PRZECIW INTERPRETACJI SUSAN SONTAG practodyla MARIA’ OLEJNICZAK ‘Teeié Jest uloinym mignigeiem, jak blyskawica, To drobiaze, | po prcotu dropiazg. (2 wywiadu Willema de iooninga) FedSoie. povierschown! lie Me opleraig. aig ewolch, ‘owoiaeh, Tsjemnieg Zaviata jest to, co widotane, Diewidoeane, ta het Oseara Wilde's) Nojwozeinicjsze preejawy sztukl byly bez watpienia ralklgclumi, magig, actuxa sanowila narzgdsie rytualu (por. fmalowidla'W groteh Ww Laseaux, Allamirze, Niaux, La Pa- sega, itp). Najweaeinie)teoria suki sformulowana fpriet greckich flocofow zakladala, te sztuka Jest mimety~ Fina, imituje reezywistose. Wiedy postawiono zasadnicze pylanie o Wwartole sztuki, albowiem teorla mimetyezna, Peli swoich naloded, domagala sig je) uzasadnienia. Wrydaie sie, #e Platon stworzyt te teorle, aby poddaé w watpliwose ‘wartosé sztukd, Skoro. trakiowal presdmioty Iatetisine jako odbieia.transcendentnych form 1 strulsur, fedy nawet najlepsze malowldlo pracdstawiajgee 1ézko, bY= loby Jedynie vsmitaciq iniiae)I". Dia Platona setuka nie jest fant siezeyoinie poayieczna (namalowane lozko ale nadaje sig SD apaniay, ant prawdawa.w scisiym anacrenks. Atgumen= fheja, Aeyetotelesa ‘w obronie setula nie podwaca zasadniczo ‘opinil Platena, ze satuka jest przetWorzonym trompe l'oel) TW kooselewenehi, nlamstwem. Sprzcciwia sig jedaak idel Fiatona, te azlulee jert berusyiecana. Cry" jest Kiamstwesn, ‘ey nie, zdaniom Arystotelesa sztuka poslada pewne wartes- SPhdko'fonma terapll, Seiuica jest porjlocrna’ W sense me- Gyéanym, albowiem wywoluje-w ‘calowieku miebezpieczne mocie | lednoezesnte oczyszeza go 2 ich 'U Platona i Arysiotelesa mimetyezna teoria suki ldzie w parze 2 zalozeniem, ze sztuke jest zaweze figura | Siwna. Nie emacea to, aby’ zwolennicy ‘tori mimetyezne) odrzucall satuke abstrakeyng 1 dekorstywna, Solizmat, 2 Extutca jest beniaglednie ,teaistyeana” moze ulegae mody= {Gkacfi w eranieach praee te satukg obveslonyeh. Faktem jest, 22 w Swisdomosel Zachodu i w rozwa- ganiach na temat sahuki ale pracroczono granicy wytyczo- hho) preez grec teorig sztuid jako mimesis. Na skutele te) Aeonk, satuka Ww ujgcia ogdlnym — nie rozwazajge poszeze- golnych dalel sxtukl — siaje sie problematyeana | wymaga | Sbrony. I wlainle wyallkl w obronie stud praycayelly sig | do powstania daiwmego. preekonania, e naledy oddzielae fo, co nauesyliémy sig na2ywae tarma” od tego, co RaUCzy~7J Iiamy sie nazywae stretca {fe naloiy srastowae ted jl rec, ee ‘a forme jako dodatkowa. ake W “casoch wspéezssnyeh, Edy wickast tyson \Ukeiskow drei ogg stat, Blase evedstawienrn beveltang) aeenwistota na koriyte toon aciaa fake So, bist we) ckapres pee ‘snfhenia feo minty che) Wdeloryn ciagh satin. Ber zwaleda na fo, cy oe, ojemy dato sett ko obras (tua Jako cbras feeaye Swett, coy ue, joke spew (etuka fake wopowiest Torey, saiarios regio fest wysttraa nay Pray Blan, ede mote eae tnoin by mm) ara fas tealistyeznaw apcaob nny ccxywniy tet eon aig, #¢ 0 daicle satuki stanowi ‘tresé jek Gabia| went, lo sod ‘edie e) eeas ee (Remo sec Safe