Widzenie obuoczne, pomiar prawidowego widzenia obuocznego- zez.

Marta Nowaczyk 185865

Powiemy sobie o

1.Na czym polega widzenia obuoczne? 2.Siatkwka a widzenie obuoczne 3.Patofizjologia widzenia- procesy hamowania w zezie 4.Kliniczne postacie zeza 5.Kierunki odchyleo oczu zezujcych

6.Metody badania w zezie, pomiar kta zeza

7.Zez poraenny

Na czym polega i czym jest widzenie obuoczne?

Widzenie obuoczne mona zdefiniowad jako skoordynowan czynnod obojga oczu w celu otrzymania pojedynczego wraenia wzrokowego. W prawidowych warunkach obraz przedmiotu na ktry patrzymy powstaje w siatkwkach obojga oczu i dwie odrbne grupy bodcw zostaj przekazane do orodkowego ukadu nerwowego, a w korze mzgowej powstaje pojedyncze wraenie wzrokowe. Do prawidowego widzenia obuocznego konieczna jest prawidowa wsppraca midzy siatkwkami obojga oczu a miniami zewntrznymi gaek ocznych.

Czym jest fiksacja siatkwkowa, odruch fiksacyjny?

Elementy wiatoczue s zlokalizowane s zlokalizowane w siatkwce nierwnomiernie. Czopki z ktrymi zwizana jest zdolnod widzenia w dzieo i zdolnod widzenia barw najliczniej zgrupowane s w plamce a przede wszystkim w doku rodkowym. Jeli jaki przedmiot lecy na obwodzie pola widzenia budzi nasz uwag, nastpuj dowolny lub odruchowy zwrot oczu w tamtym kierunku i nastawienie plamek na ten przedmiotjest to tzw. odruch fiksacyjny. Fiksacja siatkwkowa jest procesem cile jednoocznym jednak fiksowad czyli ustalad dany przedmiot moemy zarwno kadym okiem osobno jak i obuocznie. Wraz z fiksacj obuoczn powstaje obuoczne widzenie.

Horopter i przestrzeo Panuma

Obiekty na horopterze znajduj si na odpowiadajcych sobie punktach siatkwki.

Obiekty zlokalizowane przed lini horoptera i poza ni nie znajd si na odpowiadajcych sobie punktach siatkwki, co pozwala na odczuwanie gbi z powodu widzenia Dwuocznego.

Obszary Panuma na odpowiadajcych sobie fragmentach siatkwek obojga oczu oraz ksztatujcy si na nich obraz odpowiadajcy obserwowanej przestrzeni w wypadku rnicych si obrazw siatkwkowych. Obszary Panuma okrelaj moliwoci ukadu wzrokowego w wybranych kierunkach do czenia informacji z obu siatkwek oczu

Wedug Wortha mona wyrnid 3 stopnie obuocznego widzenia : 1. Jednoczesna percepcja- zdolnod postrzegania jednoczenie dwch rnych obrazw 1. Fuzja jest to proces, orodkowy pozwalajcy na zczenie ze sob dwch jednakowych obrazw siatkwkowych obojga oczu w jeden. 2. Stereopsja-moliwod spostrzegania trzeciego wymiaru, spostrzgania gbi a jest wywoana przez fuzj 2 obrazw padajcych na nieznacznie rne punkty siatkwek w obrbie przestrzeni Panuma

Patofizjologia widzenia, procesy hamowania w zezie. W zezie zostaje zaburzony precyzyjny mechanizm obuocznego widzenia pojedynczego Oparty na prawidowej korespondencji siatkwkowej. Bodce wiata zewntrznego padaj na niekorespondujce punkty w siatkwkach obojga oczu i wywouj widzenia podwjne. Na korespondujce punkty siatkwek padaj rzne obrazy powodujc zmieszanie. Mechanizm ten rozwija si w dwch kierunkach: -Hamowanie (inhibitio) -Tumienie (supressio) Pole widzenia w zezie: -MROCZEK PUKTU FIKSACJI- obszar hamowania przy widzeniu obuocznym dotyczcy przede wszystkim tej czsdi siatkwki oka zezujcego ktra w obuocznym polu widzenia odpowiada plamce oka prowadzcego. -MROCZEK RODKOWY- zapobiega podwjnemu widzeniu oraz zamieszaniu

Schemat umiejscowienia mroczkw w oku zezujcym: O- przedmiot fiksacji F1- plamka oka prowadzcego, F-plamka oka zezujcego

