)eugdgezondbeidszorg

naam lnge Mel[er

Cpleldlng uocenL zorg en welzl[n
SLudenLnummer 131696
!aar van aankomsL 2009
8egeleldend docenL W uouma
SLudleloopbaan begelelder M !ensma




2

Voorwoord

Cm als bekwaam docenL voor de klas Le kunnen sLaan heb [e van veel vakgebleden kennls nodlg Len
van de belangrl[ksLen ls naar ml[n menlng dan ook de module [eugdgezondheldszorg nleL alleen om
de kennls over Le dragen maar ook Le weLen hoe de zorg ls geregeld voor [ongeren LoL 19 [aar

lk hoop dan ook door heL maken van heL verslag meer lnzlchL Le krl[gen ln de [eugdgezondheldszorg
ln nederland lk hoop dan ook anLwoord Le krl[gen waL zl[n de onLwlkkellng van [onger LoL 19 [aar op
zowel heL soclaal als llchamell[k gebled Ln hoe worden deze onLwlkkeld uaarnaasL zou lk graag
meer lnzlchL krl[gen ln de prevenLleve zorg dle aan deze doelgroep wordL geboden

u als lezer kan dan ook een verslag verwachLen dle voldoeL aan de rlchLll[nen zoals opgesLeld door de
nPL en waarln de anLwoorden ln vermeld sLaan dle moeLen worden gegeven vanulL de opdrachL

lk verwachL meer verdleplng Le krl[gen van de summlere kennls dle lk al heb lk weeL bl[voorbeeld daL
baby's en peuLers naar heL consulLaLlebureau gaan en daL er LoL aan de eersLe of Lweede klas van heL
voorgezeL onderwl[s perlodlek conLrole ls door de schoolarLs uaarnaasL enLen wl[ [ongeren
prevenLlef ln Legen zlekLen Maar hoe heL allemaal precles zlL daL ls voor ml[ heL onderzoek waard

lk hoop deze kennls laLer Le kunnen gebrulk als docenL maar ook over Le kunnen dragen aan de
leerllngen ln heL vmbo en mbo uenk daL lk her veel aan heb ln ml[n huldlg werkveld uocenL zorg en
welzl[n aan de opleldlng pedagoglsch werk

na heL maken van deze kennls module hoop lk de volgende leerdoelen Le behalen

na heL schrl[ven van dlL verslag weeL lk hoe de onLwlkkellng ls op llchamell[k en soclaal gebed van 0
19 [arlgen en kan lk deze beschrl[ven
lk wll leren hoe de [eugdgezondheldszorg ls opgebouwd ln nederland
Poe de prevenLleve zorg voor deze doelgroep ls
Poe [e heL besLe naar ouders kunL reageren als er bepaalde problemen meL [ongeren zlch voor doen

na heL maken van dlL verslag denk lk de volgende compeLenLles ulL de compeLenLle blblloLheek Le
behalen of Le verdlepen
21a lk heb een beeld van de leef en belevlngswereld van 1218 [arlgen
22c lk herken en houd rekenlng meL verschlllen Lussen leerllngen
23a lk slgnaleer onLwlkkellngs of gedragsproblemen bl[ leerllngen en laaL zlen daL lk hlermee ln ml[n
onderwl[s rekenlng houd
61a lk heb een globaal beeld van de verschlllende parLl[en waarmee de school conLacL onderhoudL


lnge Mel[er
Cronlngen !ull 2011
3

voorwoord 2

1 Algemene begrlppen ln de [eugdgezondheldszorg 3
11 8egrlppen ln de [eugdgezondheldszorg 3
12 Poe ls de [eugd zorg ln nederland geregeld? 7
13 vacclnaLle beleld 7
131 lnenLen waarom wel waarom nleL? 8
14 ue onLwlkkellngsfase van 8owlby 9

2 Cpvoeden ln de mulLlculLurele samenlevlng 10
21 Cpvoed gewoonLen blnnen de mulLlculLurele samenlevlng 10
22 Cedragscode voor medewerkers blnnen de klnderopvang 12
23 Werkvormen voor soclale en communlcaLleve vaardlgheden 12

3 re perlnaLale perlode 13

4 Zulgellngen perlode 21
41 Woordzoeker 21
41 reflex 21
43 PeL van wlegenschema 23
44 Screenlng 23

3 ue peuLerperlode 14 [aar 24
31 vragen behoren bl[ hoofdsLuk 4 24
32 rogramma voor Lwee dagen ln heL klnderdagverbll[f 23

6 ue baslsschoolperlode 412 [aar 27
61 Les opzeL heL schoolgaande klnd 27
62 AchLergrond lnformaLle 27
63 ArLlkelen over problemen ln de [eugdgezondheldszorg 29

7 ue perlode van heL vervolgonderwl[s 12 19 [aar 32
71 ue mallbox voor [ongeren van 1219 [aar 32
72 1l[dschrlfL analyse 37
721 SoorLen Ll[dschrlfLen en onderwerpen 37
722 Conclussle 38

8 klnderen ln bl[zondere slLuaLles 39
4


nawoord 41

8eoordellng 42
L|[st van b|[|age

8l[lage 1 CpdrachLen kennlsmodule [eugdgezondheldszorg 44
8l[lage 2 osL pollo syndroom (pps) 60

3

A|gemene begr|ppen |n de [eugdgezondhe|dszorg

8egr|ppen |n de [eugdgezondhe|dszorg

ln deze paragraaf worden de begrlppen verklaard dle ln de veel voorkomen ln de [eugd
gezondheldszorg

A PechLlng
Len duurzame en llefdevolle relaLle Lussen een of meerdere volwassen en een klnd ulL heefL een
klnd nodlg om zlch soclaal en emoLloneel Le onLwlkkelen Maar ook om een elgen lk Le onLwlkkelen

8 1ageL helghL
uoor mlddel van de lengLe gegevens van de blologlsche ouders wordL de elndlengLe van heL klnd
berekenL

8erekenlng [ongens

LengLe vader + lengLe moeder + 13 + 43
2

8erekenlng mels[es

LengLe vader + lengLe moeder 13 + 43
2

C Groe|sne|he|dcurve
ls een graflek waarln de hoofdomLrek de lengLe en heL gewlchL van 0 LoL 4 [arlge wordL weer
gegeven

u CC
ls een afkorLlng van prevenLlef gezondheldsonderzoek ls heL perlodlek onderzoek van klnderen ln de
leefLl[d van 0 LoL 4 en van 4 LoL 19 Lr wordL onderscheldL gemaakL Lussen medlsch en
verpleegkundlg onderzoek of Lerwl[l de MuCC en vCC

MuCC medlsch prevenLlef gezondheldsonderzoek
ls een medlsch onderzoek waL perlodlek wordL ulLgevoerd meL als doel de beoordellng van de
gezondheldsLoesLand van heL klnd van de groel en van de llchamell[ke onLwlkkellng en rl[plng

vuCC verpleegkundlg prevenLlef gezondheldsonderzoek
1l[dens dlL onderzoek wordL na gegaan of heL klnd en/of de ouders /gezln of de groep waarLoe heL
klnd behoorL voldoende kennls lnzlchL en vaardlgheden hebben om heL klnd gezond op Le laLen
groelen


6

Vegan|sten
veganlsLen zlen zo veel mogell[k af van voedlng kledlng schoelsel medlcl[nen cosmeLlca en
andere producLen verkregen vla gebrulk van welk dler dan ook

I Groe|d|agram en doe| groe|d|agram
Len groel dlagram wordL verkregen vanulL
onderzoek en ls een gemlddelde van de
omLrek van heL hoofd lengLe en gewlchL van
heL klnd ueze graflek word als
vergell[klngsmaLerlaal gebrulkL om Le kl[ken
over onLwlkkellngssLoornlssen opLreden bl[
heL klnd uaarnaasL kun [e zlen hoe [e klnd
zlch onLwlkkeld Len opzlchL van heL
gemlddelde





G Gezondhe|dsdeterm|nantenmode|
ln dlL model gaaL men ervan ulL daL de volgende facLoren van lnvloed zl[n op de gezondheld
O 8lologlsche / wo erfell[ke facLoren
O fysleke omgevlng
O maaLschappell[ke omgevlng
O leefwl[ze
uoor een van deze elemenLen beinvloeden kan de gezondheld worden verbeLerd mlLs er een
afwl[klng ls ln een van deze facLoren

u|dp|oo|met|ng
ue huldplool meLlng wordL gedaan aan de achLerzl[de van de arm PeL geefL aan waL de
voedlngsLoesLand ls van heL klnd

I SDS
???????????????????????

I Gedesorgan|seerde k|nderen
ueze klnderen hebben veel versLorlngen ln heL normale leefpaLroon Plerdoor krl[gL heL klnd nleL de
kans om naLuurll[ke ervarlngen elgen Le maken Zl[ kunnen geen conLacL maken meL andere
gezlnsleden of leefomgevlng omdaL ze de sLress van andere personen zelf beleven

7

oe |s de [eugd zorg |n Neder|and gerege|d?
ln ondersLaand schema word weergegeven hoe de [eugdzorg ln nederland ls georganlseerd Cf
Lerwl[l door wle wordL heL ulLgevoerd Waar ulL besLaaL de zorg

LeefLl[dsfase uoor wle wordL de zorg
ulLgevoerd?
Poe ls dlL georganlseerd?
04 [aar ConsulLaLle bureau erlodleke conLroles PeL doel van heL bezoek ls
heL vroegLl[dlg opsporen van (poLenLlele)
afwl[klngen op llchamell[k of geesLell[ke
sLoornlssen 1evens bled heL consulLaLlebureau
ondersLeunlng aan de ouders bl[ de opvoedlng ulL
kan bevesLlglng ondersLeunlng voorllchLlng en
advlserlng zl[n
412 [aar CCu PeL zorgpakkeL llchL nleL landell[k vasL Maar dlL ls
per gemeenLe verschlllend LchLer vlnden er nog
wel CC onderzoeken plaaLs ueze worden
ulLgevoerd door de arLs of door de
verpleegkundlge
1219 [aar CCu Cok hler wordL weer gescreend op heL opsporen
van llchamell[ke of geesLell[ke problemen 1evens
wordL Loegezlen op de sLudle en werk kllmaaL ulL
word gedaan door heL opsLellen van rlchLll[nen
voor de hyglene en Loe zlen op de nalevlng
daarvan
Vacc|nat|e be|e|d

ln deze paragraaf wordL schemaLlsch weergegeven hoe heL vacclnaLle beleld van dlL momenL ls
uaarnaasL zal lk ln gaan op de evenLuele veranderlngen ln de LoekomsL en waarom deze verwachL zal
worden
Vacc|nat|eschema





klnderen krl[gen de vacclnaLles volgens heL 8l[ksvacclnaLleprogramma ln 4 fasen ue eersLe fase loopL vanaf de
geboorLe LoL heL klnd 14 maanden ls ue Lweede fase volgL als heL klnd 4 [aar wordL 8ond heL 9e [aar komL fase 3
voor mels[es ls er nog een vlerde fase dle beglnL als ze 12 [aar zl[n ue ondersLaande Label geefL een samenvaLLlng van
heL programma
lase LeefLl[d ln[ecLle 1 ln[ecLle 2
lase 1 0 maanden
2 maanden
3 maanden
4 maanden
11 maanden
14 maanden
Pep8*
uk1Plb**
uk1Plb**
uk1Plb**
uk1Plb**
8M8

neu
neu
neu
neu
MenC
lase 2 4 [aar uk1
lase 3 9 [aar u1 8M8
lase 4*** 12 [aar Pv
Pv (+/ 1 maand na 1sLe Pv)
Pv (+/ 6 maanden na 1sLe Pv)

* klnderen van wle de moeder besmeL ls meL heL hepaLlLls 8vlrus (draagsLer) krl[gen blnnen 48 uur na de geboorLe
een hepaLlLls 8vacclnaLle 8ovendlen krl[gen zl[ vlak na de geboorLe lmmunoglobullnen (kanLenklare anLlsLoffen)

** klnderen van draagsLers (zle*) en klnderen waarvan een van de ouders afkomsLlg ls ulL een land waar hepaLlLls 8
veel voorkomL krl[gen vanaf 1 [unl 2006 bl[ 2 3 4 en 11 maanden heL comblnaLlevaccln uk1PlbPep8 waarln ook
een vaccln Legen hepaLlLls 8 zlL Cok klnderen meL heL syndroom van uown dle geboren zl[n op of na 1 [anuarl 2008
krl[gen dlL vaccln
8

*** Alleen voor mels[es ue vacclnaLle Legen heL humaan paplllomavlrus heL vlrus daL baarmoederhalskanker kan
veroorzaken ls voor mels[es geboren op of na 1 [anuarl 1997 ln 2009 was er een eenmallge lnhaalvacclnaLlecampagne
voor mels[es geboren ln 1993 LoL en meL 1996 ln 2011 worden mels[es ulLgenodlgd dle ln 1998 zl[n geboren

vacclnaLleafkorLlngen
uk1Plb comblnaLlevaccln Legen dlfLerle klnkhoesL LeLanus pollo en PlbzlekLen (haemophllus lnfluenzae Lype
b) ulL vaccln bevaL een acellulalr klnkhoesLvaccln
uk1Plb
Pep8
comblnaLlevaccln Legen dlfLerle klnkhoesL LeLanus pollo PlbzlekLen (haemophllus lnfluenzae Lype b)
en hepaLlLls 8 ulL vaccln bevaL een acellulalr klnkhoesLvaccln
neu vaccln Legen pneumokokken (7 Lypen)
8M8 vaccln Legen bof mazelen en rodehond
uk1 vaccln Legen dlfLerle klnkhoesL LeLanus en pollo
u1 vaccln Legen dlfLerle LeLanus en pollo
MenC vaccln Legen menlngokokken groep C
Pep8 vaccln Legen hepaLlLls 8
Pv vaccln Legen baarmoederhalskanker (humaan paplllomavlrus)

ComblnaLle van prlkken
klnderen krl[gen meerdere vacclns Legell[k voor heL afweerapparaaL van heL llchaam (lmmuunsysLeem) ls daL geen
probleem Cok geefL de comblnaLle van vacclns geen exLra of hefLlger bl[werklngen dan losse vacclns CmdaL elke prlk
een kans op bl[werklngen geefL ls heL [ulsL beLer om meerder vacclns Le comblneren ln een prlk

8ron wwwrlvmnl

Cp dlL momenL zl[n er geen wl[zlglngen gepland LchLer ls heL wel zo daL [ongeren geboren Lussen
1983 en 1990 ln sLudenLen sLeden worden opgeroepen om zlch ln Le laLen enLen Legen de bof WanL
hulsarLsen geven aan daL onder deze doelgroep de bof weer voorkomL ue vacclnaLle Legen de bof ls
pas slnds 1987 lngevoerd

Inenten waarom we| waarom n|et?

ln nederland zl[n er dle groepen mensen dle Legen lnenLen zl[n namell[k
bezwaren vanulL de anLroposofle en homeopaLhle
ln de anLroposofle vlnd men heL doorlopen van de zlekLe een zlnvol ls voor de onLwlkkellng van heL
klnd LchLer wl[sL de anLroposofen nleL alle vacclnaLles af Men maakL onderschl[d Lussen
'gevaarll[ke' zlekLen en 'mlnder gevaarll[ke' zlekLen
Aanhangers van de homeopaLhle geven geen eenduldlge vacclnaLleadvlezen Len advles kan zl[n een
klnd nleL vacclneren en homeopaLhlsche mlddelen geven Len advles kan ook zl[n een klnd wel
vacclneren en daarbl[ ook homeopaLhlsche en alLernaLleve mlddelen geven Soms wordL een
alLernaLlef vacclnaLleschema geadvlseerd waarln een aanLal vacclnaLles nleL ls opgenomen en een
aanLal wel

8ezwaren vanulL godsdlensLlge overLulglng
CeweLensbezwaren Legen vacclnaLle komen vooral voor onder leden van proLesLanLschrlsLell[ke
groeperlngen Zl[ wl[zen vacclnaLle af omdaL zl[ daL sLrl[dlg vlnden meL hun geloof ln Cods
voorzlenlgheld Cverlgens ls slnds elnd [aren zevenLlg de afwl[zlng ook vanulL vele orLhodox
proLesLanLschrlsLell[ke kerken nleL meer absoluuL

krlLlsche en veronLrusLe ouders
ue laaLsLe [aren ls onder ouders de weersLand Legen vacclnaLles gegroeld ln 1994 ls de nederlandse
verenlglng krlLlsch rlkken (nvk) opgerlchL door veronLrusLe en krlLlsche ouders ue verenlglng
vlndL daL er Le veel en op Le [onge leefLl[d wordL gevacclneerd en daL de voorllchLlng over rlslcos van
zlekLen en rlslcos van vacclnaLles beLer kan


9

lk ben van menlng daL een leder gevacclneerd moeL worden om groLe epldemleen Le voorkomen
Ml[n vader ls zelf slachLoffer van klnder pollo geweesL MeL alle gevolgen van dlen na een perlode ls
8 [aar geleden geconsLaLeerd daL heL noolL goed gekomen ls en daL hl[ nu heL posLpoll
syndroom(pps) heefL voor meer lnformaLle over de zlekLe en waL heL precles lnhoud wll lk
verwl[zen naar bl[lage 2 van dlL verslag
Mede door deze ervarlng ben lk van menlng daL [e alLl[d moeL vacclneren en [e als ouder nleL heL
rechL hebL om [e klnd zo levens lang Le beschadlgen als heL nleL hoefL
De ontw|kke||ngsfase van 8ow|by

CnLwlkkellngsfase van 8owlby op heL momenL daL lk de opdrachL hler over lees ls voor ml[ een grooL
vraagLeken naar waL gesLrulnd Le hebben op lnLerneL kom lk er achLer daL heL over hechLlng gaaL
van klnderen Maar waL ls hechLlng bl[ baby's? ln deze fase van heL leven gaaL een klnd een bll[vende
emoLlonele band aan meL een of meer vasLe verzorgers ueze band onLsLaaL door de reacLles van de
verzorgers op de behoefLe en de gevoelens van de baby PechLlng zorgL er voor daL er een gevoel
onLsLaaL van zekerheld en velllgheld waardoor een klnd zl[n omgevlng meer gaaL onderzoeken Lr
zl[n verschlllende Lheorleen over hechLlng van klnderen

