1952

1993

 : ..
:
, , ..

:
..
, ()
.
X. ()
..
.
..
()
. ()
. ()
.. ()
.
. ()
. ()
. .
. ()
. ()
. ()
. ()
. ()
. . ()

()
. ()
.. ()
.
. ()
. ()
B.C.
. ()
()
.
..
.
. ()
. ()
1 ()
. ()
..
. ()
..
.. ()
. ( )
.

:
..
.
.,
..
..
..
..
..
..
..
..
..
. .
..
..
.. (. )
.

..
.
..
I.M.

..
..
..
..

F.A.
B.C.
I.UI
.

.

121019 , -19, . , 18/2.

. 201-74-42

. . , . ().

5
. . (). .

*
16
. . (). . . . .
29
. . ().

42
. . (.-), -
50
. , (). /
- ( )
8
. . ().
69
. (). - . ,

80
. . (). ? (
) ()
84
. (). -
(
)
.. 96

..

(). .. 107

. . .

,....

. . (.-), . . (). . .
().
12.?

. . (). X, ..

,
. . (,-), Stellmacher D. Niederdeutsche Sprache. Eine
Einftihrung
. . (.-). Masica . Hie I nd -Aryan languages

. . (). )..

,
,
. . (). Lamherteric Ch . Les adjectifs grecs en -;: ScmantiqU'; et
comDaraison
,

,
.

135
139
1*3
149
] 5?

CONTENTS
D o b r o v o T s k i j D . O . K a r a u l o v Y u . N . (Moscow). Idiomaticity in the thesaurus of
the speaker's personality; N i k o l a e v a T . M . (Moscow). Prosodic scheme of the word and
the role of accentuatuion. Accentuation as a fact of phonologization; a n t e r L. A . (Moscow).
Systemic view of the intoneme-stock of language; B o m h a r d A . R . (Boston). The prerhistoric
development of the athematic verbal endings in Proto-Indo-European; P e r e l ' m u t e r I. A .
(St.-Petersburg). Functional and semantic evolution of the Indo-European medium; X o d o r k o v s k a y a B . B . (Moscow). On the pre-history of the tense system "infect/perfect" in Latin and
Oscan -Umbrian (The formation of the system of perfect); T e l e g i n D . Y a . (Kiev). Iranian
hydronyms on the left shore of the river Dniepr and archaeological cultures; H a m p E (Chicago).
The methods of analysis of historical-phonetic anomalies. Indra,his bow and his grape;
T a t a r i n c e v B . I . (Kyzyl). Loans or original word-stock? (On the ancient words of foreign origin
in the Turkic languages) (End); M a r o j e v i c " R. (Belgrade). Impersonal sentences in Russian and
their equivalents in Serbian (On the correlation of conterastive linguistics and the theory of
translation); From the history of science: R a d f c e n k o O . A . ( U l i a n o v s k ) . Linguophilosophical neoromanticism of J.L. Weisgerber; J . L . W e i s g e r b e r . Language and philosophy; Reviews: P i o t r o v s k i j R . G . (St.-Petersburg), P o p e s c u l A . N . (Kischinev), S o v p e l I. V. (Kiev).
How a linguistic automat is built and how it works; K l i m o v G . A . (Moscow). Fahnrich H.,
Sardiveladze ZA. An etymological dictionary of the Kartvelian languages; D o m a S n e v A . I .
(St.-Petersburg). Stellmacher D. Niederdeutsche Sprache. Eine Einfuhrung; Z o g r a f
G.A.
(St.-Petersburg). Masica C.P. The Indo-Aryan languages; V e r e t e n n i k o v A . A . (Moscow).
Rubincik Yu.A. Lexicography of the Persian language; K r a s u x i n K . G . (Moscow). Lamberterie Ch. de. Les adjectifs grecs en -ug: Semantique et comparaison.

1993

1993 .

.., ..

"
, ".
--,
I. , ..
[1]. ,
.
, "" ,
, , , .
, , , , " "
.
, (, ,
..), - ,
.
" "
(: .. , .. , .. ).
,
1
.
,
. * ,
(), "", "", "",
.
, ,
(. , ,
). ,
, , ..
1

, , [26], , .

 <~1
( ,
, , "" } , "" ),
, (
) . , , , , ..
, , , ppjep
, , , ^
"", .
, \ ?^
* tia
, "" .
.
, .. -' i<\
:
, ,
, "" , , (
), >.
, 2
( ), .

3. , , , .

.
(. [8
10]), .
,
, :
.
,
, ,
, ,
, " ". , .
, ( , "") ,
[11]. ., ,
"",
j "".

"",

. , ,
2
[7]

3
,
"'" . I , .

! , "", ,
"' "",
( , ..
). ,
"" () "" (),
, "" , .. "" "",
" ", " ",
- , "" (, "") , , ,
. ,
, , , "", "'", "" "", "".
" ", .. - (, "" "", "", "", "", " ..." .),
, .
(. [8]).
. , ,
- , ,
.

[1214],
, . ( ) , ,

, (
) " " [15].
, , ,
"" "" (
), "", "",
"", "".
"" ""
,
("". ""), ,
: , ""
"" [16].
, , ,
, ,
, ,
. ( . ). ,
.
,
, ^ ,
!

tiad

 "*' "" [17]. .

,
, ,
.
"" ( ) ", , ". 76 . [10].
, ., [18].

- (. , "", "", ". ", ". ", ". "),
, ,
4, . ,
,
(. , ". . . ", ".
. . ").


5, ,
, , . , , "" , ,
6. ,
(
), , , - ,
. , "" "" . .
, (, , ,
) ,
.
, , "" "", ,
, , , ,
..? "" ( "" " ")? "" (
"" " ")? "
" ( "" "
, ")?
4
, , [18] " " "", "", , ,
.
5
, ,

, "" ,
.
* , -
" ",
.

 ,
. , ""
(, ,
) .
,
,
"" , . . ,
"" , , , , .. , ,
, ..
"" . , , , , , , ,
"". .
, ,
. .
II. , 1000 (S), 500 (R). , , (S-*-R) (R-*S) ,

- , , [19]. - , .
: - -. - , - .
- ,
, . ,
, , , . - , ,
,
.
, - , , .
III.
""
.
1. " "
, , ,
( " " ,
(S), (R)

HLEO , ,

).

, (
), . ,
, , ,
. , "" ( , ""
, "*' ) , , -, , .
2. -
,
"" , , ( - )
( ). , ,
(
), , . , ,
1 , , ,
, ", " .
3. ,
, . , :
, : ( ""), : , * ( " "), : , : ,
, : , : , ,
: - ( " "). ,
, "" ,
.
4. ( , )
, : , - -, "" "
", " " . ,
(~ ) : , ("", "", ""), "", ,
. ,
( -., , , , ,
, , , , ,
)
(, , : ^
, ^ , *
..),. - - "". . :

( , , , , , ,
, , , , , - ,
, , , , , );
( , , , , , ,
, , , , , , ,
, , , );
( , , , , , ,
, , , , , deia,
, );

 ( , , , , ,
);
( , , , ,
);
( , , , , ,
, , , , , , , ,
);
{, , , , \, ,
, , , ).
5. , ~
(
, )
, , "" (
, - , ). , -

, ( ,
), ,
, "" , / , "", "" (
, , ..
).
, -, , ,
, *
, . ,
, ( ) .
, ,
, , , < .
, . .. ,
(,
) "" (. )
"" (
).
,
"" ""?
.
, ,
, .

(, ), ,
,
( . [20]),
(. IV).
IV. , ,
, . -

 " ",
- ,
. , ,
:
1.
( / )

1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.

2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.

2.
( )

- () ( )
( )
( )
( , )
( )
( , , , ,
)
( ,
)
( )
, ( )
( , )
- ( )
( , )
( )
( )

. . , . 4.
( ) , (1.1. " " 1.6. "
"), (1.7. "..." 2.7. "
").

,

. "" , ,
12

. , , , ,
. ,
""
" " , , "",
"".
, "" ,
(. . I).
, ,
. ,
,
, ,
.
,
, , , (. ).
, , ,
.
, , (. . III, . 45).
( S R -
), ( ,
R , " " ,
).
, (
) .
.
,
, .
, ,
, . , ,
" " " ". ,
- .
, ,
,
(. ""
[8-9]).
V. , , - ,
,
- ,
. ,
13

, , - ,
- ( ).
(. . III, . 2),
.

"X " "X ", , '' ",
"".

"" (:
, .. ). ^ R
"" " , .: " ": "", "", "" .., "": "",
"", "" ..
- , ""
, "-",
.
,
:
"" "-".
,
. , () ( ) ", " - , "", "" .
, , ,
,
, .. (. [22]). () (

", ,
, " [3] , (, , )
""
. ,
( ) ()
, , "", . ,
, , . ,
, ,
.
, , ,
, , ,
, - , .
8

. " " .. [21]. ,

- , ""
"" , ,
14


1.
2
3.
4.
5.
6

.. . ., 1987. . 4868.
: 4- . / . .. 3- . ., 19851988.
/ . .. . 4-. ., 1986.
.. / . .. ., 1934-1940.
Vitek AJ. - / Ed. by Josselson H.A. Detroit. 1973
, . , , -
/ . . ; , 1980.
7. .. ;
// : , KOI , . }

1981.

8. ..,
//
. 1992. > 5.
9. Dobrovol'skij D. Phraseological thesauruses in the process of translation // Translation and meaning.
Pt 2. Maastricht, 1991.
10. Dobrovol'skij D Phraseologie und sprachliches WeltMld: Vorarbeiten zum Thesaurus der deutschen
Idiomatik // Deutsche Phraseologie in Sprachsystem und Sprachverwendung. Wien. 1992.
11. Corner H. Redensarten: Kleine Idiomatik der deutschen Sprache. Leipzig, 1980.
12. Ros(h E. Human categorization // Studies in cross-cultural psychology. L., 1977.
13. . // .
: ., 1988.
14. '
P.M. , , ; . ., 1984.
. 146164.
15. Wienhicka A Lingua mentalis: The semantics of natural language. Sidney, 1980.
16. .. - : //
. ., 1988. . 104.
17. .. -
(): //
- : . .,
1991. 27.
18. .. - . 2- . ., 1985.
19. .. . ., 1993.
20. Wittgenstein L. Philosophische Untersuchungen // Wittgenstein L Werkausgabe- In 8 Bn. Bd 1.
Frankfurt-am-Main, 1989
21. . // . . . , 1979.
22. .. - //
. , 1990.

15


1993

1993 .

..

.

,
1973 .
, - , ,
,
.
. , , ,
[1].
,
, , .
.
I
, , . ., : " , : ,
, ,
" [2, . 230]; "...
, " [3, . 107]; ..., , "" ... [4, . 62];
"
. ,
, " [5, . 86] ..

( ), , ,
: . , ,
,

.
, . ,
,
"",
,
[6]. " , " [7].
, ,
. 16

 , .

( ).
(" " [5, . 80], .
: "" , ,
(,,
).
, .
.
: 1)
? 2)
, , ? 3) ? 4) , ,
, , ?
. , .
: ".-. , . , .-.
" [8, . 163-164].
.. : " .-. " [9, . 1].

. ., , .. : "...
. , -, , ; , ,
" [10]; : "... ,
" [11, . 321]. ,
.-. . ",
, , " [5, . 89].
, ?
,
.
"... " [12].
" " "" ( , . [13].
, , : - (. [14]).
, - . , .-.
, - . , [15]. ,
,
. , ,
17


. - ..
,
.
.. ,
, , , "", " [16, . 13]. ,
" " [14, . 29]. , ^,
. , ,
, ,
, .. . "
",

.. [16. . 21].
.. .-.
() : "
- , , ,
, " [17].
JL.V. .
[11, . 159].

, -. , ,
: ?
, .-.
"",
. ,
: ,
. "" , ; ,
"",
.
,
.. "", : , "" , ,
(, " ", "
"). ""
, (, " ", vo " ") [18].
II
, , ,

, (., [1921]).
(.
)
, .
( 18

 ) , C.H>P:I I **
, ;;^ ? 41u ^ -
, > :*'*
'-
, t '
.
( .-. ^ ["'**]

8,08

2,57

6,74

3.49

6,87

5,6?

, ,
.
. : , - . _ , _ - . _1_ }
-- . : , , , , , .
: , /
//. , ,
, . <,
, . , ,
. .. , . : .: dgd agd: hdba baha; bdrem bar em: amdru
amard: .-.: (xXXa <; &\ h\ii\\
- &po, \ \;
fiKonoq &(<;; .: arme; dte ate: . ;
; : . -- 6\"6;
: 6pdea ; .
* .
KPI.: f ( ),
t () i (). . , ^ ,
fti. ti ,
, ft -- , h
,
i ..
: * CJ) ,
,
(. J);
(. 2):
:

1
41,8
30,4
33,3
66,6
1!

2
17,6
0
20
9
0
19

50
35
52
43,7
23,8

28
0
9
16
0

36
30,2
36,3
28
38,4

24,4
0
90
0
0

, , .. ,
.
, . , , , . , balene, , /.
babd, dgd agd
.
, , .
, , .
, , ,
bdbd , babd, .. ,
. , babd9 , , . ,
-
, .
, , :
. ,
. ,
J : 0,4,
J : 0,9 .. ,
, ..
,
.
: ,
, . , , ,
, , .

III
,
,
.

20

 ( ) , ,
. , . ..
. (, ).
,
()
() . ,
"" ,
. ,
.
,
, . , , . , , (. .. ) , , ,
. ,
( ),
. , , () . : 1) ; 2) , ; 3)
, .., , .
. , , ,
"".
, , . , ,
, .
.. , ,
, . ""
, ,
.. ,
( . , , ""),
. , ,
, .-. "",
.
. ,
. [23] .
1) , 2) , 3) .
, , .

.
" " (. [24, 25]).
:
.
.. ,
21

[26, . 27].
, " , ". P.O. , : formidable.

. . . [27] ,
: , .
(
: Mississipi river Mississipi [28]. [29].
, , , "",
[30]. ,
, , .. ,

, .
, ,
.

. ,
~ ,
, "" .
.
, ,
. -, ,
.
, , , , ..,
.
. , .
.
-, ,
, ,
, .. , . , , .
-, .
, : . (.) , , .. ,
- - , .
..
: "..
... " [2, . 7].
, ""
: . - ,
. P.O. :

22

 "" ( " "), .. [31, . 119].

: , , , , .
, , - , "-".
. , , .. ,
" " [32, . 33]. , , ,
: "/ ",
: " "
. ,
,

.
,
.
IV
, ( , ), (
, , ).
. : ",
?" : " ?" . : " " : "
?", ,
-.
[33].
"" ( .. ) -
()%
. : ,
, , . , ,

.
, :
< ( );

( - );
( ); ( -
, ) ..
, , , "", . ,
1) , , 2) 23

 . ,
XI . - [34]
, "",
,
. , - (. . : "In a language which has sentence accent..." [35]),

.

.
[36]. , . , . : "
, , , .
" [37, . 8].
.. .. [38]. ,
. , (
)
, .
,
, . ,
[39]. . , , , , (1820,
), (1822), (10352025),
[40].
, .. - . . , . ( ,
.)

( [41]). ,
, .. , " ",
,
.
, , , ..
"
". , ,
, "",
. ,
,
, ..
, (
. [41]).
,

24

 , . ,
.
, .
, , "" ( ),

, .
, ,
.
,
, ,
, .
, , "" ,
, .
VI
,
, . .
: ,
. , , . .
,
, .
, .
.. [43, . 197].
.. , .
. ,
1876 . . [44], , , () / ,

. , / "" ( ),
, . , ,
, - ""
.
, . ,
, ,
.
25

 . - [45]
(LH, HL, L*H.
H*L), - (baseline).
() (. [46]).
. ,

, . 1924 . . [48].
A.M. , [49]. . . ,
- , I . 0,9,
1:0,30,25, .. .
. : ( 9/8/3 - I , ..
.
, ,
, " ". , (,
, ) , .

, .
1)

.
2) , ; .
3) , () :
.
4) ,
.
5) , ,
( )
.
6) , , ( )
; .
7)
,
,
, .
8) ,
.
9)
() , , .. .
26

10) ,
; .
11)
;
, .

