Uniwersytet Zielonogrski

Instytut Sterowania i Systemw Informatycznych

Matematyka dyskretna
Matematyka dyskretna
1
Informatyka Semestr II rok I
Zbiorek zada
1 Zadania na dzie dobry
1. Poda formalne denicje: sumy zbiorw i rnicy zbiorw dwch zbiorw, iloczynu dwch
zbiorw, rnicy symetrycznej dwch zbiorw.
2. Wypisa kilka przykadowych (np.: po pi) wartoci nastpujcych zbiorw:
(a) N, P, Z, Q, R
(b) n : n N oraz n jest parzyste
(c) 2
n
: n N
(d) n N : liczba n + 1 jest pierwsza
(e)
1
n
2
: n P, liczba n jest parzysta i n < 11
(f) n N : n
2
= 9
(g) n Z : n
2
= 9
(h) x R : x
2
= 9
(i) = a, b, = 0, 1, = 0, 1, 2, = z
3. Niech A = x R : [x[ 5 oraz B = x R : 6 x < 0 przedstawi gracznie
nastpujce zbiory:
(a) A B, A B, A
c
(b) A B, B A
4. Podaj moc nastpujcych zbiorw:
(a) 1, 1, [1, 1], 1, 1), (1, 1)
(b) n Z : 2 n 2
(c) n Z : 10 [x[ 30
(d) n Z : 10 < x < 30
(e) T(N), T(0, 1, 2, 3)
1
by M.S. luty, marzec, kwiecie, maj roku paskiego 2005 oraz luty, marzec 2006, luty 2007, opracowane
na podstawie ksiki Matematyka Dyskretna, Kenneth A.Ross, Charles R.B.Wright, Wydawnictwa Naukowe
PWN, wydanie trzecie, Warszawa 2000
1
(f) n N : liczba n jest parzysta i pierwsza
(g) n N : liczba n jest parzysta lub pierwsza
(h)

, = a, b, c
(i)

, = a, b, c oraz dugo(w) < 3

5. Zamy, e mamy sowo w nalece do zbioru

pewnego alfabetu:
(a) Jeli usuniemy pierwsz (od lewej strony) bd ostatni (od prawej strony) liter ze
sowa w, to czy nowo otrzymane sowo bdzie nalee do

?
(b) A gdy usuniemy obydwie litery z obu kocw? To czy sowo nadal bedzie nalee do
zbioru

?
(c) Zamy e mamy maszyn ktra potra rozpoznawa litery nalece do alfabetu
oraz usuwa rozpoznane litery. Czy moemy wykorzysta tak maszyn aby roz-
strzygn czy sowo w naley do zbioru

?
6. Mamy nastpujce zbiory: A = 1, 3, 5, 7, 11, B = 2, 3, 5, 7, 11, C = 2, 3, 6, 12,
D = 2, 4, 8 i przestrze w ktrej zawarte s wymienione zbiory U = 1, 2, 3, 4, ..., 12.
Wyznaczy:
(a) A B, A B
(b) (A B) C
c
(c) A B, C D
(d) B C, A B
7. Mamy dwa zbiory: A = a, b, c oraz B = a, b, d
(a) wypisa (i narysowa) wszystkie pary uporzdkowane ze zbioru A A
(b) wypisa (i narysowa) wszystkie pary uporzdkowane ze zbioru A B
(c) wypisa (i narysowa) elementy zbioru: (x, y) A B : x = y
8. Niech S=0,1,2,3,4 oraz T = 0, 2, 4
(a) poda moc zbiorw [S T[, [T S[
(b) wypisa i narysowa elementy nastpujcych zbiorw:
i. (m, n) S T : m < n
ii. (m, n) T S : m < n
iii. (m, n) S T : m+ n 3
iv. (m, n) T S : mn 4
v. (m, n) S S : m+n = 10
9. Narysowa diagramy Venna dla nastpujcych operacji:
(a) sumy zbiorw i rnicy zbiorw dwch zbiorw, iloczynu dwch zbiorw, rnicy
symetrycznej dwch zbiorw
(b) A (B C), (A B) (A C)
2
10. Za pomoc diagramw Venna udowodni zalenoci:
(a) (A B) A
c
B
(b) A (B C) = (A B) (A C)
(c) A B (A C) (B C)
11. Udowodni formalnie nastpujce zdania:
(a) dla dowolnych zbiorw A i B mamy A B A i A A B
(b) jeli A B i A C to A B C
(c) jeli A C i B C to A B C
(d) A B wtedy i tylko wtedy, gdy B
c
A
c
(e) (A B) C A (B C), dla dowolnych zbiorw
12. Wykaza, e dla dowolnych zbiorw A, B, C zachodz nastpujce rwnoci:
(a) A B = A (A B)
(b) A = (A B) (A B)
(c) A (B C) = (A B) C
(d) (A B) C = (A C) (B C)
(e) A (B C) = (A B) (A C)
13. Obliczy nastpujce uamki oraz wyraenia:
(a)
7!
5!
,
10!
6!4!
,
9!
0!9!
,
8!
4!
,

5
k=0
k!
(b) n!, (n + 1)!,
n!
(n1)!
,
(n!)
2
(n+1)!(n1)!
,

10
i=1
(1)
i
,

8
j=4
(j 1)
(c) wyznaczy sze pierwszych wyrazw cigu a
n
=
n1
n+1
, n P oraz
obliczy a
n+1
a
n
dla n = 1, 2, 3
wykaza, e a
n+1
a
n
=
2
(n+1)(n+2)
14. Dla kadego z poniszych cigw wyznaczy k tak, e f(n) = O(n
k
).
(a) f(n) = 13n
2
+ 4n 73
(b) f(n) = (n
2
+ 1)(2n
4
+ 3n 8)
(c) f(n) = (n
2
1)
7
(d)

n + 1
(e)