Len van deze Lheorleen ls van 8owlby ln de onLwlkkellng van dlL gehechLheldssysLeem bl[ heL [onge
klnd onderscheldde 8owlby vler fasen (1) een perlode waarln heL klnd slgnalen ulLzend zonder
daarbl[ onderscheld Le maken Lussen verschlllende personen (vanaf de geboorLe LoL Lwee maanden)
(2) een perlode waarln heL klnd de slgnalen rlchL op een of enkele speclfleke verzorgers (van Lwee LoL
zes maanden) (3) de elgenll[ke gehechLheld wanneer een klnd meL slgnalen en beweglng de
nabl[held van een speclfleke verzorger handhaafL (van zes maanden LoL vler [aar) en Len sloLLe (4)
een perlode waarln er sprake ls van zogenaamd doel gecorrlgeerd parLnerschap (vanaf vler [aar)
waarbl[ heL klnd rekenlng kan houden meL en zlch kan lnleven ln de wensen en plannen van de
ouder
ue Lheorle van 8owlby suggereerL daL heL voor de hechLlng van belang ls daL de moeder alleen
blnnenshuls werkL LchLer heb lk ln ml[n deflnlLle van hechLlng aangegeven daL heL klnd zlch aan
meerdere verzorgers kan hechLen en ben dan ook van menlng daL [e als moeder zl[nde besL
bulLenshuls kan werken LchLer ls heL wel zo daL lk de voorkeur geef aan parLLlme baan omdaL [e
anders alle hechLlngsfasen overslaaL of nleL voldoende Ll[d kunL geven


10

Cpvoeden |n de mu|t|cu|ture|e samen|ev|ng
Als medewerker blnnen de klnderopvang kom [e ln aanraklng meL de mulLlculLurele samenlevlng en
hun opvoedlngsgewoonLen PeL ls als docenL dan ook van belang daL [e verdlepL ln de mulLlculLurele
samenlevlng en hun gewoonLe zodaL [e elke leerllng hlerop voor kunL berelden ln dlL hoofdsLuk zal
dan ook worden beschreven waL de gewoonLen zl[n blnnen verschlllende culLuren op gebled van
opvoeden uaarnaasL zal er een gedragscode voor medewerkers blnnen de klnderopvang worden
beschreven en zal er handvaLen worden beschreven over hoe [e soclale en communlcaLleve
vaardlgheden blnnen deze doelgroep kunL bevorderen
Cpvoed gewoonten b|nnen de mu|t|cu|ture|e samen|ev|ng
ln nederland leven veel verschlllende mensen meL allemaal hun elgen culLurele achLergrond PeL
grooLsLe gros van de mensen dle ln nederland woonL meL een andere naLlonallLelL zl[n 1urkse
Marokkaanse Molukse AnLllllaanse en Surlnaamse mensen ledere culLuur heefL zl[n elgen
gewoonLen waarden en normen PeL proces waardoor waarden en normen wordL overgedragen
noemen we soclallsaLle SoclallsaLle vlnd nleL alleen plaaLs blnnen heL gezln maar ook op school
sporLclub geloof of Lerwl[l de omgevlng waar [e ln leefL vanulL de soclallsaLle Lheorle wordL
aangegeven daL warmLe en conLrole Lwee belangrl[ksLe pl[lers zl[n MeL warmLe word bedoeld daL de
ouders genegenheld bleden en emoLlonele ondersLeunlng bleden
Maar blnnen elke culLuur maakL men gebrulk van de volgende vler opvoedvaardlgheden
O SLrucLureren door bepaalde regels en rouLlnes over Le dragen en Le handhaven
O SLlmuleren door gewensL gedrag Le belonen
O negeren elk klnd wll aandachL of heL nou poslLlef of negaLlef ls Als negaLlef gedrag wordL
genegeerd zal heL klnd aandachL proberen Le krl[gen
O Communlceren PeL klnd krl[gL een op een conLacL / belangsLelllng

naasL deze handellngen zl[n er ook opvoedsLl[len namell[k
O AuLorlLaLleve opvoedlng 8lnnen deze opvoed sLl[l wordL er onderhandeld en gepraaL over
problemen en mlssLappen Cpvoeders Lonen llefde en genegenheld ue opvoedlng ls gerlchL
op heL klnd zl[n/haar behoefLe en ln de aanpak wordL er rekenlng gehouden meL de leefLl[d
van heL klnd 1evens worden er duldell[ke regels en grenzen gesLeld dle ook ulLgelegd
worden
O AuLorlLalre opvoedlng ue opvoeder ls sLreng en conLroleren meer ue opvoeder hun wll ls
weL Lr wordL nleL gekeken naar de behoefLen van heL klnd naasL llefde en genegenheld
wordL er veel gesLrafL en verboden
O Lalssezfalr opvoedlng naasL llefde en genegenheld worden er welnlg regels en grenzen
geboden uoor gebrek aan sLrucLuur en duldell[kheld weLen klnderen ln gerlnge maLe nleL
aan welke regels zl[ zlch moeL houden Lr ls welnlg conLrole en klnderen worden erg vrl[
gelaLen
O verwaarlozende opvoedlng ulL ls elgenll[k geen opvoedlng Le noemen klnderen worden aan
hun loL over gelaLen Plerdoor ls er nauwell[ks een band Lussen de opvoeder en heL klnd Lr
wordL blnnen deze opvoed sLl[l LoLaal geen rekenlng gehouden meL heL klnd

8lnnen de nederlandse culLuur zlen we bovengenoemde opvoedlngssLl[len Lerug daarnaasL wordL er
vanulL de weLgevlng sLurlng gegeven Zo ls heL nleL normaal als klnderen worden mlshandeld op
geesLell[k llchamell[k en seksueel gebled


11

@urkse en Marokkaanse opvoed|ng
ln de 1urkse en Marokkaanse culLuur hebben [ongens en mels[es verschlllende rollen Ze worden
verschlllend benaderd en er worden verschlllende elsen aan hun gesLeld Plerdoor wordL de
mogell[kheld LoL persoonll[ke keuzes en lndlvlduele onLwlkkellng geremd ulL wordL ook wel
seksespeclfleke opvoedlng genoemd
naasL de rolverdellng neemL heL geloof ook een belangrl[ke plaaLs ln 8lnnen de culLuur wordL
verwachL daL ledereen de pllchLen vervulL en de gebrulken respecLeerL dle vanulL heL geloof voorL
komen Plerdoor ls men meer gerlchL op de famllle dan op heL lndlvldu uaarnaasL ls leefL men voor
de bulLenwereld gezlchLsverlles / eerverlles ls een groLe vernederlng voor de famllle uaarom sLaan
respecL en gehoorzaamheld ook cenLraal ln de opvoedlng 8eleefd zl[n ls belangrl[k lemand
Legenspreken wordL als erg onbeleefd ervaren
8lnnen de 1urkse en Marokkaanse culLuur ls nog een LradlLlonele rolverdellng Mels[es zorgen voor
de hulshoudlng en mannen voor heL geld klnderen worden vanulL dlL oogpunL opgevoed

Ant||||aanse opvoed|ng
Cok hler zlen we Lerug daL er vanulL de rolverdellng wordL opgevoed mels[es voor de hulshoudlng
mannen voor heL geld Mannen hebben een belangrl[ke rol ln de opvoedlng Als er geen vader ls
word de rol van vader door de oudsLe zoon overgenomen !ongens zl[n vrl[er ln hun doen en laLen
Plerdoor hoorL machogedrag en sLoer zl[n ook bl[ hen Spreken over seks ls enlgszlns een Laboe aan
de andere kanL geefL heL mannen sLaLus Als [e als [ongen veel mels[es hebL ben [e erg populalr
Plerdoor ls er op relaLlef [onge leefLl[d al seks
ln AnLllllaanse culLuur word er vaak opgevoed volgens de auLorlLalre opvoedsLl[l ue opvoeder
verwachL respecL en gehoorzaamheld uoor deze opvoedsLl[l wordL er welnlg genegenheld geLoond
en ls er welnlg rulmLe voor compllmenLen

Sur|naamse opvoed|ng
8lnnen de Surlnaamse besLaan van oudsher verschlllende bevolklngsgroepen namell[k
O PlndoesLanen
O Creolen
O 8osnegers (8osoeoqte) of Marrons
O !avanen

ledere groep neemL vanulL zl[n geloof verschlllende opvaLLlng mee voor de creolen op Surlname
geld dezelfde opvoed slLuaLle als voor de AnLllllaanse mensen Maar voor PlndoesLanen geld weer
een heel andere slLuaLle Pler wordL nleL ln LradlLlonele rol paLronen gedachL maar hechLen de
opvoeders veel waarde aan daL klnderen een goede opleldlng krl[gen en voorulL komen ln de
maaLschappl[ 8lnnen heL Plndoeisme wordL veel waarde gehechL aan sLaLus en wll men een poslLlef
beeld naar de bulLenwereld ulLsLralen roblemen worden daarom ook wel eens verdoezeld
SplrlLuallLelL harmonle meL de omgevlng en oprechLheld zl[n belangrl[ke begrlppen Men kenL dan
ook geen sLrakke geboden en verboden blnnen de opvoedlng
Mels[es daarln Legen zl[n vaak aan conLrole onderhevlg van hen wordL verwachL daL ze als maagd
Lrouwen ulL de prakLl[k bll[kL daL ook blnnen heL Plndoeisme de vrouw vaak voor de klnderen zorgL
en de man voor heL lnkomen 8l[ PlndoesLanen ln nederland word van dlL prlnclpe vaak afgesLapL
omdaL er voor vrouwen hler meer kansen zl[n

Mo|ukse opvoed|ng
ln vergell[klng meL de nederlandse opvoedlng ls de opvoedlng bl[ de Molukkers sLreng llchLsbesef
moLlvaLle presLaLle en dlsclpllne zl[n erg belangrl[k ue ongell[kheld Lussen man en vrouw was
LradlLloneel aanwezlg maar onder lnvloed van de Ll[dgeesL en nederlandse maaLschappl[ ls daL
veranderd Molukkers worden als gasLvrl[ en beleefd ervaren ue banden meL hun famllle of meL de
mensen ulL hun dorp zl[n erg hechL en de onderllnge conLacLen blnnen de nederlandse Molukse
gemeenschap zl[n dan ook hechL
12

Gedragscode voor medewerkers b|nnen de k|nderopvang
8lnnen de klnderopvang kom [e veel ln aanraklng meL de mulLlculLurele samenlevlng !e zulL vanulL
verschlllende sLand punLen moeLen kunnen handelen blnnen de klnderopvang organlsaLle vanulL
heL werkveld ls dan ook een beroepscode opgesLeld onder veranLwoordell[kheld van de Abvakabo en
ln overleg meL de pedagoglsch werkers ueze ls nleL verpllchL maar word vaak gebrulkL door
klnderopvangorganlsaLles naasL heL pedagoglschplan

naar ml[n menlng dlende volgende elemenLen ln de gedragscode voor komen

De pedagog|sch medewerker verzorgt en bege|e|dt het k|nd met respect zonder daar|n
ondersche|dt te maken |n ge|oof cu|tuur waarden normen en gewoonten van het k|nd en de
ouder
Llk gezln heefL zl[n elgen culLuur norm waarden gewoonLen en geloof !l[ als pedagoglsch
medewerker zorgL voor een sfeer waarln elk klnd zlch Lhuls voelL Ln een doel van de meesLe
klnderopvang organlsaLles ls om de Lhuls slLuaLle zo goed mogell[k na Le booLsen dus zal [e als
pedagoglsch medewerker [e moeLen verdlepen ln de achLergrond van heL gezln

De pedagog|sch medewerker hande|t |nteger naar ouders k|nd en organ|sat|e
Als pedagoglsch medewerker krl[g [e veel verLrouwell[k lnformaLle ueze lnformaLle deel [e nlL1 meL
anderen (bulLen [e collega's en dlrecL leldlnggevende)mlLs heL beroepsmaLlg van belang ls

De pedagog|sch medewerker |s verantwoorde||[k voor e|gen beroepsmat|g hande|en en |egt
daarover verantwoord|ng af
Als pedagoglsch medewerker heb [e veel kennls daarom wordL er van [e verwachL daL [e [ou
handelen en keuzes kan veranLwoorden naar de ouders en organlsaLle

De pedagog|sch medewerker heeft een profess|one|e houd|ng
Als pedagoglsch medewerker ben [e bewusL van [e veranLwoordell[kheld Len opzlchL van heL klnd de
ouder(s) en de organlsaLle en haar beroep

De pedagog|sch medewerker straa|t zo we| verbaa| a|s nonverbaa| een profess|one|e houd|ng u|t
Als pedagoglsch medewerker communlceer [e veel meL klnderen ouders en collega's heL ls van
belang daL waL [e zegL sLrookL meL waL [e houdlng aangeefL

Werkvormen voor soc|a|e en commun|cat|eve vaard|gheden

ln ondersLaand sLuk word een beschrl[vlng gegeven van werkvormen dle [e kunL gebrulken ln de
prakLl[k om soclale en communlcaLleve vaardlgheden Le Lralnen Ln waarom deze goed gebrulkL
kunnen worden 8lnnen een workshop soclale en communlcaLleve vaardlgheden voor een
medewerker pedagoglsch werk zou lk de volgende werkvormen aanbleden

Cefenlng LeksL lnLonaLle en beweglng
Cm Le splegelen of verbaal en nonverbaal ook overeen komen meL waL er gezegd wordL Plerln
komen zowel de soclale als de communlcaLleve vaardlgheden aanbod

Cefenlng AccepLeren
Llk spellmpuls moeL geaccepLeerd worden !e kan blnnen deze expressle vorm over [e grens heen
geLrokken worden ue leerllng leerL grens aangeven en na Le denken hoe [e dlL aan zal geven aan de
persoon wle [ou grens overschrl[d Plerdoor leer [e communlcaLleve / soclale vaardlgheden Le
onLwlkkelen

13

re per|nata|e per|ode







Inhoudsopgave








1 renaLale perlnaLale perlode
2 ConcepLle
21 Lrfell[kheld
3 Zwanger en nu
31 LLen Ll[dens de zangerschap
32 ConLrole van moeder en klnd Ll[dens de zwangerschap
4 CnLwlkkellng Ll[dens de zwangerschap
41 CnLwlkkellng van heL klnd Ll[dens de zwangerschap
42 CnLwlkkellng van moeder Ll[dens de zwangerschap
43 apa ln spe
3 ue bevalllng
6 ConLrole na de bevalllng van moeder en klnd
7 8abyvoedlng





14

renata|e per|nata|e per|ode

Prenoto/e periode
ue perlode voor de geboorLe van heL klnd noemL men de prenaLale
perlode ulL ls de perlode vanaf de bevruchLlng LoL aan de geboorLe
ueze perlode duurL bl[ goed verlopen zwangerschap 40 weken Maar bl[
een vroeg geboorLe kan deze perlode mlnlmaal 28 weken zl[n Als de 28
weken voor bl[ zl[n dan ls de baby levensvaLbaar


per|nata|e per|ode
perlode rondom de geboorLe van een klnd LoL aan de 8sLe dag na de
geboorLe Cp zl[n vroegsL beglnL deze perlode vanaf 28 weken

Concept|e

ue perlode van bevruchLlng word ook wel concepLle genoemd veel
mensen weLen pas daL ze bevruchL zl[n naar een maand Maar als [e
bewusL klesL om zwanger Le worden ls heL versLandlg om een aanLal
maaLregellngen Le nemen ulL moeL de LoekomsLlge moeder doen omdaL
ln de eersLe drle maanden van de zwangerschap de organen plaaLs Als er
schade aan de organen ls onLsLaan ln deze perlode kan heL nleL meer
worden hersLeld
Welk maaLregellngen moeLen genomen worden
O Als de moeder medlcl[nen gebrulkL vraag bl[ de
hulsarLs of apoLheek of dlL schadell[k kan zl[n
Ll[dens de zwangerschap
O 8epalen of er kans op erfell[ke zlekLes ls
O SLarL vler weken voor de bevruchLlng meL
follumzuur ulL Le voorkomlng van klnderen
meL een openruggeL[e

rfe||[khe|d
PeL overgroLe deel van de klnderen wordL gezond geboren 3 LoL 3
procenL komL Ler wereld meL een aangeboren afwl[klng Zo'n afwl[klng
kan onLsLaan door erfell[ke lnvloeden of door lnvloeden van bulLen 8l[
veel aandoenlngen gaaL heL om een comblnaLle van belde Ln vaak bll[fL
onduldell[k waL de oorzaak ls geweesL
Lrfell[ke aandoenlngen zl[n nleL Le voorkomen door een gezonde
levenssLl[l Maar als klnderwensers al voor de zwangerschap weLen daL ze
een verhoogd rlslco lopen kunnen ze een keuze maken
Len keuze voor onderzoek Ll[dens of zelfs voor de zwangerschap Cf voor
een alLernaLleve manler om zwanger Le worden meL zaad of een elcel
van een donor bl[voorbeeld Zo kunnen ze de kans op een klnd meL een
erfell[ke afwl[klng verklelnen
AccepLeren ze heL rlslco dan kunnen ze zlch voorberelden op een klnd daL
mlsschlen een aandoenlng heefL
uaarom ls heL nuLLlg om voor heL zwanger worden Le checken of [e een
verhoogd rlslco loopL om een klnd meL een aandoenlng Le krl[gen

13

2wanger en nu

Als [e vermoeL daL [e zwanger benL kun [e de volgende acLles
ondernemen !e brengL de urlne naar de hulsarLs en vraagL of ze wlllen
conLroleren of [e zwanger benL of [e gaaL naar de apoLheek / droglsL om
een zwangerschapsLesL Le halen
ten t|[dens de zwangerschap
1l[dens [e zwangerschap kan [e ln prlnclpe alles eLen waL [e wllL Cm
rlslco's zo kleln mogell[k Le houden voor heL klnd[e ln [e bulk ls heL aan Le
raden om bepaalde dlngen Le laLen sLaan Ll[dens deze perlode
Llgenll[k ls er een belangrl[ke sLelregel verml[dL alle rauwe en halfrauwe
producLen ln rauwe voedlngsmlddelen
komL de llsLerla bacLerle voor ueze
bacLerle veroorzaakL een bl[zondere vorm
van voedselverglfLlglng Als [e gezond benL
dan zal [e geen LoL welnlg lasL hebben van
deze bacLerle LchLer voor [ouw ongeboren
klnd en voor pasgeboren klnderen kan deze
bacLerle schadell[k zl[n
ue volgende producLen worden Ll[dens [ouw zwangerschap afgeraden
O 8auwe melk
O 8auw vlees zoals LarLaar halfdoorbakken blefsLuk
O 8auw vleeswaar zoals flleL amerlcan osseworsL rosblef
frlcandeau
O 8auwe klp(penvlees)
O 8auwe vls
O 8auwe schaal of schelpdleren
O kaas van rauwe melk zoals
brle camemberL roqueforL
O CnverpakLe kaas waarvan [e nleL weeL of heL van rauwe melk ls
gemaakL
O Lever (veel vlLamlne A welke schadell[k ls voor heL ongeboren
klnd)


