AKADEMIA MORSKA W GDYNI

WYDZIA NAWIGACYJNY

PROGRAM NAUCZANIA
STUDIA STACJONARNE

KIERUNEK: NAWIGACJA SPECJALNO: TRANSPORT MORSKI

GDYNIA
1

PROGRAM NAUCZANIA

ZATWIERDZONY

ZOSTA PRZEZ RAD

WYDZIAU NAWIGACYJNEGO WYSZEJ SZKOY MORSKIEJ W GDYNI

DNIA 16.04.1998r.

UWAGI
1.

PROGRAM nauczycieli z Wyszej w dniu

NAUCZANIA akademickich

na z

studiach

magisterskich zosta przedmiotw

opracowany w RAD

przez

poszczeglnych

porozumieniu WYDZIAU

kierownikami katedr, zgodnie z Szkoy Morskiej w

PLANEM STUDIW na Wydziale Nawigacyjnym

Gdyni, zatwierdzonym przez

2. Zgodno z wymaganiami KONWENCJI STCW 78/95 Midzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) potwierdzia KOMISJA MORSKA Wydziau Nawigacyjnego pod przewodnictwem prodziekana Wydziau Nawigacyjnego d/s morskich.

WYKAZ PRAKTYK MORSKICH oraz SZKOLE NA WIADECTWA PODSTAWOWE I SPECJALISTYCZNE

A. PRAKTYKI MORSKIE
lp. 1 2 3 4 5 6 ROK 0 I II III IV V
RAZEM

CZAS TRWANIA 0,5 miesica 1 miesic 2 miesice 0,5 miesica 7,5 miesica 0,5 miesica
12 MIESICY *

MIEJSCE ST.INSTR./DAR MODZIEY ST.INSTR./DAR MODZIEY DAR MODZIEY STATKI INSTRUMENTALNE STATKI EKSPLOATACYJNE STATKI INSTRUMENTALNE

RODZAJ KANDYDATKA MARYNARSKA NAWIGACYJNA RADAROWO-NAWIGAC. EKSPLOATACYJNA MANEWROWA

* Zakada si, e cakowity czas praktyk morskich powinien umoliwi absolwentowi uzyskanie dyplomu oficera pokadowego III kl.

B. SZKOLENIE NA WIADECTWA PODSTAWOWE I SPECJALISTYCZNE

Ilo godz.
20 w ramach przedmiotu OCHRONA P.POAROWA (0 rok) w ramach przedmiotu SZKOLENIE MEDYCZNE (0 rok) 0

Lp.
1

NAZWA WIADECTWA
INDYWIDUALNE TECHNIKI RATOWNICZE

Rok studiw
0

OCHRONA PPO-STOPIE PODSTAWOWY

18

PIERWSZA POMOC MEDYCZNA-STOPIE PODSTAWOWY BEZPIECZESTWO OSOBISTE I ODPOWIEDZIALNO WSPLNA RATOWNIK MORSKI

12

25

30 w ramach przedmiotu

II

GMDSS

116

CZNO MORSKA (III i V rok) w ramach przedmiotu URZDZENIA NAWIGACYJNE (III i V rok) w ramach przedmiotu URZDZENIA NAWIGACYJNE (III i V rok) w ramach przedmiotu OCHRONA P.POAROWA (V rok) w ramach przedmiotu SZKOLENIE MEDYCZNE (V rok)

OBSERWATOR RADAROWY

126

ARPA

50

OCHRONA PPO STOPIE WYSZY

36

10

POMOC MEDYCZNA- STOPIE WYSZY

21

WPROWADZONE ZMIANY DO PROGRAMU NAUCZANIA

DATA CHARAKTER ZMIANY ZAKRES

1
Semestr

Przedmiot:

JZYK ANGIELSKI
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A C 60 60 60 36 60 56 36 30 L A C 4 4 4 4 4 4E 3 3E L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze 15 15 15 9 15 14 12 10

I II III IV V VI IX X

ZWIZEK Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Nawigacja, Urzdzenia techniczne. Budowa i stateczno statku. Manewrowanie, Ratownictwo morskie. czno morska, MPDM, Prawo morskie. Przewozy morskie. Meteorologia i oceanografia, Astronawigacja, Zarzdzanie i eksploatacja statku.

ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po odbyciu przewidzianych programem wicze student powinien: ZNA 1. Jzyk angielski oglny i zawodowy w takim stopniu, aby swobodnie sucha, czyta, mwi i pisa w tym jzyku w kadej sytuacji 2. IMO Standard Marine Communication Phrases 3. Oglne zasady pisania listw i telegramw

UMIE 1. Swobodnie posugiwa si jzykiem angielskim a kadej sytuacji oglnej i zawodowej 2. Odczytywa ze zrozumieniem dowolne publikacje i pomoce nautyczne 3. Rozumie tre dowolnych komunikatw, np. meteorologicznych, ostrzee nawigacyjnych 4. Stosowa IMO Standard Marine Communication Phrases 5. Prowadzi komunikacj 6. Prowadzi korespondencj w jzyku angielskim

JZYK ANGIELSKI
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk SEMESTR I l Jzyk angielski oglny Simple Present Tense. Simple Past Tense. Rzeczownik: l. poj, i l. mn., policzalne i niepoliczalne, dopeniacz Saksoski, okrelniki: the, a, an, some, any, itp. Zaimki. Stopniowanie przymiotnikw i przyswkw. Liczebniki gwne i porzdkowe: czytanie uamkw zwykych i dziesitnych, godzin, dat, wsprzdnych, itp. Polecenia i zdania rozkazujce. Jzyk morski Ship's structure. Types of Ships, Special Duty Vessels. Ship's Crew Organization - Deck Department. Seamarks and Landmarks. Communication at Sea. RAZEM: SEMESTR II l Jzyk oglny Simple Future Tense. Present Continuous Tense. Konstrukcja "be going to". Present Perfect Tense. Czasowniki modalne. Konstrukcja "there is" i "there are". Jzyk morski Metorological Tenns. Safety Equipment. Charts - skrty. Aids to Navigation -lights. Lines and Ropes. Standard Marin Communication Phrases - ostrzeenia i niebezpieczestwa, pogoda. Fragmenty locji. RAZEM: SEMESTR III l Jzyk angielski oglny Revision of tenses. Past Continuous. Past Perfect. Should, ought to. Used to. Stopnowanie przymiotnikw "as. .. as '. Wyraenia z "too", "enough". Wyraenia "so...", "neither". Jzyk morski Analiza prognozy. Odczytywanie i odbieranie prognoz pogody. Electronic Aids to Navigation. Navigating Techniques and Instruments. Budowa statku. Different Types of Cargo - Types of Ships. RAZEM: SEMESTR IV l Jzyk angielski oglny Future Perfect. Passive Voice. Reported Speech. Infinitive + Gerund. Zaimki wzgldne: who, which, mat. Konstrukcje bezokolicznikowe. Jzyk morski Different Types of Ropes. Cargo Handling Gear. Containerization. Standard Marine Communication Phrases . "Utopia". Fragmenty locji. 18 8 30 30 30 30 30 30 w tym: w. Lab.

30 30

60

60

30 30

60

60

30 30

60

60

18 18

RAZEM:

36

36

SEMESTR V l Jzyk angielski oglny Modals+havePP. Conditionals. Phrasal Verbs. Different Verb Constructions, eg. V+0+I. 30 30

Jzyk morski Tides. Ship's Deck Log Book - entes. Radar - Collision Regulations. Alarm and Drills. Safety Equipment. Watch Keeping. Sea Environment - Pollution. Intemational Regulations for Preventing Environment Pollution. RAZEM: SEMESTR VI

34 30

60

60

Jzyk angielski oglny Powtrzenie materiau pod ktem egzaminu. Jzyk morski Fragmenty locji. Elektroniczne Mapy Nawigacyjne. Medical Service at Sea. GMDSS czno. IMDG - Code. Opisy portw i urzdzenia portowe. Letter -General Layout.

26 26 30 30

RAZEM: SEMESTR IX l Jzyk angielski oglny Jzyk angielski oglny wg. podrcznika "Matters". Jzyk morski Pilot and Board. Weather Routing. Modem Navigating Techniques. Symulator. Ratownictwo - MERSAR. Collisions at Sea - Analysis. Safety at Sea - Conventions and Regulations. Medical Service. RAZEM: SEMESTR X l Jzyk angielski oglny Jzyk angielski wedug podrcznika "Matters". Jzyk morski Ships Documents: Bill of Loading, Charter Party, Mate's Receipt. Contracts: CIF, FOB, etc. Cargo Damage. Correspondence: Claims, Notices, Faxes, Sea Protest. Ubezpieczenia - P & I. Dowolne fragmenty Locji. RAZEM: OGEM:

56

56

10 10 26 26

36

36

10 10 20 20

30 398

30 398

2
Semestr

Przedmiot: Specjalno: TRANSPORT

MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba godzin w tygodniu A C 2 2 2 2 2 2 L -

WYCHOWANIE FIZYCZNE
Liczba godzin w semestrze A C L -

Liczba tygodni w semestrze

I II III IV V VI

15 15 15 9 15
14

30 30 30 18 30 28

WYCHOWANIE FIZYCZNE
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR I l Pywanie wiczenia oswajajce z woda, uoenie ciaa na wodzie w pozycji na piersiach i na plecach, wydech do wody. wiczenie polizgu w leeniu na piersiach i plecach. Polizg w leeniu na piersiach z oddychaniem. W leeniu na piersiach praca ng do stylu klasycznego. W leeniu na plecach praca ng do stylu klasycznego. W leeniu na piersiach pywanie nogami do stylu klasycznego z wydechem do wody (z desk). W leeniu na plecach pywanie nogami do stylu klasycznego z desk trzyman nad gow. Praca rk do stylu klasycznego na piersiach i plecach. Pywanie stylem klasycznym na piersiach i plecach. Zespoowe gry sportowe Pika siatkowa - odbicie piki sposobem grnym i dolnym oburcz. Poruszanie si po boisku; krok dostawny, podwjny, doskok. Przyjcie piki z zagrywki sposobem dolnym oburcz z nagraniem do zawodnika wystawiajcego. Gra uproszczona i gra dwjkami, dwa odbicia. Rzut siatkarski (pad), odbicie piki w pozycji zachwianej ("koysanka" w ty i w bok). Rozegranie piki i atak w systemie par. Pika rczna - Chwyty i podania sposobem pgmym. Rzut z biegu. Gra do piciu poda. Rzut z wyskoku. Zwd pojedynczy przodem i tyem z pik i bez. Pika nona - Nauka doskonalenia podstawowych poda i przyj piki. Technika indywidualna - gra szkolna. Lekkoatletyka Maa zabawa biegowa - akcent skocznoci, szybko. Pchnicie kul z miejsca i z doskoku. Gimnastyka wiczenia zwinnociowe - przewroty w przd i w ty z miejsca, przewroty w przd z rozbiegu w formie wspzawodnictwa (tor przeszkd. Bezpieczestwo w czasie wicze. Stanie na rkach z odbicia jednon - przerzut bokiem w prawo i w lewo wzajemna asekuracja. Nauka wymyku do podporo przodem zamachem jednon i obun na niskim drku - asekuracja. Wspinanie si po linie za pomoc ng. RAZEM: 14 14 Liczba godzin w tym; Wyk. w. Lab.

10 10

2 2

4 4

30

30

SEMESTR II l Pywanie Pywanie z nogami do stylu klasycznego na piersiach z desk. Pywanie nogami do stylu klasycznego na plecach z desk uoon za gow. Pywanie rkami do stylu klasycznego na piersiach z desk. Pywanie rkami do stylu klasycznego na plecach z desk. Doskonalenie skoku startowego i nawrotw do stylu klasycznego. Pywanie nogami do stylu klasycznego na piersiach i plecach. Pywanie na dystansie stylem klasycznym na piersiach i plecach. Sprawdzian umiejtnoci. Zespoowe gry sportowe Pika siatkowa - blok (zastawienie) pojedyncze i podwjne. Zagrywka (serwis); tenisowa, szybujca, hakiem i od dou. Wytrzymao specjalna w ataku, bloku i obronie-wiczenia na czas. wiczenie techniki indywidualnej w rnych pozycjach - w miejscu i w marszu - przyjcie piki i odbicie. Pika rczna - sposoby poruszania si zawodnika w obronie i ataku. Fragmenty gry 3x3. Technika indywidualna - gra szkolna. Pika nona - technika strzau w rnych sytuacjach (z gry i ze staych fragmentw gry; z rnych pozycji). Technika indywidualna - gra szkolna. Lekkoatletyka Maa zabawa biegowa - akcent wytrzymaoci - bieg na dystansie 1000 m. Skok w dal rozbieg, odbicie, lot, ldowanie. Doskonalenie startu niskiego; bieg na czas na dystansie 60 m. Gimnastyka Wymyk i odmy na drku niskim - siowy. Krtki ukad wicze zwinnociowych czenie stania na rkach z przewrotem w przd, przerzut bokiem, przewrt rozkroczny w ty, unik, waga przodem. Przeskok huczny przez skrzyni wszerz z powikszeniem odlegoci odbicia. Przeskok rozkroczny przez skrzyni wzdu. Zasady ubezpieczenia i wzajemnej ochrony w czasie skokw i wicze na przyrzdach. RAZEM: SEMESTR III l Pywanie Pywanie na dystansie stylem klasycznym na piersiach i plecach. Nauka pywania stylem motylkowym. Nauka pywania nogami do kraula "A" z oddychaniem. Nauka pywania nogami do kraula "GB". Koordynacja pracy rk i oddychania w pywaniu kraulem "A". Pywanie kraulem "A" i "Gb". Pywanie stylem motylkowym. Sprawdzian umiejtnoci. Zespoowe gry sportowe Pika siatkowa - atak z rozegranej piki z lewej i prawej strony, atak ze rodka i z kombinacji: "podwjna krtka z przodu". Gra jeden na jednego - jedno odbicie. Gra w obronie - asekuracja (skrzydami i rodkiem). Gra szkolna szstk, atak z drugiej linii, dwa odbicia. Pika rczna - atak prostopady wicy. Obrona systemem 6:0 i 5: l. Kontratak umowny. Wsppraca zawodnikw rozgrywajcych. Gra szkolna. Pika nona - atak szybki - teoria i praktyczna nauka w grze. Technika indywidualna: gra szkolna. Lekkoatletyka Pchnicie kul z doskoku - mierzenie odlegoci. Skok wzwy - styl naturalny, odbicie z lewej i prawej strony. Gimnastyka Wymyk i odmy siowy o nogach prostych na drku do wysokoci barkw. Wspinanie po linie bez pomocy ng. Wymyk do podporo przodem na drku wysokim (ze zwisu) sprawdzian umiejtnoci. czenie przeskokw dowolnych przez rne przeszkody z wiczeniami zwinnoci - tor przeszkd. RAZEM: SEMESTR IV l Pywanie Doskonalenie pracy ng do kraula "A" i "Gb" (z desk i bez). Doskonalenie pracy rk do kraula "A" i "Gb" (z desk). Doskonalenie nawrotw do stylu klasycznego. Nauka nawrotw do kraula "A" i "Gb". Pywanie kraulem "A" i "Gb" z zastosowaniem wyuczonych elementw. Sprawdzian umiejtnoci. 9 9 14 14 14 14

8 8

3 3

5 5

30

30

30

30

Zespoowe gry sportowe Pika koszykowa - indywidualne poruszanie si po boisku w ataku i obronie. Nauczanie chwytw i poda oburcz sprzed klatki piersiowej w miejscu i ruchu. Rzut do kosza po kozowaniu oraz z miejsca. Fragment gry. Gra szkolna. Pika siatkowa - gra szkolna. Pika nona - gra szkolna Gimnastyka Doskonalenie wicze zwinnociowych - nauka wychwytu z karku na materacu. Wspinanie po Imi przy pomocy samych rk- nogi w poziomie- sprawdzian. Nauka chodzenia na rkach. Wspinanie siowe do podporo przodem na drku wysokim. RAZEM: SEMESTR V

6 6

3 3

18

18

Pywanie Doskonalenie skoku startowego i nawrotw do poznanych stylw. Praca rk do stylw symetrycznych - pywanie na dystansie z desk. Praca ng do stylw symetrycznych pywanie na dystansie z desk, Praca rk do stylw naprzemianstronnych - pywanie na dystansie z desk. Praca ng do stylw naprzemianstronnych -pywanie na dystansie z desk. Pywanie na dystansie stylami naprzemianstronnymi. Pywanie na dystansie stylami symetrycznymi. Sprawdzian umiejtnoci. Zespoowe gry sportowe Pika koszykowa - atakowanie indywidualne, rozgrywanie sytuacji jeden na jednego. Doskonalenie poda i rzutu z biegu, gra szkolna. Nauka cicia i wyminicia, gra 2x2, rzut z miejsca. Nauka rzutu jednorcz z wyskoku. Atak jeden na jednego na caym boisku. Gra szkolna. Nauka walki o pik na tablicy. Sprawdzian rzutu do kosza po kozowaniu. Gra waciwa. Pika nona - doskonalenie wykonywania staych fragmentw gry. Technika indywidualna i gra waciwa. Lekkoatletyka Skok wzwy - odbicie z nogi sprawniejszej - skoki na wysoko. Wieloboje kulowe - w tym pchnicie z miejsca. Wieloskoki - w tym trjskok ze skrconego rozbiegu. Gimnastyka Ukad wicze na drku niskim - wymyk do podporo o prostych nogach, przemach okroczny w przd, koowrt na podudziu w ty, zeskok odboczny. Doskonalenie wychwytu z karku. Doskonalenie wspierania siowego do podporo przodem na drku wysokim - sprawdzian. RAZEM: SEMESTR VI

14 14

9 9

2 2 5 5

30

30

Ratownictwo Pywanie poznanymi stylami na dystansie. Skok ratowniczy, sposoby holowania zmczonego, podpywanie do zmczonego, podpywanie do toncego. Chwyty uwalniajce w wodzie, sposoby holowania toncego. Sztuczne oddychanie z masaem serca. Pywanie na ty czepek. Sprawdzian umiejtnoci. Zespoowe gry zespoowe Pika koszykowa - doskonalenie rzutu z wyskoku, rzuty osobiste. Rozgrywanie sytuacji 2x1, atak pozycyjny 5:0 oparty na cinaniu, obrona kady swego. Atak szybki 2:1. Doskonalenie: zasony do piki, ataku szybkiego 2:1, obrony kady swego. Ocena opanowania elementw techniki podczas gry 2 x 2 na jeden kosz. Gra szkolna. Pika siatkowa - fragmenty gry o zaoeniu technicznym i taktycznym. Gra szkolna. Gra waciwa. Pika nona - fragmenty gry. Gra szkolna. Gimnastyka Doskonalenie wicze zwinnociowych w ukadzie wicze wolnych. Nauka ukadu wicze rekreacyjnych do stosowania w warunkach pracy na statkach - zasady higieny osobistej w czasie wicze. Lekkoatletyka "Maa zabawa biegowa". RAZEM: OGEM:

14 14

10 10

3 3

l 1 28 166 28 166 -

10

3
Semestr

Przedmiot:

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze Liczba godzin w tygodniu A I 15 2 C l L Liczba godzin w semestrze A 30 C 15 L -

EKONOMIA

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Ekonomika transportu morskiego. Zarzdzanie i eksploatacja statku ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze student powinien:

ZNA 1. Narzdzia i metody analizy ekonomicznej. 2. Prawa ekonomiczne, zwizki ekonomii z przyrod, technik i postpem technicznym, gwne kierunki rozwoju ekonomii, podstawowe teorie ekonomiczne, istotne cele i prawidowoci gospodarowania, zasady i prawa gospodarki rynkowej, rynek kapitaowy, dobr usug i pracy, systemy gospodarcze i ich funkcjonowanie, spoeczno - ekonomiczne stadia rozwoju ludzkoci. 3. Rol pastwa w gospodarce rynkowej. 4. Funkcjonowanie podmiotw gospodarczych - przedsibiorstwa i gospodarstwa domowego. 5. Istot ruchu ekonomicznego. 6. Tworzenie PKB, DN i czynniki ich wzrostu i rozwoju. 7. Tworzenie koniunktury gospodarczej: polityki pienino - kredytowej, budet pastwa. 8. Midzynarodow wspprac i integracj gospodarcz. 9. Handel zagraniczny i zwizki z nim transportu morskiego. 10. Finanse midzynarodowe. 11. Pastwowe problemy rozwoju wspczesnej gospodarki wiatowej.

UMIE 1. Wyjani podstawowe prawa i kategorie ekonomiczne: ekonomi jako nauk pozytywn, teoretyczn normatywno -postulatywn. 2. Zwizki zachodzce w skali makro i mikro gospodarki, podmiotw gospodarczych. 3. Rola pastwa i rynku w gospodarce. 4. Uwarunkowanie rozwoju spoeczno - gospodarczego kraju i wspczesnych procesw rozwoju gospodarki wiatowej.

11

EKONOMIA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR I l Wprowadzenie do przedmiotu ekonomia Historia nazwy ekonomii: ekonomia jako nauka pozytywna, teoretyczna oraz normatywno - postulatywna. Potrzeby ludzkie i moliwoci ich zaspokajania. Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, rodki produkcji i rodki konsumpcji, czynniki produkcji. Mikro i makro ekonomia. Prawa ekonomiczne a prawa przyrody. Ekonomia a inne nauki spoeczne. Metody bada ekonomicznych. Charakterystyka gwnych kierunkw rozwoju myl ekonomicznej. Systemy gospodarcze i ich funkcjonowanie Gospodarka, gospodarowanie, proces gospodarowania. Rodzaje systemw gospodarczych, prawno systemw gospodarczych. Racjonalno gospodarowania. Podmioty gospodarujce i ich funkcjonowanie. Rola ekonomiczna pastwa. Samorzd i inne formy organizacji gospodarczych. Stosunki wasnociowe. Gospodarka narodowa i jej struktura. Czynniki zmian strukturalnych. Stadia rozwoju ludzkoci i systemy ekonomiczne Podstawowe zaoenia teorii rozwoju spoeczno - ekonomicznego. Stosunki ekonomiczne. Prawidowoci i prawa w procesach spoeczno - ekonomicznych. Schemat struktury. Ekonomia, ekologia i postp techniczny Ekonomia a ekologia, zasoby naturalne odnawialne i nieodnawialne. Rozwj gospodarczy i techniczny a rodowisko. Rewolucja naukowo - techniczna a gospodarka i ekologia. Ekonomia a bezpieczna przyszo. Rynek, gospodarka towarowo - pienina, zasady i prawa gospodarki rynkowej. Gospodarka naturalna a gospodarka towarowo - pienina. Podstawowa kategoria gospodarki towarowo - pieninej. Towar i jego cechy. Pojcie rynku, funkcje i rodzaje. Podstawowe prawa gospodarki rynkowej i towarowo - pieninej. Istota pienidza i jego funkcje. Czynniki wyznaczajce ilo pienidzy w obiegu. Istota, funkcje i rodzaje cen. Rynek kapitaowy i rynek pracy Istota i struktura rynku kapitaowego. Gieda papierw wartociowych. Papiery wartociowe. Rynek papierw wartociowych. Transakcje giedowe. Kursy na giedzie. Notowania giedowe. Pojcia i uwarunkowania rynku pracy i zatrudnienia. Gospodarowanie zasobami siy roboczej. Istota i rodzaje bezrobocia. Struktura zatrudnienia. Paca i jej funkcje. Przedsibiorstwo i zarzdzanie firm Istota i funkcja przedsibiorstwa. Rodzaje przedsibiorstw i cele ich dziaalnoci. Majtek, fundusze i wyniki przedsibiorstw. Produkcje. Innowacje w przedsibiorstwie. System organizacji i zarzdzania, zasilanie i podejmowanie decyzji. System motywacyjny. Rachunek ekonomiczny i rachunek kosztw Istota rachunku ekonomicznego. Rodzaje rachunkw ekonomicznych. Wybr techniki produkcji. Rachunek ekonomicznej efektywnoci a otoczenie midzynarodowe. Efektywno zmian technicznych. Koszty dziaalnoci przedsibiorstwa. Korzyci z dziaalnoci gospodarczej. Ocena finansowa przedsibiorstwa. Niepewno i ryzyko. Dochd narodowy i wzrost gospodarczy Istota i rodzaje reprodukcji. Warto globalna, produkt krajowy brutto i dochd narodowy. Metody liczenia dochodu narodowego. Cena w rachunku dochodu narodowego. Struktura produktu krajowego brutto i dochodu narodowego. Podzia dochodu narodowego. Wzrost i rozwj gospodarczy. Czynniki wzrostu gospodarczego. Bariery wzrostu gospodarczego. Wzrost gospodarczy a tendencje postpu technicznego. Granice wzrostu gospodarczego. Teorie wzrostu gospodarczego. Modele wzrostu. 3 2 1 w tym: w. Lab.

2 1 1

3 2 1 2 1 1 3 2 1 3 2 1

3 2 1 3 2 1

3 2 1

12

10

Koniunktura gospodarcza Rwnowaga ekonomiczna i spoeczna oglna, czstkowa i formy odchyle. Rodzaje waha gospodarczych. Cykl koniunkturalny i jego cechy. Przyczyny cyklicznoci. Kryzysy gospodarcze. Teorie cyklu koniunkturalnego. Moliwoci i metody oddziaywania pastwa na przebieg cyklu koniunkturalnego. Polityka i system pienine - kredytowy Tre i zakres pojcia "polityka finansowa", system finansowy, polityka pienine kredytowa. Cele polityki pieninej. Czynniki okrelajce wielko poday pienidza. Rynek pieniny. Zasady polityki pieninej Banku Centralnego i instrumenty jego polityki pienine - kredytowej. Banki i ich funkcje. Polityka fiskalna. System finansowy pastwa Pojcie systemu finansowego i zakresu jego oddziaywania. System budetowy. Pojcie i funkcje budetu. Zasady polityki budetowej. Struktura budetu. Podatki i system podatkowy pastwa. Aktywna i porywcza polityka fiskalna. Deficyt budetowy i dug publiczny. Ksztatowanie rwnowagi budetowej. Midzynarodowa wsppraca gospodarcza i handel zagraniczny Midzynarodowy podzia pracy. Handel zagraniczny a procesy wzrostu gospodarczego. Bilans handlowy i patniczy. Rozliczenia w handlu zagranicznym. Teoria handlu zagranicznego. Polityka handlowa. Integracja gospodarcza. Midzynarodowe organizacje w dziedzinie stosunkw handlowych. Midzynarodowe inwestycje i przepywy kapitaowe. Polska wobec wspczesnych procesw integracyjnych. Gospodarka wiatowa Oglna charakterystyka gospodarki wiatowej. System gospodarki wiatowej i jego struktura. Gwne podmioty gospodarki wiatowej. Gwne tendencje rozwojowe gospodarki wiatowej i jej problemy globalne (problemy technograficzne), wyywienie surowcowe, ekologiczne i zaduenia midzynarodowe. Midzynarodowy transfer czynnikw produkcji i usug. Midzynarodowe organizacje gospodarcze i ich rola w gospodarce wiatowej. Nowy midzynarodowy ad ekonomiczny. Finanse midzynarodowe Midzynarodowy system walutowy i kredytowy. Rynek walutowy i kursy walut. Midzynarodowe instytucje finansowe i ich polityka pienina. Kredyt midzynarodowy. Przepywy finansowe. Europejski system walutowy. Proces przejcia od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej Oglna charakterystyka gospodarki nakazowo - rozdzielczej. Przesanki i kierunki transformacji. Metody przejcia do gospodarki rynkowej. Rola prywatyzacji. Rola pastwa i rynku w okresie transformacji. Spoeczno - ekonomiczne uwarunkowania transformacji systemowej. RAZEM: OGEM:

3 2 1

11

3 2 1

12

3 2 1

13

3 2 1

14

3 2 1

15

3 2 1 3 2 4

16

45 45

30 30

15 15

13

4
Semestr

Przedmiot:

WYKAD MONOGRAFICZNY
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze

Specjalno: TRANSPORT MORSKI PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze

A IX X 12 10 2 2

C -

L -

A 24 20

C -

L -

14

5
Semestr

Przedmiot:

NAUKI HUMANISTYCZNE
Liczba godzin w tygodniu A C 2 L Liczba godzin w semestrze A 20 C 20 L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze

10

DO WYBORU DLA STUDENTW 1. Etyka z elementami kulturoznawstwa 2. Systemy polityczne wspczesnego wiata 3. Polityka morska 4. Socjologia 5. Psychologia

ETYKA Z ELEMENTAMI KULTUROZNAWSTWA

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Ekonomika transportu morskiego. Zarzdzanie i eksploatacja statku. Ratownictwo morskie. Ekonomia, Prawo morskie, Ochrona rodowiska
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i odbyciu wicze student powinien: ZNA 1. Przedmiot etyki i jej dziay. Zasady budowy etyki jako nauki empirycznej. Zasady rozwoju moralnoci na przestrzeni dziejw cywilizacji. 2. Pochodzenie moralnoci. Rola wzorcw osobowych w yciu spoecznym. 3. Relacje midzy prawem a moralnoci, moralnoci a obyczajem i wiatopogldem. 4. Normy elementarne. Zasady krytyki relatywizmu moralnego. Problematyka praw zwierzt. 5. Zasady moralne w rnych kulturach i gwnych religiach wiata. 6. Zasady konstruowania systemw etycznych. 7. Gwne problemy moralne w zawodzie marynarza. 8. Problemy humanistyczne wspczesnej cywilizacji. 9. Specyfika ycia rodzinnego i stylu ycia w rnych kulturach i wielkich religiach wiata. UMIE 1. Odrni etyk od moralnoci potocznej. 2. Rozpoznawa i okrela rnorodne typy moralnoci. 3. Odrnia zdania normatywne od opisowych i oceniajcych w etyce. 4. Ocenia rozmaite postawy moralne. 15

5. Ocenia krytycznie oferowane, rnorodne wzorce etyczne. 6. Identyfikowa i odrnia specyfik moraln rnych kultur i religii wiatowych. 7. Rozpoznawa i ocenia wspczesne zagroenia cywilizacji technicznej. 8. Dokonywa selekcji rnych stylw ycia i wnioskowa na ich podstawie. 9. Dostrzega wzajemne przenikanie si kultur i stylw ycia.

ETYKA Z ELEMENTAMI KULTUROZNAWSTWA

Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie Semestr X l Przedmiot i pojecie etyki Etyka a moralno potoczna. Przedmiot etyki jako nauki o moralnoci. Determinanty i rozwj moralnoci na przestrzeni dziejw. Podstawowe pojcia nauki o moralnoci Norma, ocena i sankcja moralna. Wzory osobowe w etyce. Moralno w "ostatecznej instancji". Moralno - rodzaj "smaru spoecznego". Relatywizm etyczny. Zwizek moralnoci z innymi dziedzinami ycia Moralno a prawo. Moralno a obyczaj. Zaleno etyki od filozofii. wiatopogld a moralno. Etyka niezalena. Zagadnienia psychologii moralnoci Zdania zawierajce sdy i oceny moralne. Czynniki postpu moralnego. Postp a regres moralny. Samo ocena moralna. Wybrane stanowiska etyki normatywnej Stanowisko perfekcjonalizmu, eudajmonizmu, hedonizmu, utylitaryzmu, intuicjonizmu, indywidualizm etyczny, bd naturalistyczny. Wybrane problemy etyczne wspczesnoci Spory wok problematyki tworzenia kodeksw etycznych. Zagadnienie etyk zawodowych. Potrzeba etyki zawodu marynarskiego. Etyka a medycyna. Problemy moralnoci w rnych cywilizacjach Zasady moralne w buddyzmie. Etyczne wskazania Koranu. System etyczny judaizmu i islamu. Etyka i moralno chrzecijaska. Wybrane problemy humanistyczne wspczesnej cywilizacji Humanistyczne aspekty cywilizacji technicznej. Alienacja wiata ludzkich wytworw. Zasig tzw. problemw nierozwizalnych. Aksjologia a technika. Zrnicowanie kulturowe kontynentw Rozmaito wyobrae rnych ludw o pochodzeniu czowieka. Zagadnienia antropogenezy w wielkich religiach wiata. Wyobraenia o mierci i yciu pozagrobowym w ronych kulturach. Rodzina w wietle rnych kultur i religii. Problemy integracji kultur Problem przeciwstawiania kultury naturze. Strukturalizm i funkcjonalizm w analizie kultur. Pynno granic kultur - przenikanie si kultur. Klasyfikacja kategorii kultury. Symbolika w kulturze. RAZEM: 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 4 2 2 40 20 20 Liczba godzin Wyk. w tym; w.
Lab.

10

16

SYSTEMY POLITYCZNE WSPCZESNEGO WIATA

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Jzyk angielski. Ekonomia, Ekonomika transportu morskiego. Zarzdzanie i eksploatacja statku. Prawo morskie, Ochrona rodowiska ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i odbyciu wicze student powinien: ZNA 1. Podstawowe pojcia politologiczne z zakresu funkcjonowania organizmw pastwowych i systemw politycznych 2. Zasady konstruowania konstytucji i jej treci na przykadzie Polski i wybranych pastw wspczesnego wiata. 3. Funkcjonowanie wybranych organizmw pastwowych. 4. Obecny stan i planowan przyszo tworzcych si struktur europejskich. 5. Przeszo i teraniejszo polskiego parlamentaryzmu. 6. Aktualny rozwj polskiej demokracji. UMIE 1. Rozpoznawa relacje midzy systemem politycznym a pozostaymi podmiotami polityki 2. Identyfikowa i okrela specyficzne cechy wystpujcych we wspczesnym wiecie systemw politycznych 3. Analizowa rozwj tworzcych si struktur europejskich 4. Charakteryzowa aktualnie zachodzce w Polsce przemiany polityczne.

SYSTEMY POLITYCZNE WSPCZESNEGO WIATA

Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk w tym: w. Lab.

SEMESTR X
l Istota i funkcjonowanie systemu politycznego Podstawowe pojcia w szczeglnoci dotyczce systemw politycznych. Typologia systemw politycznych ich cechy charakterystyczne. System polityczny a ustrj pastwa. Proces rzdzenia w rnych systemach politycznych. Wybory. Kreowanie programw i elit politycznych. Uniwersalne treci procesu rzdzenia we wspczesnym wiecie. Struktura i mechanizm funkcjonowania wybranych europejskich systemw politycznych Mieszany, tj. wikszociowe proporcjonalny system Pastwa Niemieckiego. Ustrj polityczny Republiki Francuskiej. Trjsegmentowa struktura wadzy Wielkiej Brytanii. Feudalizm i demokracja bezporednia Szwajcarii. Monarchia absolutna we wspczesnej Europie. Oryginalno systemu politycznego San Marino. Europejskie procesy integracyjne Rada Europy i zasady funkcjonowania parlamentu w Strasburgu oraz jego organw. Komisja europejska. Polityczne problemy zjednoczenia kontynentw, suwerenno poszczeglnych krajw. Przykady systemw politycznych pastw pozaeuropejskich Amerykaski (usugowy) system dwupartyjny. Pastwo - twrcza rola religii w pastwie islamskim. Demokracja w indyjskim spoeczestwie kastowym. Polityczne dowiadczenia pastw afrykaskich i poudniowo - amerykaskich.
8 4 4

8 4 4

4 2 2

8 4 4

17

Tradycje polskiego systemu parlamentarnego Elekcyjno tronu pocztkiem rozwoju sejmu. Rzeczpospolita szlachecka. Sejm Czteroletni i treci Konstytucji 3 Maja. Oktrojowane konstytucje zaborcze. Ewolucja polskiego systemu politycznego Ustrj II RP: Konstytucja Marcowa (1921r.) i Konstytucja Kwietniowa (1935 r). Organizacja pastwa podziemnego w okresie H wojny wiatowej. Zasady ustrojowe PRL: Konstytucja z 1952 r. i wpyw partii hegemonicznej na ycie polityczne kraju. Przemiany systemu politycznego po 1989 r.: Maa Konstytucja z 1992 r. i tre Konstytucji RP uchwalonej z 1997 r. Aktualne problemy polskiego ycia politycznego. RAZEM:

4 2 2 8 4 4

40

20

20

POLITYKA MORSKA
ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Ekonomia, Ekonomika transportu morskiego. Zarzdzanie i eksploatacja statku. Prawo morskie

ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i odbyciu wicze student powinien

ZNA 1. Pojcie polityki morskiej i elementy wyznaczajce jej cele, zadania i funkcje. 2. Zwizki i podobiestwa z innymi naukami. 3. Powizania polityki morskiej z zadaniami pastwa i jej wpyw na rozwj bd regres gospodarczy. 4. Zalenoci midzy transportem morskim, handlem zagranicznym, stanem portw morskich a efektywn polityk morsk. 5. Plany i efekty realizacji polityki morskiej w Polsce lat 1918 - 1939. Nazwiska jej twrcw. 6. Gwne zaoenia i zasady polskiej polityki morskiej w latach 1945 -1989 oraz w latach dziewidziesitych. 7. Cele i powizania polityki zagranicznej mocarstw kolonialnych w XIX i XX w. z polityk morsk. 8. Teoretyczne postawy zwizkw polityczno-ekonomicznych wspczesnych najbogatszych krajw wiata z przyczynami konfliktw morskich. 9. Uwarunkowania i zwizki midzy polityk morsk a stanem rodowiska naturalnego. Efekty dotychczasowej dziaalnoci. UMIE 1. Interpretowa podstawowe pojcia wchodzce w zakres Polityki morskiej. 2. Okrela rnice midzy Polityk morsk a innymi pokrewnymi dziedzinami nauki. 3. Ukazywa powizania polityki morskiej z yciem gospodarczym pastwa na podstawie konkretnych przykadw. 4. Okreli rnic i podobiestwa midzy eglug morsk, handlem zagranicznym a gospodark wolnorynkow. 5. Interpretowa przyczyny i skutki polityki morskiej w Polsce lat 1918 -1939 i 1945 -1989. 6. Wyprowadzi wnioski z rezultatw polityki morskiej mocarstw kolonialnych w XIX i XX w. 7. Poda przykady dziedzin gospodarczych pomnaajcych bogactwo poprzez przemylan polityk morsk wspczesnych najbardziej rozwinitych krajw wiata. 8. Ukaza w oparciu o dane statystyczne stan zanieczyszczenia rodowiska naturalnego w tym mrz i oceanw jako efekt braku skutecznej polityki morskiej. 9. Okreli zadania organizacji midzynarodowych realizujcych polityk morsk z uwzgldnieniem ochrony mrz i oceanw.

18

POLITYKA MORSKA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie SEMESTR X l Podstawowe zaoenia Polityki morskiej Podmiotowe i przedmiotowe okrelenia. Zakres przedmiotowy i funkcje polityki morskiej. Elementarne pojcia. Powizania Polityki morskiej z innymi naukami. Zwizki polityki morskiej z polityk pastwa Polityka morska elementem ycia gospodarczego. Miejsce transportu morskiego w polityce gospodarczej pastwa. Polityka morska w systemie funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej. egluga morska a przemys okrtowy. Handel zagraniczny a polityka morska. Polska polityka morska Polityka morska II Rzeczypospolitej. Kierunki i realizacja. Gwni animatorzy. Polityka morska w Polsce lat 1945 -1989. Osignicia i saboci. Polityka morska okresu transformacji ustrojowej. Pomyka morska we wspczesnym wiecie Wpyw najbardziej rozwinitych krajw wiata na ksztat i kierunki polityki morskiej. Ekonomiczno - historyczne uwarunkowania znaczenia potg morskich w gospodarce wiatowej. Sprzecznoci i zbienoci celw w polityce morskiej wspczesnych pastw. Przyczyny i charakter konfliktw. Polityka morska a ochrona rodowiska Przyczyny zanieczyszcze mrz i oceanw. Poszukiwanie globalnych rozwiza midzynarodowych. Prby koordynacji polityki morskiej. Stanowisko ONZ, EWG i innych organizacji. Rola Greenpeace. Ruch ekologiczny i ich osignicia. RAZEM: 8 3 5 8 4 4 Liczba godzin w tym: Wyk. w.
Lab.

8 5 3 8 4 4

8 4 4 40 20 20 -

PSYCHOLOGIA
ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Socjologia, Zarzdzane i eksploatacja statku ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i odbyciu wicze student powinien: ZNA 1. Oglne zasady rozwoju osobowoci czowieka i jej funkcjonowania. 2. Metody psychologiczne (w tym szczeglnie introspekcj). 3. Wpyw motywacji i potrzeb na przystosowanie zawodowe marynarza. 4. Mechanizmy psychologiczne powstawania stresu i jego ograniczenie u siebie i zespou pracownikw. 5. Okrelenie czynnikw samorealizacji czowieka. 6. Zasady kierowania ludmi (funkcje kierownicze i style kierowania). 7. Zasady komunikowania si midzy ludmi. 8. Zapobieganie konfliktom w pracy. 19

9. Prawa asertywne czowieka. 10. Podstawowych 6 zasad wywierania wpywu na innych. UMIE 1. Poznawa swj osobowo i podwadnych. 2. Zastosowa metody psychologiczne: rozmowy i wywiady z czonkami zaogi na statku. 3. Rozpozna potrzeby pracownikw podczas rejsu i blokowa powstawanie stresu w zaodze. 4. Samo realizowa si w zawodzie i umoliwi jej proces czonkom zaogi. 5. Kierowa zespoami ludzkimi zgodnie z zasadami psychologii. 6. Zapobiega konfliktom w zaodze. 7. Stosowa prawa asertywne wobec siebie i marynarzy w rejsie. 8. Odpowiada za siebie i innych (mie zaufanie do siebie).

PSYCHOLOGIA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR X l Psychologia jako nauka Dziay psychologu. Definicje osobowoci. Czynniki ksztatujce i dezorganizujce osobowo. Diagnostyka psychologiczna (introspekcja i metody bada). Motywacje i potrzeby marynarza na statku a stres i przystosowanie zawodowe Samorealizacja w zawodzie marynarza Psychologiczne podstawy kierowania zespoami ludzkimi (style kierowania) Funkcje i czynnoci kierownicze. Zasady prakseologii i jej stosowanie. Psychologiczne podstawy komunikacji w zespoach pracowniczych Konflikty, zapobieganie. Asertywno Prawa asertywnoci. Techniki zachowa asertywnych Zasady psychologiczne (6) wymienionych wpyww na siebie i innych Psychologiczne zasady wywierania wpywu na ludzi. Ingracjacja RAZEM: 12 6 6 8 4 4 3 8 4 4 2 4 2 4 2 40 20 2 20 2 2 4 Liczba godzin w tym: Wyk. w. Lab.

