end pirsn rzimana Kurd Mrad Ciwan

Ziman Kurd ro ji her dem btir mkaneka mezin a bikarhatin ji bo xwe dtiye. Bi taybet Kurmanc di droka xwe ya seranser de cara pn e ku bi v firehiy bikar t. Jiyana siyas, kultur rewenbir ya Kurdan bye xwedan gellek dezgeh wasiteyn bikarhatina ziman Kurd. Di warn herm, netew navnetew de radyo televzyonn Kurdan yan yn Kurdziman dest bi wean kirine. Li welt li dervey welt apxane, komele, ensttu, weqf dezgehn dtir n Kurdan, rojname, kovar pirtkn Kurd ap dikin, civn, kongre, semner, lkoln me ahengn xwe bi Kurd dikin, li gel endamn xwe li gel dezgeh rxistinn din bi wasitn nivsk devk yn Kurd tkiliyan datnin. Li dervey welt, mkann ders an dersxaneyn ziman Kurd li ber pikn Kurdan vedibin. Ev bi xwe ra w yek tne ku gellek kes, dest bi mamostetiya ziman Kurd bikin. Li bar Kurdistan, bi avabna dewleta federe re, ziman Kurd di jiyana burokrat, siyas, huqq, hnkar gellek warn din de bi aktf t bikarann. Ev yek ji aliyek de mkanan li ber ziman Kurd vedike ku ew getir, berfirehtir bikrtir bibe, ji aliyek de j yn ku w bikartnin, pirtir xwe muhtac w yek hs dikin ku bi xussiyet, bikrhatin dewlemendiya vi ziman ana bibin, xwe ji kmas, nezan aiyan xelas bikin. Helbet mesela dewlemendkirin, zelalkirin, kemilandin standardzekirina ziman j li meydan ye. Ev hem bi xwe re w yek tnin ku ro ji demn y btir htiyac heye ku em lkolnn zanist li ser ziman xwe bikin, hem dewlemend, meziyet, bikrhatin hostatiya w derxin meydan, bingehn rastnivsn rastaxavtina w li ber av kurdaxv kurdnivseran zelaltir bikin.

Hema hema tevayiya xebatkarn ku di dezgehn jiyana rewenbr kultur de xebat dikin ne pispor ziman Kurd ne, li mekteban ziman Kurd nexwendine, i fr bbin ji jiyan, ji d bavn xwe, ji der dora xwe fr bne, gellek caran bi mkann xwe yn exs yn km, xwendin nivsandina v ziman hn bne. Ji ber hind j her endn bi piran xebatn hja di warn zimn de bikin j gellek kmas aiyan j dikin. Meriv di radyo televzyonan de, di kitb rojnaman de rast gellek axavtinn a t. Yan di warn rziman rastnivsn rastaxavtin deatiyan dikin, yan gellek caran ji dlva peyvn ku di zimn de hene bi xwe peyvan dikin. Ji ber ku bingehn ziman nizanin j bi awayek a gotinan dikin. Gellek caran meriv dibe ahid cumleyn wel ku avabna wan ne li gora prensbn avabna ziman Kurd, l li gora yn Tirk, Ereb, Faris, Rs an zimanek din in. Gelekan ji me w roka qiralek bihstiye ku teb'ayn w ksrek vedixwarin p dn dibn. Li gora rok, ew kesn ku ksr vedixwarin dn dibn xwe dn qebl nedikirin ji kesn baqil re digotin ku ew bi xwe dn in. ksrvexwir di civat de roj bi roj zde bn, wel l hat ku ji qiral der dora w ptir kesn baqil neman, tevayiya xelk dn bn dest p kirin ji qiral der dora w re gotin ku ew dn in. Qiral nema kar xelk dare bike. Ew dora xwe mecbr man ku wan j ji w ksra dnker vexwarin, hem bi hev re dn bn. Pit w qiral mkana darekirina welt dt. roka me j wek ya w welat ye. Hin rabne di dezgehn ragihandin yn hnkariy de li gor zanna xwe, l gellek caran a Kurd bikartnin. Ev at di nava xelq de belav dibin, xelq nizanin ku ev a in, dibjin qey bingehn rast n ziman Kurd ne. Yn ku hay ji van atiyan hene eger bdeng bimnin rojek w were ku piraniya xelq van atiyan wek rast qebl bikin ji rastiyan re j bjin ev a in wan red bikin. Ji ber van sedeman j Komeleya Mamosteyn Kurd karek gellek qenc kiriye ku semnerek bi v away li ser ziman Kurd li dar xistiye em vexwendine v der ku em karibin li gor

zann bikrhatina xwe bi hin ji pirsan mijl bibin, muhawele bikin ku bersva wan bidin, heta dereceyek hin aliyn wan zelal bikin. Gava ez ji bo v semner hatim vexwendin, berpirsiyariyeke wel li ser pita min hat dann ku ez li ser gramatka(rzimana) Kurd rawestim. Pirseka gellek muhm di cih de, l gellek dijwar... Amadekarn semner diyar nekiribn ku ez li ser kjan warn gramer rawestim, teh'ddkirina v kar hilbijartina pirsan j dan ser miln min. Loma j mesele ji bo min girantir b. Bi zna we ez li gor iyana xwe li ser hin xalan fikr zannn xwe pk bikim ku bi qenaeta min di roja royn de di war axaftin nivsn de gellek aktuel in. Pirsn ku min hilbijartine her wiha pirsin wiha ne ku heta ro zimannas li ser wan ranewestiyane, an rawestiyabin j bi zelaliyek tr ew areser nekirine. Yek ji wan pirsn ku li v der ez li ser rawestim, bikarann kirina peyvn Kurd ne. Her wek min ber j got ji ber ku ro gellek kes xwe muhtac dibnin ku di gellek warn jiyan de li ser gellek meseleyan bi Kurd biaxivin an binivsnin, dikevin pey tesbtkirina peyvan, heke di lehceya xwe de ew dtin dtin , nedtin yan ji lehceyn din ziman din tnin yan j li gor xwe peyvn nuh dikin wan bikartnin. Helbet ev tit ne karek pirr ecb e di hem zimanan de heye. Lehceya resm yan j ziman yekby y hem miletan ji lehceyn xwe yn cuda gotin bingehn gramer girtine, ji zimann din gotin deyn kirine xistine nava ferhenga xwe. L deynkirina gotinan ji lehceyn cuda ji zimann biyan yan j durustkirin an kirina gotinn nuh di w ziman de div li gor qadeyn w ziman an w lehcey bin, nabe ku meriv hema li gor texmna xwe gotinan ke. Di xala yek de ez li ser r dirbn pkhatina gotinn Kurd rawestim, muhawele bikim pk bikim ka di ziman Kurd de gotin bi i away tn kirin.

