episcopatus natalitius erat : in ea, ut scis,
Swpra, p.
114. " unctionein suscepi prsesularem. Saapius autem ab in-
" eunte petate segrotavi ; nec tamen illam unctionem,
" quae ptoprie dicitur Innrmorum, hactenus percepi.
" Sola ex unctionibus, quse meae possent congruere
" personse, haac mihi necdum est collata, Hanc igitur
115. " cras, 3 in vigilia beati evangelistaa, promereri exopto.
" Jam ergo modo faciem Domini prasvenire debemus
" in pura et vera confessione ; ut, ipso Domino annuente,
2
1
pravaricationis'] So MS. and curtam] So Bodley 623, PeZ.,
deinde adiunctis ,f
ei tribus reverenda3 honestatis sacer- thrceother3
as well ; vr/..
^
_
pridem
i
vicibus viris devotis compluribus fuerat con- ton[Richani ]
* ^ Kentensis.]
fessus. Horum quilibet fateri solebat, quod neminem
quisque illorum 2 eatenus vidisset, qui sicut vir isle
semetipsum nosset accusare, sic a se omissa, sic indigne
commissa, cnm circumstantiis reatuum suorum, prompte,
acute, et plene sciret enumerare. In confitendo illud
semper replicabat, mea vera, soia, et
" Hala," inquiens, "
u pura maia sunt bona, si quse sunt, non ita sunt, sed
;
1
complvribus] So MS. ;
quam pluribus, Pez.
8
quisque iUorum] So MS. quisquam eorum, Pez.
;
tom of
" me sane hujus consuetudinis, jam passim in ecclesiam
making
wills now " traductaa. Nam, quo ad animum meum, niliil omni-
become
general in
" modis aut possedi unquam vel possideo, quod 1
and anathe- .
'
. . .
1
distincte] So Pez. ; distincto, 3
divertebat] So MS. ; ipse diver-
MS. tebatur, Pez.
2
causantiuni] So MS. ; causa- 1
indissimihs] So MS. ; non dis-
rum, Voz. similis. Pez,
336 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSLS.
8
ei loquebatur, ne perderet pulchros sermones suos.
Archbp. Metropolitanus quoque ipsius jacentem aliquoties visi-
I Iubert's
visits.
tans, quidquid humanitatis et benignitatis esset ei pro
viribus se exhibiturum pollicetur. Cui ad postremum
suggerenti, ut si quem forte verbo ant facto minus
lbp
^uggSts
'
justo irritasset vel laesisset, veniam ab offenso petere
beneeSsa^y meminisset, ac demum profitenti quia suos saepius fre-
2
donffo? hav- quenter animos acerbissime provocasset, qni pater
1
provoked'' spiritualis et primas ejus haberetur, unde cordis poeni-
rtuffonis
t>
majnu-
o
cathedral.
1
ejus~\ So MS. ; regis, Pez. 3
in~\ Not in MS. ; added from
2
frequenter\ So MS. ; et fre- Pez.
quenter, Pez. 4
vel\ So MS. ; et, Pez.
LIBER V, CAP. XVI. 337
fica erga
locutus
& decorem domus Dei dilectio, talia idem l est The
" Quia dominum regem, cum episcopis, totius-
:
king,
nobles, &c,
[^™| e
s oon
... t
" que regni hujus primoribus, Lincolniam in proximo ^^* de
" ad generale colloquium conventuros accepimus, ac_ haften the°
"
"
celera et consumma qusecunque necessaria sunt ad
^^ ^hn^1
" et nos ipsi, denuntiati tempore colloquii, illic praa- Hugh him-
" sentes erimus. Optabamus sane nostro illud minis- pre sent, he
" sa >' s at the
terio consecrare sed quia Dominus aliter disposuit,
;
'
.,, . .
congress.
" volumus ut prmsquam llluc veniamus occasione re-
" mota consecretur." Hasc ipsa verba et aliis quibus-
dam dans in mandatis servientibus suis,
repetiit ;
videri- consecrated
" tis horam supremas exspirationis meaa. Cilicium ashes, on
the bare
emm, more quorumdam, m ordme nostro migranti-
,. , . . . . .
"
ground, at
" bus nequaquam substernitur eo quippe quilibet the me of
:
? ,
1
ideni] So MS. ; eidem, Pez. *febrile] So MS. flebile, Pez.
;
2
vehem'entius~\ So MS. ; vehe- 1
benedictos\\ So MS. benedi- ;
1
pontificalibus'] So MS. ;
pontificalibus vestibus, Pez.
LIBER V, CAP. XVI. 339
ambitiosa
.
;
quse m
.
usus
.
lstos vestments
" hactenus conservavi." thatne
Annulis quoque
*
suis ei pne-
l
.
* wore at his
sentatis, unum modici ponderis, aureum tamen, haben- consecra-
tlon
temque sapphiri aquatici gemmam viliorem, nobis '
1
proferetis'] So Pez, ;
proferes, I
2
vei] So MS. ; vel specie, Pez.
MS.
Y 2
340 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
tlSpiaceof "
^nte aram," inquit, " saspedicti patroni mei prse-
his burial. '•'
cursoris Domini, ubi congruentius videbitur spatium,
" secus murum aliquem ponetis me ; ne pavimentum
" loci tumba, ut plerisque in ecclesiis cernimus, impor-
" tune occupet, et incedentibus offendiculum prsestet aut
" ruinam."
Hisprayers Cum vero vexaretur * doloribus immensis, hujusmodi
or rest "
'
sa^pius verba orando repetebat pie Deus, requiem :
Ad hsec ille, " O vere," inquit, " beatos illos, quos vel
" extremi dies judicii requie inconcussa donabit." Ad
quem vicissim dicentibus Hujus diem judicii nobis, "
" illam Deo volente habebitis, qua istius carnis sarci-
" nam deponetis;" ille e contra, " Non," inquit, "recte
" sentitis. Non enim judicii, sed gratiee et misericor-
" 3
dias dies erit, qua ego defungor."
His won- Stupori prsesentibus, magnseque fuit admirationi,
titude fo
m ^ er niultiplices cruciatus violentissimarum aegritudi-
4
his suffer- num, invicta semper animi ejus fortitudo. Ita se in
iectulo, cum vellet, in latus aliud gyrabat ; ita robuste
incedens, cum secederet a lectulo quo esset necesse,
ibat et redibat congressum quemdam atque con
; ut
flictum cum infirmitate corporis, virtus animi ejus in-
iisse putaretur. Et dicebant medici, hujusmodi gestus
Prov.xviii. ejus intuentes " Yere spiritus hominis istius sustentat
:
1
vexaretur] So MS. ; durius 3
defungor~\ So MS. ; defungar,
vexaretur, Pez. Pez. and Surius.
2
quiescitis] So MS. ;
quiescetis, 4
cegritudinwni] So Pez. ; asgri-
Pez. ; quiesces, Surius. |
tudinem, MS.
LIBER V, CAP. XVI. 341
2
quam advertimus ut puta nemine procurante accidisse, g*™^^-
glorificavimus Deum, qui pulchro miroque ordine omnia corpse.
.....
noribus statutis, tum ad matutinas, tum ad mensam 3re S uIatlons
as to read-
suam annuatim relegi instituisset, quatuor evangelista- ing the
rum totidem libros, post primam diei horam, prasmisso BcnPtures -
1
martilogium'] So MS. ; martyrologium, Pez.
3 utputa nemine~\ So MS. ; utpote eo minime, Pez.
3
mensam] So MS. ; missam, Pez. See supra,]). 138.
342 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
u
sufficientem confessionem, ita dicens Quia, domine, :
1
quo~] So MS. ;
quod, Pez. 3
affectum~\ So Pez. ; effectum,
2
quam esum~\ So MS. ; in extre- MS.
mis hujus segritudinis quam esum, 4
medicince~\ So MS. ; medicorum,
Pez. Pez.
:
Robertum, [tunc] !
quidem procuratorem ac paulo post Pobert,
2
priorem WithamiaB, fratrum hortatoriis witham ejusdem loci
epistolis, ut suo incunctanter archiepiscopo in hac ejus
jussione obediret, carnes, ab adolescentia sua usque
tunc nulla occasione a se praslibatas, in cibum sumpsit.
