Vous êtes sur la page 1sur 8

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:13 AM

Page 1

Edicion special

Pro-Bida
PRO-BIDA, KICO ESEY KEMEN?
Pro Bida: ... Kere cu ... Kere cu ... Kere cu ... Kere cu
ADVENT
www.bendishon.com ecaminda@yahoo.com

E Caminda, Iglesia Catolico

December 2011

Un persona cu ta Pro-Bida ta tuma accion pa proteha esnan debil y ta defende esnan cu no por defende nan mes. e bida di un baby ta un regalo di Dios cu mester wordo cuida cu amor un mama ta un persona precioso cu balor y dignidad tur bida humano ta pertence unicamente na nos Creador cu a duna nos bida ta na Dios so pa duna y tuma tur bida

KICO ABORTUS TA?


Punto di salida di Iglesia ta y ta keda cu: bida y dignidad humano ta sagrado pasobra for di su cuminsamento ta presente e accion creador di Dios y e ta permanece semper den un relacion special cu su Creador, su unico fin. Solamente Dios ta Seor y doo di bida: ningun persona, bou di ningun sircumstancia, por tin e derecho di mata na un manera directo un ser humano inosente (EV 53)

Abortus ta e eliminacion intencional y directo, di ki manera cu e wordo realisa, di un ser humano den e fase inicial di su existencia, cu ta for di concepcion te nacemento. (EV58). Kemen cu un baby ta wordo mata a proposito prome cu su nacemento.

Dicon ta comete abortus?:

Motibonan principal: E baby ta stroba e mama su educacion, trabou o cuido di e otro yiunan E mama no por deal (financieramente) cu un baby na e momento ey E mama no kier yiu of mas yiu Problema den su relacion/ no kier ta mama soltera

E MILAGER DI BIDA

Mundialmente:

Respeta Bida

Algun ora despues di e concepcion: e embryo ta manda un seal pa e sistema "immunologico"- di su mama pa no atac'e!

Cu 3 siman (22 dia): su curason ta cuminsa bati! Kemen cu ora bo ta haa sa cu bo ta na estado, probablemente e curason di e baby ta bati caba. Cu 20 siman: e baby ta comporta hopi similar na un baby recien naci: e ta smile, scop, gara, tin hik y ta chupa dede. Cu 11 siman: e "Fingerprints" tey .

1 di cada 5 embraso ta termina den abortus mas o menos 42 miyon ABORTUS ta tuma lugar pa aa mas o menos 115.000 ABORTUS ta tuma lugar pa dia motibo di abortus di mas cu 90% di hende muher ta: pa mantene nan estilo di bida

Pro bida 2011:Layout 1

pag 2

12/21/2011

10:14 AM

Page 2

Declaracion di Amor (Ora un pareha ta declara Amor na otro) E PALABRANAN: MI TA DESEA UN YIU CU BO Tin un significacion profundo: Den lus di Fe, e kier bisa: mi ta confia mi mes na bo, na bo so! Mi tin Fe den bo pa nos coopera cu Dios pa crea un yiu. Mi tin Fe den bo abilidad pa ta un casa y un mayor amoroso comprometi y cu semper lo bo tey pa'mi y pa nos yiunan.

Procreacion y Dignidad di e Yiu


Pro-Bida

PERO: TIN HOPI TRISTESA BAO DI PAREHA Awendia, 1 den 6 pareha ta experiencia infertilidad, Motibonan ta diverso, e.o: uso di anticonceptivo, a sterilisa, a aborta of otro factornan. Serca parehanan catolico e dolor ta mas profundo ora ta scucha Iglesia alaba bida di famia y Iglesia ta educa cu yiunan ta e regalo supremo di matrimonio.

ESENCIA DI AMOR MATRIMONIAL: PA TA HABRI PA BIDA

Medicina Reproductivo ta ofrece solucionnan Algun solucion ta speransa real pa corigi e abilidad natural y saludabel pa e pareha pa nan tin yiu. Otro solucionnan ta trece problema moral

Algun pareha ta haa tentacion di produci un yiu, of crea un yiu. E ta bira obra di mannan di hende. E mucha aki ta wordo mira como producto di nos tecnologia y hasta como articulo di consumo cu mayornan a paga pe. Esaki ta causa dao na su dignidad como hende. E pregunta ta, si cada medio scohi pa reprodu-

Amor matrimonial tey pa coopera cu Dios, pa ta habri pa bida nobo. Procreacion ta perde su sentido ora intencionalmente ta separa e aspectonan union y procreacion for di e amor matrimonial. Cooperacion di e pareha cu Dios pa ta habri pa bida nobo a lo largo no ta wordo acepta mas como un aspecto total di amor sexual matrimonial. Mas bien, por wak e deseo pa un yiu un meta riba su mes, y e sistema reproductivo di e curpa ta wordo mira como un instrumento pa logra e meta.

