KLUB POSELSKI RUCH PALIKOTA

ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa Warszawa, dnia 11 czerwca 2012 r. Grupa Posw na Sejm RP Klubu Poselskiego Ruch Palikota Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz na podstawie art. 32 ust. 2 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, niej podpisani posowie wnosz projekt ustawy:

- o podatku od usug finansowych

Na podstawie art. 34 ust. 1 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do reprezentowania wnioskodawcw w pracach nad projektem ustawy upowaniamy Pana posa Wincentego Elsnera.

Lista posw Klubu Poselskiego Ruch Palikota popierajcych projekt ustawy o podatku od usug finansowych

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Imi i nazwisko Maciej Piotr Robert Banaszak Bau Biedro

Nazwa Klubu Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota

Podpis

Bartomiej Bodio Jerzy Artur Jan Piotr Artur Marek Dariusz Wincenty ukasz Borkowski Bramora Cedzyski Chmielowski Dbski Domaracki Dziadzio Elsner Gibaa

14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.

Artur Anna Micha Adam Witold Krzysztof Henryk Sawomir Roman ukasz Jacek Andrzej Tomasz

Grczyski Grodzka Kabaciski Kpiski Klepacz Kosowski Kmiecik Kopyciski Kotliski Krupa Kwiatkowski Lewandowski Makowski

Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota

Magorzata Marcinkiewicz Maciej Jacek Mroczek Najder

30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.

Wanda Micha Janusz Wojciech Andrzej Zofia Marek Andrzej Adam Armand Pawe Marek Halina Maciej

Nowicka Pacholski Palikot Penkalski Pitak Popioek Poznaski Rozenek Rybakowicz Ryfiski Sajak Stolarski Szymiec Raczyska Wydrzyski

Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota Ruch Palikota

Projekt z dnia 2012 r.

USTAWA z dnia2012 r. o podatku od usug finansowych Rozdzia 1 Przepisy wstpne Art. 1. 1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od usug finansowych, zwanym dalej podatkiem, usug finansowych wiadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Podatek stanowi dochd budetu pastwa. Art. 2. 1. Waciwym organem podatkowym dla podatnikw podatku jest naczelnik urzdu skarbowego, ktry jest lub byby waciwy dla podatku od towarw i usug, z zastrzeeniem ust. 2. 2. W przypadku podatnikw: 1) nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz posiadajcych oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej waciwym organem podatkowym jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy ze wzgldu na miejsce siedziby oddziau; 2) nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo nieposiadajcych oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej waciwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego Warszawa-rdmiecie. 3. Waciwym organem podatkowym dla patnikw podatku, o ktrych mowa w art. 7, s organy podatkowe waciwe dla tego podmiotu jako podatnika podatku, okrelone zgodnie z ust.1. Art. 3. Ilekro w ustawie jest mowa o: 1) ustawie o obrocie instrumentami finansowymi rozumie si przez to ustaw z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, z pn. zm.);

2) Prawie bankowym rozumie si przez to ustaw z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z pn. zm.); 3) ustawie o swobodzie dziaalnoci gospodarczej rozumie si przez to ustaw z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1807, z pn. zm.); 4) krajowym zakadzie ubezpiecze rozumie si przez to przedsibiorc w rozumieniu ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, z siedzib na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ktry uzyska zezwolenie na wykonywanie dziaalnoci ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 5) instytucji kredytowej rozumie si przez to podmiot prowadzcy we wasnym imieniu i na wasny rachunek dziaalno polegajc na przyjmowaniu depozytw lub innych rodkw powierzonych pod jakimkolwiek tytuem zwrotnym i udzielaniu kredytw lub na wydawaniu pienidza elektronicznego, a w szczeglnoci bank krajowy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego, oddzia instytucji kredytowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 18 Prawa bankowego, oddzia banku zagranicznego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 20 Prawa bankowego oraz spdzielcz kas oszczdnociowo kredytow w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spdzielczych kasach oszczdnociowo kredytowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 1, poz. 2, z pn. zm.); 6) zagranicznym zakadzie ubezpiecze rozumie si przez to przedsibiorc zagranicznego, o ktrym mowa w ustawie o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, wykonujcego dziaalno ubezpieczeniow; 7) instytucji finansowej rozumie si przez to kady podmiot, ktry wykonujc dziaalno gospodarcz wiadczy usugi finansowe, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2, a w szczeglnoci: a) firm inwestycyjn w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, b) podmiot prowadzcy rynek regulowany w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, c) instytucj kredytow, d) krajowy zakad ubezpiecze, e) zagraniczny zakad ubezpiecze,

f) fundusz inwestycyjny w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z pn. zm.), g) fundusz emerytalny w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr 139, poz. 934, z pn. zm.); 8) partnerze centralnym rozumie si przez to podmiot, ktry poredniczy midzy kontrahentami w obrocie na rynku lub rynkach instrumentw finansowych jako nabywca dla kadego sprzedajcego i jako sprzedajcy dla kadego nabywcy; 9) podatku od towarw i usug rozumie si przez to podatek od towarw i usug, o ktrym mowa w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug (Dz.U. Nr 54, poz. 535, z pn. zm.); 10) podatku od wartoci dodanej rozumie si przez to podatek od wartoci dodanej, o ktrym mowa w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wsplnego systemu podatku od wartoci dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, ze zm.), z wyjtkiem podatku od towarw i usug; 11) podatku o podobnym charakterze rozumie si przez to podatek o podobnym charakterze do podatku od wartoci dodanej nakadany na terytorium pastwa trzeciego; 12) terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rozumie si przez to terytorium ldowe oraz wntrze ziemi znajdujce si pod nim, morskie wody wewntrzne i morze terytorialne oraz dno i wntrze ziemi znajdujce si pod nimi, przestrze powietrzn znajdujca si nad terytorium ldowym, morskimi wodami wewntrznymi i morzem terytorialnym oraz pokady statkw morskich i powietrznych zarejestrowanych w Rzeczypospolitej Polskiej, a take znajdujc si poza morzem terytorialnym wyczn stref ekonomiczn, w ktrej Rzeczypospolita Polska na podstawie prawa wewntrznego i zgodnie z prawem midzynarodowym wykonuje prawa odnoszce si do badania i eksploatacji dna morskiego i jego podglebia oraz ich zasobw naturalnych; 13) pastwie czonkowskim rozumie si przez to pastwo czonkowskie Unii Europejskiej inne ni Rzeczypospolita Polska; 14) terytorium Unii Europejskiej rozumie si przez to terytoria pastw czonkowskich Unii Europejskiej, z tym e na potrzeby stosowania ustawy: a) Ksistwo Monako traktuje si jako terytorium Republiki Francuskiej, wysp Man traktuje si jako terytorium Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej, suwerenne strefy Akrotiri i Dhekelia traktuje si jako terytorium Republiki Cypru,

b) nastpujce terytoria poszczeglnych pastw czonkowskich traktuje si jako wyczone z terytorium Unii Europejskiej: wysp Helgoland, terytorium Buesingen - z Republiki Federalnej Niemiec, Ceut, Melill, Wyspy Kanaryjskie - z Krlestwa Hiszpanii, Livigno, Campione d'Italia, wosk cz jeziora Lugano - z Republiki Woskiej, departamenty zamorskie Republiki Francuskiej - z Republiki Francuskiej, Gr Athos - z Republiki Greckiej, Wyspy Alandzkie - z Republiki Finlandii, Wyspy Normandzkie - ze Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej, c) Gibraltar traktuje si jako wyczony z terytorium Unii Europejskiej; 15) terytorium pastwa trzeciego rozumie si przez to terytorium pastwa niewchodzce w skad terytorium Unii Europejskiej; 16) miejscu siedziby dziaalnoci gospodarczej podatnika, staym miejscu prowadzenia dziaalnoci, staym miejscu zamieszkania lub zwykym miejscu pobytu rozumie si przez to miejsca okrelone w rozporzdzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiajcego rodki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wsplnego systemu podatku od wartoci dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z dnia 23 marca 2011 r.); 17) instrumentach finansowych rozumie si przez to: a) instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, b) weksle w rozumieniu ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282, z pn. zm.), c) czeki w rozumieniu ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo czekowe (Dz. U. Nr 37, poz. 283, z pn. zm.); 18) papierach wartociowych rozumie si przez to papiery wartociowe, o ktrych mowa w art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a take weksle i czeki; 19) instrumentach pochodnych rozumie si przez to instrumenty pochodne w rozumieniu art. 3 pkt 28a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi; 20) uczestnictwo w czynnoci rozumie si przez to uczestnictwo w transakcji okrelone przepisami rozporzdzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiajcego rodki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie

wsplnego systemu podatku od wartoci dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z dnia 23 marca 2011 r.); 21) dziaalnoci ubezpieczeniowej rozumie si przez to dziaalno ubezpieczeniow w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o dziaalnoci ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z pn. zm.); 22) wartoci nominalnej rozumie si przez to bazow warto nominaln zastosowan do wyliczenia patnoci dokonywanych z tytuu czynnoci dotyczcej instrumentw pochodnych. Rozdzia 2 Zakres podmiotowy i obowizki rejestracyjne Art. 4. 1. Podatnikiem podatku jest instytucja finansowa bdca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarw i usug. 2. Podatnikiem podatku jest rwnie: 1) instytucja finansowa niebdca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarw i usug, ktra jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartoci dodanej lub zarejestrowanym podatnikiem podatku o podobnym charakterze; 2) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej niebdca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarw i usug, zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartoci dodanej lub zarejestrowanym podatnikiem podatku od o podobnym charakterze, jeeli wiadczy lub nabywa usugi finansowe. 3. Przepis ust. 1 i ust. 2 pkt 1 stosuje si do podmiotw zwolnionych z obowizku rejestracji dla potrzeb podatku od towarw i usug, podatku od wartoci dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub ktrzy nie dokonali rejestracji dla potrzeb tych podatkw mimo istnienia takiego obowizku. Art. 5. Podatnikiem podatku jest rwnie instytucja finansowa posiadajca miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium pastwa, w ktrym nie wystpuje podatek o podobnym charakterze lub nie ma obowizku rejestracji dla potrzeb tego podatku, jeeli wiadczy lub nabywa usugi finansowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 6. Podatnicy podatku odpowiadaj caym swoim majtkiem za zapat podatku na podstawie i w granicach wasnego zobowizania podatkowego.

Art. 7. 1. Patnikiem podatku, z zastrzeeniem ust. 5, jest instytucja finansowa majca miejsce siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ktra: 1) nabywa usugi finansowe od podatnika podatku nieposiadajcego miejsca siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczcego w tej czynnoci; 2) wiadczy usugi finansowe na rzecz podatnika podatku nieposiadajcego miejsca siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczcego w tej czynnoci. 2. Patnikiem podatku jest rwnie oddzia lub inne stae miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej instytucji finansowej, pooone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ktre uczestniczy w: 1) nabywaniu usug finansowych od podatnika podatku nieposiadajcego miejsca siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczcego w tej czynnoci; 2) wiadczeniu usug finansowych na rzecz podatnika podatku nieposiadajcego miejsca siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczcego w tej czynnoci. 3. Patnikiem podatku jest rwnie Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych lub spka, ktrej Krajowy Depozyt przekaza wykonywanie czynnoci z zakresu zada, o ktrych mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, jest patnikiem podatku od czynnoci, z tytuu ktrych dokonuje rozliczenia i rozrachunku. 4. Jeeli w czynnoci uczestniczy centralny kontrpartner z siedzib poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje si, e podatnik uprawniony lub zobowizany z tytuu nabycia albo zbycia instrumentu finansowego nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej, ani oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej uczestniczcego w tej czynnoci. 5. W przypadku usug finansowych, ktrych przedmiotem s instrumenty finansowe w obrocie zorganizowanym, patnikiem podatku z tytuu wiadczenia lub nabywania usug finansowych jest podmiot dokonujcy rozliczenia i rozrachunku tych transakcji, majcy siedzib dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez wzgldu na

10

miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej stron transakcji lub uczestniczenie w czynnoci oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej pooonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 6. Ust. 2 stosuje si do oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej instytucji finansowej, ktra nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej. Art. 8. Zwalnia si od podatku: 1) Skarb Pastwa; 2) jednostki samorzdu terytorialnego oraz ich zwizki; 3) Narodowy Bank Polski; 4) Europejski Bank Centralny; 5) banki centralne pastw czonkowskich; 6) banki centralne pastw trzecich; 7) Bank Gospodarstwa Krajowego; 8) Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych oraz podmioty, ktrym powierzono wykonywanie zada Krajowego Depozytu Papierw Wartociowych, o ktrych mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1 6 i ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi; 9) centralne depozyty papierw wartociowych, posiadajce miejsce siedziby na terytorium pastwa czonkowskiego lub terytorium pastw trzecich; 10) partnera centralnego posiadajcego miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej albo na terytorium pastwa trzeciego - w stosunku do czynnoci dokonywanych w celu realizacji swoich zada statutowych; 11) Uni Europejsk; 12) Europejsk Wsplnot Energii Atomowej; 13) Europejski Bank Inwestycyjny; 14) instytucje ustanowione przez Uni Europejsk lub Europejsk Wsplnot Energii Atomowej, ktrych dotyczy Protok w sprawie przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej, w ramach limitw i na warunkach tego Protokou, a take umw w sprawie jego wdroenia lub umw w sprawie siedziby, w takim zakresie, w jakim nie spowoduje to zakcenia konkurencji;

11

15) midzynarodowe instytucje finansowe - w stosunku do czynnoci dokonywanych w celu udzielenia pomocy finansowej Rzeczypospolitej Polskiej lub innym pastwom czonkowskim Unii Europejskiej; 16) Europejski Instrument Stabilnoci Finansowej; 17) midzynarodowe organizacje i instytucje inne ni wyej wymienione oraz ich oddziay i przedstawicielstwa korzystajce na podstawie ustaw, umw lub powszechnie uznanych zwyczajw midzynarodowych z przywilejw i immunitetw; 18) podatnikw podatku od towarw i usug, o ktrych mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarw i usug, oraz podatnikw podatku od wartoci dodanej, do ktrych maj zastosowanie podobne zwolnienia, rwnie gdy zrezygnowali ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarw i usug lub innym podatkiem od wartoci dodanej. 19) fundusze emerytalne w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 139, poz. 934, z pn. zm.). Art. 9. 1. Podatnicy podatku, o ktrych mowa w art. 4 ust. 1, a take inni podatnicy podatku, dla ktrych stosuje si art. 15 ust. 5, obowizani s zoy we waciwym organie podatkowym zgoszenie rejestracyjne wedug ustalonego wzoru dla potrzeb podatku. 2. Nie podlegaj obowizkowi zoenia zgoszenia, o ktrym mowa w ust. 1, podatnicy podatku: 1) o ktrych mowa w art. 8; 2) majcy miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadajcy oddziau albo innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a take podatnicy podatku posiadajcy oddzia albo inne stae miejsce prowadzenia w zakresie, w jakim nie uczestniczy ono w wiadczeniu lub nabywaniu usug finansowych. Art. 10. 1. Minister waciwy do spraw finansw publicznych okreli w drodze rozporzdzenia wzr zgoszenia rejestracyjnego, uwzgldniajc konieczno zapewnienia prawidowej identyfikacji podatnikw. 2. Minister waciwy do spraw finansw publicznych, w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji, moe okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb oraz warunki organizacyjno-techniczne skadania w formie elektronicznej zgoszenia

12

rejestracyjnego i jego aktualizacji oraz zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu, uwzgldniajc potrzeb zapewnienia im bezpieczestwa, wiarygodnoci, niezaprzeczalnoci, nienaruszalnoci oraz znakowania czasem. Art. 11. 1. Zoenie zgoszenia rejestracyjnego nastpuje najpniej przed dniem dokonania pierwszej czynnoci rodzcej obowizek rejestracji. 2. Waciwy organ podatkowy dokonuje rejestracji podatnika podatku na podstawie prawidowo sporzdzonego zgoszenia rejestracyjnego. 3. W dniu rejestracji waciwy organ podatkowy wydaje potwierdzenie zarejestrowania podatnika dla potrzeb podatku. 4. Na wniosek zainteresowanego waciwy organ podatkowy jest obowizany potwierdzi, czy podmiot jest zarejestrowany jako podatnik podatku. Zainteresowanym jest zarwno sam podatnik, jak i kady podmiot majcy interes prawny w zoeniu wniosku, w szczeglnoci kontrahent podatnika. Art. 12. 1. W przypadku wadliwego sporzdzenia zgoszenia, waciwy organ podatkowy wzywa podatnika do usunicia wad zoonego zgoszenia. 2. W przypadku zmiany danych, ktre byy podane w zgoszeniu rejestracyjnym, podatnik jest obowizany niezwocznie, nie pniej ni w terminie 7 dni od dnia ich wystpienia, dokona ich aktualizacji. Art. 13. 1. Zarejestrowany podatnik, ktry zaprzesta wykonywania czynnoci jest obowizany podatkowemu. 2. W przypadku likwidacji podatnika zgoszenia, o ktrym mowa w ust. 1, dokonuje nastpca prawny podatnika lub podmiot, ktry przej majtek zlikwidowanego podmiotu. 3. Na podstawie zgoszenia okrelonego w ust. 1 i 2 waciwy organ podatkowy wykrela podatnika z rejestru podatnikw. 4. Minister waciwy do spraw finansw publicznych okreli w drodze rozporzdzenia wzr zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci opodatkowanych podatkiem. Art. 14. 1. Waciwy organ podatkowy wykrela z urzdu podatnika z rejestru podatnikw, jeeli w wyniku podjtych czynnoci sprawdzajcych okae si, e podmiot ten nie istnieje zgosi zaprzestanie wykonywania czynnoci waciwemu organowi

13

lub mimo udokumentowanych prb nie ma moliwoci skontaktowania si z nim lub jego penomocnikiem. 2. Wykrelenie okrelone w ust. 1 nastpuje bez koniecznoci zawiadomienia zarejestrowanego podatnika. Rozdzia 3 Czynnoci podlegajce opodatkowaniu Art. 15. 1. Czynnociami podlegajcymi opodatkowaniu podatkiem s, z zastrzeeniem ust. 6, usugi finansowe: 1) wiadczone przez podatnikw podatku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz podatnikw podatku; 2) nabywane przez podatnikw podatku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od podatnikw podatku. 2. Usugami finansowymi s: 1) usugi, ktrych przedmiotem s instrumenty finansowe, z wyczeniem przechowywania tych instrumentw i zarzdzania nimi, oraz usugi porednictwa w tym zakresie; 2) usugi, ktrych przedmiotem s dugi oraz usugi porednictwa w wiadczeniu tych usug; 3) usugi w zakresie porcze, gwarancji i wszelkich innych zabezpiecze transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug; 4) usugi udzielania i zacigania kredytw lub poyczek pieninych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi zarzdzania kredytami lub poyczkami pieninymi przez kredytodawc lub poyczkodawc; 5) usugi ubezpieczeniowe, usugi reasekuracyjne i usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi wiadczone przez ubezpieczajcego w zakresie zawieranych przez niego umw ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyczeniem zbywania praw nabytych w zwizku z wykonywaniem umw ubezpieczenia i umw reasekuracji; 6) inne usugi o charakterze finansowym, podobne do usug wymienionych w pkt. 1 5, jeeli s zwolnione od podatku od towarw i usug lub nie podlegaj opodatkowaniu podatkiem od towarw i usug. 3. Czynnoci podlegajc opodatkowaniu jest rwnie wiadczenie usug finansowych przez instytucj finansow posiadajc miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium

14

Rzeczypospolitej Polskiej, jeeli miejscem wiadczenia tej usugi, w rozumieniu przepisw ustawy o podatku od towarw i usug, nie jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 4. Czynno, o ktrej mowa w ust. 1, podlega opodatkowaniu, jeeli przynajmniej jedna ze stron jest instytucj finansow posiadajc miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ktre uczestniczy w wiadczeniu usug finansowych albo nabywa te usugi lub uczestniczy w nabywaniu tych usug. 5. Za posiadajc miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uwaa si take instytucj finansow, ktra zgodnie z odrbnymi przepisami zostaa dopuszczona do wiadczenia usug finansowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie tych usug. 6. Czynno, o ktrej mowa w ust. 1 i 2, nie podlega opodatkowaniu, jeeli wiadczcy albo nabywajcy usug finansow jest z tytuu tej czynnoci opodatkowany podatkiem od towarw i usug albo podatkiem od wartoci dodanej oraz powsta podatek naleny z tytuu tych czynnoci. Art. 16. 1. Zwalnia si od podatku usugi finansowe: 1) wiadczone na rzecz podatnikw, o ktrych mowa w art. 8, w zakresie, w jakim korzystaj ze zwolnienia od podatku; 2) nabywane od podatnikw, o ktrych mowa w art. 8 pkt 1 7 i 11 19; 3) polegajce na pierwotnym obrocie instrumentami finansowymi, z zastrzeeniem ust. 3. 2. Zwalnia si od podatku wiadczenie lub nabywanie usug finansowych, jeeli ma ono charakter pomocniczy w stosunku do prowadzonej dziaalnoci gospodarczej, a w przypadku usug, ktrych przedmiotem jest nabycie instrumentw finansowych take pod warunkiem, e ich zbycie nie nastpi przed upywem 12 miesicy od dnia nabycia. 3. Zwolnienia, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 3, nie stosuje si do emisji, ani umorzenia certyfikatw inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa w przedsibiorstwach zbiorowego inwestowania, a take zawarcie umw kreujcych instrumenty pochodne. Rozdzia 4 Obowizek podatkowy

15

Art. 17. 1. Obowizek podatkowy powstaje z chwil wykonania usugi, z zastrzeeniem ust. 2 i 3. 2. Jeeli zmiany umw dotyczcych instrumentw pochodnych powoduj podwyszenie podstawy opodatkowania, obowizek podatkowy powstaje z chwil zoenia zgodnych owiadcze woli o zmianie tych umw lub uprawomocnienia si wyroku sdu zmieniajcego te umowy. 3. W przypadku usug finansowych, ktrych przedmiotem s instrumenty finansowe w obrocie zorganizowanym, obowizek podatkowy powstaje z chwil skojarzenia ofert, jeszcze przed rozliczeniem i rozrachunkiem tych transakcji. Rozdzia 5 Podstawa opodatkowania i stawki podatku Art. 18. 1. Podstaw opodatkowania w przypadku podatnika wiadczcego usugi finansowe jest kwota nalena z tytuu tej czynnoci z zastrzeeniem ust. 2, 4, 6, 8 oraz art. 19. 2. Podstaw opodatkowania w przypadku nabycia usugi finansowej jest kwota zobowizania z tytuu tej czynnoci, z zastrzeeniem ust. 4, 6, 8 oraz art. 19 3. W przypadku, gdy kwota nalena lub kwota zobowizania jest nisza od wartoci rynkowej, podstaw opodatkowania jest warto rynkowa usugi okrelona na dzie powstania obowizku podatkowego. 4. W przypadku: 1) poyczki papierw wartociowych podstaw opodatkowania stanowi warto papierw wartociowych z dnia powstania obowizku; 2) zamiany papierw wartociowych podstaw opodatkowania stanowi warto rynkowa wydawanych papierw wartociowych okrelona na dzie powstania obowizku podatkowego. 5. Kwota nalena albo kwota zobowizania obejmuje wszystko, co stanowi wiadczenie wzajemne za usug finansow, ktre wiadczcy otrzyma lub moe otrzyma od kontrahenta lub osoby trzeciej. 6. W przypadku wykonania czynnoci, dla ktrych nie zostaa okrelona kwota nalena, kwota zobowizania lub warto nominalna, podstaw opodatkowania jest warto rynkowa usugi finansowej. 7. Wartoci rynkow usugi finansowej jest kwota, jaka zostaaby zapacona za dany instrument finansowy bdcy przedmiotem czynnoci wykonanej zgodnie z warunkami rynkowymi.

16

8. W przypadku kredytu lub poyczki pieninej, z podstawy opodatkowania wycza si kwot odsetek od tego kredytu lub poyczki. Art. 19. 1. W przypadku usugi finansowej, ktrej przedmiotem s instrumenty pochodne, podstaw opodatkowania jest warto nominalna instrumentu pochodnego w momencie wykonania czynnoci. 2. W przypadku ustalenia wicej ni jednej wartoci nominalnej do celw okrelenia podstawy opodatkowania stosuje si warto najwysz. Art. 20. Jeeli dla okrelenia podstawy opodatkowania stosowane s kwoty wyraone w walucie obcej, przeliczenia na zote kwot wyraonych w walucie obcej dokonuje si wedug kursu redniego danej waluty obcej ogoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzie roboczy poprzedzajcy dzie powstania obowizku podatkowego. Art. 21. Jeeli nastpi uznanie czynnoci podlegajcej opodatkowaniu za nieby, bezskuteczn lub anulowan, albo nastpi rozwizanie umowy bdcej podstaw wykonania usugi finansowej, podatnik nie moe skorygowa z tego tytuu podstawy opodatkowania oraz podatku nalenego. Art. 22. 1. Stawka podatku wynosi: 1) 0,05% podstawy opodatkowania - w przypadku usug finansowych, ktrych przedmiotem s instrumenty pochodne; 2) 0,1% podstawy opodatkowania - w przypadku pozostaych usug finansowych. 2. Kwot podatku nalenego z tytuu wykonanej czynnoci zaokrgla si do setnych czci grosza, w ten sposb, e kocwki kwot wynoszce mniej ni pi tysicznych grosza pomija si, wynoszce za pi tysicznych grosza lub wicej zaokrgla si w gr do setnych czci grosza. 3. Zobowizanie podatkowe za okres, za ktry skadana jest deklaracja podatkowa zaokrgla si w d do penych zotych. 4. W przypadkach okrelonych w ust. 2 i 3 art. 63 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926) nie stosuje si. Rozdzia 6 Dokumentowanie, ewidencjonowanie, deklarowanie i zapata podatku

17

Art. 23. 1. Podatnicy i patnicy podatku s obowizani skada we waciwym organie podatkowym deklaracje podatkowe za okresy miesiczne w terminie do 25. dnia miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym powsta obowizek podatkowy, z zastrzeeniem ust. 2. 2. Podatnicy nieposiadajcy miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej s zwolnieni z obowizku skadania deklaracji podatkowych, o ktrych mowa w ust. 1, chyba e nabywaj usugi finansowe dla oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub wiadcz usugi finansowe, w ktrych wiadczeniu uczestniczy oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 24. 1. Deklaracja podatkowa podatnika zawiera w szczeglnoci : 1) dane podatnika w tym nazw lub imi i nazwisko podmiotu skadajcego deklaracj oraz jego numer identyfikacji podatkowej i podstawowe dane rejestracyjne; 2) czn warto podstaw opodatkowania i kwot nalenego podatku; 3) kwot zobowizania podatkowego. 2. Deklaracja podatkowa patnika podatku zawiera dane okrelone w ust. 1, a take kwot pobranego podatku. Art. 25. Zwalnia si z obowizku skadania deklaracji podmioty, o ktrych mowa w art. 8. Art. 26. 1. Podatnicy podatku, obowizani do skadania deklaracji podatkowych, prowadz ewidencj podatkow zawierajc dane niezbdne do sporzdzenia deklaracji, a w szczeglnoci dotyczce: 1) podstawy opodatkowania; 2) podatku nalenego; 3) innych informacji potrzebnych do obliczenia kwoty zobowizania podatkowego. 2. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do podatnikw podatku w zakresie czynnoci, od ktrych podatek pobiera patnik. Art. 27. Patnicy podatku, prowadz ewidencj podatkow zawierajc dane niezbdne do prawidowego sporzdzenia deklaracji, a w szczeglnoci dotyczce: 1) podstawy opodatkowania; 2) kwoty pobranego podatku; 3) innych informacji potrzebnych do obliczenia kwoty zobowizania podatkowego patnika podatku.

18

Art. 28. Jeeli patnik lub podatnik nie prowadz ewidencji, o ktrych mowa w art. 26 ust. 1 lub art. 27, albo prowadz j w sposb nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest moliwe ustalenie podstawy opodatkowania, waciwy organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej okreli, w drodze oszacowania, wysoko podstawy opodatkowania i ustali od niej kwot podatku nalenego przy zastosowaniu stawki w wysokoci 5 %. Art. 29. Zdeklarowan przez podatnika kwot zobowizania podatkowego przyjmuje si w kwocie wynikajcej z deklaracji podatkowej, chyba e waciwy organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej okreli je w innej wysokoci. Art. 30. Minister waciwy do spraw finansw publicznych okreli, w drodze rozporzdzenia, wzory deklaracji podatkowych, o ktrych mowa w art. 23 ust. 1, wraz z objanieniami co do sposobu prawidowego ich wypenienia oraz terminu i miejsca ich skadania. Art. 31. Minister waciwy do spraw finansw publicznych w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji, moe okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb oraz warunki organizacyjno-techniczne skadania deklaracji podatkowych w formie elektronicznej, uwzgldniajc potrzeb zapewnienia bezpieczestwa, wiarygodnoci, niezaprzeczalnoci, nienaruszalnoci oraz znakowania czasem. Art. 32. Podatnicy i patnicy podatku s obowizani przechowywa wszelkie dokumenty zwizane z rozliczeniem tego podatku, a w szczeglnoci dokumenty do ktrych sporzdzenia bd posiadania s obowizani na podstawie ustawy lub przepisw wydanych na jej podstawie, do czasu upywu terminu przedawnienia zobowizania podatkowego, z ktrymi zwizane s te dokumenty. Art. 33. 1. Podatnicy i patnicy podatku informuj waciwy organ podatkowy o miejscu przechowywania dokumentw, o ktrych mowa w art. 32. 2. Dokumenty, o ktrych mowa w ust. 1, podatnik lub patnik przechowuje w podziale na okresy rozliczeniowe, w dowolny sposb zapewniajcy ich atwe odszukanie oraz w sposb umoliwiajcy na danie waciwych organw bezzwoczne udostpnienie im danych dokumentw.

19

Art. 34. 1. Podatnicy podatku s obowizani, bez wezwania waciwego organu podatkowego, do obliczania i wpacania kwoty zobowizania podatkowego w podatku za okresy miesiczne w terminie do 25. dnia miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym powsta obowizek podatkowy, na rachunek tego organu podatkowego. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do podatnikw podatku w zakresie czynnoci, od ktrych podatek zosta pobrany przez patnika. 3. Patnicy podatku s obowizani bez wezwania wpaci pobrany podatek do 25. dnia miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym byli obowizani pobra podatek, na rachunek waciwego dla patnika organu podatkowego. Rozdzia 7 Zmiany w przepisach obowizujcych, przepisy przejciowe i kocowe Art. 35. W ustawie z dnia 13 padziernika 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatnikw i patnikw (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681, z pn. zm.) w art. 2 po ust. 4 dodaje si ust. 5 w brzmieniu: 5. Obowizkowi ewidencyjnemu nie podlegaj podatnicy, o ktrych mowa w art. 5 ustawy z dnia o podatku od usug finansowych (Dz. U. poz ).. Art. 36. W ustawie z dnia 10 wrzenia 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz.765, z pn. zm.) po art. 81 dodaje si art. 81a w brzmieniu: Art. 81a. 1. Kto wbrew obowizkowi nie skada zgoszenia rejestracyjnego dla podatku od usug finansowych albo nie aktualizuje zawartych w nim danych, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. 2. Tej samej karze podlega, kto podaje w zgoszeniu rejestracyjnym dla podatku od usug finansowych dane niezgodne ze stanem rzeczywistym.. Art. 37. W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opacie skarbowej (Dz. U. Nr 225 poz. 1635, z pn. zm.) w zaczniku w czci I po ust. 16 dodaje si ust. 16a w brzmieniu: 16a. Potwierdzenie zarejestrowania 1700 z

podatnika podatku od usug finansowych

20

Art. 38. Podmioty zamierzajce wykonywa czynnoci podlegajce opodatkowaniu podtkiem, ktre bd obowizane do skadania deklaracji, obowizane s zoy zgoszenie rejestracyjne okrelone w art. 11 w terminie 60 dni od dnia ogoszenia ustawy. Art. 39. Ustawa stosuje si do czynnoci, dla ktrych obowizek podatkowy w podatku powstaje od dnia wejcia w ycie ustawy. Art. 40. Ustawa wchodzi w ycie z pierwszym dniem miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym upyno 60 dni od dnia ogoszenia, z wyjtkiem art. 10-12 i art. 36-38, ktre wchodz w ycie z dniem ogoszenia.

21

Uzasadnienie do ustawy z dnia o podatku od usug finansowych I. CEL PROJEKTOWANEJ USTAWY 1. Uwagi oglne. Projektowan ustaw wprowadza si podatek od usug finansowanych. Proponowany podatek ma realizowa zasadniczo dwie podstawowe funkcje: oddziaywa na rynek finansowy poprzez ograniczenie transakcji o charakterze spekulacyjnym (ma temu suy w szczeglnoci szeroka baza podatkowa obejmujca instrumenty finansowe, w tym papiery wartociowe i instrumenty pochodne, a take odpowiednio okrelony zakres zwolnie od podatku), stanowi rdo dochodw budetowych. Stymulacyjna funkcja podatku pozwoli na zmiany zachowa uczestnikw rynku finansowego dotyczcych przeprowadzania transakcji krtkoterminowych, a take innych, zwaszcza tych o charakterze spekulacyjnym. Wdroenie rozwiza opartych na opodatkowaniu przedsibiorstw. Projekt ustawy o podatku od usug finansowych jest aktem prawnym, ktry w szczeglnoci ma ograniczy wystpowanie krtkoterminowych transakcji o duej czstotliwoci. Transakcje te czsto s przyczyn spekulacji dokonywanych na rynkach, co moe rzutowa na kondycj waluty i rynku, a w rezultacie take pastwa. Wprowadzenie opodatkowania transakcji majcych charakter spekulacyjny pozwoli na istotne zmniejszenie ich wystpowania, a w wielu przypadkach pozwoli na cakowite wyeliminowanie tego typu dziaa ze wzgldu na podatkowe koszty operacji. W ocenie projektodawcy wprowadzenie nowego podatku w minimalnym zakresie wpynie na portfele inwestycyjne obywateli oraz nie spowoduje wzrostu kosztw pozyskania kapitau przez podmioty publiczne i prywatne, co gwarantuje odpowiedni katalog zwolnie podmiotowych i przedmiotowych od podatku. Poza podatkiem pozostawiono produkty tzw. tradycyjnej bankowoci oraz powszechnie zawieranych ubezpiecze. Podatek ma przede wszystkim wyeliminowa spekulacje i gr rynkow skierowan przeciwko stabilnoci finansw pastwa. Cech charakterystyczn gospodarki wiatowej w dobie globalizacji jest powstawanie coraz to nowych powiza kapitaowych pomidzy instytucjami finansowymi dziaajcymi na transakcji dokonywanych przez instytucje finansowe pomoe w samoregulacji rynku finansowego; nie dotknie swym zasigiem gospodarstw domowych oraz

22

wiatowych rynkach finansowych. Konsekwencj tego jest zacieranie si granic midzy rynkiem kapitaowym, bankowym i ubezpieczeniowym. Podstawowym regulatorem procesw ekonomicznych w gospodarce rynkowej jest rynek, tzn. zesp mechanizmw, infrastruktury oraz zasad i regulacji umoliwiajcych prowadzenie wymiany handlowej oraz innych operacji. Na rynku finansowym spotykaj si cztery gwne grupy podmiotw: gospodarstwa domowe (osoby fizyczne); podmioty prowadzce dziaalno gospodarcz (przedsibiorcy); instytucje finansowe; pastwo (w tym jednostki samorzdu terytorialnego rnego szczebla) i instytucje o charakterze publicznym z nim zwizane. Cz przepyww ma charakter konsumpcyjny, tzn. ich celem jest zaspokajanie potrzeb biecych, cz stanowi inwestycje, czyli sytuacje, w ktrych rodki finansowe przeznaczane s na cele, ktre maj przynie dochody w przyszoci. Przedmiot obrotu na rynkach nie jest jednolity. Czciowo rynek ma charakter realny tzn. przedmiotem obrotu na nim s dobra materialne, usugi oraz czynniki produkcji, a czciowo abstrakcyjny - dotyczcy okrelonych wartoci niematerialnych. Kryzys gospodarczy i finansowy w Europie ma znaczcy wpyw na stan finansw publicznych poszczeglnych pastw. Istotn rol sprawcz wywoujc zjawisko kryzysowe, odegra sektor finansowy. Instytucje finansowe powinny wykazywa wiksze zaangaowanie w zakresie ponoszenia kosztw pokonywania kryzysu. Dotyczy to w szczeglnoci opodatkowania tego sektora. Ide majc zwikszy wpywy do budetw pastw, obciajc jednoczenie sektor finansw, jest wprowadzenie podatku od usug finansowych. Koncepcja opodatkowania instytucji finansowych, bd te operacji przez nie wykonywanych, nie jest nowym pomysem. Pojawia si ona po raz pierwszy w czasie wielkiego kryzysu lat 30 XX wieku i zostaa zaproponowana przez J.M.Keynes'a. Podatek od obrotu papierami wartociowymi mia na celu ograniczenie szkodliwej spekulacji. Kolejna propozycja podatku o podobnym charakterze zostaa zgoszona przez amerykaskiego noblist Jamesa Tobina w latach 70, ktry zaproponowa wprowadzenie podatku od transakcji walutowych w wysokoci 0,5% od wartoci transakcji kasowej. Podatek ten mia rwnie na celu ograniczenie spekulacji. Obecnie prowadzone s w ramach Unii Europejskiej prace nad projektem dyrektywy w sprawie wsplnego systemu podatku od transakcji finansowych.

