Vous êtes sur la page 1sur 160

Wersja #2007.03.

31 07:24 pyta LKE

Page 1 of 160

Baza pyta LKE


(wersja 2007.03.31 07:24)
Spis: temat (liczba pyta/odpowiedzi/zweryfikowanych) 1: prawo lotnicze (60 pyta, 45 min.) (207/157/126) (40/34/23) (60/58/51) 2: oglna wiedza o szybowcu (15 pyta, 25 min.) 3: osigi i planowanie lotw (20 pyta, 20 min.) 4: czowiek - moliwoci i ograniczenia 5: meteorologia 6: nawigacja (143/117/93) (75/53/32) (114/94/78) (212/162/122) (76/61/36)

(159/99/61)

7: procedury operacyjne (20 pyta, 40 min.) 8: zasady lotu (40 pyta, 60 min.) 9: czno (31/26/13) (116/73/13) 10: oglne bezpieczestwo lotw 11: oglna wiedza o samolocie

Legenda: Brak odpowiedzi - do pytania nie znaleziono odpowiedzi; Pytanie z odpowiedzi bez rda - pytanie posiada odpowied, ale nikt nie znalez rda do odpowiedzi; Pytanie zweryfikowane - pytanie z odpowiedzi i rdem wiedzy; Odpowied - zweryfikowana odpowied do pytania; - pytanie dodane lub zmienione w cigu ostatniego miesica;

Tematyka: prawo lotnicze


Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1: Ktra konwencja okrela odpowiedzialno przewonika za wyrzdzone szkody? Odpowied: Konwencja Warszawska z 12.10.1929 r. o ujednoliceniu niektrych prawide dotyczcych ruchu lotniczego; rdo Konwencja Warszawska z 12 padziernika 1929 r. o ujednoliceniu niektrych prawide dotyczcych midzynarodowego przewozu lotniczego, Dz. U. z 1933 r. Nr 8 poz. 49, ze zmianami wynikajcymi z protokou haskiego z dn. 28.09.1955, Dz. U. z 1963 r. Nr 33 poz. 189. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 2: Kto wydaje licencje? Odpowied: Prezes Urzdu Lotnictwa Cywilnego. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 1 Kwalifikacje personelu; Art. 94. ust. 5. Licencj, o ktrej mowa w ust. 2., jest licencja wydawana przez Prezesa Urzdu lub licencja wydana przez waciwy organ obcego pastwa i uznana przez Prezesa Urzdu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 3: Do czego zobowizana jest osoba ktrej cofnito licencj? Odpowied: Do niezwocznego przekazania jej Prezesowi Urzdu Lotnictwa Cywilnego. rdo Dziennik Ustaw Nr 165 1603 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego; Rozdzia 4 Zasady wydawania, cofania, zawieszania i przywracania licencji oraz wynikajcych z niej uprawnie; 21. ust 3. Osoba, ktrej licencja zostaa cofnita albo zawieszona, ma obowizek niezwocznie przekaza j Prezesowi Urzdu, za pokwitowaniem, chyba e licencja zostaa ju uprzednio zatrzymana. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 4: Jakie dokumenty musi zaczy osoba starajca sie o ponowne wydanie licencji? Odpowied: Jeli upyn okres zawieszenia licencji: orzeczenie lotniczo-lekarskie lub w pozostaych przypadkach: dokumenty potwierdzajce spenienie warunkw przywrcenia licencji.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 2 of 160

rdo Dziennik Ustaw Nr 165 1603 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego; Rozdzia 4 Zasady wydawania, cofania, zawieszania i przywracania licencji oraz wynikajcych z niej uprawnie; 19. ust 2. Do wniosku o ktrym mowa w ust. 1 (upynicie okresu zawieszenia licencji), powinno by zaczone orzeczenie lotniczo-lekarskie, a w przypadku, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2 (zostay spenione warunki przywrcenia licencji, okrelone w decyzji o jej zawieszeniu) - rwnie dokumenty potwierdzajce spenienie warunkw przywrcenia licencji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 5: Na ile miesicy przed wyganieciem wanosci uprawnienia lotniczego mozna dokona przeduenia jego wanoci? Odpowied: Nie wczeniej ni 3 miesice dla uprawnie ktrych wano wynosi 12 lub 24 miesice oraz nie wczeniej ni 12 miesicy dla upranie ktrych wano wynosi 3 lub 5 lat. rdo Dziennik Ustaw Nr 165 1603 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego; Rozdzia 3 Zasady sprawdzania kwalifikacji lotniczych, wiadomoci i umiejtnoci; 19. ust 2. Sprawdzanie wiadomoci i umiejtnoci w celu przeduenia wanoci uprawnienia lotniczego, ktrego wanos, zgodnie z zacznikiem nr 1 do rozporzdzenia, wynosi: 1) 12 albo 24 miesice - jest przeprowadzone w okresie jego wanoci, jednak nie wczeniej ni 3 miesice przed jego upywem; 1) 3 lata albo 5 lat - jest przeprowadzone w okresie jego wanoci, jednak nie wczeniej ni 12 miesicy przed jego upywem. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 6: Jaki jest czas odwoania od decyzji komisji lotniczn-lekarskiej? Odpowied: 14 dni rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 2 Badania lotniczo-lekarskie; Art. 106. ust. 3. Od orzeczenia komisji lekarskiej centrum medycyny lotniczej lub lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysuguje odwoanie do Naczelnego Lekarza w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 7: Jaki jest tryb rozpatrywania przez Naczelnego Lekarza odwoania od decyzji komisji lotniczo-lekarskiej? Odpowied: Naczelny Lekarz powouje komisj ktra bada zasadno odwoania. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 2 Badania lotniczo-lekarskie; Art. 106. ust. 5. Naczelny lekarz, w celu zbadania zasadnoci odwoania, o ktrym mowa w ust. 3, powouje komisj w skad ktrej wchodz lekarze specjalici w szczeglnoci z zakresu medycyny lotniczej. Komisja ta skada Naczelnemu Lekarzowi sprawozdanie z dokonanych ustale; Naczelny lekarz nie jest zwizany opini komisji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 8: Kiedy zawiesza si licencj? Odpowied: Przezes ULC moe cofn albo zawiesi licencj lub wynikajce z niej uprawnienia w przypadku: 1. ograniczenia praw publicznych; 2. ograniczenia zdolnoci do czynnoci prawnych; 3. skazania prawomocnym wyrokiem za popenienie przestpstwa; 4. niespenieniu wymogw w zakresie wieku i wyksztacenia; 5. nie spenieniu wymaga w zakresie sprawnoci psychicznej i fizycznej; 6. nie spenienia wymogw i warunkw dotyczcych ukoczenia szkolenia lotniczego, praktyki lotniczej oraz posiadania wiesdzy i umiejtnoci, potwierdzonych zdaniem egzaminu pastwowego; 7. utraci kwalifikacje do wykonywania okrelonych czynnoci lotniczych; 8. wykonujc czynnoci lotnicze, do ktrych uprawnia go licencja, zagraa bezpieczestwu ruchu lotniczego;

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 3 of 160

9. w przypadku badania prowadzonego przez Komisj lub uprawnione organy pastwowe na czas prowadzenia dochodzenia; rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 2 Badania lotniczo-lekarskie; Art. 100. ust. 1. w zwizku z Art. 96. ust. 1. Art. 100. ust. 2. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 11: Kto podlega badaniom lotniczo-lekarskim? Odpowied: czonek personelu lotniczego oraz kandydat na czonka. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 2 Badania lotniczo-lekarskie; Art 105 ust. 1. Sprawno psychiczn i fizyczn czonka oraz kandydata na czonka personelu lotniczego sprawdza si w trakcie bada lotniczo-lekarskich. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 12: Czy egzamin teoretyczny przed LKE jest patny? Odpowied: Tak, jest patny. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 1 Kwalifikacje personelu; Art. 99. ust. 5. Egzamin podlega opacie lotniczej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 13: Czy badania lotniczo-lekarskie s patne? Odpowied: Tak, s patne. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rozdzia 2 Badania lotniczo-lekarskie; Art 105. ust 4. Badania lotniczo-lekarskie przeprowadzane s odpatnie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 14: Jakie sa skutki prawne wpisania statku powietrznego do rejestru? Odpowied: Skutkuje z mocy prawa przynalenoci pastwow statku powietrznego oraz pociga za sob poddanie statku powietrznego nadzorowi organw lotniczych pastwa przynalenoci, w szczeglnoci w zakresie zdatnoci do lotw i eksploatacji statku. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia III Statki powietrzne i inny sprzt lotniczy; Rozdzia 2 Rejestry statkw powietrznych; Pytanie [PL(G), PPL(A)] 15: Co to jest MRT,TSA,MATZ,TRA itp.? Odpowied: 1) ACC (Area Control Centre) - orodek kontroli obszaru; 2) AFIS (Aerodrome Flight Information Service) - lotniskow sub informacji powietrznej; 3) AIP (Aeronautical Information Publication) - Zbir Informacji Lotniczych; 4) AMC Polska (Airspace Management Cell) - Orodek Zarzdzania Przestrzeni Powietrzn Agencji Ruchu Lotniczego; 5) APP (Approach Control Office) - orodek kontroli zbliania; 6) ARL - Agencj Ruchu Lotniczego - organ zarzdzania ruchem lotniczym; 7) ASM (Airspace Management) - zarzdzanie przestrzeni powietrzn; 8) ATC (Air Traffic Control) - kontrol ruchu lotniczego; 9) ATFM (Air Traffic Flow Management) - zarzdzanie przepywem ruchu lotniczego; 10) ATM (Air Traffic Management) - zarzdzanie ruchem lotniczym; 11) ATZ (Aerodrome Traffic Zone) - stref ruchu lotniskowego;

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 4 of 160

12) ATS (Air Traffic Services) - suby ruchu lotniczego; 13) AUP (Airspace Use Plan) - plan uytkowania przestrzeni powietrznej; 14) CBA (Cross-Border Area) - rejon lotw po obu stronach granicy pastwa bdcy rejonem czasowo wydzielonym, ustanowiony ze wzgldu na szczeglne wymogi operacyjne; 15) CEU (Central Executive Unit) - Centralny Organ Wykonawczy wykonujcy funkcje zarzdzania przepywem ruchu lotniczego (ATFM); 16) CDR (Conditional Route) - warunkow drog lotnicz, ktra moe by zaplanowana i uytkowana pod okrelonymi warunkami, z okrelon jedn lub kilkoma kategoriami w zalenoci od jej przewidywanej dostpnoci, moliwoci planowania i spodziewanych poziomw aktywnoci zwizanych z ni TSA lub TRA; 17) CDR1 - warunkow drog lotnicz kategorii pierwszej moliw do planowania staego i dostpn w okresach podanych w Zbiorze Informacji Lotniczych (AIP); 18) CDR2 - warunkow drog lotnicz kategorii drugiej moliw do planowania w okresach podanych w planie uytkowania przestrzeni powietrznej (AUP); 19) CDR3 - warunkow drog lotnicz kategorii trzeciej, niemoliw do planowania, ktra moe by uytkowana tylko wedug instrukcji organw kontroli ruchu lotniczego; 20) CTA (Control Area) - obszar kontrolowany; 21) CTR (Control Zone) - stref kontrolowan lotniska; 22) D (Danger Area) - stref niebezpieczn; 23) FIR (Flight Information Region) - rejon informacji powietrznej stanowicy przestrze powietrzn o okrelonych wymiarach, w obrbie ktrej zapewniana jest suba informacji powietrznej i suba alarmowa; 24) FIS (Flight Information Service) - sub informacji powietrznej; 25) MAPP (Military APP) - orodek kontroli zbliania lotniska wojskowego; 26) MATZ (Military ATZ) - wojskow stref ruchu lotniskowego; 27) MCTR (Military CTR) - stref kontrolowan lotniska wojskowego; 28) MRT (Military Route) - sta tras lotnictwa wojskowego; 29) MTMA (Military TMA) - rejon kontrolowany lotniska wojskowego lub wza lotnisk wojskowych; 30) MTWR (Military TWR) - wie kontroli lotniska wojskowego; 31) NOTAM (Notice to Airmen) - wiadomo rozpowszechnian za pomoc rodkw telekomunikacyjnych, zawierajc informacj o ustanowieniu, stanie lub zmianach urzdze lotniczych, subach, procedurach, a take o niebezpieczestwie, ktrych znajomo we waciwym czasie jest istotna dla personelu zwizanego z operacjami lotniczymi; 32) R (Restricted Area) - stref o ograniczonym ruchu lotniczym; 33) P (Prohibited Area) - stref zakazan; 34) RCC (Rescue Coordination Centre) - Orodek Koordynacji Ratownictwa; 35) RQA (Airspace Request Message) - depesz zamawiajc przestrze powietrzn; 36) SRZ (Special Rules Zone) - stref specjaln; 37) TFR (TSA or TRA Feeding Route) - trasy lotnicze umoliwiajce lot do strefy czasowo wydzielonej (TSA) lub strefy czasowo rezerwowanej (TRA) oraz przelot midzy stref czasowo wydzielon (TSA) lub stref czasowo rezerwowan (TRA); 38) TMA (Terminal Control Area) - rejon kontrolowany lotniska lub wza lotnisk; 39) TSA (Temporary Segregated Area - stref czasowo wydzielon; 40) TRA (Temporary Reserved Area) - stref czasowo rezerwowan; 41) TWR (Aerodrome Control Tower) - wie kontroli lotniska; 42) UTC (Coordinated Universal Time) - uniwersalny czas skoordynowany; 43) UUP (Updated Airspace Use Plan) - zaktualizowany plan uytkowania przestrzeni powietrznej (AUP) bdcy depesz zarzdzania przestrzeni powietrzn (ASM) o statusie NOTAM, wydawan przez Orodek Zarzdzania Przestrzeni Powietrzn Agencji Ruchu Lotniczego (AMC Polska) w dniu operacji w celu aktualizacji informacji zawartych w planie uytkowania przestrzeni powietrznej (AUP); 44) Prezes ULC - Prezesa Urzdu Lotnictwa Cywilnego. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie podziau i szczegowych zasad korzystania z polskiej przestrzeni powietrznej oraz sposobw wspdziaania pastwowego organu zarzdzania ruchem lotniczym z cywilnymi i wojskowymi lotniskowymi organami sub ruchu lotniczego (Dz. U. z dnia 17 marca 2004 r.) Rozdzia 1 Przepisy oglne 2. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 16: Komu nie mona wyda licencji? Odpowied: Osobie, ktra nie spenia warunkw wymienionych w Art. 96. ustawy Prawo lotnicze. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 1 Kwalifikacje personelu

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 5 of 160

Art. 96. ust. 1. Licencja moe by udzielona osobie, ktra cznie spenia nastpujce warunki... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 17: Co dzieje si gdy osoba zdajca przed LKE egzamin w celu odnowienia wanoci uprawnienia lotniczego nie zda egzaminu? Odpowied: Nie moe przystpi do czynnoci lotniczych dopki nie zda egzaminu. Musi przej doszkolenie ponownie zdawac egzamin. rdo Rozporzdzenie Ministra infrastruktury z dnia 18 lipca 2003 r. w sprawie egzaminw pastwowych na licencje lub uprawnienia lotnicze (Dz. U. z dnia 26 wrzenia 2003 r.) 52. 1. Kandydat, ktry nie zaliczy egzaminu praktycznego, moe przystpi do egzaminu poprawkowego w okresie wanoci egzaminu teoretycznego, z zastrzeeniem ust. 2. 2. Warunkiem przystpienia do egzaminu poprawkowego jest ukoczenie przez kandydata dodatkowego szkolenia lub dodatkowej praktyki. Rodzaj i ilo dodatkowego szkolenia lub dodatkowej praktyki okrela egzaminator praktyczny. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 18: Jakiej karze podlega osoba nieprzestrzegajaca przepisw dotyczcych bezpieczestwa eksploatacji statkw powietrznych? Odpowied: Podlega karze grzywny. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia XII Przepisy karne Art. 210. 1. Kto: 10) wbrew art. 158 ustawy, bdc uytkownikiem statku powietrznego lub dziaajc za osob prawn bdc takim uytkownikiem, narusza obowizki w zakresie bezpiecznej eksploatacji statkw powietrznych - podlega karze grzywny. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 19: Czy dowdca jest zobowiazany do udzielenia pomocy innym statkom powietrznym w niebezpieczestwie? Odpowied: Tak, jeeli nie zagraa to bezpieczestwu lotu jego statku powietrznego. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel lotniczy; Rodzia 3. Minister waciwy do spraw transportu; Art. 117. ust 1. Dowdca statku powietrznego, ktry otrzyma sygna o niebezpieczestwie grocym innemu statkowi powietrznemu lub statkowi morskiemu, spostrzeg statek powietrzny lub morski, ktry uleg wypadkowi lub znalaz si w niebezpieczestwie, albo zauway inn katastrof lub klsk ywioow bd zauway osob znajdujc si na morzu w niebezpieczestwie utraty ycia, obowizany jest udzieli poszkodowanym lub znajdujcym si w niebezpieczestwie pomocy w zakresie, w jakim moe to uczyni bez naraenia na niebezpieczestwo powierzonego mu statku powietrznego, pasaerw, zaogi lub innych osb. ust. 2. Obowizek pomocy ustaje, gdy dowdca wie, e kto inny udziela pomocy w podobnych lub lepszych warunkach, ni on sam mgby jej udzieli. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 20: Z czyjego ramienia dziala PKBWL? Odpowied: Z ramienia ministra wlasciwego do spraw transportu rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia II Administracja lotnictwa cywilnego; Rodzia 1. Minister waciwy do spraw transportu Art. 17. ust 1. Przy ministrze waciwym do spraw transportu dziaa niezalena, staa Pastwowa Komisja Badania Wypadkw Lotniczych, prowadzca badania wypadkw i incydentw lotniczych, zwana dalej "Komisj". ust 2. Komisja wykonuje swoje zadania w imieniu ministra waciwego do spraw transportu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 21: Kto to jest zarzdzajcy lotniskiem?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 6 of 160

Odpowied: Zarzdzajcy lotniskiem, jest to organ ktry otrzyma zezwolenie na zarzdzanie lotniskiem uytku publicznego i wiadczy usugi lotnicze zwizane ze startem, ldowaniem i postojem statkw powietrznych, wykonywanych na rzecz przewonikw lotniczych oraz inyych uytkownikw statkw powietrznych. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia VIII Lotnicza dziaalno gospodarcza; Rodzia 2. Zezwolenia Art. 174. ust. 1. Zezwolenie na zarzdzanie lotniskiem uytku publicznego uprawnia do wiadczenia usug lotniczych zwizanych ze startem, ldowaniem i postojem statkw powietrznych, wykonywanych na rzecz przewonikw lotniczych oraz innych uytkownikw statkw powietrznych. ust. 2. Zezwolenie na zarzdzanie lotniskiem uytku publicznego moe uzyska przedsibiorca bdcy: pkt 1. organem administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej, pkt 2. pastwow lub samorzdow jednostk organizacyjn, pkt 3. spk akcyjn lub spk z ograniczon odpowiedzialnoci zarejestrowan w Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeeniem ust. 3 pkt 6, pkt 4. spdzielni zarejestrowan w Rzeczypospolitej Polskiej; przepis ust. 3 pkt 6 stosuje si odpowiednio. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 22: Kto stanowi zaog statku powietrznego? Odpowied: Zaog statku powietrznego stanowi osoby wyznaczone przez uytkownika statku powietrznego. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel Lotniczy; Rodzia 3. Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 113. ust 1. Zaog statku powietrznego stanowi osoby wyznaczone przez uytkownika statku powietrznego do wykonywania okrelonych czynnoci na statku powietrznym w czasie lotu. Pytanie [PPL(A)] 23: Wymagania jakie powinna spenia osoba starajca sie o licencj (wiek, nalot, umiejetnosci, wiedza) PPL(A) - pilot turystyczny Odpowied: Kandydat powinien: 1. posiada obywatelstwo polskie albo spenia odpowiednie warunki w przypadku cudzoziemcw (Dz. U. Nr 156, poz. 1524); 2. korzysta z peni wadz publicznych, mie pen zdolno do czynnoci prawnych i nie by skazanym prawomocnym wyrokiem za popenione przestpstwa; 3. mie ukoczone 17 lat; 4. posiada wyksztacenie co najmniej gimnazjalne albo rwnorzdne; 5. posiada odpowiednie orzeczenie lotniczo-lekarskie; 6. zaliczy szkolenie teoretyczne i praktyczne do danej licencji tj. wykaza, e: 1) wykona co najmniej 45 godzin lotu na samolotach zaliczonych do klasy samolotw jednosilnikowych, tokowych, albo 95 godzin, jeeli szkolenie prowadzone jest na samolotach klasy samolotw wielosilnikowych tokowych, w tym co najmniej: a) 25 godzin lotu szkoleniowego na dwusterze z instruktorem, b) 10 godzin lotu samodzielnego na samolotach klasy samolotw jednosilnikowych, tokowych albo 70 godzin, jeli szkolenie jest prowadzone na samolotach klasy samolotw wielosilnikowych, tokowych, c) 5 godzin przelotu samodzielnego, wczajc w to przelot na odlego nie mniejsz ni 270 km (150 NM), podczas ktrego zostay wykonane dwa ldowania z cakowitym zatrzymaniem na dwu rnych lotniskach; te 5 godzin przelotu samodzielnego mog mieci si w oglnym czasie lotw samodzielnych, wymienionym pod lit. b; 2) nie wicej ni 5 godzin lotu, wykonanych przez niego na urzdzeniu treningowym zostao zaliczone do czasw lotu, wymienionych w pkt 1. 3) Jeeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota lub wiadectwa kwalifikacji pilota statku powietrznego ultralekkiego o cechach samolotu albo migowca, albo wiatrakowca, wwczas czas 45 godzin lotu moe by zmniejszony o czas lotu wynoszcy 10% czasu lotu wykonanego przez kandydata w charakterze dowdcy jednego z wyej wymienionych statkw powietrznych, jednak nie wicej ni o 10 godzin, pod warunkiem prowadzenia szkolenia wedug programu szkolenia zatwierdzonego dla tego rodzaju kandydatw. 4) Jeeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota migowcowego, wiatrakowcowego, szybowcowego, wwczas czas lotw szkolnych na dwusterze moe by zmniejszony nie wicej ni o 20 godzin, pod warunkiem prowadzenia szkolenia wedug programu szkolenia zatwierdzonego dla tego rodzaju kandydatw. 7. wykaza podczas teoretycznego egzaminu pastwowego, e posiada wiadomoci w zakresie nastpujcych przedmiotw: prawo lotnicze, wiedza oglna o samolocie, osigi i planowanie lotu, czowiek - moliwoci i ograniczenia, meteorologia, nawigacja, procedury operacyjne, zasady lotu, czno, oglne bezpieczestwo lotw; 8. wykaza si podczas praktycznego egzaminu pastwowego posiadaniem umiejtnoci w zakresie:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 7 of 160

1) operacyjnego i nawigacyjnego przygotowania do lotu, oceny zdatnoci i obsugi naziemnej samolotu; 2) zastosowania procedur koowania i lotw w przestrzeni powietrznej wok lotniska, 3) zachowania rodkw ostronoci i procedur antykolizyjnych; 4) pilotowania samolotu wedug zewntrznych punktw oceny pooenia w locie z widocznoci, 5) wykonania lotu z prdkociami minimalnymi, rozpoznawania i wyprowadzania z przecignicia, w fazie pocztkowej i po cakowitej utracie siy nonej, rozpoznawania autorotacji i wyprowadzania z korkocigu w fazie pocztkowej i ustalonej, 6) wykonania lotu z prdkoci zblion do prdkoci nieprzekraczalnej, rozpoznawania stromej, pogbiajcej si spirali i wyprowadzania z niej, bez przekroczenia ogranicze samolotu; 7) wykonania startu i ldowania normalnego przy wietrze o kierunku i prdkoci akceptowanej instrukcj uytkowania samolotu w locie; 8) wykonania procedur krtkiego startu i stromego wznoszenia pocztkowego oraz stromego podejcia i krtkiego ldowania, operacji poczonej ze startem i ldowaniem na ldowiskach; 9) wykonania lotu wycznie wedug wskaza przyrzdw, bez widocznoci zewntrznych punktw odniesienia, skadajcego si z normalnych manewrw pilotaowych, oraz wyprowadzania z nienormalnych pooe przy normalnym i ograniczonym zestawie przyrzdw; 10) wykonania przelotu VFR z wykorzystaniem nawigacji wzrokowej, nawigacji zliczeniowej i radionawigacji; 11) wykonania procedur postpowania w sytuacjach awaryjnych i w przypadkach niesprawnoci wyposaenia cznie z symulowaniem awarii zespou napdowego oraz przymusowego i zapobiegawczego ldowania i poaru w locie; 12) wykonania przylotu na lotnisko kontrolowane i odlotu z lotniska kontrolowanego, przelotu VFR w ruchu lotniczym kontrolowanym; 13) prowadzenia korespondencji radiotelefonicznej w jzyku polskim i angielskim w lotach VFR, w ruchu lotniczym kontrolowanym i niekontrolowanym. rdo Dziennik Ustaw Nr 165 1603 Licencjonowanie personelu lotniczego Zacznik Nr 1 Szczegowe wymagania dla poszczeglnych rodzajw licencji. Rodzaje uprawnie lotniczych wpisywanych do licencji oraz wymagania dotyczce ich wydawania, przeduania i wznawiania wanoci uprawnie lotniczych. Rozdzia 2 Szczegowe wymagania dla poszczeglnych licencji pilotw oraz skoczka spadochronowego zawodowego, dotyczce szkolenia lotniczego, kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejtnoci i praktyki oraz uprawnienia z nich wynikajce i uprawnienia lotnicze do nich wpisywane. Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 1 Kwalifikacje personelu Art. 94 - 96. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 24: Jakie suby zapewnia si w polskiej przestrzeni powietrznej oprcz Suby kontroli ruchu lotniczego? Odpowied: Zapewnia si: 1. Sub informacji powietrznej w celu udzielania wskazwek i informacji uytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotw oraz 2. Sub alarmow w celu zawiadamiania o statkach powietrznych potrzebujcych pomocy organu odpowiedzialnego za uruchomienie systemu ratownictwa lotniczego i wspdziaania z tym organem w razie potrzeby; rdo Rozporzdzenie Ministra infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie zasad dziaania sub ruchu lotniczego (Dz. U. z dnia 17 marca 2004 r.) Zacznik: Zasady dziaania sub ruchu lotniczego Rozdzia 2. Przepisy oglne 2.2. Cel sub ruchu lotniczego 2.3. Podzia sub ruchu lotniczego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 25: Jaki czas naley stosowa ruchu kontrolowanym? Odpowied: Naley stosowa Uniwersalny Czas Skoordynowany (UTC) wyraany w godzinach, minutach i w miar potrzeby w sekundach 24-godzinnej doby, rozpoczynajcej si od pnocy. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie szczegowych technicznych przepisw ruchu lotniczego (Dz. U. z dnia 17 marca 2004 r.)

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 8 of 160

Zacznik: Szczegowe techniczne przepisy ruchu lotniczego Rozdzia 3. Przepisy oglne 3.5. Czas Pytanie [PL(G), PPL(A)] 26: Jaki czas stosuje si w ruchu niekontrolowanym? Odpowied: UTC rdo AIP GEN 2.1-2 2. System czasu Skoordynowany Czas Uniwersalny (UTC) jest uywany przez suby ruchu lotniczego i cznoci oraz w dokumentach publikowanych przez Sub Informacji Lotniczej. Polski czas urzdowy (LMT) powinien by uywany w krajowym ruchu lotniczym innym ni kontrolowany. Polski czas urzdowy (LMT) jest rwny UTC +1HR. Czas letni jest rwny UTC +2HR. W latach 2006-2007 czas letni wprowadza si w Polsce w nastpujcych okresach: od 06-03-26 0100 UTC do 06-10-29 0100 UTC. od 07-03-25 0100 UTC do 07-10-28 0100 UTC. W meldunkach dotyczcych czasu stosowana jest dokadno do najbliszej penej minuty np. 12HR 40MIN 40SEC podawany jest jako 1241. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 27: Statek powietrzny zobowizany jest podporzdkowa swj lot nastepujcym organom... Odpowied: Pastwowy organ zarzdzania ruchem lotniczym oraz cywilnych lotniskowych organw suby ruchu lotniczego. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia I Przepisy oglne Rozdzia 3 Zwierzchnictwo w przestrzeni powietrznej i waciwo prawa Art. 5. 1. W ramach wykonywania zwierzchnictwa, o ktrym mowa w art. 4, ruch lotniczy w polskiej przestrzeni powietrznej jest zarzdzany przez polski pastwowy organ zarzdzania ruchem lotniczym zgodnie z niniejsz ustaw i innymi ustawami oraz przepisami wydanymi na ich podstawie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 28: Zadaniem sluzby meteorologcznej jest... Odpowied: Zapewnienie osony meteorologicznej lotnictwa cywilnego, tj: 1) prowadzenie midzynarodowej wsppracy w celu zapewnienia wymiany danych i opracowa meteorologicznych w ramach wiatowego Systemu Prognoz Obszarowych (WAFS) oraz wiatowej Suby Pogody (WWW); 2) wykonywanie obserwacji meteorologicznych, komunikatw i prognoz oraz innych opracowa zgodnych z przyjtymi procedurami wiatowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) i Organizacji Midzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), w szczeglnoci okrelonymi w zaczniku nr 3 do Konwencji Chicagowskiej; 3) rozwijanie i utrzymywanie aktualnoci procedur zapewniajcych oson meteorologiczn zgodnie z Konwencj; 4) koordynacj dziaa pomidzy poszczeglnymi jednostkami lotniczej i lotniskowej suby meteorologicznej; 5) wprowadzanie procedur osony meteorologicznej w przypadku akcji poszukiwawczo-ratowniczych. rdo Rozporzdzenie Ministrw Infrastruktury, rodowiska, Spraw Wewntrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej z dnia 28 padziernika 2004 r. w sprawie osony meteorologicznej lotnictwa (Dz. U. Nr 245 poz. 2459 z dnia 17 listopada 2004 r.) Na podstawie art. 133 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112, z pn. zm.) Rozdzia 2 Dziaanie i organizacja lotniczej i lotniskowej suby meteorologicznej 3. Oson meteorologiczn lotnictwa cywilnego na lotniskach i w ich okolicy zapewnia lotniskowa suba meteorologiczna, a poza lotniskami - lotnicza suba meteorologiczna [...] Pytanie [PL(G), PPL(A)] 29: Zadaniem suby informacji lotniczej jest... Odpowied: Gwnym zadaniem subyinformacji lotniczej (AIS) jest zapewnienie przepywu informacji niezbdnych do zapewnienia bezpieczestwa, regularnoci i efektywnoci midzynarodowej eglugi powietrznej. W Polsce za zapewnianie sub informacji lotniczej odpowiedzialny jest pastwowy organ zarzdzania ruchem lotniczym (PPL/ARL). rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 9 of 160

Zacznik nr 15 "Suby informacji lotniczej" do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 30: Czy mona wlatywa w stref niebezpieczn? Odpowied: Mona gdy jest ona nie aktywna (podane w AIP) mimo wszystko naley taki wlot zgosi. rdo AUP Pytanie [PL(G), PPL(A)] 58: Kto jest odpowiedzialny za nadzor nad przestrzeganiem przepisow prawa Odpowied: Prezes Urzdu Lotnictwa Cywilnego rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia III Statki powietrzne i inny sprzt lotniczy Rozdzia 2 Prezes Urzdu Lotnictwa Cywilnego Art. 21. ust.2. Do zada i kompetencji Prezesa Urzdu naley wykonywanie funkcji organu administracji lotniczej i nadzoru lotniczego, okrelonych w ustawie, oraz funkcji wadzy lotniczej w rozumieniu umw i przepisw midzynarodowych, w tym zwizanych z regulacj rynku usug lotniczych, a w szczeglnoci: 3) nadzorowanie i kontrolowanie przestrzegania przepisw prawnych w zakresie lotnictwa cywilnego i lotniczej dziaalnoci gospodarczej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 59: Komu PKBWL przedstawia wyniki z dochodzenia w sprawie wypadku lotniczego? Odpowied: Ministrowi waciwemu do spraw transportu. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI: egluga powietrzna Rozdzia 3. Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art. 138. ust.1. Komisja przedstawia sprawozdania z wynikami bada wraz z zaleceniami ministrowi waciwemu do spraw transportu. Pytanie 60: Czy mona zmusi do ldowania statek powietrzny ktry bezprawnie przekroczy granic pastwa? Odpowied: Tak, mona. rdo Art. 122. ust. 2. Pastwowy organ zarzdzania ruchem lotniczym oraz cywilne lotniskowe organy suby ruchu lotniczego i waciwe organy wojskowe mog w szczeglnoci wezwa statek powietrzny do wyldowania na wskazanym lotnisku lub do wykonania innych polece tych organw, jeeli: 1) statek powietrzny przekroczy granic pastwow bez wymaganego zezwolenia lub niezgodnie z warunkami zezwolenia, (...) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 61: Na ile godzin przed rozpoczciem czynnoci lotniczych nie mona spoywa alkoholu? Odpowied: 24 h. rdo PL-6 p. 3.2.8 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 62: Zawarto alkoholu we krwi podczas wykonywania czynoci lotniczych nie powinna przekracza... Odpowied: 0.2 (promila) rdo PL-6 p. 3.2.8 Pytanie 136: Jaka konwencja zmienia Konwencj Warszawsk? Odpowied: Konwencj Warszawsk zmieni Konwencja Guadalajarska z dn. 18 wrzenia 1961 r. Konwencja ta bya rwnie uzupeniona przez Protok Haski z dn. 28 wrzenia 1955 r. oraz przez Protok Guatemalski z dn. 8 marca 1971. rdo http://www.ulc.gov.pl/download/pdf/konwencja_montrealska_projekt.pdf

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 10 of 160

Pytanie 137: Ktra konwencja mwi o przewozie cywilnym? Odpowied: Konwencja Warszawska z 12.10.1929 r. o ujednoliceniu niektrych prawide dotyczcych ruchu lotniczego. rdo Konwencja Warszawska z 12 padziernika 1929 r. o ujednoliceniu niektrych prawide dotyczcych midzynarodowego przewozu lotniczego, Dz. U. z 1933 r. Nr 8 poz. 49, ze zmianami wynikajcymi z protokou haskiego z dn. 28.09.1955, Dz. U. z 1963 r. Nr 33 poz. 189. Pytanie 138: Kto nadzoruje statki powietrzne ich zdatno do lotw? Odpowied: Prezes Urzdu Lotnictwa Cywilnego. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia III Statki powietrzne i inny sprzt lotniczy Rozdzia 3 Zdatno statkw powietrznych do lotw Art. 45. Zdatno statkw powietrznych do lotw oraz zdatno ich silnikw i migie jest sprawdzana przez Prezesa Urzdu w toku ich projektowania, budowy i eksploatacji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 139: Jaki jest minimalna wysoko przelotu nad parkiem o szerokoci wikszej ni 4 km? Odpowied: Minimalna wysoko przeleotu wynosi 1 000 m nad poziomem terenu dla parkw i rezerwatw przyrody o szerokoci rwnej i wikszej ni 3 600 m. Dla parkw i rezerwatw przyrody o szerokoci mniejszej ni 3 600 m, minimalna wysoko lotu wynosi 300 m nad poziomem terenu. rdo Rozporzadzenie ministra infrastruktury z dnia 09 padziernika 2003 r. w sprawie zakazw lub ogranicze lotw na czas duszy ni 3 miesice Pytanie 140: W jaki sposb minister wydziela stref czasowo ograniczona(rozporzdzenia, zarzdzenia, uchwa:) Odpowied: Na czas duszy ni 3 miesice - minister waciwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrami waciwymi do spraw wewntrznych oraz rodowiska, w drodze rozporzdze, z zachowaniem postanowie umw midzynarodowych. Na czas nie duszy ni 3 miesice - informacja jest publikowana i rozsyana w formie drukowanej przez sub informacji lotniczej, co najmniej z 42-dniowym wyprzedzeniem przed dniem jej wejcia w ycie. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna Rozdzia 1 Zasady korzystania z przestrzeni powietrznej i organizacji ruchu lotniczego Art. 119. ust 4. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 padziernika 2003 r. w sprawie zakazw lub ogranicze lotw na czas duszy ni 3 miesice (Dz. U. Nr 183 poz. 1793 z dnia 28 padziernika 2003 r.) Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 padziernika 2003 r. w sprawie ogranicze lotw na czas nie duszy ni 3 miesice (Dz. U. Nr 183 poz. 1794 z dnia 28 padziernika 2003 r.) Pytanie [PPL(A)] 141: Ktra konwencja ustala jednolite zasady odpowiedzialnoci osb uytkujcych cywilne statki powietrzne? a) Konwencja Montrealska 1951 r. b) Konwencja Rzymska 1933 r. c) Konwencja Warszawska 1933 r. d) Komwencja Chicagowska 1944 r. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 142: Jaka jest kara dla nie wypeniajcego obowizkw w strefie bezpieczestwa? Odpowied: Kara pozbawienia wolnoci do lat 5.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 11 of 160

rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia XII Przepisy karne Art. 212. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 143: Jakie s obowizki i moliwoci dziaania dowdcy statku powietrznego? Odpowied: 1. Dowdca jest obowizany wykonywa loty zgodnie z przepisami, w szczeglnoci za zapewni bezpieczestwo statku powietrznego oraz znajdujcych si na jego pokadzie osb i rzeczy. 2. Gdy statkowi powietrznemu grozi niebezpieczestwo, dowdca jest zobowizany zastosowa wszelkie niezbdne rodki w celu ratowania pasaerw i zaogi. 3. W razie uszkodzenia statku powietrznego lub przymusowego ldowania dowdca wykonuje w imieniu waciciela i uytkownika statku oraz w imieniu wacicieli przewoonych rzeczy wszelkie czynnoci, jakie uzna za konieczne do zabezpieczenia ich interesw. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Pytanie 144: Na jak dugi okres czasu minister spraw wewntrznych i transportu moe zamkn polsk przestrze powietrzn? Odpowied: Na czas duszy ni 3 miesice. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna Rozdzia 1 Zasady korzystania z przestrzeni powietrznej i organizacji ruchu lotniczego Art. 119. ust 4. Pytanie 186: Czy leki uspokajajce s dozwolone dla pilotw? Odpowied: Nie, poniewa ograniczaj zdolno percepcji oraz spowalniaj szybko podejmowania decyzji. Pytanie 196: Jaka jest tre przepisu regulujcego kwesti zapinania i przebywania w pasach i uprzach? Odpowied: Przepisy reguluje JAR-OPS 1.730 - Siedzenia, pasy bezpieczestwa i uprze dla dzieci. rdo JAR-OPS 1.730 Siedzenia, pasy bezpieczestwa i uprze dla dzieci. (a) Przewonik nie bdzie uytkowa samolotu, dopki nie bdzie on wyposaony w: (1) Siedzenie lub koj dla kadej osoby w wieku 2 lat lub starszej; (2) Pasy bezpieczestwa z ukon lub bez ukonej tamy barkowej lub uprz bezpieczestwa na kadym siedzeniu pasaerskim dla pasaerw w wieku 2 lat lub starszych; (3) Uzupeniajcy pas lub inne urzdzenie mocujce dla kadego pasaera majcego mniej ni 2 lata; (4) Uprz bezpieczestwa dla kadego siedzenia czonka zaogi lotniczej i kadego siedzenia pooonego za siedzeniem pilota wyposaonego w urzdzenie, ktre automatycznie powstrzyma tors siedzcego w razie gwatownego hamowania; (5) Uprz bezpieczestwa na kadym siedzeniu personelu pokadowego i siedzeniu obserwatora. Wymaganie to nie wyklucza korzystania z siedze pasaerskich przez czonkw personelu pokadowego uzupeniajcych liczb minimalnego, wymaganego skadu personelu pokadowego; (6) Siedzenia czonkw personelu pokadowego ulokowane, tam gdzie to moliwe, blisko wyj awaryjnych z poziomu podogi, z wyjtkiem przypadkw, kiedy ewakuacja pasaerw bdzie wspomagana przez czonkw personelu pokadowego, siedzcych w innych wyznaczonych im miejscach. Siedzenia takie bd skierowane do przodu lub do tyu w zakresie 15 w stosunku do osi podunej samolotu. (b) Pasy bezpieczestwa musz mie jeden punkt ich zwalniania. Dozwolone jest stosowanie pasa bezpieczestwa tylko z tam ukon, jeli zapicie tamy poziomej nie jest praktyczne. (c) Na samolocie z certyfikowan maksymaln mas do startu (MCTOM) mniejsz ni 5.700 kg mona zamiast uprzy z barkowymi pasami bezpieczestwa uy pasa bezpieczestwa z jedn ukon tam barkow, natomiast na samolocie z certyfikowan maksymaln mas do startu (MCTOM) mniejsz ni 2.730 kg mona uy biodrowego pasa bezpieczestwa, jeeli stosowanie uprzy nie jest praktyczne. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 198: Regulacje dotyczce zrzutw ze statkw powietrznych Odpowied: Mona zrzyca: wod, przesiany piasek, paliwo, rodki uyte w akcji ratowniczej lub gasniczej, rodki ochrony rolin, nawozy, ziarno siewne, ulotki i inne np. w sytuacjach awaryjnych. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 12 of 160

Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 grudnia 2003 r. w sprawie zrzutw ze statku powietrznego (Dz.U. Nr 230, poz. 2299 z dnia 31 grudnia 2003 r.) 2. 1. Dopuszcza si dokonywanie nastpujcych zrzutw ze statku powietrznego w czasie jego lotu: 1) balastu w postaci wody lub przesianego piasku; 2) paliwa ze zbiornikw statku powietrznego - w ramach przeprowadzanych prb w locie; 3) urzdze i rodkw niezbdnych do akcji ratowniczej; 4) urzdze i rodkw ratowniczych - w ramach przeprowadzanych prb w locie; 5) wody i innych rodkw ganiczych podczas prowadzenia akcji ganiczej lub patrolowania przeciwpoarowego; 6) holowanych przedmiotw, w szczeglnoci lin holowniczych, transparentw i flag - w strefach wyznaczonych przez organizatora lotw; 7) substancji lub przedmiotw niezbdnych do przeprowadzania prac agrolotniczych, w szczeglnoci rodkw chemicznych, nawozw i ziarna siewnego; 8) ulotek, przedmiotw podwieszonych na spadochronach i meldunkw ciarkowych; 9) urzdze, uzbrojenia i adunkw - jeeli jest to niezbdne dla potrzeb si zbrojnych; 10) innych substancji i przedmiotw, ktrych zrzut jest uzasadniony potrzeb gospodarcz lub potrzeb uatrakcyjnienia pokazw i imprez masowych; 11) wszelkich substancji i przedmiotw - w sytuacjach awaryjnych, w szczeglnoci dla uniknicia wypadku lotniczego, wykonania przymusowego ldowania lub w celu utrzymania bezpiecznej wysokoci lotu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 199: Na czyje polecenie zaoga zapina pasy i kiedy w nich przebywa? Odpowied: Na polecenie dowdcy statku powietrznego. Pytanie 202: Sankcje karne za naruszenie przepisw lotniczych - kiedy grzywna, kiedy pozbawianie wolnoci i na ile za jakie wykroczenie. Odpowied: Sankcje karne reguluje dzia XII "Przepisy karne" Ustawy "Prawo Lotnicze". rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia XII Przepisy karne Pytanie 204: Ktre JAR-y dotycz szybowcw i o czym mwi? Odpowied: JAR-22 - wymagania bezpieczestwa lotniczego "Szybowce i motoszybowce" JAR-66 - wymagania bezpieczestwa lotniczego "Personel powiadczajcy obsug techniczn" rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dn. 23 czerwca 2003 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania europejskich wymaga bezpieczestwa lotniczego JAR 1. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dn. 18 lipca 2003 r. w sprawie egzaminw pastwowych na licencje lub uprawnienia lotnicze (Dz. U. z dnia 26 wrzenia 2003 r.) Pytanie 216: Co ile odbywa si konferencja nt. bezpieczestwa lotw? Odpowied: Co roku od 2004 r. rdo http://www.ulc.gov.pl Pytanie 229: Co to jest incydent lotniczy, co to jest wypadek lotniczy, co to jest zdarzenie lotnicze? Odpowied: Incydent (Incident) - oznacza zdarzenie inne ni wypadek lotniczy, zwizane z eksploatacj samolotu, ktre miao wpyw na bezpieczestwo lotu; Powany incydent (Serious Incident) - oznacza zdarzenie, w ktrym niemale doszo do wypadku lotniczego; Wypadek lotniczy (Accident) - oznacza zdarzenie zwizane z eksploatacj samolotu, ktre miao miejsce w czasie, kiedy pierwsza osoba wesza na pokad z zamiarem wykonania lotu do chwili, kiedy ostatnia osoba opucia pokad po zakoczonym locie, w ktrym: rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 13 of 160

Rozdzia 3: Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art. 134. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie bezpieczestwa eksploatacji statkw powietrznych (Dz. U. z dnia 22 sierpnia 2003 r.) JAR-OPS 1.420 Meldowanie zdarze Pytanie 232: O czym mwi aneks 12 ICAO? Odpowied: "Poszukiwanie i ratownictwo" rdo Owiadczenie rzdowe z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie mocy obowizujcej zacznikw do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. Nr 146 poz. 1413 i 1414 z dnia 22 sierpnia 2003 r.) Pytanie 234: Czy uytkownik statku powietrznego moe przystpi do badania wypadku lotniczego? Odpowied: Nie moe. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 czerwca 2003 r. w sprawie badania wypadkw i incydentw lotniczych (Dz. U. Nr 132 poz. 1230 z dnia 29 lipca 2003 r.) Rozdzia 2. Zasady postpowania przy badaniu wypadkw i incydentw lotniczych 5. W badaniu wypadku lub incydentu lotniczego nie moe bra udziau osoba, ktra w jakimkolwiek charakterze uczestniczya w tym wypadku lub incydencie, nadzorowaa lot lub skok, w ktrym on nastpi, lub moga mie wpyw na jego przebieg. Pytanie [PPL(A)] 271: Ldowanie z chorym na pokadzie na lotnisku jest traktowane jako: a) zwyke b) przymusowa c) awaryjne d) techniczne Odpowied: Przymusowe. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 273: Jakie uprawnienia mona wpisa do licencji? Odpowied: Wymienione w podrczniku licencjonowania JAR/ FCL. Pytanie 274: Kto moe kontrolowa dokumenty i odbiera licencje? Odpowied: Przes Urzdu Lotnictwa Cywilnego rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 1: Kwalifikacje personelu Art. 94. Art. 100. Art. 102. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 275: Jakie dokumenty powinny si znajdowa na pokadzie statku powietrznego? Odpowied: Dowd tosamoci, licencja, ksika lotw, dokumenty statku powietrznego. rdo Konwencja o midzynarodowym lotnictwie cywilnym (Chicagowska) dnia 07.12.1944 r. - Dz. U. 59.35.212-za.- wesza w ycie dnia 20.11.1958 r. Rozdzia V. Warunki dotyczce statkw powietrznych Artyku 29 Dokumenty pokadowe statku powietrznego Kady statek powietrzny Umawiajcego si Pastwa uywany do eglugi midzynarodowej powinien mie na pokadzie nastpujce dokumenty, odpowiadajce warunkom przepisanym w niniejszej Konwencji: a) swoj kart rejestracyjn, b) swoje wiadectwo zdatnoci do lotu, c) odpowiednie licencje dla kadego czonka zaogi,

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 14 of 160

d) swj dziennik podry, e) licencj na pokadow stacj radiow, jeeli jest wyposaony w aparat radiowy, f) list imienn pasaerw z podaniem miejsca wejcia na pokad i miejsca przeznaczenia, jeeli przewozi pasaerw, g) manifest i szczegowe deklaracje towarowe, jeeli przewozi towary. Pytanie 276: Kto moe dokonywa wpisw do ksiki patowca? Odpowied: Technik mechanik lotniczy rdo Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2005 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie standardw wymaga bdcych podstaw przeprowadzania egzaminu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. Nr 66 poz. 580 z dnia 22 kwietnia 2005 r.) Zawd: technik mechanik lotniczy symbol cyfrowy: 314[05] Pytanie [PL(G), PPL(A)] 309: W jaki sposb odbywa si zarzdzanie ruchem lotniczym? a) przez zarzdzanie przestrzenia powietrzn b) przez zarzdzanie przepywem ruchu lotniczego c) przez zachowanie odpowiedniego charakteru natenia ruchu lotniczego d) poprzez zapewnienie suby kontroli, suby alarmowej, suby informacji Odpowied: Poprzez zapewnienie suby kontroli, suby alarmowej, suby informacji Pytanie [PL(G), PPL(A)] 315: Jakiemu prawu podlega polski statek powietrzny w przestrzeni powietrznej niczyjej? Odpowied: Prawu polskiemu. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia I Przepisy oglne Rozdzia 3 Zwierzchnictwo w przestrzeni powietrznej i waciwo prawa Art. 6. W czasie lotu w polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wszystkie statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegaj prawu polskiemu, chyba e prawo to stanowi inaczej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 316: Polska przestrze powietrzna dzieli si na: a) przestrze kontrolowan i niekontrolowan b) przestrze swobodn i kontrolowan c) ... Odpowied: Polska przestrze powietrzna dzieli si kontrolowan (C) i niekontrolowan (G). rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie podziau i szczegowych zasad korzystania z polskiej przestrzeni powietrznej oraz sposobw wspdziaania pastwowego organu zarzdzania ruchem lotniczym z cywilnymi i wojskowymi lotniskowymi organami sub ruchu lotniczego (Dz. U. Nr 44 poz. 413 z dnia 17 marca 2004 r.) Na podstawie art. 121 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 210, poz. 2036) zarzdza si, co nastpuje: Rozdzia 1 Przepisy oglne 1. 1. Rozporzdzenie okrela: 1) podzia polskiej przestrzeni powietrznej dostpnej dla eglugi powietrznej na przestrze kontrolowan i przestrze niekontrolowan; Pytanie [PL(G), PPL(A)] 326: W jakiej sytuacji dowdca statku powietrznego moe wyznaczy czonkom zaogi wykonywanie czynnoci nie wynikajcych z ich normalnego zakresu obowizkw? Odpowied: W celu zapewnienia bezpieczestwa lotu oraz bezpieczestwa i porzdku na pokadzie statku powietrznego. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 15 of 160

Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 115. 1. W celu zapewnienia bezpieczestwa lotu oraz bezpieczestwa i porzdku na pokadzie statku powietrznego dowdca jest upowaniony do: 1) zobowizania, w razie koniecznoci, innych czonkw zaogi do wykonywania czynnoci nienalecych do ich normalnego zakresu obowizkw, 2) wydawania polece wszystkim osobom znajdujcym si na pokadzie statku powietrznego. 2. Wszystkie osoby obecne na pokadzie statku powietrznego s obowizane wypenia polecenia dowdcy. 3. Dowdca ma prawo decydowa o: 1) zastosowaniu niezbdnych rodkw, cznie ze rodkami przymusu w stosunku do osb niewykonujcych jego polece albo zagraajcych w inny sposb bezpieczestwu lotu lub porzdkowi na pokadzie statku powietrznego, 2) zatrzymaniu osoby podejrzanej o popenienie przestpstwa na statku powietrznym albo osoby zagraajcej w inny sposb bezpieczestwu lotu lub porzdkowi na pokadzie statku powietrznego, do czasu przekazania jej waciwym organom. 4. Czonkowie zaogi statku powietrznego mog stosowa wycznie rodki przymusu odpowiadajce potrzebom wynikajcym z istniejcej sytuacji i niezbdne do osignicia podporzdkowania wymaganiom bezpieczestwa i porzdku na pokadzie statku oraz poleceniom i decyzjom dowdcy. Pytanie 327: Kto moe zadecydowa o nie zabraniu na pokad samolotu pasaera? Odpowied: Dowdca statku powietrznego. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 115. 2. Wszystkie osoby obecne na pokadzie statku powietrznego s obowizane wypenia polecenia dowdcy. 3. Dowdca ma prawo decydowa o: 1) zastosowaniu niezbdnych rodkw, cznie ze rodkami przymusu w stosunku do osb niewykonujcych jego polece albo zagraajcych w inny sposb bezpieczestwu lotu lub porzdkowi na pokadzie statku powietrznego, 2) zatrzymaniu osoby podejrzanej o popenienie przestpstwa na statku powietrznym albo osoby zagraajcej w inny sposb bezpieczestwu lotu lub porzdkowi na pokadzie statku powietrznego, do czasu przekazania jej waciwym organom. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 331: Po co jest suba informacji powietrznej? Odpowied: Suba ustanowiona w celu udzielania wskazwek i informacji uytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotw. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie szczegowych technicznych przepisw ruchu lotniczego (Dz. U. Nr 44 poz. 414 z dnia 17 marca 2004 r.) Pytanie 346: Wymagania jakie powinna spenia osoba starajca sie o licencj (wiek, nalot, umiejetnosci, wiedza) PL(G) - pilot szybowcowy Odpowied: Kandydat powinien: 1. posiada obywatelstwo polskie albo spenia odpowiednie warunki w przypadku cudzoziemcw (Dz. U. Nr 156, poz. 1524); 2. korzysta z peni wadz publicznych, mie pen zdolno do czynnoci prawnych i nie by skazanym prawomocnym wyrokiem za popenione przestpstwa; 3. mie ukoczone 16 lat; 4. posiada wyksztacenie co najmniej gimnazjalne albo rwnorzdne; 5. posiada odpowiednie orzeczenie lotniczo-lekarskie; 6. zaliczy szkolenie teoretyczne i praktyczne do danej licencji, tj. kandydat: 1) wykona co najmniej 35 godzin lotu na szybowcach lub na szybowcach z wasnym napdem, w tym co najmniej: a) 15 godzin lotu samodzielnego co najmniej w 40 lotach; b) 1 przelot na dwusterze lub samodzielny na odlego nie mniejsz ni 50 km.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 16 of 160

2) Jeeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota migowcowego, samolotowego, wiatrakowcowego albo posiadaczem wiadectwa kwalifikacji pilota statku powietrznego o cechach samolotu, migowca albo wiatrakowca, wwczas czas lotu 35 godzin moe by zmniejszony o czas lotu wynoszcy 30 % czasu lotu w charakterze dowdcy jednego ze statkw powietrznych, wyej wymienionych, jednak nie wicej ni o 15 godzin pod warunkiem prowadzenia szkolenia wedug programu szkolenia zatwierdzonego dla tego rodzaju kandydatw. 7. wykaza podczas teoretycznego egzaminu pastwowego, e posiada wiadomoci w zakresie nastpujcych przedmiotw: prawo lotnicze, oglna wiedza o szybowcu, osigi i planowanie lotu, czowiek - moliwoci i ograniczenia, meteorologia, nawigacja, procedury operacyjne, zasady lotu, czno, oglne bezpieczestwo lotw; 8. wykaza si podczas praktycznego egzaminu pastwowego posiadaniem umiejtnoci w zakresie: 1) przygotowania do lotu: cznie z okreleniem masy i wywaenia szybowca; ocena jego biecej zdatnoci, obsuga naziemna, transport naziemny (rczny i holowanie), demonta i zaadunek na wz transportowy oraz wyadunek z wozu transportowego i monta do lotu; przygotowania i oceny zdatnoci spadochronu ratowniczego, wicze naziemnych w opuszczaniu szybowca ze spadochronem, przygotowania operacyjnego i nawigacyjnego; 2) wykonywania podstawowych elementw pilotau normalnego w locie z widocznoci: lot prosty, zakrty, zelizgi oraz podstawowych zaj do ldowania, w tym z esowaniem; 3) wytracania nadmiaru wysokoci na prostej do ldowania przy uyciu mechanizacji skrzyda (hamulce aerodynamiczne i klapy) i przy zastosowaniu zelizgw; ldowania z wymagan dokadnoci przyziemienia przy wietrze o kierunku i prdkoci w granicach akceptowanych instrukcj uytkowania w locie; 4) wykonywania lotu aglowego z widocznoci, przy wykorzystywaniu prdw pionowych, co najmniej termicznych, unikania kolizji z innymi statkami powietrznymi; ldowania w terenie przygodnym (pozorowanym lub rzeczywistym); 5) stosowania procedur awaryjnych w locie swobodnym: wyprowadzania z przecignicia w locie prostym i zakrtach, z pocztkowej fazy autorotacji i ustalonego korkocigu, przerywania rozwoju sytuacji korkocigowej oraz spirali pogbiajcej si; 6) startu szybowca: a) za wycigark przy wietrze dopuszczalnym, procedury normalne, w tym wzrokowa kontrola odczepienia liny holowniczej i awaryjne, w przypadku przerwanego cigu, nieodczepienia liny wycigarki, cznie z symulowanym lotem z nieodczepion i obcit lin, lub b) za samolotem przy wietrze dopuszczalnym, procedury normalne stosowane podczas lotu wznoszcego poziomego i zniania, wymiana sygnaw optycznych midzy szybowcem holowanym a samolotem holujcym; procedury awaryjne, stosowane w sytuacjach podczas startu i lotu holowanego, obejmujce wyprowadzanie z nienormalnych pozycji, lub c) z wykorzystaniem napdu wasnego szybowca: procedury normalne i awaryjne - w przypadku szkolenia na dwusterze; 7) prowadzenia korespondencji radiotelefonicznej w jzyku polskim i angielskim w lotach VFR, stosowania si do procedury i frazeologii, obowizujcych w ruchu lotniczym niekontrolowanym, z uwzgldnieniem sytuacji zwizanych z lotami szybowcowymi. rdo Dziennik Ustaw Nr 165 1603 Licencjonowanie personelu lotniczego Zacznik Nr 1 Szczegowe wymagania dla poszczeglnych rodzajw licencji. Rodzaje uprawnie lotniczych wpisywanych do licencji oraz wymagania dotyczce ich wydawania, przeduania i wznawiania wanoci uprawnie lotniczych. Rozdzia 2 Szczegowe wymagania dla poszczeglnych licencji pilotw oraz skoczka spadochronowego zawodowego, dotyczce szkolenia lotniczego, kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejtnoci i praktyki oraz uprawnienia z nich wynikajce i uprawnienia lotnicze do nich wpisywane. Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 1 Kwalifikacje personelu Art. 94 - 96. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 381: Jak nisko sigaj drogi powietrzne? Odpowied: FL095 rdo Drogi powietrzne s obszarem kontrolowanym lub jego czci wyznaczona w postaci korytarza. AWY dziel si na: ATS (tylko 4 w FIR EPWW) stae i warunkowe, szerokoci 15 km, do latania w nich nie potrzeba specjalnego wyposaenia. Wyznaczane w dolnej przestrzeni kontrolowanej, od FL095. RNAV - nawigacji obszarowej, stae i warunkowe, szerokoci 10 NM, do latania w nich potrzebne jest spec. wyposaenie. Wyznaczane w: dolnej przestrzeni kontrolowanej od FL095 oraz w grnej przestrzeni kontrolowanej, do FL460. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 382: Co oznacza skrt PKBWL?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 17 of 160

Odpowied: Pastwowa Komisja Badania Wypadkw Lotniczych rdo http://www.mtib.gov.pl/biura/110.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 389: Ile dokumentw miaa konwencja Chicagowska? a) 3 b) 4 c) 5 d) 6 Odpowied: 4. rdo Dz. U. z 1959 Nr 35 poz. 212 I. egluga Powietrzna II. Organizacja Midzynarodowego Lotnictwa Cywilnego III. Midzynarodowy Przewz Lotniczy IV. Postanowienia Kocowe cznie XXII rozdziay i 96 artykuw. Pytanie 390: Jaka konwencja okrelaa odpowiedzialno przewonika za szkody wyrzdzone na ziemii? Pytanie 391: Data dzienna podpisania konwencji warszawskiej? Odpowied: 12 padziernika 1929 r. rdo Konwencja Warszawska z 12 padziernika 1929 r. o ujednoliceniu niektrych prawide dotyczcych midzynarodowego przewozu lotniczego, Dz. U. z 1933 r. Nr 8 poz. 49, ze zmianami wynikajcymi z protokou haskiego z dn. 28.09.1955, Dz. U. z 1963 r. Nr 33 poz. 189. Pytanie 392: Kiedy Polska ratyfikowaa Konwencj Chicagowsk? Odpowied: 20 listopada 1958 r. rdo 20 listopada 1958 roku Konwencja o midzynarodowym lotnictwie cywilnym z dnia 7 grudnia 1944 r. podpisana w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz.U. Nr 35 poz. 212 z dnia 26 czerwca 1959 r.) Owiadczenie Rzdowe z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie mocy obowizujcej zacznikw do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. Nr 146 poz. 1413 z dnia 22 sierpnia 2003 r.) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 441: Loty nocne VFR mog by wykonywane: a) nie niej ni 300 m pod puapem chmur b) nie niej ni 500 m nad przeszkodami c) zdala od chmur z widocznoci terenu lub wiate w terenie d) nie niej ni 200 m pod puapem chmur Odpowied: Z dala od chmur z widocznoci terenu lub wiate w terenie. rdo Biuletyn VFR Agencji Ruchu Lotniczego pkt 4.6 "Loty Nocne VFR" Pytanie 504: Co to jest FIR? a) informacja powietrzna b) suba informacji c) suba informacji lotniczej d) rejon informacji powietrznej Odpowied: Rejon Informacji Powietrznej. rdo Rejon Informacji Powietrznej (FIR - Flight Information Region) jest to przestrze powietrzna o okrelonych wymiarach, w ktrej zapewniona jest suba informacji powietrznej i suba alarmowa. Polska przestrze powietrzna to przestrze powietrzna znajdujca si nad obszarem ldowym, wodami wewntrznymi i morzem terytorialnym Rzeczpospolitej Polskiej. Morze terytorialne RP to pas wody o szerokoci 12 mil od linii brzegowej.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 18 of 160

Polski Rejon Informacji Powietrznej Warszawa - FIR EPWW obejmuje przestrze powietrzn nad polskim obszarem ldowym, wodami wewntrznymi i morzem terytorialnym RP oraz t przestrze nad wodami penego morza Batyckiego, w ktrej na podstawie umw midzynarodowych dziaaj polskie suby ruchu lotniczego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 505: Pytania dotyczce rakiet i sygnaw wietlnych... Odpowied: Sygnay wietlne : SYGNA CIGY ZIELONY w locie: zezwala si ldowa, na ziemi: zezwala si startowa; SYGNA CIGY CZERWONY- w locie: da pierwszestwo innym statkom powietrznym i kontynuowa krenie, na ziemi: zatrzyma si; SYGNA PRZERYWANY ZIELONY- w locie: wraca do ldowania, na ziemi: zezwala si koowa; SYGNA PRZERYWANY CZERWONY- w locie: nie ldowa lotnisko niebezpieczne na ziemi: koowa poza polem wzlotw bdcym w uyciu; SYGNA PRZERYWANY BIAY- w locie: ldowa na tym lotnisku i koowa do pyty przeddworcowej, na ziemi: wraca do pkt. Startu na ldowisku; Race: RAKIETA CZERWONA- w locie: bez wzgldu na poprzednie instrukcje na razie nie ldowa, na ziemi: zabrania si koowa i startowa; RAKIETA ZIELONA- w locie: zezwala si ldowa, na ziemi: zezwala si startowa i koowa; DWIE LUB KILKA RAKIET ZIELONYCH- w locie: nakaz ldowania dla wszystkich statkw powietrznych, na ziemi: zwolni drog startow; rdo Podrcznik pilota samolotowego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 506: Jaka jest separacja w przestrzeni klasy E? Odpowied: W lotach IFR jest separacja, a w lotach VFR separacji nie zapewnia si. rdo Klasyfikacja przestrzeni powietrznej wg ICAO Podrcznik pilota samolotowego str.131 A - Zezwala si tylko na loty IFR; wszystkie loty podlegaj dziaaniu suby kontroli ruchu lotniczego i s separowane od siebie nawzajem. B - Zezwala si na loty IFR i VFR; wszystkie loty podlegaj dziaaniu suby kontroli ruchu lotniczego i s separowane od siebie nawzajem. C - Zezwala si na loty IFR i VFR; wszystkie loty podlegaj dziaaniu suby kontroli ruchu lotniczego i loty IFR s separowane od innych lotw IFR i od lotw VFR. Loty VFR s separowane od lotw IFR i zapewniana jest im informacja o ruchu co do innych lotw VFR. D - Zezwala si na loty IFR i VFR; wszystkie loty podlegaj dziaaniu suby kontroli ruchu lotniczego, loty IFR s separowane od innych lotw IFR i zapewniona jest im informacja o ruchu co do lotw VFR. W lotach VFR zapewniana jest informacja o ruchu co do wszystkich innych lotw. E - Zezwala si na loty IFR i VFR; loty IFR podlegaj dziaaniu suby kontroli ruchu lotniczego i s separowane od innych lotw IFR. We wszystkich lotach zapewniana jest informacja o ruchu, jeeli jest to moliwe. F - Zezwala si na loty IFR i VFR; wszystkim lotom IFR zapewnia si sub doradcz ruchu lotniczego, a wszystkim lotom zapewnia si na danie sub informacji powietrznej. G - Zezwala si na loty IFR i VFR; na danie zapewnia si sub informacji powietrznej Pytanie [PL(G), PPL(A)] 507: Kto ponosi odpowiedzialno za szkody wyrzdzone przez statek powietrzny? a) waciciel b) dowdca statku powietrznego c) uytkownik statku powietrznego d) wszyscy wymienieni Odpowied: Uytkownik statku powietrznego. rdo Ustawa Prawo lotnicze Dzia XI: Odpowiedzialno cywilna Rozdzia 1: Odpowiedzialno za szkody spowodowane przez ruch statkw powietrznych Art. 207. 1. Odpowiedzialno za szkody, o ktrych mowa w art. 206, ponosi osoba eksploatujca statek powietrzny. 2. Za osob eksploatujc statek powietrzny uwaa si osob, ktra go uywaa w czasie spowodowania szkody. 3. Osob, ktra przekazaa prawo uywania statku powietrznego innej osobie, uwaa si za eksploatujc statek powietrzny, jeeli zachowaa prawo decydowania w sprawach wykonywania lotu. 4. Za uywajc statek powietrzny uwaa si osob, ktra uywa go bd sama, bd przez osoby za ni dziaajce, choby przekroczyy udzielone im uprawnienia. 5. Osob wpisan do rejestru statkw powietrznych jako uytkownika uwaa si za osob eksploatujc

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 19 of 160

statek powietrzny i ponoszc odpowiedzialno za szkod, chyba e udowodni, e eksploatujc w danym czasie bya inna osoba. 6. Odpowiedzialno za szkody ponosi rwnie osoba, ktra bezprawnie uywa statku powietrznego; solidarnie z ni odpowiedzialno ponosz osoby okrelone w ust. 1-5, chyba e uycie statku powietrznego nastpio bez ich winy. 7. Solidarnie z osobami okrelonymi w ust. 1-6 odpowiadaj osoby, z ktrych winy szkoda powstaa. Pytanie [PPL(A)] 508: Plan lotu, a litera okrelajca lot np. rozkadowy. Odpowied: Liter S. rdo Plan lotu (przykad): FPL-JHB426E-IN -A320/M-SIRWY/S -EGGP2150 -N0459F330 STOCK L975 OTR UY70 BLUFA UL603 PAM UL620 NARKA UL618 MOKRU UL606 EKI/N0459F370 VG80 OKESA VG80 AKBUK -LTFE0349 LTBS LTBJ -EET/EHAA0033 EDVV0051 EDUU0107 EDBB0111 LKAA0124 LZBB0146 LHCC0155 LRBB0208 LBSR0239 LTBB0255 REG/GXXXX SEL/FGHI OPR/JHB COM/TCAS DOF/010625 SRC/RQP RVR/75 Linia 1: FPL-JHB426E-IN FPL (Filed Flight Plan), AFIL (Flight Plan Filed in the Air), RPL (Repetitive Flight Plan) lub SPL (Supplementary Flight Plan) oznaczenie samolotu (Aircraft callsign) np. JHB426E typ lotu np. IN: 1-sza litera: I - IFR, V - VFR; 2-ga litera: S - rozkadowy (schedule), N - poza rozkadem (non-scheduled), M - wojskowy (Military), G (general aviation), X poza zdefiniowanymi kategoriami (other) Linia 2: -A320/M-SIRWY/S typ samolotu - Airbus A320. w/g ICAO. turbulencja (Wake Turbulence). L (light), M (medium) lub H (heavy) pozostaa cz dotyczy wyposaenia IFR (COM, NAV) Linia 3: -EGGP2150 lotnisko wyjciowe np. EGGP (Liverpool) czas odlotu (UTC) np. 21:50 Linia 4: -N0459F330 planowana prdko w wzach (N0459 oznacza 459 kts), litera K jeli podana w km/h planowany poziom lotu (FL330). F - poziom lotu (flight level), A - wysoko w stopach (Altitude) np. A030 = 3000ft, M wysoko w metrach (Metres) np. (M015 = 1500m) trasa punkt po punkcie Linia 5: -LTFE0349 LTBS LTBJ lotnisko docelowe np. LTFE (Bodrum) czas lotu np. 3 hrs 49 min. lotnisko alternatywne np. LTBS oraz LTBJ Linia 6: pozostae informacje dotyczce lotu np. dane IFR, kod SELCAL, nazwisko operatora, wyposaenie TCAS, dane o przewoniku etc. http://www.ato.gov.ph/FAQs/FAQ_FlightPlan.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 510: Co to jest CBA? Odpowied: CBA (Cross-Border Area) - rejon lotw po obu stronach granicy pastwa bdcy rejonem czasowo wydzielonym, ustanowiony ze wzgldu na szczeglne wymogi operacyjne. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie podziau i szczegowych zasad korzystania z polskiej przestrzeni powietrznej oraz sposobw wspdziaania panstwowego organu zarzadzania ruchem lotniczym z cywilnymi i wojskowymi lotniskowymi organami sub ruchu lotniczego (Dz. U. z dnia 17 marca 2004 r.) Pytanie [PPL(A)] 511: Co to jest pyta przeddworcowa? Odpowied: Pyta - to powierzchnia wyznaczona na lotnisku ldowym, na ktrej statki powietrzne zatrzymuj si w celu przyjmowania pasaerw, zaadunku i wyadunku towarw i poczty, tankowania paliwa, postoju i obsugi. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 20 of 160

Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 31 sierpnia 1998 r. w sprawie przepisw techniczno-budowlanych dla lotnisk cywilnych. (Dz. U. Nr 130 poz. 859 z dnia 26 padziernika 1998 r.) Rozdzia 2 Okrelenia Pytanie [PPL(A)] 512: Rozporzdzenie z 9.10.2003 roku, dotyczce lotw samolotu z silnikiem innym, ni tokowy ustala wysoko minimaln lotu na... Odpowied: 1000 m rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 padziernika 2003 r. w sprawie zakazw lub ogranicze lotw na czas duszy ni 3 miesice (Dz.U. Nr 183, poz. 1793); 3.1. Wprowadza si zakazy i ograniczenia lotw na czas duszy ni trzy miesice obejmujce: 4) czci przestrzeni powietrznej nad obszarami miast o liczbie mieszkacw od 25 000 do 50 000, nad ktrymi obowizuje zakaz wykonywania lotw na wysokociach poniej 500 m nad poziomem terenu dla migowcw i samolotw tokowych oraz 1000 m nad poziomem terenu dla samolotw wyposaonych w inne silniki; 8) czci przestrzeni powietrznej nad wyznaczonymi obiektami, nad ktrymi obowizuje zakaz wykonywania lotw poniej 300 m nad poziomem terenu dla migowcw i samolotw tokowych oraz 1000 m nad poziomem terenu dla samolotw wyposaonych w inne silniki. Pytanie [PPL(A)] 513: Jakie s wymagania szkolenia do lotw nocnych VFR? Odpowied: Po ukoczeniu szkolenia praktycznego obejmujcego co najmniej 10 godzin lotu w nocy, w tym nie mniej ni: a) 5 godzin lotw szkoleniowych na dwusterze, w tym co najmniej 3 godziny przelotu, b) 5 godzin lotw szkoleniowych samodzielnych, w tym co najmniej 3 godziny przelotu w nocy i co najmniej 5 samodzielnych startw i ldowa z penym zatrzymaniem; rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. Nr 165 poz. 1603 z dnia 19 wrzenia 2003 r.) Zacznik. Licencjonowanie personelu lotniczego Zacznik nr 1. Szczegowe wymagania dla poszczeglnych rodzajw licencji. Rodzaje uprawnie lotniczych wpisywanych do licencji oraz wymagania dotyczce ich wydawania, przeduania i wznawiania Rozdzia 2. Szczegowe wymagania dla poszczeglnych licencji pilotw oraz skoczka spadochronowego zawodowego, dotyczce szkolenia lotniczego, kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejtnoci i praktyki oraz uprawnienia z nich wynikajce i uprawnienia lotnicze do nich wpisywane 2.6. Wymagania dotyczce poszczeglnych licencji 2.6.1. Licencja pilota samolotowego turystycznego 2.6.1.5. Uprawnienia lotnicze, ktre mog by wpisane do licencji. 3) do lotw nocnych VFR [...] Pytanie [PL(G), PPL(A)] 514: Elewacja lotniska to... Odpowied: Wysoko najwyszego punktu na polu wzlotw nad poziomem morza. rdo http://heading.pata.pl/lotniska.htm Pytanie 516: Lot VFR jaka widzialno w zalenoci od wysokoci lotu np. 300 m nad terenem? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 517: Dolna granica drogi lotniczej to: a) FL 55 b) FL 70 c) FL 75 d) FL 80 Odpowied: FL 095 rdo AIP Pytanie [PPL(A)] 562: Co oznaczaj skrty ASDA, CWY, SWY, TODA, TORA? Odpowied: ASDA - (accelerate-stop distance availeble) rozporzdzalna dugo przerwanego startu; CWY - (clearway) zabezpieczenie wyduonego startu; SWY- zabezpieczenie przerwanego startu (stopway);

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 21 of 160

TODA - rozporzdzalna dugoc startu (take-off distance available); TORA - rozporzdzalna dugoc rozbiegu ( take-off run available); rdo Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 31 sierpnia 1998 r. w sprawie przepisw techniczno-budowlanych dla lotnisk cywilnych. (Dz. U. Nr 130 poz. 859 z dnia 26 padziernika 1998 r.) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 564: Jak dugo wane jest orzeczenie lekarsie jeli badany jest starszy ni 50 lat? Odpowied: Badanie wane na 12 miesicy (klasa 2) lub 6 miesicy (klasa 1). rdo JAR-FCL 3.105 Dzia B i C zacznikw 1-18 Dodatkowo szczegowo jest to opisane na orzeczeniu lotniczo-lekarskim klasy 1. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 567: Ile mamy czasu na wymian lub odnowienie uprawnienia jesli jego wano wynosia 3 lata? Odpowied: 6 miesicy. rdo PL-1 Odnowienie uprawnie: czas 3 miesice dla uprawnie od 12 do 24 miesiecy czas 6 miesicy dla uprawnie od 3 do 5 lat Przeduenie urawnie w okresie ich wanoci: czas 3 miesice przed kocem ich wanoci dla uprawnie 12 do 24 miesicy czas 12 miesicy przed kocem ich wanoci dla uprawnie 3 do 5 lat Pytanie [PL(G), PPL(A)] 568: Czego dotyczy protok Haski? Odpowied: Dotyczy prawa przewozowego - uproszczenie w zakresie dokument przewozowych oraz podwyszenie odpowiedzianoci przewonika na wypadek mierci, lub obrae cielesnych pasaera. rdo Protok Haski z dnia 28 wrzenia 1955 r. zmieniajcy Konwencj Warszawsk Pytanie [PL(G), PPL(A)] 569: Kiedy wymienia si licencj? Odpowied: po 5 latach zmiana danych osobowych bd w wydaniu np. wpisano ze uprawnienie uszkodzenie lub zniszczenie owego uprawnienie lub po wznowieniu uprawnienia lotniczego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 570: Jaki dokument zastpi lub uzupeni konwencj Warszawsk? Odpowied: Protok Haski. rdo Protok Haski z dnia 28 wrzenia 1955 r. zmieniajcy Konwencj Warszawsk Pytanie [PL(G), PPL(A)] 572: Jaka jest najstarsza obowizujca konwencja? Odpowied: Konwencja Warszawska z 1929 r. rdo Konwencja Paryska, podpisana przez 27 pastw (w tym Polsk) dnia 13.10.1919 r. zostaa zastpiona w 1944 przez Konwencj Chicagowsk. Konwencja Warszawska z 1929 r. obowizuje do dzi ze zmianami wprowadzonymi protokoem Haskim w 1955 r. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 573: Ktr konwencj zmienia konwencja chicagowska? Odpowied: Zastpia konwencj parysk. rdo Konwencja Chicagowska podpisana w dniu 7.XII.1944 r. Uja ona w normy prawne midzynarodowe lotnictwo cywilne, uregulowaa zasady tranzytu w regularnym przewozie lotniczym oraz zasady midzynarodowego przewozu lotniczego. Pytanie [PPL(A)] 574: Komu jest dowdca statku powietrznego zobowizany jest przekaza osob ktra przeszkadzaa na pokadzie po wyladowaniu? Odpowied: Policji lub Stray Granicznej. rdo Ustawa

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 22 of 160

z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 115. 3. Dowdca ma prawo decydowa o: 1) zastosowaniu niezbdnych rodkw, cznie ze rodkami przymusu w stosunku do osb niewykonujcych jego polece albo zagraajcych w inny sposb bezpieczestwu lotu lub porzdkowi na pokadzie statku powietrznego, 2) zatrzymaniu osoby podejrzanej o popenienie przestpstwa na statku powietrznym albo osoby zagraajcej w inny sposb bezpieczestwu lotu lub porzdkowi na pokadzie statku powietrznego, do czasu przekazania jej waciwym organom. 5. Organy Policji i Stray Granicznej s obowizane do przejcia osoby, o ktrej mowa w ust. 3 pkt 2. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 582: Jaki charakter ma zawieszenie licencji i wynikajcych z niej uprawnie lub niektrych wynikajcych z niej uprawnie? a) ma charakter stay b) ma charakter czasowy c) ma charakter doywotni d) adna z odpowiedzi nie jest paprawna Odpowied: Ma charakter okresowy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 583: Droga lotnicza powinna by ustalona na wysokoci nad terenem nie mniejszej ni: a) 600 m b) 900 m c) 200 m d) FL055 Odpowied: 200 m rdo PL-11 Rozdzia 2. 2.9.3.2. Dolna granica obszaru kontrolowanego powinna by ustalona na wysokoci nie mniejszej ni 200 m (700 ft) nad powierzchni ziemi lub wody. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 584: Czy orodek szkolenia lotniczego moe dopuci do szkolenia teoretycznego kandydata, ktry nie posiada wyksztacenia wymaganego ustaw do danej licencji? Odpowied: Tak moe, jednak osoba ta nie moe wykonywac lotw samodzielnych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 585: Czy pracownikowi ULC przysuguje prawo do dostpu do dokumentw i robienia kopii? a) tak, ale tylko po okazaniu legitymacji subowej b) tak, ale tylko za pisemn zgod Prezesa ULC Odpowied: Po okazaniu legitymacji subowej oraz pisemnego upowanienia Prezesa ULC. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 587: Poziom lotu jest to: a) paszczyzna izobaryczna odniesiona do wartoci cinienia 1013 hPa i oddzielona od innych takich paszczyzn o sta rnic wysokoci b) powierzchnia staego cinienia odniesiona do szczeglnej wartoci cinienia 1013 hPa i oddzielona od innych takich powierzchni o okrelon rnic cinienia c) powierzchnia izobaryczna odniesiona do wartoci cinienia 1013 hPa i oddzielona od innych takich powierzchni o sta rnic wysokoci d) powierzchnia izobaryczna odniesiona do wartoci cinienia 1013 hPa i oddzielona od innych takich powierzchni o sta rnic cinienia Odpowied: Powierzchnia staego cinienia odniesiona do szczeglnej wartoci cinienia 1013 hPa i oddzielona od innych takich powierzchni o okrelon rnic cinienia. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury, rodowiska, Spraw Wewntrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej z dnia 28 padziernika 2004 r. w sprawie osony meteorologicznej lotnictwa (Dz. U. Nr 245 poz. 2459 z dnia 17 listopada 2004 r.) Rozdzia 1 Przepisy oglne 2. Uyte w rozporzdzeniu okrelenia oznaczaj: 18) poziom lotu - powierzchni o staym cinieniu atmosferycznym odniesionym do szczeglnej wartoci cinienia atmosferycznego 1013.2 hPa, oddzielon od innych takich powierzchni okrelonymi rnicami cinienia;

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 23 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 620: Kiedy jest wany raport o zdarzeniu lotniczym? Odpowied: Raport o zdarzeniu jest wany gdy jeden z czonkw zaogi go zgosi. rdo JAR FCL 1 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 653: Kiedy skrela si z listy czonkw personelu lotniczego? a) mierci b) braku co najmniej jednego wanego wiadectwa kwalifikacji c) braku wanych bada Pytanie [PL(G), PPL(A)] 670: Od jakiego wieku majc licencj turystyczn nie ma ograniczenia na rodzaj statku powietrznego? a) 15 b) 17 c) 18 d) 21 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 683: Jakie statki powietrzne moga by dopuszczone do wykonywania lotw w przestrzeni powietrznej? a) majce odpowiednie malowanie okrelone przez ICAO b) takie ktre s w stanie oderwa sie od ziemi c) waciciel jest Polakiem d) majce wymagane znaki rozpoznawcze Odpowied: Majce wymagane znaki rozpoznawcze. rdo Ustawa Prawo Lotnicze Dzia III: Statki powietrzne i inny sprzt lotniczy Rozdzia 1: Postanowienia oglne Art. 31. ust. 1. Do wykonywania lotw w przestrzeni powietrznej dopuszcza si, z zastrzeeniem art. 33 ust. 2, wycznie cywilne statki powietrzne: 1. wpisane do polskiego lub obcego rejestru cywilnych statkw powietrznych, 2. majce wymagane znaki rozpoznawcze, 3. posiadajce zdatno do lotw, potwierdzon odpowiednimi dokumentami, z zastrzeeniem art. 49 i art. 50 ust. 1. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 732: Celem zapewnienia porzdku i bezpieczestwa na pokadzie dowdca s.p. jest upowaniony do: a) adna z odpowiedzi nie jest prawidowa b) wszystkie odpowiedzi s prawidowe c) wydawania polece wszystkim osobom znajdujcym si na pokadzie s.p. d) wydawania polece czonkom zaogi s.p. nie nalecych do ich normalnego zakresu obowizkw Odpowied: Jest upowaniony do wydawania polece wszystkim osobom znajdujcym si na pokadzie s.p. oraz polece czonkom zaogi s.p. nie nalecych do ich normalnego zakresu obowizkw (wszystkie odpowiedzi s prawidowe). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 733: Ktra z konwencji ustalia Eurocontrol? a) konwencja z Genewy z 1948 b) konwencja Chicago 1944 c) konwencja Brukselska 1960 d) konwencja Chicago 1944 Odpowied: Konwencja Brukselska 1960 rdo Polska droga do czonkostwa w EUROCONTROL rozpocza si w listopadzie ubiegego roku od podpisania odpowiednich protokow w Brukseli. Nastpnie zostay one zaakceptowane przez polski parlament i podpisane w lipcu br. przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaniewskiego. Cay proces ratyfikacyjny zosta zakoczony w lipcu br. poprzez zoenie dokumentw u depozytariusza, ktrym jest rzd belgijski. Europejska Organizacja ds. Bezpieczestwa eglugi Powietrznej powstaa w 1960r. Naley do niej 34 pastw. Jej najwaniejszym celem jest zapewnienie bezpieczestwa eglugi powietrznej oraz rozwj spjnego i skoordynowanego systemu kontroli ruchu lotniczego w Europie. Strona polska cile wsppracuje z EUROCONTROL od pocztku lat 90-tych, uczestniczc w dwch najwaniejszych programach, tj. w Europejskim Programie Zarzdzania Ruchem Lotniczym i Centrum Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 734: W lotach VFR nie naley startowa ani ldowa na lotnisku niekontrolowanym, ktrego przestrze powietrzna ma klas G jeeli puap chmur : a) jest niszy ni 150 m b) jest niszy ni minimalny okrelony dla danego rodzaju s.p. na danym lotnisku

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 24 of 160

c) jest poniej 450 m d) jest niej ni minimalny okrelony dla danego lotniska, lecz nie niszy ni 200 m Odpowied: W lotach VFR nie naley startowa ani ldowa na lotnisku niekontrolowanym, ktrego przestrze powietrzna ma klas G jeeli puap chmu jest poniej 450 m. rdo PL-2 Rozdzia 4 (pkt 4.2) Z wyjtkiem gdy organ kontroli ruchu lotniczego udzieli na to zezwolenie, w lotach VFR nie naley startowa ani ldowa na lotniskach znajdujcych si w strefie kontrolowanej lotniska albo wchodzi do strefy ruchu lotniskowego lub wcza si do ruchu lotnisko-wego: a) gdy puap chmur jest niszy ni 450 m (1500 ft); lub b) gdy widzialno przy ziemi jest mniejsza ni 5 km. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 735: Prezes ULC ma prawo uzna zezwolenie na lot s.p. bez wiadectwa zdatnoci do lotu wydanego lub potwierdzonego przez obce pastwo. a) Prezes nie ma takiego prawa b) tylko w przypadku wyraenia zgody przez ministra d/s transportu c) ma takie prawo, pod warunkiem wykazania e wymagania nie byy nisze ni w Rzeczypospolitej Polskiej Odpowied: Prezes ULC ma prawo uzna zezwolenie na lot bez wiadectwa zdatnoci do lotu wydanego lub potwierdzonego przez obce pastwo pod warunkiem wykazania, e wymagania te nie byy mniejsze ni w RP. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 736: Konwencja Tokijska z 1963 dotyczy: a) technicznych aspektw projektowania silnikw lotniczych b) ubezpiecze lotniczych c) przestpstw i niektrych innych czynw dokonywanych na pokadzie s.p. d) ucieczki sprawcw uprowadze s.p. Odpowied: Przestpstw i niektrych innych czynw dokonywanych na pokadzie s.p. rdo Convention on Offences and Certain Other Acts Committed on Board Aircraft signated at Tokyo, on 14 september 1963 y. (Tokyo Convention) http://www.unodc.org/unodc/terrorism_convention_aircraft.html Problematyk karn reguluje Konwencja Tokijska z listopada 1963 r. w sprawie przestpstw i niektrych innych czynw popenionych na pokadzie statkw powietrznych, a take Konwencja o ciganiu sprawcw bezprawnego zawadnicia statkiem powietrznym, podpisana w Hadze 16 grudnia 1970 r., oraz Konwencja o ciganiu sprawcw bezprawnych czynw naruszajcych bezpieczestwo lotnictwa cywilnego, podpisana w Montrealu 23 wrzenia 1971 r. Umow t uzupenia Protok Montrealski z 1988 r. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 737: Kiedy nastpuje na wniosek zainteresowanego przywrcenie licencji, ktr zawieszono? a) kiedy zgod wyrazi prezes ULC b) kiedy zgod wyrazi minister waciwy ds. transportu c) kiedy upyn termin zawieszenia licencji d) kiedy upyn termin odnowienia licencji Odpowied: Przywrcenie licencji nastpuje gdy upyn termin zawieszenia licencji oraz spenione zostay odpowiednie warunki. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 738: Wedug jakich przepisw odbywa si lot i manewrowanie s.p. na obszarze nie podlegajcym zwierzchnictwu adnego pastwa? a) zgodnie z przepisami midzynarodowymi b) zgodnie z przepisami polskimi c) zgodnie z przepisami kraju rejestracji danego s.p. d) zgodnie z przepisami kraju startu danego s.p. Odpowied: Zgodnie z przepisami midzynarodowymi. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 poz. 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze Dzia I Przepisy oglne Rozdzia 3 Zwierzchnictwo w przestrzeni powietrznej i waciwo prawa Art. 8. Lot i manewrowanie statku powietrznego odbywaj si zgodnie z przepisami obowizujcymi w granicach danego terytorium, a na obszarze niepodlegajcym zwierzchnictwu adnego pastwa - zgodnie z przepisami midzynarodowymi. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 749: Czy urzdnik ULC moe dokona kontroli statku powietrznego? Odpowied: Tak po okazaniu legitymacji.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 25 of 160

rdo Prawo Lotnicze Rozdzia 3 Kontrola i postpowanie pokontrolne Art. 27. Pracownikom Urzdu, po okazaniu legitymacji subowej, przysuguje prawo: pkt 2) przeprowadzania ogldzin statku powietrznego, lotniska albo urzdzenia znajdujcego si w granicach lotniska lub wykorzystywanego do dziaalnoci lotniczej, Pytanie [PL(G), PPL(A)] 751: Jakiego koloru mog by wozy bojowe stray poarnej na lotnisku? a) czerwone b) czerwone lub tozielone c) ... Odpowied: Czerwone i zielonote. rdo Ewa Chudzik. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 785: Wznowienie licencji po wyganiciu jej wanoci jest moliwe: a) za zgod prezesa ULC. b) po wznowieniu szkolenia c) nie pniej ni 6 miesicy od jej wyganicia Odpowied: Wznowienie licencji moe nastpi po wyganiciu jej wanoi za zgod Prezesa ULC. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 786: Na ile lat wydaje si licencj? a) 1 rok b) 2 lata c) 3 lata d) 5 lat Odpowied: 5 lat. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 787: Jaki jest okres wanoci bada lotniczo-lekarskich dla osoby poniej 65 roku ycia (klasa 2)? a) rok b) 6 miesicy c) 2 lata Odpowied: Poniej 65 roku ycia dla klasy 2 - 12 miesicy, a dla klasy 1 - 6 miesicy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 788: Kto wydaje wiadectwo zdatnoci do lotu? a) producent b) Suba Jakoci Uytkownika c) orodek bada d) inne Odpowied: wiadectwo zdatnoci do lotu wydaje prezes ULC (odp. inne). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 789: Kto wprowadza zmiany w Instrukcji Uytkowania w locie? a) producent b) producent, a zatwierdza prezes ULC c) Suba Jakoci Uytkownika d) inne Odpowied: Zmiany w instrukcji uytkowania w locie wydaje producent, a zatwierdza Prezes ULC. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 790: Zamknicie przestrzeni polskiej jest moliwe ze wzgldu na: a) interes gospodarczy RP b) interes polityki zagranicznej RP c) z mocy prawa lotniczego d) w oparciu o wice umowy midzynarodowe Odpowied: Z mocy prawa lotniczego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 791: Zamknicie przestrzeniu z powodw ochrony rodowiska (np. haas) odbywa si przez: a) min. d/s transportu z porozumieniu z prezesem ULC b) min. transportu w drodze uchway c) min. transportu w drodze rozporzdzenia d) min. infrastruktury Pytanie [PL(G), PPL(A)] 792: Co naley zrobi w pierwszej kolejnoci w razie wypadku? a) ratowa ycie pasaerw i zaogi b) zabezpieczy s.p. i wyposaenie c) zawiadomi Policj d) zawiadomi PKBWL Odpowied: W razie wypadku naley ratowa ycie pasaerw i zaogi. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 821: Czy osoba nie posiadajca wymaganego wyksztacenia moe przystpic do szkolenia teoretycznego? Pytanie [PL(G)] 874: Jakimi umiejetnociami musi wykaza si kandydat do licencji szybowcowej w czasie

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 26 of 160

egzaminu praktycznego? a) start szybowcem z wasnym napdem b) lot VFR z uyciem radionawigacji c) lot nocny z widocznoci terenu d) lot nocny nad lotniskiem Pytanie [PL(G)] 875: Jakimi umiejetnociami musi wykaza si kandydat do licencji szybowcowej w czasie egzaminu praktycznego? a) .... b) lot VFR z uyciem radionawigacji c) lot nocny z widocznoci terenu d) lot prosty, z zakrtami, podejcie do ldowania ze lizgiem i esowaniem Pytanie [PL(G), PPL(A)] 877: Kiedy zostaa powoana organizacja ICAO? a) 1919 r. b) 1929 r. c) 1944 r. d) 1955 r. Odpowied: 1944 r. rdo Organizacja Midzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ang. International Civil Aviation Organization, ICAO), jest odpowiedzialna za opracowywanie i wdraanie midzynarodowych przepisw regulujcych bezpieczestwo ruchu lotniczego i ekonomi transportu lotniczego. ICAO zostaa powoana w 1944 r. na mocy konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym. Na jej siedzib wybrano Montreal. Faktyczn dziaalno rozpocza w 1947 r. jako wyspecjalizowana agenda ONZ. Polska naley do ICAO od jej powstania. Do zada ICAO naley nadzr nad przestrzeganiem przez kraje czonkowskie midzynarodowych norm i przepisw regulujcych cywilny ruch lotniczy. Ponadto opracowuje nowe standardy i normy dla lotnictwa, wspiera wprowadzanie nowej techniki i technologii w lotnictwie cywilnym, opracowuje midzynarodowe zasady wsppracy z tzw. subami naziemnymi. Przepisy ICAO to zbir 18 aneksw z ktrych kady omawia i normuje wybran dziedzin lotnictwa. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 878: Jaki dokument mwi o "Dwch wolnociach"? Odpowied: Ukad o Tranzycie Midzynarodowych Sub Powietrznych przyjty na konferencji Chiacagowskiej 7 grudnia 1944 r. Ukad o Dwch Wolnociach, w ktrym strony przyznaj sobie wzajemnie pierwsze dwie wolnoci (techniczne) dla wymienionych sub (regularnych). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 879: Co oznacza skrt AUP? Odpowied: Plan wykorzystania przestrzeni powietrznej. rdo AUP - Airspace Use Plan - plan wykorzystania przestrzeni powietrznej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 880: Jaka jest minimalna wysoko lotu nad skupiskami osiedli ludzkich i miejscowociami o liczbie mieszkacw mniejszej ni 25 tys? a) 150 m b) 300 m c) 500 m d) .... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 881: Na jaki okres wydawane jest orzeczenie komisji lekarskiej dla osoby w wieku poniej 65 lat? a) 12 miesicy b) 6 miesicy c) 24 miesice d) ..... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 899: Jakie strefy mona wydzieli na midzynarodowych wodach Batyku? a) zakazane b) ograniczone c) niebezpieczne d) RCA Odpowied: Niebezpieczne (D) rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie podziau i szczegowych zasad korzystania z polskiej przestrzeni powietrznej oraz sposobw wspdziaania pastwowego organu zarzdzania ruchem lotniczym z cywilnymi i wojskowymi lotniskowymi

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 27 of 160

organami sub ruchu lotniczego (Dz. U. Nr 44 poz. 413 z dnia 17 marca 2004 r.) 10. pkt 2. Nad wodami otwartymi Morza Batyckiego w FIR Warszawa w przypadkach okrelonych w 7 ust. 1 wyznacza si strefy niebezpieczne (D). Pytanie [PPL(A)] 900: Co to jest AMC? Odpowied: AMC Airspace Management Cell - Orodek Zarzdzania Przestrzeni Powietrzn rdo http://amc.pata.pl/ Pytanie [PPL(A)] 901: Co to jest AFIL? Odpowied: AFIL Flight Plan Filed in the Air (Air Filed Flight Plan) Plan lotu zgoszony z powietrza rdo http://www.hcaa-eleng.gr/en/systems/gloss1_A_en.html Biuletyn VFR Pkt: 7.3 Pytanie [PPL(A)] 902: O ile mona skrci czas szkolenia praktycznego do PPL(A) pilota z uprawnieniami do wiatrakowca? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 903: Co to jest licencja? Odpowied: Licencja jest wiadectwem stwierdzajcym posiadanie okrelonych kwalifikacji oraz dowodem upowanienia do wykonywania okrelonych czynnoci lotniczych. Przepisy niniejszej ustawy w odniesieniu do licencji stosuje si odpowiednio do wiadectw kwalifikacji, z zastrzeeniem art. 95. rdo Prawo Lotnicze, Dzia V Personel lotniczy, Rozdzia 1 Kwalifikacje personelu, Art. 94. pkt. 3 Pytanie [PPL(A)] 904: Jakie jest minimum szkolenia na dwusterze VFR (noc)? Pytanie [PPL(A)] 905: Ile minimalnie startw i ldowa na dwusterze trzeba wykona podczas szkolenia VFR (noc)? Pytanie [PPL(A)] 912: Jeeli nie podano inaczej w zezwoleniu kontroli ruchu lotniczego i jeeli bedzie zachowana minimalna wysoko lotu nad gst zabudow, lot VFR w FIR Warszawa w przestrzeni C odbedzie si na wysokoci: a) bezwzgldnej 1550 m b) bezwzgldnej 1250 m c) bezwzgldnej 1350 m d) bezwzgldnej 1450 m Odpowied: bezwzgldnej (AGL) 1350 m rdo Biuletyn VFR: ...w lotach powyej 900 m AGL obowiazuj wysokoci lotu zalene od magnetycznego kta drogi: FL035 i 055 dla kata 0-179 stopni i FL045 i 065 dla kata 180-359. (FL045 = 1350 m) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 924: Czy lekarz orzecznik moe by ten sam na ponownym badaniu co na poprzednim negatywnym? Odpowied: Nie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 925: Jak wyglda struktura ICAO? Odpowied: Sekretariat i rada. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 926: Kto powouje lekarza orzecznika? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 929: W ktrym roku powoano JAA? Odpowied: W 1970 r. rdo The JAA's work started in 1970 (when it was known as the Joint Airworthiness Authorities). Originally its objectives were only to produce common certification codes for large aeroplanes and for engines. This was in order to meet the needs of European industry and particularly for products manufactured by international consortia (e.g. Airbus). Since 1987 its work has been extended to operations, maintenance, licensing and certification/design standards for all classes of aircraft. With the adoption of the Regulation (EC) No 1592/2002 by the European Parliament and the Council of the European Union (EU) and the subsequent set

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 28 of 160

up of the European Aviation Safety Agency (EASA) a new regulatory framework was created in European aviation. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 933: Na jakiej podstawie zostaje lekarz lekarzem orzecznikiem? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 941: Gdzie wpisuje si usterki statku powietrznego? Odpowied: Do ksiki patowca. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 970: Co trzeba zrobi eby zaoy FTO? Pytanie [PPL(A)] 971: W jakim zakresie moe szkoli organizacja nie bdca orodkiem FTO na migowcach? a) szkolenie w nocy b) do turystycznej c) do zawodowej d) migowiec dla 4 osb do 4 ton Pytanie [PPL(A)] 972: W jakim zakresie moe szkoli organizacja nie bdca FTO na samolotach: a) loty nocne(Krzy) b) teoretyczne szkolenie do licencji zawodowej c) teoretyczne szkolenie do licencji turystycznej Pytanie [PL(G), PPL(A)] 973: Ktra konwencja mwi o suwerennoci pastw? a) warszawska b) chicagowska c) ... Odpowied: Konwencja Paryska 1919 r (ju nie bowizuje) reguluje zwierzchnictwo w przestrzeni powietrznej nad terytorium danego pastwa, ustala suwerenno obszaru powietrznego, kwalifikacje personelu lotniczego, warunki wykonywania lotw oraz przepisy lotnicze. W art.1 Konwencji Chicagowskiej potwierdza si uznanie zasady suwerennoci pastwa w jego terytorialnej przestrzeni powietrznej, wczeniej ju uznawanej za powszechnie obowizujc. rdo http://www.stosunki.pl/main247426020210,2,yisvp.htm? PHPSESSID=fc39cfc1530ab7948c10314070359221 Midzynarodowe przeloty powietrzne odbywaj si na podstawie zezwole i przywilejw, ktre nazywane s "picioma wolnociami lotniczymi". Dwie pierwsze to wolnoci techniczne, nazwane inaczej tranzytowymi ustalone w 1944 r. Nale do nich prawo przelotu bez ldowania i prawo ldowania technicznego (niehandlowego). Prawo przelotu nad terytorium jest wolnoci podstawow, bez ktrej nie mogaby istnie midzynarodowa egluga powietrzna. Prawo ldowania technicznego to prawo ldowania np. w celu uzupenienia zapasu paliwa, dokonania przegldu technicznego lub wymiany zaogi. Zabronione za jest zabieranie lub pozostawianie pasaerw lub towarw. Trzy nastpne wolnoci (rwnie z 1944 r.) nazwane s handlowymi i naley do nich prawo przewoenia pasaerw i adunkw z pastwa przynalenoci statku powietrznego, prawo zabierania pasaerw i adunku do pastwa przynalenoci statku powietrznego, prawo zabierania pasaerw i adunku do pastw trzecich, a take prawo przywoenia pasaerw i adunku z tych pastw. Trzecia i czwarta z wolnoci lotniczych s niezbdne do prawidowego dziaania midzynarodowej eglugi powietrznej, natomiast wolno pit przyznaje si bardzo rzadko, gdy traktuje si j jako wolno nadzwyczajn. Nie przyznajc jej, wiele pastw chroni swoich przewonikw. Polska, jak wiele innych pastw nie jest jej stron, honorujc oczywicie cztery pierwsze wolnoci. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 974: Jeeli w trakcie ekploatacjisamolotu miao miejsce wydarzenie ktre moze wpyna na zdatno do lotu komu naley to zgosi? a) ULC b) PKBWLc) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 975: Jaki jest status ICAO (do kogo naley)? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 976: Jeeli w locie VFR nie dostalimy zgody na przelot przez lotnisko kontrolowane to co robimy? Odpowied: Przelatujemy je nie zachaczajc CTR I TMA. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 996: Jeeli czonek personelu lotniczego nie przejdzie egzaminu praktycznego na przeduenie licencji? a) ULC zawiesza licencj b) Prezes wykrela z rejestru c) Minister Transportu wpisuje co do licencji d) doszkolenie (zakres okrela egzaminator) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 997: Jeeli czonek personelu lotniczego nie przejdzie egzaminu teoretycznego na przeduenie licencji ? a) ULC zawiesza licencj b) Prezes wykrela z rejestru c) Minister Transportu wpisuje co do licencji

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 29 of 160

d) doszkolenie (zakres okrela egzaminator) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1011: Rozporzdzenie Ministra Transportu z 2004 a) w sprawie zabezpieczenia lotnisk w p-po b) wtargnicia c) licencjonowanie Pytanie [PPL(A)] 1012: Godziny na wielosilniki tokowe. Jakie warunki? a) nalot 30 godz. b) nalot 70 godz. c) nalot 5 godz. d) nie wolno szkoli Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1014: Jakie s wolnoci lotnicze? Odpowied: 1. Przywilej przelotu nad terytorium pastwa bez ldowania 2. Przywilej ldowania dla celw niehandlowych (techniczne) 3. Przywilej przewoenia (wyadowywania) pasaerw, towarw i poczty zabranych z pastwa przynalenoci statku powietrznego 4. Przywilej zabierania pasaerw, poczty i towarw z przeznaczeniem na terytorium pastwa przynalenoci statku powietrznego 5. Przywilej zabierania pasaerw, poczty i towarw przeznaczonych na terytorium jakiego innego pastwa oraz przewoenia (wyadowywania) pasaerw, poczty i towarw pochodzcych z kadego takiego terytorium 6. Przywilej przewoenia pasaerw, poczty i towarw przez przewonika lotniczego jakiego pastwa, midzy terytoriami dwch innych pastw, przez terytorium pastwa przynalenoci przewonika lotniczego 7. Przywilej wykonywania przewozu lotniczego na jednej linii, rozpoczynajcej si i koczcej na terytorium dwch pastw, z ktrych adne nie jest pastwem przynalenoci przewonika lotniczego 8. Przywilej przewozu pasaerw, poczty i towarw midzy dwoma punktami na terytorium tego samego pastwa (kabota) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1016: Kiedy i gdzie ustanowiono wolnoci lotnicze? Odpowied: Konferencja Chicagowska 7 grudnia 1944 r. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1022: Jaka jest data podpisania Aneksu 12 ICAO? Pytanie [PPL(A)] 1046: Co to jest ADIZ? Odpowied: ADIZ (Air Defence Identification Zone) Strefa identyfikacji obrony powietrznej. Strefa wzdu granicy pastwowej szerokoci 15km w gb kraju. rdo Dz. U. Nr. 73 Rozporzdzenie Ministra Transportu i Budownictwa.z dn.11 kwietnia 2006 http://www.hcaa-eleng.gr/en/systems/gloss1_A_en.html Biuletyn VFR Pkt: 4.4 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1047: Czy Aeroklub potrzebuje certyfikat? Odpowied: Tak. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. Nr 165 poz. 1603 z dnia 19 wrzenia 2003 r.) 10. Orodki szkolenia lotniczego i organizacje wymienione w 9 ust. 5 mog prowadzi szkolenie lotnicze tylko w zakresie objtym posiadanym certyfikatem i tylko w okresie jego wanoci oraz przy spenieniu warunkw wymienionych w 11 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1048: Jeeli lecisz statkiem powietrznym w przestrzeni niczyjej i zostanie poszkodowana osoba osoba trzecia (np. na ziemi) to wedug jakiego prawa spraw rozstrzygamy? a) w/g prawa przynalenoci sp b) w/g prawa pastwa do ktrego leci c) w/g prawa przewonika d) ... Pytanie [PPL(A)] 1049: Co to jest port lotniczy? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1056: Od kiedy liczy si przeduenie uprawnienia? Odpowied: Od daty zdania egzaminu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1058: Ktra konwencja reguluje poszkodowanie osb trzecich na ziemi? Odpowied: Warszawska i Rzymska rdo 12 padziernika 1929 r. uchwalono konwencj warszawsk, ustanawiajc odpowiedzialno przewonika za

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 30 of 160

szkody w transporcie lotniczym. Konwencja nakada obowizek wiadcze m. in. na rzecz ofiar wypadkw lotniczych (ewentualnie ich rodzin). Informacja o tym powinna znajdowa si na obwolucie kadego biletu lotniczego. W1952 r. Pastwa czonkowskie ICAO przyjy Konwencj Rzymsk, rozszerzajca postanowienia Konwencji Warszawskiej z 1929 roku w zakresie odpowiedzialnoci uytkownika statku powietrznego za szkody poniesione przez osoby trzecie, powstae w zwizku z dziaalnoci lotnicz wicej na: http://www.polatca.pata.pl/papierki/hist_lotn/w_hislot.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1059: Czy prezes ULC moe nadawa oraz usuwa uprawnienia? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1060: Na ile m-cy Minister Transportu moe zamkn przestrze? Odpowied: Powyej 3 miesicy. Pytanie [PPL(A)] 1063: Jakie uprawnienia mona wpisa do licencji PPL(A)? a) loty nocne VFR b) loty AGRO c) loty ganicze d) wszystkie odpowiedzi s poprawne Odpowied: Loty nocne VFR. rdo Rozp. w sprawie personelu lotn. Pytanie [PPL(A)] 1064: Jakie uprawnienia mona wpisa do licencji PPL(A)? a) loty ganicze b) loty AGRO c) wszystkie odpowiedzi s poprawne d) loty na samolotach wielonilnikowych ldowych Odpowied: Loty na samolotach wielonilnikowych ldowych rdo Rozp. w sprawie personelu lotn. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1065: Co to jest kabota? Odpowied: Wolno lotnicza - dotyczy przewozu pasaerw i adunku miedzy punktami pooonymi na terytorium tego samego pastwa, zwany kabotaem (cabotage), jednak przewz rozpoczyna si w pastwie przynalenoci statku powietrznego. rdo Poradnik pilota samolotowego. Szutowski. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1108: W przestrzeni G w FIR Warszawa, gdy nie nakazano inaczej, gdy pilot zachowa bezpieczn wysoko nad osiedlami i skupiskami ludnoci, mona lecie na wysokoci? a) 600 metrw b) 1350 metrw c) 17500 metrw d) inna wysoko Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1109: W przestrzeni C FIR Warszawa, gdy nie nakazano inaczej, gdy pilot zachowa bezpieczn wysoko nad osiedlami i skupiskami ludnoci, mona lecie na wysokoci? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1110: Jeli statek powietrzny X udziela pomocy statkowi Y, na terytorium pastwa Z, to na jakiej postawie okrela si wynagrodzenie dla s.p. X za pomoc? a) w/g prawa pastwa przynalenoci s.p. X b) w/g prawa pastwa s.p. Y c) w/g prawa pastwa Z d) w/g prawa pastwa, z ktrego wystartowa s.p. X Odpowied: Na podstawie prawa pastwa, na ktrego terenie doszo do zdarzenia. rdo Prawo lotnicze Art. 11, pkt 1. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1111: Jeeli s.p. jest wpisany do rejestrw dwch pastw, to ktre z nich jest uwaane za obowizujce? a) wpis wczeniejszy b) wpis pniejszy c) oba wpisy d) ... Odpowied: Wpis wczeniejszy. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 31 of 160

Prawo lotnicze - Art. 31.4 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1112: Czy zapewniona jest separacja w przestrzenie klasy D? a) VFR od IFR b) IFR od VFR c) Nie zapewnia si separcji Odpowied: W klasie D: Zapewnia si separacj IFR od IFR i informacj o lotach VFR (na danie rada dla uniknicia kolizji) Dla lotw VFR nie jest zapewniona separacja a jedynie informacja o ruchu IFR/VFR (na danie rada dla uniknicia kolizji). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1113: Maksymalne prdkoci w rnych przestrzeniach... np. G a) 250 km/h TAS b) 250 km/h IAS c) 250 kt TAS d) 250 kt IAS Odpowied: W klasie przestrzeni: A,B, C (dla lotw IFR) - brak ogranicze prdkoci C (dla lotw VFR), D, E, F, G - ograniczenie do 250 kt IAS poniej 3050m (10000ft) AMSL jeeli bezwzgldna wysoko przejciowa jest mniejsza ni 3050m (10000ft) AMSL, to naley stosowa FL100 zamiast 10000ft (tak jest w FIR EPWW). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1114: Czy orodek szkolenia lotniczego, ktremu cofnito certyfikat moe prowadzi szkolenie? a) tak b) nie c) tak jeli nie mino 14 dni od cofnicia certyfikatu d) ... Odpowied: Nie rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. Nr 165 poz. 1603 z dnia 19 wrzenia 2003 r.) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1115: W symulowanym locie bez widocznoci, gdzie siedzi pilot bezpieczestwa? a) w zasigu wzroku pilota b) przy drugich sterownicach c) w miejscu, gdzie bdzie mia zapewniony najlepszy nadzr nad czynnociami pilota d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1116: AIRAC, co to jest i kiedy si stosuje w AIP? a) I dzia AIP b) w informacji o szczeglnym znaczeniu operacyjnym c) II dzia AIP Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1117: Gdzie publikuje si dyrektywy operacyjne Prezesa ULC a) w internecie b) w "Przegldzie lotniczym" c) w Dzienniku Ustaw d) w Dzienniku Urzdowym ULC Pytanie [PPL(A)] 1118: Gdzie wpisuje si usterki samolotu? a) ksika obsugi b) dokumentacja techniczna samolotu c) pokadowa ksika techniczna samolotu d) ... Odpowied: Do pokadowej ksiki technicznej samolotu. rdo JAR-OPS 1.420 4 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1119: Jakie s minimalne widzialnoci w rnych przestrzeniach np. G dla lotu VFR? Pytanie [PPL(A)] 1153: Jaka jest minimalna odlego i rznica wysokoci wymijania si statkw powietrznych? Pytanie [PPL(A)] 1154: Kto i kiedy moe nakaza ldowanie na wskazanym lotnisku? Pytanie [PPL(A)] 1155: Ustawienia transpondera : a) s kombinacj cyfr 0-7 b) 2000 dla IFR c) kombinacj cyfr bez ) na kocu d) ... Odpowied: Ustawienia transpondera s kombinacj cyfr 0-7 rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 32 of 160

patrz pyt. 9. Pytanie [PPL(A)] 1156: Jaki jest min. puap chmur w VFR? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1157: Kto powouje orzecznika? Odpowied: Prezes ULC, po weryfikacji przez Naczelnego Lekarz Lotnictwa Cywilnego. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury nr 1331 z dnia 11.07.2003 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1158: Kto prowadzi rejestr orzecznikw med.? Odpowied: ULC rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury nr 1331 z dnia 11.07.2003 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1159: Co robi Prezes ULC z licencj: a) zabiera b) wykrela poszczeglne uprawnienia c) zawiesza d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1160: Czy orodek szkolenia moe szkoli, na jakich warunkach, do jakich uprawnie gdy skonczy mu si wano certyfikatu? Odpowied: Szkolenie lotnicze w orodku szkolenia lotniczego i organizacji lotniczej wymienionej w 9 ust. 5 musi by prowadzone 1) zgodnie z zatwierdzonymi przez Prezesa Urzdu, do uytku w tym orodku albo organizacji, i wprowadzonymi w ycie instrukcjami wykonawczymi oraz dokumentami regulaminowymi 2) przez kadr dydaktyczn, posiadajc kwalifikacje i uprawnienia odpowiednie do rodzaju i zakresu szkolenia oraz kierowania nim, ktrej skad jest imiennie wyszczeglniony w instrukcji, o ktrej mowa w pkt 1 lit. a; 3) przy wykorzystaniu bazy dydaktycznej, odpowiedniej do rodzaju szkolenia lotniczego; 4) przy wykorzystaniu odpowiednich do rodzaju szkolenia statkw powietrznych albo urzdze treningowych; 5) zgodnie z przepisami ustawy w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. Nr 165 poz. 1603 z dnia 19 wrzenia 2003 r.) 11 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1161: Czy Aeroklub, ktry nie ma certyfikatu moe szkoli? Odpowied: Nie. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. Nr 165 poz. 1603 z dnia 19 wrzenia 2003 r.) 9. 1. Szkolenie lotnicze kandydatw do uzyskania licencji i uprawnie lotniczych wpisywanych do licencji oraz wiadectw kwalifikacji prowadzone jest w orodkach szkolenia lotniczego, z zastrzeeniem ust. 5. 5. Szkolenie lotnicze niezarobkowe prowadzi si w organizacjach lotniczych, niebdcych orodkami szkolenia lotniczego, prowadzcych w tym zakresie statutow dziaalno niezarobkow, wycznie dla swych czonkw. Organizacje te mog prowadzi szkolenie wycznie: 1) na samolotach jednosilnikowych tokowych i migowcach jednosilnikowych z maksymaln certyfikowan liczb miejsc siedzcych nie wiksz ni dla 4 osb oraz na wiatrakowcach: a) do uzyskania licencji pilota turystycznego - teoretyczne lub praktyczne, b) do uzyskania, wpisywanych do licencji: uprawnie do lotw nocnych VFR, uprawnie dotyczcych klasy samolotw jednosilnikowych tokowych i motoszybowcw turystycznych, uprawnie dotyczcych typu migowca jednosilnikowego z maksymaln certyfikowan liczb miejsc siedzcych nie wiksz ni dla 4 osb, c) rozszerzajce umiejtnoci pilota, posiadajcego licencj pilota turystycznego, w zakresie przydatnym w jego lotniczej dziaalnoci sportowej, turystycznej lub rekreacyjnej w lotach VFR, w tym szkolenie specjalistyczne, o ktrym mowa w 30 ust. 2; 2) do uzyskania licencji pilota szybowcowego oraz wpisywanych do niej uprawnie lotniczych, dotyczcych rodzaju startu szybowca i uprawnienia lotniczego do lotw na szybowcach z napdem umoliwiajcym

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 33 of 160

samodzielny start; 3) na statkach powietrznych kategorii innych ni wymienione w pkt 1 i 2 w zakresie zwizanym z przedmiotem ich niezarobkowej dziaalnoci lotniczej: sportowej, turystycznej i rekreacyjnej do uzyskania licencji oraz uprawnie wpisywanych do tych licencji, ktre nie uprawniaj do zarobkowego wykonywania czynnoci lotniczych oraz wiadectw kwalifikacji. 10. Orodki szkolenia lotniczego i organizacje wymienione w 9 ust. 5 (czyt. np. Aeroklub) mog prowadzi szkolenie lotnicze tylko w zakresie objtym posiadanym certyfikatem i tylko w okresie jego wanoci oraz przy spenieniu warunkw wymienionych w 11. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1162: Czy orodek bez certyfikatu moe szkoli w jakimkolwiek zakresie? Odpowied: Nie rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 wrzenia 2003 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. Nr 165 poz. 1603 z dnia 19 wrzenia 2003 r.) 10, 11 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1163: Kto odpowiada za szkody spowodowane przez s.p.? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1164: Czy uytkownik odpowiada, gdy uyczy s.p. i mial wplyw na warunki wykonywania lotu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1165: Od jakiej wysokoci jest TMA? Odpowied: TMA Terminal Control Area Rejon kontrolowany lotniska lub wza lotnisk rdo http://www.hcaa-eleng.gr/en/systems/gloss1_T_en.html Biuletyn VFR, skrty Pytanie [PPL(A)] 1167: Jaki jest min. puap chmur na lotniskiem nie kontrolowanym w IFR? Pytanie [PPL(A)] 1168: Na ile minut przed startem naley zoy plsan lotu? Odpowied: 3 godz. przed odlotem - dla lotu objtego dziaaniem CFMU (Centralnego Organu Zarzdzania Przepywem Ruchu Lotniczego); 1 godz. przed odlotem - dla lotu nie objtego dziaaniem CFMU lub podczas lotu (AFIL - Air Filed Flight Plan) - organowi ATC co najmniej 10 minut przed osigniciem przez samolot punktu wejcia do CTA (lub CTR), lub przecicia AWY; Pytanie [PPL(A)] 1169: Kiedy naley zoy poprawiony plan lotu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1172: Czy moliwe jest, aby prawo rzeczowe na statku powietrznym ustanowione w obcym pastwie, byo uznawane rwnie w RP? a) tak, gdy SP wpisany jest rwnie do polskiego rejestru b) tak c) tak, gdy pastwo jest czonkiem ICAO d) nie Odpowied: Tak, gdy SP wpisany jest rwnie do polskiego rejestru. rdo Prawo lotnicze Art. 11 Prawa rzeczowe na statku powietrznym ustanowione zgodnie z prawem obcego pastwa, w ktrym statek powietrzny by zarejestrowany w chwili ich ustano- wienia i wpisane do rejestru statkw powietrznych tego pastwa, uznaje si rwnie w Rzeczypospolitej Polskiej, o ile zostay wpisane do polskiego rejestru statkw powietrznych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1173: Skutki prawne wpisania s.p. do rejestrw ustanowionego przez kilka pastw ocenia si wedug: a) prawa midzynarodowego b) prawa pastwa, staego pobytu SP c) pastwa o najwikszym terytorium d) pastwa, gdzie SP przebywa w czasie rejestracji Odpowied: Prawa midzynarodowego. rdo Prawo lotnicze Art. 31 Skutki prawne wpisania statku powietrznego do rejestru statkw powietrznych, ustanowionego przez kilka pastw, ocenia si zgodnie z przepisami midzyna- rodowymi.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 34 of 160

Pytanie [PPL(A)] 1174: Minimalne warunki lotw nocnych VFR Odpowied: - z dala od chmur - maks. prdko - TAS 300 km/h - maks. wysoko - FL100 - 300 metrw nad przeszkodami rdo Biuletyn VFR Pytanie [PPL(A)] 1175: W planie lotu, wysoko bezwzgldn w setkach stp zaznacza si liter: a) M b) A c) Z d) S Odpowied: A (jak altitude) rdo PL-4444 Pytanie [PPL(A)] 1176: W locie VFR, gdy mijamu czynne lotnisko wojskowe, na ktrym nie planujemy ldowania: a) omijamy MATZ b) mijamy w odlegoci 25 km c) 5 km d) 15 km Pytanie [PPL(A)] 1177: W klasie G w locie VFR w FIR W-wa jeeli kontrola nie nakae inaczej lot moe odbywa si na wysokoci bezwzgldnej: a) 950 m b) 1150 m c) 1250 m d) 1350 m Odpowied: 1350 m rdo 950m jest powyej 900m, ale po przeliczeniu na stopy daje 3450 ft; 1150 m, = 3750 ft; 1250 m = 4050 ft; 1350 m = 4500ft, czyli tyle co jeden z dostpnych poziomw przelotu. Pytanie [PPL(A)] 1195: Jeeli statek powietrzny nie zgosi sie na minimum 30 minut od jego ostatniego zgoszenia lub nie wyldawa 30 min po czasie ETA organ ATC jest zobowizany przekaza o tym samolocie informacje innym statkom powietrznym zainteresowanym i przewonikowi itp. Kto podejmuje decyzje o kontynuowaniu operacji lotniczych normalnych w tym przypadku: a) Organ kontroli wojskowej lotniska b) Organ ATC lotniska o ktorym mowa c) ... d) dowdcy statkw powietrznych oraz przewonicy lub ich przedstawiciele rdo Doc. 4444 Pytanie [PPL(A)] 1214: Ile przelotu samodzielnego naley wykona podczas szkolenia PPL(A)? a) 5 b) 10 c) 15 d) 7 Pytanie [PPL(A)] 1215: Granica zezwolenia ATC... Pytanie [PPL(A)] 1216: Zgoszenie "dugiej prostej" nastpuje na: a) 15 km b) 10 km c) 7 km d) 4 km Odpowied: 8 NM czyli 15 km rdo IL-4444 12.3.4.15. INSTRUKCJE DOTYCZCE PODEJCIA Uwaga.- Meldunek " NA DUGIEJ PROSTEJ" podawany jest gdy statek powietrzny wykonuje zakrt do podejcia kocowego w odlegoci wikszej ni 7 km (4 NM) od punktu przyziemienia lub gdy statek powietrzny w podejciu wprost z trasy jest 15 km (8 NM) od punktu przyziemienia. W obu przypadkach wymagany jest meldunek "NA PROSTEJ", gdy statek powietrzny znajdzie si 7 km (4 NM) od punktu

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 35 of 160

przyziemienia. patrz rwnie pyt. 341 Pytanie [PPL(A)] 1217: Jaka jest wysoko TMA AGL? Pytanie 1218: Jaka jest wysoko ustanowienia najniszej drogi lotniczej AGL? Pytanie [PPL(A)] 1219: Co to jest "lotnictwo oglne"? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1220: Co to jest AID?

Tematyka: oglna wiedza o szybowcu


Pytanie 187: Samolot na przedniej goleni podwozia way 250 kg, na podwoziu gwnym cznie 405 kg. Odleglo od dziobu samolotu do przedniego kol wynosi 0.9 m, od dziobu do podwozia gwnego - 2.6 m. Policz rodek cikoci samolotu. Odpowied: 1.951 m rdo (0.9 m 250 kg + 2.6 m 405 kg) / (250 kg + 405 kg) = 1.951 m Pytanie 201: Konsekwencje przesunicia rodka cikoci dla lotu szybowca. Pytanie [PL(G)] 207: Jakie jest rozmieszczenie komr balastu wodnego? Odpowied: Komory balastu wodnego najczciej znajduj si w kesonie skrzyda (przed dwigarem). W niektrych konstrukcjach wypeniaj jednak cale skrzydo lub czciowo kadub. Stosuje si zbiorniki integralne lub plastikowe torby wodne (watter bags). Dla wywaenia rodka cikoci przesunitego do przodu po zatankowaniu skrzyde stosuje si zbiorniki ogonowe wbudowane w statecznik pionowy Pytanie [PL(G)] 208: Osie obrotu szybowca - ktra jest X, ktra Y a ktra Z Odpowied: x-x - przechylanie szybowca na prawo i lewo - lotki y-y - pochylanie szybowca gra i d - ster wysokoci z-z - odchylanie szybowca w prawo i w lewo - ster kierunku rdo Szkolenie szybowcowe Aeroklub PRL "Mechanika lotu szybowcw" str. 66 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 211: Pojcie redniej ciciwy aerodynamicznej. Odpowied: SCA (eng. MAC - Mean Aerodynamic Chord) to ciciwa prostoktnego skrzyda, ktre ma t sam charakterystyk aerodynamiczn jak dane skrzydo. rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Chord_(aircraft) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 212: Jak puszk cinieniow ma prdkociomierz (rnicow czy aneroidow)? Jakie puszki cinieniowe stosowane s w innych przyrzdach? Odpowied: Podstawowym elementem prdkociomierza jest puszka rnicowa. Wysokociomierz i wariometr membranowy posiadaj puszki aneroidowe. Wariometr skrzydekowy (WEC - Wariometr Energii Cakowitej) posiada kompensator - pask, szczeln puszk z dwoma krcami, pomidzy ktrymi znajduje si gumowa membrana. rdo http://www.szybowce.enter.net.pl/instrum/instrum.htm Pytanie [PL(G)] 280: Jakie materiay s uywane do budowy szybowcw? Odpowied: Laminat, sklejka, ptno lotnicze, wypeniacze (mat. dodawane do ywic w celu uzyskania rnych konsystencji), napeniacze (pianki), metale (stal okucia, stopy lekkie - dwignie) rdo Aeroklub PRL "Budowa i uytkowanie szybowcw" Pytanie [PL(G)] 289: Na czym polega pskorupowa konstrukcja szybowca? Odpowied: Konstrukcja pskorupowa, to konstrukcja skrzyda i kaduba statku powietrznego, w ktrej moment zginajcy przejmowany jest gwnie przez podunice i wzmocnione nimi pokrycie, a tylko w nieznacznym stopniu przez pasy dwigarw. rdo Aeroklub PRL "Budowa i uytkowanie szybowcw" Kadub o pokryciu wsppracujcym skada si ze szkieletu (rodzaj kratownicy przestrzennej) i umocowanego do niego sztywnego pokrycia, zdolnego do przenoszenia pewnych obcie, a wic

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 36 of 160

wsppracujcego ze szkieletem. W konstrukcjach szybowcowych jest to prawie wycznie kadub drewniany z pokryciem sklejkowym. Szkielet kaduba stanowi wrgi i podunice. Przyjmuje si, e siy rozcigajce i zginajce kadub przenoszone s przez podunice, natomiast siy skrcajce kadub przenoszone s przez pokrycie sklejkowe. Tego rodzaju konstrukcja zwana jest take pskorupow. Pytanie 328: Jak nazywa sie puszka pomiarowa w wysokociomierzu? Odpowied: Podstawowym elementem wysokociomierza jest tzw. puszka aneroidowa - szczelnie zamknite, elastyczne metalowe naczynie. rdo http://www.szybowce.enter.net.pl/instrum/instrum.htm Pytanie 329: Jakie cinienie mierzy prdkociomierz? Odpowied: Cinienie dynamiczne strumienia powietrza ktre jest proporcjonalne do kwadratu jego prdkoci. rdo http://www.szybowce.enter.net.pl/instrum/instrum.htm Pytanie [PL(G)] 332: Definicja usterzenia. Odpowied: Przez usterzenie rozumie si jego cao, a wic cz nieruchom, zwan statecznikiem, oraz cz ruchom, zwan sterem. rdo Aeroklub PRL "Budowa i uytkowanie szybowcw" Pytanie 345: Jeli zmniejszy si promie obrotu to jak zmieni si sia odrodkowa? Odpowied: Przy zaoeniu, e prdko po okrgu jest staa - sia odrodkowa zwikszy si porporcjonalnie. Jednak zakadajc prdko ktow jako sta - sia odrodkowa zmniejszy si proporcjonalnie. rdo F = (mv) / r oraz F = mr Gdzie: m to masa, v - prdko, r - promie, = v / r prdko ktowa, a r (wektor promienia) jest wektorem o pocztku w rodku obrotu ukadu i kocu w miejscu analizowanego ciaa. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 372: Do czego suy wariometr? Odpowied: Suy do wskazywania prdkoci pionowej statku, czyli prdkoci jego wznoszenia si lub opadania. rdo Wariometr - obok wysokociomierza i prdkociomierza jeden z podstawowych przyrzdw pokadowych wykorzystywanych na wszystkich typach statkw powietrznych od lotni i paralotni do samolotw komunikacyjnych. Suy do wskazywania prdkoci pionowej statku, czyli prdkoci jego wznoszenia si lub opadania. Dziaa na zasadzie pomiaru zmian cinienia statycznego. Wariometr moe by wyskalowany w m/s, m/min lub ft/min. Budowa i sposb dziaania wariometru Ze wzgldu na budow rozrniamy wariometry mechaniczne i elektroniczne. Te ostatnie s zwykle zintegrowane z wysokociomierzem. Spord wariometrw mechanicznych, moemy natomiast wyrni wariometr membranowy i wariometr skrzydekowy. Wariometr membranowy Wariometr membranowy zasilany jest poprzez doprowadzenie cinienia statycznego do puszki membranowej (aneroidowej), do ktrej przymocowana jest wskazwka. Puszka membranowa posiada kalibrow rurk woskowat, poprzez ktr nastpuje wyrwnanie cinienia. Zmiana wysokoci powoduje zmian cinienia statycznego, co prowadzi do zmiany ksztatu puszki membranowej (rozpychanej podwyszonym cinieniem podczas opadania, lub zasysanej obniajcym si cinieniem podczas wznoszenia) i wychylenie wskazwki wariometru. Cinienie wewntrz puszki jest wyrwnywane z cinieniem otoczenia poprzez rurk wosowat. Wariometr skrzydekowy Istnieje rwnie inny typ wariometru mechanicznego - wariometr skrzydekowy, ktry nie posiada puszki aneroidowej, natomiast, ktrego komora podzielona jest na dwie czci - midzy ktrymi umieszczone jest ruchome skrzydeko, w ktrym znajduje sie szczelina. Do jednej z tych czci doprowadzony jest dajnik cinienia statycznego. Wariometry te s bardziej czue, a w zwizku z tym, rzadziej stosowane w samolotach silnikowych, a czciej w szybowcach. Jako e szczelinka ma wikszy przekrj ni kapilara w wariometrze membranowym, dla spowolnienia wyrwnywania cinienia midzy oboma czciami potrzebna jest wiksza objto powietrza w obudowie. Dlatego te, do czci wyrwnawczej wariometru, doczone jest naczynie wyrwnawcze zwane potocznie termosem. Wariometr energii cakowitej Energi statku powietrznego, tak jak kadego innego ciaa fizycznego, mona podzieli na potencjaln -

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 37 of 160

wynikajc z jego pooenia (wysokoci na ktrej si znajduje), oraz na kinetyczn - wynikajc z jego prdkoci. Energie te mona wymienia midzy soba - zwikszajc wysoko kosztem prdkoci i zwikszajc prdko, kosztem wysokoci. Wikszo wariometrw, wykorzystujc jedynie dajniki cinienia statycznego, mierzy tylko zmiany energii potencjalnej statku, przy czym nie ma znaczenia, czy ta zmiana wynika ze zmiany prdkoci (zamiana energii), czy w wyniku wpywu czynnikw zewntrznych - nosze lub dusze. Fakt ten jest istotny w szybownictwie, poniewa pilota szybowca zwykle bardziej interesuje to czy w rejonie przestrzeni, w ktrym si znajduje obecne s noszenia lub duszenia ni to, czy szybowiec faktycznie wznosi si, czy opada. Bez tej informacji, znalezienie kominw termicznych byoby mocno utrudnione. Aby rozwiza ten problem, w szybowcach stosuje si wariometry energii cakowitej (WEC, znane take jako wariometry skompensowane). Ich dziaanie polega na tym, e do obwodu wyrwnwawczego wariometru, doczona jest odpowiednio skalibrowana membrana (tzw. kompensator wariometru energii cakowitej, w skrcie KWEC), do ktrej z kolei doprowadzone jest cinienie cakowite. Jeli wic zmiany w cinieniu statycznym wynika bd ze zmiany prdkoci, to zostan one zniwelowane przez rwnoczesn, wiksz zmian w doprowadzonym do przeciwnej strony ukadu cinieniu cakowitym i odpowiednio skompensowany wariometr nie wykae adnej zmiany w energii cakowitej szybowca. Jednake w momencie zaistnienia noszenia lub duszenia, nastpi zmiana w cinieniu statycznym, ktrej nie towarzyszy bdzie zmiana cinienia cakowitego i wariometr wykae t zmian, umoliwiajc pilotowi np. rozpoczcie krenia w kominie termicznym. Pytanie 387: Z czego s zrobione okucia? Odpowied: Stal, oraz stopy lekkie np. duraluminium. Pytanie [PL(G)] 388: Na czym polega skorupowa konstrukcja szybowca? Odpowied: Konstrukcja skrzyde bezdwigarowa, konstrukcja skrzyda i kaduba statku powietrznego, w ktrej momenty zginajcy i skrcajcy s przenoszone jedynie przez pokrycie, a podunice i elementy poprzeczne (wrgi lub ebra) zapobiegaj tylko miejscowemu wyboczeniu (utracie statecznoci) pokrycia i przenosz obcienia lokalne. rdo Marta Najfeld Pytanie 403: Liedy si blokuje stery? Odpowied: Na ziemii. Pytanie 404: Stan nadawania lub odbioru odbywa si przez... Odpowied: Przycisk O/N. Pytanie 405: Skd zasilany jest GPS? Odpowied: Wasny akumulator. Pytanie 406: Blokada szumw suy do... Odpowied: Eliminowania szumw w kanale uytecznym. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 407: Co okrela busola? Odpowied: Kurs busoli. rdo "Podrcznik pilota Samolotowego" str. 74 Pytanie 408: Jaki mechanizm odpowiada za hamowanie koem? Odpowied: Hydrauliczno-mechaniczny. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 453: Co to jest usterzenie motylkowe? Odpowied: Usterzenie motylkowe to rodzaj niekonwencjonalnego usterzenia samolotu, w ktrym tradycyjny poziomy lewy i prawy ster wysokoci oraz statecznik pionowy ze sterem kierunku zastpione s przez tylko dwa stateczniki z powierzchniami sterowymi, ustawione pod ktem w stosunku do siebie, w ksztacie litery "V" patrzc z przodu samolotu. Nazwa wzia si od tego, e przypominaj take dwa skrzyda motyla. Powierzchnie sterowe, w zalenoci, czy wychylaj si w tym samym kierunku, czy w przeciwnych kierunkach, speniaj rol steru kierunku lub steru wysokoci. rdo Zalety Z powodu posiadania dwch zamiast trzech statecznikw i sterw, w porwaniu z konwencjonalnym usterzeniem, usterzenie motylkowe jest lejsze i stawia mniejszy opr aerodynamiczny, a opyw powietrza jest mniej zawirowany. Istotn zalet takiego usterzenia we wspczesnych samolotach bojowych jest, e bdc ustawione pod ktem w stosunku do pionu, odbija wikszo fal radarowych w innym kierunku, ni odbiornik, przez co samolot jest trudniejszy do wykrycia przez radar (element technologii stealth). Wady Z powodu kombinacji funkcji steru kierunku i wysokoci, usterzenie motylkowe wymaga bardziej zoonego ukadu sterowania. Wytwarza take wiksze naprenia w czci ogonowej samolotu przy sterowaniu. Z tej

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 38 of 160

przyczyny doso do kilku katastrof samolotw Bonanza, powodujcych ich zawieszenie w lotach w latach 80. do czasu wzmocnienia konstrukcji. Zastosowanie Usterzenie motylkowe zostao wynalezione przez Polaka, inyniera Jerzego Rudlickiego w 1930 roku i po raz pierwszy testowane na zmodyfikowanym w wytwrni Plage i Lakiewicz samolocie szkolnym Hanriot H-28 (nr 30.83) w lecie 1931 roku. Ukad taki jest jednak mao popularny w konstrukcji samolotw. Najpopularniejszym samolotem z usterzeniem motylkowym by amerykaski samolot turystyczny Beechcraft Bonanza model 35, nazywany te przez to V-tail Bonanza, produkowany od 1947 roku w iloci ponad 10.000 egzemplarzy. Znany by te francuski odrzutowy samolot szkolny Fouga Magister. Od lat 80. zaczto stosowa usterzenie motylkowe na amerykaskich samolotach bojowych, przede wszystkim na trudnowykrywalnym bombowcu klasy stealth F117 Nighthawk. Ponadto, posiada je niezaakceptowany prototyp myliwca Northrop YF-23. Pytanie [PL(G)] 555: Do czego suy niebieski przycisk na manipulatorze? Odpowied: Do tumienia szumw. rdo Najczciej spotykanym na szybowcach radiotelefonem jest polski RS-6101. Najbardziej widocznym elementem instalacji jest tzw. manipulator - zamontowana w zasigu rk pilota skrzyneczka z dziewicioma przyciskami wyboru kanaw, czerwonym przyciskiem wycznika, niebieskim przyciskiem blokady szumw, pokrtem regulacji gonoci i wskanikiem napicia zasilania. W pobliu manipulatora znajduje si zcze mikrofonu, gdzie w kabinie zamontowany jest te gonik. Za fotelem znajduje si zwykle gwny modu radiotelefonu (blok nadawczo-odbiorczy) oraz tzw. zasilacz akumulatorowy, czyli skrzyneczka zawierajca akumulator (przewanie niklowo-kadmowy lub elowy o napiciu 12 V i pojemnoci 3,5-5 Ah) z odpowiednim zczem, zamocowana w specjalnym uchwycie. Gdzie w kabinie powinna te by tzw. skrzynka rozdzielcza, w ktrej zbiegaj si przewody czce elementy instalacji. A, bybym zapomnia - przycisk nadawania z reguy umieszczony jest na szczycie drka. Ostatnim niezbdnym skadnikiem systemu jest antena w postaci metalowego prta o dugoci ok. 60 cm (jest to tzw. dipol wierfalowy - czstotliwoci 120 MHz odpowiada dugo fali 2,5 m). Antena moe by zamontowana na kadubie, wewntrz kaduba lub statecznika pionowego, w Bocianie za wystaje przez otworek spod tylnej czci limuzynki. Moc wyjciowa nadajnika RS-6101 to 1,5 W. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 556: Co odczytujemy z wyskociomierza? a) cinienie lotniska b) wysoko c) wysoko i cinienie Odpowied: Wysoko i cinienie. Pytanie [PL(G)] 557: Ile kanaw ma szybowcowa stacja UKF? a) 24 b) 35 c) 120 d) 9 lub 720 Odpowied: 9 lub 720. rdo 9 kanaw posiada radiostacja RS-6101, nowsze natomiast maj ich 720 (separacja midzykanaowa 25 kHz) lub nawet 2280 (separacja midzykanaowa 8.33 kHz). Aby wprowadzi nieco porzdku, pasmo czstotliwoci lotniczych podzielono na kanay o okrelonych czstotliwociach fali nonej. Cho teoretycznie przekaz mowy zajmuje pasmo czstotliwoci o szerokoci 6800 Hz (6.8 kHz - od fo-3400 Hz do fo+3400 Hz), ze wzgldu na niedoskonao urzdze (generatorw, a szczeglnie filtrw w urzdzeniach odbiorczych) odstp midzykanaowy ustalono na 25 kHz. W pasmie 118136,975 MHz daje to wic 760 kanaw (w rzeczywistoci uywanych jest 720). Wbrew pozorom to wcale nie tak duo, szczeglnie w krajach gdzie lotnictwo jest bardziej popularne (USA) - dlatego te zdecydowano o zmniejszeniu odstpu midzykanaowego do 8,33 kHz, co pozwoli zwikszy liczb kanaw do 2280. Zmiana ta nastpowa bdzie jednak stopniowo i dla nas jest to kwestia przyszoci. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 558: Co jest elementem czuym w wysokociomierzu? Odpowied: Podstawowym elementem wysokociomierza jest tzw. puszka aneroidowa - szczelnie zamknite, elastyczne metalowe naczynie. rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Altimeter Pytanie [PL(G), PPL(A)] 559: Co jest elementem czuym w prdkociomierzu? Odpowied: Podstawowym elementem prdkociomierza jest puszka rnicowa. rdo Prdko mierzona przez prdkociomie to rnica pomidzy cinieniem statycznym i dynamicznym - std

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 39 of 160

nazwa puszki zastosowanej w tym przyrzdzie. Pytanie [PL(G)] 566: Gdzie w wszybowcu jest wykozystane wkno szklane czy wkono wglowe? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 571: Pooenie rodka cikoci przed skrajnym miejscem powoduje... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 678: Co to jest giroskop? Odpowied: Przyrzd zachowujcy ktowy kierunek odniesienia dziki swemu ruchowi obrotowemu. Giroskopy s uywane w samolotach do "zapamitywania" pooenia horyzontu i kierunku pnocy podczas manewrw, mierz te szybko obrotu osi celownika, uatwiajc naprowadzanie na cel. Girokompas jest szczegln odmian giroskopu - suy do wyszukiwania kierunku pnocnego; bardziej udoskonalone typy s wykorzystywane w nawigacji morskiej. Zob. Girokompas. rdo http://www.wiw.pl/biblioteka/encyklopedia/hasla/giroskop.asp http://encyklopedia.pwn.pl/24564_1.html http://www.wynalazki.mt.com.pl/wyn/zyros.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 680: Jakie podwozia stosuje si w szybowcach? a) kko pod kadubem b) kka na skrzydach c) pozy pod kadubem i kka na skrzydlach d) pozy na skrzydlach i pozy pod kadubem Pytanie [PL(G), PPL(A)] 681: Gdzie i po co si stosuje tworzywa sztuczne? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 775: Jak zmniejszy siy na sterach? (wywaenie aerodynamiczne i masowe) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 805: Zaczep startowy suy do: a) holowania szybowca po wyldowaniu b) zaczepu linki wycigarki c) zaczepu linki holowniczej samolotu d) zaczepu b. i c. Odpowied: Zaczep startowy suy do zaczepu linki wycigarki i linki holowniczej samolotu. (odp. d) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 806: Podstawowa funkcja dwigarw to: a) czenie elementw szybowca b) przenoszenie obcie kaduba c) przenoszenie obcie sterw d) ... Odpowied: Podstawowa funkcja dzwigarw to przejmowanie si dziaajcych na skrzydo lub usterzenie rdo 1000 sw o lotnictwie. Wydaw. Obrony Narodowej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 977: W jakim trybie dziaa radio? Odpowied: Simplex Pytanie [PL(G)] 978: Czy wystpuje odpowietrzanie w zbiornikach balastowych z wod? Odpowied: We wikszoci wodnych zbiornikw balastowych wystpuje odpowietrzenie (w polskich szybowcach w 100%). Uatwia ono zarwno tankowanie jak i przyspiesza zdecydowanie spuszczanie wody w zbiornikach integralnych. Zbiorniki typu plastikowe torby wodne (watter bags) nie wymagaj odpowietrzenia poniewa torby przy oprnianiu mog si zapada. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 979: Co to jest kompensacja masowa? Odpowied: Jest to wywaenie sterw w celu uzyskania (wikszej) wolnoci od Flatteru. Uzyskuje si tu przesunicie rodka cikoci steru do osi zawiasu co powoduje obojtno na przecienia. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 980: Jakie cinienie mierzy wysokociomierz? Odpowied: Statyczne rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Altimeter Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1170: "Sztywny" ukad sterowania skada si z: a) ukad popychaczy i dwigni, b) ... (kombinacje z ukadem popychaczy i linek z rolkami oraz linek w sztywnych rurkach) Odpowied: ukad popychaczy i dwigni

