Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
DUY NHAÂN
CÖÔNG THÖÔØNG
DUY NHAÂN CÖÔNG THÖÔØNG
Quyeån Thöôïng
cuûa X.Y. Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A
ruùt trong Boä Moâ töùc Vieät Duy Daân Chuû Nghóa Quoác Saùch
Ñaïi Cöông Thaûo AÙn Toaøn Pho, do Gioù Ñaùy
thuoäc Duy Daân Hoïc Xaõ xuaát baûn laàn thöù nhaát
taïi Saøi Goøn, Vieät Nam nhaân ngaøy Quoác Toå Huøng Vöông
(10 thaùng 3 naêm 4849 lòch Vieät
töùc 10/3 Canh Tuaát, 24/3/1970 Döông Lòch)
GIOÙ ÑAÙY
Thu Kyû Daäu
1969
2 Tuyeán Muïc cuûa Ñaïi Vieät Moâ Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A
ngöôøi, giaûi quyeát caùc vaán ñeà loaøi ngöôøi. Ñoù laø muïc tieâu cuûa cuoán DUY NHAÂN CÖÔNG
THÖÔØNG.
Nhöng ñaët moät khuoân khoå môùi cho loaøi ngöôøi khoâng thoâi chöa ñuû. Vì phaûi caûi taïo
ñöôïc con ngöôøi, phaûi ñeå con ngöôøi giaùc ngoä caùi chaân töôùng vaø caùi cöùu caùnh sinh meänh
cuûa mình môùi coù theå soáng theo caùi Cöông Thöôøng môùi ñoù. Noùi caùch khaùc laø phaûi ñaët vaán
ñeà giaùo döôõng. Coù ñaët ñuùng vaán ñeà giaùo döôõng thích nghi thì môùi mong caûi taïo ñöôïc con
ngöôøi vaø caûi taïo ñöôïc xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Ñoù laø muïc tieâu cuûa THIEÁT GIAÙO vaø GIAÙO
DÖÔÕNG CHEÁ ÑOÄ.
Moät khi con ngöôøi ñaõ giaùc ngoä ñöôïc chaân töôùng cuûa mình, naém vöõng ñöôïc töông
quan cuûa mình vôùi vuõ truï vaø töông quan cuûa ngöôøi vôùi nhau, thì ñaõ naém ñöôïc yù nghóa
sinh meänh cuûa mình roài vaäy.
Taát nhieân vaán ñeà ñöôïc ñaët ra sau ñoù laø toå chöùc xaõ hoäi loaøi ngöôøi theá naøo cho khoûi
loaïn. Ñeán ñaây Thaùi Dòch ñöa ra moät ñeà aùn laø CÔ NAÊNG HIEÁN PHAÙP. Chæ laø moät ñeà aùn
vaø chæ laø dieãn dòch nhöõng quy luaät cuûa Duy Nhaân Cöông Thöôøng. Nhöng caùi vi dieäu cuûa
Cô Naêng Hieán Phaùp laø noù linh hoaït vaø troïn veïn, noù baûo chöôùng ñöôïc caùc nguyeân taéc
sinh meänh caên baûn, nhö caùc nguyeân taéc nhaân chuû vaø daân chuû, caùc nguyeân taéc phaân coâng,
phaân meänh, phaân lôïi, phaân quyeàn. Caùi öu ñieåm cuûa Cô Naêng Hieán Phaùp laø phaân bieät roõ
raøng treân baûn theå vaø trong toå chöùc, chính quyeàn vaø trò quyeàn, khoâng ñeå cho caùi noï xa lìa
caùi kia, beân naøy laán aùp beân noï, vaø khoâng rôi vaøo caùc teä ñoan taäp quyeàn, taûn quyeàn thaùi
quaù, maø cuõng khoâng cöùng nhaéc ñeán ñoä ñaõ loãi thôøi maø coøn giöõ maõi. Vöøa phaûi coù thaønh
vaên vöøa phaûi coù daân tính. Ñoù laø bieän phaùp taïo ra moät khung caûnh cho con ngöôøi phaùt
trieån sinh meänh caù theå vaø sinh meänh toaøn theå.
Maáy doøng chöõ treân ñaây khoâng ngoaøi muïc ñích giôùi thieäu vaén taét vôùi caùc baïn ñoäc
giaû moät heä thoáng saùng kieán cuûa moät thieân taøi cuûa ñaát nöôùc chuùng ta. Chuùng toâi khoâng
bieát ñoäc giaû boán phöông seõ ñoïc cuoán saùch naøy vôùi caûm nghó theá naøo, rieâng chuùng toâi töï
thaáy coù boån phaän phaûi trình baøy ñeå moïi ngöôøi ñeàu bieát raèng: treân lónh vöïc tö töôûng vaø
vaên hoùa, nöôùc Vieät ta coøn coù quyeàn töï haøo laø ñaõ coù Lyù Ñoâng A.
Thoâng qua caùi laäp tröôøng toaøn theå cuûa loaøi ngöôøi, ñöùng laïi treân neàn taûng goác gaùc
vaø nghieâm ngaët cuûa noøi gioáng Vieät, laäp moät caïp bòn caùc phöông saùch vaø phöông löôïc
cuûa caùch maïng suoát maët ñeán ñaùy, höôùng thöôïng vaø kieán quoác suoát maët ñeán ñaùy, höôùng
thöôïng, töø böôùc ñaàu moät coâng cuoäc cöùu nöôùc giöõ noøi ñeán moät baäc thang laø thaønh laäp moät
theå heä sinh meänh vôùi vaên hoùa troïn veïn vaø cao ñoä cho noøi gioáng Vieät.
Caùi caïp bòn nhöõng phöông saùch, phöông löôïc ñoù, treân neàn taûng vaø ñieàu kieän ñôøi
soáng quoác daân, theá giôùi, lòch söû, ñaõ töï giaùc moät caùch saâu saéc thaønh moät theå heä cuûa yù thöùc
coù söï thöïc töï phaùt ñaït treân khaùch quan vaø thôøi ñaïi cuûa chuû nghóa Duy Daân laáy laøm toång y
quy.
Goïi taét laø ÑAÏI VIEÄT MOÂ hay ÑAÏI VIEÄT DUY DAÂN CHUÛ NGHÓA QUOÁC SAÙCH
ÑAÏI CÖÔNG THAÛO AÙN TOAØN PHO hay PHÖÔNG AÙN DUY DAÂN.
Ñöa ra ñeà nghò tröôùc toaøn theå quoác daân treân thôøi cô moät soáng moät cheát cuûa vaän hoäi
naøy bôûi X.Y. Thaùi Dòch.
Döôùi ñaây laø moät baûng muïc luïc coù bieän leõ (table des matieøres raisonneùe) hay laø
moät “caïp bòn lyù taéc” cuõng goïi laø tuyeán muïc (chaine logique) cuûa cuoán ÑAÏI VIEÄT MOÂ,
duøng ñeå toû roõ caùi heä thoáng nhaát quaùn caû hình thöùc laãn noäi dung vôùi xuaát phaùt vaø trieån
khai cuûa lyù luaän, ai naáy xem qua cuøng vôùi:
Tuyeán muïc cuûa Duy Daân chuû nghóa.
Ñoà lieân hoaøn cuûa Duy Daân bieän chöùng phaùp treân soáng söû.
Ñoà lieân hoaøn cuûa soáng söû Ñaïi Vieät.
ñeàu coù theå lyù hoäi moät caùch coù heä thoáng neáu tyû myû, moät caùch bao quaùt neáu tung hôïp.
Baûng muïc luïc coù bieän leõ duøng moät maët ñeå phaân tích caùc bieän muïc, moät maët taäp thaønh caû
cuoán saùch Vieät neáu theo moät theå heä nhaát quaùn cuûa yù thöùc.
Noùi veà söï keát caáu toaøn theå boä saùch trong muïc lôùn (goïi laø boä), noù laø caïp bòn, daây
soáng löng cuûa suoát heát caùc muïc maø yù thöùc Duy Daân kyù nguï vaøo.
8 Tuyeán Muïc cuûa Ñaïi Vieät Moâ Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A
Ñ- KIEÁN QUOÁC (Boä 5)
Söï döïng doõi moät quoác gia chaéc chaén vaø khai minh, ñoù coøn laø ñoäng cô cho caùi muïc
ñích vaên minh höôùng noäi, höôùng ngoaïi vaø höôùng thöôïng cuûa noøi gioáng. Nghóa roäng cuûa
kieán quoác bao goàm caû phaïm vi cuûa Laäp Hoïc, Thieát Giaùo, Ñoàng Nhaân vaø Toå Ñaûng.
Nhöng nghóa heïp cuûa noù toû loä moät taùc duïng thöïc tieãn cuûa cheá ñoä, chính saùch vôùi thi thieát
hôn. Moät heä thoáng troïn veïn vaø chu maät phaûi thaønh laäp treân caùi quy moâ lôùn lao cuûa Duy
Daân. Moät tính chun phaûi höùa heïn trong coâng vieäc naøy, nhöng khoâng maát caùi cöùng raén
cuûa chuû chæ cuûa ñôøi soáng noøi gioáng thoáng nhaát treân doøng söû ngaøy xöa, ngaøy nay ñeán
ngaøy mai nöõa nöõa.
Noùi veà söï keát caáu toaøn theå cuûa boä saùch treân caùc voøng chuoãi cuûa caùc boä lôùn, noù baét
ñaàu vaøo hình nhi haï cuûa söï bieåu hieän Duy Daân chuû nghóa töï trong baûn theå. Söï thöïc cuûa
noù goïi laø hình nhi thöôïng, söï thoaùt thai ra toång theå cuûa cuoán “ÑAÏI VIEÄT MO” laø choát noái
hình nhi thöôïng vôùi hình nhi haï.
A- LAÄP HOÏC
Taäp 1.– Söï môû vaïch vaø phaùt hieän ra caùc coâng cuï tinh thaàn vaø kyõ thuaät rieâng bieät
cuûa noù phaûi ñi ñaàu söï döïng doõi caùi theå heä hoïc thuaät goïi laø Khai Lyù Hoïc.
Taäp 2.– Lónh vöïc cuûa hoïc thuaät vôùi nhöõng coâng cuï treân ñem hoaït ñoäng ñeå hoaøn
thaønh hieäu suaát lyù töôûng cuûa noù laø söï soáng vaên hoùa goïi laø Vaên Hoùa Hoïc.
Taäp 3.– Nhöõng coâng cuï tinh thaàn treân kia ñeå noái daøi ra thöïc tieãn phaûi coù moät phuø
trôï vuõ khí vôùi coâng cuï goïi laø Vaên Ngöõ Hoïc.
B- THIEÁT GIAÙO
Taäp 4.– Söï ñaøo taïo chính cuûa quoác gia ñoái vôùi nhaân daân baèng giaùo duïc goïi laø Thieát
Giaùo.
Taäp 5.– Söï ñaøo taïo vaén taét vaø phuø giuùp goïi laø Huaán Luyeän.
Taäp 6.– Nhöng maø söï ñaøo taïo thaønh coâng leân cao ñoä bôûi töï coâng phu trong moïi
ngöôøi töï thöïc haønh laáy goïi laø Tu Döôõng.
C- KIEÁN QUOÁC
Taäp 7.– Keát caáu chính phuû vaø haønh chính toaøn quoác ví nhö thaàn kinh heä cuûa ñôøi
soáng quoác daân, ñaáy laø Cô Naêng Hieán Phaùp.
Taäp 8.– Söï thi thieát chính trò vaø kieán quoác phaûi coù caùc chính saùch coãi goác khoâng di
dòch vaø troïng yeáu nhaát, ñaáy laø Cô Baûn Quoác Saùch.
Taäp 9.– Nhöõng thi thieát caàn duøng cho ñöôïc nghieân cöùu thí nghieäm vaø kieåm thaûo roõ
reät, ñaáy laø Kieán Quoác Nghieäp Vuï.
Taäp 10.– Quaân söï treân kieán thieát cuõng phöùc taïp, phaûi ñöôïc nghieân cöùu, thí nghieäm
vaø kieåm thaûo cho caån thaän, ñaáy laø Kieán Quaân Nghieäp Vuï.
D- ÑOÀNG NHAÂN
Taäp 11.– Söï döïng doõi neân cô nghieäp Ñoàng Nhaân phaûi taùi tu chænh laïi caùc nguyeân
taéc laäp quoác treân neàn taûng vaø caùc ñieàu kieän cuûa ñoái töôïng goïi laø Nguyeân Taéc.
Taäp 12.– Caùc thi thieát cuõng phaûi taùi kieán thieát ví nhö nguyeân taéc, nhöng khoâng maát
10 Tuyeán Muïc cuûa Ñaïi Vieät Moâ Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A
ñöôïc tinh thaàn Vieät.
ÑOAÏN THÖÙ BA
Noùi veà keát caáu toaøn theå pho saùch treân söï lieân laïc Quyeån vôùi nhau, Quyeån hôïp laïi
thaønh Taäp, Taäp hôïp thaønh Boä. Quyeån ñeå khu vi hoùa caùc vaán ñeà lôùn ra luaän bieän, caét
nghóa cho lyù luaän caùc Taäp.
A- LAÄP HOÏC
1) Söï vaïch môû moät neàn taûng hoïc thuaät tröôùc heát phaûi kieåm thaûo laïi, toå chöùc laïi,
phaân loaïi taát caû cho theå heä trí thöùc vaø nghieân cöùu tìm ra moät hoïc thoáng.
2) Phaûi quy naïp caùc luaät taéc laïi thaønh caùc nguyeân lyù. Naém giöõ ñöôïc nguyeân lyù môùi
coù theå nhôø ñoù maø dieãn dòch ñöôïc heát caùc lyù luaän.
3) Nhöng maø söï laäp hoïc coát yeáu ôû söï thaønh laäp caùc coâng cuï vaø phöông chaâm, ñoù laø
hoïc toâng.
4) Tìm laáy nguoàn goác bieän chöùng cuûa vaên hoùa laøm moät xuaát phaùt ñieåm cho söï ñaøo
taïo vaên minh vaø moät y quy cho söï tieán haønh laøm vieäc, ñoù laø vaên hoùa nguyeân.
5) Daây chuoãi cöông thöôøng cuûa vaên hoùa vôùi vaên minh laøm choát loõi cho chính trò,
ñaïo ñöùc, kinh teá goïi laø “nhaân”.
6) Ñeå maø kieán thieát moät caûm giaùc tö töôûng vôùi phaùt döông thích ñaùng cho yù thöùc
môùi, phaûi taùi taïo laïi ngoân ngöõ treân nguyeân lyù cuûa noù.
7) Söï saùng kieán phaûi ñaïi ñoàng, cho neân ngheä thuaät dung hoøa thöôøng laøm ñaàu choát
cho vaên hoùa tính chaát: ñoù laø phieân dòch hoïc.
8) Tieáng noùi vôùi chöõ vieát laøm coâng cuï phuø trôï cuûa tö töôûng vaø vaên minh, noù phaûi
ñöôïc kieán thieát cho hôïp duïng.
B- THIEÁT GIAÙO
9) Giaùo duïc laø moät coâng taùc khoù khaên vaø cao thöôïng, noù phaûi ñöôïc kieåm thaûo laïi
treân caùc nguyeân taéc thaønh moät giaùo döôõng hoïc thuyeát rieâng thích hôïp vôùi Duy Daân Laäp
Hoïc vaø Kieán Quoác.
10) Cheá ñoä laø söï duoãi daøi cuûa nguyeân taéc ra thöïc tieãn, neáu khoâng coù moät cheá ñoä
thích hôïp thì sao thöïc haønh ñöôïc noåi lyù töôûng ñaøo taïo ngöôøi, cho neân söï thaønh laäp caùc
giaùo döôõng cheá ñoä phaûi ñöôïc nghieân cöùu rieâng reõ ra moät boä ñaëc bieät.
11) Huaán luyeän phaûi coù nguyeân taéc treân phöông phaùp (1) vaø cheá ñoä cuûa noù (2).
12) Tu döôõng laø coâng vieäc caù nhaân töï ñaøo taïo vaên minh, nhöng phaûi coù moät tieâu
chuaån moâ phaïm, tröôùc heát phaûi coù quoác daân tu döôõng.
C- KIEÁN QUOÁC
15) Kieán quoác treân söï thaønh laäp chính phuû töùc laø cho cô quan coù taát caû caùc quyeàn
naêng haønh ñoäng taát yeáu, muoán theá hieán phaùp laø tieâu chuaån maø hieán phaùp phaûi y cöù vaøo
moät cöông thöôøng Duy Daân: Duy Nhaân Cöông Thöôøng, môùi mong quyõ ñaïo haønh ñoäng
cuûa quoác gia vaø quoác daân ñöôïc chính ñaùng vaø tieán boä.
16) Hieán phaùp phaûi saûn sinh ra ñöôïc caùc cô caáu thích hôïp cho söï hoaït ñoäng cöông
thöôøng: Cô Naêng Hieán Phaùp.
17) Caùc lyù luaän ñeå giaûi thích vaø quy ñònh caùc haønh ñoäng thöïc tieãn cuûa hieán phaùp cô
naêng ra, goïi laø cô naêng quyeàn lyù vôùi phaùp lyù.