Anticonceptivo ta debilita un matrimonio E union sexual ta wordo separa for di e procreacion. Aki pareha ta sinti FALTA di algo den nan amor matrimonial. Consecuentemente infieldad matrimonial y divorsio ta aumenta. For di e relacion sexual aki no ta sali un compromiso permanente pero su meta ta PLACER.

serio: nan no ta respeta dignidad di e pareha su relacion matrimonial, of di nan sexualidad, of di e yiu.

ci ta hustifica e dignidad humano di e mucha? NOS ABILIDAD PA COOPERA CU DIOS PA CREA UN SER HUMANO TA UN REGALO PERSONAL DI DIOS

Nos habilidad pa coopera cu Dios pa crea un ser humano nobo, no ta solamente funcion di nos curpa. E ta un regalo personal di Dios, comparti exclusivamente cu esposo y esposa, kendenan consecuentemente ta comparti e responsabilidad di trece e criatura nobo aki den mundo den un forma excepcionalmente personal.

Un persona a bisa mami cu mi tin derecho pa biba. Cu mi ta un bendicion di Dios cu sigur e lo stima. E ora ey el a yora y a sinti den su curason, Cu abortus no ta e solucion. Un persona a consola mami ora e tabata ful confundi. E persona special aki...ta esun cu a salba mi.
Palabra di Bida
"Duna nos e gracia - Ora e santidad di bida prome cu nacemento wordo ataca, nos defende y proclama cu ningun hende tin autoridad pa destrui bida di esnan cu no a nace ainda." Beato Huan Pablo II

Mi tin derecho di biba

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:14 AM

Page 3

Kerido muchanan den barica di mama,


Ainda boso ta scondi, ainda invisibel. Algun di boso a bin di sorpresa y ainda ningun hende no sa di boso, ni sikiera boso mami. Nan a ranca boso for di man di Dios, pasobra den su man boso tabatei foi hopi tempu caba. El a desea boso, a hasi su plan pa boso. E tabata spera un momento apropia, un momento solem, un celebracion di amor incondishonal di boso mami y boso papi. E no por yuda. Ta hende mes a kibra e momento, a hasi wega, a bai den pashon y nan a ranca boso for di Dios su man prome cu tempo. Pero di parti di Dios nada a cambia. E mesun plan cu E tabatin cu boso y e mesun amor y e sonrisa y colo di wowo, y e talento y e caracter y prome cu tur e alma tempel di su gloria, El a laga den boso. Wel, ni maske ranca, di sorpresa, den wega, den pashon of pio ainda, boso a yega serca nos for di man di Dios. Algun mami no sa di boso ainda, no ta sospecha mes, cu ya caba nan ta carga den nan barica un bida nobo, un ser humano, un otro alma, un otro tempel di Dios. Algun otro a cuminsa sospecha y a bira ansha. Boso tin cu comprende nan, nan no a

Pro-Bida

pag 3

Santa Maria Faustina y Aborto

sepra un bishita asina grandi. Tin algun cu ya caba a yama boso bonbini y tin otro cu haya miedo y consehonan hopi egoista y malbado. Nan ta pensa di bai mata boso. Hende ta bisa nan cu boso no ta persona ainda, cu miho si nan deshasi di boso pa evita hopi problema. Natural cu ainda boso no tin un aparencia di un baby, pero djis un par di dia y tur loke ta den boso caba lo crese, lo forma y lo transforma boso den un bunita imagen di boso mami, pasobra imagen di Dios ya boso tin caba. Mi ta scirbi pa boso e carta aki pa pidi boso: resa pa boso mami! Mi sa cu e tin miedu, insiguridad. E tin hopi preshon di e mundo aki materialista y egoista. E tabatin otro plannan. E ta sinti su mes manera den un trampa y pesei e ke...boso sa...e ke mata boso. Resa hopi pe. Papa Dios lo tende boso orashon. Nos tambe ta resa pe. Nos tambe ta pidi papa Dios pa E duna nan curashi, pa e combense nan cu e sorpresa cu nan tin den nan barica ta bini di djE, ni maske con el a yega aya. Nos ta resa pa papa Dios lusa

boso mami pa e habri su curason pa boso y no duda cu boso a bin cu un curason yen di amor pe. Ban resa hunto y ban confia cu angelnan di Dios lo yuda boso mami di yama boso bonbini y cu pronto boso lo sonrei pa boso mami y e lo sonrei boso y brasa boso cu awa na wowo. Si, ban confia cu pronto e mes lo bisa boso cu boso ta su bida. Ami ta sigur cu nos lo mira otro pronto, aki na misa, ora nan lo trese boso pa batisa. E dia ei lo mi kinipi wowo pa cada un di boso, pa boso sa cu tami a scirbi boso e carta aki. Un biaha mas, ban resa, ban confia y te aki un par di luna. Ya caba mi ta yama boso bonbini na mi Parokia, ya caba boso ta mi parokianonan, parokianonan invisibel ainda. Bendicion! P Daniel .

