Vous êtes sur la page 1sur 30
TRANG BI PHUONG TIEN BAO VE CA NHAN TRONG THUC HANH RANG HAM MAT 18, Lé Hoang Son B6 mén Phau Thudt Miéng, Khoa Rang Ham Mat Dai hoc Y Duge TP. Hé Chi Minh Phuong tign bio vé cé nhan (PTBVCN) la cae phuong tign mac lén ngudi, due thiét ké dé bao vé nhan vién cham s6c site khée ring miéng (SKRM) khdi su phoi nhiém ho’e tiép xtic Gi cdc tac nhdn lay nhiém. PTBVCN phi hop cho nhiéu kiéu tiép xuc bénh nhan va che phii trang phye ca nhan va da c6 thé!bj vay ban voi mau, nude bot, hoac cdc vat iéu co tiém nang lay nhiém khac nén duge chuan bi sin sing, Cac phuong tién nay bao gém ging tay, khau trang, kinh bao vé mit, tim che mit, va 46 bao vé (vi du nhu ao tai sir dung hode str dung m6t lénj 4 khode, 40 blouse). Vi'dy cho vige sir dung PTBVCN thich hop du cho Phong Ngia Chuan bao gom = Sir dung gang tay trong nhimng tinh huéng ¢6 kha nang tiép xtc voi mau hodc dich co thé, niém mac, da khéng nguyén ven (vi du alte viing da 16 ra bi man d6, bi tray xude, hoa bi viém da) hoc cae vat ligu c6 tiém nang lay nhiém Khac. = Trong suét tho thuat hoe céc cic hoat déng, cn phai sir dung trang phuc bao ho dé bao vé da va trang phuc 6 nhiing noi tiép xite véi mau hode dich co thé = Str dung dé bao vé miéng, mii va mat trong sudt cac thi thuat c6 thé tao ra tia/phun, sutong cia mau/dich tiét co thé khac. Nhan vién chm soc SKRM nén dugc huan luyén dé Iya chon va mac/deo cae phuong tién bao vé ca nhan phi hgp cing nhu 1a thio ching ra dé giam thiéu nguy co lay nhiém da hoe trang phuc. Vé sinh tay ludn 1a bude cudi cing sau hi thao va bé rac thai cae phuong tién bao vé ca nhan. Viée huan luyén cing nén nhan manh viée phong ngira su phat tan rong rai hon viée lay nhiém khi dang str dung cae phuong tién bao vé cé nhan bing cach: + Gitr tay each xa mat * Han ché cham lén cdc bé mat xung quanh. * Thao cée phuong tién bao vé khi rai khdi noi lam vige. "Thue hign vé sinh tay. Protected with fe n of Waterman. Full put hs maar GIOI THIEU ‘hn vién y té chim soc SKRM (NVYT) va bénh nhan cé thé bi phoi nhiém vi nhiéu vi sinh vat (VSV) qua duong mau hoac dich tiét miéng va hé hap. Cac VSV nay 6 thé bao ‘gdm nhiéu loai vi khudn, virus va nim gay bénh, nhu HBV, HCV, HIV, herpes, influenza Candida albicans, M. tuberculosis, cytomegalovirus, tu cau khuan va trye khuan, Vie nhiém khuan cé thé bi lay truyén trong co sé nha khoa qua nhiéu con duong. Cac con dudng nay bao gém tiép xuc truc tiép voi mau, nude bot, va cdc dich tiét khac; tiép xuc khng tryc tigp véi céc dung cy lay nhiém, dung cu diéu tri, va bé mat méi trudng; tiép xc két mac, niém mac mili ~ migng véi thude nh6 c6 chita VSV c6 nguén géc tir ngudi bi nhiém khuan va nhiém do ho, hat h hoc néi chuyén; va hit vio cae VSV c6 kha ning s6ng s6t dudi dang tre ché trong kh6ng khi mét thi gian dai. Su lay nhiém qua cic dung nay doi hoi c6 mét vat chi dé mac bénh; mot tac nhan VSV cé kha nding gay bénh va sé lugng dii dé gay bénh; mét nguénluu tri cho phép tac nhan VSV séng sot va ting sinh, nhu 1a mau; mét phuong thue lay truyén tir nguén bénh dén vat chi; va mét canh céng ma tac nhan gay bénh cothé xm nhap yao vat chi, Sy tuong tac phi hop cua cac yéu t6 nay thudng duoc xem 1i’chudi lay truyén, Phong ngita su phoi nhiém hodc lay nhiém nay (khi c6 thé) ludn t6t hon so véi dua hoin toan vao ste d& khing cia ngudi déi voi tie nhan gay bénh sau khi bi lay nhiém, Phong ngira phoi nhiém nghia la tranh tiép xtic voi WSV va c6 thé dat duoc bing hai céch, Mot céch la phong ngira VSV phong thich ra khdi ngudn (trong phong nha thi nguén VSV chinh 1a migng bénh nhan). Phong ngira toan b6 VSV phéng thich ra khéi miéng bénh nhan trong qué trinh diéu tri la diéu khng thé vi VSV thoat ra miéng bénh nhan trén cae dung cu, ngén tay va cae nguén sit dung trong migng, va ching thoat ra trong khi dung, va tia nude tao ra trong qua trinh sir dung voi xit hoi ~ nude, tay khoan high-speed va slow-speed, va dau cao siéu am, Tuy nhién, sir dung dé cao su va cho bénh nhan sie migng trude diéu tri ¢6 thé gidm sy phong thich VSV tir migng bénh nhan, Cach th hai dé phong ngiva tiép xtc 1a sit dung cac rao chin dé can tré su tiép xtic voi VSV phong thich tir ngudn cia ching. Trong nha khoa, diéu nay bao gém siz dung céc rio chin bio V6 duoc goi la phwong tign bio vé cé nhin (PTBVCN) Co SAFETYGLASSES BOUFFANT CAPS. SURGICAL GOWNS FACE SHIELD g v Loves Hinh 1, Cac phuong tign bao vé ca nha trong digu PTBVCN duge ding dé bao vé da va manginiém mac ciia mat, mii, va miéng cua NVYT ligu cé tiém nang Hy nhiém khac (VLLN). Khoi viée phoi nhiém mau hoi ete vi PTBVCN co ban diing trong cac co sé nha khoa bao gém ging tay, khau trang y té, kinh deo phong h6 voi tam chin bén, tim che mat va quan 4o bao h6. Bao gidy va nén la cae PTBVCN thudng it ding hon. Deo ging, khau trang, kinh deo phéng hé va quin ao bao hé trong cite mai trudng dic biét lm gidm nguy co phoi nhiém véi cae tée nhan lay benh, qua duing mau va duge BG y té bat bude mot cach chinh thire, Voi viée str dung binh thudng, vat ligu PTBVCN ngin chin dudng két néi gidta dich voi da, quan 4o bén trong va lop niém mac nhay ciia mat, mai ho§e migng. Cac phuong phap bao vé quan trong nay duge nhan manh trong diéu luat, duoc luat yéu cau ngudi dimg dau co so cung cap day ii PTBVCN voi kich 66 phi hop cho tit ca nhan vién str dung. Chon Iya PTBVCN duge dua trén loai thi thuat nha khoa va/hoie phuong thte lay truyén lién quan. Tat ca PTBVCN cin duge tho ra trude khi NVYT roi khu vue cham soc bénh nhén. L GANG TAY LAL. Gid tri bio vg Gang tay bao vé céc nhan vién phong nha khdi tiép xite truc tiép voi VSV c6 trong migng, bénh nhan va trén cac bé mat nhiém khuan; ching cling bao vé bénh nhan khoi VSV trén tay cua nhan vién phong nha 1.1.1 Bao vé nhan vién y té Da lop da nguyén ven 1a mét hang rao tuyét vai déi véi tac nhan gay bénh, mét vét cat nhé hoac thm chi khéng nhin théy sé rat to ddi véi kich thude ctia VSV. Do d6, cée vét c&t nhé va vét xuéc cé thé déng vai tro nhu 1a duéng vao cho VSV xm nhap vé co thé, gay ra nhiém tring da hoa cae bénh khac xm ln hon, Mot nghién citu chi ra ring sinh vién nha nim 4 cé trung binh 4 ving bi thu@ng trén tay; 12% vet thuong bi dau khi tiép xtc Gi alcohol, cho thay ring day la dalhé (eat hoc xuéc). Mt s6 ving nhin thay nguyén ven cling c6 phan hdi dau véi alcohol, dc biét quanh mong tay. Do 46, ngay ca khi do xét ky trén tay voi mat thuong/66 thé khéng phat hign tat ea cic canh ctra c6 thé cho VSV xm nhap. NVYT ma truée day duoc huan luyén bang“nha khoa ngén tay ust” (khong deo ging khi diéu tri) c6 thé nhan'thay ngay duoc tic déng tiém nang ctia cac van dé bén trén. Cac vi du vé nhiém herpes tay va. viém mi da do tu cau khuan kha thudng gap néu dé tay tran khi diéu tri cho bénh nhan. May min 1a viéc ding gang tay thuong quy khi thyc hign chim s6c da gitip cac truong hop nay va nhiéu bénh nhiém tring co héi khac trd thanh cae vi du lich sir ing hé viée ting cudng an toan trong chim s6c nha khoa ngay nay. Hinh 2. Diéu tri nha khoa khéng c6 gang tay trong giai doan trudc day (trai) va hinh anh ng6n tay bi tu cau khuan (phai) Nhiéu khuyén céo cho ring cae vét eat trén, tay khéng duge bao vé 14 mét ly do quan trong déi véi sy xuat hign HBV 6uxigudi lam wong nganh y nha khéng