32

Technische vragen
3.1 Eigenschappen en functies van glas

3.2 Technische vragen

417 u Diktebepaling
435 u Thermische spanningen
438 u Reactie van de randafdichting
van dubbele beglazingen
439 u Condensatie op dubbele beglazingen
443 u Tabellen

3.3 Plaatsing

3.4 Regelgeving

Station van Namen, België • Architect: Christian Bourgeois, NMBS

32
Diktebepaling
Bij het opstellen van dit overzicht is
een nieuwe versie van de STS 38
”Beglazing” (NBN S 23-002) en de
STS 52 ”schrijnwerk” in voorbereiding.
Alsook wordt een nieuwe methode
voor de bepaling van de glasdikte
verwacht. Controleer daarom altijd de
voortgang van deze werkzaamheden
en de eventuele publicatie ervan
voordat u de onderstaande methodes
toepast. Deze zijn slechts geldig tot de
officiële publicatie van de voornoemde
nieuwe documenten.
Algemene
formule
De theoretische minimumdikte voor
vlakke enkele beglazingen die onder-
hevig zijn aan een gelijkmatig verdeel-
de belasting kan worden berekend
volgens de formule* van Timoshenko:
Kleine doorbuigingen worden
berekend als volgt:
e = nominale productiedikte van de
beglazing (mm)
f = doorbuiging in het midden van de
beglazing (mm)
b = kortste afmeting van de beglazing
(m) (of vrije zijde voor de driezijdig
ingeklemde beglazingen of afstand
tussen de overstaande ingeklemde
zijden)
P = gelijkmatig verdeelde belasting,
in Pa (incl. het eigen gewicht van
de beglazing als deze schuin wordt
geplaatst)
417 • Diktebepaling
Technische vragen
k = veiligheidscoëfficiënt
R = breukspanning (N/m2)
E = modulus van Young
· en ß = coëfficiënten die afhangen
van de verhouding van de grootste
zijde L op de kleinste zijde b en van het
aantal zijden dat ondersteund wordt.
In de tabel op pagina 446 vindt u de
waarden van · en ß.
• Verticale beglazingen
Verkorte formule: P = W (windbelas-
ting) = 0,81 . cp. qb
• Schuine beglazing
De belastingen en de formules zijn
opgenomen in de TV 176 – Glas in
daken. De berekening kan worden uit-
gevoerd met behulp van het program-
ma SGG OCTOPUS dat verkrijgbaar is bij
onze technische dienst.
* De parameters voor de berekening van de dikte
en doorbuiging van de verticale beglazingen in
constructies met veel binnenwanden en open-
gaande ramen, zijn vermeld in het hoofdstuk
‘Tabellen’ op pagina 443.
Ve r t i c a l e
beglazingen
voor woningen
Elementen waarmee rekening
moet worden gehouden
1. De ligging van de constructie
We onderscheiden 4 ruwheidsklassen
van het terrein:
- klasse I: kustgebied bij vloed over een
afstand tot 2 km, ook in stadsgebied;
- klasse II: landelijk gebied met
vrijstaande gebouwen of bomen;
- klasse III: stedelijk, industrieel of
bosgebied;
- klasse IV: steden (constructiezones
van minstens 10 m hoog op minstens
1/4 van de oppervlakte).
2. De hoogte van de bovenrand van de
beglazing ten opzichte van de grond
3. De oppervlakte die onderhevig is
aan de windbelasting
We onderscheiden:
- de oppervlakken van de centrale zone
(f) van de gevels;
- de oppervlakken van de zone (b) aan
de rand waarvan de breedte b wordt
bepaald volgens de onderstaande
tabel.
i Ligging van de verschillende zones van
plaatselijke winddruk in een gebouw
h 1 h 1
≥ <
d1 3 d1 3 Voor dubbele beglazingen met slechts
B = de grootste 0.15 d1 0.45 h
van de waarden 1m 0.04 d1
hiernaast 1m
4. Het aantal steunzijden
Onder het effect van de windbelasting
mag de vervorming van elk samenstel-
lend element niet groter zijn dan
1/300 van de spanwijdte van de dub-
bele beglazing (met een maximum van
8 mm) om als steunzijde* te kunnen
32
Diktebepaling
worden beschouwd. De doorbuiging
wordt berekend volgens de STS 52, d.i.
met normale maximumwind.
Berekende maximumoppervlak-
ten van een dubbele beglazing
SGG CLIMALIT, SGG CLIMAPLUS
De berekende maximumoppervlakte
voor bepaalde samenstellingen van
dubbele beglazingen, is aangegeven in
de tabellen op p. 419. Deze tabellen
zijn geldig voor de volgende
omstandigheden:
- plaatsing op vier steunzijden;
- woningen, d.w.z. constructies met
meerdere binnenwanden en open-
slaande ramen.
Voor de gebouwen waarvan de hoogte
niet groter is dan:
- 18 m in klasse IV,
- 10 m in klasse III,
mogen de randzones worden opge-
nomen in de centrale zone van de
gevels. In deze beide gevallen bedraagt
de dynamische basiswinddrukbelasting
qb 633 Pa.
Voor asymmetrische dubbele beglazin-
gen wordt het dikste glas meestal aan
de buitenkant geplaatst.
één gelaagd glas wordt dit laatste bij
voorkeur aan de binnenkant geplaatst.
* Zonder rekening te houden met de eigen stijf-
heid van de beglazing.
Diktebepaling • 418
32 Technische vragen
32
Diktebepaling Diktebepaling
Maximale oppervlakte (m2) voor de centrale zone van de gevel * Ten behoeve van een gelijkvormig uitzicht
qb (Pa) Samenstelling van de beglazing Plaats van de zones van plaatselijke en voor de eenvoud van de plaatsing, bere-
4+4 5+4 6+4 5+5 6+5 6+6 8+6 10 + 6 uitwendige winddruk kent men meestal de dikte die nodig is in
4 + 33 5 + 33 6 + 33 5 + 44 6 + 44 6 + 55 8 + 55 10 + 55 de randzone r en past men deze toe op alle
33 + 33 4 + 44 44 + 44 5 + 55 55 + 55 glasoppervlakken in het dak, behalve wan-
633 1.9 2.3 3.0 3.2 3.8 5.0 6.5 9.1 neer minstens een derde van het glasop-
pervlak met een helling < 30° zich in de
700 1.7 2.1 2.7 2.9 3.4 4.4 5.8 8.1
hoekzone c van het dak bevindt. In dat
800 1.5 1.8 2.3 2.5 2.9 3.8 4.9 7.0
geval moet de beglazing in de hoekzone
1000 1.3 1.6 2.0 2.2 2.5 3.3 4.3 6.1 berekend worden.
1100 1.0 1.4 1.8 1.9 2.3 3.0 3.8 5.4
2
Maximale oppervlakte (m ) voor de rand van de gevel Plaats van de zones van plaatselijke uitwendige winddruk
qb (Pa) Samenstelling van de beglazing
4+4 5+4 6+4 5+5 6+5 6+6 8+6 10 + 6 Bepaling van parameter a
4 + 33 5 + 33 6 + 33 5 + 44 6 + 44 6 + 55 8 + 55 10 + 55 d1 ≤ d2 d1 > d2
33 + 33 4 + 44 44 + 44 5 + 55 55 + 55 h 1 h 1 h 1 h 1
≥ < ≥ <
633 1.6 2.0 2.5 2.7 3.1 4.1 5.3 7.4 d1 3 d1 3 d2 3 d2 3

