Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
E T M SEM NERLER
Eitim Konusu :
RET M PLANLAMA ve
Eitmen
Makine Mhendisi & TQM. Eitim Uzman Ynetim Sistemleri Uzman, QMS.Ba Deneti
KALDER ZM R
HOGELD N Z
B R BUGN,
K YARINA BEDELD R
KALDER ZM R
NSZ
Deiim, Mteri Memnuniyeti, Kazanmak, Bymek, Rekabet edebilirlii ve Verimlilii artrmak tm Kurulularn hedeflerinin banda gelmektedir. Gnmzde, Globalleme* (Kltr,Dnya nsan,Dnya irketi) (WCP.WCM) Teknolojik gelimeler (insan odakl, Mteri odakl sistemler) Yeni teknolojik rnler (Mteri Memnun. Kaliteli,
Ekonomik, Yeniliki artc ve evreci rnler) PROSESLER de iyiletirmeler (Hatasz,Srekli iyiletirilen Prosesler)
iindekiler
Ynetim, Ynetici, Liderlik, Organizasyon kltr, Ynetim Sistemleri, Proses (Process) Ynetimi, rn, retim, retim, Planlama, Tanmlar, Terimler 3D. 3T. 3Mu. 3K. 5M. (5N. 1K), 5S. OOBEA, Mteri, PDCA, ROTA, YALIN retim (KANBAN, JIT-TZ) retim Planlamada Admlar, retim Planlamada Sorumluluklar, Talep Tahmini, izelgelendirme, Gantt, CPM. PERT. Diyagram, Kurumsal Kaynaklarn Planlamas iin Yazlm Programlar (MRP, OPT. FMS. ERP, Stok / Envanter Ynetimi, Stok Kavram ve Amac, Stok Tipleri, Neden Stok,
KALDER ZM R
Eitimin Hedefi;
TKY. kapsamnda, Yaln Dnce ve Yaln retim merkezli; Temel retim planlama ve stok ynetimi yaklamI ve yntemlerinin aklanarak, Daha etkin ve verimli bir retimin salanmas, Kaynaklarn uygun dzeyde kullanmnn temini ve Sat-stok-envanter-retim-tedarik arasnda uyumlu bir dengenin kurulmas iin yi bir retim Planlama ve Stok Ynetimi nin yaklamlar, ilkeleri ve metodolojisi hakknda deerli katlmclarn Bilgilendirilmeleri Amalanmtr.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
zl sz
KALDER ZM R
zl sz
Maalar deyen Patron deildir. O sadece paralar ynetir; Maalar, RET M der Henry FORD
KALDER ZM R
RET M; BALI BAINA B R PROSEST R, NSAN ODAKLIDIR, MTER MEMNUN YET NE, ODAKLANMADIR, RET M; PROSES ve SONU ODAKLI OLMALIDIR, RET M; HIZLI, TAM ZAMANLI OLMALI, MAL YETLER DRLMEL , RET MDE VER ML L K, SALANMALIDIR,
KALDER ZM R
Ynetim, Ynetici
Ynetimin Temel AMACI; irketlerin verimliliini, karlln ve Devamlln salamak, Salkl, Sistemli ve duyarl bir ynetim icraatn, tesis ve temin etmek, TEHL KE ve R SKLER nceden tespit edip, olaan st durumlarda SREKL L ni salayarak (Business Continuity) (BS 25999 Standard) GELECEE GVENLE bakabilmeyi salamaktr
KALDER ZM R
L DERL K ve YNET M
rgtn hedeflerine ynelik, kaynaklarn etkin kullanlmasna yardmc olmak iin tasarlanm, ayn zamanda ortaya kan iki nemli sretir. 1- Ynetim; deimekte olan evre koullarnda kt
kaynaklar verimli ekilde kullanarak Kurum ve Kuruluun amalarna etkin bir ekilde ulamak iin ilgililerle ibirlii yapmaktr.
KALDER ZM R
1- Ynetim Nedir ?
Sanatlarn en eskisi, Bilimlerin en Yenisi. Bakalarna grdrme, Bakalar aracl ile BAARMA ve AMALARA Ulama tarzdr. Gerek belirli bir birim ya da dzeyde, rnein; ulusal, blgesel ya da yerel dzeyde, otoriteye sahip olan btn bir yapy, gerekse btn bir Anayasal sistemi tanmlamak iin kullanlan terimdir. Demokrasi, otokrasi ve diktatrlk gibi farkl ynetim biimleri vardr.
KALDER ZM R
sorumlusunuz)
Srekli renin, (Okuyun, renin, geliin, gelitirin renen rgt, al-abala, Mcadele et !) Kendinizi, iinizi, evrenizi gelitirin, glendirin, Sistemi en iyi ekilde kurun, Sistemi altrn, Deer yaratc, Deer katc olun, Deer Katmayan faaliyetleri yok edin, Daha Hzl olun, Maliyetleri kontrol altna aln, Belirsizliklere, bulankla (mulakla) Krizlere aln, ancak nlem aln, bu durumdan ders karn, SREKL L YNET M Riskleri, Krizleri dikkate alarak, in Srekliliini salayn Hesap verebilme ve savunma kabiliyetiniz olsun, Srekli iyiletirme yapn, ( yiletirmeyi gnlk i haline getirin), Dnelim, Dnmeyi unutmayalm, yaratc ve yapc olalm
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
2- L DERL K;
L DER: YNET MDE GC ve ETK S OLAN K MSE, NDER, EF.
L DERL K; Eyleme dntrlm, DEAL STL KT R Grup yelerinin, ie ynelik faaliyetlerini etkileme ve yneltme srecidir.