1. .. ? // . 1991. 2.
2. .. . ., 1960.
3. Johnbson R. Die Betonung und ihre Rolle in der Wort-und-Syntngmaphonologie // Jakobson R.
Selected writings. T. 1. 's-Gravenhage, 1962.
4. Cmup . . .: M., 1934.
5. . . ., 1980.
6. Cutler A. Stress and accent in language production and understanding // Intonation. Accent and
rhythm. .; N.Y., 1984. P 77
7. Keijsper C.E. Studying neoStokavian Serbocroatian prosody // Dutch studies in South Slavic and Balkan linguistics. 1987. V. 10. P. 115.
8. . . .; ., 1938. . 133164.
9. .. . . 1. 1. ., 1956. . 444.
10. .. //
. ., 1979.
. .. . ., 1981.
12. . . . ., 1982. . 104.
13. Vendryes J. Recherches sur l'histoire et les effets l'intensite initiale en Latin. P., '902.
14. .. //
. , 1489.
15. Ravila P. Der Akzen! im Erzamordwinischen // FuF. 1973. Bd XL. HI. 13.
16. .. . .; ., 1966.
17. .. . ., 1981. . 10.
18. .. . ., 1985. . 6.
19. HuKoiaee .. . ., 1977.
20. Nikolayeva T. Slavic word stress and its acoustic realization. Preprint. M., 1983.
21. Nikolaeva T. Two intensity phenomena in the word prosody // Actes du XII Congres international des
sciences phonetiques. Aix-en-Provence, 1991.
22. Bertmetto P. Stratture prosodiche dell'italiano. Firenze, 1981.
23. Beckman M.E. Stress and non-stress accent. Dordrecht; Riverton, 1986.
24. .. . .; ., 1953.
25. .. ! . .; ., 1962.
26. ..
// 1 .. . . . /, 1987.
27. Mertens P. Local prominence of acoustic and psychoacoustic functions and perceived stress in
French // Actes du XII Congres international des sciences phonetiques. Aix-en-Provence, 1991.
28. Shattuck-Hufnagel S Acoustic correlates of stress shift // Actes du XII Congres international des sciences phonetiques. Aix-en-Provence, 1991.
29. Me Coy P. Word stress in Georgian // Actes du XII Congres international des sciences phonetiques.
Aix-en-Provence, 1991.
30. - .. //
. . ., 1989.
31. P.O. // . . . ., 1985.
32. .. // .. . , . ., 1987.
33. .. ., 1982.
34. Torsen-GrSnnum N. Terminality and completion in Danish, Swedish and German // Actes du XII Congres international des sciences phonetiques. Aix-en-Provence, 1991.
35. Cutler A. Prosody in situations of communication: salience and segmentation // Actes du XII Congres
international des sciences phonetuques. Aix-en-Provence, 1991.
36. Lehiste I. Suprasegmentals. Cambridge (Mass.); London, 1970.
37. . , - : . . ... . , . ., 1971.
38. .., .. // . , 1986.
39. . .. //
. . 1970.
27

40. .
// . . , 1983.
41. FonoloSki opisi srpskohrvatskih/hrvatskosrpskih, slovenatkih, i makedonskih govora obuvacemh OpSteslovenskim lingvistickim atlasom. Sarajevo, 1981.
42. .. //
Studia Slavica. M., 1991.
43. .. . ., 1990.
44. Masing L. Die Hauptformen des serbisch-chorwatischen Accents // Memoires de rAcademie Imperiale
des sciences de St. Petersbourg. 1876. VII. ser. T. XXIII. 5.
45. Breckenbridge-Pierrehumbert J. The phonology and phonetics of English intonation: Ph. D. Cambridge (Mass.), 1980.
46. Collier R., van Lecuwcn H , IVUlems L.F. Speech synthesis today and tomorrow // Philips journal
of research. 1992. V 47. 1.
47. Dn/llman R., Colhe' R On the combined use of accented and unaccented diphone1; in speech synthesis // Journ. of Acoustic society of America. 1991. V. 90. Pt 1.
48. Travnitek F. Pflspevky k nauce ceskem pfizvuku. Brno, 1924.
49. A.M. . . I. M., 1941.

28

1993

1993 .

..

()
(/)
1. ,
, ,
. ,
, , .

, . ,
, .

. ,

[3, 4]2.
( , , ), - () 3.
, ,
) 1
.,
[1, 2].
,
(, ), . ,
, . () , ().
,
. , , ..
, ,
: ,
,
, ..
[5].

29

, ) , ) , ) ; ,
, , ..
[6]. , (
) .
,
, , .
, , ,
(, , , , ..)
. ,

.
, , .
.
,
, :
, [7].
-,

, ..
,
.
:
, ,
.

4. -

,
.
, ,
, (),
, (
) (, ),
.
,
.
,
. 4
,
. " , ", ,
, , , , , " " [8].

30


, . , , , .
, ,
.
,
, ,

. , -,
,
[3, . 39; 4, . 67].

, ,
, ,
. , ,
, "", ,
, , , , , ,
, , , (.,
[9]). , , , ,
,
, .
, [4],
, ,
. ",
(, ),
(), , ,
", ..
() (),
[10]. , - , .
, ,
,
[11. 12].
, ()
(., [11, . 212-230; 13]). ,
" "
(, ) " ",

, 31

 [13, . IX]. : 1) , ; 2) ,
( ) . ,
,
. ,

(., [14]).
, .
, , , - () ,
() .
: - ()
(., : [3, 4546]),
5.

.
,
(. [15]).
, , . , ()
, , () ,
, ,
..
( ) . ,
()
(, ), ; ,
, ,
?, ,
[16]. ,
, ,
, ,
, 6
.
, 7. ,
, () .

"3" "5" . , "" "". , ,
, ,
. " 5

- .
6
. f 17].
7
, .. 1965.
[18], , 3000.
, , [19].

32

 ,
, " [20],

, ,
.
,
. , , ( , )
[21], [22], [23],
, ,
[24].
[4]
,
[25]. , , .
, ( )
,
()
. ,
( ) -
, .. , , .

: , , , . ,
14 (10
2 ), . " " () , 80 , ,
, . ,
,
. ,
( ) ,
. ,
.
,
: ""

3

, , .
' IKLIPS MV/8000.

2 , 2

33

100

10

20

30

40

50

00

70

80

<>()

100

110

,
( )

+ -

,
"" .
,
, , .
0,039.
, 0,050,06. ,
( -),
( "" ). ,
.
.
,
, () "" , ,
/
.

34

 ,
. ,
,
, .
, ,

( ), .
'0
.
, ,
, .. . , , ,
,
,
- .
, -,
, / )
(.. ), ) (), (
),
) , ) ,
) , )
.
, . ,
,
, ( )
^ , "" .
, , ..
,
.
. ,

,
, .
,
,
. , -

10

""

2*

35

 ,
.
,
.
,
(, , )
, .. , .
: , .
, , ,
. (
"** ) ,'
. , ,

, -,
. , ,
. ""
,
, , , , , .. -
( ) ,
,
( ) . ,
"" "" .

,
11
.
, .
, , ,
,
[27]. , ,
.
,
, ,
, -,

, ,
, - ,
(. [26]).
36

 12.
, , ..
, .
,

. , ,
, ,
"" , , .
, - , - ,
.
, ..
, , .. (
) , .

, , ,
.
.
, ,
,
.
,
, ,
. ,
. ,
, ]. .
, , .
, . ,
, ,
, , "",
.

.
"" ,
.
, ,
,

12

( ) , .
, ,
,
( [28, 29])
,

37

 , , (). ,

,
, .
/ ,
, . , ,
. , , ( )
( ) , ,
, .

, ,
13. ,
,
. , -
,
. ,
( )
,

.
, "
", .. " , ,

" ([31]; . [32]).
,

,
4
' .
,
, "13
" . ,

" ..
" , ...
" [30].
.,
[33].
5
.. .
38

 "" 16.

, ,
,
, ,
- ,
(. [35]).
, , , , - , .. ,
. , , , , ,
, .
,
,
(. [36]).
,
(, ,
, .)1 .
(-) , , ,
, ,
. ,
" ,
" [41], ()
,

,
. , . -
, .
, ..
,
.

16

,
. , ,
[34]
17

[36] [37] , [37] . , [3840].

49

Hi'

,

,
. , , , ,
.
,
,
, ,
.
, . ,
,

[42].

1. . . // . 1984. 1.
2. A.M. // .
1986. 1.
3. .. . ., 1988.
4. .. : .
. ... . . . ., 1990.
5. \ .. // . ., 1983.
. 11-12, 2021.
6. .., .. , // : . 1971. ., 1972. . 97.
7. Prosody: Models and measurements. Berlin; Heidelberg; New York; Tokyo, 1983.
8. .., . . -
() //. . : , , . ., 1987. . 277.
9. . . . ., 1988.
10. .., .., .. . ., 1988. . 5.
11. Chatfietd Ch., Collins A. Introduction to multivariate analysis. L.; N.Y., 1980.
12. : . ., 1979.
13. Anderberg M.R. Cluster analysis for applications. New York; San Francisco; London, 1973.
14. . ., .. //
: , 1983. ., 1983. . 30.
15. P.P. - : // . ., 1980.
16. .. // . 1982. 7. . 64.
17. ., . // : . ., 1986.
18. Zadeh LA. Fuzzy sets // Information and Control. 1965. V. 8, 3.
19. : . ., 1986. . 391404.
20. .. - // . ., 1980. . 208.
21. .. : . ., 1983.
22. . - //
. , 1981.
23. Ode . Rising pitch accents in Russian intonation: an experiment // Dutch Contribution to the X-th
Intern. Cong, of Slavists (Sofia, Bulgaria). Amsterdam, 1988.
24. .. // Proc. of the
Xl-th Intern, cong. of phonetic sciences. V. 2. Tallinn, 1987.
25. Sammon J.W., Jr. A nonlinear mapping for data structure analysis // IEEE transactions on computers
1969. V. C-18. 5.
26. .. (
, ): . . ... .
. . 1991.

40

27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.

. ., 1983. . 253, 264, 360.

.. . ., 1979. . 3641.
., , , . ., 1971. . 78113.
.. : , 1985. . 48.
. ., 1989. . 76.
. // . ., 1990. . 366380,
Buttet So villa J. Intonation et syntaxe: Contribution neurolinguistique a l'etude du role des facteurs
intonatifs dans l'etablissements des liens semantico-syntaxiques de constituants de phrases. Lausanne, 1988.
Kanter L.A., Savin A.V., Guskova K.G. Towards designing an intonation training device based
on speech signals clustering // Proc. of the XII Intern, cong. of phonetic sciences. V. 2. Aix-en-Provence, 1991.
Seung .. Semiotics and thematics in hermeneutics. N.Y., 1982. P. 54.
.., ..
/ / : . . . .
, 1990.
. . // . ., 1990. . 200.
Lindsey G. Intonation and pragmatics // Joum. of the Intern. Phonetic Association. 1981. V. 11. 1.
Geluykens R. Intonation and speech atl type / / Joum. of pragmatics. 1987. V. 11. N D 4.
. // : . ., 1989.
.. // . ,, 1990. . 412.
.., ..
// . 1989. . . 151.

41

1993

1993 . ..

1. .
.
;
,
.
.-. , ,
, ,
.-. [1, . 46]. , , ,
[2, . 242; 3, . 277278]. [, . 40]
,
.
2. .
""
"" *-!' [4, . 4; 5, . 314].
, ,
:

1
2
3
1
2
3

. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .

.
e-eS-mi
e-eS-ii
e-eS-zi
e-Su-wa-ni
a-la-an~zi

.
dsmi
dsi
dsti
smds(i)
sthd
sdnti

.
Si'
Etm/fecm
ECT

etci*BVTI

.-.
*Hes-m-i
*Hes-s-i
*Hes-t-i
*(H)s-mi-(n/s)
*(He)s-ti
*(H)s-4/6n-t-i

,
.
3. .
""
. ,
[4, . 4]. "" [5, . 299].

42


:
1
2
3
1
2
3

. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .

e-Su-un
e-e$~ta
e-ei-ta
-$~-
e-ei'-te-en
e-ie-ir

.
Osam
us
us
dsma
dsta
usan

T)v, . ?jt;
%IEV,

. 11,

fiaav, . fju
q^v

.-.
*Hes-m
*His-s
*Hes-t
*(H)s-md
*(He)s-ti
*(H)s-en~t
r*fHh-er)

, ,
,
. ,
. , , ,
.
4. 1 . . .

1 . . . *-:
-.
, ,
, [6, . 1618]. . *- -- , ,
, . I . . . . . jajHdu. - . -- [7, . 109; 8, . 45].
-am,
*- [9, . 595596].
, fja *Ss-m (*~*HeHes-m).
, , 1 . . , *-.
, , .-. stem [ *-- (. .
s-yd-m
. . 6ir)v*-s-a-iT|-v)]. , : . esmi,
. im, .-. jesmb ..
5. 2 . . .
2 . . ., , *-s:
[8, . 141] , -
3 . . . ( 12).
. us *es-s {~*He~Hes-s).
-(o)t?a ,
, , olo-i9a [10, . 245].
-<;, , eltji; [ *s-yi-s (. . s-yu-s .-. sies)]. feaol.
, 2 . . . * - J ,
, , , .-.
sies; .-. -s, , weddeis ""; . ~s, , nimais
"... ( ) ".
6. 3 . . .
3 . . . , , :

43

 . e-el-ta /est/ [8, . 141;

, . 169170].
. us . (.) fjc -t [10, . 245] .
fjv 3 . . .
, , .-. sied [ *s-ye-t (.
. s-yU-4 . .
7. 1 . . .
, -,
*-:
-weni -wen ( ). [8, . 140], *we-.
1 . . . . -meni -,
, --.
( 13)
.
. tfsma < *is-me ( *He-Hs-me) .
-|.iev -<;. -, -mas
. [10, . 245 -246], - ,
-<; .
, .
1 . . ., *-
(. [2, . 229230]).
8. 2 . . .
*-te:
, ITO -ten, -te
.
: . es-te, buvo-te;
.-. jes-te ..
9. 3 . . .
*-en-t:
,
*-en-t-t ( *-on-t-i): . sdnti;
. sfai ( < *&VTI); , sent) . sind .. . sunt .-. sqtb- <
*s-on-t-i. . dsan ( *e-s-en-t,
*He-Hs-en-t) . . fjev. -/ ,
3 . . . .-. sient *s-iy-en-i (.
. . elev).
-anzi -enzi.

anzi, -enzi i-e-en-zi

i-ya-an-zi " ". , -ti-*-zi [ : . -anti, , a-ia-a-an-ti " "; .
-anti, , wa-as-sa-an-ti " "; . -(n)ti, , tati
" "]. -,
.
[8, . 141 144] /--

44

. : $, :
9
, 3 . . . : -ere -irunt [10, . 296
297]. ( 11).
10. .
, ,
:

1
2
3

..
*Hes-m
*Hes-s
*Hes-t

. .
*(He)s-me
*(He)s-ti
*(H)s-in-t
QHJs-)

11. 3 . . .
3 . . . 1 2 . . . .
, -, , ,
, 3 . . .

3 . . ., , 1 2 . . . .
, *-t .
*-t no 3 . . . *-t, 3 . . . :
*-. 3 .
. . - .
, , 3 . . . . [5, . 318],
[3, . 304]: " 3 . . ., -nt - , , , (20): -nt-, ,
-nt-\ --
-...".
, *-/*-.
*-
*-en(t).
*-, *-
.
,
, 1 , 2 . . . *- 3 . . . *-, , , . -wen(i), -men(i) -ten(i)\ . -thana -tana; . \IEV.
, -, .
, 3 . . . *-/.
12. 2 3 . . .
- 2, 3 .
.. ( 5), ,
2 . . . -t 3 . . . ,
2 . . . ;
.
, 2 . . . *-,
3 . . . *-s. , 3 . . .,
,
45

2 . . ., 2 . . .
3 . . . [12, . 105]
[12, . 90106] ,
, 3 . . , *-s.
[1, . 119120] ,
,
2 . . . [1, . 4951],
3 . . . , .. 3 . . .
. (
),
3 . . . .
[I, . 5152]
, , , 2 . . .
3 . . .: "... . ,
, , (
) () , ( ) 1- 3 . . ., 2-
2 . . .
, .

, (. legite
vs. legitus), ,
3 . . . = 2 . . . , 2 .
. . 3 . .
,
.-. 3 . . .
: (1) (..
) (2) *-s. [
( 14).] 3 . . .
2 . . .
, [1, . 3234] , 2 . . . . , , 2 . . .
2 . . .

13. 1 . ., . . .
1 . ., .
. .
1 . . . 1 . . . *, . *w/u- , 1 . . . , , , 1 . , . -wi , I . . . -wen(i)/~wani 1 . . . -- (. , 4).
, -,
*w/u- . , *- . .,
a *~w . ,
, , .
46

14. ,
:
. .
1 *Hes-m
2 *Hes-t
3 *Hes-s,

. .
*(H)s-we
(*[HJs-me)
*(H)s-te
*(H)s-en/er

,
: - , [ , ,
3 . . ., (. , )]: * ", ", *te
""; *se ", "; *we ", ". ,
3 . . . , 1
2 . . ., , 3 . . .
*(H)s-si. , , 1 . . .
*w/u: *Hes-w, .
, () .
()
.
[13, . 717]. , , . ,
,
. :
. ,
2 *Hes+te~*His-t
3

. .
*Hes+me~~*(H)s-me

3 . . . .
,
: () () *-J
3 . . ., , () () *-Q ,
. ( , ),
, . ,
,
, .
[14, . 4344]:
" , , ,
,
(.. , ).
,
:
3 . . .: ( " +
"), .

47

 , , () ().
-
, .
3 . . .
. ,
, , 3 . . . , . ,

, , 3 . . , .
. 3 ., , .
, 3 .
. , ,
1 2 . , () () .

:
. .
1.

2 .

3 .

