Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Marko Heijl
Inhoud
2
1. 2. 3. 4.
5.
6. 7.
8.
9.
Het huwelijk tussen sport en marketing Sportsponsoring: terreinverkenning en groei Kopen van sportsponsoring Sportsponsoring en hospitality Sportsponsoring en persbenadering Sportsponsoring en reclame Sportsponsoring en direct marketing Sportsponsoring en verkooppromotie Effect van sportsponsoring
Wim Lagae
Infrastructuur: 50 MIA ;
Sportmarketing
5
Ja! Er zijn sporten die dan niet meer kunnen doorgaan, tour de France, f1, ek & wk voetbal, os Marketing
De grootste gesponsorde
De Olympische Ringen
NOCs (nationaal
olympisch comit)
Internationaal: IOC
Huidige TOP-partners
TOP-program
85-88: 96 MIO $ 89-92: 172 MIO $ 93-96: 279 MIO $ 97-00: 579 MIO $ 01-04: 663 MIO $ 05-08: 886 MIO $
Partners
Supporters
Frisdrankje?
Stategische
keuze: sport
HOOFDSTUK 2 SPORTSPONSORING
11
Wim Lagae
Sponsoring = zakelijke overeenkomst tussen twee partijen: de sponsor en de gesponsorde. De sponsor biedt geld, goederen, diensten of knowhow. In ruil daarvoor biedt de gesponsorde rechten en associaties die de sponsor commercieel benut. Sponsoring vs mecenaat en subsidiring
2012
Celebrity endorsement
14
Omzichtig omspringen met sponsoringgegevens Sportsponsoring raakt in een stroomversnelling in de jaren zeventig: extrasportieve merken (= merken die niets met sport te maken hebben) ontdekten sport als communicatiemiddel Sponsoring = relatief snel groeiend communicatie-instrument
15
NoordAmerika Europa
Azi
14,9
10,6 7,6
16,8
11,7 9,5 3,5
2,0 43,5
Bron: http://www.sponsorship.com/Resources/Sponsorship-Spending.aspx.
16
1.440 461
1.500 482
TOTAAL
14.906
16.778
ETA: entertainment tours en attractions FFAE: festivals, fairs en annual events ASS/MO: associations en membership organizations Bron: http://www.sponsorship.com/Resources/Sponsorship-Spending.aspx.
17
Tabel 1.3 Top twintig Global Sponsorship Plaats Merk Bedrag Brands. ($ miljoen)
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Nike Adidas Coca-Cola Red Bull Pepsi Honda General Motors Anheuser-Busch Toyota Mercedes Bank of America Marlboro Sprint-Nextel Vodafone AT&T VISA Emirates MasterCard ING Canon 800 700 550 500 375 370 350 310 300 290 280 240 220 210 190 185 180 175 150 140
18
Spanje
Turkije
Zwitserland
Bron: Van den Wall Bake Consult B.V., nieuwsbrief nr. 157, 3/1/2008, Hilversum, p. 3-4.
19
20
Bron: Wielerkatern Het Nieuwsblad (1992); Dullaert, P. (2000), Analyse van wielersponsoring als instrument van marketingcommunicatie (licentiaatsverhandeling), Antwerpen: Handelshogeschool.
21
Bron: Wieler Revue, Seizoengids 2001; Vandeweghe, H. (2000), Het wielrennen volgens Patrick Lefevere, De FET, 1 april 2000; Dullaert, P. (2000), Analyse van wielersponsoring als instrument van marketingcommunicatie (licentiaatsverhandeling), Antwerpen: Handelshogeschool; bevoorrechte getuigen.
22
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gemiddelde
Team CSC (Den.) Liquigas (Ita.) Caisse dEpargne (Spa.) AG2R La Mondiale (Fra.) Quick Step (Bel.) Saunier Duval - Scott (Spa.) Rabobank (Ned.) Silence - Lotto (Bel.) Lampre (Ita.) Euskaltel - Euskadi (Spa.)
* Discovery Channel eindigde zevende in de eindstand van de UCI ProTour, maar haakte na 2007 af als teamsponsor. Bron: Sport/Wieler Magazine, Wielergids, 20 februari 2008.
