Culturele Stduies 2011-2012

Project Cultural Policy Ongezien Mechelen

Tom Gheldof Rebecca Burke Michael Peeters Gwen Dekeuleneer

 Culturele studies 2011-2012 INHOUD 1 PROCES PROJECT ................................................................................................................ 3 1.1 2 Voorstelling project ......................................................................................................... 3

IDENTITEIT .......................................................................................................................... 4 2.1 Visie ................................................................................................................................. 4 Algemeen .................................................................................................................. 4 Doelgroep .................................................................................................................. 5 Locatie ....................................................................................................................... 6

2.1.1 2.1.2 2.1.3

2.2 Samenwerkingsverbanden .............................................................................................. 6 2.2.1 Advies ........................................................................................................................ 6

2.2.2 Documentatie............................................................................................................ 7 2.3 Subsidies .......................................................................................................................... 8 Stad ........................................................................................................................... 8

2.3.1

2.3.2 Provincie ................................................................................................................... 9 2.4 Inhoud ............................................................................................................................. 9 2.5 3 Meerwaarde project ...................................................................................................... 10

BESCHRIJVING PROCES .................................................................................................... 11 3.1 3.2 3.3 Taakverdeling ................................................................................................................. 11 Een projectmatige aanpak ............................................................................................ 13 De verschillende fasen van het project ......................................................................... 13

MARKETINGPLAN ............................................................................................................. 16 4.1 Situatieanalyse .............................................................................................................. 16 Strategie .................................................................................................................. 16 Marktsituatie .......................................................................................................... 16 Concurrentieanalyse ................................................................................................ 17 1

4.1.1 4.1.2 4.1.3

4.1.4

Belangengroepen ..................................................................................................... 17

4.2 Onderzoek bij doelgroep ............................................................................................... 18 4.3 SWOT-analyse ............................................................................................................... 23

4.4 Marketingdoelstellingen ............................................................................................... 24 4.5 5 Budget............................................................................................................................ 24

COMMUNICATIE ................................................................................................................ 25 5.1 5.2 5.3 Projectdoelstellingen ..................................................................................................... 25 Doelgroep ...................................................................................................................... 26 Interne communicatie ................................................................................................... 26 Communicatie binnen de projectgroep .................................................................. 26

5.3.1

5.3.2 Communicatie met de promotor ............................................................................ 26 5.4 Externe communicatie .................................................................................................. 27 Communicatie met externe organisaties ................................................................ 27

5.4.1

5.4.2 Communicatie met de doelgroep ........................................................................... 28 6 BUDGET .............................................................................................................................. 30 6.1 Inkomsten ..................................................................................................................... 30

6.2 Uitgaven ........................................................................................................................ 31 6.3 Decreet ........................................................................................................................... 32 7 BIBLIOGRAFIE ................................................................................................................... 33 7.1 Bronnen ......................................................................................................................... 33 Werken .................................................................................................................... 33 Websites .................................................................................................................. 34

7.1.1 7.1.2 8

BIJLAGEN ........................................................................................................................... 35 8.1 Interview........................................................................................................................ 35

8.2 Inhoudsplan stadswandeling ........................................................................................ 36 8.3 Mogelijkheden bezoeken ............................................................................................... 37 8.4 Aanbod stadswandelingen ............................................................................................ 38 8.5 Subsidie-aanvragen ....................................................................................................... 43 2

1
1.1

PROCES PROJECT
Voorstelling project

Ongezien Mechelen is een project dat is opgezet door vier masterstudenten Culturele Studies aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Het is ontstaan in het licht van het vak Cultural Policy. Het project ging van start in oktober 2011 en zal voltooid worden in november 2012. Ongezien Mechelen vertrekt van het idee dat cultuur een universeel recht is. In samenwerking met onder meer de Dienst Diversiteit, de Erfgoedcel en het UiTbureau van de stad Mechelen zal een vaak vergeten publiek de kans krijgen om (letterlijk) in aanraking te komen met de rijke geschiedenis van Mechelen. Blinden en slechtzienden zullen onder leiding van professionele gidsen doorheen de stad worden geleid en de gelegenheid krijgen om de stad op een volledig nieuwe manier te leren kennen in de glorie van al hun zintuigen. De stadstocht is samengesteld om alle zintuigen te betrekken. De rondleiding zal bestaan uit een bezoek aan de bekende Sint-Romboutstoren waarbij niet alleen de tastzin maar ook het gehoor geprikkeld zal worden door een kennismaking met de befaamde beiaards van de beiaardschool, gelegen te Mechelen. Nadien zullen de deelnemers over de Grote Markt worden begeleid waar de geschiedenis van het eeuwenoude plein door middel van audiodescriptieve techniek uit de doeken zal worden gedaan. De stadstocht zal eindigen in de brouwerij het Anker, de bakermat van het vermaarde bier de Gouden Carolus en winnaar van de World Beer Awards in 2010. Met een aangepaste route zal het publiek doorheen de brouwerij gevoerd worden en zal het proces van het brouwen blootgelegd worden. Hierbij zal zowel hun tastzin als reukzin geprikkeld worden. Nadien kunnen de participanten ontspannen met het genot van enkele proevertjes aangeboden door de brouwerij in het bijhorende restaurant.1

Voor de volledige lijst van deelnemende organisaties, zie bijlage 8.1

2 2.1

IDENTITEIT Visie

2.1.1

Algemeen

Sinds het verschijnen van het Algemeen Verslag over Armoede, dat werd opgemaakt in 1994 in opdracht van de Koning Boudewijnstichting is cultuurparticipatie in Belgi een brandpunt geworden.2 Een spraakmakende stelling in het verslag verklaart culturele armoede bewerkt een veel grotere uitsluiting dan de economische armoede. Treft de economische armoede de mens vooral in alle zaken die betrekking hebben op het hebben of op de meer uitwendige aspecten van het leven, de culturele armoede daarentegen treft de mens in zijn gehele wezen, in het zijn, in zijn zelfwaarde en in zijn betekenis voor anderen.3 Cultuurparticipatie werd een manier om mensen te herintegreren in de samenleving.4 Ook in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, meer bepaald artikel 17, staat het recht om vrij deel te nemen aan het culturele leven als n van de basisvoorwaarden van het menselijk bestaan.5 Verschillende studies hebben gewezen op het belang van cultuurparticipatie en om aan maatschappelijk participatie en emancipatie te doen. Zo stelde Karlien van Pee dat mensen met een geringe cultuurconsumptie dreigen hun voeling te verliezen met de rest van de maatschappij en bijgevolg zullen worden uitgesloten.6 Francois Matarasso maakte met zijn onderzoek (1997) de positieve effecten van cultuurparticipatie op psychologisch, maatschappelijk, artistiek en sociaal niveau duidelijk.7 Bovendien behaalt cultuur als sociaal instrument bepaalde resultaten die niet door andere programmas kunnen worden gerealiseerd zoals sociale bemiddeling.8

2 3 4 5 6 7 8

CARON, e.a., Over cultuurparticipatie, 3. KONING BOUDEWIJNSTICHTING, Algemeen Verslag over Armoede, 295. VAN PEE, en DEMEYER, De sociaal-artistieke praktijk in Belgi, 41. Ibidem, 40. Ibidem, 45. MATARASSO, Use or Ornament, 79. Ibidem, 84.

2.1.2

Doelgroep

1,4% van de Belgische populatie is blind of zwaar slechtziend.9 Voor de culturele sector is dit geen significant onderdeel van de bevolking en het is daarom niet verwonderlijk dat blinden en slechtzienden nog vaak ontsnappen aan de aandacht van de culturele sector. Beleving van cultuur is dan ook niet evident voor mensen met een visuele handicap. Op Belgisch niveau werd er in 2003 een wet tegen discriminatie uitgevaardigd die stelde dat elke organisatie of instelling aanpassingen zou moeten aanbrengen voor mensen met een handicap. Culturele instellingen zoals musea vallen hier eveneens onder.10 Er is al lange tijd sprake van dergelijke aanpassingen. Een voorbeeld hiervan is het Museum voor Blinden, als onderdeel van het KMKG in Brussel, dat al bestaat sinds 1975.11 Bovendien wordt een handicap tegenwoordig contextueel benaderd: de instelling bepaalt wanneer een persoon zich in een handicapsituatie bevindt. Deze instelling heeft dan ook zelf een grote sociale verantwoordelijkheid.12 Belangrijk is te benadrukken dat mensen die de visuele kant van kunst en cultuur niet ten volle kunnen ontdekken niet noodzakelijk ongenteresseerd zijn in kunst en cultuur. Deze mensen zijn namelijk net zo divers als anderen en leven in dezelfde wereld als mensen met een goed werkend visueel vermogen. Helaas is onze wereld visueel van aard en zijn de verschillende kunstuitingen vaak gericht op het kunnen zien van de creatie. In de tweede helft van de negentiende eeuw werden mensen met een visuele handicap zich meer bewust van hun culturele erfgoed. Enkele decennia later steeg de interesse voor de fysiologische kenmerken van de zintuigen, wat zijn weerslag had op de kunstwetenschappen: kunstenaars en kunstfilosofen kregen meer aandacht voor de andere perceptiemogelijkheden. In 1950 werd er onderzoek verricht naar hoe blinden via tastzin tot esthetiek kwamen. Eaton redeneerde dat tastzin de beste manier van menselijke perceptie is. Materiaal, functie en vorm zijn de drie kenmerken die de schoonheidsbeleving van een object definiren en deze zijn allemaal tastbaar. Geleidelijk aan kwam er dus meer aandacht voor de cultuurperceptie van blinden. Vandaag de dag weten we dat visueel gehandicapten, die vaak van verschillende aspecten van het dagelijks leven afgesneden zijn, nood hebben aan informatie over hun leefwereld. Deze kunnen ze vinden door onder andere aan cultuurparticipatie te doen.13
9

Zie Brailleliga, Activiteiten 2004. DE COSTER, en MLHEIS, Intersensorial translation, 189. Voor een uitgebreide neerslag van het bezoek dat wij brachten aan dit museum, zie Ongezien

10 11

Mechelen Culturele Studies, 2012 (https://wiki.associatie.kuleuven.be/cs/index.php/Excursion_Brussels).