-t

. 0
. -se

3 .,
,
. 1 2 (
) .
3 .,
, 1 2 . ,
3 . *-se,
1 2 . , ". [14, . 3940]
:
, , . , ,
. , -
, ,
:
hajo

", ":

haj6-m
haj6-d
haj'6-ja

" "
" "
" " ..

- 1 . . ., -d 2 . . .
-ja 3 . . . ,
* " , *te "" *se "". , */ 2 . , *s
48

\
3 . , -/-,
{ra/-e)i
-/-, 3 . . .

. , ^

, , , ,
,
(, , ), ,
, ,
(
,
() .
,
, , , . . ( , .)
. :
1
2
3

.
-
-te
-se

. (.-. .)
- + . (.) .
-te +
-se +
"
"

, .

1. Watkins . Indogermanische Grammatik. . 1: Gescbichte der indogermanischen Verbalflexion.
Heidelberg, 1969.
2. Meillet A. Introduction a 1'etude comparative des langues indo-europeennes. University of Alabama,
1964 (reprint).
3. Szemerenyi O. Einfiihrung in die vergleichende Sprachwissenschaft. Darmstadt, 1970.
4. Kerns J.A., Schwartz B. A sketch of the Indo-European finite verb. Leiden, 1972.
5. Burrow Th. The Sanskrit language. 3-rd ed. L., 1973.
6. Benveniste E. Hittite et indoeuropfcen. P., 1962.
7. Bombard A R Toward Proto-Nostrattc: A new approach to the comparison of Proto-Indo-European
and Proto-Afroasiatic. Amsterdam, 1984.
8. Sturtevani E.H. A comparative grammar of the Hittite Language. 2-nd ed. V. I. New Haven, 1951.
9- Brugmann K. Grundrifi der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen. Bd II. 3.2
Strassburg, 1916.
10. Buck D. Comparative grammar of Greek and Latin. 6-th impression. Chicago, 1955.
11. Kronasser H, Vergleichende Laut- und Formenlehre des Hethttischen. Heidelberg, 1956.
12. Watkins C. Indo-European origins of the Celtic verb. I: The sigmatic aorist. Dublin, 1962.
13. Kerns J.A., Schwartz B. Chronology of athematics and thematics in Proto-Indo-European // Language.
1968. 44.
14. Hajdii P. The origin of Hungarian // The Hungarian language / Ed. by Lorand ., Samu I.
The Hague, 1972.
., - ..

49

;9 2

1993

1993 . ..

-


. (. , ), , .
[1, , 289].
(.. , ) : amplector
"", comitor "", consoler "", honor ", " medeor "", metior "", partior "", popular "maib", venercr "" ..
. , .-
,
.
, [2, 3],
[4, . 200; 5, . 4749; 6, . 274275; 7, . 274277], [8, . 63,
"], [9],
. .


, , ,
, .
. . ,

: #ojK>ujiai ", ", dpvou^ai ", ", KaTapiejxai "", %piaC,o\iai "", 5[1 "",
"" .. [10].
- , , ,
, , . .
.
.-. ,
.
[11, . 243; 12, . 269; 13, . 32; 14, . 3].
50

 [15, . 194; 16, . 105]. , ,

.-. ,
,
, .
, ,
[1721]. , - .-.
, , .-.
( ).
.-. . .-. : 1) - ; 2) - ( ,
, , ,
); 3) - -; 4) -
, , , - ; . . /, /, /, /. -
[22]; 5) ; 6) ,
: . . /,
/, /, /.
.-.
.
.-. [1721].
.-.
,
- - .-. .
: ;

- , -. ,
, , ,
.-. .

- . - ,
. . .
-
.
.
5 ", " . ., ., Od. 2.4
5' Xtnapotaw feSfjoaxo n&bika "
() (65| ) ".

51

 - .
", , "
- . . . ., , . 1.194 6' lqx> "
() ( )
". VIV . .. . (>)[11 "" - . ., , Od. 9.296 knzi

"

"

\> ", ". ., , . 16.125

\< nh]%&\iEvo<; ) npoceeircev " (), ()|lievoi; ) , ";
Hdt. 3.14 ^ xf|v Keq>aXf|v " (knXrfeaxo
) ".
. ,

- ,
.
-
. ,

- , .

- , -
, , ,
( ) .
- ; ,
-
,
- , ,
, , .
. & ", "
\6\, (36., fe{3&Xovxo
..) (^,
} ..), -
, (. 2.45; . 3.334; Od. 5,231;
Od. 10.544 ..),
, (. 4.518; . 11.410; . 12.306 ..).
> ", , " (, kkvaaxo ..)
- (. 14.214; . 21.42; . 24.685 ..),
(-nv, , XUVTO
..) ,
(. 21.80; II. 24.1; Od. 4.703 ..).
,
52

 - , , , , , .
,
(, ,
).
- . -
- . , ,
( , .. ; "/", "/", "/ ", : "/
", "/"), -
, : , .
- , . , -
. ,
, , ; , . . -
. -
:
, ,
,
, ,
(medium dynamicum, medium intensivum).
, , ,
,
.
. , - .
.
-
, [23, . 235].
- , ,
, , .
, ,
- ,
, -.
, 53

~ ; ., , aindopat "", "", (^ "", ^ "" ..

-
.
- ,
. . , -
. , ,
, , , , .
,
- , ,
. ,
. ,
, , ,
.
.-. . ,
, ,
[2, . 5456].
;

, [5, . 48].

,
.
: , ;
,
. . &># ",
"
, , , . ", " , , ,
II . ..
. "", ", ,
", ", ", "", " ",
( "" ,
.
, "" & ", ", :
, ,
. , ,
.
!, ,
,
, ,
. , ,

 , ,
(.
, : &#^( "", ^ "", andojiat "*').
, - ,
. , , ,
,
(., , ArtOKptvw "" .
""), . -
-

(., , . /, /, /). -
.-. , [24, . 392].
.
- ""
.
- ,
, " , "
(, ). alpeco ",
" - ,
, ", , ".
afpto (. . 4() ", ", - ,
,
" (, - )" (, ). .
Avexco act. ", " / med. ", "; act. "" / med. "", ypdupw act. "" / med. "",
X-uco act. ", " / med. " ( )"; 51#11
act. ", " / med. " "; q>pda>
act. ", , " / med. ", , , ". ( , ), - , .
- , ,
.
,
, , ,
, .
- , ,
.

 ,
, , ,
.
,
: med. " , ", med.
"", ypdupco med. "", Xuco med. " ", ^
med. ", , ". [
, (
)]
,
,
.
-
:
, , . uvexco, UTioKplvco,
81#1 : uve^oiiai ", ", <3woKp(vo|j.ai "", " ". - . ,
,

. , -

, , .
, - ,
- ,
,
, , .
, , .

,
.-. , .

1. Hojmann J.B., Szantyr A. Lateinische Syntax und Stilistik. Milnchen, 1965.
2. Neu E. Das hethitische Mediopassiv und seine indogermanischen Grundlagen. Wiesbaden, 1968.
3. Hart R. Anatolian evidence and the origins of the indo-european medtopassive // BSOAS. 1988.
V. 51. Pt 1.
4. Whitney W.D. Sanskrit Grammar. L., 1955 (1889).
5. Speyer J.S. Vedische und Sanskrit-Syntax. Strassburg, 1896.
56

6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
21.
24.

. . ., 1976.
.. . ., 1982.
liens J, Le verbe avestique. Wiesbaden, 1984.
Schmidt K.T. Die Gebrauchsweisen des Mediums im Tocharischen. Gdttingen, 1969.
Mirambel A. Remarques sur les voix du verbe grec moderne et Pexpression du passif // BSLP. 1949.
T. 45. Fasc. 1.
. . ., 1953.
. . ., 1980.
. . ., 1964.
Vendryes J. Une categoric verbale: le mode de participation du sujet // BSLP. 1948. T. 44. Fasc. 1.
Meillet A. Linguistique historique et linguisttque generate. P., 1926.
Amman H Nachgelassene Schiften zur vergleichenden und allgemeinen Sprachwissenschaft. Innsbruck,
1961.
Genrgiev V.I. Die Entstehung der indoeuropeischen Verbalkategorien // .
1975. 1. 18. Nfe 3.
. .
/ /
. ., 1981.
. . // . 1984. I.
Shields K.A. Proposal concerning the Origin of the IE Middle Voice // GL. 1984. V. 24. 7k I.
Rix H. Proto-Indo-European Middle: Content, forms and origin // Mlinchener Studien zur Sprachwissenschaft. 1988. Hf. 49.
.. // . 1987. 6.
Schwyzer E., Debrwner A. Griechische Grammatik. Bd 2. Mtinchen, 1950.
Renou L. Grammaire Sanscrite. P., 1961.

57

1993

199) . ..

/
-
( )

, , , , : (= ) .
.

: .
? , (= ), ?

?
.-. ,

, .
. ,
(verba infecta, verba perfecta),
. ,

, .-. , .
, ( )
: died dxcebam dicam dxxt dixeram dixero [1].

. [2, . 510]. , , .
,
, , novi
" *'. , , , , - .
, , ,
.
1. , I II
. , , 58

 >5
, [3].
X. ,
[4].
2.
, /,
faxit.
* , /.
3

.
3. ,
- , .
/ - . .
XII , V . ..,
I . ..,
.
XII ,
, II ,
.
: , , - ita
'" ". , VIII 21 Patronus si clienti fraudem faxit, sacer esto "
, (= )"; VII 7
Viam muniunto. Ni sam delapidassint, qua volet iumenta agito "
. , , "; VIII la Qui
malum carmen incantassit... " ..", V11I 8 Qui
fruges excantassit.. " . ",
XII , lex generalis, , leges speciales, ,
: . . . V, : V 3 Uti legassit super
pecunia tutelave suae rei, ita tus esto "
, "; V 4 Si intestate moritur,
cut suus heres nee escit, adgnatus proximus familiam habeto " ,
(), , ". . VIII: VIIT 12 Si nox furtum
faxsit, si im occisit, iure caesus esto " , ei
(), "; VIII 13 Luci... si se teh defendit... endoque plorato " () ,
()", VIII 4 3: Si iniuriam faxsit, XXV sunt "
( = ),
25 ()"; fustive si os fregit Hbero, CCC, si servo, CL poenam subito
" ,
300, 150 ()". ,
:
, . , VIII 2 Si membrwn
rupsit, ni cum eo pacitf talio esto " (-), 59

, "; XII 2 Si servus furtum faxsit noxiamve nocuit...

" ...".
.

, ,
, ,
. .
, ,
, 1 . . .
[5, . 148], .
: 2 . . . -ses,
3 . . . -set, 3 . . H^sent (, Pit. Am. 69 si... ambissent,... ambisset),
.-.
. *-$- (23 Sg.), *-s-nt (3 PI.) [6] (.
24,10 astasent "statuerunt", -sent [7])
. *-s-/*-es- (, adiuerit, sierit) [8]
,
.-. . .-.
[6, . 35] -- 1 . . . -s- 2 (3) .
. . no-v-t, -s-ti
: -so ( -sim), -sh, -stt, -smt
-ses, -set, -sent,
: , e>i
-s -, .. -ses>-sis, -set>sit, ,
,
. -F-: -sis, -sit.
[9; 2, . 609].
, . II, ,
,
" ", menirii " ", .
, .
- -s- ~es-
, ..
, . -
, , .. -we'Msset", .-. menes "veneris", . fust "erit, fuerit".
.-, -ise (TI Ib 8), . [10, . 180; 11],
*ei- "", . (amb-)isset, ,
ei- [. , etu "ito", . eite w ite", . I . e(e)st
"ibit"]. -ise , vagetumise, -s-e(t),
. (amb~)isset, - 2 3 . . .
-- -s, -t .
.
.-. menes (TI Ib 15)
60

[12, . 80]. (TI Ib 15)

(TI VIb 52), .-. menes
. II benust "venerit", , menes .
I ben- "". (. . II . ,
benust, . cebnust) menes /-, , [10, . 182],
*benes. . I menes . . [13, . I,
. 305; . II, . 325], , . venio, .-. pa(vco *-ie/o-. . I,
, ~ies-y , , fittest, . fuia.
, menes ben- "", - . I menes .
. ,
-eR . *-es- (. adiuerit < *ad~iu-es-, .-.
*{- ""; sierit < *si-es-, .-. *sei- ", "), , menes *bn-es- (.-. *", ", .-. *guem-> .
1,23,23 agasmahi).
*- > - [13, . I, . 433] * >
menes.
, , menes,
, ,
, . II, , .
,
menes , .
.-. fust ,
. I "erit" . II "fuerit". (Ve 2,2829)
: pr(aetur) censtur bansae [ni pis fujid net
suae q(uaestur) fust nep censtur fuid nei suae pr(aetur) fust ",
, ,
, ".
fust - ,
. I . II,
fust
"erit" fust "fuerit" [13, . I, . 136; 14, . 137]. [15, . 60; 16, . 167; 17, . 150], fust "erit"
, (.
. fufans, . fusid, . futu).
fust "erit" "fuerit".
.
*- "" (.-. *>~, . . -)
.-. fust , .-. -ise(t)
. (amb-)isset, .. *fu-s-(e)t, .
/.
, .. -ise(t), .-. menes . fust: 1) ,
61

 , 2)
. I - , . : 3 . . . -set [ , -ise(t)1 . (amb-)issei], 3 . . . -sent, (. Pit. Am. si... ambissent), -
. I [. . censaze(n)t "censebunt"]. -sent , 24,10 astasent "statuerunt",
opse(n)t "fecerunt" (Ve 234) (.-. *- "", . . opus "" [20, . 780; 21, . II, . 217]).
- ,
, ,
- , , .-. : 3 . . . *-j~e
3 . . . *-s-nt, . [6].
-s-/-es- - :
, -

:
-.
- . nov-l, nos-til
. I -
2 3 . . . 3 . . . 1 . . .
. -/*-/(, , stahu "sto") -m (. sum)
- (. amanafum "mandavi"). , .
VI VII
subocau(u).
: subocau(u) suboco (, Via 22: teio
subocau suboco dei graboui),
subocau(u) (, Via 34: di grabouie tio subocau). subocau(u) suboco - ,
, . subocau(u)
1 . . . *-/<? [16, . 153; 12, . 103; 22, . 186; 23].
subocau , pihaclu [10, . 239].
. [13, . II, . 362] subocau(u) 1 . . .
, , .-. - -ai . , subocau(u). VI VII ,
, : subocauu subocau. ( )
, saluom saluuom VI VII . ,
, /w/ II . .. /w/,
. , subocauu, subocau [subokaw]2.
* 23 . . . ~s, -t, ,
[13, . I, . 213; 15, . 23; 18, . 132]. [19] . I .
1
. [13, . , . 363] subocauu
/eubokaw/, , , , uesticos (< *uesticaust). : +uesticaust
: > ; subocauu
/-/ , .-. [24].
62

 , , jdj, . , jdj }
; ., , *-lo(d) , fertu,
deitu, *-o(d) , pihaclu, pihach, 1 . . . *-
, stahu. subocau(v)
1 . . . *{5 *-o(d).
1 , . . , (. . manafum "mandavi")
[17, . 148].
, subocau(u) ) . . .
*--, , 1 . . . no-v-i
novi, nosti... prekw-a . prekwa, prekasta, preksa. , ,
subocau(u) suboco. VI 22: teio subocau suboco dei graboui : ' ,
, " Via 34: di grabouie tw
subocau " ". sub-(u)oca- ", *",
uocdre, inuocare, , . sub-, , . . supplex
"", supplicia "quaedam sacrificia" " " [25> . 1006]. subocau(u) subocau(u) suboco
.
-
, , .
subocau(u) 1 . . .
-, ,
" ".
IIII . ..
, . II.
286 ..,
[26, . 46], faxit . II,
: ...si quis alteri damnum faxit, quod usserit,
fregerit, ruperit iniuria, quanti ea res erit (fuerit/fuit) in diebus XXX proximis, tantum
aes dare damnas esto " - , ()
, , , ()
30 , ". 1 , faxit
,
, ..
. . II .
, ,
, .. " , ".
: erit/fuerit/fuit "/".
erit fuerit, usserit, fregerit, ruperit
, , fun
.
. II , , : ?
: -erit.