Dicebat vero nobis :
1
tunc~] Not in MS. ; added from 3
suasus]] SoMS.; persnasus. Pez.
Pez. 1
5
MS. evadis] So MS. ; evades, Pez.
344 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
recedit] So MS. recedet, Pez.
;
4
iUcc instituerint] So MS. ; ille
2
denno~\ So MS. deinde, Pez.
; instituerit, Pez.
5
[i
.subjeci] So Pez. subjecti,
; percepit] So Pez. ; perceperit
MS. MS.
LIBER V, CAP. XVI. 345
laid on the
ta fleri innuente, 7 expositus est in medio et cineri
ashes.
impositus. Psallentibus autem nobis festinantius, ille
vultu placidissimo spiritum sensim colligebat, quem Breathes
tunc in manus Conditoris tradidit, cum Symeonis can- his last,
just as the
ticum psallentium chorus recitare ccepit. Sicque tam choir had
begun the
prophetico, quam et evangelico claruit testimonio, quia
Nunc di-
tam crebro, ut praediximus, rogantem pacem sibi dari, mittis.
5
1
pene] Not in MS. ; added from complendum] So MS. ; comple-
Pez. torium, Pez.
2
Quam~\ So MS. ; Quos, Pez. !!
Clamavit] So MS. Clamabit,
;
3
divinum] So MS. ; divinum Pez., and Doriandus, with Vulgate.
ipse, Pez. 7
innuente] So MS. ; monente,
1
pridem] So MS. ; vitae, Pez. Pez.
346 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Capitulum XVII.
rekas* at"
" cer ^ av i '> e^ s^ parcis diutius anxianti, bonum est
the time « mihi. Fiat, Domine, de me voluntas tua. Cui non ]
tin^festT"
" i' e sultat in hoc et voluntas mea, fiat ut sub tempore
val. « festi domini mei sancti Martini, optata post varios
" et immensos labores missio concedatur mihi. Sub
" istius, si placet^ ducis et signiferi tui, Kex gloriae,
" festo triumphali, quo de mundi hujus principe tri-
" umpho potitus extremo ad te pervenit, et me, licet
1
non, 8fc.~\ There seems something wrong here ; nisi instead of non
would remove the difficulty.
LIBER V, CAP. XVII. 347
respects,
S.S. 1 Vita, dereliquit. Martinus " signo crucis, non clipeo protec-
caP- *
« ^ us au ^
gai ea? hostium cuneos penetravit securus :
2
1
S.S.'] These initials in the septeni] So MS. ; sedecim in
margin refer to the Life, &c, of S.S. Vit.y cap. xviii.
" istum."
Sed neque pedes vel eques, dum in villis propriis His like
Martinus denique " obitum suum longe ante prasscivit, S.S. Epist.
" dixitque fratribus dissolutionem corporis sui immi- S6 n "-
^
" nere," quia " indicavit jam se resolvi :
" ha?c quoque
similiter pra?scire, dicere, et indicare, datum est et
Hugoni. Instante obitu, mergulos a flumine virtute S.S. Ibid.
sizpa, p.
e pi SCO p Um itemque Londoniis, morti jam vicinum
.
;
grievously J am
defuncti pecca?vit. Londoniis autem, pro superbia
offended ipsius et contumacia, facie in faciem maledixit ei sanc-
Hugh, and . .
1
declarat] declarant in MS.
LIBER V, CAP. XVII. 351
1
concilio'} According to R. de gives decrees there promulgated by
Diceto (Twysden, 707), this council archbishop Hubert, but has nothing
was held at Westminster Sept. 19, about the sentence against defraud-
1200. Hoveden (Savile, 457 b, &c.) ers of wills.
;
Supra, p.
solum Cantuariensi ecelesise, ut prsefati sumus, sed
135.
regno utrique Anglorum et Francorum, pro qua cis
citraque mare pluries desudaverat, redditam pacem
Martinus iste dereliquit. Martinus hinc migraturus,
S.S. Ibid. prope assistenti !
diabolo dixit :
" Nihil in me, funeste,
" reperies : Abrahse me sinus recipiet." Nec diffiden-
tius de se, vel de suo receptu Hugo sentiens, constanter
Supra, p. loquebatur :
" Non erit judicii dies qua ipse defungar,
340. " sed dies gratige et misericordige." Ubi enim quid
suum improbus ille exactor reperit, non permittitur
immunis emigrare ad requiem alieni i^etentor debiti,
citra agitationem asquioris judicii.
Ad puritatem vero et decorem funeris Martini, qui-
bus et in morte ostensus est gemma sacerdotum, id
Hugoni ad auctum est, ut
funeris gloriam peculiariter
S.S. Ibid. " vitro " Martinus " purior, et lacte candidior,"
sicut
rosis quod de Martino tacetur vernantior, hominum
innumeris millibus ostenderetur. Sed de hoc inferius
planius dicetur. Nampompa funeris ejus quid digne
de
dicemus ? Si de occursu monachorum et virginum re-
ferre tentemus, neuter quidem vel ordo Hugoni defuit
sed numerus forte et multitudo, ratione locorum, huic
inferior vel brevior quam Martino fuit. Yerum si quid
in his gradibus Hugo a Martino minus habuit, id ei
supernus arbiter in dignitatibus potioribus supplevit.
124. Nam ut de inferioribus, quos prse multitudine dinu-
Bishops, merare nemo poterat, taceamus, Hugonis funeri 2 aut
nobles, &c,
present at
sepulturaB interfuere archiepiscopi tres, prassules qua-
1
assistentt] astenti in MS. ; so bishops, &c, present at Hugh's fu-
also supra, p. 324. S.S. has dia- neral, see Hoveden (Savile, 461 b).
bolum vidit prope assistere. He says there were thirteen bishops,
2
funeri] funus, MS. As to the and names twelve of them.
LTBER V, CAP. XVII. 353
1
Sclaviarum archiepiscopus'] This from his see and had taken refuge
-vvas Bernard, archbishop of Ragosa inEngland.
in Dalmatia, who had been driven
354 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
Capitulum XVIII.
12 °'
? oc ^ avarum ^eati Martini die, brevi intervallo post solis
D '^th
Hugh. occasuni, veri solis imitator, amator Martini, Lincolni-
ensium lucerna Hugo, luci hujus seculi valefaciens,
solem adiit qui nescit occasum. Senario 2 quippe vitae
hujus laboriosse viriliter exacto, requies illum seternalis
sabbati veraciter excipiebat, octava beatse resurrectionis
feliciter numerandum. In cujus rei non incertum
1
sexto] Not in MS. ; added from " rius esset, deinceps in sabbato
Pez. It is also in W. de Worde, " pacis seternse quieturus," cap. 29.
but in this way ;
" millesimo ducen- It would seem as if it was merely
" tesimo sexto, in octavis, &c." from a misunderstanding of the
2 above words of the text, that the
Senario, 8fc.'] Surius's abridg-
ment here is this " Obiit circa
: author of this abridgment concluded
" annum Domini millesimum du- Hugh to be 60 years old at the
" centesimum, cum jam sexagena- time of his death.
,
,,/»,.
domorum ab oriente et austro cinge-
septis claudebatur,
i
batur tossato, cui ex parte altera pomarmm, ex altera
, ,, •
mansion of
the bishops
f Lmcoln.
cimiterium adjacebat. Ipsum quoque fossatum dumis
et vepribus succrescentibus obsitum erat. Ab ipso
igitur parietis loco ubi caput lectuli episcopi decum-
bentis erat innexum, pyrus proceritatis nimise, et pul-
chritudinis immensae, longe ultra illius viridarii spatium
porrecta videbatur corruisse. Cujus vastum decorem,
decoramque vastitatem ille vehementer admirans, talia
intra se cogitando tractabat " Quis unquam tam pul-
:
1
visus] So MS. ; visio, Pez.
z 2
3 50 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
erit] So Pez. ; erat, MS.