700 1.4 1.8 2.2 2.4 2.8 3.7 4.8 6.6 a = de grootste 0.15 d1 0.45 h 0.15 d2 0.45 h
van de waarden 1m 0.04 d1 1m 0.04 d2
800 1.3 1.5 1.9 2.1 2.4 3.2 4.1 5.7
hiernaast 1m 1m
1000 1.1 1.3 1.7 1.8 2.1 2.8 3.6 5.0
1100 1.0 1.2 1.5 1.6 1.9 2.5 3.2 4.5
Berekende spanwijdte van - ruimtes met of zonder tussenwand,
Hellende 4. De plaats van de beglazing in het een dubbele dakbeglazing - hellingsgraad van het dak ten opzichte
dak van de waterpaslijn kleiner dan 30°,
beglazingen SGG SKY-LITE of SGG SKY-LITE SILENCE
We onderscheiden verschillende zones, tussen 30° en 50° of groter dan 50°.
voor woningen De onderstaande tabellen geven bij wijze
met plaatselijke windbelasting in een
van voorbeeld de toegelaten spanwijdte* * De breedte van de beglazingen, bij ‘normale’
schuin dak (zie schema). Parameter a
Elementen waarmee rekening voor enkele types tweezijdig opgelegde werkzaamheden (d.w.z. waarvoor geen hijsmid-
wordt bepaald volgens de onderstaan-
moet worden gehouden beglazingen. Deze gegevens zijn toepas- delen zoals een kraan nodig zijn) mag niet meer
de tabel. bedragen dan 0,70 m. Hun lengte mag niet
baar op de randen in de volgende
1. De ligging van het gebouw 5. De hoogte waarop de beglazing zal meer bedragen dan ongeveer 3,5 m. Hun
omstandigheden:
We onderscheiden 4 ruwheidsklassen worden geplaatst - hoogtes tot 100 m, 400 m en 700 m
gewicht mag niet meer bedragen dan 80 kg om
van het terrein: klasse I tot IV (zie een plaatsing in normale omstandigheden te
6. Het aantal steunzijden zonder sneeuwophoping; kunnen waarborgen. Het gelaagde glasblad
Verticale beglazingen op pagina 417).
Om de belasting van de beglazingen te - dynamische basiswindbelasting: 650 wordt steeds aan de binnenkant van het
2.De hoogte Z van de bovenrand van beperken mogen structuurvervormin- Pa, 800 Pa en 950 Pa. gebouw geplaatst.
de beglazing ten opzichte van de gen op de spanwijdte van het glasele-
grond ment voor de dubbele beglazing* niet
3.Hellingsgraad van de beglazing (van groter zijn dan:
het dak) ten opzichte van de water- • 1/300 onder dynamische belasting
Dynamische** Maximale waarde van de hoogte z
paslijn (wind); basiswinddruk Kust Landelijke zone Stedelijke zone Stad
Om een goede waterafvoer te garande- • 1/600 (maximaal 6 mm) van de span- 650 Pa - 5m 10 m 18 m
ren mag de helling van de beglazing wijdte van het glaselement onder 800 Pa - 9m 18 m 30 m
niet kleiner zijn dan 10°. statische belasting (sneeuw + eigen 950 Pa 7m 18 m 30 m 45 m
gewicht).
** niet geldig voor hoge gebouwen of in de nabijheid ervan,
* Dit zonder rekening te houden met de eigen en in geval van heuvelachtig reliëf
stijfheid van het glas
419 • Diktebepaling Diktebepaling • 420
32 Technische vragen
32
Diktebepaling Diktebepaling
Maximale breedte (cm) van beglazing op 2 steunpunten op een hoogte ≤ 100 m Maximale breedte (cm) van beglazing op 2 steunpunten op een hoogte ≤ 700 m
Dynamische Type Helling Dynamische Type Helling
basiswinddruk beglazing Zonder scheidingswanden Met scheidingswanden basiswinddruk beglazing Zonder scheidingswanden Met scheidingswanden
qb qb
< 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50°
4 + 33 62 67 68 63 71 78 4 + 33 45 51 68 45 51 78
4 + 44 70 78 78 70 78 90 4 + 44 51 58 78 51 58 90
650 Pa 5 + 44 78 87 88 78 87 101 650 Pa 5 + 44 57 65 88 57 65 101
6 + 44 84 95 97 84 95 111 6 + 44 63 71 97 63 71 111
6 + 55 91 102 108 91 102 121 6 + 55 69 78 108 69 78 121
4 + 33 55 60 61 61 69 70 4 + 33 45 51 61 45 51 70
4 + 44 64 70 70 70 78 81 4 + 44 51 58 70 51 58 81
800 Pa 5 + 44 73 79 79 78 87 92 800 Pa 5 + 44 47 65 79 57 65 92
6 + 44 81 88 87 84 95 102 6 + 44 63 71 87 63 71 102
6 + 55 91 98 98 91 102 112 6 + 55 69 78 98 69 78 112
4 + 33 50 54 56 56 62 65 4 + 33 45 51 56 45 51 65
4 + 44 58 58 64 65 73 74 4 + 44 51 58 64 51 58 74
950 Pa 5 + 44 66 72 72 74 83 84 950 Pa 5 + 44 57 65 72 57 65 84
6 + 44 73 80 80 82 93 93 6 + 44 63 71 80 63 71 93
6 + 55 82 90 89 91 102 104 6 + 55 69 78 89 69 78 104
(1) Tussen 30° en 50° (1) Tussen 30° en 50°

Maximale breedte (cm) van beglazing op 2 steunpunten op een hoogte ≤ 400 m

Type Helling
Voor de bepaling van de samenstelling Voorbeeld
Dynamische
van een vierzijdig ingeklemde Een rechthoekige beglazing van 1,6 m
basiswinddruk beglazing Zonder scheidingswanden Met scheidingswanden
qb beglazing op basis van de gegevens x 0,8 m (L>b) wordt vierzijdig opgelegd;
< 30° tussen(1) > 50° < 30° tussen(1) > 50°
toepasbaar voor tweezijdig opgelegde helling 45°, gebouw zonder tussen-
4 + 33 52 59 68 52 59 78
beglazingen gaat u als volgt te werk: wanden, hoogte 100 m, hoogte 5 m
4 + 44 58 66 78 58 66 90
- bepaal de L/b-verhouding van de boven de grond in een landelijke zone
650 Pa 5 + 44 65 74 88 65 74 101
vierzijdig opgelegde beglazing; (650 Pa):
6 + 44 71 80 97 71 80 111
- selecteer in de tabel van Timoshenko - L/b-verhouding = 1,6/0,8 = 2;
6 + 55 78 88 108 78 88 121
4 + 33 52 59 61 52 59 70 (pagina 446) de vormfactor die over- - ß (4 opleggingen) voor L/b = 2: 0,781;
4 + 44 58 66 70 58 66 81
eenstemt met de L/b-verhouding; - ß (2 opleggingen) / ß (4 opleggingen):
800 Pa 5 + 44 65 74 79 65 74 92 - bepaal de verhouding‚ ß (twee 0,866/0,781 = 1,11;
6 + 44 71 80 87 71 80 102 opleggingen)/ ß (vier opleggingen); - gelijkwaardige breedte:
6 + 55 78 88 98 78 88 110 - bepaal een gelijkwaardige breedte 0,8 m/1,11 = 0,72 m;
4 + 33 50 54 56 52 59 65 door de werkelijke spanwijdte te - de tabel (hoogte ≤ 100 m) geeft voor
4 + 44 58 63 64 58 66 74 delen door deze verhouding; de dichtst benaderende breedte
950 Pa 5 + 44 65 72 72 65 74 84 - zoek in de bovenstaande tabellen de (groter of gelijk aan de gelijkwaardige
6 + 44 71 80 80 71 80 93 samenstelling van de beglazing die breedte van 0,72 m) 78 cm de samen-
6 + 55 78 88 89 78 88 104 deze fictieve breedte geeft op twee stelling van de beglazing: 4 + 44.
(1) Tussen 30° en 50°
opleggingen.