 -erit . I,
-erit, . I,
. , lex repetundarum 122 . .. (CIL I
583,2): quei dict(ator) cons(ul) pr(aetor)... fuerit, queive filius eorum quoius erit "
( ) , , ...
2
- ". Lex Ursonensis (CIL I 594,111,4): isque ad Ilvir(um) adierit pos2
tulabitque " ". Lex Bantina (CIL I 592,3): sei tr(ibunus) pl(ebei)... quaeve ex h(ace) l(ege) facere oportuerit oportebitve, fecerit "
... ,
". -erit
. I , ,
.
-erit: oportuerit oportebit ,
. Lex repetundarum (CIL I2 583,XII):
Pr(aetor)... facito, utei CDL viros legat, quei in hoc ceivitate equom pubiicum habebit
habuerit " 450 , ,
...". habebit habuerit :
, , ,
, .. .
-erit ,

, ,
, . , , " " (146,3): si emptor
legulis et factoribus, qui illic opus fecerint, solvent, cui dari oportebit, si dominus
volet, solvat " , , , , ,
". ,
. II
. 144,3: legulos, quot opus erunt, praebeto...; si praebuerit, quanti conductum erit aut locatum erit, deducetur. " (), ,...
(); , ,
, ".
, .
, , , , .
-erit, : 10- .
lex repetundarum
(CIL I2 583,X): sei... volet sibei patronos in earn rem darei, pr(aetor)... patronos
civeis Romanos ingenuos ei dato, dum nei quern eorum det... quoiave in fide is erit
maioresve in maiorum fide fuerint " () , , , ...
() - ,
( ), , , ()".
, ,
, , . II fuerint
erit .
-erit,
64

 -erit
, ,
2
. III . .. (CIL I
585,18): sei quis edrum, quorum ager s(upra) s(criptus) est, ex possesione vi eiectus
est, quod eius is quei eiectus est possederit... " - , , , ()
() , ...".
: " " " " - -erit {possederit)
(eiectus est).
-erit -
.
. 65: Hvir sei is ager locus, qui ei emptus fuerit, publice venieit, tantundem modum
agri locei... ei... reddito " ,
(), ,
". , , .
venieit "" . II
emptus fuerit " ", .
,
46 . ..
, , , (CIL I2
593,13): queive depugna^dei caussa auctoratus est erit fuit fuerit, "
, , ()...". ""
: est
, erit , fuit . fuerit
,
, fuerit
: " ".
, -erit
: , ,
, .. -erit
: . II .
, . . , ,
[27]. , -erit . II.
? ,

. , . ,
,
. , , , , . . ,
- ,
-
, .
3 , 2

65

 , . ,
. , ,
-, -eris, -erit, -erint
: -so, -sis, -sit, -sint,
, .
-- * -s-
: *-es-/*-s-. . *-s- -,
[8],
: *-s- , dixi, *-- .
*-es-y ,
. *-es- ,
,
.
, " " ", , ,
[4]. ,
,
*-es- -
.

*-$- . --, ,
*-esa-.
*-es-9 - ,
. -erit
, , :
"" ,
-erit ,
.
-
. II -us-. . -us-
, . -us- :
-S- --
[13, . II, . 374; 28, 29]. , - , -, , .
[28], , , portatu portust, . ordre .
urust, : sonare sonui, tonare tonui.
-
-//-A/iii- -- I
, . urust, .
portust. -us-, ,
. II, , .-.
. II ,
. . II. ,
-s- --,
- .
66

 , - . II , * II
. , . II -eri- *-"5--, --
, , ,
*-i-se-, -se-y ,
/*/ [28, . 156].
-is-/-er-t
, . -isV-er- ,
. -
. *-s-/*-es- 3 . . . *-s-et 3 . . . *-s-nt,
, ,
, . - -s-/-es-, , -ise, , menes, . fust
"fuerit, erit", . II -us-
-s- : 3 . . . -s-t (*-s-e-t) 3 . , . -s-ent.
*-s-/*-es- faxit adiuerit
. II
*-es-.
, -/.-,
, .
. *-es- > -er-y - -es- . *-s-/~es- .-.
. -is- - -si
novi, nosti: novisti, dixisti , nosti, dixli. - ,
-
, -is-.
- . II : *-es- -us- -, . -es-, ~s~,
. I (, , fer-es-t, . deiua-s-t). , -

-, -
. -us-, . . , .
-us- :
*-- 1 . . . [. , subocau(u) "invocavi"] *-5- 23 . . . 3 . . . ,
. II *-es- - . *-WJ-,
*-- *-j-.
, -
, ,
: , ,
. -
, :
"
" "
, - ".
3*

 - - .

. ,
,
, - .
-
, , , ""
.-.
-: 3 . . . -d (*-t) 3 . . . -ns
{*-nt + s). - , ,
. ,
- .-. ,
.
, " " ,
, :
" . II", - "- . II". , (
), * ,
,
.

1.
2.
3.
4.

Meillet A. Esquisse d'une histoire de la langue latine. P., 1933. P. 28.

Leumann M. Lateinische Laut- und Formenlehre. Mtinchen, 1977.
Kravar M. L'aspect verbal en latin a la lumiere d'oppositions distinctives // 2iva Antika. 1976. 25.
Pinkster H. Tempus, aspect and "Aktionsart" in Latin // Aufstieg und Niedergang der Rdmischen
Welt. 1983. Bd 29.
5. Kiihner R., Stegmann C. Ausftihrliche Grammatik der lateinischen Sprache. 2. Tl. Bd III. Hannover, 1988.
6. Bader F. Flexions d'aoristes sigmatiques // Etrennes de septantaine. Travaux de linguistique et de
grammaire compared offerts a Michel Lejeune. P., 1978.
7. .. // . 1983. >fe 6.
8. ..
( ) // . 1989. 6.
9. Neue F., Wagener . Formenlehre der lateinischen Sprache. Bd 3: Das Verbum. ., 1894. S. 428.
10. Vetter E. Handbuch der italischen Dialekte. Heidelberg, 1953.
11. Untermann J. Forschungsbericht. Die Iguvinischen Tafeln // Kiatylos. 1960. Bd 5, S. 118.
12. Ernout A. Le dialect ombrien. P., 1961. P. 80.
13. von Planta R. Grammatik der oskisch-umbrischen Dialekte. Bd III. Strassburg, 1892.
14. Bottiglioni G. Manuale dei dialetti italici. Bologna, 1954. P. 137.
15. Pisani V. Le lingue dell' Italia antica oltre il latino. Torino, 1964.
16. Buck CD. A grammar of Oscan and Umbrian. Boston, 1904.
17. Watkins C. Indogermanische Orammatik. Bd III. Heidelberg, 1969.
18. Poultney J.W. The bronze tables of Iguvium. Baltimore, 1959.
19. Bencdiktsson H. The vowel syncope in Oscan-Umbrian // NTS. 1960. Bd 19.
20. Pokorny J. Indogermanisches etymologisches Worterbuch. Bern, 1959.
21. Walde A.t Hofmam J. Lateinisches etymologisches Worterbuch. Bd III. Heidelberg, 19381954.
22. Devoto J. Tabulae Iguvinae. Roma, 1954.
17>. Prosdocimi A. L'umbro // Lingue e dialetti dell'Italia antica. Roma, 1978.
24. 4. . ., 1938. . 140.
25. Ernout A., Meillet A. Dictionnaire etymologique de la langue latine. P., 1939.
26. Bruns C.G. Fontes iuris Romani antiqui. Tiibingae, 1907.
27. Siegert H.K. Die Syntax der Tempora und Modi der altesten lateinischen Inschriften (bis zum Tode
Caesars). Wtirzburg, 1939, S. 11.
28. John J.St. The Oscan-Umbrian future perfect in -us- // Orbis. 1973, T. 22. I.
29. Beeier M.S. The Future Perfect in Oscan-Umbrian // Italic and Romance. Linguistic studies in honor
of Ernst Pulgram. Amsterdam, 1980.
68

1993

1993 . ..

, .
,
, , .
,
.
, ,
, ,
. ,
,

, .. , ,

, , ,
- - .

30 , , , , notom, , . [16]. , , ,
, , , .
24 .
(. )

(. 1).
(IV . .. I . ..) . [78].
: , ;
, , -, ; ,
, , , , , . (. 2, 3).

. .
, , , , ,
.
,
. , ,

. 69

. 1.
1) ; 2) - ( ); 3) ;
4) ; 5) ; 6) ; 7)

- ,
,
(. ).

,
, , , .
, . .

70

'm

. 2. ( . I . ..)
I) ; 2) ; 3) -; 4) ; 5) ; 6) ; 7) ; 8) -

.. .. [2, . 229]
: , ,
. , ,
VII . .. IIIII . .., .. ,
.
, , , - . , 71

. 3.
(I . )
I) ; 2) ; 3) ; 45) ; -
; 67)

, , , ,
.
,
. , , , , ,
, . -,
, -, ,
.
VIIIII .
.. , , . .
,

72

 , .

,
. , , , . , , , , [7, II, . 62]. , ,
.

1) "",
,
2) - ,
, , . [9; 7, II, . 90].
,
,
, -.
,
, ,
, , , ,
.
[10].
, , , ,
,
, . ,
. ,
IV . .. .
, V .
, ,
.
, ,
, .
; , , ,
,
VI . ..; .
.
(. 1).
,
, , ,
, [ ] . .. [3, . 250252]
- "" ;
, , - .

, . [1],
, , ,
. [3, . 276].
- ,
, . ,

73

,
. () [12]. [1316],

. ,
, .. VI . .., .
- , , .
, -
, .
,
, , .
, , -
.

, , ,
, ,
. . ,
, ,
. ,
. , , ,
.
. , ,
""
, , .
,
,
.
,
, , -
. 1 , - , , -
, - , .. .
- .
[9, 17], - ,
, , , , , .
.. [18], .. , .. [7, II] ., , ,
, -. . .
, , , .. .. , ,
. ,
, ,
, (. 3).
, ,
(. ), - , , .
, , , [19].
74

 - (, , )
. , , (, .), , .
. . (, ), .
,
, , ,
, , . . ("") , , .
. .. [15], ,
, ,
,
. - , ,. , . , (. 1, 3).
, ,
, , -,
. , -, .
,
, .

(III . .. IIIIV . ..).
, ,
. , , ,
. , , , , .
, , , ., .
, , , "
". , - [7, II, . 238]. .
, , ,
,
,
, .
.
. ,
- - . , , , , .
, 75

 - ,
.
1.
, , ,
[1, 3].
VTI . .. TII
IV . .. . ,
I . .., .
2. , , . ,
, .
,
. , ,
.
,
.
, ,
, ,
. ,
,
,
(. 1).
3. VIIIII .
.. -
, , , .
, -
, , .
4. , ,
, . ( 300 )
.
, , [20, 21] ,
. , , . ,
[2, . 230
231].
, ,
(-), ,
[22, . 48].
. , ,

.

, , , , .
76

 ,
. , ,
.. [23, . 254], , - ,
. .. [24, . 122]
- II .
.. .. .. [25, . 917],
IV . .., ..
. . [11, . 282] " ", .. , "... () -
, .. [26, . 41],
, ".
,
, , , .

, .
.. [27, . 243], , "
".
.. [28, . 264]
" ", .. [29, . 207] " ".
-
..
[30]. ()
.. [31]. ,
, , .. [32^ . 73]
,
"- ". , . ,
.
, ,
. , ,
.
, , , .
,
, .
.
,
(, ,
), , , "" -,
, , .

(. 2).
,

77

 , ,
, ,
.
,
, ,
. , , ,
[9], , , . . . [33, . 18],
, .
[34, . 43] [35]. , ,
[36, . 151]. , , ,

, , . , , , .
, , . ,
[17, . 37]. ,
"",
"" . , , ,
.
, [24, . 125; 38, . 18; 23, . 254], [39, . 63; 26, . 40]
.
, , .
, , . ,
, , ,
.
,

, , , .,
.
,
[3, 4] \(),
{), () .
-
. ,
().

78

 I
1. Vasmer M. Untersuchungen iiber die Sltesten Wohnsitzen der Slaven I. Leipzig, 1923.
2. ., . . ., 1962.
3. . . , , . ., 1908.
4. .. 1 . , 1863.
5. Schmidt W.P. Alteuropa und der Osten im Spiegel dtr Sprachgeschichte // Innsbrucker Beitr&ge zur
Kulturwiss. 22. Innsbruck, 1966.
6 Mostynski K. Pierwolny sazie^g j^zyki praslowianskiego. Wroclaw; Krak6w, 1957.
7. . . I HI. , 1985- 1986.
8. . , 1970.
9. .. . ., 1971.
10. , . .. 1972. . 187238.
11. .. . ,, 1958.
12. .., ,. "" . 1973 . //
. . . . 1973/13.
13. .. 1 // '. II.
, 1949.
14. .. 1, 1967.
15. .. . , 1968.
16. .. . , 1962.
17. .. . ., 1979.
18. .. . ., 1966.
19. . . // . 1990. 4.
20. .. -, . .; ., 1966.
21. . . // . , 1985.
22. . 1 ! . , 1988.
23. ., " ", " " //
. ., 1981.
24. .. - . ., 1965.
25. ., .. . . III. , 1984.
26. .. // 1976. 4.
2 7 . Mepnepm H
// . ., 1984.
28. .. //
. ., 1984.
29. .. . , 1982
30. ..
- // . 1988. 2.
31. .. . ., 1961.
32. .. //
. 1977. 4.
33. . : . . .. . . . , 1981.
34. , ., .., .
, 1936.
35. .. . ., 1965.
36. Mepnepm ., - . ., 1974.
37. .. - II . .. , 1985.
38. .. . , 1976.
39. , . ., 1974.

79

1993

1993 .

- .
,
,
. :
d rasik " ": dros; (w)uru "": d(u)ru
[1, . 209].
**#*&, </.
,
( ) :
tr witru "" (
). witr'u [1, . 278]
. W-. (- w~)
[1, . 207, . 17, . 198].
indrd, [2, . 163].
.
,
(. !): *Indra-droqa-, .
, , ;
**(w)idru **(w)iciu.
. (w)itr'u indro
.
: indriit),
" " [3, . 164], nd < *nd
-?

. indrift ", "
[2, . 163]. , , uf'us ", " = trus,
tros.
[2, . 163] ,
. .
*d-
: (*dras~),
(*dr<wt~).
, *Indra- + dras~
*Indra- + dron~$ano :
*I(n)dra-ras~, *I(n)dra-ron-. d'urii [2,
. 172], <tr*u [2, . 174], dru [2, . 188]
,
.
, ,
- (rasik, (wu)ru) -, ,
- [1, . 207].
80

 [3, . 162]
dras ~s, .
$.
,
.
"": (. $~) .
.

(*rf > "") ()
( , ).
, ,

.
,
.
:
*d > "" / [ 1 + []
[ ]
/ [indra-] + []
]
.
. ,
. , ,
" ". , -, , , .
*Indr(a)- + dras- *Indr(a)-dron- (. indra-dhanus ""). ,
d:
*dr()-dr > *dr-r.
-
, "; " " " (.
c
drak , . drakja).
, , indrd indriirj
.
, *d
,
.
,
indrd indruij,
, :
*(n)drr > (n)dr.

-
. ,
, ,
. ,
, -
.
81

, indritf "" trus, trbs (.

irasa- ", ", trasa- ""), *indr(a)-tra$ti( ), ,
-tr.
*dr()-tr > *dr-r.
.
indrift -
.
. mtfu (NB /!).
. ul'us < *trasa~, , *indr(r)bs( .) .
*indr(r)b$ *tros.
*intr(r)os. , ,
, *intr- . , ,
, *intr(r)os,
"" *ru "": *intr(r)u > witr'u,
.
( *1ros .)
, ,
.
.

1. Morgenstierne G. The language of the Prasun Kafirs // NTS. 1949. 15
2. Morgenstierne G. Some Kati myths and hymns / / Acta Orientalie, ediderunt Societates Orientates
Danica, Norvegica, Svecica. V. 21. Pt. 3. Copenhague, 1951.
3. Morgenstierne G. The Waigali language // NTS. 1954. 17.
..

82

1993

1993 .

..

?
(
)*
10. *koddc , ,
,

() () .

( koddc)2*,
.
, .. "" , () ,
() , , ,
, .
, ""
.. .
, ,
*codin, .-. -durf " "
[9, . 61 62] ( ""
, . . ).
"" (
). ,
, , cojin ~
cojun ~soji'n, , ' ,
, cojin cojun .-. 61.
, , - ~ -
( )
. .: , 199^, 1.
" , , *tamu(g) ", " [9, . 77].
. ,
. tmw "" .
-g>
. .. ,
-g(-y) (,
*lamaka-ahu- " " " " ""),
[9, . 72]. .
, , ""
-g . ( ),
tamug . , tamu-k,
, .
, ,
"" , " ", "", "" ..,
() . , ,
() "".
, , , tamu ""
( -g -/), , ..
83

[] , , ,
24
25
, , -8- . -d- .
, *koddc<
,
d(b) ~ z ~ /: iojvn
, , --.
,
, , (coj ~ coj ~ soj).
*>1, Soj, a *sot.
-j . Soj (-/), ,
, *-/ [35, . 299301]. . ., . soj, .
. sojin "", *sos *sozm.
. , .. ,
*codin > cojin,
- 3 . . .2*.
, , ,
, ,
.

. , ,
, , , (., [23, . 131132]).