LIBEE V, CAP. XVIII. 357
1
pro~\ So MS. ;
prce, Pez. |
rent cireumstanees from these of
- llicurdo, $fc.~\ Called Eicardus , our author; viz.,that Hugh appeared
Kentensis, according to Le Nevc. \
in a dream to Koger de Boldeston,
Hoveden (Suvile, 4G2b) mentions a j
dean of Lincoln, and said that l\o-
vision with regard to the death of bert de Capella waa to follow him.
j
pausantis l
membra composuit. Tunc popularis fre-
quentia, importunum ei suum ad prsesens sentiens
accessum, retrocessit, seque ut prius in loco remotiori
reverenter cohibuit. Turba quoque secedente, is etiam
qui accersitus fuerat, dans locum quiescenti, gressum
quo ad ipsum venire cceperat fixit. Ipse vero seces-
sisse populum confluentem aspiciens, relicto gestiario,
in pedes se contulit iterumque accersiens quem prius,
;
1
pausantis~] pulsantis iu MIS.
: "
;
Capitulum XIX.
certatim supponebant
noctis spatia m ,
nymnis et canticis spiritua-
whithcrhis ... r l
;
posito
..
m
. , .
4
1
fre,quentantibus\ So MS. ; ce- ratione'] So Pez. ; narratione,
corpore, Pez.
continere, Pez.
3
providentiani] So MS. ;
pru- 7
exinaniri] So MS. ; exhauriri,
dentiam, Pez. Pez.
LIBER V, CAP. XIX. 365
1
Obitcr~\ Obitum, ]VIS. and Pez. I comtipantium'] So Pez. ; eon-
The heading- of the chapter gives |
slantium, MS.
me some authorily for substituting ! exclamantium] So MS. ; excla-
obiter. J
niationum, Pez.
3G6 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
l
nullo contutati velamine, sed Dei solius freti virtute,
flagrare non cessabant cerei; naturam propriam dedis-
cente, per merita sancti, triplicis qualitate elementi.
Flatus quippe aereus, humor aquaticus, et splendor
igneus, triumphanti Christi militi jurata 2
dependebant
obsequia,
Prseter sacratiores vero aliorum de tantis Omnipo-
tentis Dei magnalibus sententias, hoc 3 interim simpli-
cium fidei commendasse sufficiat quia non immerito ;
4
Hugh's ipse tam jocundo luminis honore decoratus apparuit,
gifts to-
wards the qui ad decus matris veri Luminis, perpetuaaque Virginis,
lights of consueta ecclesiae ipsius luminaria adjectione admoduin
the cathe-
dral of numerosa cumulavit. Lincolniensi namque thesaurariaa
Lincoln. amplos in hoc ipsum assignavit reditus ut ampla tantae ;
5
1
MS. tecti, Pez.
contutaW] So ;
interdiu] So Pez. ; interdum,
2
jurata] So MS. mira, Pez.
MS.
;
6
turba] So MS. turma, Pez.
;
3
hoc~\ So MS. hanc, Pez.
;
7
qua] So MS. in qua, Pez.
;
4
ipse] So MS. ; ipse sanctus, 8
petierunt] So MS. jusserunt. ;
Pez. Pez.
LIBER V, CAP. XIX. 367
Dro k en
brachium suum manibus piissimis contrectantem, data- arm -
1
sacrarum~\ So MS. ; sacratarum, I
2
supponani] So MS. ; supponere,
Pez. Pez.
;
quemcunque mortuum,
^iceret eis
ut
" Et quid :
cum audiret
....
quosdam intemperantius
inter
est
alia
istud
familiari,
consolationis
quod
dum
agitis ?
ad-
luo-ere
verba
Per
fden^ds^
His ad- " —
sanctam nucem," sic enim vice juramenti ad flrma-
juration.
tionem verbi interdum loquebatur, " per sanctam/' —
inquiens, " nucem, nobiscurn male nimium ageretur, si
" mori nunquam coneederetur." Miraculosam quoque
mortuorum suscitationem laudibus efFerebat, sed vivo-
1
fecisti] So Pez. fecistis, MS.
;
2
adviverei] So MS, adhuc viveret, Pez.
;
:;
s i eepers>
.
1U tne P*oe
feretrum lucerent. Cerei namque, motibus variis equi- ofthewi»
1 ir torches.
A A
370 VITA S, HUGONIS LINCOLNIENSIS.
1
tantium, et impulsis ventorum irruentium exagitati,
a facie ignis devorantis nimium manusque defluebant,
132. et indumenta gestantium continuis distillationibus mo-
lestius infandebant.
Stages, of Sed quia, prsetermissis duabus niansionibus, duas
Hugh's
funcral, tandem alias, in quibus a Londoniis digressi requievi-
fromLondon
to Lincoln. mus, jam calamus expressit, cum in omnibus par nobis
humanitas, summus vero sacro funeri lionor delatus sit,
umobih.
° JNec *parum sibi successisse ^audebat, quisqms
^
heips to
m .
bear Bugh's
sua membra illius corpori portando aptare meruisset ; body.
Capitulum XX.
o , Hebrew
mos pervenimus aures/ te magnopere exoratum
,
esse and g ep _
prseoptamus, quicunque libanda duxeris ea quse prse- tuagint.
senti libello, ac si fructum saluberrimum vili insertum
cartallo, tibi prsesentamus. Nec modo qualiter sermo-
nem dispositum, sensumve digestum reperierit, prudens
et benevolus lector attendat, sed potius quid utilitatis
ex his quse imperite digessimus reperire desideremus
expetat. Noverit nos imprimis Christi amore impulsos, Tne
1
cum reye Anglorum'] So MS.
" magnatum, cum Anglorum tum
;
" Scotorum, cum rege Anglormn."
cuin Anglorum tum Scotorum, Pez. 2
aures] So MS. ; prohahly the
Perhaps the true reading would con- right reading woull he antes, the
tain hoth these clauses :
" Reliqui outside rows of the vines.
A A 2
372 VITA S. HUGONIS LINCOLNIENSIS.
...
. .
whichhehas gestisque sanctorum olim factum gaudemus, ut ea qua?
rudelyput ° . ^ . . . . .
together,
may be put
prisca
l
simplicium
1
ruditas illepide
*
conscripsit,
L 7
novorum
intoaform eruditio eleo;antiori stylo illustraverit,' ita et de praa-
more worthy © •/ r
ofthesub- senti opusculo quamtocius fieri in summis desideriis
ject,bysome ± ^-
moreeiegant habemus.
writer.
Tunc * votis successisse nostris ad primum
plenum merebimur gloriari, cum ad Dei gloriam, et
laudem servi sui, ea venustate qui lecturus accesserit
haec edita susceperit, ut rebus revera gloriosis ignobilis
133. character et inglorius minime obsistat, quominus in
Illum qui in sanctis suis gloriosus est, devotione cordis
et imitatione operis feliciter proficiat. Licet vero et
alia suppetant innumera de viro beato, cui omnia et
opera et verba in cognoscentibus et observantibus ea
semper prosperabuntur, qua3 fidelibus innotescere bene-
ficio literarum operae pretium constaret, nostrge potissi-
;
.
'
dilectus] So MS. ; delectus. Pez.
LIBER V, CAP. XX. 373
. . ,. .
bearing the
.
1
quibat] So MS. ; poterat, Pez. *paUidum] So MS. ; nihil p;
- urbis] So Pez. ; orbis, MS. lidum, Pez.
;
1
tunc~\ So MS. ; nunc, Pez. 1
prcetendebat] So MS. ; prsefere-
2
manus ejus~\ So MS. ; manus bat, Pez.
5
ejus dextera, Pez. elucet] So MS. relucet, Pez.
;
3
virgamque] So MS. ; baculum- 8
quomodo\ So MS. quodam-
;
7.
vultus ejus, non erit unde scandalizarentur quibus id
5
forte scire donabitur cum sit jugiter conspicabilis
6 7
et inexterminabilis species ejus in nubibus cceli ; unde
non solum detur pacis formositas, sed et debilitatis
8
sospitas fluere in a^vum non desistit.