Xala duduyan a ku ez li ser rawestim, mesela tewandina navan e di ziman Kurd de. ro gava Kurd t axaftin nivsn atiyek ji wann her mezin ku tn kirin tewandina navan e. Gellek ji wan hay j nnin ku xussiyeteka tewandin di navn Kurd de heye, loma j nizanin ku nav keng bi i away div bn tewandin. Xala sisiyan mesela cnavn(pronomen-zamrn) Kurd ye. Wek t zann, cnav di Kurd de bi du awayan derdikevin pber me ku zimanzanan heta niha ew bi du grb cnav dane dabekirin. Meseleyeka din j mesela rola artikelan(herfa tarf- veqetandek) e di Kurd de. Rola artkelan heta niha ba nehatiye zelalkirin, loma j yan em di bikarann de wan nabnin yan a bikartnin yan j bikar naynin. Meseleyeka din a ku ez li ser rawestim mesela diyar nediyariya navan e di Kurd de. Bi v re min div ez li ser tarfkariya navan j rawestim. Di xala dawn de ez li ser avakirina cumleyn Kurd rawestim. Ev j di roja me ya royn de pirseka girng e. Gelek caran em rast cumleyn wel tn ku er gotinn wan bi Kurd ne l avabna wan wek cumleyn Tirk, Ereb, Faris, Rs an zimanek din in. Heke me wext dt, em li ser van xalan rawestiyan, pitre bedarn hja heke bikaribin i di van xalan de, i j di hin xaln din yn gramer de pirsn xwe bikin eger dtinn wan n cuda hebin ji kerema xwe re wan li v der pk bikin em kfxwe bibin. W ji bo min kfxweiyeke mezin be eger bi taybet ev pirsn pkkir bn munaqeekirin. Durustkirina peyvan Li gor avabna xwe peyvn Kurd dibin s be : a) Peyvn bast b) Peyvn pkhat c) Peyvn hevedudan

PEYVN BAST Peyvn bast ew peyv in ku di ziman de bi haln xwe yn esln ch digrin, ji bal tu p- an papirtikan(prefks sufksan) ji nuh ve nehatine pkann, ne pkhatiyn ji du an zdetir gotinn yekby ne. Her wek: dar, ber, av, iya, zev, re, kurt,a, bir, hat, meriv, jin, zarok, mam h.w.d. kirina gotinn bast hema hema ne mumkun e, imk ew ji ber de di nava zimn de hene. L li gor lazimiy ji zimann din tn deynkirin bi orjnaliya xwe yan j bi guhertineke pik ber bi deng an formn Kurd ve, tn bikarann. Ew gotinn bast n ku ji Ereb, ji zimann cnar n din ji yn gellek miletn dinyay bi v away dikevin nava ziman me w dewlemend dikin. Dn, pywendiyn kultur yn cnart pdenn ilm teknk hin sedem in ku peyvn biyan dikevin nava ziman me. Sedemek din j siyaseta qedexekirin asmlekirina miletn serdest e. Bi v away ziman me nay bikarann, nay pdexistin, qels dibe mecbr dibe ku ji zimann milletn serdest gotinan deyn bike. Helbet diyardeyeka wiha ne teb ye ku ziman pde bixe, bileks xerakirineke zde di ziman de pk tne, loma j div meriv li hember v diyardey derkeve. Kurd bi israr li hember siyaseteke wiha ovenst texrbkar in di seranser drok de li ber xwe dane, ziman xwe parastine, bikar anne. PEYVN PKHAT Peyvn pkhat ew peyv in ku yan ppirtikek(prefiks) yan papirtikek(sufks) yan j herdu bihevre wergirtine bne peyvn nuh. a) Pkanna peyvan bi saya ppirtikan(prefksan): Peyvn wiha, gava yek ji ppirtikn(prefksn) li-, bi-, b-, di-, da-, hil, ra-, der-, ve-, wer-, l-, j-, p- v- yan j ji edatn b, ne, na-, ni-, me b piya peyvek dibin.

Her wek: li-: likar, lir bi-: a) T ber navek hevalnavek(adjektiv-sifet) durust dike: bibext, bikr, biber, bixret, bibav, binsaf, bijahr, birn, biekir... b) T ber karek(filek) hal ferman y ern(poztv) durust dike: bike, bibje, bixwe, binivse, bilze, bine, bibe... b-: bbext, bkr, bber, bxret, bbav, bnsaf, bjahr, brn, bekir di-: die, di, dinivse, dinivs, dikeve da-: daket, daikand,daweriv, dageriya, dagerand hil-: hilkiiyan, hilavstin, hildan, hilgirtin, hilperikn, hilperikandin ra-: rahje, raxe, rapelike, rapelikne, razan, rapern, radan, rawestin ve-: veke, vedan, vexwar, venitin, veriiyan, vegeriyan, vegirtin, vekotin, veketin Di lehceya Behdn de ev pirtik dibe papirtik(sufks) li paiy bikar t: hateve, daneve, gotineve, girtineve, ketineve... wer-: wergirtin, wergerandin, wergeriyan, werann, [t]werdan der-: derann, derkirin, derxistin, derbn, derketin... l-: lkirin, lhatin, ldan, lkolan, lbn, lann, lkeftin j-: jkir, jb, jxistin, jketin, jbir, jhat... p-: pbn, pkirin, pxisin, pketin, pxwarin v-: vxistin, vketin b: a) ji hevalnavek(adjektivek-sifetek) bi negatfiya xwe hevalnavek din dike. Her wek: neyar, nexwe, nerast, neba...

b) T ber fileke kayya dema buhur maneyeka bi eks w dide fil. Her wek: ne, nexwar, negot, nenivs... na-: Bi v edat hin filn dema niha tn kan ku mahna nebn(negatfiy) didide wan: nae, nabje, naxwe, nagir, nanivse... ni-: T ber hin filn demn niha ku mahneyeka negatf dide wan: nikare, nizane... me- :Hal ferman y fil ye ku fermaneka bi mehna negatfiy durust dike: meke, mebje, mexwe, menivse, melze, mene, mebe... B) Pkanna peyvan bi saya papirtikan(sufiksan): Gava meriv papirtikek bne dawiya peyvek bi v away peyveka nuh durust bike, ew dibe peyveka pkhat bi saya papirtik: Papirtikn ku peyvn nuh durust dikin ev in: -ik, -ek, -ok. -k, /-y, -dar, -van, -baz, -bend, -ewar, -ewer, -saz, -mend, -istan, dan, -dan+k, -geh, -in/-yin, -an/-yan, -n, -iyan, -k, -w, -h, ay/-ah, -an, -ane, -t, -[y], -[y]in, -[y]em, -[y]emn, -tir, -tirn, -gn, -otank, -olek, -olk, -ok Her wek: -ik: a)Ev papirtik t paya navek mehneya pikkirin dide w: berxik, keik, kurik, malik, gulik, girik, jinik, mrik, bkik, karik... b) An t paiya hevalnavek(adjektvek) cardin mahneyeka pikkirin an sempatkkirin dide w gotin: hrik, girik, nik, reik, xweik, rindik, psik, kevnik, germik nermik... -ek: a)Ev papirtik t dawiya peyvek ku nav e peyveka nuh durust