n
2
+ n
15. Wyznaczy ograniczenia dla nastpujcych cigw:
(a) (3n
4
+O(n)) + (2n
3
+O(n))
(b) (3n
4
+O(n)) (2n
3
+O(n))
(c) (5n
3
+O(n
2
)) (3n
4
+ O(n
3
))
(d) (5n
3
+O(n)) (3n
4
+O(n
2
))
3
16. Wykaza bez uycia indukcji prawdziwo nierwnoci:
(a) n 2
n
(b) n! < n
n
(c) 2
n
< n! < n
n
dla n 4
(d) 1 +
1
2
+
1
3
+. . . +
1
n
log
2
n dla n 1
(e) n +
n
2
+
n
3
+. . . +
n
n
nlog
2
n dla n 1
2 Logika I
1. Zmienne p,q,r s nastpujcymi zdaniami:
p = pada deszcz
q = soce wieci
r = na niebie s chmury
Zapisa ponisze zdania za pomoc symboli logicznych:
(a) Pada deszcz i wieci soce.
(b) Jeli pada deszcz, to na niebie s chmury.
(c) Jeli nie pada deszcz, to nie wieci soce i na niebie s chmury.
(d) Soce wieci wtedy i tylko wtedy, gdy nie pada deszcz.
(e) Jeli nie ma chmur na niebie, to wieci soce.
Zakadamy, e p,q,r maj nadal to samo znaczenie co podane powyej. Przetumaczy na
ponisze wyraenia na jzyk polski:
(a) (p q) r)
(b) (p r) q
(c) p (q r)
(d) (p (q r))
(e) (p q) r
2. Jak naley rozumie nastpujce zdania:
(a) Nie wolno pi i gra w karty.
(b) Zabrania si zamiecania i zanieczyszczania drogi.
(c) Zabrania si zamiecania lub zanieczyszczania drogi.
(d) Przepis dotyczy osb, ktre s obywatelami polskimi i stale zamieszkujcych w Pol-
sce.
(e) Jeli pozwany nie stawi si lub nie przyle przedstawiciela, to wyrok bdzie wydany
zaocznie
(f) Jeli nie przyjdziesz lub nie zadzwonisz, to si nie dowiesz.
4
3. Poda zdania odwrotne do nastpujcych zda:
(a) q r
(b) Jeli jestem bystry, to zdam egzamin.
(c) Jeli x
2
= x, to x = 0 lub x = 1.
(d) Jeli 2 + 2 = 4, to 2 + 4 = 8
4. Poda kontrprzykady na nastpujce stwierdzenia:
(a) 2
n
1 jest liczb pierwsz dla kadego n 2.
(b) 2
n
+ 3
n
jest liczb pierwsz n N
(c) 2
n
+n jest liczb pierwsz dla kadej nieparzystej liczby dodatniej n.
5. Mamy taki oto dialog:
Mama pyta ma Kasi:
Nie chcesz zupki?
Nie!
Czy Kasia chciaa zupki?
6. Mama powiedziaa wieczorem do Kasi:
Jeli nie dokoczysz kolacji, nie bdziesz mga oglda duej telewizji dzi wieczorem.
Kasia owszem zjada kolacj jednak po tym fakcie zostaa natychmiast wysana do ka.
Czy Mama postpia sprawiedliwie?
7. Zbudowa matryc logiczn (tabel prawdy) dla zda:
(a) (p q)
(b) ((p q) (p r)) (q p)
(c) (p q) (p q)
(d) (p q) (p q)
8. Sprawdzi czy podane poniej zdania s tautologiami:
(a) (p q) (p q)
(b) (p q) (p q)
(c) ((p q) p) q
(d) (p r) (q s) (p s) (p q)
(e) ((p q) r) (p r)
(f) (p q) (p r) (r q)
(g) ((p q) r) (p q)
(h) (((p q) r) p) q
(i) ((p q) p) q
(j) p (p q) (p q)
(k) q r (p q q r)
5
9. Udowodni, e:
(a) iloczyn dwch liczb parzystych jest wielokrotnoci 4
(b) liczba

3 jest niewymierna
(c) udowodni, e liczba n
2
2 nigdy nie jest podzielna przez 3 dla n N
10. Poda po jednym przykadzie (zdania w jzyku polskim) dla nastpujcych prostych regu
wnioskowania:
(a)
p
q
(b)
p
q
r
(c)
p
q
(p q) r
r
(d)
p q
q
p
3 Relacje
1. Niech S = 0, 1, 2, 3, 4 i niech T = 0, 2, 4, wypisa elementy jeli relacja zostaa okre-
lona w nastpujcy sposb:
(a) (m, n) S T : m < n
(b) (m, n) T S : m < n
(c) (m, n) S T : mn 3
(d) (m, n) T S : mn 4
(e) (m, n) S S : mn = 8
2. Niech A=a,b,c,d. Wiemy, e R A
2
i R = (a, a), (a, b), (c, a), (b, a), (a, d) oraz S
A
2
, S = (a, c), (d, a), (b, d), (d, c). Wyznaczy zoenie R i S oraz S i R.
3. Narysowa digrafy poniszych relacji:
(a) A = 0, 1, 2, 3, (m, n) A
2
: m n
(b) A = 1, 2, 3, 4, 5, (m, n) A
2
: mn jest liczb parzyst
(c) relacja odwrotna do relacji 3a
(d) relacja odwrotna do relacji 3b
4. Udowodni, e:
(a) (R S)
1
= R
1
S
1
(b) (R S)
1
= R
1
S
1
(c) (R S)
1
= R
1
S
1
6
5. Wiemy, e dowolna relacja R moe by:
zwrotna, przeciwwzrotna
symetryczna, antysymetryczna
przechodnia.
Poda denicj kadej wasnoci dowolnej relacji R.
6. Mamy zbir A = 0, 1, 2 i relacj R A
2
. Zapisa kad z podanych relacji jako zbir
par uporzdkowanych oraz poda jakie wasnoci maj poniszej relacje:
(a) mRn m < n
(b) mRn mn = 0
(c) mRn m
2
n
2
= 2
(d) mRn m = n
(e) mRn m+n A
7. Sprawdzi jakie wasnoci maj ponisze relacje:
(a) R
2
, xy x +y = 1
(b) Z
2
, xy 3[x y
(c) (Z 0)
2
, xy x[y
(d) R
2
, xy x
2
= y
2
(e) R
2
, xy [x[ < [y[
(f) A, (T(A))
2
, XY X Y
8. Poda tabel funkcji dla kadego z grafw skierowanych z poniszych rysunkw:
c
b d e a
v w
y x f
u
v
x
w
y
z
a
b
d
e
c
f
g
h
w
x
a
b
y z
c
d
a b c
x d y e z
(a)
(b)
(c)
(d)
9. Wykona rysunek grafu skierowanego G, gdzie: V (G) = w, x, y, z i E(G) = a, b, c, d, e, f, g
natomiast funkcja jest okrelona przez nastpujce dane:
e a b c d e f g
(e) (x, w) (w, x) (x, x) (w, z) (w, y) (w, z) (z, y)
10. Ktre z podanych cigw wierzchokw opisuj drogi w grae skierowanym przedstawiony
na poniszym rysunku:
7
(a) zyvwt
(b) xzwt
(c) vstx
(d) zysu
(e) xzyvs
(f) suxt
W grae (a) poda najkrtsz drog z x do w.
11. S cztery grupy krwi A,B,AB i 0. Grupa 0 moe by podawana kademu, grupy A i B
mog by podawane osobom majcym grup AB lub A lub B odpowiednio, a grupa AB
moe by podawana tylko osobom z grup AB. Narysuj graf skierowany, ktre przedstawia
te informacje. Czy ten graf jest acykliczny?
12. Ktre z nastpujcych cigw wierzchokw odpowiadaj drogom w grae (a) z poniszego
rysunku:
(a) zxw
(b) wxzxwyww
(c) wwxz
(d) wxzz
(e) zxwyywz
(f) wxw
(g) yyww
8
Ile jest ptli w kadym z grafw na rysunkach (a) oraz (b). Poda te przykady nast-
pujcych drg dla grafu (a):
(a) o dugoci 2 od w do z
(b) o dugoci 4 od z do z
(c) o dugoci 5 od z do z
(d) o dugoci 3 od w do x
Jak rwnie przykady nastpujcych drg dla grafu (b):
(a) o dugoci 3 od y do w
(b) o dugoci 3 od v do y
(c) o dugoci 4 od v do y
(d) o dugoci 3 od z do z
13. Mamy nastpujce macierze:
A =
_
_
1 0 2
1 3 2
4 2 3
_
_
, B =
_
_
6 8 5
4 2 7
3 1 2
_
_
, C =
_
_
1 3
2 4
5 2
_
_
Wyznaczy macierze jeli bdzie to moliwe:
(a) A
T
, C
T
(b) A +B, A + C
(c) (A + B)
T
(d) A
T
+ B
T
(e) B +B
T
, C +C
T
(f) (A + A) + B
14. Niech A i B oznaczaj dowolne macierze. Czy prawdziwe s nastpujce zdania:
(a) (A
T
)
T
= A, dla wszystkich A
(b) jeli A
T
= B
T
, to A = B
(c) jeli A = A
T
, to A jest macierz kwadratow
(d) jeli A i B s macierzami tego samego wymiaru, to (A + B)
T
= A
T
+ B
T
15. Dla kadej liczby n N niech:
A
n
=
_
1 n
0 1
_
oraz B
n
=
_
1 (1)
n
1 1
_
(a) Wyznaczy macierze A
T
n
dla wszystkich n N.
(b) Wyznaczy zbir n N : A
T
n
= A
n