4 5 6

SOCJOLOGIA
ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Zarzdzanie i eksploatacja statku. Wiedza okrtowa. Ratownictwo morskie. Prawo morskie, Astronawigacja, Ekonomika transportu morskiego ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i odbyciu wicze student powinien: ZNA 20

1. Szczegln zoono ludzkiego ycia spoecznego 2. Rozumie podstawowe fakty, zjawiska i procesy spoeczne 3. Podstawowe czynniki ksztatujce osobowo czowieka 4. Fazy i czynniki ksztatujce wi spoeczn 5. Rodzaje grup i zbiorowoci spoecznych 6. Funkcje grupy a szczeglnie funkcje rodziny marynarskiej 7. Dewiacje na statku morskim i yciu spoecznym 8. Elementy historii myli spoecznej i socjologii 9. Metody bada socjologii jako nauki empirycznej

UMIE 1. Organizowa efektywne dziaania ksztatujce stosunki midzyludzkie w aspekcie ich programowania ("human relationship"). 2. Podejmowa dziaania integracyjne wrd zaogi statku (stymulacje) 3. Ksztatowa wiadomo i fakty, procesy i zjawiska spoeczne s wielopaszczyznowe, wielostronne i wielokierunkowe (przewaajcy wpyw na nie wywieraj zmienne niezalene).

SOCJOLOGIA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie SEMESTR X l Charakterystyka socjologu jako empirycznej nauki o spoeczestwie ludzkim Socjologia oglna i jej dyscypliny szczegowe. Pocztki i rozwj socjologii nowoytnej. Charakterystyka socjologii pracy i jej metod badawczych (np. testy przydatnoci zawodowej) ycie spoeczne i jego podstawy rodowiska pracy ludzi morza jako teren wspczesnych bada socjologicznych w Polsce i w wiecie. Szczeglne znaczenie ksztatowania si stosunkw midzyludzkich na statkach morskich (human relationship). Jednostka ludzka a spoeczestwo Podstawowe grupy czynnikw ksztatujcych osobowo czowieka. Proces socjalizacji. Prba charakterystyki osobowoci marynarza i oficera floty transportowej. Poznanie zasad determinujcych stosunki midzyludzkie. Gwne problemy ksztatowania si wizi spoecznej Podstawowe fazy powstawania wizi spoecznej. Rola spoeczna i zalenoci spoeczne. Problem roli spoecznej marynarza i oficera morskiego. Wi spoeczna i formy ksztatowania si stosunkw midzyludzkich (human relation) na przykadzie zaogi statku. Podstawowe strukturyspoeczne Grupy spoeczne. Elementy skadowe grupy spoecznej. Funkcje i rodzaje grup. Zaoga statku morskiego jako maa zintegrowana grupa spoeczna. Rodzina jako podstawowa grupa spoeczna. Jej podstawowe funkcje. Rodzina marynarska jako szczeglna podstawowa grupa spoeczna. Czynniki zagroenia. Zbiorowoci spoeczne Grupa a zbiorowo. Warstwy klasy, kasty. Zbiorowoci zawodowe (zawody ludzi rodowisk pracy morskiej). Zbiorowoci terytorialne. 6 3 3 2 l 1 4 2 2 4 2 2 Liczba godzin Wyk. w tym: w. Li

4 2 2

2 1 1

21

Kultura Koncepcja socjologiczna kultury. Kultura jako wytwr czowieka. Przemieszczanie si elementw kultury w czasie i przestrzeni. Dyfuzja kultur. Uczestnictwo w kulturze ludzi pracy morskiej. Podstawowe funkcje kultury. Procesy spoeczne Procesy zbliania si ludzi i grup ludzkich ku sobie - asocjatywne. Procesy kontrsocjatywne. Znaczenie rozumienia istoty procesw spoecznych w grypach spoecznych na statkach morskich. Czynniki ksztatujce integracyjne formy stosunkw midzyludzkich. Organizacje w strukturze spoecznej Gwne typy organizacji: ekonomiczne, polityczne, kulturalne, religijne, socjalne. Instytucje i proces instytucjonalizacji. Biurokracja i jej cechy. Nard i pastwo - wielkie zbiorowoci, grupy i instytucje Znaczenie kwestii narodowej we wspczesnym wiecie. Czynniki narodowotwrcze. wiadomo narodowa i etniczna. Ksztatowanie si narodu polskiego. Znaczenie rozumienia kwestii narodu i pastwa przez oficera morskiego (zagroenie europocentryzmem). Dewiacja w yciu spoecznym w procesach pracy zawodowej Typy przyczyn dewiacji: przestpczo, szara strefa gospodarcza, narkomania, alkoholizm. Dewiacje na statkach morskich. Wpyw dewiacji na obnienie stopnia efektywnoci pracy. Znaczenie human relationship. RAZEM:

4 2 2 4 2 2

2 1 1 4 2 2

10

11

4 2 2 40 20 20 -

22

Przedmiot:

EKONOMIKA TRANSPORTU MORSKIEGO

Liczba godzin Liczba godzin w semestrze L A 15 C 15 L Liczba tygodni w semestrze A 1 w tygodniu C 1

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr

15

ZWIZEK Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

Zarzdzanie i eksploatacja statku, Jzyk angielski, Technologia przewozu towarw morzem, Prawo morskie, Matematyka

ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po odbyciu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych, student powinien: ZNA 1. Charakter powiza i zalenoci midzy gospodark wiatow a eglug morsk. 2. Przyczyny dynamicznego rozwoju floty wiatowej w XX w. - charakter rewolucji technicznych w egludze. 3 Zmiany w midzynarodowym ukadzie si w transporcie morskim; kraje tradycyjnie morskie, kraje rozwijajce si, wygodne bandery. 4. Czynniki ksztatujce cykle koniunkturalne w egludze. 8. Pojcie sektora rynku eglugi masowcowej oraz eglugi liniowej (kryteria, wielko masy przesyowej, ukad organizacyjny, struktura adunkw, struktura tonau). 9. Gwne wiatowe strumienie masy adunkowej w przewozach morskich. 10. Mechanizm dziaania wolnego rynku frachtowego. Teoria popytu i poday. Pojcie ceny rwnowagi. Elastyczno cenowa poday i popytu w transporcie morskim. Czynniki ksztatujce ceny tonau uywanego. 11. Sposoby obserwacji poziomu rynku frachtowego dla poszczeglnych sektorw rynku frachtowego. Baltic Freight Index (BFI), Worldscale, notowania T / C, kalkulacja BIFEX - u. 12. Typy konstrukcyjne statkw w egludze liniowej i masowcowej. Typy AFRAMAX, SUEZMAX, VLCC, ULCC, HANDYSIZE, PANAMAX, CAPESIZE. 13. Czynniki determinujce finanse przedsibiorstw eglugowych; wpywy, koszt (struktura, podzia, koszt jednostkowy) cashflow, finansowanie rozwoju przedsibiorstwa. 14. Waniejsze regulacje prawne i konwencje w egludze. (SOLAS, MARPOL, STCW, OPA 90, ISM kodeks postpowania konferencji liniowych, rejestry zalene oraz drugie rejestry). 15. Podstawowe wielkoci statystyczne charakteryzujce wiatow eglug morsk; gwne grupy tonaowe, zamwienia tonaowe, tona zomowany, produkcj okrtow, ceny tonau. UMIE

23

1. Definicje i metody stosowanych pomiarw tonau statku. 2. Obliczy wspczynnik przestrzennoci statku, wspczynnik przestrzennoci adunku, wspczynnik sztauerski. 3. Zdefiniowa rynek eglugi liniowej i nieregularnej. 4. Skalkulowa fracht w egludze liniowej. Umiejtno posugiwania si taryf liniow. 5. Przeprowadzi znaliz kalkulacji rejsu w egludze liniowej. 6. Posugiwa si podstawowymi dokumentami w egludze liniowej - lista bukingowa, kwity sternika, konosament. 7. Przeprowadzi kalkulacj minimalnej stawki frachtowej w zapytaniu ofertowym. 8. Wyodrbni rnice w zakresie obowizkw stron, wysokoci ponoszonych kosztw w rnych typach umw przewozowych. 9. Wykaza rnice w przewozach na warunkach liniowych oraz czarterowych. 10. Interpretowa klauzule konosamentowe. 11. Interpretowa klauzule w czarterze na podr. 12. Interpretowa klauzule w czarterze na czas. 13. Liczy czas dozwolony w czarterze na podr. Znajomo klauzul, ktre wpywaj na ten czas. Liczy premie za przyspieszenie / przestojowego. 14. Zna klauzule regulujce podzia kosztw przeadunkowych (FLT, FILO, LIFO, FIOS / T). 15. Obliczy ekwiwalent opaty dzierawnej w czarterze na czas.

EKONOMIKA TRANSPORTU MORSKIEGO

Nr tematu Numer i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie SEMESTR V 1 Wspzalenoci rozwoju gospodarczego, handlu morskiego i eglugi wiatowej na przestrzeni XX w. Rozwj gospodarki wiatowej, znaczenie surowcw, wpyw polityki handlowej oraz wiatowe legislacje i porozumienia dotyczce obrotw (Ukad ogolny w sprawie ce i handlu, wiatowa Organizacja Handlu), globalizacja handlu wiatowego. Czynniki wpywajce na popyt w transporcie morskim, koszt przewozu a odlego przewozu ekonomika skali, rewolucje techniczne w egludze XX w (unifikacja adunkw - transport multimodalny, powstanie i rozwj floty masowcw). Specjalizacja a uniweralizacja tonau. Wpyw wydarze o charakterze wyjtkowym i politycznym na eglug (ceny ropy, konsumpcja energii, konflikty zbrojne). Cykle koniunkturalne w gospodarce a cykle w egludze. Zmiany w midzynarodowym podziale pracy w egludze. 2 Charakterystyka organizacyjna wiatowego rynku eglugowego. Przykady przedsibiorstw eglugowych ich organizacja, zakres decyzji inwestycyjnych i eksploatacyjnych oraz formy powiza kapitaowych. Segmentacja rynku eglugowego: -egluga nieregularna (konwencjonalny tramping, egluga masowcowa sucha, zbiornikowcowa, specjalna; egluga liniowa (konwencjonalna i specjalna - kontenerowa, 2 2 2 2 Liczba godzin Wyk w tym: w Lab

24

promowcowa, barkowcowa, promowa, pasaerska); - wolny rynek czarterowy - regulujcy mechanizm rynkowy. Kryteria podziau rynku (wielko przesyowej partii adunkowej (PSDF), struktura masy adunkowej, umowa przewozu i organizacja przewozu, struktura tonau). 3 Rynek frachtowy Pojcie rynku, elementy rynku (poda, popyt, cena) klasyfikacja, mechanizm rynkowy, rwnowaga rynkowa a wysoko frachtu, czynniki ksztatujce ceny tonau kontraktowanego oraz czynniki ksztatujce ceny tonau uywanego. Czynniki ksztatujce popyt na tona (gwne szlaki przewozowe wraz z portami ropy naftowej, rudy elaza, wgla, zb oraz gwne trasy statkw kontenerowych), redni dystans przewozowy. Czynniki ksztatujce poda tonau bdcego w eksploatacji (portfel zamwie, kontrakty roczne, ceny statkw, ceny zomu - przejaw dziaania mechanizmu rynkowego: -EX. 4 Charakterystyka tonau wiatowego wg typw statkw i grup tonaowych. Naturalne i sztuczne jednostki adunkowe a eksploatacyjna elastyczno statku do ich jednorazowego przyjcia (LMC). 5 Przedsibiorstwo eglugowe oraz zarzdzanie eksploatacyjn przedsibiorstw eglugowych. dziaalnoci 3 3 2 2 4 4

Cele, organizacja, majtek, personel, otoczenie wewntrzne i zewntrzne, struktura dziaalnoci - podstawowej, pomocniczej. rda dochodw i struktura rodzajowa kosztw, wynik ekonomiczny. Zarzdzanie przedsibiorstwem. Analiza finansowa dziaalnoci przedsibiorstwa eglugowego: - finanse wasne, obce; - inwestycje; finansowanie rozwoju; - przepyw pienidza - CASH FLOW. 6 Polityka pastwa wobec transportu morskiego Waniejsze konwencje i regulacje prawne w egludze i ich wpyw na transport morski - SOLAS, MARPOL, STCW, OPA 90, ISM Code, Kodeks postpowania konferencji liniowych, rejestry zalene oraz drugie rejestry. 2 2

Razem: ZAKRES PROGRAMU LABORATORIUM 1 Techniczno - eksploatacyjne parametry statku morskiego. Tona rejestrowy brutto, netto. Wyporno statku : adunkowa, bezadunkowa. Nono statku - brutto, netto. Pojemno adunkowa statku . Wspczynnik przestrzennoci statku i adunku. Podzia adunkw na lekkie i cikie. Wymiary liniowe statku. Kompozycja masy adunkowej przy wykorzystaniu pojemnoci adunkowej i nonoci statku. Produktywno w egludze oraz moliwoci jej powikszania. Wydajno przewozowa statku (fleet performance) prdko eksploatacyjna w umowie bukingowej i umowach czarterowych, nono netto statku, czas przeadunku i czas wyczekiwa, redni dystans przewozowy (nowe typy statkw - redukcja przebiegw balastowych), eksploatacja przy redukcji prdkoci, ceny zomu.

15

15

25

Segmentacja rynku eglugowego. Rynek eglugi liniowej i masowcowej. Forma umowy przewozowej (umowa bukingowa a umowa czarterowa); -warunki liniowe a elementy negocjacyjne w umowach czarterowych; - zakres i kolejno decyzji - umowa przewozu a rozpoczcie rejsu; - przedmiot przewozu, wielko masy przewozowej (PSDF); - struktura adunku i tonau. Przykady zawartych umw przewozowych.

TARYFA liniowa - typy, budowa. Przykady liczenia frachtu minimalnego, frachtu z zastosowaniem opcji frachtowej. Rodzaje rabatw, opustw, dodatkw frachtowych. Obszar dziaania linii, jednostki taryfowe. Przeprowadzanie kalkulacji wstpnej i wynikowej rejsu w egludze liniowej. Symulacja sytuacji decyzyjnej, dotyczcej kalkulacji frachtu przy negocjowalnych warunkach umowy przewozu - w wariancie frachtu minimalnego oraz frachtu z 20% zyskiem. Odpowiedzialno przewonika z tytuu konosamentu. Reguy Haskie.Przepisy szczeglne dla umw bukingowych (przeholowanie, fracht martwy). Czytanie i interpretacja klauzul konosamentowych (hierarchia aktw prawnych, okres odpowiedzialnoci, zakres podry, zastpowanie statku, przeadunek, dostawa towarw, towary atwo psujce si, adunek pokadowy, adunki cikie i ponadwymiarowe, fracht i opaty frachtowe, awaria wsplna, ratownictwo, klauzula kolizyjna, strajk, wojna, zalodzenia.

Umowy czarterowe - czarter na podr NUVOY. Technika negocjacyjna. Zobowizania stron.Czas podstawienia statku - laydays canceling date. Obliczanie przykadw dotyczcych czasu dozwolonego w czarterze na podr - despatch / demmurage. Znajmomo klauzul regulujcych ten czas. Interpretacja klauzul czarteru NUVOY. Element czasu - czas w portach a czas w morzu. Wpyw czasu notisowania, podziau kosztw przeadunku, sposb pacenia frachtu. Czarter na czas. Technika zawierania umowy, zobowizania stron, przykady zawartych czarterw na czas. Interpretacja warunkw czarteru BALTIME 1939 / BOX Layout 1974. Wysoko opaty dzierawnej. Strony, zakres odpowiedzialnoci, podzia kosztw, remanent bunkru, zdanie statku, obowizki kapitana, zawieszenie patnoci frachtu, obowizki stron, utrata statku, zastaw, ratownictwo, podczarter. Interpretacja warunkw czarteru bareboat Kontrakt przewozowy, rodzaje, elementy: - umowa kontraktowa; czarter ramowy (pro forma); - potwierdzenie nominacji statku. Budowa wzorcowego, volumenowego kontraktu przewozowego VOLCOA. Metody ustalania stawki frachtowej w kontrakcie przewozowym. Obserwacja rynku eglugowego Baltic Freight Index (BFI) skala Worldscale, notowania na rynku czarterw na czas, kalkulacja BIFEXu. Przykady decyzji eksploatacyjnych w umowie bukingowej, czarterowej. Liczenie ekwiwalentu opaty dzierawnej w czarterze na czas dla masowca. Przepyw informacji, techniki negocjacyjne, dokumentacja. Razem: Ogem: 2

10

11

15 30

15 15

15 15

26

Przedmiot:

MATEMATYKA
Liczba tygodni w semestrze Liczba godzin w tygodniu A C 4 2 2 L A 60 30 30 Liczba godzin w semestrze C 60 30 30 L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Semestr

I II III

15 15 15

4E 2E 2E

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

Fizyka, Informatyka, Automatyka, Przedmioty zawodowe ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze student powinien: ZNA 1. Podstawy trygonometrii sferycznej. 2. Definicje i twierdzenia dotyczce liczb zespolonych i dziaa na liczbach zespolonych. 3. Definicje i twierdzenie dotyczce macierzy, wyznacznikw i rozwizywania ukadw rwna liniowych. 4. Definicje i twierdzenie dotyczce badania przebiegu zmiennoci funkcji jednej zmiennej rzeczywistej wraz z punktami przegicia i wypukoci. 5. Podstawy rachunku cakowego (caka pojedyncza, caka nieoznaczona, caka oznaczona, caka niewaciwa, caka wielokrotna). 6. Podstawowe twierdzenie dotyczce rachunku rniczkowego funkcji wielu zmiennych. 7. Kryteria zbienoci szeregw liczbowych i funkcyjnych, szereg Fouriera. 8. Podstawowe metody rozwizywania niektrych typw rwna rniczkowych zwyczajnych. 9. Elementy rachunku prawdopodobiestwa (zmienne losowe, wektory losowe, parametry i momenty rozkadw, prawo wielkich liczb, centralne twierdzenie graniczne). 10 Podstawy teorii estymacji statystycznej, weryfikacji hipotez, analizy regresji i kowariancji. UMIE 1. Rozwizywa trjkty sferyczne, oblicza elementy ortodromy. 2. Wykonywa dziaania na liczbach zespolonych. 3. Rozwizywa rwnania macierzowe i ukady rwna liniowych.
4. Bada przebieg zmiennoci funkcji jednej zmiennej rzeczywistej wraz z punktami przegicia i wypukoci.

5. Oblicza caki nieoznaczone, caki oznaczone, caki niewaciwe, caki wielokrotne oraz stosowa je w zagadnieniach geometrycznych i fizycznych (objto, pole powierzchni bocznej bryy obrotowej, dugo uku krzywej, momenty statyczne, rodek cikoci). 6. Stosowa rachunek rniczkowy funkcji wielu zmiennych.
27

7. Bada zbieno szeregw liczbowych i funkcyjnych, rozwija funkcje w szereg Taylora i szereg Fouriera.
8. Rozwizywa rwnania rniczkowe zwyczajne o zmiennych rozdzielonych, zupene, liniowe rzdu pierwszego i liniowe rzdu drugiego o staych wspczynnikach.

9. Oblicza prawdopodobiestwo zdarze losowych, wyznacza rozkady funkcji od zmiennej losowej i wektora losowego oraz parametry i momenty rozkadw. 10 Wyznacza estymatory punktowe i przedziaowe dla redniej wariancji i wskanika struktury, stosowa testy statystyczne do weryfikacji hipotez parametrycznych i nieparametrycznych, znale krzyw regresji, przeprowadzi analiz wspzalenoci dwch cech.

MATEMATYKA
Nr tema tu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk SEMESTR I 1 Trygonometria sferyczna Funkcja secans, cosecans, semiversus, tablice nawigacyjne. Trjkt sferyczny i jego wasnoci, definicja ortodromy. Podstawowe twierdzenia trygonometrii sferycznej, twierdzenie sinusw, cosinusw, semiwersusw, cotangensw, analogie Nepra. Rozwizywanie trjktw sferycznych prostoktnych. Rozwizywanie trjktw dowolnych, ortodroma. Rwnikowa metoda wyznaczania ortodromy. Elementy algebry Liczby zespolone: definicja, posta algebraiczna, trygonometryczna, dziaania na liczbach zespolonych. Macierze i wyznaczniki: definicja, dziaania na macierzach, rzd macierzy, macierz odwrotna. Ukady rwna liniowych: wzory Cramera, twierdzenie Kroneckera- Capelliego, rozwizywanie ukadw rwna. Geometria analityczna w przestrzeni Rachunek wektorowy. Prosta i paszczyzna w przestrzeni. Krzywe stokowe, powierzchnie stopnia drugiego. Rachunek rniczkowy funkcji jednej zmiennej Wiadomoci uzupeniajce dotyczce granic funkcji i cigw, funkcje cyklometryczne. Pochodna i rniczka funkcji, pochodne i rniczki wyszych rzdw, ekstrema, monotoniczno, wypuko, punkty przegicia. Twierdzenie Rollea, Lagrangea i Taylora, regua de LHospitala, badanie przebiegu funkcji. Rachunek cakowy funkcji jednej zmiennej Caka nieoznaczona, podstawowe wasnoci i wzory rachunku cakowego, metody cakowania. Cakowanie funkcji wymiernych, rozkad na uamki proste. Cakowanie funkcji trygonometrycznych i niewymiernych. Caka oznaczona, podstawowe wasnoci, wzr Leibnitza - Newtona. Caka niewaciwa. Zastosowanie caek w geometrii i w fizyce. 6 Rachunek rniczkowy funkcji wielu zmiennych Definicja funkcji dwu zmiennych, granica i cigo funkcji dwu zmiennych. Pochodne czstkowe, pochodne funkcji zoonej, pochodne kierunkowe, gradient funkcji. Pochodne funkcji uwikanej, ekstrema, rniczka zupena. Wzr Taylora, krzywizna krzywej, metoda najmniejszych kwadratw. RAZEM: SEMESTR II 1 Caka podwjna i potrjna Caka podwjna w prostokcie, caka po obszarze normalnym, zamiana zmiennych w cace podwjnej. Zastosowanie caki podwjnej: objtoci bry, pola obszarw paskich, momenty statyczne i rodek cikoci. Caka potrjna, cakowanie przyblione. 16 8 8 120 60 23 12 11 27 13 14 w tym: w Lab

16

8 8

16

8 8

16

8 8

30

15 15

60

28

Szeregi liczbowe i funkcyjne Definicja szeregu liczbowego, zbieno szeregu o wyrazach dodatnich, kryterium Cauchyego, dAlamberta, cakowe, porwnawcze. Szeregi o wyrazach dowolnych, szeregi naprzemienne, kryterium Leibnitza, obliczanie przyblionych wartoci sum szeregu liczbowego, szacowanie bdu. Cigi i szeregi funkcyjne, kryterium Weierstrasa. Szeregi potgowe, szereg Taylora, Maclourena. Szereg trygonometryczny Fouriera.

28

14 14

Rwnania rniczkowe zwyczajne Rwnania rniczkowe pierwszego rzdu o zmiennych rozdzielonych i sprowadzalne do nich. Rwnanie rniczkowe zupene. Rwnania liniowe pierwszego rzdu, metoda uzmienniania staej, metoda przewidywa. Rwnania liniowe rzdu drugiego o staych wspczynnikach, jednorodne i niejednorodne, metoda przewidywa. RAZEM: SEMESTR III

20

10 10

60

30

30

Elementy rachunku prawdopodobiestwa Definicja aksjomatyczna prawdopodobiestwa, podstawowe wzory i wasnoci, prawdopodobiestwo geometryczne, prawdopodobiestwo warunkowe. Wzr Bayesa, schemat Bernouuiego, zmienne losowe, dystrybuanta zmiennej losowej, typy zmiennych losowych. Momenty i parametry rozkadu zmiennej losowej, warto oczekiwania, wariancja, moda, mediana, kwantyle, szereg rozkadu, funkcja gstoci, rozkad normalny. Zmienne losowe dwuwymiarowe, rozkad czny, rozkady brzegowe, niezaleno zmiennych losowych, kowariancja, wspczynnik korelacji. Podstawowe rozkady wykorzystywane w statystyce, prawa wielkich liczb. Twierdzenia graniczne.

30

15 15

Podstawy statystyki matematycznej i stosowanej Pojcie populacji i prby losowej, estymacja punktowa, graficzna prezentacja danych. Estymacja przedziaowa parametrw, przedziau ufnoci dla redniej, wariancji, wskanika struktury. Parametryczne testy istotnoci, obszar krytyczny, test dla wartoci redniej, test dla dwch rednich, test dla wskanika struktury, test dla wariancji, test dla dwch wariancji. Nieparametryczne testy istotnoci, test x2 , test serii. Analiza regresji i korelacji, estymacja liniowej funkcji regresji, zamiana niektrych przypadkw nieliniowych na liniowe, regresja wieloraka, estymacja wspczynnika korelacji i wspczynnikw regresji. RAZEM: OGEM:

34

17 17

60 240

30 120

30 120

29

8
Semestr

Przedmiot:

FIZYKA
Liczba godzin w tygodniu A C L 2 1 A 15 30 Liczba godzin w semestrze C L 30 15

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze

I II ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

15 15

1 2E

Matematyka i wszystkimi przedmiotami zawodowymi ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych planem wykadw, wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Definicje wielkoci fizycznych i jednostki tych wielkoci 2. Zjawiska fizyczne i praktyczne ich wykorzystanie w urzdzeniach technicznych 3. Zasady dziaania i budow podstawowego sprztu laboratoryjnego i kontrolno pomiarowego 4. Zasady posugiwania si urzdzeniami kontrolno - pomiarowymi. UMIE 1. Korzysta z literatury potrzebnej do rozwizywania okrelonych zagadnie technicznych. 2. Rozwizywa zadania rachunkowe. 3. Prezentowa wyniki pomiarw laboratoryjnych, ocenia dokadno pomiarw i formuowa wnioski. 4. Kojarzy wiedz fizyczn z zagadnieniami technicznymi.

FIZYKA
Nr tem atu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk SEMESTR I 1 Przegld praw i zasad kinematyki i dynamiki punktu materialnego oraz bryy sztywnej. Obliczanie momentw bezwadnoci wybranych bry. Zasady zachowania energii, pdu i momentu pdu. yroskop. Zderzenia spryste i niespryste. Sprawdzanie rwnania dynamiki dla ruchu obrotowego. Wyznaczanie momentu bezwadnoci. Badanie waciwoci sprystych cia. Pomiar czasu trwania zderze sprystych. 2 Ruch drgajcy Rwnanie ruchu harmonicznego. Energia ruchu drgajcego. Skadanie drga harmonicznych rwnolegych i prostopadych. Drgania tumione. Drgania wymuszone. Rezonans drga. Drgania relaksacyjne. 4 2 9 5 w tym: w Lab

30

Badanie oscylatora harmonicznego i wyznaczanie wspczynnika tumienia oraz logarytmicznego dekrementu tumienia. 3 Elementy hydrostatyki i hydrodynamiki Cinienie i parcie. Prawo Archimedesa. Pyn doskonay. Prawo cigoci przepywu. Rwnanie Bernoulliego i przykady jego zastosowania. Pyn rzeczywisty. Liczba Reynoldsa. Rodzaje przepyww. Opory hydrodyna-miczne. Lepko i metody pomiaru wspczynnika lepkoci. Wyznaczanie gstoci cia staych i cieczy. 4 Teoria kinetyczno - molekularna budowy materii Gaz doskonay. Prawo rozkadu prdkoci Maxwella, zasada ekwipartycji energii, rwnanie Clapeyrona. Gaz rzeczywisty. Rwnanie Van der Waalsa. Energia wewntrzna. Zjawiska transportu w gazach (masy, energii, pdu). Wzr barometryczny. Przemiany fazowe. Wyznaczanie ciepa waciwego cia staych i cieczy. Rwnowanik wodny kalorymetru. Sprawdzanie praw gazu doskonaego. Wyznaczanie ciepa topnienia i skraplania. Wyznaczanie wpywu cinienia na temperatur przemiany fazowej. 5 Pola si Pole grawitacyjne: natenie i potencja pola, prawa Kepllera, ruch cia w polu si centralnych, prdkoci kosmiczne, satelita stacjonarny. Pole elektryczne: natenie i potencja pola, indukcja elektrostatyczna, strumie elektryczny, prawo Gaussa, ruch adunku w polu elektrycznym, pole w dielektrykach. Pole magnetyczne: indukcja magnetyczna, prawo Biota - Savarta, strumie indukcji magnetycznej, waciwoci magnetyczne materii. Analogie i rnice midzy polami. Wyznaczanie przyspieszenia grawitacyjnego. Wyznaczanie adunku i pojemnoci elektrycznej kondensatora. Pomiar oporu elektrycznego i SEM ogniwa. Cechowanie termopary. Badanie przewodnictwa elektrycznego elektrolitu, wyznaczanie rwnowanika elektromechanicznego. 12 4 10 2 4 2

Optyka geometryczna i fotometria Wyznaczanie wspczynnika zaamania wiata. Sprawdzanie prawa Lamberta.

4 4 2 RAZEM: SEMESTR II 45 15 2 30

Wyznaczanie prdkoci dwiku

Procesy falowe Klasyfikacja fal. Rwnanie fali. Energia pola falowego. Odbicie. Zaamanie. Dyfrakcja. Interferencja. Zjawisko Dopplera. Widmo fal akustycznych. Obszar syszalnoci. Propagacja fal dwikowych w atmosferze i wodzie morskiej. Ultradwiki. Defektoskopia ultradwikowa. Fale elektromagne-tyczne. Widmo fal E-M. Rozchodzenie si fal E-M w orodkach niejednorodnych. Badanie polaryzacji wiata. Skrcanie paszczyzny polaryzacji.

2 2 2

Szczeglna teoria wzgldnoci Transformacja Galileusza i Lorentza. Skrcenie dugoci i dylatacja czasu. Mechanika relatywistyczna. Budowa atomu Model Bohra, Somerfelda. Liczby kwantowe. Zakaz Pauliego. Reguy wyboru. Kwantowanie energii i momentu pdu. Promieniowanie Roentgena Widmo cige i charakterystyczne. Absorbcja promieni X. Defektoskopia rentgenowska.

31

Podstawy optyki kwantowej Zjawisko fotoelektryczne. Zjawisko Comptona. Masa i pd fotonu. Cinienie wiata. Promieniowanie ciaa doskonale czarnego. Ciepo molowe cia staych. Badanie zjawiska fotoelektrycznego zewntrznego i wewntrznego.

7 5

2 5 5

Falowe waciwoci czstek Fale de Broglie'a. Dowiadczenia Davidsona i Germana. Paczki falowe. Rwnanie Schrodingera. Mwasnoci funkcji falowej. Czstka w studni potencjau. Efekt tunelowy. Zasada nieoznacznoci Heisenberga.

Elementy pasmowej teorii ciaa staego Ciao amorficzne. Ciao krystaliczne. Struktura pasm energetycznych przewodnikw, pprzewodnikw i izolatorw. Pprzewodniki samoistne i domieszkowe. Przewodnictwo elektronowe metali. Energia Fermiego. Zjawisko Halla. Kompas hallotronowy. Badania temperaturowej zalenoci przewodnictwa elektrycznego przewodnika, pprzewodnika i stopu oporowego. Badanie waciwoci magnetycznych cia. Pomiar indukcji magnetycznej za pomoc hallotronu.

5 2

3 4 2

Masery i lasery Emisja spontaniczna i wymuszona. Zasada dziaania i budowa lasera rubinowego gazowego i pprzewodnikowego. Waciwoci wiata laserowego. Zastosowanie laserw pprzewodnikowych. Badanie widm emisyjnych i absorpcyjnych. Badanie waciwoci wiata lasera.

2 9 Jdro atomowe adunek i masa jdra. Energia wizania jder. Prawo rozpadu promieniotwrczego. Oddziaywanie promieniowania jdrowego z materi. Reakcje rozszczepienia i syntezy. Reaktory jdrowe. Energetyka jdrowa. Ochrona radiologiczna. Detektory promieniowania jdrowego. Wyznaczanie energii i wspczynnika osabienia promieniowania gamma. 10 11 Wyznaczanie adunku elementarnego, stosunku e / m oraz prdkoci foto- i termoelektronw Wyznaczanie temperaturowej zalenoci wspczynnika lepkoci wody wyznaczanie oporw hydrodynamicznych. RAZEM: OGEM: 2 2 45 90 30 45 8 6

2 2 2 15 45

32

9
Semestr

Przedmiot:

INFORMATYKA
Liczba godzin w tygodniu A C L 2 2 Liczba godzin w semestrze A 30 C L 30 30

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze

II III ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

15 15

2 -

Matematyka, Elektronika i z wszystkimi przedmiotami zawodowymi. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw, wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Podstawowe pojcia, dziedzin i obszary zastosowa informatyki. 2. Istot procesu przetwarzania danych w komputerze. 3. Podstawy budowy komputera osobistego klasy IBM PC. 4. Rodzaje i organizacj pamici masowych. 5. Podstawy programowania komputerw. 6. Istot procesu obliczeniowego realizowanego przez komputer. 7. Zasady konstruowania algorytmw i programw komputerowych. 8. Zasad dziaania komputera. 9. Rodzaje i cechy charakterystyczne oprogramowania. 10. Funkcje systemu operacyjnego. 11. Rodzaje i zasady dziaania urzdze zewntrznych. 12. Podstawy edycji tekstw. 13. Podstawy uytkowania systemu zarzdzania baz danych. 14. Podstawy uytkowania arkusza kalkulacyjnego. 15. Rodzaje, zadania i moliwoci wykorzystania sieci komputerowych. 16. Podstawowe usugi sieci Internet 17. Podstawy uytkowania komputera. 18. Podstawy zapewnienia bezpieczestwa danych. UMIE 1. Obsugiwa komputer osobisty klasy IBM PC. 2. Stosowa podstawowe polecenia systemu operacyjnego MS - DOS i Windows 95. 3. Korzysta z podstawowych moliwoci rodowiska programowego. 4. Przeprowadza analiz problemw i projektowa algorytmy prowadzce do ich rozwizania. 5. Poprawnie dobiera i stosowa podstawowe instrukcje jzyka programowania. 6. Czyta, analizowa, uruchamia i testowa programy komputerowe. 7. Obsugiwa edytory tekstw oraz redagowa za jego pomoc tekst zgodnie z przyjtymi wymogami. 8. Obsugiwa arkusz kalkulacyjny oraz wykonywa za jego pomoc obliczenia i prezentowa wyniki w postaci graficznej. 9. Korzysta z usug sieciowych Intemetu. 33

INFORMATYKA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR I l Dziedzina i obszary zastosowa informatyki Podstawowe pojcia. Podzia komputerw. Komputery osobiste. Podzia komputerw osobistych ze wzgldu na sposb uytkowania. Kompatybilno. Komputery kompatybilne (zgodne) z komputerami IBM PC. Istota procesu przetwarzania danych Relacja informacja - dane. Podstawowe pojcia. Reprezentacja informacji. Typy danych. Dane alfanumeryczne i numeryczne. Numeryczne typy standardowe: INTEGER, REAL. System dziesitny i dwjkowy. Konwersja liczb dziesitnych na dwjkowe i odwrotnie. Kodowanie danych. Kod ASCII. Arytmetyka danych numerycznych. Notacja stao- i zmiennopozycyjna liczb. Zakresy liczb. Postawy budowy i obsugi komputera osobistego klasy IBM PC Budowa moduowa. Konfiguracja standardowa. Monitory i karty graficzne. Elementy jednostki systemowej (centralnej). Procesor i jego parametry oraz typy. Pami operacyjna. Obudowa jednostki systemowej i jej parametry oraz typy. Klawiatura komputerowa. Inne urzdzenia zewntrzne. Mysz. Zasady korzystania z myszy. Podstawy obsugi komputera osobistego klasy IBM PC. Przygotowanie komputera do pracy. Obsuga stacji (napdw) dyskw. Obsuga klawiatury. Pamici dyskowe Rodzaje pamici dyskowych: dyski elastyczne (dyskietki), dysk twardy, dysk optyczny CD - ROM, dysk magnetyczne - optyczny. Budowa dyskietki. Formatowanie dyskietki. Organizacja zapisu informacji na dysku. Nazwy symboliczne napdw dyskw. Algorytmy i programy komputerowe Istota problemu obliczeniowego realizowanego przez komputer. Algorytmizacja problemu. Algorytm. Zasady konstruowania algorytmw. Miary oceny algorytmw. Program komputerowy. Programowanie - fazy programowania. Jzyk programowania. Rodzaje jzykw programowania: jzyki maszynowe, jzyki symboliczne (asemblerowe), jzyki algorytmiczne, jzyki IV generacji. Przykady jzykw algorytmicznych - Fortran, Pascal, C. Wprowadzenie do programowania. rodowisko programowe. Struktura programu komputerowego. Proste programy liniowe. Tumaczenie - kompilacja i uruchomienie programu. Programy z rozwidleniami. Programy z powtrzeniami. Operacje na elementach tablic jedno- i dwuwymiarowych. Funkcje i procedury. Zasada dziaania komputera Procesor - ukad organizujcy prac komputera. Pojcia: licznik rozkazw, akumulator, sowo maszynowe. Praca procesora w tzw. cyklu rozkazowym. Sekwencyjne wykonywanie instrukcji. rodowisko programowe komputerw Struktura hierarchiczna rodowiska programowego: poziom systemu operacyjnego, poziom programw uytkowych, poziom plikw uytkownika. System operacyjny. Funkcje systemu operacyjnego. Rne systemy operacyjne (MS DOS, UNIX, Windows 95, Windows NT). Gwne grupy programw uytkowych. System operacyjny MS DOS Podstawowe pojcia i polecenia systemu MS DOS. Uruchamianie programw pod nadzorem systemu operacyjnego MS DOS. Charakterystyka programu Norton Commander - nakadki na system operacyjny MS DOS. 2 2 liczba godzin w tym: Wyk. w. Lab.

3 l

2 5 4

1 4 4

29 4

25

l l

l l

3 l 2

34

rodowisko Windows Graficzne rodowisko pracy. Elementy Windows (okna, ikony, okna dialogowe). Praca z mysz, Charakterystyka Windows 3.x - nakadki na system operacyjny MS DOS. System operacyjny Windows 95. Zasady korzystania z elementw Windows. Wymagania sprztowe. Korzystanie z wbudowanych programw (zegar, kalendarz, kalkulator, itp.) Uruchamianie programw pod nadzorem systemu operacyjnego Windows 95. Zalety Windows. Drukarki Podzia i zasady pracy drukarek. Podstawowe parametry charakteryzujce drukarki. Kryteria oceny drukarek. Edytory tekstu Podstawowe pojcia. Zalety i funkcje edytorw tekstu. Operacje na tekcie. Najpopularniejsze edytory tekstu. Bazy danych Typowe przykady baz danych. Zasady budowy baz danych (podstawowe pojcia, modele baz danych). Istotne elementy systemu baz danych. System zarzdzania baz danych. Najpopularniejsze systemy baz danych. Arkusze kalkulacyjne Podstawowe pojcia. Funkcje arkuszy kalkulacyjnych. Rodzaje informacji w arkuszu. Operacje na informacji w arkuszach. Najpopularniejsze arkusze kalkulacyjne. Sieci komputerowe Korzyci oferowane przez poczenie komputerw w sie. Sieci lokalne, sieci rozlege. Uczelniana sie komputerowa WSM w Gdyni, internet l Wybr odpowiedniego komputera i oprogramowania Oszacowanie potrzeb w zakresie oprogramowania. Ustalenie wymaga sprztowych. Kryteria wyboru procesora. Wymagania dotyczce pamici RAM. Kryteria doboru dysku twardego. Wybr karty graficznej i monitora. Moliwo rozbudowy komputera. Wybr odpowiedniej drukarki w zalenoci od indywidualnych potrzeb uytkownika. czenie elementw komputera (w standardowej konfiguracji). Etapy wyboru odpowiedniego oprogramowania. Instalowanie programu. Eksploatacja komputera Zabezpieczenie monitora (specjalne programy, tzw. wygaszacze ekranu). Zabezpieczenie przed skokami napicia (zasilacze bezawaryjne, tzw. UPS). Zasady postpowania podczas korzystania z dyskietek. Metody ochrony programw i danych, przechowywanych na dysku twardym. Doczanie drukarki i myszy do komputera. Rne problemy i rady zwizane z eksploatacj komputera. Wirusy komputerowe. Rozmnaanie wirusw. Popularne wirusy. Programy antywirusowe. Metody zabezpieczania komputera przed infekcjami wirusowymi. RAZEM: SEMESTR III

l l

10

2 2 l l l l

11

12

13

14

4 4

15

16

l l

60

30

30

System operacyjny Windows 95 Uruchamianie systemu operacyjnego Windows 95. Graficzne rodowisko pracy. Podstawowe pojcia. Posugiwanie si mysz. Podstawowe dziaania w oknach. Rozpoczcie i koczenie pracy z programami uytkowymi (aplikacjami). Praca z Eksploatorem Windows. Podstawowe czynnoci: zmiana widoku w oknie, wybieranie stacji dyskw, zmiana folderu biecego, tworzenie folderu, kopiowanie folderu, przenoszenie jednego pliku lub grupy plikw, przenoszenie folderu, usuwanie jednego pliku i grupy plikw, usuwanie folderu. Zamykanie systemu operacyjnego Windows 95.

35

Edytor tekstu Podstawowe pojcia dotyczce tworzenia dokumentu. Pojcia specyficzne dla edycji komputerowej. Wprowadzanie tekstu i poruszanie si po tekcie. Formatowanie tekstu. Poprawianie: operacje na znakach i blokach tekstu. Odczytywanie dokumentu z dysku i zapisywanie na dysk. Tworzenie i edycja tabel. Praca z wieloma dokumentami. Wprowadzanie dodatkowych elementw do tekstu: symboli, wzorw, itp.. Drukowanie dokumentu. Tworzenie dokumentw z gotowych szablonw. Arkusz kalkulacyjny Podstawowe pojcia. Poruszanie si po arkuszu kalkulacyjnym. Wprowadzanie danych do arkusza. Poprawianie danych. Konstruowanie formu. Korzystanie z funkcji standardowych arkusza. Formatowanie arkusza. Tworzenie ramek. Odczytywanie arkusza z dysku i zapisywanie na dysk. Tworzenie i modyfikacja wykresw. Praca z wieloma arkuszami. Drukowanie arkusza. Arkusz jako baza danych. Podstawowe pojcia. Operacje na bazach danych: sortowanie, filtrowanie. Tworzenie i korzystanie z makropolece (automatyzacja czsto wykonywanych zada). Internet Podstawowe pojcia. Dostp do intemetu. Podstawowe usugi sieciowe: sie World Wide Web (WWW), poczta elektroniczna, transfer plikw pomidzy komputerami, grupy dyskusyjne, czno midzy uytkownikami, w postaci komunikatowi wymiany informacji. Poruszanie si po stronach WWW za pomoc wybranej przegldarki intemetowej. Wyszukiwanie informacji za pomoc wybranego serwisu wyszukiwawczego. Wysyanie poczty elektronicznej za porednictwem intemetu. Praca z wybranym programem obsugi poczty elektronicznej. Wykorzystanie grup dyskusyjnych. RAZEM: OGEM:

12

12 8

30 90

30

30 60

36

10
Semestr

Przedmiot:

ELEMENTY ELEKTRONIKI
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 30 C L 15

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze A C L 1

II

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Fizyka, Matematyka, Elektrotechnika okrtowa. Urzdzenia nawigacyjne. czno morska. Siownie okrtowe. Ochrona rodowiska. Bezpieczestwo i higiena pracy ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien:
ZNA

1. Podstawowe elementy elektroniczne: elementy bierne, diody, tranzystory, ukady tranzystorowe, ukady scalone, elementy mikrofalowe w radiolokacji morskiej. 2. Podstawowe ukady elektroniczne analogowe i cyfrowe : wzmacniacze, ukady rniczkujce i cakujce, obwody rezonansowe, generatory, ukady logiczne, zasilacze. 3. Podstawowe pojcia zwizane z sygnaami elektrycznymi: amplituda, czstotliwo i faza sygnau, analiza widmowa sygnaw, przemiana czstotliwoci, modulacja i demodulacja amplitudy, czstotliwoci, fazy
UMIE 1. Dokona pomiaru: prdu, napicia, rezystancji, czstotliwoci 2. Wykorzysta oscyloskop do: pomiarw sygnaw, interpretacji sygnaw zmodulowanych 3. Dokona pomiaru parametrw sygnaw w wybranych punktach pomiarowych: ukadw RLC, wzmacniaczy, generatorw, modulatorw, demodulatorw.

