1

ARENA MODLLER CREATE FLOWCHART MODL Bu modl simulasyon (benzetim) modelindeki entityler iin balang noktasdr (entityler oluturulur). Entityler, belirli bir izelge kullanlarak oluturulaca gibi varlar aras zaman aralklarna bal olarak da oluturulabilirler. Entityler oluturulduktan sonra ilem grmek zere sistem iine gnderilirler. Ayrca entity tipi de bu modlde belirlenir.

CREATE FLOWCHART MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr. Entity Type Entity tipine isim verilir. TypeVar tipleri retilir. Var Tipi erikleri: Random (Ortalamas kullanc tarafndan belirlenen stel (Exponential) dalm kullanr). Schedule (Ortalamas Schedule modl ile belirlenen stel (Exponential) dalm kullanr), Constant (Kullanc tarafndan belirlenen sabit bir deerdir.), Expression (birok dalmn yer ald listedir). ValueEer type olarak Random seilmise stel dalmn ortalamasnn belirlendii yerdir. Veya type Constant seilmise varlar aras zaman iin sabit bir deerin belirlendii yerdir. Value type Random veya Constant seilirse aktif hale gelir. Schedule NameType olarak Schedule seilirse aktif hale gelir ve kullanlacak Schedulen ismi belirtilir.

Expression Type olarak Expression seilirse aktif hale gelir ve varlar aras zaman iin herhangi bir dalm veya deer belirlenebilir. UnitsVarlar ve ilk entitynin oluturulmas iin kullanlan zaman birimidir (zaman birimi olarak saniye, dakika, saat ve gn seilebilir). Type Schedule seilirse kullanlamaz. Entities per ArrivalHer bir var iin, sisteme giren entity saysdr. Max ArrivalsBu modln oluturaca maksimum entity says belirlenir. Belirlenen deer aldnda yeni bir entity oluturulmaz. First CreationEntitynin sisteme gnderilmesi iin balang zaman belirlenir. Type Schedule seilirse kullanlamaz RNEK- RASSAL VARILAR Name Entity Type Type Value Units Entities per Arrival Max Arrivals First Creation : : : : : : : : Accounts Receivable Document Random 8 hours UNIF(2,8) Infinite 4

Burada Accounts Receivable (borlular hesab) isimli CREATE modl ile entity tipinin dokman olduu ve entitylerin sisteme ortalamas 8 saat olan stel dalmla geldii grlmektedir. Her bir varta sisteme giren entity says (Entities Per Arrival) alt deeri 2, st deeri 8 olan dzgn dalmla belirlenmektedir. lk dokman grubu simulasyon almasnn 4nc saatinde oluturulacaktr. ENTITY VER MODL Bu veri modlyle simulasyon ierisindeki eitli entity tipleri ve bunlara ait balang resimleri tanmlanr. Ayrca entityler iin balang maliyeti de tanmlanabilir.

ENTITY VER MODL ZELLKLER Entity Type Tanmlanan entity tipinin isminin girildii yerdir. Initial PictureSimulasyon balangcnda entitynin grafik (resim) olarak gsterimidir. Bu deer daha sonra Assign modl ile simulasyon boyunca deitirilebilir. Holding Cost/HourEntitynin sistemde bir saat ilem grmesinin maliyetidir. Bu maliyet entity sistemde herhangi bir yerdeyken oluur. Initial VA CostEntitynin value added aktivitelerde harcad zamanda oluan value added maliyeti iin balang deerinin belirlendii yerdir. Initial NVA Cost Entitynin non-value added aktivitelerde harcad zamanda oluan nonvalue added maliyeti iin balang deerinin belirlendii yerdir. Initial Waiting CostEntitynin bekleme maliyeti zelliine (attribute) atanan bekleme maliyeti iin balang deerinin girildii yerdir. Bu attribute entity bekleme ilemini gerekletirirken oluur rnein process modlnde kayna beklerken veya gruplanmak iin dier entityleri beklerken gibi. Initial Transfer Cost Entitynin aktarma maliyeti zelliine (attribute) atanan aktarma maliyeti iin balang deerinin girildii yerdir. Bu attribute entity aktarma ilemini gerekletirirken oluur. Initial Other CostEntitynin dier maliyetler zelliine (attribute) atanan maliyetler iin balang deerinin girildii yerdir. RNEK Entity Type Initial Picture Holding Cost/Hour Initial Value Added Cost Initial Non-Value Added Cost Initial Waiting Cost Initial Transfer Cost Initial Other Cost : : : : : : : : Unhappy Customers Sad Faces 1.5 5 0.0 10 0.0 0.0

Bu rnekte memnuniyetsiz mteriler retilirken balang resmi olarak zgn yzler (suratlar) seilmitir. Bunlarn sistemde bir saat kalma maliyetleri $1.50, bekleme maliyetlerinin balang deeri $10 ve VA maliyetlerinin balang deeri ise $5dr. NVA, Aktarma ve dier maliyetler iin balang deeri ise sfr (0) dr.

PROCESS FLOWCHART MODL Bu modlle simulasyon ierisindeki temel ilemler/prosesler gerekletirilir. ierisinde kaynaklar yakalama (tutma) ve brakmayla ilgili seenekler mevcuttur. Modl

PROCESS FLOWCHART MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr. ActionModlde gerekletirilecek olan ilem tipi belirlenir. (4 eit ilem tipi mevcuttur) Delay hibir kaynak kullanlmadan sadece gecikme ileminin geekletirileceini gsterir. Seize Delay kaynak veya kaynaklarn bu modl ile tahsis edileceini ve gecikme ileminin gerekleeceini gsterir. Ancak kaynan serbest braklmas daha sonra gerekletirilecektir. Seize Delay Release kaynak veya kaynaklarn bu modl ile tahsis edileceini ve gecikme ileminin gerekletirileceini gsterir. Sonrasnda tahsis edilmi kaynak veya kaynaklar serbest braklrlar. Delay Release kaynak veya kaynaklarn daha nceden tahsis edildiini ve entitynin bu modlde gecikme ilemini gerekletirecei ve sonrasnda kaynan serbest braklacan gsterir.

PriorityBelirli bir kaynak veya kaynaklar iin modl iinde bekleyen entitylerin ncelik deeridir. Ayn kaynak veya kaynaklar bekleyen dier modllerdeki bir veya daha fazla entity mevcut olduunda kullanlr. Action olarak Delay veya Delay Release, seildiinde uygulanamaz. ResourcesProses iin kullanlacak kaynaklarn veya kaynak kmelerini listeler.Action olarak Delay seildiinde uygulanamaz.

