Vous êtes sur la page 1sur 20

UNIP - Universidade Paulista

ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 1-

UNIP - Universidade Paulista ICET

EST R U T U R A S D E CONCRETO ARMADO EC A

N OT A S D E A U L A 0 1
ESTRUTURAS
Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 2NA_01/2006

ESTRUTURAS NOTAS DE AULA - PARTE 1 INTRODUO


1. NOES BSICAS DE ESTRUTURAS Elementos Bsicos: Lajes, Vigas e Pilares. Lajes: Elementos de forma laminar (placas). Dispostos geralmente no plano horizontal. Cargas normais ao seu plano mdio (na maioria dos casos). Submetidos fundamentalmente a esforos de flexo.

Vigas: Elementos de barras, dispostos geralmente no plano horizontal. Mais rgidas que as lajes Cargas normais ao seu eixo (na maioria dos casos). Submetidas principalmente a esforos de flexo e a esforos cortantes.

Pilares: Elementos de barras, dispostos na vertical (tambm chamados de colunas, principalmente em estruturas metlicas). Cargas predominantemente no sentido axial. Submetidos a esforos predominantemente de compresso.

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 3-

2.

FUNCIONAMENTO BSICO DE UMA ESTRUTURA CONVENCIONAL

As cargas so aplicadas nas lajes. Estas so transferidas para as vigas, que sustentam as lajes Por sua vez as vigas tambm recebem cargas diretamente. Das vigas, as cargas seguem para os pilares, at os elementos de fundao. Os elementos de fundao tratam de transferir as cargas para o solo. Cargas: Cargas permanentes: (cargas de longa durao) - Peso prprio da estrutura - Alvenarias (paredes) - Revestimentos (de piso e de paredes) - Pisos - Enchimentos - Impermeabilizao - Forros - Caixilhos - Aterros - Outras cargas de longa durao

Cargas acidentais (ou variveis): - Sobrecarga a ser considerada para o uso, ou seja, a carga prevista para a utilizao da edificao, em funo de sua ocupao.

Em uma estrutura convencional, as paredes no tm funo estrutural; as cargas descem desde o pavimento superior at a fundao apenas atravs dos pilares, e vm se somando piso aps piso. SUPERESTRUTURA LAJES E VIGAS MESOESTRUTURA PILARES INFRAESTRUTURA FUNDAES (s vezes inclui-se os pilares como elementos da infraestrutura)

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 4-

A laje transfere sua carga para as vigas que esto no seu contorno.

PILAR P4

As vigas recebem as cargas provenientes da laje (e outras que lhes so diretamente aplicadas) e as transferem aos pilares.
A viga V2 se apia nos pilares P3 e P4 (transfere carga). A viga V4 se apia nos pilares P4 e P2. Da mesma forma, a viga V1 se apia nos pilares P1 e P2 e a viga V3 se apia nos pilares P3 e P1.

O pilar P4 recebe as cargas das vigas V2 e V4 (suas reaes de apoio). Analogamente o pilar P1 recebe a carga da V1 e V3, o pilar P2 da V1 e V4 e o pilar P3 da V2 e V3.

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 5-

FUNDAO DO PILAR P4

O pilar transmite a carga ao elemento de fundao, que, por sua vez a transfere ao terreno subjacente.
O tipo da estrutura de fundao depende de vrios fatores, como a capacidade resistente do terreno, grandeza das cargas, e metodologia construtiva.

ESQUEMA RETICULAR PARA ESTUDO DA ESTRUTURA:

Para o estudo dos esforos na estrutura adota-se um esquema reticular onde os eixos das vigas e pilares so representados por barras e o plano mdio das lajes representado por uma placa. So necessrias a identificao dos elementos e a adoo de um sistema de coordenadas. Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 6-

Alterando-se a posio das pernas da mesa (pilares) teremos uma estrutura com um funcionamento um pouco diferente:

LAJE L1

O funcionamento da L1 idntico ao do exemplo anterior (isto , ela est apoiada nas 4 vigas V1, V2, V3, V4)

A viga V2 se apoia nas extremidades dos balanos das vigas V3 e V4

A viga V4 recebe as cargas da V2 e da V1. Ela est bi-apoiada, com dois balanos, em cujas extremidades se apiam V2 e V1.

PILAR P4

Funcionamento igual ao exemplo anterior


V4 RP4 = RP4 + p.p. do P4

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 7-

3.