18) Nhöõng hoaït ñoäng quoác gia vaø quoác daân phaûi coù caùc quy ñònh ñaïi khaùi vaø troïng
yeáu laøm thaèng möïc, ñoù laø Caên Baûn Quoác Saùch.
19) Söï kieán thieát chính trò phaûi theá naøo?
20) Söï kieán thieát xaõ hoäi phaûi theá naøo?
21) Söï kieán thieát kinh teá phaûi theá naøo?
22) Söï kieán thieát vaên hoùa phaûi theá naøo?
23) Söï kieán thieát quaân söï phaûi theá naøo?
24) Söï kieán thieát ngoaïi giao phaûi theá naøo?
25) Söï kieán thieát nhaân chuûng phaûi theá naøo?
26) Söï kieán thieát sinh hoaït coâng daân phaûi theá naøo?
27) Söï kieán thieát treân hình thöùc phaûi theá naøo?
28) Söï kieán thieát treân cheá thöùc phaûi theá naøo?
29) Söï kieán thieát duø sao phaûi coù ñaïo lyù rieâng cuûa noù (1), caùc haønh chính ñaëc bieät
phaûi chua theâm, nhaát laø nhaân söï (2), caùc lyù nieäm phaûi caûi chính vaø laøm vöõng chaõi leân ñeå
xaây ñaép caùi phong ñoä caàn yeáu cho kieán thieát.
30) Söï kieán quaân phaûi ñöôïc ñaëc bieät nghieân cöùu treân trieát hoïc cuûa noù (1), binh
thoáng cuûa nöôùc noøi (2), caùc teá tieát cuûa quaân chính (3), caùc cheá thöùc cuûa giaùo luyeän (4),
vôùi laïi soá hoïc cuûa noù (5).
12 Tuyeán Muïc cuûa Ñaïi Vieät Moâ Thaùi Dòch Lyù Ñoâng A
D- ÑOÀNG NHAÂN
31) Söï taùi laäp vaän ñoäng cuûa Duy Daân chuû nghóa treân noøi gioáng Baùch Vieät theo vôùi
söù meänh kieán quoác caùch maïng vaø lòch söû ñoàng nhaân nguyeân taéc.
32) Söï thöïc tieãn cuûa ñoàng nhaân phaûi ñöôïc quy ñònh thaønh caùc chính saùch vaø cheá ñoä
ñoù, duø sao cuõng laø phoùng ñaïi cuûa kieán quoác treân cuøng moät chuû chæ Duy Daân maø khoâng
phaûi laø xaâm löôïc.
ÑOAÏN BIEÄN NHEÕ RIEÂNG VEÀ MUÏC LUÏC CUÛA MÔÛ QUYEÅN
1) Nhöõng cheá haïn vôùi laïi nhöõng yeâu caàu ñaëc thuø vaø quy leä ñaëc thuø cuûa boä saùch treân
caáu taïo cuûa noù phaûi ñöôïc bieän baïch ra, nhö theá ngöôøi ñoïc môùi coù theå nhaän ñöôïc hình
thöùc cuûa noù maø ñi vaøo noäi dung cuûa noù: Muïc Leõ.
2) Nhöng maø hình thöùc cuûa laøm saùch laø taùi chuyeån leân moät caáp cao ñoä, nghóa laø ñi
doõi theâm moät böôùc vaøo noäi dung, ñoù laø caùi hình thöùc cuûa noäi dung kia töï theå, töï bieåu loä ra
goïi laø Tuyeán Muïc.
3) Ñeå maø hieåu linh hoàn cuûa thôøi ñaïi, xin taém röûa tröôùc linh hoàn cuûa töï mình trong
höông hoa cuûa noøi gioáng, nhö theá ngoä tính môùi trong saïch vaø deã caûm.
4) Moät khi söï quan caûm ñaõ ñöôïc chuoát loïc vaø goät röûa roài, ngöôøi ta töï thaáy ñoàng nhaát
hoùa vôùi non soâng, hoàn thieâng cuûa noøi gioáng vaø yù thöùc cuûa thôøi ñaïi noåi baät leân baèng caùc
neùt veõ linh dieäu, neùt veõ cuûa linh hoàn, ñoù laø giaùc ngoä, moät giaùc ngoä tung hôïp.
1.
DUY NHAÂN CÖÔNG THÖÔØNG
ÑEÄ NHAÁT CAÊN BAÛN PHAÙP
A– TOÅNG GIAÛI
I.
1– Saép ñaët moät hieán phaùp cuûa heát moïi hieán phaùp voâ thöôïng, caên baûn vaø ñeä nhaát
hieán phaùp laøm chaân lyù vaø thaèng möïc vónh vieãn cuûa loaøi ngöôøi. Lòch söû töï noù toû loä heát caùc
thuû ñoaïn vaø muïc ñích cuûa vaên hoùa soáng thöïc, ñuùng treân söï dó nhieân, noù laø keát quaû tung
hôïp cuûa maùu toaøn nhaân loaïi vaø thôøi ñaïi ñaõ ñem ñeán nhöõng kinh nghieäm chí coâng vaø xaùc
thöïc: ñoù laø tinh chæ cuûa Duy Nhaân chuû nghóa cöông thöôøng.
2– Nhö theá thì caùc hieán phaùp cuõ, öôùc phaùp tröôùc chæ coù theå goïi ñöôïc laø nhöõng öôùc
leä, öôùc luaät laâm thôøi. Thôøi ñaïi baét nguoàn ngay töø trong baûn theå cuûa moãi taäp ñoaøn vaø cô
caáu chính trò naøo (chính phuû, cheá ñoä, trieàu ñaïi), töï noù bò haïn cheá chaët cheõ trong neàn taûng
vaø caùc ñieàu kieän ñöông thôøi vaø thöïc tieãn, coâng vieäc cuûa noù laø ñoùng goõ moät khung
NGÖÔØI. Phaûi kieåm thaûo laïi moät löôït heát thaûy caùi xöa kia, baây giôø maø tung hôïp moät caùch
khaùch quan laïi thaønh nhöõng caên tính toái ñoàng nhaát vaø nhöõng söï leä toái ñoàng nhaát cuûa loaøi
ngöôøi, laäp ñònh nhöõng cöông thöôøng khoâng di dòch cho nay mai, ôû ñoù caùi coâng vieäc cuûa
ta laø phuïc hoài laïi sinh meänh cuûa loaøi ngöôøi cho con ngöôøi soáng coù da thòt vaø trí tueä.
3– Duy nhaân cöông thöôøng ôû caùi hieäu löïc cuûa noù coøn laø baûn lónh cuûa chung caû loaøi
ngöôøi trong vieäc ñöa daét, naém giöõ, vaän duïng caùc thôøi ñaïi treân caùc taùc duïng taïo meänh hay
caùch meänh. Cuõng nhö danh giaùo, noù laø tieâu chuaån vónh vieãn vaø chính trung nhaát cuûa ñaïo
ñöùc, tö töôûng, thaùi ñoä, haønh vi rieâng hay chung, tinh thaàn hay vaät chaát. Môùi xem ra, coù
theå töôûng laàm noù chæ laø moät môù ñaïo ñöùc. Noù phaûi troâng theo moät yù nghóa vaø taùc duïng heát
söùc roäng raõi, noù goàm caû nghóa vuï, quyeàn lôïi vaø cô hoäi thoáng nhaát, chính trò, xaõ hoäi, kinh
teá thoáng nhaát, luaân lyù, toân giaùo vaø phaùp luaät thoáng nhaát, lòch söû, trieát hoïc vaø khoa hoïc
thoáng nhaát. Noù goïi laø CÖÔNG THÖÔØNG maø khoâng phaûi ñaïo ñöùc nghóa heïp, noù laø tinh
chæ cuûa tinh chæ luaät phaùp, tinh chæ cuûa tinh chæ taäp quaùn, tinh chæ cuûa tinh chæ töï nhieân,
tinh chæ cuûa tinh chæ luaân lyù, taát caû hôïp nhaát laïi treân moät moái gieàng ñöa daét ngöôøi soáng
thöïc.
4– Chuû nghóa Duy Nhieân goàm nhöõng töï nhieân luaät taéc nhaát quaùn taát caû caùc quan heä
5– Duy Daân chuû nghóa goàm taát caû caùc luaät nhaân loaïi (anthropoligique) quan saùt
theo caùi hình thaùi cuûa noù, coù theå goïi goäp laïi ñöôïc laø töï nhieân xaõ hoäi ñaïo öôùc luaät (droit
socail naturel coutumier) ñöôïc. Noù laø nhaân sinh quan y cöù vaøo moät lyù töôûng hoãn hôïp cuûa
thuaàn tuùy vaø thöïc tieãn goïi laø voâ kyù tính, voâ kyù yù thöùc (thieân tính vaø taêng tuïc tính), noù laø
chuû quan muïc ñích cuûa loaøi ngöôøi, ôû trong Ñaïi Vaän noù laø Ñaïi Ñoàng, noù laø Thaùi Dòch.
6– Duy Daân chuû nghóa laø nhaân loaïi phaùp keát caáu treân caùc ñaëc thuø tính (vaên hoùa tyû
hieäu, töï nhieân phaân boá, lòch söû tích luõy, xaõ hoäi bieän chöùng) tung hôïp laïi thaønh moät ñaëc
ñieåm cuûa daân toäc treân caùc maët soáng thöïc. Noù laø lyù tính thöïc tieãn cuûa loaøi ngöôøi; treân
phöông chaâm coøn goïi noù laø daân sinh chính trò quan. Trong Ñaïi Vaän noù laø Ñaïi Thuaän, noù
laø Thaùi Thöôïng.
7– Cho neân Duy Nhaân chuû nghóa laø nhaân loaïi phaùp (droit humain), noù thaåm thaáu
vaøo quoác teá phaùp laøm tinh chæ chuû yeáu cuûa noù; noù thaåm thaáu vaøo quoác noäi phaùp laøm tinh
chæ chuû yeáu cuûa noù. ÔÛ ñaây noù laø thöïc teá luaät (droit positif).
8– Duy Daân chuû nghóa laø thöïc teá luaät quoác teá phaùp treân quan heä cuûa bang giao
(droit des gens), quoác noäi phaùp treân hai hình thaùi coâng phaùp vaø tö phaùp (droit politique et
droit civil).
9– Duy Daân chuû nghóa laø tinh thaàn chuû quan cuûa thöïc teá luaät maø coøn laø nguyeân taéc
ñaïi ñoàng cuûa chính trò. Chính trò laø thieát keá vaø chaáp haønh daân sinh theo ba ñieàu kieän:
nhaân ñaïo, nhaân sinh, nhaân caùch; giaùo duïc laø khôûi ñieåm vaø chung ñieåm cuûa chính trò, do
ñoù maø hình phaùp laø thuû ñoaïn boå trôï cuûa Leã vaø Nhaïc. Leã töùc laø nhòp hoøa haøi cuûa xaõ hoäi,
Nhaïc laø hieäu suaát ñoù. Xem caâu: Leã Nhaïc laø thuû ñoaïn cuûa Ñaïi Ñoàng.
10– So saùnh tinh chæ cuûa caùc chuû nghóa treân, söï thoaùt boû ra caùc haïng phaùp luaät öùng
duïng cho loaøi ngöôøi, Duy Taâm ñem ñeán thöù tinh chæ cuûa toâng giaùo phaùp (droit divin),
Duy Vaät ñem ñeán tinh chæ cuûa vaät chaát phaùp (droit naturel physique), Duy Sinh ñem ñeán
tinh chæ cuûa ñoäng vaät phaùp (droit des animaux), thöïc duïng chuû nghóa ñem ñeán tinh chæ
cuûa lôïi duïng phaùp (utilitarisme), soá hoïc lyù taéc ñem ñeán hình nhi thöôïng phaùp
(meùtaphysique). Taát caû, hoaëc hoûng töø goác, hoaëc hoûng töø ngoïn. Duy Daân tinh chæ chuû
nghóa chæ coù moät tinh chæ: nhaân loaïi phaùp (droit humain), noù baûo chöôùng cho moät söï soáng
vaø moät danh döï: soáng vaø vinh döï loaøi ngöôøi.
II.
11– So saùnh tinh chæ (esprit) cuûa caùc ñieån chöông cuõ, caùc oâng vua Taøu ngaøy xöa
(Haùn Cao Toå öôùc phaùp tam chöông, Ñöôøng Thaùi Toâng öôùc phaùp 12 chöông) chæ laøm
ñöôïc nhöõng ñieàu ngaønh ngoïn trong ñôøi soáng thöïc cuûa daân chuùng yeân trí ôû caùi danh giaùo
thaùnh hieàn maø hoï khoâng hieåu, khoâng daùm laøm, khoâng bieát laøm vaø khoâng muoán laøm.
Daân La Maõ quy ñònh nhöõng cheá ñoä (constitution romaine) khoâng coù töï giaùc, vì khoâng coù
töï giaùc neân ích kyû toái taêm. Caùc hieán chöông Solon vaø Liurgue cuõng nhö hieán phaùp caùc
nöôùc ngaøy nay chæ chaêm chuù daân toäc muïc ñích hôn laø baûn theå nhaân loaïi. Hieán phaùp cuûa
Thaùi Töû Thanh Ñöùc (Showa Nhaät Baûn) ñem söï soáng göûi döïa vaøo caùc tö traøo moâng lung
maø khoâng aán ñònh roõ caùi tinh hoa ñeä nhaát vaø caên baûn. Ñaïi caùch maïng Phaùp ñem ñeán
nhaân quyeàn tuyeân ngoân (deùclaration des droits de l'homme et du citoyen) chuù troïng vaøo
quyeàn heïp nghóa quaù. Ñaïi caùch maïng Nga sau söï phaûn ñoäng cuûa Stalinisme ñem ñeán
moät hieán phaùp cuõng chæ coù ngaønh ngoïn cuûa cô hoäi, nghóa vuï vaø quyeàn lôïi maø maát caùi goác
chaân chính cuûa noù khoâng theå khaâm ñònh bôûi vaät chaát phaùp ñöôïc. Caùch maïng Taøu Taân
Hôïi ñi sau, ñoù laø söï ñeà cöû ra hieán phaùp Tam Daân, noù chæ laø maët naï cuûa daõ taâm ích kyû haïi
ngöôøi, bieåu loä töø trong baûn chaát chuû nghóa aáy maø ra. Caùc hieán phaùp cuûa caùc nöôùc khoâng
noùi ñeán baûn theå chính trò muïc ñích, dó nhieân sai laàm vaø nguy hieåm, töï ñeå loä ra caùi hình
thöùc boä maùy haønh chính hình thöùc quaù (meùcanique). Hieán phaùp Reich 1921 cuõng nhö
öôùc chöông Peùtain 1940 coù moät tinh thaàn gioáng nhau treân choã dung tuïc cuûa trí tueä döôùi
laù côø haøng, ôû ñoù, noù mang ñeán moät söï phaûn tænh khoâng ñöôïc saâu saéc laém, vì noù bò loâi keùo
bôûi thoûa hieäp vôùi taát caû trong laãn ngoaøi. Tinh thaàn daân höõu, daân höôûng, daân trò, coù theå caét
nghóa ñöôïc baèng söï thoaùt tieát cuûa hieán phaùp Myõ vôùi Ñaïi Taây Döông Hieán Chöông
(Atlantic Charter) noù chæ laø côù xaâm löôïc giaû ñaïo nghóa. Ñaïi Hieán Chöông (Great
B– TOÅNG LUAÄN
I. NHAÂN LOAÏI CÖÔNG THÖÔØNG VAØ CHUÛ ÑAÏO
12– (1) Goïi laø nhaân loaïi taát caû nhöõng phaàn töû nhaän ñöôïc nhau laø gioáng ngöôøi, cuøng
moät nhaân theå vaø nhaân tính maëc daàu nhöõng sai bieät ñieàu kieän naøo.
13– (2) Goïi laø nhaân loaïi taát caû gioáng ngöôøi soáng treân traùi ñaát thieân nhieân khoâng
phaân bieät bôø coõi, chuûng toäc, cheá ñoä, vaên vaät goàm laøm moät moái.
14– (3) Goïi laø nhaân loaïi taát caû gioáng ngöôøi töø luùc nhoùm thaønh gioáng ngöôøi, khaùc
vôùi vaät chaát, ñoäng vaät so vôùi loaøi ngöôøi goïi laø gioáng chöa thaønh töïu (nhaân theå).
15– (4) Goïi laø cöông thöôøng cuûa nhaân loaïi, nhöõng thieân tính vaø thaønh thuïc tính (noù
coøn laø thöïc, kieán, töôùng) cuûa gioáng ngöôøi coi laøm uyeân nguyeân cuûa phaùp luaät caên baûn:
Thieân tính thöù nhaát laø sinh thöïc, thöù nhì laø caáp döôõng, thöù ba laø chuyeån di taùc duïng goïi laø
xaõ hoäi tính. Caùi tính cuûa caùc tính ñoù laø nhu yeáu (tính töôùng) an thích, hoøa bình, töï veä, sinh
saûn (nhaân tính).