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 40 of 160

Tematyka: osigi i planowanie lotw


Pytanie [PL(G), PPL(A)] 149: Coto s warunki VMC na lotnisku kontrolowanym? Poda parametry. Odpowied: VMC - skrt oznaczajcy warunki mateorologiczne do lotw z widocznoci w przestrzeni A***-E: Odlego od chmur: - pozioma: 1500m - pionowa: 300m(1000ft) Widzialno w locie: - 8km na i powyej 3050m (10 000ft) AMSL* - 5km poniej 3050m (10 000ft) AMSL* rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie szczegowych technicznych przepisw ruchu lotniczego (Dz. U. Nr 44 poz. 414 z dnia 17 marca 2004 r.) Pytanie 188: Samolot na przedniej goleni podwozia way 1000 kg, na podwoziu gwnym po 5000 kg na kadym z kl. Odlego midzy podwoziem przednim i gwnym wynosi 10 m. Policz rodek cikoci. Odpowied: rodek cikoci ley w odlegoci 9.1 m od goleni podwozia przedniego w stron goleni gwnych. rdo (1000 kg 0 m + 2 5000kg 10m) / (1000 kg + 2 5000 kg) = 9.091 m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 189: Co to jest przecienie w zakrcie? Odpowied: Jest to stosunek siy nonej do ciaru. rdo N = Pz/Q 1/cos "Podrcznik pilota samolotowego" str. 24 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 190: Vx to predko... Odpowied: Prdko max. gradientu wznoszenia. rdo V1 - (ang. takeoff decision speed) prdko decyzji (o starcie) V2 - (ang. takeoff safety speed) bezpieczna prdko startu V2min - (ang. minimum takeoff safety speed) minimalna bezpieczna prdko startu Va - (ang. design maneuvering speed) projektowa prdko manewrowa, prdko brutalnego sterowania Vb - (ang. design speed for maximum gust intensity) max. prdko w atmosferze burzliwej Vc - (ang. design cruise speed) projektowana prdko przelotowa Vd - (ang. design dive speed) projektowana prdko nurkowania Vf - (ang. design flap speed) projektowana prdko dla klap Vfc - (ang. maximum speed for stability characteristics) max. mrdko zapewniajca "stabilne" wasnoci lotne Vfe - (ang. maximum flap-extended speed) max prdko wypuszczania klap Vle - (ang. maximum landing-gear extended speed) max prdko z wypuszczonym podwoziem Vlo - (ang. maximum landing-gear operating speed) max prdko wypuszczania/chowania podwozia Vlof - (ang. lift-off speed) prdko oderwania Vmc - (ang. minimum control speed) min. prdko lotu kontrolowanego Vmo - (ang. maximum operating speed) max prdko uytkowania Vne - (ang. Never-exceed speed) prdko dopuszczalna Vno - (ang. maximum structural cruise speed) max konstrukcyjna prdko przelotowa Vr - (ang. Rotation speed) prdko rotacji Vref - (ang. reference speed for final approach, normally 1.3Vso) prdko progowa, zwykle 1.3Vso Vx - (ang. best angle-of-climb speed) prdko max. gradientu wznoszenia Vy - (ang. best rate-of-climb speed) prdko max. prdkoci wznoszenia Vyse - (ang. best single-engine rate-of-climb speed) prdko max. prdkoci wznoszenia na jednym silniku Pytanie [PL(G), PPL(A)] 191: Vy to predko... Odpowied: Vy - (ang. best rate-of-climb speed) prdko max. prdkoci wznoszenia rdo patrz pyt. 190 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 193: Jak powstaje bd temperaturowy na wysokociomierzu? Odpowied: Wysokociomierz jest wyskalowany wg. atmosfery ISA, jeli temperatura jest wysza lub nisza od

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 41 of 160

15C, to powstaje bd temperaturowy (zmiana gradientu gstoci i cinienia powietrza), ktry nie ma nic wsplnego z nagrzaniem czy ochodzeniem wysokociomierza. Jeli gradient temperatury jest niszy ni ISA to samolot leci niej ni wynika ze wskaza wysokociomierza i na odwrt - wzrost temp. powoduje e wysokociomierz wskazuje nisz wysoko ni lot rzeczywisty. rdo Materiay szkoleniowe Aeroklubu Polskiego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 194: Co to jest MAW (ISA)? Odpowied: MAW (ISA Internatonal Standard Atmosphere) Wzr Atmosfery ustanowiony przez ICAO. Okrela wzorcowy stan na wysokoci 0 oraz zmiany z wysokoci. rdo http://en.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Atmosphere Pytanie 251: Jakie powinno by wychylenie sterw przy starcie za wycigark z bocznym wiatrem? Odpowied: ster kierunku przeciwnie do wiatru, lotk przechylenie lekko w stron wiatru. Pytanie [PPL(A)] 252: Po co wywaa si szybowiec? Dla zapewnienia statecznoci podunej czy poprzecznej? Odpowied: Dla zapewnienia statecznoci podunej (o y-y). Pytanie [PPL(A)] 284: Jakie znaczenie na dugo rozbiegu ma wysoka temperatura? Odpowied: Wysoka temperatura wydua rozbieg. rdo Przy tym samym cinieniu gsto powietrza bdzie wiksza dla niszych temperatur, a mniejsza dla wyszych. Poniewa sia nona jest wprost proporcjonalna do gstoci powietrza, przy wyszych temperaturach rozbieg bdzie duszy. Poza tym silniki maj mniejsz sprawno przy wyszych temperaturach, co powoduje dodatkowe wyduenie drogi rozbiegu. Pytanie [PPL(A)] 285: Jaki wpyw na dugo rozbiegu ma cinienie? Odpowied: Dugo rozbiegu wzrasta wraz ze spadkiem cinienia. rdo http://www.auf.asn.au/groundschool/umodule3.html Rozdzia 3.4 "High density altitude" Ze wzoru na gsto powietrza (density of dry air) wynika, e gsto jest proporcjonalna do cinienia, a odwrotnie proporcjonalana do temperatury. Z instrukcji samolotu mona okrelic jaka bdzie dugo rozbiegu samolotu (jeli jest moliwy start) dla danej wysokoci, a wic cinienia - dugo rozbiegu wzrasta z wysokoscia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 293: Jak liczy si rodek cikoci? Odpowied: wzr - x = ( (P2 L) / Q) + a gdzie: x - rodek cikoci P2 - odczyt na tylnej wadze Q - zsumowany odczyt dwch wag L - odlego midzy wagami a - odlego przedniej wagi od krawdzi natarcia rdo http://www.miramar.com.pl/lotnictwo/files/obliczanie_cg.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 359: Co si stanie jeeli rodek cikoci umiecimy w pooeniu skrajnym przednim? Odpowied: Przesunicie rodka cikoci ku przodowi powoduje zwikszenie statecznoci podunej i zmniejszenie sterownoci (czyli wzrost siy na drku) rdo anecka-Makaruk "Mechanika lotu szybowcw" Pytanie 419: Zjawisko wpywu ziemi: a) skraca faz wytrzymania, b) wzrasta istotnie prdko przecignicia, c) zanika na wysokoci powyej rozpitosci szybowca i osigi spadaj Odpowied: Zanika na wysokoci powyej rozpitosci szybowca i osigi spadaj. rdo http://www.avweb.com/news/airman/185905-1.html Pytanie 420: Podczas zakrtu:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 42 of 160

a) ciear = sile nonej, b) spada prdko przecigniecia, c) pojawia si sia dorodkowa i przecienie (load factor) Odpowied: pojawia si sia dorodkowa i przecienie (load factor) rdo N = Pz/Q 1/cos(), przecienie ronie w miar zwikszania kta przechylenia szybowca i prdkoci lotu oraz zmniejszania promienia krzywizny zakrtu Pytanie 421: Zjawisko wpywu ziemii: a) skraca faz wytrzymania, b) zmniejsza doskonao, c) adna odpowied, d) redukuje opr indukowany oraz kta natarcia potrzebnego do lotu poziomego Odpowied: Redukuje opr indukowany oraz kta natarcia potrzebnego do lotu poziomego. rdo http://www.avweb.com/news/airman/185905-1.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 422: Moment pochylajcy dziaa ze wzgldu na rne zaczepienie wektorw: a) ciaru i oporu, b) ciearu i siy nonej ustrzenia poziomego, c) siy nonej skrzydla i ciaru, d) siy nonej i klap Odpowied: Siy nonej usterzenia wysokoci i ciaru. rdo "Glider flying handbook" (faa-h-8083-13.pdf) 3-10 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 423: Wysoko cinieniow lotniska na wysokociomierzu odczyta mona po nastawieniu na: a) QNH skorygowane ze wzgldu na temperatur, b) 1013 hPa skorygowane ze wzgldu na temperature, c) 1013 hPa, d) QNH Odpowied: 1013.2 hPa (QNE) rdo Wysoko wzgldna (AAL - ang. Above Aerodrome Level) wysoko nad lotniskiem. Uzyskuje sie j poprzez ustawienie na wysokociomierzu rzeczywistego cinienia atmosferycznego na poziomie lotniska (cinienie to oznacza si symbolem QFE). Po wyldowaniu wysokociomierz wskae zero. Wysoko bezwzgldna (AMSL - ang. Above Mean Sea Level) Wysoko nad poziomem morza. Uzyskiwana poprzez ustawienie cinienia panujcego na rednim poziomie morza w danej chwili (symbol QNH). Wysoko cinieniowa (Pressure Altitude) Wysoko wskazywana przez wysokociomierz po ustawieniu cinienia odniesienia na tzw. cinienie standardowe na rednim poziomie morza przyjte na 1013.2 hPa (760 mmHg lub 29.92 in) (symbol QNE). Okrela te tzw. Poziom Lotu (FL) czyli 1/100 wysokoci wyraonej w stopach, na wszystkich samolotach mierzona jest wysoko od tej samej powierzchni izobarycznej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 424: Przecienie w zakrcie to: a) sia odrodkowa i ciar, b) sia nona i ciar, c) adna, d) sia odrodkowa i sia nona Odpowied: Stosunek cakowitej siy nonej, do ciaru. rdo N = Pz/Q 1/cos Przecienie ronie w miar zwikszania kta przechylenia szybowca i prdkoci lotu oraz zmniejszania promienia krzywizny zakrtu. anecka-Makaruk "Mechanika lotu szybowcw" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 425: Jeli rodek cikoci bdzie w skrajnym tylnym pooeniu to spowoduje to: a) due siy na drku, zwikszenie statecznoci podunej, b) zmniejszenie statecznoci podunej (oraz mniejsze siy na drku), c) zwikszenie statecznoci podunej (oraz wiksze siy na drku) Odpowied: Zmniejszenie statecznoci podunej oraz mniejsze siy na drku (czyli wzrost sterownoci) rdo anecka-Makaruk "Mechanika lotu szybowcw" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 426: rodek cikoci to punkt do ktrego przykadamy:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 43 of 160

a) siy oporu, b) wszystkie siy, c) si non i oporu, d) nastpuje koncentracja masy Odpowied: Nastpuje koncentracja masy. rdo "Glider Flying Handbook" 2003 rozdz. 5-10 str. 78 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 427: Bld barometryczny wyskociomierza wynika z: a) przyrzd zosta nagrzany, b) gradient zmiany cinienia jest inny ni ISA, c) cinienie n.p.m. rni si od cinienia 1013 hPa, d) gradient zmiany cinienia jest inny ni standardowy Odpowied: Gradient zmiany cinienia jest inny ni ISA. rdo Wyposaenie Samolotw, Aeroklub PRL Szkolenie samolotowe 1971 r. str. 11. Poniewa w wysokociomierzu barometrycznym zastosowano poredni metod pomiaru wysokoci (przez pomiar cinienia) i skalowanie przeprowadzono dla cile okrelonych warunkw, za rzeczywisty stan atmosfery odbiega od przyjtych uproszcze, przyrzd jest obarczony pewnymi bdami wskaza. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 428: Statek powietrzny ma MAC 1.6 m, krawd natarcia MAC jest 1.7 m od datum, odleglo datum - CG 2.1 m. Podaj pooenie CG w %: a) 23.8, b) 25, c) 31.2, d) 33 Odpowied: 25% rdo C = 1.6 m X = 1.7 m H = 2.1 m c.g. in % of MAC = (H - X) / C 100 % = (2.1 -1.7) / 1.6 100% = 25% gdzie: H - odlego od datum do CG X - odlego od datum do krawdzi natarcia MAC C - dugo MAC http://avstop.com/AC/apgeneral/TERMINOLOGY.html Pytanie [PPL(A)] 440: Dua wysoko gstociowa oznacza: a) du gsto powietrza b) niskie osigi Odpowied: Niskie osigi rdo Podrcznik pilota samolotowego str. 60 Wysoko gstociowa (Density Altitude) jest teoretyczn gstoci atmosfery wzorcowej na wysokoci lotu, czyli e w atmosferze wzorcowej wysoko gstociowa jest rwna cinieniowej. Osigi samolotu zale wprost od gstoci powietrza, dlatego s okrelane w stosunku do wysokoci gstociowej, a nie cinieniowej. I tak np. jeeli wysoko gstociowa jest dua (temperatura ponad standardow) osigi samolotu musz ulec redukcji. Znajomo wysokoci gstociowej jest potrzebna do okrelania zuycia paliwa lub niezbdnej dugoci pasa startowego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 442: Kierunek pasa 330, wiatr (meteo) 250 / 15 kt (ATIS), jakie s skadowe wiatru? a) w ogon 3 kt b) boczny prawy 15 kt Odpowied: Boczny lewy 15 kt. rdo Z nawigacyjnego trjkta prdkoci mamy sin(80) 1, wic wiatr bdzie wia z lewej na prawo, a skadowa boczna prdkoci wiatru bdzie miaa praktycznie t sam warto. Pytanie [PL(G)] 443: Uycie klap 15 zamiast 5 spowoduje:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 44 of 160

a) zwikszenie dugoci rozbiegu b) zwikszenie oporu podczas rozbiegu i skrcenie rozbiegu Odpowied: Zwikszenie oporu podczas rozbiegu i skrcenie rozbiegu. Pytanie [PPL(A)] 444: Najbardziej ekonomiczny kt natarcia (z punktu widzenia zuycia paliwa/zasigu) to taki ktry: a) daje najlepszy stosunek siy oporu do cigu b) daje najlepszy stosunek siy nonej do oporu c) jest stay z wysokoci lotu i mas samolotu Odpowied: Daje najlepszy stosunek siy nonej do oporu. Pytanie [PL(G)] 445: Wpyw wysunicia klap skrzydowych na samolot (moment pochylajcy ulegnie zwikszeniu). Odpowied: Klapy tylne - moment pochylajcy ulegnie zwikszeniu przez to, e ciar przesunie si do tyu, wzronie sia nona, a przez ni opr indukowany. Pytanie [PPL(A)] 446: Maa wysoko gstociowa oznacza: a) gsto powietrza dua b) osigi samolotu bd lepsze ni w przypadku duej wysokoci gstociowej Odpowied: Osigi samolotu bd lepsze ni w przypadku duej wysokoci gstociowej. rdo Podrcznik pilota samolotowego str.60 Wysoko gstociowa (Density Altitude) jest teoretyczn gstoci atmosfery wzorcowej na wysokoci lotu, czyli e w atmosferze wzorcowej wysoko gstociowa jest rwna cinieniowej. Osigi samolotu zale wprost od gstoci powietrza, dlatego s okrelane w stosunku do wysokoci gstociowej, a nie cinieniowej. I tak np. jeeli wysoko gstociowa jest dua (temperatura ponad standardow) osigi samolotu musz ulec redukcji. Znajomo wysokoci gstociowej jest potrzebna do okrelania zuycia paliwa lub niezbdnej dugoci pasa startowego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 447: Uycie klap zmniejsza: a) wspczynnik siy nonej do oporu b) opr indukowany c) pole widzenia pilota Odpowied: Wspczynnik siy nonej do oporu. rdo Uycie klap nie zmienia maksymalnego kta natarcia (tylko sloty, inaczej skrzela, zmieniaj ten kt) ale zmienia pole widzenia pilota jego kt wzrasta, czyli pochylenie. Opr indukowany ronie bo Cz ronie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 448: Podczas zakrtu prawidowego 60 prdko przecignicia ronie o okoo: a) 60 % b) 40 % c) 20 % Odpowied: Prdko przecignicia wzronie o 41% rdo "Podrcznik pilota samolotowego" Szutowski rys.18 str. 24 (patrz pytanie nr 215) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 449: Maksymalna konstrukcyjna masa do ldowania - maksymalna masa do ldowania w sytuacjach awaryjnych. Odpowied: The maximum permissible total aeroplane mass on landing under normal circumstances - max. masa do ldowania w normalnych warunkach nie powodujca uszkodzenia podwozia czy konstrukcji szybowca/samolotu. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 450: rodek cikoci samolotu jest okrelany (liczony): a) przed rodkiem aerodynamicznym b) dokadnie w rodku aerodynamicznym c) pod rodkiem aerodynamicznym d) za rodkiem aerodynamicznym Odpowied: Przed rodkiem aerodynamicznym. rdo "Glider flying handbook" (faa-h-8083-13.pdf) 5-11 To achieve satisfactory pitch attitude handling in a glider, the CG of the properly loaded glider is forward of the Center of Pressure (CP).

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 45 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 451: rodek cikoci jest wyraony w: a) w procentach redniej ciciwy aerodynamicznej b) w procentach redniej ciciwy cikoci Odpowied: Wwprocentach redniej ciciwy aerodynamicznej. rdo Podrcznik pilota samolotowego str. 20 Stateczno jest wystarczajca, gdy rodek cikoci znajduje si w granicach 25-30% redniej ciciwy aerodynamicznej skrzyda mierzc od krawdzi natarcia. Pytanie [PPL(A)] 452: Masa operacyjna to... Odpowied: Masa pustego samolotu + paliwo w czasie rozbiegu rdo Dry operating mass crew/catering itd. masa operacyjna s.p. pustego Operating mass dry operating mass + fuel but without traffic load Pytanie [PL(G), PPL(A)] 553: Moment pochylajcy dziaajcy na szybowiec to para si: a) Pz / Q b) Q / Px c) Q / sia na usterzeniu Odpowied: Q / sia na usterzeniu. rdo Patrz pyt. 422. Pytanie [PL(G)] 554: Szybowiec pusty way 290 kg, max ciezar 400 kg. Ile moe way pilot? a) od 55 kg do 115 kg b) od 45 kg do 115 kg c) 110 kg ze spadakiem Pytanie [PPL(A)] 561: Co to jest krzywa Penaud'a? Odpowied: Wykres zalenosci mocy rozporzdzalnej i potrzebnej. rdo Podrcznik pilota samolotowego str.19 Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu - Aeroklub PRL 1980 r. str. 72 Praktyczna aerodymanika samolotu An-2 - M. N.Szifrin 1979 r. str. 153 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 632: Jak oznacza si najwieksz prdko dopuszczaln w powietrzu spokojnym? Odpowied: Vne Pytanie [PL(G), PPL(A)] 656: Powyej jakiej wartoci prdkoci mowimy o porywach wiatru? Odpowied: Poryw wiatru - jest to nagy wzrost prdkoci wiatru przekraczajcy o 5 m/s redni jego prdko (ostatnie 10 minut i trwajcy duej ni 2 min). rdo http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/zagrozenia/_biez_zagroz/definicje.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 694: Kierunek pasa 040, wiatr (meteo) 270 / 18 kt. Jakie s skadowe wiatru? a) czoowy 16 kt, boczny prawy 16 kt b) w ogon 12 kt, boczny lewy 14 kt c) czoowy 12 kt, boczny prawy 14 kt d) w ogon 8 kt, boczny lewy 21 kt Odpowied: W ogon 12 kt, boczny lewy 14 kt rdo = 270 - 40 - (180) = 50 skadowa czoowa: cos(50) 18 kt = 11.6 kt skadowa boczna: sin(50) 18 kt = 13.8 kt Pytanie [PL(G), PPL(A)] 695: Kierunek pasa 200 wiatr (meteo) 80 / 13 kt. Jakie s skadowe wiatru? a) w ogon 8 kt, boczny lewy 12 kt b) czoowy 7 kt, boczny prawy 11 kt c) czoowy 4 kt, boczny prawy 12 kt d) w ogon 7 kt, boczny lewy 11 kt Odpowied: W ogon 7 kt, boczny lewy 11 kt. rdo = 80 - 200 - (180) = - 300 = 60 skadowa czoowa: cos(60) 13 kt = 6.5 kt

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 46 of 160

skadowa boczna: sin(60) 13 kt = 11.3 kt Pytanie [PL(G), PPL(A)] 696: Kierunek pasa 220, wiatr (meteo) 160 / 26 kt. Jakie s skadowe wiatru? a) czoowa 14 kt, boczny prawy 17 kt b) czoowy 13 kt, boczny lewy 23 kt c) czoowy 9 kt, boczny prawy 23 kt d) w ogon 13 kt, boczny prawy 23 kt Odpowied: Czoowy 13 kt, boczny lewy 23 kt. rdo = 160 - 220 - (180) = - 240 = 120 skadowa czoowa: cos(120) 26 kt = -13 kt (minus oznacza e wiatr bdzie w ogon) skadowa boczna: sin(120) 13 kt = 22.52 kt Pytanie [PL(G), PPL(A)] 705: Co to jest prdko rzeczywista (TAS)? Odpowied: Prdko rzeczywista (TAS - True Air Speed)jest to prdko wzgldem powietrza poprawiona (calibated) i uwzgldniajca bd wynikajcy ze zmiany gstoci powietrza w stosunku do atmosfery wzorcowej. Im wyej (gsto spada) tym prdko wskazywana przez przyrzd moe spada, natomiast prdko rzeczywista bdzie staa. rdo Glider Flying Handbook, 2003 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 706: Co to jest moment siy? Odpowied: Moment siy jest to iloczyn siy i odlegoci tej siy od punktu 0, mierzonej prostopadle do wektora siy. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Moment_siy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 707: Jaki wpyw na dugo startu ma temperatura otoczenia? Odpowied: Im wysza temperatura, tym rozbieg jest duszy. rdo Wraz ze wzrostem temperatury spada gsto powietrza ktra z kolei powoduje zmniejszenie osig szybowca/samolotu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 752: Jeli rodek cikoci szybowca umiecimy poza zakresem dopuszczalnym to wpynie to nastpujco na lot: a) spadek sterownoci b) wzrost prdkoci przecignicia c) pogorszenie statecznoci, sterownoci, parametrw lotu, zmiana prdkoci przecignicia, nisze osigi d) wzrost siy cigu jedn. napedowej, wzrost predkoci przeciagniecia Odpowied: pogorszenie statecznoci, pogorszenie sterownoci, pogorszenie parametrw lotu, zmiana prdkoci przecignicia, nisze osigi rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 768: Sia nona dla profilu wypuko-wklsego zanika dla kta natarcia: a) dodatniego b) ujemnego c) krytycznego d) rownego zero Odpowied: Ujemnego. rdo Cz = f() Pytanie [PL(G), PPL(A)] 776: Ktry korkocig jes bezpieczniejszy? a) paski b) stromy Odpowied: Stromy. rdo A. Pazio Zasady pilotau szybowcowego Rozdzia: 5/VI Korkocig Pytanie [PL(G), PPL(A)] 833: Odlego przodu s.p. do przedniej wagi 0,9m, odczyt na przedniej wadze

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 47 of 160

215 kg, laczny odczyt na tylnej wadze 420 kg, odlego m. wag/goleni (?) przednia a tylna 2,6m. W jakiej odlegoci od przodu s.p. znajduje si jego rodek cikoci? a) 1.88 m b) 2.03 m c) 2.08 m d) ... Odpowied: 2.03 m rdo Jeli 2.6 m jest miedzy goleniami to: ( 0.9 215 + ( 0.9 + 2.6 ) 420) / ( 215 + 420 ) = 2.62 m Jeli 2,6 m jest miedzy przodem s.p. a tylnym podwoziem to: ( 0.9 215 + 2.6 420 ) / ( 215 + 420 ) = 2.0244 m (co potwierdzaoby prawie odp. b) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 855: Co to jest ARP? a) Aerodrome Reference Point b) Airfield Reference Point c) Aerodrome Request Point d) Airfield Request Point Odpowied: ARP - (Aerodrome Reference Point) Punkt odniesienia lotniska rdo AIP gen 2.2 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 935: Ile stopni ktowych dla widzialnoci lub widocznoci? Odpowied: 20 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 943: 15 m/s ile to kts? Odpowied: 30 kts rdo Dokadniej: 1 kts = 1.944 m/s, czyli 15 kts = 29,15 m/s Dla uproszczenia jednak przyjmuje si: V [kts] = 2V [m/s] Pytanie [PL(G), PPL(A)] 949: Na przedniej goleni samolot way 1000 kg, na goleniach gwnych razem 5000 kg, odlego przedniej goleni od nosa 0,7 m, a gwnego 7 m. Jakie jest pooenie rodka cikoci od nosa samolotu? Odpowied: 5,95 m rdo ( 0.7 m 1 000 kg + 7 m 5 000 kg ) / ( 1 000 kg + 5 000 kg ) = 5.95m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1013: Prdko rzeczywista to: a) CAS b) IAS c) Ground Speed d) prdko przemieszczania si wzgldem powietrza Odpowied: TAS - prdko przemieszczania si wzgldem powietrza rdo http://en.wikipedia.org/wiki/True_airspeed Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1015: Co to jest kapota? Odpowied: Kapota - wypadek lotniczy, polegajcy na przewrceniu si samolotu przez nos na plecy (koami podwozia do gry). rdo Kapota - wypadek lotniczy, polegajcy na przewrceniu si samolotu przez nos na plecy (koami podwozia do gry). Dochodzi do niego wtedy, gdy koa podwozia w ukadzie 'klasycznym' zostan nagle zahamowane podczas ldowania lub startu (wyjtkowo przy koowaniu) np. o przeszkod w postaci rowu lub podobnej przeszkody ziemnej. Kadub samolotu poruszajc si si bezwadnoci dokonuje obrotu wok osi poprzecznej maszyny. Przed laty najczciej wystpowa podczas awaryjnego ldowania w terenie przygodnym. Obecnie, przy dominujcych podwoziach z koem przednim jest rzadkim wypadkiem. Nazwa pochodzi z fr. capotage. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1021: Gdzie krtszy rozbieg? Odpowied: Przy duej gstoci powietrza: na nisko pooonym lotnisku, przy niskich temperaturach; Przy dogodnym uksztaotwaniu terenu: przy pasie pochylonym w dol w kierunku rozbiegu. rdo Marta Najfeld

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 48 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1030: Jak naley wyprowadza z korkocigu? a) trzeba zmniejszy si non poprzez zmniejszenie siy nonej b) zmniejszy si non poprzez oddanie drka c) zwikszy si d) wysun klapy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1031: Po co stosuje si wywaenia aerodynamiczne na sterach? Aby: a) zmniejszy moment zawiasowy b) zwikszy moment zawiasowy c) wyway w pozycji naturalnej d) zrwnoway moment zawiasowy Odpowied: Zmniejszy moment zawiasowy czyli zmniejszy siy na sterach. Momentu zawiasowego nie mona zrwnoway poniewa zanikyby siy na sterach oraz tendencja do samoczynnego wycofywania sterw czyli nastpiaby utrata statecznoci. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1040: Jaki wpyw ma pochylenie pasa (w d lub w gr) na dugo rozbiegu? Odpowied: Pod gr: duszy rozbieg lub niemono startu, krtszy dobieg. Z gry: krtszy rozbieg, duszy dobieg lub nawet niemoliwo wyldowania. rdo Marta Najfeld

Tematyka: czowiek - moliwoci i ograniczenia


Pytanie 73: Na czym polega dziaanie bdnika? Odpowied: Gwne zadanie narzdu rwnowagi (bdnika) to orientowanie czowieka o pooeniu wasnego ciaa wzgldem ziemi. rdo "higiena lotnicza.doc" Narzdem suchu jest ucho skadajce si z czci zewntrznej, rodkowej i wewntrznej, W uchu rodkowym jest rozpia bona bbenkowa, ktra drgajc wskutek oddziaywania fal dwikowych wprawia w ruch kosteczki suchowe. Przekazuj one drgania do ucha wewntrznego (limak i nerw suchowy). Ponadto w uchu rodkowym znajduje si tzw. trbka Eustachiusza, czca jam ucha rodkowego z jam nosowo-gardlow. Jej znaczenie jest bardzo due, zwaszcza dla lotnikw, gdy umoliwia wyrwnanie cinienia w uchu z aktualnie panujcym na zewntrz. W uchu wewntrznym znajduje si narzd rwnowagi - bdnik. Jego zasadnicz czci s kanay pkoliste umieszczone w trzech paszczyznach. W ich wntrzu znajduje si pyn z drobnymi krysztakami wapnia. Przy najlejszym ruchu gowy pyn ten powoduje odksztacenie bardzo delikatnych zakocze nerwowych, ktre wystaj wewntrz kanau. Wzbudza to impuls informujcy o pooeniu gowy w przestrzeni. W przypadku intensywnego obrotowego ruchu gowy w jednym kierunku, po zatrzymaniu gowy pyn w bdniku si bezwadnoci kry w dalszym cigu, wywoujc zawrt gowy i trudnoci w zachowaniu rwnowagi. Gwne zadanie narzdu rwnowagi to orientowanie czowieka o pooeniu wasnego ciaa wzgldem ziemi. Uszkodzenie bdnika powoduje bardzo powane zaburzenia rwnowagi. Narzd rwnowagi pilota powinien by cakowicie sprawny. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 74: Jak zmienia sie cinienie krwi wraz ze wzrostem wysokoci? Odpowied: Wraz ze wzrostem wysokoci i co za tym idzie zmniejszeniem cinienia czstkowego tlenu w powietrzu serce bije szybciej i tym samym zaczyna zwiksza cinienie krwi eby dostarczy j w odpowiedniej iloci. rdo Higiena.doc Pytanie 75: Wikszy wpyw spadku cinienia na zaburzenia wzroku w nocy tumaczy si... Odpowied: Siatkwka jest niedokrwiona i czowiek gorzej widzi, a w nocy czowiek w ogle gorzej widzi, a jak spadnie cinienie to jeszcze gorzej. Pytanie 77: Czy pilotowi wolno przyjmowac narkotyki gdy nie pelni czynnosci lotniczych? Odpowied: Nie mona przyjmowa narkotykw poniewa uzaleniaj. Pytanie 78: Czy wysoka odporno psychiczna jest przydatna w zawodzie pilota? Odpowied: Tak, poniewa odporno wie si ze zdolnoci podejmowania decyzji w niebezpieczestwie. Pytanie 79: Stres definiuje sie jako... Odpowied: Stan wzmoonego napicia nerwowego, stan wywoany czynnikami zewntrznymi. Pytanie 80: Akomodacja oka to zdolno do... Odpowied: Akomodacja to zjawisko dostosowania si oka do ogldania przedmiotw znajdujcych si w

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 49 of 160

rnych odlegociach. rdo Wikipedia (http://pl.wikipedia.org/wiki/Akomodacja_oka): Dostosowanie to polega na odpowiednim doborze ostroci widzenia. Istniej dwa zasadnicze mechanizmy akomodacji: 1) zmiana ksztatu soczewki oka, a wskutek tego zmiana jej ogniskowej, i co za tym idzie zmiana jej zdolnoci zbierajcej; 2) zmiana odlegoci soczewki od siatkwki. Ten pierwszy mechanizm wystpuje u ssakw, a drugi u ryb. U ptakw wystpuj oba mechanizmy, a u stawonogw zjawisko akomodacji w ogle nie wystpuje. Elastyczna soczewka oka moe zmienia swj ksztat (uwypuklenie) dziki miniom rzskowym. Pytanie 81: Adaptacja oka to zdolnosc do... Odpowied: Przystosowanie si oka do odbierania promieni wietlnych o duym i maym nateniu (widzenie w ciemnoci i w dzie) Pytanie 163: Czy zamanie krgosupa bezporednio wie si ze zamaniem rdzenia krgowego, jak si powinno obchodzi z takim czowiekiem? Odpowied: Nie musi asie z tym wiaza, jednak jest duze prawdopodobiestwo uszkodzenia rdzenia dlatego takiej osoby naley nie rusza, najlepiej j unieruchomi w zastanej pozycji. Pytanie 164: Fotodysocjacja tlenu czsteczkowego w atmosferze powoduje? Odpowied: Powstawanie ozonu (O3 - czsteczki trjatomowe) i zmniejszenie si cinienia czsteczkowego ditlenu (O2 - czsteczki dwuatomowe). rdo Fotodysocjacja jest to proces rozpadu czsteczek zwizkw chemicznych na jony pod wpywem dziaania promieniowania UV (fotonw). Spada w ten sposb ilo czsteczek w jednostce objtoci, a wzrasta ilo wolnych jonw. Powszechnie wiadomo, e ozon odgrywa wan rol w chemii atmosfery. Wynika to zarwno z jego wasnoci chemicznych i fizycznych. Fotodysocjacja ozonu (jedna z odmian alotropowych tlenu) moe, bowiem doprowadzi do powstania rodnikw hydroksylowych. Rodniki te bior udzia w przemianach tlenku wgla i wglowodorw obecnych w atmosferze. Ostatecznie uznaje si, e nadmierne stenia ozonu mog doprowadzi do powstania wolnych rodnikw, jak i aerozoli z kolei nadtlenek wodoru uwaany jest za istotne ogniwo pomidzy rodnikami fazy gazowej, a faz wodn, z drugiej strony traktowany jest jako wskanik rodnika wodoronadtlenkowego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 165: Na czym polega toksyczno CO? Odpowied: Zatrucie tlenkiem wgla zakca dopyw tlenu z puc do tkanek, gdy hemoglobina wie tlenek wgla okoo 300 razy intensywniej ni tlen. rdo Jednym z najczstszych zatru zwizkami chemicznymi gazowymi jest zatrucie tlenkiem wgla (popularnie nazywane zaczadzeniem). Ju stenie 0,3 % tlenku wgla w powietrzu wdechowym ma dziaanie trujce. Przyczyny: poary (np. w przypadku zaprszenia ognia w mieszkaniu) wadliwe piecyki gazowe, np. typu Junkers w pomieszczeniach o niesprawnej wentylacji zatrucia przemysowe zatrucia samobjcze Jego trujce dziaanie polega na aczeniu si z hemoglobin i innymi metaloproteinami zawierajcymi elazo (oksydaza cytochromowa). Poczenie hemoglobiny z tlenkiem wgla nazywane karboksyhemoglobin charakteryzuje si znacznie wiksz trwaoci ni poczenie z tlenem co powoduje e transport tlenu z puc do tkanek jest drastycznie zmniejszony. Dochodzi do niedotlenienia tkanek - hypoksja. Objawy zatruci tlenkiem wgla nie s charakterystyczne : ble i zawroty gowy osabienie nudnoci zaburzenia pamici utrata przytomnoci piczka U osb z podejrzeniem zatrucia tlenkiem wgla wykonuje si badanie krwi na zawarto hemoglobiny tlenkowglowej (karboksyhemoglobiny). Nie ma cisej korelacji midzy wynikiem tego badania i cikoci stanu klinicznego. Rokowanie bardziej zaley od czasu przebywania danej osoby w trujcej atmosferze ni stenia tlenku wgla w powietrzy wdechowym. Leczenie : przerwanie kontaktu osoby zatrutej z tlenkiem wgla tlenoterapia konwencjonalna i w komorze hiperbarycznej zapobieganie obrzkowi mzgu

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 50 of 160

leczenie kwasicy metabolicznej leczenie hipertermii oglne leczenie objawowe (np. zapobieganie zapaleniu puc, odleynom itp.) U zatrutych osb uratowanych przed mierci czsto wystpuj odlege powikania ze strony orodkowego i obwodowego ukadu nerwowego. Trujce dziaanie tlenku wgla zostao wykorzystane przez hitlerowcw (podczas II wojny wiatowej) do zagazowywania ludzi. Gaz wydechowy samochodu by wprowadzany do zamknitej przestrzeni naczepy, gdzie przebywali ludzie - tragiczny przykad komory gazowej. Pytanie 166: Odporno emocjonalna pomaga czy nie? Odpowied: Tak, poniewa pilot nie ulega szybko emocjom, jest w stanie trzewo myle. Pytanie 167: Dolegliwoci ucha rodkowego. Odpowied: Gdy pilot wznosi si, wok niego maleje cinienie, a z ucha rodkowego poprzez trbk Eustachiusza wychodzi nadmiar powietrza i w ten sposb wyrwnuje si cinienie. Natomiast przy znianiu powietrze nie zawsze moe bez trudu wej z powrotem. W tych przypadkach w uchu rodkowym powstaje podcinienie. Bona bbenkowa jest wpychana przez powietrze do rodka, co powoduje wybrzuszenie si jej do wewntrz i napicie, bdce przyczyn blu i osabienia suchu. Efekt sscy na cala jam bbenkow daje przejciowo wysik, potocznie nazywany wod. rdo Narzdem suchu jest ucho skadajce si z czci zewntrznej, rodkowej i wewntrznej, W uchu rodkowym jest rozpia bona bbenkowa, ktra drgajc wskutek oddziaywania fal dwikowych wprawia w ruch kosteczki suchowe. Przekazuj one drgania do ucha wewntrznego (limak i nerw suchowy). Ponadto w uchu rodkowym znajduje si tzw. trbka Eustachiusza, czca jam ucha rodkowego z jam nosowo-gardlow. Jej znaczenie jest bardzo due, zwaszcza dla lotnikw, gdy umoliwia wyrwnanie cinienia w uchu z aktualnie panujcym na zewntrz. W uchu wewntrznym znajduje si narzd rwnowagi - bdnik. Jego zasadnicz czci s kanay pkoliste umieszczone w trzech paszczyznach. W ich wntrzu znajduje si pyn z drobnymi krysztakami wapnia. Przy najlejszym ruchu gowy pyn ten powoduje odksztacenie bardzo delikatnych zakocze nerwowych, ktre wystaj wewntrz kanau. Wzbudza to impuls informujcy o pooeniu gowy w przestrzeni. W przypadku intensywnego obrotowego ruchu gowy w jednym kierunku, po zatrzymaniu gowy pyn w bdniku si bezwadnoci kry w dalszym cigu, wywoujc zawrt gowy i trudnoci w zachowaniu rwnowagi. Gwne zadanie narzdu rwnowagi to orientowanie czowieka o pooeniu wasnego ciaa wzgldem ziemi. Uszkodzenie bdnika powoduje bardzo powane zaburzenia rwnowagi. Narzd rwnowagi pilota powinien by cakowicie sprawny. Pytanie 168: Jaka jest kolejno czynnoci przy reanimacji? Odpowied: 1) ocena stanu poszkodowanego; 2) postpowanie wg. schematu (przytomno, czy bije serce, oddech, inne urazy); 3) czynnoci reanimacyjne; 4) obserwacja poszkodowanego; Pytanie 169: Po zayciu, jakiego narkotyku mamy przekrwione oczy, napady miechu, spowolnienie psychoruchowe Odpowied: Marihuany. rdo http://narkotyki.esculap.pl/marihuana.htm#7 Pytanie 170: Czy alkohol jest szybciej wydalany przy spoyciu tustych posikw? Odpowied: Nie Pytanie 172: Jaki jest najlepszy miernik napicia psychicznego? Pytanie 173: Jakie s przyczyny niedotlenienia wysokociowego? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 174: Co to jest "stres lotu"? Odpowied: Stres jest stanem organizmu w stanie zagroenia. rdo U czlowieka mobilizacja w sytuacji stresowej jest nadmierna i szkodliwa. rda stresu w locie: fizyczne: klimat, haas, owietlenie, przyspieszenia, hipoksja biologiczne: niewyspanie, zmiana stref czasowych psychologiczne: przecienia, przeszkody, konflikty, zagroenia socjalne: struktura grupy, konflikt interesw, style kierowania Pytanie 175: Na czym polega praca zespoowa? Odpowied: Jest to zgranie grupy ludzi w celu osignicia celu, ich czynnoci uzupeniaj si. Pytanie 176: Co to jest meteoryzm wysokociowy? Odpowied: meteoryzm med. wzdcie, bbnica; (wysokociowy) med. lotn. objawy zwizane z rozszerzaniem

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 51 of 160

si objtoci gazw w organizmie wywoane obnieniem cinienia atmosferycznego. rdo http://www.slownik-online.pl/kopalinski/C246286A12853846C12565DB00383D6C.php Pytanie [PL(G), PPL(A)] 177: Jak reaguje serce na zmian cinienia? Odpowied: Wraz ze wzrostem wysokoci i co za tym idzie zmniejszeniem cinienia czstkowego tlenu w powietrzu serce bije szybciej i tym samym zaczyna zwiksza cinienie krwi eby dostarczy j w odpowiedniej iloci. rdo Higiena.doc Pytanie 178: Co to jest "automatyzm czynnoci"? Odpowied: Automatyczne wykonywanie pewnych czynnoci w podwiadomej czci mzgu. Pytanie 179: Jaki jest wpyw przecienia? Odpowied: Zwikszenie cinienia krwi, zaburzenia w krwiobiegu, zamglenie obrazu, zawenie pola widzenia, ograniczenie suchu i wiadomoci, utrudnienie w wykonywaniu ruchw. rdo "higiena lotnicza.doc" Gdy zaczyna dziaa przecienie dodatnie, w pierwszej chwili cinienie w ttnicy szyjnej prowadzcej krew do mzgu obnia si. Znajdujcy si tam w tzw. zatoce szyjnej receptor, czuy na cinienie krwi, powoduje skomplikowan drog odruchow pobudzenie serca do wytonej pracy oraz skurcz obwodowych naczy krwiononych, co zapewnia wiksze cinienie krwi w naczyniach ttniczych i lepszy jej dopyw ytami do serca. W ten sposb udaje si ukadowi krenia wyrwna zaburzenia hemodynamiczne wystpujce przy przyspieszeniach poniej 3 g. Natomiast powyej tej wartoci, mimo wysikw organizmu, zaczynaj szybko narasta zaburzenia w krwiobiegu. Pierwsze objawy niedokrwienia dotycz wzroku i centralnego ukadu nerwowego, gdy le one najwyej i s wyjtkowo czule na niedokrwienie. Niedokrwienie siatkwek gaek ocznych powoduje zblednicie i zamglenie obrazu kolory staj si mniej wyraziste, pole widzenia zwa si a do wystpienia tzw. Lunetowego widzenia, a nastpnie zanika pole widzenia (czarne widzenie). W tym czasie zachowane s jeszcze wiadomo, cho powanie ograniczona, oraz such. Objawy te nastpuj kolejno w granicach od 3 do 6 g. Oprcz opisanych objaww, rce, nogi i gowa staj si bardzo cikie, a wykonywanie ruchw jest powanie utrudnione lub nawet niemoliwe. W wyniku dalszego zwikszania przyspieszenia lub utrzymywania poprzedniego, dochodzi do utraty wiadomoci. Po ustaniu dziaania przyspieszenia wszystkie funkcje szybko powracaj do granic normy, cho pozostaje przez chwile oszoomienie. Pytanie 180: Czy leki niedozwolone dla kierowcw s dozwolone dla pilotw? Odpowied: Nie. Pytanie 181: Ktrdy CO2 jest wchaniany do organizmu? Odpowied: Zesp narzdw, ktrych zadaniem jest pobranie tlenu z powietrza atmosferycznego oraz wydalenie dwutlenku wgla z organizmu nazywamy ukadem oddechowym. Pcherzyki pucne oplecione s od zewntrz sieci naczy wosowatych przez ktrych ciany do pcherzykw przenika CO2, a z pcherzykw pucnych do naczy przechodzi O2. Pytanie 182: Od czego zaley choroba powietrzna? Odpowied: Choroba powietrzna jest analogicznym zjawiskiem do choroby lokomocyjnej. Jest to reakcja organizmu na koysanie i hutanie, czyli na niewielkie, ale zmienne przyspieszenie. Na takie nkajce przyspieszenie wraliwy jest przede wszystkim bdnik, a dalsze objawy s jedynie nastpstwem podranienia bdnika. Niema rol w ewentualnym wystpieniu choroby powietrznej odgrywa stan emocjonalny i zaabsorbowanie psychiczne; pilot leccy jako pasaer znacznie podatniejszy jest na t chorob ni osoba aktualnie zajta pilotowaniem. Bardzo du rol odgrywa rwnie indywidualna wraliwo. rdo Materia "Higiena lotnicza.doc" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 183: Na czym polega niedotlenienie wysokociowe? Odpowied: Wraz z wysokoci zmniejsza si ilo tlenu w atmosferze oraz jego cinienie czstkowe. Choroba tlenowa polega na niedostatecznym wysyceniu krwi tlenem. rdo Nie zmieniaj si zasadniczo proporcje gazw w powietrzu atmosferycznym ze wzrostem wysokoci ,ale spada ich gsto a wic ilo wagowa w jednostce objtoci co przekada si na cinienie.Warunkiem dyfuzji gazw jest rnica ste midzy ssiednimi rodowiskami w tym przypadku midzy powietrzem w pcherzykach a gazami zawartymi we krwi nadrobniejszych naczy, woniczek, oplatajcych te pcherzyki. W medycynie nie ma jednak rzeczy prostych,wic i tu komplikuje si fizyka. Choby niewiem jak si wyta i wietrzy pucka, w powietrzu pcherzykowym bdzie inny skad ni w powietrzu otaczajcym. Wie si to z tym, e w temperaturze ciaa odparowuje woda ustrojowa "dorzucajc" do pcherzykw 43 mmHg cinienia parcjalnego (czstkowego) pary wodnej i ze spalania w organimie powstaje "dymek" w

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 52 of 160

postaci dwutlenku wgla o cinienie parcjalnym ok.40 mmHg co daje w sumie 83 mmHg dodatkowych gazw zalegajacych stale w pcherzykach pucnych. Jeli wic cinienie parcjalne tlenu we wdychanym powietrzu spadnie do stanu bliskiego tej wartoci, to zgodnie z prawem Henry'ego zaniknie dyfuzja tlenu choby oddycha nawet czystym tlenem, bo nie ma jakby dla niego miejsca w pcherzykach. Dzieje si tak na wysokoci okoo 12000 m. Jzefczak i Tarczo osigneli t granic, ale wiadomo - to podhalascy grale. Wyej niezbdna jest aparatura podajca tlen pod wyszym od otaczajcego powietrza cinieniem, lecz wystarcza to zaledwie na dalsze 2000 m, gdy ogranicza nas moliwo wykonania wydechu. Jeszcze wysze wznoszenie na wysokoci ok.19000m spowodowaoby gwatowne odparowanie pilota, poniewa przy cinieniu panujcym na tej wysokoi woda wrze w temperaturze ciaa. Fosset dla swego rekordu musia si wic zamkn w skafander, lub kabin nadcinieniow. Tomasz Kawa Pytanie 184: Co to s zudzenia somatgrawitacyjne? Odpowied: Zudzenie bdnika, np. nieprawidowy zakrt poczucie, e ziemia jest gdzie indziej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 185: Co zrobi, gdy masz objawy niedotlenienia? Odpowied: Niezwocznie zmniejszy wysoko lotu. rdo Higiena.doc Pytanie [PL(G), PPL(A)] 195: Podejmowana decyzja jest: a) zawsze prawidowa b) subiektywna i podejmowana najczciej bez penej wiedzy c) ... d) ... Pytanie 210: Jaka jest rezerwa czasu na poszczeglnych wysokosciach przy lotach wysokociowych (niedotlenienie) Odpowied: Wysoko nad poziomem morza [m] / Rezerwa czasu 7000 m / 300 sek. 7500 m / 200 sek. 8000 m / 180 sek. 9000 m / 90 sek. 10000 m / 60 sek. 11000 m / 50 sek. rdo "higiena lotnicza.doc" Pytanie 263: Jakie jest cinienie na 4000 m? Odpowied: ~462 mm Hg = ~620 hPa rdo 760.0 mm Hg = 1013.25 hPa Stopie baryczny - rnica wysokoci, na ktrej zmieni si cinienie atmosferyczne o jedn jednostk pomiaru (tu 1 hPa). Warto ta zaley od gstoci atmosfery, ta zmienia si wraz z temperatur i wysokoci (ciliwo gazw). Podana warto 1 hPa / 8 m jest suszna tylko przy temperaturze powietrza rwnej 0C i cinieniu 1000 hPa. Poniewa gsto powietrza zmienia si wraz ze zmianami temperatury, stopie baryczny w powietrzu ciepym jest wikszy ni w powietrzu zimym (co oznacza, e aby cinienie zmniejszyo si o 1 hPa w powietrzu ciepym trzeba wznie si wyej, ni w powietrzu chodnym). Tak wic spadek cinienia wraz z wysokoci nastpuje szybciej w powietrzu zimnym ni w powietrzu ciepym. Powietrze jest gazem wykazujcym du ciliwo - tam gdzie sup atmosfery nad powierzchni pomiaru jest wysoki, panowao bdzie wiksze cinienie, a wic i molekuy gazu w jednostce objtoci bd "gciej upakowane", czyli gsto powietrza bdzie wiksza ni wyej, gdzie sup atmosfery nad powierzchni pomiaru bdzie mniejszy. Oznacza to, e stopie barometryczny bdzie zmienia si wraz z wysokoci - im wyej tym bdzie wikszy. Rzeczywicie - na wysokoci, na ktrej panuje cinienie rwne 500 hPa (wysoko 5540 m, jeli powietrze ma w supie od powierzchni Ziemi redni temperatur 0C), aby cinienie zmienio si o 1 hPa, trzeba zmieni wysoko o okoo 16 m. Zmiany cinienia wraz wysokoci zachodz nieliniowo, jednak w zakresie niewielkich rnic wysokoci mona przyj liniowo zmian. Tabela zmian cinienia atm. z wysokoci n. p. m. Wysoko (m) / Temperatura (C) / Cinienie (hPa) / Gsto (kg/m3) 0000 / 15,0 / 1013 / 1,2 1000 / 8,5 / 900 / 1,1 2000 / 2,0 / 800 / 1,0 3000 / -4,5 / 700 / 0,91 4000 / -11,0 / 620 / 0,82 5000 / -17,5 / 540 / 0,74

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 53 of 160

6000 / -24,0 / 470 / 0,66 7000 / -30,5 / 410 / 0,59 8000 / -37,0 / 360 / 0,53 9000 / -43,5 / 310 / 0,47 10000 / -50,0 / 260 / 0,41 11000 / -56,5 / 230 / 0,36 12000 / -56,5 / 190 / 0,31 13000 / -56,5 / 170 / 0,27 14000 / -56,5 / 140 / 0,23 15000 / -56,5 / 120 / 0,19 http://www.if.pw.edu.pl/~meteo/meteoopis.htm Pytanie 281: W jakim kierunku czowiek najlepiej znosi przecienia? Odpowied: Czowiek wykazuje najwiksz wytrzymao na przyspieszenia dziaajce w kierunku plecy-klatka piersiowa (przecienie dziaa w kierunku przeciwnym) i dlatego np. kosmonauci startuj lec na plecach. Rwnie w kierunku odwrotnym, tzn. klatka piersiowa-plecy, cechuje czowieka dua wytrzymao. rdo "higiena lotnicza.doc" Pytanie 282: Co si dzieje z pilotem podczas lotu z ujemnym przecieniem? Odpowied: Przecienie ujemne powoduje sztuczne zwikszenie cinienia w ttnicy szyjnej, a receptor zatoki szyjnej, tak poyteczny przy przecieniu dodatnim, w tym przypadku szkodzi, gdy powoduje zwolnienie akcji serca i w wyniku zmniejsza dopyw wieej krwi do mzgu. W czasie dziaania przecie ujemnych pilot czuje przykre rozpieranie w caej gowie i wysadzanie oczu. W polu widzenia pojawiaj si czerwone plamy (czerwone widzenie), a pod spojwk oka powstaj nieraz krwawe wybroczyny, Najprawdopodobniej wybroczyny powstaj rwnie, cho w mniejszym stopniu, w innych miejscach w gowie. Dowodem tego jest pojawienie si ,,muszek" w polu widzenia u pilotw zajmujcych si intensywnie odwrcon akrobacja. rdo "higiena lotnicza.doc" Pytanie 283: Co si dzieje z pilotem podczas lotu z duym dodatnim przecieniem? Odpowied: Gdy zaczyna dziaa przecienie dodatnie, w pierwszej chwili cinienie w ttnicy szyjnej prowadzcej krew do mzgu obnia si. Znajdujcy si tam w tzw. zatoce szyjnej receptor, czuy na cinienie krwi, powoduje skomplikowan drog odruchow pobudzenie serca do wytonej pracy oraz skurcz obwodowych naczy krwiononych, co zapewnia wiksze cinienie krwi w naczyniach ttniczych i lepszy jej dopyw ytami do serca. W ten sposb udaje si ukadowi krenia wyrwna zaburzenia hemodynamiczne wystpujce przy przyspieszeniach poniej 3 g. Natomiast powyej tej wartoci, mimo wysikw organizmu, zaczynaj szybko narasta zaburzenia w krwiobiegu. Pierwsze objawy niedokrwienia dotycz wzroku i centralnego ukadu nerwowego, gdy le one najwyej i s wyjtkowo czule na niedokrwienie. Niedokrwienie siatkwek gaek ocznych powoduje zblednicie i zamglenie obrazu kolory staj si mniej wyraziste, pole widzenia zwa si a do wystpienia tzw. Lunetowego widzenia, a nastpnie zanika pole widzenia (czarne widzenie). W tym czasie zachowane s jeszcze wiadomo, cho powanie ograniczona, oraz such. Objawy te nastpuj kolejno w granicach od 3 do 6 g. Oprcz opisanych objaww, rce, nogi i gowa staj si bardzo cikie, a wykonywanie ruchw jest powanie utrudnione lub nawet niemoliwe. W wyniku dalszego zwikszania przyspieszenia lub utrzymywania poprzedniego, dochodzi do utraty wiadomoci. Po ustaniu dziaania przyspieszenia wszystkie funkcje szybko powracaj do granic normy, cho pozostaje przez chwile oszoomienie. rdo "higiena lotnicza.doc" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 286: Przecienie w zakrcie load factor to... Odpowied: Wypadkowa dwch si - siy cienia i siy odrodkowej. rdo How to Become a Pilot: The Step-By-Step Guide to Flying by Nick Wexler Pytanie 312: Jakie objawy wystepuj u czowieka ktry zay amfetamin? Odpowied: nerwowo, draliwo rozszerzone renice, w nikym stopniu reagujce na wiato kopoty ze snem wahania nastroju od euforii do depresji nadmierne poczucie pewnoci lub nieuzasadniony strach znaczne ubytki wagi ciaa (przy dugotrwaym uywaniu) rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 54 of 160

http://narkotyki.esculap.pl/amfa.htm#7 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 371: Co to s stresogeny? Pytanie 384: Co to jest mowa ciaa? Odpowied: Zesp niewerbalnych komunikatw niewiadomie nadawanych i odbieranych przez ludzi . rdo Mowa ciaa, jzyk ciaa, komunikacja niewerbalna to zesp niewerbalnych komunikatw niewiadomie nadawanych i odbieranych przez ludzi na wszystkich niewerbalnych kanaach jednoczenie. Informuj one o podstawowych stanach emocjonalnych, intencjach i oczekiwaniach wobec rozmwcy. Kiedy mwimy, e mamy "przeczucie" lub "niejasne odczucie", i kto skama, tak naprawd mamy na myli, e jzyk ciaa nie idzie w parze ze sowami. To jest take to co mwcy nazywaj wiadomoci suchaczy lub odwoaniem si do grupy. Komunikaty niewerbalne: mimika (wyraz twarzy); stany emocjonalne, postawy pantomimika (gesty); ilustracje wypowiedzi, ujawnianie zaangaowania w rozmow, ekspresja pantomimiczna: a) emblematy mona zastpi terminem werbalnym b) regulatory towarzysz wypowiedzi (powitanie, poegnanie) c) ilustratory ilustruj wypowied d) adaptory pomagajce przystosowa si do sytuacji (opanowanie emocji, przebywanie z ludmi, zaspokojenie potrzeb) zachowania przestrzenne sympatia/niech czynniki paralingwistyczne ton gosu, tempo mowy, intonacja, przerwy stan emocji powierzchowno status, zawd zapach Komunikaty interakcyjne kontakt wzrokowy - regulacja rozmowy zainteresowanie, nawizanie, podtrzymanie komunikacji; zmiany wielkoci renic uwaga wzrokowa relacje przestrzenne odzwierciedlenie relacji w strukturowaniu przestrzeni , dystans interakcji: a) strefa intymna (0.5 m) b) strefa osobista (1.2 m) c) strefa spoeczna (3.5 m) d) strefa publiczna (7.5 m) dotyk aktywny, pasywny, wzajemny blisko, dotyk zinstytucjonalizowany, zrytualizowany Pytanie 385: Co to jest oddychanie wewntrzne? Odpowied: Oddychanie wewntrzne czyli wewntrzkomrkowe, jest to wymiana tlenu i dwutlenku wgla midzy krwi, a komrkami, moe by tlenowe i beztlenowe. rdo Procesy enzymatyczne przebiegajce w kadej komrce ywego organizmu, w ktrych wyniku czsteczki wglowodanw, kwasw tuszczowych i aminokwasw zostaj ostatecznie rozoone na dwutlenek wgla i wod, a powstajca energia zostaje zachowana i zmagazynowana w postaci uytecznej biologicznie. Pytanie 386: Czym charakteryzuje si krwotok ttniczy? Odpowied: Objawy krwotoku zewntrznego s dobrze widoczne w postaci wypywajcej krwi koloru jasnoczerwonego zgodnie z fal ttna. rdo Krwotok Rozrniamy dwa rodzaje krwotoku: zewntrzny i wewntrzny. Krwotok zewntrzny Objawy krwotoku zewntrznego s dobrze widoczne w postaci wypywajcej krwi koloru jasnoczerwonego zgodnie z fal ttna (krwotok ttniczy) lub ciemnoczerwonego pod mniejszym cinieniem (krwotok ylny). Opaska uciskowa (nie myli z opatrunkiem uciskowym) Uywana jest tylko w ostatecznoci, najczciej przy amputacjach koczyn i zmiadeniach, gdy krwawienie jest bardzo silne. Uycie jej, szczeglnie stosujc wsk opask, grozi uszkodzeniem naczy krwiononych, nerww, mini oraz martwicy tkanek znajdujcych si w obszarze niedokrwienia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 431: Co to jest osobowo? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 474: Poziom szkodliwy dla suchu to... Odpowied: 85 dB

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 55 of 160

rdo Encyklopedia WIEM 2004 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 475: Obwodowy ukad nerwowy to: Odpowied: System nerww i zakocze nerwowych wraz z narzdami zmysu. rdo Obwodowy ukad nerwowy skada si z ukadu somatycznego i autonomicznego. Nerwy przekazuj informacje pomidzy orodkowym ukadem nerwowym i poszczeglnymi narzdami. Cz somatyczna obwodowego ukadu nerwowego przewodzi impulsy nerwowe pomidzy receptorami, orodkowym ukadem nerwowym a miniami lub gruczoami. Cz autonomiczna czy orodkowy ukad nerwowy i narzdy wewntrzne, jak np. serce czy odek. Jest systemem nerww, za pomoc ktrych orodkowy ukad nerwowy kieruje ustrojem, jego podstawowymi funkcjami. Nerwy s wknami zoonymi z dugich wypustek komrek nerwowych (neuronw), zwanych aksonami. Neurony, podobnie jak wikszo komrek, posiadaj cytoplazm, jdro komrkowe i inne subkomrkowe struktury (np. mitochondria). Rni si od innych komrek obecnoci cytoplazmatycznych wypustek: krtkich - dendrytw, czcych poszczeglne komrki nerwowe ze sob i dugich - neurytw (aksonw), przewodzcych sygnay nerwowe do odlegych narzdw (tkanek) docelowych albo zbierajcych pobudzenia w tych narzdach (tkankach) i przewodzcych je do orodkowego ukadu nerwowego. Pytanie 476: Ile minut bez krenie krwi a obumierania mzgu? Odpowied: Od 3 do 5 min. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 477: Pami krtkotrwaa to: a) pami ikoniczna b) pami ktra aktualizuje temat zagadnie w czasie rozmowy Odpowied: Pami krtkotrwaa wykorzystywana jest do czasowego zapamitywania danych zmysowych, informacji pobranej z pamici dugotrwaej, czy rezultatw procesw przetwarzania danych w mzgu (np. wynikw oblicze czy wnioskw rozumowa). rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_kr%C3%B3tkotrwa%C5%82a Pytanie [PL(G), PPL(A)] 478: Trwae zaburzenie widzenia barw, nastpuje: a) po przeszczepie tczwki b) po przeszczepie rogwki b) jest wrodzone Odpowied: Jest wrodzone Pytanie [PL(G), PPL(A)] 479: Toksyczno CO to: a) wiksze powinowactwo do hemoglobiny ni tlen b) uszkodzenie pytek krwi Odpowied: Wiksze powinowactwo do hemoglobiny ni tlen. rdo Patrz pytanie 165 Pytanie 480: Krwawienie z przedramienia moe by chwilowo zatamowane przez... Odpowied: Ucisk na ttnic palcami rk w poowie dugoci ramienia po jego stronie wewntrznej. Pytanie 481: Przypieszenie oddechu, zmiany na skrze i bonach luzowych mog by objawem... Odpowied: Niedotlenienia z niedoboru tlenu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 482: Chorobie lokomocyjnej u pilota mona zapobiec poprzez: a) trening desensytyzacyjny b) podanie lekw antycholinoalergicznych c) podanie lekw antyhistaminowych Odpowied: Trening desensytyzacyjny. rdo Desensytyzacja - wygaszanie lku poprzez stopniow konfrontacj z wyobraeniami zwizanymi z lkiem i poprzez rwnoczesne stwarzanie poczucia bezpieczestwa. Leki antycholinergiczne - leki obniajce cinienie rdpcherzowe poprzez zmniejszenie lub zniesienie hiperrefleksji wypieracza oraz popraw pojemnoci i podatnoci ciany. Leki antyhistaminowe blokuj dziaanie receptorw H1 i H2 odpowiedzialnych za uwalnianie histaminy. Histamina jest jednym z podstawowych biaek biorcych udzia w przebiegu reakcji alergicznej. W czasie reakcji alergicznej z komrek do krwi uwalniane s due iloci histaminy, ktra m.in. rozszerza naczynia krwionone wywoujc i przyspieszajc powstamie stanu zapalnego: zaczerwienienia, wysypki, opuchlizny itd. Dziaanie lekw antyhistaminowych polega na opnieniu i zagodzeniu tej reakcji, zmniejszaniu widu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 483: Dekompresja to zmiana cinienia:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 56 of 160

a) z wysokiego do niskiego b) z niskiego do wysokiego Odpowied: Dekompresja, to zmiana z wysokiego do niskiego cinienia. rdo Dekompresja to proces usuwania gazw nagromadzonych w organizmie nurka podczas oddychania w warunkach podwyszonego cinienia. Gazem najczciej uywanym do oddychania pod wod jest mieszanka tlenu i azotu. Wraz ze wzrostem gbokoci na jakiej znajduje si nurek, gaz ten podawany jest przez automat oddechowy pod coraz wikszym cinieniem, rwnym cinieniu otaczajcej wody. W takich warunkach nastpuje wzrost iloci azotu (stanowicego 78% powietrza) rozpuszczonego we krwi nurka. Jeli na skutek dugiego lub gbokiego nurkowania we krwi nurka znajdzie si dua ilo azotu, bezporednie wynurzenie na powierzchni moe spowodowa powstanie we krwi pcherzykw azotu, ktre mog spowodowa zatory (tzw. choroba dekompresyjna) i niedotlenienie partii organizmu. W takiej sytuacji konieczne jest spowolnienie wynurzenia, aby nagromadzony we krwi azot zosta usunity z organizmu w procesie oddychania. W tym celu wykonuje si przystanki dekompresyjne wyznaczone za pomoc tabel dekompresyjnych lub komputera nurkowego. W przypadku oddychania innymi ni powietrze mieszaninami, takimi jak np. nitrox albo trimix, zachodzi analogiczny proces, jednak przebieg (czas) nasycania organizmu oraz dekompresji jest inny. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 484: W ktrym narzdzie najduej znajduje si alkohol ? a) w wtrobie b) w sercu c) w narzdzie rwnowagi d) mzgu Odpowied: W mzgu. rdo Odpowiedz dyrektora GOBLL. Pytanie 485: Najwaniejsz chorob laryngologiczn u pilota jest: a) zaburzenie barofunkcji b) zatoki przynosowe c) zapalenie ucha rodkowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 486: Czynnikiem powszechnym w utracie orientacji przestrzennej jest: a) pogorszenie widzialnoci b) obroty z du prdkoci c) iluzja z ruchem w obwodowym polu widzenia Odpowied: Pogorszenie widzialnoci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 487: Narzd zmysu odbiera bodce zewntrzne i przekazuje je... Odpowied: Poprzez ukad obwodowy do orodkowego ukadu nerwowego. rdo Orodkowy ukad nerwowy (OUN) obejmuje mzgowie (mzg, pie mzgu i mdek) oraz rdze krgowy. OUN poddaje rejestracji i analizie pobudzania dopywajce z ukadu obwodowego i zapewnia prawidow reakcj organizmu na te bodce. Reprezentacja czuciowa rdzenia mieci si w rogach tylnych, do ktrych dopywaj bodce z obwodu. Wstpnie jednak docieraj do neuronw zwojw rdzeniowych umieszczonych poza rdzeniem. Stamtd, po wnikniciu do rdzenia, sznurem tylnym pobudzenia zdaj do wszystkich struktur mzgowia, ktre rejestruj i przetwarzaj pobudzenia czuciowe (dotyku, ucisku, blu, temperatury, wibracji, czucia gbokiego), zwaszcza za do pl czuciowych kory (drogi rdzeniowo-korowe). Pomidzy kor czuciow i ruchow rdzenia s liczne wewntrzne poczenia, tzw. pczki wasne, czce komrki nerwowe bezporednio ssiadujcych [sowo dodane] lub blisko siebie pooonych segmentw, zapewniajce rdzeniowi pewien zakres autonomii w odbieraniu wrae czuciowych i kreowaniu ruchu w drodze prostych mono- i kilkusynaptycznych odruchw. Pytanie 488: Najwaniejsze rdo informacji w locie bez widocznoci ziemi IFR to: a) narzd wzroku b) narzd suchu i rwnowagi Pytanie [PL(G), PPL(A)] 489: Pojcie Aferea, Detresja, Interfa to: a) stan zagroenia dla statku powietrznego okrelonego przez SAR b) stan pogody c) stan lotniska d) stan zdrowia zaogi

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 57 of 160

Odpowied: Stan zagroenia dla statku powietrznego okrelonego przez SAR. rdo Dziennik Urzdowy Urzdu Lotnictwa Cywilnego Zacznik do nru 3. poz. 19 z dnia 4 czerwca 2004 r. Zacznik 12 do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym Poszukiwanie i ratownictwo Rozdzia 1. - definicje. ALERFA (Alert Phase) - Faza alarmu: Sytuacja, w ktrej istnieje uzasadniona obawa o bezpieczestwo statku powietrznego i znajdujcych si na nim osb. DETRESFA (Distress Phase) - Faza niebezpieczestwa: Sytuacja, w ktrej istnieje uzasadnione przypuszczenie, e statek powietrzny i znajdujce si na nim osoby s bezporednio zagroone powanym niebezpieczestwem lub wymagaj natychmiastowej pomocy. INCERFA (Uncertainty Phase) - Faza niepewnoci: Sytuacja, w ktrej istnieje stan niepewnoci, co do bezpieczestwa statku powietrznego i znajdujcych si na nim osb. Poradniku pilota samolotowego L. Szutowski - rozdz.14 - "Sownik pilota" - str. 317-346 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 597: Jakie elementy oka odpowiadaj za optyk obrazu ktry widzimy? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 599: Jak przeprowadza si masa serca? Odpowied: Zasady masau serca: Pacjenta zawsze naley uoy na plecach, koniecznie na twardym podou, Pacjent w trakcie masau serca musi by wentylowany, Najnowsze wytyczne nie zalecaj dugotrwaego wyszukiwania odpowiedniego miejsca ucisku. Rce kadziemy na rodku klatki piersiowej i w tym miejscu prowadzimy masa. Aby ratownik mg skutecznie uciska przez odpowiednio dugi czas i skutecznie prowadzi masa serca musi trzyma wyprostowane rce. Ucisk wynika z oparcia si ciarem swojego ciaa na mostku. Zwalniajc ucisk naley nie odrywa rk i nie zmienia ich pooenia Jeli zatrzymanie akcji serca nastpio w obecnoci ratownika mona w pierwszej minucie rozpocz BLS od uderzenia. Wykonujemy je tylko jeden raz w rodkow cz mostka z odlegoci ok 25cm. Nie jest to zalecane dla osb niebdcych profesjonalistami (lekarzami, ratownikami medycznymi). rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Resuscytacja_kreniowo-oddechowa Pytanie [PL(G), PPL(A)] 613: Istot procesu oddychania zewntrznego jest: a) wymiana powietrza miedzy atmosfer a pucami b) wymiana powietrza miedzy atmosfer a krtani c) wymiana powietrza miedzy atmosfer a tchawic d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 655: Jakie komrki s najbardziej naraone na niedotlenienie? a) istota szara mzgu b) istota biaa mzgu c) neurony d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 669: Robimy ptl jakie jest przyspieszenie? a) Gx b) -Gx c) Gz d) -Gz Odpowied: Gz Pytanie [PL(G), PPL(A)] 682: Przez jak cze oka wpadaj promienie wiata? a) renica b) tczwka, c) siatkwka d) twardwka Odpowied: renica Pytanie [PL(G), PPL(A)] 684: Definicja zudzenia Odpowied: Jeli w czasie lotu z odnoszonych wrae powstan niewaciwe, znieksztacone spostrzeenia, nazywamy je zudzeniami. rdo Higiena lotnicza.doc Pytanie [PL(G), PPL(A)] 685: Na czym polega skupienie uwagi?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 58 of 160