421 • Diktebepaling Diktebepaling • 422

32 Technische vragen
32
Diktebepaling Diktebepaling

Equivalente factor van 3,5. Deze veiligheidsfactor

dikte van de
samengestelde
beglazingen
Wanneer de vereiste dikte voor enkel-
glas gekend is, kan de equivalente
dikte eeq van andere types beglazing
Type beglazing
Gelaagd glas
- symmetrisch
n bladen van dikte e
- asymmetrisch e1 e2 e3 … en
e1 = grootste dikte
Isolerende beglazing
- symmetrisch
- asymmetrisch e1 > e2
Beglazing
voor aquaria of
zwembaden
De aquarium- of zwembadbeglazingen
zijn onderhevig aan hydrostatische
belastingen, eventueel nog verhoogd
met gelijkmatig verdeelde belastingen.
Ze worden beschouwd als vulelemen-
ten. Daarom mogen ze geen vervormin-
gen vertonen door bewegingen van de
constructie of van de bodem.
Aard van de glasproducten
De aquariumbeglazing is uitgevoerd in
ongehard of halfgehard monolithisch
glas, of in gelaagd glas samengesteld
uit glasbladen met dezelfde dikte. De
glasproducten bestaan uit doorzichtig
of gekleurd glas.
423 • Diktebepaling
bepaald worden a.d.h.v. de formules
die in onderstaande tabel worden aan-
gegeven.
Equivalente dikte
De bestanddelen van de gelaagde be-
glazing, die bijdragen tot het opnemen
van de belasting, vertonen allemaal
identieke mechanische eigenschappen
(glas van het type SGG PLANILUX,
SGG DIAMANT, SGG PLANIDUR, SGG SECU-
RIT of SGG SECURIPOINT). Zo niet wordt
de dikte van het glas berekend reke-
ning houdend met de toegelaten span-
ning van het minst sterke bestanddeel.
De randen van het glas worden altijd
geslepen (vlak mat geslepen).
De tussenlagen bestaan uit PVB of
hars, maar deze worden niet
beschouwd als elementen die bijdra-
gen tot het opnemen van de belasting.
Veiligheid
De dikte van de aquariumbeglazing
wordt berekend met een veiligheids-
houdt rekening met de lange duur
van de belasting door middel van een
“vermoeidheidsfactor” van 0,60.
Halfgehard monolithisch glas
In geval van breuk zal het aquarium
sneller of trager leeglopen naargelang
de aard van de breuk. Het gevolg hier-
van is dat, indien er geen letsels wor-
den opgelopen, er in elk geval meer of
minder ernstige materiële schade zal
zijn naargelang het volume van het
aqaurium.
Het wordt aanbevolen dit type begla-
zing enkel te gebruiken voor aquaria
met een kleinere inhoud (<1 000 liter
bijvoorbeeld).
Gehard monolithisch glas
Het gebruik van halfgehard monolithisch
glas wordt sterk afgeraden bij aquaria
want in geval van breuk verdwijnt de
wand volledig en onmiddellijk waardoor
er een vernielende golf ontstaat.
Ongehard, halfgehard of gehard
gelaagd glas.
In geval van accidentele breuk van een
van de bestanddelen van het gelaagd
glas zal de resulterende veiligheidsfac-
tor nog voldoende zijn om een
tijdelijke veiligheid te verzekeren gedu-
rende dewelke het publiek kan geëva-
cueerd worden. De flora en fauna kun-
nen eventueel gered worden vooraleer
het reservoir geleegd wordt en men
kan overgaan tot de vervanging van
het gebroken glas.
Plaatsing
Zie hoofdstuk 3.3 pagina 466.
Toegelaten spanning
De toegelaten spanningen houden
rekening met de voortdurende aan-
wezigheid van de belastingen.
Type beglazing Toegelaten spanning
Û in MPa (N/mm2)
Ongehard 6
SGG PLANIDUR 12
SGG SECURIT 30
SGG SECURIPOINT 50
Toegelaten doorbuiging
De doorbuiging in het midden van het
glasvolume mag onder werkbelasting
niet groter zijn dan 1/200 van de klein-
ste afmeting.
Berekeningsmethode
De dikte van de beglazing
hangt af van:
- de hoogte van het water;
- het aantal opleggingen;
met:
- n = aantal componenten van het
gelaagde glas
n = 1 voor enkelglas;
- ec = berekende minimumdikte van
een van de componenten (mm);
- en = commerciële dikte van een van
de componenten (mm);
Alle componenten hebben dezelfde
dikte.
- ‚1, ‚2 ‚3, ‚4 = coëfficiënten van
Timoshenko afhankelijk van de
lengte/breedteverhouding;
- q = hoogte van het water gemeten
aan de basis van het zichtbare
gedeelte van de beglazing (m);
- a = hoogte van de beglazing (afme-
ting van het zichtbare gedeelte in m);
- b = lengte van de beglazing (afmeting
van het zichtbare gedeelte in m);
- Û = toegelaten spanning in MPa
(N/mm2).
Diktebepaling • 424
32
Diktebepaling
De doorbuiging van de beglazing wordt
berekend:
- in het midden van de beglazing wan-
neer de hoogte van het water groter
is dan de hoogte van de ruit;
- op de plaats waar de doorbuiging
maximaal is wanneer de hoogte van
het water gelijk is aan de hoogte van
de ruit;
met:
- maximale doorbuiging of doorbui-
ging in het midden van de beglazing
(m);
Technische vragen
32
Diktebepaling
- ·1, ·2, ·3, ·3’ en ·4 = coëfficiënten Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijden
van Timoshenko afhankelijk van de
Glas met hoogte > breedte
lengte/breedteverhouding.
Zie pagina 428. Waterhoogte hoger dan de hoogte Dikte van de beglazing
De dikte van elke component volgens van de beglazing
de toegelaten spanning en de doorbui-
ging worden, afhankelijk van het type
beglazing, gegeven door de formules
die zijn beschreven op de volgende
pagina’s. Als de doorbuiging groter is Maximale doorbuiging van de beglazing
dan de toegelaten doorbuiging moet
de dikte van de beglazing vergroot
worden.

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijden Waterhoogte lager dan de hoogte Dikte van de beglazing
Glas met breedte > hoogte van de beglazing*

Waterhoogte hoger dan de hoogte Dikte van de beglazing

van de beglazing
Maximale doorbuiging van de beglazing

Maximale doorbuiging van de beglazing

*In dit geval worden de berekeningen uitgevoerd alsof de waterhoogte minstens

gelijk was aan de hoogte van de beglazing.

Rechthoekige beglazing als bodemplaat

Waterhoogte lager dan de hoogte Dikte van de beglazing Dikte van de beglazing
van de beglazing*

Maximale doorbuiging van de beglazing Maximale doorbuiging van de beglazing

*In dit geval worden de berekeningen uitgevoerd alsof de waterhoogte minstens

gelijk was aan de hoogte van de beglazing.

425 • Diktebepaling Diktebepaling • 426

32 Technische vragen
32
Diktebepaling Diktebepaling

Waarde van de coëfficiënten · en

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 3 zijden
‚ voor de berekening van de
doorbuiging en van de dikte
Dikte van de beglazing
Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijden
‚1 uniforme ‚2 hydrostatische ·1 uniforme ·2 hydrostatische
Verhouding b/a
belasting belasting belasting belasting
1.0 2.819 1.554 4.06 2.03
1.1 3.261 1.778 4.85 2.43
Maximale doorbuiging van de beglazing
1.2 3.691 1.989 5.64 2.82
1.3 4.085 2.184 6.38 3.19
1.4 4.444 2.366 7.05 3.53
1.5 4.779 2.525 7.72 3.86
1.6 5.074 2.672 8.30 4.15
1.7 5.344 2.802 8.83 4.41
*In dit geval worden de berekeningen uitgevoerd alsof de waterhoogte minstens 1.8 5.580 2.919 9.31 4.65
gelijk was met de hoogte van de beglazing. 1.9 5.798 3.020 9.74 4.87
2.0 5.986 3.114 10.13 5.06
Bepaling van de nominale 3.0 6.998 3.596 12.23 6.12
(commerciële) dikte van elke 4.0 7.269 3.720 12.82 6.41
5.0 7.334 3.755 12.97 6.48
component en
> 5.0 7.358 3.767 13.02 6.51

Berekende dikte van een component ec Commerciële dikte en

Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 4 zijden
(mm) (mm)
‚1 uniforme ‚3 ·1 uniforme ·3 ·’3
≤ 7.7 8 Verhouding a/b
belasting hydrostatische belasting hydrostatische hydrostatische
≤ 9.7 10
belasting belasting belasting
≤ 11.7 12
in het midden maximum
≤ 14.5 15
1.0 2.819 1.554 4.06 2.02 2.02
≤ 18 19
1.1 3.261 1.678 4.85 2.43 2.45
1.2 3.691 1.901 5.64 2.82 2.86
Bepaling van de commerciële dikte 1.3 4.085 2.119 6.38 3.19 3.25
van de gelaagde beglazing ef 1.4 4.444 2.331 7.05 3.53 3.63
ef = en x n 1.5 4.779 2.519 7.72 3.86 3.99
de dikte van de tussenlaag wordt niet 1.6 5.074 2.690 8.30 4.15 4.32
meegerekend. 1.7 5.344 2.855 8.83 4.41 4.63
1.8 5.580 2.996 9.31 4.65 4.91
Bijzondere aanbevelingen 1.9 5.798 3.137 9.74 4.87 5.18
2.0 5.986 3.261 10.13 5.06 5.42
De beglazingen mogen geen begin van publiek, moet dit glas onmiddellijk
3.0 6.998 4.208 12.23 6.12 7.07
breuk vertonen. Gekraste of beschadig- worden vervangen.
4.0 7.269 4.827 12.82 6.41 8.32
de beglazingen mogen niet worden
5.0 7.334 5.162 12.97 6.48 9.65
gebruikt. Bij beschadiging na de plaat-
> 5.0 7.358 5.515 13.02 6.51 9.76
sing, en voornamelijk gericht naar het