F
Mroczek rodkowy

F1

Mroczek punkntu fiksacji

Niedowidzenie jest spowodowane zahamowaniem widzenia w okolicy plamki, gdzie mona wykazad mroczek rodkowy. Z aktu widzenia zostaje wyczona wic najwaniejsza czd siatkwki. Poniewa z plamk zwizana jest take fiksacja powstaj bardzo powane zmiany. Czsto wytwarza si fiksacja ekscentryczna i nieprawidowa korespondencja siatkwkowa.

a)

b)

Zesp Swana: a mroczek punktu fiksacji przypada w miejscu plamy lepej w polu widzenia oka zezujcego, b po zaoeniu przed oko zezujce pryzmatu wyrwnujcego kt zeza pojawia si dipolopia.

Fiksacja ekscentryczna: Fiksacja ekscentryczna polega na tym, e oko nastawia si na przedmiot nie swoj plamk lecz miejscem ekscentrycznym siatkwki. Istaniej nastpujce moliwoci fiksacji siatkwkowej:

1.Fiksacja rodkowa, plamkowa- wystpuje w zezach ktre na og powstay pno 2. Fiksacja odrodkowa- wystpuje w zezach o wczeniejszym pocztku, czasem obserwuje si ruchy oczoplsowe 3. Brak fiksacji- gdy zez powsta bardzo wczenie, swierdza si bardzo nisko ostrod wzroku

Nieprawidowa korespondencja siatkwek Dwa wyrniane rodzaje nieprawidowej korespondencji siatkwek: 1) Typ harmonijny gdy kt anomalii i kt obiektywny zeza s rwne, harmonizuj ze sob, kt subiektywny w tych przypadkach wynosi 0 stopni. 1) Typ nieharmonijny- gdy kt subiektywny i kt anomalii nie harmonizuj ze sob. Korespondencj siatkwkow mona wic podzielid w nastpujcy sposb: -korespondencja siatkwkowa prawidowa -korespondencja siatkwkowa nieprawidowa harmonijna -korespondencja siatkwkowa nieprawidowa nieharmonijna -brak korespondencji na skutek cakowitego wyczenia obrazu w oku zezujcym

Korespondencja siatkwkowa nieprawidowa. W oku zdrowym o widzenia i kierunek lokalizacji s identyczne .Kt obiektywny zawarty miedzy liniami widzenia obu osi wynosi 15 stopni. Kt subiektywny zawarty midzy osi widzenia zdrowego oka a osi widzenia oka zezujcego wynosi 10 stopni. Pod tym ktem obrazki obu oczu s widziane rwnoczenie jest to kt jednoczesnej percepcji.

Punkty K i F1 koresponduj ze sob. Miejsce K pooone ekscentrycznie w siatkwce oka zezujcego, jest oddalone od plamki oka F o kt anomalii. Kt anomalii jest rnic midzy ktem obiektywnym a subiektywnym . (Wg Wilczka)

Test Amslera (Objawy sugerujce obecnod CNV: zaamywanie si linii, zamazany obraz, mroczek centralny, niemonod fiksacji na centralnym punkcie siatki).

Zez - odchylenie gaek ocznych od prawidowego, rwnolegego patrzenia. Zezy mog byd jawne, szpecce lub ukryte. Odchylenia oka zezujcego wystpuj w rnych kierunkach. Kliniczne postacie zeza: -zez jawny towarzyszcy jednostronny -zez jawny towarzyszcy naprzemienny -zez poraenny -zez ukryty -niedomoga konwergencji -oczopls -zez pozorny Kierunki odchyleo oczu zezujcych Wyrnia si nastpujce postacie zezw: -zez zbieny -zez rozbieny -ku grze -ku doowi -skony -cykloforia, ruchy skrtne.

Zez pozorny: Osie i kty w oku prawidowym. F- Plamka, P-punkt fiksacji, O-rodek obrotowy oka, W- punkt wzowy oka, AB o optyczna, FP o widzenia, OP o spojrzenia, NY- o reniczna, kt NXP- kt Kappa, kt AWP kt alfa, kt AOP kt gamma.

Zez pozorny

Gdy linia widzenia przebiega nosowo od osi optycznej kt gamma nazywa si dodatnim i naladuje on zeza rozbienego. Kt gamma jest ujemny gdy o widzenia znajduje si skroniowo od osi optycznej; stan taki pozoruje zeza zbienego. Niekiedy kt gamma moe naladowad zeza pionowego ku grze lub ku doowi. Istniej inne zaburzenia ktre mog powodowad zeza pozornego- np. zmarszczka naktna, szpara powiek, zbyt mae lub zbyt due rozstawienie oczu.

