Vous êtes sur la page 1sur 32
CHUONG 5 DINH GIA VA SU DUNG QUYEN CHON 5.1 Dinh gid quyén chon Chuong nay nghién ciru hai mé hinh dinh gid quyén chon li m6 hinh nbj thir va m6 hinh Black-Scholes-Merton (hay m6 hinh Black- Scholes). Céc mé hinh nay sé duge nghién ctu tir don gian dén phir tap: Trude hét tir quyén chon kiéu chau Au trén mot cé phiéu co sé khéng tra c6 tire trong sudt vong doi cua quyén chon, sau d6 sé phat trién cho cdc tai sin co s6 khae nhu chi sé c6 phiéu, tréi phiéu, ngoai t8. Quyén chon kiéu MY déi véi tai sin co sé 1a 6 phiéu/chi s6 cd phiéu cd tra cO tite cing sé duge nghién ciru mé rdng. 5.1.1 Ciic ky higu va m6t s6 chit § khi dinh gid quyén chon 5.1.1.1 Céc ky hiéu throng ding trong qué trinh dinh gid quyén chon Trong qué trinh dinh gié quyén chon, gido trinh nay thudng sit dung cac ky higu sau day: So: Gid cé phiéu hién tai (t= Gia thyc hign (exercise/strike price) Thoi gian dén khi déo han, ngay d4o han Lai sudt phi rii ro (Iai sudt g6p lién tuc t6i ngay déo han) Gia cé phiéu tai thoi diém dado han hop déng quyén chon Gid cia quyén chon mua kiéu MY Gid ctia quyén chon ban kiéu MY Gia cia quyén chon mua kiéu Chau Au Gia cia quyén chon ban kiéu Chau Au Gia trj hign tai cla cée khoan cé tite phat sinh trong vong doi cua quyén chon 5.1.1.2 M6t s6 chi khi dinh gid quyén chon a. Gia thiét sir dung khi dinh gia quyén chon - Khong c6 chi phi giao dich. - Moi Igi nhuan giao dich déu chju thué sudt nhu nhau. ~ Nha dau tu cé thé vay va cho vay véi lai sudt phi rai ro. b. Cac giéi han cia gid quyén chon - Giéi han trén: PER POLAR 157 © max(D + Ke"™-Sy, 0) c. Quan hé mua — ban ngang gid (put-calll parity) Quan hé mua — ban ngang gid la méi quan hé gitta gid quyén chon mua, gié quyén chon bin, gid c6 phiéu co sé, gid thyc hién quyén chon, Jai suat phi rai ro va thi gian dén khi do han. Dé lam rd méi quan hé nay, gia sit ta c6 danh myc dau tu gdm mot cé phiéu va mét quyén chon kiéu Chau Au, ta c6 cde cOng thite sau: c+D+Ke™=p+So D6i voi quyén chon kiéu M9: So-D -K $C =P 1, hoac giém xudng Syd véi d < 1. Ty 1g phan tram ting, giam gid Tan lugt la w= 1 va J ~d. Goi gid tri quyén chon mang lai (payoff) néu gid 6 phiéu ting 1én Suu 1a f,; gid trj quyén chon mang Iai néu gid phiéu giam xudng Spd la fi; 06 thé tm tit cdc gia dinh trén trong hinh 6.1). 158 Sou OS f Sod o Hinh 5.1 - Gia c6 phiéu va quyén chon trong mé hinh nhj thire mét giai doan Gid quyén chon duge xc dinh nhu sau: Truéc hét, thiét lp mét danh myc dau tu phi ri ro bao gém phat hanh mét quyén chon mua va A (delta) cé phiéu. A cé thé duge xac dinh tir viée gidi phuong trinh sau: SouA—f, =SodA- fy Tid: A= fe 6.1) Sou-S)d Do day 14 danh myc dau tu phi rdi ro, nén theo lap lufn khéng chénh Iéch gid, danh myc nay phai dat mét ty sudt sinh 16i dang bing Iai suat phi ri ro. N6i cach khdc: SiA- f= (Su f,Je7 f= S,A(l-ue™)+ fer? tir do: f= sf fk AN -ue"")+ fer" f=e" [pf +0-p)fi] (5.2) voi: Ged (53) u-d Vi du 5.1: Biét c6 phiéu hién c6 gid Sp = 20.000 VND. Gid 6 phiéu nay sau ba thang nita, Sr, sé 1A 22.000 VND hodc 18.000 VND. C4u héi dat ra 1a tinh gid quyén chon mua kiéu Chau Au dao han sau ba thang véi gid thyc hign K = 21.000. Gia sit, Iai sudt phi rai ro, r, 1 12%. =114d=09;r= Tir nhiing théng tin trén, ta biét dugc ring: 0,12; T = 0,25. Tinh duge f, = 1.000; fy = 0. Ta 06: 159 u-d dodo, f=e!?