Odpowied: Koncentracja uwagi jest procesem, w ktrym nadmiar informacji jest odrzucany w taki sposb, aby do naszej wiadomoci docieray jedynie informacje istotne. rdo http://www.psychlab.pl/Article13.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 716: Co naley zrobi gdy w trakcie lotu zaczyna bole zb? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 717: Z czego skada si narzd rwnowagi? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 718: Jaka choroba jest najczciej spotykana u pilotw i stanowi najwikszy problem dla lekarzy? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 719: Jaka jest wysoko niecakowitej kompensacji? a) do 4 000 m b) 4 000-6 000 m c) 6 000-7 000 m d) powyej 7 000 m Odpowied: 4 000 - 6 000 m (bez maski tlenowej) rdo Patrz pyt. 743 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 720: Na czym polega widzenie gbi? a) na umiejtnoci oceniania odlegoci od obserwatora obiektw w przestrzeni trjwymiarowej b) na ocenie odlegloci poomiedzy obiektami c) na ocenianie odlegoci miedzy obiektami gdy obserwator porusza sie w zamknietej przestrzeni Odpowied: Na umiejtnoci oceniania odlegoci od obserwatora obiektw w przestrzeni trjwymiarowej. rdo Widzenie gbi zakada funkcjonowanie wielu mechanizmw o rnym stopniuautomatyzacji. Niektre z nich jak ogniskowanie wzroku pozwalajce szacowaodlego s po prostu wbudowane w dziaanie oka. Inne jednak dotycz stosunkowowysokiego poziomu przetwarzania informacji. Przez wysoki poziom przetwarzaniarozumiem ustalanie informacji za pomoc innych informacji, ktre na najbardziejelementarnym poziomie s systemem rnic stanw komrek i grup komrek ukadunerwowego odpowiedzialnego za widzenie. Odnotowana przez system czyli relewantna rnica jest dopiero informacj. Rnice pomidzy rnicami stanowi informacjewyszego (i odpowiednio coraz wyszych) rzdu. Wiele wskazuje na to, e w ustalaniuinformacji wzrokowych wyszych rzdw bierze udzia wiele mechanizmw sterujcychi poznawczych nie nalecych w cisym sensie do ukadu wzrokowego. S to midzyinnymi: schemat wasnego ciaa oraz moliwo budowania wirtualnych przestrzeni wcelu przeprowadzenia symulacji ruchu wasnego i ruchu spostrzeganych przedmiotw.To, jak zbudowane s te wirtualne przestrzenie, a take to, jak wyglda u danej osobymodel jej wasnego ciaa, zaley od osobistego modelu wiata tej osoby. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 731: Jak ratowa osob nieprzytomn ze zamanym krgosupem? a) poredni masa serca b) nie ratowa Pytanie [PL(G), PPL(A)] 742: Co naley zrobi przed rozpoczciem sztucznego oddychania? a) udroni drogi oddechowe (oczyci jame ustn i nos) b) wypi kieliszek mocnego alkoholu c) ... d) ... Odpowied: Udroni drogi oddechowe. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 743: Podaj zakres wysokosci strefy cakowitej kompensacji (choroba wysokosciowa). Odpowied: Bez maski tlenowej: Strefa cakowitej kompensacji - do 4.000 m Strefa niecakowitej kompensacji - od 4.000 do 6.000 m Strefa krytyczna - od 6.000 do 7.000 m Prg mierci - 7.000 m Strefa mierci - powyej 7.000 m Z mask tlenow od 10.500 do 12.500 - zaburzenia od 12.500 do 13.500 - strefa krytyczna 13.500 - prg mierci powyej 13.500 - strefa mierci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 750: Jakie narkotyki nale do grupy kanabinoidw? Odpowied: Marihuana. rdo Kannabinoidy - jest to grupa zwizkw chemicznych, ktre oddziaywuj na receptory kannabinoidowe w

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 59 of 160

mzgu. Zanim odkryte zostay inne typy kannabinoidw, nazwa ta obejmowaa tylko alkaloidy konopi. Obecnie ta grupa zwizkw dzieli si na: kannabinoidy rolinne - czyli te, ktre wystpuj jako alkaloidy rolinne, np. tetrahydrokannabinol, tetrahydrokannabivarin czy kannabinol. endokannabinoidy - czyli te, ktre wystpuj w ciaach ludzi i zwierzt, np. anandamid. kannabinoidy syntetyczne - czyli te, ktre zostay stworzone przez czowieka, np. CP-55940 czy HU-210. Receptory kannabinoidowe Kannabinoidy cz si z receptorami kannabinoidowymi. Obecnie znamy dwa rodzaje receptorw dla kannabinoidw: CB1 i CB2. Ich istnienie zostao odkryte w latach 80. XX wieku. Receptory CB1 znajduj si w orodkowym ukadzie nerwowym, w rejonach odpowiedzialnych za pami, sen i czuwanie, emocje i postaw ciaa. Receptory CB2 (obwodowe) zlokalizowane s midzy innymi na komrkach ukadu odpornociowego. Kannabinoidy po przyczeniu si do receptorw kannabinoidowych komrki blokuj wpyw jonw wapnia z pynu zewntrzkomrkowego do cytoplazmy oraz hamuj wytwarzanie cAMP. Wskutek tego zmienia si metabolizm komrek i dochodzi do zmian w uwalnianiu hormonw oraz neuroprzekanikw. Kannabinoidy rolinne Kannabinoidy rolinne s nierozpuszczalne w wodzie (waciwo ta umoliwia palenie marihuany z fajki wodnej), rozpuszczaj si za to w tuszczach i alkoholach oraz innych niepolarnych rozpuszczalnikach organicznych. Syntetyczne kannabinoidy Drog syntezy chemicznej otrzymano wiele substancji posiadajcych wartociowe dziaanie, jak np. rimonabant, lek odchudzajcy i antyuzalenieniowy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 755: U krtkowidza wpadajce promienie wiata zaamuj si: a) przed siatkwk b) na siatkwce c) za siatkwk Odpowied: Przed siatkwk rdo Krtkowzroczno (myopia) jest jedn z najczciej spotykanych wad refrakcyjnych oka ludzkiego. Jest wynikiem zbyt duych rozmiarw przednio - tylnych oka lub zbyt du si amic ukadu optycznego oka. Promienie rwnolege, ktre w nieakomodujcym oku zdrowym ogniskowane s na siatkwce, w nieakomodujcym oku krtkowzrocznym ogniskowane s przed siatkwk. http://www.oko.info.pl/index.php?body=1204 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 756: Zachowania probabilistyczne to: a) zachowania pilota wynike z wiedzy i dowiadcze zdobytych na ziemi podczas treningu b) zachowania podejmowane z niepen wiedz na dany temat. c) ... Odpowied: Zachowania podejmowane z niepen wiedz na dany temat. rdo Probabilizm (wg sownika wyrazw obcych): ... doktryna moralna... w/g ktrej w sytuacjach wtpliwych naley kierowa si "opini prawdopodobn". Pytanie [PL(G), PPL(A)] 757: Najbardziej wiatoczuym elementem oka jest a) rogwka b) renica c) siatkwka d) ... Odpowied: Siatkwka rdo Siatkwka (retina) jest receptorow czci oka. Skada si z trzech warstw, przy czym najblisza rodka oka warstwa skada si z czopkw i prcikw - komrek wiatoczuych, a dwie pozostae z neuronw przewodzcych bodce wzrokowe. Na siatkwce znajduje si plamka ta, bdca miejscem o najwikszym skupieniu czopkw i z tego powodu cechuje si najwiksz wraliwoci na barwy i wiato. Nieco niej znajduje si plamka lepa - miejsce pozbawione komrek wiatoczuych i dlatego niewraliwe na wiato. Jest miejscem zbiegu nerww czcych komrki wiatoczue z nerwem wzrokowym. http://www.oko.info.pl/index.php?body=1101 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 761: Jeli pilot wychyli gow ponad paszczyzne zakrtu, ktry wykonuje statek powietrzny to objawi sie to: a) silnym blem gowy b) silnym blem zba

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 60 of 160

c) dozna zudzenia zwizanego z sia Coriolisa d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 762: Brak zdolnosci oka do akomodacji to: a) zaburzenie akomodacji b) starczowzroczno c) krtkowzroczno d) dalekowzroczno Odpowied: Zaburzenie akomodacji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 763: Powszechn metod diagnozowania w psychiatrii jest: a) obserwacja b) obdukcja c) wywiad d) ... Odpowied: Obserwacja Pytanie [PL(G), PPL(A)] 783: Ratujc ofiary wypadku powinnimy: a) robi to za wszelk cene b) nie zwaa na wsne zdrowie c) mie na uwadze swoje bezpieczestwo, ale gdy to konieczne naley przenie ofiar z miejsca zagroenia d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 793: W locie nurkowym krew: a) napywa do gowy b) odpywa od gowy c) napywa do trzewi (jamy brzusznej) d) napywa do ng Odpowied: W locie nurkowym krew napywa do trzewi (jamy brzusznej). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 794: Przy agodnym dobieraniu drka, krew: a) napywa do gowy b) odpywa od gowy c) napywa do trzewi (jamy brzusznej) d) odpywa do ng Odpowied: Przy agodnym dobieraniu drka, krew odpywa od gowy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 795: Wymiana gazw w pcherzykach pucnych w procesie wdech-wydech najlepiej opisywana jest przez prawo: a) Henryego b) Boyla c) ... Odpowied: Prawo Henry'ego. rdo Masa gazu, rozpuszczonego w danej objtoci cieczy (nie reagujc z nim chemicznie) w danej temperaturze jest wprost proporcjonalna do parcjalnego cinienia tego gazu nad roztworem. m = kp Prawo Henry'ego, odkryte w 1801 r. przez W. Henry'ego, opisuje zaleno iloci (objtoci) v gazu rozpuszczonego w jednostce masy lub objtoci cieczy od cinienia tego gazu, p. Rozpuszczanie gazu w cieczy moe by traktowane jako pochanianie objtociowe, czyli absorpcja. Jest szczeglnym przypadkiem prawa podziau Nernsta. Jest to przybliona zaleno eksperymentalna o charakterze izotermy, ktra jednak powinna by speniona dla niewielkich cinie dowolnego ukadu gaz-ciecz. Rwnanie to zawodzi gdy mechanizm niektrych procesw zwizanych z rozpuszczaniem (np. dysocjacja elektrolityczna, asocjacja czsteczek) prowadzi do nieliniowoci. Podobny charakter ma izoterma adsorpcji Henry'ego stosowana do opisu adsorpcji w fazie gazowej i ciekej Pytanie [PL(G), PPL(A)] 796: Pilot wpatruje si z gry na ciemn ziemi z jasnym punktem (np. plac, rdo wiata). Zjawisko pozornego ruchu, jaki powstanie po pewnym czasie nazywamy: a) oczoplsem b) tachikardi c) kurz lepot d) ... Odpowied: Zjawisko pozornego ruchu nazywamy zjawiskiem "phi". rdo Oczopls (ac. nystagmus) objaw wrodzony lub wywoany niektrymi chorobami lub medykamentami, polegajcy na mimowolnych, rytmicznych oscylacjach gaek ocznych. Drgania mog by w kierunku pionowym, poziomym lub rotacyjne, mog by stae lub zmienia si zalenie od kierunku spojrzenia. Oczopls zwizany jest z uszkodzeniem sensorycznym (obustronne bardzo sabe widzenie, np. achromatopsja) lub motorycznym (zez). Tachikardia (tachykardia) - znaczne przyspieszenie czynnoci serca; czstoskurcz. Kurza lepota lub lepota zmierzchowa (ac. hemeralopia) wada wzroku, polegajca na zaburzeniu widzenia w warunkach sabego owietlenia. Powstaje ona wskutek upoledzenia czynnoci prcikw w

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 61 of 160

siatkwce oka. Osoby dotknite lepot zmierzchow nie widz przy sabym owietleniu. Zjawisko ruchu pozornego - kiedy materia percepcyjny jest niejednoznaczny wwczas mzg wydobywa obraz z pamici dugotrwaej. Jeeli wprowadza si do mzgu nadmiern ilo bodcw, to mzg ma kopoty (np. odnosimy wraenie pozornego ruchu) s to kopoty mzgu z interpretacj pewnych elementw, ktre musz ze sob wsppracowa i musz by zinterpretowane jednoznacznie. Ciekawym zjawiskiem percepcyjnym jest efekt tzw. ruchu pozornego, nazywany te "zjawiskiem phi". Polega on na spostrzeganiu ruchu punktu wietlnego w sytuacji, w ktrej dwa rne punkty zapalaj si jeden po drugim. Interesujcy efekt zachodzi, gdy uyjemy punktw o odmiennych kolorach, na przykad czerwonego i zielonego. Zapalajc zielone wiateko w punkcie A, a zaraz potem czerwone w punkcie B, wywoamy wraenie ruchu wiateka z punktu A do B ze zmian koloru rwno w p drogi. Zauwamy, e w chwili, w ktrej obserwowany przez nas punkt pozorny "osiga" poow drogi i zmienia barw z zielonej na czerwon, nasz aparat zmysowy musia by ju zarejestrowa zapalenie si punktu wietlnego w miejscu B, skoro "wie", e nowa barwa punktu to czerwie. Dowiadczenie zmysowe wydaje si tu wic opnione w stosunku do zjawiska fizycznego. Daniel Dennett uywa tego przykadu do wykazania koniecznoci porzucenia uwiconego tradycj kartezjaskiego podziau na to, co psychiczne, i to, co materialne, na rzecz mniej oczywistych dla zdrowego rozsdku koncepcji, takich jak jego wasny model "wielu przyblie" (multiple drafts model). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 797: Choroba dekompresyjna wystpuje od wysokoci: a) 5000 m b) 2000 m c) wysoko nie ma wpywu d) ... Odpowied: Wysoko nie ma wpywu. rdo Choroba dekompresyjna, DCS, choroba kesonowa zesp objaww dotykajcych osob wystawion na zbyt szybko zmniejszajce si cinienie otoczenia. Nastpuje wwczas zmniejszanie cinienia otoczenia, co powoduje z kolei powstawanie pcherzykw gazu obojtnego (zazwyczaj azotu) w tkankach i pynach ustrojowych organizmu. Zgodnie z prawem Henry'ego, jeli cinienie gazu nad lustrem pynu zostaje zmniejszone, ilo gazu rozpuszczonego w pynie rwnie ulega zmniejszeniu. To samo zjawisko wystpuje przy otwieraniu butelki z gazowanym napojem, kiedy odkrcamy nakrtk, sycha ulatujcy gaz i wida tworzce si pcherzyki dwutlenku wgla. Powstaj one w wyniku nagego zmniejszenia cinienia otoczenia panujcego w butelce, do wartoci cinienia atmosferycznego. Podobnie dzieje si z azotem (gazem obojtnym), ktry normalnie wystpuje w tkankach i pynach ustrojowych organizmu w niegronej, postaci rozpuszczonej. Podczas szybkiego zmniejszania cinienia, np. w przypadku rozszczelnienia kabiny leccego samolotu, lub podczas wynurzania w nurkowaniu, nastpuje uwalnianie gazu obojtnego rozpuszczonego w organizmie. Jeli cay proces przebiega zbyt szybko, gaz obojtny zaczyna tworzy pcherzyki, wywoujc objawy: wysypk, ble staww (ang. the bends), uszkodzenia ukadu nerwowego, parali lub mier. Choroba dekompresyjna (DCS) oraz zator gazowy, mimo e wywoywane przez rne czynniki, mog mie bardzo podobne objawy. Dlatego wystpuj w nazewnictwie fachowym wsplnie pod terminem Zesp Zaburze Dekompresyjnych lub DCI. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 798: Jeli poszkodowany oddycha i jest przytomny ale nie moemy wyczu pulsu: a) naley podj reanimacj b) naley poszuka gdzie indziej pulsu c) naley obserwowa d) ... Odpowied: Naley szuka gdzie indziej pulsu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 799: Jeli po wypadku, uczestnik skary si na bl okcia naley: a) zaoy szyn prniow b) unieruchomi w pozycji komfortowej c) zdecydowanym ruchem wyprostowa okie (nastawi) d) wyprostowa za pomoc wycigu Odpowied: Zaoy szyn prniow. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 800: Kiedy nie mona wywoywa wymiotw po zatruciu? a) jeli poszkodowany jest nieprzytomny lub przy zatruciu substancj rc b) ... c) ... d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 824: Co powoduje "kurz lepot"? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 846: Czynny pilot ktremu lekarz przy wizycie zaleci rodki uspokajajce powinien: a) uda si do centrum medycyny lotniczej w celu sprawdzenia stanu zdrowia

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 62 of 160

b) nidgy ich nie bra c) bra i lata d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 852: Cz optyczna oka to: a) rogwka, soczewka, ciao szkliste b) siatkwka, nerw wzrokowy, twardwka c) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 869: Jaka jest tempo metabolizmu spalania etanolu u czowieka o masie okoo 70 kg? a) 0.5 g/h b) 10 g/h c) 7 g/h d) 5 g/h Odpowied: 7 g/h rdo Alkohol jest eliminowany z organizmu przede wszystkim przez spalanie w wtrobie. Ona go neutralizuje. Ale radzi sobie bardzo powoli. Szybko eliminacji jest najczciej taka sama: 10-12 miligramw na godzin u mczyzn i 8-10 miligramw u kobiet. Ronie z wag pijcego. Niewiele osb zdaje sobie spraw z tego, e nawet po kilku godzinach snu po przerwaniu picia alkohol nadal jest w naszym organizmie. Zawarto alkoholu we krwi w promilach liczymy tak: wag ciaa trzeba przemnoy przez 0,7 dla panw i 0,6 dla pa (wspczynnik zawartoci pynw ustrojowych w organizmie). Potem przez otrzyman liczb dzielimy ilo wypitego stuprocentowego alkoholu. Gdy kobieta i mczyzna wypij tyle samo, ona bdzie bardziej pijana. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 887: Czowiek widzi rzne barwy. Z ktrych kolorw si skadaj? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 888: Po wypiciu alkoholu etylowego gdzie nastepuje jego metabolizm? a) w mzgu b) w trzustce c) w wtrobie d) w odku Odpowied: W wtrobie rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Alkohol_etylowy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 889: Czy pilot zaywajcy leki dziaajce na obwodowy ukad nerwowy: a) amie prawo polskie b) amie prawo unijne ale nie polskie c) naraza siebie i pasazerw na niebezpieczenstwo d) moze latac za zgod lekarza Pytanie [PL(G), PPL(A)] 906: Co to jest ebulizacja? Odpowied: Wrzenie pynw ustrojowych na wysokoci powyej 20 000 m bez skafandra i kabiny cinieniowej. rdo Sownik naukowo-techniczny angielsko-polski WNT 1983 ebullition - wrzenie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 907: Jak czci oka jest siatkwka? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 908: Jakie narkotyki nale do grupy kanaiboidw? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 910: Co to jest aktywne suchanie? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 928: Czy stres pomaga w czasie nauki? Odpowied: Tak, stres mobilizuje. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 936: Co to jest astygmatyzm? Odpowied: Wada wzroku powodujca nieostre widzenie. rdo Astygmatyzm to wada ukadu optycznego polegajca na tym, e promienie padajce w dwch prostopadych paszczyznach s ogniskowane w rnych punktach. Wywouje obraz nieostry i znieksztacony. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 937: Co to jest Jaskra? Odpowied: Choroba oczu polegajca na uszkodzeniu nerwu wzrokowego. rdo Jaskra - choroba oczu prowadzca do postpujcego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku. Do uszkodzenia nerwu wzrokowego najczciej dochodzi w wyniku nadmiernego wzrostu cinienia wewntrz gaki ocznej.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 63 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 938: Co to jest zama? Odpowied: Zama - choroba prowadzca do zmtnienia soczewki. rdo Zama (katarakta - ac. cataracta) - choroba prowadzca do zmtnienia soczewki, jest jedn z przyczyn lepoty, wystpuje gwnie u osb starszych po 60 roku ycia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 948: Oddychanie wewntrz komrkowe - co dyfuzjuje do czego? Odpowied: Tlen dyfuzjuje (lub dysocjuje) do komrki. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 957: Jakie przecienia najlepiej znosi czowiek? a) dodatnie b) ujemne c)tak samo d) nie znosi prawie w ogole Odpowied: Dodatnie. rdo Skrypt "Higiena lotnicza" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 961: Podczas spadku cinienia na zewntrz ciaa co dzieje si z gazami wewntrz ciaa? a) gazy maja utrudnione na zewntrz b) gazy z zewntrz maj utrudnione wejcie do wntrza c) sprenie d) rozprenie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 962: Katar moe utrudni... Odpowied: Katar powoduje niemono wyrwnania si cinie w uchu rodkowym. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 963: Kiedy wystpuje bl zatok spowodowany uwizieniem w nich powietrza? Odpowied: Podczas zmiany wysokoci - mocniej na wznoszeniu, mniej na znianiu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 964: Lot w dniu nurkowania moe zwikszy prawdopodobiestwo... Odpowied: Choroby kesonowej - azot osiada w kociach/stawach rdo Choroba dekompresyjna, DCS, choroba kesonowa zesp objaww dotykajcych osob wystawion na zbyt szybko zmniejszajce si cinienie otoczenia. Choroba dekompresyjna moe wystpi w sytuacjach, gdy: petwonurek zbyt szybko wynurza si na pod nurkowania samolot po wystartowaniu zwiksza wysoko robotnik opuszcza keson lub kopalni, do ktrych wpompowano powietrze w celu pozbycia si wody. Nastpuje wwczas zmniejszanie cinienia otoczenia, co powoduje z kolei powstawanie pcherzykw gazu obojtnego (zazwyczaj azotu) w tkankach i pynach ustrojowych organizmu. Zgodnie z prawem Henry'ego, jeli cinienie gazu nad lustrem pynu zostaje zmniejszone, ilo gazu rozpuszczonego w pynie rwnie ulega zmniejszeniu. To samo zjawisko wystpuje przy otwieraniu butelki z gazowanym napojem, kiedy odkrcamy nakrtk, sycha ulatujcy gaz i wida tworzce si pcherzyki dwutlenku wgla. Powstaj one w wyniku nagego zmniejszenia cinienia otoczenia panujcego w butelce, do wartoci cinienia atmosferycznego. Podobnie dzieje si z azotem (gazem obojtnym), ktry normalnie wystpuje w tkankach i pynach ustrojowych organizmu w niegronej, postaci rozpuszczonej. Podczas szybkiego zmniejszania cinienia, np. w przypadku rozszczelnienia kabiny leccego samolotu, lub podczas wynurzania w nurkowaniu, nastpuje uwalnianie gazu obojtnego rozpuszczonego w organizmie. Jeli cay proces przebiega zbyt szybko, gaz obojtny zaczyna tworzy pcherzyki, wywoujc objawy: wysypk, ble staww (ang. the bends), uszkodzenia ukadu nerwowego, parali lub mier. Choroba dekompresyjna (DCS) oraz zator gazowy, mimo e wywoywane przez rne czynniki, mog mie bardzo podobne objawy. Dlatego wystpuj w nazewnictwie fachowym wsplnie pod terminem Zesp Zaburze Dekompresyjnych lub DCI. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 965: CO naley unieruchomi przy zamaniu koci? Odpowied: Dwa ssiednie stawy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 981: Co to jest barotrauma? Odpowied: Uszkodzenie fizyczne ciaa spowodowane zmianami cinienia. rdo Barotrauma - uszkodzenie fizyczne ciaa spowodowane zmianami cinienia i objtoci powietrza podczas

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 64 of 160

wynurzania i zanurzania, np. barotrauma puc czyli pkanie pcherzykw pucnych na skutek gwatownego rozprania si powietrza w pucach podczas zbyt szybkiego wynurzania si. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 982: Co to jest rozproszenie uwagi? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 983: Jak inaczej nazywa si choroba dekompresyjna? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 984: Z ilu komr skada si serce? Odpowied: Z czterech. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 989: Hiperwentylacja podczas niedotlenienia: a) zwiksza wysycenie b) nie ma wpywu c) nie zwiksza wysycenia krwi tlenem Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1024: Na co oddziauje ruch skd wiemy, e jest ruch? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1025: Naturalna utrata zdolnoci do akomodacji oka (niezdolno do naturalnej akomodacji) to: a) starowzroczno b) krtkowzroczno c) astygmatyzm d) dalekowzroczno Odpowied: Starowzroczno. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1026: Od jakiej wysokoci naley uywa maski? Odpowied: Od 4.000 m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1027: Co to jest choroba powietrzna? Odpowied: Reakcja na mae lecz zmienne przyspieszenie. rdo Choroba powietrzna jest analogicznym zjawiskiem do choroby lokomocyjnej. Jest to reakcja organizmu na koysanie i hutanie, czyli na niewielkie, ale zmienne przyspieszenie. Na takie nkajce przyspieszenie wraliwy jest przede wszystkim bdnik, a dalsze objawy s jedynie nastpstwem podranienia bdnika. Dowiadczenia przeprowadzone na zwierztach wykazay, ze po zniszczeniu bdnika nie daje si wywoa choroby powietrznej, mimo i przedtem te same zwierzta byty na ni podatne. Niema rol w ewentualnym wystpieniu choroby powietrznej odgrywa stan emocjonalny i zaabsorbowanie psychiczne; pilot leccy jako pasaer znacznie podatniejszy jest na t chorob ni osoba aktualnie zajta pilotowaniem. Bardzo du rol odgrywa rwnie indywidualna wraliwo. Choroba powietrzna objawia si pocztkowo niepokojem, pogbianym kadym ruchem samolotu, napywaniem liny do ust, zbledniciem twarzy i koczyn, wystpieniem zimnego potu, a wreszcie wystpuj nudnoci i wymioty. Niekiedy tez pojawiaj si zawroty gowy. Powstaje pytanie, jak zapobiega tym dolegliwociom. rodki farmakologiczne dla pilotw nie s wskazane, gdy dziaaj odurzajco. Pod wpywem treningw zarwno naziemnych, jak i powietrznych wraliwo bdnikw znacznie zmniejsza si i pilot zaczyna dobrze znosi loty. W powietrzu naley unika zbdnych ruchw gow, zwaszcza w kreniu. Korzystnie wpywa take pene zaabsorbowanie lotem, zamiast rozmylania na temat choroby Bardzo dobre wyniki daje waciwy naziemny trening fizyczny poczony z ruchami obrotowymi, np. gimnastyka na batucie, wiczenia na kotach reskich, ywiarstwo, tace obrotowe itp. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1035: Poraenie prdem - co si dzieje z organizmem? Odpowied: migotanie komr sercowych moliwa elektroliza krwi (poraenie prdem staym) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1053: Gdzie po spoyciu zostaje najduej alkohol etylowy? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1054: Jakie jest spalanie (metabolizm) alkoholu etylowego na 1godzin? Odpowied: 1 g/h na 1 kg masy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1101: Co to jest hiperwentylacja a) saturacja >95% b) wicej ni 30 oddechw/min c) Wymiana powietrza powyej 800 ml d) ... Odpowied: Wicej ni 30 oddechw na minut rdo skrypt Aerostartu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1102: Podczas wypadku z du iloci ranych komu udzielamy pomocy? a) poszkodowanym najbliej nas b) najlej rannym

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 65 of 160

c) najciej rannym d) znajomym Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1103: Podczas lotu zaczlimy odczuwa silny bl zba: a) zwikszmy prdko wznoszenia b) przestajemy si wznosi c) zmniejszamy puap Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1104: Jaki odcinek krgosupa jest najbardziej naraony na uraz podczas uderzenia w ty samochodu? Odpowied: szyjny; Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1105: Jakie narkotyki powoduj rozweselenie i przekrwione oczy? a) marihuana b) amfetamina c) ... d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1106: Co to jet uwaga dowolna? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1107: Co to jest skupienie uwagi? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1124: Jaka faza lotu najbardziej stresuje pilota? a) start b) ldowanie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1125: W przypadku niedronoci kanau suchowego, oprcz blu ucha, moe pojawi si take: a) bl oka b) bl zba c) zawroty gowy d) bl brzucha Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1126: Co to jest zudzenie autokinezy? a) zudzenie obrotu po wyprowadzeniu z korkocigu b) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1130: Co powoduje najwiksze zmczeczenie (psychofiznyczne) u pilota? a) akrobacja b) IFR c) inne Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1131: Czy leki "nie na recept" mog mie wpyw na pilota? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1133: Co to jest widzenie stereoskopowe? a) wada wzroku b) pozwala widzie rnic odlegoci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1142: W jakim procesie ciao moe regulowa temperatur swojego ciaa, oddawanie jak i pobieranie ciepa? a) parowanie potu b) konwekcja c) przewodzenie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1171: Co wykorzystujemy do orientacji podczas lotw bez widocznoci (IR)? a) zmys wzroku b) zmys suchu i rwnowagi c) minie i szkielet d) cos o przewodzie pokarmowym Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1178: Co to jest neurotyczno? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1179: Czy odporno psychiczna jest wrodzona nabyta czy jaka inna? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1180: Jaka psychologia zajmuje si lotnictwem? a) sportowa b) rodzinna c) spoeczna Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1181: Jaki jest najbardziej skomplikowany zmys percepcyjny u czowieka? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1182: Jaki jest metabolizm alkoholu u czowieka o wadze 70kg? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1183: Gdzie nastpuje metabolizm? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1184: Po czym rozpoznajemy zamanie? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1185: Jaki jest przebieg stresu u pilota? a) destrukcja, dziaanie, mobilizacja b) mobilizacja, destrukcja, dziaanie

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 66 of 160

c) dziaanie, mobilizacja, destrukcja d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1186: Czy alkohol wpywa na bdnik, upoledza jego dziaanie? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1187: Czy alkohol mobilizuje do dziaania? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1188: Jakie prawo pasuje do oddychania zewntrznego? a) Boyla b) Henryego c) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1189: Jakie prawo pasuje do oddychania wewntrznego? a) Boyla b) Henryego c) Daltona Odpowied: Prawo Henryego oraz prawo Daltona. rdo Prawo Daltona Angielski chemik John Dalton we wsppracy z Williamem Henrym (prawo Henryego) ledzili, co dzieje si ze zmian cinienia w trakcie mieszania si gazw. Dalton wywnioskowa, e kiedy gazy mieszaj si w pojemniku, kady gaz zachowuje si jak gdyby by jedynym obecnym. Dlatego cakowite cinienie w ukadzie zamknitym mona otrzyma sumujc cinienia wszystkich pojedynczych skadnikw mieszaniny. Cinienie kadego pojedynczego skadnika nazywamy cinieniem parcjalnym. Matematycznie jest wyraone:

p cakowite = p(1) + p(2) + p(3) + p(n) gdzie: "n" stanowi maksymaln liczb skadnikw mieszaniny Zwikszone cinienie parcjalne azotu na gbokoci jest jednym z powodw kumulacji azotu. Azot jest fizjologicznie nieaktywnym gazem (nie zuywa si w metabolizmie). Nastpstwa absorpcji azotu s wyjanione w rozdziale o fizjologii i dekompresji. Prawo Henryego Gaz podczas kontaktu z pynem rozpuszcza si w nim. Istnieje stay ruch moleku, ktre rwnoczenie przemieszczaj si z roztworu do stanu gazowego i ze stanu gazowego do roztworu w obrbie cieczy. Pomimo, e nie ma moliwoci przewidywania zachowania si moleku gazu, cz ruchu gazu bdzie w stanie rwnowagi, co spowoduje, e cinienie parcjalne gazu, ktry przechodzi do roztworu bdzie wyrwnane z cinieniem parcjalnym gazu, ktry wychodzi z roztworu. Kiedy gaz osignie stan, w ktrym ilo gazu, ktra wchodzi do roztworu jest rwna iloci moleku gazu, ktry wychodzi mwimy, e roztwr wyrwna si lub jest nasycony gazem. Stan ten nazywamy stanem rwnowagi. W tym punkcie pojedyncza molekua gazu bdzie si przypadkowo porusza do rodka i na zewntrz, ale nie bdzie netto zmiany w koncentracji gazu wewntrz roztworu. Prawo Henryego przytacza, e ilo gazu, ktra si roztopi jest proporcjonalna do cinienia parcjalnego tego gazu i odwrotnie proporcjonalna do temperatury absolutnej. Im wiksze jest cinienie parcjalne gazu, wicej gazu si roztopi. Wraz ze zmniejszaniem si temperatury, uwolni si wicej gazu. Roztapianie azotu w organizmie jest okrelone prawem Henryego. Im gbiej nurkujecie, tym wiksze bdzie cinienie parcjalne azotu, powodujc, e wiksza ilo azotu roztopi si w organizmie. Podczas wynurzenia (nurkowanie), cinienie parcjalne fazy gazowej bdzie si zmniejszaa. Gaz w roztworze wtedy uwolni si, aby pozosta w stanie rwnowagi. Jeli uwalnianie to z tkanek jest zbyt szybkie dla organizmu, wymykiem bdzie choroba dekompresyjna. Oddychanie wewntrzne Tlen, ktry dotrze do pcherzyka jest absorbowany do krwi w procesie dyfuzji. Hemoglobina to biako w czerwonych krwinkach, ktre dziki zawieraniu elaza nadaje krwi czerwony kolor, ma ona moliwo czenia si z tlenem w oksyhemoglobin, ale rwnie moe czy si z dwutlenkiem wgla i tlenkiem wgla. Pojemno krwi przenoszca tlen jest wiksza 50 razy przy uyciu hemoglobiny. Hemoglobina przenosi ok. 98% tlenu w naszej krwi. Wymiana tlenu i dwutlenku wgla pomidzy krwi, a komrkami nastpuje w przeciwnych kierunkach. Ze wzgldu, na to, e tlen w tkankach cigle si zuywa, jego cinienie parcjalne jest tam nisze ni we krwi. Wraz z produkcj dwutlenku wgla w tkankach jego koncentracja jest stosunkowo wysoka w odniesieniu do wieej krwi. Std podczas krenia poprzez naczynia wosowate, krew oddaje tlen i pobiera dwutlenek wgla. Kiedy tkanki s aktywniejsze istnieje wiksze zapotrzebowanie na tlen. Dodatkowa ilo tlenu uzyskuje si nie zwikszeniem procentu tlenu we krwi, lecz wiksz iloci krwi, ktra przepywa przez tkanki i dokadniejszym odzyskiwaniem tlenu z tej objtoci krwi. Przepyw krwi mona zwikszy dziewiciokrotnie. Organizm reguluje oddychanie odpowiadajc na zawarto tlenu i dwutlenku wgla we krwi. Centrum kontroli w mzgu jest czue na ilo dwutlenku wgla i natlenienie krwi. Centrum to kontroluje prdko i poziom oddychania. Obwodowe chemoreceptory nadzoruj poziom tlenu i dwutlenku wgla we krwi, ktry opuszcza puca. Te czujniki reaguj w pierwszym rzdzie na niedotlenienie (nisk koncentracj tlenu). Wysoki poziom dwutlenku wgla we krwi daje stymulacj do oddechu, podczas gdy niedotlenienie jest

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 67 of 160

stosunkowo sabsz stymulacj. Ukad oddechowy jest bardzo zoony. Na oddychanie nie tylko wpywa wysoka koncentracja dwutlenku wgla, ale i cinienie parcjalne tlenu, zwikszona gsto pynw, stan emocjonalny (np. dyskomfort czy strach) oraz aktywno miniowa. Cykl oddechowy jest zakoczony, kiedy krew bogata w dwutlenek wgla dotrze do puc i zwrci go do atmosfery. Przy uwalnianiu dwutlenku wgla pobiera si wiey tlen z wdechnitego powietrza. Absorpcja i eliminacja azotu Kiedy jestemy wystawieni na zwikszon wysoko n.p.m. lub zmniejszone cinienie na gbokoci (nurkowanie), cinienie parcjalne azotu w powietrzu, ktre znajduje si w pucach si zmienia. Tkanki albo uwalniaj albo absorbuj azot, aby wywoa nowy stan rwnowagi faz z azotem wewntrz puc. Rozpuszczanie azotu w tkankach nazywamy absorpcj lub nasyceniem (saturacja), a uwalnianie eliminacj lub uwalnianiem (desaturacja). Rozpuszczanie skada si z wikszej iloci krokw, obejmujc przenoszenie gazu wewntrznego z puc do krwi i rnych tkanek, przez ktre przepywa krew. Gradient (tzn. poruszajca sia), ktry porusza gaz jest rnic w cinieniu parcjalnym gazu pomidzy pucami i krwi oraz krwi i tkankami. Objto krwi, ktra przejdzie przez tkanki jest zazwyczaj maa w porwnaniu z mas tkanki. Ale przez okrelony odcinek czasu tkanka zrwnoway si z krwi i oboje bd w rwnowadze z cinieniem rodowiska. Ten stan nazywa si saturacj. Niektre tkanki (np. szpik kostny) maj duszy okres saturacji, a inne (np. krew) bardzo szybko nasycaj si azotem. Aby opracowa model matematyczny rozpuszczania gazu we krwi, (w teorii) wylicza si na podstawie serii czasw powkowych. Kady fragment przedstawia inny typ (np. prdko rozpuszczania azotu) tkanki. Czas powkowy nasycenia jest okresem czasu wyraonym w minutach potrzebnym, eby odpowiednia tkanka nasycia si azotem (lub innym gazem ) w 50%. Rozpito czasu powkowego dla rnych fragmentw oscyluje od 5 do ponad 500 minut. 5 Minutow tkank nazywamy 50% nasycenie po 5 minutach; nienasycone komponenty w nastpnych 5 minutach ponownie si nasyc w 50% i tkanka bdzie nasycona w 75%. Tkanka zostanie w 99% nasycona po 6 czasach powkowych (tzn. po 30 minutach). 120 minutowa tkanka osignie 50% saturacj po 2 godzinach, a 99% po 12 godzinach. Proces uwalniania jest odwrotny do procesu rozpuszczania. Podczas nurkowania i po wynurzeniu tkanki trac nadmiar gazu wewntrznego w procesie dyfuzji. Gradient dyfuzyjny jest rnic midzy cinieniem parcjalnym gazu wewntrznego w kadej tkance i cinienia parcjalnego azotu w pucach. Ilo gazu wewntrznego, ktr krew moe przenie jest ograniczona, dlatego gaz uwalnia si stopniowo. Tak jak i w procesie absorpcji, ilo krwi, ktra przepyna, rnica w cinieniach parcjalnych oraz ilo rozpuszczonego gazu wewntrznego wyznaczaj prdko uwalniania. Podczas desaturacji, krew i tkanki, teoretycznie, mog zatrzymywa gaz w przesyconym roztworze bez tworzenia si pcherzykw. Niektrzy naukowcy twierdz, e pcherzyki mog si tworzy niezalenie od przesycenia. Roztwr przesycony to taki, ktry zawiera wiksz ilo gazw ni to moliwe w stanie rwnowagi w odpowiedniej temperaturze i cinieniu. Dziki zdolnoci fragmentw do przesycenia w krtkim okresie czasu, wynurzenie moe by szybsze ni takie, w ktrym pod uwag bierze si tylko czasy powkowe. Tablice nurkowe i komputery s tak skonstruowane, aby bray pod uwag wszystkie te czynniki. Angielski fizjolog Haldane teoretyzowa, e pcherzyki pojawiaj si, kiedy cinienie gazu w tkance jest dwukrotnie wiksze od zewntrznego cinienia azotu. Jego badania stworzyy podstaw do modelu dekompresyjnego, ktry rozwina US Navy, co zaowocowao rozwojem US Navy tablic. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1190: Co to jest ptla mierci po spoyciu alkoholu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1191: Kiedy w locie wystpuje tzw. "zapchanie" trbki Eustachiusza? a) przy zwikszaniu wysokoci b) przy zmniejszaniu wysokoci c) przy zwikszaniu i zmniejszaniu tak samo d) ... Odpowied: Przy zwikszaniu i zmniejszaniu tak samo. rdo Czlowiek mozliwosci i ograniczenia A.Szajkowska Oficyna ADAM 2006 Natomiast wzrost cinienia atmosferycznego w czasie szybkiego zniania powoduje, e trbka Eustachiasza nie chce przepuszczac powietrza do ucha. Wyrwnywanie cinie pomidzy uchem rodkowym a rodowiskiem wewntrznym staje si utrudnione. Jest to spowodowane budow trabki Eustachiasza przypominajac wentyl. Podcinienie powoduje silny bl oraz wysik w uchu rodkowym. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1192: Jaka jest rednia czstotliwo oddechw? a) 25-30 na min b) 10 na min c) 14-16 na min d) 3 min Odpowied: 16/min rdo Internet Publikacje Edukacyjne Czstotliwo oddychania u ludzi dorosych wynosi 16-18 razy na minut, 20-30 razy u dzieci, 30-35 u

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 68 of 160

noworodkw. Objto oddechowa, ktra wynosi 5-10 ml/kg ciaa to ilo powietrza, jaka wprowadzamy do puc w czasie jednego penego oddechu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1193: Jaka jest ostatnia dolegliwo bezporednio poprzedzajca utrat wiadomoci przy zwikszajcym si "+" G? a) widzenie lunetowe b) zaburzenia wzroku c) krwawe patki w polu widzenia d) ... Odpowied: Widzenie lunetowe. rdo Objawy spowodowane dziaaniem +G wynikaj z niedokrwienia mzgu i siatkwki, pojawiaj si w nastepujcej kolejnoci: przymglenie obwodowego pola widzenia utrata obwodowego pola widzenia cakowite zaciemnienie pola widzenia utrata przytomnosci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1194: Najczciej spotykan chorob u pilotw jest: a) zaburzenie barofunkcji b) zapalenie zatok przynosowych c) uszkodzenie suchu d) zapalenie ucha rodkowego Odpowied: Uszkodzenie suchu rdo Higiena Lotnicza J. Czubkowski: Od zewntrz jama bbenkowa odgrodzona jest bona bbenkowa. Gdy pilot wznosi si, wok niego maleje cinienie, a z ucha rodkowego poprzez trbk Eustachiasza, wychodzi nadmiar powietrza i w ten sposb wyrownuje si cinienie. Natomiast przy znianiu powietrze nie zawsze moe bez trudu wej z powrotem. W tych przypadkach w uchu rodkowym powstaje podcinienie. Bona bbenkowa jest wpychana przez powietrze do rodka, co powoduje wybrzuszenie si jej do wewntrz i napicie, bdace przyczyn blu i osabienia suchu. Efekt sscy na ca jam bbenkow daje przejciowo wysik, potocznie nazywany wod. Czeste powtarzanie si tych urazw prowadzi do rozwijania si zmian zwyrodnieniowych w uchu a w konsekwencji do osabienia suchu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1204: Hiperwentylacja - co robi w sytuacji kiedy bardzo szybko oddychamy? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1230: Czym si bada ostro wzroku? Odpowied: Ostro wzroku bada si przy pomocy tablicy

Tematyka: meteorologia
Pytanie 63: Gdzie wystepuj najbardziej rozlege obszarowo mgy a) wy b) ni c) zatoka niowa d) po froncie chodnym Odpowied: wy - dla mgie radiacyjnych zatoka niowa - dla mgie adwekcyjnych rdo Mga skada si z drobniutkich kropelek wody, ktre nie zamarzaj nawet wtedy, gdy temperatura powietrza spada poniej 0. Wymiary tych kropelek s bardzo rozmaite: przecitna ich rednica wynosi 0,02mm. W temperaturach bardzo niskich mga skada si z krysztakw lodu. Wskutek drobnych wymiarw kropelki mgy unosz si w powietrzu i opadaj bardzo powoli. Charakterystyczn cech mgy jest jej przezroczysto, co powoduje zmniejszenie odlegoci widzenia. Rozrniamy mgy radiacyjne i adwekcyjne. Mgy radiacyjne powstaj wskutek wypromieniowania ciepa z powierzchni ziemi i z przylegych do niej warstw powietrza. Tego rodzaju mgy powstaj nad ldem zim podczas pogody wyowej, gdy jest pogodne niebo i saby wiatr. W tych warunkach w nocy ozibia si powierzchnia ziemi, a od niej przylegajce warstwy powietrza. Zazwyczaj powstawanie mgy zwizane jest z inwersj temperatury. Mga taka moe siga do kilkuset metrw wysokoci. Jest to typ mgy grnej. Mgy radiacyjne dolne s rezultatem duego ochodzenia si powietrza w cigu jednej (u nas mgy jesienne podczas nocy o bardzo sabym wietrze). Powstaj one wskutek inwersji termicznych w dolnych warstwach atmosfery. Do tej samej kategorii nale mgy tworzce si w lecie po zachodzie soca nad polami, tzw. mgy przyziemne. Przyczyna ich powstawania s, poza wypromieniowaniem, take jdra kondensacyjne, ktre przed wieczorem, gdy nie ma prdw wstpujcych, opadaj w d. Jdra absorbuj par wodn, w wyniku czego tworzy si mga. Jeli powietrze jest suche, to mga wystpuje tylko nad bagnami i mokrymi kami, co jest spowodowane

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 69 of 160

waciwociami cieplnymi gruntu. Mga adwekcyjna powstaje wskutek ochodzenia si masy powietrznej, gdy przesuwa si ona w kierunku poziomym. Bardziej trwae i gstsze s mgy powstajce w czasie przesuwania si mas powietrza ciepego i wilgotnego po podou chodnym. Mniej trwae i rzadsze s mgy powstajce przy przesuwaniu si powietrza chodnego po podou ciepym i wilgotnym. Mgy adwekcyjne powstaj pn jesieni, zim albo wczesn wiosn, gdy wilgotne ciepe powietrze przemieszcza si nad chodnym podoem do wikszych szerokoci geograficznych. Gste mgy adwekcyjne powstaj na morzach i u brzegw mrz w ciepej porze roku, przy przesuwaniu si powietrza znad cieplejszego ldu nad chodniejsze morza. Silne mgy powstaj w chodnej porze roku, przy napywaniu nad ld ciepego powietrza morskiego. Na oceanach mgy adwekcyjne powstaj w miejscach, gdzie spotykaj si prdy chodne a z prdami cieplnymi (np. ciepy Golfstrom z chodnym Prdem Labradorskim). Nad ldem mgy powstaj w chodnej porze roku, nad morzem - w ciepej. Nad rzekami i jeziorami mog powstawa tak zwane mgy z wyparowania; powstaj one wtedy, gdy ciepa powierzchnia wody paruje do chodnego powietrza. Najczciej tego rodzaju mgy wystpuj nad rzekami i jeziorami w jesieni. Zim mgy powstaj czsto take nad nie zamarznitymi morzami. Pytanie 64: Wystpujce rano chmury Sc i Ac castelanus zapowiadaj wystpienie w dalszej czci dnia... Odpowied: front chodny przyspieszony Pytanie 65: Na jakiej wysokoci mierzy si temperatur? Odpowied: Na wysokoci 2 m w tzw. klatce meteorologicznej. Pytanie 66: Jak zmienia si sia i kierunek wiatru po przejciu frontu chodnego? Odpowied: Sia ronie, wiatr skrca lekko w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 67: W jakim kierunku wiej wiatry w niu? Odpowied: Do rodka niu, przeciwnie do wskazwek zegara (na pnocnej pkuli). rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 68: Co to jest temperatura punktu rosy? Odpowied: Temperatura punktu rosy jest to temperatura, przy ktrej powietrze osiga stan nasycenia par wodn. rdo Temperatura punktu rosy - temperatura powietrza, w ktrej zostaje ono cakowicie nasycone par wodn. W tych warunkach para wodna moe ulec kondensacji, czyli zmianie w kropelki wody. http://pl.wikipedia.org/wiki/Temperatura_punktu_rosy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 69: Jakie chmury s oznak wystepowania termiki? Odpowied: Cu (cumulus) rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie 70: Jak zmienia si cinienie podczas przejcia frontu ciepego? Odpowied: Stopniowo spada. Pytanie 71: Jak wraz ze wzrostem wysokoci zmienia si cinienie atmosferyczne? Odpowied: Cinienie maleje nieliniowo - okoo 1 hPa na 10 m wysokoci do wysokoci 3000 m. rdo Tabela zmian cinienia atm. z wysokoci n. p. m. Wysoko (m) / Temperatura (C) / Cinienie (hPa) / Gsto (kg/m3) 0000 / 15,0 / 1013 / 1,2 1000 / 8,5 / 900 / 1,1 2000 / 2,0 / 800 / 1,0 3000 / -4,5 / 700 / 0,91 4000 / -11,0 / 620 / 0,82 5000 / -17,5 / 540 / 0,74 6000 / -24,0 / 470 / 0,66 7000 / -30,5 / 410 / 0,59 8000 / -37,0 / 360 / 0,53 9000 / -43,5 / 310 / 0,47 10000 / -50,0 / 260 / 0,41 11000 / -56,5 / 230 / 0,36 12000 / -56,5 / 190 / 0,31 13000 / -56,5 / 170 / 0,27 14000 / -56,5 / 140 / 0,23 15000 / -56,5 / 120 / 0,19 http://www.if.pw.edu.pl/~meteo/meteoopis.htm

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 70 of 160

Pytanie 72: Jaki musi by gradient temperatury aby wystpia rwnowaga chwiejna? Odpowied: Rwnowaga chwiejna zachodzi, gdy gradient temperatury jest wikszy od gradientu adiabatycznego. rdo Dla okrelenia charakteru rwnowagi atmosfery wykorzystuje si pionowy gradient temperatury powietrza i porwnuje si go z gradientem suchoadiabatycznym i wilgotnoadiabatycznym. Na czstk powietrza dziaa sia wyporu zwizana z jej temperatur. Czsteczka wznoszc si lub opadajc przechodzi przemian adiabatyczn, to znaczy, e przy zmianie cinienia zmienia si jej temperatura i objto. Gdy czstka wznosi si do gry jej temperatura spada poniewa spada cinienie i czstka ulega rozpreniu. Gdy czstka ta opada to jej temperatura ronie w zwizku ze wzrostem cinienia i ciskaniem jej. Na zmiany te wpywa rwnie zawarta w czstce para wodna, im wicej pary wodnej, tym zmiany temperatury s wolniejsze, gdy przy wznoszeniu dochodzi utajone ciepo kondensacji, a przy opadaniu cz ciepa jest tracona na parowanie. Gdyby czstka bya idealnie sucha zmiana temperatury przy wznoszeniu i opadaniu byaby suchoadiabatyczna i gradient wynosiby 1 C / 100 m O rwnowadze staej mwimy wtedy, gdy gradient temperatury jest mniejszy od gradientu adiabatycznego. O rwnowadze obojtnej mwimy, gdy gradient jest rwny gradientowi adiabatycznemu. O rwnowadze chwiejnej mwimy, gdy gradient jest wikszy od gradientu adiabatycznego. Rwnowag t okrela si rozpatrujc przebieg krzywych temperatury i linii adiabat na wykresie diagramu termodynamicznego. Pytanie 118: Jaki jest wilgotnoadiabatytcznego gradient temperatury? Odpowied: Wilgotnoadiabatyczny (dla powietrza nasyconego par wodn) gradient temperatury wynosi zwykle jest to ok. 0,5C / 100 m. rdo Pionowy gradient temperatury okrela zmian temparatu w atmosferze ziemskiej, ze zmian wysokoci od powierzchni gruntu. Gradient tej jest wyraany w stopniach Celsjusza na 100 metrw wzniesienia (/100m). Gradient ten zaleny jest od pory roku, rodzaju masy powietrza i pory dnia. Znajomo tej wartoci temperatury panujcej na okrelonej wyskoci. Na przykad jeli na Ziemi (0m) panuje temperatura 15C a chcemy wiedzie jaka bdzie temperatura 400m wyej to znajc pionowy gradient (np 1,5C/100m) moemy wyliczy t temperatur. W tym przypadku bdzie to 9C (gdy rnica wysokoci wynosi 400m, czyli 4x1,5=6C, idc dalej 15C-6C=9C). Wyrnia si 2 gradienty temperatury: suchoadiabatyczny (dla powietrza nienasyconego par wodn) - zwykle jest to ok. 1C/100m wilgotnoadiabatyczny (dla powietrza nasyconego par wodn) - zwykle jest to ok. 0.5C/100m i 3 stany rwnowagi powietrza: staa (ok. 0.5C/100m) chwiejna (ok. 1.2C/100m) obojtna (ok. 1C/100m) rdo: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Pionowy_gradient_temperatury" Pytanie 119: Z ktrych chmur powstaje mawka? Odpowied: Stratus. rdo Mawka - opad atmosferyczny w postaci gsto padajcych drobnych kropelek wody o rednicy poniej 0,5 mm i szybkoci spadania od 0,10 cm/s do 20 cm/s, pochodzcych z niskich chmur warstwowych. Stratus (St - chmura warstwowa) to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. Wystpowaniu tego rodzaju chmur czsto towarzyszy mawka lub bardzo drobny deszcz, po ktrym chmury te czsto rozwiewaj si. Czasem s one tak cienkie, e przewieca przez nie soce. Czsto towarzyszy im zjawosko halo. Wskutek duego albedo zmniejszaj dopyw promieniowania, przez co temperatura podczas ich wystpowania obnia si. Najczciej pojawiaj si, gdy nad obszar, nad ktrym znajduj si niskie masy zimnego powietrza, zblia si ciepe powietrze, tworzc front ciepy, lub na skutek silnego ochodzenia (wskutek wznoszenia ciepego, wilgotnego powietrza, wypromieniowania ciepa z powierzchni gruntu). Pytanie 120: Co to s chmury warstwowe? Odpowied: Stratus (St - chmura warstwowa) to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. Chmury warstwowe wystpuj w 3 rnych pitrach: Wysokie (powyej 6000m) - cirrostratus rednie (2000-6000m) - altostratus

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 71 of 160

Niskie (poniej 2000m) - nimbostratus rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Stratus Stratus (St - chmura warstwowa) to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. Wystpowaniu tego rodzaju chmur czsto towarzyszy mawka lub bardzo drobny deszcz, po ktrym chmury te czsto rozwiewaj si. Czasem s one tak cienkie, e przewieca przez nie soce. Czsto towarzyszy im zjawosko halo. Wskutek duego albedo zmniejszaj dopyw promieniowania, przez co temperatura podczas ich wystpowania obnia si. Najczciej pojawiaj si, gdy nad obszar, nad ktrym znajduj si niskie masy zimnego powietrza, zblia si ciepe powietrze, tworzc front ciepy, lub na skutek silnego ochodzenia (wskutek wznoszenia ciepego, wilgotnego powietrza, wypromieniowania ciepa z powierzchni gruntu). Chmury warstwowe wystpuj w 3 rnych pitrach: Wysokie (powyej 6000m) - cirrostratus rednie (2000-6000m) - altostratus Niskie (poniej 2000m) - nimbostratus Pytanie 121: Najduej trzyma si mga... Odpowied: Napywowa (adwekcyjna) Pytanie 122: Cige opady wystpuj na froncie... Odpowied: Przed frontem ciepym i za frontem chodnym I rodzaju. Pytanie 123: Zjawisko halo w chmurach warstwowych zwiastuje Odpowied: Nadejcie frontu ciepego. rdo http://www.imgw.pl/internet/varia/hasla/halo.html Pytanie 124: Czego oznak s chmury Cu hum? Odpowied: Chmury Cu hum s oznak termiki naniesionej. Pytanie 125: Cirrus na froncie znajduje si... Odpowied: Przed frontem ciepym ok. 800-900 km od frontu Pytanie 126: Kiedy wystpuje termika naniesiona? Odpowied: Termika naniesiona to powstawanie prdw pionowych w masie na skutek napywu chodnego powietrza nad ogrzane poprzednio podoe. Nagrzewanie napywajcej masy zachodzi w znacznie mniejszym stopniu w zalenoci od rodzaju podoa, poniewa wszystkie podoa s generalnie cieplejsze od napywajcej masy. Tworz si szlaki chmur kbiastych w postaci poczonych ze sob w dugie, wielokilometrowe pasma pojedynczych Cu hum. W czasie takiego rodzaju termiki mamy najczciej dosy silny wiatr i cignce si setkami kilometrw szlaki, pod ktrymi wystpuje stae, niewielkie noszenie rdo http://www.paralotnie.atomnet.pl/parakurs/wyklad07/wyklad07.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 127: Kiedy wystpuje mga z wyparowania? Odpowied: Mgy z wyparowania tworz si wwczas gdy wychodzone powietrze napywa nad cieplejsz powierzchni wody. W takim przypadku obserwuje si silne parowanie zbiornika wodnego i nasycenie par wodn otaczajcego powietrza. Dochodzi do kondensacji pary wodnej i powstawania kbw mgy. Pionowy zasig mgie z wyparowania jest niewielki. rdo Meteorologia Aeroklub PRL str. 102 WKi Warszawa 1975 r. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 128: Mg adwekcyjn nazywamy... Odpowied: Nazywamy inaczej mg napywow ktra tworzy si gdy ciepe wilgotne masy powietrza napywaj nad chodniejsze podoe rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego str. 373 Mga powstajaca wskutek przemieszczania (adwekcji) masy powietrza nad obszar o duzo nizszej temp. podoa. Pytanie 129: Kiedy wystpuj termika wypracowana? Odpowied: Termika wypracowana to takie zrnicowanie poziome przyziemnych temperatur, ktrego powodem jest rozmaite nagrzanie podoa w wyniku bezporedniego napromieniowania sonecznego - cz padajcego na podoe promieniowania zostaje odbita przez podoe, a reszta zostaje wykorzystana do nagrzania go do temperatur zalenych od wartoci tego napromieniowania. Ten rodzaj termiki wystpuje w wyu.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 72 of 160

rdo http://www.paralotnie.atomnet.pl/parakurs/wyklad07/wyklad07.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 130: Co to jest poziomy gradient cinienia? Odpowied: Poziomy gradient cinienia G to rnica cinie na odlegoci 111 km ( 1 na rwniku ) Mierzy si go wzdu prostopadej wystawionej do izobar. Gdy gradient jest znaczny, jak np. w niach izobary przebiegaj bardzo blisko siebie, gdy izobary przebiegaj daleko od siebie, jak w wyach, gradient jest saby. rdo Poziomy gradient baryczny jest wektorem, prostopadym do izobar, skierowanym w stron niszego cinienia, ktrego warto charakteryzuje spadek cinienia na jednostk odlegoci (dp/dl) i jest mianowana w hPa na 1 na kole wielkim. Istnienie gradientw barycznych powoduje poziomy ruch powietrza (wiatr). Od wartoci gradientu barycznego zaley prdko wiatru, od zwrotu gradientu - kierunek wiatru (pomija si tu dziaanie innych si). Do samodzielnego obliczania prdkoci wiatru niezbdna jest umiejtno obliczenia gradientu barycznego (patrz "prdko wiatru przywodnego"). Mapy faksymilowe wydawane s w rnych projekcjach, w zwizku z czym maj bardzo rne charakterystyki znieksztace odlegociowych. Mierzc warto N na najbliszym uku poudnika, minimalizujemy bd znieksztaecnia odlegociowego wynikajcy z zastosowanej na mapie siatki(tak samo znieksztacona jest odlego midzy izobarami, jak i dugo uku poudnika). Mapy wydawane s w rnych skalach, nawet ta sama mapa, odbierana na rnych odbiornikach, lub drukowana na rnych drukarkach, bdzie w innej skali. Nie mamy co zawraca sobie gowy skal mapy - odcinek uku poudnika (midzy rwnolenikami) traktujemy tu jako podziak liniow mapy, wiedzc, jak ma on dugo w (D()). Znajomo rzeczywistej skali mapy ani odlegoci midzy izobarami w Mm czy w kilometrach, wbrew temu co pisz uczeni w niektrych polskich podrcznikach, nie jest nam do niczego potrzebna. Wymagana dokadno, z jak obliczamy gradient wynosi 2 miejsca po przecinku (setne). Jest oczywistym, e dokadno pomiaru okrelona bdzie przez precyzj odoe zmierzonych odlegoci midzy izobarami na uku poudnika oraz dokadno oszacowania czci dziesitych ostatniego odoenia (od nki nanonika do rwnolenika wyznaczajcego koniec odcinka uku). Te pomiary naley wykona starannie. Pytanie 131: Kiedy nad polskim niebem, wystpuje powietrze kontynentalno polarne? Odpowied: Zim i latem. rdo Powietrze polarno-kontynentalne (PPk). Powietrze to nabiera swych cech poprzez zaleganie nad kontynentem w strefie umiarkowanej, a wic nad obszarami Rosji lub Europy Zachodniej lub ?rodkowej. W pierwszym przypadku dotyczy to powietrza arktycznego, ktre napyno nad obszar Rosji, w drugim przypadku dotyczy to powietrza polarno-morskiego, ktre napyno znad Atlantyku na kontynent Europy. Wpyw podoa kontynentalnego, ktre w porze letniej jest do silnie nagrzane, powoduje wzrost temperatury powietrza w jego dolnych warstwach, a wic wzrost pionowego spadku temperatury i tym samym jego du chwiejno. Jeli powietrze polarno-kontynentalne przeksztacio si z powietrza arktycznego, to wobec jego maej wilgotnoci powstaj chmury kbiaste typu Cumulus humilis nie wypitrzajce si (chmura kbiasta piknej pogody), natomiast gdy masa powietrza przeksztacia si z powietrza polarno-morskiego, rozwj chmur kbiastych jest silny, a wic mamy do czynienia z silnymi opadami a nawet burzami. Zim powietrze polarno-kontynentalne charakteryzuje si na og bezchmurn pogod i bardzo niskimi temperaturami (wobec maej wilgotnoci i wychadzaniu si od podoa). Powietrze polarno-kontynentalne stwarza bardzo korzystne warunki dla lotw szybowcowych umoliwiajc wykonywanie przelotw, przy czym jeli towarzysz mu sabe wiatry, to ten typ pogody nadaje si specjalnie do przelotw po trasach zamknitych (trjkty i loty docelowo-powrotne). Jeli powietrze polarno-kontynentalne przeksztacio si z polarno-morskiego, mona take liczy si z korzystnymi warunkami do realizacji szybowcowych lotw wysokociowych (chmurowych). Pytanie 132: Obnianie si cinienia oznacza... Odpowied: Pogorszenie pogody, nadejcie frontu niowego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 133: Kiedy wystpuje zjawisko fali? Odpowied: W grach przy wietrze silnym witrze o kierunku prostopadym do acucha grskiego po zawietrznej stronie. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 134: We frontach wystpuj chmury... Odpowied: Front ciepy (Ci, Cs, As, Ns)

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 73 of 160

Przed frontem: pojawienie si Cirrus'w, cz nieba pokryta chmurami warstwowymi (Altostratus i Cirrostratus); Podczas frontu: niskie chmury deszczowe (Nimbostratus); Po przejciu frontu: zanik chmur; Front chodny (Cb, As, Cs, Ci) Przed frontem: wysoko Cirrus'y; silny rozwj masy chmur Cumulonimbus; Podczas frontu: chmury deszczowe (Nimbostratus, Cumulonimbus); Po przejciu frontu: rozpogodzenie, czsto bardzo szybkie; niekiedy zachmurzenie zmienne; Front chodny II rodzaju Przed frontem: Ac i Sc Podczas frontu: ciana Cb rdo "Pogoda i klimat" - Gnter D. Roth Pytanie 135: Jak nazwywa si najnisza warstwa atmosfery? Odpowied: Troposfera rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Troposfera Troposfera - najnisza cz atmosfery ziemskiej (gr. tropos - toczenie, obracanie). Zachodz w niej wszystkie procesy wpywajce na ksztatowanie si pogody. rednia grubo troposfery wynosi okoo 12 km, zmieniajc si od okoo 16 km w okolicach rwnika do 8 km w obszarach podbiegunowych. Temperatura i cinienie w troposferze obniaj si wraz z wysokoci. Pytanie 213: Warunki pogodowe i zmiany parametrw meteorologicznych przed i za poszczeglnymi typami frontw. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 242: Gsto powietrza w atmosferze wzorcowej... Odpowied: Dla warukw zgodnych z ISA na wysokoci 0 gsto wynosi 1.225 kg/m rdo http://www.ae.su.oz.au/aero/atmos/atmos.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 254: Z jakiego okresu czasu podawany jest mierzony wiatr w komunikacie METAR? Odpowied: 10 min. rdo http://www.paralotnie.atomnet.pl/pogoda/metar.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 255: Co to jest poryw wiatru? Podac warto graniczn. Odpowied: Poryw wiatru jest to nagly wzrost jego predkosci przewyzszajacy co najmniej o 5 m/s srednia predkosc wiatru za ostatnie 10 min i trwajacy nie dluzej niz 2 min. rdo http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/zagrozenia/_biez_zagroz/definicje.html Pytanie 256: Jakie chmury poprzedzaj fronty? Odpowied: Chmury Cirrus. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 257: Z jakiego czasu jest pomiar wiatru podawany przez kontrolera przy ldowaniu? Odpowied: Aktualna prognoza na progu pasa. Pytanie 258: Co to jest maga? Odpowied: Mga - jest to zawiesina bardzo maych kropelek wody lub krysztakw lodu w przyziemnej warstwie powietrza powodujca zmniejszenie widzialnoci. Wedug meteorologw o wystpieniu mgy moemy mwi wtedy, gdy widzialno nie przekracza 1 km. O uciliwoci mgy decyduje czas oraz intensywno jej trwania. Mgy tworz si na skutek napywu wilgotnych mas powietrza, wypromieniowania ciepa z podoa lub spywu powietrza po stokach grskich do dolin i kotlin. Zanieczyszczenia powietrza potguj mg. rdo http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/zagrozenia/_biez_zagroz/definicje.html Pytanie 259: Co to jest zamglenie? Odpowied: Zamglenie - zawiesina mikroskopijnych kropelek wody lub zwilonych czsteczek hygroskopijnych w powietrzu przy powierzchni ziemi, powodujca obnienie widzialnoci od 1 km do 8 km rdo http://www.definicja.com/Zamglenie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 260: Z jakich chmur pojawia si opad przelotny?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 74 of 160

Odpowied: Chmury Ac w postaci stosunkowo niewielkich i szybko zmieniajcych si ku pojawiajce si cznie z chmurami Ci i przechodzce pniej w chmury Sc lub chmury o ksztacie soczewek (Ac lent) - chodny front, przelotne opady, burza; Niskie chmury St obserwowane w nocy, a w cigu dnia przechodzce w chmury Cu - pogoda z przelotnymi opadami i silnym wiatrem (front chodny); Chmury Cu rozrastajce si znacznie (poziomo i pionowo) - przelotne opady, silny wiatr, moliwe szkway; rdo http://www.imgw.katowice.pl/Abc/prognoz.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 262: Jakie s rodzaje inwersji? Odpowied: 1) inwersja radiacyjna ( z wypromieniania) 2) inwersja adwekcyjna (napywowa) a) i. frontowa b) i. turbulencyjna c) i. osiadania rdo Rodzaje inwersji Ze wzgldu na wysoko wystpowania inwersje, dzieli si na inwersje w atmosferze swobodnej (grne), oraz inwersje przyziemne (dolne). Te dwa rodzaje dzieli si dalej. Inwersje w atmosferze swobodnej osiadania - powstaje w efekcie osiadania mas powietrza w wyu. Grne warstwy powietrza przemieszczajc si w d, spraj si, a zatem, zwiksza si ich temperatura i w rednich wysokociach, powtaje warstwa powietrza cieplejszego ni powietrze poniej. turbulencyjna - powstaje na skutek mieszania si powietrza wywoanego silnymi zawirowaniami powietrza. Zawirowania te mog tworzy si na nierwnociach terenowych lub przy silnym wietrze. frontowa - wystpuje we frontach atmosferycznych, zwaszcza we froncie ciepym, gdy masa ciepego powietrza wlizguje si na mas powietrza zimnego. Na styku tych mas, obecna jest warstwa inwersji. pasatowa tropopauzy Inwersje przyziemne radiacyjna - powstaje podczas bezwietrznych i bezchmurnej nocy, gwnie po zachodzie soca. Po dniu podoe i powietrze przy ziemi jest ogrzane, podoe wypromieniowuje (std nazwa radiacyjne) swoje ciepo do kosmosu, szybko ochadzajc si, powietrze wypromieniowuje ciepo znacznie wolniej. W warstwie tu przy powierzchni, powietrze staje si wtedy chodniejsze ni znajdujce si ponad nim powietrze uprzednio ogrzane. adwekcyjna - powstaje, gdy nad wychodzon powierzchni ziemi napywa cieplejsze powietrze. Warstwa powietrza graniczca z powierzchni, ochadza si, a powietrze powyej pozostaje ciepe. niegowa W wyniku rnic w prdkoci rozchodzenia si dwiku w powietrzu ciepym i zimnym zjawisku inwersji przyziemnej towarzyszy znaczcy wzrost syszalnoci dalekich gosw mwi si e powstaje wwczas soczewka akustyczna. Pytanie 264: Co to jest izogona? Odpowied: Izogona - linia biegnca na mapie (geograficznej lub magnetycznej) wzdu miejsc o takiej samej wartoci deklinacji magnetycznej. Szczegln odmian izogony jest agona. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Izogona Pytanie 265: Co to jest izochora? Odpowied: Izochora jest to wykres przemiany izochorycznej. Inaczej, jest to linia przedstawiajca na wykresie proces termodynamiczny w czasie ktrego ukad nie zmienia objtoci. rdo http://www.fafnoscie.terramail.pl/slownik.html Pytanie 266: Co to jest izobara? Odpowied: Izobara to izolinia czca punkty na mapie klimatycznej o takiej samej wartoci cinienia atmosferycznego w danej chwili. Linia ta moe czy take punkty o takiej samej redniej wartoci cinienia. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Izobara Pytanie [PL(G), PPL(A)] 267: Jak si oznacza w depeszy METAR mg, chmur Cb? Odpowied: Chmura Cb - CB

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 75 of 160

Mga - FG rdo Oznaczenia intensywnoci (TAF): "-" - saba "[brak]" - umiarkowana "+" - silna Oznaczenia zjawisk (TAF/METAR) MI - niska TS - burza SH - opad przelotny DR - zamie przyziemna BC - paty BL - zawieja Oznaczenia prognostycznych zjawisk (TAF/METAR): DZ - mawka RA - deszcz GS - krupa niena/ lodowa PO - silnie rozwinite wiry pyowe/ piaskowe FG - mga FU - dym SG - nieg ziarnisty VA - popi wulkaniczny SQ - nawanica IC - supki lodowe FC - trba powietrzna/ wodna GR - grad SA - piasek SS - burza piaskowa HZ - zmtnienie DU - py DS - burza pyowa PE - deszcz lodowy BR - zamglenie SN - nieg Oznaczenie intensywnoci chmur (TAF/METAR): Wszystkie chmury oprcz CB: SKC - 0/8 FEW - 1/8-2/8 SCT - 3/8-4/8 BKN - 5/8-7/8 OVC - 8/8 Chmury CB: ISOL - izolowane OCNL - okazjonalne FRQ - czste EMBD - wbudowane Oznaczenia uwag (TAF): BECMG - powolne zmiany TEMPO - zmiana w cigu godziny NSW - adnych znaczcych zjawisk PROB (a po nim dwie cyfry) - prawdopodobiestwo w procentach Struktura komunikatu TAF: [oznaczenie stacji] [data i godzina UTC] [okres wanoci] [kierunek i prdko wiatru] [widoczno] [przewidywane zjawiska pogodowe] [przewidywane zachmurzenie] [uwagi] Uwaga: - litera G oznacza porywy. Litera V zmienny kierunek przykad: EPKT 211900Z 2219Z 03010KT 3NM SHDZ BKN035 interpretacja: EPKT - Katowice Pyrzowice 211900Z - prognoza z 21 dnia miesica, godzina 19.00 UTC 2219Z - prognoza wana do 22 dnia miesica, do godziny 19.00 UTC 03010KT - przewidywany wiatr z kierunku 030 o prdkoci 10 KTS 3NM - przewidywana widoczno 3 NM SHDZ - przewidywana przelotna mawka