ELEMENTY ELEKTRONIKI
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Liczba godzin w tym; Wyk. w. Lab.

Tematy i ich rozwiniecie

SEMESTR II 1 Pojcia podstawowe: napicie, natenie, czstotliwo, faza moc, przebiegi: stay, zmienny, impulsowy, impulsy: radiowe i wizyjne, szpilkowanie, prostoktne, pioksztatne (czas trwania, czas narastania i opadania, amplitudy, obwiednia, energia impulsu, czstotliwo powtarzania i okres powtarzania), analiza widmowa. Jednostki pomiarowe ukadu SI stosowane w elektronice Propagacja fal radiowych: podzia widma czstotliwoci, efekt jonosferyczny warstwy D; E (Kenelly-Heaviside'a) i F (Appletona), gsto i natenia pola elektromagnetycznego. Polaryzacja pionowa, pozioma, eliptyczna. Prdkoci: propagacji, grupowa, fazowa. Zjawiska superrefrakcji, subrefrakcji. Kompatybilno elektromagnetyczna. 5

3 3 05. 2 0.5 2

2 3

37

4. 5.

Wpyw promieniowania elektromagnetycznego na organizm czowieka Podstawowe elementy elektroniczne: pprzewodniki, rezystory, kondensatory, cewki, diody, tyrystory, tranzystory bipolarne i unipolarne, elementy fotoelektryczne, ukady scalone, mikroprocesory. Oznaczenia graficzne. Podstawowe ukady elektroniczne: dzielnik napicia, ukad rniczkujcy, ukad cakujcy, filtry, ukady rezonansowe, wzmacniacz liniowy i logarytmiczny, generator, falownik, prostownik, zasilacz. Linie przesyowe linia wsposiowa, falowd, wiatowd, cza radiowe Anteny: kierunkowe i dooklne Charakterystyka promieniowania, zysk i powierzchnia skuteczna Rodzaje anten: bierne i aktywne, prtowa, linkowa, Yagi. paraboliczna, szczelinowa, mikropaskowa, cianowa

0,5 5

0,5

3 2 8 6 2 1 5 3 2 4 3 3 2 2 l 3 3 45 2 l 2 l l l 30 1 1 l 2 2 15 1 -

6.

7. 8

Podstawowe elementy mikrofalowe, diody ostrzowa, Schottky'ego, waraklor, element Gunna, klistron, mayneiron, cyrkulator. tumik Modulacja i demodulacja impulsowa amplitudy, czstotliwoci, fazy, kodowo -

10 11. 12. 13. 14. 15.

Przemiana czstotliwoci, czstotliwo porednia, pasmo przenoszenia. Mieszacz i powielacz czstotliwoci. Geneza i podstawy techniki cyfrowej, transmisja cyfrowa - standard NMEA Ukady zabezpieczajce urzdze elektronicznych Podstawy diagnostyki urzdze elektronicznych Miernictwo elektroniczne, aparatura kontrolno -pomiarowa. Pomiar napicia, natenia, mocy, czstotliwoci, dugoci fali. Przyrzd uniwersalny, oscyloskop. RAZEM

38

11
Semestr

Przedmiot:

PODSTAWY AUTOMATYKI
Liczba godzin w tygodniu A C L 2 Liczba godzin w semestrze A 30 C L 30

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze

15

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Informatyka, Podstawy elektroniki. Podstawy budowy maszyn, elektrotechnika okrtowa. Nawigacja, Urzdzenia nawigacyjne. Budowa i stateczno statku. Przewozy morskie. Zarzdzanie i eksploatacja statku. Manewrowanie, Ratownictwo morskie. czno morska. Siownie okrtowe. Ochrona rodowiska..

ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Zasady dziaania, eksploatacji i diagnostyki ukadw automatycznej regulacji procesw kierowania ruchem statku: stabilizacji kursu, trajektorii, pozycji, kompensacji przechyw, sterowania precyzyjnego za pomoc sterw strumieniowych, sterowania bezpiecznego w sytuacjach kolizyjnych - z uwzgldnieniem wystpujcych zakce (wiatru, falowania, prdu). 2. Wymagania stawiane okrtowym ukadom automatyki w zakresie stabilnoci ich pracy, dokadnoci w stanie ustalonym i jakoci regulacji w stanach przejciowych, 3. Teoretyczne i praktyczne podstawy rnych technik regulacji automatycznej - od ukadw regulacji staowartociowej, nadnej, programowej i ekstremalnej, poprzez ukady sterowania optymalnego i adaptacyjnego, do nowoczesnych ukadw sterowania rozgrywajcego, ekspertowego, rozmytego, neuronowego, itp. 4. Zasady dziaania innych systemw automatyki: siowni i elektrowni okrtowej, chodni adunkowej, systemu zzowo -balastowego, ukadu p.poarowego, itp.

UMIE 1. Identyfikowa wasnoci dynamiczne statku, jako obiektu sterowania automatycznego w poszczeglnych ukadach regulacji, w rnych warunkach eksploatacyjnych. 2. Dobiera optymalne nastawy regulatorw i parametry programw sterowania z uwzgldnieniem dynamiki i zaadowania statku oraz oddziaywujcych na statek zakce (wiatr, falowanie, prd). 3. Obsugiwa ukady automatyki w rnych warunkach eksploatacyjnych, z uwzgldnieniem ich moliwoci funkcjonalnych w zakresie nadzoru i sterowania. 4. Diagnozowa nieprawidowoci dziaania i uszkodzenia ukadw automatyki.

39

PODSTAWY AUTOMATYKI
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie SEMESTR V l Technika regulacji automatycznej Rodzaje ukadw regulacji. Metody opisu liniowych ukadw dynamicznych: charakterystyki czasowe, czstotliwociowe, transmitancja, rwnania stanu. Wasnoci podstawowych czonw dynamicznych i typowych obiektw sterowania. Wymagania stawiane ukadom automatyki: zapas stabilnoci, dokadno statyczna, jako dynamiczna. Regulatory i ich dobr. Ukady nieliniowe: regulacja dwu- i trjpooeniowa. Bezporednie sterowanie cyfrowe. Charakterystyki czasowe i czstotliwociowe podstawowych liniowych czonw dynamicznych. Rwnania stanu, sterowno i obserwowalno ukadw sterowania. Badanie ukadu nieliniowego metod funkcji opisujcej. Specjalne ukady sterowania Ukady sterowania: ekstremalnego, optymalnego, adaptacyjnego, rozgrywajcego, ekspertowego, rozmytego, neuronowego. Badanie ukadu sterowania optymalnego. Badanie ukadu regulacji adaptacyjnej. Automatyzacja procesw sterowania statkiem Metody opisu dynamiki statku jako obiektu sterowania automatycznego. Ukady sterowania: kursem, na trajektorii, pozycji, precyzyjnego, koysa, w sytuacjach kolizyjnych. Optymalizacja drogi statku. Badanie i diagnostyka ukadu regulacji kursu statku. Badanie ukadu sterowania statkiem wzdu zadanej trajektorii. Badanie ukadu symulacyjnego petwowej stabilizacji koysa bocznych statku. Badania symulacyjne ukadu sterowania precyzyjnego ruchem statku za pomoc sterw strumieniowych. Badania algorytmw bezpiecznego sterowania statkiem w sytuacjach kolizyjnych. Okrtowe systemy automatyki Automatyzacja: napdu gwnego, ruby nastawnej, steru strumieniowego, elektrowni okrtowej, chodni adunkowej, systemu zzowe - balastowego oraz ukadu wykrywania, sygnalizacji i gaszenia poaru. Mikroprocesorowe systemy nadzoru i sterowania. RAZEM: 21 12 Liczba godzin Wyk w tym: w Lab

10 4 6 25 10

15

4 4

60

30

30

40

12

Przedmiot:

PODSTAWY BUDOWY MASZYN

Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 15 C 15 L 15 A C L

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr Liczba tygodni w semestrze

15

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

Matematyka, Fizyka, Budowa i stateczno statku. Siownie okrtowe. Wiedza okrtowa. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw, wykonaniu wicze i wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Zasady statyki i inne podstawowe wiadomoci niezbdne do poprawnego analizowania warunkw rwnowagi ukadw sil. 2. Warunki wytrzymaoci dla prostych przypadkw obcie. 3. Zasady graficznego zapisu konstrukcji. 4. Podstawowe elementy budowy maszyn i urzdze (podziay, zasady dziaania). 5. Podstawy tarcia, zuycia i smarowania w budowie maszyn. 6. Zasady wyznaczania podstawowych wasnoci wytrzymaociowych materiaw technicznych. UMIE 1. Analizowa warunki rwnowagi si dziaajcych na ukady okrtowe, w tym, oswobadzanie z wizw, redukowanie i rwnowaenie. 2. Obliczy naprenie i okreli ich rozkad w elementach maszyn dla prostych przypadkw obcie. 3. Graficznie przeanalizowa siy wystpujce w prostych ukadach prtw. 4. Wykreli proste konstrukcje geometryczne. 5. Czyta nieskomplikowane rysunki maszynowe i okrtowe.

PODSTAWY BUDOWY MASZYN

Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR I l 2 Zaoenia i zasady statyki. Ciao Euklidesa, rodzaje si i ich przedstawianie. Momenty si. Moment siy wzgldem punktu i wzgldem osi, para si i jej wasnoci. l l l l Liczba godzin Wyk w tym: w Lab

41

Rodzaje wizw. Oswobadzanie z wizw. Podstawowe postacie konstrukcyjne wizw. Stopnie swobody. Schematy wizw. Tarcie. Rodzaje tarcia. Obliczanie si tarcia lizgowego i tocznego. Cele smarowania w budowie maszyn. Rodzaje zuycia elementw maszyn. Warunki rwnowagi. Redukcja ukadu si. Sia wypadkowa, siy rwnowace, moment gwny. Okrelanie si reakcji wizw dla paskich i przestrzennych ukadw si. Metody wykrelne i analityczne. rodki cikoci. Podstawowe pojcia wytrzymaoci materiaw. Ciao Hooke'a. Siy wewntrzne, naprenia. Odksztacenia. Naprenia dopuszczalne, wspczynnik bezpieczestwa. Wyznaczanie wasnoci mechanicznych stali i eliwa. Badania twardoci, twardoci. Badanie lin stalowych. Jednoosiowe rozciganie i ciskanie. Warunek wytrzymaoci. Rozkad napre. Przekroje obliczeniowe. Elementy maszyn pracujce na rozciganie. cinanie techniczne. Warunek wytrzymaoci. Rozkad napre. Przekroje obliczeniowe. Elementy maszyn pracujce na cinanie. Skrcanie Warunek wytrzymaoci. Rozkad napre. Przekroje obliczeniowe. Elementy maszyn pracujce na skrcanie. Zginanie. Warunek wytrzymaoci. Rozkad napre. Przekroje Elementy maszyn pracujce na zginanie. Zginanie ze skrcaniem. Podstawy graficznego zapisu konstrukcji. Rodzaje rysunkw. Podstawowe konstrukcje geometryczne. Zasada rzutowania prostoktnego. Zasady przedstawiania na rysunku wewntrznych zarysw przedmiotw. Zasady wymiarowania. Dokadno elementw maszyn. Odwzorowanie pocze. Poczenia. Klasyfikacja pocze. Podstawowe okrelenia. Podstawowe elementy przenoszenia napdu na statkach ich dziaanie i funkcje. Way, oyska, uszczelnienia, sprzga, przekadnie. Znaczenie standaryzacji i normalizacji w budowie maszyn. RAZEM:

l 1 2 6 1 5 1 1

4 5

10 2 8 3 1 3 1 3 1
4 1 8 1 7 3

7 8 9 10 11

2 2 2

12 13 14

l l l 45

1 1 1 15 15 15

42

13

Przedmiot:

ELEKTROTECHNIKA OKRTOWA
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr Liczba tygodni w semestrze

A l

C -

L 2

A 15

15

C -

L 30

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Urzdzenia Nawigacyjne, Budowa i stateczno statku. Siownie okrtowe. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien:
ZNA Podstawowe prawa i pojcia elektrotechniki teoretycznej pozwalajce rozumie zasady dziaania urzdze i aparatury elektrycznej z jakimi bdzie si styka na statku i z jakimi bdzie zapoznawany w trakcie studiw na innych przedmiotach nauczania. Najwaniejsze informacje o urzdzeniach, aparaturze i systemach elektrycznych instalowanych na statkach, umoliwiajce ich poprawn eksploatacj bd nadzr nad eksploatacj. UMIE

Posugiwa si swobodnie podstawowym sprztem elektrycznym i aparatur kontrolno - pomiarow, znajdujc si na wyposaeniu statkw.

ELEKTROTECHNIKA OKRTOWA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie SEMESTR I l
Pole elektryczne

Liczba w tym: godzin Wyk. w.

Lab.

l l

Prawo Coulomba. Natenie pola elektrycznego, potencja pola elektrycznego, napicie elektryczne. Pojemno elektryczna. Energia pola elektrycznego. Elektryczno statyczna statku. 2
Obwody prdu staego

9 1 8 2 2

Prd elektryczny. Prawo Joule'a. Prawo Ohma. Rezystancja elektryczna. Schemat zastpczy obwodu elektrycznego. Prawo Kirchhoffa. Energia, moc. 3 Pole magnetyczne Prawo Bota - Savarta. Indukcja magnetyczna, natenie pola magnetycznego, strumie magnetyczny. Materiay magnetyczne. Obwody magnetyczne. Prawa indukcji elektromagnetycznej. Indukcyjno cewki, indukcyjno wzajemna cewek. Oddziaywanie wzajemne pl magnetycznych. Energia pola magnetycznego. Pole magnetyczne statku.

43

Obwody prdu przemiennego Prd przemienny, warto chwilowa, pulsacja, okres, czstotliwo, warto rednia, warto skuteczna. Rezystor, kondensator i cewka indukcyjna w obwodzie prdu przemiennego. Rezystancja, reaktancja, impedancja obwodu prdu przemiennego. Wykres wskazowy obwodu prdu przemiennego. Moc czynna, bierna, pozorna w obwodach prdu przemiennego. Rezonans napi, rezonans prdw w obwodach prdu przemiennego. Obwody trjfazowe Obwody symetryczne prdu trjfazowego skojarzone w gwiazd, w trjkt. Obwody niesymetryczne prdu trjfazowego skojarzone w gwiazd, w trjkt. Moc ukadu trjfazowego. Elektroenergetyka okrtowa rda energii elektrycznej na statku. Prdnica prdu staego. Prdnica synchroniczna. Prdnica waowa. Transformatory jednofazowe, trjfazowe. Rozdzia energii elektrycznej na statku. Zabezpieczenia w sieci elektroenergetycznej statku. Przekadniki prdowe, napiciowe. Awaryjne rda energii elektrycznej na statku. Akumulatory. Owietlenie statku. Napd elektryczny Podstawowe rwnanie napdu. Silniki prdu staego, rozruch, regulacja prdkoci obrotowej, hamowanie. Silniki prdu przemiennego. Silniki asynchroniczne, rozruch, regulacja prdkoci obrotowej, hamowanie. Selsyny. Elektryczny napd gwny statku. Pomiary elektryczne Pomiary napicia, prdu, mocy w obwodach prdu staego i prdu przemiennego. Pomiary rezystancji. Pomiary wielkoci nieelektrycznych: prdkoci obrotowej, naprenia, temperatury. Zagadnienia specjalne Korozja elektrochemiczna. Przepisy budowy statku dotyczce zagadnie elektrycznych. Bezpieczestwo i higiena pracy z urzdzeniami elektrycznymi Zagroenia, przepisy. RAZEM;

10 2

l l

8 2 6

6 2 4 6 2 4 l l l l 45 15 30

10

44

14
Semestr

Przedmiot:

NAWIGACJA
Liczba godzin w tygodniu A C 1 L l 2 2 2 2 2 3 2 Liczba godzin w semestrze A 15 15 15 9 30 28 24 10 C 15 L 15 30 30 18 30 28 36 20

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze

I II III IV V VI IX X

15 15 15 9 15 14 12 10

l 1E 1E 1 2E 2 2E l

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAM

Matematyka, Fizyka, Podstawy elektroniki. Podstawy automatyki. Informatyka, Meteorologia i Oceanografia, Urzdzenia nawigacyjne. Przewozy morskie. Zarzdzanie i eksploatacja statku. Ratownictwo morskie. Manewrowanie, Wiedza okrtowa, Astronawigacja. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych, student powinien:

ZNA

1. Zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji we wszystkich fazach realizacji podry, w zrnicowanych warunkach nawigacyjne- hydrograficznych i hydrometeorologicznych wystpujcych na oceanach, morzach i wodach rdldowych, uczszczanych przez statki morskie. 2. Zasady konstrukcji stosowanych w nawigacji map i innych materiaw kartograficznych. 3. Zasady opracowywania i korygowania map i morskich pomocy nawigacyjnych. 4. Teoretyczne podstawy prowadzenia zliczenia drogi (graficzne i analityczne) z uwzgldnieniem bdw wskaza logw, kompasw oraz oddziaywania wiatru i prdu. 5. Podstawy tworzenia infrastruktury nawigacyjnej akwenw eglugowych. 6. Podstawy teorii okrelania pozycji statku za pomoc wszystkich dostpnych technik wraz z ocen dokadnoci linii pozycyjnych i pozycji. 7. Teoretyczne podstawy planowania podry we wszystkich jej fazach i w rnych warunkach hydrometeorologicznych z uwzgldnieniem oddziaywania tych warunkw (weather routeing).

45

UMIE

l. Czyta i interpretowa treci map nawigacyjnych i pomocy nawigacyjnych uywanych do planowania podry i w procesie prowadzenia statku.
2. Identyfikowa brzegowe obiekty nawigacyjne i okrela za ich pomoc pozycje obserwowane oraz wyznacza tzw. ograniczajce linie pozycyjne. 3. Identyfikowa i interpretowa wiata nawigacyjne oraz inne (pywajce i stale) elementy oznakowania. 4. Prowadzi zliczenie graficzne i matematyczne z uwzgldnieniem oddziaywania na statek wiatru, prdu i zjawisk pywowych. 5. Okrela pozycje obserwowane uzyskiwane z wykorzystania pomiarw radionawigacyjnych. 6. Interpretowa i wykorzystywa dla celw nawigacji informacje uzyskiwane za pomoc echosondy. 7. Wyznacza warto poprawek kompasw: magnetycznego i yrokompasowego z pomoc sposobw terestrycznych i astronawigacyjnych. 8. Wykonywa obliczenia na rzecz planowania podry z eglug po loksodromie i po ortodromie. 9. Wykonywa obliczenia i sporzdza plany podry z uwzgldnieniem specyfiki: - wd ograniczonych; - czynnikw hydrometeorologicznych; - zlodzenia; - ograniczonej widzialnoci; - systemw (stref) rozgraniczenia ruchu; - akwenw z intensywnym oddziaywaniem zjawisk pywowych. 10. Planowa ruch statku i kierowa nim w akwenach z funkcjonujcymi systemami kierowania (VTS) i meldunkowymi. 11. Oblicza (estymowa) dokadnoci linii pozycyjnych uzyskiwanych za pomoc dostpnych technik oraz dokadnoci pozycji (obserwowanych, zliczonych).

NAWIGACJA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR I l Ziemia i wsprzdne punktw na jej powierzchni Ziemia jako geoida. Stosowane przyblienia ksztatu: elipsoida obrotowa, kula. Podstawowe punkty, linie i paszczyzny elipsoidy ziemskiej: promienie krzywizn na elipsoidzie, wymiary (parametry) waniejszych elipsoid. Ziemia jako kula, redni promie Ziemi. Podstawowe punkty, linie i paszczyzny na kuli ziemskiej. Systemy wsprzdnych na elipsoidzie i kuli (geograficzne, geodezyjne, geocentryczne, prostoktne). Definicje ortodromy i loksodromy, oglne cechy i znaczenie tych linii w nawigacji. Obliczanie promieni krzywizny na elipsoidzie. Obliczanie rnicy szerokoci i dugoci. Obliczanie wsprzdnych dowolnego punktu przy znanych wsprzdnych innego punktu i wartoci rnic szerokoci i dugoci. Morskie jednostki miary Dugo jednej minuty uku poudnika na elipsoidzie, zaleno od szerokoci geograficznej. Mila morska, kabel i inne jednostki dugoci (odlegoci), w tym niemetryczne. Dugo jednej minuty uku rwnolenika w funkcji szerokoci geograficznej, zboczenie nawigacyjne. Morskie jednostki prdkoci. Zamiany jednostek dugoci (odlegoci), przeliczenia miary ktowej na liniow i odwrotnie. Obliczanie i stosowanie zboczenia nawigacyjnego. Przeliczanie jednostek prdkoci (wzy, kable na minut, metry na sekund, kilometry na godzin). 9 4 2 Liczba godzin w tym: Wyk w. Lab.

5 1 2 2

46

Horyzont i widnokrg. Kierunki na paszczynie horyzontu Definicja horyzontu obserwatora i widnokrgu, odlego widnokrgu, obnienie widnokrgu przy redniej refrakcji atmosferycznej. Geometryczny zasig widocznoci. Kierunki na paszczynie horyzontu obserwatora. Systemy podziau horyzontu, zasady definiowania kierunku w poszczeglnych systemach. Obliczanie odlegoci widnokrgu i geograficznego zasigu widocznoci obiektw. Wyraanie kierunkw w rnych systemach podziau horyzontu, zamiana kierunkw wyraonych w rnych systemach podziau. Kierunki w nawigacji yrokompasy Pojcie kierunku jako jednej z podstawowych wielkoci w nawigacji. Kierunki przemieszczania si obiektw (w tym kierunek wiatru i prdu). Kierunki rzeczywiste: kurs, namiar. Kt kursowy. Kompasy yrokompasowe, bdy kompasu yroskopowego i sposoby okrelania poprawki yrokompasu. Kierunki yrokompasowe a kierunki it Kierunki w nawigacji Kompas magnetyczny Magnetyzm ziemski i jego skadowe, bieguny i poudniki magnetyczne. Magnetyzm okrtowy i dewiacja, zaleno dewiacji od kursu. Sposoby okrelania (kontrolowania) dewiacji i jej uwzgldnienie. Kierunki kompasowe. Cakowita poprawka. Zamiana kierunkw magnetycznych i kompasowych na rzeczywiste. Uaktualnianie deklinacji (mapy polskie i angielskie). Tabela dewiacji i posugiwanie si ni do wyznaczenia wartoci dewiacji. Obliczanie cakowitej poprawki kompasu. Zamiana kursw i namiarw z uwzgldnieniem deklinacji i dewiacji. Obliczenia zwizane z zalenoci midzy kursem, ktem kursowym i namiarem. Prdko i droga statku Pojcie prdkoci w nawigacji. Prdko wzgldna i bezwzgldna (po wodzie, nad dnem). Droga statku po wodzie, droga nad dnem. Oglna charakterystyka metod pomiaru prdkoci i drogi. Logi i ich charakterystyka. Poprawianie odczytw logu, poprawka procentowa i wspczynnik korekcyjny. Pozycja zliczona statku. Obliczanie przebytej drogi z uwzgldnieniem poprawki procentowej logu i wspczynnika korekcyjnego. Obliczanie poprawki procentowej i wspczynnika korekcyjnego w oparciu o wyniki pomiarw na mili pomiarowej. Akweny eglugowe i ich wyposaenie nawigacyjne (infrastruktura nawigacyjna) Klasyfikacja akwenw eglugowych. Podzia i charakterystyka niebezpieczestw nawigacyjnych. Znaki nawigacyjne stae i pywajce. rodki techniczne stosowane na znakach nawigacyjnych (wietlne, akustyczne, radarowe, itp.) Cechy i charakterystyki wiate nawigacyjnych. System IALA, oznakowanie niebezpieczestw nawigacyjnych (regiony A i B). Interpretacja oznakowania niebezpieczestw nawigacyjnych. Interpretacja informacji o charakterystyce wiate zamieszczonych w polskim spisie wiate. RAZEM:

7 2 2

3 4 2 2

7 2 3 2

6 2 2 2 7 2 2

3 45 15 15 15

SEMESTR II
l Wybrane zagadnienia kartografii morskiej Wymagania co do cech mapy nawigacyjnej. Odwzorowania kartograficzne. Podzia odwzorowa i ich cechy konstrukcyjne. Skala znieksztacenia odwzorowa. Odwzorowanie Merkatora. Zasady konstrukcji. Rwnanie loksodromy. Powikszona szeroko. Odwzorowanie azymutalne. Odwzorowanie gnomoniczne. Odwzorowanie stereograficzne. Obliczanie i Konstrukcja siatki kartograficznej w odwzorowaniu Merkatora Morskie pomoce nawigacyjne. Mapy morskie Klasyfikacja i przeznaczenie map morskich. Mapy nawigacyjne, informacyjne i pomocnicze. Cechy konstrukcyjne map (wymiary, ramki, tytu, skala liniowa, itp.). Tre map nawigacyjnych, informacyjnych i pomocniczych. Przechowywanie map na statku. Elektroniczna mapa nawigacyjna. Znaki i skrty stosowane na mapach. Czytanie treci map nawigacyjnych. Zasady pracy na mapie w odwzorowaniu Merkatora. Zasady pracy na mapie w odwzorowaniu gnomonicznym. 9 5

9 2

47

Morskie pomoce nawigacyjne. Podstawowe wydawnictwa nawigacyjne (polskie i angielskie). Katalogi, locje, spisy wiate i sygnaw mgowych, spisy radiostacji nautycznych. Posugiwanie si podstawowymi wydawnictwami nawigacyjnymi (polskimi i angielskimi). Korekta morskich pomocy nawigacyjnych Systemy informacji nautycznej. Wiadomoci eglarskie. Ostrzeenie nawigacyjne. Serwisy NAVAREA. Zasady korekty map i pomocy nawigacyjnych. Wiadomoci eglarskie (polskie i angielskie). Przeznaczenie, ukad treci. Sposoby poszukiwania. Zasady korekty map i wydawnictw nawigacyjnych. Korekta wedug radiowych ostrzee nawigacyjnych NAVTEX. Zliczenie graficzne drogi statku Zliczenie graficzne proste. Zliczenie z uwzgldnieniami oddziaywa wiatru: (kt dryfu, kt drogi po wodzie, linia drogi po wodzie). Okrelenie wartoci kta drym. Uwzgldnienie prdu w zliczeniu graficznym: kt znosu, kt drogi nad dnem, linia drogi nad dnem, egluga na prdzie staym i zmiennym. Uwzgldnienie czynne i bierne prdu. Nawigacyjny sposb uwzgldnienia parametrw prdu. Zliczenie graficzne proste. Uwzgldnianie wiatru w zliczeniu drogi. Uwzgldnienie prdu w zliczeniu drogi (graficzne i analityczne). Rozwizywanie kompleksowych zada graficznego zliczenia drogi. RAZEM:

7 2 3 2 8 2 6

11 4

45

15

30

SEMESTR III
l Zliczenie graficzne drogi statku Cyrkulacja i jej parametry. Wpyw oddziaywania wiatru i prdu na cyrkulacj. Sposoby prezentacji informacji o cyrkulacji. Zasady okrelenia parametrw cyrkulacji. Uwzgldnianie cyrkulacji w zliczeniu graficznym. Zliczenie graficzne drogi statku z uwzgldnieniem cyrkulacji oraz skutkw oddziaywania prdw (staych i zmiennych) oraz wiatru. Zasady prowadzenia dziennika okrtowego (pokadowego) Dane manewrowe statku. Zapisy informacji o manewrach (cumowanie, kotwiczenie, holowanie, itp.) Zapisy dotyczce operacji adunkowych, prowadzenie nawigacji, stanu pogody, funkcjonowanie wyposaenia, itd. Zapisy dotyczce awarii Zliczenie graficzne drogi statku z rwnoczesnym prowadzeniem zapisw nawigacyjnych. Pozycja obserwowana statku Pomiary nawigacyjne. Parametry nawigacyjne i linie pozycyjne. Oglna charakterystyka pozycji obserwowanej. Oglna charakterystyka pozycji obserwowanej. Uwagi o bdach pomiarw parametrw nawigacyjnych i w dokadnoci pozycji obserwowanych. Wyznaczanie (graficzne) pozycji obserwowanej z namiarowi odlegoci. Identyfikacja obiektw nawigacyjnych Identyfikacja obiektw (znakw) nawigacyjnych za dnia i noc. Warunki obserwacji znakw. Zasigi: geograficzny i optyczny. Wykorzystanie informacji ze spisu wiate i locji do identyfikacji. Okrelanie zasigu widzialnoci. Pozycja obserwowana z wykorzystaniem jednego znaku nawigacyjnego Sposoby pomiaru i opracowania parametrw nawigacyjnych: namiar, odlego (za pomoc radaru lub z kta pionowego), ton moliwoci okrelenia odlegoci (odlego w momencie otwarcia si latami, itp.), wykorzystanie izobaty. Pozycje zliczeniowo obserwowane (niejednoczesne obserwacje jednego znaku): namiar krzyowy, kt kursowy 45 i trawersu, itp. Wykrelanie na mapie pozycji obserwowanej z obserwacji jednego znaku i pozycji zliczeniowo - obserwowanych. 6 2

4 4 2

2 4 2 2 4 2 2 5 2

48

Pozycja z obserwacji dwch znakw Uzasadnienie sposobw zasady wykonania i opracowania pomiarw nawigacyjnych. Pozycja z dwch namiarw, dwch odlegoci, z namiaru i kta poziomego, z odlegoci i kta poziomego. Wykrelanie na mapie pozycji obserwowanej z dwch znakw nawigacyjnych. Pozycja z obserwacji trzech znakw nawigacyjnych Uzasadnienie sposobw. Zasady wykonywania i opracowywania pomiarw parametrw nawigacyjnych. Pozycje z trzech namiarw, z trzech odlegoci, pozycje z dwch ktw poziomych. Trjkt bdw, zasady eliminacji bdw systematycznych. Wykrelanie pozycji obserwowanej z trzech znakw nawigacyjnych. Zadania kompleksowe Prowadzenie nakresu drogi z uwzgldnieniem oddziaywania wiatru i prdu, z uwzgldnieniem cyrkulacji oraz z zastosowaniem terestrycznych sposobw okrelenia pozycji. RAZEM:

7 3 4

5 2 3 10 10 45 15 30

SEMESTR IV
l Zliczenie matematyczne drogi statku Podstawowe pojcia odnoszce si do zliczenia matematycznego. Zliczenie proste i zoone. Trjkt loksodromiczny na kuli ziemskiej. Trjkt nawigacyjny (drogowy). Szeroko .rednia. Wykorzystanie zalenoci trjkta nawigacyjnego do rozwizywania dwch podstawowych zada nawigacji. Ograniczenia stosowania zalenoci trjkta nawigacyjnego. Trjkt Merkatora, jego elementy. Pojcie redniej szerokoci matematycznej. Wykorzystanie zalenoci trjkta Merkatora do rozwizywania podstawowych zada nawigacji. Ograniczenia stosowania zalenoci trjkta Merkatora. Zliczenie matematyczne zoone. Uwzgldnienie dziaania prdu w zliczeniu matematycznym. Obliczanie elementw trjktw nawigacyjnego i Merkatora. Rozwizywanie typowych zada zliczenia matematycznego prostego i zoonego. 2 Problemy eglugi po loksodromie na kuli i na elipsoidzie ziemskiej Obliczanie dugoci loksodromy. Zliczanie drogi (obliczanie wsprzdnych) na elipsoidzie. Kombinowane warianty drogi statku (loksodroma - rwnolenik, rwnolenik - loksodroma). Dokadno oblicze wykonywanych z zastosowaniem zliczenia matematycznego Obliczanie dugoci loksodromy. Obliczanie wsprzdnych pozycji zliczonej na elipsoidzie. 3 Ortodroma i jej elementy Definicja ortodromy. Przebieg ortodromy na kuli, mapach Merkatora i gnomonicznej. Dugo ortodromy. Porwnanie dugoci loksodromy i ortodromy. Zysk w egludze po ortodromie. Elementy ortodromy. Zalenoci pomidzy elementami ortodromy. Obliczanie dugoci ortodromy. Obliczanie zysku w egludze po ortodromie. 4 Obliczanie elementw ortodromy metod rwnikow Istota metody rwnikowej. Wzory na obliczanie: kta drogi ortodromy na rwniku, dugoci geograficznej ortodromy na rwniku, wsprzdnych wierzchokw ortodromy oraz wsprzdnych punktw lecych na ortodromie. Obliczanie ktw drogi ortodromy w dowolnym punkcie ortodromy. Obliczanie elementw ortodromy z zastosowaniem wzorw metody rwnikowej 4 1 2 1 2 1 5 2

49

Obliczanie elementw ortodromy metod wierzchokow Istota metody wierzchokowej. Wzory na obliczanie wsprzdnych wierzchoka ortodromy oraz wsprzdnych punktw lecych na ortodromie. Obliczanie ktw drogi ortodromy w dowolnym punkcie ortodromy. Obliczanie elementw ortodromy z zastosowaniem wzorw metody wierzchokowej.

3 1

2 2 1

Poprawka loksodromiczna (ortodromiczna). Linia rwnych namiarw Zbieno poudnikw. Poprawka loksodromiczna (ortodromiczna) i jej wykorzystanie do wyznaczenia przebiegu ortodromy. Linia rwnych namiarw. Obliczanie poprawki loksodromicznej (ortodromicznej) metodami analitycznymi. Wykorzystanie pomocy i wydawnictw nawigacyjnych do obliczenia poprawki.

1 5

Wykrelanie ortodromy na mapie Merkatora Wykrelanie ortodromy wedug wsprzdnych obliczonych metodami: rwnikow i wierzchokow. Wykorzystanie map gnomonicznych do wyznaczania wsprzdnych loksodromy. Wykorzystanie specjalnych nomogramw do wyznaczenia przebiegu ortodromy. Wykorzystanie plottingw. Wykrelanie radionamiarw wasnych i obcych na mapie w odwzorowaniu Merkatora.

5 3 1

egluga mieszana Ograniczenia moliwoci eglugi po ortodromie. Uzasadnienie istoty eglugi mieszanej. Obliczanie dugoci drogi w egludze mieszanej. Obliczanie wsprzdnych punktw przecicia ortodromy z rwnolenikiem ograniczajcym. Obliczanie danych niezbdnych do realizacji eglugi mieszanej (rozwizywanie przykadowego zadania). Realizacja eglugi po ortodromie Sposoby aproksymacji ortodromy odcinkami loksodrom. Realizacja eglugi po ortodromie na podstawie graficznego nakresu drogi oraz metod ortodrom zastpczych.

2 1 1 27 9 18

RAZEM: SEMESTR V
1 Podstawowe pojcia zwizane z pywami Charakterystyka pionowych waha stanw wody. Geneza waha. Przyczyny astronomiczne, meteorologiczne, sejsmiczne. Krzywa pywu. Elementy krzywej pywu. Terminologia krzywej pywu. Pojcie zera mapy (morza "pywowe" i "bezpywowe"). Klasyfikacja pyww ze wzgldu na okres. Prdy pywowe (pojcie wstpne). Podstawowe zadania nawigacyjne zwizane z eglug na "wodach pywowych". Obliczanie pyww z wykorzystaniem Admiralty Tide Tables - Wody Europejskie (ATT vol. l, porty podstawowe). Geneza pyww Masy, orbity, odlegoci, wzajemne przemieszczanie si Ksiyca, Ziemi i Soca. Prawo powszechnego cienia. Siy generujce pywy. Sia pywotwrcza. Potencja siy pywotwrczej. Skadowe poziome i pionowe siy pywotwrczej. Rozkad wartoci skadowych w funkcji odlegoci zenitalnej. Siy pywotwrcze Ksiyca i Soca. Obliczanie pyww. ATT vol. l. Porty doczone Statyczna teoria pyww Zaoenia teorii statycznej. Pyw zrwnowaony. Elipsoida pywu ksiycowego. Elipsoida pywu sonecznego. Pyw wypadkowy. Wysoko pywu zrwnowaonego. Nierwnoci pyww: fazowe (pmiesiczne), deklinacyjne (dobowe), paralaktyczne. Analiza obrazu i przebiegu zjawisk pywowych z uwzgldnieniem nierwnoci. Pywy: syzygijny, kwadraturowy i poredni. Opnienie syzygijne. Pywy: zwrotnikowy i rwnikowy (rwnonocny). Odstp zwrotnikowy, czas portowy, redni czas portowy. Geneza L.A.T. i H.A.T. Obliczanie pyww na wodach pozaeuropejskich (ATT vol. 2 i 3).

3 l

2 4 2

2 5 3

50

Elementy dynamicznej teorii pyww Uwagi o zaoeniach dynamicznej teorii pyww P.S. de Laplace'a. Analiza rwnania potencjau siy pywotwrczej z uwzgldnieniem zwizkw pomidzy odlegoci zenitaln c. n. a szerokoci geograficzn, deklinacja c. n. i jego ktem godzinnym. Wymuszone i swobodne fale pyww w ograniczonych zbiornikach wodnych. Fale stojce. Wpyw siy Coriolisa. Fale Kelvina. Ukady amfidromiczne. Obliczanie pyww na podstawie informacji umieszczonych na mapach Admiralicji,(np. 5057, 5059, 5081, 5084). Informacje o pywach w innych publikacjach Admiralicji. Podstawy metody harmonicznej. Analiza i prognozy pyww Rwnanie mchu harmonicznego. Podstawowe zaoenia metody analizy harmonicznej pywu. Rozkad krzywej pywu, regularne skadowe (fale) harmoniczne. Skadowe pywu zrwnowaonego. Wymagania co do czasu obserwacji niezbdnego do wyznaczenia staych harmonicznych. Staa harmoniczna. Astronomiczne czci fazy i amplitudy. Skadowe pytkowodne. Metoda Admiralicji prognozowania pyww. Obliczanie pyww z zastosowaniem metody Admiralicji (graficzne i analityczne - NP 159). Obliczanie pywu za pomoc komputera osobistego i firmowych dyskietek

4 2

2 6 3

Prdy pywowe Zwizki midzy pywem a prdem pywowym. Miejsce prdw pywowych w klasyfikacji prdw morskich. Klasyfikacja prdw pywowych. Nierwnoci pyww a prdy pywowe. Harmoniczna metoda prognozowania prdw. Wykorzystanie informacji z map nawigacyjnych do okrelania prdw pywowych. Atlasy prdw pywowych. Wykorzystanie danych o prdach pywowych, umieszczonych w AT.T.. Metoda NP 150. Obliczanie prdw pywowych. Typowe zadania nawigacyjne zwizane z prdami pywowymi.

4 2

Zjawiska pywowe na morzach i oceanach Charakterystyka pyww na oceanach i morzach. Rozkad wedug rodzajw, rednie i maksymalne skoki. Pywy w morzach wewntrznych. Charakterystyka prdw pywowych. Wpyw czynnikw meteorologicznych na wysoko poziomu morza i wyniki oblicze pyww. Ocena dokadnoci oblicze prdw pywowych. Planowane ruchu statku na zmiennym prdzie na wodach otwartych i w cieninach

4 2

2 5 2

Podstawowe wiadomoci o bdach Przyczyny powstawania bdw. Zastosowanie rachunku prawdopodobiestwa i statystyki matematycznej w nawigacji. Bdy pomiarw i ich charakterystyki liczbowe. Prawa rozkadu bdw losowych. Charakterystyka rozkadu normalnego. Zwizki pomidzy zmiennymi losowymi. Warto rednia pomiarw. Metoda Gaussa najmniejszych kwadratw. rednia geometryczna, harmoniczna, waona. redni bd kwadratowy. Wariancja, odchylenie standardowe. Bd maksymalny, bd przecitny, bd prawdopodobny Bdy pomiarw nawigacyjnych Bdy rednie podstawowych pomiarw nawigacyjnych. Korelacja, wspczynnik korelacji. Praktyczne okrelenie bdw rednich podstawowych pomiarw nawigacyjnych. Badanie korelacji dwch zmiennych. Sprawdzanie normalnoci rozrzutu.

3 4 2 2 4 2

10

Bdy linii pozycyjnych Funkcja nawigacyjna. Bd zalenoci funkcyjnej. Izolinia, linia pozycyjna. Rwnanie linii pozycyjnej. Gradient funkcji. Gradienty podstawowych pomiarw nawigacyjnych. Bd redni linii pozycyjnych: z namiaru, z radionamiaru, z odlegoci, z nabienika, z kta pionowego, z kta poziomego. Linearyzacja linii pozycyjnych i obliczanie jej gradientw. Obliczanie bdw rednich linii pozycyjnych

51

11

Miary dokadnoci pozycji Pas pozycyjny. redni rwnolegobok bdw. rednie bdy wektorowe. rednia elipsa bdw. Bd redni pozycji statku. Bdy rednie wsprzdnych pozycji. Macierz kowariancji bdu. Wzajemne powizania elementw macierzy kowariancji, rednie elipsy bdw, bdu redniego i bdw rednich wsprzdnych pozycji. Sumowanie elips. Elipsa koncentracji. Wyznaczanie elementw redniej elipsy bdw (graficznie i analitycznie). Obliczanie i wykrelanie pozycji prawdopodobnej statku, elipsy bdu i bdu redniego. Wyznaczanie dokadnoci pozycji przy wykorzystaniu rachunku macierzowego. Sumowanie elips. Ocena prawdopodobiestw znajdowania si pozycji statku w polu

5 3

12

Bdy rednie pozycji Bdy rednie pozycji obserwowanej. Bdy rednie pozycji zliczonej. Dokadno zliczenia. Wzory empiryczne na wyznaczanie bdu redniego pozycji zliczonej. Bd cakowity pozycji okrelonej z dwu niejednoczesnych linii pozycyjnych. Zagadnienie wielu linii pozycyjnych. Ocena wiarygodnoci pozycji i linii pozycyjnej. Metody graficzne, ekwiwalentna linia pozycyjna. Najbardziej prawdopodobna pozycja statku. Pozycja estymowana. Geometryczne miary dokadnoci systemw satelitarnych. Wyznaczanie bdw rednich pozycji obserwowanych. Niejednoczesno pomiaru. Obliczanie pozycji statku i wskanikw jej dokadnoci z 3 i 4 linii pozycyjnych. Wyznaczanie bdw rednich pozycji zliczonych. Usuwanie bdw systematycznych. Metoda najmniejszych kwadratw.

