Linux. Najlepsze Przepisy. Wydanie II

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Linux. Najlepsze
przepisy. Wydanie II
Autor: Michael Stutz
Tumaczenie: Marcin Jdrysiak,
Grzegorz Kowalczyk, Przemysaw Szeremiota
ISBN: 83-7361-876-7
Tytu oryginau: The Linux Cookbook, Second Edition
Format: B5, stron: 800
Wszystkie informacje o Linuksie zebrane w jednej ksice
Zagadnienia podstawowe
Administracja systemem
Korzystanie z aplikacji
Nieudokumentowane waciwoci
Ogromne moliwoci Linuksa docenia coraz wiksze grono uytkownikw. Jego
mionikami staj si ju nie tylko hobbyci, ale take osoby i przedsibiorstwa
oczekujce od systemu operacyjnego stabilnoci, niezawodnoci i szerokiej palety
dostpnego oprogramowania. Praktycznie wszystkie dystrybucje Linuksa posiadaj
graficzny modu instalacyjny i interfejs uytkownika, co pozwala unikn kontaktu
z tym elementem systemu, ktry wzbudza zwykle najwiksze przeraenie przy
pierwszym kontakcie trybem tekstowym. Czasem jednak uycie tego strasznego
narzdzia jest niezbdne. Linux, mimo i jest zdecydowanie mniej awaryjny ni inne
systemy operacyjne wiodcych producentw, te czasem buntuje si. Czsto
rozwizania pewnych problemw i sposoby wykonywania rnych zada wymagaj
signicia do literatury, a na wertowanie tysicy stron dokumentacji nie zawsze jest
czas. W takich przypadkach najbardziej przydatna okazuje si ksika zawierajca
wszystkie najpotrzebniejsze informacje przedstawione w prostej i czytelnej formie.
Tak wanie ksik jest Linux. Najlepsze przepisy. Wydanie II. Jeli chcesz
wykorzystywa nawet najgbiej ukryte moliwoci Linuksa i szybko rozwizywa
problemy, jakie pojawiaj si podczas korzystania z tego systemu operacyjnego
ta ksika szybko stanie si Twoj podstawow lektur. Znajdziesz tu informacje
o wszystkich najpopularniejszych dystrybucjach Linuksa, omwienia zagadnie
zwizanych z instalacj systemu, konfigurowaniem go, stosowaniem go w codziennej
pracy i administrowaniem nim. Przeczytasz o doczonych do systemu aplikacjach,
rodowiskach graficznych i wykorzystywaniem Linuksa w roli systemu dla stacji
roboczej i serwera sieciowego. Jeli zechcesz sign w gb systemu i pozna jego
nieudokumentowane cechy w tej ksice rwnie znajdziesz informacje na ten temat.
Przekonaj si, jak potnym systemem operacyjnym jest Linux
Spis treci
O Autorze ....................................................................................... 21
Przedmowa do wydania drugiego poprawionego ............................... 23
Cz I
Praca z systemem Linux ................................................25
Rozdzia 1. Wprowadzenie ................................................................................ 27

1.1. Przepisy ................................................................................................................... 27
1.1.1. Numeracja przepisw .................................................................................. 28
1.1.2. Korzystanie z przepisw .............................................................................. 28
1.1.3. Format przepisw ........................................................................................ 29
1.2. Przyjte konwencje typograficzne ........................................................................... 31
1.3. Dla kogo przeznaczona jest niniejsza ksika ......................................................... 34
1.4. Czego nie znajdziesz w ksice ............................................................................... 35
1.5. Od czego zacz ...................................................................................................... 38
1.6. Jeeli potrzebujesz dodatkowych informacji ........................................................... 39
1.7. Pocztki i historia systemu Linux ............................................................................ 41
1.7.1. Wczesne dni systemu Unix .......................................................................... 41
1.7.2. Geneza powstania ruchu Free Software Movement ..................................... 42
1.7.3. Nadchodzi system Linux ............................................................................. 45
1.7.4. Debian, Red Hat i inne dystrybucje systemu Linux ..................................... 46
1.7.5. Pingwin Tux ................................................................................................ 47
1.7.6. Okrelenia open source, open content oraz free content .............................. 48
1.7.7. Filozofia narzdzi i polece systemu Unix .................................................. 50
Rozdzia 2. Co kady uytkownik systemu Linux wiedzie powinien .................... 55

2.1. Sterowanie zasilaniem komputera ........................................................................... 55
2.1.1. Uruchamianie systemu Linux ...................................................................... 56
2.1.2. Wyczanie systemu .................................................................................... 56
2.2. Korzystanie z konta uytkownika ............................................................................ 57
2.2.1. Logowanie do systemu ................................................................................ 58
2.2.2. Wylogowanie z systemu .............................................................................. 60
2.3. Korzystanie z konsoli i terminali ............................................................................. 60
2.3.1. Jak uzyska numer wirtualnej konsoli ......................................................... 61
2.3.2. Przeczanie si pomidzy konsolami .......................................................... 62
2.3.3. Przewijanie tekstu na konsoli ....................................................................... 63
2.3.4. Czyszczenie ekranu terminala ...................................................................... 64
2.3.5. Przywracanie domylnych ustawie ekranu terminala ................................. 64
Linux. Najlepsze przepisy

2.4. Uruchamianie polece ............................................................................................. 65
2.4.1. Wywietlanie listy dostpnych opcji polecenia ........................................... 66
2.4.2. Wywietlanie informacji o wersji polecenia ................................................ 67
2.5. Zmiana hasa ........................................................................................................... 67
2.6. Wywietlanie informacji o aktywnoci uytkownika .............................................. 68
2.6.1. Wywietlanie nazwy konta uytkownika ..................................................... 68
2.6.2. Wywietlanie listy aktywnych kont ............................................................. 68
2.6.3. Wywietlanie informacji o aktywnych uytkownikach
i wykonywanych przez nich zadaniach ...................................................... 69
2.6.4. Wywietlanie informacji o czasie ostatniego zalogowania uytkownika ..... 70
2.7. Wywietlanie informacji o procesach ...................................................................... 70
2.7.1. Wywietlanie listy aktualnie uruchomionych procesw .............................. 71
2.7.2. Wywietlanie wszystkich procesw uytkownika ....................................... 71
2.7.3. Wywietlenie listy wszystkich procesw uruchomionych w systemie ........ 71
2.7.4. Wywietlanie listy procesw uporzdkowanej wedug nazwy lub numeru .....72
2.8. Korzystanie z systemu pomocy ............................................................................... 73
2.8.1. Wyszukiwanie odpowiedniego polecenia .................................................... 73
2.8.2. Wywietlanie opisu programu ..................................................................... 75
2.8.3. Wywietlanie informacji o danym poleceniu ............................................... 76
2.8.4. Wywietlanie stron podrcznika systemowego man .................................... 76
2.8.5. Wywietlanie stron podrcznika systemowego info .................................... 78
2.8.6. Przegldanie dokumentacji systemu i plikw pomocy ................................ 80
Rozdzia 3. Powoka systemu Linux .................................................................. 83

3.1. Wpisywanie polece w wierszu polece powoki ................................................... 84
3.1.1. Podstawowe klawisze edycji wiersza polece powoki ............................... 85
3.1.2. Wpisywanie znakw sterujcych ................................................................. 86
3.1.3. Wpisywanie znakw zastrzeonych (specjalnych) ...................................... 86
3.1.4. Korzystanie z mechanizmu automatycznego dopeniania
nazw wpisywanych polece ....................................................................... 91
3.1.5. Wycofywanie bdw w wierszu polece .................................................... 92
3.1.6. Powtarzanie ostatnio wykonanego polecenia ............................................... 93
3.1.7. Uruchamianie listy polece powoki ............................................................ 93
3.1.8. Uruchamianie kilku polece jedno po drugim ............................................. 94
3.1.9. Alternatywne uruchamianie polece ............................................................ 95
3.1.10. Automatyczne przekazywanie odpowiedzi do polecenia ........................... 95
3.1.11. Definiowanie wyjcia danego polecenia jako argumentu innego polecenia .......96
3.1.12. Wpisywanie dugich wierszy ..................................................................... 97
3.2. Przekierowywanie standardowego wejcia i wyjcia .............................................. 97
3.2.1. Przekierowywanie standardowego wejcia na plik ...................................... 98
3.2.2. Przekierowywanie standardowego wyjcia do pliku .................................... 98
3.2.3. Przekierowywanie standardowego strumienia bdw do pliku .................. 99
3.2.4. Przekierowywanie standardowego wyjcia na wejcie innego polecenia .... 99
3.2.5. Przekierowywanie standardowego wyjcia do kilku miejsc rwnoczenie 100
3.2.6. Przekierowywanie strumieni danych donikd ........................................ 101
3.3. Zarzdzanie zadaniami .......................................................................................... 101
3.3.1. Zawieszanie realizacji zadania ................................................................... 102
3.3.2. Umieszczanie zada w tle .......................................................................... 103
3.3.3. Umieszczanie zada na pierwszym planie ................................................. 104
3.3.4. Wywietlanie listy uruchomionych zada ................................................. 104
3.3.5. Zatrzymywanie uruchomionego zadania ................................................... 104
3.4. Korzystanie z historii polece powoki ................................................................. 105
3.4.1. Przegldanie historii polece powoki ....................................................... 105
3.4.2. Przeszukiwanie historii polece powoki ................................................... 106
3.4.3. Uruchamianie wybranych polece z historii polece powoki ................... 108
Spis treci
5
3.5. Zastosowanie zmiennych powoki ......................................................................... 108
3.5.1. Tworzenie zmiennych systemowych ......................................................... 109
3.5.2. Odwoywanie si do zmiennej systemowej ............................................... 110
3.5.3. Wywietlanie wartoci zmiennych systemowych ...................................... 110
3.5.4. Usuwanie zmiennej systemowej ................................................................ 111
3.5.5. Wywietlanie listy zmiennych systemowych ............................................. 111
3.5.6. Modyfikacja znaku zachty powoki ......................................................... 111
3.5.7. Dodawanie nowych katalogw do cieki systemowej .............................. 112
3.5.8. Sterowanie sposobem, w jaki powoka systemu
sprawdza poczt elektroniczn ................................................................. 113
3.5.9. Sprawdzanie czasu dziaania powoki systemu .......................................... 113
3.6. Tworzenie aliasw polece ................................................................................... 114
3.6.1. Wywoywanie polece przy uyciu aliasu ................................................. 114
3.6.2. Wywietlanie listy zdefiniowanych aliasw .............................................. 115
3.6.3. Usuwanie zdefiniowanego wczeniej aliasu .............................................. 115
3.7. Korzystanie ze skryptw powoki ......................................................................... 116
3.7.1. Tworzenie skryptw powoki .................................................................... 116
3.7.2. Uruchamianie skryptw powoki ............................................................... 117
3.7.3. Zastosowanie skryptw startowych powoki ............................................. 118
3.8. Tworzenie dziennika sesji powoki ....................................................................... 120
3.9. Uruchamianie nowych sesji powoki ..................................................................... 121
3.9.1. Uruchamianie powoki ............................................................................... 121
3.9.2. Koczenie pracy z powok systemu ......................................................... 122
3.9.3. Wywietlanie nazwy biecej powoki systemu ........................................ 123
3.9.4. Zmiana domylnej powoki logowania ...................................................... 123
3.9.5. Korzystanie z innych powok ..................................................................... 124
Rozdzia 4. Graficzny interfejs uytkownika X Window System ......................... 127

4.1. Uruchamianie rodowiska graficznego X Window ............................................... 128
4.1.1. Uruchamianie sesji rodowiska graficznego X Window ............................ 130
4.1.2. Zamykanie sesji rodowiska graficznego X Window ................................ 132
4.2. Uruchamianie programu wewntrz sesji rodowiska graficznego X ..................... 133
4.2.1. Definiowanie rozmiaru i pooenia okna ................................................... 134
4.2.2. Definiowanie kolorw okna ....................................................................... 136
4.2.3. Definiowanie czcionki okna ...................................................................... 137
4.2.4. Definiowanie szerokoci krawdzi okna .................................................... 137
4.2.5. Definiowanie tytuu okna ........................................................................... 137
4.2.6. Definiowanie atrybutw okna .................................................................... 138
4.3. Obsuga okien rodowiska graficznego X Window ............................................... 138
4.3.1. Przenoszenie okna ..................................................................................... 138
4.3.2. Skalowanie okna ........................................................................................ 139
4.3.3. Rozwijanie okna na peny ekran ................................................................ 139
4.3.4. Zmniejszanie okna do ikony ...................................................................... 139
4.3.5. Przejcie z ikony do okna programu .......................................................... 140
4.3.6. Uzyskiwanie informacji na temat okna klienta X ...................................... 140
4.3.7. Zamykanie okna ......................................................................................... 141
4.4. Nawigacja w obrbie obszaru roboczego .............................................................. 141
4.5. Uruchamianie okna terminala w rodowisku graficznym X .................................. 142
4.5.1. Zmiana standardowych ustawie terminala w rodowisku X .................... 143
4.5.2. Uruchamianie polece w rodowisku graficznym X ................................. 145
4.5.3. Korzystanie z innych emulatorw terminali .............................................. 146
4.6. Powikszanie fragmentu pulpitu rodowiska graficznego X ................................. 147