LeL de volgende producLen meL maLe
O LeverproducLen zoals
O 8ookworsL rookvlees rauwe ham omdaL hler veel zouL ln zlL waL
de bloeddruk verhoogL
O urop ln drop zlL glycerlnezuur waardoor [e bloeddruk kan gaan
sLl[gen
O ZouL en zouLproducLen

contro|e van moeder en k|nd t|[dens de zwangerschap

1l[dens de zwangerschap ga op conLrole bl[ de verloskundlge ulL noemen
we prenaLale onderzoeken !e gaaL naar de verloskundlge voor conLrole
van [ezelf en de baby 1l[dens de eersLe conLrole wordL er aandachL
besLeed aan admlnlsLraLleve zaken medlsche geschledenls en llchamell[k
onderzoek 1l[dens dlL bezoek wordL er bloed geprlkL om de volgende
dlngen vasL Le kunnen sLellen
8loedgroep
8esusfacLor
PepaLlLls 8
lrregullere anLlllchamen
PemogloblnegehalLe (l[zer)
8ubellaLlLer (rodehond)


MochL bll[ken ulL de medlsche geschledenls daL er een rlslco ls op
afwl[klngen door erfell[kheld of leefLl[d kan er een ulLgebrelder
bloedonderzoek plaaLsvlnden


16

1l[dens heL eersLe bezoek aan de verloskundlge wordL de moeder op de
volgende punLen onderzochL
8loeddruk
ue hoogLe van de baarmoeder ue verloskundlge voelL op de bulk
en meeL de afsLand van [e baarmoeder LoL de navel
CewlchL
naasL de conLrole van de moeder vlndL er ook een conLrole plaaLs naar
heL ongeboren klnd ue verloskundlge gaaL conLroleren of heL harL[e goed
hoorbaar ls

na de eersLe conLrole vlnden er nog vele conLroles plaaLs Zle
ondersLaand overzlchL

uuur zwangerschap frequenLle
1oL 24 weken 1x per 4/3 weken
2330 weken 1x per 3 weken
3136 weken 1x per 2 weken
3741 weken 1x ln de week
4142 weken 1x per Lwee dagen

8l[ elke conLrole vraagL ze naar [e algehele slLuaLle voel [e [e goed? Peb [e
zwangerschapskwaalL[es? !e bloeddruk wordL gemeLen en de groel van [e
baarmoeder Cp geregelde Ll[dsLlppen of bl[ klachLen van vermoeldheld
wordL heL l[zergehalLe geconLroleerd naLuurll[k lulsLerL de verloskundlge
ook nog even meL de dopLone naar heL harL[e

MochL Ll[dens de conLroles bll[ken daL er afwl[klngen zl[n wordL de
moeder doorverwezen naar de gynaecoloog ln heL zlekenhuls ue
gynaecoloog zal onderzoeken ulLvoeren en waar nodlg moeder en klnd
zelf onder conLrole houden ue moeder kan ln deze slLuaLle nleL meer
klezen voor Lhuls bevallen ln de normale slLuaLle ls heL wel mogell[k
ontw|kke||ngen t|[dens de zwangerschap
zowel moeder als klnd onLwlkkellngen zlch Ll[dens de zwangerschap
enorm ln dlL houdL sLuk zal hler verder op lngegaan worden
ontw|kke||ngen van het k|nd t|[dens zwangerschap

8evrucht|ng
versmelLlng elcel en zaadcel meesLal ln de ellelder
Cngeveer 14 dagen na de eersLe dag van de laaLsLe mensLruaLle


Inneste||ng
67 dagen na de bevruchLlng
MeesLal ln de wand van de baarmoeder



De ontw|kke||ng van het embryo
ue 3e LoL de 12e week van de zwangerschap
vormlng van llchaamsdelen organen en zenuwsLelsel
Lmbryo ls zeer gevoellg voor schadell[ke lnvloeden
8eschadlglng kan aanleldlng geven LoL mlskraam of LoL heL onLsLaan van
aangeboren afwl[klngen
12 weken embryo 3 cm lang weegL 3 gram





17

De groe| van de foetus
ue 12e LoL de 40e week van de zwangerschap
12e 16e week snelle groel van heL hele llchaam daarna mlnder
Cp een andere manler gevoellg voor schadell[ke lnvloeden zoals kapoL
gaan van waL al ls aangelegd groelsLoornls funcLlesLoornls (
onLwlkkellng)
8epaalde sLoffen kunnen groelverLraglng geven of beschadlglng van
organen of heL zenuwsLelsel


8ereken|ng van de duur van de zwangerschap
Len vrouw ls dus zwanger Len Ll[de van de bevruchLlng voor de
beoordellng van de duur van de zwangerschap ls men gewend ulL Le gaan
van de eersLe dag van de laaLsLe mensLruaLle ue gemlddelde duur van de
zwangerschap berekend vanaf de eersLe dag van de laaLsLe mensLruaLle
wordL zo ongeveer 40 weken Maar ln werkell[kheld ls daL 38 weken
berekend vanaf de bevruchLlng
Cntw|kke||ng van moeder t|[dens de zwangerschap

De eerste dr|e maanden
8en [e pas zwanger dan ls heL normaal daL [e erg moe benL Mlsschlen
heb [e lasL van ochLendmlssell[kheld of andere zwangerschapskwaalL[es
1l[dens heL lnnesLelen van de bevruchLe elcel ln [e baarmoederwand kan
er soms een bloedvaL geraakL worden !e kunL dan een kleln beeL[e bloed
verllezen op heL momenL daL [e ongesLeld had moeLen worden Peb [e
een beeL[e bloedverlles en geen bulkpl[n dan ls er meesLal nleLs aan de
hand

M|dde|ste dr|e maanden
ulL ls de perlode daL de meesLe vrouwen zlch waarschl[nll[k waL beLer
voelen ue mlssell[kheld ls voorbl[ en [e benL mlnder moe ulL ls een Ll[d
waarln [e nog even kunL genleLen van heL leven zonder baby Zo rond de
LwlnLlg weken kun [e de baby voor heL eersL voelen bewegen PeL kan
besL zl[n daL [e [e pas laLer reallseerL daL [e dle krlebels ln [e bulk al eerder
voelde Ln daL [e ze Loen nleL herkende als beweglngen van [e baby Als [e
voor de Lweede keer zwanger benL herken [e de beweglngen meesLal
eerder

De |aatste dr|e maanden
ln de laaLsLe drle maanden ls [e bulk fllnk aan heL groelen Pl[ gaaL [e ln de
weg zlLLen bl[ heL lopen zlLLen en llggen Cok [e baby wordL groLer en [e
baarmoeder meL baby drukL [e lngewanden aan de kanL Plerdoor zul [e
aan heL elnde van [e zwangerschap mlnder groLe porLles kunnen eLen PeL
ls versLandlg om dan waL vaker en klelnere hoeveelheden Legell[k Le eLen
ln de laaLsLe drle maanden kan [e vermoeldheld ook weer Loenemen
apa |n sp
ue komsL van een baby ls een lngrl[pende gebeurLenls ln [e leven ln heL
begln kan [e enkel maar dromen van heL klnd daL [e parLner draagL Zl[
maakL heL [l[ verzlnL heL! !e zleL [e klnd ln gedachLen reeds spelen lachen
praLen en [e maakL plannen om samen op sLap Le gaan uaL valL de eersLe
maanden wel eens Legen 8ereld [e voor op de vele klelne zorgen en
vooral op de hullbulen dle [e nachLen heel waL korLer kunnen maken
Samen een baby verwachLen heL beLekenL nleL enkel geluk maar ook fllnk
waL zorgen en angsLen delen
!e benL gelukklg en apeLroLs maar [e wordL [e ploLs ook bewusL van de
enorme veranLwoordell[kheld ue rolpaLronen waaraan [e gewend benL
veranderen !e vrouw zal moeder worden en zal van heL klnd houden [e
moeL haar llefde nu meL lemand anders delen


18

De beva|||ng

Een kind ter wereld brengen is letterlijk hard werken geblazen. Ondanks
dat iedere bevalling een unieke bevalling is, spreken we van een
standaard bevalling als er
geen keizersnede of iets
dergelijks aan te pas hoeft
te komen. Een 'standaard'
bevalling kan worden
opgedeeld in drie fases.

De eerste fase is de
ontsluitingsfase, hierin
begint jouw lichaam zich op
te maken voor de bevalling.
n de tweede fase breng je
jouw kind ter wereld; de
uitdrijvingsfase. De derde en laatste fase van de bevalling is de
nageboorte.

Plerboven ls een sLandaard bevalllng beschreven ulL ls nleL voor ledereen
weg gelegd soms ls heL nodlg om een bevalllng ln Le lelden of heL klnd Le
halen meL een kelzersnede

Bij een bevalling die wordt ingeleid, wordt niet gewacht tot de bevalling
van nature wordt ingezet, maar wordt de natuur een handje geholpen. De
ween worden kunstmatig bij de moeder opgewekt, waardoor de bevalling
op gang wordt gebracht.

Meestal is er een medische reden om de bevalling in te leiden. Omdat een
ingeleide bevalling wat meer spanning met zich meebrengt dan een
'gewone' bevalling kan het wachten op de ween wat vervelend zijn. Aan
de andere kant vinden veel vrouwen het een veilig idee en prettig te weten
dat hun baby spoedig ter wereld is.




Het bevallen via een keizersnee kan een heel geplande bevalling zijn
of kan totaal onverwachts plaats vinden. Voor veel vrouwen is het een
teleurstelling om te bevallen met een keizersnee. Zij geven de
voorkeur aan een natuurlijke bevalling; het gevoel van het 'op eigen
kracht' willen doen.

ndien een keizersnedenbevalling van te voren is medegedeeld, kan
de teleurstelling enigszins verwerkt worden. Het is wat anders, als
ineens met spoed toe moet worden overgaan. Dit kan voor sommige
vrouwen een schok zijn. Daarbij komt dat de kraamdagen door een
keizersnee vaak anders verlopen dan bij een natuurlijke bevalling. Je
zal na een keizersnee nog een tijdje in het ziekenhuis moeten blijven
tot alles in orde is.

Contro|e na de beva|||ng van moeder en k|nd

Moeder
na de geboorLe van de placenLa beglnL heL kraambed 1l[dens heL
kraambed wordL de moeder geconLroleerd op
O bloedverlles
O groLe en sLevlgheld van de baarmoeder
O bloeddruk en polsslag
O en heL algemeen welbevlnden

ue perlode duur van heL kraambed duurL ongeveer 2 uur ue moeder
wordL ln deze perlode gewassen en heL bed wordL verschoond Als er ln
deze perlode zlch geen bl[zonderheden voor doen sLapL de moeder over
naar heL kraambed


19

ln de eersLe zes en naar de bevalllng wordL Levens geconLroleerd of de
moeder goed kan plassen en vlndL de conLrole plaaLs op bloedverlles PeL
ls belangrl[k om dlL Le conLroleren als ze nleL geplasL kan worden zal de
urlne moeLen worden verwl[derd meL een kaLheLer Als er veel
bloedverlles plaaLsvlndL ls dlL nleL goed er zullen medlsche en regen
genomen moeLen worden PeL kan zl[n daL de moeder voor een
bloedLransfusle naar heL zlekenhuls moeL als er een Lhulsbevalllng heefL
plaaLsgevonden

na de eersLe 24 uur zou nog veelvuldlg geconLroleerd worden of de
moeder de [ulsLe LemperaLuur heefL goed kan plassen hoogLe van de
baarmoeder normaal ls 1evens wordL de bloeddruk en heL bloedverlles
geconLroleerd ue conLrole op bloedverlles ls van belang om Le kl[ken of
de wonden ln de baarmoeder hele ue kraamverzorgsLer kan dlL
conLroleren aan de hand van de kleur van heL bloed

|nd
1l[dens de kraam perlode wordL er dagell[ks conLroles ulLgevoerd door de
kraamhulp of de verloskundlge ue kraamhulp of verloskundlge op
gewlchL kleuren LemperaLuur of hl[/ zl[ voldoende poepL en plasL en of
de voedlng goed verloopL

Gew|cht
heL ls normaal daL heL pasgeboren klnd eersL
afvalL PeL ls dan ook van belang om heL
goed Le conLroleren vooral als de moeder
borsLvoedlng geefL PeefL de moeder welnlg
voedlng zal heL pasgeborene nleL aankomen



Gee| z|en
ue baby kan op de 3e LoL 3e dag na de geboorLe een gele
huldsverkleurlng krl[gen ulL wordL lcLerus genoemd lcLerus LreedL op bl[
2/3e van alle pasgeborenen en ls een normaal verschl[nsel PeL onLsLaaL
doordaL de lever van de baby nog nleL opLlmaal werkL waardoor deze de
blllrublne ulL heL bloed nleL geheel kan afbreken ue onafgebroken
blllrublne wordL vervolgens opgeslagen ln de huld waL de gele kleur
veroorzaakL Als de baby Le geel ls of al blnnen 24 uur na de geboorLe geel
wordL moeL heL blllrublnegehalLe ln heL bloed geconLroleerd worden ulL
wordL geconLroleerd mlddels een hlelprlk[e na heL verkrl[gen van de
ulLslag kan heL zl[n daL de baby voor behandellng naar heL zlekenhuls
moeL
|e|pr|k en gehoortest

1ussen de 4e en 8e dag na de geboorLe wordL
er bl[ u Lhuls waL bloed afgenomen ulL heL
hlelL[e van uw baby ulL wordL onderzochL
op zeer zeldzame maar ernsLlge
ongeneesll[ke zlekLes dle zo snel mogell[k
behandeld moeLen worden om schade aan de
gezondheld Le voorkomen



1evens wordL dan heL gehoor van uw klnd[e geLesL meL een speclaal
apparaaL[e ulL ls pl[nloos en duurL een paar mlnuLen





20

V|tam|ne
vlLamlne k ls belangrl[k voor de bloedsLolllng Len pasgeborene heefL zelf
welnlg vlLamlne k ln heL bloed en krl[gL daarom dlrecL na de bevalllng
vlLamlne k Loegedlend 8ovendlen krl[gL elke borsLgevoede baby vanaf de
8e dag na de geboorLe druppelL[es vlLamlne k bl[ omdaL er bl[ sommlge
moeders nleL genoeg vlLamlne k ln de moedermelk zlL ueze druppelL[es
zl[n Le koop bl[ apoLheek of droglsL en worden dagell[ks gegeven LoL en
meL de 3e levensmaand lndlen de baby kunsLvoedlng krl[gL ls exLra
vlLamlne k nleL nodlg omdaL deze al aan de voedlng ls Loegevoegd

V|tam|ne D
vlLamlne u ls belangrl[k voor groel en onLwlkkellng van de boLLen ueze
vlLamlne wordL onder de huld aangemaakL onder lnvloed van zonllchL ln
nederland krl[gen klnderen Le welnlg dlrecL zonllchL op hun huld om
voldoende vlLamlne u aan Le maken uaarom krl[gL elke borsLgevoede
baby vanaf de 8e dag na de geboorLe exLra druppelL[es vlLamlne u
dagell[ks LoL en meL heL 3e levens[aar ue druppelL[es zl[n Le koop bl[
apoLheek en droglsL lndlen de baby kunsLvoedlng krl[gL ls exLra vlLamlne
u voorloplg nleL nodlg ueze ls al aan de voedlng Loegevoegd

7 8abyvoed|ng

voedlng ls de basls voor groel en
onLwlkkellng van zulgellngen Ln
borsLvoedlng ls voor hen de besLe voedlng
en bovendlen de meesL naLuurll[ke Lr
zlLLen alle voedlngsLoffen ln dle hl[ nodlg
heefL om Le groelen weersLand op Le
bouwen en zlch goed Le onLwlkkelen lus
anLlsLoffen dle hem op korLe en langere Lerml[n beschermen Legen
zlekLen


Cverlge voordelen van borsLvoedlng
SLlmuleerL onLwlkkellng van kaak en mondspleren van [e baby
!e baarmoeder krlmpL eerder LoL de oorspronkell[ke grooLLe
!e benL sneller weer op gewlchL
Mlnder kans op borsLkanker en boLonLkalklng

8orsLvoedlng ls dus meL rechL de besLe sLarL voor [ou en [e baby

Wll of kan [e geen borsLvoedlng geven dan ls flesvoedlng een goed
alLernaLlef ln nederland zl[n
verschlllende aanbleders van
goede flesvoedlng ueze
aanbleders hebben voor
verschlllende leefLl[den
flesvoedlng PeL voordeel van
flesvoedlng ls daL lemand heL kan
overnemen vaders vlnden heL
vaak fl[n om Le doen en op deze
manler waL Le kunnen beLekenen
21

2u|ge||ngen per|ode
vanulL de opleldlng heb lk een opdrachL gekregen om een woord zoeken Le maken ln deze woord
zoeken zl[n zeven woorden verborgen dle afkomsLlg zl[n ulL hoofdsLuk drle van heL boek de
gezondheldszorg deel 8 uaarnaasL word er lngegaan op de reflexen van een pasgebornene heL van
wlegenschema en screenlng
Woordzoeker
lk heb de woordzoeker gemaakL en de volgende woorden gevonden
O klnderopvang
O Zulgellng
O ZorgsysLemen
O SuppleLle
ref|ex