, , , "",
,
,
"", "", "" [34, . 4142]. ., , . dokme ",
; , , , ", ddkme demir "" (, "
") < dok- ", ; ; , "...
"" ., ,
coj ~ cojin ... "". ,
, *- (-) > so- "": .
. coy ( < co-yl) " " ( ,
. %1 " ; ") [17, . 312] 27 .
*- (*-) . ( < -) " ",
. cojt coj "" [42, . 117];
,
, , , ,
: . . coj ", "
[15, III, . 2003].
,
""
( ): .
golun (.) " ", . colpu ", ", . eolpi
", ", -. copurj " ", . gopul
", , ,
24

. , , , ""
[9, . 61].
25
,
a/tun "",
.. -din lodfn -tun altun
[9, . 621.
26
, -fn * -I -,
, .
27
. . Sur " , ; ,
( )".
84

", . coltorj ", ", , cordon " ,

", . ", ; ; ,
28
; " .
"" . coy- " ; ,
, ". , ,
29
* , ..
" " [9, . 61].
,
*coj- (*ioj~): . .-. soj-yo "".
coj ~ fbj ~ $oj,
30
, , -,
*cojun.
, (-gun)
*cojgun, , , ,, . cojyon
" ; ", . cojgon "", . eo'jgHn " "
[9, . 6I] 3 1 .
. *cojgun
*' ( > *cojin) *cogun. , .. ,
, ^ *eojgun
*cajgun *eofin ( < *cobin). *Cajgun
[9, . 61, 62] 3 2 . , ,
.
, . cojyon, . cojgon , ,
*cojgan ~ *cdjgen, *cojgun ~ *cdjgwi, , ,
:
-gan ~ -gen. . . coygen "" [46],
, fuven ( < *cugenl) ., . . fojgen ~ Sogen " ,
" [23, . 131], , *<?/-,
&?- (cuven, Bgen).
*- ~ *-, *coj- ~ *c*dj-,
, ciij"", ctiw- ", " . (. . ctiwdur- "
") [47],
( "" "")33.
ctij- ~ ctfw-, , . cdj~ ~ ciij- ", ;
, ; , (, )"; . . cog", ( - )", cogen- . "
, ". ,
*cogan ", ", .. ,
2
. , , - fork, hip, Sop,
[45, . 752], for Sor for
.
29
, . -:
*- ?-.
30

. ioj kazan ", , ".
, .. ,
, ", , " . [23, . 131132, 303].
" , . . . ,
, . , .
(= .) Hojgun " ", . Zojyon "" [15, , . 2003, 20332034].
*6ajgun :
, . eajgun " ",
.. , .
31
. *6- ", " ..., "",
[23, . 151].

85

 , .-. cogdn, caugdn . [9, . 74].

,
.
""
. ,
* ", ", .. .-.
(.-. *') ", ...", .. , . - - [9, . 56].
, ~
, ,
.

*db , ov, oj, tij (

), 6g, ,
.. ,
oviir- ~ evir- ", "
"", .. ~ ev ~ oh ~ ilv ~ 6g ..,
eb/ev ", " [2, . 499].
, , ,
: .
ovtir- , -, egir- ( ,
, "" 3 ) , eg- . ", ",
. , . (. [2. . 230]). ,
eg- "" ""
[2, . 331], , ovtir- ..., . .
evtir " , " [2, 499];
egir-
" ", ", "
[2, . 229].
., ,
, , , , "",
", " [48].
-
.-. , ""
" > > " (.
"" "") [49].
, ,
"" (, , - ). , ,
,
.
11. .. " "
, , " (
, ,
XIII .) " [9, . 84J.
- , "
[9, . 84, . 37].
,
. . ,
, . *kiragu, "" ( XI .) < . kirayu(n)
. . ,
, ovur-. . egir-
"- " [?, 223, 493],

86

 .
, . kirayu(n)
. * "" ". *kiragu
" [9, . 84, . 37].
*kiragu , ,
,
: . . . xirig "", . ktrg
" ", , kirpak fkarj ", ", . kirbak
* "; " .
* kirayu(n) , ,
.. .
* "" "
( . ..) ,
" [9, . 78]. , . . ,
, " .
" , , " *betin ( ti > ci
, )" [9, . 78].

.-. ( , , ),
, , "
, ", " ...
..." [9, . 78] 3 5 .
, " ",
. .. ,

, .-. "",
. , [14, . 129] ,
, .

*betin, , , . pudin " ",
.. ,
[14, . 128].

bitij- " ; ; , ; ,
( )" [50, . 479] , , ", " [51, . 72], bietej- " "
" ( )", bieteqne- "
" [50, . 458; 51, . 73; 52]. . . bit- "
, ;
" [14, . 132], . pitir pitir ", ",
pitrak ", , ", . . botoj- " ,
( )" [44, . 69], botordt) "", betes ",
( )". .
, *betin ( *bitirt)
*becin (~ *bdcin). ,
( ),
; -/-,
35

I. [4
II, 383].

87

 (, ): ., , bez- "" [14, . 105], , ,

. (=.) bezdrj \bezdq bezdrj etti " ", bezdrjdd- "
, ( )]" [15, IV, . 1632], . . bizgdkld" ( )", bizddrjnd- " "
[53], . bezilde- ~ bezilde- " ;
", . mezgediu mezgediu teke " (
,
, ..)" (
teke "") [45, . 43, 464, 617618], (?) . begif ", ".

,
: *fye(i)- ~ *md(i)~. ,
(bigin, bijgin "") (.
. begin), gi$.
, , "". ., ,
-. bicin " ",
: " " > "" , , . almin ", ; " [15,1, . 439] < .. albin ", ".

"", " ", " " . 3 7 ,
"" .. ,
(. ~
"", "") [14, . 128] 38 . , ,
( " " ) ""
, (,
, ) , ,
.
, .
, 12- (. [54]),
" ".
, ..
, *b3cin, ,
.
, ,
XIII ., ..
(. [9, . 54, . 1]).
( ) ,
, ,

* ,
(
)
[9, . 78]. , " ~ ,
..." [14, . 128]. , a i .
"" . .. , " ...
, , -:-" [14, . 128], Tie
. ., . & ( ),
.. ,
, ,
.
37
. & "", , man ~~ mali ~ met
", ",
, .-. $, miSktf, . mhlk, .-. miSik, ?$ ..

, ,
, () .

88

, , ,
.
, , ( ,
XI . ., , ),
,
, ,
, .
,
, ,
.
, , *baksi (*bagsi) ",
", .. , ,
. " ,
IX XIV .,
... ,
. >..." [9, . 57].
*bur-%an (*bur-qan) "",

( .-. bur%an .),
,
[9, . 5960], *1 "" [9, . 67]. ,
, (), [2, . 591]39.
*/#/$'" ; ", .-. ,
, tajit, tail ", "
[9, . 68], . 18 ,
"... ... " ( ).
*tofin "() " [9, . 68],
, tojon ", , ".
. , ,
, " ... ..."
[9, . 68, . 19].
, tojon
. *tojin, . ( , .-.) tojin,
, , , "
, " [55]; . . . tojn
", " [56].

"", .. , ,
, " ,
XI . ...
" [9, . 54].
.. "" "
, "
[57]. , , , ,
() [2, . 25].
, [12, . 70].
"",
, .. ,
.
, .
89

 .. ,
,
.
,
, "" , ,

[9, . 54].
, , ,

. ,
, ,
( ),
, , , .
, ,
.. (, *tajSin *tojini
), "",
, ,
40.
12. ,
.. ( )
. , , -,
, -,
(
).
) *bHygu
"" [9, . 58] ( "" ).
, ,
merj "" ( ' ',
.. ) [14, . 114]; . .-, merjlup ", ;
" [28, . 343], meg (< meg-ld-p).
* "; " [9, . 66]
. .. ,
qadas qadas \\
qayadas "" . 41 ,
(. . % " "). , * .-. ",
; ; , ". , ,
.-, - "; ()".
, -, *
.-. kab ~* ", " [28, . 399, 420]
[58].

40
.. ""
, "
*1 [9, . 54].
.-. ,
[9, . 8384]. : "
... ...
, , , ,
" [9, . 84]. , ,
, .
( = ) , ""
.
41
., , "; "
[31, . 352].

90

) (*bori)
[9, . 7273].
, -
. ( .. ), ..
[14, . 221].
,

. // ,
. *bdri.
,
, , ,
" " [9, . 72]. ,
. ,
.
*jdk ", " .. ,
, yakkho, . yakkha- ""
, " ... ...
-..." 42 . " . "
jak ja- "" (.. " )
" " ( ) [9, . 75].
,
. ,
*j8k ",
, , , " [38, . 170], , ,
,
jdksin- " ; , "
[38, . 171].
*jSk, , jekir- " ;
" [38, . 173174]. , ,
jer- " , " [38, . 193]. jekir *jek , *jdk. ( "")
. *jek (,
. $~ " , ",
[28, , 227]),
) " "
(),
, ,
. .. ,
"
, ,
, " [9, . 80].
"": *jdgirmi "",
*kuncit "", * " , ", *tuman (// *tuman)
" ", .
,
. - , .
, *jdgi-rmi "" . ikdrft [wiki] "".
, , ,
" ... -- ..."[9, . 79].

42
[24, . 910],
.

91

: , , . ,
, /-, ->.

, [38, . 202].
.
*tor < . twere "" [9, . 80],
.. , ,
,
, . ,
(, , ) -
. -, (
).
, *tor - , ( ), ,
, . tor, " ", "
", . tor " , (
)" ", ".
*jdgirmi *tor, . *tumdn . A tmarp, .
tmdne, tumane " " [9, , 80], , ,
, ,
"
" [8, . 101].
.. , , -,
.-. *teu- ""...,
.-.
[9, . 80, . 32], . *tumdn (*tuman)
.
,
, .
*tuman [59], , ,
,
, , , , . . .
, [60]
*tdyri "; ",
.. . , , ". *tdyri
.-. *trHuen- / *tnlluer- [
)..." [9, . 83; . 61], ,
.
*baltu (*halta) "; "
baiqa ~ balya . ", " [9, . 8182, 83]. .. ,
, " , . *ba/tu'\
, .-.
(*peleku~) ,
. ( , . )
.
[25,. 147148].
. *afma "" .-. , [2, . 138; 62, . 161],
"" *amlu "", .
.. , "
", " ()-
, , ..." [9, . 8J].
, ,
. *1
92

 , *altun, ,
al "; ", , *ali- "". , .. , " ,
-, (, :),
, " [2, . 138]43. ,
. (.-.) alim-a, , , alima.
.-, alimla, almila44,
alma . ,
, alma.
. ,
alimla ~ almila . ,
*\1, . , ,
, , , (. [62, . 162163]).
, alimla ~~ almila
alma *.
*stidi- " " (
. . ) silt "" (< stit-si-),
..

" "
9, . 82]. , *suci~
*stit-si- ( *sut-$i-), .-. *sudt'- ""
, , .-. ~s ( .-.
.-.). , ,
. -, ,
.
,
, -cf-: ,
, . --
*sdt-si-, *sut-si-
.
(, , ).
, . *##-,
, . ,
*siit "", ,,
, , , *suci-,
*siit.
) .. ,
" ", ,
. (
), .
- ,
45.
, ,
.

41

, *al(J)ma al (", ,
" ..), , . almabaS "
", . elmaba$ " ", . " " (, " "?) (
alma "", ),
. "". , , . . [63].
44
1 : ., [62, . 161]
45
, [9],
( , ) [13, . 210 .],
.
93

 . *kunduf (kunduz) "",

. %undil "", . %? "".
.. " ", "
. ... " [9, . 85], , ,
.
,
r
(*kundur ), -'
-/. "" kunduz (
),

( , ).
*% (*') "",
. .. " "
(. ft", . ftVr < . *kili) , " ...
, . " [9, . 85],
(. [64]). . .
,
:
, (*().
,

[65] [66].
*dujlg ( > titjitj) "" ..
. , - [9, . 85],
. tatjGz ";
", . kin "; " [42, . 470].
, .
. tdjirj .-, tugirj "",
(. [16, . 180181; 67]).
.
[68].
,
, (
) ,
.
.. [9]
( )
, ()
.
,
.. [10].
(, *bdg ", , " [9, . 5758]), , ,
( ,
)
.

45. -- . ., 1989.
46. - . ., 1945. . 126.
47. . // . 1976. . 133134.

94

48. ., . , 1964. . 21.

49.
.. .
. .. 1989 89.
50. .. . . I. [M.], 1958.
51. - . ., 1972.
52. . . . .; , 1954. . 286
53. ^ .. . III. 9, 1987. . 34.
54. . // . . I:
. ., 1986. . 370.
55. .. (
. ., 1989. 284.
56. . 1957. . 405.
57. .. "" // . 2. . 4.
58. . //
. ., 1961. . 72.
59. ..
// . 1990. 2. . 8182.
60. .. {tarjri ) //
1984. 4.
61. .. // -
: . . XXX
. : . ., 1986.
62. .. , vco- // . ., 1979.
63. A.M. //
. ., 1961. . 143.
64. . "" //
. , 1985. . 115.
65. ..
// : . .
1
. . . , 1983. . 7.
66. Yanhunen . Samojed-altaic contacts present state of research // Altaica: Proc. of the 19th annual
meeting of the Permanent International Altaic Conference. Helsinki, 1977. P. 126.
67. . . ., 19]. . 14, 121.
68. ..
/ / . 1988. I. . 2425


1993

1993 . .

-

( )
, .. ,
.
-
. ,
.
,
.
-
1.
1. - .
3 . . : .
. , : .
- -. , . .. .. , ,
" , " [1, . 5J.
, - " .
-
, "
" , " [1, . 6].
: " , -, , .
-
" [1, . 7].
, . .. ,
- (" Vf3F")
, "
" [2]. ,
, " , ".
:

.
.
.
.
1

96

( ).
( ).
( ).
.
( ).
.

" " " ".

 Hanojby (
).
Hanojby (
),
- , ,
. (" ,
") ,
( ),
(" ") ,
. ,
, .
: "-
, , , , , , " [3].
2 , - .
,
(1980 .), ,
1970 ., - , .. . - ("
; ")
:
"
".
. , "
, ", "- ()", "". -.
. ,
, (, , :
) [].

, , ,
1976 ., "
" 1980 .:
1) " " ( . )
" " ( . . );
2) , (= ) : " , ";
3) , :
"-, ";
.

2
. [4, . 122126] ,
"" (
- ,
, ,
, ). [5] ,
,

4 , 2

97

4) , : "";
5) , , , : " , ";
6) ,
.. .

.
" " (" >"), " " (1980) " ".
"]" , "" "" :
- ("
cy6je"), - (" cyojeKaT",
" ]").
2.
- . ( 3 . . ) :
) (3 . ..):
(1)
.
) (3 . ..):
(2) .
)
, (3 . ):(3)
.
) (1 . ..):
(4)
! .
) (3 . ..):
(5) . :
.
) , :
(6) : , , ,
.
) ,
, ( )
- :
(7)
.
)
, , :
(8) .
) ,
:
(9) ?
.
Vf\pi .
(1 . ..), , (3 . ..) ..
,
. , :
(10) , .
, ( ) ().
3. - ,
. "98

 ", "
, ,
" [7].
(3 . ..), :
(11) )
daje .
-
. , , {, , ..) [7].

, - . 3 .
. . :
(12) .
, (3 . ..). ,
(1 . ..):
(13) , !
, - ,
.
-
.
(3 . ..),
:
(14) ( ; ) .

,
- :
(15) -
.

.
,
, .. ,
(3 . ) :
(16) je
.
, ,
( ) - ,
, :
(17) npodajy
.
- :
(18)
.

.
-
, :
(19) .

.
, ,
,
:
(20) .


.
, . .
- :

4*

(21)
je .
- :
(22)
.

.
, , , , ,
.
( , .)

( - ) () ,
.
- , ,
,
4.
-
. ,
- ,
. , -
,
, ,
( ).
,
,
, , ..
.
-
, (3 . ..).
,
:
.
, ,
, , ,
"!" [8, . 147].
, . , ,
, .
""?
, , , ,
,

[8, . 364].

cmoju >,
nehu, apeje ,
$,

"!" (.
. [9, . 128]).
. , ,
, jednux .
""?
9 , jotu
,

, (. . [9, . 368]).

, -- ,
3 . . : joj ()
...
, " ", ,
, , . 100

 ",
, . ( :
jom , uuje
).
, -
, :

- ,

, ,
[10, 480J.
, [...] .
, , ? ?
,
[10, . 374].

]
, je
>,
[11, . 574].
- [...]
. Hue je mu ja, ,
jecenu. jem ?
HomepfyyjeM

[11, . 450].

-
, -

oeaj).

(: ),

(: -

-
( ) (
):
, ,

[8, . 120].

je
j

1 (.
. [9, . 99]).

? [12, ? [13,
. 175].
. 265].
, - ) panbje, npeoj
, , CMymnoj ]' , , ,
, ,
, cyajo, WJbajyhu , je
[14, . 12].
[[5,
. 10].
. ,
{
HaJMaibe
).

( ), :

} ? (: ?).

).

(nuje

,
- (
).
( je
).
:
.

[10, . 475].
,
[...]
[10, . 133].
?
[14, . 186].

hy y6ujen.
To ceojuM ]11, . 567].
cuj [...] [11,
. 156]
?
[15, . 184].
101

 , { hy ).
- -
,
> \
)
. ( ).
( !)
-
( je
?).
, -
, :


, , jep cv eeh

nocmojaiby.