4 2

13

Bdy metod w nawigacji morskiej Bdy odwzorowa kartograficznych. Bdy ukadu odniesienia. Ukad WGS 84 i inne. Trasformacje wsprzdnych pozycji z jednego ukadu odniesienia do drugiego. Bdy przyblienia izolinii. Bdy oblicze. Bdy graficzne, bdy linii pozycyjnych, spowodowane bdami ustalenia momentu pomiaru. Bdy wyboru. Praca z map: porwnanie map tego samego akwenu, opracowanych w rnych ukadach odniesienia. Przenoszenie pozycji na mapach drogowych. Wyznaczanie bdw graficznych. Zadania rachunkowe: obliczanie bdw graficznych, porwnywanie wynikw uzyskanych metodami graficznymi, tablicowymi oraz metodami analitycznymi (wykorzystanie kalkulatora do oblicze).

4 2

14

Standardy dokadnoci IMO Midzynarodowe standardy dokadnoci prowadzenia nawigacji. Rezolucja IMO A.529/13. Warunki jej stosowania. Podzia na fazy eglugi. Parametry dokadnoci. Bd pozycji okrelony prawdopodobiestwem 95%. Okrelanie maksymalnego dopuszczalnego odstpu czasu pomidzy kolejnymi momentami okrelenia pozycji (czstotliwo okrelania pozycji). Dokadno systemw i urzdze nawigacyjnych. Uwagi o warunkach prowadzenia bezpiecznej nawigacji. Standardy dokadnoci w planowaniu i realizacji podry. Obliczanie czasw wznawiania i dokadnoci pozycji statku w rnych warunkach pywania. RAZEM:

4 2

60

30

30

52

SEMESTR VI
l Zajcia wprowadzajce Systemowe ujcie magnetyzmu ziemskiego i okrtowego. Siy magnetyzmu ziemskiego i okrtowego i ich wpyw na wskazania kompasu magnetycznego. Rozkad si magnetyzmu okrtowego staego i indukowanego w stali mikkiej. Wspczynnik siy ustawiajcej r kompasu na pnoc. Zapoznanie z programem i literatur przedmiotu. Omwienie sposobu realizacji wicze, sprawozda i zalicze. Budowa kompasu magnetycznego. Przeznaczenie i rozmieszczenie magnesw kompensacyjnych i stali kompensacyjnej. Demonstracja zastosowania dewiaskopu. Budowa dewiaskopu. Przygotowanie dewiaskopu do pracy. Wyznaczanie przebiegu poudnika magnetycznego miejscowego. Tabela i wykres dewiacji dla cyrkulacji w prawo i cyrkulacji w lewo. Teoria dewiacji pokrnej. Dewiacja pokrna Skadowa pozioma wzduna magnetyzmu okrtowego staego i indukowanego w elementach pionowych. Analiza sil wzdunych, wywoujcych dewiacje TYPU B. Wykresy dewiacji i jej kompensacja. Magnesy i stal kompensacyjna. Skadowa pozioma poprzeczna magnetyzmu okrtowego staego. Analiza si poprzecznych wywoujcych dewiacje TYPU C. Wykresy dewiacji i jej kompensacja. Magnesy kompensacyjne. Teoria dewiacji wierokrnej. Dewiacja wierokrna Skadowa pozioma poprzeczna magnetyzmu okrtowego, indukowanego w elementach poziomych. Analiza si poprzecznych wywoujcych dewiacje TYPU D. Wykresy dewiacji i jej kompensacja. Stal kompensacyjna. Skadowa pozioma wzduna magnetyzmu okrtowego, indukowanego w elementach poziomych. Analiza si wzdunych wywoujcych dewiacje TYPU E i dewiacje TYPU A. Wykresy dewiacji i jej kompensacja. Stal kompensacyjna. Teoria dewiacji przechyowej. Dewiacja przechyowa Skadowa pionowa magnetyzmu okrtowego staego i indukcyjnego w elementach pionowych. Analiza sil pionowych, wywoujcych dewiacj przechyow. Wykresy dewiacji i jej kompensacja. Magnesy kompensacyjne. Teoria kompensacji kompasu magnetycznego. Kompensacja dewiacji Wzr Archibalda Smitha. Wykresy dewiacji TYPU A, B, C, D, E. Okrelanie wartoci dewiacji kompasu magnetycznego. Metody kompensacji. Procedury kompensacji. Tabele i wykresy dewiacji kompasu magnetycznego. wiczenia doskonalce i indywidualne zaliczenia praktycznej umiejtnoci kompensacji kompasu magnetycznego. Kontrola dewiacji i cp. Komputerowe bazy danych nawigacyjnych. Systemy zobrazowania sytuacji nawigacyjnej. Elektroniczna mapa nawigacyjna Mapy rastrowe i wektorowe, ich wady i zalety. Wykorzystanie map elektronicznych w procesie nawigacji. Prowadzenie "nakresu drogi" z wykorzystaniem elektronicznej mapy nawigacyjnej. Informacyjny system zobrazowania elektronicznej mapy nawigacyjnej ECDIS wiczenia technik wykorzystywania danych z systemu ECDIS do analizy warunkw ruchu statku i oceny bezpieczestwa. Aktualizacja danych elektronicznej mapy nawigacyjnej Aktualizacja baz danych Korekta treci elektronicznej mapy nawigacyjnej w warunkach podry
RAZEM; SEMESTR IX

4 2

3 1

2 3 1

2 3 1 2 17 5

12 4 4 6 4 2 10 6 4
6 4 2 56 28

6 7

28

Podstawy teoretyczne planowania trasy rda prawne planowania trasy, elementy planu, kryteria i ograniczenia. Zespl informacji - gromadzenie i selekcja. Metody prezentacji po wykonaniu planu: mapy papierowe, elektroniczne, notatniki.

2 2

53

Akweny trudne pod wzgldem nawigacyjnym w planowaniu tras - zbir informacji archiwalnych o trasie w rejonach przbrzenych, portowych i w kanaach; - wybr pomocy nawigacyjnych na podstawie katalogu: mapy, locje, atlasy, itp.. Planowanie podry w rejonach ograniczonych - cechy manewrowe statku; - zakcenia od wiatru i prdu; - zapas wody pod stpk; parametry dokadnoci pozycji. Charakterystyki prdkociowe statkw. Planowanie podry w rejonach ograniczonych. Uwzgldnianie cech manewrowych statku (prdko, cyrkulacja). Wpyw zakce zewntrznych (wiatr, fala, prd) na ruch statku, szeroko pasa zajmowanego przez statek, bezpieczna szeroko przejcia. Obliczanie zapasu wody pod stpk na wodach pywowych i bezpywowych. Wymagane parametry dokadnoci pozycji obserwowanej. Wybr pomocy nawigacyjnych na podr. Poradniki do planowania podry Katalogi map i pomocy nawigacyjnych. Poradniki do planowania przej w konkretnych akwenach. Wykorzystanie wydawnictw nawigacyjnych przy wyborze tras przejcia w rejonach przybrzenych. Opis i sposb korzystania z poradnikw: mapy B.A. nr 5500,5501. Ships Routeing. Wybr map drogowych i pomocy nawigacyjnych. Listy sprawdzajce czynnoci przygotowania przejcia nawigacyjnego Praktyczne czynnoci zwizane z wyznaczaniem tras przejcia statku w okrelonych rejonach eglugi przybrzenej. Zastrzeenie dotyczce informacji zawartych w wydawnictwach. Gromadzenie i ocena informacji nawigacyjnej. Przygotowanie nawigacyjne statku do eglugi w rejonach przybrzenych. Praktyczne czynnoci zwizane z kontrol bezawaryjnej pracy sprztu i urzdze nawigacyjnych (Check List). Zastrzeenia dotyczce informacji zawartych w wydawnictwach. Gromadzenie i ocena napywajcych informacji zawartych w wydawnictwach. Gromadzenie i ocena napywajcych informacji nawigacyjnych (NAVTEX, VHF). Przykady wykonania planu rejsu w rejonach trudnych i ograniczonych Wyznaczanie granic bezpieczestwa na mapach w oparciu o izobaty, namiary niebezpieczne, odlegoci niebezpieczne. Wykonanie wstpnego nakresu drogi w rejonach ograniczonych. Wyznaczanie na mapach granic bezpieczestwa, w oparciu o izobaty. Ograniczajce linie pozycyjne bezpieczny namiar, bezpieczna odlego, bezpieczny kt poziomy. Zasady przecinania stref rozgraniczenia ruchu. Opracowanie planu podry midzy dwoma portami europejskimi dla granicznych zanurze statku. Opracowanie planu podry pomidzy dwoma europejskimi portami (z Batyku, lub na Batyk) dla granicznych zanurze statku.

2 2

7 4 3

4 2 2

3 1

5 2

4 6 3 3

Prowadzenie nawigacji w normalnych warunkach Procedury nawigacyjne w normalnych warunkach eglugi w obszarach pilotowych (z pilotem), korzystanie z systemu VTS, itp.. Rejestracja danych Prowadzenie nawigacji w normalnych warunkach Zasady penienia, przyjmowa-nia i zdawania wachty morskiej. Obowizki osb funkcyjnych podczas eglugi z pilotem. Zasady penienia wachty kotwicznej. Prowadzenie obowizujcych dokumentw nawigacyjnych.

Prowadzenie nawigacji w szczeglnych warunkach: - w ograniczonej widzialnoci; - w rejonach o duej gstoci ruchu; - na trasach rozgraniczenia ruchu wg. IMO; - na wodach objtych systemami meldunkowymi; -w rejonach instalacji wie wiertniczych; - w akwenach zlodzonych Prowadzenie nawigacji w warunkach szczeglnych. Obowizki osb funkcyjnych podczas ograniczonej widzialnoci. Reguy postpowania w rejonach o duym nateniu ruchu, akwenach rozgraniczenia ruchu oraz w rejonach instalacji wie wiertniczych. Wczanie si w systemy meldunkowe (VTS). egluga w obszarach zalodzonych.

8 2

54

10

Trasy klimatyczne Charakterystyka tras oceanicznych w rnych strefach klimatycznych. Zaleno przebiegu trasy od cech statku, napdu i adunku. Trasy klimatyczne. rdo informacji o trasach klimatycznych. Zasady samodzielnego ustalania przebiegu trasy klimatycznej na podr. Zasady korzystania z wydawnictwa Ocean Passages for the World, Distance Tables, Routeing Charts i Pilot Charts oraz z innych publikacji przydatnych w wyborze tras klimatycznych. Zasady wyboru trasy klimatycznej na podstawie dostpnych danych statystycznych o wietrze, falowaniu, prdach, zasigu lodw i gr lodowych, rozkadzie temperatury punktu rosy, itd.. Wybr trasy klimatycznej dla potrzeb specjalnych (holowanie, przewz cikich obiektw na pokadzie, itd.).

6 2

11

Podstawy optymalizacji tras oceanicznych w konkretnych warunkach pogodowych Zachowanie si statku podczas ruchu na wzburzonym morzu. Odpowiedzi kaduba na zakcenia wywoane przez wiatr i falowanie. Charakterystyki prdkociowe statkw. Pojcie trasy optymalnej. Kryteria optymalizacji. Teoretyczne podstawy wyboru trasy dla przyjtych kryteriw optymalizacji. Przegld metod wyboru tras optymalnych. Trasy strategiczne wyznaczane na podstawie prognozy pogody na ca podr. Taktyczne korekty tras. Okrelenie odpowiedzi kaduba statku na zakcenia zewntrzne. Ocena ogranicze ruchu (kursu, prdkoci) stosownie do zjawisk wystpujcych podczas falowania. Budowa i wyznaczanie charakterystyk prdkociowych. Praktyczne stosowanie metody izochron do wyznaczania trasy oceanicznej przy danych prognozach pogody (falowanie). Korekta trasy w celu uniknicia kontaktu z obszarem niebezpiecznym (gry lodowe, obszar sztormowy cyklon tropikalny itp ) Praktyczne wykorzystanie komputerowych programw optymalizacji tras oceanicznych. Moliwo korzystania z usug w zakresie prowadzenia statkw, wiadczonych przez wyspecjalizowane orodki komercyjne. RAZEM: SEMESTR X

10 4

12

60

24

36

Cele i zadania automatyzacji nawigacji

3 1

- podstawowe pojcia zwizane z procesem nawigacji; - podprocesy nawigacji; moliwoci wykorzystania sprztu informatycznego w nawigacji; - algorytmizacja zada nawigacyjnych. Zapoznanie si z obsug komputera (DOS i Windows). 2 Ukady odniesienia i wsprzdnych wykorzystywane w nawigacji - WGS-84 i WGS-72; - inne ukady wsprzdnych; - transformacja wsprzdnych. Transformacja wsprzdnych pomidzy rnymi ukadami odniesienia z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego lub programw komputerowych. Metody estymacji parametrw nawigacyjnych - estymacja skalarnych parametrw nawigacyjnych; - metoda najmniejszych kwadratw; - filtr Kalmana. Obliczanie miar dokadnoci parametrw nawigacyjnych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego. Podstawy teoretyczne zintegrowanych systemw nawigacyjnych - zadania realizowane przez zintegrowane systemy nawigacyjne; - budowa zintegrowanych systemw nawigacyjnych; - integracja pomiarw i procesw nawigacyjnych. Opracowanie statystyczne pomiarw nawigacyjnych z wykorzystaniem specjalizowanych pakietw statystycznych. Estymacja wsprzdnych w nawigacji zliczeniowej. 3

2 1 2 5 2 3 6 2

55

Estymacja wsprzdnych w pseudoodleglociowych nawigacyjnych systemach satelitarnych Estymacja wsprzdnych w pseudoodlegociowych nawigacyjnych systemach satelitarnych metod najmniejszych kwadratw i z wykorzystaniem filtru Kalmana Elektroniczna mapa nawigacyjna Planowanie i realizacja podry w oparciu o map elektroniczn Nowoczesne techniki nawigacji - nawigacja inercjalna; - nawigacja oparta o pomiar naturalnych p Ziemi; -globalny system nawigacyjny; - VTS; - systemy cznoci i ratownictwa. egluga po loksodromie i ortodromie z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego lub programu komputerowego. RAZEM: OGEM:

4 2 2 4 5 1 4 30 368 10 146 20 207 2 2

6 7

56

15
Semestr

Przedmiot:

ASTRONAWIGACJA
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A C L A C L

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze

III IV VII

15 10 5

1 1 -

1 -

2 2

15 10 -

10 -

30 10

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Informatyka, Nawigacja. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA
1. Podstawowe wiadomoci o ukadach wsprzdnych astronomicznych i zalenociach pomidzy nimi. 2. Pojcia czasw: miejscowego, gryniczowskiego i strefowego oraz zalenoci pomidzy nimi a take podstawy konstrukcji kalendarzy, zmian czasu strefowego i daty. 3. Pojcia (definicje): okrgu pozycyjnego i jego aproksymacji przez styczn lub sieczn. 4. Zasady mierzenia sekstantem i poprawiania zmierzonych wysokoci cia niebieskich (c. n.) oraz okrelania i eliminacji bdw pomiarowych. 5. Zasady graficznego i analitycznego okrelania pozycji obserwowanej - P0 (0, 0) - oraz jej dokadno. 6. Zasady i sposoby stosowania pomocy nawigacyjnych. 7. Zasady i sposoby identyfikacji gwiazd i planet.

UMIE 1. Rozwizywa graficznie i analitycznie trjkty sferyczne. 2. Oblicza wsprzdne rwnikowe c. n. z Nautical Almanac (NA). 3. Oblicza momenty zjawisk astronomicznych. 4. Identyfikowa gwiazdy i planety rnymi sposobami. 5. Oblicza wysokoci i azymuty c. n. za pomoc kalkulatorw, tablic i tablic specjalnych. 6. Mierzy i poprawia zmierzone wysokoci c.n. oraz okrela dokadno pomiarw. 7. Oblicza i wykrela elementy astronomicznej linii pozycyjnej (alp) rnymi metodami z uwzgldnieniem ruchu statku. 8. Analizowa wieloboki bdw i okrela graficznie lub analitycznie wsprzdne P0 (0, 0) 9. Posugiwa si szybko i bezbdnie rnymi pomocami nawigacyjnymi.

57

ASTRONAWIGACJA
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR III l Astronomiczne podstawy nawigacji Ukad Soneczny, gwiazdy. Orbity, odlegoci i inne parametry fizyczne c. n. Jasnoci c. n. Gwiazdy i gwiazdozbiory - nazewnictwo, astrognozja. C.n. jako punkty do wyznaczania pozycji obserwowanej - geocentryczne traktowanie wiata w astronawigacji. Ukady wsprzdnych astronomicznych Ukad wsprzdnych horyzontalnych. Ukad wsprzdnych rwnikowych (II) Ukad wsprzdnych rwnikowych godzinnych (I). Trjkt paralaktyczny i jego rozwizywanie graficzne i analityczne Graficzne rozwizywanie trjktw sferycznych: okrelanie wsprzdnych rwnikowych i horyzontalnych, zasady rysowania biegunw i stron wiata przy graficznym przechodzeniu pomidzy ukadami. Okrelanie wysokoci c. n. na I wertykale i na poudniku miejscowym. Okrelanie azymutw wschodw i zachodw c. n. Okrelanie ktw godzinnych w momentach wschodw, zachodw i przej c.n. przez 1 wertyka. Okrelanie widocznoci c. n. Analityczne rozwizywanie trjktw sferycznych: obliczanie wysokoci i azymutw c. n. (wzory), obliczanie azymutw astronomicznych wschodw i zachodw c. n., obliczanie momentw astronomicznych wschodw, zachodw i przej c. n. przez I wertyka za pomoc obliczania ktw godzinnych wyej wymienionych momentw. Obliczanie warunkw widocznoci c. n. Zastosowanie kalkulatorw do oblicze. Mianowanie azymutw w systemach wiartkowym i powkowym. Ruch c. n. w funkcji czasu i pooenia obserwatora Ruch c. n- w rnych szerokociach (<p). Podzia c. n. na okoobiegunowe i wschodzce - zachodzce. Astronomiczne wschody i zachody c. n. - azymuty i momenty (kty godzinne). wity i zmierzchy nawigacyjne i cywilne - momenty. Przejcia c. n. prze I wertyka - wysokoci i momenty. Przejcia c. n. przez poudnik miejscowy - momenty, azymuty i wysokoci kulminacji grnych i dolnych. Obliczanie szerokoci z kulminacji. Czas w astronawigacji Czas soneczny prawdziwy i redni (LMT) jako kty godzinne Soca liczone od doowania. Czas gwiazdowy - kt godzinny punktu Barana. Czas uniwersalny (Greenwich - UT). Czas strefowy (TS), strefy czasowe i linia zmiany daty. Zalenoci pomidzy: UT, LMT i TS. Chronometr i okrtowa suba czasu. Kalendarz. Obliczenia zwizane z czasem w astronawigacji: - obliczanie zalenoci pomidzy UT, LMT i TS, obliczanie numeru strefy (S), zmiana czasu i daty, czas okrtowy (TS), stan chronometru (st) i jego chd dobowy (to), pobiene i dokadne ustalanie momentu i daty obserwacji na podstawie wskaza chronometru i TS, moment obserwacji. Morski Rocznik Astronomiczny - Nautical Almanac (NA) Konstrukcja rocznika i podstawy teoretyczne wartoci liczbowych zamieszczonych w NA. Wsprzdne rwnikowe: Soca, Ksiyca, punktu Barana i gwiazd. Tabele przyrostw ktw godzinnych i deklinacji. Tabele poprawek szerokociowych i dugociowych do obliczania momentw zjawisk astronomicznych. Widocznoci planet (diagram). Kalendarze. Poprawki zmierzonych wysokoci cia niebieskich. Obliczenia w oparciu o dane z Nautical Almanac: wsprzdnych rwnikowych c. n. i punktu Barana na pene godziny UT oraz uwzgldnianie przyrostw do momentu obserwacji i retardacji (akceleracji), momentw zjawisk astronomicznych -widocznych (wschody i zachody Soca i Ksiyca, wity i zmierzchy nawigacyjne i cywilne). Wykorzystanie NA przy identyfikacji planet i mniej jasnych gwiazd 1,5 1,5 Liczba godzin Wyk. w tym: w. Lab.

1 1 5,5 1,5

2 2

3 1

58

Sekstant i pomiary wysokoci cia niebieskich Teoria i budowa. Bdy przypadkowe ich okrelanie i eliminacja. Bdy systematyczne ocena i eliminacja. Wpyw warunkw obserwacji na mierzone wysokoci cia niebieskich. Obnienie widnokrgu wynikajce z: geometrii Ziemi, rnic temperatur powietrza i wody. Refrakcja. Widoczny promie ciaa niebieskiego. Paralaksa ciaa niebieskiego. Technika mierzenia ktw pionowych i poziomych. Odczyty pomiarw. Ocena i eliminacja bdw. Poprawianie zmierzonych wysokoci cia niebieskich za pomoc: tablic nawigacyjnych (TN), rocznika astronomicznego (NA), wzorw aproksymacyjnych. Odwzorowania kartograficzne w astronawigacji Odwzorowanie paszczyznowe (azymutalne) poprzeczne i normalne - siatka stereograficzna. Tablice specjalne do obliczania wysokoci i azymutw Obliczanie wysokoci i azymutw za pomoc H.D. 605 - metoda standardowa i pena, aproksymacja alp za pomoc siecznej. Identyfikacja c.n. za - pomoc tablic H.D. 605. Identyfikacja gwiazd i planet Identyfikacja wizualna - astrognozja. Paski identyfikator gwiazdowy (N.P.323). Globusy gwiazdowe. Tablice do obliczania wysokoci i azymutw. Odwzorowania kartograficzne. Dobr gwiazd i planet do obserwacji astronawigacyjnych. Identyfikacja gwiazd i planet za pomoc: metod wizualnych, identyfikatorw, globusw gwiazdowych, tablic H.D. 605 i siatki stereograficznej. Przygotowanie nawigatora do obserwacji - dobr gwiazd i planet. Okrg pozycyjny. Rzut c.n. na Ziemi - biegun owietlenia Porwnanie trjkta paralaktycznego na niebie i na Ziemi. Astronomiczna linia pozycyjna (alp) jako fragment okrgu pozycyjnego. Metody okrelania alp: wysokociowa (Marcq St. Hilaire), dugociowa i szerokociowa. Znieksztacenia odwzorowawcze. Aproksymacja okrgu pozycyjnego za pomoc: stycznej lub siecznej. Bezporednie wykrelanie okrgu pozycyjnego na mapie. Obliczanie i wykrelanie elementw alp. Mapa, plotting, poudnik konstrukcyjny. Szczeglne przypadki obliczania i wykrelania alp: z obserwacji przypoudnikowych, z Gwiazdy Biegunowej (a UMi). Bezporednie wykrelanie okrgu pozycyjnego na mapie. Uwzgldnianie wpywu ruchu statku na wysoko c.n - sprowadzanie obserwacji do wsplnego zenitu i jego ograniczenia (obserwacje niejednoznaczne) Sprowadzanie obserwacji do wsplnego zenitu: graficzne i analityczne Pozycja obserwowana - P0 (0, 0) - z 2,3 i wicej alp Graficzne okrelanie pozycji obserwowanej z 2 alp. Graficzne okrelanie pozycji obserwowanej z 3 alp., trjkt bdw, jego analiza i okrelanie wsprzdnych geograficznych. Pary alp, linie ekwiwalentne. Graficzne okrelanie pozycji obserwowanej z 4 alp.. Graficzne okrelanie P0 (0, 0) z 2 , 3 i wicej alp. Analiza wieloboku bdw. Sprawdziany wykadowe: analiza i poprawki sprawdzianw

5 1

0,5 0,5 4 4 2,5 0,5

10

2 6 2

11

12

0,5 0,5
8 4

13

14

RAZEM:
SEMESTR IV
l 2 3 Bdy w astronawigacji - powstawanie i ich klasyfikacja Okrelanie i eliminacja bdw przypadkowych i grubych Okrelanie bdw przypadkowych alp i P0 (0 0) Seria pomiarw wysokoci, sprowadzanie obserwacji do wsplnego momentu, urednianie serii, oszacowanie bdu przypadkowego. Bdy przypadkowe pomiarw. Bdy przypadkowe alp i P0 (0 0) z 2, 3 oraz z wielu alp. Bd redni P0 (0 0)

60
0.5 0.5 4

30
0.5 0.5

30

59

Sprowadzanie serii obserwacji do wsplnego momentu i urednianie jej. Obliczanie bdw przypadkowych i przyjtych z serii pomiarw wysokoci. Obliczanie bdw alp i P0 (0 0) z 2, 3 i wicej alp. 4 Analityczne okrelanie P0 (0 0) Analityczna posta alp jako prostej na paszczynie. Analityczne okrelanie P0 (0 0) z 2 alp. Analityczne okrelanie P0 (0 0)i bdu systematycznego z 3 alp. Analityczne okrelanie P0 (0 0) z wielu alp. Rozwizywanie ukadu kilku rwna z dwiema niewiadomymi - metoda najmniejszych kwadratw (MNK) elementy elipsy bdw. Analityczne obliczanie P0 (0 0) z 2 alp. Analityczne obliczanie P0 (0 0) i bdu systematycznego P0 (0 0) z ukadu kilku alp. Zastosowanie MNK, obliczanie elementw elipsy bdw. 5 Algorytmizacja oblicze astronawigacyjnych Zastosowanie prostych kalkulatorw do oblicze elementw alp. Kalkulatory programowalne do oblicze alp. Minikomputery - programy oblicze elementw alp oraz P0 (0 0) identyfikacji gwiazd i planet. Obliczanie elementw alp za pomoc kalkulatorw programowalnych. Obliczenie P0 (0 0). Ukadanie i korzystanie z gotowych programw oblicze P0 (0 0) z obserwacji astronawigacyjnych. Programy identyfikacji gwiazd i planet. 6 7 8 Przygotowanie do obserwacji astronomicznych Obliczanie poprawki kompasu z obserwacji astronomicznych. Miejsce astronawigacji we wspczesnej nawigacji morskiej Sprawdziany wykadowe RAZEM: OGEM: 0.5 1 27 87 0.5 1 9 39 0.5 0.5 8 2 11 3

6 1

18 48

60

16
Semestr

Przedmiot:

MIDZYNARODOWE PRAWO DROGI MORSKIEJ

Liczba godzin w tygodniu A 1E 2E l C L l l l Liczba godzin w semestrze A 15 28 10 c L 15 14 10

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze 15 15 14 10

I VI X

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Prawo morskie. Meteorologia i Oceanografia, Urzdzenia nawigacyjne. Zarzdzanie i eksploatacja statku, Wiedza okrtowa. czno morska. Manewrowanie. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw oraz odbyciu wicze i zaj laboratoryjnych oraz odbyciu praktyk student powinien: ZNA 1. Podstawowe obowizki Stron konwencji COLREGS 1972, a zwaszcza tre artykuu VI - zmiany przepisw oraz artykuu IX jzyki, w tym prawne znaczenie "tekstu autentycznego", "oficjalnego tumaczenia" i innych tumacze. 2. Zakres stosowania MPDM oraz stosunek tych przepisw do przepisw miejscowych. 3. rda obowizkowych wymaga i zasady stosowania przepisw miejscowych, MPDM oraz zwykej praktyki morskiej. 4. Definicje stosowane w MPDM. 5. Zasady penienia wacht nawigacyjnych, w tym obejmowania i zdawania wachty zgodnie z wymaganiami konwencji STCW 1978/95 - rozdzia VIII oraz sekcja A - VIII kodeksu STCW. Zakres obowizkw oficera wachtowego w sytuacjach, gdy kapitan jest na mostku lub podczas pilotau. 6. Zasady zachowania si statkw we wszelkich warunkach widzialnoci (tre prawide od 5 do 10). 7. Zasady ustanawiania systemw rozgraniczenia ruchu, w tym rola, jak odgrywa IMO zgodnie z konwencj SOLAS 1974 irezolucjA.826(19). 8. Zasady zachowania si statkw widzcych si wzajemnie (tre prawide od 11 do 18). 9. Zasady zachowania si statkw podczas ograniczonej widzialnoci (tre prawida 19). 10. wiata i znaki statkw oraz sygnay dwikowe i wietlne, a take sygnay wzywania pomocy, okrelone w COLREGS 1972. 11. Oglne szczegy techniczne dotyczce wiate i znakw oraz ich rozmieszczenia, a take szczegy techniczne rodkw do sygnalizacji dwikowej, jak rwnie dodatkowe sygnay statkw rybackich (zacznik I, II, III). 12. Zasady postpowania po zderzeniu (obowizek ratowania, procedury awaryjne, zabezpieczenie i przygotowanie dokumentw dowodowych). UMIE 1. Wykonywa obowizki na wachcie nawigacyjnej, w zakresie suby "na oku", sternika, oficera wachtowego. 2. Stosowa procedury i zasady penienia wacht nawigacyjnych, okrelone w przepisach midzynarodowych (konwencja STCW 78/95) oraz w zaleceniach IMO, aby zapewni bezpieczestwo nawigacji, ochron rodowiska oraz bezpieczestwo statku i ludzi na statku. 3. Prawidowo korzysta z systemw rozgraniczenia ruchu oraz poprawnie nawigowa w wskim przejciu. 4. Prawidowo i w por okrela zagroenia: ryzyka zderzenia oraz rozwijania si sytuacji nadmiernego zblienia. 5. Podejmowa w odpowiednim czasie prawidowe, zgodne z MPDM dziaania dla uniknicia zderzenia (sposb zmiany kursu i/lub

61

prdkoci) oraz dziaania dla uniknicia powstania ryzyka zderzenia 6. Rozpoznawa oznaki nadmiernej prdkoci oraz okrela prdko bezpieczn, z uwzgldnieniem wpywu odpowiednich czynnikw na jej wielko. 7. Poprawnie interpretowa i stosowa prawida wymijania rozdziau II. 8. Okrela minimaln odlego, przy ktrej statek, majcy pierwszestwo drogi, moe jeszcze, wycznie wasnym manewrem unikn zderzenia. 9. Rozpoznawa statki, ktrym przysuguje pierwszestwo drogi (prawida od 12 do 15 oraz prawido 18). 10. Szybko i poprawnie rozpoznawa (na podstawie obserwowanych wiate w nocy oraz znakw w dzie) rodzaje statkw, wykonane przez nie czynnoci, a take, czy statki te s w drodze i czy posuwaj si po wodzie (Jeeli mona to okreli). 11. Stosowa sygnay dwikowe i wietlne w odpowiednim czasie, zgodnie z wymaganiem MPDM. 12. Wykonywa, w normatywnym czasie, nakresy radarowe wzgldne i rzeczywiste, proste i rozwinite, niezbdne przy poprawnym stosowaniu prawida 19 (okrelanie odlegoci i namiaru, kursu i prdkoci innych statkw, odlegoci i czasu Dmin przy kursach przeciwnych, przecinajcych si i przy wyprzedzaniu, rozpoznawanie ech niebezpiecznych, zmiany kursw i/lub prdkoci innych statkw, skutkw zmiany kursu i/lub prdkoci wasnego statku).

MIDZYNARODOWE PRAWO DROGI MORSKIEJ

(MPDM)
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin w tym: Wyk w. Lab.

SEMESTR I
l Wiadomoci wstpne Pojcie, cel i znaczenie MPDM. Rys historyczny rozwoju, wsppraca midzynarodowa w tworzeniu MPDM. Konwencja COLREGS 1972 - ukad, struktura, zaczniki. Wyjanienie okrelenia "system rozgraniczenia ruchu". Postanowienia oglne COLREGS 1972 Zakres stosowania przepisw MPDM w myl prawida l. Przepisy miejscowe i obowizek ich znajomoci i przestrzegania. Obowizek przestrzegania prawide w myl prawida 2. Odpowiedzialno za zaniedbanie przestrzegania przepisw MPDM i przepisw miejscowych. Zasady zwykej praktyki morskiej. Pojcie dobrej i zej praktyki. Przykady przezornoci, ktrych moe wymaga zwyka praktyka morska lub szczeglne okolicznoci przypadku. Obowizek uwzgldnienia okolicznoci i warunkw przy interpretacji i stosowaniu MPDM. Przykady okolicznoci, ktre mog spowodowa konieczno odstpienia od prawide. Analiza orzecze sdw i izb morskich w sprawie wypadkw - zderze, w ktrych wystpowa zwizek przyczynowy zaniedba w przestrzeganiu przepisw lub zasad zwykej praktyki morskiej. Definicje oglne stosowanych poj w COLREGS 1972 Interpretacja nastpujcych poj w rozumieniu przepisw: statek, statek o napdzie mechanicznym, statek aglowy, statek zajty poowem, statek o ograniczonej zdolnoci manewrowej, statek nie odpowiadajcy za swoje ruchy, statek ograniczony swoim zanurzeniem, statek w drodze, rozrnienie statku w drodze i statku posuwajcego si po wodzie, statki wzajemnie widoczne, ograniczona widzialno. l l

3 l

l l

62

wiata i znaki Cel i znaczenie wiate i znakw. Zastosowanie prawide dotyczcych wiate i znakw. Definicje wiate okrelonych w prawidle 21. Wymagania w zakresie zasigu widzialnoci okrelone w prawidle 22. Sektory poziome i pionowe oraz stosowanie ekranw. Barwy wiate. Obowizki odnonie noszenia i pokazywania wiate oraz nadzr i konserwacja. Rozmieszczenie pionowe i poziome wiate na statkach: -o napdzie mechanicznym, zajtych holowaniem i pchaniem, holowanych i pchanych, aglowych, zajtych poowem rnymi narzdziami poowu, nie odpowiadajcych za swoje ruchy, o ograniczonej zdolnoci manewrowej, ograniczonych swoim zanurzeniem, pilotowych, na mielinie, na kotwicy, a take rozmieszczenie wiate na wodnosamolotach. Wymagania techniczne dotyczce znakw. Okrelanie sektorw wiecenia i przewiecania wiate: masztowych, burtowych, holowania, rufowych, kombinowanych, widocznych dookoa widnokrgu dopuszczalne sektory cienia. Okrelanie sektorw pionowych dla statkw o napdzie mechanicznym i statkw aglowych. Uywanie ekranw wiate burtowych, masztowych i widocznych dookoa widnokrgu. Konserwacja i prowadzenie dokumentacji wiate. Rozpoznawanie i znaczenie znakw przepisanych w prawidach. wiczenia na symulatorze wiate i znakw: rozpoznawanie na podstawie obserwowanych wiate rodzaju statku, wykonywanego zajcia i prawdopodobnego stopnia ograniczenia jego zdolnoci manewrowych, czy jest on w drodze i czy posuwa si po wodzie. Sygnay dwikowe i wietlne Definicje. Wyposaenie statku w urzdzenia i rodki do sygnalizacji dwikowej i wietlnej. Sygnay manewrowe, ostrzegawcze, zwrcenia uwagi, mgowe oraz wzywania pomocy. Rozpoznawanie sygnaw dwikowych i wietlnych nadawanych przez symulatory laboratoryjne. Prawida wymijania - Rozdzia l: zachowanie si statkw we wszelkich warunkach widzialnoci. Obserwacja Zakres przedmiotowy prawida 5. Pojcie "waciwa obserwacja" oraz interpretacja okrelenia "pena ocena sytuacji i ryzyka zderzenia". Obserwacja wzrokowa, nasuch oraz obserwacja radarowa. Wykorzystanie radaru do celw okrelonych w prawidle 5. Organizacja i obsada wachty nawigacyjnej oraz penienie wachty. Ustalanie organizacji wacht morskich oraz okrelanie obowizkw dla czonkw wachty nawigacyjnej. Analiza przykadw zaniedba z orzecznictwa. Prawido 6 prdko bezpieczna Pojcie prdkoci bezpiecznej, prba zdefiniowania. Interpretacja poj "waciwe i skuteczne dziaanie" oraz "w odlegoci odpowiedniej do istniejcych okolicznoci i warunkw". Czynniki, ktre naley bra pod uwag przy okrelaniu prdkoci bezpiecznej. Wyjanienie wpywu korzystania z radaru na okrelenie prdkoci bezpiecznej. Okrelanie wielkoci wpywu czynnikw na warto liczbow prdkoci bezpiecznej, zwaszcza czynnikw radarowych. RAZEM:

14 5

4 2

2
4 3

l
3 2

30

15

15

SEMESTR VI l
Prawa wymijania. Rozdzia I, Ryzyko zderzenia Pojcie ryzyka zderzenia, znaczenie prawne. Sposoby ustalania w rnych warunkach widzialnoci. Waciwe wykorzystanie urzdze radarowych do oceny, czy istnieje ryzyko zderzenia. Niebezpieczestwa jakie stwarza wyciganie wnioskw na podstawie skpych informacji radarowych podczas dobrej widzialnoci, jak i przy korzystaniu z radaru. Okrelanie wpywu niepenych informacji na bdn ocen sytuacji. Dziaanie w celu uniknicia zderzenia Interpretacja, poparta przykadami z orzecznictwa, nastpujcych okrele zawartych w prawidle 8: dziaanie zdecydowane, wykonane wystarczajco wczenie i wystarczajco due, aby byo atwo widoczne. Wyczna zmiana kursu. Mijanie si w bezpiecznej odlegoci. Sprawdzanie skutecznoci podjtego dziaania. Zmniejszenie prdkoci. Cakowite zatrzymanie statku. 3 2

l 2 2

63

Wskie przejcia Definicja okrele "wskie przejcie" i "tor wodny". Przechodzenie statkw wzdu wskiego przejcia. Nawigowanie maych statkw i statkw aglowych w wskim przejciu. Ograniczenia w przecinaniu wskiego przejcia lub toru wodnego. Zachowanie si statkw zajtych poowem. Procedura wyprzedzania w wskim przejciu. Dziaania, jakie naley podj przy zblianiu si do zakrtu. wiczenia na modelach na stole manewrowym lub na symulatorze, dotyczce zasad nawigowania w wskim przejciu, w myl prawida 9. System rozgraniczenia ruchu Definicje: "tor kierunkowy", "linia rozgraniczajca", "strefa rozgraniczajca", "strefa ruchu przybrzenego". Zasady nawigowania w systemie rozgraniczenia ruchu w odniesieniu do: wchodzenia do i opuszczania systemu rozgraniczenia ruchu, wchodzenia na tor kierunkowy i wychodzenia z niego, przecinania torw, korzystania ze strefy ruchu przybrzenego, przecinania linii separacyjnych, lub wchodzenia w stref separacyjn w innych celach ni przecinanie, wchodzenie lub wychodzenie z toru. Wymagania dotyczce statkw: nawigujcych na akwenach podejciowych, kotwiczcych, zajtych poowem, nie korzystajcych z systemu. Zakaz przeszkadzania przez mae statki (poniej 20 metrw i statki aglowe), bezpiecznemu przejciu statkw o napdzie mechanicznym, idcym wzdu toru kierunkowego. Zwolnienia dla statkw o ograniczonej zdolnoci manewrowych, zajtych ukadaniem, obsug lub podnoszeniem kabla podwodnego. Pojcie "strefa ostronoci" i "trasa gbokowodna" ich przeznaczenie. Procedura zatwierdzania tras ruchu statkw przez IMO. wiczenie na modelach na stole manewrowym lub na symulatorze, dotyczce zasad nawigowania w systemach rozgraniczenia ruchu w myl prawida 10. Podstawy prawide wymijania. Rozdzia II - zachowanie si statkw widzcych si wzajemnie. Pojcie "statki widzce si wzajemnie". Zasada ograniczonego zaufania. Moliwo skoordynowanego dziaania oraz wzajemnej oceny wykonywanych manewrw. Warunki stosowania prawide wymijania - wzajemna widoczno; istnienie ryzyka zderzenia, spotkanie niezamierzone, tylko dwa statki, pozostawanie w drodze. Zasady wymijania si statkw w zalenoci od rodzajw spotka - wprost lub prawie wprost, na przecinajcych si i rwnolegych kursach, wyprzedzanie oraz w zalenoci od stopnia uprzywilejowania. Zasada podziau statkw na zobowizane do ustpienia z drogi i majce pierwszestwo drogi. Warunek decydujcy o uznaniu statku za wyprzedzajcy. Porwnanie i analiza rnych dziaa zapobiegawczych, jakie moe podj statek wyprzedzajcy. Zastosowanie prawida 14 gdy statki id wprost lub prawiewprost na siebie. Uzasadnienie obowizku unikania, w miar moliwoci, przecinania przez statek ustpujcy z drogi kursu drugiego statku. Stosowanie prawida 15 podczas przecinania wskiego przejcia i toru kierunkowego. Wzajemne obowizki statkw wg. prawida 18 i 3. wiczenia na modelach na stole manewrowym albo na symulatorze, dotyczce zasad wymijania si rnych typw statkw w rnych przypadkach spotkania. Organizacja i penienie wacht Zasady organizacji wacht nawigacyjnych i kotwicznych. Przygotowanie statku do wyjcia z portu. Prby maszyn, telegrafii, steru, rodkw sygnalizacji, wiate oraz urzdze nawigacyjnych. Obejmowanie i przekazywanie wachty. Odpowiedzialno kapitana, oficera wachtowego i marynarzy za penienie wacht.