His ea quaa sequuntur jocundo satis auspicio asti-
pulari noscuntur. Nam regressis 9 nobis ad locum
memorati consessus, veniunt celeriter ad decanum plu- The re-
10 ported
res, qui dicerent mulierem quamdam, lumine annis miraculous
multis privatam, primo corporis sancti attactu visum cure of
blir.d wo-
recepisse. Suggerunt n classicum pulsari, atque " Te man.
" Deum laudamus''' vocibus altisonis dominus decanus
1
adductos] So MS. ; adductis, ;
in nubibus"] So MS. ; invisibili-
Pez. bus, Pez.
2
micabat] So MS. ; nitebat, Pez. s
cevum nun desistii] So MS. ;
8
sponsi calestis amicus^ So MS. ;
eum non desistat, Pez.
9
speciei ccelestis aspectus, Pez. regressis] So Pez, ; ingressis,
'
1
sepulti corpore~\ So MS. : sepul- MS.
10
chro corpori, Pez. lumine] So MS. ; lumine oeu-
'
donabitur] So MS. ; aliquando lorum, Pez
donabitur, Pez. 11
Suggerunt] SoMS.; Suggerunt
G
inexterminahilis'] So Pez. ; ex- etiam ut, Pez.
terminabilis, MS.
;
1
monuimus] So Pez. ; novimus, Pez. Perhaps nutabundus would
MS. be the right reading.
:i
ille\ So MS. ; fur ille, Pez.
- nutandus'] So MS. ; nutando, 1
diu~] So Pez. ; dum, MS.
LIBER V, CAP. XX. 377
1
Sacrari] So MS. ; Sacrari '-'
(Gale,ii. Amen.
167.)]
GLOSSARY
GLOSSARY.
It occurs more than once in Ter- Alba. The alb ; one of the priestly
tullian. See Du Canges Glossary. vestments. 199, i. 10. See Durand.
Agareni. Anotlier name for Ish- Ration., Lib. in., De alba.
382 GLOSSAKY.
" discipuli audirent magistros do- of the use of the word, and find
" centes." Du Cange. In this no mention of it any where.
sense our author uses the word ; Bibliotheca. The whole volume
45, i. 27 ; as the place where the of the Holy Scriptures. Of
lay-brethren of the Great Chart- common medieval use in this
reuse were instructed by the pro- sense. Beleth says (Ralionale,
curator. His instructions to the cap. 60) :
" Bibliotheca .... uno
monks seem to have been given " nomine et locum ubi libri re-
in the chapter-house. ibid., i. 23. " ponuntur, nempe armarium,
'
Also the parlour of a monastery " significat ; et volumen aliquod
for the reception of visitors, &c. " magnum, compactum ex omni-
See Du Cange. " bus libris novi et veteris testa-
Aurifrisium. golden fringe to A " menti." So our author has,
a vestment an orfray. 199, 12. ;
i. 92,z.24: " bibliothecam, utriusque
See Du Cange. " testamenti corpus integre con-
B.
duce of a stallion horse and mare
ass. "
Mulus ex equa et asino :
wordany dictionary.
in
Bursa. A purse. 376,2.21. Called
Beneficiare. To confer a benefice.
" crumena " a few lines before,
247, 1. 28. With an accusative of the
and " loculus " directly after-
person receiving the benefice. So
wards. Hence the Bursarius, or
M. Paris, p. 422 (Watts) " Quos :
384 GLOSSARY.
Complexionatus. Tempered, dis- " domus superior " for the monks,
posed. " Varie complexionata and its " domus inferior," some-
" multitudo." 344, i. 18. rare word, A what lower down the mountain,
I fancy. for the lay-brethren ; two distinct
Concubinium. Association with. houses, each with its church, and
In a good sense. 194, 6. A rare i. all requisite buildings. These
word. are more than once mentioned by
CoNFORTArvE. To strengthen. 69, our author. 41, 313, 319.
ply, were the working lay-mem- " chorum." 82. And elsewhere
bers of a Carthusian or other speaks of the church, kitchen,
monastery; as distinguished from guest-hall, and other buildings of
the Monachi, the monks proper, the houseof thelay-brethren. 219.
whose whole time was to be given In after times this separation into
to religious duties and meditation, two communities was not adhered
and who were in holy orders. to. Patrologia, tom. 1 53, col. 668,
See the Carthusian Constitutions, Note.
cap. 42, &c. ; Migne's Patro- " Conversus " is also applied
GLOSSARY. 385
386 GLOSSARY.
directs that " praelati singuli ele- Exhibere. To provide for. " Ha-
" mosynarios honestos habeant." " bet rex unde exhibeat ob-
The word would more properly " sequentes negotiis suis," 127, 4. 1.
20.
i. Used by Isidore De Eccl. ;
The word in this sense seems
Off., lib. ii. cap. 13 and 20. not to have been familiar to the
compiler of Pez.'s abridgment.
Episcopari. Seems generally to
Instead of " exhibeat" of p. 127,
mean, to be a bishop to act as a ;
our author calls the Carthusians of the priestly vestments. 199, 1. 11.
GLOSSARY. 387
360, 1. 31 -, called " lectica " in 1. 22. " Quos damiones Galli Dusios
Guerra. War. 264, i. 17. See Du 354, 1. 13. Almost a classical word.
Cange. It occurs in Varro.
B B 2
.
388 GLOSSARY.
Cange.
Intersignum. Some secret token,
whereby to attest the authenticity
M.
of a message. 240, i. 21.
Prudentius uses
amongst St. Bernard's works
closely. 3G0, 1. 7.
(Tom. L, Ed. Mab., p. 696),
the adjective irremotus.
the cxpression occurs, " Cantus
" primae maneria3." The author
is speaking of tlie ccclcsiastical
"
GLOSSARY. 389
is perhaps the earliest use of the and " maumetri," idolatry, arc in
tuarium ; a volume recording the men, should have thus given his
obits, benefactions, &c, of the name to idols and idolatry.
more eminent members, patrons, The word " mummery," too, no
and benefactors of a church or doubt, has a similar derivation,
monastery. Such volumes would from Mahomeria, a Mahometan
often, for convenience, be bound temple. " Hinc, ni fallor, voca-
up together and the whole vo- " buli nostratis Momerie origo,
;
lume, and every part of it, natu- " quam pro re ridicula usurpamus;
rally get the name that properly " quod preces, clamores, cantusve
390 GLOSSARY.
330, l. 1.
Natinnei. " Natinei " of Vulgate :
common word.
" Esdra inveniuntur, appellan-
Merdus. Cormorants so called by
" " turque ibi Nathanei." De Eccl.
our author. " Merdi sive mergi :
GLOSSARY. 391
" brium ;
" Soph. 3. 18. And^this Orarium. Same as Stola. Thc
passage, probably, our author stole : one of the priestly vest-
had in his head. Jerome's com- ments. 334, 25. See Durandi
1.
tionary. I have met with it, how- his neck, he excommunicated all
much alike in MSS. In the in- the end of his stole, and bade her
stance at p. 311, Pez. has " holo- tell what it was that it enclosed,
" sericus." 268.
392 GLOSSARY.
12G, 23.
l.
PRiEAMBULUS. Properly must mean,
Piacularis. Used in the sense,
who walks before.
I suppose, one
That demands expiation. 255, l. 9.
Our author applies it to a horse-
Pigmentum. A drink concocted of man, who used to precede Hugh
wine, honey, and spices. 17, 1. 15. when on a journey. 349, 9. It is l.
Rationale, lib. 111., De Casula seu 343, 1. This officer stood much in
1.
Morc especially, all thc secular shc is " mulier habcns pythoncm."
"
raatters hands and
were in his ; Isidore calls her "pythonissa :
" Sagmarius :" Orig. xx. 16. See "Veniens autem sanctus pater
" in palatium, locuturus regi, qui
Du Cange.
" tunc illic non erat, invenit prin-
Sagmarius. A pack-horse. 113, 1. 25;
" cipes et proceres regis sedentes
A common medieval word.
295, 1.24.
" ad scaccarium, et pariter collu-
Sanctuarium. A relic of a saint.