.
jednoj hydjbueoj ( [8, . 318].
. . - [9, . 317]).
, .
, ,
{jep eeh da mu nocmojum).
-
- je -~
! , .
Beh

[14, . 49].
xeamajy
[15, . 47].
. : Beh
(, : Beh
).
[...]
[...] > je
, . ,
. j
,
,

,
ia , - ]\^ Muhy (.
[8, . 339].
. [9, . 340]).
, . ( " ") - , , , , , , ,
- ( - .
). ,
. : eepyje,
maj
.
- :
",
*',
"
xohe"

[12, . 205].
[13, . 310].
, ,
-
.
!
he. Huje . ehe


joiu
[13, . 327].
[12, . 215].
,
: .
5. ,
- ,
3 . . . ,
. ,
, ,
. ,
102

 , - .
1) , ..
- . ,
:
,

, - > KOJU ,

,
:
:
?

caxpa&yjy?
, [ 16, . 185].
[17,
. 925926].
, , - .
, - , , -,
, , , -, ,
.

1 . . (" " 3 ),
?
2 . . ("
caxpaibyjeTe?).

, ,
, . , (
), , 3 . . . ,
, ,
, .
. ( je?),
(
caxpa&yjeme?) .

:
,
(? 4uja je?), - (

):
4uja je ?

- : je
?
2) :
, Kojy je MajaKoecKu , , - je

. *,
. je
.
maj . je
" , " jympo". Ma".
- jaKoecKu je
3
(" ",
" caxpaibyjeTe?'*), , ,
( , 4uja je ?).
, . , - - , , ,
, , .. , :
(,
" "4nja je ?") [4, . 126].

103

 .
,
,
.
, ,
? .

:
: .
~~ , , .
,
[16, . 184].

. ] jedan

, nomajyhu,

jedan .
, eeh
? ,
]
:
: oueKyjy
.
je
, .
] jedan
[17, . 923].

, -

.
, . . , .
],
. - ,
: (deeoJKa)
().
, : " " " " [18]. ,
, : " "
[J9]. ,
"", "" { Kojy je
] je , ). ,
, - , , ,
: , . , , , , , ()
.
3) :

, ,
,, ,
eeh
, , ~ , MaJKe, , ,
, > , - jeene, MendeJbe\je]ejbeee ,
, [16, [17, . 927].
. 186].

. ,
.
, "
,
, , "4,
. : ", , .., ..
, , - " [4, . 125126],
104

 ", ,
. ("
"), . ,
-
1 . (" ")
3 . . (" "),
. ,
: ,
je
...
6.
-

.
, ,
.
,
- ,
, , , , ,
(, , ,
.. ) .
, ..
.
,
.
, ,
. , - , ,
,
, ,
. :
(1)

(2) ?

je

TBOJC

( je
je

?)
?

1. / . : .., .. 1. . . 2. ., 1960.
2. / . . .. ., 1970.
, 564.
3. Mapojeeub . !) !)-
je3HK // . 1976. 2 (26). . 9798.
4. tovit . Umetnost ili zanat ( nekim aspektima prevodenja) // Zbornik radova Instituta za strane
jezike i knjizevnosti. Sv. 3. Novi Sad, 1981.
5. Mnpojeeufi P. - ] Bo|)etba ( ) //
1983. . XXVI/2.
6. / . . . . II. , 1980. . 356.
7. Cmeeanoeufl M. je3HK; I .
. II. , 1969. . 84.
8. . . . ., 1973.
9. EytbuH . . ., 1976.
105

10.
.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.

106

. . ., 1980.
. / . . , 1980.
. . : 2- . I. M., 1977.
Kaverin V. Pred ogledalom / Prev. Nikolid M. Beograd, 1977.
. . ., 1978.
Rasputin V. i\\i i pamti / Prev. MiloSevid B. Beograd, 1979.
. // . 1961. .
Skhvski V. Vreme smrti Aleksandra Bloka / Prev. Subotin L. // Delo. 1962. T. VIII.
. 2- . . 1. ., 1981. . 22.
> je3HKa. >. 1. , 1967. . .


1993

1993 .

..

. *
,
- ,
, ,
.
. .. .
, (1899 1985),
.
50-
[13].

[4, 5], : [],
[7], [8] [9].

[10].
,
[1, . 38]. 20-
. "" [ |
"" [12].
, 70- , : , ,
, , ( [13, 14]).
: [15, 16]
[17] [18] ,
.
80-
[1922], ,
.
..
[23, . 330].
,
, ,

.. .
..
, .
. (
Humboldt redivivus.) . ,
*
^ X I (), . X. () .
. (). ..

107

. , . . ,
.
" " (Menschheitsgesetz der Sprache) -
[18, . 19] [1, . 38]
. . -
,
,
-.. . . " "
: 1) , .. ; 2)
, " "
(Sprachorganismus); 3)
(soziales Objektivgebild) 4) [24, . 36].
" ",

. ( . .)
, , ,
>/ " ":
,
.
" " ,
, ,
(Sprachgemeinschaft). " " [24, . 4]. , ,
, "
",
[24, . 105].
(Kulturgut)
[25, . 37], ,
" , ,
" [24, . 112]. ,
,
(Sprachgefuhl) .

[24, . 117].
: "
,
;
,
, " [24, . 124].
" " ,
.
" ,
,
- . ,
, , " [255 . 41].
( , ),
( ,
,
)
.
108

 , ,
: " , ,
;
, ,
, ,
. ,
" [25, . 42]. , ""
-
,
.
""
.
,
"
" [25, . 43].
;
.
" ;
"
[25, . 43].
, ""
, .
, , , "
, , " [25, . 44]. "

,
" [25, . 45].
() ,
. ,
.
;
, .
-
" " .. ,
, ,
. ,
. 1
,
, ,
: [25,
. 3739]. , " ,
.. , , ,
- , , ,
; ,
,
" [25, . 5455].
1

. .. [26] P.M.
(27].
109

 , ..
, " ,
,
" [25, . 46].
,
: ,
" , , ";
"", "" , ,
,
", " , :)
[25, . 48]. ,
, .
, : "
, ,
" [25, . 58].
,
,
: "" . ,
"" , ,
,
.
"" ,
(geistige Zwischenwelt),

. (geistige Gegenstande),
. "
". , , , ,
.
,
, ,
.
, " , .. ,
,
" [25, . 65].
"
" [25, . 64].

: Vater (), Mutter (),
Gatte, -in (, ), Sohn () Tochter ().
.
, , " ", "
" .
,
.
(patruus)

(avunculus), (amita)
(matertera),

Onkel ()
Xante ().
levir () glos (),

, .

 Schwager Schwagerin,
. Vetter ()
, ,
.
Bruder (),
, gogo ( ) didi ( ).
,
,
.
, "
; - - ,
" [28, . 70].
, " , ,
-
" [28, . 53].
, ,
, , ,
"", "", "" .. [28, . 5457].
" ". ,
(Mut>
tersprache), .. , . " ,
, ,
, ,
.." [28, . 185].
"-" ,
.
, , .
, (Wirklichkeit). ..
: ,
, () "" ,
,
, a priori
[4, . 65]. "" ; "
" [7, . 29; 13, . 426]. ,
,

.

, ,
. "
" [28, . 186].
,
, .

.
, -
. ,
, , ,
.


(Denkweise). ,

(Weltbild),
.
, "", ,
, ", ,
, .
:
, ,
, ,
, ,
.
, ,
, ,
,
" [28, . 19 J].
,
, , .
.
, ", ,
, , ,
" [28, . 192].
, ,
.
, " ,
" [4, . 49].
.
,
: " - , ,
" [24, . 200].
, , .. [19, . 6].

, fepyov. ,
" ( . P.O.)
" [13, . 428]:

. , .. ,
"
" [13, . 428].
, "
, ,
,
" [28, . 31].
, " "
[5, . 129].
, "
" [24, . 106],
"" (Volk)
, . " "
,
, , ..
112

 - " [29, . 6].

, , ,
" ,
" [29, . 7].
, ,
.
, "
(. P.O.)
" [29, . 10],
.
, , "
. ,
,
;
[29, . 12],
. ,
,
. ,
" ,
, , " [29, . 12].
, , ,
(Sprachimperialismus),

. , ,
" ",
,
, " ",

.

, ,
,
, " ".
,
..
.
,
, ,
" " .

" " [30, . 211224],
(, ,
, ), 2.

.

" " (1929).
. ,
" ".
113


1. . . ., 1957.
2. .. . ., 1957.
1 /,'
. ., 1959.
4. . / /
. ., 1960.
5. .. //
. ., 1961.
6.
//
. ., 1961.
7. ,. . ., 1963.
8. .. . ., 1968.
9. ///. " "
// . . . 46. 1968
10. . // . 1967.
11. Funke Studien zur Goschichte der Sprachphilosophie. Bern, 1927.
12.
.. jj . 1962. 6. . ..

13. . > , ., *970
14 Mmkahkaja O.I Grammatik der demschen Gegenwartssprache. 3. erw. u. verarb. Aufl. Moskau, 1983.
15. . . ., 1979.
16. .. . ., 1974.
17. ) . . , 1972.
18. .
Heoi //
. , 1977.
19. . . / .
.. ., 1988.
20. .., .. // . 1990.
5.
21. . : , . .. . .
. . ., 1989.
22. .. ? (
.. ) // . 1990. 5.
23. ., 1990
24. Weisgerber JJ Sprachc nk gesellschaftliche Frkenntnisfornv Ph T> Bonn, 1925.
25. Weisqerber J.L. Zur Grundltgung der ganzheitlichen Sprachauffassung. Aufsatze 19251933. Dusseldorf,
26. .. (
-): . . .... . . ., 1983.
27. ) . , . ' . ., 1984.
28. Weisgerber J L Grundrtige der inhaltbezogenen Grammatik. 3., neub. Aufl., Dusseldorf. 1962.
29. Weisgerber JL. Die Sprachliche Zukunft Furopas. Ltineburg, 1953,
30. Weisgerber J.L. Die Stellung der Sprache im Aufbau der Kultur // Worter und Sachen. 1933. Bd. 15.

..

, .

,
.
, ,
,
? ,
,
,
114

 ?
. .
, -
, , "
", ,
, .

,

: , , , , ..
,
.
,
,
.
, ,
, .
- ,
,
, , :
(Denkvermogen) (Denknotwendiges).

;
,

, . ,
,
(Sprachvermogen),
,
,
,
? ,
? ;

,
. , . , , XVIII XIX . , , .
,
, . . ,
" " (
1810 ., [1, . VII, 2, . 622]). " , ,
,
. ,

" [1, . IV, . 242].
.
, ,
(1795?, [1, . VII, 2, . 581583]),
" "
([1, . V, . 374; 1, . VI, . 151; 1, . VII,
115

1 . 52]). : " , ,
, , , , .
, ,
,

.
, ,
,
, ,
( -
).
.
, , .
, , ,

,
, .
,
, " [1, . V, . 374].
,
: "
, ,
" [I, . VII, 1, , 53].
,
: "
, , (.. )
" [1, . V, . 377].
,
,
, ,
.
,
. , , ,
, ,
. ? ,
, , ,
.
, " " . (2- ., , 1925),
(Bedeutung)
, " ,
, ", "
" ., ,

(. [2, . 39]).
,
.
-
, :
. , "
", . "
116

 " [1, . VI, . 301]1. ,

" ";
"
, , , ,

; , ,
, ; , ,
; , , .
, ,
,
.
, " [1, . IV,
. 243]. , , ,

.
[1, . V, . 449
.], : "
... ...
" [1, . V,
. 451].
, .
, :

,
. ,
,
, . ,

.
, . ,
" ", .. ,
,
. ,

"" (erlernt), .. ,
. (
, .),
( , , ..),
; . ,

" ", " "
, .
.
: "
" [3, . 59],
. ,
" , " ".
. . , "
"
1
" , " [1, . VI, . 125].

117

[3, . 60]. ,
"
", .

, , . ,
. .
: (relativ natiirliche
Weltanschauung) , ,
"",
"" , ,

.

[3, . 59]. ,
, , ,
, . .
" " . ,
" " ,
.
; , ,
.

" ", "" [3, . 61].
:

- ,
(Abstammungsgemeinschaft) (Sprachgemeinschaft).
, , ;

. (
), , ,
" ",
, .
, - ,
, , ,
, "
", , ,
, , ,
(. .
- . -, . ,
. " " [4, . 210]).
"" , ,
, (
""), ,
,
,
. , -
" ", "
",
" "
(. . [5], . " ").
,
,

 " " (
;
). ,
" "
.
(, )
; ,

.
" " "
" , ,
.
, ,

.
. ,
, ;

. , ,
: ,
,
. -
.
, , ,
, , "
,
", ,
(.
. Anglia 52, . 289). ,
. ,

. ,
,
, . . "
" : , "
; ,
".
" , (Weltansicht) ".
", ", "
". ,
.
;
.
: "

, .. ".
,
" ".
" ". , ,
, '
119

 ; ,
,
, .
*, "
". "
,
.
, , - .
, ,
, " [1, . IV, . 27].
, ,
, .

, , , ,
, . ("
,
, , ,
, ,
" [1, . V, . 9].) ,

. , ,
.
, ,
.
.
( .)
. [6].
, " " , .,
\iov&q [6, . 114],
( )
: , "",
[6, . 117].
,
. -
", " [1, . V, . 9],
,
, ,
,
" ".
, "
,

, , " "
, ,
, "
(. [7]); [1, . IV, . 26],
: ,
.
(Zwischenwelt)
.

. ,
120


, , ,
, , , ;
, , ,
conditio sine qua ""
, "
- "
[8, 237].

, ,
- .

.
, ,
, .
.
(. [9]) , ,
. , , ,
, , ,

;
, - ; ,

; ,
"" (. [10, . 129]:
" " ()
[2, . 33]).
, ,
,
, ;
,
,
, .
,

.
,
.


"", "" .

. ,
- , ,
. ,
,
, ,
, ,
.
, , ,

121

, ;
;
,

. ,
,


, "" .

?
,
?
,
.

. ,
([11, . 315 ];
,
), ( ).
, ,
,
. ,
. ,
.. ,
[12]. .
, 1793 .: "
. ,
, .
,
" [12, . 261]. .
. ^,

( , ).
" " , ,
, , ,
, ; " "
, , ,
, , .
, ,
(
), ,
. ,
(, , [13]), " ,
", " " (. 21). ,

. ( X.
" " [14].)
,

. , -
, ,
122

 . ^ '
** . (, 1879), ,
.

, .
, " " ,

. . ,
,
( . ).
,
,
. ,

X. " " (,
1931). calculus ratiocinator,
, ,
[1618];
. , (. 73). ,

, ,
.
(
Principia mathema'ica --); <...>
,
, 1
" " ,
. , ,
,
, ,
,
. R , ,
,
. . .

( , . "
"). ;
,
, . ,
,
,
2
" , ; , ,
, ,
: - , .
? , ,
. , , . , ,
, ! ,
,
" [14, . II, . 98 . .].

123

 , .
,
.

1. Humholdt W. von. Gesammelte Schriften. ., 1893. Bd. 116.
2. Weisgerber XL. Sprachwissenschaft und Philosophie zum Bedeutungsproblem // Blatter deutsche
Philosophic. 1930. Bd 4
3. Scheler M. Probleme einer Soziologie des Wissens // Versuche zu einer Soziologie des Wissens. Munchen;
Leipzig, 1924.
4 Soziologus. 1932. Bd. 8.
5. Graebner Fr. Das Weltbild der Primitiven. Eine Untersuchung der Urformen weltanschaulichen
Denkens bei Naturvolkern. Munchen, 1924.
6 Honigswald R Gnmdfragen der Erkenntnistheorie. Tubingen, 1931.
7. Weisgerber XL Sprachvergleichung und Psychologie // Bericht tiber den XII. Kongrefi der Deutschen
Gesellschaft Psychologie. Jena, 1932. S. 201.
8. Jahrbuch fiir Philologie. 1927. Bd II.
9. Horn E Der Begrtff des Begriffes: Diss. Leipzig, 1931.
10. Kantstudien, 1928. Bd 33.
11. Spranger E. Die Aufgaben einer Moralwissenschaft // Forschungen und Fortschritte. 1932. Bd 8.
12. Unger R. Hamanns Sprachtheorie. Munchen, 1905.
13. Mutius G. von Wort, Wert, Gemeinschaft. Munchen, 1929.
14. Neuphilologische Mitteilungen 1924. Bd 25.
15. Herder J.G. Samtliche Werke / Hrsg. von Suphan B. Bd 133. ., 18771913.
16. Hilbert A, Ackermann W. Grundzuge der theoretischen Logik. ., 1928.
17. Burkamp W. I ogik. , 1932.
18. Carnap A. Abriss der Logistik. Wien, 1924. Sp. 1929.

124

1993

1993 .

.., .., ..

1. - .
" " (),
-, , ,
[1],
[2].

() 1 .
70- () 2 ,

.
80- [34].

-
, .
, ,
- , [5, . 221237; 6, . 187200, 217, 250; 7,
. 124128, 131 132],
[8].

