De energie van een systeem is de totale hoeveelheid arbeid die moet worden verri cht om vanaf een grondtoestand

tot de huidige situatie te komen. Bijvoorbeeld ho eveel arbeid het kost om een zwaar voorwerp vanaf de grond op een tafel te zette n, of de hoeveelheid arbeid om een spiraalveer die eerst ontspannen was een bepa alde afstand in te drukken. De totale energie van een systeem is de som van alle vormen van energie die op v erschillende manieren zijn opgeslagen. Energie is een toestandsfunctie dat wil z eggen: de hoeveelheid energie is onafhankelijk van de voorgeschiedenis. Het maak t bijvoorbeeld niet uit of een veer eerst is ingedrukt, toen op de tafel is gehe sen of andersom. Als het systeem niet wordt tegengehouden, zal het altijd proberen de hoeveelheid vrije energie zo klein mogelijk te maken: de veer rolt van tafel af en ontspant weer. Als een systeem zich in zo'n toestand van minimale energie bevindt, is he t in evenwicht. De totale hoeveelheid energie in een gesloten systeem (dat wil zeggen dat er gee n materiaal of straling in- of uit kan) blijft altijd gelijk; dit heet de wet va n behoud van energie. De totale energie van een systeem is de optelsom van alle microscopische en macroscopische energien, namelijk; thermische, mechanische, kin etische, potentile, elektrische, magnetische, chemische en nucleaire energie. De inwendige energie (U) van een systeem wordt gegeven door de som van alle microsc opische energien; alle bovenstaande behalve kinetische, potentile en mechanische e nergie. In veel processen wordt een soort energie in een andere omgezet. Zo word t in een gaskachel de chemische energie in het gas omgezet in warmte. En tijdens het vallen van een voorwerp wordt zwaartekrachtsenergie of potentile energie omg ezet in bewegingsenergie of kinetische energie. Vaak wordt energie verward met vermogen: dit is echter energie per tijdseenheid. Iemand die op een keukentrapje klimt heeft daarvoor theoretisch net zoveel ener gie nodig als wanneer hij even hoog springt. Het springen gebeurt in minder tijd en daarom is daarvoor wel meer vermogen nodig. De intensiteit waarmee een mens diverse vormen van energie ervaart verschilt som s van de objectief te meten fysische waarde van die energie. Zo is bijvoorbeeld ca. 40kJ (40 000 joule) nodig om een kopje water tot tegen het kookpunt te breng en. Met diezelfde hoeveelheid energie zou men een baksteen van een kilogram vana f het aardoppervlak naar 4 km hoogte kunnen gooien, of een stadsbus van 4 ton ee n meter optillen. (Afgezien van omzettings- en wrijvingsverliezen.) [bewerken] Energie en massa Albert Einstein concludeerde in zijn speciale relativiteitstheorie van 1905 onde r andere dat energie gelijkwaardig is met massa, hoewel de praktische betekenis daarvan op dat moment nog volstrekt onduidelijk was. De equivalentie van massa e n energie wordt weergegeven in vermoedelijk de beroemdste van alle natuurkundige formules: E = mc^2 \, met E de totale energie, m de massa in kilogram en c de constante lichtsnelheid in meter per seconde. In woorden: het is mogelijk om energie te laten ontstaan of verdwijnen, en wel d oor energie in massa om te zetten of omgekeerd. Bij sommige kernreacties (dit ku nnen zowel kernsplitsingen als kernfusies zijn) wordt de totale massa van de bet rokken atoomkernen iets kleiner, waarbij energie vrijkomt. Doordat de lichtsnelh eid ongeveer 3x108 m/s bedraagt en bovendien in de formule gekwadrateerd wordt, is 1kg massaverlies goed voor 9x10^16 joule energie. Een grote energiecentrale i n Nederland, met nominaal vermogen van 600 MW, produceert nog geen 2 x 10^16 jou