" dentes." Dorlandi Chron. Car-
320, 1. 33 ; 321, i. 7. Du Cange gives
several instances of this use of tus. iii. 11.
Du Cange. O. T. Frequently in N. T. It is
And hence, in England, the used by Tertullian. It is strictly
Court of Exchequer. 2i7,z.22 279, ;
an ecclesiastical word.
i.u. SciNDULiE. Wooden shingles, for
At 301, 19, we have Hugh's
1. roofing. 219, l. 24. A common me-
" proprium scaccarium " where : clieval word. It occurs in Isidore,
was kept the " compotus^ reddi- Orig. xix. 19, and is almost a clas-
" tuum et expensarum suarum." sical word, as it is used, under the
The old gate-house at Lincoln, form scandulce, by Vitruvius and
into the west end of the minster Pliny.
yard, is still known as the Che- Scrinifer. An officer of Hugh's
quer gate. But this would be, I household is so called, who had
;
GLOSSARY. 395
the custody of his " scrinia " or John of Salisbury has " canis se-
chests, which were kept the
in
" quipeda," Polycrat. i. 13 ; and
vestments and other requisites of " sequipedarum comitatus," ibid.
" T.
nam mane lux est." Orig.v. 32.
Sequipeda, -d^e ; or Sequipedo. Timokatus. God-fearing ; devout.
A follower in the footsteps of 20, 1. 6 ; 2»h, 1. 26. Of common QS6.
another. A disciple. 21, 1. 4 ; 360, l6 See Du Cange.
396 GLOSSARY.
I N l) E X.
Albemarle, earl of: offers to iDtercede and their remarkable circumstances, 308
between Hugh and Richard I., 257, 1. 26. 311, 1. 4, &c. these not committed to
;
400 INDEX.
St Antliony's cont.
tunic of Paul the first hermit, 308, 1. 21. Baldwin, archbishop of Canterbury : at
Hospital at St. Anthony's, 310, 1. 28. council at Eynsham in 1186, 102, 1. 11;
Argentan, Normandy: burial of a pauper anxious to promote Hugh's election to
by roadside, near to, 229 service by ; Lincoln, 105, last line; consecrates him
Hugh over the grave, 230. bishop, 114, 1. 8, and note 3; applied to
Argentun, Reginald de, knight : falsely by Hugh for men to aid him in his duties,
accused of treason by Richard de Waure, 122, 1. 7 his quarrel with the monks of
;
his troops, about a fortnight afterwards, after his death appears in a dream to
attack Le Mans, in hopes of capturing Hugh, 57, 1. 30.
John, 296, 1. 20; visits Hugh at Paris, Bath, bishop of. See Reginald.
June 1200, and scornfully receives his Beaufort castle: queen Berengaria visited
counsel as to his uncle, king John, 305, at, by Hugh, after death of Richard I.,
wrongly supposed to have been a monk by Hugh after Richard's death, 286.
of this house, Preface, xxxv. Berkhampstead worship of well at, stopped
:
INDEX. 401
afterwards prior of Witham, one of our had two separate houses, for monks and
author's informants, 00, 1. 24. lay-brethren, 41, 1. 24 ; 313, 1. 29 ; 319,
Brackley, Northants: infringement of sanc- I. 6.
C C
— ,
402 INDBX.
devotion at, 139, 1. 22 ; his silvcr casket Of Thomas de Saleby, his wife, &c,
of relics used at, 315, 1. 7. on account of a supposititious child, 173,
Demons : rescue of vomen from, 267- 1.3; 174,1.25; sudden death of Thomas
273 ; of a madman, 273, 1. 25, &c. de Saleby, 173, 1. 8 and of Adam de ;
St. Denis, near Paris : Hugh at abbey cf, Nevile, anotherof the guilty parties, 176,
Dog : detection of a murdcr by sagacity of 178; of a deacon, 180, 1. 12; his death,
a, 15, &c. 1. 29 ; of an adulterous bride at Oxford,
St. Domninus : priory of, visited by Hugh, 182, 1. 6; her death, 1. 10; of intruders
319,1. 11. into a benefice, 182, last line; theirfear-
Dorchester, Oxon : manor-house of bishop fiil punishments, 183, 1. 3 ; of infringers
of Lincoln, 126, 1. 21 ; 316, 1. 18. of his will, 334, 1. 26 ; miserable end of
Dover : Hugh lands at, Sept. 1200, 329, one of them, 350, 1. 1, &c.
1.27. Hugh's excommunication dreaded as
Dream : of Hugh, with vision of Basilius, death, 251, 1. 3 ; 264, 1. 5.
57, 1. 28; another, with voice from hea- Exeter, Bartholomew, bishop of : his his-
ven, 283, 1. 18 ; another, as to death of tory of a woman rescued from a demon,
his almoner, 359, 1. 5. 269-272.
Of Hugh's goldsmith, 316, 1. 29 ; of Eynsham abbey, Oxon :
the author, the night before Hugh's Council at, May 1186, 102 ; where
death, 355; of the archdeacon of North- Hugh elected to Lincoln, 104.
ampton, the night of Hugh's death, 357, In patronage of bishops of Lincoln
last line ; of the author, after Hugh's since the time of Remigius, who restored
death, 360 ; of a man at Biggleswade, it, 189 ; the king claims the patronage,
367, 1. 3. but is defeated by Hngh, 190, 191.
: — ; —
TNDEX. 403
Magdalen from, 317, 1. 1G, &c. coln, four riders with wax lights round
Fleche, La : Hugh at ; his horses and car- the bier, 365, 1. 22.
riages seized by the inhabitants just In Lincoln cathedral his body arrayed
;
Eelic of St. Benedict procured from, 1. 29 his face and right hand anointed
;
Fontevrault : abbess of, tells Hugh of &c. removed into the choir
; where ;
absence of the abbess, 288. The next morning, whilst his body
Sculpture of the last judgment in was borne to the tomb, the vestments
&c.
G.
4,
Horrible death of another forester ex-
communicated by Hugh, 178. Gaillard, chatcau: called "Portus gaudii;"
Hugh de Neville, chief forester, circa Ilugh lodged there by Richard L, 254,
1198-1200, 173,1. 30. 1. 1.
Hugh's explication of the word " fo- Galloway, prince of : at Hugh's funeral,
" restarius," 176, 1. 25. 353, 1. 22.
C C 2
:
; —
404 INDEX.
sent with Hugh to Henry II., 72, 1. 17 ; at Witham, 52 sends for Hugh to take ;
with Hugh
Anjou, April 1199, 295,
in funds for the new buildings, 71 ; his
1. 25 asked by Hugh to consecrate the
; sagacity and inscrutability, 72, 1. 23 his ;
altar of the Baptist in the new cathedral reception of Hugh and his companions,
of Lincoln, 337, 1. 8. sent to beg for money, 73, 1. 7 his phi- ;
Gracia, a supposititious child, and heiress of losophical conduct under fierce objur-
Thomas de Saleby, 170, &c, and notes. gation, 74, 1. 20 ; embraces Hugh,
Given by the king to Adam de Ne- and orders the immediate completion of
ville, 173, 1. 30 ; 170, 1.6 ; married to Witham, 75, 1. G.
him, 1 74 ;given to Nor-
after his death The greatextent of his dominions, 75,
man de Camera, the king's
Caritate, or de 1. 24 ; Hugh in high favour with him,
chamberlain, 177,1.3, and note after ; 75, 1. 21 ; believed by some to be his
hisdeath toBrien de Insula, 1. 5, and note. natural son, 76, 5
1. ; good
his love of
Her benefactions to Bolyngton priory, men, 77, 1. 10 ; Hugh's power over him,
177, note ; she dies childless, ibid. 1. 26 ; founds religious houses, &c, 78,
Grandmont : ordination by Hugh in abbey 1.15; rebuked by Ilugh for his excesses,
of this order near Angers, 280, 1. 21. especially for keeping vacant bishoprics,
Grenoble : Hugh at, June 24, 1200 ; his &c in his hands, 1. 26, &c
reception ; celebrates high mass in the His narrow escape from shipwreck,
cathedral, preaches, &c. 311, 1. 21, &c. and devotion to Hugh, 80, 81.
