>

INFORVBO
Het VBO maakte deze week de resultaten van
zijn halfjaarlijkse conjunctuurenqute (*) bij
de sectoren bekend. Deze geeft, jammer
genoeg, geen perspectief op groei van enige
betekenis op korte termijn: geen enkele sector
meent nog dat de economische activiteit in de
komende zes maanden zal toenemen. Een
nieuwe (milde) recessie valt dus niet meer te
vermijden en dit terwijl vele sectoren nog niet
hersteld zijn van de vorige recessie in 2008
en 2009. Bovendien gaan we er in dit scena-
rio vanuit dat de economie niet met een nieu-
we schok zal worden geconfronteerd: geen
evidentie gegeven de recente waarschuwingen
van Christine Lagarde en Mario Draghi en de
onzekerheden rond de Amerikaanse en
Chinese economie.
Dit mag ons echter niet doen verzanden in
pessimisme. Dit land en dit continent
beschikken nog steeds over een enorme reser-
ve aan creatieve ondernemers en gedreven
werknemers, maar we hebben een dclic
nodig die het vertrouwen terugbrengt. Europa
en elk van de 27 lidstaten moeten zich
inschrijven in een triple play van Europese
discipline, doortastend monetair beleid en
dynamiek. Daarbij is meer overdracht van soe-
vereiniteit onvermijdelijk.
De eerste pijler van dit drieluik is discipline.
Dit is zo belangrijk voor het voortbestaan van
de eurozone dat dit niet volledig aan de dis-
cretie van de lidstaten kan worden overgela-
ten. Vandaag zijn er op dit vlak al enkele
belangrijke stappen op Europees niveau gezet,
maar ze geven nog onvoldoende garanties dat
de noodzakelijke saneringen en hervormingen
in de lidstaten daadwerkelijk zullen worden
uitgevoerd. Hiervoor dient er nieuwe soeve-
reiniteit naar Europa te worden getransfereerd.
Concreet betekent dit dat Europa voortaan de
beleidsmarge zou bepalen en opleggen op al
die domeinen die kritisch zijn voor de euro.
Dit moet bovendien geflankeerd worden door
een door Europa genormeerde en gecontroleer-
de zero-tolerance voor fraude en corruptie in
elke lidstaat, zodat alle mistoestanden die de
solidariteit ondergraven worden uitgeroeid.
Indien de Europese regeringsleiders zich hier-
voor engageren, dan ga ik ervan uit
dat de Europese Centrale Bank geen
obstakels meer ziet om datgene te
doen wat de overige centrale banken
vandaag al doen om de vicieuze cirkel
te doorbreken. Dit is de tweede pijler.
De eerste twee pijlers zijn noodzake-
lijk, maar brengen niet echt een ver-
haal waar een mens warm van wordt. Dit is de
doelstelling van de derde pijler. Deze moet een
dynamiek op gang brengen waarbij burgers en
ondernemers vertrouwen putten in een vol-
doende democratisch Europa dat als n blok
een slim gemeenschappelijk beleid voert voor
energie, klimaat, grondstoffen, innovatie en het
aantrekken van toptalent. De markt moet nu
ook onverwijld echt eengemaakt worden.
Zon drievoudige doorbraak zou vertrouwen
scheppen, maar ook inhouden dat overal een
aantal sociale, fiscale en politieke taboes
moeten sneuvelen. Het zal noch de Londense
City plezieren, noch vreugdevuren ontketenen
bij de meer behoudsgezinde vakbonden in
Europa. Het weze zo. 2012 moet het jaar wor-
den waarin we eindelijk dit nieuwe hoofdstuk
in de Europese eenwording schrij-
ven. Het is juist nu doenbaar omdat
we in deze crisis zitten.
RUDI THOMAES,
GEDELEGEERD BESTUURDER
(*) Zie Focus Conjunctuur, die u
als bijlage bij deze Infor vindt.
W
W
W
.
V
B
O
.
B
E
Europa en elk van de 27 lidstaten
moeten zich inschrijven in een
triple play van discipline,
doortastend monetair beleid en
dynamiek.