Zez ukryty ( foria, heteroforia ) - jak sama nazwa mwi jest niewidoczny w normalnym patrzeniu. Mamy z nim do czynienia w sytuacji, gdy przy patrzeniu w dal obie gaki oczne s ustawione prawidowo, jednak przy zasoniciu oka obarczonego dewiacj nastpuje jego odchylenie, wtedy ujawnia si zez. By stwierdzid wystpowanie forii konieczne jest przeprowadzenie jednego z kilku moliwych testw. Zez ukryty moe byd: rozbieny (egzoforia), zbieny (ezoforia), pionowy ku doowi (hiopoforia), pionowy ku grze (hiperforia). Zez ukryty powstaje gwnie w wyniku niedostatecznie dobrze dobranej korekcji wzroku oka prawego i lewego. Nie naley go ignorowad, gdy zbagatelizowany moe przerodzid si w zez jawny. Zez jawny ( inaczej tropia, strabismus, heterotropia ) - wystpuje w sytuacji, gdy obie gaki oczne nie s zorientowane na wprost przy patrzeniu przed siebie.

Zez jawny towarzyszcy:

Zez towarzyszcy to zez oka, ktrego odchyka utrzymuje si stale o ten sam kt niezalenie od kierunku spojrzenia. Kt zeza oka prawego jest jednakowa przy patrzeniu w prawo i w lewo

Zez nietowarzyszcy ma osoba, ktra charakteryzuje si zmienn wielkoci kta zeza. S to najczciej zezy poraenne lub pourazowe. Pojawiaj si one na skutek choroby lub urazu ktrego z elementw odpowiedzialnych za prawidow prac gaki ocznej. Kt zeza jest tym wikszy, im bardziej pacjent kieruje wzrok w stron dziaania minia poraonego. Wtedy te podwjne widzenie jest najsilniejsze. Dlatego taka osoba patrzc przyjmuje nienaturaln pozycj gowy, w ktrej dwojenie ustpuje.

Kierunki odchyleo kta w zezie:

1. Zez zbieny: M (M)

Osie widzenia przy patrzeniu w dal przecinaj si w skooczonej odlegoci przed oczami. Kt midzy oczami jest miar kta zeza. Oko zezujce ucieka w stron nosa.

Zez rozbieny:

M M

M(M) (M) M

Osie widzenia przy patrzeniu w dal ustawione s rozbienie. Ich przeduenia znajduj si poza oczami. Oko zezujce odchylone jest w kierunku skroni.

Zez pionowy ku grze:

O widzenia oka zezujcego odchyla si ku grze. Osie widzenia obojga oczu s wzgldem siebie skone, nie maj punktu przecicia ani nie s wzgldem siebie rwnolege.

Zez pionowy ku doowi.

O widzenia oka zezujcego skierowana jest w d.Osie widzenia obojga oczu nie przecinaj si.

Ustawienie oczu w zezie ukonym . Pokazano ustawienie oczu w zezie zbienym z pionow komponent.

Pomiar kta z zezie:

Kt obiektywny zeza jest to kt mierzony przez obserwatora. Jest on zawarty midzy liniami widzenia obojga oczu, przy czym mona go zmierzyd wedug pooenia refleksw w rodku rogwek.

Zalenie od oddalenia refleksu rogwkowego od rodka rogwki mona ocenid wielkod obiektywnego kta zeza (test Hirschberga). Jeeli refleks jest przesunity na miejsce odpowiadajce brzegowi rednio szerokiej renicy kt wynosi do 10 stopni. Jeeli refleks odpowiada obszarwi tczwki to kt zeza wynosi okoo 20 stopni. Natomiast gdy refleks przypada przy rbku rogwkikt zeza wynosi 30 stopni.
Kt zeza najprociej mona zbadad na perymetrze:

Podstawowe cechy urzdzenia: gowica z poowicznymi lustrami umoliwiajca spojrzenie w oboje oczu pacjenta i obiektywn obserwacj ruchu oka i odbicie rogwki, dokadny i prawidowy pomiar odchylenia i ocena braku konwergencji, modu Haidingera i funkcja do powidokw, przycisk do wysuwania slajdw, co pozwala na stymulacj stumionych oczu, szeroki wybr slajdw umoliwiajcy wykonywanie rnorodnych badao i dwiczeo, (dodatkowe 22 pary slajdw opcja ) regulowana przesona dajca moliwod dostosowania odpowiedniego pola widzenia, panel kontrolny z umieszczonymi przecznikami, przyciskami i lampkami kontrolnymi

