Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Het vergroten van de arbeidsparticipatie van Wajongers is een uitdaging die zich uitstrekt over vele domeinen. Naast werk, zijn zorg, vervoer, onderwijs en de sociale omgeving onlosmakelijk met het vraagstuk verbonden., )'. Het is een taai vraagstuk dat iedere vorm van analyse te slim af is omdat alles met elkaar verbonden is. Geef je hier een zetje, ontstaat daar een volgend issue. Complex dus. Wij geloven dat een oplossing alleen dichterbij komt als de burgers zelf in staat worden gesteld om dit probleem op te lossen. Wat we nodig hebben zijn oplossingen waarin leven, zorg, vervoer, werk, mogelijkheden en obstakels telkens weer op maat worden gemaakt. Allemaal unieke situaties, zon 205.000 op dit moment, vragen om evenzoveel unieke oplossingen. Er zijn best voorbeelden te vinden waar met creativiteit oplossingen gevonden zijn en barrires zijn geslecht. Maar het zijn er niet meer dan een tiental terwijl er duizenden moeten zijn. Duizenden voorbeelden van wat werkt, wat mensen gedaan hebben, waar ze tegenaan liepen en hoe dat is opgelost. Daarom starten wij nu de Swung verhalenbank, een database waarin al deze ervaringen - positief en negatief -, dus ook oplossingen en mislukkingen - samenkomen. Meerdere keren het wiel uitvinden is niet slim. Het is vele slimmer om de uitvinders van elkaar te laten leren, elkaar te laten inspireren, maar ook elkaar te waarschuwen voor wat niet heeft gewerkt. Tot op heden lukte het effectief delen van al deze kennis en ervaring echter niet. Het goede nieuws is dat er nieuwe technologische ontwikkelingen zijn die nieuwe routes ontsluiten om deze kennis wel productief te krijgen. Deze routes maken gebruik van de vertelde ervaringen (in woord, beeld en geluid) van mensen. En dan niet n of tien, maar honderden, tienduizenden. Wij geloven daarom dat
Onze dromen
Het geheel is meer dan de som der delen Mijn ervaring is dat dit zeker geldt voor mensen met een Wajong uitkering. Wanneer we werkelijk gaan luisteren naar de ervaringen van Wajongers, deze analyseren en op waarden gaan schatten, dan ontstaat hier een schat aan informatie, waarin niet alleen de frustraties en de pareltjes, maar ook de interacties zichtbaar worden. Luister naar de chte verhalen van mensen in de WAJONG. Er gaat een wereld voor u open. Ja, over hun beperkingen en frustraties. Maar luister ook naar hun plannen, ideen, doorzettingsvermogen en ambities. Zorg dat Nederland mr kan met en voor mensen in de WAJONG! Al sinds mijn kindertijd ben ik gefascineerd door verhalen. Juffrouw Zwaans die voorlas uit Meester van de Zwarte Molen of Briefgeheim. In mijn werk als coach bewonder ik de veerkracht en de exibiliteit in mensen. Er is zo veel potentieel! Ik activeer kracht in mensen. Waarom? Daar word ik blij van.
Ik droom van een wereld waarin alle innerlijke vermogens tot Mijn zoon van 14 heeft een volle bloei kunnen komen. Een handicap en ik wil voorkomen dat wereld waarin we in elke hij voor de rest van zijn leven in ontmoeting de Mens zien met de Wajong komt. Ik droom van aandacht, liefde en respect. Een een Nederland waarin burgers, omgeving waarin we realiseren bedrijven en organisaties samen dat ik de ander ben en de ander iedereen - naar vermogen - een ikzelf ben en dus alles met elkaar volwaardige plaats geven in de in verbinding staat. Dan valt elke maatschappij. beperking weg. Laten we daar hard voor werken en vertrouwen dat God ons een handje helpt.
