WOJEWODA DOLNOLSKI NK.II.

0911-13/517/09

Wrocaw, dnia 27 listopada 2009 r.

Rozstrzygnicie nadzorcze Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.). stwierdzam niewano 9 uchway Rady Gminy Jerzmanowa nr XXXVI/243/2009 z dnia 28 padziernika 2009 r. w sprawie zasad i trybu korzystania z obiektu kompleks boisk sportowych Orlik 2012 z powodu istotnego naruszenia art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorzdzie gminnym oraz art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. z 1997 roku nr 78, poz. 483 ze zm.). Uzasadnienie Rada Gminy Jerzmanowa podja na sesji w dniu 28 padziernika 2009 r. uchwa nr XXXVI/243/2009 w sprawie zasad i trybu korzystania z obiektu kompleks boisk sportowych Orlik 2012. Uchwaa wpyna do Organu nadzoru w dniu 5 listopada 2009 r., przesana pismem o sygn. OR. I.0050-31/09 z dnia 2 listopada 2009 r. W toku badania legalnoci uchway Rady Gminy Jerzmanowa nr XXXVI/243/2009 Organ nadzoru stwierdzi podjcie 9 uchway z istotnym naruszeniem art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorzdzie gminnym oraz art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W 9 uchway nr XXXVI/243/2009 w sprawie zasad i trybu korzystania z obiektu kompleks boisk sportowych Orlik 2012 Rada Gminy Jerzmanowa wprowadzia zapis dotyczcy odpowiedzialnoci za wasne bezpieczestwo osb korzystajcych z obiektu: Osoby korzystajce z obiektu ponosz odpowiedzialno za bezpieczestwo we wasnym zakresie. Uchwaa nr XXXVI/243/2009 zostaa podjta na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 i art. 41 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym: Art. 40 ust. 2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mog wydawa akty prawa miejscowego w zakresie: () 4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektw i urzdze uytecznoci publicznej. Art. 41 ust. 1. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchway. Podstawowym celem istnienia gminy jako jednostki samorzdu terytorialnego jest realizacja ustawowo okrelonych zada publicznych wasnych lub zleconych w drodze ustawy lub porozumienia. Szeroko rozumiana dziaalno gminy, zarwno w sferze publicznej jak i w sferze prywatnej, moe nie ze sob ryzyko odpowiedzialnoci, np. z tytuu wyrzdzenia szkody. Jednake, zdaniem organu nadzoru, akt prawa miejscowego akt o charakterze powszechnie obowizujcym nie moe zawiera regulacji dotyczcych podstaw i zakresu odpowiedzialnoci zarwno gminy jak i innych podmiotw prawa. Tego rodzaju sprawy mog by przedmiotem jedynie regulacji ustawowej bd umownej. Jak wynika z przepisw prawa moliwa jest odpowiedzialno ustawowa gminy czy to z tytuu wykonywania wadzy publicznej (odpowiedzialno za dziaania lub zaniechania jej organw, funkcjonariuszy) art. 417 i nast. Kodeksu cywilnego) czy to z tytuu naprawienia szkody wynikej z czynu niedozwolonego oraz z tytuu niewykonania lub nienaleytego wykonania zobowizania (art. 471 i nast. Kodeksu cywilnego). Regulacja umowna podstaw i zakresu odpowiedzialnoci zarwno gminy jak i innych podmiotw prawa moliwa jest w oparciu o art. 3531 Kodeksu cywilnego. Przedmiotowa uchwaa Rady Gminy ma charakter aktu prawa miejscowego i nie moe, w sposb powszechnie wicy w stosunku do wszystkich potencjalnych adresatw normy prawnej, wycza podstawowej zasady w obrocie cywilnoprawnym zasady swobody umw. Gmina nie moe si uwolni od odpowiedzialnoci w sposb oglny aktem prawa miejscowego, nie baczc na regulacje ustawowe. Tego rodzaju wyczenie moliwe byoby jedynie w drodze art. 3531 Kodeksu cywilnego, a wic w drodze umowy midzy stronami konkretnego zdarzenia w oparciu o przepisy prawa. Zdaniem organu nadzoru zapis dotyczcy bezpieczestwa korzystajcych z obiektu sportowego nie znajduje podstaw prawnych w uchwale rady gminy. Artyku 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorzdzie gminnym podstawa prawna do regulacji zasad i trybu korzystania z gminnych obiektw i urzdze uytecznoci publicznej, w tym take zasad i trybu korzystania z obiektu kompleks boisk sportowych Orlik

2012 nie upowania rady gminy do wprowadzania przepisw dotyczcych odpowiedzialnoci za bezpieczestwo osb korzystajcych z obiektu Kompleks boisk sportowych Orlik 2012. Organ stanowicy gminy nie moe w akcie okrelajcym zasady i tryb korzystania z gminnych obiektw i urzdze uytecznoci publicznej regulowa tej kwestii. Zgodnie za z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. z 1997 roku Nr 78, poz. 483) organy wadzy publicznej dziaaj w granicach i na podstawie prawa. Oznacza to, i kada norma kompetencyjna musi by tak realizowana, aby nie naruszaa innych przepisw ustawy. Zakres upowanienia musi by zawsze ustalany przez pryzmat zasad demokratycznego pastwa prawnego, dziaania w granicach i na podstawie prawa oraz innych przepisw regulujcych dan dziedzin. Realizujc kompetencj organ stanowicy musi cile uwzgldnia wytyczne zawarte w upowanieniu. Odstpienie od tej zasady narusza zwizek formalny i materialny pomidzy aktem wykonawczym, a ustaw, co z reguy stanowi istotne naruszenia prawa. Zarwno w doktrynie, jak rwnie w orzecznictwie ugruntowa si pogld dotyczcy wykadni norm o charakterze kompetencyjnym. Naczeln zasad prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Ponadto naley podkreli, i normy kompetencyjne powinny by interpretowane w sposb cisy, literalny. Jednoczenie zakazuje si dokonywania wykadni rozszerzajcej przepisw kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii. Na szczegln uwag zasuguje tu wyrok Trybunau Konstytucyjnego z 28 czerwca 2000 r. (K25/99, OTK 2000/5/141): Stosujc przy interpretacji art. 87 ust.1 i art. 92 ust. 1 konstytucji, odnoszcych si do rde prawa, takie zasady przyjte w polskim systemie prawnym jak: zakaz domniemania kompetencji prawodawczych, zakaz wykadni rozszerzajcej kompetencje prawodawcze oraz zasad goszc, e wyznaczenie jakiemu organowi okrelonych zada nie jest rwnoznaczne z udzieleniem mu kompetencji do ustanawiania aktw normatywnych sucych realizowaniu tych zada (...). Jeeli organ stanowicy wychodzi poza wytyczne zawarte w upowanieniu bd dziaa bez upowanienia, mamy do czynienia z przekroczeniem kompetencji, co musi skutkowa zastosowaniem rodkw nadzorczych. Rada Gminy w 9 wprowadzia zapisy, ktre nie mieszcz si w upowanieniu z art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorzdzie gminnym. Biorc powysze pod uwag orzeczono, jak w sentencji. Od niniejszego rozstrzygnicia przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego we Wrocawiu zoona za porednictwem organu nadzoru Wojewody Dolnolskiego w terminie 30 dni od jego dorczenia. Zgodnie z art. 92 ustawy o samorzdzie gminnym stwierdzenie przez organ nadzoru niewanoci uchway organu gminy wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objtym stwierdzeniem niewanoci, z dniem dorczenia rozstrzygnicia nadzorczego. Wojewoda Dolnolski: Rafa Jurkowlaniec