17– (6) Goïi laø ñieàu kieän cuûa chuû ñaïo nhaân loaïi, söï phoái hôïp caùc tính töôùng vaøo chuû
ñaïo nhaân loaïi ñeå ñaït tôùi söï maõn thích chung nhaân loaïi. Söï thaønh töïu aáy goïi laø vaên hoùa.
Söï tieán boä cuûa vaên hoùa goïi laø vaên minh, quaù trình thaønh töïu aáy goïi laø lòch söû, hieäu quaû
thôøi ñaïi aáy goïi laø moät vaên hoùa hieäu suaát, ñoäng löïc cuûa chuû ñaïo ñoù goïi laø lòch söû; chuû löïc
ñeàu höôùng caû veà moät phöông chaâm toái cao laø hoaøn thaønh moät phaïm truø lyù töôûng cuûa con
ngöôøi.
18– (7) Goïi laø sinh meänh cuûa loaøi ngöôøi, caùi cô hoäi, nghóa vuï, quyeàn lôïi caû chung
laãn rieâng cuûa loaøi ngöôøi ñeå ñaït thaønh coâng vieäc treân baèng töï giaùc chung caû.
19– (8) Goïi laø theá giôùi, coõi soáng loaøi ngöôøi treân boä maët thöïc hieän thôøi ñaïi cuûa noù
baèng heát thaûy caùc tính ñaëc thuø vaø sai bieät (nhö quoác teá, quoác gia, ñoaøn theå, giai caáp).
20– (9) Goïi laø cöông thöôøng cuûa theá giôùi, taát caû loaøi ngöôøi soáng thaåm thaáu ñoái vôùi
nhaân tính vaø tính töôùng treân (1).
21– (10) Goïi laø chuû ñaïo cuûa theá giôùi caùi baûn lónh cuûa caùc quoác daân chæ huy ñöôïc
chính phuû khoâng laøm traùi vôùi cöông thöôøng chung maø vaãn phaùt döông ñöôïc hieäu suaát
rieâng vôùi laïi söï hôïp taùc hoã trôï thaåm thaáu cuûa loaøi ngöôøi.
22– (11) Goïi laø ñaïi ñoàng, caùi traïng thaùi hoøa haøi cuûa nöôùc vôùi nöôùc, ngöôøi vôùi
ngöôøi, trong lónh vöïc ñoù coù Leã Nhaïc, laïi coù hình phaït cuõng nhö coù hoøa bình phaûi coù chieán
tranh. Chieán tranh ñoù laø caùi nhöôïc ñieåm cuûa baûn theå loaøi ngöôøi vì coù trí tueä vaø duïc voïng;
söï giaûm hình phaït vôùi giaûm chieán tranh, tranh tuïng laø coâng vieäc coát yeáu cuûa cöông
thöôøng. Chieán tranh laø taát coù, nhöng maø tính chaát taát yeáu cuûa chieán tranh ñònh ñoaït, noù laø
chính nghóa hay phaûn ñoäng ñoái vôùi cöông thöôøng, cuõng nhö haønh vi rieâng, chung, phoå
thoâng vaø chính trò cuûa moãi nöôùc ñoái vôùi cöông thöôøng laø trung taâm hay daõ taâm.
23– (12) Goïi laø quoác gia caùi ñoaøn theå cô naêng vaø tung hôïp cuûa soáng coøn thaønh laäp
neân bôûi söï vaän ñoäng höôùng taâm, höôùng thöôïng vaø höôùng ngoaïi cuûa caùi soáng coøn rieâng
coù moät ñöùc tính chung trong tính lôùn ñaëc thuø: daân toäc, chuûng toäc.
24– (13) Goïi laø quoác daân, taát caû trong nhaân daân quoác gia chung goùp vaøo moät soáng
coøn chung goïi laø quoác daân sinh hoaït, söï toå chöùc ñoù goïi laø quoác daân keát caáu.
25– (14) Goïi laø quoác gia cöông thöôøng, caùi cöông thöôøng nhaân loaïi cuûa nhaân daân
vôùi caùi cöông thöôøng tieâu chuaån ñoù laøm quy phaïm cho hoaït ñoäng quoác gia.
26– (15) Goïi laø quoác gia chuû ñaïo, caùi quoác gia ñoù keát caáu neân moät trung taâm ñeå
ñöa daét quoác daân vôùi daân toäc muïc ñích cuûa yù chí quoác gia ñoù trong vaên hoùa. Caùi hình thaùi
cuûa quoác gia chuû ñaïo goïi laø quoác theå, hình thöùc goïi laø chính theå, caùi cöông thöôøng quoác
gia phoái hôïp naêng löïc thöïc tieãn cuûa daân toäc yù chí goïi laø chuû quyeàn.
27– (16) Goïi laø xaõ hoäi quan heä, söï giao hoã cuûa caùc phaàn töû trong nhaân tính toå chöùc.
28– (17) Goïi laø xaõ hoäi theå heä, caùi nhaân vaø quaû cuûa söï giao hoã ñoù maø coù vôï choàng,
cha con, baïn beø, anh em, thaày tôù, thaân thích.
29– (18) Goïi laø xaõ hoäi vaän ñoäng, taát caû caùc haønh vi xaõ hoäi treân ñoù maø thaønh caùc keát
hôïp taát yeáu cuûa phaân coâng, hôïp taùc vaø thoáng lyù: gia ñình, chöùc nghieäp, ñoaøn theå, ñôn vò,
giao thieäp, xöû tieáp, giai caáp.
30– (19) Goïi laø xaõ hoäi cöông thöôøng, caùi cöông thöôøng nhaân loaïi thaåm thaáu vaøo söï
quy phaïm caùc quan heä ngöôøi vôùi ngöôøi rieâng vaø chung ñoù laøm noäi dung sinh meänh cuûa
quoác gia vaø theá giôùi.
31– (20) Goïi laø xaõ hoäi chuû ñaïo, söï töï giaùc caùi cöông thöôøng ñeå bieán thaønh moät coâng
nhaän vaø duy trì löïc.
32– (21) Goïi laø xaõ hoäi tö löông taát caû caùi gì maø baây giôø ngöôøi ta goïi laø kinh teá. Cho
C– TOÅNG TAÉC
22– (1) Ngöôøi ta phaûi heát söùc trôû laïi luùc ban ñaàu, luùc sô ñaàu, luùc thaønh laäp xaõ hoäi
nguyeân thuûy ñeå tìm xem caùi quan heä baûn nhieân noù laøm coãi goác cho cöông thöôøng chính
trung theá naøo vaø tìm xem caùi nhaân tính, nhaân baûn, noù laøm neàn taûng cho caùi coãi goác ñoù.
Nhöng leõ chính ñaùng cho ta bieát raèng chæ coù töï nhieân xaõ hoäi phaùt sinh töø caùc nguyeân tính
coãi goác kia maø khoâng coù töï nhieân kinh teá: chöõ kinh teá xoùa boû chöõ töï nhieân vaø chöõ töï
nhieân xoùa boû chöõ kinh teá; caùi nuùt bieán ñoù laø ôû töø choã taùi sinh saûn bôûi loaøi ngöôøi ñoái vôùi töï
nhieân sinh saûn, caùch aên chín giaûi nghóa roõ reät laøm thí duï. Roài töø caùi baûn chaát cuûa söï thaønh
laäp xaõ hoäi noù phaùt sinh töø caùi nhu yeáu phaùt trieån, duy trì cho veä sinh vaø kinh teá cho xaõ hoäi
ñoù maø maãu quyeàn nhöôøng cho phuï quyeàn; caùi nuùt bieán ñoù laø ôû choã taùi thaønh laäp bôûi loaøi
ngöôøi ñoái vôùi töï nhieân thaønh laäp. Meï loaøi ngöôøi laø töï nhieân roài laïi quy veà töï nhieân moät
caùch naøo; loaøi ngöôøi thaønh töïu ñöôïc laø bôûi söï tu chænh töï nhieân, noù laø cuoäc caùch maïng toái
sô cuûa loaøi ngöôøi, noù laø ñoäng cô tieán hoùa khoâng döùt, noù laø neùt phaùc caàn yeáu nhaát cuûa
cöông thöôøng: yeân ñònh laø ruùt laïi söï soáng coøn cuûa loaøi ngöôøi laøm neàn taûng cho ngöôøi
baèng tu chænh laïi, phaùt döông ra, nhöng khoâng theå boû ñöôïc noù laøm neàn taûng.
34– (2) Cho neân bieát raèng: toái sô cöông thöôøng laø söï maëc nhaän giöõa loaøi ngöôøi cuûa
caùc nhaân tính coãi goác phaùt tieát ra trong luùc soáng chung ñoù. Söï soáng chung vaø söï sinh saûn
laïi theo söï vaän ñoäng caùc neàn taûng vaø ñieàu kieän hoaøn caûnh vaø thôøi ñaïi vôùi töø nhöõng thuoäc
tính cuûa soáng chung vaø sinh saûn giao hoã bieän chöùng maø thaønh laäp daàn daø caùc cöông
thöôøng; tu chænh, pheá boû, taùi laäp daàn daø caùc cöông thöôøng baèng oân hoøa hay baïo ñoäng,
song duø theá naøo hai luaät taéc coãi goác cuûa cöông thöôøng treân cuõng khoâng theå boû ñöôïc, chæ
maøi goït ñi cho thaønh töïu maø thoâi.
35– (3) Nhöng maø ngöôøi ta coøn phaûi troâng ñeán caû caùi söï theå cuûa töông lai dieãn dòch
töø nhöõng kinh nghieäm xöa cuõ laø söï laøm maõn thích nhaân tính chung, tìm moät phaïm truø con
36– (4) Cho neân caùc tính ñaëc thuø khoâng laøm xa laãn loaøi ngöôøi maø cuõng khoâng laøm
gaàn laïi bôûi ñoù (boán nguyeân taéc treân) baèng söï vaän ñoäng nhaân loaïi (anthropologique) theo
bieän chöùng Duy Daân treân caùi neàn taûng soáng nhaân loaïi. Nhöõng traïng thaùi ñaëc thuø cuûa caùc
taäp quaùn, luaät phaùp, chính trò, giaùo hoùa cuûa moãi quoác daân, thôøi ñaïi, vaên hoùa chæ laøm bieåu
loä caøng saâu saéc vaø roõ reät caùi cöông thöôøng caên baûn cuûa loaøi ngöôøi cuõng laø vì caùc leõ ñoù.
37– (5) Phaûi nhaän xeùt caùi cöông thöôøng ñoù treân baûn theå vaø uyeân nguyeân cuûa noù maø
ñieàu coát yeáu nhaát laø phaûi coâng nhaän loaøi ngöôøi soáng theo nguyeân thöùc vaø caùch thöùc loaøi
ngöôøi ñaõ.
38– (6) Phaûi nhaän xeùt caùi cöông thöôøng ñoù qua caùc maøn meâ chöôùng cuûa nhaân vaät
hoãn loaïn, taâm vaät hoãn loaïn, nam nöõ hoãn loaïn vaø danh thöïc hoãn loaïn môùi thaâu thaùi ñöôï c
caùi neàn taûng toaøn theå sinh meänh vaø tieán hoùa cuûa noù.
39– (7) Phaûi caên cöù vaøo caùc cöông thöôøng treân, khoâng nhaân danh luaät phaùp (chuû
nghóa chaáp, thieân kieán, öùc ñoaùn), khoâng nhaân dieän (khoâng vì ngöôøi, quyeàn theá vaø theá
löïc), khoâng nhaân lôïi (tö lôïi) vaø khoâng nhaân khí (beø ñaûng).
40– (8) Phaûi laáy cöông thöôøng chung laøm tinh thaàn thaám nhuaàn rieâng. Phaûi laáy
Duy Nhaân laøm tinh chæ cho Duy Daân, trong khi heát söùc phaùt huy, khoaùng tröông caùc yeáu
toá ñaëc thuø chæ coù nhöõng ñaëc thuø ra ñeå maø maøi giuõa heát caùi ñaëc thuø maø thaønh coâng coäng.
41– (9) Phaûi hieåu raèng cöông thöôøng töùc laø ñoäng löïc cuûa haïnh phuùc, cöông thöôøng
coù thöïc hieän laø nhôø caùi taùc duïng giaùc ngoä rieâng vaø chung hôïp taùc vaø duy trì.
III. SÖÏ QUY ÑÒNH VAØ CHAÁP HAØNH CAÙC CÖÔNG THÖÔØNG
42– (10) Söï dieãn taû cöông thöôøng thaønh vaên töùc laø söï quy ñònh noù ra söï chaáp haønh
phaûi baèng moät coâng cuoäc truyeàn baù, coù heä thoáng aên saâu, lan roäng, thaám nhuaàn nhö tieàm
43– (11) Nhöng maø söï chaáp haønh tích cöïc vaø toaøn dieän, trieät ñeå vaø höôùng thöôïng laø
ôû tính chaát cuûa caû moät keát caáu cuûa moät cheá ñoä duøng ñeå thöïc tieãn hoùa noù ra vaø cuï theå hoùa
noù ra. Phaûi coù moät theå cheá thích hôïp cho moät sinh tuïc cuûa caùi cöông thöôøng ñoù treân thöïc
haønh, nhö theá cöông thöôøng khoâng thaønh moät thöù maët naï vaø ñoà duøng aùp baùch. Phaûi coù
moät giaùo duïc thích hôïp cho söï töï giaùc vaø hoaït ñoäng ñoù cuûa cöông thöôøng ñoù treân thöïc
haønh, nhö theá cöông thöôøng môùi khoâng thaønh moät khung goã vaø goâng cuøm troùi buoäc.
D– BAÛN CHÖÔNG
44– (1) Duy Nhieân nghóa laø baûn theå cuûa töï nhieân laáy ñaïi taïo hoùa treân toaøn theå, toaøn
trình vaø toaøn dieän cuûa bieän chöùng Duy Daân laøm tung hôïp toái cao, töï nhieân laø theå toång
hoøa cuûa heát thaûy caùc hình thaùi vaø vaän ñoäng caùc cöïc chaát vôùi ñaïo kyû trong heát caùc ngaønh
ngoïn bieän chöùng, phaïm vi cuûa noù laø phaïm vi cuûa trí thöùc loaøi ngöôøi laáy toái cao Duy Daân
tung hôïp laøm tieâu chuaån.
45– (2) Duy Nhieân laø töï nhieân quan heä cuûa taát caû caùc ngaønh ngoïn vaän ñoäng bieän
chöùng treân, laáy caùi ñoù laøm tinh nghóa cuûa söï phaùt sinh nhaân loaïi, hoaøn thaønh bôûi söï vaän
ñoäng vaø söï keát hôïp laãn nhau cuûa ba theá heä: tinh thaàn, vaät chaát vaø xaõ hoäi bieän chöùng maø
thaønh.
46– (3) Duy Nhieân laø töï nhieân taùc duïng cuûa ñôøi soáng nhaân loaïi coi laøm baûn vò vaän
ñoäng laãn vôùi caùc cô naêng cuûa noù, treân söï keát kôïp toái sô laø nhaân ñaïo, laáy xaõ hoäi thaønh laäp
vaø sinh hoaït laøm kieán truùc neàn taûng töï thaønh nhöõng töï tính töï nhieân cuûa noù laãn loän vôùi
chaát lieäu kinh teá cho soáng coøn taát yeáu goïi laø nhaân sinh; söï hoã töông nguyeân nhaân, ñoái laäp
thoáng nhaát cuûa xaõ hoäi vôùi kinh teá laø nhaân caùch.
52– (9) Nguyeân taéc quan heä baûn theå loaøi ngöôøi treân sinh meänh baûn theå vaø ñoàng
nhaát maø cô hoäi sinh soáng laø ñoàng nhaát treân caùc nghóa vuï vaø quyeàn lôïi. Söï töï ñoäng ñieàu
tieát cuûa caùc nhaân tính treân caùc quan heä treân goïi laø cöông thöôøng.
62– (19) Nguyeân taéc saéc tính (sexualiteù): Phaûi trinh vaø coù toå chöùc.
63– (20) Nguyeân taéc aên: (aên vôùi maëc laø nguyeân taéc nhaân sinh nhu yeáu).
Vì soáng maø aên (phaùt trieån).
Xaõ hoäi phaûi giaûi quyeát chung cho hôïp lyù, khoa hoïc vaø kinh teá.
65– (22) Nguyeân taéc ñi (ñi vôùi ôû laø nguyeân taéc nhaân sinh tieän nghi).
Giao thoâng laø ñoà duøng caàn yeáu cuûa ñaïi ñoàng.
71– (28) Nguyeân taéc nhaân sinh quaù trình: Toaøn theå ai naáy ñeàu phaûi qua caùc giai
ñoaïn baøo thai, treû non, giaø yeáu vaø cheát. Moãi ngöôøi trong moãi quaù trình ñoù ñeàu ñöôïc
nhöõng xöû trí ñaëc thuø cuûa toaøn theå.
72– (29) Nguyeân taéc nhaân sinh tao ngoä: Toaøn theå phaûi coù nhöõng xöû trí ñaëc thuø ñoái
vôùi caùc tröôøng hôïp phi thöôøng noù xaûy ñeán moãi ngöôøi laø: ngheøo khoù, tai naïn, beänh taät, lo
khoå, doát naùt.