*?5/0,6523 x 1000+(I- 0,6523) x0] =633,02 Nhdn xét: Céng thire tinh gid cia quyén chon trén khong chita xdc sudt gid cé phiéu lén hay xudng. Noi cach khdc, gid cia quyén chon khong thay di khi xdc suat ting gid cd phiéu 14 90% hay 20%. Ly do 6 day 1a mé hinh nhj thirc tinh toan gid tri quyén chon dua trén gid cia cé phiéu co sd. Xéc suét ting hoje gidm gid d4 dugc phin anh trong gid cé phiéu, do 46 khéng cin phai tinh todn dén céc xée sudt nay thém nita khi xéc dinh gia quyén chon trén co s6 gid cé phiéu. Dinh gid trung l4p riti ro (risk-neutral valuation) Day li m6t nguyén ly quan trong trong dinh gid chimg khodn phéi sinh, Nguyén ly nay gia thiét ring nha dau tu khéng ting ty sudt sinh 16i ky vong trén mOt khoan dau tu dé bi dip cho viée tang ri ro cla khoan dau tu nay. Mac di. trén thy té, nha dau tu c6 thé khong trung lap rai ro nhung gia thiét nay van gittp x4c dinh dugc ding gid quyén chon cho ca méi truéng thye va moi trudng trung lp rai ro. Ly do 6 day la vige dinh gid quyén chon duge dua trén gid c6 phiéu co sé, nén mite d6 chap nhan ri ro cla nha dau tu khong qué quan trong: néu nha dau tu ngai rai ro, gid cé phiéu sé giam nhung céng thitc tinh ton gid quyén chon theo gid c6 phiéu vin khéng thay déi. Nguyén ly trung lap rai ro mang hai dc tinh c6 thé don gian héa viéc dinh gid chimg khodn phdi sinh: thir nhdt, gi sudt ky vong cia cd phiéu (hoc khoan dau tu) chinh 14 Ii sudt phi rai ro; tut hai, Iai sudt chiét khau ap dung cho ky vong ctia mét quyén chon (hodc bat ky céng cy nao khdc) 1a Iai sudt phi rai ro. Tré lai céng thite (5.2), tham sé m c6 thé duge coi 1a x4c sudt tang gid va (1 - m) 1a xac suat giam gid cd phiéu trong méi trudng trung lap ri ro. Khi d6, biéu thie 7, +(1—7)f, a gid tri ky vong ma quyén chon mang lai trong tuong lai. Do vay, cong thitc (5.2) cho thy gid cla quyén chon hém nay chinh 1a gid trj hign tai ciia gid tri ky vong nhin duge trong tuong lai, chiét khau theo lai sudt phi rii ro. Khi coi 7 la xc suat ting gid cé phiéu, ta c6: 160 E(S,) = 5+ (1-2) Syd hose E(S;) =75,(u-d) + Syd do 46 E(S,) = Se" (5.4) Cong thite nay cho thay gid e6 phiéu phan anh ding ky vong trong méi truéng trung lap rai ro khi p 1a xdc sudt ting gid cd phiéu. Nhu vay,vige dinh gid trung lap ri ro di ding déi véi mé hinh nhj thite mot giai doan. Dé 4p dung phuong phap nay vao dinh gid chimg khodn phdi sinh, truéc hét can tinh xac suat cia cac két qua khac nhau trong méi trudng trung lap rii To, sau d6 tinh toan gid tri ky vong nhan duge tir quyén chon va chiét khau né vé hign tai, sit dung 14i sudt phi roi ro. Quay lai mé hinh nhj thie mét giai doan & vi du (5.1) vi d= 0,9; r = 0,12; T = 0,25, .000; fa = 0. Goi p ld xdc suat gid cé phiéu ting trong méi trudng trung lap rui ro, p c6 thé dug tinh ton theo céng thitc (5.3) hoc theo phuong phap sau: Vi lgi sudt ky vong trong méi trudng trung lp rii ro chinh 1a lai suat phi rai ro (12%). Do 46: 22.000 m +18.000 (1- m) = 20.000 e°!?*8? hoac 4.000 = 20.000 e”!?**? _ 18.000 m= 0,6523 Trong méi trudng trung lap rai ro, gié cua quyén chon mua chinh [a gid tri hign tai cua gid trj ky vong nhan duge trong tuong lai, trong 46 gid tri ky vong nay duge tinh theo binh quan gia quyén cuia f, va fa, con lai suat chiét khdu 4p dyng 1a Idi sudt phi roi ro. Noi cdch khac, gid quyén chon la [m fe += wfale”=[0,6523« 1.000+(1-0,6523 x0Je 23? = 633,02 Két qua nay hoan toan giéng voi két qua da tinh toan duge trude day, ching to lap luan khéng chénh Iéch gid va dinh gid trung Lp rui ro dem lai cing mét dap an. . 5.1.2.3 M6 hinh nhj thite hai giai doan Xét m6 hinh nhj thire hai giai doan nhur trén hinh (5.2). Gia'ed phiéu ban dau 1a Sp. Sau méi giai doan, gid cd phiéu cé thé ting 1én w lan hod giam xuéng d lan so véi gid cé phiéu dau ky. Lai suat phi rai ro 1a r va méi giai doan kéo dai At nam. 161 Sut Sou L Sau Soud iy ra Sod Sod? fa Sua Hinh 5.2 - Gia cé phiéu va quyén chon trong mé hinh nhj thite hai Viét lai phuong trinh (5.2) va (5.3), thay T bing A¢, ta cé: f=e™ |, +0-p)fi] (5.5) P=" (5.6) Tiép tuc dp dung lai phuong trinh (5.5) ta c6 Le ah, +2) fea] 6.7) Sa=e™ lta 0-2) ful] 6.8) fee™[af,+0-2)f,] 69) Thay thé phuong trinh (5.7) va (5.8) vao (5.9) ta cd Seles, +2a0-a)f., +02) ful (6.10) Diéu nay phi hop véi phuong phdp dinh gid trung lap rai ro 6 trén. Céc gid trim’, 2m (I- 1), (1- m)? 