TypeBelirli bir kaynan tanmlanmas veya kaynak havuzundan seim yaplaca zaman kullanlr. (rnein resource set) Resource NameType olarak Resource seilirse uygulanabilir. Tutulacak ve/veya braklacak kaynan ismini semeye yarar.

Set NameKaynak kmesinden hangi yenin tutulaca ve/veya braklacann isim olarak belirlenmesidir. Type olarak Set seilirse uygulanabilir. Quantitysim olarak belirlenen kaynaklarn veya kaynak kmesinden ne miktarda( ne sayda) tutulacann/braklacann belirlenmesidir. Kmeler iin bu deer ka tane yenin tutulacann/braklacann gstergesi olmayp seilen kaynaktan kaynak kapasitesine bal olarak ka tane tutulacann/braklacann belirleyicisidir. Selection Rule Type olarak Set seilirse uygulanabilir. Bir kmede mevcut olan kaynaklarn arasndan nasl seim yaplacana dair metodun seilmesi gerekletirilir. Cyclical mevcut yeler arasnda dng oluturarak seim yaplmasn salar. (rnein 1inci ye- 2inci ye- 3nc ye-1inci ye- 2inci ye- 3nc ye). Random yeyi rassal olarak seer. Preferred Order her zaman ilk mevcut yeyi seer (rnein eer 1inci ye mevcutsa onu se deilse 2inci yeye bak o mevcutsa onu se deilse 3nc yeye bak..). Specific Member daha nceden girilmi olan (Save Attribute alanna) bir attribute deerine ihtiya duyar. Largest Remaining Capacity ve Smallest Number Busy birden fazla kapasiteye sahip kaynaklarn seiminde kullanlr.

Save AttributeAttribute (zellik) ismi seilen yenin indeksinin kayt altna alnmas iin kullanlr. Bu attribute (zellik) daha sonra Specific Member seim kuralna referans olarak verilebilir.

Set Index Seilmesi istenen yenin kme ierisindeki indeks numarasdr. Selection Rule (Seim Kural) olarak Specific Member seilirse uygulanabilir.

Delay TypeModl ierisinde, geikme ilemi iin dalm tipinin veya parametrelerin belirlendii yerdir. Constant ve Expression tek deer gerektiriken, Normal, Uniform (Dzgn) ve Triangular (gensel) birden fazla parametre gerektirir. UnitsGecikme parametreleri iin belirlenecek olan zaman birimi. (saniye-dakika-saat veya gn olabilir) Allocationilem zaman ve ilem maliyetinin entityye nasl tahsis edileceinin belirlenmesi gerekletirilir. MinimumDzgn veya gensel dalm iin minimum deerin girilecei parametre alandr. ValueNormal dalmn ortalamas, sabit zaman gecikmesi veya gensel dalmn mod deerinin girilecei parametre alandr. Maximum Dzgn veya gensel dalm iin maksimum deerin girilecei parametre alandr.

Std DevNormal dalm iin standart sapmann girilecei parametre alandr. Expressiongecikme ilem zaman iin girilecek olan deerin tanmsal biimde girilecei parametre alandr. RNEKSIMPLE DELAY Name Type Action Delay Type Units Allocation Minimum Value (Most Likely) Maximum : : : : : : : : : Check Processing Standard Delay Triangular minutes Value Added 30 45 60

rnekte Check Processing ilemi kaynak gerektirmeyen otomatik bir ilemdir. lem 30 dakikayla 60 dakika arasnda herhangi bir zaman diliminde gerekleebilir ancak ortalama deeri 45 dakikadr. RNEKSIMPLE DELAY UTILIZING ONE RESOURCE Name Type Action Priority : : : : Review Document Standard Seize Delay Release Medium(2)

Resources Type : Resource Name: Quantity : Delay Type Units Allocation Minimum Value Maximum : : : : : :

Resource Clerk 1 Triangular Minutes Non-Value Added 15 20 40

Review Document ilemi bir ofis grevlisi ile gerekletirilen bir ilemdir. lem 15 dakikayla 40 dakika arasnda herhangi bir zaman diliminde gerekleebilir ancak ortalama deeri 20 dakikadr. RNEKUTILIZING MULTIPLE RESOURCES Name Marketing Review

Type Action Priority Resources Type Resource Name Quantity Delay Type Units Allocation Minimum Maximum

Standard Seize Delay Release Medium(2)

Resource, Resource Joe, Mary 1, 1 Uniform Minutes Non-Value Added 20 40

Bu rnekte entity Marketing Review ilemi iin process modlne gelir. Marketing Review ilemi iin 2 tane kaynaa ihtiya vardr. iki kaynak- Joe ve Mary- birlikte ilemi gerekletirirler. Joe ve Mary ilemi 20 ile 40 dakika arasnda bir srede tamamlamaktadrlar. Mary ve Joe iin sistemde birden fazla grev var ise bu grevin ncelii 2 dir. Yani ncelii 1 olan grevlerin tamamndan sonra ve ncelii 3 olan grevlerin tamamndan nce gerekletirilecek demektir. leme balayabilmek iin Joe ve Marry nin ikisininde mevcut olmas gerekmektedir. RESOURCE VER MODL Bu veri modlnde simulasyon sistemindeki kaynaklar tanmlanr. Modl kaynak iin maliyet bilgisi ve kaynan elde edilebilirlii gibi bilgileri de ierir. Kaynaklar simulasyon almas boyunca deimeyen sabit bir kapasiteye sahip olabilecei gibi, belirli bir izelge dahilinde bir kapasiteye de sahip olabilirler. Kaynak bozulmalar ve durumlar bu modlle referans edilip, Advanced Process ve Advanced Transfer Panelle kullanlabilir.

10

RESOURCE VER MODL ZELLKLER Namezellikleri tanmlanacak olan kaynan isminin girildii yerdir. Type Kaynak kapasitesi belirlenirken izlenecek metodun seimi. Fixed Capacity simulasyon almas boyunca kaynak kapasitesinin deimeyeceini gsterir. Based on Schedule kaynan kapasite bilgisi iin Schedule modlnn kullanlacan gsterir. Capacityilem iin mevcut olan (ismi belirlenen) kaynaktan ka tane olduunun belirlendii yerdir. Type olarak Fixed Capacity seilirse uygulanr. Schedule Namekaynak tarafndan kullanlacak olan izelgenin isminin girildii yerdir. izelge belirli bir zaman aralnda kaynak kapasitesinin ne kadar olduunu gsterir. Type olarak Schedule seilirse uygulanr.