CONCEITUAO GERAL - Associao Concreto - Ao 3.1. Introduo As duas principais qualidades que um material deve ter para poder ser usado como estrutura so: Resistncia Durabilidade

Exemplos de materiais: Pedra: - Durabilidade ilimitada (infinita) - Resistncia elevada a esforos de compresso, e baixa a esforos de trao. - Boa resistncia a esforos de trao e compresso. - Durabilidade limitada - sujeita as condies externas: tempo, umidade.

Madeira:

O concreto surgiu como alternativa para se obter um material com as seguintes qualidades: Pode ser fundido em quaisquer formas e dimenses. De uma maneira bem simples pode ser considerado como uma pedra artificial, tendo assim grande durabilidade. Possui alta resistncia compresso e praticamente no resiste trao. Associado ao ao supera a baixa resistncia trao pela ao deste; alm disso, a presena do concreto envolvendo o ao, protege-o contra a corroso.

3.2.

Constituintes do Concreto - As associaes Concreto Ao a) Constituintes

PASTA = CIMENTO + GUA ARGAMASSA = PASTA + AGREGADO MIDO CONCRETO = ARGAMASSA + AGREGADO GRADO

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 8-

b)

As associaes concreto ao

- CONCRETO ARMADO = CONCRETO + ARMADURA PASSIVA Unio do concreto e de um material resistente trao por ele envolvido, de tal modo que resistam solidariamente aos esforos a que a pea seja submetida.

A armadura posicionada nas formas antes do lanamento do concreto, portanto sem nenhuma tenso inicial. Aps a retirada do cimbramento, a estrutura passa a estar submetida a esforos, que deformam a mesma, provocando uma resposta do ao, no sentido de resistir aos esforos de trao. A partir desse instante, ento, a armadura comea a auxiliar o concreto a resistir aos esforos. A armadura passiva tambm denominada armadura frouxa.

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 9-

CONCRETO PROTENDIDO = CONCRETO + ARMADURA ATIVA

Quando so aplicados esforos prvios de compresso no concreto atravs da armadura previamente tracionada, de tal forma que as futuras tenses de trao provocadas por um carregamento externo sejam superpostas a estas tenses prvias de compresso. Existem 2 tipos bsicos de protenso: 1- Protenso com aderncia posterior:

NA_01.14

A seguir uma foto dos primrdios do concreto protendido, mostrando a armadura de um viaduto antes da colocao das formas para a concretagem da superestrutura. Pode-se notar o traado dos cabos de protenso, que praticamente acompanha o diagrama de fletores ao longo da viga

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 10 -

Foto, tirada na poca dos primrdios do concreto protendido, mostrando as bainhas de cabos de protenso ao longo de vigas de vigas de uma obra de arte (ponte ou viaduto)

Detalhes de Dispositivos de Protenso:


Placa de ancoragem e bainha metlica

Macaco de Protenso

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 11 -

Seqncia de Operaes de Protenso dos Cabos pelo Macaco de Protenso - em corte

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 12 -

2 - Protenso com aderncia inicial:

Esse tipo de protenso muito utilizado em pistas de protenso, para elementos pr-fabricados. Fotos da fabricao de placas em uma pista de protenso, dentro de um galpo

Fase Inicial - Os cabos esto posicionados, assim como as formas, para a execuo de vrias placas de concreto, dispostas em srie, ao longo da pista

Fase final As placas j foram concretadas- ver os macacos de protenso (amarelos), que previamente tracionaram os fios (antes da concretagem); notar as juntas entre as placas

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 13 -

COMPARAO ENTRE CONCRETO ARMADO E PROTENDIDO No concreto protendido: H um melhor aproveitamento dos materiais ao e concreto, pois se trabalha prximo s suas tenses limites. Assim sendo, possvel a execuo de obras vencendo vos bem maiores que os que se conseguiria utilizando concreto armado. Pode-se executar estruturas mais esbeltas que em concreto armado. H uma proteo muito melhor da prpria armadura devido inexistncia de fissurao (pois o concreto no est submetido a trao). Os custos so mais altos, os materiais so mais caros. H necessidade de um controle e de uma fiscalizao muito maiores. necessria a verificao da estrutura em diversos estgios de execuo. Por exemplo, deve-se verificar se, em uma fase inicial da obra, quando a estrutura no est totalmente carregada, os esforos de protenso aplicados no esto provocando excessos de compresso no concreto.