1a xdc sudt din dén két qua duge thé hién 6 cdc nut cudi ciia cy nhj thitc (giai doan hai trong trang hop nay) nhu trén hinh vé, Gid quyén chon ding bing binh quan gia quyén cia gid tri ky vong nhan duge trong méi trudng trung lap ri ro, chiét khau vé hién tai sir dung 14i sudt phi rai ro. Néu tiép tuc mé rong sé giai doan lén ba, bén hodc nhiéu hon nita, nguyén ly dinh gid trung lap rai ro vin tiép tue ding. Gid quyén chon luén bang binh quan gia quyén ciia gid tri ky vong nhan duge tir quyén chon dé trong méi trudng trung lap rii ro, chiét khau vé hién tai sit dung 1ai suat phi rui ro. Vi dy 5.2: Dinh gid quyén chon ban sir dung mé hinh nhj thitc hai giai doan 162 Phuong phap dinh gia trinh bay 6 trén sit dung duge cho ca quyén chon mua va quyén chon ban. Xét m6t quyén chon ban 6 phiéu kiéu Chau Au, ky han 2 nim, K = 52.000 VND; Sp = 50.000 VND. Gia sir thdi gian higu Iyc ci!a quyén chon gdm hai giai doan, mdi giai doan kéo dai mét nim. Trong méi giai doan dé, gid cé phiéu cé thé ting them 20% hoiic giam di 20%, lai suat phi rai ro 1 5%. Theo d6, ta c6: u = 1,2; d = 0,8; At = 1; r = 0,05. Dién bién gid cé phiéu va gia tri quyén chon ban déi véi cd phiéu nay durge mé ta trong hinh 5.3. 60.000 72.000 1415 0 50.000 48.000 4.192,65 O 4.000 40.000 32.000 9.464 20.000 Hinh 5.3 - Dinh gid quyén chon ban kiéu Chau Au bing mé hinh nbj thite hai Tir phuong trinh (5.6) ta c6: ead u-d Gid cd phiéu tai thoi diém cudi giai doan thir hai cé6 thé roi vao mét trong céc tinh huéng: 72.000VND, 48.000VND va 32.000VND. Ngoai ra, fiw = 0, faa = 4.000, faa = 20.000. Ap dung phuong trinh (5.10): f= e'[p? fy + 201 — p)fua + 1 —P*faal = e720.05%1[9, 6282? x 0 + 2 x 0,6282 x (1 — 0,6282) x 4.000 + (1 - 0,6282)? x 20.000] = 4.192,31 Két qua nay cing cé thé thu duge néu ching ta sir dung phuong trinh (5.5) va xir ly nguge timg buée trén cay nhj thite cho cdc giai doan tir cudi vé dau cay. Vi dy 5.3: Dinh gid quyén chon kiéu MY Déi voi quyén chon kiéu MY, c6 thé sir dung phuong phap tinh nguge tir diém mit cudi vé dau cay nhj thire va kiém tra tai ting nat 163 xem vige thy hign sém quyén chon tai nit nay c6 t6i wu hay khéng. Tai cée mit, gid tri ctia quyén chon 1a s6 én hom giita gid tr tinh theo biéu thite (5.5) va gid tri ky vong nhan duge tir vige thye hién quyén chon sém tai day. 60.000 72.000 La1s 0 50.000 48.000 5.089 © 4.000 40.000 32.000 12.000 © 20.000 Hinh 5.4 - Dinh gia quyén chon ban kiéu My bing mé hinh nhj thitc hai giai doan Xem xét hinh (5.4), cay nhj thite xy dymg cho quyén chon ban cd phiéu kiéu MY v6i céc théng tin co ban tuong ti nhur d& néu tai vi du 5.2 6 trén. Cé thé thay, tai nut B, biéu thite (5.5) cho gid tri 1.415 déng trong khi vige thyc hign quyén chon sém khéng mang lai Igi ich (chénh léch gitta gid giao ngay cia cé phiéu co sé va gid thyc hién quyén chon 1a: 60.000 — 52.000 = 8.000). Nhu vay, nha dau tu sé khong thc hién quyén chon sém tai mit B. Noi cach khdc, gid tri quyén chon tai nit B la 1.415. Tuong ty, 6 mit C, gid tri tinh duge tir biéu thite (5.5) 14 9.464; trong khi vigc thyc hién quyén chon sém sé dem lai gid tri 12.000 VND (bang chénh léch gitta gid thyc hign 52.000VND va gid giao ngay ca c6 phiéu 40.000VND). Trong trudng hgp nay, thyc hién quyén chon som la t6i wu, va gid tri quyén chon tai nit C 1a 12.000VND. Tai nat A, ciing theo cach IY lug nhu trén, ta 06 gia tri tinh duge bang biéu thitc (5.5) 14 5.089; cdn gid tri mang lai khi thye hign quyén chon sém 1a 2.000. Do dé, gid tri cia quyén chon tai nat A 1d 5.089VND. ; 5.1.2.4 Cac cong thitc cia mé hinh nhj thitc Trong cac vi dy trén, ching ta déu sir dung cdc tham sé u, d van la cdc tham s6 cla oy, nhj thite v6i gid tri da cho trudc. Trén thy té, cdc tham sé nay cin duge xéc dinh cho phi hyp dé cé thé