11

Schedule RuleKapasite deiimlerinde (ilem yapan (megul) kaynak kapasitesinde azalma gerekiyorsa) izlenecek yolun belirlenmesidir. Type olarak Schedule seilirse uygulanr. Busy/HourEntitynin kaynakta bir saat ilem grmesinin maliyetidir. Kaynak entity iin tahsis edildii anda busy/megul olur. Kaynak Brakld anda (ilem sona erdiinde) ise idle/bo olur. Idle/HourKaynan bir saat bo bekleme maliyetidir. Kaynak entity zerinde her hangi bir ilem yapmyorsa botur. Per UseKaynan ne kadar zaman kullanldnn dikkate alnmad sadece kullanma bal maliyettir. Kaynak entity iin her tahsis edildiinde bir birimlik kullanm maliyeti oluur. StateSet NameSimulasyon almas boyunca kaynaa atanabilecek durumlarn (durum kmesinin) isim olarak girildii yerdir.

12

FailuresKaynaka ilitirilen tm bozulmalarn listesinin girildii yerdir. Failure RuleMegul kaynak iin bozulma meydana geldiinde nasl bir yol / davran izleneceinin seimi yaplr. RNEKFIXED CAPACITY RESOURCES Name Type Capacity Busy/Hour Cost Idle/Hour Cost Per Use Cost StateSet Name Failures : : : : : : : : Machines Fixed Capacity 5 25 10 5

Bu rnekte sistemde her zaman 5 makine kayna mevcuttur. Her bir entity iin hazrlk zaman olarak dnlebilecek per usage cost $5dr. Makine megul olduunda maliyet oran (Busy/Hour Cost) saatte $25 ve bo olduunda (Idle/Hour Cost) bu oran $10dr. RNEKSCHEDULED RESOURCES Name Type Schedule Busy/Hour Idle/Hour Per Use StateSet Name Accountants Based on Schedule Daily Schedule 30 30 0

13

Failures Sistemde eitli sayda muhasebeci (kaynak) mevcuttur. Kapasiteleri ve mevcut olduklar zamanlar Daily Schedule isimli bir izelge ile belirlenmitir. Muhasebeci megul olsa da bo olsa da maliyet oran $30dr. Muhasebeci kayna iin herhangi bir per use maliyeti ise mevcut deildir. QUEUE VER MODL Bu veri modl belirli bir kuyruk iin sralama kuraln deitirmek iin kullanlabilir. Eer bu modl ile bir sralama kural belirtilmemise btn kuyruklar iin sralama kural varsaylan olarak lk Giren lk kar (First In, First Out) olarak ayarldr. Ayrca bu modlde kuyruu paylalan kuyruk olarak ayarlayabilmek de mmkndr.

QUEUE VER MODL ZELLKLER Namezellikleri tanmlanan kuyruun isminin girildii yerdir. Type Kuyruk iin nelirli bir zellie bal olan sralama kuraldr. Type ierikleri : First In First Out : ilk giren ilk kar Last In First Out : son giren ilk kar Lowest Attribute Value (first) en dk attribute deerine sahip olan ilk kar bu deer 0 veya 1 olabilir. Highest Attribute Value (first) en yksek attribute deerine sahip olan ilk kar bu deer 200 veya 300 olabilir.

Attribute NameEn yksek veya en dk deere gre deerlendirilecek attribute isminin girildiinin yerdir. En yksek veya en dk zellik deerine sahip entity kuyrukta ilk sraya alnr. Eer entityler iin eitlik sz konusu olursa ilk giren ilk kar kural iler. SharedBelirli bir kuyruun simulayon modeli ierisinde birden farkl yerde kullanp kullanlmayacan belirleyen onay kutusudur. Paylaml kuyruklar sadece kaynaklarn tutulmas iin kullanlabilirler.

14

DISPOSE FLOWCHART MODL Bu modl simulasyon modelindeki entityleri (entities) iin son noktadr. Entity istatistikleri entity sistemden atlmadan nce kayt altna alnabilir.

DISPOSE MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr. Record Entity StatisticsModle gelen entityye ait istatistiklerin kayt altna alnp alanmayaca belirlenir. ASSIGN FLOWCHART MODL Bu modl, deikenlere (variables), entity zelliklerine (entity attributes), entity tiplerine (entity types), entity resimlerine (entity pictures) veya dier sistem deikenlerine yeni deerler atayabilmek iin kullanlmaktadr. Tekbir Assign modl ile birok atama gerekletirilebilir.

15

ASSIGN FLOWCHART MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr. AssignmentsEntity modle geldiinde yaplabilecek olan bir veya daha fazla atamann belirlendii yerdir. TypeAtama tiplerini belirtir. Kaynak kapasitesi veya benzetim sonlandrma zaman gibi sistem deikenlerini de ierebilir. Variable NameType olarak Variable seildiinde aktif hale gelir. girdiinde yeni deer atanacak deikenin ismini gsterir. Entity modle

Attribute Name Type olarak Attribute seildiinde aktif hale gelir. Entity modle girdiinde yeni deer atanacak entity zelliinin (entity attribute) ismini gsterir. Entity Type Type olarak Entity Type seildiinde aktif hale gelir. Entity modle girdiinde entitye atancak yeni bir entity tipi (entity type) ismini gsterir. Entity Picture Type olarak Entity Picture seildiinde aktif hale gelir. Entity modle girdiinde yeni atanacak entity resminin (entity attribute) ismini gsterir. Other Type olarak Other seildiinde aktif hale gelir. Entity modle girdiinde zel sistem deikenlerine atanabilecek yeni deerleri gsteririr.

16

New Valuezelliklere (attribute), deikenlere (variable), veya dier sistem deikenlerine atama yapmay salar. Type olarak Entity Type veya Entity Picture seildiinde aktif olmaz. RNEKATTRBUTE VALUE Name Type Attribute Name New Value : : : : Time Stamp Attribute Registration Time TNOW

Bu rnek Registration Time isimli zellie (attribute) nasl deer atanacan gsterir. Entity assign modlne girdiinde Registration Time o anki mevcut simulasyon zaman TNOW olarak ayarlanr. Bu zellik (Registration Time) daha sonra RECORD modl ile istatistik toplamak amac ile kullanlabilir. VARIABLE VER MODL Bu veri modl deikenleri ve balang deerlerini tanmlamak iin kullanlr. Deikenler dier modller de referans edilebilirler (rnein karar modlnde), Assign modl ile yeni deerler alabilirler ve herhangi bir tanmsal ifadenin iinde kullanlabilirler.