12 13

DE COSTER, en MLHEIS, Intersensorial translation, 1. DE COSTER, Een tweede kijk op kunst, 5.

Ongezien Mechelen wilt zich bij deze standpunten aansluiten en visueel gehandicapten de mogelijkheid bieden via cultuur hun weg terug te vinden naar een maatschappij waarvan sommigen zich misschien afgesloten voelen. Door audiodescriptieve techniek toe te passen, zal het visuele een plaats krijgen in de tour maar het zal niet het zwaartepunt vormen van de rondleiding. De vier andere zintuigen krijgen namelijk een evenwaardige plaats in de ontdekking van de stad. 2.1.3 Locatie

Mechelen is een middelgrote stad in de Provincie Antwerpen met een zeer rijk historisch verleden. Dit betekent dat de stad beschikt over een overvloedig cultureel erfgoed, een erfgoed dat ze dan ook ten volle wil benutten. Naast het historisch erfgoed heeft Mechelen eveneens veel hedendaagse cultuur aan de buitenwereld te bieden. Cultuur, zowel hedendaags als historisch, vormt een grote drager van het imago van de stad en wordt het gebruikt als een hefboom voor de stadsontwikkeling. Vanwege deze levendige culturele infrastructuur is Mechelen de plaats waar het project Ongezien Mechelen wortelt. Bovendien besteedt Mechelen een bijzondere aandacht aan de toenemende diversiteit van de stad. Cultuurparticipatie, zowel verdiepend als verbredend, is dan ook n van de pijlers in hun cultuurbeleid. En van de middelen waardoor ze dit willen bereiken is het promoten van drempelverlagende initiatieven. Zo wordt in hun cultuurbeleidsplan van 2008-2013 vermeldt: Een aangepast aanbod voor diverse doelgroepen (minder-mobielen, doven, blinden) is nodig. In dit bestek past ook Ongezien Mechelen. Alle gecontacteerde organisaties en instellingen van Mechelse bodem waren dan ook zeer enthousiast over het project. 2.2 In de verwezenlijking van het project is er met talloze organisaties en individuen samengewerkt. Zij verleenden hun medewerking met steun van allerlei aard. Hieronder volgt een overzicht van deze collaborerende instellingen en de aard van de samenwerking: advies, documentatie, inhoud en subsidies. 2.2.1 Advies Samenwerkingsverbanden

UiT in Mechelen UiT is een initiatief van de Vlaamse Minister van Cultuur en werd ontwikkeld door CultuurNet Vlaanderen. Het brengt een genteresseerd publiek op de hoogte van het brede cultuur- en UiTaanbod. Verschillende gemeentes van Belgi sloten zich aan bij het UiTnetwerk, waaronder Mechelen. UiT in Mechelen, met als voornaamste contactpersoon Tina Vanhoye, hoofd van de dienst toerisme in Mechelen, bezorgde ons contactgegevens, tips, 6

feedback en bood eveneens aan om als tussenpersoon te fungeren bij enkele instellingen om zo kortingen te verkrijgen en dergelijke meer. UiT in Mechelen is genteresseerd om het project op te nemen in hun permanente aanbod. Erfgoedcel Mechelen Het doel van de erfgoedcel van Mechelen is het ontsluiten van erfgoed voor een zo breed mogelijk publiek. Met deze doelstelling sluiten ze bijna naadloos aan bij de doelstellingen van Ongezien Mechelen. De erfgoedcel is actief op verschillende fronten waarvan het cordineren en stimuleren van projecten er slechts n is. De reactie op het projectvoorstel van Ongezien Mechelen was dan ook zeer enthousiast. De contactpersoon van deze organisatie was Marijke Wienen, de erfgoedcordinator. Zij heeft ook persoonlijke ervaring in het werken met blinden. De erfgoedcel van Mechelen bood advies van allerlei soort aan, bezorgde ons enkele contactgegevens en bood ons aan te helpen in het zoeken naar subsidies indien nodig.

Stichting KUBES: kunst en cultuur voor blinden en slechtzienden KUBES is een Nederlandse vrijwilligersorganisatie met als doel de deelname van blinden en slechtzienden aan het kunstzinnige en culturele leven te stimuleren. KUBES organiseert maandelijks een excursie, geeft voorlichting en advies, huist exposities met het werk van blinde en slechtziende kunstenaars en dergelijke meer. In het licht van Ongezien Mechelen namen we deel aan een excursie naar Scheveningen waarbij het museum Beelden aan Zee bezocht werd. Hierbij deden wij niet alleen praktijkervaring op, maar kregen we ook de kans om in gesprek te gaan met enkele leden en organisatoren van KUBES zoals Hans Bgemann. Naast het geven van advies, voorzagen ze ons van enkele contactgegevens en stelden voor Ongezien Mechelen te promoten en gratis begeleiders beschikbaar te stellen. Van dit laatste zullen wij echter geen gebruik maken aangezien de bezoekers hoogstwaarschijnlijk hun eigen begeleiders zullen meenemen. 2.2.2 Documentatie

Blindenzorg Licht en Liefde De organisatie Licht en Liefde organiseert solidariteitsprojecten voor en met blinden en slechtzienden. Ze biedt diensten op maat voor mensen met een visuele handicap in Vlaanderen en Brussel. De vzw verzorgt onder andere de belangenbehartiging van zijn leden en vormt eveneens een forum waarlangs mensen met een dergelijke handicap met elkaar in contact kunnen komen. Zo ontstond de Brochure Ongeziene Rijkdom onder hun initiatief, een werk waarin niet alleen het belang van cultuurparticipatie wordt benadrukt maar ook duidelijke tips worden gegeven voor het ontsluiten van cultuur voor dit specifieke 7

doelpubliek. Bovendien organiseren zij ook het project Zicht op Cultuur waarbij culturele activiteiten, zoals culturele reizen, voor hun leden worden opgezet. Van Jan de Witte, redacteur en documentalist bij de organisatie, ontvingen wij zeer nuttige documentatie, onder andere over audiodescriptie. Hun samenwerking zorgde voor de know-how in het werken met dit specifieke doelpubliek.

De Brailleliga De Brailleliga is een organisatie die blinden en slechtzienden op verschillende domeinen probeert bij te staan. Het doel van de vereniging is ervoor te zorgen dat hun leden een zo groot mogelijke autonomie in het dagelijkse leven bereiken. Verschillende diensten zien hierop toe, zoals het Centrum voor Beroepsopleiding. Ook cultuur is een aandachtspunt voor de instelling. Ze wensen cultuur voor blinden en slechtzienden zo toegankelijk mogelijk te maken met het doel van sociale integratie in het achterhoofd. In hun samenwerking met Ongezien Mechelen bezorgden zij ons documentatie, voorlichting en contactgegevens waarrond het project verder kon evolueren.

FARO: Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed FARO is het gekende steunpunt voor allerlei culturele organisaties in Vlaanderen. De organisatie biedt zowel ondersteuning, informatie, kennis, beheer en ook subsidiring aan allerlei initiatieven. De samenwerking met FARO bleef beperkt tot het uitwisselen van informatie en contactgegevens, voornamelijk via Jacqueline Van Leeuwen, werkzaam bij de dienst interne kwaliteitszorg. 2.3 2.3.1 Dienst diversiteit Mechelen Zoals eerder aangekaart, is Mechelen een zeer diverse stad en wilt ze haar beleid dan ook afstemmen op deze groeiende verscheidenheid. In 2004 werd de Dienst Diversiteit opgestart. Het doel van de dienst is de motor te zijn van een lokaal inclusief beleid. Onder haar vleugels bevinden zich onder meer personen met een handicap waarvoor ze naast inspraak ook toegankelijkheid willen bewerkstelligen. Ze werpt zich op als procesbegeleider om ondersteunend en resultaatsgericht te werken. Ongezien Mechelen diende bij de dienst een aanvraag in voor de subsidie Inclusief Werken. Meer informatie hierover zal volgen bij het bespreken van de financin. 8 Stad Subsidies

2.3.2

Provincie

Provincie Antwerpen Mechelen is n van grote steden in de provincie Antwerpen. Aangezien met het project Ongezien Mechelen een meerwaarde wordt geboden op verschillende vlakken, waaronder participatie en de ontsluiting van erfgoed, dienden wij een subsidieaanvraag in voor de subsidiring van bijzondere activiteiten bij het departement Cultuur. Ook hierover meer informatie onder de rubriek financin. 2.4 Inhoud

Brouwerij het Anker Als n van de oudste brouwerijen in Belgi met bieren die meermaals in de prijzen zijn gevallen, is het Anker n van de pareltjes van Mechelen. De brouwerij zal voor Ongezien Mechelen een aangepast programma opmaken onder begeleiding van een eigen gids.

Koninklijke Gidsenbond Mechelen De Koninklijke Gidsenbond Mechelen werd gesticht in 1957. Ze groepeert alle officile stadsgidsen maar ook verschillende enthousiastelingen die begaan zijn met het historische erfgoed en verleden van Mechelen. Tot de doelstellingen van de vzw behoort onder andere het promoten van de stad en de regio Mechelen bij genteresseerden. In samenwerking met Ongezien Mechelen zal de Koninklijke Gidsenbond Mechelen enkele professionele gidsen, gespecialiseerd in de werking met visueel gehandicapten, ter beschikking stellen voor het project.

2.5

Meerwaarde project

Ongezien Mechelen focust op een doelpubliek dat zich vaak buitengesloten voelt van de maatschappij door haar visuele aard. Cultuur is een instrument om mensen met een visuele handicap terug aansluiting te laten vinden bij de samenleving. Bovendien wordt vaak vergeten dat blinden en slechtzienden eenzelfde culturele interesse herbergen als ieder ander. Ongezien Mechelen wilt aan deze culturele wens tegemoet komen. Mechelen, met haar rijke culturele infrastructuur en aandacht voor diversiteit, is hiervoor dan ook de uitgelezen locatie. Wat Ongezien Mechelen tot een interessant project maakt is diens originaliteit. Het is het eerste project van een dergelijke inslag dat plaats zou vinden in de stad. Hoewel er in de verschillende historische bezienswaardigheden mogelijkheden zijn voor blinde bezoekers, is er geen aanbod van een volledig geleide stadstour waarbij verschillende locaties worden aangedaan en alle zintuigen worden geprikkeld. Ongezien Mechelen is dan ook een unieke ervaring voor zowel de stad als de participanten. Het UiTbureau was dan ook erg genteresseerd om het project mogelijk op te nemen in hun permanente aanbod. Dit geeft Ongezien Mechelen mogelijkheden om door te groeien in de toekomst.