xay dung m6t mé hinh t6i wu nhat. Céc céng'trinh nghién citu da chi ra ring khi 164 vipa sesetsos Semen neaieean naan 46 dai mdi giai doan 1a At, cé thé sir dyng nhimg céng thite sau dé lap cay nhj thitc (théng qua cdc tham sé u, d va 2) phii hop voi bién dong cia gid cé phiéu: u=e™™ (5.11) d=e" (5.12) vat n= 7 =f (5.13) 5.1.2.5 Tang sé giai doan trong m6 hinh nhj thite M6 hinh nhj thite trén thyc té thudng sir dung tir 30 giai doan tro lén. V6i 30 giai doan, ching ta c6 31 gid tri cé phiéu cudi ky va 2”, hay 1 khoang 1 ty, cdc duéng khdc nhau mé ta sy van dGng cia gid trén cy nhj thitc. Tuy nhién, cdc phiong trinh lién quan dén mé hinh dinh gid thong qua cay nhj thire, cy thé 1 cdc bidu thite tir (5.11) dén (5.13), kh6ng phy thudc vao sé lugng giai doan nay. 5.1.3 M6 hinh Black-Scholes-Merton 5.1.3.1 Céc gid thiét ciia mé hinh Black-Scholes-Merton M6 hinh Black-Scholes-Merton sit dung mét s6 gia thiét nhu sau: - Gié cd phiéu 1 bién ngdu nhién va tuan theo phan phéi chudn logarit (lognormal). - Nha dau tu dugc phép ban khéng va duge sir dung toan b6 sé tién thu duge tir ban khéng. __~ Chi phi giao djch va thué khéng dang ké va moi chimg khoan déu cé thé chia nh duge. - Khéng cé co h6i giao dich han ché chénh Iéch gid phi ri ro (riskless arbitrage). - Giao dich chimg khoan dién ra lién tuc. - Lai suit phi rii ro 1a hang s6 va nhu nhau cho moi ky han. 5.1.3.2 Chi tiét mé hinh Black-Scholes-Merton M6 hinh Black-Scholes-Merton sir dung céc cong thic ton hoc va vat ly 4p dung vao vige dinh gia quyén chon. Khi s6 giai doan trong mé hinh nhj thie ting 1én thi mé hinh nj thie sé hoi ty dén m6 hinh Black-Scholes-Merton. 165 M6 hinh Black-Scholes-Merton khi cd phiéu khéng tra cé tire Cac céng thitc cia mé hinh Black-Scholes-Merton dinh gia quyén chon (mua va ban) kiéu Chau Au d6i voi cé phiéu khéng tra c6 ttre nhu sau: c=S,N(d,)—Ke™ N(d,) (5.14) p=Ke"™N(-d,)-S,N(-d,) (5.15) trong 46: d= In(S,/K)+(r+o07/2)T - oVT In(S,/K)+(r—o7 /2)T d,=—— = d,-ovT : alt Eanes Ham. N(x) 1a ham phan phéi xéc sudt céng dén cia phan phéi chuan di chudn héa (standardized normal distribution), cung cp x4 sudt ma mt bién sé véi phan phéi chudn duge chuan héa, N(0, 1), 8. nhé hon x. M6 rong mé hinh Black-Scholes-Merton khi cé phiéu cé tra cé tire Truéng hop quyén chon kiéu Chau Au C6 thé coi quyén chon kiéu Chau Au véi cé phiéu co sé cé tra cd tie bao gdm hai thinh phan, mét thanh phan phi rai ro tng voi nhimg khoan cé tire da biét trong vong ddi ctia quyén chon, va m6t thanh phan ri ro nhu da xét 6 trén khi khéng tra cé tire, Thanh phan phi rai ro chinh Ia gid tri hign tai cia cdc dong cé tire phat sinh trong thoi gian higu lye cia quyén chon, duge chiét khdu tir ngay khong hudng cé tire vé hién tai sir dung 14i sudt phi ri ro. Khi quyén chon déo han, cdc khoan c6 tite da duge chi tra hét va thanh t6 phi rii ro s® kh6éng cén tdn tai. Lic nay, ta cd thé sir dyng, cdc céng. thite Black-Scholes-Merton véi Sp chinh 1A thanh phan phi rai ro va o ld 6 bién dong cita thanh phan rui ro nay. Néi cach Khéc, 06 thé sit dung céng thite Black-Scholes-Merton, trong 46 gid cb phiéu di duge giam trv mét khoan bing gid tri hign tai cua cdc dong cé tire nhan dugc trong thdi gian tén tai cua quyén chon. Vi dy 5.4: Xét mot quyén chon mua cé phiéu kiéu Chau Au véi cae khoan‘c6 tite sé duge tra trong vong 2 thang va 5 thang toi. Gia tri 06 tite nh§n durge m 1a 500 VND. Gia cd phiéu hign tai 1 40.000 VND, gid thye hién quyén chon nay ciing 1a 40,000 VND. Biét thém ring mite dao déng cua gid cé phiéu 14 30%/nam, Iai sudt phi rai ro 14 166 9%/nam, thoi gian dén khi déo han quyén chon la 6 thing. Nhu vay, gid tri hign tai eta cde khodn cé tite la: 5002?! 4.50025’? 