73– (30) Nguyeân taéc nhaân sinh thaát ñieäu: Toaøn theå phaûi coù nhöõng xöû trí ñaëc thuø ñoái
vôùi caùc hoaøn caûnh phi thöôøng nhö: moà coâi, goùa buïc, coâ ñoäc, taøn pheá.
74– (31) Nguyeân taéc coâng cheá: Nhaân quyeàn töùc laø xaõ hoäi töï tính treân söï töï ñoäng
ñieàu tieát cuûa nhaân sinh, treân baûn thaân goàm caû cô hoäi, nghóa vuï vaø quyeàn lôïi thoáng nhaát.
Caùc lyù luaän thieân phuù nhaân quyeàn, caùch maïng nhaân quyeàn hay phaùp luaät nhaân quyeàn
chæ toû ñöôïc moät maët treân hình thaùi cuûa noù, nhu yeáu phaùt tieát ra vôùi caùi thaát ñieäu cuûa thôøi
ñaïi. Nhaân caùch töùc laø ñieàu kieän toaøn bò cuûa moät ngöôøi soáng trong cuoäc soáng toå chöùc naøo.
Cho neân:
– Töï do laø söï ñieàu tieát thích nghi cuûa caù theå vôùi caù theå, caù theå vôùi toaøn theå treân caùc
ngaønh nghóa vuï, quyeàn lôïi vaø cô hoäi.
– Bình ñaúng laø söï ñoàng ñaúng treân laäp cöôùc ñieåm cuûa baûn theå sinh meänh.
– Baùc aùi laø söï coâng chính cuûa cheá ñoä treân söï phaân phaùt cô hoäi toaøn theå ñoái caù theå.
76– (33) Nguyeân taéc vaên hoùa hieäu suaát: Hieäu duïng cuûa vaên minh laø taêng tieán treân
baûn theå noäi taïi caùc ñieàu kieän nhaân caùch. Cho neân:
haïnh phuùc vaät chaát,
khoaùi laïc tinh thaàn,
oån ñònh yù chí,
kieän khang sinh lyù,
saùng suoát trí tueä,
hôïp lyù haønh vi,
ñeàu laø vaên hoùa hieäu suaát.
Nhaân caùch nhö theá coøn laø nguyeân taéc cuûa nhaân ñaïo quan heä vaø laø nguyeân taéc cuûa
lyù töôûng vaên minh.
77– (34) Nguyeân taéc huyeát thoáng: Huyeát thoáng laø hieän töôïng tung hôïp cuûa heát
thaûy caùc ñieàu kieän khaùch quan cuûa soáng coøn, moät taäp ñoaøn nhaân loaïi, nôi gaëp nhau theo
töï nhieân phaân boá vaø lòch söû luõy tích maø thaønh moät vaên hoùa ñaëc thuø.
— Trôû veà nguoàn goác laø caû loaøi ngöôøi moät ñaïi chuûng toäc.
— Trôû veà chi löu ban ñaàu laø moät chuûng toäc. Trôû veà chi löu sau laø daân toäc.
Quoác gia laø hình thöùc vaø cô caáu noøi gioáng treân sinh meänh toå chöùc vaø chæ huy.
78– (35) Nguyeân taéc daân toäc: moãi noøi gioáng moät quoác gia, quoác gia do töï noøi gioáng
aáy quaûn lyù laáy vaø do quyeàn nhaân daân xöû trí laáy caùc vieäc. Ñoái vôùi quoác teá, quoác gia chæ laø
moät cô naêng coù heát caùc cô hoäi, nghóa vuï vaø quyeàn lôïi ñoái vôùi taùc duïng vaø muïc ñích cöông
79– (36) Nguyeân taéc chính trò chuû ñaïo: Chuû ñaïo chính trò cuûa moãi noøi gioáng phaûi töø
100% daân chuùng nöôùc ñoù phoái öùng vôùi cöông thöôøng nhaân loaïi 100%. Nhö theá ñaïi ñoàng
theá giôùi môùi treân söï hoøa haøi cuûa quoác gia maø thaønh laäp ñöôïc.
— Daân toäc nhö theá coøn laø nguyeân taéc cuûa quoác teá quan heä.
— Daân toäc nhö theá coøn laø nguyeân taéc cuûa daân toäc taùc duïng treân töï tính cuûa noù.
80– (37) Nguyeân taéc quoác phoøng: Lónh thoå, lónh haûi, lónh khoâng vaø lónh tieàm goàm
neân nhöõng nguyeân taéc chuû quyeàn ñaát ñai treân quoác phoøng. Laáy lónh vöïc ñònh chuû quyeàn
ñoù laø baûn thaân cuûa söï töï veä caùc noøi gioáng ñoái vôùi caùc haønh vi baát phaùp treân quoác teá.
81– (38) Nguyeân taéc kinh teá: Meänh maïch soáng coøn treân ñaát ñai quoác phoøng cuõng
phaûi ñöôïc ñaëc ñònh laøm moät chuû quyeàn ñeà phoøng söï xaâm thöïc vaø thao tuùng kinh teá.
82– (39) Nguyeân taéc thoå ñòa: Thoå ñòa laø chính saùch cuûa noøi gioáng, noù phaûi daân chuû,
nghóa laø phaûi toân troïng chuû quyeàn caù theå trong toaøn theå nhöng khoâng maát coâng cheá cuûa
toaøn theå.
Daân vöïc quan heä:
83– (40) Nguyeân taéc ñòa ñoäng: Söï töï do thoâng thöông, söï ñaëc ñònh caùc coâng haûi
treân caùc ñieàu kieän ñaëc ñònh naøo, phaûi phuø giuùp vaøo söï khai thoâng cuûa caùc quoác gia ñoái
vôùi thöïc haønh cöông thöôøng nhaân loaïi.
Daân vöïc taùc duïng:
84– (41) Quyeàn töï veä laáy daân toäc laøm tieâu chuaån haønh quaân.
85– (42) Laáy nhaân loaïi cöông thöôøng laøm chuû chæ toå chöùc quoác daân: nhaân ñaïo.
86– (43) Daân luaân laø toå chöùc coát caùn trong quoác daân bieân cheá.
87– (44) Daân ngaïch laø ñieàu kieän thaåm thaáu trong quoác daân bieân cheá.
88– (45) Moãi daân toäc phaûi phaùt huy caùi tinh thaàn, ñöùc tính ñaëc thuø cuûa mình.
89– (46) Nguyeân taéc daân sinh trong cöông thöôøng nhaân loaïi laø chuû chæ cuûa kinh teá
bieân cheá trong moãi quoác gia.
90– (47) Thöïc haønh loái bieân cheá tam phaân ñem vaøo ba taàng quoác keá, daân sinh,
nhaân caùch ñoù laø kinh vó cuûa quoác daân daân sinh kinh teá.
91– (48) Nguyeân taéc truyeàn thoáng phaûi toân troïng trong daân toäc.
94– (51) Nguyeân taéc cöông thöôøng phaûi laøm chuû chæ giaùo duïc.
95– (52) Nguyeân taéc nhaân caùch phaûi laøm muïc tieâu trong daân trò.
96– (53) Daân trò thieát thi phaûi laáy daân toäc laøm chuû ñaïo, moät maët phaûi laáy toaøn boä
cöông thöôøng laøm kinh vó.
97– (54) Noøi gioáng Ñaïi Vieät chieáu theo nhu yeáu hieän thöïc cuûa mình töø cöùu nöôùc
giöõ noøi laøm xuaát phaùt ñieåm thöïc haønh caùch maïng trieät ñeå, toaøn dieän vaø höôùng thöôïng
vôùi saùng taïo trieät ñeå, toaøn dieän vaø höôùng thöôïng, ñaït tôùi muïc ñích ñieåm laø kieán thieát moät
sinh meänh heä thoáng cho daân toäc vôùi moät vaên hoùa theå heä cho daân toäc.
98– (55) Vieät Duy Daân Chuû Nghóa laø toái cao nguyeân taéc cuûa coâng vieäc ñoù.
99– (56) Cuoán Vieät Duy Daân Chuû Nghóa Quoác Saùch Thaûo AÙn Toaøn Pho laøm caên
cöù ñeå giaûi thích vaø chaáp haønh chuû nghóa.
100– (57) Nhaân loaïi cöông thöôøng laøm chuû chæ cuûa laäp quoác.
101– (58) Vieät quoác gia kieán thieát treân boán quy moâ: laäp hoïc, thieát giaùo, kieán quoác
vaø toå ñaûng.
102– (59) Nhöõng ñieàu cöông thöïc tieãn cuûa chuû nghóa Duy Daân laø sinh meänh thöïc
hieän trieát hoïc; kieän khang giaùo phaùp, sinh hoaït giaùo duïc, caên baûn huaán luyeän, trung taâm
tu döôõng, Thaéng Nghóa vaên ngheä, Ñaïi Moân vaên ngöõ, Ñaïi Nam toâng giaùo, Cô Naêng hieán
phaùp, Bình Saûn kinh teá, Duy Daân daân chuû, ñoàng nhaân quoác saùch v.v...
103– (60) Quoác gia cöù 10 naêm quoác theá ñieàu tra moät laàn, 30 naêm bieán thoâng chính
trò thieát thi vaø phaùp luaät moät laàn.
104– (61) Keá hoaïch chính trò thöïc haønh baèng söï lyù ñònh caùc caên baûn chính saùch vaø
laâm thôøi chính saùch thöïc haønh theo caùc nhu yeáu cuûa khaùch quan.
105– (62) Quoác gia kieán thieát goàm caùc boä moân: chính trò, xaõ hoäi, kinh teá, quaân söï,
hình thöùc vaø bieán thöùc kieán thieát.
107– (64) Quoác Hoäi laø chính trò laäp phaùp (toái cao quyeàn löïc vaø ñaïi theå).
108– (65) Laäp Phaùp Vieän laø haønh chính laäp phaùp.
109– (66) Thi haønh baét ñaàu baèng coâng daân phaân ngaïch cheá.
110– (67) Hieán phaùp töôøng teá do quoác hoäi thaûo luaän, quyeát nghò vaø coâng boá (laäp
quoác phaùp).
111– (68) Phoå thoâng phaùp do Laäp Phaùp Vieän thaûo luaän, quyeát nghò vaø coâng boá do
Quoác Tröôûng.
112– (69) Hieán phaùp giaûi thích, thaåm phaùn, toá tuïng ñeàu thuï lyù bôûi Chính Trò Pheâ
Phaùn Vieän.
113– (70) Chính Trò Pheâ Phaùn Vieän laø chính trò giaùm saùt.
114– (71) Giaùm Saùt Vieän laø haønh chính giaùm saùt v.v...
115– (1) Duy Daân chuû nghóa nhaän ñònh söï vaän ñoäng hai gioáng ñöïc, caùi (taùc duïng
ñoù) vaøo trong vaän duïng cuûa Duy Daân bieän chöùng môùi hoaøn toaøn.
116– (2) Xaõ hoäi: nhaân tính toå chöùc. Chính trò: nhaân tính ñieàu lyù. Kinh teá: taøi lieäu
thaåm thaáu trong xaõ hoäi kieán truùc.
117– (3) Xaõ hoäi quyù Trinh, nhaân sinh quyù Bình, hai chuû maïch cuûa nhaân sinh laø sinh
thöïc vaø caáp döôõng. Ba chuû muïc cuûa bieân cheá: phaân meänh, phaân coâng, phaân lôïi.
118– (4) YÙ nghóa cuûa chính trò treân baûn theå: chính trò laø taùc duïng cuûa söï vaän ñoäng
cuûa xaõ hoäi coi laøm moät sinh meänh toaøn theå. Duy Daân bieän chöùng phaùp laøm caên cöù.
119– (5) YÙ nghóa cuûa chính trò treân thöïc tieãn: chính trò laø daân sinh thieát keá vaø chaáp
haønh, giaùo duïc laø khôûi ñieåm vaø chung ñieåm cuûa chính trò Duy Daân cöông thöôøng phaùp
laøm caên cöù.
120– (6) YÙ nghóa cuûa chính trò treân kyõ thuaät: chính trò laø vaän meänh, söï naém giöõ, vaän
duïng vaø giaûi thích caùc vaän meänh ñoù ñeå ñöa daét sinh meänh toaøn daân. Duy Daân cao coâng
(Cao Thaâm coâng taùc vaø ñaûng cô), Duy Daân thao löôïc laøm caên cöù.
121– (7) YÙ nghóa cuûa chính trò treân thaùi ñoä cuûa hieäu duïng: Chính trò laø moät ngheä
thuaät tung hôïp heát caùc thuû ñoaïn cuûa myõ hoïc trong vieäc laøm cho loaøi ngöôøi ñöôïc öu sinh,
myõ sinh, kieän sinh, ñaït sinh.
122– (8) Chính trò hoïc töùc laø goàm caùc trí thöùc toaøn theå (universelle) hoïc vôùi thuaät
laáy 4 yù nghóa cuûa chính trò treân laøm ñoái töôïng vaø laáy nhaân loaïi laøm tröïc tieáp cô sôû.
123– (9) Moät chuû nghóa quoác gia chaân chính laøm neàn taûng cho caùi chính saùch quoác
teá vöõng beàn vaø saùng suoát. Moät chuû nghóa quoác teá chaân chính laøm neàn taûng cho caùi chính
saùch quoác gia vöõng beàn vaø saùng suoát.
124– (10) Thieän vôùi aùc chæ laø thuoäc tính cuûa xaõ hoäi töï tính do chuyeån di taùc duïng.
125– (11) Phaùp luaät laø ngoïn cuûa cöông thöôøng duøng ñeå ñeà phoøng nöùt keõ, thaát ñieäu
126– (12) Hoøa bình vôùi chieán tranh chæ laø hình thaùi hôïp ñieäu hay laø thaát ñieäu trong
söï vaän duïng cuûa xaõ hoäi töï tính treân sinh meänh toaøn theå ñoái toaøn theå.
127– (13) Baûn vò vaø cô naêng hieäp ñieäu, ñoù laø hoøa bình. Cho neân quoác gia öùc cheá
quoác teá maø thaønh xaâm löôïc, giai caáp öùc cheá quoác gia maø thaønh vaät trò, gia toäc öùc cheá
quoác gia maø thaønh quaân chuû, ñoaøn theå öùc cheá quoác gia maø thaønh ñaûng trò (ñoäc taøi).
128– (14) Xem 6 vaán ñeà theá giôùi vaø 3 vaán ñeà thôøi ñaïi (xem Chu Tri Luïc).
129– (15) Nhaân quyeàn neân coi laø quyeàn naêng cuûa loaøi ngöôøi ñoái töï mình, ñoái vôùi
moãi ngöôøi, ñoái vôùi vaïn vaät... (coøn xem treân).
130– (16) Giaùo duïc laø coâng vieäc trôøi, ngöôøi nhaát quaùn: töø thuûy taïo ñeán loaøi ngöôøi
keá taïo hay caûi taïo maø ñaït tôùi muïc ñích thaønh taïo.
131– (17) Duy Taâm ñi ñeán thaùnh trò, Duy Vaät ñi ñeán vaät trò. Chæ coù Nhaân Baûn vaø
Nhaân Tính môùi laø chính trung.
G– PHUÏ GIAÛI
132– (1) Baûn chöông laø hieán phaùp thuaàn tuùy, phuï chöông laø hieán phaùp thöïc tieãn.
133– (2) Toång giaûi laø lyù luaän chuû chæ cuûa baûn chöông.
134– (3) Toång luaän laø lyù luaän cöông muïc cuûa baûn chöông.
135– (4) Toång taéc laø kyõ thuaät vôùi trình töï cuûa baûn chöông.
136– (5) Phuï luaän laø cöông muïc cuûa caùc nghóa chính cuûa nhaän thöùc ñoái vôùi baûn
chöông.
138– (7) Phuï taéc laø chia phaân caùc yù kieán caàn yeáu.
139– (8) Baûn cöông thöôøng naøy chæ khaùi quaùt caùc nguyeân taéc toái caên baûn maø khoâng
lieät cöù taát caû caùc haïng muïc. Thí duï caùc vaán ñeà: Nhöõng cô hoäi gì? Nghóa vuï gì vaø quyeàn
lôïi gì? Taøi saûn? v.v... Ngöôøi ta phaûi phaân tích caùc ñieàu nhaân ñaïo ra, v.v...
140– (9) Cöông thöôøng nhaân loaïi giaùn tieáp baûo chöôùng. Phaùp luaät ôû ñoù laøm ra
nhöõng baûo chöôùng tröïc tieáp. Ví duï trong caùc luaät phaùp Vieãn Ñoâng coù caùc leä: duøng an
quyeàn, löu döôõng quyeàn, v.v...
141– (10) Caùc ñieàu cöông thöôøng chæ laø tung hôïp toái cao sau khi phaân taùch toái vi:
caùc hoïc giaû, ñeå phaân taùch cöông thöôøng phaûi tuøy theo heát thaûy caùi keát quaû cuûa moïi khoa
hoïc roài laáy cöông thöôøng naøy laøm neàn taûng maø lieät cöù ra.