dike ku hevalnav(adjektiv) e: virek, serek, dizek, ilek, kulek, bizdonek, gezek... b) Yan t dawiya koka 1-(pitre em behsa kokn filan bikin ); koka dema y ya hin filn transtf peyveke nuh durust dike ku nav e: birrek, qeltek, xurek... c) Yan j t dawiya navan wan dixe hal nediyariy: malek, merivek, jiyanek, bizdonekek, gezek/pariyek, gezekek... -ok: gerrok, feqrok, xapnok, revok/bezok, gezok, bhnok, qelnok, sarincok, lstok, xelasok, keribok... -k: rerek, xaxak, irirk, serok... -/-y: a) T paiya navek, j hevalnavek durust dike: av, bej, nay,havn, zivistan, payz... b) T paiya hevalnavek j navek durust dike: re, xwe, germ, sar, erzan, dirj, y, qenc... Yan j xulam, tiral, hemal, agird, hostay, zrek, gj, xv... c) T paiya nav miletek j nav ziman w milet durust dike. Bi v away xwe ev papirtikek e ku ji ziman Ereb ketiye nav ziman Kurd. kirina nav zimanan ji nav miletan bi papirtikeke Kurd pitre em bibnin: Tirk, Kurd, Ereb, ngilz, Faris, Alman... ) T paiya nav welat, herm, bajar, gund, er an siyast, dn, mezheb an terqetek mensbiyeta ji wan dide nandan: Tirkiyey, Kurdistan, Almanyay, Erebistan, Misir Anadoluy, Serhed, binxet, iyay, det, gund, bajar: Diyarbekir, Wan, Drsim, Silmaniyey, Mehabad Licey, Qereqoan, Amd, Amediyey, Helebey Gundik, Banq, Zoravay, Pereperey Ert, Goy, Zbar, Etman, Kk, Beraz, Xormek, Quran

PDK-y, PKK-y, PSK-y, YNK-y slam, zd, Zerdet, Hanef, Alew, , Ortodoks, Katolk,Neqbend, Qadir, sml... T paiya hin navan ji wan hin navn din durust dike: av, dest... -dar:Papirtikek e ku mahneyeke xwedtiy dide: birndar, evndar, guhdar, sermiyandar, dengdar, ilimdar, serdar... -van: dergevan, ivan, gavan, berxvan, nrvan, brvan... -baz: rimbaz, canbaz, flbaz, sihrbaz, kufurbaz, hlebaz... -bend: sazbend, nalbend, solbend, bazbend... -war: xwendewar, bextewar... -ewer: brewer, kurdewer... -saz: didansaz, eksaz, dermansaz... -mend: karmend, hunermend, siyasetmend, aqilmend, dewlemend... -istan: Kurdistan, Turkistan, Afganistan, daristan, gulistan, gorristan, aristan, berristan... -dan: kevdan, guldan, derdan... -dan+k: Ev ji du papirtikan pk hatiye. Papirtika -dan' -ik'a pikkirin. xweldank, xwdank, derzdank, guldank... -geh: wargeh, argeh, nangeh, kargeh, havngeh... -[y]in: Ev papirtik t paiya koka yek ya hin filan wan dixe hal mesderiy(nfntvy): hatin, gotin, tin, yin, byin, zayin...

-[y]an: a) T paiya koka yek ya hin filan wan dixe hal mesderiy: razan, kolan, jyan... b) t paiya reqemn pirhejmar wan dike hejmarnavn rz: duduyan, aran, dehan, sedan, hetyan... c)T dawiya navn yekhejmar pirhejmariy dide wan: karan, berxan, pirtkan, riyan... -n: a) T dawiya koka yek ya hin filan hal mesderiy dide wan: irrn, dirrn, birrn zivirrn, seridn... b)T dawiya hin navn cins wan dike hevalnavn(adjektvn) adyet: kevirn, hesinn, darn, gotn, zrn, kaxetn... -andin: nivsandin, razandin, irrandin, xemilandin, gurandin... -k: a)T paiya navn millet yan eran, p nav ziman wan durust dike: Kurdk, Tirkk, Erebk, Zazak, Dimilk... b) T dawiya hin nav an hevalnavan hevalkarek(zerfekadverbek) durust dike ku mahneya uslba wan did: kevirk, devk, nivsk, dnk, serserk, xulamk, axak, kurmanck, bajark, berrvank... -w: baw, rw, kmyew... -h: ah, valah... -ay/-ah: ronay/ronah, reay/reah, soray/sorah, beray/berah... -an: mran, jinan, piran... -ane: jinane, mrane...

-t: doktort, hostat, mrt, jint, zarokt, hevalt, birat, cnart/crant... -[y]: dawiy, paiy, piy, dudiy, ar -[y]in: merivin, karin, cyin, bayin -[y]em: yekem, duyem, dehem, sedem -[y]emn: pncemn, heftemn, dehemn -tir: qenctir, mezintir ,ztir, rindtir, berztir... -tirn: qenctirn, mezintirn, ztirn, rindtirn, berztirn... -gn: xwazgn, lezgn... -otank: reotank... -olek: reolek, nolek, keskolek... -olk: sipolk... -ok: qirjok, peritok, zeliqok, emetok, zerikok, reikok, kevnikok, pembekok... Avakirina peyvn Ewrp bi pirtikan(afksan) Gava me gotinn zimann Ewrp deyn kirine, helbet me sufks prefksn wan j girtine nava ziman xwe. Pirran ev afks bi gotinn biyan re tn gotinn n yn ku durust dikin j biyan ne. L gellek km be j ev carna ji gotinn ziman me bi xwe j gotinn n durust dikin.Durustkirina gotinan bi afksn Ewrp: a) Bi ppirtikan(prefksan): ant-: antemperyalst, antfast, antbyotk, antfrz, anttank... oto-: otomatk, otomobl, otobus, otobyograf... ko-: kooperatf, koordne, koordnasyon... kontr-: kontrgerlla, kontrakt, kontratak, kontrpart, kontrstxbarat... de-: demode, desentralze, defre, demoralze, demltarze... dez-:(ji dis-'a ngilz) dezavantaj, deznformasyon... hper-: hperaktf, hpertansyon... nter-/enter-: nternet, enternasyonal/nternasyonal...