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 76 of 160

BKN035 - przewidywane zachmurzenie 5/8-7/8 z podstaw 3500 ft przykad II: EPWA 170530Z 1708Z 150V18505KT 5NM NSW SKC PROB85 interpretacja: EPWA - Warszawa Okcie 170530Z - prognoza z 17 dnia miesica, godzina 5.30 UTC 1708Z - prognoza wana do 17 dnia miesica, do godziny 8.00 UTC 150V18505KT - przewidywany wiatr z kierunkw zmiennych 150-185 o sile 5 KTS 5NM - przewidywana widoczno 5 NM NSW - nie przewidywane adne specjalne zjawiska pogodowe SKC - przewidywane niebo bezchmurne PROB85 - prawdopodobiestwo prognozy = 85% Struktura METAR: [oznaczenie stacji] [data i godzina UTC] [kierunek i prdko wiatru] [widoczno] [zjawiska pogodowe] [zachmurzenie] [temperatura] [ustawienie dla wysokociomierza] Uwaga: - litera G oznacza porywy. Litera V zmienny kierunek; - litera M oznacza warto ujemn przykad: EPKM 201000Z 23007KT 999NM SCT070 19 A2992 interpretacja: EPKM - Katowice Muchowiec 201000Z - raport z 20 dnia miesica, z godziny 10.00 UTC 23007KT - wiatr z kierunku 230, z prdkoci 7 KTS 999NM - widoczno powyej 10 NM SCT070 - zachmurzenie 3/8-4/8 z podstaw na 7000 ft 19 - temperatura 19C A2992 - ustawienia wysokociomierza 29.92 przykad II: EPWR 050000Z 16008G25KT 1/3NM FG BKN030 08 A3001 interpretacja: EPWR - Wrocaw Strachowice 050000Z - raport z 5 dnia miesica, z godziny 00.00 UTC 16008G25KT - wiatr z kierunku 160 w porywach dochodzcy do 25 KTS 1/3NM - widoczno 1/3 NM BKN030 - zachmurzenie 5/8-7/8, chmury z podstaw na 3000 ft 08 - temperatura 8C A3001 - ustawienia wysokociomierza 30.01 przykad III: EPGD 300715Z 180V23005G30KT 1/4NM +TSGR EMBD008 M02 A2899 interpretacja: EPGD - Gdask Rbiechowo 300715Z - raport z 30 dnia miesica, z godziny 7.15 UTC 180V23005G30KT - wiatr z kierunkw zmiennych 180-230, w porywach dochodzcy do 30 KTS 1/4NM - widoczno 0,25 NM +TSGR - silna burza gradowa EMBD008 - chmury CB wbudowane z podstaw na 800 ft M02 - temperatura -2C A2899 - ustawienia wysokociomierza 28.99 Pytanie 270: Co to jest stopie baryczny? Odpowied: Stopie baryczny - zmiana wysokoci odpowiadajca zmianie cinienia atmosferycznego o 1 hPa. Przy temperaturze zera stopni Celsjusza w dolnej troposferze wynosi ok. 8 m / hPa za na wysokoci 5 km - ok. 16 m / hPa. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Stopie%C5%84_baryczny Pytanie [PL(G), PPL(A)] 291: Z jakich chmur wystepuje opad cigy? Odpowied: Nimbostratus rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 77 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 292: Z jakich chmur wystpuje opad przelotny? Odpowied: Z chmur Cb (Cumulonimbus) oraz Cu (Cumulus) rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie 294: Jakie wystepuj chmury przed frontem chodnym? Odpowied: Wysoko Cirrus. Silny rozwj masy chmur Cumulonimbus. rdo "Pogoda i klimat" - Gnter D. Roth Pytanie 295: Co to jest widoczno. Odpowied: Odlego na jakiej znikaj ostatnie szczegy obiektu obserwowanego. Pytanie 296: Co to jest widzialno? Odpowied: Widzialno - ograniczenie odlegoci widzenia w kierunku poziomym. Ocenia si odlegoci, na jakiej zacieraj si kontury obiektw o znanej odlegoci od punktu obserwacji w metrach i kilometrach. rdo http://www.imgw.katowice.pl/Abc/slowniczek.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 297: Oblodznie, rodzaje, przy jakich warunkach si tworz? Odpowied: Oblodzenie tworzy sie na pewno tylko podczas widocznej wilgoci (mgla, chmura, opad itd). W zimie przy bezchmurnym niebie i przejrzystym powietrzu nie lodzi. Nawet jak jest bardzo zimno. Rodzaje oblodze: a) profilowe - niska temp.(np. -30C) i niska wodno powietrza b) bryowate - temp. (-5 do -7C), dua wodno powietrza, niska prdko przelotu c) szron - bezchmurne niebo - odgranicza widoczno rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie 298: W jakich warunkach moe si utworzy oblodzenie przy bezchmurnej pogodzie? Odpowied: Jeli samolot lub szybowiec ma temp. nisz ni otaczajce powietrze np. podczas szybkiego zniania. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 299: Co to jest METAR, SPECI, TAF? Co opisuj? Odpowied: METAR - zwyka depesza sporzdzana rutynowo co godzin (wzgldnie co p godziny); SPECI - depesza specjalna, ktra sporzdzana jest przy wystpieniu specyficznych warunkw atmosferycznych; TAF - depesza z prognoz pogody Opisuj: prdko i kierunek wiatru (ang. wind), widoczno (ang. visibility), warunki panujce na lotnisku (na pasie startowym) (ang. runway visual range) w skrcie RVR, aktualny stan pogody (ang. present weather), wczeniejszy stan pogody (ang. recent weather), zachmurzenie (ang. sky condition), temperatura powietrza (ang. temperature), temperatura punktu rosy (ang. dew point), wskazanie altimetra (ang. altimeter setting). rdo http://www.paralotnie.atomnet.pl/pogoda/metar.html Pytanie 307: Co to jest puap chmur? Odpowied: Puap chmur (Ceiling) - wysoko nad ziemi lub wod podstawy najniszej warstwy chmur, znajdujcych si poniej 6.000 m (20.000 ft) i pokrywajcych wicej ni poow nieba. rdo Dz.U.04.44.414 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie szczegowych technicznych przepisw ruchu lotniczego (Dz. U. z dnia 17 marca 2004 r.) Zacznik Rzodzia 1. Okrelenia

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 78 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 308: Co to jest podstawa chmur? Odpowied: Podstaw chmur oblicza si z rnicy temperetury zwyczajnej i temperatury punktu rosy. rdo Podrcznik: Meteorologia dla lotnictwa sportowego M. Ostrowskiego str 47 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 347: W jakim kierunku wiej wiatry w wyu? Odpowied: Na zewntrz wyu, zgodnie z kierunkiem wskazwek zegara (na pkuli pnocnej). rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 360: Znak " na mapie synoptycznej oznacza: a) deszcz cigy b) deszcz przelotny c) mawk d) ... Odpowied: " - mawka. rdo "Meteorologia" Ostrowski str. 289 Pytanie 361: Jak bada si grne wiatry i rozkad temperatur? a) balon na uwizi c) radar d) radiosonda e) ... Pytanie 362: Kiedy pojawia si inwersja radiacyjna? a) w nocy b) po poudniu c) przed poudniem d) ... Odpowied: W nocy. rdo Inwersja radiacyjna - wystpujcy w przygruntowej warstwie powietrza wzrost temperatury wraz z wysokoci spowodowany wypromieniowaniem ciepa z podoa. Powstaje podczas bezwietrznych i bezchmurnej nocy, gwnie po zachodzie soca. Po dniu podoe i powietrze przy ziemi jest ogrzane, podoe wypromieniowuje (std nazwa radiacyjne) swoje ciepo do kosmosu, szybko ochadzajc si, powietrze wypromieniowuje ciepo znacznie wolniej. W warstwie tu przy powierzchni, powietrze staje si wtedy chodniejsze ni znajdujce si ponad nim powietrze uprzednio ogrzane. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 394: Co dzieje si podczas przejcia frontu ciepego? Odpowied: spadek cisnienia wzrost temp Pytanie [PL(G), PPL(A)] 490: Chmury Ns to chmury pitra? Odpowied: Nimbostratus, to chmury pitra niskiego. rdo Nimbostratus (Ns - chmura warstwowa deszczowa) to chmura w postaci ciemnej jednolitej warstwy cakowicie zasaniajcej niebo. Zoona jest z kropel wody oraz krysztakw lodu. Jej wystpowaniu towarzysz cige opady deszczu lub niegu. Przewanie wystpuje na wysokoci poniej 2 400 m. Wysokie: Cirrus Cirrostratus Cirrocumulus rednie: Altostratus Altocumulus Altocumulus lenticularis Nimbostratus Niskie: Stratocumulus Stratus O budowie pionowej: Cumulus Cumulonimbus Pytanie [PL(G), PPL(A)] 491: Cinienie zmniejsza si o 1 hPa wraz z wysokoci w warstwach przyziemnych powietrza co: a) 2 m b) 8 m c) 100 m d) 20 m Odpowied: Cinienie zmienia si o 1 hPa co 8 m w warstwach przyziemnych. rdo Stopie baryczny - wielko stosowana w meteorologii do szybkiego okrelania zmian cinienia atmosf. wraz ze zmian wysokoci, liczbowo rwna rnicy wysokoci odpowiadajcej zmianie cinienia atmosf. o jednostk; s.b. najczciej jest odnoszony do 1 hPa i w temp. 0C na poziomie morza wynosi ok. 8 m/hPa, na wys. 5 km ok. 16 m/hPa.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 79 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 492: Front chodny II rodzaju przemieszcza si z prdkoci okoo: a) 60 do 80 km/h b) 60 do 70 km/h c) 20 do 40 km/h d) 5 do 10 km/h Odpowied: Wikszo rde podaje 50 km/h, ale ksika "Meterologia dla lotnictwa sportowego" Macieja Ostrowskiego podaje zakres 60-80 km/h rdo Front chodny wystpuje w sytuacji gdy powietrze chodne wypiera ciepe znad danego obszaru. Powietrze chodne, jako cisze, wciska si w postaci klina, pod powietrze ciepe, ktre dziki temu wynoszone jest intensywnie do gry. Szeroko strefy jest wic wsza. Pionowy ruch powietrza wywouje znane skutki zwizane z adiabatycznym ochodzeniem. W tym jednak przypadku czoowa cz frontu objawia si napywem chmur kbiastych. Dopiero za nimi pojawiaj si chmury wyszych piter, zgodnie z ukadem paszczyzny frontowej. Opady zwizane z frontem chodnym zale od rozwoju sytuacji frontowej. W przypadku frontu chodnego I rodzaju, gdy powietrze chodne przemieszcza si do wolno, tworz si chmury bdce niemal lustrzanym odbiciem sytuacji charakterystycznej dla frontu ciepego. Zatem po gwatowniejszych opadach przelotnych pojawiaj si opady cige o mniejszym nateniu. W sytuacji gdy front chodny przemieszcza si szybko (front chodny II rodzaju), to powstawanie chmur kbiastych jest intensywniejsze, co jest szczeglnie wyrane podczas miesicy letnich. Tworz si wtedy chmury Cumulonimbus dajce opady burzowe. Chmury Nimbostratus i Altostratus w takich sytuacjach nie wystpuj. Wiatr podczas przejcia tego frontu skrca w prawo i zwiksza prdko. Prdko przemieszczania si tego frontu osiga okoo 50 km/godz. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 493: TAF to prognoza pogody dla: a) lotniska b) rejonu lotniska Odpowied: rejonu lotniska rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Terminal_Aerodrome_Forecast http://weather.noaa.gov/weather/taf.shtml Pytanie [PL(G), PPL(A)] 494: Termika naniesiona pojawia si po przejciu: a) frontu chodnego b) frontu ciepego Odpowied: Po przejciu frontu chodnego. rdo "Meteorologia" Ostrowski str. 152-156 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 495: Powietrze nagrzane wznoszc si do gry od powierzchni ziemi: a) ochadza si o 1 C co 100 m b) ochadza si o 0.5 C co 100 m Odpowied: Adiabata sucha wynosi 0.98 C/100 m, a adiabata wilgotna wynosi 0.5 C/100 m. Dla ISA przyjmuje si adiabat 0.65 C/100 m rdo M. Ostrowski; Meteorologia dla lotnictwa sportowego 3.2. Stratyfikacja termiczna Pytanie 496: Kiedy powstaje mga radiacyjna? a) wieczorem b) rano Odpowied: Wieczorem. rdo Patrz pytanie 63. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 497: Cinienie przed frontem ciepym: a) ronie b) nieregularnie ronie c) spada a potem wzrasta Odpowied: Spada. rdo M. Ostrowski; Meteorologia dla lotnictwa sportowego Front ciepy - przemieszczajcy si w stron chodnego powietrza, zazwyczaj jest frontem wstpujcego wlizgu; w ciepym powietrzu wznoszcym si nad powierzchni frontow powstaje charakterystyczny system chmur rednich warstwowych i warstwowo-deszczowych (As-Ns) ze stref opadw cigych o szerokoci 300-400 km wypadajcych przed lini frontu. Powyej systemu chmur As-Ns powstaj chmury

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 80 of 160

pierzaste i pierzasto warstwowe (Ci, Cs), a pod nim, w chodnym powietrzu, strzpiaste (St fra). Nachylenie frontu ciepego jest rzdu 1/150-1/250, a w warstwie przyziemnej jest jeszcze mniejsze wskutek tarcia. Przed frontem ciepym wystpuje fala spadkw cinienia. Czsto wystpuj przedfrontowe mgy, spowodowane nasyceniem powietrza parujcymi opadami. W modym niu front ciepy wystpuje w przedniej czci niu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 498: Prdko wiatru jest wiksza w: a) niu b) wyu c) siodle barycznym Odpowied: W niu. rdo M. Ostrowski; Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 499: Mapa dla FL 180 to powierzchnia izobaryczna: a) 500 b) 850 c) 100 d) 700 Odpowied: FL 180 odpowiada cinieniu 500 hPa. rdo "Meteorologia" Ostrowski zacznik 13 str. 345 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 500: Wiatr grny i temperatura na wyszych wysokociach mierzy si: a) metod radiosondaow b) aktynometrycznie Odpowied: Wiatry grne i temperatur mierzy si metod radiosondaow. rdo IMGW: Radiosondae to zasadnicza metodyka i technika w dziedzinie pomiarw aerologicznych wykonywanych w celu uzyskania profilw pionowych poszczeglnych parametrw w atmosferze swobodnej, poczynajc od powierzchni ziemi. Dane o wietrze uzyskuje si dziki dodatkowemu ledzeniu radiosondy, a raczej balonu nad ni, z pomoc optycznego teodolitu aerologicznego i opracowaniu drogi balonu, ktrego poziome przesunicia utosamiamy z efektem dziaania wektora wiatru na poszczeglnych poziomach okrelanych z cinienia w funkcji czasu liczonego od momentu startu. Analiza zaobserwowanego ruchu zestawu balonsonda, a dokadniej skadowej poziomej tego ruchu na coraz wyszych poziomach jest do dzisiaj podstaw do obliczania danych o wiatrach grnych. Mona wic powiedzie e w pomiarach radiosondaowych wiatry s liczone, a nie mierzone. Rnice midzy opisanymi obserwacjami a obecnymi polegaj na technicznym zapewnieniu moliwoci ledzenia radiosondy od najprostszych metod teodolitowych, przez anteny kierunkowe radioteodolitw i radarw, bd radionawigacyjnych systemw naziemnych do systemw satelitarnych (GPS). Aktynometria [gr.], dzia fizyki atmosfery, nauka zajmujca si badaniem promieniowania w atmosferze ziemskiej oraz opracowywaniem bilansu energ. systemu Ziemiaatmosfera; pierwszych pomiarw aktynometrycznych dokona w 1 po. XIX w. fr. fizyk, C. Pouillet; do rozwoju a. na szerok skal przyczyniy si prace (prze. XIX i XX w.) Ch.G. Abbota, K.J. Angstrma i W.A. Michelsona Radiosonda (radio- + fr. sonde) tech. przyrzd sucy do pomiaru np. cinienia, wilgotnoci i temperatury powietrza w grnych warstwach atmosfery ziemskiej i przekazujcy automatycznie na Ziemi wyniki tych pomiarw za pomoc fal radiowych, umieszczany g. na balonie. Pytanie 501: Powietrze polarno - kontynentalne w Polsce wystpuje najczciej: a) latem b) pn jesieni c) zim Odpowied: Zim. rdo Jest mas powietrzn najczcij spotykan w Europie i w Polsce. Masy tego powietrza ksztatuj si w zimie nad obszarami Syberii Wschodniej i rodkowej Europy oraz Skandynawi. S dlatego bardzo chodne, szczeglnie w warstwach dolnych, czyste, wystuje w nich stan renowagi staej i panuje bezchmurna, bardzo mrona pogoda. Niekiedy wystpuj mgy i chmury warstwowe, pokrywajce cae niebo. W lecie powietrze polarno - kontynentalne ksztatuje si w umiarkowanych szerokociach Eurazji. Gdy kontynent jest silnie nagrzany to PPk staje si mas o rwnowadze chwiejnej, ma wysokie temperatury i jest zilnie zpylone. Jeli PPk stanie si bardziej wilgotne, wwczas przy znacznej konwenkcji powstaj w nim chmury kbiaste i kbiaste deszczowe, opady przelotne i burze. Pytanie 502: Szlaki chmur Cu s charakterystyczne dla termiki:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 81 of 160

a) wieczornej b) naniesionej Odpowied: Naniesionej. rdo Termika naniesiona rni si od termiki wypracowanej przede wszystkim tym, e wystpuje zawsze w poczeniu z do silnym wiatrem (okoo 5-6 m/s) oraz napywem wieych i chodnych mas powietrza arktycznego lub polarnego o rwnowadze chwiejnej (na og za frontami chodnymi lub okluzjami o charakterze chodnym). Wyzwalanie prdw pionowych nastpuje tu zarwno wskutek nagrzewania si chodniejszego powietrza od cieplejszego podoa (czynnik termiczny), jak i wskutek wszelkiego rodzaju zawirowa i wymuszenia (czynnik dynamiczny) powstaego podczas szybkiego ruchu powietrza. Zaznaczy tu trzeba, e oba te czynniki - termiczny i dynamiczny - wzajemnie si wspomagaj i uzupeniaj. Termik naniesion atwo jest take rozpozna po chmurach, ktre maj na og posta wikszych skupisk, a nie pojedynczych Cumulusw jak w przypadku termiki wypracowanej. Termice naniesionej towarzysz czsto szlaki lub prdy chmur kbiastych. Szlaki takie stwarzaj bardzo dogodne warunki dla uzyskiwania duych prdkoci przelotowych oraz duych odlegoci. Termika naniesiona moe przyjmowa posta termiki Cumulusowej lub bezchmurnej - w przypadku, gdy prdy pionowe nie osigaj poziomu kondensacji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 503: Nocna inwersja powstaje... Odpowied: Po zachodzie soca. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego M. Ostrowski str.123 Nocna inwersja radiacyjna tworzy si po zachodzie soca. Jej przyczyn jest powstawanie inwersji na skutek wypromieniowania. Wielko nocnego spadku temperatury zaley gwnie od pory roku, zachmurzenia, wiatru i stanu gruntu. Wykrywanymi w analizie oznakami tej fazy s: szybszy ni do tej pory spadek temperatury rzeczywistej; stabilizowanie si temperatury punktu rosy i prnoci pary wodnej; zanikanie zwizku midzy kierunkiem wiatru geostroficznego a wiatrem przy ziemi; spadek prdkoci wiatru, cisza; dochodzenie do kondensacji pary wodnej - tworzenie si zamgle i mgie radiacyjnych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 560: Co to jest prawo Buys Ballot'a? Odpowied: Baryczne prawo wiatru. rdo Baryczne prawo wiatru, prawo (regua) Buys-Ballota - regua, wyraajca zwizek kierunku wiatru z rozkadem cinienia atmosferycznego; podaje, e na pkuli pnocnej centrum niu znajduje si w lewo i nieco z przodu, a centrum wyu po prawej stronie i nieco z tyu obserwatora ustawionego plecami do kierunku wiatru; na pkuli poudniowej odwrotnie; odkryte przez hol. meteorologa Ch.H. Buys-Ballota. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 565: Co to jest przechodzony deszcz? Odpowied: Deszcz ktrego krople maj temperatur nisz ni 0C. rdo Kiedy temperatura powietrza jest niska, opadajce krysztaki lodu mog dolecie do powierzchni Ziemi w postaci niegu, a ich ksztat zaley od temperatury w chmurze. Po opuszczeniu chmury patki mog dosta si w warstw o temperaturze dodatniej i stopnie, a nastpnie przelecie w pobliu gruntu przez warstw zimniejsz i ponownie zamarzn. W kocu do powierzchni Ziemi dolec tak zwane igy lodowe, czyli zamarznite kropelki deszczu. Taki deszcz czsto powoduje gooled. Jednake wikszo krysztakw lodu topi si i opada w postaci deszczu. Kiedy przechodzone kropelki wody zderzaj si z lodem, natychmiast zamarzaj i tworz powok lodow. Proces ten zwany jest oszranianiem lub akrecj (wzrostem). W efekcie do ziemi dolatuj krupy niene o rednicach 2-5 mm. Kiedy temperatura powietrza w pobliu powierzchni Ziemi jest troch nisza od 0C, moe wystpi opad marzncej mawki (kropelki o rednicach mniejszych od 0.5 mm) lub marzncego deszczu. W tym przypadku przechodzone krople zamarzaj natychmiast po zetkniciu si z zimnymi przedmiotami. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 627: Jakie sa rwnowagi? Odpowied: chwiejna, obojtna i staa Pytanie [PL(G), PPL(A)] 629: Jaki jset gradient pionowy w dolnej wrstwie? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 631: Gdzie mierzony jest wiatr dolny, na jekiej wysokoci? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 657: Z jaka prdkoci przesuwa si front ciepy, z jak chodny? Odpowied: front ciepy - 30-50 km/h front chodny opniony - 30-50 km/h front chodny przyspieszony - 60-80 km/h okluzja - 20-40 km/h rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 82 of 160

M. Ostrowski; Metoeorologia dla lotnictwa sportowego 5.2. Fronty - sytem zachmurzenia i zjawisk Pytanie [PL(G), PPL(A)] 687: Jakie to s chmury warstwowe? Odpowied: Chmura warstwowa to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. rdo Stratus (St - chmura warstwowa) to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. Wystpowaniu tego rodzaju chmur czsto towarzyszy mawka lub bardzo drobny deszcz, po ktrym chmury te czsto rozwiewaj si. Czasem s one tak cienkie, e przewieca przez nie soce. Czsto towarzyszy im zjawosko halo. Wskutek duego albedo zmniejszaj dopyw promieniowania, przez co temperatura podczas ich wystpowania obnia si. Najczciej pojawiaj si, gdy nad obszar, nad ktrym znajduj si niskie masy zimnego powietrza, zblia si ciepe powietrze, tworzc front ciepy, lub na skutek silnego ochodzenia (wskutek wznoszenia ciepego, wilgotnego powietrza, wypromieniowania ciepa z powierzchni gruntu). Chmury warstwowe wystpuj w 3 rnych pitrach: Wysokie (powyej 6000m) - cirrostratus rednie (2000-6000m) - altostratus Niskie (poniej 2000m) - nimbostratus Pytanie [PL(G), PPL(A)] 726: Jak zmienia si cinienie przed i po froncie chodnym i ciepym? Odpowied: przed frontem ciepym spadek 2-4 hPa/3h za frontem chodnym opnionym wzrost 1-3 hPa/3h za frontem chodnym przyspieszonym wzrost 4-8 hPa/3h we froncie okluzji wahania 1-3 hPa/3h rdo M. Ostrowski; Metoeorologia dla lotnictwa sportowego 5.2. Fronty - sytem zachmurzenia i zjawisk Pytanie [PL(G), PPL(A)] 727: Kiedy wystpuj opady cige? a) przed b) po c) w trakcie frontu Odpowied: 100 km od frontu ciepego (St, Ns) rdo M. Ostrowski; Metoeorologia dla lotnictwa sportowego 5.2. Fronty - sytem zachmurzenia i zjawisk Pytanie [PL(G), PPL(A)] 728: Z czego leci grad? Odpowied: Cb rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 729: Co si dzieje z widzialnoci gdy temperatura obnia si do punktu rosy? Odpowied: Widzialnosc spada. Wilgoc zawarta w powietrzu zaczyna sie skraplac powstaje chmura. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 730: Do jakiego pitra nale chmury Cu? Odpowied: Chmury Cumulus nale do grupy chmur pionowych (konewkcyjnych). rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Chmura Pytanie [PL(G), PPL(A)] 739: Jaka bdzie temperatura na wysokoci 1000 m zakadajc parametry atmosfery wzorcowej ISA? Odpowied: 8.5C rdo patrz pyt. 370. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 740: Gdzie najwyej znajduje si tropopauza? a) nad rwnikiem b) nad rednimi szerokociami geograficznymi c) nad biegunami

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 83 of 160

Odpowied: Nad rwnikiem. rdo Tropopauza izotermiczna warstwa atmosfery ziemskiej o gruboci ok. 1 2 km, tworzca stref przejciow midzy troposfer a stratosfer. Nad biegunami rozciga si na wysokoci od ok. 6-8 km, w szerokociach umiarkowanych do 10-12 km, a nad rwnikiem podnosi si do 15-17 km. Jej pooenie zaley rwnie od pory roku - latem znajduje si wyej. Temperatura w warstwie tej siga do - 55C. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 741: Przez ile trzeba pomnoyc cinienie w hPa eby otrzyma warto wyraon w mmHg? a) 0,66 b) 1.33 c) 1.5 d) 0.75 Odpowied: 0.75 rdo Dla atmosfery wzorcowej 1013 hPa = 760 mmHg czyli faktor wynosi 760/1013 = 0.75 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 754: Szlaki Cu wystpuj przy: a) termice wypracowanej b) termice wypracowanej z Cu c) termice naniesionej d) ... Odpowied: Termice naniesionej rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 759: Zapis z METARu OVC070 dotyczy chmur: a) Sc b) St c) Ac d) As Odpowied: As rdo OVC oznacza cakowite zachmurzenie czyli najprawdopodobniej chmur typu stratus. 070 oznacza podstaw chmur na poziomie 7000 ft (2100 m) czyli najprawdopodobniej chmur Altostratus (wicej w rdle do pyt. 267) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 760: Podstawa chmur Stratus siga: a) 1000 m b) 2000 m c) 500 m d) powyej 6000 m Odpowied: Chmury typu Stratus maj podstaw praktycznie od 0 m (Nimbostratus) do ponad 6000 m (Cirrostratus). rdo Stratus (St - chmura warstwowa) to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. Wystpowaniu tego rodzaju chmur czsto towarzyszy mawka lub bardzo drobny deszcz, po ktrym chmury te czsto rozwiewaj si. Czasem s one tak cienkie, e przewieca przez nie soce. Czsto towarzyszy im zjawisko halo. Wskutek duego albedo zmniejszaj dopyw promieniowania, przez co temperatura podczas ich wystpowania obnia si. Najczciej pojawiaj si, gdy nad obszar, nad ktrym znajduj si niskie masy zimnego powietrza, zblia si ciepe powietrze, tworzc front ciepy, lub na skutek silnego ochodzenia (wskutek wznoszenia ciepego, wilgotnego powietrza, wypromieniowania ciepa z powierzchni gruntu). Chmury warstwowe wystpuj w 3 rnych pitrach: Wysokie (powyej 6000m) - cirrostratus rednie (2000-6000m) - altostratus Niskie (poniej 2000m) - nimbostratus Pytanie [PL(G), PPL(A)] 769: W jakiej porze roku wystpuje w Polsce najczciej okluzja chodna/ciepa? Odpowied: Okluzja chodna w ciepej czci roku, a okluzja ciepa w zimnej czci roku. rdo M. Ostrowski; Metoeorologia dla lotnictwa sportowego

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 84 of 160

5.2. Fronty - sytem zachmurzenia i zjawisk Pytanie [PL(G), PPL(A)] 780: Pod jakim ktem wiej wiatry w izohipsie? a) 30 b) 60 c) 90 d) rownolegle Pytanie [PL(G), PPL(A)] 808: Co to jest izohipsa? Odpowied: Izohipsa - izolinia staej wysokoci czca punkty powierzchni izobarycznej o tej samej wysokoci, wyraane w metrach geopotencjalnych. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Izohipsa Pytanie [PL(G), PPL(A)] 809: Izobara to linia czca punkty o tym samym cinieniu liczone na poziomie: a) ziemi b) morza c) 2 m d) 1000 m Odpowied: Izobara to linia czca punkty o tym samym cinieniu liczone na poziomie morza. rdo Izobara to izolinia czca punkty na mapie klimatycznej o takiej samej wartoci cinienia atmosferycznego (sprowadzonego do tej samej wysokoci) w danej chwili. Linia ta moe czy take punkty o takiej samej redniej wartoci cinienia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 810: Wiatr na mapie dla FL 55 podawany jest w/g: a) cinienia 850 hPa b) cinienia 900 hPa c) wiatru dolnego d) wiatru grnego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 811: Chmury St wystpuj do puapu (lub maj podstawy): a) 100 m b) 500 m c) 1000 m d) 2000 m Odpowied: 100 m rdo M. Ostrowski; Metoeorologia dla lotnictwa sportowego 2.3. Chmury i opady Pytanie [PL(G), PPL(A)] 812: Zjawisko fali wystpuje w Polsce a) na Mazurach b) na lsku c) w Tatrach i Karkonoszach d) nad morzem Odpowied: W Tatrach i Karkonoszach. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 813: Czy w termice chmurnej wystpuje turbulencja? a) tak b) nie c) tak ale poza chmurami d) tak ale nad chmurami Odpowied: Tak rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 814: Turbulencja przyziemna wystpuje: a) przy silnym wietrze b) przy braku wiatru c) przy braku chmur d) ... Odpowied: Turbulencja przyziemna wystpuje przy silnym wietrze (m.in.wpyw terenu) rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 85 of 160

Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 815: Co to jest STREAM? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 816: Z jak prdkoci wiej prdy strumieniowe? Odpowied: Ze strefami fal grnych wie si prd strumieniowy (jet stream). S to paskie (2-4 km gruboci) i do wskie (100-200 km szerokoci) ale bardzo dugie (tysice km) pasma nadzwyczaj silnych wiatrw (z definicji powyej 100 km/h) wystpujcych w pobliu tropopauzy, meandrujce dookoa kuli ziemskiej. Nad pnocnym Atlantykiem i Europ polarny prd strumieniowy ma w osi przecitnie 150-200 km/h. Drug cech prdu strumieniowego jest bardzo silny przysrost prdkoci wiatru wysokoci - np. na wysokoci 6 km 60 km/h, na 9 km - 150 km/h. Inne prdy strumieniowe to prd zwrotnikowy wystpujcy nad pnocn krawdzi wyy podzwrotnikowych o najwyszych prdkociach (maksimum zaobserwowane nad Japoni to 530 km/h), prd arktyczny sporadycznie wystpujcy i do niski oraz prdy stratosferyczne. rdo M. Ostrowski; Metoeorologia dla lotnictwa sportowego 2.8 Oglna cyrkulacja atmosfery Pytanie [PL(G), PPL(A)] 817: Gdzie wystuje cz ciepa niu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 818: Do jakiej wysokoci siga troposfera w umiarkowanych szerokosciach geograficznych? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 819: W jaki sposb bada si rozkad temperatur w troposferze? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 820: W jakich godzinach dokonuje si pomiarw atmosfery radiosond? Odpowied: O godzinie 00 UTC i 12 UTC, z tym, e sonda wznosi si na wysoko okoo 30 - 35 km. To wznoszenie zajmuje okoo 30 min. Take faktycznie sond wypuszcza si o 23:30 UTC i o 11:30 UTC tak eby o penych godzinach mie cakowity pomiar i mc go przesa ssiednim stacjom meteorologicznym. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 876: Tropopauza w strefie umiarkowanej wystpuje na wysokoci a) 100 hPa b) 250 hPa c) 500 hPa d) .... Odpowied: 250 hPa rdo Tropopauza izotermiczna warstwa atmosfery ziemskiej o gruboci ok. 1 2 km, tworzca stref przejciow midzy troposfer a stratosfer. Nad biegunami rozciga si na wysokoci od ok. 6-8 km, w szerokociach umiarkowanych do 10-12 km, a nad rwnikiem podnosi si do 15-17 km. Jej pooenie zaley rwnie od pory roku - latem znajduje si wyej. Temperatura w warstwie tej siga do - 55C. Na wysokoci 10 km panuje cinienie okoo 260 hPa Pytanie [PL(G), PPL(A)] 882: Kiedy wystpuje uskok wiatru? a) Cb b) Ns c) ... Odpowied: Uskok wiatru wystpuje blicko Cb oraz przy inwersji. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 883: Co dzieje si z cinieniem przed frontem ciepym? a) maleje b) ronie c) maleje, a potem rosnie d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 909: Napyw jakich mas powietrza tworzy termik naniesion? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 956: Ciepe powietrze opadajce z gry do dou. Co dzieje si z temperatur? Odpowied: Ociepla si o 1C na kade 100 m (suchoadiabatyczne spranie). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 958: Wzrost cinienia jest zapowiedzi: a) wyu b) sioda barycznego c) niu d) nie mona okreli Odpowied: Wzrost cinienia jest zapowiedzi wyu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 959: Spadek cinienia jest zapowiedzi: a) wyu b) sioda barycznego

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 86 of 160

c) niu d) nie mona okreli Odpowied: Spadek cinienia jest zapowiedzi niu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 966: Gdzie wystpuje najwysza tropopauza? Odpowied: Na rwniku. rdo Tropopauza izotermiczna warstwa atmosfery ziemskiej o gruboci ok. 1 2 km, tworzca stref przejciow midzy troposfer a stratosfer. Nad biegunami rozciga si na wysokoci od ok. 6-8 km, w szerokociach umiarkowanych do 10-12 km, a nad rwnikiem podnosi si do 15-17 km. Jej pooenie zaley rwnie od pory roku - latem znajduje si wyej. Temperatura w warstwie tej siga do - 55C. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 967: Do jakiej wysokoci siga troposfera? Odpowied: Na rwniku do 16 km, a u nas 11-12 km. rdo Troposfera - jest najnisz i najciesz warstw atmosfery. Grna jej granica zmienia si w zalenoci od pory roku i od szerokoci geograficznej. Nad biegunami siga ona do 7 km w zimie i do 9 km w lecie. W umiarkowanych szerokociach geograficznych od 10 km w zimie do 13 km w lecie. Nad rwnikiem zasig troposfery waha si od 15 do 18 km przez cay rok. Zrnicowana grubo troposfery wynika z rnic nagrzewania si obszarw, lecych na rnych szerokociach geograficznych oraz rnej wartoci siy odrodkowej dziaajcej na czsteczki powietrza. Charakterystyczn cech tej warstwy jest cigy spadek temperatury wraz ze wzrostem wysokoci, przecitnie 0,6C na 100 m. Na granicy z tropopauz temperatura nad obszarem zwrotnikowym waha si od -70C do -80C, natomiast nad biegunami od -70C zim do -45C latem. Cinienie atmosferyczne maleje wraz ze wzrostem wysokoci od okoo 1000 hPa na poziomie morza do okoo 200 hPa na granicy z tropopauz. W troposferze zachodz czste turbulencje powietrza oraz najwaniejsze procesy ksztatujce pogod i klimat na Ziemi. Prowadzi si w niej badania meteorologiczne i klimatologiczne. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 985: Jakie cinienie panuje na wysokoci 400 m? Odpowied: Nisze o 50 hPa. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 986: Okluzja o charakterze chodnym wystpuje gwnie w jakiej porze roku? a) w I kwartale roku b) w cieplejszej porze c) w zimniejszej porze d) wiosna Pytanie [PL(G), PPL(A)] 987: Jaki jest gradient wilgotno abiatyczny? a) 1.2 C / 100m b) 1.0 C / 100m c) 0.6 C / 100m d) 0.3 C / 100m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 988: Zjakij odlegoci wzrokowo mona oceni nadrejscie frontu chodnego? a) 1000 km b) 400 km c) 2 km d) ok. 50 m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1000: Pada deszcz i jest temperatura ujemna. Czy moe wystpi oblodzenie? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1001: W jakiej chmurze oblodzenie? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1006: Gdzie pada na froncie ciepym? Odpowied: Pprzed frontem ok. 300 km. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1007: Gdzie pada we froncie chodnym? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1057: Co to za chumra Cu Congestus? Odpowied: Wypitrzona chmura kbiasta. rdo Cumulus Congestus moe poprzez czenie oraz wertykalny wzrost osign stadium Cumulonimbusu, ktrego wierzchoek np. w tropikach moe "wystrzeli" a do wysokoci ponad 20 km. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1061: Czy jest moliwe eby temperatura na 500 metrach bya wiksza ni przy ziemi? Odpowied: Tak, w przypadku inwersji. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 87 of 160

Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1062: Co to jest podstawa chmur? a) odlego od ziemi do dolnej granicy chmur b) odlegoc od poziomu morza do dolnej granicy chmur c) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1086: Kiedy wystpuje jet stream? a) przy froncie chodnym b) pomidzy masami powietrza ktrych rnica wilgotnoci jest dua c) pomidzy masami powietrza ktrych rnica temperatur i wilgotnoci jest maa d) w niu Odpowied: Jet stream wystpuje pomidzy masami powietrza ktrych rnica temperatur. rdo Prd strumieniowy (ang. jet stream) to intensywny, do wski i prawie poziomy strumie przenoszcy z zachodu na wschd olbrzymie masy powietrza w atmosferze ziemskiej. rednia prdko wiatru wynosi 25 m/s (100 km/h). Wystpuje w grnej czci troposfery oraz dolnej czci stratosfery, co odpowiada poziomowi ok. 200 hPa (okoo 12 km nad poziomem morza). Formuje si na granicy midzy ssiadujcymi masami powietrza o znacznej rnicy temperatur, jak midzy obszarem polarnym i cieplejszym powietrzem w niszych szerokociach geograficznych. Istniej dwa gwne prdy strumieniowe w szerokociach polarnych obydwu pkul i dwa mniejsze pooone po obu stronach rwnika - prdy strumieniowe podzwrotnikowe. Na pnocnej pkuli prdy strumieniowe wystpuj najczciej midzy rwnolenikami 30N i 70N (polarny) oraz 20N i 50N (podzwrotnikowy). Prd strumieniowy ma falujcy ksztat, cho jego wysoko jest stabilna. Ze wzgldu na obrotowy ruch ziemi przepywa z zachodu na wschd, zarwno na pnocnej jak i na poudniowej pkuli. Jest to spowodowane efektem Coriolisa. Szybko wiatru w strumieniu wzrasta bardzo szybko w miar zbliania si do jego rodka. W zalenoci od gradientu temperatury jest to rednio 55 km/h zim i 120 km/h latem, cho obserwuje si prdkoci nawet rzdu 400 km/h. wiatowa Organizacja Meteorologiczna okrela i prdem strumieniowym nazywamy prdy powietrza o prdkoci przekraczajcej 90 km/h. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1087: Chmura Cu Hum jest chmur: a) piknej pogody b) wypitrzona c) postrzpiona d) ... Odpowied: piknej pogody rdo Cumulus humilis - chmura kbiasta - stosunkowo paska odmiana Cumulusw, zwiastun piknej pogody Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1088: Z jak prdkoci wiej jet stream'y? a) 200 km/h b) 100 km/h c) 90 km/h d) 30 km/h Odpowied: rednia prdko to 100 km/h rdo patrz pyt. 1086. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1097: Co oznacza skrt EMBD? Odpowied: Embeded (ang.) - wbudowany, osadzony rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Glownie stosuje sie to w przypadku chmur Cb ukrytych w innych chmurach. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1098: Nadejcie cirrusa uncinus oznacza... Odpowied: Zblianie si frontu ciepego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1099: Punkt w ktrym dochodzi do skroplenia pary wodnej ro... Odpowied: Temperatura punktu rosy. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1100: Z jak prdkoci przemieszcza si wy? Odpowied: 20-40 km/h

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 88 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1128: Co oznacza NOSIG? a) brak METAR b) brak TAF c) brak ostrzee d) brak istotnych zmian do ldowania Odpowied: Brak istotnych zmian. rdo Meteorologia dla lotnictwa sportowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1129: Jaki charakter maj chmury s w okluzji ciepej? a) frontu ciepego b) frontu chodnego I rodzaju c) frontu chodnego II rodzaju d) frontu zokludowanego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1207: Czy w termice z chmurami wystpuje turbulencja? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1208: Turbulencja wystpuje: a) pod chmur b) obok c) nad ni Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1212: Mgla adwekcyjna tworzy si gdy: a) ciepe powietrze napywa nad zimny ld b) zimne powietrze napywa na ciepy ld c) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1224: Skd napywa do Polski powietrze arktyczne? a) z Afryki b) z Arktyki c) z Pn. Kanady d) Oceanu Atlatnyckiego Odpowied: Z Arktyki, a dokadniej ze Skandynawii. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1225: Jak szybko ochadza si nagrzane powietrze wznoszce si od ziemi do Cu? a) 1/100 m b) 0.65 /100 m c) ... Odpowied: 0.98 C/100 m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1226: Spokojny wlizg powietrza wystpuje podczas: a) frontu chodnego I rodzaju b) frontu chodnego II rodzaju c) frontu ciepego d) okluzji Odpowied: frontu chodnego I rodzaju. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1227: W jakim froncie wystpuje najsilniejsza turbulencja? a) ciepym b) chodnym I rodzaju c) chodnym II rodzaju d) okluzji Odpowied: chodnym II rodzaju Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1228: Wedug jakiej mapy okrela si wiatr dla poziomu lotu FL050? a) 700 hPa b) 850 hPa c) 1013 hPa d) wedug wiatru dolnego Odpowied: 850 hPa rdo Maciej Ostrowski; Meteorologia dla lotnictwa sportowego str.181 6. Analiza synoptyczna 6.1. Zasady analizy map dolnych i grnych Zasady Analizy map pl grnych "Dla lotnictwa sportowego istotniejsze znaczenie maj mapy niszych poziomw FL050 - 850 hPa (okoo 1500 m latem) i FL100 - 700 hPa (okoo 3000 m). Istotna jest te mapa FL180 - 500 hPa ukazujca zasadniczy, redni poziom troposfery, ktry latem utosamiany jest wraz z poziomem 700 hPa z poziomem przenoszenia"

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 89 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1229: Gdzie jest ciepa czc niu? a) przed frontem ciepym b) midzy frontami c) przy froncie okluzji

Tematyka: nawigacja
Pytanie [PL(G), PPL(A)] 51: W ktrym rozdziale AIP podana jest tabela wschodw i zachodw soca? Odpowied: GEN 2.7 rdo AIP GEN 2.7 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 92: Co to jest wysoko cinieniowa? Odpowied: Wysoko wskazywana przez wysokociomierz po ustawieniu cinienia odniesienia na tzw. cinienie standardowe na rednim poziomie morza przyjte na 1013 hPa (760 mmHg). Okrela te tzw. Poziom Lotu czyli 1/100 wysokoci wyraonej w stopach. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Wysoko%C5%9Bciomierz Pytanie 209: Obliczanie czasu UTC w lecie i w zimie. Odpowied: Dla Polski czas lokalny (LT) to: UTC +1:00 - zim UTC +2:00 - latem Czas UTC to: LT -1:00 - zim LT -2:00 - latem rdo Uniwersalny czas koordynowany, UTC (ang. Coordinated Universal Time) - wzorcowy czas ustalany na podstawie TAI (fr. Temps Atomique International), uwzgldniajcy nieregularno ruchu obrotowego Ziemi i koordynowany wzgldem czasu sonecznego. By zapewni, e Soce rednio w cigu roku przechodzi nad poudnikiem Greenwich o godz. 12:00 UTC, z dokadnoci nie mniejsz ni 0.9 s, od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. przestpna sekunda. Operacj t przeprowadza IERS (International Earth Rotation Service). Coordinated Universal Time jest wyraany za pomoc 24-godzinnego zegara i wykorzystuje kalendarz gregoriaski. Jest uywany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoj wojskow nazw "Zulu time" ("Zulu" w alfabecie fonetycznym odpowiada literze "z", oznaczajcej poudnik zerowy, czyli dugo geograficzn 0, w angielskiej miejscowoci Greenwich). UTC zosta zdefiniowany przez International Radio Consultative Committee (CCIR), poprzednika Midzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej. Pen definicj zawiera CCIR Recommendation 460-4 (plik PDF; wersja HTML stworzona przez Google) lub ITU-T Recommendation X.680 (plik PDF; wersja HTML stworzona przez Google) z lipca 1994 roku. Akronim UTC jest niezaleny od jzyka i odpowiada w jzyku angielskim nazwie "Coordinated Universal Time", a w jzyku francuskim "Temps Universel Coordonn". Wszystkie punkty pooone na tym samym poudniku maj ten sam czas lokalny (miejscowy). Kada zmiana pooenia powoduje zmian lokalnego czasu - w okresie, gdy ludzie zaczli przemieszcza si coraz czciej i szybciej, stawao si to bardzo niewygodne. Ca Ziemi podzielono na 24 strefy czasowe. Czas uniwersalny i strefy czasowe zostay zaproponowane przez kanadyjskiego wynalazc Sandforda Fleminga. Strefy czasowe w niezmienionym ksztacie obowizuj na morzach i oceanach. Na ldach ich ksztat zosta zmodyfikowany tak, by mae i rednie pastwa znalazy si w obrbie jednej strefy czasowej, czyli obowizywa w nich jeden czas. Wiksze pastwa, takie jak Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Rosja czy Australia, znajduj si w kilku lub kilkunastu strefach czasowych. Na poudniku 180 (pomidzy strefami UTC +12 do +14, a UTC -12) zostaa wytyczona Midzynarodowa linia zmiany daty. Bez wzgldu na por dnia i nocy terytoria pooone na zachd od tej linii maj czas przesunity o 24 godziny do przodu od terytoriw pooonych na wschd od niej, np. w Nowej Zelandii (UTC +12) jest taki sam czas jak na Wyspie Baker (UTC -12), ale dzie pniej. Czas letni na pkuli pnocnej wystpuje w okresie od kwietnia do koca padziernika, a na poudnie od rwnika od listopada do koca marca.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 90 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 218: Co jest punktem nawigacji obszarowej? a) brzeg morza b) wie c) due miasto d) ... Odpowied: Punktem nawigacji obszarowej jest np. due miasto. Pytanie 253: Jaka jest wysoko pomiaru wiatru przyziemnego? Odpowied: 10 m rdo Standardowa wysoko instrumentu do pomiaru wiatru przy powierzchni Ziemi, nad paskim otwartym terenem wynosi 10 m nad powierzchni gruntu. Otwarty teren to taki, w ktrym odlego midzy instrumentem i jakkolwiek przeszkod jest przynajmniej 10 razy wiksza ni wysoko przeszkody. Z rnych wzgldw wysoko wiatromierzy na stacjach meteorologicznych waha si od ok. 10 m do sporo ponad 20 m. http://www.klimat.fish.ar.szczecin.pl/klimat/wiatr/cwiczenie_10.htm Pytanie 268: Przeliczanie KB -> KG -> KM Odpowied: Kurs to kt zawarty pomidzy pn. kierunkiem poudnika geograficznego i magnetycznego, a osi pooenia szybowca. B Kt pomidzy pn. kierunkiem poudnika magnetycznego, a pn. kierunkiem poudnika busoli (dewiacja) M Kt pomidzy pnocnym kierunkiem poudnika geograficznego, a pnocnym kierunkiem poudnika magnetycznego (deklinacja ) izogony (linie czce miejsca o tej samej deklinacji) KG = KM + M KM = KG - M KB = KM - B Pytanie 269: Liczenie kta znoszenia (KZ) oraz liczenie skadowej bocznej jak rwnie skadowej w czoowej lub tylnej wiatru. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 278: Obierajc po starcie kurs 300 i lecc po ortodromie dokd dolecimy? Odpowied: Dolecimy do punktu z wyjcia. rdo Ortodroma (gr.), matematycznie najkrtsza linia czca 2 punkty na zakrzywionej powierzchni (np. na powierzchni Ziemi) i na niej leca; na powierzchni kuli ortodroma jest ukiem koa wielkiego, przechodzcego przez dane 2 punkty; na powierzchni kuli ziemskiej, w przeciwiestwie do loksodromy, ortodroma przecina poudniki pod rnymi ktami. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 279: Obierajac po starcie kurs 300 i lecc po loksodromie dokd dolecimy? Odpowied: Dla kursw od 91 do 269 dolecimy do bieguna poudniowego, natomiast dla kursw od 271 do 89 dolecimy do bieguna pnocnego. Przy kursach rwnych 90 i 270 dolecimy do punktu wyjcia. rdo Loksodroma (gr.), matematyczna linia na powierzchni kuli lub na jakiejkolwiek innej powierzchni obrotowej przecinajca wszystkie poudniki tej powierzchni pod staym ktem ; gdy jest ktem ostrym lub rozwartym ( 0, 90, 180), to loksodroma ma ksztat spirali z punktem asymptotycznym na biegunie; na mapie sporzdzonej w odwzorowaniu Mercatora loksodroma jest lini prost, co znajduje zastosowanie w nawigacji (droga po loksodromie oznacza drog po staym kursie); termin loksodroma wprowadzi Snellius (1624). Pytanie 287: Jak dugo ma mila morska (NM)? Odpowied: 1,852 km rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Mila_morska Mila morska (Mm, nautical mile - NM, International Nautical Mile INM) - jest jednostk odlegoci stosowan w nawigacji morskiej. Jest to dugo uku poudnika ziemskiego odpowiadajca jednej minucie ktowej koa wielkiego. 1 Mm = 40000 km / (360 60) = 1,852 km 1 Mm = 10 kabli Z pojciem Mm zwizana jest jednostka prdkoci wze Pytanie [PL(G), PPL(A)] 288: Lecc na wschd i przyspieszajc busola zmieni wskazanie w ktr strone? Odpowied: Zmniejszenie kursu (na zachd zwikszenie) rdo Ciarek po stronie poudniowej bezwadno W/g Jeppesena: Guided Flight Discovery Instrument Commercial: Acceleration & Deceleration errors. This error is greatest on east and west headings and decreases to zero on north and south headings. Remember the Acronym ANDS (Accelerate North, Decelerate South) in the northern heimisphere.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 91 of 160

Pytanie 303: Co oznacza skrt QNH? Odpowied: Sea Level Air Pressure Cinienie atmosferyczne na poziomie morza: MSL (Mean Sea Level), odniesione do cinienia atmosferycznego w punkcie pomiaru. rdo http://www.heading.enter.net.pl/atis.htm www.ectaco.info/nato.pdf Pytanie 304: Co oznacza skrt QFE? Odpowied: Runway Level Air Pressure Ustawienie Wysokociomierza - cinienie atmosferyczne na poziomie pasa startowego. rdo www.ectaco.info/nato.pdf Pytanie 306: Jaka jest maksymalna wysoko lotu VFR? Odpowied: Do poziomu lotu FL 195 wcznie. rdo biuletynu VFR: 4.1.2.Loty VFR mog by wykonywane: a) midzy wschodem, a zachodem soca, b) midzy zachodem, a wschodem soca jedynie z zachowaniem przepisw dotyczcych lotw VFR w nocy (patrz punkt.4.6), c) do poziomu lotu FL 195 wcznie, d) powyej poziomu lotu FL 195 tylko w wyznaczonych TSA, EA lub ich odpowiednikach, e) z prdkoci poddwikow. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 317: Obliczanie bocznego odchylenia i poprawki. Odpowied: P = BO 60 / Sprzeb. + BO 60 / Spoz. gdzie: P - poprawka BO - boczne odchylenie Sprzeb. - przebyta droga Spoz. - pozostaa droga rdo Bolesaw abno, Zygmunt Bogusz; Nawigacja lotnicza s. 72 Pytanie [PPL(A)] 318: Na jakich czstotliwociach pracuj VOR? Odpowied: Pasmo VHF 112 -117.900 MHz z odstpem midzy kanaami 100 kHz rdo Radiooperator w radiowej subie lotniczej str. 88 http://heading.pata.pl/ System VOR wykorzystuje zakres czstotliwoci 108 -117.900 MHz. Niektre rda podaj zakres 112 117.9 MHz dla VOR i 108 - 111.9 MHz dla radiolatarni kierunku ILS. Ot w zakresie 108 - 112 MHz kanay od 108.1 do 111.9 co 200 kHz s dla ILS, a od 108 do 112 kHz dla VOR (te co 200 kHz). Od 112 do 117.9 MHz odstp midzy kanaami VOR wynosi 100 kHz. Moc wyjciowa radiolatarni VOR wynosi od 100 do 200 W. W Europie jest ze wzgldu na gst sie drg lotniczych najczciej stosuje si nadajniki stuwatowe. Nadajniki VOR o mocy zmniejszonej do 50 W, tak zwane T-VOR (Terminal VOR) s przeznaczone do instalowania na obszarach duego zagszczenia pomocy radionawigacyjnych, np w okolicy portw lotniczych. Spotyka si take radiolatarnie VOR rnicowane pod wzgldem charakterystyki antenowej. S to radiolatarnie trasowe dla nawigacji na duych wysokociach H-VOR (High Altitude VOR) i radiolatarnie dla maych wysokoci lotu L-VOR (Low Altitude VOR). Pytanie [PPL(A)] 319: Na jakiej czestotliwosci pracuje radiostacja NDB? Odpowied: Dla radiolatarni NDB wydzielono zakres czstotliwoci 255.0 - 526.5 kHz, tolerancja 7 kHz (wyczajc podpasmo 495.0 - 505.0 kHz) rdo "Radiooperator w radiowej subie lotniczej" str. 88 http://heading.pata.pl/ Naziemne radiolatarnie NDB (Non-directional Beacon) i odbiorniki, znajdujce si na pokadzie statku powietrznego (radiokompasy albo ADF- Automatic Direction Finders) tworz razem jeden z najstarszych systemw radionawigacyjnych. Jego prekursorami byy rcznie obracane radionamierniki pokadowe do namierzania redniofalowych stacji radiofonicznych i nielicznych nawigacyjnych. Inn odmian byy radiolatarnie trasowe "LF-RNG" (Low Frequency Radio Range), uywane w USA do lat 60. Radiolatarnia NDB

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 92 of 160

jest naziemnym nadajnikiem bezkierunkowym pracujcym na falach rednich (od 200 do 600 kHz). Fala nona radiolatarni jest zmodulowana amplitudowo emisj A2A, przy gbokoci modulacji do 95% . Sygna nadawany przez radiolatarni NDB zawiera znak rozpoznawczy w postaci trzech znakw alfabetu Morse'a, powtarzanym co okoo 30 sekund. Znaki Morse'a s nadawane tonem 1020 Hz (w starszych radiolatarniach take 400 Hz). Przerwa midzy znakami ma 600 ms. Istniej radiolatarnie nadajce informacje o stanie urzdze, zakodowane w sygnale identyfikacyjnym. Tak np. wyduenie przerwy midzy znakami do 1200 ms oznacza prac nadajnika zapasowego. Jeeli radiolatarnia pracuje z zasilaniem awaryjnym, zmienia dugo przerwy co trzy sekwencje (3 razy z przerw 600 ms, 3 razy z przerw 1200 ms). Niekiedy spotyka si NDB nadajace foni znak identyfikacyjny i informacje meteorologiczne. Pasma przydzielone w Polsce (NDB) 255.0 - 283.5 - radiodyfuzja / radionawigacja lotnicza (radiolatarnie NDB) 283.5 - 315.0 - radionawigacja lotnicza / morska (brzegowe NDB) 315.0 - 325.0 - radionawigacja lotnicza (radiolatarnie NDB) 325.0 - 405.0 - radionawigacja lotnicza (radiolatarnie NDB) 405.0 - 415.0 - radionawigacja (radiolatarnie NDB) 415.0 - 435.0 - radionawigacja lotnicza / ruchoma morska (radiolatarnie NDB) 505.0 - 526.5 - radionawigacja lotnicza / ruchoma morska (NDB) Pytanie 340: Jak okrela si i w/g czego pooenie statku powietrznego w locie? Odpowied: Nawigacja lotnicza zliczeniowa polega na ekstrapolacji drogi odniesienia do znanej pozycji w okrelonym momencie w przeszoci (np. pozycji startowej). Wymaga pomiaru kierunku ruchu statku powietrznego i jego prdkoci lub przyspieszenia. W najprostszym przypadku pilot - odczytujc kurs na busoli magnetycznej, prdko lotu na prdkociomierzu lotniczego i czas lotu na zegarze pokadowym - moe obliczy przebyt drog, przenie te dane na map i wyznaczy aktualne wsprzdne pooenia statku Nawigacja lotnicza wg namiaru pozycji polega na wyznaczeniu pozycji statku powietrznego przez okrelenie co najmniej 2 nierwnolegych linii pozycyjnych i ich punktu przecicia. Linie pozycyjne mog by okrelane rnymi metodami, np.: przelot nad lini dajc si jednoznacznie zidentyfikowa (rzeka, autostrada, tor kolejowy), mierzenie kierunku lub odlegoci do rozpoznanego punktu naziemnego o znanej lokacji, Pytanie [PL(G), PPL(A)] 355: Jaki kt inklinacji jest na biegunie? Odpowied: 90 rdo Nawigacja, Aeroklub PRL Warszawa 1968 Pytanie 363: Co to jest rwnik? Odpowied: Najduszy rwnolenik dzielcy kul ziemsk na pnocn i poudniow. rdo Rwnik - pojcie dotyczce takiej kuli, ktra obraca si wok osi przechodzcej przez rodek tej kuli. Rwnik jest koem wielkim powstaym wskutek przecicia kuli paszczyzn prostopad do tej osi i przechodzc przez rodek kuli. Jest jednoczenie jej najduszym rwnolenikiem. Jego szeroko geograficzna wynosi 0. Rwnik kuli ziemskiej dzieli j na dwie pkule: pnocn i poudniow, a jego dugo wynosi okoo 40 075 km. Pastwa, przez ktre przechodzi rwnik to: Gwinea Rwnikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Uganda, Somalia, Malediwy, Indonezja, Nauru, Kiribati, Ekwador, Kolumbia i Brazylia razem 13 pastw Pytanie 364: Co to jest poudnik? Odpowied: Poudnik to pokrg na powierzchni Ziemi, ktry czy oba bieguny. rdo Poudnik to pokrg na powierzchni Ziemi, ktry czy oba bieguny, o d. ok. 20 000 km, wyznaczajcy kierunek pnoc-poudnie i przecinajcy prostopadle rwnik. Paszczyzna poudnika 0 (przebiegajcy przez obserwatorium astronomiczne w Greenwich na terenie Londynu) i 180, dziel kul ziemsk na dwie pkule - wschodni i zachodni. Poudniki czce bieguny magnetyczne to poudniki magnetyczne, te ktre cz bieguny geograficzne to poudniki geograficzne, za te przedstawione na mapie - poudniki kartograficzne. rdo: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%82udnik" Pytanie 365: Co to jest dugo geograficzna? Odpowied: Kt dwucienny zawarty midzy paszczyzn poudnika 0 (poudnika przechodzcego przez obserwatorium astronomiczne w Greenwich), a paszczyzn poudnika przechodzcego przez dany punkt na powierzchni Ziemi. rdo Dugo geograficzna (ang. longitude; symbol ) - jedna z wsprzdnych geograficznych, kt dwucienny zawarty midzy paszczyzn poudnika 0 (poudnika przechodzcego przez obserwatorium astronomiczne w Greenwich), a paszczyzn poudnika przechodzcego przez dany punkt na powierzchni Ziemi. Punkty

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 93 of 160

pooone na pkuli wschodniej, czyli na wschd od poudnika 0 do 180, maj dugo geograficzn wschodni. Punkty pooone na pkuli zachodniej, czyli na zachd od 0 do 180, maj dugo geograficzn zachodni. Wszystkie punkty pooone na tym samym, poudniku maj t sam dugo geograficzn. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 366: Co to jest szeroko geograficzna? Odpowied: Kt pomidzy prost przechodzc przez dany punkt na powierzchni kuli ziemskiej oraz przez jej rodek i paszczyzn rwnika. rdo Szeroko geograficzna (ang. latitude, symbol ) - jedna z wsprzdnych geograficznych, kt pomidzy prost przechodzc przez dany punkt na powierzchni kuli ziemskiej oraz przez jej rodek i paszczyzn rwnika. Wartoci szerokoci geograficznej rozcigaj si midzy 0 na rwniku i 90 na biegunach. Szeroko geograficzna moe by pnocna (N) lub poudniowa (S). Linie na kuli ziemskiej o tej samej szerokoci geograficznej to rwnoleniki. Niektrym szerokociom nadano wasne nazwy: zwrotniki - Zwrotnik Raka 2327'N oraz Zwrotnik Kozioroca 2327'S - najdalej wysunite na pnoc i poudnie rwnoleniki, nad ktrymi Soce gruje w zenicie, koa podbiegunowe - pnocne 6633'N i poudniowe 6633'S - gdzie dzie lub noc mog trwa duej ni doba, ryczce czterdziestki, wyjce pidziesitki. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 367: Jaka jest odlego w km midzy 44' i 45' dugoci geograficznej na rwniku? Odpowied: 1 NM (mila morska) lub 1,852 km rdo 1' (minuta ktowa) na rwniku to jedna mila morska (NM) 1 (stopie ktowy) to 60' (minut ktowych) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 368: Jaka jest odlego w km midzy 10' i 11' szerokoci geograficznej? Odpowied: 1 NM (mila morska) lub 1.852 km rdo W nawigacji lotniczej podstawowymi jednostkami pomiaru odlegoci s: metr, kilometr, mila morska (NM Nautical Mile) i stopa (ft - foot, l.mn. feet). Mila morska odpowiada redniej dugoci uku 1 minuty ktowej poudnika elipsoidy ziemskiej. Przyjto e jako mila morska liczy sobie 1852 m. Zreszt dugo mili morskiej jest zalena od wymiarw przyjtych dla elipsoidy ziemskiej - zawiera si w zakresie od 1852,0 do 1853,25 m. Dugo stopy wynosi 0,3048 m (1 m=3,2808 stopy). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 369: Jaka jest dugo 1' (minuty ktowej) na rwniku? Odpowied: 1 NM = 1.852 km rdo Dugo rwnika (40 075 km) podzielona przez 360 daje nam 60 NM (111 km); 1 = 60' Pytanie 370: Podaj dokadne dane atmosfery wzorcowej (temperatura / cinienie / gsto powietrza / spadek temp. z wysokoci): Odpowied: temperatura: 288,15 K (15C) cinienie: 1013,27 hPa gsto: 1,225 kg/m3 spadek temp. z wysokoci: 0.65C / 100 m rdo Atmosfera wzorcowa, atmosfera standardowa (ang. International Standard Atmosphere, ISA) jest to pionowy, umowny rozkad cinienia, temperatury, gstoci i lepkoci kinematycznej powietrza oraz prdkoci dwiku przyjty za wzorzec midzynarodowy do porwnywania wynikw bada statkw powietrznych i zespow napdowych przeprowadzanych w rnych warunkach. Parametry atmosfery wzorcowej s obliczane przy zaoeniu, e atmosfera jest ukadem statycznym, powietrze jest gazem suchym, a jego skad chemiczny nie zaley od wysokoci. Ponadto przyjmuje si stae wartoci graniczne dla wysokoci rwnej poziomowi morza: temperatura: 288,15 K (15C) cinienie: 1013,27 hPa gsto: 1,225 kg/m3 lepko kinematyczna: 1,461x10-5 m2/s prdko dwiku: 340,3 m/s

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 94 of 160

Do obliczania parametrw atmosfery wzorcowej przyjmuje si pionowy gradient temperatury wynoszcy 6,5 K/km do wysokoci 11km. Od 11 km do 20 km przyjmuje si sta temperatur 217,65 K (-56,5C), a od 20 do 32 km dodatni gradient wynoszcy 1K/km. Wiele przyrzdw pokadowych jest skalowanych w oparciu o zaoenia atmosfery wzorcowej, np. wysokociomierze barometryczne wskazujce wysoko na podstawie cinienia statycznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 376: 5 cm na mapie 1:500 000 ile to km? Odpowied: 25 km. rdo 1 cm 0.01 m 0.000 01 km, a 5 cm 0.05 cm 0.000 05 km 0.000 01 km 500 000 = 5 km, a 0.000 05 km 500 000 = 25 km Pytanie [PL(G), PPL(A)] 400: Lecc z Zamocia do Zielonej Gry o ile zmieni si czas zachodu soca? a) bdzie pniej o 30min b) bdzie wczeniej o 30min c) bdzie pniej o godzin d) nie zmieni si Odpowied: Bdzie pniej o 30 min. rdo Wsprzdne Zamocia, to 5156' N 2315' E, a wsprzdne Zielonej gry to: 5043' N 1530' E. Rnica to 745' czyli: 745' / 360 24 h cos(~51) 32 min. Pytanie [PPL(A)] 509: Co to jest DME? Odpowied: Radiowa pomoc nawigacyjna. rdo Distance Measuring Equipment (DME) urzdzenie do pomiaru odlegoci (radioodlegociomierz). Znalaz on szerokie zastosowanie w lotnictwie cywilnym. DME suy do pomiaru odlegoci pomidzy samolotem a stacj naziemn, naley jednak pamita i nie jest to odlego wynikajca z mapy, gdy samolot znajduje si przewanie na pewnej wysokoci. Tak wic np. bdc na wysokoci 10 km tu nad radiolatarni systemu DME, pilot zobaczy, e znajduje si w odlegoci 10 km, a nie 0, od stacji. DME jest systemem impulsowym. Stacja naziemna odbiera sygnay zapytania wysane z samolotu i odpowiada na nie, wprowadzajc stae opnienie 50 mikrosekund. Dziki temu staemu opnieniu, niezalenemu od stacji naziemnej, odbiornik pokadowy jest w stanie okreli czas przebiegu sygnau w obie strony i wyznaczy odlego. Kady zainstalowany na pokadzie nadajnik ma wasn unikaln charakterystyk czstoci wysyania zapyta, wic moe odrni odpowied na swoje zapytania, od innych odpowiedzi. Przewanie jedna stacja naziemna jest w stanie obsuy do 200 samolotw jednoczenie. rdo: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Distance_Measuring_Equipment" Pytanie 518: Ile galonw amerykaskich wynosi 65 l? a) 13 US b) 17 US c) 20 US d) 12 US Odpowied: ~17 US gal. rdo Pojemno (miary brytyjskie) (British) Capacity 1 litr (l) = 1,76 pinty 1 pinta (pt) = 0,568 litra 1 litr (l) = 0,88028 kwarty 1 kwarta (qt) = 1,136 litra 1 litr (l) = 0,22 galona 1 galon (gal) = 4,546 Pojemno (miary amerykaskie) (American) Capacity 1 litr (l) = 2,1 pinty 1 pinta (pt) = 0,473 litra 1 litr (l) = 1.05708 kwarty 1 kwarta (qt) = 0,946 litra 1 litr (l) = 0,263 galona 1 galon (gal) = 3,785 Pytanie [PPL(A)] 519: Radiokompas dziaa na czstotliwoci... Odpowied: Od 200 do 1750 kHz.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 95 of 160

rdo http://heading.pata.pl/ndb.htm Pytanie 520: Zachd soca gdzie wczeniej Zamo, czy Jelenia Gra? (podano dokadne szerokoci i dugoci geograficzn tych miast) Odpowied: Zachd soca wczeniej bdzie w Zamociu. rdo Im dalej na wschd, tym zarwno zachd jak i wschd bdzie wczeniej. Pytanie [PPL(A)] 521: Prdko podrn okrela najdokadniej: a) VOR b) NDB c) DME na trasie lotu Odpowied: DME na trasie lotu. rdo DME okrela odlego od radiolatarni. Analizowana w czasie daje prdko z jaka porusza si samolot do/od radiolatarni. Prdko podrn mona wiec okreli kierujc si prosta na DME. Pytanie [PPL(A)] 522: Odczyt DME dokadnie nad stacj nadawcz na wysokoci FL 120. Ile wynosi wysoko statku powietrznego od powierzchni ziemi? Odpowied: Wysoko jest rwna FL 120 czyli ~ 3 600 m. rdo Marta Najfeld Pytanie [PPL(A)] 523: Liczba Macha to stosunek: a) prdkoci statku powietrznego IAS do prdkoci dwiku b) prdko statku powietrznego CAS do prdkoci dwiku c) prdko statku powietrznego TAS do prdkoci dwiku Odpowied: Rzeczywistej predkosci powietrznej TAS do predkosci dzwieku. CAS tylko dla atmosfery wzorcowej na NN. rdo Liczba Macha jest liczb podobiestwa wyraajc stosunek prdkoci przepywu do prdkoci dwiku w pynie (nie myli z ciecz, w fizyce, pynem jest np. powietrze). M = v/a gdzie: v - prdko przepywu a - prdko dwiku w pynie W lotnictwie czsto uywa si liczby Macha do okrelenia prdkoci statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 524: Lecisz na pkuli pnocnej z kursem zachodnim i przypieszasz. Co si dzieje z busol? a) odchyla si na pnoc b) nie odchyla si c) odchyla si na poudnie Odpowied: Odchyla si na pnoc. rdo Patrz pyt. 288 Pytanie 525: Rnica midzy faz zmian, a odniesienia 30 to radial wynosi... Odpowied: 210 Pytanie [PPL(A)] 526: Akronim D-VOR oznacza: a) urzdzenie do kalibracji b) poczenie radiolatarni VOR i DME Odpowied: Poczenie radiolatarni VOR i DME. Pytanie [PPL(A)] 527: R-NAV - oznacza: a) nawigacja trasowa b) radionawigacja c) nawigacja wspomagana radarowo d) nawigacja obszarowa Odpowied: Nawigacja obszarowa. rdo Koncepcja RNAV (Area Navigation - polski termin nawigacja obszarowa) pozwala statkom powietrznym nawigowa wzdu linii czcych dowolne dwa punkty, bez koniecznoci przelotu nad pomocami

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 96 of 160

radionawigacyjnymi, z zachowaniem waciwych tolerancji wyznaczania pozycji. RNAV jest (w sporym uproszczeniu) zespoem systemw technicznych i metod nawigacji, pozwalajc na ustalenie dowolnej trasy lotu w zasigu dziaania pomocy radionawigacyjnych lub w granicach moliwoci autonomicznych rodkw nawigacyjnych, ewentualnie kombinacji jednych i drugich. Pokadowe wyposaenie RNAV automatycznie wyznacza pozycj statku powietrznego, korzystajc z danych pochodzcych z dostpnych rde, oraz zapewnia prowadzenie wzdu wymaganej linii drogi. RNAV moe zapewnia take informacje dodatkowe, takie jak kierunek i odlego od podanego punktu trasy. Systemy RNAV bazujce na rozbudowanych FMS samolotw komunikacyjnych maj mie moliwo automatycznego powrotu na waciw tras z dowolnego punktu w zasigu dziaania uywanych rodkw nawigacyjnych. Mniej zaawansowane systemy mog wymaga interwencji pilota. "Podrcznik pilota Samolotowego" str. 117 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 528: Jest godzina 1200 UTC, patrz na poudnie - tarcza soca po prawej stronie jest: a) przed poudniem b) po poudniu c) w poudnie Odpowied: Po poudniu. Pytanie [PPL(A)] 529: Z radionamiarem VDF wsppracuje: a) radiolatarnia VDF b) radiodalmierz DMA Odpowied: VDF. Pytanie 530: W jakim celu stosuje si impulsy SDI? a) jako impulsy suce do identyfikacji statku powietrznego b) jako impulsy kodu alarmowego Pytanie 531: Jeden stopie szerokoci pnocnej geograficznej to: a) 111 NM b) 60 SM c) 111 km d) 60 km Odpowied: 111 km. rdo 1 = 40 075 km / 360 = 60 NM Pytanie [PPL(A)] 532: Transporder w jakim modzie zapytanie o wysoko? a) "B" b) " C" c) " 3/A" d) "D" Odpowied: W modzie C. rdo If the transponder receives a Mode A interrogation, it transmits the squawk code, as set by the pilot. If it receives a Mode C interrogation, it transmits the altitude code, as supplied by the encoder. It's important to understand that AT NO TIME does the transponder send both. It's one or the other, if the ground station sends a Mode A interrogation, the transponder replies with a string of pulses that are the squawk code only. If a Mode C interrogation, the reply is altitude only. http://www.airsport-corp.com/modec.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 533: Dokd doleci statek powietrzny lecc z EPWA kursem 300 po loksodromie? a) bdzie lecia po rwnoleniku i wrci do punktu wylotu b) korygujc kurs wrci do miejsca wylotu c) bdzie lecia lotem spiralnym w kierunku bieguna pnocnego, a do jego osignicia Odpowied: Bdzie lecia lotem spiralnym w kierunku bieguna pnocnego, a do jego osignicia. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 534: Kt zawarty miedzy kierunkiem wektora magnetycznego Ziemi, a paszczyzn styczna do jej powierzchni to: a) inklinacja b) deklinacja Odpowied: Inklinacja. rdo Inklinacja - jeden z parametrw orbity. Inklinacja jest ktem pomidzy paszczyzn orbity a drug paszczyzn, ktr jest zwykle ekliptyka (orbity planet i innych obiektw okrajcych Soce) lub

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 97 of 160

paszczyzna rwnikowa (satelity). Pytanie 535: rdem czasu w GPS jest: a) wasne zegary atomowe satelity b) wewntrzny zegar kwarcowy odbiornika Pytanie [PL(G), PPL(A)] 536: NKDG 358, deklinacja = 5 W, dewiacja = 4. Policz NKDM oraz KB. a) 003, 359 b) 359, 003 Odpowied: NKDM= 003 oraz KB = 359 rdo "Podrcznik pilota samolotowego" str. 75 "Podrcznik nawigacji lotniczej" APRL Wyrozumski str. 124 NKDM = NKDG - ( deklinacja) = 358 - (- 5) = 003 KB= NKDM - ( dewiacja) = 003 - 4 = 359 Pytanie [PPL(A)] 537: System ADF po dodaniu sygnau przychodzcego z anteny kierunkowej LOOP i bezkierunkowej SENSE otrzymuje si na paszczynie wykres o ksztacie: a) limakonu b) kardioidy c) semki d) okrgu Odpowied: Kardioidy. rdo Marta Najfeld Pytanie [PPL(A)] 551: Co to jest AMT? Odpowied: Zarzdzanie ruchem lotniczym. Pytanie [PPL(A)] 575: Jakie s kolory markerw? Odpowied: biay, ty , niebieski. rdo Markery w systemie ILS wypromieniowuj sygna w postaci wskiej wizki prostopadle do gry, tworzc trzy znaczniki odlegoci na kierunku podejcia. System ILS posiada trzy markery: - wewntrzny (inner) IM; 75 m od progu drogi startowej, - rodkowy (middle) MM; 1070 m od progu, - zewntrzny (outer) OM; 7240 m od progu. Markery odrnia si na podstawie emitowanych przez nie sygnaw. Odbiornik na pokadzie statku powietrznego daje sygna akustyczny w suchawkach pilota oraz sygna wizualny zapalajcych si lampek w momencie przelotu nad okrelonym markerem. - IM nadaje kropki tonem 3000 Hz; lampka biaa, - MM - na przemian kreski i kropki tonem 1300 Hz; lampka ta (amber), - OM - kreski tonem 400 Hz; lampka niebieska. Oprcz wymienionych w obrbie instalacji ILS wyznaczajcych tylny kurs (back course, kurs odejcia na drugi krg) spotyka si marker kursu tylnego, emitujcy po dwie kropki tonem 3000 Hz z czstotliwoci 95 par na minut (w starszych instalacjach 75 par na minut). Obecnie stosuje si tylko dwa markery zewntrzne, poniewa wewntrzny przy dzisiejszych prdkociach podejcia jest waciwie bez znaczenia. Wszystkie markery nadaj na czstotliwoci 75 MHz z emisj A3E i gbokoci modulacji 95 %. W przypadku gdy wizki ILS dla ssiednich kierunkw ldowania przechodz blisko siebie (np. dla pasw rwnolegych) stosuje si przesunicie czstotliwoci nonej (offset) o 4 kHz dla jednego z nich. Do sygnau rozpoznawczego takiego markera dodaje si na pocztku liter R (.-.). Przewiduje si uycie take liter K, P, X, Z. Niekiedy markery montuje si razem z radiolararni NDB, tworzc tzw. lokator (COMLOC - Compass Locator). Lokator oznacza si dodajc liter L do oznaczenia: LMM - Locator Middle Marker, LOM - locator outer marker. Lokator uatwia zaplanowanie wejcia w sektor kierunku ILS w podanym miejscu. Jeeli taki lokator jest umieszczony w drodze lotniczej nazywa si markerem trasowym. Marker trasowy nadaje kropki. W zalenoci ksztatu charakterystyki promieniowania mona wyrni dwa rodzaje markerw: - fan-marker z charakterystyk nadawcz o przekroju eliptycznym, stosowany najczciej jako marker trasowy. - z-marker z charakterystyk o przekroju koowym (stokow).

