ANKA KULARI

SONSUZLUU HAYKIRAN ALTIN SZLER

Latin edebiyatn zirve isimlerinden ve Eski Yunan-Latin Kltrnden prlanta deerinde lmsz szler ve enfes yorumlar

ERDAL UUR

MERSN/2011

SUNU Kelimelerin gcn anlamadan insanlarn gcn anlayamazsnz . der Konfiys . Gnlk yaamn olaan ak iinde zaman zaman duyduumuz szlerin ait olduu medeniyeti ve dnyann esiz bahelerini gezmemizi salayacak bu zellikte bir eser bugne kadar maalesef zihinlerimizin ve kltr dnyamzn hizmetine sunulamamtr.eitli medeniyetlere ve kltr dnyalarna ait birok atasz , deyi ve kalp szn , mottonun kayna zengin ve dipsiz Akdeniz havzas medeniyetlerine aittir . Bu havzada meydana gelen bu engin edebi ve sanatsal birikim gelimi ehir ve sanat yaam sayesinde Eski Yunan- Latin ehirlerinde hayat ve vcut bulmutur.Bu medeniyet ve kltrlerin dilimize , kltrmze renk ve canllk katacak her biri nadide mcevherler kymetinde szlerini derli toplu olarak ve bunlara aklk getirecek yorumlarla vermek biz edebiyat/sanatseverler iin kanlmaz bir grev ve sorumluluk olmutur.Yalnzca belirli bir corafyann deil tm insanlk medeniyetinin ortaya koyduu ve zaman iinde kanavie misali nak nak ilenerek oluturulan deerli dil hazinelerini dilimize kazandrmak dilimizi zenginletirmenin, ufkumuzu geniletmenin kltr sanat dnyamz sz gneleriyle aydnlatmann yegane yolu ve prensibidir.

Esere dair Eserde kendisine yer bulan ve zerinde durulan szlere ait deerlendirme ve yorumlar alfabetik veya tematik(konu temelli) olarak snflandrlmam ve iindekiler eklinde bir dizin oluturulmamtr. Bylelikle okurun eseri bir roman ya da hikaye kvamnda bir srkleyicilik iinde okumas amalanmtr.Bununla birlikte farkl durum ve konularla ilgili szlerin geliigzel olarak verilmesiyle okurun , eserin her sayfasnda farkl bir haz ve tat alaca umulmaktadr.Eser srkleyici ve edebi haz uyandrc tarafnn yan sra renci ve aratrmaclar iin de btnlkl yapsyla kayda deer bir kaynak eser olma niteliine sahiptir.Ayrca eserde yer verilen szlerin bir ou byk oranda anonim zellik tasa da bunlar tarihsel sre ve etkileim iinde tann m air ve yazarlarn eserlerinde yer aldndan ve ksmen de olsa ilendiinden szlerin bazlarnn birtakm edebiyat ve devlet adamna atfedilmesi sz konusudur; bu durum szlerin gerek kaynann anonim olup olmad gereini mulaklatrdndan ve bunun eserin anlamsal derinliine katk salamayaca dnldnden szlerin kayna zerinde ayrntl ve incelikli durulmamtr.

VERTAS ODUM PART, OBSEQUUM AMCOS Drstlk dmanlar, yalakalk dostlar dourur Dnyann her yerinde insanln bin yllardr devam ede geldii yaamndan edinilen derslerden karlm insann tabiatna dair en can alc ve en yakc hususlardan birini kazmtr bu sz insanln ortak tarihine. zellikle iinde yaadmz Orta Dou corafyasnda var olan ve var olmu devlet sistemlerinin ileyii ve buna bal olarak meydana gelen etkenler nedeniyle ykllarnda ciddi role sahiptir. Bu durum yalnz devlet hayatnda deil tek tek biz insanlarnda hayatnda gl bir ekilde kendini hissettirmektedir. Bunun ne lde toplum ve birey hayatnda yer ettiini gsteren iaretlerden biri de dilimizin bu hususa dair zenginliidir.zerinde durduumuz husus aslnda bireylerin ve bireylerden oluan devlet benzeri sistemlerin yeterli kiiliksel zenginlie sahip olamaylarnn sonucudur , nk kendi gereklerini grmek istemeyen , kabul etmeyen , benlik bilinci gelimemi birey bunlarla yzlemeyi ciddi bir tehdit olarak grr ve kendisini bu tehditten uzaklatran insanlar el stnde tutarken kendisine dair gerekleri ifade edenleri de ortadan kaldrma arayna girer. Dilimizde bu sze yakn bir ok deyim ve atasz vardr. Doru syleyeni dokuz kyden kovarlar Doru syleyenin ba delik olmal Yine B. Franklin in u sz zerinde durduumuz hususu aydnlatmada fikir vericidir: nsanlar etkilemek istiyorsanz mantktan ok menfaate sesleniniz.