Nieuwsbrief voor decision makers
Meer Europa als antwoord op de crisis
[
21 DECEMBER 2011 Nr. 41
]
> Hoe 50-plussers langer aan het werk houden?
Belgi moet zijn status van exportnatie opnieuw
kunnen opnemen
Concurrentievermogen is verder verslechterd
WEKELIJKS AFGIFTEKANTOOR: SINT-NIKLAAS P409959
BLIKVANGER
FOCUS CONJUNCTUUR
W
W
W
.V
B
O
.B
E
VBO Economisch departement
Bijlage bij Infor VBO nr. 41 21 december 2011
1 | VBO - FOCUS CONJUNCTUUR - DECEMBER 2011
Zes maanden geleden waren we nog relatief optimistisch over het her-
stel van de Belgische economie: de eerste helft van 2011 was nage-
noeg voor alle sectoren goed en voor de tweede helft werd slechts een
lichte vertraging van de economische groei verwacht. Ondertussen is
er veel veranderd. Onzekerheid over het voortbestaan van de eurozo-
ne, de stabiliteit van het financieel systeem en de daadkracht van lan-
den om hun overheidsfinancin terug op orde te krijgen voeden het
wantrouwen bij ondernemingen en gezinnen. In deze Focus
Conjunctuur gaan we ervan uit dat de Belgische economie in een
recessie is beland, ook al zal deze relatief mild blijven en helemaal
niet te vergelijken zijn met de recessie die we hebben gekend in 2008
en 2009 indien alle beleidsactoren op internationaal, Europees en
Belgisch niveau hun verantwoordelijkheid opnemen. Na 540 dagen van
politieke impasse is er met het nieuwe federale regeerakkoord een
belangrijk vertrouwenwekkend signaal gegeven. Wat is beslist, moet nu
zo snel mogelijk worden uitgevoerd. De economische onderbouw vormt
echter de zwakke plek van het regeerakkoord. In de komende maan-
den zullen er dan ook maatregelen ter versterking van ons concurren-
tievermogen moeten worden genomen indien we onze potentile groei
intact willen houden.
In deze rubriek worden de resultaten bespro-
ken van een halfjaarlijkse enqute bij de sec-
toren. Zowel voor de huidige situatie als voor
de komende zes maanden werd hen gevraagd
een beoordeling te geven van de verschillen-
de economische variabelen (economische
activiteit, werkgelegenheid,) gaande van
dalend, stabiel tot stijgend. In de grafieken
1, 2, 3, 4 en 6 zijn er dus telkens negen
plaatsen waar een sector zich kan situeren,
m.n. in het kwadrant rechtsboven indien zowel de huidige (in verge-
lijking met zes maanden terug) als de toekomstige situatie als stijgend
worden beoordeeld; in het kwadrant linksboven indien de huidige situ-
atie als stijgend wordt beoordeeld, maar de verwachtingen negatief zijn,
enz.
Economische activiteit krimpt
In de conjunctuurenqute van juni stelde nog 84% van de sectoren dat
de economische toestand beter was dan zes maanden voorheen. In de
huidige enqute is dit cijfer teruggevallen tot 33%. Gegeven de snel-
heid waarmee het economisch klimaat in de afgelopen weken is ver-
slechterd, vormt dit mogelijk nog een overschatting.
Sectoren die de economische activiteit vandaag nog beter inschatten
dan zes maanden geleden, zijn onder andere de bouw, ICT en interim.
Voor de komende zes maanden is geen enkele sector meer optimistisch
gestemd: twee derde gaat zelfs uit van een achteruitgang, terwijl in de
enqute van juni nog meer dan de helft meende dat de situatie verder
zou verbeteren (grafiek 1).
Een groei van 0,2% in 2012
Deze cijfers geven aan dat het economisch klimaat in de komende zes
maanden verder zal verslechteren. En daar het bruto binnenlands pro-
duct in het derde kwartaal reeds een lichte krimp van 0,1% regis-
treerde, betekent dit dat de Belgische economie niet aan een nieuwe
[1] SAMENVATTING
Maatregelen ter versterking van ons
concurrentievermogen dringen zich op
1 Samenvatting p. 1
2 Resultaten van de
halfjaarlijkse
enqute p. 1 - 3
3 Middellange
termijn p. 3 - 4
INHOUD
Grafiek 1 | Economische activiteit
[2] RESULTATEN VAN DE
HALFJAARLIJKSE ENQUTE
>
Het VBO biedt u zijn
beste wensen aan
voor het nieuwe jaar.