(c) Wyznaczy zbir n N : B

T
n
= B
n

9
(d) Wyznaczy zbir n N : B
n
= B
0

16. Wemy macierze A, B M

m,n
oraz a, b, c R. Wyka, e:
(a) c(aA + bB) = (ca)A + (cb)B
(b) aA = (a)A = a(A)
(c) (aA)
T
= aA
T
17. Mamy nastpujce macierze:
A =
_
1 2 4
3 0 2
_
B =
_
_
2 1
1 0
2 3
_
_
C =
_
_
1
0
1
_
_
Wyznaczy nastpujce macierze, o ile one istniej:
(a) AB, BA, ABA
(b) A +B
T
, 3A
T
2B
(c) (AB)
2
(d) AC, BC, C
2
(e) C
T
C, CC
T
(f) 73C
18. Niech macierze A,B,C bd okrelone w nastpujcy sposb:
A =
_
1 4
2 5
_
, B =
_
1 1
0 1
_
, C =
_
2 1
1 3
_
(a) (AB)C, A(BC)
(b) B(AC), (BA)C
(c) AB, BA
(d) AC, CA
(e) A
2
19. Wyznacz macierze grafw skierowanych przedstawianych na poniszym rysunku:
10
20. Dla kadej z poniszych macierzy narysowa graf skierowany majcy tak macierz:
_
_
_
_
0 0 2 1
3 0 1 0
0 1 0 0
0 0 0 1
_
_
_
_
_
_
_
_
1 1 0 1
0 3 0 2
0 0 0 0
2 0 0 1
_
_
_
_
_
_
_
_
_
_
0 1 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 1 0
0 0 0 0 1
1 0 0 0 0
_
_
_
_
_
_
21. Dla kadej z poniszych macierzy narysowa graf nieskierowany majcy tak macierz:
_
_
_
_
1 1 1 0
1 1 0 1
1 0 1 1
0 1 1 1
_
_
_
_
_
_
_
_
0 0 1 2
0 1 0 1
1 0 1 0
2 1 0 0
_
_
_
_
_
_
_
_
0 2 1 0
2 0 0 1
1 0 1 0
0 1 0 1
_
_
_
_
_
_
_
_
_
_
2 0 0 0 0
0 2 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 0 1
0 0 0 1 0
_
_
_
_
_
_
Narysowa te graf skierowany na podstawie drugiej macierzy.
22. Pokaza, e nastpujca macierz:
M
2
=
_
_
_
_
2 7 1 2
0 4 0 0
1 3 1 1
0 2 0 0
_
_
_
_
powstaa z macierzy M ktr okrelimy w nastpujcy sposb:
M =
_
_
_
_
1 2 1 1
0 2 0 0
1 0 0 1
0 1 0 0
_
_
_
_
Graf ktry jest opisany macierz M prezentuje si nastpujco:
Znale liczb drg o dugoci 2:
(a) z wierzchoka v
1
do niego samego
(b) z wierzchoka v
2
do wierzchoka v
3
(c) z wierzchoka v
1
do wierzchoka v
4
(d) z wierzchoka v
2
do wierzchoka v
1
11
Znale liczb drg o dugoci 3 z wierzchoka v
3
do wierzchoka v
2
. Wypisa te drogi
korzystajc z oznacze na powyszym rysunku.
23. Jakie warunki relacja musi speni aby nazywa j relacj rwnowanoci?
24. Sprawdzi czy ponisze relacje s relacjami rwnowanoci:
(a) relacja l
1
| l
2
okrelona w zbiorze linii prostych na paszczynie, oznaczajca, e
proste l
1
i l
2
s rwnolege
(b) x y x y ^
(c) relacja p
1
p
2
okrelona na zbiorze Polakw, oznaczajc, e osoby p
1
i p
2
mieszkaj
w tym samym wojewdztwie
(d) relacja p
1
p
2
okrelona w zbiorze wszystkich ludzi, oznaczajca, e osoby p
1
i p
2
maj wsplnego rodzica
25. Niech bdzie alfabetem oraz w
1
i w
2
w zbiorze