17

VARIABLE VER MODL ZELLKLER NameTanmlanan deikenin isminin girildii yerdir. Rows ok boyutlu deikenlerdeki satr saysdr. Columns ok boyutlu deikenlerdeki stun saysdr. Statistics statistik toplanp toplanlmayacana dair kullanlacak olan onay kutusudur. Sadece tek boyutlu deikenler iin mevcuttur. Clear OptionDeikenin deerinin ne zaman balang deerine geri dneceinin zaman olarak belirlenmesidir. Statistics seilirse deikenler balang deerine istatistikler her silindiinde dnerler. System seilirse deikenler balang deerine sistem her silindiinde dnerler. Initial Values Deikenin balang deerini listeler. Initial ValueSimulasyon balangcndaki deikenin deeridir.

18

DECIDE FLOWCHART MODL Bu modl sistem ierisinde karar verme ilemini gerekletirilebilmesini salar. Bu modl karar verebilmek iin bir veya daha fazla duruma veya bir veya daha fazla olaslk deerine dayanan eitli seenekleri barndrr. Durumlar, zellik deerlerine (attribute values), deiken deerlerine (variable values), entity tipine (entity type) veya tanmlamalara (expression) bal olabilirler.

DECIDE MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr.

TypeKararn bir duruma (rnein eer X>Y ise gibi) veya bir ans/yzde (%60 evet, %40 hayr gibi) ye bal olduunu gsterir. Type 2-way veya N-way olarak belirlenebilir. 2-way bir duruma yada olasla bal olduunu (art false k vardr), N-way ise birden fazla durum veya olaslk deerine (Burada birde deilse (else) durumundan k vardr.) bal olunduunu gsterir.

19

Type olarak N-way by Condition seildiinde ve Add dmesine basldnda verilebilecek karar durumlar aadaki ekildedir.

20

Conditions Entityleri farkl modllere ynlendirmek iin bir veya daha fazla durum tanmlanacanda kullanlr. Type olarak N-way by Condition seildiinde uygulanabilir. Type olarak N-way by Chance seildiinde ve Add dmesine basldnda :

Percentages Entityleri farkl modllere ynlendirmek iin bir veya daha fazla yzde deeri tanmlanacanda kullanlr. Type olarak N-way by Chance seildiinde uygulanabilir. Percent Truebelirli bir entity yzdesinin doru olarak k yapabilmesi iin kontrol edilmesi gereken yzde deerini gsterir. IfDeerlendirme iin mevcut olan durum tipidir. NamedEntity modle geldiinde deerlendirilecek olan deiken (variable), zellik (attribute) vaya entity tipi (entity type) isimlerinin belirlenmesi iin kullanlr. Type olarak Expression seilirse uygulanamaz. IsDurum deerlendiricisidir (>, ==, <>, <, <= ). Sadece zellik ve deiken durumlar iin kullanlr. Valuezellik veya deikenle kyaslanacak olan tanmsal bir ifadedir. True veya False diye tek bir durumlada karlatrma yaplabilir. RNEK2-WAY BY CHANCE Name : Type : Percent True : Satisfied Customers 2-way by Chance 90

21

Bu rnekte memnun mteriler (Satisfied Customers) karar modl bir nceki ilemdeki mterilerin (entitylerin) ilemden memnun olup olmadn belirleyecektir. Yaklak olarak btn mterilerin %90 ilemden memnundur ve true kndan modl terk eder, geri kalan %10 luk ksm ise memnuniyetsizdir ve false kndan modl terk ederler. RNEK2-WAY BY CONDITIONVARIABLE Name Type If Named Is Value : : : : : : Choose Wait Room 2-way by Condition Variable Prod Maintenance Flag == 0

Bu rnekte kullanc tarafndan tanmlanan Prod Maintenance Flag deikeni entitylerin sistemdeki ak biimini belirlemede kullanlacaktr. Entity karar modlne geldiinde deikenin deeri deerlendirilecek, ve eer Prod Maintenance Flag deeri sfra (0) eit ise entity modl true kndan ter edecektir. Eer deiken deeri sfra eit deilse entity bu sefer modl false kndan terk ederek sistem iinde baka modllere gnderilecektir. RECORD FLOWCHART MODL Bu modl simulasyon modelindeki istatistikleri toplamak iin kullanlr. Modller arasndaki zaman, entity istatistikleri (zaman, maliyet) ve aralk istatistikleri gibi eitli gzlem deerlerini elde etmek mmkndr. Ayrca record modl saya gibi kullanlp sayma ilemi de yaptrlabilir.

Typeretilecek olan gzlem tipi veya say istatistiklerinin tipi belirlenir. Count ismi belirlenen istatistik deerinin belirli miktarda art yada azaln gerekletirir. Entity Statistics zaman ve maliyet gibi entityye ait genel istatistikleri retir. Time Interval mevcut simulasyon zaman ile kullanc tarafndan belirlenen bir zellik (attribute) deeri arasndaki fark hesaplar ve kaydeder.

22

Time Between modle gelen entityler arasndaki zaman kayt altna alr. Expression kullanc tarafndan belirlenen bir tanmsal ifadenin deerini kaydeder.

Attribute NameType olarak Time Interval seilirse uygulanr. Aralk istatistii olarak kullanlacak olan zelliin isminin seimi yaplr. ValueType olarak Expression seilirse kayt altna alnacak gzlem istatistii deeridir veya Type olarak Count seildiinde sayaca eklenecek olan deerdir. Tally NameType olarak Time Interval, Time Between, veya Expression seilirse uygulanabilir. Bu alana gzlemin kayt altna alnaca tallynin ismi girilir. Counter Name Type olarak Count seilirse uygulanr. Bu alana art veya azal iin kullanlacak olan sayacn ismi girilir. Record into Settally veya saya kmesinin kullanlp kullanlmayacan belirten onay veya iaret kutusudur.

Tally Set Name Type olarak Time Interval, Time Between, veya Expression seilirse ve Record into Set onay kutusu iaretlenirse uygulanabilir. Gzlemsel istatistiklerin kayd iin kullanlacak olan tally kmesinin isminin girildii yerdir.

