Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
FACULDADE DE ECONOMIA, UNIVERSIDADE DO PORTO - ANO LECTIVO 2010/2011 1G203: ECONOMIA INTERNACIONAL
1.2 - A evoluo da economia mundial: globalizao dos mercados e globalizao da produo comrcio internacional e investimento directo estrangeiro (IDE)
O mundo econmico :
Os principais produtores mundiais
2
Elevado crescimento econmico; Crescimento muito maior do comrcio mundial: Grande parte da produo destina-se aos mercados externos Indicador da globalizao Expanso da industrializao a novas reas:
novos pases industrializados, especialmente na sia; re-emergncia de pases com grandes tradies industriais na Amrica Latina e no leste europeu.
Globalizao: o que ?
4
Globalizao (econmica):
interligao das actividades econmicas a uma escala global:
atravs movimentos mercadorias, capital e pessoas;
Globalizao um aumento na forma como os indivduos e as instituies trocam ou transaccionam com outros situados em pases diferentes do seu, ou os influenciam atravs dos seus comportamentos econmicos e sociais
CEPR Policy paper no.8 (2002: p.1)
As causas
6
No um processo novo
7
A ligao entre comrcio e riqueza, entre comrcio e inovao, no de agora: Caral (actual Per) tem 5 mil anos; Fencios, Romanos,... j nos ltimos 500 anos: Portugal, Espanha, Holanda, Inglaterra As principais economias ocidentais ou o Japo no so hoje mais abertos ao exterior do que eram antes da 1 Guerra Mundial; Os fluxo financeiros internacionais, no so hoje to maiores que h 100 anos quanto se poderia imaginar: embora sejam mais amplos, em termos dos sectores e pases envolvidos.
Os processos passados de globalizao assentaram sempre na liberalizao comercial. Actualmente, a par da globalizao dos mercados, assistimos globalizao da produo:
expanso da industrializao a novas reas: Extremo Oriente, Europa de Leste, Amrica Latina. papel do IDE, que se acentuou a partir dos anos 80 e especialmente na segunda metade de 90; aprofundamento dos processos de integrao econmica (UE, NAFTA);
2009
3,8
29,4
13,2
41,2
Asia
2009
3,6 27,4 17,5
North America South and Central America Europe Commonwealth of Independent States (CIS) b
Destino Amrica Amrica Mdio Origem Norte Central/Sul Europa CIS frica Oriente sia Amrica Norte 48,0 8,0 18,2 0,6 1,8 3,1 20,2 Amrica 25,0 26,1 19,6 1,3 2,8 2,5 20,8 Central/Sul Europa 7,3 1,5 72,2 2,9 3,2 3,1 8,5 CIS 5,2 1,1 52,9 19,2 1,6 3,2 13,9 frica 17,1 2,4 38,8 0,3 11,7 3,0 22,2 Mdio Oriente 8,7 0,7 11,0 0,5 4,9 15,5 51,8 sia 17,5 2,7 17,9 1,6 2,8 4,6 51,6 Mundo 16,6 3,6 41,9 2,6 3,2 4,2 26,3
Source: WTO, International Trade Statistics 2010.
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Exportadores China Germany United States Japan Netherlands France Italy Belgium Korea, Republic of United Kingdom
Valor 1202 1126 1056 581 498 485 406 370 364 352
% 9,6 9,0 8,5 4,6 4,0 3,9 3,2 3,0 2,9 2,8
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Exportadores Extra-EU (27) exports China United States Japan Korea, Republic of Hong Kong, China Canada Russian Federation Singapore Mexico
Valor 1528 1202 1056 581 364 329 317 303 270 230
% 16,2 12,7 11,2 6,2 3,9 3,5 3,4 3,2 2,9 2,4
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Importadores United States China Germany France Japan United Kingdom Netherlands Italy Hong Kong, China Belgium
Valor 1605 1006 938 560 552 482 445 413 352 352
% 12,7 7,9 7,4 4,4 4,4 3,8 3,5 3,3 2,8 2,8
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Importadores
Valor
% 17,4 16,7 10,5 5,7 3,7 3,4 3,4 2,6 2,6 2,5
Extra-EU (27) imports 1673 United States China Japan Hong Kong, China Canada a Korea, Republic of India Singapore Mexico 1605 1006 552 352 330 323 250 246 242