sit dung ging thudng xuyén, Phan tich bénh Ap xe herpes (nhiém tring HSV quanh ngén tay) truée ky nguyén sit dung ging thudng xuyén trong ftha khoa ciing chi ra ring tinh trang nay xdy ra thudng xuyén 6 nha st hon la nhiing ngudi khac. Gia tri bao vé khac cia vige deo ging trong vin phong la bao vé chéng lai tiép xc v6i ede hoa chat (nh 1a chat tiy rita, sit khuan, khir khuan, va dung dich rira phim) va mét s6 vat ligu nha khoa cé thé kich ting da, Gang tay chiu nhiét ciing béo vé khéng bi phong khi lam néng céc dung cy. Higu qua ciia gang tay nguyén ven trong phéng chéng lay nhiém VSV Ién da khong lam gidm di su can thiét cua viée mira tay va cac quy trinh vé sinh tay khac khi thay gang. Can nhé ring, deo gding khéng thay thé thee hanh rita tay theong quy, Phai rita tay truée khi deo ging va sau khi thao ging, Ria tay ngay lép tite sau khi thao ging dam bao viée loai bo cac yéu t6 lay nhiém c6 thé xuyén qua gang trén nhiing vét rach khéng phat hién hoic tir viéc thao ging khéng dang cach. Diéu nay duy tri luong vi khuan trén da & mite ti thiéu va giam tich tu VSV gay nhiém khuan cé thé ting sinh trong méi trudng am, am duge tao ra dudi lop ging tay 1.1.2. Bao vé bénh nhan vsv VSV c6 6 do béi vi ching dau lai tir khéng khi hode vi tiép xtc voi céc bé mat nhiém én dign trén méi bé mat trong phong kham khéng duge lam sach va khir khuan. khuan khac. Do vay, ban tay khéng deo gang tro nén nhiém céc VSV khi chi can cham vao bat ky bé mat nao va tir tiép xite truc tiép voi dich ho&c bé mat trong migéng bénh nhin. Néu cite VSV xm nhiém khéng bi loai bd boi nude rita tay hode khéng duge che phui véi ging, ching cé thé bi lay nhiém cho bénh nhan. ‘Mau mau bénh nhan nha khoa duge thay li sé duy tri dudi mong tay cla NVYT trong nhiéu ngay, ngay ca khi ria tay voi nude. Sy tdn tai nay co thé dong vai tro nhu mot nguon lay nhiém cho cdc bénh nhan tiép theo, Do dé, deo ging thudng xuyén cé thé phong ngia tac déng cia mau hodemude bot & nhiing ving khé lam sach nay (dae biét quanh va dui méng tay). VSV;trong mau cé thé phong thich ra ngoai co thé qua nhing, vét cét nho trén da. Qué trink nay €6 kha nang tr6 nén thud loi hon néu cdc vét cét nay duoc lim 4m nhu khi mot NVYT khdng.deo ging trong lie Lam viée trong migng bénh nhan, Con dung phat tan bénh nay tirnhan vien phong nha cho bénh nhan c6 thé quan trong déi véi mét sé trong 10 bao cao loat ca yé viée phat tan HBV tir cdc nha sbi bénh cho bénh nhan, Ngudi nha si ¢6 bénh nay khOng deo ging thudng xuyén khi diéu tri cho bénh nhan, Mét trong nhiing ca duge ghi nhan vé vige phat tan bénh trong phong nha ro rang nhat la do m6t NVYT khéng ding ging tay thuong xuyén khi digu tr] cho bénh nhén. 1.2. Van dé sin xudt ging tay vA cdc loai ging tay theo muc dich sir dung trong nginh Ring Him Mit Kiém soat chat luong trong sin xuat va dong géi ging tay cing cai tién trong nhiéu nim qua dé gitip cac nha lam sang trong viée Iya chon ging. Ngay ca khi mire d6 sai s6t tdi da cho phép déi voi cac nha san xuat gang da duge dinh chuan, déi khi ging cing bi mat tinh nguyén ven khi tiép xic voi céc tae nhan vat ly (nhu dé sic, mong tay hoc trang stte) va héa hoc (nhu dimethyacrylate) qua thoi gian. Gang tay y té duoc san xuat dudi dang sir dung 1 Lan ding trén mét bénh nhan va sau d6 bé di, Tai str dung gang lay nhiém ‘ting nguy co nhiém khuan déi véi ca NVYT va bénh nhan. Vi du, VSV tir bénh nhan dau tién 6 thé xam nhap vo cdc 15 nhé hode vét xude trén da. Ching co thé bat dau ting sinh dudi lép gang hoac xam nhap vao cac vet cat nho hoac vet xude trén da. Vi vat ligu giing tro nén it hiéu qua hon khi sir dung théi gian dai, rira va tiép xc voi dich co thé, viéc tich tu VSV trén tay c6 thé cing thoat ra qua cic khiém khuyet ngay cang to ra va di vao miéng bénh nhan. Viéc ria gang tay c6 thé gay ra “tham thau” va diéu nay khéng dugc khuyén cao, Hon nita, VSV khéng thé bi loai bd hoan toan tir bé mt ging va su hue hai ging cé thé xay ra do tiép xc véi chat sat khuan, dau, mét s6 chat dudng 4m goc dau va cac tac d6ng sinh nhiét, nhu la hap dung cu. Néu sir dung chat sat khuan tay goc con, ban tay nén duoc Lim khé hoan toan trude khi deo ging vi tay uot do cae sin phim géc cn cé thé ting nguy co lam rach gang. Khi ging bj rach, cat hoac ling, ching can duge thao ra ngay khi syn toan cia bénh nhan duge dam bao, Sau 46, NVYT can rita tay Lai va deo ging dé hodn thanh thi thuat nha khoa, Ti 1é r6 ri thay di tly theo vat ligu Lim ging (vi du: latex, vinyl va nitrile), thoi gian Siz dung va loai tha thuat, eding nhur 1a nha san xuat, Cae nghién ctru chi ra rang gang vinyl ei 1é that bai cao hon so voi latex hodc nitrile khi thir dudi cac diéu kién lam sang m6 phéng va thyc té. Cac két luan thu té va ghi nhan duoc tir cac quan sat nay phai duoc xem xét dusi su can nhc thém vé nguy co nhiém tring co hdi. Cac thé hémoi hon cua gang vinyltru viét hon rat nhieu so voi the hé trudc diy vé d6 vira khit, d6 damhdi va tudi tho st: dung. NVYT phai duoc dam bio cn duge dam bao ring mién 1a ding gang vinyl hoac bat ki ging nao dung cach, kha nang nhiém tring co héi tir nguén bénh vi khuan, virus va nam sé duge giam di dang ké. ‘Dé t6i uu hoa hon nita kha nang ciia gang tay, diéu quan trong la luén dé mong tay ngan, han ché t6i da hodc khng deo trang strc trén tay vi ding may mée va thye hanh c6 kiém soat dé tranh t6n thuong v6i dung cu sac bén. Boi vi su da dang trong Iya chon vat liéu nha khoa trén thi trudng, cac nha thyc hanh nha khoa cing nén thao luan voi nha san xuat ging vé van dé tuong hop héa hoc cua vat ligu ging. Tac nhan khang khuan, composite s va dan dinh chi 1a mét vai vi dy trong s6 cac hoa chat va vat liéu sir dung thuong xuyén trong cae co sé nha khoa ma cé thé anh hung dén tinh toan ven cua vat ligu ging latex, vinyl, nitrile va cde vat ligu tng hop kha. 1.2.1. Ging tay thiim kha Loai gang ré nhat la ging kham bénh ding 1 lan, khéng tiét khudn ma vira vi ca 2 tay va cé duéi nhiéu kich co khac nhau (vi du XS, S, M va L). Su bat Igi cla gang nay 1a nd c6 thé qua chat hodc qua rng. Ciing co loai ging vita hod c6 phan trai/phai va c6 thé vira vin hon cing nhimg it gay ra cing tite ban tay. Gang ding 1 lan khéng tiét tring thich hop dé thim kham va thu hién thi thuat khéng phau thuat khac. NVYT nén ding ging tay mét lan trong sudt cdc hoat déng chim séc bénh nhan khi co kha ning tén tai hod tiép xiic tay truc tiép voi nude bot, mau hoac cac dich trong miéng khac; niém mac; va da khéng ton ven va khi cm cac vat dung hodc céc bé mat bi lay nhiém dich co thé hoic céc vat ligu cé kha ning gay nhiém khuan, Giang tay ding cho bénh nhiin khong duoe tai sir dung voi bénh nhan tiép theo. NVYT cling khéng duge na ging voi bat ki chat tay rita ho&c héa chat nao; hanh déng nay co thé lam gidm kha nang bén ciia vat ligu gang hode ting tham thau vat liéu qua cae khiém Khuyét c6 sin. C6 thé rita bot (bét bap) trén gang méi vai nude trude khi dieu tri bénh han néu muén. Hinh 3. Ging tay thim kham ‘Néu bac sf rdi kh6i ghé trong khi dang diéu tri bénh nhan, quy trinh t6t nhat la thao bo ging va deo ging mdi khi tro lai ghé. Viéc thay ging nay phong ngira lay nhién trén bat ki bé mat nao c6 kha nang cham phai khi roi khoi ghé va phong ngira lay nhiém cho bénh. nhan voi VSV