427 • Diktebepaling Diktebepaling • 428

32
Diktebepaling
Verticale rechthoekige beglazing gesteund op 3 zijden
Verhouding b/a
0.5
0.66
1.0
1.5
2.0
>2
Glazen vloer-
tegels en
traptreden
Glas wordt, gezien zijn transparantie
en zijn lichtdoorlating, steeds meer ge-
bruikt door ontwerpers voor plafonds,
vloeren en trappen. Daarom moeten
de glasspecialisten de nodige bijstand
verlenen aan ontwerpers en uitvoer-
ders voor wat de plaatsingsmodalitei-
ten en glasdikteberekeningen aangaat,
opdat de veiligheid van de gebruikers
kan worden gegarandeerd. De aanbe-
velingen van SAINT-GOBAIN GLASS zijn
van toepassing op de meest eenvoudi-
ge gevallen waar in het bijzonder geen
punctuele bevestigingen of opleggin-
gen aan te pas komen.
Plaatsing
Zie hoofdstuk 3.3 pagina 467.
Bepaling van de afmetingen
Glasproducten
De vloertegels of traptreden zijn
omwille van de veiligheid altijd ver-
vaardigd uit gelaagd glas. Elke compo-
nent die meehelpt bij het opvangen
van de belastingen heeft een dikte
groter dan of gelijk aan 8 mm. Alle
componenten hebben dezelfde dikte
en dezelfde mechanische kwaliteit
(ongehard, halfgehard of gehard).
429 • Diktebepaling
Technische vragen
32
Diktebepaling
ruimtes, zoals beschreven in de norm Veiligheid
‚4 ·4 NBN B 03-103. Ze komen overeen met Afhankelijk van het toepassingsgebied
1.160 2.30 de belasting van meubilair, materiaal, en de kennis van de voorspelbare risi-
1.560 3.04 opgeslagen goederen en personen, bij co’s, kunt u een component toevoegen
1.948 3.68 een normale bezettingswijze. Ze moe- met dezelfde dikte en thermische
2.666 4.45 ten worden beschouwd als permanen- behandeling als de componenten van
3.114 5.33 te belastingen. het gelaagde glas, die de exploitatiebe-
3.679 6.51 We onderscheiden twee soorten lastingen en het eigen gewicht van het
exploitatiebelastingen: de gelijkmatig geheel alleen kunnen dragen. Dat kan
Voor de verschillende soorten glas verdeelde belastingen en de plaatselij- het geval zijn wanneer de eventuele
moet bij de berekening van de dikte ke belastingen op een oppervlakte van doorvalhoogte na breuk van de vloer
0,10 m x 0,10 m. De dikte van de glas- groot is en ernstige verwondingen kan
rekening worden gehouden met de
toegelaten spanningen. Deze vindt u in tegels is groter of gelijk aan de dikte veroorzaken of het leven van personen
de onderstaande tabel. Ze houden die werd berekend met een van deze in gevaar kan brengen (bijvoorbeeld
rekening met de voortdurende aan- belastingen. doorvalhoogte groter dan 1,50 m).
wezigheid van belastingen. Indien niet anders aangegeven en Deze bijkomende veiligheidsmaatregel
De afstandshouders (transparant, mat gerechtvaardigd door de uitvoerder, voor de gebruikers of goederen moet
of gekleurd) tussen de componenten houdt u de belastingen aan die zijn worden bepaald door de uitvoerder.
bestaan meestal uit PVB. aangegeven in de onderstaande tabel.
Ze houden rekening met de gangbare
• Toegelaten spanningen dynamische effecten die worden
veroorzaakt door de verplaatsing van
personen en lichte toestellen, maar
Toegelaten spanning niet met fenomenen van dynamische
Type beglazing
Û in MPa (N/mm2) amplificatie, te wijten aan uitzonder-
Ongehard 10 lijke situaties.
Halfgehard(1) 20
Gehard(2) 40
Exploitatiebelastingen op vloeren en trappen (NBN B 03-103)
(1) oppervlaktespanning tussen 35 en 55 MPa.
Uniforme Geconcentreerde
(2) oppervlaktespanning ≥ 90 MPa.
Klasse Aard van de ruimte belasting belasting
(Pa) op 100 cm2 (N)
Belastingen waarmee rekening moet
I Lokalen met een lage bezettingsgraad:
worden gehouden 2000 2000
Woonruimtes (appartementen, villa’s, privé-woningen)
Glastegels zijn vulelementen en mogen II Lokalen met een gemiddelde bezettingsgraad:
dus niet worden beschouwd als struc- 3000 2000
Gangen en trappen van woonhuizen
turele elementen. Een element is struc- III Lokalen met een hoge bezettingsgraad:
tureel als het, wanneer het ontbreekt Leeszaal met een beperkte voorraad drukwerken
of verdwijnt, het bouwwerk minder Verkoopzalen, commerciële ruimtes, kleinhandelaars 4000 2000
stabiel maakt. Gangen, overlopen en trappen anders dan die van een
Daarom mogen de glazen vloertegels woonhuis (klasse II) en die van tribunes (klasse IV)
en traptreden geen vervormingen IV Lokalen met een zeer hoge bezettingsgraad met
ondergaan door bewegingen van de mogelijkheid van dynamische acties: 5000 2000
structuur of vloer. Zaal voor openbare bijeenkomsten met niet-vastgemaakte zitplaatsen
V Bijzondere belastingen:
Exploitatiebelastingen zijn belastingen 5000 5000
Speciale lokalen zoals archiefzalen, bibliotheken, ...
die ontstaan door het gebruik van
Diktebepaling • 430
32 Technische vragen
32
Diktebepaling Diktebepaling
De traptreden worden altijd op deze Plaatselijke belasting P De lengte en de breedte worden · = coëfficiënt van Timoshenko
manier behandeld. Bij breuk van een beschouwd tussen de opleggingen. afhankelijk van de lengte/breedte-
van de componenten moet de trap De nominale diktes van elke compo- verhouding. Zie verder.
worden afgesloten tot de trede ver- nent die overeenstemmen met de
vangen is. berekende diktes, worden gegeven in
Berekenings-
Dikte van de glastegel Breedte = b de onderstaande tabel.
parameters
Voor de berekening van de dikte wordt
Berekende Nominale
geen rekening gehouden met toege-
dikte ec dikte en Waarden van de coëfficiënten
voegde elementen zoals een eventuele
(mm) (mm)
slijtagetegel, maar wel met hun eigen Belasting P ·, ‚
≤ 7.7 8
gewicht. De berekende minimum dikte Voor de berekening van de doorbuigin-
Lengte = L ≤ 9.7 10
is gelijk aan de grootste berekende gen en spanningen onder gelijkmatig
dikte volgens de gelijkmatig verdeelde ≤ 11.7 12
verdeelde belasting voor enkele waar-
belasting en de plaatselijke belasting. ≤ 14.5 15
den van de lengte/breedte-verhouding.
En dat, bij toepassing van de volgende ≤ 18 19
formules, afhankelijk van de aard van
De commerciële dikte van het gelaagde Lengte/Breedte · ‚
de belasting (deze methode is niet van
toepassing voor asymmetrische glas wordt verkregen met de volgende 1.0 0.6444 0.2668
samenstellingen). n = aantal componenten van het ge- formule: 1.5 1.2250 0.4732
laagde glas, allemaal met dezelfde 2.0 1.6069 0.6017
dikte ef = en x n 5.0 2.0569 0.7476
Berekening van de minimumdikte voor
ec = berekende dikte van elke compo-
rondom opgelegde vloertegels De werkelijke dikte van het afgewerkt
nent van het gelaagde glas (mm)
en =nominale dikte van elke compo- product houdt rekening met de dikte Waarde van de coëfficiënten ‚1
nent van het gelaagde glas (mm) van de veiligheidsfolies, de dikte van de
Uniform verdeelde belasting P eventuele slijtagetegel en de produc- Voor de berekening van de spanningen
eu = nominale dikte van de eventuele in geval van een plaatselijke belasting.
tietoleranties van elke component.
slijtagetegel (mm)
g = 25. (n . en + eu), eigen gewicht van Doorbuiging in het midden van de tegel
de tegel (Pa) Waarde van de coëfficiënten ‚1
onder gelijkmatig verdeelde gebruiks- Breedte b L/b
Breedte q = exploitatiebelasting (Pa) belasting
1 1.5 2 5
p = q + g, gelijkmatig verdeelde belas- Bij deze berekening wordt beschouwd
ting (Pa) 0.5 1.171 1.376 1.428 1.463
dat de veiligheidsfolies niet meehelpen 1 1.578 1.777 1.818 1.858
L = lengte tussen opleggingen op de bij het opvangen van de spanningen
2 1.972 2.177 2.219 2.258
Belasting P (uniform verdeeld) kleine afmeting veroorzaakt door de exploitatiebelas-
P = punctuele exploitatiebelasting (N) ting. De maximale doorbuiging in het
Û = toegelaten spanning (MPa), zie midden van de glastegel wordt verkre-
Lengte pagina 429. gen volgens de formule van de onder-
‚ = coëfficiënt van Timoshenko, staande tabel.
afhankelijk van de lengte/breedte-
verhouding, zie pagina 432.
‚1 = coëfficiënt van Timoshenko, voor
de punctuele belastingen, afhan-
kelijk van de lengte/breedtever-
houding, zie pagina 432.
431 • Diktebepaling Diktebepaling • 432
32
Diktebepaling
B i j zo n d e r e
a a n b eve l i n g e n
Bij een verlichte vloer moet u zeker zijn
dat de temperatuur van het gelaagde
glas die wordt opgewekt door een
lichtbron, niet hoger is dan 60 °C en
geen thermische breuk kan veroor-
zaken (voor het gebruik van ongehard
glas). Deze verschijnselen hangen af
van het vermogen van de lichtbron,
de afstand tot het glas en de ventilatie
van de ruimte tussen de bron en de
beglazing.
Bij intensief gebruikte vloeren kunnen
naaldhakken, schoenen met ijzer of
vallende harde voorwerpen krassen of
splinters veroorzaken. Als deze laatste
in kleinere mate aanwezig zijn, hebben
ze weinig gevolgen voor de mechani-
sche weerstand aangezien ze in prin-
cipe alleen betrekking hebben op de
drukzone van het glas.
Als er een doorsijpelingsrisico bestaat
van schoonmaak-, sneeuwbestrijdings-
of ontdooiingsmiddelen, dan moeten
de glasbladen zo geplaatst worden dat
het risico van contact met de rand van
het blad ter hoogte van de veiligheids-
folie zeer onwaarschijnlijk is.
Bij onderhouds- of schoonmaakwerk-
zaamheden aan het gebouw moet de
beglazing worden beschermd tegen
zware en stompe, vallende voorwerpen.
Eventuele steigers moeten op sledes
worden geplaatst met een voldoende
grote oppervlakte om de hierboven
bepaalde aangehouden plaatselijke
belastingen niet te overschrijden.
Zoals elk ander materiaal met een glad
oppervlak, is glas gladder wanneer het
nat is. Om de gladheid te beperken kan