le per jaar. [bewerken] Vormen van energie * Kinetische energie (bewegingsenergie) * Gravitatie-energie (energieverandering in een gravitatieveld: zie ook Pote ntile energie) * Elektromagnetische energie * Nucleaire energie (kernenergie) * Warmte (thermische energie) * Straling * Chemische energie * Elektrische energie [bewerken] Thermodynamica en vrije energie In de thermodynamica wordt onderscheid gemaakt tussen de energie of enthalpie (H ) zoals hierboven beschreven, en de vrije energie (G). De vrije energie bevat ee n term voor de wanordelijkheid van het systeem, genaamd entropie (S). Het deel v an de energie dat kan worden omgezet in technische arbeid (natuurkunde) door een hoeveelheid stof naar omgevingscondities (omgevingsdruk en -temperatuur) te bre ngen, heet exergie. [bewerken] Maatschappelijk 1rightarrow.png Zie energie (economie) voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Het energievraagstuk verwijst naar het probleem dat - vooral - de rijke landen s teeds meer elektriciteit en warmte willen produceren terwijl de voorraad fossiel e brandstoffen steeds kleiner wordt. Er wordt dus naarstig gezocht naar alternat ieve, liefst duurzame energiebronnen, waarover veel maatschappelijke discussie i s. Waterkracht is een weinig omstreden energiebron, die in bergachtige gebieden op aarde al eeuwen wordt toegepast. Zonne-energie en windenergie zijn in princip e onuitputtelijk, maar voorlopig nog lang niet voldoende om een volwaardig alter natief voor conventionele, oftewel fossiele brandstoffen te vormen. Kernenergie die gewonnen wordt door kernsplijting kan in principe veel meer energie leveren, maar daaraan kleven bezwaren van het radio-actieve afval, de potentieel grote r ampen bij ongelukken in kerncentrales (al is de kans daarop klein) en het in de hand werken van de proliferatie van kernwapens. Op de lange termijn ligt beheers te kernfusie in het verschiet als betrekkelijk schone, veilige en vrijwel onuitp uttelijke energiebron, maar na tientallen jaren van onderzoek zijn de technische problemen nog lang niet opgelost. 1rightarrow.png zie ook energiebesparing [bewerken] Gratis energie? Een gevolg van de wet van behoud van energie is dat het niet mogelijk is om een experiment uit te voeren dat vanzelf energie genereert; het is dus niet mogelijk dat een apparaat vanzelf gaat draaien en blijft draaien zonder dat van buitenaf energie wordt toegevoerd. Er is in het verleden heel vaak zo'n Perpetuum mobile (letterlijk: eeuwige beweger) "uitgevonden", maar bij allemaal bleek er uiteind elijk toch energie van buiten aan te pas te komen. Hoe zorgvuldig een machine ook wordt ontworpen, het is onvermijdelijk dat een de el van de beweging wordt omgezet in warmte. Om van warmte weer arbeid te maken i s wel mogelijk - denk aan een stoommachine - maar dat soort "warmtemotoren" heef t nooit 100% rendement, en het lukt dus nooit alle warmte weer terug te brengen naar arbeid. Volgens de Tweede wet van de thermodynamica kun je met zo'n warmtem otor arbeid verrichten door warmte naar een reservoir met een lagere temperatuur te laten stromen. Om lle warmte weer in arbeid om te zetten moet dat reservoir e en temperatuur van 0 K hebben, en houden. Maar in een gesloten systeem blijft da t reservoir niet zo koud: de temperatuur in het systeem wordt uiteindelijk overa l gelijk en de machine komt tot stilstand. [bewerken] In een breder kader

Energie wordt taalkundig gezien als een eigenschap nodig om een effect te veroor zaken. Vitaliteit, gevoelens en gedachten kunnen ook gezien worden als een vorm van energie. Het woord wordt dan ook vaak overdrachtelijk en in figuurlijke bete kenis gebruikt in het spraakgebruik van alledag. Een verschil is dat deze "energ ie in bredere zin" op kan raken, terwijl de wetenschappelijke energie alleen omg ezet kan worden in energie van een andere soort. Naar http://www.wikipedia.org/