the splendid feastiugs, 312, 1. 25. Gives Hugh money to purchasc vel-
Cathedral dedicated to John the Bap- lum with, 92, gives him a 1. 15, &c ;
INDEX. 405
quarrel with his monks about the Lara- pose, 25 solemnly engages, however,
;
beth chapel, 135. not to desert his own prior during his
A
boy bought by him at Senlis, and life, 26, &c. ; escapes, nevertheless, to
given to Hugh, 146, 1. 12. the Great Chartreuse, 29, 1. 1 ; Basilius
When chief justiciary and legatedefied then prior there, 33, 1. 3.
rage with Hugh at the council at Oxford monk, 36 who rebukes him for desiring
;
for refusing to grant aid to the king, to be ordained priest, yet predicts that
248-250 ; the king's instrument in an- he will become a bishop, 37 ; is ordained
other attempt at exaction on the church priest, 38 ; his self-discipline, devotions,
of Lincoln, 260, &c. ; his advice to Hugh fasts, &c, 39 ; servitor to archbishop of
how to conciliate the king, 274, 1. 24. Tarentaise, 40 ; daily receives benedic-
Visits Hugh in his last sickness ; re- tion, absolution, and ghostly advice from
bnffed by him, 336 ; commands Hugh to him, 42, 1. 25.
eat meat, 342, 1. 25. After about ten years at the Great
Assists at Hugh's funeral, 353, 1. 26. Chartreuse, made procurator, 43 his ;
St. Ilugh, bishop of Grenoble, a Clugniac good rule, good counsels, &c, 44-46 ;
•iOG INDEX.
St. Ilugh, bishop of Lincolu cont, St. Hugh, bishop of Lincoln cont.
rule of Witham, 52-55 now about 40 ; refuses again, because subject to the
years olcl, 5G, 1. 1 ; most reluctantly prior of the^Great Chartreuse, 108 ; when
parted with by the prior, &c, of the commanded by Iiim, at length unwil-
Great Chartreuse, GO-66 ; at length, lingiy assents, 109-112 ; his preparations
much against his will, sent to Witham, for his consecration, 110.
66. His humble way of travelling, 113 ;
be his natural son, and like him in per- the chief forester, and refuses a prebend
son,* 76 his exhortations to him, and
;
at the king's request, 126; summoned to
rebukes, 78, &c. the king, and his strange reception, 128;
His devotion to the exercises of the gains his own way completely with the
contemplative life, 82 ;
prays even in king, 129-131; enforces residence onthe
his sleep, 82, and 266, 1. 19; his readings canons of Lincoln ; refuses a canonry
at meals, 83 ; 138, I. 24 ; 341, 1. 19 to a Paris theologian of high repute, 132
water generally his only drink, 83, 1. 24 his love of men of a pure and peaceable
always earnest in the work in hand, 84 spirit, 133.
*Henry II. was of a corpulent Imbit of body- His love of children, and their mar-
Our author mentions tlic same of Hugh, 99, 1, 22. vellous attachmentto liim, 142-147.
— ; — ;
1NDEX. 407
St. llugh, bishop of Lincoln cunt. St. Hugh, bishop of Lincoln cont.
llair-cutter to one of his servants who Lincoln for benediction ; his presents to
Ilis kindness to lepers, &c, 162, &c; 198 his teaching as to the monastic
;
washed and kissed their feet used to ; life, 195 as to marriage, 196
; his in- ;
take up his abode in their hospitals, tercourse with women, 197 his exact ;
Comparison of Hugh with David, 166 an ordinary monk, 199 always confessed ;
his fortitude in danger, 167 ; ready to once a week, sometimes oftener, 200, 201
lay down his life for his flock, 168 ; his 283, 1. 23.
spiritual censures, and their effect, 168,
His account of St. Hugh of Grenoble,
1.30; 251, 1. 3.
and Ancelinus, bishop of Bellay, 203,
Excommunicates the parties to thc in-
204 of Girard, comte du Nivernais,
;
archbishop and Hubert chief justiciary, part in all funerals, 227; forwhich he
179, 1. 15 ; excommunicates an adulter- would neglect nobles and kings and their
ous bride of Oxford, 181, &c; her sud- dinners, 228 ; performs service over
den death, 182 excommunicates in- ;
grave of a pauper buried by the roadside
truders into a Yorkshire benefice, 182 ;
in Normandy, 229 ; buries a man at
their fearful punishments, 183. Lincoln, and five other corpses the samc
Redeems the tribute of a mantle, due day in different churchyards, notwith-
from the bishop of Lincoln to the king, standing a pressing engagement todinncr,
183-187; proposes to raise thenecessary 230 buries a prelate at Bermondsey, under
;
408 INDEX.
Hugh's hands, taking the forai of a ordination in abbey of the order of Grancl-
young child, 237-241 Hugh never asked
;
mont near Angers refuses to ordain a ;
by the author as to the truth of this ; man, who soon afterwards was struck
but after his death, the author dreams his with leprosy, 280 ; attempt to persuade
answer, 3G2 Preface, p. xlvk
; him to king with money,
conciliate the
Hugh's custom, when on a journey, to 281-283; voice from heaven to him in
invite the parish priest to his table, 243 his sleep, 283 ; hears of Richard's wound
refuses to witness a miracle, 245. and dangerous state on his way to Angers ;
.
Exhorts arclibishop Hubert, and incurs on Saturday, April 10, to celebrate in
his displeasure, 246; his anxious efforts the cathedral the next day, hears of his
with his clergy, and great care in ad- death, 284; sets out at once for Eontev-
mitting to benefices, 246, 247. rault, 285, 286; visits on his way queen
Ilefuses to grant aid to Pichard I. in Berengaria atBeaufortcastle; arrives the
his foreign wars, 249 ; his possessions same day at Saumur and the next morn- ;
ordered to be confiscated, 250; the dread ing, Palm Sunday, at Fontevrault, just
ofHugh's anathema, 251; goes to thc in time to assist at Richard's funeral ;
Gisors, 259.
19 ; his horses, &c. seized at La Eleche,
295 ; in danger again at Le Mans, 296
Refuses to allow the canons of his ;
IISDEX. 409
St. llugb, bishop of Lincoln cont. St. Hugh, bishop of Lincoln cont.
May 31, 1200, sets out from lloche almost daily afterwards, 334, ]. 32 ; re-
d'Andeli for the Great Chartreuse ; at ceives the Eucharist, September 20 ; anrt
Meulan procures a relic of St. Nicasius, frequently during his illness, 333, and
302 ; at and Paris, 303
St. Denis, ;
344, 1. 29 ; receives extreme unction ;
visited by prince Louis, and Princc makes his will, and anathematizes all
Arthur; his counselsto Arthur inregard infringers of it, 334 miserable death
;
to his uncle ; visits Blanchc, the bride of of one of them, Tontius his butler, 350
prince Louis, 305. his strict observance of the divine offices,
After passing Troyes, met by a servant 335 ; by king John receives him
visited ;
lled from a scvere penance enjoined by refuses to ask pardon for having often
Hugh ; enjoins him a seven years' penance, provoked him, 336 gives directions to ;
307
30(5, ; visits St. Anthony near Vienne, the architect of Lincoln cathedral, 336,
308-311 ; arrives at Grenoble, June 24, 337 ; see Noiers ;
gives directions about
celebrates high mass and preaches in the his funeral obsequies, 337 and 338, &c;
cathedral, 311 ; baptizes his nephcw ;
see Euneral ; his clothing during his ill-
His collections of relics. Sce Relics. day, 341 : consented to eat meat in his
His goldsmith, and his dream about a illness, pig's feet, and small birds, 342,
relic, 316. 343 ; used to scold religious men for
Leaves the Great Chartreuse ; visits too great abstinence, 343, 344.
St.Domninus, Villarbenoit, andAvalon, Died on Thursday evening, November
319; St. Maximin, and Bellay, 320; 16, during the Compline service, 344,
Arveria, &c, 321, 1. 11 ; his rebuke of 345. Sec Funeral.
the bishop of Bellay for asking after Had prayed to be released at Martin-
news, 322 visits Clugni, 323
; Citeaux, ;
mas, 346 comparison of Hugli with St.