Mijn zoon van 17 jaar heeft een handicap. Het heeft energie en creativiteit gevraagd om een Wajongers bestaan niet. Het gaat stageplek te vinden. Hoe gaat hij over mensen met een straks een baan vinden? Als arbeidshandicap. Mensen die organisatie-adviseur probeer ik door een chronische ziekte de arbeidsparticipatie te niet (of minder) mee kunnen bevorderen. Als moeder en als doen in de maatschappij. Ik organisatieadviseur droom ik van geloof in een arbeidsmarkt die een samenleving waar ieders doorzichtig is, waar iedereen mee talenten naar vermogen worden mag doen. Daar ga ik voor! ingezet. Waardering krijgen voor de inzet van je talent zie ik als een belangrijke driver voor je welzijn
Door gezamenlijke participatie zorgdragen voor praktische en nuttige resultaten. En dat voor een doelgroep die het verdient en die het echt nodig heeft. Een praktische en werkbare aanpak dient er voor te zorgen dat geldstromen en belangen gelijk lopen. Mijn wens is om met kleine praktijkvoorbeelden het verschil te maken, om zo een totaal systeem te kunnen veranderen naar een kwalitatief werkend geheel.
Colofon
Auteurs
Harold van Garderen TOP innosense Theo Groen Artylyse Daan Schieman Mijn-Werk bv Niels Schuddeboom Schakingtree Interventions Roeli Volkerink Volkerink Organisatieadvies Marille van Zadelhoff Activeer kracht in mensen!
Supporters
Sjoerd Hania Eindelijk eigen baas Erik Hofstra De overstap Ruud Meijvogel Syntens Alexander Scheek Green Valley Marcel van Unen De Werkzaak
Stichting Schwung
Dit project wordt uitgevoerd onder auspicien van de Stichting Schwung i.o. De stichting heeft ten doel het stimuleren van sociale innovatie als oplossing voor maatschappelijke uitdagingen, in het bijzonder maar niet uitsluitend door middel van het organiseren van burgerparticipatie en andere activiteiten die gericht zijn op het mobiliseren van kennis, ervaringen en ideen van groepen burgers om hun functioneren in en bijdrage aan de samenleving te verbeteren.
27/9 4/10
Harold Harold
Organisatie!...........................................................................................11
Basisprincipes! ...................................................................................................11 Helden gezocht!..................................................................................................12
Financiering en projectmanagement!.................................................12
Projectkosten!.....................................................................................................12 Planning en Projectmanagement!.....................................................................13 Financiering op langere termijn!.......................................................................13
Pagina 1 van 20
Hoe kun je mee met een plots georganiseerde trip naar een congres als je 3 dagen van tevoren je treinreis moet regelen? Wat doet een hele reeks van dit soort ervaringen met je motivatie? Dit is slechts n voorbeeld. Wij vermoeden dat er honderdduizenden van dit soort kleine ervaringen in de praktijk een enorme rol spelen bij de participatie van mensen met een beperking in onze maatschappij. Hoe kunnen beleidsmakers en
1 2
http://www.kcco.nl/kennisbank/
beleidsuitvoerders uit duizenden van dit soort ervaringen leren hoe ze de barrires kunnen (helpen) wegnemen.
We doen dit met SenseMaking, een relatief nieuwe methode (zie volgende hoofdstuk) die ons inziens een doorbraak kan brengen in deze problematiek omdat hiermee voor het eerst ervaringen van alle betrokkenen
Om de leesbaarheid van deze tekst te verbeteren zullen we in het vervolg van de tekst spreken van Wajongers in plaats van over mensen met een Wajong uitkering. We beseffen ons terdege dat het label Wajonger niet bepaald een geuzennaam is en een negatieve connotatie heeft. Schwung in de Wajong wil hier graag verandering in brengen, want zoals Marcel al zegt: Wajongers bestaan niet.