KALDER ZM R
L DERLER
Liderler, kuruluun ama ve idare birliini salarlar, Liderler; Kiilerin, kuruluun HEDEFLER N BAARILMASINA tam olarak katlmlarn salamak iin ortam oluturur ve srekliliini salarlar, srdrrler.
PATRON iseniz;alanlarnz Memurdur, L DER iseniz :alanlarnz SAVAI dr. Doan Ccelolu
KALDER ZM R
KALDER ZM R
MTER LER
Talimat
st Ynetim
ALIANLAR
Orta Kademe Ynetim
st Ynetim
Destek
SONRAK DURUM
KALDER ZM R
BAARAN
NSAN(LAR) dr..
ORGAN ZASYON; YNET M MERKEZL Organizasyon NSAN MERKEZL Organizasyon KAL TEY NSANLAR YARATIR. YARATIR Bilgi Dzeyi PERSONEL nsan Says OK ! YNET M Bilgi ve Beceriye az sayda nsan sahiptir
Bilgi Dzeyi
nsan says
Bilgiyi paylaan, kendi kendilerini kontrol eden, becerikli, bilgili insanlar
YNET M
OK !
KALDER ZM R
KALDER ZM R
3D.
Kalitenin yiletirilmesi
retim Maliyetleri
Mteri Fiyat
Karllk
Daha abuk
3
O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Daha HIZLI !
HIZLI OKU, HIZLI KONU.., HIZLI YR., HIZLI RET., HIZLI YAA. nk ZAMAN KISA!
KALDER ZM R
3T.
3T. Nedir ?
1 2 3
-TQM. Total Quality Management, TQM -TPS. Toyota Product Systems, TPS -TPM.(Total Productive MaintananceTPM Toplam retken Bakm)
(Total Productive Management)
.
3 T. S STEM Japonlarn, USA.uzmanlarndan renerek ancak zerine kendi kltrlerini de koyarak, ok alarak gelitirdikleri VER ML L K artrma yntemleridir,
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
3K.
3K. Nedir ?
1. Kiisel Kltr; (Bireysel Kalite Kltr) 2. Kurumsal Kltr;(Organizasyonel Kalite Kltr) 3. Kresel Kltr; (Kitlesel Kalite Kltr)
KAL TE KLTR
KALDER ZM R
3 MU NED R ?
MUR
=Unnatural=anormallikler,
(Zorlama ile ilgili her trl problem), (Zorlama, ar yk, Ergonomi ..vb),
KALDER ZM R
TKY. (Toplam ! )
Toplam kalite Ynetimin 1994 tarihli ISO 8402 std.da u ekilde tanmlanmtr: Bir kurulu iinde kaliteyi odak alan, kuruluun btn yelerinin katlmna dayanan, MTER memnuniyeti yoluyla, uzun vadeli baary amalayan ve kuruluun btn yelerine ve Topluma yarar salayan ynetim yaklam.
KALDER ZM R
YNET M S STEMLER .
S STEMLER B LMEL Y Z, RENMEL Y Z, M ZE YARAYACAK OLAN S STEMLER ZAMAN GEMEDEN, KURMALIYIZ, UYGULAMALIYIZ ve DE M YAKALAMALIYIZ
KALDER ZM R
Nasl YNETECE Z ?
Hangi YNET M S STEMLER VARDIR ?
KALDER ZM R
PAS 220 FOOD SAFETY. ISO20000_Aralk2005_ITIL_BILGI TEKNOJILERI_H ZMET YS. ISO 27001 BGYS. Bilgi Gvenlii Ynetim Sistemi, BS 25999 SREKL L YNET M Sistemi (olaanst durumlar) ISO 28000_2007 Tedarik Zinciri iin GVENL K YNET M Sistemi, ISO27799:2008 SAGLIK Bilgi Saklama Sistemi so27002 Klavuz, ISO/TS 29001 Oil and Gas INDUSTRIES QMS.. PAS 99 ENTEGRE YNET M S STEM ,(BTNLE K ENTEGRE YNET M S STEM
(ISO9001,ISO14001,OHSAS18001) KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Verimlilik = kt / Girdi
KALDER ZM R
IKTI lar
rn/Hizmet rn, Mutlu Mteriler MTER LER
tanmlayabiliriz
KALDER ZM R
Neden Sre (Proses) Ynetimi? Yaplan faaliyetlerin daha yaln hale getirilerek ve KATMA DEER yaratmayan faaliyetlerin yok etmek iin,
Sre Ynetim Sistemi kurulabilir ve Bir, Sre Yrtme Kurulu oluturulabilir, Bu kurul, Proses Odakl Sistemin kurulmasndan ve sistematik olarak ynetilmesinden sorumludur.