23

Counter Set Name Type olarak Count ve Record into Set onay kutusu iaretlenirse uygulanabilir. Sayma (say) tipi istatistiklerin kayd iin kullanlacak olan saya kmesinin isminin girildii yerdir. Set IndexTally veya saya kmesindeki indeks deeridir. RNEKTIME INTERVAL STATISTICS Name Type Attribute Name Tally Name : : : : Record Time in Store Time Interval Time Stamp Time in Store

Bu rnekte entitynin record modlne geldii her zaman iin mevcut simulasyon zaman (TNOW) ve Time Stamp isimli entity zellii (attribute) deeri arasndaki fark Time In Store isimli tally ile kayt altna alnr. RNEKTIME BETWEEN STATISTICS Name Type Tally Name : : : Record Customer Exit Rate Time Between Customer Exit Rate

Bu rnekte record modl entity varlar arasndaki zaman ismi Customer Exit Rate olan tally istattistii ile kayt altna almaktadr. RNEKENTITY STATISTICS Name Type : : Entity Statistics Entity

Bu modl tm entitylerin zaman ve maliyet bilgilerini kayt altna almaktadr. SCHEDULE VER MODL Bu modl Resource modl ile birlikte kaynaklar ile ilgili operasyonlar izelgelemek iin veya Create modl ile birlikte entityler iin var izelgesi oluturmak iin kullanlabilir.

24

SCHEDULE VER MODL ZELLKLER Name Tanmlanan izelgenin isminin girildii yerdir. TypeTanmlanan izelgenin tipi belirlenir. Tip kaynak izelgeleri iin kapasite ile ilikili olabilecei gibi entityler iin var oranlar ile ilgili de olabilir. Veya dier zaman gecikmeleri de bir izelge ile belirtilebilir. Time UnitsZaman aralklar, zaman birimi cinsinden tanmlanr. Zaman birimleri saniye, dakika, 15 dakika, 30 dakika, saat ve gn olabilir. Scale FactorKapasite tipi izelgeler iin mevcut deildir. Varla veya dier deerlerdeki art yada azal iin bir izelge lm metodudur. Deerler l faktr ile arplarak yeni deerler elde edilir. Durations izelge iin deerleri ve zaman aralklarn listeler. Deerler kapasite, var veya deiik tiplerde olabilir. Zaman aralklar ise zaman birimi cinsinden ifade edilir. izelge iftleri (deerleri ve zaman aralklar) tm zamanlar tamamlandktan sonra tekrar eder. Value (Capacity)Kaynak kapasitesi (Type Capacity olarak seilirse), var oran (Type Arrival olarak seilirse) veya dier deerleri (Type Other olarak seilirse) temsil eder. DurationBelirlenen deerin geerli olduu zaman araldr.

25

RNEKRESOURCE SCHEDULE Name Type Time Units Value (Capacity) Duration : : : : : Daily Schedule Capacity hours 4, 2, 4 4, 2, 3

rnekte Daily Schedule isimli kapasite tipli bir kaynak izelgesi grlmektedir. Simulasyon zamannn ilk drt saati iin kaynak says 4dr. Takip eden 2 saat boyunca kaynak says 2ye dm ve sonraki son 3 saat iin ise kaynak says tekrar 4e kmtr. RNEKARRIVAL SCHEDULE Name Type Time Units Scale Factor Value Duration : : : : : : Spring Weekly Schedule Arrival days 1 25, 40, 55, 70, 60, 20, 5 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1

Bu rnekte Spring Weekly Schedule isimli izelge var tipli bir izelgedir. Var izelgesindeki her bir veri seti, zaman aral boyunca saate gelen entity saysn gstermektedir. Her saatteki varlar iin dalm olarak stel dalm seilmitir. Bir gnde 24 saat alld varsaylrsa Spring Weekly Schedule isimli izelgeye gre birinci gn yaklak olarak 600, ikinci gn 960, nc gn 1320, drdnc gn 1680, beinci gn 1440, altnc gn 480, ve son gn 120 entity sisteme var yapacaktr. Bu rnek iin l faktr 1 olarak seilmitir. Eer var orann %10 artrlmak istenirse l faktr 1.1 olarak, %10 azaltlmak istenirse 0.9 olarak deitirilecektir.

BATCH FLOWCHART MODL Bu modl simulasyon modeli iinde gruplama mekanizmas olarak grev yapar. Entity ynlar kalc veya geii olarak gruplandrlabilir. Geii ynlar daha sonra SEPARATE modl ile ayrtrlmak zorundadr. Ynlar gruplandrlrken nceden belirlenen bir say veya belirli bir zellik kullanlabilir. Batch modlne gelen entityler gerekli miktarda entity yn oluana kadar kuyrukta beklerler. Yn olutuktan sonra yeni bir entity olarak modlden karlar.

26

BATCH FLOWCHART MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr. TypeGruplandrlacak entityler iin uygulanacak olan metodun seimi yaplr. Entityler geii (temporary) veya kalc (permanent) olarak gruplandrlabilirler. Batch SizeGruplanacak entity saysn gsterir. Save Criterionkullanc tarafndan belirlenen attribute deerinin entityye atama metodudur. RuleEntitylerin nasl gruplanaca belirlenir. Eer Any Entity seilirse, gruplanacak yn says kadar entity, tekbir entity haline getirilir. By Attribute seilirse nceden belirlenen bir zellie sahip olan entityler gruplandrlr. Attribute NameRule olarak By Attribute seilirse aktif hale gelir. Gruplandrlacak entityler iin nceden belirlenen attribute (zellik) ismininin seimi salanr. RNEKPERMANENT BATCH Name Type Batch Size Save Criterion Rule Attribute Name : : : : : : Assembly Permanent 2 Last By Attribute Entity Type

Entityler ismi Assembly olan Batch modlne geldiklerinde Assembly.Queue kuyruuna girerler. Ayn Entity Type attribute deerine sahip iki entity Assembly.Queue kuyruunda olutuunda, tek bir kalc entity olarak gruplanr ve modl terk eder.