23

Niniejszy projekt wprowadza podatek o szerszym zakresie opodatkowania ni pierwotne koncepcje podatku transakcyjnego lub projekt bdcy przedmiotem prac w UE. Stao si tak za spraw przyjcia zaoenia, e opodatkowaniem maj by objte nie instytucje finansowe, ale wykonywane przez nie czynnoci z zakresu usug finansowych - przy czym przedmiot podatku uksztatowano znacznie szerzej ni w projektach procesowanych w ramach UE (projekt ustawy o podatku od usug finansowych nie ogranicza si wycznie do czynnoci, ktrych przedmiotem s instrumenty finansowe) Szerokie opodatkowanie usug finansowych jest uzasadnione w szczeglnoci faktem, e czynnoci te s zwolnione od podatku od towarw i usug albo podatku od wartoci dodanej (w innych ni Polska pastwach czonkowskich Unii Europejskiej), zatem maj pewn uprzywilejowan pozycj wzgldem innych podmiotw, ktre od wiadczonych usug odprowadzaj naleny podatek. Projekt nawizuje do bdcych przedmiotem prac legislacyjnych w UE projektw wprowadzenia podatku od transakcji finansowych, nie powtarza jednak wprost projektowanych tam rozwiza. Zwaywszy, e nie ma pewnoci co do wprowadzenia wsplnotowego podatku od usug finansowych, projektowana ustawa zawiera treci zbiene z projektowanymi rozwizaniami wsplnotowymi, ale jej zakres jest znacznie szerszy. W razie wprowadzenia zharmonizowanego systemu podatku od usug finansowych w caej Unii Europejskiej, nastpi konieczno znowelizowania projektowanej ustawy. Zwaywszy jednak na wykorzystanie podobnych zaoe konstrukcyjnych, nowelizacja ta przybierze jedynie posta dostosowujc. 2. Zarys dotychczasowych rozwiza polskich. W polskim systemie podatkowym nie obowizywa dotychczas podatek o analogicznym zakresie przedmiotu opodatkowania. Podobn konstrukcj miaa obowizujca w okresie od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia 1 stycznia 1996 r. ustawa z dnia 21 padziernika 1994 r. o podatku od sprzeday akcji w publicznym obrocie1. Ustawa ta regulowaa zasady opodatkowania publicznego obrotu wtrnego akcjami, a opodatkowaniu tym podatkiem podlegaa sprzeda akcji w publicznym obrocie wtrnym, z wyjtkiem sprzeday w pierwszej ofercie publicznej.

Dz. U. Nr 123, poz. 602

24

W aktualnie obowizujcym stanie prawnym naley wskaza na podatek od czynnoci cywilnoprawnych, regulowany ustaw z dnia 9 wrzenia 2000 r. o podatku od czynnoci cywilnoprawnych2 (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, ze zm.). Na mocy tej ustawy opodatkowaniu podlega obrt prawami majtkowymi (w tym instrumentami finansowanymi). Ustawa ta przewiduje jednak do szeroki katalog wycze od opodatkowania (art. 2) oraz zwolnie od podatku (art. 8 i 9). 3. Informacja o rozwizaniach obcych. Naley zauway, e podatek od usug finansowych w przedstawianym charakterze nie by jeszcze przedmiotem regulacji innych pastw. Istniej jednak pewne prby w zakresie opodatkowania czynnoci dokonywanych na rynkach finansowych. W niektrych pastwach czonkowskich Unii Europejskiej istniej regulacje prawne zwizane z opodatkowaniem sektora finansowego. S to zarwno podatki, opaty, skadki, jak i specjalne przepisy zawarte w ustawie budetowej. Poniej tytuem przykadu przedstawiono wybrane pastwa Unii Europejskiej, ktre zdecydoway si na naoenie dodatkowych obcie sektora finansowego, a w szczeglnoci bankw. Naley jednak podkreli, e aden z wymienionych przykadw nie ma charakteru podatku od usug finansowych. Zjednoczone Krlestwo Wielkiej Brytanii posiada najbardziej rozbudowany sektor finansowy Unii Europejskiej. Obcienie podatkowe tego sektora w 2010 r. wynioso 53,4 miliardy funtw, co stanowio rwnowano 11,2% wszystkich wpyww budetowych. Od 2007 r. udzia procentowy i kwotowy wszystkich obcie podatkowych systematycznie spada. W 2009 roku wynis on 61,4 miliardy funtw (12,1%), natomiast w 2007 r. 67,8 miliardy funtw (13,9%). Pomimo znacznego obcienia sektora finansowego w Wielkiej Brytanii, zdecydowano si na wprowadzenie dodatkowego podatku bankowego nakadanego na najwiksze podmioty. Podatek bankowy zosta naoony na banki oraz towarzystwa budowlane. Podstaw tego podatku stanowi dane wynikajce z jednostkowych oraz skonsolidowanych pozycji sprawozda finansowych. Stawka podatku bankowego ulegaa zmianom w zalenoci od przedziau czasowego. W okresie midzy dniem l stycznia 2011 r. a dniem 28 lutego 2011 r. stawka podatku wynosia 0,05% dla zobowiza krtkoterminowych i 0,025% dla zobowiza dugoterminowych oraz kapitaw. Od dnia l marca 2011 r. do dnia 30 kwietnia 2011 r. stawka bya rwna 0,1% w przypadku pozycji krtkoterminowych oraz 0,05% dla pozycji dugoterminowych. W kolejnym okresie, tj. midzy dniem l maja 2011 r. a dniem 31 grudnia

Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, ze zm.

25

2011 r. obniono stawki do 0,075% dla pierwszej grupy zobowiza oraz do 0,0375% dla drugiej. Od dnia l stycznia 2012 r. roku stawka ma pozosta na staym poziomie 0,078% dla zobowiza o krtkim terminie zapadalnoci oraz 0,039% dla kapitaw oraz zobowiza o dugim terminie zapadalnoci. Pastwem, ktre rwnie zdecydowao si na wprowadzenie opodatkowania sektora bankowego, jest Francja. Od dnia l stycznia 2011 r. funkcjonuje tam podatek bankowy. Jako podstaw opodatkowania zostaa przyjta minimalna warto kapitaw wasnych wymaganych do spenienia wymogw wynikajcych ze wskanikw pokrycia zobowiza. Wskaniki te wynikaj z odpowiednich regulacji francuskiego prawa bankowego Ze wzgldu na przyjt definicj podstawy, podatek ten nie przewiduje adnych wycze z podstawy opodatkowania. Wartoci graniczn, od ktrej naoony zosta podatek, jest warto 500 milionw euro, przy czym kwota ta odnosi si do wymogw kapitaowych. Przyjta stawka podatku to 0,25%. Spord najbardziej rozwinitych gospodarczo pastw Unii Europejskiej Niemcy s kolejnym krajem, ktry wprowadzi dodatkowe obcienie sektora bankowego. Niemiecka opata bankowa zostaa wprowadzona jako dodatkowy element prawa upadociowego i naprawczego. W przeciwiestwie do rozwiza brytyjskich oraz francuskich, niemiecka opata zasila specjalny fundusz bankowy. Podstaw opodatkowania jest warto zobowizania wynikajca z danych za poprzedni okres sprawozdawczy. Opata ta nie obejmuje depozytw klientw indywidualnych oraz zobowiza na rynku kapitaw wasnych - chyba e drug stron transakcji jest bank. Stawka podatkowa jest progresywna. Dla zobowiza mniejszych ni 10 miliardw euro wynosi ona 0,02%, Drugi przedzia mieci si midzy wartociami 10 a 100 miliardw euro - tutaj stawka podatkowa wynosi 0,03%. Ostatni przedzia to zobowizania wiksze ni 100 miliardw euro, ktre zostay opodatkowane stawk 0,04%. Istnieje jeszcze osobna kategoria pozabilansowych instrumentw pochodnych, dla ktrej stawka to 0,00015%. Podatek, ktry zosta wprowadzony na Wgrzech - w przeciwiestwie do pozostaych omawianych rozwiza - jest szersz regulacj obejmujc nie tylko banki, lecz instytucje finansowe. Podatek od instytucji finansowych opodatkowuje aktywa podmiotw gospodarczych dziaajcych na szeroko rozumianym rynku usug finansowych. Stawka tego podatku jest progresywna i zaley od wartoci aktyww bdcych podstaw opodatkowania oraz rodzaju prowadzonej dziaalnoci. W odniesieniu do bankw stawka podatku przy aktywach nieprzekraczajcych 50 miliardw forintw wgierskich wynosi 0,15%, a po przekroczeniu tego progu zwiksza si do 0,53%. Austria wprowadzia tzw. opat stabilizacyjn, ktra wesza w ycie z pocztkiem 2011 r. Opata ta zostaa naoona na instytucje kredytowe oraz krajowe filie zagranicznych

26

instytucji kredytowych i nakadana jest na podstawie danych bilansowych. Przy obliczaniu podatku pod uwag jest brana suma bilansowa oraz warto instrumentw pochodnych. Minimalny prg, od ktrego naliczana jest opata, wynosi l miliard euro. W przedziale do 20 miliardw euro stawka opaty rwna si 0,055%, a nadwyka ponad grny prg jest obciona stawk 0,085%. Elementem podstawy opodatkowania jest take nominalna warto instrumentw pochodnych wpisanych do ksigi handlowej banku oraz wszystkie pozycje opcji krtkoterminowych. Stawka opaty w przypadku derywatw wynosi 0,013%. Austriackie szacunki wskazuj, e wprowadzona w Austrii opata bankowa przyniesie dodatkowe wpywy do budetu rzdu 500 milionw euro. W Szwecji od grudnia 2009 r. obowizuje opata bankowa. Podstaw opodatkowania stanowi pasywa wskazane w jednostkowych sprawozdaniach finansowych bankw, ktre posiadaj siedzib w Szwecji. Zakres podmiotowy opaty bankowej obejmuje instytucje kredytowe. Zalicza si do nich zarwno filie zagranicznych podmiotw, jak rwnie zagraniczne oddziay szwedzkich podmiotw. Opata zostaa naoona take na przedsibiorstwa prowadzce dziaalno leasingow. Stawka opaty wynosi co do zasady 0,036%, ale w latach 2009-2010 zostaa obniona o poow, czyli do 0,018%. Portugalia nie wprowadzia podatku, ani opaty podobnej do omawianych wyej przykadw. Zdecydowano si tam na nadzwyczajn skadk pobieran od sektora bankowego, ktrego podstaw prawn jest ustawa budetowa. Definicja podmiotu opodatkowania jest bardzo podobna do tych wystpujcych w innych pastwach Unii Europejskiej. Jest to bowiem instytucja kredytowa z siedzib na terytorium Portugalii. Podstaw do wyliczenia dodatkowej skadki patnej do budetu pastwa s zobowizania podmiotu powikszone o hipotetyczn warto instrumentw pochodnych instytucji kredytowej. Stawk podatku ustala si na podstawie hipotetycznej wartoci instrumentw pochodnych i zawiera si w przedziale midzy 0,01 a 0,02 punktu bazowego. Naley zaznaczy, i przywoane przykady odnosz si zwaszcza do sektora bankowego, co sprawia, e podstawa opodatkowania ulega zaweniu. Tym samym wymienione kraje opodatkoway jedynie wsk cz sektora finansowego, co moe powodowa, i potencjalna efektywno tego podatku nie zostaa w peni wykorzystana. Niniejszy projekt ustawy podatku od usug finansowych odnosi si natomiast do instytucji i usug finansowych w szerokim znaczeniu. Podstawa opodatkowania obejmuje swoim zasigiem cao sektora finansowego. Jak to zostao wskazane, dowiadczenia innych pastw - ze wzgldu na odmienny charakter opodatkowania - nie s w peni miarodajne jako punkt odniesienia do wprowadzenia podatku od usug finansowych. Nie zdecydowano si na opodatkowanie instytucji

27

finansowych rwnie z tego wzgldu, e nie jest to efektywnym narzdziem w celu eliminowania dziaa spekulacyjnych. Znacznie lepsze rezultaty przyniesie opodatkowanie czsto celowo dyskryminujce poszczeglnych czynnoci. 4. Podmioty oraz zakres oddziaywania aktu normatywnego. Projekt zakada, e podatkiem od usug finansowych maj zosta objte usugi finansowe. Zgodnie z projektem, zakres opodatkowania jest skonstruowany szeroko, poniewa ma on dotyczy instrumentw finansowych w szerokim znaczeniu, gdy stanowi one czsto bliskie odpowiedniki. Podatek obejmuje zatem zarwno czynnoci dokonywane na rynku kapitaowym, jak i majce za przedmiot instrumenty rynku pieninego (z wyczeniem instrumentw patniczych), jednostki lub udziay w przedsibiorstwach zbiorowego inwestowania oraz inne fundusze inwestycyjne i umowy dotyczce pochodnych instrumentw finansowych, w tym take usugi finansowe wykonywane przez zakady ubezpiecze. Zakres obowizywania podatku nie jest ograniczony do obrotu na rynkach zorganizowanych, ale obejmuje take inne rodzaje operacji, w tym transakcje pozagiedowe. Projekt zakada opodatkowanie podatkiem od usug finansowych kadego podmiotu, ktry w ramach wykonywanej dziaalnoci gospodarczej wiadczy usugi finansowe, a w szczeglnoci: firm inwestycyjn, podmiot prowadzcy rynek regulowany, bank i instytucj kredytow, krajowy zakad ubezpiecze, zagraniczny zakad ubezpiecze oraz oddzia zagranicznego zakadu ubezpiecze, fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny. Z opodatkowania podatkiem od usug finansowych wyczno m.in.: Narodowy Bank Polski, Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych i Europejski Bank Centralny - w celu zminimalizowania negatywnego wpywu tego podatku na moliwoci refinansowania instytucji finansowych lub generalnie na polityk pienin. Wyczenie tych instytucji jako podmiotw opodatkowania obejmuje ich zadania w takim zakresie, w jakim realizuj one funkcje nieuznawane same w sobie za dziaalno handlow. Instytucje te stanowi take podstaw bardziej wydajnego i przejrzystego funkcjonowania rynkw finansowych. Zakres zwolnie podmiotowych i przedmiotowych od podatku powoduje, e podmioty korzystajce sporadycznie z usug finansowych objtych przedmiotem opodatkowania - ale dla ktrych nie jest to istotny przedmiot dziaalnoci (czynnoci pomocnicze, sporadyczne, incydentalne) - nie bd faktycznie obowizane do rozliczania podatku, cho formalnie uzyskaj status podatnika podatku.

28

II. UZASADNIENIE SZCZEGOWE (Art. 1 do 3 przepisy wstpne; sowniczek poj ustawowych) Celem projektowanej ustawy jest stworzenie jednolitej regulacji podatku od usug finansowych wiadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to podatek nowy, ktry wymaga precyzyjnego i kompleksowego uregulowania w projektowanej ustawie. W art. 1 ust. 2 okrelono beneficjenta dochodw z podatku od usug kapitaowych ustalono, e wszelkie wpywy z tytuu tego podatku maj zasili budet pastwa. W art. 2 projektu ustawy okrelono waciwo miejscow organw podatkowych w podatku od usug finansowych. Co do zasady, waciwym organem podatkowym dla podatnika jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy dla podatku od towarw i usug. Powysze rozwizanie ma na celu ustanowienie jako organw waciwych dla podatku tych samych organw, ktre s waciwe ze wzgldu na podatek od towarw i usug. Powysze ma zapewni przejrzysto operacji i moliwo wgldu organw podatkowych w cao rozlicze podatkowych (zarwno podatku od towarw i usug, jak i podatku od usug finansowych podmiotu). Przepis art. 2 -jako e ma charakter wyczerpujcy- stanowi rwnie, i w przypadku podatnikw: nieposiadajcych miejsca siedziby gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz posiadajcych oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - waciwym organem podatkowym jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy ze wzgldu na miejsce siedziby oddziau. Projektowany przepis okrela rwnie waciwo miejscow dla podatnikw nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo nieposiadajcych oddziau lub staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku waciwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego Warszawa-rdmiecie. Przepis ust. 3 reguluje z kolei waciwo organw podatkowych dla patnikw podatku. Zgodnie ze wskazan regulacj, w tym przypadku waciwymi organami podatkowymi s organy podatkowe waciwe dla tego podmiotu jako podatnika, okrelone zgodnie z art. 2 ust.1 ustawy. Przepis art. 3 zawiera tzw. ustawowy sowniczek, okrelajcy znaczenie podstawowych poj oraz wskazujacy katalog ustaw, do ktrych odnosz si poszczeglne przepisy zawarte w projekcie ustawy. Celem art. 3 ustawy jest take okrelenie poj wielokrotnie powtarzajcych si w treci ustawy. Definicje zostay posegregowane wedle

29

przynalenoci grupowej. Wyodrbniono odpowiednio grup aktw prawnych, podmiotw, przedmiotu oraz definicje niezbdne do prawidowego funkcjonowania projektowanej ustawy. W art. 3 pkt 7 zamieszczono definicj instytucji finansowej, ktra okrela krg podmiotw objtych podatkiem. Naley wskaza, i zakres tego pojcia zosta zakrelony rwnie w moliwe najszerszy sposb, aby obowizek podatkowy powsta wszdzie, gdzie dochodzi do operacji na instrumentach finansowych. W projekcie ustawy zostay zdefiniowane pojcia partner centralny oraz uczestniczenie w czynnoci poprzez odesanie do aktw prawa Unii Europejskiej. Naley zauway, e przy konstruowaniu wyej wymienionych poj wzito pod uwag akty bdce przedmiotem prac legislacyjnych toczcych si na szczeblu wsplnotowym3. (Art. 4 do 14 zakres podmiotowy i obowizki rejestracyjne) Istot regulacji jest ustanowienie precyzyjnego, lecz zarazem moliwie najszerszego katalogu podmiotw tego podatku. Regulacja statusu podmiotowego pozwala w dalszych przepisach ustawy na precyzyjne okrelenie obowizkw w zakresie zapaty podatku, ale take w zakresie rejestracji, ewidencjonowania oraz deklarowania czynnoci rodzcych obowizek podatkowy. Przepis art. 4 definiuje szeroko podatnika podatku od usug finansowych. Zostao to dokonane poprzez odwoanie do kryterium podmiotowoci w szeroko rozumianym podatku od wartoci dodanej oraz faktu zarejestrowania dla potrzeb tego podatku. Zgodnie z proponowanym przepisem, podatnikiem jest kady podmiot, ktry w ramach prowadzonej dziaalnoci gospodarczej wiadczy usugi finansowe. Przepis powouje si na proponowane brzmienie definicji instytucji finansowej, zgodnie z ktrym instytucj finansow jest kady podmiot, ktry wykonujc dziaalno gospodarcz wiadczy usugi finansowe, a w szczeglnoci: a) firma inwestycyjna w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi4, b) podmiot prowadzcy rynek regulowany w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, c) instytucja kredytowa,
Definicje te odwouj si do projektu dyrektywy w sprawie wsplnego systemu podatku od transakcji finansowych i zmieniajc dyrektyw 2008/7/WE oraz projektu rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynkw instrumentw finansowych oraz zmieniajce rozporzdzenie [EMIR] w sprawie instrumentw pochodnych bdcych przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, partnerw centralnych i repozytoriw transakcji. Naley zauway, i w przypadku gdy Parlament Europejski przyjmie dyrektyw EMIR, ktra bdzie zmuszaa wszystkie instytucje rynku finansowego do korzystania z tzw. partnera centralnego przy rozliczeniach instrumentw finansowych niezbdnym bdzie wprowadzenie i stosowanie tej definicji w prawie polskim. 4 Tekst jednolity Dz.U.2010.211.1384
3