cé sin trén cic bé mat do. Bac sf cing nén nho rang bat ki bé mat nao & ghé bi cham phai véi gang nhiém ma cé thé cing bi cham trong khi diéu tri cho bénh han ké tiép phai duge bao phi tude d6 va duge Khir tring truée khi diéu tri cho bénh nhan tiép theo. Phuong phap thay thé cho viéc d6i ging trong truong hop nay 1a ding copolymer ré tién hoe ging plastic ho&e mot ta plastic bao phi ging tay dang diéu tri cho bénh nhiin dé ngin ngira vige phat tan VSV ciia bénh nhan lén cae bé mat cham pha Sau d6 thio lép bao phii ging truée khi quay tré lai diéu tri cho bénh nhan. 1.2.2. Giing phiu thuat tiét trang Loai ging dat tién nhat la gang phau thuat tiét tring nhung chi phi cia no rat nhé so véi sur bio vé dem lai, Gang phdu thuat tiét tring nén duge ding khi thuc hign phiu thuat Hing migng. Gang tigt tring dem lai cam gidc tay, sy thodi mai va kha ning thao tae tay tuyét voi cing nhur chuyén biét cho tay trai, tay phai Gang tit trang gidm thiéu t6i da su lay truyén VSV tir tay cua phau thuat vién dén bénh nhan va ngan chan sy lay nhiém mau bénh nhan va dich tiét co thé lén ban tay. Hon nifa, gang phau thuat tiét tring duoc kiém soat vé dim bao tiét tring v6 cing chat ch@ Va it tao co héi cho mam bénh luu tri lai dé lay nhiém vao vét thuong phiu thuat hon so véi gang thim kham bénh nhan. Ching cing c6 thé dem lai mic 46 bao vé cao hon cho NVYT néw bi phoi nhiém voi mau. Ciing co thé bao vé dur phong bang viée mang 2 c&p gang phau thuat, Diéu quan trong can luu ¥ 1a higu qua ciia vige deo 2 c&p gAng trong phong ngira lay trayén bénh chua duge ching, minh, tuy nhién phan lén nghién ciu giita eae NVYT chimg minh duoc tan suat bi thing hon va it nhin thay mau frén tay phdu thuat vién khi deo hai lop Hinh 4. Gang tay phau thuat Gang latex hoe vinyl tiét tring duge str dung khi phdu thuat nhung gang kh6ng tigt tring dat yéu cau dé thyre hién hau hét cac thii thuat nha khoa khac. Gang phau thuat duge cung cap nhieu kich c6 tir 5 dén 9 (khac biét mdi 0.5 s6) va thuong dem lai d6 vira khit tot nhat vi ging duoc lim cho tay trai — phai riéng bigt. Gang latex duge xem la ¢6 46 vira khit t6t hon gang vinyl nhung diéu nay khéng hin ludn ding. Str dung ging khit la digu quan trong dé dim bao cam nam hiéu qua cac vat dung va phong ngira bénh dau nhitc tay. 1.2.3, Ging tay thong dung ‘Dé dem lai bao vé tét hon cho ban tay trong khi lam sach phong kham va cam nim dung cu véi ging tay latex hoc vinyl méng ding dé thim khém bénh nhan hoe ging tay copolymer hoac plastic, ngudi thyc hign nén ding ging tay théng dung bang nitrile hay latex khi chuan bi va str dung héa chit, lam sach so bé va khir khuan bé mat nhiém khuan, ‘va cam cac vat nhiém khuan trong qua trinh yan hanh thiét bi. MGi ngudi trong phong kham can gang nay nén c6 mét hoc mhiéu di ging riéng. Cac ging tay théng dung nay c6 thé im sach véi tac nhan riratay khang kh kh6. Tuy nhién, ching nén dude xem xét thuding xuyén viithay thé sir dung va cd in, riza sach va lam éu bj rich, nitt hode 6 cae dau higu bj hu hai khac) NVYT eting nén diing gang tay chiu nhiét dé cam cac vat dung néng khi mé nip cic may hap fiét tring hoc khi nao c6 nguy co bi béng ban tay hodc cing tay. Hinh 5. Gang tay thong dung dang duge sir dung dé sap xép dung cu Chuyén gia nha khoa nén deo gang khi nio c6 nguy co hole tiép xtc véi cic vat dung ¢6 kha nang nhiém khuan véi cac VSV gay bénh nhu khi cam cc khi cu ho&c vat dung trong labo nha khoa ma chua duge khit khuan; quan ao lay nhiém, chat thai lay nhiém, mé hod rang; va cac thing chtra mau, nude bot hoac cac vat ligu nhiém khuan néu c6 nguy co ro ri hole ban tia nude. 1.3. Tinh trang viém da lién quan dén sir dung ging tay Mét s6 NVYT va bénh nhan c6 phan ing cé hai khi ho tiép xiic v6i ging tay latex hod v6i vat ligu ging qua dudng khéng khi. B6i vi cdc phan tg nay xuat hién do tiép xtc voi cic protein latex hodc cac héa chat khac trong ging, mot hudng dan ngin gon cia nha san xuat ging cé thé giup giai thich nguén géc ciia cac héa chat nay. Ging tay latex dugc san xuat tir latex chiét xuat tir cy cao su Hevea brasiliensis, trong & céc ving nhiét déi trén toan thé gidi. Latex 6 dang cua dich duc nhu sita duge thém chat khang déng va chat bao quan. Ty ban than dung dich latex c6 vat ligu latex (cis-1,4 poluisoprene) cing véi cdc protein, lipid va carbohydrates. Vat ligu latex nay sau dé duge pha tron bing ech thém vio dén 200 héa chit Khéic nhau, phy thude vao céc dae tinh mong muén 6 san pham cudi cing, Cac hoa chat nay la tac nhan chéng hu hai, Iuu hoa giup cho latex din héi, tac nhaw ia tOe, tac nhan tre ché, tienhan méi, tac nhan mau, tac nhan kich hoat, va tac nhan céch ly va eling 6 thé cd chat tao mdi, chat tao nhii, chat én dinh, chat sat khuan va chat hap thu tia eve tim. Cae mau tay bang str duge 40 bén ngoai nhiéu héa chat hon va véi bat bap nhu la\tac abfin cich ly va duge nhing vao latex. Sau 46, mau duoc dua qua 16 nung va bé nude am dé lay bot mot luong protein latex va cae hoa chat khée. Cac xir ly tigp theo bao gém thém vao bot bap hose xir ly dic biét voi chloride néu muén tao gang khéng bét. Céc vat thé duge sn xuat tir latex ty nhién duge xem la san pham cao su latex ty nhién (NRL). ‘Da cac phan tmg véi NRL trong ging tay 1a méi quan tim chinh, tiép xtc véi cdc sin pham cé latex khae cling c6 thé gay ra phan img. Hign nay, uéc tinh khoang 1% dén 6% dan sé va 8% dén 12% ngudi trong nganh y té cé nhay cam véi latex. Ba dang phan tng c6 thé xay ra voi ging tay. Mét la phan tng da vai chat gay kich img trong gang duge goi la viém da kich ing va hai eéi con lai 1a phan ting mién dich cia viém da dj ting tiép xtic va di tig latex. Déi véi cdc trudng hop phan img phy nay, bat ki cé nhan nao 6 triéu ching hodc van dé nén duge dan gia boi mét chuyén gia CSSK dat chuan. Khéng khuyén cao cc thao tac phd bién ctia viéc thay déi sang mot nhan hiéu ging latex “méi” va ding kem hoe “ty diéu tri”. Ghi nhan chin doan chinh xe thong qua bénh str, thm kham lam sang va test chan doan c6 thé gp khd kh nhung 1a chia khéa dé kiém soat di tmg nghé nghiép. Hon nita, NVYT nén quen vai cac dau hiéu va trigu chimg nhay cam latex va cé sin quy trinh giam thiéu t6i da cac van dé site khée lién quan dén latex trong NVYT va bénh nhan trong khi bao vé ho khoi cac vat ligu nhiém khuan, Céc quy trinh nay nén bao gém (1) gidm tiép xiie voi vat ligu 6 latex bang viée thu hign thuc hanh thich hop, (2) hun luyén va giéo due NVYT, (3) theo dai triéu chimg, va (4) thay thé bang san pham non-latex khi can thié 1.3.1. V da kich ting khong die trung (viém da tiép xe kich tg) Viém da kich tig khéng dac trung, hode viém da tiép xie kich ting (ICD), la mot qua trinh khdng dj img pha hiiy lop da ngoai cing. N6 cing duge goi 1a viém da tiép xtc boi vibi gay ra do céc tiép xixe da dang v6i héa ehat lén bé mat da. Su pha hiiy lén bigu md gay ra céc vung khé, nga, kich img tén da xung quanh vi tri tiép xiic. Trigu chimg quan va khu tra 6 ving tiép xc. Tan suat tir 12% dén 67%. Kich tig da 06 thé do xa thuong ting dan theo thoi gian vai ngay hay v: cia ICD trong NVYT duge ghi nhan thay 4 phong, rita tay thuang xuyén, larn’kh6 tay khong dling va kich thich co hoc gay cng te, nhur 1a dé mé h6i bén trong ging, Vi da la lop bio ve au tién chéng