Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
FITOGEOGRAFIA a parte da biogeografia que se ocupa das espcies vegetais e das comunidades
Devido ao seu carcter fixo e ao facto de representarem a maior parte da biomassa terrestre, as tipologias biogeogrficas (sistemas de eco-regies) baseiam-se normalmente na distribuio das diferentes populaes de plantas e unidades geobotnicas (comunidades, complexos de comunidades, ecossistemas e biomas). Neste sentido, tende a dar-se Biogeografia uma conotao estreita com a Fitogeografia.
REA DE DISTRIBUIO
o espao definido pelo polgono que contm os pontos onde se observa a prena de determinada espcie Depende de: Lugar de origem da planta Habitat a que se encontra adaptada Efectividade dos mecanismo de disperso Espcies com que tem compartir os recursos de cada localidade Resistncia a herbvoros e/ou parasitas Nem sempre possvel que a planta chegue onde haja a um habitat adequado para ela s vezes, mesmo chegando, a competio pelos recursos pode elimin-la Consequncia: a rea efectiva menor que a rea potencial.
COROLOGIA a cincia que se dedica ao estudo da distribuio de espcie CENTRO DE ORIGEM area onde determinada espcie apareceu pela primeira vez. O centro de origem pode-se estabelecer a partir do territrio onde determinado gnero possui mais espcies. Em Portugal encontram-se centro de origem dos gneros Ulex, Stauracanthus; Os gneros Cytisus, Ptenospartum, Echinospartum e tem origem na Pennsula Ibrica; o gnero Ononis na Bacia Mediterrnica Existem gneros cuja rea de distribuio se encontra muito localizada como por exemplo com Welwitschia que se encontra s no deserto da Nambia
contnua
descontnua
disjunta
A possibilidade de intercmbio gentico depende do limiar de disjuno Existem reas disjuntas de origem politrpico (hbrido de origem poliplide)
Contnuas: sobretudo de espcies de origem recente ou ubiquista
Descontnuas: espcies mais antigas, com reas contnuas que se foram desagregando Relctas: pequenas populaes isoladas notavelmente da rea principal da espcie, tm grande transcendncia conservao (alto da Serra de Monchique com Quercus canariensis) Disjunes que afectam numerosas espcies (rtico-Alpinas; MurcianoMagrebinas)
Subcosmopolitas: expandidas mas faltam em diversa zonas da Terra Endmicas: rea de distribuio restrita a um territrio
Armeria pseudarmeria
ENDEMISMOS
ORIGEM Mudana brusca de condies do meio Favorecimento por isolamento gentico (disjunes) e evoluo Orografia (cimo da Serra da Estrela, Serra Nevada 36%, Pirinus 14%, Monte Qunia 81%) Desrtico (Hogar 60%, Tassili 40%) Edfico flora de rochas especiais (serpentinites Bragana Monte de Morais, dolomites Serra da Arrbida, gesscolas) Insular (Madeira, Aores, Cabo Verde, Canrias 40%, Hawai 92%, Novas Hebridas 100%)
ENDEMISMOS
TIPOS
Segundo a idade: MACROENDEMISMOS ou PALEOENDEMISMOS origem antiga, geralmente agrupamemento superior a espcie MICROENDEMISMOS ou NEOENDEMISMOS origem recente Segundo a origem: APOENDISMO Poliplides originados a partir diplide de ampla distribuio de um
PATROENDEMISMO Diplide que originou polipelides e que j est em regresso ESQUIZOENDEMISMO Por fragmentao da rea de um parental, isolamento e evoluo das populaes, como as subespcies de Pinus nigra
ENDEMISMOS
VICARINCIA VICARIANTE- So unidades equivalentes originadas por esquizoendemismos
ENDEMISMOS
GEOVICRIO ou VICRIO substituio geogrfica: o mesmo habitat em territrios diferentes p.ex. em dunas Armeria welwitschii a norte de Cascais e Armeria pungens a sul do Tejo ECOVARIANTE Substituio ecolgica: no mesmo territrio habitat diferentes No Divisrio portugus Ulex densus em calcrios e Ulex jussiaei em solos cidos
ecovariantes
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
As categorias ou divises hierrquias principais so: Reino Regio Provncia, Sector Distrito Mosaico Tesselar Tessela podendo-se agrup-las (Superdistrito, Superprovncia) ou subdividir (Subsector, Subprovncia).