Przy uyciu synoptoforu:

Pryzmat cover test

Test naprzemiennego zakrycia oczu:

Badanie naprzemiennego zasaniania oczu (cover test). A. Gdy zasonite jest oko zezujce (prawe) (1) lewe patrzy na wprost, to po odsoniciu oka zezujcego (prawego) (2) oko lewe utrzymuje patrzenie na wprost, a prawe zezuje B. Gdy przesona jest przed okiem prowadzcym (oko lewe) (1), a oko zezujce (prawe) ustawione jest na wprost (2), to w momencie odsonicia przesony widac, e oko prowadzce jest odchylone o kt wtrny (3); natychmiast ktem pierwotnym (4) jednak wykonuje tzw. ruch nastawczy, przejmujc fiksacj a oko zezujce ustawia si pod waciwym sobie ktem (zezuje), zwanym ktem pierwotnym(4).

Krzy Maddoxa

Krzy Maddox suy do badania: heterofonii, kta zeza, kta gamma, korespondencji siatkwek. Skala stycznych Maddoxa ma ksztat krzya w rodku ktrego w punkcie zerowym znajduje si mae wiateko. Rami poziome krzya ma zazwyczaj okoo 1 m dugoci. Pozwala to na badanie odchyleo oka do 10 przy odlegoci badania 5m, a do 25 przy odlegoci 2m. Kreski na skali podaj wartod stycznej kta alfa ( tangens )w stopniach dla odpowiedniej odlegoci badania. Znajduje si rwnie druga skala w dioptriach pryzmatycznych.

Badania korespondencji siatkwek:

Badanie za pomoc powidokw Heringa: Chory widzi

Badanie metodami Cuppersa:

Bezporednie dwuplamkowe badanie kta anomalii. Powidok pionowy wywoany w plamce F1 oka zdrowego, zjawisko Haidingera, w plamce F oka zezujcego. Odlegod powidoku od zjawiska Haidingera odpowiada ktowi anomalii; Miejsce fiksacji ekscentrycznej P oka zezujcego fiksuje punkt testowy. Odlegod zjawiska Haidingera od tego miejsca odpowiada odlegosdi miejsca ekscentrycznej fiksacji od plamki oka zezujcego.

Metoda II

Bezporednie dwuplamkowe badanie kta anomalii. Subiektywna lokalizacja gwiazdki wizuskopu na skali Maddoxa wskazuje na wielkod kta anomalii, F1- plamka oka zdrowego, Fplamka oka zezujcego.

Metoda III Rysunek 1- prawidowa korespondencja Rysunek 2- nieprawidowa korespondencja

Test muchy: Umoliwia szybk i prost ocen gbokoci percepcji stereoskopowej. Zawiera 3 testy zarwno o charakterze przesiewowym, jak i dokadnie okrelajce progresj do testowania krytycznego. Test z obrazkami zwierzt uatwia badanie modszych dzieci. Stereotest Muchy identyfikuje te takie warunki jak Amblyopia i Strabismus.

Mona rwnie wykonad inne badanie widzenia obuocznego.. np:

Test ze szkami Bagoliniego Kolejny test ze szkami Bagoliniego ocenia nieprawidow korespondencj siatkwkow lub tumienie podobnie jak test Wortha (czerwono-zielone wiata). Widzenie stereoskopowe mona badad za pomoc stereotestw i spolaryzowanych okularw (test TNO, test Titmus, test Lang).

Test Wortha oraz inne testy czerwono zielone

Skiaskopia:

Skiaskopia zwana te retinoskopi jest najczciej stosowan metod obiektywna badania wad refrakcji w ktrej pacjent nie bierze czynnego udziau, lecz jest przedmiotem badania. Skiaskopia polega na tym, e po owietleniu oka specjalnym owietlaczem zwanym skiaskopem lub retinoskopem obserwuje si wiato odbite od dna oka pacjenta. Metoda opiera si na stwierdzeniu, e kierunek promieni wychodzcych z oka zaley od stanu refrakcji. Czemu suy badanie? Badanie ma na celu zbadanie refrakcji oka i okreleniu wady wzroku wyraonej w dioptriach, na ktrej podstawie ktrej dobiera si odpowiednie okulary korekcyjne. Badanie to jest uzupenieniem badania ostroci wzroku i ma istotne znaczenie przy badaniu dzieci i osb z trudnym kontaktem.