27

RNEKTEMPORARY BATCH Name Type Batch Size Save Criterion Rule : : : : : Accounting Approval Temporary 10 First Any Entity

Entityler modle gelir ve kuyrua girerler. Kuyrukta 10 entity olutuunda entityler geici olarak gruplandrlr ve tekbir entity olarak modl terk ederler. Orijinal 10 entity ve onlarn zellikleri grup iinde sakl olarak tutulur ve Separate modulne ulatklarnda tekrar geri aktarlr. SEPARATE FLOWCHART MODL Bu modl gelen entitynin oklu olarak birden fazla entity eklinde kopyalanmas ve ayn zamanda daha nceden gruplanm olan ynlarn tekrar ayrtrlmas iin kullanlabilir. Daha nceden geici olarak gruplanm olan entity ynlar ayrtrlrken ki -grup tek bir entity olarak temsil edilmekteydi- (BATCH modl ile) tek entity sistemden atlr ve orijinal entityler daha nceden hangi srada gruplanmlarsa o srada ayrtrlrlar. Entitylerin kopyalar oluturulurken, kullanc tarafndan ka kopyasnn oluturulaca belirlenir ve kopyalar modl terk ederler. Ayn zamanda orijinal entity de modl terk eder. Sistemden atlmaz.

SEPARATE FLOWCHART MODL ZELLKLER NameModln isim olarak belirtecidir. Verilen isim modln zerinde grlr.

28

TypeGelen entitynin ayrtrlmasi iin kullanlacak olan metodun seimi yaplr. Eer Duplicate Original seilirse gelen entitynin eitli sayda kopyalar oluturulur. Split Existing Batchde ise gelen entitynin daha nceden Batch modul ile gruplandrlm olmas gerekmektedir. Burada orijinal entityler gruplandrlm olan tek bir entityden ayrtrlrlar. Percent Cost to DuplicatesType olarak Duplicate Original seildiinde uygulanabilir. Gelen entitynin maliyetini kopyalarna aktarmak iin kullanlr. Bu deer orijinal entitynin maliyetinin 0-100 arasnda bir yzde arpan ile ifade edilir. # of Duplicates Type olarak Duplicate Original seildiinde uygulanabilir. Modl terk edecek olan orijinal entitynin kopya says belirlenir. Member Attributes Type olarak Split Existing Batch seildiinde uygulanabilir. Gruplanm ve tek bir btn hale getirilmi olan entitye eer attribute (zellik) atanmsa bu zelliklerin orijinal entitylere nasl aktarlacann seimi yaplr. Bu zellikler Entity.Type, Entity.Picture, Entity.Station, Entity.Sequence, Entity.Jobstep, and Entity.HoldCostRate ve kullanc tarafndan belirlenen dier zellikler olabilir. Attribute Name Member Attributes olarak Take Specific Representative Values seildiinde uygulanabilir. Gruplanm ve tek bir btn hale getirilmi olan entitye atanan zelliin veya zelliklerin orijinal entitylere atanacak olann isminin seimi yaplr. RNEKDUPLICATING ENTITIES Name Type Percent Cost to Duplicates # of Duplicates : : : : Send Information On Duplicate Original 0 3

Bu rnekte entity, ismi Send Information On olan seperate modlne geldiinde 3 kopyas oluturulur. Toplamda 4 entity (3 kopya) modl terk eder. Orijinal entity maliyet ve zamann korurken oluturulan 3 kopya iin Percent Cost to Duplicates sfr seildiinden maliyet ve birikmi zaman mevcut deildir. RNEKSPLITTING BATCHED ENTITIES Name Type Member Attributes : : : Unbatching Split Existing Batch Retain Original Entity Values

Bu rnekte gruplanm ve tek bir btn hale getirilmi olan entity, ismi Unbatching olan seperate modlne geldiinde orijinal bileenlerine ayrtrlr. Btn halinde olan entity sistemden atlrken, bileenler gruplanmadan nceki zelliklerine geri dnerler. Bu zellikler Entity.Type, Entity.Picture, Entity.Station, Entity.Sequence, Entity.Jobstep, Entity.HoldCostRate ve kullanc tarafndan belirlenen dier zellikler olabilir.

29

SET VER MODL Bu veri modl: kaynak (resource), saya (counter), tally, entity tipi (entity type) ve entity resmi (entity Picture) gibi eitli kme tiplerini tanmlamak iin kullanlr. Kaynak kmeleri Proses modllerinde (Seize, Release, Enter Leave) kullanlabilir. Counter ve Tally kmeleri Record modlnde, Queue kmeleri ise Seize, Hold, Access, Request, Leave ve Allocate modllerinde kullanlabilir.

SET VER MODL ZELLKLER NameTanmlanan kmenin isminin girildii yerdir. TypeTanmlanan kmenin tipinin girildii yerdir. MembersKme (resource, counter, tally, entity type veya entity Picture) ierisindeki yeleri listeler. Resource NameType olarak Resource seilirse uygulanr. Kaynak kmesi iindeki kaynan isminin girildii yerdir. Tally Name Type olarak Tally seilirse uygulanr. Tally kmesi iindeki tallynin isminin girildii yerdir. Counter Name Type olarak Counter seilirse uygulanr. Saya kmesi iindeki sayacn isminin girildii yerdir. Entity Type Type olarak Entity Type seilirse uygulanr. Entity tipi kmesindeki entity tipinin isminin girildii yerdir. Picture Name Type olarak Entity Picture seilirse uygulanr. Entity resmi kmesindeki resim isminin girildii yerdir.

30

RNEK-Tek Servisli Sistem

Delgi Makinas

Paralarn sisteme gelileri Varlar aras zaman aral EXPO(5)

Paralarn sistemden k

lem Zaman TRIA(1,3,6)

rnekte mevcut olan bir delgi makinesine (drill press) gelen paralar iin simulasyon almas yaplacaktr. Paralar sisteme ortalamas 5 dakika olan stel dalmla gelmekte EXPO(5) ve ilem zaman olarak gen dalm TRIA(1,3,6) kullanlan delgi makinesinde ilem grmektedirler. lem sonrasnda paralar sistemden kmaktadr. 20 dakika iin sistemin simulasyon modeli altrlacak ve sonular elde edilecektir. stenenler Paralarn sistemde geirdii zaman (evrim zaman) Delgi makinesi iin (Drill Press) kaynak kullanm oran Delgi ilemine gelen ve delgi ileminden kan para says Kuyrukta geen zaman

Sistemin simulasyon modelini kurarken; paralarn sisteme varlar iin bir CREATE modl delgi ilemi iin bir PROCESS modl ve son olarak paralarn sistemden klarn salamak iin bir DISPOSE modlne ihtiya duyulacaktr. Aada bu rnek iin gerekli olan modllerin ARENA programndaki ilk yerleimlerinin grnm yer almaktadr.