5
Met betrokkenen bedoelen we vanaf heden Wajongers, hun (mantel)zorgers, werkgevers,, reintegratiecoaches, opleiders, beleidsmakers, beleidsuitvoerders, enz, enz. iedereen die direct of indirect te maken heeft met de Wajong Pagina 3 van 20
zowel kwalitatief als kwantitatief op een laagdrempelige en nuttige manier beschikbaar komen voor alle betrokken. Op basis hiervan kan vervolgens (de verspreiding van) effectieve interventies worden bevorderd door alle betrokkenen. [hier moet nog iets over de hulp die daarbij nodig is.] Wat zouden we dan met kleine overzichtelijke projecten ongelofelijk veel kunnen veranderen en de gehele Wajong populatie een schwung kunnen geven! Wat zou dat een fantastische uitgangspunt geven voor actie! Daarmee boren we een potentieel aan denk- en oplossingskracht aan dat tot op heden niet gebruikt werd omdat het simpelweg wetenschappelijk niet mogelijk was dit op deze wijze zo grootschalig te doen.
Pagina 4 van 20
Pagina 5 van 20
We gaan ervoor zorgen dat de kennis (inzicht, ideen, oplossingen etc.) die bestaat bij alle betrokkenen beter wordt ontsloten zodat de betrokkenen elkaar beter kunnen vinden, elkaar beter begrijpen en elkaar beter kunnen gaan helpen. Dit alles willen we met dit project in beeld brengen en daarom is ons einddoel:
Wij krijgen regelmatig de vraag waarom mensen de moeite zouden nemen om te vertellen en dat te blijven doen. Dat is een zeer terechte vraag, met een eenvoudig antwoord. Wij streven er naar om zo snel mogelijk deelnemers ook verhalen van anderen te laten lezen, zoeken, becommentarieren etc. Hierdoor gaan de deelnemers niet alleen bijdragen, maar kunnen ze ook nuttige informatie vinden. Verder zouden wij heel graag met SenseMaking bestaande of nieuwe communities zoals iemandzoalsik.nl gaan ondersteunen om ook hun gebruikers beter in staat te stellen van elkaar te leren door direct aan de slag te kunnen met ervaringen van anderen.
Een permanente organisatie die het voor Wajongers en andere betrokkenen mogelijk maakt om hun ervaringen/verhalen/anekdotes te delen, zelf te duiden en (op termijn) zelf analyses te produceren. Deze organisatie faciliteert continu het zelforganiserend vermogen van de maatschappij om Wajongers te helpen de duurzame en actieve plaats in de maatschappij te verwerven die iedereen met ambitie nastreeft6.
Doelgroep
We richten ons hierbij in eerste instantie op de groep Wajongers die werkt, kan werken, graag wil werken of gewerkt heeft en op werkgevers die Wajongers in dienst hebben of werkgevers die overwegen een Wajonger in dienst te nemen of er juist mee gestopt zijn.
6 Hierover bestaat veel (maatschappelijke) discussie: de verbijzondering van een doelgroep met een zoals gezegd stigmatiserend etiket, door het in het leven roepen van een nieuw initiatief. Wij willen buiten deze discussie blijven en hebben er daarom voor gekozen om dit project in co-creatie met de gehele maatschappij tot stand komen. Dit heeft tevens het gunstige bijeffect dat het netwerk sterkere keuzes kan maken dan het projectteam in haar eentje minder sterke keuzes. Pagina 6 van 20
De reden is eenvoudigweg dat we graag willen dat er meer inzicht komt bij alle betrokkenen over alle zaken waar deze groep en de mensen om hen heen dagelijks mee te maken hebben. Daarvoor is het enerzijds nodig dat we een doelgroep kiezen die kan werken in een reguliere organisatie. En anderzijds is dat altijd gevaarlijk omdat iedere afbakening vragen op kan roepen. Wij worstelen bijv. ook met labels als arbeidsongeschikt, WSW-werk en het kunstmatige onderscheid tussen betaald en vrijwilligerswerk. Zo is in de huidige versie van dit projectplan de werkgever ook te weinig in beeld terwijl juist ook voor hen de aanpak en resultaten - naar onze bescheiden mening - meerwaarde zullen hebben. Wij hopen stiekem dat Schwung veel (potentiele) werkgevers zullen inspireren en een hulp zal blijken te zijn voor werkgevers die al Wajongers in dienst hebben. Zie appendix B voor een eerste aanzet van de vormen van meerwaarde die we met Schwung in gedachten hebben. Voor het moment is onze algemene doelstelling om mensen met een grotere afstand tot de reguliere arbeidsmarkt te voorzien van een instrument om zelf meer de regie te voeren. Dit is al een enorme uitdaging. Als ons dat lukt, en het werkt, dan kijken we uiteraard verder.