lai nhiém khudn va lay truyén mam bénh, viéc gid lan da khoe manhylanh lin, viée giam hodc tranh tiép xtie v6i tae nhan kich ting sau khi phat hién n6Ja diéu rat cap thiét. Co nhiéu cach dé gitip phéng chéng viém da, Nén xem lai cac nguyén tic nira tay co ban, bao gom ky thuat rita tay va sir dung lotion thich hop. Kha nding cae chat tiy riza gay ra kich tng da thay d6i kha nhiéu nhung cé thé giam bang cach thém chat dudng 4m. Lotion thuéng duge khuyén cio dé Lim dé chiu su khé do nia tay thudng xuyén va gidm viém da do ding ging. Tuy nhién, cdc céng thitc lotion géc petroleum cd thé gay ra reich gaing latex. Vi ly do nay, lotion cé petroleum hodec céc dudng am dau khac cé thé anh hudng sy nguyén ven cia ging tay va chi nén ding vio cudi ngay lam viée. Hay dim bao xac nhan véi nha sin xuat ring lotion tuong hop véi latex. Cac vat khac can xem xét loai bé c6 thé bao gém cac sin pham sat khuan str dung trong van phong. Ngoai ra, NVYT co thé xem xét viée thay déi nhan higu ging tay hod tac nhan vé sinh tay. Khi thay déi higu ging tay, nguoi do nén dim bio xac dinh nhan higu ging khac thc su la mét loai ging khae, Boi vi ging cing loai co thé duge ban dudi nhiéu nhan higu khac nhau, ngudi d6 nén so sanh cde mau thir truée khi mua ging “mdi” véi s6 luong lon, 1.3.2. Nhay cim latex ty nhién logi I Nhay cam latex 1a mét phan img mién dich c6 hai dé nhén biét déi voi cac san pham latex tir cao su ty nhién (NRL). Thudng gap nhat bao gdm ging tay, bao cao su, bong bong, ly danh bong, dé nha khoa, thun chinh hinh va garo that. Latex ciing co the thay trong nhiéu san pham gia dung nhu dd choi, nim vi, tay cam vot thé thao, giay cao su, elastic trong quan ao va soi co gidin. Giéng cac dang khac cia qua cam loai I, triéu ching di img co thé phat trién dudi dang phan img tai ché hoac toan than. Trigu chimg thuong xuat hién trong vai phut tip xuc (vi dy nhu ngay lap titc) va co thé bao gom néi mé day, ngwa ngay, viém mii, viém két mac, phii thanh quan, co that phé quan, suyén, phii mach, s6c phan vé va tir vong Dj ing loai I do téng hop khang thé IgE véi ede di: nguyén latex gy ra, Nhya latex c6 hon 250 proteins, trong d6 cé itjphan tr co khdi Iugng thay doi tir 14 dén 200 Kd gay ra tng hop IgE. Cac protein nay chiém khoang 3% NRLCae ca nhan 06 di ing da loai I v6i latex thudng thay tay ho bit\dan néng dé va ngira sau khi deo ging. Ho ciing co thé nhan thay sy xuat hién nhanh cac vét phat ban.va sung tai ché sau khi ti protein latex. Ngira ngay tay va néi me day cig cé thé lan réng ra khoi vi tri tiép xtc. Bénh nhan di mg véi NRL c6 thé ciing thay trigu chimg tuong ty khi tham kham trong migng hoc sau khi dat dé cao su. Hat hoi, viém két mac, ho, thé rit, tho déc, va séc c6 thé tién trién nhw 1a trigu ching, Triéu chimg hé hap toan than thudng xuat hién hon khi mang niém mac tigp xite véi latex. Day la trudng hop bénh nhan dang duge diéu tri nha khoa. Tiép xtte ¢6 thé xay ra do ging hode cae vat ligu nha khoa 6 chira NRL (nhu dé cao su, cup dinh bong ho’c thun chinh nha), Trigu chimg phan vé toan than c6 thé thay Gi tir kh6 thé nhe dén suy sup hé hap nguy hiém tinh mang. Phi cé thé tién trién quanh vi tri tiém cing véi kho thé va nuét. Trigu ching tré hon 1a do co that phé quan va phi thanh quan, Séc c6 thé theo sau do d6 tham thau mao quan ting, su gin mach va suy giam nhanh huyét 4p cia ngudi bi di img. Chét do séc phan vé & nhiing ca thé cuc ky nhay cam cé thé xuat hién rat nhanh du cho bat dau thyc hién quy trinh hoi sire cap ctu. May mn la da sé ngudi bi anh hudng déu séng sot qua tinh hudng phan img di tmg loai 1, va thuong hoan toan phuc hdi trong | gid. $6 lugng di nguyén latex nhiéu trong khong khi xung quanh cing cé thé gay ra trigu chimg qua cm NRL 6 ngudi bi di img. Diéu nay thuong xay ra 6 khu vuc 6 noi ging tay latex c6 bot duge sit dung lap di lap lai. Trong trudng hop nay, protein latex cé thé bam dinh trén céc phan tir bét bap trong qua trinh san xuat. B6t bap trong ging tay latex hiém khi la di nguyén; tuy nhién, no co thé chita céc di nguyén latex & nhiéu néng 46 khac nhau do tham tir ging. Khi lay ging tay ra khoi hép, cac protein phat tan trong khéng khi tiép giap vai bét c6 thé tré nén trdi lo lig trong khong khi va 6 d6 trong mét thoi gian dai 6 qua nhiéu bot trén ging latex cng véi vigc rut ging khéi hop thuong xuyén trong cé ngiy c6 thé gay ra viée phat tan cae phan tir trong kh6ng khi qua nhiéu trong mt khéng gian nhé va co thé vuong lén cac san pham nonlatex khéc. Sau khi hit thé va tiép xtic véi két mac mat cia ngudi nhay cam, cae protein gay di dimg co thé kich thich khoi dau trigu chimg, Ho, thé rit, thé déc, va/hoac kho thé c6 thé tién trién véi 46 nang ty thudelvao mite 46 nhay cam cia mét ngudi. Chan doan qua cam latex loai I ném bao gém nghé nghiép va tién sir lim sang. Cho dén id, chua co thir nghiém da chudin nao cho di. (mg latex 66, Tat ca test thc hién hién nay v6i cae tinh chat latex khdc nha chi ding trong phéng thi nghiém va chung duge ding chi yéu cho nghién cru. Can luwy rang dix vai phep phan tich huyet thanh nhay hon, ket qua dm tinh khdng loai trir duge kha nging e6 qui em & ngudi nguy co cao. Nguai tiép xtc nhiéu voi san pham latex, ké ca NVYT, ¢6 nguy co cao bi qua cim latex. Nguy co nhay cam sé ting lén khi tiép xtic nhiéu hon. Do 46, su tiép xtic tai lap 6 ving miéng va niém mac véi ging tay, cap danh bong NRL, dé nha khoa NRL, va thun chinh nha NRL. tr ng cic co sé nha khoa 6 thé gay ra qua cim NRL 6 nhiing bénh nhan cé nguy co. Tién sit viém da co dia hodc phau thuat, dic biét trong tudi thiéu nién, la mét yéu t6 nguy co b6 sung, quan trong. Bénh nhan co bat thudng niéu duc, nut dot sng hod cae bat thudng khac can dat théng tiéu nhiéu lan cing c6 nguy co cao bi di tng latex, Di img chéo véi NRL cling dé thay tién trign hon 6 ngudi ¢6 di img véi hat va trai cdy. Di img chudi, bo, kiwi, va hat dé phé bién nhat trong phan loai nay. Higp hdi nha khoa Hoa Ky (ADA) bit dau diéu tra tan suat qua cdm latex loai I trong NVYT 6 cuéc hop ADA hang nim vio nim 1994, Trong nam 1994 vi 1995, khoang 2000 nha si, vé sinh vién va phy td tu nguyén lam test lay da. Két qua cho thay khoang 6,2% ngudi lam test c6 két qua duong tinh v6i qua cam latex loai I, Sé ligu tir 5 nam sau d6 ciia nghién ctu cat ngang tiép tuc nay chi ra sy giam tan suat tir 8,5% xudng 4,3%. M6t nghién citu lén khac cia Mayo Clinic (Rochester, MN) thay su giém 10 rét ti 1¢ di tmg latex tir nfim 1993. Xu hudng gidm nay tuong tu véi ghi nhan tir cac nghién ctru khac va c6 thé lién quan dén viée sir dung gang latex véi thanh phan di nguyén thap hon va it bot hon. Thém yéu to khang dinh cho ket lun nay la cae phat hign lm sang dé cap rang cae khu vue lam vige chi sir dung ging latex khdng bét, it di nguyén cho thay it hode khéng cé protein gay di ting latex va NVYT 6 it trigu chémg lién quan di img NRL. Vi vai tro cia bOt ging tay trong viée tiép xiic voi protein latex, TS chite An toan va Site khée Nghé nghiép Quéc gia (NIOSH) khuyén cao néu chon ging tay latex, NVYT can duge cung cap loai ging khéng bot, gidm protein, Céc ging tay non-latex (nhu nitrile hoe vinyl), khong b6t va it protein c6 mat trén thj trudng. Du céc phan img v6i latex hiém xay ra nhung chung ¢6 thé gay séc phan