3.3.

Modo de Execuo: Quanto maneira de execuo de peas estruturais em concreto, armado ou protendido, podemos classificar em: Moldado no local (ou moldado in-loco): os elementos so fundidos no local de sua utilizao definitiva na estrutura. Pr Moldado: os elementos so fundidos fora do local de sua utilizao na estrutura, por exemplo, no canteiro de obras, e ento levados e posicionados no local definitivo. Pr Fabricado: os elementos so fabricados em usinas (sob um controle rigoroso de execuo), sendo depois levados para a obra e posicionados no local definitivo.

Observaes: 1- As estruturas podem ser executadas com alguns elementos pr-moldados / pr-fabricados e outros elementos moldados no local. 2- Os elementos em concreto armado no possuem nenhuma armadura ativa (protendida), ao passo que os elementos em concreto protendido possuem tambm partes de suas armaduras passivas, ou seja, os elementos em concreto protendido podem ser considerados tambm armados. 3- Em alguns casos, em funo das necessidades, pode-se efetuar uma protenso que no elimina totalmente os esforos de trao. Nesse caso, classifica-se a protenso como protenso parcial.

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 14 -

3.4. Elementos Estruturais em Concreto Armado Esquemas Bsicos de Armao a) Lajes - Flexo nas Lajes

- Lajes Armadas em Cruz

(l

l2 )

Cobrimento da armadura (ou recobrimento) a uma camada necessria para a proteo da armadura. Quanto mais agressivo o ambiente for para a armadura, maior deve ser o cobrimento. Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 15 -

Armadas em uma direo

(l1 << l2 )

- Laje Isolada

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 16 -

- Lajes Contnuas

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 17 -

b)

Vigas

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 18 -

- Armadura Longitudinal Absorve os esforos de trao e / ou auxiliam na absoro dos esforos de compresso (armadura na zona comprimida). Auxilia na montagem da armadura (porta estribos). Auxilia no combate fissuras (armadura de pele em vigas altas).

- Armadura Transversal (Estribos e Barras Dobradas): Liga a zona comprimida zona tracionada.

No caso de estribos: absorve as tenses secundrias devido aderncia da armadura longitudinal.

Absorve as tenses de trao devido fora cortante.

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 19 -

c)

Pilares

Armadura Longitudinal: contribui na absoro dos esforos solicitantes da seo (compresso, na maioria dos casos, ou eventualmente, esforos de trao). Armadura Transversal: garante o posicionamento da armadura longitudinal durante a montagem e a concretagem. Assegura a estabilidade das barras longitudinais contra a flambagem localizada.

SEO TRANSVERSAL

Fernando de Moraes Mihalik

UNIP - Universidade Paulista


ECA 1 ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO

- 20 -

BIBLIOGRAFIA BSICA PROJETO E EXECUO DE ESTRUTURAS DE CONCRETO ARMADO, Francisco Paulo Graziano, Editora O Nome da Rosa, 2005. CLCULO E DETALHAMENTO DE ESTRUTURAS USUAIS DE CONCRETO ARMADO SEGUNDO A NBR6118-2003 - Roberto Chust Carvalho e Jasson Rodrigues de Figueiredo Filho - editora EDUFSCar (editora da Universidade Federal de So Carlos) CURSO DE CONCRETO ARMADO - Jos Milton de Arajo - editora Dunas BIBLIOGRAFIA COMPLEMENTAR LEONHARDT, MONNING Construes de Concreto. , Livraria Intercincia, 1990. MONTOYA, Jimenez et alli. Hormign armado. Barcelona: G. Gili, 1994. PFEIL, Walter. Concreto Armado. Rio de Janeiro: Livros Tcnicos e Cientficos, 1989. BOTELHO, Manoel H C Concreto Armado, eu te amo, Edgard Blucher, 1983. FUSCO, PB - Tcnica de Armar Estruturas de Concreto Armado. NORMA TCNICAS PRINCIPAIS ESTRUTURAS DE EDIFICAES ABNT, Associao Brasileira de Normas Tcnicas - NBR 6118/2003 - Projeto de Estruturas de Concreto. ABNT, Associao Brasileira de Normas Tcnicas - NBR 6123/82 Cargas para o Clculo de Estruturas de Edificaes.

Fernando de Moraes Mihalik

Vous aimerez peut-être aussi