okrelamy: w
1
w
2
wtedy i tylko
wtedy, gdy d(w
1
) = d(w
2
). Czy jest to realcja rwnowanoci i jeli tak to poda jej klasy
rwnowanoci.
26. Mwimy e grafy G i H s izomorczne jeli istnieje taki sposb przenumerowania wierz-
chokw G aby sta si on grafem H. Poda trzy przykady izomorcznych grafw do
zaprezentowanego grafu poniej:
27. Istnieje funkcja f : RR R okrelona wzorem f(x, y) = x
2
+y
2
. Czy funkcja f okrela
relacj rwnowanoci tzn: (x, y) (z, w) jeli x
2
+ y
2
= z
2
+ w
2
. Co jest klasami
rwnowanoci takiej relacji?
Dodatkowe uzupeniajce zadania z relacji
28. Wyznaczy dziedziny nastpujcych relacji R:
(a) R = a, b), a, c), b, c)
(b) R = a, a), a, b), a, c)
(c) R = a, b, c), a, c, b), a, d, b)
(d) R(a, b) (a N b N a < b)
(e) R(a, b, c) (a Z b Z c Z a
2
+b
2
< 10 c
2
)
(f) R(a, b, c)
_
a R b R c N
xR{0}
ab
x
= c + 1
_
29. Jakie wasnoci posiadaj nastpujce relacje:
12
(a) R = a, a), b, b), a, b)
(b) R = a, a), b, b), c, c), d, d), a, b), b, a)
(c) R = a, b), b, a), c, a), a, c), c, d), a, d)
(d) R = a, b), a, c), b, c), c, c), a, a), b, b)
30. Wyznaczy domknicie przechodnie R
+
oraz domknicie zwrotne i przechodnie R

nast-
pujcych relacji R:
(a) R = (1, 2), (2, 2), (2, 3), S = 1, 2, 3
(b) R = (1, 3), (2, 3), (3, 4), S = 1, 2, 3, 4
(c) R = (1, 2), (3, 4), (5, 6), S = 1, 2, 3, 4, 5, 6
(d) R = (1, 2), (1, 3), (1, 2), (2, 3), S = 1, 2, 3
31. Narysowa diagramy relacji (digraf relacji):
(a) R A
2
oraz A = 0, 1, 2, xy x < y
(b) R A
2
oraz A = 1, 2, . . . , 10, xy x[
y
x ,= y
(c) R A
2
oraz A = 1, 2, 3, 4, xy 2[
x+y
32. Poda jakie waciwoci ma diagraf relacji:
(a) symetrycznej,
(b) antysymetrycznej,
(c) antysymetrycznej i spjnej,
(d) a dokadniej punkt odpowiadajcy elementowi minimalnemu relacji porzdku,
(e) a dokadniej punkt odpowiadajcy elementowi maksymalnemu relacji porzdku,
(f) a dokadniej punkt odpowiadajcy elementowi najmniejszemu relacji porzdku,
(g) a dokadniej punkt odpowiadajcy elementowi najwikszemu relacji porzdku.
33. Udowodni, e:
(a) na to aby relacja R bya zwrotna, potrzeba i wystarcza, by I
D(R)D

(R)
R,
(b) i analogiczne no to aby relacja R bya przeciwzwrotna, potrzeba i wystarcza, by
I
D(R)D

(R)
R = ,
34. Sprawdzi, czy zachodz nastpujce wzory:
(a) R R
1
R = R
1
(b) (R S)
1
= R
1
S
1
(c) (R S)
1
= R
1
S
1
(d) I
1
X
= I
X
(e) (X
2
)
1
= X
2
35. Sprawdzi, co nastpuje:
13
(a) aby relacja bya przechodnia, potrzeba i wystarcza aby R R R
(b) I
X
I
Y
= I
XY
(c) R (S T) = (R S) T
(d) (R S)
1
= S
1
R
1
(e) I
D(R)
R R
1
oraz I
D

(R)
R
1
R
36. Dla danego zbioru X oraz relacji R X
2
, sprawdzi czy podane relacje s relacjami
rwnowanoci, i wskaza klasy abstrakcji:
(a) X = liczby parzyste, xy 3[
xy
(b) X = C, z
1
z
2
Re z
1
= Re z
2
(c) X = R, xy x y = 2
(d) X = N, xy 2[
x+y
(e) X = Z, xy x
2
y
2
(f) X = 1, 2, 3, xy x +y ,= 3
(g) X = R[t], xy
a,b,c
(x y = at
2
+ bt +c)
(h) X = R, xy
aR
(x + yi)
2
= ai
(i) X = R, xy x y N
37. Udowodni, e dowolna relacja rwnowanoci R na zbiorze S dzieli S na rozczne klasy
abstrakcji.
38. Zakadamy, e R
1
, R
2
X
2
s relacjami rwnowanoci. Sprawdzi czy prawd jest i:
(a) R
1
R
2
jest relacj rwnowanoci
(b) R
1
R
2
jest relacj rwnowanoci
4 Indukcja i rekurencja
1. Mamy nastpujcy cig:
a
0
= 0, a
1
= N(a
0
) = 1, a
2
= N(N(a
0
)) = 2
oglnie
a
n
= N(N . . . (N
. .
n razy N
(a
0
)))
Jakie elementy s budowane w ten sposb?
2. Udowodni za pomoc indukcji matematycznej
2
, e:
(a) n(n + 1) jest podzielna przez 2
(b) n
5
n jest podzielna przez 5
2
W zadaniu zakadamy naturalnie, e n N.
14
(c) 8
n
2
n
jest podzielna przez 6
(d)

k
i=1
i =
k(k + 1)
2
(e)

n
i=0
r
i
=
r
n+1
1
r 1
(f)

n
i=1
i
2
= 1 + 4 + 9 +. . . +n
2
=
n(n + 1)(2n + 1)
6
dla n P
(g) 4 + 10 + 16 +. . . + (6n 2) = n(3n + 1) dla wszystkich n P
(h)
1
1 5
+
1
5 9
+
1
9 13
+ . . . +
1
(4n 3)(4n + 1)
=
n
4n + 1
dla n P
(i) 3 + 11 +. . . + (8n 5) = 4n
2
n dla n P
(j) dla kadej pary (m, n) gdzie m, n N jest prawd, e: m = n lub m = n + k lub
n = m+k dla pewnego k
(k) n 2, n
2
> n 1
(l) n 4, n! > 2
n
(m) n 4, n
3
> 2n + 1
3. Wyka, e warunek:
k