3 2

5 3

2 6 3

3 3 3

64

Obowizki statku zobowizanego do ustpienia z drogi oraz statku majcego pierwszestwo drogi Obowizki statku ustpujcego z drogi w wietle wymaga prawida 16 oraz odpowiednich wymaga prawida 8. Zasady i sposoby wykonywania tych obowizkw zgodnie z dobr praktyk morsk. Zasady zachowania si statku majcego pierwszestwo drogi w przypadkach, gdy ryzyko zderzenia istnieje midzy wiksz liczb statkw ni dwa. Wyjanienie okrelajce czym naley kierowa si przy podejmowaniu decyzji o dziaaniach zapobiegawczych. Dziaania zapobiegawcze, jakie moe podj statek majcy pierwszestwo drogi i dziaania zapobiegawcze, jakie ma obowizek podj. Obowizki i prawa statku majcego pierwszestwo drogi, na podstawie analizy rozwoju potencjalnego zderzenia statku, w umownym podziale na cztery etapy: - w duej odlegoci midzy statkami, zanim wystpi ryzyko zderzenia, oba statki zachowuj swobod kadego dziaania; - gdy istnieje ryzyko zderzenia, statek zobowizany do ustpienia z drogi ma obowizek podj dziaanie zapobiegawcze, a statek majcy pierwszestwo drogi ma obowizek zachowa swj kurs i prdko; - gdy statek zobowizany do ustpienia z drogi nie podejmuje odpowiedniego dziaania; - gdy zderzenia nie mona unikn przez wyczenie dziaania statku zobowizanego do ustpienia z drogi. wiczenia na modelach na stole manewrowym lub na symulatorze, ilustrujce w rnych ukadach i przypadkach spotka statkw, etapy rozwoju potencjalnego zagroenia i sposoby zapobiegania zderzeniom. Zasady zachowania si statkw podczas ograniczonej widzialnoci Zakres stosowania prawida 19. Porwnanie wymaga prawida 6 i prawida 19 odnonie okrelania szybkoci bezpiecznej. Gotowo maszyn do wykonania natychmiastowego manewru. Zasady obserwacji a zwaszcza poprawne wykorzystanie radaru. Nakresy radarowe wzgldne i rzeczywiste. Peny meldunek radarowy. Interpretacja poj "sytuacja nadmiernego zblienia" oraz "nawigowanie z najwysz ostronoci" wedug orzecznictwa. Ustalanie zagroenia oraz unikanie sytuacji nadmiernego zblienia. Manewry zapobiegawcze. Zasady zachowania si po usyszeniu sygnau mgowego i w sytuacji nadmiernego zblienia. Organizacja wacht nawigacyjnych i kotwicznych podczas ograniczonej widzialnoci. wiczenia na modelach na stole manewrowym lub na symulatorze, obejmujce okrelenie istnienia ryzyka zderzenia lub rozwijania si sytuacji prowadzcej do nadmiernego zblienia. Wykonywanie nakresw wzgldnych i rzeczywistych. Podejmowanie prawidowych dziaa zapobiegawczych. Organizacja wacht nawigacyjnych i kotwicznych podczas ograniczonej widzialnoci Obowizki kapitana i oficerw. Obsada wachty. Suba "na oku". Kontrola pozycji. Miejsce kotwiczenia. Manewry kotwiczne. Gotowo maszyn. Izby morskie. Ustrj, organizacja, zadania, postpowanie w sprawach wypadkw morskich. RAZEM: SEMESTR X

7 4

8 4

10

42

28

14

Interpretacja i wspczesne problemy w stosowaniu wiate i znakw wiczenia na modelach na stole manewrowym lub na symulatorze, majce na celu wykaza gruntown znajomo identyfikacji na podstawie wiate i znakw wszelkich typw statkw i rodzajw wykonywania czynnoci oraz obowizkw i zasad wymijania si z nimi Minimalna odlego dziaania dozwolonego prawidem 17a(ii) - empiryczne ustalenie i obliczenie wielkoci liczbowych. Porwnanie skutecznoci zwrotu "prawo na burt" i manewru "crash stop", jako dziaania zapobiegawczego. wiczenia na modelach na stole manewrowym. Zapobieganie zderzeniom podczas ograniczonej widzialnoci, wykonywanie nakresw rozwinitych, analiza manewrw zapobiegawczych.

3 1 2 5 2 3 4 2 2

65

wiczenia na modelach na stole manewrowym lub na symulatorze, dotyczce wybranych zagadnie korzystania i manewrowania w systemach rozgraniczenia ruchu i w wskich przejciach Organizacja i penienie wacht. Kwalifikacje oficerw i pozostaej obsady do penienia wacht nawigacyjnych, kotwicznych i portowych. Wymagania w zakresie czasu pracy i zapewnienia odpoczynku penicym wachty. Prowadzenie zapisw w dzienniku okrtowym. Obowizki i wsppraca kapitana, oficera wachtowego i pilota. Analiza wypadkw morskich spowodowanych nieprzestrzeganiem MPDM - na podstawie orzecznictwa. Postpowanie powypadkowe- dokumentacja dla armatora i izb morskich. RAZEM: OGEM:

4 2 2 2 2

2 1 20 10 1 10

66

17

Przedmiot:

URZDZENIA NAWIGACYJNE
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 15 45 18 28 12 10 C L 15 30 18 14 36 40 Liczba tygodni w semestrze 15 15 9 14 12 10

Specjalo: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr II III IV VI IX X

A l 3E 2 2E 1E 1E

C -

L l 2 2 l 3 4

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka. Fizyka, Meteorologia i Oceanografia, Wiedza okrtowa. Podstawy elektroniki, Podstawy automatyki, Elektrotechnika okrtowa. Informatyka, Nawigacja, MPDM, Zarzdzanie i eksploatacja statku. Manewrowanie, Ratownictwo morskie. Siownie okrtowe. Wiedza okrtowa. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu wykadw oraz wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien:

ZNA 1. Zasad pracy rnych logw morskich, tzn. mechanicznych, cinieniowych, elektromagnetycznych i hydroakustycznych-Jednostki pomiaru prdkoci 2. Dokadno pomiaru poszczeglnych rodzajw logw oraz sposoby korekcji bdw. 3. Sposoby budowy systemw pomiaru prdkoci, zalenych i niezalenych oraz sposoby rejestracji danych. 4. Waciwoci oraz parametry yroskopu swobodnego. 5. Zasady przeksztacania yroskopu swobodnego w kompas yroskopowy, regu Schullera, wahania nietumione i tumione. 6. Okrelenie pooenia rwnowagi dynamicznej gwnej osi yroskopu kompasu yroskopowego. 7. Okrelenie dokadnoci kompasu l i 2 yroskopowego, dewiacje statyczne i dynamiczne oraz metody ich kompensacji. 8. Wyposaenie dodatkowe kompasw yroskopowych, ukady powtarzaczy, kursografu, zasilaczy. 9. Przepisy PRS dotyczce kompasw yroskopowych10. Ukady automatycznej regulacji kursu, w tym podstawowy ukad typu PID oraz wymagania stawiane autopilotom. 11. Sposoby sterowania - przykady rozwiza, blok adaptacji, dynamiczna stateczno sterowa statku, kierunki rozwoju. 12. Przepisy PRS dotyczce autopilotw i ukadw sterowania. Niekonwencjonalne metody sterowania. 13. Zasad okrelania radiowego kta kursowego oraz dostpno, dziaanie, funkcjonowanie i eksploatacj naziemnych systemw radionawigacyjnych i nawigacyjnych systemw satelitarnych. 14. Wpyw warunkw propagacyjnych (w tym meteorologicznych), pory doby i roku, usytuowanie uytkownika wzgldem stacji nadawczych (odniesienia) oraz ruchu statku na moliwo okrelenia, niezawodno i dokadno pozycji z radionamiarw i naziemnych systemw radionawigacyjnych. 15. Wpyw parametrw techniczno-eksploatacyjnych statkowego odbiornika i warunkw jego instalacji na pozycj okrelan za pomoc radioodbiornika nawigacyjnych systemw satelitarnych, naziemnych systemw radionawigacyjnych. 16. Skale czasu stosowane w radionawigacji morskiej.

67

17. Zasad pomiaru gbokoci oraz zasady posugiwania si echosond. 18. Schemat blokowy, budow oraz zasad dziaania radaru ze wskanikiem syntetycznym i klasycznym, ARPA, latami radarowych, wzmacniaczy ech i transponderw. 19. Zasady pomiarw radarowych. 20. Wpyw warunkw zewntrznych i miejsca instalacji na prac radaru, ARPA i transpondcra. Rwnanie zasigu radaru. 21. Wpyw prawidowej obsugi na moliwoci wykrywcze i dokadno wskaza radaru i ARPA. 22. Zasady wykorzystywania do celw nawigacyjnych i antykolizyjnych rnych rodzajw zobrazowa i zorientowa obrazu radarowego. 23. Zasady instalacji urzdze radarowych na statkach oraz bezpieczn odlego od kompasu magnetycznego. 24. Wpyw promieniowania mikrofalowego na organizm ludzki. 25. Przepisy prawne dotyczce zasad wyposaania statkw w urzdzenia nawigacji technicznej, ich wymagane parametry techniczno eksploatacyjne, umiejtnoci i szkolenie zaogi w zakresie ich obsugi. 26. Zasady wykorzystywania radaru do celw antykolizyjnych, w tym zasady sporzdzania nakresw na zobrazowaniach ruchu rzeczywistego i wzgldnego, meldunek radarowy, uproszczone metody nakresowe, zasady wykorzystywania linii rwnolegych. 27. Zasady wykorzystywania urzdze radarowych do celw nawigacyjnych - okrelanie pozycji i elementw znosu cakowitego. 28. Zasady dziaania i wyposaenie techniczne VTS. 29. Zasady uczestnictwa statku w pracach systemu VTS. 30. Pomoce nawigacyjne stosowane w nawigacji radarowej oraz w egludze w obszarach VTS. 31. Zasady dziaania i wykorzystanie ENC i ECDIS. 32. Zasady podczenia do logu i yrokompasu urzdze nawigacji technicznej. 33. Wpyw bdw danych wyjciowych na dokadno informacji uzyskiwanej z tych urzdze. 34. Zasady diagnostyki, okresowych przegldw, lokalizacji uszkodze i przeprowadzanie napraw urzdze nawigacji technicznej. 35. Zasady rozmieszczania urzdze na mostku nawigacyjnym, mostek zintegrowany. 36. Tendencje rozwojowe systemw i urzdze nawigacji technicznej. UMIE 1. Uruchomi kady z logw zainstalowanych na statku i odczyta waciwe wskazania. 2. Przelicza zmierzon prdko na rne stosowane jednostki. 3. Przeprowadzi korekt bdw. 4. Sprawdza stan techniczny kompasu yroskopowego. 5. Uruchomi kompas yroskopowy, wczy ukad powtarzaczy i zgra wskazania powtarzaczy i kompasu gwnego. 6. Wczy i ustawi wskazania kursografu. 7. Wprowadzi korekt dewiacji prdkociowej lub okreli j z tablic, ewentualnie obliczy i uwzgldni na dowolnym kursie. 8. Okreli diagnoz drobnych usterek, np. wymieni pyn kompasowy, wymieni papier rejestrowy na kursografie. 9. Obsugiwa autopilota, umie nastawi sterowane parametry, wcza do pracy blok adaptacji. 10. Wprowadza zmiany kursu w automatycznej pracy autopilota11. Dobra najbardziej odpowiednie, w danych warunkach, metody okrelania pozycji za pomoc naziemnych systemw radionawigacyjnych, nawigacyjnych systemw satelitarnych, radionamierzania, urzdze radarowych, echosondy. 12. Obsugiwa w penym zakresie, odbiorniki systemw radionawigacyjnych, radionamiemik, echosond, urzdzenia radarowe, radar, ARPA, transponder radarowy. 13. Okrela pozycj z radionamiarw wasnych i obcych, za pomoc systemw radionawigacyjnych i satelitarnych, radaru oraz echosondy. 14. Ocenia wiarygodno oraz dokadno pozycji, otrzymywanych w danych warunkach, ronymi metodami.

68

15. Wykorzystywa radar i ARPA do prowadzenia obserwacji, okrelania stopnia zagroenia kolizyjnego oraz planowani i realizacji manewru antykolizyjnego. Sporzdza nakres radarowy na zobrazowaniach ruchu rzeczywistego i wzgldnego. Wykorzystywa uproszczone metody nakresowe i linie rwnolegle. 16. Samodzielnie prowadzi wacht morsk w warunkach ograniczonej widzialnoci. 17. Waciwie wykorzystywa transponder, radar i ARPA w akcjach poszukiwawcze - ratowniczych. 18. Uczestniczy czynnie, jako oficer wachtowy w systemie VTS. 19. Korzysta z pomocy nawigacyjnych, specjalistycznych wydawnictw informacyjnych i instrukcji technicznych urzdze. 20. Korzysta z oprogramowania nawigacyjnego odbiornikw systemw radionawigacyjnych i satelitarnych oraz ARPA i radaru. 21. Dobra optymalne wyposaenie radionawigacyjne dla danego statku i rodzaju eglugi. 22. Diagnozowa poprawno dziaania radaru, ARPA, transpondera, radionamiemika, echosondy oraz torw odbiorczych systemw radionawigacyjnych i satelitarnych, lokalizowa uszkodzenia, przeprowadza okresowe przegldy i prace konserwacyjne, nadzorowa naprawy serwisowe.

URZDZENIA NAWIGACYJNE
Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwiniecie SEMESTR II l Logi morskie Zasada pracy logw mechanicznych, cinieniowych, elektromagnetycznych, korelacyjnych i hydroakustycznych. Dokadno pomiaru, jednostki prdkoci, korekcja bdw, systemy pomiarowe prdkoci i jej skadowych. Przepisy PRS. Wprowadzenie do laboratorium. Badanie logu cinieniowego SAL-24. Poznanie ukadu kinetycznego, hydraulicznego i korekcyjnego. Usuwanie drobnych usterek. Badanie logu elektromagnetycznego, dwuskadowego typu 4601 Poznanie atestacji logu przed wczeniem, sposobem wypustu czujnika, sposobem korekcji wskaza oraz usuwaniem drobnych usterek.. 2. Kompasy yroskopowe Teoria yroskopu, parametry oraz waciwoci yroskopu swobodnego. Zasada przeksztacania yroskopu swobodnego w kompas yroskopowy, regua Schullera, wahania nietumione i tumione. Okrelenie dokadnoci kompasw l i 2 yroskopowych, dewiacje statyczne i dynamiczne oraz metody ich kompensacji. Wyposaenie uzupeniajce, ukady powtarzania powtarzacze i kursograf, ukady ledzce i korelacyjne. Przepisy PRS dotyczce kompasw yroskopowych. Badanie kompasu yroskopowego typu Plath. Przygotowanie kompasu do startu, uruchomienie, ustawienie zgrywanie" wskaza kursw powtarzaczy i kursografu z kompasem gwnym. Okrelenie poprawek wskaza z oblicze i z tablic poprawek. Sprawdzanie poprawnej pracy kompasu i alarmw. Badanie kompasu yroskopowego typu Kurso -Anschutz. Przygotowanie kompasu do wczenia i uruchomienie. Sprawdzenie prawidowoci obcie, temperatury i ustawienia kuli yroskopowej. Zgranie" wskaza kompasu gwnego i powtarzaczy. Nanoszenie poprawek. Badanie pynw kompasowych. Poznawanie funkcji skadnikw pynw do rnych kompasw 2-yroskopowych. Poznanie sposobu sporzdzania pynw i sprawdzania ich parametrw gstoci i przewodnoci. Poznanie sposobu renowacji pynu w warunkach statkowych. 14 7 8 3 Liczba godzin w tym: Wyk. w. Lab.

69

Autopiloty Ukad automatycznej regulacji kursu w oparciu o regulator typu PID. Wymagania stawiane autopilotom. Sposoby sterowania autopilotw, przykady rozwiza. Parametry nastawialne i blok adaptacji. Dynamiczna stateczno sterowa statku, standardowe prby sterownoci. Przepisy PRS. Badanie autopilota typu TS-2B/A lub TS-75. Wczenie urzdzenia, sprawdzenie prawidowoci pracy autopilota wszystkimi sposobami. Poznanie budowy i funkcji poszczeglnych blokw i elementw. Poznanie wpywu zmian parametrw nastawnych na prac autopilota. Sprawdzenie wsppracy autopilota z kompasem yroskopowym oraz blokiem adaptacji. Odstawienie urzdzenia. RAZEM:

8 5

30

15

15

SEMESTR III
l. Pojcie nawigacji technicznej. Wykorzystanie fal elektromagnetycznych w nawigacji morskiej. Propagacja fali elektromagnetycznej, jej waciwoci. Prdko fazowa i grupowa. Polaryzacja i zjawiska charakteryzujce fale. Orodki propagacji: powierzchniowa warstwa Ziemi, troposfera, jonosfera. Sposoby rozchodzenia si fal radiowych. Waciwoci propagacyjne fal radiowych w zalenoci od czstotliwoci. Modulacja fali nonej. Pasma czstotliwoci wykorzystywane w radionawigacji morskiej. Pojcie czasu w radionawigacji, jego wzorce i skale Wzorce czasu i czstotliwoci. Definicje jednostki czasu. Skale czasu. Wykorzystanie wzorcw czasu. Radionamierzanie, okrelanie radiowego kta kursowego za pomoc radionamiernikw w pamie fal rednich i UKF. Charakterystyka kierunkowa anteny ramowej. Okrelanie kierunku na radiolatarnie. Okrelanie strony, pojcie kardioidy. Anteny radionamiernika pracujcego w pamie fal rednich. Antena Adcocka. Charakterystyka kierunkowa anteny ramowej, charakterystyka kardioidalna. Radiolatarnie i radionamierniki Radiolatarnie pracujce na falach rednich. Radionamierniki pracujce w pamie fal rednich. Radionamierniki pracujce w pamie UKF Okrelanie pozycji za pomoc radionamiernika pracujcego w pamie fal rednich. Wydawnictwa nawigacyjne. Kryteria doboru radiolatar Nawigacyjne wykorzystanie radionamiernikw. Bd okrelania kta kursowego, efekt nocny, radiodewiacja, bd radionamiaru. Bd pozycji z radionamiarw. Okrelanie pozycji za pomoc radionamiernika akustyczno -optycznego i automatycznego radionamiernika cyfrowego, porwnywanie bdu teoretycznego z bdem rzeczywistym otrzymanej pozycji. Naziemne systemy radionawigacyjne Pomiar odlegoci i rnicy odlegoci. Okrelanie linii pozycyjnej opartej na pomiarze czasu, rnicy czasu, fazy, rnicy faz. Systemy stadiometryczne Systemy hiperboliczne. Organizacja systemu, czstotliwo nona, liczba i rozmieszczenie stacji, nasycenie systemu. Odbiornik nawigacyjny pierwszej i drugiej generacji. Statkowa antena odbiorcza. Okrelanie pozycji uytkownika i jej dokadno. System Loran C Zasada dziaania systemu. Pomiar przedziau czasowego. Odbiornik nawigacyjny. Funkcjonowanie systemu i zasig acucha. Okrelanie pozycji i jej dokadno. Zalety i wady systemu. Odmiana rosyjska, system Czajka. acuchy europejskie systemu Loran C pracujce w konfiguracji NELS. System Eurofix zasada dziaania. Wykorzystanie systemu Loran, pracujcego w odmianie C, okrelanie pozycji i szacowanie jej dokadnoci, specjalistyczne wydawnictwa nawigacyjne. Wykorzystanie systemu Eurofix. Okrelanie pozycji za pomoc odbiornika Eurofix, szacowanie jej dokadnoci. 2 2 2 l 1 l l 2 l

2.

3.

4.

5.

l 3 3

6.

7.

12 6

70

8.

Naziemne systemy radionawigacyjne bliskiego zasigu Podzia systemw ze wzgldu na ksztat linii pozycyjnej i mierzony parametr. Okrelanie pozycji i jej dokadno. Zasig i eksploatacja.

2 2 6 6

9.

Nawigacyjne systemy satelitarne Sztuczny satelita Ziemi i jego ruch po orbicie okooziemskiej. Parametry pooenia satelity i naziemnego uytkownika. Organizacja systemu, satelity nawigacyjne, zesp stacji naziemnych, uytkownicy. Wpyw refrakcji jonosferycznj. Wykorzystanie zjawiska Dopplera. Systemy wykorzystujce zasady scakowanych pomiarw dopplerowsidch- Systemy oparte na pomiarze odlegoci dzielcej satelit od uytkownika System GPS, system Glonass Zasada dziaania i organizacja systemu. Charakterystyka sygnaw emitowanych przez satelit. Odbiornik nawigacyjny systemu, odbiorniki zintegrowane. Okrelanie pozycji i jej dokadno. Wykorzystanie systemu w nawigacji morskiej. Eksploatacja odbiornika systemu GPS w rnych trybach pracy i dla rnych danych wejciowych. Okrelanie pozycji i szacowanie jej dokadnoci. Interpretacja wybranych parametrw sygnalizowanych przez odbiorniki.

10.

10 6

4 8 4

11.

Systemy satelitarne pracujce w odmianie rnicowej Zasada dziaania i funkcjonowanie. Odmiana rnicowa systemu GPS DGPS. Sieciowe i komercyjne wersje DGPS. Odmiana rnicowa systemu Glonass - DGlonass. Odbiorniki nawigacyjne odmiany rnicowej. Okrelanie pozycji i jej dokadno. Wykorzystanie odmiany rnicowej w nawigacji morskiej. Eksploatacja odbiornika odmiany rnicowej GPS. Okrelanie pozycji i szacowanie jej dokadnoci. Interpretacja wysanych parametrw sygnalizowanych przez odbiornik

4 2 2 2 2

12.

Inne nawigacyjne systemy satelitarne System Geostar, zasada dziaania i eksploatacja. System EGNOS i inne satelitarne systemy wspomagajce. Systemy przyszociowe - GNSS, GNSS-1, GNSS-2, Galileo Eksploatacja systemw i urzdze radionawigacyjnych Okrelanie pozycji w czasie rzeczywistym. Parametry niezawodnociowe pracy systemw- Ukady odniesienia wsprzdnych. Odbiorniki wielosystemowe. Systemy nawigacji zintegrowanej. Systemy kontroli drogi statku. Oprogramowanie nawigacyjne odbiornikw systemw naziemnych i satelitarnych. Wprowadzanie punktw drogi i programowanie trasy. Dokonywanie rnego rodzaju oblicze. Programowanie i wykorzystywanie alarmw. Symulator nawigacyjne - radarowy Okrelanie pozycji jednostki morskiej podczas jej ruchu za pomoc wybranych systemw naziemnych i satelitarnych, korzystanie z echosondy, szacowanie dokadnoci pozycji.

13.

14.

4 4 5 5

15.

16.

Echosonda. Podstawy hydroakustyki Budowa i zasada dziaania echosondy, schemat blokowy. Zasada pomiaru gbokoci, maksymalny zasig, zakres i podzakres. Interpretacja echogramu i jego znieksztacenia. Zasada dziaania i rodzaje przetwornikw. Echosondy wielowizkowe. Sonary. Wsppraca echosondy z innymi urzdzeniami. Zasada redukcji wskaza echosondy. Obsuga echosondy, pomiar rozrnialnoci i minimalnego zasigu echosondy. Badanie charakterystyk promieniowania przetwornika megnetostrykcyjnego. Interpretacja echogramu. Przeprowadzanie redukcji wskaza echosondy.
RAZEM:

11
6

5
75 45 30

71

SEMESTR IV 1. Radar morski jako urzdzenie antykolizyjne i nawigacyjne Podstawy prawne. Zagroenie dla zdrowia. Odlego bezpieczna od kompasu. Radary pracujce na fali cigej i impulsowo. Obsuga radarw rnego typu Schemat blokowy radaru i przebiegi impulsowe Podstawowe zalenoci czasowe midzy przebiegami impulsowymi. Impuls podstawy czasu. Impuls podwietlajcy. Sygna wizyjny. Schemat blokowy radaru. Zasada pomiaru kta i odlegoci Ukady pomiaru kta i odlegoci: klasyczne i cyfrowe. Okrelanie kta i odlegoci na wybrane obiekty za pomoc radarw rnych typw. Zobrazowania i zorientowania radarowe Zobrazowanie ruchu rzeczywistego i wzgldnego. Zorientowanie obrazu radarowego wzgldem dziobu, kursu i kierunku pnocy. Ukady kontrolne i regulacyjne radaru Ukady kontrolne, regulacyjne i przeciwzakceniowe we wskanikach ze zobrazowaniem klasycznym i syntetycznym Zakcenia i znieksztacenia obrazu radarowego Wielko i ksztat zobrazowania obiektw na ekranie. Znieksztacenia impulsu podstawy czasu i podwietlajcego. Echa od fal morskich, echa od opadw atmosferycznych. Echa wielokrotne, porednie, na kierunkach listkw bocznych, z poprzedniego cyklu pracy. Zakcenia interferencyjne. Latarnie radarowe, wzmacniacze ech, transpondery, reflektory radarowe. RAZEM: S E M E S T R VI 1. Budowa, zasada dziaania i funkcjonowanie radaru impulsowego Blok nadawczo - odbiorczy, wskanik, tor falowodowy z anten. Czstotliwo pracy radaru, mikrofalowe pasma, X S C, L. Wskanik z zobrazowaniem analogowym i syntetycznym. Wpyw czasu trwania impulsu sondujcego oraz rodzaju i wymiarw anteny na parametry eksploatacyjne radaru i obraz radarowy. Rwnanie zasigu radaru Rwnanie dla obiektw punktowych, powierzchniowych i objtociowych. Waciwoci odbijajce rnych cia. Wpyw warunkw hydrometeorologicznych na zasig radaru. Diagnostyka urzdze radarowych Zasady przegldw, napraw i lokalizacji uszkodze. Nawigacyjne wykorzystanie radaru w czasie eglugi Pilotaowej, na akwenach ograniczonych, w duej odlegoci od ldu, w obszarze zagroenia lodowego. Wykorzystanie radaru wedug przepisw MPDM Wykorzystanie radaru do zapobiegania zderzeniom na morzu Pomoce nakresowe. Trjkt prdkoci. Meldunek radarowy, okrelanie parametrw ruchu wzgldnego i rzeczywistego obiektu. Planowanie manewru statku wasnego. Zasady wykrycia echa. Pomoce nakresowe, EPA, ATA Symulator nawigacyjne - radarowy Okrelanie pozycji jednostki morskiej podczas jej ruchu za pomoc radaru, oszacowanie dokadnoci owej pozycjiRAZEM: 8 6 2 5 1 4 8 4 4 6 2 4 4 2 2 3 3 7 3 4 3 36 3 18 18

2.

3.

4.

5.

6.

7.

2.

2 2

3. 4.

3 1 4 4 3 14 10 4 2 6 2 6 42 28 14 3 2

5. 6.

7. 8.

72

S E M E S T R IX
l. 2. 3. 4. 5. ECDIS, INS, EBS, AIS i VDR - zasada dziaania i wykorzystanie Wykorzystanie urzdze radarowych w akcjach SAR Radary portowe i systemy VTS. Wyposaenie techniczne, molwoci i zasady wykorzystania. Kierunki rozwoju urzdze i systemw radarowych Kompleksowe wiczenia w zakresie antykolizyjnego wykorzystania radaru i pomocy nakresowych realizowane na symulatorze radarowo nawigacyjnym: na akwenie nieograniczonym w systemach rozgraniczenia ruchu na torach wodnych i podejciach do portw RAZEM: 12 6 3 l 3 1 6 2 6 4

10 10 6 48 12

10 10 6 36

SEMESTR X
l. 2. 3. Przypomnienie nakresu na ruchu wzgldnym i rzeczywistym Zasada pracy, budowa i instalacja ARPA na statkach Wymagania prawne dotyczce wyposaenia statkw w ARPA, parametrw eksploatacyjnych tych urzdze i szkolenia w zakresie ich obsugi Akwizycja ech - rne rozwizania ukadu akwizycji, ich moliwoci i ograniczenia Ukad ledzenia - zasada pracy, moliwoci i ograniczenia. Bdy ledzenia w czasie manewrw statku wasnego i obiektu ledzonego. Wpyw zakce hydrometeorologicznych i od powierzchni morza oraz ech od linii brzegowej na prac ukadu. Metody prezentacji danych wyjciowych, wady i zalety oraz zasady interpretacji Ukady manewru prbnego i nawigacyjne - rne rozwizania programowe ukadw, ich wady i zalety Podsumowanie informacji o bdach wskaza ARPA, ich rdach i zasadach identyfikacji. Ryzyko obdarzania urzdzenia zbyt duym zaufaniem. Zasady lokalizacji uszkodze, testy operacyjne. Praktyczna obsuga rnego typu ARPA. Wczanie urzdzenia i danego rodzaju informacji wyjciowej. Wykorzystanie z uwzgldnieniem prawide MPDM. Praktyczne wiczenia w egludze na akwenie ograniczonym z wykorzystaniem ARPA, wykorzystanie ARPA w akcjach SAR. Zaliczenie RAZEM: OGEM: 3 2 l l 2 l 2

4. 5.

2 9

l l

l 8

6. 7. 8.

9 5 2

l l l

8 4 l

9.

10.

10

10

11.

3 50 281

l 10 128

2 40 153

73

18

Przedmiot:

METEOROLOGIA I OCEANOGRAFIA NAUTYCZNA

Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 30 30 9 C L 15 15 9

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr II III IV

Liczba tygodni w semestrze 15 15 9

A 2 2 1E

C -

L l l l

ZWIZEK Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Chemia, Nawigacja, Przewozy morskie. Zarzdzanie i eksploatacja statku. Manewrowanie, Ratownictwo morskie. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA: Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i odbyciu zaj laboratoryjnych student powinien: ZNA: 1.
Gwne prawidowoci funkcjonowania rodowiska, w ktrym odbywa si egluga (ocean, atmosfera) w skali globalnej i wspoddziaywania na siebie obu jego podsystemw (oceanu i atmosfery).

2. 3. 4. 5.

Sprzt pomiarowy stosowany w obserwacjach meteorologicznych na morzu. Zasady wykonywania obserwacji meteorologicznych i hydrologicznych. Organizacj sieci meteorologicznych. Zasady wykorzystania i interpretacji do prowadzenia statku danych hydrometeorologicznych dla potrzeb eglugi, zarwno zawartych w rdach, jak rwnie zasady wykorzystywania danych zewntrznych, jak i obserwacji wasnych.

UMIE W zakresie wykonywania pomiarw hydrometeorologicznych: posugiwa si biegle sprztem pomiarowym (termometry, psychrometry, aneroidy, anemometry, etc.); posugiwa si w prawidowy sposb skalami obserwacyjnymi (stanw morza, skal Beauforta, skal widzialnoci poziomej, skal zwartoci lodu, zachmurzenia, etc.); wprowadza prawidowo poprawki redukcyjne do zmierzonego cinienia atmosferycznego, poprawki instrumentalne dla innych przyrzdw; posugiwa si tablicami psychrometrycznymi i nomogramami psychrometrycznymi; okreli wiatr rzeczywisty z wiatru pozornego; posugiwa si biegle i w prawidowy sposb midzynarodow terminologi lodow; wykona kompletn obserwacj wedug klucza SHIP i zaszyfrowa j; umie posugiwa si programem TURBO l v. 3.x (do szyfrowania depesz, produkt WMO, zalecany do stosowania na statkach przez IMO). W zakresie interpretacji materiaw trafiajcych na statek "z zewntrz": Zinterpretowa komunikaty meteorologiczne przekazywane otwartym tekstem.

74

 Dokona interpretacji map faksymilowych pola cinienia (analizy i prognozy), w tym: - okreli prawidowo typy ukadw barycznych; - okreli z mapy faksymilowej pola cinienia, kierunek i prdko wiatru; - okreli gwne cechy pogd wewntrzmasowych; - okreli gwne cechy pogd frontalnych; - okreli rodzaj zmcenia tropikalnego i typ pogody z nim zwizanego. Dokona interpretacji mapy analizy tropikalnej, w tym: - okreli kierunki wiatru; - rozpozna strefy konwergencji i dywergencji i scharakteryzowa zwizane z tym zjawiska pogodowe oraz rodzaj zmcenia tropikalnego. Dokona interpretacji map faksymilowych pola falowania (analizy i prognozy), w tym: - okreli wysoko fali maksymalnej i redniej fali znacznej; - rozpozna kierunek przemieszczania si pola falowania, w tym falowania rozkoysu. Dokona interpretacji map faksymilowych lodowych (Ice Chart), w tym: - zna oznaczenie wedug klucza lodowego ("elipsa lodowa") dotyczce: zawartoci lodu, studium rozwojowego lodu i topografii lodu, rozpozna strefy sflaczania i rozrzedzania lodu, kanay na lodzie, etc.). Poprawnie zinterpretowa komunikat lodowy przekazany w postaci Batyckiego Klucza Lodowego.

W zakresie posugiwania si pomocami nawigacyjne - hydrometeorologicznymi: umie posugiwa si Admiralty List of Radio Signals, vol. 3, w tym: wybra podane stacje i ich czstotliwoci, rodzaj emisji dla odbioru potrzebnej informacji pogodowej; umie posugiwa si i zinterpretowa warunki przedstawione na Routeing Charts i Pilot Charts; umie zinterpretowa materiay hydroklimatyczne zawarte w locjach. Inne umiejtnoci: umie okreli gsto wody morskiej z jej zasolenia i temperatury, obliczy zmian zanurzenia w funkcji zmiany gstoci; umie okreli kierunek i prdko prdu wiatrowego z kierunku i prdkoci wiatru; umie okreli przyblione parametry fali wiatrowej redniej, znacznej i maksymalnej z prdkoci wiatru i dugoci rozbiegu wiatru nad wod (materiay z map pola cinienia); umie dokona kalkulacji manewru odchodzenia od cyklonu tropikalnego kursem prostopadym do trajektorii jego centrum; umie wyznaczy sektor (sektory) kursw dozwolonych i zabronionych przy mijaniu si z cyklonem tropikalnym, przy znanym kierunku ruchu centrum CT i znanych prdkociach CT i statku.

METEOROLOGIA I OCEANOGRAFIA NAUTYCZNA

Nr tematu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin w tym: Wyk. w. Lab.

Semestr II - Oceanografia
l Wszechocean - dane oglne. Rozkad gbokoci i krzywa batymetryczna. Podzia morfologiczny dna morskiego. Gwne cechy geomorfologii szelfu, stoku kontynentalnego, oa oceanicznego i roww oceanicznych. Gwne formy niszych rzdw. Charakterystyka brzegw morskich. Osady denne. Gwne cechy fizyczne i chemiczne wody morskiej. Woda morska i jej zasolenie. Skad chemiczny i rozkad zasolenia na powierzchni oceanu. Temperatura wody morskiej i jej rozkad. Profile pionowego rozkadu temperatury. Ciar waciwy wody morskiej. Gsto wody morskiej. Masy wodne. TS diagram. Gazy w wodzie morskiej. Waciwoci akustyczne wody morskiej. Barwa wody. Zjawiska lodowe na morzach. Proces zamarzania wd morskich, Waciowoci lodu morskiego. Klasyfikacje lodw morskich wg. stadiw rozwojowych i formy pokrywy lodowej. Zwarto lodw. Terminologia lodowa WMO. Geograficzne rozmieszczenie lodw na morzach. Procesy lodowe na akwenach zamarzajcych, dryf lodw, pitrzenie, zwieranie, rozrzedzanie. Gry lodowe, geneza, klasyfikacja. Zlodzenie Batyku i wd przylegych. Suba lodowa, przekazywanie informacji o zjawiskach lodowych. Mapy lodowe (fax), oznaczenia midzynarodowe. Batycki Klucz Lodowy, Biuletyny Lodowe IIP. 4 2 2

4 2 2 6 2 4

75

Obladzanie statkw. Skutki oblodzenia. Geneza, klasyfikacja, wpyw warunkw meteorologicznych na tempo obladzania. Nomogramy do szacowania tempa obladzania. Geograficzny rozkad akwenw, na ktrych wystpuj procesy obladzania. Walka z obladzaniem (bierna i czynna). Procesy falowania. Ruch falowy wody morskiej. Klasyfikacja fal na morzu. Elementy fali. Fale dugie. Tsunami. Falowanie wiatrowe. Czynniki posiadajce wpyw na charakterystyk fali wiatrowej. Wspczynniki prawdopodobiestwa przewyszania elementw fal. Mapy falowania (fax), ich interpretacja. Rozkoys. Rozchodzenie si rozkoysu w funkcji przebytej drogi. Zanik rozkoysu. Falowanie zinterferowane. Falowanie trjwymiarowe i stojce. Falowanie pytkowodzia. Zmiana parametrw fali w wodzie pytkiej. Refrakcja, deformacja i zaamanie fali. Oddziaywanie fali na dno. Prognozy falowania: klimatyczna i synoptyczna. Metody numeryczne uproszczonych prognoz falowania. Informacje o falowaniu w atlasach oceanw i atlasach falowania. Geograficzna charakterystyka falowania. Fale fenomenalne, anomalie w charakterze falowania, rejony wystpowania. Prdy morskie. Przyczyny powstawania. Klasyfikacje prdw. Stae i okresowe prdy dryfowe w morzu pytkim i w strefie przybrzenej. Zmiana prdw na pytkowodziu w stosunku do prdw na morzu gbokim. System prdw powierzchniowych Oceanu wiatowego charakterystyka geograficzna. Obliczanie parametrw prdu wiatrowego (kierunek, prdko). Zmiany poziomu swobodnej powierzchni morza. Przyczyny i charakter zmian poziomu morza. Zmiany anemobaryczne, pitrzenia sztormowe. Sejsze. Rejony wystpowania duych nieokresowych zmian poziomu morza, spowodowane oddziaywaniem wiatru.

2 1 1

7 3 4

4 3 1

3 2 1 2 2

SEMESTR II - METEOROLOGIA OGLNA 8 Meteorologia jako nauka. Pogoda a klimat. Elementy meteorologiczne. Atmosfera ziemska, skad i budowa. Promieniowanie Soca. Albedo. Promieniowanie Ziemi. Bilans radiacyjny i cieplny Ziemi. Ustrj cieplny atmosfery. Temperatura powietrza. Nagrzewanie i ochadzanie powierzchni Ziemi i atmosfery. Okresowe i nieokre-sowe zmiany temperatury powietrza, bieg dobowy i roczny. Miary charakteryzujce przebieg temperatury, temperatury ekstremalne i absolutne, amplitudy temperatury. Zmiany temperatury wraz z wysokoci, pionowy profil temperatury - ukad normalny, inwersja i izotermia. Rozkad temperatury na powierzchni Ziemi. Przyrzdy suce do pomiaru temperatury: termometry meteorologiczne (akt. max, min), termografy. Warunki pomiaru temperatury powietrza. Wilgotno powietrza. Para wodna w atmosferze. Parowanie rzeczywiste i potencjalne. Pojcie wilgotnoci powietrza i jej miary: wilgotno absolutna, waciwa, prno pary wodnej. Wilgotno a temperatura powietrza, wilgotno wzgldna, niedosyt wilgotnoci. Procesy kondensacji pary wodnej. Jdra kondensacji. Temperatura punktu rosy. Przyrzdy suce do pomiarw wilgotnoci: higrometr wosowy, higrograf, psychrometry Augusta i aspiracyjny Asmanna, tablice psychrometryczne, nomogramy psychrometryczne. Wyznaczanie zmian wilgotnoci wzgldnej przy zmianach temperatury powietrza, temperatury punktu rosy. Warunki pomiarw higrometrycznych. Rwnowaga atmosfery. Przemiany suchoadiabatyczne i wilgotnoadiabatyczne. Typy rwnowagi atmosferycznej: stay, obojtny, chwiejny, skrajnie chwiejny, skrajnie stateczny. Zwizek typu rwnowagi z pionowym gradientem temperatury powietrza. Konsekwencje stanu rwnowagi atmosfery. Procesy konwekcyjne, efekty fenowe.

2 2

I*

10

3 3

2*

11

3 3

76

12

Chmury. Klasyfikacja chmur. Warunki powstawania. Zjawiska towarzyszce - fotometeory. Cechy diagnostyczne rodzajw i gatunkw chmur, rozpoznawanie chmur. Chmury burzowe struktura, cyrkulacja powietrza, charakter opadw, wyadowania elektryczne (elektrometeory). Okrelanie zachmurzenia oglnego i zachmurzenia w pitrze niskim/rednim, Opady atmosferyczne. Powstawanie opadw. Klasyfikacja opadw wg. stanu skupienia, czasu trwania i natenia. Zwizki midzy rodzajem chmur a charakterem opadu (w rnych porach roku i rnych szerokociach). Pomiar opadu na stacjach ldowych. Rozkad opadw na Ziemi. Osady, rodzaje, warunki tworzenia si. RAZEM;

3 3 I*

13

2 2 I*

*zajcia laboratoryjne z wymienionych tematw s realizowane w semestrze III

45

30

15

SEMESTR III - METEOROLOGIA OGLNA

14 Mgy oraz widzialno pozioma. Powstawanie mgie. Gwne rodzaje mgie: adwekcyjne, radiacyjne, z wyparowania. Dymienie morza. Charakterystyka gwnych rodzajw mgie. Obszary podwyszonego prawdopodobiestwa wystpowania mgie nad wodami Oceanu wiatowego. Uproszczona metoda prognozy mgie adwekcyjnych. Widzialno pozioma. Metody pomiaru i szacunku widzialnoci. Morska skala widzialnoci. Czynniki ograniczajcy widzialno. Cinienie atmosferyczne. Jednostki pomiaru. Przyczyny zmian cinienia. Okresowe i nieokresowe zmiany cinienia. Zmiany cinienia wraz z wysokoci. Powierzchnie izobaryczne i izobary. Typowe ukady baryczne: wy, ni, klin wyowy, zatoka, siodo baryczne. Rozpoznawanie ich na mapach pola cinienia. Przyrzdy suce do pomiaru cinienia: aneroid, barograf. Wprowadzenie poprawek barometrycznych, tablice poprawek Wiatr. Przyczyny powstawania. Poziomy gradient baryczny. Siy modyfikujce kierunek wiatru (Coriolisa, tarcia, odrodkowa). Wiatr geostroficzny i przywodny. Parametry wiatru (kierunek, prdko), charakter wiatru. Zmiany kierunku wiatru wraz z wysokoci. Cyrkulacja powietrza w typowych ukadach barycznych na obu pkulach (ni, wy, zatoka, klin, siodo). Obliczanie gradientu barycznego z mapy synoptycznej. Obliczanie prdkoci wiatru i okrelanie kierunku wiatru z mapy synoptycznej. Skale wiatrowe (nomogramy) na mapach faksymilowych. Pomiar kierunku i prdkoci wiatru na statku. Anemometry i anemotachometry rczne, wiatromierze stacjonarne, warunki prawidowego pomiaru wiatru na statku. Wiatr poziomy i rzeczywisty, obliczanie wiatru rzeczywistego. Sil wiatru. Skala Beauforta. Zwizek charakteru wiatru z typem rwnowagi atmosferycznej. 3 2 1

15

5 4

1 6 4

16

SEMESTR III - METEOROLOGIA SYNOPTYCZNA

17 Oglna cyrkulacja atmosferyczna. Strefa pogd tropikalnych i subtropikalnych oraz strefy szerokoci umiarkowanych i wysokich. Masy atmosferyczne - definicje, pojcia. Pojcie obszaru rdowego. Geograficzna klasyfikacja mas atmosferycznych, charakterystyka poszczeglnych mas (cechy fizyczne, zasigi wystpowania). Procesy transformacji mas atmosferycznych. Pogody wewntrzmasowe. Okrelenie adwekcji mas atmosferycznych z mapy dolnej pola cinienia. Interpretacja charakteru pogd wewntrzmasowych na mapach dolnych (analizy i prognozy). Prognozowanie pogody wewntrzmasowej. 3 3 5 4

18

77

19

Frontogeneza i frontoliza Cyklonogeneza. Pojcie frontu meteorologicznego, powietrza za- i przedfron-talnego, powierzchni frontalnej, linii frontu, strefy frontalnej. Klasyfikacja frontw. Fronty ciepe i chodne, aktywno frontw chodnych, budowa frontw, zwizane z nimi warunki pogodowe. Mechanizm tworzenia si niw szerokoci pozazwrotnikowych. Stadia rozwojowe niw szerokoci pozazwrotnikowych, rodziny niw. Proces okluzji. Fronty zokludowane, typy, warunki pogodowe zwizane z nimi. Zwizek frontw meteorologicznych z ukadami cyklonalnymi. Ruchy wasne ukadw niskiego cinienia. Typowe trasy niw nad Pnocnym Atlantykiem i Europ. Fronty meteorologiczne a klimatyczne. Interpretacja warunkw pogodowych w strefach frontalnych na mapach pola cinienia. Sztormy zwizane z ukadami niowymi. Charakterystyczne zmiany elementw meteorologicznych zwizane z przechodzeniem ukadw niowych. Antycyklony (wye). Klasyfikacja, powstawanie, ruchy wasne. Warunki pogodowe panujce w ukadach antycyklonalnych. Inwersje osiadania. Antycyklony "blokujce". Sztormy na skrajach wyw. Analiza synoptyczna w szerokociach umiarkowanych i wysokich. Mapa synoptyczna. Model stacji. Sporzdzanie map synoptycznych. Interpolacja izobar. Analiza mas atmosferycznych, wykrelanie linii frontalnych, okrelanie elementw ruchu ukadw barycznych. Mapa h500, izolabor. Mapy synoptyczne przekazywane drog radiow (fax) - ich interpretacja. Pogody wewntrz masowe i frontalne. Analiza i prognoza pola wiatru. Analiza moliwoci wystpienia opadw, interpretacja widzialnoci poziomej i temperatury powietrza. Przewidywanie zjawisk szczeglnie niebezpiecznych (np. oblodzenia, gstych mgie...).