142– (11) Cöông thöôøng coù theå tröïc tieáp baûo chöôùng ñöôïc sau khi ñaõ töôøng teá phaân
tích vaø roõ reät quy ñònh heát thaûy caùc ñieàu kieän cuûa noù.
143– (12) Cöông thöôøng raát traùnh khoâng neân cho thaønh ngaïnh tính maø cuõng khoâng
ñeå nhu tính quaù ñöôïc, noù phaûi coù ñaøn tính (eùlastique). Noù laø toaøn boä chöông trình cuûa
giaùo hoùa; chính trò phaûi laáy noù laøm muïc tieâu thanh giaùo vaø dö luaän phaûi laáy noù laøm söù
meänh. Cöông thöôøng tuy theá phaûi laø thaønh vaên (eùcrit).
H– PHUÏ TAÉC
144– (1) Ñeà xöôùng caàn ôû chuyeân moân, thaûo luaän caàn ôû daân chuùng, quyeát nghò caàn
ôû quoác hoäi.
145– (2) Caên baûn tinh thaàn caàn ôû cöông thöôøng, caên baûn trình töï caàn ôû daân toäc, caên
baûn cheá ñoä caàn ôû nhaân söï (ñaøo taïo haønh chính) v.v...
146– (3) Hieán phaùp phaûi noùi laø cöông thöôøng cuûa nhaân loaïi töï tính laøm thaèng möïc
147– (4) Caùc tö ñöùc chæ haïn vaøo moät caù nhaân nhö aên maëc. Caùc tö ñöùc aáy tuy nhieân
vaãn laø thaønh phaàn cuûa coâng ñöùc, nhöng haïn vaøo söï giaùo hoùa.
148– (5) Caùc vaán ñeà chính trò, kyõ thuaät vaø cheá ñoä, nguyeân lai so vôùi cöông thöôøng
nhaân loaïi coøn laø caùc vaán ñeà thöù yeáu, noù ñöôïc lieân ñôùi giaûi quyeát moät khi cöông thöôøng
nhaân loaïi yeân ñònh vaø cöông thöôøng cuõng coù quy ñònh caùi coâng tính cuøng chính cheá, maø
söï thöïc caùc vaán ñeà quoác theå, quoác chính laø vaán ñeà ñaëc thuø treân daân toäc, thôøi ñaïi vaø vaên
hoùa; cho neân phaûi coù ñaøn tính (tính chun) trong söï bieân thaûo.
149– (6) Cöông thöôøng khoâng phaûi laø Tam Cöông Nguõ Thöôøng. Theo nghóa treân
(1).
150– (7) Söï taùi taêng tuïc cuûa yù thöùc goïi laø söï taùi yù thöùc cuûa xaõ hoäi vaø thôøi ñaïi; taùi yù
thöùc laøm neân taùi sinh saûn vaø taùi hieäu suaát ñoàng thôøi laïi bò phaùt sinh neân bôûi hai caùi ñoù.
I– TOÅNG CÖÔNG
1– Duy Daân cô naêng quy ñònh phaàn cheá ñoä vaø söï vaän haønh chöùc vuï, naêng löïc,
quyeàn haïn cuûa caùc cheá ñoä laäp quoác vôùi haønh chính cuûa Ñaïi Vieät.
2– Hieán phaùp cuûa Ñaïi Vieät goàm ba phaàn:
a– Toaøn pho Ñaïi Vieät Moâ laøm nguyeân taéc, tinh thaàn ñaïo ñöùc, muïc ñích toái cao vaø
coãi goác cuûa yù thöùc laäp quoác, tröø phaàn quy ñònh veà lyù luaän kieán thieát vaø bieän chöùng.
b– Phaàn quy ñònh thöïc tieãn cuûa cheá ñoä Duy Daân cô naêng.
c– Phaàn quy ñònh thöïc tieãn cuûa thao löôïc Duy Daân Cao Coâng.
3– Nhö theá hieán phaùp cuûa Ñaïi Vieät laø thaønh vaên treân yù nghóa raát roäng raõi vaø treân
tính chaát raát co duoãi cuûa baát thaønh vaên.
1– QUOÁC THEÅ
a– Ñaïi Vieät thaønh laäp Ñaïi Nam Haûi Lieân Bang Thoáng Nhaát.
b– Ñaïi Vieät kieán thieát vaø haønh duïng Duy Daân chuû nghóa toái cao.
2– CHÍNH THEÅ
1– Toái cao quoác theå laø phaàn töû saûn xuaát töø toái cao laäp phaùp cöû, giao toaøn quoác daân
tuyeån cöû chính thöùc ra.
2– Toái cao quoác theå vaäy laø moät boä phaän cuûa toái cao quyeàn löïc, boä phaän tónh ñònh vaø
thöïc tieãn.
3– Toái cao quoác theå ñaïi bieåu caû toaøn quoác ñoái noäi, ñoái ngoaïi trong haïn chöùc.
4– Toái cao quoác theå goïi laø Ñaïi Vieät Quoác Tröôûng.
5– Ñaïi Vieät Quoác Tröôûng do Trung Taâm Hoäi Nghò toái cao ña soá coâng cöû leân.
6– Kyø haïn nhaäm chöùc laø chín naêm ñöôïc lieân nhieäm moät laàn.
7– Lónh trung taâm traùch nhieäm tröôùc Trung Taâm Hoäi Nghò Toaøn Quoác.
8– Toång Lyù caùc chöùc quyeàn quaân quoác, khoâng ñöôïc kinh doanh tö taøi.
9– Ñöôïc phaûn baùc laïi caùc quyeát aùn cuûa Trung Taâm Hoäi Nghò ba laàn.
10– Ñöôïc mieãn truy toá trong nhieäm kyø, tröø phaïm phaûn quoác.
11– Ñöôïc ñaøn haïch bôûi Pheâ Phaùn Vieän tröôùc Trung Taâm Hoäi Nghò.
12– Ñöôïc ñaøn haïch bôûi Keâ Saùt Vieän tröôùc töï mình.
13– Khoâng ñöôïc thoaùi chöùc trong nhieäm kyø, tröø cheát, coá taät. Khi vaéng, do Haønh
Chính Vieän Tröôûng taïm thay saùu thaùng.
14– Khoâng ñöôïc giaûi taùn Trung Taâm Hoäi Nghò.
15– Ñöôïc giôùi nghieâm, giaûi nghieâm khi ñöôïc Trung Taâm Hoäi Nghò truy nhaän vaø
thöøa nhaän.
1– Töø quoác daân ñoaøn xaõ chính tuyeån tôùi quoác chính daân ñoaøn, ñoù laø toái cao quyeàn
löïc theå.
2– Do quoác chính coâng daân taàng coâng cöû ra, Trung Taâm Hoäi Nghò laø trung kieân cuûa
toái cao quyeàn löïc theå, ñaïi bieåu toaøn theå Ñaïi Vieät haønh xöû quyeàn toái cao laäp phaùp.
3– Caùc söï nghò saùng cheá, phuùc quyeát, tuyeån quan, baõi quan hoaëc töï haønh ñoäng,
hoaëc coù theå töø haï caáp daân ñoaøn thaûo luaän ñeà leân quyeát nghò laøm hay khoâng laøm.
4– Trung Taâm hoäi nghò goàm töø 250 ñeán 300 ngöôøi.
5– Boán naêm laøm nhieäm kyø, ñöôïc lieân nhieäm hai laàn.
6– Quyeát nghò caùc quoác gia chính saùch, döï toaùn aùn, quyeát toaùn aùn, phaùp luaät cöông
lónh, hieán phaùp nguyeân taéc (khoâng vi boäi Ñaïi Vieät Moâ).
7– Quyeát nghò tuyeân chieán, ñình, hoøa, ñoäng vieân, keát öôùc.
8– Thuï lyù caùc aùn ñaøn haïch cuûa Pheâ Phaùn Vieän.
9– Tín nhieäm hay khoâng tín nhieäm Toång Tö Leänh.
10– Tín nhieäm hay khoâng tín nhieäm caùc Vieän, Boä Tröôûng.
11– Ñeà cöû ngöôøi baàu tuyeån Quoác Tröôûng ba ngöôøi do toaøn quoác thaûo luaän töø döôùi
leân treân, laáy quoác chính daân ñoaøn tuyeån cöû laøm quyeát.
12– Ñieàu leä toå chöùc laáy phaùp luaät maø ñònh, töï cheá ra do Pheâ Phaùn ñoàng yù.
13– Ñöôïc hoïp baøn khi coù 3/5 ngöôøi döï kieán.
14– Khoâng ñöôïc thay ñoåi hieán phaùp, nhöng coù theå ñeà ra hieán phaùp aùn tröôùc quoác
daân ñoaøn maø thuû quyeát töø treân xuoáng döôùi laáy quoác daân ñoaøn xaõ chính quyeát laøm chuaån.
15– Nghò vieân phaûi töø 40 trôû leân, 60 tuoåi trôû xuoáng, ñaày ñuû caùc tö caùch quoác chính
coâng daân.
16– Ñöôïc trieäu taäp quoác daân ñoaøn laâm thôøi khi ñöôïc 3/5 ngöôøi ñoàng yù trong soá hoïp.
17– Ñöôïc trieäu taäp laâm thôøi hoäi nghò cuûa mình khi ñöôïc 3/5 ngöôøi ñoàng yù trong soá
1– Pheâ Phaùn laø quyeàn phaûn tænh cuûa quoác daân treân söï naém giöõ vaän meänh mình.
2– Pheâ Phaùn Coâng Ñöôøng laø cô quan toái cao cho quyeàn phaûn tænh, quan saùt vaø pheâ
phaùn ñoù.
3– Pheâ Phaùn Coâng Ñöôøng laø cô quan sieâu vieät baát khaû xaâm phaïm.
4– Pheâ Phaùn Coâng Ñöôøng do caùc taàng coâng daân leân hoïp toå laïi töø 300 ñeán 500 ngöôøi
haïn tuoåi töø 55 trôû leân, 70 trôû xuoáng, trong daân chuùng phaûi laø thaïc ñöùc, do Trung Taâm Hoäi
Nghò hôïp vôùi Keâ Saùt Vieän chuû tuyeån, haïn tuoåi töø 60 trôû leân, 75 trôû xuoáng trong hieän
chöùc.
5– Quan tuyeån haïn 1/3, daân tuyeån haïn 2/3.
6– Moãi nhieäm kyø laø 10 naêm.
7– Möôøi naêm moät kyø ñaïi hoäi, 3 naêm moät laàn tieåu hoäi.
8– Thöôøng hoäi xeùt caùc aùn haønh chính toá tuïng.
9– Ba naêm moät laàn hoäi nghò thöôøng tröïc.
10– Tieåu hoäi xeùt caùc aùn hieán phaùp toá tuïng.
11– Ñaïi hoäi bình luaän quoác chính, kieåm thaûo tình theá, kieán nghò höng caùch.
12– Ñaïi hoäi nhieàu nhaát laø moät thaùng.
13– Kyø ñaïi hoäi Trung Taâm Hoäi Nghò phaûi thænh leänh ôû Pheâ Phaùn Coâng Ñöôøng.
14– Kyø ñaïi hoäi, Quoác Tröôûng phaûi xuaát tòch baùo caùo vaø chòu huaán giôùi.
15– Kyø ñaïi hoäi daân chuùng ñöôïc töï do döï thính.
16– Ñöôïc bí maät hoäi nghò khi quaân quoác troïng söï.
17– Ñöôïc ñeà nghò tu caûi hieán phaùp maø khoâng ñöôïc quyeát ñònh tu caûi.
18– Ñöôïc kieåm thaûo caùc phaùp luaät.
a) Chænh Lyù Cô
1– Chænh Lyù Cô laø cô quan khu maät vaø phuø baät cho Quoác Tröôûng treân caùc quaân
quoác troïng söï.
2– Chænh Lyù Cô goàm 7 phoøng: chuû keá, chuû phaùp, chuû vieân, chuû binh, chuû coâng, chuû
ñòa, khaùch keá.
3– Baûy Tham Chính Vieân coi 7 phoøng ñoù do Quoác Tröôûng choïn 7 nguyeân laõo uûy
nhieäm.
4– Chuû Keá Cô thaønh laäp quoác keá thoáng nhaát caùc vieäc: tueá keá, hoã keá, thoáng keá trong
quoác gia.
5– Chuû Phaùp Cô troâng coi caùc nguyeân taéc laäp phaùp, möu löôïc, nghi thöùc.
6– Chuû Vieän Cô troâng coi caùc vieäc quan laïi, ñoäng vieân nhaân löïc.
7– Chuû Binh Cô troâng coi möu löôïc, haønh binh, quaân chính.
8– Chuû Coâng Cô troâng coi nguyeân taéc kyõ thuaät sinh saûn.
9– Chuû Ñòa Cô troâng coi chính saùch thoå ñòa.
10– Khaùnh Keá Cô troâng coi tình theá, söï thöïc möu löôïc quoác teá.
b) Tham Quaân Cô
1– Tham Quaân Cô laø cô quan khu maät vaø phuø baät cho Quoác Tröôûng treân caùc söï nghò
haønh binh, phoøng quoác.
2– Tham Quaân Cô goàm 5 phoøng: Hieäp Ñoäng, Luïc Ñoäng, Haûi Ñoäng, Khoâng Ñoäng,
Tieàm Ñoäng.
3– Naêm Tham Quaân Vieân coi 5 phoøng ñoù, do Quoác Tröôûng choïn caùc quaân giôùi coù
thöïc taøi vaø cao caáp uûy nhieäm.
4– Hieäp Ñoäng Cô coi veà söï nghò toaøn dieän chieán tranh; vieân tham möu hieäp ñoäng laø
1– Nghieân Cöùu Vieän laø cô quan toái cao thöøa haønh veà tinh thaàn vôùi nguyeân taéc veà
kyõ thuaät laäp quoác trong ñoù coù caùc vieäc tham khaûo, phaùt minh vaø cheá taïo.
2– Nghieân Cöùu Vieän coi caùc vieäc khai thaùc taøi nguyeân, boå sung khí taøi, nuoâi duïng
caùc caáp nhaân taøi, boài boå lyù cuï (bieän chöùng), phaùt minh khí cuï (ñoà duøng), khaûo cöùu hoïc
thuaät, toå chöùc nhaân vaät, môû mang tinh thaàn, sung thöïc ñaïo ñöùc cuûa quoác daân.
3– Chia caùc ban lôùn: ñaïo ñöùc, qui hoïc, nhaân sinh khoa hoïc, ngheä thuaät vaø chieán
tranh khoa hoïc (7 ban).
4– Moãi ban goàm toái cao nhaân vieân: töø 40 ñeán 80 ngöôøi, 5 vieân thöôøng tröïc, toång thö
kyù vaø thö kyù.
5– Baûy ban hôïp laïi moät ban cao caáp: Ñaïi Vieät thoâng chöùng 60 ngöôøi laø quoác gia
nghieân cöùu toång trung taâm.
6– Nghieân Cöùu Vieän laõnh ñaïo heát nhaân taøi vaên hoùa cô quan, ñaïi hoïc chuyeân moân,
hoïc hieäu nghieân cöùu söï vuï trong nöôùc.
7– Nghieân Cöùu Vieän ñöôïc thieát bò trong coâng vieäc cuûa mình, caùc cô quan, nghi khí,
ñoà thö caàn duøng.
8– Nghieân Cöùu Vieän lónh ñaïo caùc ñaïi hoïc khu trong nöôùc, chuû tröông caùc cuoäc
khaûo thí cao caáp veà hoïc thuaät.
9– Ñöôïc töï tuyeån caùc nhaân vieân goïi laø Hieàn Só.
1– Laäp Phaùp Vieän laø cô quan toái cao thöøa haønh veà thaûo nghò phaùp luaät, döôùi Quoác
Tröôûng chæ ñaïo vaø Trung Taâm Hoäi Nghò chuaån baùc.
2– Laäp Phaùp Vieän troâng coi vieäc: thaûo ñònh daân phaùp, hình phaùp ñieàu leä, thöông
phaùp, chöông trình, cöông lónh, thaønh laäp leã nghi, aâm nhaïc, thaûo ñònh ñoä löôïng quyeàn
haønh, troâng coi lòch ñoä.
3– Laäp Phaùp Vieän coøn laø cô quan troâng coi veà chính trò vaø haønh chính thieát keá.
4– Laäp Phaùp Vieän töø 20 vieân ñeán 30 vieân do Quoác Tröôûng sính meänh.
1– Haønh Chính Vieän laø cô quan toái cao thöøa haønh veà chính trò, veà haønh chính ñoái
noäi, ñoái ngoaïi, vaên vaø voõ.
2– Haønh Chính Vieän coù moät Toång Lyù phuï traùch vôùi Quoác Tröôûng do Quoác Tröôûng
ñeà cöû, Trung Taâm Hoäi Nghò ñoàng yù, troâng coi caùc vieäc trong vieän. Toång Lyù phuø baät
Quoác Tröôûng treân quoác saùch vaø thöøa lyù caùc vieäc, caùc boä ñaët ñaïi lyù moät ngöôøi, caùc hieäp
lyù ñeàu do Toång Lyù tieán leân, Quoác Tröôûng uûy nhieäm, ñoù laø baùn noäi caùc cheá.