i=0
2
i
= 2
k+1
1
jest niezmiennikiem nastpujcej ptli:
k = 0
while 0 k
if

k
i=0
2
i
= 2
k+1
1 then k = k + 1
4. Palindrom mona zdeniowa jako acuch sowo, ktre odczytane zarwno w przd,
jak i wspak brzmi tak samo. Mona rwnie poda nastpujc denicj:
(a) jest palindromem,
(b) jeeli a jest dowolnym symbolem, to acuch a jest palindromem,
(c) jeli a jaki jakimkolwiek symbolem, a x jest palindromem, to axa jest palindromem.
(d) Nic innego nie jest palindromem, jeli nie wynika to z regu a,b,c.
Dowie przez indukcj wzgldem dugoci acucha, e obie denicje s rwnowane.
5. Mamy nastpujcy cig:
1 + 3 +. . . + (2n 1)
(a) na podstawie kilku pierwszych wartoci odgadn wzr oglny
(b) udowodni przez indukcj, czy otrzymany wzr jest prawdziwy
6. Mamy cig seq okrelony w nastpujcy sposb:
seq(0) = 1 seq(1) = 0
seq(n) = seq(n 2) dla n 2
15
(a) Wypisa kilka pierwszych wyrazw tego cigu.
(b) Poda denicj zbioru wartoci tego cigu.
7. Poda denicj rekurencyjn dla nastpujcych cigw:
(a) (2, 2
2
, (2
2
)
2
, ((2
2
)
2
)
2
, . . .), czyli cigu (2, 4, 16, 256, . . .)
(b) (2, 2
2
, 2
(2
2
)
, 2
(2
(2
2
)
)
, . . .), czyli cigu (2, 4, 16, 65536, . . .)
8. Czy nastpujca denicja jest poprawn denicj rekurencyjn:
(p) seq(0) = 1
(r) seq(n + 1) = seq(n)/(100 n)
9. W sposb rekurencyjny zdeniowano nastpujcy cig:
a
0
= a
1
= 1 oraz a
n
= a
n1
+ 2a
n2
dla n 2
(a) obliczy rekurencyjnie a
6
(b) udowodni, e wszystkie wyrazy cigu a
n
s nieparzyste
10. Poda rekurencyjne denicje nastpujcych funkcji:
(a) silni
(b) potgowania
(c) n-tej liczby Fibonacciego
(d) uoglniony cig liczb Fibonacciego
11. Rozwiza nastpujc zaleno rekurencyjn:
(p) T (0) = t
c
(r) T (n) = t
c
+T (n 1) dla n 1
12. Poda wzr jawny na s
n
dla nastpujcych cigw:
(a) s
0
= 2, s
1
= 1 oraz s
n
= s
n1
+ 6s
n2
gdy n 2
(b) s
0
= 2 oraz s
n
= 5s
n1
gdy n 1
(c) s
0
= 1, s
1
= 8 oraz s
n
= 4s
n1
4s
n2
gdy n 2
(d) s
0
= 1, s
1
= 4 oraz s
n
= s
n2
gdy n 2
(e) s
0
= 1, s
1
= 3 oraz s
n
= 2s
n1
+ 3s
n2
gdy n 2
13. Poda wzr jawny na s
2
m dla nastpujcych cigw:
(a) s
2n
= 2s
n
+ 3, s
1
= 1
(b) s
2n
= 2s
n
, s
1
= 3
(c) s
2n
= 2s
n
+ 5n, s
1
= 0
(d) s
2n
= 2s
n
+ 3 + 5n, s
1
= 2
16
14. Poda wzr jawny na cig liczb Fibonacciego:
s
0
= 0, s
1
= 1, s
n
= s
n1
+s
n2
15. Wiemy, e cig s
n
spenia ponisze nierwnoci oraz, e s
1
= 7. Poda oszacowanie jak
dua moe by liczba s
2
m:
(a) s
2n
2s
n
+ 1
(b) s
2n
2(s
n
+n)
16. Opisa podzbir T zbioru N N zdeniowany rekurencyjnie zgodnie z poniszymi regu-
ami:
(p) (0, 0) T
(r) (m, n) T (m, n + 1) T (m+ 1, n + 1) T
17. Elementy zbioru S s tworzone w nastpujcy sposb:
(p) (1) S
(r) (n) S (2n) S
Wykaza, e
(a) 2
m
S dla wszystkich m N,
(b) jeli n S, to liczba n jest postaci 2
m
dla pewnej liczby m N.
18. Istnieje alfabet o literach z alfabetu jzyka angielskiego. Wykaza, e nastpujce sowa
(a) cat,
(b) math,
(c) zzpr,
(d) aint.
Powstaj na drodze zastosowanie nastpujcych regu:
(p)

(r) w

x wx

19. Podzbir S zbioru N N posiada nastpujc denicj rekurencyjn:

(p) (0, 0) S
(r) ((m, n) S, m < n) (m+ 1, n) S (m, m) S (0, m+ 1) S.
Pokaza za pomoc denicji rekurencyjnej, e (1, 2) S oraz odpowiedzie czy podana
denicja jest jednoznaczna?
20. Niech = a, b oraz niech S bdzie zbiorem sw w

, w ktrych symbole a poprzedzaj

b.
(a) poda rekurencyjn denicj zbioru S,
(b) wykorzystujc denicj wykaza, e abbb S,
17
(c) wykorzystujc denicj wykaza, e aaab S,
(d) czy denicja zbioru S jest jednoznaczna?
21. Rekurencyjna denicja drzew z wyrnionym korzeniem ma nastpujc posta:
(p) graf majcy jeden wierzchoek v i nie majcy krawdzi jest trywialnym drzewem z
wyrnionym korzeniem v,
(r) jeli T jest drzewem w wyrnionym korzeniem r i graf T

powstaje przez doczenie

licia do drzewa T, to T

jest drzewem z wyrnionym korzeniem r.