30

d) krajowy zakad ubezpiecze, e) zagraniczny zakad ubezpiecze f) fundusz inwestycyjny w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych5, g) fundusz emerytalny w rozumieniu art. 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych6. Firm inwestycyjn w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi jest dom maklerski, bank prowadzcy dziaalno maklersk, zagraniczna firma inwestycyjna prowadzca dziaalno maklersk na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczna osoba prawna z siedzib na terytorium pastwa nalecego do OECD lub WTO, prowadzca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dziaalno maklersk. Podmiotem prowadzcym rynek regulowany, w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, jest dziaajcy w sposb stay system obrotu instrumentami finansowymi dopuszczonymi do tego obrotu, zapewniajcy inwestorom powszechny i rwny dostp do informacji rynkowej - w tym samym czasie przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia instrumentw finansowych, oraz jednakowe warunki nabywania i zbywania tych instrumentw, zorganizowany i podlegajcy nadzorowi waciwego organu na zasadach okrelonych w przepisach ustawy, jak rwnie uznany przez pastwo czonkowskie za speniajcy te warunki, i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany. Funduszem inwestycyjnym, w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, jest osob prawn, ktrej wycznym przedmiotem dziaalnoci jest lokowanie rodkw pieninych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach okrelonych w ustawie rwnie niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatw inwestycyjnych, w okrelone w ustawie papiery wartociowe, instrumenty rynku pieninego i inne prawa majtkowe. Z kolei funduszem emerytalnym, w rozumieniu art. 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, jest fundusz. W myl ustawy fundusz jest osob prawn. Przedmiotem dziaalnoci funduszu jest gromadzenie rodkw pieninych, ich lokowanie, z przeznaczeniem na wypat czonkom funduszu po osigniciu przez nich wieku emerytalnego, i wypata okresowych emerytur kapitaowych, o ktrych mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitaowych7, z zastrzeeniem ust. 3.
5 6

Dz.U.2004.146.1546 Tekst jednolity Dz.U.2010.34.189 7 Dz. U. Nr 228, poz. 1507, z 2010 r. Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398

31

Przedmiotem dziaalnoci dobrowolnego funduszu jest prowadzenie indywidualnego konta emerytalnego, zwanego dalej "IKE", lub indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, zwanego dalej "IKZE", o ktrych mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego8. Przedmiotem dziaalnoci pracowniczego funduszu zarzdzanego przez pracownicze towarzystwo, ktrego zaoycielem lub akcjonariuszem jest pracodawca zagraniczny, oprcz dziaalnoci, o ktrej mowa w ust. 2 i 3, moe by przyjmowanie skadek pracownikw zagranicznych zwizane z realizacj programu emerytalnego pracodawcy zagranicznego na pokrycie w caoci albo w czci ryzyk biometrycznych lub gwarancji, zwane dalej "przyjmowaniem skadek pracownikw zagranicznych", na podstawie umowy o przyjmowanie skadek zawartej przez pracowniczy fundusz z zakadem ubezpiecze na ycie, w ramach ktrej zakad ubezpiecze na ycie przejmuje obsug wszelkich ryzyk biometrycznych lub gwarancji zwizanych z realizacj programu emerytalnego pracodawcy zagranicznego, zwanej dalej "umow o przyjmowanie skadek" Podatnikiem podatku jest rwnie osoba prawna bd jednostka organizacyjna nie posiadajca osobowoci prawnej, ktra nie spenia wskazanych wyej kryteriw, jeeli wiadczy bd nabywa usugi finansowe. Podatnikiem podatku s rwnie podmioty zwolnione z obowizku rejestracji dla potrzeb podatku od towarw i usug, podatku od wartoci dodanej lub podatku o podobnym charakterze, jak rwnie podmioty, ktre uchybiy obowizkowi rejestracji dla potrzeb tych podatkw. Przepis zosta wprowadzony celem ograniczenia naduy. Odwouje si do podatnika podatku od towarw i usug, podatku od wartoci dodanej lub podatku o podobnym charakterze, w celu atwiejszej kontroli i nadzoru podatnikw podatku transakcyjnego przy pomocy narzdzi sucych do rozliczania podatku od towarw i usug, m.in. ewidencji sporzdzanych dla potrzeb tego podatku. Projekt w art. 5 przewiduje opodatkowanie usugi finansowej po obu stronach, jeeli przynajmniej jedna za stron ma miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej, oddzia albo inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci na terytorium Polski. Powoduje to, e na takim podatniku ci wszelkie obowizki naoone ustaw, w tym rejestracyjne, deklaracyjne i sprawozdawcze. W przypadku podmiotw niemajcych organizacyjnych zwizkw z

Dz. U. Nr 116, poz. 1205, z pn. zm.

32

terytorium Polski, dla efektywnego poboru podatku wprowadzono instytucj patnika. Za celowe uznano jednak zobowizanie takich podmiotw, dziaajcych na podstawie wydanych zezwole do rozliczania podatku na zasadach oglnych. Dopenieniem systemowym regulacji dotyczcej podmiotu podatku od usug finansowych jest przepis art. 6, ktry stanowi, e strony czynnoci odpowiadaj caym swoim majtkiem za zapat podatku na podstawie i w granicach wasnego zobowizania podatkowego. Przyjta koncepcja podatku transakcyjnego zakada, e podatnikami s obie strony czynnoci. Fakt, e jedna z tych stron jest zwolniona z opodatkowania nie zwalnia z obowizku zapaty drugiej strony. Artyku 7 ust. 1 ustawy definiuje pojcie patnika podatku od usug finansowych. Patnikiem tego podatku jest wic instytucja finansowa majca miejsce siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ktra: 1) nabywa usugi finansowe od podatnika podatku nieposiadajcego miejsca siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczcego w tej czynnoci; 2) wiadczy usugi finansowe na rzecz podatnika podatku nieposiadajcego miejsca siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczcego w tej czynnoci. Wprowadzenie instytucji patnika do ustawy ma za zadanie zapewnienie skutecznego poboru tego podatku w sytuacji, gdy podatnik nie ma siedziby na terytorium kraju albo oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej. W celu zapewnienia skutecznoci poboru podatku obowizki patnika w przypadku czynnoci dokonywanych na rynku zorganizowanym, projekt ustawy nakada na podmiot dokonujcy rozliczenia i rozrachunku tych transakcji. Wynika to rwnie z anonimowoci obrotu w przypadku niektrych rodzajw czynnoci majcych za przedmiot instrumenty finansowe. Z uwagi na to, e podatnik dokonujcy czynnoci czsto nie ma moliwoci ustalenia tosamoci drugiej strony czynnoci (przez to okolicznoci istotnych dla powstania obowizku poboru podatku), uzasadnionym jest naoenie obowizku patniczego na izb rozliczeniow. W przypadku transakcji, w ktrych uczestniczy CCP z siedzib poza terytorium Polski, krajowa instytucja finansowa nie ma moliwoci ustalenia tosamoci drugiej strony

33

transakcji. Aby umoliwi skuteczny pobr podatku ustawa przyjmuje fikcj prawn, zgodnie z ktr w takim przypadku obowizek poboru podatku ciy na krajowej instytucji finansowej (patniku podatku), przy zaoeniu e druga strona czynnoci spenia warunki dla powstania obowizku poboru podatku (nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej, ani oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej uczestniczcego w tej czynnoci).

W art. 8 projektu ustawy zostao wprowadzone podmiotowe zwolnienie od podatku od usug finansowych. Zwolnione od tego podatku s zatem: Skarb Pastwa; Jednostki samorzdu terytorialnego; Narodowy Bank Polski; Europejski Bank Centralny; banki centralne pastw czonkowskich lub pastw trzecich; Bank Gospodarstwa Krajowego; Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych; centralne depozyty papierw wartociowych, posiadajcy miejsce siedziby na terytorium pastwa czonkowskiego lub terytorium pastw trzecich; partner centralny posiadajcego miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej albo na terytorium pastwa trzeciego - w stosunku do czynnoci dokonywanych w celu realizacji swoich zada statutowych; Uni Europejsk; Europejsk Wsplnot Energii Atomowej; Europejski Bank Inwestycyjny; instytucje ustanowione przez Uni Europejsk lub Europejsk Wsplnot Energii Atomowej, ktrych dotyczy Protok w sprawie przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej, w ramach limitw i na warunkach tego Protokou, a take umw w sprawie jego wdroenia lub umw w sprawie siedziby, w takim zakresie, w jakim nie spowoduje to zakcenia konkurencji; midzynarodowe instytucje finansowe - w stosunku do czynnoci dokonywanych, w celu udzielenia pomocy finansowej Rzeczypospolitej Polskiej lub innym Pastwom Czonkowskim Unii Europejskiej;

34

 Europejski Instrument Stabilnoci Finansowej; midzynarodowe organizacje i instytucje inne ni wyej wymienione oraz z ich oddziay i przedstawicielstwa korzystajce na podstawie ustaw, umw lub powszechnie uznanych zwyczajw midzynarodowych z przywilejw i immunitetw; podatnicy podatku od towarw i usug, o ktrych mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarw i usug, oraz podatnikw podatku od wartoci dodanej, do ktrych maj zastosowanie podobne zwolnienia, rwnie jeeli zrezygnowali ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarw i usug lub innym podatkiem od wartoci dodanej. Podmioty wymienione w omawianym artykule podlegaj wyczeniu ze wzgldu na penione przez nie szczeglne funkcje, ktre nie s uznawane za dziaalno handlow. Instytucje te stanowi podstaw przejrzystoci i wydajnoci rynku finansowego, a take s czci systemu fiskalnego i peni wane dla ludnoci funkcje publiczne, co powoduje, i wyczone ich z zakresu opodatkowania jest w peni zasadne. Artyku 8 pkt 8 projektu ustawy o podatku od usug finansowych wycza opodatkowanie partnera centralnego w zakresie prowadzonych przez niego zada w zakresie czynnoci statutowych. Wyczenie to zostao dokonane, poniewa podmiot ten moe peni funkcj porednika, ktry jest gwarantem przeprowadzanej czynnoci. Jego rola opiera si zatem na harmonizacji i zabezpieczeniu danej operacji. Zwolnienie z opodatkowania partnera centralnego nie jest zalene od miejsca siedziby, poniewa wskazano, e zwolnienie obejmuje miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej lub terytorium pastwa trzeciego. W art. 8 pkt 18 proponuje si take wprowadzenie zwolnienia z opodatkowania podatkiem od transakcji finansowych dla podatnikw podatku od towarw i usug, o ktrych mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarw i usug, a take podatnikw podatku od wartoci dodanej, do ktrych miayby zastosowanie podobne zwolnienia. Ze wzgldu na wprowadzenie bardzo szerokiego zakresu przedmiotu opodatkowania, istnieje ryzyko, i mali przedsibiorcy (ktrych warto sprzeday w rozumieniu przepisw ustawy o podatku od towarw i usug nie przekracza 150.000 z) mogliby zosta objci tym podatkiem, podczas gdy skala prowadzonej dziaalnoci, a take czsto przedmiot tej dziaalnoci nie uzasadniaj koniecznoci opodatkowania tych podmiotw podatkiem od transakcji finansowych. Art. 8 pkt 19 zwalnia od podatku fundusze emerytalne. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych przedmiotem

35

dziaalnoci

funduszu

jest

gromadzenie

rodkw

pieninych,

ich

lokowanie,

przeznaczeniem na wypat czonkom funduszu po osigniciu przez nich wieku emerytalnego, i wypata okresowych emerytur kapitaowych, o ktrych mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitaowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507), z 2010 r. Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398), z zastrzeeniem ust. 3. Podmiotowe zwolnienie funduszy emerytalnych jest uzasadnione zasadami ich funkcjonowania i celami dziaalnoci funduszy emerytalnych, wyznaczonymi ramami pranymi w ktrych dziaaj (gromadzenie rodkw na wypat emerytury kapitaowej). Przepis art. 9 wprowadza obowizek rejestracji podatnikw. Celem proponowanych przepisw jest stworzenie ich penej ewidencji. Realizacj tego celu jest dokonanie zgoszenia przed wykonaniem pierwszej czynnoci podlegajcej opodatkowaniu. Szczeglny rejestr jest niezbdny do inwentaryzacji z uwagi na fakt, e podatnikami bd podmioty, ktre nie s obowizane do rejestracja, a zatem Krajowa Ewidencja Podatnikw nie posiada innych skutecznych narzdzi identyfikacji tych podmiotw. W ust. 2 tego artykuu przewidziano rwnie wyczenia z obowizku zoenia zgoszenia. Zwolnienie to dotyczy podmiotw wymienionych w art. 8 oraz podatnikw podatku, majcych miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadajcych oddziau albo innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a take podatnikw podatku posiadajcych oddzia albo inne stae miejsce prowadzenia w zakresie, w jakim nie uczestniczy ono w wiadczeniu lub nabywaniu usug finansowych. Artyku 10 zawiera upowanienie dla waciwego ministra do okrelenia wzoru zgoszenia rejestracyjnego. W art. 11 wskazano, e zoenie zgoszenia rejestracyjnego powinno nastpi najpniej przed dniem dokonania pierwszej czynnoci rodzcej obowizek rejestracji. Waciwy organ podatkowy dokonuje rejestracji podatnika podatku na podstawie prawidowo sporzdzonego zgoszenia rejestracyjnego. Zgodnie z ust. 3, zarejestrowanie jako podatnik nastpuje w dniu potwierdzenia przez waciwy organ rejestracji podatnika. Celem umoliwienia weryfikacji kontrahenta przyjmuje si zasad, i na wniosek zainteresowanego waciwy organ podatkowy jest obowizany potwierdzi, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik podatku od transakcji finansowych. Przepis art. 12 reguluje tryb postpowania w przypadku zoenia wadliwego zgoszenia rejestracyjnego oraz obowizek jego aktualizacji. Jeeli waciwy organ podatkowy stwierdzi nieprawidowoci w zgoszeniu, wzywa podatnika do usunicia wad zoonego zgoszenia. Z

36

kolei o czym stanowi ust. 2 tego przepisu w przypadku zmiany danych zawartych w zgoszeniu rejestracyjnym, podatnicy s obowizani dokona ich aktualizacji, nie pniej ni w terminie 7 dni od dnia ich wystpienia. Przepis art. 13 wprowadza zasad dotyczc zgoszenia zaprzestania wykonywania czynnoci. Zgodnie z ni, zarejestrowany podatnik, ktry zaprzesta wykonywania czynnoci, jest obowizany zgosi to waciwemu organowi podatkowemu. Z kolei w przypadku zaprzestania wykonywania czynnoci likwidacji podatnika, zgoszenia dokonuje nastpca prawny podatnika lub podmiot, ktry przej majtek zlikwidowanego podmiotu. W ust. 4 tego przepisu znajduj si delegacja ustawowa dla odpowiedniego ministra, ktry okreli w drodze aktu wykonawczego wzr zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci opodatkowanych podatkiem. Przepis art. 14 ma charakter czysto techniczny i reguluje wykrelenie podatnika z urzdu przez waciwy organ podatkowy, w przypadku gdy w wyniku podjtych czynnoci sprawdzajcych okae si, e podmiot nie istnieje lub mimo udokumentowanych prb nie ma moliwoci skontaktowania si z podatnikiem lub jego penomocnikiem. Ustp 2 tego przepisu stanowi, e wykrelenie z urzdu nastpuje bez koniecznoci zawiadomienia o tym zarejestrowanego podatnika. (Art. 15 i 16 - czynnoci podlegajce opodatkowaniu) Artykuy 15 i 16 projektu reguluj zasadniczy element konstrukcyjny podatku od usug finansowych, jakim jest przedmiot opodatkowania. W proponowanych przepisach przyjto, e nowa danina publiczna bdzie dotyczy usug finansowych wskazanych w ustawie. Zgodnie z art. 15 ust. 1 projektu, opodatkowane ma by zarwno wiadczenie usug, jak i ich nabycie. Wykonanie konkretnej usugi finansowej bdzie wic wiza si z powinnoci zapaty podatku zarwno po stronie podmiotu wiadczcego usug, jak i usugobiorcy. Tym samym ekonomiczny ciar podatku rozoy si midzy obie strony czynnoci. Przyjte w art. 15 ust. 1 projektu rozwizanie zakada, e przedmiot opodatkowania oznaczony zostanie nie tylko przez rodzaj czynnoci, ale dodatkowo przez pewne jej cechy dotyczce strony podmiotowej oraz miejsca wiadczenia usugi. W zwizku z tym, aby usuga finansowa naleca do katalogu zamieszczonego w art. 15 ust. 2 projektu podlegaa opodatkowaniu podatkiem, warunkiem koniecznym jest, po pierwsze, jej wiadczenie i nabycie przez podatnikw podatku, czyli przez podmioty, o ktrych mowa w rozdziale 2 projektu. Ze wzgldu na sposb okrelenia podatnikw w art. 4 projektu, bd nimi wycznie instytucje finansowe. Istotne przy tym jest, e podatnikami musz by obie strony czynnoci, co oznacza, e nowy podatek obejmie jedynie obrt profesjonalny pomidzy instytucjami

37

finansowymi. Naley mie jednak na uwadze, e pojcie instytucji finansowej uyte w ustawie ma zdecydowanie szerszy zakres znaczeniowy od przyjtego w innych aktach prawnych, np. w ustawie Prawo bankowe, jak rwnie w jzyku profesjonalnym i potocznym. Jako drug zasadnicz cech wyznaczajc kategori usug finansowych podlegajcych opodatkowaniu, przyjto fakt ich wiadczenia lub nabycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podstawowym kryterium czcym usug (czynno podlegajc opodatkowaniu) z obszarem polskiej jurysdykcji podatkowej jest wic miejsce wykonania usugi, zdefiniowane poprzez miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej, oddziau albo inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej ktrejkolwiek ze stron czynnoci. Poniewa podatek ten jest skorelowany z podatkiem od wartoci dodanej (wystpuje w przypadku tych czynnoci, dla ktrych nie ma efektywnego opodatkowania podatkiem od towarw i usug albo podatkiem od wartoci dodanej), wskazano, e do czynnoci podlegajcych opodatkowaniu zaliczaj si rwnie usugi finansowe wiadczone w rozumieniu przepisw ustawy o podatku od towarw i usug poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunkiem jest jednak wwczas, by wiadczenia dokonaa instytucja finansowa posiadajc miejsce siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wic przypadku elementem stanowicym cznik z polsk jurysdykcj podatkow bdzie zlokalizowana w Polsce siedziba usugodawcy. Przyjte rozwizanie ma na celu z jednej strony ograniczenie ryzyka ukierunkowania dziaalnoci przez instytucje finansowe na podmioty z rynkw zagranicznych, z drugiej za rwne (niedyskryminujce) traktowanie krajowych i zagranicznych nabywcw usug nawet jeeli nabywca jest podmiotem zagranicznym, posiadajcym jednak cechy wymagane od podatnika, a czynno dokonywana jest poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, usuga bdzie podlegaa opodatkowaniu, tak samo jak opodatkowana byaby ona, gdyby usug nabywaa krajowa instytucja finansowa. Kolejny warunek konieczny, ktry musi by speniony, aby dana czynno zostaa objta opodatkowaniem, zosta zdefiniowany w art. 15 ust. 4 projektu. Proponowany przepis stanowi, e przedmiot nowego podatku stanowiyby jedynie te czynnoci (usugi finansowe), w przypadku ktrych przynajmniej jedna ze stron jest instytucj finansow posiadajc miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo oddzia lub stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ktre uczestniczy w wiadczeniu usug finansowych albo nabywa te usugi. W projekcie celowo przyjto za wystarczajcy warunek, aby chocia jedna ze stron czynnoci bya zwizana siedzib, oddziaem lub staym miejscem prowadzenia dziaalnoci z terytorium Polski. Dziki temu, po pierwsze, opodatkowanie bdzie miao peniejszy zakres,