;
331,332.; his prediction as to the pos- six days on the journey, stopping at
terity of Ilenryand Elcanor, 332 II. Hertford, Biggleswade, Bugden, Stam-
liis confession, September 19, 333; and ford, andAncaster, 370. Ilughappears
— ; ;;
410 iNDEX.
St. Ilugh, bishop of Lincoln cont. John, king: his reception at Chinon as
in a dream to a man at Biggleswade, Richard I.'s successor; at the time of
and cures his broken arm, 367 liis ; Iiichard's death, with his nephew Arthur
words of consolation on the death of in Britanny ; his flattering rcception of
friends his adjuration " per sanctam
; Hugh, 287; visits Eontevrault refused ;
352, 1. 31 ; the funeral ceremonies there; long sermon does not receive the sacra-
;
see Funeral ; foreigners present, 353 ment nor on Ascension day, at his coro-
;
service for the dead twice performed for nation the Sunday after Easter receives
;
before burial, 373, 1. 32 ;assumes ait his letting the lance fall, 293 ; his nar-
rosy hue, 374, 1. 22 ; miraculous cure row escape at Le Mans from troops of
of a blind woman, 375, 1. 22 ; 376, 1. 30; the countess of Britanny, 296, 1. 20
miraculous conviction of a cut-purse, visits Hugh in his last illness, 335, 1. 23 ;
376 ; offerings more than 40 marcs assists in bearing Hugh's corpse, 371,
John of Leicester's poetical tribute, 377. 1. 1; 372, 1. 34; 353, 1. 25; his com-
Eriday, November 24, buried near the punction at Hugh's funeral his clemency ;
altar of St. John Baptist on the north to the Cistercians, and promise to build
side of the church, 377, 24 340, 1. 1. 1. ; a monastery of their order, 377, 378.
Hugh's episcopate extended over 14 His hopeless state in A.D. 1212, 290.
years, not 15, as the author of this Life Joi, [Jouay le Chatel(?)] llugh at and : ;
supposed. aScc Preface, p.xxv., &c miracle, according to pricst of, 242, &c !
K.
INDEX. 411
Lawless state of things upon news of Lyons, John, archbishop of: Hugh's visit
architect, 336, 1. 32 ; see Noiers and ticulars of St. Martin, from his lifc by
note ; a mason employed at it requests Sulpicius Severus, &c.
Ilugh to absolve his deceased brother, St. Maiy Magdalen relic of, procured by :
230, 1. 14; Hugh buried in, near altar of Ilugh from Pecamp abbey, 317.
St. John Baptist, on north side of the
St. Maur, St. Bencdict's disciple mis-
:
Luci, Godfrey de: cousin of Lincoln, 104, Miraculous keeping alight of thc wax
note 7. tapers round IIugh's corpse on its way to
; —
412 INDEX.
Lincoln, 3G5; after the fourtli day these cathedral under Hugh, 336, bottom ;
changed for candles in lanthorns, be- directed to complete the altar of St. John
cause of the drippings on the bearers, Baptist, in readiness for the
grand con-
369, bottom. Nov. 1200, 337.
gress,
Cure of a broken arm at Biggleswade, Northampton disturbance at, 167, 1. 9
:
;
St. Neot's Priory, Hunts:. Hugli procures shire belonged to thc bishop of Baieux,andwas
held under him by the bishop of Lisieux, and
the admission of a servant as a monk of,
under him again bv Bobert dc Nowers. This
154. Bobert de N. occurs again in Domesday, as
Neville, Adam de: brother of Hugh de holding land in Crofton, Bucks, also undcr the
bishop of Lisieux. Gayhurst continued in the
Neville, chief forester, husband of
family of Noiers Balph de Nowers was its lord
:
Gracia, the supposititious heiress of in the Gth of «John. Lipscomb's Bucks, iv. 142,
Thomas de Saleby, 173-175 ; excom- &c.
municated by Hugh, 174, 1. 25 his ;
Hugh de Noiers held Great Missenden, Bucks,
in 1165. William, his eldcst son and succcssor,
sudden death, 176.
died about 1189, and was succeeded by his
Newark castle: an appendage of the church brothcr Hugh.—Pipe Roll, lst R. I., p. 37.
of Lincoln, 145. A family of the same name was early pos-
Nivernais, Girard comte du : history of, sessed of Swanton Nowers, in Norfolk, undcr
the bishops of Norwich. Balph de Nuiers occurs
by Hugh, 204-206. In another place,
temp. Henry IL, Milo de Nuiers in lOth Bichard
p. 34, called Girard comte de Nevers. l.—Blomfield, ix. 442.
See Preface, p. lxvi. Other pcrsons bearing the samc family namc
A
" comes Nivercensis "is also men-
were owners of property at Norton, Northamp-
tonshire, in the reign of Bichard I.—Bugdale
tionedby our author, 259, 1. 12, as BaJcer, i. 414 and 418.
(last cdition), v.182 ;
drowned in the skirmish near Gisors in The namc occurs repeatcdly in the Closc and
1198. other Bolls, and elsewherc, in the timc of John.
;
INDEX. 413
Severe penance inflicted by Hugh Fleury abbey, 3 1 5-3 1 7 of St. Mary Mag- ;
upon servants of earl of Leicester for dalen, at Fecamp abbey, 317, 318; of St.
infringement of sanctuary, 30G, 307 to ; Oswald, at Peterborough, 318 ; of St.
one of whom, who had fled from this, John Baptist, at Bellay, 321, 1. G.
Ilugh afterwards enjoins seven years of Hugh's vestments, at his funeral, mu-
penance, 307, 1. 31. tilated for sake of relics, 377.
Persigne : Huglrs visit to abbot of, 297.
Remigius, bishop of Lincoln : founder of
Peter, subdeacon and notary of pope Gre- the cathedral, restorer of Eynsham ab-
gory his miraculous removal from the
:
bey, 189.
world, 369, 1. 2.
R.
interview between him and Hugh at
Roche d'Andeli in chapel during divine
Ragusa, Bernard, archbishop of: at Hugh's service, 251; fully reconciled toHugh;
funeral, 353, 1. 21,and note. presents him with the Pax, 252; makes
Reading, Ilugh, abbot of : made abbot of presents to Hugh, and entertains him in
Clugni, 90. the chateau Gaillard, 258, bottom.
; ;
414 INDEX.
—
Richard X cont. f
Rochester, bishop of. See Glanville.
Claimed by Hugh as his parishioner, Roger de Roldeston : clerk of archbishop
and the state of his soul examined into Baldwin, transferred by him to Hugh;
his good conscience, 254; the common dean of Lincoln, 124; had been before
report of his sins receives Hugh's bene-
; archdeacon of Leicester, 146, 1. 29; re-
diction; his admiration of Hugh, 255. ceives Hugh's confession, September 19,
Offended with Hugh for refusing to 1200, 333, 1. 11; executor of his will,
bear his letters for aid, and orders him 334, 1. 21; present at his funeral, 374,
back into England, 255, 256; writes to 1. 18.
Hugh an account of the skirmish near Rouen Hugh invited to dinner at, by
:
tribute of a mantle to the king, 184. St. Severin: revelation to, of death of St.
Roche d'Andeli : strange interview of Martin, 360, 1. 4.
Richard I. and Hugh at, in the chapel of Severus Sulpicius: his Life of St. Martin
the new castle, 251. quoted or referred to, 348-354, 355, 357,
Hugh at, with John, May 1200, 302. 360.
Rochester : Hugh at, on his way to Nor- Sleaford: belonging to bishops of Lincoln,
mandv, 1 57, 1. 7. 265,1. 2; 359,1. 4.
; ;
INDEX. 415
Sleepers, the seven: cousins of St. Martin, Turri, Jordan de : a powerful Londoner,
369, 1. 7. induced by Hugh to make restitution of
Stamford : fourth resting-place of IIugh's unjustly held property, 299, 300.
corpse on the way from London to Lin-
coln, 367, 370, 1. 16; miraculous death
at, 367.