Awe mi tabatin un ardiente deseo di tuma mi ora dilanti di Santisimo, ma e boluntad di Dios tabata diferente: 8or di anochi mi a experencia dolornan masha intenso y violento no a keda'mi mas cu bai riba cama mes ora. Mi a keda bolter durante 3 ora te cu 11or di anochi. Ningun medicina tabata yuda cu e dolor tur cos cu nan a duna'mi mi a saca , tabatin ratonan cu mi tabata bai foi tino.

mi sa ta hopi swak. Prome biaha esey a pasa'mi ora mi tabata den e sanatorio. Ni maske cuanto hangua y remedi dokternan a duna'mi nada a kita e dolornan , ni nan ni ami por a compronde kico tabata pasando. Mi a splica e dokter cu hamas antes mi a yega di experencia dolornan asina y el a declara di no sa ki tipo di dolornan mi tabata haa. Awor si mi ta compronde di ki dolor ta trata akinan , pasobra Seor a laga'mi sa. Ora mi pensa cu un dia mi lo por bolbe pasa den e dolornan ey, mi ta haya calafriu.

Hesus a mustra'mi cu pa medio di e dolornan aki mi a tuma parti na Su agonia na e Hofi . Sufrimentonan cu E mes a permiti como reparacion na Dios pa e tantisimo almanan asesina den seno di mal mamanan. Ningun remedi por yuda cu e dolornan aki. Ora 11or ta serca nan ta bai di nan mes y mi ta bai soo , ora mi spierta e otro dia Mi a haa e dolornan aki tres biaha caba , semper nan ta cuminsa 8or di anochi y ta dura te cu 11or.

Ma mi no sa si den futuro lo mi pasa den sufrimento similar , mi ta lage den man di Dios . Loke ta agradE pa manda'mi mi lo acepta den obedienc ia y amor. Mara cu e sufrimentonan aki sirbi pa salba maske ta un alma di tal asesinato.

E birtud di castidad...no ta un "no" pa plaser y goso di bida, pero un "SI" grandi pa amor como un comunicacion profundo entre personanan, pa amor cu ta capabel pa genera bida y cu generosamente ta yama bonbini na un bida nobo cu a nace. Papa Benedicto XVI

Palabra di Bida

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:14 AM

Page 4

pag 4

Kico ta Castidad? Castidad ta e virtud cu ta modera deseo sexual. E ta un estilo di biba manera Dios a disea for di prinicipio. Pa nos compronde sexualidad, nos por haci un comparacion di awa den un dam y awa di acuaducto. E awa den dam ta sali sin control, especialmente ora di mal tempo y e ta crea caos riba e cayanan. Mientras e awa di acuaducto si ta controla; nada ta bai dispidi, tur cos ta bou di control. Castidad ta e forza cu ta haci posibel pa nos ordena sexualidad y pa hiba na e mihor Bon y e Bon na nos sociedad. E ta e mihor remedi contra luhuria. Kico nos como cristian ta compronde bou di fieldad? Fieldad ta e sentimento of actitud di apego y afeccion devoto na Dios. E ta encera un confianza total cu si sigui Dios su caminda, nos lo logra felicidad, gozo, paz cualidadnan di Bida Eterno. Kico kier men biba den castidad? E reglanan di Iglesia tocante sexo ta realmente mandamentonan positivo pa stima, denter di e plan di uso divino di sexualidad. Dor di sigui Dios su guia, wantando nos mes na su mandamentonan, nos ta tuma un actitud di fieldad na djE. Siendo fiel na Dios nos lo expresa y experiencia sexualidad manera cu E a disee, resultando den felisidad berdadero. Castidad ta e resultado di ta fiel na e imagen di Dios segun cual nos a keda crea. Cada ser humano a keda crea segun Dios su imahen y semehansa. Imahen y semehansa di Dios ta encera cu nos ta integro segun Su obra y voluntad. E no a duna nos sexualidad como meta ultimo. Sexualidad ta entrega den e plan, pa ta habri pa bida, entrega na un pareha den un fieldad continuo y pa semper. Dios a crea hende como meta pa sigui cu Su creacion. Sexualidad no ta un cos pa haci wega cu ne, e ta un don di Dios, un regalo pa e sacramento di Matrimonio. Cada bes cu e imagen aki kibra, e hende mes den su esencia ta keda kibra. Y e persona ta sinti esaki den hopi problema, dolor, y sufrimento. Pues, biba