vé nguy hiém tinh mang va thuc hanh nha khoa nén duoc trang bi day dui ciing nhu cé quy trinh tai ché dé xir tri/eae trudng hop cap ctu nay. Phang ngica hoc kiém sodt dj eng latex Déi voi NVYT. Gidng nhu tated dj tig NRL khae, tranh tip xic/phoi nhiém v6i protein latex 1a diéu can thiet dé phong ngua phan ting 6 moebénh nhan nhay cam. Trong co so nha khoa, diéu nay c6 thé thé dat duee bing eéch sir dung ging khéng latex va céc vat dung kha va thiét lap mot méi truvang “an toa y6i latex” (hode it nhat gidm cae vat dung latex). Néu nha khoa sir dung gang latex, nénTa ging loai khéng bét, gidm protein dé loai trir ec khang nguyén protein latex phat tan trong khong khi. NIOSH di ban hanh khuyén céo dé ngin ngua di img latex. Déi voi bénh nhan. Tiép can dau tién dé xde dinh di tg latex trong bénh nhan nha khoa 1a thém vio cae edu di can thiét trong bénh sit. Nhay cim v6i protein NRL cao hon & mét vai ca thé va hién tugng nay bao gdm nhiing ngudi co tiép xc nghé nghiép voi latex, Nhiing nguoi cé tat nirt dét song, bat thudng niéu duc, va chan thuong tiy s6ng duoc xem 1.66 nguy eo cao, Bénh sir di ing 6 bénh nhan hode gia dinh bénh nhan cing la diéu quan trong cin xem xét, Diéu nay cling ding néu bénh nhan di tng voi dé an, dac biét la chusi, hat dé, bo hoe kiwi. Viée cung cp diéu tri nha khoa cho bénh nhan dj tng latex nén duge thc hign trong méi trudng ma latex thap 6 mute cé thé chap nhan duge (ALARP). Digu sau day s€ giap NVYT dat duge diéu nay: 1. Thue hién diéu tri cho bénh nhan dau tién trong ngay trong mét phéng chuan bi dic biét. a, Cae nhin vién khéng ban dé cé latex trong khi chuan bi phong. b. Ho cam tat ca vat dung sé tiép xtic véi bénh nhan khi deo ging khéng latex. c. Khéng ai deo gang cé latex duge vao phong diéu tri trong ngay hém do. 2. Giam 16 da tiép xtc trude day cia vat dung digu tri bénh nhan véi cdc vat ligu 06 latex. 3. Phong ngita latex tiép xtic truce tiép voi bénh nhan trong khi diéu tri (str dung cde dung cu vat ligu thay thé). 4. Loai bé phoi nhiém bénh nhan véi céc protein latex trong bot bang phat tan qua khong khi 5. Nho cic NVYT mic cic vat dung khéng latex tiép xtc véi bénh nhan. Trong nam 2014, FDA xuat ban mét tai ligu hudng dan khuyén cdo nha san xuat gang va céc sin phim y khoa khéc khdng sif dung thudt ngif “latex-free”, “khdng 6 latex cao su ‘tu nhién”, hoe “khéng chira latex” trén bao bi vat ligu ho’ trong quing céo. Diéu nay 1 do kh6ng thé chac chin tinrdng hodn toan khéng ¢6 cae di nguyén lién quan dén phin img qua cam v6i NRL trong san phim y khoa: 1.3.3. Viém da di tng tiép xtc Viém da di tng tiép xuc 1a mét qua cam loai IV, con duge goi la qua cam tré, va la phan ting mién dich thuong gap nhat xay ra déi voi gang tay, cl khoang 80% s6 truong hop, gp 6 khong 33% NVYT cé phan img di tmg, Neugc lai véi di img loai I véi thinh Pl tay (nhu chat gia tc, chat chong oxy hoa va chat xtic tac) va kh6ng phai do latex. Su protein latex, bénh cn ciia ACD 1a céc hoa chat ding trong qua trinh sin xuat gang nhay cam héa chat phd bién nhat la véi cée chat gia toc dig trong luu héa: thiurams, carbamates va mercaptobenzothiazoles. Sur luu héa la qua trinh polyme héa lam cho latex. dan hdi, Trong hai nghién ctu trén bénh nhan co phan tng di tng voi gang tay, 72% va 83% bénh nhan co két qua duong tinh voi thiurams va 25% va 22% duong tinh voi carbamates. Test c6 rong nhé cdc héa chat khae nhau duge bai lén da cua mot ngudi di img sé gay ra m6t phan (ng nho ghi nhin téc nhan nguyén nhn chinh xac. Cac hoa chat khac dung trong san xut gang tay ciing cé thé gay ra mét s6 phan img, ACD hinh thanh cham, c6 d6 tré khoang vai gid, va xuat hién nhu vét cham voi kich od lon nhat trong khoang 24 ~ 48 tiéng sau khi xay ra. Sang thong thurdng khu tra 6 ving, tiép xtc, Phan img viém man tinh nay gidi han r6 6 da va xung quanh la cac vet phu tai ché. Khoi dau cia trigu ching di tng loai IV kéo dai 48 cho bach ciu lympho di cu dén vi tri di ting dii s6 Iugng véi hé qua la sy tiét cae cytokine thu hit cae té bao viém khac nhu 1a dai thc bao va bach cau trung tinh. ACD cé thé can it nhat 4 ngay dé hdi phuc, ‘vai vét hoai tr, vay va tréc da tai ché biéu mé bi Anh hudng. Diéu quan trong la phai nhan ra rang cac hoa chat khéc thay 6 céc co sé nha khoa, nhu 1a methacrylate va glutaraldehyde, c6 thé gay ra ACD. Tranh tiép xiic la chia khoa khi ki 1 va/ho§c loai IV, bai vi nghiém trong hon. Vi du, NVYT o6 ACD véi metharylate phai tranh tiép xiic véi tae nhan soat di ting loai in tiép xtc c6 thé dan dén ting nhay cim va phan ing dan nha khoa, nhu 1a bang céch phat trign ky thuat “khong cham”. NVYT di ng véi thiuram hoac carbamate nén tranh cac san/phamcé cac héa chat nay. Nhiéu lua chon lam sang thay thé dang tro nén phé bién-hon, bao gomiging tay va cdc sin pham khac (nhu 8 cao su) lam tir polyvinyl chlotide (PVC hode vinyl), polyurethane (polysiocyanates), hod styrene-base copolymer Loai trirtiép xic voi tac nhan nhay Cis lavcich duy nat phéng ngira viém da tiép xi di img. Cac nha san xuat ging cé ging kiém soat suthém cac hoa chat vao san pham latex nhung diém lan can la viée dan nhan ging tay Ja “it di (mg” bai vi ching co thé chira néng 46 héa chit gidm di so véi théng thuong. Cac ging tay nay khéng phai 1a hoan toin khong c6 hoa chat 6 thé gay man cam va van c6 thé gay ra cac phan tng co hai. Higén nay FDA di cam dan nan nhu vay. Trong NVYT, nhin biét céc trudng hop qué cam latex c6 thé giam phan én nguy co cho NVYT va bénh nhan cia ho, dac biét dudi goc nhin cia mdi lo ngai ve kha ning tien trién ctla qua cam latex loai IV thanh loai I. Thém vao d6, cac nha lam sang c6 thé sé dieu tri cho nhiéu bénh nhan c6 di img hon trong co s6 cia ho. NVYT nén bit cch phat hign cic diu higu som va trigu chimg ca phan img di ting véi latex va chudn bi chim séc phi hop khi can thiet. II, KHAU TRANG Dau tién, khau trang duge phat trién dé giam nguy co nhiém khuan hau phau trén bénh nhan ma cé the do cac VSV trong dudng hé hap cia phau thuat vién gay ra. Dir mot so tranh cai vé kha nang ciia khau trang dé dat duge muc dich ban dau cua n6 van con, deo khau trang van a thuc hanh tiéu chuan trong khi phau thuat hodc bat cir khi nao khac khi can phai gidm phat tan tac nhan bénh hé hap tiém nang. Sau nay, khau trang cing duge xem la phurong thitc bo vé ngudi deo khéi cac tac nhan bénh cé thé hign dién trong nuséc hoac khi dung ciia dich co thé hod cac thir khac c6 tiém nang xuat hién trong vat Khi cat ring véi m6t tay khoan turbine high-speed hode vé sinh ring voi dau cao siéu am, mau, nude bot va cae manh vyn khac bi chia nhé va vang ra khdi migng. Tu 46, khi dung nha khoa cé thé duge dinh nghfa la cée phan tr rin ho’e long, trong khéng khi 1a nguén VSV 6 thé gay ra bénh. Cae phan tir c6 duéng kinh 1én hon 50 4m cé Iye quan tinh 16n hon luc ma sat iia khéng khi va di chuyén theo duéng dan trong ty nhién, Mat d6 cao nhat cba VSV a 6 tude mat bénh nhan 61 cm, noi ma NVYT thuong 6 46, Khi cae hat nude o6 VSV bée hoi, cdmhat cén lai hinh thanh va ton tai trong phong diéu tri. Céc phan ti khi dung nay thuéng 6 duéng kinh nhé hon 10 ym va khong, thé thay duoc. Cac khi dung nhiém khuan thudng e6 bui hoc can hat. Cac khi dung do ui cé thé loai bo trong khéng khi bang cach sa lang, uhung cac can hat con lai lo ling trong kh6ng khi m6t thoi gian dai. @ac can hat dinh vi cham va phat tan khiip phéng theo dong khéng khi, xm nhiém méi trudng. 