Opisa przynajmniej dwa rne sposoby konstruowania drzewa z wyrnionym korzeniem
z nastpujcego rysunku:
r
u v
x y
22. Zbir liczb cakowitych zosta zdeniowany w nastpujcy sposb:
(p) 1 A
(r) jeli n A, to 2n A i jeli 3n + 1 A, przy czym n jest liczb nieparzyst to
n A.
(a) wykaza e liczby 1, 2, 3, 4, 5, 6 nale do zbioru S,
(b) pokaza rwnie, e 7 S.
5 Kombinatoryka i nieco rachunku prawdopodobiestwa
1. Poda prawo sumy i mnoenia skoczonych zbiorw.
2. W pewnej grupie 150 osb, 45 regularnie pywa,40 jedzi na rowerze a 50 uprawia jog-
ging. Wiemy ponadto, e s 32 osoby, ktre uprawiaj jogging ale nie jed na rowerze,
27 takich, ktre uprawiaj jogging i pywaj i 10 uprawiajcych wszystkie trzy rodzaje
aktywnoci.
(a) Ile osb uprawia tylko jogging tzn. nie pywa i nie jedzi na rowerze?
(b) Jeli wiemy dodatkowo e 21 osb jedzi na rowerze i pywa, to ile nie uprawia adnej
z powyszych aktywnoci.
3. Na ile sposobw mona zawiesi na cianie obok siebie trzy obrazy?
18
4. Ile liczb czterocyfrowych o niepowtarzajcych si cyfrach mona otrzyma z cyfr: 0,1,3,5?
5. W zespole wystpuje pi tancerek i piciu tancerzy. Zesp wchodzi na scene jedynymi
drzwiami, ale na pocztku zawsze id panie. Ile istnieje wszystkich moliwych ustawie
przy wejciu na scen, jeli czonkowie zespou przechodz przez drzwi pojedynczo?
6. Z cyklu przygd Mamy i maej Kasi. Kasia postanowia, e dla brata kupi pod choink
prezent w postaci klockw Lego (zestaw kolejka). Klocki maj osiem rnokolorowych
segmentw torw w tym cztery czerwone, trzy niebieskie i jeden ty. Na ile sposb
modszy brat Kasi, bdzie mg poczy segmenty aby zbudowa tory dla kolejki?
7. Ile rnych sw (bez wzgldu na sens) moemy zbudowa ze sw:
(a) matematyka
(b) dyskretna
(c) katarakta
8. Ile liczb naturalnych parzystych szeciocyfrowych mona utworzy ze zbioru 2, 3, 4, 5,
wiedzc e cyfra trzy wystpuje w niej trzykrotnie, pozostae za nie powtarzaj si?
9. Ile liczb trzycyfrowych o niepowtarzajcych si cyfrach mona utworzy z czteroelemen-
towego zbioru cyfr 1, 4, 5, 7?
10. Mamy zbir trzech rnych cyfr: 5, 6, 7. Ile rnych liczb naturalnych o niepowtarzaj-
cych si cyfrach mona utworzy z elementw tego zbioru?
11. Ile istnieje trzycyfrowych liczb naturalnych zakoczonych cyfr 3 lub 5?
12. Iloma sposobami mona rozmieci 3 rnokolorowe klocki w dwch pudekach?
13. Na ile sposobw mona wybra dwie osoby spord 10 osobowej grupy?
14. W turnieju tenisa rozegrano 21 meczy systemem kady z kadym. Ilu zawodnikw bierze
udzia w turnieju, jeli graj oni tylko raz?
15. Mamy cztery rodzaje sodyczy i chcemy zrobi paczki witeczne. W kadej paczce mo-
emy umieci sze opakowa sodyczy. Ile rnych paczek mona utworzy?
16. Graf peny to taki graf e kada para wierzchokw jest poczona dokadnie jedn kra-
wdzi. Jeli graf ma n wierzchokw to ile ma krawdzi?
(a) Jak wyglda macierzy ssiedztwa takiego grafu?
17. Urna zawiera trzy czerwone i cztery czarne kule. Losowo wycignito z urny trzy kule
(bez zwracania). Podaj prawdopodobiestwo, e wrd tych trzech kul:
(a) wszystkie s czerwone,
(b) wszystkie s czarne
(c) jest jedna czerwona i dwie czarne,
(d) s dwie czerwone i jedna czarna
19
18. W pewnym eksperymencie otrzymalimy nastpujce wartoci: P(A) = 0.5, P(B) = 0.8,
P(A B) = 0.4. Wyznaczy wartoci nastpujcych wyrae:
P(B
c
)
P(A B)
P(A
c
B
c
)
19. Niech P bdzie funkcj prawdopodobiestwa na przestrzeni zdarze elementarnych .
Wykaza, e dla dowolnych zdarze E
1
, E
2
, E
3
zachodzi:
P(E
1
E
2
E
3
) = P(E
1
)+P(E
2
)+P(E
3
)P(E
1
E
2
)P(E
1
E
3
)P(E
2
E
3
)+P(E
1
E
2
E
3
)
20. Poda zasad wcze i wycze dla n = 2 oraz n = 3.
21. Ile jest liczb cakowitych w zbiorze S = 1, 2, 3, . . . , 2000, ktre s podzielne przez 9, 11,
13 bd przez 15.
22. Dwanacie identycznych listw ma zosta wrzuconych do czterech rnych skrzynek pocz-
towych:
(a) Na ile sposobw mona rozmieci listy?
(b) Ile istnieje moliwoci, jeli do kadej ze skrzynek musz tra co najmniej dwa listy?
23. Na ile sposobw mona rozmieci 14 przedmiotw w 3 pudekach tak, aby:
(a) w jednym z pudeek znalazo si co najmniej 8 przedmiotw,
(b) w adnym pudeku nie znalazo si wicej ni 7 przedmiotw?
24. Poda wzr dwumianowy, oraz wyznaczy rozwinicia wyrae:
(a) (x + 2y)
4
(b) (3x + 1)
4
25. Udowodni, e
_
n
r
_
=
_
n
n r
_
dla 0 r n.
26. Udowodni lemat o zliczaniu.
27. Ile rnych sygnaw mona utworzy umieszczajc obok siebie w pionowej kolumnie
dziewi ag, z ktrych 3 s biae, 2 czerwone, a 4 niebieskie?
28. Ile liczb czterocyfrowych mona utworzy uywajc jedynie cyfr 3,4,5,6,7, oraz:
(a) ile spord wyznaczonych powyej liczb ma jakie powtarzajce si cyfry,
(b) ile jest liczb parzystych,
(c) ile jest liczb wikszych ni 5000?
29. Poda zasad szuadkow Dirichleta dla zbioru i funkcji oraz dowd dla obydwu przy-
padkw.
20
30. W omiu pudekach rozmieszczono 73 kulki.
Wykaza, e jedno z pudeek zawiera co najmniej 10 kulek.
Wykaza, e jeli dwa pudeka pozostay puste, to jakie pudeko zawiera co najmniej
13 kulek.
31. Wykaza, dlaczego wrd trzech dowolnych liczb cakowitych musz by dwie liczby kt-
rych suma jest parzysta.
32. Zbir A jest dziesicioelementowym podzbiorem wikszego zbioru 1, 2, 3, 4, ..., 50. Wy-
kaza, e zbir A ma dwa czteroelementowe podzbiory, majce rwne sumy elementw.
6 Podstawowe zagadnienia z teorii grafw
1. Sprawdzi ktre z podanych poniej par grafw speniaj relacj izomorzmu:
2. Narysowa po kilka przykadw nastpujcych grafw:
(a) graf regularny o czterech wierzchokach z ktrych kady ma stopie 2
(b) graf regularny o czterech wierzchokach z ktrych kady ma stopie 3
(c) graf regularny o piciu wierzchokach z ktrych kady ma stopie 3
3. Narysowa pi pierwszych grafw penych.
4. Mamy graf peny K
8
o wierzchokach v
1
, v
2
, . . . , v
8
.
(a) Ile podgrafw grafu K
8
jest izomorczych z grafem K
5
?
(b) Ile istnieje drg prostych, prowadzcych z wierzchoka v
1
do wierzchoka v
2
majcych
trzy lub mniej krawdzi?
(c) Jaka jest cakowita liczba drg prostych o trzech lub mniej krawdziach w grae K
8
?
5. Ktre z poniszych grafw maj cykle Eulera:
21
6. Zastosowa algorytm Fleuryego do sprawdzenia, czy w grafach z zadania powyej jest
cykl Eulera?
7. Zbudowa graf majcy zbir wierzchokw 0, 1
3
, w ktrym wierzchoki v i w s po-
czone krawdzi, jeli oznaczenia cigw v i w rni si w dwch miejscach.
(a) Ile moliwych podgrafw uda si nam zbudowa?
(b) Ile wierzchokw danego stopnia ma ten graf?
(c) Czy ten graf ma cykl Eulera??
8. Poniszy rysunek przedstawia plan piciopokojowego domu. Czy mona obej cay dom
i przez kade drzwi przej tylko raz? Czy nadal bdzie mona obej dom przechodzc
przez kade drzwi tylko raz, jeli zamknite zostan drzwi oznaczone liter A?
9. Po poniszym rysunku mamy dwa grafy.
(a) Czy s to grafy hamiltonowskie?
(b) Czy s to grafy pene?
(c) Czy s to grafy dwudzielne?
(d) Czy s to pene grafy dwudzielne?
10. Mamy graf ktry ma zbir wierzchokw 0, 1
3
i krawd midzy wierzchokami zawsze
wtedy , gdy wierzchoki rni si na dwch wsprzdnych. Czy taki graf ma cykl Ha-
miltona? Czy ma on drog Hamiltona?
22
11. Dopenieniem grafu G jest graf majcy zbir wierzchokw V(G) i majcy krawd midzy
rnymi wierzchokami v i w, jeli graf G nie ma krawdzi czcej v i w.
(a) Narysowa dopenienie grafu przedstawionego na poniszym rysunku.
(b) Ile skadowych ma dopenienia grafu z poprzedniego punktu?
(c) Pokaza, e jeli G nie jest grafem spjnym, to jego dopenienie jest grafem spjnym.
(d) Czy zdanie odwrotne do zdania z punktu powyej jest prawdziwe?
(e) Poda przykad grafu, ktry jest izomorczny ze swoim dopenieniem.
12. Narysowa wszystkie drzewa majce sze wierzchokw.
13. Poda liczb drzew spinajcych dla grafw przedstawionych na poniszym rysunku:
14. Wiemy e drzewo o n wierzchokach ma dokadnie n 1 krawdzi a suma stopni wierz-
chokw tego drzewa wynosi dokadnie 2n2. Pewne drzewo ma dwa wierzchoki stopnia
4, jeden wierzchoek stopnia 3 oraz jeden wierzchoek stopnia 2. Jeli inne wierzchoki s
stopnia 1 to ile wierzchokw znajduje si w tym grae?
15. Pokaza, e istnieje drzewo majce sze wierzchokw stopnia 1, jeden wierzchoek stop-
nia 2, jeden wierzchoek stopnia 3 oraz jeden wierzchoek stopnia 5.
16. Naszkicowa drzewo majce co najmniej jedn krawd i nie majce lici.
23
7 Teoria liczb
1. Wyznaczy iloraz i reszt wedug algorytmu dzielenia dla nastpujcych par:
(a) n = 20, p = 3
(b) n = 20, p = 4
(c) n = 371246, p = 65
(d) n = 371246, p = 65
2. Poda denicj algorytmu NWD:
(a) rekurencyjna z reszt z dzielenia
(b) iteracyjna z dzieleniem (oraz wersj przydatn do rozwizywania kongruencji)
3. Wyznaczy najwikszy wsplny dzielnik dla nastpujcych par liczb:
(a) m = 20, n = 20
(b) m = 20, n = 1
(c) m = 20, n = 10
(d) m = 17, n = 34
(e) m = 170, n = 850
(f) m = 2890, n = 850
4. Utworzy tablice dodawania i mnoenia w zbiorze Z
6
.
5. Rozwiza nastpujce rwnania w zbiorze Z
6
:
(a) 1 +
6
x = 0
(b) 2 +
6
x = 0
(c) 3 +
6
x = 0
(d) 4 +
6
x = 0
(e) 5 +
6
x = 0
6. Rozwiza nastpujce rwnania w zbiorze Z
5
:
(a) 1
5
x = 1
(b) 2
5
x = 1
(c) 3
5
x = 1
(d) 4
5
x = 1
7. Pokaza, e czterocyfrowa liczba n = abcd jest podzielna przez 9 wtedy i tylko wtedy, gdy
suma jej cyfr a + b + c + d jest podzielna przez 9.
8. Rozwiza nastpujce kongruencje:
(a) 10x 1 (mod 37)
24
(b) 5x 1 (mod 26)
(c) 17x 1 (mod 26)
(d) 8x 6 (mod 15)
(e) 643x 1 (mod 2000)
9. Rozwiza ukady kongruencji:
(a)
_
x 1 (mod 13)
x 4 (mod 15)
(b)
_
x 0 (mod 13)
x 65 (mod 99)
(c)
_
x 8 (mod 13)
x 65 (mod 99)
10. Rozwiza ukady kongruencji stosujc Chiskie twierdzenie o resztach:
(a)
_
_
_
x 3 (mod 3)
x 2 (mod 4)
x 1 (mod 5)
(b)
_
_
_
x 2 (mod 3)
x 3 (mod 5)
x 2 (mod 7)
(c)
_