38

gdy obejmie take usugi wiadczone w kraju jak i poza jego granicami na rzecz nierezydentw. Po drugie za, zwiksz si wpywy budetowe z proponowanej daniny publicznej, poniewa tak uksztatowany przedmiot opodatkowania - w poczeniu z przyjt konstrukcj podatnika - spowoduje, e obowizek podatkowy powstanie take po stronie tych usugodawcw jak i usugobiorcw, ktrzy nie maj siedziby, oddziau czy staego miejsca prowadzenia dziaalnoci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W art. 15 ust. 5 projektu wyjaniono, posugujc si konstrukcj fikcji prawnej, e w myl projektowanej ustawy w niektrych przypadkach bdzie mona uzna, i instytucja posiada siedzib dziaalnoci na terytorium Polski nawet wwczas, gdy w rzeczywistoci jej siedziba zlokalizowana jest w innym pastwie. Rozwizanie to dotyczy bdzie jednak tylko tych instytucji, ktre wykonuj dziaalno transgraniczn, speniajc wymagania okrelone w stosownych ustawach. Zgodnie z projektowanym przepisem, za posiadajce miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bd uwaane take instytucje finansowe, ktra zgodnie odrbnymi przepisami zostay dopuszczone do wiadczenia usug finansowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tylko jednak w zakresie tych usug. Artyku 15 ust. 2 projektu zawiera katalog czynnoci podlegajcych opodatkowaniu. Wyliczenie to ma charakter wzgldnie otwarty, w tym sensie, e wymienia w sposb wyczerpujcy kategorie usug, ktre podlegaj opodatkowaniu. Jednoczenie jednak przewiduje, e w przypadku, gdyby w obrocie pojawiy si usugi o charakterze finansowym, podobne do usug wymienionych expressis verbis w ww. przepisie, i jeeli byyby one dodatkowo zwolnione od podatku od towarw i usug lub nie podlegay opodatkowaniu podatkiem od towarw i usug, wwczas i one bd objte podatkiem od usug finansowych. Przedmiotowy katalog usug finansowych zosta skonstruowany tak, aby obejmowa on usugi wiadczone w ramach kadego z segmentw (sektorw) rynku finansowego s wic tu zarwno usugi bankowe, ubezpieczeniowe, jak i te wiadczone przez instytucje rynku kapitaowego. Zaproponowany katalog ustawowy obejmuje nastpujce pozycje: 1) usugi, ktrych przedmiotem s instrumenty finansowe, z wyczeniem przechowywania tych instrumentw i zarzdzania nimi, oraz usugi porednictwa w tym zakresie; 2) usugi, ktrych przedmiotem s dugi oraz usugi porednictwa w wiadczeniu tych usug; 3) usugi w zakresie porcze, gwarancji i wszelkich innych zabezpiecze transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug;

39

4) usugi udzielania kredytw lub poyczek pieninych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi zarzdzania kredytami lub poyczkami pieninymi przez kredytodawc lub poyczkodawc; 5) usugi ubezpieczeniowe, usugi reasekuracyjne i usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi wiadczone przez ubezpieczajcego w zakresie zawieranych przez niego umw ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyczeniem zbywania praw nabytych w zwizku z wykonywaniem umw ubezpieczenia i umw reasekuracji; 6) inne usugi o charakterze finansowym, podobne do usug wymienionych w pkt. 1 5, jeeli s zwolnione od podatku od towarw i usug lub nie podlegaj opodatkowaniu podatkiem od towarw i usug. W kontekcie trwajcych ju od kilku lat na forum wsplnotowym prac nad podatkiem od transakcji finansowych (tzw. FTT), naley zwrci uwag przede wszystkim na pierwszy punkt w katalogu, przewidujcy opodatkowanie usug, ktrych przedmiotem s instrumenty finansowe. Oznacza to w praktyce opodatkowanie obrotu tymi instrumentami, a wic na przykad czynnoci zbycia papierw wartociowych, czy wystawienia instrumentw pochodnych. W tym zakresie polski system podatkowy wyprzedzaby wic rozwizania wsplnotowe, ktre mogyby by dziki temu ksztatowane rwnie w oparciu o polskie dowiadczenia. Naley zauway, e zaproponowany w art. 15 ust. 2 projektu stosunkowo szeroki katalog usug finansowych nie obejmuje jednak niektrych z czynnoci wiadczonych przez banki i instytucje kredytowe. Opodatkowaniu nowym podatkiem nie podlegayby zwaszcza usugi w zakresie depozytw rodkw pieninych, prowadzenia rachunkw pieninych oraz usugi transakcji patniczych, przekazw i transferw pieninych. Tego typu usugi maj bowiem charakter podstawowy i niezbdny do prowadzenia praktycznie kadego rodzaju dziaalnoci gospodarczej. Nie wie si z nimi take ryzyko naduy w postaci spekulacji. Artyku 16 projektu ustanawia zwolnienia przedmiotowe od opodatkowania. Katalog zaproponowanych zwolnie zosta ograniczony do niezbdnego minimum, tak aby nie osabia potencjau fiskalnego nowego podatku, ani jego funkcji stymulacyjnej. Po pierwsze, zwolnieniem objte zostao wiadczenie usug finansowych na rzecz wymienionych w art. 8 projektu podmiotw zwolnionych z opodatkowania, takich jak np. Narodowy Bank Polski, czy Bank Gospodarstwa Krajowego. Intencj projektodawcy byo bowiem uniknicie sytuacji, gdy usugodawca przerzuci ekonomiczny ciar obciajcego go podatku na swojego kontrahenta, czyli podmiot objty zwolnieniem podmiotowym. Szczeglny

40

charakter, funkcje i znaczenie tych podmiotw, a w przypadku podatnikw, o ktrych mowa w art. 8 pkt 15 projektu, niewielka skala ich dziaalnoci, przemawiaj jednak za tym, aby nie obcia ich rzeczywistymi kosztami podatku, ktry obowizana byaby zapaci druga strona. Drug kategori czynnoci zwolnionych od podatku stanowi usugi nabywane od podmiotw, o ktrych mowa w art. 8 pkt 1 5 i 9 18 projektu. Instytucje wymienione w przywoanym przepisie wiadcz bowiem przede wszystkim usugi finansowe szczeglnie istotne dla zapewnienie stabilnoci rynku finansowego, zarzdzania dugiem publicznym, czy wspierania rozwoju przedsibiorczoci. Wobec tego nabywcy takich usug nie powinni by obciani podatkiem. Istotn grup usug zwolnionych z opodatkowania zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 3 projektu stanowi usugi finansowe polegajce na pierwotnym obrocie instrumentami finansowymi. Objcie opodatkowaniem emisji instrumentw finansowych, zwaszcza akcji i obligacji, doprowadzioby do zwikszenia kosztw pozyskania kapitaw przez przedsibiorcw. Z tego te wzgldu zdecydowano o zwolnieniu z opodatkowania usug wiadczonych na rynku pierwotnym, jako e w znacznej mierze su one pozyskaniu kapitau z rynku. Jednoczenie uwzgldniono jednak, e nie wszystkie tego typu usugi maj na celu dokapitalizowanie jednostki gospodarczej. Z tego te wzgldu bdzie podlega opodatkowaniu emisja oraz umorzenie certyfikatw inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa w przedsibiorstwach zbiorowego inwestowania, a take zawarcie umw kreujcych instrumenty pochodne. Pomimo e czynnoci te maj miejsce w obrocie pierwotnym, nie su one budowaniu kapitau, lecz realizacji innych zamierze, czasem o charakterze spekulacyjnym, ktrych promowanie nie spotkao si z aprobat projektodawcy. Art. 16 ust. 2 projektu przewiduje przedmiotowe zwolnienie od podatku wiadczenia lub nabywania usug finansowych, jeeli czynno taka ma charakter pomocniczy w stosunku do prowadzonej dziaalnoci gospodarczej. Ze wzgldu na przyjt w celu zwalczania szkodliwych rynkowo zachowa spekulacyjnych szerok definicj instytucji finansowej, jako zasadne uznano zwolnienie z opodatkowania tych czynnoci, ktre z punktu widzenia rodzaju i charakteru dziaalnoci prowadzonej przez podatnika maj charakter jedynie pomocniczy. Chodzi wic o przypadki, gdy wiadczenie lub nabywanie usug finansowych nie jest samo w sobie przedmiotem dziaalnoci gospodarczej podatnika, a jedynie stanowi aktywno niezbdn do prawidowego wykonywania tej dziaalnoci. Jako przykad moe tutaj suy sytuacja, gdy firma budowlana zaciga kredyt lub poyczk albo poyczki udziela, gdy dokonuje przeleww pieninych lub okazjonalnie nabywa instrumenty finansowe w celach

41

inwestycyjnych. W przypadku nabycia instrumentw finansowych dodatkowym koniecznym warunkiem zwolnienia bdzie take niedokonanie zbycia tych instrumentw przed upywem 12 miesicy od dnia nabycia. (Art. 17 obowizek podatkowy) Obowizek podatkowy powstaje z chwil wykonania usugi, z zastrzeeniem ust. 2. Proponowany przepis wprowadza generaln zasad dotyczc momentu powstania obowizku podatkowego. Zgodnie z nim, obowizek podatkowy co do zasady bdzie powstawa z chwil wykonania usugi. Projekt ustawy przewiduje, e opodatkowaniu podlega wiadczenie i nabywanie usug finansowych. Dlatego te ten moment powinien by identyfikowany z momentem powstania obowizku podatkowego. Ustp 2 proponowanego przepisu wprowadza szczeglny moment powstania obowizku podatkowego w przypadku zmiany umw dotyczcych instrumentw pochodnych, powodujcych podwyszenie podstawy opodatkowania. Do sytuacji takich nie sposb wprost zastosowa zasady oglnej, opierajcej si na chwili wykonania usugi finansowej. Z tego te wzgldu w projekcie przyjto, e obowizek podatkowy dla wskazanych wyej czynnoci powstanie z chwil zoenia zgodnych owiadcze woli stron o zmianie umowy dotyczcej instrumentu pochodnego, bd te uprawomocnienia si wyroku, ktrym sd postanowi o zmianie umowy. Ustp 3 okrela moment powstania obowizku podatkowego w odniesieniu do transakcji finansowych zwizanych z instrumentami bdcymi przedmiotem obrotu zorganizowanego. Zgodnie z proponowanym przepisem, obowizek podatkowy nie bdzie powstawa z chwil wykonania usug, a z chwil skojarzenia przeciwstawnych ofert, jeszcze przed rozliczeniem i rozrachunkiem transakcji. Przyjte rozwizanie ma umoliwi opodatkowanie transakcji o charakterze spekulacyjnym, charakteryzujcych si gr na niewielk zwyk kursu w krtkim okresie czasu (zwykle krtszym ni jeden dzie). Spekulacje tego typu s czstym zjawiskiem rynkowym dotycz take GPW S.A. a dokonuje si ich zwaszcza na akcjach spek groszowych. W tym kontekcie naley podkreli, e rozliczenie danej transakcji zajmuje do 3 dni roboczych. Zatem nabyte papiery wartociowe zostan zapisane na rachunku nabywcy dopiero po upywie tego okresu. Jednak na warunkach okrelonych w art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, papiery wartociowe mog zosta zbyte jeszcze przed zapisaniem ich na rachunku papierw wartociowych zbywcy. Zatem aby w tego typu przypadkach obowizek podatkowy w ogle powsta lub powsta we waciwym to jest odpowiadajcym rzeczywistemu obrotowi rynkowemu rozmiarze, konieczne byo przyjcie,

42

e powstaje on ju przed rozliczeniem i rozrachunkiem transakcji dokonywanych w obrocie zorganizowanym. Zaproponowane rozwizanie bdzie miao jednoczenie pozytywny efekt przejawiajcy si w ograniczeniu zyskownoci spekulacyjnego obrotu opartego na licznych transakcjach zakupu, a nastpnie sprzeday instrumentw po upywie bardzo krtkiego (czsto kilkugodzinnego, a nawet jeszcze krtszego) okresu czasu. Tego typu zachowania generuj istotne ryzyko dla stabilnoci rynku kapitaowego, prowadzc do sztucznej, oderwanej od podstaw ekonomicznych kreacji poziomu cen papierw wartociowych. Obrt takimi papierami staje si wic czyst gr spekulacyjn, co obnia wiarygodno caego rynku, utrudniajc waciwe wypenianie jego funkcji. Ograniczenie tego typu spekulacji wydaje si wic w sposb oczywisty korzystne dla rynku. Z tych te wzgldw opodatkowanie transakcji w obrocie regulowanym jeszcze przed ich rozrachunkiem uzasadnione jest take argumentami o charakterze stabilnociowym, a nie tylko fiskalnym. (Art. 18 do 22 - podstawa opodatkowania i stawki podatku) Przepis okrela zasad ogln dotyczc ustalania podstawy opodatkowania czynnoci podlegajcej opodatkowaniu, ktra rodzi obowizek podatkowy. Okrelenie zasady oglnej podstawy opodatkowania nastpuje poprzez odniesienie do czynnoci podlegajcych opodatkowaniu. Podstaw opodatkowania w przypadku podatnika wiadczcego usugi finansowe jest kwota nalena z tytuu tej czynnoci. Z kolei w przypadku nabycia usugi finansowej, podstaw opodatkowania jest kwota zobowizania z tytuu tej czynnoci. Przyjte rozwizanie uwzgldnia, e zobowizanie podatkowe powstaje zarwno po stronie podmiotu wiadczcego, jak i nabywajcego ktrkolwiek z usug finansowych, wymienionych w art. 15 ust. 2 projektowanej ustawy. Z tego te wzgldu podstawa opodatkowania zostaa zdefiniowana osobno dla instytucji finansowej wiadczcej usug, jak i j nabywajcej. Proponowane przepisy przewiduj take standardowy mechanizm na wypadek, gdyby strony zawierajce umow o wiadczenie sug finansowych ustaliy wynagrodzenie za t usug na poziomie odbiegajcym od wartoci rynkowej. Jeeli zapata za usug finansow okae si nisza od wartoci rynkowej, podstaw opodatkowania bdzie stanowi cena rynkowa ustalona na moment powstania obowizku podatkowego. Ponadto uregulowano szczegowe zasady ustalania podstawy opodatkowania dla wybranych usug finansowych. Stanowi one wyom od zasady oglnej, okrelonej w art. 18 ust. 1 i 2 projektu, wynikajcy ze specyfiki pewnych usug finansowych w przypadkach, w ktrych trudno byoby ustali kwot nalen, czy warto zobowizania. Dotyczy to transakcji poyczki i zamiany papierw wartociowych. W przypadku poyczki papierw wartociowych przewidziano, e podstaw opodatkowania stanowi bdzie warto rynkowa

43

po jakiej zostay nabyte. Natomiast dla transakcji zamiany papierw wartociowych jako podstaw opodatkowania naley przyj warto rynkow tych papierw okrelon na dzie zamiany. Art. 18 ust. 8 projektu wskazuje, e w przypadku kredytu lub poyczki pieninej nie stanowi podstawy opodatkowania kwota odsetek od tego kredytu lub poyczki. W ten sposb projektowany podatek nie powinien mie negatywnego wpywu na akcj kredytow. Ze wzgldu na specyfik instrumentw finansowych, jakimi s instrumenty pochodne, na zasadzie wyjtku w sposb odrbny okrelono podstaw opodatkowania w odniesieniu do czynnoci dokonywanych na tych instrumentach. Zgodnie z przedmiotow regulacj, w przypadku usugi finansowej, ktrej przedmiotem s instrumenty pochodne, podstaw opodatkowania jest warto nominalna instrumentu pochodnego w momencie wykonania czynnoci. Doprecyzowanie ustalania podstawy opodatkowania znajduje si w ust. 2 tego przepisu i odnosi si od przypadku, w ktrym podatnik ustaliby wicej ni jedn warto nominaln. Przepis ten stanowi, e wtedy do celw okrelenia podstawy opodatkowania stosuje si warto najwysz. Na potrzeby ustalenia podstawy opodatkowania, w art. 20 projektu okrelono zasady przeliczania na zote polskie wartoci wyraonych w walutach obcych. Jeeli dla okrelenia podstawy opodatkowania stosowane s kwoty wyraone w walucie obcej, przeliczenia na zote kwot wyraonych w walucie obcej dokonuje si wedug kursu redniego danej waluty obcej ogoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzie roboczy poprzedzajcy dzie powstania obowizku podatkowego. Przewalutowania naley zatem dokona wedug kursu redniego danej waluty obcej ogoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzie roboczy poprzedzajcy dzie powstania obowizku podatkowego. Ponadto uregulowano zasady ustalania podstawy opodatkowania w przypadku wykonania czynnoci, dla ktrych nie zostaa okrelona kwota nalena, kwota zobowizania lub warto nominalna. Podstaw opodatkowania w tym przypadku jest warto rynkowa usugi finansowej. Dopenieniem regulacji w przedmiocie podstawy opodatkowania jest rozwizanie zawarte w art. 21, zgodnie z ktrym w przypadku uznania czynnoci podlegajcej opodatkowaniu za nieby, bezskuteczn lub anulowan, albo rozwizania umowy bdcej podstaw wykonania usugi finansowej, podatnik nie moe skorygowa z tego tytuu podstawy opodatkowania oraz podatku nalenego. Przepis art. 22 okrela stawki podatku od usug finansowych. Stawka dla usug finansowych, ktrych przedmiotem s instrumenty pochodne, wynosi 0,05% podstawy

44

opodatkowania. Z kolei stawka dla pozostaych usug finansowych podlegajcych opodatkowaniu zostaa ustalona na poziomie 0,1 %. Naley zaznaczy, e przedstawione w tym przepisie stawki s wynikiem oceny skutkw finansowych regulacji, stanowicej trzeci cz niniejszego uzasadnienia. Powoduje to, e ich ewentualn zmian o charakterze weryfikacyjnym naley uzna za bezporednio powizan z zachowaniami na rynku finansowym, bdcymi nastpstwem wprowadzenia tego podatku. Dopiero w ten sposb przeprowadzona analiza, dokonana po okrelonym czasie od momentu obowizywania ustawy, moe mie istotny wpyw na podjcie decyzji o charakterze nowelizacyjnym. Z uwagi na to, i stawki podatku maj bardzo nisk wysoko w niektrych przypadkach, kwoty podatku obliczone dla poszczeglnych czynnoci mog przybra bardzo niskie wartoci. W zwizku z powyszym zaistniaa konieczno uregulowania kwestii zaokrglania tych kwot w sposb szczeglny. Problematyk zaokrglania kwoty podatku, reguluje art. 63 Ordynacji podatkowej. Zatem przepis zawarty w art. 22 ust. 2 stanowi przepis szczeglny do przepisu art. 63 Ordynacji podatkowej. (Art. 23 do 34 - dokumentowanie, ewidencjonowanie, deklarowanie podatku i zapata podatku) Art. 23 projektowanej ustawy nakada na podatnikw i patnikw obowizek skadania we waciwym organie podatkowym deklaracji podatkowych za okresy miesiczne w terminie do 25. dnia miesica nastpujcego po kadym kolejnym miesicu, w ktrym powsta obowizek podatkowy. Projekt ustawy nie przewiduje moliwoci skadania deklaracji za okresy kwartalne. Na mocy ust. 2 tej regulacji podatnicy nieposiadajcy miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej byliby zwolnieni z obowizku skadania deklaracji podatkowych - z wyjtkiem jednak przypadku, w ktrym nabywaliby usugi finansowe dla staego miejsca prowadzenia dziaalnoci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub wiadczyliby usugi finansowe w ktrych wiadczeniu uczestniczyoby stae miejsce prowadzenia dziaalnoci na terytorium kraju. Do obliczania, pobierania i wpacania nalenego podatku obowizani bd patnicy tego podatku. Art. 24 okrela, jakie elementy w szczeglnoci powinna zawiera deklaracja podatkowa w zakresie podatku od usug finansowych. Deklaracja powinna wic zawiera co najmniej: 1) Dane podatnika w tym nazw lub imi i nazwisko podmiotu skadajcego deklaracj oraz jego numer identyfikacji podatkowej i podstawowe dane rejestracyjne; 2) czn warto podstaw opodatkowania i kwot nalenego podatku; 3) kwot zobowizania podatkowego.