Castidad y Fieldad

Pro-Bida

Palabra di Bida

Castidad y Fieldad na Dios den nos relacionnan. Tur hende cu ta batisa, cu ta fiel na Cristo, ta yama pa biba un bida di Castidad. (Cat 23..). Castidad ta un tesoro cu ta alimenta nos relacionnan cu rikesa, confiansa y diverticion segun e plan divino. Hende tin e regalo di razonamento pa por scohe na cual momento y cu kende e kier tin intimidad, contrario na animalnan. Manera tur cos den bida, sexo tin su lugar y momento: den matriomonio. Asina mes tin hende muher ta comenta cu nan esposo ta mustra afecto solamente durante di intimidad sexual den dormitorio. Noviazgo ta un temporada hopi importante. E noviazgo ta e periodo den cual parehanan ta tuma e espacio pa sia conoce otro, pa cana e caminda di Fe, mira y sia cada un su vision di bida pa yega na un crecemento comun. Abstenencia di actividad sexual ta hiba cu pareha ta desaroya hunto cu otro, aspectonan intelectual, emocional y spiritual y mas lat despues di Sacramento di Matrimonio, e aspecto fsico. Tur aspecto di e hende, ta haa un lugar y importancia den e relacion, durante e trayecto di noviazgo. Pa compronde con ta un mihor moda pa desaroya un relacion, nos por compare cu un bolo.

den castidad kiermen tambe proteha intacto e imahen di Dios den nos, y cunE proteha intacto nos propio felisidad. Pa esnan cu tin vocacion di matrimonio, castidad ta un muestra di respet y gracia asina puro, cu e sexualidad ta wordo expresa solamente den matrimonio. Pa esnan cu vocacion pa ta soltero, castidad ta incera reserva sexualidad den su puresa te ora di matrimonio (si e ta yama pa casa). Y pa esnan cu vocacion religioso, e ta incera pa entrega nan mes completamente na sirbishi di Dios den nan puresa y divinidad.

Analogia: Prome bo ta traha e bolo (relacion/ Amistad), cu e ingredientenan esencial di haria (conversacionnan bon), suco (goza hunto), webo (balornan moral similar, acuerdonan spiritual) y suco bruin (respect, honor). Ora tur bati hunto y e bolo reis ta pone crema di adorno (intimidad fisico den moderacion). A case of Chastity Heather Gallagher, Peter Vlahuten Bo por compronde, cu intimidad despues di e matrimonio, esta despues cu e bolo ta cla, no por ta un acto puramente fisico? Un bida di castidad ta hiba un hende pa libremente abstene di actividad sexual prome cu Sacramento di matrimonio y pa libremente biba e sexualidad despues di sacramento di matrimonio. Y sigui biba e sexualidad segun Dios su plan. Sexo en realidad tei pa simboliza e compromiso di e convenio di matrimonio. Sexo ta celebracion matrimonial. Kico ta e beneficio pa biba un bida casto? Castidad ta mustra sexualidad den diferente luz; e no ta enfoca solamente riba e aspecto fisico, pero e ta laga mira tambe otro aspectonan di e ser humano, aspecto intelectual, emocional y spiritual. Castidad ta hiba entre otro na: Libertad pa experiencia intimidad sexual profundo durante matrimonio Libertad pa hiba un noviazgo mas creativo (date) Confia y sea confia (fieldad) Libertad pa expericiencia cu cada persona tin balor (y no un instrumento pa sacia gana sexual) Libertad pa no haa malesanan venerico Evita embarazo pafor di matrimonio cu ta duna berguensa, embarazo cu no ta carga pa responsabilidad, amor y cuido di e yui Libertad pa desaroya comunicacion solido

Nos no ta un producto casual o sin sentido di evolucion Cada un di nos ta resultado Di un pensamento di Dios

Cada un di nos ta desea Cada un di nos ta stima Cada un di nos ta necesario Papa Benedicto XVI