Pagina 7 van 20
Manon, de scholiere van pagina 2 kan de afweging zoals deze volgens haarzelf is gedaan eenvoudig hierin plaatsen. Dit is aangegeven met het witte vierkantje. Niet alleen Manon, maar vele honderden of hopelijk duizenden belanghebbenden, zullen dit gaan doen. Al die ervaringen en ook afwegingen, inschattingen, gevoelens, enz, enz. komen in de database. Als we vervolgens in de database opvragen welke afwegingen Wajongers dagelijks maken tussen niet meedoen, regels negeren en extra beslag leggen op anderen dan kan dat er bijv. als volgt uit zien:
Pagina 8 van 20
Het verhaal van Manon, of beter haar inschatting van de situatie staan hier grasch bij elkaar en we zien dat er twee verdichtingen zijn ontstaan. Kennelijk maken veel Wajongers een afweging tussen belasten van de mensen om zich heen of niet meedoen. Om te leren waarom ze dit moeten doen kunnen we een aantal ervaringen opvragen. Het verhaal van de Manon komt hierbij - als voorbeeld natuurlijk- weer naar voren. Op deze wijze ontstaat niet alleen een grote verzameling ervaringen maar ook de metadata om a) snel een overzicht te krijgen van welke belevingen veel voorkomen en hier dieper inzicht over op te bouwen.
Er zal waarschijnlijk ook nog veel werk moeten worden verzet om SenseMaking toegankelijker te maken voor mensen met een beperkting: visueel, fysiek, ergonomisch, cognitief, etc. Wij prijzen ons gelukkig dat er al contacten zijn ontstaan met organisaties die expertise hebben op dit gebied.
b) mensen met dezelfde of gezochte ervaringen elkaar snel te kunnen vinden. c) de effecten (impact) te kunnen zien van veranderingen (spontaan of beleidsmatig) op de praktijk. d) de diverse gevolgen van bepaalde (beleid)maatregelen te kunnen bepalen op basis van de positieve en negatieve gevolgen die zo in beeld komen. De som deze effecten wordt in het buitenland al gebruikt met de impact van (nieuw) beleid te bepalen en te volgen in de tijd7 .
7
De taak van de permanente organisatie is het continu stimuleren en monitoren van de onderlinge kennisuitwisseling. Met name het wegnemen van barrires waarom mensen niet meedoen. In eerste instantie zal dat gaan over aan het vertellen krijgen. In tweede instantie om die verhalen en ervaringen toegankelijk te maken als een continue basis om alle betrokkenen meer inzicht te geven in de problemen n oplossingen van Wajongers en om daaruit algemene patronen en trends te halen. SenseMaking biedt de mogelijkheid om ervaringen op 4 condities in te delen:
Ik vertel mijn verhaal met naam en toenaam Ik vertel mijn verhaal maar u mag alleen de metadata gebruiken. Ik vertel het verhaal anoniem Ik vertel het verhaal en wil vooraf weten wie het wil lezen (dus vindbaar via de
metadata + verzoek doen) Dit lijkt triviaal, maar in de praktijk is het van zeer groot belang dat de vertellers zich veilig voelen en zelf controle houden over wat er met hun ervaringen gebeurd. Het zijn dit soort details die de kern van de pilot vormen: uitzoeken onder welke condities we het onderlinge vertellen op gang kunnen brengen. Als dat eenmaal gelukt is en er is draagvlak om deze aanpak voort te zetten willen we de pilot omzetten in de gewenste permanente organisatie. Deze zal zowel een maatschappelijk als een commercieel karakter krijgen.
Pagina 10 van 20
bruikbaar zijn, is voor het benutten van patronen op microniveau meer nodig dan nu beschikbaar is.
Film van veranderingen in Wajongverhalen in de loop van de tijd. Werk voor Wajongers Op termijn: inzicht in hoe we aankomende Wajongers uit de Wajong kunnen
houden door Schwung te gaan inzetten vanaf 12 jaar of zelfs vanaf 5 jaar.