ULULA CUM LUPS, CUM QUBUS ESSE CUPS Kurtlarla dolaan ulumay renir
Toplumumuzda zellikle vurgulanan husus ve konulardan biridir: Sosyal renme.Hala olunu niversiteye gnderen ebeveynlerin ocuklarna yaptklar en nemli saylan tembihtir; arkadalarna uyulmamas, her arkada grubuna girilmemesi, belli baz ortamlarn dnda yerlerde kalnmamas Pek tabii yaplan ikaz ve tembihlerin birounda hakllk birounda da yaanml verdii ac tecrbelere dayal hayat dersleri vardr. Ataszleri ve deyimlerin nemli bir ksmnn bu konuya dair olmas bylesine geni bir ayr sayfa meydana getirmitir. Bununla birlikte yakn gemite ve gnmzde kuvvetli bir ekilde etki sahibi olan cemaat yaamnn da bunda pay byktr. Bu balamada ska kullandmz benzer ataszlerimizi hatrlarsak:

- tle yatan pireli kalkar. - Kr atn yannda duran ya huyundan ya suyundan. - rdekle gezen gle ; blblle gezen gle konar. - sle gezen is; misle gezen mis kokar. - Krle yatan a kalkar. - Adam ahbabndan bellidir.

VASA VANA PLURUM SONANT En fazla sesi bo anaklar karr yi niyetli ve iten gelen bir alma tarz hemen hemen btn kltrlerde bir skunet ve vakar(arballk,ciddiyet) durumuyla veya bunu ifade edecek armda kavramlarla dile getirilmitir.Yolunda giden ve sonu olarak hayrl gelimeler salayan kii ounlukla dingin ve doygun akan heybetli bir rmaa, dokunulduunda arl hissedilen sert bir kayaya , kkleri derinde yllara meydan okuyan grkemli bir aaca gibi benzer oranda hayranlk uyandran eitli benzetmelerle birtakm deerli varlk ve kavramlara benzetilmitir.Buna karn zoraki veya gstermelik alma iinde olan birey bunu gnlsz yapt iin hatal, hayrsz ve olumsuz sonulara zemin hazrlad iin son derece grltl ciddi ses getiren durumlara kap aralar.Bu ykc ve rahatsz edici durum tabiatyla bo tenekeye, grltyle akan s sulara , austos bcei gibi varlk ve kavramalara benzetilir.Bu durumu vurgulayan ayn kalitede bir szle bitirirsek: Yerinde sayanlarn grlts yryenlerinkinden ok kar.

VOX PAPUL, VOX DE Halkn sesi Hakkn sesidir. Bir insan iin yaamn anlamlandrma ve ilahi huzur , uhrevi kurtulu kayna olan dinlerin ve inan sistemlerinin sz ve edebiyat dnyamzdaki varlnn deeri hepimice kabul edilmektedir.Avrupal siyasetilerin eserlerini halk nezdinde deerli klmak ve byk kitleleri ikna etmek iin sk sk dinsel literatrden(edbiyattan) yararlandn syleyebiliriz. Gene bu sz yaklak olarak demokras ve demokrasiye bal zynetim geleneinin yerletii her yerde karlaabileceimiz demokrasinin kutsall fikrinin de kaynan oluturmaktadr.Gerek amzda gerekse de yakn gemite tarihin dnm noktasn tekil eden tarihi kararlara bakldnda bunlarn halkn talebinin sonucu olarak ve bariz ilahi kutsallk tayan ynlerle vurgulandn grrz.Bu sz eitli biimlerde karmza kmaktadr:

- Halkn yolu Hakk n yolu. - Halka hizmet Hakk a hizmettir.