SGG SECURIT CONTACT worden gebruikt,
zie pagina 245.
433 • Diktebepaling
Technische vragen
Tra p t r e d e n va n
woningen
Om een maximaal doorzicht te ver-
krijgen gebruiken architecten vooral
opgelegde treden op twee tegenover
elkaar liggende zijden.
Plaatsing
Zie hoofdstuk 3.3 pagina 467.
Bepaling van de afmetingen
De belastingen waarmee rekening
moet worden gehouden zijn (zie tabel
p. 430):
- gelijkmatige belasting = 3000 Pa
- geconcentreerde belasting = 2000 N
Berekening van de minimumdiktes voor
opgelegde tegels op 2 tegenover elkaar
liggende zijden
n = aantal componenten van het
gelaagde glas, allemaal met dezelf-
de dikte
ec = berekende dikte van elke compo-
nent van het gelaagde glas (mm)
en =nominale dikte van elke compo-
nent van het gelaagde glas (mm)
eu = nominale dikte van de eventuele
slijtagetegel (mm)
g = 25. (n . en + eu), eigen gewicht van
de tegel (Pa)
q = exploitatiebelasting (Pa)
p = q + g, gelijkmatig verdeelde belas-
ting (Pa)
a = afstand tussen opleggingen (m)
Û = toegelaten spanning (MPa)
‚ = coëfficiënt van Timoshenko = 0,866
32
Diktebepaling
De nominale diktes van alle compo- Bij deze berekening houdt u er
nenten die overeenstemmen met de rekening mee dat de veiligheidsfolies
berekende diktes worden gegeven in niet meewerken aan het opvangen
de tabel op pagina 432. De nominale van de spanningen veroorzaakt door
dikte van het gelaagde glas wordt ver- de exploitatiebelasting. De maximale
kregen door de formule toe te passen doorbuiging in het midden van de glas-
die is aangegeven op pagina 432. tegel wordt verkregen door de formu-
les toe te passen van de onderstaande
tabel.
Uniform verdeelde belasting p
(in mm)
Belasting p (uniform verdeeld)
(in mm)
Afstand tussen
de steunen
Dit geeft als type glas afhankelijk van de
afstand tussen de opleggingen:
Dikte Afstand tussen Minimale breedte
Doorbuiging in het midden van de tegel (mm) de steunen steunen (mm)
38 tot 900 mm 40
Geconcentreerde belasting P 48 tot 1.200 mm 50
Referentiedocument
NBN B 03-103 Werkingen op construc-
ties – Rechtstreekse inwerkingen –
Gebruiksbelastingen van gebouwen.
Belasting P
Afstand tussen
de steunen
Diktebepaling • 434
32
Thermische spanningen
Een temperatuurverschil in eenzelfde
beglazing brengt spanningen van ther-
mische oorsprong met zich mee, die
breuk kunnen veroorzaken als dit ver-
schil een bepaalde kritieke waarde
overschrijdt (> 30°C voor ongehard
glas, d.w.z. glas dat niet thermisch is
behandeld, volgens de methode ”Glass
in Building”).
De opwarming van de beglazing wordt
over het algemeen veroorzaakt door
plaatselijk zonlicht of door de nabijheid
van een verwarmingselement zoals
een verwarmingsapparaat of lichtspot.
Deze opwarming wordt beïnvloed door:
- de plaatselijke klimaatomstandig-
heden (zonlicht, dagelijks tempe-
ratuurverschil, wind, oriëntatie,
seizoen, hoogte, enz.);
- de aard en de omgeving van de
sponningen (thermische inertie van
de sponningen, enz.);
- de aard van de glasproducten
(energetische eigenschappen, U-
waarde, enz.);
- de aard en de plaatsingswijze van de
gevel (traditionele sponning, verticale
of schuine gevel, enz.);
- de aard van de wanden in de buurt
van de beglazing (ondoorschijnende
borstwering, zonwering, wandbekle-
ding, schuiframen, enz.);
- de toevoeging van elementen die de
energetische eigenschappen van het
geheel kunnen beïnvloeden (affiche,
etiket, zonwering, verf, enz.).
De beglazingen waarbij het tempera-
tuursverschil tussen twee zones de kri-
tieke waarden overschrijdt of dreigt te
overschrijden, die zijn bepaald voor
ongehard natriumkalksilicaatglas
(”gewoon” glas), moeten thermisch
worden versterkt (d.w.z. gehard of half-
gehard).
435 • Thermische spanningen
Technische vragen
De berekening van het thermische
breukrisico van doorzichtbeglazingen
wordt gegeven in het document
Belgian Glass 01 – Evaluatie van
thermische spanningen in beglazing
(Verbond van de Glasindustrie –
februari 1997). Bij meer complexe
projecten zoals tweedehuidgevels,
klimaatgevels, worden andere, meer
gedetailleerde methodes gebruikt.
Op de volgende pagina’s worden de
belangrijkste tips om thermische span-
ningen in doorzichtbeglazingen te
beperken herhaald.
Oriëntatie van de beglazingen
De beglazingen waarvan de oriëntatie
binnen de in het blauw aangegeven
AOB-hoek valt, worden beschouwd als
zijnde blootgesteld aan zonlicht:
Noord
A wand
B Beglazingen die zich voor een ondoor-
60° 45°
West Oost
0 bieden tegen thermische schokken.
Zuid
Thermische spanningen
Aard van de wanden in
de omgeving van de beglazingen
Aanwezigheid van zonwering
Wanneer de beglazing ongehard is,
moeten er voorzorgsmaatregelen
getroffen worden, opdat de zonwering
niet in contact komt met de beglazing;
een minimumruimte van 25 mm tus-
sen glas en zonwering moet worden
nageleefd. De volledig neergelaten
zonwering mag geen ondoorzichtige
wand vormen.
Bij binnenzonwering moet de ruimte
tussen beglazing en zonwering in
verbinding zijn met de binnenlucht.
Daartoe moet er een vrije ruimte zijn
van 20 mm boven de zonwering of
minstens 20 mm aan de verticale
zijden en aan de onderzijde – de mini-
male ruimte tussen glas en zonwering
bedraagt 40 mm.
Beglazingen voor een ondoorzichtige
zichtige wand bevinden, zelfs gedeelte-
lijk, moeten een verhoogde weerstand
bieden tegen thermische schokken. Zij
worden altijd gehard of halfgehard.
d1
h1
h2
d2 vloerplaat
h2
d2
Verticale doorsnede
32
In de onderstaande schema’s* wordt
beglazing die gedeeltelijk voor een
ondoorzichtige wand geplaatst wordt
als ”voor een ondoorzichtige wand”
beschouwd onder een van de twee vol-
gende voorwaarden:
d1 < 0,8 m met h1 > 0,5 d1
of d2 < h2
* De schema’s zijn louter indicatief en niet bindend.
Wand
d1 d2 d1
h1 h2 h1
Horizontale doorsnede
Dubbele beglazingen in de gevel of het
dak met een oversteek
De dubbele gevel- of dakbeglazingen
met een oversteek waarvan een
gedeelte van het glas zich buiten
bevindt, moeten voor elk van de com-
ponenten een verhoogde weerstand
Dat betekent dat ze moeten worden
gehard of halfgehard.
De bedekking van de dubbele dakbe-
glazingen door slabben en/of andere
materialen mag niet meer dan 50 mm
bedragen.
Buiten
Binnen
Thermische spanningen • 436
32
Thermische spanningen
Dubbele beglazingen met ongelijke
afmetingen (overlap)
De dubbele beglazingen met overlap-
ping moeten het voorwerp uitmaken
van een bijzondere studie.
Glas in schuiframen en -deuren
Voor enkele en dubbele beglazingen in
een schuifraam moet een evaluatie
worden gemaakt van het risico op ther-
mische breuk wanneer het raam
gedeeltelijk of volledig geopend is.
De aanwezigheid van een zonwering
vormt een nadeel.
Beschilderde, gegraveerde of
gedecoreerde beglazingen
Een bijzondere studie zal de aard van
de beglazing bepalen met het oog op
het risico van thermische breuk.
Bij kans op breuk zal de beglazing
thermisch versterkt worden.
Schaduw
Bij alle methodes die worden gebruikt
om de gebruiksvereisten voor het
ongeharde glas te bepalen wordt reke-
ning gehouden met het effect van de
schaduw.
Beglazingen bekleed met een kleeffolie
De garantie van de dubbele beglazin-
gen vervalt als de staat van deze begla-
zingen werd gewijzigd door het aan-
brengen van zonwerende of andere
folies.
Beglazingen blootgesteld aan de
invloed van een verwarmingselement
Als de beglazing moet worden onder-
worpen aan warmtestromen afkomstig
van systemen die rechtstreeks op het
glas stralen of blazen (bijvoorbeeld
radiators), moet u:
437 • Thermische spanningen
Technische vragen
- ofwel een thermisch versterkte
beglazing gebruiken;
- ofwel een bijzondere studie uitvoe-
ren om de aard van het te gebruiken
glasproduct te bepalen. Bij een lucht-
stroom parallel aan de beglazing, kan
ongehard glas worden gebruikt als
de convector op minstens 20 cm van
deze beglazing staat en de lucht niet
tussen een zonwering en de begla-
zing wordt geblazen.
Reactie van de randafdichting
van dubbele beglazingen
De hoeveelheid lucht of gas, die tijdens
de vervaardiging wordt ingesloten in de
dubbele beglazing, kan in overdruk gaan
als de temperatuur stijgt of als de plaat-
selijke atmosferische druk aanzienlijk
daalt. De kitten van de afdichting kun-
nen aan trekkrachten worden onderwor-
pen die, wanneer ze te groot worden,
degradatie kunnen veroorzaken.
Om de prestaties van de dubbele begla-
zingen te waarborgen, mag de maxi-
mum reactie op hun omtrek de volgende
waarden niet overschrijden:
- 0,95 N/mm voor de randen geplaatst
in een sponning of bedekt door een
glaslat;
- 0,65 N/mm voor de vrije randen of de
randen verlijmd volgens de VEC-tech-
niek.
De overschrijding van deze grenzen kan
gebeuren wanneer verschillende on-
gunstige factoren samen aanwezig zijn:
- kleine volumes;
- volumes met een hoge lengte/breed-
te-verhouding;
- gebruik van beglazingen met een
sterke energetische absorptie;
- zeer brede lucht- of gasspouw;
Hoogteverschil (m)
tussen het fabricage-atelier
en de plaatsingslocatie
Lange zijde
0(1)
100
200
300
(1) Dit is ook het geval wanneer de plaatsingshoogte lager is dan de fabricagehoogte of wanneer het evenwicht van
de druk van de isolerende beglazing ter plaatse werd hersteld.
Reactie van de randafdichting van dubbele beglazingen • 438
32
- gebruik van zeer dikke glascompo-
nenten;
- asymmetrische samenstelling van het
glas;
- beglazingen blootgesteld aan sterk
zonlicht;
- plaatsing van de beglazingen op
grote hoogte.