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 98 of 160

Pytanie [PPL(A)] 576: Co to jest VOR? Odpowied: Ktowy system radionawigacyjny. rdo System VOR (VHF Omnidirectional Range) jest najszerzej stosowanym ktowym systemem radionawigacyjnym. Jest on bardziej uniwersalny i znacznie dokadniejszy od NDB (dopuszczalny bd 2.5, dokadno prowadzenia po linii drogi 5.2). W sygnale VOR jest zawarta informacja azymutalna, ktra zostaje odczytana i zobrazowana przez pokadow (odbiorcz) cz systemu w postaci: namiaru SP od radiolatarni wzgldem pnocy magnetycznej, osignicia danego namiaru do lub od radiolatarni VOR, sygnau minicia radiolatarni przez statek powietrzny, dwikowego sygnau rozpoznawczego radiolatarni (trzy znaki alfabetu Morsea). Stosuje si take nadawanie przez VOR informacji meteorologicznych. Radiolatarnia VOR pracujca wsplnie z radiolatarni DME tworzy system VOR/DME. Typowe urzdzenie pokadowe VOR ma dwa wskaniki. Pierwszy, oglnokierunkowy (OBI-Omni-bearing Indicator) ze skal 360, wskazujcy kierunek od radiolatarni (radial VOR) albo do radiolatarni (namiar), w zalenoci od ustawienia przecznika Od-Do. Drugi, precyzyjny wskanik krzyowy (TDI - Track Deviation Indicator, albo CDI - Cross Deviation Indicator), dokadnie wskazujcy odchylenie aktualnego namiaru do lub od VOR od namiaru, wybranego selektorem namiaru (OBS - Omni-bearing Selector). Pytanie [PPL(A)] 577: Jaka jest ilo kombinacji cyfr w transponderze? Odpowied: 4096 rdo 8 do potgi 4. Pytanie [PPL(A)] 578: Co to jest SSR? Odpowied: Secondary Surveillance Radar - radar wtrny dozorowania. rdo Kody NOTAM Doc 8400 (final) 03.11.05 Pytanie [PPL(A)] 579: Co to jest bierny lot na radiostacj? Odpowied: Lotem biernym na radiostacj nazywamy lot przy ktrym pilot utrzymuje stale wskazwk wskanika radiokompasu na zero (KKR =0). rdo Podrcznik nawigacji lotniczej szkolenie samolotowe APRL Wyrozumski str. 374 Pytanie [PPL(A)] 580: Jaka powinna by wysoko statku powietrznego przy ldowaniu zakadajc cieka o kcie 3 i odlego od progu 5 NM? Odpowied: 1590 ft. rdo 5 NM tg 3 = 0.26168 NM = 1590 ft 1 NM = 6076 ft Pytanie [PPL(A)] 581: 500 ft/min ile to m/sek? Odpowied: 2.5 m/s rdo 1000 ft/min 300 m/min 5 m/s czyli 500 ft/min 2.5 m/s Pytanie [PL(G), PPL(A)] 598: Jaki jest model Ziemii dla GPS? Odpowied: WGS 84 Pytanie [PPL(A)] 600: Co to jest RVR? Odpowied: RVR Runway Visual Range rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Runway_visual_range Pytanie [PL(G), PPL(A)] 604: Co to jest deklinacja, inklinacja, dewiacja? Odpowied: Deklinacja, oznaczana symbolem , to jedna ze wsprzdnych okrelajcych pooenie ciaa w obydwu ukadach rwnikowych: rwnonocnym i godzinnym. Definiujemy j jako kt pomidzy kierunkiem poprowadzonym od obserwatora do obiektu a paszczyzn rwnika niebieskiego. Obiekty pooone na pnocnej pkuli nieba maj deklinacj dodatni (od 0 do 90), a na poudniowej ujemn (od 0 do -90). Inklinacja (nachylenie) jest jednym z parametrw orbity, mianowicie ktem pomidzy jej paszczyzn a drug paszczyzn, ktr jest zwykle ekliptyka (czyli paszczyzna zawierajca orbit Ziemi wok Soca) lub paszczyzna

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 99 of 160

rwnikowa (w przypadku satelity). Dewiacja kompasu - rnica midzy kursem kompasowym a kursem magnetycznym wyraona w stopniach. Spowodowana zakceniem ziemskiego pola magnetycznego przez obiekty znajdujce si w pobliu kompasu magnetycznego np.: stalowy kadub statku indukuje wasne pole magnetyczne, adunek i jego rozmieszczenie, uoenie ruchomych urzdze statku, zakcajce wskazanie kompasu magnetycznego. Na kadym statku istnieje tabela dewiacji, ktra powinna by co jaki czas aktualizowana. Kiedy statek jest w drodze dewiacj kontroluje si na przykad porwnujc namiar na wschodzce soce z namiarem odczytanym ze specjalnych tablic dla danej dugoci geograficznej. Otrzymana poprawka nazywana jest cakowit i odejmujc od niej warto deklinacji mona obliczy dewiacj. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Inklinacja http://pl.wikipedia.org/wiki/Deklinacja_(astronomia) http://pl.wikipedia.org/wiki/Dewiacja_kompasu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 617: Jak oblicza odlegoci ze skali i odwrotnie? Pytanie [PPL(A)] 623: Pas 150 wiatr 22/20 kts, jakie s skadowe boczne, czoowe i tylna? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 630: Jakie jest cinienie w/g ISA w calach? Odpowied: 29.92 cala supa rtci. rdo http://www.megginson.com/Aviation/rules-of-thumb.html lub skoro 1 in (cal) = 25.4 mm, to 760 mm Hg / 25.4 mm = 29.92 in Hg Pytanie [PPL(A)] 634: Jak nazywa si cinienie na progu pasa? Odpowied: QFE Pytanie [PPL(A)] 638: Jak nazywa si kt zawarty pomidzy poudnikiem przechodzcym przez radiolatarni a kursem na samolot? Odpowied: Radial. rdo Urzdzenia radiowe i radionawigacyjne Skrypt M.Masalski AW 2004 str.28. Kat zawarty pomiedzy poludnikiem przechodzacym przez radiolatarnie a kursem na samolot to Radial. Jest to namiar wytworzony przez radiolatarnie VOR. Pytanie [PPL(A)] 639: Widzialno 400 m jak bdzie zapisana kodem? Pytanie [PPL(A)] 645: Czy deszcz i nieg zmniejszaj sygna NDB? Odpowied: NDB pracuje na czstotliwociach dugich deszcz czy tez inny opad nie ma na nie wpywu (ma wpyw tylko na czstotliwoci ultrakrtkie). rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Automatic_Direction_Finder Pytanie [PL(G), PPL(A)] 646: Jaki to kierunek SW? Odpowied: South-West czyli poudniowo-zachodni. rdo Patrz: ra wiatrw. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 647: Jaki to kierunek 225? Odpowied: SW (South-West) czyli poudniowo-zachodni. rdo Patrz: ra wiatrw. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 654: Jeli w Polsce jest 23:00 to w/g czasu UTC jest... Odpowied: Zim 22:00 Latem 21:00 rdo Patrz pytanie 209 Pytanie [PPL(A)] 658: Na jakich czstotliwociach dziala DME? Odpowied: Zakres czstotliwoci pracy wynosi od 960 do 1215 MHz z odstpem 1 MHz. rdo http://www.heading.enter.net.pl/dme.htm

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 100 of 160

Radiooperator w radiowej subie lotniczej str. 88 Pytanie [PPL(A)] 659: Na jakich czstotliwociach dziaaj MARKERY? Odpowied: 75 MHz. rdo Markery pracuj na czstotliwoci 75 MHz i promieniuj energi pionowo w gr , czstotliwo nona markera jest modulowana czstotliwoci akustyczn Podrcznik nawigacji lotniczej szkolenie samolotowe APRL Wyrozumski str. 435 oraz http://www.econtact.pl/pglot/ils/ils_frq.html Pytanie [PPL(A)] 664: Jak zwikszy czuo odbiornika VOR/DME? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 667: Punktem nawigacji linowej jest: a) most b) maszt c) droga d) rzeka Odpowied: Most. rdo "Podrcznik nawigacji lotniczej" Wacaw Wyrozumski str. 533 cytat: "Po wyjciu na obiekt liniowy (czyli np. rzek) naley wykonywa lot wzdu tego obiektu w kierunku znajdowania si na nim lub w jego bezporednim pobliu charakterystycznego obiektu." Pytanie [PL(G), PPL(A)] 677: Dane s kty =12527' oraz = 2545'. W ktrej wiartce ley punkt o takich wsprzdnych? a) N b) NE c) NW d) S Pytanie [PL(G), PPL(A)] 679: Dane s NKDM = 350, dewiacja = +4, deklinacja = +5. Jaki bdzie kurs busoli? a) wikszy od kursu geograficznego b) mniejszy od KG c) taka sam, d) mniejszy od KM e) wikszy od KM Pytanie [PL(G), PPL(A)] 692: Ile satelitw musi by na GPS aby byo 3D, czyli wysoko? a) 2 b) 3 c) 4 d) 5 Odpowied: 4. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/GPS Pytanie [PL(G), PPL(A)] 708: Elewacja lotniska wynosi 1500 ft. Samolot startuje i wznosi si z V = 600 ft/min. Jego r. V podrna = 90 kts. W jakiej odlegoci od lotniska osignie wysoko FL75? Odpowied: Samolot osignie FL075 w odlegoci 15 NM od lotniska. rdo H = 7500 [ft] - 1500 [ft] = 6000 [ft] t = 6000 [ft] / 600 [ft/min] = 10 [min] S = 90 [kts] * 10 [min] = 9114 [ft/min] * 10 [min] = 91140 [ft] = 15 [NM] Poniewa kt wznoszenia wynosi okoo 3.8 mona go pomin w obliczeniach. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 709: Po przeleceniu 20 NM pilot stwierdza, e jest 5 km z prawej strony trasy. Jak poprawk musi przyj, eby po kolejnych 20 NM lecie prawidowo? Odpowied: Okoo 16 rdo PK = (LBO x 60) /Sprzeb + (LBO x 60) / Spoz PK = (2.7 x 60) / 20 + (2.7 x 60) / 20 = 8.1 + 8.1 = 16 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 710: Jak si nazywa najkrtsza linia czca 2 punkty na mapie? Odpowied: Ortodroma. rdo Ortodroma (gr. orto - dokadny, prawidowy; droma - linia, droga) - najkrtsza droga pomidzy dwoma

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 101 of 160

punktami na powierzchni kuli biegnca po jej powierzchni. Stanowi ona zawsze fragment koa wielkiego. Lini ortodromy otrzymuje si przez przecicie kuli paszczyzn przechodzc przez punkty A, B na powierzchni tej kuli oraz przez rodek kuli. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 711: W jaki sposb przykada ktomierz aby uzyska jak najbardziej wiarygodn warto kursu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 744: Podaj dlugosc rownika wyraon w NM. Odpowied: 21600 NM rdo Mila morska NM zdefiniowana jest jako dugo 1 minuty ktowej na rwniku, a wic dugo rwnika to: 360 60' = 21 600 NM, czyli 40 000 km (dugo rwnika wyraona w km) podzielona przez 21 600 NM (dugo rwnika wyraona w NM) da nam dugo NM wyraon w km - 1.852 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 767: Odleglo pionow statku powietrznego (wysoko) bada si za pomoc: a) DME b) radaru c) metoda fotooptyczna d) ... Odpowied: Radiowysokociomierza. Pytanie [PPL(A)] 770: Przecinasz radial X w odleglosci n NM od VOR'a lecc z kursem Y. Przelecisz: a) mijajc VOR'a z lewej strony b) z prawej c) nad VORem d) oddalasz si od VOR'a, wic go nie miniesz Pytanie [PPL(A)] 779: Co oznacza SPI? Odpowied: Impulsy wysyane z transpondera samolotu celem jego identyfikacji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 807: Jeli deklinacja i dewiacja bd dodatnie to kurs magnetyczny bdzie: a) zawsze dodatni b) zawsze zerowy c) zawsze ujemny d) nie mona odpowiedzie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 844: Co to jest wysoko standardowa? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 864: Elewacja lotniska wynosi 1000 ft, QNH 988 hPa. Jaka jest wysoko cinieniowa lotniska (przy zaoeniu ze 1 hPa = 27 ft)? a) 320 ft b) -320 ft c) 680 ft d) 1680 ft Pytanie [PPL(A)] 927: Co zakca prac NDB? a) brzeg morza b) due miasta c) bezchmurne niebo Odpowied: Brzeg morza rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Automatic_Direction_Finder Shoreline Effect Pytanie [PPL(A)] 942: Lecc z radialem VOR np.120 ze wskazaniem paa na drugiej kropce. Co robisz, eby wej na kurs? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 944: Na mapie o skali 1:200 000 samolot przelecia 10.8 cm w cigu 23 min. Jak ma prdko? Odpowied: 56 km/h = 30.5 kts rdo V = 10.8 cm 200 000 / 23 min = 21.6 km / (23/60) h = 56 km/h = 30.5 kts Pytanie [PL(G), PPL(A)] 945: Samolot leci 180 km/h, wiatr 30 km/h. Jaka jest maksymalna skadowa boczna? Odpowied: 30 km/h rdo Dla kta prostego (wektor samolotu - wiatr) skadowa boczna bdzie maksymalna. Pytanie [PPL(A)] 950: Lecisz nad DME FL 150, co pokae DME? Odpowied: DME pokae 2.5 MN

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 102 of 160

rdo FL150 = 15 000 ft / 6067 = 2.47 MN Pytanie [PPL(A)] 951: W jakich jednostkach wyskalowany jest DME? Odpowied: knoty, mile, minuty. rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Distance_Measuring_Equipment Pytanie [PPL(A)] 952: Lecisz na FL 100 w odlegoci 3 NM od DME. Jak odlego bdzie wskazywa przyrzd? a) 3 b) 10 c) 14 Odpowied: 3 NM rdo Jeli lecimy ze wskazaniem DME = 3 NM to oczywicie odp 3 NM. Jeli jednak lecimy 3NM obok DME w rzucie pionowym na FL 100 to: FL 100 = 10 000 ft = 3048 m = 1.646 NM Sqrt(1.646 + 3) = 3.422 NM Pytanie [PL(G), PPL(A)] 953: Jeste na wysokoci 7.000 ft, masz si zniy do 1.000 ft na 10 NM od DME lecisz z prdkoci 150 kt i znianie 800 ft/min. W jakiej odlegoci od DME musisz rozpocz znianie? Odpowied: 28.75 NM rdo 6000 ft / 800 ft /min = 7.5 minuty V = 150 kts = 150 / 60 kt /min = 2.5 kt /min 7.5 min 2.5 kt/min + 10 NM = 28.75 NM Pytanie [PL(G), PPL(A)] 960: W FIR Warszawa lecisz na 900 m AGL na jakiej wysokoci lecisz? a) FL 120 b) 500 m c) ok. 1000 m d) 1800 m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 968: Ile wynosi kt inklinacji na rwniku? Odpowied: 0 rdo Inklinacja jest jednym z parametrw orbity, mianowicie ktem pomidzy jej paszczyzn a drug paszczyzn, ktr jest zwykle ekliptyka (czyli uredniona paszczyzna orbit planet, czy innych obiektw okrajcych Soce) lub paszczyzna rwnikowa (w przypadku satelit). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 995: Czy czas wschodu i zachodu soca zmienia si w Posce? Odpowied: Tak. rdo Lotniczy kalendarz wschodw i zachodw soca. Wschody i zachody soca w zasadzie nie s stae w adnym punkcie planety Zemii. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1009: Gdzie jest najwiksze natenie bieguna magnetycznego? Odpowied: Na biegunach magnetycznych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1010: Leciae po rwniku od 60 do 61. Ile przeleciae? Odpowied: 60 mil / 111 km rdo 1 (na rwniku) = 60' = 60 NM Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1020: Kiedy wysoko gstociowa jest zgodna z ISA? a) na rwniku b) w sytuacjach polarnych / arktycznych c) tropikalnych d) gsto taka sama jak w tabelce ISA Odpowied: Gsto taka sama jak w tabelce ISA. Pytanie [PPL(A)] 1028: NDB - do czego moe suy? a) odbiornik ADF kierunkowo poda pooenie do radiolatarni b) odbiornik ADF bezkierunkowo poda pooenie do radiolatarni c) suy do pokazania w ktrym kierunku od (do) radiolatarni jest NDB i suy jako odbiornik radiowy

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 103 of 160

Pytanie [PPL(A)] 1036: Co oznacza skrt QDM? Odpowied: Namiar na radiolatarni. rdo Magnetic Bering to DF (Direction Finding) station (QDM -> Qurs Do Mamy) M.Masalski-"Urzadzenia radiowe i radionawigacyjne" A.W.2004 Radiolatarnia NDB- jest to cz naziemna systemu automatycznego namierzania ADF ,w ktrej radionamiernik znajduje sie w samolocie jako radiokompas ARK (ang. ADF). Radiolatarnia jest naziemnym nadajnikiem bezkierunkowym pracujcym na falach rednich (200-600kHz). W tym systemie okrelany jest kt kursowy radiolatarni KKR. Cz odbiorcza radionamiernika posiada wikszy zakres czstotliwoci (2001750kHz) aby mona byo namierza normalne stacje radiowe nadajce na falach rednich. Pytanie [PPL(A)] 1037: Co oznacza skrt QDR? Odpowied: Namiar od radiolatarni. rdo Magnetic Bering (namiar) from DF (Direction Finding) station Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1052: Jak nazywa si prdko przyrzdowa uwzgldniajca poprawk na wiatr? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1132: Jak dziaa system GPS? a) VHF, mierzenie odlegoci od satelitw b) HF, mierzenie odlegoci od 4 satelitw c) MF d) ... Odpowied: Sygna dociera do uytkownika na dwch czstotliwociach nonych f1 = 1575.42 MHz i f2 = 1227.6 MHz. Druga czstotliwo ze wzgldu na utajnione szyfrowanie sygnau jest dostpna tylko dla armii USA. Porwnanie rnicy faz obu sygnaw pozwala na dokadne wyznaczenie czasu propagacji, ktry ulega nieznacznym wahaniom w wyniku zmiennego wpywu jonosfery. Uytkownicy cywilni przyblion poprawk jonosferyczn otrzymuj w depeszy nawigacyjnej lub dziki systemowi DGPS. Aby okreli pozycj w trjwymiarowej przestrzeni i czas systemu konieczny jest jednoczesny odbir z przynajmniej czterech satelitw. Odbiornik oblicza trzy pseudodlegoci do satelitw oraz odchyki czasu (rnicy midzy tanim i niedostatecznie dokadnym wzorcem kwarcowym zainstalowanym na odbiorniku i precyzyjnym zegarem atomowym na satelicie). rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/GPS Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1134: Jakie oznaczenie ma radial w kodzie Q? a) QDM b) QDR c) QUJ d) ... Odpowied: QDR - Namiar magnetyczny z pomocy nawigacyjnej do samolotu (radial) rdo QDR - Radial to namiar z radiolatarni Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1135: Na jakiej czstotliwoci pracuje VDF? a) 130 MHz i 122,7 MHz b) 108-139 MHz c) 111-139 MHz Odpowied: 130 MHz i 122,7 MHz Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1137: Po przeleceniu 20 km samolot jest o 2 km na lewo od linii drogi. O ile stopni trzeba skorygowa kurs, aby po przeleceniu kolejnych 20 km samolot znalaz si na linii drogi? Odpowied: Okoo 12. rdo PK = (LBO x 60) /Sprzeb + (LBO x 60) / Spoz PK = (2 x 60) / 20 + (2 x 60) / 20 = 6 + 6 = 12 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1210: 1 koa wielkiego to: a) 60 mil b) 60 km c) 100 km d) 6 mil Odpowied: 60 NM Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1211: Kurs szybowca 0-360 to kt zawarty midzy...

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 104 of 160

Pytanie [PPL(A)] 1213: O godz. 8.30 pilot odczyta KKR=315 z NDB. Samolot leci dalej tym samym kursem poudniowym. O 8.40 KKR=270. Zakadajc, e KZ=0, a V podr. = 240 kts oblicz odlego od NDB o godz. 8.40 a) 22 NM b) 16 NM c) 15 NM d) 40 NM Odpowied: 40 NM

Tematyka: procedury operacyjne


Pytanie 44: W jakim czasie nazlezy zgosi PKBWL wypadek lotniczy? Odpowied: 72 godziny od wypadku. rdo Rzoporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 listopada 2004 r. w sprawie bezpieczestwa eksploatacji statkw powietrznych JAR-OPS 1.420 oraz JAR-OPS 3.420 (Meldowanie zdarze) litera (b) pkt 3 (Dotyczy zgaszania incydentw lotniczych): Meldunek musi by wysany w cigu 72 godzin od zdarzenia, chyba, e uniemoliwi to wyjtkowe okolicznoci. litera (c) pkt 3 (Dotyczy zgaszania wypadkw i powanych incydentw lotniczych): Przewonik albo dowdca zoy przed upywem 72 godzin do Prezesa meldunek o kadym zaistniaym wypadku lub powanym incydencie samolotu. wicej: http://www.ulc.gov.pl/download/pdf/Biuletyn%2003-2005.pdf Pytanie [PL(G), PPL(A)] 145: Przy kim dziaa PKWBL? Odpowied: Przy ministrze waciwym do spraw transportu. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia II Administracja lotnictwa cywilnego; Rodzia 1. Minister waciwy do spraw transportu Art. 17. ust 1. Przy ministrze waciwym do spraw transportu dziaa niezalena, staa Pastwowa Komisja Badania Wypadkw Lotniczych, prowadzca badania wypadkw i incydentw lotniczych, zwana dalej "Komisj". ust 2. Komisja wykonuje swoje zadania w imieniu ministra waciwego do spraw transportu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 146: Kto organizuje konferencje n/t bezpieczestwa lotw? a) ULC b) ULC wraz z PKBWL c) PKBWL d) minister wlasciwy do spraw transportu Odpowied: ULC rdo http://www.ulc.gov.pl/index_1.php?dzial=wiadomosci&plik=19_06_2004 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 147: Ktry dokument nakazuje bezpieczn eksploatacje? Odpowied: Ustawa Prawo lotnicze. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VII Eksploatacja statkw powietrznych Rozdzia 1 Nadzr nad eksploatacj statkw powietrznych Art. 158 ust. 1. Uytkownik statku powietrznego jest obowizany zapewni jego bezpieczn eksploatacj. ust. 4. Dowdca statku powietrznego ponosi odpowiedzialno za przestrzeganie przepisw dotyczcych eksploatacji, niezalenie od odpowiedzialnoci uytkowanika. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 148: Kto odpowiada za bezpieczestwo lotu? Odpowied: Dowodca statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 150: Kto odpowiada za wyposaenie awaryjne?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 105 of 160

Odpowied: Przewonik oraz dowodca. rdo Kompetencje s podzielone zgodnie z poniszymi przepisami: - Dowdca zapewni aby cae pokadowe wyposaenie awaryjne byo atwo dostpne do natychmiastowego wykorzystania (JAR-OPS 1.330) - Przewonik zapewni sprawno wyposaenia awaryjnego (JAR-OPS 1.890) - Przewonik zapewni aby wszystkie apteczki pierwszej pomocy byy okresowo sprawdzane i uzupeniane (JAR-OPS 1.745) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 151: Co robimy jak wyskakujemy z samolotu? Pytanie 152: W jakiej sytuacji uywamy MAY-DAY Odpowied: Bezporednie zagroenie ycia - np. spowodowane awari statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 153: Z jakiej odlegoci mona wzrokowo oceni nadejcie frontu chodnego II-go rodzaju? a) 1000 km b) 400 km c) 2 km d) ok. 50 m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 154: Kto decyduje o przerwaniu zadania w powietrzu? Odpowied: Dowodca statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 155: Co zalicza si do incydentw w ramach eksploatacji a nie zalicza si do wypadkw? Odpowied: Wypadkiem lotniczym nie jest zdarzenie, podczas ktrego: 1) uszkodzenia ciaa powstay z przyczyn naturalnych, wywoanych przez poszkodowanego lub inne osoby, 2) osoby doznay uszkodze ciaa, jeeli uszkodze tych doznali pasaerowie przebywajcy na pokadzie bez wanego biletu, ukrywajcy si w miejscach, do ktrych zwykle zamknity jest dostp dla pasaerw i czonkw zaogi, lub przebywajcy w miejscach nieprzeznaczonych dla pasaerw oraz czonkw zaogi, 3) nastpia przerwa w pracy lub uszkodzenie silnika, gdy uszkodzeniu uleg tylko silnik, jego osony lub agregaty wspomagajce lub gdy uszkodzone zostay opaty miga, kocwki skrzyda, anteny, ogumienie k, urzdzenia hamowania, owiewki lub gdy pokrycie statku powietrznego posiada niewielkie wgniecenia albo przebicia oraz inne uszkodzenie statku powietrznego, niestwarzajce zagroenia dla zdrowia lub ycia. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna Rozdzia 3. Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art. 134. ust. 3. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 156: Czy Policja moe bada alkomatem uytkownika, ktry spowodowa wypadek? Odpowied: Tak, moe. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 157: Czy uytkownik moe przystpi do badania wypadku lotniczego? Odpowied: Nie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 158: Po jakim minimalnym czasie od spoycia alkoholu mona wsi do statku powietrznego i wykonywa czynnoci lotnicze Odpowied: 24 h. rdo PL-6 3.2.8 Uywanie rodkw psychoaktywnych 3.2.8.1 aden z czonkw zaogi statku powietrznego nie bdzie: 1) spoywa alkoholu lub innych podobnie dziaajcych rodkw w okresie 24 godzin przed przystpieniem do penienia czynnoci lotniczych; 2) przystpowa do penienia czynnoci lotniczych przy steniu alkoholu we krwi przekraczajcym 0,2 promila; 3) spoywa alkoholu lub innych podobnie dziaajcych rodkw podczas penienia czynnoci lotniczych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 159: Co powinien zrobi obywatel, ktry jest wiadkiem wypadku lotniczego? Odpowied: Powiadomi najbliszy organ Policji lub administracji publicznej albo inne suby bezpieczestwa i porzdku publicznego, w szczeglnoci jednostki ochrony przeciwpoarowej, mogce udzieli pomocy. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 106 of 160

Rozdzia 3 Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art. 137. ust. 4. Kto odnalaz porzucony statek powietrzny lub jego szcztki albo by wiadkiem nieszczliwego wypadku lub przymusowego ldowania statku powietrznego poza lotniskiem, obowizany jest niezwocznie zawiadomi o tym najbliszy organ Policji lub administracji publicznej albo inne suby bezpieczestwa i porzdku publicznego, w szczeglnoci jednostki ochrony przeciwpoarowej, mogce udzieli pomocy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 160: W jakim celu robi si badania lotniczo-lekarskie? Odpowied: W celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskaza do wykonywania funkcji czonka personelu lotniczego i obejmuj badania wstpne, okolicznociowe, okresowe. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 padziernika 2003 r. w sprawie bada lotniczo-lekarskich (Dz. U. Nr 187 poz. 1829 z dnia 4 listopada 2003 r.) 2. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 161: Co powinno si zrobi w pierwszej kolejnoci po ldowaniu awaryjnym? Odpowied: W razie uszkodzenia statku powietrznego lub przymusowego ldowania dowdca wykonuje w imieniu waciciela i uytkownika statku oraz w imieniu wacicieli przewoonych rzeczy wszelkie czynnoci, jakie uzna za konieczne do zabezpieczenia ich interesw. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 114. ust. 3. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 162: detresja, aletrefa, interfa, odnosz si do stanu: Odpowied: pogody, zagroenia, zdrowia zaogi, lotniska rdo Pojcia te odnosz si do stanu zagroenia. Okrelaj one fazy zagroenia statku. Pojcia i procedury z tym zwizane omawia PL-11 rozd. 5. "Suba alarmowa" ust. 2. "Zawiadamianie orodka koordynacji poszukiwania i ratownictwa lotniczego" pzatrz pyt. 489 Pytanie 203: Procedura wyprowadzania z korkocigu Pytanie 241: Definicje i pojcia zwizane ze statecznoci podun i poprzeczn Pytanie 277: Jak liter oznacza si lot rejsowy w planie lotu? Odpowied: Liter S rdo LOT REJSOWY (scheduled flight) - regularne poczenie lotnicze wedug rozkadu lotw, niezalenie od iloci sprzedanych miejsc. NUMER LOTU skada si z dwch liter oznaczajcych przewonika i trzech cyfr. Posiadaj go wszystkie loty rejsowe. Kady numer jest przypisany do jednej linii, trasy i dnia tygodnia, ale nie okrela daty. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 302: Raport o zdarzeniu wany jest jeli zoy go: a) pilot b) jeden z czonkw zaogi c) wszyscy czonkowie zaogi Odpowied: Raport o zdarzeniu jest wany jeli zoy jeden z czonkw zaogi. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 324: Co oznacza zielony sygna swietlny przerywany? Odpowied: Wraca do ldowania. rdo Dz. U. Nr 44.414 Rozporzdzenie ministra infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie szczegowych technicznych przepisw ruchu lotniczego 4. Sygnay uywane w ruchu lotniskowym 4.1. Sygnay wietlne i pirotechniczne

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 107 of 160

4.1.1. Instrukcje Pytanie 325: Co oznacza czerwony sygna wietlny przerywany? Odpowied: Dla statku powietrznego: a) w powietrzu - nie ldowa, nie ma warunkw na lotnisku do bezpiecznego przylotu; b) na lotnisku - koowa poza polem startw bdcym w uyciu; rdo Sygnay podawane z wiey lotniska a) wietlne (Sygna: samolot w powietrzu / samolot na lotnisku) wiato cige zielone: Zgoda na ldowanie / Zgoda na start wiato cige czerwone: Da pierszestwo innym statkom, kontynuowa krenie nad lotniskiem / Zatrzyma si Byski zielonym wiatem (seria): Wraca do ldowania (oczekiwa na zgod na ldowanie) / Zgoda na koowanie Byski czerwonym wiatem (seria): Nie ldowa, nie ma warunkw na lotnisku do bezpiecznego przylotu / Koowa poza polem startw bdcym w uyciu b) byskowe - pirotechniczne (race) Rakieta koloru czerwonego: Bez wzgldu na poprzednie instrukcje - nie ldowa / Zakaz koowania i startowania Rakieta koloru zielonego: Zgoda na ldowanie / Zgoda na koowanie i start Dwie lub wicej rakiet koloru zielonego: Nakaz ldowania dla wszystkich samolotw w okolicy lotniska / Zwolni drog startow Pytanie [PL(G), PPL(A)] 375: Kto okrela kary za wypadki lotnicze? Odpowied: Sd powszechny. Pytanie 377: W jaki sposb melduje si nieprawidowe dziaanie stacji naziemnej? Pytanie 378: Co to jest ATM? Odpowied: ATM - (ang. Air Traffic Management) Zarzdzanie Ruchem Lotniczym Pytanie [PL(G), PPL(A)] 379: Po co jest suba informacji lotniczej? Odpowied: Suba informacji lotniczej (Aeronautical Information Service - AIS) - ustanawiana w wyznaczanym obszarze, odpowiedzialna za dostarczanie danych/informacji lotniczych niezbdnych dla zapewnienia bezpieczestwa, regularnoci i efektywnoci eglugi powietrznej. rdo Aneks 15 Rozdzia 2 Definicje Pytanie 380: Jak nisko siega TMA? a) 300 m b) 550 m c) 900 m d) FL050 Odpowied: Zaley o jakim TMA jest mowa. rdo Dolna granica najnieszego sektora TMA jest zazwyczaj grn granic CTR. Uwaga: granice TMA i CTR mog by inne dla rnych lotnisk. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 383: Kto decyduje o wyborze miejsca awaryjnego ldowania? a) dowdca zaogi, b) dowdca zalogi po konsultacji z zaog i kontrolerem c) ... Odpowied: Dowdca zaogi. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 429: Decyzje i wnioski powypadkowe wydaje: a) Prezes ULC b) PKBWL c) Minister Infrastruktury Odpowied: Prezes ULC rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna Rozdzia 3 Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art. 138. 1. Komisja przedstawia sprawozdania z wynikami bada wraz z zaleceniami ministrowi

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 108 of 160

waciwemu do spraw transportu. 3. Sprawozdania i zalecenia, o ktrych mowa w ust. 1, stanowi podstaw do podjcia przez Prezesa Urzdu dziaa, o ktrych mowa w art. 21 ust. 2 pkt 18. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 430: Krajowa konferencja dotyczca Bezpieczestwa Lotnictwa Cywilnego organizowana jest: a) raz w roku b) wedug potrzeb c) dwa razy w roku Odpowied: Raz w roku. rdo Biuletyny Bezpieczestwa ULC mwi o dorocznej konferencji n/t bezpieczestwa lotniczego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 432: Po zajciu miejsca w kabinie pilot sprawdza czy dzwignie i przeczniki s w pooeniu: a) neutralny b) wyjciowym c) rodkowym d) okrelonym instrukcj uytkowania w locie Odpowied: Przeczniki s w pooeniu okrelonym instrukcj uytkowania w locie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 433: Prokuratur o wypadku powiadamia: a) Przewodniczcy PKBWL b) Prezes ULC c) pilot d) uytkownik statku powietrznego Odpowied: Przewodniczcy PKBWL. rdo Biuletyn informacyjny 10/2004 O zaistnieniu wypadku/incydentu lotniczego, osoba organizujca przedsiwzicia bezporednio po jego zaistnieniu, jak najszybciej, powinna zawiadomi przy pomocy kadego dostpnego rodka cznoci, przewodniczcego PKBWL oraz najbliszy posterunek policji i prokuratur. Naley rwnie zawiadomi najbliszy Kapitanat Portu Mor-skiego i organa Stray Granicznej, jeeli wypadek mia miejsce na polskim brzegu morskim lub w jego pobliu. Ponadto, powiadamia o wypadku lotniczym waciciela lub uytkownika statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 434: Zestaw pierwszej pomocy znajduje si: a) w kabinie zaogi b) tak by by atwo dostpny dla wszystkich czonkw zaogi i pasaerw c) w czci kaduba najmniej naraonej na uszkodzenia Odpowied: Tak by by atwo dostpny dla wszystkich czonkw zaogi i pasaerw. rdo PL-6 pkt. 6.2.5 pt. Inne wyposaenie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 435: Ktry Aneks ICAO dotyczy wypadkw i incydentw lotniczych? Odpowied: Aneks 13. rdo Zacznik 13 do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym "Badanie wypadkw i incydentw lotniczych" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 436: Po zderzeniu z ptakiem skada si meldunek: a) ustny b) pisemny c) ustny jeli s uszkodzenia Odpowied: Pisemny. rdo AIP ENR 1.14.1 Formularz meldunku o zderzeniu z ptakami. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 438: Czy uytkownik moe przystpi do badania incydentu lotniczego? a) tak, po decyzji PKBWL i pod jej nadzorem b) nie c) tak Odpowied: Tak, po decyzji PKBWL i pod jej nadzorem rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 109 of 160

Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna Rozdzia 3. Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art. 135. 1. Kady wypadek lub powany incydent lotniczy jest przedmiotem badania przez Komisj. Inne incydenty lotnicze, o ile Komisja nie zdecydowaa o podjciu ich badania, s badane przez uytkownika statku powietrznego pod nadzorem Komisji. Pytanie 439: Gdy w czasie lotu ilo paliwa uytecznego jest mniejsza od ostatecznej rezerwy paliwa, naley: a) natychmiast ldowa w terenie przygodnym b) zgosi sytuacj awaryjn Pytanie [PL(G), PPL(A)] 586: Kiedy naley poda poprawiony przewidywany czas odblokowania w stosunku do lotw podlegajcych ograniczeniom ATFM jeli rni si o: a) wicej ni 5 minut b) wicej ni 15 minut c) wicej ni ... Odpowied: 15 min. rdo 15 min. w/g podrcznika ATFM (Air Traffic Flow Management) - Zarzdzanie przepywem ruchu lotniczego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 595: Czy zderzenie z ptakami jest incydentem lotniczym: a) zawsze b) tak, w przypadku uszkodzenia statku powietrznego c) tak, jeli nastpio z tego powodu przerwanie lotu d) nie Odpowied: Tak, zawsze. Pytanie [PPL(A)] 618: Kto podejmuje ostateczn decyzj odnonie wejcia osoby trzeciej do kabiny pilotw? Odpowied: Dowdca statku powietrznego. rdo JAR-OPS 1.100 ust. b) pkt c) rozdz. "Wstp do kabiny zaogi" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 619: Kto podejmuje decyzj o ldowaniu awaryjnym? Odpowied: Dowdca statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 624: Po zauwaeniu niebezpieczestwa zych warunkw pogodowych pilot powinien zawiadomi: a) odpowiedni stacj nadawcz jak najszybciej b) powinien po wyldowaniu zgosi subie Odpowied: Powinien zawiadomi waciw stacj naziemn tak szybko jak jest to praktycznie moliwe aby doradzili co dalej robi oraz dla bezpieczestwa innych statkw powietrznych. rdo JAR-OPS 1.420 pkt 6 "Napotkanie warunkw zagraajcych bezpieczestwu lotu". oraz PL-6 pkt 4.3.3.9 "Obowizki dowdcy statku powietrznego" Pytanie [PL(G)] 668: Czy instrukcja uytkowania w locie musi by w szybowcu? Odpowied: Nie musi. rdo PL-6 pkt 10.3 Podczas lotu statku powietrznego na jego pokadzie musz si znajdowa nastpujce wane i wypenione: (3) instrukcja uytkowania w locie lub inne dokumenty albo informacje dotyczce ogranicze w uytkowaniu, ustalonych dla statku powietrznego przez organ nadzoru lotniczego pastwa rejestracji; Pytanie [PL(G), PPL(A)] 745: Kto okresla kolor dwigni w statku powietrznym? Odpowied: JAR 22 - szybowce JAR 23 - samoloty rdo To jest okrelone w JAR 22 22.780 color marking and arrangement of cockpit controls Pytanie [PL(G), PPL(A)] 746: Na jaki czas wydaje sie wiadectwo zdatnoci do lotu? Odpowied: Na 24 lub 12 miesicy.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 110 of 160

rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie zdatnoci statkw powietrznych do lotu (Dz. U. Nr 117 poz. 1108 z dnia 7 lipca 2003 r.) 7. 1. wiadectwo zdatnoci do lotu wydaje si na okres nie duszy ni 12 miesicy od dnia wydania wiadectwa ogldzin, z zastrzeeniem ust. 2. 2. W przypadku gdy statek powietrzny do oceny jego zdatnoci do lotu przedstawia podmiot posiadajcy certyfikat na obsug techniczn statkw powietrznych, o ktrym mowa w art. 160 ust. 1 ustawy, wiadectwo zdatnoci do lotu wydaje si na okres nie duszy ni 24 miesice od dnia wydania wiadectwa ogldzin. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 747: Kto jest odpowiedzialny za bezpieczestwo lotw? a) ULC b) komrka d/s bezpieczestwa lotw ULC c) prezes ULC Odpowied: Komrka d/s bezpieczestwa lotw ULC rdo http://www.ulc.gov.pl/index_1.php?dzial=struktura&plik=bl Pytanie [PL(G), PPL(A)] 825: Statki powietrzne sub poszukiwawczo-ratowniczych oznakowane s: a) krzyem maltaskim b) czerwonym krzyem na biaym tle c) napisem SAR d) ... Odpowied: Napisem SAR. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 826: Po wyldowaniu w terenie przygodnym dowdca s.p. powinien w pierwszej kolejnoci: a) poinformowa Policj b) poinformowa waciwy organ ruchu lotniczego lub przeoonego c) zabezpieczy mienie d) udzieli pomocy rannym Pytanie [PL(G), PPL(A)] 827: Decyzje w sprawie wnioskw powypadkowych wydaje: a) Minister Infrastruktury b) Przewodniczcy PKBWL c) ULC d) Prezes ULC Pytanie [PL(G), PPL(A)] 828: Za zaniedbanie obowizkw zwizanych z bezpieczn eksploatacj s.p. grozi kara: a) grzywny b) pozbawienia wolnoci do 1 roku c) grzywny lub pozbawienia wolnoci do 1 roku d) pozbawienia wolnoci do 5 lat Pytanie [PL(G), PPL(A)] 890: Czy przewoc na cywilnym statku powietrznym materiay promieniotwrcze a) amie si prawo polskie b) amie si prawo unijne ale nie polskie c) nie wolno przewozi materiaow radioaktywnych d) mona jeeli s one elementem samolotu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 934: Co robisz w sytuacji alarmowej zanim przejdziesz na 121.5 MHz? Odpowied: Prbujesz zawsze na swojej stacji nawiza czno. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 992: Kto jest odpowiedzialny za to aby zostaa zatankowana wasciwa ilo paliwa do statku powietrznego? a) dowdca s.p. b) drugi pilot c) obsuga naziemna Pytanie [PPL(A)] 993: Jakie s wiata na progu pasa? Odpowied: Zielone Pytanie [PL(G), PPL(A)] 994: Co powinna zrobi osoba bdca wiadkiem wypadku lotniczego? Wezwa: a) Policj lub Stra b) Komisj PKBWL c) Prezesa ULC Odpowied: Wezwa Policj lub Stra. Pytanie [PPL(A)] 999: Nad miastem 25-50 tys. jaka wysoko? a) od najwyszego punktu w miecie

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 111 of 160

b) w promieniu 600 m od samolotu c) altitiude d) w/g sugestii pilota Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1002: Co si stanie jak wystpi oblodzenie usterzenia ogonowego? a) jeli pilot nic nie zrobi przepadnie statecznik(nurkowanie) b) pilot gwatowne robi ruchy sterem wysokoci/ kierunku (ld odpada) c) wiksze zuycie paliwa (wiksza masa) d) lot na maksymalnie cignitym drku Pytanie [PPL(A)] 1008: Na ile minut przed wlotem do przestrzeni kontrolowanej powinien by zoony plan lotu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1023: Co oznacza sygna przerywany biay? Pytanie [PPL(A)] 1050: Prg startu podawany jest wg jakiej wysokoci? a) QNH b) QFE c) QNE d) wysokoci si nie podaje Odpowied: QNH Pytanie [PPL(A)] 1066: Jak zaznaczymy w planie lotu przejcie z lotu VFR na lot IFR? Odpowied: Znakiem Y. rdo Przejcie z IFR do VFR oznaczamy liter Y, natomiast z VFR do IFR - liter Z. Pytanie [PPL(A)] 1067: Jaka jest separacja w przestrzeni powietrznej klasy A? Odpowied: Separacja dzotyczy lotw IFR w stosunku do lotw IFR, bezwzgldny zakaz lotw VFR. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1068: Kiedy stosujemy literowanie? Pytanie [PPL(A)] 1070: Jaka oznaczamy prdko decyzji o starcie? Odpowied: V1 Pytanie [PPL(A)] 1071: Jaka oznaczamy minimaln prdko do startu? Odpowied: V2 Pytanie [PPL(A)] 1073: Kiedy aktualizujemy depesz TAF TEMPO? Odpowied: Co najmniej na godzin przed. rdo TEMPORARY Group: ie. (TEMPO 1316) The TEMPO group is used for any conditions in wind, visibility, weather, or sky condition which are expected to last for generally less than an hour at a time (occasional), and are expected to occur during less than half the time period. The TEMPO indicator is followed by a four-digit group giving the beginning hour and ending hour of the time period during which the temporary conditions are expected. Only the changing forecast meteorological conditions are included in TEMPO groups. The omitted conditions are carried over from the previous time group. Pytanie [PPL(A)] 1074: Jakim kodem SSR oznaczymy lot IFR? Odpowied: 2000 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1120: W przypadku katastrofy SP, gdy wybucha poar. Co powinna robi najpierw zaoga? a) ratowa rannych b) gasi poar c) ratowa poczt d) ucieka Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1121: Kiedy pilot powinien mie zapite pasy? a) w czasie caego lotu b) w czasie startu i ldowania c) decyzja dowdcy SP d) w czasie turbulencji Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1122: Kiedy zaoga powinna mie zapite pasy a) start i ldowanie b) start c) start i ldowanie + decyzja dowdcy s.p. d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1123: Korzystanie w ramach obsugi z lotniskowego zasilania elektrycznego uznaje si za warunki: a) normalne b) specjalne

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 112 of 160

c) wymuszone d) polowe Pytanie [PPL(A)] 1201: Wylatujesz z CTR do przestrzeni G i dostajesz zgode od kontrolera na przelot na 200 m, na jakim ustawieniu powinien by wysokociomierz?: a) STD b) QFE c) QNH d) wysoko terenu nad ktrym przelatujesz Pytanie [PPL(A)] 1202: Jeli w locie pilot zauway, ze paliwo, ktrym dysponuje jest mniejsze niz wymagana rezerwa powienien: a) wyldawa awaryjnie w terenie przygodnym b) skontaktowa si z przedstawicielem przewonika c) zamwi paliwo na lotnisku ldowania d) zgoi sytuacj awaryjn

Tematyka: zasady lotu


Pytanie [PL(G), PPL(A)] 9: Nage zmniejszenie prdkoci powoduje wraenie... a) pochylanie szybowca b) zadzierania maski c) ... d) ... Odpowied: Podczas gwatownego przyspieszenia wytwarza si iluzja wznoszenia i tendencja do opuszczania nosa samolotu. Przy zmniejszeniu prdkoci moe powsta iluzja opadania samolotu i tendencja do cigania drka lub wolantu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 10: Flatterowi gitno skrtnemu zapobiega si poprzez: a) kompensacj aerodynamiczn, przesunicie rodka cikoci skrzyda do osi skrtnej b) zwikszanie sztywnoci skrtnej profilu, przesunicie rodka cikoci skrzyda do osi skrtnej c) stosowanie klapki odciajcej, zwikszenie sztywnoci d) stosowanie klapki dociajcej, masowe wywaenie lotek Odpowied: Flatter to drgania samowzbudzalne - spowodowane przekroczeniem ogranicze szybowca i zbyt ma sztywnoci gitn skrzyda. Skutecznym sposobem zapobiegania flatterowi jest umieszczenie mas przeciwflatterowych na krawdzi natarcia profilu, dua sztywno skrzyda, rodek cikoci skrzyda jak najbliej osi skrtnej, wywaenie masowe lotek. rdo Flatter (ang. flutter) rodzaj aeroelastycznych drga samowzbudnych skrzyda, lotek (w staopatach) lub opat wirnikw nonych (w wiropatach) powstajcych po przekroczeniu okrelonej prdkoci zwanej prdkoci krytyczn flatteru. Aby doszo do flatteru musz zosta spenione nastpujce warunki: obiekt musi posiada cechy ukadu drgajcego (zdolno do sprystych odksztace i mas) siy aerodynamiczne musz by zwizane z odksztaceniami sprystymi w co najmniej pewnym zakresie prdkoci, czyli ich praca musi by dodatnia (powodujca wzrost energii ukadu) Skutki i zapobieganie W modelach o liniowej charakterystyce tumienia dochodzi do nieskoczonego wzrostu amplitudy i zniszczenia konstrukcji w trakcie bardzo krtkiego czasu. W konstrukcjach o charakterystyce nieliniowej tumienia po przekroczeniu prdkoci krytycznej moe doj do ustaleniu amplitudy na poziomie odpowiadajcym danej prdkoci. Drgania typu flatter ograniczaj prdko statku powietrznego (wzgldem powietrza). Flatter jest niebezpieczny i bywa przyczyn katastrof lotniczych. Skutecznym sposobem zapobiegania flatterowi jest umieszczenie mas przeciwflatterowych na krawdzi natarcia profilu. rdo: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Flatter" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 37: Co to jest wpyw Ziemii? Odpowied: Wpyw Ziemii redukuje opr indukowany dziki czemu wzrasta sia nona. rdo Podczas startu i ldowania blisko Ziemi wpywa na rozkad cinie na powierzchni skrzyda: struga opywowa jest ograniczona od dou, a odchylenie prdkoci za skrzydem odbywa si inaczej. Wpywa to na charakterystyki skrzyda - zwiksza si non, gdy(blisko ziemi). Ponadto wskutek mniejszego odchylenia prdkoci maleje opr czoowy. http://www.itcmp.pwr.wroc.pl/~zmp/Wyklad6.pdf Pytanie [PL(G), PPL(A)] 40: Jak dziaa wpyw ziemi?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 113 of 160

Odpowied: Zwiksza si non. rdo patrz. pyt. 37 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 76: Jakie urzdzenie zwikszaj powierzchnie skrzyda? Odpowied: Klapy przesuwno - obrotowe, przesuwane oraz Fowlera. rdo Klapa - ruchoma powierzchnia w tylnej czci skrzyda samolotu, pozwalajca w razie potrzeby znacznie zwikszy si non oraz opr skrzyda. Wykorzystywana zwykle aby umoliwi lot z mniejsz prdkoci lub skrci podejcie do ldowania. Rozrnia si wiele rodzajw klap w zalenoci od ich budowy, np.: zwyke - wychylane w d szczelinowe - podobne do zwykych, jednak przy ich wychyleniu tworzy si szczelina pomidzy skrzydem a klap, ktra zapobiega zjawisku oderwania strug krokodylowe - pyty wychylane spod dolnej powierzchni skrzyda przesuwne - wysuwane w ty zwikszaj powierzchni pata Fowlera - umieszczone na prowadnicy, wysklepiaj profil pata, powikszajc jednoczenie jego powierzchni i tworzc szczelin Pytanie [PL(G), PPL(A)] 82: Ktre z podanych par wykresw dla profilu symetrycznego przechodz przez rodek ukadu wsprzdnych a) Cz = f(), Cx = f() b) Cz = f(), Cz = f(Cx) c) Cx = f(), Cm = f() d) Cz = f(), Cm = f() Odpowied: Cz = f() oraz Cm = f() rdo Na profilu symetrycznym dla kta nachylenia 0 nie wytwarza si adna sia nona, a wic wspczynnik Cz = 0. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 83: Jak zmieni sie wspczynniki Cz i Cx jeli nieznacznie zwikszymy predko ponad optymaln? Odpowied: Cz spadnie, a Cx spadnie nieznacznie. rdo Aby zwikszy prdkoc (bez zwikszania obrotw silnika w samolotach) naley pochyli mask szybowca (samolotu), a co za tym idzie zmniejszy kt natarcia. Poniewa poruszamy si w zakresie prdkoci optymalnej, wspczynnik siy nonej Cz zmaleje, a wspczynnik oporu Cx spadnie nieznacznie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 84: Co naley zrobi eby pochyli mask szybowca? a) odda drek, b) wychyli ster wysokoci w d, c) wektor siy nonej (wyporu) na stateczniku poziomym musi mie zwrot "do gry", d) moment pochylajcy musi mie warto dodatni. Odpowied: Moment pochylajcy musi mie warto dodatni. rdo Kada zmiana pooenia powstaje tylko i wycznie poprzez powstanie momentu wok rodka cikoci. Wychylenie drka nie jest tu konieczne (np. podmuch lub przesunicie ..) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 85: Ruchy sterem wysokoci powoduj obrt wok osi X, Y czy Z? Odpowied: Wok osi Y. rdo "Mechanika lotu szybowcw" dr in. Wiesawa anecka-Makaruk str. 66 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 86: Jak inaczej nazywamy krzyw Lilienthala? Odpowied: Krzywa Lilienthala to biegunowa szybowca (wykres Cz/Cx). rdo http://modelarski.net/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=64&limit=1&limitstart=3 http://www.lilienthal-museum.de/olma/e34.htm Pytanie 87: Statecznosc statyczna to... Odpowied: Zdolno szybowca do samoczynnego powrotu do rwnowagi, gdy przestan dziaa zakcenia, ktre t rwnowag naruszyy. rdo Wykad z aerodynamiki i mechaniki lotu

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 114 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 88: Ster kierunku ma wpyw na stateczno statyczn: a) podun b) poprzeczn c) kierunkow Odpowied: Kierunkow. rdo Jak sama nazwa wskazuje stateczno kierunkowa zwizana jest ze sterem kierunku. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 89: Wznios skrzyde stosuje si a) w celu poprawienia statecznoci statecznej poprzecznej b) w celu zwikszenia statecznoci statecznej poprzecznej c) ... Odpowied: W celu zwikszenia statecznoci statecznej poprzecznej rdo Wznios skrzyde wpywa na stateczno wzgldem osi podunej samolotu/szybowca, czyli poprzeczn oraz na stateczno wzgl. osi pionowej czyli kierunkow. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 90: Skos skrzyde wpywa na stateczno... Odpowied: Skos skrzyde wpywa na stateczno statyczn poprzeczn oraz stateczno kierunkow. rdo http://www.motolotnie.rsi.pl/material/azariew/index.html#1.2 Pytanie 91: Klapy, sloty, przerywacze maja na celu... Odpowied: Zwikszenie siy nonej, przy czym sloty zwikszaj maksymalny kt natarcia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 93: Co to jest wysoko gstociowa? Odpowied: Wysoko gstociowa to wysoko odpowiadajca wedug midzynarodowej atmosfery standardowej aktualnej gstoci powietrza na wysokoci lotu. rdo "Meteorologia dla lotnictwa sportowego" Maciej Ostrowski str. 63 Pytanie 94: Co to jest wysoko bezwzgldna? Odpowied: Wysoko nad poziomem morza uzyskiwana poprzez ustawienie cinienia panujcego na rednim poziomie morza w danej chwili. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Wysoko%C5%9Bciomierz Pytanie 95: Co to jest wysoko wzgldna? Odpowied: Wysoko wzgldna jest to wysoko nad lotniskiem. Uzyskuje sie j poprzez ustawienie na wysokociomierzu rzeczywistego cinienia atmosferycznego na poziomie lotniska. (Po wyldowaniu wysokociomierz wskae zero). rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Wysoko%C5%9Bciomierz Pytanie 96: Jak wraz ze wzrostem wysokoci zmienia si gsto powietrza? Odpowied: Wraz ze wzrostem wysokoci maleje gsto powietrza. rdo Cinienie atmosferyczne jest to nacisk jaki swoim ciarem wywiera sup powietrza na jednostk powierzchni. Wraz ze wzrostem gruboci warstwy powietrza ronie cinienie. Biorc pod uwag dwie warstwy o tej samej wysokoci cinienie wysze wywiera sup chodniejszego powietrza, co jest pozornie sprzeczne z rwnaniem Claperona: p = QRT gdzie R - staa gazowa Q - gsto powietrza T - temperatura powietrza Bezporednio ze wzoru wynika , e podczas wzrostu temperatury zwikszeniu powinno ulec cinienie, a jednak tak nie jest. Wszystko wyjani si gdy rozpatrzymy temperaturow zaleno gstoci powietrza. Okazuje si e wzrost temperatury wywouje spadek gstoci, ktrej zmiany s wiksze od zmian temperatury je wywoujcej wic cinienie obnia si. Przedstawiony powyej schemat jest bardzo oglny, bo atmosfera ziemska rzdzi si bardziej skomplikowanymi prawami ktrych tu nie bd omawia. Pytanie 97: Jak zmieni si sia oporu skrzyda jeli prdko zwikszymy dwukrotnie? Odpowied: Opr wzronie czterokrotnie. rdo Px = Cx S ( V) / 2

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 115 of 160

Pytanie 98: Jak zmieni si sia nona jeli powierzchni zwikszymy dwukrotnie? Odpowied: Zwikszy sie dwukrotnie. rdo Pz = Cz S ( V) / 2 Pytanie 99: Jak zmieni si sia oporu jeli gsto powietrza zmniejszymy dwukrotnie? Odpowied: Zmniejszy si dwukrotnie. rdo Px = Cx S ( V) / 2 Pytanie 100: Miejsce na profilu wysunite najdalej w kierunku napywajcych strug to... Odpowied: Nosek profilu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 101: Buffeting to inaczej... Odpowied: Nieregularne drgania konstrukcji samolotu lub jednej z jego czci spowodowana przez wiry powstajce podczas odrywania si strug powietrza od powierzchni skrzyde (trzepotanie) S to drgania wymuszone. Mona zapobiega robi staranne przejcia skrzyde w kadub. Powstaje gdy usterzenie znajduje si w zaburzonym strumieniu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 105: Jak warto liczbow naley doda do temperatury wyraonej w stopniach Celsjusza aby otrzyma temperatur w stopniach Kelwina? Odpowied: 273.15 rdo http://eduseek.interklasa.pl/sciaga/praca_tekst.php?idp=1527 Pytanie 171: Do czego su lotki? Odpowied: Odpowiadaj za przechylanie samolotu w lewo lub w prawo, czyli wprowadzanie go w zakrt, lub obrt wok wasnej osi kaduba, przez lewe bd prawe skrzydo. Obrt wok osi podunej nazywa si przechyleniem. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Powierzchnie_sterowe Pytanie [PL(G), PPL(A)] 192: W ukadzie klasycznym rodek aerodynamiczny znajduje si: a) nad rodkiem cikoci b) pod rodkiem cikoci c) dookadnie w rodku cikoci d) przed rodkiem cikoci Odpowied: Przed rodkiem cikoci. rdo Podrcznik Pilota Samolotowego, Szutowski str. 28 rys. 23 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 200: Co to jest zapas statecznoci podunej? Odpowied: Zapas statecznoci podunej jest to odlego midzy rodkiem cikoci szybowca, a punktem rwnowagi obojtnej (zwanej take punktem neutralnym). rdo "Mechanika lotu szybowcw" dr in. Wiesawa anecka-Makaruk Aeroklub PRL str. 137 Pytanie 215: Jak zmieni si prdko minimalna jeli wykonujemy zakrt z przechyleniem 60? a) wzronie o 20% b) wzronie o 60%, c) zmaleje o 40% d) nie zmieni si Odpowied: Prdko minimalna wzronie o okoo 41%. rdo Vz = V / (cos) Vz / V = 1/(cos) gdzie: Vz - prdko w zakrcie V - prdko w lizgu - kt pochylenia w zakrcie rdo: dr in. Wiesawa abnecka-Makaruk - "Mechanika lotu szybowcw" Pytanie 222: Jeli zmniejszy si promie zakrtu to jak zmieni si sia odrodkowa?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 116 of 160

Odpowied: Sia odrodkowa zwikszy si porporcjonalnie. rdo F = mv/r Gdzie: m - masa, v - prdko, r - promie, a r (wektor promienia) jest wektorem o pocztku w rodku obrotu ukadu i kocu w miejscu analizowanego ciaa. Pytanie 223: Czy doskonao szybowca moe mie w pewnych zakresach te same wartoci dla rnych ktw natarcia? Odpowied: Moe, dla dwch prdkoci z ktrych jedna bdzie wiksza a druga mniejsza od Vopt. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 224: Czy doskona szybowca w kreniu zmienia si i jak w zalenoci: a) od pochylenia szybowca, b) od opadania, c) od wznoszenia Odpowied: Doskonao szybowca zmienia wraz z jego pochyleniem, rdo Patrz biegunowa prdkoci szybowca. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 225: Kty natarcia i sia nona na skrzydach w trakcie autorotacji... Odpowied: Na jednym skrzydle kt natarcia przekracza kt krytyczny w wyniku czego nastpuje oderwanie strug i utrata siy nonej na tym skrzydle. rdo Autorotacja to inaczej korkocig. "Glider flying handbook" Spins 7-31 Pytanie 226: Zaleno przebytej drogi od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym. Zwikszamy czas dwukrotnie - o ile wzronie przebyta droga? Odpowied: Czterokrotnie. rdo S = (at) / 2 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 227: Szybowiec si wznosi przy staej prdkoci i staym kcie natarcia - czy kt toru lotu jest stay czy maleje, czy ronie? Odpowied: Wzrast ze spadkiem cinienia maleje sia nona, a wic kt toru lotu rwnie maleje. rdo Zasady Lotu - lot lizgowy: Pz = Qcos gdzie: Q - masa szybowca - kt natarcia Pz - sia nosna Wraz ze spadkiem cinienia sia nona Pz maleje, a wic kt toru lotu rosnie (rwnanie musi zachowa rwnowag) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 228: Od czego zaley opr? Odpowied: Sia oporu aerodynamicznego jest proporcjonalna do wsczynnika oporu aerodynamicznego Cx, powierzchni, gstoci powietrza oraz jest proporcjonalna do kwadratu prdkoci. Px = CxS(v) / 2 rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 230: Jak wyglda rozkad cinienia na grnej i dolnej powierzchni skrzyda w miejscu oderwania opywu turbulentnego? Odpowied: Na grze max. podcinienie, na dole max. nadcinienie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 235: Pojcia i definicje zwizane ze statecznoci podun i poprzeczn. Odpowied: Stateczno poduna szybowiec jest stateczny statycznie podunie gdy w pierwszej chwili po zakceniu stanu lotu wystpi moment wzgldem osi Y-Y, powracajcy go do stanu przed zakceniem; Stateczno kierunkowa zdolno szybowca do samoczynnego usuwania odchyle wzgldem osi Z-Z niezalenych od woli pilota; Pytanie 236: Czy wektor przyspieszenia jest styczny do okrgu w ruchu obrotowym?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 117 of 160

Odpowied: Wektor siy (przyspieszenia) jest prostopady do stycznej do okrgu. Pytanie 237: Od czego zaley stateczno dynamiczna boczna? Odpowied: Od wzniosu skrzyda oraz wielkoci usterzenia pionowego (kierunku) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 238: Zmiany si na sterach i drku przy manewrach w zalenoci od zmian pooenia rodka cikoci. Kiedy te siy malej a kiedy rosn? Odpowied: Gdy rodek cikoci przesuniemy do przodu to samolot bdzie ciki na dzib czyli bdziemy potrzebowali wicej siy do cignicia drka, przy tylnym pooeniu rodka cikoci sytuacja bdzie odwrotna, trudno bdzie odda drek. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 239: Jak zmienia si stateczno, a jak sterowno w zalenoci od zmian pooenia rodka cikoci? Odpowied: Im dalej do przodu rodek cikoci tym wiksza stateczno. Stateczno jest odwrotnie proporcjonalna do sterownoci. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 240: Jaki jest wpyw pooenia rodka cikoci na atwo/trudno wyprowadzenia z korkocigu? Odpowied: Im wiksza stateczno (rodek cikoi wysunity do przodu) tym atwiej wyprowadzi samolot/szybowiec z korkocigu. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 249: Czym jest spowodowany flatter lotkowy? Odpowied: Flatter wywoany jest zym wywaeniem masowym lotek i/lub przekroczeniem dopuszczalnej prdkoci lotu. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 250: Charakter si wystpujcych przy krytycznej prdkoci flatteru (ktre s wiksze/mniejsze/rwne od ktrych) Odpowied: Dla prdkoci krytycznej sia wzbudzajca drgania jest rwna sile tumicej drgania. Po przekroczeniu prdkoci krytycznej nastpuj samowzbudne drgania skrzyde zwane flatterem. rdo Flatter (ang. flutter) rodzaj aeroelastycznych drga samowzbudnych skrzyda, lotek (w staopatach) lub opat wirnikw nonych (w wiropatach) powstajcych po przekroczeniu okrelonej prdkoci zwanej prdkoci krytyczn flatteru. Aby doszo do flatteru musz zosta spenione nastpujce warunki: obiekt musi posiada cechy ukadu drgajcego (zdolno do sprystych odksztace i mas) siy aerodynamiczne musz by zwizane z odksztaceniami sprystymi w co najmniej pewnym zakresie prdkoci, czyli ich praca musi by dodatnia (powodujca wzrost energii ukadu) W modelach o liniowej charakterystyce tumienia dochodzi do nieskoczonego wzrostu amplitudy i zniszczenia konstrukcji w trakcie bardzo krtkiego czasu. W konstrukcjach o charakterystyce nieliniowej tumienia po przekroczeniu prdkoci krytycznej moe doj do ustaleniu amplitudy na poziomie odpowiadajcym danej prdkoci. Drgania typu flatter ograniczaj prdko statku powietrznego (wzgldem powietrza). Flatter jest niebezpieczny i bywa przyczyn katastrof lotniczych. Skutecznym sposobem zapobiegania flatterowi jest umieszczenie mas przeciwflatterowych na krawdzi natarcia profilu. Definicja flatteru za McGraw-Hill Dictionary of Science and Technology: Flutter (aeronautics) - An aeroelastic self-excited vibration with a sustained or divergent amplitude, which occurs when a structure is placed in a flow of sufficiently high velocity. Flutter is an instability that can be extremely violent. At low speeds, in the presence of an airstream, the vibration modes of an aircraft are stable; that is, if the aircraft is disturbed, the ensuing motion will be damped. At higher speeds, the effect of the airstream is to couple two or more vibration modes such that the vibrating structure will extract energy from the airstream. The coupled vibration modes will remain stable as long as the extracted energy is dissipated by the internal damping or friction of the structure. However a CRITICAL SPEED is reached when the extracted energy EQUALS the amount of energy that the structure is capable of dissipating, and a neutrally stable vibration will persist. This is called the flutter speed. At a higher speed, the vibration amplitude will diverge, and a structural failure will result. Pytanie 261: Szybowiec porusza si ze sta prdkoci - zmniejszamy promie zakrtu, jak zmieni si sia odrodkowa?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 118 of 160

Odpowied: Sia odrodkowa zwikszy si porporcjonalnie rdo F = mv/r Gdzie: m - masa, v - prdko, r - promie, r (wektor promienia) jest wektorem o pocztku w rodku obrotu ukadu i kocu w miejscu analizowanego ciaa. Pytanie 290: Zsumowany opr poszczeglnych czci skadowych szybowca w porwnaniu do oporu caego szybowca jest: a) wikszy, b) mniejszy, c) rwny Odpowied: Mniejszy. rdo czne opory wszystkich czci szybowca oprcz skrzyda nazywamy oporem szkodliwym. Dodatkowo mamy do czynienia z tzw. oporem interferencyjnym, wynikajcym z wzajemnego zakcania opyww przez czce si ze sob elementy szybowca, np. skrzydo i kadub. Dlatego te opr caego szybowca jest wikszy (uwzgldnia opr interferencyjny) ni opr poszczeglnych czci szybowca. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 313: Czy zwikszenie liczby Reynoldsa powoduje zwikszenie doskonaoci? Odpowied: Tak. rdo http://members.aol.com/rickhyman/smallairfoils/smallairfoil.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 314: Jeli przekrj kanau przez ktry przepywa powietrze zwikszymy 4 razy to co si stanie z prdkoci, cinieniem statycznym i dynamicznym? Odpowied: Prdko spadnie o 37%, cinienie dynamiczne spadnie o 60%, cinienie statyczne wzronie proporcjonalnie do spadku cinienie dynamicznego. rdo Z rwnania na moc konieczn do wywoania przepywu powietrza w tunelu aerodynamicznym: kFv=N gdzie: F - przekrj, - gsto powietrza, v - prdko przepywajcego powietrza w przestrzeni pomiarowej, N - moc niezbdna do osignicia okrelonej prdkoci pwoetrza, ... w wyniku przeksztace mamy: Fv=const v1/F Jeli wic zwikszymy F 4 razy, to v zmniejszy si o pierwiastek szecienny z 0.25, czyli 0.63. Prawo Bernouliego mwi, e suma cinienia statycznego (zwyke cinienie) i dynamicznego w danej strudze pynu (cieczy lub gazu) jest staa. Cinienie dynamiczne zaley od prdkoci pynu (jest wprost proporcjonalne do kwadratu prdkoci, czyli jeli prdko wzronie dwa razy to cinienie dynamiczne wzronie cztery razy). Ek + Ep + W = const. mv/2 + mgh + pv = const v/2 + gh + p = const rwnanie Bernoulliego gdzie: p-cinienie statyczne v/2 cin. dynamiczne gh - cin. hydrostatyczne Pytanie [PL(G), PPL(A)] 330: Co to jest prdko brutalnego sterowania? Odpowied: Prdko do ktrej mozliwe s pene wychylenia sterw bez obawy o przekroczenie dopuszczalnych obcie konstrukcji. rdo Podstawy mechaniki i aerodynamiki lotu. Areoklub PRL Pytanie [PL(G), PPL(A)] 349: Co to jest prdko nieprzekraczalna? Odpowied: Vne (never exeed velocity) czyli maksymalna dopuszczalna prdko lotu. rdo Podstawy mechaniki i aerodynamiki lotu. Areoklub PRL

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 119 of 160

Maksymalna dopuszczalna prdko lotu (never exeed velocity) jest to najwysza prdko z jak mona wykonywa lot w spokojnym powietrzu. Prdko ta zapewnia jeszcze bezpieczestwo poniewa do okrelonej przez konstruktora prdkoci lotu nurkowego (Vd) i prdkoci lotu nurkowego sprawdzonego podczas prb w locie(Vdf) dzieli j jeszcze pewien margines. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 350: Moment siy pochylajcej szybowiec to wypadkowa... Odpowied: To suma momentw usterzenia i skrzyde. rdo M= Mo, Pzx, Pzz, Pzhlh Pytanie 352: Najwiksza odlego midzy grn a doln powierzchni skrzyda, prostopada do ciciwy to: a) grubo profilu b) grubo wzgldna profilu c) szkieletowa profilu d) strzaka Odpowied: Grubo profilu rdo Grubo porfilu - najwiksza odlego midzy grnym a dolnym obrysem profilu, mierzona prostopadle do ciciwy; najczciej podawana w procentach ciciwy; Pytanie [PL(G), PPL(A)] 353: Gdzie w klasycznych konstrukcjach znajduj si rodek cikoci w stosunku do rodka aerodynamicznego? a) z przodu b) z tyu c) pokrywaj si Odpowied: rodek cikoci w klasycznych konstrukcjach znajduje si za rodkiem aerodynamicznym. rdo Podrcznik Pilota Samolotowego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 354: Ktry z wykresw jest osiosymetryczny dla profilu symetrycznego? a) Cz = f() b) Cx = f() c) Cz = f(Cx) d) Cz = f() Odpowied: Cz = f(Cx), Cm = f(), Cx = f() rdo Profil symetryczny ma taki sam wspczynnik oporu na dodatnich i ujemnych ktach natarcia. Pytanie 356: Ile way m powietrza? Odpowied: 1.225 kg. rdo 1 litr powietrza way 1.225 g. zakadajc parametry jak w atmosferze wzorcowej ISA. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 357: Co to jest gsto powietrza? Odpowied: Masa (wyraona w kg) m3 (metra szeciennego) powietrza suchego. Gsto w/g ISA to gsto powietrza w temperaturze 15C. rdo Gsto definiuje si jako mas jednostki objtoci. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 358: Co to jest szkieletowa profilu? Odpowied: Linia czca rodki okrgw wpisanych w profil. rdo "Podstawy aerodynamiki" A. Abamowicz str. 21-22 "Mechanika lotu szybowcw" dr in. Wiesawa anecka-Makaruk str. 34 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 393: Jeli zwikszymy prdko przepywu w tunelu dwukrotnie to jak zmieni sie cinienia statyczne i dynamiczne? Odpowied: Zwikszy si cinienie dynamiczne a zmniejszy si statyczne. rdo Patrz pyt. 401 - Prawo Bernouliego Pytanie 395: Przy zelizgu naley... Odpowied: Zwikszy prdko ktow przez wiksze wychylenie steru kierunku.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 120 of 160

Pytanie 396: Przy wylizgu naley... Odpowied: Zmniejszy kt wychylenia steru kierunku lub zmniejszajc prdko ktow (si odrodkow). Pytanie [PPL(A)] 397: Jak warto moe przybiera sprawno miga: a) n > 1 b) n < 1 c) n = 37 d) 0 < 1 Odpowied: Sprawno miga n zawiera si midzy 0 < n < 1. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 398: Gdy temperatura na poziomie morza wzronie to jak sie zmieni wysoko gstociowa? Odpowied: Wzronie. rdo Gstoc gazw okrela si wzorem: = P/ (RT) gdzie: - gsto wyraona w g/m, P - cinienie w hPa (lub w mb), R - staa gazowa, T - temperatura wyraona w A (K) Wynika z niego wprost, e wraz ze wzrostem temperatury maleje gsto i tym samym ronie wysoko gstociowa. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 399: Jak jest zdefiniowana zaleno cinienia temperatury i gstoci? Odpowied: Zaleno t opisuje rwnanie Clapeyrona. rdo Patrz pyt. 96, 543 oraz 398 Pytanie 401: Jak brzmi prawo Bernoulliego? Odpowied: Suma cinienia, energii potencjalnej i kinetycznej jednostki masy ustalonego przepywu cieczy doskonaej jest wielkoci sta. rdo Prawo Bernoulliego - prawo to zostao sformuowane przez szwajcarskiego fizyka Daniela Bernoulliego. Jest spenione dla ruchu laminarnego, tj. bez wirw. Prawo Bernoulliego to jedno z podstawowych praw fizyki cieczy i brzmi nastepujco: Suma cinienia, energii potencjalnej i kinetycznej jednostki masy ustalonego przepywu cieczy doskonaej jest wielkoci sta. p + gh + v/2 = const gdzie: p - cinienie, - gsto cieczy, h - wysoko punktu w ktrym mierzymy prdko v przepywu, g - przyspieszenie ziemskie.