S VS PACEM, PARA BELLUM Bar istiyorsan savaa hazrlan Siyasi ve diplomatik alanda olduu kadar hayatn sradan ak iinde de sorgulayc bir nazarla bakldnda gerekten kavranabilecek en bariz ilkelerinden biridir ; gc elinde tutann bar denen aslnda egemen ve gl olann kendisinden daha zayfa veya malup ettiine kabul ettirdii durum .Bakldnda tarihin doal ak ierisinde devletler ve eitli gler arasnda yaanan gerilim ve atmalar daima gl olann ( ou zaman hakllk gzetilmemekle birlikte) gc ve politikalaryla kazand mcadeleyi adnda ounlukla bar veya bu eksende szcklerin yer ald anlamalarla noktaladklar grlr : Sevr Bar Anlamas , Versay Bar... Aslnda detaylarna inildiinde yani kazndnda incelemekte olduumuz sz sosyal Darwinist kurama ciddi gndermeler iermektedir. nsanlar ve topluluklar karlarndakilere amalarn kabul ettirebilmek iin ncelikle bunu salayabilecek gce gereksinim duyarlar ki bu ou zaman uzun soluklu ve etin bir savaa hazrlanmaktan farkszdr.Bu duruma dair yakn zamanda Orta Douda yaanan olaylarda gstericilerden birinin tm verilen can kayplarna ve yaanan aclara karn elde edilen bar ve zgrlk ortamna atfen syledii u sz sanrm anlatmak istediimizi pekitirir niteliktedir: Bar(zgrlk) bedelsiz deildir.

NEMO EST LIBER QUI CORPORI SERVIT Bedenine hizmet eden kii zgr olamaz
Mehur filozof , siyaset adam , usta retmen ve byk hatip Senecaya

ait olduunu bidiimiz bu sz eserin banda ifade ettiimiz sfatlar gerekten hakl karan en deerli ve sonsuz yaama aday mcevherlerden biridir.Bu sz yalnzca yazar olan Senecay lmsz klmada rol oynamam bize yzlerce yl nce ortaya konulmalarna ramen yaadmz asrn ana yaam ve toplum dzeni felsefelerini belirleyen

byk filozoflarn dahi ancak sayfalar dolusu eserle aklayabilecei esiz bir prlanta olarak sunulmutur. Felsefe alannda eitli akmlarla karmza farkl dnemlerde kan kk derinlerde ba bulutlardan da yce bir meseleye kendi asndan son noktay koymu ve neteri vurmutur: Kii ancak bedeni ihtiras ve nefsani arzularndan kurtulur ve bunlara hkmedebilir duruma gelirse tam manasyla zgrle kavuabilir.leride de zerinde duracamz bir sz daha Senecay destekler ve der ki: yaplan iyilii kabul etmek zrlnden vazgemektir. zellikle ilenen konulardan biri olarak son derce nemlidir : zrlk ve bamlml yaam.u hikayeyi hepimiz biliriz:Bir gn kurt yiyecek bulmak iin gezerken bir kye varr ve bu kyde iple balanm hayli semirgin bir kpee rastlar.Kurt , kpein semirgin ve parlak tyl bedeninden olduka etkilenir , nasl byle olabildiini syler.Kpek bunun ok basit olduunu akama kadar aaca bal ekilde bekleyip bekilik yaptnn bunun karlnda da kyllerin kendisine en gzel yemekleri verdiklerini syler ve kendisinin de byle yaparak kendisi gibi olabileceini syler.ple bir yere balanarak esaret,emir ve mihnet altnda bir yaamla kendi zgr,onurlu ve mutlu yaamn dnerek hemen oradan uzaklar.

SOLEM LUCERNA NON OSTENDERENT

Gne fenerle gsterilmez Bazen eitli kimselerin (bunlarn birou kamuoyunda yer etmi ya da alanlarnda otorite saylan insanlardr) olduka genel geer konular ve bilgileri ateli bir ekilde ispatlamaya almalarn ararak izleriz.Bu durumda yaptklar ou zaman Amerikann yeniden kefi yahut bisikletin yeniden icaddr.Herkese bilinen bir gerei kalkp sil batan saatler sren teorik tartmalarla temellendirmeye almak ou zaman birbirimizi ikna amacndan ok eristik(tartm olmak iin tartma) bir abann rndr.Burada gerekte yaplan tpk Eski Yunanda Sofistlerin yapt gibi sz stnl salamaktr.Bu husu belirtmek iin oka kullanlan bir tabir daha vardr: Horoz resmi izilip altna horoz yazlmaz.