4.7. Konfigurowanie rodowiska graficznego X .......................................................... 148
4.7.1. Przeczanie trybw wywietlania ............................................................. 148
4.7.2. Automatyczne uruchamianie klientw w rodowisku graficznym X ......... 149
4.7.3. Zmiana ustawie pulpitu rodowiska graficznego ..................................... 150
4.7.4. Sterowanie dzwonkiem systemowym w rodowisku graficznym X .......... 151
4.7.5. Korzystanie z innych menaderw okien .................................................. 151
Cz II
Praca z plikami ...........................................................155
Rozdzia 5. Pliki i katalogi .............................................................................. 157
5.1. Nadawanie nazw plikom i katalogom .................................................................... 161

5.1.1. Tworzenie pustego pliku ............................................................................ 162
5.1.2. Tworzenie katalogu ................................................................................... 162
5.1.3. Tworzenie gazi drzewa katalogw .......................................................... 163
5.1.4. Korzystanie z pliku, ktrego nazwa zawiera znaki spacji .......................... 163
5.2. Przemieszczanie si wewntrz struktury katalogw .............................................. 164
5.2.1. Zmiana katalogu domowego ...................................................................... 165
5.2.2. Powrt do ostatnio odwiedzanego katalogu ............................................... 165
5.2.3. Wywietlanie nazwy biecego katalogu ................................................... 165
5.3. Wywietlanie zawartoci katalogw ...................................................................... 166
5.3.1. Wywietlanie listy katalogw z uyciem oznaczenia kolorami ................. 167
5.3.2. Wywietlanie typw plikw ...................................................................... 167
5.3.3. Wywietlanie atrybutw plikw ................................................................ 168
5.3.4. Wywietlanie ukrytych plikw .................................................................. 170
5.3.5. Wywietlanie listy katalogw w kolumnach .............................................. 171
5.3.6. Wywietlanie listy plikw w uporzdkowanej kolejnoci ......................... 171
5.3.7. Wywietlanie listy podkatalogw .............................................................. 173
5.4. Kopiowanie plikw i katalogw ............................................................................ 174
5.4.1. Kopiowanie plikw z atrybutami ............................................................... 175
5.4.2. Kopiowanie podkatalogw ........................................................................ 175
5.4.3. Kopiowanie plikw .................................................................................... 176
5.5. Przenoszenie plikw i katalogw .......................................................................... 177
5.5.1. Zmiana duych liter w nazwach plikw na mae ....................................... 178
5.5.2. Zmiana nazwy zbioru plikw o tym samym rozszerzeniu ......................... 180
5.6. Usuwanie plikw i katalogw ............................................................................... 181
5.6.1. Usuwanie pliku o nietypowej nazwie ........................................................ 182
5.6.2. Usuwanie plikw z potwierdzeniem .......................................................... 183
5.6.3. Usuwanie plikw bez potwierdzenia ......................................................... 184
5.7. Nadawanie plikowi wicej ni jednej nazwy ......................................................... 184
5.8. Okrelanie nazw plikw za pomoc wzorca .......................................................... 186
5.9. Wywietlanie struktury drzewa katalogw ............................................................ 188
5.10. Przegldanie plikw i katalogw ......................................................................... 189
Rozdzia 6. Udostpnianie plikw w systemie Linux ......................................... 195
6.1. Praca w grupach .................................................................................................... 195

6.1.1. Wywietlanie listy grup uytkownikw ..................................................... 196
6.1.2. Wywietlanie listy grup, do ktrych naley dany uytkownik ................... 196
6.1.3. Wywietlanie listy uytkownikw przypisanych do danej grupy .............. 197
6.2. Prawa wasnoci plikw ........................................................................................ 198
6.2.1. Okrelanie prawa wasnoci pliku .............................................................. 198
6.2.2. Zmiana praw wasnoci danego pliku ........................................................ 199
6.3. Zarzdzanie prawami dostpu do plikw .............................................................. 200
6.3.1. Wywietlanie informacji o prawach dostpu do plikw ............................ 201
6.3.2. Zmiana praw dostpu do plikw ................................................................ 201
6.3.3. Zabezpieczanie plikw przed zapisem ....................................................... 202
Spis treci
7
6.3.4. Tworzenie prywatnych plikw .................................................................. 202
6.3.5. Tworzenie plikw publicznych .................................................................. 203
6.3.6. Tworzenie plikw wykonywalnych ........................................................... 203
Rozdzia 7. Wyszukiwanie plikw .................................................................... 205

7.1. Wyszukiwanie plikw speniajcych okrelone kryterium .................................... 205
7.2. Wyszukiwanie plikw w drzewie katalogw ........................................................ 206
7.2.1. Wyszukiwanie plikw w drzewie katalogw wedug nazwy ..................... 207
7.2.2. Wyszukiwanie plikw w drzewie katalogw wedug rozmiaru ................. 209
7.2.3. Wyszukiwanie plikw w drzewie katalogw
wedug czasu ostatniego odczytu .............................................................. 210
wedug czasu ostatniej zmiany praw ........................................................ 211
wedug czasu ostatniej modyfikacji .......................................................... 211
7.2.6. Wyszukiwanie plikw w drzewie katalogw wedug waciciela pliku ..... 213
7.2.7. Uruchamianie polece na grupie plikw speniajcych okrelone kryterium .....213
7.2.8. Wyszukiwanie plikw w drzewie katalogw wedug wielu kryteriw ...... 214
7.3. Wyszukiwanie katalogw wedug nazwy .............................................................. 218
7.4. Wyszukiwanie plikw w katalogach ..................................................................... 218
7.4.1. Wyszukiwanie najwikszego pliku w danym katalogu .............................. 218
7.4.2. Wyszukiwanie najmniejszego pliku w danym katalogu ............................ 219
7.4.3. Wyszukiwanie katalogu o najmniejszym rozmiarze .................................. 219
7.4.4. Wyszukiwanie katalogu o najwikszym rozmiarze ................................... 219
7.4.5. Wywietlanie liczby plikw zlokalizowanych w danym katalogu ............. 220
7.5. Wyszukiwanie miejsca lokalizacji poszczeglnych polece ................................. 221
Rozdzia 8. Zarzdzanie plikami ...................................................................... 223

8.1. Uzyskiwanie informacji na temat pliku ................................................................. 223
8.1.1. Sprawdzanie typu i formatu pliku .............................................................. 223
8.1.2. Okrelanie typu programu ......................................................................... 224
8.1.3. Wywietlanie informacji o czasie modyfikacji pliku ................................. 225
8.1.4. Zmiana czasu ostatniej modyfikacji pliku .................................................. 225
8.2. Podzia pliku na mniejsze fragmenty ..................................................................... 226
8.3. Porwnywanie plikw ........................................................................................... 227
8.3.1. Wyszukiwanie rnic pomidzy plikami ................................................... 227
8.3.2. Wyszukiwanie rnic pomidzy katalogami .............................................. 227
8.3.3. Wyszukiwanie rnic pomidzy plikami ................................................... 228
8.3.4. Porwnywanie zbiorw plikw ................................................................. 229
8.3.5. Odszukiwanie rnic pomidzy katalogami .............................................. 230
8.3.6. Sprawdzanie procentowej rnicy pomidzy plikami ................................ 231
8.3.7. Uzupenianie pliku zgodnie z raportem rnic .......................................... 232
8.4. Kompresowanie plikw ......................................................................................... 232
8.4.1. Kompresowanie plikw ............................................................................. 233
8.4.2. Dekompresowanie pliku ............................................................................ 234
8.4.3. Przegldanie zawartoci skompresowanego pliku ..................................... 235
8.5. Zarzdzanie archiwami plikw .............................................................................. 236
8.5.1. Tworzenie pliku archiwum ........................................................................ 237
8.5.2. Wywietlanie zawartoci archiwum ........................................................... 237
8.5.3. Wypakowywanie plikw z archiwum ........................................................ 238
8.6. ledzenie wersji pliku ............................................................................................ 238
8.6.1. Wprowadzanie wersji pliku do systemu .................................................... 239
8.6.2. Pobieranie wersji pliku z systemu .............................................................. 241
8.6.3. Przegldanie dziennika wersji pliku .......................................................... 242
8.6.4. Zapamitywanie wersji zbioru plikw ....................................................... 243
Cz III Przetwarzanie tekstu ...................................................245

Rozdzia 9. Przegldanie plikw tekstowych .................................................... 247
9.1. Przegldanie plikw tekstowych ........................................................................... 248

9.1.1. Przegldanie zawartoci plikw tekstowych strona po stronie .................. 249
9.1.2. Przegldanie plikw tekstowych strona po stronie
z wykorzystaniem wiersza statusu ............................................................ 250
9.1.3. Przegldanie koca pliku tekstowego ........................................................ 250
9.1.4. Wywietlanie nieprzetworzonej zawartoci plikw tekstowych ................ 250
9.1.5. Przegldanie zawartoci kilku kolejnych plikw tekstowych .................... 251
9.2. Wywietlanie zawartoci plikw tekstowych ........................................................ 253
9.2.1. Wywietlanie znakw niedrukowalnych .................................................... 254
9.2.2. Wywietlanie pocztkowych fragmentw pliku tekstowego ..................... 255
9.2.3. Wywietlanie kocowych fragmentw pliku tekstowego .......................... 256
9.2.4. Wywietlanie rodkowych fragmentw pliku tekstowego ......................... 257
9.2.5. Wywietlanie fragmentw pliku tekstowego znajdujcych si
pomidzy okrelonymi cigami znakw ................................................... 258
9.2.6. Wywietlanie znakw w postaci dosownej ............................................... 258
9.2.7. Wywietlanie zawartoci plikw tekstowych w postaci heksadecymalnej ....259
9.3. Przegldanie specjalnych rodzajw tekstu ............................................................. 261
9.3.1. Przegldanie plikw w formacie HTML .................................................... 262
9.3.2. Przegldanie plikw w formacie NROFF .................................................. 262
9.3.3. Przegldanie plikw z kodem rdowym w jzyku C .............................. 263
9.3.4. Przegldanie posortowanych wierszy tekstu .............................................. 264
9.3.5. Wywietlanie tekstu podkrelonego ........................................................... 265
9.3.6. Wywietlanie tekstu znajdujcego si w plikach binarnych ...................... 266
9.3.7. Wywietlanie zestawu znakw .................................................................. 267
Rozdzia 10. Edycja plikw tekstowych ............................................................. 269

10.1. Praca z edytorem Emacs ...................................................................................... 270
10.1.1. Pierwsze kroki z edytorem Emacs ........................................................... 271
10.1.2. Uruchamianie samouczka edytora Emacs ................................................ 276
10.1.3. Podstawowe skrty klawiszowe edytora Emacs ...................................... 276
10.1.4. Wstawianie znakw specjalnych w edytorze Emacs ................................ 278
10.1.5. Tworzenie skrtw w edytorze Emacs .................................................... 281
10.1.6. Zapisywanie i uruchamianie makr w edytorze Emacs ............................. 282
10.1.7. Rwnoczesne przegldanie kilku buforw w edytorze Emacs ................ 283
10.2. Praca z edytorem vi ............................................................................................. 283
10.2.1. Pierwsze kroki z edytorem vi ................................................................... 284
10.2.2. Uruchamianie samouczka edytora vi ....................................................... 286
10.2.3. Podstawowe sekwencje klawiszy edytora vi ............................................ 287
10.2.4. Wstawianie znakw specjalnych w edytorze vi ....................................... 289
10.2.5. Uruchamianie polecenia w edytorze vi .................................................... 289
10.2.6. Wstawianie w edytorze vi wynikw wykonania polecenia ...................... 290
10.2.7. Konfigurowanie edytora vi ...................................................................... 290
10.3. Operacje na fragmentach tekstu ........................................................................... 291
10.3.1. Wycinanie tekstu ..................................................................................... 292
10.3.2. Wklejanie tekstu ...................................................................................... 292
10.4. Korzystanie z etonu ........................................................................................... 293
10.5. Edycja strumieni tekstu ....................................................................................... 293
10.6. czenie tekstu .................................................................................................... 295
10.6.1. Zapisywanie tekstu do pliku .................................................................... 296
10.6.2. Dodawanie tekstu do pliku tekstowego .................................................... 296
10.6.3. Wstawianie tekstu na pocztku pliku ....................................................... 297
10.7. Wstawianie tekstu z plikw zewntrznych .......................................................... 298
10.8. Inne edytory tekstu .............................................................................................. 300
Spis treci
Rozdzia 11. Gramatyka i pliki informacyjne ...................................................... 311
11.1. Sprawdzanie pisowni ........................................................................................... 311

11.1.1. Sprawdzanie pisowni danego wyrazu ...................................................... 312
11.1.2. Wywietlanie listy sw bdnie zapisanych w danym tekcie ................ 312
11.1.3. Aktualizacja listy sw ............................................................................. 313
11.1.4. Interaktywne sprawdzanie poprawnoci pisowni ..................................... 314
11.1.5. Sprawdzanie poprawnoci pisowni w edytorze Emacs ............................ 317
11.2. Korzystanie ze sownikw ................................................................................... 318
11.2.1. Wywietlanie listy sw zgodnych ze wzorcem ....................................... 320
11.2.2. Wywietlanie definicji danego wyrazu .................................................... 321
11.2.3. Wywietlanie listy synonimw danego wyrazu ....................................... 321
11.2.4. Wywietlanie listy antonimw danego wyrazu ........................................ 322
11.2.5. Wywietlanie listy hiperonimw danego sowa ....................................... 322
11.2.6. Korzystanie ze sownikw dostpnych online ......................................... 322
11.3. Sprawdzanie poprawnoci gramatycznej tekstu .................................................. 323
11.3.1. Sprawdzanie tekstu pod ktem nieprawidowych wyrae ...................... 324
11.3.2. Sprawdzanie tekstu pod ktem powtarzajcych si wyrazw .................. 325
11.3.3. Sprawdzanie przejrzystoci tekstu ........................................................... 326
11.3.4. Sprawdzanie tekstu pod ktem wystpowania zoonych sformuowa ......327
11.3.5. Sprawdzanie tekstu pod ktem wystpowania dugich zda .................... 327
11.4. Korzystanie z podrcznych plikw informacyjnych ............................................ 327
11.4.1. Korzystanie z listy sw i innych uytecznych plikw ............................ 327
11.4.2. Rozwijanie popularnych akronimw ....................................................... 329
Rozdzia 12. Analiza tekstu .............................................................................. 331