31

Modllere Bilgilerin Girilmesi: Create Modl Create modlne ift tklanarak giri yapmaya olanak salayan diyalog kutusuna eriilir ve gerekli bilgiler diyalog kutusuna girilir.

Name : Part Arrives to System Entity : Part Type : Random (Expo) Value : 5 Units : Minutes Create modlyle Entity Type olarak Part girii yaplmtr. stenirse Entity Data modl ile Part iin eitli ilemler yaplabilir. rnein animasyonlu bir simulasyon modeli kurulacaksa Partn resmi deitirilebilir. Ancak bu rnekte bizim animasyona ihtiyacmz olmadndan byle bir ilem yapmyoruz. Yani Entity Data modl ile ilgili hibir ilem gerekletirmedik. Process Modl Delgi ilemi bilgi girii iin Process modlne ift tklanarak diyalog kutusuna eriilir. Diyalog kutusunun isim (Name) ksmna Drilling Center girii ve Action ksmna ise Seize Delay Release girii yapldktan sonra Resourcess ksmndan Add dmesine tklanarak ikinci bir diyalog kutusuna eriilir. kinci diyalog kutusunda kaynak tipi ve miktar belirlenir. Son olarak Delay Type ksmnda ilem zaman iin kullanlacak olan dalmn gensel dalm ve zaman biriminin dakika olduu belirtildikten sonra gensel dalmn parametreleri girilerek Process modl (Delgi ilemi) iin bilgi girileri tamamlanr.

32

Not: ARENA program, process modlnn isim ksmna Drilling Center girii yapld iin otomatik olarak Drilling Center.Queue isimli kuyruk tanmlamtr. Kuyruk zellikleri deitirilmek istenirse Queue Data modlyle gerekli ilemler yaplabilir. Ancak bu rnek iin byle bir ileme gerek yoktur. Benzer ekilde process modlnde tanmlanan Drill Press isimli kaynak iin herhangi bir maliyet atanmak ya da bozulmalar atanmak istenirse Resource Data modl ile atamalar gerekletirilebilir. Yine bu rnek iin byle bir ilem yaplmamtr.

Name Action Resources Type Resource Name Quantity Delay Type Units Minimum Value (Most Likely) Maximum

Drilling Center Seize Delay Release Resource Drill Press 1 Triangular Minutes 1 3 6

33

Dispose Modl Son olarak paralarn sistemden klarn salamak iin Dispose modlne ift tklanarak giri yaplr.

Name

Part Leaves System

Arena Modelinin Son Grnm

Modelin altrlmas Btn modllere bilgi girileri yapldktan sonra modelin altrlmas ksmn inceleyelim. Model iin altrma parametrelerine Run/Setup menusu seilerek ulalabilir. Run/Setup mensnn Project Parameters ksmnda Proje bal, Analistin ismi ve istatistii toplanacak olan birimler mevcuttur. Bu rnek iin bizim istatistiine ihtiya duyduumuz birimler kuyruklar, ilemler, kaynaklar ve girdiler olduu iin bunlar iaretlenmitir. Ayrca bizim simulasyon alma zamann belirleyebilmemiz iin Replication Parameters ksmna da bilgi girii yapmamz gerekmektedir.

34

Bu rnek iin simulasyon sresi 20 dakika olarak belirlenmitir. Model ierisinde kullanlan zamanlarn birim cinsinden deeri ise dakikadr. Aada Replication Parameters ksm iin bilgi girilerinin yer ald resim grlmektedir.

35

Modelin altrlp Sonularn Elde Edilmesi Model altrldktan sonra ARENA otomatik olarak sonularn grafik ve saysal deerlerini oluturarak kullancya sunar. rnek iin istenenler ve ARENA ktlar aadaki gibidir. Paralarn sistemde geirdii zaman (evrim zaman)

Delgi Makinesinde Geen Zaman Average 3.4056 Minimum Value 1.7642 Maximum Value 4.5167

Part Kuyrukta Geen Zaman

Part

Average 3.0340

Minimum Value 0

Maximum Value 8.1598

Sistemde Geen Toplam Zaman Average 6.4397 Minimum Value 2.8956 Maximum Value 12.6185

Part

Delgi makinesi iin (Drill Press) kaynak kullanm oran Average 0.9171 Minimum Value 0 Maximum Value 1

Drill Press

Delgi ilemine gelen ve delgi ileminden kan para says Number In 7 Number Out 5

Drill Press

Sisteme 20 dakika boyunca 7 para giri yapmtr. Sistem sonlandrldnda sistemden kan para says 5dir. Sitem sonland anda ise sistemde kalan para says ikidir. Bu paralardan biri delgi makinesinde ilem grmekte dieri ise kuyrukta beklemektedir.

36

RNEK: An Electronic Assembly and Test System

Rework Part A Prep Part A EXPO(5) TRIA(1,4,8) Arrivals Part B Prep Part B Batches of 4 EXPO(30) %9 EXPO(45)

%20

Scrapped

Sealer

%80

Salvaged and Shipped

Part A TRIA(1,3,4) Part B WEIB(2.5,5.3) %91 Shipped

TRIA(3,5,10)

stenenler : Kaynak kullanm oranlar Kuyrukta bekleyen entity says Kuyrukta geen zaman Sistemde geen toplam zaman (evrim zaman) (Shipped Parts, Salvaged Parts ve Scrapped Parts iin)

MODEL KURARKEN GEREKEN MODLLER 2 Create : Part A ve Part B gelileri iin 2 Assign : Part A ve Part Bnin Sealer ilemi iin gereken zamanlarnn ve sisteme giri zamanlarnn (TNOW) atanmas iin 4 Process : Part A Hazrlk, Part B Hazrlk, Sealer ve Rework ilemleri iin 2 Decide : Sealer ileminden ve Rework ileminden kan entitylerin oranlar iin 3 Record : Shipped Parts, Salvaged Parts ve Scrapped Partslarn ayr ayr istatistiklerini toplamak iin 3 Dispose : Shipped Parts, Salvaged Parts ve Scrapped Partslarn sistemden kmalar iin

37

Arena Genel Gsterim

Modllere Bilgilerin Girilmesi: Create Modl Part A iin

Name : Part A Arrive Entity : Part A Type : Random (Expo) Value : 5 Units : Minutes Create Modl Part B iin