KALDER ZM R
Ak Sresi
Tanm
Proses yeterlilik analizi Deney tasarm statistik ve veri analizine dayal Proses kontrol Risk analizi Bir deikenin dieri zerindeki etkisinin incelenmesi yiletirme frsatlar iin srecin haritalanmas Kk sebebi ortaya karma arac 5N+1K Bileenleri en stten en alta sralayan grafik Sebep/Sonu diyagram, CEDAC srafn nlenmesi, Tertip, Dzen Prosesi ynetmek iin grsel teknikler Hata nleme teknikleri Prosesi kontrol etmekte kullanlan malzeme aktarma yntemi Prosesin temposunu belirleme Proses boyunca gerekleen admlarn deerlendirilmesi Single minute exchange of dies Hzl kalp deitirme Prosesler ve bakm stratejisini birletirme Envanter ve evrim zamanlarn yerleim ve ekmeye dayal retim sistemleriyle ksaltma
KALDER ZM R
RN Nedir . (Product)
KALDER ZM R
RN Nedir? (Product)
Tasarmlarn tescil edilebilmesi iin ncelikle "rn" tanmna da uymalar gerekmektedir. Kanunda "rn; Bilgisayar programlar, Yazarlarn,izerlerin eserleri, Endstriyel yolla veya elle retilen , Herhangi bir nesnenin yan sra Bileik bir sistem veya bunu oluturan paralar, Setler, Takmlar, Ambalajlar gibi nesneleri, Birden ok nesnenin veya sunuun bir arada alglanabilen bileimleri, Grafik sembolleri ve tipografik (Elle yaz izme sanat) karakterleri de iine alan geni bir tanma sahiptir.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
RN Nedir ? (Product)
Trl endstri alanlarnda ham maddelerin ilenmesiyle elde edilen nesne, ey, Bir Eser, Hizmet, Bir tutum ve davrann ortaya kard ey, Bir oluum, ilem ya da yapm sonucu elde edilen nesne, Nihai rn (Mal); retim aamalar tamamlanarak son eklini alm, tketime hazr hale gelmi olan (deer yaratan) maldr.
Not: nsana zarar veren mal,rn deildir. !!!
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
not olarak rn uygunluu olarak gereksinimler direkt veya endirekt olarak kalite ynetim sistemi ierisinde grev alan personelden etkilenebilir ifadesi eklenmitir.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
. RET M
(Production-Manufacturing)
KALDER ZM R
RET M Nedir ?
(Production-Manufacturing)
Yaratlan DEER dir,
( nsanlarn Bedensel ve Beyinsel glerini kullanarak yarattklar DEER dir.
Girdilerin eitli faaliyetlerle en iyi, en ekonomik ekilde ilenerek, mteriler iin yararl kt haline getirilme srecidir, retim, girdilerin, topluma bir fayda salamas amacyla mal ve hizmet ekline dntrlmesi (proses kts) srecidir.
KALDER ZM R
RET M S STEM
Genel bir retim sistemi u ekilde gsterilebilir; Girdi 5M. Dnm kt
KAL TEL
5M.
MALZEME METOD MACHINE MEN POWER, MEASURE
RN
Dnm sreci Mal ve Hizmet
KALDER ZM R
KALDER ZM R
MAL TRLER
1.0 Belirli bir srede retilen miktara gre; 1.1-Tek MAL retimi; (Makine, Tank-Depo, Bina,Gemi,Kpr,Uzay
aralar vb. retimlerdir) (siparie gre allr, sipari Mterinin isteine uygun ekilde PLANLANIR.)
planlamay ok etkiler. Sermaye youn bir retim eklidir, Bilinmeyen Mteriler iin de Mal retilebilir, mal satlrsa iyi, beklerse ZARAR olabilir ) saysndan ok daha FAZLA MAL imal metodudur. Sermaye youndur, Teknoloji, Otomasyon, kullanlr,Tamamen birbirinin ayni olan rnler retilir. Hammaddeden, Yar Mamul ve Mamul hale dnme, hep ayni hat zerinde Kayan materyalin hz ile ahenkli-Tempolu olan retimdir.
1.3- Kitlesel retim; (Belirli bir srede- SER retimde ki- Mal
KALDER ZM R
RET M TRLER
Tek MAL retimi, Seri halde retim, Kitlesel retim, Hcresel retim, (O, U, T, H, L zel
tasarlanm retim hatlar,
Atlye tipi retim Akc (bant) retim Karma retim, Grup Sistemi
(Ana sanayi ve Tedariki sistemi r: Otomotiv Sanayii),
Tanmlar, Terimler
.
KALDER ZM R
Bu TEMPO aslnda, satn temposu. Mterinin satn alma temposu. Bu tempoyu, RET M TEMPOMUZA E TLEMEYE alyoruz.
Net alma sresi; Vardiya bana kullanlabilir alma sresi CONWIP: Constant Work-In-Process (Sabit-Daima Proses i Stok) szcnden tretilen ksaltma, (belli bir hattaki
Toplam stok seviyesi), srekli alma iin, sabit tutulur !
maddenin fabrikaya girmesinden nihai rn olarak kmasna kadar geen sre, Tek bir iletme gibi dnmek.
O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
KALDER ZM R
*KAIKAKU; Muda nn kaldrlmas iin yaplan radikal iyiletirmeler, (kaizen hamlesi, ak kaizeni, sistem kaizeni), KAI-ZEN + INNOVATION = KAIKAKU Zekas (Business Intelligence) uygulamalar yneticilere ihtiya duyduklar verilere annda ulama ve kolay bir ekilde analiz etme imkan salar.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Projelerin grselletirildii, gelimelerin takip ve koordine edildii BYK KONFERANS ODASI na Oobeya denir. abuk baar iin, quickening visualization grsellii hzlandrma sistemi.
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KAYIPLARIN FARKINDAMIYIZ? Yaln = srafn ortadan kaldrlmasdr. YALIN DNCE, YALIN YAKLAIM,YALIN KLTR
YALIN RET M
(Lean Production, JIT) JIT
SADEL K, Y L K ve DORULUK OLMAYAN YERDE BYKLK YOKTUR. TOLSTOY
O. Vehbi UAL
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
YALINLIK nedir?
