'Goed mogelijk dat het Egyptische leger wraak wilde nemen voor Tahrir'

Jeroen Visser 02/02/12, 16:11

Dit zal leiden tot meer protesten

Gisteravond braken in Egypte gewelddadige rellen uit tijdens de wedstrijd tussen Al-Masry en Al-Ahly. ANP

Gisteravond kwamen zeker 74 mensen om bij voetbalgeweld in de Egyptische havenstad Port Said. Is er een verband met de politieke onrust in het land? Schrijfster en Egypte-kenner Monique Samuel denkt van wel. 'Het is allemaal te toevallig', zegt ze in een gesprek met vk.nl. Volgens de half-Egyptische schrijfster Monique Samuel is het belangrijk te beseffen dat het clich van de drinkende, laagopgeleide hooligan in Egypte niet bestaat. 'Er wordt geen druppel alcohol gedronken in de stadions daar en de bezoekers verdienen bovengemiddeld - anders kunnen ze geen entreekaartje kopen. De meesten zijn ook relatief goed opgeleid.' Samuel stelt dat er ook geen voetbalcultuur is in Egypte, waarbinnen supporters van verschillende clubs elkaar opzoeken om te vechten of, erger, elkaar naar het leven staan. Egyptenaren zijn daar ook te vreedzaam voor, zegt ze. 'Zoiets als dit is nog nooit voorgekomen.' Kamelen Volgens Samuel zijn er sterke aanwijzingen voor de betrokkenheid van het Egyptische leger bij de onlusten van gisteravond. Gisteren was het namelijk exact een jaar geleden dat bij het begin van de revolutie de 'woensdag van de kamelen' plaatsvond. Het leger had op die bewuste woensdag in 2011 mensen ingeschakeld die gezeten op kamelen de demonstranten van het Tahrirplein moesten verjagen. 'De groep die toen met succes het verzet leidde tegen de kamelenploeg waren nou juist de fanatieke supporters van Al-Ahly. De 'ultra's' van Al-Ahly hebben toen het Tahrir-protest gered. Veel van de doden van gisteravond zijn gevallen onder deze groep. Dat is allemaal t toevallig. Het is heel goed mogelijk dat het leger wraak wilde nemen.' Samuel vertelt dat de ultra's sinds het begin van de revolutie in Egypte steeds meer een politieke rol zijn gaan spelen. Dat komt ook omdat het in de meeste gevallen verboden is om je als groep te organiseren in Egypte. Een uitzondering wordt gemaakt voor voetbalsupporters. Zij waren een van de weinige legale

groepen die een rol speelden in de revolutie. Een tweede aanwijzing voor de rol van het leger en de veiligheidsdiensten in het geweld van gisteravond is dat er tijdens de rust al schermutselingen waren, waarbij de politie niets deed. 'De politie deed toen al een stap opzij. Ze hebben het gewoon laten gebeuren', aldus Samuel. Machtsgreep Niet geheel toevallig is vorige week tevens de beruchte noodtoestand in Egypte opgeheven. Het leger heeft daar volgens Samuel 'veel tamtam' over gemaakt, omdat ze zichzelf graag ziet als beschermer van de Egyptenaren. 'Maar sinds vorige week zijn er ineens allemaal supergewelddadige incidenten geweest, zoals bankovervallen. Dat gebeurt echt zelden in Egypte. Veel mensen denken dat dezelfde tactiek als in 1954 wordt gebruikt. Toen was er ook veel geweld. Dat gebruikte Gamal Abdel Nasser uiteindelijk om de macht te grijpen.' Politieke consequenties Ook al zal de betrokkenheid van het leger misschien nooit bewezen kunnen worden, toch denkt Samuel dat het geweld van gisteren politieke consequenties zal hebben. 'Mensen voelen zich niet veilig in Egypte. Het leger en de veiligheidsdiensten hebben altijd een grote mond over de veiligheid, maar als het erop aankomt, dan zijn ze er niet voor de bevolking. Dit zal leiden tot meer protesten.' Vanavond is er al een grote demonstratie georganiseerd door supporters van Al-Ahly, weet Samuel. Dan zullen ook de slachtoffers herdacht worden.