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:14 AM

Page 5

reserva exclusivamente pa pareha matri Experiencia paz mental Cura heridanan di relacion sexual di monial, no ta un acto puramente biologico, pero e ta toca e persona humano den pasado su intimidad di mas profundo. E ta berda Libertad pa experiencia intimidad cu deramente humano, solamente si e ta Dios den pureza segun bo vocacion forma parti integral di amor cu cual esposo y esposa ta mara nan mes na otro te na Pa stima y ta stima morto (Cat 2361). Mescos den caso di e Kico ta e gracia di castidad den nos bida religioso y e persona soltero, sexualidad ta practica den su totalidad segun e plan di spirtual y moral? Dios te na morto. Concluyendo: un persona puro ta mantene integridad di e podernan di bida y amor ` H?KM cu ta den dj'e (cat 2338). E periodo di castidad ta un temporada pa sia control propio, cu ta un educacion den liberdad humano. E alternativa ta masha cla: sea Oracion na Birgen di Guadalupe cu hende ta domina su pasionnan y ta Mama Maria, Birgen di Guadalupe, logra paz, of e ta laga pasion domine y e Patrona di e muchanan cu no a nace ta bira infeliz (Cat 2339). Den matrimonio ainda, Nos ta pidi bo pa cada un di e intimidad fisico di e pareha ta bira un esnan, cu ta den peliger di ta aborta. muestra y un garantia di e comunion spiriYuda e mamanan pa nan no tene tual. E lasonan di matrimonio entre personanan batisa, ta santifica pa e sacramento miedo di acepta e don di bida di e yiu, (cat. 2360) di matrimonio. Sexualidad, cu ya ta un regalo di Dios. door di cual homber y muhe ta entrega Duna esnan cu a comete abortus connan mes na otro den acto cu ta apropia y suelo den nan dolor di consenshi y guia nan pa nan ricibi pordon y sanacion Laga nos resa e Rosario den e Sacramento di Confesion. de lo No Nacidos pa pone Yuda nos tur di aprecia y cuida enfermonan y esnan di edad avansa un fin na abortus te dia cu, Seor yama nan den su reino. Inspira nos pa nos Defende tur bida y na un manera special di esnan cu ta indefenso y no tin derecho ni stem pa pidi auxilio. Yuda nos Mama Maria, dilanti di bo Yiu HesuCristo, nos Seor, Kende, como Dios, ta biba y reina den tur siglo di siglonan, Amen

Pro-Bida

Soa

pag 5

Yx| xt vt ||? t |t W|

pero e tin un problema. Recien el a cuminsa su estudio y di baina e conoce e mucha homber. E mucha homber a laga sa cu e no tin ningun intencion pa tuma responsabilidad di e "eror" cu a tuma lugar. El a opta pa paga mitar di e gasto di un abortus. Soa no tabata kier a pensa mes con su mayornan lo a reacciona ora nan lo haa sa. Un aborto lo ta e solucion mas facil. Pasobra e ora ey ningun hende mester haa sa cu e ta na estado. E echo ta cu Soa mes si ta na altura cu e ta na estado. E si sa cu e ta mama di un baby di kende e curason ta bati caba. Soa a purba di controla e panico cu a drent'e, ora e tabata evalua su opcionnan... Contestanan facil no tin, pero si contestanan cla! Nos sa for di profundidad di nos ser kico ta correcto pa haci y kico no. E pregunta cu mester wordo haci ta: " E ta moralmente permiti pa asesina un miembro di bo famia pa asina evita e tremendo sacrificio personal cu e lo exigi di bo?" Claro cu e contesta mester ta no! Tur ser humano, den cualkier etapa o condicion, ta keri y stima dor di Dios. P'esey tur bida ta santo. Pa kita e bida di un hende ta un maldad grave y un deshonra grave di Dios. Nos identidad y vocacion ta pa stima, pasobra nos ta crea segun imagen di Dios, cu ta Amor,. Nos naturalesa ta resisiti e idea pa renuncia nos tempo, nos placa, nos soonan of nos plannan, te cu nos yega e punto cu nos ta madura suficiente pa permiti e amor pa transforma nos.

E test di embaraso di Soa a sali positivo,

Kico Soa mester haci?

Un homber tabata grita direccion di shelo: "Dios, dicon Bo no ta manda nos un docter pa cura cancer y AIDS, un cientifico cu por sia nos con pa alimenta e pobernan y lidernan cu por trece pas na mundo?" Y fo'i shelo un bos a contest'e, bisando: " Ya mi a manda nan caba! Pero abo a aborta nan!"
Demasiado mucha? Esey ta manera bisa cu tin demasiado flor! Madre Teresa

"E ta un pobresa cu un "mucha mester muri", Pa asina abo por biba manera abo ta desea... Madre Teresa

Palabra di Bida

anta. ha lo iona

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:14 AM

Page 6

idad o pa en e vi . E el pa un di ciru-

pag 6

Pro-Bida

Con un abortus a afectami

Mi abortus a laga'mi sinti bashi. Mi ta sinti como sifuera cu mi no tin mesun balor cu tur otro hende, dor di a comete abortus. Mi a actua contra tur locual mi tabata kere, djis pasobra mi tabata falta curashi. Mi ta rabia cu e tata, cu mi amigonan y specialmente cu mi mes. E Pasco aki, mi baby lo a nace. Mi no por stop di pensa riba esey. Constantemente mi baby ta den mi imaginacion. -- Marguerite

E bida den perspectivo di eternidad Ta importante pa nos recupera un perspectivo adecua, for di cual nos por considera bida den su totalidad. E perspectivo ey ta, eternidad.Bida cu cada un di su fasenan ta un preparacion importante pa e eternidad ey. Behes tambe tin su mision pa cumpli cune den e proceso di maduracion di e ser humano den su caminda pa eternidad. Y di e maduracion aki, e grupo social na cual e anciano ta pertenece mes ta benificia.