Kelime anlam; Ak seik, basit, duru, gsterisiz, sade
Yalnlk, Israfn zmdr. B R KLTR. YALINLIK; maln veya hizmetin retimi iin;
GEREKL OLMAYAN, DEER KATMAYAN ilemlerin, GEREKS Z MALZEME hareketlerinin, GEREKS Z GC hareketlerinin, GEREKS Z STOKLARIN, YAPILAN HATALARIN ve UZUN HAZIRLIK SRELER N N.. ortadan kaldrlmasdr. D KKAT: alann Gnln ve Akln sisteme dahil edemeyen iletmelerde, Yaln retim teknikler dizisi olarak kalr, yaatlmas mmkn olamaz !!!
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
GELENEKSEL RET M ile YALIN RET M WIP; Work in Process (Constant-deimez-sabit) ( Proses iinde oluan stok, Daima-sabit)
Fark !
rn Maliyeti YKSEK !
Yksek MAL YET
Nihai-SON- rn OP3 WIP OP2 WIP
RN MAL YET DK !
Nihai-SON-RN Dk MAL YET
OP3 OP2 OP1 HM
OP1 HamMadde HM
2-YALIN RET M
Zaman
KALDER ZM R
3. Tek-Para Ak (One-Piece Flow) 4. Makinalar/Atlyeler Aras Senkronizasyon (Tempo-Takt) 5. Hcresel retim (U-O Lines), Shojinka, Rotasyonu ve Tanmlar 6. Poka-Yoke, ya da Otonomasyon (Autonomation) 7. TPM.Toplam retken Bakm (Total Productive Maintenance) 8. SMED.Bir Dakikada Kalp Deitirme
(Single Minute Exchange of Dies)
9. QCC.Kalite emberleri, Kalite yiletirme Ekipleri, 10.5S-5 Adm, Endstriyel Disiplin,Grsel Fabrika (3MU)
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KANBAN, Kanbann, GRSEL KONTROL sistemidir. ANDON sistemi, POLCA sistemi, (Quick Response Manufacturing)
HIZLI TEPK VERME PRENS B , (Restorantlarda sipari alma sistemi)
(Visual Control of the Production Process system) retim Proseslerinde Grsel kontrol sistemi.
4. Elektronik KANBAN, 5. Bar Code, sistemi- ( Depo ve rn 6. RFID. Radyo Frekans ile Data tantm,
izlenebilirlik),
KALDER ZM R
YALIN 6 S GMA
YALIN + 6 SIGMA= Her ikisinin ortak Faydalarn alr, KAYIPLARI AZALTMAK Prosesleri daha etkin, ile ilgilenir daha verimli, 7 + 1 ISRAF, DE KENL KLER daha dk 3MU (MUDA), AZALTMAK ile ilgilenir. maliyetle yapmak ve DEER YARATMA, Ortalamadan kanr. DEER, DEER AKII, Proses HIZI.. KAL TEYE odaklanr, PROSES AKII ve KAL TE + PROSES HIZI KAL TE Y LET R L R. KAL TE Y LET R,+ Katma deeri olmayan ileri, SIFIR HATA Stratejisi PROSES AKI HIZI +, Gecikmeleri, SRAFI SIFIR HATA+DK F YAT ortadan kaldrmak, ile YOK ETMEKT R.. MTER LER MEMNUN etmek amal.
KK HARCAMALARI GZDEN KAIRMAYIN. BAZEN KK B R DEL K, KOCA B R GEM Y BATIRIR. BENJAMIN FRANKLIN
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
YALIN 6 S GMA
Gnmzn iki iyiletirme trendini, bir araya getirmitir. I- (Alt Sigma kullanarak), ileri daha iyi,daha KAL TEL hale getirmek, II- (Lean ilkelerini kullanarak) israf nlemek ve ileri HIZLANDIRMAK, YALIN 6 S GMA nn 4 Anahtar vardr; 1. Mterileri Memnun etmek (Kalite,Fiyat ve Hz ile) 2. Prosesleri iyiletirmek, (Deikenlikleri azaltmak) 3. En Yksek Kazan iin birlikte almak, 4. Kararlar verilere ve gereklere dayandrmak,
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KANBAN Metodu
Kanban Sinyal-aklama (nceki aamalara retim ve Teslimat sinyali vererek EKMEyi dzenleyen grsel sistem) Kart, kutu, alan, k, renk, fax, vb.
Kanban kart
Kanban sistemini temel olarak iki ksma ayrlr a) retim Kanban b) ekme Kanban (Hareketli kanban)
Bilgi ak
EKME S STEM
Kanban
Tedariki
Ham mad de
Sre A
Sre B
Sre C re
Para Ak
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
GEL T R N,
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
DANIMAN ATAYIN, (SANSEI-Eitmen Danman), YALIN Promasyon Fonksiyonu oluturun, FAZLA GC LE BATAN LG LEN N, PERSONEL B L NLEND R N, YALIN DNCEY ve BECER Y HERKESE RET N, PERSONEL N nisiyatif kullanmalarn salayn, CRETLEND RME PERFORMANSA GRE OLSUN,
( PAYI SRENLERLE, TA KOYANLARLA DEVAM ETMEY N !!!,
9. YUKARIDAN AAIYA L DERL KTEN, AAIDAN YUKARIYA N S YAT FLERE DNN, 10.B R EY DZELTT N ZDE, YEN DEN DZELTMEY DENEY N. 11. S STEMLER OLUTURUN ve S STEM YERLET R N, 12.YALIN MUHASEBE S STEM YARATIN, (Kalite ve Kalitesizlik
Maliyetleme, Kai-Zen Muhasebelendirme vb.)