DE VOLGENDE INFORVBO
VERSCHIJNT OP 12 JANUARI 2012.
IPA-mislukking, ondanks
historische doorbraak
over statuut arbeiders-
bedienden
Op 18 januari 2011 paraferen werkgevers en
vakbonden na zware onderhandelingen het ont-
werp van Interprofessioneel Akkoord (IPA)
2011-2012. Dit historische akkoord met loon-
matiging en een doorbraak rond het dossier
arbeiders-bedienden, wordt nadien verworpen
door het ABVV en het ACLVB. De regering doet
een bemiddelingsvoorstel met daarin de afge-
sproken loonnorm, welvaartsvastheid van de
sociale uitkeringen, klassieke IPA-verlengin-
gen (o.m. rond brugpensioen) en een partile
uitvoering van het akkoord inzake arbeiders en
bedienden. De afgesproken indexstudie neemt
zij niet over. Bij gebrek aan akkoord onder
sociale partners, beslist zij op 18 februari tot
uitvoering. Vanaf maart worden regelgevende
teksten uitgevaardigd.
Bij de sectorale onderhandelingen, die vaak
langer duren dan normaal, geeft de loonnorm
spanningen. Een aantal sectorale caos lopen
bij controle door de FOD Werkgelegenheid
tegen de lamp. Enkele bedrijven overschrijden
de norm onder druk van vakbondsacties met
een grote financile impact. Het ACLVB dient
klacht in tegen de Belgische loonnorm, die
strijdig zou zijn met de beginselen van de
Internationale Arbeidsorganisatie (Genve)
inzake vrije loononderhandelingen. Het opent
een fundamenteel debat dat het VBO wil aan-
gaan, maar dan ook rond de loonindexering.
Het VBO roept op tot verantwoordelijkheidszin
op sectoraal en ondernemingsvlak.
Ondertussen geeft het Grondwettelijk Hof de
wetgever tot 8 juli 2013 de tijd om het onder-
scheid tussen arbeiders en bedienden weg te
werken. En ondanks de vraag van de minister
van Werk en het engagement in het IPA-ont-
werp, slagen de sociale partners er niet in om
het Generatiepact te evalueren en bij te sturen.
Die problematiek krijgt wel zijn beslag in het
regeerakkoord.
Hoe 50-plussers langer
aan het werk houden?
Uitgaande van de vaststelling dat het
Generatiepact een eerste moedige, maar ontoe-
reikende stap was, heeft het VBO in september
2011 een forum georganiseerd met als titel
Experience is our capital (*). Meer dan 1.000
pe r s o ne n na me n e r a a n de e l . He t
Generatiepact, dat in 2005 werd ondertekend,
heeft ongetwijfeld de geesten in beweging
gebracht. Maar het was tijd om het te evalu-
eren en er een nieuwe impuls aan te geven. In
Belgi is nog 37% van de 55-plussers aan het
werk. Dit percentage ligt duidelijk hoger bij
onze naaste buren: 54% in Nederland en 58%
in Duitsland. Toch zijn de arbeids- of gezond-
heidsvoorwaarden er zeer vergelijkbaar met die
in Belgi. De doelstelling van dit Forum was
alle actoren van de samenleving uit te nodigen
om de toestand op objectieve wijze te analy-
seren en te zoeken naar operationele en realis-
tische oplossingen.
Daarbij kon worden gesteund op de resultaten
van drie studies die werden gepresenteerd door
specialisten. Het debat werd geleid door o.a.