makro-: makropoltk, makroekonom... mkro-: mkropoltk, mkroekonom, mkroskop, mkroflm... mega-: megaproje, megabayt, megaton... mn-: mnbus... mono-: monopol, monoltk... mult-: multmedya, multmlyoner, multpartt, multnasnonal... neo-: neonaz, neofast, neokolonyalzm... para-: paramlter, paraut, parametr... pre-: prefabrk, prefks... pro-: proamerkan, prokomunst... re-: reform, reaksiyon, reaktor, reorganze... selv-: selvservs, selvdetermnasyon... sem-: semfnal... super-: supermen, supermarket... tele-: telefon, telekomunkasyon, televzyon... trans-: transfer, transatlantk, transkafkas... ultra-: ultravole, ultranasyonalst... b) Bi papirtikan(sufksan): -aj: (ji -age Fransiz)bagaj, garaj, tonaj... -el/-al: aktuel, nasyonal, fnal, rasyonel, krmnel... -ans: (ji -ance) balans, stmulans,tolerans.. -ant: tolerant, reprezentant... -siyon: (ji -tion'a Fransiz) fraksiyon, stasiyon, kolonzasyon, kreasiyon, svlzasiyon... -k: olkolk, krtk, ekonomk, gramatk, fonetk... -loj: sosyoloj, byoloj, kurdoloj, fzyoloj... -log: sosyolog, antropolog, kurdolog... -zm: nasyonalzm, romantzm, realzm, sofzm... -st: nasyonalst, fast, sosyalst, kaptalst... -te: aktualte, mentalte, formalte... ze: terorze, mltarze, sosyalze... kirina hevalnavan bi alkariya koka dema y(pit re em werin ser v mesel) papirtika -'/-y'y. Herwek: vekir, girt, soht, paht, got, ewit, xwar, xelaskir, xelasby, kir, by, ikest, xwend, mir, kut...

kirina hevalnavan bi alkariya edata nebn(ne), koka dema y(pit re em werin ser v mesel) papirtika -/-y'y. Herwek: venekir, negirt, nesoht, nepaht, negot, neewit, nexwar, xelasnekir, xelasneby, nekir, neby, neikest, nexwend, nemir, nekut... PEYVN HEVEDUDAN Peyvn hevedudan ew peyv in ku ji du an zdetir gotinan pk tn peyveka nuh durust dikin. 1- Peyvn hevedudan yn ku ji navan pk tn. Her wek: a) Yn ku navan dikin: darsimaq, darhinar, jinbira, pismam, kurap, kurmam, dotmam, keap, kundirmast, orber, avdew, gullan... b) Yn ku hevalnavan(adjektfan, sifetan) dikin: gerdenbilr, bejnrihan, devikeft, devgirz, devorbe, pozberan, serker, ziktorbe, diranbef, avxezal, cgerxwn... 2- Peyvn hevedudan yn ku ji nav hevalnavan durust dibin. a) Peyvn ku ji nav+hevalnavan pk tn: mrxas, pozbilind, enbe, dilre, serhik, kezzer, xwngerm, bextre, zimandirj, sergir, bejnbilnd, qamqutik, kfxwe... b) Peyvn ku ji hevalnav+navan pk tn: sorgul, bedbext, germav, bilindwar, kmeref, kmxw, trxw, trav, kmaqil, xwemr, dudil, heftreng, arp... c) Hevalnavn ku ji hevalnav hevalnavan pktn: Her wek: rebelek, sorbelek, giregir... 3- Peyvn hevedudan yn ku ji nav an hevalnav kokn filan pk tn. Ji bo ku ev mesele b fmkirin div piy em li ser koka filan rawestin. Heta niha zimannasn Kurd bi v away li ser v

mesel ranewestiyane. Di Kurd du kokn filan hene ku dihlin meriv bi alkariya wan filan li gor zemanan bitewne(deklne) bike. Kokek j nav w koka dema niha ye ku di demn niha, yn may yn ferman de tn bikarann.Ya din nav w koka dema y ye di tewandina filan de jibo demn y t bikaranin. Her wek: Koka dema y Ez di-b-m Min di-kir Min di-t Min di-xwar Ez di-rev-yam Min di-revand Koka dema may di-b-im di-k-im di-o-m di-xw-im di-rev-im di-revn-im hal mesder bn/byin kirin tin xwarin revn/reviyan revandin

end msaln din: Hal mesder jiyan xistin kirrn kutin firotin gotin Koka dema y j xist kirr kut firot got Koka dema may j x kirr kuj firo bj

Pit v rovekirin em dikarin vegerin ser pirsa xwe ya esasn; mesela kirina peyvan. a) Bi riya nav, hevalnav(adjektiv) yan ji zamra "hev" an "xwe" koka dema may ya fila transtf meriv dikare hevalnavn(edjektvn-sifetn) nuh durust bike: kerxesn, xwexesn... dilrevn, xemrevn, xewrevn, kerevn, mirovrevn, kulrevn,

kesrevn, tirsrevn, keserrevn.... kfirrn, xwefirrn, tirs[t]firrn... xrxwaz, dilxwaz, jinxwaz, azadxwaz, mafxwaz... karker, zrker, zvker... mrkuj, jinkuj, birakuj, xwekuj, agirkuj... rbirr, darbirr, agirbirr, porrbirr... dengbj, rokbj, nebj... kedxur, mratxur, bertlxur, hevxur... dravj, kurtavj, bombavj... drbn, tengbn, hrbn, kurtbn, bedbn, xwebn... pitgir, qedirgir, algir, avgir... nanpj, apj... kebabbirj, gotbirj... cigarek, rk, zehmetk... xewhn, karhn, zerarhn... karder, zerarder, bhnder, der... eljimr, rojjimr, demjimr... bapv, tnpv... tnkn, dijminikn, camikn... b) Peyvn ku bi alkariya nav/hevalnav koka dema y ya hin filn transtf(ev gellek stsna ne)dibin: rohat, nhat, zhat... c) Peyvn ku bi alkariya nav/hevalnav koka dema y ya hin filn ntranstf(ev gellek stsna ne)dibin: rastgo, xwego, karkir, xwnxwar, rekir... ) Peyvn ku bi alkariya nav, koka dema y ya hin filan papirtika -'y dibin: perikest, milikest, guhjkir, devvekir, kincdiryay, serjby, milfiriyay, tnikest... Esas ev, prensb kirina peyveke hevedudan ye ku ji nav hevalnevek durust dibe: per(nav)+ikest(hevalnav)=perikest d) Peyvn ku ji nav, edatn bi, li ji cardin nav yan j cnav(zamr) "hev" dibin.