13.HEREY EFFAFLATIRIN (Puan tahtas, basit emalar, ak semalar, Haritalar vb. ) 14.TEDAR K LER N Z ve MTER LER N Z Bilgilendirin, onlar da sistem iin KNA ED N,
KALDER ZM R
KALDER ZM R
RET M YNET M ,
ALT S STEMLER TASARIMLA LG L retim planlama Mamul tasarm Kurulu yeri seimi Yerleim, tasarm,
LET M ve KONTROL ile LG L
KALDER ZM R
PLANSIZ ALIAN K MSE, LKE LKE DOLAIP HAZ NE ARAYAN B R NSANA BENZER DESCARTES
RET M PLANLAMA
. ve KONTROL
KALDER ZM R
KALDER ZM R
5N+1K. Sorgulanr
PUK. Her bir srece, Tek-tek uygulanr ayrca ISO 9001,OHSAS 18001 Vb. Ynetim Sistem.de Uygulanmaktadr.
nlem Planla
Al
R ILA IKT
Kontrol U
LE R G RD
Et
STANDART
KALDER ZM R
Mteriyi Anla
1.PLANLA
3.KONTROL ET
2.UYGULA ve standartlatr
KALDER ZM R
KALDER ZM R
Uygun bir PLANLAMA PER YODU sein, Uygun Mamul GRUPLARI oluturun, Kstlarn, Darboazlar, Kstlayc faktrleri hesaba katn,
KALDER ZM R
UZUN VADEL KAPAS TE PLANLARI YKSEK DZEYL PLANLAR genellikle;retim hatlar, fabrikalar, pazarlarla ilgili olup yl leindedir ORTA VADEL PLANLAR Bu planlar, rnlerin ayrntl planlar yerine TOPLU RET M PLANLARI miktarlarn ierir. KISA VADEL PLANLAR
GENEL MDR ,MDR YRD.
ST TEPE YNET M
Ksa vadeli planlar (izelgeler) fabrika dzeyinde oluturulur ve ayrntl olarak rnlerin retim miktarlarn ve retilecekleri zamanlar ierir. Haftalk ya da aylk olabilir
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
stoklar bulundurmak, sabit igc ve retim hzn salamak, talep tahminlerinde etkili olmak, Planlamada hz, maliyetleri azaltmak ve Mterileri Memnun etmek
O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
KALDER ZM R
retim planlama AAMALARI / Foksiyonlar ; 1. Talep Tahminleri yaplr, 2. Hazrlama ( lem Reetesi formu) 3. Datm,Sralama (rn Tanmlama Rota kart) 4. Programlama (ilemlerin yaplaca zaman belirler,Gantt ema) 5. retim Emri verme 6. Kontrol ve Denetleme (retim Srecini, Planlanan ve
Gerekleeni izleyerek, szl-yazl raporlarla kontrol)
KALDER ZM R
Kapasite
retim Stratejisi
Talep (Sipari)
Btnleik Planlama
Ana retim
Planlama
Kapasite
Analizi
Malzeme htiya Planlamas Sipari
Verme
Emri Hazrlama
malat
- izelgeleme -Tezgah Ykleme - leme -Kontrol KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Talep Ynetimi
Ksm A
Ksm C
KALDER ZM R
KALDER ZM R
TALEP TAHM N
Talep tahmini; bir veya daha fazla mamul iin, gelecek dnemlerdeki Talep seviyelerini gemi veriler yardmyla tespit etmek demektir. Bir imalat iletmesinde yaplmas sz konusu olabilecek Talep tahmini almalar konularna gre yle gruplandrlabilir: Yeni mamul, talep aratrmalar, Endstri dalna ait, talep aratrmalar, Fabrika grubuna ait, talep aratrmalar, letmenin geleceine ait, toplam talep tahminleri, Bir mamul grubuna ait, talep tahminleri, Belirli bir mamul iin yaplan, talep aratrmalar.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Kantitatif yntemler
Zaman serileri (Trend, mevsimsellik, tekrarl dalgalanma, dzensiz dalgalanma v.b) Ortalama alma (Basit ortalama, hareketli ortalama, arlkl hareketli ortalama, basit stsel dzeltme)
KALDER ZM R
KALDER ZM R
Bilimsellik Derecesi, Zaman, Kararlarn Nitelii, Bilgi Kaynaklar, Deimelerde stikrar, Karar Vericinin Nitelii.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
PLANLAMA DZEYLER
Geri besleme / Dzeltmeler
Kazan analizi - Gelir plan - Sat plan Blge 1 Blge 2
BTE
Sat ve retim planlamas - Sat plan - retim plan rn Grubu rn Grubu
MASTER PLAN
M P, MRP,
Ana retim planlamas rn 1 rn 2 rn 1 rn 2 - Talep program - Ana retim plan Malzeme ihtiya planlamas - Malzeme ihtiyalar Bileen grubu 1 Bileen grubu 2 Bileen grubu 1 Bileen grubu 2 - Ana rn plan - Dtan tedarik plan Para 1 Para 2 Para 1 Para 2
KALDER ZM R
DETAY PLANLAMA
retim /Montaj
Sipari
Terminleme
10
20
... N t
Biti Zaman
rn rn Aac Aac
Kapasite Planlamas
Yeri
Maliyetlendirme
Kapasite
retim maliyetleri
t
ilik
Makina
KALDER ZM R
KALDER ZM R
MALZEME HT YA PLANLAMA
(Material Requirements Planning- MRP),
retim planlamay desteklemek zere malzemelerin, ne zaman ve ne miktarda temin edilmesi gerektiini belirleme yntemidir.
rne olan ihtiya rnn yaps retim ve satnalma sreleri Mevcut stok seviyesi bilgilerine ihtiya duyar.