Peter Hartz, de spirituele vader van de hervor-
ming van de Duitse arbeidsmarkt. De rode
draad in alle tussenkomsten was de nood aan
structurele hervormingen en de vaststelling dat
de mentaliteit enkel zal wijzigen wanneer men
de regelgeving wijzigt. Het Forum bood de voor-
zitter van het VBO, Pierre Alain De Smedt, ook
de gelegenheid om een drievoudige oproep te
doen. Aan de ondernemingen, maar ook aan de
Halve studiedag over ont-
werp tot herziening WBEM
Op 12 december 2011 organiseerde de
Brussels School of Competition een conferen-
tie over het ontwerp tot herziening van de wet
tot bescherming van de economische mede-
dinging. Het was een waar genoegen Jacques
Steenbergen, directeur-generaal van de
Belgische Mededingingsautoriteit, te ontvan-
gen, die zijn herzieningsontwerp kwam voor-
stellen. Het was ook de gelegenheid voor
mensen die zich beroepshalve bezighouden met
het recht om hun standpunten over deze her-
vorming uiteen te zetten. Deze conferentie werd
op briljante wijze afgesloten door Stefaan Raes,
voorzitter van de Raad voor de Mededinging.
Clment Pirenne cp@vbo-feb.be
Stagiairs-diplomaten op
het VBO
Vorige week brachten meer dan 30 stagiairs-
diplomaten hun traditioneel bezoek aan het
VBO, waarmee ze hun eerste stagejaar afsloten.
Voor het VBO is dit een uitstekende gelegenheid
om zijn boodschappen door te geven aan onze
toekomstige diplomaten in het buitenland, die
een belangrijke rol zullen moeten spelen bij de
internationalisering van de Belgische onderne-
mingen. Er werd ook bijzondere aandacht
besteed aan de uitdagingen voor ons land op
sociaaleconomisch vlak en aan de noodzaak om
nieuwe Belgische competentieclusters in het
buitenland actief te promoten.
Vincent Caulier vc@vbo-feb.be
>
>
VBO-ACTIE
[
I
N
F
O
R
V
B
O
4
1

2
1
D
E
C
E
M
B
E
R
2
0
1
1
]
>
In deze laatste Infor van het jaar blikken we terug op enkele al dan niet met het
politieke leven van het land verweven feiten die hun stempel hebben gedrukt op het
leven van het VBO. Geen allesomvattende terugblik dus, maar een selectie van
enkele themas die voor het VBO de aanleiding waren om met krachtige boodschap-
pen uit te pakken.
Peter Harz, voormalig HR Executive bij Volkswagen en
adviseur van bondskanselier Gerhard Schrder, stelde
de grote lijnen voor van de hervormingen op de Duitse
arbeidsmarkt.
2011 in enkele kernboodschappen
sociale partners, en in het bijzonder aan de
vakbonden. De problematiek van het loop-
baaneinde is een uitdaging voor onze samen-
leving en geen stokpaardje van de werkgevers.
En ten slotte aan de overheid, waarbij de VBO-
voorzitter onderstreepte dat het tweede
Generatiepact n van de pijlers van het nieu-
we sociaaleconomische plan van de regering
moet vormen. Het huidige regeerakkoord toont
aan dat we erin geslaagd zijn om dit punt op
de politieke agenda te plaatsen en dat onze
boodschappen zijn overgekomen.
(*) www.experienceisourcapital.be
Belgi moet zijn status
van exportnatie opnieuw
kunnen opnemen
De internationalisatie van de ondernemingen is
voor onze economie essentieel en is een van de
stokpaardjes van het VBO. In dit kader was de
deelname van het VBO aan de prinselijke eco-
nomische missie in China in oktober ongetwij-
feld de hoeksteen van zijn internationale
strategie 2011. Er is immers niets zo goed als
een reis naar dit fascinerende land in volle
groei om tot het besef te komen dat ons land
opnieuw een trotse exportnatie moet worden...
en dat het daarvoor de middelen heeft.
Tijdens deze missie
hebben velen een
extra inspanning gele-
verd. Het VBO heeft
ingezet op een grote
promoti eacti e van
onze knowhow in het
cleantech-domein n
het bekendmaken van
Belgi bij jong belof-
tevol Chinees talent.