Organisatie
Basisprincipes
Er liggen drie basisprincipes aan de grondslag van dit project:
We richten ons hiervoor tot de steuncircel om de Wajonger heen, hun werkgevers en hun collegas, enz/ Van hen vragen we allemaal een klein bedrag bij bij te dragen. Denk aan 10 tot 20 p.p. per jaar. Pagina 11 van 20
Helden gezocht
Een ander aspect waarop de basisprincipes van toepassing zijn de betrokkenen. Naast een vaste projectleiding en een stichting onder wier auspicin het project wordt uitgevoerd, worden veel activiteiten ingevuld vanuit het zelforganiserend vermogen van betrokkenen. Op dit moment zoeken wij vooral helden die ons willen steunen door mee te doen. We zoeken: Grotere organisaties (bedrijven, overheden) die veel Wajongers in dienst hebben en bereid zijn om hen en een aantal collegas in staat te stellen mee te doen aan dit project. Kleinere organisaties (bedrijven, overheden) die Wajongers in dienst hebben of dat overwegen. Gemeenten die zich op deze manier willen voorbereiden op hun toekomstige verantwoordelijkheden bij de uitvoering van de Wet Werken naar Vermogen.
Appendix B geeft een kort overzicht van het concrete aanbod aan diensten die het project aanbiedt en van de voordelen door de verschillende partners.
Financiering en projectmanagement
Voor dit project maken we onderscheid tussen de projectkosten en de nanciering op lange(re) termijn.
Projectkosten
Het doen van een pilot kost ongeveer 130.000 (zie pilotbegroting). In de pilot willen we ongeveer 2000 deelnemers/vertellers gedurende een jaar betrekken, dat is 1/10 van de schaal die we op de langere termijn minimaal nastreven. De onderstaande tabel beschrijft de activiteiten en kosten per fase van het project.Kostenposten waar een naam achter staat zijn inmiddels gedekt ter grootte van 22.500. Voor de overige 107.500 zoeken wij nog nanciering. Fase Activiteiten Kosten
0 - Voorbereiding Projectplan en presentatie aan werkgevers 16000 en belangengroepen Huistijl en website ontwikkelen 1 - Optuigen Marketinglmpje 2500 (Huisstijldokter, Peter van Beelen) 5000
Pagina 12 van 20
Fase
Activiteiten
Kosten
2 - Inrichting
Vijf sensemaking workshopsTien interviews 8000 met experts Literatuurstudie 5000 Ontw. SenseMaking raamwerk 3000 4000 Ontwikkeling Apps en front-end website 20000 (Green Valley) Sensemaking database en licenties 12500 6000 14000 5000 12000 5000 3000 10000
3 - Uitvoeren
4 - Concluderen
Overhead
Planning en Projectmanagement
Het projectmanagement wordt gezamenlijk gevoerd door Harold van Garderen (TOP innosense) en Theo Groen (Prisma & Partners). Fasering en tijdplanning van de activiteiten worden beschreven in Appendix E.
Pagina 13 van 20
Een eerste schatting is dat bij 10.000 deelnemende Wajongers, 2500 betalende
ouders/mantelzorgers, en 5000 werknemers waarvoor de bijdrage door werkgevers wordt betaald de inkomsten ongeveer 125.000 per jaar bedragen, excl. ad hoc rapportages. Daarmee kunnen 2 fte worden bekostigd, equivalent met 3 5 banen voor Wajongers.