SUMMUM JUS, SUMMA INJURIA Hukukun zirvesi , hakszln zirvesidir

Yaadmz dnyada, insanlar topluluklar halinde yaayp mlkiyet kavramn ve hkmetme anlayn getirdiinden bu yana hukuk hayatmz dzenleyen en etkili sistem olma vasfn devam ettirmektedir.Bu sz hukukun insan yaamnda birtakm demokratik ve insancl kaideleri ana hatlaryla korumak ve kollamak iin varln srdrmeliyken ne yazk ki insan hayatnn tm detaylarn hatta maneviyatn ekillendirmeye alan dayatma ileviyle ne kan bir sistem olarak da kullanld olmaktadr. nsan yaamn ve buna bal olarak sahip olduklarn daha rahat ve gvenlikli bir ekilde kulanabilmesi iin var olan hukuk , esnetilmeden, tm katlyla ve sk skya uygulanarak yaamn her an deien ve gelien yapsn gzard ederek uygulanmak istenirse hukuk olutumaya alrken hakszln kayna olup kar.

SILENT LEGES INTER ARMA

Sava olduunda kanunlar susar.

Binlerce yllk tarihsel ak ierisinde doruluuna biroumuzun katlaca yegane tespitlerden biri de budur. Yakn tarhimize dnp baktmzda , lkemizde kaotik ve anarik bir ortamn sz konusu olduu her dnemde , dzenli bir eklde almas gereken hukuk mekanizmasnn suskun ve sinik kaldn syleyebiliriz .Kanunlar btn olarak adlandrdmz hukuk o lkede yaayan insanlar tarafndan gelitirildiinden bahsettiimiz trden sra d durumlarda arlkl olarak gc elinde bulunduranlarn lehine ilev gsterme eilimini ortaya koyacaktr.Bu durum yakn corafyamzda hala kendisini etkili bir ekilde gstermektedir.Bu erevede yaananlar her zaman tam bir ava durumu olmasn gerektirmeyebilir. Bu noktada yaananlar ou zaman bir askeri darbe ya da lkenin bekasna ynelik bir krizin olmasyla da karmza ckabilir ki lkemizde ounlukla karlatmz budur.Yaananlar srasnda kanunlarn sadece devlet yahut egemen gcn varlnn devam lehine sustuu dnlebilir ancak bakldnda hukukun insanln /insanlarn ortak

kar ve yaamnn gvence altna alnmasn salayacak kurallar btn olarak ilev gstermesi gereken hukukun bir sreliine birtakm odak ve gruplar iin susmas bir zaman sonra tm o corafyada yaayan insanlar iin her bakmdan aresizlik ,yoksulluk, mazlumiyet gibi her bakmdan maduriyet meydana getirme ilevleriyle menfaatperest ve artniyetli insanlarn elinde bu ynde tam verimlilik iinde almaya balar.Sadece bu lkemizin seksenli ve doksanl yllarda yaadklarn hatrlamak ve le bir film eridi gibi gz nnden geirmek yeterlidir yzlerce yl nce yaplm bu tespiti anlamak iin.

SUMMUM JUS, SUMMA INJURIA

Ar doruluk , ar hakszlk getirir. nsan tabiat, doann ayrlmaz bir paras olarak onun var ettii kurallar erevesinde bir yapya sahiptir.Einstein bunu kendi zeka ve dehasn yakr ekilde yle ifade etmektedir: Hayat , kural iinde kuralszlk; kuralszlk iinde kuraldr.Einstein in de gayet felsefiyane ifade ettii gibi insan hayat kendi doal akn, yine doann olaan ve birbirini her bakmdan tamamlayarak ilerleyen akn benzer ekilde ilerler.Burada mutlaklar veya net olarak tarif edilebilecek siyah -beyazlara yer yoktur.Her ey Aristonun ifade ettii altn orta dahilinde en ideal biimiyle var olarak geliir.nsan hayat doann ngrd bu diyalektik(kartlarn mcadelesi ve birlii) iinde ve her an gelien deien ynyle fevkalade bir zenginlik ve renklilik tar.Hal byleyken ar ular temsil eden deer bimeler ve hkm koymalar daima hatal ve isabetsiz durumlara gebe kalr.Doann ileyiine ve pratiine uygun olan zel de insan hayatnda genelde doal yaama uygun ve yerinde olan , varolan bu zenginlie , canlla ,etitlilie uygun, alternatifli ve ar ulardan kanan deerlendirmeler ve yarglamalar gelitirebilmektir. zerinde durduumuz szn vermek istediklerinden biri de arlk, tad hakszlklar ve isabetsizliklerin yannda ou zaman karmza her koulda zihnimizde olumlu ,hayrl ,makbul saylan deer ve duygularn sosuna bulanm bir ekilde kabilmektedir.Bildiimiz gibi bir varln olumlu veya olumsuz oluunun ls onun ayar yani dozudur.Bu hususla ilgili birtakm szleri biromuz biliriz: Zehri zehir yapan dozudur.Su bile dozu karldnda en byk zehir olabilir.Grld gibi bir varln deerini belirleyen onun lsdr ve donan dolaysyla hayatn kabul ettii altn ortadr .Ar ulardan kanlarak yaplacak deerlendirmeler ve benimsenecek davranlar erdemi yakalamann da kaynadr.