12.1. Zliczanie znakw, sw i wierszy tekstu ............................................................. 331
12.1.1. Liczenie znakw w tekcie ...................................................................... 332
12.1.2. Liczenie sw w tekcie ........................................................................... 332
12.1.3. Liczenie wierszy w tekcie ...................................................................... 333
12.1.4. Liczenie wystpie .................................................................................. 333
12.1.5. Zliczanie zawartoci zaznaczonego tekstu ............................................... 334
12.2. Wywietlanie listy sw w tekcie ....................................................................... 335
12.2.1. Wywietlanie listy wszystkich sw w tekcie ......................................... 336
12.2.2. Wywietlanie uporzdkowanej alfabetycznie listy sw w tekcie .......... 336
12.2.3. Wywietlanie listy poszczeglnych sw wystpujcych w tekcie ......... 337
12.2.4. Liczenie wystpie sw .......................................................................... 338
12.2.5. Liczenie wystpie w tekcie wybranych sw ........................................ 339
12.3. Wyszukiwanie podobiestw w tekcie ................................................................ 340
12.3.1. Wyszukiwania podobnego tekstu ............................................................. 340
12.3.2. Wywietlanie listy podobnych plikw w edytorze Emacs ....................... 341
Rozdzia 13. Formatowanie tekstu .................................................................... 343

13.1. Ustawianie odstpw w tekcie ........................................................................... 343
13.1.1. Usuwanie nadmiarowych odstpw z tekstu ........................................... 343
13.1.2. Tekst z pojedynczymi odstpami ............................................................. 344
13.1.3. Tekst z podwjnymi odstpami ............................................................... 345
13.1.4. Tekst z potrjnymi odstpami .................................................................. 346
13.1.5. Dodawanie znakw podziau wierszy ...................................................... 346
13.1.6. Dodawanie marginesw ........................................................................... 347
13.1.7. Zamiana znakw spacji i tabulacji ........................................................... 347
13.1.8. Usuwanie lub zastpowanie znakw nowego wiersza ............................. 348
13.1.9. Usuwanie znakw powrotu karetki .......................................................... 349
13.2. Wyrwnywanie tekstu ......................................................................................... 349
13.2.1. Wyrwnywanie tekstu do lewej ............................................................... 350
13.2.2. Wyrwnywanie tekstu do prawej ............................................................. 350
13.2.3. Wyjustowywanie tekstu ........................................................................... 350
10

13.3. Podzia tekstu na strony ....................................................................................... 351
13.3.1. Podzia na strony o niestandardowej dugoci ......................................... 351
13.3.2. Podzia na strony o niestandardowej szerokoci ...................................... 352
13.3.3. Podzia na strony z niestandardowymi nagwkami ................................ 352
13.3.4. Umieszczanie tekstu w kolumnach .......................................................... 353
13.3.5. Podzia na strony tylko czci tekstu ....................................................... 354
13.3.6. Podzia na strony tekstu ze znakami niedrukowalnymi ........................... 354
13.3.7. Umieszczanie w tekcie znakw wysunicia strony ................................ 355
13.4. Przeksztacanie znakw w tekcie ....................................................................... 355
13.4.1. Zmienianie znakw w tekcie .................................................................. 356
13.4.2. Zastpowanie zduplikowanych znakw w tekcie ................................... 357
13.4.3. Usuwanie znakw z tekstu ....................................................................... 357
13.5. Filtrowanie zduplikowanych wierszy tekstu ........................................................ 357
13.6. Sortowanie tekstu ................................................................................................ 359
13.6.1. Sortowanie tekstu niezalenie od odstpw ............................................. 360
13.6.2. Sortowanie tekstu niezalenie od wielkoci liter ..................................... 360
13.6.3. Sortowanie tekstu w porzdku numerycznym ......................................... 360
13.6.4. Sortowanie tekstu w porzdku ksiki telefonicznej ................................ 361
13.7. Podzia tekstu na kolumny ................................................................................... 361
13.7.1. Wklejanie kolumn tekstu z oddzielnych plikw ...................................... 361
13.7.2. Tworzenie kolumn tekstu z oddzielnych plikw ...................................... 362
13.7.3. Tworzenie kolumn z listy ........................................................................ 362
13.7.4. Usuwanie kolumn z tekstu ....................................................................... 363
13.8. Numerowanie wierszy tekstu ............................................................................... 364
13.9. Podkrelanie tekstu .............................................................................................. 366
13.9.1. Umieszczanie podkrelenia w tekcie ...................................................... 366
13.9.2. Przeksztacanie podkrelenia w tekcie ................................................... 367
13.9.3. Usuwanie podkrelenia z tekstu ............................................................... 368
13.10. Odwracanie tekstu ............................................................................................. 368
13.10.1. Odwracanie kolejnoci wierszy w tekcie .............................................. 368
13.10.2. Odwracanie kolejnoci znakw w wierszach ......................................... 369
Rozdzia 14. Wyszukiwanie tekstu .................................................................... 371

14.1. Wyszukiwanie sw w tekcie ............................................................................. 371
14.2. Wyszukiwanie fraz w tekcie .............................................................................. 372
14.3. Dopasowywanie wzorcw tekstu ........................................................................ 374
14.3.1. Dopasowywanie wierszy o okrelonej dugoci ....................................... 376
14.3.2. Dopasowywanie wierszy zawierajcych niektre wyraenia regularne .......377
14.3.3. Dopasowywanie wierszy zawierajcych wszystkie wyraenia regularne ....377
14.3.4. Dopasowywanie wierszy niezawierajcych wyraenia regularnego ........ 378
14.3.5. Dopasowywanie wierszy zawierajcych tylko okrelone znaki ............... 378
14.3.6. Uycie wyrae regularnych w typowych sytuacjach .............................. 378
14.4. Wyszukiwanie wzorcw w okrelonych miejscach ............................................. 380
14.4.1. Dopasowywanie wierszy rozpoczynajcych si okrelon fraz ............. 380
14.4.2. Dopasowywanie wierszy koczcych si okrelon fraz ....................... 381
14.4.3. Wyszukiwanie fraz w tekcie niezalenie od odstpw ........................... 381
14.4.4. Wyszukiwanie fraz tylko w okrelonych pozycjach ................................ 382
14.5. Wywietlanie trafie wraz z kontekstem ............................................................. 382
14.5.1. Wywietlanie dopasowanych wierszy wraz z kontekstem ....................... 383
14.5.2. Wyrnianie trafie w znalezionych wierszach ....................................... 384
14.5.3. Wywietlanie tylko dopasowanych wzorcw .......................................... 385
14.5.4. Okrelanie plikw zawierajcych dopasowane wiersze ........................... 385
14.6. Uycie pliku z szukanymi wzorcami ................................................................... 386
Spis treci
11
14.7. Wyszukiwanie w plikach innych ni tekstowe .................................................... 386
14.7.1. Dopasowywanie wierszy w wielu plikach ............................................... 386
14.7.2. Dopasowywanie wierszy w plikach skompresowanych ........................... 387
14.7.3. Dopasowywanie wierszy na stronach WWW .......................................... 388
14.7.4. Dopasowywanie wierszy w plikach binarnych ........................................ 389
14.8. Wyszukiwanie i zastpowanie tekstu .................................................................. 389
14.9. Wyszukiwanie tekstu w edytorze Emacs ............................................................. 390
14.9.1. Wyszukiwanie przyrostowe w edytorze Emacs ....................................... 390
14.9.2. Wyszukiwanie fraz w edytorze Emacs .................................................... 391
14.9.3. Wyszukiwanie wyrae regularnych w edytorze Emacs ......................... 391
14.9.4. Wyszukiwanie i zastpowanie w edytorze Emacs ................................... 392
14.10. Wyszukiwanie tekstu w edytorze vi .................................................................. 393
14.11. Przeszukiwanie wywietlanego tekstu ............................................................... 393
Rozdzia 15. Skad i przetwarzanie tekstu ......................................................... 395

15.1. Wybr systemu skadu ........................................................................................ 396
15.2. Przeksztacanie tekstu na format PostScript ........................................................ 397
15.2.1. Formatowanie tekstu z uyciem czcionek ................................................ 399
15.2.2. Skad tekstu na niestandardowych rozmiarach stron ................................ 400
15.2.3. Tworzenie tabliczek i szyldw ................................................................. 401
15.2.4. Wyrnianie sw w tekcie .................................................................... 402
15.2.5. Umieszczanie tekstu na podkadzie ......................................................... 404
15.2.6. Uycie nagwkw graficznych ............................................................... 405
15.2.7. Zmiana orientacji tekstu ........................................................................... 406
15.2.8. Umieszczanie tekstu w pionowych segmentach ...................................... 406
15.2.9. Tworzenie wci w tekcie ...................................................................... 406
15.2.10. Tworzenie wielu kopii tekstu ................................................................. 407
15.2.11. Umieszczanie tekstu w kolumnach ........................................................ 407
15.2.12. Przetwarzanie wybranych stron tekstu ................................................... 407
15.2.13. Filtrowanie tekstu przed wydrukiem ...................................................... 408
15.3. Uycie systemu
........................................................................................... 408
15.3.1. Rozrnianie plikw
i
.......................................................... 410
15.3.2. Przetwarzanie plikw
...................................................................... 410
15.3.3. Przetwarzanie plikw
................................................................... 411
i
.................................................... 411
15.3.4. Pierwsze kroki z plikami
15.3.5. Stosowanie szablonw dokumentw
i
.................................. 413
15.4. Korzystanie z systemu skadu LyX ..................................................................... 414
15.4.1. Podstawy obsugi programu LyX ............................................................ 416
15.4.2. Dodatkowe informacje o LyX ................................................................. 417
15.5. GROFF ................................................................................................................ 418
15.5.1. Przetwarzanie pliku GROFF .................................................................... 419
15.5.2. Okrelanie opcji wywoania pliku GROFF .............................................. 420
15.5.3. Korzystanie z przewodnika GROFF ........................................................ 420
15.5.4. Generowanie wykresw i tabel ................................................................ 421
15.6. SGML .................................................................................................................. 422
15.6.1. Pisanie dokumentu SGML ....................................................................... 424
15.6.2. Kontrola skadni dokumentu SGML ........................................................ 425
15.6.3. Skad dokumentu SGML ......................................................................... 425
15.7. Inne procesory tekstu i systemy skadu ............................................................... 426
Rozdzia 16. Uycie czcionek ............................................................................ 429

16.1. Uycie czcionek X ............................................................................................... 429
16.1.1. Wybieranie nazwy czcionki X ................................................................. 430
16.1.2. Wywietlanie dostpnych czcionek X ..................................................... 431
12

16.1.3. Wywietlanie znakw w czcionce X ........................................................ 431
16.1.4. Zmiana rozmiaru czcionki Xterm ............................................................ 432
16.2. Uycie czcionek
.......................................................................................... 432
16.2.1. Wywietlanie dostpnych czcionek
................................................. 432
......................................................... 433
16.2.2. Wywietlanie prbki czcionki
16.3. Uycie czcionek konsoli ...................................................................................... 433
16.3.1. Ustawianie czcionki konsoli .................................................................... 433
16.3.2. Wywietlanie znakw w czcionce konsoli ............................................... 434
16.4. Uycie czcionek tekstowych ............................................................................... 434
16.4.1. Uycie poziomej czcionki tekstowej ........................................................ 434
16.4.2. Wywietlanie banerw tekstowych .......................................................... 435
16.5. Uycie innych narzdzi do obsugi czcionek ....................................................... 436
Cz IV Obrazki i zdjcia ..........................................................439

Rozdzia 17. Wywietlanie obrazkw ................................................................. 441
17.1. Wywietlanie obrazkw w systemie X ................................................................ 441
17.1.1. Przegldanie zbiorw obrazkw w systemie X ........................................ 444
17.1.2. Umieszczanie obrazka w oknie gwnym ................................................ 444
17.2. Przegldanie obrazkw na konsoli ...................................................................... 445
17.3. Wywietlanie obrazka w przegldarce internetowej ............................................ 446
17.4. Wywietlanie podgldu plikw wydruku ............................................................ 447
17.4.1. Wywietlanie podgldu pliku DVI .......................................................... 447
17.4.2. Wywietlanie podgldu pliku postscriptowego ........................................ 448
17.4.3. Wywietlanie podgldu pliku PDF .......................................................... 449
17.5. Przegldanie archiww PhotoCD ........................................................................ 449
17.6. Wywietlanie animacji lub pokazu slajdw ......................................................... 451
17.7. Uycie innych przegldarek obrazkw ................................................................ 452
Rozdzia 18. Edycja obrazkw ........................................................................... 455