97415 Sy = 40.000 — 974,15 = 39.025,85; K = 40.000;r = 0.09; = 0,3;7 = 0,5 2 ¢, = 9G9.02585/ 40.000) + (0,09+03"/2)«05 _ 90990 03x05 2 1n(B9.02585/.40.000) + (0,09-03°/2)x05 __ 9199 03x05 Tra bang phan phéi xc sudt N(x) hoc sir dung ham NormSDist trong phan mém Microsoft Excel, ta c6 N(d,)=0,5800N(d,) =0,4959 vivay c = 39.025,85 * 0,5800 — 40.000 x &°”*"* x 0,4959 =3.671,83 Trung hop quyén chon kiéu Mp Gia sir ring, trong vong ddi cia quyén chon 06 n Ian tra c6 tite voi cde ngay tr< t< ... < fy; gid tri cé tite Lan lugt 14 Dj, Dz, ..., Dy. Trude tién, xét kha nang thyc hién quyén chon ngay trude lan tra cé tite cudi cing (f,), lac 46 nha dau tu nhan duge: S(t,)-K trong d6 S(t) 1 gid cd phiéu tai thoi diém 4. Néu quyén chon khéng duge thyc hién, gid cd phiéu sé giam xudng S(t) — Dp. Nbé lai ring, gidi han duéi cia gid quyén chon mua kiéu chau Au khi cd phiéu co so c6 tra c6 tite 1a: c= max(S, —Ke’",0) S(t,)-D, -Ke"?” 2 S(t,)-K nén hay D,Kll-e"" | 6.17) thi c6 thé chi ra ring viée thyc hién quyén chon tai thoi diém f, 14 167 t6i wu V6i gid tr] S(t,) du lon. Mt vi du cho diéu kign (5.17) la ngay tra 6 tite gan véi ngay déo han cia quyén chon va cé tite c6 gid tri lon. Ly ludn tuong ty d6i voi moi ngay tra cé tire 4, néu D, 500 = D, Do vay, quyén chon nay sé khéng dugc thyc hién ngay truéc ngay tra cé tite 1an thir nhdt. Ngoai ra: K[1— eP-)] = 40.000 x [1 — e-0°™C29)] = 298,88 < 500 = D, Trong trudng hop quyén chon 6 séu trong trang thai Iai (in-the- money), nén thyc hign quyén chon ngay truéc ngay tra cé tite thir hai va ciing 1a ngay tra cé tire cudi cing. ‘Sie dung cach tinh xdp xi ctia Black: 168 i hign tai cia khodn cé tire dau tién 1a De =500xe%?/? = 492,56 Ta c6: Sp = 40.000 — 492,56 = 39.507,44. K = 40.000; r = 0,09; 6 = 0,30; T = 5/12 _ !nG9.507,44/40.000) + (0,09 + 0,3? /2) x (5/12) =0,2664 03/5/12 In(39.507,44 /40.000) + (0,09 - 0,37 /2)x (5/12) _ =0,0328 03x V5/12 Tra bang hoac sir dung ham NormSDist trén Excel, ta c6: N(d,)=0,5896 N(d,) =0,5131 a, = vay ¢ = 39.507,44 x 0,5896 — 40.000 x e~9*/12 x 0,5131 = 3.525 5.1.4 M6t sé teng dung cita mé hinh dinh gid quyén chon 5.1.4.1 Dinh gid quyén chon chi s6 cé phiéu Phan nay sé xem xét phuong phap dinh gid quyén chon chi 86 cd phiéu kiéu Chau Au. Bé dinh gié quyén chon chi sé cé phiéu, ta gid thiét rang chi sd c6 thé durgc coi nhu m6t tai sn véi mot ty e 6 tite xc dinh la g. Trong trudng hgp nay, cdc gidi han duéi cia quyén chon chi 86 ¢6 phiéu kiéu Chau Au duge thé hién nhu sau: c2max(Se” — Ke" ,0) (5.19) p2max(Ke”” — Se ,0) (5.20) ‘Va quan hé mua — ban ngang gia dugc thé hién nhu sau: c+Ke"™ = p+Se" (5.21) Cac céng thife dinh gia theo m6 hinh Black-Scholes-Merton ciing 6 su thay déi, cu thé: c= Sve" N(d,)— Ke" N(d,y (5.22) p=Ke"™N(-d,)-Sye"N(-d,)_—_ (5.23) In(S,/K)+(r—g+0?/ DT d= G/K)+ (rato 12) ace ‘ ovT 169 In(S,/K)+(¢¥-q- 07/2) ae te =d,-ovT ovr ‘ Vi du 5.6: Xét quyén chon mua kiéu Chau Au di véi chi Index c6 thoi gian dén khi do han (T) la 2 thing, Gia tri chi s6 1 930, gid thye hign quyén chon 1a 900, lai suit phi rii ro 1a 8% mot nim, mite dao déng cia chi sé 14 20% mot nam. Ty 18 c6 tire ky vong cho thang thir nhit va thir hai lan lugt 1 0,2% va 0,3%. Nhu vay, Sp = 930; K = 900; r = 0,08; 6 = 0,2; T = 2/1 2% + 0,3%) x 12/2 = 3%. Thay cae gid tri nay vao cng thitc tinh da biét, ta c6: InS,/K)+(r-q+o?/DT Oo AT _In(S,/K)+@--q-o /2DT Oo VT N(d,) = 0,7069 ; N(d,) = 0,6782 6 =930x e!? x 0,7069—900x 6"? x 0,6782= 51,84 Gia sir quy mé hop déng quyén chon nay la 1 trigu VND; khi 46, gia mét hop déng quyén chon mua sé 14 51.840.000VND. Khi tinh toan ty 16 cé tite ctia chi s6 (tire 14 tham sé q), ta chi cin quan tam dén nhig khoan cé tic duge tra trong thdi gian hiéu lye cia quyén chon. Néu can uéc luong ty 16 cé tite g, 06 thé ap dung céng thite sau: d,= a= =05444 d, =d,-ovT =0,4628 c—p+Ke"™ So q=-Fln 5.1.4.2 Dinh gid quyén chon tién té Khi dinh gid quyén chon tién t@ kiéu Chau Au, néu goi Sp la ty gid trén thj trudng giao ngay, Sp la gid trj mét don vi ngoai té tinh theo ding ngi té. M6t ngoai té c6 tinh chat tuong'ty nhu mét cd phiéu tra c6 tite v6i ty 1é xac dinh. Ngudi nam git ngoaité nhan dugc loi sudt bing voi Iai sudt phi rai ro, rg ap dung cho ngoai t¢ dé. Lic nay, cdc cong thir lién quan dugc viét lai nhu sau: Keg) 2 max(Sye p2max(Ke"™ —S,e"",0) iy 170 c+Ke"™ =p+ Ser” c= Se" N(d,) - Ke N(d,) (5.24) | p=Ke™N(-d;)-Se""N(-d,) (5.25) _InS,/K) +7 +? /T trong dé dq, “ : ovT _In(S,/K)+ (0-1-0? /2)T | 4.