KALDER ZM R
KAPAS TE PLANLAMA
Kapasite; bir sistemin bir zaman birimi
ierisinde verimlilik yeteneinin llmesidir. Bir retim sisteminin (ii, makine, i istasyonu, blm, fabrika, v.b) bir birim zamanda retebilecei ktdr. PLANLAMA STRATEJ S Stoa retim Parti retimi Sipari zerine retim Siparie dayal son montaj
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
2. Hazrlama ( lem Reetesi formu) 3. Datm,Sralama (rn Tanmlama Rota kart) 4. Programlama (ilemlerin yaplaca zaman Ayrnt
belirler,Gantt emas, CPM. ve PERT teknikleri)
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
retim planlama
MALAT LETMES nde RET M PLANLAMA
Srekli retim yapan, Mamul eidi fazla, Talep Dalgalanmalar sk yaad iin STOK bulundurma zorunda olan iletmede P. ADIMLARI;
(Genellikle bir aylk dilimler ile, 1yllk dnem alnr) Sonra bu PLAN, 3 aylk Programlara dntrlr. letmenin PLAN durumuna gre Ksa veya UZUN dnemler seilir
2- Talep Tahminleri yaplmas, 3- Ekonomik Stok dzeyleri Hesaplanr, 4- Plan banda ve Sonunda STOK dzeylerinin belirlenmesi, 5- Dnem ba-sonu Stoklar arasndaki fark bulunur, 6- Planlama dnemi iinde retilmesi gereken Miktar bulun 7- retilmesi istenen miktar, Dnemsel dilimlere datlr,
(Datm, Stok dzeyleri, Kapasite olanaklar, retim temposu deikenlikleri, Bakm sreleri, Tatil kayplar dikkate alnr..)
O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
P = (S2 S1 + D ) / N
P ; Bir periyottaki retim miktar (Gn, Hafta) S1 ; Dnem bandaki stok dzeyi, S2 ; Dnem sonunda bulunmas istenen stok, D ; Dnem iin tahmin edilen talep, N ; Dnem iindeki periyot says,
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
rnek
5 haftalk dnem iin
S1 ; Dnem bandaki stok dzeyi, S2 ; Dnem sonunda bulunmas istenen stok, D ; Dnem iin tahmin edilen talep, N ; Dnem iindeki periyot says, 130 Ad.
130 Ad.
Ekli Tabloda, 5 haftalk dnem iin dzenlenen RET M PLANI grlmektedir . Tabloda Fiili satlarn ve sonuta ortaya kan STOK
Dzeylerinin Kaydedilmesi iin yer almtr. Her Hafta sonu Gerek Deerler Tabloya ilenirse, Plan ile Fiili (Gerekleen) durum arasndaki farklar grmek mmkn olur. ayet SAPMALAR fazla ise ilgililer uyarlr ve gerekli dzeltmeler yaplr ve AC L nlemlerin alnmas salanr.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
RET M ZELGELEME
URETIM CIZELGELEME Operasyonlarn ayrntl gnlk planlanmasna izelgeleme denir. Aadaki sorunlarla ilgilenir: -Hangi Merkezi hangi ii yapacak? -Bir operasyon/ i ne zaman balayacak ne zaman bitecek? - hangi ekipmanla, kim tarafndan yaplacak? -Operasyonlarn/ lerin sralamas ne olacak?
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
izelgeleme
retim izelgeleme retim Planlamaya gre daha ayrntl ve ksa dnemlidir. izelgeleme, en yakn zamandaki retim amalarna ulaabilmek iin o anki koullar ( uygun makine, i gc, malzeme vs.) gz nne alarak ayrntl bir yol ortaya koyar. Bir iletmede rnlerin retilmesi veya ilemlerin yerine getirilmesi iin zaman ve sralama asndan yaplan plan yaplr. Bu plan, retim izelgesidir. izelgeler ok basit veya kompleks olabilir. Basit bir dolum nitesinin izelgelenmesi ne kadar kolaysa; bir otomobil montaj hatt iin gerekli izelge o lde karmak ve zordur. .
O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
izelgeleme ortamna gre izelgeleme sisteminde PROBLEMLER vardr; Statik(duraan): Statik Ortamda izelgelenecek tm ilemler miktar ve nitelik olarak bilinir. Sonra da deimesi mmkn deildir. Dinamik (deiken): Dinamik ortamda i listesi srekli deiebilir. izelgelemede ana ama mevcuttur.
Bu amalardan ilki teslim tarihi ile ilgilidir; mterilerin siparileri geciktirilmez, Kinci ama ak sreleri ile ilgilidir; ilem sreleri minimize edilmeye allr. nc ama ise i merkezlerinin kullanm ile ilgilidir; makine, tehizat ve personel asndan i merkezini en etkin kullanm amalanr.
KALDER ZM R
izelgelemenin temel amalar u ekilde ifade edilebilir: 1. retim olanaklarnn en etkin ekilde kullanm 2. Mteri taleplerine olabildiince abuk cevap verilmesi 3. lerin, teslim tarihlerinde gecikmeye neden olunmadan tamamlanmas 4. Yar mamul envanterinin en kklenmesi 5. Fazla mesai almalarnn en kklenmesi
KALDER ZM R
lm Standartlar: Zaman, maliyet, kalite ve kapasite ile ilgili bilinen her ey iin ve bunlarn tahsisi ile ilgili standartlar oluturulmaldr. zetle; retim izelgeleme, i emirlerinde bulunan ilemlerin atlyelerin retim olanaklarna en rasyonel ekilde yklenmesidir.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
yolundan gitmitir. Gantt emas / Cetveli; retim Programlamasnda oka kullanlan basit yapl bir PLANLAMA ve Denetim aracdr. retim srelerinin eitli aama veya admlaryla bir btnlk iinde ele alnm ve Her makineye, ayr i vermek suretiyle,ilerin Makine_makine geiinde Bekleme ve Gecikmeleri en aza indirilmitir. : ngrlen, P: Planlanan, G: Gerekleen, retim miktarlarn, zaman deikeni ile gsteren bir imalat Program dr.