10

BESCHRIJVING PROCES

Rudy Kor onderscheidt in zijn werk Werken aan Projecten drie manieren van werken: routinematig, planmatig en improviserend. Aangezien het van belang is om de aanpak van vooraf te bepalen om zo de juiste sturing te geven aan het werk, kozen wij om planmatig te werken.14 Er was immers vanaf het begin een duidelijk omlijnd overzicht gegeven van de omvang en de aard van de resultaten die wij dienden te behalen, kort samengevat: Een cultureel project opzetten waarbij we de professionele hulp van de gespecialiseerde agentschappen inroepen. De specifieke uitwerking van deze opdracht was volledig vrij. 3.1 We werkten in een samenwerkingsverband met vier leden. Elk lid van onze groep kreeg een functie toegewezen naar gelang zijn of haar capaciteiten met de bedoeling zo efficint mogelijk te werken. Elk van de leden was ook toegetreden tot dit specifieke project omdat het hem of haar aansprak en iedereen kon zich er dan ook gengageerd voor inzetten. Besluiten werden genomen op basis van overeenstemming en consensus. Er zijn dan ook enkel opbouwende conflicten geweest in de realisatie van dit project die bijdroegen tot het ontwikkelen van een kritische zin. Rebecca Burke werd de functie van projectleider of opdrachtgever toegewezen. Zij was de oorspronkelijke bedenker van de specifieke inhoud van het project. Rebecca behaalde in 2011 haar masterdiploma in Geschiedenis aan de K.U.Leuven. Vanwege de grote nadruk op academisch opzoekwerk dat bij deze opleiding gelegd wordt, geeft dit haar de nodige bekwaamheden voor het opzoekwerk dat diende te gebeuren in de verkenningsfase van het project. Haar interesse voor de middeleeuws Vlaamse geschiedenis en cultuur sloot aan bij de invulling van het project. Het was haar taak om de inhoudelijke activiteiten van het project te initiren. Zij onderhield het contact met de opdrachtgever en onderhield de relaties met ondersteunde organisaties, zat de vergaderingen voor en schreef deze uit, participeerde in de totstandkoming van de plannen en dergelijke meer. Aangezien het project van kleine schaal was met enkel drie andere medewerkers, nam Rebecca ook een deel van het vakinhoudelijke werk op zich. Ze nam de rol aan van een meewerkend voorman.15 Bij samenkomsten nam zij de vragende houding aan: hoe benaderen we een bepaald vraagstuk?. Taakverdeling

14 15

KOR, Werken aan Projecten, 38. Ibidem, 105.

11

Tom Gheldof behaalde een master in de journalistiek aan de universiteit te Brussel en met deze kennis en zijn eerdere ervaringen met marketing was hij de aangewezen persoon om de verantwoordelijkheid van het marketinggedeelte van Ongezien Mechelen op zich te nemen. Vanwege zijn bedrevenheid met ICT en computerwetenschappen nam hij eveneens de functie van webmaster en bijhorende taken op zich. Tom vormde in de groep de stem van de logica: kritisch en realistisch. Gwen Dekeuleneer is al jaren actief bij het initiatief Omkaderd Wonen waarbij studenten met een fysieke functiebeperking de kans krijgen om te leven en leren in Leuven. Door haar ervaring op dit gebied en haar vele contacten in deze sector werd zij onze communicatieverantwoordelijke. Verder heeft zij al een bachelordiploma Nederlands-Engels behaald aan de K.U.Leuven waardoor zij ook de rol op zich nam om de taalkundigheid van alle officile documenten van een correct niveau te voorzien. Tijdens vergadering bracht zij steeds de positieve kijk op de zaken naar voren. Michael Peeters is in het projectteam de verantwoordelijke voor het budget en subsidies. Om hieraan tegemoet te komen breidde hij zijn kennis gedurende de duur van het project uit door onder meer les te volgen in het college Marketing van Anne ter Braak. Michael heeft in het buitenland stage gevolgd bij een Engelstalig mediaconcern waarbij hij onder meer instond voor de economische rubriek en zodoende de nodige praktijkkennis op deed. Michael pakte de zaken op een creatieve manier aan, wees op alternatieven en verkende nieuwe mogelijkheden. Onze opdrachtgever was professor Jan Baetens die ons begeleidde in het proces. De relatie die onderhouden werd tussen de opdrachtgever en de projectleider bij het project Ongezien Mechelen hield zich in het midden van een partnerrelatie en non-relatie.16 Het was de taak van de groep om het project uit te werken zonder dat de opdrachtgever zich hier voor sterk engageerde. Tegelijkertijd was er ruimte voor advies en bijsturing waardoor het project kon rekenen op ondersteuning en de nodige middelen ter beschikking gesteld werden, zoals de informatie over het Vlaams Cultureel beleid en de specifieke culturele agentschappen. Op regelmatige momenten rapporteerden wij aan professor Baetens voor een tussentijdse evaluatie waarbij hij controleerde of wij nog beantwoorden aan de oorspronkelijke doelen. Bij dergelijke vergaderingen hadden wij de mogelijkheid om met hem over problemen te beraadslagen, bijgestuurd te worden en nieuwe middelen ter ondersteuning toegewezen te krijgen.

16

KOR, Werken aan Projecten, 73-74.

12

3.2

Een projectmatige aanpak

We kunnen het dus als volgt samenvatten: de opdrachtgever professor Baetens formuleerde het gewenste eindresultaat waarbij de werkgroep verantwoordelijk was voor de specifieke invulling van dit project. Ieder van ons kreeg hierbij een op zijn capaciteiten toegespitste taak toebedeeld. Met deze opzet kozen wij voor een tweede onderverdeling en legden er ons op toe projectmatig te werken, een aanpak die valt onder de noemer van een planmatige benadering van een opdracht.17 Het organiseren van een dergelijk cultureel project was voor iedereen van ons namelijk een nieuwe uitdaging waarbij we, zoals hierboven vernoemd, gebruik konden maken van kennis en ervaringen op aanverwante gebieden, maar waarbij we geen van allen specifieke kennis hadden, buiten de middelen die ons door de opdrachtgever beschikbaar werden gesteld. Ook vanwege het multidisciplinaire karakter van onze opdracht kozen wij de projectmatige methodiek. 3.3 De verschillende fasen van het project

Faseren in een project maakt de vooruitgang van het werk duidelijk en deze methodiek werd dan ook in het project Ongezien Mechelen aangewend om zowel de communicatie tussen de medewerkers en projectleider als de opdrachtgever te vergemakkelijken. Men kan zes fasen onderscheiden. Bij faseren wordt er geconcentreerd op de inhoudelijke activiteiten die men per fase kan ontwaren. De fasering van een project handelt dus niet over tijdsplanning. Bij elke fase werd een takenpakket onderscheiden dat over de gekwalificeerde projectleden werd verdeeld.

Figuur 1. De verschillende fasen in een project

17

KOR, Werken aan Projecten, 48-49.

13

In de onderstaande tabel staan de verschillende ontmoetingsmomenten in het licht van het project aangeduid. Hierbij staat vermeld in welke fase het project zich op het moment bevond. Wel moet aangestipt worden dat er naast de officile ontmoetingsmomenten ook nog zeer korte beraadslagingen hebben plaats gevonden. Op deze momenten werden geen essentile zaken besproken maar werd enkel een overzicht van de stand van zaken bij iedere medewerker geven. Voor de uitgebreide neerslag van de officile vergaderingen, excursies en ontmoetingen met de verschillende instanties wordt verwezen naar de Wikipagina van de opleiding Culturele Studies aan de K.U.Leuven.18

Datum
7/10/2011 12/10/2011 26/10/2011 10/11/2011 18/11/2011

Doelstelling
samenstelling van het team bespreking projectidee en uitwerking voorstelling project professor Baetens onderzoek doelgroep en omgeving bezoek aan KMKG en interview met Ria Cooreman onderzoek gelijkaardige projecten contacteren van agentschappen

Projectfase
Initiatieffase Initiatieffase Einde initiatieffase Definitiefase Definitiefase

2/12/2011

Definitiefase

8/12/2011 10/12/2011

adviesmoment professor Baetens excursie Scheveningen met blindenorganisatie KUBES vaststelling plaats en tijd van realisatie project onderzoeken van de specifieke Mechelse situatie ontmoeting met UiT Mechelen (Tina Vanhoye) nabespreking vergadering UiT Mechelen bijsturing van thema van ons project start communicatieplan & marketingplan communicatieplan & marketingplan onderhoud contacten met betrokken instanties

Einde definitiefase Ontwerpfase

18/01/2012 25/01/2012

Ontwerpfase Ontwerpfase

2/02/2012 8/02/2012 17/02/2012 23/02/2012 1/03/2012

Ontwerpfase Ontwerpfase Einde ontwerpfase Voorbereidingsfase Voorbereidingsfase

18

Ongezien Mechelen Culturele Studies, 2012

(https://wiki.associatie.kuleuven.be/cs/index.php/Ongezien_Mechelen).

14

16/03/2012

nabespreking bijkomend advies van verschillende instanties over uitvoering project start promotie (o.a. ontwerp logo) promotie en communicatie (enqute) ontmoeting met erfgoedcel Mechelen (Marijke Wienen) nabespreking vergadering Erfgoedcel Mechelen Toekomstmogelijkheden van het project bespreken

Voorbereidingsfase

20/03/2012 8/03/2012 3/04/2012

Voorbereidingsfase Voorbereidingsfase Voorbereidingsfase

18/04/2012 25/04/2012

Voorbereidingsfase Voorbereidingsfase

Loopt nog door

Zoals in het overzicht van de verschillende projectfasen te bemerken valt, ontbreekt de realisatiefase en de nazorgfase. Door tijdsgebrek en organisatorische problemen bij de ondersteunde organisaties zal het pas mogelijk zijn om Ongezien Mechelen in oktober 2012 in de praktijk te brengen. Er is weinig gebruik gemaakt van een tijdsplanning in het werkproces van Ongezien Mechelen aangezien n van de gouden regels van een project is: het is klaar wanneer het klaar is.19 Er is enkel gebruik gemaakt van enkele deadlines wat betreft de grant proposal, het communicatieplan, het marketingplan en de uitvoeringsdatum van het project zelf.