45

Na mocy art. 25 projektowanej ustawy, zwolnione z obowizku skadania deklaracji bd podmioty zwolnione podmiotowo od podatku od usug finansowych, o ktrych mowa w art. 8 projektu ustawy. Art. 26 zawiera regulacje dotyczce obowizku ewidencjonowania podatku od usug finansowych przez podatnikw. Ewidencje maj stanowi narzdzie pozwalajce okreli podatek od usug finansowych w prawidowej wysokoci. Regulacje te pozwol na prawidowe deklarowanie (samonaliczanie) przez podatnikw zobowizania podatkowego. Powysze przepisy maj rwnie na celu zapobieganie oszustwom i naduyciom podatkowym oraz zapobieganie unikaniu opodatkowania. Przepis art. 27 ustanawia obowizek skadania deklaracji i prowadzenia ewidencji przez patnikw podatku zawierajcych dane niezbdne do prawidowego sporzdzenia deklaracji. Przepis art. 28 przewiduje, w przypadku braku prowadzenia ewidencji lub prowadzenia jej w sposb nierzetelny, sankcj w postaci obowizku zapaty ustalonej przez organ kwoty podatku. Organ kontroli skarbowej okreli, w drodze oszacowania, wysoko podstawy opodatkowania i ustali od niej kwot podatku nalenego przy zastosowaniu stawki w wysokoci 5%. W ustawie okrelono domniemanie prawdziwoci danych, zadeklarowanych przez podatnika - poza przypadkami, gdy waciwy organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej okreli te dane w innej wysokoci. Przyjto wic fundamentaln zasad, e zadeklarowane przez podatnika kwoty zobowizania podatkowego, a take podstaw opodatkowania, przyjmuje si w kwocie wynikajcej z deklaracji podatkowej. Art. 30 projektu ustawy nakada na ministra waciwego do spraw finansw publicznych obowizek okrelenia, w drodze rozporzdzenia, wzory deklaracji podatkowych, o ktrych mowa w art. 23 ust. 1, wraz z objanieniami co do sposobu prawidowego ich wypenienia oraz terminu i miejscu ich skadania. Art. 31 projektu ustawy nakada na ministra waciwego do spraw finansw publicznych obowizek okrelenia, w drodze rozporzdzenia, sposb oraz warunki organizacyjno-techniczne skadania deklaracji podatkowych w formie elektronicznej, uwzgldniajc potrzeb zapewnienia bezpieczestwa, wiarygodnoci, niezaprzeczalnoci, nienaruszalnoci oraz znakowania czasem. Zgodnie z art. 32 projektowanej ustawy, podatnicy i patnicy podatku maj obowizek przechowywa dokumentacj, na podstawie ktrej dokonuj rozlicze podatku do czasu upywu terminu przedawnienia zobowizania podatkowego. Celem takiej regulacji jest

46

zobowizanie podatnika do przechowywania wszelkiej dokumentacji rdowej, dotyczcej rozlicze tego podatku do momentu przedawnienia zobowizania. Przepis art. 33 dotyczy przechowywania dokumentw. Zgodnie z tym obowizkiem, podatnicy i patnicy s obowizani przechowywa dokumenty zwizane z rozliczaniem podatku w podziale na okresy rozliczeniowe, w dowolny sposb umoliwiajcy ich atwe odszukanie oraz bezzwoczne ich udostpnienie waciwym organom podatkowym. O miejscu przechowywania dokumentw naley powiadomi waciwy organ podatkowy. Przepisy art. 34 stanowi, i podatnicy podatku rozliczaj si za okresy miesiczne i s zobowizani do obliczenia i wpacenia podatku do 25. dnia miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym powsta obowizek podatkowy. Powysze nie dotyczy podatnikw, od ktrych podatek zosta pobrany przez patnika. Rwnie patnik zobowizany jest bez wezwania wpaci pobrany podatek do 25. dnia miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym by on obowizani pobra podatek na rachunek waciwego dla patnika organu podatkowego. Z przepisw rozdziau 2 (dotyczcego podmiotu podatku) wynika wykaz podmiotw obowizanych do zapaty podatku. Z uwagi na fakt, i w niektrych sytuacjach podmiotem obowizanym do uiszczenia podatku bdzie patnik, przepisy rozdziau 6 (dotyczce patnoci) reguluj rwnie terminy i sposb poboru i zapaty podatku przez te podmioty. Proponowane przepisy w ocenie projektodawcy ustanawiaj termin zapaty podatku, ktry umoliwia realizacj patnoci (zakres czasowy umoliwia wykonanie czynnoci pod wzgldem technicznym). (Art. 35 do 40 - zmiany w przepisach obowizujcych, przepisy przejciowe i kocowe) Wobec wprowadzenia podatku niniejsz ustaw oraz zobowizania podatnikw podatku do dokonania zgoszenia rejestracyjnego, niezbdnym stao si rwnie okrelenie wysokoci opaty skarbowej z tytuu dokonywanego zgoszenia rejestracyjnego. Ustawa okrela, i opata skarbowa z tytuu tych czynnoci wynosi 1700 z. Ustawa z dnia 13 padziernika 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatnikw i patnikw9 swym zakresem obejmuje wszystkie podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemajce osobowoci prawnej), ktre na podstawie odrbnych ustaw s podatnikami. Przepisy ustawy wprowadzaj do ustawy z dnia 13 padziernika 1995 r. wyczenie z obowizku ewidencyjnego dla podatnikw z pastw trzecich, tj. na terytorium

Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681, ze zm.

47

ktrych nie wystpuje podatek o podobnym charakterze lub nie ma obowizku rejestracji dla potrzeb tego podatku. W obecnym stanie prawnym odpowiedzialnoci karnej skarbowej podlega niedokonanie w terminie zgoszenia identyfikacyjnego, brak aktualizacji objtych nim danych, albo podanie w nim danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub niepene podanie danych (zgodnie z art. 81 ustawy z dnia 10 wrzenia 1999 r. Kodeks karny skarbowy10. Naley wskaza, e jeeli chodzi o zgoszenie identyfikacyjne, to dotyczy ono zgoszenia numeru identyfikacji podatkowej na podstawie ustawy z dnia 13 padziernika 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatnikw i patnikw. Przepis art. 40 stanowi, e ustawa wchodzi w ycie z pierwszym dniem miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym upyno 60 dni od dnia ogoszenia, z wyjtkiem przepisw dotyczcych rejestracji podatnikw. Aby uatwi wdraanie nowych regulacji prawnych, a jednoczenie zmniejszy obowizki administracyjno-formalne, przewiduje si wejcie w ycie przepisw dotyczcych rejestracji ju w dniu ogoszenia instytucji. Art. 9 przewiduje, e podmioty, ktre w chwili wejcia w ycie ustawy bd podatnikami w rozumieniu ustawy, obowizane bd do rejestracji jako podatnik podatku. Zgodnie z przepisem art. 38, podmioty zamierzajce wykonywa czynnoci podlegajce opodatkowaniu podatkiem, ktre bd obowizane do skadania deklaracji, obowizane s zoy zgoszenie rejestracyjne w terminie 60 dni od dnia ogoszenia ustawy. W celu usunicia wtpliwoci interpretacyjnych art. 39 stanowi, e ustawa stosuje si do czynnoci, dla ktrych obowizek podatkowy w podatku powstaje od dnia wejcia w ycie ustawy. III. OCENA SKUTKW REGULACJI 1. Skutki finansowe spowodowane opodatkowaniem podatkiem od usug finansowych. Kwalifikacja skutkw wprowadzenia podatku od usug finansowych wymaga okrelenia w pierwszej kolejnoci bazy podatkowej, tj. wyceny potencjalnej podstawy opodatkowania. Poniej przedstawione zostay skutki finansowe wprowadzenia tego podatku, jakie spowoduje opodatkowanie usug finansowych w Polsce. Naley jednak zaznaczy, e podatek ten jest nowym podatkiem o szerokiej podstawie opodatkowania. Okrelenie ewentualnych nastpstw wprowadzenia tego podatku jest utrudnione ze wzgldu na brak danych, ktre odwouj si bezporednio do kadego aspektu bdcego przedmiotem opodatkowania. Na potrzeby

10

Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, ze zm.

48

niniejszego uzasadnienia wzito pod uwag dane dotyczce tylko instrumentw finansowych bdcych przedmiotem obrotu ze wzgldu na aktualno i dostpno tych informacji. W oparciu o powyej wskazane zaoenia oglne, skutki wprowadzenia tego podatku zostay przedstawione w gwnie w oparciu o opodatkowanie usug finansowych dotyczcych papierw wartociowych oraz usug finansowych dotyczcych instrumentw pochodnych. Dla potrzeb oszacowania ewentualnych skutkw wprowadzenia podatku w aspekcie papierw wartociowych11 wzito pod uwag: 1) obrt akcjami, prawami do akcji i prawami poboru na rynku gwnym - obroty na Giedzie Papierw Wartociowych w Warszawie, 2) notowania Newconnect, 3) MiniWIG20 - jednostki indeksowane nabycie jednostki indeksowej odpowiada inwestycji w portfel akcji 20 spek wchodzcych w skad tego indeksu. Warto jednej jednostki indeksowej jest wyraana w zotych i stanowi 1/10 wartoci indeksu WIG20, 4) instrumenty dune (bez ich emisji), w tym: obligacje korporacyjne, komunalne oraz listy zastawne. W aspekcie instrumentw pochodnych12 wzito pod uwag: 1) instrumenty pochodne (kontrakty terminowe, opcje) - obroty na GPW (rok 2009 i 2010), 2) produkty strukturyzowane - to instrumenty finansowe, ktrych cena uzaleniona jest od wartoci okrelonego wskanika rynkowego (np. kursu akcji lub koszykw akcji, wartoci indeksw giedowych, kursw walut), 3) obroty na pozagiedowym rynku instrumentw pochodnych w Polsce (dane NBP), 4) obroty na rynku kontraktw terminowych i opcyjnych na Warszawskiej Giedzie Towarowej. Tabela nr 1. Finansowe skutki wprowadzenia podatku od usug finansowych w zakresie usug, ktrych przedmiotem s papiery wartociowe. lp. Przedmiot obrotu (papiery Warto obrotu (w PLN)

Dane oraz informacje publikowane przez Gied Papierw Wartociowych oraz Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych. 12 Dane oraz informacje publikowane przez Gied Papierw Wartociowych, Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych, Narodowy Bank Polski, Warszawsk Gied Towarow..

11

49

wartociowe)

spadek wartoci obrotu o 10% w stosunku do roku 2010 2011 4 2010 5 211 098 617 066

1.

2. obrt akcjami, prawami do akcji i prawami poboru na rynku gwnym - obroty na GPW

234 554 018 963 268 331 273 157

2 Newconnect MiniWIG20 - jednostki 3 indeksowane - obroty na GPW Instrumenty dune (bez 4 emisji), w tym: obligacje korporacyjne, komunalne oraz listy zastawne 5 razem papiery wartociowe 6 kwota podatku przy stawce 0,1%

1 855 867 390 17 875 000

1 957 288 029 b.d.

1 670 280 651 16 087 500

1 793 291 770

2 494 207 433

1 613 962 593

b.d. 238 221 053 123 238 221 053

214 398 947 810

214 398 948

W tabeli przedstawiono na przykadzie danych za rok 2010 (dane roku 2011 r. zaprezentowano jedynie pogldowo) warto obrotu papierami wartociowymi na poszczeglnych rynkach, a take warto tych obrotw przy zaoeniu spadkw wolumenu obrotw zwizanych z wprowadzeniem podatku. Tabela nr 2. Finansowe skutki wprowadzenia podatku od usug finansowych w zakresie usug finansowych, ktrych przedmiotem s instrumenty pochodne. Lp. Przedmiot obrotu Warto obrotu (w PLN)

50

(instrumenty pochodne) 2010 1 2 Instrumenty pochodne 1 (kontrakty terminowe, opcje) - obroty na GPW (rok 2009 i 2010) 2 Produkty strukturyzowane obroty na GPW Obroty na pozagiedowym 3 rynku instrumentw pochodnych w Polsce (dane NBP) Obroty na rynku kontraktw 4 terminowych i opcyjnych na Warszawskiej Giedzie Towarowej 5 6 Razem instrumenty pochodne Kwota podatku przy stawce 0,05% 344 286 367 688 572 733 917 5 080 498 917 b.d. 1 190 999 000 b.d. 571 236 000 804 245 454 681 730 000 000 b.d. 3 2011 4

spadek wartoci obrotu w stosunku do roku 2010 o 40 % 5

409 038 000 000 342 741 600

714 599 400

3 048 299 350 413 143 640 350 206 571 820

W tabeli przedstawiono na przykadzie danych za rok 2010 (dane roku 2011 r. zaprezentowano jedynie pogldowo) warto obrotu papierami wartociowymi na poszczeglnych rynkach, a take warto tych obrotw przy zaoeniu spadkw wolumenu obrotw zwizanych z wprowadzeniem podatku. Wprowadzenie podatku od usug finansowych moe spowodowa spadek obrotu: a) w przypadku papierw wartociowych co najwyej o 10%, b) w przypadku instrumentw pochodnych co najwyej o 40%. Spadek obrotw w zakresie instrumentw finansowych jest wycznie szacunkiem, poniewa nie istniej dostpne, dokadne dane dotyczce wpywu wprowadzenia tego podatku na obroty z tytuu czynnoci podlegajcych opodatkowaniu.

51

Naley podkreli, e przedstawione dane dotycz tylko pewnej czci czynnoci bdcych podstaw opodatkowania. Przytoczone szacunki ze wzgldu na brak danych nie obejmuj m.in. sektora ubezpieczeniowego oraz usug bankowych. 2. Wpyw aktu normatywnego na sektor finansw publicznych, w tym budet (dochody i wydatki budetowe). Wprowadzenie nowego podatku odnoszcego si do usug finansowych w Polsce ma wyjtkowy charakter zarwno w sferze finansw publicznych oraz ze wzgldu na moliwe oddziaywanie na rynek usug finansowych. Podatek ten naley traktowa jako nowe rdo dochodw budetu pastwa. Zwaywszy, e usugi finansowe s zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarw i usug, wprowadzenie podatku od tych usug jest dodatkowo uzasadnione. W zalenoci od wysokoci podatku od usug finansowych moe on stanowi rdo znacznych wpyww do budetu pastwa, zwaszcza, e zgodnie z komunikatem Giedy Papierw Wartociowych obrt sesyjny samymi tylko akcjami na gwnym rynku osign 250,7 mld z w 2011 roku i jest wyszy o ok. 21,1% ni w roku 2010. czny obrt kontraktami terminowymi i opcjami przekroczy 15,5 mln szt. w 2011 r. i by najwyszy w historii GPW. Poziom obrotw na polskim rynku finansowym jasno wskazuj, e podatek od usug finansowych wpynie pozytywnie na wielko dochodw budetowych. Naley jednak zaznaczy, i szczeglne znaczenie ma ustalenie podstawy opodatkowania w moliwe najszerszym zakresie, aby w skutek skomplikowanych konstrukcji inynierii finansowej, dotyczcych zwaszcza instrumentw pochodnych podstawa ta nie zostaa rozmyta. Proponowany podatek od usug finansowych, ze wzgldu na przyjty przedmiot opodatkowania, wpynie na zachowania uczestnikw rynku, ograniczajc skal wystpowania zjawisk niepodanych. Istotnym pozytywnym rezultatem wprowadzenia nowego podatku bdzie przede wszystkim zmniejszenie wolumenu krtkoterminowych transakcji finansowych o charakterze spekulacyjnym, ktre nie tylko pocigaj za sob zwikszone ryzyko inwestycyjne, ale take znieksztacaj poziom cen rynkowych poprzez ich oderwanie od twardych (weryfikowalnych) wskanikw mikro- i makroekonomicznych. Skutki tego typu zachowa spekulacyjnych mog przejawia si m.in. w zmniejszeniu wiarygodnoci danego sektora rynku, a co za tym idzie, odpywie zgromadzonych w nim kapitaw. To za moe przeoy si na stabilno caego sektora finansowego, a w rezultacie oznacza konieczno podjcia dziaa pomocowych przez pastwo, z zaangaowaniem rodkw publicznych. Eliminowanie destabilizujcych zachowa spekulacyjnych powinno wic zmniejsza