-— a =d,-oVT | Vi du 5.7: Xét quyén chon mua kiéu Chau Au déi v6i déng 46 la M cé thoi gian dén khi do han (T) la 4 thang, Gia sir ty gid hign nay | (VND/USD) 1a 21.000; gid thye hign quyén chon cing 1a 21.000; lai suat phi ri ro déi véi VND 1a 10%, lai sudt phi rai ro déi véi USD 1a 89%. Gia sit, gid quyén chon mua li 100 VND. Nhu vay: Sp = 21.000; | K = 21.000; r = 0,1; ry = 0,08; 0 = 0,2; T = 4/12; ¢ = 1.200. Co thé tinh duge 46 bién dgng ngam dinh (implied volatility) ciia ty gid bing phuong php thir nhur sau: Néu o = 0,2 thi c = 1.001,53; néu o = 0,3 thi c = 1.454,45, Nhu I vay, c6 thé tinh xp xi o = 0,2 + (0,3 — 0,2) (1.200 — 1.001,53)/(1.454,45 — 1001,53) = 0,2438 = 24,38%. 5.1.4.3 Dinh gid quyén chon trai phiéu ! Xét quyén chon trai phiéu kiéu Chau Au voi gid thiét rang gia ky han cia trai phiéu c6 46 dao dong khong d4i 14 op. Mé hinh Black duge sit dung nhu sau: c=PO,T)[F,N(d,)-KN(d,)]_ (5.26) P=PO,T)KNCd,)—FpNCd)] 6.27) =I OGT!2 yg og NT o,vT By -1 = 5.28 = POT (5.28) Trong d6 P(t,7) la gia cua m6t trai phiéu chiét khau tai thoi diém ¢ biét ring trai phiéu cé gid tri danh nghia 14 1 déng tai thoi diém 7; Bo la 171 ky xét 6 thoi diém hién tai; I 1a gi g phiéu duge nh§n trong thoi gian higu lye gid trai phiéu cé tra I tai cia cde khodn Iai c cita quyén chon. Vi dy 5.8: Xét quyén chon mua tréi phiéu kigu Chau Au cé thoi gian dén khi dao han 1a 10 thang. Tai sin co sé ctia quyén chon Ia trai phiéu ky han 9 nam 9 thang véi gia tri danh nghia 1a 1.000.000 VND. Gia ‘thiet ring gia trdi phiéu hién tai 18 960.000 VND; gia thyc hign quyén chon 1a 1.000.000 VND; lai sudt phi rai ro 10 thang 14 10% mot nam; mite 46 bién dong gid trai phiéu 14 9% mot nam. Lai sudt cuéng phiéu ciia trai phiéu 1a 10% mdt nam, duge tra 6 thang mét lan. Cac khoan lai cuéng phiéu tiép theo sé tra sau 3 thang va 9 thang nita (nghia 1a, & thoi diém hign tai, 18i tich ly cua trai phiéu 1 25.000 va gid niém yét la 935.000). Gia sit ring Iai swat phi rai ro 4p dung cho ky 3 thang va 9 thang lan Ingt 14 9% va 9,5%. Gia tri hin tai cla lai cudng phiéu 1a: 50.000e°?” + 50,0006 7%" =95.449,01. Gia ky han trai phiéu 1a: F,, = (960.000 —95.449,01)e"* = 939,680,80. Trudng hop gid thyc hign 1a gid thi trudng cé thé dugc tra khi thuc hign quyén chon, cdc tham sé cho phuong trinh (5.26) la: Fp = 939.680,80; K = 1.000.000; P(0, T) = &°!*!” = 0,9200; op = 0,09; T = 10/12. Do 46 c = 9.490. Truong hop gid thyc hign a gia niém yét c6 thé duge tra khi thye hién quyén chon, ta cdn phai cong thém vao gid thy hién sé tién bing lai cuéng phiéu tmg voi thoi gian mét thang do ngay déo han cua quyén chon dén sau ngay tra lai cuéng phiéu mot thing. Khi d6: 1 K = 1.000.000 + 100.000 x= 1,008.333,33 Cée tham sé cho phuong trinh ie 26) khéng déi la: Fy = 939.680,80; K = 1.008.333,33; P(0, T) = &°!*!""? = 0,9200; og = 0,09; T = 10/12. Do dé ¢ = 7.858. 5.1.4.4 Dinh gié quyén chon hop déng tuong lai Quyén chon hop ding tuong lai cé thé duoc dinh gid theo m6 hinh nhj thie hoe mé hinh Black. 