19

KOR, Werken aan Projecten, 175.

15

4
4.1

MARKETINGPLAN

Situatieanalyse

In de situatieanalyse brengen we zoveel mogelijk interne en externe factoren van ons project samen. We bespreken eerst onze strategie, alvorens te gaan kijken naar de huidige marktsituatie en de concurrentie. Vervolgens keren we even terug naar onze samenwerkingsverbanden met de verschillende belangengroepen en bakenen we duidelijk onze doelgroep af. Aan de hand van deze situatieanalyse kunnen we in het volgende hoofdstuk onze SWOT-analyse maken.20 4.1.1 Strategie

Zoals uit onze visie duidelijk blijkt, is het de bedoeling om met ons project Ongezien Mechelen visueel gehandicapten de mogelijkheid te bieden via cultuur hun weg terug te vinden naar een maatschappij waarvan sommigen zich misschien afgesloten voelen. Dat willen we doen door een rondleiding in het culturele erfgoed van Mechelen aan te bieden, die specifiek aangepast is aan blinden en slechtzienden. Door te focussen op de vier andere zintuigen -naast het visuele- krijgen ook zij de kans om verschillende culturele plaatsen in de stad te ontdekken. 4.1.2 Marktsituatie

Uit onze research en de gesprekken met de cultuurverantwoordelijken van de stad kunnen we opmaken dat op dit moment blinden en slechtzienden geen aangepaste gidstochten in Mechelen kunnen volgen. Sommige plaatsen, zoals de Sint-Romboutstoren ontvangen wel geregeld mensen met een visuele handicap, maar vaak moeten zij dan op eigen initiatief een aanvraag doen voor een aangepaste tour.21 Verder bestaan wel een heleboel private en door de stad zelf georganiseerde initiatieven in Mechelen, onder meer begeleide wandeltochten met een historische invalshoek of een culinaire invalshoek. Vaak zijn deze echter niet toegankelijk voor blinden of slechtzienden wegens slechte bereikbaarheid, geen aangepaste voorzieningen of andere problemen.22

20 21

COLBERT, Marketing Culture and the Arts, 224-228. Voor een verslag van onze meeting met Tina Vanhoye, zie Ongezien Mechelen Culturele Studies, Voor een verslag van onze meeting met Marijke Wienen, zie Ongezien Mechelen Culturele Studies,

2012 (https://wiki.associatie.kuleuven.be/cs/img_auth.php/Meeting_with_Tina_Vanhoye.pdf ).
22

2012 (https://wiki.associatie.kuleuven.be/cs/img_auth.php/Meeting_with_Marijke_Wienen.pdf).

16

4.1.3

Concurrentieanalyse

In Vlaanderen, en bij uitbreiding Belgi, bestaan reeds een aantal (culturele) initiatieven die toegankelijk zijn voor blinden en slechtzienden.23 In onze voorbereidingsfase hadden wij onder meer contact met de curator van het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis (KMKG) in Brussel, het Museum M in Leuven en een Leuvense (blinde) stadsgids. Zij voorzien allemaal aangepaste begeleide wandeltochten voor blinden en slechtzienden en maken daarbij vooral gebruik van audiodescriptieve technieken.24 4.1.4 Belangengroepen

In het hoofdstuk over onze samenwerkingsverbanden komen al enkele van de grote spelers binnen de belangengroepen aan bod. Enerzijds kunnen we samenwerken met de stad Mechelen, waarbij we ook ondersteuning ontvangen van cultuurspecifieke organisaties zoals UiT Mechelen, anderzijds kunnen we ook subsidieaanvragen indienen bij de provincie Antwerpen en bij de Dienst Diversiteit Mechelen.25

23

Voor een overzicht, zie: BOLS, Kimbols, Aangepaste sportverenigingen. en FARO, Aanbod van Overzicht contacten op Ongezien Mechelen Culturele Studies, 2012 Zie bijlage 8.5 Subsidieaanvragen

musea voor blinden en slechtziende bezoekers.

24

( https://wiki.associatie.kuleuven.be/cs/index.php/Ongezien_Mechelen).
25

17

4.2

Onderzoek bij doelgroep

Om na te gaan welke interesse voor ons project vanuit onze specifieke doelgroep van blinden en slechtzienden bestond, besloten we om een onderzoek te houden, weliswaar op kleine schaal. De bedoeling hiervan was om een beter beeld te krijgen van hun ervaringen met zulke culturele activiteiten en om hun noden daarbij goed te kunnen inschatten. Hiervoor namen we interviews af bij tien blinde of slechtziende personen.26 Alle respondenten geven aan dat ze wel eens deelnemen aan culturele activiteiten. De interesse is binnen deze doelgroep dan ook duidelijk zeer groot.

Een aantal respondenten geeft echter aan dat de activiteiten niet altijd even goed zijn aangepast aan de noden van blinden en slechtzienden. Anthony: Nog geen 10% van de culturele activiteiten zijn aangepast. Heel wat respondenten wijzen nochtans op het belang hiervan. Voor de meeste respondenten is het feit of een activiteit al dan niet aangepast is een belangrijk criterium om te beslissen of ze eraan zullen deelnemen. Kurt: Af en toe zijn die aangepast, anders zou ik er niet aan meedoen. Diane: Aan stadswandelingen doe ik ook graag mee als ze op ons afgestemd zijn. We vroegen ook aan onze respondenten welke zintuigen best het meeste aandacht krijgen bij het organiseren van een activiteit voor blinden en slechtzienden. Uit de antwoorden blijkt dat de ondervraagden vooral willen dat het gehoor (90%) en de tastzin (70%) aandacht krijgen. Toch zijn ook de reukzin (50%) en de smaakzin (30%) belangrijk.

26

Zie bijlage 8.1 Interview

18

Katty: Alle zintuigen zijn belangrijk: hoe meer zintuigen aangesproken/geprikkeld worden, hoe beter.

Een grote meerderheid van de ondervraagden antwoordt positief op de vraag of ze al ooit een geleide tour hebben gevolgd. Maar liefst 70% heeft hier al eens aan deelgenomen.

In de meeste gevallen was de tour aangepast aan blinden en slechtzienden. Dat was het geval voor 70% van onze respondenten. Hieruit blijkt dus dat in de culturele sector toch wel aandacht is voor de noden van deze doelgroep.

19

Verder blijkt nog dat het voor sommige respondenten niet altijd nodig is dat een tour aangepast is of niet. Anthony: Ik kan ook veel hebben aan tours die niet direct zijn aangepast aan blinden. Katty: Ik heb meermaals een geleide wandeling gevolgd: op stap gaan met een gids is sowieso boeiend, of de rondleiding nu wel of niet aangepast is voor blinden/slechtzienden. De meningen over het feit of er tijdens een tour best een gids per groep is of persoonlijke begeleiding moet zijn, zijn verdeeld. Dat blijkt duidelijk uit onderstaande grafiek.

De helft van de ondervraagden geeft aan dat ze liefst begeleid worden door een gids die instaat voor de volledige groep. Diane: Blinden volgen dit liever in groep. Apart brengen ze er niet veel van terecht. Als een organisatie kiest voor gidsen in groep, dan is het wel enorm belangrijk dat de groepen niet te groot zijn. Katty: Als je grote groepen aan een voorwerp/monument wil laten voelen, dan gaat dat ten koste van het tijdsritme en kan je maar weinig dingen bekijken/bezoeken. Een aantal respondenten is dan weer voorstander van persoonlijke begeleiding. Anthony: Persoonlijke begeleiding is goed omdat je dan vragen kunt stellen. Dat is heel leuk, de uitleg maakt een groot deel van de ervaring. Een organisatie die een activiteit op maat van blinden en slechtzienden wil organiseren, geeft dan ook best de keuze tussen een gids of een persoonlijke begeleider. Bovendien geven de ondervraagden aan dat het belangrijk is dat ze hun blindengeleidehond kunnen meenemen. 20

Het is niet noodzakelijk om eten of drinken voor de hond te voorzien, maar wat water wordt wel geapprecieerd. De kanalen langs waar de mensen bereikt kunnen worden, zijn vrij divers. Vaak worden ze via familie of vrienden op de hoogte gebracht van een bepaalde activiteit (50%). Ook internet (40%) en blindenorganisaties (30%) worden genoemd als kanalen waarlangs blinden en slechtzienden op de hoogte gebracht worden van activiteiten op maat.

De respondenten geven ook een aantal plaatsen aan die best vermeden worden tijdens een stadswandeling. Zo zijn bijvoorbeeld drukke straten geen goed idee omdat het daar moeilijk is om over te steken. Rustige buurten zoals parken en achterbuurten spreken de ondervraagden meer aan. Ze zijn zeker niet alleen op zoek naar toeristische attracties. Daar is het meestal immers veel te druk. Ze hechten veel belang aan originaliteit. Bij het organiseren van een stadswandeling is het dan ook aangeraden om ook plaatsen te bezoeken die minder vanzelfsprekend zijn. Anthony: De rosse buurt is wel intrigerend. Ook achterbuurten, zoals de Marollen. De toeristische dingen interesseren mij minder. Tijdens de tocht mag er door de gids zeker wat uitleg worden gegeven bij de geschiedenis van de stad en ook in oude verhalen over de stad zijn de respondenten wel genteresseerd. Het mag echter niet te overheersend zijn. Afwisseling is absoluut noodzakelijk. Youssri: Ja, maar ook niet te veel. Het moet proportioneel zijn... We kunnen uit deze bevraging dus concluderen dat er binnen de doelgroep blinden en slechtzienden een grote interesse is voor culturele activiteiten. Het wordt bovendien enorm op prijs gesteld als de activiteit is aangepast aan hun specifieke noden.