18.1. Transformacja obrazkw ..................................................................................... 455
18.1.1. Zmiana rozmiarw obrazka ..................................................................... 456
18.1.2. Obracanie obrazka ................................................................................... 458
18.1.3. Modyfikowanie kolorw obrazka ............................................................ 459
18.1.4. Dodawanie adnotacji do obrazka ............................................................. 461
18.1.5. Dodawanie ramki do obrazka .................................................................. 462
18.1.6. Indeks obrazkw ...................................................................................... 463
18.1.7. czenie obrazkw .................................................................................. 464
18.1.8. Morphing dwch obrazkw ..................................................................... 464
18.2. Konwersja plikw obrazkw ............................................................................... 465
18.3. Uycie programu GIMP ...................................................................................... 467
18.4. Uycie innych edytorw obrazkw ..................................................................... 469
Rozdzia 19. Importowanie obrazkw ................................................................ 473

19.1. Wykonywanie zrzutw ekranowych .................................................................... 473
19.1.1. Wykonywanie zrzutw ekranowych w systemie X ................................. 473
19.1.2. Wykonywanie zrzutw ekranowych w konsoli ........................................ 474
19.2. Skanowanie obrazkw ......................................................................................... 475
19.2.1. Wywietlanie listy dostpnych urzdze skanera .................................... 476
19.2.2. Testowanie skanera .................................................................................. 476
19.2.3. Skanowanie obrazka ................................................................................ 476
19.3. Wydobywanie zdj PhotoCD ............................................................................. 478
19.3.1. Konwersja zdjcia PhotoCD .................................................................... 478
19.3.2. Usuwanie zamglenia ze zdjcia PhotoCD ................................................ 479
19.4. Przeksztacanie tekstu w obrazek ........................................................................... 479
19.5. Uycie innych narzdzi do importu obrazkw .................................................... 481
Spis treci
13
Rozdzia 20. PostScript .................................................................................... 483

20.1. Manipulowanie plikami postscriptowymi ........................................................... 484
20.1.1. Wydobywanie stron DVI i zapisywanie ich w formacie PostScript ......... 484
20.1.2. Wydobywanie stron z pliku postscriptowego .......................................... 485
20.1.3. czenie stron postscriptowych ............................................................... 486
20.1.4. Rozmieszczanie stron postscriptowych w arkuszach ............................... 487
20.2. Manipulowanie dokumentami postscriptowymi .................................................. 488
20.2.1. Zmiana rozmiaru dokumentu postscriptowego ........................................ 488
20.2.2. czenie dokumentw postscriptowych .................................................. 489
20.2.3. Uycie dokumentu postscriptowego do tworzenia broszury .................... 490
20.3. Konwersja kodu postscriptowego ........................................................................ 491
20.3.1. Konwersja kodu postscriptowego na format PDF .................................... 491
20.3.2. Konwersja kodu postscriptowego na zwyky tekst .................................. 492
Cz V
Dwik ........................................................................493
Rozdzia 21. Odtwarzanie i nagrywanie dwiku ................................................ 495

21.1. Zmiana ustawie dwiku ................................................................................... 495
21.1.1. Wywietlanie aktualnych ustawie dwiku ............................................ 496
21.1.2. Zmiana poziomu gonoci ...................................................................... 497
21.1.3. Wyciszanie urzdzenia dwikowego ...................................................... 497
21.1.4. Wybr urzdzenia do nagrywania dwiku ............................................. 497
21.2. Odtwarzanie pliku dwikowego ........................................................................ 498
21.2.1. Odtwarzanie plikw OGG ....................................................................... 498
21.2.2. Odtwarzanie strumieni dwiku w formacie OGG .................................. 499
21.2.3. Odtwarzanie plikw MIDI ....................................................................... 500
21.2.4. Odtwarzanie plikw MOD ....................................................................... 501
21.2.5. Odtwarzanie plikw MP3 ........................................................................ 501
21.2.6. Odtwarzanie strumieni dwiku w formacie MP3 ................................... 502
21.3. Wywietlanie informacji o pliku dwikowym ................................................... 503
21.3.1. Wywietlanie informacji o pliku OGG .................................................... 504
21.3.2. Wywietlanie informacji o pliku MP3 ..................................................... 504
21.4. Nagrywanie pliku dwikowego ......................................................................... 504
21.5. Uycie innych narzdzi do obsugi dwiku ....................................................... 506
Rozdzia 22. Pyty CD Audio ............................................................................. 509

22.1. Korzystanie z pyt CD Audio .............................................................................. 509
22.1.1. Odtwarzanie pyty Audio CD .................................................................. 510
22.1.2. Pauzowanie odtwarzania pyty CD Audio ............................................... 510
22.1.3. Przerywanie odtwarzania pyty Audio CD ............................................... 511
22.1.4. Odtwarzanie cieek pyty CD Audio w losowej kolejnoci ................... 511
22.1.5. Wywietlanie informacji o pycie CD Audio ........................................... 511
22.1.6. Wysuwanie pyty CD Audio z napdu ..................................................... 512
22.2. Zgrywanie zawartoci pyty CD Audio ............................................................... 513
22.3. Nagrywanie pyt CD-R ........................................................................................ 514
22.4. Pozostae narzdzia obsugi pyt CD Audio ........................................................ 516
Rozdzia 23. Edycja plikw dwikowych .......................................................... 519

23.1. Manipulowanie fragmentami plikw dwikowych ............................................ 519
23.1.1. Wycinanie fragmentu pliku dwikowego ............................................... 520
23.1.2. Wklejanie wycitego fragmentu do pliku dwikowego ......................... 520
23.1.3. Miksowanie plikw dwikowych ........................................................... 520
23.2. Efekty dwikowe ............................................................................................... 521
23.2.1. Zmiana amplitudy pliku dwikowego .................................................... 521
23.2.2. Zmiana czstotliwoci prbkowania pliku dwikowego ........................ 522
14

23.2.3. Dodawanie efektw do pliku dwikowego pogos ............................ 523
23.2.4. Dodawanie efektw do pliku dwikowego echo ............................... 523
23.2.5. Dodawanie efektw do pliku dwikowego flanger ........................... 524
23.2.6. Dodawanie efektw do pliku dwikowego phase ............................. 524
23.2.7. Dodawanie efektw do pliku dwikowego chr ............................... 525
23.2.8. Dodawanie efektw do pliku dwikowego Vibro-Champ ................ 525
23.2.9. Dodawanie efektw do pliku dwikowego odwrcenie .................... 525
23.3. Konwertowanie plikw dwikowych ................................................................. 526
23.3.1. Konwertowanie plikw dwikowych na format MP3 ............................ 527
23.3.2. Kodowanie pliku OGG ............................................................................ 527
23.3.3. Konwertowanie plikw OGG na inne formaty ........................................ 528
23.4. Inne edytory plikw dwikowych ...................................................................... 528
Cz VI Codzienna rutyna ........................................................531

Rozdzia 24. Dyskowe pamici masowe ............................................................ 533
24.1. Wywietlanie iloci wolnej przestrzeni dysku ..................................................... 534
24.2. Wywietlanie zajtoci dyskw ........................................................................... 534
24.3. Korzystanie z dyskietek ....................................................................................... 536
24.3.1. Formatowanie dyskietki ........................................................................... 536
24.3.2. Montowanie dyskietek ............................................................................. 537
24.3.3. Odmontowanie dyskietki ......................................................................... 538
24.4. Korzystanie z pyt CD-ROM ............................................................................... 538
24.4.1. Montowanie pyty CD-ROM ................................................................... 538
24.4.2. Odmontowanie pyty CD-ROM ............................................................... 540
Rozdzia 25. Drukowanie .................................................................................. 541

25.1. Tworzenie zada wydruku i zarzdzanie nimi ..................................................... 541
25.1.1. Wysyanie zadania wydruku do drukarki ................................................. 542
25.1.2. Drukowanie wielu kopii zadania wydruku ............................................... 543
25.1.3. Wywietlanie wykazu zada wydruku ..................................................... 543
25.1.4. Odwoanie zadania wydruku .................................................................... 544
25.2. Co jeszcze mona drukowa ................................................................................ 545
25.2.1. Wydruk strony testowej drukarki ............................................................. 545
25.2.2. Drukowanie wybranych stron z pliku PostScript ..................................... 546
25.2.3. Drukowanie obrazkw ............................................................................. 546
25.2.4. Drukowanie zawartoci strony WWW ..................................................... 547
25.2.5. Drukowanie plikw DVI ......................................................................... 548
25.2.6. Drukowanie z bufora programu Emacs .................................................... 549
25.2.7. Wydruk strony podrcznika systemowego info ....................................... 550
25.2.8. Wydruk zawartoci okna terminala .......................................................... 550
25.3. Przygotowanie plikw do wydruku ..................................................................... 550
25.3.1. Przygotowanie wydruku pliku PostScript ................................................ 551
25.3.2. Przygotowanie wydruku pliku DVI ......................................................... 553
25.3.3. Przygotowanie wydruku pliku PDF ......................................................... 554
25.3.4. Przygotowanie wydruku strony podrcznika man ................................... 555
25.3.5. Przygotowanie wydruku pliku tekstowego .............................................. 555
Rozdzia 26. Konwersje midzyplatformowe ...................................................... 557

26.1. Korzystanie z dyskw DOS i Windows .............................................................. 557
26.1.1. Wywietlanie zawartoci dysku DOS-owego .......................................... 558
26.1.2. Kopiowanie plikw na dyski DOS-owe i z takich dyskw ...................... 558
26.1.3. Usuwanie plikw z dyskw DOS-owych ................................................ 559
26.1.4. Formatowanie dysku DOS-owego ........................................................... 559
Spis treci
15
26.2. Korzystanie z dyskw systemu Macintosh .......................................................... 559
26.2.1. Udostpnianie dysku systemu Macintosh ................................................ 560
26.2.2. Wywietlanie zawartoci dysku systemu Macintosh ............................... 560
26.2.3. Kopiowanie plikw na dysk systemu Macintosh i z niego ...................... 561
26.2.4. Usuwanie plikw z dysku systemu Macintosh ........................................ 561
26.2.5. Formatowanie dysku systemu Macintosh ................................................ 561
26.3. Montowanie partycji Windows i NT ................................................................... 562
26.4. Konwersja plikw tekstowych pomidzy systemami DOS i Linux ..................... 563
26.5. Konwersja dokumentw Microsoft Word ........................................................... 565
26.5.1. Konwertowanie dokumentw Word na format
............................. 566
26.5.2. Konwertowanie dokumentw Word na format pliku tekstowego ............ 566
26.6. Konwersja z innych formatw zamknitych ........................................................ 567
26.7. Zarzdzanie archiwami ZIP ................................................................................. 567
26.7.1. Pakowanie plikw do skompresowanych archiww ZIP ......................... 567
26.7.2. Wypakowywanie plikw z archiww ZIP ............................................... 568
26.8. Inne narzdzia konwersji midzyplatformowej ................................................... 569
Rozdzia 27. Przypominacze .............................................................................. 571

27.1. Wywietlanie daty i czasu ................................................................................... 571
27.1.1. Wywietlanie numeru dnia w roku .......................................................... 572
27.1.2. Wywietlanie numeru biecej minuty w godzinie .................................. 573
27.2. Gosowe powiadamianie o czasie ........................................................................ 573
27.3. Kalendarze ........................................................................................................... 573
27.3.1. Wywietlanie kalendarza ......................................................................... 573
27.3.2. Kalendarze w programie Emacs .............................................................. 575
27.4. Zarzdzanie terminarzem .................................................................................... 576
27.4.1. Tworzenie pliku terminarza ..................................................................... 577
27.4.2. Uwzgldnianie wit w terminarzu .......................................................... 578
27.4.3. Automatyczne powiadamianie o terminach ............................................. 579
27.5. Zarzdzanie kontaktami ....................................................................................... 580
27.5.1. Najzwyklejsza lista adresowa .................................................................. 580
27.5.2. Baza danych informacji adresowych ....................................................... 582
27.6. Napominanie samego siebie ................................................................................ 583
27.6.1. Przypominanie o zakoczeniu pracy ........................................................ 583
27.6.2. Wysyanie przypomnie poczt ............................................................... 584
27.7. Powiadamianie wsppracownikw o nieobecnoci ............................................ 584
27.8. Przegldanie zada wykonanych ......................................................................... 585
27.9. Inne narzdzia przypominania ............................................................................. 586
Rozdzia 28. Planowanie zada ......................................................................... 589

28.1. Uruchamianie polece z opnieniem ................................................................. 589
28.2. Uruchamianie polece wedug zegara ................................................................. 590
28.2.1. Wywietlanie listy zaplanowanych zada ................................................ 591
28.2.2. Usuwanie zada z listy ............................................................................ 592
28.3. Harmonogram zada CRON ........................................................................... 592
28.3.1. Dodawanie zadania CRON ...................................................................... 593
28.3.2. Usuwanie zadania CRON ........................................................................ 593
28.3.3. Wywietlanie wykazu zada CRON ........................................................ 593
28.4. Polecenia pod czasow obserwacj ..................................................................... 593
Rozdzia 29. Matematyka ................................................................................. 595

29.1. Obliczenia arytmetyczne ..................................................................................... 595
29.1.1. Szybkie obliczenia arytmetyczne ............................................................. 595
29.1.2. Zaawansowany kalkulator ....................................................................... 596
16