172 M6 hinh nhj thire Gia st, gid cia hop déng tuong lai hign nay la Fy, gid nay sé ting lén Fou hoe gidm xudéng Fd, trong giai doan T. Tuong ty nh déi voi quyén chon cé phiéu, gid sir gid tri ma quyén chon hop dng tuong lai mang lai tuong img véi cdc trudng hgp tang va gidm gid hop dng tuong lai lan luot 1a f, va fy nhw trong hinh (5.5). Fou Fo o a i | Fod 0 fi Hinh 5.5 - Gia hgp ddng tong lai va gid quyén chon trong mé hinh nhj thire m@t giai doan Trudc hét, ta thiét lép mét danh muc dau tu phi riii ro bao gdm phat hanh mét quyén chon va A (delta) hgp déng tuong lai, trong d6: Sua Sa Fu-Fd Gié trj cia danh muc tai thdi diém Tluén la [Gu-R)a-fe” A= | Vay gid tri danh myc hién nay 1a | (Fu-F)A~ fy | Tuong ty, i feel, +0-2f] (5.29) se -d voi =a (5.30) Vi du 5.9: Khi u = 1,1; d = 0,9333; r= 0.06; T= 1/12; fu = 4.000; fa = Otacd: l-d _ 1—0,9333 n= u-d “Ue 0.9333 | f =e" 10,4 x 4.000 + 0,6x 0] =1.592,02 M@ hinh nbj thie phét trién cho nhiéu giai doan sir dung dé dinh gia 173 quyén chon kiéu MY ciing duge xay dung theo nguyén tic nhu déi v6i quyén chon cé phiéu da trinh bay & phan truéc. M6 hinh Black Quyén chon hop déng tuong lai kiéu Chau Au c6 thé duge dinh gid theo mé hinh Black véi gid thiét gia hop déng tuong lai tuan theo phan phéi chuan logarit (lognormal). Lise dé: =e" [AN(d,)-KN(,)] (631) p=e"|KN(-d,)-FN-d)] (5.32) . In(F,/K)+0°T/2 trong d6 = /i AIK) OT I2 iF ovT Vi du 5.10: Xét quyén chon ban hop déng tuong lai dau thé kiéu Chau Au. Thi gian cho dén khi d4o han (T) cia quyén chon 1a 4 than; gid hop déng tong lai dau thé hign tai 1a 20.000 VND; gid thyc hién quyén chon nay 1a 20.000; Iai suat phi rai ro 14 9% mt nam; mite dao dong cia gid hop déng tuong lai 1a 25% mét nim. Nhu vay: Fy = 20.000; K = 20.000; r = 0,09; T = 4/12; o = 0,25; In(Fo/K) = 0. Do do: 2 d, = EI K) + OT? 1/9 NF =0,07216 ovT d, -MG IAF 2 _ 4 _ oF =-007216 oNT N(-d,) = 0,4712 ;N(-d,) = 0,5288 p=e""[KN(-d,)— FyN(-A,)] = 4"!2/20,000x 0,5288— 20.000 x 0,4712] =1.117,95 : Vay, gid quyén chon ban hgp déng tuong lai dau thé véi cdc diéu khodn nhu da néu 1a 1.117,95 VND. 5.2 Dé nhay ciia gid quyén chon 5.2.1 Kj te Hy Lap (Greek letters) Xét trudng hop mét td chite tai chinh phat hanh mét quyén chon 174 mua c6 phiéu va muén quan ly nhiing rai ro lién quan. Trén sé giao dich chimg khoan phai sinh, t6 chite nay cé thé trung hda rai ro bing céch mua chinh quyén chon ma ho dang gitt vi thé ban. Tuy nhién, trén thyc t6, cdc t6 chite tai chinh hay cdc déi tugng giao dich néi chung thuong thyc hign muc tiéu nay théng qua viée khai thc cdc khia canh rai ro khac nhau cia quyén chon, thudng dugc biéu dat qua cdc ky ty Hy Lap. Truéc khi nghién ciru vé cic ky ty Hy Lap, ching ta sé tim hiéu qua m6t sé phuong phap tiép can khdc. Dau tién, t6 chitc tai chinh cé thé Iya chon khéng hanh d9ng gi sau khi phdt hanh quyén chon mua (tinh hudng nay thudng duge goi 1a gitt vi thé khong cé bao dam, hay “naked position”). Ho nhan durge phi mua quyén chon tir bén gidt vj thé mua va chap nhgn thigt hai khi bén mua ciia hgp déng quyén chon quyét dinh thyc hign quyén. Phuong phap nay phit hop khi gié c6 phiéu trén thj trong giao ngay & mite thap so véi gid thyc hién, va sé kém higu qua trong truéng hgp nguge lai khi quyén chon duge thy hién. Té chite dé ciing cé thé mua vao céc cé phiéu co sé ngay khi ban quyén chon mua cho khdch hang (khi 46, vj thé ma ho nam gitr duge goi la vi thé cé bao dim, hay “covered position”). Phuong phap nay phi hgp khi quyén chon dugc thuc hién, nhung cing cé thé din dén nhimg tOn that nhat dinh trong trudng hop ngugc lai. M6t phuong phap phong ngita ri ro khdc 1a phuong phap chain 16 (stop-loss) ciing rat tha vi. Té chitc tai chinh sé mua cé phiéu co sé khi gid cé phiéu ting 1én cao hon gid thyc hién quyén chon mua va ban cé phiéu co sé khi gid cd phiéu giam xudng thdp hon gid thyc hién. Do trén thyc té chi phi giao dich 1a yéu t6 tt yéu sé phat sinh nén phuong phap nay it hiéu qua néu gid cé phiéu thay di lién tue xung quanh gid thy hign. Phan Ién céc nha giao dich trén thj trudng quyén chon sir dung cae