[9, . 2223; 10, . 629],
,
. ,
(Dni), (
, ,
-,
-, -, -, -
- -, - . TUTSY,
. ,
.
2

, ' ) ,
, ,
() (); ) , "" ; ) (); 2) ,
, .
125

 - - . - [11, . 108],
(0) ( ),
.
, . [12],
()
(- )
. ,
- , / / ( ).
- ,
- ,
, , . ,
,
. ,
,
, (Dm), ..
,
.
Dni = Dm ,
. Dni ^ Dm
, .
[6, . 217250], Dn 2
- .
( ,
, - ). ,
.
.
, (
- , ,
- ,
) ,
( ) .
.

() ,
.
2. .

.
,
.
:
1) , ,
[13, . 169 190];
2)
, , ''"
[14, . 168169].
,
126

 ,
() .
,
.

, (government
and binding grammar) [15], (tree-adjoining
grammar) [16] (GPSG) [17, . 521587].
, , 60-
. [18, . 114162], . [19, . 369-469]
. [20, . 179- -215].
- [13, . 120207]
,
,
,
.
-
,

[21, . 16-- 17],

, (),
, ,
[14, . 192236]. ,

, ,
, ,
.
2.1. .
,
, .
(-)
, , ,
, ,
.

, .
, ,
"" , , "" F,
()
.
() 3 ,
.
,
,
3
[2].
, -

-
(. 3 -4).

 - , .
.
2.2. .
.
, ,
(hardware), - (software), (lingware) .
-
().
2.2.1. - .
, ,
,
().
1. . , ,
,
(, /,
, ), .
2. ,
, ,
.
.
:
(d),
(),
(),
- () (1),
/ (q),
- (),
- (),
(g),
(-) (si),
- (S2).
, :
()

(),

(),
(
/) (1'),
(q'),
1
- / / ( ),
(g1),
- (sO,
- (S2*).

,

/ [23, 24]
. ,
[25, . 26].
3. . -
(F), , ,
, (L) 128

 (G) ,
.
,
, .
"" ,
.
, , Fi(E)
"" ()
Sp(E) = {d, , k, L, },
/, .
,
. ""
/ .
( -* R)
S 2 (P - R) - {d, X, , k, L, G},
- ()
"" (R) .
F5(F > R)
S 5 (F - R) = |d, Ik, 1, X*. X, \ k, L, G},
, ""
(F) , [2; 30, . 141154].
- (/) Fg(R -> / -> G),
-,
S 8 (R -> / -> G) = {d, X, g, si, si', g\ \\ k, L, G},
(R) [26, . 2229].
, - , ( G)
.
-
.

2.2.2. .

,
.
, ,
, .
-, , .. .

();
1) ;
2) ;
3) .
, - , .
,
.
, ,
, ,
, , ,
, ,
5 , I

129


.
. , -, , [21, . 91145], -
.
, ,
/ /, ,
.
- ,
[13, . 296298] [22].
,

.
.
2.2.3. .

, - , . .
.
.
, , :
-
,

;
, ,
,
.
, - ,
() " " [27]. -
( 1)
- , .
- ,
,
.
( 2) ,
, , ,
- . ( )
, .
- . ,
,
90%
. , 70%
.
. ,
.
1 2
130

 , \ - <
(
,
,
, .
, ( 2).
.
1. , , ^
. ,
, , .
/
.
2. , 2, ,
3. -
, .
3. 3 -
. , 2 3,
,
() .
/
" " ,
( ).
, ,
" ",
, .
/, ,

. Wasserwirtschaft
Wassertechnik (1985, N1, S. 4). 13
.
,

() . ,
,
, / / - ,
" " , .
, eines Auswerterrechners
. Trinkwasseraufbereitung,
/ .
bei Verfahrensuntersuchungen * .

,
,
.
i
2 .. ,
- .

. - X V

(g/g\ S1A2') /
/, ?
5*

>*

/. g/g\ S1A2 - ,
- 1 :
Pi /,
( ) (, q),
2 ( q'),
( 1/11).
,
,
.
-
, -
. ,
,
"" 4.
3. .

,
. " " [14,
. 168169] ,
-
.
,
.

- F
( ,
). , ,
, , F S,
F. F',
S, , .
. ,
.
,
:
1) ,
, ,
, ;
2) , ()
, ()
;
3) ,
, ,
, ; ,
:

""
,
,
, .

132
i


[28, . 2730].
. . 2
, ^ .
- , ,
.

. .
.

- , , ,
, -
-.

- ,
- -
.

1. .., . . 19571985: ,
, 1986.
2. .. " " // . 1981. 3.
3. Kuhns R J., Little A.D. News analysis: A natural language application to text processing // American
association for artificial intelligence. Spring symposium series. Text-based intelligence systems. Palo Alto;
Stanford, 1990.
4. boatman R.B., Post S.D. A natural language processing system for intelligence message analysis //
Signal. 1988. V. 42. t
5. .. ., 1982.
6. . . . ., 1979.
7. Gardner The Mind's new science. A History of the cognitive revolution. With a new epilogue
by the author: Cognitive science after 1984. N.Y., 1987.
8. ., .., .. . ., 1991.
9 .. // . 1984. 4.
10. .. . ., 1987.
11. Piotrowski R. Linguistic automaton and computer-assisted language learning: a perspective / / Language
learning via the microcomputer. Proc. of CALL'89. International Conference on computer-assisted
language learning at the Institute of applied Linguistics Wilhelm Pieck University Rostock. 1517
November 1989. Rostock, 1990.
12. Miller G.A., Johnson-Laird P.N. Language and perception L., 1976.
13. .. , , . .? 1975.
J4. .., .., ., ..
// . . "". 1. 7:
. ., 1983.
15. Chomsky N Some concepts and consequences of the theory of government and binding. Cambridge
(Mass.), 1982.
16. Joshi A.K. An introduction to tree adjoining grammars // Mathematics of language / Ed. by MansterRamer A. Amsterdam, 1987.
17. Ristad E.S. Computational structure of GPSG models // Linguistics and philosophy. 1990. V. 13.
5.
18. . ,
// . . V: . ., 1970.
19. . // . . X: .
., 1981.
20. Halliday M.A.K. Notes on transitivity and theme in English // JL. 1984. Pt 12. V. 4.
21. Piotrowski R., Lesohin M., Lukjanenkov K. Introduction of elements of mathematics to linguistics.
Bochum, 1990
133

22. ..
: . . .... . . , 1991.
23. .. . ., 1986.
24. Best K.H., Bedthy E., Altmann G. Ein methodischer Beitrag zum Piotrowski-Gesetz / Hrsg. von
Hammeri R. Bochum, 1990.
25. .. // . . 2. 1991.
26. .. - -
: ... . . . , 1991.
27. ., -
- : . . .... . . ., 1988.
28. . ., .. . , 1984.

134


1993

X; .. .
: - -. J990. 619 . ( . .).
,

, .
, ,
,
. , ,
. , .
.. [I], ,
.. , 80% ,
,


.. [2],

,
.
(, [3]),
.
,
.. .. ,

[4].
,
, ,

,
.
,

(., ,
.. ),

,
.
, , ,
.
,

(. 327), (. 28508), (. 509521),
(. 522528),
(. 529541) , ,
(. 529-618).


,

( ,
, .Wurzelbuch).
,
,
,
(
), -
,
135

 , , ,
-
- , . tutk- '', .
. - - ', ', . tkip , '', *plet- :
- - ', ' (. 329)
. - . plat - ', '. ,
. - 95
, - ,

-, - , -
( ).
- ,

X. 3. , .

, - , - 3. -
, , . Jtojf- "; ,
-, . ( )" . - (. 385), *s\u$-. , , ,
- -
(. .-. sus- ""),
- , , . *swid- "", - . , - , - .
. 435 -
600 -.
- .
- ,
,
-
- (
. - ).
. ,
, *didy- "", *1~ "", *S\usi~ ", ", *jiuwn- "",
*Cqw- ", ", .- (. . *grk-al- "", *nwal- : z\ul- "- ,
, ()', *{~ "", *\-
" ", *cieng- " ", ^-'"- ". ).
- . , ,
- *tutk- "- ()" (. 152), *\- " " .
(. 414) *c\kip- "" (. 415)
136

 . ( )", " ", " "

- . .
(. *grcqil- // gcqil- . 87,
*wecixl- // werc\xl- . 124 .).
- X. 3. - ,
,
,
( *burs-,
. *(xip-, *zmor- . ,
,
- ,
- , ,
). ,
, -
. - -
, , , - , ( ,
. 23 - ).
(, ,
,
, , -
- . ,
-
,
: . ,
*~, *hir-, *g-, . , , *gwal-, da- . .,
- . ,
).
*dika- " ", *%- ", ",
, *poh- "" ,
- . , -
, , (, , -
- - -
, - ).
- .-.
- . *dyweb- " " (
, -
),
, - -,
- . . . *tkwep- " .."
- (, , , -
, - ). , ,
, , , *ywiw . , "", - *ywi- "" ( ,
, , -
- , ).
" ", "", "
,
J37


, . , , /
. ,
0 L ,
1", " pal- "", , , ,
(. .-.
*kla(u)- .-. *polo-\
,
Xwel- "" (. 283), 1- ' " (, 329), eel- "" (. 439),
-el
.

.
,

. ,
, ,
, *dagw"" *dlaqw- . (. 96 105),
**-"" *tax- (. 291
294),
.
*tkb- ""
*tkeb- "" (. 296297),
,

. *bertq~
"" *brtq-,
'' (. 4960).

. *brag(. 58), -,
*breg-,
.

, ,
, . . 23


138

.
,
. ,
,
,
[5].

.


.
,
,
: . , *zi\va(w)" ", *1$- "" (
), *lag- : lg- "
", * "(), ", *mqar", ", *plenj\- "", *pic\x~
" ", *ywino- "" . .
,
,
.
,
.
, , ,
. ,
"" [], "" (,
,
). ,

. ,

1987 . "'
",
.
.
. , , ,
. , 320

 ,
,

,
( ,

, "-
-
" . , 1918 .,
"- " . ).
.
, X.
3.
. , .
.

Stellmacher

1.
. .
: . , 1973 ( .).
2. . .
. IU. , 19741975; 2-
, 1984 ( . .).
3. .. (, , ).
, 1985 ( . .).
4. , ..
.
. , 1965 ( , . .).
5. J. Indogermanisches etymologWches Worterbuch. 1. Bd. Bern, 1959. S. 13, 23, 68, 321,
335, 483, 596.
6. Watkins C. Etymologies, equations, and comparanda* Types and values, and criteria for judgement / / Linguistic change and reconstruction
methodoloqy // Ed. by Baldi Ph. .; N. Y.,
1990. P. 295296.
.

D. Niederdeutsche Sprache*Eine Einfiihrung. Bern: Peter L a n g Verlag, 1990. 236 S.

, .
. ,
,
.
, , :
,


, , .

,
(

)

(das Gemeine Deutsch,
, , )
, .
, (Plattdeutsch, Niederdeutsch) ,
2/3 . ,
1966 . 46% , 13% , , 41% ,

. ,
1985 . -

70% 64,7%
[1].
. 139

,
.
, , ,
, 272 .
,
(niederdeutsch) ""
(plattdeutsch), ,
niederdeutsch
.
- " '* (Kontinentalgermanisch), ..
,
nederduytsch
() nederlandsch (),
1815 .
.
: ,
. IX
XII ..
.

XIIIXVII .,


. ,
.
- ,
-
'
. XVII . ,

()

.
" "
(. 1937) .

,
140

,

. ,
:
,

, VIII XII .
', ,
, 19271928 .
(
),
: (
), (
, ), ( , , ,
), ,



, . , 4000 .
, ,
,

: ( , ), ,
(. 34).
" "
(. 39 87) , . .
,


( ).
XIII
XVII . :
( XIV ), (13501550 .),
( 1650 .). -

 .

(13501550 .), ( ), ,
, "...
" (. 39).
, 1370 .

" ",

" "

(
, , XVI .
). ,


.


.

,
- ,
- -

.
,

.
,
, , . ,
,
,

30.
""
: , , , , , , , , , ,
, , .
, ,
.
. ,
.

(. 41
43),

(, .).

(. 4551),
, ,

(. 5166).


. XVI . (Hochdeutsch), .
"" (. 69)

- , -
,
,
.


. XVI .
XVII . : (1504 .), (1525 .), (1540 .),
(1550 .), (1551 .),
(1553 .), (1560 .), (1590 .),
(1592 .), (1598 .), (1600 .), (1610 .),
(1615 .), (1630 .) .

2530 ,
.. .
.
,
(. 7276) .
(. 89144)


.

,
(, ,
141

).

- (Umgangssprachen), , ,
[

(Sondersprachen)].

( ) ,
, ,

" " "" .
(. 90),

() ,
" ", ,
.
,
,
, , ,
" ", , ,
.
( "" ) .

, .

, "" (Missingsch),
,
(. 94).
"" ,

, ,
, , .
(Plattdeutsch), . ,
, , 1987 . 56%
,
, 43%
.
- ,
, 71%, 29%
142

,
,
, 44%,
56% ,
. ,
,

. , 49% ,
"" (schdn), a 47%
(Muttersprache).
(31%) ,
- (. 100).
(. 104137), , , . .
"",
.

, , , , , ,
(. 137139).
(. 6,
. 145192) .
,
, , , ,


.

.
("Plattdeutsche Rechtschreibungslehre").
,
.
, . : , , , ,
,
.
.




,
, 60- , ..
20 . , , , , .

, .. ,
.. ,
.. ,
-

Masic*

,

.
.

,
, ,

.

1. Komg W. Atlas zur deutschen Sprache, Mtinchen, 1991. S. 132134.
..

C.P. The Indo-Aryan languages. Cambridge university press, 1991. XVI + 539 p.

, (
)
(
).
,


. (
, )
. .. [1],
. [2], . [3] (.

. [4]).
. [5] (

" "),
. [6],
- ,

.
,
.
.
. ,

-

,
, ,


, .

, , , .
()
[7, . 543577], ,

( )
,
[8].

. (. 17) . ,
(. 831) () .
" " (, 8),

(I.
. 420445 II.

. 446463)
. "" (, 80 ),
, .
143

 ,

, (. 2327), .


,
1880 . [3, . XXXVI], , ,
.
(. 3260) (


)
,
.
, ,
, , ,

.
* (. 6185) ,

.
, () , () ,
,
, " "

, "" ( )
() ,
'" .

""
( , ) "" ( - )
,
"" , , ( ), , . 144

: "" , ,
-
.
(. 86- 132),
, ,

:
;
; "" (
) ;
,
; , , ,
,
.

,
( ), , / /, (
), .
, ,
.

.

.
,
,
,

(- -) .


. ,
.
^ () ,
, .
,
.
, ,
, , -

 , .
, ( ) , . , ,

.
(. 133153)

.
, .

.

(. 154211), . ,
, , ,

, ,
, .


(), ,

,


,
.

,
. .

. , ,
,
, : (), () .

(
) ( ) , . [9, . 1825].
,
,
, , ,
-,
, -,

, -, , ,
.
, ,
,
.
,
, . . ,
,
"", " " (. 212256)
" "
(. 257330).

. , , ~ ,
. ,


~
( "", .. , "" ),
~ , ,
. . 2 8.3
, .

145

 ,
^ (. 229).
*. (
8JI), *
( 365)
personal (vs.
impersonal)
,
, , ,
10 human (vs. non-human).
,
, ,

- ~- ,
, ..

.
>
*
"" (tenses) .
,
:
, ( ) ( ). , ,
.
1 * ) )
.

- ,
,
( , ) (). , ,
"11. (,
, - ) , ,
,
(aspect), ,
146

,
/
(teiise/inood)'
Io ,
,
,
I.E. [11, 57, 6365],

. ,
,
,
[4, . 227228]. ,
,
, ,
"
" [12, . 70, 75 .].

"" ( ), . [13] II. [14] . ,
,
( )
.

, -, "'* (, , )
( ) , -,
1 .
1
,
,
, , . , ,

( J) be * -ing; 2) have + -ed\\ 3) -edi\

4) mil/shall) -,
, . Aspect ( vs ""). Phase ( vs. " "),
lense ( . ""),
\ssertion ( vs "' ), 4 X 4 = 16
[10,

 i
-
(Aktionsart),

3. [J5J.
. ,
, "
" (. 262).
.
- . ,

-
().


(., , " II", " "
[12, . 8384] "
" [II, 63- 64] )
,

( ,
,
[9, . 285292])


,
,
, ,
(calta) "
" " ! ",
, (dvto vs.
avat) (calto vs. calta).
,
,
, ,
( , ,

).
-
.

'
> " --
.
, ,
.
-['!'- (< -yd-),

"" ( ja~ -

). ,
" " \ -
"-" * ",
' " ( 329).
, II
i "" [16]
i
( 331 419) . II

( ) '
( )
,
, "") ,
,
,
,
( ) ,
""
(, " ").

( 363364).

- ,
,
. , ,
( ) , ,
.
147

 - , ,
( - " ",
""), .
" " ,
- ,
.
, . .

,
( ) , - . , , " , , : "- , " , - ,
- - . ,
, "", ,
( -
, /-
, ,
). - .
.