21

De zintuigen die hierbij het best worden aangesproken zijn het gehoor en de tastzin. De meeste ondervraagden nemen ook regelmatig deel aan een geleide tour. Soms is deze aangepast, soms niet. Het wordt zeker en vast geapprecieerd maar het blijkt niet altijd noodzakelijk te zijn. Bij de vraag of ze liefst worden bijgestaan door een persoonlijke begeleider of door een gids in groep, liggen de antwoorden wat uit elkaar. Het blijkt dan ook van persoon tot persoon af te hangen. Best is dus om beide opties te voorzien. Een activiteit kan via verschillende kanalen bekend gemaakt worden bij de doelgroep. Mond-aan-mond reclame doet het blijkbaar erg goed. De ondervraagden geven immers aan dat ze vaak door familie en/of vrienden op de hoogte worden gebracht van een activiteit. Ook via internet en blindenorganisaties vernemen de respondenten vaak dat er iets wordt georganiseerd. Drukke plaatsen en wegen worden best gemeden. De doelgroep apprecieert het als er aandacht is voor minder voor de hand liggende plaatsen, zoals achterbuurten. Niet alles moet in een toeristische gids terug te vinden zijn. Lokale geschiedenis en oude verhalen mogen zeker en vast aan bod komen, maar het mag niet overheersen. Afwisseling is enorm belangrijk tijdens een stadswandeling.

22

4.3

SWOT-analyse

Sterktes (Strengths) Rondleiding aangepast aan doelpubliek Gidsen die ervaring hebben in het werken met blinden en slechtzienden Werken rond de vier andere zintuigen, buiten het visuele aspect Bij het bezoek aan de brouwerij is het mogelijk om het productieproces te beleven De tour is vrij afwisselend, zowel qua locaties als qua beleving Het gehoor en de tastzin zijn de twee zintuigen die het vaakst worden aangesproken, via de audiodescriptieve begeleiding en via de aangepaste voorzieningen

Kansen (Opportunities) Originele manier voor blinden en slechtzienden om de stad Mechelen te leren kennen Op de verschillende locaties samenwerken met de eigenaars om hun locatie te promoten Via onze samenwerkingsverbanden bereiken we een groot deel van onze doelgroep Promotie is mogelijk via internet, maar ook rechtstreeks via de organisaties (nieuwsbrieven, krantjes, ) en natuurlijk via mond-aan-mondreclame

Zwaktes (Weaknesses) De plaatsen buiten de Sint-Romboutstoren zijn niet zo bekend Met een diverse groep (leeftijd, interesses) is het moeilijk om een eenvormig programma voor iedereen interessant te maken

Bedreigingen (Threats) Problemen onderweg (slechte straten, kleinere ruimtes, hondenbegeleiding, ) Eventueel minder aantrekkingskracht voor jongeren Sommige toeristische attracties zijn misschien wat te druk op bepaalde tijdstippen Vermoeidheid kan een bepalende factor worden bij sommige deelnemers

23

4.4

Marketingdoelstellingen

Uit onze voorgaande bevindingen kunnen we nu overgaan tot het opstellen van enkele concrete marketingdoelstellingen en daarmee de ideale marketingmix voor ons product, het project Ongezien Mechelen, uitdenken. Natuurlijk is er sinds het ontstaan van marketing heel wat veranderd. De evolutie van Marketing 1.0 (4 Ps: product, promotion, price, place) naar Marketing 2.0 (4 Cs: customer need/solution, communication, cost, convenience) is daar een eerste voorbeeld van. Tegenwoordig spreken we zelfs over Marketing 3.0 die rekening houdt met allerlei maatschappelijke en sociale factoren, bijvoorbeeld milieubewustzijn.27 Een ander verschil is dat marketing in de culturele sector verschilt van een traditioneel marktgericht marketingmodel. Hoewel men ook in deze sector over dezelfde componenten zoals markt en promotie spreekt, vertrekt het culturele marketingmodel van het product zelf. De doelstelling van deze producten is vaak ook niet volledig om zoveel mogelijk winst te maken, maar eerder om een cultureel objectief te bereiken.28 De hierboven aangehaalde zaken zijn ook bij ons project Ongezien Mechelen van toepassing. In de eerste plaats vertrekken we van een eigen product, in casu de geleide wandeltocht in en rond culturele plaatsen in Mechelen. We richten ons dan wel op een bepaald marktsegment, met name blinde en slechtziende personen, maar ons doel is eerder om deze personen te laten kennis maken met bepaalde aspecten in de maatschappij waar ze niet altijd de kans toe krijgen om deze te verkennen. Onze marketingdoelstellingen richten zich in de eerste plaats dan ook op de activering van zoveel mogelijk blinde en slechtziende personen om deel te nemen aan de tour. Daarnaast willen we hen graag een originele ervaring aanbieden waardoor zij zelf als het ware promotie voeren voor het project Ongezien Mechelen. Verder is het ons doel dit project ook op langere termijn verder te kunnen zetten in samenwerking met de verschillende organisaties die ons steunen, al dan niet in een aangepaste vorm. 4.5 Budget

Voor de promotie en het budget vertrekken we van een zo minimaal mogelijke belasting. Daarbij zullen vooral internetmarketing op vlak van promotie en een toegangsprijs op vlak van inkomsten de belangrijkste pijlers vormen.29

27 28 29

KOTLER, Marketing 3.0, 23-27. COLBERT, Marketing Culture and the Arts, 15-18. Zie hoofdstuk 5 Communicatie en 6 Budget

24

5
5.1

COMMUNICATIE
Projectdoelstellingen

Om de communicatie rond het project vlot te laten verlopen is het belangrijk om het project duidelijk te definiren en af te lijnen. Daarom volgen hier de projectdoelstellingen aan de hand van de SMART-methode30. Specifiek: Met Ongezien Mechelen is het de bedoeling een nieuw en origineel project op poten te zetten door een geleide tour aan te bieden doorheen Mechelen voor blinden en slechtzienden. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de verschillende zintuigen. Professionele gidsen laten hen bekende trekpleisters zien, zoals de Grote Markt en de Sint-Romboutstoren, maar ook minder voor de hand liggende plaatsen zoals de brouwerij Het Anker. Tegelijkertijd wordt ingegaan op de vergeten verhalen en sagen van Mechelen. Op deze manier wil Ongezien Mechelen blinden en slechtzienden de kans geven hun weg terug te vinden naar een maatschappij waarvan zij zich mogelijk uitgesloten voelen. Meetbaar: Uit de enqutes die afgenomen zijn bij 10 blinden en slechtzienden bleek dat een ideale groep voor een rondleiding bestaat uit niet meer dan 10 personen. Er zal dus minstens n groep van 10 personen worden rondgeleid door Mechelen. Naargelang het succes van de tour kan het aantal groepen nog verhoogd worden. De toegangsprijs zal 5 euro per deelnemer bedragen. De rest van de kosten wordt gedragen door subsidies. De prijs wordt bewust laag gehouden om iedereen de kans te geven deel te nemen. De toegangsprijs wordt wel gevraagd om enkel genteresseerden aan te trekken. Acceptabel: Het project Ongezien Mechelen past binnen het diversiteitbeleid van Mechelen en binnen het cultureel beleidsplan van 2008 2013 van Mechelen. Er bestaat op dit moment nog geen gelijkaardig project in Mechelen en zou dus een verrijking zijn voor het Mechelse culturele leven. Daarnaast is het ook een recht van elk individu om toegang te krijgen tot cultuur. Daarom is het nodig om voor bepaalde doelgroepen een steentje bij te dragen. Uit de enqutes bleek unaniem dat de doelgroep genteresseerd is in het deelnemen aan een geleide tour doorheen Mechelen. Realistisch: Het project Ongezien Mechelen wordt realiseerbaar door de samenwerking met de verschillende partners. Op financieel vlak is Ongezien Mechelen zeker realiseerbaar met de subsidies die aangevraagd worden bij de provincie Antwerpen en de Dienst Diversiteit van de stad Mechelen. Door de samenwerking met blindenorganisaties, zoals de Brailleliga en Licht en Liefde, wordt een informatieve achtergrond verzekerd. Ook door logistieke steun, zoals het verspreiden van informatie over het project bij de doelgroep, helpen ze Ongezien Mechelen bij het verwerven van naambekendheid.
30

KOR, Werken aan projecten, 32-34.

25

Tijdsgebonden: Het project is gestart in oktober 2011 en zal uitgevoerd en gevalueerd worden in oktober 2012. De exacte datum voor de uitvoering van het project wordt vastgelegd wanneer er meer duidelijkheid bestaat over de subsidiedossiers. 5.2 Doelgroep

Voor Ongezien Mechelen worden blinden en slechtzienden van 16 tot 99 als doelgroep genomen. De leeftijdscategorie begint pas op 16 jaar door het brouwerijbezoek en eindigt bij een hoge leeftijd omdat de enige vereiste is dat deelnemers mobiel genoeg zijn om de tour helemaal mee te volgen. Er is bewust voor deze doelgroep gekozen omdat het een groep is die vaak de kans niet krijgt om deel te nemen aan culturele activiteiten. Ongezien Mechelen wil dan ook een kwalitatief hoogstaande culturele activiteit zijn die specifiek aangepast is aan de behoeften van blinden en slechtzienden, zodat ook zij op een optimale manier kunnen genieten van de Mechelse cultuur. Om het project tot een goed einde te brengen is het belangrijk dat niet enkel de tour zelf is aangepast, maar ook de communicatie in de voorbereidingsfase naar de doelgroep toegespitst is op hun noden. Die communicatie bestaat vooral uit digitale communicatie via de website, de Facebookpagina en mailinglists, maar ook via blindenorganisaties. 5.3 5.3.1 Communicatie binnen de projectgroep Interne communicatie

De projectcommunicatie bestaat uit meetings en e-mailcontact. Om een goede werking van de projectgroep te verzekeren worden wekelijkse meetings georganiseerd. Daar wordt gevalueerd wat de voorbije week gedaan is, bespreken wat nog moet gebeuren en worden de taken verdeeld onder de verschillende groepsleden. Doorheen de week wordt contact gehouden door middel van e-mail.31 5.3.2 Communicatie met de promotor

Bij gelegenheid werd een afspraak gemaakt bij de promotor van het project, professor Jan Baetens. Daar werd de ontwikkeling en voortgang van het project gevalueerd en was er ruimte voor discussie en feedback.

31

WAARDENBURG, Projectmatig werken en communicatie, 58.