_
x 1 (mod 2)
x 1 (mod 3)
x 1 (mod 4)
x 1 (mod 5)
x 1 (mod 6)
x 0 (mod 7)
11. Obliczy nastpujce potgi modularne:
(a) 12
56
mod 7
(b) 3
1853
mod 13
(c) 4
4000
mod 12
(d) 8
234
mod 18
(e) 15
90
mod 11
(f) 3
10000000
mod 5
(g) 3
333333
mod 33
12. Dokona faktoryzacji nastpujcych liczb:
(a) 513, 76, 72, 5183, 427
(b) 201, 147, 26, 126, 86
13. Udowodni, e dla p P oraz m, n, r Z
p
prawdziwe s nastpujce dziaania:
25
(a) m+
p
n = n +
p
m
(b) m
p
n = n
p
m
(c) (m+
p
n) +
p
r = m+
p
(n +
p
r)
(d) (m
p
n)
p
r = m
p
(n
p
r)
(e) (m+
p
n)
p
r = (m
p
r) +
p
(n
p
r)
8 Literatura
Podstawow pozycj jest podrcznik Matematyka dyskretna, pozostae pozycje naley traktowa
jako uzupeniajce.
1. Kenneth A.Ross, Charles R.B.Wirght, Matematyka dyskretna, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2000
2. R.L.Graham, D.E.Knuth, O.Patashnik, Matematyka konkretna, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2002
3. Helena Rasiowa, Wstp do matematyki wspczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1998
4. Robin J.Wilson, Wprowadzenie do teorii grafw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsza-
wa 2004
5. S.W.Jaboski, Wstp do matematyki dyskretnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-
szawa 1991,
9 Dodatkowe materiay
Prawa algebry zbiorw
1.
A B = B A
A B = B A
_
prawa przemiennoci
2.
(A B) C = A (B C)
(A B) C = A (B C)
_
prawa cznoci
3.
A (B C) = (A B) (A C)
A (B C) = (A B) (A C)
_
prawa rozdzielnoci
4.
A A = A
A A = A
_
prawa idempotentnoci
5.
A = A
A U = U
A =
A U = A
_