8 7

20

3 2 1 7 4 3

21

RAZEM:

45

30

15

SEMESTR IV - METEOROLOGIA TROPIKALNA

l Rozkad centrw aktywnoci atmosfery i ich zmiany, oglna cyrkulacja atmosferyczna w tych szerokociach. Typ cyrkulacji w komrce Hadley'a (passatowej). Midzyzwrotnikowa Strefa Zbienoci. Inwersja passatowa. Pogody w strefia passatw. Charakter pogody w MSZ. Burze "rwnikowe". Zaburzenia w strefie passatw - linie szkwaw, fale wschodnie, zmcenia tropikalne, depresje tropikalne, cyklony tropikalne. Cyrkulacja monsunowa, jej geneza. Obszary wystpowania monsunw. Pogody monsunowe (zima/lato). Zjawiska pseudomonsunowe. Mapy analizy tropikalnej: linie prdw, strefy konwergencji i dywergencji, ich interpretacja pogodowa. Cyklony tropikalne. Warunki powstawania, geneza. Rejony wystpowania CT. Budowa wntrza CT i jego stadia rozwojowe. Ruch CT - typowe elementy trajektorii; rwnikowy i polarny odcinek trajektorii. Zachowanie si CT w bliskoci punktu zwrotu. Warunki pogodowe w CT; pole wiatru i zachmurzenia, opady, widzialno pozioma, stan morza. Prognostyczna klasyfikacja stadia intensywnoci CT (TD, TS, STS, H [T], ES). Cyklon tropikalny jako niebezpieczestwo nawigacyjne. Podzia na powk niebezpieczn i eglown, wiartki CT. Taktyka omijania CT przez statek. Manewr odchodzenia kursami prostopadymi do trajektorii centrum CT. Nakres "antykolizyjny", wyznaczenie sektora (sektorw) kursw dozwolonych i zabronionych. Kalkulacja manewrw. Oglne zasady manewrowania w polu wiatrw sztormowych i huraganowych CT. Komunikaty o CT (Marin Advisory, itd.), ich interpretacja. Mapy fax. Wyznaczenie obszaru niebezpiecznego CT. Okrelenie pooenia statku wzgldem CT. Charakterystyczne oznaki zbliania si CT, szacowanie pooenia CT na podstawie obserwacji wasnych. RAZEM: OGEM: 5 3

6 3 3

7 3

18 108

9 69

9 39

78

19
Semestr

Przedmiot:

BUDOWA I STATECZNO STATKU

Liczba godzin w tygodniu A C L 2 2 2 2 Liczba godzin w semestrze A 30 18 45 28 C L 30 18 30 28

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze

III IV V VI

15 9 15 14

2 2E 3 2E

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Konstrukcja kaduba i mechanizmw pokadowych, Matematyka, Fizyka, Wiedza okrtowa, Podstawy konstrukcji maszyn, Siownie okrtowe, Przewozy morskie, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Prawo morskie, Manewrowanie, Ratownictwo morskie, Siownie okrtowe, Ochrona rodowiska, Bezpieczestwo i higiena pracy, Wiedza okrtowa. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Zasady czytania i interpretowania rysunkw i planw oglnych statku. 2. Metody cakowania matematycznego. 3. Ukady wiza kaduba. 4. Dokumentacj statku oraz sposoby jej tworzenia. 5. Umiejtn i bezpieczn eksploatacj mechanizmw pokadowych oraz innych instalacji statkowych. 6. Przepisy dotyczce budowy kaduba statku. 7. Oglne pojcia o wytrzymaoci i sposoby jej obliczania. 8. Podstawowe parametry stanu statku w eksploatacji. 9. Przepisy wolnej burty i Konwencji SOLAS. UMIE 1. Okrela zmiany pooenia rodka masy statku przy przyjciu, zdjciu lub przesuniciu adunku, balastu, zapasw; 2. Oblicza poprawki do wysokoci metacentrycznej od swobodnych powierzchni cieczy w dowolnych zbiornikach; 3. Okrela wysoko metacentryczn statku w stanach eksploatacyjnych z uwzgldnieniem powierzchni swobodnych cieczy: z wykorzystaniem tabeli oblicze masowych, z prby przechyw, z okresu koysa wasnych statku; 4. Oblicza zanurzenie dziobu i rufy statku;

79

5. Oblicza i sporzdza wykres statecznoci statycznej; 6. Oblicza i sporzdza wykres statecznoci dynamicznej; 7. Sprawdza kryteria statecznoci statku wg przepisw PRS i IMO; 8. Okrela wpyw falowania i wiatru na zachowanie statku w morzu; 9. Okrela kty przechyu statku z wykorzystaniem krzywej statecznoci statycznej; 10. Oblicza i ocenia stateczno statku przewocego adunek ziarna; 11. Oblicza i ocenia stateczno statku po awarii; 12. Oblicza i ocenia stateczno statku na mielinie i podczas dokowania; 13. Oblicza siy masowe oraz przyspieszenia dziaajce na statek; 14. Ocenia waciwoci morskie statku: rezonans koysa, slaming, zalewanie pokadu; 15. Korzysta z dokumentacji statecznociowych statku: - krzywych hydrostatycznych statku nieprzegbionego, - wykresu Firsowa, tablic skalowa zbiornikw i adowni, - tabel zmian zanurze od przyjcia 100 t, - informacji o statecznoci statku, - informacji o niezatapialnoci, - informacji o waciwociach morskich.

BUDOWA I STATECZNO STATKU

Nr tema tu w tym: Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR III 1 Wymiary gwne kaduba Definicje oraz umiejtno prawidowego zaznaczenia ich na rysunku 2 Linie teoretyczne Poznanie przekrojw wrgowych, wodnicowych i wzdunicowych 3 Zanurzenie statku - na pionach, na znakach, rednie, maksymalne 4 Obliczanie wsprzdnych rodka masy statku Znajmo momentu statycznego, adowanie odadowywanie, obliczenia rodka masy statku. 5 Pojemno rejestrowa brutto i netto Definicja, obliczanie, przepisy, dokumenty. 6 Wolna burta Definicja, obliczanie, przepisy, dokumenty. 7 Pywalno statku Prawo Archimedesa, rodek wyporu i warunek rwnowagi. 8 Poznanie dokumentacji statkowych Krzywe hydrostatyczne. Krzywe hydrostatyczne statku przegbionego (wykres Firsowa). Skala Bonjeana. Skala zaadowania. Informacja o statecznoci dla kapitana. Skalowanie adowni i zbiornikw. 10 2 8 4 2 2 3 2 1 warstwowe, doadowywanie / 2 1 1 12 2 10 2 2 2 2 2 2 w Lab

80

Obliczanie charakterystyk geometrycznych kaduba Cakowanie przyblione, obliczanie dla uproszczonego ksztatu kaduba: wyporno, objto czci zanurzonej, odcita i rzdna rodka wyporu, pole powierzchni wodnicy, odcita rodka geometrycznego wodnicy, jednostkowy moment przegbiajcy, poprzeczny i wzduny moment bezwadnoci pola wodnicy.

2 6

10 11 12 13 14 15 16 17 18

Podzia przestrzeni statku Podzia statkw ze wzgldu na przeznaczenie i typ przewoonych adunkw Towarzystwa klasyfikacyjne - Znajomo obecnie istniejcych i ich przepisy, cele i zadania, przegldy. Materiay do budowy kadubw statkw. Przegld materiaw Ukady wiza kaduba Konstrukcja dna Konstrukcja burt i pokadu Poczenie gwnych elementw wiza kaduba Poszycie kaduba RAZEM: SEMESTR IV

1 2 2 2 4 1 1 1 1 60

1 2 2 2 2 1 1 1 1 30 30 2

1 2 3 4

Grodzie wodoszczelne i przegrody, przegrody ppo. Konstrukcja dziobowej i rufowej czci statku Otwory lukowe, zrbnice lukw. Fundamenty. Wzmocnienia lodowe Podstawy rysunku okrtowego Wykonanie samodzielnie rysunkw okrtowych - zady poprzeczne: zbiornikowiec, masowiec uniwersalny, kontenerowiec. Zad dna podwjnego, burty. Zad wzduny. Rysunek skrajnika dziobowego.

2 2 2 8

2 2 2

Wytrzymao oglna kaduba Podzia si dziaajcych na kadub w modelu pontonu, sposoby liczenia wytrzymaoci, zmczenie materiau. Wytrzymao lokalna i strefowa.

4 4

Instalacje rurocigw kadubowych Elementy skadowe, instalacje zzowe, balastowe, p. po., adunkowe, instalacje.

Urzdzenia kotwiczne dobr wielkoci kotwicy, acucha, budowa przsa acucha, typy kotwic, rodzaje wcigarek, konserwacja i przegldy, korzystanie z urzdze kotwicznych.

1 2

Urzdzenia cumownicze wymagania, rodzaje lin

11

Urzdzenia przeadunkowe bomy (rozkad si), dwigi, rampy etc. Dokumentacja sprztu przeadunkowego, atesty, osprzt zdejmowany.

2 3

12

Zamknicia otworw - podzia, prby, wymagania i wpyw zamkni na bezpieczestwo statku, zamknicia lukw adowni.

81

13

Urzdzenia napdowe, urzdzenia sterowe, stery, pochwa wau rubowego, ruba. Stabilizatory koysa statku. RAZEM: SEMESTR V

1 36

1 18 18

Warunki rwnowagi statku Definicja i podzia statecznoci statku. Poprzeczny i wzduny moment statecznoci statycznej, poprzeczne i wzdune rami statecznoci statycznej. Krzywa rodkw wyporu, metacentrum poprzeczne i wzdune, ewoluta metacentryczna.

Stateczno statku przy maych ktach przechyu Zaoenia statecznoci pocztkowej, metacentrum pocztkowe, poprzeczny promie metacentryczny, wysoko metacentryczna. Zaleno wysokoci meta-centrycznej od ksztatu kaduba i rozmieszczenia mas na statku. Zwizek midzy ramieniem statecznoci pocztkowej a wysokoci metacentryczn. Wzory metacentryczne. Zmiana wysokoci metacentrycznej przy: przyjmowaniu, zdejmowaniu i przemieszczaniu mas na statku. Obliczanie maych ktw przechyu statku Metody wyznaczania wysokosci metacentrycznej, stoczniowa prba przechyu oraz w warunkach eksploatacji statku. Instalacja antyprze-chyowa. Wpyw adunkw zawieszonych i swobodnych powierzchni cieczy na stateczno pocztkow statku. Sposoby obliczania poprawek do wysokoci metacentrycznej od swobodnych powierzchni cieczy. Wyznaczanie rodka masy statku po przyjciu, zdjciu i przemieszczeniu mas. Obliczanie wysokoci metacentrycznej statku. Obliczanie wysokoci metacentrycznej statku. Obliczanie wysokoci metacentrycznej statku w stanach eksploatacyjnych: podczas za- i wyadunku, w trakcie podry, przy zuyciu zapasw, po przyjciu lub usuniciu balastu. Obliczanie poprawek wysokoci metacentrycznej od swobodnych powierzchni cieczy. Sposoby przedstawiania tych poprawek w dokumentacji statku. Obliczanie maych, statycznych ktw przechyu statycznego statku. Metody wyznaczania wysokoci metacentrycznej.

16

10

Stateczno wzduna statku Wzdune rwnowaenie statku. Duy promie metacentryczny. Jednostkowy moment przegbiajcy. Wpyw przyjcia i zdjcia oraz przemieszczenia masy na statku na przegbienie i zanurzenie dziobu i rufy. Metody wyznaczania zanurzenia dziobu i rufy na podstawie: krzywych hydrostatycznych, wykresu Firsowa, wykresw (tabel) zmian zanurzenia po przyjciu 100t. Wyznaczanie zanurzenia dziobu i rufy: metod wzdunego zrwnowaenia statku, za pomoc wykresu Firsowa, za pomoc wykresw (tabel) zmian zanurzenia od przyjcia 100 ton. Wykorzystanie w obliczeniach zanurzenia dziobu i rufy jednostkowego momentu przegbiajcego. Operacje balastowania statku.

7 3

4 14 8

Stateczno statku przy duych ktach przechyu Krzywa ramion statecznoci statycznej. Rami ksztatu i ciaru. Wykres pantokaren. Rami dodatkowej statecznoci ksztatu. Uniwersalny wykres statecznoci. Metody otrzymywania krzywej ramion statecznoci statycznej. Wpyw przemieszczenia mas, adunkw zawieszonych i swobodnych powierzchni cieczy na krzyw ramion statecznoci statycznej. Statyczny moment wywracajcy statek. Wyznaczanie ktw przechyu statku przy pracy bomem cikim. Obliczanie i sporzdzanie wykresu ramion statecznoci statycznej. Korzystanie z wykresu pantokaren i uniwersalnego wykresu statecznoci. Wykonanie uniwersalnego wykresu statecznoci na podstawie wykresu pantokaren. Wykrelanie trjkta metacentrycznego. Wyznaczanie duych, statycznych ktw przechyu statku na krzywej statecznoci statycznej. Krzywa ramion statecznoci statycznej skorygowana o wpyw swobodnych powierzchni cieczy. Wpyw na krzyw statecznoci statycznej: przemieszczenia masy i adunkw zawieszonych.

Stateczno statku w warunkach morskich Stateczno dynamiczna statku. Wykres ramion statecznoci dynamicznej. Wyznaczanie ramienia przechylajcego od dynamicznego dziaania wiatru. Kt dynamicznego przechyu statku i sposoby jego wyznaczania. kt zalewania statku. Umowna amplituda koysa statku. Wpyw wiatru i falowania na stateczno dynamiczn statku. 21 10

82

Model fizyczny przyjty w Przepisach PRS i Konwencji SOLAS'74. Dynamiczny moment wywracajcy statek. Wpyw oblodzenia statku na jego stateczno. Kryteria oceny statecznoci wg PRS i IMO. Okrelenie kryterium pogodowego wg przepisw PRS. Wykres maksymalnych wartoci rzdnej rodka masy statku. Informacja o statecznoci statku i sposoby jej wykorzystania. Wykres statecznoci dynamicznej. Obliczanie ramienia od dynamicznego dziaania wiatru. Wyznaczanie krytycznego dynamicznego momentu od dziaania wiatru wywracajcego statek i maksymalnego dynamicznego momentu od dziaania wiatru dla kta zalewania statku. Dynamiczny kt przechyu od dziaania wiatru okrelony z krzywych statecznoci statycznej i dynamicznej. Wyznaczanie kryterium pogodowego wg przepisw PRS przy jednoczesnym dziaaniu wiatru i fali. Obliczanie umownej amplitudy koysa statku wg PRS. Sprawdzanie statecznoci statku wg kryteriw PRS. Sprawdzenie statecznoci wg kryteriw IMO. Wykres maksymalnych rzdnych rodka masy statku i zastosowanie go do oceny statecznoci statku. Korzystanie z "Informacji o statecznoci" i z "Materiaw pomocniczych do oblicze statecznoci dla typowych stanw zaadowania". Wyznaczanie statecznoci statku dla nietypowych stanw zaadowania w oparciu o "Informacj o statecznoci" i "Materiay pomocnicze...". 6 Stateczno statku przewocego adunek ziarna luzem Wpyw ziarna na stateczno statku. Wspczynniki zaadowania i osiadania zboa. Kryteria statecznociowe SOLAS'74. Zakres oblicze wg informacji o statecznoci dla ziarna. Ocena statecznoci statku przewocego penookrtowy adunek ziarna. Wykorzystanie standardowych formularzy sucych do oceny statecznoci przy przewozie ziarna na statku przystosowanym i nieprzystosowanym do przewozu ziarna. Niezatapialno statku 7 Wymagania SOLAS'74 i PRS. Rozmiary uszkodzenia. Umowne stopnie zatapialnoci przedziau wg przepisw PRS. Obliczanie rzeczywistych stopni zatapialnoci przedziau. Wspczynniki nasikliwoci adunku. Wpyw strat sztauerskich na stopie zatapialnoci przedziau. Probabilistyczna teoria niezatapialnoci statku. Metody obliczania charakterystyk pywalnoci i statecznoci po zatopieniu przedziau. Kategorie zatopinych przedziaw. Obliczeniowe metody niezatapialnoci zaoenia i ograniczenia w zastosowaniu w warunkach eksploatacyjnych statku. Metoda staej wypornoci. Metoda zmiennej wypornoci. Kryteria statecznoci awaryjnej i pywalnoci wg SOLAS'74 i PRS. 9 9 6 3

11

Zajcia laboratoryjne zwizane z tematem statecznoci awaryjnej realizowane s w semestrze VI. SEMESTR VI 1 Niezatapialno statku Stateczno awaryjna statkw poziomego adowania: ro-ro, conro, promy. Obliczanie wspczynnika zatopienia przedziau przy: jednorodnym, niejedno-rodnym i niesymetrycznym zatopieniu adowni. Obliczanie pooenia statku po zatopieniu przedziau bez uwzgldnienia przegbienia i przechyu oraz z uwzgldnieniem przegbienia i przechyu. Obliczanie statecznoci awaryjnej statku i jego zanurzenia dziobu i rufy metod przyjtego ciaru i metod staej wypornoci. 13 3 RAZEM: 75 45 30

10

Stateczno statku podpartego Wejcie statku na mielizn (ska). Osiadanie w porcie pywowym. Dokowanie w doku suchym, pywajcym. Obliczanie reakcji gruntu, wypornoci, wysokoci metacentrycznej statku podpartego. Warunek spynicia statku z przeszkody. Obliczanie statecznoci i pooenia statku stojcego na mielinie (na skale). Sprawdzenie moliwoci samodzielnego zejcia statku z mielizny. Wyznaczanie zanurzenia krytycznego podczas dokowania statku.

15

Waciwoci morskie statku, koysania statku Rodzaje koysa. Rwnania koysa pionowych, wzdunych i poprzecznych

22

16

83

wywoanych na wodzie spokojnej. Okres koysa pionowych, wzdunych i poprzecznych. Kontrola statecznoci poprzecznej na podstawie pomiaru okresu koysa wasnych statku. Wzr IMO. Warunki powstawania rezonansu koysa poprzecznych, pionowych i wzdunych. Zalewanie pokadu. Obliczanie przyspiesze poprzecznych, pionowych i wzdunych wg przepisw PRS. Wykresy przyspiesze. Obliczanie si masowych dziaajcych na adunek, mechanizmy i konstrukcj kaduba statku. Obcienia dynamiczne statku na fali. Slaming. Informacje o waciwociach morskich statku i sposb ich wykorzystania. Stabilizacja koysa. Bierne i czynne urzdzenia stabilizacyjne ocena ich skutecznoci. Obliczanie przyspiesze i si masowych na statku wg przepisw PRS. Ocena wartoci morskich statku, rezonans, slaming i zalewanie pokadu.
4 Kompleksowa ocena eksploatacyjnego stanu zaadowania ze wzgldu na zanurzenia, wytrzymao, stateczno i przyspieszenia. RAZEM: OGEM: 6 56 227 3 28 121 -

3 28 106

84

20

Przedmiot:

PRZEWOZY MORSKIE
Liczba tygodni w semestrze Liczba godzin w tygodniu A C L 2 2 1 Liczba godzin w semestrze A 45 42 24 C L 30 28 12

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Semestr

V VI IX ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

15 14 12

3E 3 2E

Matematyka, Chemia, Fizyka, Wiedza okrtowa, Podstawy budowy maszyn, Informatyka, Ekonomia, Nauka o pracy i kierowaniu, Meteorologia i Oceanografia, Budowa i stateczno statku, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Prawo morskie, Wiedza okrtowa, Ekonomika transportu morskiego, Bezpieczestwo i higiena pracy, Ochrona rodowiska ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu wykadw oraz wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Budow i sposb korzystania z Midzynarodowego Kodeksu Towarw Niebezpiecznych (IMDG). Budow i podzia Zasad postpowania wypadkowego w wypadkach zwizanych z transportem adunkw niebezpiecznych (Energency Procedures for Ships Carrying Dangerous Goods). Budow i podzia Poradnika Pierwszej Pomocy Medycznej (Medical First Aid Guide). Zasady postpowania z adunkami pochodzenia rolinnego i zwierzcego w czasie zaadunku, transportu morskiego oraz wyadunku. Budow i podzia Kodeksu Bezpiecznego Przewozu Staych adunkw Masowych (Kodeks BC). Zagroenia zwizane z zaadunkiem, transportem morskim i wyadunkiem staych adunkw masowych. Definicje wybranych parametrw staych adunkw masowych, istotnych dla bezpiecznego transportu morskiego. Zasady eksploatacji statkowych systemw zwizanych z przewozem i przeadunkiem adunkw. Specyfik adunkw nietypowych, jak: niebezpiecznych, sztuk cikich, adunkw tocznych, itd.

10. Zasady zapobiegania szkodom adunkowym. 11. Odrbnoci rnych technologii transportu morskiego. 12. Wspprac statku z zainteresowanymi stronami. 13. Podstawowe przepisy, wydawnictwa, itp. dotyczce transportu adunkw. 14. Budow atomu z uwzgldnieniem zapisu konfiguracji elektronowej pierwiastkw. 15. Wizania chemiczne i moc kwasw w oparciu o skal elektroujemnoci Paulinga, w cisym powizaniu z waciwociami metali, niemetali i pmetali. 16. Szybko reakcji, rzd reakcji, kataliz i katalizatory. 17. Reakcje acuchowe, fotochemiczne, odwracalne, nieodwracalna, egzo- i endoenergetyczne. 18. Elektrolity sabe i mocne. 19. Szereg napiciowy metali, elektroliz, akumulatory. 20. Reakcje podstawiania i przyczania wglowodorw. 21. Podstawowe waciwoci chemiczne jednofunkcyjnych zwizkw organicznych. 22. Aminokwasy, biaka i sacharydy. 23. Chemikalia neutralne i niebezpieczne.

85

UMIE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Objani na podstawie karty indywidualnej towaru, waciwoci istotne dla sztauowania, transportu, wyadunku, zbierania rozsypanego lub rozlanego towaru oraz udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Zdefiniowa pojcia temperatury zaponu, temperatury samozaponu, mieszanin zapalnych, niezapalnych, ubogich, bogatych i obojtnych. Oznaczy eksperymentalnie temperatur zaponu, temperatur samozaponu oraz ustali charakter zapalny i niezapalny, mieszaniny parowo - gazowej za pomoc eksplozymetru. Zapewnienie adunkom pochodzenia organicznego waciwych warunkw klimatycznych. Okreli stan adunku organicznego i zmiany w nim zachodzce. Korzysta z informacji zawartych w Kodeksie BC. Oceni orientacyjnie czy wilgotno adunku masowego nie przekracza dopuszczalnej transportowej zawartoci wilgoci (TML) Waciwie interpretowa informacje zawarte w otrzymanych atestach staych adunkw masowych. Podstawowe prawa chemiczne. Waciwoci chemiczne pierwiastkw bloku s, p i d wynikajce z pooenia w ukadzie okresowym pierwiastkw. Ukadanie rwna reakcji chemicznych, przebiegajcych bez wymiany elektronw i z wymian elektronw (czsteczkowo i jonowo). Prawo dziaania mas i wpyw rnych czynnikw na pooenie stanu rwnowagi. Stenia roztworw procentowe, molowe, normalne. Obliczenia stechiometryczne. Sta dysocjacji sabych elektrolitw, skal pH i hydroliz soli. Szereg napiciowy metali, zastosowanie potencjau standardowego pogniw do przewidywania kierunku reakcji chemicznej.

17. Nazewnictwo wglowodorw i jednofunkcyjnych zwizkw organicznych, szeregi homologiczne.

PRZEWOZY MORSKIE
Nr tem atu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR V 1 Budowa atomu i klasyfikacja pierwiastkw Liczby kwantowe. Kolejno zapeniania powok elektronowych (do Z = 30). Ukad okresowy pierwiastkw. Prawo okresowoci. Oglna charakterystyka ukadu okresowego. Pierwiastki bloku s, p i d. Skala elektroujemnoci Paulinga. Wizania chemiczne. 2 3 Reakcje utleniania i redukcji Kinetyka i statyka chemiczna Wpyw rnych czynnikw na szybko reakcji. Energia aktywacji. Kataliza. Reakcje acuchowe i fotochemiczne oraz odwracalne i nieodwracalne. Stan i staa rwnowagi. Wpyw rnych czynnikw na stan rwnowagi. Regua przekory. 6 4 2 2 4 2 2 w tym: w.

Lab.

Roztwory Stenia roztworw: procentowe, molowe i normalne (obliczenia). Stechiometria. Koloidy.

2 2

86

Dysocjacja elektrolityczna Elektrolity sabe. -Staa i stopie dysocjacji. Prawo rozciecze Oswalda. Iloczyn jonowy wody, skala pH. Wskanik. Staa i stopie hydrolizy. Elektorlity mocne. Aktywno i wspczynniki aktywnoci. Teorie kwasw i zasad (Arrheniusa, Brnstedta, Lewisa) Elektrochemia Ogniwa galwaniczne. Potencjay standardowe. Szereg napiciowy metali. Elektroliza. Akumulatory. Korozja metali. Elementy chemii organicznej Wglowodory - nazewnictwo, waciwoci. Szeregi homologiczne. Reakcje podstawiania i przyczania (fluorowcowanie i nitrowanie). Zwizki organiczne jednofunkcyjne. Fluorowcopochodne. Alkohole i fenole. Aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe. Estry, aminy, zwizki nitrowe. Aminokwasy. Sacharydy. Transport morski towarw niebezpiecznych w oparciu o Midzynarodowy Kodeks Towarw Niebezpiecznych (Kodeks IMDG) Postpowanie Wypadkowe dla statkw (EmS) i Poradnik Pierwszej Pomocy Medycznej (MFAG). Waciwoci towarw wybuchowych. Podzia na podklasy, grupy zgodnoci i kategorie sztauowania. Gazy i ich waciwoci. Ciecze atwopalne, samozapalne i wydzielajce z wod gazy palne. Towary utleniajce i nadtlenki organiczne. Towary trujce i materiay zakane. Towary promieniotwrcze. Towary rce. Inne towary niebezpieczne (klasa 9) i towary klasy MHB. Badanie niektrych waciwoci mieszanin gazowych: powietrze - gazy palne lub pary substancji palnych. Pomiar temperatury zaponu w tyglu otwartym. Pomiar temperatury zaponu w tyglu zamknitym. Pomiar temperatury samozaponu metod statyczn.

3 2

2 2

9 3 6 12 10

Towary pochodzenia rolinnego i zwierzcego w transporcie morskim Procesy biologiczne i biochemiczne w towarach pochodzenia rolinnego. Zjawisko sorpcji jako element wzajemnego oddziaywania adunkw w adowniach Higroskopijno towarw. Samozagrzewanie i samozapalanie towarw pochodzenia roslinnego, zwierzcego oraz towarw przetworzonych pochodzenia organicznego. Oleje rolinne i zwierzce jako produkty cieke w transporcie morskim. Zmiany jakoci i iloci w czasie transportu. Charakterystyka adunkw: zboa i nasiona oleiste, owoce i ich przetwory, warzywa, uywki i przyprawy. Cukier, sl kuchenna, inne produkty spoywcze pochodzenia rolinno-zwierzcego. Produkty ywnociowe. Drewno. Papier. Skry. Mczki. Kauczuk. Guma. Lateks. Zwierzta ywe. Wkna zwierzce, rolinne, mineralne, sztuczne i syntetyczne. Klasyfikacja wyrobw. Warunki klimatyczne. Okrelanie warunkw transportu morskiego dla poszczeglnych towarw. Badanie podatnoci na samozagrzewanie.

14 10

4 13 7

10

Transport morskich staych towarw masowych w oparciu o Kodeks Bezpiecznego Przewozu Staych adunkw Masowych (Kodeks BC) Podzia towarw wg Dodatku A, B, i C. Granica pynnoci (FMP) i dopuszczalna transportowa zawarto wilgoci (TML). Niebezpieczne waciwoci chemiczne adunkw masowych. Towary niebezpieczne masowe klas: 4.1, 4.2, 4.3, 5.1, 6.1, 7, 8, 9 oraz MHB. Stopnie segregacji towarw masowych. Charakterystyka waciwoci wybranych adunkw masowych. Pomiar kta nasypu i kta zsypu. Oznaczenie granicy pynnoci i dopuszczalnej, transportowej zawartoci wilgoci. Badanie niektrych waciwoci towarw wicych, pochodzenia mineralnego. RAZEM: SEMESTR VI I IX

6 75 45 30

Wiadomoci wstpne Cel i pojcie sztauerki. Przystosowanie typu statku do transportu okrelonych typw adunkw. Wykorzystanie dokumentacji statkowej do prac przeadunkowych. Jednostki miar i wag w transporcie morskim. Wspczynniki sztauerskie adunkw i statku.

10

8 2

87

Plany adunkowe rnych typw statkw Obliczenia towarzyszce. Planowanie zaadunku. Graficzna realizacja sztauplanw. Wspomaganie komputerowe operacji adunkowych.

37

8 29

3 4 5

Zasady gospodarki materiaowej separacyjno - sztauerskiej Wpyw adunku na bezpieczestwo statku i eglugi Organizacja prac przeadunkowych Znajomo osprztu przeadunkowego. BiHP pzry pracach przeadunkowych. Typowe ukady przeadunkowe. Przeadunki na nabrzeach specjalistycznych. Separacje i segregacje adunku.

3 3 14 3 11

Zasady sztauowania i mocowania wybranych grup adunkowych Drobnica. Kontenery. adunki toczne. adunki chodzone. adunki pokadowe. adunki wielkogabarytowe. Sztuki cikie. Zwierzta ywe. adunki niebezpieczne. Przygotowanie statku do przyjcia typowych adunkw.

19

16 3

adunki masowe suche Przygotowanie statku / adunku do transportu adunkw masowych. Organizacja prac przeadunkowych. Ziarno - caoksztat spraw dotyczcych transportu. Inne adunki masowe. Zasady eksploatacji tankowcw. Przewz i przeadunki ropy naftowej. Przewz i przeadunki produktw ropy naftowej.

adunki masowe pynne Eksploatacja chemikaliowcw. Eksploatacja LPG / LNG. Organizacja prac przeadunkowych.

10

10

Wsppraca statku z zainteresowanymi stronami Czarterujcy. Armator. Agent. Inspektorzy / surveyerzy w sprawach dotyczcych transportu adunkw. Rzeczoznawcy. RAZEM: OGEM:

106 181

66 111

40 70

88

21

Przedmiot:

ZARZDZANIE STATKIEM
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 28 20 C L 28 10

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr VI X

Liczba tygodni w semestrze 14 10

A 2 2E

C -

L 2 1

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Chemia, Informatyka, Nawigacja, MPDM, Urzdzenia nawigacyjne, Meteorologia i Oceanografia, Budowa i stateczno statku, Przewozy morskie, Prawo morskie, Ratownictwo morskie, czno morska, Siownie okrtowe, Ochrona rodowiska, BH iP. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Znaczenie floty handlowej dla gospodarki pastwa. Rodzaje i typy statkw, tendencje rozwojowe. Organizacj administracji morskiej. Parametry techniczno - eksploatacyjne statkw handlowych. Rodzaje napdw statkw, ich zalety i wady, sposb ich obsugi przez oficerw pokadowych. Techniczne urzdzenia pokadowe i sposb posugiwania si nimi. Wspodpowiedzialno za gotowo techniczn podczas eksploatacji statku. Wspprac stron w handlu morskim i w egludze Formy uprawiania eglugi. egluga liniowa i nieregularna

10. Midzynarodow wspprac w egludze. 11. Organizacj pracy przedsibiorstwa armatorskiego. 12. Koszty i wpywy, kalkulacj podry. 13. Organizacj pracy na statku podczas pobytu statku w porcie lub na morzu. 14. Organizacj prac remontowych, specyfikacje, remont klasowy, biecy, awaryjny. 15. Zasady prowadzenia gospodarki statkowej inwentarzem i materiaami, gospodarki ywnociowej i socjalnej. 16. Zasady opieki nad adunkiem znajdujcym si na statku i jej udokumentowanie. 17. Zasady planowania podry morskiej z uwzgldnieniem bezpieczestwa i ekonomii. 18. Zasady zarzdzania bezpieczestwem i organizacj szkolenia zaogi w tym zakresie.

89

19. Zasady ochrony rodowiska naturalnego. 20. Zasady prowadzenia zapisw w dzienniku okrtowym. 21. Zasady inwestycji morskich - zakup uywanych statkw, budowa nowych. 22. Postpowanie w sytuacjach specjalnych: wejcie na mielizn, kolizja (postpowanie przed, w trakcie i po wydarzeniu), poar, ratownictwo ludzi i statku, epidemia, lepy pasaer. UMIE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Rozpoznawa typy statkw. Posugiwa si parametrami techniczno - eksploatacyjnymi. Obsugiwa urzdzenia techniczne znajdujce si na mostku (np. sterowanie silnikiem gwnym, sterem, sterami strumieniowymi) oraz inne techniczne urzdzenia pokadowe. Posugiwa si pomocami nawigacyjnymi i innymi, celem zoenia meldunku na trasie podry, zamwienia pilota i zgoszenia wejcia statku do portu. Prowadzi wacht z pilotem. Przygotowa odpraw wejciow i wyjciow. Przygotowa statek do wykonania operacji przeadunkowych uwzgldniajc wymagania eglugi liniowej i nieregularnej. Wsppracowa z usugodawcami. Posugiwa si dokumentami statkowymi w zalenoci od zaistniaej sytuacji.

10. Zaplanowa czas postoju w porcie celem zaadunku okrelonych towarw. 11. Zaplanowa przejcie morskie podajc ETA do nastpnego portu (uwzgldniajc bezpieczestwo i ekonomik). 12. Opracowa plan pracy dla zaogi pokadowej na przejcie morskie. 13. Prowadzi szkolenie zaogi pokadowej w zakresie ochrony p. po. i wykorzystania rodkw ratunkowych. 14. Wykona wpis w Dzienniku Okrtowym dotyczcy spraw zarzdzania i eksploatacji statku. 15. Opracowa wymagan specyfikacj remontow. 16. Wsppracowa z kapitanem i armatorem celem przygotowania zaoe technicznych i ekonomicznych nowego statku. 17. Postpowa w sytuacjach specjalnych: wejcie na mielizn lub kolizja (postpowanie przed, w trakcie i po), poar, ratownictwo ludzi i statku, lepy pasaer, epidemia i inne powane wydarzenia.

18. Wsppracowa z kapitanem w sprawie sporzdzenia, wymaganej przez armatora, sprawozdawczoci. 19. Przygotowa statek do operacji przeadunkowych: adunkw masowych, drobnicy, kontenerw, sztuk cikich, adunkw lokerowych i niebezpiecznych i nadzorowa je.

90

ZARZDZANIE STATKIEM
Nr tema tu w tym: Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR VI 1 2 Znaczenie floty handlowej dla gospodarki pastwa Typy statkw - ich przydatno w wiadczeniu usug transportowych, tendencje rozwojowe. Porwnanie typw posugujc si planami statkw. 3 Siownie okrtowe SG., maszyna parowa, turbina parowa, silnik spalinowy, turbina gazowa, silnik strumieniowy. Zalety i wady. Silniki pomocnicze - bilans energetyczny. Parametry techniczno - eksploatacyjne statku handlowego: dugo cakowita, dugo midzy pionami, szeroko, zanurzenie, wolna burta, gboko, wysoko boczna, wyporno nono brutto, nono uytkowa, pojemno brutto, netto; pojemno adunkowa : ziarno i bale, napd, prdko (techniczna, eksploatacyjna, podrna), zuycie paliwa (morze, port), zapasy: paliwo, oleje, woda sodka, pojemno balastw, zdolno przewozowa kontenerw, urzdzenia przeadunkowe, wspczynnik sztauerski, liczebno zaogi. Obliczenie DWT, obliczenie wspczynnika sztauerskiego. Dane techniczno eksploatacyjne zbiornikowca. 5 Wybrane zagadnienia handlu morskiego. Umowa o przewz, frachtowanie. Strony wystpujce w handlu morskim: waciciel towaru, armator, przewonik frachtujcy, makler morski, agent bukujcy, zaadowca, odbiorca, spedytor. Formuy INCOTERMS. Obowizki stron wynikajce z umowy Usugowcy, agent morski, sztauer, ekspertyzy, usugi kontrolne, usugi holownicze, pilota, usugi cumownicze i inne. Omwienie dokumentw wystawionych przez usugowcw. Formy eksploatacji statkw: egluga liniowa, egluga nieregularna, egluga promowa, przewz adunkw pynnych, przewz towarw specjalnych, usugi specjalistyczne. Porozumienia armatorskie w egludze liniowej: umowa dentelmeska, porozumienie wsplnej obsugi, konferencja eglugowa, porozumienie pulowe. Ekonomiczne rodki oddziaywania na zaadowcw: systemy rabatw kontraktowych i odroczonych. Autsaider tolerowany. Umowa o przewz adunkw w egludze liniowej: nota bukingowa, warunki liniowe, technika bukowania, alotmenty, taryfy w egludze liniowej, kwit sternika, uwagi na kwicie sternika, tally sheet, konosament, morski list przewozowy, typy konosamentw, list gwarancyjny, obieg konosamentu, odbir adunku, inkaso. Wynagrodzenie agenta w egludze liniowej. Uwagi na kwicie sternika, klauzule konosamentowe, manifest adunkowy way bill, inne dokumenty adunkowe. 4 2 2 2 4 2 1 2 1 1 1 w Lab

2 6 2 1 1 1 1

3 4

10

Umowa o przewz adunkw w egludze nieregularnej. Technika zawierania umw czarterowych, rola maklera, rodzaje czarterw. Czarter na podr, standardowe formularze czarterowe, formularz uniwersalny GENCON 1922, 1976 i 1994. Postanowienia czarteru, SHELLVOY 5. Czarter na czas, postanowienia czarteru, formularz NYPE 93. Analiza formularzy poszczeglnych czarterw. Notisy gotowoci

91

11

Dokumenty statku handlowego: legitymujce, klasyfikacyjne, bezpieczestwa, sanitarne, zaogowe, pasaerskie, adunkowe, wiadectwa prb i bada, dzienniki, ksiki, zeszyty i inne. Podstawy prawne wydawania dokumentw. Potwierdzanie wanoci, odnowienie dokumentw, przeduenie wanoci, prowadzenie dziennikw. ksiek i zeszytw. Zapoznanie si z treci dokumentw, zapisy w dziennikach, ksikach, zeszytach.

6 2 1 1

12

Wejcie do portu: zgoszenie, zamwienie pilota, przygotowanie dokumentw: pilot, holowniki cumownicze. Procedury zgoszenia przyjcia pilota, wachta z pilotem.

13

Odprawa wejciowa: statku, adunku, zapasw, pasaerw i zaogi. Odprawa graniczna, celna, sanitarna i portowa. Konwencja o uatwieniu midzynarodowego obrotu morskiego (09.04.1965). Odprawa wyjciowa. Przygotowanie dokumentw na odpraw

1 1

14

Postj statku w porcie: przy nabrzeu, na kotwicy lub beczkach, organizacja sub i nadzoru celem zapewnienia bezpieczestwa i maksymalnej wydajnoci operacji przeadunkowych. Przygotowanie statku do operacji przeadunkowych: adunkw masowych, drobnicy, kontenerw sztuk cikich, adunkw lokerowych i niebezpiecznych. Zapisy w Dzienniku Okrtowym dot. wyej wymienionych czynnoci, tama czasu, wsppraca z ekspertami.

2 2

15

Przygotowanie statku do wyjcia w morze: ustalenie terminu wyjcia, informacja dla zaogi. Kontrola pomieszcze adunkowych, zabezpieczenie adunku, p/ po, uniknicie lepego pasaera. Zamwienie: pilota, holownika i cumownikw.

1 1

16

Zasady eksploatacji technicznej: obsuga urzdze technicznych; na mostku - ster, sterowanie SG, stery strumieniowe, stabilizatory, wentylacja, stery strumieniowe i inne; na pokadzie - wcigarki kotwiczne, cumownicze, adunkowe, trapowe, zamykanie adowni i inne urzdzenia pokadowe. Posugiwanie si instrukcjami i planami.

2 1

17

Remonty i ich rodzaje (klasowy, potwierdzenia klasy, biece, midzyrejsowe, awaryjne). Specyfikacja remontowa, organizacja, nadzr. Przygotowanie specyfikacji remontowej. Razem: SEMESTR X 56

1 1

28

28

Przejcie morzem, planowanie przejcia przez : kanay, cieniny, odcinki oceaniczne, optymalizacja trasy. Organizacja wacht morskich, ledzenie: poziomu bezpieczestwa, kosztw przejcia. Sztormowanie, kontrola dzielnoci morskiej statku, egluga w lodach. Opieka nad adunkiem. Dokumentacja przejcia. Prowadzenie statku przez specjalne biura. Zapisy w Dzienniku Okrtowym. Wykorzystanie prognoz pogodowych wasnych obserwacji, obliczenia redniej prdkoci ETA. Zapisy w dziennikach, ksikach i zeszytach.

2 2

International Management Code for Safe Operation of Ships and for Pollution Prevention - rezolucja IMO A 741(18), skrcona nazwa International Safety Management (ISM) Code. Wdroenie, procedury zapewniajce ochron rodowiska i bezpieczn eksploatacj statkw. Analiza rezolucji.

92

Szkolenie zaogi w zakresie bezpieczestwa, bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony rodowiska. Instrukcje, podrczniki, plakaty. Zasady opracowania rozkadw alarmowych.

2 1

Sprawy socjalne zaogi, gospodarka ywnociowa. Sporzdzenie zamwienia ywnoci, wody, materiaw higienicznych.

2 1

Rola zaogi w zakresie zmniejszania kosztw eksploatacyjnych i remontowych statku. Wsppraca kierownictwa statku z armatorem. Organizacja biur armatorskich. Inspekcje celem odnowienia i potwierdzenia dokumentw statkowych, Port State Control, inne inspekcje. Przechowywanie dokumentw statkowych i zaogowych.