38

Name : Part B Arrive Entity : Part B Type : Random (Expo) Value : 30 Units : Minutes Entities per Arrival : 4 Create Modlleri ile varlar oluturulduktan sonra, Sealer ilemi iin Sealer Time (Part A ve B iin farkl olan) zellii (attribute) gelen paralara atanacaktr. Bu deerler Assign 1 ve Assign 2 modlleri ile gerekletirilecektir. Ayrca ayn modllerde paralarn sisteme geli zamanlar da Arrive Time zellii ile kayt altna alnacaktr. Assign Modl Part A iin

39

Name : Assign Part A Sealer and Arrive Time Type : Attribute Attribute Name : Sealer Time New Value : TRIA (1,3,4) Type : Attribute Attribute Name : Arrive Time New Value : TNOW Part B iin var zamanlar ve Sealer Time iin modl girileri, Part Aya ok benzerdir. Grafik olarak gsterim yerine sadece Tablo olarak gsterimi verilmitir. Assign Modl: Part B iin Name : Assign Part B Sealer and Arrive Time Type : Attribute Attribute Name : Sealer Time New Value : WEIB (2.5, 5.3) Type : Attribute Attribute Name : Arrive Time New Value : TNOW Process Modl : Part A Hazrlk iin

Name

Prep A Process

40

Action Resources Type Resource Name Quantity Delay Type Units Minimum Value (Most Likely) Maximum

Seize Delay Release Resource Prep A 1 Triangular Minutes 1 4 8

Process Modl : Part B Hazrlk iin Part B hazrlk iin process modl diyalog kutusu aadadr. Name Action Resources Type Resource Name Quantity Delay Type Units Minimum Value (Most Likely) Maximum Prep B Process Seize Delay Release Resource Prep B 1 Triangular Minutes 3 5 10

Process Modl : Part A ve Part B, Sealer lemi iin Bu modlde Sealer ilemi iin daha nce Assign modlleri ile paralara atanan Sealer Time zellii kullanlarak bilgi girileri gerekletirilir. Sealer ilemi iin diyalag kutusu ve resmi aadadr. Name Action Resources Type Resource Name Quantity Delay Type Units Expression Sealer Process Seize Delay Release Resource Sealer 1 Expression Minutes Sealer Time

41

Decide Modl : Part A ve Part B, Sealer lemi sonras iin Sealer ileminden sonra yaplan muayene sonunda paralarn %9unda arza tespit edilmi ve bu paralarn tekrar ilenmesi gerekmektedir. Bu yapy modelleyebilmek iin ise Decide modl kullanlacaktr. Aada Decide modl bilgi girileri iin resim ve diyalog kutusu bulanmaktadr.

Name Type Percent True

Failed Sealer Inspection 2-way by Chance 9

42

Process Modl : Rework lemi iin Muayene ileminden baarsz kan %9 orannda parann yeniden ilemesi iin bu Process modl kullanlacaktr. Aada bilgi girileri iin diyalog kutusu yer almaktadr. Name Action Resources Type Resource Name Quantity Delay Type Units Expression Rework Process Seize Delay Release Resource Rework 1 Expression Minutes EXPO(45)

Decide Modl : Rework lem isonras iin Rework ilemi sonunda tekrar kontrolden geirilen paralarn %20si skartaya karlmakta ve %80i ise kurtarlmaktadr. Bu olay modelleyen Decide modl iin diyalog kutusu aadadr. Name Type Percent True Failed Rework Inspection 2-way by Chance 20

Record Modl : evrim zaman iin Btn ilemler tanmlandktan sonra Record ve Dispose modllerine bilgi girii yapmak gerekmektedir. Hatrlanaca zere her bir operasyon iin kaynak kullanm, kuyrukta bekleyen says ve kuyrukta bekleme zamannn bilinmesi isteniyordu. Bu istatistik ARENA tarafndan kaynak gerektiren process modllerinde otomatik olarak elde edilmektedir. Ayrca bizim ihtiyamz olan bir dier istatistik ise her parcann (Shipped Parts, Salvaged Parts ve Scrapped Parts) sistemde geirdii zamann (Cycle time) bulunmasdr. Record modl ile Tally formunda bu evrim zamanna ulamak mmkndr. Iskartaya kan paralar iin (Scrapped parts) record modl bilgi girii aadadr.

43

Name Type Attribute Name Tally Name

Record Scrapped Parts Time Interval Arrive Time Record Scrapped Parts

Geri kalan 2 Record modl iin ise giriler aada verilmitir. Name Type Attribute Name Tally Name Record Shipped Parts Time Interval Arrive Time Record Shipped Parts

Name Type Attribute Name Tally Name

Record Salvaged Parts Time Interval Arrive Time Record Salvaged Parts

Son olarak paralarn sistemden kn salayacak 3 tane Dispose modl iin bilgi girii gerekletirilecektir. Scrapped paralar iin dispose modl bilgi girii aadadr. Dispose Modl : Paralarn sistemden kmas iin

Name

Record Shipped Parts

44

Arena Modelinin Son Grnm

Modelin altrlmas Btn modllere bilgi girileri yapldktan sonra modelin altrlmas ksmn inceleyelim. Model iin altrma parametrelerine Run/Setup menusu seilerek ulalabilir.

45

Run/Setup mensnn Project Parameters ksmnda Proje bal, Analistin ismi ve istatistii toplanacak olan birimler mevcuttur. Bu rnek iin bizim istatistiine ihtiya duyduumuz birimler kuyruklar, ilemler ve kaynaklar olduu iin bunlar iaretlenmitir. Ayrca bizim simulasyon alma zamann belirleyebilmemiz iin Replication Parameters ksmna da bilgi girii yapmamz gerekmektedir. Bu rnek iin simulasyon sresi 4 adet 8 saatlik vardiyadan oluan 32 saat olarak belirlenmitir. Model ierisinde kullanlan zamanlarn birim cinsinden deeri ise dakikadr. Aada Replication Parameters ksm iin bilgi girilerinin yer ald resim grlmektedir.

Modelin altrlp Sonularn Elde Edilmesi Model altrldktan sonra ARENA otomatik olarak sonularn grafik ve saysal deerlerini oluturarak kullancya sunar. rnek iin istenenler ve ARENA ktlar aadaki gibidir. Kaynak kullanm oranlar

46

Kuyrukta bekleyen entity says

Kuyrukta geen zaman

47

Sistemde geen toplam zaman (evrim zaman) (Shipped Parts, Salvaged Parts ve Scrapped Parts iin)