95% kt dung nha khoa ¢6 duong kinh <5 um. Nguoi ta ching minh rang khi ring duge c6 lap bi lay nhiém béi Serratia marcescens, 60% khi dung tao ra chita cc phan tir sng sot cé thé di thang tryc tiép vao tai phdi. Cac hat lon va manh vun (dudng kinh $0 ~ 100 pm) sé rét lai trén san va tron in véi bui trong khodng cich 61 em. Cac hoat dong trong phong khudy dng lép bui lay nhiém dng lai phat tan ra khoang 1000 phan tir mdi phit va cdc phan tit trong khong khi nay vuong lai trén da va quan do. Vi khuan dém dugc 1a mét phan tir s6ng trong mi 0,3 mét khéi khong, khi duge xem la chap nhan duge trong phong phau thuat. Trong sudt qua trinh sir dung turbine high-speed, s6 vi khuan dém duge c6 thé lén dén 109 dén 300 trong mai 0,3 mét di khong khi va ting 250% so véi trudc do khi do 6 thoi diém 35 phut sau mot thi: thudt kéo dai 1,5 dén 50 phiit. 35 phiit sau khi sir dung du cao siéu 4m, ngudi ta do duge 5000 huan song trong méi 0,3 mét khéi khéng khi, nghia la ting 3000% luong vi khuan. 95% “con mua vi khuan” duoc phong ra do dau cao siéu am lién quan dén streptococci tan huyét alpha. Vi khuan nay cé thé tén tai trong khéng khi va song sét dén 24 gid. Cie VSV khac phat hign trong khi dung nha khoa bao gém staphylococci, diphtheroids, pneumococci, tubercle bacilli, influenza virus, hepatitis virus, rhinovirus, va herpes virus. Khau trang che phu migéng va mii cé thé giam viéc hit phai cac phan tir khi dung nhiém khuan nay mét cach higu qua. Chung 6 thé bao vé mang niém mae ciia miéng va mai khéi sy nhiém khuan tryc tiép qua mau ho&e VLLN dang phun suong, tia. Sur quan trong cia chiing ddi hoi cc nha lim sing suy xét vé tinh chat ctia mot khdu trang, ly tung khi Iva chon khau trang dé sir dung cho ban than, Cac nha lam sing nén dim bao rang né (a) khéng tiép xie tryc tiép vai 15 mai va moi; (b) c6 ty 16 higu qua loc vi khuan (BFE) cao; (c) vira van v6i toan bé phan vien khau trang; (d) khéng gay dong hoi nude trén kinh mit; (e) dé deo va thao bo; (1) lam tit soi khong gay kich img da hodc phan hi deo ho’e bj ust va (g) lam tir soi khong bi sup tor dyng va Phan lo; NVYT nén deo khau trang y té bat cl/khi nao e6 nguy co xuat hién cac tia nude cia dich cé thé chita céc tic nhdn bénh nhiém tring. Diéu nay ¢6 thé xudt hign trong céc hoat dong, diéu tri bénh cé str dung tay khoan high-speed, low-speed, dau cao siéu am, dau xit hoi/nude, hoge dung ey bom hs trong migng va trong khi mai hogc dinh bong céc vat dung cé thé nhiém véi dich bénh nha, Khau trang nén duoc thay sau méi bénh nhan vi bé mat ngoai tro nén nhiém véi cdc giot nude tir tia nude cita dich miéng tir benh nhan trudc hoac tit viée cham khau trang voi cae@ngon tay bi dinh nude bot. Khau trang cing bao vé khéi nude ban ra trong khi sir dung dung cy. Lay nhiém cho dau siéu 4m hoac cae dung dich lam sach khac cé thé xay ra néu rd dung dung cu hode eéc vat dung bi v6 tinh, rot vao dung dich. Rita dung cu bang nude may cing c6 thé sinh ra tia nude Hinh 6, M6t s6 loai khau trang dig trong y té Ngay nay, khau trang duge thiét ké dé dap img hau hét cac diéu kién théng thudng trong nha khoa. Ching phai duge deo bat ki khi nao c6 thé tao ra khi dung ho¥e tia nude, va vi vay viée str dung chiing la tiéu chuan bat buéc trong thuc hanh. Tuy nhién, néu mét khau trang duge deo lau hon 20 phiit trong m@i trudng khi dung, mat ngoai eiia khdu trang tro thanh m6t noi dé vi khuan gay bénh sinh si hon Ja m6t hang rao. Cing vay, bé mat ngoai ciia khau trang c6 thé tré thanh nhiém néu n6 bi cham béi cac ngén tay nhiém khuan, Nguoi ta khuyén cao deo khau trang méi di véin bénh nhan va phai thay khdu trang thuong xuyén it nhat mét khau trang moi sau mét gid va thudng xuyén hon néu lam trong méi trdng khi dung nang. Su nguy hiém cua vi khuan lao 1a mét nguy co nhiém khuan chinh cho sire khée cong déng va NVYT. Diéu nay cing dé ra yéu cau tai danh gia vé do ludng va dung cy phong chéng vi khudn lao, Khi m6t ngudi chia sé khéng gian véi bénh nhan cé vi khuan lao truyén nhiém, khau trang phau thuat tiéu chuan co the khéng higu qua dé phong chong viéc hut phai cac cimhat €6 sO Ivong truc khuan lao dang ke dé dem lai sy bao vé chéng lai lay truyén vikhuan lao. Khau trang y té thudng ding trong nha khoa cé hinh dang vom dé dé vita khit. Khau trang dutgc deo gitt voi bang dan hdi, hip vang qua tai hoe day bude. Dit cae khau trang nay bao vé Mang niém mac migng va mai khoi tiép xtc tryc tiép véi cac het nude cua dich miéng, ching ¢6 kha nang bao vé gidi han vei cée phan tir khi dung nho nguy biém e6 kha ning lay nhigm trong khéng khi nhur 14 hi chimg hé hap cp (SARS), lao phéi va s6i. Ngay ca khi khdu trang via van trén, s6ng mii dé giam hoi suong trén kinh deo thi van co khoang ho quanh bo. M6t Iya chon tot hon 1a khau trang hé hap chuyén dung (KTHH) duge thiét ké dé che kin mat hon va dugc phat trién cét yéu dé bao vé céng nhan trong méi trudng céng nghiép, KTHH cé thé hitu ich nhat khi su théng khi khdng cé day di va cdc dau hiéu cing nhu trigu chimg cho thay nguy co cao déi véi lay nhiém, va khi bénh nhan co tiém nang lay nhiém va dang thyc hign thi thuat c6 kha nang tao ra cdc tia nude hoc khi dung cia dich dudng miéng hoic hé hap, khéng ké dén cé théng khi day di: hay khéng. NVYT co thé deo bat ki KTHH nao cé dé bao vé chéng lai cae bénh phat tan qua khéng khi néu ching, di duoc kiém tra d6 vira va d6 ben day di. Cac KTHH duge NIOSH kiém duyét cé danh diu nha sin xudt, s6 b6 phan (P/N), muc 46 bio vé bing mang loc (nhu N-95), va tir NIOSH. Sé “95” lign quan dén phan trim phan tir duge loc. Nam 1995, NIOSH dé cép ring KTHH duge chtmg nhan ba loai loc — seri N-, R-, va P-— voi ba mite 46 hiéu qua loc — 95%, 99% va 99,7% — trong mai loai. Tat ca cdc test loc dung cae phan tir khi dung, kich thude dung kinh trung binh 0,3 mm, Kha nang loc cha KTHH duge goi la Higu qua Loc Vi khuan (BFE) hoac Hiéu qua Loc Phan tir (PFE). ASTM da phat trién cae dic tinh tiéu chuan i vai vat liéu khau trang trong 5 dac tinh: loc vi khuan hiéu qua, loc cac phan tir higu qua, chéng tham, thé duge va cé thé chay. Cac tinh chat ASTM nay khéng lién quan dén céc chimg nhan théng thudng cho khau trang, nhur li ging tay va 4 quan, due lam 16 béi FDA nhu céc thiét bi y khoa. Cac tiéu chuan nay cé ich khi chon khau trang hoac mua nén duge dya trén lugng dich va/hoac khi dung ma khau trang tiep xtc. Khau trang mite dé ASTM I hoic it tiép xtc dich c6 hiéu qua loc vi khuan va phan tir >95% va khang dich 80. Khau trang mic 46 2 ding cho tiép xte véi lugng dich vira phai va 6 higu qua loc phan tir va vi khuan 298% va khang dich 120. Khau trang mite 46 3 ding cho tigp xie dich mire d6 vita dén nang va cé higu qua loc phan tir va vi khudn >98% va khang dich 160. Su dé chiu khi str dung inh hudng dén kha nang don nhan KTHH cia ngudi deo. Théng thuong, KTHH cang higu qua, cding kho thé qua n6, va ngudi deo cing, cam thay kh chiu hon, Sy vira khit la diéu quan trong dé bao vé chéng lai viée hit vao cac can hat. Khi co khe ho, KTHH sé 6 chitc ing giéng mét cai phéu va thuc su khong c6n tinh bao vé. KTHH nén duge oo 86 nha khoa cuny cap va NVYT trong ciing co sé khi gap bénh nhan cé dau hiéu va triéu chimg ciia nguy co truyén nhiém cao, cing nhur cho ngudi sé thuc hién thi thudt ¢6 thé sinh ra.