Dignidad y balor di hende


Eutanasia ta semper intrinsicamente malo Pa desgracia, e concepto di eutanasia, e ultimo aanan aki, ta perdiendo e aspectonan di horor cu ta surgi normalmente serca esnan cu ta sensible pa respet di bida. Ta berdad cu por pasa cu, den casonan di malesa grave cu dolornan insoportabel, e personanan sufriendo por ser tenta pa desesperacion. Y cu nan sernan

Pa esnan cu a comete aborto, Beato Huan Pablo II tin palabranan di curashi: Iglesia ta consiente di e diferente factornan cu por a influencia bo desicion y sin duda esaki lo a haci dolor grandi. Kisas e herida den bo curason no a cura ainda. Pero no sucumbi pa desesperacion y no perde speransa. Bo Tata misericordioso ta cla pa duna'bo su pordon y su pas den Sacramento di Reconsiliacion (EV 99).

E ancianonan ta yuda nos mira e acontecimentonan na mundo, cu mas sabiduria pasobra e realidadnan di bida a haci nan madura y bira experto. Nan ta depositonan di memoria colectivo y pa e motibo ey interpretenan privilegia di e combinacion di idealnan y balornan di comunidad cu ta guia e convivencia social. Exclui nan ta manera rechasa e pasado caminda tur e raisnan di e presenta ta hundi, den nomber di un modernismo sin memoria. E anciano, danki na su experiencia maduro, por ofrece hobennan conseho y enseansanan precioso. For di e perspectivo aki e aspectonan di e fragilidad humano, relaciona di un forma mas visibel cu behes, ta un yamado na e dependencia mutuo y na e solidaridad necesario cu ta uni generacionnan cu otro. Pasobra tur persona mester di otro y ta enriquese nan mes cu donnan y carismanan di tur.

keri of nan kwidadornan ta sintinan, movi pa un compasion malentendi, impulsa pa considera e solucion di un morto suave, rasonabel. Pero esey ta hopi diferente na eutanasia, cu cual ta wordo entendi provocacion directo di morto. Mas lew cu e intencionnan y e circumstancianan, eutanasia ta un acto intrinsicamente malo. Un violacion di e ley divino, un ofensa na e dignidad di e persona humano.

Palabra di Bida

Un civilisacion digno di e dignidad di hende Honra nos ancianonan ta insera un tripel deber pa cu nan: cuidanan, yudanan y balora nan calidadnan. Ta importante pa nos convense nos mes cu mester ta normal den un civilisacion completamente humano, respeta y stima nos ancianonan. Pasobra nan ta sinti nan mes un parti bibo di e sociedad, a pesar di nan forsa cu ta debilitando. E peso di edad ta menos pa esun cu ta sintie respeta y stima pa hobennan.

Amor di Tata pa su yiunan mas vulnerabel Mi ta sinti e deber di reafirma fuertemente cu e balor intrinsico y e dignidad personal di tur ser humano, no ta cambia den ningun circumstancia. Cualkiera cu nan por ta den bida. Un hende, aunke gravemente enfermo of no apto pa eherce su funcionnan mas eleva, ta y lo keda un hende. Hamas e lo comberti den un vegetal of den un animal. Den bista amoroso di Dios Tata, hende ta sigi ta eleva riba nan, reconociendo hende como su yiunan cu un necesidad particular di yudansa.

Eutanasia, mester wordo considera como un piedad falso, of mas fuerte, como perversion preocupante di piedad falso, maske e no wordo motiva pa rechazo egoista di tuma encargo di existencia si sufrimento. De facto, e berdadero compasion, ta hasi nos solidario cu e dolo di otronan y no ta caba cu e persona di kwal bo no por soporta su sufrimento. Eutanasia ta parse ainda mas perverso, si e wordo comete dor di personanan (por ehempel famia) cu mester ta esunnan cu tin cu ta yuda nan familiar cu pasenshi y amor.

"...na e origin di cada ser humano no tin algo accidental of casualidad, pero un plan di Dios amoroso." Papa Benedicto XVI

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:14 AM

Page 7

Un di e retonan mas grandi cu mayornan ta encontra awendia ta con pa sia nan yiunan tocante e berdadero nificacion di sexualidad. Tambe for di den comunidad ta lanta diferente gruponan y organisacionnan cu un preocupacion berdadero ariba e consecuencianan cu un sexualidad iresponsabel por trece cu ne manera embaraso hubenil y malesanan transmiti sexualmente. E gruponan aki, tanto gubernamental como no-gubernamental, ta sinti e necesidad di haci algo y ta bin cu programanan pa duna informacion ariba e topico aki na scolnan acompaa pa campaanan den medionan di comunicacion.