KALDER ZM R
GANTT D YAGRAMI
Yaplacak ilerin takviminin hazrlanmasna Bir projenin yada almann gerekletirilmesi erevesinde uygulanacak ilemleri takip etmeye. Bir projenin ilerleyiini planlamaya Verimlilii iyiletirmeye olanak verir.
Aylar ler ngrlen Oc. u. Mar. Nis. Gerekleen Eki. Kas. Ara. May. Haz. Tem. Agu. Eyl.
KALDER ZM R
GANTT D YAGRAMI AAMALARI Projelerin tanmlanmas Yaplacak ilerin sralanmas (kronolojik sraya dizme) Analiz tablosunun oluturulmas Diyagramn oluturulmas Gerekletirilen ilerin izlenmesi
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
1 A 4 B
2 5 6
CPM: (Critical Path Metod) Kritik Geit Yntemi, PERT: Program Deerlendirme ve Gzden Geirme Teknii (Prog.Evaluation and Review Technique)
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Projenin Dm Noktalar
Proje B T Sresi
A.1 - 2 - 4 - 6 - 7 ----------------- 9 ay, yl, B.1 - 2 - 4 - 5 - 6 - 7---------------15 ay, yl, C.1 - 3 - 5 - 6 - 7 ---------------14 ay, yl
KALDER ZM R
n Hazrlk
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
gren,
ALIMA KARTI
2 1
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
DAITIM PANOSU zerinde, Her TEZGAH iin 3 Ad. Kanca mevcuttur. Kancalarn her biri EM RLER nin iinde bulunduu AAMALARdan Birine ayrlmtr.
AAMALAR 1 2 3
KALDER ZM R
FCFS
ler aln srasna gre , 1. sipariten balanarak sralanr. En erken teslim tarihi
EDD
SPT
En uzun ilem zaman ( LEM SRES
ENUZUN OLANDAN balayarak sralanr )
LPT
CD. Critical Ratio, (Kritik oran) CD= Teslim Sresi / lem Sresi
KALDER ZM R
EDD
SPT
LPT
KALDER ZM R
PROGRAMLARI
Srelerde farkllamak, katma deersiz ilemleri yok ederek toplam kaynak verimliliini ykseltmek iin gerekli bilgileri kullanlan gelimi bilgisayar programlar yneticilere salamal. JAMES BEST,
The Digital Organization kitabnn yazar AlliedSignal Eski Genel Mdr Yardmcs
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
Tarihe
Kurumsal Kaynaklarn Planlamas;
1956 l yllarn ncesinde kullanlan Malzeme Listesi (Bill of Material-BOM)-rn aalar- kavramna kadar gitmektedir, 1960 l yllarda Malzeme htiya Planlama (Material Requirements Planning- MRP), 1970 li yllarda Kapal evrimli Malzeme htiya Planlama (Closed-loop MRP I ), 1980 li yllarda retim Kaynaklar Planlamas (Manufacturing Resource Planning- MRP II) ve Datm Kaynaklar Planlamas (Distribution Resource Planning- DRP), 1990 l 2000 yllarda ise letme Kaynaklar Planlamas (Enterprise Resource Planning- ERP) ve I sistemleri gelitirilmitir. ERP
KALDER ZM R
KALDER ZM R
ERP Nedir ?
ERP_Enterprise Resource Planning KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA (KKP) ERP. NED R?
ERP, bir hizmet veya retim firmasnn, tm Proseslerinin Btnleik-entegre biimde ynetimine imkan salayan sistemdir.
KALDER ZM R
APICS. American Production Inventory Control Society ye gre ERP tanm; Bir retim, datm veya hizmet irketinde; Mteri taleplerinin alnmas, retilmesi, sevkiyat ve Finansal takibi iin gerekli kaynaklarn en etkin bir ekilde planlanmas ve kontrol yntemidir.
KALDER ZM R
ERP. Tarihesi
1970'lerde irketler, teknolojideki gelimeler ile beraber, muhasebe sistemlerini bilgisayar ortamna geirmeye baladlar. ERP nin gelimesi bylece balam oldu. .
KALDER ZM R
KALDER ZM R
MRP Nedir ?
1980'lerde retim ve datm irketleri stoklarn daha salkl ynetebilmek ve malzeme tedariklerini planlamak iin, Stok ynetimi ve malzeme planlama zmlerini uygulamaya baladlar. Malzeme Tedarik Planlamas (MRP )
KALDER ZM R
MRP.
Zaman iinde; . retim planlama, Kapasite ve rota planlama, Depo ynetimi, Satn alma, Sat , KYS. N-Ka, Ar-Ge fonksiyonlar eklendi. Bunlar ounlukla birbirinden bamsz alan programlard.
KALDER ZM R
MRP II
Bu da o zamana kadar . gelitirilen tm bu programlarn birbiriyle entegre edilmesini gerektiriyordu. 1980'lerin ortasnda retim ve datm zmleri birleti, MRP II programlar dodu.