_
prawa identycznoci
6. (A
c
)
c
= A
_
prawo podwjnego dopenienia
26
7.
A A
c
= U
A A
c
=
8.
U
c
=

c
= U
9.
(A B)
c
= A
c
B
c
(A B)
c
= A
c
B
c
_
prawa de Morgana
Zdania logicznie rwnowane
Przez t oznaczamy dowoln tautologi, a przez c dowolne zdanie sprzeczne
1. (p) p
_
prawo podwjnego przeczenia
2.
(p q) (q p)
(p q) (q p)
(p q) (q p)
_
_
_
prawa przemiennoci
3.
((p q) r) (p (q r))
((p q) r) (p (q r))
_
prawa cznoci
4.
(p (q r)) ((p q) (p r))
(p (q r)) ((p q) (p r))
_
prawa rozdzielnoci
5.
(p p) p
(p p) p
_
prawa idempotentnoci
6.
(p c) p
(p t) t
(p c) c
(p t) p
_

_
prawa identycznoci
7.
(p p) t
(p p) c
8.
(p q) (p q)
(p q) (p q)
(p q) (p q)
(p q) (p q)
_

_
prawa De Morgana
9. (p q) (q p)
_
prawo kontrapozycji
10.
(p q) (p q)
(p q) (p q)
_
okrelenie implikacji za pomoc alternatwy lub koniunkcji
11.
(p q) (p q)
(p q) (p q)
12.
((p r) (q r)) ((p q) r)
((p q) (p r)) (p (q r))
27
13. (p q) ((p q) (q p)
_
okrelenie rwnowanoci
14. ((p q) r) (p (q r))
_
prawo eksportacji
15. (p q) ((p q) c)
_
reductio ad absurdum
Implikacje logiczne
16. p (p q)
_
wprowadzenie alternatywy
17. (p q) p
_
opuszczenie koniunkcji
18. (p c) p
_
sprowadzanie do sprzecznoci
19. (p (p q) p
_
modus ponendo ponens
20. ((p q) q) p
_
modus tollendo tollens
21. ((p q) p) q
_
modus ponendo tollens
22. p (q (p q))
23. ((p q) (q r)) (p r)
_
przechodnio
24. ((p q) (q r)) (p r)
_
przechodnio
25.
(p q) ((p r) (q r))
(p q) ((p r) (q r))
(p q) ((q r) (p r))
26.
((p q) (r s)) ((p r) (q s))
((p q) (r s)) ((p r) (q s))
_
prawa dylematu konstrukcyjnego
27.
((p q) (r s)) ((q s) (p r))
((p q) (r s)) ((q s) (p r))
_
prawa dylematu destrukcyjne-
go
Reguy wnioskowania
28.
P
P Q
_
regua wprowadzania alternatywy
29.
P Q
P
_
regua opuszczania koniunkcji
30.
P
P Q
Q
_

_
regua modus ponendo ponens
28
31.
P Q
Q
P
_

_
regua modus tollendo tollens
32.
P Q
P
Q
_

_
regua modus ponendo tollens
33.
P Q
Q R
P R
_

_
regua sylogizmu hipotetycznego
34.
P
Q
P Q
_

_
regua wprowadzania koniunkcji
Zoenie relacji
Zoenie relacji (inna nazwa to iloczyn wzgldny relacji ) okrela nastpujca denicja:

1

2
= (x, y)
z
(x, z)
1
(z, y)
2

Hierarchia cigw
Poniej znajduje si hierarchia cigw uporzdkowanych w taki sposb, e kady z cigw
jest ograniczony cigami na prawo od niego
3
:
1, log
2
n, . . . ,
4

n,
3

n,

n, n, nlog
2
n, n

n, n
2
, n
3
, n
4
, . . . , 2
n
, n!, n
n
Algorytm dzielenia
Niech n P. Dla kadej liczby cakowitej m istnieje dokadnie jedna para liczb cakowitych
q i r speniajcych warunki:
m = nq +r oraz 0 r < n
Par q i r moemy wyznaczy przeprowadzajc w sposb iteracyjny nastpujce obliczenia:
q 0
r m
while ( r>=n)
q q + 1
r r - n
Algorytm Euklidesa NWD
3
Dla pewnego n N.
29
Algorytm znajdowania najwikszego wsplnego dzielnika mona zapisa w postaci nastpu-
jcej rwnoci:
NWD(m, n) = NWD(n, m mod n)
Algorym zapisany w pseudokodzie prezentuje si nastpujco:
function nwd(m, n)
a m
b n
while ( b <> 0) do
( a , b) ( b , a mod b)
nwd=a ;
Istnieje take wersja iteracyjna ktra prezentuje si nastpujco:
function nwd(m, n)
a m
b n
while ( b <> 0) do
q a div b
( a , b) ( b , a - qb)
nwd=a ;
Natomiast wersja algorytmu przydatna do rozwizywania kongruencji wyglda tak:
function nwd(m, n) : ( d , s , t ) d=s m + t n
a m ; ap n
s 1 ; sp 0
t 0 ; tp 1
while ( ap <> 0) do
q=a div ap
( a , ap) ( ap , a - qap)
( s , sp ) ( sp , s - qsp )
( t , tp ) ( tp , t - qtp )
nwd=(a , s , t )
Izomorzm grafw
Jeli G i H s grafami bez krawdzi wielokrotnych to:
Denicja 1 Izormorzmem grafu G na graf H (G H) nazywamy przeksztacenie wzajemnie
jednoznaczne : V (G) V (H) takie, e u, v jest krawdzi grafu G wtedy i tylko wtedy, gdy
(u), (v) jest krawdzi w grae H.
30