Herwek: devbixwn, rbimast, kincbiqul, devbiken.... devliken, avlikar, avligot, bejnlihev, tevlihev... devjihev, destjihev, avjihev... e) Peyvn ku bi tekrarkirina navan papirtika -'y dibin. Herwek: gulgul, qulqul, xelekxelek, gincirgicir, kerker, pereperey, xalxal, deqdeq... ) Peyvn ku bi tekrarkirina hevalnavan dibin tekrara duduyan deng xwe y ser bi deng "m" y diguhere. Herwek: soromoro, reomeo, nomno, kevnomevno, psomso... 4- Peyvn ku ji hal mesder filn hevedudan pk tn: Di Kurd de hal mesder n filan her wiha dibin nav. Gava filn hevedudan wek nav bn bikarann dibin gotinek: Her wek: sertin, serjkirin, belavkirin, berbakirin... BALK Her wek t zann peyvn hevedudan dikarin bi alkariya ji yek zdetir papirtik ppirtikan, an ji kombnezona herduyan bn kirin. Her wek: venegirtin, xrnexwaz, pismamt, hilperikandin, mrnelmalk, rastnego, xebatnekir... kirina filan ji navan Her wek: nav bez j we fila ntranstf beziyan jiyan weiyan fila transtf bezandin jandin weandin

nav fila ntranstf fila transtf deq deqiyan deqandin

ger lez liv xur

geriyan leziyan liviyan xuriyan

gerandin lezandin livandin xurandin

Yn yek-hece ku bi bdengek(konsonantek) xelas dibin. Her wek: nav bex birq derz fetl qel fila ntranstf fila transtf bexin biriqn derizn fetiln qelin bexiandin biriqandin derizandin fetilandin qeliandin

Yn pirhece Herwek: nav azar felat heram cemed fila ntranstf fila transtf azirn felitn herimn cemidn azirandin felitandin herimandin cemidandin

yan j Herwek: nav buhur irsk niqu fila ntranstf buhurn irsn fila transtf buhurandin irsandin niquandin

niqun

kirina filan ji olana buyeran: Herwek: nav gurm eq xu zir ewt qj bahr fila ntranstf fila transtf gurmiyan eqiyan xuiyan ziriyan ewtiyan qjiyan bahriyan gurmandin eqandin xuandin zirandin ewtandin qjandin bahrandin

kirina filn hevokn Filn hevokn bi alkariya edatan cnav exs sisiyn y yekejimar an cnav "hev" dibin. Her wek t zann di axaftin de edat cnavn sisiyan yn yekejimarn tewand bihev keliyane gotinek pk anna: Her wek: ji dlva pkve li w/w le li hev lihev. bi w/w. p. bi hev pev. fila hevokn ldan, lbn, lkirin, lxistin, lketin, lhatin, ln... lihev dan, lihev kirin, lihev bn, lihev ketin.. pdan, pbn, pkirin, pxistin, pketin... pevn, pevkirin, pevxistin, pevketin... jbn, jkirin, jxistin, jketin, jhatin

ji w/w j

ji hev

jihev

di w/w t di hev tev

jihevbn, jihevkirin, jihevxistin, jihevn... tdan, tdakirin, twerdan, twerbn, tfirandin, tgeriyan... tevdan, tevbn, tevkirin... pdakirin...

bi w/w pda da

kirina filan bi alkariya nav, hevalnav an filan a)nav fil Her wek: deng dan, deng vedan, ser jkirin, deng ketin, deng xistin, dev jberdan, av lgerandin, bawer pann, ser hildan, pirs kirin, bersv dan, bejn vedan... b) hevalnav fil Her wek: sor bn, re kirin, dirj kirin, bhz xistin, zelal kirin, bhv bn, bawer kirin, bserop bn, bpar hitin, yek bn, yek kirin... BALK: Gotinek heye ku ji bal TV-ya MED kesn der dora w gellek caran bikar t, l bi tevay a e: "jn bn". T gotin "jn dibe" yan "jn bye". Ev gotin bi i away getiye nava ferhenga wan ez nizanim. L gava meriv bala xwe bide mara Ey Reqb a Kurmanc, t dtin ku di wir de j ew gotin bi w away bikar t: K dib Kurd miriye, Kurd jn dibe. Em dizanin ku orjnal v mar bi Soran ye esl rza jorn bi v away ye: K del Kurd mirdwa, Kurd zndwa.

Kurmanciya v dikare wiha be: K dib Kurd mir ye, Kurd zind ye. L xwiya ye, y ku ev mar kiriye Kurmanc, Soraniya w ba fahm nekiriye gotiye "Kurd jn dibe". Pitre ev ketiye ser ziman xebatkarn TV-ya MED. Li na w gotina abikarhat div meriv bibje: "dij". imk "jn" li v der her iqas nav be j, navek e ku ji hal mesder y filek pk hatiye: "jiyn". Wan navn ku ji haln mesder n filan pk tn bi w away ku me li jor nivs peyvan durust nakin. Esas "jn" ji gotina "j"(umr) durust bye. Esas pirtirn "bn"pirtir t dawiya hevalnavan(sifetan) ne ku navan: sor bn, mezin bn, pik bn... L ev gotin bi rehet dikare were piya navan: b jn, b mirin, b kevir, b^dar, b bk... c) fil fil a) dan kirin, dan andin, dan serjkirin, dan revandin.... b) hatin kirin, hatin andin, hatin revandin, hatin hilavtin hatin pahtin, hatin birrn... TEWANDINA NAVAN Her wek t zann di Kurd de nav tn tewandin. S awe tewandin hene di Kurd de. 1-Yek j ji bo yekejimar pirejimariya navan e. Herwek yekejimar defter berx iya welat Ahmed Zelal ivan pirejimar defteran berxan iyayan welatan Ahmedan Zelalan ivanan

2- Ya din ji bo diyar nediyariya navan e. Diyar nediyariya navan j hem di hal yekejimariy de, hem j di hal pirejimariy de pk t. Her wek:

yekejimar

pirejimar diyar nediyar diyar nediyar zarok zarokek zarok/zarokan zarokin/zarokinan berx berxek berx/berxan berxin/berxinan kitb kitbek kitb/kitban k itbin/kitbinan