6 7

1 4

1 2 2

Postpowanie w okolicznociach: kolizja z obiektem pywajcym (przed, w trakcie, po), obiektem staym, wejcie na mielizn: zamierzone i niezamierzone (przed, w trakcie i po), ratownictwo ludzi, mienia, napadu piratw, aresztu statku, awarii mechanizmw, znalezienia lepego pasaera, wypadku przy pracy, ujawnienia przemytu, mierci czonka zaogi lub pasaera. Zapisy w Dzienniku Okrtowym, sporzdzenie dokumentw.

2 2 2

Rola kapitana w: tworzeniu zespou eksploatujcego statek, penieniu kierownictwa statku i innych. Inwestycje morskie: zakup uywanych statkw, budowa nowego, zaoenia techniczne i ekonomiczne. Rola nadzoru armatorskiego podczas budowy statku. Razem: Ogem:

10

30 86

20 48

10 38

93

22

Przedmiot:

PRAWO MORSKIE
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 30 28 48 C L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr V VI IX

Liczba tygodni w semestrze 15 14 12

A 2 2 4E

C -

L -

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Nauka o pracy i kierowaniu, MPDM, Budowa i stateczno statku, Przewozy morskie, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Manewrowanie, Siownie okrtowe, Ochrona rodowiska, Bezpieczestwo i higiena pracy, Ratownictwo morskie, Wiedza okrtowa, czno morska, ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw student powinien: ZNA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Podstawowe zasady polskiego systemu pastwa i prawa w zakresie niezbdnym dla oficera marynarki handlowej, profesjonalnie wykonujcego zadania w morskim obrocie handlowym. W niezbdnym zakresie zna system midzynarodowego prawa morza i prawa morskiego, w szczeglnoci postanowienia konwencji midzynarodowych, ktrych znajomo jest wymagana przez konwencj STCW. Zakres obowizkw prawnych kapitana statku, w tym zwaszcza wymagane dokumenty, ktre winny znajdowa si na statku i procedury ich uzyskiwania. Dokadnie przepisy midzynarodowe i krajowe w zakresie szeroko rozumianego bezpieczestwa morskiego i ochrony rodowiska morskiego. Postanowienia kodeksu morskiego i zasadniczych aktw wykonawczych do tego aktu prawnego oraz innych polskich ustaw morskich. System polskich organw administracji morskiej i ich kompetencje oraz zakres dziaania izb morskich. Krajowe i midzynarodowe regulacje w zakresie morskiego prawa pracy. Rol i znaczenie IMO w tworzeniu midzynarodowych standardw prawnych.

UMIE 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wyszukiwa potrzebne przepisy i dokonywa ich elementarnej interpretacji. Posugiwa si podstawowymi zbiorami aktw prawnych i dziennikami promulgacyjnymi. Podejmowa niezbdne kroki w celu zabezpieczenia dowodw. Wystpowa do waciwych organw w sprawach z zakresu prawa morskiego i innych dziedzin prawa, a take stosowa normy prawne w praktyce morskiej. Pogbia, uzupenia i utrwala samodzielnie nabyt, w trakcie studiw, wiedz prawn. Przygotowa si do egzaminw pastwowych na kolejne stopnie kwalifikacyjne.

94

PRAWO MORSKIE
Nr tema tu mery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR V I VI 1 Elementy prawa Teoria pastwa i prawa: - pojcie pastwa i prawa; - rodzaje norm prawnych; wykadnia prawa; - zdarzenia prawne i ich rodzaje; - stosunki prawne. Systemy prawne w RP:-pojcie systemu prawa;-prawo midzynarodowe a prawo wewntrzne; - prawo Unii Europejskiej; - prawo publiczne i prywatne; - podzia prawa na gazie; -kompleksowa ga prawna - miejsce prawa morskiego w systemie prawa; - elementarne wiadomoci z prawa konstytucyjnego; - elemen-trane wiadomoci z prawa karnego (zakres obowizywania polskiej ustawy karnej, rodzaje przestpstw, pojcie winy i jej rodzaje, okolicznoci wyczajce odpo-wiedzialno karn, przestpstwa midzynarodowe (konwencja SUA); - podstawowe wiadomoci z prawa cywilnego (charakterystyka oglna prawa cywilnego, podmioty prawa cywilnego, przedstawicielstwo, przedawnienie, wasno i ograniczone prawa rzeczowe, czynnoci prawne, rda zobowiza, rodzaje umw, odpowiedzialno cywilna, papiery wartociowe, prawo handlu midzynarodowego, Incoterms). 2 Morskie prawo administracyjne Elementarne wiadomoci z prawa administracyjnego: - struktura organw administracji morskiej w RP, - kompetencje organw administracji morskiej, inspekcja morska, - morskie funkcje konsulw. Ochrona rodowiska morskiego przed zanieczyszczeniem (konwencja MARPOL, DUMPING, INTERVENTION, helsiska). Krajowe ustawodawstwo w zakresie ochrony rodowiska morskiego. Kary pienine stosowane przez organa administracji morskiej. Przepisy sanitarne i midzyrodowe standardy zdrowotne (bardziej szczegowo w ramach szkolenia medycznego). 3 Izby morskie Pojcie wypadku morskiego. Postpowanie przed izbami morskimi. Sankcje stosowane przez izby wobec czonkw zag polskich statkw morskich. Postpowania odrbne. 4 Morskie prawo pracy Krajowe rda morskiego prawa pracy: - ustawa eglarska; - ksieczka eglarska; rodzaje umw o prac na statkach; - powstanie i ustanie stosunku pracy; - szczeglne obowizki i uprawnienie kapitana w stosunku pracy; - szczeglne obowizki armatora (rezerwa, repatriacja, leczenie, zakwaterowanie, wyywienie); - szczeglne obowizki pracownika na morzu; - czas pracy i wynagrodzenie; - urlopy wypoczynkowe i wyrwnawcze. Midzynarodowe rda prawa pracy: (konwencje MOP: Nr 7 - o najniszym wieku dopuszczenia dzieci do pracy w marynarce, Genua 1920 (Dz.U. z 1925 r, Nr 54, poz. 370), Nr 8 - dotyczca odszkodowa na wypadek bezrobocia z powodu rozbicia si statku, Genua 1920 (Dz U. z 1925 r., Nr 54, poz. 372), Nr 9 - o porednictwie pracy dla marynarzy, Genua 1920 (Dz.U. z 1925 r., Nr 54, poz. 374), Nr 15 - ustalajca najniszy wiek dopuszczenia modocianych do pracy w pomieszczeniach podpokadowych i kotowniach, Genewa 1921 (Dz.U. z 1925 r., Nr 54, poz. 386), Nr 16 - o obowizkowych ogldzinach lekarskich dzieci i modocianych zatrudnionych na statkach, Genewa 1921 (Dz.U. z 1925 r., Nr 54, poz. 388), Nr 22 - dotyczca umowy najmu (umowy o prac) marynarzy, Genewa 1926 (Dz.U. z 1931 r., Nr 106, poz. 821), Nr 23 - dotyczca repatriacji marynarzy, Genewa 1931 (Dz. U. z 1926 r., Nr 106, poz. 821), Nr 27 - o wskazywaniu wagi na cikich przesykach przewoonych statkami, Genewa 1929 (Dz.U. z 1932 r., Nr 76, poz. 682), Nr 28 - o ochronie dokerw przed wypadkami, Genewa 1929, Nr - 55 - dotyczca obowizkw armatora w razie choroby, wypodku lub mierci marynarzy , Genewa 1936, Nr 56 - o 18 4 4 12 10 10 w Lab w tym:

12

18

95

ubezpieczeniach marynarzy na wypadek choroby, Genewa 1936, Nr 57 - o czasie pracy na statkach i liczebnoci zaogi, Genewa 1936, Nr 58 - o najniszym wieku dopuszczenia dzieci do pracy na morzu (nowelizacja konwencji nr 7), Nr 68 dotyczca zaopatrzenia w ywno i suby wyywienia zag na statkach, Seattle 1946 (Dz.U. z 1954 r., Nr 44, poz. 194), Nr 69 - dotyczca wiadectwa kwalifikacyjnego kucharzy okrtowych, Seattle 1946 (Dz.U. z 1954 r., Nr 44, poz. 196), Nr 73 - dotyczca badania lekarskiego marynarzy, Seattle 1946 (Dz.U. z 1954 r., Nr 44, poz. 198), Nr 74 - o wiadectwach kwalifikacyjnych starszych marynarzy, Seattle 1946, (Dz.U. z 1954 r., Nr 44, poz. 200), nr 75 - o pomieszczeniach zaogi na statkach, Seattle 1946, Nr 76 - o pacach, czasie pracy i liczebnoci zaogi na statkach, Seattle 1946, Nr 91 - o patnych urlopach wypoczynkowych marynarzy (zrewidowana konwencja nr 72), Genewa 1949 (Dz.U. z 1968 r., Nr 39, poz. 277), Nr 92 - o pomiesczeniach zaogi na statkach, Genewa 1949 (Dz.U. z 1954 r., Nr 44, poz. 202), Nr 93 - o wynagrodzeniach, czasie pracy i skadzie zaogi, Genewa 1949, Nr 108 - o dowodach przynalenoci narodowej marynarzy, Genewa 1958, Nr 109 o pacach, czasie pracy i liczebnoci zaogi na statkach (nowelizacja konwencji nr 93), Genewa 1958, Nr 112 - dotyczca najniszego wieku dopuszczenia do pracy w rybowstwie, Genewa 1959 (Dz.U. z 1966 r., Nr 32, poz. 192), Nr 113 - dotyczca bada lekarskich rybakw, Genewa, 1959 (Dz.U. z 1980r., Nr 11, poz. 31), Nr 114 o umowie o prac rybakw, Genewa 1959 r., Nr 125 - o wiadectwach kwalifikacyjnych rybakw, Genewa 1966, Nr 126 - o pomieszczeniach zaogi na statkach rybackich, Genewa 1966, Nr 134 - dotyczca zapobiegania wypadkom marynarzy przy pracy, Genewa (Dz.U. z 1980 r., Nr 28, poz. 117), Nr 145 dotyczca cigoci zatrudnienia marynarzy, Genewa 1976 (Dz.U. z 1979 r., Nr 29, poz. 166), Nr 146 - o patnych urlopach wypoczynkowych marynarzy, Genewa 1976, Nr 147 - dotyczca minimalnych norm na statkach handlowych, Genewa 1976, Nr 163 -o opiece socjalnej nad marynarzami, Genewa 1987, Nr 164 - o ochronie zdrowia i opiece medycznej marynarzy, Genewa 1987, Nr 165 - o zabezpieczeniu spoecznym marynarzy (rewidujca konwencj nr 70), Genewa 1987, Nr 166 - o repatriacji marynarzy (rewidujca konwencj nr 23), Genewa 1987. Znaczenie zwizkw zawodowych, w tym ITF. Porednictwo pracy dla marynarzy. Praca u zagranicznych pracodawcw, w tym na statkach FOC. 5 Prawo morza Pojcie prawa morza, rda prawa morza, midzynarodowe organizacje morskie, konwencje genewskie z 1958 r., konwencja o prawie morza z 1982 r., delimitacja obszarw morskich, obszary morskie RP, wody wewntrzne, morze terytorialne, prawo nieszkodliwego przepywu, ochrona granicy pastwowej na morzu, cieniny i kanay midzynarodowe, wody archipelagowe, wyczna strefa ekonomiczna, szelf kontynentalny, wolnoci morza otwartego, status statku i okrtu, przynaleno statku, prawo wizyty i rewizji, prawo pocigu, obowizki pastwa bandery, pojcie tzw. Obszaru i jego status prawny, ochrona rodowiska morskiego w konwencji z 1982 r. Prawo wojny morskiej: podstawowe pojcia z zakresu morskiego prawa wojennego, blokady morskie i strefy wojenne, kontrabanda wojenna, ochrona rozbitkw i czonkw zag statkw w czasie konfliktu zbrojnego. RAZEM: SEMESTR IX 1 Pojcie prawa morskiego Pojcie prawa morskiego, geneza prawa morskiego i gwne jego tendencje rozwojowe, cechy charakterystyczne wspczesnego prawa morskiego, rda prawa morskiego (krajowe i midzyna-rodowe), stosowanie prawa morskiego. Statek morski i prawa z nim zwizane Pojcie statku morskiego, pojcie statku w budowie, rodzaje statkw morskich, polska przynaleno statku, rejestr okrtowy i inne rejestry statkw, wasno i inne prawa rzeczowe (hipoteka morska, przywileje na statku-konwencje z 1926 r. i z 1993 r., zastaw i prawo zatrzymania), pomiar statku (konwencja Tonnage), klasyfikacja statkw. Bezpieczestwo morskie Znaczenie standardw midzynarodowych (konwencje SOLAS, LL, STCW, COLREG, CSC, SAR, rola zalece IMO, kodeksy IMO - zwaszcza kodeks ISM), wewntrzne przepisy o bezpieczestwie morskim, Konwencja LL 1966, Konwencja 6 6 58 58 14 14

10

10

96

4 5

7 8

10

11

SOLAS 1974, przewz adunkw niebezpiecznych (szczegowo w ramach adunkoznawstwa i innych przedmiotw), Konwencja COLREG 1972 (szczegowo w ramach MPDM), Konwencja STCW 1978 / 1995, Konwencja CSC 1972, Konwencja SAR 1978 (szczegowo w ramach ratownictwa), ILO 147 1976, inne regulacje midzynarodowe w zakresie bezpieczestwa morskiego, inspekcja bezpieczestwa, dokumenty bezpieczestwa, Port State Control, bezpieczestwo radiowe statkw (szczegowo w ramach wykadw z GMDSS i radiokomunikacji), sankcje za nieprzestrzeganie wymogw bezpieczestwa. Armator i kapitan Pojcie armatora, zasady odpowiedzialnoci armatora, pojcie kapitana i jego zasadnicze obowizki i uprawnienia, protest morski. Przewz morski adunkw Rodzaje umw przewozu, reim Regu Haga - Visby, perspektywy reimu Regu Hamburskich, obowizki stron w umowie przewozu, fazy umowy przewozu, dokumenty przewozowe (szczegowa analiza klauzul konosamentowych i czarterowych w ramach odrbnego wykadu - "przewozy morskie"), odpowiedzialno przewonika morskiego, - ograniczenie odpowiedzialnoci przewonika morskiego, przewozy multimedialne. Przewz pasaerw Rodzaje umw przewozu, podstawowe obowiki stron umowy, konwencja PAL 1974, zasady odpowiedzialnoci za szkody na osobie i w bagau pasaerw, nielegalni pasaerowie. Inne umowy o obrocie morskim Czarter na czas, bare boat charter i leasing statku. Usugi w obrocie morskim Umowa agencyjna i maklerska, pilota morski, organizacja pilotau w polskich portach, holownictwo, usugi portowe (sztauowanie, skadowanie, kontroling, rzeczoznawstwo). Wypadki morskie Zderzenie statkw, jurysdykcja w sprawie zdarze, ratownictwo morskie, typowa umowa Lloyda o ratownictwo, wydobywanie mienia z morza, zanieczyszczenie morza ze statkw. Odpowiedzialno cywilna w egludze morskiej Nowy reim odpowiedzialnoci, proces obiektywizacji, konwencje CLC, Fund, HNS, odpowiedzialno w k.m. za inne zanieczyszczenia ni olejowe, ograniczenie odpowiedzialnoci za roszczenia morskie (konwencja LLMC), awaria wsplna tradycja czy konieczno?, dochodzenie roszcze w egludze morskiej. Ubezpieczenia morskie Uwagi o systemie ubezpiecze morskiech (rola Lloyda), umowa ubezpieczenia morskiego, zakres obowizkw stron, ubezpieczenie generalne, polisa ubezpieczeniowa i jej rodzaje, The New Marine Policy Form, Institute Clauses, ubezpieczenie statku morskiego "casco" (ITCH, IVC), - ubezpieczenie statku "na podr" (IVCH), ubezpieczenie statku w budowie (Institute Clauses for Builders Risks), - ubezpieczenie statkw od ryzyk wojennych i strajkowych (Institute War and Strikes Clauses Hull - Time), ubezpieczenie "cargo", -Institute Caluses A, B, C, branowe i specjalne warunki ubezpieczenia adunkw, - ubezpieczenie adunkw od ryzyk wojennych i strajkowych, abandon ubezpieczeniowy, ubezpieczenie o.c. armatora, ubezpieczenia wzajemne - kluby P&I, reasekuracja. RAZEM: OGEM:

2 8

2 8

2 2

2 2

48 106

48 106

97

23

Przedmiot:

MANEWROWANIE
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 30 24 C L 15 12 20

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr V IX X

Liczba tygodni w semestrze 15 12 10

A 2 2E -

C -

L 1 1 2

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Podstawy elektroniki,, Nawigacja, MPDM, Urzdzenia nawigacyjne, Meteorologia i Oceanografia, Budowa i stateczno statku, Przewozy morskie, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Wiedza okrtowa, Informatyka, Prawo morskie, Ratownictwo morskie, czno morska, Siownie okrtowe, Ochrona rodowiska. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw, wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej eglugi we wszystkich fazach realizacji podry, w zrnicowanych warunkach nawigacyjnych i hydrometeorologicznych wystpujcych na oceanach, morzach i rdldowych drogach wodnych, w tym na torach podejciowych do portw, w kanaach i basenach portowych. Zasady konstrukcji i pracy systemw sterowania i napdu statku. Zasady identyfikacji, opracowania i aktualizacji dokumentacji manewrowej statku. Standardy i normy manewrowe IMO i kodeks manewrowy ITTC 75. Zasady manewrowania statkiem jednorubowym na akwenach portowych, pytkowodziu, kanaach, rzekach (ruba lewoskrtna, prawoskrtna, ustawna), a take na penym morzu. Zasady manewrowania statkiem dwurubowym na akwenach portowych, pytkowodziu, kanaach i rzekach oraz na penym morzu. Wpyw wiatru, prdu, falowania na zdolnoci manewrowe statku. Zasady wykonywania manewrw: czowiek za burt, przyjcie i zdanie pilota, wodowanie i przyjcie odzi ratowniczej, opuszczenie odzi ratunkowych, przyjcie rozbitkw (odzi i tratw ratunkowych), rzucanie jednej i dwch kotwic, cumowania i odcumowania statku z uyciem holownikw i bez holownikw, podnoszenie kotwic przy spltanych acuchach. Zasady postpowania w sytuacjach specjalnych i w przypadku wejcia statku na mielizn, w przypadku zderzenia z przeszkod lub innym statkiem, w przypadku osadzenia statku na play.

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

9.

10. Zagadnienie przyrostu zanurzenia na skutek osiadania statku. 11. Zasady sterowania awaryjnego. 12. Zasady holowa morskich. 13. Zasady ustalania dzielnoci morskiej statku i jego prdkoci bezpiecznej. 14. Zasady wprowadzania statku do luzy. 15. Zasady wprowadzenia statku nieuszkodzonego i uszkodzonego na dok suchy i pywajcy. UMIE 1. 2. 3. Czyta i interpretowa dokumentacj manewrow statku. Identyfikowa istotno czynnikw zewntrznych na aktualne manewrowe zachowanie si statku. Aktualizowa dane manewrowe statku stosownie do realnych warunkw pywania i przepisw Administracji Morskich.

98

4. 5. 6. 7. 8. 9.

Wykona obliczenia i sporzdza prognozy cech manewrowych statku stosownie do biecych zada i warunkw pywania. Posugiwa si nakresami sztormowymi, wzorami i wykresami szacowania osiadania statku na pytkowodziu, a take tabelami wicymi prdko ktow zwrotu z promieniem cyrkulacji. Oceni wpyw wypornoci, zanurzenia, przegbienia i gbokoci akwenu (zapas wody pod stpk) na cyrkulacj i inercj statku. Oceni wpyw wiatru i prdu na zwrotno statku. Obliczy wielko osiadania statku. Obliczy wielko przyrostu zanurzenia w zalenoci od przechyw poprzecznych i wzdunych statku.

10. Wykona nastpujce manewry: - zacumowania maej jednostki lub odzi lew i praw burt; - wybra miejsce kotwiczenia; rzuci kotwic jedn (dwie); - wybra kotwic. 11. Zredukowa prdko do bezpiecznej: - w okrelonych warunkach hydrometeorologicznych. 12. Stosowa procedur lepego pilotau. 13. Procedury dotyczce manewrw cumowniczych i rzucania kotwicy. 14. Teoretyczne zaoenia manewrw: - ratowania, przyjcia i zdania pilota; - czowiek za burt; - przyjmowanie rozbitkw (odzi i tratw ratunkowych); - wymijania i wyprzedzania statkw w kanaach i na rzekach; - zacumowania i odcumowania statku jedno- i dwurubowego z zastosowaniem lin cumowniczych i kotwic w rnych warunkach pogodowych; - zacumowania i odcumowania statku przy uyciu holownikw; - rozpltania popltanych acuchw kotwicznych; - sztormowania na penym morzu, w cikich warunkach pogodowych - w celu uniknicia si niszczcych fal (sztormowanie dziobem, ruf, zwrot). 15. Wydawa komendy: sternikowi do maszyny (w jzyku angielskim). 16. Teoretyczne zaoenie przeprowadzania: - akcji ratowniczej drugiego statku; - holowania morskiego; - sterowania awaryjnego.

MANEWROWANIE
Nr tem atu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR V 1 Opyw kaduba statku: opyw potencjalny i rzeczywisty; rozkad cinie na ciele osiosymetrycznym opywanym ciecz idealn i ciecz rzeczywist. Warstwa przycienna, powstawanie wirw i zjawiska oderwania przepywu. Strumie nadajcy. Wyrniki przepywu - liczba Reynoldsa i liczba Froudea. Problem skali, obliczanie liczby Rn i Fn dla modelu i statku. 2 Opr okrtu: podzia oporu. Opr holowania, opr tarcia, opr falowy, opr cinienia i opr ksztatu. Opory dodatkowe: opr powietrza i opr czci wystajcych. Chropowato powierzchni. Badanie modelowe oporu: przeliczanie wynikw bada modelowych metod Froudea. Przyblione metody obliczania oporu. Wpyw falowania i ograniczonego akwenu na opr statku. Osiadanie statku: klasyfikacja akwenw manewrowych. Bezpieczny zapas wody pod stpk. Metody obliczania osiadania statku. Rnice w sposobie osiadania w zalenoci od typu statku i rodzaju ogranicze akwenu. Dobr bezpiecznej prdkoci 2 2 2 2 w tym: w Lab

Prdko statku: sprawno napdowa, moc na wale ruby; czynniki wpywajce na prdko statku. Podzia prdkoci naprzd i wstecz. Prdkoci maksymalne CN morska, CN manewrowa. Minimalna prdko manewrowa dla najniszej nastawy silnika gwnego. Najmniejsza prdko sterowna. Wpyw warunkw zewntrznych i stanu zaadowania statku. Przyspieszenie: obliczanie drogi i czasu przyspieszenia na podstawie tabel, wykresw i wzorw empirycznych. Wpyw rnych czynnikw na czas i drog przyspieszenia.

1 1

99

Pdniki okrtowe: ruby klasyczne (stae). ruby nastawne, ruby w dyszy, ilo i rozmieszczenie rub. Kawitacja. Pdniki nieklasyczne: - pdniki cykloidalne, pdniki gondolowe (typ AZIPOD). Stery: stery klasyczne, ster Schillinga, ster Beckera. Wykorzystanie efektu Magnusa w urzdzeniach wspomagajcych ster. Wsppraca ruby i steru na statkach jednorubowych i dwurubowych. Wspdziaanie kadub - pdnik - ster. Pojcie o biegunie obrotu kaduba i jego pooeniu w procesie zwrotu. Sterowno statku: eksploatacyjna stateczno kursowa. Zwrotno statku. Zawarto kodeksu manewrowego ITTC 75: prba cyrkulacji i jej elementy. Prba spiralna. Prba wstrzymania cyrkulacji. Prba wowa. Prba hamowania. Wymiarowanie przestrzeni manewrowej.

1 2 2

Dodatkowe urzdzenia sterujce, pasywne i aktywne: zasady pracy i charakterystyki pasywnych i aktywnych urzdze sterujcych. Stery strumieniowe i ich typy; pdniki kolumnowe. Zalecenia IMO i Administracji morskich dotyczce waciwoci manewrowych statku: prby okrelajce. Wymagania dotyczce: a) prby cyrkulacji; b) prby wowej; c) prby hamowania. Zwrotno pocztkowa. Zwrotno a stateczno kursowa. Dokumentacja manewrowa: informacje o waciwociach manewrowych kapitana. Pilot card. Wheelhouse Poster. Manoeuvring Boouklet. Przygotowanie dokumentacji manewrowej wybranego statku.

10

11

1 1

12

Cechy manewrowe wspczesnych statkw: wpyw wymiarw gwnych. Wpyw stanu zaadowania. Wpyw rodzaju pdnika i steru. Wpyw czynnikw zewntrznych na waciwoci manewrowe statku, w tym: - wiatru; - prdu; - falowania; pytkowodzia; - cian drogi wodnej. Manewrowanie statkiem na wodach oceanicznych: zasada cigoci przepywu i rwnanie Bernouliego. egluga na pytkowodziu i w cieninach, w tym: wzrost oporu, osiadanie i wzrost promienia zwrotu. egluga w kanale i basenach portowych, w tym: efekty brzegowe. Wymiarowanie przestrzeni manewrowej. przeweniach drogi wodnej. Szacowanie zmian prdkoci prdu w

2 1

13

2 3 2 1 2 1 1 4 2

14

Specyfika ruchu statku na ograniczonych akwenach: wpyw pytkowodzia na opr i charakterystyki manewrowe. Efekt ciany. Ruch w kanale. Waciwoci manewrowe statku na fali i w warunkach lodowych: spadek prdkoci. Obcienia dynamiczne kaduba. Sleming i broaching, kryteria sztormo-wania (nakres sztormowy). Zdolno eglugi i manewrowania statku w akwenach zalodzonych. Zasady manewrowania statkiem: ocena odlegoci i prdkoci statku. Ocena kursu i prdkoci statku. Ocena wspzalenoci promienia zwrotu od prdkoci statku i jego prdkoci ktowej. Ocena kta dryfu i zmian pooenia bieguna obrotu statku. Prognozowanie drogi statku z uwzgldnieniem jej rzeczywistego przebiegu w procesie zwrotu w rnych warunkach pywania.

15

16

2 3 2 1 2 1 1

17

Zasady manewrowania statkiem: ocena odlegoci, kursu, prdkoci ktowej i dryfu. Uwzgldnienie rzeczywistej drogi statku podczas zwrotu. Ocena wpywu warunkw zewntrznych (wiatru, prdu, falowania i pytkowodzia) na zmiany waciwoci manewrowych statku. Mijanie i wyprzedzanie: rozkady cinie na kadubie statku. Warunki wystpienia kontaktu hydrodynamicznego ze sta (budowle hydrotechniczne, brzegi, dno i nabrzea) lub ruchom przeszkod (inne statki). Dynamika oddziaywa wzajemnych statkw przy mijaniu i wyprzedzaniu. RAZEM:

18

45

30

15

100

SEMESTR IX 1 Precyzyjne prowadzenie statku po wyznaczonym torze wodnym: dobr prdkoci. Dobr miejsca zmiany kursu. Dobr promienia zwrotu. Uwzgldnienie spadku prdkoci statku bdcego skutkiem wykonywanego manewru. 20 Zasady manewrowania statkiem przy maych prdkociach ruchu: dostosowanie prdkoci do warunkw pywania z zabezpieczeniem sterownoci statku - bez dodatkowych urzadze sterujcych, - z pomocniczymi urzdzeniami a) stery aktywne (strumieniowe bd kolumnowe), b) ze specjalnymi typami steru, c) z udziaem holownikw. Oszacowanie potrzebnej mocy dodatkowych urzdze sterujcych lub holownikw w danych warunkach pywania: stopie i rodzaj ogranicze akwenu; sia i kierunek wiatru; sia i kierunek prdu. Manewry cumowania: rnice zasad manewrw cumowniczych w zalenoci od wielkoci statku. Cumowanie do nabrzey. Cumowanie w ruchu statkiem do statku. Cumowanie statkiem do statku na kotwicy. Manewry holownicze: ocena siy ucigu holownikw i jej zapotrzebowania na pytkowodziu. Manewry statku dwurubowego. Manewry cumowa w porcie zalodzonym. Manewry kotwiczne: cumowanie z wleczeniem kotwicy; kotwiczenie statku na 1 lub 2 kotwicach. Postj na kotwicy. Kotwiczenie z uwzgldnieniem wiatru i/lub prdu, a take falowania. Cumowanie do boi kotwicznej. Manewry w celu: przyjcia i zdania pilota. Manewry w celach awaryjnych: czowiek za burt, przyjmowanie rozbitkw (odzi i tratw ratunkowych), opuszczanie i podnoszenie odzi ratunkowych, osadzanie statku na play, manewry przez, w momencie i po wejciu na mielizn, manewry przed, w trakcie i po zderzeniu z innym statkiem, kierowanie statkiem w cikich warunkach sztormowych, udzia w akcji ratowniczej statku lub samolotu, holowanie morskie, uycie oleju. Okrelenie dzielnoci morskich statku i prdkoci bezpiecznej podczas warunkw sztormowych; Ruch statku na fali, zjawisko rezonansu, nakres sztormowy, waciwoci manewrowe na fali sztormowej, obcienia dynamiczne kaduba; Sterning i Broaching. Manewry na wodach ograniczonych manewry wejcia i wyjcia do i z portu. Synteza sekwencji manewrw (plan manewrw) z wykorzystaniem aktualnej informacji o biecych i oczekiwanych waciwociach manewrowych statku, stosownie do warunkw pywania i ogranicze akwenowych: - manewry samodzielne,-manewry z holownikami. Manewry w strefie rozgraniczenia ruchu. Technika lepego pilotau Waciwoci manewrowe wspczesnych statkw: rwnanie ruchu - modele matematyczne: - rwnania ruchu statku manewrujcego; - wielkoci opisujce ruch statku; - symulatory manewrowe: a) fizyczne, b) elektroniczne; - rola bada modelowych sterownoci w identyfikacji wspczynnikw modeli matematycznych. RAZEM: SEMESTR X 1 Krytyczny przegld modeli matematycznych manewrujcego statku: oglny model matematyczny. Model M Abkowitza. Model japoski. 2 3 4 Scharmy. Model M 4 4 8 4 4 8 2 2 2 2 2 1

21

2 2

22

2 2

23 24

2 8

1 6

25

5 2

26

2 1

27 28

1 3

1 2 1

36

24

12

Symulacja prby wowej statku na podstawie krzywej oporu i wymiarw gwnych statku Symulacja prb cyrkulacji Badania waciwoci manewrowych statku w oparciu o komputerowy symulator manewrowy KMS

101

Ocena wpywu parametrw statku i drogi wodnej na charakterystyki manewrowe RAZEM: OGEM:

2 20 101 54 -

2 20 47

102

24

Przedmiot:

RATOWNICTWO MORSKIE
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 15 C L 30 10 Liczba tygodni w semestrze A C L 2 1

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Semestr

V X

15 10

1E -

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Jzyk angielski, Matematyka, Fizyka, Informatyka, Nawigacja, MPDM, Urzdzenia nawigacyjne, Meteorologia i Oceanografia, Budowa i stateczno statku, Przewozy morskie, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Prawo morskie, czno morska, Ochrona rodowiska, Wiedza okrtowa, BiHP.

ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu wykadw przewidzianych programem i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Wymagania Konwencji SOLAS'74 dotyczce wyposaenia statkw towarowych i pasaerskich w rodki i urzdzenia ratunkowe. Wymagania dotyczce rodkw ratunkowych, zawarte w Konwencji SOLAS'74 Procedury postpowania w przypadku zagroe. Wymogi dotyczce planw, rozkadw alarmowych i instrukcji postpowania w przypadku alarmu Rodzaj zagroe i sposoby zapobiegania. Zasady postpowania w przypadku wejcia statku na mielizn. Zasady postpowania w przypadku holowania ratowniczego. Zasady koordynowania i prowadzenia akcji poszukiwania i ratowania ycia na morzu. Zasady wykorzystania migowcw i jednostek ratownictwa morskiego.

10. Zasady organizowania i prowadzenia cznoci w trakcie akcji ratunkowej UMIE 1. 2. 3. 4. 5. Posugiwa si osobistymi rodkami ratunkowymi Posugiwa si rodkami cznoci. Obsugiwa instalacje alarmowe na statku. Obsugiwa i nadzorowa urzdzenia suce do wodowania i podnoszenia odzi i tratw ratunkowych. Obsugiwa rodki sygnalizacyjne (rakiety spadochronowe, pochodnie rczne, pawki dymne, pawki Man Over - Board) oraz wyrzutnie linki ratowniczej, a take radiopawy awaryjne oraz transpondery radarowe. Opracowa plany, rozkady alarmowe oraz instrukcje postpowania w przypadku alarmu.

6.

103

7.

Postpowa w przypadku zagroe na statku (poar, kolizja, wejcie na mielizn, eksplozja, akt terroru, piractwo, porwanie, alkoholizm / narkotyki, wejcie w rejon dziaa wojennych). Postpowa w przypadku zagroe chemicznych. Obliczy reakcj gruntu i siy potrzebne do cignicia statku z mielizny.

8. 9.

10. Postpowa w przypadku holowania ratowniczego. 11. Postpowa zgodnie z zasadami okrelonymi w poradniku poszukiwania i ratowania dla statkw handlowych MERSAR. 12. Postpowa w przypadku uycia migowca w akcji ratowniczej.

RATOWNICTWO MORSKIE
Nr tema tu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk SEMESTR V 1 Postanowienia oglne Konwencji SOLAS' 74 w odniesieniu do rodkw i urzdze ratunkowych zawarte w prawidach od 1 do 5 w Rozdziale III: - zakres stosowania Rozdziau III Konwencji SOLAS 74; - zwolnienia; - okrelenia; ocena, prby i uznawanie rodkw i urzdze ratunkowych; - prby w czasie produkcji. Wymagania Konwencji SOLAS 74 dotyczce wyposaenia statkw pasaerskich i towarowych w rodki i urzdzenia ratunkowe zawarte w prawidach od 6 do 19: - czno obejmujca: urzdzenia radiowe dla rodkw ratunkowych, rakiety do wzywania pomocy oraz instalacje cznoci i instalacje alarmowe na statku; - osobiste rodki ratunkowe: koa ratunkowe, pasy ratunkowe oraz kombinezony ratunkowe; - rozkad alarmowy i instrukcje postpowania w przypadku alarmu; instrukcje obsugi elementw sterujcych i postpowania przy obsudze danych urzdze; - obsuga jednostki ratunkowej i nadzr nad ni; - miejsce zbirek i miejsce wsiadania do jednostek ratunkowych; - miejsce opuszczania na wod; ustawienie jednostki ratunkowej; - ustawienie odzi ratowniczych; - urzdzenie do opuszczania na wod i podnoszenia jednostek ratunkowych; - urzdzenie do wsiadania do odzi ratowniczych oraz opuszczania ich na wod; - wyrzutnie linki ratunkowej; - szkolenie i wiczenie opuszczania statku; - konserwacja i inspekcje oraz gotowo do uytku; - systemy masowej ewakuacji. Wymagania dodatkowe dla statkw pasaerskich zawarte w prawidach od 20 do 25:- jednostki ratunkowe i odzie ratownicze; - osobiste rodki ratunkowe; urzdzenia do wsiadania do jednostek ratunkowych i do opuszczania ich na wod; ustawienie tratw ratunkowych. Wymagania dodatkowe dla statkw towarowych zawarte w prawidach od 26 do 29: - jednostki ratunkowe i odzie ratownicze; - osobiste rodki ratunkowe; urzdzenia do wsiadania do jednostek ratunkowych i do opuszczania ich na wod; ustawienie tratw ratunkowych. Wymagania dla rodkw ratunkowych okrelone w prawidach od 30 do 53: - oglne wymagania dla rodkw ratunkowych; - wymagania dotyczce osobistych rodkw ratunkowych: k ratunkowych, pasw ratunkowych, kombinezonw ratunkowych, rodkw ochrony cieplnej; - wymagania dotyczce sygnaw optycznych: rakiet spadochronowych, pochodni rcznych, pawek dymnych; - wymagania dotyczce jednostek ratunkowych: tratw ratunkowych, pneumatycznych tratw ratunkowych, sztywnych tratw ratunkowych, odzi 4 4 w tym: w Lab

2 2

2 1

2 1

2 4

104

ratunkowych, czciowo zakrytych odzi ratunkowych, samoprostujcych si czciowo zakrytych odzi ratunkowych, cakowicie zakrytych odzi ratunkowych, odzi ratunkowych wyposaonych w niezalen instalacj dostarczajc powietrze, odzi ratunkowych zabezpieczonych przed ogniem; - wymagania dotyczce odzi ratowniczych; wymagania dotyczce urzdze do opuszczania na wod i do wsiadania; - wymagania dotyczce innych rodkw ratunkowych: wyrzutni linki ratunkowej, instalacji alarmu oglnego; - wymagania dot. podrcznikw szkolenia; - wymagania dot. instrukcji przeprowadzania konserwacji na statku; - wymagania dot. rozkadu alarmowego i instrukcji postpowania w przypadku zagroenia 6 Rozkad alarmowy i instrukcje postpowania w przypadku alarmu: - alarm opuszczania statku; - czowiek za burt; - poarowy - poar poza siowni, poar w siowni, poar w morzu i poar w porcie; - zagroenie wodne. Przebieg wiczenia: - opracowa zadany rozkad alarmowy wraz z instrukcj postpowania dla czonkw zaogi i pasaerw dla wybranego statku. Bezpieczestwo osobiste i odpowiedzialno wsplna: - aspekt psychologiczny. Wymogi dotyczce opracowania planw przewidywanych zagroe contyngency plans oraz opracowanie procedur postpowania w przypadku zagroe: - poar w morzu/w porcie; - kolizja; -przebicie kaduba; - wejcie na mielizn; - eksplozja - ekstremalne warunki pogodowe; - akt terroru; - piractwo; porwanie; - pasaer bez biletu; - alkoholizm/narkotyki; - wejcie w rejon dziaa wojennych; - uchodcy Przebieg wiczenia: - omwienie wykorzystania sprztu awaryjnego; - omwienie procedur awaryjnych na wypadek zagroenia. Zagroenie chemiczne, gazowe, skaenie radioaktywne. Przebieg wiczenia: - wzorcowe opracowanie instrukcji postpowania zaogi w przypadku zagroenia. Statek na mielinie. Przebieg wiczenia: Obliczanie reakcji gruntu i si potrzebnych do cignicia statku z mielizny, obejmujce: - okrelenie wielkoci siy nacisku gruntu na dno statku; sprawdzenie szczelnoci statku; - okrelenie wsprzdnych punktu styku kaduba z gruntem; - okrelenie ciaru adunku, ktry naley przemieci na statku w celu samodzielnego zejcia z mielizny. Holowanie ratownicze. Przebieg wiczenia: - przygotowanie statku ratujcego i ratowniczego; podchodzenie do podania holu; - podawanie i mocowanie holu; - dopuszczalne obcienie holu; - prdko holowania; - myszkowanie; - regulowanie dugoci holu; - czno; - sztormowanie; - odczanie holu. RAZEM: SEMESTR X 1 Poradnik poszukiwania i ratowania dla statkw handlowych MERSAR Przebieg wiczenia: - koordynacja akcji poszukiwania i ratowania; - postpowa-nie statku w niebezpieczestwie; - postpowanie statkw udzielajcych pomocy; planowanie 2 migowce w ratownictwie morskim. Przebieg wiczenia: - typy morskich migowcw ratowniczych i ich wyposaenie; poszukiwanie za pomoc migowcw; - prowadzenie akcji ratunkowej przez zaog migowca. 3 Wypadki lotnicze na morzu. Przebieg wiczenia: - prowadzenie akcji ratowniczej RAZEM: OGEM: 10 55 15 1 1 10 40 1 1 8 6

7 8

8 3

3 1 1 3

10

3 4 4

11

45

15

30

105

25

Przedmiot:

CZNO MORSKA
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 15 28 24 C L 15 28 36 Liczba tygodni w semestrze A C L 1 2 3

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Semestr

I VI IX

15 14 12

1 2 2

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI

Jzyk angielski, Informatyka, Podstawy elektroniki, Ratownictwo morskie, Urzdzenia nawigacyjne, MPDM.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych, student powinien: ZNA 1. Definicje podstawowych terminw dotyczcych sygnalizacji morskiej. 2. Midzynarodowy Kod Sygnaowy - ukad wydawnictwa, zawarto, zasady jego uycia oraz aktualizowania. 3. Procedury cznoci za pomoc kadego rodka sygnalizacyjnego, dostpnego na statku - zgodnie z MKS. 4. Zasady wykorzystania odpowiednich rodkw sygnalizacyjnych, zgodnie z ich moliwociami technicznymi. 5. Zasady kodowania i rozkodowywania (sygnay oglne, sygnay medyczne). 6. Kod: jednoliterowy, jednoliterowy z uzupenieniem cyfrowym, jednoliterowy do uycia pomidzy lodoamaczem a statkami idcymi w jego asycie. 7. Zaczniki do MKS, ich przeznaczenie, tre, zasady wykorzystania. 8. Zasady organizacji cznoci morskiej, propagacj fal radiowych, systemy antenowe, stosowane pasma czstotliwoci i rodzaje emisji, oznaczenia, wymagania dotyczce pasm transmisji, obowizki radiooperatorw, dokumenty radiowe, wydawnictwa i publikacje radiowe, systemy i podsystemy skadowe GMDSS - zasada pracy i wykorzystanie.

UMIE 1. Nadawa i odbiera sygnay za pomoc wiata w tempie 15 znakw na minut (za pomoc znakw Morsea). 2. Nada i odebra wiadomoci zgodnie z procedur za pomoc wiata (znaki Morsea). Jzyk otwarty i kodowy MKS. 3. Przekaza wiadomo za pomoc flag MKS zgodnie z procedur (z uyciem flag literowych, cyfrowych, zastpczych oraz flagi kodu i odpowiedzi). 4. Porozumiewa si zgodnie z procedur za pomoc flag rcznych lub ramion - znakami Morsea. 5. Na pami kod literowy, kod jednoliterowy z uzupenieniem cyfrowym. 6. Zakodowa i rozkodowa tekst za pomoc MKS. Kod dwuliterowy (sygnay oglne), kod trzyliterowy (sygnay medyczne).