Produtos Agrcolas Ind. Extractivas 22% 8% 15% Produtos Qumicos 2% 10% 26% 6% 9% Txteis Vesturio 2% 1% Outros bens manuf. Servios Equip. Escritrio e telecom. Automveis e partes Metalurgia
10
20
30
40
50
60
Servios de transportes
Servios de viagens
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Exportadores Unin Europea (27) Estados Unidos Japn Singapur Corea, Repblica de Hong Kong, China China Noruega Rusia, Federacin de India
Valor 318,0 71,8 31,6 30,7 28,9 25,0 23,6 15,9 12,4 10,8
% 45,4 10,2 4,5 4,4 4,1 3,6 3,4 2,3 1,8 1,5
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Exportadores Unin Europea (27) Estados Unidos China Australia Turqua Macao, China Hong Kong, China Tailandia Malasia Suiza
Valor 341,4 120,3 39,7 25,9 21,3 17,9 16,4 15,9 15,4 14,0
% 39,2 13,8 4,6 3,0 2,4 2,1 1,9 1,8 1,8 1,6
Servios de transportes
Servios de viagens
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Importadores Unin Europea (27) Estados Unidos China Japn India Singapur Corea, Repblica de Emiratos rabes Unidos Canad Tailandia
Valor 279,5 80,7 46,6 40,6 34,7 26,4 23,4 23,0 17,3 17,3
Rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Importadores Unin Europea (27) Estados Unidos China Japn Canad Rusia, Federacin de Arabia Saudita Australia Hong Kong, China Singapur
Valor 334,2 79,1 43,7 25,2 24,2 20,8 18,8 18,2 16,0 15,8
% 42,3 10,0 5,5 3,2 3,1 2,6 2,4 2,3 2,0 2,0
2,1 10 2,1
Fluxos de IDE, globais e por grupos de pases 1980-2009 (mil milhes USD)
24
IDE no mundo
25
So responsveis por:
9% dos activos detidos por multinacionais; 16% das vendas de empresas multinacionais; 11% do emprego em empresas multinacionais; 4% do PIB mundial (% relativamente estvel desde 2000).
As 20 maiores multinacionais
(por activos detidos no estrangeiro, 2008)
28
Ranking by: Foreign assets 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 TNI Corporation Home economy USA UK UK UK Japan USA France Germany France Luxembourg Germany France Netherlands USA Germany USA Italy Spain Germany Japan Assets (Millions USD) Foreign 401 290 222 324 201 570 188 969 169 569 161 245 141 442 141 168 133 698 127 127 123 677 119 374 106 247 106 129 104 488 102 588 95 818 95 446 95 019 89 204 Total 797 769 282 401 218 955 228 238 296 249 228 052 164 662 218 573 278 759 133 088 233 708 232 718 113 170 161 165 135 102 222 977 162 269 139 034 171 385 120 478 Sales (Millions USD) Foreign 97 214 261 393 60 197 283 876 129 724 321 964 177 726 53 020 43 914 112 689 126 007 68 992 18 699 153 854 84 322 85 901 95 448 54 124 47 960 80 861 Total 182 515 458 361 69 250 365 700 203 955 459 579 234 574 126 925 94 044 124 936 166 508 99 377 23 558 273 005 116 089 146 277 158 227 84 778 90 221 99 458 Employment Foreign 171 000 85 000 68 747 76 100 121 755 50 337 59 858 57 134 51 385 239 455 195 586 95 018 108 425 35 000 295 000 124 000 39 400 197 096 96 034 111 581 Total TNI (%)
75 General Electric 32 Royal Dutch/Shell Group 6 Vodafone Group Plc 20 BP PLC 74 Toyota Motor Corporation 42 ExxonMobil Corporation 27 Total SA 67 E.On 90 Electricite De France 10 ArcelorMittal 53 Volkswagen Group 64 GDF Suez 8 Anheuser-Busch Inbev SA 59 Chevron Corporation 33 Siemens AG 71 Ford Motor Company 62 Eni Group 39 Telefonica SA 79 Deutsche Telekom AG 37 Honda Motor Co Ltd
323 000 52,2 102 000 73,0 79 097 88,6 92 000 81,0 320 808 52,9 79 900 67,9 96 959 74,5 93 538 55,8 160 913 42,2 315 867 87,2 369 928 60,5 196 592 56,4 119 874 87,9 67 000 58,1 427 000 73,0 213 000 54,3 78 880 56,4 251 775 70,3 227 747 50,3 181 876 72,2
TNI - Transnationality index: average of the following ratios: %foreign assets, %foreign sales, %foreign employment. Fonte: UNCTAD, World Investment Report 2010.
N de empresas-me, PVDs