23
Van la danseuse du prsident tot volwassen instrument van de marketingcommunicatiemix La danseuse du prsident = management by hobby = amateuristische selectie en exploitatie van sportsponsoring
24
25
Verschillende onderdelen:
Sportsponsoring
Public
Sportsponsoring als hoeksteen van sportmarketing- communicatiestrategie & omringen met andere promotionele instrumenten
26
globalisering van de sport commercialisering van de sport, steeds meer aanvaard door publiek versporting van de maatschappij met als oorzaak/gevolg toenemende mediabelangstelling schaalvergroting van de sportindustrie professionalisering van de sportindustrie (o.a. management)
27
globalisering van de merken professionalisering van merkencommunicatie traditionele reclame steeds minder doeltreffend (nu wordt de sport erbij betrokken, om te onderscheiden) zoektocht naar onderscheidende communicatie zoektocht naar beleveniscommunicatie (je doelgroep je merk laten beleven, (coca cola)
Oneigenlijke sportsponsoring
28
Ambushmarketing = sluiksponsoring, sluikpromotie Sluikpromotie = communiceren rond en promoten van oneigenlijke sponsoring Nadelig voor de echte sponsors Moeilijk juridisch kader:
Schemerzone (wat mag en wat niet?)
Hit and run (je doet 1 keer iets verkeerd en stopt er dan direct mee omdat je weet dat je straf zal zijn: stoppen met de activiteit)
Oneigenlijke sportsponsoring
29
logo en merknaam op niet toegelaten mediadragers vermelden sportlogos en -beelden zonder toestemming in de media gebruiken PR-mogelijkheden oneigenlijk exploiteren niet-officile publicaties uitdelen (langs het parcours, in het stadion) acties van verkoopspromotie zonder toestemming uitwerken (sampling, weggeven toegangstickets) (Bavaria-jurkjes)
Oneigenlijke sportsponsoring
30
advertentiecampagnes laten samenvallen met de duur van het sportproject samenwerken met de subsponsors en media van het sportevenement inhaakadvertenties rond het sportproject uitwerken felicitatieadvertenties inlassen voor medailles en goede prestaties sluiksponsoring verbinden met maatschappelijke projecten andere communicatieruimte benutten (bv. luchtruim en gebouwen)
Oneigenlijke sportsponsoring
31
uiteenlopende categorien van sponsors veel sponsors per categorie hoge instapkosten voor promotionele sportrechten onvoldoende integratie van promotionele sportrechten beperkt aantal sponsors toegelaten bij een sportproject pooling van verschillende categorien van sponsors randevenementen bij de sportvormen
Oneigenlijke sportsponsoring
32
2. 3. 4. 5.
6.
7.
Unieke logos, merknamen voor officile sponsors gebruiken. Duidelijke (sector-)exclusiviteitafspraken maken. Gentegreerde sponsoringpakketten uitwerken: (ruil)mediacampagne voor officile sponsors. randevenementen voor officile sponsors organiseren. pooling tussen officile sponsors aanmoedigen. Een sponsorbeschermingscomit samenstellen, die desgevallend juridische acties onderneemt. (belangrijkste)
Wim Lagae
Marketingcommunicatatiedoelen
COGNITIEVE
DOELEN: (kennen) - Merkbekendheid verhogen - Merkinvulling verduidelijken AFFECTIEVE DOELEN: (voelen) - Merkimago ondersteunen en wijzigen - Merkbeleving aanscherpen GEDRAGSDOELEN: (actie) - Distributieruimte creren - Merkentrouw verhogen - Verkoop ondersteunen en bevorderen
Selectie sportsponsoringvorm
36
Sportsponsoringvormen:
Individuele
sporters Lokale sportclubs of verenigingen Professionele sportteams/club Sportkoepelorganisaties (liga, bond, federatie) Sportcompetitie Sportaccommodatie (stadions)
Selectie sportsponsoringvorm
37
Ordening criteria op basis van hun belang om tot objectieve selectie te komen van de sponsorvorm.
Selectie sportsponsoringvorm
38
Budgetteren sportsponsoring
Selectieproces
staat of valt met het sponsoringbudget Het sponsoringbudget bestaat niet enkel uit de investering in de promotionele sportrechten maar ook uit het ondersteuningsbudget Het ondersteuningsbudget = kosten voor integratie in de marketingcommunicatie plus de opportuniteitskosten
1.
De marketingcommunicatiedoelen zijn bereikt De marketingcommunicatiedoelen kunnen niet bereikt worden via sportsponsoring De algemene merkstrategie is gewijzigd (je wil
andere mensen bereiken.)
2.
3.
4.
De samenwerking met de gesponsorde verloopt heel moeilijk De oorspronkelijke zakelijke samenwerking is gedegradeerd tot hobbyisme Er dient zich een beter alternatief aan Het merkimago wordt besmeurd
Gedragsfase
Belemmeringen
42
Hardnekkig wegsmijten)
Terughoudendheid
door overwinningen of door logozichtbaarheid in media Gebrek aan communicatie en cordinatie (je moet weten
wat je als bedrijf sponsort en er dan ook iets mee doen)
Wim Lagae
Doelen en doelgroepen
44
Public relations = creren, onderhouden en verbeteren relatie met publieksgroepen (stakeholders*) (relatiemanagement)
Doelen en doelgroepen
45
46
47
Relatiemarketing blijft aan belang winnen. Relatiemarketing vraagt om kwaliteit, flexibiliteit en maatwerk. Sport is een belangrijk medium in de relatiemarketing van bedrijven: corporate sporthospitality = het onderscheidend organiseren van relatiemarketingactiviteiten in de sport.