106

7. Wezwa pomocy za pomoc kadego sposobu sygnalizacji przewidzianego w MKS. 8. Porozumie si z ratownikami, stacj brzegow, samolotem w akcjach SAR. (Tablica sygnaw ratunkowych MKS). 9. Na pami: sygnay proceduralne (ich stosowanie): Interco (YU), stop, decimal, correction (gos, radiotelefon, megafon), CQ (flagi radiotelefon) oraz sygnay majce zastosowanie we wszystkich rodzajach sygnalizacji: AA, AB, AR, AS, BN, C, CS, DE, K, NO, OK, RQ, R, RPT, WA, WB. 10. Posugiwa si publikacjami niezbdnymi do prowadzenia cznoci. 11. Obsugiwa urzdzenia radiowe w systemie GMDSS. 12. Testowa i konserwowa sprzt radiokomunikacyjny. 13. Prowadzi czno w niebezpieczestwie dla zapewnienia bezpieczestwa. 14. Prowadzi czno medyczn, eksploatacyjn i publiczn. 15. Posugiwa si znormalizowan terminologi w jzyku angielskim dla cznoci w niebezpieczestwie bezpieczestwa. i zapewnienia

CZNO MORSKA
Nr tema tu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk SEMESTR I 1 Sygnalizacja za pomoc znakw Morsea Alfabet i cyfry Morsea. Procedura cznoci za pomoc wiata z wykorzystaniem znakw Morsea. Fazy: - wywoanie, -identyfikacja, - tekst, - zakoczenie. Procedura nadawania wiadomoci do nieznanego statku: - jzyk otwarty, kod MKS. Uycie sygnau pomyki |EEEEE...|, gdy jest: - nadawany, - odbierany. Stosowanie sygnau powtrzenia (RPT). Stosowanie sygnaw powtrzenia: AA, AB, WA, WB, BN. Stosowanie sygnau czekania bd rozdzielenie (AS). Uywanie sygnaw proceduralnych C, N, (lub NO), RQ - nie stosuje si ich w poczeniu z sygnaami jednoliterowymi. Znaczenie i uywanie sygnau : YU, YV, YZ. Sygnalizacja dwikowa - zasady. Sygnay jednoliterowe, ich stosowanie, gdy s uyte jako sygnay dwikowe (B, C, D, E, G, H, I, S, T, Z) - tylko zgodnie z MPDM. Nadawanie i odbir znakami Morsea za pomoc flag rcznych lub ramion. Wzywanie pomocy za pomoc wiata. Nadawanie: odbir sygnaw wiatem za pomoc znakw Morsea, w tempie 15 znakw na minut. Nadawanie wiadomoci wiatem, zgodnie w procedur do nieznanego statku (wywoanie nieznanej stacji, identyfikacja, przekazanie tekstu, zakoczenie). Korespondencja za pomoc wiata - nadawanie i odbir zgodnie z procedur. 2 Midzynarodowy Kod Sygnaowy Cel stworzenia oraz zadania Midzynarodowego Kodu Sygnaowego. Jego wydania krajowe oraz IMO. Definicje podstawowych terminw stosowanych w sygnalizacji morskiej. Sygnalizowanie nazw - w jzyku otwarty, nie mona ich zakodowa. Uycie sygnaw rozpoznawczych. Sygnalizowanie gbokoci za pomoc MKS. Znaczenie tekstu w nawiasach. Czas zlecenia, sposb jego stosowania. Sygnalizacja za pomoc flag: - wywoanie za pomoc flag: wszystkich lub nieznanej stacji, stacji o znanym identyfikatorze; - uycie flagi odpowied; - postpowanie, gdy sygna zosta odebrany ale nie zrozumiany (ZL); - sygnalizacji za pomoc flag; uycie flag zastpczych; - uycie flagi odpowied jako znaku dziesitnego w sygnalizacji liczb. Podzia MKS na: - sygnay jednoliterowe; - sygnay dwuliterowe, cz: Sygnay oglne; - sygnay trzyliterowe, cz: Sygnay medyczne, rozpoczynajce si na liter M. Tablice uzupenie I, II, III 13 10 15 3 w tym: w Lab

12

107

do czci Sygnay Oglne oraz MI, MII, MIII do czci Sygnay Medyczne, ich zawarto oraz wykorzystanie. Oznaczenia kodowe po prawej stronie i ich rola w uatwieniu kodowania. Sygnay jednoliterowe - znaczenie, wykorzystanie. Sygnay jednoliterowe z uzupenieniem cyfrowym do sygnalizowania: azymutu lub namiaru, kursu, dat, szerokoci, dugoci, odlegoci, prdkoci, czasu. Sygnay jednoliterowe pomidzy lodoamaczem a statkami idcymi w jego asycie - znaczenie sygnaw i ich stosowanie. Zasady kodowania i rozkodowywania wiadomoci: - z uyciem czci Sygnay Oglne (dwuliterowe) i tablic uzupenie I, II, III; - z uyciem czci Sygnay Medyczne (trzyliterowe) i tablic uzupenie MI, MII, MIII. Zacznik I do MKS - sygnay wzywania pomocy; - zawarto, uycie. Tablice sygnaw ratunkowych; - zawarto, wykorzystanie. Tablice posugiwania si radiotelefonem; - zawarto, wykorzystanie. Kodowanie i rozkodowywanie z uyciem kodu dwuliterowego oraz trzyliterowego (medycznego) oraz odpowiednich tablic uzupenie. Kod jednoliterowy opanowywanie pamiciowe. Sygnalizacja za pomoc flag MKS, zgodnie z procedur (wywoanie, identyfikacja, tekst, zakoczenie). Wymowa fonetyczna liter. 3 3 rodki sygnalizacyjne bdce na wyposaeniu jednostek pywajcych Przepisy o wyposaeniu statkw i rodkw ratunkowych w urzdzenia sygnalizacyjne. Rodzaje rodkw sygnalizacyjnych oraz ich wykorzystanie do cznoci, wzywania pomocy, cznoci w akcjach SAR. Wymogi techniczne odnonie poszczeglnych rodkw sygnalizacji, ich zwizek z moliwociami uycia w rnych warunkach widzialnoci na morzu (oraz syszalnoci). RAZEM: SEMESTR VI 1 2 Wprowadzenie. Zasady oglne. Oglne zasady i podstawy dziaania ruchomej suby morskiej: - rodzaje cznoci; rodzaje stacji w ruchomej subie morskiej; - elementarna znajomo czstotliwoci i ich zakresw; - propagacja fal radiowych; - rodzaje modulacji i sposoby emisji; czstotliwoci w ruchomej subie morskiej; - czstotliwoci alarmowe i bezpieczestwa w GMDSS; - czstotliwoci wywoawcze. Oglne zasady i podstawy dziaania ruchomej suby satelitarnej: - podstawy cznoci satelitarnej; rodzaje stacji w ruchomej subie satelitarnej. Systemy GMDSS: - wymagania dla stacji statkowych; - obszary morskie GMDSS; - Morska Suba Informacyjna; trzymanie wachty; - rda zasilania; - niezawodno urzdze i ich konserwacja; licencje, certyfikaty radiowe, inspekcje i badania. 3 Systemy cznoci GMDS Zastosowanie i waciwoci Selektywnego Cyfrowego Wywoania DSC. Oglne zasady DSC. Rne formaty wywoania dla rnych zastosowa: - wywoania alarmowego; - wszystkich statkw; - wywoania indywidualnej stacji; - wywoania w rejonie geograficznym; - wywoania grupowego; - automatycznego wywoania indywidualnej stacji. System numerw adresowych w Morskim Ruchomym Serwisie Identyfikacji (MMSI). Priorytet wywoania: - niebezpieczestwo; - pilno; bezpieczestwo; - biznes; - rutynowe. Przekazywanie wiadomoci. Waciwoci i zastosowanie DSC. Zasada dziaania systemu radioteleksowego NBDP Wskopasmowego Systemu o wydruku bezporednim. Zasada funkcjonowania i zastosowanie systemu INMARSAT: - sie satelitw INMARSAT; - INMARSAT - A; - INMARSAT - B; - INMARSAT - C; INMARSAT z systemem rozszerzonego wywoania - EGC. Aparatura statkowa: odbiorniki nasuchowe; - instalacje radiowe VHF; - instalacje radiowe MF / HF; wyposaenie radiowe rodkw ratunkowych; - anteny; - baterie zasilajce. Lokalizacja uszkodze: - lokalizacja elementarnych uszkodze przy uyciu miernikw i oprogramowania urzdze, zgodnie z instrukcjami obsugi; elementarne naprawy. 39 14 25 2 8 2 8 30 15 15 1 1

108

Pozostae Systemy GMDSS System Cospas - Sarsat: - zasada dziaania; - systemy radiopaw awaryjnych EPIRBS; - INMARSAT - E; - zapobieganie faszywym alarmom. Transpondery radarowe. Morska Informacja Bezpieczestwa (MSI): - systemy transmisji informacji dotyczcych bezpieczestwa eglugi; - NAVTEX; - odbir informacji w danym obszarze geograficznym (Safety NET); - odbir informacji za porednictwem radioteleksu w pamie HF.

4 3

RAZEM:
SEMESTR IX 1 GMDSS Wprowadzenie. Wykorzystanie Systemu Selektywnego Cyfrowego Wywoania DSC. Wykorzystanie radioteleksu z wskopasmowym systemem o wydruku bezporednim. Wykorzystanie systemu INMARSAT. Aparatura statkowa GMDSS. 2 czno alarmowa i bezpieczestwa Operacja poszukiwania i ratowania (SAR): - rola i zadania naziemnych stacji koordynowania operacj poszukiwania i ratowania (RCC), - poradnik poszukiwania i ratowania MERSAR; - organizacja ratownictwa morskiego; - systemy meldowania i kontroli ruchu statkw. Procedury naziemnej cznoci alarmowej i bezpieczestwa w systemie GMDSS: - czno w niebezpieczestwie; - czno pilna i czno bezpieczna; - czno midzy statkami w rejonie poszukiwania; - czno ze stacj koordynujc RCC; - terminologia w cznoci alarmowej. Procedury Satelitarnej cznoci Alarmowej i Bezpieczestwa w Systemie GMDSS: - wykorzystanie terminalu INMARSAT A/B; - wykorzystanie terminalu INMARSAT C. Zabezpieczenie przed faszywymi alarmami. 3 Praktyczna biego i procedury operacyjne w cznoci na morzu Biego w uyciu jzyka angielskiego w mowie i pimie dla komunikacji zapewniajcej bezpieczestwo na morzu: - stosowanie Midzynarodowego Kodu Sygnaowego; - stosowanie standardowej terminologii morskiej; - uycie Midzynarodowego Alfabetu fonetycznego; - publikacje radiowe na statku; prowadzenie Dziennika Radiowego; - Przepisy Radiokomu-nikacyjne. Praktyczna i teoretyczna znajomo procedur w cznoci na morzu: - wybr metod cznoci w zalenoci od sytuacji; - transmisja informacji; - serwis radiotelegraficzny; opaty radiowe; - geografia tras eglugowych w aspekcie cznoci na morzu. RAZEM: OGEM:

56

28

28

10 10

16

10 6

34

14 20

60 146

24 67

36 79

109

26

Przedmiot:

SIOWNIE OKRTOWE
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 30 C L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr III

Liczba tygodni w semestrze 15

A 2

C -

L -

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Elementy elektroniki, Podstawy automatyki, Technologia informacyjna, Konstrukcja maszyn i grafika inynierska, Nawigacja, Urzdzenia nawigacyjne, Budowa i stateczno statku, Przewozy morskie, Zarzdzanie statkiem, Manewrowanie statkiem, Ratownictwo morskie, Ochrona rodowiska, Wiedza okrtowa, BH iP. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw student powinien: ZNA 1. Budow i zasad dziaania silnikw okrtowych. 2. Budow i zasad dziaania kotw okrtowych. 3. Budow i zasad dziaania instalacji okrtowych: - zzowej; - balastowej; - antyprzechyowej; - wody morskiej; - wody sanitarnej; paliwowej; - parowej; 4. Podstawowe ukady energetyczno - napdowe wspczesnych statkw. 5. Zasady dziaania elektrowni okrtowej. 6. Zasady wsppracy silnika, ruby i kaduba w stanach ustalonych i przejciowych. 7. Zasady dziaania urzdze do ochrony rodowiska (separatory spalania mieci i inne). 8. Zasad dziaania wyparownikw oraz warunkw eksploatacji. 9. Zasad dziaania maszynki sterowej, sterw strumieniowych, stabilizatorw czynnych i biernych. UMIE 1. Rozrnia podstawowe rodzaje siowni. 2. Ocenia siownie pod wzgldem energetycznym (sprawnoci). 3. Obsugiwa systemy: - zzowy; - balastowy. 4. Ocenia stopie obcienia elektrowni okrtowej. 5. Manewrowa silnikami gwnymi. 6. Posugiwa si sterami strumieniowymi i systemem stabilizacyjnym. 7. Obsugiwa urzdzenia suce do sterowania siowni, znajdujce si na mostku

110

SIOWNIE OKRTOWE
Nr tema tu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie SEMESTR III 1 2 3 Liczba godzin Wyk. w tym: w Lab

Wiadomoci wprowadzajce. Ukad ruchowy, napdzany, napdowy. Rodzaje ukadw napdowych. Miejsce i funkcja siowni na statku. Opory kadubw okrtowych. Skadowe oporw: opr tarcia, ksztatu, falowy, opr powietrza, opr dodatkowy. Charakterystyki oporowe. Wpyw warunkw zewntrznych na opr statku. Wpyw wiatru i fali, porastania kaduba, dodatkowego zaadowania, pywanie na wodzie pytkiej i w kanaach. Pdniki okrtowe. Rodzaje pdnikw okrtowych. ruby okrtowe: geometria ruby, charakterystyki hydrodynamiczne ruby. Wpyw wymiarw geometrycznych na charakterystyki hydrodynamiczne ruby. Charakterystyki obrotowe ruby. Elementy skadowe ukadu napdowego. Gwne silniki napdowe, przekadnie, sprzga, linie waw i ich charakterystyki. Szacowanie mocy napdu statku. Sprawno oglna napdu Wsppraca elementw ukadu ruchowego. Wsppraca silnik kadub ruba, dla ukadw napdowych jedno i wielo waowych, jedno i wielo silnikowych, z silnikami tokowymi i turbinowymi, ze rubami o skoku staym i nastawnym w stanach ustalonych i przejciowych. Charakterystyki napdowe. Podstawy energetyki siowni okrtowej. Sprawno urzdzenia i ukadw urzdze. Szacowanie mocy elektrowni i zapotrzebowania na energi ciepln. Sprawno oglna siowni. Dystrybucja energii elektrycznej na statku, zasilanie awaryjne. Budowa i zasada dziaania tokowego silnika spalinowego, turbiny parowej, kota parowego. Instalacje siowni spalinowych. Budowa i zasada dziaania siownianych mechanizmw pomocniczych pomp, sprarek , wyparownikw. Budowa i zasada dziaania mechanizmw pokadowych: wcigarek, wind, maszyny sterowej, sterw strumieniowych. Budowa i zasada dziaania instalacji oglnookrtowych: zzowej (ksika zapisw olejowych), balastowej, wody morskiej, wody sodkiej i sanitarnej, paliwowej (plan bunkrowania). Zasada dziaania urzdze (separatory, spalarki mieci, itp.). do ochrony rodowiska
RAZEM:

2 2 2

2 2 2

8 9 10 11

3 3 2 3

3 3 2 3

12

1
30

1
30 -

111

27
Semestr V

Przedmiot:

OCHRONA RODOWISKA
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 30 C L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Liczba tygodni w semestrze 15

A 2

C -

L -

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Chemia, Fizyka, Matematyka, Jzyk angielski, Informatyka, Nawigacja, Meteorologia i Oceanografia, Budowa i stateczno ststku. Przewozy morskie, czno morska, Ratownictwo morskie, Siownie okrtowe, Wiedza okrtowa, BH iP. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw student powinien: ZNA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Podstawowe pojcia dotyczce ekologii. Rodzaje zanieczyszcze powietrza i wody Kategorie zanieczyszcze morza i ich ujemny wpyw na ycie w tym rodowisku Przepisy prawne dotyczce zapobieganiu zanieczyszczeniom morza o zasigu midzynarodowym, regionalnym i krajowym. Budow i zasady dziaania, stosowanych na statkach, urzdze chronicych rodowisko morskie przed zanieczyszczeniami. Sposoby zwalczania rozleww olejowych na morzu. Jakie czynnoci winny by podejmowane aby zapobiec zanieczyszczeniu rodowiska morskiego.

UMIE 1. 2. 3. Prowadzi przewidzian dla statku i przewidzian praw dokumentacj z zakresu ochrony rodowiska. Oceni szkodliwo dla rodowiska niektrych chemikaliw. Procedury dla zapobiegania zanieczyszczeniu rodowiska morskiego.

OCHRONA RODOWISKA
Nr tem atu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR V 1 Podstawy ekologii Definicje poj: ekologia, ekosfera, biotop, biocenoza, procesy fotochemiczne, stenie progowe, synergizm i homeostaza, eutrofizacja. Obieg materii w przyrodzie Obieg azotu, wgla, fosforu i wody w przyrodzie. 3 Prawa ekologii wg B. Commonera. Cykl ekologiczny wody i acuch pokarmowy jako uzasadnienie tych praw. Czowiek a rodowisko 4 Mechanizm dziedziczenia. Przyczyny i skutki mutacji. 1 1 1 1 1 1 w tym: w Lab

112

Zanieczyszczenia atmosfery rda i szkodliwo zanieczyszczenia atmosfery: tlenkami wgla, wglowodorami, tlenkami azotu, tlenkami siarki, oowiem i pyami. Efekt cieplarniany. Smogi. Problem freonw i ozonosfery.

Zanieczyszczenie wd naturalnych Fizyczne i biologiczne zanieczyszczenia wd naturalnych. Chemiczne zanieczyszczenia wd naturalnych: detergenty, pestycydy, PCB, fenole, azotany, fosforany. Biodegradacja substancji organicznych w wodzie. BZT. Eutrofizacja.

Zagroenia wynikajce z obecnoci metali cikich w rodowisku naturalnym, gwnie kadmu, oowiu i rtci. Klasyfikacja i rda zanieczyszcze mrz i oceanw wedug GESAMP Zanieczyszczenia Morza Batyckiego Midzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki MARPOL 73/78 Cz oglna konwencji, zaczniki.

8 9 10

1 1 4

1 1 4

11

Inne konwencje o zasigu midzynarodowym Midzynarodowa konwencja dotyczca interwencji na morzu penym w razie zanieczyszczenia olejami, 1969. Midzynarodowa konwencja o odpowiedzialnoci cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami, 1969. Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez zatopienie odpadw i innych substancji, 1972.

12

Konwencje regionalne Konwencja o ochronie rodowiska morskiego obszaru Morza Batyckiego, 1974. Podstawowe zaoenia Konwencji o ochronie Morza rdziemnego, 1976.

13

Polskie ustawodawstwo dotyczce ochrony rodowiska morskiego przed zanieczyszczeniem Ustawa o obszarach morskich RP i administracji morskiej, 1991. Ustawa o zmianie ustawy Kodeks morski. Ustawa o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki, 1995. Przepisy obowizujce w portach polskich, dotyczce ochrony rodowiska morskiego.

14

Ustawodawstwo wewntrzne rodowiska morskiego

niektrych

krajw

dotyczcych

ochrony

15

Zapobieganie zanieczyszczeniom olejowym ze statku rda zanieczyszcze olejowych. Zagroenie rodowiska morskiego olejem. Rodzaje mieszanin olejowych.Rozdzielenie mieszanin olejowych. Odolejacze. Urzdzenia kontrolno - pomiarowe. Mycie zbiornikw adunkowych zbiornikowca. Przechowywanie resztek adunkowych na zbiornikowcach; system ROB. Cakowite oddzielenie balastu wodnego na zbiornikowcach.

16

Zwalczanie rozleww olejowych na morzu Naturalne procesy eliminacji olejw ze rodowiska morskiego. Metody zwalczania rozleww olejowych przez: a) spalanie olejw na powierzchni morza, b) topienie olejw, c) sorbowanie oleju, d) rozpraszanie oleju, e) zbieranie oleju, f) zapory przeciwolejowe.

17

Zapobieganie zanieczyszczeniom chemikaliami ze statku Chemikalia transportowane przez statki. Zagroenie rodowiska morskiego przez transportowane chemikalia. Techniczne sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom morza ciekymi chemikaliami ze statkw. Zwalczanie skutkw rozleww chemicznych ze statkw.

18

Zapobieganie zanieczyszczeniom ciekami ze statkw cieki okrtowe. Zagroenia rodowiska morskiego ciekami. Budowa i zasady

113

dziaania statkowych oczyszczalni ciekw. Kryteria IMO dotyczce statkowych oczyszczalni ciekw. 19 Zapobieganie zanieczyszczeniom mieciami ze statkw Technika obrbki mieci okrtowych: a) obrbka mechaniczna, b) przechowywanie mieci, c) spalanie mieci. Spalarki do mieci. RAZEM: OGEM: 30 30 30 30 2 2

114

28

Przedmiot:

BEZPIECZESTWO I HIGIENA PRACY

Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 15 C L Liczba tygodni w semestrze 15 A 1 C L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr I

ZWIZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Chemia, Informatyka, Podstawy budowy maszyn, Elektrotechnika okrtowa, Urzdzenia nawigacyjne, Meteorologia i Oceanografia, Budowa i stateczno statku, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Prawo morskie, Siownie okrtowe, Wiedza okrtowa, Ochrona rodowiska, Zarzdzanie i eksploatacja statku. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych planem wykadw student powinien: ZNA 1. Obowizujce przepisy prawne dotyczce przedmiotu BiHP, objte programem szkolenia (szkolenie podstawowe).

2. Obowizujce przepisy dotyczce omawianego przedmiotu. UMIE 1. 2. 3. 4. 5. Przewidywa zagroenia, jakie mog powsta na statku. Organizowa w sposb bezpieczny prac na statku - szczeglnie zespoow. Przeprowadza waciw kontrol pracy, sprztu, maszyn, narzdzi pracy, odziey roboczej i ochronnej. Szkoli podwadnych i prowadzi wymagan dokumentacj powypadkow. Stosowa waciw prewencj w zakresie BiHP i analizowa powstae wypadki i zagroenia dla zdrowia i ycia.

BEZPIECZESTWO I HIGIENA PRACY

Nr tema tu Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR I 1 2 3 Przepisy wstpne, rda prawa pracy oraz przepisy dotyczce marynarzy. Obowizki zakadu pracy i jego kierownictwa. Zakres dziaania i uprawnienia organw nadzoru nad warunkami pracy: zwizki zawodowe, Pastwowa Inspekcja Pracy, Spoeczna Inspekcja Pracy, Pastwowa Inspekcja Sanitarna, zakadowa suba BiHP. 4 Zasady szkolenia i doskonalenia w zakresie BiHP: szkolenie wstpne, szkolenie na stanowisku pracy, szkolenie podstawowe, szkolenie okresowe. Badania okolicznoci i przyczyn wypadkw przy pracy. Wypadki zrwnane z wypadkami przy pracy. Wypadki w drodze do pracy i z pracy do domu. Choroby zawodowe. 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 w tym: w Lab

0,5

0,5

115

6 7 8

wiadczenia z tytuu wypadkw przy pracy i chorb zawodowych. Rozstrzyganie sporw. Penienie suby oficera pokadowego. Obowizki oficera subowego. Odpowiedzialno pracownikw - czonkw zaogi za nieprzestrzeganie przepisw i zasad BiHP: subowa - regulaminowa, dyscyplinarna, karno - administracyjna, karna. Wymagania eksploatacyjne warunkujce bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Dojcie na statek. Prace przygotowawcze do za- i wyadunku, zabezpieczenie luku. Przeadunek. Zawiesia linowe i acuchowe. Dopuszczalne obcienie robocze oraz sposoby jego obliczania. Kontrola stanu lin i acuchw. Dyskwalifikacja lin i acuchw. Przechowywanie lin i acuchw. Prace zaburtowe i na wysokociach. Urzdzenia kotwiczne i cumownicze. Praca w zbiornikach i adowniach. Prace w warunkach sztormowych. BhiP na zbiornikowcach. Urzdzenia elektryczne: ochrona przed poraeniem prdem elektrycznym, zasady bezpiecznej pracy przy urzdzeniach elektrycznych. Wymagania bezpieczestwa: - przy eksploatacji maszyn i urzdze oraz pracach remontowych i konserwacyjnych; - w odniesieniu do obrabiarek do metali, drewna oraz narzdzi rcznych. Spawanie i cicie metali. Rczne przenoszenie i dwiganie ciarw. Ochrona przed nadmiernym wysikiem. Promieniowania elektromagnetyczne i ochrona przed mikrofalami na statkach. Wymagania techniczno - eksploatacyjne w zakresie warunkw BiHP, odnoszcych si do konstrukcji wyposaenia statkw transportowych. Drogi komunikacyjne. Drogi i urzdzenia do komunikacji pieszej. Dojcie do stanowisk pracy. Zabezpieczenie stanowisk pracy. Nadburcia, bariery, porcze, uchwyty sztormowe. Napisy i oznakowania. Osony i ochrony. Przyrzdy kontrolne. Trapy i kadki. Schody, pomosty i zejciwki. Drabiny stae i ich podesty. Drabiny przenone. Zamknicia lukw, zejciwek, wazw i otworw. Tunele rurocigw i linii waw. RAZEM:

0,5 1 1

0,5 1 1

9 10 11

1 1 1

1 1 1

12 13 14 15 16

1 1 1 1 1

1 1 1 1 1

17 18

1 1

1 1

15

15

116

29
Semestr

Przedmiot:

WIEDZA OKRTOWA
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A 15 13 C L A 1 1 C L -

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH Liczba tygodni w semestrze 15 13

I VI

ZWIZEK Z INNYMI PRZEDMIOTAMI Matematyka, Fizyka, Chemia, Informatyka, Podstawy budowy maszyn, przewozy morskie, Zarzdzanie i eksploatacja statku, Meteorologia i Oceanografia, Manewrowanie, Ratownictwo morskie, Ochrona rodowiska, B iHP. ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA Po wysuchaniu przewidzianych programem wykadw i wykonaniu wicze laboratoryjnych student powinien: ZNA 1. Zasady organizacji manewrw cumowania statkw rnych typw i rnej wielkoci . 2. Sposoby podawania i przyjmowania rzutek, lin cumowniczych, holi. 3. Budow i dziaanie urzdze: kotwicznych, cumowniczych, przeadunkowych, ratunkowych i sterowych. 4. Budow i dziaanie systemw: zamkni otworw, wentylacji, instalacji zzowych, instalacji balastowych, instalacji wody sodkiej. 5. Pomocniczy sprzt pokadowy i jego zastosowanie. 6. Sprzt do prowadzenia prac konserwacyjno - remontowych, w tym najnowsze urzdzenia do czyszczenia i matowania powierzchni metalowych. 7. Specjalistyczny sprzt do mocowania kontenerw. 8. Sprzt awaryjny i do zwalczania rozleww olejowych. 9. Zasady prowadzenia prac konserwacyjno - remontowych w zalenoci od warunkw pogodowych. 10. Procedury pokadowe: przyjcia pilota z odzi i ze migowca, bunkrowania, przygotowania adowni do prac przeadunkowych, przygotowanie statku do wyjcia w morze, przygotowanie statku do wejcia w rejon niskich temperatur, przygotowanie statku do wejcia w rejon dziaania piratw, przyjcie rozbitkw po kolizji lub wejciu na mielizn, akcji ratowniczej, holowania morskie, pomiaru zz, zbiornikw oraz temperatury w adowniach. 11. Zasady organizacji prac konserwacyjno remontowych podczas pobytu statku w stoczni i nadzoru ich wykonania. 12. Rodzaje lin wkienniczych i drucianych oraz ich zastosowanie na statku. UMIE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Zorganizowa prac na stanowiskach manewrowych. Obsugiwa urzdzenia: kotwiczne, cumownicze, przeadunkowe, ratunkowe i sterowe. Zleci lub wykona osobicie operacje balastowania zbiornikw. Wykona pomiaru zz, balastw zbiornikw i temperatur w adowniach. Posugiwa si instrukcjami dotyczcymi zamykania otworw na statku oraz obsugiwa urzdzenia do tego suce. Posugiwa si pomocniczym sprztem pokadowym. Posugiwa si nowoczesnym sprztem do czyszczenia i malowania powierzchni metalowych na statku. Stosowa w praktyce instrukcj malowania opracowan przez producenta farb.

117

9.

Posugiwa si sprztem do mocowania kontenerw i sztuk cikich.

10. Przeprowadzi konserwacj sprztu: ratunkowego p. po., awaryjnego i ochrony rodowiska, sucego do konserwacji i malowania oraz innego sprztu i wyposaenia pokadowego. 11. Zorganizowa prace konserwacyjno - remontowe podczas pobytu statku w stoczni oraz podczas podry morskiej. 12. Stosowa procedury pokadowe: przyjcia pilota z odzi i ze migowca, przyjcia paliwa, przygotowania adowni do prac przeadunkowych, przygotowania statku do wejcia w rejon niskich temeperatur, przygotowania statku do warunkw sztormowych, przygotowania statku w rejonie dziaania piratw, przyjcia rozbitkw po kolizji lub wejciu na mielizn, akcji ratowniczej, holowania morskiego, wycieku lub rozsypu adunkw niebezpiecznych, rozlewu oleju na pokadzie, przygotowania statku do wejcia na mielizn, przygotowania statku do inspekcji. 13. Posugiwa si rnymi rodzajami lin wkienniczych i stalowych, konserwowa je i przechowywa towarzyszc im dokumentacj. 14. Przechowywa dokumenty i wiadectwa sprztu pokadowego.

WIEDZA OKRTOWA
Nr tema tu Numer i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie Liczba godzin Wyk. SEMESTR I 1 Liny z wkien naturalnych i syntetycznych Rodzaje wkien, budowa przechowywanie, wiadectwa 2 Liny stalowe Rodzaje, budowa, cechy, zastosowanie, obchodzenie si, przechowywanie, konserwacja, metryki i wiadectwa. 3 Osprzt pokadowy acuchy, ogniwa, haki, szakle, krtniki, bloki, czniki, kausze. Budowa, zastosowanie, prby, zawiadczenia prb i bada. 4 Urzdzenia kotwiczne Wskanik wyposaenia, typy kotwic ich budowa, zastosowanie, acuchy kotwiczne, ich budowa, kluzy kotwiczne, komory acuchowe, stopery acucha kotwicznego, wcigarki kotwiczne, konserwacja i przegldy. 5 Rzucanie kotwic podczas manewrw cumowniczych, na postj, na duych gbokociach. Kontrola zakotwiczenia. 6 Urzdzenia cumownicze i holownicze Pachoy, przewoki, kluzy, wcigarki cumownicze, stopery liniowe, liny cumownicze. Rozmieszczenie urzdze cumowniczych. Urzdzenia holownicze. Budowa, wytrzymao. 7 Cumowanie Organizacja prac cumowniczych. Zastosowanie wcigarek cumowniczych tradycyjnych i o regulowanym nacigu, uycie lin cumowniczych wkiennych i stalowych, zastosowanie stoperw linowych. Cumowanie przy uyciu holownikw, podawanie holi. Kolejno podawania lin. Cumowanie do nabrzea, do beczek. Cumowanie za pomoc acucha kotwicznego do nabrzea i do beczek. Szakle cumownicze. Wyposaenie ratunkowe odzie ratunkowe, urawiki odziowe, urzdzenia zrzutowe, wcigarki, liny i bloki, obsuga urzdze, konserwacja. Tratwy pneumatyczne i inny sprzt ratunkowy. Konserwacja i cechowanie. 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 wytrzymao na zrywanie, wyduenie, 1 1 1 1 w tym: w. Lab.

118

Sprzt awaryjny Zestaw sprztu i materiaw awaryjnych, oznakowanie sprztu, przechowywanie i konserwacja. Zastosowanie sprztu. Alarm wodny.

10

Instalacja zzowa i osuszania Zzy i studzienki zzowe, kosze zzowe i czyszczenie studzienek, pomiar zz, zdalna sygnalizacja napeniania zz, zdalne pompowanie zz. Konserwacja elementw automatyki znajdujcych si w studzienkach zzowych.

11

Instalacja wody sodkiej Zbiorniki wody sodkiej i ich konserwacja, pobieranie wody w porcie, wyparowarki, zbiorniki wody z wyparownikw, normy zuycia wody.

12

Instalacja balastowa Zadania systemu, wyrwnywanie przechyw w porcie, system redukowania przechyw FLUME, pomiar balastw, zdalny pomiar balastw, zdalny pomiar zbiornikw, zatapianie zbiornikw, balastowanie masowcw.

13

Instalacja wentylacji adowni Mechaniczna wentylacja adowni, budowa wentylatorw, system Cargocaire i Drivent, odcinanie wentylacji w razie poaru, uszczelnianie wentylatorw.

14

Instalacja poarowa Uywanie instalacji wodnohydrantowej do pukania kotwic, pokadw i do ejektorw. Odwadnianie instalacji wodnohydrantowej. RAZEM: SEMESTR IV

15

15

Urzdzenia przeadunkowe Lekkie urawie bomowe, podzia, olinowanie, przeadunek pojedynczym urawiem, praca sprzona lekkich urawi bomowych. urawie bomowe zmechanizowane, podzia, urawie wodzone gajami, reakcja bomu, dwutopenantowe cikie urawie bomowe, cechy urawia Stulckena, Speedcrana. Praca urawi dwutopenantowych w systemie rwnolegym. Stacjonarne urawie pokadowe wysignikowe, budowa i olinowanie. Cikie specjalizowane urawie wysignikowe. Urzdzenia napdowe urawi. Windy portowe, platformy adunkowe, bramownice pokadowe. Rampy, podzia, cechy i zadania. Ukadarki lekkie i cikie, naczepy. Instrukcja pracy bomami sprzonymi. Obliczanie si wystpujcych na bomach. Obliczanie kta przechyu podczas pracy cikiego urawika, kalkulowanie powierzchni do manewrowania ukadarkami. Mocowanie ukadarek na statku.

4 8 4

Zamknicia otworw Zamknicia lukw adunkowych rozpornicami i deskami, wyjmowanymi pontonami, pontonami rozsuwanymi cignikiem linowym, pontonami rozsuwanymi acuchem bez koca, pontonami unoszonymi. Furty i rampy burtowe, furty i rampy dziobowe, furty i rampy rufowe. Drzwi, iluminatory, okna, wietliki, wazy, przewody wentylacyjne. Wazy do zbiornikw i adunkowych, dennych i koferdamw. Awaryjne uszczelnianie konserwacje furt i ramp. pokryw adowni, prby szczelnoci pokryw,

4 2 1

Urzdzenia sterowe Dziaanie, ksztat i konstrukacja petwy sterowej. Trzon, ster i jego oyskowanie. Zdalne sterowanie maszyn sterow. Stery strumieniowe. Przekadanie steru na rne stany sterowania, sterowanie awaryjne. RAZEM:

1 18 9 9

119

SEMESTR IX 1 Prace konserwacyjno - remontowe Sprzt do prac konserwacyjno - remontowych tradycyjny i najnowsze urzdzenia suce do czyszczenia skorodowanej powierzchni i do malowania. Materiay do konserwacji i malowania nadbudwek i masztw, pokadw, burt i podwodnej czci kaduba. Wykorzystanie katalogw i instrukcji producentw tych materiaw. Organizacja prac konserwacyjno - remontowych podczas: postoju statku w stoczni oraz podczas eksploatacji statku. Biece przegldy i konserwacja urzdze pokadowych. Sporzdzanie zamwienia na czci zapasowe do posiadanych urzdze do konserwacji statku, materiay suce do konserwacji i malowania. Ocena klasy czystoci stalowych powierzchni. 2 Procedury pokadowe na okoliczno: - przyjcia pilota z odzi pilotowej lub migowca; - opuszczenie lub podniesienie odzi ratowniczej; - przyjcie bunkierki i bunkrowania; - opuszczenie i podniesienie trapw zaburtowych; - przygotowanie statku do wyjcia w morze; - przygotowanie statku do warunkw sztormowych; - przygoto-wanie statku do wejcia w rejon niskich temperatur; - rozlewu paliwa na pokadzie; przyjcia rozbitkw; - akcji ratowniczej; holowania morskiego; wejcie na mielizn (przypadkowe lub celowe)(przed, w trakcie, po wejciu); - kolizji z obiektem pywajcym (przed, w trakcie i po kolizji); - wejcia w rejon dziaania piratw; - przygotowanie statku do inspekcji; - opieki nad przewoonymi pasaerami; - opieki nad przewozonym adunkiem. Zapoznanie si z instrukcjami. Zapisy w dzienniku okrtowym dotyczce ww procedur oraz notatki w odpowiednich dokumentach. 6 3 Schody, drabiny, trapy, bariery, porcze, uchwyty. Konstrukcja, wymiary i utrzymanie staego nadzoru nad stanem technicznym. RAZEM: OGEM: 2 1 1 24 57 12 36 12 21 12 6 5 10 5

120

30

Przedmiot:

SEMINARIUM DYPLOMOWE
Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze A C 14 L 12 10

Specjalno: TRANSPORT MORSKI - PLAN ZAJ PROGRAMOWYCH

Semestr VI IX X

Liczba tygodni w semestrze 14 12 10

A -

C 1 -

L 1 1

Nr tema tu

Numery i nazwy rozdziaw Tematy i ich rozwinicie

Liczba godzin Wyk

w tym: w Lab

SEMESTR VI 1 Wybrane zagadnienia z metodologii pracy naukowej Badania naukowe. Praca naukowa. Problemy naukowe ( problemy badawcze). Hipoteza naukowa i zasady jej formuowania. Badania podstawowe. Badania stosowane i wdroeniowe. 2 Metody bada naukowych Definicja metody naukowej. Metody naukowe a dyscypliny naukowe. Nawigacja jako nauka. Metody naukowe waciwe nawigacji: obserwacja, eksperyment, metoda analizy i konstrukcji logicznej, modelowanie matematyczne i fizyczne, metoda konstrukcyjna, metoda symulacji, badania ankietowe. 3 Prace naukowe Geneza pracy naukowej. Problem naukowy. Hipoteza badawcza. Zasady formuowania tematyki bada. Tytu pracy a tre. Prace indywidualne i zbiorowe, samodzielne i kierowane. Prace kwalifikacyjne ich miejsce wrd prac naukowych. 4 Podstawy techniki przygotowania pracy magisterskiej Wybr tematu pracy dyplomowej (magisterskiej). Okrelenie metod badawczych. Materiay rdowe, zasady ich wyboru, weryfikacji i opracowania. Rejestracja (zapis) danych w procesie pomiarw lub eksperymentw. Wykorzystanie materiaw obcych (publikowanych i niepublikowanych). Oryginalno pracy naukowej: kompilacja i plagiat. Tajemnica subowa. Prawa wasnoci prac. 5 rda informacji Technika korzystania ze zbiorw bibliotecznych. Biblioteka uczelniana. Czytelnie. Katalogi. Zasady dostpu do rde zewntrznych. Komputerowe zbiory informacji. Trjmiejska Akademicka Sie Komputerowa. INTERNET. Praca samodzielna (kontrolna): "wstpna koncepcja rozwizania przyjtego tematu pracy magisterskiej". 2 2 4 4 2 2 4 4 2 2

RAZEM:

14

14

121

SEMESTR IX 6 Weryfikacja koncepcji rozwizania (opracowania) tematu pracy dyplomowej Temat pracy w wietle zdobytych dowiadcze (praktyka eksploatacyjna) i zgromadzonej literatury. Analiza gwnego celu pracy i celw czstkowych. Referowanie koncepcji i harmonogramu realizacji pracy. 7 Pisarstwo naukowe Metodologia merytoryczna opracowania tekstu. Zasady analizy i prezentacji danych. Formuowanie wnioskw czstkowych i kocowych. Redakcja edytorska tekstu. 8 Seminarium powicone aktualnym problemom nawigacji i transportu morskiego. Tematyka i sposb realizacji ustala profesor prowadzcy seminarium. Moliwo przeprowadzenia wykadu przez zaproszon osob. 9 Seminarium powicone analizie i dyskusji dotyczcej osigni nauki i praktyki w odniesieniu do tematyki prac dyplomowych RAZEM: SEMESTR X 1 Indywidualne spotkania i zajcia seminaryjne z opiekunami (promotorami) prac dyplomowych RAZEM: 4 12 4 12 4 4 2 2 2 2

min. 15
41 14

15
27

122

SPIS
I. PROGRAM SZCZEGOWY . PLAN STUDIW

TRECI

JZYK ANGIELSKI ...............................................................................................................................................................1 WYCHOWANIE FIZYCZNE .................................................................................................................................................4 EKONOMIA ........................................................................................................................................................................... 7 WYKAD MONOGRAFICZNY ..........................................................................................................................................10 NAUKI HUMANISTYCZNE ............................................................................................................................................... 11
EKONOMIKA TRANSPORTU ................................................................................................................................................................. 19

MATEMATYKA .................................................................................................................................................................. 27 FIZYKA ................................................................................................................................................................................ 30 INFORMATYKA ................................................................................................................................................................. 33 PODSTAWY ELEKTRONIKI ............................................................................................................................................. 37 PODSTAWY AUTOMATYKI ............................................................................................................................................. 39 PODSTAWY BUDOWY MASZYN .................................................................................................................................... 41 ELEKTROTECHNIKA OKRTOWA ................................................................................................................................. 43 NAWIGACJA ....................................................................................................................................................................... 45 ASTRONAWIGACJA .......................................................................................................................................................... 57 MIDZYNARODOWE PRAWO DROGI MORSKIEJ ....................................................................................................... 61 URZDZENIA NAWIGACYJNE ....................................................................................................................................... 67 METEOROLOGIA I OCEANOGRAFIA NAUTYCZNA ................................................................................................... 74 BUDOWA I STATECZNO STATKU ............................................................................................................................. 79 PRZEWOZY MORSKIE ...................................................................................................................................................... 85 ZARZDZANIE STATKIEM ............................................................................................................................................ 89 PRAWO MORSKIE.............................................................................................................................................................. 94 MANEWROWANIE............................................................................................................................................................. 98 RATOWNICTWO MORSKIE ........................................................................................................................................... 103 CZNO MORSKA ..................................................................................................................................................... 106 SIOWNIE OKRTOWE .................................................................................................................................................. 110 OCHRONA RODOWISKA .............................................................................................................................................. 112 BEZPIECZESTWO I HIGIENA PRACY........................................................................................................................ 115 WIEDZA OKRTOWA ..................................................................................................................................................... 117 SEMINARIUM DYPLOMOWE ........................................................................................................................................ 121
II. PROGRAMY PRAKTYK MORSKICH ................................................................................................................................ 119

123

PROGRAM NAUCZANIA ZATWIERDZONY ZOSTA PRZEZ RAD WYDZIAU NAWIGACYJNEGO WYSZEJ SZKOY MORSKIEJ W GDYNI
DNIA 16.04.1998 r.

UWAGI

1. PROGRAM NAUCZANIA na studiach magisterskich zosta opracowany przez nauczycieli akademickich z poszczeglnych przedmiotw w porozumieniu z kierownikami katedr, zgodnie z PLANEM STUDIW na Wydziale Nawigacyjnym Wyszej Szkoy Morskiej w Gdyni, zatwierdzonym przez RAD WYDZIAU w dniu 2. Zgodno z wymaganiami KONWENCJI STCW 78/95 Midzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) potwierdzia KOMISJA MORSKA Wydziau Nawigacyjnego pod przewodnictwem prodziekana Wydziau Nawigacyjnego d/s morskich.

124