3- Tewandina sisyan j tewandineke taybet ye ku ez nizanim gelo di tu zimanek din de heye an na. Her wiha zimannasn ziman Kurd heta ro zelal j nekirine ku fonksiyona v tewandin di ziman kurd de iye. V tewandin ew yek bi xwe re aniye ku di ziman Kurd de du awe/du grp cnav(zamrpronav) an du hal wan di Kurd de hebin: Her wek: ez tu ew em hn ew min te w/w me we wan Pitre em vegerin ser van haln cnavan(zamran/pronavan) Li ser rola v tewandina navan hinan gotine ku gava nav di cumleyek de lker(subjekt) bin bi ser xwe ne gava bireser(objekt) bin tewand ne. L di wan msalan de ku ez niha bidim, diyar dibe ku ne wiha ye. Her wek: ivan berx tne. Li vir ivan lker(subjekt) e netewand ye. "Berx" bireser(objekt) e tewand ye. ivan berx an. Yan j: ivn berx an. Di v cuml de ivan cardin lker(subjekt) e l bi eks cumleya ber tewand ye berx cardin bireser(objekt) e, l ew j

netewand ye. Nexwe mesele ne mesela ebjektiy subjektiy ye. Di zimn de ji v away tewandin re hin qade hene bi saya wan em dikarin bjin ku kjan nav di kder de i mahney dide, li gor van tewandinan diyar dibe ku tarfkariya navan div awa bin hetta filn cumleyan div awa bn bikarann. L titek din j heye ku ev pirensb tewandin ji wan pirensban e ku di ziman Kurd de her pirr hatiye texrbkirin her pirr a t bikarann. Ne ku ten Kurdaxvn normal w a bikartnin, hema hema tevayiya nivskar zimannasan j w di axaftin nivsandinn xwe de a bikar tnin. Em werin ser mesela v tewandin. Tewandin di navn nr yn m de cuda ne. a)Tewandina navn m di yekhejmariy de bi w away tn ekirin ku meriv papirtika (-) ya tewandin tne dawiya peyveka m. Di hal pirhejmariy de papirtika (-an) ku navan dike pirhejmar w rola tewandina bi v away j dileyize. Herwek: yekejimar pirejimar diyar xweser/tewand av/av dar/dar jin/jin nediyar xweser/tewand avek/avek darek/darek jinek/jinek diyar xweser/tewand av/avan dar/daran

jin/jinan nediyar xweser/tewand avin/avinan darin/darinan jinin/jininan b)Tewandina navn nr bi du awayan tn ekirin. 1- Di hal yekejimariy de meriv papirtika (-) ya tewandin tne dawiya peyveka nr. Di hal pirhejmariy de papirtika (an) ku navan dike pirhejmar w rola tewandina bi v away j dileyize. Herwek: yekejimar pirejimar diyar xweser/tewand ber/ber kur/kur nan/nan nediyar xweser/tewand berek/berek kurek/kurek nanek/nanek diyar xweser/tewand ber/beran kur/kuran nan/nanan nediyar xweser/tewand berin/berinan kurin/jurinan nanin/naninan

2-Wan navn nr yn ku deng "e" "a" di wan de hene "a" an "e"ya dawiy bi deng "" t guherandin bi v away t tewandin. Ev awe tewandin ten di tewandina navn diyar de kare b bikarann. Tewandina navn nediyar cardin wek away yek pkt. Herwek: yekejimar diyar xweser/tewand Ahmed/Ahmd Zinar/Zinr Soro kevir/kvir ivan/ivn nediyar xweser/tewand Ahmedek/Ahmedek Zinarek/Zinarek Soroyek/Soroyek kevirek/kevirek ivanek/ivanek Ev away tewandina navan di hal pirejimariy de her wek away be pn e. pirejimar diyar xweser/tewand Ahmed/Ahmedan Zinar/Zinaran Soro/Soroyan kevir/keviran ivan/ivanan nediyar xweser/tewand Ahmedin/Ahmedinan

Zinarin/Zinarinan Soronin/Soronina kevirin /kevirinan ivanin/ivaninan Niha j em werin ser w yek ku nav li ku der di kjan halan de tn tewandin. a) Di dema tarfkariya navan de hergav nav ku tarf dike tewand ye nav ku t tarfkirin xweser e. Her wek: roja welat/roja welt kur jin kea bav/kea bv dewra zal/dewra zl pariy nan/pariy nn tasa av got mirk b) Gava nav bi edatn li, li gel, ji, ji bo, bi, ji .... re, ji ... de, ji ... ve, bi ... re, bi ... ve, bi ...de, di ... re, di ... re, di .... de hw din re bi kar bn tn tewandin. Her wek: li mal li gel Azad/li gel Azd ji bo Zelal ji welat/ji welt bi nan/bi nn bi xw ji iyay de/ji iy de ji Kemal re/ji Keml re bi van re/bi ivn re c) Gava nav di cumleyek de t bikarann li gor w yek t an nay tewandin ku ka fila w cuml fileka transtf e yan ntranstf e, her wiha ew nav lker(subjekt) e yan

bireser(objekt) e ya din j cumle ji bo kjan zeman hatiye gotin. Prensbn bikaranna navn xweser tewand wiha ne: 1- Gava fila cuml ntranstf be; Di hem deman de nav ku lker(subjekt) e xweser e. Jiber ku fil ntranstf e biresera(objekta) cuml nne. Di cumleyek wiha de ,heke hebe, nav li gel adverbala(tumle) cuml li gor herdu prensbn pn(a b) tewand ye. Kana fila w cuml li gor zeman cuml li gor subjekta cuml t guhern. Ji ber ku subjekt xweser e, heke pirejimar j be papirtika pirejmariy wernagire. Yekejimar pirejimariya subjekt bi fil t diyarkirin. Her wek: Subjekt yekejimar e: Azad d bie bo mal. Azad die bo mal. Azad bo mal. ivan die ber pez. ivan ber pez. Subjekt pirejimar e: Azad d biin bo mal Azad diin bo mal. Azad n bo mal ivan diin ber pez. ivan n ber pz. 2- Gava di cumley de fil transtf be: a) Di dema niha, yn may ya fireh de: Subjekta ku nav e xweser e, objekta ku nav e tewand ye. Ji bo ku subjekt xweser e nabe pirhejmar. Pirhejmar yekhejmariya w bi fil diyar dibe. Her wiha fl li gora exs subjekt t guhern. Her wek: Ahmed kitb binivse. Azad kitb dixwne.