Zez poraenny:

Zez poraenny spowodowany jest uszkodzeniem nerww ruchowych unerwiajcych minie poruszajce okiem lub chorob tyche mini. Niedowad lub poraenie nerwu sprawia, e gaka oczna nie moe poruszad si w kierunku, w ktrym dziaa dany misieo i odchyla si w stron dziaania minia antagonistycznego. Jedn z cech zeza poraennego jest to, e oko zezujce nie towarzyszy w ruchach oku zdrowemu, a kt odchylenia oczu wzgldem siebie zmienia si

Poraenie poszczeglnych mini wewntrzgakowych:

Poraenie minia prostego bocznego Poraenie minia prostego grnego Poraenie misnia przyrodkowego Poraenie minia prostego dolnego Poraenie misnia skonego grnego Poranie misnia skonego dolnego

Jak rozpoznad zez poraenny? W przypadku zeza poraennego oko chore nie towarzyszy oku zdrowemu w ruchach gaki ocznej. Z tego powodu ten rodzaj zeza nazywany jest take zezem jawnym nietowarzyszcym. Kt odchylenia oczu jest niestay. Przy patrzeniu okiem zdrowym w kierunku, w ktrym usytuowane jest oko chore kt ten dy do zera. Natomiast przy patrzeniu okiem prowadzcym w kierunku dziaania minia unerwionego przez uszkodzony nerw osiga maksymaln wartod.

Jakie s metody badania zeza poraennego? Podstawow kwesti w podejrzeniu tego schorzenia jest badanie ruchw i ustawienia oczu pacjenta. W czasie tego badania ustala si, ktry misieo jest poraony. Do interpretacji naley brad pod uwag wyniki kilku prb: badanie ruchw oczu we wszystkich kierunkach, badanie przy naprzemiennym zasanianiu oczu, ocena pola widzenia obu oczu i dwojenia oraz elektromiografia (EMG) mini zewntrzgakowych.

Nieleczony moe doprowadzid nawet do utraty wzroku. Nieprawidowe ustawienie gaek ocznych, ktremu towarzysz zaburzenia widzenia tak lekarze opisuj zeza. Gdy oczka s na stae ustawione na zewntrz mwimy o zezie rozbienym, gdy s zwrcone ku sobie o zezie zbienym. Jeli oczka malca taocz w rnych kierunkach, nazywamy to zezem naprzemiennym. U noworodka i niemowlt zezik jest zjawiskiem normalnym. Okoo 12.-16. tygodnia zwykle zanika, poniewa minie oczu wzmacniaj si i poprawia si koordynacja ruchw gaek ocznych. Jednak w pewnych przypadkach nieregularne bdzenie oczu utrzymuje si nadal.

Jeli dziecko nie odpowiada umiechem na umiech matki , jest to pierwszy powany znak ktry powinien wzbudzid niepokj.

Troch wicej ni bdzcy wzrok Zezowanie jest zwykle skutkiem nierwnego rozwoju mini oczu. Czsto towarzyszy mu wada wzroku. Dlatego lepiej zgo si z dzieckiem do lekarza okulisty, jeeli: mae niemowl (do 6. miesica ycia) zezuje niemal bez przerwy lub gdy starsze dziecko robi to czasami; na zdjciach malca efekt czerwonych oczu widad tylko w jednym oku; dziecko dugo przyglda si znajomym twarzom, a umiecha si dopiero po pierwszych sowach; podczas ogldania przyblia trzyman w rczce zabawk do twarzy i przymrua oczy; niemal wchodzi w telewizor, aby przyjrzed si postaciom z ulubionej bajki; nie widzi z daleka tego, co ty widzisz, np. kotka na pocie, sroki na trawniku; czsto trze rczkami oczy. Im wczeniej usunie si przyczyn zezika, tym szybciej dziecko zacznie prawidowo widzied. To wane! Bo przecie maluch, ktry prawidowo widzi otaczajcy wiat, ma wiksze szanse na szybki i prawidowy rozwj. Wada wzroku moe powodowad u malca powane kopoty moe niepewnie chodzid, nieswojo czud si na placu zabaw i sprawiad wraenie nieco strachliwego. Wszystko to dlatego, e le widzi

Zrda informacji :

1. Bartkowska Janina, Optyka i korekcja wad wzroku, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2. Krzystkowa, Kubatko-Zielioska, Pajkowa, Nowak-Brygowa Choroba zezowa rozpoznawanie i leczenie 3. http://www.zdrowie.med.pl/oczy/badania/zez.html