Stole : virtues of this vestment in excom-
munication. See Orarium in Glossary. V.
Stow: a manor-house of the hishop, about
Viilarbenoit, or Villa benedicta : a priory
eight miles from Lincoln, 116, 1. 1
dependent on the cathedral church of
twenty miles from Ancaster, 370, 1. 17.
Grenoble, Hugh's first monastic home,
Ilugh at. Easter 1200, 120.
8-10.
Supcrstitions: Hugh active in putting a
stop to, such as the worship of a robber
Hugh's visit to, in 1200, 319, 320.
has Hugh for his servitor, 40; his resting Waure, Richard de deacon in diocese of
:
seat, and
miraculous continuance at
its Lincoln, falsely accuses a knight of trea-
the same'height, 41, 42; his nightly son, 178; protected by the king and the
prayer; daily blesses and absolves Hugh; archbishop of Canterbury ; is suspended
instructs him, 42. by Hugh ; obtains relaxation of the sus-
Temple Bruer: burial of IIugh's almoner, pension from archbishop Hubert, papal
a templar, at, 359. legate, 179; is excommunicated by Hugh
Temple, the Old, near London IIugh's : absolved by the archbishop, only to be
London mansion hls last illness there, ;
again excommunicated ; is killed by his
and death, 331, &c. ; particulars about servant, 180.
the buildings, 355, 1. 24, &c. ; Hugh's Ilad been a monk, but deserted the
bowels buried there, in church of St. cloister for the sake of a deceased bro-
Mary, 364, 1. 10. ther's inheritance, 181.
St. Thomas, of Canterbury : allowed of Wells, worship of: at Berkhampstcad, Y\\v-
fines in lieu of penance, 18S, 1. 17. combe, &c, 34S, 1. 16.
Pilgrims to his shrine, 15S, 1. 31; Westminster Hugh consecrated m
:
the
Hugh's devotion there, 330, 1.1. .
infirmary chapel at, 114, note 3.
Troyes Hugh journcys to, from Paris,
:
General colloquy of prelates at, May
elune 1200, 242, 805, 1. 28. 1198 (?), 231, 1. 16; 232,1.4; general
Turnham, Stephen de : commissioned by council, Sept. 1200, 351, I. 27.
Richard I. to confiscate ffugh's ; Monks from, assisting at Hugh's m-
sions, 26 ).
neral obseqnies, 338, 345.
: —
41G INDEX.
LONDON
Frinted hy George E. Eyre and William Spottiswoode,
Printers to the Queen's most Excellent Majesty.
For Her Majesty's Stationery Office.
LIST OF WORKS
PUBLISHED
—
Abbreviatio Placitorum, Richard I. Edward II. Edited by The
Right Hon. George Rose and W. Illingworth, Esq. 1 vol.
folio (1811), boards. Price \Ss.
Libri Censualis vocati Domesday-Book, Indices. Edited by Sir
Henry Ellis. Small folio (1816), boards (Domesday-Book,
vol. 3). Price 2\s.
Libri Censualis vocati Domesday-Book, Additamenta ex Codic.
Antiquiss. Edited by Sir Henry Ellis. Small folio (1816),
boards (Domesday-Book, vol. 4). Price 2\s.
[S. nUGO.] D D
Statutes of the Realm, large folio. Vols. 4 (in 2 parts), 7, 8,
9, 10, and 11, including 2 vols. of Indices (1819—1828). Edited
by Sir T. E. Tomlins, John Raithby, John Caley, and
Wm. Elliott, Esqrs. Price 31s. 6d. each; except the Alpha-
betical and Chronological Indices, price 30s. each.
Rotuli Curle Regis. Rolls and Records of the Court held before
the King's Justiciars or Justices. 6 Richard I. 1 John. Edited —
by Sir Francis Palgrave. 2 vols. royal 8vo. (1835), cloth.
Price 28s.
ROTULI NORMANNLE IN TuRRI LONDINENSI ASSERVATI, A.D. 1200
— 1205 ; also, from 1417 1418. Edited by Thomas Duffus
to
Hardy, Esq. 1 vol. royal 8vo. (1835), cloth. Price I2s. 6d.
The Great Rolls of the Pipe for the Second, Third, and
Fourth Years of the Eeign of King Henry the Second,
—
1155 1158. Edited by the Rev. Joseph Hunter. 1 vol. royal
8vo. (1844), cloth. Price 4s. 6d.
The Great Roll of the Pipe for the First Year of the
Reign of King Richard the First, 1189 1190. Edited by —
the Rev.Joseph Hunter. 1 vol. royal 8vo. (1844), cloth.
Price 6s.
—
Vol. I. Domestic Correspondence.
Vols. II. & III. —Correspondence relating to Ireland.
Vols. IV. & V. —
Correspondence relating to Scotland.
Vols. VI. to XI. —Correspondence between England and Foreign
Courts.
Vol. L— 1558-1559.
Calendar of Letters, Despatches, and State Papers relating to
the Negotiations between England and Spain, preserved in
the Archives at Simancas, and elsewhere. Edited by G. A.
Bergenroth. 1 862.
Vol. L—Hen. VII.-— 1485-1509.
In the Press.
Calendar of State Papers relating to Ireland, preserved in
Her Majesty's Public Record Office. Edited by H. C. Hamilton,
Esq. Vol. II.— 1574-1585.
Calendar of Letters and Papers, Foreign and Domestic, of the
Reign of Henry VIIL, preserved in Her Majesty's Public Re-
cord Office, the British Museum, &c. Edited by J. S. Brewer,
M.A., Professor of English Literature, King's College, London.
Vol.H.— 1515-1518.
Calendar op State Papers, Domestic Series, op the Reign of
Charles II., preserved in Her Majesty's Public Record Office.
Edited by Mary Anne Everett Green. Vol. V. —
1665-1666.
In Progress.
11. —
Memorials of Henry the Fifth. I. Vita Henrici Quinti,
Roberto Redmanno auctore. II. —
Versus Rhythmici in laudem
Regis Henrici Quinti. III. —
Elmhami Liber Metricus de
Henrico V. Edited by C. A. Cole, Esq.
12
31. Year Books of the Reign of Edward the First. Edited and
translated by Alfred Joiin Horwood, Esq., of the Middle
Temple, Barrister-at-Law.
32. Narratives of the Expulsion of the English from Nor-
—
mandy, 1449-1450. RobertusBlondelli de Reductione Normanniae:
Le Recouvrement de Normendie, par Berry, Herault du Roy:
Conferences between the Ambassadors of France and England.
Edited, from MSS. in the Imperial Library at Paris, by the
Rev. J. Stevenson, M.A., of University College, Durham.
33. Historia et Cartularium Monasterii S. Petri Gloucestrle.
Vol. I. Edited by W. H. Hart, Esq., F.S.A. Membre cor-
;
In the Press.
Le Livere de Reis de Brittanie. Edited by J. Glover, M.A.,
Vicar of Brading, Isle of Wight.
Recueil des Croniques et anchiennes Istories de la Grant
Bretaigne a present nomme Engleterre, par Jehan de
Waurin. Edited by William Hardy, Esq., F.S.A.
The Wars of the Danes in Ireland written in the Irish lan<ma<re.
:
14
In Progress.
Chronica Monasterii de Melsa, ab Anno 1 1 50 usque ad Annum
1400. Edited by Edward Augustus Bond, Esq., Assistant
Keeper in the Department of Manuscripts, and Egerton Librarian,
British Museum.
Leechdoms, Wortcunning, and Starcraft of the Anglo-Saxons ;
being a collection of Documents illustrating the History of Science
in this Country before the Norman Conquest. Vol. II. Edited
by the Rev. T. Oswald Cockayne, M.A., of St. John's College,
Cambridge.
January 1864.
<\
7>
^ •
-1
<
^o
^* CJ
^^m
5VO
Hugh of Lincoln, St«
PONTIFICAL INSTITUTE
OF MEDIAEVAL STUDIES
59 QUEEN'S PARK
TORONTO 5, Canada
15^77