Voor de berekening van de maximale
reactie van de voegen van de dubbele
beglazingen is een gespecialiseerde
software vereist. Meestal is deze studie
niet nodig als de dubbele beglazingen al
aan de volgende voorwaarden voldoen:
- blank glas bestaande uit
SGG PLANILUX of SGG DIAMANT,
gelaagd en/of gehard;
- nominale dikte van elke glascompo-
nent (of gelijkwaardige dikte voor
gelaagd SGG STADIP) uiterlijk gelijk aan
8 mm;
- dikte van de lucht- of gasspouw uiter-
lijk gelijk aan 12 mm;
- verticale beglazing zonder zonwering;
- maximaal zonlicht: 750 W/m2;
- maximale buitentemperatuur: 35°C;
- afmetingen van de beglazingen gro-
ter of gelijk aan de waarden van de
onderstaande tabel, afhankelijk van
de plaatsing:
Minimale toegelaten afmetingen (mm)
Plaatsing in de sponning Met vrije randen
4 zijden
Korte zijde Lange zijde Korte zijde
800 x 600
zonder beperking of 1000 x 500
of 1300 x zonder beperking
750 x 750
zonder beperking of 1000 x 600
of 1400 x 500
850 x 800
800 x zonder beperking of 1000 x 700
of 1200 x 650
800 x 600 900 x 850
of 1000 x 500 of 1000 x 800
of 1200 x zonder beperking of 1200 x 700
32
Condensatie op dubbele
beglazingen
Algemeen
Het verschijnsel oppervlaktecondensa-
tie op dubbele beglazingen komt voor
in drie vormen, te weten:
• op de buitenzijde of positie 1;
• op de spouwzijdes 2 en 3 van de
dubbele beglazing;
• op de binnenzijde of positie 4.
Buiten
Binnen
i Schema oppervlaktecondensatie
binnen- en buitenglasblad van
een beglazing
Binnen
Buiten
439 • Condensatie op dubbele beglazingen
Technische vragen
Door het koudebrugeffect ter hoogte
van de afstandshouders van dubbele
beglazingen is de condensatievorming
zeer verschillend naargelang u zich
binnen of buiten het gebouw bevindt.
De oppervlaktecondensatie op de
binnenzijde begint altijd in de hoeken,
voornamelijk als gevolg van de extra
koeling veroorzaakt door de koudebrug.
Bij afstandshouders, die vervaardigd
zijn uit composietmateriaal en
dus beter isolerend, bijvoorbeeld
SGG SWISSPACER, wordt het condensa-
tierisico in deze hoeken verkleind.
De oppervlaktecondensatie op de
buitenzijde doet zich zelden voor in de
hoeken aangezien de randen van het
buitenglas worden opgewarmd ter
hoogte van de koudebrug. Het koudste
punt van het buitenoppervlak van de
beglazing bevindt zich meestal in de
middelste zone, daar waar het warmte-
verlies kleiner is.
Condensatie aan de
binnenzijde (4)
Het verschijnsel van de oppervlakte-
condensatie op positie 4 van de dubbe-
le beglazing houdt verband met de
volgende factoren:
- het buitenklimaat;
- de temperatuur van de binnenlucht;
- de luchtvochtigheid in het gebouw;
- de mate van ventilatie;
- de oppervlaktetemperatuur van
de wand.
Om de condensatie te beperken, moet
u dus al deze parameters aanpakken,
met uitzondering van het buiten-
klimaat waarop wij uiteraard geen
enkele invloed hebben.
Condensatie op dubbele
beglazingen
Het beste middel om de oppervlakte-
condensatie aan de binnenzijde te
beperken, is het opvangen van de
waterdamp bij de bron (bijvoorbeeld
de keuken en de badkamer) en ze
rechtstreeks af te voeren naar buiten.
Bovendien moeten ruimtes worden
verwarmd en vooral behoorlijk worden
geventileerd.
Het condensatierisico kan ook worden
verminderd door dubbele beglazingen
te gebruiken met een beter isolerende
afstandshouder in plaats van alumini-
um. Hiervoor is SGG SWISSPACER aange-
wezen. De oppervlaktetemperatuur
van het binnenglas wordt verhoogd,
waardoor het condensatierisico in de
hoeken afneemt.
Condensatie aan de
buitenzijde (1)
De oppervlaktecondensatie op positie
1 van de dubbele beglazing verschijnt
als de temperatuur op deze zijde van
de beglazing veel lager is dan de bui-
tentemperatuur en als het dauwpunt
(= temperatuur waarop de waterdamp
vloeibaar wordt) van de buitenlucht
hoger is dan de temperatuur van het
glas.
De oppervlaktetemperatuur aan de
buitenkant van een beglazing hangt af
van:
- de warmtestroom die van de binnen-
kant door het glas gaat. Deze hangt
o.m. af van het temperatuurverschil
dat bestaat tussen het binnenopper-
vlak en het buitenoppervlak van de
beglazing en de U-waarde van deze
laatste;
- de convectieve uitwisseling met de
buitenlucht;
- de verliezen door straling, vooral naar
het hemelgewelf toe.
Condensatie op dubbele beglazingen • 440
32
Uit diverse studies en metingen die
werden uitgevoerd door het WTCB,
blijkt dat de warmte-uitwisseling door
straling vrij beperkt is bij bewolkt weer.
Als de hemel ’s nachts echter helder is,
doen zich aanzienlijke warmteverliezen
voor naar de hemel.
Het stralingseffect van een beglaasd
oppervlak naar de hemel kan worden
vergeleken met een wagen die
’s nachts, bij open hemel en windstil
weer buiten staat: ’s morgens zijn
bepaalde delen van de buitenkant nat
of zelfs bevroren, zelfs als het niet
geregend heeft. Als de wagen langs
een gebouw is geparkeerd, stelt men
vast dat de ruiten aan de kant van het
gebouw zelden nat zijn; het gebouw
vermindert immers sterk de uitwisse-
ling door straling tussen de ruiten van
de wagen en de hemel.
De tabel op pagina 441 geeft de resul-
taten van het WTCB voor een beglaasd
oppervlak op een open plaats. De
oppervlaktetemperatuur wordt gege-
ven op de buitenzijde van de beglazing
en de relatieve vochtigheid van de
buitenlucht die een oppervlakte-
condensatie veroorzaakt bij een
binnentemperatuur van 20 °C en bij
helder weer.
32 Technische vragen
32
Condensatie op dubbele Condensatie op dubbele
beglazingen beglazingen
Opmerkingen abnormaal vochtig klimaat (bijvoor-
Wind T SGG PLANILUX SGG CLIMALIT SGG CLIMAPLUS beeld, ruimte tussen het buiten-
(m/s) (°C) Helling (U = 5,8 W/m2.K) (U = 2,9 W/m2.K) (U = 1,3 W/m2.K) • Een voorbijgaande condensatie die
schrijnwerk en een bekleding, plaat-
Tglas Condensatie Tglas Condensatie Tglas Condensatie
ontstaat:
sing van decoraties of meubels in
(°C) (°C) (°C) - in zeer vochtige periodes; de buurt van schrijnwerk, enz.). Het
0 10 verticaal 12.4 geen 9.3 95% 7.2 83% - in ruimtes waar veel onmiddellijk condensatierisico is op deze plaatsen
0 0 verticaal 7.3 geen 2.2 geen -1.3 90% vocht wordt geproduceerd abnormaal hoog.
0 -10 verticaal 2.2 geen -4.9 geen -9.9 99% (bv. badkamer);
0 10 horizontaal 9.8 99% 5.8 75% 2.9 61% - bij uitzonderlijk koud weer;
0 0 horizontaal 4.7 geen -1.3 90% -5.6 63 %
• is normaal. Deze condensatie mag
0 -10 horizontaal -0.3 geen -8.4 geen -14.1 69 %
echter niet permanent zijn.
4 10 verticaal 11.2 geen 9.7 99% 9.0 93 %
4 10 horizontaal 9.9 99 % 8.3 89% 7.4 84 % • Bij een renovatie of constructie van
10 10 verticaal 10.7 geen 9.9 99% 9.5 97 % een gebouw moeten voor bouw-
materialen zoals beton, bepleistering,
deklagen en betegeling grote hoe-
Uit deze tabel blijkt dat ook bij binnen- warmteverliezen naar de heldere
veelheden water worden gebruikt.
temperatuur van 20°C: hemel.
Als deze materialen drogen, ontstaat
- een enkele beglazing bijna nooit een Dit verschijnsel moet niet worden er binnen het gebouw een abnormaal
oppervlaktetemperatuur heeft die gezien als een slechte eigenschap van vochtig overgangsklimaat (dat soms
lager is dan de temperatuur van de de dubbele beglazing, maar als bewijs meer dan een jaar aanhoudt) waarin
buitenlucht, zodat elke condensatie van een goede thermische isolatie. het condensatierisico abnormaal
aan de buitenzijde uitgesloten is; hoog is.
- de verbetering van de thermische Condensatie aan de spouwzijden • Als voor de hermetische afdichting
isolatie (lage U-waarde) een vermin- 2 en 3 van de dubbele beglazing een meta-
dering inhoudt van de warmteover- De vorming van condensatie op de len afstandshouder wordt gebruikt,
dracht naar de buitenzijde: het be- spouwzijden van de dubbele beglazing ontstaat een koudebrug. Het nadeli-
glaasde oppervlak aan de buitenkant wijst erop dat de lucht- of gasspouw ge effect van deze koudebrug is des
is kouder en het condensatierisico niet meer dicht is. De deshydraterende te groter als de dubbele beglazing in
groter; stoffen zijn dan vlug verzadigd en alle het middelste deel beter isolerend is
- bij hoge windsnelheid de tempera- vochtige lucht die door de randafdich- (lage U-waarde in het midden
tuur van het glas meestal dicht bij ting naar binnen komt, vermindert de [W/m2K]) en het profiel waarin ze is
die van de buitenlucht ligt; zichtbaarheid omdat er condensatie geplaatst thermisch sterk geleidend
- het risico dat de beglazing een veel ontstaat op de posities 2 en 3 van de (lage Uf-waarde [W/m2K]); daarom
lagere temperatuur heeft dan de dubbele beglazing. De dubbele begla- wordt SGG SWISSPACER aanbevolen
buitenlucht kleiner wordt naarmate zing moet dan worden vervangen aan- om dit neveneffect aanzienlijk te
de buitenlucht afkoelt. gezien het proces onomkeerbaar is. beperken!
Kortom, de oppervlaktecondensatie Deze beglazing wordt vervangen vol- • Kleine afgesloten ruimtes:
aan de buitenkant van de beglazingen gens de voorwaarden en specificaties Zelfs in ruimtes die naargelang hun
is een verschijnsel dat zich soms van de tienjarige garantie op dubbele gebruik over het algemeen goed
’s nachts en in de vroege ochtend voor- beglazingen als dit verschijnsel zich geventileerd en/of verwarmd zijn,
doet op goed isolerende beglazingen, voordoet binnen 10 jaar na de leve- kan de gebruiker kleine afgesloten
bij helder weer en als er geen wind is. ringsdatum. ruimtes creëren met plaatselijk een
Het wordt vooral veroorzaakt door de