Via een opvallende
bi j l age gewi kkel d
omheen de cover
van The Economi c
Observer, de grootste
Chinese zakenkrant,
lieten een honderdtal Belgische bedrijven aan
ruim 2 miljoen lezers weten welke groene
oplossingen zij in petto hebben voor een land
dat door zijn forse groei voor heel wat milieu-
uitdagingen staat (recycling, hernieuwbare
energie, bodemsanering en water- en luchtzui-
vering).
Om ons land bij Chinese studenten en onder-
zoekers als uitgelezen gastland te promoten,
organiseerde het VBO in nauwe samenwerking
met 18 Belgische academische instellingen
ook het allereerste Belgisch-Chinese forum.
Het succesvolle topevent bracht meer dan 400
Chinese rectoren, hoogleraren, studenten en
alumni samen en zal onze ambassadeurs van
morgen helpen aantrekken!
Institutionele
hervormingen
De regeringsonderhandelaars bereikten op 11
oktober 2011 een akkoord rond een zesde
staatshervorming. Dit moet de bevoegdheids-
verdeling beter bij de regionale realiteit doen
aansluiten en de regios meer responsabiliseren
voor het beleid dat zij voeren.
Wat de arbeidsmarkt betreft, worden de deel-
staten bevoegd voor o.m. de opvolging, controle
en sanctionering van werklozen, de arbeids-
marktbegeleiding van leefloners, de RSZ-kor-
tingen en loonsubsidies voor specifieke
doelgroepen en sociale economie. Zij worden
tevens bevoegd voor bepaalde aspecten van
betaald educatief verlof, het leerlingenwezen,
outplacement, uitzendarbeid, dienstenche-
ques. Ze krijgen meer autonomie inzake eco-
nomische migratie (arbeidskaarten en
beroepskaarten), maar n minister zal dit
nationaal cordineren. Arbeidsrecht, sociale
zekerheid, sociaal overleg en loonbeleid blijven
federaal.
Inzake gezondheidszorg worden de deelstaten
o.m. bevoegd voor de hulp en verzorging van
bejaarden en gehandicapte personen, de
(erkennings)normen voor ziekenhuizen, het
beleid inzake mentale gezondheid en gezond-
heidspreventie. Overleg en samenwerking moe-
ten leiden tot een gezamenlijke toekomstvisie
en een duurzaam gezondheidsbeleid.
Voorts worden de deelstaten bevoegd voor kin-
derbijslag. Vr de overheveling wordt het ver-
schil tussen loontrekkenden en zelfstandigen
weggewerkt.
De bevoegdheidsoverdracht leidt tot een gron-
dige herziening van de Financieringswet, met
een overheveling van middelen naar de regios,
meer fiscale autonomie, het behoud van een
zeker solidariteitsmechanisme en een respon-
sabilisering van de regios voor de kosten van
pensioenen en loopbaanonderbreking van hun
personeelsleden.
De concretisering van dit akkoord zal nog enke-
le jaren vergen.
Concurrentievermogen is
verder verslechterd
In de tweede helft van dit jaar is de Belgische
economie opnieuw in een recessie beland.
Indien we onze potentile groei en de creatie
van jobs intact willen houden, dan moeten we
ons concurrentievermogen versterken. Helaas,
2011 bracht op dit vlak geen goed nieuws.
Volgens het jaarlijks rapport van de Centrale
Raad voor het Bedrijfsleven zullen de
Belgische loonkosten voor de vierde keer op rij
sneller evolueren dan in onze buurlanden. Dit
is onder andere een gevolg van de olieprijs-
schok in de eerste helft van 2011. Ons index-
systeem zorgt er immers voor dat deze externe
prijsschok zich bij ons in tegenstelling tot in
andere landen direct vertaalt in hogere loon-
kosten. Een neveneffect hiervan is ook dat het
belangrijke tweede ronde-effecten genereert
op het vlak van de inflatie. Dit jaar had dus ht
jaar moeten worden waarin ons indexsysteem
zoals gevraagd door verschillende internatio-
nale instellingen zou worden hervormd.
Jammer genoeg heeft de nieuwe federale rege-
ring beslist om het systeem onaangeroerd te
laten. De Nationale Bank is echter vandaag
wel bezig met een studie. Benieuwd wat de
conclusies zullen zijn. Hetzelfde verhaal op
het vlak van energie. De regering had heel
2011 om de welbekende problematiek van de
federale bijdrage en de toeslagen voor de off-
shorewindmolens op te lossen. Niets daarvan.