29.2. Generowanie liczb losowych ............................................................................... 598
29.3. Wywietlanie szeregw liczbowych .................................................................... 599
29.4. Rozkad na czynniki pierwsze ............................................................................. 600
29.5. Konwersje liczb i jednostek ................................................................................. 600
29.5.1. Konwertowanie jednostek miar i wag ...................................................... 600
29.5.2. Sowny zapis cyfr .................................................................................... 601
29.6. Kodowanie ROT13 .............................................................................................. 602
29.6.1. Kodowanie tekstu w ROT13 .................................................................... 602
29.6.2. Dekodowanie tekstu w ROT13 ................................................................ 604
29.7. Szyfrowanie GPG ................................................................................................ 605
29.7.1. Szyfrowanie danych w GPG .................................................................... 607
29.7.2. Deszyfrowanie danych w GPG ................................................................ 607
29.8. Wykresy .............................................................................................................. 608
29.8.1. Tworzenie wykresw dla pojedynczych zbiorw danych ........................ 608
29.8.2. Tworzenie wykresw dla wielu zbiorw danych ..................................... 610
29.9. Pozostae narzdzia matematyczne ...................................................................... 611
Rozdzia 30. Rozrywka ..................................................................................... 615

30.1. Klasyczne gry uniksowe ...................................................................................... 615
30.2. Dialektowe filtry tekstowe ................................................................................... 617
30.3. Test wprawy w posugiwaniu si klawiatur ....................................................... 618
30.4. Wywietlanie zotych myli ............................................................................. 619
30.5. Szukanie hase do gier sownych ......................................................................... 620
30.5.1. Szukanie anagramw ............................................................................... 620
30.5.2. Szukanie palindromw ............................................................................ 621
30.5.3. Dopasowywanie hase w krzywkach .................................................... 622
30.6. Kolae tekstowe .................................................................................................. 623
30.6.1. Wasne proste kolae tekstowe ................................................................ 623
30.6.2. Losowe kolae sw ................................................................................. 624
30.6.3. Kolae sowne w programie Emacs ......................................................... 625
30.7. Sesja psychoanalizy ............................................................................................. 625
Cz VII Praca w sieci ..............................................................627

Rozdzia 31. Komunikacja sieciowa .................................................................. 629
31.1. Nawizywania poczenia z Internetem .............................................................. 629
31.1.1. Konfiguracja PPP ..................................................................................... 630
31.1.2. Inicjowanie poczenia PPP ..................................................................... 632
31.1.3. Przerywanie poczenia PPP .................................................................... 632
31.1.4. Przegldanie dziennika PPP ..................................................................... 632
31.2. Faksy ................................................................................................................... 633
31.2.1. Wysyanie faksw .................................................................................... 633
31.2.2. Odbieranie faksw ................................................................................... 634
31.2.3. Automatyczne odbieranie faksw ............................................................ 635
31.2.4. Konwersje formatu faksw ...................................................................... 636
31.3. Poczenia modemowe ........................................................................................ 638
31.4. Pozostae narzdzia komunikacyjne .................................................................... 640
Rozdzia 32. Poczta elektroniczna .................................................................... 641

32.1. Wysyanie poczty elektronicznej ......................................................................... 642
32.1.1. Korespondencja lokalna ........................................................................... 643
32.1.2. Wysyanie poczt zawartoci pliku albo wyniku dziaania polecenia ...... 643
32.1.3. Wysyanie poczt zawartoci katalogu .................................................... 644
Spis treci
17
32.1.4. Wysyanie poczt zawartoci strony WWW ............................................ 644
32.1.5. Tworzenie wiadomoci poczty elektronicznej ......................................... 646
32.2. Manipulowanie poczt odebran ......................................................................... 647
32.2.1. Wywietlanie wykazu nagwkw wiadomoci ....................................... 648
32.2.2. Usuwanie poczty ...................................................................................... 649
32.2.3. Przywracanie wiadomoci usunitych ..................................................... 649
32.2.4. Odpowiadanie na wiadomoci ................................................................. 649
32.2.5. Zapisywanie wiadomoci w pliku ............................................................ 650
32.3. Korzystanie ze zdalnego wza pocztowego ........................................................ 650
32.3.1. Odbir poczty programem Mozilla .......................................................... 651
32.3.2. Pobieranie poczty do systemu lokalnego (POP) ...................................... 652
32.4. Zarzdzanie poczt .............................................................................................. 652
32.4.1. Przegldanie folderw poczty .................................................................. 652
32.4.2. Ustawianie powiadamiania o nowej poczcie ........................................... 654
32.4.3. Zliczanie odebranych wiadomoci ........................................................... 655
32.4.4. Sprawdzanie nadawcw poczty ............................................................... 655
32.4.5. Weryfikowanie adresw poczty elektronicznej ....................................... 656
32.4.6. Przeszukiwanie archiww poczty ............................................................ 657
32.5. Korzystanie z zacznikw wiadomoci poczty elektronicznej ........................... 658
32.5.1. Odczytywanie zacznika wiadomoci poczty elektronicznej .................. 658
32.5.2. Wysyanie wiadomoci z zacznikami ................................................... 659
32.6. Sygnatury wiadomoci poczty elektronicznej ..................................................... 660
32.7. Inne oprogramowanie poczty elektronicznej ....................................................... 661
Rozdzia 33. Sie WWW ................................................................................... 669

33.1. Korzystanie z Mozilli .......................................................................................... 670
33.1.1. Mozilla pierwszy kontakt .................................................................... 670
33.1.2. Najwaniejsze skrty klawiszowe w Mozilli ........................................... 672
33.1.3. Otwieranie nowego okna Mozilli ............................................................. 674
33.1.4. Kopiowanie odnonika do schowka Mozilli ............................................ 674
33.1.5. Kopiowanie adresu poczty elektronicznej do schowka Mozilli ............... 675
33.1.6. Przeszukiwanie kodu biecej strony WWW .......................................... 675
33.2. Korzystanie z przegldarki Lynx ......................................................................... 675
33.2.1. Najwaniejsze skrty klawiszowe przegldarki Lynx ............................. 676
33.2.2. Zapisywanie strony WWW w pliku ......................................................... 677
33.2.3. Wywietlanie wszystkich odnonikw strony WWW ............................. 677
33.2.4. Wyprowadzanie zawartoci strony WWW na standardowe wyjcie ........ 678
33.2.5. Przegldanie stron wymagajcych autoryzacji ......................................... 679
33.2.6. Wywietlanie interpretacji fragmentu kodu HTML ................................. 680
33.2.7. Wasne skrty klawiszowe ....................................................................... 680
33.2.8. Korzystanie z myszy w programie Lynx ................................................. 681
33.3. Przegldanie stron WWW w programie Emacs ................................................... 681
33.4. Ogldanie obrazkw ze stron WWW .................................................................. 683
33.5. Pobieranie plikw z sieci WWW ......................................................................... 685
33.5.1. Pobieranie zasobu wskazywanego adresem URL .................................... 686
33.5.2. Archiwizowanie caych witryn WWW .................................................... 687
33.5.3. Archiwizowanie fragmentw witryn WWW ........................................... 687
33.5.4. Pobieranie nagwkw HTTP stron WWW ............................................. 688
33.6. Historia odwiedzin .............................................................................................. 689
33.6.1. Przegldanie historii odwiedzin ............................................................... 689
33.6.2. Przeszukiwanie historii odwiedzin ........................................................... 690
33.7. Ustawianie strony startowej ................................................................................. 690
33.8. Konstruowanie wykazu adresw URL w pliku ................................................... 691
18

33.9. Tworzenie dokumentw HTML .......................................................................... 693
33.9.1. Uzupenianie znacznikw obrazkw ........................................................ 695
33.9.2. Konwersje dokumentw HTML .............................................................. 695
33.9.3. Walidacja kodu HTML ............................................................................ 697
33.10. Analiza ruchu WWW ........................................................................................ 698
33.11. Pozostae przegldarki WWW ........................................................................... 699
Rozdzia 34. Inne usugi internetowe ................................................................ 701

34.1. Nawizywanie poczenia z systemem zdalnym ................................................. 701
34.1.1. Zawieszanie poczenia z systemem zdalnym ......................................... 702
34.1.2. Przerywanie poczenia z systemem zdalnym ......................................... 703
34.2. Transfer plikw pomidzy systemem lokalnym a zdalnym ................................. 703
34.2.1. Wysyanie plikw do serwera zdalnego ................................................... 706
34.2.2. Pobieranie pliku z serwera zdalnego ........................................................ 707
34.3. Bezpieczne usugi internetowe ............................................................................ 708
34.3.1. Nawizywanie bezpiecznego poczenia z powok systemu zdalnego ... 708
34.3.2. Bezpieczne kopiowanie plikw pomidzy systemami zdalnymi ............. 710
34.4. Grupy dyskusyjne ................................................................................................ 711
34.4.1. Wybr czytnika grup dyskusyjnych ......................................................... 712
34.4.2. Szukanie grup dyskusyjnych powiconych wybranej tematyce ............. 713
34.5. Pozyskiwanie informacji o uytkownikach ......................................................... 714
34.5.1. Sprawdzanie dostpnoci uytkownika .................................................... 714
34.5.2. Wywietlanie listy uytkownikw zalogowanych w systemie ................. 715
34.6. Wywietlanie informacji o wle ........................................................................ 716
34.6.1. Sprawdzanie obecnoci wza w sieci ...................................................... 716
34.6.2. ledzenie trasy pakietw na drodze do wza zdalnego ........................... 717
34.6.3. Okrelanie adresu IP wza znanego z nazwy domenowej ...................... 717
34.6.4. Okrelanie nazwy domenowej wza znanego z adresu IP ...................... 719
34.6.5. Ustalanie informacji o wacicielu domeny ............................................. 720
34.7. Pogawdki z innymi uytkownikami ................................................................... 721
34.7.1. Wysyanie komunikatu na terminal innego uytkownika ........................ 721
34.7.2. Blokowanie wyprowadzania komunikatw na terminal .......................... 722
34.7.3. Bezporednia pogawdka z innym uytkownikiem ................................. 723
34.7.4. Pogawdki na IRC-u ................................................................................ 724
34.7.5. Pogawdki poprzez ICQ .......................................................................... 725
34.7.6. Inne komunikatory internetowe ............................................................... 726
Dodatki
...................................................................................727
Dodatek A Zadania administracyjne ............................................................... 729

A.1. Konfigurowanie sprztu ....................................................................................... 729
A.1.1. Sprawdzanie zgodnoci sprztu ................................................................ 730
A.1.2. Ustawianie systemowej daty i czasu ......................................................... 730
A.1.3. Wyznaczanie punktw montowania
dla poszczeglnych urzdze pamici masowej ....................................... 731
A.1.4. Tworzenie dyskietki startowej .................................................................. 732
A.1.5. Usuwanie sektora MBR ............................................................................ 733
A.1.6. Konfigurowanie drukarki .......................................................................... 733
A.2. Zamykanie systemu .............................................................................................. 733
A.2.1. Natychmiastowe wyczenie systemu ....................................................... 734
A.2.2. Planowe wyczanie systemu .................................................................... 734
A.2.3. Odwoanie planowego wyczenia ............................................................ 735
A.2.4. Przejcie do trybu konserwacji systemu .................................................... 735
Spis treci
19
A.3. Zarzdzanie oprogramowaniem ............................................................................ 736
A.3.1. Pobieranie i instalacja dystrybucji systemu Linux .................................... 736
A.3.2. Instalowanie dodatkowych pakietw programowych ............................... 737
A.3.3. Instalowanie oprogramowania z archiwum kodu rdowego .................. 738
A.3.4. Instalowanie skryptu powoki ................................................................... 738
A.4. Zarzdzanie pakietami DEB ................................................................................. 739
A.4.1. Wywietlanie listy pakietw DEB ............................................................ 740
A.4.2. Instalowanie pakietu DEB ........................................................................ 741
A.4.3. Aktualizowanie pakietu DEB .................................................................... 742
A.4.4. Usuwanie pakietu DEB ............................................................................. 743
A.4.5. Odczytywanie statusu pakietu DEB .......................................................... 744
A.4.6. Wywietlanie zawartoci pakietu DEB ..................................................... 744
A.4.7. Szukanie pakietu, do ktrego naley plik .................................................. 745
A.4.8. Okrelanie zalenoci dla pakietu DEB .................................................... 745
A.5. Zarzdzanie pakietami RPM ................................................................................. 745
A.5.1. Wywietlanie listy pakietw RPM ............................................................ 745
A.5.2. Instalowanie pakietu RPM ........................................................................ 746
A.5.3. Aktualizowanie pakietu RPM ................................................................... 746
A.5.4. Usuwanie pakietu RPM ............................................................................ 746
A.5.5. Odczytywanie statusu pakietu RPM ......................................................... 747
A.5.6. Wywietlanie zawartoci pakietu RPM ..................................................... 747
A.5.7. Szukanie pakietu, do ktrego naley plik .................................................. 747
A.5.8. Wywietlanie zalenoci zdefiniowanych dla pakietu RPM ..................... 748
A.6. Administrowanie kontami uytkownikw ............................................................ 748
A.6.1. Tworzenie konta uytkownika .................................................................. 748
A.6.2. Sprawdzanie listy uytkownikw systemu ................................................ 749
A.6.3. Udostpnianie uytkownikom urzdze peryferyjnych ............................ 749
A.6.4. Zezwolenie na montowanie systemw plikw .......................................... 750
A.7. Pozyskiwanie informacji o systemie ..................................................................... 750
A.7.1. Ustalanie czasu sprawnoci systemu ......................................................... 750
A.7.2. Ustalanie typu procesora ........................................................................... 751
A.7.3. Ustalanie stopnia zajtoci pamici .......................................................... 751
A.7.4. Ustalanie wersji jdra systemu .................................................................. 752
A.7.5. Ustalanie wersji dystrybucji ...................................................................... 752
Dodatek B Umowne rozszerzenia nazw plikw ................................................. 753