48
49
Citymarketing = stad of regio die zich als merk wilt positioneren. Onderscheidend communiceren door (top)sportevenementen aan te trekken. Uiteindelijke doel: groei toerisme. Bv: organiseren aankomst rit Ronde van Frankrijk. (300000 voor een aankomst plaats in de tour,
iedereen kent die stad ineens)
50
Actieve sporthospitality: aanbieden van actieve sportbelevenissen aan stakeholders. Unieke kenmerken van een actieve sporthospitality:
De
Wim Lagae
Publiciteit in de sport
52
het NIET gebeurt via betaalde advertenties. Free publicity free (betaald voor sportsponsoring) Publiciteit vs reclame Geen volledige controle over! (doping, uitslagen, garmin
vond de start van een koers niet)
Grotere
Publiciteit in de sport
53
Pullbenadering: pers komt naar de sporter of sportorganisatie toe, er valt interessant (positief of negatief) nieuws te rapen.
54
Persbericht: een schriftelijke mededeling die een organisatie opstelt om de pers op de hoogte te stellen van een nieuwsfeit.
Crisiscommunicatie in de sport
55
Overshooting van sportnieuws: zowel in goede als in kwade dagen. Nood aan crisiscommunicatie:
Preventieve
Crisiscommunicatie in de sport
56
Anticipeer via what if Bouw goodwill, vertrouwen en merkwaarde Ontken problemen niet Communiceer intern Werk preventief met het gerecht Wees bereikbaar voor pers
Crisiscommunicatie in de sport
57
Vooraf testen procedures Aanduiden crisisteam Aanduiden woordvoerder Training reacties door rollenspel (johan bruyneel krijgt zowiso
lastige vragen over Lance Armstrong mediatraining)
6.
7.
Qua verklaringen op n lijn Parallelle communicatie met intern en externe relatiegroepen Geen impulsieve beslissingen
Wim Lagae
Hoofdcomponent van marketingcommunicatie Via massamedia of via directe media Above the line (themareclame) lange termijn gericht op imago vs below the line (actiereclame) korte
termijn, nu kopen
Verschillen tussen
reclame rechtstreeks betaald
publiciteit niet rechtstreeks betaald
61
2.
3. 4.
Integratie in sportmarketingcommunicatie: op n lijn met de algemene marketingcommunicatiestrategie Reclamedoelgroep bepalen: op basis van de marktstructuur, de merkpositionering en de merkdoelgroep Reclamebudgetten vastleggen Reclamedoelen vastleggen: reclamedoelen zijn een samenspel van proces- en effectdoelen
62
Perceptuele
stimuleren
63
productstrategie Actieve naambekendheid Passieve naambekendheid Merkattitude aanscherpen Gedragintentie/facilitatie stimuleren Gedrag stimuleren Tevredenheid stimuleren
De creatieve strategie
64
Creatief zijn om onderscheidend te communiceren en de immuniteit van de consument te doorbreken. ESP en USP: merkbeloftes:
corresponderen
met de rele merkkwaliteiten corresponderen met de merkperceptie van consumenten zich onderscheiden van de merkbelofte van concurrerende merken in overeenstemming zijn met actuele en relevante trends in de samenleving
De creatieve strategie
65
Reclameformats in de sport:
Celebrity
Risico
endorsement
Imagotransfer
(doping, )
Associatie
Erotiek
Alledaagse Angst
(slice-of-life)
66
Communicatiedragers in de sport
67
Communicatiedragers in de sport
Virtuele reclamedragers: virtual imaging Enerzijds virtuele speltoevoegingen: buitenspellijn, afstand tot goal, Anderzijds virtuele reclame (virtual advertising): virtual carpets naast doel,
(tijdrijden: bij de klok staat altijd rodania en dergelijke, in het voetbal naast de doelen)
68
Product placement Inscript sponsoring Item sponsoring Bill boarding Price sponsoring Programmaparticipatie
69
Kwalitatieve criteria
Impact
Technische criteria
Beschikbaarheid
Kenmerken
media-aankoop
Wim Lagae
1.
CRM: Customer Relationship Management Oorspronkelijk IT-tool, nu marketingfilosofie Loyalty marketing of relatiemarketing
2.
3.
4.
Het is goedkoper bestaande klanten te behouden en meer winst uit hen te halen, dan het is om nieuwe klanten aan te trekken.
CRM-instrumenten: klantenkaarten, bedrijfsmagazines, sponsored magazines, Databasemarketing: slaagkansen van DMcampagne in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit en structuur van de gebruikte database.