Pytanie 402: Na co nie wpywa zesp napdowy (zmiana jego obrotw) a) moment oporowy lotek b) chilowa zmiana prdkoci opywu statecznika c) zmiana kta natarcia na stateczniku d) pochylanie maski samolotu Odpowied: moment oporowy lotek rdo Wraz ze wzrostem siy nonej na lotce wychylonej w d zwiksza si opr indukowany co powoduje wikszy opr na tym skrzydle ni na skrzydle idcym w d i odchyla kierunkowo szybowiec w stron przeciwn do przechylenia lotek (idzie od dolnej lotki do grnej) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 437: Przy starcie szybowcem za samolotem wiatr wieje z prawej strony. Stery szybowca w pocztkowej fazie startu naley wychyli nastpujco: a) drek w lewo, ster kierunku w lewo b) drek w prawo, ster kierunku w prawo c) drek w lewo, ster kierunku w prawo d) drek w prawo, ster kierunku w prawo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 121 of 160

Odpowied: Drek w lewo, ster kierunku w prawo rdo Przy startcie szybowca za samolotem wiatr zwiewa strugi zamigowe ktre podnosz skrzydo. Przeciwdziaanie polega na takim wychyleniu drka ktry skompensuje to zjawisko. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 454: Jeli zwikszymy powierzchni statecznikw poziomych to... Odpowied: To wzronie statyczno statyczna poduna. Pytanie [PPL(A)] 455: Podczas przechylania moment giroskopowy: a) nie powoduje istotnych zmian b) powoduje odchylanie Odpowied: Nie powoduje istotnych zmian. rdo Pytanie [PL(G), PPL(A)] 456: Wspczynnik N w locie nurkowym: a) N = 1 b) N < 0 c) N = 0 Odpowied: N = 0. rdo N = Pz/Q W locie nurkowym Pz = 0, wic N = 0. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 457: Symetryczno wykresu Cz = f(Cx) jest, czy nie i wzgldem czego? Odpowied: Dla profilu symetrycznego opr jest symetryczny wzgldem osi X. rdo Patrz wykres Cz = f(Cx) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 458: Punkt w ktrym moment aerodynamiczny nie zaley od ktw natarcia w duym przedziale zmian lotu to: a) rodek geometryczny b) rodek parcia c) rodek aerodynamiczny d) rodek profilu Odpowied: rodek aerodynamiczny. rdo Mechanika Lotu anecka-Makaruk rodz. "Siy aerodynamiczne i ich umiejscowienie na profilu" cytat: "rodek aerodynamiczny to punkt wzgldem ktrego wspczynnik momentu si aerodynamicznych jest stay w uytkowym zakresie ktw natarcia". Pytanie [PL(G), PPL(A)] 459: Na jakiej wysokoci wzgldnej gsto powietrza jest w atmosferze wzorcowej rwna jednej czwartej gstoci na poziomie morza? a) 10 000 m b) 12 200 m Odpowied: ~12 200 m rdo Patrz pytanie 263. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 460: Czym si rni przecignicie dynamiczne od statycznego? Odpowied: Przecignicie statyczne nastpuje po przekroczeniu minimalnej prdkoci lotu, jako skutek stopniowego jej wytracania. Przecignicie dynamiczne moe wystpi na kadej, nawet znacznie zwikszonej prdkoci lotu w wyniku energicznegocignicia drka, ktre staje si przyczyn zmiany pooenia szybowca tak szybkiej, ze wskutek bezwadnoci nie moe jej towarzyszy zmiana toru lotu. Powoduje to przekroczenie krytycznego kta natarcia. Skonno szybowca do dynamicznego przecignicia jest tym wiksza, im wiksze jest obcienie jednostkowe powierzchni nonej i im profil jest bardziej skonny do oderwania strug. rdo Andrzej Pazio. Zasady pilotau szybowcowego. Aeroklub Polski. 2/VI. Przecignicie s. 182-183 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 461: Poszerzacze stosuje si w celu zmniejszenia: a) Vmin b) si oporu b) poprawieniu statecznoci w penym zakresie ktw natarcia Odpowied: Vmin

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 122 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 462: rodek parcia to punkt wzgldem ktrego moment dynamiczny w duym zakresie ktw natarcia: a) jest stay b) pokrywa si z geometrycznym rodkiem profilu Odpowied: Srodek parcia (center of pressure) przesuwa si do przodu przy zwikszaniu kta natarcia lub do tyu kiedy kt natarcia zmniejsza si. rdo rodek parcia to umowny punkt na paszczynie nonej, w ktrym przyoona jest sia nona. Dla zachowania statecznoci ciaa poruszajcego si w powietrzu rodek masy powinien lee przed rodkiem parcia. Odlego od rodka cikoci do rodka parcia nazwyamy zapasem statecznoci. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 463: Wraz ze wzrostem przechylenia w zakrcie przecienie: a) ronie b) maleje c) nie zmienia si Odpowied: Ronie. rdo Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu Aeroklub PRL. [...] im wic wikszy kt przechylenia w prawidowym zakcie, tym wikszy jest wspczynnik przecienia, ktry dziaa oczywicie nie tylko na konstrukcj samolotu ale take na pilota. Pytanie [PPL(A)] 464: Zmniejszenie z mocy przelotowej na nominaln to skok miga? Odpowied: May skok miga. Pytanie 465: Podczas manewrw pilot otrzymuje sygnay (funkcjonuje w ptli sprenie zwrotnego): a) wraenia akustyczne b) przecienia c) drgania sterownic d) sygnay toru lotu e) sygnay pooenia Pytanie 466: Opr indukowany wzronie, gdy: a) wzrasta rozpito skrzyda c) maleje ciciwa profilu d) maleje wyduenie pata Odpowied: Maleje wyduenie pata. Pytanie [PPL(A)] 467: Kiedy polizg miga jest rwny zero, lub skok rzeczywisty rwny jest skokowi geometrycznemu? Odpowied: Kiedy samolot stoi na stojance i robi prb. rdo "Podrcznik pilota samolotowego" str.12 Polizg jest to rnica midzy skokiem geometrycznym w orodku nieciliwym, a skokiem rzeczywistym czyli posuw miga. Chodzi chyba o to e kiedy skok rzeczywisty (posuw miga) jest rwny skokowi geometrycznemu - czyli polizg rwny zero. Pytanie 468: Profil ma t sam doskonao: a) tylko dla jednego kta natarcia a = a optymalne c) dla dwch rnych ktw a = 1 i a = a optymalne Pytanie [PL(G), PPL(A)] 469: Moment giroskopowy zanika gdy ustaje: a) prdko ktowa zmian b) przypieszenie odrodkowe zmian Odpowied: Moment giroskopowy zanika gdy ustaje prdko ktowa zmian. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 470: Dla lotu nurkowego: a) Px = Q b) Pz = Q c) Pz = 0 Odpowied: Pz = 0 Pytanie 471: Statyczno dynamiczna boczna zaley gwnie od: a) kta wzniosu skrzyde b) powierzchni usterzenia pionowego c) odlegoci rodka aerodynamicznego usterzenia pionowego od rodka cikoci samolotu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 472: Niestateczno spirali to rodzaj niestatecznoci: a) dynamicznej bocznej b) dynamicznej kierunkowej c) dynamicznej poprzecznej

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 123 of 160

c) statycznej podunej Odpowied: Niestateczno spirali to brak statecznoci dynamicznej bocznej. Osobno statecznoci dynamicznej i kierunkowej nie rozpatrujemy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 473: Lotki musz si wychyla rnicowo ze wzgldu na: a) holendrowanie b) moment oporowy lotek c) moment zawiasowy lotek d) moment przechylajcy lotek Odpowied: Moment oporowy lotek. rdo "Mechanika lotu" Wiesawa anecka 1966 r. str.44 i 45 "Podstawy aerodynamiki" A. Abamowicz str. 43 Oznacza to ze skrzydo idce do gry z lotk wychylon w d ma wikszy opr ni skrzydo przeciwne. Powoduje to powstanie momentu kierunkowego odchylajcego szybowiec w stron przeciwn do przechylenia lotki. Moment ten nazwano momentem oporowym lotek. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 515: Zwichrzenie aerodynamiczne jest to: a) wygicie skrzyde do gry podczas lotu b) wygicie w d podczas przetaczania na ziemi c) zastosowanie specjalnego profilu na kocwkach skrzyde d) ... Odpowied: Zwichrzenie geometryczne charakteryzuje si tym, e ciciwy profilw w kolejnych przekrojach nie le w jednej paszczynie. rdo anecka-Makaruk "Mechanika lotu szybowcw" Suy do przeciwdziaania tendencjom do odrywania si strug powietrza w lotkowych czciach skrzyde. Polega ono b na geometrycznym zwirzchnieniu kocw skrzyde przez nadanie przekrojom kocowym skrzyde mniejszych ktw natarcia, bd na zwirzchnieniu aerodynamicznym przez zastosowanie na kocach skrzyde rnych profilw (o mniejszej gruboci). Pytanie [PL(G), PPL(A)] 541: Podaj definicj ciciwy geometrycznej. Odpowied: rednia ciciwa geometryczna to stosunek powierzchni pata do rozpitoci. rdo http://www.szybowce.enter.net.pl/aermech/aermech.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 542: Jakie jest pooenie ciciwy geometrycznej wzgldem ciciwy aerodynamicznej w profilu symetrycznym? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 543: Co opisuje rwnanie stanu gazu doskonaego? Odpowied: Rwnanie Clapeyrona to rwnanie stanu opisujce zwizek pomidzy temperatur, cinieniem i objtoci gazu doskonaego, a w sposb przybliony opisujcy gazy rzeczywiste. rdo Rwnanie Clapeyrona to rwnanie stanu opisujce zwizek pomidzy temperatur, cinieniem i objtoci gazu doskonaego, a w sposb przybliony opisujcy gazy rzeczywiste. pV = nRT gdzie: p - cinienie, V - objto, n - liczba moli gazu (bdca miar liczby czsteczek (iloci) rozwaanego gazu), T - temperatura (bezwzgldna), T [K] = t [C] + 273,15 R - uniwersalna staa gazowa: R=NAk, NA - staa Avogadra (liczba Avogadra), k - staa Boltzmanna, R=8.314 J/(molK). Rwnanie to jest wyprowadzane na podstawie zaoe: 1. gaz skada si z poruszajcych si czsteczek; 2. czsteczki zderzaj si ze sob oraz ze ciankami naczynia w ktrym si znajduj; 3. brak oddziaywa midzyczsteczkowych w gazie, z wyjtkiem odpychania w momencie zderze czsteczek; 4. objto (rozmiary) czsteczek jest pomijana; 5. zderzenia czsteczek s doskonale spryste; Rwnanie to, mimo e wyprowadzone na podstawie zaoe, ktre nigdy nie s spenione, dobrze opisuje wikszo substancji gazowych w obszarze cinie do ok. 100 atmosfer i temperatury do 300-400 C, oraz w temperaturze troch wikszej od temperatury skraplania gazu.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 124 of 160

Z rwnania tego wynika fundamentalny zwizek midzy cinieniem, temperatur i liczb czstek gazu, z ktrego wynikaj trzy wnioski: n moli (taka sama liczba czstek) gazu, przy danej temperaturze i cinieniu panujcym w naczyniu zajmuje zawsze tak sam objto, niezalenie od budowy chemicznej tego gazu (V=nRT/p). w danej objtoci, przy danym cinieniu i temperaturze, znajduje si zawsze taka sama liczba moli czsteczek gazu, niezalenie od jego budowy chemicznej (n=pV/RT) n moli gazu zamknitych w naczyniu o okrelonej objtoci, przy okrelonej temperaturze, bdzie wywiera na jego cianki zawsze jednakowe cinienie, niezalenie od tego, jaki to jest gaz (p=nRT/V). Okrelenie rwnanie Clapeyrona nie jest stosowane powszechnie w odniesieniu do tego rwnania - w literaturze angielskojzycznej rwnanie to znane jest jedynie jako Ideal gas law (Prawo gazu doskonaego), podobnie jest w wikszoci innych jzykw. W Rosji rwnanie to funkcjonuje pod nazw rwnania Mendelejewa-Clapeyrona. Rwnanie Clapeyrona opisuje przemiany fazowe, m.in. ciecz-gaz. Pod t nazw czsto funkcjonuje te rwnanie Clausiusa-Clapeyrona. Rozszerzeniami rwnania gazu idealnego, uwzgldniajcymi objto czsteczek gazu oraz przyciganie czsteczek s Rwnanie van der Waalsa oraz Wirialne rwnanie stanu. Przemiany termodynamiczne przemiana izobaryczna (stae cinienie p=const) przemiana izotermiczna (staa temperatura T=const) przemiana izochoryczna (staa objto V=const) przemiana adiabatyczna (brak wymiany ciepa z otoczeniem Q=const) przemiana politropowa (pVn = const, gdzie n - wykadnik politropy) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 544: Jaka jest nazwa stosunku gstoci powietrza do gstoci wzorcowej na poziomie morza? a) gsto wzgldna b) wspczynnik M&S c) staa Lapleace'a d) wspolczynnik Picarda Odpowied: Gsto wzgldna. rdo Gsto wzgldna - stosunek mas dwch substancji w mieszaninie. Gsto wzgldna jest wielkoci nieoznaczon. Jest to stosunek gstoci bezwzgldnej badanego ciaa, do gstoci bezwzgldnej innego ciaa, uznanego jako wzorzec. Dla cieczy i cia staych najczciej wzorcem jest woda w temperaturze 20C, i przewanie w stosunku do niej przelicza si wielko gstoci. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 545: Zwiekszajc predko 2 razy w tunelu aerodynamicznym opr: a) spadnie 4 razy b) spadnie 2 razy c) wzronie 4 razy c) wzronie 2 razy Odpowied: Opr wzronie 4 razy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 546: Zwiekszaj prdko 2 razy cinienie statyczne: a) spadnie 4 razy b) spadnie 2 razy c) wzronie 4 razy d) wzronie 4 razy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 547: Ciao porusza si po okregu z predkoscia U. Jeli prdkosc zwikszymy 2 razy to: a) prdko ktowa wzronie 4 razy, przyspieszenie dorodkowe wzronie 2 razy b) prdko ktowa wzronie 2 razy, przyspieszenie dorodkowe wzronie 4 razy c) prdko ktowa wzronie 2 razy, przyspieszenie dorodkowe wzronie 2 razy d) prdko ktowa wzronie 4 razy, przyspieszenie dorodkowe wzronie 4 razy Odpowied: Prdko ktowa wzronie 2 razy, przyspieszenie dorodkowe wzronie 4 razy. rdo F = mr Gdzie: m to masa, v - prdko, r - promie, = v / r prdko ktowa, a r (wektor promienia) jest wektorem o pocztku w rodku obrotu ukadu i kocu w miejscu analizowanego ciaa. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 548: Jaka jest nazwa stosunku temperatury powietrza na dowolnej wysokoci (w Kelwinach) do temperatury wzorcowej na poziomie morza? a) temperatura absolutna b) wspczynnik d'Amora c) staa du Pendra d) bezwymiarowa temperatura wzgldna

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 125 of 160

Odpowied: Bezwymiarowa temperatura wzgldna. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 549: Jak zmienia si wysoko gstociowa w sytuacji gdy temperatura powietrza jest mniejsza od standardowej wartoci ISA: a) ronie b) maleje c) jest staa d) maleje w proporcji do odwrotnoci gstoci wzgldnej Odpowied: Maleje. rdo Wraz ze spadkiem temperatury ronie gsto powietra i tym samym maleje wysoko gstociowa. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 550: Ciao porusza si po okrgu o promieniu R ze sta prdkoci U. Wektor przyspiesznia tego ciaa jest skierowany: a) na zewntrz b) do rodka c) stycznie d) prdko jest staa wic przyspieszenie rwne jest stae Odpowied: Wektor skierowany jest do rodka. rdo Przyspieszenie to jest zawsze skierowane do rodka okrgu i dlatego nazywa sie dorodkowym. "Mechanika lotu" 1966 r. str. 14 a = V/R gdzie: V- prdko na obwodzie okrgu, R - promie okregu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 552: Jeli w ruchu jednostajnie przyspieszonym dwukrotnie zwikszymy przyspieszenie, to w tym samym czasie t: a) Przebyta droga wzronie czterokrotnie b) Przebyta droga wzronie dwukrotnie c) Prdko wzronie czterokrotnie d) Prdko wzronie dwukrotnie Odpowied: Prdko i przebyta droga wzrosn dwukrotnie. rdo s = at/2 v = at Pytanie [PL(G), PPL(A)] 588: Podczas fazy przecignicia wychylenie drka w lewo przy zaoeniu, e lotki wychylaj si o taki sam kt spowoduje: a) przechylenie szybowca w lewo i wejcie w korkocig b) przechylenie szybowca w prawo i wejcie w korkocig c) przechylenie w lewo i zwalenie na dzib d) przechylenie w prawo i zwalenie na dzib Odpowied: Zbyt pne wychylenie steru kierunku przy wprowadzaniu statycznym do korkocigu powoduje walenie si szybowca na eb, nierzadko w stron przeciwn do wychylenia steru. rdo Andrzej Pazio; Zasady pilotau szybowcowego; Aeroklub Polski. 2/VI. Przecignicie s. 182-183 A. Abamowicz, W. Nowakowski; Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu; Aeroklub PRL 13.5 przecignicie s. 150-153 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 589: Wiry, ktre powstaj na kocwkach skrzyde spowodowane s wyrwnywaniem cinie na dole i grze profilu. Sia tych wirw zaley: a) od wielkoci siy nonej b) od prdkoci c) od kta natarcia Odpowied: Od wielkoci siy nonej. rdo Podstawy mechaniki i aerodynamiki lotu. Aeroklub PRL. "Opr indukowany nie jest stay lecz zaley od siy nonej oraz od obrysu skrzyda." Pytanie [PL(G), PPL(A)] 590: Kt natarcia to: a) kt zawarty powidzy ciciw profilu, a kierunkiem strumienia niezaburzonego b) kt zawarty powidzy ciciw profilu, a wektorem prdkoci szybowca Odpowied: Kt zawarty midzy ciciw a kierunkiem strug napywajcego powietrza.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 126 of 160

rdo Mechanika lotu szybowcw APRL str. 41 Siy aerodynamiczne i ich umiejscowienie na profilu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 591: Krawd natarcia to: a) linia czca punkty na profilu, w ktrych prdko czsteczek powietrza wynosi 0, a cinienie rwna si cinieniu spitrzeniowemu b) ...(jakie inne odpowiedzi z prdkoci powietrza i cinieniem) Odpowied: Linia czca noski profili pata nazywa si krawdzi natarcia. rdo http://www.szybowce.enter.net.pl/aermech/aermech.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 592: Co to jest cinienie spitrzeniowe: a) najwysze zmierzone cinienie b) najnisze zmierzone cinienie Odpowied: Najwysze zmierzone cinienie. rdo Na profilu wyrnia si tzw. punkt spitrzenia - jest to punkt lecy w pobliu noska, w ktrym napywajca struga rozdziela si na cz grn i doln (ktre spotykaj si potem na spywie, ale to ju nieistotne). W tym punkcie panuje tzw. cinienie spitrzenia, ktre jest najwikszym cinieniem w caym opywie (std to "spitrzenie" w nazwie). Prdko opywu wynosi tam zero, tzn. struga dociera do profilu, zatrzymuje si i rozdziela. Dlatego cinienie sptrzenia jest rwne cinieniu dynamicznemu strugi, czyli: v/2 (znajdziesz to wyraenie np. we wzorze na si non czy opr). W miar zwikszania kta natarcia punkt spitrzenia przesuwa si pod spd skrzyda (oczywicie w niewielkim zakresie, cay czas pozostajc w pobliu noska). Jeli w tym miejscu znajdzie si jaki otwr lub szczelina, to w pewnym momencie najwiksze cinienie w okolicy profilu (cinienie sptrzenia) bdzie panowao wanie w tym otworze bd szczelinie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 593: Opr tarcia na profilu laminarnym, w porwnaniu do profilu zwykego jest: a) mniejszy b) wikszy c) taki sam, ale w przypadku gdy profil laminarny jest brudny to opr jest wikszy od zwykego Odpowied: Opr tarcia jest mniejszy w uytecznym zakresie ktw natarcia (na laminarnym skrzydle), wikszy w zakresie ktw nieuytecznych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 594: W korkocigu skrzydo o wikszym kcie natarcia: a) wytwarza wiksz si non ni skrzydo o mnieszym kcie natarcia b) wytwarza mniejsz si non ni skrzydo o mnieszym kcie natarcia c) nie wytwarza siy nonej, tylko si oporu Odpowied: Wytwarza mniejsz si non ni skrzydo o mnieszym kcie natarcia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 596: Aby wystpio zjawisko korkocigu opyw: a) Obu skrzyde musi przebiega na nadkrytycznych ktach natarcia b) Obu skrzyde musi przebiega na podkrytycznych ktach natarcia c) Jednego skrzyda musi przebiega na nadkrytycznych a drugiego na podkrytycznych ktach natarcia d) Jednego skrzyda na krytycznych a drugiego na nadkrytycznych ktach natarcia Odpowied: Aby wystpio zjawisko korkocigu opyw jednego skrzyda musi przebiega na nadkrytycznych a drugiego na podkrytycznych ktach natarcia. rdo Mechanika Lotw szybowcw. Aeroklub PRL . "Inaczej jest jednak na kcie natarcia wikszym od krytycznego. Zwikszaniu kta natarcia bdzie towarzyszy spadek Cz, a wic na skrzydle idcym w d sia nona zmaleje, a na idcym do gry wzronie." Pytanie [PL(G), PPL(A)] 602: Na czym polega rnicowe wychylenie lotek? a) lotki wychylaj si bardziej w gr ni w d - w prof. symetrycznym b) lotki wychylaj si bardziej w gr ni w d - w prof. niesymetrycznym c) lotki wychylaj si bardziej w d ni w gr d) lotki na skrzydle lewym i prawym wychylaj si rnie w zalenoci od zastosowanego ukadu Odpowied: Lotki wychylaj si bardziej w gr ni w d - w prof. niesymetrycznym. rdo Ze zwikszeniem wysklepienia wypukego profilu skrzyda wie si jednak nie tylko wzrost siy nonej, ale i wzrost oporw - ksztatu i indukowanego (wychylenie lotki w gr na drugim skrzydle rwnie powoduje wzrost oporu, jednak w mniejszym stopniu). Powoduje to powstanie momentu odchylajcego szybowiec w stron skrzyda idcego ku grze - tzw. momentu oporowego lotek. Zjawisko to jest niekorzystne, gdy np. utrudnia wprowadzenie szybowca w zakrt. Zapobiega si temu stosujc rnicowe wychylenie lotek - dziki odpowiedniej konstrukcji ukadu sterowania, wychylenie lotki w d jest mniejsze ni jednoczesne wychylenie drugiej lotki w gr, opory na obu skrzydach s takie same i moment oporowy nie wystpuje.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 127 of 160

http://www.szybowce.enter.net.pl/aermech/aermech.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 603: Kiedy lotki mog dziaa odwrotnie? Odpowied: Przy duych prdkociach (wikszych od dopuszczalnych). rdo "Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu" A. Abamowicz, W. Nowakowski WKi 1980 str.204 Jeeli przy duych prdkociach wychylimy lotk,a wywoane tym siy spowoduj skrcenie skrzyda i skutek tego skrcenia bdzie wikszy ni skutek wychylenia lotki,to w wyniku zaobserwujemy przechy w stron odwrotn ni zamierzona. Pytanie [PPL(A)] 606: Jaki wpyw na start maj klapy wypuszczone bardziej ni zwykle. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 607: Co to jest rodek aerodynamiczny? Odpowied: rodek aerodynamiczny to punkt wzgldem ktrego wspczynnik momentu si aerodynamicznych jest stay w uytkowym zakresie katw natarcia. rdo Mechanika Lotu anecka-Makaruk rodz. "Siy aerodynamiczne i ich umiejscowienie na profilu" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 611: Co to jest powierzchnia nona? Odpowied: Jest to powierzchnia samolotu/szybowca wytwarzajca si non. rdo 1000 sw o lotnictwie. Pytanie [PL(G)] 612: Co skada si na opr szkodliwy? Odpowied: Opr szkodliwy skada si z oporw: opr interferencyjny opr ksztatu opr tarcia Pytanie [PL(G), PPL(A)] 614: W ruchu jednostajnie przyspieszonym jeli 2 krotnie zwikszymy czas: a) droga wyduy si 2x b) droga wyduy si 4x c) droga zmaleje 2x d) droga zmaleje 4x Odpowied: Droga wyduy si 4 krotnie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 615: Jak wyraa si opr szkodliwy Odpowied: proporcjonalny do kwadratu prdkoci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 621: Jaki zwizek maj ze sob sterowno i stateczno? Odpowied: S do siebie odwrotnie proporcjonalne. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 622: Co to jest sterowno? Odpowied: Sterowno jest to zdolno do zmiany kta pooenia samolotu w powietrzu i zachowania okrelonego warunku lotu wedug woli pilota przez odpowiednie wychylenie sterw. Rozrnia si sterowno podun (zmiana kta natarcia) poprzeczna (zmiana nachyleniea wzgldem podunej osi samolotu) i kierunkow. rdo 1000 sw o lotnictwie. Wydawnictwo Obrony Narodowej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 641: Gdzie umieszczony jest rodek areodymamiczny? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 642: Jak nazywa si o OZ? Odpowied: O O-Z nazywana jest odchyleniem samolotu. rdo Mechanika lotu szybowcw. Aeroklub PRL Pytanie [PL(G), PPL(A)] 648: Czy porofile niesymetryczne s bardziej wraliwe na zabrudzenia ni symetryczne? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 671: Jak dziaa przspieszenie wypadkowe w ruchu po okrgu? a) styczne do okrgu b) do rodka c) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 672: Jak zmienia si ciciwa geometryczna na profilu prostoktnym: a) jest staa

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 128 of 160

b) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 673: Klapa przednia: a) powiksza powierzchni skrzyda b) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 674: Co powoduj hamulce aerodynamiczne? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 675: Kiedy mona otwiera hamulce aerodynamiczne? a) na dobiegu b) do ldowania c) w locie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 676: Jak jest wyraona biegunowa prdkoci: w = f(v) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 686: Co si stanie jeli nie zareagujemy na autorotacj? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 688: Ciao porusza sie po okregu ze zmienn predkoci. Jaki kt tworzy wektor przyspieszenia dorodkowego z promieniem R? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 689: Czym spowodowany jest wylizg? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 690: Co to jest holendrowanie? Odpowied: Holendrowanie (niestateczno holendrowania, ang. Dutch roll) - rodzaj niestatecznoci samolotu polegajcy na wykonywaniu przez samolot podczas lotu rwnoczesnych waha wok osi pionowej (odchyle) i wok osi podunej (przechyle). Na tumienie holendrowania najistotniejszy wpyw ma wznios skrzyde i wielko usterzenia pionowego. rdo http://www.samoloty.ow.pl/str003p1.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 693: Co spodowduje otwarcie hamulcw aerodynamicznycha przy braku zmieniany pozycji wychylenia steru kierunku? a) zmniejszenie prdkoci b) zwiekszenie opadania i nieznaczene zmniejszenie prdkoci c) zmniejszenie prdkoci i nieznaczne zmniejsze opadania Odpowied: Zwiekszenie opadania i nieznaczene zmniejszenie prdkoci. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 697: Jeeli rodek cikoci znajduje si przed skrajnym przednim pooeniem to samolot bdzie midzy innymi? a) ze wzgldu na konieczno mniejszego wychylenia steru wysokoci, spada wymagana sia nona na pacie, zmniejsza si prdko przecignicia b) ze wzgldu na konieczno wikszego wychylenia steru wysokoci, spada wymagana sia nona na pacie, zwiksza si prdko przecignicia c) ze wzgldu na konieczno zwikszenia wychylenia steru wysokoci, zwiksza si sia nona na usterzeniu , co powiksza si non na pacie d) ze wzgldu na konieczno mniejszego wychylenia steru wysokoci, zmniejsza si sia nona na usterzeniu , co wymaga zwikszenia siy nonej na pacie, co zmniejsza opr indukowany i ma negatywny wpyw na osigi Odpowied: Ze wzgldu na konieczno zwikszenia wychylenia steru wysokoci, zwiksza si sia nona na usterzeniu , co powiksza si non na pacie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 698: Dla kadej kombinacji wysokoci lotu i masy samolotu w zakresie prdkoci minimalnej i maksymalnej istnieje ? a) taki kt natarcia przy ktrym sia oporu rwna si cigowi wytworzonemu przez jednostk napdow i moliwy jest lot poziomy b) takie przechylenie , e sia nona jest rwna ciarowi i moliwy jest lot poziomy c) taki kt natarcia przy ktrym sia nona rwna jest ciarowi i moliwy jest lot poziomy d) taki kt natarcia przy ktrym sia nona rwna jest ciarowi razy cosinus kta natarcia i moliwy jest lot poziomy Odpowied: Taki kt natarcia przy ktrym sia nona rwna jest ciarowi i moliwy jest lot poziomy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 699: Jeeli rodek cikoci znajduje si blisko skrajnego przedniego pooenia to: a) ze wzgldu na konieczno mniejszego wychylenia steru wysokoci, spada wymagana sia nona na pacie, zmniejsza si prdko przecignicia b) zwiksza si manewrowno samolotu c) nastpuje zmniejszenie oporu indukowanego d) nastpuje zmniejszenie zuycia paliwa podczas lotu ze wzgldu na mniejszy opr e) nastpi zmniejszenie prdkoci wznoszenia Odpowied: Jeeli rodek cikoci znajduje si blisko skrajnego przedniego pooenia to nastpi zmniejszenie prdkoci wznoszenia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 700: Jeeli kt natarcia zmniejszymy nieco poniej optymalnego to wspczynniki Cz i Cx: a) spadn w takim samym procencie b) wzrosn w takim samym procencie c) Cz procentowo spadnie a Cx procentowo wzronie

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 129 of 160

d) Cx procentowo spadnie a Cz procentowo wzronie Odpowied: Dla opt. spadn w takim samym procencie. rdo Patrz biegunowa szybowca. Pytanie [PL(G)] 701: Aby zmniejszy pochylenie szybowca: a) naley odda drek b) naley wychyli ster kierunku w d c) moment pochylajcy musi mie warto ujemn d) wektor przyrostu momentu siy nonej ma kierunek do gry Odpowied: Moment pochylajcy musi mie warto ujemn. rdo Patrz pyt. 84 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 702: Skrzydo prostoktne, eliptyczne i trapezowe o tej samej rozpitoci i powierzchni: a) maj rne wyduenia b) maj takie same wyduenie Odpowied: Maj te same wyduenia. rdo L = D / S gdzie: L - wyduenie, S - powierzchnia skrzyda, D - rozpito skrzyda. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 703: Wielko przepywu powietrza w przewodzie o zmiennej rednicy dla danej prdkoci jest staa. Jest to: a) Zasada Bernouliego b) Prawo Bernouliego c) Prawo staego przepywu d) Zasada zachowania energii Odpowied: Prawo cigoci przepywu. rdo Prdko przepywu jest w danym przekroju odwrotnie proporcjonalna do wielkoci jego pola. Im wikszy jest przekrj, przez ktry przepywa powietrze, tym mniejsza jest jego prdko i na odwrt. Kade zmniejszenie pola przekroju powoduje, e prdko przepywu powiksza si. http://www.kamil.paralotnie.pl/teoria.php?d=3&p=1&r=4 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 721: Co to jest warstwa przycienna? a) prdko przepywu ronie od zera do prdkoci opywowej b) przepyw jest turbulentny c) przepyw z rotacj Odpowied: Czsteczki strumienia powietrza opywajcego skrzydo, znajdujce si najbliej powierzchni skrzyda. rdo Mechanika Lotu. Aeroklub PRL Powietrze jest lepkie. Czsteczki strumienia powietrza opywajcego skrzydo, znajdujce si najbliej powierzchni skrzyda, przylepiaj si do powierzchni i nie poruszaj si wraz z caym strumieniem, lecz spoczywaj nieruchomo na skrzydle. Czsteczki znajdujce si nieco dalej od powierzchni skrzyda poruszaj si ju z pewn prdkoci, ale jeszcze nieco mniejsz os prdkoci strumienia. Dopiero czstki znajdujce si w duej odlegoci od powierzchni skrzyda poruszaj si z pen prdkoci strumienia. Warstwa powietrz w ktroej nastepuje przyhamowanie ruchu czsteczek nosi nazw warstwy przyciennej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 722: Jaki opr powstaje w wyniku wyrwnywania si cinie na skrzydle? Odpowied: Powstaje opr indukowany rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Sia_nona Pytanie [PL(G), PPL(A)] 723: Jaki jest rozkad cinienia w miejscu przejcia warstwy laminarnej w turbulentn? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 724: Czy opr ksztatu zaley tylko od ksztatu?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 130 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 725: Co to s lotki typu Frize? Odpowied: Przy wychyleniu lotki do gory nosek profilu wychodzi poza obrys pata, a po wychyleniu lotki w do nos profilu nie wystaje poza obrys. rdo Mechanika lotu szybowcw aniecka-Makaruk [...] czsto stosuje si lotke typu Fryzowego, tak uksztatowana, e przy wychyleniu lotki do gory nosek profilu wychodzi poza obrys pata, czyli daje duzy opor, a po wychyleniu lotki w do nos profilu nie wystaje poza obrys - dajc mniejszy opr. Zapewnia to jednakowe opory na obydwu skrzydlach i nie wywoluje odchylenia od kierunku. Pytanie [PPL(A)] 753: Przy jakim skoku migo ma najwiksz sprawno na maej prdkoci? a) maym skoku geometrycznym b) maym skoku rzeczywistym c) duym geom. d) duym rzecz. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 758: W rurze o zmiennym przekroju cinienie statyczne: a) maleje wraz ze wzrostem przekroju b) nie ma wpywu c) maleje wraz ze pomniejszaniem przekroju d) maleje wraz ze wzrostem przekroju Odpowied: Maleje wraz ze pomniejszaniem przekroju. rdo W rurze o mniejszym przekroju ciecz pynie szybciej (v1 > v2), w zwizku z tym panuje w niej mniejsze cinienie ni w rurze o wikszym przekroju. Ciecz pync w rurze o zmieniajcym si przekroju ma mniejsze cinienie na odcinku gdzie przekrj jest mniejszy. Pytanie [PPL(A)] 777: Jak s konstruowane samoloty akrobacyjne pod wzgldem wchodzenia w korkocig? Pytanie [PPL(A)] 778: Co to jest hydroplanning? Odpowied: Polizg hydrodynamiczny, polizg k pojazdu na warstwie wody przy duych prdkociach. rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Hydroplaning_(road_vehicle) Generalnie drogi startowe s tak uoone, e skon powoduje szybki odpyw wody. Przy bardzo duych opadach deszczu woda moe pozostawa na pasie i podobnie jak przy jedzie samochodem by przyczyn hydropolizg (hydroplaning, aquaplaningu). Opony pywaj prawie po wodzie i hamowanie jest bardzo ograniczone. Powstaje niebezpieczestwo ,e pas jest niewystarczajcy i samolot moe wypa z pasa. Przy niebezpieczestwie aquaplaningu najlepiej zrezygnowa ze startw i ldowa. Zjawisko to jest rzadkie i krtkotrwae gdy woda szybko spywa z pasa. Podchodzc do ldowania widzc duo wody na pasie lepiej przej na drugi dugi krg. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 781: Ktre skrzydo w korkocigu wytwarza opr i jaki jest to opr? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 782: Jaka jest definicja kta natarcia? Odpowied: Jest to kt zawarty midzy ciciw profilu a kierunkiem napywajcych strug. rdo http://en.wikipedia.org/wiki/Angle_of_attack Pytanie [PL(G), PPL(A)] 801: Puap teoretyczny jest to: a) puap wynikajcy z oblicze na etapie planw b) teoretyczna maksymalna wysoko s.p. c) ... d) ... Odpowied: Puap teoretyczny to teoretyczna maks wysoko statku powietrznego rdo Puap teoretyczny - wyznaczony jako wysoko lotu, dla ktrej maksymalna prdko wznoszenia wynosi 0. Puap praktyczny zdefiniowany jest jako wysoko lotu, dla ktrej maksymalna prdko wznoszenia wynosi 0.5 m/s. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 802: Klapka odciajca: a) zmniejsza siy na sterach i lotkach b) wywaa szybowiec c) ... d) ... Odpowied: Klapka odciajca (flettner) zmniejsza siy na sterach i lotkach. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 131 of 160

http://pl.wikipedia.org/wiki/Flettner Pytanie [PL(G), PPL(A)] 803: Moment rnicowy lotek polega na: a) grna lotka wychyla si wicej ni dolna b) dolna lotka wychyla si wicej ni grna c) lotki wychylaj si o rne wartoci d) grna lotka wychyla si wicej ni dolna w profilach symetrycznych Odpowied: Moment rnicowy lotek polega na tym, e grna lotka wychyla si wicej ni dolna. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 804: Drgania steru wysokoci s spowodowane: a) flutter'em usterzenia b) dywergencj c) zwichrzeniem steru d) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 829: rodek ukadu wyznaczonego przez osie X, Y i Z szybowca to: a) rodek aerodynamiczny szybowca b) rodek masy c) rodek patowca d) rodek rwnowagi obojtnej Odpowied: rodek masy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 830: Flettner to: a) klapka dociajca b) klapka odciajca c) klapka wywaajca d) trymer Odpowied: Klapka odciajca rdo Flettner - klapka odciajca umieszczana na krawdzi spywu powierzchni sterowych. Dziki prostemu poczeniu flettnera z elementem staym (np. statecznik) uzyskuje si odwrotne wychylenia klapki w stosunku do wychyle sterw. Powoduje to wytworzenie siy aerodynamicznej, ktra na ramieniu od rodka parcia klapki do osi zawiasu steru redukuje moment zawiasowy zmniejszajc tym samym siy niezbdne do wychylenia sterw. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 831: Gdy Cx jest rowne Cx min w profilu symetrycznym to przy nieznacznym zwikszeniu kta natarcia nastpuje zaleno: a) doskonao nie zmienia si b) Cz/Cx ronie d) Cz/Cx maleje d) Cz/Cx nie zmienia si Odpowied: Cz/Cx ronie. rdo Na wykresie Cz-Cx wida, e dla profilu symetrycznego Cx min. znajduje si przy Cz=0. Kada zmiana powoduje, e Cz zmienia si stosunkowo duo do zmiany Cx. Dlatego stosunek Cz/Cx ronie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 832: Gdy zwikszamy kt natarcia: a) wspczynnik obcienia n ronie b) wspczynnik obcienia n spada c) Cz ronie, a wspczynnik obcienia n spada d) Odpowied: Wspczynnik obcienia n ronie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 834: W locie nurkowym: a) Pz = Q b) Px = Q c) Px = 0 d) Odpowied: Px = Q Pytanie [PL(G), PPL(A)] 835: Zabrudzenia na profilu laminarnym a na profilu zwykym: a) maj wikszy wpyw na pogorszenie osigw (prawidowa odp. jest taka, e na laminarnym maj wikszy wpyw ni na zwykym) b) maj mniejszy wpyw na osigi c) maja taki sam wpyw Odpowied: Maj wikszy wpyw na pogorszenie osigw (prawidowa odp. jest taka, e na laminarnym maj wikszy wpyw ni na zwykym) rdo Marta Najfeld

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 132 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 836: Wykres Cz = f(Cx) na profilu symetrycznym jest: a) symetryczny wzgldem jednej z osi b) nie jest symetryczny wzgldem adnej z osi c) ... d) ... Odpowied: Symetryczny wzgldem jednej z osi. rdo Dowodem na to jest sam wyglad wykresu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 837: Miejsce, gdzie przepyw strug zmienia si z laminarnego w turbulentny to: a) punkt turbulentny/-cji b) punkt przejcia c) punkt oderwania strug d) Odpowied: Punkt przejcia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 838: Gdy rodek cikoci przesuniemy do przodu: a) zwikszy si prdko wnoszenia si szybowca b) zmniejszy si prdko wnoszenia si szybowca c) opr indukowany wzronie d) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 839: Przecignicie polega na: a) zachowywaniu statecznoci statycznej szybowca b) powolnym zwikszaniu kta natarcia c) dynamicznym zwikszeniu kta natarcia d) Odpowied: Powolnym zwikszaniu kta natarcia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 840: Ktry z elementw nie jest zwizany z dziaaniem napdw? a) klapka odciajca b) klapka dociajca c) flettner d) trymer Pytanie [PL(G), PPL(A)] 841: Powietrze opisane jest zaleznoci: a) temperatury oraz wilgotnoci b) temperatury i cisnienia c) temperatury, cinienia i gstoci, P = RT d) gstoci i wilgotnoci Odpowied: P = RT temperatury, cinienia i gstoci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 842: Jaki wplw na stateczno ma ujemny skos skrzyda? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 843: Co powiksza powierzchni non? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 845: Czy moe istnie stateczno dynamiczna gdy nie ma statecznoci statycznej? Odpowied: Nie moe. rdo Mechanika i aerodynamika Lotu. Aeroklub PRL "Posiadanie statecznoci statecznej jest warunkiem statecznoci dynamicznej." Pytanie [PL(G), PPL(A)] 847: Co wysklepia profil? Odpowied: Klapa przednia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 848: Przepyw powietrza w tunelu i charakter staosci sumy cinienia statycznego i dynamicznego opisuje: a) zachada zachowania energii b) zasada cigoci ruchu c) zasada zachowania cinienia przepywu zamknitego d) prawo Bernouliego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 849: Lotka typu Frieze jest stosowana z uwagi na: a) zwikszenie momentu przechylajcego b) zmniejszenie oporu ksztatu c) zniwelowanie momentu oporowego d) zmniejszenie oporu szczelinowego Odpowied: Zniwelowanie momentu oporowego. rdo Marta Najfeld

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 133 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 851: Do urzdze wysklepiajcych profil zaliczamy: a) winglet b) poszerzacz c) klap przedni d) slot Odpowied: Klapa przednia. rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 853: Profil normalny (klasyczny). Jak zmienia si zaczepienie wekora wypadkowej siy aerodynamicznej ze wzrostem kta natarcia: a) nie przesuwa si b) przesuwa si do tyu c) dla < 0 przesuwa si do przodu, a dla > 0 do tyu d) przesuwa si do przodu Odpowied: Przesuwa si do przodu rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 854: Jeeli rodek cikoci znajdzie si przed rodkiem rwnowagi obojtnej to szybowiec jest: a) nie jest statecznie i nie jest niestateczny b) statecznie obojtny c) niestateczny d) stateczny Odpowied: Jest stateczny rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 870: Co to jest prdko brutalnego sterowania ? a) Va b) Vna c) Vne Odpowied: Va rdo Speeds frequently used in General Aviation VA - design maneuvering speed (stalling speed at the maximum legal G-force, and hence the maximum speed at which abrupt, full deflection, control inputs will not cause the aircraft to exceed its G-force limit). Maneuvering speed is limited by aircraft structural characteristics. With the Cirrus SR20 and SR22, this speed is also known as VO VFE - maximum flap extended speed (a different maximum speed may be specified for partial flap extension). VLE - maximum landing gear extended speed. The maximum speed at which the aircraft may be flown with the landing gear extended. VLE is always higher than VLO VLO - maximum landing gear operating speed. The maximum speed at which the aircraft may be flying while raising or lowering the gear. VLO is always lower than VLE VMC - minimum control speed with the critical engine inoperative. VNE - The VNE , or the never exceed speed, of an aircraft is the V speed which refers to the velocity that should never be exceeded due to risk of structural failure, most commonly due to wing or tail deformation or failure and less commonly due to aeroelastic flutter(usually in faster aircraft). VNE is specified as a red line on many airspeed indicators. This speed is specific to the aircraft model, and represents the edge of its performance envelope. VR - rotation speed. The speed of an aircraft at which the pilot initiates rotation to obtain the scheduled takeoff performance. It must be greater or equal to the V1 speed. VNO - The VNO of an aircraft is known as the maximum structural cruising speed (the maximum speed to be used in turbulent conditions) or can refer to the velocity of normal operation. VNO is specified as the upper limit of the green arc on many airspeed indicators. This speed is specific to the aircraft model. The range above VNO is marked on the airspeed indicator as a yellow arc from VNO to the VNE. VREF - reference landing approach speed; speed (in calm air) at the landing screen height of 50 ft. Often used by pilots as a base from which to calculate speeds to be used during landing, and calculated as a margin over the stall speed - usually 1.3VS0. VS - the stalling speed or the minimum steady flight speed at which the airplane is controllable. Usually synonymous with VS1. This speed is specific to the aircraft model and depends upon the weight and balance of the aircraft. The true stall speed increases as atmospheric pressure decreases. (I.e. as temperature increases and/or as altitude increases.) The indicated stall speed, i.e. the speed indicated by the airspeed indicator, remains essentially unchanged with air pressure.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 134 of 160

VS0 - the stalling speed or the minimum steady flight speed in the landing configuration. VS1 - the stalling speed or the minimum steady flight speed obtained in a specific configuration (usually a configuration "clean" of flaps, landing gear and other sources of drag). VX - speed for best angle of climb. This provides the best altitude gain per unit of horizontal distance, and is usually used for clearing obstacles during takeoff. VY - speed for best rate of climb. This provides the best altitude gain per unit of time. Speeds used in high performance aircraft and other reference speeds VB - design speed for maximum gust intensity. VC - The VC of an aircraft is the V speed which refers to the velocity of cruising. VC is within the green arc on many airspeed indicators. This speed varies is different for each aircraft model. VC is also called the design cruising speed or the optimum cruise speed the latter being the speed giving the most velocity (i.e greatest distance/time) from a litre of fuel, usually utilising 75% power at Maximum Take-Off Weight (MTOW) and about 1.3 times the maximum lift-to-drag ratio (L/D) speed Vbr above. The speed and power required decrease as the aircraft weight decreases from MTOW. For normal category aircraft FAR Part 23 specifies a minimum design cruising speed (in knots) based on the wing loading of (weight in pounds divided by wing area in square feet). For the utility category, the minimum design cruising speed is . Many ultralight aeroplanes are unable to comply with the FAR part 23 requirement for a minimum design cruising speed. VD - design diving speed. Usually 1.4VNO. VDF/MDF - demonstrated flight diving speed. VEF - the speed at which the critical engine is assumed to fail during takeoff. VF - design flap speed. VFC/MFC - maximum speed for stability characteristics. VFTO - final takeoff speed VH - maximum speed in level flight with maximum continuous power. VLOF - lift-off speed. VMO/MMO - maximum operating limit speed. VMU - minimum unstick speed. VSR - reference stall speed. VSR0 - reference stall speed in the landing configuration. VSR1 - reference stall speed in a specific configuration. VSW - speed at which onset of natural or artificial stall warning occurs. VTOSS - takeoff safety speed for Category A rotorcraft. V1 - critical engine failure recognition speed. V1 is the minimum speed in the takeoff, following a failure of the critical engine at VEF, at which the pilot can continue the takeoff with only the remaining engines. Any problems after V1 are treated as inflight emergencies. In the case of a balanced field takeoff, V1 is the maximum speed in the takeoff at which the pilot must take the first action (e.g., apply brakes, reduce thrust, deploy speed brakes) to stop the airplane within the accelerate-stop distance and the minimum speed at which the takeoff can be continued and achieve the required height above the takeoff surface within the takeoff distance. In this context, V1 is the takeoff decision speed. V2 - takeoff safety speed. Also called takeoff screen speed, the minimum speed in the second segment of a climb following an engine failure. V2min - minimum takeoff safety speed. Non-regulatory speeds. These values are not defined by FAA regulations. VBE - best endurance speed; the speed that gives the greatest airborne time for fuel consumed. This may be used when there is reason to remain aloft for an extended period, such as waiting for a forecast improvement in weather on the ground. VBG - best power-off glide speed; the speed that provides maximum lift-to-drag ratio and thus the greatest gliding distance available. VXSE - speed for best angle climb with the critical engine inoperative. VYSE - speed for best rate of climb with the critical engine inoperative. V2 - t/o safety speed V3 - steady initial climb speed with all engines operating V4 - steady climb speed with all engines operating to be achieved by 400 ft gross height Va - design maneuvering speed Vc - design cruising speed. Vclmax - max coefficient of lift speed. Vd - design diving speed Vdmin - minimum drag Vdf - demonstrated flight diving speed Vef - the CAS at which the critical engine is assumed to fail Vf - design flap speed Vfe - max flap extended speed Vfto - final t/o speed Vimd - minimum drag Vimp - minimum power Vh - max speed in level flight with max continuous power. Vle - max landing gear extended speed Vlo - max landing gear operating speed

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 135 of 160

Vlof - lift-off speed Vmbe - max brake energy speed Vmd - minimum drag Vmc - minimum control speed with critical engine inoperative Vmca - minimum control speed, air Vmcg - minimum control speed, ground Vmcl - minimum control speed, approach and landing Vme - max endurance Vmo - max operating limit speed Vmp - minimum power Vmr - max range Vmu - minimum unstick speed Vnd - max structural cruising speed Vp - aquaplaning speed. Vra - rough air speed Vref - reference landing speed Vs - V-stall Vso - stall speed in landing configuration Vs1 - stall speed in a specified configuration Vs1g - one g stall speed Vsr - reference stall speed Vsse - safe single engine speed Vt - threshold speed Vtmax - max threshold speed Vx - best angle of climb Vxe - best angle of climb, single engine Vy - best rate of climb Vyse - best rate of climb single engine Speeds indicated on Airspeed Indicator Airspeed IndicatorV speeds are nearly always given as Indicated Airspeed (IAS), so that pilots can read them directly off the airspeed indicator (ASI). ASIs carry color-coded markings that give the pilot an immediate reference, as follows: VS0 - bottom of white arc. VS - bottom of green arc. VFE - top of white arc. VNO - top of green and bottom of yellow arcs. The yellow arc is a caution, as speeds in this region may add dangerous stress to the aircraft, and are only to be used in smooth air when no turbulence or abrupt control inputs are expected. VNE - red line and top of yellow arc. In addition, on a light multi-engine aircraft, VYSE is indicated by a blue line, and VMC is indicated by a red line near the bottom of the green arc. Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/V_speeds" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 871: Co si stanie jeeli przesuniemy rodek cikoci poza dopuszczalny obszar do przodu? (opr indukowany, prdko przecignicia) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 872: Co si stanie jeeli przesuniemy rodek cikoci maksymalnie w dopuszczonym obszarze do przodu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 873: Co to jest niestateczno holendrowania? a) niestateczno statyczna kierunkowa b) niestateczno dynamiczna poprzeczna c) niestateczno dynamiczna poduna d) niestateczno dynamiczna kierunkowa Pytanie [PL(G), PPL(A)] 969: W przecigniciu statycznym statek powitrzny zachowuje: a) stateczno statyczn b) stateczno kierunkow c) stateczno dynamiczn Pytanie [PL(G), PPL(A)] 990: Jakim wzorem okrela si powirzchni nona pata? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 991: Co ma wpyw na atwiejsze wyprowadzenie z korkociagu? a) klapka wywazajaca, usytuowanie rodka cikosci, wielko i rozmiszczenie statacznika b) usytuowanie rodka cikoci,wielkosc i rozmiszczenie statacznika, wywaenie masowe c) ... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1005: Jeeli nie zostanie zatrzymana autorotacja samolot samoczynnie przejdzie do: a) nic si nie stanie b) przejdzie w korkocig c) ostre nurkowanie d) wyprowadzi do lotu poziomego

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 136 of 160

Odpowied: Przejdzie w korkocig. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1032: Co to jest wyduenie skrzyda? Odpowied: Wyduenie jest to stosunek rozpitoci skrzyde do ich szerokoci (dla skrzyde prostoktnych) rdo Wyduenie skrzyda to jedna z cech konstrukcji skrzyda Wyduenie jest to stosunek rozpitoci skrzyde do ich szerokoci (w przypadku skrzyde prostoktnych). Wiksze wyduenia zapewniaj lepsz doskonao aerodynamiczn, ale o nastrczaj dodatkowe trudnoci konstrukcyjne ze wzgldu na spadek sztywnoci gitnej i skrtnej smukego skrzyda. Oglnie, dla dowolnego obrysu skrzyda wyduenie (lambda) wyznacza wzr: = D/S gdzie: D - rozpito skrzyde, S - powierzchnia nona skrzyde Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1033: Co to jest opr indukowany? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1034: Istnieje taki kt natarcia ktry dla kadej kombinacji wysokoci lotu i masy lotu dla ktrej: a) Pz rwnoway Px b) Pz rwnoway ciar c) ciar rwnoway opr Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1038: Co oznacza skrt GS? Odpowied: Ground Speed (prdko w stosunku do Ziemii) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1039: Jak nazywa si rnica cinie przed i za ciaem opywanym przez strugi powietrza? a) opr ksztatu b) opr indukowany c) opr interferencyjny Odpowied: Opr ksztatu. Pytanie [PPL(A)] 1042: Jakie klapy s lepsze do startu? a) 0 b) 10 c) klapy nie maj wpywu na start Odpowied: 10 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1045: Po co wywaa si statek powietrzny? Odpowied: Dla zachowania statecznoci podunej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1051: Co oznacza litera N? Odpowied: Wspczynnik przecienia. rdo Marta Najfeld Pytanie [PPL(A)] 1055: Co to jest Liczba Macha? Odpowied: Jest to predkosc rzeczywista podzielona przez predkosc dzwieku w danym otoczeniu. Ma = TAS/a rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Liczba_Macha Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1069: Co si stanie gdy przesuniemy rodek cikoi skrajnie do przodu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1072: Co najbardziej pogarsza osigi statku powietrznego? a) wiksze oblodzenie nad skrzydem od oblodzenia pod skrzydem b) ... c) ... d) przeszlifowanie powierzchni skrzyde Odpowied: Wiksze oblodzenie nad skrzydem od oblodzenia pod skrzydem rdo Marta Najfeld Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1075: 1013 hPa ile to Newtonw na metr kwadratowy? Odpowied: 101300 N/m rdo Pa N/m Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1076: Lecc z dua prdkoci i wychylajc lotke do gry spowodujemy: a) ukrcenie si skrzyda i spowodowanie, e przejdzie ono na dodatnie kty natarcia b) ukrcenie si skrzyda i spowodowanie, e przejdzie ono na ujemne kty natarcia c) ...

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 137 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1077: Jak jest konstruowany szybowiec akrobacyjny pod wzgldem wprowadzania i wyprowadzania go z korkociga a take czy bedzie on wchodzi w korkocig stromy czy paski. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1089: 1000 hPa w przeliczeniu to ile N/m a) 1 000 000 b) 10 000 c) 1 000 d) 100 000 Odpowied: 1000 hPa = 100 000 N/m rdo 1 Pa = 1 N/m h (hekto) = 100 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1090: Co to jest moment siy? Odpowied: Sia (ciar) pomnoone przez dugo ramienia. rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Moment_siy Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1091: Ciar 55 kg, rami 2,6 m. Policz moment siy. Odpowied: 1403 Nm rdo F = mg gdzie: F - ciar [N] m - masa [kg] g - przyspieszenie ziemskie 9,81 m/s Moment siy jest iloczynem wektorowym siy (ciru) i ramienia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1092: W ukladzie SI 10, 100, 1000 to: a) decy, hekto, mega b) deka, hekto, kilo c) ... Odpowied: deka, hekto, kilo; rdo jotta [Y] - 1 000 000 000 000 000 000 000 000 = 10E24 kwadrylion; np.: YV - jottawolt zetta [Z] - 1 000 000 000 000 000 000 000 = 10E21 tryliard; np.: Zm - zettametr eksa [E] - 1 000 000 000 000 000 000 = 10E18 trylion; np.: Eg - eksagram peta [P] - 1 000 000 000 000 000 = 10E15 biliard; np.: Ps - petasekunda tera (gr. teras - potwr) [T] - 1 000 000 000 000 = 10E12 bilion; np.: TW - terawat giga (gr. gigas - olbrzymi) [G] - 1 000 000 000 = 10E9 miliard; np.: GHz - gigaherc mega (gr. megas - wielki) [M] - 1 000 000 = 10E6 milion; np.: MHz - megaherc kilo (gr. khilioi - tysic) [k] - 1 000 = 10E3 tysic; np.: kg - kilogram hekto (gr. hekaton - sto) [h] - 100 = 10E2 sto; np.: hl - hektolitr deka (gr. deka - dziesi) [da] - 10 = 10E1 dziesi; np.: dag - dekagram decy (ac. decimus - dziesity) [d] - 0,1 = 10E-1 jedna dziesita; np.: dB - decybel centy (ac. centum - sto) [c] - 0,01 = 10E-2 jedna setna; np.: cm - centymetr mili (ac. mille - tysic) [m] - 0,001 = 10E-3 jedna tysiczna; np.: mm - milimetr mikro (gr. mikros - may) [ ] - 0,000 001 = 10E-6 jedna milionowa; np.: m - mikrometr nano (gr. nanos - karze) [n] - 0,000 000 001 = 10E-9 jedna miliardowa; np.: nF - nanofarad piko [p] - 0,000 000 000 001 = 10E-12 jedna bilionowa; np.: pF - pikofarad femto (du. femten - pitnacie) [f] - 0,000 000 000 000 001 = 10E-15 jedna biliardowa; np.: fm femtometr atto (du. atten - osiemnacie) [a] - 0,000 000 000 000 000 001 = 10E-18 jedna trylionowa; np.: am attometr zepto [z] - 0,000 000 000 000 000 000 001 = 10E-21 jedna tryliardowa; np.: zN - zeptoniuton jokto [y] - 0,000 000 000 000 000 000 000 001 = 10E-24 jedna kwadrylionowa; np.: ymol - joktomol Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1093: Jaka to zasada? vs = const Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1094: Zmiana prdkoci w czasie przez czas to: a) przyspieszenie rednie b) przyspieszenie chwilowe c) ... Odpowied: ? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1095: Podcza autorotacji szybowiec jest:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 138 of 160

Odpowied: Niestateczny podunie i poprzecznie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1096: Co si dzieje w profilu samostatecznym podczas zwikszania kta natarcia? Odpowied: Sia aerodynamiczna przesuwa si do tyu. rdo Poniewa sia nona przesuwa si do tyu bdzie przeciwdziaaa zwikszaniu si kta natarcia. Std samostateczno. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1138: Ujemny wznios skrzyde: a) zmniejsza stateczno podun b) zwiksza stateczno podun c) na ujemnych ktach natarcia zwiksza, a na dodatnich zmniejsza stateczno podun d) na dodatnich ktach natarcia zwiksza, a na ujemnych zmniejsza stateczno podun Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1139: Opr interferencyjny, skrzydo o skoczonym wydueniu, struga powietrza odchyla si w kierunku kocwki skrzyda- od czego zaley kt odchylenia strugi powietrza? a) jest stay na caej dugoci skrzyda, ale zaley od kta natarcia b) zwiksza si bliej kocwki skrzyda c) zwiksza si bliej kaduba d) jest stay na caej dugoci skrzyda, ale zaley od prdkoci Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1140: Co to jest moc, ktr dysponujemy? a) praca * czas, jednostka W (Wat) b) praca * czas, jednostka J (Dul) c) praca / czas, jednostka W d) praca / czas, jednostka J Odpowied: (c) Moc jest wielkoci fizyczn okrelajc ilo pracy wykonan w jednostce czasu przez ukad fizyczny. Jednostk mocy w ukadzie SI jest wat (W). rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Moc Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1141: Co to jest energia kinetyczna? Wzr i jednostka... Odpowied: Ekin = mV/2 [J (dul)] rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Energia_kinetyczna Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1209: Startujc szybowcem za wycigark z bocznym prawym wiatrem nalezy... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1221: Usterzenie pionowe odpowiada gwnie za stateczno? a) poprzeczn b) podun c) kierunkow d) pionow Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1222: Jeeli zmniejszymy temperature przepywajcego powietrza nie zmieniajc kta natarcia, powierzchni skrzyda i prdkoci przepywu to: a) siy aerodynamiczne wzrosn b) doskonao wzronie c) siy aerodynamiczne zmalej d) siy aerodynamiczne nie zmienia sie gdyz nie zale od temp. przepywu Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1223: Co to jest Midzynarodowa Atmosfera Wzorcowa ISA? a) Zbir uznawanych za wzorcowe wielkoci cinienia statycznego, gstoci i temperatury b) Zestaw skadu chemicznego powietrza na rnych wysokociach c) Zbir informacji o parametrach atmosfery w siedziebie ICAO w Montrealu d) Zbir informacji o parametrach atmosfery w siedzibie ONZ w Nowym Jorku Odpowied: Zbir uznawanych za wzorcowe wielkoci cinienia statycznego, gstoci i temperatury rdo http://en.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Atmosphere

Tematyka: czno
Pytanie [PL(G), PPL(A)] 31: Kody transpondera Odpowied: Seria 00 Kod 0000 jest dostpny dla oglnego przeznaczenia (Kody od 0001 do 0077 przeznaczone s dla lokalnych potrzeb); Seria 20 Kod 2000 dla oznaczenia samolotw ktre utraciy czno z ATC (Kody od 2001 do 2077 przeznaczone s dla lokalnych potrzeb); Seria 75 Kod 7500 zarezerwowany jest do rozpoznania bezprawnego porwania samolotu (Kody od 7501 do

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 139 of 160

7577 przeznaczone s dla lokalnych potrzeb); Seria 76 Kod 7600 zarezerwowany jest dla przypadkw utraty komunikacji radiowej przez samolot (Kody od 7601 do 7677 przeznaczone s dla lokalnych potrzeb); Seria 77 Kod 7700 zarezerwowany jest dla samolotu w niebezpieczestwie (Kody od 7711 do 7717 oraz od 7721 do 7727 s zarezerwowane dla samolotw ratowniczych SAR, a kod 7777 dla naziemnego monitorowania/testowania transpondera); rdo ICAO http://www.icao.int/icao/en/ro/nacc/meetings/ecariwg26/wp/wp006_en.pdf Pytanie [PL(G), PPL(A)] 32: Jaka jest czstotliwo zapasowa dla 121.5 MHz? Odpowied: 123.1 MHz rdo http://www.heading.enter.net.pl/radiovhb.htm Czstotliwo gwna 121.5 MHz - czstotliwo radiowa przydzielona statkowi powietrznemu jako podstawowa do cznoci powietrze-ziemia w sieci radiotelefonicznej; Lotnicza czstotliwo w niebezpieczestwie dla radiotelefonii, uywana take przez tratwy ratunkowe; Emisja A3E Czstotliwo zapasowa 123.1 MHz - czstotliwo radiowa przydzielona statkowi powietrznemu jako drugorzdna do cznoci powietrze-ziemia w sieci radiotelefonicznej; Czstotliwo pomocnicza dla 121.5 MHz i SAR. Emisja A3E. Pytanie [PPL(A)] 33: Czy depesze PAN-PAN maja pierwszestwo przed transmisjami zwizanymi z radiomamierzaniem? Odpowied: Tak rdo Three types of radio signals exist for priority calls: (1) Mayday, (2) PAN-PAN (pronounced Pahn-Pahn) and (3)Securite (Say-cure-e-tay). These signals are transmit-ted over VHF Channel 16 (156.8 MHz) when within 20miles of shore and, if theres an SSB aboard, on SSBfrequency 2182 kHz when more than 20 miles from shore. Pan-Pan: This is the urgency signal that indicatesthat you have a very urgent message to transmit concerning the safety of a vessel or the safety of a person.A Pan-Pan signal does not imply that the vessel itself isin immediate danger, but that urgent medical assistanceor advice is needed, or that a person is overboard andassistance is required, or that the vessel has struck some-thing, is taking on water, but is not in immediate dangerof sinking. The operative word in the description issafety as opposed to grave and imminent danger thatis life-threatening. Man-overboard assistance apparentlyfalls in the Pan-Pan category on a technicality, for thevessel is not in danger, but in this instanceand thisinstance onlythe alarm signal can be used prior totransmission of the Pan-Pan signal.The Pan-Pan urgency signal is transmitted to a particular vessel or to all stations. In the event the Pan-Pan message is going to be lengthy, then the messageshould be transmitted on a working frequency. Uponhearing the Pan-Pan signal, all other stations must stoptransmissions and listen for three minutes to see if theurgency signal is answered by a Coast Guard station.If, after three minutes, there has been no response, thenit is the responsibility of all listening stations to attemptto relay the message to a shore station.The Pan-Pan signal and message format is as follows: Send the URGENCY SIGNAL three times (Pahn-Pahn, Pahn-Pahn, Pahn-Pahn), followed by the fol-lowing information in this order: To All Stations (or the name of the vessel you aretrying to contact) This is (name of your vessel and call sign) We are/have (nature of the emergency) We require (state assistance needed) Our position is (give position in degrees and minutes) We are (describe your vessel and number and natureof crew aboard) This is (name of your vessel and call sign) Over (indicates that the message is over and that areply is appropriate) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 34: Procedury kontroli radiostacji Odpowied: a) identyfikacj stacji wywoywanej b) identyfikacj statku powietrznego c) wyrazy SPRAWDZANIE CZNOCI (radio check) d) uywan czstotliwo Odpowied na transmisj kontroln powinna by nastpujca: a) identyfikacja statku powietrznego b) identyfikacja odpowiadajcej stacji lotniczej c) informacja dotyczca syszalnoci transmisji statku powietrznego Pytanie [PL(G), PPL(A)] 35: Czy jeli podczas kontroli radiostacji otrzymamy odpowied, e jestemy slyszani