phuong phap phong ngira rai ro phite tap hon, dya trén viée tinh todn cae thude do 46 nhay ciia gid quyén chon, tite 1a sir dung cde ky tr Hy Lap nhu delta (A), gamma (T), vega... - Delta (A) Delta duge dinh nghia 14 ty 18 thay déi cia gid quyén chon trén ty 1@ thay ddi gid cé phiéu co so, hay A= z. Hinh (5.6) miéu ta méi quan hé gitta gid quyén chon mua va gid cé phiéu co sé. 175 Hinh 5.6 - Delta é phong vé ri ro, nha dau tu cé thé mua cé phiéu co sé voi khdi lugng bing 4 x guy mé hop dong quyén chon mua (s6 lugng cé phiéu tong img véi mét hyp déng quyén chon mua). Khi 46, lai (18) ciia viée phat hanh quyén chon mua sé dugc triét tiéu hét bang 16 (Iai) ctia cdc cd phiéu co sé. Vi vay, phuong phép nay con duoc goi la “trung hoa delta” (delta tieutral). Do hé sé delta cé thé thay di nén phuong phap phong vé riti ro nay can duge diéu chinh thudng xuyén. Déi voi quyén chon kiéu Chau Au ta cé cdc céng thite sau: Ae) = N(d,) A(p).= N(a,)~1 Déi véi mét danh myc quyén chon, delta cé thé dugc tinh bang binh quan gia quyén hé sé delta cia cc quyén chon don Ié hode tinh theo céng thire tong quat sau: A(danh muc) = >> trong d6, 7 1a gid tri cia danh muc dau tr Day chinh 1a cng thitc dao ham bac nhit cita 7 theo S. Theta (@) He s6 theta ciia mt danh myc quyén chon la ty 16 thay di cia gid trj danh muc theo thoi gian v6i gia thiét céc yéu 6 khéc-gitt nguyén khong 446i. Déi voi cdc quyén chon mua kiéu Chau Au, ta cé thé sir dung céng thite sau: S.No aT “@(call) = —rKe"™ N(d,) 176 (6.33) Déi v6i céc quyén chon bin kiéu Chau Au, cong thie duge ap dung 1a: SNe. @(put)= +rKe""N(-dy) Gamma (1) Hé sé gamma cia mot danh muc quyén chon la ty 16 thay di cia hé s6 delta danh myc khi gid cia tai sin co sé thay d6i. Day chinh 1a dao ham bac hai cia x theo gid cd phiéu (S). Céng thite oy thé nhu sau: as* Néu gid tri hé s6 gamma nhé va delta thay déi cham, khéng nhat thiét phai digu chinh hé sé delta thudng xuyén. Nhung néu gid tri tuyét 46i cua gamma rit lén, delta rit nhay cdm véi thay déi cua S, nha dau tu cdn quan tam va diéu chinh hé s6 delta mét cach phu hop. M6i quan hé gitra delta, theta va gamma Co thé chimg minh duge céng thitc sau ép dung cho quyén chon 6i véi cd phiéu khéng tra c6 tite: O+ SA +30°S'T =rn Trong trudng hop 4 = 0: O+ pa =rn Cé thé suy Iudn duge ring khi hé sé theta mang dau 4m va cé trj tuyét d6i én thi hé s6 gamma cé xu hung mang dau duong va cing c6 gid tri tuyét déi lon. Neue lai, khi hé s6.theta mang gid tri duong va 6 gid trj tuyét d6i 16n thi hé sé gamma lai c6 xu huéng mang gid tri am v6i gid tri tuyét d6i lon. Vega Hé sé vega cia mét danh muc quyén chon la ty Ié thay di cia gid tri danh muc so véi d6 bién dng ciia tai san co sd. 177 On Vega =— aa Néu hé sé vega cé gia tri tuyét 46i cao (cho di mang gid tri am hay duxong) thi gid tri danh myc s€ nay cm thm chi chi véi cée thay 446i nho cia mite 49 bién dong gid c6 phiéu. Ngugc lai, néu vega tién 161 Khéng thi thay ddi cia mite d6 bién dong gid cd phiéu co sé khéng anh hung nhiéu dén gia tri cia danh myc. D6i vi quyén chon mua hodc quyén chon ban kiéu Chau Au cé tai san co-sé la c6 phiéu khéng tra cé titc, hé sé vega duge xéc dinh béi cong thite: Vega=S,VTN'(d,) trong 46 d; duge xée dinh tai phuong trinh (5.14) va N(x) durge xéc dinh tai phuong trinh (5.33). Noi chung, bién déng cia hé sé vega theo Sp duge thé hign 6 hinh (5.5) sau day. Vega 1 Sr K Hinh 5.7 - Bién dng ciia vega theo gia cé phiéu Rho H6 s6 rho ctia mét danh myc quyén chon la ty Ié thay ddi ca gid trj danh muc so véi Iai sudt: Rho= = or Rho do Iuong 49 nhay cia gi tri danh muc trude sy thay d6i ciia lai sudt khi cde yéu t6 khie gitt nguyén khdng thay déi. Déi véi quyén chon mua kiéu Chau Au trén mét cé phiéu khong tra cé tite, ta 6 cng thite: rho(c) = KTe" N(d;) 178

Vous aimerez peut-être aussi