Educacion sexual: tarea di mayornan


Pro-Bida
Pa nos sa con ta e mihor manera pa scolnan y otro organisacionnan asisti mayornan den nan tarea di duna educacion sexual, ta importante pa tene na cuenta e naturalesa humano. Den esaki 2 aspecto ta hunga un rol hopi importante: Nos naturalesa humano relaciona cu sexualidad

pag 7

Mayornan ta esnan cu mihor ta conoce, ta compronde y ta stima cada un di nan yiunan manera cu nan ta. Mayornan ta den e mihor posicion pa dicidi ki ora ta e mihor momento pa duna informacion teniendo cuenta cu e mucha su crecemento fisico y spiritual. Contrario na esaki, educacion sexual na scol hopi biaha ta duna un sobreabundancia na informacion cu no ta apropia pa e edad di e mucha. E studiante, pa motibo di su modestia, en realidad lo tabata kier a huy di e informacion cu e no ta cla pe. Pero pa motibo cu e ta den klas sinta e no por haci esaki, e no por scapa. Pronto e mucha lo sia sobrepasa su sentimentonan inconfortabel cu e resultado: su modestia ta keda destrui.

Casi tur hende lo ta di acuerdo cu algun sorto di educacion sexual mester wordo duna. Pero kende ta esun cu mester haci esaki? Cua ta e mihor manera? Ki rol scol y otro instancianan cu ta duna informacion mester hunga? Esakinan ta preguntanan hopi relevante.

Na prome lugar, cada mucha ta nace cu un sentido di modestia. E sensibilidad aki cu cual bo ta nace ta produci sentimentonan di shock, confusion of berguensa cerca muchanan inocente na momento di expone nan na E siguiente grafico ta mustra kico educacion materialnan sexual of conberno mester ta y kico si e mester ta. sacionnan sexual cu ta hopi explicito. E di 2 aspecto cu mester EDUCACION SEXUAL tene na cuenta ta cu cada mucha ta posee e misterio NO TA: SI TA: unico di ta mucha muher (femeninidad) of duna informacion so inculca modestia, puresa, di ta mucha homber cu ta hopi explicito y elabora castidad y moralidad (masculinidad); e misterio di un don secreto desalgo cu mester wordo na prome lugar tarea di tina exclusivamente pa presenta y discuti den klasmayornan, cu mester wordo regala e persona stima den nan mixto di mucha muher y duna den e privacidad di nan matrimonio of na Dios mucha homber na hogar den celibacia como serviedadnan cu no ta apropia cio na Su Iglesia.

E mensahe principal ta cu educacion sexual mester wordo duna door di mayornan. E rol di scol of otro instancianan den educacion sexual ta di asisti mayornan den nan rol y por lo tanto e programanan na scol mester ta den colaboracion estrecho cu mayornan, mayornan mester conoce e contenido y mester ta di acuerdo cu locual ta wordo presenta y e programa mester tin nan aprobacion.

Intimidad sexual ta un regalo sagrado

Locual bo ta sia na scol ta habilidadnan pa bo usa den bida diario. Nan ta haya rekenen y nan ta sia aplice por ehempel na momento di bay haci un respondi pa nan mayornan y mester haya placa di vuelta. Awor bo ta kere ta logico pa conta e hobennan den luho di detaye tocante amor fisico anto pensa cu nan lo no bay haci uso di e informacion ey? Cualkier les di educacion sexual mester bay acompaa cu lesnan den moralidad pa e por ta efectivo. Si elimina moralidad, e mucha lo no sia kico ta bon of malo. E lo pensa cu tur cos ta cuestion di escohencia y e lo bay comete actonan inmoral cu un conE 2 aspectonan menciona senshi trankilo ya cu e no a sia nunca cu ta ta haci cu e mihor manera pa duna educacion existi bon y malo. sexual ta pa medio di dialogo priva entre e mucha y su mayornan. Esaki ta conserva Pa locual ta trata sexualidad e hobennan tanto e modestia como tambe ta proteha e mester sia cu e ta algo sagrado cu merece un misterio sexual di cada mucha. Door di bay trato special. Hende no por haci locual cu nan discuti asuntonan intimo publicamente na kier cu algo sagrado. Por ehempel lo no ta na scol, e misterio ta bira algo familiar. su lugar di come Santa Hostia bou palo bebiMayornan ta salvaguardia e modestia di e endo un softdrink. Pesey ta keda na e mayormucha y e misterio di nan sexualidad ora cu nan pa splica nan yiunan cu intimidad sexual gradualmente nan ta bay ta dunando informa- ta un regalo sagrado, cu merece un trato specion delicado den privacidad di nan hogar, pa cial y cu su lugar ta den matrimonio. medio di un dialogo personal, seleccionando cada palabra y terminologia cu hopi cuidou.