bowed ta.8, Se bowie n Nigdy nile odryskamy tej eaysaicl 4 prorty w_trake fowanis ssidejeoiwce tear, sare to posiaulirty.w cane Sch, pu) setiea nie musiata saprawiegliwise se, g6y Su ine pytai, 0 cxymn mows dateo sian, poniewab saaoy wie= Gaia (ino tae mu si weycaWoio), cay ono jest A taras, Sb ostsinich’ ont namsago swindornego How bedziemy poae)” owac Wud oorony actu. Motemy.jodyrie cyekutowse nad {tam ia, inngm aposobem obeang. Co wigees, mamy obowia= ek obulle wedeliie sposoby obrony & saprowicelvmansa a Ki kiore szeegoine wyraznie porosajg w tyle, sq gluche 1b ‘lewvazuwe na wapéleseane potreeby 12 yeza]e. Tk tet daieje sg dusia) 2 apm pojeciem zawarld- i trescinwe). Niezaieunie od Yoo, eo ono Wyrazalo W pize close! obecnie stasowanepolgeie ieser Jest cede Wty- SS, praseakoda, ine) 10 bend caw Cho mogloby sig zdawaé, fe obcone wydarzenia w wits iieanach at ‘ie epryiayatuitowania dale ‘tke stale w Jogo sapekeiesrecaontym,Jeanaico ogee fresa_jext w daicnym ‘ingu stosowane 3 aadsiwiajacy Wy tewalose, Praygussceam, to dase ng take dtogo, ia views Ito ste who. Jako powien sposod.teskzowania cet S200, iebois “atcorsemiony ‘a wigesonect huss, padchodsacyeh do Erle City powaga, Zopt duty macs poiooony ma. eae test tveseiowg pocita. 21 rab cage 1 higdy le” zampolo- Jone (ivmiie donteepectae) ita ooweot, raya | jenie do interpretowanta daleta sxtukl. potwierdsa Siyobradenie, de stnieje cof taklego jak jego tresé. {ar I 1 { Pi it = Oczywigele, nie méwie o interpretacii w_najszerszvm. anacrentiy Wire miat na myst Nictasche (stusmnie) mowige ragie isinela tacty, leer Ich interpretacie”. Pod tym ter ‘miner rorumien fwiadome delalanie umystu, ktdee odzwler~ edla pewne ,reguly” interprelac\. W odniesieniu do sztuld intepretacla polexa na wr vainly ruby elementow O&, ¥, 29 4 calobt deol. Trud ine Seopretacit poles Ww ina, thmoczeniu: C7 The roammiees, 2e_X. Jest w Taeczywitofel albo ozacca A, Je'y to napeawde B, 38 Z to fektyennie C7” (Cot moste byé powodem tego daiwneco darenia do praciotnicanta teketu?” Wyttumaczenie znajdziemy w histo- Firczigwisko.interpretackt pojawia sie po Taz plorwszv, Ww uiturze antyemel,w schylltw okreau Klasreznen®, dy note- fa i wlarymgdnod! mits sostala zachwiana przet «realisty— ny” poslad na Bwiat, bedacy wynikiom naukowego ofwie- Gonla, Byore w Swiadomodel hide! pwstalo zagadnienie 4 po- Wleantosel, symbol! relilinyeh, teksty starozvine stn— W aie nie do orzyigela wich plerwotnel formie, wynikla Ronteconosécinterpretovrania dawnych telatow’ w ttl Soon, aby odpowiadaty aktualnyen potrzebom. ‘Tak wiec, Stoiey,’zgodnie 2 ich ‘pogladem, d= bocowie musea byt mo- Taint! peer pomecy alerorit Wwviesnill srublaasiwo Zevsa Mieco hiesforne} ieompans 2 epiki Homera. Zwiazel Zeusa Leda, nazwreny Praex Homers cugzoléstwem, zostal abies Bony ike polacaenie voted 7 madrosela, Pilon = Aléexan- Eai'w! tm semym ducha interpretowal dostowne teksty Ratoryeme ze Stnrego ‘Textamentu Jako duchowe varady~ Hmoaly, Uclocake 7 givtu, 40-letnla wedrow'a przez pustynie fRyprowadzenie do Zier Osfecanel, w_ lego Qumactenit, byly. w bstocle alesoria duchoweso ‘wyzwalania sie iedrost Hl cierplenia { astateceeeo wyzwolenia. Interprclacia zakla- fis wie 2 gory rodblemnase miedzy oczywistym zagezeniem {est ‘oraz ‘wrmagamiamt (oeiniéiszyeh) ezvtelnikow ¢ ma ga cel fel aiewidowante, Bywa tak. 2e 2 réinych weeledw {elos etal ale nie do peaylgcia,lecz nie mose zostaé eatkow!