Zelal d kitb bixwne. Zelal kitban dinivse. Zarok rokan dibjin. b) Di hem demn bor de: Nav ku subjekt e tewand ye. Nav ku objekt e xweser e Ji ber ku objekt xweser e papirtika pirejmariy wernagire. Loma j yekejimar an pirejimariya objekt bi saya fila cuml t zann. Her wek: Keik kitb nivs. Azad kitb nivs. Azad kitb nivsn Nivskaran kitb nivs. Yaar Kemal kitb nivsn. ivan berx bir. ivanan berx bir. ivan berx birin. CNAVN KURD Her wek t zann di ziman Kurd de du awe cnavn exs hene. Wek: ez tu ew em hn ew min te w/w me we wan Gelo ima ji bo her exsek du cnav hene, heta ro ev yek j ji bal zimanzanan nehatiye zelalkirin. Hin hene ku gotine grba

duduyan a van cnavan cnavn mulk ne(posessiva pronommulkyet zamr). Her wek: Kurd min te w w Ingilz my your his her Tirk benim senin onun onun L ev ne rast e ev awe cnav/zamr (pitre em firehtir li ser rawestin) ne cnavn/zamrn mulk ne, gellek caran ev awe wek lker(subjekt) an bireseran(objektan) di cuml de derdikevin pber me. Her wek: Min kitbek xwend. Min qelemek kirr. Te svn xwe firotin W rokek got W kinc tin. Ew w dibe mal. Me u nev. Ez ji te hez dikim. Min tu divy. Yn ku pirtir li ser v mesel ser xwe andine nzkay li mesel kirine, avaker alfabe rzimana Kurd Celadet Al

Bedirxan, zimannas Kurd Prof. Dr. Qanat Kurdo ne. L wan bixwe j firsend nedtine ku mesel bi tevay zelal bikin. Gava cara pn ez li ser rzimana Kurd xebitm min j gellek xwe bi v mesel mijl kir ez gihtim encamek ku ev zamr ne ku du grp zamr in, l be duduyan zamran hal tewand y zamrn yekem in. Her wek t zann ku cnav dikevin na navan, ji ber w di zimann ewrp de ji wan re pronom tne gotin. Yan yn ku dikevin cih navan. Piraniya zimannasn Kurdn soran j bi Kurd ji van re dibjin" cnaw". Ji ber ku ev term di nava Kurdan de muterek be min j di kitba xwe de ji wan re got "cnav". Nexwe pit ku ew ciyn navan digrin wek ber me bahs kir navn Kurd xwedan du hala ne; hal "xweser" hal "tewand", div cnav j ji du halan pk bn ku karibin cih her du haln navan bigrin. Yan hal xweser ez tu ew ew em hn ew hal tewand min te w w me we wan Yan: ivan hat. ivan got.

Brvan mih didoe. Brvan mh dot. Ew hat. W got. Ew w didoe. W ew dot. Prensbn bikaranna hal xweser y tewand y cnavan her wek wan s prensbn bikaranna hal xweser y tewand y nava ne. Di cumleyek de li k der nav xweser bi kar b gava cnav were na w div cnav hal xweser be. Li cih nav tewand j cnav tewand bikar t. Her wek: Azad d bie bo mal.. Azad d biin bo mal. Azad bo mal. Azad n bo mal ivan die ber pez. ivan diin ber pez. ivan n ber pz. Ez kitb binivsim. Azad kitb dinivse. Zelal d kitb binivse. Zelal kitb dinivsin. rokbj rokan dibjin. Azad kitb nivs. Azad kitb nivsn. Me kitb nivs. Me kitb nivsn. ivan berx bir. ivanan berx bir. ivan berx birin. Ew d bie bo w der. Ew d biin bo w der. Ew bo w der.

Ew n bo w der. Ew die ber w Ew diin ber w Ew n ber w. Ez w binivsim Ew w dinivse. Ew d w binivse. Ew w dinivsin Ew wan dibjin. W ew nivs. W ew nivsn. Me ew nivs. Me ew nivsn. W ew bir. Wan ew bir. W ew birin. end nimnn abikarhnay rastiya wan. Her wek: a Te min kut. Min te bir. Min wan an. Me we bir. Min kitban xwend. ivan berxan an. Tma taybet gundiyan kut. rast Te ez kutim. Min tu bir. Min ew ann. Me hn birin.

Min kitb xwendin. ivan/ivn berx ann. Tma taybet gund kutin. Div li v der ez bala bedaran biknim ser w yek ku ne ten cnavn exs, l hem cnav xwedan hal xweser y tewand ne. L li v der mijara me ne binavkirina hem cnavan e, loma j em li ser wan ranawestin. Ber ku em be li ser cnavan xelas bikin div ez v yek j bibjim ku cnavn mulk(mlkiyet zanirleri/possesiv pronom) bi ser xwe di Kurd de nnin. Cnavn mulk di Kurd de bi alkariya herfa tarifan(veqetandekan/artikelan) hal tewand y cnavn exs dibin: Her wek: ji bo m yekejimar ya min ya te ya w ya w ya mee ya we ya wan ji bo nr yekejimar y min y te y w y w y me y we y wan ji bo pirejimarn her du cinsan yn min yn te yn w

yn w yn me yn we yn wan MESELA DIYAR NEDIYARIYA NAVAN DI KURD DE Di dema axaftin de ew navn ku ji al bjer guhdar ve tn nasn ji wan re tn gotin navn diyar, ew navn ku ji al bjer guhdar ve nayn nasn ji wan re tn gotin navn nediyar. Her wek: Meriv hat. Min berx an. Ez kitb dixwnim. Ez kitban dixwnim. Di vir de hem bjer hem j guhdar dizanin ku behsa kjan meriv, kjan berx, kjan kitb an kitban t kirin. Ev navn diyar in. L heke em binivsin ku: Merivek hat. Min berxek an. Ez kitbek dixwnim. Ez kitbina[n] dixwnim. Di vir de nay zann ku behsa kjan meriv, kjan berx, kjankitb an kitban t kirin. Ev, navn nediyar in. Navn diyar nediyar hem di hal yekejimariy hem j di hal pirejimariyde dibin dikarin xweser an tewand bin. Her wek: xweser: diyar yeke-/pirejimar defter meriv ala

iya pale mela gund nediyar yekejimar/pirejimar defterek/defterin merivek/merivin alayek/alayin iyayek/iyayin paleyek/paleyin melayek/melayin gundek/gundin

tewand: diyar yekejimar/pirejimar defter/defteran meriv/merivan alay /alayan iyay /iyayan paley/paleyan melay/melayan gund /gundiyan nediyar yekejimar/pirejimar defterek/defterinan merivek/merivinan alayek/alayinan iyayek/iyayinan paleyek/paleyinan melayek/melayinan gundek/gundinan