¢€n hat va tia nude cua dich ving miéng vah6 hap. NVYT nén duge tap hudn sir dung va b6 KTHH dung cach eting nhu nén theo huong dan nha san xuat day du. Hinh 7. Khau trang NOS Gidng voi bat ki ky nang doi hoi tudn thi day dit dé dat duge Igi ich t6i da nao, sai sot trong viée str dung khau trang cé thé gay ra cac van dé. Van dé dau quan dén vi du ma trong 6 NVYT khéng thay déi khau trang gitta nhiing diéu tri bénh nhan, Nhu dé cap 6 trén, cc rao can nay cé thé mat kha nang loc nhanh chong khi tiép xtc vai cac tia khi dung 6 néng 46 cao, Mét Idi thuong gap thir hau xay ra khi NVYT khéng deo khiu trang ding cach va khau trang khéng che s6ng mii. 2.2. Han ché Boi vi khau trang y té khéng dem lai su khit kin hoan hao quanh vién khau trang, khéng khi hit vao va thé ra khéng duge loc van cé thé di xuyén qua bé mat nay. Do do, Iya chon khau trang vira v6i khuén mat la diéu quan trong dé giam thiéu toi da khéng khi khong duoc loc di xuyén qua n6. Thém vao d6, khi khau trang bi uét do khéng khi hit vao 4m ut, kha ning khang lai dong kh6ng khi di xuyén qua khdu trang ting lén Lam cho khong khi khéng duoc loc di qua vién khau trang nhiéu hon. Do vay, bac si nén thay thé khau trang uét mi 20 phit dé duy tri kha nang Joe cao. III. DUNG CY DEO BAO VE MAT Nhom dung cu deo bao vé maf (DCBVM) co the 1a tam chin rai (faceshield), tim chin dinh ign véi khau trang y té (logi ding 1 lan), hoge la kinh phong h6. Kinh ca nhan khong duoc xem la PTBVCN 3.1. Gid trj bio vg Nhiéu tac nhan mam bénh cé thé gy ra nhiém tring co hai trén mit hodc x4m nhap mang niém mac lign quan va gay ra nhiém tring todn thin. M6t vi du la virus herpes, virus nay ©6 thé hign dign trong bui nude, tia nude hode khi dung cua dich tir migng bénh nha, Mét vi du khic Li virus viém gan B, virus nay c6 thé sir dung mat nhu mét cénh céng di vao co thé va gay ra viém gan B. Ngoai kha ning bao vé chéng lai cac tac nhn gay bénh nhiém khuan, DCBVM ciing bio vé khang lai chan thuong co hoc cho mat do cae vat thé di chuyén ty do nhu cac manh ring hodc cdc manh nho cia vat ligu phue hdi bay ra khoi migng bénh nhan trong khi chuan bi xoang. Chan thuong do vat thé ghim vio mat xay ra trong qua trinh danh bong hoc mai min Kkhi thyc hign trong miéng bénh nhan trén ghé nha hod trong labo nha khoa DCBVM ciing cé thé bao vé mit khéi cac tac dng tir kich thich ctia tia cuc tim va tia bn hod chat diing tai ghé hose dé lam sach dung cu va bé mat, khir khudn bé mat, rita cae phim hoac lam viéc trong labo nha khoa. Hinh 8, Kinh phong ho Bac si nén trang bi cho bénh nhan kinh bao vé trong khi diéu tri. Cac chan thuong mat & cy nao nga vao mat bénh nhén, tray crylic, va tu mau dudi két mac sau a dung cu va hoa chat ngang qua deotrong khi diéu tri rang miéng ‘Nén str dung kinh ding mét lan Hinh 9, Tam che mat (faceshield) 3.2. Céich sir dung DCBYM dem lai bao vé tt nhat khi c6 tam chin bén va du lén dé che phii va bao vé di mit ngudi deo tir cdc chan thuong cé thé nhin thay bing mat thuong dén cac chan thuong, can c6 kinh hién vi. Mét s6 mau dugc lam dé via voi cae kinh dieu chinh thi lye. Khau trang va dung cu deo bao vé mat phau thuat vi tam chan bén cimg phii hop cho cac thi thuat c6 Iugng nho tia nude. Két hop thém tam chan mat loai ding 1 lan hoac nhieu lan 6 thé hitu ich Ichi can bao vé thém. Khi deo m6t tam chan mat, NVYT cing nén deo khau trang, Tam chin mat c6 thé kéo dai tir clm dén hét tran va mot s6 c6 thé bao quanh, hia én du, bio vé phan bén, NVYT nén deo DCBVM bat cir khi nao mat c6 thé bi lay n do khi dung, tia nudc hoa hoi xit cua dich co thé hode cac hoa chat va khi c6 cdc vat thé tao ra khi mai nhin, danh b6ng hod lam lang v6i dung cy quay. DCBVM cla NVYT nén duoc tay tring k¥ ludng truée khi tai sir dung trén bénh nhan tiép theo. Mat cing can duge bio vé diy di déi vei kich thich tr tia oye tim 3.3. Han ché Kinh bao hé diing don déc hoc deo phi Ién kinh theo don cé thé lam ngudi deo khong thoai mai, nhung né dem lai kha nding bao vé'tét nhat cho Mat d6i voi cae tia nude va vat téc dong tir phia true hoe phia bén, Di: kinh gidp bao vé mat khéi cae tia nuée va vat tae ddng tir phia trude, sur bao vé tit, phia bén kha ham ché trir khi kinh 6 tam chin cimg 6 phia bén, Mite d6 bao vé khoi tae dng tir cde vat bin phu thuge vio d6 cimg cita trong kinh, Mét sé kinh bao vé co trong thay doi durgc (trong trudng hop bi tray xude) co kha nang chéng dong hoi nude va co the hap duge. Tiéu chuan mam bénh lay qua mau dé cp ring kinh deo mit bao vé phu hop dem lai su bao vé phia truéc va phia bén cua mat khdi cae tia nuéc hoac gigt bin cé dich co thé, Do vay, kinh bao vé mat nén cé tam chan phia bén, Khdu trang cé tim bao vé mit dinh lién ciing cé trén thi trong. Néu mét ngudi sit dung tam che mat thi tam nay nén dai dén cim, bao vé duge phan bén trén va cé dang cong dé bao vé phia bén. M6t s6 tam chin mat duge lam bang plastic mong va c6 thé khéng di bao vé khdi cac vat thé c6 toc d6 tac dong lon. NVYT cing nén deo khau trang c6 tam chin mat dé gidm thiéu viée hit vao cac khi dung va vat thé dang bui. Khi str dung hoi théi danh bong, xem xét viée ding tam chin mat str dung mot lan dé che chan kinh bao vé dat tién. IV. QUAN AO BAO VE 4.1, Gid tri bio vg Cac VSV cé tiém ning gay bénh cé thé hién dién trong khi dung, hoi xit, tia nude va giot ban tir dich migng bénh nhan. Cae VSV nay khéng chi lay nhiém cho mat khéng duge bao vé va niém mac mii miéng ma cén lay nhiém cho cdc ving khac trén co thé ciia NVYT nhu ving tay trude va ving nguc. Cac giot bin lén hon cé thé dong lai trén dai khi mét ngudi dang ngdi G ghé, Quan ao bao vé bén ngoai cé thé gitip chéng lai cac lay nhiém nay, néu khéng o6 thé din dén lay nhigm qua da bi tén thuong hodc it nhat la ngin chan su phat tan lay nhiém tir van phong vé nha hoac nhitng noi khac qua quan ao khong duge che chin. Thay quan 4o bao vé da bi nhiém trude Khi thy hign diéu tri cho bénh nhan tiép theo dugc xem nhu bio vé cho bénh nhan, Viée che phi VSV cé trén trang phue dudng phé bing quan ao bao vé cing duoc xem la thuc hién bao vé bénh nhn 6 mét sé mite d6, Hanh dong nay ngan vige phat tin VSV tir trang phuc dung pho vao trong khéng, khi gan bénh nhan, 1a ngudi co thé cé mé ho, Dit str dung trang phuc dé bao vé cho NVYT va bénh nhan la diéu hop ly, it bing chtmg vé mire 46 vé viée hanh déng nay ngan chin bénh tat phat tn, A Hinh 9, Trang phyc bao vé loai ding 1 fan 4.2, Sir dyng va phan logi NVYT nén mic trang phuc bao vé bat cit khi nao cé nguy co lay nhiém cho da ho&c quan 40 khac do hoi xit hoc tia nude c6 nude bot, mau hoc cée vat ligu co tiém nang lay nhiém khae. Do do, céc tinh trang gidng vay tai ghé ma yéu cau sit dung khau trang va kinh bao vé cing d6i hei sir dung trang phye bao vé. Néu trang phyc tro nén vay ban 13, ngudi mic nén thay déi trang phuc trude khi chim sée cho bénh nhin ké tigp va nén mac trang phuc bao vé méi truéc phau thuat. Nhan vién edn c6i bo trang phue bio h6 khi roi khu vuc lam sang va khéng mie nhimg, trang phuc do trong phéng nghi, nha an ho&c ngoai phong kham. NVYT khéng thé dem céc trang phuc va khin da bi nhiém vé nha dé giat