"Tin dos victima den cada abortus: un baby morto y un consenshi morto." Madre Teresa

Palabra di Bida

Pro bida 2011:Layout 1

12/21/2011

10:14 AM

Page 8

pag 8

Regreso di Maria Maria ta bolbe y conta Hose... Bo ta sintibo hoben cu bo no por tuma responsabilidad di un Yiu pa ta un Tata, corda riba Hose; Hose a pensa hopi riba e momento aki, ela a sinti hopi emocionnan tambe, ela pensa di banUn Yiu pa Maria Derepente Maria a haya dona Maria. Pero, door di gracia y forza e noticia cu e lo ta na cu unicamente ta bin di Dios, e tambe a bisa SI. Corda cu Dios tey pa sostene estado... Si bo haya sa cu bo boso, boso no ta boso so. ta na estado y bo ta pensa cu e Nacemento di Hesus momento no ta Censo, Tur hende mester bay nan mes cuminibo, corda pais, door di esaki tur cos ta druk ... riba Maria; Maria tabata biba den un Bo ta haya cu condicionnan pa haya un tempo duro, unda nan por a piedre baby no ta adecuado, corda riba Maria y canando riba caya. Pero Maria sabiendo Hose; Nan mester a haci un biahe tur esaki a bisa un gran SI cu tanto Fe. No largo, cu no ta nada facil, y ora yega bo tene miedo bisa si na Bida mescos cu destinacion no tin luga pa bo keda. Maria. Corda cu tur cos ta den Dios su Pero nan a haya algo, no kico tabata desea pero e tabata un refugio, e tabata man. suficiente pa Rey di reynan por a nace. Maria ta bishita su prima Maria ta bay yuda Elizabeth, cu tambe ta Despues di esaki tin hopi momento mas pa reflexiona, den e Evangelionan, sigui na estado... Bo ta haya bo mes ta yuda bo mayornan henter un bida di Hesus, y e hendenan cu den nan edad avansa y e ta hopi pa bo ta rondone, tur e hendenan ey nos por carga, corda riba Maria; Maria cu tin un relaciona nos mes cu nan. Te morto di curason yen di dulsura, y a cuminsa Hesus un gran sufirimento, persecucarga un yiu den su barica ta bay un luga cionnan, pero cu hopi aceptacionan di leu, pa yuda su prima y su casa Zacarias un Amor berdadero. nan dos cu edad avansa, e ta haya su prima 6 luna den su embarazo. Maria Hopi biaha nos ta kere nos tin tur cos den tabata sigur pa su prima grandi un gran nos man, un ideal fout pasobra Dios tin e ayudo mientras e tabata na su ultimo ideal corecto. Nos mester ta mescos cu tempo di embarazo. Corda con bo mayor- hopi di e personahenan rond di Hesus, nan a cuida di bo, y con agredicido nos hopi di nan a acepta Dios su boluntad, y tin cu no. mester ta. Un hobencita yama Maria cu ta den preparacion pa bay casa, henter su futuro su dilanti ta pasa den hopi, pero ta perservera door di Dios. Den cual kier estado di Bida Dios ta canando cu bo.
Gary Gangemis

REFLEXION

DI

B I DA

DEN

Pro-Bida

BIJBEL

Un dia pa otro locura a pone cu nan a rechasa mi ya for di di seno di mi mama sin un nomber pa duna mi ... ni pa den nan brasa nan tene mi ... Ki pensamento por pone hende perde e balor di bida ...? Ley contra abotro no ta existi of tabata hancra den falta di dignidad di ta humano e derecho pa biba esey tabata negligencia ... Aventura entre dos cu a sacudi mi existencia di bin na mundo ... Mi identidad a keda morto ora mi a pasa oa otro destino pa reis di no acepta mi pa mentalidad abrupto ...

Inocente mi tabata den barica di mi mama den un mundo distinto leu for di mi nacemento na espera di mi yegada na mundo.

UN BIDA CU NUNCA A MIRA LUZ DI DIA

Of pa violencia of abuso, victima di inhusticia cu a kibra e speransa E speransa dii mira luz di dia ... cu a kibra e silencio di mi nacemento.

Ta cual derecho tabata tin, ta ki motibo tabata existi pa aborta mi ... causa hopi por a evita pa relacvion di amor descontrola cu a provoca fin di mi existencia.

Clarette Angeline Quandus

Ken a bisa cu mi ta incapas di biba?

UMBERT the UNBORN


Pakio, pasobra mi mester di mi mayornan pa tur cos?

Dios a kies bida y abo?

BO NOMBER TA GRABA DEN MI PLANTI MAN

- Isaias 49, 16

Pasobra mi no por biba afor di e vientre riba mi mes?

Den e caso ey mi no lo ta capas di biba te cu mi caba Universidad.

Vous aimerez peut-être aussi