KALDER ZM R
ERP
Enterprise Resource Planning
1990'lann banda MRP II ye; nsan Kaynaklar Ynetimi, Maliyet Ynetimi gibi yeni fonksiyonlar eklendi, Muhasebe, Finans, retim ve Lojistik Uygulamalar arasndaki entegrasyon oldu. Kurumsal Kaynak Planlamas (ERP) Enterprise Resource Planning programlar dodu.
KALDER ZM R
KALDER ZM R
sistemleri kullanlmaktadr. ERP. Kurumsal Kaynak Planlamas (KKP) tm bu sistemleri e gdml olarak planlayan ve kontrol eden bir planlama sistemidir.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
KALDER ZM R
KALDER ZM R
KALDER ZM R
STOK YNET M
Envanter, retim srecinde kullanlan malzeme, rn veya kaynaklarn gelecekteki bir ihtiyac karlamak zere stoklanmasdr. Stoun; az da ou da zararldr. Neden? Stok ynetimi; Stoklar iyi ynetilirse, birok temel sorularnn cevab bulunmu olur.
KALDER ZM R
ENVANTER YNET M
Envanter bir ok sanayi irketinin hemen hemen en byk aktifidir. Bu kaynan ynetimi, karll dorudan etkiler. Bunun yannda yeterince yksek olmayan envanter devir hz, rekabet ve azalan enflasyon dnemlerinde irketleri zora sokabilir ve beklenmedik zararlar verebilir.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Envanterin ynetimi
Envanterin ynetimi, ekip iidir ve etkin ynetimi iin herkesin doru bilgiler ile donatlmas, ortak hedefleri ve izlenecek yntemleri iyi anlamas gerekir. Ekibin Takm Ruhunu benimsemi kiilerden olumas baary destekler. Onlarn ada yntemlere daha hzl adapte olmalar salanmaldr
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
retim sistemi bydke, hele rn eidi arttka tedarik, talep ve rne ilikin faktrlerdeki belirsizlik ve aralarndaki ilikinin karmakl stok bulundurmay zorunlu klar.
KALDER ZM R
NEDEN STOK ?
lemler aras bamszl salamak rn talebindeki deiiklikleri karlamak Kapasite esneklii yaratmak Hammadde temin sresindeki deiikliklere hazrlkl olmak Datm sisteminde esneklik salamak
KALDER ZM R
KALDER ZM R
ARA STOK
Bir nceki istasyon ile bir sonraki retim istasyonu senkronize edebilmek iin ara stok bulundurulur. Birden fazla para ayn ileme girmek zorundaysa da ara stok oluur. Joker prosese, PaceMarker prosese dikkat !
KALDER ZM R
KALDER ZM R
Stok bulundurmak !
Stok bulundurulmas, eitli maliyetlerin ortaya kmasna sebep olur. Buna karlk retim hznn dzgn yrtlmesi ve mteri isteklerinin zamannda karlanmas ile salanan mteri memnuniyeti de nemli avantajlar salar. Byle olunca da stok ynetimi iletmelerin retim politikalarnda nemli bir yer tutar. letme yneticileri stoklama politikasn iletme artlar ve olanaklarna, piyasa hareket ve koullarna gre uygun saptamak gibi hassas bir grev ve sorumluluk stlenmi olmaktadrlar. Ancak JIT. Metoduna gre Stok, Ar Stok istenmeyen eydir,
Stok, her eyden nce zamanndan nce ve gerekenden fazla retmek, ngilizce terimiyle overproduction demektir. Gerekenden nce ve fazla retmek, gerektiinden fazla igc, ekipman, mekan ve enerji kullanlmas anlamna gelir. Bir baka deyile, bir firmann stoklar ne kadar fazlaysa, firmann ii, ekipman, mekan ve enerji giderleri de o kadarve gereksiz yereyksek olacaktr.
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M
Dikkat !
B ZLER , G TMEK STED M Z YERE GTRECEK EYLER; nce SALIK, B RL KTEL K, E T M, B LG , TECRBE, NAN, D NAM K HAYALLER, SREKL GEL ME, PLANLI-PROGRAMLI, TEMPOLU, GEREK B R ALIMADIR.
KALDER ZM R
Kaynaklar
Prof. Dr. brahim Kavrakolu, Prof. Dr. smet Mucuk, Prof. Dr. Blent Kobu, Belcher, D.W.Wage and Salary Administration, Chase R.B. Production and Operations Management. McMillan.2002 Bu eitim The Lean Enterprise Institute; Brookline Massachusetts tarafndan yaynlanan Mike Rother ve John Shookun Grmeyi renmek kitab, Prof. Dr. Daniel Jones ve Dr. James Womackn Kitaplar ve makaleleri, Tepum Sigma Danmanlk, Osman Vehbi Ual,TQM., Kalite Bilinci, kurum kltr vb. eitim notlar Yaln pbken, Nezih Soydan-Yaln Enstit Dernei Turkey, Eitim notlar ve Kitaplar yardmc kaynak, referans dokman olarak alnmtr..
KALDER ZM R
Sorularnz
KALDER ZM R
SAYIN KATILIMCILAR;
Salkl, Baarl, Bar dolu Mutlu, Gzel gnler dilerim
Bu seminere katldnz, beni dinlediniz, Sabrnz ve Katlmnz iin TEEKKRLER. Baardnz, sizleri itenlikle kutlarm, Baarlarnzn, srekli olmasn dilerim. H O A K A L I N
O.Vehbi UAL
Sorularnz iin; vehbiucal@superonline.com 0532_648 84 64
KALDER ZM R O.VEHB UAL - RET M PLANLAMA ve STOK YNET M