Dodatek C Konfigurowanie katalogu domowego .............................................. 757
C.1. Katalog wasnych plikw wykonywalnych ........................................................... 757
C.2. Katalog prywatnych danych ................................................................................. 758
C.3. Katalog poczty elektronicznej ............................................................................... 759
C.4. Katalog projektw zawodowych ........................................................................... 759
C.5. Katalog plikw tymczasowych ............................................................................. 759
Dodatek D rda informacji dodatkowych ...................................................... 761

D.1. Linuksowe oprogramowanie i sprzt .................................................................... 761
D.1.1. Dystrybucje systemu Linux ...................................................................... 761
D.1.2. Archiwa oprogramowania linuksowego i nie tylko ................................... 762
D.1.3. Sprzt w systemie Linux ........................................................................... 763
D.2. Linuksowe ksiki i przewodniki ......................................................................... 763
D.2.1. Poradniki i przewodniki ............................................................................ 763
D.2.2. Podrczniki i dokumentacje narzdzi i aplikacji ....................................... 764
D.2.3. Historia systemw UNIX i Linux ............................................................. 766
D.3. Serwisy wiadomoci i opinii ................................................................................. 767
Skorowidz ..................................................................................... 769
Rozdzia 18.
Edycja obrazkw
Edycja obrazkw oznacza modyfikowanie plikw graficznych, ktre zostay utworzone
w programie graficznym lub zapisane za pomoc cyfrowego aparatu fotograficznego.
W tym rozdziale przedstawimy przepisy dotyczce edytowania i modyfikowania obrazkw oraz fotografii. Obejmuje to rwnie konwersj plikw na rne formaty. Mona tu
znale take omwienie niektrych aplikacji sucych do pracy z obrazkami i zdjciami, takich jak bardzo rozbudowany program o nazwie GIMP.
18.1. Transformacja obrazkw

ImageMagick
DEB: imagemagick
RPM: ImageMagick
WWW: http://www.imagemagick.org/
Do edycji i przeksztacania obrazkw mona uy wielu programw i narzdzi dostpnych w systemie Linux. Opisany w tym miejscu pakiet ImageMagick skada si z wielu
mniejszych aplikacji, ktre pozwalaj wykonywa rne zadania. Szczeglnie przydatne
jest narzdzie wiersza polece mogrify, ktre suy do zmiany rozmiaru obrazkw, obracania ich oraz redukowania liczby kolorw.
Narzdzie mogrify wymaga podania argumentu w postaci nazwy pliku, ktry zostanie
zmodyfikowany. Wszystkie zmiany s zapisywane wanie w tym pliku. Uycie mylnika () wskazuje wejcie standardowe. W takim przypadku narzdzie mogrify dokona zapisu do wyjcia standardowego.
Do przedstawienia moliwoci tego narzdzia uylimy obrazka o nazwie phoenix.jpeg,
ktry znajduje si na rysunku 18.1.
Cz IV Obrazki i zdjcia
456
Rysunek 18.1.
Obrazek phoenix.jpeg
Wiele z przedstawionych tu transformacji mona wykona rwnie w sposb interaktywny za pomoc programu GIMP (patrz przepis 18.3 Edycja obrazkw w programie GIMP). Przydatny moe by rwnie pakiet netpbm, ktry zawiera zestaw narzdzi
sucych do przeksztacania obrazkw oraz ich konwersji i zapisywania w rnych
formatach plikw (patrz przepis 19.2 Skanowanie obrazkw).
18.1.1. Zmiana rozmiarw obrazka

Istniej trzy metody zmiany rozmiarw obrazka za pomoc narzdzia mogrify.
Zwikszenie rozmiarw obrazka moe spowodowa jego rozmycie lub pojawienie
si duych pikseli.
Aby wywietli obrazek w okrelonej skali bez modyfikowania oryginalnego pliku, naley
uy narzdzia display. Zmiana wielkoci okna tego programu spowoduje rwnie zmian
rozmiarw wywietlanego w nim obrazka (patrz przepis 4.3.2 Skalowanie okna).
Metoda nr 1
Uycie narzdzia mogrify z opcj geometry pozwoli zmieni rozmiary obrazka przy
zachowaniu proporcji midzy jego wysokoci a szerokoci. Jako argument opcji
geometry naley poda dane rozmiary obrazka (w pikselach).
Aby zmieni rozmiary obrazka phoenix.jpeg na 480320 pikseli, wpisz:
$ mogrify geometry 480x320 phoenix.jpeg Enter
Wykonanie powyszego polecenia spowoduje przeksztacenie oryginalnego pliku phoenix.jpeg do postaci obrazka o rozmiarach zblionych do 480320 pikseli. Proporcje
obrazka zostan zachowane, co pokazano na rysunku 18.2.
Metoda nr 2
Mona take zmieni rozmiary obrazka bez zachowania jego proporcji. Naley do tego
uy narzdzia mogrify z opcj geometry, a nastpnie wprowadzi nowe rozmiary. Parametr ten musi koczy si wykrzyknikiem.
Rozdzia 18. Edycja obrazkw
457
Rysunek 18.2.
po przeskalowaniu
do rozmiarw
zblionych
do 480320 pikseli
Aby zmieni rozmiary obrazka phoenix.jpeg na dokadnie 640480 pikseli

bez zachowania proporcji, wpisz:
$ mogrify geometry 640x480! phoenix.jpeg Enter
Wykonanie powyszego polecenia spowoduje przeksztacenie oryginalnego pliku

phoenix.jpeg do postaci obrazka o rozmiarach wynoszcych dokadnie 640480 pikseli. Proporcje obrazka nie zostan zachowane, co pokazano na rysunku 18.3.
Metoda nr 3
Kolejna metoda umoliwia okrelenie procentowej zmiany szerokoci lub wysokoci
obrazka za pomoc narzdzia mogrify. Aby dany wymiar zmniejszy, naley poda
dan warto zakoczon znakiem %. Aby zwikszy wymiar, naley doda dan
warto do 100, a nastpnie wprowadzi sum zakoczon znakiem %; np. w celu zwikszenia o 25% naley wpisa 125%.
Aby zwikszy wysoko obrazka phoenix.jpeg o 25% i zmniejszy jego szeroko o 50%, wpisz:
$ mogrify geometry 125%x50% phoenix.jpeg Enter
458
Rysunek 18.3. Obrazek phoenix.jpeg po przeskalowaniu do rozmiarw 640480 pikseli
Wykonanie powyszego polecenia spowoduje przeksztacenie oryginalnego pliku phoenix.jpeg do postaci obrazka, ktrego wysoko zostanie zwikszona o 25%, a szeroko zmniejszona o 50%, co pokazano na rysunku 18.4.
18.1.2. Obracanie obrazka

Aby obrci obrazek, naley uy narzdzia mogrify z opcj rotate, po ktrej trzeba
poda kt obrotu w stopniach. Jeeli szeroko obrazka przekracza jego wysoko,
naley poda t warto ze znakiem >. W przeciwnym przypadku naley uy znaku <.
Poniewa znaki < i > s operatorami przekierowania powoki, argument opcji rotate
naley oznaczy apostrofami. Moliwe jest pominicie tych znakw, jeli szeroko
i wysoko obrazka s takie same.
Aby obrci o 90 stopni obrazek phoenix.jpeg, ktrego wysoko przekracza
szeroko, wpisz:
$ mogrify rotate '90<' phoenix.jpeg Enter
Powysze polecenie spowoduje obrcenie oryginalnego pliku phoenix.jpeg o 90 stopni,

co pokazano na rysunku 18.5.
459
Rysunek 18.4.
po przeskalowaniu
z uyciem wartoci
procentowych
Rysunek 18.5.
Obrcony obrazek
phoenix.jpeg
Po wykonaniu tej operacji szeroko pliku phoenix.jpeg przekracza jego wysoko,

a wic kolejny obrt naley wykona z uyciem znaku >, a nie <.
18.1.3. Modyfikowanie kolorw obrazka

Narzdzie mogrify moe by uyte rwnie do modyfikowania kolorw obrazka na wiele
sposobw. W celu zmniejszenia liczby kolorw obrazka naley uy opcji colors,
ktrej argumentem jest nowa liczba kolorw.
Aby zredukowa do dwch liczb kolorw w pliku phoenix.jpeg, wpisz:
$ mogrify colors 2 phoenix.jpeg Enter
Powysze polecenie przeksztaca oryginalny plik phoenix.jpeg w czarno-biay obrazek,

Uycie opcji dither pozwoli zredukowa liczb kolorw za pomoc popularnego algorytmu Floyda-Steinberga, ktry umoliwia poprawienie jakoci obrazka podczas zmniejszania liczby kolorw.
460
Rysunek 18.6.
Czarno-biaa wersja
obrazka phoenix.jpeg
Aby zredukowa do czterech liczb kolorw w pliku phoenix.jpeg i zastosowa

algorytm rozsiewania pikseli Floyda-Steinberga (tzw. dithering), wpisz:
$ mogrify colors 4 -dither phoenix.jpeg Enter
Powysze polecenie przeksztaca oryginalny plik phoenix.jpeg w czarno-biay obrazek

z rozsiewaniem pikseli, co pokazano na rysunku 18.7.
Rysunek 18.7.
Czarno-biay obrazek
phoenix.jpeg
z rozsiewaniem pikseli
Jeli uyta zostanie opcja map z argumentem w postaci drugiej nazwy pliku, narzdzie
mogrify odczyta map kolorw (zestaw kolorw) z tego obrazka i uyje go dla pierwszego obrazka.
Aby zastpi kolory w pliku rainbow.jpeg kolorami uywanymi w pliku
prism.jpeg, wpisz:
$ mogrify map prism.jpeg rainbow.jpeg Enter
Z kolei opcja monochrome przeksztaca kolorowy obrazek w czarno-biay.

Aby plik rainbow.jpeg wywietli jako czarno-biay obrazek, wpisz:
$ mogrify monochrome rainbow.jpeg Enter
W przypadku obrazka w postaci pliku PPM moliwe jest uycie narzdzia ppmquant do
kwantyzacji kolorw, czyli zmniejszenia liczby kolorw tego obrazka. Wicej szczegw
na ten temat mona znale na stronie podrcznika systemowego man narzdzia ppmquant
(patrz przepis 2.8.4 Wywietlanie stron podrcznika systemowego man).
461
Ze wzgldu na rnice midzy urzdzeniami sucymi do wywietlania obrazu, jasno

obrazu moe by inna na poszczeglnych komputerach, np. obrazki utworzone na komputerze Macintosh wydaj si ciemniejsze na innych platformach. Regulacja jasnoci
obrazka jest nazywana korekcj gammy.
W celu dostosowania jasnoci obrazka naley uy argumentu gamma, podajc jako jego
argument poziom korekcji w postaci wartoci liczbowej. Komputery PC maj zwykle
warto gamma rwn 2,5, natomiast w przypadku komputerw Macintosh jest to
warto 1,4.
Aby ustawi poziom korekcji pliku rainbow.jpeg na warto 0,8, wpisz:
$ mogrify gamma .8 rainbow.jpeg Enter
18.1.4. Dodawanie adnotacji do obrazka

Oprogramowanie do obsugi formatu JPEG autorstwa Independent JPEG Group
DEB: libjpeg-progs
RPM: libjpeg-progs
WWW: http://www.ijg.org/
Dostpnych jest kilka metod odczytywania i zapisywania adnotacji w pliku obrazka.