di. Cong viée git ui nay 1a nghia vu ciia ngudi dig déu don vi y té va duge thy hign trong don vi phéng kham hode qua hop déng v6i dich vu giat di thuong mai, Du khéng duge quy dinh béi ludt php, cic NVYT ciing nén xem xét viée cé gidy riéng dé mang trong phong kham. Cac tiép can thuan loi dé quan ly trang phuc bao vé trong phong kham bao gém sit dung dio choang c6 tay, c6 cao dai ding 1 lan dé che phii quan do lam vige thudng quy. “Seru c6 tay ngin, c6 thép nén khéng phai la(quan 40 bao h6 tt. DSi voi cae quy trinh nha khoa thuong ngay, nhan vién c6 thé thay d6i quan ao bao hd iéu méi lan mét ngay (vi du sau gid nghi tra) hode thudng xuyén hon néu thay quando da vay bin. Cach tiép can khac la sir dung quan ao bao hg tai sir dung, nhur 1a dong phyc, ao blouse hoke cae Logi khie ma cé thé mac vao dau ngiy hhuing phai duge thay trong gid ngu trua, thay khi thy a vay ban va céi bé trude khi roi phdng khan, Str dung quan Ao bao vé kiéu trong dau khéng phai lay kién hay vi khi cdi 40 06 thé lam lay nhiém lén ving mat va dau véi bé C6 nhiéu Iya chon trang phyc bao hé chéng tham trén thi trudng. Viéc la chon nén duge xem xét dua trén két qua kiém tra ctia ASTM va International Organization d6i véi phuong phap kiém tra chuan hoa (ISO). No bao gom kha nang khang tham ctia soi vai di véi mau téng hop, mau ngudi, nude bot va mét sO virus. Soi cotton hode cotton/polyester c6 thé chép nhén duge nhu 1a PTBVCN néu tay ao dai. V. NON VA BAO GIAY Non va bao gidy la cde PTBVCN it sir dung thuéng xuyén hon nhung nén duge xem xét néu c6 kha nang lay nhiém. NVYT cé thé mun suy xét viée sit dung bao giay khi co kha ning lay nhigm trén gidy dép, nhur céc qua trinh phiu thuat 6 ving ¢6 thé chay mau die bigt nhiéu (vi du nhur phdu thuat tai tao ham mat va chan thuong). Nén La Iya chon khéng bt bude nhung co thé hitu ich dé gidm lay nhiém cho NVYT khi cao siéu m, phau thuat c6 ding dung cy quay hoac siéu am va khir nhiém thi céng cac dung cy nha khoa, 6 noi cé thé hinh thanh cae tia hoc hat mau va VLLN. Nén ciing dem lai bao vé t6i uu cho bénh nhan trong qué trinh phau thuat. VI. DE NHA KHOA ‘Neudi ta chimg minh ring sir dung 8 nha khoa, hode dé cao su, luén gidm lugng vi khuan dit c6 hoac khéng théi hoi ide. Bé nha khoa higu qua nhat trong viée gid Iugng vi khuan khi két hop véi xit nude va 6ng hat manh, Nude lam gidm lung VSV trong khi dung khi xit hoi va tu thé bénh nhn ding sé lam tdi thiéu héa viéc hinh thanh giot, tia nude va khi dung trong qua trinh diéu tri, Da dé nha khoa va éng hut hoi manh duge xem 1a kiém soat bing may méc dé han ché téi da viée phat tan cdc hat nuéc, tia nude va khi dung, NVYT phai ding ging, khéu trangy@6)bao v ing, voi quan ao bao vé trong khi diéu tri cho bénh nbn. VII, SU’ DUNG VA THAO BO PTBYC! Logi PTBVCN sit dung sé thay i tay theo tha thugt nita khoa, Su két hop cae PTBVCN duoc lua chon cing sé anh hudng qua trinh st dung, vi thio bé. PTBVCN ding 48 bio vé NVYT khdi viée tiép xtc véi cac tac han lay nhiém; vi vay, diéu quan trong 1a can mic vao va thao bé PTBVCN theo cach t6i.thiéu héa viée phat tan nguén nhiém xa hon. Rita tay ngay sau khi thao b6 PTBVCN la chia khoa. Néu tay NVYT tro nén lay nhiém mt eich 13 rang trong qué trinh thao b6 PTBVCN, hay rita thay trude khi tiép tue thio b6 céic PTBVCN con Iai. Bang 8-6 mé ta cac goi y dé gidi han lay nhiém chéo trong thye hanh nha khoa. Vige mic vao va thio ra eae 6p bao vé nén duoc thuc hign theo mét trinh tyr giup han ché su phat tan cua vi sinh vat. Diéu nay dang khi chun bi cho cdc quy trinh thuong quy vao phdu thuat. Khi thye hién theo quy trinh nay, phong thy hién thi thuat d& duge lam sach va khir nhiém va tim trai bé mat di dug dat, cac goi dung cu tiét tring hodc cassett di duge chuan bj trén ban hod xe day, bénh nhan da ngéi vao vi tri, bénh sir va bat cit diéu can trao déi nao cing di duge hoan tat. Diém quan trong can nh ve thtr ty mac cae lop bao vé la deo ging tay sau cling dé tranh lam nhiém ching trudc khi str dung trong, migng bénh nhan. Bude dau tién a mac trang phue bao vé va dat tim trai 1én ngudi bénh nhan, Sau d6 ngudi nay mé céc g6i dung cu va vat ligu ma khéng truc tiép cham vao ching va sau d6 deo khau trang va kinh bao vé. Ngay truéc khi the hign didu tri, bac sf lam sach, rita tay lai Voi nude va lam khd, sau d6 deo ging tay. Bae si khong due cham bat ky bé mat hode vat dung nhiém nao v6i ging tay trude khi thao tac trong migng bénh nhan, Sau khi diéu tri bénh nhan, bac st edn chi y dén 2 van dé chia khoa khi thao cée phuong, tign bao vé da bi nhiém, 1, Gang tay ¢6 thé lay nhiém cho bat cit thir gi cham phi 2. Tay cé thé tré nén bi nhiém néu bac si cham mét s6 phan nhat dinh trén céc phuong tign bao vé vi déi tay khdng deo ging. Cac nghién ciru gan day cho thay virus cé/thé s6ng sot trén phuong tign bao vé trong nhiéu gids, vi vay edn cén than dé khong phat tan nguén lay nhiém nay khi théo cc phuong, tign bao vé da sit dung. Khi théo bé trang phuc bao vé diing 1 lan hodc tai sir dung, bac st khéng duoc cham vao Iép quan do bén duci hode da vi gang tay bi lay nhiém. Cac tiép can dé thao cac phuong tign bao ve da st dung duge mé tatrong phan duai day. 1. Gang tay: a, Khéng cham lén da ma nam phan cé gang 6 tay déi dién, kéo gang ra khéi cé tay va thao ging ra b, Dit ngén cai ciia tay da thio ging dudi bo cia chide ging cén lai, tir tir kéo ging khdi tay va trugt ra kh6i hin. ¢. Dat chiing vio trong thing rac. 2. Kinh bao vé a. Chi cham vao ching 6 phan tya trén tai (ving thuong khéng bi lay nhiém) hoac d6i voi tm che mat, chi cham vao vong deo dau hoc phan gai va thao ra, , Dat ching 6 vi tri phu hgp dé sau d6 khir nhiém hode bé di (46i véi loai ding 1 ln) 3. Trang phuc bao vé: a. Thao cae nut that phia lung, b, Kéo do ra khdi viing ¢6 va vai, chi cham vio mat trong 40, ¢. Lon nguge mat trong do ra ngoai d. Gap hode cudn ao lai va bo vao ché yéu cau. 4. Khau trang: a. Théo khai trang bing cach chi cham vao day thun quanh dau hoac tai hoic thao nat that 6 phia sau dau. b, B6 khau trang vao thing rac. 5. Ria sach tay. Cac PTBVCN da bi nhiém khéng duce xis ly nhu chat thai thong thuong néu ching bi dinh rat nhiéu mau hoac nude bot. Trong cde trudng hop binh thudng, chi cin bé vio noi chira rac thai binh thuong. TOM TAT Cac kj thuat hang rao nhu ding ging, khdu trang, d6 deo bao vé mit va quan do bio vé da cing nhu niém mac mat, mai va miéngicua NVYT khéng tiép xtc voi mau va OPIM trong suot cdc thi thuat nha khoa. Ching can thiép vao bude dau tién (phoi nhiém) trong su phat trién cia bénh truyén nhiém. Tang euamg sir dung ging tay gin lién v6i nhieu bao céo vé di img lién quan dén nghé nghigp va phan tmg viém da kich (mg voi NRL trong NVYT va bénh nhan, NVYT nén quen véi cde dau higu va tigu ching cla nhay cam latex va quy trinh nén cé sin dé giam t6i da cac van dé sitc khoe lién quan den latex trong NVYT va bénh nhan trong khi bao vé ho khéi céc vat ligu lay nhiém. TAI LIEU THAM KHAO 1, Miller, C. H. (2016). Infection control and management of hazardous materials for the dental team.S.1: Mosby 2, Molinari, J. A., Cottone, J. A., & Harte, J. A, (2010). Cottone's practical infection control in dentistry. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins

Vous aimerez peut-être aussi