um sistema hierrquico. Estas categorias so espaos geogrficos de superfcie contnua excepo da Tessela - que incluem os acidentes orogrficos e variaes geolgicas que podem surgir na sua rea
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
A unidade fundamental da biogeografia a Tessela e a nica categoria que pode ser descontnua no espao Tessela um territrio suficientemente homogneo ecolgica e dinamicamente que no possua mais de que um agrupamento maduro (clmax). a expresso territorial de uma srie de vegetao. Mossaico Tesselar um conjunto de Tesselas afins no mesmo domnio climcico, mas com vegetao distinta relacionada com variaes dum mesmo factor ecolgico Chama-se domnio climcico rea onde uma associao tem a funo de clmax
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
Distrito um territrio onde existem Mosaicos Tesselares singulares relacionados com condies edficas particulares e uma paisagem vegetal particular, frequentemente associada a uma utilizao do solo pelo Homem, em funo da sua fertilidade. O Distrito no possui normalmente um clmax particular, todavia a podemos alguns restos de vegetao relquia especializados que lhe pertencem (comunidades caractersticas) ou estejam no limite geogrfico isto fincolas (comunidades diferenciais). Os limites do Distrito so portanto fisiogrficos, edficos e/ou paisagsticos. Actualmente h tendncia de associar uma geossrie caracterstica de cada Distrito.
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
O Sector possui um cortejo florstico especfico (caracterstico ou diferencial) e eventualmente espcies endmicas. Tem ainda catenas e andares de vegetao com organizao particular. Possui elementos que lhe so prprios e por vezes mesmo domnios climcicos especiais A Provncia tem sempre cortejos florsticos endmicos prprios, possuindo cadeias e andares particulares com elementos endmicos (associaes, alianas ou ordens) Tem de ter obrigatriamente cadeias e andares particulares com elementos domnios climcicos nicos
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
A Regio possui um elemento florstico endmico importante, catenas e andares de vegetao originais com territrios climcicos prprios. A Regio possui um bioclima e tipos de solos particulares. Territrios climcicos - territrio onde uma aliana exerce a funo de clmax. Em alguns Sectores e Provncias, especialmente nas reas de relevo elevado, podem ser encontradas ilhotas de vegetao relquia pertencentes a outra Regio no muito afastada. Estas ilhotas de agrupamentos relquia normalmente subsistem graas a condies topogrficas especiais
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
O Reino um territrios tem uma flora e fauna distintas com txones de categoria superior endmicos. Esta diversificao biogeogrfica no s explicada pelas condies ambientais actuais de cada um deles mas tambm pelas diferentes convulses ao longo da histria geolgica do nosso planeta, pela deriva dos continentes, pelo isolamento geogrfico, paleoclimatologia, etc. Os Reinos apresentam uma elevada diferenciao florstica, inclusivamente ao nvel de famlia. A maioria dos autores consideram seis Reinos para as terras emersas: Holrtico, Paleotropical, Neotropical, Capense, Australiano e Antrtico
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
I REINO HOLRTICO 1 Regio Circumrtica 2 Regio Eurossiberiana 3 Regio Estessiberiana 4 Regio Chino-Japonesa 5 Regio Mediterrnica 4 Regio Irano-Turnica 5 Regio Tibetana-Himalaica 6 Regio Saaro-Nortearbica 7 Regio Norteamericana Boreal 8 Regio Norteamericana Atlntica 9 Regio Montanhas Rochosa 10 Regio Californiana 11 Regio da Grande Bacia