DI KURD DE HERFA TARIF YAN J ARTIKEL/VEQETANDEK Artkel di Kurd de ew in ku bi gellek roln xwe navan tarif dikin, fonksyona bikrhatin didin wan, cinsiyet pirejimar an yekejimariya wan diyar dikin, an dibin ghaneka navbera navn ku hev din tarf dikin an ji bal hevdu ve tn tarfkirin. Artikeln Kurd ev in: Di navn diyar de: ji bo navn nr n yekejimar [y] ji bo navn m yn yekejimar [y]a ji bo pirejimara herdu cinsan [y]n Her wek: kur jinik kea jinik kurn jinik/ken jinik navn nediyar jibo nav nr yekejimar ji bo nav m y yekejimar a yan j e ji bopirejimariya her du cinsan n yan j e ye. Her wek: keeka jinik Kurek jinik Kurinn jinik/kurine jinik Ber di Kurd de ev artkel bi v away jrn bn. Di navn diyar de ji bo navn nr n yekejimar [y] di ji bo nav m y yekejimar [y]a di ji bo pirejimara herdu cinsan [y]n di Her wek: kur di jinik

kea di jinik kurn di jinikj/ken di jinik navn nediyar jibo nav nr yekejimar di ji bo nav m y yekejimar a di yan j e di ji bopirejimariya her du cinsan n di yan j e di ye. Her wek: keeka di jinik Kurek di jinik Kurinn di jinik/kurine di jinik L ev awe ro di gellek devokan de rabye, bi hin guhertinan meriv dikare di Behdn de opa w bibne. Herwek "zarokn di jinik" bye "xarokd jinik" heta ew j guheriye bye "zarokt jinik" Ev artkel her wek me di behsa cnavn mulki de j got hevokn cnav mulk an adyeta li gel navan j durust dikin: Her wek: ya min ya te ya w ya w ya me ya we ya wan y min y te y w y w y me y wee y wan yn min yn te yn w

yn w yn me yn we yn wan yan j ya Azad ya ivn ya keik ya Zelal ya Goyiyan ya Kurdan y Azad y ivn y keik y Zelal y Goyiyan y Kurdan yn Azad yn ivn yn keik yn Zelal yn Goyiyan yn Kurdan Ev artkel dikare wek cnav/zamr tkeve na navan : Her wek: Ji dlva ku meriv bibje: Sva sor rn e, l sva kesk tir e. Meriv di bibje: Sva sor rn e, l ya kesk tir e. Ji dlva ku meriv bibje: Xaniy zer yek qat e, l xaniy sip du qet e. Meriv di bibje: Xaniy zer yek qat e, l y sip du qat e. Meriv dikare deyne ber navan, diyar yekejimar an pirejimariya wan diyar bike. Herwek:

y Kurd ya sefl yn Kurd yn sefl Di hin devokn Kurmanc de(wek devoka Bahdn pirtir j ya xan) Di cumleyan de bi awayek wel tn pit lkeran(subjektan) ku cinsiyeta wan diyar dikin: Ez ya hatim: (Li vir diyar dibe ku ya ku dibje "ez hatim" jin e.) Ez y hatim. (Li vir diyar dibe ku y ku dibje "ez hatim" mr e.) Tu ya hat.(jin) Tu y hat.(mr) Ew ya hat.(jin) Ew y hat.(mr) Di devoka dora Afrn de j ev bingeh heye l guhertinek t de bye; ji dlva y ya'y peyda bye: Ez hatim. Min got. Te y got. Esas guherna bi v away li gor prosesa pvena ziman e. Di Soran de j ev artkel guheriye. Artkela ()hem ji bo cins m hem j ji bo y nr t bikarann: Kur min. Ki min. DI KURD DE TARFKAR Tarfkar bi w away derdikeve hol ku kombnezona ku pk t, bi hin awayan, ji hin aliyan ve mahneyeka zde dide wan gotinan ku nav in an ji cins nava ne. Di tarfkariy de s be hene; gotina tarfby, gotina tarfkir veqetandeka(herfa tarfa) ku herdu bean bi hev gir dide: Her wek: dara sv Li vir "dar" gotina tarfby, "sv" gotina tarfkir (a)veqetandek e ku her du ben pn bi hev ve girdide. S

awe tarfkar hene: 1- Tarfkariya navan 2- Tarfkariya hevalnavan 3- Tarfkariya cnavan Di tarfkariy de hem caran nav tarfby xweser e, nay tewandin gava di na nav de cnav(zamr) j b ew di hal xwe y xweser de t. Ya tarfkir heke nav an cnav be t tewandin heke hevalnav(adjektf) be, ji ber ku hevalnav nayn tewandin bi esl xwe dimne. Di tarfkariya navan de gava tarfkir yekejimar diyar be, ew tarfkar diyar e. Her wek: nivskar rok: Li vir roka ku t binavkirin ji bal me ve t zann ku kjan rok e. Qesd rokeke diyar e. Bi Tirk meriv dikare wiha tercume bike: "hikayenin yazar" nivskar rokan: Li vir behsa tu rokn diyar nay kirin, qesd ew e ku nivskar, nivskar rokan e. Bi Tirk meriv dikare wiha tercume bike: "hikaye yazar". Awayn tarfkariya navan ev in: navn m koka dar kokeka dar kokn dar svine dar koka daran kokeka daran kokn daran svine daran koka darek kokeka darek kokn darek kokine darek koka darina kokeka darina kokn darina kokine darina

navn nr dar ivan darek ivan darn ivan darine ivan dar ivanan darek ivanan darn ivanan darine ivanan dar ivanek darek ivanek darn ivanek darine ivanek dar ivanina darek ivanina darn ivanina darine ivanina Tarfkariya bi cnavan: dar min dar te dar w dar wan... Tarfkariya bi hevalnavan(adjektvan): sva sor sva mezin sva tir sva kurm... Di tarfkariy de hin bikarannn a rastiya wan:

a Cizra Botan Komeleye Kurdistan Zebe Diyarbekir Yek Gulan Leyla heval Rast Cizra Botan Komeleya Kurdistan Zebe Diyarbekir

Yek Gulan Havala Leyla(Leyla arkada) hevala Leylay(Leyla'nn arkada) PIRSA AVAKIRINA CUMLEYN A Ev s cumle min ji hin deran girtine ku bi baweriya min a, heta li gor avakirina cumleyn Tirk hatine avakirin: a: Amerka di hevdtinn xwe yn bi Celal Teleban Mesd Barzan re de w nerazbna xwe bne zimn Rast Amerka di hevdtinn xwe de ku bi Celal Teleban Mesd Barzan re dike w nerazbna xwe bne zimn. a: Ew dixwazin federasyonek ku navenda w li Diyarbekir ye ava bikin. Rast Ew dixwazin federasyonek ava bikin ku navenda w li Diyarbekir be. a: L komeley xebata xwe li gora armanca ku di destra w ya resm de hatib nivsandin bi snor nedikir. Rast: L komeley xebata xwe li gora w armanc bi snor nedikir ku di destra w ya resm de hatib nivsandin. a: Ez dixwazim li ser hin aiyn ku ji btecrubetiya DDKO'y dihatin, rawestim. Rast: Ez dixwazim li ser hin aiyan rawestim ku ji btecrubetiya DDKO'y dihatin.