3– Haønh Chính Vieän ñaët 9 boä: Daân Chính, Vaên Chính, Noäi Chính, Khoâng Chính,
Ngoaïi Chính, Vuõ Chính, Loä Chính, Taøi Chính, Phaùp Chính.
4– Haønh Chính Vieän hoäi nghò coù caùc quyeàn:
a) Ñeà cöû döï toaùn aùn.
b) Ñeà cöû phaùp luaät aùn.
c) Ñeà cöû chính saùch aùn.
d) Ñeà cöû ngoaïi giao aùn.
ñ) Xöû lyù coâng vieäc caû vieän vaø töøng boä.
e) UÛy nhieäm nhaân söï.
5– Daân Chính Boä troâng coi caùc vieäc xaõ hoäi, giaùo duïc quoác daân, huaán luyeän coâng
daân, toå chöùc quoác daân, döôõng duïc quoác daân, y teá, cöùu teá, daân sinh, hoä tòch.
6– Khoâng Chính Boä troâng coi caùc vieäc kinh teá, quoác doanh, coâng doanh, tö doanh,
quoác daân coâng trình, coâng duïng v.v...
7– Noäi Chính Boä troâng coi caùc vieäc quaûn trò tænh chính, huyeän chính, haït chính, xaõ
chính, quan laïi toång vuï, caûnh saùt chính trò, maät vuï v.v...
1– Quan Chính Vieän laø cô quan toái cao thöøa haønh veà nhaân söï vaø caùn boä chính saùch
cuûa quoác gia.
2– Quan Chính Vieän Toång Lyù do Quoác Tröôûng tuyeån mieãn.
3– Quan Chính Vieän troâng coi caùc vieäc khaûo thí quan laïi, khaûo thí tö caùch caùc haäu
tuyeån vieân, daân quyeàn truaát traéc, caùn boä huaán luyeän, traät töï, huaân haøm caùn boä, öu tuaát
phaåm ngaïch v.v...
4– Quan Chính Vieän goàm caùc boä: Quan Khaûo Thuyeân Töï, Coâng Ñoä, Laïi Vuï.
5– Phaøm quan laïi khoâng thuoäc veà sinh ngaïch ñeàu do baûn vieän quaûn lyù.
ñ) Tö Phaùp Vieän
1– Tö Phaùp Vieän laø cô quan toái cao thöøa haønh veà giaûi thích daãn duïng phaùp luaät
ñieàu leä, nghi thöùc trong quoác gia.
2– Tö Phaùp Vieän goàm Chung Thaåm Vieän laø taàng toái cao tö phaùp phuø baät Quoác
Tröôûng treân phaù aùn xeùt hình.
3– Phaøm aùn luaät ñeàu töø haï caáp, sô caáp, trung caáp, thöôïng caáp thaåm phaùn.
1– Keâ Saùt Vieän laø cô quan toái cao thöøa haønh veà giaùm saùt, thaåm keá, ñaøn haïch coâng
vieäc phaùp luaät, tieàn taøi vaø quan laïi trong quoác gia.
2– Keâ Saùt Vieän ñaët caùc phaân vieän toaøn quoác.
3– Keâ Saùt Vieän ñaët naêm cao caáp keâ saùt vieân toång quaûn, moät vieän tröôûng ôû trong.
4– Keâ Saùt Vieän ñaët caùc boä: giaùm saùt, thaåm keá vaø ñaøn haïch.
5– Ngoân luaän trong vieän, ra ngoaøi khoâng chòu traùch nhieäm.
6– Keâ Saùt Vieän khoâng ñöôïc kieâm nhieäm.
7– Keâ Saùt Vieän laø ñònh ngaïch, y phaùp luaät töïu chöùc, Quoác Tröôûng khoâng coù quyeàn
töï tuyeån mieãn.
8– Keâ Saùt Vieän phuï traùch vôùi Trung Taâm Hoäi Nghò.
A– KHU VÖÏC
1– Tö Phaùp, quaân chính, ñaïi hoïc, quan chính v.v... tuøy nghi theo ñuùng quoác phoøng
vaø phaùp luaät phaân khu ra toaøn quoác ñeå thöøa haønh chöùc vuï.
2– Phaøm caùc tö vuï coù tính chaát toaøn theå ñeàu phaân khu ra toaøn quoác ñeå laøm vieäc cho
tieän vieäc taäp quyeàn.
B– TÆNH TRÒ
1– Tænh Trung Taâm Hoäi Nghò laø quyeàn löïc cô quan (tham chính).
2– Tænh Tröôûng phuï traùch vôùi Quoác Tröôûng troâng coi vieäc tænh, do Quoác Tröôûng
nhieäm.
3– Tænh laø lieân laïc cô quan giöõa nöôùc vôùi huyeän thöøa haønh meänh leänh beân treân vaø
C– HUYEÄN TRÒ
D– HAÏT TRÒ
E– XAÕ TRÒ
1– Coâng daân y phaùp luaät töø cô taàng ñònh tö caùch truaát laïc leân ñeán thöôïng taàng, toå
chöùc leân trung kieân chính trò.
2– Caùc taàng coâng daân ñoaøn toå chöùc vaø coâng cöû leân Trung Taâm Hoäi Nghò laøm ñaïi
bieåu cô quan haønh xöû quyeàn löïc laäp phaùp.
3– Caùc Trung Taâm Hoäi Nghò phaûi thænh meänh thôøi thöôøng ôû coâng daân ñoaøn.
4– Caùc taàng coâng daân ñoaøn thaønh moät daây chuoãi quaùn xuyeán töø döôùi leân treân, töø
treân xuoáng döôùi maø haønh xöû caùc chöùc quyeàn giaùm ñoác laäp phaùp vaø lónh ñaïo quoác gia vôùi
daân chuùng.
5– Quoác Daân Trung Taâm Hoäi Nghò laø lónh tuï toaøn quoác daân.
6– Toaøn xaõ coâng daân ñoaøn chính laïi laø cô taàng yù chí vaø quyeát nghò sau roát cuûa caùc
coâng vieäc quaân quoác troïng söï.
7– Töø toå chöùc vaø taäp hoäi chöông trình, caùc taàng coâng daân ñoaøn do Quoác Daân Trung
Taâm Hoäi Nghò thaûo ra vaø Quoác Daân Coâng Daân Ñoaøn Hoäi Nghò quyeát nghò thi haønh.
8– Daân taàng treân tieân töùc vaø thaêng giaùng chính laø caùi tieàm cô vaø hoaït löïc duy nhaát
cuûa quoác gia, laø daãn ñaïo cuûa chính trò toång cô, neân nöôùc suy thònh laø ôû ñoù.
1– Töôøng teá quy ñònh do phuï traùch cô quan thaûo ñònh ra.
2– Chieán thôøi cô caáu do Duy Daân cô naêng vaãn ñöôïc y nguyeân maø ñoái phoù coù thöøa,
duy gia troïng vaø keùo daøi haïn cuûa Quoác Tröôûng. Laïi caùc laâm thôøi theá trò tieàm taøng trong
vaên vuõ cuûa chuû nghóa ñoù (phaøm laø quaân nhaân hieän dòch khoâng ñöôïc kieâm lónh chöùc
quyeàn chính trò vaø haønh chính trong thôøi bình, tröø quaân söï chöùc quyeàn vaø thôøi chieán,
nhöng maø khoâng phaûi laø quaân nhaân khoâng coù ñaïi bieåu trong Trung Taâm Hoäi Nghò quoác
gia, quaân nhaân hieän dòch laáy ñoaøn theå maø cöû ñaïi bieåu ñaëc bieät vaøo quoác daân hoäi nghò,
khoâng coù quyeàn cöû ñaïi bieåu ñaëc bieät vaøo caùc taàng töï trò).
3– Quoác daân toaøn toå huaán do Duy Daân thoáng nhaát chaáp haønh.
4– Giaûi thích vaø thaûo caùo Duy Daân töôøng teá hieán phaùp, do Duy Daân Ñaûng giao
quoác daân ñoaøn quyeát nghò thi haønh.
5– Moät vaän töø chính trò toång cô, haønh chính toång cô ñeán haønh chính phuï cô roài quy
veà chính trò nguyeân cô, ñoù laø trình töï thoáng nhaát vi dieäu cuûa trieát hoïc Duy Daân treân cheá
3.
DUY DAÂN CÔ NAÊNG
NGAØY MOÄT MÔÙI
Phaûi luoân luoân phaù boû nhöõng thaønh kieán huû baïi cuõng nhö luoân luoân phaù boû nhöõng
quan nieäm sai laàm. Khaåu hieäu quoác gia cuûa hoïc laø: “vaøo leõ ra vieäc” maø khaåu hieäu cuûa
laøm laø: “ngaøy moät theâm môùi”. Loøng lui nguïy vôùi söï phaûn ñoäng vaø phaù hoaïi ñi ngang vôùi
loøng thuû cöïu vaø söï chöôùng ngaïi, coù theå goïi hai neát ñoù laø hai neát vong quoác. Song ta cuõng
neân hieåu raèng: ngaøy moät theâm môùi khoâng phaûi laø aøo theo nhöõng caùi môùi moät caùch muø
quaùng, maø laø söï öùng duïng ñaõ coù suy cöùu vaø thöïc nghieäm roõ raøng roài, laø söï saùng taïo neân
coù neàn taûng vaø ñieàu kieän hieän thöïc cuûa thôøi ñaïi vaø cuûa daân toäc.
Môû ñöôøng cho duy taân vaø khai thoâng nhöõng thuû cöïu, thaûo lieàn vôùi hieán phaùp coá
nhieân laø ñieàu leä: quyeàn duøng, boû, söûa, döïng hieán phaùp do toaøn theå nhaân daân coâng quyeát,
nhöng ñi ñoâi vôùi soá hoïc cuûa thôøi ñaïi hieän thöïc neân ñaët ra hai leä:
1. Tieåu bieán phaùp: möôøi naêm moät laàn tu chænh caùc hieán haønh phaùp.
2. Ñaïi bieán phaùp: ba möôi naêm moät laàn kieåm thaûo laïi caùc caên baûn phaùp.
Thôøi ñaïi möôøi naêm moät laàn tieåu bieán, 30 naêm moät laàn ñaïi bieán, söï tu chænh coù yù
thöùc keá hoaïch ñi ñoâi vôùi saùu naêm moät laàn quoác theá toång ñieàu tra, ôû treân neàn taûng thöïc teá
cuûa thoáng keâ vaø nghieân cöùu, maø coù toå chöùc, coù muïc ñích thi haønh.
A. MÔÛ ÑEÀ
1. Coâng vieäc laø caùi nuùt bieåu hieän cuûa vuõ truï vaän haønh vaø xaõ hoäi vaän haønh, keát caáu
laäp neân baèng heát caû caùi duyeân quaû, nhaân toá cuûa vuõ truï vaø xaõ hoäi, treân caùi quaù trình ñoäng
cuûa vuõ truï vaø xaõ hoäi vôùi tö töôûng.
2. Cho neân coâng vieäc laø caùi nuùt bieåu hieän cuûa loaøi ngöôøi treân soáng, coøn, noái, tieán,
hoùa. Taát caû lòch söû vôùi nhöõng coá gaéng cuûa ngöôøi ta laáy laøm vieäc (chuû quan) vaø coâng vieäc
laø trung taâm.
3. Cho neân taát caû caùc cheá ñoä, toå chöùc, quaûn lyù vaø vaän duïng phaûi döïng treân neàn taûng
chaéc chaén cuûa nhöõng nguyeân lyù ñuùng beàn cuûa coâng vieäc; coâng vieäc laø caùi trình töï noái
B. VAØO ÑEÀ
C. KEÁT ÑEÀ
1. Cho neân daân sinh thöïc hieän, Duy Daân daân chuû, bình saûn kinh teá, sinh hoaït giaùo
duïc, trung taâm tu döôõng, cô naêng hieán phaùp vöøa laø xuaát phaùt ñieåm cuûa coâng vieäc vaø
khoa hoïc quaûn lyù, laïi vöøa laø muïc tieâu cuoái cuøng cuûa coâng vieäc vaø khoa hoïc quaûn lyù.
2. Cô naêng hieán phaùp thaønh laäp treân hai trieát hoïc cuûa “sinh meänh” vaø “coâng vieäc”
ñeå ñaït tôùi “daân sinh” vaø “thöïc hieän” cuûa coâng vieäc vaø khoa hoïc quaûn lyù.
3. Keá hoaïch caùch maïng cuûa Ñaûng thaønh laäp treân chuû nghóa vaø vieãn kieán cuûa Ñaûng,
phaûi laáy khoa hoïc quaûn lyù, quaûn lyù thoáng cheá, döï keá thoáng cheá laøm thuû ñoaïn sieâu vieät
maø ñaït tôùi cöùu nöôùc giöõ noøi. Keá hoaïch chính trò cuûa nöôùc cuõng vaäy.
*
* *
1. Coâng vieäc laø söï bieåu hieän nhieàu maët, nhieàu loái, nhieàu taàng, nhieàu caùch cuûa sinh
meänh phoái hôïp vôùi chu vi trong söï giao hoã phöùc taïp cuûa xaõ hoäi bieän chöùng phaùp maø
thaønh; sinh meänh laø caùn coát cuûa thôøi ñaïi maø coâng vieäc laø caùn coát cuûa vaên minh.
2. Cô sôû duy nhaát cuûa heát thaûy laø ñôøi soáng xaõ hoäi. Caùc ñieàu kieän troïng yeáu laø nhaân
loaïi tieàn tieán (ñoàng hoùa, phaân hoùa, hoã hoùa), söï thöïc (hieän töôïng, bieåu töôïng) vaø chu vi
thôøi gian (goàm xöa, nay, mai), khoâng gian (goàm ñaây, ñoù, kia). Taát caû caùc nhaân toá ñoù giao
hoã phöùc taïp treân söï bieåu hieän cuûa soá. Cho neân sinh meänh quy ñònh theo neàn taûng vaø caùc
ñieàu kieän treân cuõng nhö coâng vieäc. Coâng vieäc laø söï noái daøi (prolongement) cuûa sinh
meänh ra vuõ truï.
3. Coâng vieäc coù ba thöù baäc: tröôùc vieäc, ñöông vieäc vaø sau vieäc treân thôøi gian, coù ba
ñieåm: ñaáy, ñoù, kia treân khoâng gian. Soá bieåu hieän ra baèng: 3 – 5 – 7. Khôûi ñieåm vaø chung
ñieåm laø 1 vôùi 9, bieán laø 0 (10).
4. Tröôùc vieäc phaûi coù ñieàu tra, keá hoaïch vaø chuaån bò maø trung taâm laø keá hoaïch.
5. Ñöông vieäc phaûi coù chaáp haønh, cô bieán lieân heä vaø tieáp teá, trung taâm laø quyeát vôùi
bieán.
6. Sau vieäc phaûi coù thieän haäu, khaûo haïch vaø chöùng minh, kieåm thaûo vaø caûnh giôùi,
trung taâm laø thieän haäu.
7. Muoán cho coâng vieäc treân khoâng gian vaø thôøi gian ñöôïc thaønh coâng, phaûi chia töï
thaân cuûa coâng vieäc ra: baøn caên (baûn thaân cuûa coâng vieäc—coâng vieäc trung taâm), thaùc tieát
(nghòch lieäu tröôùc nhöõng chi tieát töï coâng vieäc ñoù phaûi phaùt sinh ra trong ñöôøng tröôøng
laøm luïng), yù ngoaïi (phoøng bò tröôùc heát taát caû nhöõng vieäc baát ngôø coù theå xaûy ra, noù laøm
trôû toát hay xaáu cho coâng vieäc, naém giöõ laáy bieän chöùng ñoù). Thieän haäu, caûnh giôùi vaø naém
giöõ laáy caùc giôùi vaïch ñaõ laøm tôùi trong caùc tröôøng hôïp thaéng hay baïi.
8. Tham khaûo theâm: Taâm lyù, sinh lyù, nhaân loaïi hoaït ñoäng, caùc baûng ôû giaùo döôõng.
9. Vuõ truï cuûa loaøi ngöôøi laø sinh meänh. Sinh meänh laø chuû theå vaø laø muïc ñích, coi töï
mình vaø ngöôøi laø muïc ñích aáy laø lyù töôûng cao caû, goàm caû chaân, thieän, myõ laïi moät theå.
Cho neân khoa hoïc vaø trieát hoïc cuûa coâng vieäc chæ laø kyõ thuaät ngoïn. Trieát hoïc vaø khoa hoïc
cuûa tu döôõng môùi laø goác. Tu döôõng söùc soáng goïi laø sinh meänh, söï thaêng hoa cuûa sinh
meänh goïi laø coâng vieäc; thaêng hoa toát, xaáu, cao, thaáp goïi laø thaønh coâng, thaát baïi, sieâu vieät
hay teâ lieät. Cho neân tu döôõng tính, taâm, thaân, meänh laø goác, kyõ thuaät cho ñeán phaïm truø
cuûa ñaïo ñöùc, hoïc vaán, söï nghieäp, giao tieáp chæ laø ngoïn. Thöïc chaát sinh ra hình thöùc. Coâng
vieäc coù theå goïi laø hình thöùc cuûa sinh meänh ñoù.