441 • Condensatie op dubbele beglazingen Condensatie op dubbele beglazingen • 442

32 Technische vragen
32
Tabellen Tabellen
Lengte-eenheden Conversietabel van windsnelheden in dynamische druk
1 in (inch) = 25.4 mm Windsnelheid Druk
1 ft (foot) = 12 in = 304.8 mm Beaufortschaal km/uur m/seconde kgf/m2 Pa
1 yd (yard) = 914.4 mm 4 30 8.3 4.3 42
5 35 9.7 5.9 58
6 45 12.5 9.5 93
Kracht- en drukeenheden
7 55 15.3 14.5 142
10 N (Newton) = 1 kgf *
8 65 18.1 20.5 200
1 Pa (Pascal) = 1 N/m2
2 9 80 22.2 31.0 304
1 daN/m (deca Pascal) = 10 Pa
10 95 26.4 43.5 426
1 MPa (mega Pascal) = 106 Pa = 1 N/mm2
11 110 30.3 57.5 563
1 bar = 105 Pa = 1 daN/cm2 = 10 N/mm2
12 120 33.3 69.0 676
1 atmosfeer = 760 mm kwik
130 36.1 81.0 793
= 1.013 bar
140 38.9 94.5 926
= 101 325 Pa
150 41.6 108.0 1058
1 lb/sq in (pound per square inch) = 1 psi = 6.896 . 10-3 N/mm2
160 44.4 123.0 1200
* Het exacte getal is 1,02. Het werd tot op de eenheid afgerond.
170 47.2 139.0 1362
180 50.0 156.0 1528
Energie-eenheden (arbeid, hoeveelheid warmte)
190 52.8 174.0 1705
1 W s (Watt seconde)
200 55.5 193.0 1891
1 J (Joule) = 1 Nm
210 58.2 212.0 2080
-3
0.239 . 10 kcal
220 61.1 228.0 2295
1 kgf m = 9.81 J
230 63.9 256.0 2510
1 kcal (kilocalorie)= 4186 J
240 66.7 278.0 2730
1 Btu (British thermal unit) = 1055 J
250 69.4 310.0 2950
2 2
1 W/m .K = 0.860 kcal/h.m
1 Btu/hr.ft2 = 3.154 W/m2
Dikte van floatglas SGG PLANILUX, SGG PARSOL…
Nominale dikte(mm) Minimale fabricage dikte (mm)
Temperatuureenheden 3 2.8
°C= Celsius 4 3.8
K= Kelvin 5 4.8
°F = Fahrenheit 6 5.8
0°C = 273.15 K 8 7.7
T (K) = (t(°C) + 273.15) 10 9.7
t (°C) = 5/9 x (t(°F) - 32) 12 11.7
t (°F) = 32 + 9/5 T(°C) 15 14.5
19 18.0