, , "", , (. 464479), (. 480
: 1) "", 2) " 510), (. 511 525)
-.", 3) "", 4) " -.", (. 526539).
5) " ( -.)", 6) "-
", 7) "]" "- . ", 8) "", "". , 800 ,
( + - ) - , , , (
), , (, - ,
) . - .
, , - .

, , -
, - ,
. ( , : - . -, )
, ( - ) .
, - , -,
,
, , * - ,
,
. -, - ,
"" , - .
148


,
, , , , . , . , .
.. [16]
..
rahna ( 279. ., 1960)
.. (., 1967)
" " (.,
1976),
. ,

. ,
.

1. Bhandarkar R.G. Wilson philological lectures
on Sanskrit and the Derived languages. Delivered
in 1877 // Collected works of Sir R.G. Bhandarkar.
V. IV. Poona, 1929.
2. Beames J. A comparative grammar of the
modern Aryan languages of India. V. IIII.
L., 187218793. Hoernle A.F.R A comparative grammar of the
Gaudian languages I,., 1880.

4. Kellogg S,H. A grammar of the Hindi language, in which are treated the High Hindi,
Braj and the Eastern Hindi of the Ramayan
of Tills! Das, also the colloquial dialects of
Rajputana, Kumaon, Avadh, Riwa, Bhojpilr,
Magadha, Maithila etc. with copious philological
notes. 3rd ed. L., 1938
r
5. Grie son G.A. On the modern Indo-Aryan vernaculars // Indian antiquary. Bombay, 1931
1933.
6. loch ./. L'indo-aryen du Veda aux temps
modernes. P., 1934 (cf. Bloch J. Indo-Aryan
from the Vedas to modern times. English edition
largely revised by the author and transl. by
Master A. P., 1965).
7. Current Trends in linguistics / Ed, by Sebeok
Th. A. V. 5: Linguistics in South Asia. The
Hague, 1969.
8. Masica C.P. Defining a linguistic area: South
Asia. Chicago, 1976.
9. . .
( - ). ., 1976.
10. Joos M. The English verb. Oxford, 1964.
11. .. . ., 1960.
12. .. ( ).
., 1934.
13. Pofizka V. On the perfective verbal aspect
in Hindi. Some features of parallelism between
New Indo-Aryan and Slavonic languages //
1967-1969. V. 3537.
14. Hook .. The compound verb in Hindi. Ann
Arbor, 1974.
15. Lienhard S. Tempusgebrauch und Aktionsartenbildung in der modernen Hindi. Stockholm, 1961.
16. ..

// . . II.
. I. ., 1927.
.

.. . .: , 1991. 224 .

.. ,


.
,

.
,
. ,
,

,
. . I " : " (. 22) ,

: ;
;

,
; 149

 ,
, ;
, ";
, -
;



; , ,
- ;
.
.. ,
.
,
,
. ..
- ,
. (1970, 1983, 1985),

.
. II "
"

.
,
,
, ,
.

: , -
, . , ,
, -
.
,
. ,
, 150

,
. ,
,
, .
, ,
,

. ,

(- , 19351941)
(- - ),
1970 .,
,
1979 .

, ,

,
. ,
,

, ,
,
. , ,

,

.
. ,
", ; ;
, "
, , . "",

. ,
, . IV (. 180184).
,
,


.
-

 ,
, .


,
,
:
,

, .
, ..

.
, ,
.
. III "
" .. "
" (., J98J),
.

,
.
. ,

.
.
, ,
.

, , .
,
-

, ,
.


,
-.
,
, ,
,

.
, ,

,
: , , , , -.
.

,
- , .
, .
,

. , ,
.
,

,
,

.
151

 , : 1) ",
- ;
2) ;
; 3) ,
-.
; 4) ,
- - ; , - ; ";
) ,
. ,
- . - - , - -
" " (, " ~- - "
"), - , " , "
- () ()"
, : "
, , - (
- )" "
(, " ( )" ..
,
"),
, ,
. -- ,
, ,
, , .
. TV " "
.
, - - - .


,
- ,
-, - . - -
- ,
.
- .
, , , - - , ,
, - , , .
, ,
. . . , ,
- , - , .
:

) - , .. , , , .
.
,

--! " , ?", . 152


. ,
, .


.
,

-

Lamberterie Ch. de. Les adjectifs

la-Neuve: Peeters, 1990. 1035 p.

,
.


,
, ,
.

.
..

grecs en -u<;: Semantique et comparaison. V. 12. Louvain-

.
--,
--.

, ,
.
40,
.
.
(. 141) ,
-
,
. . . f|5uc; .. svadu ", ", pctpix;
guru ", " (.-.
", "), \%, laghu "", (^ "" . .
. [1].
,
,
, ,
( ).

. noXbq .-. "":
, . fllu, .-. i/,
. , .
* 3 ,

: * > *\ > \~; .
: n6Xig - .-. , . pilis
"" [2, , 179].
,
: . plenus (*p!eH).
. 6\,
$ - *, .
. , - . ; "" (.-.
*ghrbh-t . .-.-. ceorfan, . kerben^
.-. ), . .. stmdti, . 6pvu^ii .-. m6ti.
, nok.be,
; , -,


( . [3, . 49]),

.

. - (. 4172);

: . II ", " (. 72318); . III "
" (. 319
596); . IV ", " (. 597742); . V
" " (/, /; /
) (. 743906). VI (. 907
950) : npeofibq
", "
*preis-guu- "-, -" ("" > "153

"), . eiec (
. ;) . , .
priscus ", ".
Xxvq "" ; "",
. , . *--,
. emsuzako ( ), ewisu-79-ko (II ) " (?)"
*,
. < *FioFoc ""

.

,
: .
. . fj5i><; -.-. svadiih, . . fjSiiv
svadum, . . .. f^ebV;
- .-.
svaddvah, (; -~ .-. aquh .
asu$, ; .-. dctfvah .
dsauuo.

, . --
-I- .
-to- . ^,
.-. svddistha,
, aqisthdi . asiSta. : .
&<; Tnnoi " "
. dqvaso dqdvo, at\um aqvam (. .),
. dsu$ aspa (. . . .), aspanho...
asauo. ? -- - ,

(. [4]
).

.-.
.
,
. ,
,
. "" (quasi-participles) -5G-, -:
.-. didrksit " " (didrksdti dni ""),
vasuyu " " (vasuyati
" " - vasu
", ", . . vasuh ", ").
,
, :
aktualus, elementarits, specialus.
154

.
-i: ptatus "" plati "".

-i . :
. . . p. pluHai .. 1 .
*platui; . :
suniis sunm. ,
, , , sunus "", .
.-. sunu, su/sii
" ; ".
,
: - , : "",
. . $$$ genu "", , .
genuuaS.
--
--.
.
,
( ), i
, ,
, '
( ): .,
, .-. agnih/agneh.
surtuh/sunoh, .-. ddru "" / druvdh.
1,
:
"" / 1#<;, \ "" /
< *nf\xT)Focl- . [5], -i, -
, - .
druvdh droh
(*draus).

: -i-/-u- ( . ), -1/(. ) : devi n6ornnrf'/devyah.


, .
,
--
, .. :
-- , .. .

 ,
( 6<;/6<;), . ^,
(*bheHghu) ; "- (*bhnghu).

.
. [6].
,

. . , .-. dug ""
*tigu, fliuch "" < *uliku:

: cumung
< *kom-angu "", diriug < *di-regu
"".

: dub "" (< *dubu, . .
dubus "") . . duib ( < *dub-i)\
. "" . .
maicc ( magi).
--: . paursus
"", . . . p. paursjan, .
. . .
(. . platus
platt), .-. purr
--
.
,
,
.
, -w~
. , -- , -, acuifolius " " ( :
"", acutus
""). -- . -*-:
. f|8ti, .-. svadu . suavis;
. ^ (<*mrghu~) . brevis.
,
. -t ( , . -/- . -w-,
. ,
: prthu prthivi [1, . 214]).
, . .
* -ic: genitor genetrix (. yevetfrtp yevEteipa, .-
janitrl "").
mollis (*moldvis, . . maldiis),
tenuis . -- -/-.
, -- : tenuis

"'" con-tinuus "", bre~

vis . A mrakwo, . levis .
fengvas.
,
. , ,
--: ( ), . . maldiis, ,
*6>1><;,
afiaX56vo).
.
.. [8, . 36] -&-, -: ^ drus, - astriis; . "" hnkus "", - " " jaukus "".
.. ,

. .
-
- (. [7; 8]): .
saidus , . levis , .-.
am-hu . -~ --, . ( ,


.
: .-.
"", asmaka ""; .
. --, -i5to-
, .)
,
. --
; , .-. (.
saidus) . <6<; "",
. .
( ). , -- ,
. . --,
--
.-. ,
,
.
. --, ,
. 155

 -- ,
,
saldus
\
. &6<;, . .
. --, ,
.
,

,
[11]; , -- -
. . ,
-i- - . -,
(Ki)5iave(pa " " 8<; ""), -;, --
-, -tikeoq, -6<;, -<;, -es/-os:
-iov, -into-, -<;/--, (
~es\
-r|a-, -eaa-.
, .
, - -yv^). , , --
. , xo}i6<; (
/#6<; - ^ 0 3 ^ #<;; ), es/os
- <;.
&#<; "",

Anex^dvo|xai, - -- .-.
/- .
#6jir|v. fe/#- ,

(,
*-6;, . saldus / , ,
fe "" - *sal-d "", . .
(. . extents [5]). salt, .-. alt, : ,
", " "" "". . sallo, . saltan "").
, , " - ", , , ..
- , , - . .
*-ues- (.-. -v&s-, . -Fee-,
- , --, .-. -us) - --.
- .-. . cikitvdrhs "" ciki : tus ", ".
. ; "" / 6<; "" (
.-. uru/vdras; (;/&, prthu/ ,
prdthas; . pQradu/frabah. ). ,
, -- , - : : - . ,/
( - <;, .-. /

), .-. tana "; "/
. tanu ", ".
- -- -

--
. , .
6pyuta "" *6<; "" (.
.-. rju).

. ; ""
{# " ",
/;, nixxx; "", ^ ""
.
1 , "
" [10],

156

 *- (.-. -vant, : "/", "",

. -FEVT. , . -- - "/ ".

. -- - , *()<; "",
, tavu-;;
; , . -- - xava6<;, . tana^o.
. oxev6<;/ *OTEVF6C; ""
- jiav6<;/*navF6<;/ ""
, - *OTEVU<;, *^avuc;.
, .
, *>.51><; (. papuvco ),
mvut? *|itvu<; (. papuflw).
^; "" , ( ), .-. , ,

. - : --.
- (, I, 15). " : .-.
" 66<; "- kakuioi/kakoioi
(..), .-. Katcouv/
", "" <; "" 1 . - . , 66<; $ : , ^; ", -- ,
; ": . 6eTai --65uvai (, 12, 268) " " .-. ; .-. \\6<;; .-
65ova{ ...papeiai (, V, 417) " ; .-. <;.
". .

' ; "".
66<; - ,
* . a^pMt;
"", Papi3<; "", 5<; "- .
", "" ; < *teHu-u-.
v6o<; "", naxug, nXaxvx; ", , ", ;, f)5u<; "", ' . ", "; . - aaFdc, <
<<; ", ", *tu-eH-uo.
, ", "; [&{><;/; "- *teHu-U *ty-eH-yb-, ", tfpaaOc, ", ", !<; , ", " ( , ), tavu- , ( ) "", (<; . [12];
"", "". - ; , , / ..

.
.
--
. .
(na/u?), , ((<<;), / (Ppa/og "- --)
"), ( "", ?Uy6<; "- 1000-
, "). (- .
) - .
.-. , ,
1
6^');/<3<;
, ,
,
(- .-. . tus acutus/gravis) -
( ), . (accent aigu/grave). .
157


1. Brugmann . Grunctribv J t r vergeicbcnden Grammatik der inclogen uni^chen Spiachen Dd III.
Hf. 1. Strassburg, 1906 S. 1761 7 9.
2. Beekes R S.P The development of Proto-IndoEuropean laryngeals in Greek. J h e Hague. 1969.
3. Strunk K. Die sogenannten Aolidmen der homerischen Sprache. Koln, 1957.
4. JOB
// . 1984. ., 1986.
5. . . ., 1955.
6. Hirt H. Der indogcrmanibchc Ablaut mit setnem
besonderen Verziehting m m Akzcnt. Strassburg,
1990.
7. . --
// . -
1963. . 27.

8 ..
-- // Baltistica.
1983. XIX.
9 . (posessiva) 1 .. . .


. M., 1987.
, Risch E. Wortbildung d c homerischen Sprache.
.; N.Y., 1974.
11. , .. . I. ,
1984. . 190.
12. Schmahtieg W.R. The Indo-European Linguistics: A new synthesis. Austin; London, 1980.

Kpacvxim

0 4 1 ,

-


.
-
* . .
(. ),

.



.
ADAW Abhandl. der Deutschen (Berliner) Akad. der Wissenschaften. Klasse fur Spra:
chen, Literatur und Kunst
AfslPh Archiv fur slavische Phiblogie
AGL Archivfo glottologico Italiano
AKGW Abhandl. der Konigl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Gcittingen
AL Acta linguistica
AmA American anthropologist
ANF Arkiv for nordick filologi
Archfv orientalnf
APAW Abhandl. der Preussisrhen Akad. der Wissenschaften Philosoph.-hist. KJassc
BCLC Bulletin du Cercle I ingoistique de Copenhague
BPTJ Biuletyn Polskiego tovanystwa j^2ykoznawczcgo
158

BSLP Bulletin de ia Societe de fiiiQdfrtique de Paris

BSOS Bulletin of the School of Oriental studies
BzNf Beitrage zur Namenforschung
CAJ Central Asiatic Journal
CFS Cahiers F. de Saussure
CJ The classical journal
FPhon Folia phoniatrica
Fuf Finnisch-ugrische Forschungen
GL General linguistics
IIR Hispanic review
IF Indogerrrninisdu Forschnngrn
Indo-lraniau journal
UAL International journal of \mericaii linguistics
JA Journal asiatique
JASA Journal of tlic Acoustical sx>det> of \mrrica
JEGPh Journal of English and Germanic plrlulogv
JL Journal of linguistic?
JP polski
JRAS Journal of Mie Ro>u! (( society
JSFOu Journal de la Socit'Tc fimio-
1*
KZ Zeitschrift fiir lorgleichende Sprp hfnr\ch\u\\z .^ d^ *rbif*< <** indnw*1<n
Sprachen
LaPh Linguistics and Philosophy
Lg Language
LFn Linguistic Inquiry
LM Les langues modcrnes
MM Maal og minne
MSFOu Memoires de la Societe finno-ougrienne
MSLP Memoires de la Societe de linguistiquc de Paris
MSOS Mitteilungen des Seminars fur orirntalfeche Sprachen zu Berlin
NSS Nysvenska studier
NTS Norsk tidsskrift for sprogvidenskap
PBB Beitrage zur Geschichte der deutschon Spr^ichc und [.iteratur
PMLA Publications of the Modern Language Association of America
RES The Review of English studies
REG Revue des etudes grecques
RESI Revue des etudes slaves
RF Romanische Forschungen
RKJL Rozprawv Komisji jcjzykowej Lod^k. t-wa naukowegn
RKJW Rozprawy Komisji j^zykowej Wrqciawsk. t-wa naukowego
RLing Russian linguistics
RLR Revue de linguistique roniane
RO Rocznik orientalistyczny
RS Rocznik slawistyczny
SaS SIovo a siovesnost
SDAW Sitzmigsberichte der Oeuischen Akad. dvr Wissenschaften, PhiL-hist, Kla<se
fiir Sprachen, Literatur und Kim si
SL - - Studia linguistica
SMS Sbornik matice slo^enskcj fre jazykozpyt, na^ndopics a litcratnu hlstoriu
SPAW Sitzungsberichte der Preussischei? \k'<nl. dci
StO Studia orientalia
SWAW Sitzungsberichte iler Wieiifi Akad. dvr \\ ?
Traduction
TCLC TravTiU\

TCLP Travaux du Cercle linguistique de Prague

TIL Travaux de 1'Institut de linguistique
TPhS Transactions of the Philological society
UAJb Ungarische Jahrbiicher
VR Vox Romanica
WW Wirkendes Wort
ZAS Zentralasiatische Studien
ZCPh Zeitschrift fiir celtische Philologie
ZDA Zeitschrift fiir deutsches Altertum
ZDMG - Zeitschrift der Deutschen morgenlandischen Gesellschaft
ZDPh Zeitschrift fiir deutsche Philologie
ZMaF Zeitschrift fiir Mundartforschung
ZNS Zeitschrift fiir neuere Sprachen
ZPhon Zeitschrift fiir Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft
ZRPH Zeitschrift fur romanische Philologie
ZSL Zeitschrift fur Slavistik
ZSLPh Zeitschrift fur slarische Philologie

29.12.92
12.02 93

. . . 13,0
.- 38,4
2903 .
. 3956

70 X lOO'/ie
.-. 15,5
. . 5,0
10 . 80 .

. 121019 , -19, . , 18/2. ,

201-74-42
2 ", 121099, ,, -99 ., 6