Len reflex ls een onwlllekeurlge reacLle op bepaalde prlkkels ulL de omgevlng of door mlddel van
aanraklng
8eflexen zl[n op Le delen ln Lwee soorLen namell[k permanenLe reflexen en voorbl[gaande reflexen
Cnder permanenLe reflexen versLaan we pupllreflex oogknlpperreflex knlepeesreflex penlsreflex
Cok nlezen hoesLen sllkken hlkken en geeuwen zl[n permanenLe reflexen
naasL permanenLe reflexen zl[n er voorbl[gaande reflexen Pleronder wordL sLaan
O Snuffel of zoekreflex
O Zulgreflex
O Crl[preflex
O voeLzoolreflex
O Mororeflex
O krulpreflex
O SLap of loopreflex
O rlmlLleve sLeun reflex
O 8ooLlng reflex

ln de eersLe levensweken zl[n de voorbl[gaande reflexen onmlsbaar voor de baby om Le kunnen
overleven en verschaffen zl[ de basls voor laLere vaardlgheden
ue reflexen behoren echLer slechLs een beperkLe levensduur Le hebben en door hogere gedeelLe ln
de hersenen Le worden overgenomen of onderdrukL nadaL zl[ hun werk heL overleven van de
eersLe levensmaanden Plerdoor krl[gen de hersenen de kans om complexere zenuwsLrucLuren Le
onLwlkkelen waardoor de zulgellng conLrole over een wlllekeurlge respons krl[gL
Wanneer deze reflexen na 612 maanden acLlef bll[ven worden deze een afwl[kend en
onvolgroeldheld genoemd van heL cenLrale zenuwsLelsel uaarnaasL remmen de aanhoudende
reflexen ook de onLwlkkellng van de daaropvolgende posLurale reflexen
ue aanwezlgheld van prlmlLleve reflexen kan op veel gebleden de onLwlkkellng beinvloeden nleL
alleen de grove en fl[ne splercordlnaLle maar ook de zlnLulgll[ke percepLle cognlLle en heL maken
van soclale conLacLen Cok ls er een sLerke relaLle meL heL evenwlchL

22

8eflex 1 Schrlkreflex
8eflex 2 zoek en snuffelreflex
8eflex 3 asymmeLrlsche Lonlsche nekreflex
8eflex 4 grl[preflex
8eflex 3 loopreflex


23

et van w|egenschema

PeL van Wlechenonderzoek ls bedoeld om de onLwlkkellng van gezonde
klnderen (0 4 [arlgen) Le volgen Le beoordelen en mllde LoL maLlge
afwl[klngen ln de onLwlkkellng op Le sporen PeL van Wlegenonderzoek doeL onderzoek vl[f gebleden
namell[k
O grove moLorlek
O fl[ne moLorlek
O waarop ln de prakLl[k gebrulkmaakL van zl[n moLorlek
O Laal en spraak onLwlkkellng
O persoonll[kheld en soclaal gedrag

PeL van Wlegenonderzoek ls onLwlkkeld om vroegLl[dlg heL achLerbll[ven ln onLwlkkellng Le kunnen
slgnaleren Plerbl[ wordL de druk werd aangegeven daL heL geen screenlngslnsLrumenL ls en geen
dlagnosLlsche LoeLs ulL wordL aangegeven omdaL nleL ledereen klnd zlch even snel zal onLwlkkelen
klnderen dle vroegLl[dlg zl[n geboren dus ver voor de ulLgerekende daLum zullen de eersLe maanden
nleL aan de verwachLlngen kunnen voldoen ulL duurL enlge Ll[d voordaL zl[ de achLersLand hebben
lngehaald We praLen dan nleL over weken maar eerder over weken

Als [e heL schema bekl[kL consLaLeren daL onderzoek loopL van 013 maanden ue eersLe drle
maanden vlndL maandell[ks een onderzoekplaaLs na de eersLe drle maanden vlndL er een keer ln de
drle maand nog een onderzoek plaaLs PeL klnd hoefL vanaf heL begln nleL alles Le kunnen naarmaLe
heL ouder wordL wordL er verwachL daL hl[/ zl[ meer kan ue bevlndlngen van heL onderzoek
worden gereglsLreerd ln heL van Wlechenschema Zle bl[lage 3

PeL voordeel van heL van Wlechenschema ls daL de medewerkers van heL consulLaLlebureau en de
ouders en rlchLll[nen hebben voor de onLwlkkellng van heL klnd Len grooL nadeel van dlL onderzoek
ls daL ouders zlch Len onrechLe zorgen gaan maken over hun klnd uaarnaasL ls leder klnd een
lndlvldu en zal zlch onLwlkkelen op zl[n of haar manler men zegL wel meLen ls weLen maar waL als [e
klnd een laaLbloeler ls?
Screen|ng
Screenlng ls een prevenLlef onderzoek naar zlekLen en afwl[klngen zodaL afwl[ken / zlekLen Ll[dlg
worden geconsLaLeerd en de [ulsLe behandellng gegeven kan worden ln de zulgellng perloden
worden veel screenlng gedaan men noemL dlL onderzoek heL vroegLl[dlg onderkennen van vlsuele
sLoornlssen (vCvLesL) naasL de vCvLesL wordL gebrulk gemaakL van heL van Wlegenonderzoek
uaarnaasL wordL blnnen de [eugdgezondheldszorg gescreend op aangeboren harLafwl[klng


24

De peuterper|ode [aar
8l[ dlL hoofdsLuk wordL lngegaan op de peuLerperlode ulL ls de perlode van een LoL vler [aar Als
opdrachL ls gegeven om hoofdsLuk vler van heL boek [eugdgezondheldszorg deel 8 Le besLuderen en
om de vragen Le beanLwoorden meL [ulsL of meL on[ulsL uaarnaasL wordL er een dagprogramma
beschreven dle aangeboden kan worden ln heL klnderdagverbll[f voor klnderen van 04 [aar de
volgende Spelen moeLen erln zlL
O concenLraLle en zlnLulgen Lralnen
O verbeeldlng en expressle Lralnen
O samenwerken Lralnen
O MeL moLorlsch CnLwlkkellng Lralnen

vragen behoren b|[ hoofdstuk
1 ue wllsonLwlkkellng een peuLer ls heL kenmerkende verschll Lussen beperkLe peuLerperlode en
de zulgellngenperlode Iu|st
2 Len maxlmumsnelheld van 30 km/h voor auLos zou klnderzlL[es overbodlg maken klnderen
kunnen dan velllg bl[ de ouders op school vervoerd worden 8l[ een evenLuele boLslng ls de
ouder lnsLaaL om heL klnd vasL Le houden Cn[u|st
3 Len klnd daL ln eersLe lnsLanLle goedpraaL en vervolgens ln een fase van haar Lerreln bepaalL
heefL mogell[k neurologlsche problemen Cn[u|st
4 Meer dan de helfL van de ongelukken meL klelne klnderen vlndL Lhuls plaaLs Iu|st
3 de bekende drlfLbulen ln de peuLerperlode zl[n een lndlcaLle agresslef gedrag op volwassen
leefLl[d Cn[u|st
6 uaL Le lnnen zelfs de zelfsLandlgheldfase zlL ulL zlch vooral ln heL gedrag van heL klnd alles zelf
Wlllen doen Iu|st
7 een verpllchLe CLmerk ls een garanLle voor velllg speelgoed Iu|st
8 een klnd van vler [aar kan Ll[dens heL spelen geen speelgoed meL anderen delen omdaL heL klnd
ln de fase verkeerL waarln hl[ denkL alles van hem ls Cn[u|st
9 wanneer een klnd LerpenLlne heefL gedronken ls heL van levenslang om heL klnd zo snel mogell[k
Le laLen braken Cn[u|st
10 ln de peuLerperlode ls er op consulLaLlebureau welnlg aandachL voor llchamell[ke afwl[klngen
omdaL dlL nauwell[ks van lnvloed ls op de onLwlkkellng van heL klnd Cn[u|st
11 alleen een auLogordel voor [onge klnderen LoL 12 [aar bledL nleL voldoende beschermlng bl[ een
ongeval Iu|st
12 een klnd daL een Lerugval heefL nagedachL ulL eerdere onLwlkkellngsfase heefL moelLe meL de
hoge elsen dle ln een Waal de baas aan hem/haar sLelL worden Iu|st
13 de overeenkomsL Lussen peuLerLl[d en puberLelL ls daL heL klnd vooral bezlg ls anLwoord op de
vraag wle ben lk Le krl[gen Cn[u|st
14 verglfLlglngen komen heL meesL voor bl[ klnderen van 03 [aar Iu|st
13 de leefLl[d Lussen een en vler wordL ook wel peuLerpuberLelL genoemd Iu|st
16 MeL de begrlppen Laal en spraak wordL felLell[k heLzelfde bedoeld Cn[u|st
17 een klnd onLwlkkelL eersL de grove moLorlek en pas daarna de fl[ne moLorlek Iu|st
18 ouders kunnen aan Lafel beLer nleL Le veel ophef maken over heL felL daL klnderen aan Lafel nleL
wlllen eLen Iu|st
19 de keuze voor een klnderzlL[e ln een auLo ls nleL afhankell[k van leefLl[d en gewlchL Cn[u|st
20 zlndell[kheldsonLwlkkellng hangL samen meL llchamell[ke en neurologlsche rl[plng en
wllsonLwlkkellng Iu|st
21 versLrekklng en verdrlnklng zl[n de belangrl[ksLe oorzaken voor heL overll[den van klnderen Iu|st

ue anLwoorden zl[n gekoppeld aan leLLers ue oplosslng van deze puzzel ls speelgoed en velllgheld

23

rogramma voor twee dagen |n het k|nderdagverb||[f
bl[ deze opdrachL ls heL de bedoellng om een Lweedaags programma Le maken voor klnderen van 04
[aar ln dlL programma moeLen de volgende Lralnlngen Le komen
O concenLraLle en de zlnLulgen Lralnlng
O verbeeldlng en expressle Lralnen
O samenwerken Lralnen
O moLorlsche onLwlkkellng Lralnen

lk heb voor deze Lwee dagen een Lhema gekozen PeL Lhema vakanLle lk heb voor Lwee acLlvlLelLen
per dag gekozen omdaL de alle dagell[kse dlngen ook doorgaan Plermee worden de acLlvlLelLen als
frulL eLen lunchen en dergell[ke bedoeld
Dag
Cchtendact|v|te|t

Schm|nken met zonnebrand
1ralnlng samenwerken en zlnLulgen

ue hele dag ln de zon bulLen daL beLekenL oppassen voor verbrande neuzen Maak van heL lnsmeren
meL zonnebrandcreme een leuke acLlvlLelL koop blauwe en roze kleuren zonnebrandcreme en
schmlnk de klnderen op allerlel manleren meL sLrepen over de wangen sLlppen op de neus en een
bloemeL[e op heL voorhoofd

Interact|ef voor|ezen
1ralnlng concenLraLle en verbeeldlng

ue volgende LlLels zl[n geschlkL voor de peuLer
ulck 8runa ue MaLroos
ulck 8runa nl[nL[e aan zee
ulck 8runa ue reddlng

M|ddagact|v|te|t

2andsch||der|[
1ralnlng verbeeldlng en expressle
8enodlgdheden
foJ
bebfoqsellljm
stevlq pfplet
scbfft
scbelpeo

MeL waL droog zand ulL de zandbak sLevlg papler of karLon plaksel en een paar schelpen kunnen de
klnderen leuke schllderl[en maken Ze leggen de schelpen op heL papler Smeren heL papler rondom
de vormen heen ln meL plaksel (behangselll[m) en sLroolen daarna zand over heL papler ulL
voorzlchLlg hoor nleL Le veel zand Legell[k! LaaL heL plaksel een paar mlnuLen drogen ue schelpen
en heL overLolllge zand kunnen dan weggehaald worden kl[k eens [e elgen sLrand[e



26

Dag
Cchtendact|v|te|t Schm|nken met zonnebrand
1ralnlng samenwerken en zlnLulgen

ue hele dag ln de zon bulLen daL beLekenL oppassen voor verbrande neuzen Maak van heL lnsmeren
meL zonnebrandcreme een leuke acLlvlLelL koop blauwe en roze kleuren zonnebrandcreme en
schmlnk de klnderen op allerlel manleren meL sLrepen over de wangen sLlppen op de neus en een
bloemeL[e op heL voorhoofd

V||ndert[e
1ralnlng concenLraLle en de zlnLulgen Lralnen

MeL peuLers kun [e praLen over dle wonderschone vllnders dle [e overal LegenkomL waar bloemen
zl[n Poog ln de luchL zle [e ze vllegen en dan opeens zle [e ze dlchLbl[ [e op zoek naar de bloemen
waar ze van houden en waar ze meL hun rolLong honlng ulL halen om Le eLen Cok zle [e als [e bulLen
benL soms lneens een vllnder naasL [e op de grond komen zlLLen Als vllnders hun vleugels dlchL
hebben geklapL zl[n ze heel dun en smal Als ze hun vleugels open hebben gespreld dan ll[ken ze veel
groLer en dan zle [e ook pas goed hoe mool van kleur veel vllnders zl[n
I/indertje v/ieqt to vro/ijk
vro/ijk f/odderend in het rond
I/indertje v/ieqt to vro/ijk
hooq in de /ucht en /ooq bij de qrond
euLers kunnen meevllegen als een vllnder Poog ln de luchL en dan weer laag bl[ de grond MeL
dlchLe vleugels en meL open vleugels Als [e op hun hand neL zo'n moole kleuren schmlnkL als [e op
de vleugels van de vllnder zleL uan zullen de klnderen meL nog meer plezler een vllnder nadoen en
wlllen spelen daL ze ook overal heen vllegen ue vleugels van een vllnder hebben belde dezelfde
kleuren MeL de klnderen kun [e een LoververfLekenlng maken !e vouwL een grooL vel papler dubbel
en de klnderen gaan aan een kanL verven Als ze klaar zl[n klap [e de andere kanL weer open uan
vouw [e dlL nu zo daL een lege kanL op de geverfde kanL komL PokuspokuspllaLuspas! Coed
wrl[ven over heL papler en als [e heL papler dan weer open vouwL zle [e daL waL aan de ene kanL
geverfd ls ook aan de andere kanL ls afgedrukL Alle Lwee de kanLen zl[n nu heLzelfde neL als de
vleugels van een vllnder

M|ddagact|v|te|t Stranddansen
1ralnlng verbeeldlng expressle en moLorlsche onLwlkkellng

8l[ een feesL hoorL muzlek ln dlL geval swlngende Carlblsche muzlek Zorg voor een hoek waar de
klnderen ln hun badpakken en zwembroeken mogen dansen op vroll[ke zomermuzlek PeL leuksLe ls
als [e een hoek afzeL meL hopen zand modder en ook fllnke plassen waLer 1l[dens heL dansen
mogen de klnderen er zo hard ln sLampen als ze wlllen !e kunL ook een sproeler ln heL mldden
plaaLsen zodaL de waLerdanspreL alleen maar groLer wordL

27

De bas|sschoo|per|ode [aar

ln dlL hoofdsLuk wordL ln gegaan waL een leerllng van heL vM8C moeL weLen over heL schoolgaande
klnd uaarnaasL zal er over Lwee hoofdonderwerpen een achLergrond lnformaLle worden gegeven
Les opzet het schoo|gaande k|nd

naar ml[n lnzlen moeLen de volgende onderwerpen aanbod komen
O Llchamell[ke geesLell[ke onLwlkkellng en soclale onLwlkkellng van heL schoolgaand klnd
O lacLoren dle lnvloed hebben op de onLwlkkellng van heL schoolgaand klnd
O Spel en speelgoed voor heL schoolgaand klnd
O luncLle van spelen
O SoorLen spel

Lr zal onderscheld gemaakL moeLen worden Lussen de kleuLer heL [onge schoolklnd en heL oudere
schoolklnd Als leerllngen deze kennls hebben zl[n goed voorbereld op heL LoekomsLlg beroep als ze
verder wlllen blnnen deze doelgroep

er hoofdonderwerp za| |k de vo|gende subonderwerpen behande|en

lcbfmelljke ootwlkkelloq groel
5oclfle ootwlkkelloq kennls vrlendschap sporLacLlvlLelLen
Ceestelljke ootwlkkelloq opdoen leerglerlg
lfctoteo Jle lovloeJ bebbeo op Je ootwlkkelloq vfo bet kloJ heL klnd zelf LhulssLlLuaLle zl[n buurL
zl[n school
Spelen verschlllende soorLen spel funcLle van spel velllgheldselsen speelgoed
Achtergrond |nformat|e
na aanleldlng van de lnvenLarlsaLle van onderwerpen ln paragraaf 61 ga lk de volgende
onderwerpen spel en speelgoed vaoor heL schoolgaande klnd" lnformaLlef sLuk schrl[ven

Spe| en spee|goed voor het schoo|gaand k|nd

Spel heefL een funcLle ue volgende funcLles kunnen spelen hebben
O Cefenen van vaardlgheden
O kwl[Lraken van overLolllge energle
O verwerken van ervarlngen
O CnLspennlng en plezler
O onLwlkkellng

uoor Le spelen oefen klnderen spelenderwl[s vaardlgheden dle zl[ als volwassenen nodlg hebben
klnderen hoefen nleL voor hen zelf Le zorgen daarom houden ze Ll[d en energle over om Le spelen
uoor Le spelen raken zl[ hun overLolllge energle kwl[L klnderen doen veel lndrukken op ln hun spel
herbeleven zl[ deze en verwerken ze zo CmdaL klnderen veel lndrukken opdoen hebben zl[ ook Ll[d
nodlg om LoL rusL Le komen en de aandachL Le verzeLLen



28

uoor hun spel onLwlkkelen klnderen zlch op alle onLwlkkelgebleden Spelvormen sLlmuleren de
onLwlkkellng op llchamell[k geesLell[k en soclaal gebled MeesLal wordL door heL spel meer of zelfs
alle aspecLen onLwlkkeld Pleronder volgen enkele voorbeelden
O beweglngspel moLorlsche onLwlkkellng
O exploraLlefspel versLandell[ke en zlnLulgell[ke onLwlkkellng
O consLrucLlespel moLorlsche en versLandell[ke onLwlkkellng
O fanLaslespel soclaalemoLlonele onLwlkkellng
O soclaalspel soclaalemoLlonele onLwlkkellng

Soorten spe|en
8eweglngspel
ulL zl[n spelen dle sporL en spel dans en mlme
1
onderdelen bevaLLen Maar ook gewone llchamell[ke
acLlvlLelLen zoals lopen en bewegen zl[n beweglngspelen

LxploraLlef spel
LxploraLlesspel ls al heL onderzoeken en verkennende spel 8l[ babys zl[n dlL vooral zlnLulgell[ke
acLlvlLelLen als proeven voelen kl[ken rulken en horen 8l[ ouder klnderen zl[n heL alle
experlmenLen dle ze aangaan onderzoek van maLerlalen de omgevlng Lechnlek en vaardlgeheden
onLwlkkelen

ConsLrucLlespel
ConsLrucLlespel ls heL maken van leLs nleuws of heL samen voegen van verschlllende onderdelen
8l[voorbeeld boewen meL blokken Leken puzellen en klelen

lanLaslespel
ulL ls heL spel waar klnderen hun verbeeldlngskrachL gebruken of de werkell[kheld lmlLeren Ze
verzlnnen hoe leLs zou kunnen zl[n of hoe leLs ls vervolgens beelden ze dlL op hun elgen manler ulL
ln poppenspel door zlch Le verkleden door verhaalL[es of lled[es Le verzlnnen

Soclaal spel
ulL ls heL spel daL klnderen samen meL andere klnderen of volwassenspelen zoals gezelschapsspelen
versLopperL[e wedsLrl[d[es en speurLochLen

Len bepaalde acLlvlLelL of spel kan onder meerdere spelvormen vallen Maar ook per leefLLl[dsfase
onder een andere caLogorle vallen klekboe spelen meL een baby valL onder een exploraLlef spel
Lerwl[l heL versLoppeL[e bl[ heL schoolgaand klnd valL onde een beweglngspel of soclaalspel

Spe| en de ||chame||[ke ontw|kke||ng
Cnderspel voor de llchamell[ke onLwlkkellng vallen spelvormen dle beLrekklng hebben op de
onLwlkkellng van de fl[ne en de grove moLorlek heL reguleren van de energle en op de zlnLulgen ulL
zl[n beweglnsspel exploraLlef spel en consLrucLlespel

Spe| voor de geeste||[ke ontw|kke||ng
CnderversLandell[ke onLwlkkellng versLaan we de cognlLleve onLwlkkellng PeL exploraLlefspel
consLrucLlespel en fanLaslespelen zl[n spelvormen dle de versLandell[ke onLwlkkellng sLlmuleren ue
versLandell[ke onLwlkkellng heefL beLrekklng op heL kennen en verkennen ue klnderen onderzoeken
hoe dlngen werken en de vaardlgheden en de kennls dle zl[ nodlg hebben

Spe| voor de soc|a|e ontw|kke||ng
lanLaslespel en soclaal spel bevorderen de soclale onLwlkkellng

1
woordloze vertolkIng van een rol, uItdrukkIng van gedachten of gevoelens door gebarenspel
29

Art|ke|en over prob|emen |n de [eugdgezondhe|dszorg

ln deze paragraaf wordL er aan de hand van Lwee arLlkelen bekeken waL de problemen zl[n blnnen de
[eugdgezondheldszorg

ArLlkel 1
AMSTERDAM - JeugdzorginsteIIingen bIijven te Iang hopen op de medewerking van ouders. Daardoor zijn zij
onvoIdoende in staat om adequaat in te grijpen bij meIdingen van mogeIijke kindermishandeIing.
Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid, onder leiding van Pieter van Vollenhoven, na het bestuderen van 27
gevallen van kindermishandeling met een fatale of bijna fatale afloop. De overheid kan haar verantwoordelijkheid voor de
veiligheid van het kind hierdoor onvoldoende waarmaken, schrijft de raad in een kritisch rapport dat vandaag is verschenen.

Terughoudend
Volgens de onderzoeksraad stelt de jeugdzorg in Nederland zich te terughoudend op bij het ingrijpen in de privsfeer van
gezinnen. Jeugdzorgmedewerkers moeten zich bij een melding niet afhankelijk opstellen van medewerking van de ouders,
adviseert de raad. Om een risico-inventarisatie van de gezinssituatie te kunnen maken, moeten ze immers kunnen beschikken
over alle relevante informatie.

Daarnaast vindt de onderzoeksraad dat de overheid de regie wat meer naar zich toe moet trekken door jeugdzorginstellingen
nauwer te laten samenwerken met andere professionals, zoals bijvoorbeeld forensisch deskundigen en medewerkers van de
gemeentelijke gezondheidsdiensten.

De raad adviseert minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en minister Opstelten van Veiligheid en Justitie
om met de betrokken instellingen om tafel te gaan zitten.

Tuchtrecht
Eind 2009 kondigde toenmalig minister Rouvoet van Jeugd en Gezin aan dat hij het tuchtrecht wil invoeren voor medewerkers
in de jeugdzorg. Zij moeten dan voor de tuchtrechter verschijnen als ze in hun werk ernstige fouten maken. Volgens de
Onderzoeksraad is dat echter geen goed instrument, omdat 'de professionaliteit in de jeugdzorg nog in de kinderschoenen
staat'. Bovendien is het tuchtrecht teveel gericht op het individu en blijven instellingen buiten beeld, meent de raad.

De Onderzoeksraad pleit er wel voor dat er standaard een systematisch onderzoek wordt gedaan naar de oorzaken van - al dan
niet fatale - voorvallen. Bij 5 van de 27 door de raad onderzochte gevallen is een openbaar onderzoek gestart. Volgens de raad
moet dit standaard gebeuren, zodat de betrokken instellingen beter leren van de eventueel gemaakte fouten. Nu is het volgens
de raad nog zo dat de betrokken instellingen de geleerde lessen nog niet of nauwelijks met elkaar delen.

n Groot-Brittanni is een openbaar onderzoek verplicht als een kind overlijdt of ernstige gewond raakt en er een vermoeden is
van mishandeling of verwaarlozing.
www.volkskrant.nl

@oe||cht|ng op het art|ke|

robleem
ue [eugdgezondheldszorg ln nederland ls Lerughoudend bl[ heL lngrl[pen bl[ geweld / mlshandellng ln
de Lhuls slLuaLle omdaL men zlch afhankell[k opsLelL van de medewerklng van de ouders

Waar gaaL heL fouL
uoor de afhankell[k opsLelllng van de [eugdzorg wordL er nleL Ll[dlg lngegrepen vooral bl[ ouders dle
zelf heL probleem nleL lnzlen

Poe kan heL voorkomen worden
Zoals ln heL arLlkel geschreven ls zal er meer moeLen worden samen gewerkL meL alle beLrokken
parLl[

30

Art|ke|

Den Haag, 23 sept. Binnen twee maanden zijn er ruim honderd meldingen van seksueel
misbruik gedaan van kinderen die door de overheid in een jeugdinrichting of een
pleeggezin zijn geplaatst.

Foto Vincent Mentzel
,Ik vind 100 meldingen in twee maanden al behoorlijk veel, maar niet overmatig, aldus Rieke
Samson-Geerlings, voorzitter van de commissie die het misbruik gaat onderzoeken. Het gaat om
jongeren die vanaf 1945 onder dwang in de jeugdzorg zijn geplaatst. Een tiental meldingen
overlapt met de commissie-Deetman, die misbruik binnen katholieke instellingen onderzoekt.
Onderzoeksplan
Samson deed haar uitspraken vanochtend tijdens de presentatie van het onderzoeksplan van de
commissie die op 19 juli is ingesteld. Het kabinet besloot tot een onderzoek naar seksueel misbruik
van minderjarigen in de jeugdzorg, omdat de rol van de kinderbescherming niet wordt belicht in
het onderzoek van Deetman.
De meldingen van kindermisbruik variren van licht seksuele handelingen tot frequente
verkrachtingen. Verkrachtingen zijn in de minderheid. En melding betreft misbruik in 2010. Circa
een derde van de misbruikgevallen zou plaats hebben gevonden in pleeggezinnen, tweederde in
jeugdinstellingen, aldus Samson.
De commissie-Samson doet niet aan waarheidsvinding, maar wil laten zien hoe misbruik plaats kon
vinden, waarom het nooit eerder naar buiten is gekomen en welke lessen er uit te trekken zijn.
Slachtoffers die zich bij het telefonisch meldpunt van de commissie kenbaar maken en hulp nodig
hebben, worden doorverwezen naar slachtofferhulp en het meldpunt kindermishandeling (AMK).
Sommige zaken legt de commissie voor aan het Openbaar Ministerie. Die kijkt of ze niet verjaard
zijn en of er voldoende aanknopingspunten zijn voor het slachtoffer om aangifte te doen. Samson
hoopt dat daders zich ook zullen melden. Zij lopen geen risico vervolgd te worden, benadrukt zij.
Omvang
Het zal volgens haar heel moeilijk worden de omvang van het misbruik vast te stellen, mede omdat
het onderzoek een lange periode beslaat. Veel dossiers van de raad van de kinderbescherming zijn
om privacyredenen vernietigd. De commissie verwacht nog anderhalf jaar nodig te hebben.
wwwnrcnl

31


@oe||cht|ng op het art|ke|

robleem
veel [ongeren worden ln blnnen de [eugdlnsLelllngen en bl[ pleegouders

Waar gaaL heL fouL
ue conLrole Ll[dens heL verbll[f en de screenen van de pleegouders

Poe kan heL voorkomen worden
8eLer screenen van de hulpverleners wanL waL er de laaLsLe Ll[d ls gebeurd bll[kL wel daL een
verklarlng omLrenL gedrag nleL voldoende ls

oe kan de [eugdgezondhe|dszorg beter worden georgan|seerd
naar ml[n menlng ls heL noodzakell[k daL er een groLe daLabase komL waarln de [ongeren dle gemeld
worden blnnen de [eugdgezondheldszorg worden gemeld Zo kunnen alle beLrokken parLl[en over
dezelfde lnformaLle beschlkken en zal er concreLer behandeld kunnen worden uaarnaasL moeL er
een daLabase meL medewerkers en pleegouders komen alle meldlngen omLrenL deze personen
moeLen gemeld worden ln deze daLabase zo voorkom [e problemen dle op dlL momenL spelen bl[
klnderdag verbll[f heL hofnarreL[e Cok dlenL heL screenen veelvuldlg herhaald Le worden omdaL [e na
heL verkrl[gen van een verklarlng omLrenL goedgedrag bl[ heL nleL wlsselen van werkgever [e hele
werkperlode geldlg ls

We|ke ro| kun [e a|s docent Gezondhe|dszorg en We|z|[n vervu||en a|s het gaat om
Ieugdgezondhe|dszorg? Geef een zo du|de||[k moge||[ke beschr|[v|ng

lk ben van menlng daL lk een slgnalerende en advlserende rol naar de leerllng heb omdaL lk de
roeplng heb zorg Le dragen voor heL welzl[n van de [ongeren lk begeleld dlL [aar als SL8'er een aanLal
[ongeren dle famllleleden zl[n verloren door een auLo ongeluk lk heb veelvuldlg gesprekken gevoerd
meL deze leerllngen en ben LoL de conclusle gekomen daL ze er ln hun eenL[e nleL ulL kwamen heb
deze leerllngen geadvlseerd om hulp Le zoeken bl[ de gespeclallseerde hulpverlener
CmdaL lk de Ll[d en de kennls nleL heb als slb'er

32

7 De per|ode van het vervo|gonderw|[s [aar
ln dlL hoofdsLuk ga lk malls van [ongeren beanLwoorden ln heL kader van een door ml[ opgerlchLe
webslLe ueze webslLe heefL als doel Cuders en mensen dle lnformaLle over [ongeren wlllen Le
lnformeren uaarnaasL ls er een mogell[kheld om vragen Le sLellen vla de mall
ln paragraaf 72 zal lk een analyse maken over de Ll[dschrlfLen voor [ongeren van 1219 [aar

7 De ma||box voor [ongeren van [aar

ma||
CeachLe heer / mevrouw
Cnze zoon van 18 [aar gaaL regelmaLlg ln heL weekend ulL Soms gebrulkL hl[ x1C en soms rookL hl[
marlhuana volgens hem kan heL nleL zoveel kwaad maar wl[ als ouders maken ons erg ongerusL Wl[
zl[n bang dan hl[ verslaafd raakL aan deze mlddelen en daL hl[ daarna heroine en cocaine gaaL
gebrulken Pl[ heefL vrlenden dle af en Loe een ll[nL[e snulven maar daar (volgens onze zoon) nleL
verslaafd aan zl[n WaL kunnen wl[ als ouders doen? Poe meer we waarschuwen des Le
onverschllllger hl[ ll[kL Le worden volgens hem moeLen we ons er nleL mee bemoelen WaL ls ln deze
slLuaLle de besLe sLraLegle? WeeL u waar wl[ lnformaLle kunnen krl[gen over drugs?

ln afwachLlng van uw reacLle Leken lk
P Pogekerk

keact|e

CeachLe meneer / mevrouw

8edankL voor u mall lk kan me voorsLellen daL u erg ongerusL benL over heL drugsgebrulk van uw
zoon WaL de besLe sLraLegle ls ln deze slLuaLle kan lk moelll[k bepalen leder klnd / [ongere ls anders
en heefL een elgen karakLer LchLer ben lk wel van menlng daL [e [e zoon moeL bll[ven wl[zen op de
gevaren van heL gebrulk van drugs en ln conLacL Le bll[ven/ communlceren meL u zoon WaL deze
gevaren zl[n daL kunL u vlnden op onze webslLe en op de slLe van wwwdrugslnfonl ulL ls een
webslLe van heL Lrlmbos lnsLlLuuL

lk hoop u voldoende Le hebben geinformeerd en wll u heel veel sLerkLe wensen meL deze moelll[ke
slLuaLle

MeL vrlendell[ke groeL

lnge Mel[er

33

ma||
CeachLe heer / mevrouw
lk ben een [ongen van 13 [aar en lk denk daL lk homoseksueel ben vanaf daL lk me kan herlnneren
heb lk [ongens alLl[d veel lnLeressanLer gevonden dan mels[es Cp dlL momenL heb lk een vrlendln
we zl[n al wel meL elkaar naar bed geweesL Llgenll[k vond lk er nleL veel aan maar daL heb lk nleL
gezegd lk vlnd heL allemaal heel verwarrend wanL lk geef wel veel om haar Poe kun [e er achLer
komen daL [e homoseksueel benL? 8en [e wel echL homoseksueel als [e wel een relaLle meL een
mels[e hebL gehad? lk durf er meL nlemand over Le praLen Ml[n ouders hebben heel vaak laLen
merken daL ze homoseksuelen maar nleLs vlnden Cok ml[n vrlenden maken sLeeds van dle flauwe
grap[es lk doe maar neL of lk heL leuk vlnd maar onderLussen ln ml[n omgevlng ken lk ook
nlemand dle homo ls WaL moeL lk doen?

CroeL[es
eLer de vrles

keact|e

8esLe eLer

8edankL voor [e reacLle op de webslLe PeL ls nlks verwarrender om Le Lwl[felen aan [e geaardheld
Cm Le bepalen of [e home of heLero benL ls lasLlg aan Le geven Ml[n advles aan [ou ls dan ook om
goed naar [e gevoelens Le lulsLeren Lr ls Legenwoordlg een programma van 8nn kom ulL de kasL"
dlL ls een programma over homoseksuallLelL naasL heL programma hebben ze ook een webslLe
hLLp//ulLdekasLkronl ueze kun [e raadplegen voor lnformaLle en er ls een gasLenboek waar [e meL
[ongeren kunL communlceren over [e geaardheld Peel veel succes meL heL onderzoeken van [e
geaardheld

CroeL lnge


34

ma||
CeachLe heer / mevrouw
vla lnLerneL kwam lk op uw webslLe Popell[k kunL u ml[ helpen wanL lk ben radeloos Slnds vorlge
week kwam lk er achLer daL ml[n dochLer Anne een eeLsLoornls heefL PeL was ons (ml[n man en lk)
al opgevallen daL ze de laaLsLe Ll[d zo mager was lk heb haar vaak gevraagd of er problemen waren
en of ze een eeLsLoornls had Anne onLkende dlL alLl[d meL krachL vorlge week ben lk haar naar de
douche gevolgd ze gaaL namell[k meLeen na heL eLen naar heL LolleL lk hoorde haar overgeven
naLuurll[k heb lk haar meL dlL felL geconfronLeerd LersL onLkende ze laLer gaf ze Loe daL ze soms
haar vlnger ln haar keel sLeekL na heL eLen Ze vlndL zlchzelf Le dlk volgens haar zl[n alle vrlendlnnen
veel slanker Anne ls 16 [aar en was alLl[d heel erg mager Cp dlL momenL ls ze 173m en weegL 33
kllogram Slnds vorlg [aar ls ze ln gewlchL Loegenomen en heefL ook borsLonLwlkkellng lk probeer
haar ulL Le leggen daL ze een volwassen llchaam krl[gL Cok probeer lk haar ulL Le leggen daL heL nleL
beLekenL daL [e dlk wordL als [e borsLen krl[gL WaL beLrefL de llchamell[ke onLwlkkellngen zl[n haar
vrlendlnnen al veel verder Anne doeL veel aan balleL en daar ls heL van belang daL [e nleL Le zwaar
benL
kunL u zeggen of ml[n dochLer een eeLsLoornls heefL? ls heL LerechL daL lk me zorgen maak of ls dlL
een reacLle van een overbezorgde moeder? Popell[k kunL u ml[ meer lnformaLle over eeLsLoornlssen
geven en kunL u ml[ advlseren waL lk nu moeL doen

MeL vrlendell[ke groeL
MarlL AchLerberg

keact|e

Pallo MarlL

lk kan me voorsLellen daL [e als moeder behoorll[k veel zorgen maakL WanL heL ls nleL normaal daL
lemand van 16 [aar na heL eLen haar vlnger ln de keelsLeek om Le voorkomen daL ze groelL Zoals u
heL omschrl[fL ben lk van menlng daL u dochLer een eeLsLoornls heefL maar om dlL zeker Le weLen wll
lk door verwl[zen naar uw hulsarLs uw hulsarLs kan u verder lnformeren over hoe Le handelen en
hoe u er zelf mee om kunL gaan

uaarnaasL kunL op lnLerneL de volgende webslLes raadplegen voor meer lnformaLle
wwweeLsLoornlslnfo
wwwpsyqnl

Poop u voldoende Le hebben geinformeerd en u samen meL de medlsche begeleldlng u dochLer ln
deze moelll[ke weg kunL ondersLeunen

MeL vrlendell[ke groeL

lnge Mel[er
33

ma||
CeachLe heer / mevrouw
Cnlangs las lk een arLlkel over AuPu heL was alsof lk ml[n elgen levensverhaal las Pelaas ben lk heL
arLlkel kwl[LgeraakL zodaL lk nleL precles weeL waar heL arLlkel ln sLond lk ben een vrouw van 43
[aar Lwee keer geLrouwd Lwee keer geschelden en lk heb drle klnderen lk werk bl[ een l1bedrl[f na
heel veel omzwervlngen ben lk ln de l1 beland Ml[n voornaamsLe klachLen zl[n slechL kunnen
concenLreren soms Le goed kunnen concenLreren lk maak Laken nleL af lk ben chaoLlsch lk maak
moelll[k conLacL meL andere mensen ue meesLe mensen ln ml[n omgevlng zeggen daL men meL ml[
nleL kan leven of ze zeggen daL lk gek ben nu zle lk daL ml[n zoon van zeven [aar dezelfde problemen
heefL Als baby was hl[ al heel acLlef en moelll[ker ln de omgang dan zl[n broer en zus ln heL arLlkel
heb lk leLs gelezen over een medlcl[n daL gegeven wordL bl[ AuPu PeL mlddel heeL 8lLalln Zou dlL
mlddel ons van onze AuPu klachLen kunnen afhelpen?

MeL vrlendell[ke groeL
Mevrouw 8aml[n

keact|e
CeachLe mevrouw 8aml[n

lk begrl[p daL u op dlL momenL u zorgen maakL om u zoon u vermoeL daL u zoon AuPu heefL omdaL
hl[ zlch moelll[k kan concenLreren zl[n Laken nleL afmaakL chaoLlsch ls en moelll[k conLacL maakL meL
andere mensen lS u zoon al gedlagnosLlceerd? ulL ls naLuurll[k erg belangrl[k wanL veel sLoornlssen
of gedragszlekLen ll[ken op elkaar Plervoor kunL u conLacL opnemen meL u hulsarLs

uaarnaasL heefL u een vraag of heL medlcl[n 8lLalln u en uw zoon van de klachLen af kan helpen
naasL 8lLalln zl[n op heL gebled van AuPu zl[n dlverse soorLen van medlcaLle mogell[k 8lLalln ls een
van de mlddelen dle veel wordL voorgeschreven bl[ AuPu 8lLalln ls medlcamenL dle er voor zorgL er
nleL voor daL de klachLen overgaan maar ls slechLs een hulpmlddel dle de sympLomen exLreem
vermlnderen

LchLer wll lk u advlseren om conLacL op Le nemen meL u hulsarLs om vasLsLellen of u en uw zoon
daadwerkell[k AuPu hebben en ln overleg meL de arLs Le beslulLen om wel of geen medlcaLle Le
gebrulken

MochL meer lnformaLle over AuPu wlllen hebben wll lk u verwl[zen naar de volgende webslLes
wwwadhdnl
wwwsLeunpunLadhdnl

Lr vanulL gaande u voldoende Le hebben geinformeerd hoop lk daL u verder komL meL u problemen

MeL vrlendell[ke groeL

lnge
36

ma||
CeachLe heer / mevrouw
lk ben een [ongen van 13 [aar en lk maak me ernsLlg zorgen over ml[n gezondheld Ml[n borsLen zl[n
opgezeL 8eLekenL dlL daL lk borsLen krl[g? WaL moeL lk doen?

S[ors

keact|e
Pallo S[ors

WaL vervelend daL [e zo zorgen maakL over [e gezondheld lk hoop [e gerusL Le kunnen sLellen uoor
de veranderlng van [e hormoonhulshoudlng ln de puberLl[d kan heL voorkomen daL [e borsLen
opgezeL raken ln de meesLe gevallen LrekL dlL blnnen een paar maanden weer weg !e hoefL [e dus
geen zorgen Le maken MochL [e heL nleL verLrouwen of mochL heL na een paar maanden nog nleL
over zl[n wll lk [e verzoeken om naar de hulsarLs Le gaan

lk hoop [e voldoende Le hebben geinformeerd en gerusL Le hebben gesLeld

MeL vrlendell[ke groeL

lnge

ma||

Pol
Ml[n naam ls ?annlck en lk ben 12 [aar en lk zwem graag Cp dlL momenL Lraln lk vler keer per week
ColL hoop lk aan de Clymplsche Spelen mee Le doen Ml[n groLe voorbeeld ls leLer van den
Poogenband Ml[n LeamgenoLen doen een keer per week aan krachLLralnlng van ml[n Lralner mag lk
nleL aan krachLLralnlng doen omdaL lk Le [ong ben ulL begrl[p lk nleL Zo word lk Loch noolL de
besLe?! WaL kan lk doen?

keact|e
Pallo ?annlck

8edankL voor [e mallL[e lk hoop daL ml[n anLwoord op [ouw vraag [e meer duldell[kheld geefL en [e
begrl[pL waarom [ouw Lralner heL nleL goed vlndL daL [e al aan krachL Lralnlng doeL

Cp dlL momenL ls de vorm van krachLLralnlng nog nleL opgenomen ln heL Lralnlngsprogramma om [ou
Le beschermen Als [e op [onge leefLLl[d al veelvuldlg aan krachL Lralnlng doeL dan ls er een kans daL
dlL [e problemen krl[gL ln de boLgroel ulL wll [ou Lralner voorkomen naar maLe [ou ouder wordL en
[e Loch krachL Lralnlng gaaL doen ls heL belangrl[k daL [e zorgL voor een [ulsL opgesLeld
krachLLralnlngsprogramma en deskundlge begeleldlngvelllg Anders ls heL nleL velllg voor [e
llchamaan en zal heL nleL effecLlef

lk hoop daL lk [e vraag goed heb beanLwoord en daL [e een grooL zwemmer mag worden

CroeL lnge

37

7 @|[dschr|ft ana|yse
Lr zl[n Legenwoordlg veel Ll[dschrlfLen ln de handel voor de leefLl[dsgroep van 1219 [aar
ln deze Ll[dschrlfLen worden vaak onderwerpen behandeld dle raakvlakken hebben meL heL vak
CezondheldsZorg en Welzl[n ln dlL hoofdsLuk heb lk gekeken naar waL voor Ll[dschrlfLen er zl[n en
welke onderwerpen er worden behandeld
7 Soorten t|[dschr|ften en onderwerpen

7Days
ls een weekkranL speclaal voor [ongeren van 12 LoL 18 [aar waL bl[draagL aan heL vormen van een
elgen menlng over serleuze maar ook heel grapplge onderwerpen ln dlL Ll[dschrlfL leesL de [ongeren
leuke en spannende arLlkelen over blnnen en bulLenland showblzz muzlek boeken games fllms en
nog veel meer

An|way
ls een Ll[dsschrlfL voor [ongeren over !apanse anlmaLle sLrlps vldeogames ulL Ll[dschrlfL speelL ln op
de wereld van gamlng en lnLerneL van [ongeren Zal over heL algemeen meer worden gelezen door
[ongens dan door melden

8|t
ls een Ll[dschrlfL voor de paardenllefhebber Zonder onderscheld naar ras zeL dlL Ll[dschrlfL paard en
pony ln de schl[werpers PeL geefL lnformaLle over de daagell[kse paardehouderl[ lokkerl[
verzorglng en sporL vormen naasL de medlsche kanL de hoofdzaken ln 8lL

Cosmog|r|
ls een maandblad voor melden dle lnformaLle geefL op de volgende gebleden beauLy en
fashlonLrends musLknow lnfo over celebs boys body soul en vooral heel veel fun

Iancy
ls ook een maandblad voor melden dle alles wlllen weLen over de laaLsLe beauLy en fashlonLrends
de leuksLe boys spoLLen en lekker veel persoonll[ke verhalen lezen?

G|r|z
ls een lnformaLlemagazlne dle melden lnformeerL over heL llchaam llefde en relaLles

|tkrant
ls een weekLl[dschrlfL dle [ongeren lnformeerL over Gossip, Real-Life Stories, Fashion & Beauty, Sex &
Boys, Test jezelf, Fun Guide, Body & Soul, Interviews & Reportages. Daarnaast zijn er wekelijks collums
te lezen.


38

Iust |ckIt
ls een Ll[dschrlfL voor de voeLballlefhebber dle alles wll weLen over favorleLe spelers voeLbal ln heL
blnnen en bulLenland en elk nummer zlL bomvol posLers

|[k
ls heL blad voor [ongeren dle gelLresseerd ls de wetenschap, techniek, mens en maatschappij en
geschiedenis.

Nat|ona| Geograph|c Iun|or
naLlonal Ceographlc !unlor neemL [ongeren ledere maand mee op avonLuur ue [ongeren ondekL ln
dlL Ll[dschrlfL verre landen bl[zondere dlersoorLen en opmerkell[ke wereldrecords uaarnaasL leesL
hl[ alles over wonderbaarll[ke naLuurverschl[nselen sporL heL mensell[k llchaam en komen er vele
Lechnlsche onLdekklngen aanbod

ower Un||m|ted
ulL ls een blad daL [ongeren lnformeerd over games en welke compuLergames er blnnen korL op de
markL komen
7 Conc|uss|e
lk ben van menlng daL er voor [ongeren veel Ll[dschrlfLen zl[n dle op de lnLresses en de onLwlkkellng
van de [ongeren aanslulL Zowel op llchamell[k als geesLell[k gebled ue onderwerpen worden ln heL
ene Ll[dschrlfL duldell[ker omschreven als ln de andere Wel ben lk van menlng daL lk me soms over
de onderwerpen verbaas dle behandeld worden op heL gebled van seksueelconLacL en relaLle !e
merkL gewoon daL er ln deze heel open over gecommunlceerd wordL lk merk dlL ook ln de lessen dle
lk geef aan de leerllngen pedagoglsch werk nlvea 34
ue Ll[dschrlfLen kunnen een aanvulllng zl[n Ll[dens de lessen om aan de hand van een arLlkel de
leerllngen Le prlkkelen over bepaalde onderwerpen en bl[ Le dragen aan hun elgen menlng Maar bll[f
vna menlng daL heL een dure aangelegenheld ls dle [ongeren veel geld kosL Als [e dlL kunL beLalen ls
heL een moole aanvulllng voor de [ongere om als lnformaLlebron Le gebrulken

39

|nderen |n b|[zondere s|tuat|es
PeL LaLondemodel onderscheldL een vlerLal facLoren dle ln vergaande maLe lemands
gezondheldsLoesLand bepalen

1 lacLoren van heL lnLerne mllleu
PeL lnLerne mllleu heefL Le maken meL de persoonll[ke llchamell[ke en geesLell[ke LoesLand en
processen van de mens

2 LeefsLl[lfacLoren
PeL gaaL hler om zelfgemaakLe keuzes dle ons doen en laLen beinvloeden

3 CmgevlngsfacLoren / facLoren van heL exLerne mllleu
ue soclale omgevlng heL maLerlele en heL blologlsche mllleu hebben lnvloed op onze gezondheld

4 CezondheldszorgfacLoren
Plermee wordL bedoeld alles waL door en ln de gezondheldszorg gedaan wordL waL beLrefL
gezondheld en zlekLe

naasL heL bepalen van de gezondeheld wordL dlL model gebrulkL voor heL geven van voorllchLlng aan
de hand van ondersLaand schema heb lk aangegeven welke facLoren belangrl[k zl[n voor een goed /
gezond omgaan meL voorbehoedsmlddelen en waarom lk van menlng ben daL deze facLoren heL
belangrl[ksL vlndL


8lslco's (bv braken en een vermlnderde
werklng van de pll)
Seksuele behoefLe
Lrvarlng
AngsL voor afwl[zlng
8evruchLlng
Cemeenschap
Werklng en velllgheld van mlddelen
Zwangerschap
vruchLbaarheld

Manleren van vrl[en
voorbehoedsmlddelen bl[ [e hebben
Coed gebrulk maken van heL mlddel
Afspraak maken
verwachLlngen van elkaar
Cpkomen voor [ezelf
Poe ga [e meL elkaar om?
Poe belangrl[k ls vrl[en voor [ou?
MeL elkaar kunnen praLen

Intern m|||eu Leefst|[|
Gezondhe|dszorg xtern m|||eu
8uLgershuls
PulsarLs
Cynaecoloog
nvSP
CAC ln heL geneesmlddelen
vergoedlngssysLeem (CvS)






Seksuele voorllchLlng en opvoedlng
WaL vlnden ouders ervan?
Lr bl[ wlllen horen
AuLomaLen
8eclame
Cordeel vrlend / vrlendln
LmanclpaLle
uroglsL
normen over vrl[en
!ongens mogen meer
Llgen kamer / wonlng
Mels[e zorgL voor voorbehoedsmlddel

40

lk heb voor deze facLoren gekozen daL lk van menlng ben daL heL goed gebrulk van condooms ln
vooral wordL beinvloed door een sLuk kennls over de gevaren bl[ heL nleL gebrulken van een
condoom uus bl[ de persoon moeL deze kennls aanwezlg zl[n ueze kennls kan de [ongere op
verschlllende manler krl[gen van ulL heL exLerne mllleu en gezondheldszorg uaarnaasL bll[f lk van
menlng daL heL ln dle leefLl[d ook vehoorll[k beinvloed wordL door de vrlenden waL doen dle waL
verLellen dle onderllngen aan elkaar
Maar heL belangrl[ksLe bll[fL naLuurll[k hoe heb [e elgen leefLsl[l onLwlkkeld wle ben [e zelf en waL ls
[ouw menlng Ln durf [e voor [e elgen menlng ulL Le komen
naasL de bovensLaande sLelllng heb lk de volgede sLelllng aan de hand van heL gezondheldskundlg
analysemode van Lalonde de volgende probleemsLelllng WaL kun [e doen om Le voorkomen daL
klnderen van mlgranLen meL een LaalachLersLand aan heL nederlands baslsonderwl[s beglnnen?"
Lrfell[ke aanleg
karakLer
LmoLles en gevoelens
Aanwezlge zlekLen of sLoornlssen
Cmgaan meL nederlandsLallge
vrlenden
Pelpen van anderen
SporLen
Communlceren meL anderen over
waL ons bezlghoud en lulsLeren naar
anderen
Intern m|||eu Leefst|[|
Gezondhe|dszorg xtern m|||eu
CaaL heL klnd naar een nLLallge hulsarLs
LandarLs
WordL de voorllchLlng alleen gegeven ln
heL nL

Mlcronlveau ln welke Laal wordL er
gesproken ln heL gezln (broerL[es
zus[es en ouders)
Mesonlveau WoonL heL klnd ln een
buurL waar alleen nederlands
gesporken wordL? CaaL eheL klnd
naar een sporLclub?
Macronlveau Poe wordL vanulL de
weL de LaalsLlmulaLle geregeld voor
lmlgranLen




41

Nawoord
1l[dens heL schrl[ven van dlL verslag ben lk geen moelll[kheden Legen gekomen lk heb de lnformaLle
goed kunnen vlnden en vondL heL leuke en leerzaame opdrachLen PeL verslag heefL mee veel lnzlchL
gegeven ln de [eugdzorg en de onLwlkkellnspsygologle ulL zal bl[dragen aan nog beLere lessen en
geefL ml[ ook meer rusL omdaL [e weeL ml[n rugzak ls gevuld meL voldoende kennls en heb een mool
verslag waar alLl[d nog waL na gezochL kan worden"

ln heL voorwoord heb lk aangegeven daL lk de verwachLlng Le krl[gen over de volgende onderwerpen
- Poe de onLwlkkellng ls op llchamell[k en soclaal gebled van 019 [arlgen
- lk wll leren hoe de [eugdgezondheldszorg ls opgebouwd ln nederland
- Poe de prevenLleve zorg voor deze doelgroep ls
- Poe [e heL besLe naar ouders kunL reageren als er bepaalde problemen meL [ongeren zlch
voor doen

lk ben van menlng daL deze lnformaLle LoL ml[ genomen heb en goed heb verwerkL Ll[dens heL
ulLvoeren van de opdrachLen lk ben dan ook van menlng daL lk ondersLaande compeLenLles ulL de
compeLenLleblblloLheek verder heb onLwlkkeld

21a lk heb een beeld van de leef en belevlngswereld van 1218 [arlgen
22c lk herken en houd rekenlng meL verschlllen Lussen leerllngen
23a lk slgnaleer onLwlkkellngs of gedragsproblemen bl[ leerllngen en laaL zlen daL lk hlermee ln ml[n
onderwl[s rekenlng houd
61a lk heb een globaal beeld van de verschlllende parLl[en waarmee de school conLacL onderhoudL


lnge Mel[er
[ull 2011
42

8eoordellng

Beoordeling opdrachten ]eugdgezondheidszorg


Oordeel

Opmerkingen
Titelpagina O v C
!nleiding O v C
!nhoudsopgave O v C
Opdrachten toegevoegd O v C
Bladzijde nummering O v C
Literatuurlijst/bronverm O v C
Nawoord O v C
Zelfreflectieform. ingevuld O v C
Bijlagen O v C
Layout van het verslag O v C


Opdracht

Oordeel

Opmerkingen
1.
Algemene begrippen in de
jeugdgezondheidszorg



O v C
Netjes en correct uitgewerkt

2.
De pre en
perinataleperiode


O v C


Netjes en correct uitgewerkt

3.
De zuigelingenperiode



O v C


Netjes en correct uitgewerkt

4.
De peuterperiode: 1 - 4
jaar



O v C


Netjes en correct uitgewerkt

3
ue baslsschoolperlode
4 12 [aar



O v C

Netjes en correct uitgewerkt

6
ue perlode van heL
vervolgonderwl[s 12 19
[aar


O v C



7
klnderen ln bl[zondere
slLuaLles




O v C

vond ik het moeilijkst stuk
43


Beoordelingsnorm:

Cezien de zwaarte en belang van opdrachten 1 en 2 moeten deze voldoende
zijn.

Coed Bovengrens: 80 goed
Ondergrens: 70 goed, rest
voldoende
6 - 7 vr./opdr. goed
S vr./opdr. goed, 2 voldoende
Vo|doende
Alle tussenliggende situaties


Cnvo|doende
Neer dan 30 onvoldoende 3 vragen of meer onvoldoende

INDCCkDL

Cnvo|doende Vo|doende Goed


Cpmerk|ngen ] ventue|e gevraagde aanvu|||ngen
!k vind dat ik de opdracht ruimvoldoen heb uitgewerkt en kennis heb vergaard die op dit
gebied van mij verwacht wordt. Naar de studiebelasting van S6 uur heb ik na mijn inzien
veroverschreden.















44

8|[|age Cpdrachten kenn|smodu|e [eugdgezondhe|dszorg

Cpdracht A|gemene begr|ppen |n de [eugdgezondhe|dszorg

Cpdracht a
PoofdsLuk 1 ls een algemeen hoofdsLuk waarln algemene begrlppen behandeld worden
Lees heL hoofdsLuk en geef een zo duldell[k mogell[ke omschrl[vlng van de volgende
begrlppen
a PechLlng
b 1argeL helghL
c Croelsnelheldcurve
d CC
e veganlsLen
f Croeldlagram en doel groeldlagram
g CezondheldsdeLermlnanLenmodel
h PuldploolmeLlng
l SuS
[ Cedesorganlseerde klnderen

Cpdracht b
ln elk hoofdsLuk wordL bl[ elke leefLl[dsfase aandachL besLeed aan ulLvoerlng
baslsLakenpakkeL door de !CZ onder kop[e zorgsysLemen
Maak ln een overzlchLell[k schema duldell[k wanneer (welke leefLl[dsfase) en hoe de
ulLvoerlng van de !eugdgezondheldszorg georganlseerd ls

Cpdracht c
vacclnaLle ls een Laak blnnen heL baslspakkeL van de [eugdgezondheldszorg ueze worden
ulLgevoerd door de consulLaLlebureaus en door de CCu
1c1 Zoek vla lnLerneL heL 8l[ksvacclnaLleprogramma van dlL momenL voeg deze Loe Ceef
aan welke veranderlngen er evL aan komen en moLlveer waarom
1c2 Lr zl[n ook ouders dle er bewusL voor klezen om hun klnderen nleL Le vacclneren
noem zoveel mogell[k redenen waarom zl[ hlervoor kunnen klezen
1c3 WaL ls [ouw menlng over deze keus van sommlge ouders en moLlveer [e menlng

Cpdracht d
1d1 8eschrl[f de onLwlkkellngsfasen van 8owlby en geef aan waL de lnvloed ls van een
goede hechLlng op de persoonll[ke onLwlkkellng van heL klnd
1d2 ue Lheorle van 8owlby wekL de suggesLle daL moederschap en heL hebben van een
baan bulLenshuls onverenlgbaar zl[n WaL ls [ouw menlng en hoe zou [e deze vrouwen
gerusL kunnen sLellen?


43

Cpdracht e
Len klnderdagverbll[f schakelL een onderzoeksbureau ln om onderzoek Le doen naar de
verschlllen ln opvoedlngssLl[len Lussen de dlverse culLuren ln nederland PeL aanLal klnderen
meL een andere culLurele achLergrond neemL op dlL klnderdagverbll[f Loe Len van de
doelsLelllngen van heL klnderdagverbll[f ls om zo veel mogell[k dezelfde opvoedlngssLl[l Le
hanLeren als de ouders Cm hler beLer lnzlchL ln Le krl[gen heefL de dlrecLle een
onderzoeksbureau lngehuurd Aangezlen [l[ werkzaam benL bl[ daL onderzoeksbureau ga [l[
deze opdrachL ulLvoeren van [e bevlndlngen schrl[f [e een verslag

vergell[k de opvoedlngssLl[len van 1urkse Marokkaanse Molukse AnLllllaanse Surlnaamse
en nederlandse ouders PeL verslag mag nleL langer zl[n dan ongeveer 2 A4L[es
!e beperkL [e alleen LoL de opvoedlngssLl[len andere aspecLen komen bl[ andere modules
aan de orde
lnformaLlebronnen
boek !eugdgezondheldszorg
lnLerneL bv wwwoudersnl wwwbabylnfonl wwwopvoedlngsadvlesnl eLc
ln meLhodes van M8C opleldlngen ln medlaLheek van nPL kun [e ook lnformaLle over
deze onderwerpen aanLreffen
!e CCopdrachL ulL perlode 1 daarln ls ook al leLs over culLuren ulLgewerkL

Cpdracht f
Werkers ln een klnderdagverbll[f moeLen over verschlllende kwallLelLen beschlkken Zo
moeLen ze nleL alleen alles weLen over de onLwlkkellng van klnderen ze moeLen ook
beschlkken over soclale en communlcaLleve vaardlgheden Ze maken deel ulL van eeen
Leam maar ze hebben ook veel conLacL meL de ouders en verzorgers van heL klnd PeL ls dan
ook noodzakell[k om hler Ll[dens de lessen aandachL aan Le besLeden
Llgenll[k ls heL loglsch daL medewerkers van heL klnderdagverbll[f over soclale en
communlcaLleve vaardlgheden beschlkken Zoals hler genoemd zl[n ze nog erg leeg en
welnlg concreeL 8l[ de volgende opdrachL ga [e de begrlppen Loepasbaar maken

1f1 SLel een gedragscode op voor medewerkers van heL klnderdagverbll[f ue
gedragscode
bevaL regels voor heL personeel hoe zl[ om dlenen Le gaan meL de ouders / verzorgers
van de klnderen Wees duldell[k en concreeL robeer de gedragscode overzlchLell[k
Le houden ue volgende onderdelen moeLen aan de orde komen
beleefdheldsvormen regels mbL respecL
omgaan meL mulLlculLurele groepen
verbaal en non verbaal gedrag
de resL mag [e naar elgen lnzlchL lnvullen

1f2 ln heL boek werken meL drama" van S[aak vane worden een aanLal werkvormen
genoemd dle [e zou kunnen gaan gebrulken bl[ heL oefenen van soclale en
communlcaLleve vaardlgheden
Welke werkvormen zou [l[ klezen en waarom? !e hoefL de werkvormen nleL ulL Le
werken een globale beschrl[vlng over hoe [l[ de werkvorm kunL gaan Loepassen ls
voldoende

46

re en per|nata|e per|ode
Cpdracht




ln deze opdrachL ga [e een korL en kernachLlg
lnformaLle boek[e maken voor leerllngen van heL
vM8C afdellng Zorg en Welzl[n over de pre en
perlnaLale perlode ue leerllngen gebrulken dlL
boek[e om lnformaLle Le vlnden zodaL ze
zelfsLandlg aan opdrachLen kunnen werken
Zorg voor afwlsselende LeksLen en evenLueel
lllusLraLles

Zorg voor een evenwlchLlge verdellng van de
gebeurLenlssen uus besLeed nleL alle aandachL
aan bl[voorbeeld concepLle of bevalllng





Cnderwerpen dle aan de orde moeLen komen zl[n
ConcepLle
Lrfell[ke afwl[klngen
PeL voorkomen van aangeboren afwl[klngen
Zwangerschap en voedlng
CnLwlkkellng van heL klnd
Llchamell[ke onLwlkkellng van de moeder
ue rol van de vader
8evalllng
ConLrole van moeder en klnd Ll[dens de zwangerschap en na de bevalllng
8orsLvoedlng en flesvoedlng
Llgen keuze onderwerpen




47

De zu|ge||ngenper|ode

Cpdracht a
ln de ondersLaande puzzel sLaan zeven woorden dle afkomsLlg zl[n ulL hoofdsLuk drle van heL
boek Zoek de woorden op ue woorden sLaan ln alle mogell[ke rlchLlngen


wOOku2Okk



48

Opdrocht lb
8eanLwoord de volgende vragen
1 WaL ls een reflex?
2 Welke reflexen van een pasgeborene worden hleronder afgebeeld?
3 Welke reflexen ken [e nog meer?
4 WaL ls de beLekenls van deze reflexen voor de gezondheld van een pasgeborene?
3 Waarom ls heL belangrl[k daL reflexen weer worden afgeleerd?


49

Cpdracht c
1 Leg ln elgen woorden ulL waL heL van Wlegenschema lnhoudL
2 WaL ls heL van Wlegenschema nleL? Waarom nleL?
3 noem een voordeel en een nadeel van heL van Wlegenschema
Cpdracht d
1 WaL ls een screenlng?
2 Welke screenlngen worden ln de zulgellngenperlode ulLgevoerd en waarom?





































30

De peuterper|ode [aar
Cpdracht a
8esLudeer hoofdsLuk 4 en maak dan de volgende opgaven
Pleronder sLaan 21 [ulsL / on[ulsL bewerlngen Llke bewerlng correspondeerL meL een leLLer
Als [e alle anLwoorden goed hebL onLsLaaL er een zln ue cl[fers ln de bovensLe rl[ geven de
bewerlngen aan ln de llnker kolom sLaan ! ([ulsL) en C (on[ulsL) veLgedrukL Lees de
bewerlng bedenk of de bewerlng [ulsL of on[ulsL ls Zoek vervolgens de leLLer bl[ de [ulsLe of
on[ulsLe bewerlng voor de Lheorle wordL verwezen naar heL boek en de arLlkelen ln de
bl[lage

7 7
! S
L C L 8 C C S l n v 8 l L A C P S l u
C A L M L C P L u L ! k L 8 1 l u l L 8 S

1 ue wllsonLwlkkellng van een peuLer ls heL kenmerkende verschll Lussen de
peuLerperlode en de zulgellngenperlode
2 Len maxlmumsnelheld van 30 km/uur voor auLo's zou klnderzlL[es overbodlg maken
klnderen kunnen dan velllg bl[ de ouders op schooL vervoerd worden 8l[ een
evenLuele boLslng ls de ouder ln sLaaL om heL klnd vasL Le houden
3 Len klnd daL ln eersLe lnsLanLle goed praaL en vervolgens ln een fase van haperlng
vervalL heefL mogell[k neurologlsche problemen
4 Meer dan de helfL van de ongelukken meL klelne klnderen vlndL Lhuls plaaLs
3 ue bekende drlfLbulen ln de peuLerperlode zl[n een lndlcaLle voor agresslef gedrag op
volwassen leefLl[d
6 uaL een peuLer ln de zelfsLandlgheldsfase zlL ulL zlch vooral ln heL gedrag daL heL klnd
alles zelf wll doen
7 PeL verpllchLe CLmerk ls een garanLle voor velllg speelgoed
8 Len klnd van vler [aar kan Ll[dens heL spelen geen speelgoed meL anderen delen
omdaL heL klnd ln een fase verkeerL waarln heL denkL daL alles van hem ls
9 Wanneer een klnd LerpenLlne heefL gedronken ls heL van levensbelang om heL klnd
zo snel mogell[k Le laLen braken
10 ln de peuLerperlode ls er op heL consulLaLlebureau welnlg aandachL voor llchamell[ke
afwl[klngen omdaL dlL nauwell[ks van lnvloed ls op de onLwlkkellng van heL klnd
11 Alleen een auLogordel voor [onge klnderen LoL Lwaalf [aar bledL nleL voldoende
beschermlng bl[ een ongeval
12 Len klnd daL een Lerugval heefL naar gedrag ulL een eerdere onLwlkkellngsfase heefL
moelLe meL de hoge elsen dle ln een bepaalde fase aan hem / haar gesLeld worden
13 ue overeenkomsL Lussen peuLerLl[d en puberLelL ls daL heL klnd vooral bezlg ls
anLwoord op de vraag wle ben lk" Le krl[gen
14 verglfLlglngen komen heL meesL voor bl[ klnderen van 0 3 [aar
13 ue leefLl[d Lussen 1 en 4 [aar wordL ook wel peuLerpuberLelL genoemd
16 MeL de begrlppen Laal" en spraak" wordL felLell[k heLzelfde bedoeld
17 Len klnd onLwlkkelL eersL de grove moLorlek en pas daarna de fl[ne moLorlek
18 Cuders kunnen aan Lafel beLer nleL Le veel ophef maken over heL felL daL klnderen
aan Lafel nleL wlllen eLen
19 ue keuze voor een klnderzlL[e ln een auLo ls nleL afhankell[k van leefLl[d en gewlchL
31

20 Zlndell[kheldsonLwlkkellng hangL samen meL llchamell[ke en neurologlsche rl[plng
en wllsonLwlkkellng
21 versLlkklng en verdrlnklng zl[n de belangrl[ksLe oorzaken voor heL overll[den van
klnderen

Cpdracht b
ln heL klnderdagverbll[f van hoofdsLuk 1 (opdrachL 3) worden veel gezamenll[ke
spelacLlvlLelLen gedaan ue spelacLlvlLelLen worden door de lelders van heL klnderdagverbll[f
bedachL ueze keer help [l[ de lelders van heL klnderdagverbll[f en helpL hen bl[ heL
samensLellen van een programma voor 2 dagen
ue leefLl[d van de klnderen ln heL klnderdagverbll[f varleerL Lussen de 0 en 4 [aar

Lr moeLen spelen lnzlLLen dle
concenLraLle en de zlnLulgen Lralnen
verbeeldlng en expressle Lralnen
samenwerken Lralnen
moLorlsche onLwlkkellng Lralnen

Maak een aanLrekkell[k programma voor 2 dagen
Cebrulk hlervoor heL boek Werken meL drama van S[aak vane lnLerneLslLes meLhodes ulL
medlaLheek of blblloLheek !e mag ook [e elgen andere lnformaLlebronnen gebrulken


























32

De bas|sschoo|per|ode [aar

8esLudeer hoofdsLuk 3

Cpdracht a
SLel [e werkL als docenL CezondheldsZorg en Welzl[n ln de bovenbouw vM8C en [e wllL
lesmaLerlaal gaan onLwlkkelen over heL schoolgaande klnd
Alvorens [e beglnL ga [e alLl[d eersL bepalen waL [e wllL behandelen
uaL ga [e ln deze opdrachL doen
!e gaaL ln deze opdrachL dus geen lesmaLerlaal onLwlkkelen maar aangeven over welke
onderwerpen [l[ de leerllngen les wllL gaan geven
3a1 8epaal de hoofdonderwerpen dle [l[ wllL behandelen en moLlveer [e keuzes
3b2 8enoem per hoofdonderwerpen sLeekwoorden / Lrefwoorden dle [l[ wllL gaan
behandelen / ulLwerken ln lesmaLerlaal MoLlveer [e keuzes
3c3 kles 2 hoofdonderwerpen ulL waar [e nog nleL veel van af weeL en maak hlerover een
korL en kernachLlg lnformaLlef verhaal

Cpdracht b
Als [e de medla een beeL[e volgL word [e duldell[k daL er op dlL momenL nog wel eens waL
schorL aan de !eugdgezondheldszorg voor schoolgaande klnderen
Zoek 2 kranLenarLlkelen of 2 arLlkelen van lnLerneL waarulL bll[kL daL de
!eugdgezondheldszorg ln nederland volgens [ou goed heefL gefaald
voeg deze 2 arLlkelen Loe en beanLwoordL de volgende vragen
3b1 korLe samenvaLLlng van heL probleem / arLlkel
3b2 Waar ls heL volgens [ou fouL gegaan?
3b3 Poe had men dlL kunnen voorkomen?
3b4 Welke ldeeen heb [l[ zelf mbL heL beLer organlseren van de !eugdgezondheldszorg
ln nederland Ceef een zo duldell[k mogell[ke beschrl[vlng
3b3 Welke rol kun [e als docenL CezondheldsZorg en Welzl[n vervullen als heL gaaL om
!eugdgezondheldszorg? Ceef een zo duldell[k mogell[ke beschrl[vlng

















33

De per|ode van het vervo|gonderw|[s [aar
Cpdracht
SLel [e de volgende slLuaLle voor Als docenL ln de secLor CezondheldsZorg en Welzl[n weeL [e
heL een en ander over de llchamell[ke geesLell[ke en soclale onLwlkkellng van klnderen
CmdaL [e leLs meL deze kennls wllL doen heb [e op lnLerneL een webslLe onLwlkkeld ue
webslLe heeL klnd en onLwlkkellng Cp deze webslLe sLaaL lnformaLle over zwangerschap
bevalllng llchamell[ke geesLell[ke en soclale onLwlkkellng van klnderen ue webslLe ls
bedoeld voor ouders en mensen dle lnformaLle zoeken over klnderen en [eugd Lr besLaaL
een mogell[kheld om vla emall een vraag naar [ou Le sLuren !l[ beanLwoordL de vragen en
sLuurL heL anLwoord aan de vragensLellers Lerug ue webslLe wordL goed bekeken en er
worden regelmaLlg vragen per emall gesLuurd Pleronder volgen zes vragen dle vla de mall
zl[n blnnengekomen Schrl[f heL anLwoord 8lchL heL anLwoord aan de schrl[ver ue vragen
gaan vooral over de perlode van heL vervolgonderwl[s
Cebrulk voor heL beanLwoorden van de vragen heL desbeLreffende hoofdsLuk van heL boek
(hoofdsLuk 6) en lndlen nodlg gebrulk [e andere bronnen Cp lnLerneL en ln Ll[dschrlfLen
kun [e ook veel achLergrondlnformaLle over de gesLelde problemen vlnden Zorg daL [e
wanneer [e Lheorle ulL een boek of lnformaLle afkomsLlg ulL andere bronnen alLl[d [e
bronnen vermeldL

ma||
CeachLe heer / mevrouw
Cnze zoon van 18 [aar gaaL regelmaLlg ln heL weekend ulL Soms gebrulkL hl[ x1C en soms
rookL hl[ marlhuana volgens hem kan heL nleL zoveel kwaad maar wl[ als ouders maken ons
erg ongerusL Wl[ zl[n bang dan hl[ verslaafd raakL aan deze mlddelen en daL hl[ daarna
heroine en cocaine gaaL gebrulken Pl[ heefL vrlenden dle af en Loe een ll[nL[e snulven maar
daar (volgens onze zoon) nleL verslaafd aan zl[n WaL kunnen wl[ als ouders doen? Poe meer
we waarschuwen des Le onverschllllger hl[ ll[kL Le worden volgens hem moeLen we ons er
nleL mee bemoelen WaL ls ln deze slLuaLle de besLe sLraLegle? WeeL u waar wl[ lnformaLle
kunnen krl[gen over drugs?

ln afwachLlng van uw reacLle Leken lk
P Pogekerk

ma||
CeachLe heer / mevrouw
lk ben een [ongen van 13 [aar en lk denk daL lk homoseksueel ben vanaf daL lk me kan
herlnneren heb lk [ongens alLl[d veel lnLeressanLer gevonden dan mels[es Cp dlL momenL
heb lk een vrlendln we zl[n al wel meL elkaar naar bed geweesL Llgenll[k vond lk er nleL veel
aan maar daL heb lk nleL gezegd lk vlnd heL allemaal heel verwarrend wanL lk geef wel veel
om haar Poe kun [e er achLer komen daL [e homoseksueel benL? 8en [e wel echL
homoseksueel als [e wel een relaLle meL een mels[e hebL gehad? lk durf er meL nlemand
over Le praLen Ml[n ouders hebben heel vaak laLen merken daL ze homoseksuelen maar
nleLs vlnden Cok ml[n vrlenden maken sLeeds van dle flauwe grap[es lk doe maar neL of lk
heL leuk vlnd maar onderLussen ln ml[n omgevlng ken lk ook nlemand dle homo ls WaL
moeL lk doen?

CroeL[es
34

eLer de vrles

ma||
CeachLe heer / mevrouw
vla lnLerneL kwam lk op uw webslLe Popell[k kunL u ml[ helpen wanL lk ben radeloos Slnds
vorlge week kwam lk er achLer daL ml[n dochLer Anne een eeLsLoornls heefL PeL was ons
(ml[n man en lk) al opgevallen daL ze de laaLsLe Ll[d zo mager was lk heb haar vaak gevraagd
of er problemen waren en of ze een eeLsLoornls had Anne onLkende dlL alLl[d meL krachL
vorlge week ben lk haar naar de douche gevolgd ze gaaL namell[k meLeen na heL eLen naar
heL LolleL lk hoorde haar overgeven naLuurll[k heb lk haar meL dlL felL geconfronLeerd LersL
onLkende ze laLer gaf ze Loe daL ze soms haar vlnger ln haar keel sLeekL na heL eLen Ze vlndL
zlchzelf Le dlk volgens haar zl[n alle vrlendlnnen veel slanker Anne ls 16 [aar en was alLl[d
heel erg mager Cp dlL momenL ls ze 173m en weegL 33 kllogram Slnds vorlg [aar ls ze ln
gewlchL Loegenomen en heefL ook borsLonLwlkkellng lk probeer haar ulL Le leggen daL ze
een volwassen llchaam krl[gL Cok probeer lk haar ulL Le leggen daL heL nleL beLekenL daL [e
dlk wordL als [e borsLen krl[gL WaL beLrefL de llchamell[ke onLwlkkellngen zl[n haar
vrlendlnnen al veel verder Anne doeL veel aan balleL en daar ls heL van belang daL [e nleL Le
zwaar benL
kunL u zeggen of ml[n dochLer een eeLsLoornls heefL? ls heL LerechL daL lk me zorgen maak of
ls dlL een reacLle van een overbezorgde moeder? Popell[k kunL u ml[ meer lnformaLle over
eeLsLoornlssen geven en kunL u ml[ advlseren waL lk nu moeL doen

MeL vrlendell[ke groeL
MarlL AchLerberg

ma||
CeachLe heer / mevrouw
Cnlangs las lk een arLlkel over AuPu heL was alsof lk ml[n elgen levensverhaal las Pelaas
ben lk heL arLlkel kwl[LgeraakL zodaL lk nleL precles weeL waar heL arLlkel ln sLond lk ben
een vrouw van 43 [aar Lwee keer geLrouwd Lwee keer geschelden en lk heb drle klnderen
lk werk bl[ een l1bedrl[f na heel veel omzwervlngen ben lk ln de l1 beland Ml[n
voornaamsLe klachLen zl[n slechL kunnen concenLreren soms Le goed kunnen concenLreren
lk maak Laken nleL af lk ben chaoLlsch lk maak moelll[k conLacL meL andere mensen ue
meesLe mensen ln ml[n omgevlng zeggen daL men meL ml[ nleL kan leven of ze zeggen daL lk
gek ben nu zle lk daL ml[n zoon van zeven [aar dezelfde problemen heefL Als baby was hl[ al
heel acLlef en moelll[ker ln de omgang dan zl[n broer en zus ln heL arLlkel heb lk leLs gelezen
over een medlcl[n daL gegeven wordL bl[ AuPu PeL mlddel heeL 8lLalln Zou dlL mlddel ons
van onze AuPu klachLen kunnen afhelpen?

MeL vrlendell[ke groeL
Mevrouw 8aml[n


33

ma||
CeachLe heer / mevrouw
lk ben een [ongen van 13 [aar en lk maak me ernsLlg zorgen over ml[n gezondheld Ml[n
borsLen zl[n opgezeL 8eLekenL dlL daL lk borsLen krl[g? WaL moeL lk doen?

S[ors

ma||
Pol
Ml[n naam ls ?annlck en lk ben 12 [aar en lk zwem graag Cp dlL momenL Lraln lk vler keer
per week ColL hoop lk aan de Clymplsche Spelen mee Le doen Ml[n groLe voorbeeld ls
leLer van den Poogenband Ml[n LeamgenoLen doen een keer per week aan krachLLralnlng
van ml[n Lralner mag lk nleL aan krachLLralnlng doen omdaL lk Le [ong ben ulL begrl[p lk nleL
Zo word lk Loch noolL de besLe?! WaL kan lk doen?
Cpdracht

Lr zl[n Legenwoordlg veel Ll[dschrlfLen ln de handel voor de leefLl[dsgroep van 1219 [aar
ln deze Ll[dschrlfLen worden vaak onderwerpen behandeld dle raakvlakken hebben meL heL
vak CezondheldsZorg en Welzl[n
Ca naar een goede boekhandel en bekl[k een aanLal van deze Ll[dschrlfLen 8eanLwoordL de
volgende vragen mbL deze Ll[dschrlfLen
21 WaL voor soorL Ll[dschrlfLen ben [e Legengekomen voor de verschlllende leefLl[den?
22 Welke onderwerpen worden er zoal behandeld?
23 WaL vond [e van de ulLwerklng van dle onderwerpen?
24 Zl[n ze alle geschlkL voor deze leefLl[dsgroep en moLlveer?
23 Welke Ll[dschrlfLen / onderwerpen zou [l[ goed kunnen gebrulken voor [e lessen en
moLlveer
26 Poe zou [l[ deze ln [e lessen kunnen gebrulken? Ceef concreLe voorbeelden
27 WaL vlnd [e van heL prl[snlveau van deze Ll[dschrlfLen?
28 vlnd [e deze Ll[dschrlfLen een aanvulllng voor [ongeren van deze Ll[d? Waarom wel /
nleL















36

7 |nderen |n b|[zondere s|tuat|es

Cpdracht 7a
ln heL boek wordL heL schema van Lalonde genoemd als een goed brulkbare manler om een
gezondheldsprobleem Le analyseren Marc Lalonde was een Canadese mlnlsLer van
volksgezondheld dle dlL analysemodel heefL onLwlkkeld als wl[ze van aanpak van de
moderne gezondheldsvraagsLukken ue gezondheldsvoorllchLlng en de gezondheldskunde
maken van heL schema van Lalonde gebrulk bl[ de LhemaLlsche aanpak van onderwerpen ln
onderwl[s en voorllchLlng Cm meL dlL schema van Lalonde Le leren werken volgL hler een
sLuk[e LeksL en een opdrachL

ue veranLwoordell[kheld voor onze gezondheld ls een lngewlkkelde zaak PeL ls de
voormallge Canadese mlnlsLer van volksgezondheld Lalonde geweesL dle duldell[k heefL
gemaakL daL hlerbl[ sLeeds een vlerLal groepen van facLoren meespelen

1 lacLoren van heL lnLerne mllleu
PeL lnLerne mllleu heefL Le maken meL de persoonll[ke llchamell[ke en geesLell[ke LoesLand
en processen van de mens 8l[voorbeeld condlLle erfell[ke aanleg karakLer llchaamsbouw
emoLles en gevoelens leefLl[d aanwezlge zlekLen of sLoornlssen de lnwerklng van ge
neesmlddelen en andere mlddelen vroegere ervarlngen oorzaken van zlekLen (vlrus
bacLerle eLc) en sympLomen

2 LeefsLl[lfacLoren
PeL gaaL hler om zelfgemaakLe keuzes dle ons doen en laLen beinvloeden 8l[voorbeeld
eLen roken drlnken onLspannen omgaan meL vrlenden en anderen helpen van anderen
heL gebrulk van mlddelen zoals gezondheldszorg gezondheldsbedrelgende en
gezondheldsbevorderende gedragsalLernaLleven verkeersgedrag opbergen van gevaarll[ke
sLoffen sporLen praLen over waL ons bezlghoudL en lulsLeren naar een ander

3 CmgevlngsfacLoren / facLoren van heL exLerne mllleu
ue soclale omgevlng heL maLerlele en heL blologlsche mllleu hebben lnvloed op onze
gezondheld ue soclale omgevlng kan lngedeeld worden ln mlcronlveau (de dlchLsLbl[zl[nde
personen) en op mesonlveau (sLudle werk vrlenden buren enzovoorL) Cok de facLoren op
macronlveau zl[n hler van lnvloed ulL zl[n de facLoren vanulL de samenlevlng de culLuur de
weLLen de maaLschappell[ke voorzlenlngen enzovoorL
voorbeelden van facLoren dle LoL deze groep gerekend kunnen worden zl[n famllle gezln
school werk hulsvesLlng woongebled reclame medla normen en waarden weLLen de
overheld lndusLrle recreaLlegelegenheden buren verkeer bezulnlglngen bedrl[fsslulLlng
soclale zekerheld en dlscrlmlnaLle

4 CezondheldszorgfacLoren
Plermee wordL bedoeld alles waL door en ln de gezondheldszorg gedaan wordL waL beLrefL
gezondheld en zlekLe uaarLoe behoren alle voorzlenlngen (hulsarLs zlekenhuls krulswerk
eLc) en voorschrlfLen gezondheldsweLLen en maaLregelen de hulpmlddelen allerlel
vormen van voorllchLlng en heL gezondheldsrechL Cok de negaLleve gevolgen behoren daar
Loe zoals medlcl[nverglfLlglng en mlslukLe operaLles
37

8l[ elk gezondheldsvraagsLuk moeLen we nagaan welke van deze facLoren daarln een rol
spelen en ln welke maLe PeL gaaL om facLoren dle bedrelgend of begunsLlgend voor de
gezondheld kunnen zl[n Wanneer we daL dan ook nog Loepassen op de concreLe slLuaLle van
elke persoon kunnen we ulLelndell[k bepalen waL voor leder zo gezond mogell[k ls
LaLen we nu een voorbeeld geven over een bekend vraagsLuk namell[k heL gebrulk van
voorbehoedsmlddelen Ler voorkomlng van zwangerschap Als we ons afvragen waL daar
allemaal mee Le maken heefL zlen we heL volgende




8lslco's (bv braken en een vermlnderde
werklng van de pll)
Seksuele behoefLe
Lrvarlng
AngsL voor afwl[zlng
8evruchLlng
Cemeenschap
Werklng en velllgheld van mlddelen
Zwangerschap
vruchLbaarheld



Manleren van vrl[en
voorbehoedsmlddelen bl[ [e hebben
Coed gebrulk maken van heL mlddel
Afspraak maken
verwachLlngen van elkaar
Cpkomen voor [ezelf
Poe ga [e meL elkaar om?
Poe belangrl[k ls vrl[en voor [ou?
MeL elkaar kunnen praLen


Intern m|||eu Leefst|[|
Gezondhe|dszorg xtern m|||eu


8uLgershuls
PulsarLs
Cynaecoloog
nvSP
CAC ln heL geneesmlddelen
vergoedlngssysLeem (CvS)







Seksuele voorllchLlng en opvoedlng
WaL vlnden ouders ervan?
Lr bl[ wlllen horen
AuLomaLen
8eclame
Cordeel vrlend / vrlendln
LmanclpaLle
uroglsL
normen over vrl[en
!ongens mogen meer
Llgen kamer / wonlng
Mels[e zorgL voor voorbehoedsmlddel


7a1 kles ulL dlL gegeven analyseschema de volgens [ou belangrl[ksLe facLoren uaL wll
zeggen kles zo Lussen de 3 en 10 facLoren ulL dle volgens [ou heL belangrl[ksLe zl[n
voor een goed/ gezond omgaan meL voorbehoedsmlddelen
7a2 Schrl[f dan een korLe moLlvaLle waarom [ulsL deze facLoren de belangrl[ksLe zl[n
38

Cpdracht 7b

Maak een keuze ulL een van de volgende vraagsLelllngen LaaL [e keuze bepalen door [e
lnLeresse of door heL felL daL [e er nog nleL veel van afweeL uaarna ga [e de opdrachL
hleronder genoemd verder ulLwerken

ls sporL gezond voor de onLwlkkellng van klnderen?

Poe gezond ls alLernaLleve voedlng voor de onLwlkkellng van klnderen?

Poe komen ouders er soms Loe om hun klnd Le mlshandelen?

Poe kunnen peuLers en kleuLers van mlgranLen ln nederland zo gezond mogell[k
opgroelen?

Poe kunnen schoolklnderen van mlgranLen ln nederland zo gezond mogell[k opgroelen?

WaL kun [e doen om Le voorkomen daL klnderen van mlgranLen meL een achLersLand aan
heL nederlands baslsonderwl[s beglnnen?

Welke lnvloed hebben lnfecLlezlekLes op een gezonde onLwlkkellng van klnderen?

Poe kun [e heL Loenemende probleem van overgewlchL bl[ klnderen voorkomen?

Poe kun [e klnderen veranLwoord meL de compuLer laLen omgaan?

Poe kan een gehandlcapL klnd zo gezond mogell[k opgroelen?

Poe kun [e een klnd zo goed mogell[k begelelden bl[ ernsLlge zlekLe en
zlekenhulsopname?

Cp welke wl[ze kunnen ouders heL besLe begeleld worden bl[ heL overll[den van hun
klnd?

Len onderwerp naar elgen keuze mlLs geformuleerd als vraagsLelllng zoals hlerboven


MeL de vraagsLelllng van [e keuze ga [e de volgende opdrachLen beanLwoorden
7b1 Analyseer deze vraagsLelllng meL behulp van heL gezondheldskundlg analysemodel
van Lalonde lnvenLarlseer blnnen de vler aandachLsvelden ulL heL model van
Lalonde alle facLoren dle van lnvloed zl[n op de vraagsLelllng Zle voorbeeld ulL 7a
Cebrulk hlerbl[ heL nederlands leerboek voor de [eugdgezondheldszorg" en
aanvullende llLeraLuur uenk bl[ aanvullende llLeraLuur ook aan lnformaLle dle vla
lnLerneL beschlkbaar ls Poud bl[ deze bron wel de kwallLelL van de lnformaLle ln de
gaLen noLeer alle facLoren dle van lnvloed zouden kunnen zl[n op de vraagsLelllng

39

7b2 Ca na heL maken van opdrachL 7b1 op de volgende manler verder kles ulL de
facLoren dle [e hebL genoemd dle facLoren ulL dle volgens [ou de meesLe lnvloed
hebben op de vraagsLelllng Schrl[f nu een arLlkel waarln [e aangeefL op welke wl[ze
heL probleem ln de vraagsLelllng heL besLe aangepakL kan worden PeL arLlkel moeL
aan de volgende elsen voldoen
PeL arLlkel heefL een mlnlmale lengLe van 600 woorden (23 A4L[es)
PeL arLlkel heefL een loglsche opbouw en besLaaL ulL de volgende onderdelen
lnleldlng
ulLwerklng
Conclusle
uenk om een overzlchLell[ke layouL uus maak gebrulk van allnea's en geef
een nleuw onderwerp een elgen kop[e
Len correcL gebrulk van de nederlandse Laal
Len goede argumenLaLle dle gebaseerd ls op de gelezen llLeraLuur
ln heL arLlkel wordL naar de auLeur verwezen wanneer een gedeelLe van zl[n /
haar LeksL leLLerll[k wordL overgenomen
Len llLeraLuurll[sL wordL aan heL arLlkel Loegevoegd

60

8|[|age ost po||o syndroom (pps)



Wat is polio?
Polio - de volledige naam luidt: poliomyelitis anterior acuta - is een inIectie die
wordt veroorzaakt door een virus. De ziekte verloopt doorgaans zonder
symptomen oI in de vorm van lichte, griepachtige verschijnselen. In een klein
aantal gevallen tast het virus bepaalde cellen in het ruggenmerg aan waardoor
verlammingsverschijnselen optreden. Een deel van de getroIIenen herstelt
volledig. Bij anderen blijven meer oI minder ernstige restverschijnselen bestaan.
Polio wordt ook wel kinderverlamming genoemd al worden tegenwoordig ook
volwassenen getroIIen.
'accinatie
In 1957 werd vaccinatie (in Nederland vooral via inenting) tegen polio mogelijk.
Sindsdien komt polio in de westerse wereld nog maar zelden voor. Bij
groeperingen die vaccinatie aIwijzen, zijn nog enkele uitbraken geweest.
Wereldwijd wordt gestreeId naar uitroeiing van het virus. Er zijn gebieden in
AIrika en Azi waar polio nog steeds voorkomt. Het poliovirus kan zich vrij snel
verspreiden onder ongevaccineerde bevolkingsgroepen. Aangezien er steeds
meer gereisd wordt, bestaat het risico dat het poliovirus Nederland binnenkomt.
Vaccinatie blijIt dus noodzakelijk. De vaccinaties geven vijItien jaar volledige
bescherming tegen polio.
Als u reist naar landen waar het virus nog voorkomt, kunt u zich opnieuw laten
inenten.
Wat is het postpolio syndroom?
Bij veel mensen die jaren geleden polio hebben gehad, doen zich
ziekteverschijnselen voor die we het postpolio syndroom noemen (post na,
syndroom complex van verschijnselen), aIgekort PPS.
Een deel van de mensen die ooit polio kregen, blijkt vijItien tot veertig jaar na de
oorspronkelijke acute ziekte last te krijgen van nieuwe verschijnselen, zoals:
- vermindering van spierkracht, soms ook in voorheen normaal Iunctionerende
spieren;
- vermindering van uithoudingsvermogen;
- ongewone en snelle vermoeidheid;
- spier- en/oI gewrichtspijn;
- slecht verdragen van kou;
- in een enkel geval ademhalings- en slikproblemen.
Deze klachten worden veroorzaakt doordat zenuwtakjes die na de polio werden
gevormd en de verbinding van de spiervezels met het ruggenmerg gedeeltelijk
herstelden, geleidelijk aan hun Iunctie verliezen.
Chronische overbelasting blijkt een belangrijke Iactor te zijn bij het postpolio
syndroom.
Als u niet zeker bent over uw achteruitgang in Iunctioneren, kunt u zich wenden
tot de polikliniek neuromusculaire ziekten van een academisch ziekenhuis. Daar
kan worden nagegaan oI het om PPS oI om een andere aandoening gaat.

61

Wat is er aan PPS te doen?
Als er sprake is van het postpolio syndroom is het belangrijk grote lichamelijke
inspanning te vermijden en rust te nemen bij optredende vermoeidheid.
Prestatiegerichte trainingen kunt u beter achterwege laten. Wel is het goed niet-
inspannende oeIeningen te doen onder leiding van een Iysiotherapeut maar u mag
hierbij uw vermoeidheidsgrens niet overschrijden.
Verder kunt u baat hebben bij het gebruik van (meer) energiebesparende
hulpmiddelen, bijvoorbeeld voor de zelIverzorging, in de huishouding en bij het
lopen; mogelijk kunt u uw woning en werksituatie aanpassen.
Het verdient aanbeveling te streven naar het juiste lichaamsgewicht.
Als u het bovenstaande in acht neemt, kan dit leiden tot een nieuw lichamelijk
evenwicht en daardoor tot minder klachten.
8ron wwwvsnnl