- Ge odraxony. Interpretacja Jost. radyealnym posunleciem, Sorowadrajacym sie do pareadeie] {mprowizaci, w elu ‘howania.starego tekstu, zbyt cennego, aby 0, nim rap mice, Interpretator nie preymaje sig do tego, Ze raecey— 295,Fvistolel amienia tekst, choé zachowuje go w caloécl 1 aie Hive na nwo. Twierdsi, be 1 Jogo preyezyna tekst slaje ie jelynie bandae) srorimialy, odkryte zostaye jego praw= nave mczenie. Niezalezmie od ‘ypielkaGel zmian wprowadz0~ Fisch co dexetis_(Ianym powscechnie znanym przykladera sa abinackie. 1 chizeieljafiskie guduchowione” interprelacle “eint nad Piedras, keldee) etotyam jest nad WYTazcy- Ing), Interpeetntonsy perypisusn sobie zaslugi Ww odezyty— rani sens upraednio w mim zaWartego W naszych caasach aagadnienie intoprotacii jest jen focze bardzie} zlabone. Wspalezasny zopal w dokoaywanit inverpretacsi czgstoecoe nie wrynika 2 respoktu (ktéry moze ye uiajong agresja) da Kloportivego seksts, Teer 2 nie krywane) agcesywmedch # Jawne) popardy dia’ pozocsw. Da~ Jay. spasod Intepretacfi Bp) beswagigany, lece nie porba [ony moncuntcs dia dave, dobudowywat eowe znaczenie do Chaczenia Gostownego. Wapélesssny spasob Interpretacii dra~ fy Gailo, jeanocneinie pravezymiaide sie, do jego znlszezenia, {ak aby dotrase do podiekstu, Kiory zawiera prawaahwy sens. Najbardzie) uwanane 1 wplywowte. tore Marksa i Freuda sprowodeaja sig do wypracowanego systemu hermeneuty= Chnego, do agresyiwne} 4 Swiglokradeze) interpretacs. Wszy- Wisce Zhawelen dajgee sig zaobserwowae Froud traktuje jako fs icese javena, tora po ‘ociadnymn zbadaniy must ye odsu~ nigia ha bok, aby pad nig odieye warstwe tresel prawdziwe} NVfesei ulajone). Wydarsenia spoteczne, takie jak rewolucie Gay woiny (w praypadica Marisa) tub ter (w przypadky Frey ) Wydarzenia, 2 ayeia czlowieka Gympromy eurotyeane Npraeigayezenia) oraz teksty (any, dzieka scbuk) ~ 34, wyko- psigwene jako material do dokonywania interpretac Zdaniem Marken 1 Freuda wydaje nam sig jedyaie, 26 ocutemy sans tych wydarzeb, w resczywisiegel 64 one DO- awione sonsa Gopaki nie 2otlanaZiplorprelowane., Zz mice to anacxy ‘zigierprelowae. Aby sinlerpretowaé érzeba ‘peat ajawisko ponownie, aco 2a 4ym idale, walese ego ‘sewiwalent ‘Tale wige, inkerprotac|a aie jest, jak sig ezesto pray puszcza warteteig absolving, dalslaniem umysla w bezcaa- owym Oeamiacce movliwose Sama intepretacja musi bye ‘cemana 2 historyezne) perspektywy stanu ludiale} éwiado~ model, W niektéryeh koptokstach “kulturowyeh jest. daiala- hiem wyzwalajgeym, praewartoseiowantem, zrewidowaniem, Ucsecaka peaed umatia preeszioselg. W inayeh sytuacjach jest Feakcy{na, euchwala, tehdraliva | oportunistyczna, 297