Pagina 14 van 20
Pagina 15 van 20
daardoor minder besteedbaar inkomen heeft dan in de tijd dat hij nog niet werkte. Gelukkig ervaart hij de meerwaarde voor zijn welzijn die het werken met zich meebrengt, maar de stress die dit alles met zich meebracht, heeft wel een zware wissel getrokken op zijn arbeidsgeschiktheid. Dit isRob. Rob is een jongeman van 24 jaar, met een licht verstandelijke handicap, ADHD en wiet gebruiker, woont nog thuis bij zijn ouders in een achterstandsgezin. Hij heeft een groot sociaal netwerk, maakt makkelijk contact met iedereen en alles, maar valt makkelijk ten prooi aan vrienden die hem misbruiken voor allerlei karweitjes. Zijn droom is om in de horeca te werken aks kok, maar doordat hij een ZMLK school doorlopen heeft, is zijn lezen en schrijven ver ondermaats. Pogingen om NT2 te volgen op het plaatselijk ROC worden door het ROC zelf afgeketst. Het volgen van een horeca opleiding voor LVG-ers (licht verstandelijk gehandicapten) ketst af vanwege zijn wietgebruik (en zijn wietgebruik is weer gekoppeld aan het feit dat, door ontbreken van een volwaardige dagbesteding, hij zijn energie niet kwijt kan en hij hiermee zijn frustraties weet te onderdrukken). Doordat hij af en toe werkt voor uitzendbureaus en nog hijzelf, nog het uitzendbureau kopien van de werkbriefjes opstuurt naar het UWV, wordt hij regelmatig gekort op zijn uitkering, waardoor hij weer in de nancile problemen komt; dit leidt weer tot stress, en stress leidt weer tot een verhoogd wietgebruik. In het verleden zijn er al verschillende hulpverleners betrokken geweest bij hem en het gezin waar hij in woont, maar door het ontbreken van een integrale aanpak en een centrale regie, waarbij de wensen en capaciteiten van de clint centraal staan, is dit elke keer weer op niets uitgelopen.
Pagina 16 van 20
Pagina 17 van 20
Voor gemeenten
Belangen: gemeenten krijgen de uitvoering van de Wajong op hun dak. Gevaar van te weinig of versnipperde kennis, onbegrip (geen zicht op differentiatie in Wajongers) en te kleinschalig opereren in kleine gemeenten. Project biedt gemeenten kans om het als gemeente goed te doen en te laten zien dat zij de doelgroep kennen en vanuit de belangen van Wajongers kunnen handelen. Project vermindert politiek risico op slechte uitvoering Wajong, inefficinte besteding van middelen, onbenut laten van ervaringen van andere gemeenten, geen of te laat inzicht in de effecten van veranderingen in het SZ-stelsel (met als eerste evenementen: budgetbeperking en overheveling van Wajong naar gemeenten). In opdracht van gemeenten en andere instanties kunnen analyses voor specieke vragen worden uitgevoerd (zoals trend-onderzoek, fact nding, zoeken van regionale/ gemeentelijke verschillen t.b.v. gedifferentieerde aanpak, verzamelen van best practices bij gemeenten), op basis van bestaande verhalen en/of door nieuwe verhalen te verzamelen.
In het algemeen:
Schwung wil nieuwe en goede practices in beeld krijgen voor alle bovengenoemden waarbij we er zeker nog een aantal vergeten zijn. We spreken hier expres NIET van best practices omdat dan meteen het gevaar om de hoek komt kijken dat iets word verheven tot doel. De essentie van inclusies in namelijk in onze ogen dat wat goed werkt op de ene plaats, inspiratie kan zijn voor de andere plaats en daar moet worden aangepast voor het beste resultaat. Zo ontstaat weer nieuwe practices waarvan er hopelijk veel en steeds meer goed blijken te zijn op de plek waar ze worden toegepast.
Pagina 18 van 20
Pagina 19 van 20
Bevindingen uit de analyse van de verhalen: themas, gemeenschappelijke clusters, verschillen tussen vertellers Conclusies Aanbevelingen en aanknopingspunten voor oplossingen en/of vervolgacties. Aanbevelingen en actiepunten m.b.t. vervolgmetingen Activiteiten gericht op het verspreiden en bespreken van de resultaten met alle betrokken partijen en genteresseerden. Een plan (inclusief ingevuld nancieringsmodel) voor het verder benutten van de opgebouwde infrastructuur, met name gericht op het werven van afnemers van analyses, het beschikbaar stellen van de database met verhalen voor onderzoek door anderen en het faciliteren van projecten die hun voortgang en impact willen (gaan) meten. Consolidatie
Pagina 20 van 20