CRM: Customer Relationship Management Oorspronkelijk IT-tool, nu marketingfilosofie Loyalty marketing of relatiemarketing
Het is goedkoper bestaande klanten te behouden en meer winst uit hen te halen, dan het is om nieuwe klanten aan te trekken.
DM-communicatiemedia in de sport
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Direct mailing
76
promotions
voor interactiviteit
Direct mailing
77
78
Actiecommunicatie in de massamedia: producten en diensten bekend maken, adressen genereren, contacten te leggen,
Printmedia: Televisie:
Infomercial
direct response-advertising
79
Telemarketing
Inkomende
telemarketing: gebruik maken van call centers om de vraag naar tickets optimaal te behandelen Uitgaande telemarketing: inzetten om een product/dienst te verkopen/relatie op te bouwen/persoonlijk verkoopgesprek voor te bereiden
E-communicatie
80
advertenties: banners, pop-ups, homepage restyling, content-sponsoring, Online games: sponsoring in games E-mailmarketing: virale marketing Mobiele communicatie: via sms, voicemaildrops, Social media
Wim Lagae
82
Sportsponsoring en verkooppromotie
Wedstrijd
Win!
Spaaracties Premiums (dingen die je ergens bij krijgt als je iets koopt)
Joint
promotions
Je kan de co verplichten to (acties die je samen doet met een ander product) niet zo intere
83
Sportsponsoring en winkelcommunicatie
Sampling in de sport
84
Experiential sampling of belevenis-sampling: in sportomgeving kunnen krachtige belevenissen plaatsvinden en is bijgevolg ideale locatie voor sampling-activiteiten Case: Aquarius (in de markt gezet dankzij sampling via de sport)
Merchandising in de sport
85
Verkoop van producten die het logo/merknaam van sportmerken vermelden Sterke sportmerken Enorme uitbreiding merchandisinglijnen
Traditionele
Merchandising in de sport
86
Licenties: merchandising toevertrouwen aan een derde partij via promotionele licenties Voordelen voor de licentieverstrekker en houder:
Bescherming
tegen oneigenlijk gebruik logo Betere promotiemogelijkheden Bescherming en controle van merksymbolen
Merchandising in de sport
87
clubwebsite
Gevaren merchandising
Overmerchandising
Uitbesteden
of zelf vervaardigen
Wim Lagae
van communicatiedragers Opvolging van de communicatieve impact Opvolging van de commercile impact en het effect op de marktwaarde
Sponsorship is largely a mute medium: sponsoring beperkt zich vaak tot logo en merknaam, zichtbaarheid communicatiedragers van belang Een analyse van de inhoud en van de hoeveelheid gegenereerde publiciteit in de media:TV, radio en printpers Model: commercile tegenwaarde voor publiciteit (CTP)
Tv-zichtbaarheid:
Logozichtbaarheid
meten op basis van advertentiekosten (Cost Per Thousand) Vaak beperkt tot naam/logo = naar beneden toe corrigeren Leesbaarheid (in multisponsoromgeving) Diverse formules = geen consensus tussen de sportmarktonderzoeksbureaus Niet vrij van kritiek: geen rekening met de context waarin sponsor verschijnt
Printzichtbaarheid:
Mate
waarin merknaam/logo te zien is in dag- en weekbladen Lengte artikel gelijk aan adverteerruimte (ook als naam sponsor er 1x in voor komt)
Communicatieve impact
93
Merktracering (brand tracking)= effectmeting van de marketingcommunicatie op het merk zelf Merktracering bemoeilijkt door:
de
impact van de overige marketingfactoren de synergie tussen sportsponsoring en de overige instrumenten van marketingcommunicatie carry-over effects (effect van het verleden dat overhevelt)
Communicatieve impact
94
Sponsoringevaluatie:
Meetbare
doelen stellen Evolutie naam- en sponsorbekendheid merk en imago Herkenning van sponsoringgerelateerde reclames Meting van hospitalityfeedback De overtuigende impact van sportsponsoring(exploitatie)
Meeste evaluaties niet tot doel om de directe impact op verkoop te meten Directe impact van sponsoring op verkoop: enkel meetbaar indien duidelijk afgebakend in tijd en ruimte (controleperiode en regio!)
Sannergegevens op POS en evolutie webhandel: indirecte indicaties van succes van sponsoring
Effect op merkwaarde
96
Brand equity: toegevoegde waarde van het merk aan het product Opbouw voor sportmerken via sportsponsoring
Financile merkwaarde: omzet, waarde, beurskoers, Marketingmerkwaarde: onderliggende klant- en marketinggerelateerde kenmerken van een merk
Effect op merkwaarde
97
Sterke merken: