Onderwerp : Wat is energie en energiebronnen

Tijdsindeling & Les- Lesinhoud Methode Leermiddelen

fasering doelen Didactische Activiteit
Leerlingenactiviteit
Organisatie
Instap
LES 1 Mogelijke oorzaken waarom de computer niet wil DA: (confrontatiespel) *computer
1.Dagelijkse opstarten: Ik heb straks in de pauze de pc misschien nodig, kom
terugblik -computer is kapot eens allemaal mee en steek eens de pc aan.
-foutieve aansluiting
5’ -stekker zit niet in het stopcontact OR: lln nemen plaats rond de computer
-…
 de stekker van de computer is niet verbonden DA: Ik duw de knop in van de computer, maar er
met het stopcontact. De computer werkt niet gebeurt …. niets.
omdat er geen elektriciteit is. Waarom wil het nu niet lukken?
LA: lln antwoorden
(Stop dan de stekker in het stopcontact en duw op de
startknop van de computer, je ziet dat de computer nu
wél opstart)

2.Oriëntatie 4 1. Omschrijving energie: DA: We hebben net gemerkt dat de computer niet *themaboekje
*Energie hebben we nodig om dingen te laten werkte omdat er geen ENERGIE is. Hier was er geen *woordenboek
12’ gebeuren elektriciteit. Daar hebben we het al eerder over gehad.
*Dat kan zijn: - beweging
- warmte Neem eens het eerste blad met bovenaan de titel ‘Wat
- licht is energie’. Lees eens voor wat de vorige les hebben
-geluid ingevuld.
-beeld
DA: We nemen er een woordenboek bij en 2 lln mogen
2.Hoe omschrijft het woordenboek ‘energie’? zoeken hoe het woordenboek het woord ‘energie’
kracht waarmee men iets doet, naar iets streeft omschrijft.
LA: lln zoeken op en vullen hun aan in hun
themaboekje.

3.energiearm, energiebedrijf, DA: Kennen jullie ook woorden (of samenstellingen)

energiebron,energiezuinig, energieverspilling,… waar het woord ‘energie’ in voorkomt?
LA: lln antwoorden
(themaboekje mag weer even toe)
1
Midden
3.Uitleg Bordplan: DA: We weten nu wat energie betekent maar toch blijft *prenten, foto’s
4. begeleide 2 Energie het iets raars want we kunnen het niet grijpen, * Steenkool
inoefening / \ vastnemen, … * themaboekje
duurzame energiebron niet-duurzame energiebron We weten ook dat er verschillende soorten energie zijn,
28’ *zonne-energie *steenkool | fossiele dus dat wil zeggen dat er verschillende bronnen
*windkracht *aardolie | brandstoffen moeten zijn van waaruit energie gemaakt wordt. (adhv
*waterkracht *aardgas | prenten)
*spierkracht
*kernenergie

Wat?
Duurzame energiebronnen: het is onontputtelijk, het We hebben 2 soorten energiebronnen: duurzame en
zal er voor altijd zijn, altijd beschikbaar. niet duurzame. Wat zouden ze nu kunnen betekenen?
Niet-duurzame energiebronnen: het is eindig, op een LA: lln antwoorden
bepaald moment is het ‘op’ en zal het niet meer
bestaan. Dus we kunnen deze energiebron dan ook niet
meer gebruiken.

Bordplan:
Vb. steenkool, aardolie, aardgas DA: We gaan beginnen met de niet-duurzame
energiebronnen, dus bronnen die ‘op’ kunnen geraken.
Kennen jullie daar al voorbeelden van?(prent)
LA: lln antwoorden

DA: Steenkool, aardgas, en aardolie (benzine) noemen

we fossiele brandstoffen. Fossiele brandstoffen zijn
ontstaan uit rotting van planten en dieren die
miljoenen jaren geleden leefden. De resten werden
onder een dikke laag aarde bedolven.
Steenkool (toon prenten vb. kolenkachel, ontginning,
mijnbouw …)tijdens het vertellen) DA: We beginnen bij steenkool.
(zie lesinhoud)
Oorsprong: Steenkool zit in de aarde. Het gesteente ligt
in lagen tussen andere gesteenten. Het bestaat uit zware
glimmende zwarte brokken, die dus miljoenen jaren
geleden ontstonden uit de resten van planten en dieren.

Gebruik: Vroeger werd steenkool in België veel

2
gebruikt als verwarming voor de huizen vb. een
kolenkachel. Nu is dat al veel minder.
Als men nu steenkool gebruikt gaat het om veel
kleinere deeltjes:
->In de bouw wordt veel gebruik gemaakt van
materialen op basis van steenkool vb. verf,
dakbedekking, …
->In het warenhuis kom je ook steenkool tegen. De
verpakkingen zijn gemaakt met kleine deeltjes uit
steenkool.

Nadeel:
-steenkool verbranden leidt tot zware
luchtverontreiniging door de roet en rook die ontstaan.
Er bestaan al filters, maar ze zijn duur.
-omdat mensen zoveel steenkool gebruikten, moeten de
mijnwerkers alsmaar dieper en dieper graven in de
steenkoolmijnen, waardoor het voor de mijnwerkers
zeer ongezond en gevaarlijk werken is (mijnen kunnen
instorten of ontploffen)
-mijnbouw geeft veel afval en het kost veel geld zodat
steenkool daardoor ook duurder wordt.

Aardolie (prenten)
Oorsprong: Het ontstaan van aardolie kan je
vergelijken met steenkool. (geef uitleg adhv tekening DA: Het volgende dat we bespreken is aardolie
in werkboek)

Gebruik: Vooral in Arabische landen zoals Irak,

Koeweit, zit er erg veel olie in de grond. De olie wordt
gevoerd naar raffinaderijen waar het bewerkt zal
worden tot stookolie, diesel, benzine.
->olie is de brandstof voor vliegtuigen, auto’s, …
->schmink
->heel veel voorwerpen die van plastiek zijn
->elektriciteit opwekken
->verwarming van huizen (weinig vervuiling,
makkelijk opslaan en makkelijk onderhoud)
3
 Nadelen:
-uitlaatgassen van auto’s zijn erg vervuilend en
ongezond
-olietankers die zinken in de zee en dieren worden dan
met de dood bedreigd.

Aardgas (artikel)
Oorsprong: zelfde manier als bij steenkool en aardolie
DA: het laatste is aardgas
Gebruik: huizen verwarmen, om te koken en
elektriciteit mee te maken

Voordeel:Aardgas is gemakkelijk te vervoeren en in

België liggen veel gasleidingen onder de grond

Nadeel: Aardgas kan ontploffen en is bovendien zeer

giftig. (denk maar aan de gasontploffing in Gellingen
op 30 juli 2004)

DA: Alles wat ik tot nu toe vertelde ivm niet-duurzame

energiebronnen, kan je nog eens in het kort lezen in je
themaboekje.

15’ Foto 1: water

1 *Waar vindt je water? DA: We gaan het nu even hebben over duurzame
Rivier, zee, meer, … energiebronnen.
*Welke toestellen worden er daar bij geplaatst?Want Ik leg het uit adhv vraagjes die ik jullie stel.
misschien heb je dat al gezien. LA: lln vullen in en antwoorden
Grote turbines in stuwdammen en windmolens
*Wat is het grote voordeel van rivieren?
De rivieren staan in België bijna nooit helemaal leeg.
Je kan de water dus altijd gebruiken.
4
*Wat is het nadeel?
Om voldoende elektriciteit uit het water te winnen, heb
je snelstromende rivieren nodig. De stuwdammen
worden dus enkel gebruikt in landen waar je veel water
vindt (water dat van de bergen afstroomt vb.
Zwitserland). Daarom heb jij in België vooral kleinere
centrales. Kun je zien op het kaartje waar?(zie kaartje)
*Waterkracht levert bijna 1/5 van de
elektriciteitsproductie op in de wereld=> heel veel dus.

Foto 2: zon
*Wat is er op elk minuut van de dag aanwezig op
aarde, ook al maken we daar niet heel de dag
gebruik van?
Zon
*Zon is inderdaad ook een energiebron. Want de
zon is er altijd, hij draait rond de aarde.
*Zouden jullie weten waarom we ook de zon
kunnen gebruiken?
De zon geeft warmte en met die warmte kunnen
we dan elektriciteit opwekken.
Hoe het gebeurt, vertel ik jullie morgen.

Foto 3: wind
*Hoe voeren zeilschepen vroeger?
Met de wind
*Nu gaat met ook de wind gebruiken als een
energiebron, want hij is ook gratis en toch veel
aanwezig.
Men gebruikt windturbines (moderne windmolens)
Je vindt ze oa terug aan de Belgische kust vb.
Zeebrugge (zie kaartje)
*Wat is het nadeel van windenergie?
-De wisselende windsnelheid
-geluidshinder
-visuele hinder

5
 Foto 4: kerncentrale
In de volgende les geef ik daar meer info over

Foto 5: het lichaam

We eten omdat er in onze voeding ook energie
aanwezig is. Die wordt omgezet in warmte en activiteit
voor oa de werking van ons lichaam.
Energie is noodzakelijk voor
*het onderhouden van de lichaam vb. ademen, het hart
kloppend houden, temperatuur regelen
*actieve bewegingen. We gebruiken onze armen en
benen om vb. te sporten
*groei en herstel van weefsels vb. een snee in je vinger
.
5.Zelfstandige 3 Lln vullen het werkblaadje in DA: We nemen ons themaboekje erbij en gaan een *themaboekje
verwerking opdracht maken: schrijf onder elke foto welke
duurzame energiebron het verwijst, we hebben ze net
9’ overlopen dus dit mag niet te moeilijk zijn.
LA: lln werken zelfstandig

Lkr overloopt samen met de lln de oplossing

Slot
6.Evaluatie /
7.Terug-en DA: Morgen gaan we het hebben over
vooruitblik ‘energievormen’.
LA:lln luisteren
1’
1-7Feedback