Funkcja ta jest zwykle uywana do dodawania do zdjcia informacji o prawach autorskich lub adresu URL. Nie wszystkie formaty obrazkw obsuguj adnotacje, ale jest
to moliwe w przypadku popularnego formatu JPEG.
Adnotacje nie s widoczne podczas wywietlania obrazka, poniewa s dodawane do
nagwka pliku. Moliwe jest jednak odczytanie ich za pomoc narzdzi pozwalajcych
wywietli informacje o pliku obrazka, takich jak display i GIMP. Inna metoda wywietlania adnotacji zostaa przedstawiona poniej.
Metoda nr 1
Komentarz w pliku JPEG mona zapisa za pomoc narzdzia wrjpgcom, podajc go
jako argument opcji comment. Nazwa pliku wejciowego powinna by podana jako argument polecenia wrjpgcom. Domylnie nowy plik JPEG jest zapisywany do wyjcia standardowego.
Aby do obrazka zapisanego w pliku map.jpeg doda adnotacj o treci Nieskalowalna mapa, a nastpnie zapisa nowy obrazek w pliku warnmap.jpeg, wpisz:
$ wrjpgcom comment "Nieskalowalna mapa" map.jpeg > warnmap.jpeg Enter
Ptla for w powoce Bash pozwoli doda t sam adnotacj do grupy plikw (wicej
informacji na ten temat mona znale w dokumentacji powoki Bash).
Aby do wszystkich plikw .jpg w biecym katalogu doda komentarz Fotografia autorstwa Jana Kowalskiego, a nastpnie zapisa te obrazki do plikw
o tych samych nazwach, ale rozszerzeniu .jpeg, wpisz:
462
$ for i in *.jpg Enter

> { Enter
> wrjpgcom comment "Fotografia autorstwa Jana Kowalskiego" $i `basename
$i jpg` jpeg Enter
> } Enter
$
Poprzedni przykad mona rwnie zapisa w pojedynczym wierszu:

for i in *.jpg; { wrjpgcom comment "Fotografia autorstwa Jana Kowalskiego"
$i `basename $i jpg` jpeg; } Enter
Metoda nr 2
Narzdzie mogrify z opcj comment umoliwia dodanie komentarzy do plikw obrazkw. Komentarz naley poda jako argument tej opcji, oznaczajc go cudzysowami.
Aby do pliku obrazka phoenix.jpeg doda komentarz, wpisz:
$ mogrify comment "Jeli moesz to przeczyta, jeste zbyt blisko!"
phoenix.jpeg Enter
Metoda nr 3
Do odczytywania adnotacji z plikw JPEG mona uy narzdzia rdjpgcom, ktrego
argumentem powinna by nazwa wybranego pliku obrazka.
Aby odczyta komentarze dodane do pliku obrazka phoenix.jpeg, wpisz:
$ rdjpgcom phoenix.jpeg Enter
Jeli moesz to przeczyta, jeste zbyt blisko!
$
18.1.5. Dodawanie ramki do obrazka

Do narysowania ramki wok obrazka moemy uy narzdzia mogrify z opcj border, ktrej argumentami powinny by wysoko i szeroko ramki (w pikselach).
Aby do pliku obrazka phoenix.jpeg doda ramk o szerokoci dwch pikseli
i wysokoci czterech pikseli, wpisz:
$ mogrify border 2x4 phoenix.jpeg Enter
Powysze polecenie przeksztaca oryginalny plik phoenix.jpeg, dodajc do niego ramk,

Opcja frame dziaa w podobny sposb jak opcja border, ale dodaje do obrazka bardziej
dekoracyjn ramk.
463
Rysunek 18.8.
z ramk
Aby do pliku obrazka phoenix.jpeg doda dekoracyjn ramk o szerokoci

omiu pikseli i wysokoci omiu pikseli, wpisz:
$ mogrify frame 8x8 phoenix.jpeg Enter
Powysze polecenie przeksztaca oryginalny plik phoenix.jpeg, dodajc do niego dekoracyjn ramk, co pokazano na rysunku 18.9.
Rysunek 18.9.
z dekoracyjn ramk
Ramki s dodawane do zewntrznej krawdzi obrazka, ktry w czasie tej operacji

nie jest w aden sposb kadrowany lub pomniejszany.
18.1.6. Indeks obrazkw

Narzdzie montage pozwala utworzy indeks obrazkw. Argumentem tego narzdzia s
nazwy plikw skadowych oraz nazwa pliku wyjciowego, do ktrego zostanie zapisany
gotowy indeks.
Indeks obrazkw jest tworzony poprzez przeskalowanie wszystkich obrazkw wejciowych do najwikszego moliwego rozmiaru (maksymalnie 120120 pikseli), a nastpnie rozmieszczenie ich ssiadujco w piciu rzdach i czterech kolumnach.
464
Aby utworzy indeks obrazkw z plikw o nazwach sowa.jpeg, puchacz.jpeg

i puszczyk.jpeg, a nastpnie zapisa go w pliku o nazwie sowy-polskie.png, wpisz:
$ montage sowa.jpeg puchacz.jpeg puszczyk.jpeg sowy-polskie.png Enter
W powyszym przykadzie odczytano trzy pliki JPEG, a nastpnie zapisano je w pliku

PNG. Aby okreli format pliku wyjciowego, naley poda odpowiednie rozszerzenie
nazwy tego pliku.
18.1.7. czenie obrazkw

Narzdzie composite umoliwia poczenie dwch obrazkw w jeden. Jako argumenty
tego narzdzia naley poda nazwy dwch plikw rdowych i nazw nowego pliku,
do ktrego zostanie zapisany wynik poczenia. Jeeli nie zostan okrelone adne opcje,
narzdzie composite utworzy nowy obrazek, nakadajc mniejszy plik rdowy na wikszy plik, poczwszy od lewego grnego rogu. Jeli oba obrazki maj ten sam rozmiar,
widoczny bdzie tylko drugi z nich.
Aby poczy dwa pliki o nazwach ashes.jpeg i phoenix.jpeg, a nastpnie zapisa wynik poczenia w pliku o nazwie obrazek.jpeg, wpisz:
$ composite ashes.jpeg phoenix.jpeg obrazek.jpeg Enter
Dziki opcji dissolve mona okreli procentowe przenikanie obu obrazkw. Jako
argument tej opcji naley poda procent pierwszego obrazka, ktry zostanie umieszczony w drugim obrazku.
Aby dwa pliki o nazwach ashes.jpeg i phoenix.jpeg poczy w taki sposb,
aby nowy obrazek zawiera 70 procent pierwszego obrazka przenikajcego si
z drugim obrazkiem, wpisz:
$ composite dissolve 70 ashes.jpeg phoenix.jpeg obrazek.jpeg Enter
Powysze polecenie spowoduje poczenie dwch obrazkw i zapisanie nowego pliku

obrazka o nazwie obrazek.jpeg, ktry w 70 procentach bdzie skada si z pierwszego
obrazka.
Uycie opcji dissolve 50 pozwoli poczy oba obrazki z identycznym przenikaniem.
18.1.8. Morphing dwch obrazkw

Morphing to komputerowa metoda obrbki obrazu, ktra suy do wyszukiwania rnic
midzy ksztatami na dwch obrazkach. Technika ta jest czsto stosowana w czasie
tworzenia efektw specjalnych, np. do poczenia twarzy czowieka z gow potwora.
Aby uzyska taki efekt dla dwch wybranych obrazkw, mona uy narzdzia convert
z opcj morph. Jako argument tej opcji naley poda liczb porednich klatek, ktre
zostan wykorzystane podczas transformacji tych obrazkw.
465
Po podaniu dwch plikw wejciowych i pliku wyjciowego narzdzie convert sprawdza i zapisuje rnice midzy odpowiednimi pikselami w obu obrazkach. Efektem tego
jest animacja stanowica poczenie wybranych obrazkw.
Wybranie formatu pliku obsugujcego animacj (na przykad MIFF) spowoduje zapisanie gotowego efektu morphingu w pojedynczym pliku. W przeciwnym przypadku animacja jest zapisywana jako zbir plikw; do nazw tych plikw doczany jest kolejny
numer klatki.
Za pomoc opcji delay mona okreli opnienie wywietlania poszczeglnych klatek animacji. Jako argument tej opcji naley poda dan warto opnienia (w setnych sekundy).
Aby utworzy efekt morphingu dwch plikw o nazwach ashes.jpeg i phoenix.jpeg, zapisujc sekwencj trzech kolejnych obrazkw o nazwach rozpoczynajcych si od morph.png, wpisz:
$ convert morph 3 ashes.jpeg phoenix.jpeg morph.png Enter
Powysze polecenie zapisuje pi nowych plikw w formacie PNG. Pierwszy z tych

plikw ma nazw morph.png.0 i jest identyczny jak plik wejciowy ashes.jpeg. Z kolei
plik o nazwie morph.png.4 stanowi kopi pliku wejciowego phoenix.jpeg. Pliki morph.png.1, morph.png.2 i morph.png.3 zawieraj dane przejcia midzy pierwszym i ostatnim obrazkiem.
Aby utworzy efekt morphingu dwch plikw o nazwach ashes.jpeg i phoenix.
jpeg, zapisujc w nowym pliku o nazwie morph.miff animowan sekwencj
25 klatek, z ktrych kada jest wywietlana przez jedn pit sekundy, wpisz:
$ convert morph 25 delay 20 ashes.jpeg phoenix.jpeg morph.miff Enter
Powysze polecenie tworzy nowy plik o nazwie morph.miff, ktry zawiera animowan
sekwencj 27 klatek. Kady obrazek w tej sekwencji jest wywietlany przez jedn
pit sekundy. Animacja jest zaptlona, a do jej wywietlenia mona uy narzdzia
animate (patrz przepis 17.6 Wywietlanie animacji lub pokazu slajdw).
Dostpne jest rwnie inne narzdzie o nazwie xmorph, ktre dziaa w systemie X i jest
przeznaczone do morphingu zdj. Wicej informacji na jego temat zawiera przepis
18.4 Uycie innych edytorw obrazkw.
18.2. Konwersja plikw obrazkw

ImageMagick
DEB: imagemagick
RPM: ImageMagick
WWW: http://www.imagemagick.org/
466
Do konwersji rnych formatw plikw obrazkw moemy uy narzdzia convert

stanowicego cz pakietu ImageMagick, ktry przedstawiono w przepisie 18.1
Transformacja obrazkw. Narzdzie to wymaga podania dwch argumentw w postaci nazw pliku rdowego i docelowego. Oryginalny obrazek nie jest modyfikowany
w czasie konwersji.
W celu okrelenia docelowego formatu pliku naley w nazwie pliku wyjciowego poda
standardowe rozszerzenie danego typu pliku.
Aby dokona konwersji pliku JPEG o nazwie phoenix.jpeg na obrazek w formacie PNG, wpisz:
$ convert phoenix.jpeg phoenix.png Enter
Powysze polecenie przeksztaca obrazek JPEG o nazwie phoenix.jpeg do formatu

PNG i zapisuje go w nowym pliku phoenix.png.
Podczas konwersji obrazkw na format JPEG naley pamita o uyciu opcji interlace
NONE, dziki czemu plik wynikowy nie zostanie zapisany z przeplotem (chyba e jest to
konieczne). Obrazki z przeplotem s rysowane w wielu przebiegach i s czsto uywane
w Internecie, dziki czemu przegldarka moe wywietli podgld obrazka o niskiej
jakoci, zanim cay obrazek zostanie zaadowany. Obrazek bez przeplotu jest wywietlany w jednym przebiegu.
Aby plik PNM o nazwie pike.pnm przeksztaci do formatu JPEG bez przeplotu,
wyostrzajc obrazek o 50 procent oraz dodajc ramk 22 i adnotacj o prawach
autorskich, wpisz w pojedynczym wierszu:
$ convert interlace NONE sharpen 50 border 2x2 comment 'Copyright 2005
Jan Kowalski' pike.pnm pike.jpeg Enter
Powysze polecenie zapisuje przeksztacony obrazek w pliku o nazwie pike.jpeg. Opcje

border i comment zostay przedstawione w opisie narzdzia mogrify. Niektre narzdzia z pakietu ImageMagick maj identyczne opcje, co znacznie uatwia jednoczesne
wprowadzanie wielu zmian w obrazku, poniewa konieczne jest uycie tylko jednego
polecenia.
Obrazki mona konwertowa na dowolny format rozpoznawany przez pakiet ImageMagick, wcznie z animacjami. Aby utworzy animacj, naley poda argumenty w postaci nazw plikw tworzcych poszczeglne klatki. Ostatnim argumentem powinna
by nazwa pliku wyjciowego, w ktrym zostanie zapisana gotowa animacja. Obsug
animacji zapewniaj m.in. formaty plikw MIFF i GIF.
Opnienie midzy poszczeglnymi klatkami (w setnych sekundy) mona okreli za
pomoc opcji delay.
Aby utworzy animowany plik MIFF o nazwie driving.miff, ktry bdzie skada si z plikw o nazwach drive1.jpg, drive2.jpg, drive3.jpg, drive4.jpg
i drive5.jpg, z opnieniem midzy klatkami o dugoci jednej pitej sekundy,
wpisz w pojedynczym wierszu:
$ convert delay 20 drive1.jpg drive2.jpg drive3.jpg drive4.jpg drive5.jpg
driving.miff Enter
467
Niektre formaty obrazkw s stratne, co oznacza utrat niektrych danych obrazka

po wykonaniu konwersji. Przykadem formatu stratnego jest JPEG, ktry suy zwykle
do zapisywania fotografii cyfrowych. Jeeli wykonana zostanie konwersja pliku z formatu rdowego PNM na format JPEG i z powrotem na format PNM, plik wynikowy
PNM nie bdzie identyczny jak plik rdowy.
Aby pliki obrazkw konwertowa w sposb interaktywny, naley otworzy je w programie GIMP, a nastpnie wybra polecenie Save as z menu File i okreli docelowy
format pliku. Wicej informacji na ten temat mona znale w kolejnym przepisie.
18.3. Uycie programu GIMP