26

5.4

Externe communicatie 5.4.1 Communicatie met externe organisaties

De afzender van de externe communicatie was bewust niet n persoon uit de projectgroep. De contacten werden verdeeld onder de projectgroepsleden naargelang de taken en interesses van de groepsleden. Ook de communicatiekosten werden zo gespreid. Doel van communicatie Informatie & ondersteuning Organisatie - Sportimonium - Licht en Liefde Documentatiecentrum (Jan De Witte) - De Brailleliga - Licht en Liefde - KUBES Gidsen - David Mellaerts (blinde Leuvense gids) - Caroline Daemen (blinde gids Museum M) - Peter Meuris (blindengids Brouwerij Gouden Carolus) - Willy Op de Beeck (Secretaris Koninklijke Gidsenbond Mechelen) - Mechelse Gidsenbond - Ria Cooreman (KMKG, Museum voor blinden) Ondersteuning - FARO - UiT Mechelen, dienst toerisme - Dienst Diversiteit Mechelen Inhoudelijk - Brouwerij T Anker - Beiaardschool Mechelen Rebecca Rebecca Gwen, Michael, Rebecca, Tom Contactpersoon Gwen

De eerste groep organisaties heeft geholpen met het bieden van informatie over omgaan met blinden en gaf informatie die kon helpen bij onze rondleiding. Zo was vooral de informatie over audiodescriptie nuttig, maar ook de praktijkervaring bij de rondleiding in het beeldenmuseum, georganiseerd voor blinden door KUBES, was ontzettend leerrijk.

27

De tweede groep van organisaties was nuttig door hun informatie over het gidsen voor blinden en slechtzienden. Sommige organisaties zullen ook praktische ondersteuning bieden of meewerken aan Ongezien Mechelen. De derde groep zorgt eerder voor ondersteuning en informatie bij het leggen van contacten die nuttig kunnen zijn voor het project. De vierde groep van contacten is die met organisaties die deel uitmaken van de inhoudelijke opbouw van de tour. 5.4.2 Communicatie met de doelgroep

Voor de communicatie met de doelgroep rekenen we onder andere op externe partners zoals de blindenorganisaties Licht en Liefde en de Brailleliga, maar communicatie en promotie gaat toch grotendeels van de projectgroep uit. Uit de enqutes bleek dat veel personen van de doelgroep op de hoogte blijven via internet en daarop willen we dus ook zeker inspelen door verschillende pistes te betreden. Gwen Dekeuleneer, verantwoordelijk voor de communicatie, maakt deel uit van de mailinglist Bliksem. Van deze mailinglist maken meer dan 500 blinden en slechtzienden deel uit. Op deze manier blijven zij op de hoogte van nieuws dat hen aanbelangt en ook langs deze weg kan Ongezien Mechelen gepromoot worden. Ook de oprichting van een eigen website zorgt ervoor dat we zelf de communicatie met onze doelgroep kunnen verzorgen. De website is voorlopig te bekijken via een domeinnaam op de studentenserver van de K.U.Leuven32 Speciaal voor onze doelgroep voldoen onze online paginas ook aan de vereisten voor het Anysurfer label, waardoor de website gebruiksvriendelijk en toegankelijk is voor mensen met een beperking. In de eerste plaats zijn de kleuren aangepast voor slechtziende personen dankzij een thema met hoog contrast. Daarnaast bevat de website een duidelijke navigatie dankzij een menu met subpaginas. We hebben tot slot ook gezorgd voor duidelijke informatie bij de links en afbeeldingen, zodat een screenreader deze informatie kan voorlezen. 33 Ook in het logo komen de kleuren met een hoog contrast, met name zwart, wit en geel opnieuw voor. Hiermee hopen we goed aan te sluiten bij onze doelgroep, blinden en slechtziende personen, en hen alvast op die manier een aantrekkelijk project aan te kunnen bieden.

32 De volledige URL van de homepagina is http://s0173074.ulyssis.be/ongezienmechelen/

33

Voor de volledige checklist, zie http://www.anysurfer.org/ 28

Figuur 2. Website met standaard thema en hoog contrast 29

6
6.1

BUDGET

Inkomsten

Voor onze inkomsten zijn we vooral afhankelijk van subsidies van de Dienst Diversiteit in Mechelen en de provincie Antwerpen. Op aanraden van Tina Vanhoye, onze vaste contactpersoon bij UiT Mechelen, vragen we een lage inschrijvingsprijs (5 euro). Zodoende trekken we vooral kandidaten aan die in zekere mate een voorinteresse hebben voor wat Ongezien Mechelen te bieden heeft en vermijden we klaplopers. Daarnaast worden op deze manier natuurlijk ook de uitgavekosten voor een deel gedekt. Onderstaande inkomstenraming is gebaseerd op een totaal van 20 bezoekers:

INKOMSTEN

BEDRAG IN EURO

1. Tickets

100,00

2. Subsidies

Provincie Antwerpen Inclusief werken Mechelen Subtotaal

100,00 150,00 250,00

TOTAAL

350,00

De Dienst Diversiteit Mechelen subsidieert verenigingen die inspanningen doen om toegankelijk te zijn voor personen met een handicap. Onder de naam inclusief werken wil de stad verenigingen belonen die op lange termijn hun steentje bijdragen voor het wegwerken van letterlijke en figuurlijke obstakels. Ondanks dat de subsidie enkel bedoeld is voor projecten op lange termijn heeft de Dienst Diversiteit ons aangeraden om toch onze aanvraag in te dienen. In samenspraak met Tina Vanhoye en UiT in Mechelen zou Ongezien Mechelen in het vaste programma kunnen worden opgenomen. De nadruk van de subsidie ligt op duurzaamheid, geen ankerpunt van ons project, maar toch verzekerde onze contactpersoon op de dienst, Eva Peeters, dat we een kans zouden maken. 30

De subsidie van de provincie Antwerpen betreft een subsidie voor bijzondere activiteiten. Voor bijzondere culturele en socio-culturele projecten in de provincie Antwerpen, opgericht op particulier initiatief34. Ons project voldoet aan de voorwaarden die de provincie vooropstelt voor deze subsidie. Mocht de subsidie inclusief werken er niet doorkomen omwille van het gebrek aan duurzaamheid kan het gevraagde bedrag voor de subsidie van de provincie Antwerpen worden opgetrokken tot 250,00 euro. Omdat we geen officile vzw zijn is het mogelijk dat we op zoek moeten gaan naar een officile partner om onze aanvraag te legitimeren. Erfgoedcel cordinator Marijke Wienen heeft ons daarop gewezen. In dat geval hopen we dat de stad Mechelen ons zal bijspringen. 6.2 De uitgaven voor Ongezien Mechelen betreffen een combinatie van inkomprijzen en gidskosten. De prijs van de domeinnaam voor de website bedraagt 20 euro. Onderstaande uitgavenraming is gebaseerd op een totaal van 20 bezoekers: Uitgaven

UITGAVEN

BEDRAG IN EURO

1. Toegang

Sint-Romboutstoren Brouwerij Subtotaal

100,00 120,00 220,00

2. Gids

Sint-Romboutstoren Beiaardschool Subtotaal

60,00 50,00 110,00

3. Website

20,00

Totaal

350,00

34

Subsidies Provincie Antwerpen, Subsidiring van bijzondere activiteiten.

31

De gidsen die worden ingehuurd voor de wandeling zijn erkende gidsen van de Koninklijke Mechelse Gidsenbond (KGM).

6.3

Decreet

Ongezien Mechelen valt onder het Participatiedecreet van de Vlaamse overheid. Het Participatiedecreet is een flankerend decreet en vult de sectorale decreten in het beleidsdomein cultuur, jeugd en sport aan.35 Als participatieproject wil Ongezien Mechelen tegemoet komen aan de noden en behoeften van personen met een visuele handicap, een groep die aangeduid wordt als kansengroep, en zodoende onder dit decreet valt. Omdat we geen officile vzw zijn komen we echter niet in aanmerking voor een rechtstreekse subsidie van de Vlaamse overheid.
35

Voor de subsidievoorwaarden, zie: Agentschap Sociaal-Cultureel Werk, Subsidievoorwaarden.

32

BIBLIOGRAFIE Bronnen

7.1

7.1.1

Werken

CARON, B. e.a., Over cultuurparticipatie, Brussel, 2006. COLBERT, F. Marketing Culture and the Arts, Montral, 2007. DE COSTER, K. Een tweede kijk op kunst: kunsteducatie voor personen met een visuele handicap, Diagoog: Webtijdschrift voor (een) agogiek in dialoog, 3:1(2003), 1-10. DE COSTER, K. en MLHEIS, V., Intersensorial translation: visual art made up by words, J.DIAZ-CINTAS, Media for All: Subtiteling the Deaf, Audio-Description and Sign Language, Amsterdam, 2007, 189-201. KOR, R. Werken aan Projecten, Amsterdam, 2002. KOR, R., Werken aan projecten: aandacht voor mens en methode, Mechelen, Kluwer, 2008. KOTLER, P., e.a. Marketing 3.0: from products to customers to the human spirit. Hoboken, 2010. MATARASSO, F., Use or Ornament: The Social Impact of Participation in the Arts, Stroud, 1997. VAN PEE, K. en DEMEYER, B., De sociaal-artistieke praktijk in Belgi: een kwalitatief onderzoek naar methodiekontwikkeling, Leuven, 2003. WAARDENBURG, M., Projectmatig werken en communicatie, Mechelen, Kluwer, 2003.