Wat de bevoorradingszekerheid en het investe-
ringsklimaat in ons land betreft, zijn de zaken
alleen maar verergerd, onder meer door het
vele getalm en de oeverloze discussies van
onze politici. Hopelijk wordt 2012 het jaar
waarin er een duidelijke visie op het energie-
systeem van morgen komt en wordt deze niet
meteen opnieuw ter discussie gesteld.
In november publiceerde het VBO zijn eerste
Zakboekje Concurrentiekracht, dat aan de hand
van cijfers en feiten wil aantonen wat de sociaal-
economische impact is van onze sterker stijgende
loonkosten.
[
I
N
F
O
R
V
B
O
4
1

2
1
D
E
C
E
M
B
E
R
2
0
1
1
]
>

2011102029
,
400
,,

AvLX,
FaVdMZs 1V^Ms\nMVi & TZadM
Btusses lnvesi
and Lxoti

FLB

Photo
N
ew
s
[
I
N
F
O
R
V
B
O
4
1

2
1
D
E
C
E
M
B
E
R
2
0
1
1
]
G
r
a
f
i
s
c
h
e
p
r
o
d
u
c
t
i
e
:
T
h
e
M
a
i
l
s
h
o
p

t
e
l
.
0
3
7
7
1
1
2
3
0

m
a
i
l
@
t
h
e
m
a
i
l
s
h
o
p
.
b
e
De toekomst is aan de
kmos
In Belgi vertegenwoordigen de kmos 99,8%
van het totale aantal ondernemingen, 58,2%
van de toegevoegde waarde en 65,7% van de
tewerkstelling in de privsector. Bovendien
hangt de flexibiliteit van de grote bedrijven in
ruime mate af van die van hun kmo-partners.
Omgekeerd hebben meerdere kmos het ver-
mogen en de ambitie om op hun beurt een
grote werkgever te worden die een stuwende
rol speelt bij de ontwikkeling van zijn regio.
Het is om de aandacht te vestigen op deze
kmos en hun groei dat het VBO, in samen-
werking met de UWE, BECI, de UCM en de
Kamers van koophandel, en in partnerschap
met Ernst & Young, op 23 november een eer-
ste forum heeft georganiseerd over de
Franstalige kmos van het land (*). Zo moeten
er volgens de respondenten verscheidene
tekortkomingen op de arbeidsmarkt worden
verholpen, onder meer door het wegwerken
van onze loonkostenhandicap ten opzichte van
de buurlanden of door meer flexibiliteit op de
arbeidsmarkt. Om zich te ontwikkelen, hebben
de kmos ook behoefte aan geschoold perso-
neel en eisen ze een vereenvoudiging van de
administratieve taken. Op fiscaal vlak verkla-
ren ze dat diegenen die de economische
machine laten draaien en diegenen die werken
niet nog meer mogen belast worden. Toegang
tot financiering tegen een concurrerende prijs,
een daling van de energiefactuur, meer steun
voor niet technologische innovaties, meer
kmos op internationaal niveau en een geslaag-
de opvolging in de kmos zouden eveneens
wenselijk zijn. Deze reflectienamiddag zal
echter voor de kmos vooral de gelegenheid
geweest zijn om hun 10 grote prioriteiten mee
te delen aan de aanwezige ministers.
(*) www.focuspme.be
Naar een echte economic
governance in Europa
Op Europees vlak zal de soevereineschulden-
crisis onbetwistbaar het voornaamste kenmerk
van 2011 zijn. Gezien de collateral damage
die deze kritieke nationale situaties de hele
zone toebrengen, heeft de EU geprobeerd om
van Top tot Top, structurele oplos-
singen te vinden om Staten in
moeilijkheden te hulp te komen,
het vertrouwen van de markten te
herstellen en de economic gover-
nance te versterken.