443 • Tabellen Tabellen • 444

32 Technische vragen
32
Tabellen Tabellen
Dynamische basiswinddruk qb (NBN S 23-002) Gemiddelde breukspanning van het natronkalkglas
Dynamische basisdruk qb (1) Glastype Gemiddelde breukspanning R (N/m2)
(N/m2) Floatglas (SGG PLANILUX, SGG PARSOL, SGG ANTELIO…) 45 x 106 (NBN EN 572)
Hoogte z van de klasse I klasse II klasse III klasse IV Halfgehard glas (SGG PLANIDUR) 70 x 106 (NBN EN 1863)
bovenrand van Kust (2) Landelijke zone Stadszone, Steden (3) Gehard glas (SGG SECURIT) 120 x 106 (NBN EN 12150)
de beglazing alleenstaande gebou- industriële
(m) wen of bomen of beboste zone
≤5 885 656 633 633
TIMOSHENKO
6 920 695 633 633 Vormcoëfficiënten · en ‚ in functie van de verhouding L/b van de afmetingen van de
7 951 729 633 633 beglazing en van het aantal zijden die ondersteund zijn.
8 977 759 633 633 L/b 4 steunen 3 steunen 2 tegenover elkaar geplaatste steunen
9 1001 786 633 633 · ß · ß · ß
10 1023 810 633 633
0.50 - - 0.078 0.600
12 1060 852 679 633
0.67 - - 0.106 0.706
14 1092 889 719 633
0.71 - - 0.112 0.727
16 1121 921 753 633
18 1146 950 784 633 0.77 - - 0.119 0.751
20 1169 976 813 664 0.83 - - 0.126 0.775
22 1189 1000 839 692 0.91 - - 0.135 0.801
24 1209 1022 863 718 1.00 0.044 0.536 0.140 0.820 0.142 0.866
26 1226 1043 885 743 1.10 0.053 0.576 0.146 0.838 in alle in alle
28 1243 1062 906 765 gevallen gevallen
1.20 0.062 0.613 0.151 0.852
30 1258 1080 925 787 1.30 0.070 0.645 0.155 0.863
35 1293 1120 970 836 1.50 0.084 0.698 0.160 0.876
40 1324 1156 1009 879 1.70 0.096 0.738 0.163 0.882
45 1351 1188 1044 918
2.00 0.111 0.781 0.165 0.890
50 1375 1217 1076 953
3.00 0.134 0.845 0.166 0.893
55 1398 1243 1105 986
5.00 0.142 0.864 0.166 0.893
60 1418 1267 1132 1016
65 1438 1290 1157 1044 >5 0.142 0.865 0.166 0.893
75 1472 1330 1202 1094
80 1488 1349 1223 1118
85 1502 1366 1242 1140
90 1516 1383 1261 1160
95 1530 1399 1278 1180
100 1542 1414 1295 1199
(1) Voor verticale binnenbeglazing (binnenscheidingswanden bijvoorbeeld),
neemt men een conventionele druk van 450 Pa
(2) Kustgebied bij vloed over een afstand tot 2 km, ook in steden
(3) Gebieden met bouwwerken van minstens 10 m hoog op minstens 1/4 van de oppervlakte
De hoogte z moet gerekend worden vanaf het maaiveld tot aan de bovenrand van het glas. Wanneer het
glas zich in de onderste helft van het gebouw bevindt, neemt men voor de berekening bij onderdruk de
halve hoogte van het gebouw

445 • Tabellen Tabellen • 446

32 Technische vragen
32
Tabellen Tabellen
Figuurglas (SGG DECORGLASS en SGG MASTERGLASS) Winddrukcoëfficiënten - verticale wanden
Nominale dikte (mm) Minimale fabricagedikte (mm) Oppervlakte S(2) Drukcoëfficiënt cp(1)
4 3.5 m2 Centrale zone(f) van de gevel Randzone (b) van de gevel
5 4.5 ≤1 -1.3 -1.5
6 5.5 1.5 -1.247 -1.447
8 7.5 2.0 -1.210 -1.410
10 9.5 2.5 -1.181 -1.381
3.0 -1.157 -1.357
3.5 -1.137 -1.337
Gelaagd glas SGG STADIP, SGG STADIP PROTECT, SGG STADIP SILENCE 4.0 -1.119 -1.319
(1)
Gelaagd glas (mm) Berekende equivalente nominale dikte (mm) Equivalente dikte (mm) 4.5 -1.104 -1.304
33.x 4.24 4 5.0 -1.090 -1.290
44.x 5.66 5 5.5 -1.078 -1.278
55.x 7.07 6 6.0 -1.067 -1.267
66.x 8.49 8 6.5 -1.056 -1.256
88.x 11.31 10 7.0 -1.046 -1.246
(1) Diktes beperkt tot de commerciële waarden 7.5 -1.037 -1.237
8.0 -1.029 -1.229
8.5 -1.021 -1.221
9.0 -1.014 -1.214
9.5 -1.007 -1.207
≥10 -1.0 -1.2

(1) Geval van gebouwen met meerdere binnenscheidingswanden en opengaande ramen (bijvoorbeeld woonhuis)
(2) In geval van interpolatie zijn de volgende formules van toepassing:
• Centrale zone f: cp = -1,3 - (-0,3) . logS
• Randzone b:cp = -1,5 - (-0,3) . logS

447 • Tabellen Tabellen • 448

32 Technische vragen
32
Tabellen Tabellen
Equivalente dikte - gewicht van de beglazing Dauwpunt - relatieve vochtigheid
Type beglazing Berekende minimale Berekende equivalente Gewicht van Dauwpunt van de lucht bij een temperatuur Tlucht en voor een relatieve vochtigheid RV van x %
equivalente dikte (mm) nominale dikte (mm) de beglazing N/m2 (Pa) Tlucht (°C) Relatieve vochtigheid (%)
Gelaagd glas 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
33 3.96 4.24 150 30 18.4 20.0 21.4 22.7 23.9 25.1 26.2 27.2 28.2 29.1
44 5.37 5.66 200 29 17.5 19.0 20.4 21.7 23.0 24.1 25.2 26.2 27.2 28.1
55 6.79 7.07 250 28 16.6 18.1 19.5 20.8 22.0 23.1 24.2 25.2 26.2 27.1
66 8.20 8.49 300 27 15.7 17.2 18.6 19.8 21.1 22.2 23.3 24.3 25.2 26.1
88 10.89 11.31 400 26 14.8 16.3 17.6 18.9 20.1 21.2 22.3 23.3 24.2 25.1
Isolerende beglazing 25 13.9 15.3 16.7 18.0 19.1 20.2 21.3 22.3 23.2 24.1
4+4 4.66 4.91 200 24 12.9 14.4 15.7 17.0 18.2 19.3 20.3 21.3 22.3 23.2
4+5 5.09 5.33 225 23 12.0 13.5 14.8 16.1 17.2 18.3 19.4 20.3 21.3 22.2
4+6 5.69 5.92 250 22 11.1 12.5 13.9 15.1 16.3 17.4 18.4 19.4 20.3 21.2
5+5 5.89 6.13 250 21 10.2 11.6 12.9 14.2 15.3 16.4 17.4 18.4 19.3 20.2
5+6 6.30 6.54 275 20 9.3 10.7 12.0 13.2 14.4 15.4 16.5 17.4 18.3 19.2
6+6 7.11 7.36 300 19 8.3 9.8 11.1 12.3 13.4 14.5 15.5 16.4 17.3 18.2
6+8 7.98 8.27 350 18 7.4 8.8 10.1 11.3 12.4 13.5 14.5 15.4 16.3 17.2
6 + 10 9.27 9.56 400 17 6.5 7.9 9.2 10.4 11.5 12.5 13.5 14.5 15.4 16.2
Isolerende beglazing met gelaagd glas 16 5.6 7.0 8.2 9.4 10.5 11.5 12.5 13.4 14.3 15.2
4 + 33 4.71 4.99 250 15 4.7 6.0 7.3 8.5 9.6 10.6 11.6 12.5 13.4 14.2
5 + 33 5.20 5.50 275 14 3.7 5.1 6.4 7.5 8.6 9.6 10.6 11.5 12.4 13.2
6 + 33 5.77 6.05 300 13 2.8 4.2 5.4 6.6 7.7 8.7 9.6 10.5 11.4 12.2
4 + 44 5.42 5.71 300 12 1.9 3.2 4.5 5.6 6.7 7.7 8.7 9.6 10.4 11.2
5 + 44 6.10 6.38 325 11 1.0 2.3 3.6 4.7 5.8 6.7 7.7 8.6 9.4 10.2
6 + 44 6.74 7.05 350 10 0.1 1.4 2.6 3.7 4.8 5.8 6.7 7.6 8.4 9.2
5 + 55 6.85 7.13 375 9 -0.8 0.5 1.7 2.8 3.8 4.8 5.7 6.6 7.5 8.2
6 + 55 7.50 7.78 400 8 -1.6 -0.4 0.7 1.8 2.9 3.9 4.8 5.6 6.4 7.2
8 + 55 8.67 9.02 450 7 -2.4 -1.2 -0.2 0.9 1.9 2.9 3.8 4.7 5.5 6.3
10 + 55 9.75 10.09 500 6 -3.2 -2.1 -1.0 -0.1 0.9 1.9 2.8 3.7 4.5 5.3
33 + 33 4.86 5.20 300 5 -4.0 -2.3 -1.9 -0.9 0.1 1.0 1.8 2.7 3.5 4.3
44 + 44 6.59 6.94 400 4 -4.8 -3.7 -2.7 -1.7 -0.9 0.0 0.9 1.7 2.5 3.3
55 + 55 8.32 8.67 500 3 -5.7 -4.6 -3.5 -2.6 -1.7 -0.9 -0.1 0.7 1.5 2.3
Voorbeeld:
Het dauwpunt van de lucht met temperatuur Tlucht van 20 °C en waarvan de relatieve vochtigheid RV 55% is, is 10,7 °C

449 • Tabellen Tabellen • 450