TIPOLOGIA BIOGEOGRFICA
IV REINO NEOTROPICAL II REINO PALEOTROPICAL IIa SUBREINO AFRICANO 14 Regio Guineano-Congolesa 15 Regio Sahelo-Sudnica 16 Regio Somalo-Etipica 17 Regio Namibio-Zambeziaca 18 Regio Africana Sudoriental 19 Regio Malagache (Madagascar) IIB SUBREINO INDO-MALAIO 20 Regio Omano-Sndica 21 Regio Indostnica 22 Regio Indochnesa 23 Regio Idonsio-Filipina 24 Regio Fejiano-Papuana IIB SUBREINO POLINSIO 25 Regio Neocaledoniana 26 Regio Polinsia 27 Regio Hawaiana III REINO CAPENSE 28 Regio Mexicano Xeroftica 29 Regio Madreana 30 Regio Caribanho-Mesoamericana 31 Regio Colombiano-Venezoelana 32 Regio Orinoco-Guianense 33 Regio Amaznica 34 Regio Brasileiro-Paranense 35 Regio Chaqueana 36 Regio Andina 37 Regio Pacfico Desrtica 38 Regio Pampeana 39 Regio Mesochilena-Patagnica 40 Regio Valdeviano-Magalhanica V REINO AUSTRALIANO SUBREINO NEOZELNDEZ 41 Regio Neozelndeza SUBREINO AUSTRALIANO 42 Regio Australina Tropical 43 Regio Australiana Mediterrnica 44 Regio Australiana Temprada
3b Subprovncia Luso-Extremadurense 3b1 Sector Toledano-Tagano 3b1a Distrito Serra de S. Mamede 3b1 Sector Beirense 3b1a Distrito Altibeirense 3b1b Distrito Beirense Litoral 3b1c Distrito Zezerense 3b1d Distrito Baixobeirense 3b2 Sector Marianico-Monchiquense 3b2a Distrito Pacence 3b2b Distrito Aracenense 3b2c Distrito Andevalense 3b2d Distrito Alentejano 3b2e Distrito Serrano-Monchiquense
3a2d Distrito Vila Real-Verin 3a3 Sector Salmantino 3a3a Distrito Batueco 3a3b Distrito Baixosalmantino 3a4 Sector Estrelense 3a4a Distrito Alto Estrelense 3a4b Distrito Guarda
A REGIO EUROSIBERIANA SUB-REGIO ATLNTICA-MEDIOEUROPEIA SUPERPROVNCIA ATLNTICA I PROVNCIA CANTABRO-ATLNTICA SUBPROVNCIA GALAICO-ASTURIANA 1 SECTOR GALAICO-PORTUGUS 1A SUBSECTOR MINIENSE 1A1 SUPERDISTRITO MINIENSE LITORAL 1A2 SUPERDISTRITO DO ALVO-MARO 1A3 SUPERDISTRITO BEIRADURIENSE 1B SUBSECTOR GERESIANO-QUEIXENSE
B REGIO MEDITERRNICA B1 SUB-REGIO MEDITERRNICA OCIDENTAL B1a SUPERPROVNCIA MEDITERRNICA IBEROATLNTICA II PROVNCIA CARPETANO-IBRICO-LEONESA 2A SECTOR ORENSANO-SANABRIENSE SUBSECTOR MARGATO-SANABRIENSE 2B SECTOR SALMANTINO 2C SECTOR LUSITANO-DURIENSE 2C1 SUPERDISTRITO DURIENSE 2C2 SUPERDISTRITO DA TERRA QUENTE 2C3 SUPERDISTRITO DE MIRANDA-BORNES-ANSIES 2C4 SUPERDISTRITO ALTIBEIRENSE 2C5 SUPERDISTRITO RIBACOENSE 2D SECTOR ESTRELENSE III PROVNCIA LUSO-EXTREMADURENSE 3A SECTOR TOLEDANO-TAGANO 3A1 SUBSECTOR HURDANO-ZEZERENSE 3A11 SUPERDISTRITO ZEZERENSE 3A12 SUPERDISTRITO CACERENSE 3A2 SUBSECTOR ORETANO 3B SECTOR MARINICO-MONCHIQUENSE 3B1 SUBSECTOR ARACENO-PACENSE 3B11 SUPERDISTRITO ARACENENSE 3B12 SUPERDISTRITO PACENSE 3B13 SUPERDISTRITO ALTO ALENTEJANO 3B2 SUBSECTOR BAIXO ALENTEJANO-MONCHIQUENSE 3B21 SUPERDISTRITO SERRANO-MONCHIQUENSE 3B22 SUPERDISTRITO BAIXO ALENTEJANO
B REGIO MEDITERRNICA B1 SUB-REGIO MEDITERRNICA OCIDENTAL B1a SUPERPROVNCIA MEDITERRNICA IBEROATLNTICA IV PROVNCIA GADITANO-ONUBO-ALGARVIENSE 4A SECTOR DIVISRIO PORTUGUS 4A1 SUBSECTOR BEIRENSE LITORAL 4A2 SUBSECTOR OESTE-ESTREMENHO 4A21 SUPERDISTRITO COSTEIRO PORTUGUS 4A22 SUPERDISTRITO BERLENGUENSE 4A23 SUPERDISTRITO ESTREMENHO 4A24 SUPERDISTRITO OLISSIPONENSE 4A25 SUPERDISTRITO SINTRANO 4B SECTOR RIBATAGANO-SADENSE 4B1 SUPERDISTRITO RIBATAGANO 4B2 SUPERDISTRITO SADENSE 4B3 SUPERDISTRITO ARRABIDENSE 4C SECTOR ALGARVIENSE 4C1 SUPERDISTRITO COSTEIRO VICENTINO 4C2 SUPERDISTRITO PROMONTRIO VICENTINO 4C3 SUPERDISTRTO ALGARVIENSE