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 140 of 160

na 3 lub gorzej, moemy podj lot? Odpowied: Nie moemy podj lotu do czasu naprawienia usterki przez mechanika. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 36: Co oznacza "Sandomierz info"? Odpowied: Organ FIS (informacji powietrznej) w Sandomierzu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 38: Co nalezy zrobic przed rozpoczeciem nadawania? Odpowied: Zaleca si, aby we wszystkich rodzajach cznoci byy uwzgldniane konsekwencje zwizane z moliwociami ludzkimi, ktre mog mie wpyw na dokadno odbioru i zrozumienie depesz. Zaleca si, aby po nadaniu wywoania do stacji lotniczej operator odczeka co najmniej 10 sekund zanim przystpi do powtrnego wywoania. Jest to konieczne w celu uniknicia zbdnych transmisji w chwili, kiedy stacja lotnicza przygotowuje si do odpowiedzi na wywoanie. Gdy stacja lotnicza zostanie wywoana jednoczenie przez kilka stacji pokadowych, to powinna ustali kolejno, w jakiej statki powietrzne maj nawizywa czno. rdo Podrcznikl Radiooperator w Radiowej Suzbie Lotniczej str. 31 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 39: Kiedy pilot moe przej na inna czstotliwo? Odpowied: Gdy dostanie takie polecenie od organu FIS lub innego organu kontrolujcego lub kordynujacego lot. Pytanie 206: Czstotliwoci wykorzystywane w ratownictwie i poszukiwaniach (take czstotliwoci morskie) Odpowied: 121.5 MHz - gwna 123.1 MHz - SAR 156.8 MHz - morska Pytanie 233: Priorytety radionamierzania - ktre typy sygnaw maj pierwszestwo? Odpowied: a) sygnay o niebezpieczestwie, depesze o niebezpieczestwie MAYDAY b) depesze pilne cznie z depeszami poprzedzonymi sygnaem transportu medycznego PAN, PAN lub PAN, PAN MEDICAL c) korespondencja dotyczca radionamierzania d) depesze dotyczce bezpieczestwa lotw e) depesze meteorologiczne f) depesze dotyczce regularnoci lotw Pytanie 246: Na jakiej czstotliwoci suby lotnicze prowadz stay nasuch? Odpowied: Midzynarodowej ratunkowej 121,50 MHz Pytanie 247: Jaka jest czstotliwo dla telegraficznej cznoci rcznej? Odpowied: Od 3550 do 3570 kHz. rdo SQ7MT URTiP Pytanie 272: Do czego suy niebieski przycisk na modulatorze? Odpowied: squelch - filtr, wyciszanie szumw Pytanie 310: Jaka jest czstotliwo alarmowa? Odpowied: Ratunkowa 121,50 MHz Pytanie 311: Co moemy przestawi w radiostacji podczas nadawania? Pytanie 320: Co naley zawrzec w depeszy o niebezpieczenstwie may-day? Odpowied: Nazwa statku powietrznego, pozycja, rodzaj niebezpieczestwa i oczekiwanej pomocy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 321: Jak nadajemy poprawn korespondencj? Kiedy zaczynamy mwi kiedy wciskamy przycisk kiedy koczymy? Odpowied: 1. Poznaj radiostacj na ktrej pracujesz, jej rozmieszczenie na statku powietrznym, propagacje fal i chatrakterystyki antenowe. 2. Pamitaj, e za czno odpowiada dowdca statku powietrznego, a Ty prowadzc czno odpowiadasz za jako emitowanego sygnau - przed nadawaniem sprawd radiostacj oraz czy czstotliwo jest waciwa i wolna. 3. Prawidowo manipuluj urzdzeniami; nie wyczaj mikrofonu zanim nie skoczye nadawania komunikatu. 4. Trzymaj mikrofon zgodnie z instrukcj radiostacji (najczciej blisko ust); mw wyranie, dokadnie, krtko oraz w takim tempie, jakim chcesz, aby Ci odpowiadano, i nie przerywaj rozpocztej depeszy. 5. Pro o powtrzenie, gdy nie zrozumiae. 6. Pomyl, zanim powiesz. 7. Wysuchaj, zanim nadasz. 8. Zachowaj tajemnic korespondencji. 9. Gdy zauwaysz, e korespondenci maj kopoty z cznoci, to bd przekanikiem. 10. Uywaj standardowych wyrae w/g podrcznikw lotniczej frazeologii proceduralnej i nie stosuj wyrae gwarowych. rdo Marek Masalski; Urzdzenia radiowe i radionawigacyjne (skrypt)

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 141 of 160

14. Korespondencja radiowa "Dekalog radiotelefonisty" Pytanie 322: Podaj kody alfabetu ICAO. Odpowied: A - Alpha [alfa] B - Bravo [brawo] C - Charlie [czarli] D - Delta [delta] E - Echo [eko] F - Foxtrot [fokstrot] G - Golf [golf] H - Hotel [hotel] I I -ndia [india] J - Juliet [duliet] K - Kilo [kilo] L - Lima [lima] M - Mike [majk] N - November [nowember] O - Oscar [oskar] P - Papa [papa] Q - Quebec [kebek] R - Romeo [romio] S - Sierra [sjera] T - Tango [tango] U - Uniform [juniform] V - Victor [wiktor] W - Whiskey [iski] X - X-Ray [eksrej] Y - Yankee [janki] Z - Zulu [zulu] 9 - Niner [najner] rdo http://www.softel.gda.pl/~aeroklub/teoria5.html Pytanie [PL(G), PPL(A)] 323: Kiedy uywamy literowania w korespondencji? Odpowied: Np. podajc znaki rejestracyjne statku powietrznego. Pytanie 342: Gdzie rozgaszany jest ATIS i co zawiera? Odpowied: Nadawane przez 24 godziny na dob komunikaty ATIS (Automatic Terminal Information Service) podaj pilotom statkw powietrznych i zainteresowanym subom waniejsze informacje operacyjne oraz dotyczce pewnych zjawisk i warunkw atmosferycznych na lotnisku. rdo http://www.heading.enter.net.pl/atis.htm Nadawane przez 24 godziny na dob komunikaty ATIS (Automatic Terminal Information Service) podaj pilotom statkw powietrznych i zainteresowanym subom waniejsze informacje operacyjne oraz dotyczce pewnych zjawisk i warunkw atmosferycznych na lotnisku. Skrcone komunikaty ATIS portw lotniczych krajowych i najbliszych zagranicznych sa nadawane na osobnym kanale radiowym jako komunikat VOLMET. Rodzaj danych i sposb ich przekazywania dokadnie precyzuje dokument IL-4444, cz IX. Pilot potwierdza odebranie informacji ATIS podczas pierwszego kontaktu radiowego z kontrol ruchu lotniczego. Jeeli rozgonia ATIS nie dziaa, pilotowi podaje si przez radio podstawowe informacje odlotowe lub przylotowe (DEP/ARR - departure / arrival information): wiatr, temperatura, cicienie, pas w uyciu, stan DS, prace sluzb technicznych, dostpno pomocy radionawigacyjnych - sowem wszystko co istotne dla tego co on robi (tzn. startu lub ldowania). Informacje do komunikatu ATIS pochodz zasadniczo z dwch rde: z lokalnej stacji meteorologicznej i od kontroli lotniska (TWR). Na dane operacyjne, za ktre jest odpowiedzialny kontroler TWR, maj wpyw informacje od sub lotniskowych i sytuacja meteorologiczna. Musi zatem istnie techniczny system uatwiajcy przepyw informacji. Dane meteorologiczne pochodz ze zautomatyzowanego systemu pomiarowego. Wikszo parametrw pobierana jest przez system bezporednio z czujnikw. Inne s wprowadzane rcznie na podstawie obserwacji (zachmurzenie itp.), informacji od wyspecjalizowanych sub (stan drg startowych, wspczynnik hamowania, itp.), lub depesz sub ruchu lotniczego (NOTAM, METAR, TAF). Kontrolerzy lotniska i zbliania dysponuj biecymi wartociami kierunku i siy wiatru oraz widocznoci wzdu drg startowych. Na podstawie podejmuje si decyzje o kierunkach startu i ldowania i dostpnoci drg startowych oraz innych czci pola wzlotw. Do wprowadzania danych su terminale systemu ATIS. Gwny terminal zawiera peny zestaw danych do

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 142 of 160

wysania do monitorw informacyjnych i rozgoni radiowej. W nowoczesnych systemach rozgonia jest po prostu komputerowym generatorem gosu - najczciej jest to zwyky PC z kart dwikow i odpowiednim oprogramowaniem sieciowym. Z wyjcia systemu komunikat trafia do nadajnika radiowego, a take do przycza telefonicznego, co daje moliwo suchania ATIS przez telefon. W starszych systemach komunikaty s nagrywane przez dyurnego asystenta - systemy takie gdzieniegdzie s nadal w uytku. Suy do tego specjalny podwjny zestaw magnetofonw; Jeden zestaw odtwarza komunikaty, drugi czeka gotowy do nagrywania. Same magnetofony maj konstrukcj odmienn od urzdze do uytku domowego - przede wszystkim czas zapisu jest ograniczony do 1 - 3 minut. Niektre nagrywaj na tam; albo tama jest sklejona kocami, albo magnetofon ma mechanizm szybkiego powrotu. Najlepsze byy magnetofony na pyt magnetyczn, podobn do klasycznego gramofonu. W zapamitanym miejscu koca nagrania rami z gowic szybciutko przeskakiwao na pocztek pyty i komunikat szed od nowa. Pytanie 343: Co zawiera depesza w niebezpieczenstwie? Odpowied: MAYDAY-MAYDAY-MAYDAY naley poda nazw (znaki rejestracyjne) statku powietrznego, okreli jego pozycj, a nastpnie rodzaj zagroenia i spodziewanej pomocy. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 344: Co powinien zawiera meldunek pozycyjny? Odpowied: Pozycja obecna, wysoko, czas przelotu do nastpnego punktu, kolejny punkt. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 348: Jak jest zakres czestotliwoci cznoci radiowej w lotnictwe? Odpowied: VHF od 118.000 MHz do 136.975 MHz. rdo czno radiowa w lotnictwie odbywa si w pamie VHF, na czstotliwociach od 118.000 MHz do 136.975 MHz, z modulacj amplitudy (A3E, gbokoc ok. 70%). Fale o tych czstotliwociach rozchodz si praktycznie prostoliniowo, nie ulegaj ugiciu ani odbiciu od jonosfery - zasig ograniczony jest widzialnoci (horyzontem oraz niektrymi przeszkodami takimi jak gry). Pasmo lotnicze podzielono na 760 kanaw rozmieszczonych co 25 kHz. czno prowadzona jest w trybie simpleks - nadawanie i odbir na tej samej czstotliwoci; niemoliwe jest jednoczesne nadawanie i odbir. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 650: Co powinien zrobi pilot gdy podczas sprawdzania radia dziaa ono na 3 lub gorzej? a) lecie b) moe lecie na zapasowym c) czeka a mechanik naprawi Pytanie [PL(G), PPL(A)] 865: Co powinien zawiera co najmniej komunikat ratunkowy? a) trzykrotne nadanie sowa MAYDAY b) trzykrotne powtrzenie sowa MAYDAY, trzykrotne powtrzenie znakw wywoawczych, niebezpieczestwo, pozycja, parametry lotu itd. c) ... Odpowied: Trzykrotne powtrzenie sowa MAYDAY, znaki wywoawcze, rodzaj niebezpieczestwa, pozycja, parametry lotu itd. rdo Marek Masalski; Urzdzenia radiowe i radionawigacyjne (skrypt) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 866: Jak naley odpowiada na zezwolenia, polecenia itp. sub naziemnych? a) poprzez powtrzenie caego komunikatu b) poprzez powiedzenie sowa zrozumiaem lub Roger c) ... Odpowied: Poprzez powtrzenie treci komunikatu. rdo Marek Masalski; Urzdzenia radiowe i radionawigacyjne (skrypt) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 867: Jak przeprowadza si kontrol cznoci? a) w powietrzu b) na ziemi poprzez wywoanie dowolnej innej radiostacji c) na ziemi poprzez nawizanie dwukierunkowej cznoci i wysuchaniu raportw o wzajemnej syszalnoci Odpowied: Na ziemi poprzez nawizanie dwukierunkowej cznoci i wysuchaniu raportw o wzajemnej syszalnoci. rdo Marek Masalski; Urzdzenia radiowe i radionawigacyjne (skrypt) Pytanie [PPL(A)] 868: Czy komunikaty PAN maj pierwszestwo przed depeszami dotyczcymi radionamierzania?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 143 of 160

Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1127: Co to jest Gdask Approach? a) Organ kontroli zbliania na lotnisku Gdask Rbiechowo b) Suba zbliania statkw powietrznych w Gdasku c) ... Odpowied: Organ kontroli zbliania na lotnisku Gdask Rbiechowo rdo Marek Masalski; Urzdzenia radiowe i radionawigacyjne (skrypt) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1205: Nadawanie " na lepo" co to jest? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1206: Dopuszczalny skrot SP-IHS: a) IHS b) HS c) SP-IHS

Tematyka: oglne bezpieczestwo lotw


Pytanie [PL(G), PPL(A)] 41: Czy naley zgasza zderzenia z ptakami? Odpowied: Naley zgosi niezalenie od konsekwencji takiego zderzenia. rdo AIP ENR 1.14 Nieprawidowoci w ruchu lotniczym 2. Meldunek o zderzeniu z ptakami - jest to raport, ktry naley zoy w sytuacji, gdy miao miejsce zderzenie statku powietrznego z pojedynczymi ptakami lub ich grup, niezalenie od konsekwencji takiego zderzenia. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 42: Co powinien zwierac komunikat radiowy w niebezpieczenstwie? Odpowied: MAYDAY ( 3 razy), nazwa (call sign), pozycja, kurs, predko,rodzaj zagroenia, oczekiwana pomoc, inne. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 43: Jakie s oznaczenia smiglowcow ratowniczych? Odpowied: Biao-czerwony pasek na ogonie z napisem SAR. Pytanie 45: Kto bada wypadki lotnicze? Odpowied: PKBWL Pytanie 46: Czy uytkownik statku powietrznego moe sam bada wypadki lotnicze? Odpowied: Nie moe. Wypadki i powane incydenty bada komisja, a incydenty "zwykle" moe uytkownik. Pytanie 47: Czy uytkownik moe sam bada incydenty lotnicze? Odpowied: Tak, moe. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia VI egluga powietrzna Rozdzia 3 Badanie wypadkw i incydentw lotniczych Art 135. ust. 6. Incydent lotniczy, od ktrego badania Komisja odstpia, jest badany przez uytkownika statku powietrznego. Po zakoczeniu bada uytkownik przesya Komisji raport okrelajcy w szczeglnoci przyczyny i okolicznoci incydentu lotniczego oraz dziaania podjte w celu zapobieenia podobnym zdarzeniom w przyszoci. Pytanie 48: Kto zawiadamia prokuratur o wypadku lotniczym? Odpowied: Kierujcy badaniem po stwierdzeniu, e zosta on spowodowany czynem przestpczym. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 czerwca 2003 r. w sprawie badania wypadkw i incydentw lotniczych (Dz. U. Nr 132 poz. 1230 z dnia 29 lipca 2003 r.) 10. 1. Jeeli w trakcie badania wypadku lub incydentu lotniczego wyoni si podejrzenie, e zosta on spowodowany czynem przestpczym, kierujcy badaniem powinien zawiadomi o tym waciwy miejscowo organ prokuratury lub Policji. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 49: Jakimi wiatami w nocy lotnisko wzywa statki powietrzne do ldowania? Odpowied: Seria byskw zielonych

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 144 of 160

rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. nr 44 poz. 414) w sprawie szczegowych technicznych przepisw ruchu lotniczego 4. Sygnay uywane w ruchu lotniskowym 4.1. Sygnay wietlne i pirotechniczne 4.1.1. Instrukcje Pytanie 50: Czy mona naruszy przepisy lotnicze w razie niebezpieczenstwa? Odpowied: Tak, mona. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 114. 2. Gdy statkowi powietrznemu grozi niebezpieczestwo, dowdca jest obowizany zastosowa wszelkie niezbdne rodki w celu ratowania pasaerw i zaogi. Art. 118. Jeeli w celu opanowania sytuacji zagraajcej bezpieczestwu statku powietrznego, osobom lub mieniu znajdujcym si na tym statku, czonek zaogi statku powietrznego podj czynnoci naruszajce przepisy lotnicze, dowdca statku powietrznego obowizany jest niezwocznie zawiadomi o tym zdarzeniu waciwy organ pastwa, ktrego przepisy ulegy naruszeniu. Jeeli przepisy danego pastwa tego wymagaj, dowdca statku powietrznego powinien rwnie niezwocznie, nie pniej jednak ni w cigu 10 dni od wyldowania statku powietrznego, zoy organowi, ktry otrzyma zawiadomienie, pisemne sprawozdanie o zdarzeniu. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 52: Co powinna zawiera apteczka na statku powietrznym wedug przepisw ICAO? Odpowied: - powinna zawiera podrcznik pierwszej pomocy oraz przepisy korzystania z sygnaw wzrokowych na ziemi i w powietrzu przez rozbitkw. rdo AMC OPS 1.745 Zestawy pierwszej pomocy (First Aid Kit) AMC OPS 1.755 Ratunkowy zestaw medyczny (Emergency Medical Kit) Apteczk powinna zawiera: bandae (w rnych rozmiarach) opatrunki (na oparzenia, skaleczenia) plastry opatrunkowe (w rnych rozmiarach) opaski uciskowe agrafki noyczki rodek antyseptyczny do oczyszczania ran (woda utleniona) rkawiczki jednorazowe aparat do sztucznego oddychania rodek przeciwwymiotny rodek przeciwko krwawieniu z nosa krople odkowe rodek przeciw nudnociom podrcznik pierwszej pomocy (niewymagany) kwestionariusz / formularz pomocy medycznej oraz http://www.icao.int/icao/en/assembl/a35/wp/wp122_en.pdf Pytanie 53: Ktry akt prawny okrela zasady poszukiwania i ratownictwa? Odpowied: Aneks 12 ICAO. rdo Owiadczenie rzdowe z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie mocy obowizujcej zacznikw do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. Nr 146 poz. 1413 i 1414 z dnia 22 sierpnia 2003 r.) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 54: Kto odpowiada za zawarto apteczki? Odpowied: Przewonik. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 145 of 160

JAR OPS 1.745 pkt B Pytanie [PL(G), PPL(A)] 55: Czynno jak nalezy wykona przed zajciem miejsca w kabinie. Odpowied: Zapozna si z wszystkimi dostpnymi informacjami dotyczcymi lotu, komunikatami meteorologicznymi i prognozami. rdo PL 2 pkt 2.3.2 pt "Czynnoci przed lotem" Pytanie 56: Kto moe podj decyzj o rezygnacji z wykonywania zadania w powietrzu? Odpowied: Dowdca statku powietrznego Pytanie 57: Gdzie publikowane s zarzdzenia dotyczce bezpieczestwa lotniczego? Odpowied: W biuletynach BL. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 102: Dowdca statku powietrznego widzc awari naziemnych systemw nawigacyjnych powinien zglosic to... Odpowied: Waciwej stacji naziemnej tak szybko jak jest to praktycznie moliwe. rdo JAR-OPS 1.420 "Meldowanie zdarze" oraz PL 6 4.3.3.8 "Obowizki dowdcy" Pytanie 103: Komu dowdca statku powietrznego powinien przekaza po wyldowaniu osoby podejrzane o popelnienie przestpstwa na pokadzie? Odpowied: Organom Policji lub Stray Granicznej. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 115. ust. 5. Organy Policji i Stray Granicznej s obowizane do przejcia osoby, o ktrej mowa w ust. 3 pkt 2. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 104: Jaki przepis nakada na uytkownika statku powietrznego odpowiedzialno za bezpieczn eksploatacj Odpowied: Ustawa Prawo Lotnicze. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia III Statki powietrzne i inny sprzt lotniczy Rozdzia 3. Zdatno statkw powietrznych do lotw Art. 47. ust. 5. Prezes Urzdu zawiesza certyfikat typu, jeeli nie jest zapewnione bezpieczne uytkowanie statku powietrznego, silnika i miga. Art. 158. 1. Uytkownik statku powietrznego jest obowizany zapewni jego bezpieczn eksploatacj. Pytanie 106: Co powinien zrobi dowdca po zajciu miejsca w kabinie? Odpowied: Upewni si e wszystkie dwignie znajduj si w pooeniu okrelonym Instrukcj Uytkowania. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 107: Ktry przepis zawiera zestaw znakw i sygnaow do uywania przez rozbitkw? Odpowied: Aneks 12 ICAO. rdo Dziennik Urzdowy ULC Zacznik do nru 3, poz. 19 z dnia 4 czerwca 2004 r. Zacznik 12 do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym "Poszukiwanie i ratownictwo" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 108: Statek powietrzny stwierdza zrozumienie sygnaw przekazywanych mu przez rozbitkw w nocy poprzez... Odpowied: W czasie dnia przechylanie statku poietrznego ze skrzyda na skrzydo, a w nocy poprzez wczenie i wyczenie 2 razy wiate do ldowania lub nawigacyjnych. rdo

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 146 of 160

Aneks 12 ICAO Poszukiwanie i ratownictwo. Dodatek - Sygnay dla poszukiwania i ratownictwa lotniczego. 3. Sygnay dla porozumiewania si w kierunku "powietrze-ziemia" Pytanie 109: Kto odpowiada za sprawdzenie przed lotem zdatnosci wysokosciomierza do lotu? Odpowied: Dowdca statku powietrznego. Pytanie 110: Co zrobi gdy przez przypadek wczy si ELT? Odpowied: Powiadomi odpowiednie suby o faszywym alarmie. Pytanie 111: Do czego suy czstotliwo 121,5 MHz? Odpowied: Zgaszania niebezpieczestwa oraz SAR. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 112: MAY-DAY nadaje si gdy... Odpowied: W przypadku bezporedniego zagroenia ycia. rdo Marek Masalski; Urzdzenia Radiowe i radionawigacyjne (skrypt) 14. Korespondencja radiowa 14.4 Korespondencja w niebezpieczestwie Pytanie [PL(G), PPL(A)] 113: Komu naley zgosi niebezpieczne zblienie si dwch statkw powietrznych w powietrzu? Odpowied: ? rdo Trzeba przestudiowa skomplikowane regulacje JAR-OPS 1.420 pt "Meldowanie zdarze" - jest tam punkt o niebezpiecznych zblieniach Jednoczenie naley wzi pod uwag zapisy w Dodatku 1 do JAR-OPS 1.1045 pt. "Zawarto instrukcji operacyjnej" pkt 11 "postpowanie z wypadkami i incydentami lotniczymi" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 114: Kiedy meldunek o incydencie lotniczym jest wany a) gdy skada go dowdca zaogi b) gdy skada go dowolny czonek zaogi c) gdy skadaj go wsplnie wszyscy czonkowie zaogi d) gdy skda go uytkownik statku powietrznego Odpowied: Jeeli tylko jeden czonek zaogi zoy wymagany raport o zaistniaym zdarzeniu. rdo JAR-OPS 1.080 pt. Obowizki zaogi Pytanie 115: Czy Policja ma prawo przeprowadzi badania czonka zaogi na zawarto alkoholu we krwi? Odpowied: Tak, ma prawo do badania zawartoci alkocolu we krwi kadego czonka personelu latajcego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 116: Jeli w celu zapewnieniea bezpieczestwa statku powietrznego naruszyo si przpeisy lotnicze, to gdzie i w jakim terminie naley to zgosi? Odpowied: Dowdca statku powietrznego obowizany jest niezwocznie zawiadomi prezesa ULC lub poza granicami - waciwe wadze lotnicze. rdo PL-6 p. 3.2.7.1 ; 3.2.7.2 ; 3.2.7.3 Pytanie 117: Kiedy dowdca statku powietrznego moe zobowiza innych czonkw zaogi do penienia czynnoci wykraczajcych poza ich normalny zakres obowizkw; Odpowied: W celu zapewnienia bezpieczestwa lotu oraz bezpieczestwa i porzdku na pokadzie statku powietrznego. rdo Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. (Dz. U. Nr 130 poz. 1112 z dnia 16 sierpnia 2002 r.) Dzia V Personel lotniczy Rozdzia 3 Dowdca i zaoga statku powietrznego Art. 115. 1. W celu zapewnienia bezpieczestwa lotu oraz bezpieczestwa i porzdku na pokadzie statku powietrznego dowdca jest upowaniony do: 1) zobowizania, w razie koniecznoci, innych czonkw zaogi do wykonywania czynnoci nienalecych do ich normalnego zakresu obowizkw, 2) wydawania polece wszystkim osobom znajdujcym si na pokadzie statku powietrznego.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 147 of 160

Pytanie 197: Podaj minima wysokociowe lotw nad miejscowociami i przeszkodami. Odpowied: Zabrania si wykonywania lotw VFR: a) na wysokoci wzgldnej mniejszej ni - 150 m (500 ft) w dzie, 300 m (1000 ft) w nocy - nad ldem/wod, b) nad gst zabudow miast lub osiedli lub nad zgromadzeniem osb na otwartym powietrzu na wysokoci wzgldnej mniejszej ni 300 m (1000 ft) nad najwysz przeszkod znajdujc si w promieniu 600 m od statku powietrznego, c) nad obszarem zwartej zabudowy miasta stoecznego Warszawy, na wysokoci mniejszej ni FL70, d) nad obszarami miast o liczbie mieszkacw od 25 tys. do 50 tys. na wysokociach poniej 500 m nad poziomem terenu dla migowcw i samolotw tokowych oraz 1000 m nad poziomem terenu dla samolotw wyposaonych w inne silniki, e) nad obszarami miast o liczbie mieszkacw od 50 tys. do 100 tys. na wysokociach poniej 1000 m nad poziomem terenu, f) nad obszarami miast o liczbie mieszkacw wikszej ni 100 tys. na wysokociach poniej 1500 m nad poziomem terenu. rdo Biuletyn VFR z dn. 18.03.2004 4. Przepisy wykonywania lotw z widocznoci 4.10. Wysokoci lotw VFR Pytanie 205: Sygnay i procedury zwizane z ratownictwem i poszukiwaniem statkw powietrznych. Zawarto aneksu ICAO dotyczcego ratownictwa. Pytanie [PPL(A)] 214: Kto odpowiada za to aby zaoga statku powietrznego porozumiewaa si tym samym jzykiem? Odpowied: Przewonik rdo JAR-OPS 1.025 "Wsplny Jzyk" Przewonik zapewni, aby wszyscy czonkowie zaogi lotniczej mogli porozumiewa si w tym samym jzyku. Pytanie 217: Kto jest odpowiedzialny za sprawdzenie i dopuszczenie prdkociomierza przed lotem? Odpowied: Pilot posiadajcy licencj lub uprawniony mechanik. Pytanie 219: W jakim trybie i kogo powiadamia si o wadliwym dziaaniu stacji naziemnej? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 220: Jak powiadamia si PKBWL o wypadku lotniczym. W jakim czasie? Kto powiadamia prokuratur? Odpowied: Kady kto posiada wiedz n/t wypadku lotniczego zobowizany jest niezwocznie powiadomi najbliszy organ Policji, administracji publicznej albo inne suby bezpieczestwa i porzdku publicznego. Kierujcy badaniem powinien zawiadomi waciwy miejscowo organ prokuratury lub Policji jeli wyoni si podejrzenie, e wypadek lub incydent zosta spowodowany czynem przestpczym. Meldunek naley zgosi pisemnie. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 czerwca 2003 r. w sprawie badania wypadkw i incydentw lotniczych (Dz. U. Nr 132 poz. 1230 z dnia 29 lipca 2003 r.) Rozdzia 2 Zasady postpowania przy badaniu wypadkw i incydentw lotniczych 3. 1. Powiadomienie o zaistnieniu wypadku lub incydentu lotniczego moe by dokonane przy uyciu kadego dostpnego rodka cznoci. 6. Zesp badawczy i komisja badajca incydent lotniczy przystpuj do czynnoci badawczych tak szybko, jak to tylko moliwe. 10. 1. Jeeli w trakcie badania wypadku lub incydentu lotniczego wyoni si podejrzenie, e zosta on spowodowany czynem przestpczym, kierujcy badaniem powinien zawiadomi o tym waciwy miejscowo organ prokuratury lub Policji. Pytanie 221: Kiedy sporzdza si raport o zdarzeniu lotniczym i kiedy jest on wany? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 231: Co oznacza w ratownictwie sygna w ksztacie litery X? Odpowied: Potrzebna pomoc medyczna. rdo Aneks 12 ICAO Dodatek - Sygnay dla poszukiwania i ratownictwa 2. Kod sygnaw wzrokowych do porozumiewania si w kierunku "ziemia-powietrze" Pytanie [PL(G), PPL(A)] 243: Czy jest obowizek meldowania pozycji przed awaryjnym opuszczeniem statku powietrznego? Odpowied: Jeeli pozwala na to czas i stan statku dowdca jest zobowizany zgosi drog radiow zamiar opuszczenia statku. Pytanie 244: Kto decyduje o przerwaniu wykonywania zadania w powietrzu - dowdca statku czy kontroler

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 148 of 160

lotw? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 245: W jakim czasie (ile dni i czy w ogle) dowdca skada pisemny raport o zdarzeniu/incydencie lotniczym? Pytanie 248: Kto odpowieda za podejmowanie decyzji w zakresie bezpieczestwa ruchu lotniczego? Pytanie 301: Ile wynosi wysoko przejciowa w VFR kontrolowanym i w przestrzeni G? Odpowied: Bezwzgldna wysoko przejciowa wynosi 1500 m, natomiast poziom przejciowy wynosi FL 060. Zmiana poziomu przejciowego na FL 070 dla wszystkich lotnisk kontrolowanych nastpuje wtedy, gdy QNH wynosi 978 hPa lub mniej. rdo Biuletyn VFR z dn. 18.03.2004 5. Procedury nastawiania wysokociomierzy 5.3. Poziomy przejciowe w FIR Warszawa 5.3.2. Dla wszystkich stref kontrolowanych lotnisk (CTR) i rejonw kontrolowanych lotnisk (TMA) w FIR Warszawa ustala si bezwzgldn wysoko przejciow rwn 1500 m, natomiast poziom przejciowy rwny FL 060 (patrz uwaga poniej). Zmiana poziomu przejciowego na FL 070 dla wszystkich lotnisk kontrolowanych nastpuje wtedy, gdy QNH wynosi 978 hPa lub mniej. Pytanie 305: Ile wynosi odlego pozioma i pionowa od chmur w locie VFR poniej 10 000 ft i powyzej. Odpowied: Minimalny puap chmur 500 m w locie kontrolowanym, 300 m w niekontrolowanym oraz widzialno 5 km. Pytanie 333: Dowdca przechwytywanego statku powietrznego wysposaonego w transponder natychmiast powinien wybra kod modu A... Odpowied: 7700 Pytanie 334: Gdy ma by zapewniona suba alarmowa w przestrzeni niekontrolowanej, plan lotu na lot VFR naley sklada nie pniej niz: a) 30 min przed startem b) 90 min przed EOBT w przypadku przekraczania granicy FIR c) 45 w przypadku naruszenia przestrzeni powietrznej kontrolowanej Odpowied: 30 minut przed startem Pytanie 335: Poziom przejciowy w przestrzeni niekontrolowanej w FIR EPWW zosta wyznaczony na poziomie... Odpowied: FL75, ze zmian na FL80 przy QNH 978 lub mniejszym. rdo Biuletyn VFR 5. Procedury nastawiania wysokociomierzy 5.3. Poziomy przejciowe w FIR Warszawa 5.3.1. Poziom przejciowy w przestrzeni niekontrolowanej ustala si na FL 075. 5.3.1.1. Zmiana poziomu przejciowego na FL080 w przestrzeni niekontrolowanej nastpuje wtedy, gdy QNH wynosi 978 hPa lub mniej. Pytanie 336: Wysoko przejciowa w FIR EPWW w strefach kontrolowanych CTR i rejonw kontrolowanych lotnisk TMA zostaa wyznaczona na... Odpowied: 5000 ft Pytanie 337: Wysoko przejciowa w FIR EPWW w przestrzeni niekontrolowanej zostaa wyznaczona na... Odpowied: 6500 ft Pytanie 338: Poziom przejciowy w strefach kontrolowanych CTR i rejonw kontrolowanych lotnisk TMA zostal wyznaczony na... Odpowied: FL60, FL70 przy QNH 978 lub mniejszym. Pytanie 339: Loty nocne mog by wykonywane: a) z dala od chmur z widocznocia terenu i swiate w terenie nie wyzej niz 4050 m b) przy rzeczywistych prdkociach TAS nie wikszych ni 300 km/h c) z wyjtkiem startw i ldowa przy rzeczywistych prdkociach TAS nie wikszych ni 463 km/h Odpowied: Z dala od chmur z widocznoci terenu i wiate w terenie nie wyej ni 4050 m. Lotnisko musi znajdowa si w zasigu lotu lizgowego, podstawa min. 500 m widoczno 5 km. Pytanie 341: Jaka jest rnica pomidzy dug prost a prost? Odpowied: Duga - zakrt ponad 8NM przy podejciu z prostej. Prosta - 4NM od progu Pytanie 373: Czy dozwolone s zrzuty ze statkw powietrznych? Odpowied: Tak, s dozwolone. rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 grudnia 2003 r.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 149 of 160

w sprawie zrzutw ze statku powietrznego (Dz. U. Nr 230 poz. 2299 z dnia 31 grudnia 2003 r.) 2. 1. Dopuszcza si dokonywanie nastpujcych zrzutw ze statku powietrznego w czasie jego lotu: 1) balastu w postaci wody lub przesianego piasku; 2) paliwa ze zbiornikw statku powietrznego - w ramach przeprowadzanych prb w locie; 3) urzdze i rodkw niezbdnych do akcji ratowniczej; 4) urzdze i rodkw ratowniczych - w ramach przeprowadzanych prb w locie; 5) wody i innych rodkw ganiczych podczas prowadzenia akcji ganiczej lub patrolowania przeciwpoarowego; 6) holowanych przedmiotw, w szczeglnoci lin holowniczych, transparentw i flag - w strefach wyznaczonych przez organizatora lotw; 7) substancji lub przedmiotw niezbdnych do przeprowadzania prac agrolotniczych, w szczeglnoci rodkw chemicznych, nawozw i ziarna siewnego; 8) ulotek, przedmiotw podwieszonych na spadochronach i meldunkw ciarkowych; 9) urzdze, uzbrojenia i adunkw - jeeli jest to niezbdne dla potrzeb si zbrojnych; 10) innych substancji i przedmiotw, ktrych zrzut jest uzasadniony potrzeb gospodarcz lub potrzeb uatrakcyjnienia pokazw i imprez masowych; 11) wszelkich substancji i przedmiotw - w sytuacjach awaryjnych, w szczeglnoci dla uniknicia wypadku lotniczego, wykonania przymusowego ldowania lub w celu utrzymania bezpiecznej wysokoci lotu. 2. Zrzuty, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4, 8 i 10, powinny by wykonane zgodnie z warunkami okrelonymi przez pastwowy organ zarzdzania ruchem lotniczym. 3. Zrzuty, o ktrych mowa w 2 ust. 1, mog by wykonywane w nastpujcych przypadkach: 1) gdy nie naruszaj bezpieczestwa statku powietrznego, z ktrego dokonuje si zrzutu, innych statkw powietrznych znajdujcych si w locie oraz ludzi i mienia na powierzchni ziemi lub wody; 2) powiadomienia, przed rozpoczciem lotu, pastwowego organu zarzdzania ruchem lotniczym o zamiarze wykonania zrzutu - w przypadku zrzutw, o ktrych mowa w 2 ust. 1 pkt 3, 5-7, 9 i 10. Pytanie 374: W jakich warunkach dozwolone s zrzuty ze statkw powietrznych? Odpowied: Zrzuty, mog by wykonywane w nastpujcych przypadkach: 1) gdy nie naruszaj bezpieczestwa statku powietrznego, z ktrego dokonuje si zrzutu, innych statkw powietrznych znajdujcych si w locie oraz ludzi i mienia na powierzchni ziemi lub wody; 2) powiadomienia, przed rozpoczciem lotu, pastwowego organu zarzdzania ruchem lotniczym o zamiarze wykonania zrzutu; rdo Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 grudnia 2003 r. w sprawie zrzutw ze statku powietrznego (Dz. U. Nr 230 poz. 2299 z dnia 31 grudnia 2003 r.) 3. Zrzuty, o ktrych mowa w 2 ust. 1, mog by wykonywane w nastpujcych przypadkach: 1) gdy nie naruszaj bezpieczestwa statku powietrznego, z ktrego dokonuje si zrzutu, innych statkw powietrznych znajdujcych si w locie oraz ludzi i mienia na powierzchni ziemi lub wody; 2) powiadomienia, przed rozpoczciem lotu, pastwowego organu zarzdzania ruchem lotniczym o zamiarze wykonania zrzutu - w przypadku zrzutw, o ktrych mowa w 2 ust. 1 pkt 3, 5-7, 9 i 10. Pytanie 409: Kogo powiadamia dowdca statku powietrznego o nieprawidowociach naziemnych stacji? a) przeoonego b) waciw stacj pisemnie po ldowaniu c) waciw stacj telefonicznie po ldowaniu d) waciw stacj tak szybko jak to moliwe Pytanie 410: Za sprawdzenie rodkw pierwszej pomocy na pokadzie statku powietrznego odpowiada... Odpowied: Ddowdca statku powietrznego. Pytanie 411: W razie stwierdzenia zagroenia innego statku powietrznego... Odpowied: Naley uyc wszelkich rodkw do pomocy jednak bez naraania na bezpieczenstwo pasaerw i samego statku powietrznego. rdo Dziennik Ustaw Nr 130 1112 Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; Dzia V Personel lotniczy; Rodzia 3. Minister waciwy do spraw transportu; Art. 117. ust 1. Dowdca statku powietrznego, ktry otrzyma sygna o niebezpieczestwie grocym innemu statkowi powietrznemu lub statkowi morskiemu, spostrzeg statek powietrzny lub morski, ktry uleg wypadkowi lub znalaz si w niebezpieczestwie, albo zauway inn katastrof lub klsk ywioow bd zauway osob znajdujc si na morzu w niebezpieczestwie utraty ycia, obowizany jest udzieli poszkodowanym lub znajdujcym si w niebezpieczestwie pomocy w zakresie, w jakim moe to uczyni

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 150 of 160

bez naraenia na niebezpieczestwo powierzonego mu statku powietrznego, pasaerw, zaogi lub innych osb. ust. 2. Obowizek pomocy ustaje, gdy dowdca wie, e kto inny udziela pomocy w podobnych lub lepszych warunkach, ni on sam mgby jej udzieli. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 412: Przepisy dotyczce sygnaw w trakcie akcji SAR zawarte s w... Odpowied: Aneksie 12 ICAO. rdo Dz. U. ULC Zacznik do nru 3, poz. 19 z dnia 4 czerwca 2004 r. Zacznik 12 do Konwencji o midzynarodowym lotnictwie cywilnym. Pytanie 413: Zrzut wizanki ze statku powietrznego jest... a) dozwolony b) zabroniony c) dozwolony za zgod wadz lotniczych d) dozwolony jeli zostaly zachowane rodki bezpieczestwa Odpowied: Dozwolony za zgod wadz lotniczych. rdo Szczegowe zasady ruchu lotniczego cywilnych statkw powietrznych (PL- 2) Zacznik do rozporzdzenia Ministrw Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Obrony Narodowej z dnia 9 grudnia 1996 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie ruchu lotniczego cywilnych statkw powietrznych 3.1.4. Zrzuty ze statkw powietrznych Uwaga. Spraw zrzutw ze statkw powietrznych reguluje zarzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 3 kwietnia 1990 r. w sprawie wyjtkw od zakazw ustalonych w art. 48 ust. 1 Prawa lotniczego /Monitor Polski nr 15, poz. 118/. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 414: Kto odpowiada za porozumiewanie si we wsplnym jzyku? a) ULC, b) dowdca statku powietrznego, c) uytkownik d) przeownik Odpowied: Przewonik rdo JAR-OPS 1.025 "Wsplny Jzyk" Pytanie 415: Kto odpowiada za kompleksowo i dostpno wyposaenia awaryjnego? a) ULC, b) dowdca statku powietrznego, c) przewonik, d) obsuga techniczna Pytanie [PL(G), PPL(A)] 416: W razie zaobserwowania niezwykego zjawiska meteo, awarii stacji naziemnych pilot powiadamia: a) organ ATC po ldowaniu, b) waciw stacj tak szybko jak to moliwe, c) ULC Odpowied: Waciw stacj tak szybko jak to moliwe. Pytanie 417: Raport o fakcie niebezpieczengo zblienia dwch statkw powietrznych pilot skada... Odpowied: Osobie wskazanej w instrukcji operacyjnej. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 418: W skad zestawu pierwszej pomocy wchodzi: a) Aneks 12 ICAO, b) podrcznik pierwszej pomocy, c) podrcznik pierwszej pomocy oraz zestaw znakow i sygnaw dla rozbitkw Odpowied: Podrcznik pierwszej pomocy oraz zestaw znakw i sygnaw dla rozbitkw. rdo AMC OPS 1.745, JAR-OPS 1.755 oraz http://www.icao.int/icao/en/assembl/a35/wp/wp122_en.pdf Pytanie [PL(G), PPL(A)] 538: Jaka jest podstawowa czstotliwo do acznoci telegraficznej w niebezpieczestwie? Odpowied: 500 kHz

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 151 of 160

rdo SQ6JNE W 1988 IMO (International Maritime Organization) przyja konwencje SOLAS (Safety of Life at Sea) zgodnie z ktr do dnia 1 lutego 1999 wszystkie statki podlegajce konwencji musza zosta wyposaone w nowy sprzt radiokomunikacyjny zgodny z GMDSS (Global Maritime Distress Safety System). W systemie tym nie jest przewidziane korzystanie z telegrafii manualnej. W zwizku z tym zawieszone zostao prowadzenie nasuchu na telegrafii na midzynarodowych czstotliwociach niebezpieczestwa (500 kHz i 2182 kHz). W 1996 statki z USA podlegajce FCC zostay zwolnione z obowizku posiadania sprzetu do CW jeli wymienia go na sprzet zgodny z GMDSS. Rwnoczenie w zakresie wymogw egzaminacyjnych na wiadectwo operatora urzdze radiowych nie ma ju znajomoci telegrafii manualnej. Podobne regulacje wprowadzono take w subie lotniczej. Oznacza to ze telegrafia nieodwracalnie przechodzi do historii w subach profesjonalnych. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 539: Ktry aneks reguluje kwestie bezpieczestwa? a) 11 b) 12 c) 13 d) 14 Odpowied: Aneks 17 ICAO. rdo Bezpieczestwo zabezpieczenie midzynarodowego lotnictwa cywilnego przed bezprawnymi aktami terroru. Security Safeguarding International Civil Aviation Against Acts of Unlawful Iterference. Wydanie 7 2002 r. zm. 10 http://www.ulc.gov.pl/download/htm%20icao/aneksy140306.htm Pytanie [PL(G), PPL(A)] 540: Kto sprawdza wano dopuszczenia do uytku wyskociomierza? Odpowied: Dowdca statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 640: Gdy samolot zostanie uprowadzony suby informacji oglosz to przez radio: a) wszystkim statkom b) tylko tym ktre s blisko c) nikomu d) statkom rzdowym Pytanie [PL(G), PPL(A)] 649: Kto jest odpowiedzialny za bezpieczny lot od startu do ldowania? Odpowied: Dowdca statku powietrznego. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 651: Pierwszym obowizkiem dowodcy statku powietrznego w przypadku ingerencji na statku powietrznym jest: a) powiadomi suby ruchu lotniczego b) wykonywa polecenia napastnikw c) podj prb przejcia siowego od napastnikw kontroli nad statkiem powietrznym Odpowied: Stara si zawiadomi waciwy organ ATS (Suby Ruchu Lotniczego). rdo PL 2 pkt 3.7 "Bezprawna ingerencja" Pytanie [PPL(A)] 652: Jaki kod powinien zosta wybrany na transponderze w sytuacji emergency? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 665: Gdzie moe powsta oblodzenie? Pytanie [PPL(A)] 666: Jak nazywa si oblodzenie gumowych nakadek np. na natarciu? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 691: Co jest celem badania wypadku przez PKBWL? Odpowied: Do zada PKBWL naley badanie wszystkich wypadkw lotniczych oraz nadzorowanie badania incydentw zaistniaych na terytorium RP. Celem bada jest ustalenie przyczyn i okolicznoci zaistnienia wypadkw. Komisja nie orzeka co do winy i odpowiedzialnoci natomiast na podstawie wynikw bada proponuje odpowiednie rodki dla zapobiegania wypadkom w przyszoci. rdo http://www.mtib.gov.pl/moduly/jednostki/opis.php?id_jednostki=110 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 764: Ile jest kolorw wiate pozycyjnych? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 Pytanie [PL(G), PPL(A)] 784: Jeli wyldowalimy awaryjnie to co powinnimy w pierwszej kolejnoci zrobi? a) udzieli pierwszej pomocy rannym

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 152 of 160

b) uczyni wszystko co uznamy za stosowne w celu ochrony interesw waciciela samolotu c) uczyni wszystko co uznamy za stosowne w celu ochrony przewoonego towaru d) uczyni wszystko co uznamy za stosowne w celu ochrony interesw waciciela samolotu oraz przewozonych towarw

Tematyka: oglna wiedza o samolocie


Pytanie [PPL(A)] 300: Jaka czc silnika chodzonego powietrzem jest najbardziej uebrowana? Odpowied: Cylindry, a w cylindrze najbardziej uebrowany jest rejon zaworu wylotowego. Pytanie [PPL(A)] 351: Co ma wpyw na cinienie w cylindrze? a) temperatura b) przekrj c) ilo zaworw Pytanie [PPL(A)] 563: Co to jest posuw miga? Odpowied: Stosunek prdkoci postpowej do obrotowej. rdo Posuw miga J - jest to droga jak przebywa samolot w czasie jednego obrotu miga. Posuw wzgldny j = J/D = V/(nD) gdzie: D - rednica miga; n - obroty; Pytanie [PPL(A)] 601: Jaki wpyw na paliwo ma zjawisko kawitacji? Odpowied: Kawitacja na paliwo nie ma adnego wpywu. Ma za to wpyw na prac silnika. rdo Kawitacja jest zjawiskiem polegajcym na gwatownej przemianie fazowej z fazy ciekej w faz gazow pod wpywem zmiany cinienia. Jeeli pyn cieczy gwatownie przypiesza zgodnie z zasad zachowania energii, cinienie statyczne pynu musi zmale. Dzieje si tak np. w wskim otworze przelotowym zaworu albo na powierzchni ruby napdowej statku. Temperatura wrzenia pynu zaley od jego cinienia i im cinienie to jest nisze, tym nisza temperatura wrzenia. Lokalny spadek cinienia statycznego prowadzi moe do wrzenia cieczy i tworzenia si pcherzykw gazu (ang. cavity = dziura, ubytek). Kiedy ciecz opuci obszar szybkiego przepywu, cinienie statyczne ponownie ronie. Pcherzyki zapadaj si, a czsto gwatownie imploduj, co wytwarza fale uderzeniowe. Gwnym czynnikiem wpywajcym na wystpowanie kawitacji jest temperatura pynu. Wpyw na zjawisko kawitacji w pynie o danej temperaturze maj przede wszystkim jego prdko, ksztat powierzchni z jak si kontaktuje, wystpowanie w pynie zanieczyszcze i inne. Rejon objty kawitacj, jest obszarem burzliwego (turbulentnego) przepywu cieczy. Ruch taki charakteryzuje si wielk zoonoci, za wystpienie kawitacji dodatkowo utrudnia jego opis, poniewa ciecz jako taka traci cigo i naley taki przepyw opisywa jako przepyw wielofazowy (to znaczy taki, w ktrym bierze udzia wiele faz jednej substancji: np. wody w fazie ciekej i gazowej, oraz nastpuj przemiany termodynamiczne). Kawitacja jest gwatownym i najczciej bardzo niepodanym zjawiskiem. Lokalne nage zmiany cinienia mog przekracza cinienie pynu nawet kilusetkrotnie, a powstajce uderzenia s tak silne, i mog zniszczy niemal dowolny mataria. Uszkodzenie spowodowane zjawiskiem kawitacjiPowstajce podczas implozji bbelkw gazu fale uderzeniowe powoduj mikrouszkodzenia rub okrtowych, opat turbin, zaworw i innych elementw i dramatycznie skracaj czas ich eksploatacji. Dodatkowo kawitacja jest jednym z gwnych rde haasu, co stanowi szczeglny problem w na przykad w okrtach podwodnych, czy w instalacjach pracujcych pod wysokim cinieniem. Kawitacja wystpuje take podczas intensywnego podgrzewania cieczy i to ona jest odpowiedzialna za syczenie wody podczas jej podgrzewania. Znaczenie kawitacji nie ogranicza si do techniki. Gwatowne przemieszczenie czaszki powoduje, e w naczyniach krwiononych w mzgu pojawia si obszar obnionego cinienia krwi, wystpujcy po stronie zgodnej z kierunkiem przypieszenia i powodujcy wydzielenie si we krwi mikroskopijnych bbelkw powietrza. Nage zatrzymanie si czaszki w wyniku np. uderzenia gowy o podoe sprawia, i obszar obnionego cinienia krwi przechodzi w obszar o cinieniu znacznie wyszym ni normalne, co niszczy bbelki, ktre implodujc uszkadzaj tkank mzgow. Zmiany cinienia krwi podczas akceleracji gowy zwizane s z bezwadnoci. Mechanizm kawitacyjny odpowiada za powstawanie obrae mzgu po stronie przeciwnej wzgldem miejsca uderzenia (efekt contre-coup). rdo: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Kawitacja" Pytanie [PPL(A)] 605: Gdzie powstaje mieszanka w wysokocinieniowym silniku wtryskowym? Odpowied: W komorze spalania. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 608: Zwikszenie statecznika poziomego spowoduje... Pytanie [PL(G), PPL(A)] 609: Z czego skada si statecznik poziomy?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 153 of 160

Pytanie [PPL(A)] 610: Kiedy skok rzeczywisty rwna si geometrycznemu w migle nieprzestawialnym? Odpowied: Skok rzeczywisty jest rwny skokowi geometrycznemu gdykt natarcia przekroju miga ma wartoc 0. rdo "Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu" A. Abanowicz, W. Nowakowski Pytanie [PPL(A)] 616: Jak przelicza galony na litry i odwrotnie? Odpowied: 1 gallon = 3.785 l rdo http://pl.wikipedia.org/wiki/Galon_(miara) Pytanie [PPL(A)] 625: Czym uszczelniony jest cylinder z tokiem? a) niczym b) usczelk c) smarowidem d) piercieniem Odpowied: Cylinder z tokiem uszczelnione s piercieniem uszczelniajcym. Pytanie [PPL(A)] 626: Jak napdzana jest pompa olejowa? a) elektrycznie b) hydraulicznie c) pneumatycznie d) mechanicznie Odpowied: Pompa olejowa napdzana jest mechanicznie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 628: Czy w konstrukcjach wykorzystuje si wkna szklane wglowe? Odpowied: Tak, w konstrukcjach lotniczych wykorzystuje si szklane wkna wglowe. Pytanie [PPL(A)] 633: Czym myjemy rce gdy pobrudzimy si pynem hydraulicznym? Odpowied: Wod i mydem. Pytanie [PPL(A)] 635: Co powoduje wewntrzn kompensacj steru wysokoci? a) przepona b) klapka odciajca Pytanie [PPL(A)] 636: Co powoduje wilgotno w silniku? Czy sprawno ronie czy maleje? Odpowied: Sprawno silnika maleje (maleje moc, inny skad paliwowo-powietrznej). Pytanie [PPL(A)] 637: Na jakim skoku migo bdzie w czasie obrotw jaowych? Odpowied: Na maym skoku. Pytanie [PPL(A)] 643: Co powoduje zmechanizowanie skrzyda? Pytanie [PPL(A)] 644: Jak nazywa si stosunek pojemnoci cylindra do komory spalania? Odpowied: Stopie sprania. rdo Stopie sprania - to stosunek objtoci powietrza w cylindrze silnika na kocu suwu ssania do objtoci powietrza na kocu suwu sprania. cilej to stosunek objtoci cylindra silnika w DMP (silnik) i objtoci cylindra silnika w GMP (silnik). Stopie sprania nie jest jedynym czynnikiem wpywajcym na cinienie sprania, z reguy silniki posiadajce turbodoadowanie albo posiadaj konstrukcynie niszy stopie sprania, albo cinienie spru jest u nich wysze. Rozrnienie Stopnia sprania z cinieniem sprania jest szczeglnie istotne w tokowych silnikach lotniczych, gdzie w miar wzrostu wysokoci pracy silnika maleje ilo adunku dostarczana do cylindra i cinienie sprania jest coraz nisze - mimo, i stopie sprania jest niezmienny. Z tego powodu tokowe silniki lotnicze zwykle posiadaj doadowanie lub turbodoadowanie. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 660: Z jakich 3 elementw sklada si konstrukcja pskorupowa kaduba? Odpowied: Konstrukcja pskorupowa - wrgi, podunice, powoka (pokrycie); Konstrukcja skorupowa - wrgi, powoka (pokrycie); Konstrukcja kratownicowa - zespawane rurki lub kratownica drewniana pokryta ptnem; Pytanie [PPL(A)] 661: Dlaczego cylindry pracuj na przemian? Odpowied: Aby odciy korbowd. Pytanie [PPL(A)] 662: Na co s przetwarzane obroty na migle? Odpowied: Obroty na mige przetwarzane s na cig. Pytanie [PPL(A)] 663: Jak nazywa si moc przekazywana z wau na wa smiga? Odpowied: Jest to moc uyteczna zwana efektywn. Pytanie [PPL(A)] 704: Jak podawana jest benzyna w silniku ganikowym? Odpowied: Grawitacyjnie lub przy pomocy pompy z cisnieniem 0.2-0.5 bar (min 0.1 bar). Pytanie [PPL(A)] 712: Co przenosi moment obrotowy silnika?

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 154 of 160

Odpowied: Moment obrotowy silnika przenosi wa gwny. Pytanie [PPL(A)] 713: W jakim celu stosuje si ogrzewanie przedniej czci ganika? Odpowied: Przeciw oblodzeniu. Pytanie [PPL(A)] 714: W jaki sposb kontroluje si moc silnika ze staym skokiem (obroty, cinienie adowania)? Odpowied: Obroty silnika. Pytanie [PPL(A)] 715: Co si dzieje podczas adowania / rozadowywania akumulatora? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 748: Jaki jest minimalny poziom napicia akumulatora w samolocie? a) 30V b) 40V c) 12V lub 24V d) 15V Odpowied: 12V lub 24V (w zalenoci od typu instalacji) Pytanie [PL(G), PPL(A)] 765: Jak dziaa wskanik temperatury silnika? a) na oporniku b) na diodzie c) na drucie polprzewodnikowym d) ... Odpowied: na oporniku Pytanie [PPL(A)] 766: W samolocie stosuje si hamulce: a) pneumatyczne d) hydrauliczne c) mechaniczne d) mechaniczno-hydrauliczne Odpowied: W samolocie stosuje si hamulce hydrauliczne. Pytanie [PPL(A)] 771: Czy wilgotno powietrza ma wpyw na moc silnika tokowego? Odpowied: Tak, ma wpyw (spada moc). Pytanie [PPL(A)] 772: Jak si przeciwdziaa momentowi reakcyjnemu ZSS? Pytanie [PPL(A)] 773: Wobec ktrej osi samolotu istnieje moment giroskopowy ZSS? a) o X b) o Y c) o Z Pytanie [PPL(A)] 774: Jakie jest oddziaywanie ZSS na ster kierunku? Pytanie [PPL(A)] 822: Jaki element bezporednio napdza zawory? Odpowied: Dwignia zaworowa (istnieja silniki gdzie zawory sa napedzane bezporenio wakiem rozrzadu). Pytanie [PPL(A)] 823: Co to jest stopie sprania w silnikach wtryskowych? Pytanie [PPL(A)] 850: Czego uywa si do odladzania? a) pynu do odladzania b) spalin c) specjalnego gazu d) powierza ze sprarki Pytanie [PPL(A)] 856: Gdzie mierzona jest temperatura gowic cylindrw? Odpowied: W gniazdach wiec. Pytanie [PPL(A)] 857: Jakie jest napicie prdu przemiennego jednofazowego? a) 30 V b) 115 V c) 200 V d) 300 V Odpowied: 115 V Pytanie [PPL(A)] 858: Jakie urzdzenie wytwarza prd stay? Odpowied: Prdnica rdo Budowa i pilota samolotw lekkich; Lech Szutowski str. 114 Pytanie [PPL(A)] 859: Jakie urzdzenie wytwarza prd zmienny? Odpowied: Alternator. rdo Budowa i pilota samolotw lekkich; Lech Szutowski str. 114 Pytanie [PPL(A)] 860: Zamiana jakiej energii nastpuje w akumulatorze? Odpowied: Chemicznej w elektryczn.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 155 of 160

Pytanie [PPL(A)] 861: Gdzie instaluje si czujnik przeciwoblodzeniowy? a) krawd natarcia b) chwyt powietrza c) w ganiku d) nie instaluje si Pytanie [PPL(A)] 862: Jakiego typu czujnikw przeciwoblodzeniowych uzywa si? a) elektrycznych b) mechnicznych c) elektrycznych i mechanicznych d) wcale si nie uzywa Pytanie [PPL(A)] 863: Jak nazywaja si paszczyzny umoliwiajce chodzenie tylnych cylindrw? a) deflektor b) stabilizator c) ... Odpowied: Deflektor Pytanie [PPL(A)] 884: Jak mona sprawdzi czy dziaa transponder? a) przyciskiem self-test b) zwykym miernikiem c) sond do testowania Pytanie [PPL(A)] 885: Przy jakiej temperaturze najbardziej prawdobodobne jest oblodzenie gaznika? a) 12 C b) 4 C c) -4 C d) -12 C Pytanie [PPL(A)] 886: Do czego uywa si opony wysokocinieniowe? Odpowied: W cikich samolotach i przy duych prdkociach ldowania. Pytanie [PPL(A)] 891: Z ilu przewodw skada si instalacja prdu staego? a) z piciu b) z czterech c) z jednego d) z trzech Pytanie [PPL(A)] 892: Co moe zrobi z radiem VHF podczas nadawania? a) nastawi czstotliwo 137Mhz b) zmieni liczb kanaw c) zmieni rodzaj modulacji d) samopodsuchiwanie Pytanie [PPL(A)] 893: Jakie powinno by ustawienie czowieka podczas rcznego rozruchu miga? Powinien sta: a) przed migem b) za migem c) obok miga d) ... Pytanie [PPL(A)] 894: Na jakiej podstawie ocenia si prawidowe smarowanie? Odpowied: Na podstawie cisnienia oleju. Pytanie [PPL(A)] 895: Gdzie tworzona jest mieszanka w niskocinieniowym silniku wtryskowym? Odpowied: W rurze sscej. Pytanie [PPL(A)] 896: Ile czstotliwoci jest potrzebnych do ustawienia DME? Pytanie [PPL(A)] 897: Jak czstotliwo trzeba ustawi, eby wstroi si na VOR/DME? a) VOR b) DME c) ... d) ... Pytanie [PPL(A)] 898: Kiedy naley wczy instalacj przeciwoblodzeniow? a) jak pokazuje wskanik b) nawet jak nie pokazuje wslanik, ale przewidywane warunki meteo wskazuj na oblodzenie c) ... d) ... Pytanie [PPL(A)] 911: Jakie jest napicie prdu przemiennego trojfazowego? a) 3 x 36V b) 115V c) 100V d) 250V Odpowied: 3 x 36V

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 156 of 160

Pytanie [PPL(A)] 913: Zuycie jednostkowe paliwa mierzy si w jednostkach: a) g/h b) g/kW c) g/kWh d) l/h Pytanie [PPL(A)] 914: Podczas zubaania mieszanki jednoskowe zuycie paliwa: a) pocztkowo ronie, potem maleje b) pocztkowo maleje, potem ronie c) ronie d) nie zmienia si Odpowied: Pocztkowo ronie, potem maleje. Pytanie [PPL(A)] 915: Elementem zamykajcym zawr sscy jest a) spryna zaworowa b) zatrzask c) konierz zaworu d) ... Odpowied: Spryna zaworowa. Pytanie [PPL(A)] 916: migo zamocowane na wale ustawionym przeciwnie do kierunku przemieszczania si samolotu to smigo: a) cignce b) pchajce c) cotam d) cotam Pytanie [PPL(A)] 917: Prdnica lub alternator wytwarza napicie znamionowe: a) 28V lub 12V b) 35V c) 40V d) 10V Pytanie [PPL(A)] 918: Liczba kolorw wiate pozycyjnych samolotu: a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 Pytanie [PPL(A)] 919: Tumik "shimmy" suy do tumienia drga: a) przedniej goleni b) ... c) ... d) ... Odpowied: Przedniej goleni. Pytanie [PPL(A)] 920: Instalacj przeciwpoarow montuje si: a) wewntrz silnika b) w ou silnika i w okolicy zbiornikw paliwa c) w kabinie d) w ukadzie podwozia Pytanie [PPL(A)] 921: Instalacj przeciwoblodzeniow uruchamia si: a) Zawsze w trakcie lotu b) gdy warunki meteorologiczne na trasie na to wskazuj c) na podstawie informacji sub lotniczych d) gdy informuj o tym wskaniki przeciwoblodzeniowe Pytanie [PPL(A)] 922: migo suy do zamiany: a) momentu obrotowego silnika na moment obrotowy smiga b) momentu obrotowego wau na strumie zamigowy c) mocy silnika na cig strumienia zamigowego cotam jeszcze Pytanie [PPL(A)] 923: Na jakim zakresie wysokoci dziaa wysokociomierz radiowy? Pytanie [PPL(A)] 930: Jak wygldaj zawory samolotowe? Odpowied: Pokrge, pkoliste. Pytanie [PPL(A)] 931: Jakie s miski oleju? Odpowied: Sucha i mokra. Pytanie [PPL(A)] 932: Co to s tumiki szimi? Odpowied: Tumiki na przedniej goleni samolotu. Pytanie [PPL(A)] 939: Co si dzieje ze zuyciem jednostkowym paliwa po zuboeniu mieszanki? Odpowied: Zuycie spada.

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 157 of 160

Pytanie [PPL(A)] 940: Jakie popychacze stosuje si w silniku? Odpowied: Pokrge. Pytanie [PPL(A)] 946: Czy podczas lotu zmienia si pooenie rodka cikoci? Odpowied: Tak (zuycie paliwa) Pytanie [PPL(A)] 947: Jak zmienia si pooenia rodka cikoci w sytuacji nie rwnego zlewania si paliwa ze zbiornikw skrzydowych? a) przesunie si w stron pustego b) przesunie si w stron penego c) pozostanie bez zmian Odpowied: S.c. przesunie si w stron penego. Pytanie [PPL(A)] 954: Gdzie powstaje mieszanka w silniku wtryskowym? Odpowied: W cylindrach. Pytanie [PPL(A)] 955: Midzy jakimi suwami powstaje zapon? Odpowied: Pomidzy spraniem a rozpraniem (prac). Pytanie [PPL(A)] 998: Do czego suy radiowysokociomierz? a) wskazuje pilotowi jak jest uksztatowany teren b) okrela wysoko AGL c) ma regulowan skal d) moe automatycznie przej na drugi krg Odpowied: Okrela wysoko AGL Pytanie [PPL(A)] 1003: Kiedy wczasz instalacj antyoblodzeniow skadajc si z gumowych nakadek na krawdzi natarcia? Odpowied: W momencie oblodzenia. Pytanie [PPL(A)] 1004: Czym zasilana jest instalacja antyoblodzeniowa skadajca si z gumowych nakadek na krawdzi natarcia? Odpowied: Jest napdzana cinieniem z pompy. Pytanie [PPL(A)] 1017: Woltomierz w samolocie odchyli si w prawo. Co to oznacza? Odpowied: To oznacza, e aduje si akumulator. Pytanie [PPL(A)] 1018: Jakie s cykle pracy w silniku 4 suwowym? Odpowied: ssanie, spranie, rozpranie (praca), wydech Pytanie [PPL(A)] 1019: Skd GPS bierze aktualny czas? Odpowied: Z satelit(y). Pytanie [PPL(A)] 1029: Jaka jest rnica midzy radarem wtrnym a pierwotnym? Odpowied: Radar pierwotny (zawsze widzi ciebie) - wysya fale elektromagnetyczne, ktre si odbijaj od obiektw na ziemi i w powietrzu i oblicza odlego. Radar wtrny - wysya zapytanie (musi widzie transponder) Pytanie [PPL(A)] 1041: Jaki wpyw na dugo startu ma spadek temperatury, przy zachowaniu pozostaych czynnikw bez zmian? Pytanie [PPL(A)] 1043: Co to jest hydropolizg dynamiczny? a) dotyczy tylko wodnosamolotw b) gdy jest 3 cm wody na pasie c) koa przez wod si nagrzewaj d) jedno koo wpado w polizg, tzw. skid Pytanie [PPL(A)] 1044: Wzrost przecienia w samolocie powoduje... Odpowied: Spadek wznoszenia, moliwo uszkodzenia konstrukcji. Pytanie [PPL(A)] 1078: W jaki sposb zabudowana jest prdnica prdu przemiennego w samolocie? a) szeregowo b) obcowzbudnie c) samowzbudnie bocznikowo d) ... Odpowied: Obcowzbudnie. Pytanie [PPL(A)] 1079: Rodzaj pracy radiokompasu: a) ramka b) W c) przecznik modulacji d) ADF, z rosyjska kompas Odpowied: Ramka rdo W systemie radionamierzania NDB wykorzystuje si waciwoci anteny ramowej (ramki). Pytanie [PPL(A)] 1080: Instalacje przeciwoblodzeniow montuje si w:

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 158 of 160

a) kierownice opatek sprarki b) krawd natarcia chwytu powietrza i ganik silnika tokowego c) ... d) ... Odpowied: krawd natarcia chwytu powietrza i ganik silnika tokowego Pytanie [PPL(A)] 1081: Radiokompas posiada anteny: a) dwie anteny b) jedn c) nie posiada adnej d) 3 rone anteny Odpowied: Dwie anteny: jedna to antena kierunkowa a druga to oglnokierunkowa. Pytanie [PPL(A)] 1082: Zapasowym rdem prdu w samolocie jest: a) prdnica prdu przemiennego b) prdnica prdu staego c) akumulator d) ... Odpowied: akumulator Pytanie [PPL(A)] 1083: wiata wchodzce w skad owietlenia zewntrznego samolotu: a) owietlenie mapy b) wiata kabiny pasaerskiej c) wiata antykolizyjne ,pozycyjne i reflektor d) ... Odpowied: wiata antykolizyjne ,pozycyjne i reflektor Pytanie [PPL(A)] 1084: Jak nazywa si ukad sterujcy prac zaworw? Odpowied: rozrzd Pytanie [PPL(A)] 1085: Instalacja chowania podwozia moe by: a) mechaniczna b) pneumatyczna c) hydrauliczna d) mechaniczna, hydrauliczna lub pneumatyczna Odpowied: Wszystkie rodzaje instalacji s stosowane (d) Pytanie [PPL(A)] 1136: Na jakiej zasadzie dziaa pompa paliwowa? a) elektrycznie b) od silnika c) ... Odpowied: Pompa skrzydekowa napedzana od silnika. Pytanie [PPL(A)] 1143: W jakich silnikach w ukadzie rozrzdu stosuje si tarcze krzywkowe? a) bokser b) rzdowe c) gwiazdowe d) ... Odpowied: Siniki gwiazdowe. Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1144: Do czego suy ganik a) do tworzenia mieszanki palnej b) ... Pytanie [PPL(A)] 1145: Czym zasilana jest zasadnicza pompa paliwowa? a) od silnika b) elektrycznie c) przepywowo Odpowied: Od silnika. Pytanie [PPL(A)] 1146: Czym zasilana jest pompa olejowa? a) elektrycznie b) od silnika Odpowied: Od silnika. Pytanie [PPL(A)] 1147: Co to jest pojemno ogniwa? Pytanie [PL(G), PPL(A)] 1148: Do czego suy pompa wtryskowa? Odpowied: Wedug prawa sdu, ktry spr rozpoznaje. rdo Prawo lotnicze Art. 11, pkt 1. Pytanie [PPL(A)] 1149: Jaka jest optymalna temperatura oleju w C? Odpowied: W silniku tokowym optymalna temp. oleju to 50-70C

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 159 of 160

Pytanie [PPL(A)] 1150: Dlaczego odlegociowy detektor magnetyczny busoli magnetycznej umieszczony jest na kocwce skrzyda? Pytanie [PPL(A)] 1151: W jaki sposb dokonuje si rozadowania elektrostatycznego samolotu przed tankowaniem paliwa? Odpowied: Uziemienie samolotu. Pytanie [PPL(A)] 1152: Kiedy naley wykonywa prb iskrownikw? a) na pocztku dnia lotnego b) przed kadym startem c) ... Pytanie [PPL(A)] 1166: Prawidowa procedura uruchamiania silnika ma na celu: a) zmniejszy zuycie paliwa b) zapewni poprawne smarowanie c) ... d) ... Pytanie [PPL(A)] 1196: Jak s zamontowane manetki obrotw silnika, mieszanki itp.? Pytanie [PPL(A)] 1197: Radiowysokociomierz dziaa w zakresie: a) powyej 2 000 m b) od 50 - 450 m c) od 15 - 350 m d) od 0 - 1 200 m Odpowied: Od 0 - 1 200 m rdo http://www.heading.enter.net.pl/taws.htm Pytanie [PPL(A)] 1198: Radiowysokociomierz pokazuj: a) wysoko lotu b) wysoko lotu i cinienie c) wysoko lotniska d) ... Odpowied: Radiowysokociomierz pokazuje wysoko nad ziemi (AGL Above Ground Level) rdo http://www.heading.enter.net.pl/taws.htm Pytanie [PPL(A)] 1199: Miejsce do ktrego mocuje si opaty miga i ktre montuje migo do wau to: a) osona b) piasta miga c) ... d) ... Odpowied: Piasta miga. rdo http://free.polbox.pl/f/fabiniak/napdy.html Pytanie [PPL(A)] 1200: Sprarki s zazwyczaj: a) osiowe b) osiowo-odrodkowe c) odrodkowe d) tokowe Odpowied: Odrodkowe. rdo Jerzy Dmoicz i Lech Szutowski; Podrcznik Pilota Samolotowego 2 13. Podstawowe wiadomoci z budowy i eksploatacji samolotu 13.4. urzdzenia doadowujce - sprarki Pytanie [PPL(A)] 1203: Jaki ksztat ma grzybek zaworowy? a) wklsy b) wypuky c) paski d) pasko-wypuky Pytanie [PPL(A)] 1231: Moc przekazywana na wa miga to moc: a) nominalna b) indykowana c) niezbdna

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Wersja #2007.03.31 07:24 pyta LKE

Page 160 of 160

d) efektywna Pytanie [PPL(A)] 1232: Praca transpondera sygnalizowana jest: a) dzwonieniem dzwonka b) miganiem lampki kontrolnej c) uruchomieniem brzczyka d) sygnaem akustycznym 150 Hz Pytanie [PPL(A)] 1233: Sprawdzanie pracy transpondera na ziemi wykonujemy za pomoc: a) specjalnej sondy b) wbudowanego ukadu samokontroli (self test) c) generatora akustycznego d) miernika uniwersalnego

file://C:\Work\Projects\LKE\lke.xml

2007-03-31

Vous aimerez peut-être aussi