SIMILIA SIMILIBUS CURANTUR Benzer benzerini iyiletirir. ivi iviyi sker ya da dinsizin hakkndan imansz gelir. Dilimizde bu mealde saysz deyim ve atasz bulunabilir, zira vurgulanmak istenen gerekten dnyann her yerinde benzer durum ve olaylarn zmnde kullanlagelmi birok yntemin de felsefi altyapsna kaynaklk eder. Yakn gemiimizde ve insanln ortak tarihinde birok kez rastlanm olaylarn bu mantksal yaklamla zlmek istenmesiyle domutur amansz ve dehetengiz savalar. Halihazrda yeryznde varolan ulus devletlerin de birtakm i ve d sorunlarn bu anlayla zmeye altn syleyebiliriz.Yine bunula ilgili olduka ilgin ve ironik birok deyim ve ataszmzn olduunu sylemeden gemeyelim:Dilencinin hakkndan dolandrc gelir

ALEA IACTA EST Zarlar atld. Mehur Romal komutan Jul Sezara ait olduunu bildiimiz bu yerinde kullanldnda olduka ok ey anlatan sz, felsefi temelde bir iin eylemin geri dnlmezliini anlatrken tarihsel olarak da olaylarn akna ve oluuna biim veren hayati bir hususu aklamaktadr. Dilimizde bu sz birebir(motamot) karlayan olduka fazla deyim vardr: - Ok yaydan kt. - Kllar ekildi. - Sz azdan bir kere kar. Olaylara ekil veren dinamiklerin bir noktaya kadar kontrol edlebileceini kontrol noktas aldktan sonra srecin n alnamaz bir ekilde kendi olaan kurallaryla ekillendiini anlatmak iin kullanrz bu sz.Tarihsel bir geliim ilkesi olarak baktmzda unsurlar arasnda g dengesinin olmas hemen hemen her dnemde kanlmaz srtme ve anlamazlklara zemin hazrlamtr. Gler dengesinin eit oluu unsurlar arasndaki anlamazlklarn iddet ve ava yoluyla zlmeye allmasn krklemitir.Karlkl di geirmeye alma , bu durumda sklkla sudan bahanelerle bile olabilmitir. lk kclcmn akmasyla cehennemi yangnlarn artk nnn alnabilmesi mmkn deildir, nk bir kere ok yaydan km , zarlar atlmtr.

QUI NON PROFICIT, DEFICIT leri gitmeyen geri kalr nsanlmzn ortak edebiyat tarihi iin altn deerinde szlerden biridir.Bugn her bakmdan geliimin olmazsa olmaz ilkesi saylan durumu tm zl ve damtlmlyla zetlemektedir bu sz.Atnz her kiisel geliim ve baar kitabnn aslnda vermeye alt en nemli ortak mesaj budur : Daima ve ileriye doru ykselme-ilerleme gayreti iinde olma.Hayat ,devingen ve srekli bir ilerleyii kanlmaz bir ekilde bnyesinde tutar. Bu sz aslnda bir yanyla Herakleitos diyalektik kavramna dayanarak amalad mesaj vermektedir.Herakleitos diyalektii , yani kartlarn mcadelesi ve birliktelii yaamn ve tabiatin bir btn olarak her saniye amansz bir mcadele ile gelierek ekillendiini ifade eder.Doada birbirinin kart olarak varolan unsurlar, karlkl mcadeleleriyle yeni ve tekrar mcadeleye koyulan unsurlar gelitirerek daimi bir dngyle evrenin var oluunu ve devamn salarlar. Her yeni eskinin barnda yeerir ve kandisini de yok edecek elikileri kendinde tar.Bu sz sanrm diyalektik temelli doal geliimi anlatmak iin olduka yol gsterici ve aydnlatcdr.Felsefi temelde bu irdelemeyi bir yana brakrsak dilsel ve sanatsal bir deer olarak bu sz pekitiren eitli kimselere ve milletlere ait bir ok deerli sz vardr: - Yaamak akntya kar yzmek gibidir, durmak gerilemektir. - Hayat bisiklet srmeye benzer,durduunuz an dersinir.