10. Taâm thuaät laø chuû, kyõ thuaät laø phoù: “thích duïng cho caû chính, chieán, theá luaän”.
*
* *
1. Coâng baûn chuû nghóa. Tö baûn sinh saûn laø coâng toaøn quoác gia; phaøm nguoàn saûn
ñeàu thuoäc veà coâng coäng chi phoái.
2. Coâng lao chuû nghóa. Ñoù laø söï trieät ñeå öùng duïng nhaân quyeàn hieán chöông cuûa xaõ
hoäi, lao coâng baát cöù moät ngaønh naøo, nhaân daân baát cöù moät ngaønh naøo ñeàu tröïc tieáp thuoäc
veà keá hoaïch quoác gia phaân meänh, phaân coâng vaø phaân lôïi.
3. Coâng phoái chuû nghóa. Söï phaân phoái nguoàn saûn, ñoà duøng ñaát ñai, nguyeân lieäu, lao
coâng sôû ñaéc ñeàu quy veà quoác gia thoáng nhaát thi haønh.
4. Coâng ñoä chuû nghóa. Taøi chính do quoác gia coâng coäng chi phoái, kim dong coâng
höõu, sôû ñaéc laø thuø ñaõi coâng hay tö ñeàu do quoác gia thoáng nhaát xöû lyù.
*
* *
Laâm thôøi quoác gia nhaân taøi chöa ñuû, haønh chính chöa chu ñaùo haõy coøn trong thôøi kyø
quaân chính, coù theå laáy Khu Maät Vieän (Chænh Lyù Vieän) laøm cô quan duy nhaát, toái cao xöû
lyù heát thaûy chính trò vaø haønh chính, ñoàng thôøi ñeå söûa soaïn khi thôøi cô khaû höùa toaøn boä
thöïc hieän cô naêng hieán phaùp töùc laø thoáng lyù, phaân coâng, hôïp taùc, ñaït toái cao giai ñoaïn
khoa hoïc maø thaønh.
*
* *
Trung Khu lieân hôïp hoäi nghò laø nhöõng cuoäc hoäi nghò haønh chính trong phaïm vi töøng
boä, do Khu Maät Vieän vaø Haønh Chính Vieän caùc boä coù quan heä lieân hôïp trieäu taäp. Caùc
cuoäc hoäi nghò ñoù coù tính chaát laø ñeå ñieàu chænh töøng boä vaø ñeå lieân laïc yù kieán, thoáng nhaát
phöông chaâm giöõa chính trò vaø haønh chính. Ví nhö Trung Khu lieân hôïp kinh teá hoäi nghò,
taøi chính, noäi vuï, ngoaïi giao, quaân huaán chæ ñaïo, giaùo duïc quoác daân phuïc vuï chæ ñaïo
v.v... döôùi caùc cuoäc Trung Khu lieân nghò ñoù coù caùc giôùi haønh chính hoäi nghò do caùc vieän,
boä, hoäi coù quan heä chuû trì, muïc ñích laø ñeå ñieàu chænh, lieân laïc caùc caáp, caùc giôùi ví nhö
haønh chính giôùi hoäi nghò, taøi chính giôùi, kinh teá giôùi, thanh nieân, phuï nöõ v.v...
*
* *
Cô Naêng Hieán Phaùp (fonctionnel) y cöù vaøo nguyeân lyù quoác gia cô naêng chuû yù tung
hôïp quoác gia quyeàn löïc, nhaân daân yù chí vaø nhaân söï luaät taéc. Quoác gia laäp quoác caàn phaûi
coù quy moâ, chia ra phaùp trò vaø nhaân söï, hai heä tung hôïp laïi thaønh moät cô naêng linh hoaït;
tung hôïp chính quyeàn vaø trò quyeàn thaønh chính trò nhaát nguyeân; tung hôïp töøng heä thoáng
vaø hoaønh lieân heä laïi thaønh tung hoaønh nhaát quaùn; tung hôïp ñoäng vaø tónh laïi thaønh ñoäng
tónh nhaát khu, tung hôïp quyeàn vaø naêng laïi thaønh quyeàn naêng nhaát thoáng; tung hôïp chính
trò vaø haønh chính thaønh moät quoác gia toå chöùc hoøa haøi.
CHÍNH TRÒ
Quoác Daân Tham Chính Ñaïi Hoäi (Thöôøng Vuï UÛy Vieân Hoäi)
Quoác Tröôûng – Khu Maät Vieän
Quoác Daân Ñaïi Hoäi coù ñuû quyeàn: saùng cheá, phuùc quyeát, tuyeån cöû vaø baõi mieãn.
Quoác Tröôûng do ñaïi hoäi ñeà ra vaø do quoác daân toång tuyeån cöû. Khu Maät Vieän do Quoác
Tröôûng töï ñeà ra vaø do Ñaïi Hoäi tuyeån cöû. Khu Maät Vieän töï suy toân Toång Laõm.
Khu Maät Vieän tröïc tieáp giuùp ñôõ Quoác Tröôûng, vaän truø chính trò, coù caùc quyeàn giaûi
thích quoác saùch vaø hieán phaùp, coù quyeàn chæ ñaïo phaùp trò vaø nhaân söï, coù quyeàn truø hoaïch
quoác gia quy moâ vaø phaùp ñoä.
HAØNH CHÍNH
Laäp Phaùp Vieän (quoác gia haønh chính thieát keá vaø phaùp luaät cheá ñònh) toå chöùc caùc uûy
ban.
Haønh Chính Vieän (ñaëc vuï boä, thieát keá boä, quoác vuï khanh boä, ngoaïi chính boä, noäi
chính boä, vaên chính boä, daân chính boä, quaân chính boä, phaùp chính boä, loä chính boä).
Tö Phaùp Vieän, Giaùm Saùt Vieän (thaåm keá, ñaøn haïch, tröøng giôùi).
Quan Chính Vieän (quoác gia caùn boä chính saùch, huaán luyeän lónh ñaïo, coâng taùc lónh
ñaïo, boài döôõng (phuï ñaïo, tieán tu), tuaát döôõng, baûo chöôùng xaõ hoäi. Chuû boài döôõng caùc
caùn boä, chính trò giaùo döôõng, kyõ thuaät, toå chöùc theâm kinh quoác ñoàng hoäi: thu la suoát caùn
boä laïi moät yù chí daân toäc quoác gia.
Khaûo Thí Vieän: (khaûo thí thuyeân trò, ñeà baït, khaûo haïch).
Daân toäc coäng hoøa döïc taùn hoäi: Ñòa phöông phaân hoäi, giôùi phaân hoäi, xöôûng phaân
hoäi, ñaïi bieåu chuyeân moân caùc nghieäp ñoaøn, trung öông uûy hoäi tröïc tieáp giuùp quoác daân.
Khu Maät Vieän thöïc thi phaân coâng, chuyeân moân nghieân cöùu, chæ ñaïo, xöôùng ñaïo, kieåm
thaûo vaø lónh ñaïo caùc giôùi, caùc nghieäp, caùc sinh saûn ñôn vò, ñieàu chænh taøi vuï ñôn vò, töùc laø
kinh teá hoäi nghò trong goàm kyõ thuaät, tö baûn, lao ñoäng, thöông nghieäp, noâng nghieäp, caùc
ñôn vò hôïp nghò.
Lao ñoäng hoäi nghò (noâng coâng chöùc caùc sinh saûn, lao ñoäng ñaïi bieåu hôïp nghò), hai
hoäi nghò naøy ñieàu hoøa vaø giuùp quoác gia thöïc haønh tam phaân chính trò ñeán hôïp lyù, ñaït tôùi
xaõ hoäi hoøa haøi vaø tinh thaàn thoáng nhaát cho quoác daân.
Chuû Keá Tænh: Chia ba: Hoäi Keá Xöù, Tueá Keá Xöù, Thoáng Keá Xöù, phuø trôï haønh chính
vaø khaûo haïch haønh chính: coâng vuï thoáng keá, quoác theå ñieàu tra, nghieân cöùu chuyeân moân
Chuû Ñòa Tænh: Chia ba: Chính Trò Ñòa Lyù Xöù (nghieân cöùu phong vöïc “chính trò, xaõ
hoäi, kinh teá, chieán löôïc” quan heä). Thoå Ñòa Haønh Chính Xöù (ñaêng kyù, caûi taïo, lôïi duïng
thoå ñòa). Thoå Ñòa Thieát Keá Xöù (ñaêng kyù thieát keá). Söï phaân boá thoå ñòa laø cô sôû cuûa chính
trò quoác gia.
Khu Maät Vieän 7 tænh: (chuû keá, chuû phaùp, chuû vieân, chuû coâng, chuû thöïc, chuû ñòa,
khaùch keá) ñoù laø caùi nuùt daây cuûa quoác gia chính trò toái cao thieát keá, ñoàng thôøi laø nhöõng
nhaân toá taát yeáu cho keá hoaïch chính trò. Chuû thöïc laø phöông dieän hoaøn thaønh daân toäc nhaân
chuûng kieán thieát vaø sinh hoaït kieán thieát, moät phöông dieän saùch löôïc ñoàng nhaân quoác
saùch cuûa quoác gia.
Baûy tænh naøy laø choát yeáu cuûa quoác gia chính trò ñaïi keá.
*
* *
1. Quoác Daân Khu Maät Vieän: duøng nhaân vieân 6 vieän coù Ñaïi Hoäi ñoàng yù. Lieân tòch 6
vieän, keá hoaïch chính trò, ñoác ñaïo chaáp haønh.
2. Saùu vieän phuï traùch vôùi Ñaïi Hoäi. Phaân quyeàn ñoäc laäp, hoaøn toaøn quan lieân vôùi
nhau. Chòu keá hoaïch vaø ñoác ñaïo cuûa Khu Maät Vieän.
*
* *
1. Quoác Tröôûng nhieäm chöùc töø khi ñöôïc cöû ñeán 65 tuoåi. Tuoåi cöû laø 50 trôû leân.
2. Toång Laõm nhieäm chöùc töø khi ñöôïc cöû ñeán 65 tuoåi. Tuoåi cöû laø 45 trôû leân.
3. Saùu vieän Toång Lyù do Khu Maät Vieän cöû ra, Quoác Hoäi thoâng qua, ñeàu ñöôïc coù
chaân töø khi nhaäm chöùc trong Khu Maät Vieän.
4. Caùc Boä Tröôûng töø Ñaïi Khanh, Ñaïi Töôùng trôû leân ñeàu ñöôïc tham nghò quoác söï.
CÔ NAÊNG HIEÁN PHAÙP
HÌNH THÖÙ BAÛY
Phaân meänh (quoác teá baûn vò): tam nhaân chuû nghóa.
Phaân coâng (daân sinh baûn vò): luïc daân chính saùch.
Phaân lôïi (nhaân caùch baûn vò): toaøn daân sinh chính trò,
toaøn daân quaân quoác daân giaùo döôõng.
Ñaïi ñoàng chính trò.
Thöïc hieän chính trò.
Keá hoaïch chính trò.
Nguyeân taàng chính trò.
*
* *
1. Hoïc thuaät: Toång Vaên Hoùa Vieän, Toái Cao Chính Trò Nghieân Cöùu Vieän, Khí Taøi
Toång Giaùm Boä Tham Quaân Vieän (nghieân cöùu, phaùt minh, cheá taïo cô khí, khí cuï).
2. Giaùo döôõng: Toång Vaên Hoùa Vieän Quaân Huaán Toång Giaùm Boä.
3. Chính trò: Quoác Daân Ñaïi Hoäi – Quoác Daân Khu Maät Vieän.
4. Haønh chính: 6 vieän, tænh, huyeän, haït, xaõ.
*
* *
1. Quaân leänh: Quoác Daân Khu Maät Vieän Quaân Baûn Boä.
2. Quaân chính: Haønh Chính Vieän Quaân Chính Boä.
3. Quaân huaán: Quaân Huaán Toång Giaùm Boä.
Chieán thôøi: Toái Cao Thoáng Suùy Boä Haûi Luïc Khoâng:
*
* *
1. Hôïp lyù suoát caû (chæ laøm nhöõng vieäc vaø nghó nhöõng vieäc voâ luaän ñoái vôùi ngöôøi
naøo, nôi naøo vaø luùc naøo cuõng ñeàu coâng nhaän laø hôïp lyù).
2. Mình vaø Ngöôøi coi laø muïc ñích, khoâng coi laø thuû ñoaïn.
3. Moät laäp phaùp yù chí (legislative will) do thöïc tieãn lyù tính (raison pratique) chæ ñaïo
neân moät yù chí hôïp lyù, ñoù laø chuaån thaúng cuûa vieäc laøm.
4. Thieân lyù laø toái cao nguyeân lyù hình nhi thöôïng hoïc cuûa luaân lyù (good will) theo
Kant.
1. Hoàng Baøng thôøi ñaïi: thò tính daân baûn chính trò.
2. Hoãn hoùa thôøi ñaïi: thöïc daân ñòa chính trò. Hoï Khuùc: nhieáp chính cheá ñoä.
3. Ngoâ–Ñinh–Leâ: daân toäc phong kieán chính trò.
4. Lyù Traàn: daân baûn quaân chuû bình quyeàn chính trò.
5. Hoà: daân toäc phaùt xít chính trò.
6. Minh thuoäc: thöïc daân ñòa cöïc quyeàn phaùt xít toaøn theå chính trò.
7. Haäu Leâ cho ñeán Thaùnh Toâng: trung öông daân toäc taäp quyeàn.
8. Trònh Nguyeãn: Maïc phuû chính trò trung öông taäp quyeàn.
9. Taây Sôn Nguyeãn Hueä: daân toäc chuaån chieán thoáng cheá chính trò.
10. Gia Long: phaân quyeàn chính trò.
11. Minh Meänh: ñeá quoác chuû nghóa taäp quyeàn chính trò.
12. Phaùp thuoäc: phaân quyeàn thoáng thuoäc thöïc daân ñòa chính trò.
*
* *
1. Xaõ hoäi keát caáu (90% bình saûn trung kieân daân toäc).
2. Vaên hoùa thôøi ñaïi (phuïc hoaït xaõ hoäi).
3. Chính trò loä tuyeán (cöùu quoác toàn chuûng, daân toäc vaên minh).
4. Lòch söû ñaëc tính (ñaïo thoáng, hoïc thoáng, söû thoáng, chính thoáng, binh thoáng).
5. Kinh teá quan heä (quoác daân tö baûn xaõ hoäi hoùa kieán thieát).
6. Caùch maïng söû thoáng (keá hoaïch caùch maïng – keá hoaïch chính trò).
*
* *
1. Troïn veïn: chính trò cô caáu laø moät boä phaän trong cô caáu toaøn theå cuûa quoác daân
sinh hoaït. Chính trò cô caáu nhö thaàn kinh heä thoáng aên suoát cô theå.
2. Lieân heä: cô naêng tính chaát suoát doïc – ngang, ñoäng – tónh, quyeàn – naêng.
3. Ñoái löu: xem cô naêng hieán phaùp phaûi xem suoát kieán quoác chính saùch, noù laø theå
heä cuûa Thaéng Nghóa, töùc Duy Daân chính trò. Coù ba heä: quoác, tö xaõ hoäi sinh hoaït, cô taàng
toaøn xaõ hoäi sinh hoaït theo tinh thaàn cuûa töông hoã chuû nghóa vaø hôïp taùc daân chuû phoái hôïp
vôùi nhaân kyû laäp theå laø ñaïi toaøn.
*
* *
1. Chính trò toái cao quyeàn löïc: Quoác Daân Ñaïi Hoäi.
Ñaïi bieåu toái cao quyeàn löïc: Tham Chính Ñaïi Hoäi.
2. Chính trò quyeát ñònh: Quoác Daân Khu Maät Vieän (baûo thuû quoác saùch, quyeát ñònh
thi chính ñieàu teã chính trò).
3. Chính trò thieát keá: Laäp Phaùp Vieän (chính saùch ñoái noäi ngoaïi thaåm nghò, taøi chính
döï toaùn, quyeát toaùn thaåm nghò, phaùp luaät thieát keá, thaûo ñònh vaø thaåm nghò).
4. Chính trò chaáp haønh: Haønh Chính Vieän goàm caùc boä: Daân Chính, Khoâng Chính,
Noäi, Ngoaïi, Vaên, Vuõ, Taøi, Phaùp, Loä (9 boä).
5. Quoác daân coâng lyù: Tö Phaùp Vieän.
6. Chính trò boài döôõng: Quan Chính Vieän. Söï saùng laäp Quan Chính Vieän laø ñeå chaáp
haønh quoác gia caùn boä chính saùch, coâng ñoä chính saùch, tam phaân chính trò, phaân phoái lôïi
nhuaän chính trò. Caùi taùc duïng lôùn lao laø:
a– Haønh chính cô quan khoâng thao tuùng ñöôïc ñaõi ngoä chính saùch.
b– Coâng tö xí nghieäp khoâng can thieäp ñöôïc ñaõi ngoä chính saùch, quoác daân sinh hoaït
veà phaàn caùc giai caáp coâng tö, taân thieáp, tuaát döôõng ñeàu do cô quan ñoäc laäp quy ñònh theo
thuûy chuaån hôïp lyù aùn chieáu quoác saùch, vì ñoù ñöôïc baûo chöôùng chaéc chaén.
c– Coâng tö haønh chính xí nghieäp khoâng thao tuùng ñöôïc chính saùch lôïi nhuaän phaân
phoái cuûa quoác gia do quoác gia coù cô quan ñoäc laäp chi phoái.
d– Coâng tö haønh chính xí nghieäp khoâng thao tuùng ñöôïc söï chi phoái caùc caáp; coâng
ñoä chính saùch do quoác gia ñaët cô quan ñoäc laäp chaáp haønh.