52

prawdopodobiestwo poniesienia wydatkw z budetu pastwa na ratowanie zagroonych instytucji finansowych. W odniesieniu do skutkw wprowadzenia podatku dla budetu pastwa niezbdnym jest wskazanie, i zgodnie z szacunkami Komisji Europejskiej negatywny wpyw wprowadzenia podatku od transakcji finansowych na produkt krajowy brutto pastw czonkw UE bdzie ograniczony do 0,53% PKB UE. Przyczyn spadku PKB bdzie - w ocenie Komisji - wzrost kosztu kapitau, zmniejszenie wielkoci handlu instrumentami finansowymi, co przeoy si na spadek wielkoci inwestycji. Komisja szacuje take, e dugoterminowy spadek PKB w wysokoci do 0,53% bdzie odpowiada spadkowi przychodw z tytuu innych podatkw w wysokoci okoo 0,21% PKB. Niektre szacunki wskazuj na jeszcze wikszy spadek PKB, w tym spadek przychodw podatkowych w wysokoci do 1% PKB. W tym sensie istotne znaczenie ma porwnanie wzrostu wpyww budetowych z tytuu wprowadzenia tego podatku do kwoty stanowicej oszacowane zmniejszenie wpyww budetowych wskutek obnienia PKB. Ze wzgldu jednak na okoliczno zastosowania rodkw ograniczajcych, przewidzianych w proponowanym podatku od usug finansowych, szacuje si, e negatywny wpyw na poziom PKB, w tym poziom dochodw budetowych z tytuu innych podatkw w perspektywie dugoterminowej bdzie - w opinii projektodawcy bardzo ograniczony i nie zbliy si do wartoci 0,5 % w porwnaniu ze scenariuszem bazowym. Warto PKB w Polsce w 2010 r. wyniosa 1 bilion 415,4 mld z (w dacie sporzdzenia uzasadnienia nie jest znana warto PKB za 2011 r.). Szacowany spadek w wysokoci 0,5% stanowiby kwot okoo 7 mld z. Biorc jednak pod uwag stopie rozwoju rynku kapitaowego w Polsce w porwnaniu do Zjednoczonego Krlestwa lub Niemiec, jest wysoce mao prawdopodobnym, aby spadek PKB by a tak wysoki. Co wicej, wprowadzenie tego podatku nie powinno wpyn na spadek PKB w Polsce w perspektywie dugoterminowej. Naley take zaznaczy, e wedug szacunkw Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Spoecznego wprowadzenie podatku w caej UE moe wygenerowa wpywy w wysokoci ok. 1,5% PKB, a znaczna cz tych dochodw pochodziaby z brytyjskiego rynku finansowego. Dochody z podatku transakcyjnego stosowanego na caym wiecie mogyby wynie ok. 1,2% wiatowego PKB. Zgodnie z badaniami, ktre zostay przeprowadzone przez Austriacki Instytut Bada Gospodarczych (WIFO) szacuje si, i ilo transakcji objtych podatkiem ulegnie zmniejszeniu o 65% przy stawce podatku wynoszcej 0,05%. Oblicza si take, e nisza

53

stawka podatku doprowadzi do mniejszego zredukowania liczby transakcji, a wiksza do wikszej. Zakadajc, e podatek ten zostaby wprowadzony tylko w Wielkiej Brytanii, wpywy z omawianego podatku wyniosyby prawie 7% PKB tego pastwa. W Niemczech, w ktrych po Wielkiej Brytanii jest zawieranych najwicej transakcji finansowych, wpywy wyniosyby niewiele ponad 1% PKB. W przypadku Francji, gdzie zakadany przez Prezydenta Nicolas Sarkozy wpyw do budetu pastwa z wprowadzenia tego podatku (przy zastosowaniu stawki podatku 0,1%) wynisby ok. 1 mld Euro, korzyci z wprowadzenia tego podatku wyniosyby ok. 0,05% PKB Francji. Podatek ma zacz obowizywa we Francji od sierpnia 2012 roku. W wypadku zastosowania podatku w caej UE wpywy z niego wynosiyby ok. 1,5% PKB. Dochody z podatku od transakcji finansowych w przypadku zastosowania go na caym wiecie wyniosyby ok. 1,2% wiatowego PKB. Szacunki te nie mog by jednak wprost przeniesione na rynek polski. Zwaszcza, e projekt ustawy wprowadza szerszy zakres usug podlegajcych opodatkowaniu ni uczyniono to w wymienionych przykadach. Jak wskazano w opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Spoecznego, znaczna cz dochodw z podatku transakcyjnego pochodziaby z brytyjskiego rynku finansowego. Nie sposb jednak porwna rynku brytyjskiego13 i polskiego rynku kapitaowego, tak jak PKB Rzeczypospolitej Polskiej i Zjednoczonego Krlestwa14. W wyniku bada przeprowadzonych przez Orodek Bada Gospodarczych i Politycznych (CEPR) i Instytut Bada nad Ekonomi Polityczn (PERI) zredukowanie iloci transakcji dla rnych wariantw podatku oszacowano na 2550%. Aby umoliwi porwnanie z badaniem WIFO, zostay podane jedynie dane dotyczce obnienia podstawy opodatkowania o 50%. W analizach CEPR i PERI pokazano dane dla poszczeglnych rodzajw aktyww bdcych przedmiotem transakcji. Liczby w USD podane w badaniu przeliczono na odsetek PKB USA.

13

Akcje Obligacje Opcje Kasowe transakcje walutowe Kontrakty typu futures Swapy

0,75% 0,18% 0,03% 0,05% 0,05% 0,16%

Wedug The World Federation of Exchanges warto obrotu na London Stock Exchange w 2008 r. wyniosa 6 473 612 mln USD. 14 Wedug International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2011: United Kingdom, PKB Zjednoczonego Krlestwa wynioso w 2010 r. 2 172 mld USD.

54

RAZEM

1,23%

W obydwu badaniach podano zblione wyniki dla Europy i dla USA. Analiza CEPR i PERI wskazuje take, e transakcje kasowe stanowi bardzo ma cz wszystkich transakcji. Z przeprowadzonych analiz wynika, e wprowadzenie tego podatku, przy zastosowaniu stawek podatkowych, tzn. 0,1% w przypadku wikszoci usug finansowych oraz 0,05% w przypadku usug majcych za przedmiot instrumenty pochodne, moe spowodowa zauwaalny wzrost dochodw budetowych. Wielko tych dochodw jest uzaleniona od reakcji rynkw finansowych na wprowadzenie podatku. Ponisza tabela ilustruje prognozowan wysoko dochodw budetowych, przyjmujc za podstaw obliczenia podatku warto obrotu na poszczeglnych rynkach w 2010 r. oraz spadek wolumenu transakcji w wariancie najbardziej pesymistycznym odpowiednio: o 10% w przypadku papierw wartociowych i o 40% w przypadku instrumentw pochodnych. Tabela nr 3. Prognozowana wysoko dochodw budetu (w PLN). od wartoci obrotu w 2010 r. Wysoko dochodw Lp 1 budetowych: 2 Wpywy z opodatkowania obrotu papierami 1 wartociowymi Wpywy z opodatkowania obrotu instrumentami 2 pochodnymi 3 Razem 344 286 367 582 507 420 206 571 820 420 970 767 238 221 053 214 398 947 3 przy zaoeniu spadku obrotu odpowiednio o 10% i 40% w stosunku do roku 2010 4

Naley rwnie podkreli, e ograniczenie transakcji na instrumentach pochodnych wpynie na zmniejszenie dochodw uzyskiwanych z podatku dochodowego od osb

55

prawnych; oszacowanie tego wpywu jest jednak obecnie prawie niemoliwe, cho nie bdzie to czynnikiem istotnie ograniczajcym wpywy budetowe z tego podatku. Wprowadzenie tego podatku moe jednak spowodowa zwikszenie dochodw z tytuu podatku dochodowego od osb prawnych. W obecnym ksztacie usugi dokonywane na instrumentach pochodnych, ktre generuj straty, obniaj wynik z dziaalnoci instytucji finansowych, a w konsekwencji rwnie dochd (podstaw obliczenia podatku dochodowego) w danym okresie, wypracowany na innych obszarach dziaalnoci instytucji finansowych (banki). Wyeliminowanie niektrych transakcji moe zatem spowodowa wzrost podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym niektrych instytucji finansowych. Wskazane wyej obliczenia opieraj si na dostpnych danych i zastosowaniu podatku do obrotu instrumentami finansowymi. Projektowany podatek zakada opodatkowania obu stron transakcji, jednak z uwagi na katalog zwolnie podmiotowych i przedmiotowych nie jest waciwe podwojenie szacowanych wyej kwot. Szacunkowe dane s z tego powodu nisze od wpyww spodziewanych z podatku od usug finansowych. Przyjmujc je jednak za punkt wyjcia naley jeszcze zauway, e przedmiot opodatkowania jest znacznie szerszy ni same tylko instrumenty finansowe. Z tytuu opodatkowania pozostaych usug finansowanych wpywy powinny by wysze ostronie liczc - jeszcze o 40%, i wynosi w pierwszym roku obowizywania ustawy ok. 815 510 388 z. Zakadajc stabilno warunkw makroekonomicznych (w tym poziomu inflacji) na obecnym poziomie, a take umiarkowan dynamik wzrostu dochodw z podatku, w okresie pierwszych czterech lat obowizywania ustawy wpywy do budetu winny wnosi cznie ok. 4 077 551 940 z. Po stronie wydatkowej w pierwszym roku obowizywania projektowanej ustawy naley si liczy z niewielkim wzrostem kosztw zwizanych z procesem poboru podatku i kontrol wywizywania si przez podatnikw z naoonych obowizkw. Koszty te nie powinny by jednak istotne, porwnujc z potencjalnymi wpywami z tego podatku, nawet przy zaoeniu najbardziej drastycznego spadku wartoci transakcji instrumentami finansowanymi. Naley jednak zaznaczy, e zarwno pobr podatku jak i naliczanie podatku w duym stopniu odbywa si bdzie w oparciu o funkcjonujce elektroniczne platformy. Niezbdnym jednak jest stworzenie odpowiedniej liczby miejsc pracy zarwno przez instytucje finansowe jak i w sferze budetowej celem sprawnego rozliczania i poboru nowego podatku. 3. Wpyw regulacji na konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo, w tym

56

na funkcjonowanie przedsibiorstw. Wprowadzenie podatku od usug finansowych wpynie na ksztat sektora finansowego, bowiem to instytucje finansowe maj by podatnikami tego podatku, z pominiciem innych uczestnikw danego rynku. W zakresie rodzaju wpywu wprowadzenia tego podatku na sektor finansowy wyraane s przeciwstawne pogldy: a) wpyw negatywny - wprowadzenie tego podatku bdzie nieefektywnym sposobem "poboru" UE, b) wpyw pozytywny - wprowadzenie tego podatku bdzie efektywnym sposobem na uzyskanie dochodw podatkowych; poniewa zdolno instytucji finansowych do realokacji tej dziaalnoci jest ograniczona, bd w przypadku zmiany obszaru dziaania poza terytorium UE nie bdzie moliwe uniknicie opodatkowania w przypadku inwestowania poprzez podmioty gospodarcze z siedzib na terytorium UE. Przeprowadzona ocena nastpstw wdroenia tego podatku wykazuje, e wpynie on na funkcjonowanie rynku i modele biznesowe w sektorze finansowym. Podatek spowoduje zwikszenie kosztw poszczeglnych transakcji, co moe wpyn na elektroniczne systemy transakcyjne rynkw finansowych, tak e koszty te w znacznym stopniu ograniczyyby zysk kracowy. Szczeglny wpyw podatku mgby dotyczy transakcji wysokiej czstotliwoci, cile powizanych z platformami obrotu, na ktrych s realizowane liczne transakcje o wysokim wolumenie, ale niskiej mary. Objcie podatkiem od usug finansowych bdzie zalene od siedziby instytucji uczestniczcych w usugach finansowych, a nie od miejsca obrotu instrumentami finansowymi. Potencjalnie moe to spowodowa mniejsz koncentracj obrotw podlegajcych opodatkowaniu, szczeglnie w sytuacjach, gdy instytucje finansowe dziaa bd na platformie obrotw w imieniu instytucji finansowych posiadajcych siedzib w innym pastwie czonkowskim. Podatek ten moe rwnie oddziaywa na zachowania instytucji finansowych, poniewa ograniczy on ilo transakcji finansowych o krtkim terminie realizacji, ktre czsto s obarczone wysokim ryzykiem. Jeeli nastpstwem tego podatku bdzie zmniejszenie iloci oraz oglnej wartoci krtkoterminowych transakcji papierami podatku, poniewa instytucje finansowe przenios dziaalno (przynajmniej w czci) zwizan z instrumentami finansowymi poza terytorium

57

wartociowymi i instrumentami pochodnymi, to przyczyni si to do uszczuplenia zyskw sektora finansowego. Zgodnie z projektem ustawy skutkw opodatkowania nie powinna odczu bankowo tradycyjna, czerpica dochody z depozytw i kredytw udzielanych przedsibiorstwom oraz gospodarstwom domowym, gdzie zyski wynikaj z rnicy midzy stopami procentowymi. Banki komercyjne, prowadzce wymienion dziaalno, mogyby ponownie sta si docelowymi obiektami sektora finansowego, gdzie dokonywaoby lokat oszczdnoci w celu moliwie najlepszego wykorzystania inwestycyjnego. Czynnoci z wymienionego zakresu zostay wyczone z zakresu opodatkowania celem nie przenoszenia ciaru opodatkowania na konsumentw. Badajc wpyw podatku na miejsce dokonywania obrotu Europejski Komitet Ekonomiczno-Spoeczny stwierdzi, i z jednego z przeprowadzonych bada wynika, e opata skarbowa wprowadzona w Wielkiej Brytanii spowodowaa obnienie obrotw o 20%, czyli bardzo maa cz rynku przeniosa si poza Londyn. Moe to wiadczy o tym, i wprowadzenie tego podatku nie wywoa znaczcej migracji instytucji finansowych poza obszar opodatkowania, co naley uzna za realistyczne zaoenie. Wprowadzenie podatku od usug finansowych bdzie miao wpyw na rynek finansowy, ktry co do zasady - trudno oszacowa, poniewa moe to stanowi tzw. skutki uboczne tego podatku. Wrd nich naley wymieni: obnienie pynnoci sektora bankowego (niewielkie znaczenie), zwikszenie ryzyka zarzdzania poprzez ograniczenie stosowania instrumentw zabezpieczajcych (niewielkie znaczenie), obnienie skonnoci bankw do finansowania dugu pastwowego: opodatkowanie papierw wartociowych na rynku wtrnym podwyszy oczekiwan stop zwrotu przez inwestorw, zmniejszenie liczby transakcji krtkoterminowych moe wpyn na decyzje bankw dotyczce utrzymywania wikszych rezerw, tym samym ograniczy ich skonno do poyczania pienidzy na finansowanie dugu pastwowego (marginalne znaczenie). Wprowadzenie tego podatku bdzie generowa minimalne koszty o charakterze administracyjno - technicznym, poniewa przeprowadzanie system komputerowy. Wdroenie podatku moe okaza si bardzo korzystne poprzez zmian sposobu postpowania instytucji finansowych w kierunku funkcjonowania opartego w na podstawach transakcji jest ju oparte o

58

dugoterminowych oraz jednoczesny moliwy wzrost dochodw podatkowych. Spadek obrotw odnoszcych si do transakcji krtkoterminowych moe take skutkowa obnieniem udziau tego rodzaju operacji w dziaalnoci instytucji finansowych. Przedstawiona sytuacja moe oznacza wzrost udziau innych rodzajw transakcji, takich jak porednictwo midzy oszczdzajcymi a kredytobiorcami. Skuteczny sektor instytucji finansowych bdzie kierowa wszelkie oszczdnoci w miejsca, gdzie bdzie mona je efektywnie wykorzysta na inwestycje w gospodarce realnej. Wspomniana powyej bankowo tradycyjna, ktrej podstaw stanowi poyczki i kredyty udzielane przedsibiorstwom i gospodarstwom domowym, a zyski wynikaj z rnicy midzy stopami procentowymi, nie bdzie dyskryminowana wprowadzeniem tego podatku. Majc na celu wsparcie klientw, banki te su pomoc take w pozyskiwaniu rodkw finansowych na rynkach kapitaowych. W tym zakresie dziaania bankw skupiaj si na zabezpieczeniu ekspozycji walutowych i towarowych zwizane z midzynarodow dziaalnoci gospodarcz oraz zabezpieczaj (hedging) towarowe kontrakty futures dotyczce rolnictwa. Ryzyko wystpujce podczas wiadczenia tych usug jest kompensowane przez banki poprzez dokonywanie transakcji z innymi bankami w czasie rzeczywistym. Obsuga klienta w tym zakresie moe nie szereg bardzo krtkoterminowych transakcji. Dodatkowo banki generuj zyski rwnie z przeprowadzania na wasny rachunek transakcji papierami wartociowymi i instrumentami pochodnymi. Ten segment rynku finansowego nie powinien by redukowany, poniewa w pewnej czci dotyczy on handlu na rynku midzybankowym, ktry ma na celu zagwarantowanie pynnoci. Jeeli jednak proponowany podatek transakcyjny spowoduje znaczny spadek handlu krtkoterminowego papierami wartociowymi i instrumentami pochodnymi, to obniy rwnie zyski sektora finansowego. Dotychczas nie zostay opublikowane niezalene szacunki oraz badania okrelajce wpyw tego podatku na transakcje krtkoterminowe. Istniej jedynie pewne przypuszczenia i prognozy, co jest powanym problemem w dyskusjach nad tym podatkiem. Nie ma zatem wiarygodnych statystyk dotyczcych gwnego celu, jakim jest ograniczenie krtkoterminowych transakcji finansowych o charakterze spekulacyjnym. Z uwagi na to, i zakres oddziaywania podatku w najwikszym stopniu wpynie na transakcje zawierane z najwysz czstotliwoci, moe spowodowa to znaczce zmniejszenie liczby transakcji oraz przesunicie pomidzy transakcjami krtkoterminowymi a dugoterminowymi. Argumentem, ktry jest wysuwany przeciwko omawianemu podatkowi jest teza, e rynek finansowy staby si mniej przejrzysty, poniewa transakcje

59

krtkookresowe stayby si rzadsze. Biorc jednak pod uwag obecny poziom transakcji krtkoterminowych, nawet zmniejszenie ich iloci nie spowodowaoby zaniku wszystkich transakcji jednodniowych. W zwizku z powyszym najistotniejszym skutkiem wprowadzenia tego podatku bdzie (w wersji pesymistycznej) spadek obrotu instrumentami finansowymi o okoo: a) w przypadku papierw wartociowych 10% - spadek o charakterze przejciowym, b) w przypadku instrumentw pochodnych 40% - spadek o charakterze przejciowym. Konfrontujc jednak wysoko opodatkowania podatkiem ze skal obrotw przy stawkach podatkowych (0,1% i 0,05%) realny wpyw tego podatku na polskie instytucje finansowe bdzie ograniczony. Mao prawdopodobnym jest rwnie, e nastpi delokaliazcja inwestycji na skutek wprowadzenia tego podatku. W zakresie wpywu tego podatku na dochody budetu pastwa jego wprowadzenie, przy zaoeniu najbardziej pesymistycznego wariantu co do spadku obrotw na rynku papierw wartociowych oraz instrumentw pochodnych, a take przy stawkach podatku odpowiednio: 0,1% i 0,05%, spowoduje nieznaczny wzrost dochodw budetowych. Naley jednak podkreli, e przy zaoeniu: niszego spadku obrotw na rynku papierw wartociowych oraz instrumentw pochodnych ni odpowiednio 10% i 40%, co w opinii projektodawcy jest bardzo prawdopodobne, wysokoci stawek podatkowych 0,1% w przypadku papierw wartociowych oraz 0,05% w przypadku instrumentw pochodnych, braku spadku PKB oraz braku istotnego obnienia si dochodw budetowych z tytuu innych podatkw wprowadzenie podatku w ksztacie proponowanym w projekcie ustawy wpynie korzystnie na popraw kondycji budetu pastwa. Wprowadzenie tego podatku moe tymczasowo spowodowa wahania na rynku instrumentw finansowych, bdce rezultatem
15

delokacji

inwestycji

oraz

dziaa

podejmowanych przez inwestorw, ktrzy nie kieruj si informacjami fundamentalnymi (wynikajcymi z ekonomicznej analizy rynku) . Czynnikw tych nie mona lekceway, czego najlepszym przykadem moe by choby zachowanie inwestorw po zapowiedzi wprowadzenia tzw. podatku miedziowego. Tu po ogoszeniu idei wprowadzenia tego

15

Tzw. noise traders.