33

7.1.2

Websites

Agentschap Sociaal-Cultureel Werk, Subsidievoorwaarden. Participatieprojecten kansengroepen: participatiebeleid ASCW, 2012 (http://www.sociaalcultureel.be/volwassenen/partprojkans_subsidievoorwaarden.aspx). AnySurfer Checklist: Belgisch kwaliteitslabel voor toegankelijke websites, 2012 (http://www.anysurfer.org/). BOLS, K., Kimbols, Aangepaste sportverenigingen voor blinden en slechtzienden uit Belgi, (http://kimbols.be/categorie/links/belgie). Brailleliga, Activiteiten 2004, 2012 (http://www.brailleliga.be/nl/brailleliga/verslag2004/bijlagen.asp). FARO. Vlaams steunpunt voor erfgoed vzw, Aanbod van musea voor blinden en slechtziende bezoekers, 2012 (http://www.faronet.be/dossier/toegankelijkheid-voorblinden-en-slechtzienden/aanbod-van-musea-voor-blinde-en-slechtziende-). KONING BOUDEWIJNSTICHTING, Algemeen Verslag over Armoede, 1992 (http://www.kbs-frb.be/uploadedFiles/KBSFRB/Files/NL/PUB_0664_Algemeen_verslag_armoede.pdf). Mechelenbinnenstebuiten, 2012 (http://www.mechelenbinnenstebuiten.be/). NOBELS, F. e.a., Cultuurbeleidsplan 2008-2013 Stad Mechelen, 2008 (http://www.mechelen.be/_uploads/Diensten/Cultuurontwikkeling/downloads/Cultuurbele idsplan_Mechelen_2008_2013_def.pdf). Ongezien Mechelen Culturele Studies, 2012 (https://wiki.associatie.kuleuven.be/cs/index.php/Ongezien_Mechelen). Subsidies Provincie Antwerpen, Subsidiring van bijzondere activiteiten, 2012 (http://www.provant.be/subsidies/vrije_tijd/cultuur/subsidie_bijzondere_activiteit.jsp). VAN OOSTERWYCK, D. en VANMESSEM, F., Visie op diversiteit - Stad Mechelen, 2008 (http://www.mechelen.be/_uploads/Diensten/Diversiteit/downloads/Visiediversiteit.pdf). 34

8
8.1

BIJLAGEN

Interview

Stadsrondleiding voor slechtzienden en blinden Dit interview dient om ons, een groep masterstudenten in Culturele Studies aan de K.U.Leuven, wat praktische hulp en achtergrondinformatie te verschaffen in hoe een stadsrondleiding rond vergeten erfgoed het beste georganiseerd zou worden. Alle gegevens dienen louter om de organisatie van de tour vooruit te helpen en zullen voor geen enkele andere doeleinden gebruikt worden. Wij danken hartelijk u voor uw medewerking. Naam: Leeftijd: Beroep / studie: 1. Doe je wel eens mee aan culturele activiteiten en zijn die aangepast voor blinden en slechtzienden? 2. Hoe wordt je voor zo'n activiteiten bereikt? (vb. via culturele organisaties, vrienden, familie, magazines, blinde organisaties,) 3. Heb je zelf al ooit een geleide tour gevolgd? En was die aangepast aan blinden en slechtzienden? 4. Welke zintuigen zijn volgens jou het belangrijkst en hebben bijgevolg het meeste aandacht nodig? 5. Willen blinde mensen deze tour persoonlijk begeleid volgen of is een enkele gids (misschien 2) voldoende? 6. Moet er de mogelijkheid zijn blindengeleidehonden toe te laten? Zo ja, wat zou hiervoor voorzien moeten worden? (een stom voorbeeld: een bak water?) 7. Welke delen van een stad zouden liever vermeden worden (vb. een druk uitgaanscentrum)? geuren en rust) 8. Met hoeveel personen zou je de tour (eventueel) graag volgen? 9. Ben je genteresseerd in lokale geschiedenis en oude verhalen die in zo'n tour opnieuw tot leven worden gebracht? 10. Wat versta jij onder vergeten erfgoed? Wat zou je graag onder de noemer hiervan terug vinden in een stadsrondleiding? 35 Welke delen zouden graag aandacht krijgen? (vb. een park:

8.2

Inhoudsplan stadswandeling

In het kaartje hieronder weergegeven, zijn de verschillende locaties aangeduid die aangedaan zullen worden gedurende de rondleiding van Ongezien Mechelen. Ook de route van de ene locatie naar de andere is aangeduid. Locatie 1: Sint-Romboutstoren Locatie 2: de Grote Markt Locatie 3 en 4: de brouwerij en proeverij het Anker

36

8.3

Mogelijkheden bezoeken

In de tabel hieronder staan de verschillende organisaties die het projectteam in het werkproces van Ongezien Mechelen heeft overwogen op te nemen in de stadsrondleiding.36

Organisatie
Brouwerij het Anker Kaashandel Schokaert St. Romboutstoren Beiaardschool Dossinkazerne Hof van M. van Oostenrijk Groot begijnhof St. Katelijne Kerk St. Pieter en Paulus Kerk Manufactuur de Wit Culinaire wandeling Tabakshuis Windels Chocolatier Gauthier Banketbakkerij Vanderbeek Klokkenmuseum Kantclub Etterjefke

Interesse
Ja Niet contacteerbaar Ja

Prijs
7,20 pp

Opmerking
Aangepast programma mogelijk

Ja GESLOTEN Ja

5 pp 60 groep 135 beiaardbezoek 1800 mobiele beiaard

Beklimming mogelijk

Meer mogelijkheden

60 groep

Toelating honden onzeker

Nee Ja Niet contacteerbaar Gratis Vrij bezoek

Ja

6pp 110 groep 46-65 pp + organisatiekosten Te bespreken Te bespreken Gratis

Enkel op donderdag Bezoek atelier niet mogelijk

Ja Ja Misschien Ja Nee Ja

Mogelijkheid proefavonden

Geen honden toegelaten

Gratis

Afwachting: atelier geschikt?

36 De informatie in de tabel is gebaseerd op de aanvankelijke voorwaarden die werden gesteld. Deze kunnen dus gevolueerd zijn of nog evolueren naar de realisatie van het project toe.

37

8.4 Aanbod stadswandelingen Hieronder is een kort overzicht gegeven van de bestaande stadswandelingen in Mechelen. De meesten hiervan worden georganiseerd door of in samenwerking met de vzw Mechelenbinnenstebuiten, een organisatie die zich toelegt op gegidste stadswandelingen in Mechelen.37 Art deco, expo en modernisme: Een verrassende kijk op de architectuurgeschiedenis van de 20ste eeuw in Mechelen. Van de belle poque (eclecticisme, exotisme, art nouveau) gaan we, via het interbellum (wederopbouw, art deco en modernisme) en de tijd van "expo 58", naar de "golden sixties", de retrosfeer, het postmodernisme en de nieuwste trends. We volgen de huidige architecturale ontwikkelingen op de voet. De Bourgondische droom: Ooit was Mechelen de politieke en culturele hoofdstad van de Bourgondische Nederlanden. In 1473 richtte hertog Karel de Stoute het Parlement van Mechelen op. Tijdens de regering van Margaretha van Oostenrijk kwam kunstenaars en wetenschappers van wereldformaat naar Mechelen. We evoceren deze periode aan de hand van het unieke erfgoed uit die tijd. Zeg kwezelke wilde gij dansen ? In het noorden van de Mechelse binnenstad liggen de wijken Groot Begijnhof en Klein Begijnhof -Heembeemd. Eerstgenoemde is in enkel decennia uitgegroeid tot een aangename rustige woonwijk en is erkend als werelderfgoed. De andere wijk was een middeleeuwse armenwijk, die vanaf 1972 aan een opmerkelijke verjongingskuur begon. De centrale thema's zijn sociale stadsvernieuwing en monumentenzorg. Via ( H ) Appia: Nadat de groenten van bij boer en tuinder de stad Mechelen bereikten, moesten ze nog verhandeld worden alvorens ze op onze borden konden belanden. We organiseren een sporentocht doorheen de binnenstad en herontdekken de oude trajecten die de verschillende groenten aflegden. Waar reed de patattentram ook alweer en waar in de stad kon je zaden kopen? En hoe komt het dat van dit erfgoed zo weinig zichtbaar in de stad bewaard bleef? Mannen ! Dat Mechelen straffe vrouwen heeft gekend weten we al. Maar ook Mannen hebben de stad vorm gegeven. (Patroon)-Heiligen, Gilden, ongeoorloofde mannenliefde en moderne mannenbastions, ze komen allemaal aan bod. Alle mannen (en vrouwen) verzamelen voor alweer een nieuw stadsbeeld ! Oud of Out ? Reeds meer dan 150 jaar zoeken we naar een correcte benaming: senioren, oudjes, ouden van dagen, bejaarden .... en we komen er nog altijd niet uit.

37

Mechelenbinnenstebuiten, 2012 (http://www.mechelenbinnenstebuiten.be/).

38

Wat is dat toch met die oude Mechelaars en wie is er nu eigenlijk oud of out? Vele vragen met soms verrassende antwoorden in deze stadswandeling, hou je vast! Kinderen baas: Kinderen zijn een last en een zegen wist onze bompa zaliger te vertellen. En hij kon het weten want hij had een bloemkoolveld of twee. Wandel mee in de stad van de apenjaren van Keizer Karel, kroostrijke gezinnen, vingervlugge kinderhanden aan de arbeid, Sinte Mette op zijne troon, hangjongeren en deugnietenstreken. Mechelen kinderstad? Jazeker.Laat het kind in u naar boven komen en ontdek mee de kindvriendelijkste plekjes in de stad. Vrouwen in Mechelen een noodzakelijk kwaad? Doorheen de geschiedenis hebben vrouwen het leven in Mechelen uitgemaakt. Of het nu gaat over de bekendste vrouwen zoals onze beide Margaretha's of onze religieuzen, of om andere minder bekende figuren zoals de stoelvlechtsters en andere markante vrouwen, allen hebben ze de geschiedenis van Mechelen vorm gegeven. Deze wandeling neemt je mee naar bekende en minder bekende plaatsen in Mechelen en zet de vrouw centraal. Vrouwenhaters welkom maar ze moeten zwijgen en leren! Uit vriendschap: Dompel je samen met Mechelenbinnenstebuiten onder in de betere historische riooljournalistiek. Maak je op voor roddels en de laatste nieuwtjes, de orde van de naast-de-pot pissers, uitzuipmeisjes en roze balletten, broederliefde tot na de dood, oorlog tussen de stammen, vriendjespolitiek en herenliefde in de paleizenwijk... Uit vriendschap? Mechelenbinnenstebuiten weet wel beter! Conflict: Ooit was Mechelen een belangrijke garnizoensstad niet in het minst omdat de wet voorschreef dat de Aartsbisschop over drie regimenten kon beschikken . Wist je trouwens dat het eerste vaste soldatenonderkomen op het Europese vasteland te Mechelen werd gebouwd: de latere Dossinkazerne. Tot de jaren 70 van vorige eeuw maakten de soldaten een wezenlijk deel uit van het dagelijks leven in de stad: menig cafeetjes, kabardoesjkes en ander soldatenvertier. De wandeling brengt je langs deze restanten van Mechelen als soldatenstad. Ze laat zien hoe "das Militr" een invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de stad en het sociale leven van zijn burgers. Rondom t Veer: De bewoners uit de straatjes rondom t Veer stonden op en gaan slapen met de Dijle. Aanvoerplek voor kolen en graan, vertrekplaats voor stoelen en meubels, reparatieplek voor boten, plaats voor strokloppen, stoelmatvlechten en wassen ... En het thema mobiliteit is nooit ver weg in de binnenstad. Mechelen onder de Spanjaarden: Wat kwamen de furieuze Spanjaarden zoeken in onze stad? Waar vonden we het Spaans gasthuis? En welke Spaanse roots hebben Den Boesjkammeree en Opsinjoorke? Karel V verliet Mechelen voor Spanje, maar welke Spaanse sporen vinden we vandaag de dag? Maak u klaar voor een Spaanse tocht door Mechelen 39