ñ– Coâng tö haønh chính xí nghieäp khoâng thao tuùng ñöôïc nhaân söï chính saùch; caùn boä
chính saùch do quoác gia ñaët Quan Chính Vieän, Khaûo Thí Vieän phuï traùch chaáp haønh.
e– Chæ coù cô quan chaáp haønh ñoäc laäp môùi khoûi giai caáp maâu thuaãn (vì tö baûn chi
phoái thao tuùng ñöôïc lao ñoäng thò tröôøng vaø chi phoái caû theå chính phuû), môùi khoûi tham oâ
vuõ teä (ñaõi ngoä chính saùch khoâng caûi tieán, coâng ñoä chính saùch khoâng thanh minh), môùi
khoûi ñaàu tö chieám coâng (ñem ngöôøi tö vaøo luõng ñoaïn haønh chính), môùi coù theå coù leã
I– CHEÁ ÑOÄ
– Tung hôïp ñoâng taây kim coå Tam nhaân chuû nghóa.
– Keá thöøa daân toäc uyeân nguyeân Thaéng nghóa chính trò. Thöïc hieän
– Phaùt nguyeân ñoäc saùng naêng löïc trieát hoïc. Bình saûn kinh teá.
1. Chuû theå:
Ngöôøi Tam phaân:
Nuoâi ngöôøi: taän naêng phaân coâng,
Duøng ngöôøi: taän nhu phaân meänh,
Xeùt ngöôøi: taän meänh phaân lôïi.
2. Khaùch theå:
quan chính nhaân thöïc
Ngöôøi: khaûo saùt söï hieän
giaùm saùt ñòa caù nhaân
laäp phaùp vaät xaõ hoäi
Phaùp: haønh chính thôøi daân
tö phaùp taøi toäc
V– HOØA HAØI
*
* *
Quyeàn cheá cuûa cô naêng hieán phaùp khoâng phaûi taäp quyeàn (centralisation) nhö
Phaùp, cuõng khoâng phaûi laø phaân quyeàn (deùcentralisation) nhö Myõ, thöïc cuõng chaúng nhö
hoïc thuyeát quaân quyeàn (ñeàu quyeàn) cuûa Taøu. Cô naêng hieán phaùp quy ñònh quyeàn haïn
baèng nguyeân taéc “khoâng taäp quyeàn maø cuõng khoâng phaân quyeàn, xong chaúng phaûi thöù
quaân quyeàn, coù theå goïi laø ñan quyeàn”. ÖÙng duïng trong phaân kieán (chia coõi) nhö ñaõ noùi
trong quoác trò, daân söï thì chia caùc caáp töï trò, xong taát caû caùc maët haønh chính khaùc ñeàu
chia thaønh caùc khu vöïc tröïc tieáp ñaët döôùi chæ huy trung öông. Ñaáy laø söû thoáng cuûa Vieät di
truyeàn laïi trong caùc ñôøi thònh trò Lyù, Traàn, vaø Leâ Thaùnh Toâng. Coù theå noùi ñaëc bieät laø loái
ñan quyeàn khaùc vôùi quaân quyeàn laø vaïch chia quyeàn haïn ra: “phaøm vieäc phaûi tuøy nôi ñaëc
caùch thì thuoäc veà ñòa phöông, phaøm vieäc coù tính chaát ñeàu moät cho caû nöôùc thì thuoäc veà
trung öông”. Ñan quyeàn laø moät saùng cöû theo muïc tieâu cuûa cô naêng hieán phaùp, moät maët
phaûi thích öùng vôùi tính chaát chính trò laø lieân heä, troïn veïn vaø ñoái löu cuûa Duy Daân daân
chuû, moät maët phaûi thích öùng vôùi boán heä thoáng kinh teá trong cô caáu cuûa bình saûn kinh teá,
coøn moät maët phaûi thích öùng vôùi tam phaân cheá ñoä ñaët heát thaûy caùc hoaït ñoäng cuûa quoác gia
leân ba tieâu chuaån: quoác keá – daân sinh – vaø nhaân caùch. Cô naêng hieán phaùp bieåu hieän ra
quyeàn cheá vaø toå chöùc ñeàu coù nhöõng ñaëc tính toaøn theå coát sao cho cô caáu hoaït ñoäng cuûa
quoác gia, ñöôïc ñoäng tónh moät naác, quyeàn naêng moät moái, chính trò moät choát, ngang doïc
moät thoi vaäy.
*
* *
Quoác gia laø moät cô caáu coù xöông thòt, goùp keát neân baèng söï vaän ñoäng cuûa doøng soáng
daân toäc vaø daân chuùng treân suoát lòch söû thöïc tieãn. Quoác gia nhö theá, chæ laø hö danh, ñôøi
soáng daân toäc vôùi daân chuùng môùi laø thöïc theå, maø ñôøi soáng thöïc tieãn ñoù khoâng treä laëng,
phaûi ñoäng tieán theo quy taéc cuûa Duy Daân bieän chöùng phaùp cho neân baûn chaát cuûa quoác
gia theá naøo laø tuøy theo neàn taûng vaø ñieàu kieän cuûa moãi thôøi ñaïi vôùi vaên hoùa keát hôïp, caét
nghóa roõ caùi taùc duïng thay cuõ ñoåi môùi theo thueá bieán cuûa noäi dung cuûa quoác gia treân caùc
taàng caáp, theá heä. Cho neân lyù nieäm cuûa quoác gia phaûi phoái hôïp vôùi thöïc theå cuûa sinh
1. Chính trò cuûa loaøi ngöôøi baét ñaàu soáng theo nguyeân taéc vaø caùch thöùc cuûa loaøi
ngöôøi. Loaøi ngöôøi soáng sinh meänh, soáng xaõ hoäi vaø soáng lòch söû, cho neân chính trò cuõng
phaûi sinh meänh, xaõ hoäi vaø lòch söû.
2. Söï vaän haønh cuûa Duy Daân bieän chöùng phaùp trong xaõ hoäi, sinh meänh vaø lòch söû
môû ra söï thay ñoåi môùi cuõ vaø sinh hoùa khaéc cheá, töø baûn vò ñeán cô naêng trong suoát caû thôøi
gian vôùi khoâng gian treân quy luaät Duy Daân cuûa vaän ñoäng. Cho neân chính trò laø ñoäng, laø
thaêng hoa, laø taân traàn ñaïi taï.
3. Cho neân nguyeân lyù cuûa chính trò goác reã treân sinh meänh hay, dôû, laøm, boû cuûa
chính trò laø vaán ñeà lòch söû, thöïc chaát cuûa chính trò ñi theo vôùi xaõ hoäi ñoäng xuyeân suoát neàn
taûng vôùi ñieàu kieän töøng moãi nuùt keát cuûa sinh meänh vaø lòch söû.
II– BAÛN CHAÁT CUÛA CHÍNH TRÒ ÔÛ NGAY TRONG CAÙI QUY
LUAÄT CUÛA KHÔÛI ÑIEÅM SUY DIEÃN RA
4. Loaøi ngöôøi laø theå soáng sinh meänh thöïc hieän. Chính trò laø taâm thuaät cuûa côûi nuùt
keát. Cho neân caùi taùc duïng tuaàn hoøan cuûa taâm vôùi vaät laø xaõ hoäi, cuûa söùc vôùi vaät laø kinh teá,
cuûa taâm vôùi söùc laø chính trò. Ba caùi tom goùp thaønh moät moái thoáng nhaát môû doøng soáng vaên
hoùa.
5. Cho neân chính trò laø thieát keá vaø chaáp haønh daân sinh baèng caùi taâm thuaät côûi nuùt ñeå
thích öùng caûi taïo vaø saùng taïo con ñöôøng ñi lòch söû cuûa soáng vaø baèng caùi nguyeân lyù toùm
keát cuûa xaõ hoäi, kinh teá vôùi yù thöùc.
6. Nhöng caùi muïc ñích vaø yù nghóa tích cöïc cuûa taát caû caùc coâng naêng vôùi hieäu suaát
cuûa chính trò laø giaùo döôõng toaøn dieän, trieät ñeå vaø höôùng thöôïng. Cho neân khôûi ñieåm vôùi
chung ñieåm cuûa chính trò laø giaùo döôõng.
7. Chính trò laø moät phöông trình thöùc kyû haø hoïc cuûa hai nhaân toá kinh teá vôùi yù thöùc
III– CAÊN TÍNH VAØ NGUYEÂN LYÙ THÖÏC TIEÃN CUÛA CHÍNH TRÒ
ÔÛ CAÙC QUY LUAÄT BAÛN CHAÁT DIEÃN RA
8. Chính trò laø nhaân baûn treân bình dieän tôùi laäp theå cuûa noù laäp thaønh phöông trình
thöùc lòch söû cuûa chính trò. Nhaân tính laø neàn taûng cuûa xaõ hoäi, kinh teá vôùi chính trò nguyeân
lyù. Nhaân ñaïo, nhaân sinh, nhaân caùch laø caùc tieâu chuaån cuûa moãi lyù töôûng cho ñeán thöïc tieãn
cuûa chính trò.
9. Chính trò laø giaùo döôõng laøm cho loaøi ngöôøi khoûe khoaén treân ñöôøng tieán lòch söû
vôùi taân traàn ñaïi taï cuûa thôøi ñaïi baèng thöïc hieän ba maët.
10. Chính trò laø thôøi vuï, naém giöõ ñöôïc caùi thôøi gian tính treân khoâng gian tính baèng
neàn taûng vôùi ñieàu kieän lòch söû cuûa noù, töø hieän thöïc maø naém giöõ lyù töôûng.
11. Chính trò laø daân baûn treân phong meänh cuûa baûn vò trong tieán hoùa, hình thaønh caùc
phaïm truø daân toäc, daân ñaïo, daân sinh, daân vaên, daân trò vôùi daân vöïc laøm ñieàu kieän cuûa moãi
thôøi ñaïi.
IV– CHÍNH TRÒ KHOÂNG COÙ KYÕ THUAÄT, CHÆ COÙ TAÂM THUAÄT
CUÛA DUY DAÂN BIEÄN CHÖÙNG PHAÙP
12. Duy Daân bieän chöùng phaùp töï mình vaän haønh trong xaõ hoäi, coù saâu suoát vaøo Duy
Daân bieän chöùng phaùp cuûa ñaïi töï nhieân vaø bieän chöùng phaùp ñaëc thuø cuûa tinh thaàn; chính
trò voâ luaän maët naøo chæ laø bò ñoäng bôûi hay chuû ñoäng ñöôïc nguyeân lyù vôùi caùch thöùc cuûa
bieän chöùng phaùp ñoù.
13. Cho neân chính trò chæ coù taâm thuaät maø khoâng coù kyõ thuaät vôùi quyeàn thuaät.
14. Cho neân chính trò laø vaän haønh phaùp ñoä (phaùp trò) treân neàn taûng nhaân söï.
15. Cho neân quan saùt chính trò nhö coå xöa, xem töø khí töôïng, daân phong, aâm nhaïc,
nhaät thöôøng sinh hoaït raát nhoû, raát huyeàn, raát voâ hình maø troâng thaáu ñeán raát lôùn, raát roõ, raát
höõu hình cuûa chính trò.
16. Cho neân thi haønh chính trò laø ñöôïc ngöôøi hieàn hay khoâng ñöôïc ngöôøi hieàn,
thuaän sinh meänh hay khoâng thuaän sinh meänh, thuaän xaõ hoäi hay khoâng thuaän xaõ hoäi,
thuaän lòch söû hay khoâng thuaän lòch söû maø thoâi.
17. Cho neân “vaän meänh” nghóa laø bò ñoäng hay laø chuû ñoäng ñöôïc caùi quy luaät raát
ñuùng chaéc cuûa tieán hoùa. Trong tieán hoùa, cô naêng vôùi noäi dung laø ñieàu kieän quyeát ñònh.
19. Coâng naêng cuûa chính trò laø goàm hieäu suaát cuûa sinh lyù, hieäu suaát cuûa taâm lyù vôùi
hieäu suaát cuûa vaên hoùa treân caùi graphique cuûa lòch söû.
20. Cho neân kieän khang cuûa sinh toàn vaø kieän khang daân chuû laø hieäu suaát sinh meänh
trong chính trò.
21. Cho neân hôïp lyù cuûa xaõ hoäi vaø hoøa bình cuûa quoác gia laø hieäu suaát xaõ hoäi trong
chính trò.
22. Cho neân tieán boä cuûa vaên hoùa vaø saùng taïo cuûa khoa hoïc laø hieäu suaát cuûa lòch söû
trong chính trò.
VI– LYÙ TÖÔÛNG CUÛA CHÍNH TRÒ LAØ LYÙ TÖÔÛNG NGÖÔØI
TRONG DUY DAÂN BIEÄN CHÖÙNG PHAÙP
23. Caùc thôøi ñaïi, daân toäc vaø vaên minh chæ coù moät muïc ñích laø caëm cuïi chaïy theo huùt
caùi boùng daùng cuûa lyù töôûng vôùi phaïm truø moät “CON NGÖÔØI” treân moät khaùi nieäm troïn
veïn vaø myõ maõn.
24. Caùc thôøi ñaïi, daân toäc vaø vaên minh ñeàu coá gaéng mieát tôùi lyù töôûng vôùi phaïm truø
moät “XAÕ HOÄI” treân moät khaùi nieäm “NGÖÔØI” heát söùc mình, ñuû duøng mình vaø troïn phaän
mình moät caùch khoûe khoaén vaø myõ maõn.
25. Caùc thôøi ñaïi, daân toäc vaø vaên minh ñeàu löôùt möôùt chaïy coá theo moät lyù töôûng vaø
phaïm truø moät “lòch söû” töï saùng, töï bieát vaø töï chuû moät caùch sung söôùng vaø myõ maõn.
*
* *
Nhaän xeùt saâu saéc cô naêng hieán phaùp hieåu raèng noù khoâng rieâng vaø chuaån taéc ñeå
quaûn lyù chính trò, coøn laø nguyeân taéc sinh hoaït, caàu hoïc, laøm vieäc cuûa chính phuû vaø quoác
daân.
Phaùp taéc
Thieát keá
Thöïc haønh
a) Vaän duïng cuûa boä saäu Khaûo haïch
Thaåm keá
Kinh nghieäm
Pheâ phaùn
I – TOÅ CHÖÙC
* Coâng nghieäp:
– Quoác gia coâng nghieäp hoùa.
– Xöôûng boä (töøng theå heä).
– Lieân xöôûng (töøng boä moân).
– Coâng xöôûng.
– Coâng phöôøng hôïp taùc, toå hôïp.
* Thöông vuï:
– Toång kinh kyû.
– Toång kinh lyù.
* Noâng nghieäp:
– Quoác doanh noâng tröôøng.
– Taäp theå noâng tröôøng.
– Tö canh noâng.
II – NGUYEÂN TAÉC
Nhaân söï quaûn lyù vaø coâng vieäc ñua tranh (chính trò hoùa, daân chuû hoùa, tröø boû quan
lieâu chuû nghóa).
Caùc ñôn vò sinh saûn vaø caùc ñôn vò chaáp haønh laø chuû theå cuûa keá hoaïch.
Caùc taàng caáp sinh saûn vaø caùc taàng caáp chaáp haønh laø chuû theâå cuûa chuyeån ñaït vaø lieân
laïc.
Khu Maät Vieän laø cô quan toái cao laø thoáng nhaát keá hoaïch vaø quyeát ñònh.
Saùu vieän haønh chính laø cô quan phuï traùch.
Tham Nghò Vieân laø cô quan coá vaán.
Quoác Hoäi laø cô quan chung quyeát.
Daân chuùng laø moät theå cô naêng thoáng nhaát.
V – CHÍNH SAÙCH
VI – TIEÁN TRÌNH
Thaønh laäp moät toång tieán trình töø naêm 1950 — 2000:
—1950–1965
—1965–1980
—1980–2000.
YÙ thöïc teá co duoãi, thaønh laäp caùc kyø haïn keá hoaïch (töøng naêm, hai naêm, naêm naêm).
Thöïc hieän caù nhaân: Nhaân ñaïo, nhaân sinh, nhaân kyû.
Thöïc hieän xaõ hoäi.
Thöïc hieän daân toäc: Daân toäc, daân ñaïo, daân sinh,
daân vaên, daân trò, daân vöïc.
Tinh thaàn thoáng nhaát — xaõ hoäi hoaø haøi — sinh hoaït maõn tuùc —
nhaân caùch bình ñaúng — sinh hoaït bình ñaúng.