60

podatku cena akcji KGHM spada o 6 proc., ostatecznie na koniec sesji cena akcji KGHM bya nisza o ponad 13,8 proc. ni wynosi kurs otwarcia. 4. Wpyw regulacji na rynek pracy Wejcie w ycie nowego prawa nie wpynie bezporednio na rynek pracy. 5. Podsumowanie Podsumowujc, wprowadzenie podatku od usug finansowych jest celowe i nie przyniesie negatywnych skutkw o charakterze makroekonomicznym. Podatek ten stanie si relatywnie wydajnym rdem dochodw budetowych, cho pocztkowo te dochody bd na obiektywnie niskim poziomie. Spowoduj on take redukcj transakcji o charakterze spekulacyjnym, co sprawi, i obrt instrumentami finansowymi stanie si bardziej przejrzysty. Wprowadzenie podatku od usug finansowych wpynie na funkcjonowanie rynku, a take na budet pastwa. W odniesieniu do rynku finansowego przyczyni si przede wszystkim do ograniczenia liczby transakcji finansowych o krtkim terminie (w duej mierze spekulacyjnych), ktre czsto s obarczone wysokim ryzykiem i brakiem przejrzystoci. Naley zauway, e wprowadzony projektem ustawy podatek ma bardzo szeroki zakres opodatkowania. Obejmuje on bowiem rozleg grup czynnoci dokonywane przez instytucje finansowe, ktre stanowi bardzo obszerny zbir podmiotw. Nie jest wykluczone, i po pewnym czasie obowizywania podatku nie wyniknie potrzeba ewentualnych modyfikacji w odniesieniu do bazy podatkowej, a take stawek i innych aspektw podatku. Sytuacja ta wynika z faktu, e w projekcie ustawy zostay zastosowane nowe na skal europejsk rozwizania i brak jest dowiadcze zwizanych z obowizywaniem tego podatku. Wprowadzenie podatku niesie za sob korzyci, ktrymi s zmiana sposobu postpowania sektora finansowego w kierunku funkcjonowania opartego w na podstawach dugoterminowych. Spadek obrotw dotyczcych transakcji krtkoterminowych moe take skutkowa obnieniem udziau tego rodzaju operacji w dziaalnoci instytucji finansowych. Przedstawiona sytuacja moe oznacza wzrost udziau innych rodzajw transakcji, takich jak porednictwo midzy oszczdzajcymi a kredytobiorcami. Sektor finansowy nie stanowi celu jako takiego, jest przede wszystkim narzdziem sucym realizacji innych celw gospodarki. Skuteczny sektor instytucji finansowych bdzie kierowa wszelkie oszczdnoci w miejsca, gdzie bdzie mona je efektywnie wykorzysta na inwestycje w gospodarce realnej.

61

62

ROZPORZDZENIE MINISTRA FINANSW z dnia . w sprawie wzorw deklaracji podatkowych dla podatku od usug finansowych, wzoru zgoszenia rejestracyjnego, wzoru potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych oraz wzoru zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych. Na podstawie art. 10 ust. 1, 13 ust. 4 oraz art. 30 ustawy z dnia . r. o podatku od usug finansowych (Dz. U. .. poz. .), zarzdza si, co nastpuje: 1. Okrela si wzory: 1) deklaracji podatkowej dla podatku od usug finansowych (FTT-1), o ktrej mowa w art. 23 ustawy z dnia . r. o podatku od usug finansowych, zwanej dalej ustaw, wraz z objanieniami, stanowicy zaczniki nr 1 do rozporzdzenia; 2) deklaracji podatkowej dla podatku od usug finansowych patnik (FTT-2), o ktrej mowa w art. 23 rozporzdzenia; 3) zgoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od usug finansowych, stanowicy zacznik nr 3 do rozporzdzenia; 4) potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych (FTT-3), stanowicy zacznik nr 4 do rozporzdzenia; 5) zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych, stanowicy zacznik nr 5 do rozporzdzenia. ustawy, wraz z objanieniami, stanowicy zaczniki nr 2 do

2. Rozporzdzenie wchodzi w ycie z dniem . r.

63

Zacznik nr 1. FTT-1 Deklaracja dla podatku od usug finansowych.

64

OBJANIENIA DO DEKLARACJI DLA PODATKU OD USUG FINANSOWYCH (FTT-1) Objanienia dotycz wzoru deklaracji dla podatku od usug finansowych (FTT-1), wprowadzonych rozporzdzeniem Ministra Finansw z dnia w sprawie wzorw deklaracji podatkowych dla podatku od usug finansowych, wzoru zgoszenia rejestracyjnego, wzoru potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych oraz wzoru zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych (Dz. U. , poz. .). Podstawowym aktem prawnym regulujcym opodatkowanie podatkiem od usug finansowych jest ustawa z dnia .r. o podatku od usug finansowych (Dz. U. ., poz. ), zwana dalej ustaw. I lekro w objanieniach jest mowa o okresie rozliczeniowym, naley przez to rozumie Deklaracje dla podatku od usug finansowych (FTT-1) skadaj podatnicy, o ktrych mowa w art. 4 i 5 ustawy, obowizani do skadania deklaracji za okresy miesiczne, zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy. OBJANIENIA OGLNE 1. Deklaracj skada si w terminie do 25. dnia miesica nastpujcego po kadym kolejnym okresie rozliczeniowym. 2. Kwot z pozycji 37 deklaracji FTT-1 zaokrgla si w d do penych zotych. 3. Niewypenienie ktrejkolwiek pozycji: od 19 do 37 jest rwnoznaczne z wpisaniem zera (0). OBJANIENIA SZCZEGOWE Cz A. MIEJSCE SKADANIA DEKLARACJI W poz. 6 wpisuje si urzd skarbowy waciwy dla rozlicze podmiotu z tytuu podatku od towarw i usug. W przypadku podatnikw nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz posiadajcych oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej waciwym organem podatkowym jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy ze wzgldu na miejsce siedziby oddziau; w przypadku podatnikw nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo miesic kalendarzowy.

65

nieposiadajcych oddziau lub staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, waciwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego Warszawa-rdmiecie. Cz C. ROZLICZENIE PODATKU NALENEGO 1. W tej czci wykazuje si wszystkie czynnoci podlegajce opodatkowaniu, dla ktrych obowizek podatkowy powsta w okresie rozliczeniowym, za ktry skadana jest deklaracja. 2. W wierszu 1 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy w poz. 19 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 20 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy instrumenty finansowe, z wyczeniem przechowywania tych instrumentw i zarzdzania nimi, oraz usug porednictwa w tym zakresie. 3. W wierszach 2 i 3 wykazuje si podstaw opodatkowania oraz kwot podatku od transakcji o ktrych mowa w wierszu pierwszym w rozbiciu na poszczeglne stawki podatku. 4. W wierszu 4 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 2 ustawy w poz. 25 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 26 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy dugi oraz usugi porednictwa w wiadczeniu tych usug. 5. W wierszu 5 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy w poz. 27 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 28 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy usugi w zakresie porcze, gwarancji i wszelkich innych zabezpiecze transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu tych usug. 6. W wierszu 6 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 4 Ustawy w poz. 29 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 30 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy usugi udzielania i zacigania kredytw lub poyczek pieninych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi zarzdzania kredytami lub poyczkami pieninymi przez kredytodawc lub poyczkodawc. 7. W wierszu 7 Warto usug finansowych o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 5 ustawy w poz. 31 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 32 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy usugi ubezpieczeniowe, usugi reasekuracyjne i usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi wiadczone

66

przez ubezpieczajcego w zakresie zawieranych przez niego umw ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyczeniem zbywania praw nabytych w zwizku z wykonywaniem umw ubezpieczenia i umw reasekuracji. 8. W wierszu 8 Warto usug finansowych o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 6 ustawy w poz. 33 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 34 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy inne usugi o charakterze finansowym, podobne do usug wymienionych w art. 15 ust. 2 pkt 1 5 ustawy, jeeli byy zwolnione od podatku od towarw i usug lub nie polegay opodatkowaniu podatkiem od towarw i usug. 9. W wierszu 9 Razem w poz. 35 wykazuje si sum pozycji 19, 25, 27, 29, 31, 33 a w poz. 36 sum pozycji 20, 26,28, 30, 32, 34. Cz D. OBLICZENIE WYSOKOCI ZOBOWIZANIA PODATKOWEGO W poz. 37 wpisuje si kwot podatku podlegajc wpacie do urzdu skarbowego, stanowic pozycj 36 zaokrglon w d do penych zotych.

67

Zacznik nr 2. FTT-2 Deklaracja dla podatku od usug finansowych patnik.

68

OBJANIENIA DO DEKLARACJI DLA PODATKU OD USUG FINANSOWYCH PATNIK (FTT-2) Objanienia dotycz wzoru deklaracji dla podatku od usug finansowych patnik (FTT-2), wprowadzonych rozporzdzeniem Ministra Finansw z dnia w sprawie wzorw deklaracji podatkowych dla podatku od usug finansowych, wzoru zgoszenia rejestracyjnego, wzoru potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych oraz wzoru zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych (Dz. U. , poz. .). Podstawowym aktem prawnym regulujcym opodatkowanie podatkiem od usug finansowych jest ustawa z dnia .r. o podatku od usug finansowych (Dz. U. ., poz. ), zwana dalej ustaw. Ilekro w objanieniach jest mowa o okresie rozliczeniowym, naley przez to rozumie miesic kalendarzowy. Deklaracje dla podatku od usug finansowych patnik (FTT-2) skadaj patnicy, o ktrych mowa w art. 7 ustawy, obowizani do skadania deklaracji za okresy miesiczne, zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy. OBJANIENIA OGLNE 1.Deklaracj skada si w terminie do 25. dnia miesica nastpujcego po kadym kolejnym okresie rozliczeniowym. 2.Kwot z pozycji 38 deklaracji FTT-2 zaokrgla si w d do penych zotych. 3.Niewypenienie ktrejkolwiek pozycji: od 19 do 38 w deklaracji FTT-2 jest rwnoznaczne z wpisaniem zera (0). OBJANIENIA SZCZEGOWE Cz A. MIEJSCE SKADANIA DEKLARACJI W poz. 6 wpisuje si urzd skarbowy waciwy dla rozlicze podmiotu z tytuu podatku od towarw i usug. W przypadku patnikw nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz posiadajcych oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej waciwym organem podatkowym jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy ze wzgldu na miejsce siedziby oddziau; w przypadku patnikw nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo nieposiadajcych

69

oddziau lub staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, waciwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego Warszawa-rdmiecie. Cz C. ROZLICZENIE PODATKU NALENEGO W tej czci wykazuje si wszystkie czynnoci podlegajce opodatkowaniu, dla ktrych obowizek podatkowy powsta w okresie rozliczeniowym, za ktry skadana jest deklaracja, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. 1. W wierszu 1 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. w poz. 19 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 20 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy instrumenty finansowe, z wyczeniem przechowywania tych instrumentw i zarzdzania nimi, oraz usug porednictwa w tym zakresie. 2. W wierszach 2 i 3 wykazuje si podstaw opodatkowania oraz kwot podatku od transakcji, o ktrych mowa w wierszu pierwszym, w rozbiciu na poszczeglne stawki podatku. 3. W wierszu 4 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 2 Ustawy, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. w poz. 25 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 26 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy dugi oraz usugi porednictwa w wiadczeniu tych usug. 4. W wierszu 5 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3 Ustawy, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. w poz. 27 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 28 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy usugi w zakresie porcze, gwarancji i wszelkich innych zabezpiecze transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug. 5. W wierszu 6 Warto usug finansowych, o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 4 Ustawy, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. w poz. 29 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 30 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy usugi udzielania i zacigania kredytw lub poyczek pieninych oraz usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych

70

usug, a take usugi zarzdzania kredytami lub poyczkami pieninymi przez kredytodawc lub poyczkodawc. 6. W wierszu 7 Warto usug finansowych o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 5 Ustawy, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. W poz. 31 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 32 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy usugi ubezpieczeniowe, usugi reasekuracyjne i usugi porednictwa w wiadczeniu lub nabywaniu tych usug, a take usugi wiadczone przez ubezpieczajcego w zakresie zawieranych przez niego umw ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyczeniem zbywania praw nabytych w zwizku z wykonywaniem umw ubezpieczenia i umw reasekuracji. 7. W wierszu 8 Warto usug finansowych o ktrych mowa w art. 15 ust. 2 pkt 6 ustawy, w odniesieniu do ktrych za obliczenie i pobr podatku odpowiedzialny jest patnik. w poz. 33 wykazuje si podstaw opodatkowania, a w poz. 34 - podatek naleny od transakcji, ktrych przedmiotem byy inne usugi o charakterze finansowym, podobne do usug wymienionych w art. 15 ust. 2 pkt 1 5 ustawy, jeeli s zwolnione od podatku od towarw i usug lub nie polegaj opodatkowaniu podatkiem od towarw i usug. 8. W wierszu 9 Razem w poz. 35 wykazuje si sum pozycji 19, 25, 27, 29, 31, 33 a w poz. 36 sum pozycji 20, 26,28, 30, 32, 34. Cz D. OBLICZENIE WYSOKOCI ZOBOWIZANIA PODATKOWEGO W poz. 37 wpisuj si kwot wynagrodzenia patnika z tytuu terminowego wpacania podatku. W poz. 38 wpisuje si kwot podatku podlegajc wpacie do urzdu skarbowego, ktra stanowi rnic kwot z pozycji 36 i 37 deklaracji, zaokrglon w d do penych zotych.

71

Zacznik nr 3. Zgoszenie rejestracyjne dla podatku od usug finansowych (FTT-R)

72

73

Zacznik nr 4 Potwierdzenie zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych (FTT-3).

74

Zacznik nr 5 Zgoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych (FTT-Z).

75

Uzasadnienie do rozporzdzenia ministra finansw z dnia ..w sprawie wzorw deklaracji podatkowych dla podatku od usug finansowych, wzoru zgoszenia rejestracyjnego, wzoru potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych oraz wzoru zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych. Rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia .. w sprawie wzorw deklaracji podatkowych dla podatku od usug finansowych, wzoru zgoszenia rejestracyjnego, wzoru potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych oraz wzoru zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych zostao wydane na podstawie art. 10 ust. 3 oraz art. 31 ust. 1 ustawy z dnia r. o podatku od usug finansowych (Dz. U. poz), zwanej dalej ustaw. Rozporzdzenie okrela wzory deklaracji podatkowych zarwno dla podatnika jak i patnika tego podatku. Wzr deklaracji dla podatnika wraz z objanieniami okrelono w zaczniku nr 1 do rozporzdzenia, a wzr deklaracji dla patnika wraz z objanieniami w zaczniku nr 2. Zarwno podatnicy jak i patnicy tego podatku skadaj deklaracje podatkowe w terminie do 25. dnia miesica nastpujcego po kadym kolejnym okresie rozliczeniowym do waciwego organu podatkowego. Zgodnie z art. 2 ustawy waciwym organem podatkowym dla podatnikw podatku jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy dla podatku od towarw i usug. W przypadku jednak podatnikw: 1) nieposiadajcych miejsca siedziby gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz posiadajcych oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - waciwym organem podatkowym jest naczelnik urzdu skarbowego waciwy ze wzgldu na miejsce siedziby oddziau; 2) nieposiadajcych miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo nieposiadajcych oddziau lub staego miejsca prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej waciwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzdu Skarbowego Warszawa-rdmiecie.

76

Waciwym organem podatkowym dla patnikw podatku s organy podatkowe waciwe dla tego podmiotu jako podatnika. Podatnicy nieposiadajcy miejsca siedziby dziaalnoci gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej s zwolnieni z obowizku skadania deklaracji podatkowych, chyba e nabywaj usugi finansowe dla oddziau lub innego staego miejsca prowadzenia dziaalnoci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub wiadcz usugi finansowe, w ktrych wiadczeniu uczestniczy oddzia lub inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zwolnieni z obowizku skadania deklaracji s rwnie podmioty, o ktrych mowa w art. 8 ustawy. W zaczniku nr 3 ustalono wzr zgoszenia rejestracyjnego. Na mocy art. 9 ustawy podatnicy podatku okreleni w art. 4 ust. 1 ustawy, a take inni podatnicy podatku, dla ktrych stosuje si art. 15 ust. 5 ustawy, obowizani s zoy we waciwym organie podatkowym zgoszenie rejestracyjne wedug ustalonego wzoru dla potrzeb tego podatku. Zwolnieni z obowizku rejestracji s podatnicy wymienieni w art. 8 oraz podatnicy majcy miejsce siedziby dziaalnoci gospodarczej poza terytorium kraju, a take podatnicy podatku posiadajcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oddzia albo inne stae miejsce prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w zakresie, w jakim nie uczestniczy ono w wiadczeniu lub nabywaniu usug finansowych. Zoenie zgoszenia rejestracyjnego nastpuje najpniej przed dniem dokonania pierwszej czynnoci rodzcej obowizek rejestracji. W przypadku zmiany danych, ktre byy podane w zgoszeniu rejestracyjnym, podatnik jest obowizany niezwocznie, nie pniej jednak ni w terminie 7 dni od dnia ich wystpienia, dokona ich aktualizacji. W zaczniku nr 4 zamieszczono wzr potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od usug finansowych (FTT-3), jaki na mocy art. 11 ust. 3 ustawy obowizany jest wyda waciwy organ na potwierdzenie rejestracji podmiotu. W zaczniku nr 5 umieszczono wzr zgoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynnoci podlegajcych opodatkowaniu podatkiem od usug finansowych (FTT-Z). Zgodnie z art. 13 ustawy obowizek zoenia tego zgoszenia ma zarejestrowany podatnik, ktry zaprzesta wykonywania czynnoci. W wypadku likwidacji podatnika zgoszenia winien dokona jego nastpca prawny lub podmiot, ktry przej majtek zlikwidowanego podmiotu.

77