Mechelen onder de Oostenrijkers: Waarom noemde men Jozef II de ' keizer-koster ' en hebben de Mechelaars daar last van gehad? Liet hij zich inspireren door George Washington of was het omgekeerd? Hoe verdiende een haarsnijder zijn kost zonder een hoofd aan te raken? Waarom lieten de Mechelaars het water uit de Leuvense vaart weglopen en waarom was een goede landkaart toen zo belangrijk? Kom en herbeleef het 18de-eeuwse gekrakeel Mechelen onder de Geuzen en de Hollanders: Waarom werd onze St-Romboutstoren niet afgewerkt en waar liggen de stenen nu? Wat deden die Geuzen met onze patroonheilige?Waarom liggen er in de kerk relieken van "heiligen van Gorkum en waarom verschool onzeaartsbisschop zich in een kast? Wat hebben de Hollanders en de gedenkplaat in de Befferstraat met elkaar te maken? Ga mee met onze gids het Mechelen uit de 16de en 19de eeuw ontdekken. Mechelen onder de Fransen: De Franse Revolutie in 1789 en de daaropvolgende bezettingen door de Fransen betekenden het einde van wat men het ancien rgime noemt. Wat was er dan zo nouveau aan de volgende jaren? Hoe zat dat ook alweer met de Brigands? Met de Code Napolon? Wat gebeurde er met onze kunstwerken? Waar bevonden zich de Place du repos en de Rue de la Fcondit? Ga mee en ontdek een stukje Franse geschiedenis. Wie blust er de maan? Het project is een dubbel-gidstocht doorheen de rijke culturele geschiedenis n de hedendaagse culturele verschillen die Mechelen rijk is. Samira Essiaf en Peter Meuris hebben elk een eigen speciale band heeft met Mechelen. Samira is geboren in Mechelen, Peter woont in Mechelen n beiden blussen ze op hun eigenzinnige wijze de Mechelse maan. De tocht wordt beindigd op een eigenzinnige locatie, waar smaak en geur van beide culturen centraal staan. Met deze afsluiter trachten ze aan te tonen dat uiteindelijk meer gemeen hebben dan je denkt. Hallo Heihoek! De Heihoek is een volkse, groene wijk intra-muros waar we nog buurtwinkels vinden en de kinderen op straat spelen. Laat je meedrijven met onze gidsen in deze oude havenwijk. We ontdekken sporen van landbouw en religie. Loop mee langs vergeten straten en maak kennis met de roots van Rik Wouters. En weet u waar de naam "Arsenaal" vandaan komt ? De parochie van miserie gerestyled: De wijk van Jef en Mille Antiek was eeuwenlang een plek onder de zon voor het klootjesvolk. Het was een overschotje aan de rand van de stad door het Klein Begijnhof afgeblokt van de rijke Sint-Jansparochie. Vanaf de jaren zeventig haalde de overheid een krachttoer uit om in de oude volkse wijk nieuw te blazen. Jonge talentvolle architecten en stadsontwikkelaars leerden hier hun vak. Hebben de bewoners van nu meer kansen dan vroeger, wordt het het Mechels 40

museumkwartier, of zijn het nog altijd die van de Zelestraat? We vissen het samen met u uit. Welkom in de wijk van de hoop en vaarwel aan de parochie van miserie. Rond de mijlpaal: Niemand kon in 1835 bevroeden dat het Mechelse Ganzenveld de plaats zou worden waar nieuwe industrien zich zouden vestigen op het splinternieuwe logistieke kruispunt van Belgi. Daarop volgden de mensen die er zich kwamen vestigen, hun ogen gevestigd op Brussel en Parijs. Mechelen werd binnenstebuiten gekeerd en kreeg pardoes een heuse welvaartstatus en ... met een mondje frans kwam men weer wat verder. 175 Hectische jaren aan de poorten van de Bourgondische hoofdstad in n stomende wandeling. Van lakenmakers en beesten: Grote ups en downs zijn de kenmerken van dit wijkgedeelte waar de Nekkerspoelstraat de as vormt. Bewoond door een volk dat meeleefde met de getijwerking van de stedelijke economie. Weefgetouwen, meubelmakerijen, conserven en grootvee bepaalden het uitzicht van de omgeving. Het bestemmingsverkeer is bijna weg maar het doorgaand verkeer niet. En het natuurlijke groen lijkt bijna verdwenen of zijn er nog nieuwe kansen voor een beleefbare woonomgeving ? Wij zijn er zeker van maar kom ze mee ontdekken. Verstedelijkte weiden: De Grote Nieuwendijk en de Populierendreef waren bij de eerste dijkwerken die uitgevoerd werden door deze natte moeras- en vennegronden. Wanneer dit gedeelte van de stadsgracht rond 1900 omgetoverd werd tot afleidingsdijle, schoten de huizen als paddenstoelen uit de grond en dat heeft nooit meer opgehouden. Naarmate de jaren vorderden steeg ook de rijkdom van de bouwers en die evolutie kan je zo aflezen van de huizen. Alle plaatsen zijn ondertussen benomen en de meubelateliers zijn nu ongebruikt en het wordt wat stiller maar de renovaties en hergebruik zijn in volle bloei. Kom ondervinden waar het goed is om wonen. Van Brusselpoort tot Vrijbroekpark: De Brusselpoort was de baken voor wie Mechelen in of uit wou vanuit Brussel of Hombeek. De industrialisatie maakte dat er een nieuwe arbeiderswijk kwam tussen de enkele boerderijtjes die het rijk voor zich hadden, net over de Leuvense vaart Nog wat later bouwde men er klein-Knokke omdat men het Vrijbroek als park ontdekte. Vandaag plooit de stad zich rond dit kluwen en dreigt deze specifieke wijk op te slorpen. En was de Fortuinstraat echt voor de gefortuneerden? Vers ingeblikt: De laatste decennia van de 19e eeuw staan bol van allerlei ontwikkelingen op gebied van groentenproductie en verwerking. Karrenvol groenten worden richting Mechelen vervoerd voor conservering en verkoop. De Mechelse Nekkerspoelwijk pikte meer dan een graantje mee in al dat voorbijrijdend voedsel. Heel de omgeving kreeg een duw in de rug op gebied van welvaart, uitgaansleven en 41

woningbouw. In deze wandeling zullen we het nog bestaande erfgoed opsporen en opsmukken met soms wilde verhalen ! De binnenkant van Mechelen: Van 1880 tot 1930 was Mechelen 'de' meubelstad van het land. Heel wat Mechelaars verdienden er hun brood mee. Die gloriejaren zijn voorbij, maar de stad staat nog vol met architecturale sporen: grote en kleine ateliers, houtzagerijen, schoolgebouwen en meubelwinkels. Hoog tijd om er vandaag bij stil te staan en het meubelverhaal een tweede adem te gunnen. De achterkant van Mechelen: Mechelen herbergt een schat aan monumenten en prestigieuze gebouwen, maar de rijkelijk versierde voorgevels vertellen ons niet het ware verhaal. De achterkant van de faade legt de Mechelse ziel bloot. Op deze wandeling bezoeken we plekken van rust en stilte, staan we stil bij de schoonheid in koterij, vinden we sporen van noeste huisnijverheid en ontdekken we verborgen pareltjes. De onderkant van Mechelen: Er rommelt wat in de onderbuik van Mechelen. Tijd voor Mechelenbinnenstebuiten om ondergronds te gaan, Indiana Jones achterna. Ontdek samen met ons verborgen schatten, ondergrondse gangen en waterlopen, het geheim van 333 dobbelstenen, vergeten kelders en verborgen crypten, belastingsontduiking uit lang vervlogen tijd en het heiligdom voor de stalen melkkoe. De bovenkant van Mechelen: Is the sky the limit ? Niet met Mechelenbinnenstebuiten ! Wij tonen u de bovenkant van Mechelen ! Wat zie je wanneer je de daken vanuit de hoogte bekijkt? Maar ook, hoe geraken we zelf 'op de hoogte' ? Hoe dicht kan je bij de heilige Rombout komen of bij de sterren ... Met deze zomerwandeling scheren we hoge toppen. Een goede conditie is wel vereist, want we gaan ongeveer enkele honderden treden beklimmen en afdalen Geleid bezoek Brouwerij Het Anker met Maneblusserswandeling: Geleid bezoek aan de brouwerij, met 2 degustaties en een leuke stadswandeling achteraf! Muzikaal bezoek van de Sint-Romboutstoren: Tijdens een bezoek aan de SintRomboutstoren krijg je uitleg over het muzikale en historische verhaal van de klokken. Er is ook aandacht voor het automatische klokkenspel (de speeltrommel of 'rammel') en als toetje is er zelfs een kort beiaardconcert! Een bezoek aan de skywalk het panoramisch platform bovenaan de toren is evenwel niet mogelijk. Culinaire Wandelingen Mechelen: Maak samen met je groep op een prettige manier kennis met de Dijlestad! Begeleid door een deskundige gids, wandel je van gerecht naar gerecht en ontdek je de rijke geschiedenis van Mechelen in combinatie met enkele leuke restaurants en een aantal unieke plekjes in de stad.

42

8.5

Subsidie-aanvragen

Subsidieaanvraag Dienst Diversiteit Mechelen

43

44

45

46

47

48