Het VBO heeft deze ontwikkelingen
zeer aandachtig gevolgd en is bij
de Belgische overheid en bij de
voorzitter van de Europese Raad, Herman Van
Rompuy, tussenbeide gekomen vr de grote
rendez-vous die de richting van 2011 hebben
bepaald. Het VBO is al verscheidene jaren van
mening dat het monetaire luik van de EMU
dringend moet worden aangevuld met een
echt gemeenschappelijk economisch en bud-
gettair beleid en met een verhoogde Europese
druk op de Staten. Het is dan ook ingenomen
met de op Europees niveau genomen beslis-
singen om de economic governance te ver-
sterken en dringt erop aan dat de Commissie
daarin een sleutelrol zou blijven spelen. De EU
moet verder kunnen gaan dan het gewone toe-
zicht op de economische en budgettaire pres-
taties van de lidstaten. Ze moet sneller de
risicos van ontsporingen en van macro-eco-
nomische onevenwichten kunnen identifice-
ren en passende druk op de lidstaten
uitoefenen en ze desnoods zelfs bestraffen,
om de begrotingsdiscipline en de effectieve
tenuitvoerlegging van de noodzakelijke struc-
turele hervormingen te garanderen. Kortom,
geen woorden, maar daden! Alleen zo zullen
de gunstige voorwaarden worden gecreerd
voor het vergroten van het concurrentiever-
mogen en van de attractiviteit van de EU ten
aanzien van de rest van de wereld. Het VBO is
overigens van mening dat uit de huidige cri-
sis binnen de eurozone de schrijnende behoef-
te aan meer Europa, en niet het omgekeerde,
blijkt. Het zal dit pleidooi in 2012 nog verder
uitwerken.
VBO Verbond van Belgische Ondernemingen vzw
Ravensteinstraat 4 1000 Brussel tel. 02 515 08 11 fax 02 515 09 15
REDACTIE: Bart Buysse, Isabelle Callens, Vincent Caulier, Elin De Vits, Linda Janssens,
Olivier Joris, Anne Michiels, Sbastien Procureur, Geert Vancronenburg,
Olivier Van der Maren
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Charles Gheur Ravensteinstraat 4 1000 Brussel
PUBLICATION MANAGER: Stefan Maes tel. 02 515 08 43 sm@vbo-feb.be
ADVERTENTIEBIJLAGEN: ADeMar bvba tel. 03 448 07 57 nele.brauers@ademaronline.com
ADRESWIJZIGING: VBO Dienst Mailing tel. 02 515 09 06 fax 02 515 09 55 mailing@vbo-feb.be
COPYRIGHT: overname met bronvermelding is toegestaan
Voor het drukken van Infor maken we gebruik van papier afkomstig uit duurzaam bosbeheer. Duurzaam bosbeheer houdt
rekening met het bosecosysteem, heeft respect voor sociale aspecten (zoals inheemse bevolkingsgroepen of rechten van
bosarbeiders) en is economisch leefbaar.
DATE: 6, 13 JANUARY
DATUM EN THEMA:
12 JANUARI
SPRAAKMAKENDE
RECHTSPRAAK
Brussels School of Competition
The Law and Economics of Vertical Restraints
Exclusive distribution, resale price maintenance, online distribution, franchising,
active and passive sales,... All these topics are very important for companies. The
Brussels School of Competition offers you to get familiar with these topics during a
15 hours course spread on three Friday afternoons.
VBO Social Academy
De VBO Social Academy is een vormingsprogramma in zeven namiddagen,
gespreid over tien maanden en op maat van CEOs, HR-managers en onderhande-
laars. Een uniek opleidingsconcept waarin we alle aspecten van het sociaal
overleg aankaarten.
Zie ook www.vbo.be > Events
VENUE: FEB, Brussels
REGISTRATION:
T + 32 0(2) 515 07 78
info@brusselsschoolofcompetition.eu
INFORMATION:
www.brusselsschoolofcompetition.eu
PLAATS: VBO, Brussel
INFO: www.socialacademy.be
A
G
E
N
D
A
Het event KMO Focus, georganiseerd in samenwerking met
Ernst&Young, BECI, UWE en de Kamers van koophandel,
bracht zowat 200 deelnemers op de been.