ARGUMENTUM AD HOMINEM
Tartmann kalitesi , tarttn kiinin kalitesine baldr. Hepimiz hayatmzn birok dneminde eitli indanlarla birtakm tartmalar iinde oluruz. Burada geriye dnp bu ,yaptnz tartmalar eletirel bir bakasyla

irdelediinizde karnza kacak birka ortak noktadan biri de tartmaya ve sonucuna yn veren tarttnz kiinin eitli bakmlardan kiilik zellikleridir.ok sk kullanlan bir ifadedir: Cahil birini tartarak yenmenin imkan yoktur.Gerekten de herhangi bir hususu tarttnzda ayet karnzdaki oturmu bir kiilie ve salkl bir benlik bilincine sahip deilse tartmay kendi benlik mcadelesine evirerek amacndan saptrp tartmann mantksal ilerlemesini durduracaktr. Bu durum neredeyse btn tartmalarn yegane kilit noktasdr.zetle ,salkl , gelitirici ve ufuk ac bir tartmann n art, karnzdaki kiinin karekter bakmndan tartmay yrtebilmeye uygun ve yatkn olmasdr.Bu yzden ynetici, retmen ve aydnlarn kendilerini bylesine ksr ve zarar verici tartmalardan uzak tutmas tartma geleneinin dzey bakmndan korunmas asndan olduka nemlidir.

*******

ARS EST CELARE ARTEM

Gerek sanat, sanat gizli tutabilmektir. Mehur ressam Picassonun resim sergilerinde , sergiyi ziyarete gelenlerle diyaloglarn biroumuz eitli kaynaklardan okumuuzdur.Bu diyaloglarda ne karlan ziyaretilerin anlayszl gibi grnse de verilmek istenen aslnda sanatn ve anlamn eserde gizli tutulduu oranda deerli ve geerli olduudur.Gerek sanatn eserde , eserin yzeyinde grnenden ok daha derinlerde olduunu vurgulayan bu sz, sanatn varoluunun temel ilkesi olduunu kavrayamayan baz sanatseverlerin ve yorumcularn, esere mekanik ve dz anlatmsal bir alma olarak bakmas yanl ve tutarsz deerlendirmelerin tredii en nemli noktadr. Hakiki sanat eseri, hepimizin bildii gibi her bakann kendi znel dnyasnn deerleri erevesinde hissetmesiyle anlam ve deer kazanr.Bir sanat eserine bakan herkes farkl bir anlam karr.te sanat dier mekanik almalardan ayran fark temel budur.

********

AQUILA NON CAPIT MUSCAS

Kartallar sinek avlamazlar.

an ve asaletin tarifi yaplrken ska zerinde durulan hususlardan biridir.Yz yllardr srekli tartlagelen ve birok eserde ilenen bu husus gnmzde de tartlmaktadr. Kii zor durumda kaldnda bile asaletinden taviz vermemeli mi ,asalet ve g m nemli yoksa karlar ve ulalan sonu mu ? Bu ve bunun gibi onlarca farkl soruyla bu mesele gnlerce tartlabilir ve dzinelerce eser kaleme alnabilir. Bu sz hem sorunlu bir kibir ve aalk kompleksini anlatrken hem de zellikle Nietsche de Apollonculuk olarak geen soylu erdemlerin ve kahramanln tavizsiz en yce deer olarak korumas durumunu vurgular.

*******

AUDACES FORTUNA JUVAT

Talih cesaret edene gler.

Bu eserin tam ve zgn basks yaknda tm kitaplarda...