GIMP
DEB: gimp
grokking-the-gimp
RPM: gimp
WWW: http://www.gimp.org/
Nawet jeli planujesz wykonywanie tylko podstawowych operacji edycji obrazkw, takich
jak stosowanie filtrw lub efektw bd kadrowanie, retuszowanie i obrabianie zdj cyfrowych, warto zapozna si z programem GIMP (GNU Image Manipulation Program).
GIMP to flagowy edytor obrazkw dla systemw linuksowych, ktry moe by uywany
do malowania, rysowania, tworzenia i edytowania obrazkw na wiele rnych sposobw.
Za jego pomoc mona take konwertowa pliki obrazkw, kadrowa i retuszowa
zdjcia cyfrowe, a nawet przeglda due kolekcje obrazkw i zdj.
GIMP jest instalowany wraz z ogromn kolekcj narzdzi, filtrw, czcionek i innych
dodatkw. Poniej przedstawiono krtk list najwaniejszych funkcji tego programu:
peny zestaw narzdzi malarskich, takich jak Brush, Pencil, Airbrush i Clone,
obsuga pdzli i wzorcw uytkownika,
peny zestaw narzdzi do zaznaczania obrazkw oraz ich transformacji i modyfikacji, wcznie z edytorem gradientw, mieszaniem kolorw i efektami specjalnymi,
obsuga animacji,
obsuga warstw i kanaw,
obsuga duych obrazkw, ktrych wielko jest ograniczona tylko dostpnym

miejscem na dysku twardym,
funkcja wygadzania czcionek o wysokiej jakoci,
pena obsuga kanau alfa,
obsuga skryptw polece,
468
wielokrotne operacje cofania i przywracania, ograniczone tylko dostpnym miejscem na dysku twardym,
moliwo otworzenia jednoczenie wielu obrazkw,
obsuga wszystkich popularnych plikw obrazkw, takich jak JPEG, PNG, XPM,
TIFF, TGA, MPEG, PS, PDF, PCX i BMP,
szybkie dodawanie ponad 100 moduw dodatkowych do obsugi nowych formatw plikw i filtrw efektw.
Program GIMP dziaa w rodowisku X i jest uruchamiany poprzez wpisanie polecenia

gimp lub wybranie odpowiedniej opcji z menu menadera okien. Jako argument tego po-
lecenia mona poda nazw jednego lub kilku plikw obrazkw, ktre zostan otwarte.
Aby korzystajc ze znaku zachty powoki uruchomi program GIMP w tle,
wpisz:
$ gimp & Enter
Po uruchomieniu program otworzy w oddzielnych oknach wszystkie pliki obrazkw, ktrych nazwy zostay podane jako argumenty. Na ekranie wywietlony zostanie take
gwny panel programu, ktry przedstawiono na rysunku 18.10.
Rysunek 18.10.
Gwny panel
programu GIMP
Aby rozpocz prac z programem GIMP, naley zapozna si z jego instrukcj obsugi,
a take z innymi dokumentami i zasobami dostpnymi na witrynie internetowej tej
aplikacji pod adresem http://www.gimp.org/. Podrcznik uytkownika mona rwnie
zainstalowa w systemie. W przypadku dystrybucji Debian jest on dostpny jako
oddzielny pakiet o nazwie grokking-the-gimp.
469
18.4. Uycie innych edytorw

obrazkw
Dla systemu Linux dostpna jest ogromna liczba aplikacji sucych do edycji obrazkw.
Za ich pomoc mona wykona praktycznie wszystkie operacje edycji, manipulacji
i zapisu obrazkw.
Ponisza tabela przedstawia niektre popularne narzdzia i aplikacje suce do obrbki
obrazkw i fotografii. Lista ta nie jest z pewnoci wyczerpujca.
aa3d
Generuje stereogramy ASCII (ASCII art)

DEB: aa3d
RPM: aa3d
WWW: http://aa-project.sourceforge.net/aa3d/
AutoTrace
Przeksztaca mapy bitowe na obrazki w formacie wektorowym

DEB: autotrace
RPM: autotrace
WWW: http://autotrace.sourceforge.net/
Barcode
Tworzy kody paskowe, rozpoznaje wszystkie standardowe formaty kodw

DEB: barcode
RPM: barcode
WWW: http://tinyurl.com/36s28
Bitmap
Edytor map bitowych, wykorzystywany w rodowisku X Window System

do tworzenia ikon i wzorkw (patrz przepis 4.7.3 Zmiana parametrw
okna gwnego)
DEB: xbase-clients
RPM: XFree86-progs
WWW: http://www.xfree86.org/
Blender
Bardzo popularny program do modelowania, renderowania i animowania

w trzech wymiarach oraz do projektowania grafiki dla gier komputerowych
DEB: blender
RPM: blender
WWW: http://www.blender.org/
CADUBI
Suy do tworzenia grafiki ASCII

DEB: cadubi
WWW: http://langworth.com/CadubiProject
Drgenius
Dwa powizane narzdzia do rysowania interaktywnych ksztatw

geometrycznych
Drgeo
Dia
DEB: drgenius
RPM: drgenius
WWW: http://ofset.sourceforge.net/
Narzdzie do tworzenia prostych wykresw i diagramw. Umoliwia

eksport plikw do formatu EPS (patrz rozdzia 20. PostScript)
DEB: dia
dia-common
RPM: dia
WWW: http://www.gnome.org/projects/dia/
470
Effectv
Przetwarza sygna telewizyjny i nakada rne efekty specjalne

DEB: effectv
WWW: http://effectv.sourceforge.net/
Electric
System CAD do projektowania ukadw elektrycznych, schematw,

obwodw itp.
DEB: electric
RPM: electric
WWW: http://tinyurl.com/3yzbf
Figurine
Edytor grafiki wektorowej, ktrego obsuga powinna by prostsza ni

klasycznego narzdzia Xfig (patrz opis poniej). Autorzy zachowali
zgodno z formatem plikw Xfig
DEB: figurine
RPM: figurine
WWW: http://figurine.sourceforge.net/
Findimagedupes
Wykonuje wizualne porwnanie dwch plikw obrazkw. Umoliwia

wyszukiwanie podobnych lub zduplikowanych obrazkw w grupie plikw
DEB: findimagedupes
WWW: http://www.kudla.org/raindog/perl/
Gnuplot
Rozbudowane, nieinteraktywne narzdzie do tworzenia wykresw funkcji.

Umoliwia rysowanie wykresw i grafw na podstawie pliku z danymi
lub wzoru (patrz przepis 29.8 Tworzenie wykresu danych)
DEB: gnuplot
RPM: gnuplot
WWW: http://www.gnuplot.info/
Innovation3D
Pakiet do modelowania trjwymiarowego

DEB: innovation3d
innovation3d-plugins
WWW: http://innovation3d.sourceforge.net/
Ivtools
Pakiet edytorw do rysowania, zawierajcy m.in. program idraw

edytor grafiki wektorowej
DEB: ivtools-bin
RPM: ivtools
WWW: http://www.ivtools.org/ivtools/
Kali
Narzdzie do rysowania wzorkw i kafelkw, np. nieskoczonych

lub rekurencyjnych wzorkw w duchu M.C. Eschera
DEB: kali
WWW:http://www.geom.uiuc.edu/apps/kali/about.html
Kino
Edytor cyfrowego wideo, zapewniajcy take funkcje importu

z cyfrowych kamer wideo
DEB: kino
RPM: kino
WWW: http://kino.schirmacher.de/
LignumCAD
Trjwymiarowy program CAD do projektowania umeblowania

WWW: http://tinyurl.com/ys15o
471
Moonlight3d
Wczeniej znany jako Moonlight Creator, jest klientem X do modelowania,

owietlania i renderowania scen trjwymiarowych
WWW: http://moonlight3d.net/
QCad
Profesjonalny system CAD do pracy w dwch wymiarach, ktry zapisuje

pliki w standardowym formacie DXF
DEB: qcad
RPM: qcad
WWW: http://www.ribbonsoft.com/qcad.html
Sced
Narzdzie do tworzenia scen trjwymiarowych

DEB: sced
RPM: sced
WWW: http://tinyurl.com/2g4oy
Skencil
Rozbudowane narzdzie do tworzenia grafiki wektorowej (wczeniej

znane jako Sketch) z obsug krzywych Beziera, gradientw, mieszania
i innych funkcji, ktrych mona oczekiwa od takiej aplikacji
DEB: sketch
RPM: sketch
WWW: http://www.skencil.org/
Sodipodi
Potny program do tworzenia grafiki wektorowej z obsug formatu SVG

DEB: sodipodi
RPM: sodipodi
WWW: http://sodipodi.sourceforge.net/
Tgif
Interaktywne narzdzie do rysowania w dwch wymiarach

w rodowisku X
DEB: tgif
RPM: tgif
WWW: http://bourbon.usc.edu:8001/tgif/
TKpaint
Narzdzie suce do rysowania obiektw wykorzystywanych

w wykresach, diagramach i prezentacjach.
DEB: tkpaint
RPM: tkpaint
WWW: http://mars.netanya.ac.il/~samy/tkpaint.html
Xfig
Znana aplikacja suca do rysowania zoonych wykresw, rzutw, map,

przepyww itp. Pliki wynikowe s zapisywane we wasnym formacie
z rozszerzeniem .fig, ale mona eksportowa je do formatu EPS
DEB: xfig
RPM: xfig
WWW: http://xfig.org/
Xmorph
Przeksztaca dwa zdjcia (tzw. morphing) i tworzy nowy plik wynikowy.

Pliki wejciowe musz by zapisane w formacie TrueVision Targa
i cechowa si tym samym rozmiarem, ksztatem i liczb pikseli.
Szybk i prost metod uzyskania tego samego efektu za pomoc pakietu
ImageMagick przedstawiono w przepisie 18.1.8 Morphing dwch
obrazkw
DEB: xmorph
WWW: http://xmorph.sourceforge.net/
472
Xpaint
Prosty program malarski bdcy poprzednikiem aplikacji GIMP. Xpaint

zapewnia wszystkie podstawowe funkcje, jakich mona spodziewa si
od narzdzia tego typu. Jego obsuga jest bardzo prosta; jeli wic nie s
wymagane bardziej zaawansowane funkcje, bdzie to wietny zamiennik
programu GIMP
DEB: xpaint
RPM: xpaint
WWW: http://sf-xpaint.sourceforge.net/

Linux. Najlepsze Przepisy. Wydanie II

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Linux. Najlepsze Przepisy. Wydanie II

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

IDZ DO

Praca z systemem Linux ................................................25

Rozdzia 1. Wprowadzenie ................................................................................ 27

Rozdzia 2. Co kady uytkownik systemu Linux wiedzie powinien .................... 55

Linux. Najlepsze przepisy

Rozdzia 3. Powoka systemu Linux .................................................................. 83

Rozdzia 4. Graficzny interfejs uytkownika X Window System ......................... 127

Linux. Najlepsze przepisy

Praca z plikami ...........................................................155

Rozdzia 5. Pliki i katalogi .............................................................................. 157

5.1. Nadawanie nazw plikom i katalogom .................................................................... 161

Rozdzia 6. Udostpnianie plikw w systemie Linux ......................................... 195

6.1. Praca w grupach .................................................................................................... 195

Rozdzia 7. Wyszukiwanie plikw .................................................................... 205

Rozdzia 8. Zarzdzanie plikami ...................................................................... 223

Linux. Najlepsze przepisy

Cz III Przetwarzanie tekstu ...................................................245

9.1. Przegldanie plikw tekstowych ........................................................................... 248

Rozdzia 10. Edycja plikw tekstowych ............................................................. 269

Rozdzia 11. Gramatyka i pliki informacyjne ...................................................... 311

11.1. Sprawdzanie pisowni ........................................................................................... 311

Rozdzia 12. Analiza tekstu .............................................................................. 331

Rozdzia 13. Formatowanie tekstu .................................................................... 343

Linux. Najlepsze przepisy

Rozdzia 14. Wyszukiwanie tekstu .................................................................... 371

Rozdzia 15. Skad i przetwarzanie tekstu ......................................................... 395

Rozdzia 16. Uycie czcionek ............................................................................ 429

Linux. Najlepsze przepisy

Cz IV Obrazki i zdjcia ..........................................................439

Rozdzia 18. Edycja obrazkw ........................................................................... 455

Rozdzia 19. Importowanie obrazkw ................................................................ 473

Rozdzia 20. PostScript .................................................................................... 483

Rozdzia 21. Odtwarzanie i nagrywanie dwiku ................................................ 495

Rozdzia 22. Pyty CD Audio ............................................................................. 509

Rozdzia 23. Edycja plikw dwikowych .......................................................... 519

Linux. Najlepsze przepisy

Cz VI Codzienna rutyna ........................................................531

Rozdzia 25. Drukowanie .................................................................................. 541

Rozdzia 26. Konwersje midzyplatformowe ...................................................... 557

Rozdzia 27. Przypominacze .............................................................................. 571

Rozdzia 28. Planowanie zada ......................................................................... 589

Rozdzia 29. Matematyka ................................................................................. 595

Linux. Najlepsze przepisy

Rozdzia 30. Rozrywka ..................................................................................... 615

Cz VII Praca w sieci ..............................................................627

Rozdzia 32. Poczta elektroniczna .................................................................... 641

Rozdzia 33. Sie WWW ................................................................................... 669

Linux. Najlepsze przepisy

Rozdzia 34. Inne usugi internetowe ................................................................ 701

Dodatek A Zadania administracyjne ............................................................... 729

Dodatek B Umowne rozszerzenia nazw plikw ................................................. 753

Dodatek D rda informacji dodatkowych ...................................................... 761

Skorowidz ..................................................................................... 769

18.1. Transformacja obrazkw

18.1.1. Zmiana rozmiarw obrazka

Rozdzia 18. Edycja obrazkw

Aby zmieni rozmiary obrazka phoenix.jpeg na dokadnie 640480 pikseli

Wykonanie powyszego polecenia spowoduje przeksztacenie oryginalnego pliku

Rysunek 18.3. Obrazek phoenix.jpeg po przeskalowaniu do rozmiarw 640480 pikseli

18.1.2. Obracanie obrazka

Powysze polecenie spowoduje obrcenie oryginalnego pliku phoenix.jpeg o 90 stopni,

Rozdzia 18. Edycja obrazkw

Po wykonaniu tej operacji szeroko pliku phoenix.jpeg przekracza jego wysoko,